UCCP-NBC

2009 - 2010
SAMASAMANG PAGSASABUHAY NG

PAARALANG LINGGUHAN
SA SAMBAHAYAN NG DIYOS

UNANG KWARTER
[Hunyo-Hulyo-Agosto]
Isinulat Ni:

REV. EDMUNDO H. PIELAGO, BTh., AB Pol. Sc.

34 Princeton St, Monterey Vill Subd, Concepcion, Pequena, Naga City
Philippines
Cover design arranged by: Ms. Minda O. Pielago
2009-2010 MGA ARALIN NG PAARALANG LINGGUHAN

Inilathala [2009] ng UCCP-NBC

50-1 Penafrancia Avenue, Naga City, Philippines
Tel No. [054] 473-7409

Inilimbag sa Pilipinas
 Mila

na aking kabiyak
at
sa tatlo kong anak na sina:

Milade
Munde
Minda

PAUNANG SALITA
Ang MGA ARALIN NG PAARALANG LINGGUHANG ito ay mumunting
Handog ko ang aklat na ito tulong at ambag sa malawak na gawain ng minesteryo ng North Bicol
Conference. Nagsimula ang ideya ng pagsusulat ng ganitong Aralin sa di-
sinasadyang pag-uusap sa pagitan ng inyong CM at Rev. Edmundo H.
kay Pielago tungkol sa kasalatan o kawalan ng mga gabay na magagamit sa
PAARALANG LINGGUHAN ng mga Iglesya Lokal. Ang pagtalakay sa
ganitong pangangailangan ay nagganyak sa amin na sumulat ng mga
Araling ito. Ang ganitong kaisipan ay itinuturing namin bilang bunga ng
pagkilos ng Banal na Espiritu sa ating Konperensya.
 Yamang si Rev. Ed Pielago ay walang opisyal na distino sa ating
Konperensya bunga ng kaniyang pisikal na karamdaman, siya ay tumugon
sa panawagan ng Panginoon batay sa kaniyang limitadong kakayahan at
kagyat na pangangailangan sa pagsusulat ng mga Araling ito. Siya’y
nagkusang-loob na sumulat nito para sa Ecclesiastical year 2009 – 2010.
Dahil dito si Rev. Pielago ay itinalaga ng Conference Minister sa diwa ng
panalangin na sumulat ng mga Aralin bilang Special Ministry bago siya
tuwirang magretiro.
Sa ngalan ng pamunuan ng North Bicol Conference ay taos puso
tayong nagpapasalamat sa kabutihan at kagandahang-loob ni Rev. Pielago
sa kaniyang pagsusulat ng mga Araling ito. Nawa ang maliit na tulong na
ito ay makatugon sa inyong mga panganagilangan bilang inyong Study
Guides. Alam naming may mga kahinaan sa paggamit ng wastong
grammar o kataga sa wikang Pilipino, at maging sa pagsusuri ng mga
talata sa Biblia, subalit naniniwala kami na ito’y lubhang
makapagpupukaw sigla sa mas lalo pang malalimang pag-aaral sa
pamamagitan ng mga tanong na napapaloob sa mga Aralin. Kung mayroon
mang kahinaan ang mga Araling ito – anyo at laman – mangyaring ipaabot
sa kinauukulan. Ang mahalaga ay mayroong dalisay na puso na nagkusang
kumilos at nagbigay ng panahon upang tayo’y mapaglingkuran.
Ang halaga ng pagpapalimbag ngayon ay hindi mura. Aabot ito sa
P160 bawa’t kopya, o P80k sa kabuuan ng 500 copies minimum order na
may 152 panina bawa’t kopya. Ngunit may 2 paraan tayo: Una, ipalimbag
ito sa pamamagitan ng request sa National Office; at pangalawa,
ipamahagi na ito ng LIBRE sa lahat na guro ng PAARALANG LINGUHAN ng
Kumperesya kahit na hindi pa ito naka book-bind sa pamamagitan ng
Printing Press.
Maraming salamat at patnubayan nawa tayo ng Banal na Diwa sa
inyong pagsasaliksik, pag-aaral, pagsusuri at pagbubulaybulay sa Salita ng
Diyos.
REV. SAMUEL N. TORRES
Conference Minister, UCCP NBC
PANIMULA
Simulang Hunyo 2009, inaasahan ang paglabas ng kaunaunahang
edisyon ng MGA ARALIN NG PAARALANG LINGGUHAN na isinulat ng inyong
lingkod bilang may-akda nito para sa mga iglesia lokal ng North Bicol
Conference, United Church of Christ in the Philippines. Ang mga Araling ito
ay inihanda alinsunod sa opisyal na aksyon ng NBC sa pamamagitan ng
ating Conference Minister, Rev. Samuel N. Torres. Sa kaniyang
pamamahala, pagpupunyagi at pamumukaw sigla, ang mga Araling ito ay
nailuwal sa pagtugon ng panawagan sa paglilingkod batay sa
pangangailangan ng ating mga iglesia lokal.
Sa pagsusulat ng mga Araling ito, ginamit ng may-akda ang Church
Year Calendar bilang giya sa pagtalakay ng mga teksto at iniugnay ito sa
Ecclesiastical Year ng UCCP para sa taong 2009-2010. Kaya imbes na
pasimulan ang ating Mga Aralin sa Advent Season, tayo sa UCCP ay
nagpapasimula ng taon sa panahon ng Unang Linggo ng Pentecostes
tuwing Hunyo:
Unang K: Hunyo-Hulyo-Agosto = 13 Linggo: Pentecostes
[12]+Paghahari [1];
Ika-2 K: Sityembre-Oktobre-Nobyembre = 13 Linggo:
Paghahari [12] + Adviento [1];
Ika-3 K: Disyembre-Ene-Peb =13 L: Adviento [3]+Krismas
[2]+Epifania [6]+Lent [2];
Ika-4 K: Mar-Abr-May = 13 Linggo: Lent [4]+Pagkabuhay-Muli
[7] +Pentecostes [2].
Ginamit din ng may-akda bilang mga batayan sa pagsusulat ng
mga Araling ito ang mga sumusunod: MAGANDANG BALITA BIBLIA [MBB],
MATTHEW HENRY’S COMMENTARY [1991], CONCISE DICTIONARY OF THE
BIBLE [1966], Concordance to the Holy Bible [1960], at DIKSYUNARYONG
INGLES-FILIPINO FILIPINO-INGLES.
Sa inaasahang paglabas ng Mga Araling ito, maaari ng kumuha ng
isang LIBRENG kopya para sa Unang Kwarter. At pwede na ring mag-order
ng sapat na bilang na kopya para sa inyong iglesia local batay sa inyong
pangangailangan at kakayahan upang mapaghandaan ang pagpapalimbag
sa hinaharap ng MGA ARALIN NG PAARALANG LINGGUHANNG ito kung
kinakailangan.
Maraming salamat po. SHALOM! MABUHAY!
REB. EDMUNDO H.
PIELAGO
May-akda
UNANG KWARTER
[Hunyo-Hulyo-Agosto]
 YUNIT 1: ANG KALAGAYAN NG MUNDO AT BAYANG
ISRAEL
ARALIN 1 Ang Mundo sa Gitna ng Global Warming 6/7
Pen 1
Kawikaan 8:22-31 Banal na
Trinidad

ARALIN 2 Si Elias sa Gitna ng Bayang Kapos

6/14 Pen 2
1 Hari 17:7-16 Kasarinlan

ARALIN 3 Ang Ubasan ni Nabat sa Kamay ni Haring

Acab 6/21 Pen 3
1 Hari 21:1-10 Linggo ng Ama

ARALIN 4 Si Elias sa Kamay ni Jezebel

6/28 Pen 4
1 Hari 19:1-8

ARALIN 5 Si Elias sa Kamay ng Langit

7/5 Pen 5
1 Hari 2:1-14

ARALIN 6 Si Naaman sa Kamay ng Doktor

7/12 Pen 6
2 Hari 5:1-14 BuhayRural

ARALIN 7 Si Eliseo sa Gitna ng Digmaan

7/19 Pen 7
2 Har 6:8-23

ARALIN 8 Ang Panukat ng Diyos kay Jeroboam

7/26 Pen 8
Amos 7:7-17

ARALIN 9 Ang Taksil na Asawa’t Mga Anak ni Oseas 8/2

Pen 9
Oseas 1:2-10

ARALIN 10 Ang Pagbabalik ng Suwail na Bayan 8/9

Pen 10
Oseas 11:1-11

MGA NILALAMAN 11
ARALIN 11 Sumbat sa Bayan ng Diyos 8/16 Pen
 Isaias 1:10-20
ARALIN 12 Awit Tungkol sa Ubasan 8/23 Pen
12
Isaias 5:1-7 Linggo ng Misyon
ARALIN 13 Ang Pagtawag at Pagsugo Kay Jeremias 8/30
Paghahari 1
Jeremias 1:4-10 Araw ng mga
Bayani
YUNIT 1: ANG KALAGAYAN NG MUNDO AT NG
BAYANG ISRAEL
Ang Yunit I ng PAARALANG LINGGUHANG ito ay naglalaman ng 13 Aralin sa
ilalim ng pamagat na: ANG KALAGAYAN NG MUNDO AT NG BAYANG ISRAEL, para sa
Unang Kwarter ng UCCP Ecclesiastical Year 2009-2010, simulang Hunyo hanggang
Agosto. Sa pagtalakay ng bawat Aralin, marapat na basahin ng guro ang teksto sa
bahay bilang bahagi ng paghahanda sa pagtuturo bago basahin ang Biblikal at
Pagsasapanahon batay sa mga Layunin ng isang Aralin.
Sa Yunit na ito, tingnan natin ang ating sarili bilang isang manglalakbay.
Una, lakbayin natin ang ating mundo sa ating lugar at pakiramdaman kung balansi
pa ang ating kapaligiran, kalikasan at ekolohiya [rain forests, marginal lands,
croplands, freshwater, urban areas, and coastal eco-systems] at itanong kung
gaano katotoo ang sinasabi ng siyensya ukol sa Global Warming na nagdudulot ng
banta ng panganib na kung hindi bigyang lunas ano ang magiging kapalaran ng
mundo at buhay ng bawa’t isa; Ika-2, itanong kung ang ating bansa ba ay Kapos
sa Kabuhayan sa kabila ng mga natural na yaman [renewable and non-renewable]
na biyaya ng Diyos sa bawa’t bansa; Ika-3, itanong kung sa ating bansa ba ay
may Inagaw na mga lupain tulad ng lupa ng ubasan ni Nabat na inagaw ni Haring
Acab ng Israel; Ika-4, itanong kung sa ating bansa ba ay may mga biktima ng
paglabag sa mga Karapatan-Pantao tulad ng paglabag nito kay Elias sa kamay ni
Jezebel na asawa ng hari ng Israel; Ika-5, itanong kung paano si Propeta Elias ini-
akyat sa Langit habang pinagmamasadan siya ng ibang mga propeta sa
pangunguna ni Eliseo at pansinin kung ano ang pagkakaiba nito sa pag-akyat ni
Cristo sa Langit; Ika-6, itanong kung ano ang pagkakaiba ng pamamaraan ng
pagpapagaling ng sakit na ketong noon kumpara sa pagpapagaling ng maraming
uri ng sakit sa kasalukuyan; Ika-7, itanong kung paano nagwagi ang Israel sa
digmaan sa pamamagitan ni Propeta Eliseo; Ika-8, itanong kung ano ang panukat
ng Diyos sa ating bansa tulad ng panukat na ipinangangaral ni Propeta Amos laban
kay Haring Jeroboam ng Israel; Ika-9, itanong kung paano ang Israel naging taksil
na Bayan ng Diyos tulad ng taksil na asawa at tatlong anak ni Propeta Oseas; Ika-
10, itanong kung bakit pinayagan ng Diyos ang suwail na Bayan na makabalik sa
Jerusalem mula sa pagkabihag nito; Ika-11, itanong kung bakit ang mga pinuno at
mamamayan ng Juda ay sumbat sa Bayan ng Diyos; Ika-12, itanong kung paano
pinukaw ang mga nagkasala na pagsisihan ang mga nagawang kasalanan; at Ika-
13, itanong kung paano ang pagtawag at pagsugo ng Diyos sa ating Iglesya tulad
ng pagtawag at pagsugo kay Propeta Jeremias at sa ibang mga propeta.
Sa pagtalakay ng bawa’t Aralin, ipinapayo sa guro na gumamit ng tulong
sa pag-aaral tulad ng mga sumusunod: MAGANDANG BALITA BIBLIA, Tagalog
Popular Version; The Interpreter’s Bible Commentary; Bible Dictionary;
Concordance; at English-Tagalog Dictionary.
Gumawa ng sariling balangkas [outline] batay sa Aralin at piliting
maunawaan [internalize] ito upang maging epektibo sa pagbabahagi ng moral
lesson at mailapat sa buhay ng mga mag-aaral.
Bigyang panahon ang mga mag-aaral sa pamamagitan ng GININTUANG
TALATA at MGA TANONG ng bawa’t Aralin upang lalong mapayaman ang
pagtatalakayan na maghahatid sa dagdag na aral at pagbabahagi ng mayayamang
karanasan tungo sa pagpapalago ng pananampalataya ng bawa’t isa. SHALOM!
MABUHAY!
ARALIN 1: ANG MUNDO SA GITNA NG GLOBAL WARMING
Kawikaan 8:22-31
CYCalendar: Pentecostes 1 / Banal na Trinidad Hunyo 7
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung sino ang pinagmulan ng mundo;
2. Matotohan kung ano ang nakaambang panganib dito; at
3. Maipamuhay ang posibling lunas sa panganib na ito.
GININTUANG TALATA: “Sa lahat ng nilikha ni Yahweh, ako ang
siyang una, Noong una pang panahon ako ay nalikha na,”
Kawikaan 8:22 [MAGANDANG BALITA BIBLIA Tagalog Popular
Version, 1973]. Ikumpara ito sa: “Inari ako ng Panginoon sa
pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga
gawa ng una,” Kawikaan 8:22 [HOLY BIBLE Ang Biblia – King James
Version, 1995].
BIBLIKAL
Di ba may pasimula at wakas ang lahat ng nilikha? Nagtuturo ang
Bibliya na ang daigdig o mundo [visible universe] ay mayroong pasimula
at may wakas, ngunit ang Diyos ay walang pasimula at wakas. Tingnan
natin ang pariralang “sa pasimula”.
Una: Ang parirala sa Genesis 1:1 ay nagsasabi ng ganito: “Nang
simulang likhain ng Diyos ang lupa at ang langit…” Nilikha ng Diyos Ama
[unang persona]ang langit at lupa. Ito ang unang artikulo ng ating credo o
sinasampalatayanan. Kaya, Diyos Ama ang may likha sa pasimula !
Pangalawa: Ang pariralang ito ay inulit sa Juan 1:1, “Sa pasimula
pa’y naroon na ang Salita. Kasama ng Diyos ang Salita at ang Salita ay
Diyos.” Ang dakilang katotohanan sa talatang ito ay tumutukoy kay Cristo
Jesus na Siya ang Salita, ang nagbibigay-buhay ayon sa 1 Juan 1:1;SI
Jesu-Cristo ang naparito sa sanlibutan, binautismohan sa tubig, at
nagbubo ng kanyang dugo sa kanyang kamatayan…Ang Espiritu
[pangalawang persona] ang nagpatotoo tungkol dito… iyon ang patotoo
ng Diyos tungkol sa kanyang Anak [pangatlong persona],” ayon sa 1 Juan
5:6-9; “Salita ng Diyos” ang tawag sa kanya ayon sa Pahayag 19:13. At
ayon kay David, “Wala pa ang mga bundok, hindi mo pa nilalang, hindi mo
pa nilikha itong buong daigdigan Ikaw noon ay Diyos na pagkat Ikaw ay
walang hanggan,”[Awit 90:2].
Kaya si Cristo, ang bugtong na Anak ng Diyos [Jn 3:16] ay hindi
kasama sa mga “nalikha na”[tingnan ang talata 22], sapagkat sa
pamamagitan Niya nilikha ng Diyos ang sansinukob [Heb 1:2]. Siya’y
tinukoy sa Awit 102:25, “Ikaw ang lumikha nitong daigdigan, at nilikha mo
na rin pati kalangitan.” At tinukoy rin Siya sa Hebreo 1:10, “Ikaw,
Panginoon, ang lumikha ng sangkalupaan, at ang iyong kamay ang
gumawa ng sankalangitan.” Maging sa Pahayag 3:14, Siya ang “Amen, ang
matapat at tunay na saksi, at siyang pinagmulan ng lahat ng nilalang ng
Diyos.” Siya ang Anak ng Diyos na lubos na “kinakukugdan” {Lk 3:22].
“Siya’y Anak ng Diyos na lubos na minamahal ng Ama” [Jn 1:18]. Siya ang
Diyos na mapagpakumbaba [Filipos 2:6-11]. Siya ang kapangyarihan at
karunungan [1 Cor 1:24]. Siya ang larawan ng Diyos na di-nakikita at may
kapangyarihan sa lahat ng nilikha [Col 1:15]. Ayon sa Heb 1:3, “Ang Anak
ang maningning na sinag ng Diyos, sapagkat kung ano ang Diyos ay gayon
din ang Anak. Siya ang nag-iingat sa sansinukob sa pamamagitan ng
kanyang makapangyarihang salita. Pagkatapos niyang linisin tayo sa ating
mga kasalanan, Siya’y lumuklok sa kanan ng Diyos, ang makapangyarihan
sa lahat.” Siya ang “ako” sa teksto na tumutukoy kay Cristo na
nagsasabing “Ako ang Alpha at Omega, ang pasimula at ang wakas”
[Pahayag 1:8; 21:6].
PAGSASAPANAHON
PANGANIB SA MUNDO. Ang mundong nilikha ni Yahweh sa
pamamagitan ni Cristo ay tahanang kay ganda na sangkap sa
pangangailangan ng tao. Nariyan ang dagat na sangkap sa sari-saring
isda. Nariyan ang bukal ng tubig na taglay ang mineral na tubig at suplay
na patubig sa oma. Nariyan ang burol at bundok na may mga hayop, ibon
at mina at iba pa. Nariyan ang lupa at bukid na sinasaka at mga
punongkahoy na ang iba ay namumulaklak at namumunga. Nariyan ang
hangganan ng langit at lupa na may ulap sa himpapawid, hangganan ng
bukal sa kalaliman, at pati na ang hangganan ng dagat na pinatibay at
itinalaga. Kaya ang mundong tahanan natin ay sadyang kahangahanga at
kay ganda.
Ngunit ang ating mundo na dati’y napapayungan ng ozone layer
na nagsisilbing proteksiyon sa matinding init ng araw, ngayon, ay butas
na! Ito ay dahil sa kagagawan ng tao. Sa butas na iyan tumatagos ang
ultra violate rays na ubod ng init na may kakayahang magpatunaw ng
iceberg sa North Pole upang maglikha ng pagtaas ng tubig dagat at
magpalubog sa mga dalampasigan at mga syudad sa mundo. Maliban dito
ang ating mundo ay patuloy na nadadagdagan ang matinding init ng
temperatura na tinaguriang global warmingdahil sa ang greenhouse
gases ay nakukulong sa stratosphere. Ang greenhouse gases ay ang
mga natipon na lason na kilala sa tawag na carbon dioxide mula sa ating
mga paghinga, mga binuga sa tsiminya ng mga industriya, usok ng mga
sasakyang panglupa, pangdagat at panghimpapawid, pagkakaingin ng
mga bukid taniman, pagsunog ng mga plastic, singaw ng CFC
[chloroflourocarbon] ng refrigerators at aircons na nagpapabutas sa
“payong” ng mundo sa loob ng bawat 8 taon simulang maimbento ang
mga ito. Saan man may apoy mayroong ibinubugang carbon dioxide. Kaya
kung ikaw ay nagpapausok, mayroong ibinubugang carbon dioxide na
nakakapadagdag sa dati nang mainit na temperatura ng mundo!
LUNAS SA PANGANIB. Ang antidote ng carbon dioxide ay ang
oxygen na mula sa mga punongkahoy at pananim. Ang carbon dioxide ay
nasisipsip ng mga pananim at mga
punongkahoy na sa pamamagitan ng photosynthesis ang oxygen ay nama-
manufacture na siya namang kailangan natin. We take oxygen for our
bodies and exhale carbon dioxide, a waste product. Kung walang oxygen
hindi tayo mabubuhay.

