You are on page 1of 108

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

LI GII THIU Trong khi Y hc lm sng (YHLS) quan tm n chNn on v iu tr bnh cho c nhn ngi bnh th Y T cng cng (YTCC) quan tm nhiu hn n phng bnh v nng cao sc khe cho nhm v cho c cng ng. Y hc d phng (YHDP) l s kt hp c YHLS v YTCC. Mc tiu hng u ca YHDP l chm sc v nng cao sc khe cho c nhn, gia nh v c cng ng, vi vic p dng cc bin php ch ng, tch cc loi b cc yu t nguy c, ngn nga s pht sinh v pht trin ca bnh tt. Cun sch Nhng iu cn bit v Y hc d phng v y t cng cng ln u tin c nhm sinh vin thuc cu lc b V sc kho cng ng trng i hc Y H Ni bin son v xut bn. Cun sch nhm mc ch cung cp cho cc bn sinh vin, c bit l nhng sinh vin thuc chuyn ngnh YHDP v YTCC nhng thng tin cn thit v lch s pht trin ca ngnh YHDP v YTCC, gii thiu v chng trnh hc, v tr cng tc v trin vng ca sinh vin sau khi tt nghip. Cun sch cng gii thiu cho sinh vin v nhng k nng cn c ca ngi sinh vin YHDP v YTCC, v hng dn nhng iu cn thit sinh vin rn luyn v pht trin cc k nng . Ngoi ra cun sch cng gip sinh vin hiu thm v cu lc b sinh vin V sc kho cng ng v Vin o to YHDP v YTCC trng i hc Y H Ni, ni cc bn s gn b v hc tp, rn luyn trong cuc i sinh vin ca mnh. S ra i ca cun sch xut pht t tng sng to ca cc bn sinh vin YHDP v YTCC, nhng ngi tuy mi bt u bc nhng bc i u tin trn con ng ngh nghip nhng t ra ht sc tm huyt vi lnh vc khoa hc ny, khao kht mun tm hiu su sc v s pht trin ca YHDP v YTCC trn th gii, cng nh Vit nam, mun thc s gn b v ng gp cho s pht trin ca ngnh. Son tho cun sch ny, cc em sinh vin mong mun c chia s v truyn t li nhng kin thc v nhng hiu bit cho cc bn sinh

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

vin th h sau v nhng ngi c quan tm n lnh vc YHDP v YTCC. Ra i c cun sch ny, nhm sinh vin bin son c nhiu n lc, nghim tc, say m lm vic cng nhau. Nhm ch ng tm kim cc thng tin, ti liu tham kho v trc tip gp g, xin kin v trao i vi cc Thy/C thuc cc th h khc nhau ca khoa Y t Cng cng trc y v nay l Vin o to YHDP v YTCC nhn c cc kin t vn trong khi bin son sch. Chng ti, nhng ngi thy ca cc em thc s cm ng, ghi nhn v trn trng nhng ng gp u tin ny ca cc em cho s pht trin ca nn YHDP v YTCC nc nh v mong mun cc em s tip tc hun c ngn la nhit tnh, say m ca mnh vi ngh nghip tng lai ca mnh. Chc cc em n lc hn na trong hc tp v t c nhiu thnh cng trn con ng s nghip ca mnh. Thay mt cho cc Thy/C gio ca Vin o to YHDP v YTCC chng ti xin trn trng gii thiu vi bn c cun sch: Nhng iu cn bit v Y hc D phng v Y T cng cng. TS. L Th Hng Ph Vin trng Vin o to YHDP & YTCC

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

DANH MC CH VIT TT ATVSTP CLB GDSK NCKH SKC TT-GDSK UNFPA An ton v sinh thc phNm Cu lc b Gio dc sc khe Nghin cu khoa hc Sc khe cng ng Truyn thng Gio dc sc khe The United Nations Population Fund (Qu Dn s Lin hp quc) UNICEF The United Nations Children's Fund (Qu Nhi ng Lin hp quc) UNAIDS Joint United Nations Programme on HIV/AIDS VSMT VSKC WHO V sinh mi trng V Sc Khe Cng ng World Health Organization (T chc Y t th gii)

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

YHDP YHLS YTCC YTDP

Y hc d phng Y hc lm sng Y t cng cng Y t d phng

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

MC LC PHN I: GII THIU YTCC V YHDP I. Lch s pht trin ca Y t cng cng v Y hc d phng II. Y t cng cng III.Y hc d phng IV. Tm quan trng ca Y hc d phng v Y t cng cng PHN II: GII THIU VIN O TO YHDP V YTCC I. Gii thiu chung II. Cc n v trc thuc PHN III: CHNG TRNH HC I. Chng trnh c nhn Y t cng cng II. Bc s Y hc d phng III. Chng trnh thc t cng ng PHN IV: CC K NNG CN C I. Ngoi ng II. Tin hc III. Nghin cu khoa hc IV. K nng mm V. Mt s kinh nghim thc t cng ng PHN V: C HI O TO LN CAO I. C hi o to trong nc II. C hi o to nc ngoi PHN VI: NA CH LM VIC SAU KHI TT NGHIP
5

7 8 10 15 17 22 23 27 34 35 40 46 49 50 53 56 65 68 70 71 72 77

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Cc c quan v lnh vc c th tham gia II. Gii thiu mt s c s lm vic trong nc III. Gii thiu mt s c s lm vic nc ngoi PHN VII: NGUN TI LIU I. Website II. Tp ch III. Mt s th vin ti Vit Nam PHN VIII: GII THIU V CLB VSKC I. Tng qut v Cu lc b II. Cc hot ng chnh PH LC: HI V P THAM KHO

78 80 84 88 89 93 95 97 98 98 100 106

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn I Gii thiu v Y t cng cng v Y hc d phng

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Lch s pht trin ca Y t cng cng v Y hc d phng I.1. Lch s pht trin trn Th gii T trc thi La M, ngi ta bit nhiu v Y t cng cng (YTCC): nhng hnh ng can thip hp l ca ngi lm cng vic x l rc thi l rt cn thit cho sc khe cng ng khu vc thnh th. Ngi Trung Quc bit pht trin thi quen phng dch sau khi tri qua mt trn dch u ma khong nm 1.000 trc Cng Nguyn. Ngi khng mc bnh c th nhn c t nhiu min dch chng li cn bnh nh nut vy kh ca ngi nhim. Tng t, tr em cng c th c bo v nh tim vo cng tay mt vt nh m t mt ngi bnh. Cch lm ny ch xut hin phng Ty nhng nm u 1700, v c s dng rt hn ch. Tim chng bng vc-xin ch tr nn ph bin nhng nm 1820, sau thnh cng ca Edward Jenner trong vic iu tr u ma. Cho ti tn thi k lch s hin i, bnh tt truyn nhim l loi bnh gy nhiu tn tht v sc khe v t vong nht. Dch t l mt bnh lu hnh khu vc sng Hng 7 ln gy i dch. i dch t xy ra ln u tin t nm 1816 n 1826 nh hng n nhiu nc Chu . i dch ln th 3 cng lan trn gy tn tht trn 1 triu ngi trn ton th gii. Trong giai on ny, bc s John Snow London, Anh tin hnh nghin cu v qua ng nghi ng mt ngun ging nc ph Broad l ngun ly dch t. ng tho g tay bm ging nc ngi dn khng ly nc y c na. Hnh ng ny ca ng c coi l biu trng cho YTCC. T nhng hiu bit v nguyn nhn gy bnh (vi khuNn, vi-rt,) cng nh yu t nguy c (i ngho, suy dinh dng,), nhng bin php YTCC (cung cp nc sch, xy dng h thng cng rnh,) c tin hnh v cc ca bnh gim ng k. Thnh cng ny c gi l Cuc cch mng dch t ln th nht. y l l do ti sao cc nh y hc cho rng v sinh l mt tin b y hc v i nht. Vo
8

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

khong cui th k 19, u th k 20, t v sinh m ch cc bin php ng hnh cng nhng hot ng ca YTCC. Sau Cuc cch mng dch t ln th nht, cc quc gia pht trin, cc bnh truyn nhim c xu hng gim dn ( M nm 1940 chim 40% ca t vong th nm 1980 cn 10%), trong khi cc bnh l mn tnh li c chiu hng gia tng (bnh tim mch, ung th, t qu ch chim 16% t vong trong nhng nm 1900 nhng ln 64% vo nm 1980). Tuy nhin, 50 nm trc, cc bc s v nh dch t hc khng bit c nguyn nhn gy cc bnh ny, do vy nhng can thip YTCC ch yu hng vo d phng cp 2 (pht hin v iu tr sm). Vic ny i hi hiu bit v k nng y khoa, ng thi bit s dng vaccine trong phng nga cc bnh truyn nhim, do i ng cn b y t cng cng phi c bc s, v nhng ngi ny gi l bc s chuyn khoa y hc d phng (YHDP). YTCC thi k ny c gi n gin l YHDP. Tuy nhin, vic s dng cc bin php y khoa khng em li nhiu li ch nh mong mun. Ch n nm 1950, nh nhng nghin cu mi bit r c cn nguyn gy ra cc bnh mn tnh khng ly, v iu ng kinh ngc l ch c mt s t cc yu t nguy c l nguyn nhn ch yu gy bnh ny. Cuc cch mng dch t ln th 2 c hnh thnh vi s pht hin v gio dc ngi dn v cc yu t nguy c nh ht thuc l, ru bia, ch n, km vn ng, v em li nhng thnh cng to ln. Trong vng 30 nm (t 1968) bnh l mch vnh gim 63% M. V cng tng t nh i vi bnh truyn nhim, s gim t vong ny i lin vi nhng can thip YTCC nhiu hn nhng tin b y hc. I.2. Lch s pht trin ti Vit Nam T nhng nm 1945, Vit Nam khng nh YTDP lun l u tin hng u: phng bnh hn cha bnh. Theo tinh thn , Vit Nam xy dng mt h thng v sinh phng dch theo m hnh ca Lin X, nhn mnh vo vic phng v chng cc bnh truyn nhim.
9

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Bi lc , bnh truyn nhim ng vai tr ch yu trong cu trc bnh tt Vit Nam, hon ton c th khng ch c thng qua cc bin php c hiu (nh dng vaccine) v khng c hiu (nh tuyn truyn). Trong khi , nhng tin b trong cch cp dch t hc din ra ti nhng nc phng Ty, ch yu l cc nc ni ting Anh, ang ngy mt mnh m. Nhng tin b c a vo thng qua cc cun sch v dch t hc. Trng i hc Y H Ni nghin cu v dn a vo ging dy nhng kin thc ny u nhng nm 1980. Cng trong nhng nm ny, vi s tr gip ca cc t chc quc t nh Qu Nhi ng lin hp quc (UNICEF), T chc Y t th gii (WHO), Qu Dn s lin hp quc (UNFPA), nhiu chng trnh sc khe cng ng c thc hin nh Chng trnh Tim chng m rng, Chng trnh Phng chng tiu chy cp, Chng trnh Phng chng suy dinh dng, y u l nhng chng trnh YTCC theo chiu dc t trung ng ti a phng, hot ng c hiu qu trn thc t v c nh gi cao. Mi chng trnh u c mt thnh phn o to, cc chuyn gia ca nhng nc c nn YTCC pht trin c cc t chc quc t mi vo xy dng v gip thc hin. Cng vi s pht trin ca Y hc nc nh, YTDP ngy cng c quan tm u t pht trin, vi mng li YTDP xuyn sut t trung ng n y t c s. Cc bnh truyn nhim gy dch tr em gim t 40 ln (nm 1985) n hn 140 ln (nm 2005) so vi nm 1976. Nhn dn ti cc vng, min, c bit l ngi ngho c tip cn tt hn vi cc hot ng d phng bnh truyn nhim. Nh vy, nhng ng gp ca YHDP v YTCC nc ta vo cng cuc phng chng bnh tt rt r nt. II. Y t cng cng II.1. nh ngha
10

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

YTCC l khoa hc v ngh thut phng nga bnh tt, ko di tui th, tng cng sc khe v hiu qu th cht thng qua nhng c gng ca cng ng v v sinh mi trng, kim sot bnh truyn nhim, gio dc ngi dn v cc nguyn l ca v sinh c nhn, t chc cc dch v y hc v iu dng chuNn on sm v phng nga bnh tt, v pht trin cc c ch x hi m bo cho mi ngi c mt cht lng sng Ny duy tr sc khe. Trong khi im mnh ca y hc lm sng nm lnh vc iu tr cho tng c nhn ring l, YTCC quan tm nhiu n phng bnh ch ng hn l cha bnh v quan tm nhiu n cc vn sc khe cng ng hn l vn sc khe ca c nhn. II.2. Chc nng c bn 9 chc nng c bn ca YTCC: a. Chc nng 1: Theo di v phn tch tnh hnh sc khe - Lin tc nh gi tnh trng sc khe cng ng. - Phn tch cc chiu hng nguy c, nhng cn tr vic tip cn dch v. - Xc nh cc mi nguy hi cho sc khe. - nh gi nh k cc nhu cu sc khe. - Xc nh cc ngun lc v ti sn trong cng ng c th h tr cho YTCC. - Hnh thnh b h s thng tin c bn v tnh trng sc khe cng ng da trn nhng thng tin c bn v tnh trng sc khe bao gm 1 n 5 iu trn. - Qun l thng tin, pht trin cng ngh thng tin v cc phng php gip cho vic qun l, phn tch, kim sot cht lng, truyn ti thng tin n tt c nhng ngi c trch nhim i vi vic tng cng, ci thin YTCC. - Lng ghp cc h thng thng tin thng qua cc hot ng hp tc trong lnh vc YTCC vi cc lnh vc/ban ngnh khc, bao gm c mng y t t nhn.
11

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

b. Chc nng 2: Gim st dch t hc/phng nga v kim sot bnh: - Tin hnh gim st cc v dch bng pht v m hnh ca cc bnh truyn nhim v bnh khng truyn nhim, chn thng v s phi nhim vi cc yu t mi trng c hi cho sc khe. - iu tra cc v bng pht ca dch bnh v cc m hnh chn thng, cc yu t c hi v cc nguy c kt hp. - m trch vic tm ra cc trng hp bnh, chNn on v iu tr cc bnh c tm quan trng v YTCC nh bnh lao. - nh gi thng tin v cc dch v h tr nhm qun l tt hn cc vn sc khe quan tm. - p ng nhanh nhm kim sot cc v dch bng pht, cc vn sc khe hay cc nguy c ni tri. - Thc hin cc c ch nhm ci thin h thng gim st, phng nga v kim sot bnh tt. c. Chc nng 3: Xy dng chnh sch v k hoch YTCC - Xy dng chnh sch v php lut hng dn thc hnh YTCC. - Xy dng cc k hoch nhm tng cng v bo v sc khe cng cng. - R sot li v cp nht c cu iu hnh v chnh sch mt cch thng xuyn, v h thng da trn tnh trng sc khe v kt qu ca vic nh gi nhu cu sc khe. - p dng v duy tr tng xy dng chnh sch da trn cng ng trong lnh vc sc khe. - Xy dng v tin hnh o cc ch s sc khe c th o lng c. - Kt hp cc h thng chm sc sc khe c lin quan, tin hnh nh gi nhm xc nh cc chnh sch lin quan n cc dch v d phng v iu tr c nhn. d. Chc nng 4: Qun l c tnh chin lc cc h thng v dch v sc khe cng ng.
12

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tng cng v nh gi s tip cn hiu qu ca ngi dn i vi dch v sc khe m h cn. - Gii quyt v lm gim s bt bnh ng trong vic s dng cc dch v sc khe thng qua s phi hp lin ngnh. Chnh iu ny s to iu kin lm vic d dng vi cc c quan, t chc khc. - Tng cng vic tip cn cc dch v sc khe cn thit ca c nhn v cng ng thng qua cc hot ng YTCC da trn cng ng. - Tng cng tip cn vi cc nhm chu thit thi v cc dch v Y t. - Xy dng kh nng quyt nh da trn cc bng chng c th lng ghp vi qun l ngun lc, nng lc lnh o v truyn thng c hiu qu. - C vn cho vic la chn u tin cc dch v sc khe c ti tr. - S dng cc bng chng v tnh an ton , hiu qu v chi ph hiu qu nh gi vic s dng cc cng ngh v can thip Y t. - Qun l YTCC xy dng, thc thi v nh gi cc sng kin gip cho vic gii quyt cc vn YTCC. - ChuNn b p ng vi thm ha v cc vn khNn cp xy ra. e. Chc nng 5: Quy ch v thc hnh php lut bo v sc khe cng ng: - Thc thi php lut v cc quy ch trong lnh vc YTCC. - Thc thi cc quy ch. - Khuyn khch s tun th php lut. - R sot li, pht trin v cp nht cc quy ch trong lnh vc YTCC. f. Chc nng 6: Pht trin ngun nhn lc v lp k hoch trong YTCC - nh gi, tin hnh v duy tr vic kim k c s ngun nhn lc, s phn b v cc thuc tnh ngh nghip khc c lin quan ti YTCC. - D bo cc yu cu v ngun nhn lc v c s lng v cht lng. - m bo c s ngun nhn lc ph hp cho cc hot ng YTCC.
13

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- m bo cc cn b, nhn vin c gio dc, o to, v o to lin tc mt cch c bn v c cht lng cao. - iu phi vic thit k v phn b cc chng trnh o to gia cc c s o to v ngun nhn lc ;vi gia cn b qun l v cn b thc hnh YTCC. - To iu kin, khuyn khch v ng vin vic gio dc ngh nghip lin tc. - Theo di v nh gi cc chng trnh o to. g. Chc nng 7: Tng cng sc khe, s tham gia ca x hi trong cng tc chm sc sc khe v lm cho ngi dn thc c l quyn li ca mnh. - ng gp vo vic tng cng kin thc v kh nng ca cng ng nhm lm gim mc nhy cm ca cng ng vi cc nguy c v s tn hi ca sc khe. - To mi trng lm vic cho nhng la chn lnh mnh, phi l nhng la chn d dng, bng vic xy dng s lin kt, tng cng cc iu lut ph hp, phi hp lin ngnh lm cho cc chng trnh nng cao sc khe c hiu qu hn v ng h cc nh lnh o trong vic thc hin cc vn sc khe u tin. - Nng cao nhn thc ca ngi dn nhm thay i cch sng, ng vai tr tch cc trong vic thay i cc chuNn mc cng ng v cc hnh vi c bit nhm t c s thay i hnh vi mt cch lu di v trn mt quy m rng ln. - To iu kin thun li v hnh thnh cc mi quan h i tc gia cc nhm v t chc nhm tng cng, ng vin vic nng cao sc khe. - Truyn thng qua tip th x hi v truyn thng i chng c nh hng. - Cung cp cc ngun thng tin v sc khe d tip cn ti cng ng. h. Chc nng 8: m bo cht lng dch v sc khe cho c nhn v cho cng ng:
14

