E1001 / UNIT 2/ 1

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

UNIT 2

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

O01EKTIF

Objektif am :

Mem e!aja"i #a$ mema%ami k&$'e a'a' ba(i k&m &$e$) k&m &$e$ e!ekt"ik ( a'if) 'e e"ti e"i$ta$(* ea"+% #a$ em+at,

Objektif k%+'+'

: -i ak%i" +$it i$i a$#a 'e at+t$.a #a at :)

Me$tak"ifka$ "i$ta$(a$, Me$e"a$(ka$ je$i')je$i' e"i$ta$(, Me$.ataka$ fakt&")fakt&" .a$( mem e$(a"+%i "i$ta$(a$, Me$.ataka$ k&# /a"$a ba(i e"i$ta$(, Me$tak"ifka$ ea"+%, Me$e"a$(ka$ je$i')je$i' ea"+%, Me$.ataka$ fakt&")fakt&" .a$( mem e$(a"+%i a"+%a$, Me$tak"ifka$ em+at, Me$e"a$(ka$ je$i')je$i' em+at, Me$.ataka$ fakt&")fakt&" .a$( mem e$(a"+%i em+at,

E1001 / UNIT 2/ 2

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

PERINTAN2

2,0

PEN2ENALAN Rintangan (R) ialah komponen ketiga yang terdapat dalam litar. Rintangan melawan pengaliran arus dalam litar dan diukur dalam ohm ( ). Satu ohm adalah sama dengan rintangan yang berada di dalam litar di mana tekanan elektrik 1 V menyebabkan arus 1 A mengalir.

Simb&! ba(i "i$ta$(a$ ia!a% R U$it$.a a#a!a% &%m ( ) Ni!ai "i$ta$(a$ (&%m) #ik&# me$(ik+t /a"$a #i ata' e"i$ta$(,

2,1

TAKRIF PERINTAN2 Perintang ditakrifkan sebagai sesuatu komponen atau bahan yang boleh menghalang atau menghadkan aliran arus dalam litar. a !uga menghasilkan susutan "oltan dan melesapkan tenaga elektrik. Simbol bagi perintang

E1001 / UNIT 2/ #

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) 2,2 1ENIS)1ENIS PERINTAN2 Se$ara umumnya% perintang boleh dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu perintang tetap dan perintang boleh ubah. 2,2,1 Pe"i$ta$( teta Perintang tetap ialah dimana nilai sesuatu perintang itu boleh didapati daripada kod warna atau kod ber$etak pada perintang tersebut. &ilai yang dinyatakan oleh kod warna dan kod ber$etak disebut sebagai $i!ai $amaa$ (nilai terkadar). 'mpat perkara yang penting perlu diambil kira apabila memilih perintang ialah nilai perintang% had terima% kadar kuasa dan kestabilan. Had terima ialah nilai kelegaan bagi nilai sebenar. (ika satu perintang dengan nilai namaan sebanyak 1)) dan had terima 1)*% perintang tersebut mempunyai nilai sebenar antara +) dan 11). ,ebih ke$il nilai had terima maka lebih tepat ba$aan nilai perintang. Kadar kuasa ialah kuasa maksimum yang boleh diterima oleh perintang tanpa mengalami kerosakan. (ika kadar kuasa dilampaui% perintang akan rosak disebabkan oleh haba yang berlebihan. Sai- fi-ikal sesuatu perintang biasanya berkait rapat dengan kadar kuasa. Kestabilan ialah keupayaan sesuatu perintang untuk mengekalkan nilai rintangannya walaupun suhu sekitar berubah dan umur perintang bertambah. 2,2,2 Pe"i$ta$( b&!e% +ba% Pe"i$ta$( b&!e% +ba% ialah perintang yang boleh diubah nilai rintangannya dengan menggerakkan sesentuh di atas elemen perintang. Perintang boleh ubah digunakan pada litar yang memerlukan perubahan arus dan "oltan. .erdapat tiga !enis perintang boleh ubah iaitu e"i$ta$( (e!a$('a"* "e&'tat dan mete" + a.a, 1) Perintang gelangsar mengubah rintangan dengan menggerakkan kolar gelangsar di sepan!ang elemen rintangan belitan dawai. a digunakan pada litar yang tidak memerlukan perubahan rintangan yang kerap. 2) Reostat mempunyai dua tamatan dan disambung bersiri dengan beban yang dikawal. a diguna untuk mengawal arus litar.

