Professional Documents
Culture Documents
VHh tF
_wh gUt
ghl FG
FGjiyt
U. v. KJUZz,
(nkdh f nguitFG cWd, brid gfiyfHf),
KJiy iuahs, khtl Ma f g Wtd, U - 602 025, Utq khtl.
nkyhthsf
Kidt nf. fzhjh,
iz nguha, jJiw,
mHfgh muR fiy f,
fhiuFo - 630 003, tfif khtl.
KJiy iuahs,
khtl Ma f g Wtd,
bgdh - 604 602, Utzhkiy khtl.
yhaf
yt mUzh. bghDrh,
U. g. Fznrfu,
KJfiy jHha,
g.br. f.f. muR nkiy g,
nfhlghf, brid - 600 024.
U. . br tst,
Uk. . thyhif,
KJfiy jHha,
v.nf.. muR nkiy g,
Mu, Utq khtl.
jHha,
nrJg nkiy g,
kJiu - 625 001.
U. g. MWKf,
U. bkh. kUjKJ,
jHha,
muR caiy g,
ngu - mr, Gu khtl.
gljh Ma,
muR nkiy g,
.u}- 606 106, fl khtl.
U. v. Rjuuhk,
jHha, v..X.V. gk nkiy g,
mzhef nkF, brid - 600 101.
f mR : nf.
b#aughnj
Xa :
ey. fhuh#
totik :
v. kh
a xW
br
bghf tghL
jj
jj
jj
jj
f J; jj fUJ
bef J;
J; jj J;
x ~nj!
jj U jj U
dnf ntjd futh!
fdf unk fLna tL
futh vf nfhnt!
jj brtij ntjd
briH ah mJ
tntW tzf ah
mahJ Tnwh.
futh fL tUth!
kQnlh, Qnlh,
* a
xnlh, yKnlh,
Unlh, vl thJ bghUSKnlh?
futh fJ tUth!
fU kdK gh cU
do gilJ nlh
futh! VW kth
cajth, c Kjny!
- e. r_
yhk kQ Q x y Uiy.
vyhnk clUJ wjit. vdnt, cid fJ nghw
vl vbghUS iy. fUnghY a kdJlD jhd
clD cdJ Utofis gJ gilJnlh.
midY caj , tiw VW kJ mU thahf!
brhbghU : U - brt; ntjd - gilayKJ;
nfh - mur;
fL - iuJ.
Ma F
abga
e. ntfl kfhf
idbga
e. r_
:
bjh
:
vGJg
fhy
15.08.1900 - 04.12.1976
kh dhf
m. wtadhf
1. ca ilia njbjLJ vGJf.
m. fdf vgj bghU
.
1. brt 2. bgh 3. k
M. u vgj bghU
.
1. gR 2. Fiu 3. ahid
2. J vGJf.
1. bef
=
3. kQnlh =
2. yKnlh =
4. do
=
3. tU brhfis brhbwhl mikJ vGJf.
f, f, fut, fU, c.
M. FWdhf
1. futdh isj bghUf vit?
2. futlUJ wjit vit?
. Wdh
futDF gilayhfgl bghUf vit?
cH w
nk oFif ntntj nehFif
M jnj mUSif - Nidia
Fif vW iyFif ^
fhFif fhuhs if.
- fg
bghU :
vbwW
fg
:
wj C
njuG, kyhLJiwF
mik csJ.
Mjjt
rilag ts
aa f :
fguhkhaz, rlnfhgujh,
VbuGgJ, ruRt mjh,
Uif tHf.
w
:
fhy
gulh whL.
kh dhf
m. wtadhf
M. ts
. kd
2. M vgj bghU
m. y
M. njhL
. nkhu
M. FWdh
fg aa f ahit?
. Wdh
ciueil
aif ntshik
( nefhz )
nty
:
KFj
f k.
tzf.
nguha :
nty
nguha :
_tU
:
nguha :
:
nty
nguha :
nty
nguha :
fa
nguha :
KFj
nguha :
vd brhf, Iah?
ey isr vLfyh vW idJ njitFnk
braif cuf, bfh kUJfis
gagLajdh k jikia, jikia
bfLF msF Niy cUthlJ.
jdh vdthF, Iah?
jdh y, , fhW, Mfha Kja ththjhuf
bgJ ghfgL. gfSF kLkyhk, kj
fSF Jjhf nehf tU. tUfhy
jiyKiwF ntshik gaghLf mjh
Lngh UwJ.
jF khWtna iyah, Iah ?
cWahf cL. tUK fhngh vD KJbkh
zf, aif ntshikia e ntsh bgUkf
gw ntL vgnj vdJ fUJ.
fa
nt.mYty :
fa
nt.mYty :
nty
nt.mYty :
fa
nt.mYty :
KFj
nt.mYty :
nty
nt.mYty :
fa
nt.mYty :
KFj
nt.mYty :
fa
:
nt.mYty :
nty
nt.mYty :
:
fa
nt.mYty :
nty
nt.mYty :
KFj
grfa vwhfns,
m~J vd Iah?
nt.mYty :
fa
g LfS tsJLnk!
10
nt.mYty :
VD ewh vULj fl
D ewj fh. - Fw, 1038
KFj
nt.mYty :
nty
nguha :
_tU
e, Iah.
kh dhf
m. wtadhf
m.
ntsh gfiyfHf cs l
1. kJiu
2. brid
.
3. nfhit
M. ntshbjh cs TWf
1. uL
1. ebr
<.
1. gh
2. ehF
2. br
3. MW
3. bghbr
.
2. gh
11
3. gh
bghUfsh MdJ.
c) grfa vgJ
2.
1. _W
2. ehF
3. IJ
bghUJf.
m.
be
- tonahl
M. fU
- enlhl
. thiH
- njnuhl
<.
bjid - Vnuhl
M. FWdhf
. Wdhf
<.
beLdhf
gilghw f
iueilgF lbgWs fodbrhfshf
fUJtdtiw monfhL Lf.
fodbrhfSfhd bghUis W FG fyJiuahLf.
Jbfhl brfis kdtiuglkhf tiuf.
