Professional Documents
Culture Documents
Ang bapor Tabo ay naglalakbay patungong Laguna mula sa Maynila at hirap na sa pag-usad dahil naghalang na mga pulong buhangin sa lawa. Maliban dito, hirap na hirap sa pagharap sa agos ng Ilog Pasig. Sa kubyerta sa itaas ay naroon ang mga paring sina Padre Salvi, Padre Camorra, Padre Sibyla at Padre Irene. Kausap nila ang komersyanteng Intsik na si Quiroga at ang nag-alala Europeong si Donya Victorina. Naroon siya upang hanapin ang kanyang naglayas na asawa si Don Tiburcio de Espaada. Sakay din sa bapor sina Don Custodio, Ben Zayb at Simoun. Samantala, sa ilalim ng kubyerta nagsisiksikan ang mga Indio, Chino at Mestizo katabi ang mga baul at kalakal. Nagkaroon ng pagpapalitan ng kuro-kuro kung paano malulutas ang mabagal na pag usad ng bapor Tabo dahil sa makapal na buhangin. Kay Ben Zayb, teknolohiya; kay Padre Camorra, karahasan; at kay Simoun, gumawa ng tuwid na kanal na mag-uugnay sa lawa ng Laguna at sa Look ng Maynila. Tila napikon ang mga pari sa mungkahing ito ni Simoun.
Kabanata 6 Si Basilio
Si Basilio ay namasukan bilang isang alilang-kanin kay kapitan Tiyago. Iyon bang walang sweldo; pakainin lang siya ay sapat na para lamang mabuhay. Nagsikap siyang mabuti para mapuna ang kanyang kasipagan. Nagbunga ito nang payagan siyang mag-aral ni kapitan Tiyago bilang kapalit ng kanyang paglilingkod hanggang sa siNagsikap siyang mabuti para mapuna ang kanyang kasipagan. Nagbunga ito nang payagan siyang mag-aral ni kapitan Tiyago bilang kapalit ng kanyang paglilingkod hanggang sa siya ay maging manggagamot. Nagtiis siyang libakin o pagtawan ng kanyang kapwa mag-aaral at maging ang kanyang guro, dahil sa paraan ng kanyang pananamit at paggamit ng bakya. Tuwing lalabas siya ng klaseay talagang di niya mapigilan ang mapulaan, kaya ang ginawa niya ay ang magtiyaga at magpatuloy hanggang sa siya ay magtagumpay. Walang magawa ang Dominikong guro sat alas ng memorya ni Basilio.
Kabanata 7 Si Simoun
Dinalaw ni Basilio ang puntod ng ina. Wala siyang balak na magtagal. Nang papaalis na siya, may dumating na isang lalaki si Simoun. Dala niya ay piko at pala. Lumantad si Basilio. Nagpakilala at kinilala siya ni Basilio. Binigyan-din ni Simoun ang kahalagahan ng wika. Bawat bayan ay may sariling wika, sariling kaugalian at damdamin. Kapag ginamit nga naman ang wikang Kastila papatayin nila ang sariling katutubo, paiilalim sa isipan ng iba at sa halip na maging malaya ay lalong nagiging alipin. Naniniwala siya na kailanman ang wikang Kastila ay di magiging wikang panlahat sapagkat bawat bansa ay may sariling kaugalian, damdamin at kultura na ang bumigbigkis ay wika. Sa pag-uusap nila, isiniwalat ni Simoun ang dahilan kung bakit hindi niya siya pinatay noon. Maari raw makatulong si Basilio sa ipinakikipaglaban ng mag-aalahas lalo nat kung maipluwensiyahan nito ang mga magsasaka.
Kabanata 9 Si Pilato
Lahat ay pumanig sa may kapangyarihan. Hindi nakuha ni Kabesang Tales ang pagsangayon ng hukuman sa kanyang panig. Hindi siya naipagtanggol ng kanyang mga abogado. Kahit alam nilang di totoo ang mga papeles ng mga korporasyon ng pari, hindi nanindigan sa katotohanan ang kanyang abogado. Ang tenyente ng guwardiyang sibil ay sumunod sa kanyang nakatataas kahit alam niyang walang ilalaban si Kabesang Tales. Hanggang sa lahat sila ay nagsabing wala silang kinalaman sa naging kapalaran ni Kabesang Tales. Sa madaling salita, lahat sila ay nagsa-Pilato at walang nanindigan sa katotohanan.