E1001 / UNIT 2/ /

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) #) 0eter upaya mempunyai tiga tamatan. Rintangannya diubah dengan menggerakkan pengelap di atas elemen karbon. 0eter upaya yang lebih ke$il dipanggil e"a i atau "a'et. a banyak digunakan pada litar ber$etak yang tidak memerlukan perubahan rintangan yang kerap untuk mengawal "oltan dan be-a upaya seperti mengawal bunyi dan nada radio. 2,3 FAKTOR4FAKTOR 5AN2 MEMPEN2ARU6I RINTAN2AN &ilai bagi rintangan dipengaruhi oleh beberapa faktor seperti berikut1 a) Pan!ang pengalir (wayar) Pan!ang pengalir adalah dalam unit meter (m). Rintangan adalah berkadar terus dengan pan!ang pengalir R , di mana semakin pan!ang sesuatu pengalir% maka nilai rintangan !uga akan meningkat. b) ,uas muka keratan rentas pengalir ,uas keratan rentas adalah dalam bentuk meter persegi (m2). Rintangan pula berkadar songsang dengan luas keratan rentas pengalir R
1 di mana semakin A

ke$il luas keratan rentas pengalir% maka semakin tinggilah nilai rintangannya dan begitulah sebaliknya. $) (enis bahan atau kerintangan adalah mewakili sifat atau !enis bahan pengalir. 2erintangan ditakrifkan sebagai rintangan di antara permukaan3permukaan yang bertentangan bagi sesuatu kiub yang berukuran 1 meter padu. R d) Suhu
L A

E1001 / UNIT 2/ 4

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) 2,7 KO- 8ARNA PERINTAN2 2od warna perintang digunakan pada perintang bersai- ke$il. &ilai perintang didapati dengan memba$a !aluran kod warna pada perintang. (adual di bawah menun!ukkan !adual kod warna perintang. 2ebanyakkan perintang mempunyai em at ja!+". .iga !alur yang pertama memberikan ba$aan nilai namaan perintang% manakala !alur yang keempat menun!ukkan nilai had terima.

8a"$a 5itam 6oklat 0erah (ingga 2uning 5i!au 7iru 9ngu 2elabu Putih 'mas Perak .iada

1a!+" 1 N&, 1 ) 1 2 # / 4 8 : ; +

1a!+" 2 N&, 2 ) 1 2 # / 4 8 : ; +

1a!+" 3 Pe$#a"ab 1 1) 1)) 1))) 1)))) 1))))) 1)))))) 1))))))) 1)))))))) 1))))))))) ).1 ).)1

1a!+" 7 6a# Te"ima 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 4* 1)* 2)*

K&# /a"$a e"i$ta$(

9&$t&% 2,1 : Satu perintang mempunyai !aluran warna berikut < kuning% ungu% merah dan emas. .entukan < i) &ilai namaan ii) (ulat nilai sebenar rintangan

E1001 / UNIT 2/ 8

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) Pe$.e!e'aia$ 2,1 : i) =iberi

2uning /

9ngu :

0erah

5ad terima

1)) > 7:00 ata+ 7,: k

?leh itu% namaan perintang ialah /.: k ii) =iberi < (alur had terima ialah emas iaitu 4*. ?leh itu% had terima > > /:)) ).)4 2#4

?leh itu% !ulat nilai rintangan > (/:)) @ 2#4) hingga (/:)) 3 2#4) > /+#4 (had atas) hingga //84 (had bawah)

E1001 / UNIT 2/ :

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

AKTI;ITI 2a

UJIKAN KEFAHAMAN ANDA S'7',90 0'&'R9S2A& &P9. S',A&(9.&AA. SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PA=A 0A2,907A,AS = 5A,A0A& 7'R 29.&AA.

