SAINS, TEKNOLOGI DAN MASYARAKAT

ISU 1: REKA BENTUK, INOVASI DAN REKA CIPTA Bertindak seperti penyerap gegaran antara

bangunan dan asas untuk melindungi bangunan A) KESTABILAN STRUKTUR 1. Bentuk2 asas sfera kubus kon piramid silinder kuboid hemisfera 2. Dinding Menggunakan dinding kayu dan bata Untuk mengatasi adanya gaya horizontal akibat gempa, di pasang pengikat silang sebagai pengaku pada dinding sederhana. Biasanya galas yang diperbuat daripada lapisan alternatif keluli dan bahan elastik seperti getah sintetik. Menyerap sebahagian gerakan sisi yang akan merosakkan bangunan

2. Sesuatu struktur dikatakan stabil jika struktur itu tidak mudah rebah dan tumbang apabila ditolak/digerakkn 3. Faktor yang mempengaruhi kekuatan kestabilan: jenis bahan keluli batu kayu : paling kuat : kuat : tidak kuat 4. 3.

Bumbung

Bahan ringan Lebih ringan bangunan, kurang beban.

luas tapak struktur ketinggian struktur 5. Steel / Konkrit Bertetulang Gentian adalah kira-kira satu inci panjang dan lebar jarum. Tulang yg menyambung dinding Retak tidak berlaku kerana gentian memegang mereka bersama-sama

B) REKA BENTUK STRUKTUR YANG STABIL DAN DAPAT MENHAN KEADAAN BUMI YANG MENCABAR

1. Penahan beban seismik disusun secara simetri elemen penahan sebaiknya disebar secara simetri & teratur mengahadap 2 dasar bangunan contohnya : kerangka struktur, konkrit & besi 6.

Dinding ricih

Diperbuat daripada konkrit bertetulang (konkrit dengan rod keluli atau bar yang tertanam di

2. Tembok & kerangka dipasang di batas pinggir bangunan Jangan letakkn semua elemen tersebut di satu pusat pada satu lokasi --> kilasan --> runtuh

dalamnya) Membantu mengukuhkan struktur dan membantu menahan daya goyang. Dinding juga boleh diperkukuhkan dengan rasuk keluli pepenjuru dalam teknik yang dipanggil

3. Rumah tahan gempa 1. Dasar tapak menggunakan sistem base batu kali menerus dimana hubungan antara sloof dengan base adalah setiap 0.5 meter. Hal ini dimaksudkan supaya ada keterikatan antara base dengan sloof Apabila terjadinya gempa, ikatan antara base dengan sloof tidak terjejas.

merentas perembatan.

ISU 2: PEMULIHARAAN

iii) pemuliharaan habitat memelihara habitat air tawar untuk hidupan liar tempatan

Pemuliharaan

Usaha-usaha untuk

melestarikan bekalan

dan unggas air yang berhijrah, serta mengurangkan keperluan untuk membina empangan baru dan

sumber alam yang telah diteroka menerusi usaha-usaha memelihara dan membaik pulih sumber setelah digunakan.

infrastruktur lencongan air yang lain

A) PEMULIHARAAN AIR 1. Definisi pencemaran air - Sebarang perubahan sama ada secara langsung atau tidak langsung kepada sifat-sifat fizik, kimia, biologi atau aras-aras radiasi mana-mana bahagian alam sekeliling dengan melepaskan,

6.

Teknologi pemuliharaan air 1. Proses NEWater - Merupakan proses rawatan semula air yang telah diamalkan di negara Singapura akibat yang terhad. - NEWater bermaksud air sisa kumbahan yang telah dirawat. - Terdapat tiga proses utama yang digunakan untuk menghasilkan Newater (i) Penurasan mikro (Microfiltration) (ii) Osmosis Songsang (Reverse Osmosis) (iii) Teknologi Sinaran Ultra-violet Penyahjangkitan bekalan air

mengeluarkan atau meletakkan bahan juga sisa buangan hingga menjejaskan kegunaan-kegunaan berfaedah, yang menimbulkan sesuatu keadaan berbahaya atau mungkin berbahaya kepada kesihatan, keselamatan atau kebajikan awam atau organisma-organisma lain seperti tumbuhan dan haiwan.

2.

Punca pencemaran air Pembuangan Sampah-sarap Pembuangan Sisa daripada kilang Penerokaan 2.

(Ultraviolet light disinfection technologies).

Proses Rawatan Air - Intake (pengambilan) : Untuk proses ini, pam diperlukan untuk mengepam air masuk ke pusat

3.

Definisi

pemuliharaan

air

merujuk

kepada

rawatan. Air diperolehi daripada sungai, tasik, laut dll. - Aeration (Pengudaraan) : Proses ini bertujuan untuk menyingkirkan bahan-bahan organik dengan memberi aliran udara kepada air tersebut. Hidupan-hidupan organik yang terkandung di dalam air tersebut akan

mengurangkan penggunaan air dan kitar semula air sisa untuk tujuan yang berbeza seperti pengairan

pembersihan, manifacturing dan pertanian.

4.

Definisi kecekapan air - pencapaian fungsi, tugas, proses, atau hasil dengan jumlah minimum air dilaksanakan, atau penunjuk hubungan antara jumlah air yang diperlukan untuk tujuan tertentu dan jumlah air yang digunakan, menduduki atau diserahkan.

mula

mengalami

proses

penguraian

apabila

menerima oksigen. - Coagulation (Kogulasi) : Proses ini bertujuan untuk mengumpul bahan-bahan terampai. Prosesnya

adalah melalui penambahan bahan kimia yang berfungsi untuk memberi daya tarikan kepada

5.

Matlamat i) kemapanan Untuk memastikan ketersediaan generasi akan datang, pengeluaran air tawar dari sebuah ekosistem tidak boleh melebihi kadar penggantian semula jadi.

partikel-partikel terampai tersebut. Flocculation (Flokulasi) daripada : Proses ini adalah ini.

kesinambungan

proses

sebelum

Tujuannya adalah untukmembenarkan floc terbentuk. Floc adalah keadaan di mana partikel-partikel itu membentuk kumpulan yang lebih besar dan berat.

ii) pemuliharaan tenaga Mengepam air, penghantaran, dan kemudahan rawatan air sisa menggunakan sejumlah besar tenaga Contoh - California 15% dikhaskan oleh pengurusan air

- Sedimentation (Pemendapan) : Proses ini bertujuan untuk memendapkan partikel-partikel berat yang terhasil daripada 2 proses sebelum ini. Partikelpartikel itu kemudiannya boleh dibuang daripada air tersebut.

- Filtration (Penapisan) : Tujuannya adalah untuk menapis bahan-bahan yang tidak boleh dibuang melalui proses sebelum ini. Bahan-bahan yang terlepas akan ditapis dan dibuang di proses ini. - Chlorination (Penklorinan) : Proses membunuh kuman-kuman yang terdapat di dalam air tersebut dengan menambah klorin di dalamnya. Tetapi bukan semua kuman dapat dibunuh, dan disebabkan itu kita perlu untuk memasak air sebelum dibunuh kerana bakteria-bakteria dapat dibunuh apabila suhu air mencapai tahap yang tertentu seperti 100 darjah celcius. daripada "Best 7.

- Tangki simpanan air hujan boleh membahayakan kanak-kanak yang bermain di sekelilingnya. - Sistem penuaian air hujan memerlukan penjagaan dan pemeliharaan selepas dipasang iaitu ia mungkin tidak sesuai untuk semua pemilik rumah. - kualiti air yang rendah kerana ia tidak mempunyai sistem penapisan atau penurasan air yang sistematik

Cara penjimatan air Baiki paip yang bocor. Jika dibiarkan kita akan membazir sehingga 90 liter air sehari. Tutup paip air sewaktu memberus gigi atau bercukur. Kita boleh menjimatkan hampir lima liter air seminit.

3.

