1952

""
-1997


.. ().
.. . Slavia Orthodoxa Slavia Latina - ( )
.. , .. ().
1996
.. , .. , .. (). " "
.. ().
( )
.. ().
.. ().

.. ().

.. (). Verba pretii
.. (). :
?
.. (). -
-
.. (). "" (
)
.. ().
.. ().

5
16
24
34
47
59
71
77
90
101
117
132
142
150

.. (). ..
160
VII . . . -
. 1917
165

.. (). : 5-

.. (). . XVII
XVIII . , ,
.. (). (. 1-5)
.. (.-).
.. ().

169
174
176
181
185

:
.. , .. , . , .. . .. , .. ,
.. , .. , .. . . (. ),
.. , .. , .. , .. ,
. ( ). . .
. .. , ..
. ..
: 121019 , -19. . . 18/2
, " "
.201-74-42
.
. 1997 .


(15 1923 . - 27 1996 .)

: .
,
. , ,
,
.

1997

1997 .

.. . ,

, . ,
, ,
, .
, , , 14, , 1953 . , , - ,
, , , .
- - ( ), , ,
. , ,
("", ), , , .
, : ,
, ,
, , . ,
, - , , ,
- , comme il faut,
.
,
, , -
.
, , , . -
.
, , . -
1954 .
, , ,
,
: ,
" ". ,
, , (), ()
- . ,
,
: " ".
, , , , - -

, , ,
, , " ". ,
, IV
1958 . ,
. ,
. ,
, ,

. ,

"" , ( ),
,

, ,
, (),
. - ""

, (
), , , ,
, , ( , , etc.),
.
, -
, , . , 1960 . , ,
, , . - . ,
, - , ,
, (): " ?
..." - , - , : "
". , ,
, -, :
, - . , , ,
,
. 1988 "
", : ", , " (!). ,

, - ,
, - ""
, , ,
. ,
, ,
.
, , ;
( , ...). ,
.. 1
" " [(-) , " ",

1995] : "...
". , , ,
,
, , :
, , , , - "",
"", "", "", "-", "", "", "", "", "",
"", "-", "" .
, ..
- .. ,
. , V- ( )
- -
...
, , ,
, ,
. ,
, - , ,
. , , ,
.
... , 1996 , , - , - , , ,
.
, - ,
(, ),
. , -
, , . , , 22- , , ,
, , , - ,
( , , ) -
.
.
,
, . ,
IV
, ,
. " ", .
, , , ,
- -,
,
. (, 1941) ,
.
, ,
, , , . -
,
. ;
. ... 1973 , VII . .
( 1962 ,
), -
. , , . 1980

 .. . ,
, "
".
,
(,
), ,
-,
,
, , :
"A czy jest w Moskwie, prosze, , taki pan profesor Tolstoj?" - " jest, znam go
osobiscie, on jest wtasnie moim przyjacielem...". -
: "A czy jest w Moskwie...".
, ,
, , , . .
VIII
1978 , , ,
. ,
, , ,
. bon mot .. -, , .. , : "
, ...". , ,

: "Tito u Ljubljani, Tolstoj Zagrebu",

. - ...
-, -, .. , ,
, , IV, , ,
1, , ,
IV
"",
, - ,
( ?).
, , -, , ,
- " ". , , , ,
, -,
, .. (
, ), . IV , , , ,
- P.O. , . , . , . , . -, . , . , . -, .
, - .. ,
. .
, , ( )
, , ( 1957 )
"- ", (
1956 )
.

1
, IV
1956 (. ).


1957 , .
, . - ,
: .. - , , .. , - .. , .. , .. ,
.. , , , - ,
- . , , , ()
.
, , .
- ...
- .
1960 , .
.. , ,
. , ,
, ,
, ,
.
,

,
.
( ""),
.. , ,
, .
, ,
( ""
, , - 1986-1987 ,
, 1996 , , , ""). .
,
" ". ,
. ,
( 1958 - 1959 ) .
, : ",
, ...".
1961 , " " , , ,
. . ,
- .
-
.
,
. ,
.. , ( 1958 )
. , , " " .. ,
, ,
, , , ,
, .
, . ,
, ,
,
, . (
) - . ,


,
.. , .
, , ,
,
, - ,
. ,
( 1967 ).
,
(
1960 ;
-
- 1991 ).
, , ,
. -
, X 1988 .

. (
,
) , , ,
. :
,
, , ,
. ,
, , ,
, , ,
, "
" .
,

. . , ,
, . ,
.
1988 -
,
", ",
. ,
, ,
(" , "
; " " -
, .. ,
). ,
; , .
, . ,
.. , .. .. .. .
,
, , .
1992 ,
(" , "), , ,
, ...
, 18- , , -
.. , , .. ,

10

 , - -
, : "1 , !" (, ): "1
- " ( , ). , , , "".
: "
!".
, XI , , .
, . :
, , , ,
, . : "
, , ?" - : ",
!" - ( ): ", !".
, ...
,
, , . : - ,
, ,
: ", !".
, ,
.
, ,
, , -, ,
. , : : " ,
", - , ,
, .
, ,
. . 1988
,
, , , .
, ,

( ,
, . ,
: " ?"), ,
(1988),
- (1989),
, . ,
,
" "
, .
.. ,
( . ),
.
,
, , , ,
, , , ,
,
11

 , , ,
, .
, , (, )
, , , .
- ,
, , , . ,
.
, , - ,
- .
, ,
.
, ,
, -
-
.
, . , , .
,
. , 1964 .
, - .
, . , ,
: " - -..."
... .
, . " ! - . ". ,
. ,
. , , . 1992 . , ,
, - : "
...".
,
- , .
,
,
. , -, .
, ,

. " !"
-
: " ".

, - , , ,
,
, . . ,
,
, , ,
.
, , -, . -
.
12

 -
( ) , - -
. , , ,
, -
. ... 1965 ,
, "" ( ).
, ,
, . ,
, .
, . ,
, .
, . .
, , , ,
, ,
... ,
.
, , .
, ,
, :
, , (
, , - ,
1983 , IX, .
, ,
"", , .. , ). ,
, .
(1993) , ,
, . ,

1993 . ,
, ,
, , , ,
.
, - ,

- , , . ,
, ,
.
, -
, .
- - , ,
1958, IV , ,
(
.. , , . ). , : ", ,
...". , .
...
, - , , .
. : ,
1992, .. "".
, , , .. ..
( : " ").
13

 23- , ..
... - . .. ..
(). , ,
: " , ...".
- . ,
, ( -
: " "),
"" "" .
, ,
. ,
, . ,
, .
,
, . 1992
,
" " "" 15 1992 .,

- " ", ,
, , ,
. " ", - .
- , ,
"". , , , ,
' , - , . , ( ..
, 1991 .),
,
. , ... ,
, ad hoc.
1993 , , . , ... , (, ,
). -
-, ,
, , (""...).
, , , ,
.

- . ,
,
, , -
, ( !)
,
, , (
, , - ). , - , , ,
...
- , .
"" .
.
; -, .
14

"Aber die Leukamie ist heilbar", - . ...

, , , .
. - ,
" " , ,
,
. :
,
"...".
..

15

1997

1997 .

..

SLAVIA ORTHODOXA SLAVIA LATINA -

( )
, 1892 , " " [
1892]1. ,
- ,
. , "

,
, -
" [ 1892, II: 27].
.. - , ,

, "" ()
. , , ..
, , -
, "" , 1993 . ().
Ricerche slavistiche. V. XLII. 1995 [Roma].
' .. " " "
". 1-
" , : ,
, , , , " [ 1892,1: VIVII].
, , ,
. .. ""
"" , . "" "", ,
.. .
"" " , ,
" [ : VII]. ..
" , 15-16 .. 1617 ., 18-19 ." [ 1892. II: VII].
, , , , .. XX , "" ""
, , , -
, ..
, .
16

 .
XX .
,
- 70- . [Studi... 1972],
70- . [. ... 1978; . . .... 1979]
80- . [Aspects... 1984]
, ,
. .. ,
.. , . , . , . .
-
. ,
- Slavia Orthodoxa Slavia Latina. .. , .
""
- [Picchio 1991; 1993].
.
, . , ,
, , -, , , -.
()
, .
: ,
.
, , , ,
, , , ,
, .
, ,
- .
, -
, , -
, - , .

,

. ,
,
-
("") ,
.
-
, .
IX ,
,
() , , ,
, [ 1993].
,
, "-".

, - ,
17

 VI ., ,
.

" ' ''" ('

'), - ,

- , , , ,
(
).
, ,
, V-VI .
, -
, .
, - , , -,
, 2 .
, ,
. -
(
, , , , ,
- , , ,
), "' "
. , ,
. "" ,
XX , ..
.
,
, 1054 .

, , Pax Slavia
Orthodoxa, , Pax Slavia Latina.
,
. , , . 1344 . IV,
" " XV .,
1517-1519 .,
1659-1676 ., 3 .
,
- - .
Slavia Latina, Slavia Orthodoxa,
. ,
, , [Hercigonja 1983].
2

-
, . ,
, , ,
[Cyryl i Metody... 1991; Bogoslovni vestnik 1985].
,
. " "
[ 1987] [Jakobson 1985].
18

 Slavia Latina , ,
, .
- , , , .
, , .
(, ) , , , .
- ,
, () .
4
.
, Slavia Latina
, , - ,
.
"" , ,
, .
, , ,
,
.
Slavia Orthodoxa.
,
, ,
, ,
,
" ". , "" " ":
XIV ., (XV .),
(),
(XI XIV .), XVII . .
Slavia Orthodoxa (, ) ,
, ,
Slavia Latina, ( ),
,
. . , , ,
.
, . -
. Slavia
Orthodoxa ,
5 .
.
, - X .
. - (. [Frinta 1954]).
5
. "
" [ 1988].
19

 Slavia Orthodoxa
() ,
, XVIII .
.
Slavia Latina
. -, ,
- , : - XIV ., - XV ., - XVI ., - XVI-XVII ., - XVIII .,
Slavia Orthodoxa (XI-XIV .)
,
.
-, , ..
- , Slavia Latina , Slavia Orthodoxa, 6 . (
, -), , -,

7. , ,
, , , 8.

(, ).
-, Slavia Orthodoxa Slavia Latina -
. Slavia
Orthodoxa
, ,
.
, , ,
,
. Slavia Latina
"" ,
.
- - , .
Slavia Orthodoxa (
), , -,
, .. , "" - , , "", ,
"" [ 1970]. "" ,
6

, ()
" ", ..
. . [ 1986] . [Keipert
(/)].
7
: . "-"
,
, [ 1993: 97].
8
.. "
".
, - - , , , , .
, -
.
" -
" [ 1927: 28].
20

 . Slavia Latina

- - ,
,
. - , XIX ., , ,

. , . ()
(), , . XIXXX . - - Slavia Orthodoxa
Slavia Latina - , , , .
.. , , "
, ,
, .. "
[ 1927: 94].

.
Slavia Orthodoxa Slavia Latina
- ,
, ,
, ,
.
, .
Slavia Orthodoxa () , (),
, , ..
.
- ( .. ),
, () ,
"", .. .
, ..
,
- Slavia Orthodoxa.
- , , ,
"" ( ), .
, , , .
()
.
, -
I II ..
,
, ,
, , ,
21

. , , Slavia Orthodoxa
Slavia Latina , , .
,
, , . , ,
-,

Slavia Latina . , Slavia
Orthodoxa ,
Slavia Latina
-,
.

- , .,
,
, . "" "" ,
- ,
, ,
, , ,
. "" Slavia Orthodoxa () , "" -
, "" . Slavia Orthodoxa XV-XVI .,
.

, ,
, .
" " ,
"" . "", ""
"", .
"" "",
,
, ""
. , ""
, , "" ,
, - ,
, , . - "" ,
. - "".
, ,
, (. [
1995]), , , , .
,
.
()
,
.
Slavia Latina

22


-.
, .. -, XI-XII
[- 1972; 1963].
, ,
() () .
.

.. 1892 - . . III.
, 1892.
.. 1970 - .. . ., 1970.
- .. 1963 - XV-XVII . .,
1963.
- .. 1972 - . .. 1972.
. 1986 - ( ) // . . . ,
1986.
. . .... 1979 - :
. .. 1979.
. 1995 - // Ricerche slavistiche. V. XLII. 1995. Roma.
. ... 1978 - .
., 1978.
. 1993 - . . 1993.
.. 1988 -
// .. . ., 1988.
.. 1993 - , "
" // . .. 1993.
. 1927 - . . , 1927.
. 1987 - . ., 1987.
Aspects... 1984 - Aspects of the Slavic language Question. V. I: Church Slavonic - South Slavic - West Slavic;
V. II: East Slavic / Ed. by R. Picchio and H. Goldblatt. New Haven. 1984.
Bogoslovni vestnik 1985 - Bogoslovni vestnik. Let. 45. Stev. 2. Ljubljana, 1985.
Cyryl i Metody 1991 - Cyryl i Metody apostoiowie i nauczyciele Slowian. Cz. 1. Stadia; Cz. 2: Dokumenty. Lublin,
1991.
Frinta A. 1954 Bohemismy a paleoslovenismy v luzickosrbske terminologii krestanske a jejich dejepisny vyznam.
Praha, 1954.
Hercigonja E. 1983 Nad iskonom hrvatske knjige. Rasprave hrvatskoglagoljskom srednjovjekovlju. Zagreb. 1983.
Jakobson R. 1985 - Selected Writings. V. VI. Berlin - New York - Amsterdam, 1985.
Keipert H. (/) - Kirchenslavisch und Latein. Ober die Vergleichbarkeit zweier mittelalterlicher Kultursprachen //
Sprache und Literatur Altrupiands. Munster, /.
Picchio R. 1991 - Letteratura della Slavia ortodossa (IX-XVIII sec). Bari, 1991.
Studi... 1972 - Studi sulla questione della lingua presso gli Slavi. A cura di Riccardo Picchio. Roma. 1972.

23

1997

JV> 2

1997 .

.. , ..

1996 *.

[, 1994; 1996].
,
. .. " "

.
.
1996 .. , , -1
( .. ) - ( .. ),
( . ).
-XI, XII - XIII .,
10 ( 758, 761. 763. 765, 767, 768, 769, 770, 773, 774).
- XIII - XV .
( 760, 766, 771, 772, 775). ( 762, 764)
.
,
(- - ),
- .

758. 1995 . XIII . 1224

[, 1996: 15].
1232
, :
:
<
: ' - '- "",
, , ( )
( ). ,
, . "" -
, , ,
( "Marthoupte") [ 1962: 303]. . XV .
INTAS/ .
24

 14 , , "Marthoupte"
. XV .
[ 1970: 171], .
: .
760. 1365 ,
XIV
XV . :
... ...
... ...

... ...

(| ...)

.
761. 1289
,
XIII . , ; ,
:
ACBANOCOTO []( :-:) |

rpBNO :ii: -:
-~0-)| ::
: NA | :&-. :B:I:
[]() I []
[]() =
= {). , , ( ..)
: , , , (), .
- ,
( ), , .
: ' [], [ ]
. ... , 80 . . 3 . ... . .
. 12 . ... 9 . 12
. . (?). 2 '.
() : '40' (: ), '' (- ).
.
( 230 ; , -,
, , , ).
( )
. , , ( ). []
(
); , .
. . , , , ,
- . o/cfe . "'
( ), . ' ,
' [, 3: 47]. ,
.
25

 . ( ) .
' ( , )'
( 74): ' ,
[. . .: 338].
' ', ' '.
, , - .
',
( ), , . / -
(\. ,
(. ) [ 1886: 462];
, , , , .. -
; , - .
. ', ' . [, 9: 147]. ' , . [] .
[ 1862: 228]; . - ( ),
, , , 8 (
) [: 122, 41, 1445 .]. ( );
.
762. .
; XIV-XV .
:

.
763. 1265 ,
XIII .
:
][]

-, .
764. .
; . ,
:

(... |) ...... (| ...)

765. 1249 ,
XIII . , :
+ 5
%> UAT(A)A

() []
(] & |
[1 N *
)
26

 (1-2 ) ; [] . ; [], [].

: ' . , :
- , ! - ,
. , . [] . , , : . '.
-, (
). , . ,
( ), .
/{") - ,
:
.
:
(, , ), [] (/? ).
.
, ['], ,
: ['] > ['] > [].
"" :
, . ,
( ), ,
(vS '). , , ,
.
.
(-.-. ) - '', ' ' ( ):
.
- '-', ' , '.
;
713.
( ) - ', ', (.
, ).
'', ' ', '',
'' [., 2: 1398; . XI-XVII, 19: 140];
.
766. 1403 ,
XIV .
:

(... |)

... ...
* () ...
- ()
()'

: ...
...

"'

,
.
.
: , 3 [: 112, 158, 174, 195,
255, 271, 288, 310, 336, 357, 383, 436, 437].
767. 1262 27

 ,
XII XIII . :

..|) ... [] ... (|...)

, '
' [, 4: 667]. , ,
.
768. 1296
, XIII . :
(... |)

...[][]

,..[1
...

', ' [., 3: 1305]. , - ( ), .

769. 1237 ,
XII . :
(... |)

... (] [)...

(| ...)

688,
1987 ., XII . ,
, 688
[. 1993: 72].
770. 1237
,
XII . :

, 7 , .
771. 1467 ,
XIII .
, :
-
FpBNtf

|
&
#

: ' . . [ ] . [] , []
'.
'^ : ,
. 28

 : '
'. .
, .
.. ^&, ,
. . ,
{),
XVIII-XIX ., .
, ,
; . .
/ - '', '' [. XI-XVII, 9: 61]. ,
- ,
: la tebe dls. duedni: tridnl: sotiridni smeskal: s m e d l / [Fenne: 380],
la tebe sagodne peremedleiu
da safftro tebe budu ( ).
'',
'', '' '': .
* / 1220- .
[, .: 26]. , . ,
& ' ':
.
772. 1409 ,
XIII . :

... | [] SV [)... |...

. ,
17 - . , -,
: ' ...' ( ' ...').
773. 1233 ,
XII .
:

... [] GJ ...
.

... ...
... [1 ... .
... [) [] ...
...-[*] ...
,
,
.
774. 1301
, XII .
:
1-
... |

! [COBt) 13]...

2-

.-- [] |...
29

 : 1) ; 2)
, , , [. XI-XVII, 14: 188].
, , .
775. 1390 1328
,
XIII . , :
0> :|
-
| [)
:
| -
-*- |
: ' . (: )
, . -
. , -,
, , . ,
[] . (: ) ,
, , (= ): - []
'.
- [. XI-XVII, 16: 278]. - . , XV . .

.
, XIIXIII .
3:5 [ 1866: 292]: 1228 .
5 , 3 [: 66, 271], 1230 .,
25 , 40 [: 69,
277]. , 39 ,
- , 50 ,
( = 50 ).
(196,2 . ) 4 ,
200 , 0,96 . . , XV .
(.. ), ",
" ,
[ 1985]; , ..
. ,
8,5 , 17 .
. XIII .,
" ", 4, 7,5 [: 498],
4 1229 .
[, .: 40]. , ,
XIII .
( 3) . '',
, .. '', '' (.. '
'). :
'[ ] (: )';
('', '').

30

 : , cede
' [] , , , ' (
- , - , - .. . '').
( , ),
: {) ( ), ,
(,
); ... ()
.
.\ ( 4-5).
, .. ' '' (), -, . .
(. - - 59,
277, 424 ..).
, (),
( ). , , ,
(, 3). .
, ;
, , . ,
. (
/, .
(-) , .. (
, ).
:
(..) ; (..),
(.) . : 1)
& ., .. ,
.
" "; 2) . ( ),
.. , ,
( ' ,
).
:
'', '', ' ',
' , ', ''. () ( 2),
-, ,
, ( 5) (,
).
', -'; . '
, ' 344 (,
, ; ,
, , , ).
, (..
'40'), '' ( -
- ).
- (['] ['], ,
[]). , -, ;
( )
, , [ 1910: 194; 1886: 309; 1905: 573].

31

 1996 .,
.
1. 1289 ,
XIII ..
,
"":

, ,
.
2. 1535 (. 1) :
AtCA K&MtN&(...)
:
[][t]
- XV .
' '^
^.), - ,
'', ''. ,
'' (?), '', '' (?), ,
- (?). . :
[, 1993: 113].

. 1

- .. . . 14. , 1907-1909.
- .. . . 1 ^ . .; ., 1880-1882.
- XIV-XVI . .; ., 1950.
- . . 2. ., 1862; . 4. .. 1886; . 5. ., 1905; . 6. ..
1910.
- . .; ., 1950.
- . . 1: . .; ., 1940.
. . . - // - . . . 1.
. ., 1984.
. XI-XVII - XI-XVII . . 1-. ., 1975-.
. . - XIIIXIV . .. 1963.
. - . . . 13. ., 1893-1903.
. . 1 .; ., 1965-.
Fenne - Tunnies Fenne's Low German manual of spoken Russian (Pskov 1607). V. 2. Copenhagen, 1970.

32

. 1866 - . ., 1866.
. 1962. - 1399 . // . ., 1962.
. 1970 - XV . //
. . III. ., 1970.
.. 1985 - ", " (
XV .) // . . XVI. ., 1985.
., .. 1993 - ( 1984-1989 .). ., 1993.
., .. 1994 - 1990-1993 . // . 1994.
3.
., .. 1996 - 1995 . // . 1996. 3.

