BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 2012 DRAF DOKUMEN STANDARD KURIKULUM STANDARD SEKOLAH RENDAH (KSSR) MODUL TERAS ELEKTIF BAHASA KADAZANDUSUN TAHAP 1 BAHAGIAN PEMBANGUNAN KURIKULUM Cetakan Pertama 2012 Kementerian Pelajaran Malaysia Hak Cipta Terpelihara. Tidak dibenarkan mengeluar ulang mana-mana bahagian artikel, ilustrasi dan isi kandungan buku ini dalam apa juga bentuk dan dengan cara apa jua sama ada secara elektronik, fotokopi, mekanik, rakaman atau cara lain sebelum mendapat kebenaran bertulis daripada Pengarah, Bahagian Pembangunan Kurikulum, Kementerian Pelajaran Malaysia, Aras 4-8, Blok E9, Parcel E, Kompleks Pentadbiran Kerajaan Persekutuan, 62604 Putrajaya. Bolikan v vi 1 18 27 36 43 46 ID SUANG Uhu Rukun Negara Falsafah Pendidikan Kebangsaan Kointutunan Kabaalan Mokinongou & Moboros Kabaalan Mambasa Kabaalan Monuat Kabaalan Kolumison Boros Kabaalan Puralan Boros iii BAHAWASANYA negara kita Malaysia mendukung cita- cita untuk mencapai perpaduan yang lebih erat dalam kalangan seluruh masyarakatnya; memelihara satu cara hidup demokratik; mencipta masyarakat yang adil bagi kemakmuran negara yang akan dapat dinikmati bersama secara adil dan saksama; menjamin satu cara yang liberal terhadap tradisi-tradisi kebudayaannya yang kaya dan berbagai-bagai corak; membina satu masyarakat progresif yang akan menggunakan sains dan teknologi moden; MAKA KAMI, rakyat Malaysia, berikrar akan menumpukan seluruh tenaga dan usaha kami untuk mencapai cita- cita tersebut berdasarkan atas prinsip-prinsip yang berikut: KEPERCAYAAN KEPADA TUHAN KESETIAAN KEPADA RAJA DAN NEGARA KELUHURAN PERLEMBAGAAN KEDAULATAN UNDANG-UNDANG KESOPANAN DAN KESUSILAAN RUKUN NEGARA v vi Pendidikan di Malaysia adalah suatu usaha berterusan ke arah lebih memperkembangkan potensi individu secara menyeluruh dan bersepadu untuk melahirkan insan yang seimbang dan harmonis dari segi intelek, rohani, emosi dan jasmani berdasarkan kepercayaan dan kepatuhan kepada Tuhan. Usaha ini adalah bertujuan untuk melahirkan warganegara Malaysia yang berilmu pengetahuan, berketerampilan, berakhlak mulia, bertanggungjawab dan berkeupayaan mencapai kesejahteraan diri serta memberikan sumbangan terhadap keharmonian dan kemakmuran keluarga, masyarakat dan negara. Falsafah Pendidikan Kebangsaan 1 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 KOPOINTUTUNAN Boros Kadazandusun nopo nga iso mato palajalan i poiaon id sikul tosiriba om takawas. Status nopo do mato palajalan diti id kurikulum perdana nga mato palajalan elektif. Poiaon o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru Kadazan om Dusun. Poiaon nogi o boros diti kumaa tangaanak mantad tinaru suai i aanangan minsingilo do boros diti. Hontolon nopo do pongiaan om pambalajalan Boros Kadazandusun id sikul tosiriba nga popoingkawas do kabaalan boros miagal ko kabaalan mokinongou, moboros, mambasa, monuat, koilaan kolumison boros om nogi koilaan puralan boros. Oponsol kopio do inoboson o kabaalan boros diti tu iti no kabaalan touvai i koponguhup id pomogunaan boros Kadazandusun id pangaan sikul takawas. Winonsoi o Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti montok manahak kosiwatan kumaa tangaanak do minsingilo do boros Kadazandusun id kohuboyoon di kohiok mooi do kikotumbayaan sondii o tangaanak soira do miromut om nogi kaanu papasarabak pomusarahan di okreatif, imaginatif om okritis. Maya do kurikulum diti, kaanu tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun id pongiaan di otolinahas, poimpunong om oulud. Pongiaan om pambalajalan boros Kadazandusun id sikul kapanahak do kosiwatan kumaa tangaanak do mongintutun, monginonong, guminawo om popotilombus do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru Kadazan om Dusun. Pongiaan om pambalajalan do boros Kadazandusun diti nogi kaanu manahak do kosiwatan kumaa tangaanak mantad tinaru suai i aanangan minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu mongintutun om mangarati do adat, koubasanan, kotumbayaan sandad om tungkus tinaru Kadazan om Dusun. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
2 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 Pongiaan om pambalajalan Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti monokodung do angkab Rukun Negara, Dasar Pendidikan Kebangsaan om Falsafah Pendidikan Kebangsaan montok momodimpot do kotoronongon om piunungan toinsanan tinaru id pogun Malaysia. Suang nopo do pongiaan om aktiviti kurikulum id Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga kokomoi do toilaan om kotumbayaan sandad, tungkus koubasanan, woyo toluud om kabaalan boros i koponguhup do popoingkawas koburuon koinanon, sunduan, pomusarahan om topurimanan tangaanak. TUDU Tudu nopo do Kurikulum Standard Boros Kadazandusun Sikul Tosiriba diti nga popogirot piunungan om papasarabak woyo toluud, sunduan mamasok om ula poinsinuhat . Suai ko mantad dii, popoingkawas kabaalan boros do tangaanak mooi do kaanu nodii yolo momoguno do boros Kadazandusun sabaagi iso boros tungkus di kotunud, oulud om olinuud id piromutan di mogisuai-suai koyuuyuon. DIMPOTON Id kolimpupuson do Toun 6 kaanu tangaanak do : Mogilang-ilang pomusarahan di oulud om olinuud kumaa iso' om tiso'. Mogisoosokodung montok momonsoi isoiso' toinaon. Papasarabak woyo' toluud, sunduan mamasok om ula poinsinuhat. Miromut miampai kikotumbayaan sondii di olinuud kumaa tambalut om tulun suai id koyuuyuon formal om au formal. Mambasa', mangarati' om monginonong mogikawo-kawo teks id boros Kadazandusun montok papatanom sunduan do aanangan mambasa om guminawo kolumison boros. 3 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 Momonsoi mogisuai-suai kawo ponuatan id boros Kadazandusun di oulud om olinuud. Momoguno puralan boros di kotunud id lisan om ponuatan. Popotilombus tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun. Momoguno kabaalan momogono' id koimaan tikid tadau. DOKUMEN STANDARD KURIKULUM Id suang do Dokumen Standard diti poinhanggum o Standard Ponuangan om Standard Pambalajalan. Standard Ponuangan nopo nga taang koimpohon do koilaan, kabaalan om koinabasan di minog dimpoton do tangaanak id kolimpupuson do Toun 6 id sikul tosiriba. Standard Pambalajalan nopo nga iso nuludan koilaan, kabaalan, koinabasan om taang koonuan di minog do dimpoton do tangaanak id isoiso Toun id sikul tosiriba. PRINSIP DO PEDAGOGI KURIKULUM STANDARD Ponginsamakan do pongiaan om pambalajalan do Kurikulum Standard diti nopo nga maya prinsip-prinsip di pointayad: i. Ponginabasan do kabaalan touvai Oponsol kopio do pasandadon mantad id kotimpuunon o ponginabasan do kabaalan touvai miagal ko kabaalan mokinongou, moboros, mambasa om monuat, tu kabaalan diti no o poimpahan do karaaralano pambalajalan do tangaanak. Kabaalan touvai i oinobos do tangaanak koponguhup tangaanak do popoingkawas kabaalan boros montok momodimpot taang di takawas. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