Sistem Penuaian Air Hujan (SPAH) (SPAH) adalah salah satu

Sebelum membeli peralatan air, kita perlu memeriksa kadar penggunaan air peralatan tersebut. Gunakan pancuran air daripada mencedok air dari takungan. Kita boleh menjimatkan dua pertiga

Management Practice (BMP)" yang diamalkan di Malaysia. Sistem ini adalah bertujuan untuk melambatkan aliran air larian permukaan. Kawasan tadahan bagi sistem ini adalah keluasan bumbung bangunan. Bekalan air ini digunakan untuk mencuci kereta, menyiram tanaman, menyimbah tandas dll. SPAH yang ringkas hanya menggunakan tong kecil sahaja untuk menyimpan air hujan. Sistem ini mempunyai dua fungsi utama: (i) On Site Detention Melambatkan aliran air permukaan dengan menahan seketika air hujan. (ii) Penuaian Air Hujan. Bertindak sebagai tangki yang 8.

daripada jumlah air yang digunakan. Kumpul air hujan untuk menyiram bunga. 1000 liter air sejam akan digunakan sekiranya kita memakai air pancutan untuk tujuan yang sama. Gunakan air di dalam baldi untuk membersihkan kenderaan. Gunakan penyiram ketika menyiram pokok bunga. Gunakan air di dalam gelas ketika memberus gigi dan berkumur. Gunakan tadahan air hujan untuk kegunaan harian. Pastikan pakaian penuh ketika menggunakan mesin basuh. Gunakan bekas ketika membersihkan sayur-sayuran

berfungsisebagai bekalan air hujan.

Akibat tidak memulihara air Putus bekalan air Penyakit Kemusnahan habitat haiwan Kehilangan tenaga Hilang punca makanan Sistem air bawah tanah tercemar

Kebaikan - Dapat menjimatkan penggunaan air bersih kira-kira 30% daripada penggunaan air bersih. - mengurangkan bil-bil air - melambatkan air larian permukaan - mengatasi masalah bekalan air di kawasankawasan pendalaman. - Kurangkan hakisan tanah atau banjir kilat. - Mudah kerana dilakukan secara persendirian

Keburukan - Bekalan terhad. - Mengurangkan pendapatan sistem air awam.

B) PEMULIHARAAN TANAH

getah dan kelapa sawit. Kaedah ini adalah bertujuan untuk mengurangkan kejadian hakisan tanih dan

1.

Definisi pemuliharaan tanah - adalah satu set strategi pengurusan untuk pencegahan tanah menjadi terhakis dari permukaan bumi, menjadi kimia diubah oleh ii.

mengekalkan kesuburan tanih.

Penggunaan baja organik Petani-petani digalakkan supaya menggunakan baja organik atau baja asli daripada najis haiwan dan sisa tanaman untuk menggantikan penggunaan baja

berlebihan, pengasidan, beralkali atau pencemaran kimia lain.

2.

Aktiviti pembangunan di tanah tinggi pertanian pelancongan pembalakan pembinaan lebuh raya pembinaan golf/resort

kimia. Selain menambahkan kesuburan tanah, baja organik adalah lebih murah, tidak perlu diproses, dan tidak mencemarkan alam sekitar. Contohnya, peladang lada hitam di Sarawak

menggunakan guano, iaitu campuran najis burung dan kelawar sebagai baja.

3.

Definisi

pencemaran

tanah

Pencemaran

tanah iii. Kaedah biologi Peladang kelapa sawit di negara kita menggunakan kaedah biologi untuk mengawal makhluk perosak. Kaedah biologi ini dapat mengurangkan penggunaan racun serangga dan racun rumpai yang akan mencemarkan alam sekitar. Contohnya, di ladang kelapa sawit, ular, burung hantu, dan burung tikus, helang burung, digunakan dan tupai untuk yang

bermaksud perbuatan atau bencana semula jadi yang berlaku kepada sesuatu kawasan sehingga kawasan tersebut telah bertukar warna, tidak subur atau berlakunya hakisan. Ia boleh di bahagikan kepada dua jenis iaitu dalam bentuk cecair atau pepejal. Kebanyakan bahan pencemar ini adalah terdiri daripada organik atau kimia. Tahap pecemaran adalah serius apabila sesuatu kawasan tanah telah bertukar warna , tidak subur serta tumbuh-tumbuhan dikawasan tersebut menjadi layu. Kebanyakkan tanah yang tercemar adalah

menangkap

merosakkan buah kelapa sawit.

iv.

Pertanian tetap Kerajaan yang menggalakkan petani-petani tradisional supaya kepada

disebabkan oleh aktiviti-aktiviti manusia itu sendiri. Sebagai contoh ialah perlombongan, penebangan hutan yang memyebabkan aliran tanah dari darat ke laut, pembuangan sampah-sarap, sisa toksik dan kumbahan yang tidak terkawal,dan tumpahan minyak dan pembuangan sisa nuklear ke dalam laut. v.

mengamalkan cara

pertanian

pindah mereka

mengubah

penanaman

pertanian tetap. Langkah ini bertujuan untuk mengelakkan

kemusnahan kawasan hutan yang berharga dan mengurangkan hakisan tanih

4. Kesan tidak memulihara tanah perubahan iklim pencemaran air cerun tidak stabil kemusnahan hutan hakisan dan pemendapan

Melandaikan cerun dan membuat tarahan Pembinaan jalan raya dan lebuh raya di kawasan cerun curam kini dilakukan dengan lebih terancang untuk mengurangkan kesan terhadap alam sekitar. Kawasan cerun bukit yang curam akan dilandaikan untuk mengurangkan hakisan tanih dan kejadian tanah runtuh.

5. Langkah pemuliharaan tanah i. Tanaman tutup bumi seperti tanaman kekacang dan rumput ditanam di lereng bukit antara barisan-barisan

Kawasan tebing curam kaki bukit pula akan ditarah untuk mengurangkan kecerunan jalan raya yang dibina melalui kawasan tanah tinggi.

vi.

Pembinaan tembok konkrit dan longkang konkrit Tembok konkrit dibina di kawasan cerun bukit yang telah ditarah untuk mengurangkan hakisan tanih. Aliran air di kawasan cerun yang telah ditarah pula diperbaiki melalui pembinaan longkang konkrit untuk mengelakkan air bertakung dan seterusnya

ii.

Pembekal makanan

Pembekal makanan kepada haiwan sepanjang tahun. Di hutan hujan tropika sentiasa terdapat berbagai-bagai jenis bunga, buah, daun dan kacang untuk dimakan oleh pelbagai fauna yang terdapat di dalamnya.

gelongsoran tanah dapat dielakkan di kawasan tersebut.

iii.

Pembekal ubat-ubatan

Hutan juga membekalkan herba-herba ubat yang berguna kepada manusia dalam mengatasi pelbagai penyakit.

vii.

Kaedah Phytoremediation. kaedah pemulihan tanah tercemar dengan menanam tumbuhan yang khusus di tapak tanah tercemar. Tumbuhan bertindak dengan menyerap bahan bahan toksik melalui akar. Ia boleh digunakan untuk menyingkirkan logam berat, pestisid, pelarut organik, sisa bahan letupan dan minyak mentah yang mencemari tanah.

Hutan bakau memainkan peranan yang penting dalam menghasilkan herba-herba ubat. Kulit dari pokok

Rhizophora boleh digunakan untuk merawat keretakan tulang, mengubati ceret-beret dan boleh juga

memberhentikan pendarahan. Sementara itu pula, kulit pokok Tumu / Berus (Bruguiera sp.) biasanya dihancurkan untuk mendemah bahagian luka dan cecair dari buah pokok Perapat (Sonneratia sp.) juga boleh digunakan pendarahan akibat dari buasir.

C) PEMULIHARAAN HUTAN iv. 1. Definisi pemuliharaan hutan - usaha yang diambil bagi memulihkan kawasan hutan yang telah musnah dan hidupan liar yang diancam kepupusan. Pembekal bahan mentah Hutan juga membekalkan pelbagai bahan mentah bagi kegunaan beberapa industri desa. Contohnya, rotan digunakan dalam industri perabot dan mengkuang pula digunakan untuk menghasilkan tikar, bakul .Sementara itu, 2. Ancaman hutan - penebangan - pemusnahan kayu bakau digunakan sebagai arang batu dan tiang sebagai bahan cerucuk dalam pembinaan. Hasil hutan bakau seperti daun- daun nipah yang bersaiz besar dan mudah dilentur digunakan dalam penganyaman tikar, atap 3. Faktor pokok digunakan sebagai arang untuk bahan api dibersihkan untukdigunakan sebagai padang rumput bagiternakan, perladangan komoditi, dan penempatan v. Tempat Rekreasi Hutan juga bertindak sebagai tempat rekreasi. dan bakul.