2 , 2

33

1997

1997 .

.. , .. , ..

"
"*
" " (: )
.
.. .
..
,
, ,
,
,

, .
, ,
, ,
- , , ,
.. , ,
,
, ,
,
, ,
.
.
( , ,
, ) .
, " " ("
" .. ,
" (XI-XIV .)" - , " XIXVII ." - XI-XVII .),
,
"". ,
, ,
.
- :
,
. ""
XI-XVII . , :
, ,
-
,
. 95-06-17330.
34

, , (, )
,
. -
, ,
.
" XVIII "
"- " .. .

(),
,
( , , ,
, , ,
..).
, ,
. ..
,

.
, . - , ,
,
. ,
, .
"" , ,
- ,
.
(, , ,
..). -

:
. (
XI-XVII .), XVII
, , , , ,
, , , , , , ...;
XVII ,
,
, , , , , , , , , , ,
, , ...; XVI - , , , ,
, , , , , , , , , ,
, ...; XV , , , . ,
'', , ...

( )
, ,
.
:
, , ,
, ..; ,
, (.,
, '(-) ' '

2*

35

' -
; '' .
' ' , ', ', '' ,
).
,
.

, . XI-XVII ., XVIII , ,
, , , ,
- .
,
- , . ,
.
. ,
. 1000-1200 . () . , ,
, .
- ,
,
,
.

,
:
(
" " , ,
17 , 24, - 35, - 55...). ,
,
(- ,
).
,

: ,
.
( ,
..) .
- ,
(, , ).
.
.
.
, "",
,
( , ..
).
,
36

 "" -.
: , ,
( XVIII ), ,
, ..

- -, -
( , ,
,
).
,
( , - ,
),
:
(, ', '
, ' "" ', .
' ').

.
(
) . -,
( , , ). -,
(, ' '
XVII , ', ' , XI ; XI
', ' ''
, ' '
'' XIIXIII ).
-,
;
.
,
,
: ,
, )
, ..
, -,
, ;
, , .
-

.


.
, ,
,
(
, ,

37

 , ..)- ., ,
( XVIII ) '' > '
' : ( , ,
', [ ]' .).

.
"" "" .
,

- , , (. ' ' : ., . ' ';

', , ' : . . , ' ', .
' ', , ''; . ' ' : .
psautier ' ', . psalterium ' ', , ''; .
: . Ziegenpeter ' ', , ' ").
, ( .. " "),

.

, ,
, .
1

. *gord (*gorda, *gordb),

.-. *gherdho-l*ghordho-, (', ', ' ',
' -",
*gher-/*ghor- ''), *gorditi (. ).
XII .,
XI . (.. ,
).
() ().
.
XIIXVIII . , .
, , , ,
,
, , .

, ', ', ., ..
' , ' (.).
' , ' (., .),
', ( ) ' (.).
', ( )' (.).
., . ', ', . - '
, ' ( ,
, , . - - , ., ., . 21.910; . 1, 21,
, . -, . |_1||.5"
'', , '-').
.
38

- ', ': ( , XV .)-

, , (,
" ",
1106-1107 .) XIX . .-.
, ,
, (. '')- '', ..
'', ,
. . . . . ,
, .
- '': ( , XV ~ XIII .).
XIII-XV . ( .,
., ., .)
1169 . ( ), ,
, XIII .

, , ,
, , (.-. '', , >
', '), , (.: , -
. -, 1343; . ).
. . murus '' > ', '.
- ' , , , ':
[] 18 , ... ( ,
. XV .). ,
', ' (< ),
XIII-XV . , ,
, . .
.
- '' ( - , - ,
, .):
-6 1 ( , XV .).
'' ', ,
' (. . . ' ', '
, '). XIII . . XIX . (.
, ' ,
', . , . , . grad, . hrad, .
hrad, .-. hrod, .-. grod, . gord, . grod . ", ',
.-. hrodz
'', .-. grodz ', , ', . gord ', ', .-.
', ' .).
.-. , , ., , gurta, .-. ,
'', . gardas '', . gards '', .-. geard ',
', . Garten '' ..).
, ,
- , , , - ',
, ' ',
' ( . . TTOXL? ''
> ' ( )'). . , ,
.
- ' , -
( )':
( ,
XIII .). , ,
39

 XII . ( , , 238, - XI .)
. , - , .. . .-, , . '', . ,
. grad, .-. grod, .-. grod, .-. , .
.
- :
(, , , .:
, ... . ),
(-) (. , .
. . ', ', .
XIX . ' '), . . .
- ' ': 1 ... (
, XVI .).
XII .
, . . ,
, ., , . TTOXLJ. . civitas, . ville, . town
'' > ', , '.
- (. .) ' , ':
, (.). ,
, (
, )
, XVXVIII .,
, , ,
, ,
. :
( , .) .
(.. .. ., ., .,
., .). . ''.
[ (), ]2

~~

[, ]
-I
()
*

[, ]
-I

*v

J,

. ..

. *xytrostb (. ).
XI .
,
('', ', ', '').

, .
40

-' , ': ...

( , XVII .). XI ..
XIX .
, , . .
, . , . hitrost, . chytrost', .-. khetrosc .
', '.
(.). ''
'' (. ), ,
; , ""
: "
".
,
(.. ,
- ). "" "" , , , "" ""
. "" :
, , , , , , .
""
"" ("") : ,
, , , , , .
- ', , ": ... ...
( , XVII .).
XI , ( . . .^|, . scientia),
XVIII .
, . . , . , . chytrost, .
chytrost', . xCtr8sc ''. .-.
, "".
. .
- '; ,
': ( ,
1499 .). XII ., XVIII
- . XIX .,
(. ).
- ' , -': []
(, XVI ~ XIV .).
XI ., XIX .,
(. ).
- ', ': ... ... ...
(, 1710 .). ,
. ', ' ',
', XII ., XX .
(. . !).
- ' , , ':
,
... ( , 1623 .).
XIII ., .
. ..

. *&~(]), . *bbdeti (< .-.

*bheu-dh-), , -, ' ', ' ' (. .
budeti ' ', , '' '41

, -', ).
XI .
- ', , (
, )':
( , 1073 .). XI .,
XVIII . .-. , ', ' (.
,
).
- ' , , (
, )':
( , 1076 .). XI ., XX .

' > ' ''
,
: - ( ), .
'' ., ., ., ., . . . '' ( ) . .
. . , ,
: ' > ' (.), ' > ' (., ., ., ., ., ., .,
., .), ' > ' (.), ' > ' (., .).
- '': (
, , 1711 .). XV .,
XIX . : ' ,
' > ', ' >
' , '. . .
.
'' (.), '' ',
' (.).

. ..

. *1(]), .-. *ksoudo-,

(). , ,
( , ) ,
(., , .
parvus '', '' '', ', ').
XI .
- '': -
( , XIV .). XI . b B
. XVII . . .-. XYA'
. ?,
|6< ? ('', '').
- ', ': ... ( .. , 1667 .). XI .
XX . (. . ).
- ', , ( , )': 1 ()() ( , 1263 .).
XI . XVIII .
- ', ': ... ... ( , 1685 .). ,
, XIVXV .,
XVII .; .

42

-'': ... () - ( , 1076 .). XI .

XIX . (. . chudy, .-. khudy, .-. chudy, . chudy, . xaude. .
.)
- ' ': 1 [] ( ,
XII .). , '', XII .
XIX . (. .-. chudy ''.)
- '': ( , XVII .).
XI . .
XX . (. . ). XII .
. (. .
''; . , . , . hud, . xaude, . chudy, '.
''. , ""
, , . hud '' . xaude '', '').
(
,
', '), .
. ..

. : . *blgditi,
*blgdb < *blsti.
'' '',
. , .
XI .
,
, . ',
'; , , . . ', ' .

. ', '
. , , .
. ,
, .
XIX-XX .
- < *blgd- < *bled- (, ) .
( .) (, , /), (,
) (, , , ,
, , .).
- ', ': ... ( , 1666 .). XIII .,
XI . ,
, (,
). , ,
, , .
XVIII ., .

43

- '': 1 ( , XVI .)- XII ., , , XI ., , .

XX .
. (, .).
- ' , ': 1

( , XV .). .
, , -
.
- ', ': ... ... (.
XVI .). XI ., XX .
,
(. XV, 11-32). -.,
-. ( -.) ,
.
- ', , ': ...
( , XVI .). XIII-XIV .
XVII .; ,
. '' '
'. , ,
*1(]. . bidden '', . bludny ' ', .-. bludny ',
' .
XVIII . ( , , )
'' ' .
, ', .
- ' ': , ,
( .. , 1660 .).
XVII ., , , XVI ..
, .
, , :
( ) , -. ,
.. : XVIII .
'' , , ' ( )'. XX .
', ( , )'.
'...', ,
.

', '
''
',
,
'
',
'
' '
'
, '

XI-XVII

XVIII

. .

(.)/

(.)

(.)
. -

44


; : . *xytiti.
:
XII .
', ',
. dprrd^eiv, ^ krtoipeiv.
,
: , ;
, .
; , XVIII .
.
,
: ' , , ' >
, ,
. > ' '. : > . XIX .
.
- ', , ': , ...
( , XIV .). XII .;
XVIII ., ; .
: '',
'', '', ', ( , )' .
, .
- '; , ': 1 (, XVIII .).
XIII .; ,
, ,
XII . XIX .;
. ,
.
- ' , ; , ':
( , 1665 .). XIII ..
- XI .. ..
. XIX .;
.
: .
''.
- ' , ':
( , 1803 .). XVIII .,
XX , .
.
.

. : . *grgziti,
*grzngti (. ).
XIII ., .
, ,
, , ',
' '', ''.
(. ., . , . , . . , .
) .

45

 . .
, : . ', , ', . hrouliti
'', . grqiyc '' .
-
. ' ,
' (. . ) > ' ' '',
''. .
- ' , ': ( ,
XIII .). XIII ., ;
. XVIII ., , .
, , :
... (
, 1691 .).
- ' , ': () (
, XIV .). XIV-XV .,
, , XIII ., .
.
, :
, - ... (
). , ., , " " .. :
" ...".

, ''.
- ', ()': ( , XVII .).
XVII ., ;
XX ., :
( , . ' '),
.
- ', () -.':
(, 1621 .). XVII .: XX .
: ,
, .
.

46

1997

1997 .

..

( )
. (1844-1888) ,
"" {rayonneme.nl, . rayon "")
"" (enchdinement, chdine "") [Darmesteter. s/a: 133-135].
,
. , ,
,
. , , , N,
. N .
, , D, , F, G , (, .
Da. Ea, Fa, Ga). racine "",
" " : " ",
" ", " ". "" ,
.
N , (Aabc),

: , , Da, Eb, Fc, Gc. , queue " " " ",
"" ( ), " " ( ).
""
, .
: N = > cDe > dEe * eF.
mouchoir.
- , ( se moucher "" (< . muccus "", -oir [< . -orium],
). - -
; ( ) mouchoir
, mouchoir de " ", "",
. "
" - ""- . "" "" .
,
.
, ,
, , , . , " ", -

47

 "" (< . radius "") "" (< . catena

""), , .
.
, ,
, .
,
:
. :
. :
.
, , ,
, . ,
.
, . ,
" " [ 1961: 109].

. -ct- (noctem "", factum
""), -- (notte, fatto). -pt{noapte,
/apt), -ch- (noche, heclio), -it- (twite, feito).
-it / (nuit. fait).
: ct > tt , ct > lit
. ht
, (rehte . recte "").
: lit > (ft) > pt lit > yt . (yt): , i (ai > [e]), t
ch [t] [ 1952: 153].
-ct- ,
: ct-ht-yt-ch [tf]. (yt)
(,
). ,
:
. latte U
. laclem ct
""

"" . -t- (vita "")

(vita), (vida)
(vie).
: t > d > ; . : t
d [<1], , -d- ,
. , ,
48

 , , , ,
.
..
, , , "
,
" [ 1963: 224].
. . captivus "; " ", ", : ", " ( ) ", ".
: "".
:

.
.
.

captivus
cautivo
chetif

'' -

'' ->

(.)

'' >

''

, , , .
, .. " ":
. enfant chetif ", ", . un cattivo
ragazzo , .
, ,
, . ,
kt > ht , ,
: > . cattivo "
> ") . mauvais . malo.
- - (
). , (
): . :
. - : / ; - : / ; : (
). ,
, .
,
(
):

[]
(= )

- . , , ( . eutfait)
. ( ),
.
49

 , , - : ;
( ) ( ), . -
( ): (
). , - .
,
- " " - ,
,
.
, .
: (, <-> ;
<- ); ( <-> );
( <-> , ). ,
<->
<- .
. <->
<- . <-> . . , , ,
, ( ) , ,
.
.

. ,
" ", " " [ 1938: 104;
423]. - .
.
, ,
,
: , . "" "" ,
.
, , , .
,
,
, ,
, , ,
.

.
.
, , ,
, .

50

()

Present
Passe compose
Imparfait
Plus-que-parfait
Passe simple
Passe anterieur
Futur
Futur anterieur

je vais
je suis alle
j'allais
j'etais alle
j'allai
jefus alle'
j'irai
je serai alle

" ", ,
Passe anterieur. , , . ,

.
( ,
- ).
.
, ,
"" "";
, - ,
, - ,
( ). , "
+ "
, .


(, ).
, , ,
(,
),
, ,
, estar + gerundio .
, :
.

.-.

, ,
.

(, , ), (, ). ,
, ,
51

 . ,
( ) ( )
: , ,
. , , , ( ) . , :
: , (
). , ,
, :
> > , ,
,
"" ( , ,
),
"", -
. ,
, ,
(, , , ) ()
, , , ,
( ) ,
.
,
, ,
,
.
.
. , , ,
.
( ) .
, , -
( =
[ 1941: 39]). :

.
()

. .

+
+
+

1 1I I

+
+
+

+ 1 +1

. ( , .
), ""
( ).
"" ;
, , " " (
"" + ).
() .
52

 , ,
, .
,
.
: 1) ; 2) () ; 3) ( )
.
1.

. - .
.

.
) ; :
- .
, : J'aifait; hecho; I have done.
- . .
) , . ,
: .
) , ,
. ,
, .
.
,
, . . , , ,
,
, .
: ecu, : ecu ? [ 1952: 228].
: . Vprasal sem ga
" ", . Kde jste se vrdtil? " ?" .
" ".
, : -
= . : " ", " ". , - : ,
: Nik ikusi nuen " ",
: Nik ez nuen ikusi " ".

.
2. ( ) .

. ,
.
:
) ; : Has
John read this hook? .
,

53

 (A-t-il lu livre?) -.

.
) ; . ,

, , ,
(Peter
hat dieses Buch gelesen).
, . , , , ,
: Jan je swoje knihi
hromadze kladl " ".
) ;
.
) ; , , . , (Elle le lui a donne), - { ).

: .

, .
-,
. , ,
: Have you read this book? Yes, I have;
: ? , (= ).

. ,
, , : Jecu ? Jecau " ? ".
, , ,
,

. , .
. 2- jsi. s
: Kdy ses (=jsi se) vrdtil? " ?"; Cos (=co jsi) delal? "
?" , , : Gdysmy spotkali ojca... (=gdy
spotkalismy) " ".
,
, ,
( ).
3 . . ,
, :
) .
,
, , : czytatem, czytaiam
" , ". 1 2 .
, , , ,
,
,
, , ,
54

 . czytatam,
-, .
- :
(< ), (< ecu) [ 1966: 149].
) .
, . ,
.
: 1) > 2) > 3) > 4) > 5) .
. .
3 ,
1 -. , ,
, .
,
3 : " ". .
.
"" 3 , ,
, 3 , 1- 2-.

, . ,
(, ) 3
.
3 ,
, - .
:
, ,
. , : 1- 2-
, "", ,
, .
, , .
, ,
.
, ,
: . -,
.


, : (, , ) > (, ,
) > (, , ).
, -
( 1 2 ) .
, , ,
. ""
-.
. .
55

 . , ,
,
.
, .
.. ,
,
[ 1974: 197-203].
: .
(. )
, "" (, .
warden: ich werde lesen).
,
. :
) "", "";
) . , , : Je vais lire " ", , " ". ,
, "". :
-, ,
.
) . "", "", "".
,
, .
, , , shall will,
avoir " (= " ") -." .

.
.
:

.
()

()

. , ,
, . ,

.
, fai fait (j'ai)
(fait)
. .
, . , ,
"",
56

 . , A.M.
[ 1952: 176], ,
"" : ... -
( , ) " ,
" (, ""
); : ... "
" ( ). "" ,
. .
.
(, ,
), - (, ),
(, ) , ( <-> ). .
1).
. : .
"". ""
(), () . ""
{). (), ( )
.
2). . , .
. -/
, , (. " ").
, , : .
3). .
( ).

.
4). . , ( ). ,
"" "". ,
: ja hy
> nucahy.
-(). , ()
.
, :
, ,
. , ,
. ,
,
- .
, , ,
. "-": . - ? -,
(= , ).

( - "", - "", X - ""; - -/. - ,
- ; - , - ).

57

1
2

1
2

1
2

+
+

+
+
+

+
+

+
+
+
+
+
+
+
+
+

+
1
2
3
1
2
3

+
+

+
+
+

1
2

+
+
+
+
+

+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+
+

+
+
+
+

+
+
+
+
+

+
+
+
+
+

bzd^ czytac
b^dz czytal
budu psdti
budem (hat'
budu pisac
bom dal
ja hy nucamu/nucahy
nuccto

/

()

,
,
, , , *.

. 1963 - - . . .. 1963.
. 1952 - . .. 1952.
. 1952 - . .. 1952.
.. 1961 - . .. 1961.
. 1938 . ... 1938.
.. 1974 . ., 1974.
A.M. 1952- . .. 1952.
. 1941 - . .-., 1941.
1966 - . . 1. ., 1966.
Darmesteter A. s/a - Cours de grammaire historique de la langue francaise: 3-eme partie. P., s/a.

" " (., 1977) .

58

1997

1997 .

..

*

- .
. *studb, *stydb ". , ,
, ". , ,
, , . , (.) [ 1969]1.
() , .
, .
, . : "() ,
- , , ...
, , !" (), " . / " (). : " - , , /
" ().
.

, . " ",
, .
,
, .
,
, .
, ,
. , ,
. ,
. XXVI "" . : " ...
- , ... .
, , -
, . , , , .

".
, -,
, ; . [ 1995: 366373]. ,
. ,
* ( 96-24-06230).
1

.
59


. ,
; . - ? ( ?) - ? -
( ).
, ,
, , ""
(, , ..) [ 1995: 372-373].

. , ,
; -
; , ,
, , , .
.
""
. , ; : "...
, ,
" (). (
, , ) (,
, .). - , ,
. , , , ,
, , . (, , )
, , . : ,
,
() . ,
, . :
, ; ,
, .
.
, ,
- .
,
-, -. : (, ,
, , , ..).
()
.
-, -.
-.
. ,
, ,
. .
. ,
: - ? :
- ? - , - . - . [ 1988, . 399].
-; .: () ,
, .
,
. : "... ,
, , .
, , " (. ).
, ,
60

 . , ,
, : , , , , , , , , , , , . :
- to blush,
,
: "Man is the only animal that blushes" (Mark Twain).
, ,
[ 1971; 1958; 1992: 44]. ,
, , . ?
, ,
.
- "" () . ""
. [Sartre 1943; Deleuze 1972; Ortega Gasset 1972;
1979]. . (autrui)
, .
"" . ""
. , ,
, .
, "" ,
. . ,
. ,
. -- -- (le Pour-soi renvoi au Pour-autrui). , . [Sartre 1943 : 275-277]. .. . : " , , ,
" [ 1979: 312, ] : "
, . :
, ,
( ), " [ 1979: 313-314].
,
: , , , , , (). , - . .
. " - ,
. -
. - ,
, , " [ 1988: 404].
, , , .
, . .. : " .
... () .
, - , ()
,
. ,
, ,
. , ... ,
( ):
, , " [ 1979: 341].
61

 .
, , , ,
, :
, : ? : ,
, , (. 3.9, 10). - ,
, .
(""), "", . "",
. B.C.
cogito: " ,
, , , ,
, , ,
" [ 1996: 9].
. , ,
, , .
, .
[, 1974].
.. . ..
,
. : " ,
,
.
,
, , ,

, - .
, - .
, ,
- " [ 1995:
152]. .. , , , -
- [ 1995: 156; . 19956: 346].
,
, . , , , ,
. ,
. - , .
,
. Blushing is the colour of virtue, . , ,
.
"" () . :
. . "", . "" - , .
- .
. , , ().
. .
. .
. " , \ "
(. ). . .
, " ", .
, " 62

" : " ; , ,
, ; ,
. ... - , ?... ? ... - ... - ... -
".
. "",
, , :
. ,

. -
.

- . (,
) , "", ,
.
. ". . " .
( 330 .)
70 , " " ( 273 .) 50. " "
. ,
, " "
. ,
, .