4 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 ii. Balajal id koyuuyuon di kohiok, kirati om kidimpoton Pambalajalan di poposontol konteks di kirati miampai papaamung toinsanan kabaalan boros i kaanu manahak kosiwatan kumaa tangaanak minsingilo maya aktiviti di kohiok. iii. Poinlongkod do tangaanak Mogisuai-suai kabalantasan, koporokisan, ralan balajal, koinabasan om koburuon tangaanak id pambalajalan do boros Kadazandusun. Mooi do odimpot o potensi pambalajalan tangaanak, oponsol do papanahon o pongiaan di momoguno mogikawo-kawo ponginsamakan, teknik om kakamot pongiaan di kagayat do ginawo tangaanak. Ponginsamakan masteri kaanu manahak kasakadayan kumaa tangaanak do monginobos toinsanan standard pambalajalan boros Kadazandusun di noulud. iv. Pomogunaan teknologi wagu Id abad ko-21 diti, oponsol o koilan momoguno komputer tu teknologi nopo diti nga teknologi piromutan di gunoon do timpu baino montok maganu om papatayad koilaan. Pomogunaan kakamot media elektronik om kapamansayan pionitan id internet kaanu manahak kosiwatan di tosima kumaa tangaanak do miromut om mogiilang toilaan. Ogumu koilaan di aanu mantad Teknologi Koilaan om Pionitan. Soira momproses do koilaan di naanu kiguno o pomusarahan di okritis montok momili koilaan di kosudong. Oponsol o koilaan do tangaanak do momoguno boros Kadazandusun mooi do kaanu papatayad do koilaan di efektif, kotunud, okreatif om kohiok. Aspek woyo toluud om mamasok oponsol nogi do pasandadon mooi do kitonggungan om kidisiplin o tangaanak soira mogihum, momproses om poposunud kawagu do koilaan. v. Pontaksiran Pambalajalan Pontaksiran pambalajalan nopo do gunoon nga pontaksiran di potilombus. Pontaksiran di potilombus kaanu manahak koilaan kumaa mongingia kokomoi taang koinabasan tangaanak do standard pambalajalan. Pointilombus o pontaksiran woyo formatif diti 5 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 om okon ko miagal do pontaksiran woyo sumatif tu papanahon id koowian isoiso timpu pambalajalan. Kawasa do papanahon o pontaksiran woyo formatif maya pongintangan om maya mogikawo-kawo aktiviti lisan om ponuatan. Koduo-duo pontaksiran diti kaanu popokito koyuuyuo kalantayon pambalajalan tangaanak. vi. Kapasarabakan ponginlaaban kowoowoyoo Prinsip di pasandadon id Kurikulum Boros Kadazandusun nopo nga papapanggor sahsiah di tosonong. Pasandadon nogi toinsanan woyo toluud id pambalajalan boros Kadazandusun mooi do awangun songulun mamasok di kiwoyo toluud, kiimatu om otoronong . PONGINSAMAKAN KURIKULUM MODULAR Timpu pongiaan do mato palajalan boros Kadazandusun nopo nga tolu timpu sominggu. Pongiaan do Kurikulum Standard Sikul Tosiriba diti manahak kopomogiratan do kabaalan momoguno boros Kadazandusun montok tangaanak ngaawi. Kurikulum Standard Sikul Tosiriba Boros Kadazandusun diti minaganu ponginsamakan woyo modular i popohontol om manahak kosulimbangan kumaa toinsanan kabaalan boros miagal do kabaalan mokinongou om moboros, mambasa, monuat, kolumison boros om puralan boros. Id pongiaan om pambalajalan do Boros Kadazandusun id kalas, onuan panatalan toinsanan kabaalan boros id isoiso timpu pongiaan. Sabaagi iso poomitanan, onuan panatalan o kabaalan mokinongou om moboros id pongiaan ontok timpu koiso do minggu koiso. Ontok timpu koduo, panatalan do pongiaan nopo nga kabaalan mambasa om kotolu onuan panatalan kabaalan monuat. Timpu koiso om koduo do minggu sumusuhut gunoon montok pongiaan kolumison boros om timpu kotolu gunoon montok pongiaan puralan boros. Kawasa mongingia do momoguno duo timpu montok mongia isoiso kabaalan soira do osubai. Pongiaan om pambalajalan do isoiso topik kawasa do papanahon id kalas daasom duo minggu. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
6 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 Ponginsamakan woyo modular diti kaanu popisoungko toinsanan kabaalan boros di strategik montok tudu do popoingkawas kabaalan boros miagal di poinsuat id standard ponuangan om pambalajalan. Sabaagi iso poomitanan, soira do mongia do kabaalan kolumison boros, kopisoungko nogi o kabaalan suai miagal ko kabaalan mokinongou, moboros, mambasa om monuat id pongiaan dii. Ponginsamakan woyo modular diti manahak nogi do panatalan kumaa pongiaan om pambalajalan kabaalan boros di touvai kumaa kabaalan boros di apangkal miagal id siriba diti: > Kabaalan Mokinongou om Moboros > Kabaalan Mambasa > Kabaalan Monuat > Kolumison Boros > Puralan Boros Tema Ponuangan montok tikid gana pomogunaan boros id pambalajalan boros Kadazandusun nopo nga pinoimpou tema di kosudong montok tangaanak id sikul tosiriba. Tema nopo ngawi diti nga : > Tinan Sondii > Susuyan > Toilaa 7 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 KURIKULUM BOROS KADAZANDUSUN Panatalan nopo do pongiaan om pambalajalan Boros Kadazandusun nga mongintutun do pimato, putul boros, boros, frasa om ayat-ayat di toniba. Ponginabasan do kabaalan boros di touvai miagal ko kabaalan mokinongou om moboros, mambasa, monuat om kolumison boros nga onuan nogi do kapanatalan id pongiaan om pambalajalan do mato palajalan diti. Suai ko mantad dii, koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun nga poiaon nogi kumaa tangaanak. 1.0 KABAALAN MOKINONGOU OM MOBOROS Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do tuni di norongou mantad mogisuai- suai tadon, mokinongou, mongintutun, mamarait om popisuai tuni do pimato boros Kadazandusun, mokinongou, mongintutun om mamarait do boros miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud, manahak do tisuli kokomoi koilaan di norongou, moboros miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud tumanud koyuuyuon, status, umul om koulunan om popolombus topurimanan om pomusarahan di oulud om olinuud id intoraksi sosial miampai momoguno do boros, pomoroitan om kolooloyuko di kotunud. Poinhanggum nopo id standard pambalajalan diti nga kabaalan mokinongou om popolombus kawagu do tuni, boros, frasa om ayat di norongou mantad mogisuai-suai tadon. Mokinongou om moboros nopo nga iso kabaalan di touvai montok literasi. Ii nodii poogi do unsubon o tangaanak do minsingilo do woyo mokinongou di kotunud om tumimpuun do minsingilo do moboros mantad taang popolombus do tuni di kotunud om kumaa nogi do popolombus do boros, frasa om gisom no do kaanu popolombus do ayat di kotunud, oulud om olinuud montok mogikawo-kawo koyuuyuo. Oponsol nogi do poiaon kumaa doid tangaanak o loyuk om rima di kotunud montok popolombus isoiso tuni, boros, frasa om ayat. Suai ko mantad dii, minog nogi do poiaon kumaa doid tangaanak o koilaan miromut maya lisan om okon ko lisan. Aktiviti nopo di kosudong do papanahon montok do kabaalan diti nga aktiviti K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
8 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 minsingumbal, manahak tisuli, mangarati om momoguno do koilaan di norongou. Toinsanan aktiviti diti kawasa do huliton mooi do kogirot o pomogunaan do pancaindera do tangaanak om pointounda tomoimo do miromut. 2.0 KABAALAN MAMBASA Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mongija mogikaakawo boros, mongintutun om momungaran nunu i okito, orongou, osingud, oroso, akama om opurimanan, kaanu mambasa mogikaakawo boros, frasa om ayat miampai momoguno do pomoroitan di kotunud, kaanu mambasa montok mangarati om manahak do tisuli kumaa koilaan di nabasa, kaanu popoilo kawagu do koilaan di nabasa miampai momoguno mogikaakawo bahan om manahang do teks di nabasa. Id kabaalan diti, oponsol do kaanu o tangaanak do mongintutun tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun tu iti nopo nga koilaan di touvai no kopio montok kabaalan mambasa. Koilaan diti koponguhup id kabaalan popolombus boros, frasa, ayat mintootoiso om ayat di mogikawo-kawo loyuk om kopolombusan. Montok iso pongiaan kabaalan mambasa di kohiok, unsubon o mongingia do momoguno teks mantad sinding, hiis, tangon toi ko bukakak, tu kounsub iti do tangaanak om nogi kagayat do ginawo diolo. Montok kabaalan mongija, potimpuunon do popoia mantad mongintutun tuni pimato kumaa putul boros gisom no owonsoi iso boros di kotunud. 3.0 KABAALAN MONUAT Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do momoguno do ralan ponuatan di pointunud, kaanu poposuat kawagu nunu i okito, orongou, oroso, osingud, akama om opurimanan, kaanu monuat mogikaakawo ayat miampai momoguno boros, ayat om tanda basa, format om puralan boros di kotunud, kaanu mongoput sorita miampai momoguno do boros om ayat di kotunud om olinuud. 