Professional Documents
Culture Documents
Aguirre, Bernadette Mae C. , Andres, Melissa Joy S., Asensi, Trisha C., Capulong, Martin D. at De
Guzman Jr., Arnold L.
Seksyon I-9
Mula sa UST College of Nursing sa patnubay ni Gng. Zendel Taruc
Layunin:
Ang mga sumusunod ay ang mga layunin ng mga may-akda patungkol sa kanilang ginawang
pananaliksik:
• Ang diabetes ay isang uri ng sakit kung saan wala o di sapat ang naibibigay na insulin ng
pancreas sa pangangailangan ng katawan. - Dr. Roberto C. Mirasol, MD
1
ng mga gamot para sa prebentasyon ng pagtaas ng asukal sa katawan o kaya naman ay paginom ng
mga food supplements na maaaring tumulong para sa maganda at mabisang paggana ng pancreas.
Paraan ng Pag-iwas/Remedyo sa Diabetes Mellitus
A. Ukol sa Sakit
1. Dyeta
Kailangan ng karagdagang nutrisyon para sa mga diabetiko para makontrol ang
lebel ng blood glucose. Maliban doon, makakatulong rin ito na panatiliing normal ang
timbang at para makaiwas sa sakit sa puso. Isa sa mga epektibong paraan ng dyeta ay
ang pagbilang ng carbohydrates sa bawat pagkain na kinakain. Sa pangaraw-araw,
kailangan ang mga sumusunod:
• Prutas and Gulay
• Fiber ay kailangan ay 1.4 oz. kada araw
• Imbis na tatlong mabibigat na kainan, gawing apat o limang maliliit na kainan.
• Purong-luto na cereals at iwasang kumain ng carbohydrates dalawang oras bago matulog.[1]
2. Medikasyon
a. Type-1 Diabetes
Ang karaniwang medikasyon sa mga may type-1 diabetes ay ang
pagbigay ng insulin.
b. Type-2 Diabetes
Sa mga may type-2 diabetes mainam ang regular na ehersisyo at
medikasyon na metformin glucophage upang makontrol ang lebel ng glucose.[2]
3. Ehersisyo
Ang pageehersisyo ay tumutulong na mapababa ang timbang at ang lebel ng
glucose. Tulad ng dyeta, pinapababa rin nito ang posibilidad na pagkakaroon ng sakit sa
puso. Ang aerobic exercise ang karaniwang inirerekomenda ng mga doctor. Ang
halimbawa ng aerobic exercise ay ang paglalakad, pagjojogging, pagbibisikleta, at
aerobic dance.[3]
B. Pag-iwas o Isyung Kaugnay
Ang pag-iwas ay mas mainam kaysa sa paggamot ng diabetes. Ang diabetes ay
maiiwasan kung ang tao ay magkakaroon ng tamang dyeta, ehersisyo, at walang
masamang bisyo. Ang pagkain ng mga masustansya at balanseng pagkain ay
magdudulot ng kalusugan. Ang pageehersisyo ay tumutulong upang hindi maging
obese. Ang pagiging obese ay nagtataas ng posibilidad na magkaroon ng diabetes. Ang
paninigarilyo at pag-inom ng alak ay dapat itigil dahil ang mga dumi (toxins) nito ay
nakaaapekto sa immune system ng tao.[4]
[1]: diabetesinformationhub.com/DiabetesDiet.php
[2]:http://www.emedicinehealth.com/script/main/art.asp?articlekey58855&page=7#MedicalTreatment
[3]: familydoctor.org/online/famdocen/home/common/diabetes/living/351.html
2
[4]: http://EzineArticles.com/?expert=JeremyParker
3
2. Mababang lebel ng asukal sa katawan o “hypoglycemia”
Ito ay nangyayari kapag ang isang tao ay kulang sa pagkain, o nagmula sa
masidhing gawain tulad ng ehersisyo. Marapat na maagap pakainin ang taong
nakakaramdam nito dahil ang lebel ng asukal sa kanyang katawan ay maaring
mababa sa normal at ito ay maaring 70 mg/dL. pababa. Ang kadalsang
nararamdaman ay:
4
Ramifications for Patients and Professionals.” Diabetes Spectrum Volume 13
Number 4 (2000): 201-215
II. Paglalahad at Pagsusuri ng Sariling Pag-aaral
A. Metodolohiya
Nakuha naming ang aming datos sa pamamagitan ng isang panayam.