"" . " !"
.
, . . :
", ,\ .\ .\
. \ , ? \ , ! \
\ . \ - , - !
,
,
. ,
, .
: " ,
, " (), " . ...
. . ,
, , , .
" (). " "
. . "" , ,
. : ",
, , ,
" ().
. .
,
, ,
. .
,
: ( ),
,
[ 1995: 352-354].
. ,
63

 , ""
. . " , - , ".
, . , ,
, .
, . ", -
. , ,
, .
- , ,
.
- . " [ 1988:
401]. . " , ... -
. , -
, , ".
mot . : "A little sincerity is a dangerous
thing, and a great deal of it is absolutely fatal".
, .
. "",
" ".
. . . .
.
, , ,
, - , , , - . -
, , ,
.
.
: . ,
. () .
, (). , , ,
. .
. .
.
. .
.
("") , - ,
. , .
, ;
. , , .
-2 : " - .
? - -...
" (). , : -, om-, -, -.
, : - ()
, .
. " , - ".
. ,
"", - ,
(). , (64

), - (). . : 1. ,
; 2. , .
", ", - ", , , , ".
, , - ,
[, . IV, 1980: 347].
, -,
"", "", "", "": . "", "", "", , [,
1958]. . *stud, "pristud "",
*studiti "". , ,
, () [ 1910].
, , ""
(pudet, puditum est, puduit, pudere, etc.) ", " (mouvement de repulsion) [Ernout, Meillet 1959].
-, () ( , ) , .
, .
. ""
; .: "", "", ""; , , . "", " ",
"", "", ", ,
" [ 1993: 679-680].
, ,
. - . ,
. "" : " \
".
. "" "!", ,
"!", . ; .:
: " " ().
"" - ( ) , .
() ""
. ,
, .
,
, . ,
. , , ,
, " "; :
(. 34.26). , .
, , --, . .
; .
: " , ".
, : " ?
\ ? \ - ! - , \
\ ... ().
. .
. , .
. , , ,
3 , 2

65

, , , ; :
" \ , \
, ,\, , ,
',\ \, " ().
, : "... ,
; , ,
" ().

. ,
, ,
, . ,
(). [
1978]. , ,
.
; . : " \ ".
: " ,
, -,
- ... ...
-" ().
, "" . , , , (
) ( ).
""
. , ,
; : . ;
. ; :
, , ...
().
"", "". . . ,
,
, ,
. , , ,
.
, , -
, , .
, " ".
: " ,
. , ,
..." [ 1994: 87].
, ,
. ,
" " (. 3.21).
, .
- .
. ,
() "". , .
, .
, .
:
? ()...
66

 ,
( ) ,
? , , , " ,
, " [, . IV, 1980: 347].
, ; ,
, .

[Elias 1976, 1995]. ,
.
.
- .
, , , " " (). ,
, .
. "",
comme il faut, . : " , ,
, , comme il faut, ,
, ".
, .
, .
, .
(,
, ). . , ,
, .
,
: " ,
, , ,
, , , . - -
- ;
, , , , -
, - ". : " -
, ,
. , ! ... !
, -,
: " , !" - -,
, , ,
... ! , ,
- ! ... ! !
: " ().
, , ,
,
, .
. , ,
, ,
. , .
- . , , (
""). , ,
. , ,
, ; : " ,
,
" (); , ,
3*
67

; : " . , -
, "
(). " ":
- " ().
.. , , .
,
- (), .
: .: . sdrmd, .
sarma "", "" ( 1958, 156).
.
- () . ,
, , .
- . .
, , ,
. ,
.
"": , !
. "" ,
" " . (, ) . * . . ,
; (, ) . , , , - , , .
( ), ,
.
: , , .
, ( "" )
"".
, , .
. "" :
, () .
.
- .

""; .: . , ", " "", , ", , " ", ":
"" "". , [ 1904:
238-239]. , sram
: stiditi se
sramovati se, stiden - sramezljiv.
sram [Slovar 1985: 891-892].
- - "" "",
"". () .
[ 1987: 75-76, 113].
,
, ,
,
68

 ().
: , ,
- , . , .
.
! !
() ,
-:
, . (.
) { ). ,
, . ,
, . :
, , . , ,
"" , : !
, ! ! ! ! ! !
,
(, , ).
,'! ! ! ! , "
", .. , ,
! ( . ). ! , . .
"" . ,
Shame on you!
" ", .
"" ,
, , ,
. ,
, .
, : . . . . .
. ,
- .
, ,
. -
, . .
( ). . "", . . , . , - .
, - .
, - .
, . ,
- . ; -.
,
. " , \ ,
\ , " (, " VIII").
69


.. 1995 - . . II. .
., 1995.
.. 1979 - . ., 1979.
.. 1988 - . ., 1988.
. 1904 - . . 5. . 1904.
.. 1980 - . . 4.. .. 1980.
. 1993 - - . .. 1993 ( 1900 .).
. 1995 - " " // Slavische Sprachwissenschaft und
Interdisziplinaritat. Munchen, 1995.
., .. 1974 . .. 1974.
.. 1958 - - ( - ) II .
. 14. ., 1958.
.. 1970 - "" "" // IV
, 1724 1970//. 1970.
.. 1992- . .. 1992.
. 1910 - . .. 1910-1914 ( ).
. 1994 - . . . . . .. 1994.
.. 1978 - . .. 1978.
1969 - (.
) / . .. . . 1969.
B.C. 1996 . .. 1996.
. 1958 - . .. 1958.
. 1995 - . . .,
1995.
. 19956 - - // . .. 1995.
1987 - . . 5. , 1987.
. 1971 . . 3. ., 1971.
Deleuze G. 1972 - Michel Tournier et le mond sans autrui //Tournier M. Vendredi ou les limbes du Paciflque. Paris..
1972.
Elias N. 1976 - Uber den Prozess der Zivilisation. Bd. I. II. Baden-Baden. 1976.
Ernout A., Meillet A. 1959 - Ernout A.. Meillet A. Dictionnaire etymologique de la langue latine. Paris.. 1959.
Ortega Gasset J. 1972 - El hombre la gente. Madrid, 1972.
Sartre J.P. 1943 - L'Etre et le Neant. Paris, 1943.
Slovar 1985 - Slovar slovenskega knjiznega jezika. T. 4. Ljubljana. 1985.

70

1997

1997 .

..

.. ,
20 (, 1975 .).
"
" [ 1977: 37]. ,
, , , - ,

. -
- ( ),
.
( ),
, .. , ,

.
, , . , , -
, ,
.
, ,
, ( ),
" ": ,. (
), , , , .
(- ), (,
), .
,
(
, ,
- ,

) .. .
, " *<" [ (
1988], ,
,
"" , *
71

 .
.
, -
,
, ,
, ""
"" . -
" *<?/*:" ( . , 3. )
, * :
1) - ,
-, (. 346. 353-356. 363-366, 375, 376, 384386.
389-391, 394. 395, 399), (. 367. 396, 397. 400) (. 368, 369);
2) (. 410. 411. 417. 418. 423-426. 435437) -
(. 438-441, 445^-47) ;
3) (. 20) (. 149)
;
4) (. 27) (.. 52. 151).
(. 62) (. 168) :
5) - (. 106) (. 112) 1.
,
*<? ,
, ""
, :
(. 2, 4, 11, 12), (. 6). (. 13), (. 14. 16)
(. 21).
"" ,
, * ,
:
1) ,
"" ,
* ( , * *):
2) - (. 362. 372, 374. 382.
, ), - () - . 336, 343-345 -
(. 370, 379), *<? *:
3) (. 531. 537, 540.
546, 553, 569, 576, 578, 598), - (. 550, 563, 567. 568),
(590, 592, 597, 603. 611, 617. 618. 619. 621. 623. 626. 639. 643-648, 668).
(665, 667, 689, 691, 707, 709),
- (. 609. 610, 635-637) - (.
716, 727) - (. 762), (. 789, 792)
(. 828, 839), * *i
* ( - . 567-569, 576, 578, 590, 592, 603, 621, 626.
639, 644-646), * ( );
4) , * * (. 235237), * (. 234);
1
*
, .
* " *<?
" ( . . . . 3. ) [, 1988].

72

5) (. 21) ,
* *i;
6) (.
36, 38, 49-51, 65-68, 71, 72, 74-78), *:
ie (. 36) ije.
: *<? ,
. ( ) ,
, (., ,
* ,
, , )
(., , , , , ).
, 1 - "
" [ 2 1988]. ,
, ,
, ( ) ,
.
(. [ 1996]). , ,
.
48 (
) 8 ,
:
5 '-' (med-bv-ed-b), 6 ' ' (med-w-ed-ic-a), 9''
(las-ic-a), 10 '' (Jlei-), 12 '' (-), 20 '' (det-el-, de t-bl-), N 32
'' (zab-a), 46 '' (I/qs-en-ic-a).
,
( -
: . 336, 337, 345, 353-355, 364, 366, 375, 378, 381, 384-386, 389-391, 394:
8 - l/ei- //qs-en-ic-a).
:
(. 401.
402, 404, 408, 411, 417, 418, 424, 437, 439, 443: 8 , ,
6, 7, med-bv-edic-q //qs-en-ic-a), (
. 667, 670, 671, 684-691, 702-704, 709 . 617. 618.
620, 627, 638, 639, 641, 646, 668), (, , , - . 660. 661, 678682, 695, 697-699, 701, 714-716, 726 . 582, 608, 609. 610.
636 ): 8 , , 7 ( 8 . 609, 618), det-el-,
det-bl-.

, ,
(. 154, 209, 210, 213, 215.
221), - (. 216, 217, 219, 220, 222) (. 156, 226,
227, 228, 230, . 233,
): 8 , , 6 (
zab-a, - ki-bt-, -

73

 - dqt-el-, det-bl-).

: "" (. 197, 207,
. 207 : 8
7, las-ic-a, 197 . // ez-)
() . 195: 8
las-ic-a // ez-); -
(. 251, 253, 286, 287, 8 ,
, 7, zab-a) (. 310, 315, , zab-a,
las-ic-a . 310);
( 4 )
( 8 4, . 236 - las-ic-a, II
ez-, krbt-, gs-en-ic-a), - 3 2 (. 235, 237).

,
( .
39, 41, 52), - (. 23-25, 34, 37, 147)
(. 26-31, 35) : (. 22, 39, 41,
51-53, 65, 74, 79, 152, 162) 8 , , 6, 7 (. 52,
152) 8 (. 22): det-el-, det-bl- -;
8 - las-ic-a dqt-el-, det-bl-; 8 ,
, 7, zab-a.
( 8
med-w-ed-b med^v-ed-ic-a.
5 - (. 94, 97), - (. 93)
(. 105) , 4 - , (. 112, 113, 113): det-el-,
det-bl-, - . , ,
las-ic-a. ,
, : 8 5
(. 9), (. 21) (. 148):
med^x-ed-ic-a zab-a.

, , "",

, ,
( ),
, ,
, .

: , ,
,
*,
:
1) - (. 353-355, 364, 366, 375,
384386, 389-391, 394) (. 397, 400),
;
2) (. 411, 417, 418, 424, 437)
(. 439);
3) (. 21);
74

4) (. 27) ( . 52 . 168) ;
5) (- . 106) .
( )
, (
), ,
( ,
).

, *
, -
. ,
*,
:
1) - (. 336, 345), (. 382) - (. 370);
2) (. 401, 402, 404, 408)
(. 443), - - (. 412,
413), (. 420) (. 498), (. 502);
3) - (. 617, 618, 639, 646, 668) (. 667,
689, 691, 709) , - (. 609, 610. 636)
- (. 716) ;
4) (. 236);
5) - (. 51), (. 65) (. 74).

, (
, ),
(
) () , - (. 51, 52).
.
- . 65, 74 ( ), . 236 (
), . 336 (- ) . 498 (-
).

.. , ,
, .
,
- .
, -, ,
. ,


.
,
.

.
.
.

75


, ,
, .

.

.. 1996 - . .
-. . 1: . 1988 // . .
., 1996.
| 1988 - . -. . 1:
*. , 1988.
2 1988 - . -. . 1:
. ., 1988.
.. 1977 - //
. ., 1977.

76

1997

1997 .

..

, .
, ,
, :
"" [,
1993], ,
[ 1985: 1993],
[, 1988], ,
[ 1995],
"", "" "". , ,
,
[ 1977; 1983],
.. ,
, ..
, -
. (,
,
) () ()
.. ,
. ,
, "" , , ,
, .
, .
""
.
, , ,
,
, .

,
, ,
.. :
"", ,
, , " "
.
- " " - " ", , ,
.

77


" ",
(-)
.. [... 1996: 292]. ,
. ,
, , . , ,
. ,
" ", ,
, ,
, , ,
.
,
. ,
60-70 ,
" " [ 1962; 1977]. ,
, , - ,

, - .
" "

. ,

, " ",

, ().

..
( , , ,
..). , -


, , , , -, ,
.
"" : - ( ), - .
"" (
"
") , ,
, -
, , . , "
" ,
: ", ", " ", "
", ",
". ()
, , - , , ,
( , ,
.., ., [, 1994]).

, (. "78

 " . [Kucata 1957]) (

). - ,
- ,
, , ""
( , )
, .. ,
[ 1990]. ( )
, , ,
, .

- , -
.
(, "" -
- , ,
),
.

[... 1973-1978; 1991; ... 1985;
... 1986; 1994; ... 1926; ... 1894; ... 1975;
.. 1984; 1982; 1993], ( [ . 1970] [... 1994]).
, , " " ,
, .
,

,
. ,
,
.
,
.

, - (, ,
, ..),
.

,
(,
) . ,
,
.
, -
, , .., ,
.


. ,
() ] (, "
") (
], ), arushke.
79

 - '
(, ), ".
.
,
, (
, - "") .
,
. "
", (.,
, .. [ 1962]
- .. [ 1968: 6-7]).
( ): , .
. (3O.XI/13.XII)

["" ; "" ] .-. , . , .-. (, ) . .-.-. , , . Ziua

lupului ' ', Gadinetul gchiop ' '.
1. " .-. () . (.
2.4).

" " - , " " ;
"" ,
" ",
. (. [, 1995]).
. ( ) (, ", , ").
,
, , . ( ), ,
, " " . ,
(. 2.4: " ").
. (4.XII/I7.XII)

.-. , , . , . () ,
.-. (, , , ) .
1. : .-, .
() , . , . , , , .
2. , ,
: .-. . () , . . (.
. 1; 8).
. (20.XII/2.I)

.-. () ' ", . () Hajam, . , , , , , , .-.

, , , , .-.. .-. ,
,
, . Ignatul, Ignatul porcilor ' '.
1. , , ,

80

 ..: .-. ( ) }, .-. (>)

KOKOiuutbu , .-.-. , .-.-. , , .-.
, , . (. . 2:
8).
2. , "" : .-. () ,
.
3. , : .-.-. .
4. , ( ) : .-.
() , , ( ) /.
-
, ,
, . .
-"",
,
. ,
" "
, ,
" ". ,
, , .

[" "]: .-. , .

.

1. : .-, , () , () , (>) , , , ()
, .-., .-. , .-.-. , (, .-.) , .-. () , , ,
. , () , , ,
,
.-. , .-. () . () , .
cilegi, . ?.
2. , : .-.,
.-. \, (>) , () , , () , () !, , ( ) , .-. ( ) , . [], . , .-.
() , , .-., .-. , , (.
, ) -, -, () , () ,
.-. () , , , , , ,
, .-. , , () , .-.-. ()
, () , . ol \19.
3. : .-. () ., .-. () ,
() , , , ^, ^. .-.-. ( ) , ^, , , , , , .-.
, . , , .-. ( ) . .
() , , , . , . ,
, , . (.-.) , , , .-.
. (. 3; . 3).
4. : .-.-, . .-. , . ,
, , .
81

5. , : .-.
,
, ,.
6. : .-.-,
, , .-. () , () ,
.
7. , , : . () , , , , . , . (. 4).
8. , :
.-. (, ) /.
9. - : .-. , .-.-. () , .-.. () , .-. () ,
, , .
10. : . , .-.-. . .
.-. () , .
11. ( - , , ) , ,
-: .-. , .-.-. , ,
.-. () , . () , () , (
- ) , . (. 4).
, "":
, ,
, . ,
( - ) , () .
- , ,
( ""
, ,
..).
. ( )
, , ,
,
. (. 3, 4).

1. : . , .-.-. . .-.-. .
(, . ) () , (, . )
, . , . . . .
, .-. , , , , ,
, .-. () , , ()
, () , . (, . . ) ,
() , () , . Craciunul.
2. : . > , .-.-. , . ()
() , , , .-. , , .
, .-. , , , . , .-.
.
3. : . /, .-. (> ) , .-.-, .-.
, , . Craciunul, .-., .-.-. .., . , .,
., . , .-. , . Krishtlindje, Kershendella. Kullanat,
Kolendre, .-. Mjedis i dimnit.
4. : .-. Nate kendellja, Nata e Buzmit.
5. , , , , : . () ,
,
.
, .
82

6. , , .
1) ( "" ) : .
, () , .-. () 6>, . ( ) /,
.-. ( ) , .., .-. () , .
, .-. , , , .-. . , (,
) , .-.-. () , , . ,
, .-. . (?) , . de Craciun, . Buzi, Buzem, buzmi
bujar.
2) , "" "": . ()
, .-. () , , . ( )
.
3) (""), "":
.-. () .
4) - "": . (, .,
, ) , ( ) , .
5) - "", "" : . ()
.
6) , : .-. ()
.
7) , : .-. ,
. () .
1. .
1) ,
,
, ( , , ..) /
, : , , .-.
, (3aje4ap) cpeha, () , .-.-, Kpaeaj, ( . ""
), .-. , . ( ) , .-.-. ,
, . (. 2.1).
2) : .-. (3aje4ap) ,
() , () , (>) , . ( )
, .-.-. Kpaeaj, .-. () , .-. (; )
, .-. ( ) , .-. (, ,
), () , () (, , ),
. , , , , , , .? (.
2.2).
3) , " ": .-. (>,
) ], () , .-.-, .
4) , , : .-, , , , .-. () , .-.. (sg. , ).
5) : .-, , , .-.. , , , , .
6) , : .-.-, Kpaeaj,
.-. () ^, . , , - , .
() Kpaeaj, Kpaeaj, . (. 2.7).
-7) , : .
,
, , (pi.), . kolendre, kullana.
8) , "": , , ,
, , .-. () , , .
83

8. , :
" "; .
1) , : .-.
() , .-, (], , ), () , ( ) , () , () , .-.. ( ) , . (, >, Haxnja)
(, ]), [ ] .
polaznic.
2) (, , , ),
: .-, ..
3) , : .-., . ()
(, >, ), .-. ( ) .
4) "" , ("", "" ,
): .-, , , (), .?
9. , , ,
: .-, (), () .
, () >, . (>, ). .
( ) . , () .
1) , : .-.
( ) /.
10. , . : .-.
( ) .
11. , : .-, . .? (.
8).

. , , . () , .-. .
. , . , , . , , , .-.
() , . () ().
(, ), , . . . Sfintu Vasile. Anul-nou.
Craciunul mic, Fratele Craciunului, . Viti i Ri.
1. : . () ,
, ,. .
2. .
---1) , (
), , (
, , ..) / , .

: .-. , . . . ,
, . , .-. . .
burek, kulage, . (.
---2) : . . .-.
, .-. .
---3) ( ),
( ,
): .-.. . , , .-. ()
.
npoja, .
-4) ( ) - : .-. () noeojnuua. .-..
.-. ]. ( ) , .-. arushke.
5) , " ": .-. ()

.
84

6) , : .-, , , .
7) : .-.-. () .
3. : .-.-., .-., . , , .
, , , , () , , .-.
() , .-. , , , , ,
, , , , , , . ()
, , , , , . , , .
(.-.) , , .
4. , ( - ), ,
: . , , .., , () , , . , , , . Sorcova, . ^-??
5. ( ) : .
, () , ( ) ,
, () , , , . Vergelul.
(5.I/18.I)

[" "]: . , .-.-. , , , .

, , , .-. () , . ()
, , , . , , , ,
, .
1. , "" : . () , .
(6.I/19.I)

. ]>, . , . , , ],
() , , . , , , , .-. () , , () ,
(), , . , , . . Botez, BotezuDomnului, Apa-Boteza.
1. : .-.,
, /, /, , . .
(7.I/20.I)

. (CKonje, ) , . .
,
- ,
[... 1994: 153].
"" (8.1/21.1)

. .
1. : .-.
, , .
""
,
,
[, 1995: 125]
.
. (18.1/31.1)

1. : . , , , . Antanasiile
(16, 17 18 .), [" "] .-. , , . ,
.
85

2. : .-. , . . , ,
, , , .
.
, . .
"" , . .
,
, " " ""- , [,
1995].
(1.II/14.II)

. , , , , ()
, , , . ,
,
, . sfintul Trifon, Trif nebunul ' '.
. ,
.
,
, .. .
(2.II/15.II)

. Cpemewe, . Intlmpinarea domnului, Sretenle, Ziua ursului ' ',

. \ '| ''.
, " ",
" " ..
<1O.II/23.II)

. () , () .., , . .
, .
,
, , ,
.
- . ,
"" , .
. (11./24.)

[" "] .-.-. () , , .

( ) , . , , (,
) , () , , , . ,
, , .-., .-. .
. .
,
.