Noong unang panahon na makapal pa ang bukid at kaunti pa

lamang ang mga factories at sasakyan, wala tayong problema sa carbon
dioxide. Ngunit dahil sa industrialization at pagdami ng mga factories at
pagkakalbo ng mga kabukiran, may problema tayo sa balansi ng oxygen at
carbon dioxide. Hindi na kayang sipsipin ng mga natitirang punongkahoy
ang sobrang carbon dioxide. Dahil dito, ang patuloy at patinding global
warming ay patuloy ring nagbabanta ng global catastrophe sapagkat
maaaring tunawin nito ang polar ice caps na magpapataas ng tubig dagat
at magpapalubog sa mga dalampasigan at mga syudad sa mundo.

Kaya kung mahal natin ang mundong ito na ating tahanan, mag-
isip-isip naman tayo kung papaano natin pasisimulan na mabaliktad ang
balansi ng oxygen at carbon dioxide upang maibalik natin ang dating
temperatura na bigay sa atin ng Manglilikha. Kung tayo’y magtanim ng
punongkahoy ay nararapat na on a massive scale ng buong mundo.
Hindi pwede kaunti lamang na bilang ng mga bansa ang magtatanim. Ang
ating bansa hindi pwedeng magtanim ng mga punongkahoy habang ang
iba ay namumutol sa kanilang kabukiran at magtatayo ng mga factories.
Nanganganib na ang ating mundo kaya dapat magising na tayo.
Kooperasyon ng bawat isa ang dapat mangyari. Bawat isa ay tumulong na
sa pagsagwan ng papalubog ng sasakyan bago ito magdulot ng
pangdaigdigang katastrope at kamatayan ng bawat isa.
MGA TANONG:
1. Ang patuloy na pagtaas ba ng global warming [mainit na
temperature sa mundo] dahil sa greenhouse gases ay magkakawsa
ng pagtaas ng tubig-dagat at magpapabilis ng pagbabago ng klima
sa ating panahon? Oo o hindi? Ipaliwanag.
2. Ang mga epekto ba ng mainit na temperature sa ating panahon ay
ang mga sumusunod: extreme weather events [hot and cold],
changes in agricultural yields, glacier retreat, species extinctions,
and increases in the ranges of disease vectors [hakot-mikrobyo]?
Oo o hindi? Ipaliwanag.
3. Paano makumpuni ang ozone layer, ang payong ng mundo?
Ipaliwanag.
4. Ano ang lunas na magagawa ng mga bansa upang mabalansi ang
oxygen at carbon dioxide? Individual tree-plating? Massive tree-
planting? O pareho?
5. Bilang mga mananampalataya, ano ang magiging bahagi natin sa
pagpabalik sa dating kalagayan ng mundong ito?
ARALIN 2: SI ELIAS SA GITNA NG BAYANG KAPOS 1 Hari
17:7-16
CYCalendar: Pentecostes 2 / Linggo ng Kasarinlan Hunyo 14
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung sino si Propeta Elias;
2. Matotohan kung bakit ang Israel ay bayang kapos; at
3. Makatulong sa paghanap ng lunas para sa isang bayang masagana.
GININTUANG TALATA: “Ngunit dumating ang panahon na natuyo na rin
ang batis,” 1 Hari 17:7 [MBB].
BIBLIKAL
TUYONG BATIS SA PANAHON NI HARING ACAB:Si Acab, anak ni
Omri, ang ika-7 hari ng Israel sa loob ng 22 taon [822BC – 800BC]. Siya’y
gumawa ng masama ng higit sa lahat na haring nauna sa kaniya. Sa
kaniyang panahon ay nagkaroon ng 3 taon pagkatuyo ng buong lupain ng
Israel. Sa ating teksto, ang natuyong batis ay batis ng Carit, silangan ng
Jordan. Asawa niya si Jezebel, anak ng hari ng Tiro, na nagsasamba kay
Melkart na kilala sa tawag na Baal, ang opisyal na dios ng Tiro. Sa
impluwensiya ng kanyang asawa, pinangunahan niya ang pagsamba kay
Baal sa Israel. Kaya nagalit si Propeta Elias sapagkat para sa kanya ang
pagtanggap kay Baal ay pagtalikod kay Yahweh. Matindi ang protesta ni
Elias laban kay Acab at kay Ocozias na kanyang anak. Tulad ng kanyang
ama, siya at ang bansang Israel ay nagpatuloy sa pagkasala. Si Elias
nagtago sa Carit kung saan siya kumukuha ng maiinom at ang kanyang
pagkain ay supply mula kay Yahweh na inihahatid sa pamamagitan ng
mga uwak [vv 5-6].
SINO SI ELIAS? Si Elias ay propeta ni Yahweh ngunit wala siyang
record kung sino ang kanyang mga magulang. Tulad kay Melchisedek, wala
siyang ama at ina at kamaganak. Tila siya’y mula sa alapaap. Ang
pangalang “Elias” ay may kahulugang “Aking Diyos si Yahweh”. Sinugo
siya ni Yahweh upang papanumbalikin ang Israel sa pagsamba sa Kanya at
siya lamang ang makagagawa ng dakilang misyon na ito. Siya ay taga
Tesbi, Gilead, silangan ng Jordan, na maaaring mula sa tribo ni Gad o kaya
tribo ni Manasseh. Isinumpa niya sina Acab at Ocozias ng hilagang Israel
sapagkat sila’y nagtalikod sa pagsamba kay Yahweh. Bilang propeta, sinabi
niya kay Acab, “Isinusumpa ko, sa ngalan ni Yahweh, ang Diyos ng Israel
na pinaglilingkuran ko: hindi uulan, ni hindi man lamang magkakahamog
sa mga darating na taon hanggang hindi ko sinasabi” [17:1]. Ang ibang
Hudyo ay naniniwala na si Elias ay tila anghel na galing sa langit. Subalit si
Santiago nagpatotoo: “Si Elias ay taong tulad din natin. Mataimtim niyang
idinalangin na huwag umulan at sa loob ng tatlong taon at anim na buwan
ay hindi nga umulan” [Santiago 5:17]. Ang sumpa ng propeta ay sumpa ni
Yahweh laban sa
masamang hari at bayan ng Israel dahil sa pagtalikod nila sa Diyos. Tunay
ngang tumalab ito sa pamamagitan ng pagkatuyo ng mga batis sa Carit.

PINAPUNTA SI ELIAS SA SEREPTA. Tuyo na ang batis sa Carit
kaya inutusan ni Yahweh si Elias na pumunta sa Sarepta, Sidon. Ang
Serepta ay isang lugar sa dalampasigan ng Phonicia, 8 milya, hilaga ng
Sidon. Dito siya nanirahan ayon sa kalooban ni Yahweh. Sa lugar na ito
isang babaeng balo ang naninirahan na inutusan ni Yahweh upang
magpakain kay Elias sa kabila ng KAKAPUSAN SA TINAPAY sapagkat
kaunting harina at langis na lamang ang natitira sa kanya. Nakita ni Elias
ang babae na namumulot ng panggatong upang gumawa ng tinapay mula
sa natitirang harina at langis habang taglay ang sobrang pag-alala
sapagkat alam niya na pagkatapos nito silang mag-ina ay mamamatay na.
Pinakiusapan ni Elias ang babae na bigyan siya ng tubig at tinapay at
sinabihan siya na huwag ng mag-alala… “Sapagkat ganito ang sabi ni
Yahweh, Diyos ng Israel: Hindi ninyo mauubos ang harina sa lalagyan at
hindi rin matutuyo yaong langis sa tapayan hanggang hindi sumapit ang
talagang takdang araw na ang ulan ay maparating papatakin ng
Maykapal” [v14]. Kaya ganoon nga ang ginawa ng balo. At sila’y kumain at
hindi nga naubos ang harina sa lalagyan at ang langis sa tapayan. Ito ay
isang himala! Nangyari ito tulad ng pangako ni Yahweh sa pamamagitan
Elias.
B. PAGSASAPANAHON
ISRAEL: KAPOS SA TUBIG AT TINAPAY. Kapos ang Israel sa
TUBIG sapagkat may batis ngunit tuyo na! Kapos din sila sa TINAPAY
sapagkat may harina at langis ngunit kapatak na lang ang natitira! Kapos
pa sila sa paglingkod sapagkat nariyan si Yahweh, ang nagbibigay ng tubig
at tinapay, ngunit nagsamba pa rin ang Israel kay Baal!
PILIPINAS: ANG BANSANG KAPOS SA LAHAT NG BAGAY.
Kapos ang Pilipinas sa taniman ng palay dahil sa land conversion na
ginagamit para sa pagpapatayo ng mga residential areas, goft courses,
high rise condominiums at factories ng mga dayuhan sa bansa! Kapos pa
sa bigas dahil 4.272 milyon hektarya na lang ang natitirang taniman ng
palay para sa suplay ng bigas ng lumulubong populasyon ng ating bansa
na ngayon ay nasa 88.5 milyon na! Sadyang kakapusin kung hindi baguhin
ang policy ng ating pamahalaan na import-dependent, imbes na
productivity-dependent para sa rice-self sufficiency!
LUNAS: SHORT TERM. Ang Pilipinas ay 10% kapos sa suplay ng
bigas kaya tayo ay mag-iimport ng bigas sa Vietnam at Thailand. Ang
dating $360 a ton last year [2007], ngayon ay $760 a ton na [2008].
Subalit ito ay tataas pa sa $1,000 per ton dahil sa kombinasyon ng
masamang panahon sa
Bangladesh, pests and disease sa Vietnam at political problems sa Burma
[Myanmar]. Ang latest price ng Pathumthani fragrant rice sa Thailand for
export, April 30, 2008, ay $998 per ton mula $512 noong Enero nitong
taon [2008].
LUNAS: LONG TERM. Ayon kay Romeo Royandoyan ng Centro Saka,
mayroong pag-aaral ang Research Institute na ang inbreed seeds [good
seeds at certified seeds] ay kayang magharvest ng 9 MT - 10 MT bawat
hektarya, kumpara sa hybrid seeds na 6/mt/ha. Kaya ang good seeds ay
38.448 milyon MT at ang certified seeds ay 42.72 milyon MT na
maghahatid sa bansa sa kalagayang rice self-sufficient country, kung
productivity-dependent sa inbreed seeds at hindi hybrid seeds ang
magiging policy ng ating pamahalaan !
ALAM BA NATIN ITO ? Ang pandaigdigang kunsumo sa bigas ay 430
million metric tons. Ngunit ang produksiyon ay mas mababa dito. Kaya ang
daigdig ay KAPOS din sa pagkain! Ang Pilipinas, na dati ay 1stworld rice
exporter ngunit ngayon ay world’s biggest importer, ay mag-iimport ng 2.2
milyon MT of rice ngayong taon at ang importation ay magpapatuloy
hanggang 2013 para matugunan ang 10% na domestic shortfall [PDI,
5/1/08].
TODAY’S JOKE. “We have a rice shortage, corn shortage, flour shortage,
job shortage, fund shortage, honesty shortage and other forms of
shortages. That’s what we get for having a President with a height
shortage and a CREDIBILITY shortage” [PDI, 4/16/08, p.10].
MGA TANONG:
1. Sino si Acab? Ano ang kaniyang masamang ginawa na higit pa sa
alinmang mga naging hari ng Israel?
2. Sino si Elias? Dahil ba sa kaniyang panalangin kaya hindi umulan
ng 3 taon na nagpatuyo ng buong lupain ng Israel?
3. Kaparusahan ba sa hari at bansang Israel ang kakapusan sa “harina
at langis”?
4. Masasabi bang kapos sa pananampalataya ang hari at ang Israel?
Bakit?
5. Saan kapos ang ating bansa: Sa “harina at langis”? o sa lahat ng
bagay? Bakit?
6. Paano tayo maging self-sufficient na bansa sa “harina at langis”, sa
pananampalataya, at lahat ng bagay?

ARALIN 3: ANG UBASAN NI NABAT SA KAMAY NI ACAB 1 Hari
21:1-10
CY Calendar: Pentecostes 3 / Linggo ng mga Ama Hunyo 21
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung sino si Nabat.
2. Matukoy ang paglabag sa mga karapatang pantao.
3. Makatulong kung paano malunasan ang nagaganap na paglabag na
ito.
GININTUANG TALATA: “Patawarin ako ni Yahweh, ngunit hindi kop o
maibibigay sa inyo ang pamana sa akin ng aking mga ninuno,” 1 Hari 21:3
[MBB].
BIBLIKAL
SINO SI NABAT? Si Nabat ay taga-Sereda na isang Efrateo
[11:26]. Siya ang ama ni haring Jeroboam na nagbulid sa Israel sa
pagkakasala. Siya ang nagmamay-ari ng ubasan sa Jezreel na ubod ng
ganda na minana pa sa kanyang mga ninuno. Malapit ito sa palasyo ni
Acab, ang hari ng Israel. Ibig kamkamin ito ng hari sa pamamaraang
pagbili o kaya’y palitan ng ibang ubasan upang hindi lamang gawing
taniman ng gulay at prutas kundi magsilbi itong pasyalan o pahingahan.
BAKIT AYAW NI NABAT NA IBIGAY ANG UBASAN? Si Acab
bilang hari ng Israel ay taglay na niya ang kayamanan, kapangyarihan at
paggalang ng nasasakopan. Sakop niya ang northern Israel na maluwang
sa lupain na taglay ang maraming ubasan. Ngunit natatangi ang ubasan ni
Nabat. Kaya para sa hari ang lahat ng ito ay walang halaga kung hindi
mapa sa kanya ang ubasan ni Nabat na nasa tabi ng kanyang palasyo.
Subalit ayaw itong ibigay ni Nabat sapagkat may batas sa Israel na hindi
dapat ipagbili ang lupa dahil ito ay pag-aari ni Yahweh [Lev 25:23-24]. Ang
Canaan na lupang pangako para sa mga Israelita ay isang absolutong ari-
arian ni Yahweh. Ginawa silang tagapangalaga nito, tulad ni Nabat. Kung
kaya wala siyang karapatan na ipagbili, palitan, paupahan, o parentahan
man ang ubasang ito. Sakaling mangyari ang alin man sa pamamaraang
ito, kailangan maibalik ito sa nagmamay-ari sa araw ng jubilee, ika-50 taon
ng paglaya ng mga Hebreo [Lev 25:28]. Para kay Nabat hindi pwede
ipagbili ito sa hari, sapagkat alam niya na hindi na ito maibabalik sa
kanyang mga tagapagmana, kahit na dumating ang araw ng jubilee.
Masaya siyang sumunod sa hari, subalit may prinsipiyo siya na mas
pipililiin niya ang pagsunod kay Yahweh kaya sa sumunod sa tao. Alam ni
Acab ang batas na ito. Kaya nang tanggihan siya ni Nabat nagkulong siya
sa silid at nagtalo ang kanyang isip at kalooban hanggang nagpasiya
siyang huwag nang kumain sa sobrang sama ng loob.
MITSA SA BUHAY NI NABAT! Kung malayo sana sa palasyo ang
ubasan na ito hindi nanganib ang buhay ni Nabat. Para sa kanya malaya
ang hari na pumitas ng mga prutas at makapamasyal sa ubasan. Subalit
ang hari ay hindi kuntento kung hindi mapasakanya ang ubasan para sa
kanyang sarili at mga taga pagmana. Ngunit isang bagay ang dapat
pansinin kay Acab: hindi siya panginoong malupit [tyrant] sapagkat
hindi niya pinilit si Nabat. Ang problema ay ang kanyang asawang si
Jezebel, anak ng hari ng Tiro na may ugaling mapangamkam at
mamamatay-tao. Noong makita at nalaman niya ang dahilan kung bakit
masama ang loob ng kanyang mahal, siya’y nagdeklara at nangako sa hari
na ireregalo niya ang ubasan na kanyang hinahangad. Ang maghangad ng
kaginhawahan sa pamamaraan ng pagbili ng ubasan o palitan man ito ng
mas mainam na ubasan ay hindi masama, ngunit kung ito ay agawin at
pati buhay ay madamay, ito ay paglabag sa KARAPATAN-PANTAO. Si
Jezebel ay isang tyrant o panginoong malupit sapagkat hindi lamang
inagaw ang ubasan ni Nabat kundi ipinapatay niya pa ito. Siya ay isang
landgraber at murderer. Nilabag niya ang isa sa Sampung Utos: “Thou
shalt not covet thy neighbour’s house.” Gumawa siya ng paraang illegal
hanggang maipapatay niya si Nabat [v 13-14]. Dahil dito si Yahweh ay
nagbaba ng kaparusahan laban kay Acab [v 19], kay Jezebel [v 23] at sa
angkan ng hari [v 24].
PAGSASAPANAHON
Ang inagaw na ubasan at ang pagpatay kay Nabat ay paglabag sa
tinatawag nating KARAPATAN-PANTAO sa ating panahon. Ang pundasyon
ng kalayaan, hustisya at kapayapaan sa daigdig ay ang paggalang sa mga
karapatan-pantao at dignidad nito. Ito ang batayan ng mga bansang
miyembro na nagratipika ng Universal Declaration of Human Rights noong
Disyembre 10, 1948. Subalit matapos ang 60 taon, ang paglabag sa mga
karapatan-pantao ay nagpapatuloy sa loob at labas ng ating bansa.
 ibang bansa? Kaya ang paglabag na ito ay patuloy na nagaganap sa loob
MGA NALABAG NA KARAPATANG PANTAO NOON: Isa sa at labas ng bansa.
kataniwang paglabag sa mga karapatan-pantao noong pananakop ng mga
dayuhan sa ating bansa ay ang political detention. Ito ay ang pag-aresto MGA TANONG:
sa isang tao at ikinukulong dahil sa kanyang political na pananaw. [1] Si
Jose Rizal ay isang political detainee. Ikinulong siya dahil sa kanyang 1. Sino si Nabat?
progresibong mga pananaw at ipinagkampanya niya ito kasama ng ibang 2. Paano inagaw ng hari ang ubasan ni Nabat? Bakit?
propagandista sa Madrid at Barcelona. Noong Hunyo 26, 1892 nagbalik 3. Sino si Jezebel? Ano ang mga nalabag na karapatan-pantao laban
siya mulang Hongkong at naaresto siya noong Hulyo 6, 1892 batay sa utos kay Nabat kaugnay sa pang-aagaw ng ubansang ito?
ng governor general. Ipinatapon siya sa Dapitan noong Hulyo 15, 1892 at 4. Laganap ba ang agawan ng lupa sa ating bansa? Magbigay ng mga
ikinulong sa Fort Santiago, Manila noong Disyembre 3, 1896. Hinatulan halimbawa.
siya ng kamatayan noong Disyembre 30, 1896 sa Bagumbayan [Luneta] 5. Mayroon din bang mga paglalabag sa mga karapatan-pantao sa
sa mga paratang na: rebelyon, sedition at illegal organization. [2] Si ating bansa? Magbigay ng mga halimbawa mula sa inyong lugar.
Antonio Luna ay isa ring political detainee. Pagkatapos maisulat niya ang
La Solidaridad sa Espanya, nagbalik siya sa Pilipinas at inaresto rin sa
salang sapakatan [conspiracy]. Ikinulong siya sa Model Prison sa Madrid.
[3] Pagkatapos ng Filipino-American war, si Apolinario Mabini ay naging
prisoner of war simulang Disyembre 10, 1898 hanggang Sityembre 23,
1900. Noong mapalaya siya, nagsulat siya ng mga artikulo laban sa mga
Amerkano at inaresto ulit siya at ipinatapon sa Guam, kasama si Artemio
Ricarte, ang pangulo ng operations of Filipino forces noon, at Pio del Pilar,
isang matapang na Filipinong sundalo.
Ang iba pang karaniwang paglabag sa mga karapatang pantao
noong pananakop ng mga dayuhan sa ating bansa ay ang physical
torture, disappearances, at salvaging. Noong panahon ng mga Kastila
laganap ang torture o pagpapahirap sa mga nahuling gumagawa ng mga
subversive activities. [1] Sa Vigan, Ilocos Norte, maraming Filipinong ARALIN 4: SI ELIAS SA KAMAY NI JEZEBEL 1
arestado at dinala sa Maynila na nakatali ang mga kamay at paa. [2] Sa Hari 19:1-8
Pulo at Malinta, Bulakan kung saan naroroon ang mga maluwang na lupain CYCalendar: Pentecostes 4 Hunyo 28
na pagmamay-ari ng mga Dominikano ay pinagmassacre ng mga Kastila
ang mga tao para lamang mayroon masabi na sila ay busy. Ang MGA LAYUNIN:
karaniwang porma ng torture ay binibitay ang akusado sa pamamagitan
ng mga kamay at bigla na lamang inihuhulog sa lupa. Ang iba naman ay 1. Malaman kung ano ang ginawa ni Elias na nag pangitngit sa galit ni
water cure kung saan pinapainom ng madaming tubig na may halong asin Jezebel;
o kaya maruming tubig at inaapakan ang tiyan. Sa ilalim ng mga 2. Makita kung bakit tumakas siya patungong Bundok ng Horeb; at
Amerkano, ayon kay Renato Constantino at Teodoro Agoncillo, ang mga 3. Maipamuhay ang bagong kaugnayan sa Diyos bilang propetang
pinahirapan at pinatay ay mahigit sa 300,000 Filipinos. gumagalang sa karapatan-pantao.