9 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 Timpuunon nopo do popoia id kabaalan diti nga kabaalan mongigit pinsil di pointunud. Oponsol do pasandadon kabaalan diti mooi do oubas dii o tangaanak do monuat momoguno ralan di pointunud. Panatalan nopo do kabaalan diti nga papawakas tuhat tunturu om longon, popomogot kabaalan motor, popoingkawas kabaalan visual om koordinasi mato om longon mooi do kaanu dii o tangaanak monginobos kabaalan monuat di touvai kopio. Suai ko mantad dilo, hontolon nogi id kabaalan diti o koilaan monuat pimato miampai momoguno ralan di pointunud mooi do kaanu o tangaanak do monuat boros, frasa om ayat di poimpunong, otolinahas om oulud. 4.0. KABAALAN KOLUMISON BOROS Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu tangaanak maganu, popolombus om monusui koilaan kokomoi do tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun maya mogikawo-kawo aktiviti di kohiok. Pongiaan do kabaalan kolumison boros diti manahak panatalan kumaa pambalajalan di kohiok maya aktiviti di kohiok om kagayat ginawo miagal ko momonsoi buuk tonini, poster, kolaj, kad om nogi maya aktiviti manangon, suminding, minsingkono, sumayau om popolombus hiis. Maya kabaalan kolumison boros diti kaanu nogi o tangaanak do kosiwatan mongintutun, minsingumbal om monginonong do tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun maya mogikawo-kawo aktiviti di kohiok om kosudong. Aktiviti- aktiviti diti kaanu papasarabak kaanangan do tangaanak kumaa minsingilo do boros Kadazandusun om nogi kaanu popoingkawas imaginasi tangaanak. Komponen diti manahak kosiwatan kumaa tangaanak do mokinongou boros Kadazandusun mantad mogisuai- suai tadon miagal ko mantad sinding tangaanak, hiis koubasanan om susuyan di kosudong. Suai ko mantad dii, kaanu nogi o tangaanak ngaawi do momoguno do boros Kadazandusun id koyuuyuo di mogisuai-suai miagal ko id pamansayan buuk tonini, poster, kolaj om kad om nogi maya aktiviti manangon, suminding, minsingkono, sumayau om popolombus hiis. Oponsol kopio do unsubon o tangaanak maya boros pangarayou montok isoiso asil di nowonsoi toi ko pinolombus. Pongunsuban kaanu popogirot kotumbayaan sondii do tangaanak om kaanu nogi poposunduan do aanangan balajal. Suai ko mantad dii, kaanu nogi iti do mananom topurimanan do monginsonong asil kalaja om nogi mongunsub pomusarahan di okreatif. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
10 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 5.0 SISTOM BOROS Id kolimpupuson do Toun 6, kaanu o tangaanak do mongintutun om momoguno do 29 pimato Boros Kadazandusun id lisan om ponuatan, kaanu momoguno mogikaakawo sompuruan boros, kaanu momonsoi mogikaakawo boros, frasa om ayat di agramatis om momoguno do tanda basa di kotunud, kaanu momoguno do kopomoroitan ginumu om tukadan id lisan om ponuatan. Abaagi o sistom boros Kadazandusun id piipiro komponen: fonetik om fonologi, sistom ijaan, puralan boros, tukadan, kopomoroitan ginumu om tinimungan boros. Oponsol do poiaon koilaan momoguno puralan boros kumaa tangaanak di minsingilo do boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momoguno boros Kadazandusun di kotunud om oulud. 5.1 Fonetik om Fonologi Oponsol do posunudon kumaa do tangaanak o koilaan mamarait om momoguno loyuk om kopolombusan di pointunud mooi do koilo o tangaanak do mamarait boros om popolombus ayat, om nogi kaanu o tangaanak do popolombus komoyon di kotunud kumaa tulun suai. Suai ko mantad dii, oponsol nogi o koilaan diti mooi do kaanu o tangaanak do mangarati boros om komoyon do tulun suai id pilumaagan tikid tadau. Kawo ayat di oponsol do oilaan tangaanak do popolombus miampai momoguno pomoroitan om loyuk miagal id siriba:- a) Ayat Toomod b) Ayat Pongudio c) Ayat Ponuhuan d) Ayat Kotigagan 5.2 Sistom Ijaan Oponsol kopio do posunudon kumaa do tangaanak o sistom ijaan boros Kadazandusun mooi do kaanu o tangaanak do momonsoi 11 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 ponuatan di pointunud om oulud. Id sistom ijaan minog do inoboson do tangaanak o piipiro aspek mooi do kaanu do momonsoi ponuatan di poimpunong. Pointayad id siriba diti, toinsanan aspek di oponsol do oilaan: a) 29 pimato boros Kadazandusun b) pomogunaan do sigot / / id ponuatan c) pomogunaan do / b / om / d / id ponuatan d) vokal tanaru om diftong id ponuatan om pomoroitan e) pomogunaan konsonan on vokal noolos id ponuatan 5.3 Puralan Boros Abaagi o aspek Puralan Boros id duo boogian : morfologi om sintaksis. 5.3.1 Morfologi nopo nga iso gana toilaan i monoriuk pamansayan isoiso boros id aspek struktur, bontuk om ponompipian boros. Pointayad id siriba diti nopo nga aspek di okito id morfologi. (a) Struktur Boros i) Boros Sandad ii) Boros Noolos (b) Bontuk Boros i) Boros Mintootoiso ii) Boros Nosugkuan iii) Boros Misompuru iv) Boros Misaup K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
12 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 (c) Karaaralano pamansayan boros: i) Ponugku ii) Ponginsoupan iii) Ponompuruan (d) Sompuruan Boros: i) Boros Ngaran ii) Boros Maan iii) Boros Ula iv) Boros Toguangon 5.3.2 Sintaksis nopo nga iso ponoriukan kokomoi pamansayan ayat. Aspek sintaksis di oponsol do oilaan do tangaanak id sikul tosiriba nopo nga miagal di pointayad id siriba diti : a) Karaaralano momonsoi boros, frasa, klausa om ayat. b) Pamansayan ayat nopo nga tumanud nuludan VSO (Boros Maan, Subjek om Objek). c) Kawo ayat: ayat toomod, ayat pongudio, ayat ponuhuan om ayat kotigagan. d) Kawo pamansayan ayat: ayat toomod, ayat mintootoiso 5.4 Tanda Basa Oponsol do koilo o tangaanak momoguno do tanda basa id piromutan mooi do kaanu popolombus boros Kadazandusun di pointunud om oulud id kobooboroso om nogi id ponuatan. Id piromutan maya ponuatan oponsol do kaanu o tangaanak momoguno do tanda basa di kotunud mooi do kaanu popolombus pomusarahan toi ko koilaan di pointunud om kirati. Id piromutan lisan, oponsol do koilo o tangaanak momoguno do tanda basa miagal ko koma om titik mooi do kotunud kopolombusan boros. 13 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 5.5 Tukadan Poinhanggum no id tukadan o boros mikagos, poiradan om poniriban i oponsol do poiaon kumaa tangaanak mooi do kaanu nodii mongintutun om momoguno do tukadan id lisan toi ko ponuatan montok popokito iso ponginabasan do boros di takawas. Nota: Montok popomogot toilaan kokomoi puralan boros Kadazandusun kawasa do momorujuk do Buuk Puralan Boros Kadazandusun id Sikul i pinalabus do Boogian Popotounda Kurikulum, Komontirian Palajalan Malaysia. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
14 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 6.0 PONUANGAN KURIKULUM Ponuangan kurikulum nopo nga iso poingkawasan kawawagu id ponginabasan koilaan om oponsol do onuan kapanatalan tu iti no kabaalan di koponguhup do tangaanak id koposion tikid tadau om id ponginabasan toilaan. Ponuangan kurikulum i pasandadon id pongiaan boros Kadazandusun nopo nga miagal id siriba:- i. Kabaalan Momusorou Kabaalan momusorou di okritis om okreatif pinosuang id standard pambalajalan mooi do kaanu o tangaanak do monolibamban kobolingkangan, maganu kootuson om kaanu popolombus do koilaan di kotunud kokomoi isoiso ahal miampai momoguno boros di efektif. ii. Kabaalan Balajal Karaaralano Balajal Pasandadon o kabaalan diti id standard pambalajalan mooi do kitonggungan o tangaanak id pambalajalan diolo. Poinhanggum id kabaalan diti o kabaalan balajal om kabaalan maganu koilaan montok popotounda do tangaanak do monginobos koilaan di potilombus. iii. Kabaalan Momoguno Teknologi Koilaan om Piromutan Kabaalan momoguno do Teknologi Koilaan om Piromutan nopo nga kabaalan abad ko-21. Kabaalan nopo di poinhanggum nga kabaalan momoguno kakamot multimedia miagal ko komputer montok momonsoi om