Kabanata 16 Quiroga
Si Quiroga ay isang mangangalakal na naghahangad magkaroon ng konsulado ng mga Intsik. Nagbigay ito ng salu-salo at maraming panauhin ang dumalo kabilang ditto ang mga Kura ng simbahan, mga empleyado ng pamahalaan, mga kasapi ng military, mangangalakal at mga suki sa bazar. Nakapamburol si Quiroga nang gabing iyon. Suot mandarin at nakasumbrerong Intsik ay ikot ng ikot sa mga mesang dulungan na para bang nagmamanman kung may katutubong magtatago ng kutchilyo, tinidor o pinggan. Ang mga panauhin ay dumalo lamang upang magpakabundat ng tiyan ng libreng handaan kahit kaibigang putik sila sa talikuran. Subalit nagtaka ang ilang bisita dahil sa amoy ng kanyang bahay amoy opyo. Si Senyor Gonzales ay nagtatrabaho sa isang pahayagan at nagplano na ipadakip ang Intsik. Napansin si Don Timoteo ang pipa. Nag-usap-usap ang mga opisyal at iba pang testigo ngunit tahimik lang si Quiroga. Kung hindi siya sang-ayon na hahalughugin ang kanyang bodega, kailangan na magpakita siya ng mga papeles ssa bawat armas at epektos na nakatago rito.
Kabanata 30 Si Juli
Naging malaking balita ang pagkakahuli kay Basilio at labis itong pinagalala ni Huli. Siya ay binabangungot sa kakaisip kay Basilio. Sa pagnanais niyang makalaya si Basilio ay naisip niyang lapitan si Padre Camorra. Isang salita lamang ni Padre Camorra ay makakalabas ng kulungan si Basilio. Siya na lamang ang natira sa bilangguan dahil wala siyang tagapagtanggol at wala rin naman kamag-anak. Pero ayaw pumunta ni Huli sa kumbento dahil natatakot siya kay Padre Camora ngunit pinilit siya ni Hermana Bali. Nang makapasok na sila sa kumbento, kinahapunan ay may nangyaring hindi maganda. May babaeng tumalon sa bintana at namatay, samantalang isang babae ang nagtatakbong lumabas ng kumbento na tila wala na sa katinuan. Narinig sa bayan ang panaghoy ni Tandang Selo at kinabukasan ay dinala niya ang kanyang itak at nilisan ang lungsod.
Kabanata 38 Kasawian
Kumalat na ang lagim ng kapangyarihan ni Matanglawin sa ibat ibang lalawigan. Hindi siya mahuli ng mga sibil. Sa galit ng autoridad, ang mga kawawang magsasaka ang pinaghuhuli nila. Ginawa silang prisonero. Sila ay pinaglakad ng nakatali sa bawat isa. Hindi man lang sila binibigyan ng oras para makapahinga. Iniinsulto pa sila ng mga sibil na kapwa Filipino maliban kay Carolino na naawa sa mga bilanggo. Habang nakikiusap ang isang bilanggo na bayaan siyang makatigil kahit sandali, ay may bumaril sa sibil na malupit sa mga bilanggo. Gumanti ng putok ang mga sibil at may tinamaan sila. Inutusan si Carolino na barilin ang isa pang lalaking nagwagayway ng sibat. Ayaw niya sana pero tinutukan siya ng baril ng kabo. Umakyat sila sa talampas at inabot nila ang naghihingalong lalaking natamaan ng baril. Pilit nagsasalita ito pero hindi maunawaan. Binayoneta ito ng isang kawal. Huli na nang makilala nii Carolino na na ito ay ang kaniyang si Tata Selo.
Kabanata 39 Wakas
Malungkot na tumugtog si Pari Florentino. Kaaalis lang ni Don Tiburcio de Espadana ang asawa ni Donya Victorina na matagal nagtago sa kaniyang bahay. May natanggap na telegrama ang pari na may darating para dakpin ang isang Kastilang nagkakanlong sa kaniyang tirahan. Akala ng matanda ay siya ang tinutukoy. Si Simoun ang Kastilang yaon na dadakpin. Wala siyang matakbuhan kung hindi kay Pari Florentino lamang na siya ay sugatan. Ayaw niyang magpagamot sa kahit kaninong doctor. Napilit siya kay Don Tiburcio. Kahit na masama ang loob ni Pari Florentino sa hindi pagtulong ni Simoun kay Isagani at sa paggawa ng paraan na makasal si Paulita kay Juanito Pelaez, tinanggap pa rin siya ng pari. Hiniling ni Simoun na pakinggan siya ng pari bago siya mamatay. Uminom siya ng lason at pilit pa rin siyang inililigtas ni Pari Florentino. Tumanggi na si Simoun dahil kailangan na raw marrinig ng pari ang kaniyang lihim. Ipinagtapat lahat ni Simoun ang nangyari sa kaniyang buhay mula nang lumisan siya bilang Crisostomo Ibarra. Naawa ang pari at patuloy siyang nakinig sa mga hinaing ni Simoun tungkol sa mga kaapihang inabot niya at ang mga kababayan. Ipinaliwanag ni Pari Florentino na hindi sinasan=ayunan ng Diyos ang kaniyang paraan para makaganti. Naniniwala siya na may hustisya pa ring darating para sa Pilipinas. Namatay si Simoun matapos makapagkumpisal. Dinala ni Pari Florentino ang kaniyang mga kayamanan sa may dagat at itinapon itong lahat.