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Xc nh cc chuNn cht lng ph hp cho cc dch v sc khe cho c nhn v cho cng ng. - Xy dng m hnh nh gi cht lng. - Xc nh cc cng c o lng chuNn xc. - Theo di, m bo tnh an ton v s ci thin cht lng lin tc. i. Chc nng 9: Nghin cu, pht trin v thc hin cc gii php YTCC mang tnh cht i mi: - Xy dng mt chng trnh tng th nghin cu YTCC. - Xc nh cc ngun lc ph hp cho vic ti tr cc nghin cu. - Khuyn khch hp tc v pht trin tng lin kt gia cc c quan v t chc hot ng trong lnh vc sc khe xc nh ti tr cho cc chng trnh nghin cu. - m bo an ton v mt o c ph hp cho cc nghin cu YTCC. - Xy dng quy trnh cho vic truyn b cc kt qu nghin cu. - ng vin s tham gia ca cc nhn vin YTCC vo cc nghin cu mi cp . - Xy dng cc chng trnh mi gii quyt cc vn YTCC c xc nh. III.Y hc d phng III.1. nh ngha Hi ng YHDP Hoa K (ABPM) nh ngha: YHDP l mt chuyn ngnh ca y khoa thc hnh vi i tng l cc c nhn hay cc nhm cng ng xc nh nhm bo v, tng cng sc khe, duy tr sc khe v cht lng sng, d phng bnh tt, tn tt v tnh trng cht sm. Trong khi YHLS quan tm n chNn on v iu tr bnh cho mt bnh nhn th YTCC quan tm nhiu hn n phng bnh v nng cao sc khe cho cng ng. YHDP c cc kin thc v YHLS nhng cng c nhng kin thc v YTCC. V vy mc tiu hng u
15

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

ca YHDP l nng cao sc khe ca c nhn, gia nh v c cng ng, vi vai tr s dng cc bin php ngn nga bnh tt (v chn thng) hn l cha tr cc triu chng ca bnh nhn. III.2. Chc nng c bn Ngi ta chia d phng ra lm ba cp : - Phng cp 1: Ngn nga khng bnh xy ra - Phng cp 2: Khi bnh xy ra khng bnh nng thm - Phng cp 3: Khi mc bnh khng tn ph hay t vong. YHDP l mt chuyn ngnh ca Y khoa, thc hin bi thy thuc trong lnh vc d phng v tng cng sc khe. Cc bc s chuyn khoa YHDP quan tm n cc vn sc khe (bnh tt) nhng nhm dn c c trng nh: nhng ngi chu nh hng ca nhiu yu t nguy c mc bnh vi t l mc cao hoc thp nhng l bnh nguy him, tn ph hay t l t vong cao, YHDP cng quan tm n mt s vn sc khe ca mt nhm nh trong dn s nh tnh trng mang thai ca tr v thnh nin khu vc th. YHDP cn ch n cc bnh khng ly nhim. Cc bc s YHDP c i tng l nhng bnh nhn trong cng ng n t vn v d phng cp hai, cp ba, qua gip hn ch tip xc vi cc yu t nguy c nhm gim mc, tn ph hay gim cht. Hin nay, vic d phng ang chuyn t vic ch ch trng n cc bnh nhiu ngi mc sang gip h trnh cc yu t nguy c c th dn ti cc bnh nh: dinh dng hp l, khng ht thuc, tnh dc an ton, rn luyn th lc, ngha l chuyn t d phng c in sang ch ng kim sot hnh vi, li sng khng lnh mnh, mt cch ch ng. Ngi bc s YHDP va c o to tr thnh thy thuc nhng cng c hc c kin thc v k nng v YTCC nh: qun l y t, nh gi hot ng y t, truyn thng gio dc sc khe (TTGDSK) gip h lm vic vi cng ng trong cc hot ng phng bnh, TT-GDSK. Tuy nhin, bc s YHDP cn thin v s dng cc k thut y sinh hc hn l s dng nhng k nng v YTCC, v d:
16

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Cc nghin cu thc nghim v nghin cu lm sng v cc nh hng ca cc yu t bt li nh cht c trong mi trng, vi sinh vt gy bnh, cc yu t vt l trn sc khe cc cng ng vi cc c im nhn khNu hc khc nhau hay cc qun th ngi lao ng ngh nghip c trng nh: - o c, nh gi nhim mi trng bng my mc thit b. - Khm lm sng, thng k, phn tch m hnh bnh tt ti cc c s y t. - Nghin cu gy bnh thc nghim trn sc vt xc nh c tnh, tc ng ca h thng chuyn ha hay thay i cu trc, thay i bnh l ca cc h thng c quan ca c th. - Nghin cu xc nh cc gii hn tip xc cho php ca cc yu t c hi trong mi trng hay iu kin lao ng bt li. - Gim st t l hin mc v t l mi mc cc bnh tt qua s dng cc xt nghim cn lm sng hoc khm lm sng. - Nghin cu quy lut d bo tnh hnh sc kho, bnh tt. - p dng cc bin php phng bnh, khng ch dch bnh. IV. Tm quan trng ca Y hc d phng - Y t cng cng v thc trng nhu cu ngun nhn lc IV.1. Tm quan trng ca Y hc d phng v Y t cng cng Hng nm, Vit Nam c khong 3,5 triu ngi mc cc bnh truyn nhim, hng nghn trng hp t vong do mc cc bnh ng tiu ha, h hp,. Thm vo , Vit Nam cng nm trong xu th chung ca sc khe th gii hin nay, tc l cc bnh khng ly nhim (tim mch, cao huyt p,) ang ngy cng tng ln v tr thnh gnh nng bnh tt ln. C th nhn thy r, quy m bnh tt m nc ta ang phi i mt hin nay l rt ln, m chng ta khng th yu cu vic xy thm bnh vin hay nhp thit b Y t hin i. Trn thc t, c mt nhu cu khc lu di v quan trng hn, l xy dng c mng li YTCC
17

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

v YHDP ch ng phng chng bnh tt. Thc tin cho thy, cng tc YTDP c v tr rt quan trng, hon ton c kh nng thay i c cc yu t c th can thip c nhm mc ch nng cao cht lng cuc sng cho cng ng. YTDP khng ch quan tm n cc bnh truyn nhim, suy dinh dng, m cn lin quan trc tip ti cc bnh mn tnh nh tim mch, ung th, long xng, vim khp, Bi l, s pht sinh cc bnh mn tnh l mt qu trnh tch ly nhng ri lon sinh l qua phi nhim cc yu t nguy c. Cc chin lc YTDP ra nhng bin php hiu qu tc ng vo cc yu t c th can thip c (dinh dng, vn ng, mi trng sng, ht thuc l,) v lm gim i t l mc bnh cng ng. Chnh v l , thnh cng ca mt chin lc YTDP c th em li li ch v hiu qu lu di, cao hn so vi thnh cng ca vic p ng nhu cu ngi bnh c th. V d: mt nghin cu cng b cho kt qu ch cn 50 - 70% ngi dn sng trong vng b dch t ung vaccine 2 ln mt nm th tng s ca bnh gim i n 90%. Nhn thc c vai tr quan trng ca YTDP, cc nc tin tin thit lp c mng li YTCC v YHDP rt pht trin, n tng a phng, k c cc vng xa xi, Chng hn c, cc b m trc v sau khi sinh con u c kim tra sc khe ti cc trm y t d phng, hay nh cc dch v v phng chng bnh quy m cng ng nh tim chng m rng, TT-GDSK, u c thc hin nh cc cn b YTDP. Thnh cng ca mt ca phu thut c th cu sng mt ngi, nhng thnh cng ca mt chin lc y t d phng li c th cu sng cho hng triu ngi, ko di tui th v nng cao cht lng cuc sng cho c mt dn tc. Tuy nhin cn phi xc nh r rng mt iu: nu mt ngi bc s m thnh cng mt ca bnh kh, h s thnh mt ngi ni ting, nhng i vi cc cn b YTDP, h s c
18

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

t c hi c x hi bit n mc d cng lao ca h rt ln i vi sc kho ca c mt cng ng. Nhng ngi i theo YTCC v YHDP l nhng ngi c c m ln. Hnh phc l g? Hnh phc l mang chia s vi ngi khc, hy sinh v ngi khc. Ngnh ca chng ta lng l m thm chin u, chia s, phn u v sc khe nhn dn. Ngi lm YTCC v YHDP thit thi rt nhiu. Hnh phc ca ta l em ngun hnh phc cho mi ngi. GS. o Ngc Phong-Nguyn trng khoa YTCC IV.2. Thc trng v nhu cu ngun nhn lc ngnh Y t d phng Vit Nam: C th nhn thy, thc t ti Vit Nam, cng tc YTDP cha c quan tm ng mc. Cn b YTDP thng c nhc n vi vai tr l ngi lm phong tro. Cng tc YTDP ch khNn trng v c quan tm khi dch xy ra nn s bnh nhn mc khng gim, t l t vong c trng hp nm sau cn cao hn nm trc. iu th hin c, nhn lc cho cng tc YTDP nc ta cn thiu v yu c v s lng v cht lng. Cn b y t d phng t trung ng ti a phng u thiu ht nghim trng. Theo s liu iu tra, ti cc trung tm YTDP huyn hin mi ch c 20 cn b/trung tm (trong khi nhu cu l 35 cn b), ngay ti cc Vin trc thuc B Y t; s lng cn b trn i hc cng ch chim hn mt na; gn ba phn t cn b lm cng tc y t d phng cha c o to chuyn khoa, Theo nhn nh ca ng Nguyn Vn Bnh - Cc trng Cc YTDP B Y t, ngun lc cn b mi p ng 76% nhu cu tuyn trung ng, 55% nhu cu tuyn tnh, 43% nhu cu tuyn huyn; nm 2009 h thng mi c 19.315 cn b, trong khi nhu cu ti nm 2020 l 57.980 cn b. Phn ln trong s cn b tuyn tnh, huyn cha c o to chuyn su, c bit v
19

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

dch t hc nn thiu kh nng phn tch, nh gi cc vn ; nng lc i ng cn b cn yu (tuyn huyn c 77% trung cp y t). C th, s lng cn b i vi tng tuyn yu cu nh sau: - Tuyn Trung ng gm 14 Vin: mi vin 80-200 cn b - Tuyn tnh c 63 Trung tm Y t d phng v cc Trung tm: Kim dch y t quc t, phng chng st rt, Sc khe mi trng v Y t lao ng, Phng chng HIV/AIDS, Phng chng cc bnh x hi, Truyn thng Gio dc sc khe: Mi trung tm t 55-150 cn b - Tuyn huyn c gn 700 Trung tm y t huyn: Mi trung tm 25-50 cn b - Tuyn x c gn 11.000 Trm y t x: Mi trm 5-10 cn b. Hin nay, cc cc, vin, trung tm thuc lnh vc YTDP u c nhu cu tuyn dng ngun nhn lc cht lng cao, c bit l bc s YHDP v c nhn YTCC.

20

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

S T CHC Y T D PHNG T TRUNG NG N X PHNG BIN CH CN B CHO TNG TUYN


B Y T CC YTDP, CC PC AIDS, CC ATVSTP, CC QLMTYT (50-70 BIN CH)
1. 2. 3. 4. VIN VSDTT VIN PASTEUR TP. HCM VIN PASTEUR NHA TRANG VIN VSDT TY NGUYN (T 80 N 200 BIN CH) 1. VIN YHL-VSMT 2. VIN VSYTCC 3. VIN DINH DNG
(T 80 N 200 BIN CH)

1. 2. 3. 4.

VIN KQG-VXSPYT TRUNG TM POLYVAC VIN VC XIN NHA TRANG CNG TY VXSP 1
(T 80 N 200 BIN CH)

1. 2. 3.

VIN SR-KST-CT T VIN SR-KST-CT QN VIN SR-KST-CT TP. HCM


(T 80 N 200 BIN CH)

TUYN TNH - THNH PH


63 TRUNG TM YTDP TNH 63 CHI CC ATVSTP TNH 27 TRUNG TM PCSR TNH 23 TRUNG TM PCBXH TNH 8 TRUNG TM SKLVSMT TNH 13 TRUNG TM KDYTBG 63 TRUNG TM PC AIDS TNH

(T 55 N 150 BIN CH)

(T 55 N 150 BIN CH)

(T 20 N 60 BIN CH)

(T 40 N 65 BIN CH)

(30 BIN CH)

(T 15 N 50 BIN CH)

(T 25 N 50 BIN CH)

TUYN QUN / HUYN


698 TRUNG TM Y T HUYN

(T 25 N 50 BIN CH)

TUYN X PHNG
10.732 TRM Y T X (T 5 N 10 BIN CH)

20

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

C hi vic lm cho cc em hc v YTCC v YHDP sau khi tt nghip giai on hin nay, c th ni rt nhiu c hi cho cc em. i vi chnh ph cng nh i vi cc t chc quc t hin nay ch trng nhiu n mng YTCC YHDP Mi ngi u nhn thy mng YTCC YHDP l rt quan trng trong ngnh Y t. Trc y cha c u t thch ng. By gi, bn thn chnh ph v B Y t c nhng ch trng pht trin ngnh ny. C hi vic lm cho sinh vin ra trng xn ln hn rt nhiu Ging vin Vin o to YHDP v YTCC

21

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn II: Gii thiu Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng

Tp th cn b Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng

22

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Gii thiu v Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng thuc Trng i hc Y H Ni c thnh lp theo Quyt nh s 2879/QBYT ca B Trng B Y t, k ngy 12/8/2010. I.1. Lch s Vin: Hn mt na th k qua t B mn V sinh dch t kt hp vi B mn T chc v qun l y t pht trin thnh Khoa Y t cng cng, ngy nay l Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng, nh du mt chng ng lch s, vi bao cng sc, tr tu ca hng trm nh gio, cn b k thut thuc cc th h i trc cng nh nhng c gng ca i ng cn b cng nhn vin hin nay xy p nn, trng thnh, pht trin trn mt chng ng mi l s ra i ca Vin. im khi u vi hai b mn: B mn V sinh dch t thnh lp nm 1959 do bc s Hong Tch Mnh, Ph vin trng Vin v sinh dch t l ch nhim, v B mn T chc qun l y t thnh lp nm 1960 do bc s Phm Ngc Thch lm ch nhim. y thc s l mc pht trin o to ngun lc cho h thng Y t D phng v Y t Cng cng ca t nc sau nhng nm ha bnh lp li min Bc. B mn V sinh dch t: Nm 1960 kho sinh vin chuyn khoa u tin ca b mn tt nghip. T nm 1961-1978, B mn V sinh dch t do Bs.Hong Tch Mnh l Ch nhim, khi y b mn ch c 4 t chuyn khoa l t V sinh hon cnh do GS. o Ngc Phong lm t trng. T V sinh lao ng do PGS. Nguyn Duy Thit lm t trng. T V sinh thc phNm do GS. H Huy Khi lm t trng v t Dch t do GS. Dng nh Thin lm t trng. T nm 1978 n nm 1987, GS.TS. o Ngc Phong l ch nhim b mn. B mn T chc qun l y t: l mt trong nhng b mn xng sng ca Trng, cung cp kin thc c bn v h thng t chc, qun l y t, tm l y hc, Y x hi hc v h thng l lun v chm sc sc khe ban u t trc khi c Tuyn ngn Alma-Ata (1978). Do tnh
23

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

cht quan trng ca cc mn hc ny, t khi thnh lp nm 1960 n 1988 ng u ln lt l cc ng ch B trng Phm Ngc Thch, Th trng Nguyn Vn Tn, B trng ng Hi Xun . Khoa Y t cng cng (1988-1999): Theo sng kin ca GS. B trng Phm Song, Khoa Y t Cng cng c thnh lp gm 11 b mn v Ch nhim khoa l GS. Phm Song. Khi Khoa Y t Cng cng trc thuc Trng i hc Y H Ni kt hp vi Trng qun l cn b y t. T nm 1999, Khoa hon ton trc thuc trng i hc Y H Ni, vi 6 b mn v do GS.TS. o Ngc Phong tip tc lm ch nhim Khoa. T nm 2006 n 2010, GS.TS. Trng Vit Dng l ch nhim Khoa, v khoa c 10 b mn. T thng 8 nm 2010, Khoa YTCC c chuyn thnh Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng do GS.TS. Trng Vit Dng lm Vin trng. GS.TS. Trnh Qun Hun, PGS.TS. Phm Duy Tng v TS. L Th Hng lm cc Ph vin trng . Tri qua hn 50 nm, Cc b mn tin thn ca Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng tham gia o to hng ngn cc bc s a khoa, chuyn khoa Y hc d phng v Y t cng cng cung cp cho cc chin trng B, C, K v qun i trong thi k chin tranh, cung cp nghin cu vin cho cc vin nghin cu, cc cn b ging dy ca cc trng i hc, cao ng, trung cp Y-Dc trong c nc, cc nhn vin y t trnh i hc v sau i hc cho cc tnh thnh cng nh y t cc B, Ngnh. Vi 10 b mn m nhim ging dy cho tt c cc mn hc thuc lnh vc YHDP & YTCC, t ch ch c hai cun gio trnh nay c hng trm u sch gio trnh v sch tham kho, ti liu hng dn, chuyn khoa cho tt c cc chuyn ngnh su ca h YHDP & YTCC. Vi gn 20 gio s, ph gio s, trn 30 tin s v hng chc thc s, bc s, dc s, c nhn, cc b mn ca Vin thc hin thnh cng hng chc ti c lp cp nh nc, chng trnh cp B, ti KHCN cp B v hng ngn kha lun sinh vin tt nghip
24

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

bc s, lun vn cao hc, lun vn chuyn khoa cp 1, cp 2, lun n tin s. Vin xng ng l mt thnh vin quan trng gp phn lm nn danh ting ca Trng i hc Y H Ni. I.2. Gii thiu chung: - S mng: o to ngun nhn lc YHDP v YTCC bo v v nng cao sc khe cho mi ngi thng qua vic nng cao nng lc ngun nhn lc, tng cng tnh hiu qu v m bo tnh cng bng trong lnh vc YHDP v YTCC. - Tm nhn: L mt b phn cu thnh quan trng ca Trng i hc Y H Ni, Vin v s lun l c s c cht lng cao trong o to v nghin cu khoa hc v YHDP v YTCC ti Vit Nam, cung cp cc dch v, chuyn giao cng ngh v h tr cho cc c s o to, nghin cu khc. Vin s phn u tr thnh mt i tc ngang tm trong khu vc v trn th gii trong o to, nghin cu khoa hc, cung cp dch v, cung cp chuyn gia v YHDP v YTCC. - i ng cn b: Vin o to YHDP v YTCC hin c 3 phng chc nng, 10 b mn, 3 trung tm vi 68 cn b c hu v 20 ging vin kim nhim bao gm 2 Gio s, 20 Ph gio s, 28 Tin s, 20 Thc s, 9 Bc s, 2 Dc s, 6 C nhn v 4 K thut vin. - Chc nng: o to cn b cc trnh sau i hc, i hc, o to lin tc, bi dng kin thc trong lnh vc y hc d phng v y t cng cng cho cc cn b vin chc ngnh y t v cc i tng khc c nhu cu; thc hin nghin cu khoa hc, chuyn giao cng ngh v cung cp dch v p ng nhu cu x hi trong lnh vc y t d phng v y t cng cng theo ng quy nh ca php lut.