ANG MGA NALABAG NA KARAPATAN-PANTAO NGAYON: Sa
mga pahayagan ng ating bansa naitala ang mga paglabag sa karapatan-
pantao tulad ng Extra-Judicial Killings na umabot na sa 901 kaso simula pa
noong 2001? Kung ang ubasan ni Nabat ay inagaw ni Haring Acab ng
Israel, ang Spratlys ng Pilipinas ay maituturing na “ubasan” na inaagaw ng
GININTUANG TALATA: “Nagngingit sag alit si ReynaJezebel nang
isalaysay sa kaniya ni Acab ang ginawa ni Elias pati ang pagkamatay ng
mga propeta ni Baal,”1 Hari 19:1 [MBB].
BIBLIKAL
 Sa tekstong ito, si Elias ay nasa Jezreel, ang lunsod kung saan ang
palasyo ng hari ay matatagpuan. Pagkatapos malaman ni Jezebel kay Acab
ang nangyaring ginawa ni Elias at ang pagkamatay ng 450 mga propeta ni
Baal sa Bundok ng Carmelo [1 Hari 18:19] ay nagngingitngit ito sa galit na
nagbunsod sa kanya sa paggawa ng sulat na nagsasabing ipapatay si Elias
sa loob ng 24 oras. Kaya dahil dito umalis si Elias sa Jezreel patungong
Beer-seba, Juda, upang magtago hanggang siya’y nakarating sa bundok ng
Horeb sa loob ng 40 araw at gabing paglalakbay.

LAYUNIN NG SULAT NI JEZEBEL. Kung ang layunin ni Jezebel ay

patayin si Elias, babagsak sa kanya ang galit ng buong Israel sapagkat buo
ang tiwala ng bayan kay Elias bilang propeta ni Yahweh. Kaya ang sulat na
ito ay isang instrumento ng pananakot upang siya ay masindak at umalis
sa lupain ng Israel at hindi na maipagpapatuloy ang reporma na kanyang
sinimulan sa Israel. Walang duda ang katapangan na ipinamalas ni Elias
sapagkat hinarap niya si haring Acab at lahat na propeta ni Baal sa Bundok
ng Carmelo. Ngunit bilang tao kailangan niya pa rin ang proteksiyon ng
Diyos laban sa anomang panganib tulad ng proteksiyon na ginawa ni
Yahweh nang suguin siya na umalis at magtago sa batis ng Carit [17:3].
Kaya umalis siya at pumunta sa Beer-seba upang mailigtas niya ang
kanyang buhay.

TUMAKAS SI ELIAS PA BEER-SEBA. Ang Beer-seba ay malayo

nang lugar sa Jezreel at sakop na ito ng Juda kung saan sa maraming
pagkakataon tumira ang mga patriarkang sina Abraham, Isaac at Jacob
[Gen 28:10; 21:31ff; 26:33]. Nasasakopan na ito ng isang mabuting hari na
si Josafat na nanungkulan sa Juda na may katiwasayan at kapayapaan.
Ngunit may ugnayan si Josafat kay Acab na hari ng Israel [I Hari 22:2]
sapagkat ang kanyang
anak na si Jehoram ay napangasawa ang babaeng anak nito. Dahil dito
nanganganib pa rin ang kadalisayan ng pananambahan ni Josafat kay
Yahweh sapagkat kaibigan niya ang hari ng Israel na sumasamba kay Baal.
Kaya sa ganitong kalagayan, nagpatuloy si Elias sa paglakbay

ng isang araw sa ilang hanggang sa lugar na sa pakiramdam niya siya ay
ligtas at kasama niya ang Diyos. Sa panahong ito, nanalangin siya na ibig
niya nang mamatay sapagkat para sa kanya ang kamatayan ay buhay
para sa mabuting tao. Naniniwala siya na ang kamatayan ng katawan ay
buhay ng kaluluwa [the death of the body is the life of the soul]. Sa tingin
niya si Jezebel ay nanumpa para sa kanyang kamatayan. Ngunit para sa
kanya, ayaw niyang mamatay sa kamay ni Jezebel. Ibig niyang mamatay
sa kamay ni Yahweh, pagkat ang kamatayan sa kamay ni Yahweh ay may
pagmamahal. At ibig niyang mamatay sa ilang kay sa lugar kung saan
namatay ang mga propeta ni Baal. Sa pamamagitan ng anghel, dumating
ang pagmamahal ni Yahweh at binigyan siya ng pagkain at maiinom [v.6].
Makalawang beses ito ginawa ni Yahweh. Sa pangalawa, lumakas ang
kanyang pakiramdam at dahil dito nagpatuloy siya ng paglakbay sa loob
ng 40 araw at gabi patungong Bundok ng Horeb kahit na wala ng tubig at
pagkain.
TUMAKAS SIYA HANGGANG BUNDOK NG HOREB. Ang Horeb
ay ang bundok na kilala sa tawag na Sinai. Ito ang Bundok ng Diyos sa
pagitan ng Egipto at Canaan. Dito nakatagpo ni Moises si Yahweh sa
pamamagitan ng isang nagniningas na mababang punongkahoy na
nakitang nagliliyab ngunit hindi nasusunog [Ex:3:1-2], na sa pamamagitan
nito ay tinanggap ni Moises ang tawag ng Diyos upang pangunahan ang
mga Israelita sa karunungan at pagsamba sa iisang Diyos. Narating ito ni
Elias sa loob ng 40 araw at gabing paglakbay na walang sasakyan mula sa
Beer-seba, Juda. Ang Horeb ay ang lugar kung saan sa maraming
pagkakataon tumira sina Abraham, Isaac at Jacob [Gen 28:10; 21:31ff;
26:33] sapagkat sagana ito sa tubig inumin. Ang mga Israelita ay
nanirahan sa Bundok ng Horeb [Sinai] sa loob ng 11 buwan at dito
tinanaggap nila ang kautusan [Deut 1:2ff; 4:10-15]. Dinalaw ni Elias ang
lugar na ito upang siya’y magkaroon ng pagpapanibagong kaugnayan at
tungkulin sa Diyos bilang propeta [v. 8]. Ang Espiritu ng Panginoon ang
nag-akay sa kanya sa lugar na ito upang makasama niya ang Diyos sa
dating lugar kung saan si Moises ay kinatagpo ni Yahweh at kung saan
ang kautusan ni Moises ay muling sinariwa. Maraming paraan ang ginawa
ng Diyos upang mabuhay si Elias: binigyan Niya ng pagkain si Elias sa
pamamagitan ng uwak, sa pamamagitan ng masaganang pagkain, at
ngayon sa pamamagitang ng anghel – upang ilarawan na ang tao ay hindi
nabubuhay sa tinapay lamang. Isipin mo na lang ang nangyaring
paglalakbay sa loob ng 40 araw at gabi na walang pagkain, walang
pahinga at walang tulog. Ang lugar na ito ay nagpaalaala sa kanya ukol sa
manna, at ito ay nagbibigay sa kanya ng lakas at pag-asa na ang Diyos ay
isang Provider at Sustainer ng lahat.
PAGSASAPANAHON
Tumakas si Elias sapagkat ibig siyang ipapatay ni Jezebel sa loob
ng 24 oras dahil sa nagawa niyang himala laban sa 450 mga propeta ni
Baal. Pumunta siya sa ligtas na lugar hanggang sa Bundok ng Horeb, ang
Bundok ni Yahweh. Sa ating bansa maraming “Elias” ang naging biktima
ng sistema ng pananakot, pagpapahirap at pagpatay at ibang uri ng
paglabag sa mga karapatan-pantao.
Ayon sa Amnesty International Report 2008, ipinakikita na
pagkatapos ng 6 na dekada ng pagkatatag ng Universal Declaration of
Human Rights, ang mga mamamayan sa mundo ay patuloy pa rin sa
karanasan ng pagpapahirap [tortured] sa 81 bansa, nahaharap sa unfair
trials sa 54 bansa at hindi pinapayagan ang malayang pamamahayag sa
77 bansa.
Sa Pilipinas ang pagpapahirap na ito ay umabot na sa 835 na extra-
judiciial killings sa loob lamang ng kalahating dekada simulang 2001. Nang
ang ating Bishop Eliezer Pascua ay nasa Sacramento, California, USA,
noong Marso 2, 2008, bilang panauhing tagapagsalita sa isang World Day
of Prayer service, siya ay nakatanggap ng tawag sa madaling araw mula
sa Pilipinas at ibinalita sa kanya ng tumawag ang pinakahuling pagpatay
sa isa pang miembro ng UCCP na si Renato Torrecampo, 53 taong gulang.
Si Renato ay Secretary General ng isa sa peasant movements sa
Mindanao. Mahigit sa dalawang dosena ng 835 ay mga taong simbahan at
pastor kabilang na ng isang United Methodist pastor.
Habang si Bishop Pascua nakatayo sa likuran ng mga litrato ng ilan
sa mga biktima, siya ay nagsalita sa presensya ng mga tagapakinig sa
Westminster Presbyterian Church at kanyang sinabi sa isang tinig ng
pagkayamot at punong-puno ng pighati ang Awit 13:1-2: “Hanggan kailan
ba, O Yahweh, ang lingkod mo lilimutin? Gaano ba katagal pa itong hapdi
ng damdamin at lungkot sa puso kong gabi’t araw babatahin? Kaawa’y
ko’y hanggang kailan kaya ako aapihin?” At sa panalangin kanyang sinabi:
“Ngunit sumasampalataya kami na Ikaw’y kasama namin sa pagbabata.
Amen.”
MGA TANONG:
1. Sino si Jezebel? Masasabi bang siya ay masama sa pinakamasama?
Bakit?
2. Nilabag ba ni Jezebel ang karapatan-pantao ni Elias sa
pamamagitan ng sulat nito sa kanya?
3. May katulad bang mga biktima ng paglalabag sa mga karapatan-
pantao sa ating bansa? Sa inyong lugar?
4. Ano ang tinatawag na “extra-judicial killings” sa ating bansa?
5. Sa tingin ninyo, paano malunasan ang suliraning ito?
ARALIN 5: SI ELIAS SA KAMAY NG LANGIT 2 naroroon sa di kalayoan sa Ilog Jordan. Sa tagpong ito nakita nila ang mga
Hari 2:1-12
CYCalendar: Pentecostes 5 Hulyo 5
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung paano si Elias ini-akyat sa langit.
2. Makita kung ano ang bahagi ng mga anghel sa buhay ng mga tao.
3. Maipamuhay ang mga katangian nina Elias at Eliseo bilang lingkod
ng Diyos.
GININTUANG TALATA: “Walang anu-ano’y pumagitna sa kanila ang isang
karwaheng apoy na hila ng mga kabayong apoy, nagkahiwalay sila at si
Elias ay iniakyat sa langit sa pamamagitan ng ipu-ipo,”2 Hari 2:11 [MBB].
BIBLIKAL
Si Acab na ubod ng sama kumpara sa ibang hari ng Israel ay umalis
sa daigdig na walang dangal at punong-puno ng pagdurusa. Ngunit si Elias
ay umalis sa daigdig na may dangal at punong-puno ng kagalakan. Ang
mga pangayayari tungkol sa buhay ni Elias ay isang maliit na bagay
kumpara sa alin mang dakilang tao sa Eskriptura. Hindi natin alam ang
kanyang edad, o kailan siya lumitaw sa panahon ni Acab [16:29], o anong
taon at araw siya nagtalikod sa daigdig sa panahon ni Joram ng Juda.
PAANO INIAKYAT SA LANGIT SI ELIAS? Iniakyat si Elias sa
langit sa pamamagitan ng karwaheng apoy na hila ng mga kabayong apoy
sa tulong ng ipu-ipo [v11]. Siya’y kinuha ng Diyos mula sa daigdig na hindi
dumaan sa kamatayan, kundi ilinipat ang kanyang katawan at kaluluwa sa
langit, tulad kay Enoc [Gen 5:21-24; Heb 11:5]. Sumailalim siya sa
pagbabagong-anyo para sa isang katangiang kailangan upang makabagay
sa daigdig ng mga espiritu at maging tulad sa mga nabubuhay pa sa
pangalawang pagdating ni Cristo. Binigyan ng Diyos si Elias ng
pambihirang dangal na mas mataas pa kay sa ibang mga propeta.
Ipinakita ng Diyos kung paano ang mga tao umalis sa daigdig na hindi na
matikman ang kamatayan. Di ba ang tao ay dumaraan sa kamatayan dahil
siya ay makasalanan? Ibig bang sabihin si Elias ay isang taong hindi
nagkasala tulad ni Cristo?
KARWAHE AT KABAYONG APOY? Isinakay si Elias, hindi sa
sasakyang gawa ng tao, kundi sa pamamagitan ng “karwahe at kabayong
apoy”. Ang karwahe at kabayong ito ay mula sa himpapawid na lumapag
sa lupa ng madalian at nasaksihan ni Eliseo at ng mga propeta na
anghel sa porma ng isang karwahe at mga kabayo upang maging
sasakyan ng isang nagwagi sa labanan, tulad ni Elias. Sa Banal na
Kasulatan, ang tawag sa mga anghel ng karwaheng apoy ay “cherubim” –
na sumasagisag ng “chariots of God” [Awit 68:17], at ang tawag sa mga
anghel ng kabayong apoy ay “seraphim” – na sumasagisag ng “flame of
fire” [Awit 104:4].
MISYON NG MGA ANGHEL. Ang mga anghel ay handang gumawa
ng kalooban ng Diyos para sa kabutihan ng tagapagmana ng kaligtasan. Si
Elias ay iniakyat sa langit upang manahin ang kaligtasang ito. Ang mga
karwahe at mga kabayo ay lumitaw tulad sa apoy, hindi upang manunog,
kundi magpaningas sa pananampalataya, hindi magpahirap sa kabuhayan,
kundi ipakita ang pag-akyat sa langit bilang halimbawa sa mga
nagmamasid nito na naroroon sa di kalayoan sa ilog Jordan sa panguna
Eliseo. Pinanday ng apoy ang banal na pananampalataya ni Elias at ang
kanyang dangal at ngayon sa isang makalangit na apoy na ito ginawang
pino at sumailalim siya sa pagpapanibago ng katawan at kaluluwa upang
makabagay sa daigdig ng mga espiritu na kasama ang Diyos.
kakayahan at biyaya, sapagkat siya ay magiging propeta, dadalhin niya
ang kanyang gawain, magiging ama ng mga anak ng mga propeta at
haharapin niya ang kanilang kaaway, sapagkat mayroon siyang parehong
henerasyon na pagtitiyagaan sa paglingkod. Kung wala siya ng
espiritu ni Elias wala siyang lakas. Kaya ipinamana ni Elias kay Eliseo ang
kanyang balabal [I Hari 19:19]. Ang kanyang gawain ay iniwan niya sa
mabuting kamay [in good hands]!
PAGSASAPANAHON
Ano ang langit at nasaan ito? Ang Langit [mula sa root word na
ham, meaning “to cover”] ay ang bubong ng mundo. Sa palagay ng iba,
ang langit [mula sa Anglo-Saxon word

INIWAN KAY ELISEO ANG BALABAL NI ELIAS. Si Eliseo na anak

ni Safat na taga-Abel-mehola, ang mayamang magsasaka sa lambak ng
Jordan, Juda, ay naging kahalili ni Elias bilang propeta [I Hari 19:15ff]. Bata
pa siya nang iwan niya ang sariling pamilya at naging matapat na “anak”
ni propeta Elias habang ito ay nasa Jezreel, Israel. Naiwan sa kanya ang
gawain ni Elias at naglingkod sa panahon ng apat na hari ng Israel:
Jehoram [849-842 BC]; Jehu [842-815 BC]; Jehoahaz [815-801 BC] at Joash
[801-786 BC], at nagpatuloy pa siya sa paglingkod sa loob ng kalahati
siglo [50 taon]. Ang kanyang patnubay ay laging inaasahan ng mga hari sa
larangan ng politika. Siya’y pino at mahinahon, hindi tulad ni Elias na
kabaliktaran. Pagkatapos mabaktas nila ang Ilog Jordan, si Elias nagsabi sa
kanya: “Sabihin mo sa akin kung ano ang ibig mong gawin ko para sa iyo
bago ako kunin.” Sumagot si Eliseo: “Ipinakikiusap kong ipamana ninyo sa
akin ang dalawang bahagi ng inyong kapangyarihan. “ Sinabi ni Elias,
“Mabigat ang hinihingi mo. Gayunman, pagnakita mo akong kinuha,
mangyari ang kahilingan mo. Pag hindi, hindi mo makakamit ang hinihingi
mo” [vv9-10]. Sa tuno ng boses ni Elias, siya ay estrikto, ngunit si Eliseo ay
marahan magsalita sapagkat nang makita niyang iniakyat si Elias pa langit
sa pamamagitan ng ipu-ipo siya ay marahan pa ring napasigaw: “Ama ko!
Ama ko! Lakas at pag-asa ng Israel! [v11].