momongo kalaja sikul om nogi momoguno mogikawo-kawo koilaan mantad multimedia miagal ko mongintong dokumentari televison om maganu koilaan mantad internet. Suai ko mantad dii, kaanu nogi do kosiwatan o tangaanak do papaatod om monorimo do e-mel, mamalayag 15 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 piromutan elektronik montok mogihum, maganu om papatayad koilaan om milumaag miampai tulun suai maya piromutan sosial miagal ko Facebook om Twitter. iv. Woyoo Toluud om Sunduan Mamasok Oponsol do pasandadon o woyo toluud miagal ko woyo guminawo pogun sondii om kopuriman sunduan mamasok id standard pambalajalan mooi do awangun o tangaanak di kiwoyo toluud om oupus tomoimo do pogun sondii. v. Mogisuai-suai koporokisan Okito nogi id suang do standard pambalajalan diti o koponoinaan do koporokisan tangaanak di mogisuai-suai. Okito iti id suang do standard pambalajalan, miagal ko koponoinaan koporokisan kinestetik maya aktiviti di noulud id standard pambalajalan kabaalan kolumison boros. vi. Kopogonuan Toilaan Koilaan om ponuangan nopo di pohontolon id standard pambalajalan nga koilaan di naanu mantad mogikawo-kawo gana miagal do gana' koilaan Sains om Teknologi, Geograf, Sejarah, posorili' do tangaanak om koilaan konsumerisme. Suai ko' mantad dii, ponuangan boros aanu nogi mantad surat abal om isu-isu timpu baino. vii. Mongindapu Mooi do kaanu o tangaanak ngawi do monoguang karaaralano koposion timpu baino, minog nogi do pasandadon id pomusarahan do tangaanak o kabaalan mongindapu. Montok popoburu koposion tangaanak, elemen mongindapu miagal ko kreativiti, inovasi om inisiatif oponsol do posunudon kumaa tangaanak. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
16 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 viii. Kreativiti Kreativiti nopo nga iso aspek inovasi. Koimbulai o kreativiti mantad ponguhatan om pomusarahan di okreatif om okritis. Oponsol do momoguno o mongingia do mogikawo-kawo ponguhatan di okreatif om okritis montok mongunsub kreativiti do tangaanak. Pongiaan di okreatif milo papanahon maya mogikawo-kawo aktiviti miagal ko popoia do puralan boros miampai momoguno do sayau, toi ko momoguno sinding montok popoia do kabaalan mambasa. 7.0 PONTAKSIRAN Pontaksiran standard pambalajalan kawasa do papanahon maya pontaksiran formatif om pontaksiran sumatif. Taangkoinabasan tangaanak do momoguno boros milo tipongon maya koduo-duo kawo pontaksiran diti. Pontaksiran Formatif Papanahon o pontaksiran formatif diti do poingompus toun do mongilo nunu o taang kalantayan do tangaanak. Koindalan o pontaksiran diti maya pongintangan mooi do kaanu nodii mongingia do monipong kogisaman do tangaanak monginobos boros ontok poingampayat id aktiviti pambalajalan boros. Pontaksiran diti kapanahak kounalan kumaa mongingia om tangaanak. Maya pongintangan diolo, kaanu o mongingia do koilaan kokomoi tangaanak di au kodimpot toi ko au kaampayat id aktiviti di papanahon id kalas. Soira okito do mongingia o kobolingkangan diti, oponsol papanahon do mongingia o aktiviti suai di kosudong om kaanu mongunsub do tangaanak dii do monginobos boros. Kosudong nogi o pontaksiran formatif montok mongintong kogisaman do tangaanak id kabaalan mokinongou om moboros. Ponginsamakan di kawasa do gunoon montok pontaksiran formatif nopo nga maya folio, kalaja id tinimungan, pongimatan om maya aktiviti monginobos boros miagal ko mambasa om kuiz. 17 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 Pontaksiran Sumatif Sumatif Papanahon o pontaksiran sumatif maya poniisan toi ko panaasan formal. Maya pontaksiran diti, kaanu o mongingia ngaawi do monimung profail di popokito koburuon do tangaanak id monginobos do boros Kadazandusun. Kawasa do papanahon o pontaksiran diti montok tosoosongulun tanak. Tudu nopo do pontaksiran sumatif nga monipong om monimung koilaan kokomoi standard om taang koinabasan do tangaanak minsingilo do boros Kadazandusun. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
18 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.1.1 Kaanu momungaran do tuni di norongou. 1.1.2 Kaanu manahak pomusarahan kokomoi tadon do tuni di norongou. 1.1.3 Kaanu popolombus do kobooboroso tumanud loyuk di norongou. 1.2.1 Kaanu mamarait pimato tumanud nuludan di kotunud. 1.2.2 Kaanu popisuai om popouni tuni vokal toniba om tanaru. Poomitanan: di om dii STANDARD PONUANGAN 1.1 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do tuni di norongou mantad mogisuai-suai tadon id kolimpupuson do Toun 6. 1.2 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun, mamarait om popisuai tuni do pimato boros Kadazandusun id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.1.1 Kaanu mokinongou om monindu do tuni di norongou. 1.1.2 Kaanu popoilo do koilaan kokomoi tuni di norongou tumanud ponontudukan do mongingia. 1.1.3 Kaanu popouni kawagu do tuni di norongou. 1.2.1 Kaanu mokinongou om monugut do mamarait do 29 pimato boros Kadazandusun. 1.2.2 Kaanu mongintutun om popouni tuni vokal tumanud ponontudukan do mongingia. Poomitanan: a, e, i,o, u STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.1.1 Kaanu mongintutun tuni di norongou. 1.1.2 Kaanu momungaran do tuni di norongou tumanud ponontudukan do mongingia . 1.1.3 Kaanu monugut om popouni kawagu tuni di norongou. 1.2.1 Kaanu mamarait 29 pimato boros Kadazandusun. 1.2.2 Kaanu mongintutun om popouni tuni vokal toniba om tanaru tumanud ponontudukan do mongingia Poomitanan: di om dii Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kabaalan Mokinongou om Moboros 19 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.2.3 Kaanu mongintutun pisuayan tuni konsonan. 1.2.4 Kaanu mamarait om popisuai tuni boros di kipimato sigot / / om aiso sigot. 1.2.5 Kaanu mamarait boros kipimato /b/ om /b/. 1.2.6 Kaanu mamarait boros kipimato /d/ om /d/. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.2.3 Kaanu mongintutun om popouni tuni konsonan tumanud ponontudukan do mongingia. 1.2.4 Kaanu mongintutun om popouni tuni do pimato sigot / / tumanud ponontudukan do mongingia. 1.2.5 Kaanu mongintutun om popouni tuni do pimato /b/ tumanud ponontudukan do mongingia . 1.2.6 Kaanu mongintutun om popouni tuni do pimato /d/ tumanud ponontudukan do mongingia. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.2.3 Kaanu mongintutun om popouni tuni konsonan noolos tumanud ponontudukan do mongingia. /c/ om /f/, /q/ om /x/ 1.2.4 Kaanu mamarait boros kipimato sigot / / om aiso sigot tumanud ponontudukan do mongingia. 1.2.5 Kaanu mamarait boros kipimato /b/ om /b/ tumanud ponontudukan do mongingia 1.2.6 Kaanu mamarait boros kipimato /d/ om /d/ tumanud ponontudukan do mongingia. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
20 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.3.1 Kaanu popisudong om popolombus do putul boros dumadi iso boros di kirati. 1.3.2 Kaanu mamarait do boros miampai momoguno do pomoroitan di kotunud kokomoi (a) Boogian tinan (b) Kakamot (c) Sikul (d) Pomoinan (e) Songongi (f) Tanom (g) Tayam (h) Iman-imanon (i) Sandad pogun (j) Basaan (k) Tuunion (l) Kinoyonon (m) Kalendar (n) Karamayan STANDARD PONUANGAN 1.3 Kaanu o tangaanak do mokinongou, mongintutun om mamarait do boros miampai momoguno pomoroitan om loyuk di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.3.1 Kaanu mamarait boros tumanud putul boros tumanud ponontudukan do mongingia. 1.3.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun om mamarait do boros kokomoi: (a) numbul (b) warana (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendar (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.3.1 Kaanu mamarait boros tumanud putul boros. 1.3.2 Kaanu sumugut do mongingia montok mongintutun om mamarait do boros kokomoi (a) Boogian tinan (b) Paganakan (c) Kakamot (d) Sikul (e) Pomoinan (f) Numbul (g) Timpu (h) Tayam (i) Kinotuan (j) Kouaan (k) Padsakayan (l) Kinoyonon (m) Pakalajaan (n) Karamayan 21 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1
STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.3.3 Kaanu momili om mamarait do boros miampai momoguno do pomoroitan di kotunud soira (a) popointutun (b) mintutun (c) monuhu (d) mongudio (e) mokianu (f) mongimbayat (g) mogodu (h) mamason poniod-siod 1.4.1 Kaanu mokinongou om maganu koilaan toponsol id: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) poskad (i) kopoilaan (j) surat (k) rencana STANDARD PONUANGAN 1.4 Kaanu o tangaanak do manahak do tisuli kokomoi koilaan di norongou id kolimpupuson doToun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun om mamarait do boros: (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio (h) mokianu 1.4.1 Kaanu mokinongou do: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.3.3 Kaanu mamarait boros montok (a) mamason kounsikahan (b) popointutun (c) mintutun (d) magalap om monorimo pagalapan (e) monongkosiou (f) monuhu (g) mongudio 1.4.1 Kaanu mokinongou om maganu koilaan mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
22 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.4.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun om popoboros do koilaan di norongou mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) poskad (i) kopoilaan (j) surat (k) rencana 1.4.3 Kaanu miuhot om misimbar miampai momoguno do boros di oulud om olinuud montok maganu koilaan id (a) sinding (b) susuyan (c) hiis STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.4.2 Kaanu manahak do tisuli maya demonstrasi, lisan toi ko ponuatan kokomoi nunu i norongou mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.4.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun om popoboros do koilaan di norongou mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana 1.4.3 Kaanu moguhot miampai momoguno boros di kosudong om olinuud montok mokianu koilaan. (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan 23 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) poskad (i) kopoilaan (j) surat (k) rencana 1.4.4 Kaanu manahak sisimbar di kotunud kumaa isoiso ponguhatan. 1.4.5 Kaanu mangarati om tumanud do ponuhuan. 1.4.6 Kaanu mangarati om popolombus do pokionuon miampai do olinuud. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana 1.4.4 Kaanu manahak sisimbar di kosudong kumaa isoiso ponguhatan. 1.4.5 Kaanu mangarati om tumanud do ponuhuan. 1.4.6 Kaanu mangarati do pokionuon di norongou K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
24 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.5.1 Kaanu mokinongou om momohulit model pibarasan di norongou. 1.5.2 Kaanu momoguno boros di kotunud om olinuud soira (a) popointutun (b) mintutun (c) monuhu (d) mongudio (e) mokianu (f) mongimbayat (g) mogodu (h) mamason poniod- siod STANDARD PONUANGAN 1.5 Kaanu o tangaanak do moboros miampai momoguno do boros di kotunud, oulud om olinuud tumanud koyuuyuon, status, umul om koulunan id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.5.1 Kaanu mokinongou om popolombus kawagu do model pibarasan kokomoi: (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio (h) mokianu 1.5.2 Kaanu popolombus do pibarasan miampai momoguno do boros pomolohou di kotunud montok: (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio (h) mokianu STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.5.1 Kaanu mokinongou om monugut model pibarasan di norongou. 1.5.2 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia montok: (a) mamason kounsikahan (b) popointutun (c) mintutun (d) magalap om monorimo pagalapan (e) monongkosiou (f) monuhu (g) mongudio 25 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.5.3 Kaanu papatantu do boros pomolohou id pibarasan toi ko id pononsunudan. 1.5.4 Kaanu manahak ponuhuan di tangasaanang. 1.5.5 Kaanu popoboros do pokionuon di tangasaanang. 1.5.6 Kaanu popolombus do ponguhatan di tangasaanang. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.5.3 Kaanu momili boros pomolohou di kotunud id pibarasan toi ko id pononsunudan. 1.5.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok manahak do ponuhuan di tangasaanang. 1.5.5 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok poposunud do pokionuon di tangasaanang. 1.5.6 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popolombus do ponguhatan di tangasaanang. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
26 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 1.6.1 Kaanu popointalang do koilaan kokomoi ahal sondii. 1.6.2 Kaanu popolombus do sorita miampai tumanud nuludan di kosudong. 1.6.3 Kaanu momoguno do boros sondii montok monguyad isoiso ahal. (a) kakamot (b) kinoyonon (c) Karamayan STANDARD PONUANGAN 1.6 Kaanu o tangaanak do popolombus topurimanan om pomusarahan di oulud om olinuud id pilumaagan sosial miampai momoguno do boros, pomoroitan om kolooloyuko di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 1.6.1 Kaanu popoilo do ahal sondii miampai momoguno do boros di oulud om olinuud. 1.6.2 Kaanu poposunud kawagu do isoiso kinantakan miampai momoguno do gambal. 1.6.3 Kaanu popointalang do isoiso koilaan miampai momoguno do boros di oulud om olinuud. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 1.6.1 Kaanu popolombus do koilaan kokomoi ahal sondii. 1.6.2 Kaanu monorita kokomoi nunu i okito id gambal. 1.6.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popointalang do isoiso ahal. a) kakamot b) tanom c) tayam 27 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.1.2 Kaanu mongija boros: a) kivokal tanaru om toniba b) kipimato sigot c) kikonsonan /b/ om /d/, /b/ om /d/ d) kipimato noolos. 2.1.3 Kaanu mongija boros: a) mintootoiso b) nosugku c) misompuru 2.1.4 Kaanu mongija mogikawo-kawo boros kokomoi: (a) boogian tinan STANDARD PONUANGAN 2.1 Kaanu o tangaanak do mongija' mogikawo-kawo boros id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.1.1 Kaanu mongintutun bontuk om ngaran do 29 pimato boros Kadazandusun tumanud ponontudukan do mongingia. 2.1.2 Kaanu mamarait ngaran 29 pimato boros Kadazandusun. 2.1.3 Kaanu mongija tumanud putul boros.tumanud ponontudukan do mongingia. Poomitanan : /ta/ + /pa/ = tapa 2.1.4 Kaanu mongija mogikawo-kawo boros tumanud ponontudukan do mongingia kokomoi: STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia mongija boros: a) kivokal tanaru om toniba b) kipimato sigot c) kikonsonan /b/ om /d/ , /b/ om /d/. 2.1.3 Kaanu mongija boros tumanud putul boros: a) boros mintootoiso b) boros nosugku 2.1.4 Kaanu mongija mogikaakawo boros kokomoi: (a) boogian tinan (b) paganakan Standard Ponuangan om Pambalajalan Toun 1 montok Kabaalan Mambasa K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
