PHN TCH MI TRNG NGNH VI M HNH 5 LC LNG CA MICHAEL PORTER

Michael Porter nh qun tr chin lc ni ting ca trng i hc Harvard trong cun sch " Competitive Strategy :Techniques Analyzing Industries and Competitors" a ra nhn nh v cc lc lng cnh tranh trong mi ngnh sn xut kinh doanh.

1. p lc cnh tranh ca nh cung cp S lng v quy m nh cung cp: S lng nh cung cp s quyt nh n p lc cnh tranh, quyn lc m phn ca h i vi ngnh, doanh nghip. Nu trn th trng ch c mt vi nh cung cp c quy m ln s to p lc cnh tranh, nh hng ti ton b hot ng sn xut kinh doanh ca ngnh. Kh nng thay th sn phm ca nh cung cp : Trong vn ny ta nghin cu kh nng thay th nhng nguyn liu u vo do cc nh cung cp v chi ph chuyn i nh cung cp (Switching Cost).

Thng tin v nh cung cp : Trong thi i hin ti thng tin lun l nhn t thc y s pht trin ca thng mi, thng tin v nh cung cp c nh hng ln ti vic la chn nh cung cp u vo cho doanh nghip. Hin nay trn th trng ch c 2 nh cung cp chip ( B vi x l -CPU) cho my tnh l AMD v Intel. Tt c cc my tnh bn ra trn th gii u s dng b vi x l ca hai hng ny chnh v quyn lc m phn ca Intel v AMD vi cc doanh nghip sn xut my tnh l rt ln. Mt trng hp na ngay trong ngnh cng ngh thng tin l cc sn phm ca h iu hnh Window nh Word, Excel. Cc nh sn xut my tnh khng c s la chn v cha c h iu hnh, cc sn phm son tho vn bn no p ng c nhu cu tng ng vi cc sn phm ca Mircosoft. Vi tt c cc ngnh, nh cung cp lun gy cc p lc nht nh nu h c quy m , s tp hp v vic s hu cc ngun lc qu him. Chnh v th nhng nh cung cp cc sn phm u vo nh l (Nng dn, th th cng.... ) s c rt t quyn lc m phn i vi cc doanh nghip mc d h c s lng ln nhng h li thiu t chc.

2. p lc cnh tranh t khch hng

Khch hng l mt p lc cnh tranh c th nh hng trc tip ti ton b hot ng sn xut kinh doanh ca ngnh. Khch hng c phn lm 2 nhm: +Khch hng l +Nh phn phi C hai nhm u gy p lc vi doanh nghip v gi c, cht lng sn phm, dch v i km v chnh h l ngi iu khin cnh tranh trong ngnh thng qua quyt nh mua hng. Tng t nh p lc t pha nh cung cp ta xem xt cc tc ng n p lc cnh tranh t khch hng i vi ngnh + Quy m +Tm quan trng +Chi ph chuyn i khch hng +Thng tin khch hng c bit khi phn tch nh phn phi ta phi ch tm quan trng ca h, h c th trc tip i su vo uy hip ngay trong ni b ca doanh nghip. Wal- Mart l nh phn phi ln c tm nh hng ton th gii, h thng phn phi ca Wal mart c th nh hng ti nhiu ngnh hng nh thc phm, hng in t , cc hng hng ha tiu dng hng ngy. Wal Mart c quyn lc m phn vi cc doanh nghip khc v gi c, cht lng sn phm cng nh cc chnh sch marketing khi a hng vo trong h thng ca mnh. i vi cc doanh nghip va v nh ti Vit Nam, vic a cc sn phm vo h thng phn phi ca cc siu th lun gp phi kh khn v tr ngi v cc p lc v gi v cht lng. Hu ht cc sn phm ca Vit Nam nh dt may, da giy rt kh xm nhp vo cc th trng ln nh M ,EU nu khng qua h thng phn phi. Chnh v vy chng ta c lng nghe nhng cu chuyn v vic mt i giy sn xut Vit Nam bn cho nh phn phi vi gi thp cn ngi dn Vit Nam khi mua hng nc ngoi th phi chu nhng ci gi ct c so vi sn phm cng chng loi trong nc. 3.p lc cnh tranh t i th tim n:

Theo M-Porter, i th tim n l cc doanh nghip hin cha c mt trn trong ngnh nhng c th nh hng ti ngnh trong tng lai. i th tim n nhiu hay t, p lc ca h ti ngnh mnh hay yu s ph thuc vo cc yu t sau + Sc hp dn ca ngnh: Yu t ny c th hin qua cc ch tiu nh t sut sinh li, s lng khch hng, s lng doanh nghip trong ngnh. +Nhng ro cn gia nhp ngnh : l nhng yu t lm cho vic gia nhp vo mt ngnh kh khn v tn km hn . 1.K thut 2.Vn 3.Cc yu t thng mi : H thng phn phi, thng hiu , h thng khch hng ... 4.Cc ngun lc c th: Nguyn vt liu u vo ( B kim sot ), Bng cp , pht minh sng ch, Ngun nhn lc, s bo h ca chnh ph .... Khng ai c th lng c vic Apple s cho ra i my nghe nhc Ipod nh bi ngi hng v cng ngh mutilmedia nh Sony. R rng sc hp dn ca cu cc thit b nghe nhc a Ipod tr thnh sn phm cng ngh c a chung nht. Chnh Sony t lm cc ro cn v cng ngh, thng hiu ca mnh gim st bng vic qu ch trng vo pht trin theo chiu rng nhiu ngnh ngi t hon Apple thm nhp v kim sot ton b th trng, bin li th cnh tranh ca Sony tr thnh gnh nng cho chnh h. Tng t nh v d trn chng ta so snh trong ngnh cng nghip nng nh sn xut my bay. Ro cn gia nhp ngnh qu ln c v vn, cng ngh, nguyn vt liu u vo nn hin ti ch c 2 hng hng khng ln cnh tranh vi nhau l Airbus v Boeing. Nu khng c s t bin v cng ngh ch to ra sn phm mi hoc l ti u hn my bay ( Loi my no c th i t ni ny sang ni khc nh truyn c tch) hoc l tnh nng tng tng nhng gi v cng ngh r hn th chc chn ro cn gia nhp ngnh ch to my bay vn l ch qu xa cho cc doanh nghip khc. 4. p lc cnh tranh t sn phm thay th Sn phm v dch v thay th l nhng sn phm, dch v c th tha mn nhu cu tng ng vi cc sn phm dch v trong ngnh. Ta c th ly lun v d sau mi a ra cc nhn nh v p lc cnh tranh ch yu ca sn phm thay th : Phn ln thnh vin trong Saga l cc qu ng. M cc qu ng th c s thch ung bia, ru khi ung vo ri th l say, say th cc phu nhn s khng thch. Cc bc thng

 li cho bn b, ng nghip, i tc .... bin c cho vic mnh tiu th lng ln bia b sung doanh thu cho cc hng bia hi. Vy bia tha mn nhu cu g : + Gp g i tc + T hp bn b + Bn cng vic vi ng nghip .... cn v vn l do khc nhng ta xt trn phng din cng vic nn ch dng mt vi yu t nhn nh. Vy sn phm thay th ca bia, ru l mt hng ha ( hoc dch v c th tha mn cc nhu cu trn). Ti y ti xin lit k mt s hng ha c th thay th c bia ru : Ung cafe, ung tr, chi th thao .Cc dch v ny c th tha mn cc nhu cu trn v thm vo mt li ch l c ch em saganor hoan nghnh. Qua v d trn chng ta thy p lc cnh tranh ch yu ca sn phm thay th l kh nng p ng nhu cu so vi cc sn phm trong ngnh, thm vo na l cc nhn t v gi, cht lng , cc yu t khc ca mi trng nh vn ha, chnh tr, cng ngh cng s nh hng ti s e da ca sn phm thay th. Tnh bt ng, kh d on ca sn phm thay th : Ngay c trong ni b ngnh vi s pht trin ca cng ngh cng c th to ra sn phm thay th cho ngnh mnh. in thoi di ng chnh l sn phm thay th cho in thoi c nh v sp ti l VOIP s thay th cho c hai sn phm c. Chi ph chuyn i: Chng ta bit cc phn mm m ngun m nh Linux hay nh Vit Nam l Viet Key Linux gi thnh rt r thm ch l min ph nhng rt t ngi s dng v chi ph chuyn i t h iu hnh Window v cc ng dng trong n sang mt h iu hnh khc l rt cao v c th nh hng n hot ng, cc cng vic trn my tnh. 5. p lc cnh tranh ni b ngnh Cc doanh nghip ang kinh doanh trong ngnh s cnh tranh trc tip vi nhau to ra sc p tr li ln ngnh to nn mt cng cnh tranh. Trong mt ngnh cc yu t sau s lm gia tng sc p cnh tranh trn cc i th + Tnh trng ngnh : Nhu cu, tc tng trng ,s lng i th cnh tranh... + Cu trc ca ngnh : Ngnh tp trung hay phn tn Ngnh phn tn l ngnh c rt nhiu doanh nghip cnh tranh vi nhau nhng khng c