Kebanyakan kawasan hutan kini mula dijadikan sebagai 4. Kepentingan hutan i. Habitat flora dan fauna kawasan-kawasan rekreasi yang terpelihara dan

memperolehi keuntungan yang besar. Di Malaysia, misalnya terdapat beberapa buah taman negara yang menjadi daya tarikan pelancong dari dalam dan luar negara untuk berinteraksi dengan alam semulajadi.

Hutan merupakan habitat flora dan fauna. Terdapat pelbagai jenis hidupan liar dan burung-burung serta spesis tumbuhan yang berharga di hutan. Contohnya, hutan hujan tropika Malaysia mempunyai 14 500 spesis dimana 6 000 spesis berpotensi menjadi sumber perhutanan. Hutan juga menjadi habitat kepada 600 spesis burung, 800 spesis tumbuh-tumbuhanan, 200 spesis binatang liar, 210 spesis mamalia, 150 spesis katak, 140 spesis ular, 80 spesis cicak dan sejumlah besar spesis serangga serta hidupan liar. vi.

Sumber penyelidikan Hutan juga merupakan sumber penyelidikan perubatan farmasi yang amat bernilai. Pelbagai kajian dan

penyelidikan dapat dijalankan di dalam hutan bagi mendapatkan input yang baru yang boleh digunakan dalam kehidupan manusia.

vii.

Sumber Pendapatan Hutan juga memberi sumber pendapatan kepada negara. Melalui aktiviti pembalakan. Kayu-kayan yang terdapat di hutan adalah amat bernilai dan digunakan dalam 5.

mengawal jumlah kehilangan air dari permukaan hutan melalui proses sejatan seterusnya menstabilkan

kelembapan.

beberapa bidang yang menguntungan. Di Malaysia, hasil pendapatan dari aktiviti pembalakan telah meningkat dalam jangka masa 10 tahun.

Langkah pemuliharaan hutan i. Penghutanan semula Pokok jati dan pain ditanam di kawasan yang telah dibalak. Pokok-pokok ini matang dan boleh

viii.

Mengurangkan pencemaran udara dan mengawal edaran gas

ditebang dalam tempoh 10 hingga 15 tahun. Lokasi : Grik (Perak), Jeli dan Gua Musang (Kelantan), Sandakan dan Ranau (Sabah), Miri dan Bintulu (Sarawak).

Mengurangkan pencemaran udara dan mengawal edaran gas oksigen dan karbon dioksida. Bagi tumbuhan, gas karbon dioksida adalah diperlukan sebagai alat untuk memproses makanannya. Dalam proses membuat

ii. Ladang hutan Dijalankan oleh kerajaan dan pihak swasta. Pokok ditanam adalah jenis yang cepat matang, tahan serangan penyakit dan bermutu tinggi seperti pain, jati dan sentang. Lokasi : Jeli & Gua Musang (Kelantan), Kuala Lipis , Bentong & Jerantut (Pahang), Sandakan &

makanan ini tumbuhan hijau akan menyerap gas karbon dioksida dan melepaskan gas oksigen sebagai hasil sampingan daripada proses itu. Dengan adanya

tumbuhan hijau maka keseimbangan kedua-kedua gas dalam udara akan dapat dikekalkan.

ix.

Mengawal banjir, hakisan tanah dan tanah runtuh Daun-daun pokok akan mengurangkan kesan titisan air ke permukaan tanah dan akan mengurangkan kesan hakisan tanah. Akar-akar pokok di dalam hutan yang terdapat di tanah-tanah tinggi tersebut juga akan mengikat dan menahan sebahagian daripada air hujan itu daripada mengalir deras turun ke tanah rendah dan ini boleh menghalang daripada tanah runtuh.

Tambunan (Sabah), Miri (Sarawak).

iii. Pengurusan Hutan Secara Lestari Ciri-ciri yang dititikberatkan dalam pengurusan hutan secara lestari ialah i) mengurangkan kadar pembalakan tahunan dengan menghadkan kuota lesen membalak ii) Penebangan secara terpilih bagi memastikan pokok matang sahaja ditebang

x.

Memerangkap nutrien, sedimen dan bahan-bahan toksik Bahan-bahan organik yang kompleks sama ada dalam bentuk daun atau kayu menjadi sumber makanan penting bagi serangga dan haiwan-haiwan yang hidup di hutan bakau. Pokok bakau juga boleh memerangkap sedimen dan bahan-bahan toksik. Disamping itu juga bahan-bahan toksik seperti racun perosak dan sisa buangan domestik serta perindustrian yang kebanyakannya terlekat kepada sedimen yang mendap, turut terperangkap. iv.

iii)

Rawatan

Silvikultur pokok

dilakukan tumbuh

bagi tanpa

memastikan

penyakit.Dengan ini mutu balak bertambah baik iv) Penanaman pokok balak dijalankan setelah kegiatan pembalakan selesai

Penyelidikan Hutan dijalankan oleh FRIM dan UPM Penyelidikan dijalan untuk mencari kaedah

pengurusan dan pemuliharaan hutan yang baik FRIM bersama-sama pakar dari Jerman, Britain & Jepun menghasilkan Pelan Tindakan Hutan Tropika bertujuan melindungi hutan hujan tropika dan hidupan liar. Lokasi : Kepong (Selangor), Lembah Danum (Sabah)

xi.

Pengawal iklim Ketebalan hutan yang terdapat di sesuatu kawasan mempengaruhi ciri-ciri iklim kawasan berkenaan.

Kawasan tropika misalnya mempunyai hutan tebal serta terdiri daripada beberapa Lapisan lapisan yang yang berlainan ini dapat

kepentingannya.

berlainan

v.

Kitar dan Guna Semula Kitar dan guna semula merujuk kepada

v.

Ekonomi:

hasil

keluaran

haiwan

memberikan

pendapatan kepada negara.

pemprosesan bahan-bahan terbuang yang tidak digunakan kepada penghasilan bentuk baru yang boleh dimanfaatkan. Tujuan kitar dan guna semula ialah: a) Mengurangkan masalah pencemaran alam sekitar. b) Menjimatkan sumber alam dan mengelakkan pembaziran. c) Mengurangkan jumlah bahan buangan. ii. 5. Langkah pemuliharaan hidupan liar i. Mewujudkan kawasan hutan simpanan untuk

memelihara hidupan liar. Contohnya , hutan dara , hutan simpanan , dan taman negara ( T.N. Pahang; T.N. Kinabalu di Sabah; T.N. Bako , T.N. Mulu dan T.N. Niah di Sarawak ) Memindahkan tumbuhan yang diancami

kepupusan untuk ditanam di kebun khusus atau aboretum dalam usaha pemeliharaan.

D) PEMULIHARAAN HIDUPAN LIAR

iii.

Melindungi hidupan liar di hutan paya bakau dengan mewujudkan hutan simpanan paya bakau,

1.

Definisi pemuliharaan hidupan liar - usaha pengurusan hidupan liar secara bijaksana supaya hidupan ini dapat dikekalkan untuk generasi yang akan datang. iv.

misalnya di Matang (Perak) dan Pulau Kukup (Johor). Mendirikan pusat pembiakan haiwan yang

terancam dengan kepupusan , seperti ikan dan 2. Hidupan liar di malaysia yang terancam 42 spesis mamalia 34 spesis burung 14 spesis reptilia 14 spesis ikan v. penyu ( di pantai timur ) ,tuntung ( Perak ) dan orang utan ( Sabah dan Sarawak ) .Pusat-pusat ini akan membiakkan haiwan - haiwan tersebut untuk dikembalikan kepada habitat asalnya . Taman marin didirikan untuk melindungi hidupan laut. Contohnya taman-taman marin di Pulau 3. Sebab kepupusan perdagangan haiwan liar pemburuan haiwan vi. Redang, Pulau Tioman, pulau Paya, Pulau

Perhentian dan Pulau Tinggi Mengisytiharkan hidupan yang terancam dengan kepupusan sebagai spesies terpelihara dan tiada

4.