28 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 (b) kakamot (c) sikul (d) pomoinan (e) songongi (f) tanom (g) tayam (h) iman-imanon (i) sandad pogun (j) basaan (k) tuunion (l) kinoyonon (m) kalendar (n) karamayan 2.1.5 Kaanu mongintutun tanda basa: (a) pimato tagayo (b) pimato tokoro (c) koma (,) (d) titik (.) (e) tanda kotigagan (!) (f) tanda pongudio (?) STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 (a) numbul (b) warana (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendar (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 (c) kakamot (d) sikul (e) pomoinan (f) numbul (g) timpu (h) tayam (i) kinotuan (j) kouaan (k) padsakayan (l) kinoyonon (m) pakalajaan (n) karamayan 2.1.5 Kaanu mongintutun tanda basa: (a) pimato tagayo (b) pimato tokoro (c) koma (,) (d) titik (.) (e) tanda kotigagan (!) (f) tanda pongudio (?) 29 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.2.1 Kaanu mambasa om mogihum boros kokomoi: (a) boogian tinan (b) kakamot (c) sikul (d) pomoinan (e) songongi (f) tanom (g) tayam (h) iman-imanon (i) sandad pogun (j) basaan (k) tuunion (l) kinoyonon (m) kalendar (n) karamayan 2.2.2 Kaanu mambasa om mangarati komoyon boros. 2.2.3 Kaanu momoguno do komoiboros kigambal montok mogihum do boros misulak. STANDARD PONUANGAN 2.2 Kaanu o tangaanak do mongintutun om momungaran nunu i okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.2.1 Kaanu mambasa om momungaran tumanud ponontudukan do mongingia kokomoi: (a) numbul (b) warana (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendar (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.2.1 Kaanu mongintutun om mambasa boros kokomoi: (a) boogian tinan (b) paganakan (c) kakamot (d) sikul (e) pomoinan (f) numbul (g) timpu (h) tayam (i) kinotuan (j) kouaan (k) padsakayan (l) kinoyonon (m) pakalajaan (n) karamayan 2.2.2 Kaanu mambasa om mangarati do boros. 2.2.3 Kaanu momoguno do komoiboros kigambal montok mogihum boros. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
30 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.3.1 Kaanu popisudong do piipiro putul boros montok popolombus boros di kirati. 2.3.2 Kaanu mambasa boros a) kivokal toniba om tanaru b) kipimato sigot c) kikonsonan /b/ om /d/ , /b/ om /d/ d) kipimato noolos 2.3.3 Kaanu mambasa a) boros mintootoiso b) boros nosugku STANDARD PONUANGAN 2.3 Kaanu o tangaanak do mambasa' mogikawo-kawo boros miampai momoguno do pomoroitan di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.3.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popolombus boros tumanud putul boros. Poomitanan : /ko/ /pi/ /wo/ / sian/ 2.3.2 Kaanu mambasa boros montok popouni do tuni vokal tumanud ponontudukan do mongingia. 2.3.3 Kaanu mambasa boros montok popouni do tuni konsonan tumanud ponontudukan do mongingia. 2.3.4 Kaanu mambasa boros montok popouni do tuni sigot //.tumanud ponontudukan do mongingia. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.3.1 Kaanu popolombus boros tumanud putul boros. 2.3.2 Kaanu minsingumbal do popolombus boros a) kivokal toniba om tanaru b) kipimato sigot c) kikonsonan /b/ om /d/, /b/ om /d/. 2.3.3 Kaanu minsingumbal popolombus a) boros mintootoiso b) boros nosugku 31 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.3.5 Kaanu mambasa boros montok popouni do tuni do /b/ tumanud ponontudukan do mongingia. 2.3.6 Kaanu mambasa boros montok popouni do tuni /d/ tumanud ponontudukan do mongingia. 2.3.7 Kaanu popolombus boros tumanud loyuk di pointunud tumanud ponontudukan do mongingia. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
32 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.4.1 Kaanu mambasa boros tumanud pomoroitan om loyuk di pointunud. (a) popointutun (b) mintutun (c) monuhu (d) mongudio (e) mokianu (f) mongimbayat (g) mogodu (h) mamason poniod- siod 2.4.2 Kaanu mambasa do frasa om ayat miampai momoguno do pomoroitan di kotunud id : (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) poskad (i) kopoilaan (j) surat (k) rencana STANDARD PONUANGAN 2.4 Kaanu o tangaanak do mambasa boros id frasa om ayat miampai momoguno do pomoroitan om loyuk di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.4.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun om popolombus boros (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio (h) mokianu 2.4.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mambasa do frasa om ayat (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio (h) mokianu STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.4.1 Kaanu minsingumbal popolombus do boros miampai momoguno pomoroitan di kosudong montok (a) mamason kounsikahan (b) popointutun (c) mintutun (d) magahap om monorimo (e) pagahapan (f) monongkosiou (g) monuhu (h) mongudio (i) mokianu 2.4.2 Kaanu mambasa do frasa om ayat mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) pokionuon (h) poskad (i) kopoilaan (j) surat (k) rencana 33 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.4.3 Kaanu mambasa do opuhod miampai momoguno do pomoroitan di kotunud. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.4.3 Kaanu mambasa opuhod tumanud ponontudukan do mongingia. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.4.3 Kaanu mambasa do opuhod miampai momoguno do pomoroitan di kotunud K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
34 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.5.1 Kaanu mambasa montok maganu koilaan toponsol mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) poskad (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana 2.5.2 Kaanu momili om mongulud do koilaan di nabasa 2.5.3 Kaanu popolombus do koilaan di nabasa. STANDARD PONUANGAN 2.5 Kaanu o tangaanak do mambasa, mangarati om manahak do tisuli kumaa koilaan di nabasa id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.5.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok maganu koilaan mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) poskad 2.5.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok manahak do tisuli lisan toi ko ponuatan kokomoi koilaan id (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) poskad STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.5.1 Kaanu mambasa montok maganu koilaan mantad: (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) ponguhatan (f) ponuhuan (g) poskad (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana 2.5.2 Kaanu mongintutun om papatayad do koilaan di nabasa 2.5.3 Kaanu popoboros do kolilaan di nabasa. 35 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 2.6.1 Kaanu momoguno do peta minda om carta montok poposunud kawagu do koilaan di nabasa tumanud ponontudukan do mongingia. 2.6.2 Kaanu momonsoi do ilustrasi montok popoilo kawagu koilaan di nabasa mantad teks tumanud ponontudukan do mongingia. 2.7.1 Kaanu popolombus do topurimanan kokomoi koilaan di nabasa. 2.7.2 Kaanu mongintutun om monokodung watak id susuyan STANDARD PONUANGAN 2.6 Kaanu o tangaanak do popoilo kawagu do koilaan di nabasa miampai momoguno mogikawo-kawo bahan id kolimpupuson do Toun 6. 2.7 Kaanu o tangaanak do manahang do teks di nabasa id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 2.6.1 Kaanu popokito do demonstrasi montok popoilo kawagu koilaan di nabasa tumanud ponontudukan do mongingia. 2.6.2 Kaanu momonsoi do ilustrasi montok popoilo kawagu koilaan di nabasa mantad teks tumanud ponontudukan do mongingia. 2.7.1 Kaanu popoilo do topurimanan kokomoi teks di nabasa. 2.7.2 Kaanu momili do watak di korohian toi ko di au korohian. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 2.6.1 Kaanu poposodia do peta minda montok popoilo kawagu do koilaan di nabasa tumanud ponontudukan do mongingia. 2.6.2 Kaanu momonsoi do ilustrasi montok popoilo kawagu koilaan di nabasa mantad teks tumanud ponontudukan do mongingia. 2.7.1 Kaanu popoboros do topurimanan kokomoi koilaan di nabasa 2.7.2 Kaanu momili om manahang do watak id susuyan. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
