Professional Documents
Culture Documents
xgjh tF
j
a xW
br
UFw
nf
( rhnwh ciufis nfl )
1.
brtJ brt brbrt, mbrt
brtJ vyh jiy.
bghU : brtfS wjJ nf
midY KjikahdJ.
brt.
mJnt
brtf
2.
brFz yhj nghJ, J
tWF <a gL.
bghU :
brFztha
ey
ilfhjbghG
js cz mfgL.
brhbghU:nghJ - bghGJ;
tWF
<agL - mfgL.
CW vgj tj fhu.
bjhbgaf;
CWnfh
6.
vidjhD eyit nff, midjhD
Mw bgUik jU.
bghU: vtU mP eYiufis nfl ntL.
meYiu
vts jhD mjid nfl msF iwj
bgUikia mJ njo jU.
brhbghU: vidjhD - vts jhD; midjhD - nfl
msF; Mw - iwj.
yfzF: MwbgUik - bgabur.
7. iHJzJ ngijik brhyh iHJz(J)
<oa nf at.
bghU: Egkhf Mjj nf milnah, brhgt fUij
jtwhf czUjhY xUbghGJ abrhfis Twkhlh.
b r h b g h U : i H J z J - j t w h f c z U j h Y ;
ngijik - mahikghgl abrhf; iHJzJ - Egkhf
MuhJ; <oa - Mjj.
gFgj cWyfz : czJ = cz + () + + c. cz - gF;
- r; - MdJ fhu; - wjfhy iliy; c - idbar
F.
(ehY Fwgh nfgjdh tU eikfis TWwd.)
brhbghU:
8. nfD nfsh jifant nfah
njhf glhj br.
bghU:
nfah
Jisfglhj
brfSF
UD nfshj brfshfnt fUjgL.
nfF
jik
10.
br Ritzuh thz khf
mD thD v.
bghU:nf thyhf brRit czuhJ, cz thyhf
thRit kLnk czU kf wjhY vd? thjhY
vd?
brhbghU: thz
mD - wjhY.
khf
thRit
kLnk
mnjh;
1. brFzthtJ
m) f M) nf ) k
.
2. xGfKilah thbrh
2. nkhidbrhfis vLbjGJf.
brtJ brt brbrt mbrt
3. l khs fis KiwgLJf.
midjhD Mw jU bgUik
eyit vidjhD nff
4. bghU vGJf.
xf, Mw, Eza
M) FWdhf
1. jiyaha brt vJ?
2. nfilah w ahJ?
3. xf Cwh Jiz vJ?
4. nfah njhfglhj br vjikaJ?
5. gthd brhfis ngrhjt ah?
) Wdhf
2. nfbrtdh bgwgL eikf ahit?
3. nfbrt bgwhjjdh VgL Fwf ahit?
<) beLdh
brbrtg tSt TW fUJfis bjhFJiuf.
cilikf gJ
UFw gJ mfhuf cilik vD bga
mikJsd.
1. milik
6. milik
2. mlfKilik
7. CfKilik
3. xGfKilik
8. Midilik
4. bghiwilik
9. gilik
5. mUSilik
10. ehQilik
FwS VG vD vQbgaU
UFwSF VG vD vQF bgJ bjhlsJ. UFw VG
uh mikj Fw btghfis bfhlJ. VG vD vQbga vL
Fwgh lbgWsJ. mfhuf, 133. j TLbjhif VG. bkhj
Fwghf 1330. j TLbjhif VG.
g
gHj fw g
gyehL Rw g
Vl th g
FHij jif gl
Tid cg g
Hjij bgWj g
irgl thj g!
fwt Kjh fw
fia Tw g
btia th nrF
idgy j g
d fat nuhL
nruhJ thj g
bgwij tH thG
b g U F z b g W j g !
Rujh
bghU
gHj yafis fgJ k jU. gy ehLfSF gaz
nkbfhtJ kdJF k jU. fhynjhW khtU njitahd
Jikfis VWbfhS kdgFt bgWj thF k jU.
FHij, j Rifah Tnghy irj czit xUt cQ
nghJ, jh Hj bghUis L milnghJ, w fGkhW thGnghJ
k VgL.
fnwh mit, jh fw fia vLJiugJ
thif bt bgWtjfhd braf <LgLtJ k jU.
Fz cila nah eig y thjY, jh bgw brtij
wUF tHF wj FzbgWjY thF k jU.
F
: njkiH aifba Kjyhf Muh <whf gdhW
gFfshf fijf lbgWsd. mtW, nj Jf vD gF
ghl lbgWsJ.
kh dhf
m) wtadhf
nfhol lij uf.
cgJ g.
1. FHij jif gl
2. fwtK jh fw
g.
g.
3. btia th nrF
4.
nruhJ thj g.
M) FWdhf
1. vjid fw g?
2. thF g jUtJ, vJ?
3. vthW thj g jU?
4. vjF idj ntL?
5. fia Tw gjU. vnghJ?
6.
bgUFz vJ?
) beLdh
g jUtdthf ctikfP TWtd ahit?
ciueil
bgUjiyt fhkuhr
jdykw jiyt; fku; ff wj Kjt; ViHgfhs
vD fGiufSbfyh cat fhkuhr. t, UJef Fkhurh,
tfh izaF kfdh 1903M ML Niy f gidjh
ehsW njhdh.
sikgUt
ehlhikfhuuhf Uj fhkuhr jhjh, gy rkaf grhaJ
TlfSF jbgau fhkuhriu miHJ brth. fhkuhr, X
Xukhf cfhjgo jhjh TW fis ftJ tUtjid fl
gyU fhkuhr gig ghuhod. fhkuhr, iz g j
vGJfis fW, mjwF X ML jghl fwh.
mj, fnahL cztfgl caiy gF brW
fhkuhr f fwh. fhkuhr, jkJ VGta tnjkhju vW Rtbuho
vGjgoUgjid flh.
mj brh, mtuJ kd MHkhf
gJlJ. mtuJ cs bkybky Ljiy nghuhl cz
RlL bfhoUjJ. mtUF guL tanyna gF
bryayh iy VglJ.
mua <LghL
fhkuhr, g bry ayhjnghJ ehnjhW brjhfis
goJ, mua Tlf jiytf brhbghfis nfL, jKila
mua mit tsJ bfhlh; bkflh jfrhiy vD
iyaF brW by, fgho, bengha Mnah
thif tuyhWfis goJ wikahf ngr thj a bjhldh.
mt, sik nja afkhd fhu nrJ, mj bjhluhf j
mua thid bjhldh; f Tlfis eldh; Ctyf
fyJbfhlh; bfho ojh; irk FG v, c rahuf,
btisand btnaW Kja nghuhlf fyJbfhlh; iw brwh.
gndhuhLf iw fjh. mtuJ jdykw ciHigfl jiyt
ra_, fhkuhriu f brayhsuhf ajh. ra_ia
fhkuhr, j mua FUthf VWbfhlh. t, 1937 rlkw
cWduhf njbjLfglh.
1939M ML jehL fhuR f jiytuhf fhkuhr
njbjLf glh. guhLf mgj Ujh; brthFf
jiytuhf fjh.
1945 ufhr, 1947 Xk uhkrh kW 1949 Fkhurh
Mnah Kjyikruhf gjnagjF fhkuhr fhuzkhf Ujh.
neU kiwF yh gf rhia, yh gf rh
kiwF uh fhia eho Kjikaikruhf Ma
t bgUgfhdh. mjdh, jiytfis cUthFgt vd t
miHfglh.
Kjyikr fhkuhr
1954 uh#h Kjyikr gjUJ yaJ, fhkuhr
mgjF njbjLfglh.