Kepentingan hidupan liar i. Ubat-ubatan: Semua ubat-ubat tradisi dan vii.

siapa pun dibenarkan menangkap, menembak atau menjualnya. Antara spesies-spesies terpelihara ialah orang utan, siamang, kera , badak Sumatera dan harimau viii. Menguatkuasakan melindungi hidupan liar. ix. Mengawal aktiviti pembalakan untuk undang-undang untuk

sebahagian besar daripada bahan kimia ubat moden diperoleh daripada haiwan. Masih terdapat banyak spesies haiwan yang belum sempat dikaji tetapi mempunyai potensi untuk merawat penyakit-penyakit seperti barah, AIDS dan sebagainya. ii. Sumber bahan mentah: Hasil keluaran seperti kulit haiwan , madu , rotan , damar dan sebagainya berasal daripada tumbuhan dan haiwan iii. Keseimbangan alam sekitar: haiwan memainkan peranan yang sangat penting dalam siratan makanan dan keseimbangan alam iv. Rekreasi: Kepelbagaian haiwan mengekalkan

mengurangkan pemusnahan habitat hidupan liar. x. Penghutanan semula, iaitu menanam semula hutan dengan anak benih baru setelah pokok balak ditebang. xi. Pendidikan: Mendidik pelajar sekolah dan orang ramai tentang kepentingan pemeliharaan pemuliharaan hidupan liar. xii. Mengawal pencemaran sungai dan laut yang memusnahkan habitat hidupan air. dan

keindahan semula jadi alam sekitar untuk aktiviti riadah dan rekreasi manusia. Juga ia menjadi satu daya tarikan kepada pelancong dan menyumbang kepada ekonomi negara.

ISU 3: TENAGA DALAM BIOSFERA

Tenaga yang disimpan dan mengalir dalam sesebuah ekosistem biasanya dalam bentuk tenaga kimia atau

A) ALIRAN TENAGA 1. Konsep biosfera Biosfera ialah persekitaran yang dibina oleh segala biotik (tumbuhan,haiwan,manusia) yang melakukan proses-proses hidup tertentu Proses proses yang dimaksudkan itu salah satunya ialah rantai makanan/siratan makanan di mana berlaku pengaliran tenaga dari Matahari dengan organisma di Bumi. Secara teori, BIOSFERA =ALAM SEKITAR bagi manusia Semua populasi dan persekitaran fizikal membentuk satu ekosistem. Jadi, ekosistem mempunyai komponen biotik dan abiotik. Biotik o o Abiotik o o Cahaya matahari Tanah/Air Haiwan Tumbuhan

tenaga haba. Tenaga kimia akan disimpan manakala tenaga haba akan dibebaskan. Tidak semua tenaga di dalam pengeluar dipindahkan ke badan pengguna primer, badan pengguna primer ke badan pengguna sekunder, dan badan pengguna sekunder ke badan pengguna tertier. Sebahagian telah hilang tenaga dalam bentuk tenaga haba semasa pembiakan Langkah pada rantai makanan terbatas kepada 4 atau 5 sahaja dan pada setiap langkah sebahagian besar daripada tenaga akan hilang sebagai haba. Ini bermakna semakin pendek rantai makanan pemindahan tenaga akan menjadi lebih cekap. proses respirasi, pergerakan,dan

Ekosistem berinteraksi sebagai tempat tinggal, punca makanan, pengguna dan pengurai. Proses biasa yang terlibat dalam biosfera ialah pengangkutan makanan, penyerapan, pemindahan tenaga, transpirasi, perpeluhan, penguraian dan sebagainya. 1. Definisi rantai makanan - hubungan antara hidupan iaitu benda hidup dimakan oleh benda hidup yg lain. B) RANTAI MAKANAN DAN SIRATAN MAKANAN

2.

Aliran tenaga Proses SATU HALA iaitu apabila tenaga yang tersedia dalam makanan bergerak melalui suatu ekosistem, tenaga itu akan didegradasikan secara perlahan-lahan kepada haba iaitu satu bentuk tenaga yang tidak boleh digunakan. 3. 2.

Definisi siratan makanan - gabungan dua atau lebih rantai makanan dalam satu habitat

RM dan SM terdiri dari Pengeluar (autotrof) - mampu mensintesis makanan sendiri berdasarkan pemerolehan tenaga daripada cahaya matahari. Pengguna (hetetrof) perlu mengambil makanan yang dibentuk terlebih dahulu. Boleh dibezakan mengikut jenis iaitu herbivor, karnivor dan omnivor dan pengurai. Pengurai mikroorganisma cth bakteria kulat. Pengurai akan memakan organisma yang mati dan

3.

Contoh satu kitaran ekosistem Matahari merupakan punca tenaga dalam rantaian makanan dan siratan makanan. Tumbuh-tumbuhan yang berfungsi sebagai pengeluar mendapat bekalan makanan secara langsung dari matahari untuk memulakan proses fotosintesis.

memecahkannya menjadi sebatian yang ringkas.

4.

Contoh aliran tenaga dalam SM

Matahari bertindak sebagai pembekal utama tenaga asas kepada semua hidupan yang terdapat dalam tasik

Tenaga (haba) dari matahari diterima oleh tumbuhan hijau (keladi, teratai, lumut, alga). Tenaga kimia terhasil melalui proses fotosintesis yang dijalankan apabila tumbuhan selaku pengeluar

membuat makanannya sendiri Tenaga kimia yang disimpan dalam tumbuhan pengeluar itu seterusnya akan dipindahkan pula kepada hidupan zooplankton apabila hidupan

tersebut memakan tumbuhan berkenaan. Pada aras ni, zooplankton (pelbagai hidupan seni) berperanan sebagai pengguna primer. Tenaga kimia dalam zooplankton (pengguna primer) ini pula berpindah kepada pengguna sekunder (ikanikan kecil dan cacing) apabila haiwan berkenaan memakan zooplankton tadi. Tenaga kimia yang dipindahkan ini digunakan untuk tumbesaran, bergerakan dan membiak. Seterusnya tenaga kimia yang disimpan di dalam pengguna sekunder pula akan dipindahkan /

berpindah ke pengguna tertier (ikan-ikan yang lebih besar) apabila ikan-ikan ini memakan ikan-ikan kecil dan cacing/ ulat. Dalam konteks ini, sekali lagi tenaga kimia yang dipindahkan itu berfungsi untuk tumbesaran, bergerak dan membiak. Akhirnya, tenaga kimia yang terdapat di dalam pengguna tertier akan berpindah / dialirkan kepada pengurai yang terdiri daripada bakteria, fungi dan protozoa

ISU 4: KEMAPANAN SUMBER

- Hanya digunakan apabila trdapat chya matahari - Memerlukan kawasan yang luas untuk menjana

Sumber bermaksud sebarang bahan yang berguna dan diperlukan oleh manusia. Sumber memberikan manfaat yang besar kepada penduduk bumi untuk pelbagai tujuan. Antara sumber-sumber ialah cahaya matahari, air, tumbuhan, binatang, tanih dan mineral. Kemapanan sumber ialah usaha untuk memantapkan sumber supaya ianya dapat dikekalkan dan dipelihara dengan sebaik-baiknya. ii.

tenaga - Menggunakan kos yang tinggi

Tenaga angin Kuasa angin bermaksud pertukaran tenaga angin kepada beberapa bentuk tenaga yang berguna Kuasa angin dapat memutarkan turbin daripada tenaga kinetik kepada tenaga elektrik. Contoh: kincir angin. Kebaikan: - Sumber tenaga bersih - Murah - Tidak menyebabkan pencemaran Kelemahan: - Perlu memilih kawasan yang sesuai untuk tenaga angin

Sumber-sumber semulajadi ini boleh dibahagikan kepada dua jenis dan iaitu sumber sumber yang yang tidak boleh boleh

diperbaharui diperbaharui.

A) SUMBER TENAGA YANG BOLEH DIPERHARUI

1.

Definisi: sumber tenaga yang boleh diperbaharui boleh diganti secara semula jadi dalam jangka masa yang singkat. Sumber tenaga ini akan kekal selamanya walaupun berterusan menggunakannya.

- Bunyi yang kuat terhasil daripada putaran turbin = bunyi enjin jet - Pembinaan kincir angin menggunakan kos yang tinggi

2.

Jenis: i. Tenaga solar Ialah tenaga yg menggunakan sinaran Matahari yang sampai ke Bumi. Tenaga ini boleh

iii.