25

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I.3. Gii thiu lnh o Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng I.3.1 GS.TS. Trng Vit Dng - Nm sinh: 1952 - Hc hm: Gio s - Hc v: Tin s, Bc s chuyn khoa 2 - Chc v hin ti: V trng V Khoa hc o to, B Y t Vin trng Vin o to YHDP v YTCC - Lnh vc chuyn su: T chc v Qun l y t - Ph ch tch Hi ng khoa hc v Hi ng o c trong Nghin cu Y sinh hc B Y t. Ch tr 2 ti Cp B v hng dn trn 30 Nghin cu sinh, hc vin cao hc v ni tr. tham gia bin son hng trm u sch v bi bo khoa hc c trong nc v quc t. I.3.2 GS.TS. Trnh Qun Hun - Nm sinh: 1951 - Hc hm: Gio s - Hc v: Tin s, Bc s - Chc v hin ti Th trng B Y t, ph trch lnh vc Y t d phng, phng chng HIV/AIDS, An ton v sinh thc phNm v Mi trng Y t Ph Vin trng Vin o to YHDP v YTCC. - Lnh vc chuyn su: Dch t hc - ch tr nhiu ti, chng trnh cp b, hng dn hng chc NCS v hc vin cao hc. L tc gi v ng tc gi ca hng chc u sch v bi bo khoa hc trong nc v quc t. I.3.3 PGS.TS. Phm Duy Tng - Nm sinh: 1954 - Hc hm: Ph Gio s - Hc v: Tin s, Bc s chuyn khoa 2
26

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Chc v hin ti: Ph Vin trng Vin o to YHDP v YTCC Trng B mn Dinh dng v An ton thc phNm - Lnh vc chuyn su: Dch t hc dinh dng, dinh dng cng ng. - Ch tr 2 ti cp B v hng dn thnh cng 3 Nghin cu sinh v nhiu Thc s; Ch bin vit 4 cun sch gio khoa. I.3.4 TS. L Th Hng - Nm sinh: 1968 - Hc v: Tin s, Bc s - Chc v hin ti: Ph Vin trng Vin o to YHDP V YTCC Ph Gim c Trung tm o to Dinh dng v thc phNm Vin Dinh dng quc gia 2007: iu phi vin Mng li o to v T vn Sc khe Cng ng - Lnh vc chuyn su: Dinh dng An ton thc phNm II. Cc n v trc thuc Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng: II.1. B mn Dn s hc. B mn Dn s hc c thnh lp da trn c s tch ra t Phn mn Thng k Tin hc Dn s hc t nm 2006. - a ch n v: Phng 302 tng 3 nh Chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, S 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin ti B mn c 05 cn b ging dy, gm 1 Ph gio s, 2 Tin s, 2 C nhn. Trong : PGS.TS Trn Ch Lim: Trng B mn (t nm 2006) TS. Nguyn ng Vng: Ph trng B mn (t nm 2006)

27

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

II.2. B mn Dch t hc. B mn Dch t Hc c chnh thc thnh lp nm 1990, da trn c s T mn dch t hc B mn V sinh Dch t (thnh lp nm 1960). B mn l ci ni trng thnh v cung cp nhiu cn b lnh o ch cht cc c s khc trong ngnh y t. - a ch n v: Tng 3 nh B1, Trng i hc Y H Ni, S 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin ti B mn c 8 cn b, trong c 7 cn b ging dy: 2 Ph gio s, 3 Tin s, 1 Thc s, 1 bc s v 1 cn b k thut vin. Trong : PGS.TS Nguyn Trn Hin: Trng B mn (t nm 2000) PGS.TS Nguyn Minh Sn: Ph trng B mn (t nm 2005) TS o Th Minh An: Ph trng B mn (t nm 2011) II.3. B mn Dinh dng v An ton thc ph m. B mn Dinh dng v ATTP thuc khoa Y t cng cng trc y v l Vin o to YHDP v YTCC ngy nay, c thnh lp vo nm 1990. - a ch n v: Tng 3 nh B1, Trng i hc Y H Ni, S 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin ti b mn c 10 cn b, gm 2 Ph gio s, 3 Tin s, 1 Bc s, 2 K thut vin v 1 Y cng. Trong : PGS.TS Phm Duy Tng: Trng B mn (t nm 2004). TS Phm Vn Ph: Ph Trng B mn (t nm 2009) II.4. B mn Gio dc sc khe. B mn Gio dc sc kho chnh thc hot ng t thng 1-2006 sau khi c quyt nh s 134/Q-BYT ngy 16-01-2006 b nhim trng B mn. Hin nay B mn ang o to mn hc Truyn thng Gio dc sc kho v nng cao sc kho; Khoa hc hnh vi v gio dc sc kho. - a ch n v: Phng 409, tng 4 nh chuyn gia, trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni.
28

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Cn b, ging vin: Hin ti b mn c 4 cn b, gm c 2 Ph Gio s Tin s, 1 Tin s, 1 Thc s. Trong : PGS.TS Nguyn Vn Hin: Trng B mn (t nm 2006). PGS.TS L Th Ti: Ph trng B mn (t nm 2006). II.5. B mn Kinh t y t. B mn Kinh t Y t l n v trc thuc Vin o to YHDP v YTCC, c chc nng o to v nghin cu khoa hc v chuyn ngnh kinh t y t. - a ch n v : Phng 402, tng 4 ta nh Chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, S 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin : Hin ti b mn c 6 cn b, gm 4 tin s, 1 nghin cu sinh v 1 c nhn. Cc cn b ca b mn u l nhng chuyn gia hng u v lnh vc kinh t y t ti Vit Nam, c nhiu d n o to v nghin cu v kinh t y t hp tc vi cc trng i hc, vin nghin cu, c quan t chc trong nc v quc t. Trong : TS. Nguyn Th Bch Yn: Trng B mn (t 2010) TS. Hong Vn Minh: Ph trng B mn (t 2010) II.6. B mn Thng k v Tin hc y hc: Ngy 06-10-2000, hiu trng trng i hc Y H Ni k quyt nh s 1451 YHN/Q cho php thnh lp Phn mn Thng k, Tin hc v Dn s hc trc thuc Khoa YTCC. n nm 2006, Phn mn Thng k, Tin hc v Dn s hc c tch ra thnh lp 2 b mn l B mn Thng k Tin hc y hc v b mn Dn s hc thuc khoa YTCC (Nay l Vin o to YHDP v YTCC) theo quyt nh s 2879/Q-BYT ngy 12-08-2010 ca B trng B y t. - a ch n v: Phng 408, tng 4 nh chuyn gia, trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin ti b mn c 5 cn b c hu u l ging vin. Trong : PGS.TS Lu Ngc Hot: Trng B mn (t nm 2006).
29

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

ThS L Vn Hi: Ph trng B mn (t nm 2008). II.7. B mn T chc v qun l y t. B mn c thnh lp t nm 1960. - a ch n v: Phng 403, tng 4 nh chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin ti c 11 cn b, gm c 1 Gio s, 2 Ph Gio s, 2 Tin s, 3 Thc s, 2 Bc s v 1 Trung cp vn th. Trong : PGS.TS Nguyn Duy Lut: Trng B mn (t nm 2006). TS Dng Quc Trng: Ph trng B mn (t nm 2006). ThS Trn Th Nga: Ph trng B mn (t nm 2009) II.8. B mn Sc khe mi trng. B mn Sc kho mi trng nguyn l T v sinh hon cnh (1960) ca B mn V sinh dch t, tin thn ca Vin o to YHDP v YTCC hin nay. B mn c chnh thc thnh lp vo nm 1990. - a ch n v: Tng 3 nh B1, trng i hc Y H Ni, s 1 Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin: Hin nay b mn c 11 vin chc, gm 2 Ph Gio s Tin s, 1 Tin s, 6 Thc s Bc s, 2 C nhn i hc. Trong : PSG.TS Chu Vn Thng: Trng B mn (t nm 2006). TS V Din: Ph trng B mn (t nm 2004). PGS.TS Ng Vn Ton: Ph trng B mn (t nm 2006). II.9. B mn Sc khe ngh nghip. B mn Sc kho ngh nghip nguyn l T v sinh lao ng v bnh ngh nghip, thuc B mn V sinh dch t c thnh lp t nm 1960 tin thn ca Vin o to YHDP v YTCC hin nay. B mn c chnh thc thnh lp vo nm 1990. - a ch n v: Tng 3 nh B1, trng i hc Y H Ni, s 1 Tn Tht Tng, ng a, H Ni.
30

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Cn b, ging vin: Hin nay b mn c 8 vin chc, gm c 4 Ph Gio s Tin s, 1 Thc s, 2 Bc s v 2 C nhn i hc. Trong : PGS.TS Khng Vn Duy: Trng B mn (t nm 2010). PGS.TS Trn Nh Nguyn: Ph trng B mn (t nm 2006). II.10. B mn Y c v Y x hi hc. B mn Y c v Y x hi hc c thnh lp ngy 11-05-2010, l mt trong hai b mn ging dy v nghin cu o c y hc c thnh lp u tin trong h thng cc trng i hc Y ca c nc. - a ch n v : Phng 307, tng 3 nh A1, trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Cn b, ging vin : Hin ti b mn c 11 cn b, trong c 5 cn b c hu. B mn c 1 Ph gio s, 3 Tin s, 4 Thc s v 4 C nhn. Trong : TS Nguyn Quc Triu, Nguyn B trng B Y t : Trng B mn danh d (t nm 2010). PGS.TS Nguyn c Hinh, Hiu trng trng i hc Y H Ni: Trng B mn (t nm 2010). ThS L Minh Giang : Ph trng B mn (t nm 2010). II.11. Cc phng chc nng. Cc phng chc nng c thnh lp t khi c quyt nh thnh lp Vin o to YHDP v YTCC (t thng 8-2010). II.11.1. Phng o to, Qun l khoa hc v hp tc Quc t : - a ch n v : Phng 309-310, tng 3 nh chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Lnh o n v : TS. Nguyn ng Vng : Trng phng. TS. Hong Vn Minh : Ph trng phng. ThS. L Minh Giang : Ph trng phng. II.11.2. Phng T chc, Hnh chnh v Qun tr : - a ch n v : Phng 308, tng 3 nh chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni.
31

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Lnh o n v : ThS. L Th Thanh Xun : Trng phng. ThS. Th Thanh Ton : Ph trng phng. II.11.3. Phng Ti chnh K ton : - a ch n v : Phng 307, tng 3 nh chuyn gia, Trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Lnh o n v : CN. L Th Tuyt : Trng phng II.12. Labo trung tm. Labo trung tm c thnh lp thng 01-2011. - a ch n v : Tng 3 nh B1, Trng i hc Y H Ni, s 1 ph Tn Tht Tng, ng a, H Ni. - Lnh o Labo : ThS. Trn Th Thoa : Trng Labo (T nm 2011). ThS. Trnh Bo Ngc : Ph trng Labo (T nm 2011). - Lnh vc chuyn su : H tr ging dy thc hnh cho tt c cc i tng c o to thc hnh ca cc b mn trong Vin. Cc lnh vc nghin cu khoa hc v dch v : + Tham gia cc ti nghin cu khoa hc, tp trung vo lnh vc : nh gi cht lng nc n ung, sinh hot. nh gi nhim nc thi. nh gi nhim khng kh. nh gi nhim mi trng lao ng. nh gi nhim thc phNm, thc n ng ph. nh lng mt s kim loi nng trong t, nc, khng kh, thc phNm.

32

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

+ ng dng v pht trin cc k thut : PCR, GC-MS xc nh cc c t trong mi trng, thc phNm, trong chNn on, pht hin mt s bnh v xc nh d lng thuc tr su. + Trin khai cc dch v xt nghim (t, nc, khng kh, thc phNm,) theo nhu cu x hi. II.13 Cc dch v t vn do Vin cung cp. Vin o to YHDP v YTCC v ang trin khai cc dch v t vn theo yu cu ca cc c quan, n v v c nhn. - Xy dng cng v trin khai cc nghin cu khoa hc c bn. - Xy dng cng v trin khai cc nghin cu khoa hc ng dng. - Lp k hoch d n. - Qun l d n. - Theo di gim st d n. - nh gi d n. - Xy dng, pht trin cc n, d n c quy m ln, vn ng ti tr t cc t chc trong nc v quc t. - Xy dng c s o to thc a. - Xy dng v pht trin ngun nhn lc v ging dy v nghin cu khoa hc.

33

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn III: Chng trnh hc C nhn Y t cng cng v Bc s Y hc d phng

34

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Chng trnh c nhn Y t cng cng I.1. Gii thiu ngnh hc Ngnh YTCC chuyn o to C nhn YTCC l cc chuyn gia c kh nng xc nh v nh gi cc vn YTCC, lp k hoch v thc hin cc can thip da trn nhng bng chng gii quyt cc vn . I.2. Mc tiu tng qut o to C nhn YTCC c y c, sc khe; c kin thc v khoa hc c bn, khoa hc x hi, y hc c s, YTCC; c k nng thc hnh c bn v YTCC tham gia pht hin v t chc gii quyt cc vn sc khe u tin trong cng ng; c kh nng t hc vn ln, p ng nhu cu chm sc v bo v sc khe ca nhn dn. I.3. Mc tiu c th a. V thi : - Nhn thc c tm quan trng ca cc nguyn l chm sc sc khe ban u trong chm sc sc khe cng ng. - Tn trng v lng nghe kin ca cng ng v cc nhu cu sc khe v cc gii php can thip nhm nng cao sc khe cng ng - Cu th v hp tc lm vic theo nhm v phi hp lin ngnh. - Trung thc v khch quan, c tinh thn ham hc, vt kh khn, t hc vn ln nng cao trnh chuyn mn ca mnh. b. V kin thc: - Trnh by c cc nguyn l v khi nim c bn v YTCC. - Trnh by c cch pht hin v x tr cc vn sc khe ph bin cng ng. c. V k nng: - Tham gia xc nh c cc yu t mi trng, x hi nh hng n sc khe ca cng ng. - Tham gia xc nh c cc vn sc khe u tin ca cng ng v a ra nhng chin lc v bin php gii quyt thch hp.
35

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tham gia lp k hoch, xut nhng gii php v t chc cc hot ng bo v v chm sc sc khe cho cng ng. - Theo di v tham gia nh gi c vic thc hin cc chng trnh sc khe ti cng ng. - Tham gia gim st, pht hin sm bnh dch v t chc phng chng dch ti cng ng. - GDSK cho cng ng nhm xy dng li sng v hnh vi c li cho sc khe I.4. Nhim v - Tham gia xc nh mt s yu t c bn ca mi trng v x hi nh hng n sc khe ca c nhn v cng ng. - Tham gia xc nh cc ngun lc sn c trong cng ng thc hin v t chc mi nhim v chm sc sc khe ban u cng ng. - TT-GDSK cho cng ng nhm thay i li sng v hnh vi xu c hi cho sc khe. - Tham gia lp k hoch v tham gia qun l cc chng trnh y t v cc dch v y t ti tuyn c s. - Theo di gim st nh gi c vic thc hin nhng chng trnh y t ti ni lm vic - T chc cc hot ng y t, phng bnh, khm cha bnh, gio dc sc khe v cc dch v y t khc ti tuyn c s. - Tham gia xc nh nhng vn sc khe u tin ca cng ng, a ra nhng gii php v bin php gii quyt ph hp, kh thi trong cng ng. - Tham gia gim st, pht hin sm dch bnh, t chc phng chng ti cng ng. - Pht hin v x l ban u mt s bnh thng thng ti cng ng. - Pht hin v x l ban u mt s cp cu thng thng ti cng ng.
36

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tham gia thc Ny vic x hi ha, phi hp lin ngnh trong cng tc chm sc v bo v sc khe cng ng. - T hc v tham gia nghin cu khoa hc, nng cao trnh p ng vi nhu cu chm sc v bo v sc khe nhn dn v nhu cu pht trin nhn lc YTCC. I.5. Chng trnh hc - Khi lng kin thc: 210 n v hc trnh (vht) - Thi gian o to: 04 nm Kin thc gio dc i cng: Phn b Tng s VHT Tn mn hc VHT LT TH Lch s trit hc 2 2 0 Trit hc Mc L-nin 4 4 0 KTCT Mc L-nin 4 4 0 Lch s ng CSVN 4 4 0 T tng H Ch Minh 2 2 0 Ch ngha x hi khoa hc 2 2 0 Ngoi ng 15 15 0 Gio dc quc phng v Y hc qun s 4 0 4 Gio dc th cht 2 1 1 Tm l hc/ Y c 2 2 0 Kin thc gio dc chuyn nghip Tn mn hc Tng s VHT Phn b VHT LT TH

Kin thc c s ca khi ngnh

37

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Nh nc v php lut Tin hc Vt l i cng Sinh hc v di truyn Ho hc i cng Ha hu c v phn tch Ton cao cp Kin thc c s ca ngnh Gii phu Sinh l Ha sinh Triu chng hc c s Dch t hc c s Khoa hc mi trng v sinh thi Dn s - K hoch ha gia nh Nhn chng hc Vi sinh vt v k sinh trng Kinh t y t Cc yu t nh hng ti sc khe Thng k y t cng cng Sinh l bnh v min dch Dc l v c cht hc Kin thc ngnh Cc bnh cp cu thng thng v cc bnh thng thng cng ng Cc nguyn l v sc khe cng ng v chm sc sc khe ban u
38

2 4 3 2 3 3 4

2 1 2 1 2 2 3

0 3 1 1 1 1 1

3 4 3 4 3 3 3 3 4 3 2 4 3 3

2 3 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 2

1 1 1 2 1 1 1 1 2 1 1 2 1 1

5 4

3 3

2 1

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Sc khe mi trng v thm ha T chc, qun l y t v chnh sch y t Khoa hc hnh vi v gio dc sc khe Sc khe ngh nghip Dinh dng v an ton thc phNm Php y Nghin cu sc khe cng ng Dch t hc cc bnh ly Dch t hc cc bnh khng ly Cc chng trnh y t quc gia Sc khe sinh sn Phc hi chc nng Sc khe cc la tui Thc hnh cng ng I, II, III

6 5 5 5 5 2 3 6 3 8 3 3 3 9

5 3 4 3 3 1 2 4 2 5 2 2 2 0

1 2 1 2 2 1 1 2 1 3 1 1 1 9

I.6. C s thc hnh - Cc bnh vin/phng khm/trung tm l n v thc hnh ca trng. - Cc vin nghin cu/cc n v nghin cu c B Y t cng nhn. - Cc c quan qun l nh : Cc V, Cc ca B Y t, cc s Y t, cc phng nghip v, cc Trung tm YHDP. - Cc c s y t c lin quan ti YTCC v YHDP. - Cc phng th nghim v thc a chuyn ngnh. - Th vin v trung tm tin hc. I.7. Tt nghip - Thi gian thi v lm kha lun: theo quy ch ca B Gio dc v o to. - Thi gian thi: theo quy ch ca B Gio dc v o to. - Hnh thc thi: Thi tt nghip c th l kha lun tt nghip hoc kha lun tt nghip kt hp vi thi thc hnh.
39

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Lm kha lun kt hp vi thi thc hnh: Phn kha lun: sinh vin lm kha lun theo quy ch ca B Gio dc v o to v B Y t. Phn thc hnh: + Ni dung thi thc hnh: Gm cc k nng ca YTCC. + Hnh thc: Bi tp tnh hung, ch nh gi k nng giao tip, k nng phn tch, k nng chn u tin, ra quyt nh v gii quyt vn . II. Bc s Y hc d phng II.1. Gii thiu ngnh hc Ngnh YHDP o to nhng bc s chuyn ngnh v cc vn chNn on sc khe cng ng, sc khe dinh dng v v sinh an ton thc phNm, cc vn sc khe lin quan cc tc nhn ngoi sinh, ni sinh, k c di truyn v li sng, dch bnh nhim trng, khng nhim trng, dch bnh lin quan n la tui, phng chng cc bnh x hi, qun l cc chng trnh dch v y t, cng tc TT GDSK II.2. Mc tiu tng qut o to bc s YHDP c y c, sc khe, c kin thc v khoa hc c bn, khoa hc x hi, y hc c s vng chc, c kin thc v k nng thc hnh c bn v YHDP xc nh, xut v tham gia t chc gii quyt c hiu qu cc vn c bn ca YTDP v sc khe cng ng, c kh nng t hc vn ln p ng nhu cu chm sc v bo v sc khe nhn dn. II.3. Mc tiu c th a. V thi : - Tn ty vi s nghip bo v, chm sc v nng cao sc khe nhn dn.