1963 jhkhf gj yFtiu
mgj wgl braglh. mtuJ mikruit ajhf UjnghY
braw fjhf saJ. mjdh, kf eygaF ey gy
lfis mtuh bragLj KojJ. fhkuhr M fhy Kdh
FoauR jiyt M. btfuhk bjhyikruhf, . Ruka
faikruhf UJ mtUF cWJizahf gahd.
bjh Kndw
fhkuhr Kjyikruhf Uj fhy ulhtJ, _whtJ IjhL
lf iwntwgld. mnghJ, jHf bghUa bjhJiw
lf gy bjhlfgld; lf Fjd; rhiyf nghlgld;
o, mg, uhngil Kja lf bga bjhngilfS
jiytfis cUthFgt
f u
fhkuhr fhy flha f eilKiwgLjglJ. bjUnjhW
bjhlfg, CnjhW caiy g vgnj mtuJ nehfkhf
mikjJ. g ntiyehfis bwgUJ Uwhf cadh
fhkuhr. bjhlf gf ka cz l tuh bjhlfglJ.
g uik khehLf eljgL gfSfhd mogilbghUfS
fUfS bgwgld.
t, <uhLf W KgJ _W khehLf Todh. thW
Tlgl khehLf _y gy nfho %gh ks ebfhilf iljd;
caiy gtiu ytr f bfhL tuglJ.
tuh,
xbthU
khtlY
bjhEg
ff
bjhlfgld. nkY, clg ffS Ma ggfS
Ma g ffS wfgld. kUJt f Kjyhd
bjhff gY ViH khztfSF toyh fldf VghL
braglJ.
r_f Kndw lf
rKjha mik mojs cstfis ifl, t
KnghF eltoiff gy vLjh. jrh gizah ghJfh
rlij U rhFgo br bjhyhF mWgJ GfhL gF
ilf ttif brjh.
yUj tuh bfhLtuglJ; y crtu KgJ Vf vd
FiwfglJ. yKjyhflUJ cgyf bgwgL yyhnjhUF
mit jfgld. dt, fUfo fhRgt, ifjahs, Fat
Kja Wbjhyhs eylf nkbfhsgld. kf eylf
Xa FljfJ. efw LfL l, ytr kUJttr
Kjad tuh mikJ bfhLfgld.
10
fhkuhr l
1962M ML d gilbaLF , fhuR f brthF
ra bjhlaJ. ilnjjf yt fhuR f njhailjJ.
vdnt, fia tYgLj _j jiytf mikr gjUJ y
fg <LglntL vd fhkuhr tWdh; Kj jhnk
Kjyikr gjiaL y fgF Udh. bkhuh
njrh, yhgf rh KjnahU mikr gjUJ y
f gf <Lgld. mlij fhkuhr l vd miHjd.
my a fhuR jiyt
11
jfrhiy.
3. fhkuhrUF eLtzuR
UJ mJ wjJ.
4. fhkuhr wj ehis
Mf bfhlhLnwh.
M) FWdhf
1. fhkuhr w kW bgnwh g vGJf.
2. fhkuhr gnfw Ljiynghuhlf ahit?
3. fhkuhr, jiytfis cUthFgt vd miHfgl fhuz
ahJ?
4. fhkuhr brj yUjg vGJf.
5. fhkuhr l vwh vd?
6. fhkuhr idthf jHf muR brj wf ahit?
) Wdhf
1. fhkuhr mua <LghLg vGJf.
2. fhkuhr Mfhy Vgl bjh Kndw g vGJf.
3. ff wj Kjt vd fhkuhr nghwgl fhuz
ahJ?
4. fhkuhr, ujkfis cUtha ffis tf.
<) beLdh
12
Jizghl
jF
ms v,
MfntiyKiwf d d vW tFJ mDkhW vGUwh,
vGJnt. mjF xW brhy Unw.
jHny jjna t t go cajh vW brhtJ giHik.
jHf ToTo dJ brJ cajhf vW brhY ebrhny
ntL. nrJ bra brJ caU tyik jHUF cL vgij
cyFF czj ntL. jbahUt ca dJF vd eik
br? jrKjha cau ntLkh? j xUt mnjh xU bjhrhiyia
wikahf elJwh vW brhY iy nghjhJ. jH gy To elJ
bjhrhiy mnjh! wikahf eljgLwJ vw fiy tuntL;
tsu ntL. mWjh jH rKjha cau twF.
Ws jHf j kufshf jH catijna fhnwh.
njhghf To catij fhnwhkh? iyna! J bgUFiw. xWik
yhikna jF fhuz vW czwhah? jH ehFng nrJ xU
kdkh xiw elj KoahJ, eldhY mJ beLfhy ofhJ vw
gbrh c brF voUFnk! F Mw cL. izF
Mw iy vgjF ijl rhW ntLkh?
, MfntiyKiwf vit vd vdF bjjtiw vGJnw.
j xnw jHiu izJ xWikgLjtyJ. j M
bkhahf f bkhahfkhdh ju jGF vfhy iy
13
K.tujuhrdh foj
beLdhf
1. jhbkh tsbgw lhl K.t. TW miu ahJ?
2. lhl K.t. ehLgW, jiyikg g vd TWwh?
15
yfz
brh
bgabrh
bjhbga
(v.fh.) bgWj
= bgW + j
nfhl
= nfhL + m
Ml
= ML + m
thif = th + if
bfhiy
gwit
= bfh + I
= gw + it
nghF
= ngh + F
= +
tu
cz
= tu + c
= cz +
kw
y
= kw +
= y +
br
= br + c
rhfhL
= rh + fhL
njhwu
= njhW + mu
nfshid = nf + Mid
ghJ
= gh + J.
elthik
jhHh
= el+ M + ik
= jh + M
bjhbga tiff
bjhbga UtifgL.
1.
Kjiy bjhbga
2. Kjiy j bjhbga
1. Kjiy bjhbga
b j h b g a F f n s y h k , g F k L t J , b j h iy
czJtjF Kjiy bjhbga vd bga.
16
(v.fh.)
fyDF mo GjJ.
bjhl
czJwJ.
mo,
vgJ
Fbgwhk,
gFah
bjhiy
2. Kjiy j bjhbga
bjhbga Kjiyaha gF J tUtJ Kjiy j
bjhbgauhF.
(v.fh.) mtj kf ngW.
mtDF vd nfL?
gR bgwhid ghuhod.
U bjhlY, bgwh vD idbrh tJsJ.
bgwh
vgJ,
KUf
vD
vGthF
bgWwhid -
ffhy
bgWthid -
vfhy
bgwh + I vd, ulh ntWik cUghd I VW tJsik fhf.
bjhbgaF idahyiz bgaF cs ntWghLf
bjhbga
idahyiz bga
glif l tU.
_lfY tU.
fhyfhlhJ.
Kfhyij fhL.
17
Kj bjhlYs
gaiyahf tJsJ.
g bga
gig czJ bga g bga. mWtif bgaU xwhd
g bga w, Rit, ms, tot Mat mogil njhW.
1.
brik, btik, fUik - wg
2. tl, rJu, T, brtf - totg
3.
xW, miu, nyhl - msg
4.
fhu, , - Ritg
g bga Ff
ik, I, , , c, F, , W, m, m, g, J vgd gbga Ff.
(v.fh.) eik
= e + ik
bjh + I
= e +
eW
= e + W
bjhiy =
k h
kh
= kh +
= kh +
ey
ed
= e + m
= e + m
kH
= kH + c
= + g
eF
= e + F
= ik + J
g
1. bghUjhj brhiy tlLf.
m) bgW, RL, eL, bfL, L.
M) brik, tl, xW, fUik, btik.
) Ml, mz, njl, nghF, ghj.
kh dhf
m) wtadhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. bjhbga gF J tU bga
2. fh vD bjhbga
m) fh + ) fh +
M) fh +
18
3.
kh vgJ
MF.
) bjhbga ) g bga
m
M) idahyizbga
4.
tjh vD
bgauh tU.
idKW
vd
idahyiz
1. gF kL bjhiy FgJ
m) Kjiy j bjhbga )
.
Kjiy bjhbga
M) g bga
2. tu vD bjhbga F
m)
3. tl vgJ
M) c ) vJiy
bga MF.
M) Wdhf
1. bjhbga vgJ ahJ? vLJfhL jUf.
2. bjhbga Ff ehfid vLJfhLl vGJf.