Tenaga biomass Tenaga yang berasal daripada tumbuhan dan bahan organik seperti kayu, tanaman seperti jagung dan tebu, baja, tumbuhan akuatik dan juga gas bahan buangan daripada sampah sarap dan kumbahan. Bahan organik ini

ditukarkan menjadi bentuk tenaga yang lain seperti tenaga haba dan elektrik. Digunakan untuk - Memanaskan air digunakan di rumah, bangunan atau kolam renang - Memanaskan ruang di dalam rumah, rumah hijau dan bangunan-bangunan lain. Tenaga suria boleh ditukarkan menjadi tenaga elektrik dalam dua cara: - Alat Voltan Foto (PV) atau sel sel suria - Loji Kuasa Suria Kebaikan - Tidak mencemarkan alam - Tidak perlu dibayar/free - Boleh diperolehi selagi cahaya matahari ada Kelemahan Jumlah cahaya Matahari yang tiba di

menyimpan cahaya Matahari dam bentuk tenaga kimia Biojisim boleh ditukarkan kepada beberapa

bentuk tenaga lain yang berguna, seperti gas metana atau bahan bakar kenderaan, seperti etanol dan biodiesel Bahan bahan yang berbau, seperti sampah yang mereput, dan bahan buangan pertanian dan bahan buangan oleh manusia, membebaskan gas metana yang juga dikenali sebagai gas bahan buangan atau biogas. Kebaikan - Murah - Menggunakan barang terbuang dan tidak membazir Kelemahan

permukaan Bumi tidak tetap. Ia bergantung kepada lokasi, hari, tahun dan keadaan cuaca.

- Gas rumah hijau yang dihasilkan dengan membakar. - Pembinaan tempat untuk mengumpul, menuai dan menyimpan bahan-bahan mentah

B)

SUMBER

TENAGA

YANG

TIDAK

BOLEH

DIPERBAHARUI

1.

Definisi : sumber yang tidak boleh diganti dalam jangka masa yang singkat

menggunakan kos yang tinggi. - Mempunyai kos tambahan untuk memasang teknologi untuk memproses dan mengitar semula sisa buangan 2.

Jenis : i. Petroleum Terbentuk daripada pereputan haiwan dan tumbuhan yang hidup berjuta juta tahun yang lalu Lebih daripada berjuta - juta tahun, reputan haiwan dan tumbuhan ini ditutupi dengan lapisan pasir dan kelodak. Haba dan tekanan daripada lapisan ini membantu ia berubah bentuk kepada minyak mentah. Perkataan petroleum bermakna minyak batuan atau minyak dari Bumi. Petroleum terdiri daripada campuran hidrokarbon yang kompleks yang boleh diasingkan kepada pecahan berlainan melalui kaedah penyulingan

iv.

Tenaga geotermal Kuasa diekstrak daripada haba yang disimpan di bumi. Pereputan radioaktif mineral, dan dari tenaga solar yang diserap pada permukaan untuk menjana elektrik Kebaikan - Mesra alam - Kos yang efektif - Lestari Kelemahan - Boleh digunakan hanya di kawasan-kawasan gunung berapi. - Kos menubuhkannya boleh menjadi mahal. - Terhad kepada kawasan-kawasan berhampiran sempadan plat tektonik. Membebaskan gas rumah hijau yang

berperingkat kerana setiap pecahan mempunyai takat didih yang berlainan. Pembakaran petroleum menghasilkan pengeluaran berikut - Karbon dioksida (CO2) - Karbon monoksida (CO) - Sulfur dioksida (SO2) - Nitrogen oksida (NOX) - Kompoun Organik Mudah Meruap (VOC)

terperangkap jauh di dalam bumi.

v.

Tenaga hidroelektrik Tenaga yang terhasil daripada air yang mengalir dan boleh diubah menjadi tenaga elektrik. Tenaga mekanikal (kinetik) diperoleh daripada air yang mengalir memutarkan turbin untuk

- Plumbum dan pelbagai gas toksik seperti benzene, formaldehyde, acetaldehyde Kebaikan - Bahan bakar kapal terbang, kereta, dan lori, - Menghasilkan ubat- ubatan dan produk-produk plastik. - Menjana tenaga elektrik Kelemahan - CO2 merupakan gas rumah hijau dan sumber api untuk kepada pemanasan global. SO2 menyebabkan hujan asid, yang mana

menghasilkan tenaga elektrik. Kebaikan - Menggunakan kos yang rendah - Tidak menghasilkan pencemaran Tidak menggunakan bahan

menghasilkan tenaga elektrik Kelemahan - Kos yang tinggi untuk pembinaan empangan. - Banjir kawasan tanah yang besar bermakna bahawa alam semula jadi dimusnahkan. Pembinaan empangan besar boleh

mengancam tumbuhan dan haiwan yang tinggal di dalam air, dan ia memudaratkan penyakit respiratori dan jantung, khususnya untuk kanak kanak dan orang tua. NOx dan VOC menyumbangkan kepada

menyebabkan kerosakan geologi yang serius.

pemusnahan lapisan ozon, dan juga menyebabkan keradangan dan merosakkan paru paru.

- PM menyebabkan keadaan berjerebu di Bandar dan kawasan sekitar, menyebabkan asma dan bronkitis kronik, terutama kanak-kanak dan orang tua. PM yang seni (sangat-sangat kecil) juga menyebabkan emfisema dan kanser paru-paru. - Plumbum memberikan kesan kematian kepada kesihatan, terutama kanak-kanak, dan gas toksik kemungkinan bersifat karsinogen. ii. Gas asli Pencarian gas asli dimulakan dengan ahli geologi, yang mengkaji struktur dan proses Bumi. Mereka mengenalpasti jenis batuan yang difikirkan

Menghasilkan karbon dioksida iaitu gas rumah

hijau. Gas rumah hijau menyumbang kepada kesan rumah hijau

iii. Arang batu Arang batu ialah batuan mendapan berwarna hitam atau perang kehitaman yang mudah terbakar yang terdiri daripada karbon dan hidrokarbon. Tenaga di dalam arang batu berasal daripada tenaga yang tersimpan oleh tumbuhan yang hidup beratus juta tahun yang lalu, apabila Bumi

sebahagiannya dilitupi dengan hutan paya Kebaikan: - Menjana elektrik. Loji kuasa membakar arang batu untuk menghasilkan stim. Stim akan

mempunyai potensi mengandungi gas dan mendapan minyak. Para saintis dan jurutera mengkaji kawasan yang dipilih dengan mengkaji sampel batuan dari Bumi dan membuat kiraan. Jika kawasan tersebut berpotensi, kerja-kerja mengorek dimulakan. Sebahagian

memusingkan turbin (mesin untuk menjana kuasa mekanikal) yang menjana elektrik. - Sumber tenaga utama dalam kebanyakan industri seperti industri keluli, simen dan kertas.

daripada kawsan ini berada di darat tetapi banyak yang berada di laut. Apabila gas ditemui, ia kemudian dialirkan keluar menerusi perigi ke permukaan dan ke dalam saluran paip. Ada gas yang diperolehi bersama-sama metana, seperti butana di dan loji propana, diasingkan gas. dan Hasil

- Kandungan bahan arang batu (seperti metanol dan etilena) digunakan dalam membuat plastik, serat sintetik, baja dan ubat-ubatan. - Membuat keluli. Arang batu dibakar di dalam relau untuk membentu kok (hampas arang batu), yang mana ia digunakan untuk melebur bijih besi menjadi besi yang diperlukan dalam pembuatan keluli. Suhu yang amat tinggi hasil penggunaan kok yang memberi keluli kekuatan dan sifat fleksibel untuk membina jambatan, bangunan dan

dibersihkan

pemprosesan

sampingan, apabila diasingkan, digunakan dalam pelbagai cara. Contohnya, propana boleh digunakan untuk memasak. Kebaikan - Digunakan utk menghasilkan keluli, kaca, kertas, pakaian, batu bata, elektrik dan sebagai bahan mentah penting dalam penghasilan pelbagai produk. Sebahagian produk tersebut ialah cat, baja, plastik, bahan anti-beku, pewarna, filem fotografik, ubatubatan dan bahan letupan - Digunakan di rumah untuk menyalakan dapur, pemanas air, pewarna pakaian dan lain-lain peralatan elektrik. Kelemahan - Menyebabkan pencemaran udara. Pembakaran gas asli adalah lebih bersih berbanding dengan bahan bakar fosil yang lain. Ia menghasilkan sedikit sulfur, karbon dan nitrogen berbanding arang batu dan minyak, dan apabila ia dibakar, ia tidak meninggalkan sebarang zarah zarah abu.

