You are on page 1of 45

INSTITUTO FORMAO Cursos Tcnicos Profissionalizantes

DISCIPLINA: OLERICULTURA (Horta e Cultivo Protegido) MINISTRANTE: Msc. Nadjama Prado

BRASSICACEAS

COUVE SILVESTRE
Brassica oleracea var. silvestris Litoral Atlntico da Europa Ocidental e nas Costas do Mar Mediterrneo Originou distantes culturas olerceas todas pertencentes mesma espcie classificadas como diferentes variedades botnicas. Couve-manteiga
B. oleracea var. acephala

Couve-brcolos B. oleracea var. italica Couve-flor B. oleracea var. botrytis Repolho B. oleracea var. capitata

COUVE-FLOR (B. oleracea var. botrytis)


CARACTERSTICAS BOTNICAS caule curto folhas alongadas com limbo eltico razes maior parte concentra-se nos 20-30 cm de profundidade. inflorescncia imatura parte comestvel (cabea de colorao branca ou creme) flores e sementes ( produzidos no perodo de frio)

COUVE-FLOR
CLIMA E POCA DE PLANTIO Hortalia originalmente de clima temperado Plantas bienais Exige frio para passar da etapa vegetativa para a reprodutiva Cultura indiferente ao fotoperiodismo Temperatura fator agroclimtico limitante

TIPOS VARIETAIS

COUVE-FLOR
SOLO E ADUBAO Produz melhor em solos mais pesados (solos tipicamente argilosos) Pouco tolerante acidez, exigindo pH 6,0 a 6,8 N e P fornecem maiores respostas em produtividade Mudas devem ser produzidas em substrato enriquecido com P e Ca, porm pobre em N.

COUVE-FLOR
ADUBAO Solos de fertilidade mediana ou baixa
MACRONUTRIENTES N P2O5 K2O
FONTE: FILGUEIRA, 2000

kg/ha 80 400-500 150-200

Exigente em B, sugere aplicar 3-4kg/ha utilizando brax (12% de B) no sulco. Deficincia de boro tem sido fator limitante da produo. Exige alta disponibilidade de molibdnio (Mo).

COUVE-FLOR
IMPLANTAO DA CULTURA No se pratica plantio direto em brssicas Transplantio quando as mudas apresentarem 610cm de altura e 3-4 folhas Espaamentos largos de 100-110 x 50-60 cm Espaamentos maiores so utilizados em cultivares de maior porte, no plantio de outono-inverno

FONTE: http://www.almanaquedocampo.com.br/imagens/files/Couve-flor%20cultivo%20esalq.pdf

DESENVOLVIMENTO
1 2

FONTE: http://www.almanaquedocampo.com.br/imagens/files/Couve-flor%20cultivo%20esalq.pdf

ANOMALIAS FISIOLGICAS
Podrido-parda deficincia de boro Ponta-de-chicote carncia de molibidnio

FONTE:http://www.almanaquedocampo.com.br/imagens/files/Couve-flor%20cultivo%20esalq.pdf; Boletim tcnico, 200, IAC, 2007

ANOMALIAS FISIOLGICAS

Presena de folhas na inflorescncia

Pilosidade na inflorescncia

Alterao da colorao
FONTE:http://www.almanaquedocampo.com.br/imagens/files/Couve-flor%20cultivo%20esalq.pdf

CONTROLE FITOSSANITRIO
DOENAS BACTERIANAS Podrido-negra Agente causal Xanthomonas campestris pv. campestris Sintomatologia amarelecimento foliar + mancha necrtica em forma de V; escurecimento dos vasos

FONTE:http://www.almanaquedocampo.com.br/imagens/files/Couve-flor%20cultivo%20esalq.pdf

DOENAS BACTERIANAS
Podrido-mole Agente causal Erwinia carotovora var. carotovora Sintomatologia podrido mido e mole na haste, destruio da medula e murcha na planta. Afeta tambm o produto colhido.

FONTE: http://www.sindicatoruralmc.com.br/plantarecolher/aula-brassicaceas.html

DOENA FUNGICA
Murcha de Fusarium Agente causal Fusarium oxysporum f. sp. conglutinans

FONTE: http://www.sindicatoruralmc.com.br/plantarecolher/aula-brassicaceas.html

DOENA FUNGICA
Hrnia Agente causal Plasmodiophora brassicae Sintomatologia hipertrofia dos tecidos da raiz contaminada, amarelecimento das folhas, retardamento do crescimento e murcha da planta.