12
Jizghl
uJ x
khiybghG tHfngh Mwfiu Xu kd mgU ghY
ngbfhnl eljd. gfhy mJ. F fLikahf Uj neu.
kd kd X vz njhaJ. gh, j gY
fLFY X u KGtJ j MW ahuhyhtJ f aYkh?
gh F eLago, vdh ayhJ kdh! Mis Lf
vwh. cfsh ayhJ vgJ vdF bj. u KGtJ MW
ah whfnsh mtfSF gR tHfgL vW ehis fhiy KuR
miwJ kfSF bjf vwh kd. vd kdh, jid
ngh vd gh Gjh.
Kj eh brhdgo brf, wF ghfyh vwgo
ghl TL wglh, kd. kWeh fhiy, kd m
bjUbtF KuR mJ TwglJ. f tWik thL ViH
xUt, kd gir bgwhtJ FLgij thH itfntL
vd vdh. vdnt, vdthdhY r, ngho fyJbfhsyh
vd KobtLJ, kd Kngh wh. kdU mtid miwa
ubghGJ KGtJ MW W tUkhW T mD itjh.
mtid ffhf U fhtyiu cl mD itjh. ViH
kjD ubghGJ KGtJ MWF wh. fhtyf, mtid
u KGtJ ffhJ bfhnl Ujhf. fhiy, mtid
miHJ tJ kdl Wdhf. mtfl, vd, u KGtJ
MW t Ujhdh? vd nflh kd. Mkh kdh
vd fhtyf Tdhf. rbad VWbfhl kd, cid
ghuhLnw vwh. r, j Fiu vgo jhbfhL wh?
vd al nflh.
ViH, kdh, m~J xW bga braiy. u KGtJ
mukid bjj btrij ghJbfhnl W bfhoUnj
vwh. Mfh, mgobawh cdF gRbghU iy; bryyh
vwh kd. kd go Tw ViH mwh. kdh,
jhf go Twyhkh? vd ff fyf nflh. , u
KGtJ mukid sif ghjjdh, mj No FfhJ
Uwh. mjdhjh, cdF gR iy vnw. nghfyh
13
kh dh
fLiu dh
14
yfz
ntWik, milbkh
ntWik
khzt : tzf, Iah.
Ma : tzf, cfhUf. W fhiytghL Tl
gRbgwt ah?
khzt : fz gR bgwh, Iah.
Ma : jiyikaha, ahiu ghuho gR tHdh?
khzt : jiyikaha, fzid ghuho gR tHdh, Iah.
Ma : 1. fz gR bgwh.
2. jiyikaha, fzid ghuho gR tHdh.
(bjhlfis Ma fUgyif vGJj.)
k
: I vD vGJ, Iah.
15
Ma :
gh
Ma :
(v.fh.)
fz tjh - id gaiy
mt fz
- bga gaiy
mt ah?
- dh gaiy
Fifah XFeil.
jhbahL kf tjh.
xL
jijnahL jh tjh.
XL
jijl j tjh.
cl
16
kh
Ma :
bgoF gz UwJ.
fo eh gLJsJ.
bjhl fj
bfL, mj ma
bghUis jUwJ.
miHj bghU
vD brh W () vGjhdJ
vGJ (j - jh vd) L miHj
thW bgabrh y khwfSl
tUtjid ntWik vg.
ghlij
M.
ghlJF
M.
ciHgh
. ghl
. ciHF
ghLgld.
gila kdf j
m. tsF
cajh.
KUf
m. ciHig
3.
vGdh.
mKjh
m.
njbjGJf.
M. tsia
17
. tsf
kh dhf
m. wtadhf
1. fiybrt
2. ghl
3. ghl vGa
4. J
5.
Kjh. (is)
gofglJ. (uhk)
gR iljJ. (yt)
ril. (fy)
yF ghLwh. (nkil)
M. FWdhf
. kdtiugl tiuf
milbkh
khzt : tzf, Iah.
Ma : tzf. midtU eyjhnd! brw tF goj ghlf
vjhf UF vd idnw. ahUfhtJ Ia
csjh?
khzt : ewhf sW, Iah.
Ma : k, ghoah! W vd Hik?
ghoa : fHik, Iah.
Ma : f vwh vd bghU?
ghoa : y, khj Iah.
Ma : yit bty vd miHghf myth?
bgh : Mkh, Iah.
Ma : tU btik vD brh yF milbkhahf
tJsJ.
18
e, Iah.
kh dhf
m. FWdhf
1. brjhkiu
2. ghFl
3. cgs
4. ku
5. Ckw
6. njhj
7. brPhW
9. brj
8. btisid
19
_tif nghf
khzt : tzf, mkh.
Ma : e g m gyif W, UFw xW vGj
gLsJ. mFwis ah ahbuyh gof? khju!
mFwis brh.
khju : mfdkJ <j enw KfdkJ
brhy dhf bg.
Fw mf vgjF g, mf vd, Kf
vgjF g Kf vd vGjgLsnj, J
iHayth? mkh.
Ma :
khw
kh dhf
m. wta dh
2. y -
3. Fl -
M. FWdhf
3. Wnghia sFf.
tFgiwwf
m) ngRj w
M) vGJj w
id v rJbfhlh vd ngbfhS?
bral
IJ _if jhtuf glfis xo, mt gafis vG bfhzf.
21
bkhw g
m) wbkh brhfSfhd j brhfis mnth
wbkh
brh
-
j
brh
wbkh
j
brh
- brh
mDk
ir
cga
- Ugahs bfhil
Mjt
PhW
ch
Mug
bjhlf
vjhj
- a
brhJ
If
- cyf tHF
Jg
fhj
- jh
Uja
berf
- kKo
iwt
Fngu
- bgUbrt
Unjhg
ir
<r
cgrj
3. Mfhr g gwjJ.
1. 1 + 1
2.
4 + 5 =
3. 2 + 3
4.
9 + 1 =
) fLiu vGJj
bg f
g
kWj
fz VHh tF gowh. fz jhah kybfho, mtid bt
vfhtJ miHJbry ntLbkwh f jaFth. fhuz, fz brajh.
ah, vjid bfhLjhY clnd ifo thLth. ntlh vW mtDF
brhynt bjahJ. kybfho vjidnah Kiw mtl vLJ Tlh; Mdh,
mtsh Uj ayiy.