kenderaan. - Industri konkrit dan kertas juga menggunakan arang batu dengan jumlah yang besar. Kelemahan: - Perlombongan arang batu boleh memberi kesan negatif terhadap ekosistem dan kualiti air dan merubah landskap dan permandangan. Puing yang menghalang permukaan aliran aliran air hasil daripada seperti

kawasan

perlombongan

pemusnahan bahagian puncak gunung, dan air berasid boleh dialirkan dari kawasan perlombongan yang ditinggalkan - Pembakaran arang batu menghasilkan beberapa jenis pengeluaran dan hasil sampingan yang kurang baik terhadap alam sekitar: i) Sulfur dioksida (SO2), merupakan kandungan hujan asid dan meningkatkan penyakit respiratori.

ii) Nitrogen oksida (NOx), yang mana terlibat dalam pembentukan hujan asid dan kabus

fotokimia yang tebal iii) Zarah-zarah tertentu, merupakan kandungan hujan asid dan meningkatkan penyakit respiratori. iv) Karbon dioksida (CO2), gas rumah hijau yang utama yang dihasilkan dari penggunaan tenaga. v) Merkuri - kerosakan perkembangan neurologi kepada manusia dan haiwan lain. Kepekatan merkuri di dalam udara selalunya rendah dan tidak membimbangkan. Namun, apabila merkuri memasuki air sama ada secara terus atau menerusi pemendapan daripada udara proses biologi menukarkan ia kepada metilmerkuri, bahan kimia toksik tinggi yang terkumpul di dalam ikan dan haiwan (termasuk manusia) yang makan ikan.

C) ISU SUMBER TENAGA 1. 2. Kepupusan sumber tenaga Kesan negatif penggunaan tenaga terhadap alam sekitar 3. 4. Pembaziran tenaga Kekurangan bekalan tenaga

D) CARA MENGATASI KEKANGAN ISU TENAGA 1. Menggunakan pelbagai sumber lain seperti nuklear, biomass, hidro dan solar 2. Penciptaan alatan - Kereta hybrid - Solar cooker - Mini Sun Energy Saver 3. Penjimatan tenaga elektrik - Memasang penghawa dingin mengikut keperluan - Tutup peralatan elektrik jika tidak digunakan

ISU 5: BAHAN TAMBAH DALAM MAKANAN

B) BAHAN TAMBAH BUATAN DALAM MAKANAN

Bahan yang ditambahkan ke dalam makanan untuk tujuan mengawet atau meningkatkan bau, rasa dan rupa makanan.

1.

Definisi - Bahan makanan yang trdiri daripada bahan kimia yang tahan lama.

2. A) BAHAN TAMBAH SEMULAJADI DALAM MAKANAN

Fungsi - Diletakkan dalam makanan untuk meningkatkan bau, rasa dan rupa makanan serta mengawet makanan supaya tahan lebih lama

1.

Definisi - Makanan terdiri daripada bahan organik yang tidak boleh tahan lama kerana bahan organik mereput 3. Jenis i. Pengawet

2.

Fungsi - sebagai pengawet, iaitu untuk membunuh mikroorganisma atau mencegah pertumbuhan

Bahan yang ditambah ke dalam makanan untuk memperlahankan atau menghalang pertumbuhan bakteria/kulat supaya tahan lama.

mikroorganisma yang merosakkan makanan. 3. Jenis i. Garam Diperoleh daripada air laut. Digunakan untuk mengawet sayuran, daging dan ikan. Pengawetan untuk elak makanan rosak. Cth: tangkapan ikan yang berlebihan diawet supaya dapat disimpan lama. Garam menyerap air dan mengeringkannya. Tanpa air, mikroorganisma tak boleh hidup

Contoh: - Natrium nirit/ Natrium Nitrat - Perlahankan pertumbuhan mikroorganisma - Daging, sosej, burger - Natrium benzoat/ Natrium benzoik - Cegah pertumbuhan mikroorganisma - Belacan, cencaluk, sos,jus buah, marjerin - Sulfur dioksida/ Asid askorbik - Perlahankan pertumbuhan mikroorganisma - Jus buah-buhan, jem

ii. Gula Digunakan untuk mengawet buah-buahan. Buah-buahan disimpan di dalam air gula. Gula yang larut menyebabkan air tak dapat digunakan oleh mikroorganisma. Proses plasmolisis berlaku kehilangan air. Mengandungi asid etanoik sejenis asid organik. Digunakan untuk mengawet makanan seperti

ii. Pewarna Bahan kimia yg memberikan warna tertentu kepada makanan Fungsi Untuk mengembalikan warna asal

makanan yg telah hilang semasa pemprosesan Contoh: - Pewarna Lisamina Hijau - Kacang hijau- pulihkan warna hijau - Pewarna Kuning - Majerin- supaya kelihatan kuning - Pewarna dari Tar Arang - Daun teh- menambah warna perang- Jem strawberi- jem kelihatan segar - Pewarna Metanil Yellow - Taufu Kuning -

iii. Cuka

sayuran dan buah-buahan. Mikroorganisma tidak dapat hidup dalam makanan yang berasid.

4.

Kesan i. ii. Kebaikan Sedap Menarik Tahan lama Keburukan Gula - kencing manis, obesiti Garam - darah tinggi

Menyebabkan kemandulan kpd kaum lelaki

iii. Anti-pengoksidaan Bahan kimia yg ditambah dlm makanan berminyak untuk mencegah minyak dalam makanan dioksidakan oleh oksigen dlm udara Pengoksidaan memecahkan bahan makanan kepada molekul kecil yang mungkin:

- Merosakkan makanan & bau tengik - Berubah rasa, warna dan mungkin beracun

Penggunaan Natrium nitrit - Bahan ini berubah kepada sebatian nitrosamina yang bersifat karsinogen dan punca kepada penyakit kanser.

Penyelesaian Akta makanan 1983 membenarkan hanya 11 jenis antipengoksidaan digunakan sebagai bahan tambah buatan dalam makanan Bahan Semula jadi Asid sitrik Asid fosforik Asid askorbik minyak, lemak, makanan goreng & biskut Bahan sintetik BHA (hidrosilanisol berbutil) BHT (hidrosil- toluena berbutil)

Natrium benzoat - Gangguan urat saraf, alergi TartrazinaSebagai pewarna kuning: keaktifan

melampau, ruam, asma, kanak-kanak mungkin terlalu aktif, tidak banyak tidur.

iv.

Penstabil & Pemekat Penstabil -Bahan kimia yg ditambah kepada makanan yang berbentuk emulsi seperti makanan yg berkrim, sos salad, ais krim, dan susu untuk membantu minyak & air dalam makanan itu bercampur dengan sebati & kekal sebagai emulsi sepanjang masa Contoh: Agar- agar & gam acacia Pemekat Bahan kimia yg ditambah kepada

makanan untuk mengubah struktur asal bahan dalam makanan kepada sesuatu yg mempunyai tekstur yang halus dan licin. Contoh: kanji, pectin (jem), agar2

v.

Perisa Bahan kimia yang ditambah kepada makanan untuk memberi atau meningkatkan rasa makanan Contoh: kek, jem, cordial

4.

Kesan i. Kebaikan Hasil makanan sedap, berkualiti dan selamat Hasil makanan segera. (tin) Makanan tahan lama Mempelbagaikan jenis makanan Kos makanan murah sebab makanan x terhad

ii.

Keburukan MSG - Rasa pening, lesu, jantung berdegup kencang, mual

ISU 6: PENCEMARAN DAN KESANNYA TERHADAP BUMI

- Sulfur dioksida memerlukan gas seperti karbon monoksida dan sufur monoksida (pencemar primer)

A) PENCEMARAN UDARA

untuk membentuk gas-gas lain. Sebagai contoh, gabungan sulfur dioksida, sulfur monoksida dan wap

1.

Definisi -

Pencemaran

udara

merupakan

satu

air akan menghasilkan asid sulfurik. Tindakbalas antara pencemar primer dengan gas-gas terampai di atmosfera akan menghasilkan peroksid asetil nitrat (PAN).

keadaan yang melibatkan pengenalan sebarang bahan kimia, jirim zarahan atau bahan biologi yang boleh menyebabkan mudarat atau ketidakselesaan kepada manusia atau organisma hidup lain, atau merosakkan alam sekitar, ke dalam dalam atmosfera. 4.

Punca pencemaran i. Pembebasan Asap Daripada Aktiviti

2.