1. : . , () /, .-. ()
, /, .-. , . /, ,
. , , , , .-., .
, , , , , () ,
86

() , .-. , , ,
, .-.-. , () (, ,
, ), . saptamtna alba ' ', saptamina nebunilor '
', . 6 ? ''.
2. ( ) : .-. , .-.
, , , . , .-. ,
, .-. , , , .-.-.
, . , , , , , .
3. : , , .. ( ), .-.-.,
. , , .. ( ), .-.?, . , , .
() f)edoeu, . , , , , , , ,
, , , , , .-. , ()
(), , (), , , , , , .-. , , . , , ,
, , , , , , , , ,
.-., . , , , .?
4. "" , "": .-.-.
() , (, ) , () , .
, , .?
5. "" (, ): .-.. () , (, ) , () , ,
. , , , , , .?
6. , : . , , .
7. : . , .?
8. ( , )
: .-. () , .-, , , , ,
npueej, , (>) , , , , ,
(]) /, () , (>) , . ,

(?), .-., .-.-, , , , .-.-.

, .-. , , , , .-.-. () , .-. , . () , () , () ,
( ) , () , , ()
-,
, , , . alimori, privegiu, hadaifa, hodaize, opaiji, .?
9. , (
) : .-. () , .-.-.
( ) , /, () , .-. ()
, .-. , , , , () -,
. () , () , , () ,
() , , , , , ,
[ ], (, ) [
].
10. , : .
(, , ) , , , , , ,
, . , , () , .-.-. () ,
, , , .?
11. , ,
, : .-., .-, , , . ,
, , .
- -
.
(,
87

 ),
"" ( ,
, ).
( )
""

1. , .. ""
: , , .?
2. , : . ()
, .?
..

[ 1992; 19926]. , ,
, .. ,
. ,
, , ""
, .

... 1994 - . . , 1994.
... 1996 - . 1996. 2.
.., . 1994
// . . . . ., 1994.
.., . 1995 - // . /
. .. . . 1. ., 1995.
... 1926 - My3eja . , 1926-. >. I.
... 1985 - . . 3: . , 1985.
.., .. 1985 // . /
. .. . . 1. 1995.
... 1973-1978 . .. 1973-1978:
. 1973; . 1977; - . 1978.
Kyjiuiuuh . 1970 - . , 1970.
1962 - - // . ., 1962.
... 1975 - . CKonje, 1975. VIII. 15-16.
HedejbKoeuh M. 1991 - ] . , 1991.
... 1986 - . . , 1986.
.. 1982 - -
( ). [. - . . , 1982].

.. 1993 - //
: - II. ., 1993.
1994 - . , 1994.
.. 1984 - - : . ... . .
. , 1984.
.., . 1995 // . /
. .. . . 1. ., 1995.
... 1894 - . , 1894. >. 1-.
.. 1962 - 1. ''. 2. '' //
. . 6. ., 1962.
.. 1968 - // . ., 1968.
.. 1977 - //
. ., 1977.
.. 1983 - //
. . ., 1983.
.. 1985 - . 3. ? II
. . . . 85- .. . ., 1985.
88

 .. 1992 - - // - 2.
. .. 1992.
.. 19926 - . , //
: - I. M., 1992.
.. 1993 - . 4. " , ' //
. . 100- .. . ., 1993.
. 1995 - sub specie // ..
. . ., 1995.
.., . 1988 - //
. X . . .. 1988.
.., . 1993 - ( . *vesel-) II
. XI ^ . ., 1993.
.. 1990 . ., 1990.
Kucaia . 1957 - Pordwnawczy stownik trzech wsi matopolskich. Wroclaw. 1957.

89

1997

1997 .

..

VERBA PRETII

- ,
,
() () :
.
- . - XIXIV ., (: --
. X. 29. . . - ; - 1 1
. XII. 6. . . -a.aaapi.bw 8\ [., III: 1459] -
., ; 1 1 -
., 39 [ XI-XVII, 6: 7]),
1, ,
- (, ..),
( , ),
2: () ()
. .
XIII,
8-3; () .
, . XIV, 193 [, III: 70];
-- "",
: , 1
, - . - XII . XIV, 30, .: [., I: 714].
- XV . - " ", , . , [RBG: 138]: , , .:
RBG, 57 ((. xP^lCei ); 1 ((. ^61- ).
" " (XV .): -
1
, ,
, , -u-
, .; , ,
: , . 65. ". .
3 .", . . - ,
, : ,
- (. )2
. - ", , ",
- ", " ( ... ,
II, 331. 1609 .).
3
, [.
I: 24-48]; , , , [ XIXVII].

90

 1 ... , 20.
", ( - )"
: .-. (1402 .) to stalo pandz krzewen "
" [SSP, 53: 397, 401], . noviny stoji korunu " "
[Vaillant 1977: 29] (. .-. stdti "mit cenu" [MSCS: 477]). . stdt', .. stalo me deset grosa [RHSJ, 68: 456], . obleka stane dva tisoc dinarjev [SSKJ.
IV: 924]. . [, III: 769-770], ,
stdn "", . [MHDW, II: 574-575],
. constare. (- ) kosten,
(. .-.-. kost me danne tusent pfunt, kostet mich ein
sterben [MHDW, I: 866], .-.-. it kostet grot gelt, it kostet tat fi/[MNDHW, II: 651]).
, ( .-.
co(u)ster, , . couter) co(n)stare (
) < , . constare ( ) [Grimm, V: 1865-1866;
FT: 569; Kluge: 407; Niermeyer: 257; Walde: 597; EM, II: 653], stdn
.
: (stdn gestdn "". - ..)
, ; ,
, , , , . stand "", ,
-. standan, .-. standa... [Grimm, V: 1865]. ,
- -
(
),
. ,
"; " .. ": " (
, , ", "
[Grimm, XII: 1699]), :
. istanh- "" [Kronasser 1966: 423], . stare,
" - , " , prostare
" ", "" < "" [Specht
1935: 51; , II: 651], . "; " > ""
[Grimm, V: 1865; LS: 855], 68dco (oSelv) "; " [LS: 1197] < *sode'jo
( "" *sed- "") [Specht 1935: 52]. ""
.-.-. stdn, , stati
( )
"" " " " (
)" > "" 4 . 'stati ""
,

,
(. vs. ).
. , accusativus pretii
. constare (Jacere nostrum nichil constabit monachis
" " [Niermeyer: 257]):
stare constare (periculum vitae
meae tuo stat periclo Plaut., Capt. 740 [Specht 1935: 51] - , "
", haud illi stabunt Aeneia paruo hospitia Verg., Ae. 10,
4

. " " XVIII .: ...

... , XII. 415.

91

494-495 [, II: 651; - 404] "

(, "
") ", edocet quanto detrimento et quot uirorum fortium
morte necesse sit constare victoriam Caes., B.G. 7, 19, 14 [EM, II: 653] ",
").
:
r|i3eXr|aa ^- f| .1 | " , " [Woodhouse: 176]. -
stdn [Grimm, XII: 1699]: .-.-. in wol due
schillinge stet [MHDW, II: 575], .-.-. (=einem) grot gelt (en punt) stdn
[MNDHW, III: 422], : gullhringrer stod~ mark " , " [Grimm, V: 1865]. stac za
cos, stac w czyms [SSP. 53: 397-398];
za + ,
: krzyzyk na szyi stat czterdziestu czei~wonych ztotych
(1609 .), Lewkowy taler 66 groshy stoi (1645 r.) [Linde, V: 426], Stoi ten towar trzy talary
(1- . XVIII .) [SJP, VI: 381]. , . ,
za + [Machek: 575] - ,
; [MSCS: 477]
. (. XV .) [Hus: 159], XVII . .. , : za
nlc nestoji - valka... sto tisic lidi sta'la [Com.: 606].
,
, , .-. valjati . valere, celo
kraljestvo vredan [Miklosich 1868-1874: 390] - , . wert + [Grimm 1989:
914], . wart (wart zlotowke_ [Vondrak 1928: 268]), wartowac [Vaillant 1977:
26]; . hddny (=. wert) [LibS 1981: 117];
. ' .. ,
, ,
" " [ 1881: 121].

( , 20),
, .
, ,
" ( )",
: "" (" - " - , ,
), " "
, , .: (" - ? ") - (" - ? ").
,
,
(. XIII, 80-): :
, . , . 6-17, 732. XVI . [. XI-XVII, 4: 337] ( :
(1 . XXI, 17) . . 1499 . [ ] -
: iste grex quid commeruit).
""
XV ., .: 1...
6 () 4 () . .-. . . I, 172, 1584 . [];
92

 ! 1 ?.. . RG, 31, . .

XVII .; () - III, 91;
, ... ., 51, 1660 .
[]; ...
., 150, 1666 .; (!) DV, 305, . XVII . (kostet;
. 14);
... , XII,
431; . , II. 1 [. 14: 798];
. . , [ ];
: rpoini
[ 1928: 6]. , ,
.
. ?
XVI . "" ( ): , .
. I, 147, 1518 . []: - -...
. . 1551 . [., III: 516]; 1 ...
... 1
, II, 333, 1609 . (.
); ,
RG, 47; .
. . . II, 46., 1666 . [].
-
: - , - (
> ).
""
" ":
- 5 .
, , : ()
-6 () () . ., 75, 1584-1585 .; Ja chotzu tebbe towar prodati kack
mene samomu stoiet RB, 63a ( - Alp sie mi suluen steit): las
tebe prodam kak mnie sebe stoiet. TF, 293 (steidt); Fftroi: ffdetzetro ty sa tovar proszis kak
sudit: stoyt. \1 (werdt); la tebe tovar prodam kak mnie, sebe stoyt. 440 (steyt);
^ . "6
, -. . 445 (steyt, steydtj. ,
, -
. stoiet stoyt
,
, [] , ie
;
stoies "" 438, stoiet 357 stoiett 191 "": .
tayt "" 331, 2- . taies "" 200 , , . .
: "" (6 ), (11 ), suoy (5 ).
ie - / [] , .

. : stdti, stanu, -eS stall, sloju, -iS [MSCS: 477] - :

stac, stoje. stac, stane, [SSP, 53: 397, 401]. "" "" - : .
,
, XII, 430; ,
( , 479).
93

 []: spyt "" 147, ['] : bytt "" 56, rozbyt 182, piet 249,
piett 231 "", prostyt 177, : obyd "" 420, spyty "" 147,
: kryva "" 204, chryva "" 77, pyva "" (5 ), pyvo
(2 ), protyff "" 338 (. .. , "": ),
"" 55, 202, obydno 284, spym "" 147, ymi "" (. . . .) 149,
"" 497, sylo "" 239, : spy "" 147, volotzy
"" 345, govory 392, try (7 ).
; , troyca "" 273, , [], a [ojn]; : pryvikle 236 (
), samy "" 330 ( , []), sany
"" 79, soly "" ( ..) 377, pieszi "" 364, very 214 day
() : obysaies 199 obysal 436.
, , ,
, ,
,
.
XV-XVI .
, , : , . , - , , -
XVII . ,
: -

""
: "" -
"". , ,
- XVI-XVII .,
"": Twoi towar... stoliko deneg ne sudit RB, 89a (Dyne war... 1st
so vele geltt nicht wertt; - 64a, 70a); Moi towar sudit bolschi kack vtoba Jas
prosyl 75a (werth); sudit: stoyt TF, 437 (werdt); kosten, gelten , (!)
DV, 305. , ,
.-. -, , . , kosztowac,
- XVI . ( ...
. . III, 757; ...
; NB
- , .: [Grimm, V: 1866]), XVIII . stac,
. stac [Linde, V: 426; SJP, VI: 380-381]).
, kosztowac, ,
, resp. (, , , )
I , - (
, * ; ... [, 2: 292]); ., , + :
(, 1475 .);
()() (, 1487 .) [, II: 392]; ;
(. , 1- . XVI .) [CMC, II: 260] - ,
, XIX .: I
; i Kpoei [] ' [., II: 296]; , , ...
'; ' - -:
, , 1: ... ' ?, ' ?
94

[., IV: 208]. . kosten : - kostowac, XVIII .

, XVI . piacic [Libs 1981: 108; Schuster-Sewc, 9:
638; 14: 1083; DOSW: 586], - ,
, - ,
, , /
cmajamu. , , , .
XVI . , ,
, - " " "", ""
, , - - (1570 .),
- :
, . . III, 750;
... , , , 755;
() 755;
- , ,
... , ,
, , , , -
. 756; 1 ,
756-757;
1, 151. . .
, . . (750).
-,
-. , , -"6-/-- (.: - - , - , < 'sta-e- ) - --,
, [Aitzetmiiller
1978: 217-220, 224-227]. , ,
,
, , , . stoi (3- . ..
, .) - stac (< *stojac), stoje.
"", - ' -
,
[ 1985: 362].
,
. . .. , . [, III: 748; Vaillant 1977: 29].
, - - - ,
-
" ( )". XVII . .
. - :
,
... ... 1
,
II, 331 (
. , 17 . 1609 .); ... -
336 ( IX, 17 . 1610 .);
XVII . , ,

95

 ; , - ,
- , .: ():
() (), . (): , '. RG, 47.
XVII . , -,
, "-", , : -
() - () - III, 46 (.
" ": , () 48);
... 91 (
- ; . :
() () 93); /
- IV, 55 ( , ,
, , :
* (!) 58). XVII .
. . ,
, , .
.: , ,
, , ... ?
, 117, 1663 .; , - . ..
79, 1667 . []; ... ,
VII, 148, 1678 . []; ()
... - X, 372, 1683 . []:
, , 308;
. ., 147, 1688 . [];
. ., 180, 1696 . []; () ...
()() () , 117; : ()
() ... ()
() , 42. ( ) .
(1666 .): ... () -(-) ., 64; -
-
80; - 106;
... 109.
.. (1696 .):
Lud., 62 (constat, kostet), "" XVIII ..
.. . , -
: [SLS, IV: 131];
- [.: 664].
, verba pretii,
, , stac. ,

, - -
; , XVII .
, ,
( - ):
Otzum ty suoi tovar dorosis tovar nomna opal ty pereszneu tzenu prodas. TF, 281; Tebe
peresneu tzenu ne prodat iovo 282; ty odnoiu (BTl , 6} tzenu torguis besz
6

96

.: - ... -6 - RG, 24.

vbaffky. 298; . . ., 265. 1697 .

[] ( .. ). ,

- .
, -
, ,
,
, .
(resp. )
, -
: - , ( ), ,

, , (
), " , ; " { ?)
" - , , .."
( ;
). : ,
XVIII, 27, 1771 . ( );
? ? [, X: 76];
jymb (); , [., IV: 374];
? . , 1 [, 14: 905];
... . .. -. . . II, 8
[ 1941: 548] - : 3 ,
4- , - [, X: 43]
( );
[ : 170-171];
.. : - ...
, ? , ;
, (. . 11 . . 6. ., 1957. . 642) - .. , ,
(
) (, )
, :
(III. - ..) ,
, , ( , 7, V, I).
, .
, , , ,
(), , ,
( - ,
, - ..).
,
(), :
- () . ,

(., [ 1941: 548; 1965: 102]), ,
, . ,
, .. , . , ,
, " ,
4 , 2

97

 " [ 1980, II: 16].

,
"-80" , ..
" " [ : 44].
, , ,
, ;
"-80", "
(
)" [ : 21] ( . - ..).
.
, ,
. ,
1,
, :

. ,
, , "
", .
, " " [ 1960: 54),
, , , .
,
(. [ 1956: 294]).
, , ,
: ?
8 . , ,

- .

II - , . . 2. ., 1841.
- III - -, 1645-16461 1648 . .. 1980.
- IV - -, 1648-1650 . .. 1983.
, X - .. . . . . 10: , 1820-1835. ., 1940.
. - .. . . \-. . 1907-1909.
- . . 1-11-. , 1982-1991-.
- ., .. -
XVII - XVIII . ., 1964.
- XI-XVII . (
. .. ).
. - Pennington A.E. Grigorij KotoSixin. Rossii v carstvovanie Alekseja MixajloviJa. Oxford, 1980.
. . - XV-XVI .: . ., 1978.
, XII - . . 12. . 1. ., 1975.
XVIII - XVIII . ., 1981.
- - XVII . ., 1965.
. . III - -. . 3.
., 1892. (. . . -. . 71).
7

. [Konopielko 1989: 52].

- -
!, + , .: ...
(.. . , -
, 3); (. . . X).
98

. - Polikarpov F. Leksikon trejazycnyj = Dictionarium trilingue, Moskva 1704 / Nachdruck und Einleitung von
H. Keipert. Munchen, 1988.
. - . . 1-4. ., 1956-1961.
- (XI-X1V .). . 1-4-. ., 19881991-.
XI-XVII - XI-XVII . . 1-21-. ., 1975-1995-.
CMC - . . 1-2. MIHCK. 1977-1984.
. - . . . 1-3. , . .. 1989.
- . . 1-17. .: .. 1950-1965.
- ! . . 1-2. ', 1977-1978.
- - . ., 1971.
- . . . 14. ., 1986-1987.
- . ., 1986.
. - . . 1-2. , 1964.
- XVII . .; , 1978.
Com. -. Rb'sel. Worterbuch zu den tschechischen Schriften des J.A. Comenius. Miinster, 1983.
DOSW - Deutsch-obersorbisches Worterbuch. I. Bautzen, 1989.
DV - Teutscher, und Reussischer, Dictionarium (Dictionarium Vindobonense): Das Wiener deutsch-russische
Worterbuch... / Hrsg. und eingeleitet von G. Birkfellner. Weinheim, 1984.
EM - Ernout A.. Meillet A. Dictionnaire etymologique de la langue latine: Histoire des mots. 4. ed. T. 1-2. P.. 1959
1960.
FT Falk H.S., Torp A. Norwegisch-danisches etymologisches Worterbuch. T. 1. Heidelberg. 1910.
Grimm - Grimm ]., Grimm W. Deutsches Worterbuch. Bd 1-16. Leipzig, 1854-1954.
Hus Novak K. Slovnik k ceskym spisum Husovym. Praha, 1934.
Kluge - Kluge F. Etymologisches Worterbuch der deutschen Sprache. 22 Aufl. .; N.Y.. 1989.
Linde -Linde SB. Slownik je_zyka polskiego. T. 1-6. Lwdw, 1854-1860.
LS - Liddell H.G., Scott R. A Greek-English Lexicon. Oxford, 1968.
Lud. -LudolfH.W. Grammatica Russica, Oxonii A.D. MDCXCVI / Ed. by B.O. Unbegaun. Oxford. 1959.
Machek - Machek V. Etymologicky slovnik jazyka ceskeho. 2. vyd. Praha, 1968.
MHDW - Benecke G.F., Miiller W.. Zarncke F. Mittelhochdeutsches Worterbuch. Bd 1-3. Leipzig, 1854-1866.
MNDHW - Mittelniederdeutsches Handworterbuch. Bd. 1-3-. Lief. 1-25-. Hamburg, 1928-1994-.
MSCS - J., KamiSA., Kutera K. Maly starocesky slovnik. Praha, 1978.
Niermeyer - Niermeyer J.F. Mediae latinitatis lexicon minus. Leiden, 1976.
RB - "Ein Rusch Boeck...": Ein Russisch-Deutsches anonymes Worter- und Gesprachsbuch aus dem XVI. Jahrhundert
/ Hrsg. von A. Fatowski. Kb'ln etc., 1994.
RBG - Vasmer M. Ein russisch-byzantinisches Gesprachbuch: Beitrage zur Erforschung der alteren russischen
Lexikographie. Leipzig, 1922.
RG - S0rensen H.Ch. Ein russisches handschriftliches Gesprachbuch aus dem 17. Jahrhundert. K0benhavn, 1961.
RHSJ - RjeCnik hrvatskoga ili srpskoga jezika. D. 1-23, sv. 1-97. Zagreb, 1880-1976.
Schuster-Sewc - Schuster-Sewc H. Historisch-etymologisches Worterbuch der ober- und niedersorbischen Sprache.
1-23-. Bautzen, 1978-1989-.
SJP Karlowicz J., Kryriski A., Niedzwiedzki W. Stownik je.zyka polskiego. T. 6. Warszawa, 1915.
SLS -SparwenfeldJ.G. Lexicon Slavonicum. V. l ^ t / Ed. and comment, by U. Birgegard. Uppsala. 1987-1990.
SSKJ - Slovar slovenskega knjiznega jezika. Knj. 1-5. Ljubljana, 1970-1991.
SSP - Stownik staropolski. . 1-10-, z. 1-63-. Wroclaw etc., 1953-199O-.
TF-Tunnies Fenne's Low German Manual of Spoken Russian, Pskov 1607. V. 2. Copenhagen. 1970.
Walde - Walde A. Lateinisches etymologisches Worterbuch. 3., neubearb. Aufl. von J.B. Hofmann. Bd 2. Heidelberg,
1954.
Woodhouse - Woodhouse S.C. English-Greek dictionary: A vocabulary of the Attic language. London. 1959.

. 1985 - . ., 1985.
.. 1965 - : .
2- . . 1. , 1965.
. 1960- . ., 1960.
A.M. 1956 - . ., 1956.
.. 1881 - . , 1881.
1980, II - . . II. ., 1980.
.. 1928 - MOBi: (3 ). , 1928.
4*

99

 . 1941 - . ., 1941.
Aitzetmuller R. 1978 - Altbulgarische Grammatik als Einfuhrung in die slavische Sprachwissenschaft. Freiburg i. Br..
1978.
Grimm J. 1989 - Deutsche Grammatik 4, 2. Teil (1898). Hildesheim etc.. 1989. (Grimm i. u. W. Werke. Abt. I. Bd.
14).
Konopielko B. 1989 - . Wroclaw. 1989.
Kronasser H. 1966 - Etymologie der hethitischen Sprache. Bd. 1. Wiesbaden. 1966.
LibS J. 1981 - Syntax der sorbischen Sprache in der Oberlausitz. Bautzen. 1981.
Miklosich F. 1868-1874 - Vergleichende Grammatik der slavischen Sprachen. Bd. 4: Syntax. Wien. 1868-1874.
Specht F. Zur Geschichte der Verbalklasse auf -: (Ein Deutungsversuch der Verwandtschaftsverhaltnisse des
Indogermanischen) // KZ. 1935. Bd. 62.
Vaillant A. 1977 - Grammaire comparee des langues slaves. T. 5: La syntaxe. Paris, 1977.
Vondrdk W. 1928 - Vergleichende slavische Grammatik. 2. Aufl. Bd. 2: Formenlehre und Syntax. Gottingen. 1928.

