SISTEM PEMANTAUAN Instrumen pemantauan dan penilaian dibuat oleh pihak sekolah bersesuaian dengan Misi Sekolah dan

digunakan oleh semua penyelaras bahagian masing-masing. Instrument Penilaian Sekolah telah menyediakan instrument khas untuk penilaian: Bilik darjah Bilik khas Kantin Tandas Stor Parit/Kawasan pembiakan aedes Lot kawasan Taman tersubur Kriteria pemantauan Kebersihan Kelas yang terdapat sampah dan habuk akan ditolak markah kebersihan. Kerosakan Sebarang peralatan seperti meja , kerusi , pintu , suis lampu , kipas, jendela dan lain-lain yang tidak dilapor akan menyebabkan kelas hilang markah kebersihan. Keceriaan dan kekemasan Papan notis kelas perlu diisi dengan lengkap dan tiada yang terjatuh. Penggunaan bahan terpakai amatlah digalakkan. Penilaian sampah Berdasarkan jumlah sampah yang dikumpul di dalam kelas , markah akan ditolak melalui jumlah sampah yang dikumpul di samping markah kekemasan dan kebersihan di dalam kelas. Pemantauan dan susulan pemantauan Bil 1 Pemantau Guru kelas, ketua kelas, penyelaras Jenis pemantauan Pemantauan kendiri Susulan pemantauan Mengambil tindakan tambahbaikan. Melaporkan segala

bilik-bilk khas.

kerosakan Buat laporan keputusan pertandingan dalam perhimpunan. Memberi pengiktirafan Penambahbaikan keceriaan kelas (jika perlu)

Guru bertugas mingguan

Penilaian kebersihan

Menulis laporan untuk Memantau aktivitimakluman guru Pasukan Lestari aktiviti yang penasihat atau pelajar . Sekolah dipertanggungjwabkan Mengambil tindakan tambahbaikan jika perlu. Memantau kebersihan dan kebersihan di kawasan bertugas seperti tandas,taman herba,kolam ikan dan sebagainya. Memantau sampah di luar kawasan sekolah sekali seminggu . Memantau pemasangan lampu dan kelas serta melaporkan kerosakan. Mengambil tindakan membersih dan melaporkan tumbuhan yang tidak sihat kepada guru. Melapor kepada Guru Besar untuk tujuan tindakan selanjutnya. Melaporkan kerosakan kepada pentadbir untuk pembaikan.

AJK Persatuan/ Kelab Unit Beruniform

Pegawal keselamatan

3.

KOMPONEN PENGHIJAUAN

3.1 Strategi dan Pelan Pelaksanaan Tindakan Matlamat Program Penghijauan sekolah SK Bandar Pusat adalah untuk :
Mewujudkan satu pelan rancangan jangka panjang ke arah penghijauan sekolah. Menyediakan satu pelan tindakan strategi (taktikal) kearah penghijauan sekolah setiap tahun. Meningkatkan usaha pembudayaan amalan 5R (Rethink, Reuse, Reduce, Repair, Recycle) dalam kalangan warga sekolah. Meningkatkan kebersihan dan keceriaan bangunan serta kawasan sekolah. Mewujudkan sistem pemantauan dan penilaian program-program penghijauan setiap tahun dan melaksanakan penambahbaikan. Menyediakan dokumen pelaporan untuk tujuan rujukan dan penambahbaikan.

3.1.2 Pelan Taktikal Setiap tahun Jawatankuasa Lestari akan menyediakan Pelan Taktikal sebelum akhir Januari setiap tahun. a.Sasaran i. Melaksanakan sekurang-kurangnya 10 aktiviti yang dapat meningkatkan amalan penghijauan dalam kalangan warga sekolah setiap tahun. ii.Mewujudkan suasana Sekolah Dalam Taman, Tandas Berbintang. iii.SK Bandar Pusat menjadi sekolah penanda aras dalam perlaksanaan pendidikan alam sekitar untuk lain-lain sekolah dan komuniti di luar sekolah selepas tahun 2011. 3.1.4 Pemantauan Strategi dan program yang dilaksanakan akan dipantau secara berterusan dan tindakan susulan dilakukan selepas penilaian dilakukan hasil maklumat yang diperolehi daripada pemantauan. 3.2 SISTEM PENGURUSAN TAMAN Pihak pengurusan sekolah telah menggalakkan pengwujudan taman bagi tujuan untuk menghijaukan, menceriakan persekitaran sekolah serta sebagai stesen pembelajaran. Bagi melaksanakan tujuan ini, pihak pengurusan sekolah telah mewujudkan Jawatankuasa keceriaan, Kesihatan dan Keselamatan dan Keharmonian yang bertanggungjawab