2.1) 2.2) 2.#) 2./)

7erikan takrif bagi perintang. &yatakan / perkara penting yang perlu di ambil semasa memilih perintang. &yatakan # !enis perintang boleh ubah. &yatakan / faktor yang mempengaruhi rintangan.

E1001 / UNIT 2/ ;

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

MAKLUM0ALAS 2a

PER6ATIAN Anda hanya boleh berpindah ke input selan!utnya !ika anda dapat men!awab kesemua soalan dalam akti"iti 2b.

1A8APAN : 2.1) .akrif bagi perintang ialah sesuatu komponen atau bahan yang boleh menghalang atau menghadkan aliran arus dalam litar. Semasa memilih perintang% / perkara penting yang perlu diambil kira ialah 1 i) &ilai perintang ii) 5ad terima iii) 2adar kuasa i") 2estabilan # !enis perintang boleh ubah ialah 1 i) Perintang gelangsar ii) Reostat iii) 0eter upaya / faktor yang mempengaruhi rintangan ialah 1 i) Pan!ang pengalir (wayar). ii) ,uas muka keratan rentas pengalir. iii) (enis bahan. i") Suhu

2.2)

2.#)

2./)

E1001 / UNIT 2/ +

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

PERARU6

2,<

TAKRIF PEARU6 Pea"+% ialah komponen yang mempunyai sifat menentang sebarang perubahan pengaliran arus. Pearuh menghasilkan kearuhan. 2earuhan adalah arus yang dialirkan melalui satu pengalir% satu medan magnet ke$il terbina mengelilingi pengalir itu. Sekiranya pengalir ini berbentuk gelung% medan magnet akan membantu satu sama lain% men!adikannya lebih kuat. 9ntuk menguatkan lagi medan magnet% satu teras boleh ditambah. Prinsip gegelung pengalir dikenali sebagai kearuhan. Pearuh dibuat daripada gegelung dawai dengan satu bahan teras seperti udara% besi dan bahan ferit. Setiap bahan tersebut mempunyai $iri3$iri tertentu untuk mendapatkan nilai kearuhan. 9nit ukuran kearuhan ialah 5enry (5). Peraruh diwakili oleh ,. 1ENIS)1ENIS PEARU6 Pearuh boleh dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu pearuh tetap dan pearuh bolehubah. 2,=,1 Pea"+% Teta Pearuh tetap digunakan bagi litar yang memerlukan nilai kearuhan yang tidak berubah. 'mpat !enis pearuh tetap ialah teras udara% teras besi% teras besi serbuk dan teras ferit. a) Pearuh teras udara Pearuh teras udara biasanya mempunyai nilai aruhan mikro henry atau kurang. ?leh kerana nilai kearuhannya rendah% ia biasanya digunakan pada frekuensi yang tinggi. 6ontohnya% pearuh ini digunakan sebagai pen$ekik frekuensi radio bagi menghalang arus frekuensi radio (frekuensi tinggi) daripada melalui laluan tertentu dalam litar.

2,=

E1001 / UNIT 2/ 1)