100

1997

1997 .

..

:
?
1. . (.. 1
- , , , ,
) ,
. ""
. , , ,
?
.
[Babby 1980] .

. [ 1985], .
"
" , . , ,
[ 1974, Babby 1980, Guiraud-Weber 1984],
() ( , )

.
.
. . ,
, :
(1) . . (= '
, , ');
. (= ' , ').
. , .:
(2) ;
;
,
. ,
, :
(3) . ;
. .
.
(2) . (3)?
, - (1), (2),
() - ; ,
. (2)
1
() ,
.

101

 , (1)
. .
(36) - , "" :
, 2 .
(2), (3) ,
.

, ( ) 3 . ,
(,
, , ""; ). ,
, ;
?
, , ,
.
-, - . ,
:
(4) . ;
. * .
[ 1974, Babby 1980, Guiraud-Weber 1984, 1985]
,
: ; ; . . ,
, ,
.
-, , ,
- . (. * ). .
,
.
.
[ 1985] , -
, , , , . , "" ,
. , , (5). (6)
, , .
:
(5) (
[ 1974]);
(6) , [Babby
1980].

. ,
:
,
"" ,
; ; ,
.
3
, (
, , ).
102

 [ 1974].
.
, : 1) ,
;
2) -
; 3) , ;
4) ,
4
.
2.1. . :
I. '- /';
II. '- ',
X - , .
, ( ,
). - , ,
, [
1986], - . - .
II
- (, )
.
( ),
, " " [ 1986].
I , I I - ( , , , . [ 1992]). , (1)
, (2) - :
(1) ;
(2) . ;
. ; .
: - . ( - );
- , ,
- . .. ( , 1996), ( -
)
. , X
,
( ), ( X / ).
:

- X 5 . , (36),
X - , (46),
/ :
(3) . ; . - ;
4

.
" " .
5
"" . [Wierzbicka
1980: 102].
103

. ; . ;
(4) . ; . ;
. ; . .
, X
, ,
.
2.2. .
. :
, ( )
?
( ) .
,
, ,
:
, ().
I II :
. 'X /'.
1. 'X ' 6 .
, .
(5) ( I) 'X '
( 'X '), ,
:
(5) - 'X '
, - 'X '
- ': X '
- ': X '7
' X , X "
- ' -
X'
' - ; : X '.
, . , - -
, X - , :
Y =
' t - []
t Y : : Z []
: X []'.
- , . (6);
, X
:
(6) .
,
I
.
II ;
.
6

, X , ,
, "" .
7
"" - ,
.
104

 " ":
-
. ,
, :
, .
8
[ 1986] .
{ ), { ),
{ ). , . ;
.
,
, . , . , ,
, , - ,
. ,
{ ),
.
, ,
- ,
, . [ 1992]. " ", , ,
II; .
.
X , . (1).
(2); , .
- {
): II ,
- - (, ). / ; ., , {
), ( ,
, ), .
, II
- ; , , , , , , -, 9.
, - ,
, :
(7) . = '- , '
[].
. = '-
' [];
(8) . = ': - ' [].
. = ': - ' [].
2.3. /.
8

. [ 1992].
, ,
.
, , .
9

105


, , ,
(. . invited inference).
(
-) - - : ', - '.
" ", . , .:
(9) . = ' ; , ';
. = ' , '.
.
- : 'X
( )' '- '.
; (10) , (106) :
(10) . ', '
. , .
, , - . :
(11) ', ' z> ' ".
(12) () [= ',
'];
, , -:
(12') [= ' ,
'].
(13) [ -
] .
. (13'), :
(13') * .
, ,
, . , (14),
. (14) (146)
'':
(14) . = ' , , ';
. = ' , '.
,
: - ( , ) - ,
, - , ,
.
.
,
-. , (8) ,
; ,
, . (15) - (
) ,
"" -,
; .. -
:
(15) () z> ' ()' z> ' '.
[Babby 1980: XXII] . .
: . ,
. ,
, :
" ", , "
, ". : 106

 , .
, , , ,
- . , ,
.
- -
300 .
(.
[Guiraud-Weber 1984]), .
, . 3 ( ) .
. , , ;
, , , .
*
; ( )
. ,
- . . . ,
. .
, , ;
, , . ,
- , /.
. ,
(
, ).
,
:
1) ( ); ( ):
( ); , ( ; );
!
( ); (, ); ();
( ); (); ! ( );
( ; ); ! (); ! (
); ( ); ( ); ("
", -); ( ); / ( ); ( ); ();
(; ); ! ( ); !
( ); !
(); ();
( ); ! ( ); (
); (); ! (); / ();
( ); (); ( ) /
( ); / (); () / ( ); ! (); ( );
/ (); (; ; ); ! ( );
( ); (); ! ( ); (); / (); / (); ( ); ( ;
); ( ; ); ();
(); (); ( ); / ( );
( ); ( )/:;
( ); / ( ); (); / (); (); !
(); ! (); ! (); ! ();
/ ( ); (); / ();
/ (, "!); ( );
(); / (); ();
(); ()/ ( ); / (
); !
(); (; );
107

(); ! ( ): / ();
! (, ); / ( ); / ( . ); (
) / (); / (); (); ( ); ( );
( ); / (); / ();
( ); / (); ( );
/ ( ); (): ( );
! (); (): (); (
); ! ( ): (); /
(); ! (): / (); !
(); /
( ):
(, ); / (); (); /
(); (); ! ();
( ); /
( ); / (); ( ); / ():
( ); (); /
(); (); ! (, ): (
); !
( ); (
!)1\ / (; ): (
); / (); /
(; ): ( ); ( )/ (, ): ! ( );
( ); / (): /
( ):
/ (); (,)/ ( ); ( ):
(); / ( ); ( );
/ ( ): / ( ); (
); / ( ); (); (
, ): ( (...)
, ), [, 1983];
/
(); /
( ); ( ):
/ (): / ( );
( ): / (): ( );
/ (, ): (); ( ;
); ( );
/
(); / (); ( );
(); / (); ( ); (
); (); ( );
()/ (): ();
/
(); ( ; ): / ();
( ).
2) ?? ( ); ?? ( ); ?? (
); ( ); (
); (); ! ( ); ?? (
); ( ); ( ; );
! (); / ( ):
! ( ); ?? ( )// ( );
?? / ( ); ( ); (
?); ( ); (
); ( ); ?? ( ); (
); (); ( ); (
); ( ); ! ( );
( ); ( ); ( ;
); ?? ( , ); ?? (
; ); ( ); ( ):
( ); ?? ( ); / (
!); ?? ( ); / (-
); ?? / ( ); / (
); ( ); ( ); (
); ! ( -); ( ); ( );
108

 ( ); ( ); ??
( ); ( ); (
); ( ); ?? ( ): !
(); ! ( ); (); (
); ( ); (
)/; ?? / (); / ();
( ); ( ): ( -
); ?? ( ); ( );
( ); ( ); ! ( ); ??
/ ( ); ?? ! (
'.); ( )/;
/ ( ); / (:
); ?? /
( );
/ ( ); ( );
/
( ); ( ); ( );
( ); / ( ); / (
); (); ??
( );
/ ( ); ( - ):
( ); ( ); (;
); ! (); (); / ():
( ); ( ); ?? ( ):
?? ( ); ?? ( ); ?? ( );
/ ( ); ; ?? ( ): ?'.'
( ); ??/ (); ?? ( ); ??
( ); ?? (); ( ):
( ); ( ); ( ): (
); ( ) / ; ( );
( ); ?? ( ); ( ): ?? (
); ?? ( ); ( ): (
); ( ); (): (
).

2.4. vs. . ,
:
, ,
. , , ,
. ,
-,
. "" . , -
. . MAC:
(1) . ,
.
, , I .
, , , ,
, .. -. . ; ( ) -:
(2) . ;
. [= ' "].
. . (3), "
" [Reichenbach 1947: 274]:
(3) . * [
, ];
. ^ [ ,
].
. .
109

 ; . [Guiraud-Weber 1984]:
[] .
(4), () () :
(4) . ,
. .
(4) ,
. , , .. ; . . . (46) , ..
. ,
.
,
,
, , :
(5) . ; . .
(6) . ; . .
3. . [ 1985; 1995: 34]
, -
,
. ,
, :
(1) . :
. * .
(2) . ; . * .
(3) . ;
. * ;
. .

.
, ,
. ,
, -.
: X ~ 'X
, ';
, , X "",
(, () - ).
, ,
, . , , , , :
(4) ; .
, , , ,
, : , , .
* : , . ;
: * ,
* ( ).
- . ,
- ; ,

.

(

 , [Guiraud-Weber 1984: 97102].

[ 1987]
. - .. -
- , . (8).
(5)-(8) . ( X ),
:
(5) (. "");
(6) ,
(. " ");
(7) (. "
");
(8) (" ",
1978);
, - (5)-(8) , , , . . (5') ,
, (5) :
(51) .
: .
, - :
(9) : . (. "")
(10), . '
', :
(10) , [ ] .
(. "")
(II ) ,
, (, ), , ,
, , , ,
, . (12).
, . (13)(15):
(11)
( , , ).
(12) . ; . * :
(13) . ? . * ?
(14) . ; . '' .
, .
"" - , ,
.
I , , , , , ,
, . ^ ,
^ .
4. , .
, , ,
'- ( / /
)'.

[ 1956, 1974]. :
- , ,
-
111

. ,
, , , .
, , , . , , ; :
(1) . ; . * .
(2) . ; . * .
- ;
. , :
(3) . ( ):
. * (: ).
, - ,
, . [ 1974. . 78]:
" .
".

( /).
(46) ' ', :
(4) . : . * .
,
, -.
- .
,
:
(5) (, [Guiraud-Weber 1984]).
, ,
. . (mass terms), (
[Guiraud-Weber 1984]):
(6) , , .
(7) .
, , , , (
, 3):
(8) . () ;
. () .
(9) . :
. .
. ,
:
(10) . ( ) = ;
. * .
(10') ,
, :
(10') .
, . ,
;
.
:
(11) . ;
. * .
112

(12) . ;
. * .
(13) . . ;
. * . .
(116) - (136) , , - ,
, (
. definiteness effect [Szabolcsi 1986, Kiss 1995].
(4) 1, [ 1985, . 294]:
* .
[Guiraud-Weber 1984: 105] :
(14) . ; . *
(: ).
, ,
.
, . '-', . ,
, , ( ,
). ,
, ,
:
(15) ? ; ? .
,
- -? :
(15') ; ,
.
, (
- ) , . , (166)
,
, ( ):
(16) . ? ; . .
5. .
. - ,
. , .
(. . "coerced meaning" [Nunberg 1992, Pustejovsky 1991]) , .. ,
"" , .
, . , , (1), 'X ;
':
(1) . , ; ;
.
. * , * ; * ;
* .
, . .
(1) 'X ' , X , . [ 1996: 244].
, , 'X ' ' ', 'X
-/ - ':

(2) ; .
; .

:
(3) * ; *3 .
, ,
, , ,
( [ 1975: 32]
, ,
,
:
(4) ; .
; .
. , ,
, .
, ,
-.
:
(5) (. );
(6) (. ).
,
, , , { = ' '),
.
, - ,
, , , , , , , , , .; ,
. , (7) [, 1983]
:
(7) ,
().
(7) (..
) ,
: '/' - ''.
-. , (8), (9),
(
- , ), ,
, (10), (11):
(8) .
(9) .
(10) .
(11) .
- :
{ ). {) - ;
, X , .
, ,
, (5)-(10).
. [ 1985] , , ,
- , , , . -
114

"" . ,
,
:
( ); ( ).
, , .
.
, ,
, ,
"" , ,
, . (4), (5) 1.
.
. , . :
(11) - ! - .
, ,
, -
, , , , , , , , ;
, , , .:
(12) . ; . * .
(13) ; . * .

, [Guiraud-Weber 1984]:
(14) .
.
, .
( ), .
,
, . . ,
, , ., .
, (12) - (14) 10 .

, , - .
, , ( )
.
, ,
: .
, ,
. , ( (6)
2.2),
, . [Timberlake 1975].

,
. ,
, (, , 10

.. .
115

) ,
. ""
11
(., , Kiss 1995) .

.. 1985 - // Russian linguistics, 1985, v. 9, N 2-3.

.. 1980 - - "
". Wien. 1980.
.. 1986 - // .
. 28, . 1986.
. 1995 - : //
. . .: 1995.
.., .. 1993 - . . ., 1993.
. 1985 - . ., 1985.
.. 1974 - // . ., 1974. . 43-106.
.. 1996 - //
, . 2. 1996.
.. 1992 - II
Russian Linguistics. V. 16, 1992.
.. 1996 - . ., 1996.
A.M. 1956 - . ., 1956.
. \911
// . . 1977.
Babby L. 1980 - Existential sentences and negation in Russian. Ann Arbor. 1980.
Guiraud-Weber M. 1984 - Les propositions sans nominatif en russe moderne. Paris, 1984.
Kiss .. 1995 - Definiteness effect revisited. // I. Kenesei (ed.) Levels and structures. Szeged, 1995.
Nunberg G.. Zaenen A. 1992 - Systematic polysemy in lexicology and lexicography // Euralex' 1992. P. II. 1992.
Paducheva E.V. Definiteness effect: the case of Russian (in print)
Pustejovsky J. 1991 - "The generative lexicon" //Computational linguistics. V. 17, 1991.
Reichenbach H. 1947 - Elements of symbolic logic. N.Y.: 1947.
Szabolcsi A. 1986 - From the definiteness effect to lexical integrity // W. Abraham, S. de Meij (eds.) Topic, focus and
configurationality. Amsterdam, 1986.
Timberlake A. 1975 Hierarchies in the genitive of negation // Slavic and East-European journal. 1975. V. 19. N 2.
Wierzbicka 1980 - Wierzbicka A. Lingua mentalis. Sydney, 1980.

' ' , N
95-06-17044. .. . .. . .. . ..
: .. , ; ;
..
, .. , , ,
.
116

1997

1997 .

..

-
-
I. ( , , , ) .
. (
) .
(, , , )
() ()
, , - .

,
, ( ,
, , ,
, , - , ).
,
, .
, , , , "-" - ( ,
, 40-50- . .. ),
. , -
(
- " XX ". "
-95" " XX ").
- ,
, , - .
-
.
[ 1988: 5;
, 1989: 29].
?
- 117

 -
, . () ,
- - . (). - - (. [ 1996: 7] . ).
,

( ,
, [ 1980]).
- : )
, ;
; ) ; ) ; )
.
.
( )
( - - ,
- - - [ 1990]).

( I, II, III, 1985, 1994, 1995). , .. .
II. - ( , ,
) -
( , , ;
. [ 1976]) ( )
(),
1.
,
. , , , .
""

: (
, , , ),
- ( ).
,
. .. [ 1973].
,
- , ,
.
,
, -
( -
.. ) ' " " ( A.M. )
, - .

118

 ( - ).
.. [ 1960],
.
,

(- - ), ,
(- ),
,
.
- ( " ")
( " "). ,
- (" ")
.
, . - . . - - (, , -) . - , -, - -,
.
1. . (), ,
, .
,
, - .
. . ""
(3 . 95) , : " , . . ...
... , . ... ,
... ... ... .
... , , , ,
- . -, -... ,
, . ,
, . , . ...
... , . : --..."
.
-
.
/! ( "" .
. ); I I
- I I I
I I
I
( "" ). - .
, . () :
/ 67- / ( "
" - [ 1990]).
2. . , .
119

. . "-"
35 , - "".
, ,
( , - ..)
. (.
8 . 95); " 10 -,
( ,
) ( - ..) ." ( ).
.
-
.

(.
);

(
. ).
, , . , , , .
3. .
( 1960). ,

, , , , , ( ), ,
( - ), ,
. - .
, , ,
. { ,

), .

.
.
: - ?
;

;


;
-
.
:

(" "); .
, , '
(" 16 ");
,

("",
);

(
). .
, , , -
:

[ 1986:
129];

( ); ,
,

;
;

,
.

[ 1976: 287 .].
4. .
.. [ 1986].
.


-
, .
120

. - ?,
? [ 1976]
(. 1). , -, ,
.
..
[ 1986]: ;
; - (127-128).
(. 4).
: ; ; ( ).
; I
[ 1967] , - ?
,
- ,
. .: (" "); (" ");
(" " );
. : .
- ( ) .
, ( )
- -. . ,
() , .
, - - .
5. .
[ 1980]. :

. ;
;
.
: ,
,

;
,

.
.
. , .:

. , -
?

.
6. .
. 5 6.
. , ,
.
-
121

 ,
. -

"
"

,

( ) -
?

.
,

,
, :

.

:

; I

.
- . - - . . :

'

( );

up ( " "); , .

' ("", . . ). 9 .
5 , 6 ( ).
. , ,
, - :


;


. , , , .
.
. : - .
7. . .. [ 1973:
438] :

; -

.
- :
;
-
!;

; , .

(. [ 1973: 229-233]).
: - , - : ,

,
, ( );

("600 "); ,

,
... ("" );

("" .
).
122

8. ( ).
[ 1976]. 6. , (
) -
, -
,
6, . - ,

;

;


;

; -

-

;

.
, ,

.
-
- . 2 ( )
- -, .. . . 8 . ,
- ,
.
- ! - ,
. , ,
, -. [ 1990: 467-480]:

( ):

I /

("" ); ( );

( . ):

( ).
, ,
, .
9. ( ).

- - .
. - " + + " ( + S + ).
-
5. .:

;

?; 1704
.
- : - , - .
,
. 6 , 6
, 9 . (3),
, , - ( ),
- .
. " + + " ( + Ob + ):


;
123

( ).
, .
6 ( ), 6 ( )
, - .
(3) , , 8 ,
.
- , 8. ,
, - ,
,
- -. :
.
(.. );

( );


( );

();
I
-

(" 16 " ).
:

("", ); ,


?
("" ); ,

("", . ).
, ( ). - .
1. . 1- 9- -
. ,
,
"-". - , . , . -
() . . :
;
;
;
;
:
(, );
;
- -.(-) ;

;
.
124

, -
.
- , ( ). , ,
( - ),
. () , . -,
()

() (. III).
(1-4 5-9). 1 2
. 3-9

(). 3 4 .
, - ,
14 5-9, - 1-2 3-9.
2.

- (
). , 4 = 1, 2, 5; 8 = 2, , 4, 6;
9 = 3, 5, 6, 8. , ,
(4 - , 3 -
, 8 - , 9 - .).
, ()
, , .
.
, , ,
[ 1976: 136,
348 .; 1986: 127],
,
.

,
(,
).
3. ,
3 : 1) (
-), .. ; 2)
- ; 3) - .
8 9 7 , ,
.
-
1 2 , 3. ,
1-4 , 7 ( ), 8 9.
, -, -
, - .
,
125

 - - , (), ( ).
III. - ( ) ( -). "
" " " [ 1976].
.
, . ,
(II),
, -
( ).
, - ,
, .
, .
, ,
, II .

:
1)
( , -) 1799 .
- ,
( ).
2) 4-
- , .
3) ( )
1 2 ( ) 3 4 ( ).
, .
,
.

( , - ,
, - .
). : -
, - ,

.
.
, -
.

126

 -
() .
4) ,
, ,
-1. , ,
. , ,
. 3 4.
.
1. , . 1 - .
, .
( 2 3). .
1. .
. .
-
. 2 3, 1 .
1. , ,
. , - . 2 3 . -
, -. .
1. , .
? , 2 3 .
4 - ( ,
). -
. , ( ). 1
(, , , - S i S i P .
2. , .
1, 3 4 1, 2 , , - : ,
. :
2. ,
.
2. , ,
.
2. , .
?
2 - , 2
, , 1. 2 (, , , ) - S ^ P .
. , (- )
. 1, 3,
1 (, , , ) -
. 1; 1 3
.
: -
(. . II
).
127

. ,
.
. , ,
.
. , . (,
) (= ) ? ( ).
3 - . :
SiPiSxP,.
4. , . - - 4 = 3, - 2
( ).
4. ,
.
4. , ,
.
4. , .
() ?
4 - . :
^ ^ - ( , .. : .)
, -, - . [ 1990: 439-459].
: ,
, , , (" " ) (1):
, - ,
... ("", ) ( 1
, , ); , ,
(" ", . ) (2); , , ,
("", . . ) (2). (. 1: , 7- . ). -
: 1, 2, , 4
(!) , , .

1 ( , ), , ,
.
- ,
, , ,
( ) .