ANO ANG 2 BAHAGI NG KAPANGYARIHAN NA HININGI NI

ELISEO? Una, hiningi niya ang Espiritu, hindi ang mga kakayahan at
biyaya ng Espiritu na nasa kay Elias. Mahalaga ang pinagmulan ng mga
kakayahan at biyaya na ito. Hayaan mong ito ay mapasa akin! Ipamagitan
mo ako sa Kanya. Pangalawa, hiningi niya ang espiritu ni Elias – ang mga
na himin,] ay tahanan ng Diyos. Sa wikang Hebreo ang langit [mula sa
salitang “on high” ] ay tumutukoy sa itaas na bahagi ng mundo. Ngunit
ang mga atheists, materialists, pantheists at rationalists ay nagtuturo na
walang Diyos at langit! Ang ibang relihiyon ay may pananaw ng Langit
bilang lugar ng mapayapang buhay pagkatapos ng kamatayan ng katawan
at imortalidad ng kaluluwa. Ito ay isang lugar ng walang hanggang
kagalakan. Ang sinaunang Judaismo naniniwala sa Langit at sa kabilang
buhay, tulad ng mga Fariseo. Ngunit kinuntra sila ng mga Saduseo na hindi
naniniwala sa doktrina ng Pagkabuhay-muli [Mt 22:23]. Sa Kristianismo,
ang langit ay ang buhay na walang hanggan pagkatapos mamatay. May
pananaw din na ang langit ay ang pagbalik sa dating kalagayan ng tao
bago siya nahulog sa pagkasala. Ito ang ika-2 at Bagong Garden ng Eden
kung saan ang tao ay muling nakasama ng Diyos sa isang perfekto at
natural na kalagayan at naniniwala sila na ang afterdeath reunion na ito ay
nagawa sa pamamagitan ng pananampalataya na si Cristo Jesus ay
namatay para sa mga kasalanan ng sangkatauhan sa krus, na Siya’y
muling nabuhay at umakyat sa langit.

Alam ba natin ang dalawang pananaw na ito? Una: Sa pagkabuhay-

muli, ang kaluluwa ay hindi pa pumapasok sa langit hanggang sa huling
paghukom. Ang kaluluwa at katawan ay magkasamang bubuhayin-muli at
huhukuman sa huling paghukom! Pangalawa: Ang kaluluwa ay deretso sa
isang langit kaagad-agad pagkatapos mamatay ang katawan. Ang
dalawang panananaw na ito ay pinagisa sa doktrina ng tinatawag na
double judgement kung saan ang kaluluwa ay hinuhukuman kaagad
pagkatapos ng kamatayan at pupunta sa isang temporary heaven habang
hinihintay ang pangalawa at final physical judgement sa kataposan ng
mundo.

MGA TANONG:

1. Sino si Elias? Ano ang kahulugan ng kaniyang pangalan?

2. Di ba siya ay iniakyat sa langit? Ikumpara ito sa pag-akyat ni Cristo
sa langit.
 3. Ano ang langit? Ano ang pananaw ng Biblia ukol sa langit? Ano ang
sinasabi sa Mt 5:3 ukol sa langit? Sa Mk 9:45-46? Sa Mt 13:43? Sa
Lk 22:30? Sa Jn 14:2?
4. Ano ang pananaw ng Romano Katoliko? Orthodox? Protestante?
UCCP?
5. Ipaliwanag ito: “resurrection of the body” at “immortality of the
soul”
ARALIN 6: SI NAAMAN SA KAMAY NG DOKTOR 2 ANO ANG GAMOT NITO? Sa pamamagitan ng isang babaeng
Hari 5:1-14
CYCalendar: Pentecostes 6/ Linggo ng Buhay Rural
Hulyo 12
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung ano ang sakit na ketong.
2. Makita kung paano ang paraan ng pagpapagaling noon.
3. Maipamuhay ang mga pamamaraan ng pagpapagaling ng anumang
sakit ngayon.
GININTUANG TALATA: “Kaya, nang mapag-isip-isip ni Naaman, lumusong
siya sa Ilog Jordan at lumubog ng pitong ulit, at tulad ng sinabi ni Eliseo,
nanauli sa dati ang kaniyang katawan, tulad ng balat ng sanggol,” 2 Hari
5:14 [MBB].
BIBLIKAL
Ang mga himala ng ating Tagapagligtas ay nakaprograma para sa
mga nawalang tupa ng Israel. Subalit ang Kanyang himala sa
pamamagitan ni Propeta Eliseo sa pagpagaling ng sakit na ketong kay
Naaman na isang taga-Siria ay nagpapakita na ang Diyos ay Dakilang
Doktor na gumagawa ng kabutihan para sa lahat ng tao sapagkat ibig
Niyang maligtas ang sinuman sa daigdig na ito.
SINO SI NAAMAN? Si Naaman ay hindi Israelita. Siya ay isang
taga-Siria na pinuno ng hukbo ni Haring Jazael. Siya’y kinalulugdan ng hari
sapagkat siya’y matapang at makapangyarihan. Kahit na siya ay isang
pagano, siya’y pinapatnubayan ni Yahweh kaya ang Siria na paganong
bansa ay laging matagumpay [v1] sa mga digmaan nito tulad ng digmaan
laban sa Israel. Ngunit sa kabila nito, siya ay may ketong – ang sakit na
nakapandidiri.
ANO ANG KETONG? Ang ketong ay sakit sa balat. Ito ay mga
bukol sa umpisa at karaniwang umaatake sa ugat at buto, lalo na sa mga
kamay, paa at mukha. Mayroon na nito noong 1500 BC sa Egipto sa
panahon ng Daan na Tipan. Inilarawan ang sakit na ito sa Leveticus 13
bilang impeksiyon sa balat na sumusugat, kumakalat at tumatagal sa
pasyente. Sinuman ang mayroon nito ay hinihiwalay sa iba hanggang
mawala ang impeksiyon at makitang makinis na ang balat. Ito ang sakit ni
Naaman.
bihag na Israelita na naging katulong ng asawa ni Naaman, kanyang sinabi
na kung lalapit si Naaman kay Propeta Eliseo na nasa Samaria, Israel,
siya’y tiyak na gagaling. Nalaman ito ni Naaman sa kanyang asawa at
ibinalita niya ito sa hari. Kaya gumawa ng sulat ang paganong hari para sa
hari ng
Israel na nagsasabi ng ganito: “Mahal na haring Joram, ang may dala
nito’y si Naaman na aking lingkod. Ipinakikiusap kong pagalingin mo ang
kanyang ketong.” Ngunit nang mabasa ito ni Joram ginahak niya ang
kanyang kasuutan bilang tanda ng kanyang galit sa hari ng Siria
at kanyang sinabi na hindi siya Diyos “na maaaring bumuhay at pumatay.
Bakit sa akin pinapunta ang taong ito para pagalingin sa kanyang sakit?
Baka naman humahanap lang siya ng dahilan para magdigmaan kami?”
[v7]. May katuwiran si Joram na dapat hindi sa kanya ipinadala ang sulat
kundi sa propeta ng Israel. Sa kabilang banda may katuwiran din si Haring
Jazael na ang kanyang sulat ay “thru channel”. Naka-address sa hari ang
sulat sapagkat iginagalang niya ang kapangyarihan ng hari ng Israel,
subalit na-miss-interprete siya nito. Kung magaling na taga-pamahala si
Joram dapat sana’y ipinasa niya sa propeta ng Israel na si Eliseo. Kaya,
nang mabalitaan ito ng propeta, ipinasabi niya sa hari na papuntahin si
Naaman sa kanya. Gayon nga ang ginawa ng hari. Sinabihan si Naaman
ng hari na ipinasasabi ng propeta ito: “Pumunta ka sa Ilog Jordan.
Lumubog ka ng pitong beses at mananauli sa dati ang iyong katawan.
Gagaling ang iyong ketong” [v10].
 Subalit galit na galit na may padabogdabog pa si Naaman sapagkat
ang buong akala niya haharapin siya ni Eliseo at siya’y tatayo ng matuwid
at tatawagin niya ang Diyos at babasbasan siya upang siya’y gumaling.
Nagkamali si Naaman sapagkat hindi ito ang paraan ni Eliseo ng
pagpapagaling ng kanyang ketong. Sapagkat siya’y galit na galit, siya’y
umalis. Ngunit lumapit sa kanya ang mga katulong at sinabi: “…hindi ba’t
gagawin ninyo kahit mahirap pa riyan ang ipagawa sa inyo ng propeta?
Gaano pa iyang pinaghuhugas lang kayo para luminis? “ [v13]. Dahil sa
kanyang mga katulong, natauhan si Naaman kaya siya’y pumayag na
lumusong sa Ilog Jordan ng makapitong beses at isang himala ang
nangyari sapagkat siya’y gumaling. Kuminis ang kanyang balat na naging
tulad ng balat ng isang sanggol. Pansinin ang pananampalataya ng
katulong na naging instrumento sa pagpapagaling. Nanampalataya din si
Naaman at ang kanyang asawa na sa pamamagitan ng propeta ng Israel
ang sakit na ketong gumaling sa Ilog Jordan!
PAGSASAPANAHON
Ang ketong ay isa lamang sa maraming uri ng sakit ng ating
lipunan. Pinagaling si Naaman sa pamamagitan ng isang propeta sa Ilog
Jordan! Ang binugbog ng mga tulisan at halos patay na nang iwan ay
pinagaling ng isang mabuting Samaritano sa pamamagitan ng pagbuhos
ng langis at alak sa mga sugat nito [Lk 10:29-37]. Ayon kay Santiago,
“Mayroon bang may sakit sa inyo? Ipatawag niya ang matatanda ng
iglesya upang ipanalangin siya at pahiran ng langis, sa pangalan ng
Panginoon” [5:14]. Ipinapahiwatig dito na ang taglay na karamdaman ng
ating lipunan ay hindi lamang pisikal kundi espiritwal.
Si Goliath ay namatay sa pamamagitan ng munting bato. Ang
kapangyarihan ay hindi nagmula sa munting bato, kundi nagmula sa
pananampalataya ni David at pagsunod sa Diyos. Ang ketong ni Naaman
ay gumaling sa paghugas sa Ilog Jordan, sapagkat sa kanyang pagsunod
ay ipinakita niya ang pambihirang pananampalataya at pagsunod kay
Yahweh kahit na siya ay isang paganong tao.
Ngunit anuman ang ating karamdaman lahat tayo ay apektado sa
mataas na halaga ng pagpapagamot! Kaya ang karamihan ay umaasa na
lamang sa mga alternative medicines na sa tingin nila makatutulong.
ALAM BA NATIN ITO? Ang Natural Vitamin D ay mula sa araw!
Libre lang ito mula kay Yahweh! Tuwing umaga magpasarap ka sa liwanag
at pagmasdan ang araw [Mangangaral 11:7]. Kung walang liwanag mula
sa araw walang buhay sa mundong ito! Sa wikang English ganito ang
paliwanag kung paano ginagawa sa factory ng ating katawan ang Natural
Vitamin D: “A miracle factory is at work just beneath our skin; when the
ultraviolet rays of the sun touch the skin, the factory sets at work. There
are tiny oil glands just beneath the skin called sterols. As sunshine strikes
them, substances within them, called ergosterols, are irradiated and
transformed into Vitamin D. Red corpuscles constantly flowing through the
very small blood vessels throughout every part of the 3,000 square inches
of our skin transfort the vitamin throughout the body.”
MGA PAKINABANG NG VITAMIN D: Pinatitibay ang ating immune
systems lalo na ang white blood cells ng ating katawan; nagbibigay ito ng
pain relief; pinapaganda ang kondisyon ng ating modo; pinabubuti ang
ating pag-iisip o mental function upang maging alerto; pinapataas ang
lakas ng katawan; pinapababa ang cholesterol level by 13%; tumutulong
sa calcium assimilation at pinatitibay ang buto at ngipin; pinapataas ang
volume ng oxygen sa dugo; pinapahinto nito ang pagtubo ng cancer;
pinapataas ang liver function; binabalansi ang mga hormones. Kaya kung
mahal ang pagpapagamot sa ating panahon, subukan ang pamamaraan
tulad ng pamamaraan ni Yahweh mula sa sinag ng araw. Libre pa!
MGA TANONG:
1. Sino si Naaman? Ano ang kaniyang sakit? Paano ang lunas ng sakit
na ito?
2. Ano ang mayroon sa Ilog Jordan na wala sa ibang ilog?
3. Kung ang sakit na ketong ni Naaman ay pisikal, mayroon din bang
sakit espiritwal?
4. Ano ang gamot sa espirituwal na sakit? Ipaliwanag.
5. Nadinig mo na ba ang katagang: “Bawal ang magkasakit kung
mahal ang gamot”? Paano kung libre ang gamot? Papayag ka na
magkasakit?
ARALIN 7: SI ELISEO SA GITNA NG DIGMAAN 2
Hari 6:8-23
CYCalendar: Pentecostes 7 Hulyo 19

MGA LAYUNIN:

1. Malaman kung paano nagtagumpay ang Israel sa digmaan.

 2. Makita kung paano pinalalakas ni Eliseo ang pananampalataya ng
kanyang katulong.
3. Maipamuhay ang lakas ng pananampalataya ni Eliseo sa ating
panahon.
GININTUANG TALATA: Ngunit ipinabatid ito ni Eliseo kay Haring Joram.
Sinabi niya,”Pabantayan ninyong mabuti ang gayo’t ganitong lugar pagkat
sasalakay roon ang mga taga-Siria,’” 2 Hari 6:9 [MBB].
BIBLIKAL
DIGMAANG BINALAK BIGO. Binalak ni Haring Aram ng Siria ang
digmaan laban sa hari ng Israel na si Joram [852-841 BC]. Inilahad niya ito
kung paano papasok ang kanyang malakas na hukbo sa mga
dalampasigan ng Israel at masurprisa ang hari ng Israel bago ito
makapaghanda. Ngunit bigo siya pagkat ipinabatid ni Propeta Eliseo kay
Joram ang naturang balak. Pinabantayan ng Propeta sa hari ang bawat
lugar kung saan sasalakay ang mga hukbo ng Siria. At ganoon nga ang
ginawa ng hari. Kaya bigo ang Siria sa digmaang ito. Imbes na masurprisa
niya ang hari ng Israel, siya ang nasurprisa. Dahil dito, natupad ang hula
sa aklat ni Nehemias 4:11: “Akala ng aming mga kaaway hindi namin alam
ang kanilang binabalak na pagsalakay. Iniisip nilang mapupuksa nila kami
at mahihinto ang aming gawain.” Lahat na binabalak ng tao ay nalalaman
ng Diyos na ipinapasabi sa pamamagitan ng mga propeta.
Gawain ng isang propeta ang magbigay ng babala [warning] bago
mangyari ang panganib [danger]. Kung sa kabila ng babala ang
kinauukulan ay nagpabaya at walang positibong aksyon bilang lunas sa
panganib, ang dugo ng mga nadamay ay nararapat na kanyang
panagutan. Dalawang klase ang babala na dulot ang panganib: [1] Ang
babala ni Eliseo kay Joram, hari ng Israel, tungkol sa pagsalakay ng Siria
ay isang halimbawa ng babala na maghahatid ng panganib ng kamatayan
sa mga mamamayan kung hindi ito napaghandaan. [2] Ang babala niya
kay Joram tungkol sa kanyang kasalanan [man’s alienation from God] na
kung walang pagsisisi sa parte ng hari ay maghahatid ito sa kanya sa
impiyerno [“apoy na di namamatay”], [Mk 9:43].
DIGMAANG MULING BINALAK BIGO PA RIN. Muling binalak ng
Siria ang digmaan upang hulihin si Eliseo. May nakapagsabi sa hari ng
Siria na si Eliseo ay nasa Dotan, isang lunsod na malapit sa Samaria [v13].
Kaya nagpadala si Haring Aram ng maraming kawal at kinubkob nila ang
lunsod sa gabi upang bihagin ang propeta, dead or alive. Kinabukasan,
ang ganitong tagpo ay nagdulot ng pag-alala sa katulong ng propeta na
nagsabing: “Maestro, paano tayo ngayon?” [v15]. Tila hindi alam ng
kanyang katulong ang sinabi sa Awit 3:6, “Libo mang kaaway, wala akong
takot, humanay man sila, sa aking palibot.” Hindi niya rin alam ang sinabi
sa Awit 27:3, “Kahit salakayin ako ng kaaway, magtitiwala rin ako sa
Maykapal.” Nakalimutan ng katulong ni Eliseo na kasama nila si Yahweh.
Nasa panig nila ang Diyos. Ayon kay Pablo, “Kung ang Diyos ay panig sa
atin, sino ang lalaban sa atin?” [Rm 8:31]. Kaya sinabi ni Eliseo sa kanyang
katulong: “Huwag kang matakot pagkat marami tayo kay sa kanila” v16].
Sa pamamagitan ng panalangin ni Eliseo binuksan ni Yahweh ang
paningin ng kanyang katulong. Kaya sa pangitain nakita ng katulong ang
bundok na punong-puno ng mga kabayo at karwaheng apoy na
nakapaligid sa mga kawal ng Siria. Sa ganitong tagpo nawala ang takot ng
kanyang katulong sapagkat nakita niya na siya at ang kanyang maestro ay
may mga anghel na nakagwardya sa mga pintuan ng langit laban sa mga
pintuan ng impiyerno. Ang mga kabayo at karwaheng apoy ay mga anghel
ng Diyos na sumasagisag sa mga hukbo ng Diyos [Gen 32:2] at ang bilang
nila ay “labindalawang batalyon” [Mt 26:53]. Sa panalangin: “Lord, open
his eyes that he may see” - nabuksan ang kanyang mga mata kaya nakita
ang panganib; “Lord, open the eyes of his faith” – nabuksan ang mga mata
ng kanyang pananampalataya kaya nakita ang proteksyon ng Panginoon.
Nang sumalakay na ang mga kawal ng Siria ay muling nanalangin
si Eliseo, “Yahweh, bulagin mo sila.” At nabulag nga sila hanggang nailihis
sila patungong Samaria. Kaya bigo na naman sila. Akala ng mga kawal ng
Siria ay magtatagumpay na sila sa pagdakip kay Eliseo. Ngunit ito ay
maling akala. Nanalangin ang propeta na bulagin ang mga kalaban ng
Israel. Kaya sa katanghaliang-tapat hindi na sila makakita sa kanilang
dinadaanan sapagkat sila ay bulag na. Ayon sa Isaias 59:10, “Tulad nami’y
bulag, na nag-aapuhap sa paglakad sa katanghaliang-tapat. Para kaming
nasa madilim na libingan.” Sila’y litung-lito at di-malaman kung saan sila
pupunta, tulad ng sinabi sa Job 12:24-25, “Karunungan ng mga hari’y
napapawalang kabuluhan. Sa paggawa’y nalilito’t di malaman ang
pupuntahan. Sa dilim sila’y nangangapa, sapagkat naliligaw, animo ay
mga lasing, sa daan ay sumusuray.”
Sa katulong ni Eliseo ibinigay ni Yahweh ang pagkaunawa, ngunit
kamangmangan ang Kanyang ibinigay sa mga kalaban. Kaya ayon sa
Isaias 6:9, “Humayo ka, sabihin mo sa mga tao: ‘Makinig man kayo nang
makinig ay hindi kayo makakaunawa; tumingin man kayo ng tumingin ay
hindi kayo makakikilala’”. Sa Juan 9:39 ganito ang sabi: “Isang kahatulan
sa sanlibutan ang pagparito ko, upang makakita ang mga bulag at
mabulag ang mga nakakikita.” Nailihis ang mga kawal ng Siria mulang
Dotan patungong Samaria. Nang sila ay nasa Samaria muling nanalangin
si Eliseo na panauliin ang kanilang paningin [v20]. Sa Samaria ay may
sapat na mga kawal si Haring Joram upang tapusin silang lahat, o kaya
gawing bihag ng digmaan. At nang makita sila ng hari, itinanong kay
Eliseo kung papatayin
silang lahat. Ngunit ang payo ng propeta ay huwag patayin kundi pakainin
bago pauwiin sa Siria. At ganoon nga ang nangyari!
PAGSASAPANAHON
Ang digmaan ay laging malupit. Walang Kristiyano ang
magtatanggol sa kalupitan ng mga digmaan noon at ngayon, maging ito
ay digmaan sa pagitan ng Israel at Hamas ng Gaza. Ngunit ang mga
digmaan ng Israel ay digmaan ni Yahweh [Bilang 21:14]. Walang digmaan
ang Israel kung walang konsultasyon at pagsang-ayon ang Panginoon [1
Samuel 23:2ff]. Sa digmaan ang tagumpay ay hindi paraan upang
magpayaman sa sarili – ang mga bihag at lahat na kayamanan ay para sa
Panginoon. Ngunit may mga tao na walang ibang iniisip kundi ang
magpayaman, tulad ni Acan na nagkasala sapagkat sa mga bagay na
sinamsam niya sa Jerico kinuha niya ang 1 mamahaling damit mula sa
Babilonia, halos 8 librang pilak, at 1 barang ginto na mahigit pang 2 libra
[Josue 7:1,19-25].
Ngunit ang dating kaisipan ng ‘isang bansa sa ilalim ng Diyos’ ay
nawala dahil sa pagpasok ng Israel sa pakipag-alyansa sa ibang bansa.
Ang military power na nag-umpisa pa noong paghahari ni David laban sa
mga Filisteo ay kinailangan mareorganisa sa kaharian ni Solomon [1 hari
4]. Ang alyansa at balansi ng military power ay matinding pinoprotesta ng
mga propeta. Ang dating pananaw na “isang bansa sa ilalim ng Diyos” ay
napalitan na ng “isang bansa sa gitna ng mga bansa”. Ganito ang
pananaw ni Jesus sa harapan ni Pilato: ‘Ang kaharian ko’y hindi sa
sanlibutang ito. Kung sa sanlibutang ito ang aking kaharian,
ipinakipaglaban sana ako ng aking mga tauhan’ [Jn 18:36]. Kaya
ipinapahiwatig sa atin na walang dahas na gagamitin ang mga lingkod ni
Cristo sa pakikipagdigma. Ang Bagong Tipan ay madalas gumagamit ng
military terms- ngunit ito ay “war in heaven” [Pahayag 12:7]. Ayon sa 2
Cor 10:4, “Ang sandata ko’y may kapangyarihan ng Diyos…Sinisira ko ang
mga maling pangangatuwiran”.
MGA TANONG:
1. Sino si Eliseo? Ano ang kahulugan ng kaniyang pangalan?
2. Paano siya nakatulong sa digmaang binalak ng Syria laban sa
Israel?
3. Paano niya pinalakas ang pananampalataya ng kaniyang katulong
nang makita niya ang paglusob ng mga sundalo na nakapaligid sa
kanila?
4. Kung may digmaan sa lupa, mayroon din bang digmaan sa langit?
Tingnan at ipaliwanag ang Apoc 12:7.
5. Ang kaharian ba ni Jesus ay para sa langit lamang? Tingnan ang
Juan 18:36; Tingnan din ang 2 Cor 10:4; Nasa langit na ba ang
larawan ng sinasabi sa Efeso 6:10-18?
ARALIN 8: ANG PANUKAT NG DIYOS KAY JEROBOAM
Amos 7:7-17
CYCalendar: Pentecostes 8 Hulyo 26
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung bakit si Amos na taga-Juda ay nangaral ng panukat
ng Diyos sa Israel.
2. Makita kung bakit may kontrabida sa pangangaral na ito.
3. Maipamuhay ang panukat na ito sa ating panahon.
GININTUANG TALATA: “Amos, ano ang nakikita mo?” “Isang panhulog
po,” tugon ko. “Sa pamamagitan nito’y ipakikita ko ang pagkakamali ng
aking bayan. Hindi na magbabago pa ang isip ko tungkol sa pagpaparusa
sa kanila,”Amos 7:8 [MBB].
BIBLIKAL
Si Amos na pastol ng Tekoa, Juda, ay nangaral bilang propeta sa
Betel, Israel, laban kay Jeroboam I [928-906BC] [760-750 BC]. Binalaan
niya ang hari sa pamamagitan ng panukat na guguho ang Israel dahil sa
kanyang mga kasalanan. Subalit ibig siyang palisanin ng sipsip na si
Amasias, pinunong saserdote ng Betel.
PANGITAIN NI AMOS. Sa pangitain nakita ni Amos ang panhulog
[plumbline] na sumasagisag ng panukat ng Diyos sa Israel. Ang panhulog
ay panukat na gamit ng isang karpentero o mason sa paggawa ng pader
upang ito ay makitang matuwid, pantay at matibay. Ang Israel ang
“pader” na ginamitan ng panhulog para masukat kung ito nga’y matuwid,
pantay at matibay. Sa pamamagitan nito, nalaman ng Diyos na ang Israel
ay pader na baluktot, di-pantay at mahina. Sinukat at nakitang baluktot,
masama, at di-makatarungan. Dahil dito, ang Diyos na makatarungan ay
magpapadala ng kaparusahan. Wawasakin Niya ang mga lugar na
pinagsasambahan ng mga inapo ni Isaaac, ang mga banal na dako ng
Israel at ang sambahayan ni Haring Jeroboam, dahil ibinulid nito ang Israel
sa pagkakasala.

SINO SI AMAZIAS? Si Amasias ay pinunong saserdote ng Betel.

Siya’y naglilingkod sa ginintuang bakang diyus-diyusan sa lugar na ito.
Galit siya kay Amos sa tatlong bagay: [1] nangangaral si Amos sa Betel na
walang lisensya mula sa kanya; [2] nangangaral siya laban sa mga altar
ng kanyang diyus-diyusan; at [3] nangangaral siya na guguho ang Israel
kabilang na ng mga diyus-diyusan na pinaglilingkuran din ng hari. Galit din
pati ang mga gumagawa ng rebulto na mawawalan ng hanapbuhay kung
guguho ito.

Ginamit ni Amazias ang kanyang dila upang magsumbong kay

Haring Jeroboam. Isinumbong niya si Amos na nangangaral ng laban sa
hari [v10], na ang hari ay mamamatay sa isang digmaan at ang mga taga-
Israel ay dadalhing bihag sa ibang lupain [v11]. Sa

sumbong na ito ipinapahiwatig ni Amazias na si Amos ay may nagawang
krimin na treason [pagtaksil sa bayan]. Para bagang sinasabi ni Amasias,
narito si Amos na “nakikipagsapakatan
laban saiyo” - tanggalin ka sa pwesto at ipapapatay ka pa; nais niyang siya
ang papalit saiyo, at dahil dito ginagawa niya ang pinaka-epektibong
paraan na mapahina ka; siya’y naghahasik
ng binhi ng sedition [paglaban sa pamahalaan] sa puso ng mga
mamamayan sa iyong kaharian. Tusong ipinapahiwatig niya sa hari na ang
bansa ay nayayamot o nagagalit na, at ang kanyang pangangaral ay hindi
na makapagbabata pa, at walang sinuman ang makikipagkasundo pa
upang palawigin pa ang pwesto mo sa pamahalaan. May mga
magpapatunay sa sumbong na ito saiyo at sila’y handa na patunayan
saiyo na ikaw ay mamamatay sa espada at ang Israel ay magiging bihag
na dadalhin sa ibang lupain. Kaya sa pamamagitan ng sumbong na ito,
napalitaw niyang si Amos ay mortal na kalaban ng hari at ng Israel. Ngunit
hindi sinabi ni Amasias sa hari kung paano ipinamagitan ni Amos ang
Israel kay Yahweh na huwag nang ituloy ang unang kaparusahan [“balang”
] at ang pangalawang kaparusahan [“apoy”] upang mapigilan ang
pangatlong kaparusahan [“panhulog”] kung nakinig at nanumbalik ang
hari sa Panginoon. Hindi niya sinabi na ang mga panganib na ito ay
kondisyonal – kung nanumbalik at nagbago - ang pagguho ng Israel ay
maiiwasan. Subalit ang sumbong ay hindi pinansin ng hari. Marahil
iginagalang ng hari si Amos bilang isang propeta ng higit kay Amasias na
kanyang pinunong saserdote.
HINIMOK NI AMASIAS SI AMOS NA UMALIS NG BETEL. Nang
hindi niya makumbinsi ang hari upang si Amos maipakulong, maipatapon,
maparusahan ng kamatayan, o kaya’y masindak para manahimik, siya
mismo ang naghimok kay Amos na bumalik na sa Juda [vv12-13].
Binansagan niya si Amos na “bulaang propeta”. Para kay Amazias ang
Betel ay hindi isang lugar para kay Amos. Ito ang lugar ng trono ng hari
kung saan naroroon ang palasyo, mga kapilya o santuwaryo na may mga
pari, mga altar at mga diyus-diyusan. Kaya ang lugar na ito ay di bagay
para sa kanyang paglilingkod. Ngunit para kay Amos ang Betel ay lugar na
nababagay sa kanya. Una, sapagkat si Amos ay isang manggagawa na
mahinahon magsalita at hindi garapal kaya siya ay nababagay sa kapilya
ng hari; Pangalawa, sapagkat ang pananambahan sa kapilya ng hari ay
nakayayamot at nakababahala na nangangailangan ng pagbabago;
Pangatlo, sapagkat hindi bagay sa hari na magpapatuloy sa maling
pananampalataya. Walang ibang hinangad si Amazias kundi ang mga
pakinabang sa kanyang lugar. Inisip niya na si Amos ay may parehong
pananaw. Kaya pinayuhan niyang doon na siya sa Juda maghanapbuhay.
Subalit para kay Amos siya ay hindi naghahanapbuhay kundi naglilingkod
kung saan siya hinirang ng Diyos, kung saan siya kailangan, hindi kung
saan ang malaking suweldo o pakinabang.
TUGON NI AMOS KAY AMASIAS. Nangatuwiran si Amos na siya’y
hindi naghahanapbuhay kundi ang kanyang paglilingkod ay isang utos at
tagubilin na makalangit. “Hindi ako propeta, o anak ng propeta, alinma’y
hindi ako ipinanganak o may lahi sa gawaing ito. Hindi ako iginuhit para
maging isang propeta, tulad ni Samuel at Jeremias. Hindi ako nag-aral sa
mga paaralan ng mga propeta, tulad ng iba; subalit ako ay isang pastol na
nag-aalaga ng mga tupa at nag-aalaga rin ng mga punong-igos.” May mga
mga punong-igos na di namumunga at namumunga. Iniipon ni Amos ang
mga punong-igos para sa kanyang mga tupa, o para sa kanyang sarili at
pamilya, o iniipon para ipagbili. Siya ay isang simpleng mamamayan,
pinalaki at nag-empleyo sa lupang tinubuan at sanay sa simpleng buhay.
Sinusundan niya ang mga tupa at ang mga kawan. Ngunit tinawag siya ng
Diyos, at sinugo upang maging propeta sa bayang Israel. Hinirang siya sa
gawaing ito. Samakatuwid, hindi siya dapat tumahimik at magpadala sa
mga panghihimok ninuman. Kinundena niya si Amasias: “Pinatigil mo
akong manghula laban sa Israel at sa mga inapo ni Isaac” [v16]. Si
Amasias ay nagkasala laban sa Diyos at ang pagkakasalang ito ay naging
panukat ng Diyos na naghatid: [1] sa pagkaguho ng relasyon sa kanyang
pamilya – sa sarili, sa asawa na “magiging isang masamang babae” at sa
kanilang mga anak na “masasawi sa larangan ng digmaan” na ang
pangyayaring ito ay tulad ng sinasabi sa Panaghoy 5:11, “Ang aming mga
maybahay ay ginahasa sa Sion, ang mga dalaga’y pinagsasamantalahan
sa mga bayan ng Juda.” [2] Na aalisin sa kanya ang lahat na ari-arian na
aagawin ng kanyang mga kaaway at paghahatihatian ng mga sundalo. [3]
Na siya ay masasawi sa ibang lupain, hindi sa lupain ng Israel na banal sa
Panginoon.
PAGSASAPANAHON
Alam ba natin ito? Ibig ni Amazias na lumayas si Amos sa Betel;
ayaw niyang may kaagaw siya sa hanapbuhay! Maliban sa mga
misyunaryo, payag ka bang ang mga OFWs ay katulad ni Amos na hinirang
upang maglingkod ngunit pinagmamalupitan / pinagsasamantalahan pati
na ng sariling bansa? Si Jeroboam ay inilagay sa pwesto bilang taga
pamahala ng lahat na gawaing bayan sa Israel; binasbasan siya upang
maging hari ng Israel pagdating ng araw; nagalit si Solomon at nagsikap
na ipapatay siya; tumakas siya pa-Egipto at bumalik nang mamatay ang
hari; sa kanyang pagbalik siya’y ginawang hari ng Israel subalit ibinulid
niya ang bansa sa pagkakasala! Papayag ka bang si Ninoy Aquino ang
katulad ni Jeroboam? Di siya naging presidente, ngunit pinagkaisa ang
mga Filipino sapagkat ayon sa kanya: “The Filipino is worth dying for.”
Opo, pinagkaisa nga ang mga Filipino! Ngunit pinagwatakwatak naman sila
sa ilalim ng mga naging “Jeroboam” sa ating bansa. Hindi lamang ang
bayan ang hati, kundi ang mga naglilingkod na “Amasias” at “Amos” sa
ating panahon.
MGA TANONG:
1. Sino si Amos? Bakit siya’y naging misyonero sa Israel?
2. Sino si Amazias? Bakit siya’y mahigpit na kalaban ni Amos?
3. Sino ang bulaang propeta sa dalawa: Si Amos ba o si Amazias?
4. Ano ang layunin ng panukat ng Diyos sa hari at bansang Israel?
5. Kung may panukat ang Diyos sa Israel, ano ang panukat Niya sa
ating bansa?
ARALIN 9: ANG TAKSIL NA ASAWA’T MGA ANAK NI OSEAS
Oseas 1:2-10
CYCalendar: Pentecostes 9 Agosto 2
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung ano ang ipinangangaral ni Propeta Oseas laban sa
Israel bago ito bumagsak sa kamay ng dayuhan.
2. Makita ang mensahe sa pamamagitan ng buhay ng kanyang asawa
at mga anak na nagtaksil sa kanya.
3. Maipamuhay ang pamilyang may dangal at kalugudlugod sa
Panginoon sa ating panahon.
GININTUANG TALATA: “Gayunma’y magiging kasindami ng buhangin sa
dagat ang bilang ng mga taga-Israel, hindi mabibilang sa karamihan. At sa
dakong sinabi sa kanila, ‘Kayo’y hindi ko bayan’, sasabihin sa kanila,
‘kayo’y mga anak ng Diyos na buhay,’Oseas 1:10 [MBB].
BIBLIKAL
Si Propeta Oseas ay nangaral sa Israel sa panahon ng kaguluhan sa
ilalim ni Jeroboam II [786-746 BC] bago bumagsak ang Samaria sa kamay
ng dayuhan noong 721 BC. Anim na propeta ang nabubuhay at
nangangaral sa panahong ito: sina Joel, Amos, Mica, Jona, Obadia at Isaias.
Ngunit si Oseas ang una sa kanila na nangaral sa pagguho ng Israel sanhi
ng masamang pamumuhay at mapang-apid na lahi.
Inutusan siya ni Yahweh na ipakita sa Israel ang kanilang kasalanan
sa pamamagitan ng kanyang asawa at mga anak na taksil. Napangasawa
niya ang anak ni Diblaim na si Gomer, isang masamang babaeng kilala sa
tawag na harlot [mapang-apid]. Nanganak sila ng tatlo: si Jezreel, si Di
Kinahahabagan, at si Di-Ko-Bayan.
Ang kwento ng buhay ni Oseas na nakapangasawa ng isang
masamang babae at tatlong masasama anak ay isang paglalarawan para
sa buong bayan ng Israel na nagpakasama at nagtaksil kay Yahweh. Ang
tinutukoy na masama sa tekstong ito ay ang kanilang pagsamba sa mga
diyus-diyosan. Ang pagluwalhati sa anumang nilalang na nararapat
ibigay kay Yahweh lamang ay isang kapinsalaan at insulto. Ang idolatriya
ay masama, mas masama pa kaysa alin mang masama. Ito ay pagtalikod
at pagtaksil sa Panginoon, tulad ng pagtalikod at pagtaksil ng isang asawa
na nakikiapid sa iba. Ganyan kasama ang Israel sa kanyang pagtalikod sa
Diyos. Hindi lang tinutukoy ang isang partikular na tao sa tekstong ito,
kundi ang buong bayang Israel na nagpakasama at nagtaksil sa Diyos.
Nakamumuhi para sa propeta, isang banal na tao, na magkaroon ng isang
masama at taksil na asawa, at mga anak. Kung ang pamilya niya ay
magpapatuloy sa ganitong kalakaran kailangan niya ang mahabang
pasensya. Ganyan ang ginawa ni Yahweh sa Israel – mahabang pasensya
at habag bago iginawad ang parusa!
 ISINASAGISAG NG PANGALANG GOMER. Gomer ang pangalan
ng asawa ni Oseas. Sumasagig ito sa kabulukan at katiwalian ng Israel.
Anak siya ni Diblaim na ang kahulugan ay dalawang masa ng igos na ang
una ay tumutukoy sa kasalanan at ang pangalawa sa pagguho at
pagkawasak ng bansang Israel bilang hatol at parusa sa kasalanang ito.
Sumasagisag ito sa pagtanggi ng Diyos na ang Israel ay hindi na
kasama sa Tipan. Dala ng pangalan ng tatlong anak ni Oseas ang babala
sa Israel – ang babalang bunga ng pagiging mga anak ng babaeng
masama [v2]. Ipinanganak sila ng isang masama at mapang-apid na
babae upang ipaunawa sa Israel na ang buong bayan ay

ISINASAGISAG NG PANGALANG JEZREEL [v4]. Jezreel ang una

at lalaking anak ni Oseas. Sumasagisag ito sa “binhi ng Diyos” na
nagkawatakwatak tulad sa mga tupa na nasa mga bundok na walang
pastol. Nawala ang lahat na dangal ng pangalang ito bilang “binhi ng
Diyos” sapagkat tinalikdan ng Israel ang Panginoon. Ikinalat sila tulad sa
ipa ng trigo o palay na walang direksiyon. Ipinangalan ni Oseas ang
kanyang unang lalaking anak sa lunsod ng Jezreel sapagkat ito ang lugar
ng palasyo ng hari na sumamba kay Baal, dito inagaw ni Haring Acab at
Reyna Jezebel ang ubasan ni Nabat at dito pinagpapatay ni Jehu ang mga
hari. Kaya ipinaghiganti ni Yahweh ang dugong ibinubo sa Jezreel sa
pamamagitan ng pagparusa sa sambahayan ni Jehu, ang pinagmulan ni
Haring Jeroboam at Haring Zacarias, ang huling sambahayan ni Jehu bilang
hari ng Israel. Si Jehu ang pumatay kay Joram, Ocosias, at Jezebel [2 Hari
9:24-33] at lahat na tagapagmana ni Acab at mga propeta ni Baal [2 Hari
10:11,23-25]. Hinatulan ng parusa ang sambahayan ni Jehu pagkat
nagpatuloy siya sa pagsamba sa mga diyus-diyusan sa Betel at Dan [2
hari 10:29-31].