40

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tn trng v chn hnh lng nghe kin ca cng ng v cc nhu cu sc khe v cc gii php can thip, nhm nng cao sc khe cng ng. - C tinh thn hp tc v phi hp hon thnh nhim v - Trung thc, khch quan, c tinh thn hc tp vn ln. b. V kin thc: - C kin thc khoa hc c bn, khoa hc x hi nhn vn v y sinh hc c s lm nn tng cho YHDP. - C kin thc tng qut v YHDP xc nh cc yu t ca mi trng t nhin, x hi, ngh nghip tc ng n sc khe cng ng. - C kin thc cn thit phn tch v lp k hoch can thip cc vn sc khe ca cng ng - C kin thc v nhng bnh thng thng v mt s bnh cp cu. - C phng php lun khoa hc trong nghin cu YHDP. - C hiu bit v php lut, chnh sch, v cng tc bo v, chm sc v nng cao sc khe nhn dn. c. V k nng: - T chc v thc hin c hot ng t vn, gio dc sc khe trong chm sc v nng cao sc khe cho nhn dn. - Thc hin cc k thut gim st v nh gi tc ng mi trng, xut cc gii php phng chng nhim mi trng. - Pht hin cc vn dinh dng-an ton thc phNm v xut cc gii php ci thin thch hp. - T chc v theo di qun l sc khe, bnh ngh nghip cc ngnh ngh khc nhau. - Tham gia gim st, pht hin sm cc bnh dch ph bin v t chc phng chng dch. - Tham gia lp k hoch, t chc gim st v nh gi hat ng cc d n chng trnh quc gia v YTDP.
41

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tham gia chNn on, x tr v cp cu cc bnh thng thng v mt s bnh chuyn khoa. - Thc hin tp hun, gim st h tr cho y t c s v YTDP. - S dng ti thiu mt ngoi ng, s dng v p dng c mt s phn mm cng ngh thng tin phc v cho qun l NCKH v hc tp vn ln. II.4. Nhim v - D bo, kim sot v khng ch c cc bnh dch nguy him, cc tc nhn truyn nhim gy dch, nht l cc dch bnh mi pht sinh. - Phng bnh v GDSK. - T chc, qun l cc hot ng chm sc sc kho ti cng ng: cc bnh mn tnh, bnh ngh nghip, bnh x hi v phc hi chc nng. - Pht hin, xc nh v gim st cc vn v sc khe c lin quan n yu t mi trng, tc hi ngh nghip, v sinh an ton thc phNm - Phng chng cc dch bnh khng ly nhim: tai nn giao thng, tai nn ngh nghip, - Xy dng k hoch hot ng chuyn mn v YTDP nh phng chng cc bnh x hi, qun l cc chng trnh y t, TT-GDSK cho nhn dn. - X tr mt s trng hp cp cu v iu tr mt s bnh thng thng. - Thc hin cng tc o to v NCKH. II.5. Chng trnh hc - Khi lng kin thc: 318 n v hc trnh (vht) - Thi gian o to: 06 nm

42

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Kin thc gio dc i cng: Tn mn hc Trit hc Mc - L-nin Kinh t chnh tr Ch ngha x hi khoa hc Lch s ng Cng sn Vit Nam T tng H Ch Minh Nh nc v php lut Tm l hc Y c Ngoi ng Gio dc th cht Gio dc quc phng v Y hc qun s Kin thc gio dc chuyn nghip: Tn mn hc Kin thc c s ca khi ngnh Xc sut thng k Thng k y hc Tin hc c bn Tin hc ng dng L sinh Ha hc Sinh hc i cng Di truyn hc
43

Tng s VHT 6 5 4 4 3 2 3 2 12 5 11

Phn b VHT LT TH 6 0 5 0 4 0 4 0 3 0 2 0 3 0 2 0 12 0

Tng s VHT

Phn b VHT LT TH 2 2 2 1 3 4 3 2 0 2 2 1 1 1 1 1

2 4 4 3 4 5 4 3

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Kin thc c s ca ngnh Gii phu M phi Sinh l hc Ha sinh Vi sinh hc K sinh trng Gii phu bnh Sinh l bnh min dch Dc l v c cht ChNn on hnh nh Dinh dng v an ton thc phNm 1 iu dng c bn Khoa hc mi trng v sc khe mi trng 1 Sc khe ngh nghip 1 Dch t hc 1 Khoa hc hnh vi v GDSK 1 Thc tp Y hc d phng 1 Kin thc ngnh Ni c s Ngoi c s Ni bnh l Ngoi bnh l Ph sn Nhi Truyn nhim Y hc c truyn
44

5 5 5 5 5 5 3 5 5 2 3 3 4 2 4 2 2 5 5 5 5 5 5 5 4

4 4 4 4 4 3 2 4 4 1 2 2 3 1 3 1,5 0 3 3 3 3 3 3 3 2

1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0,5 2 2 2 2 2 2 2 2 2

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Lao Rng hm mt Tai mi hng Mt Da liu Phc hi chc nng Thn kinh Sc khe tm thn Sc khe sinh sn Kinh t y t T chc v qun l y t Thc t Y hc d phng 2 Y x hi hc v nhn hc y hc Sc khe la tui Sc khe mi trng 2 Sc khe ngh nghip 2 Dch t hc 2 Dinh dng v an ton thc phNm 2 Khoa hc hnh vi v GDSK 2 Dn s hc Phng php nghin cu sc khe cng ng Thc t Y hc d phng 3

3 3 3 3 3 4 3 3 1 3 5 2 3 3 5 5 5 5 2 3 5 2

2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 3 0 2 2 4 4 3 3 1 2 2 0

1 1 1 1 1 2 1 1 0 1 2 2 1 1 1 1 2 2 1 1 3 2

II.6. C s thc hnh - Thc hnh cn lm sng: ti cc phng th nghim ca trng, bnh vin, vin nghin cu thuc lnh vc YHDP. - Thc hnh lm sng: ti cc phng tin lm sng ca cc trng, khoa y. - Thc hnh bnh vin: ti cc bnh vin trung ng, tnh, thnh ph.
45

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Thc t ti cng ng: mt s nh my, x nghip, cm dn c, c s y t ti cc a phng. - C s thc hnh ca nh trng ti cng ng. - Cc trung tm YTDP trung ng v a phng. II.7. Tt nghip - Thi gian n thi v lm kha lun: Theo quy ch ca B Gio dc v o to. - Thi gian thi: Theo quy ch ca B Gio dc v o to. - Hnh th thi: Gm 2 phn kha lun tt nghip v thi thc hnh, im thi ca tng phn c lp nhau. Kha lun tt nghip: thc hin kha lun tt nghip theo quy ch ca B Gio dc v o to v B Y t. Thi thc hnh: thc hin cc k thut YHDP. III. Chng trnh mn hc thc t cng ng III.1. Mc tiu chung - Sau thi gian hc tp ti cng ng, sinh vin s c lm quen vi cc iu kin sng , tnh hnh sc khe, bnh tt ca cng ng v bc u thc hnh GDSK. - Sinh vin c kin thc v phng php thu thp s liu trong NCKH ti cng ng. - Sinh vin c kinh nghim v thc t v k nng giao tip trong cuc sng, tng tnh on kt trong tp th. III.2. Mc tiu c th a. C kin thc v: - Thc hnh cng ng. - Thc trng VSMT nng thn, VSATTP, hin nay. - Tnh hnh sc khe, bnh tt ch yu ca cng ng. - Qua tham quan trm y t x, thy c chc nng nhim v v mt s hot ng ca n. - Vai tr, ni dung v phng php GDSK.
46

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

b. Thi : - Tn trng ngi dn trong cng ng, chia s cng cng ng, lng nghe hc hi v gip cng ng tm ra cc gii php cho cc vn sc khe ca chnh h. - Nghim tc thc hin ni quy hc tp ti cng ng. c. K nng: - Giao tip cng ng, h gia nh thng qua iu tra h gia nh v VSATTP, VSMT, SKC... - K nng TT GDSK: ni chuyn GDSK, tho lun nhm, t vn, pht thanh qua loa i, III.3. i tng - Sinh vin Y t cng cng nm th 2 - Sinh vin thuc h o to Bc s nm th 3. III.4. Thi im Thi im m cc sinh vin c thc t cng ng l vo u nm hc tip theo. y c nh gi l thi im thch hp do nm hc va ri cc sinh vin trn c hc Gio dc sc khe mn hc gii thiu rt chi tit v ni dung thc hnh ti kha thc t cng ng III.5. a im hng chc nm nay, Tnh H Nam c chn l a bn chnh dnh cho sinh vin trng i hc Y H Ni hc mn hc thc t cng ng. H Nam c cc c im thun li v a l v iu kin thc hnh chuyn mn. Cch H Ni khong 60 km, nh trng s d dng t chc cho cc sinh vin n c a im thc hnh. Hn na, H Nam vn cn mt s huyn, x c nn kinh t cn kh khn, vn cn mt b phn ngi dn cha c tip cn y vi cc dch v y t nn c rt nhiu vn sc khe ni cm; iu ny rt c ch cho cc sinh vin khi mun tch ly thm cc kinh nghim v y t cng ng tuyn c s. Mt thun li na chnh l do nhiu kha sinh
47

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

vin v thc tp trc nn ngi dn rt thn thin vi sinh vin v yu t an ton sinh hot trong qu trnh hc tp c m bo. III.6. Ni dung hc tp: - Cung cp thng tin c bn v VSMT, VSATTP, - Lm quen vi cng ng v t chc v iu kin sng ca cng ng nh quan st, v bn , phng vn su, thu thp s liu sn c, - Tm hiu tnh hnh sc khe, bnh tt ca cng ng v cc yu t nh hng bng thu thp thng tin iu tra phng vn h gia nh theo b cu hi thit k sn. - Phn tch, gii thch kt qu, tm ra vn sc khe cng ng, vit bo co kt qu ti cng ng. - Thc hnh GDSK: Thc hnh tip cn h gia nh trong qu trnh iu tra Thc hnh gio dc sc khe da trn kt qu pht hin vn sc khe , la chn ch GDSK theo nhm ph hp vi trnh . III.7. Phng php nh gi sinh vin: Sinh vin c nh gi c t cng ng da vo 2 tiu chuNn: - nh gi thi hc tp thng qua hon thnh cng vic c giao v chp hnh ni quy, quy ch hc tp ti cng ng. - nh gi kt qu hc tp thng qua vic trnh by bo co kt qu t thc hnh cng ng.

48

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn IV: Cc k nng cn c ca sinh vin Y t cng cng v Y hc d phng

49

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. S dng ngoi ng: Khi chng ta ang ngi y, c cun sch ny th tri thc nhn loi cng ang c rt nhiu s i mi, cc bn hy t hi cc bn lm sao mnh tip cn nhng tinh hoa sm nht, chnh xc nht? Bn lm th no cp nht thng tin mi v dch bnh ca th gii, cc kt qu nghin cu lin tc c cng b: liu iu bn ang lm, ang ni c ai lm cha? tr li cho hai cu hi trn chng ti a cho bn ch mt t kha: NGOI NG Bn c th cp nht kin thc nhanh gn, chnh xc nht khi ta ch ng tm kim, c hiu n m khng cn phi ch i ai dch ti liu cho bn. V bng kin thc ca mnh bn s hiu vn hn, bng kh nng ca mnh bn s tip tc tm hiu thm nu vn cha thc s sng t. i vi chuyn ngnh YTCC v YHDP, ngoi ng l cha kha thnh cng v cng l thc o mc trng thnh ngh nghip ca cc bn. Ngnh YTCC v YHDP hin nay ang pht trin rt mnh m trn ton th gii, nhng nghin cu, cc bi bo chuyn ngnh c cng b bi nhiu th ting, nhng nhiu nht l ting Anh. Hc tt ting anh, cc chu c th ra nc ngoi hc tp nhiu kin thc mi cng nh c sch b sung kin thc. GS. o Ngc Phong Nguyn Trng Khoa YTCC Nh vy, l ngi tin phong trong lnh vc ca mnh mt trong nhng k nng quan trng m bn phi c c l s dng ting Anh.Vi nhng yu cu c bn sau: - Ting Anh chuyn ngnh phc v cho rt nhiu hot ng ca tng cn b Y t ni ring v ca ngnh Y t ni chung nh: dch ti liu, bo co, tm hiu thng tin, thuyt trnh v cc nghin cu,
50

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Vi kh nng giao tip bng ting Anh tt, bn c th t tin khi trao i vi cc ng nghip nc ngoi, m rng c hi giao lu, hc hi kinh nghim Y khoa ca cc nc bn. - Ngoi ra, i vi sinh vin ang ngi trn gh nh trng, vic thng tho ngoi ng l 1 yu cu cn thit c mt cng vic tt cho tng lai sau ny. Hin nay sinh vin hai khi ca trng ang c o to ting Anh chuyn ngnh theo chng trnh o to ca bc s a khoa. Tuy nhin chng trnh hc hin ti c nhng im mnh v im yu ring: - Li th: bn s c mt vn t vng chuyn ngnh Y rt phong ph, khng ch phc v cho cc k thi, m t vng ny cn l mt cng c quan trng cho cng vic sau ny: nghin cu, bo co hay n gin hn l c hiu nhng vn bn ting Anh trong Y khoa. - im yu: c th ngnh ca chng ta c nhu cu rt ln v vic trao i vi cc bn trong v ngoi nc, v vy k nng nghe v ni l rt quan trng. Hai k nng ny gip bn c th t tin trao i vi mi ngi. Nhng,vi chng trnh hc hin nay bn cha th pht huy hay c rn luyn v cc k nng thit yu nh nghe, ni, c v vit. Chnh v vy vic hc thm ting Anh ang l mt nhu cu rt ln i vi sinh vin chng ta. C rt nhiu cch c th trau di vn ngoi ng ca mnh: Bn c th t hc qua sch v hay qua cc trang web. C rt nhiu a ch tin cy dnh cho bn t hc: - http://www.tienganh.com.vn./ - http://youtube.com: y l trang web chia s video trc tuyn, y bn c th tm thy rt nhiu bi ging ting anh vi nhng t kha n gin nh Study English hay Learning English Bn c th hc ting Anh chuyn ngnh, lm bi tp ng php do chnh cc c gio ca B mn ting Anh trng i hc Y H Ni hng dn ti:
51

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- http://hmu-englishdepartment.blogspot.com/ - http://englishforhealthcareworkers.wordpress.com/. Lp nhm hc ting Anh v t chc sinh hot cu lc b c coi l mt hng v cng hiu qu trau di mi k nng thit yu.Vi nhng hot ng b ch nh: ni chuyn, trao i cc vn chuyn ngnh,..kh nng ting Anh ca cc bn s c ci thin nhanh chng. Bn cnh , rt nhiu bn sinh vin chn cho mnh mt cch d dng hn, l n cc trung tm ngoi ng. Ti y vi cc gio vin bn ng, nhng ngi c kinh nghim lu nm trong vic truyn t l trau di kin thc ngoi ng, gip cc bn lm quen vi mi trng ting Anh, c trao i v ni chuyn trc tip vi nhng ngi bn ng. l mt phng php rt tt c th lm quen c vi cch giao tip, vn ha cng nh trnh khi s b ng ca khi giao tip bng ting Anh. Mt s trung tm ting Anh hin nay c nh gi cao ti H Ni: - Hi ng Anh (British Council) (www.britishcouncil.org) - ACET (www.acet.edu.vn) - Languagelink (www.languagelink.edu.vn/) - Apollo (www.apollo.edu.vn) - . Hin nay, nm bt c nhu cu ting Anh rt nhiu ni trn th gii, nhng trung tm o to hng u a ra mt s ch tiu v ting Anh nhm phn no gip mi ngi t nh hng v nh gi c trnh ting Anh ca mnh. V d nh: chng ch IELTS, TOEFL, TOEIC, SAT hay GMAT,... Mt iu c l nhiu bn bn khon khi c ti y: Vy lm sao hc ting anh cho tt ?