3. Kjiy j bjhbga vwh vd? vLJfhL jUf.
4. bjhbgaUF idahyiz bgaUF cs ntWghLf
ahit?
19
2.
gh tHhiy
fz tjh, eh XoaJ.
3.
l tHhiy
: eh tnj, tUth.
4.
fhy tHhiy
5.
dh tHhiy
6.
il tHhiy
:
M) tG
yfz Kiw ngRtJ vGJtJ tG vdgL. tG iztG,
ghtG, ltG, fhytG, dh tG, iltG, kutG vd VGtifgL.
1. iztG
v khkh tjJ.
khkh vD caiz bga, tjJ vD m~iz idbfhL
KojJ. mjdh, J iztG.
2. ghtG
fz tjh.
fz vD bggh bga, tjh vD Mgh idbfhL
KoJsJ. mjdh, J ghtG.
3. ltG
ehf tjhf.
ehf vgJ jiklJ gik bga. mbga, tjhf vD
gliflJ gyghbyhL KoJsJ. vdnt, bjhl ltG.
4. fhy tG
ffhy ehis tjh.
bjhl ehis vD vfhy bgabuhL tjh vd wjfhy
id ka tJsJ. mjdh, J fhytG.
20
5. dhtG
KillJ nrtyh bgilah?
nrt vd bghUjyhj dhit nfljdh dhtG.
6. iltG
ehis g wfgLkh? vD dhF, v mijF cleyiy
vd TWtJ iltG MF.
7. ku tG
eh fJ. bjhl ku tG.
Kiwahd xku.
) tGtik
yfz Kiwgo FwKilaJ vD, yfz Mafsh FwkW
vd VWbfhsgLtJ tGtik MF.
rhW
1.
2.
Vbd,
mtuJ
tUif
fhytGtikahf VWbfhnwh.
cWjik
tG - iH, jtW, Fw
tHhiy -
iHik, jtik
ahid W, F bfhR,
k mf.
fhuzkhf
neh
kh dhf
m) wtadhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
1.
tG
tifgL.
m) uL M) VG ) xgJ
2. v khkh tjJ vgJ
m) iz tG M) gh tG ) fhy tG
2. nfhol lij uf.
1. yfz KiwyhoD yfzKilajhf VWbfhtJ
2. gRit ghJ, v yR tjh vgJ
3. iHia U
tGtik MF.
vGJf.
1.
j neW tjh.
3. khzt nj vGdh.
4.
mt khzt my.
5.
cilf JlJ.
tFgiwwf
FG fyJiuahl
Xukh tUnt
xGfh nghnt
Cf tjh
xJna brnt
lgf elng
Ugf ghng
rlbfW ng
rhiyia flng!
1.
2.
f rhiyfis gWfsh?
ngRj w : IJ kJ ngRf.
1. eh U ma mP
2. eh Mauhdh....
vGJj w
m) tU brhbwhlfis J vGJf.
eh iuthf brnw.
Uf KojJ.
mjdh,
ca neu mF
g
1. vdF f tJljdh mj ehlfij KGtJ ghf
Koaiy.
2. k neW tJ vl jf thbrwh.
3. cikia czj KJ gzij khwl bfhLjh.
5. gh Xoajid eh ghnj.
M) xnu brhbwhluhFf.
g
1. LF ngh.
jf vLJ th.
23
g : ikafUJ vGJf.
ntWikfis mF gagLjhk mtiw eikF gagL
KndWj ntL. mtut brafSnfg eik ikf VgLtjid
mtutnu mkhW LLj ntL. mjid LJ ikfis
xngh vd tJ fLjdh ga VJ neuhJ.
mjdh, nkY
fyfnk is. ikfis xf bghJxGif mjhtJ, rlij vyh
muRfS tWJwd. mjF mrlfS bgJ Jizwd.
ikafUJ
bkhw g
bkhw g
td F lfS td fh lfS
m + iga = miga
+ bro = bro
v + g = vg
mj + nfh
= mjnfh
mF + brwh = mFbrwh
vF + nghdh = vFnghdh
3. ulh ntWik td F.
iy + go = iygo
ghiy + Fo = ghiyFo
4. ehfh ntWik td F.
mtDF + bfhLjh = mtDFbfhLjh
gF + brwh = gFbrwh.
24
tbjhl FaYfu td F.
gJ + ghL = gJghL
vL + bjhif = vLbjhif
12. l, w xW uoF c, beo bjhl FaYfuf td
F.
ML + go = MLgo
ehL + gW = ehLgW
13. KaYfu td F.
bghJ + nj
= bghJnj
U + Fw = UFw
25
ky + f
= kyf
+ jJ = ky jJ
tL + gwjJ = tL gwjJ.
4. mjid, jid, vjid vD brhfSF td fhJ.
mjid + glf = mjid glf
jid + gwitf = jid gwitf
vjid + fhiff = vjid fhiff
5. idbjhif td fhJ.
CW
+ fh = CWfh
RL + nrhW = RLnrhW
6. cikbjhif td fhJ.
fyguz
ugf
26
+ nrj = bthLnrj
+ bfhL = xWbfhL
uL + ng
= uLng
gh + gh = ghgh
12. <Wbfl vkiw bgabur ju wbgaburf td
fhJ.
fw + Wt = fw Wt
a + bg = a bg
g
njitahd lf td bkfis L vGJf.
4. fyguz jytf.
8. jf gonjit.
27
ry + ry = ryry
bghUJf.
9+4 - 14
8+2 - 19
5+9 - 22
20+2 - 13
18+1 - 10
fLiu g
eh Kjyikruhdh......
eig yFj
egf
tHfkh
jlid
W mnj
gHfTlhJ
vd
KobtLjJ
rah,
28
thifw
kWj w
Vlh, gTl ukh Llhf? vW bral
nflh, fnty.
e g ehis kUJtKfh elf Uwjh. mjF Vnjh
VghL braQkh; mjdhy ukh Llhf. ehbkyh nrJngh
zJy FL mgwkh LF nghyh, thlh vd miHjh
bra.
fntyDnfh r bjahJ. mjdh Ff brtjh, ntlhkh?
bgnwhUF bjahk Jtiu vjid mt brjiy. eg
miHig kWjh, ebfL. egDF clglh bgnwh foJbfht.
r bjahk z Ff brW VjhtJ elJlh vdthtJ?
eg miHig kd nehfhk kWgJ vthW vd fnty
f bjhldh.
kd
kf
bghWik
Jw xUt bjUtna elJ brWbfhoUjh. mnghJ ObuW
ehYng XotJ mtiu jhL Xold.
mUUj kwtf mtl, mtf cfis jhanghJ, f
V jLfiy vd nfld.
mjF mt, eh jLfhk UjjF fhuz cL.
xW,
vid mojj _ykhf mtf d jUF; kbwhW, vid
mofhlh ntW ahiuahtJ moUghf. vdntjh, mtf d
Utiu vid jhFnghJ jLfhk Unj vwh, mJw.
mtjh kfhu.
bkhahf brf.
There is nothing in the world as valuable as time. The man
who fails to utilize his time carefully will ever remain poor. The man
who uses every minute of his time wisely will gain many advantages.
29
Every night before going to bed, think over the days happenings. If
you have, make a resolve to be careful in future. Set apart sometime
everyday for prayer.
izahd j gHbkhia mf.
1. Take away the fuel, the boiling will cease.
vtjid Ldh bfhgJ mlF.