Ang aming nakapanayaman ay si Ginoong Virgilio Mendoza na isang
matagal nang diabetiko.
B. Pagsusuri ng Datos
Isang diabetiko ang nagpaunlak na makapanayam kung saan ibinahagi nito ang
kanyang mga karanasan. Ang kanyang mga karanasan ay nagbigay aral sa amin na hindi
mapupulot sa loob lamang ng apat na sulok ng silid aralan.
Si Ginoong Virgilio Salvador Mendoza ay may uri ng diabetes na masasabing
namana. Ngunit ito’y lalo pang na-trigger ng hindi maayos na pamumuhay at
pagpapabaya sa sarili. Hindi nila akalaing ang sakit na ito ang siyang babago ng lubusan
sa kanilang buhay. Ang kanilang pagsasama ng kanyang asawang si Ginang Azenaida
Mendoza, sa kasamaang palad, ay hindi nagbunga ng mga supling. Ito’y marahil sa may
edad na rin sila ng sila ay magpakasal na nadagdagan pa ng mababang sperm count ng
5
ginoo gawa ng kanyang sakit. Napagpasyahan nilang mag-ampon na lamang. Handa na
ang lahat ng mastroke ang ginoo. Hindi na nila nagawang ampunin ang bata. Nasundan
ang stroke ng pagkaputol ng kanyang kanang paa. Hindi nila akalaing ang isang maliit na
sugat sa talampakan ang siyang magiging sanhi ng pagkawala ng kanyang paa. Wala ng
pakiramdam ang kanyang paa na naging dahilan para hindi malaman ng ginoo na may
tumusok na palang thumb tacks sa kanyang talampakan. Ang pagkaputol ng kanyang
kanang paa ay nasundan pa ng pagkaputol ng kaliwang paa nito. Ito naman ay nag-ugat
lang din sa isang maliit na sugat sa daliri ng kanyang paa. Sa kasamaang palad, hindi
gumaling ang sugat ng putulin ang kaliwang paa kayat pinutol ulit ito. Ngunit hindi pa
rin ito gumaling kaya naman napagpasyahan ng mga doktor na isagad na ng pagputol sa
kanyang paa. Naibahagi ng ginoong may mga pagkakataong nakaramdam siya habang
“nilalagari” ang kanyang paa. Ang ginang naman ay lubos na naghihirap ang kalooban sa
sinapit ng kanyang minamahal na asawa. “Hindi ko alam ang gagawin ko noon, buti na
lang at andiyan siya para palakasin ang loob ko…” sabi ng ginang.
“Huwag na nating isipin ang nakaraan..kahit pa ang bukas. Ang mahalaga ay kung
ano ang ngayon.”