,
, .
: .
:
, : (. : " , ?").
128

 ,
(
).
S + + S (- ): - ?;
; ( ):
("", ); ( );
, "" ("600 ", ); -
. - - ( );
, ( ); ( ). .
.
Ob + + Ob ( - ):
; , ?; , -
(
. ); , , ,
, (" ");
( . ).
).
, -
1 2 . -
, ;
, 2
-.
,
- . .
. (
, , )
-
.
, .
( 1973: 288-313),
(
), ( , ). , :
1. -
- .
,
.
,
(). , . (
1973: 339-347), 118, - : , , .
,
.
2. -
5 , 2

129

- (

.. [ 1973: 322]) ,
- ,

. ()
- .
, ,

.
.
.
, . : , -
.
. ( II)
, .
( III) - -.
, -,

. , . . ,
- ,
- ,
, ,
.
,
( ),
, : , - .
.
- , . [ 1976; 1973: 235, 383; 1986].
3. , .

. , - . , , " " .
( )
II 1 2 III ,
, ,
- ,
, .


, . 130

 - .

.
,
(),
, .
(. .-. ' .-. 6' . '). ..
[ 1969: 10].
4. ,
,
.
, , -
, . ,
. , (.
[ 1965: 458])2.
5. - -

, ,
-.

.. 1996 - P.O.
//. 1996. 4 .
.. 1973 - //
// . ., 1973.
.., .. 1989 - // . 1989.
6.
. 1988 - . ., 1988.
.. 1973 // . .. 1973.
.. 1976 - . ., 1976.
.. 1976 - //
. ., 1976.
.. 1980 - // . 1980. 2.
.. 1990 - . , 1990.
. 1965 - // . IV. ., 1965.
- 1985, 1994, 1995 - . . I: . , 1985; . II: . .. 1994: . III: ,
-, . ., 1995 / . .. .
.. 1969 . ., 1969.
. 1960 . ., 1960.
. 1973 -
; //
. ., 1973.
. 1986 - . ., 1986.

, .. , , ;
, , [ 1969: 20].
5*

131

1997

1997 .

..

""
(
)
- ( -), "".
(. [Vendryes 1959: 20], [Orel
1985]), :
"satire" [CDIL 1964: 78]
,
. ,
: - , - ( ,
),
. , , "", "",
, ""
(. [- 1978]) ""
"". - - {maldacht . maledictio),
, ,
, ,
.
, ,
, , -
, ,
., .. ,
"" (. "" .. [ 1982]).
, "",
, . , ,
, ""
. ,

. ,
"" , , - (, , , .. ). .
, . (" , " [ 1995: 162]) 132

 , .. (", - , " [ 1994: 101]) - . .. ,

, , , : ", - , , ,
" [ 1995: 447].
:
" " [ 1995: 105].
, ""
, , ,
,

. "",
- "", - "".
, ,
,
, "" , , .
, , , ,
, , .
,
( - ),
120 . : " , , ,
" [ 1876: 23].
,
, ,
.. : "... ,
, "
[ 1980: 450], "
, " [ 1990: 7].
,
"", , , .
, ,
, -
(,
[ 1993: 131]). -
(, , , ,
.), , , "
" [ 1995: 9], ,
, ,
" " .
""
- , , ,
. .
133

 ,
.
. , ,
"", ,
.
,
( . diian '' diias ' ', . [Watkins 1976]) . ,
,
, , ,
, XVI
XVII .
- " ":

, ,
, ,
,
.
(. . [ 1991: 37])

, ,
, ("'
"). ,
:
Cen colt for crib cernine.
cen gert ferbba fora n-asa aithrinni,
cen adba fir iar ndruba disoirchi.
cen dil daimi rissi, rob sain Brisse!
Rob - 3 sg. -
{, ),
(robo, , . [Strachan 1970: 73]).
, : , ,
, , .
, ,
: - .
, (
, , ,
):
Maile baire gaire Caieur
combeodutar celtra catha Caier
Caier diba Caier dira Caier foro
fomara fochara Caier
(. [ 1986: 29]).
( ()

(?) (?)
!)
134

 .. combeodutar "
" , , ,
: co-tm-beotur 3 pi.
ben- ', ' -(-) (,
"", .. " " [ 1954: 401]). ,
, , ,
, , (
). . ( ), "
" ,
.. [ 1983].
, , , ,
- , , ,
"
" ( ..
[ 1990: 11]),
, .
, XVII .
' . ""
( ', . ,
- ,
):
Caoch an inghean,caoch an mhathair,
Caoch an t-athair, caoch an mac,
Caoch an capall bhios fa 'n tsrathair,
Leath-chaoch an cii, caoch an cat (. [Hyde 1903: 477]
( , ,
, ,
, ,
, .)
- ,

.
, ,
,
" " . , , -
,
, :
, , ,
...
, ,
"" (linn) , ,
, (. [Elliott 1960: 43]).
,
: " , /
...".
, -, -, ,
,
(. " , , " "135

 , , , , , ,
" .)-
,
(, , ).
,
. , .
, :
Mar dochuaidh i cedtfir
crann an fhogha a n-airde
ndeachair-si. a Shuibhne,
re gealtacht gan chairde [Buile Suibhne 1931: 6]
(
,
, ,
.)
- . :
,
rab ilar a tredan!
Oiret rabh grian ur deiseal.
ni rabh seiser d'dibh. ! [6 Cathasaigh 1986: 11].
(,
He !
,
, .)
. , (" " [ 1990:
10]).
( ,
) , ortha ( .
oratio), - sian, , ", " eolas "". ., ,
, ( )
:
A bhean, beir do leanbh,
Mar rug Anna Muire,
Mar rug Muire Dia,
Gan mairtriu, gan daille,
Gan easba coise laimhe [6 Suilleabhain 1977: 45]
(", , / , /
, / , , / ".)
, -

,
, (., , : "
/ / / /
/ / / /
136

" - 27 [ 1993: 212-213]). , , , ,

. ., , () :
,
,
, ,
,
,
[Ross 1990: 64].
,
-. ., ,
" ":
Rohorthar mo richt,
rosoer mo recht,
romorthar mo lecht,
nimthi bas for fecht,
rofirthar mo thecht (. [ 1986: 102])

(" / /
/ / ...".)
, , ,
, , ,
. , ( - ,
, , ) , .
, , , - ,
. , , .
,
, , " "
, .
, , - ,
. , ,
,
,
. , ,
. "

, ,
.
, , ,
" [ 1993: 85].
(, ),
, .
137

 :
. , - "" ;
, , , .
,
, " " [ 1993: 86].
, ,
, , , " -",
" ", . (
, ), "",
, , , - ,
. , ,
,
,
. , ""
: , , ,
, , ,
.
, ,
, ,
, -
. , -
, , , .
, , , , . . ,
.. , , , , "Credo"
"Pater noster" " " [ 1981: 141].
,
, . , ,
, . :
,
,
.
, ,
. , [Ross 1976: 49].
" " " ", , ,
(., , A Thriath na Flath Fial - "
").
, , "" . ., , , , VIII . [Green D., O'Connor J. 1967: 27], , .. [
1986: 101], :
Atom-riug in-diu
niurt geno Christ cona baithius,
niurt a chochtho cona adnacul
niurt a essergi cona fhresgabail...

138

(" / / / ...".)
, , ,
, (. : " , , ... ."). ., , " ":
, , ,
, , ,
,
, , ,
.
" ( 1747 .), , "
", "
". , " " " ,
" [ 1996: 122-123].
, ,
, . , , , , ,
, , ,
. ,
.
, . ., ,
: "...an Ms roimris-si for mo dhalta-sa, gurab eadh notbera .i. bas do
rinn, 7 mo mhallacht-sa fort 7 mo bhennacht for Eorainn. Uradhran 7 Telli uaim i n-aghaidh do
shli 7 chloinne Colmain Chuair" [Buile Shuibhne 1931: 6] - "
, ,
- .
/ , , (?) /
"; : "Aitchim-si an Righ uasal uilechumhachta nar ffede se an
tingrinntidh sin do ionnsaighe na heagailsi dia hingreim doridhisi amail dorighni fecht n-aill...
[Buile Shuibhne 1931: 65] - " , , , ...".
- , , . , ,
, ', -
:
Ni fhuil fearg nach dteid ar gciil
Acht fearg Chriost le cloinn Ghiobun
Beag an t-iongnadh a mbeith mar ta
Ag fa's i n-olc gach aon la" [Hyde 1903: 477].
( , ,
.
, ,
.)
-
, , : , , , ,
139

 .
, .
,
, - :
,
... ..
, ,

(. [ 1993]).
, , ,
,
, ,
, .
, ,
, . , , , , .
.. , " ,

, , - ,
" [ 1990: 284-285].
" " . ' , "
,
; " [6 Cathasaigh
1986: 15].
, .
, , ,
, .
, .
, , .
, , , , ,
.
.
, , .
.

.. 1981 - . .. 1981.
.. 1990 - : . .. 1990.
.. 1994 - // .. , . . . ., 1994.
.. 1996 - . .
1996.
.. 1986 - . .. 1986.
. 1876 - . . 1876.
. 1993 - //
- . . ., 1993.
140

 ., X. 1954 - . ., 1954.
. 1993 - // -
. . ., 1993.
. 1995 - . . .,
1995.
1991 - . ., 1991.
- .. 1978 - . , 1978.
.. 1983 () // :
. ., 1983.
. 1982 - "" // . 15.
. , 1982.
.. 1995 - // ..
. . ., 1995.
. 1995 - // . ., 1995.
.. 1980 - // . . I. M., 1980.
.. 1993.- ( ) //
- . . ., 1993.
.. 1995 - // . .
.. . ., 1995.
. 1990 - ( ) //
: , , . .. 1990.
.. 1993 - : //
- . . ., 1993.
Buile Shuibhne 1931 - Buile Shuibhne / Ed. by J.G. O'Keeffe. Dublin. 1931.
CDIL 1913-1975 -Contributions to a dictionary of the Irish language. Dublin, 1913-1975.
Elliott R.C. 1960 - The power of satire: Magic, ritual, art. Princeton. 1960.
Green D., O'Connor J. 1967 - Golden treasury of Irish poetry: A.D. 600 to 1200. London; Melbum: Toronto. 1967.
Hyde D. 1903 - A literary history of Ireland. London, 1903.
6 Cathasaigh T. 1986 - Curse and satire // Eigse. V. 21. 1986.
Orel V.E. 1985 - Oir. a'e/7/The bulletin of the Board of Celtic Studies. V. XXXII, 1985.
6 SiiiUeabhdin S. 1977 - Irish folk custom and belief. Core, 1977.
Ross A. 1976 - The folklore of the Scottish Highlands. London, 1976.
Strachan J. 1970 - Old-Irish paradigms and selections from the Old-Irish glosses. Dublin, 1970.
VendryisJ. 1959 - Lexique etymologique de l'irlandais ancien. A. Paris, 1959.
Watkins 1976 - The etymology of Irish DUAN // Celtica. 1976. V. 11.

141

1997

1997 .

..

,
,
. , ,
( , ).
, ,
(., , -
, , ,
.), ,
. ,
,
( , , , , )
.
1
- 2
3 . , ,
, 4; , , ,
.
- ,
1
[Dobbie 1942: Schauffler 1917].
: AS - Ad strigendum sanguinem. Bamberger Blutsegen " .
". - Erster Merseburger Spruch " ". 2 Zweiter Merseburger Spruch " ", NS - Niederdeutscher Spruch "
", PN - Pro nessia. Der Miinchener Wurmsegen " .
", PS - Ad equum errehet. Pariser Spruch " . ".
PS 2 - Pariser Spruch gegen Fallsucht " ". SB - Die Strassburger
Blutsegen " ". WH - Wiener Hundsegen " ". WR Weingartner Reisesegen " ": 1 - For unfruitful land "
", 2 - The nine herbs charm " ". 3 Against a dwarf "
", 4 - For a sudden stitch " ". 9 - For theft of cattle " ". 11 -
journey charm " ", 12 - Against a wen " ".
2

[ 1976; 1972].
[ 1869].
4
. [Kuhn 1864; 1861; Genzmer 1950; Schlerath 1962; Schmidt 1967: . 1963; 1965:
1966; 1969; 1993; 1995] .
3

142

 , , , , .
I. - , " ":
a) , : + ,
+ , + .. : ben zi bena, bluot zi bluoda, I lid zi gelidin, sose gelitnida sin
(M 2) 5 " , , / "; "
() , ; / ...
; / ... !" [: IV, 12, 3-5]; ",
, , " [ 1869: 267].
, : "
" - "" - " "
- "" - "".
,
.
: A (nom.) - conj. A (dat.) - verb (" " ) - (.) - conj. - (dat.) - verb - (.) - conj.
- (dat.) - verb ..6
b) ,
: > , > , > .. .: Gang ut, Nesso... I uz fonna marge
in deo ddra, vonna den adrun in das fleisk, I uz fonna demu fleiske in dazfel, /fonna demo
velle in diz tulli (PN) " , , ... / ,
, / , / "; " , ,
/ - , , /
!" [: II, 33, 1]; "... , ,
, , , ..." [ 1869: 195].

: Conj. 1 ( ) - (. .) - conj. 2 (
) - (.) - conj. 1 - (. ) - conj. 2 - (.)... - verb.
(" , ").
, ( , , ,
, ) ,
,
, (, " ")
;
, , . -
,
.
c)

(, .) : Wenne, wenne,
wenchickenne, I her tie scealtpu timbrian, ne nenne tun habben, I ac pu scealt north eonene to
pan nihgan berghe, I per pu hauest (12, 1-4) ", , , /
, , /
[], / "; " -
..." [: VI, 29, 2]; " , / , " [: II, 25,
4]; " , ; , ,
, , . ,
" [ 1869: 94].
d) 5

, , . [ 1969: 11-13].
, , ,
.
143

 , .
,
( ).
, , (code referring to code
[ 1972]).

. .: Uuola, uuiht, taz tu uueizt, taz tu uuiht heizist, I taz tu
neuueist noch nechanst cheden chuospinci () ", , ,
, / ";
", ... / "" . / , / " [: IV, 19, 5]; " ,
, ..." [ 1869: 267].
e)

: / onpisse gyrde beluce... I wid pane sara stice, wiB pane sara siege (11.
1-2) " (, '') ... /
, ";": " , / ... "
[: I, 22, 3]; "... ( ) ... , ...
, , ..."
[ 1869:42].
f) " ": Wynn com snican.
toslat he man; I geman Woden VHII wuldortanas, I sloh 6a pa nxddran, pset heo on VIIII
tofleas (2, 31-33). " , ; /
, / , "; "
, . - / " [: II, 31. 1]:
" , , " " ?" " ,
"... ", , ." " ". "
" [ 1869: 178].
" "
(.: Doner duttgo dietewigol (PS 2) " ,
" ; " ,
, " [: I. 13, 1]):
.
" " - (. ,
) ' ' ,
7
.
g) " - ": ic bidde and upheofon
" " (1, 29); " -" [: III, 4, 5]; "... - " [
286].
h) " ": ic bidde and upheofon "
" (1, 29); " ... " [: X. 2. 25].
i)
: insprinc haptbandun " -" ();
"... / " [: VII. 83, 1].
j) " " - " " : Christ uaart
gaboren er uuolf ode deiob " " (WH): "
, / ..." [: VI, 3,

7
, "
( ), , , ...
( ),
(, )?" [ 1969: 31].

144

2]; "... ... , ..."

[ 1869: 285].
) " " : pis galdor ongalan "
" (3, 17); Sygegealdor ic begale " "
(11, 6); samandm mdntram abhi mantraye vah [PB: X, 191, 3] "
"; "...3 ,
" [ 1869: 370].
1)

) " " : pa wyrte gesceop witig drihten (2,

36) " "; " , , /
" [: XIX, 32, 3].
) " " : yldost wyrta (2, 3) " "; "
" [: XIX, 32, 10].
) " - ": Ond pu, wegbrade, wyrta modor (2, 7) " , ,
"; ", , ,
" [: X, 97, 2].
) : Fille and finale, felamihtigu twa (2, 36)
" , "; " . / " [: VI, 15, 1].
) ( : ...feoh
to findanne, nces to oSfeorganne, I and to witanne, nces to oSwyrcenne, I and to lufianne, nces
to odlcedanne (9, 3-6) "... , , / , , /
, "; " . () . /
..." [: IV, 21, 3]; " ...
. , ,
, - ... ..." [
1869: 287].
II.
, :
1) : Man
gieng after wege I ...do begagenda imo niin trohtin (PS) " , / ...
...; "... , , , , , , ; , , ..."
[ 2]. ,
, .
2) , " , [...]
, " [, 1974: 96]. .:
Doner dutigo... I Do quam des tiufeles sun uf Adames bruggon I unde sctteta einen stein ze
wife (PS 2) " ... / /
"; "
(...); " [ 1869: 16].
3) : Viscflot aftar themo uuatare, I tho verbrustun
sina vetherun (NS) " , / "; "
.
..." [ 12].
4) : Scet smid, sloh seax lytel " ,
" (4, 13); Syx smidas s&tan, wttlspera worhtan (4, 16) " ,
"; " , ,
, ..."
[ 1869: 21].

145

5)
: Hlude wceran hy, la, hlude, hy ofer hlcew
ridan (4, 3) " , , , ": "
, , ..." [ 1869: 202].
,
, -
, 3 . . .
3 . . . ( ),
.
6)
: Wyvm com snican " " (2, 31); "
, - ...
, ..." [ 1869: 263].
,
, " ",
.
7) : thy biguolen Sinthgunt. Sunna era
suister (M 2) " [, ' ()'],
". [Vries 1957: 172] , " " " "
8.
.: "... , ,
, ..." [
1869: 42].

- , .
8) : off in si dir diz sigidor, ... I bislozin st dir diz
wagidor (WR) " ,... /
"; "... ,
..." [ 1869: 267]. .-.-. dor .
(.-. *dhuer-)
'' - ''
.
9)
: Eal he weornige, swa syre
wudu weornie (9, 16) " [] , "; "
, ... ( ) , , ..." [ 1869: 210].
, , " " ,
, " ".
.
(, ),
:

8
" ".
: S61 varp swman, sinni mdna, I hendi inni htegri um himimg&ur, / sol pat ne vissi, Inar hon salt
dtti, I ...ihdnipat ni vissi, hvat hann megins dtti " , . /
; / , , / ... , " [Edda 1962: 2].
(.-. sinni, . .-.-. Sinthgunt
). [Edda 1962].
[ 1963].

146

1) .
: ) ,
(. * ueid - " "); ) (. " ",
" " - " ", , , .);
) (" " - " ", " "); d) (.
, .). , , : (.
) ,
, (. , ,
).
2) , .
- .-. *ulkl!os " " - " "
.-. *dhuer-
.
3) , ., ,
, " " - " "

,

. ,
, .
4) , , , ;
(. "
" ,
).
5) , -, (., ,
9,
, - ) , -, (.
, (.)
- conj. 1 ( ) - A (dat). ... - verb (" ") conj. 2
( ) - ( ) - conj. 3 (
) - (.)... - verb (" ").
, , , .
.

, ,
,
.
1) .-. *st(h)a-, *st(h)3- " " [IEW 1125].
a) Eastweard ic s t a n d " " (1, 26); .: S t a b a t Mater
dolorosa " "; "... {dhruvds t i s. t h ), 147

!" [: X, 173, 1]; " , , ,

, , , ,
..." [ 56];
b) to v e r s t o n t taz plot, v e r s t a n d e tiz plot, s t a n t plot, s t a n t plot fasto
(SBa) " , , , , , , , ":
"... , , , " [ 170].
2) .-. bhendh- " " [IEW 127]: ...daz er Aderuna aderon f e r b u n d e
(PS 2) "... "; " , , /
- (bdndhu-)" [AB: II, 1].
3) .-. *uergh- " " [IEW 1154]: w heo wradan "
" (2, 17); " (vi v r h ;')" [: X, 163].
4) .-. *uert- "( ) " [IEW 1156]: der heiligo Christ unta see Marti.
der g a u u e r d o uualten hiuta dero hunto, dero zohono, daz in uuolf noh uulpa za scedin
uuerdan ne megi (WH) " ,
, , , ";
" (ni v a r t a d h v am)!... (... ni v a r t )
!... (... ni v a r t a n t a m ) " [PB: X. 16]:
"... ...
" [ 1869: 177].
6) .-. *ulk!-'os - *ula " - " [IEW 1178]: ...daz in uuolf noh
uulpa za scedin uuerdan ne megi (WH) "... ,
"; "... , , ... ,
" [ 1869: 285].
, {*st(h)a-, *st(h)3- " "), , (*uergh- " ".
*uert- " ", *bhendh- " "). ,
(*ulos - ' " - ")
(. " "
" , ").