2. Practice makes perfect.
30
tsu braghLf
nfl w
braghL - 1
ngRj w
braghL - 2
31
XjD fwjJ xGf vw
cikjid khztf czu ntL
nk wgilj nknyh buyh
nkikw fhuze byhGf nkjh
ntjidf tjhY y nghF
btfS ebyhGf u ndhnf
Mjdh khzte byhGf jid
MUngh fUaij fhf ntL.
dhf
goj w
braghL - 3
ntfhdj, u isPUF
mfu tirgLJj
braghL - 4
brhtjid vGJj
braghL - 5
32
Ffis bjGJj
braghL - 6
braghL - 7
j brhf
thF
goF
33
10.11.1953
mj w
braghL - 8
mltizia uf.
t.
v
tG
tGiy tif
tHhiy
tHhiy tif
ah ghL
ghodh
ah ghL ghodh gh tG
LF mfh tjJ
ehf tnjh
fy ehis tjh
fy ehis
tUth
fiw <wJ
gRth?fhisah?
fiw <wJ
gRth?
jbjw ah?
vD dhF
ghuah vd
ilaj.
iltG
k fJ
ku tG
gh tHhiy
iztG
iztHhiy
ltHhiy
ku tHhiy
brh isahL
braghL - 9
ng
if nl x
nt
nr
br
<
bz J
d J
il
ng
xs
nf
nH f
34
J
x
na
1.
6.
2.
7.
3.
8.
4.
9.
5.
10.
gilghw
braghL 10
(v.fh.)
fwyil WkL
fhy : 15kJ
kbg : 10
1. XU tf ilaf. 5 1 = 5
- 1954
- 1903
- 1975
- 1963
35
a uL
br
Kbjhshu
nru
gahid k gLiw jJ
ky beLk thF L
tj thlhj thndhU thdt
byG thth R.
nrhH
nrj w iwj Unk
< LaJiyjh Vdh - nej
bfhilu nkhbk iwFiwah tf
gilu nkhbr g.
bghU : nrhH kd, jl milfykhd whid fhf, j jiria
mWJbfhLjh. mjir <lhfhj fhuzjh, jhnd Jyhnfh Vdh.
go bra JjikF mtdJ bfhil unkh bkbahGf Fiwahj
gilunkh fhuz mW; mJ nrhH eg.
brhbghU: w - wh; iw - vil ; <J - mWJ; Jiy - Jyhnfh
(juhR); iw - xGf; tf- ujik; nk - cl.
36
ghoa
kU ahf kwfdnt kd
cUjF khnghiy ahf - Ujf
itaf bkyh bkkbj bwGJnk
bkhiynt khw fW.
37
kh dhf
m) wtadhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. nru kd milahs d
m)
M) )
2. nrhH kd
m) gR M) wh ) k
3. khnghiy vGJ vGjh
m) <o M)
if ) jj
bghUJf.
2.
R - jj
Jiy - beU
kU - Jyhnfh
fd - ahid
fW - thd
M) FWdhf
1. kdf iHJbfhS tahf Kbjhshu TWtJ ahJ?
2. nrhH Jyhnfh VaJ V?
3. gilunkh br g - to br vgJ ahiu FF?
4. ahid vGjhahf bfhlJ vjid?
) Wdhf
1. thdtf thtJ vj?
2. nrhH egig sFf.
3. ahid, gift kh vGaJ vd?
38
ffJgu
- rabfhlh
1.
th bgD Kgnjh
ij Tuth btJ yJbr
eh th jid budh
e ehdh e Fnk.
39
3. nkhftij gu
5. dJ gu
2. tfJ gu
4. ghrtij gu
6. uhlJ gu
vdF f Ugkhd ya
xW cblwh
mJ ffJguna.
- nguP mzh
40
kh dhf
m) wta dhf
1. nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. j njha Kj gu ya
2.
ffJguia aat
m) xlTj M) rabfhlh
) fnH yt
.
3. e - brh bghU
m) kh M) eh ) e
tifgL.
4.
yaf
m) 18 M) 108 ) 96
2. bghUJf.
ij -
brhj
e -
K -
kh
d -
nkf
cFj -
vz
M) FWdhf
1. gu ya - F vGJf.
2. ffJgu bgafhuzij vGJf.
3. kh th cyu fhuz ahJ?
4. nkfK y iunjhoaJ V?
) Wdhf
1. rabfhlh - F vGJf.
2. ghiy y btikia ffJgu vthW tUJsJ?
41
ciueil
cyfsha jH
fnjh knjhwh fhynj thbshL Knjha _jFo
vd jd bjhikia wbghU btghkhiy TW. cy
KjKj njha kj jHnd vgJ khla Muhahsf
fUJ. Fkfl njha jd cyfbkyh gu jfiH
iyeho tUwJ.
jd gut
cy Ia ehLf rig cWik bgw W bjhW
uL ehLfS ehgJ _W MyfS Mf UW KgijJ
ehLf csd. mt VwjhH iwgJ ehF ehLf jd
gusJ.
gJ jHfKj VG yrJ Igdhu
mehLf thwhf. mtW, UgJ ehLf
nkgl jH thwd.
jHftiu
yrF
jH ybgau fhuzf
thf, ntiyth Ma fhuzfSfhf jHf ma
ehLfSF brwhf. rf yafY J Fj br
fhzgLwJ. mjdhynwh xsitahU, iuflnyho ua njL
vwh.
rhJt thf brbghUL flflJ brw F
knkfiy csJ.
42
43
j Mbkh
yif, f, knyah Ma ehLf Mbkhahf j
fwJ. jiH ghlbkhahf gy, ja Mfis nkbfhs
trf bragLsd.
ehLf ir, ehoa, ehlf Kjadtiw ff VghLf
bragLsd. mR, x, x Clffis cybfF jH el
tUwd.
jHf milj ca
jH, j ehilL brwnghJ ahJ Cnu ahtU nf
vD canehnfhL thJ tUwd. mF jkJ wikia
iyeho, cagjf gyt gah tUwd. mtf, bjh
JiwY f JiwY f JiwY fh wl
gah tUwhf. moikfshf Tfshf brwiy kh,
W fwid mthwiy MSik wid btgLJ
tif cagjf gahW iyF jH caJsd. jh
cajJ kLkyhk, j jhehLF bgUik tsK nrJ
tUwd.
M iy
jH yif, knyah, f Kja ehLf gyt
csh njjf btbgW M bghWfis tJ
tUwd. ehlhSkw cWd, mikr
vd gy gjfY
ww bjhlh tUwd.
ah kLkyhk f, bkhaR Ma ehLf FoauR
jiytfshf jH njbjLfgLsd vgJ jdJF
bgUik nrwJ.
jhafJl cwiy
jHf, gntW fhuzfSfhf ybgaJ maehLf
thJ tjhY, j jhafij kwthk Uwhf. jhafYs
tsfis jh thG lfSF bfhL brwhf.
czbghUf, cilf, UHhfSfhd bghUf, irfUf,
j f, jf, nfh iyfbsd gghLF njitahdtiw
jhafUJ jUJ bfhwhf.
mJl gghL ff, fiy ffSF jhafUJ
fiyPfis tUJ kwhf. thW th ilF nghbjyh
jhafF tUifjJ j gghil nkgL bfhwhf.
44
Foakjglhf.
vLgJ
GgJ
M FWdhf
1. jd cy vbfyh gusJ?
) Wdhf
3. a thG jH g vGJf.
<) beLdh
45
5. U H h f
eilbgWwJ.