22
TongRnth
2. fz bra Kiwahdjh?
thifw
xUtnuhL xUt gHF w
xUtUbfhUt el gHf, bjhlJ kahd ewit tsJ bfhs
w njit.
ik kh izahj njhf. Mdh, y ehshf ik nghF
khF ofiy.
vnghJ wl Fiw fhgnj mtSF bghGJnghfhf UjJ. jdh kw
egf, tfnshL nruhk xJ Ujhf.
kh vLF Ko vdthf UF?
ik eig kh bjhlthsh, y brthsh?
kh iy Ujh vd KobtLgh?
kf
cj kdghik
brid xU FGd g xwid el tjd. mg Mauhd nt_
euk vgt, ViH khztF egf yta cz tHF lij bragLj
bjhldh.
mjfhf bghUSjbgw mt mQatfS kUJt khnkij FUrh xUt.
ml wig czj FUrh, kWeh mtiu rhgths mYtyfF tUkhW
nfLbfhlh.
vG bfdJ rhiy jkF cikahf Uj khif xwid gF
Mtz vG g brJbfhLjh. mdh cj kdghik mslfaJ.
cjF viyiy. xbthUt njitnfg cjf ntWgL. vdnt,
njitgLnthUF cjtnj cjahF. mJnt, kjDFa w g.
mwh mg j m~JxUt
bgwh bghUit .
23
- Fw, 226
tsu braghLf
ngRj w
braghL -1
FGfyJiuahl
braghL - 2
fYF fhz
braghL - 3
24
fis
FG
goj w
braghL - 4
mj brhfis vGJj
braghL - 5
kh
nt
iy
nrh
gh
1.
5.
2.
6.
3.
7.
4.
8.
bjhl cUthFj
braghL - 6
oF if.
2.
nehF if.
3.
4.
F if.
5.
fhF if.
25
gHbkh cUthFj
braghL - 7
bghUJf
braghL - 8
TW
Tat, nflt
1.
m.
2.
u KGtJ t MW
Ujhdh?
M. gh, mg
3.
mg, fhty
4.
<.
mg, ViH
5.
c.
mg, gh
g cUthFj
ViH, mg
braghL - 9
kiyny kiH
; mUah
; Mwhf
; MW thfhfY VfY
ggirfis brobfhofis
26
cUfis gagLJj
braghL - 10
ghjh.
2. gl Ky
( I )
= Ky glij ghjh.
tiuaglJ. ( M ) =
3. Ky f
wjt. ( ) =
4. Ky
gl wghdJ.
( mJ ) =
flj
braghL - 11
d Hh
fh M U fiufY thj nrhHehL kf, mth
Jbts tUbghGJ dHh bfhlho kt. Hh eilbgW mW
MwY Mik f isP gy mthW FJ vJ
Miknjhw Mo kt. mtf mthW Mo ktij mehL mur
Kj m kf tiu midtU, M fiuf mikj muf mHa
lf UJ fL kt.
thW dHh eilbgW lf xW fhgodF
mik cs fHh bgUJiw. Jiw gh fh MW MwnyhL
fiufis nkh mF. MWd nkh nkh fiufis mD, mwhk
thDw tsj kUj kuf iwjJ mJiw. JiwF nruehL jiyt
Mld d Mo f nrjh.
- yt fh. nfhj, rfj yttir
milbkh cUthFj
braghL - 12
Hh
2.
fU
nrhW
3.
Rl
4.
khiy
5.
kiy
6.
kh
tL
27
khiy
brhtjid vGJj
braghL - 13
bjhliu uj
braghL - 14
bfhL
kjDF
bfhL
cwF
bfhL
khdJF
bfhL
ciHF
bfhL
ftiyF
bfhL
cikF
bfhL
fijF
bfhL
fwyil WkL
kbg : 10
1x1=1
1. ca izia njbjLf.
m. bghf tghL - fg
M. cH w
- e. r_
. uJ x
- f. bfs. KjHf
1x1=1
M. rika
. yh
1x1=1
3. ntWik vJ?
m. _wh ntWik
M. vlh ntWik
. ehfh ntWik
3x1=3
( btK, btfhif)
M.
(fUy, brj)
(brf, fUfnuh)
4x1=4
.
.
vdgL.
a uL
br
UFw
f
1.
ff frlw fgit fw
f mjF jf.
2.
3.
ctg jiyTo cs j
midnj yt bjh.
5.
29
brhbghU :
fila - jhjt.
6.
7.
8.
9.
bghU :
10.
30
kh dhf
m. wtadhf
m. ctg jiyTo
midnj yt bjh.
xUtF
M. xUikf jhfw
vGik Vkh cilJ.
. nfo Gbrt f xUtF
.
khly kiw
m. vvg vGbjg Vid fvg
uL thG cF.
M. bjhlidJ kznf CW khjF
fwidJ m CW.
3. J vGJf.
m. frlw
M. vGbjg =
. kznf =
<. fwjh =
4. nrJ vGJf.
m. v + vg =
M. f + cilah =
m. vGJ
M. Kf
. yt
<. g
c. m
M. FWdhf
. Wdhf
2. rhFtiu V fw ntL?
<. beLdh
fafhu TW fUJfis bjhFJ vGJf.
31
KTlgS
( efts - isa g )
jJ ghd Kj milF
fJ ngif rj ilF
j rhwa u gilF
ba yhj g ilF
kj NL knjhkj uhd
kUr kU vf Cnu.
fntiy - fUkh,
rjea mikj
32
xgJ kf
KJ
gts
kufj
khf
guhf
ud
itu
it^a
nfhnkjf
kh dhf
m. wtadhf
1. kU UF iwt
2. _W MWf nrUl
.
.
M. FWdhf
3. KTl F vGJf.
. Wdh
kU bgUikfshf KTlgS TW brfis bjhFJ vGJf.
33
ciueil
jHf isahLf
isahLf, Xd uij gghil btgLJtd.
isaho Wt, Wa, isnah, Knah vd vyh iy
cnshU <LgLwd.
clw tsf, cs Mtij
VgLj, kd k isf isahLf Jizwd.
isaho mogil nehf nghoLjyhF. clY
csY cs Mwfis btl, vghuhj njhfis
vbfhs kdghik nkgl isahL cjwJ. isahL
tahf gl, nghuhlF il fhQ wD bgw KowJ.