-Gng. Azenaida Mendoza
Tunay na ang pagsisisi ay nasa huli, ngunit sadyang hindi tayo natututo hanggat
hindi natin nakikita o nararanasn ang mga epekto. Inamin ng magkabiyak na saka na
lamang nila binantayan ang kalusugan ng ginoo ng may nararamdaman na ito. Kung sana
nabantayan lamang o pinagbuti ng ginoo ang kanyang pamumuhay at kalusugan noong
kabataan niya, ang ganitong mga pangyayari sa kanilang buhay ay maaaring maiwasan at
hindi na maganap. Sa huling bahagi ng panayam ibinahagi ng ginang ang ilang mga
salitang nagbukas sa aming mga isipan at makapagbigay hinuha na ito nga ay totoo at
tunay. “Maging magpasalamat sa kung ano ang meron ka. Magpasalamat sapagkat tayo
ay pinagpala at buo pa…”Ang buhay ay biyaya mula sa itaas, nasa atin ang pagpapasya
para sa ating sarili, matuto lamang tayong sumakay sa takbo ng buhay kung saan huwag
sana maging hadlang ang mga bagay bagay para sa ating kasiyahan at tagumpay. Maging
6
magapasalamat sa Panginoon sa gabay, tibay at lakas ng loob na kanyang binibigay sa
bawat problema at pagsubok na darating dahil ang lahat ay may dahilan.
III. Kongklusyon / Rekomendasyon
A. Konklusyon
“Nasa huli ang pagsisisi kaya't prevention is better than cure”. At
pasangayon, pati ang gamot na maaaring makapagpagaling ng lubusan sa
naturang sakit ay hindi pa rin natutuklasan. Bukod rito, ito'y nagdudulot pa
ng mga kaakibat na karamdaman o mga komplikasyon, at isa nga rito ang
amputasyon. Binabaago nito ang buhay ng nagtataglay nito na kung saan,
kadalasang sinisira o pinabababa nito ang kalidad ng kanilang mga
pamumuhay sa paraang ito'y nakaaapekto sa bawat aspeto ng indibidwal:
pisikal, emosyonal, maging sosyal. Kaya naman, ibayong pag-iingat sa
ating pangangakatawan ang kinkailangan upang maiwasan ang ganitong
karamdaman o kaya nama'y maiwasan ang pag-trigger nito sa
pamamagitan ng regular na ehersisyo at tamang pagkain.
B. Rekomendasyon
Ang tamang dyeta, ehersisyo, at regular na pagmomonitor ng blood
glucose ay kailangan upang hindi mapalala ang sakit na diabetes. Ito ay
ginagampanan ng tagapangalaga ng may-sakit. Ang implantable insulin
pumps ay inaadminister ng pasyente sa kanyang sarili sa karagdagang oras
at dami ng insulin. Ang insulin pen ay isang konbiniyenteng metodo para
sa mga pasyenteng naglalakbay. Ito ay self-administered tulad ng insulin
pumps. Hindi kinakailangan tayo pa mismo ang makaranas ng ganitong
sakit bago tayo matauhan sa tamang pangangalaga sa ating sarili. Sana'y
makapulot tayo ng aral sa mga eksperihensya ng ibang tao.
Mga Sanggunian:
• CME Source.2008.Sacramento, California
• http://www.wei_qin_zhao@northwestern.edu (Amyloidv beta oligomers)
• http://www.medicinenet.com/diabetes mellitus/page4.htm (Learn more about D.M.)
• http://www.medicinenet.com ( The Diabetes Diet by Melissa Conrad Stoppler, MD.)
• http://www.associatedcontent.com/article1475395/two_studies_about
_diabetes_and_treatment.html (Real lifestories of Diabetes Success)
• http://www.diabetesinfirmationhun.com/Diabetes.php
• http://www.emedicinehealth.com/script/main/art.asp?articlekey58855&page=7#MedicalT
reatment
• http://www.familydoctor.org/online/famdocen/home/common/diabetes/living/351.html
• http://www.Ezinea\Articles.com/?expert=JeremyParker
• http://yourtotalhealth.ivillage.com/implantable-insulin-pump.html
• http://yourtotalhealth.ivillage.com/insulin-pen.html
• Estrada, Sylvia MD., 2006, Diabetes Watch Year XXII. No. 1 Issue, Advice to the Young
Diabetic USA
• Rapaport, W., Cohen, T. Riddle M. “Diabetes Through the Life Span: Psychological
7
• Ramifications for Patients and Professionals.” Diabetes Spectrum Volume 13
Number 4 (2000)