FONTE: http://www.sindicatoruralmc.com.br/plantarecolher/aula-brassicaceas.html

PRINCIPAIS PRAGAS
PULGES LAGARTAS

traa Plutella xytostela

Brevicoryne brassicae curuquer Ascia monuste orseis

COUVE-FLOR
COLHEITA Colheita de cabeas completamente desenvolvidas, bem compactas, com botes florais ainda unidos Colhe-se de 2 a 3 vezes p/semana, cortando o colo da planta Produtividade pode superar 30t/ha Ciclo varia de 80-130 dias (outonoinverno + tardias)

COUVE-FLOR
ARMAZENAMENTO E COMERCIALIZAO Armazenar em cmara fria, sob T 0-1C e 85-90%UR

Conservam por 3 semanas Estabilizao de da oferta e preos devido os hbridos As cultivares de primavera-vero geralmente so mais lucrativas

COUVE-BRCOLOS (B. oleracea var.italica)


CARACTERSTICAS BOTNICAS Semelhante a couve-flor Inflorescncia central compacta (tipo cabea) Inflorescncias laterais (tipo ramoso) colorao verde escura

COUVE-BRCOLOS
CULTIVAR E POCA DE PLANTIO Cultivares tipo ramoso Ramoso Santana (outono-inverno) Ramoso Piracicaba (primavera-vero) Hbrido Flrida (adaptabilidade termoclimtica) Cultivares tipo cabea Hbridos Karat e Legacy (final do vero at meados do inverno) Hbrido Centenrio (Takii) (out/inverno)

COUVE-BRCOLOS
SOLO E ADUBAO Adubao e calagem similares a aplicada na cultura da couveflor Exigente em B e Mo PONTO DE COLHEITA Presena de botes florais bem desenvolvidos na cabea ou nas ramificaes laterais + colorao verde escura (antes da abertura das flores amarelas)

COUVE-BRCOLOS
PROCESSAMENTO Separao da cabea em floretes Branqueamento inativao enzimtica, atravs de prcozimento, com eliminao de gazes diminuindo a carga microbiana, fazendo que ocorra o amolecimento do produto, fixao da cor e do sabor. Congelamento Separao dos floretes congelados Acondicionamento Embalagem

COUVE-DE-FOLHA (B. oleracea var.acephala)


CARACTERSTICAS BOTNICAS caule ereto folhas distribudas em forma de roseta Emisso de rebentos laterais Folhas com limbo bem desenvolvido, pecolo longo e nervuras destacadas

COUVE-DE-FOLHA
CLIMA E POCA DE PLANTIO Tpica de outono-inverno Adaptada a frio intenso e resistente geada No Brasil, raramente produz pendo floral Tolerante ao calor - produtiva por vrios meses Plantio se estende ao longo do ano

COUVE-DE-FOLHA
CULTIVARES Folhas lisas (centro-sul) Folhas verde-claras e nervuras da mesma colorao Folhas verde-escuras e nervuras roxas

FONTE:http://www.infobibos.com/Artigos/2011_1/Couve/Index.htm

COUVE-DE-FOLHA

SOLO E ADUBAO Rstica em relao s brssicas Solos argilosos, com pH 5,5 a 6,5 Adubao orgnica incorporada DAT Solos pobres, incorporar 2kg/ha de B (brax)

COUVE-DE-FOLHA
ADUBAO Solos de fertilidade mediana ou baixa
MACRONUTRIENTES N P2O5 K2O
FONTE: FILGUEIRA, 2000

kg/ha 40 100-200 50-80

Complementao com 30-40 kg/ha de N e 20 kg/ha de K2O em cobertura. Coberturas devem ser efetuadas ou no de acordo com o aspecto vegetativo da planta.

COUVE-DE-FOLHA
IMPLANTAO DA CULTURA Diferente das demais brssicas Propagao vegetativa Rebentes enraizados em viveiro Espaamentos 15 x 15 cm Transplantio com 15cm de altura, espaamento de 100 x 50 cm

COUVE-DE-FOLHA
TRATOS CULTURAIS Exigente em gua, irrigao frequente Cobertura palhosa do solo Desbrota retirada dos rebentes laterais eliminao de folhas velhas Capao corta-se o broto apical quebra da dominncia apical formao de rebentos laterais