ISINASAGISAG NG PANGALANG LO-RUHAMAH O DI

KINAHAHABAGAN [v6]. Di Kinahahabagan ang pangalawa at babaeng
anak ni Oseas. Sumasagisag ito sa pagpapabaya ng Diyos na walang
iniukol na pagkahabag. Ang unang anak na lalaki at pangalawang anak na
babae ay parihong namuhay sa kabulukan at katiwalian, tulad ng kanilang
ina. Isinasalamin nila ang mga anak na lalaki at babae ng Israel na
namumuhay sa ganitong kalakaran. May nagsabi na ang Israel ay
kumikilos tulad ng kilos-babae [effeminate] at naging mahinang
[enfeebled] bansa. Dati ipinakita ng Diyos ang dakilang habag, ngunit
inabuso ito, kaya pinabayaan siya ng Diyos. Utos ni Yahweh kay Oseas:
“Tawagin mo siyang Di Kinahabagan, sapagkat hindi ko kahahabagan ni
patatawarin ang Israel.” Kung pagsisihan ng Israel ang kanyang mga
kasalanan, kahahabagan siya sa pamamagitan ng kapatawaran. Kahit na
gaano kalaki ng pagkakasala: ang habag at pagpapatawad ng Diyos ay
iginagawad sa sinumang tumatalikod sa kasalanan. Subalit ito ay
kondisiyonal: kung magsisi! Kung hindi: Hindi rin siya kahahahabagan!

ISINASAGISAG NG PANGALANG LO-AMMI O DI-KO-BAYAN [v

9]. Di-ko-Bayan ang pangatlo at bunsong lalaking anak ni Oseas.
masama at mapang-apid rin sapagkat sila ay naglingkod sa diyus-diyusan
at hindi kay Yahweh – ito ang dakilang kasalanan na naghatid sa kanila ng
parusa at ang parusang ito ay nangyari sa pamamagitan ng pagbagsak ng
Israel sa kamay ng dayuhang Asiria. Ang pagguho ng Israel ay natural na
produkto ng kasalanan. Ang kasalanan ay paghimagsik laban sa Diyos.
Kung hindi sila unang naghimagsik, hindi Niya sila tatanggihan. Ang Diyos
ay hindi kailaman nagpabaya sa kaninuman hanggat hindi nila unang
ginawa ito sa Kanya. Kaya sila’y tinanggihan ng Diyos. Sila’y di na bayan
ng Diyos. Tawagin mo siyang Lo-ammi [not my people]! Tinanggihan ni
Yahweh ang lahat na relasyon sa kanila: You are not my people, and I will
not be your God. Hindi na ako ang inyong Diyos – may dios na kayong iba!
Sa kamay ng dayuhan, ang Israel ay hindi na bayan ng Diyos.

Ngunit may pangako ang Diyos ng pagbabalik ng Israel pagdating

ng araw [v10]. Dati ang Israel ay tinawag Niyang Di-Ko-Bayan, ngunit
pagdating ng araw ang Bayan ng Diyos ay tatawaging “mga anak ng
buhay na Diyos”. Ang pangakong ito ay tumutukoy sa pagbabalik ng mga
Judio mula sa pagkabihag sa Babylonia, kung saan ang karamihan sa 10
tribo ng Israel ay kasama sa pagbalik sa Juda at nakinabang sa kasarinlan
na pinagproklama ni Cyrus. Sa kanilang pagbabalik, nagkaisa sila sa
panguna ni Zerubbabel upang muling itayo ang templo at muling
sumamba kay Yahweh.

PAGSASAPANAHON

Ang pagsamba ng Israel sa mga diyus-diyosan ay pagtaksil kay

Yahweh. Iyan ang larawan ng ating bayan ngayon – taksil sa Panginoon!
Ang bayang taksil ay tulad sa isang babae na nakikiapid sa iba. Iyan ang
larawan ni Gomer na asawa ni Oseas - nakikiapid sa ibang lalaki,
nakikiapid kay Baal! Di ba ganyan din sa Pilipinas?

Mahal ni Yahweh ang Kaniyang bayan kahit na ito’y taksil tulad ng

pagmamahal ni Oseas sa kaniyang pamilya – ang asawa at mga anak -
kahit na sila’y taksil. Sinisimbulo ng pagmamahal na ito ang pag-ibig ng
Diyos sa Israel kahit na sila’y di-matapat sa pag-ibig at pananampalataya.
Nais ng Diyos ang matapat na pag-ibig [steadfast love, 6:6] at ang habag
[mercy, Mt 9:13; 12:7]. Ngunit may parusa ang Diyos sa di matapat at
taksil na bayan.

MGA TANONG:
 1. Sino si Oseas at Gomer at 3 nilang anak? Ano ang kahulugan ng
kanilang pangalan?
2. Ang bayang Israel ba ay inihalintulad sa asawa ni Oseas bilang
taksil na asawa at mga anak na nagtalikod sa Panginoon?
Ipaliwanag.
3. Sa pamilya ni Oseas, sino ang tapat kay Yahweh? Ang tapat kay
Baalim [local gods of produce and agriculture, Oseas 2:5]?
4. Mahal mo ba ang iyong pamilya – ang asawa at mga anak – kahit
na sila’y taksil?
5. Ano ang parusa ng Diyos sa di-matapat at taksil na bayan? Lev
24:14-17;1 Cor 5:1-5
ARALIN 10: ANG PAGBABALIK NG SUWAIL NA BAYAN
Oseas 11:1-11
CYCalendar: Pentecostes 10 Agosto 9
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung paano ang Israel nakabalik mula sa Asiria.
2. Makita ang kabutihan ng Diyos hanggang sa katuparan ng hula
tungkol sa “spiritual na Israel”.
3. Maipamuhay ang kabutihan ng Diyos sa pamamagitan ng
pagpapalaganap ng Ebanghelyo ngayon.
GININTUANG TALATA: “Nagmamadali silang darating na parang mga
ibon galing sa Egipto, at mga kalapating mula sa Asiria; at ibabalik ko sila
sa kanilang tahanan,” Sabi ni Yahweh,”Oseas 11:11 [MBB].
BIBLIKAL
MABAIT AT MAPAGBIYAYA SA ISRAEL. Minahal ng Diyos ang
Israel nang siya ay bata pa [v 1]. Pinili ng dahil sa pag-ibig at pangako
[Deut 7:7-8]. Pinalaya sa kamay ni Faraon ng Egipto dahil sa pangakong ito
na natupad kay Cristo sa panahon ng pagkamatay ni Herodes [Mt 2:15].
Tinuruan sa pamamagitan ng mga kautusan upang hindi magkamali at
inakay sa paglakad [Awit 73:23]. Pinagmamalasakitan tulad ng
pagmalasakit ng isang manggagamot. Kung susundin nila ang kautusan at
mga tuntunin, at gagawing matuwid ang kanilang buhay, hindi na
ipararanas sa kanila ang alinman sa mga sakit na ipinadala sa Egipto,
pagkat Siya ang kanilang manggagamot [Exo 15:26]. Pinatnubayan sila ng
buong pagmalasakit [v4a]. Tinulungan sila sa pamamagitan ng pag-aalis
ng busal sa bibig [v4b]. Ang “busal” ay takip sa bibig na kung ito ay alisin
sila ay magiging malaya sa pagsasalita. Tinustusan sila sa pagkain [v4c].
Hirap na hirap sila sa Egipto dahil sa “force labour”. Nabibigatan sila sa
pasaning ito, kaya “yumuko” ang Diyos upang sila’y mapakain. Ang
“yumuko” ay tanda ng pagpakamababang-loob ng Diyos upang ipakita sa
mga hinirang kung papaano tumutulong ang Diyos sa mabigat nilang
kalagayan. Ayon sa Awit 81:6, “Mabigat mong dala’y aking iniibis.
Ipinababa ko ang pasaning basket.” Kaya Siya ay mabait at mapagbiyaya!
SUBALIT ANG ISRAEL AY INGRATO. Ang Israel ay bingi,
masuwayin at mapaglabag sa utos. Tinawag sila mula sa pagkaalipin sa
kasalanan upang maglingkod. “Ngunit habang siya’y tinatawag ko, lalo
naman siyang lumalayo” [v2]. Mahilig sila sa idolatriya, ang
pananampalatayang huwad na kinamumuhian at kinasusuklaman ng
Diyos. “Lagi na lamang naghahandog... at nagsusunog ng kamanyan para
sa mga diyus-diyusan” [v2b]. Wala silang paggalang sa Diyos. “Kinalong ko
sila subalit hindi nila alam na ako ang nag-aalaga sa kanila” [v3b].
Hinahanap nila si Moises at Aaron bilang instrumento ng kanilang
kaginhawahan
ngunit di nila nakita ang Panginoon na siyang nasa likod ni Moises at
Aaron. “Hindi niya nalamang ako ang nagbigay sa kanya ng pagkain at
inumin, at sa akin nanggaling ang lahat na pilak at ginto na ginagamit nila
sa pagsamba kay Baal” [Oseas 2:8]. Malakas ang kiling nila sa apostasiya.
“Ang aking bayan ay nagpasiya nang tumalikod sa akin “[v7]. Siya na
punong-
puno ng kabutihan, ng bukal ng tubig at buhay, kailanman, ay di
tumatalikod sa kanila. Umiilag sila sa pagsisisi at pagbabagong-buhay.
Matigas ang ulo. “Ayaw nilang magbalik” [v5] kahit na sila’y tinatawagan
sa pamamagitan ng mga propeta. Patuloy sila sa pagsamba sa walang
buhay na dios. Ingrato sila at walang utang-na-loob!
KAYA MATINDI ANG POOT NG DIYOS SA ISRAEL. Ang Diyos ay
nagpasiyang dalhin ang Israel sa isang mahirap na kalagayan sa kamay ng
Asiria. Kung masahol ang kalagayan nila sa pamumuno ni Faraon sa
Egipto, lalong masahol ang naging kalagayan nila sa Asiria. Ito ang hatol
na parusa ng Diyos sa Israel pagkat di sila matapat sa Kanya. Ang Diyos
na nagbigay sa kanila ng Canaan, ang magandang lupain na taglay ang
kapayapaan at kaginhawahan, ay Diyos na nagdala ng hatol sa kanila sa
lupaing walang kapayapaan at kaginhawahan. “Lulusubin ng kaaway ang
kanilang lunsod…” [v6]. Ang ispada ng isang dayuhang kaaway ang
nangibabaw sa kanila at naging matagumpay laban sa kanila. Ang hatol na
ito ay parusang laganap sa mga lunsod nila na nadamay ang mamamayan
kabilang na ng tinatangkilik nilang mga kayamanan. Ipinaghula na
wawasakin ng Diyos ang Israel [vv8-9] sa linya ng lahi ni Efraim, ang
bunsong anak ni Jose sa Egipto. Siya ang tumanggap ng basbas ni Jacob
[Gen 48] na dapat sana’y sa panganay. Ang lahi niya bilang bunsong anak
ay dumami at ang kanyang tribo ay naging dakila sa hilagang kaharian na
nasa kanluran ng Palestina kung saan ang mga propeta tulad nina Isaias at
Oseas ay nagsalita laban sa kanilang idolatriya at kamatayan ng kanyang
lahi at parusa [Isa 7:8; Oseas 5-14] hanggang nangyari ang pagkabihag ng
kanyang lahi sa ilalim ng pamumuno ni Sargon II ng Asiria noong 722 B.C.
nang si Oseas ang hari ng Israel [2 Hari 15:30]. Ibinigay ng Diyos sa
kaaway at nilupig ang kanilang mga lunsod tulad ng Adma at Zeboim na
inihalintulad din sa Sodoma at Gomora na tinupok ng asupre at tinabunan
ng asin mula sa langit [Deut 29:23]. At ang Juda ay ibinigay din sa kaaway
sa ilalim ni Nebuchadnezzar ng Babilonia noong 587 B.C. Kaya matindi ang
poot ng Diyos sa Kanyang bayan!
NGUNIT MULI SIYANG GUMAWA NG KABUTIHAN. “Panunundan
nila si Yahweh…” [v10a]. Nakaplano na ang kabutihan ng Diyos para sa
pisikal na pagbabalik ng Israel. “Manunumbalik sila …at lalapit kay
Yahweh, at malalasap nila ang kabutihan sa mga huling araw” [Oseas 3:5].
Tinukoy dito ang pagbalik ng dalawang tribo sa panahon ni Esdras, ang
Judiong pari na kasama sa pagkatapon sa Persia at pagbalik sa Jerusalem
[Esdras 7:1]. Nangaral si Esdras sa Israel noong sila ay nasa Persia pa at
kasama siya sa pagbalik sa Jerusalem. Pinangunahan niya ang reforma
upang linisin at palakasin ang dating pananampalataya. Hinubog niya sila
sa isang makitid na nasyonalismo at istriktong pagsunod sa kautusan.
Tinagurian siyang ‘ama ng Judaismo’. Subalit ang post-exilic na Judaismo
ay simulaing mas legalistik kaysa kautusan ni Moises at naglayong
panatilihin ang bansa na malinis at namumukod sa iba. Kaya ipinagbawal
niya ang pag-aasawa sa ibang lahi [Esdras 10:11], naghigpit sa mga
pambansang kaugalian at istrikto sa pagpapatupad ng kautusan.
Nakaplano na rin ang spiritual na Israel, ang Simbahan, na naging bunga
ng Ebanghelyo ni Cristo. Ang mga ninuno ng mga Judio ay tinukoy ang
panahong ito bilang araw ng Mesiyas.
Ito ay isang hula tungkol sa darating na Cristo na ipangangaral sa mga
nagsipakangalat na mga anak ng Israel.
“Siya’y uungal na parang leon…” [10b]. Si Cristo ang leon ng tribo
ng Juda at ang Ebanghelyo ay ang tinig na sumisigaw sa ilang.
“Dumadagongdong ang tinig ni Yahweh mula sa Bundok ng Sion” [Joel
3:16]. “Pag ungal ng leon, maaari bang hindi ka matakot?”[Amos 3:8]. Ang
tinig ng Ebanghelyo ay hamon para sa Kaligtasan. Ito na ang katuparan ng
pangako! Ipinalaganap ang Ebanhelyo sa mga nagsipagbalik na Judio
patungong silangan! At sa mga Gentil na patungong kanluran mulang
Canaan! Tulad sa isang ibon, siya’y lilipad sa kanyang pakpak mulang
Egipto, at tulad sa isang kalapati, siya’y lilipad rin mulang lupain ng Asiria
patungong pugad [Isaias 60:8]. Ang “pugad” ng mga Judio at Gentil na
nagsipagtanggap ng Ebanghelyo ay ang Simbahan ni Cristo. Lahat na
dumating sa Jerusalem mulang Egipto at Asiria ay pag-iisahin kay Cristo
pagkat ayon kay Isaias: “Sa araw na iyon, magkakaroon ng daan buhat sa
Egipto patungo sa Asiria. Makapupunta sa Asiria ang mga Egipcio, gayon
din ang mga taga-Asiria sa Egipto, sila’y magkakasamang sasamba,”
[Isaias 19:23]. Magkakaisa sila bilang “united church”!
PAGSASAPANAHON
Alam ba natin ito: Na ang mga Judio ay “mixed” na rasa at “mga
anak ni Satanas”; na ang “White Europeans” ay ang “Ten Lost Tribes” ng
Israel at sila ang mga “Tunay na Hebreo” ng Biblia; at dalawang tribo
lamang ang nakabalik sa Israel mulang Babilonia. Ano ang sinasabi ng
Eskriptura? Ang suwail na bayan na nagsipagbalik sa Jerusalem ay
nakapag-organisa ng Judaismo at sa mga tumanggap ng Ebanghelyo ay
nakapag-organisa ng Kristiyanismo na kinabibilangan ng mga Judio at
Gentil. Sila ang kumakatawan ng espiritual na Israel – ang Simbahan.
Ngunit ang Simbahan ay tila hiwahiwalay at walang pagkakaisa dahil sa
mang-iba-iba sa pananaw at dokrina!
MGA TANONG:
1. Bakit sa kabila ng mabait at mapagbiyayang Diyos ang Israel ay
ingrato? Ipaliwanag.
2. Gaano katindi ang poot ng Diyos sa mga ingratong
mananampalataya? Ipaliwanag.
3. Ano ang apostasiya? Ito ba ang pagtalikod sa Diyos at pagsamba sa
mga diyus-diyusan na naging muling dahilan sa pagkaalipin nila sa
Asiria?
4. Kailan sila nakabalik mula sa pagkaalipin? Nakaplano ba ito sa isip
ng Diyos?
5. Ano ang espirituwal na Israel? Ito ba ang mga mananampalataya
na tumanggap sa Mesiyas? Ipaliwanag.
ARALIN 11: SUMBAT NA BAYAN NG DIYOS Isaias
1:10-20
CYCalendar: Pentecostes 11 Agosto 16

MGA LAYUNIN:

1. Malaman kung bakit ang Juda ay sumbat na bayan ng Diyos.

2. Makita kung paano isasagawa ang panukalang magbabago.
3. Maipamuhay ang tamang pag-ayuno at pagbabago.

GININTUANG TALATA: “Hali kayo at magliwanagan tayo, gaano man

karami ang inyong kasalanan, handa akong ipagpatawad ang mga iyan.
Kahit na kayo’y maruming-marumi sa kasalanan, kayo’y magiging busilak
sa kaputian,’Isaias 1:18 [MBB].