Jizghl
U..fahzRjudh jg
sik wthj brbkhahd jbkhia jHfJ
nkilf V jiHbjwyhf jtHbrjtfS Fljft
U..fahz Rjudh. mt, jkJ jFjilaw nkilngrhY aghd
bkheilahY jiH gobjhof vyh
gu
jbjw
vd nghwgl bgUjifa.
w f
bridF mUnfs Js vD C Ujhrydh
- dikah kfdhf 26.08.1883M eh wjh. brid
uhangilYs bt g gojh. cleyFiwdh
ilW ehF ML ilbtF wF L mnj g
nrjh. vD, jfKoahj fhuzdh Wnjid mtuh
vGj ayiy. MD, fiunty vghl j
gW j
nguhauhf cajh. yafis irt jhj rhufis
fg nguhtbfhlh.
jgW
vF j, vY j vgjid KG _rhfbfhL, tlbkh
brhf fythk a jnyna ngr vGj
ntL vd
tWdh. mjid eilKiw g mtU thJ fhodh.
wbkha
ekJ cleyij ngzntL vW Flh, w cleyij
nfL NHntL vW bghU bfhsTlhJ. mJnghynt, jiH
46
47
ciueil f
KUf myJ mHF, irtw, irt rkur, fl fh
jhkhdtU, uhkf Rthf Us, jehL ekhthU,
Koah? Ujkh?,
ehakh tuyhW, jf bgsj, fhjyh?
v fl gbrJ lgnj, ah Ljiy, jnrhiy,
cbsh vgd t aa
dw ciueil f.
br f
KUf mUntl, Ukh mUntl, J mUntl,
mUf mUntl, cik ntl, bghJik ntl, bghUS mUS
myJ khaK fhaK Mad tuJ br f.
jg
48
yfz
MFbga
brhyhFbga, jhahFbga
MFbga gdhW tifgL. mtW, bghUshFbga Kjyhd MW
MFbgafis vlh tF fUf. w MFbgafS ehtif
msit MFbgafis KjgUt fWbfhl f, ulh gUt
brhyhFbgaiu jhahFbgaiu ffUf. xU bghU bga,
jdFa bghUis Ffhk, jbdhL bjhlila ntbwhU bghUSF
bgauh tUtJ MFbga vdgL.
kh dhf
m) wtadhf
nfhol l ca ilia njbjGJf.
1. jiu wF. bjhl
m) lthFbga
MFbga MF.
M) jhahFbga
) brhyhFbga
MFbga MF.
M) bghUshFbga
) lthFbga
M) jhahFbga
MF.
) lthFbga
M) jhahFbga
M) FWdhf
1. MFbga vjid tifgL?
2. brhyhFbga vwh vd? rhW jUf.
3. jhahFbga vwh vd?
49
) lthFbga
MF.
bghUnfh
bghUnfh vtifgL. mtW, Kj _W bghUnfhis
Kj gUtnyna fUf. j gUt L bghUnfhis
jhir bghUnfhis mJbfhsyh.
xU brYs fisnah mofisnah bghU czF Vwtif
mikJbfhS Kiw bghUnfh vgjid id Tnth.
1. L bghUnfh
UKidfis izJ fLjnghy br Kj
mikJs brhY, W mikJs brhY bghUgl bghUJtJ
L bghUnfh. jid L bghUnfh vd TWt.
(v.fh.)
beUe csxUt iy vD
bgUik cil yF.
- Fw, 336
Fw, cyF vD Wbrh Kjbrhyhd beUe vgnjhL
nrJ bghU bfhtjdh J L bghUnfh.
2. jhir bghUnfh
Cr eLw fW KD D brW tUtJnghy br
eL mikUF brh, br KjY WY mikUF
brhfSl bghU bghUis jUtJ jhir bghUnfh.
jh + ir = jhir - Cr fW mirjnghy.(jh = CrfW)
(v.fh.)
kh dhf
m) wtadh
50
M) FWdhf
2.
3.
tFgiwwf
vGJj w
m) ctik, cUtf khw
c t i k v g J , x U b g h U i s m y J f i t k b w h U b g h U n s h L
myJ fnthL xikgLJtJ. ctik, ctF bghUisl
cajJ. ctikbjhl ctik KD, bghU Dkhf tU.
fP, jh fUa bghUis xik bghUis (ctikia)
btntW vd Twhk, uL xbwd TWtJ cUtf.
cUtfbjhl bghU KD, ctik Dkhf tU.
(v.fh.) Kfk: Kf - bghU;
xbwd TwbgwJ.
k ctik.
cUtf
jhkiuKf
Kfjhkiu
njbkh
bkhnj
gtsth
thgts
KJg
gKJ
g
1. ctikfis cUtffshf khWf.
2. cUtffis ctikfshf khWf.
51
F uL
( v . f h . ) k n g h w K f : k c t i k ; K f - ( c t n k a ) b g h U
th
- mobrh
go
- mobrh
tjh
- idKW
gojh - idKW
tj
- bgabur
goj
- bgabur
tJ
- idbar
goJ
- idbar
tUj
- bjhbga
goj
- bjhbga
g
el, ghL, br, gh, XL, br.
mobrh
idKW
el
eljh
idbar
bgabur
bjhbga
elj
elj
elJ
gilghw w
ghliy fhgLj : UFw ghlYF fh
1.
2.
bkhw g
iH vGJj
xUt ngRnghJ vGJnghJ iH ngr vGj ntL.
ng myJ vG iHU bghU kaf VgL. vdnt, brhfY
bjhlfY iHtuhk fhj ntL.
iz, gh, v, l, fhy, ku Mad iHahf thuhk bjhliu
vGJj ntL.
vGth caizahf Ujh gaiy caizahf Uj ntL.
(v.fh.) bghd bjhlnuhl fyJbfhlh.
vGth m~izahf Ujh gaiy m~izahf Uj ntL.
(v.fh.) gR nkjJ.
52
mHf ghodh.
t Modh.
ytf ghlfis adhf.
ahid aJ.
khf Xod.
v jf JtW.
v jff itay.
Uj
iH
mlkiH
RLj
mthkiz
viz
mtufh
xliw
jtfis
fW
grj
jhthu
eir
53
Uj
wbkh
brhf
wbkh
brhf
jbrhf
mfd
Fghnf
mj
rh
myfhu
ru
Mug
rgj
Phd
rhj
bgs
jbrhf
ca jbHiz njbjGJf.
m) 12 M) 42
2. VG vgj jbH
m) 8
) 22
M) 5
) 7
m) 11 M) 10
) 14
m) 18 M) 28
) 17
m) 10
M) 20 ) 40
54
g
rKjha gf gnfw
: mgh! eh gUJ tUt muR f FUbfhil
eif
Kfh elJbfhoUgjid ghnj. vjfhf FUbfhil
juntL? mFUia vd brthf, mgh! mjidg
thf TWfns.
Fku
eif
Fku :
eif
2. ahbuyh FU juyh?
3. ahbuyh FU jUj TlhJ?
4. vts FUia bfhilahf juyh?
5. FUbfhilia nghW ntW vbdd bfhilf csd?
55
eif
thifw
Niyia vbfhS w
ngU gaz brJbfhoUf. cf njhJ ahnuh
ifitgjhf czf. U ghjh cfSF mKfkhdtnu. mnghJ
cf braghL vgo UF?
m) mt bjhLtJ vdF oF.
mjdh xW ngrhUng.
kf
vik
kJiuF bjhlto tJ wdh xUt. Fj neuF Kng
bjhlto tJljdh, mtiu tuntf xUtU mF iy. mt
ahUfhf fhuhk, jh jFtjfhf VghL bragoUj LF
brW miw wnfhiy nflh. Mdh mUjtfnsh, j miw
bjhltoJiw mikr xUtUfhf g bragLsJ, cfSF
juKoahJ vW kWjhf.
Iah, mj mikrnu ehjh vW mt Ta wFTl mtf,
mjid eg kWJ, mtiu cns liy. mt vikahd njhwnk
mjF fhuzkhf UjJ. mjF mikr kJiuF tJlh vD
jftiy mJbfhltf, mtiu ghgjfhf mj lF tjhf;
mtiu miwF cnsl irahjtfis foJbfhlhf.
mt ah bjkh? mtjh yhgf rh.
mt, fbga gj UJ vikahf thJfhodh.
1.
2.
gflhf cil, mfyf w mJ brtjidg f vd
idf?
3.
56
bkhahf brf.
Your parents love you very much. They give you all that they have. It is
to make you healthy, strong and happy. But some of you have no idea how
tired they are sometimes. You think that everything is alright with them, for they
do not complain. It is your daily duty to make life easy and pleasant for them.
This will give you great joy and satisfaction.
izahd j gHbkhia mf.
1. One doth the act, another hath the blow.
57
tsu braghLf
nfl w
braghL 1
ngRj w
braghL - 2
goj w
maehLth jHf
braghL - 3
brj gwhTl
j ngRtjF jafkh?
j vGj Koaiyna vd kdtUjkh?
ftiyia Lf! vfl thUf!
jiywj bkhtYef
fj jjik
Fiwj flz
clnd nrUf!
tl,
fl khtl.
dhf
1. sgu vjidgaJ?