COUVE-DE-FOLHA
COLHEITA E COMERCIALIZAO Inicia-se aos 50-60 DAT No colher as primeiras folhas produzidas Retardamento proposital na 1 colheita aumenta a longevidade e possibilita o escalonamento das colheitas Mercados exigentes preferem folhas com 25-30 cm de comprimento, grandes e viosas, colorao clara (BH) ou escura (SP)

REPOLHO
CARACTERSTICAS BOTNICAS herbcea folhas arredondadas e cerosas, sobrepostas, formando uma cabea central caule curto, direto, sem ramificaes Raiz principal, e numerosas razes adventcias Pendo floral pequenas vagens abrem e expem as sementes, quando secas

REPOLHO (B. oleracea)


VARIEDADES

B. oleracea L. var. capitata L. (Repolho Liso)

B. oleracea L. var. sabauda Martens. (Repolho crespo)

REPOLHO
CLIMA E POCA DE PLANTIO Bienal Desenvolvimetno influenciado pela temperatura Indiferente ao fotoperodo Exigente em temperaturas amenas ou frias, resistente a geadas T = cabeas pouco compactas, ou a total ausncia da mesma, nas culturas de outono-inverno

REPOLHO CULTIVARES
Produo constituda por repolhos de: COLORAO

FORMATO cabea pontuada; achatada; redonda; oval ou globularachatada

REPOLHO
SOLO E ADUBAO Solos de textura mdia ou argilosos Solo arenosos reteno de gua pH 5,5 a 6,8 devendo elevar a saturao de bases a 70% e o pH para 6,5 P e N resultam em maiores respostas a produtividade Exigente em Ca e S P favorece a formao da cabea e precocidade na colheita Mais rstico que a couve-flor e a couve-brcolos

REPOLHO
IMPLANTAO DA CULTURA Produo de mudas igual a couve-flor Transplante para o sulco de plantio Espaamentos 70-80 x 30-40 cm (fileira simples) Fileira dupla cabeas menores 80 x 30 x 30 cm

REPOLHO
TRATOS CULTURAIS Mesmo cuidado adotado no plantio da couve-flor, exceto quanto ao branqueamento Exigente em gua (manter 80% de gua til) Manter o teor adequado e constate da umidade mesmo depois de formada a cabea evita rachaduras Irrigao por asperso

REPOLHO
ANOMALIAS FISIOLGICAS Formao de cabeas menores, pouco compactas, medula escurecida - Carncia de B Rachaduras - Excesso de gua no solo Defilhamento de folhas novas, no pice da planta carncia de Ca
PROBLEMAS FITOSSANITRIOS SOLUES SIMILARES QUELES APRESENTADOS PARA COUVE-FLOR. OBS: Nematicidas aplicados no sulco de transplante p/ controle de nematide-das-galhas (Meloidogyne spp.) podem ocasionar resduos txicos ao consumidor.

REPOLHO
COLHEITA E COMERCIALIZAO Colheita das acabeas ao fim do ciclo 90-100 DAT Produtividade superior a 50 t/ha Corta-se o caule, deixam-se algumas folhas de proteo embalados em sacos telado Podem ser frigorificado, mas apresentam maior resistncia a temperatura ambiente Preferncia do consumidor cor clara, globular-achatados, pequenos, pesando de 1,5 a 2 kg

AGRIO (Barbarea verna)


CARACTERSTICAS BOTNICAS Planta aromtica bienal Semi-aqutica e vegeta bem em gua corrente Folhas arredondadas, tenras, de colorao verde-intensa Caule rastejante com finas razes aquticas Razes pivotantes

AGRIO
CARACTERSTICAS CLIMTICAS Clima ameno (plantio outono-inverno) Locais de altitude elevada cultivado ao longo do ano Cultivar tradicional resistente ao calor e ao florescimento precoce

AGRIO
SOLO E ADUBAO Elevado teor de argila e pesado favorecendo reteno de gua pH 5,8 a 6,5 Incorporao de adubo orgnico Nitrognio promove maior resposta em produtividade e qualidade

AGRIO
PLANTIO Propagao por sementes ou estaquia Semeadura em canteiros feitos com solos argilosos Espaamento 20 x 20 cm

COLHEITA 60 70 DAS 40 50 dias quando propagada por estaca Ponto de colheita quando as folhas atingem o ponto mximo; porm, antes que se tornem pontiagudas e enegrecidas e os caules enduream

REFERNCIAS
FILGUEIRA, F. A.R. Novo manual de olericultura: agrotecnologia moderna na produo e comercializao de hortalias. Viosa:UFV, 2000. 402p.

You might also like