52

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

.Hc ting Anh, cch nh nht l c nhng ti liu lin quan n chuyn ngnh, vn hng ngy. Khng c cch no khc l phi chm ch hc, to iu kin ni chuyn giao tip, thc hnh tham gia cc cu lc b c tho lun cc ch mnh lin quan mnh hng th Ging vin Vin o to YHDP v YTCC Bn cnh bn cn kin tr, t tm ti, hc hi v quan trng l bn hy gi cho mnh s thch th, thoi mi khi hc ting Anh. II. Tin hc II.1. Tnh thit yu K nng tin hc l mt k nng v cng quan trng v cn thit i vi nhng ngi cng tc trong ngnh YHDP YTCC. c th vit mt n, thc hin mt ti nghin cu khoa hc, qun l cc ngun s liu thu thp c v x l chng, vit bo co cc hot ng, th bn u cn s dng n k nng tin hc ca mnh. Mt k nng tin hc tt l cnh tay c lc gip bn lm tt cng vic ca mnh v gp phn m ra nhng c hi khc. Cc chu phi thng tho my tnh, p dng cc thut ton mi vo dch t hc hin i. GS.o Ngc Phong-Nguyn trng khoa YTCC Tin hc vn phng cc em phi bit, vn s dng word l phi thnh tho, bit cch format, bit cch trnh by mt bn bo co khoa hc. S dng Excel trong cc phn tch s liu n gin, trong v biu , th l cc em phi thnh tho. Ngoi ra i vi tin hc, s dng cc phn mm phn tch s liu. Y t cng cng v y hc d phng khng th khng bit s dng c
53

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Nu m hc YTCC th mt trong nhng ci rt quan trng l my tnh v cc phn mm thng k, k nng s dng my tnh, vn dng cc phn mm thng k vo nghin cu khoa hc Ging vin Vin o to YHDP v YTCC II.2. Mt s phn mm cn thit ph bin hin nay: C rt nhiu phn mm bn c th s dng h tr cng vic ca mnh, sau y, chng ti s gii thiu cho bn mt s phn mm c s dng ph bin nht hin nay trong ngnh YHDP YTCC Vit Nam. a. Microsoft Office Microsoft Office l mt b phn mm ng dng tin hc vn phng do tp on Microsoft pht trin. Mt b Microsoft Office cha ng rt nhiu phn mm con vi cc ng dng cng vic c th, trong cc phn mm c s dng rt ph bin hin nay bao gm: Microsoft Word l mt chng trnh son tho vn bn a nng. Cc cng vic bn c th lm trong phm vi ca Word bao gm t vic to cc ti liu n gin nh th t n vic to ra cc n phNm chuyn nghip nh sch, bo, tp ch,... Trong cng vic, bn c th dng Word son tho cc k hoch, bo co, bn d tr, tu theo tnh cht v ni dung cng vic ca bn.: Microsoft Excel l mt loi bng tnh in t c dng t chc, tnh ton bng nhng cng thc (Formulas), phn tch v tng hp s liu. Cc nhim v m bn c th thc hin vi Excel t vic vit mt ha n ti vic to biu 3-D hoc qun l s k ton cho doanh nghip. Bn c th dng Excel trong nhng bng tnh ton bnh thng nh d tr kinh ph, hoc dng nhp, tnh ton, phn tch s liu trong nghin cu khoa hc. Microsoft PowerPoint c chc nng chnh l trnh din ti liu, thng c kt hp s dng vi my chiu (Projector). Vi kh nng trnh din ch, i km hnh nh, m thanh, video, kho hiu ng phong
54

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

ph v v kh nng ngi s dng c th t thit kt font nn cho cc slide, PowerPoint gip bn c mt bi ging, bi bo co, bi din thuyt hay mt phn minh ho thuyt trnh thm n tng v hp dn. b. EpiData: EpiData l phn mm h tr nhp v qun l s liu. Phn mm Epidata n gin, d s dng, c kh nng kim tra v hn ch li s liu, c bit l kh nng h tr to ra cng c nhp liu nhanh hn nhiu so vi cc phn mm khc. Vi Epidata, ngi s dng c th nhp s liu di dng vn bn n gin v sau chuyn i s liu sang cc dng khc nhau phc v cho vic phn tch thng k s liu bng cc phn mm khc nhau nh Microsoft Excel, STATA, SPSS,... c. SPSS Statistical Package for the Social Sciences SPSS L phn mm chuyn dng x l thng tin s cp thng tin c thu thp trc tip t i tng nghin cu. Thng tin c x l l thng tin nh lng (c ngha v mt thng k). SPSS c nhiu ngi s dng a thch. SPSS c mt giao din gia ngi v my cho php s dng cc menu th xung chn cc lnh thc hin. Khi thc hin mt phn tch ch n gin chn th tc cn thit v chn cc bin phn tch v bm OK l c kt qu ngay trn mn hnh xem xt. Bn cnh , SPSS cn c th v th v hiu chnh th ty . d. STATA: STATA cng l mt phn mm chuyn dng khc dng x l s liu sau khi thu thp c. STATA l mt b chng trnh m nhiu ngi mi bt u v s dng nhiu u a thch v n va d hc c nhiu cng nng. STATA s dng cc lnh trc tip, c th vo mi lnh mt thi im thc hin (ch ny c ngi mi bt u a thch) hoc c th son tho thnh mt chng trnh bao gm nhiu lnh cho mt nhim v v thc hin cng mt lc. Thm ch nu mc li trong chng trnh th c th nhn bit v sa cha d dng.
55

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

STATA c th qun l d liu rt tt, cng nh v c cc th ph hp vi b s liu, tuy nhin khng th hiu nh nh SPSS, nhng cht lng vn rt cao. Tm li, cc phn mm trn hnh thnh mt tp hp cc cng c a dng, gip bn trong mi mt khi cng tc trong ngnh YTCC YHDP. Tu vo v tr cng vic ca bn m mc s dng cc phn mm l nhiu t khc nhau, nhng ni chung, chng u l nhng phn mm bn cn bit v cn s dng c mc c bn khi tt nghip. Nu bn nh hng c cng vic m bn s lm trong tng lai th hy tp trung trau di k nng s dng cc phn mm c ch nhiu hn cho cng vic . Ngoi ra, bn cng c th tm hiu thm v cc phn mm khc cng c lin quan nh Microsoft Access, EpiInfo, SAS, III. Nghin cu khoa hc III.1. Tnh thit yu Chng ta bit rng nghin cu khoa hc (NCKH) trong sinh vin l hot ng tr tu gip sinh vin vn dng phng php lun v phng php NCKH trong hc tp v trong thc tin. Trong sinh vin bc u vn dng mt cch tng hp nhng tri thc hc tin hnh hot ng nhn thc c tnh cht nghin cu, bc u gp phn gii quyt nhng vn khoa hc do thc tin cuc sng v ngh nghip t ra t c th o su, m rng v hon thin vn hiu bit ca mnh Hot ng NCKH mang li nhng ngha thit thc i vi sinh vin. Bng nhiu hnh thc khc nhau nh vit tiu lun, bo co thc tp, lm kha lun, NCKH s rn luyn cho sinh vin kh nng t duy sng to, kh nng ph phn, bc b hay chng minh mt cch khoa hc nhng quan im, rn luyn k nng phn tch, tng hp kin thc, t duy lgic, xy dng tinh thn hp tc, gip nhau trong hot ng NCKH. Trn c s , NCKH s to ra nhng bc i ban u
56

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

sinh vin tip cn vi nhng vn m khoa hc v cuc sng ang t ra, gn l lun vi thc tin. Trong qu trnh nghin cu, sinh vin phi thng xuyn lm vic tch cc, c lp vi sch bo, t liu, thm nhp thc t, iu tra kho st, phng vn... Nh , khng nhng tm hiu bit ca sinh vin tham gia NCKH c m rng m h cn dn dn nm c phng php, cch thc t chc nghin cu, sp xp cng vic, kh nng giao tip v nim tin khoa hc, tng bc hnh thnh nhng t cht v bn lnh cn c ca ngi cn b khoa hc trong tng lai. Bin hc v b, trn ng hc tp v nghin cu nhiu khi nim, cng thc c th s b qun i, ci cn li lu di trong mi ngi hc l phng php phng php t duy, phng php suy lun, phng php din t, phng php nghin cu, phng php gii quyt vn m ci mi quan trng cho cuc i v ngh nghip ca mi ngi. Phng php hc tp, k nng NCKH c th thu lm c sau nhng thng nm mit mi hc tp, rt kinh nghim t nhng thnh cng v tht bi ca chnh chng ta thng qua hot ng NCKH. Cha kha ca Y t cng cng v Y hc d phng l nghin cu khoa hc GS. o Ngc Phong-Nguyn trng khoa YTCC III.2. Nhng yu cu cn c a. Thc trng sinh vin tham gia NCKH: Sinh vin tham gia nghin cu khoa hc hin nay vn cn kh t, trong khi c rt nhiu cc yu t v iu kin khuyn khch sinh vin tham gia NCKH. i vi mt s sinh vin c tham gia nghin cu cng cc thy c cng gp nhiu vn : Vic sinh vin tham gia nghin cu khoa hc l mt hot ng rt tt c th hc hi v pht trin thm nhiu kin thc ca mnh. V pha thy c v Vin o to
57

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

YHDP v YTCC rt ng h. C kh nhiu d n mun sinh vin tham gia, tuy nhin li gp phi mt s vn : Mt s sinh vin tham gia khng nhit tnh, thiu trch nhim v thy c cha bit sinh vin no mun tham gia v c kh nng tham gia Sinh vin cha thc s mn m vi nghin cu, i hi kinh ph, th lao khi tham gia vi thy c[]. Nhiu sinh vin ngy nay i hi th lao, v hnh chung t lm mt i c hi c cng thy c nghin cu, c thy trao nhng kin thc qu. bu Nhiu bn sinh vin lm kha lun vn cn tnh li khng c, tm kim ti liu, thy c gio phi ch tn ni mi tm hiu Ging vin Vin o to YHDP v YTCC b. Nhng yu cu cn c: Khng phi ai cng lm c NCKH, v c bit i vi i tng sinh vin. Tuy nhin, i vi mt s trng hp, mt s cc yu cu cn cho vic sinh vin lm NCKH c thy c chia s: Sinh vin tham gia nghin cu khoa hc quan trng nht cn phi c, l: tnh c n thn, say sa, trung thc, tn tm v c trch nhim vi vic mnh ang lm. C n thn th hin qua vic mi dn chng a ra l phi c ngun gc trch dn phi khoa hc. Say sa tm ti, hin nay Vit Nam c thc trng l tin hnh nghin cu khng qua tm ti cc nghin cu i trc h lm g v lm nh th no Ging vin Vin o to YHDP v YTCC

58

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

III.3. Cch thc tip cn Trong qu trnh hc, c C nhn YTCC v Bc s YHDP s c tip xc vi mn Nghin cu sc khe cng ng Phng php nghin cu khoa hc, trong : - i vi sinh vin h Bc s YHDP: s c o to vo hc k 2 nm 4. - i vi sinh vin h C nhn YTCC: s c o to vo hc k 1 nm 4. Ngoi ra, trong qu trnh hc tp ti trng, c rt nhiu cc kha hc do n v o to v t vn nghin cu khoa hc; cng nh ca mt s Cu lc b, t i nhm trong trng t chc v nghin cu khoa hc m cc bn u c th tham gia. III.4. Nghin cu khoa hc trong sinh vin a. iu kin - iu kin sinh vin c tham gia NCKH: Sinh vin thuc cc loi hnh o to ca trng i hc Y H Ni u c th tham gia NCKH ngoi chng trnh o to nu p ng cc iu kin sau: Kt qu hc tp cui nm lin k t t 7,0 tr ln v khng b bt k hnh thc k lut ca trng do bt k nguyn nhn no. C giy cam oan m bo thi gian tham gia hc tp trong sut qu trnh nghin cu. ti tham gia nghin cu c Hi ng cp trng thng qua. Tun th ng quy trnh tham gia NCKH v s iu phi ca phng Qun l NCKH. - iu kin sinh vin khng c tip tc tham gia NCKH: Trong qu trnh tham gia NCKH, nu sinh vin b bt k hnh thc k lut ca trng do bt k nguyn nhn no, sinh vin s khng c tip tc tham gia nghin cu. b. Quyn li:
59

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- c hc tp, lm quen vi NCKH di s hng dn ca cc thy c/nghin cu vin. - C hi tham gia v hng quyn li i vi bo co vin/thnh vin tham gia NCKH ca Hi ngh Khoa hc tr Ton trng c t chc vo cui nm ca cc nm l. - C hi tham gia v hng quyn li i vi bo co vin/thnh vin tham gia NCKH ca Hi ngh KHCN Tui tr cc Trng i hc Y Dc Vit Nam c t chc 2 nm mt ln, vo cc nm chn. - C hi tham gia v hng quyn li i vi thnh vin tham gia NCKH t Gii thng Sinh vin NCKH do B Gio dc & o to t chc hng nm. - C hi tham gia v hng quyn li i vi bo co vin/thnh vin tham gia NCKH ca cc Hi ngh khoa hc trong nc v quc t khc. c. Quy trnh: - on Thanh nin thng bo cng khai nhng ni dung, ch nghin cu u tin ca nm khuyn khch sinh vin tham gia. - Sinh vin np n ng k tham gia NCKH c xc nhn ca Phng Cng tc Chnh tr v Hc sinh sinh vin (theo biu mu ca phng Qun l NCKH) km theo bn ng k ti NCKH (vit theo biu mu) v giy cam oan m bo thi gian tham gia hc tp trong sut qu trnh nghin cu. - Phng Qun l NCKH thng bo kt qu xt iu kin tham gia NCKH ca sinh vin. - Sinh vin np cng/ thuyt minh ti NCKH (vit theo biu mu c ch nh gio vin hng dn). - Sinh vin lin h vi gio vin hng dn chnh sa cng. - Sinh vin np cng chnh sa hon chnh. - Hi ng thng qua cng v xt cp kinh ph. Phng Qun l NCKH thng bo kt qu duyt cng v kinh ph NCKH cho sinh vin.
60

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Sinh vin trin khai nghin cu v vit bo co kt qu NCKH (vit theo biu mu). Phng Qun l NCKH c th nh gi tin trnh nghin cu trong sut qu trnh thc hin. - Sinh vin np bo co kt qu nghin cu c xc nhn ca gio vin hng dn. - Cui nm vo cc nm l, nh trng t chc Hi ngh khoa hc cng ngh tui tr cp trng. Tc gi s bo co v c nh gi, nghim thu kt qu nghin cu ti hi tho. - Sinh vin np bo co chnh sa, c xc nhn ca gio vin hng dn. - Thng 9 hng nm: sinh vin c ti c chn s tham gia Gii thng sinh vin NCKH v Gii thng Sng to k thut Vit Nam VIFOTEC ca B Gio dc v o to. - Thng 5 ca nm chn: sinh vin c ti c chn s tham gia Hi ngh KHCN tui tr cc trng i hc Y Dc ton quc. d. Qun l kinh ph nghin cu: - Cc cng NCKH ca sinh vin c Hi ng nh gi tt s nhn c mt phn h tr kinh ph t kinh ph NCKH thng xuyn ca trng. Kinh ph ti a l 2.000.000 VN/nm, ty theo ngn sch hng nm. - Kinh ph h tr c nhn lm 2 t ti phng Ti chnh K ton. t 1: Tm ng 80% sau khi duyt kinh ph. t 2: Nhn 20% cn li sau khi np chng t thanh, quyt ton. Sinh vin hon tt th tc thanh quyt ton trong vng 30 ngy sau khi nghim thu ti. - Vic tm ng v thanh quyt ton kinh ph h tr nghin cu tun th theo quy nh ca Phng Ti chnh k ton. - Np bn sao h s thanh quyt ton cho phng Qun l NCKH. III.5. Lm kha lun tt nghip: a. iu kin:
61

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Dnh cho sinh vin Y6 h Bc s YHDP v Y4 h C nhn YTCC - iu kin c lm kha lun tt nghip do Ban gim hiu quy nh c th theo tng kha hc. - Khi lng kin thc ca kha lun tng ng vi 10 n v hc trnh. - Sinh vin thc hin kha lun tt nghip di s hng dn ca 1 hoc 2 cn b ging dy c chuyn mn ph hp v t nht mt ngi c trnh t ging vin chnh hoc hc v t thc s tr ln. - Hng nm, vo u nm hc, cc b mn c s v chuyn ngnh thng bo ti kha lun cho sinh vin sinh vin ng k vit kha lun. Trng hp s sinh vin ng k nhiu hn so vi thng bo ca cc b mn th Hiu trng s quyt nh c th cn c theo ch u tin trong o to. - Ch i vi cn b hng dn kha lun c thc hin theo cc quy nh hin hnh. b. Th tc: - u nm hc, Ban Gim hiu s quy nh c th cc iu kin sinh vin c lm kha lun tt nghip v lp mt danh sch cc sinh vin iu kin. - Cc sinh vin s phi np Bn ng k hng dn kha lun (theo mu) trong thi hn quy nh cho nh trng. c. Quy trnh: - Lin h gio vin hng dn - Xin ti: Hng nm, vo u nm hc, cc b mn c s v chuyn ngnh thng bo ti kha lun cho sinh vin. Ty theo s thch v kh nng ca sinh vin, sinh vin c th la chn 1 ti mnh mun hng theo lm kha lun tt nghip v ng k vi nh trng. Khi sinh vin mun c gio vin no lm ngi hng dn cho mnh th phi t mnh lin h vi gio vin . Trong mt nm hc, mi gio vin c php hng dn khng qu 03 ti khc nhau cho 03 sinh vin.
62

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Vit cng kha lun: cng l bn tho s lc ni v nghin cu s c lm v vn g v s lm nh th no. cng thng bao gm c: tn ti, kin thc chung lin quan, mc tiu mun t c, cch thc tin hnh, d kin kt qu t c v bn lun. Gio vin hng dn s gip sinh vin bit c phi vit nhng g trong cng. Bn cng cn c ch k xc nhn ca gio vin hng dn v np li cho nh trng trong thi hn quy nh. - Thc hin tin trnh nghin cu theo cng. y l qu trnh mt nhiu thi gian v cng sc nht trong qu trnh lm kha lun tt nghip. - Vit kha lun: Sau khi hon thnh cc bc nghin cu, sinh vin s phi vit mt kha lun y v chi tit v ti nghin cu ca mnh. C th ni y l bc hon thin, bt nhng phn tha, b sung phn thiu, sa nhng sai st, cho bn cng v quan trng nht l a vo kha lun nhng kt qu nghin cu m sinh vin thu c. Gio vin hng dn s gip sinh vin vit kha lun theo nhng quy chuNn cn c v ni dung v trnh by, nh hng v sa li cho sinh vin. Sau khi kha lun c hon thin, sinh vin phi in ra 05 bn, a ln cho gio vin hng dn k xc nhn. Gio vin hng dn gi 1 quyn, np cho nh trng 3 quyn chm im, np 1 quyn cho Phng o to i hc. Sau khi bo v xong kha lun, sinh vin sa v hon thin theo gp ca cc thy/c trong hi ng chm kha lun ri ng quyn np v lu tr ti th vin ca trng v th vin ca Vin. Ngoi phn kha lun, sinh vin cn phi chuNn b 1 mt bn trnh by bng powerpoint thuyt trnh khi bo v kha lun. Gio
63