BIBLIKAL
Pagkatapos nina Oseas, Joel, Amos at Obadia, si Isaias na ika-5
propeta ay nagsulat ng hula 200 na taon bago nangyari ang pagkabihag
ng Israel [722 B.C.] at Juda [587 B.C.]. Ang kanyang hula ay ipinalagay na
una sapagkat ang kanyang sulat ay naglalaman ng pinakamahabang sulat
kumpara sa ibang propeta. Siya ay tinaguriang Evangelical Prophet
sapagkat ang kanyang sulat ay naglalaman ng patotoo ukol kay Cristo:
kapanganakan [Kap 7] at paghihirap [Kap 53] para sa ikaliligtas ng mga
nagkasala.
MGA PINUNO AT MAMAMAYAN NG JUDA. Panawagan sa Juda na
pakinggan ang sinasabi ni Yahweh [v10]. Sumbat kay Yahweh ang mga
pinuno at mamamayan ng Juda sapagkat tulad sila sa “mga pinuno ng
Sodoma” at “mga mamamayan ng Gomorra”na likas na makasalanan. Ang
kalinisang-budhi at puri nila ay nagahis ng kanilang bisyo. Hiniling sa Juda
na pakinggan ang Kanyang salita at sundin ang kautusan ngunit ito’y
nauwi sa walang-halaga. Katulad ng Juda ang Sodoma na pinamumugaran
ng mga mamamayan na ubod ng sama na namumuhay laban kay Yahweh
[Gen 13:12-13]. Walang halaga kay Yahweh ang kanilang mga handog at
mga sinusunog [v11]. Dala nila ang mga tupang handog at mga taba ng
bakang sinusunog sa altar ng Diyos, ngunit gaano man kadami ito’y
walang halaga sa Kanya. Hindi sinabi ni Yahweh o inutos sa kanila na
magdala sila ng mga ito sa Kanyang Templo [v12]. Isinasagawa nila ang
paghahandog sa mga altar sa mga panahon ng bagong buwan, sabbath,
at kapistahan [vv13-14]. Isinasagawa rin nila ang mapagpaimbabaw,
nakasusuklam at nakababagot na di-pangkaraniwang pagtitipon para sa
solemneng pananambahan, maliban sa mga pananambahang itinakda ng
Diyos. Isinasagawa pa nila hindi lamang ang mga ritwal kundi ang
pamamanata sa pamamagitan ng marami at paulit-ulit na mga panalangin
na may padipa-dipa pa ng kanilang mga kamay sa pag-aakalang
pakikinggan sila sa kanilang mga panalangin.
Silang mga pinuno na gumagawa ng mga ito ay punongpuno ng
dugo ang kanilang mga kamay sapagkat sila ay nakakagawa ng sadyang
pagpatay, pandarambong, at pang-aapi sa bayan. Ang mga mamamayan
ay nagbuhos ng dugo, at ang mga pinuno ay walang ginawa upang
parusahan ang mga nagkasala. Ang mga pinuno ay nagkasala sa
pagbuhos ng dugo at ang mga mamamayan ay tumutulong at kumakampi
sa pagkakasalang ito, tulad ng ginawa ng matatanda ng Jezreel sa
pagkampi kay Jezebel sa pagpatay kay Nabat at pag-agaw ng ubasan nito.
Ang mga pagkakasalang ito ay hindi kayang mapatawad sa pamamagitan
ng mga handog nila sa templo ng Diyos. Ang mga pinuno at mamamayan
ng Juda ay mga mapagpaimbabaw tulad sa mga Fariseo at Eskriba sa
panahon ni Jesus na nagsabi: “Mga mapagpaimbabaw! Tama ang hula ni
Isaias tungkol sa inyo: ‘Paggalang na handog sa akin ng bayan ko’y
paimbabaw lamang, sapagkat sa bibig at hindi sa puso ito bumubukal.
Pagpuri’t pagsambang ginagawa nila’y walang kabuluhan. Ang utos ng tao
ay itinuturong utos ng Maykapal’”[Mt 15:7-9]. Patuloy sila sa pagkakasala
kaya hindi sila diringgin ng Panginoon [Awit 66:18]. Ngunit dahil sa
kanilang pagkakasala ang Diyos ay nagsabi: “Wawakasan ko na ang lahat
ng kanyang kasayahan, mga kapistahan, mga araw ng pangilin at lahat ng
itinakda niyang pagdiriwang” [Oseas 2:11]. Sila na sumisikil sa
pangangailangan at umaapi sa mga dukha, ganito ang sabi sa Amos 8:5-7,
“Ang sabi ninyo sa inyong sarili, ‘Inip na inip na kaming matapos ang mga
araw ng pamamahinga. Hindi tuloy naming maipagbili ang aming mga ani.
Kailan ba matatapos ang Sabbath, para mailako namin ang mga trigo?
Tataasan namin ang halaga, gagamit kami ng maling takalan at dadayain
namin sa timbang ang mga mamimili. Sa halaga ng isang pares na
sandalyas, aming bibilhin bilang alipin ang taong dukha. Pati tulyapis ng
trigo ay ipagbibili namin sa mataas na halaga.’”
Ang panawagan at mga panalangin nila ay hindi papansinin at hindi
pakikinggan sapagkat marami silang buhay na inutang [v15]. Ang
hipokrisiya sa kanilang relihiyon ay kamuhi-muhi sa Diyos ng langit. Si
Jerome nagkumento sa textong ito na ang mga Judio sa panahon ni Cristo
ay mapagkunwari at masigasig sa kautusan at sa templo; ngunit ang
kanilang mga sarili at paglilingkod ay nakamumuhi sa Diyos sapagkat
inilagay nila sa kanilang mga kamay ang dugo ni Cristo at dugo ng
kaniyang mga apostol.
PANUKALANG PAGBABAGO. Ang Diyos ay nanawagan na iwaksi
na ang masasamang gawain. Nais Niya ang panukala tungkol sa pagsisisi
at pagbabago [transpormsyon]. “Kung nais ninyong tanggapin ko ang
inyong mga sakripisyo at matugunan ang inyong mga panalangin, dapat
ninyong umpisahan sa gawain ng pagsisisi at pagbabago.” Dapat
magpakabuti, magbalik-loob, talikdan at tumigil sa gawaing masama [v16]
- huwag nang umutang ng buhay ng kapwa. Ito ang kahulugan ng
paghugas sa kanilang sarili upang magi silang malinis at katanggap-
tanggap sa Panginoon. Dapat matotohan ang paggawa ng mabuti [v17] -
hindi sapat na tumigil sa paggawa ng masama, kundi matoto sa paggawa
ng kabutihan sa kapwa: ang pagpairal ng katarungan, ang pagpalaya at
pagtulong sa mga inaapi [58:6]. Ito ang kabutihan na ipinapagawa ng
Panginoon. Para sa mga pinuno ng bayan, dapat nilang gamitin ang
kapangyarihan para sa pagbigay laya sa mga biktima ng pang-aapi,
pagtulong sa mga ulila, at pagtanggol sa mga balo. Ang gawain ukol sa
katarungan at pagkakawang gawa ay mas nakalulugod sa Kanya kaysa
mga sakripisyo at mga handog na sinusunog sa templo. “Halikayo at
magliwanagan tayo” [v18]. Wala akong pakialam habang ang inyong mga
kamay ay may bahid ng dugo ng inyong mga inaapi, kahit gaano pa kalaki
ang mga sakripisyo at mga handog ninyo sa templo; ngunit kung hugasan
ninyo at linisin ang inyong sarili, kayo ay magiliw na tatanggapin at
makalalapit sa Akin. Ayon sa Santiago 4:8, “Lumapit kayo sa Diyos at
lalapit siya sa inyo. Linisin ninyo ang inyong mga kamay, kayong mga
makasalanan! Linisin ninyo ang inyong puso, kayong pabagu-bago ang
isip.” Gaano man karami ang kasalanan ang Diyos ay handang
magpatawad, kahit sila’y maruming-marumi sa kasalanan, sila’y magiging
busilak sa kaputian at pasasaganain pati ang ani ng kanilang mga lupain.
Subalit kung hindi susunod at magtalima – ang pagsuhay ay magbubunga
ng kamatayan.
PAGSASAPANAHON
Sa Daan na Tipan ang inihahandog ng mga Israelita ay mga hayop:
baka, tupa o kambing [Lev 1:2]. Naniniwala sila na ang buhay ng hayop ay
nasa dugo at ang dugo ay ginagamit upang tubusin ang buhay ng tao sa
kasalanan: “Sapagkat ang buhay ay nasa dugo at iniuutos ko na dapat
ihandog iyon sa dambana bilang pantubos sa inyong buhay” [Lev 17:11].
May bisa ang pagpapatawad kung ipahayag niya ang kanyang kasalanan
[Lev 5:5-6]. Ngunit sa Bagong Tipan naihandog na si Cristo, ang ating
Korderong Pampaskuwa [1 Cor 5:7]. Nang dahil sa pag-ibig sa atin,
inihandog niya ang kanyang buhay bilang mahalimuyak na hain sa Diyos
[Efeso 5:2]. Ang ginawa ni Cristo ay isang perpektong paghahandog laban
sa mga imperpektong paghahandog sa Daan na Tipan [Heb 9:12-14,25-
26].
MGA TANONG:
1. Sino si Isaias? Bakit siya’y tinaguriang Evangelikong propeta?
2. Bakit ang Juda ay sumbat na bayan ng Diyos? Paano ito inilarawan
ni Isaias?
3. Paano isasagawa ang pagsisisi at pagbabago ng isang
makasalanan? Ipaliwanag ang v16 at v 17.
4. Ginagamit ba ng mga pinuno ang kapangyarihan para sa
pagpapalaya ng mga inaapi, ulila, balo?
5. Alin ang perpektong handog: ang dugo ng hayop o dugo ni Cristo?
Ipaliwanag!
ARALIN 12: AWIT TUNGKOL SA UBASAN
Isaias 5:1-7
CYCalendar: Pentecostes 12 / Linggo ng Misyon
Agosto 23
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung sino ang “mutya’t sintang mahal” sa ubasan.
2. Makita kung bakit ang mabuting ubasan ay namunga ng ligaw na
ubas.
3. Maipamuhay ang pagpapa-iral ng katarungan sa ating panahon.
GININTUANG TALATA: “Ako ay aawit sa sinta kong mahal tungkol sa
nangyari sa kaniyang ubasan: mayroong ubasan ang sinta kong mutya sa
libis ng bundok na lupa’y mataba,” Isaias 5:1 [MBB].
BIBLIKAL
Sa sulat ni Propeta Isaias ginamit ng Diyos ang metodo ng
parabola. Ang parabola ay isang kwentong panlupa na may makalangit na
kahulugan. Ginamit ito upang pukawin ang sambahayan ni Jacob na dapat
nilang pagsisihan ang kanilang mga kasalanan at sa pamamagitan ng
parabola makita nila ang mga dinanas na pagdurusa at ang panganib na
dulot ng mga kasalanang ito upang magbago ng buhay sa pamamagitan
ng pagpapairal ng katarungan.
LIRIKONG PAAWIT SA PARABOLA. Sa parabolang ito mababasa
ang tula na may lirikong paawit [v1]. Ang “Ako” ay ang Diyos Ama na
nagdikta kay Isaias upang parangalan ang Kanyang Anak. Ang lirikong
“sinta kong mahal” at “sinta kong mutya” ay tumutukoy sa Kanyang Anak
na si Cristo bilang Panginoon ng ubasan. Ang “ubasan” ay ang Israel, ang
sambahayan ni Jacob, ang Bayan ng Diyos, ang mabuting ubas, ngunit
pagdating ng panahon namunga ito ng “ligaw na ubas”. Ang Israel ay
naligaw, nagkasala, di matapat na ubasan sa kabila ng kadandahang-loob
ng Diyos na ibinigay sa kanila. Bilang hatol ng pagkakasala, siya ay
nabihag ng ibang bansa: una, ang 10 tribo binihag ng Asiria sa pagitan ng
740 at 722 B.C. hanggang ito ay naging Ten Lost Tribes; at pangalawa, ang
2 tribo binihag ni Haring Nebuchadnezzar ng Babylonia sa pagitan ng 605
at 587 B.C., ngunit ang mga Judio ay nakabalik sa Jerusalem sa
pamamagitan ni Cyrus ng Persia noong 537 B.C.

UBAS NA LIGAW. Ang mabuting ubas ay namunga ng ubas na

ligaw [v2c]. Tuluyang naligaw ang malaking bahagi ng sambahayan ni
Jacob [Ten Lost Tribes]. Ngunit ang biyaya ng pag-asa ay nakasalalay sa 2
tribo na nakabalik sa Jerusalem. Ang parabolang ito ay nagsilbing
pamukaw sa damdamin upang mapaalalahanan, at mailipat sa angkanang
darating ang mensahe tulad ng awit ni Moises na naglalarawan sa Israel
bilang “ubas na mapakla ang bunga” [Deut 32:32]. Si Jerome ay
nagkumento na si Cristo ay umawit ng mapanglaw na awit na ito nang
pagmasdan Niya ang Jerusalem at Siya’y lumuha [Lk 19:41]. At may
pagtukoy

ito sa talinhaga ng ubasan sa Mateo 21:33ff] na naglarawan ng
pagkakasala ng mga Judio. Ang ubasang ito ay nasa lupaing mataba. Ito’y
binakuran, inalagaan, pinagyaman, dinilig at binantayan gabi’t araw para
walang manira [27:2-3]. Tulad ng ubasang ito na nababakuran, ang
Jerusalem ay napapaligiran ng mga bundok bilang natural na bakuran na
nagtatanggol sa mga hinirang ni Yahweh [Awit 125:2]. Ito ay hinukayan at
inalisan ng bato - ang mala-batong puso, bago itinanim ang piling puno ng
ubas upang di ito makahadlang sa pagbigay ng masaganang bunga.
Itinanim ang piling puno ng ubas – ang dalisay na relihiyon,ang Judaismo,
ngunit ito’y naging “ubas na ligaw” na namunga ng maasim at walang
pakinabang” [Jer 2:21]. Gumawa ng bantayan sa gitna ng ubasan – ito ang
templo sa Jerusalem, kung saan ang mga hinirang ay nananambahan kay
Yahweh. Itinayo ni Solomon ang unang templo sa loob ng 7 taon noong
957 B.C. at naging sentro ng Judaismo bilang kahalili ng tabernakulo ni
Moises. Subalit ito ay sinunog ni Nebuchadnezzar ng Babilonya [587 B.C.].
Sa pahintulot ni Cyrus at ratipiskasyon ni Darius, muling naitayo ito
na inumpisahan noong 535 B.C. at nakumpleto noong 516 B.C. bago
itinalaga noong 515 B.C. Pagkatapos ng 5 siglo, ito’y sinira at
nilapastangan ni Antiochus Epiphanes noong 168 B.C. Sa pamamagitan ni
Herodes muling ipinagawa ito noong 19 B.C. sa loob ng 18 buwan, ngunit
ang mga detalye sa loob at labas ng gusali ay natapos noong A.D. 60 na
kumikislap sa puting marmol at ginto. Sa templong ito ni Herodes nagturo
si Cristo at nagalit sapagkat nilapastangan ito ng mga Judio. Araw-araw
dumadalo rito ang unang mga Cristiano, ngunit muling sinira ito ng mga
Romano noong A.D. 70 at kailaman hindi na ito muling naitayo. Sa
panahong yaon, ang lugar ng templong ito ay napa sa kamay ng mga
Arabo.
PAGSASAPANAHON
Tulad ng Israel, ang ubasan ng Diyos sa ating panahon ay ang mga
mananampalataya kay Cristo. Inaasahan sa kanila ang malambot na puso,
hindi malabatong puso, upang mamunga ng masaganang bunga tulad ng
bunga ng Espiritu sa Gal 5:22-23: pag-ibig, kagalakan, kapayapaan,
katiyagaan, kabutihan, katapatan, kahinahunan, at pagpipigil sa sarili.
Bunga at hindi dahon ang Kanyang inaasahan. Tulad ng igos sa panahon ni
Jesus, inasahan Niya ang mga bunga nito, ngunit puro dahon ang
natagpuan [Mk 11:12]. Maaaring namunga ngunit masama at mapakla ang
lasa tulad ng bunga ng ubas ng Sodoma at Gomorra [Deut 32:32]. Dapat
ingatan ang bunga ng Espiritu sapagkat ganito ang sabi sa Hebreo 12:15,
“Pag-ingatan ninyong huwag talikdan ninuman sa inyo ang pag-ibig ng
Diyos. Ingatan ninyong huwag sumama ang sinuman sa inyo at makagulo
at makahawa pa sa iba” [Heb 12:15].
Ang puno ng ubas ay ang mga Judio na nagtayo ng relihiyon, ang
Judaismo. Sila’y inaruga at hinintay na gumawa ng mabuti ngunit naging
mamamatay-tao. Sila’y inasahan na magpairal ng katarungan ngunit
panay pang-aapi ang ginawa [v7]. Inasahan na magpairal ng katarungan
ngunit nabahiran ng kasamaan [Eccl 3:16]. Imbes na ubas ng
pagpapakumbaba, pagpapakabait, pagtitiyaga at pag-ibig, ang natagpuan
ay ligaw na ubas ng pagmamalaki, hilig ng katawan, diskontento sa buhay,
mapaghangad ng masama at paghamak sa kapwa. Imbes na ubas ng
mapanalanginin at mapagpuri, ang natagpuan ay ang ligaw na ubas ng
panglalait at mapagtungayaw.
Ang bantayan sa gitna ng ubasan ay ang templo sa Jerusalem. Para
sa mga Judio ang templong ito ay mahalaga at sagrado sapagkat
sumisimbulo ito sa matatag na presensya ng Diyos. Ngunit si Jeremias ay
nagsabi: “Huwag ninyong dayain ang inyong sarili sa paulit-ulit na
pagsasabing, ‘Ito ang Templo ni Yahweh…’. Hindi kayo maliligtas ng mga
salitang iyan. Magbagong buhay na kayo. Maging makatarungan kayo sa
isa’t-isa. Huwag ninyong aapihin ang mga dayuhan, ang mga ulila, at mga
balo. Tigilan na ninyo ang pagpatay sa mga walang kasalanan sa pook na
ito, sapagkat ito’y banal. Talikdan na ninyo ang mga diyus-diyosan, pagkat
ito ang magiging dahilan ng inyong kapahamakan…”[Jer 7:4-6]. Ang
magsalita laban sa templong ito ay isang kalapastanganan, tulad ng
paratang ng ilang saksi laban kay Jesus, “Narinig naming sinabi niya,
‘Gigibain ko ang templong ito na gawa ng tao, at sa loob ng tatlong araw
ay magtatayo ako ng iba na di gawa ng tao’” [Mk 14:58]. Ngunit ang
templo na gawa ng kamay ng tao ay ipinalalagay na pagkakamali mula sa
dalisay na pananampalataya [Gawa 7:47-50]. Nang dumating ang Banal
na Espiritu Santo, ang Diyos ay nananahan sa tao sa isang bagong
pamamaraan. Hindi na kailangan ang temporal na templo, sapagkat sa
makalangit na Jerusalem, walang templong nakita kundi: “…ang Diyos na
Makapangyarihan sa lahat at ang Kordero ang pinaka templo roon” [Rev
21:22].
MGA TANONG:
1. Ano ang parabola?
2. Paano inilarawan si Cristo bilang Panginoon ng ubasan?
3. Sino ang ligaw na ubas? Di ba ang tinaguriang 10 lost tribes?
Ipaliwanag.
4. Ang mananampalataya ba ay tulad sa isang ubasan na may dahon
at bunga? Namumunga ba ang inyong pananampalataya? O puro
dahon lamang?
5. Ang templo ay sumisimbulo sa matatag na presensya ng Diyos,
ngunit alin ang mahalaga: ang templong gawa ng tao o templong
di gawa ng tao? Ano ang templo ng Diyos? Ito ba’y temporal tulad
ng edipisyo? O espirituwal? Ipaliwanag ito: 1 Cor 6:19.
ARALIN 13: ANG PAGTAWAG AT PAGSUGO KAY JEREMIAS Jer
1:4-10
CYCalendar: Paghahari 1 Agosto 30
MGA LAYUNIN:
1. Malaman kung sino si Jeremias.
2. Makita kung paano siya tinawag bilang propeta.
3. Maipamuhay ang paaran ng pagtawag at pagsugo sa ating
panahon.
GININTUANG TALATA: “Pinili na kita bago ka ipinaglihi upang maging
propeta sa lahat ng bansa,”Jeremias 1:5 [MBB].
BIBLIKAL
HINIRANG UPANG MAGLINGKOD. Si Jeremias na anak ni Hilcias
na saserdote sa Anatot, ang lupain ng lipi ni Benjamin [1:1] ay pinili ng
Diyos bago pa man ipinaglihi upang maglingkod bilang propeta sa lahat ng
bansa [vv 4-5]. Siya’y unang kinausap ni Yahweh noong ika-13 taon ng
paghahari sa Juda ni Josias [640-609 B.C.] na anak ni Haring Amon [1:2].
Muling kinausap siya nang si Joaquim [609-598 B.C.], anak ni Josias, ang
hari sa Juda [1:3]. Makailang beses siya kinausap bago nabihag ng
Babilonia ang Jerusalem noong ika-5 buwan ng ika-11 taon ng paghahari ni
Sedequias [597-587 B.C.] na anak din ni Josias [1:3]. Pinili siya na maging
propeta para sa mga bansa, lalo na sa bansa ng mga Judio na natutong
gumawa at nanambahan sa mga diyus-diyosan ng ibang bansa. Binigyan
sila ng isang propeta, hindi lamang para sa mga Judio, kundi para sa mga
nakapaligid na bansa kung saan ipinadala ang pamatok [27:2-3] at upang
ipainom ang saro ng nagagalit na Panginoon sa lahat ng pinagsuguang
bansa sa kanya [25:17]. Siya ang propeta sa mga bansa upang sabihan
sila kung ano ang pambansang katarungan para sa pambansang mga
kasalanan. Bago pa man siya ipinaglihi, siya ay pinili na na magiging
kanyang propeta. Kaya siya ay isang pre-destined prophet of God.
Ang Diyos ang nagsugo at nagbigay ng buhay. Siya ang nagporma
sa sinapupunan ng kanyang ina at nagpaluwal dito. Kaya Siya ang may
karapatan na nagmamay-ari ng kanyang buhay at nagbigay ng gawain sa
kanya bilang Kanyang propeta.
MAHINHING TUMANGGI SA GAWAIN. Ang namumukod na
tungkulin ng isang propeta ay ang pakinggan ang mensahe mula sa Diyos
at ipinapahayag ito sa mga tao. Kagalang-galang ang gawain ng
tanggapan na ito. Ngunit mahinhing tumanggi si Jeremias sa gawaing ito
sapagkat ayon sa kanya hindi siya marunong magsalita dahil siya ay bata
pa [v6]. Sa tingin niya wala siyang kakayahan. Nag-alala siya kung paano
makapagsasalita sa harapan ng mga dakilang tao at ng masa. Alam niya
na hindi matatas [fluent] ang kanyang dila sa pagsasalita ng mensahe ng
Diyos at hindi niya masasabi ito na may kapangyarihan at hindi siya
sigurado kung ito ay pakikinggan, sapagkat siya ay bata pa at ang
kanyang kabataan ay maaaring hamakin, kamuhian at pagmamataasan.
Tulad niya, tayo ay tiyak na tatanggi sa anomang gawain para sa Diyos.
Natatakot tayo baka magkamali sa pagganap ng gawain dahil
sa likas na mga kahinaan at hindi makatiyak kung tama ang gagawin dahil
wala pang karanasan tulad sa isang bata na di marunong magsalita, o
tulad sa isang estudyante na kulang sa karanasan kung ikumpara sa isang
guro.
WALANG DAPAT IPAG-ALALA BASTA’T KASAMA ANG DIYOS:
Huwag siyang payagang sabihin na siya ay bata pa: Siya ay
magiging isang propeta ng lahat [v7]. Utos ito ng Diyos, kaya huwag
magdahilan na siya ay bata pa sa pagganap ng gawain ng isang propeta.
Humayo ka at pumunta ka sa lahat na bansa at magsalita ng anumang
iuutos ko saiyo. Ang ating sariling kahinaan at di-sapat na kahandaan ang
nararapat na puhunan upang tayo ay di-mapagmataas sa ating gawain.
Subalit kung tayo ay may kahinaan at walang sapat na kahandaan, huwag
tayong mabahala sapagkat walang imposible sa Diyos kung Siya ang
kasama natin sa gawaing iniatang sa atin. Huwag siyang payagang
tumanggi sa pagharap sa mga kalaban at mga tumututol; ang Diyos ang
kanyang tagapagtanggol [v8]. Huwag katakutan ang kanilang lahi, kahit
na sila ay malalaki. Isipin mo na makakaya mo sila at huwag matakot sa
pagsasalita sa kanila sapagkat ikaw ay nagsasalita sa pangalan ng Hari ng
mga hari at may kapangyarihan mula sa Kanya at dahil dito sila ay duruko.
Kaya kahit sila’y nakatatakot tingnan, huwag matakot sa pagsasalita ng
mensahe mula sa Diyos.