36 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.1.3 Kaanu monuat do Isoiso bontuk tumanud ponuhuan do mongingia. 3.1.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia do monuat pimato tumanud ponuatan mirangkai. STANDARD PONUANGAN 3.1 Kaanu o tangaanak poposuat do boros miampai momoguno ralan di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 3.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia do monuat momoguno pinsil di pointunud. 3.1.2 Kaanu o tangaanak do momorulud (a) mantad id sawat kumaa id siriba (b) mantad id siriba kumaa id sawat (c) mantad gibang kumaa wanan (d) mantad wanan kumaa gibang 3.1.3 Kaanu molukis do bontuk tumanud rulud. 3.1.4 Kaanu monuat tumanud do rulud: (a) pimato tagayo (b) pimato tokoro (c) numbul (d) boros STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.1.3 Kaanu popiromut do titik montok poposiliu do isoiso bontuk. 3.1.4 Kaanu poposuat do pimato tumanud bontuk. Poomitanan: (a) a,c,e,o (b) b, b,d,d, (c) g, j, p, q (d) m, n, u, w Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kabaalan Monuat 37 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.1.5 Kaanu monuat putul boros om boros tumanud ponuatan mirangkai. 3.1.7 Kaanu papatayad do numbul ordinal. Poomitanan: Koiso- Kohopod 3.1.8 Kaanu momoguno do komoiboros montok momorujuk ijaan. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 3.1.5 Kaanu monuat kawagu do a) pimato tagayo b) pimato tokoro c) numbul d) boros 3.1.6 Kaanu papatayad do 29 pimato boros Kadazandusun. 3.1.7 Kaanu papatayad do numbul 1 50. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.1.5 Kaanu monuat kawagu do boros om frasa. 3.1.6 Kaanu papatayad tumanud nuludan di kotunud do 29 pimato boros Kadazandusun. (a) pimato tagayo (b) pimato tokoro 3.1.7 Kaanu papatayad do numbul tumanud nuludan di kotunud 0 100. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
38 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.2.1 Kaanu momili om poposuat kawagu do boros kokomoi (a) boogian tinan (b) kakamot (c) sikul (d) pomoinan (e) songongi (f) tanom (g) tayam (h) iman-imanon (i) sandad pogun (j) basaan (k) tuunion (l) kinoyonon (m) kalendar (n) karamayan 3.2.2 Kaanu monuat boros mantad bahan pongunsub di pinatahak. STANDARD PONUANGAN 3.2 Kaanu o tangaanak poposuat kawagu nunu i okito, orongou, oroso, osingud om opurimanan id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 3.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok momungaran om poposuat kawagu boros kokomoi (a) numbul (b) warana (c) bontuk (d) boogian tinan (e) paganakan (f) kakamot (g) sikul (h) tayam (i) kalendar (j) taakanon (k) tanom (l) karamayan STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.2.1 Kaanu poposuat kawagu do boros kokomoi (a) boogian tinan (b) paganakan (c) kakamot (d) sikul (e) pomoinan (f) numbul (g) timpu (h) tayam (i) kinotuan (j) kouaan (k) padsakayan (l) kinoyonon (m) pakalajaan (n) karamayan 3.2.2 Kaanu poposuat do boros do nunu i okito, orongou, oroso, osingud, akama om opurimanan. 39 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.2.3 Kaanu momili om monuat boros tumanud bahan pongunsub di pinatahak. 3.2.4 Kaanu popisudong om monuat frasa toi ko ayat tumanud bahan pongunsub di pinatahak. STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.2.3 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia mongulud om poposuat do pimato montok momonsoi do boros. Poomitanan: uTaugn K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
40 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.3.2 Kaanu monuat kawagu do frasa om ayat mantad bahan pongunsub di pinatahak. 3.3.3 Kaanu mongulud boros om frasa sumiliu do ayat misompuru.
3.3.4 Kaanu momonsoi do frasa om ayat mantad boros pongunsub montok: (a) popointutun (b) mintutun (c) monuhu (d) mongudio (e) mokianu (f) mongimbayat (g) mogodu (h) mamason poniod siod STANDARD PONUANGAN 3.3 Kaanu o tangaanak do monuat mogikawo-kawo ayat miampai momoguno boros, ayat om tanda basa di kotunud id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 3.3.1 Kaanu monuat do frasa om ayat tumanud rulud. 3.3.2 Kaanu monuat kawagu do frasa om ayat. 3.3.3 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia do mongulud boros om frasa sumiliu do ayat. 3.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia montok momogonop do frasa om ayat. (a) mumpongol (b) mitongkiad (c) popointutun (d) mintutun (e) monuhu (f) monongkotoluod (g) mongudio STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.3.1 Kaanu monuat do frasa om ayat. 3.3.2 Kaanu monuat kawagu do frasa om ayat 3.3.3 Kaanu mongulud boros om frasa sumiliu do ayat mintootoiso. 3.3.4 Kaanu tumanud ponontudukan do mongngia montok momonsoi do frasa om ayat montok (a) mamason kounsikahan (b) popointutun (c) mintutun (d) magalap om monorimo pagalapan (e) monongkosiou (f) monuhu (g) mongudio (h) mokianu 41 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.3.5 Kaanu momonsoi ayat mintootoiso mantad isoiso bahan pongunsub. 3.3.6 Kaanu momonsoi ayat mintootoiso toi ko ayat misompuru mantad isoiso bahan pongunsub. 3.3.7 Kaanu momoguno tanda basa di kotunud id ponuatan do : (a) sinding (b) susuyan (c) hiis (d) pibarasan (e) poguhatan (f) ponuhuan (g) poskad (h) kopoilaan (i) surat (j) rencana STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 3.3.5 Kaanu momonsoi ayat mantad gambal om boros pongunsub. 3.3.6 Kaanu momonsoi ayat mintootoiso tumanud gambal. 3.3.7 Kaanu monuat ayat miampai momoguno tanda basa di kotunud. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
42 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 3.4.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok mongintutun do format ponuatan di kotunud montok: (a) susuyan (b) hiis (c) pibarasan (d) poskad (e) kopoilaan (f) surat (g) rencana 3.4.2 Kaanu momoguno mogikaakawo boros id ponuatan. 3.4.3 Kaanu momoguno mogikaakawo ayat id ponuatan. STANDARD PONUANGAN 3.4 Kaanu o tangaanak do monuat isoiso ponuatan miampai momoguno do format, boros, ayat di pointunud id kolimpupuson do toun 6.. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 43 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 4.1.1 Kaanu popolombus kawagu do koilaan maya aktiviti momonsoi: (a) buuk tonini (b) poster (c) kolaj (d) kad (e) mobail (f) origami om suusuai po 4.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popolombus om popokito do manangon (a) tangon (b) suminding (c) minsingkono (d) sumayau (e) popolombus hiis i. sudawil ii. sundait iii. tala-ala iv. sisindiron STANDARD PONUANGAN 4.1 Kaanu o tangaanak do koilaan maya mogikawo- kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 4.1.1 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia montok popolombus kawagu do koilaan maya aktiviti momonsoi: (a) buuk tonini (b) poster (c) kolaj (d) kad om suusuai po 4.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popolombus toi ko popokito do (a) tangon (b) sinding (c) pinsingkanaan (d) sayau (e) hiis i. sudawil ii. sundait iii. sisindiron STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 4.1.1 Kaanu tumanud Ponontudukan mongingia montok popolombus kawagu do koilaan maya aktiviti momonsoi: (a) buuk tonini (b) poster (c) kolaj (d) kad (e) origami (f) mobail om suusuai po 4.1.2 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok popolombus om popokito do (a) tangon (b) suminding (c) minsingkono (d) sumayau (e) popolombus hiis i. sudawil ii. sundait iii. tala-ala Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Kolumison Boros K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
44 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 4.1.3 Kaanu mongintutun om poposuat woyo toluud om ponontudukan di aanu mantad: (a) tangon (b) sinding (c) hiis STANDARD PONUANGAN STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 45 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 4.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan do mongingia montok monimung do koilaan maya mogikaakawo aktiviti kokomoi do a) Koubasanan tinaru Kadazan om Dusun i. Pogoduhan/ Pogilinan b) Basaan koubasanan i. Mongintutun om popisuai wotik tumanud watas. c) Taakanon koubasanan i. Parai ii. Mongintutun resepi taakanon. d) Mongintutun do kakamot i) Tinunturu i) Pomutanaman.