ke atas pengwujudan taman-taman tersebut.Beberapa program telah dilaksanakan untuk memantapkan sistem pengurusan taman. 3.2.1 Sumber Manusia Semua guru, pelajar, pekerja am sekolah, dan kakitangan bukan mengajar terlibat secara langsung dan tidak langsung di dalam pengurusan taman sekolah. Pihak sekolah juga meminta nasihat kepakaran dari pelbagai agensi kerajaan dan swasta serta NGO untuk pengurusan taman terutamanya dari Lembaga Getah Malaysia, Jabatan Perikanan, Jabatan Pertanian dan Jabatan Perlindungan Alam Sekitar. 3.2.2 Sumber Kewangan Sumber kewangan diperoleh dari pelbagai sumber seperti hadiah kemenangan sekolah dalam pertandingan yang berkaitan dengan alam sekitar dan lain-lain.
3.2.3 Jadual Pengurusan Bertugas

a. Jadual bertugas pekerja dilekatkan di stor pekerja. b. Penyiraman tanaman sekitar sekolah dilakukan 2 kali sehari. Tugas ini dibuat oleh pekerja, kelas bertugas, persatuan dan AJK penyiraman bunga kelas. c. Kerja-kerja membaja tanaman sekolah dilakukan 1-2 kali sebulan oleh pekerja. d. Kerja memotong rumput dilakukan 2 kali setiap bulan. e. Pemantauan kesihatan tumbuhan dilakukan sekali sebulan oleh pekerja. f. Ahli persatuan/ kelab menjayakan program-program penghijauan sekitar sekolah. g. Mencabut rumput di kawasan tanaman oleh murid sekali seminggu. 3.3 KEPELBAGAIAN REKA BENTUK TAMAN 3.3.1 Pelan Susunatur Taman di Persekitaran Sekolah Pelan landskap taman di persekitaran sekolah adalah direka dan disusunatur oleh Jawatankuasa kerja Lestari Sekolah dibantu oleh murid-murid di bawah kegiatan ko-kurikulum. 3.3.2 Keadaan Landskap Taman Unik, Indah serta Bertema

Nama taman juga disesuaikan dengan tema, kedudukan, jenis tanaman, kegunaan atau sejarah pembentukan taman tersebut. Terdapat 4 taman bertema iaitu Taman Herba, Knowledge Garden, Taman Bumi Hijau dan Edible Garden. 3.3.4 Penggunaan Bahan Kitar Semula atau Mesra Alam Pelbagai cara dilakukan untuk memulihara alam sekitar termasuklah penggunaan bahan kitar semula atau mesra alam seperti:
Tayar sebagai pasu Kulit telur sebagai pelindung duri

3.3.5 Pemantauan Projek Penghijauan Pemantauan projek-projek penghijauan, kebersihan, keceriaan melalui kegiatan ko-kurikulum dan sebagainya akan dipantau oleh Jawatankuasa 4K. 3.4 PROSES IMPLEMENTASI PENGHIJAUAN Proses implementasi penghijauan dijalankan strategik yang telah dirancangkan.

berdasarkan

pelan

3.4.1 Penggunaan Kepelbagaian Sumber Biologi untuk Penanaman Pihak sekolah hanya menggunakan baja organik yang mesra alam untuk penanaman, ia termasuklah tahi ayam, baja organik (tanah bakar), habuk kayu dan sabut kelapa. 3.4.2 Pilihan Kesesuaian Sumber dan Tanaman Kriteria pemilihan jenis tumbuhan ialah mudah didapati, mudah dijaga, tahan lasak, ada pasaran, cepat membesar dan cepat membiak. Pihaksekolah akan menjanakan keuntungan daripada penjualan anak pokok bunga, hasil sayur-sayuran dan buah-buahan. Keuntungan ini akan digunakan untuk aktiviti kelestarian. 3.4.3 Program Meningkatkan Kecekapan Pengurusan Tanaman i. Program Satu Murid Satu Bunga

Murid dipertanggungjawabkan menjaga pokok-pokok bunga yang terdapat dikawasan luar koridor kelas. Pelajar-pelajar ini bertanggungjawab menyiram pokok, membersihkan rumput dn memberkan baja kepada pokok. Pasukan Juniorer Lestari akan membuat pemantauan dan juga penilaian setiap kelas sebulan sekali. Mereka kemudian akan membuat laporan kesihatan tumbuhan semasa perhimpunan dan seterusnya menyampaikan keputusan tanaman tersubur. ii. Melabel Nama-Nama Saintifik Dan Tempatan Bagi Pokok Semasa aktiviti kokurikulum persatuan melabelkan nama saintifik tumbuhtumbuhan dalam Taman Botani. Selain itu nama-nama lot persatuan juga dilekatkan dengan bimbingan guru-guru sains. Papan maklumat tanaman dipamerkan di tempat strategik