Xo isahL ghgh -
XUf yhfhJ ghgh
To isahL ghgh
.......
.......
.......
khiy KGJ isahL - vW
tHf gL bfhS ghgh
vW ghu, isaho nkikaJ mjid gHfkh bfhs
tWJwh.
isahLf gh mogilY, jik mogilY gntW
tifdthf mikwd. kf isahLf bgUghY mf
isahLfshf, Mlt isahLf w isahLfshf csd.
34
ggu, jL, c
isahL, fs fhty, nfh,
o, fhwho, gJisahL,
xiwah uilah, r Kjad
Wt isahLtd.
gj, fufuto, jlhf,
gyhF, Cr, jha vgd
Wa isahL
isahLf. W rLFL
(fgo),
kilgJ, fhgJ,
ifgJ, vgJ, wFgJ,
Xl, jiljho Xl vd gytif isahLf ngho Mlfshf
isahlgLwd.
gil fhy jH isahoduh? mjF mtfSF
neuUjjh? vbddbtyh isahodhf? vgo isahL
tsjJ vgjidg mJ bfhnthkh?
u isahLf vW bgUUgKilat jH. knghl,
VWjGj, ntilahLj, _ kz vLj vgd giHik
thj Mlt isahLf. Kfhy kngh ty ky,
kduh kf bgwd. fs gyhut NJ f, jUF
brUF ua M_ kyDF uK uK thj eF
ilna eilbgw u isahil weh}W vD rf ya
tUwJ.
Kiy y VWjGj vD uisahL eilbgwJ.
KuR mu, gig KHf, bjhGtUJ bfhGikf fhisf
xbthwhf btna XotU. bfhny csJ fhis
bj vwj uf fhis bfhig oJ, mj bfhlij
mlFt. thiy oj jh vgJ jH bfhif. gnyh
NJ f zWF JLbkd ghJ FJ kz vLJ
tUj xUtif u isahlhf fUjglJ.
gila eh bgf tlhLj, fHF, mkhid, gjhLj,
Cr, XiuahLj vd gy isahLf nj bghGJ
nghdhf. muF iHJ (fl tiuJ) befhfis itJ
ef ML Ml tlhLjyhF. mfhy kf eL, Mik
Matiw nfhbfhL miyJ Xiuahl Mo kjd. Wt,
Wnj cUo isaho kjd. Wa KJfis rf
cns L Mo fwd.
35
d, u isahLf MLt UW sa jH
yFngh fhgY ntifW sd.
mur thG jiyefuf ahidngh eilbgWtjF, mjid
fhgjF jlf Ujd. kJiu cs jKf ikjhd
ahidngh fhgjfhd lyhF.
MLlh ngh, nrtngh, fLikahd fhilngh vgd
tiw jH fL kjd. nrhHeho giHa jiyefukhd
cwij unfhf wUjikah nfh vD bgaU
mjfikjJ vg.
fhy brybry mjnfg isahLf jik nghF
khsd. gila VWjGj isahL W rflhf,
kRulhf magLwd. mW VWjGatiuna kf U
kzjd. W misahlhdJ gzKo, gRbghUf bgWj,
gy nrJ khL ul vd khlJ.
jH jfhfiy isahLf xwhf yghl tsJ
tUwJ. yUJ X M be cautiu UF joia RH
ML Mlnk yghlkhF. F isahL, f isahL vd
f magL yghl W C Hhf eilbgWwJ.
cyf mu jH u isahlhd fgo (rLFL)F jl
ilJsJ. fgo isahLnghJ ghobfhnl isahLtJ e
_jhija tHf.
36
M. jH jfh fiyfS xW
. Kiy y
vD u isahL eilbgwJ.
2. bghUJf.
isahLnth
isahL
m. Mlt
XiuahLj
M. kf
gj
. Wt
VW jGj
<. Wa -
M. FWdhf
. Wdh
<. beLdh
gilghw f
jHf isahLfg W FG fyJiuahLf.
37
Jizghl
eg
kahijuhk eLtuh Uj mj efu tuj, nrhK vw
Ut mLjLJ gbghU mfho itJ el tjd. UtUF
gid
ewhfnt elJ tjJ.
MdhY tujJ, mt
tfJ nrhKF bghwhikahfnt UF.
vbghGJ tuj filF ah tUwhf, nghwhf vd
elwJ vgjidna cWneh bfhoUgh.
y eh tuj filF tU thoifahsf vif
bgUW. tf eF NLogjid fL nrhK Fj bghwhik
bfhlh. jDila filY mthW tf eilbgwiyna vd
v nkY bghwhikglh.
jh vyhtY tujidl cathfnt UfntL vd
MirgLth. Mdh, bghGnjh mtidl Fiwthfnt tf
eilbgWtjid idJ bgU_Rlh. mtdJ bghwhikia
mfkhFtJnghy f xW eilbgwJ.
murhf u xUt tJ, tujid kahijuhk miHJtu
brhdjhf miHJ nghdh.
clnd nrhK, mnlagh eLt TL msF t f
caJlhdh? vts bgUngW tDF vd ajh.
mLj thuK tujid miHJ bry murhf u tjh;
mjid nrhK ftjh. mt kd, eLt j tujid kL
TL ngRwhnu, vid V Tliy. ehD mtidngh xU
bga tfjhnd. mtidl, eh vj j jhJnl vd
v FKdh.
mjfLj eh nrhK tujid mQ, Mkh kahijuhk cik
mofo miHJ tu brhwhnu vd fhuz? vW nflh.
mjF tuj, vdF mtUF Mu UF. mjid vyh
cl brhbfhoUf KoahJ vW T mDdh. mjid
nflJ nrhKF cyfnk RHtJnghy UjJ.
bghWFkh mt kd? tujl eLt ngRwh vwh, eLt
mtl vts k itUwh vgJ bjwJ. mjidnghw
k, jdF ilfhjh vW nrhK Vdh.
38
uh,
kahijuhk fijf
kh dh
fLiu dh
39
yfz
brh
gfhgj, gFgj
khzt
: tzf, Iah.