2. vj bkhia fWbfhs g mfgLwJ?
3. vnghJ g mfgLwJ?
4. g wjikf ahit?
5. g ahUF ga jU?
59
brj a va g
vGJj
mfu tirgLJj
braghL 4
brhtjid vGJj
braghL - 5
WjF gaghL
braghL - 6
ku tGfis U vGJj
braghL - 7
ku tG
Uj
1
2
3
4
5
60
dh cUthFj
braghL - 8
2.
3.
5.
6.
kubjhlf bghU mj
braghL - 9
gilghw
braghL - 10
4.
2.
kj mtjh. 5.
3.
6.
61
4.
fwyil WkL
fhy : 15kJ
kbg : 10
51=5
2. R vD brh bghU
3. fW vgJ
.
ahidia FF.
.
Xo iHJ cl aj atnwh
cF zY g mkh!
62
51=5
a _W
br
ckfah ghlf
mo beUF cwduh;
m cwdU
mfW F maytuh;
Jg nehia Lnk
Jth lK mKjhF;
Jg nehia MLnk
a mKj lkhnk!
63
ahU a; ahbga;
vY wjJ vdykh;
gh vd oiyvd
ga bkhf gftJV?
nrU cyf bghUisbayh
bja neh jidnehfh
mikj fk
braiy neh bjnu!
M NG cyfhS
mur dhf ntLbk
thG th cid
kwJ thH ntLklh!
ViH ah vat
va dhf ntLklh!
n j h H d h a h t F
b j h l d h f n t L k l h ! 3
bghU : , fl Nj yif MS murdhf Udh,
jdyij kwl ntL. ViHahf vatUF vikahd
tdhf,
ntL.
vyhUF
njhHdhf
bjhldhf
thl
brhbghU : M - fl.
Ma F : k njf ehafdh fahFk
khtlYs nj% wjt. t bgnwh
tjhQ - MyR mikah.
t ckfah ghlfis j
bkhahf brJsh. mghlf bjhF
ckfah ghlf vgJ.
ckfah gndhuh who thj
ghuf fP. tuJ KG bga ahJ
mgh ckfah vgJ.
t fj, thda Mat
yikft. t fijf kf mil g Jgfis, iwtdJ
gilig ghLbghUshf bfhlit.
t aa w f :kyU khiy, kUkft kha,
FHij brt, Ma n#h Kjad.
tuJ fhy 1876Kj
1954M MLtiu.
F :
ik kWik g %gha vD bga
ckfah vGa brf bkhbga. jidna fk
bkhbgaJsh. , W gidJ ghl csd.
thif jJtij ghlf sFwd. (%gha - ehfo
br)
64
kh dhf
m) wtadhf
n f h o l l i j u f .
1 . m b r m a y h U m o b e U F
mKjhF.
2 . J g n e h i a L n k
Mf ntLklh.
3. ViHah vat
M) Wdhf
1 . k f v j i d a J b j t i l k h W f k T W w h ?
2 . m w a h J ?
3 . m K j l k h F - v n g h J ?
4 . c y i f M s U g t t h G t a h J ?
5 . c k f a h g m t d a h i t ?
6 . f k g W F v G J f .
65
knkfiy
-jiyrhjdh
Mu ehL milj fhij
Kfij RUf
nfhtyDF khjF wj kf knkfiy. Kw
idga fhuzkhf murFkhudha cjaFku, knkfiyia
kza Uwh; kytdJF brw mtis bjhlwh.
knkfiy mFs gfiw brW kiwJbfhwh. mUj
mtis knkfyh bjt, kgyt F thtna
brwJ. mF jdJ gHwig czwh knkfiy. nkY
knkfyh bjt, mtSF gaUf U cUt vLf
tht bry njitahd _W kufis bjJ kiwwJ.
tyif cjah, mKjRuia bgW fh efiu milwh
knkfiy. mF, mwtztof miugo Miul KjKj
irnawh. mj_y mKjRu msms Fiwahj md
bgUaJ. mjidbfhL g F mwgia nkbfhwh.
mKjRu, Kw Mul UjJ vgjid mj knkfiy
mtid fhQ bghUL Mu ehLF brtJ, F ghlgFahf
lbgWsJ.
mwtz mof tUif
nj MaK uh g
khj kfS khjt fhlY
vGbj brwhF iztis ifah
bjhGjif khjt Jizao tzf
m lhfbt whft TwY 5
bghU : mwtz mofis fl ms murkhnj njha TlK
uhg knkfiy vGJ, mt vnu brwd. tzF
jFila mwtz Ughjij j UifahY bjhL tzd;
mof mlhFf vd mtfis thdh.
brhbghU: Ma - njha Tl.
yfzF : nj MaK - vQik.
jj : vGbj - vGJ + v; mlhf - m + clhf.
66
Uto sf
iztis eyh uhrkh nj
mUjt fikj Mrd fho
Ujo s w brj
ahLgy fE izao tUjv
fhlF eid EikpF miHjJ 10
bghU : tisaf mj iffisila murkhnj, jtKtuhd
mwtz mofis ca Uif cfhu brjh; mtuJ Utofis
fG w brjh. vdJ eid gajh, eh fhQjfhf
jf izao tUJkhW Jiz bjhiy jfis elJtu
brjJ vwh.
brhbghU : Mrd - Uif.
yfzF : mUjt, eid - gbjhiff.
67
tuntiu
26
w id
cyf _D cuh cyf
myy gY mWtif jhF
kfS njtU ukU eufU
bjhf yF ng vnw
eid id vU tifah
brhy gl fUD njh
idga is fhiy cfF
kdng gK ftiy fhL.
34
69
46
brha g bjhF
y jh jhd jiyW
nkbyd tFj xU_W wJ
njtU kfS ukU kh
nka k idga cFt. 52
bghU : eid ga vJbt, gJtif FwfUJ
xGfij nkbfhtJ wUF bfhilagJ MF.
mjifnah caila cf vd tFfgl njt, kf, uk
Ma _tifduhf wJ, jh brj eid gaid Eft.
brhbghU : y - xGf; jhd - bfhil.
gFgj cWyfz : cFt - c + F + + m; c - gF;
F - rhia; - vfhy iliy; m - gygh idKW F.
70
eyw nghWf
miur njbah lhiH e
iu eyw ngh nf
kWw zj knk fiy
wtw nfl dh tJdF
w gy t gF
Knj eifah KDw TWt
vwt vGjY sbfho vGJ 59
bghU : murkhnjl UF eifanu! eh TW, Fw a
eywij ngh nfSf! vd Ta mwtzmof, knkfiyia
neh, KJidila knkfiyna! cdJ Kwid
czUwh. nkY, wrkaf TW mwfis nflJ
bfh. mj d, xU eh L tJ cdF gntW mwfis
mt gFfis TWnt vwh.
a;
nf
nfSf;
knkfiy m
ew khjt eyo tz
nj MaK uh g
khjt ebkh kwth J
ef kUah Diwnt M
kdt kft tUTW vFt
M udh liljj dh
kh kg ytbjhG nj
t F khg jdF
vrh eyw ahfQ brFt
vdl cblW uf ntlh
kd p
...
.... 70
bghU: knkfiy vGJ, njafS MakfU uhgkha
f mwtz ey bkhfis ngh efailf. ef
eh jdh, kdt kfDF tj TWt vW vid gyU
TWt. Mifah, eh Mu ehil milJ, d mUJ
Fwkw kgyt F brW ghjoifia tzFnt.
tkhefUF brW g bjtkha fzF Fiwtw
71
brhbghU :
iu - Fw
Knj eif - KJ .
kf
khjt fhl
2.
idga fh
(iy/is/iH)
3.
bfh na fsnt fhk
4.
fya c s ftiy
(Y/S/G)
nt (iy/is/iH)
njhWt. (//)
72
2.
brh VgL Fwf
3.
kd njhW Fwf
4.
kWw czjtshf FlgLgt
3. bghUJf.