Indeks Pencemaran Udara (IPU) IPU adalah satu sistem yang dibangunkan untuk memaklumkan kepada orang ramai mengenai tahap kualiti udara dan impaknya terhadap kesihatan dengan cara yang termudah. Ia juga adalah satu sistem kepekatan pencemar yang diukur dan ditukarkan kepada suatu nombor pada skala antara 0 hingga 500. Oleh itu, IPU dikategorikan kepada lima tahap iaitu baik, sederhana, tidak sihat, sangat tidak sihat dan berbahaya. Julat IPU Skala IPU 0 50 51 99 99 199 199 299 300 ke atas Kualiti Udara Baik Sederhana Tidak Sihat Sangat Tidak Sihat Merbahaya iii. ii.

Perindustrian/Pembuatan - Industri kimia melepaskan pencemar berasaskan nitrogen dan sulfur, manakala kilang penapis minyak mengeluarkan dioksida dan asap yang mengandungi Industri sulfur logam

hidrokarbon.

mencemarkan udara dengan sulfur dioksida dan habuk toksik.

Asap Kenderaan Bermotor - Asap kenderaan mengandungi karbon dioksida, karbon monoksida dan nitrogen oksida - Berbahaya apabila masuk ke dalam paru-paru

Pembebasan Debu Dan Ampaian Habuk Daripada Perlombongan Kuari - Habuk yang terbebas terlalu banyak semasa perlombongan kuari akan menyebbakan udara

tercemar dan menyebabkan jerebu

3.

Jenis pencemaran i. Pencemaran Primer - Pencemaran yang dihasilkan sulfur monoksida dan karbon monoksida hasil dari pembakaran tidak lengkap. Ia menyebabkan zarah-zarah halus terampai di udara. Kebanyakan pencemaran ekzos udara primer ini

iv.

Pembakaran Terbuka - Pembakaran pokok tua di ladang dan hutan serta pembakaran sampah dalam skala besar

menyebabkan berlakunya jelaga. - Jelaga ini boleh diterbangkan pada jarak yang jauh oleh angin

dilepaskan industri

melalui

kenderaan, asap atau

kawasan bahan

v.

Aktiviti Harian - Peti sejuk dan penyaman udara mencemarkan udara apabila cecair penyejuk yang digunakan melepaskan Klorofluorokarban (CFC) ke udara

yang

melepaskan

pencemar, dan penggunaan dapur arang kayu yang tidak terkawal ii. Pencemaran Sekunder - Tindak balas sulfur dioksida yang bergabung dan membentuk dengan gas-gas yang tidak diperlukan oleh benda hidup.

seterusnya menipiskan lapisan ozon. - Peralatan rumah seperti penyembur aerosol yang mengandungi CFC juga adalah punca pencemaran udara.

5.

Kesan i. Hujan asid - Hujan asid berlaku disebabkan oleh penggabungan gas sulfur dioksida dan nitrogen oksida dengan air hujan seterusnya menjadi asid sulfurik dan asid nitrik 6.

binaan bangunan menjadi lemah dan rapuh serta mempercepatkan hakisan bangunan.

Langkah mengatasi i. Penggunaan hidrokloroflorokarbon (HCFC).

ii.

Pemanasan global Gas karbon dioksida yang terlalu banyak

ii.

Perundangan - Akta Kualiti Alam Sekitar 1974,1985 (pindaan) Peraturan Kenderaan Bermotor (Kawalan

menyebabkan

haba di

bumi

terperangkap dan

akhirnya suhu bumi meningkat dan persekitarannya menjadi panas. Penyusutan lapisan ozon juga

perlepasan asap,1977) - Dihadkan kepada 50 HDU. - Peraturan Kualiti Alam Sekitar (Udara Bersih,1978) Jarak industri dengan kawasan kediaman di hadkan

menyebabkan kejadian pemanasan global ini.

iii.

Manusia mendapat penyakit - Karbon monoksida akan akan melambatkan tindak balas manusia dan kesan seterusnya menyebabkan mengantuk, penyakit lelah dan mengurangkan fungsi paru-paru. - Nitrogen oksida boleh menyebabkan edema dan pendarahan pulmonari - Habuk, asap, kabus, wap atau bahan-bahan lain juga menghalang penglihatan mata dan juga iii.

kepada 1000 meter.

Pengasing Elektrostatik - Apabila sesuatu benda dicas, maka ia mempunyai daya elektrostatik dan mampu menarik bendasing. Pengasing elektrostatik menggunakan prinsip ini untuk menarik partikel-partikel kecil dari udara. - Contohnya, apabila cerobong kilang dicas, asap yang mengandungi partikel kecil akan ditarik oleh daya ini dan melekat di tepi cerobong.

menjejaskan mata manusia

iv.

Haiwan terancam dan mati - Haiwan akan terancam atau mati akibat dari pencemaran udara. Ini disebabkan dari udara yang memasuki paru-paru haiwan dan makanan dari sumber tumbuhan yang tercemar kesan pencemaran udara.

iv.

Penampalan ozon - Bahagian ozon yang berlubag boleh ditampal dengan mengionkan oksigen di atmosfera melalui penggunaan belon helium. Selain itu, menembak peluru ozon dengan menggunakan kapal terbang mampu menampal ozon.

v.

Tanaman tidak subur - Kesan kepada tumbuhan adalah seperti mengalami kerosakan klorosis terbantut. - Kesan ini akan menyebabkan bumi kekurangan sumber makanan dan ekonomi sebahagian daripada penduduk juga terganggu. seperti nekrosis warna), (keguguran dan daun), 1. Definisi: Air dikatakan tercemar apabila komposisinya berubah dari kedaan semulajadi atau keadaan dimana B) PENCEMARAN AIR

(pertukaran

pertumbuhan

ianya menjadi kurang sesuai untuk kegunaan manusia atau haiwan. Perubahan tersebut termasuklah dari segi: Fizikal Kimia Biologi

vi.

Hakisan bangunan - Hujan asid yang turun akan mempercepatkan kadar hakisan dan pengaratan barangan besi. Selain itu, ia akan melunturkan cat kereta dan membocorkan bumbung-bumbung zink. Manakala batuan dan 2.

Kelas pencemaran air Kelas 1 air boleh diminum tanpa perlu dirawat Kelas 2 air memerlukan rawatan biasa

Kelas 3 kualiti tercemar, tidak boleh berenang tapi boleh berkelah Kelas 4 tercemar Kelas 5 hampir mati

mengakibat pencamaran air yang merupakan habitat hidupan laut. - Bulu burung laut berminyak tidak akan dapat mengembang menyebabkannya mati kelaparan. - Menyebabkan kepupusan hidupan laut.

3.

Punca pencemaran i. Tumpahan minyak Lapisan minyak akan menghalang oksigen ke dalam laut menyebabkan oksigen terlarut berkurang Menghalang cahaya matahari hingga menganggu proses fotosintesis.

iii.

Tanah basah. Tanah basah menyediakan habitat kepada banyak organisma hidup dan spesies tumbuhan. Apabila fosforus daripada pencemaran bahan kimia ditambah dalam sistem air, rumpai air akan tumbuh dengan banyak. Dengan peningkatan fosforus, ianya akan menyebabkan menyebabkan ekosistem menjadi tidak

ii.

Perindustrian Cecair kimia yang tidak dirawat disalurkan ke dalam sungai. Pencemaran ini mengganggu kehidupan akuatik. Pengurangan kadar oksigen di dalam air boleh mengancam kehidupan akuatik 5.

seimbang.

Langkah pencegahan i. Media massa dan media elektronik memainkan peranan yang penting untuk meningkatkan kesedaran orang ramai mengenai kepentingan sungai Kempen kesedaran

iii.

Bahan buangan domestic Terdiri daripada sampah sarah dan bahan kumbahan. Air menjadi keruh, berkeladak dan kotor. Ini menyebabkan organisma akuatik tidak dapat menyesuaiakan diri dalam air.

ii.

Menguatkuasakan

undang-undang.

Manakala,

Undang-undang sedia ada perlu diperketatkan lagi supaya pesalah mendapat hukuman yang setimpal dengan kesalahannya. Contonya, pihak-pihak yang melakukan sekiranya kesalahan disabit mencemarkan boleh sungai, dikenakan

kesalahan,

iv.