Ma
: tzf.
vyhU tJlhfsh?
rhjh
: fz W tuiy, Iah. neW tWtah
JoJlh. kUJtkidF brWtj
y X Uwh.
Ma
: cley ngQtJjh KjikahdJ; kwitbayh
mjdjh. Rtyhk u VJ? eykh
tuL.
ktz : K tF XbuGJ jJ W, xwDF
nkgl vGJf bjhlJ W bghU jjh,
mJ brh vdgL vW Tf, Iah.
ktzh!
fzifnghynt
Ma
: ewhf nflh
j Y b r h f i s g F g j , g f h g j v d
Utifahf fyh.
m
Ma
:
Ma
:
khzt
Ma
:
khzt
: brhfisTl fyh vgJ g mbrhf
MW cWf csd vgd g mJbfhnlh,
Iah. f e.
g : 1. tU bjhlYs gfhgjfis njbjGJf.
Wdhf
1. gfhgj vwh vd?
2. gFgj vwh vd?
3. XbuGJ xUbkhF rhWf IJ jUf.
4. gFgj cWf ahit?
tFgiwwf
m) ngRj w
M) goj w
j ahfQnk wjiy;
41
- ghuah
) vGJj w
ciueilgFia RU tiu w bgWj
(v.fh.) kfsh wjt mit njobgWj ntL. mPf vbfyh
Uwhfnsh mbfyh njobrW mtflUJ mbrtij bgW
caj ntL. mPf vGa f cy gntW bkhf Ufyh;
cy gntW gFf ilfbgwyh. mgogl fis vyh tutiHJ
mtiw goJ ghJfhj ntL. mjifa f thyhf mbrtij
bgW caj ntL.
ciueilgF RUf
kfsh wjtf mPfis njobrW mit bgWj ntL. gntW
bkhf mPf vGa fis goJ mbrtij bgW caj ntL.
g : Gs ciueilgFia goJ RU vGJf.
cy nfhofzfhd cf thwd.
fS kj kLnk
jdJ jid Mwyh fhynjhW khbfhnl tUwh. kj, jhbgw
mDgtfis wF vLJiuf, w bgw mDgtfis jh mtjF
fUahf sFtJ bkhna.
kj ehff miltjF Kj fUahf saJ, bkhna. bkh a
gaghL xUtnuhL kbwhUt bjhlbfhtnj. bjhl uhf fUJ khWghL
Vglhj tzK mikj ntL.
<) bra l : U isahL u thif tuyhiw bjhFf.
bkhw g
m) brhbwhl tiff
brhbwhl czJ bghUisbfhL brbjhl, dhbjhl,
flisbjhl, czbjhl vd tifgLjyh.
neW, vf g MLHh eilbgwJ.
brbjhl.
c Ul vFsJ?
dhbjhl
sik f.
flisbjhl
vnd, j Xa mHF!
czbjhl
42
Gs brhbwhliu tifgLJf.
1.
2.
cl UFw jf Uwjh?
3.
bjhfha LF ty.
4.
5.
il ikahf itU.
brhbwhl khwf
vd brbjhluhfyh.
- flisbjhl
3. CQwf
5. ngUfG
2. bjhWbjhL
4. mYgfY
6.
nkLgsK
3, 9, 5, 7, 8, 2, 4, 10, 6
43
g
kgj
rKf jhjh L, vJ vW nflh W FHij milahs fhL.
mj msF midtUF bjjt mt. ahiu ghjhY thf, nghf vd
kahijahfjh ngRth. xU taJila FHijnah bjhW taJila Katnuh
ahuhf UjhY mtfSF kahij jUth.
TongRnth:
1.
2.
thifw
kd vGfis vbfhs
eKila cz, vz Kjatiw ca KiwY ca msY
btgLj w cjwJ. vyh kdbtGfS eyd my; ad
my. mtiw vthW btgLJnwh vgnj aikahjJ. kilgJ
Ml eilbgWbfhL UwJ. m m rhghf ML btbrt
ewhf MliybaW, mj m jiyt jbrt Fiw brhwh.
UtUFS ril VgLwJ. dij fLgLj ayhj jbrt,
btbrtidmof if XFwh. jbrt brjJ rah ?
d tjh fLgLJtJ vthW ?
jidjh fh dfhf fhthfh
jidna bfhY d.
- Fw, 305
kf
g
Ugjh who jbkh tsF bjhlha bgUjifahsU
K.tujuhrdhU xUtuhth. tyif jUtJ lifF bja TlhJ vgJ
KJbkh. mjF vLJfhlh thjt K.tujuhrdh. xUKiw f flz,
L flz, nj flz nghwtiw brYj ayhk khzt y
JggLtjid flh. mtfSF njitahd midJ flzfis jhnk
fodh. mJkLk jkJ ilna Lah, khzt j gof tbrjh.
ayhnjhF uFtJ cjtJ g MF.
atJ funt
<tJ ynf
- xsitah
44
tsu braghLf
goj w
braghL - 1
brhbghU mj
braghL - 2
f brt ms ms Fiwahj
MF. wF
kWwF kfSF
ju ToaJ. jdh, fngh kd
F. mjifa f brtij
midtU bgWj
ntL. Vbd, f fw kfjh jkF vjifa ntWghL
To xWikl tht.
tifgLJj
braghL - 3
bgagfhgj
idgfhgj
1.
2.
3.
4.
5.
6.
bfhL
45
brh cUthFj
braghL - 4
bfh
yh
il
vGJj w
braghL - 5
ril
2. gL
3. go
4. vL
5. eL
6. tL
7. jL
8. br
9. f
10. ghF
XbuGJ xU bkhfis mj
braghL - 6
nrh
2. mur
3. m
4. jiyt
5. beU
6. ky
(V, , nfh, , I, nrh)
46
bghU mj
braghL - 7
fh
jh
ij
gh
th
nrhiy
braghL - 8
kabfh vGJfismj
braghL - 9
F bjahj f
F. ( W, w)
iy. ( W, U )
v gh brhfis mj
nk. ( w, u )
braghL - 10
1. MQ bgQ rk.
2. nrtY
gwitf.
3.
M Kiy y kf.
4. vdD
ghiy y kf.
5.
gho rffhyJ ytf.
Iia vg.