STANDARD PONUANGAN 4.2 Kaanu o tangaanak do koilaan kokomoi tungkus koubasanan tinaru Kadazan om Dusun maya mogikawo-kawo aktiviti di kohiok id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 4.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia montok monimung do koilaan maya mogikawo- kawo aktiviti kokomoi do : a) Koubasanan tinaru Kadazan om Dusun i. Sayau ii. Tuunion iii. Pogoduhan/Pogilinan b) Basaan om karamayan di taandakon do tinaru Kadazan om Dusun
c) Taakanon om tiinumon koubasanan do tinaru Kadazan om Dusun STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 4.2.1 Kaanu tumanud ponontudukan mongingia montok monimung do koilaan maya mogikaakawo aktiviti kokomoi do : a) Koubasanan tinaru Kadazan om Dusun i. Pogoduhan / Pogilinan ii Kaamatan. b) Basaan koubasanan i. ogingot basaan koubasanan c) Taakanon i. Taakanon koubasanan (gamut, roun om tua
d) Kakamot i. Tinunturu K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
46 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 5.1.1 Kaanu momoguno do pimato noolos. 5.1.2 Kaanu momoguno do sigot // id lisan om ponuatan. 5.1.3 Kaanu momoguno do konsonan /b/ om /d/, /b/ om /d/ id lisan om ponuatan. 5.1.4 Kaanu momoguno do vokal tanaru om toniba id lisan om ponuatan STANDARD PONUANGAN 5.1 Kaanu o tangaanak mongintutun om momoguno do 29 pimato Boros Kadazandusun id lisan om ponuatan id kolimpupuson do toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 5.1.1 Kaanu mongintutun bontuk, ngaran om tuni do 29 pimato Boros Kadazandusun. 5.1.2 Kaanu momoguno do sigot // id lisan om ponuatan. 5.1.3 Kaanu momoguno do /b/ om /d/ poloputon om /b/ om /d/ au poloputon id lisan om ponuatan. 5.1.4 Kaanu mongintutun boros kivokal tanaru om toniba tumanud ponontudukan do mongingia. Standard Ponuangan om Pambalajalan Tahap 1 montok Puralan Boros 47 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 5.2.1 Kaanu momoguno do Boros Ngaran. 5.2.2 Kaanu momoguno do Boros Maan. 5.2.3 Kaanu momoguno do Boros Ula. 5.2.4 Kaanu momoguno do Boros Toguangon. (a) popionit (b) kotigagan (c) pongudio (d) ponuhuan (e) pongintaban STANDARD PONUANGAN 5.2 Kaanu o tangaanak do momoguno mogikaakawo sompuruan boros id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 5.2.1 Kaanu mongintutun Boros Ngaran. 5.2.2 Kaanu mongintutun Boros Maan. 5.2.3 Kaanu mongintutun Boros Ula 5.2.4 Kaanu mongintutun Boros Toguangon. (a) kotigagan (b) pongudio (c) ponuhuan K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
48 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 5.3.1 Kaanu momoguno do boros mintootoiso id ponuatan. 5.3.2 Kaanu momonsoi mogikaakawo boros nosugku. 5.3.3 Kaanu momonsoi ayat misompuru. 5.3.4 Kaanu momili tanda basa di kotunud id ponuatan. STANDARD PONUANGAN 5.3 Kaanu o tangaanak momonsoi mogikaakawo boros om ayat miampai momoguno do tanda basa di kotunud id kolimpupuson Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 5.3.1 Kaanu momonsoi boros mintotoiso. 5.3.2 Kaanu mongintutun om momonsoi boros nosugku tumanud ponontudukan mongingia . 5.3.3 Kaanu mongintutun om momonsoi boros misompuru tumanud ponontudukan mongingia. 5.3.4 Kaanu momoguno tanda basa. 49 K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 5.4.1 Kaanu mongintutun om monuat kawagu Guas Ayat tumanud ponuntudukan do mongingia mongintutun Guas Ayat Poomitanan : FN + FN Mongingia i tapa ku. FM + FN Maamaso mongia i tapa ku. 5.4.2 Kaanu mongintutun om momonsoi Ayat Mintootoiso (VSO) tumanud ponontudukan do mongingia. 5.4.3 Kaanu momonsoi mogikaakawo ayat . tumanud ponontudukan do mongingia . (a) ayat toomod (b) ayat pongudio (c) ayat ponuhuan (d) ayat kotigagan. STANDARD PONUANGAN 5.4 Kaanu o tangaanak do momonsoi mogikaakawo ayat di agramatis id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 5.4.1 Kaanu mongintutun om monuat kawagu Guas Ayat di agramatis tumanud ponuntudukan do mongingia . Poomitanan : FN + FN Mongingia i tapa ku. 5.4.2 Kaanu mongintutun om momonsoi Ayat Mintootoiso (VSO) tumanud ponontudukan do mongingia. 5.4.3 Kaanu mongintutun om monuat kawagu mogikaakawo ayat tumanud ponontudukan do mongingia (a) ayat toomod (b) ayat pongudio (c) ayat ponuhuan (d) ayat kotigagan. K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
K U R I K U L U M
S T A N D A R D
S E K O L A H
R E N D A H
B A H A S A
K A D A Z A N D U S U N
T A H A P
1
2 0 1 0
50 Dokumen Standard Boros Kadazandusun KSSR Tahap 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 3 5.5.1 Kaanu mongintutun om momoguno kopomoroitan ginumu montok: (a) tayam (b) kakamot (c) taakanon (d) tanom (e) tulun 5.6.1 Kaanu mongintutun om mongilo rati do tukadan. STANDARD PONUANGAN 5.5 Kaanu o tangaanak do momoguno do kopomoroitan ginumu id lisan om ponuatan id kolimpupuson do Toun 6. 5.6 Kaanu o tangaanak do momoguno tukadan id lisan om ponuatan id kolimpupuson do Toun 6. STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 1 STANDARD PAMBALAJALAN TOUN 2 5.5.1 Kaanu mongintutun om popisudong kopomoroitan ginumu montok: (a) tayam (b) kakamot (c) taakanon (d) tanom (e) tulun 5.6.1 Kaanu mongintutun om mongilo rati do tukadan tumanud ponontudukan do mongingia.
Ter bi t an: BAHAGIAN PEM BANGUNAN KURIKULUM KEM ENTERIAN PELAJARAN M ALAYSIA Ar as 4-8, Blok E9 Kompl eks Ker aj aan Par cel E Pusat Pent adbi r an Ker aj aan Per sekut uan 62604 PUTRAJAYA Tel : 03-8884 2000 Faks: 03-8888 9917 ht t p:/ / ww w .moe.gov.my/ bpk
Pembedahan Skoliosis Lengkap Buku Panduan bagi Para Pasien: Melihat Secara Mendalam dan Tak Memihak ke dalam Apa yang Diharapkan Sebelum dan Selama Pembedahan Skoliosis