3.4.4 Stesen Pembelajaran Pelbagai stesen telah diwjudkan di sekitar sekolah untuk memantapkan penerapan nilai murni alam sekitar dalam kalangan warga sekolah seperti berikut:

PENGURUSAN SUMBER KE ARAH PENINGKATAN KECEKAPAN DAN PENJIMATAN PENGGUNAAN 3.5.1 Pelan Perancangan (Pelan Taktikal) Jawatankuasa Lestari telah menyediakan pelan perancangan untuk meningkatkan kecekapan dan peningkatan sumber dalam kalangan warga sekolah. 3.5.2 BIL Program Penjimatan Air NAMA PROGRAM OBJEKTIF Memastikan pili air ditutup selepas digunakan Tiada KUMPULAN CARA SASARAN IMPLEMENTASI Semua warga sekolah Semua Tanda ingatan dipamerkan di setiap sudut pili air Warga sekolah

Tanda ingatan menutup air Program

penyelenggaraan segera

pembaziran air melalui paip dan pili air yang rosak

warga sekolah

melapor sebarang kerosakan paip atau pili air ke pejabat sekolah. Pembaikan dikendalikan dalam tempoh sehari Menggunakan

Program penyiraman bunga secara berhemah

Mengurangkan pembaziran air semasa menyiram bunga dalam pasu

Semua warga sekolah

botol atau alat penyembur air untuk menyiram bunga

3.5.3 BIL

Program Penjimatan Elektrik NAMA PROGRAM Label peringatan menutup suis elektrik OBJEKTIF Memastikan suis elektrik ditutup setelah digunakan KUMPULAN SASARAN Semua warga sekolah CARA IMPLEMENTASI Label peringatan dilekatkan berhampiran dengan suis atau pintu utama bilik-bilik khas. Jadual pemasangan dan penutupan suis lampu elektrik dipatuhi iaitu waktu malam; lampu koridor bawah dinyalakan selepas jam 6.30 petang, manakala lampu koridor tingkat atas dinyalakan selepas jam 10.30 malam. Semua lampu koridor ditutup pada jam 6.00 pagi.

Program earth hour

Menjimatkan penggunaan tenaga elektrik bagi mengurangkan risiko penipisan ozon.

Pengawal keselamatan sekolah

Program semakan bil air dan elektrik

Menilai sama ada terdapat pembaziran dalam penggunaan sumber elektrik dan air.

Semua warga sekolah

Semak bil elektrik dan bil air.

3.5.5 Program Pengurangan Sisa Pepejal Pihak sekolah menekankan amalan pengurangan penghasilan sisa pepejal. Oleh itu, langkah penjimatan dilakukan dengan sentiasa mengingatkan warga sekolah melalui pengumuman di perhimpunan dan mesyuarat atau menyampaikan mesej alam sekitar melalui banner dan poster. KUMPULAN SASARAN

BIL

NAMA PROGRAM

CARA IMPLEMENTASI menggunakan kedua belah keras semasa mencetak soalan, nota dan rekod P&P menghadkan 1 rim kertas untuk setiap guru dalam 1 penggal persekolahan menggunakan kertas terpakai sebagai memo, nota dan draf Menggunakan whiteboard pen yang boleh diisi semula (refill). Menggunakan bahan terpakai untuk hiasan kelas, tanaman dan sebagainya Perabot dan alatan yang rosak tetapi masih boleh digunapakai akan diperbaiki untuk digunakan semula

Program jimat kertas

Guru dan Kakitangan

Program reuse

Semua warga sekolah

Program baikpulih perabot

Semua warga sekolah

3.5.6 Seni 3.5.7

Menggunakan Bahan Kitar Semula Dalam Pembelajaran Pendidikan

Penggunaan Bahan-Bahan Terpakai

Bahan perhiasan dan hasil pembelajaran yang diperbuat daripada bahan terpakai, contohnya alas meja, hiasan pasu yang diperbuat daripada kertas terpakai, hiasan yang diperbuat daripada botol dan tin aluminium, meja lama diperbaiki, baki jubin digunakan semula sebagai notis peringatan berjimat cermat. 3.6 PENGGUNAAN PRODUK DAN TEKNOLOGI HIJAU 3.6.1 Air Kolam Air kolam ikan digunakan untuk menyiram bunga dan tanaman di sekitar kolam ikan tersebut. 3.6.3 Penggunaan Tayar Terpakai Tayar terpakai telah digunakan sebagai pasu bunga yang diletakkan di sekitar kawasan sekolah.