6. jij jhia,
brh isahL
braghL - 11
FWbfGJngho
Gs Ffis gagL flfis uf.
1
4
5
7
8
lUJ ty
1. Wa ffis gagL isahL isahL (6)
3. VWjGj eilbgW y (3)
4. isaho btbgwtfSF tHfgLtJ (4)
5. CUHh fhyf ghidia c fo moJ ML isahL (4)
6. ngh eilbgW lij ngh
vg (3)
tyUJ l
7. isnah vgj vbrh (4)
8. gila kf eL, Mik Matiw gagL isahL Ml (6)
nkUJ
1. kJiu ahidngh eilbgw ikjhd (4)
2. ghobfhnl isahL jH u isahL (3)
UJ nk
7. VWjGjnghJ KHfgL ngh irfU (3)
48
ghl vGJj
braghL - 12
ygfiy ekJ
WtUF ca
cyYnsh nghW
cajfiy yg
jfhF Vw
jH fiy yg
fgjF ca
fhybkyh thG
bjhWbjhL UF
Jilik tsF
fwyil WkL
kbg : 10
1. uf.
3x1=3
m. tbgUkh U NL
M. jH u isahL
. isaho mogil nehf
2. ca ilia njbjLJ vGJf.
5x1=5
m. 4
M. 6
. 8
<. 10
m.
M. if
. ij
<. L
m. ngL
M. Fo
. fW
<. FUis
. ait
<. ait
m. ntit
M. ntj
m.
M. nfh
. fh
<. M
4. Fwghit iw brf.
bjhlidJ CW
fwidJ CW
khjF
.
49
1x2=2
a _W
br
vf j
fia l rhW vf
eL eL fhj j
( ik )
jv vK bghUsh - g
jGL jkf SL g
jvW njhjo ML ey
- ghujhr
50
bghU:
ik, g, mKJ, frhbwd fL RitfJ v
j. jbrhD Ritf brh ntbwF iy. mRit
f bkhJ j kfSF fhj f cL. Mjyh, j
vf cbugjdhny vtiu btYwKL nkny. v
j vf ahjyh mj x Fdh ehnl U _L.
vdnt, jUFtiuna j kfS Ug. Mjyh, ehS mjF
bjhLbrnth. e th jbHW njhjo MLnth; mJ ju
ehS btbgw ghLgLnth.
Ma F
abga :
Rud.
: fdfrig yFakh
: j, buR, My Mat
f
yik ft.
aait :
fhy
: 29.04.1891 21.04.1964.
kh dhf
m. wtadhf
m. j vf
M. ngW =
. e =
M. FWdh
ghujhr - F vGJf.
. Wdh
51
tfjhk
J btkiH jtG QW bgUtiu bgUgh
CJ njhY gdngh xj kwt
wU
kh dhf
m. wtadhf
ca ilia njbjLJ vGJf.
Ujfnjt aa ntW
m. f Uj
M. e Uj
. g Uj
M. FWdhf
1. tfjhk - F vGJf.
2. Ujfnjt - F vGJf.
. Wdh
tfjhk ghl ehlf fhia sFf.
52
ciueil
Xafiy
viyfisbayh flJ vF guJ thG kf kdfis
bfhisbfhL afitF ij bkh, Xa. fhgtiu
ftGJ csfis jtagLJ cajfiy Xafiy.
Xa ngR brf gy; czJ fUJfnsh fgy.
jHf bjhWbjhL stj ghuga fiyf gy.
mtW gy, fhybtsjh moJ brygL mJnghd. va
y, jHf fiywfis fiyEg mit cynfhF
vLJfhL xsFfshf fwd. jH tsj Efiy
f tir Xafiy Kd wJ.
gHfhy kf, j cs fUJfis ygLj ghiwfY
FiffY vGd. j vzij u tiuJ bt
gLd. tiw bjhbghU MfshY ya rhWfshY
mJbfhs KowJ.
.K. 2000 MLfF Kgl fhy kf dFGfshf
thjd. jh ja kiyFiffY ghiwfY nfhnlhaf
tiujd. mtiw jfhy bjhbghU M Jiwd fLoJ
bt bfhzJsd.
jHf UgijJF nkgl lf ( kh, ngh brj,
yF ntil Madtiw FF) FifXaf fLof
gLsd.
jeho rf fhyF Kdnu Xaf tiuagld.
jh tiuj Xafis Kj fbzGJ vnw tHsd.
j ya vGJ vgjF Xa vd bghU Ujjid
gghl, FWbjhif br mof bjgLJwd. dbkhY
vGJf cUtfshf csd. vdnt, gHfhy kf u vGJfsh
fUJfis ygLd. mitna ehsil bkhFpLfshf
tsJsd.
Xa tiujF nenfhL, nfhznfhL, tisnfhL Kjad
mogilahF.
thW tiuagLgit nfhnlhaf vdgL.
mtiunfhLfnk t, fW, kr, y Kja tzf r,
mHa Xafshf cUbtLF.
53
54
jdthr Xa
nrhHfhy tdf Xafis jir bganfh fL
kHyh. mtYs fF fiyfh ffSF Ujgd.
nrukh, Rju fiybrY fh, tbgUkh Ku vj fh,
Rjuiu jLjhS nfhy, ehoa kf, khkd uhruhr,
fUnjt Kja Xaf tuyhW wig czJtd.
Utuf, Ug, iy, Uth%, Flij, kJiu, fh Kja
gy lf raefu ehaf kdf Xaf fhzgLwd.
.. gbdlh who bjhlf jiria Ml kuhoa
kdf fhy Xafiy eF ts bgwJ.
XiyfY,
fzhofY, jjfY Xaf lbgwd.
tzf
tdnfg udf gfbgwd. Xaf iftzfis
W nfh TiufY RtfY kugfY fhzyh.
<uhu MLfshf ngh ghJfhfgL, tsJtU fiyahf
Xafiy csJ.
jH Xa ku,
fhy gy flJ vfhy
jiyKiwduhd cf ifY jtJ bfhoUwJ vW
egyhjhnd! vd, vnf sOf! if bfhL Xa
tiutjFjhnd?
57
kh dhf
m. wtadhf
1.
rffhy Xafis
vd miHjd.