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

vin hng dn cng s gip sinh vin hon thin phn chuNn b cc slide ny. Slide khng cn np li cho nh trng. d. H tr - Kinh ph lm kha lun: Sinh vin t chi tr ton b kinh ph khi lm kha lun. Hoc sinh vin cng c th c h tr khi ti ca sinh vin gn vo cc ti NCKH m thy/c hng dn cho tham gia. - Giy gii thiu: Trong qu trnh thc hin lun vn tt nghip, nu sinh vin cn n cc c quan, n v, t chc khc xin s liu, ti liu,. c th xin giy gii thiu t Phng Cng tc chnh tr & Hc sinh sinh vin v phng Qun l Nghin cu khoa hc c quan, n v, t chc to iu kin gip . e. Bo v kha lun tt nghip: - Hiu trng ra quyt nh thnh lp Hi ng chm thi tt nghip chung ca trng v Hi ng chm kha lun tt nghip cho tng sinh vin. Hi ng chm kha lun c 3 thnh vin gm Ch tch, Th k, y vin nhn xt. Cc thnh vin chm thi tt nghip phi l Ging vin chnh hoc c hc v t Thc s tr ln, c thm nin ging dy t nht l 6 nm. - Nh trng s sp xp lch t chc chm kha lun. Vi cc b mn c nhiu ti th c ging ng chm ring, vi cc b mn t ti th c th chm chung trong cng ging ng theo th t ln lt. Sinh vin s trnh by kha lun ca mnh di dng thuyt trnh bng slide trc tip trc Hi ng. Trnh by cn ht sc ngn gn, sc tch. Sau khi sinh vin trnh by xong, Hi ng s a ra mt s cu hi kim tra sinh vin. - Sau khi sinh vin trnh by v tr li cc cu hi ca Hi ng, cc thnh vin Hi ng cho im theo phiu kn, sau th k tng hp thng bo cho Hi ng ri cng b ngay cho sinh vin. im kha
64

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

lun l im trung bnh cng cc im ca cc thnh vin trong Hi ng v c lm trn n 0,5 im. IV. K nng mm IV.1. Tnh thit yu K nng mm l thut ng dng ch cc k nng quan trng trong cuc sng con ngi nh: k nng lnh o, k nng sng, k nng giao tip, lm vic nhm, l nhng kin thc c th khng c hc chnh thc trong nh trng, khng lin quan n kin thc chuyn mn, khng th s nm, khng phi k nng c tnh c bit m ph thuc ch yu vo tng ngi. Tuy nhin y l cc k nng khng th thiu ca bn. Chng quyt nh bn l ai, lm vic th no, l thc o hiu qu cho cng vic ca bn. Nhng k nng cng nh kh nng hc vn ca bn, kinh nghim v s thnh tho v chuyn mn thng xut hin trn bn l lch. Bn ngh rng nh tuyn dng s rt n tng vi hng lot bng cp ca mnh, mt s lng ln cc kinh nghim c gi tr v nhng mi quan h v tr cao. Nhng nhng iu khng gip bn thng tin trong cng vic. Bi bn cnh , bn cn c c nhng k nng mm, v thc t cho thy ngi thnh t ch c 15% l do nhng kin thc chuyn mn, 85% cn li c quyt nh bi nhng k nng mm h c trang b. Cha kha dn n thnh cng thc s l bn phi bit kt hp c hai k nng ny. i vi nhng ngi lm trong cng tc YTCC v YHDP th k nng mm cng cn thit hn. i vi Y hc d phng, phi i mt vi vic trnh by nhng vn sc khe thng xuyn i vi cng ng, vi nhng ng nghip; anh phi bo co khoa hc, tm li n rt quan trng. Ngoi nhng k nng chung nh trn th ngi lm cng tc y t cn c kh nng phn on xem x hi cn
65

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

g. Tm hiu kin thc, nhu cu cng ng, chn gii php, lp k hoch, trin khai k hoch v tin hnh nghin cu khoa hc Ging vin Vin o to YHDP v YTCC IV.2. Yu cu cn c: Di y l mt s k nng cn c cho cng vic sau ny: a. K nng giao tip: K nng giao tip l thuc tnh ht sc cn thit. N quyt nh thnh cng trong cng vic v thnh t trong s nghip, c bit vi nhng ngi lm YTCC v YHDP. K nng giao tip vi cng ng l k nng quan trng i vi ngi lm YTCC v YHDP, c giao tip tt th hot ng mi c hiu qu, vn ng c cng ng. Nhiu ngi c rt nhiu kin thc nhng nu cch giao tip vi cng ng khng tt th cng truyn thng khng mang li kt qu kh quan c Ging vin Vin o to YHDP v YTCC b. K nng thuyt trnh: Chng ta ai cng mt ln ng ln thuyt trnh trc mt mi ngi v mt vn no , c th l thuyt trnh v ni dung mn hc hay thuyt trnh v bn thn khi ng c lm cn b lp Thuyt trnh l trnh by bng li trc nhiu ngi v mt vn no nhm cung cp thng tin hoc thuyt phc gy nh hng n ngi nghe. i vi nhng ngi lm cng tc YTCC v YHDP, thuyt trnh ng vai tr khng nh trong s thnh cng ca mt d n, mt chng trnh truyn thng, Khi bo co khoa hc, cng nh TTGDKS, thuyt trnh hiu qu s lm cho ngi nghe hiu c vn v s lm cho cc hot ng ca mnh hiu qu hn. c. K nng lm vic nhm: Trong thi i ngy nay, khi khoa hc k thut ngy cng pht trin th yu cu lm vic theo nhm l cn thit hn bao gi ht. n
66

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

gin v khng ai l hon ho, lm vic theo nhm s tp trung nhng mt mnh ca tng ngi v b sung cho nhau. Nhng ngi lm YTCC v YHDP thng phi i mt nhiu vi vic hoch nh cc k hoch, chnh sch v thng lm theo i, nhm. Do vic c c k nng lm vic nhm hiu qu s dn n tng cao nng sut lm vic v a ra nhng k hoch hon thin hn. d. K nng t chc: K nng t chc rt quan trng, c bit l vi ngi lnh o. Cn ti k nng t chc xc nh nhng cng vic phi lm v phn cng cho n v c nhn m nhim cng vic t c hiu qu ti a trong cng vic. K nng t chc l cn thit cho mi hot ng, mi d n ca YTCC v YHDP. T chc tt th mi tip cn dn tt, ri khi cng tc d phng mi c m bo. Ngoi ra vic t chc tt cng c th la chn thi im tt, lc d phng mt vn thch hp mi t hiu qu. e. K nng tm kim thng tin: Vi mt vn mi m bn cn nghin cu, vic tm kim thng tin l iu bt buc phi lm. Bn c th s dng nhiu cch c c thng tin. Nh tm kim sch bo th vin, hi mt ai r v vn ny hoc tm kim trn Internet. K nguyn s, mi thng tin u c th tm thy trn Internet, nhng gia ci kh kin thc s , tm c th bn cn cng khng phi n gin, v tm c ri m bo kin thc l ng li l chuyn khc. Vic tm kim c cc ti liu tham kho thch hp lun l iu kin cc nh YTCC v YHDP c c nhng nghin cu v hoch nh c nhng chnh sch ph hp nht cho ngi dn. Nu ti liu tm c khng m bo, mi cng vic c th b ngng tr. IV.3. Cch thc tip cn Hin nay, ti H Ni c mt s cc trung tm chuyn dy v K nng mm, cc bn c th ng k cc kha hc mt cch d dng:
67

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Tm Vit Group: a ch: 347 i Cn, qun Ba nh, H Ni. Website: http://www.tamviet.edu.vn/ Thi gian: Cc lp c t chc vo tt c cc ngy trong tun - FTMS Global: a ch: Tng 2, ta nh C-land, 156 X n 2, Qun ng a, H Ni. Website: http://www.ftmsglobal.com.vn/softskill Thi gian: Cui tun - Trung tm o to K nng sng TGM H Ni: a ch: Tng 6, Trng Ngi Sao H Ni. L T1, khu th Trung Ha Nhn Chnh, Thanh Xun, H Ni. Website: http://www.toitaigioi.com/ Thi gian: th 6, 7, ch nht Ngoi ra, khi cc bn tham gia mt s cc cu lc b t, i, nhm trong trng, cc bn cng c th c rn luyn k nng mm thng qua cc bui sinh hot, cc hot ng ca CLB t, i, nhm . c bit tham gia hot ng tnh nguyn, cc hot ng ngoi kha (tham quan, d ngoi) cc bn cng c th hc thm c nhiu k nng mm ng thi cc k nng mm ny c rn luyn v cng c thm. K nng mm cng s c rn luyn v pht trin nu bn tch cc tham gia cc hot ng on th, cu lc b, hot ng thanh nin sinh vin tnh nguyn. V. Mt s kinh nghim thc t cng ng a. Trong lm vic v hc tp: - Ch trong nhng bui tp hun ti trng. - Lm quen, c kin thc lin quan n b cu hi. - Tm hiu thm v cc bnh thng gp trc khi i thc t
68

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

b. Trong sinh hot: - Nn lp mt danh sch cc dng cn mang theo v mang y dng cn thit. - m bo an ton cho bn thn v dng c nhn. - Thn thin vi cng ng. - Ni nng lch s, l php th hin s knh trn, nhng di. - Trang phc nn gn gng, gin d v kn o. - Tit kim cho ngi dn, nu chuNn b c nhng mn qu c ngha (c th l nhng cun chuyn, tp tranh cho cc em nh, cun sch, t bo, cun tp ch cho ngi ln) lc mi n v lc chuNn b v th rt tt. - Khng t tp chi khuya, trnh n o. - Khng nn tp ht thuc l, thuc lo, theo ngi dn. - Gi nh ca sch s, gn gng. - H tr ngi dn hoc h tr nhau khi i ch, nu nng,. - Tp sn mt vi tit mc vn ngh c th giao lu vi ngi dn.

69

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn V C hi o to ln

70

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. C hi o to trong nc: C hi hc ln trong nc i vi ngnh YTCC v YHDP c c th ha trong s sau: C Nhn YTCC
(ang hon thin)

Bc s YHDP Chuyn Khoa I YTCC v YHDP

Cao hc Thc s YTCC-YHDP

Bc s ni tr YHDP

Nghin cu sinh Tin s thuc lnh vc YTCC-YHDP

Chuyn khoa II thuc lnh vc YTCC v YHDP

i vi c nhn YTCC v bc s YHDP hon ton c c hi c th hc ln thc s ngay lp tc.[...] Theo quy nh hin nay, sau khi cc em c nhn YTCC v bc s YHDP tt nghip, nu im khng kh gii th cc em ch cn i lm 1 nm th c th c thi ri. Nu im gii th c th hc lun.. Hin ti c rt nhiu anh ch hc cao hc theo kiu sau khi tt nghip i thi hoc chuyn tip thnh hc thc s. Nhiu anh ch sau 1 nm i lm th i hc. Nhiu

71

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

anh ch thm ch hc lun tin s Do rt c nhiu c hi Ging vin Vin o to YHDP v YTCC Cc yu cu c th cng nh c im ngnh hc, chng trnh hc cc bn c th tm hiu trc tip ti phng o to i hc v sau i hc ca tt c cc trng i hc Y c o to bc s YHDP v c nhn YTCC trn c nc, ngoi ra cn mt s cc Vin nghin cu cng tin hnh o to nh Vin v sinh dch t Trung ng, Cc tin tc v vic thi tuyn cng c ng ti ln cc trang web ca cc trng i hc v Vin nghin cu. Mt s cc trng o to: - Trng i hc Y H Ni: http://hmu.edu.vn - Trng i hc Y t cng cng: http://www.hsph.edu.vn/ - Trng i hc Y dc HCM: http://www.yds.edu.vn/ - Trng i hc Y dc Hu: http://www.huemed-univ.edu.vn/ - Trng i hc Y Thi Bnh: http://www.tbmc.edu.vn/ - II. C hi o to nc ngoi : Ngy nay, khi th gii ngy cng pht trin, s tip cn thng tin a dng v tr nn d dng hn th c hi hc tp sau i hc dnh cho Bc s YHDP v C nhn YTCC ngy cng m rng hn bao gi ht. nc ngoi h hi khc: Anh cha tt nghip bc s anh vn c th lm tin s; anh cha tt nghip h c nhn anh vn c th hc tin s. Cha tt nghip, vn c th lm hai chuyn ng thi vi nhau. Rt nhiu trng nc ngoi, khi hc xong i hc c lun bng thc s. Ging vin Vin o to YHDP v YTCC Bc s YHDP v C nhn YTCC sau khi tt nghip i hc c th hc ln theo cc bc hc cao hn nh Thc s, Tin s,
72

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

mi bc hc, thng thng c cc hnh thc hc ph bin nh sau: - Hc chnh quy: Vi nhng chng trnh ny, bn s c mt thi gian di sng v hc tp ti quc gia m bn theo hc v n lp thng xuyn.Thi gian hc c th t 1,5 n 2 nm i vi bc Thc s v 3 nm i vi bc Tin s. Thi gian hc ny c th thay i ty thuc vo tng trng hay nn gio dc ca quc gia m bn theo hc. - Hc ti chc: y l mt hnh thc hc linh hot hn. Mt phn thi gian hc s din ra bt buc ti trng m bn ng k, thi gian cn li khng bt buc hc ti trng. S phn chia thi gian c th do tng trng v tng kha hc quy nh. - Hc trc tuyn qua mng internet: y l hnh thc hc tp mi m, linh hot v tit kim chi ph nht. Bn hon ton c th ng k cc kha hc trn mng internet, tham gia hc tp v nhn bng hay chng ch nc ngoi ngay ti Vit Nam. Chi ph dnh cho cc chng trnh hc ny cng rt a dng. Chi ph dnh cho mi chng trnh hc, mi trng, mi quc gia u khc nhau. Nhiu quc gia thng c hc ph cc bc hc sau cao hn bc hc trc nh Anh, Mthm ch c Vit Nam. Tuy nhin, bn cng c th lu n cc quc gia i th gio dc cho n bc Thc s nh Php, c, Phn Lan y cng l mt c hi ln tip cn nhng nn gio dc tin tin vi chi ph hp l. Bn cnh , vn c nhng c hi rt rng m dnh cho nhng sinh vin khng c kh nng v ti chnh thng qua cc chng trnh hc bng dnh cho sinh vin ngnh YTCC YHDP. Ngun hc bng cng v cng a dng: - Hc bng chnh ph. - Hc bng t cc t chc phi chnh ph. - Hc bng t cc c quan - t chc dnh cho cn b nhn vin. - Hc bng t cc trng i hc. - Hc bng t cc chng trnh lin kt vi cc trng i hc.
73

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Thng tin v cc hc bng rt a dng v thay i theo tng thi im v c cp nht thng xuyn.Chnh v vy, cch tt nht tip cn nhng hc bng ny ph thuc hon ton vo chnh bn thn cc bn. C hi s tr nn rng m nu bn c mt vn Ting Anh kh v kh nng s dng, khai thc Internet v tt nhin cng phi c mt trnh hc vn nht nh (V d im tng kt gii hoc kh bc i hc) Mt s trang Web c th tham kho: Vit Nam: - http://vied.vn Cc o to vi nc ngoi B Gio dc v o to - http://www.moet.gov.vn/?page=1.3 Hc bng/du hc B Gio dc v o to Nc ngoi: - http://ausaid.gov.au/scholar/default.cfm - T chc h tr pht trin Australia - http://www.fastweb.com : c khong 600.000 hc bng tr gi 1 t USD ca khong 4.000 trng i hc ca nhiu nc. - http://www.scholarships.com : trang web a ra nhng yu cu n gin hn, ngn gn hn v khai bo thng tin c nhn vo h s trc tuyn so vi http://www.fastweb.com . - http://www.finaid.org : Trang web ny s mch nc cho bn th thut tm kim hc bng, thi d tuyn c ti chnh v thng tin v cc trng, hc ph, chi ph sinh hot... - http://www.internationalscholarships.com/ : Website ny cung cp thng tin v hc bng v cc chng trnh pht vay, h tr vic hc cho sinh vin quc t mun du hc nc ngoi. - Trc tin, trnh ngoi ng ca bn phi xng tm th mi nn tm kim hc bng qua mng bi ngoi vic phc v cho cng
74

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

vic tm kim thng tin, ngun ti tr, bn s phi tham d vo mt k thi gt gao v ngoi ng v chuyn mn. Mt iu ng quan tm na l hin nay c khng t website qung b v nhng chng trnh hc bng "o". Nu bn thiu cnh gic, l thng tin b mt v ti khon tn dng c nhn, bn s c nguy c mt tin. Nn tham kho thm kin ca cc cng ty t vn du hc hoc nhng t chc o to - gio dc trong v ngoi nc. Mt s trng i hc danh ting trn th gii o to cc bc hc ngnh YTCC v YHDP: STT Nc Trng - Website Johns Hopkins University's public health www.jhsph.edu School of Public Health University of North Carolina--Chapel Hill - www.sph.unc.edu Harvard School of Public Health http://www.hsph.harvard.edu/ Mailman School of Public Health - Columbia University - www.mailman.columbia.edu . Sydney School of Public Health: http://sydney.edu.au/medicine/public-health/ School of PH, Queensland University: http://www.hlth.qut.edu.au/ph/ School of PH & Community medicine University of New South Wales: http://www.sphcm.med.unsw.edu.au/ . College of PH Sciences, Chulalongkorn University http://www.cphs.chula.ac.th/
75

Thi Lan

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Thy in

Mahidol University: http://www.mahidol.ac.th/ .. Karolinska Institutet: http://ki.se/ Ume University: www.umu.se/english .

Ngoi ra cn rt nhiu trng i hc khc trn ton th gii, cc quc gia pht trin nh: Canada, Nht Bn, H Lan, cc nc Bc u, u o to Thc s v Tin s chuyn ngnh YTCC. Do cc bn c rt nhiu la chn nu mun i du hc. Hin nay trn th gii c rt nhiu cc trng i hc ma, v cht lng o to khng c m bo. Do vy, nu khng cNn thn xem xt, rt c th bn s b la, v nh th tin mt tt mang.