1976 - . . , .. .
., 1976.
. 1861 - , //
. . I. .. 1861.
.. .. 1963 - // . ..
1963.
., .. 1965 - . .. 1965.
.., .. 1966 -
// . ., 1966.
., .. 1974 - . .. 1974.
.. 1869 - . ., 1869.
1972 - . . , .. .
., 1972.
1963 - . . .. .
, .. -. .: ., 1963.
.. 1969 - - (
) // . . IV. . 1969.
.. 1993 - ( ) //
. . .. 1993.
148

 .. 1995 - // .
.. . ., 1995.
Dobbie 1942 - The Anglo-Saxon minor poems / Ed. by E. von K. Dobbie. N.Y.. 1942.
Edda 1962 - Edda. Die Lieder des Codex Regius nebst verwandten Denkmalern / Hrsg. von G. Neckel. 4-te.
umgearbeitete Auflage von H. Kuhn. Heidelberg, 1962.
Genzmer F. 1950 - Germanische Zauberspriiche // Germanisch-romanische Monatsschrift. N.F. Bd. I. 1. 1950.
IEW 1959 - Indogermanisches etymologisches Worterbuch / Hrsg. von Pokorny J. Bd. 1-2. Bern. Mimchen. 1959.
Kuhn A. 1894 - Indische und germanische Segensspriiche // KZ. Bd. ! 3. 1894.
Schauffler Th. 1917 - Althochdeutsche Literatur mit Grammatik, Ubersetzung und Texterlauterungen. Berlin, 1917.
Schlerath B. 1962 - Zu den Merseburger Zauberspruchen // II. Fachtagung fur indogermanische und allgemeine
Sprachwissenschaft. Innsbruck, 1962.
Schmitt R. 1967 - Dichtung und Dichtersprache in indogermanischer Zeit. Wiesbaden, 1967.
VriesJ.de. 1956-1957 - Altgermanische Religionsgeschichte. Bd. 1-2. Brl., 1956-1957.

149

1997

1997 .

..

*
- -
, , ,
, , ,
. ,
.
, ,
,
, .
, , (, ..) XIX , 1851
(. [ 1851]).
(., [ 1857; 1857; 1892:
1892]). ,
1068 . 1792
XI . 1821 , , XIX .
, :
(.. , . , .. , .. .),
, ,
(., [ 1910]),
-
(., [ 1887-1888; 1903:
1906]). 1849 .. , , (.
[ 1910: 216-238]). ,
, .. (. [ 1858; 1865]).
1857 " "
.. .
[ 1857: 14 (1611 .), 34 (1665 .)]
[ : 59 (XVII .), 63 (XVIII-XIX .)].

. , .. 1871 .
.. 1914 . .

. (. [ 1871; 1914: 113]).
, , "
" ( .. - . [ 1913]), "" (
- .
150

.. - . [ 1885]), ,
, (.,
[ 1908: 26; 1979: 109; 1956: 185]).
, "" , "
, , :
" [ 1908: 26]. ,
,
..
(. [ 1967: 211-215]).
.. " " - , , ,
, " ",
,
.

, ,
. , , , , XV ., , XIV . (. [, 1967: 211-215]).
..
1920
, .. , , . ,
- " "
28 ( )
53 ( . I). " "
" , , ,
". 2 ,
15 (.: . .. 13 1920 . -
, . 37, . . 235, . 4, . [ 1963: 193-195]). . .. , . .. , . .. ( ,
, 497, 504. ). ..
4 1920 . , .. .. . (.:
II) , ,
(.: IV). ..
.. , , ,
, "
" (. [ 1994]).
(.: III).
,
, ,
(
, . 37, . . 235, . 17-18, : 9 1920 .
[ 1963: 195-198]).
" " ,
" ", " , ,
" , ,
151

 , "
, ,
" [
1963: 197]. , ,
" " ,
" ... , , , ,
, .., , .. ... , "; "
, , , ,
, " [ 1963: 197].
, .
26 1920 .
, ,
1- 1920 . - [ 1977: 36, 28].
1920 . ,
, ( 25 1920 . -
, . 106, 10764). , ,
.
, ,
" " [ 1977:
36, 28]. [ : 311, . . 47].
1936 " XI-XV ." .. (. [ 1936]),
.. 1952
1951 . (. [ ( . ) 1952]). ,
, 48 ( 303 ): XII . - 53, 57, 63, 65; XIII . - 89, 98, 106, 108, 121; XIII-XIV . 6 7 ; XIV . - 138, 147-152, 160. 161. 171-173; XIV-XV . - 174, 203;
XV . - 228, 243, 250, 254, 255, 257, 260-263, 283, 288-291, 294-301.
,
( 98, 106, 121, 147, 148, 243, 250, 255).
1964 " XI-XIV ." .. [
1964]. , .
, . XI-XIV .
XII ..
( . [ ( . ) 1952: 18, 19]),
,
. , ,
(. [ 1963:
43]).
1966 XI-XIV .

.. (. [ 1966]).
, ,
. , ,
.
: 1 - ,
; 2 - 3 - .
, , (, , ),
: ;
(, , , );
152

 ( , ,
, , ); ( ,
,
, , , .); ( ,
); :
- (. [ 1963: 41]).
..
(., [ 1885; 1914; 1866: 67148; 210-212; 1903; 1898; 1895]) XX
, , , (.,
[ 1957; 1966; 1968; 1969; -
1968; 1966; 1969; 1958]).
(. [ 1966;
1985]). .. (. [
1954]), , :
, ,
, , , .. ,
, [ 1974: 3].
1974 . . , (. [ 1974]). -
, ,
XIV - 2 . XVI . [ : 157-158].
1985 .. . "
"
,
, ("", "" [ 1985: 75, . 3, 4]): 1 - ,
, , ; 2 - , ; 3 ; 4 - ,
; 5 - ,
; 6 - ,
; 7 -
, " [ 1985: 61-62].
[ : 62-63]

[ : 63-64];
,
, , V-VIII . , ( , , , ).
,
" ... , ...
" [ :
69].
.
,
153

 , , -

. (,
. . )
.
(., [ 1992]),
[, 1990].
. "
, , ,
, -
" [ 1992: 155].
" "
,
. ,
.. , -, , ,
XI-XV . ,
[ 1992].
" "
:
" " [ 1987].
"

" [ 1992: 4-5].
, , ,
,
,

" ".
I
,
1920 .
[ . (. 106), 15846.
. 1 . ].
1.(1)! ()() .
2. (2-4). , .
3. (5-6). .
(() ).
4. (7-10). () "",
.
5. (11-13). .
6. (14-15). .
7. (16). ()()
() () .
8. (17). - .
9. (18-20). ()()
.
10. (21). ()
.
154

11. (22). .
12. (23). " " .
13. (24). " " .
14. (25). .
15. (26-27). .
16. (28-32). (28), (29), (30),
() (31), () (32) () ) () .
17. (33-36). () ()
.
18. (37-39). "" . () () .
19. (40). () .
20. (41-43). () ()
.
21. (44-46). .
22. (47). () ()
() ().
23. (48). () () ).
24. (49). () .
25. (50). - .
26. (51). () .
27. (52). () () ()
.
28. (53). () () .
(. )

II
.. .. . 14 1920 .
[ . (. 106), 12770.
2- ]
(. 1)

.
,
.
- , ,
, , , etc. etc.
, .
, (. 1 )
,
.
, ,
. , ,
, ,
,
155

. () (), ,
,
. , () (),
, , ,
,
. ,
. ,
. .
,
.
14.IV.1920

.. .. 16 1920 .
[ . (. 106), 10763.
2- ]
(. 1)

13 ..

1- .., 1)

, , (. 1 )
,
, ,
.. , ,
, .. - 2)


.
, . :
1- .., .., ,
, (. 2) ,
, (..
,
,
, []
, )
, ,
.


, .
, , ,
.
156

 IV
.. .. . 25 1920 .
[ . (. 106), 10857.
3- ]
(. 1)

.
. 2: 'O'V XI-XII .
. 3. 4: JCAK iiaKOB ;
, *.
. 5-6: , [] - = ,
; XII - . XIII .; - ,
. , - XIIXIII .
. 7-10: XIIXIII .
, , [] 1270 ., = (.
= , = .., [] , ).
.
, , XIV-XV ., ,
- ( ).
XIII .,
[], (. 1 .) , , ,
.
. 11 12: ,
XIV . .
. 14 15: - ; ;
. , .
.
. 16 17: - . XIV . XV .
.
. 18-20: , .
.
. 22: XV . ^ = , [] .
. 23: - . XIV . . XV . .
. 24: - XV .; - .
. 25: .
. 26 27: .
. 28 29: .
31 32.
. 30: . XV . . XVI . .
. 33-36: ,
[] .
. 37-39: - . XVI . XVII .
. 40-43: . = , , = .
. 4446: - XVII ., , [] [].
(. 2) . 48: - . (: ,
- XVII .). .. , $ '-.
. 49: - XV .
157

. 50: , ,
XIXIII .
. 5 1 : - , XV XVI .
. 52: XVII ., .

. 53: ( " = --), XVII .

.
.
25/VII-1920.

. .

.. 1957 - . XIV . " " // .

.-., 1957. . XIII.
.. 1885 - // . 1885. .
.. 1966 - . XVII . //. .: .. 1966.
. 22.
. 1914 - XV . // . 1914.
.. 1850 - // . . .. 1850. . III.
.. 1866 - // .
., 1866.
1966 - //
. .; ., 1966. . 22.
1985 - // .
.; ., 1985. . 38.
.. 1977- 1917-1941. ., 1977.
.. 1887-1888 - // . , .
. ., 1887-1888. . III. . l^t.
.. 1903 - () . ..
1903.
. 1898 - . .. 1898.
.. 1968 -
// . .. 1968. . 23.
. 1994 - "
" .. // . 1994. 6.
1851 - / . . . .. 1851.
.. 1979 - . [.. 1928]. ., 1979: .
. 1895 - // VIII-ro
1890 .. .. 1895. . II.
.. 1992 - : ,
. XIII - XVII . .. 1992.
.., .. 1990 - XVI - . XX . , :
. ., 1990.
. 1963 - .. //
. ., 1963.
.. 1974 - : ... . /
. .. . .. 1974.
()
1857 - : . .
. . [. , ], 1857.
. 1969 - : "
". ., 1969.
.. 1987 - // / . .
.. . ., 1987.
.. ( . ) 1952 - XI-XV . (
.. ). .; ., 1952.
.. 1936 - XI-XV . .; .. 1936.
- .. 1968 - 18 //
: . .. 1968.
.. 1858 -
// / . . . . 1858. 7.
.. 1865 - , . .
1865.
158

 AM. 1857 - // . .
. ., 1857. . 8.
1903 - [XVII .] / . . , .
.. . ., 1903.
.. 1954 - " " XVII .
// . .; ., 1954. . 10.
.. 1966 - - : XIXIV . // . ., 1966.
.. 1966 - " " .
XV . // . ., 1966. . 22.
.. 1969 -
//. .; ., 1969. . 24.
. 1992 - : XI-XV . .,
1992.
.. 1963 - X-XIV .: , , // , ,
. V . , . 1963 . .
. ., 1963.
.. 1964 - XI-XIV . // .
/ . . .. . ., 1964. . E-I-44.
. 1892 , . - // VII- .
(1887 .). ., 1892. . 3.
.. 1906 ,
. ,
XV-XVIII /
. . . ., 1906.
.. 1958 -
// . .; ., 1958. . 15.
.. 1908 - - 20 . 2- ., .,
1908.
.. 1914 - . // . .,
1914. . 2.
. 1885 - - XI-XIV .: , . - 1865
1880 . ., 1885.
. 1892 - : , , ..
// VII- . (1887 .). ., 1892. . 3.
.. 1985 - //
: . . . . ., 1985.
1871 - 1- 1869 . ., 1871. (.. :
).
. 1910 [1849 .] // ..
. . 25- / . . .. . . I:
. ., 1910.
.. 1956 - . ., 1956.
.. 1913 - , . -. .,
1913: . . 1905-1907 .
.. 1967 - [1918-1920 .]. III: :
. ., 1967.

159

1997

1997 .

..

..

, - , " " ( - " "): , ,
.
,
.
.. .

, - - ,

- , , 58- (. [ 1963; 1978; 1993:
3-5]). ..
XX . -"-" (.: [ 1994]). ..
.
, , ,
.. ,
, , ,
, ,
- 17 ,
.
(1880-1938)
- : ; - , ,
, ,
, ; . ,
160

 "
" [ 1936: 165-166].
1917-1918 . " " 1 ( : " - ") ,
,
" " [ 1917].
. " " (
; 872 ., . 762, 521)
(. -; - )
.. : . 671, . 487, . IV, . . 100.
..
.. [ 1963; 1978].
(
.. )
" " VII ,
(="", . . 100, . 1), .. : [ 1978: 296].
, - ( , ,
, ),
(. 840) " ". :
(. ), - : "VII. [:
] -
"; " " - " 1917", ,
, .
. , .. : ,
,
, . -, ,
, ,
. , ,
.

- (.
) , (: ),
"
", "-
"(. "" - ". I, 2" [ 1978: 296]), ""
" " (. . 100,
. 847) ,
- (. . 100, . 845).
, ("")
" "
: " [ .. ].
, " (. . 100, . 2).

1
, XX .: ""
"i
(.
. ""), "" (. ""), "" (. "").

6 , 2

161

 "" -
" "
(., [ 1926; 19266: 1927]),
" " . ,
, - ,
,
, .
,
(. 846). , , ..
" " (, . 671, .
487, . IV, . . 126), 1918 . 1973 .
.. [ 1973].
, (2-5)
" ...".
(. . 100, . 846).
"2) [] [] []". . " ...", . 105:
"I. ".
"3) [] []". . " ...", . 107: "...
, ,
, . .. ; , , ...".
"4) . . . []. [ :] ".
. " ...", . 109: " ,
. .. ,

, , , - :
. ,

, , - ".
"5) . . . [] XV .
-"2.
. " ...", . : "
XIII-XIV ., ] ,
... . . ,
, -" (. 2).
2

.. "-" "-".
, " -
" "-" [
1928: 21] "-" [ : 23]. ,
.. [ 1965: 3. 10]. .
"Kipchak-Oghuz Turkic" [Eckmann 1966: 7]. . "
", (1934 .) .. ("
.. " [ 19786; 284]). "-".
, , ,
( ): " - ,
, .. : . -
(15-/6 .) " [ 1934: . 19-20].
, - . ""
, ,
""?
162

 " ..."
" ", ,
.. , , ,
". 671, . . 100, . 841, 843-844" [ 1973: . 15 . 108].
:
, " " ,
ajakll ''... [ 1973: 108].
,
" -
",
.. " - "
[ 1928]. , , ,
(1917-1928, ), - ( ""
"-")
[ 1928: 21).
, .,
: [Eckmann 1966: 7, 9; 1973: 59]. (
) . .. ,
" " (., : [Brockelmann 1954: 4, 10, 13, 1517, 20]). ,
, " -
", , ..
.
. : "
" ( . - ..). ,
.. "" (
"")
[ 1928: 21].
.. -
- , (
) - , - XI .
, ,
3
.. . - , 1928 .
.. ,
(
).
:
?
"" ( ) ? (. . 847).
, , :
"" ?
, ,
(. 847, 848).
, ..
[Troubetskoy I930] ( 1930 .) " ",
, - [ 1959] - , ..
.
6*

163


:
.
.
,
, ,
. .: " , ,

( . - . .)
, ,
,
" (. 851).
.. " ,

" (. 847), , , ",
" (. 848).
, , "
, " (. 849-848).
-
. , , -
(. 851). ,
,
, " " (. 850). , -
: "...
" (. 851).
,

, " ", " " , XX .
- (.
) 4
. ,
.
" ",
, .
.
("" . "", "" . ""
..), (, "" . "":
, -- ), , .
, ,
.
, .
( ,
);
; ,
, . , ,
, (*).
4

, , . 849 (839)
848 (832); , 849 833
, 839.
164

 1997 .

VII*. -

1917
. 846: [ ]
1) [] [] () [] [] [
.]
2) [] [] [].
3) [] [].
4) . . . []. [ :] .
5) . . . [] XV .
-
6) [] [] XV .
[], [], ] 1 *.
. 854 (838) - .
I -
(: ) - , , -, , , , . ,
VI-IX .

. , ,
, .
,
- , . :
, .
II - [ : ? ?] ( ),
, [. 854v (838v)],
, , .
[] , XIXIII,
. ,
. , [? ] ,
, ,
. ,
[ ] .
[: III - .]

VII: " ". . 840,

"", , ; : . 824-826. 842-844; .
'* 4 5 , .
, : ( )
I, ( ), - II.
165

 , III , .
. 845 (829) []-[] [] ] ] :
I. :
1)
2)
3) -
4) 12- .
II. :
"- ".
III. :
1) ""
2) "- " [ 1/3 ] ..
. 850 (834) [ :] - "" , XII .
-, .
[ ( ), . 858 (842), . 857 (841):] ...
,
, . ,
-, : 1) . -
. (1895), 2) .. - , (1897 .), 3) [
2*].
[
; . . 853 (837):] , - , : " " ("-
1"), XIV , ,
1. [ 1 .]3* [
855 (839) - 856 (840) , .]
. 847 (831) , , "- ".
?
():
, . (XIII .) .
,

[: .
4
] *.
. 849 (839)
,
: -- - , , - ,
- 7 , :
8 . [ 7. 8 . 849 .] .

* . : [ 1948].
* . : [ 1928: 22: Schinkewitsch 1926-I927).
4
* "- " .: [ 1928: 18].
3

166

 ,
[. 848 (832)] , [:
] , ,
, .
.
: , : 1) -, 2) - [: -] 3) -.
. 851 (835)
,
5 ; ,
XVI ., , 6 [ 5, 6 . 851 (835) ]. , ,
, , ,
. , [:
-] [: -,]
, ,
,
. 850 (834)
[: -]
""
. . , 7 :
- , ,
,
.
. 852 (836)
[ : "" 3 . : -] ,
[: ] , ,
, "", XV ,
,
- , XVIII 4 . [ 3. 4
. 852 (836) ]. , , - -, .

( . .. )
.. 1948 - . 1.
// . . V. .; ., 1948.
. 1928 - // --. .,
1928.
Hartmann . 1905 - Materialen zu einer Geschichte der Sprachen und Litteraturen des vorderen Orients. Heidelberg,
1905.
Schinkewitsch J. 1926-1927 - RabyQzi's Syntax // Mitteilungen des Seminars fur orientalischen Sprachen. Berlin,
1926-1927. Bd. XXIX-XXX.

[Hartmann 1905]. [ 7 . 850 (834) .]

167


( . .. )
.. 1963 - (1880-1938) // . 1963. 2.
. 1978 - . 1880-1938 // 1974. ..
1978.
. 19786 - .. ( ) //
1974.
.. 1993 - . .. "-".
., 1993.
.. 1963 - .. //
. 1963. 2 .
.. 1978 .. // 1974.
.. 1965 - XIV : .

. . .. 1965.
.. 1917 - . . I -. .. 1917 ( . . -. 44).
.. 1926 - // . . . 1926. .
. 19266 - "- " //
. I. .. 1926.
.. 1927 - - . IV. XV .
// . 1927. . 2. . 2.
.. 1928 - - // . --. ..
1928.
. 1934 - [ ] // . . 61. .. 1934.
.. 1936 - 1936 // . .. 1936. 12.
. 1973 - -
// . . 1973. 5.
.. 1994 - // . 1994. 1.
. 1959 // . 1959. 2.
.. 1973 - .. - // .
. 1973. 5.
Brockehnann . 1954 - Ostturkische Grammatik der islamischen Litteratursprachen Mittelasiens. Leiden. 1954.
EckmannJ. 1966 -Chagatay manual. Bloomington. 1966.
Troubetskoy N.S. 1930 - Ober die Entstehung der gemeinwestslavischen Eigentumlichkeiten auf dem Gebiete des
Konsonantismus //ZfSl 1930. Bd. VII. Hf. 3-4."

168

1997

: 5- / .
.. . . 1: - . .: , 1995. 584 .
1995 ""
,
, . ,
" " . "
" . ,
"
",
.

" " .. , , , .

: .. , .. , .. , .. , .. , .. , .. , . , .. ,
.. . : .. , .. ,
.. , .. , . ,
.. , .. , .. , .. , .. ,
.. , .. , .. ,
.. , .. , .. , .. , .. ,
.. , .. , .. .
,
, , ,
,
.
.
..
. , , , 1200 135

, -

, , ,
, 220 ( - ),
, .


.. .
, "
, , ,
" (. 5).

,
(. 6).
. "
"
(Handworterbuch des deutsch Aberglaubens.
Herausgegeben von H. Bachtold-Staubli,
E. Hofman-Krayer. Bd. 1-10. Berlin; Leipzig,
1927-1942),
.. . , , . 1978 .
" : " ..

"
", , "
( : I - ; II - )"
[ 1979: 20]. 169

 , .. .
IX
(. [ 19836])
,
[ ...
1984].

60- - 70-

(, .)
.
,


-
.
,
,
.


, ,

.
" " .. . . , .. ,

""
,

- .
"
,
, ,
,

" [ 1983: 182].
,
,
,
( , ),
(
), ,
.
( ). .. .
, .

- .
. (. [ 1995: 28
29]), , ,
170

,
. ..
. ,
" .


, . ,
. , . .
"
[ 1983: 65]. .. ,
". . ,
.




. -

,
" [ 1995: 29]. ,
,
,
(. [ 1993]). ,
,
.. , " ,
- , ..." [ 1995: 29].
.. "
- - ,
,
,
, "
[ 1995: 27].
.
" ,
, ,
,
" [ 1995:
32]. - , "
,
, ,

 .." [ 1995:
34].

,
.

.
, ,
:
,

, . , , " ", ,
.

: - -
() - .
(),
,
. ,
,
, , .
-
() - - .
, ,
, ( ,
, ,
, )

(, )

().
,
,
,
,
[Anusiewicz 1995: 10-11]. ,

..
,
(
) ()

.
" "
(), "

,
,

()" [ 1995: 25-26].