2.
bjhfha
3.
4.
5.
ufhu vd miHfglt
tzf g TWwJ.
rig.
vwiHjd.
.
M. FWdhf
3. tiufUf vitbait?
. Wdhf
<. beLdhf
58
Jizghl
bfhilFz
( fz kfhuhrh bfhilwidg gy thbkh uhz ku
fijf csd. mjifa fijf xwid nghJ cfSF
Twnghnw vW gho fijia Tw bjhldh. ghoia R
cfhUj FHijf MtJl fij nff Majkhd. fz
kfhuhrh bfhilw ga brf Jjhf ehS tJbfhnl
Uwd. )
fz kfhuhrh f gubfhnl UjJ. fz kfhuhrh xU
wurjh. mtDF mj ehil bfhilahf bfhLjt Jnahjd.
xUeh mikr xUt JnahjdDl ng bfhoUFnghJ,
kfhunt, fjh j eho rfut. jfl vyhjkhd
mfhufS, brtK, gil csd. jhf jhdkhf bfhLj
mfnjr vw a ehiljh fz MSwh. fzD cf
MSifF cgltjh, Mdh, j eho nghJ, cfSF
yhj f fzDFjh UwJ, m~J vgo ahakhF? vW
Fjfkhf ddh mikr.
JnahjdDF mikr TWtJ Kiwahfnt njhaJ. vdnt,
Jnahjd mikrl, ehD, fz kh f bgw jh nahrid
Tw ntL vW Tdh. mikr, kfhunt, ehisKj
jhfS fzidngh bfhil bfhLf bjhlLf. cfSF
bfhilts vw f ilJL vW Tdh.
Jnahjd r, mgona brnw vwh. clnd mikr,
kfhunt, go X mUikahd nahrid Ta vdF bfhilahf
VjhtJ bfhLf Tlhjh? vW nflh.
mjF Jnahjd, go nahrid brhtjfhfjh ckF khjh
khj rgs bfhLnwnd, jna ntW nfnu! Kj lij fh
gQ vwh Jnahjd. mikr mnghJjh idjh. bfhil
bfhLgjF xU kd ntL vW, wFz yhk bfhil
bfhLw kd jhdhf thuhJ vW idJ bfhlh.
kWeh, Jnahjd kfhuhrh bfhil bfhLgh vW mikr
mjh. mj mig nfgl fz jshj Katngh,
j cUtij khbfhL Jnahjdl tJ, Iah, vdF xU
59
kiH eidJ
60
kh dh
fLiu dh
61
yfz
myfz
khzt
: tzf, Iah.
Ma
: tzf, midtU cfhUf. vyhU bghf
Uehis kahf bfhlhofsh?
KjHF
: M, Iah. bghfyW il ik brJ, ehfS
jhil idJ, bghfL futid tz tgL
UJnlh.
Ma
:
: mgoah, Iah! ghlfSF mfsh? mJg brhYf,
Iah.
Ma
: M. m vwh mHF vgJ bghU. ytf bris
mHFgLJtjid, m vnw tHd. mthwhd
mf, a e, ca e Kjad.
bra
Ma
: xU bghU aig csJ csthW TWtJ a
ea vdgL.
Ma
:
khzt
: e, Iah.
62
g
fhQ bjhlf mikJs mfis vLbjGJf.
1. jbkh ikahdJ.
2. thfbfhl jehL.
3. bjid ku caukhdJ.
kh dhf
m) FWdhf
1.
m vwh vd?
2.
3.
tFgiwwf
m) ngRj w
fLfj g RWyhitg IJ kJf ngRf.
M) vGJj w : xU fijia ciuahlyhfnth brahfnth ehlfkhfnth kh
vGJj.
gilghwY bgUF.
ciuahlyhf vGJnth.
j fijia
: brhtJ cikjhdh?
v MSikF f
: vdF gwJ.
f : bghGnj brnw.
ehf efjd. xUeh kiHbgjbghGJ fhoUj ef Cisld.
63
bkhw g
m) WjFf
brisnah ciueilianah goFnghJ,
bghUis bjthf J
gof, ca czfis btgLj gagLJtJ WjFfshF.
WjFfS ytiw <L fhngh.
1. KW ( . )
xU bjhl KWbgwjid Ff KW Lj ntL.
(v.fh.) fz gF brwh.
2. fh ( , )
gy bghUfis bjhlJ brhYnghJ, xbth D fh Lj
ntL. (fil brhYF fh njitiy)
(v.fh.) kh, gyh, thiH Kff.
3. miu ( ; )
X vGth, gy gaiyfis ( idKWfis ) bfhL KobghGJ,
xbthU gaiyF dU miu Lj ntL.
(v.fh.) jidbrt ewhf gojh; Kj kbg bgwh; gR
iljJ.
4. dhF ( ? )
xU dhbjhl W dhF Lj ntL.
(v.fh.) bghbfho ghl goJlhah?
5. czF ( ! )
xU bria czahf TWnghJ cz FLj ntL.
(v.fh.) vnd, kz!
6. xiw nknfh F (...)
X vGijnah brhiynah brhbwhliunah jna FF lY, xU
brhbwhl bga, gHbkh Kjad tUlY xiw nknfh F
Lj ntL. v vwh mHF vgJ bghU.
64
( ...) :
c bga vd
2.
3.
a ir ehlf KjHhF
4.
5.
6.
a ir ehlf vd j _tifgL
7. UFwis aat ah
8.
9.
mu
10
65
jij
: vj by[ ay?
kf
jij
: fk mntd[h?
if bfhLth ghfyh.
jhf, lho.
nghLnl.
jij
: mgoah, eh brh jnw. VjhtJ thf hF
nghnwD itJbfh. gh v[h, k cl gzFLJ,
bu ghbf thL tu brhwhf. vgo thFnt?
kf
: ntbwd brth?
kf
: ntbwJby.
jij
kf
: LF tJLnt.
jij
: bj vyh V ghfQ.
jij
:
ghfdh vd nl MF?
66
thifw
kd mGjfis vbfhs
bghUjhj vz, bra, jid Matwh VgL kdiyna kd
mGjkhF. kd mGjij nkyhik braho ikna gaF. kdij
et brYj, gilghw <Lglyh. rKjha ff fyJ bfhSjY
kd mGjij fLgLj cj.