76

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn VI : a ch lm vic sau khi tt nghip ca sinh vin Bc s Y hc d phng v sinh vin C nhn Y t cng cng

77

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Cc c quan v lnh vc c th tham gia: I.1. Cc c quan c th tip nhn Bc s Y hc d phng v C nhn Y t cng cng lm vic: - C quan chnh ph - Cc trung tm y t - C quan phi chnh ph - Cc cng ty nh my - Cc trng i hc/Cao - Trung tm phc hi chc nng ng/Trung cp Y - Phng khm bnh vin - Trung tm nghin cu - Cc d n Ni m cc em lm vic YTCC c th t tuyn Trung ng ti tuyn a phng. C th lm cc trung tm y t, cc trung tm lin quan n YHDP v YTCC. Ngoi ra cc em c th lm cc vin nghin cu lin quan YTCC v YHDP Cc em cng c th tham gia ging dy cc trng i hc V c bit cc t chc phi chnh ph, cc t chc quc t khc c cc chng trnh chm sc sc khe lin quan n YTCC v YHDP Bc s YHDP c li th hn c nhn YTCC do c kin thc chuyn su v ngnh Y, hc v bnh hc, thun li hn cng tc ti cc trung tm Y t d phng tuyn tnh, huyn, v c bit l x Ging vin Vin o to YHDP v YTCC Ngay t nm th nht, nm th hai cc bn phi hnh dung nay mai mnh lm u, ch khng phi vo trng l ch bit ly kin thc. M ngay t u mnh phi bit nay mai mnh lm u. Bi v cc bn c th lm rt nhiu ch, nhng khng m khng i n lc cm bng tt nghip mnh mi bt u suy ngh xem mnh xin vic ch no.
78

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Ngay t nm th nht, nm th 2 bn n cc labo ca b mn, bn tm hiu v b mn y ri. Bn n cc vin bn tm hiu cc vin y ri. Bn i thc t cng ng bn tm hiu ch bn i thc t ri[] Cc bn s t la chn cho mnh ph hp ch no, ch no mnh pht huy c s trng ca mnh. Cc bn phi nhm trc ch khng phi n lc cm bng ri th mi hi cc thy thy gip em, ch cho em ch no Ging vin Vin o to YHDP v YTCC I.2. Cc lnh vc, v tr c th tham gia: - Qun l: Qun l d n, chng trnh, iu phi, tham gia chng trnh, thanh tra, gim st, nh gi. - Lp k hoch - tham gia vo qu trnh xy dng chnh sch: cn b chng trnh - d n, cn b chuyn qun v sc khe ngh nghip, an ton lao ng, v sinh mi trng ti cc nh my - x nghip hoc cc b phn lin quan. - Qun l thng tin y t : qun l s liu, thng tin, thng k. - Nng cao sc khe: chuyn su v truyn thng gio dc sc khe, thc hin cc d n nghin cu sc khe cho cng ng. - Nghin cu: nghin cu vin, qun l nghin cu. - Marketing: Tip th x hi - o c y t: Hi ng o c I.3. Nhn nh v s khc nhau gia lm vic ti t chc chnh ph v t chc quc t: Di y l nhn nh ca TS. L Th Hng Ph vin trng Vin o to YHDP v YTCC v s khc nhau gia t chc chnh ph v t chc quc t:

79

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

T chc chnh ph Theo quy nh ca nh Thu nhp nc To ra s linh hot hn, quy m cng vic ln hn. Nu lm vic Trung Cng vic ng, i tc l ton h thng vi a phng, rt nhiu tnh thnh lin quan, i tng rt l rng. Cn phi trau di rt nhiu v kh nng ngoi ng, tuy Nng lc nhin khng nng cao ngoi ng c nhiu hn so vi cc t chc phi chnh ph.

c im

T chc phi chnh ph Lng cao hn rt nhiu ln Phn ln l cc cng vic thc a, ch yu cc vng kh khn, l vng su vng xa. Cng vic hi n iu v ch yu hc v vn hnh 1 d n c nh.

c nng ln rt nhiu so vi lm nh nc.

II. Gii thiu mt s c s lm vic trong nc:

H thng Y t Trung ng
B Y t (Trc thuc Trung ng)
B Y t thc hin chc nng qun l nh nc v chm sc v bo v sc khe nhn dn, qun l nh nc cc dch v cng trong lnh vc thuc phm vi qun l nh nc ca B. a ch: 138A Ging V Ba nh - H Ni.

80

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Cc V-Cc trc thuc B Y t 1. Cc V sinh An ton thc ph m Cc V sinh An ton thc phNm thc hin chc nng qun l v cht lng, v sinh an ton thc phNm i vi cc sn phNm thnh thc phNm c ngun gc sn xut trong nc v nhp khNu lu thng trn th trng trong phm vi c nc. a ch: 138A Ging V - Ba nh - H Ni. 2. Cc Phng chng HIV/AIDS Cc Phng, chng HIV/AIDS l Cc chuyn ngnh, thc hin chc nng qun l nh nc v t chc thc hin php lut, ch o, iu hnh, kim tra, gim st cc hot ng phng, chng HIV/AIDS trn phm vi c nc. a ch: 135/3 Ni Trc - Ba nh - H Ni. 3. Cc Y t D phng Cc Y t d phng c chc nng iu hnh cc hot ng chuyn mn v lnh vc y t d phng trong phm vi c nc. a ch : 138A Ging V - Ba nh - H Ni 4. Cc Qun l Mi trng Y t Cc Qun l mi trng y t c chc nng trin khai thc hin cc nhim v ca B Y t lin quan n mi trng. a ch: 138A Ging V - Ba nh - H Ni 5. Tng cc Dn s - K hoch ha gia nh Tng cc Dn s - K hoch ha gia nh thc hin chc nng tham mu gip B trng B Y t qun l nh nc v dn s - k hoch ha gia nh. a ch: 12 Ng Tt T -ng a - H Ni. 6. V Bo him Y t V Bo him Y t l v chuyn ngnh thuc B Y t, c chc nng
81

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

tham mu gip B trng B Y t qun l nh nc v lnh vc bo him y t trong phm vi c nc a ch: 138A Ging V - Ba nh - H Ni. 7. V Sc khe b m - tr em V Sc kho B m - Tr em l v chuyn ngnh, thc hin chc nng qun l nh nc v lnh vc chm sc sc kho sinh sn a ch: 138A Ging V - Ba nh - H Ni Cc Vin lin quan n YTCC & YHDP 1. Vin V sinh dch t trung ng Vin VSDTT c chc nng nghin cu v dch t hc, vi sinh y hc, min dch hc v sinh hc phn t; pht trin vaccine mi v ch phNm sinh hc dng cho ngi; ch o mt s chng trnh y t quc gia; t vn v xut vi B Y t v cc chin lc v bin php YHDP. a ch: S 1 Yersin, Hai B Trng, H Ni. 2. Vin Pasteur thnh ph H Ch Minh Vin c chc nng nghin cu vi sinh, min dch, dch t hc, sinh hc phn t cc bnh nhim trng. Ch o phng chng cc bnh dch; thc hin mt s chng trnh mc tiu quc gia trin khai khu vc pha Nam, xt nghim chNn on sinh hc lm sng, VSATTP, VSMT a ch: 167 Pasteur, Phng 8, Qun 3, Tp. H Ch Minh 3. Vin st rt k sinh trng cn trng T a ch: 245 Lng Th Vinh, T Lim, H Ni. 4. Vin Y hc lao ng v V sinh mi trng NCKH v ch o tuyn v y hc lao ng v VSMT, sc kho trng hc, xut vi B Y t cc bin php phng chng bnh lin quan n lao ng, v sinh mi trng v sc kho hc sinh.
82

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

a ch: 1 B Yersin, Hai B Trng, H Ni. 5. Vin Dinh dng Quc gia Nghin cu nhu cu dinh dng v c cu ba n ngi Vit Nam, xut cc bin php tng cng sc khe, phng, cha bnh ph hp vi nhu cu dinh dng v iu kin pht trin; nghin cu v sinh n ung, kim nghim thc phNm; a ch: 48B Tng Bt H 6. Vin Chin lc v Chnh sch Y t Chc nng ca Vin l nghin cu, xy dng chin lc v chnh sch y t; nh gi vic thc hin chin lc v chnh sch v Y t; tham gia xy dng quy hoch pht trin ngnh a ch: 138 Ging V, Ba nh, H Ni. Trung tm lin quan n YTCC & YHDP Trung tm TT-GDSK Trung ng Chc nng: TT-GDSK; NCKH; ch o tuyn; o to; trin khai thc hin cc dch v khoa hc k thut chuyn ngnh TT-GDSK a ch: 366 i Cn Ba nh, H Ni

H thng Y t a phng
Ti tuyn tnh, thnh ph Qun l cng tc Y t trn a bn; qun l, ch o chuyn mn , nghip v i vi cng tc Y t, qun l kinh ph v nhn lc Y t i vi h thng Y t trn a bn theo phn cp ca c quan c thNm quyn tuyn qun, huyn, thnh ph (trc thuc tnh) Cc Trung tm Y t c nhim v xy dng k hoch pht trin Y t
83

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

hng nm ca qun, huyn, thnh ph; thc hin nhim v khm cha bnh, phng chng dch bnh, cc n v ng trn a bn; xy dng, cng c mng li Y t x, phng, th trn, tuyn x, phng, th trn. Cc trm Y t tuyn x, phng, th trn l n v tuyn c s chu trch nhim chm sc sc khe ban u cho nhn dn. Cc trng i Hc, Cao ng, Trung cp Y dc Ti cc trng ny, cc bn c th tham gia vo cng tc ging dy, nghin cu trong cc b mn, khoa phng, cc vin thuc trng,. III. Gii thiu mt s c s lm vic nc ngoi Di y l mt s cc t chc nc ngoi c lin quan n lnh vc hot ng ca YTCC v YHDP. Ngoi ra cc bn c th truy cp vo website: http://www.cimsi.org.vn/, vo mc Tra cu danh b/ Cc t chc phi chnh ph c th bit thm nhiu cc t chc khc ph hp vi mi ngi. STT Tn a ch Gii thiu chung

T chc Y t th gii WHO

L mt c quan chuyn mn ca Lin Hp Quc v y t; l nh chc trch quc t hng u v cc 63 Trn vn y t. c thnh lp nm Hng 1948, WHO lm vic vi VN trong hn 50 nm qua, ch yu l o, H Ni vi B Y t v ang ngy cng m rng n cc i tc khc. Website: http://www.wpro.who.int/vietnam
84

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Chng trnh Lin Hp Quc v HIV/AIDS ti Vit Nam UNAIDS

S 24, ng 11 Trnh Hoi c, H Ni

Chng trnh ra nhm mc ch phi hp cc ngun lc v n lc ca cc t chc thuc Lin Hp Quc trong vic ng ph vi i dch AIDS. Website: http://www.unaids.org.vn Tm Nhn Th gii (TNTG) l mt t chc nhn o phi li nhun, tn tm v ngi ngho, c bit l tr em, nhm thc Ny s pht trin con ngi. Thnh lp t nm 1950, TNTG hin nay hot ng ti 100 quc gia trn ton th gii, h tr cng ng thng qua cc chng trnh v d n v y t, HIV/AIDS, bnh ng gii, gio dc, Website: http://www.worldvision.org.vn

T chc Tm Nhn Th Gii World Vision

Tng 4, To nh HEAC, 14-16 Ph Hm Long, Qun Hon Kim, H Ni

85

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Ngn Hng Th Gii WorldBank

63 L Thi T, H Ni

Cc hot ng ca NHTG ti Vit Nam tp trung vo cc hot ng gim ngho, thc Ny tng trng kinh t v kt hp cng chnh ph Vit Nam v cc nh ti tr khc u tranh chng tham nhng. V d nh h tr ti chnh cho cc d n, tin hnh cc nghin cu v c vn v chnh sch, thc hin quan h i tc v phi hp ti tr Website: http://www.worldbank.org.vn UNDP ti Vit Nam ang h tr trong cc lnh vc Qun tr quc gia theo hng dn ch, xa i gim ngho, gim nh ri ro thin tai, qun l mi trng v phng chng HIV/AIDS, ng thi m bo nhng li ch do tng trng kinh t s ngy cng nng cao mc sng ca mi ngi dn Vit Nam, phn u thc Ny quyn con ngi v hn ch nhng cch bit ang ngy cng gia tng Website: http://www.undp.org.vn

Chng trnh pht trin ca Lin Hp Quc UNDP

25-29 Phan Bi Chu, H Ni

86

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Qu Dn s Lin Hp Quc UNFPA

UNFPA, Qu Dn s Lin Hp Tng 1, Quc, mt t chc pht trin quc Ta nh t, lm vic vi nhiu quc gia LHQ bo v v nng cao sc khe sinh 2E Vn sn (SKSS) v sc khe tnh dc Phc, (SKTD) cho ph n, nam gii v H Ni, tr em. Website: http://vietnam.unfpa.org

87

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn VII : Ngun ti liu

88

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Website I.1. Mt s website Vit Nam - EBooks cng ng - http://www.ebook.edu.vn/ y l trang web v gio trnh in t vi s tham gia ng gp ban u ca cc trng i hc qua d n th vin gio trnh (ebook.edu.net) c B Gio dc v o to chnh thc khai trng thng 3 nm 2007. Th vin c coi l im truy cp tp trung thng tin v gio trnh, bi ging, ti liu tham kho, thng tin ngun hc liu cc trnh C nhn, Thc s, Tin s. Bn c c th truy cp theo a ch trn v tm kim gio trnh, ti liu v y t bng cch la chn mc Khoa hc sc khe trong Th mc tiu biu ca trang web. - B Y t - http://www.moh.gov.vn/ Trang web ca B Y t cung cp thng tin ni bt nht ca ngnh ng thi cp nht nhng vn bn, bo co mi nht ca B Y t. Trang web ca B Y t cn dnh nhng trang ring cung cp thng tin chi tit v nhiu lnh vc c th ca ngnh y t. Cc bn c th vo cc website khc c lin quan n y t v cc thng tin y t nh: Phng chng tai nn thng tch, thng k y t, Cm A(H1N1). da vo cc ng dn n cc trang web trong trang web ca B c thm nhiu d liu quan. - Vin cng ngh thng tin Th vin y hc trung ng http://www.cimsi.org.vn/ Website ca Vin Thng tin-Th vin Y hc Trung ng. Cung cp thng tin v lnh vc y t, y dc hc v chm sc sc khe cho mi ngi. Website cng cp nhiu vn lin ngnh nh mi trng v sc khe, y hc th dc th thao ... Ngoi ra ti y bn c th tm thy rt nhiu cc ng dn n cc trang web, cng nh nhng tp ch online v y hc bn c th tm kim ti liu tt nht
89

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

phc v cho mc ch nghin cu khoa hc cng nh lm cng tc qun l, d phng sau ny. - Tng cc Thng k - http://www.gso.gov.vn/ Trang web ca Tng cc Thng k cung cp nhng s liu thng k mi nht v tnh hnh kinh t-x hi, y t v pht trin trn ton quc nh Thng tin thng k hng thng, c s d liu/s liu cc cuc iu tra. Mt s n phNm thng k ton vn c th truy cp t trang web ca Tng cc Thng k nh iu tra quc gia V thnh nin v Thanh nin Vit Nam (SAVY) nm 2003, Kho st mc sng gia nh nm 2006, Nin gim Thng k 2008. - Website ng dng khoa hc thng k http://statistics.vn/ y l trang web chuyn su v ti ng dng khoa hc thng k trong nghin cu khoa hc do mt nhm bc s, k s, ging vin, v chuyn gia trong v ngoi nc lp nn. Cc chuyn mc ca website chia theo cc ch : Thng k v x hi, Xc sut - thng k m t, c lng, Kim nh c bn, M hnh phn tch, Mu v c mu, Trng phi Bayes, K nng nghin cu, Chuyn ngnh, Cng c - phn mm, Hi p, T liu... Ngoi ra cn c cc chuyn mc th gin th v khc nh: Thng k th gin, Lin kt hu ch... - Ban ch o CNTT - B Y t http://www.dtyte.vn/k2dt/hsbook/pindex.asp Trang web ny cung cp cho bn c danh sch gm gn 200 ti liu lin quan n gio dc, o to nhn lc y t v cng ngh thng tin y t c sp xp theo ba cp khc nhau: sch i hc, sch cao ng v sch trung hc. Bn c c th truy cp theo a ch trn, c trc tuyn hoc ti cc ti liu ni trn v my tnh ca mnh. - Trung tm nghin cu h thng y t - http://chsr.org.vn/ y l website ca trung tm nghin cu h thng y t - trng i hc Y H Ni. Ti y bn c th download mt s ti liu, bi
90

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

ging m trung tm t chc o to. Ngoi ra cc bn c th ng k mt username trong trang web v dng n ng nhp vo HINARI (ni phn sau). I.2. Mt s website nc ngoi - T chc Y t Th gii http://www.who.int/en hoc http://www.who.int/vietnam WHO c trch nhim thc Ny lnh vc y t cng cng trn ton th gii. y l t chc c khi lng thng tin y t khng l v cc nc ang pht trin. WHO dnh mt trang ring cho Vit Nam. Trang web cung cp thng tin lin quan n hot ng ca WHO ti Vit Nam v nhng n phNm c lin quan. Trang ny c ni dung ting Vit nhng khng phi tt c n phNm cung cp u bng ting Vit. Trang WHO Vit Nam cn lin kt n cc n phNm ca Lin Hp Quc ti Vit Nam. - PubMed - http://www.pubmed.org PubMed l sn phNm ca Trung tm Thng tin cng ngh sinh hc quc gia (NCBI) thuc Th vin Y hc quc gia Hoa K. y l c s d liu min ph hng u vi hn 19.000.000 trch dn cc bi bo v y v y sinh hc t MEDLINE v cc tp ch khoa hc i sng. Ngoi ra PubMed cn bao gm cc lin kt n cc bi bo ton vn v ti nguyn lin quan khc. - Trung tm kim sot v phng nga dch bnh Hoa K (CDC) http://www.cdc.gov/ CDC l mt hip hi khoa hc ln cung cp rt nhiu ngun ti liu, thng tin trong lnh vc h ph trch, v cng phong ph, a dng v su sc. Trang web ca t chc cung cp cc thng tin gip nng cao sc khe; tp trung vo vic pht trin v ng dng h thng phng nga v kim sot bnh tt, sc khe mi trng, sc khe
91

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

ngh nghip, cung cp thng tin v cc dch v ngn nga v gio dc gip nng cao sc khe ngui dn. - Health Science Online (HSO) - http://www.hso.info/ HSO c coi l ngun thng tin u tin cung cp cho cn b ngnh y trn ton th gii nhng thng tin y hc c thNm nh, cht lng cao, cp nht, min ph v khng km qung co. Bn c th tm thy y hn 50.000 kha hc, bi ging, bo co, hng dn lm sng v nhng ti liu tham kho khc. - Freebook4doctors - http://www.freebooks4doctors.com/ FreeBooks4Doctors l mt trang web ln cung cp min ph cho bn c khong 365 cun sch in t y khoa c sp xp theo ch , nm xut bn, ngn ng. Cc ti liu mi c a ln trang web ny bao gm cc ti liu mang tnh tng hp v cp nht nh H1N1 Flu 2009- Swine Flu (Cm A H1N1-2009), Global Tuberculosis Control- 2009 (Kim sot bnh lao ton cu 2009) - Th vin Y hc Quc gia Hoa k http://www.ncbi.nlm.nih.gov/sites/entrez?db=Books Bookshelf l mt c s d liu bao gm cc cun sch trc tuyn v y sinh hc bng ting Anh do Th vin Y hc Quc gia Hoa K cung cp. Bn c c th tm kim sch theo ch lin quan bng cch la chn sch trong danh mc sch c xp th t theo bng ch ci hoc g mt khi nim ch v d nh nutrition vo hp tm kim v chn Go. Thng thng, bn c c th m, c sch hoc ti min ph ln lt tng chng sch v my tnh ca mnh. Trong mt s trng hp khc, bn c phi tm kim qua cc ch v d nh cancer, sau la chn v c cc on hoc chng lin quan cn thit nh Breast cancer hay Lung cancer
92