Ma - bgUUg
btFs - Fw a
iu - wTw
Fwis - dj
bt~f - njha Tl
M) FWdhf
1. mwtz mofis flJ mitd vd brjd?
2. cyfth iyyhjJ vgjid mwtz mof vj sdh?
4. cf wfhd fhuzkhf knkfiy TWtJ ahJ?
5. brh njhW Fwf ahit?
6. eid gaid milgt ah?
7. bgUngW ahUF L?
) Wdhf
1. knkfiy - F vGJf.
2. jiyrhjdh - F vGJf.
3. gJtif Fwf ahit?
4. wF idgaDF cs bjhl ahJ?
<) beLdhf
1. id vgJ ahJ?
2. eid, id gadhf knkfiy TWtd ahit?
73
ciueil
cznt kUJ
kj mogil njitfS KjikahdJ cz. kf cQ
cz cz gHftHffSnk mtf cl eyij khwd.
jH kUJt cz vgJ midJ nehfis fToa r
kUjhf fUjgLwJ. aif czKiwid aifnahL iaj
gHftHffis filogj_y cleyij cseyij
ghJfhfKo vd kUJt gJiuwd.
W rika Kiwf ehLF ehL, khyJF khy, khtlJF
khtl ntWgLwd. cztff bgUsd. rJfhf m Ritfhf
cQ eilKiw FUwJ. milbgofY jh igfY
gjgL milj Maj cztiff, iu czf, tHfJF
tJsd. ehff ts, gghL gut, dfy, Jikbad
RitTL Mt nehia bgUbfhoUnwh. cznt kUJ
vD iykh, kUnj cz vD iyF jsgoUnwh.
cz aikahik
co Kjnw cyF vgJ ehkjJ. cz, clYF tikia
jUtJ; tsagJ; thifF mogilahf UgJl bfhiff,
gHftHff, ehff, r_f mik, thif ju KjatY
khWghLfis clhftyJ. m~J cliy ciu tsF mKjkhF.
g tl gJ gwJngh vgJ cyfj cik. vdntjh, g
bfhLikia g vD gh vwJ knkfiy fha. F
kUJ cznt. Mjyhjh, co bfhLnjh c bfhLnjhnu vd
weh}W knkfiy TWwd.
74
cznt kUJ
c, clnyhLToa iy vnghJ wNHnyhL nghuho tUwJ.
m btailtnj cleykhF; njh miljh neh Ko.
mnehia J gkgnj kUJ.
UFw kUJ vD mfhu cznt kUjhF jikia
UtSt bjthf vLJiuJsh. cl cz, brjdnu
L czntLbkd j kUJt TWwJ. K clJ brjJ
fL cghF kUJQ njit VglhJ.
kUbjd ntlhth ahifF mUaJ
mwJ ngh c.
- Fw, 942
cQ Kiw
v brf Toa gH, fh, gU, m, nfhJik, gh
tiwna Fl VWbfhwJ. ehRit fU czhk, cleyfU
cQjny eyJ. czit iuthf GFj TlhJ; ewhf bkW
GFj ntL. mnghJjh thYs c ntoa ms RuJ
czl fyF. c fyfhj cz cns brwhY, mJ brfhJ;
FlY j brkhd Mwiy HJL. cz rJf zhfhk
ghJbfhSj ntL. fhffis Kfh ntfho ntfitJ
cQj ntL. ntfitj fhf Fahd rJf Ugjdh,
mjid cz nrJ bfhsyh.
behWf wh W taJ
jU kUnj
wikahJ cyF vgJ tSt. aif czbghUf
yhj czbghUfns iy. vyhtifahd cz bghUfS
istjF fhuzkhf miktJ . cl cz FUl fygjF
FU ik bgWtjF clYs fbghUf btnaWtjF
aikahjJ. vdnt, iu njitahd (ehbshWF FiwjJ
_W l ) msF Foj clYF eyJ. cz cQnghJ
il Foj TlhJ.
rk cz
xUt cbfhS cz uj, bfhG,
khrJ, fkf, El rJf nrjnj
rkcz.vdnt,mstJ
c z
ntoaJxbthUt flik. nrhW
fhf miutW; gh, nkh, fhtW;
fhtW btlkhf Uj
ntL.
tW ilf cQj nehF lkF.
vdntjh, xsitah Ung vwh.
msF dh mKjK eR vgJ gHbkh.
taJ VWnghJ bfhGrJs cz msit J jhf
FiwJbfhnl tUj ntL. czit fLgLJtnjhL va
clgfis brj ntL. eilgna va clg.
ehnjhW juhk eljh neh eikL elF; Xodh neh
eikL XL; vnghJ gLJ ljh neh eJ gLJbfhS.
fhiy khiy cyh j
fhW th tUnth
fhiybjhL FL
fhy Xo nghthnd.
76
- fk
clgh m cuh mt
lgl bkPhd nru khlh
clig tsF cgha mnj
clig tsnj c tsnjnd.
- U_y
mWRit gaf
Jt - Mw
if
- ts
fh
- cz
ct - bj
- bkik
- ik
m) wtadh
nfhol lij uf.
1. mogil njitfS KjikahdJ
2.
gF cznt
.
.
3.
nehF Kjfhuz
4. Ung vd Tat
M) FWdhf
1. kUnj cz vD iy V VgLsJ?
2. cz, cliy tsF Mjhu . V?
3.
cleykhtJ ahJ?
4. clg eikf ahit ?
) Wdhf
1. UFw, cz kUjhF jikia vj sFwJ?
2. jfntoa czbghUf ahit?
3. jU kUnj - sFf.
<) beLdhf
1. kUjhF czbghUf g vGJf.
2. cz cQ Kiwia sFf.
77
kh dhf
Jizghl
neh F _iff
(jhkiu bghbfho filbjUF brwd.
U t...)
: mkh , mnjh ghUf. _ifffh elJbfhoUwJ.
jhkiu
ehK ngh ghfyhkh?
bghbfho : r th, jhkiu!
: bjthfnt brhnw.
: eyJ.
j broia ghUf.
78
jhkiu
: J Jsbrojhnd!
kUJt :
kUJt :
: Iah, J Fignkjhnd!
kUJt
jhkiu
: vf gho CUF eh brwnghJ vid fojjdh,
if, fhf jo VglJ. mnghJ gho j bro
iyfis miuJ dhf. mjdhjh, jbga vdF
bjjJ.
kUJt
jhkiu
bghbfho : KUif iwj rJsJ vgJ ekF bj. m~J vgo kUjhF,
vj nehia F?
fntiy _ifah, aghf
csnj!
kUJt : Jjh kf mahik vgJ. vjhf ilgjdhY,
o tstjdhY KUifia _if vd ahU
vQtiy. m~J czbghU kLkW; ey
kUJ bghUSTl.
KUifgilia miuJ jldh Kj vY
iu TL; fij FiwF. KUifiu
fghitia xGFgLJ; cliy tYthF, UrJ
iwJsjdh Tjiy tsu brt jF bgU
gFL.
fntiy _ifna. kzfhf kL
cz
nrfgL iyahf jid fUJj TlhJ. xU kro
KW ms gRghiy C ntL fLj ntL.
mjJ fntiy fh a bfhGJ iyfis
nghL W mj ntL. mjid lfo
Vgl l itJ fodh _W eh FzkhF.
fhiy, khiy vd Untis IJ uh fntiyia
fG Jjhf thL bkW Gdh, jng
80
: e, Iah!
kUJt
brW tUnwh.
kh dhf
beLdhf
1. neh F _iff Ijid T, mt kUJtgafis
vGJf.
2. iuf _iffns vgjid sFf.
bra l : c UlJF mUYs j kUJtkidF brW
_iff FJ mit mfW nehf FJ mJ bjhFf.