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

b) Pearuh teras besi .eras besi yang digunakan ialah teras besi berlapis yang bersalut penebat nipis. &ilai kearuhan pearuh teras besi adalah daripada beberapa mili henry hingga beberapa henry. Pearuh teras besi digunkan sebagai penapis frekuensi rendah dalam litar bekalan kuasa. a !uga digunakan sebagai pen$ekik dalam litar lampu pendaflour. $) Pearuh teras besi serbuk dan teras ferit. .eras besi serbuk dihasilkan dengan menampakkan serbuk besi yang diselaputi oleh penebat. .eras ferit pula dibuat daripada bahan magnet bukan pengalir. =engan menggunakan teras besi serbuk atau teras besi ferit% nilai kearuhan akan lebih tinggi dan sai- pearuh dapat dike$ilkan. Pearuh teras besi serbuk dan teras ferit mempunyai tiga bentuk iaitu solenoid% toroid dan teras pot. (enis solenoid mempunyai nilai kearuhan 1mikro henry atau kurang manakala toroid dan teras pot pula mempunyai nilai kearuhan di antara beberapa mikro henry hingga beberapa mili henry. Pearuh teras besi serbuk dan teras ferit biasanya digunakan di dalam litar talaan radio. 2,=,2 Pea"+% 0&!e%+ba% 2earuhan bagi pearuh bolehubah akan bertambah apabila teras digerakkan ke dalam belitan dan akan berkurangan apabila digerakkan keluar belitan. .eras yang biasa digunakan ialah teras ferit dan teras besi serbuk. .erdapat beberapa bentuk pearuh boleh ubah iaitu di antaranya ialah pearuh yang menggunakan skru logam (tembaga) bagi melaraskan kedudukan teras itu sendiri mempunyai bebenang untuk pelarasan teras. 7agi pearuh boleh ubah berperisai% ia dipasangkan pada papan litar ber$etak. 2elebihannya ialah perisai logam dapat mengelakkan komponen berhampiran daripada gangguan yang dihasilkan oleh pearuh.

E1001 / UNIT 2/ 11

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) . 2,: FAKTOR)FAKTOR 5AN2 MEMPEN2ARU6I ARU6AN 2ekuatan arus teraruh (induced current) bergantung kepada 1 1) 2) #) /) 4) 8) :) ;) 7ilangan lilitan (winding) dalam gelung. 2etelapan bandingan (!enis teras). ,uas muka keratan rentas. Arus yang mengalir Pan!ang laluan fluks magnet. (umlah fluks. 2ekuatan magnet 2e$epatan magnet itu ditu!ah ke dalam gelung.

E1001 / UNIT 2/ 12

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

AKTI;ITI 2b

UJIKAN KEFAHAMAN ANDA S'7',90 0'&'R9S2A& &P9. S',A&(9.&AA. SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PA=A 0A2,907A,AS = 5A,A0A& 7'R 29.&AA.

2.4) 2.8) 2.:)

7erikan takrif bagi pearuh. 7erikan # !enis pearuh tetap dan !elaskan kegunaannya. &yatakan / faktor yang mempengaruhi aruhan.

E1001 / UNIT 2/ 1#

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

MAKLUM0ALAS 2b

PER6ATIAN Anda hanya boleh berpindah ke input selan!utnya !ika anda dapat men!awab kesemua soalan dalam akti"iti 2$.

1a/a a$ : 2.4) Pearuh ditakrifkan sebagai komponen yang mempunyai sifat menentang sebarang perubahan pengaliran arus. # !enis pearuh tetap ialah1 i) Pea"+% te"a' +#a"a =igunakan sebagai pen$ekik frekuensi radio bagi menghalang arus frekuensi radio (frekuensi tinggi) daripada melalui laluan tertentu dalam litar. ii) Pea"+% te"a' be'i =igunakan sebagai penapis frekuensi rendah dalam litar bekalan kuasa. a !uga digunakan sebagai pen$ekik dalam litar lampu pendaflour. iii) Pea"+% te"a' be'i 'e"b+k #a$ te"a' fe"it =igunakan di dalam litar talaan radio. / faktor yang mempengaruhi aruhan ialah1 i) 7ilangan lilitan (winding) dalam gelung. ii) 2etelapan bandingan (!enis teras). iii) ,uas muka keratan rentas. i") Arus yang mengalir

2.8)

2.:)