doanh nghip no c kh nng chi phi cc doanh nghip cn li Ngnh tp trung : Ngnh ch c mt hoc mt vi doanh nghip nm gi vai tr chi phi ( iu khin cnh tranh- C th coi l c quyn) + Cc ro cn rt lui (Exit Barries) : Ging nh cc ro cn gia nhp ngnh, ro cn rt lui l cc yu t khin cho vic rt lui khi ngnh ca doanh nghip tr nn kh khn : Ro cn v cng ngh, vn u t Rng buc vi ngi lao ng Rng buc vi chnh ph, cc t chc lin quan (Stakeholder) Cc rng buc chin lc, k hoch. Th trng cung cp dch v vin thng di ng Vit Nam hin nay c rt nhiu nh cung cp nhng quyn lc chi phi th trng vn nm trong tay 3 nh cung cp dch v vin thng l Vina Phone , Mobifone v Viettel.. Nhu cu s dng dch v ca Vit Nam tng khong 5-10%/ nm, doanh thu, li nhun ca cc nh cung cp cng tng vi con s tng ng. Mc d cho cc ro cn gia nhp ngnh, ro cn rt lui .... l cao, p lc t khch hng khng ng k nhng ang c rt nhiu doanh nghip chun b gia nhp vo th trng . Mt iu ng mng hn na l s ra i ca ngnh dch v km theo dch vu vin thng nh : Cc tng i gii tr, c cc, cc dch v khc m in hnh gn y l xem gi chng khon qua mng di ng. Vi xu hng ny sc cnh tranh trong ni b ngnh s ngy cng gia tng v lc ngi tiu dng s ngy cng c tn trng hn.

6. p lc t cc bn lin quan mt thit y l p lc khng c cp trc tip ngay trong ma trn nhng trong quyn sch " Strategic Management & Business Policy" ca Thomas L. Wheelen v J. David Hunger c ghi ch v p lc t cc bn lin quan mt thit. + Chnh ph + Cng ng + Cc hip hi + Cc ch n, nh ti tr + C ng + Complementor ( Tm hiu l nh cung cp sn phm b sung cho mt hoc nhiu ngnh khc: Microsoft vit phn mm cho cc cng ty bn c my tnh, cc doanh nghip khc c th son tho vn bn bn c hng ...) Sau khi phn tch xong m hnh 5 p lc, chng ta c th s dng nhm chin lc m t cc doanh nghip trong ngnh trn mt th.Trong iu kin hn hp ti s a ra mt s kin thc c bn xc nh nhm chin lc. + Phng php xc nh nhm chin lc: Xy dng s + Mc ch xy dng : Phn bit cc doanh nghip vi nhau v nh v cc doanh nghip trn cng mt s , t gip cc doanh nghip c th xc nh v tr ca mnh trn th

trng + Cc tiu ch s dng xy dng s : Gi, cht lng, cng ngh, thng hiu, th phn ... v c th xy dng thnh nhiu s , nhiu cp tiu ch.