, -

, ,
"". ( , , , , ,
)
(, , ),
( "" ) (. 8).
,
,
""
- .
,
..

, "" ( , ).
,
, - -
,

.

[ 1983]
,


. ,
,
,

. , , . (

47,5 ), .
"-, 171


" (. 7), "
- " (. 8).
, ",
,

,
, " (. 8),
,
. ,
.
.. .

. , ,
,

(.
[ 19836; 215; ... 1984: 74]).

, , ,


, ,
,


,
[
19836: 215-216].
60- - 70-

, , .

. ,

-
.
, .

,
,
, , , ,
,
,
172

,
.
1978 . .. .
,
,

[ 1978: 356].

"" ,
, "
, -,

, -,

(
).





" [ ... 1984: 74].
,
, (, ,
"
". " " .).
, ,

- -
.
, ..
,


-

.

( - )

. , " " ,
,
[ ... 1984:
74]. ,



- .
,
, , . ,

; - ,
,
. ,
.
,
1984 .

. ,

- "",
.. (
,
). : .
,
,
.
, ,
, ,
,
.

.
,
, ""
, ( ,
,
) " , -
,
-
" (. 8).
,
,
(*/wda)

. ,
,
() (),
, ,
. ,
,
.

,

.
.. ,


(


) ,

,
.

.. 1993 -
// . 1993. 6.
... 1984 -

. // .
1984. 4.
.. 1979 -

//
- . .
., 1979.
.. 1983 -
//
(
). ., 1983.
. 1995 - .
. ., 1995.
.. . 1978 -
( ) // . VIII .
. . . ., 1978.
. . 1983 - //
. . ., 1983.
.. . 19836 - ,

//
. IX . . . . ., 1983.
... 1984 - .
. .
., 1984.
Anvsiewicz J. 1995 - Lingwistyka kulturowa. Zarys
problematyki. Wroclaw, 1995.
A.B.

173

 . XVII-XVIII . , ,
/ . . . Nyiregyha'za, 1996. 335 .
. - .
,
, .
, [ 1967],
"
" - [ 1985].
.


.
. , " ",
,
1767 .,
( - ). , .
, .

. , ,
, -
.
(., ,
. ,
[]
). (. 6-186).
(48,7%) ,
.

.

. - .
, , (.
" ",
, ),
.
174

.

.
" ",
1985 .

" " ()
(".", ",
."), "
XIV-XV ." (). "
" ().
"" ,
.
. .
, "

, ,
,
"
(. 188).
, ,
, .

XVI - XVIII .
, XVI-XVIII .
, .
" "
,
, -
.
: " ". " ",
" ". "",
", ". ", ,
". " ". ", ,
",
" ". .

, .

 ( )
.
, "
,
" (. 211).

.

. ,
, .
,
,
.
" "


(
: ,
, ),
,
( ): , ,
9 ,
. , , 17711774 .
, .

,

, . ,
,
.
,

.
,
,
.
,
.
,

. ,
,
:
,
. (. 170-324)
.

,
.

: ,

. ,
.

.

. ,
,
" " ;
.

( ),
. ,

. ,
,
,
-
. .
.
- 1733 .
: (. 192) 1733 ..
- 1743 . (. 202). .
. .

.

. 1967-
. Budapest, 1967.
. 1985-
XVI . .
. Debrecen, 1985.

175

 (. 1-5). MiHCK, 1993-1997.

.
, ,

.
(, , , ,
.), ,
.

- ,
.



.
,
.. " ",
.
, , , ,
"" ,
.
-

( ) ,



' (
"1

. ,
, "
...
. ,
" [Paul, 1880: 242].
176

" [. 1965: 19]).

- , ,


,

,

.

.
1963 .
[ 1963],
.
(

,
[ 1968],
1971 .
,
"

" (. 3).
"
" () , ,
" ".
.
,

,
( ,
),
,
,
.
(
, ). 149
, ,
(. 25, 49. 96 ..).
1600 .
30
40 (. [ 1963] 10-15 ).
,
(3972). -

 56
- . "",
(

) " " (
,
- ,
). ,

,
- (., , "" " ").


(,

,

, , ). , , ,


,
( )
, ,
,
.
,
, ( ,
" i ", " " .), ..
. ,

.
,
, , -
- ,
. .
,
,
, -

,
, .
(
) ,
,
,
(

).
,
,
,

,
, ( , [ASJ 1968-1984]

).

,
:
1
( 368 ,
10 :
, , ,
, , ,
, , , ,
, );
2 - (
,
, , - "
",
""), 354 ,
15 - :
, ,
, , , ,
,
, , , ,
, ,
, , ,
, , ;
3 - :
, , , , , , ,
, , , , - ,
- 10 - (293 );
177

4 - :
, ,
, ; ,
, , , ,
, , ,
, ,
- 11 -
(439 );
5 , , - , (361 ).
1 , ,
(
-) ,
, .

-,

(
) / .
,
- . ,

(.,
, 6 '' (. 1). 26
'' (. 2), 86 '' (. 3) .),
- (.,
, 52 '
' (. 2)),

,


,

(., , , ,
-
" " .. ).
.. , ,

- ,
, "
,

,
, - .
,
.
, ,

178

" [, 1977: 22].

, ,

,
(., ,
224 '', 240 ',
244 '', 252 '', 285
'' .,
, 30 '
, 37 ' \ 181
' ', 279 '1'
., ).
, ,


( ,

,
.. ,

.. ).

,
(
).
, , ,
, ,
.
:
, (
2 , , ,
, ,
), ,
(

, ).

, - (
,
3 , ..
, 3 ''. 124
''. 183 ''. 186 "'. 188
'" .).
-

 5 (.
74-84,
),
.

: 1) ,
; 2) ,

(
, ).
,
.
.

, ,
,
( 1 ,
, ,

, ; 2
,
, ,
, ,
; 3
, ~ , ~ ,
~ .., ,

, , , ,
.),
,
(.,
, 187 '', 202
''
(. 1) 94 "
', 127 '/', 133 '
1'. 134 ' ' (. 2),
150 '',
155 '
', 189 ' '
(. 3) ..).

,

. ,
. -

.


, ,
,
.


,
,


.


(., , 221
(. 1) '',
, / 42 ',
' (. 1),
( ,
, ; 56 ' ' (. 2).
,
, 1,
,
,
,
{, ^).
:

(.,
, 1 61 '':
' '; 75 '
': 1: 86
'': ' '; 96
'': ' .).
- (., ,
63 '': ,
nadndcaein, '/: 66 '
. : : 82
'': , ,
..).
(.,
,

1 41 '':
': 202 '':
' ': 264 '1':
ceipana /; 251 ':
.
, ',
179

 ..;

19 ' ':
' ; 36 '': ,
, ; 51 '1 ':
'/; 81 '':
.).
, ,

.
,
, , ,
, , ( ),
" ", ,
(., ,
1 104 '', 143 ' ".
174 " ' 2 189
'', 194 '', 195 '' .),

38 '' (. 1),
.
( )

-
,
.
,
,
(.. ,
, , :
- : . 1 . 28
' ' (
1);
. 168 ''
();
. 2 . 78 ' '
(, 1); . 91 '' (,
); . 3 . 53 '' (); . 171
'' {, ) ..;
: . I . 181
' ' (
, ); . 350
'' (); . 2 . 171 ' '
(1);
. 186 ' 1
(); . 3 . 157 '' () ..;
-
: . 1 . 188
'' (
);
. 222 ""
(); . 310 '- ();
180

. 2. . 88 '' (): . 175 '

' (); . 3 . 136 '
' (/); . 148 ' (
)' (); . 158 '' ()
..


, ,

- , .. , ,
:
- : . 1 . 125 '"
(
, !, 1, ); .
296 ' ' (): . 2 . 118 '
' ( , ); .
163 ' ' (): . 3 . 55
'' (, ); . 142 ''
() ..
- : . 1. . 15 "
' (
): . 297 '' (): . 318
' ' ();
. 2 . 113 '
( );
. 138 "
(); . 3 . 17 ''
(): . 38 '' (, ) ..:
: . 1 . 207 ' " (
[.
CKipdd); . 223 ' (,
); . 2 . 2 '' (): . 40
'' (): . 3 . 78 ''
(): . 134 '' (!) ..:
: . 1 . 57 ",
' (
); . 196 '' (11); . 2
. 62 " ' (); . 139
' (); . 3 . 82 'nyxip' (); . 168
'' () ..:
: . 1 . 319 '" ( ): . 335 ''
(): . 2 . 28 '' ():
. 183 ' ():
. 3 . 86
'' (); . 227 "" ().

,


, -
(., , [Dauzat. 1921:
IX]).


, .
,

,

.
"
" - , ,
.

-
( ),
,
,
. ,
- " ",

- :
.

1963 -
. MiHCK, 1963.
. 1965 -

// . .,
1965.
1968 - 1 i
. , 1968.
.. 1977 -
//
. ., 1977.
ASJ 1968-1984 - Atlas slovenskeho jazyka. Bratislava,
1968-1984.
Dauzat A. 1921 - Essais de geographie linguistique. Vol.
1 Noms d'animaux. Introduction. Paris. 1921.
Paul H. 1880 - Prinzipien der Sprachdeschichte. Halle,
1880.
..

/ . . .. . :
- . . 1 ( - ). 1994. 509 ; . 2 ( - ). 1995.
447 .
,
, , ,
.
, (resp. ),
. , " ", " ",
" ", " "

: (resp.
), , ,
, , , , , (resp.
), ,
, , '
.

, ,
,

.

,

. , , ,
,

.
"
" () -
, . ( 1963 .)
.. , ,
,

.
.. .
,

,
181


-, .
,
, , , ,
.

:
, ..
"" .
, , . ,
, ,
. ,
,
-
.


,
,
"" (
,
"")
.
.
- , (1 : 4).
,
,
, ,
( ,
17-
).
,
.. , .. ,
- .. .
,
,
,
,

, ,
..
,
,
- .
182

,
1,5 . .

, , , ( ),
, ..


, ,


.
, .

.

. -
,
,
. .. . , ,

:
'
, ",
- '
', - ' ,
',
- ' ,
",
- ', '
(1 : 110-111); - '
, ',
- ' , ' (1: 493^94):
- '
' (2: 358) . .

, "": , ,
.).
(,
2: 318-319).
( ),
( -
: ),
(),
( , , -

 )
(, , )
-,

.

' ' (1: 504),
' ' (2: 25),
- ' ', ' ' (2: 350),

.
,

' ( )' (2: 218).
, :
" , , ,
" (2: 408). -
-,
. -
" ": "-
, - - ,
, ,
, " (2: 260).

- .
(2:
444). ,
: '' (2: 24), -
' ,
-. ; ' (2:
19); ' ' (2: 225)
..

, ,
.
( ) , ""
. , ,
' ' (1: 52), '' (2:
257), '', ' , ', ' ',
' ',
. (2: 271),
'' (2: 320), ',
-' (2: 335),
' -.,
-. ' (2: 268). ,
, -

: ' , ' (2: 28), ',

' (2: 410), '
( )
' (2: 243), '' (2: 281) .. ,
,
,
. .

' ' (2:
354), '
' (2: 20),
' '
(2: 250 - ,
.. )
..
,
,
.
.
- .
,
: (13 ), (20),
(12), (9), (15),
(21) ..

. - :
( , , , ,
.), ( ,
, , ,
.), (
, , ,
, ,
.).
.
- ,
,
(, -
, ) ""
(2: 49).
,
.
,

. . ( ) - 2:
38; - 2: 122; - 2:
295), -
183

{ - 2: 244;
- 2: 325),
,
, ,
(2: 248).
-
.

- .
, , , , , .
-

{) (2: 117).
(1: 16), (1:
17) .. , ,
. , ,
' ' (2: 249)
.. , . nujan MUJKU

.

.
, 350 (2: 269-287),
- 3300 (2:
79-244). . ,
, , , (1: 492); ,
, , (1: 497);
, , , , , ,
, , , , ,
(2; 246); , , (2:
253) , , ,
, , , ,
, , , ,
, (2: 423).


.
,
, "
" , ,
.


,
. , , .

184

. (" " - 1: 125; " .

" - 2: 177: " ,
" - 2: 377; " ,
" - 2: 400; " , " - 2: 443) :
, > { "' 1: 278: -

' , , ' - 1: 344: '

' - 1: 345): ,
(
', ' - 1: 206): . (
1: 344; - 2: 24; .
- 2: 81: 2:
121: , - 2: 149).

. ,
, ' '
.. ()
' ' - > (2: 389).

""
, , . ,

"",
.


.
>. ,

.

,
-
' ", ' "
",
, ",
' ' (1: 505)
" , '
', -." (1:
31). .
,
"":
,
>:
' ,
' (2: 128), '
' (2: 379). .

 ',
', > (2: 13), , (2: 233),

(2: 121),

. , ,
",
,
" (1: 4) "
" (2: 20).
,
.


- ,
( 2: 220;
- 2: 283 .,
);
( , ), { - 2: 144);
.. , , ,
. ,
. , -


. -

. , ,
,
(. ,
- 2: 127,

- 2: 181).
,

.
, ,
.
, ,


. -
. ,
. "
, ...
. -
.. . -
,
, ,

" (1: 5).
"
"
,
.

,

.
..

. . 1-12. , 1992-1995.

: , , ,
( ""
, , ), , , , . -

,
, - - ,
, , - .
, , , ,
, . - "
", ,
. ( 185

 ) 1 ,
.
" " (

)
,
:
- 115
. ,
, ,

, ,
.
" "
23 ,
, ,

, , -,
25 . ,
" ",
: ( ,
, ..)
-"".
,
400
. "
" 1959 .
( - ).
()
() - .
" "

.
"
" -

-

..

| .. .. (
) .. ( );
-

.. ; -

- .. .
186

. , , ' ( ).
'
'
', ',
', '
( )', '',
(.) ',
', ', '.
(. .) '', (.)
' (, )',
' () ",
' ', ' ',
'
', ' ' (. .-.
', ',
XV .: ,

,
, XVI . [ 1963:
179: 1972: 543-544]). ' ', ' ( . ',
; ; "; .
. , . .
''), ' "
, ',
(. .) ' ',
'', ' ' '.
' ", '
', ,
', '' (

), (.) " ", '/' -
(!) , (!) ("".
' ', ' ", '
', ', ', '
' .: - .
" ', . ' '), ', ' (.
' '', ,
), '' ( ?: , ), /
' (!) '' (
), '' .
,
,
, , :
' ', " '
(

, -

 [ .
1987: 122]), ' ', ' ' ',
' ',
' ',
'
' ( )',
' ', '
(. .) ' ', '
', ' ' (. .-. '
' ', . gdliti se '
'), ' '
, ',
' . ', '
', '
', '
,
', '',
' ' ', .
' ' ( ?), '
', ' ' -.', '
' ; ,
' ..
" "
,

, .
.
. .
-
, , 112 (.
XII - - . XIII .) [ ]
- () ... []-

- (
) '[
] (, )
; [ (?)]
' [ 1995: 382].
,
, [ XIXVII ., 6: 282] ,
.

'', .. ', -,
-', . " "
(. 3, . 119: '
'.
),
-,

2 , ,
, ,
, .
() (. lybiti) ,
, ()

'. ' (.
1 > . ) - ', ' [, 17: 14].
,

- ,
--(--) ,
'',
''. " "
: .
(. 11, . 92)
- (
, ""
) - , . . ',
; ; ', '' . (,
,
'' [, 17: 12-13].
., ,
-
-
).
'-.
' [, 3: 23],
,
I '', -
.. , - 3 .
. oxycominum
' ' ( "" ).
.

.
2

'. " ,

; , ,
" [.
12:237].
3
, 31 1995 .

.
187

 .
,
-, , , ,
,

- ,
( , )

. . .
,
.

- ,
-: *mese_-cb > "mes-^ -> "mes-.
.
" ",
(.
,
/, -! " "
, , /,
: ! (
/... /, , , /, /... !

, /...; ), '
).
- , ()' ,
, - ,
.
[, 1: 455^4-56], , '' ( - (..
; . , ', , . 12, . 121-122).
'), ''.
, .. ,
' ',
"(-)"
' ',
( ), "."
'' (. ( ) ' ('
), -. ( ), ', ?)
(, :
, ... ; - , ' , , '), , '', ' ' ( - (, , ,
. ):
' '), ,
( ), . ,
( ), - " " ( ( , ), ' - 3- . ..).
', (
,
, , , ,
), ', ' . .
: . , [
()].

188
', -.

'' (. "),
,
[,
4: 78]
? ,

( .-. *kwer3s- ', '). (. .) '' ( ):
, ( -). , ,

*me-sen-, - (*me-sen-ko [, 18:
193],

 . ,
, ,
, .., , , ,
, , .
'
' '
' - ,
' ' '
'
,
,
, ,
, .
'' ^ -
,
,

,
(
, ).
,
,
, . ,
, .
', ' '': ,
2-
. XIX ., ,
,
[ 1983; 1995], ,
;
, . '
'.

-""
-"", :
. . . ,
, , (,
" ?";
. - ..) ( ).

, -
, ,
: ... -

. -
( , '' - ..);
. 2. .

, (,

. - ..).

(. .) ' ' {
...)!: '' ,
""
?
'
', ' (
:
,
; . .
' , ', ,
- '', ' '' (
)
' -' (
!; : ' ': ,
,
, , ).

, ,
, - ( ),
. .: ... .
, ,
()... ( , ,

4, , :

). ,
'' .

(, ).

. .
,
, -.
''.
,
(

' '), ,

, ,
4

., , [ 1995:
385-386].
189

 -, , .
" "
,
.
,

.

,

, , ''
' '

, '(-) '
, '
' ,
^, ,
..).
(
) .

.
( - ),
(- , ,
(
), ,
( , ). ,
, :
, -
. . .
3- ,
' '), (?
' - ', ''? , ,
) - ,
( ; '- ("" ""),
. , ', . ) - ,
,
'' - ( ,
- (. 1, . 43).
), - ',
' - ?, ' '
( )
.
- .
, , .
() '- ,
' ( 2 '': , , ;
' ".").
, - , , , ,
(. , .
) "
', .


.. 1983

II . 1981. .. 1983.
. , .. 1995 -
' ' '
// ''
. .. 1995.
- (. .. 1995 - .
,
., 1995.
), ()
'' - - .
. . 1. ., 1995.
- ( ^ ''),
XI-XVII . - XI '' '
XVII . . 1-21-. ., 1975-1995'

- ( - .
. I-29-. .-. (.: .), 1965-1995-.
) ..
(., - . (.) 1995 -
. . -

190

. . . . . ., 1995.
. 1963 -
. ( ) //
. .
V (,
1963). ., 1963.

. . ., 1972.
.. . 1987 -
. ., 1987.
- . . . 1
22-. ., 1974-1995-.

.. 1972 - , -

..

,
,
.

191

CONTENTS
O.N. T r u b a c e v (Moscow). My recollections about Nikita Illych Tolstoy: N.I. T o l s t o y .
Slavia Orthodoxa and Slavia Latina - the general and the different in the literary-linguistic situation
(preliminary evaluations); V.L. Y a n i n, A.A. Z a 1 i z n i (Moscow). The birch charters from the
Novgorod excavations of 1996; E.E. a b a e v a, A.F. Z u r a v 1 e v, I.I. M v a (Moscow).
On the project of "The historical dictionary of contemporary Russian"; V.G. G (Moscow). Typology
of analytical verbal forms in Slavonic languages (irradiation and concatenation); N.D. A r u t i u n o v a
(Moscow). On shame and frost; T.I. V e n d i n a (Moscow). On the problem of the central and marginal
areas of Slavia; A.A. P l o t n i k o v a (Moscow). A semantic approach to the description of
terminology in South Slavonic ritual ceremonies; V.B. K r y s ' k o (Moscow). Verba pretii in the
history of Russian and other Slavonic languages; E.V. P a d u f e v a (Moscow). The genitive case of
the subject: syntax or semantics?; O.A. L a p t e v a (Moscow). On the formal and functional patterning
of colloquial syntax; T.A. M i x a i 1 v a (Moscow). On the "grammar" of exorcism (the verbal magic
in Old Irish poetic tradition); T.V. T o p o r o v a (Moscow). Indo-European parallels of Old Germanic
exorcisms; N.A. Z a m i a t i n a (Moscow). From the history of the icon inscriptions research: From
the history of science: G.F. 1 a g v a (Moscow). Periodization of the literary Turkic languages in
the archive works of Academician A.N. Samoilovic; A. S a m i 1 v i C. On the Middle Asian-Tirkish
literary language and its relation to other Turkic languages. Petrograd 1917; Reviews: A.V. Y u d i n
(Odessa). Slavonic antiquities: an ethnolinguistic dictionary in five volumes; V.V. U s v a
(Moscow). Laszlo Dezso. Butheness writings of the Ruthenes in the XVII-XVIII centuries; Dictionary,
analysis, texts; T.I. V e n d i n a (Moscow). Lexical atlas of the Byelorussian folk dialects (volumes
1-5); V.M. M i e n (St.-Petersburg). A dictionary of Russian folk dialects of Karelia and
neighboring regions; A.V. Z u r a v l e v (Moscow). The Novgorod regional dictionary.

.
29.12.96

07.02.97

... 15.6

..-. 28.3 .

1789 .

70xl00'/i6
.-.. 18,5

.. 6,0

. 985

: 121019, . -19. . . 18/2. .

201-74-42
2 , 121099, . -99. .. 6