Pertanian Pestisid disembur untuk membunuh haiwan perosak. Bahan kimia tersebut mengalir ke dalam sungai apabila tiba hari hujan. iii.

hukuman di bawah Seksyen 25 (3) Akta Kualiti Alam Sekeliling 1974, iaitu denda tidak lebih daripada RM 100,000.00 atau penjara untuk tempoh tidak lebih daripada 5 tahun atau kedua-duanya sekali. Penyelenggaraan sistem perparitan

4.

Kesan pencemaran i. Kesihatan menusia. - Air yang tercemar mengandungi bahan kimia seperti sodium, nitrat, merkuri dan sebagainya yang boleh memudaratkan kesihatan manusia. Contohnya, 1. Definisi - bunyi yang berlebihan yang tidak dikehendaki dan menyebabkan gangguan. Organ terlibat adalah telinga dan tidak nampak dengan mata kasar. C) PENCEMARAN BUNYI

sodium memberi implikasi kepada jantung, manakala merkuri dan plumbum pula boleh menyebabkan masalah saraf. Terdapat pelbagai penyakit yang berjangkit melalui air minuman dan air mandian seperti disentri, salmonela, cryptosporidium dan hepatitis. ii. Mengancam organisma laut. - Tumpahan minyak akan menjejaskan tumbesaran dan kesuburan plankton. Hidupan laut seperti ikan, siput, udang dan ketam akan mati disebabkan oleh pembuangan sampah dan sisa toksik yang telah 2.

Menyebabkan pekak atau kerosakan pada telinga dalam masa yang singkat

Jenis 1. Kebisingan selenjar - Merupakan kebisingan yg selar dan kurang drpd 3dB. Berlaku apabila seseorang berbisik kerana

gelombang bunyi bergetar dgn lebih perlahan.

2.

Kebisingan fluktasi - Kebisingan yang terletak antara puncak gelombang yg lebih tinggi & rendah. Pada tahap ini, getaran gelombang bunyi akan bergetar lebih cepat drpd kebisingan selejar. - Getaran gelombang adalah sekitar 3db sahaja. 6.

v.

Tabiat masyarakat - Membuka radio, tv dan alat hiburan yang lain dengan sangat kuat dan bercakap dengan nada yang agak tinggi.

Kesan i. Kesan kepada telinga a) Kesan serta merta

3.

Hentakan impuls - Merupakan bunyi yang lebih intensiti dlm tempoh yang singkat. -Contohya tembakan, ketukan atau lagaan drpd benda keras. - Tahap getaran gelombnag ini akan memuncak &menurun dengan lebih cepat. - Pada tahap ini juga, intensiti bunyi ialah melebihi 80db kemudian gelombang bunyi akan menurun. Akan tetapi intensiti ini masih menunjukkan tahap bunyi yang tinggi kerana bunyi yg kuat memberi kesan yang lama terhadap getaran.

- Disebabkan bunyi yang kuat (>120 dB) - Menyebabkan pecah selaput tympanum, kerosakan tulang kecil pendengaran. - Hilang pendengaran kekal. b) Kesan Kronik - Pendedahan berpanjangan kepada bunyi kuat (>85 dB - 5 tahun, > 8 jam sehari) - Lebih tinggi frekuensi, kerosakan koklia tinggi c) TTS (Temporary Threshold Shift) - Threshold pendengaran tinggi semasa bekerja di tempat bising. - Kembali asal setelah 12 jam keluar dari suasana bising.

4.

Kebisingan selang-seli. - Kebisingan ini berlaku secara selang seli. - Dihasilkan apabila bunyi bising menjadi perlahan & kuat dalam jangka masa pendek. - Contohnya: ketika seseorang menggergaji kayu, getaran akan berlaku ketika gergaji itu bergerak & getaran tidak akan berlaku apabila gergaji kayu diberhentikan. ii.

d) PTS (Permanent Threshold Shift) - Pendedahan berulangan - threshold pendengaran tidak kembali kepada base line asal.

Kesan Di Luar Telinga a) Kesan Fisiology - Meningkatkan Tekanan darah melalui galakan ANS (Autonomy Nerves System)

5.

Punca pencemaran i. Bunyi kenderaan bermotor seperti kereta, lori, bas, dan lain-lain yang banyak menyumbang ke arah pencemaran ini. ii. Pembangunan kawasan industri mengeluarkan bunyi melalui pemprosesan material, jentera, kenderaan, aktiviti pembuatan akan menjejaskan ketenteraman kepada orang ramai dan memberi kesan kepada manusia seprti gelisah, kurang rehat, gangguan pemikiran dan lain-lain. iii. Pembinaan kawasan petempatan mengeluarkan

- Meningkatkan Pergerakan Otot. b) Kesan Psychosomatic. - Sakit Kepala, pening, loya, muntah - Nystagmus, pergerakan mata tak dapat dikawal c) Kesan Pyscology - Gangguan Percakapan - Kesan Tingkahlaku - Keletihan - Gangguan saraf dan ketegangan d) Lain-lain - Mudah marah - Sering merasa cemas.

bunyi apabila cerucuk-cerucuk besi ditanam di dalam tanah untuk pembinaan bangunan-bangunan tinggi. iv. Kuari juga merupakan ejen pencemaran bunyi. Pemecahan batu, enjin gerudi dan pemunggahan batu ke lori turut menjadi punca pencemaran ini.

7. i.

Cara mengatasi Pengawalan oleh manusia Kesedaran sivik masyarakat pengeluaran kenderaan yang enjinnya lebih senyap dan mesra alam Sikap bertimbang rasa

5.

Kesan terkena radiasi i. Akut apabila terdedah kepada dos yang tinggi dalam tempoh masa yang singkat Dos radiasi yang tinggi berupaya membunuh sel manakala dos yang rendah merosakan atau

mengubah sel. Berikut adalah kesan-kesan radiasi akut (NCRP Report No. 98, Guidance on Radiation

ii.

Penguatkuasaan undang-undang JPJ menyaman kenderaan diubahsuai sistem exhaust Jabatan alam sekitar menyaman kenderaan yang melebihi tahap bunyi ditetap Syarat kepada kontarktor utk tidak menjalankan binaan pada waktu malam ii.

Received in Space Activities) LD 50/60 ialah Lethal Dose di mana 50% orang yang terdedah kepada dos ini akan mati dalam tempoh 60 hari. Pada tahap 100 rad (Radiation Absorbed Dose) ke atas boleh mengakibatkan keguguran rambut, kulit terbakar dan masalah penglihatan Kronik apabila terdedah kepada dos yang rendah dalam tempoh masa yang lama Genetic kesan yang dialami oleh anak-anak kepada individu yang terdedah kepada radiasi. Sperma atau ovum yang terdedah kepada radiasi boleh mengalami mutasi. Kesan utama tidak dapat dikenalpasti. Somatic kesan yang dialami oleh individu yang terdedah kepada radiasi. Kesan utama adalah kanser. In-Utero kesan yang dialami oleh bayi dalam kandungan yang terdedah kepada radiasi. Kesan utama adalah bayi dilahirkan tidak sempurna atau cacat.

D) RADIASI

1.

Definisi - Radiasi ialah proses di mana zarah-zarah bertenaga bergerak dalam medium atau ruang.

2.

Jenis Sinar Ultraviolet (UV) dari matahari infrared gelombang mikro gelombang radio Radiasi pengion - Apabila zarah memiliki tenaga yang cukup tinggi sehingga menyebabkan terkeluarnya elektron daripada atom iaitu ion. - Contoh : Alpha particle, Beta particle, sinar x dan sinar gamma adalah.

3.

Faktor - radiasi pengion yang terdapat dalam cahaya matahari, bahan radioaktif yang tertimbus dalam tanah atau batu, radon, televisyen berwarna, bangunan, produkproduk agrikultur, lombong dan pembakaran arang. Perokok pula menerima dos radiasi lebih tinggi daripada radioisotop yang terkandung dalam rokok.

SAINS, TEKNOLOGI DAN MASYARAKAT SCE 3114

4.

Kegunaan radiasi X-ray, CT scan, mammografi dan PET scan. Doktor boleh mengenalpasti jenis penyakit dan lokasi sebenar penyakit untuk disesuaikan dengan rawatan terbaik. Rawatan Radiotheraphy pula digunakan untuk

5/11/2012 (2.30 PM - 5.00 PM)

GUD LUCK !

~ emyNorain~

membunuh sel-sel kanser.