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

II. Tp ch II.1. Mt s tp ch Vit Nam - Tp ch Y hc thc hnh - http://www.yhocthuchanh.vn/ Tp ch Y hc thc hnh- B y t khng ch ph bin khoa hc k thut v Y hc, ng ti v cng b cc cng trnh nghin cu khoa hc ca cn b ngnh Y t bng ting Vit, c tm tt ra ting nc ngoi (Anh, Php, Nga, c...) ng thi cung cp nhng thng tin, kin thc c bn v y hc trong v ngoi nc ti ng o bn c, cng nh ng ti nhng vn bn ca B Y t, cc ni dung hi p v khm cha bnh, phng bnh, cc phc iu tr y hc hin i v y hc c truyn Vit Nam. Hng dn thc hnh gp phn nng cao trnh chuyn mn, nghin cu khoa hc, o to cn b, gio dc cng dn; trao i kinh nghim chuyn mn cho cc cn b trong ngnh. - Tp ch Y hc Thnh ph HCM - http://tcyh.yds.edu.vn/ Tp ch y hc TP H Ch Minh c ng ti nhng thnh tu mi nht trong lnh vc y hc, hay h thng ha nhng kin thc kinh in v hin i v mt vn y hc. c bit, nu bn c nhu cu tm hiu v cc bi bo co khoa hc trong cc Hi ngh khoa hc ton quc t nm 2000 n nay th c th tham kho qua cng thng tin ny - Tp ch YTCC - http://www.vpha.org.vn/ Tp ch YTCC ng ti cc thng tin v cc cng trnh nghin cu khoa hc c cht lng lin quan n chuyn ngnh y t cng cng nh: dch t hc, sc khe mi trng, dinh dng, v sinh an ton thc phNm,phng chng bnh truyn nhim, cc bnh ung th, chn thng, sc khe sinh sn, dn s k hoch ha gia nh, gio dc v nng cao sc khe
93

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Tp ch c vit bng hai ngn ng l ting Vit v ting Anh. Bn c th ng k thnh vin c th d dng ng nhp v nhn cc thng tin khi tp ch pht hnh s mi. tp ch gip ngi c d dng tm kim cc thng tin theo s tp ch, tc gi, tiu cng nh cc bn tm tt khoa hc. - Tp ch nghin cu y hc - http://203.162.18.29/tap_chi.asp Tp ch nghin cu y hc do H Y H Ni lm c quan ch qun. Thnh lp t nm 1996. Xut bn nh k 3 thng/ln. c vit bng ting Vit v c phn tm tt bng ting Anh hoc ting Php. Tr s ta son ti: Phng qun l nghin cu khoa hc Trng H Y H Ni, s 1 Tn Tht Tng. - Tp ch Y hc d phng - www.nihe.org.vn Tp ch Y hc D phng phn nh cc hot ng y hc d phng, cc cng trnh nghin cu, gii thiu ch trng, chnh sch v y hc d phng Vit Nam v Quc t. Tp ch Y hc D phng xut bn 6 k trong mt nm. Tr s to son: S 1 Yersin, H Ni Email: tapchiyhdp@gmail.com II.2. Mt s tp ch nc ngoi: - HINARI - http://extranet.who.int/hinari/en/journals.php HINARI cung cp truy cp n hn 6.000 tp ch bao gm cc tp ch y hc, iu dng, y t lin quan v khoa hc x hi v d nh tp ch Y t cng cng M (American Journal of Public Health), tp ch dch t hc M (American Journal of Epidemiology), tp ch v sc khe sinh sn (Reproductive Health) Hin nay ti cc bn c th ng k mt account HINARI thng qua website ca trung tm nghin cu h thng y t - trng i hc Y H Ni - http://chsr.org.vn/ - BiomedCentral - http://www.pubmedcentral.com/
94

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Gn y, sng kin tip cn t do (open Access) c cc tp ch trn th gii ng dng tng i rng ri. Mc tiu ca sng kin ny l gip gim thiu chi ph truy cp ton vn cc ti liu khoa hc, k thut, c bit lu trong cc chng trnh h tr cc nc ang pht trin. BiomedCentral l mt trong nhng tp ch m tip cn ni ting. - Public library of Science - http://www.plos.org/ PLOS mt th vin khoa hc cng cng, mt t chc phi li nhun do mt s cc nh khoa hc, cc nh hot ng trong lnh vc y hc thnh lp di s h tr ca cc trng i hc, Cao ng c uy tn trn th gii, nhm to lp mt thng tin cng cng v lnh vc y dc hc. Ngun t liu ca PLOS bao gm cc tp ch khoa hc bao qut cc ch c bn thuc lnh vc sinh hc v y hc. III. Mt s th vin ti Vit Nam: Khi tm kim ti liu tham kho, chng ta cn ngh n cc th vin v trung tm ti liu. Tuy cc th vin cha c mt lng ti liu mi di do, phong ph, cha p ng nhu cu ca ng o cc nh nghin cu thuc nhiu lnh vc nhng cng khng nn b qua lng ti liu tuy c nhng c tnh cht kinh in, cn bn, c chn lc v tch ly qua thi gian di. III.1. Th vin quc gia. a ch: s 31 Trng Thi H Ni http://www.nlv.gov.vn/, http://www.thuvienquocgia.vn Th vin Quc gia l mt th vin trung tm ca c nc, l n v s nghip vn ho c thu trc thuc B Vn ho, Th thao v Du lch, c chc nng: thu thp, gi gn di sn th tch ca dn tc; b sung, bo qun, t chc khai thc v s dng chung vn ti liu trong x hi, vi tin thn l Th vin Trung ng ng Dng thnh lp ngy 29/11/1917.
95

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Th vin Quc gia l mt mi trng t liu phong ph vi hn 1.500.000 n v sch. L mt kho tng phong ph vi nhiu tp ch, sch bo, cc n phNm, kho lun n tin s, t liu vn ha cng nhiu t liu c gi tr khc c tch ly trong thi gian di. V vy, y cng chnh l mt cng thng tin hu ch m chng ta cn khai thc III.2. Th vin trng H Y H Ni: a ch: Tng 2 nh Chuyn Gia i hc Y H Ni S 1 Tn Tht Tng, ng a, H Ni. Th vin i hc Y H Ni l c lng u sch cng nh lun vn, lun n v y hc rt phong ph. Ti y bn c th tm thy nhng quyn sch qu c t nhng nm 60 ca th k XX, hay nhng lun vn, lun n thc s, tin s; nhng n phNm xut bn t cc t chc quc t Hu nh ti y bn c th tm thy bt k ti liu tham kho no phc v cho mc ch hc tp cng nh nghin cu khoa hc ca mnh. C mt nhc im duy nht ca th vin l i vi sch gio khoa v tham kho sinh vin c th mn thoi mi, tuy nhin sinh vin Y3 tr ln mi c th c mn kho lun tt nghip ca sinh vin kho trc. III.3. Th vin Vin o to YHDP v YTCC: a ch: Tng 4 nh Chuyn gia i hc Y H Ni S 1 Tn Tht Tng, ng a, H Ni. Th vin Vin o to YHDP v YTCC mi c thnh lp song cng c rt nhiu u sch qu, sch mi c cp nht v YHDP YTCC Vit Nam v th gii. Th vin ang trong qu trnh chuNn b c s vt cht v nhn lc, s ra mt c gi trong thi gian ti.
96

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Phn VIII: Gii thiu v Cu lc b V Sc Khe Cng ng

97

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

I. Tng qut v Cu lc b I.1. Gii thiu chung Cu lc b V sc khe cng ng (tn ting anh: Public Health Club - PHC) c Ch tch Hi sinh vin trng i hc Y H Ni k quyt nh thnh lp vo ngy 27/02/2011 v trc thuc s qun l ca Hi sinh vin trng i hc Y H Ni. Cu lc b ha hn l mt ngun nhn lc tr, nhit tnh v c nhng k nng mm cn thit phc v ngh nghip v gp phn thc Ny s pht trin ca YHDP & YTCC trong tng lai. I.2. Mc ch thnh lp Cu lc b VSKC hng ti 4 mc tiu chnh: - Nng cao on kt: t chc cc hot ng lm tng tnh on kt ca sinh vin 2 khi Y t cng cng v Y hc d phng; tng giao lu, chia s, tht cht tnh hu ngh gia cc sinh vin vi nhau. - Nng cao k nng: t chc cc kha lp o to cc k nng cn thit cho sinh vin 2 khi YTCC v YHDP; phc v cho cng vic cng nh cuc sng sau ny. - Nng cao sc khe cng ng: t chc cc hot ng chung sc v cng ng, m thng qua lm cho cng ng tng cng nhn thc v cc yu t nh hng n sc khe. - Nng cao v th: Thng qua cc hot ng trn, o to c mt i ng cn b y t c k nng, chuyn mn tt; thay i hnh vi v nng cao sc khe cho cng ng, t cho x hi thy c tm quan trng ca YTCC v YHDP trong cuc sng tng lai. II. Cc hot ng chnh II.1. Hot ng thng nin - Sinh hot khoa hc: sinh hot v cc ch chuyn mn v YTCC v YHDP.
98

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

- Sinh hot chung: sinh hot chung ton CLB nhm nh gi cng tc t chc sinh hot chuyn , ngoi ra c cc bui sinh hot v k nng mm, ting anh, II.2. Hot ng khng thng nin: - T chc cc hot ng V sc khe cng ng: TT-GDSK v cc vn sc khe ca cng ng, nhm tng cng s hiu bit, thay i hnh vi ca cng ng theo hng c li - T chc cc hot ng tnh nguyn hng ti cng ng - T chc cc hot ng hng ti sinh vin YTCC v YHDP V mt s cc hot ng khc Trong thi gian ti, CLB s c thm nhiu hot ng khc di s gip ca Vin o to YTCC & YHDP, on Thanh nin Hi sinh vin trng i hc Y H Ni.

99

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Ph lc: Hi v p

100

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Bc s YHDP v C nhn YTCC c o to trng mnh c c hi ra nc ngoi du hc khi vn cn l sinh vin khng? Nu c th iu kin nh no? Hin ti th nh trng cha c chng trnh gi sinh vin YHDP v YTCC ra nc ngoi hc, nhng trong tng lai s c th c hp tc vi cc trng ca Nht. Sinh vin YHDP v YTCC c phi i thc t nhiu khng? Nu c th qu trnh i thc t s tp trung nhiu vo nm no v i nhng u? Thi gian hc c th, k hoch hc tp, cch tnh im, s trnh hc nh th no? Nu sinh vin mun c i thm th c c khng? Trong chng trnh hc ca bc s YHDP cc em c 3 ln i thc t mi ln tng ng 2 n v hc trnh, ln th nht i cng sinh vin a khoa vo nm th ba ti tuyn x. Ln th hai i vo nm th nm ti tuyn huyn v ln th ba i vo nm th su ti cc trung tm thuc h thng YTDP tuyn tnh. Ngoi ra cc em c thc tp tt nghip ty theo ti mnh la chn. Sp ti Vin s ngh tng thi lng ca sinh vin YHDP ln 4 n v hc trnh cho nm th su. Cc em c th c thi gian i thc hnh nhiu hn nu cc em t lin h tham gia vo cc ti nghin cu ca cc thy c hoc ti a phng ca mnh, tuy nhin vn cn m bo thi gian hc tp ca tt c cc mn hc Sinh vin c nhn YTCC c phi i hc lm sng cc bnh vin khng? Nu c th thi gian hc l bao lu, hc nhng chuyn khoa g, v s trnh c tnh nh th no? Cc em c thi gian i bnh vin cng vi sinh vin a khoa nm th 3. Cc em c th xin khung chng trnh phng o to tm hiu.
101

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Vin o to YHDP v YTCC c nhng chnh sch hc bng ring khng? Nu c th iu iu kin nh no t c? Hin ti vn theo chnh sch hc bng ca trng Sinh vin YTCC v YHDP s tt nghip bng hnh thc no? C chng trnh thc tp trc khi ra trng khng? Sinh vin YTCC v YHDP s tt nghip bng hnh thc lm kha lun tt nghip, c c kha lun cc em cn tham gia cc ti nghin cu Trong 10 chuyn ngnh hin nay Vin o to YHDP v YTCC ang ging dy, sinh vin cn ch trng chuyn ngnh g trong khi hc i hc? Hc ngnh no s c lm d n nhiu, ngnh no c i thc t nhiu? Tt c cc chuyn ngnh u quan trng v cn thit. Ngnh no cng c c hi c lm d n v i thc t Nu 1 sinh vin YTCC v YHDP mun lm ti nghin cu khoa hc th phi c nhng iu kin no? Phi lm nhng th tc g? Xin thy c hng dn nh th no? Trng (hay Vin) h tr kinh ph cho mi ti hay khng? Cc em c th lin h vi Phng o to v Nghin cu khoa hc ca Vin, tm hiu v cc ti Vin ang trin khai hoc cc ti cc thy/c hp tc vi cc t chc khc trin khai. Cc em xin gp trc tip cc thy c ch nhim cc ti xin c tham gia. Cng c th c cch khc cc em c th trnh cc tng nghin cu ca mnh vi cc thy c v cc tng c th pht trin thnh cc ti cp c s xin kinh ph hng nm ca trng/vin.
102

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

Em mun tm hiu v cc d n m Vin o to YHDP v YTCC v ang tham gia hiu thm v cng vic, em c th tm hiu cc thng tin ny u? Em c th xin gp cc thy c phng o to Nghin cu khoa hc v Hp tc quc t. Sinh vin cn rn luyn tt nhng k nng g c th lm vic tt trong ngnh YTCC-YHDP? lm tt trong lnh vc YHDP YTCC cn phi hp rt nhiu k nng, trong cc k nng quan trng l: - K nng giao tip - K nng lm vic nhm - Tin hc - Ngoi ng Trong thi gian l sinh vin, sinh vin ngnh YTCC v YHDP c th tham gia lm thm u ph hp vi chuyn ngnh ca mnh va c thm iu kin kinh t v c thm kinh nghim lm vic? Cc em c th tm c hi lm thm cho cc nghin cu, cc d n ti trng hoc cc vin trong lnh vc YHDP v YTCC Cc d n trng mnh thng lm v vn g, lin kt vi t chc no? Sinh vin c th tham gia cc d n ny c khng? iu kin tham gia l g? C th s dng cc ti trong cc d n ny lm kha lun tt nghip khng? Trng c rt hiu d n thuc cc lnh vc v phm vi khc nhau v lin kt vi nhiu t chc khc nhau. tham gia full time vo cc d n vi cc em l kh v cc em cn phi u tin thi gian cho vic hc,
103

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

nhng cc em hon ton c th tham gia vo cc cng vic nh thu thp s liu, nhp liu v phn tch s liu nu cc em c kh nng. Cc em c th dng cc s liu lm ti nu c s cho php ca cc thy c ch nhim ti. Phm vi lm vic ca bc s YHDP v c nhn YTCC l nh th no? Cc bc s YHDP v c nhn YTCC c th lm c nhng c quan no trong v ngoi nh nc? Lm nhng cng vic g? V d c th? Cc em c th lm vic ti cc trung tm ca h thng YTDP ca tt c cc cp. Cc Cc, V, Vin thuc h thng YHDP, cc S y t, cc trng i hc, trung hc, cao ng Y, cc t chc quc t. Cc phng ch o tuyn hoc phng k hoch ca cc bnh vin Cc cng vic c th lin quan n qun l, thc hin cc chng trnh YHDP v YTCC/ C hi vic lm sau khi ra trng ca sinh vin YTCC nh th no khi s lng sinh vin YTCC ca c trng H Y H Ni v H YTCC u ngy mt tng cao? C hi vic lm ca sinh vin tt nghip ca 2 trng c khc nhau khng? C hi vic lm khng c g khc nhau gia hai trng, tuy s lng ra trng ngy cng nhiu nhng ngun nhn lc trong h thng YHDP v YTCC vn ang thiu trm trng ti tt c cc c s, cc tuyn. C v tr no trong cc bnh vin sinh vin YTCC c th lm vic khng? Nu c lm th tim nng thng tin nh th no? Sinh vin YTCC c th tham gia vo cc phng ch o tuyn, phng k hoch, phng NCKH, ca cc bnh vin, hon ton c tim nng thng tin thng qua vic tip tc hc tp cao ln.
104

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

iu kin nh th no c gi li trng/Vin lm vic? L nhng sinh vin xut sc, c o c tt, c k nng ngoi ng, tin hc v giao tip tt.

105

Nhng iu cn bit v Y hc d phng v Y t cng cng

THAM KHO 1. L V Anh (2004). Chc nng v nhim v ca Y t cng cng. Tp ch Y t cng cng s 2, 11/2004. 2. B Gio dc v o to (2008). Chng trnh khung o to Bc s Y hc d phng. 3. B Gio dc v o to (2001). Chng trnh khung o to C nhn Y t cng cng. 4. Vn Dng (2008), Y t cng cng: nh ngha v vai tr. 5. L H Hiu (2008), Vai tr ca nghin cu khoa hc i vi vic nng cao trnh hc tp ca sinh vin. 6. Trng i hc Y H Ni (2006), Quy ch o to i hc h Chnh quy, chng III, trang 10-13. 7. Trng i hc Y H Ni (2010), Quyt nh s 945/HYHN QLDTH V/v : ng k hng dn Kha lun tt nghip BSK v CNYK. 8. Trng i hc Y H Ni (2010), Nghin cu khoa hc. Nhng iu cn bit dnh cho sinh vin, , trang 45-49. 9. Trng i hc Y t cng cng (2004), Nhp mn Y t cng cng. 10. Vin o to YHDP v YTCC (2011), Chng trnh hc ti cng ng cho sinh vin Y3 (2010 2011). 11. Vin o to YHDP v YTCC (2011), Gii thiu Vin o to Y hc d phng v Y t cng cng. 12. Vin o to YHDP v YTCC (2011), Gii thiu i ng cn b Vin, tr 2-3. 13. Vin o to YHDP v YTCC (2011). Y hc d phng v Y t cng cng Thc trng v nh hng Vit Nam. Nh xut bn Y hc.
106

You might also like