E1001 / UNIT 2/ 1/

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

PEMUAT

2,>

TAKRIF PEMUAT Satu pemuat mengandungi lapisan bahan penebat yang terapit di antara dua plat logam. 0edan elektrik di dalam pemuat mempunyai banyak kesamaan dengan medan magnet. &ilai kemuatan pemuat ialah ukuran !umlah $as elektrik yang boleh distor di dalam peranti. 2emuatan boleh dikira daripada pengetahuan mengenai matra pemuat dan kebertelusan bahan penebat. Pemuat menggunakan unit Barad (B). Pem+at ialah komponen yang menyimpan $as elektrik. Pada asasnya% pemuat terdiri daripada dua plat logam atau 2 pengalir yang selari dan dipisahkan oleh penebat yang dipanggil #ie!ekt"ik. =ielektrik ini boleh terdiri daripada udara% kertas% mika% polister atau elektrolitik.

L&(am

-ie!ekt"ik

&ilai kemuatan bergantung kepada nilai pemalar dielektrik% luas permukaan plat dan !arak di antara kedua3dua plat.

9 ? A -

=i mana% 6 > 2emuatan > Pemalar dielektrik A > ,uas

E1001 / UNIT 2/ 14

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) d 2,@ > (arak kedua3dua plat

1ENIS)1ENIS PEMUAT Pemuat boleh dibahagikan kepada dua kumpulan iaitu pemuat tetap dan pemuat boleh ubah. 2,@,1 Pem+at Teta

Simbol bagi pemuat tetap Pemuat tetap ialah pemuat yang mempunyai nilai kemuatan yang tetap. Pemuat tetap terbahagi kepada dua !enis iaitu b e"k+t+b dan ti#ak be"k+t+b. Pemuat berkutub hanya sesuai untuk litar arus terus. 2ekutuban pemuat perlu disambung dengan betul bagi mengelakkan pemuat daripada rosak atau meletup. (enis3!enis bagi pemuat tetap ialah pemuat udara% pemuat kertas% pemuat mika% pemuat seramik atau pemuat elektrolitik. Apabila memilih pemuat% faktor yang perlu diambil kira ialah $i!ai kem+ata$* %a# te"ima* A&!ta$ ke"ja dan b&B&"a$, 1) &ilai kemuatan boleh diba$a dengan menggunakan kod ber$etak atau kod warna. 2) 5ad terima ialah nilai kelegaan bagi nilai sebenar sesuatu pemuat. Pemuat biasanya mempunyai had terima sebanyak lebih kurang 1)*. #) Voltan ker!a merupakan "oltan A. dan "oltan A9 (pun$ak) yang boleh dikenakan sebelum penebatan dielektrik pe$ah. Voltan ker!a biasanya ditandakan pada pemuat dengan huruf 8;, ((ika "oltan ker!a bagi sebuah pemuat dilampaui% maka penebatan dielektrik akan pe$ah dan plat pemuat akan dilitarpintaskan. Apabila menggunakan pemuat hendaklah pastikan bahawa "oltan ker!a pemuat lebih tinggi daripada "oltan maksimum di dalam litar. /) 7o$oran ialah kehilangan $as yang sedikit yang sepatutnya tidak berlaku dalam penebatan dielektrik pada pemuat.