VHh tF goJ tU njbkh, mW fhiyUnj ahUlD ngrhk
tUjJl Ujh. mt iyia fl mt njh jd, fhuz ma
Udh. njbkh jijF ObuW tj g khWj fhuzkhf cldoahf
jhf ntF bryntoa iy VgLsjid TWwh. egfis
LJ brtjid idJ jdF tUjkhf UwJ vwh.
njbkh, j kd mGjij vthW vbfhth?
jifa NH f vthW bragLf?
kf
ew
ilL btyF tUbghGJ eh rF kjjh vjid tifd?
vjifa gd? vbdd gHfd? idjhny aghf UwJ myth?
tf vyhU eytfsh? atfsh? vthW mJ ebfhtJ?
mtut tsj NHfsh eytuhf atuhf magLwhf. vdnt,
g gHFbghGJ xUtDila ey Fzfis gHffis mjdh
mtid egdhf VWbfhSj ntL.
tiwbayh Muhahk, mU cfhjl eKl KjKjyhf ngat
vw tifY e bjhlF. eh brybry mtlKs Fwf, Fiwf
bjatU. mjifa neuf e bfhltlKs FwFiwfis Rofho
elKs mghY, bghWik gghY mtid Uj Ka brayh.
iybawh, mt eig ntlhbkd Llyh. rjhnd!
ahlK e bfhtjFK eghuhj, e, Tlh e, e Ma UFw
mfhufis fW e bfhSj ntL.
To na
67
tsu braghLf
nfl w
tU gia gof nfL
ilaf.
braghL -1
Gs dhfSF
rah jtwh vd
ghoJiu brhbgh MWt tyt. t kJiuF brwnghJ
kJiu mg y, tiu brhbgh MWkhW ntobfhld. jfhf
UFwis fguhkhazij xUKiw goJL ngr vdh. U
fis mgl nflh. Mdh, mgfnsh mf jfl iy
vW Td. jdh ghoJiu tUjKwh. iy khw X ma lij
oaJ mt kd.
ml isthfjh 1901M ML brlg f gdhfh
eh PhWHikaW gf kJiuYs nrJg caiy g
ehfh jrfij njhWjh. rf jiH tsjnjhL kLk
jtsF yt bgUkfis tsJ fhJ tjJ. jTW eYyf
nghWtif ehfh jrf fblLj ghoJiu f jhj
cstiu iyUF.
jGF bjhL brnth rhtiy - ghujhr.
dhf
1. ghoJiu brw C kJiu.
(r/jtW)
2. mg ghoJiul ghlbyhW ghLkhW nfLbfhld.
(r/jtW)
3. ghoJiu mgfl UFwis fguhkhazij nflh.
(r/jtW)
4. kJiuYs nrJg caiy g ehfh jrf
njhWfglJ.
(r/jtW)
5. 1910M ML ehfh jrf njhWfglJ.
(r/jtW)
goj w
braghL -2
w jtJ jtJtnj.
68
fh yjH Mtnj - m
fF ug fLtnj!
V Fsf utnj;
Cwhj CY cFnj - kz
- fk
J vGJj
braghL - 3
bfhil
1.
KiyF nj
2.
utyF Fiu
3.
tjtF Cf
4.
ytF bef
5.
ywF bghU
6.
TjF ehL
7.
kYF nghit
bfhLjt ah?
69
vGJj w
braghL - 4
mahik
2.
jngh
fngh
bfhnth
ngRnth
mfWnth
brnth
1. mr jngh
cik
3.
eik
4.
5.
mr
6.
vbrh mj
1. mGif
braghL - 5
th a.
( / JgK )
2.
( _ / sik )
3.
( VwK / ca )
4. ca
5. xWik flh
F.
flj
( ntWik / bgUik )
braghL - 6
1.
be
2.
3.
4.
5.
L
J
1. jhis bfhLjh D;
j Fojh ko.
2. taYF viyahth;
j jiyiana elf bfhLgh.
3. gh tJ nrU Knd
gJ f iwthr.
4. rh cau iga
itjbjyh rikgh.
5. glFF ifahth; gazJF
cjth.
70
bghUJf.
braghL - 7
nfhnlha
Fif Xa
Xiy Xa
fzho Xa
brh isahL
braghL - 8
gh
gR jUtJ
thF UgJ
jf jbrh
nghfUfS xW
Lfl cjtJ
vGJf gy nrjh
elf cjtJ
jha tiffS xW
71
eoj w
braghL -9
gilghw
braghL -10
ntL.
taYF
thF
ntL.
ntjDF
tLF
ntL.
ntL.
ntL.
ntL.
btF
braghL -11
be bghUfis jngh;
khW bghUfis gagLJnth.
ghFkilfis gagL cdh bra Koj bghUfis brf.
72
gilghw
braghL - 12
fwyil WkL
kbg : 10
1x1=1
m. ghujhr
M. knfu tk - jzu
. fHu
<. Ujfnjt - FL
- uhijah
- jhjh gho brhd fijf
5x1=5
2. XU brhf ilaf.
3. ghliy iw brf.
jGL jkf SL g
ehSbr nthey
jvW
jbtf
ML ey
vnw dghL!
73
mU
ifbaGJ j ( kh )
UtSt ML M khj
brlg - 2010
VHh tF
muR bgf nkiy g
Utq, Utq khtl.
kbfho
fjuhil beJ
_tz fyJ
KfUJ cz
erfu bghJ
ehy nghW
kbfhona!
gLt ghFghoiy.
ghku ril xth
ghuhSkw gwLth
ghfsh cid
bjhGLnth!
ghuj KGtJ
tzLnth!
K. e,
VHh tF
gh. uah,
VHh tF
. khakh,
VHh tF
fh jhjh
neU khkh
bghaah jhjh
khkhth vf neU!
bghifth jhjh
mirt Ljiyia
my nghW Ma nrh
bgW jj jhjh
kjU na khf!
mt bgUik nghWnth
mybkF ehLnth.
IjhL l ts
gry bfhif ky!
f. jh,
VHh tF
cf wj ehns - vW
vf k ehns!
uh. bjw,
VHh tF
74
x g
75