81
yfz
ah : br cW (jis)
br cWfS vGJ, mir, Matiw KjgUt fW
bfhl
f j gUt jis vgjidg ffUf.
jis
w <wir tU Kjyir x xwhkY tUtJ jis
vdgL. ( jis - fLj )
x tUjyhtJ
ne K neU, iu K iu tUj
xwhk tUjyhtJ
(v.fh.) f/zh
k/dh
ne ne
ne ne
ca /tw
ca/ey
iu iu
- ne mirf x tjd.
iu iu
- iu mirf x tjd.
mf/u Kj/y
iu ne
ky/ir
iu ne
- xwhk tjd.
V/dh
iu iu
ne iu
jis vG tifgL.
- xwhk tjd.
mit:
1. nebuhwhajis
2. iubahwhajis
3. a btlis
4. bt btlis
5. fjis
6. xa tjis
7. xwhj tjis
1. nebuhwhajis
(v.fh.) gh /
gh /
ne ne
ne ne
khK ne
njkh
njkh
82
2. iubahwhajis
sK iu tUtJ iubahwhajis.
(v.fh.) gy / f
f / y
iu iu
iu ne
fUs
kh
sK iu
3. a btlis
(v.fh.) mf/u
Kj/y
iune iune
khK iu
kh
kh
y / t i u
/f
iu iu ne iu
sK ne
fUs Ts
4. bt btlis
fhK ne tUtJ bt btlis.
(v.fh.) ah/jh/D
eh/lh/kh
ne ne ne ne ne ne
fhK ne
njkhfh njkhfh
btghF ca jisf a btlis bt btlisnk.
btgh U jisf ju w jisf thuh.
5. fjis
(v.fh.) jh/kiu/
Fs//ny....
iu iu ne
ne iu ne
fhK iu
Tsfh fUsfh
6. xa tjis
fK iu tUtJ xa tjis.
(v.fh.) br/jh/kiu
Fs//ny...
iu iu ne
ne ne iu
njkhf fUsf
83
fK iu
7. xwhj tjis
fK ne tUtJ xwhj tjis.
(v.fh.) th//ts
/fs/d ...
ne ne iu
ne iu ne
fK ne
njkhf Tsfh
kh dhf
m) wtadh
1. jis --------tifgL.
3. sK iu tUtJ
5. fK ne tUtJ---------------jis MF.
M) FWdhf
84
m
ntWika
br UbghUfSF ilna cs xikia Ta d,
mtiw ntWgL fhLtJ ntWik mahF.
dh Rl cshW Mwhnj
ehdh Rl tL.
- Fw,129
dh RLtJ, ehdh abrhfisbfhL RLtJ vgJ xWik,
dh RlJ MW; ehdh brhdJ MwhJ vgJ ntWikahF. vdnt,
ghl ntWika lbgWsJ.
kh dhf
m) wtadh
nfhol lij uf.
tFgiwwf
fyJiuahl w
gntW kUJtKiwf FJ tF fyJiuahLf.
gilghw w
fhQ ghliy iw brf.
ghLF
mHF bghU
gfYF
mHF btr
F mHF
F mHF
LF mHF
fhLF mHF
85
1. d th vLjh
d j fz
a k bfhlh
broF U Ljh
mHif flh
2.
o Uf Tlhjh
mF F XLnwh
dK gJ MLnwh
btg FJ nghdjh
bjg Fs iy
btny yeh
Fiu XL.
( yF, f, iuthf )
Fiu XL.
eh brnw.
86
jbHfis TLf.
=
=
=
=
=
fLiu g : _if kUJt
foj g : ghuhL kl ( X bgw MaUF ).
ifbaGJ j : cley wj
nehaw thnt
Fiwtw brt!
cz rJ
czbghUf
fij
Fo
JQFf
gho kUJt
cyf ey mik
KjYj
gJfhy cj
/ _atiu
fhghWj
Wfij
tU K fhngh!
fLiu
Xa
ehlf
v z
gHbkhf
_iff
o tsf ntoa
_iff
cl ey
fSFa jkw ff
bghU itKiw mf
FHij mUF mfit _W; mt isaho bfhoUjh.
isahL bghUf Uj mykh gij vLf brwh. mUUj
khiu mt fglJ. Vnjh gl vd idJ mjid vLJ
Wlh; J neu ka Gjh. FHij ifbfLkhW
khiufis itfyhkh? ntbwbdd bghUfis FHij ifF
vLkhW itj TlhJ?
87
cley nghWnth!
csey caJnth!
gho kf.
gho kUJ
LFns vyh UF
kUJ flJ lF!
ghoia nflh jUth ekF
gFt khf m miuJ!
RF sF uf
Rjkhd nrJ
ifF itJ fr bfhLgh
fngh eik fhJ lgh!
thifw
kdbtGfis vbfhSj
kf
fd
mbkfh fbgw gzfhufS xUt mt. xUrka mtl
ebfhil bgWtjfhf f khztf brwhf. fa s
x goJ bfhoUj mt, sif mizJL mtfl
ngr bjhldh. t vd go xU frdhf Uwhnu! t vnf
ekF ebfhil junghwh vW khztf idjhf.
mt, mtf agil msF f tFgiw fLtjfhf
_W yr %gh bfhLJ cjdh. mtiu g jtwhf idJ
bfhoUj khztf, Iah, vfSl ngRnghJ
f sif
mizf fhuz vd? vW nflhf. mjF mt, gogjFjh
88
1.
2.
3.
bkhahf brf.
The people of India speak several languages and have different customs.
They eat different food and dress in different ways. But all of them love India
because, they are the children of Mother India. Their love for the country makes
them a nation. They are the proud sons and daughters of the great mother.
d dnjhL nrU.
4. No rains no grains.
89
tsu braghLf
nfl w
braghL 1
90
ngRj w - fyJiuahl
braghL - 2
bjhlto nghFtuJ wf
iyaJF bjhlto tUnghJ eilnkil cs kr
nfhLF w
bjhlto VWtjF eilnkilia gagLjhik
U ghij elJ brYj
bjhlto bgo EiHth mkJ gaz brj
bjhlto tUif Myh fl ghijia flJ brYj
goj w
braghL - 3
91
vGJj w
brhtjid vGJj
braghL - 4
mfu tirgLJj
braghL - 5
92
braghL - 6
Fwhy RWyh
btHik khiy 4.30 kF bridUJ wgL
f Hik fhiy 6.00 kF brid tjil.
RWyhfhd flz
%.3200/-
%. 2950/-
WtUfhd flz
(4 taJKj 10 taJtiu)
%. 2700/-
btHik
fhiy 04.30
rHik
fhiy 10.00
fhiy 06.00
Fwhy - bjfh, U,
kJiu - ugaz
brid tjilj
nkY tufSF
93
zg uj
braghL - 7
ifbahg
cuthjkgt
(Kft kW Kiul)
bk Kft
jij/fzt
bga, bjh, Kft
bjhiyng/ brng
uL cwdf 1.
bga, bjh, Kft
bjhiyng/ brng
2.
94
1. FLg mil
2. XLe ck
3. ghngh
4. njj Mizajh
gHbkhfis mj
braghL - 8
1. behWF tWF
.
2.
3. co bfhLnjh
4. msF dh mKjK
5. g tl gJ
6. behWf wh
.
7. co Kjnw
FWbfGJbrh isahL
braghL - 9
7
5
8
9
10
95
lUJ ty
.
2. tW Nil jF
4. bjhilfil bjhiyF
8. kz_o cz Uig jU
.
.
.
.
tyUJ l
9. fFia mbjit clhF
nkUJ
1. beYs ria F
3. jij nghF
6. nfhitia F
.
.
.
UJ nk
1. FUia ikgLJ
braghL - 10
96
fwyil WkL
fhy : 15kJ
kbg : 10
5 1 = 5
tifgL.
M) jis
jis.
) fhK ne tUtJ
<)
vd bghU.
m) jis vD brhYF
btghFa jisf
jis.
c) f K ne tUtJ
it/if M/W
fh fiu
fif fiu
ekij MW
bjbgiz
MW
mir
thghL
ne/ne ne/ne
kh K ne
jis
nebuhwha jis
t.
v.
97
ghl v
ghljiy
t.v
98
braghL
Fiu