E1001 / UNIT 2/ 18

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

2,@,2

Pem+at 0&!e% +ba%

Simbol bagi pemuat boleh ubah Pem+at b&!e% +ba% mempunyai nilai kemuatan yang boleh diubah mengikut keperluan litar. 2emuatan bagi sesebuah pemuat boleh ubah boleh diubah sama ada dengan melaraskan luas permukaan plat yang berkesan atau !arak antara plat. 7erikut merupakan $ontoh3$ontoh pemuat boleh ubah serta $ara mengubah kemuatannya< a) Perapi atau Praset. 7agi kemuatan perapi seramik% ia diubah dengan melaraskan a$i bagi mengubah luas permukaan di antara plat. =ielektrik yang digunakan sebagai penebat ialah seramik yang diletakkan di antara plat. 0anakala% untuk pemuat perapi mika% kemuatannya diubah dengan melaraskan skru bagi mengawal !arak di antara plat. Plat pemuat dipisahkan oleh dielektrik mika. 2edua3dua !enis pemuat ini dinamakan pemuat perapi kerana ia digunakan bagi merapi litar (Pelarasan yang ke$il) supaya mempunyai !umlah kemuatan yang tepat. 2emuatan maksimum pemuat perapi ialah 1))pB. b) Pemuat berputar 2emuatan pemuat diubah dengan melaraskan a$i bagi mengubah luas permukaan berkesan di antara tindihan plat pegun dipisahkan oleh dielektrik udara. Pemuat berputar yang lebih ke$il biasanya menggunakan dielektrik saput plastik nipis di antara plat. &ilai maksimum untuk pemuat berputar ialah 4))pB. a digunakan dalam litar talaan radio.

E1001 / UNIT 2/ 1:

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

2,10 FAKTOR)FAKTOR 5AN2 MEMPEN2ARU6I KEMUATAN 2emuatan adalah bergantung kepada < 1) (arak antara plat. 9ntuk menghasilkan satu nilai kemuatan yang lebih tinggi% ukuran !arak di antara kedua3dua plat hendaklah diperbesarkan. 2emuatan di antara plat berkadar songsang dengan !arak di antara keduanya. 6 2)
1 S

,uas permukaan plat. 2edua3dua permukaan plat hendaklah diperluaskan untuk mendapatkan nilai kemuatan yang tinggi. 2emuatan di antara dua plat berkadar terus dengan luasnya. 6A 7ahan dielektrik yang digunakan. 2emuatan bergantung kepada bahan dielektrik yang digunakan iaitu ketelusan di antara dua plat. 2etebalan dielektrik.

#)

/)

E1001 / UNIT 2/ 1;

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

AKTI;ITI 2B

UJIKAN KEFAHAMAN ANDA S'7',90 0'&'R9S2A& &P9. S',A&(9.&AA. SILA SEMAK JAWAPAN ANDA PA=A 0A2,907A,AS = 5A,A0A& 7'R 29.&AA.

2.;) 2.+)

,akarkan simbol bagi pemuat tetap dan pemuat boleh ubah. &yatakan 4 !enis bagi pemuat tetap.

2.1)) &yatakan / faktor yang mempengaruhi pemuat.

E1001 / UNIT 2/ 1+

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

MAKLUM0ALAS 2B

PER6ATIAN Anda hanya boleh berpindah ke input selan!utnya !ika anda dapat men!awab kesemua soalan dalam penilaian kendiri.

1A8APAN : 2.;)

Simbol bagi pemuat tetap

Simbol bagi pemuat boleh ubah

2.+)

4 !enis bagi pemuat tetap ialah 1 i) Pemuat udara ii) Pemuat kertas iii) Pemuat mika i") Pemuat seramik ") Pemuat elektrolitik

2.1)) / faktor yang mempengaruhi pemuat ialah 1 i) (arak antara plat. ii) ,uas permukaan plat. iii) 7ahan dielektrik yang digunakan. (2etelusan antara dua plat) i") 2etebalan dielektrik.

E1001 / UNIT 2/ 2)

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

PENILAIAN KEN-IRI

A$#a te!a% me$(%am i"i keja.aa$ , Si!a B+ba 'em+a '&a!a$ #a!am e$i!aia$ ke$#i"i i$i #a$ 'emak ja/a a$ a$#a a#a mak!+mba!a' .a$( #i'e#iaka$ , 1ika a#a ma'a!a% .a$( timb+! * 'i!a be"bi$Ba$( #e$(a$ e$'.a"a% a$#a, Se!amat me$B+ba 'em&(a be"ja.a CCC

SOALAN 2)1 (elaskan mengapakah faktor3faktor berikut penting semasa pemilihan sesuatu perintangC a) 2adar kuasa b) 2estabilan SOALAN 2)2 (elaskan kegunaan bagi perintang3perintang boleh ubah berikut. a) Perintang gelangsar b) Reostat $) 0eter upaya SOALAN 2)3 Satu perintang mempunyai !aluran warna berikut < !ingga% biru% merah dan perak. 2irakan !ulat sebenar nilai perintang tersebut. SOALAN 2)7 7erikan takrif bagi pemuat dan lakarkan binaan sebuah pemuat. SOALAN 2)< (elaskan $ara mengubah kemuatan bagi komponen3komponen pemuat berikut. a) Perapi atau praset b) Pemuat berputar

E1001 / UNIT 2/ 21

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) SOALAN 2)= (elaskan bagaimana faktor3faktor berikut boleh mempengaruhi kemuatan. a) (arak antara plat b) ,uas permukaan plat SOALAN 2): (elaskan kegunaan bagi pearuh tetap. SOALAN 2)> &yatakan / !enis bagi pearuh tetap.

E1001 / UNIT 2/ 22

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF)

MAKLUM0ALAS

A#aka% a$#a te!a% me$B+ba #a%+!+ DDD 1ika E 5A E * 'i!a 'emak ja/a a$ a$#a ,

1A8APAN PENILAIAN KEN-IRI 2)1 a) 2adar kuasa 2adar kuasa ialah kuasa maksimum yang boleh diterima oleh perintang tanpa mengalami kerosakan. (ika kadar kuasa dilampaui% perintang akan rosak disebabkan oleh haba yang berlebihan. b) 2estabilan 2estabilan ialah keupayaan sesuatu perintang untuk mengekalkan nilai rintangannya walaupun suhu sekitar berubah dan umur perintang bertambah. 2)2) a) Perintang gelangsar =igunakan pada litar yang tidak memerlukan perubahan rintangan yang kerap. b) Reostat =iguna untuk mengawal arus litar. $) 0eter upaya =igunakan pada litar ber$etak yang tidak memerlukan perubahan rintangan yang kerap untuk mengawal "oltan dan be-a upaya seperti mengawal bunyi dan nada radio. 2)3) =iberi < (alur pertama ((ingga)> # (alur kedua (7iru) > 8 (alur ketiga (0erah) > 1)) (alur had terima ialah perak iaitu 1)*. ?leh itu% had terima > > #8)) ).1 #8)

?leh itu% !ulat nilai rintangan > (#8)) @ #8)) hingga (#8)) 3 #8)) > #+8) (had atas) hingga #2/) (had bawah)

E1001 / UNIT 2/ 2#

KOMPONEN ELEKTRIK (PASIF) 2)7) Pemuat ditakrifkan sebagai komponen yang menyimpan $as elektrik. 7inaan sebuah pemuat adalah seperti berikut 1
L&(am

-ie!ekt"ik

2)<) a) Perapi atau praset 7agi kemuatan perapi seramik% ia diubah dengan melaraskan a$i bagi mengubah luas permukaan di antara plat. 9ntuk pemuat perapi mika% kemuatannya diubah dengan melaraskan skru bagi mengawal !arak di antara plat. b) Pemuat berputar =iubah dengan melaraskan a$i bagi mengubah luas permukaan berkesan di antara tindihan plat pegun dipisahkan oleh dielektrik udara. 2)=) a) (arak antara plat Apabila ukuran !arak di antara kedua3dua plat diperbesarkan% satu nilai kemuatan yang lebih tinggi dapat dihasilkan. b) ,uas permukaan plat Apabila kedua3dua permukaan plat diperluaskan% nilai kemuatan yang tinggi diperolehi. 2):) Pearuh tetap digunakan bagi litar yang memerlukan nilai kearuhan yang tidak berubah. 2)>) / !enis pearuh tetap ialah 1 a) .eras udara. b) .eras besi. $) .eras besi serbuk. d) .eras ferit.