Huwag siyang payagang tumanggi na di kayang magsalita pagkat

ang Diyos ang humihipo ng mga labi kung ano ang dapat sabihin sa
pagsasalita [v9]. Hinipo ng Diyos ang bibig ni Jeremias at nabuksan ang
kanyang mga labi. Sa kanyang bibig ay napakinggan ang pagpupuri sa
Diyos at matatamis na mga salita at siya’y naging handa na magsalita sa
lahat na okasyon pagkat siya’y binigyan ng Diyos ng karunungan na
itinuturo sa pamamagitan ng Banal na Espiritu. Ang karunungang ito ay
hindi nagmula sa tao [1 Cor 2:13]. Huwag siyang payagang tumanggi na di
kayang magsalita pagkat ang Diyos ay magbibigay rin ng kapangyarihan
sa kanya laban sa mga bansa at kaharian [v10]. Si Jeremias ay binigyan
kapangyarihan na mangaral sa mga bansa, una sa bansa ng mga Judio, at
sa ibang bansa. Binigyan siya nito, hindi upang humingi ng buhis o
magpayaman sa mga nasamsam sa digmaan, kundi “sila’y bunutin at
ibagsak [ireporma ang mga bansa], lipulin at iwasak [sirain ang diyus-
diyosan at ibang mga kasamaan, itapon ang kaharian ng kasalanan, ang
mga maling ugali at kustumbre], ibangon at itatag [pasimulan at itatag
ang anumang mabuti na walang masama].” Ipakita sa kanila ang buhay at
kamatayan, ang mabuti at masama – at
piliing ibangon at itatag ang buhay at mabuti. Sa mga nananatili sa
kasamaan, sila ay bubunutin at ibabagsak, lilipulin at iwawasak. Sa mga
nagsisi, sila ay ibabangon at itatatag.
 [Rom 9:21]. Pinili Niya ang mga manggagawa para sa Kanyang layunin
bago pa man sila ipanganak. Tulad ni Jeremias, si Moises ay nagdahilan rin:
“Panginoon, sa mula’t mula pa’y hindi po ako mahusay magsalita. Makapal
po ang aking dila. Heto nga’t pautal-utal akong magsalita”. Ang sagot ni
Yahweh: “Sino ba ang gumagawa sa bibig ng tao? Sino ang may
kapangyarihan para maging bingi o pipi ang isang tao? At sino rin ba ang
nagbibigay ng paningin at may kapangyarihang bumulag? Hindi ba akong
si Yahweh? Kaya nga, lumakad ka na’t tutulungan kita sa pagsasalita at
ituturo ko saiyo ang iyong sasabihin” . Subalit patuloy nagdahilan si
Moises: “Yahweh, isinasamo ko pong iba na ang iyong suguin”. Dahil dito
nagalit si Yahweh kay Moises…” [Exo 4:10-15]. Tulad ni Jeremias, si Ezekiel
ay sinugo ni Yahweh: “Tao, pumunta ka sa sambayanang Israel, at sabihin
mo ang ipinapasabi ko sa iyo. Ang pupuntahan mo ay ang sambayanang
Israel, at hindi ibang bansang mahirap unawain ang salita. Ang
pupuntahan mo’y mga taong nakauunawa sa mga sasabihin mo. Ngunit
hindi sila makikinig sa iyo pagka’t ako mismo’y ayaw nilang pakinggan.
Matigas ang ulo nila. Ngunit ikaw ang gagawin kong katapat nila.
Patitigasin ko ang iyong kalooban, tulad nila. Ang ulo mo’y patitigasin kong
higit pa sa batong-buhay. Huwag kang matakot sa mapaghimagsik na
sambayanang iyon” [Eze 3:4-9]. Tutulungan kita sa iyong gawain at
iingatan sa kamay ng mga mang-uusig.

MGA TANONG:

1. Sino si Jeremias? Paano siya pinili at tinawag upang maglingkod

bilang propeta sa mga bansa?
2. Ano ang ibig sabihin ng isang pre-destined prophet? Dahil ba siya
ay pinili bago pa man siya ipinaglihi?
3. Tumanggi ba si Jeremias sa panawagan ng paglilingkod? Ano-ano
ang mga ginawa niyang dahilan?
4. Di ba ang sariling kahinaan at di-sapat na kahandaan ang siyang
nararapat na puhunan upang di tayo mapagmataas sa gawain ng
paglilingkod?
5. Natatakot ka bang maging manggagawa ng Ebanghelyo dahil ikaw
PAGSASAPANAHON ay “bata pa”? Bakit matatakot sa Gawain kung kasama natin ang
Diyos, Gawa 18:9-10?
Tulad kay Jeremias, si Pablo ay isang pre-destined na Kristiyano at
apostol ni Cristo. Mismo siya nagsabi na siya’y ibinukod ng Diyos mula sa
sinapupunan ng kanyang ina upang maging isang Cristiyano at apostol WAKAS NG UNANG KWARTER
[Gal 1:15]. Nalalaman ng Manglilikha kung anong pakinabang ng bawat
tao bago pa man siya ipanganak. Tulad sa isang magpapalayok, alam niya CHURCH YEAR CALENDAR*
kung ang palayok ay kasangkapang mamahalin o mumurahin – kung ito ay
may dangal o hindi, kagalanggalang o hindi, kapakipakinabang o hindi
ADVENT: Ito’y nagsisimula sa Linggong malapit sa Nobyembre 30 na may
4 na Linggo. Ang liturhiyang kulay ng Adviento ay PURPURA [purple]. *Isinalin mula sa UCCP Calendar Planner and Directory 2008-2010
Noong sinaunang panahon, ang purpurang tina ay lubhang mahal, at
mayayaman lamang ang nakabibili ng purpurang tela, tulad ng mga hari.
Kaya, ang kulay na purpura ay naging isang simbulo ng regalya [royalty].
Sa kabilang dako, ang purpura ay isang madilim na kulay na nagpaala-ala
sa atin na kinakailangang siyasatin natin ang ating buhay bago tayo
sumama sa selebrasyon ng Krismas o Pasko ng Pagsilang ni Jesus.

CHRISTMASTIDE: Ito’y nagsisimula sa Disyembre 25 na may 1 o 2

Linggo. Ang liturhiyang kulay ng Pasko ay PUTI [white], ang kulay para sa
kadalisayan [purity] at ilaw [light], sapagkat si Jesus ay Diyos sa laman
[purity] at ilaw ng sanglibutan.

EPIPHANY: Ito’y nagsisimula sa Enero 6, ang araw ng Epifania na may 4

hanggang 9 na Linggo bago magsisimula ang Kwaresma. Ang liturhiyang
kulay ng Epifania ay PUTI [white], sapagkat ito ay araw ni Cristo, isang
pagpakita ng Mesiyas. Ang kulay para sa natitirang panahon ng Epifania
ay BERDE [green], ang kulay ng paglago, na nagsisimbulo ng paglaganap
ng pag-ibig ni Cristo sa lahat na tao.

LENT: Ito’y nagsisimula sa Ash Wednesday [46 na araw bago Easter], na

may 6 na Linggo na maaaring kasama ang Passion Sunday sa ika-5 at
Palm Sunday sa ika-6. Ang kulay ng Kwaresma [Lent] ay PURPURA
[purple], tulad ng sa Advent.

EASTERTIDE: Ito’y nagsisimula sa araw ng Pagkabuhay-muli na may 6 na

Linggo kasama na ang Ascension Sunday o Linggo ng Pag-akyat sa Langit.
Ang liturhiyang kulay ng Easter ay PUTI [white], ang kulay para sa
kadalisayan [purity] at ilaw [light], sapagkat ito ay isang kapistahan ni
Cristo.

PENTECOST: Ito’y may 11 hanggang 16 na Linggo na nagsisimula sa ika-7

linggo [50th] pagkatapos ng Easter at nagpapatuloy sa huling Linggo ng
Agosto. Ang liturhiyang kulay ng Pentecostes ay PULA [red], na kapwa
sinisimbulo ang apoy ng Banal na Espiritu at ang dugo ng mga
Kristiyanong martir, na piniling mamatay imbes na isuko ang kanilang
pananampalataya kay Cristo bilang Tagapagligtas at Panginoon.

KINGDOMTIDE: Ito’y nagsisimula sa huling Linggo ng Agosto at

nagpapatuloy hanggang Advent. Ang liturhiyang kulay ng Paghahari ay
BERDE [green], ang kulay ng paglago, sapagkat ibig ng Diyos na ang lahat
na tao ay nasa ilalim ng kapangyarihan ng Kaniyang pag-ibig.
 UCCP-NBC
2009 - 2010
SAMASAMANG PAGSASABUHAY NG

PAARALANG LINGGUHAN
SA SAMBAHAYAN NG DIYOS

PANGALAWANG KWARTER
[Sityembre-Oktobre-Nobyembre]
Isinulat Ni:

REV. EDMUNDO H. PIELAGO, BTh., AB Pol. Sc.

34 Princeton St, Monterey Vill Subd, Concepcion, Pequena, Naga City
Philippines
PANGALAWANG KWARTER
[Sityembre-Oktobre-Nobyembre]
 Marcos 7:24-37 Linggo ng mga
Bata

ARALIN 3 Natagpuan ni Jesus ang Solidong Bato

9/20 Kingd 4
Marcos 8:27-38 Linggo ng
Kabataan

ARALIN 4 Mga Disipulo Sinabihang Maging Alipin

9/27 Kingd 5
Marcos 9:30-37 Coins Fellowship
Sun

ARALIN 5 Isang Copang Tubig Para sa Nauuhaw

10/4 Kingd 6
Marcos 9:38-50 World Comm Sun

ARALIN 6 Diyos ang Nagbigay ng Kasama ni Adan

10/11 Kingd 7
Marcos 10:2-16 Peace & NCWA Sun

ARALIN 7 Diyos Lamang ang Makapagliligtas

10/18 Kingd 8
Marcos 10:17-31 UCM Sun

ARALIN 8 Uupo sa Kanan at Kaliwang Kamay ni Jesus?

10/25 Kingd 9
Marcos 10:35-45 Linggo ng
Repormasyon

ARALIN 9 Pinagaling ni Jesus ang Isang Bulag

11/1 Kingd 10
Marcos 10:46-52 All Saints
Day
MGA NILALAMAN ARALIN 10 Itinuturo ni Jesus ang Pinakadakilang Utos 11/8 Kingd
11
Marcos 12:28-34 Ch Workers
YUNIT II: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA DISIPULO Sun
[PART I]
ARALIN 11 Ibinigay ng Bao ang Buong Nasa Kaniya 11/15
ARALIN 1 Kumain na Di Naghuhugas ng Kamay 9/6 Kingd 12
Kingd 2 Marcos 12:38-44 Theo
Marcos 7:1-8, 14-15 CEN Sun Education Sun

ARALIN 2 Tulong Para sa Anak ng Isang Griega ARALIN 12 Sa Panahon ng Kagulumihanan 11/22 Kingd 13
9/13 Kingd 3
 Marcos 13:1-8 Thanks-
Stewardship Sun
ARALIN 13 Tinawag ni Pilato si Jesus na Hari 11/29
Kingd Advent 1
Marcos 15:1-5 NCCP Sun
YUNIT II: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA
DISIPULO [PART I]
Ang Yunit II ng PAARALANG LINGGUHANG ito ay naglalaman rin ng 13
Aralin sa ilalim ng pamagat na: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA DISIPULO [PART I]
para sa Ika-2 Kwarter ng UCCP Ecclesiastical Year 2009-2010, simulang Sityembre
hanggang Nobyembre. Sa pagtalakay ng bawat Aralin, marapat din na basahin ng
guro ang teksto sa bahay bilang bahagi ng paghahanda sa pagtuturo bago tingnan
ang Biblikal at ang bahagi ng ALAM BA NATIN ITO upang mapagyaman ang
batayan ng GININTUANG TALATA at MGA TANONG sa bawa’t Aralin.
Sa Yunit na ito, tingnan natin ang ating sarili hindi lamang bilang
manglalakbay kundi bilang kamag-aral sa Evangelio ni Marcos: Una, pag-aralan
natin ang mga Fariseo kung bakit sila ay mapagpuna kay Jesus ukol sa isyu ng
paghuhugas ng kamay bago kumain; Ika-2, pag-aralan natin ang isang Griegang
Gentil kung bakit tinawag siya ni Jesus na isang “aso” o “tuta”; Ika-3, pag-aralan
natin kung paano si Simon nabigyang palayaw na Cephas o Pedro at alin sa kaniya
ang naging solidong bato ng ating pananampalataya. Ika-4, pag-aralan natin kung
bakit kailangan na maging isang alipin sa paglilingkod ang isang disipulo o
mananampalataya; Ika-5, pag-aralan natin kung paano naging huwaran ang
unang mga Kristiano sa pagiging mabait sa kapwa tulad ng pagbibigay ng isang
kopang tubig sa nauuhaw; Ika-6, pag-aralan natin ang pangangailangan ng tao
para sa makakasama sa lipunan sa isang banal na kasal at kung ipinagbabawal ba
ang paghihiwalay [divorce] sa lahat na anak ni Adan; Ika-7, pag-aralan natin kung
paano makaliligtas ang mayamang binata na tulad sa isang kamelyo na
imposibleng makakaraan sa butas ng karayom kung hindi alisin ang karga; Ika-8,
pag-aralan natin kung ang pangsariling kahilingan ni Santiago at Juan na
makamtan nila ang kaliwa at kanang upuan sa Kaharian ni Jesus ay kalabisan at
kasalanan; Ika-9, pag-aralan natin kung paano pinagaling ni Jesus ang pisikal na
karamdaman bilang isang bulag upang maghatid ito sa espirituwal na kagalingan;
Ika-10, pag-aralan natin ang tanong ng isa sa mga Eskriba ukol sa kung ano ang
“pangulong utos sa lahat” at ang sagot kung paano natin iibigin ang Iisang Diyos
at kapuwa; Ika-11, pag-aralan natin kung paano magbigay ng handog ang isang
dukha tulad sa bao sa ating Aralin kumpara sa mga Saduseo, Fariseo at Eskriba na
malalaki ang handog – at kung malaki, ayaw mo ba; Ika-12, pag-aralan natin kung
paano inihanda ni Jesus ang kaniyang mga disipulo para sa Kaniyang kamatayan,
pagkawasak ng Templo sa Jerusalem at ang mga kahirapan o kagulumihanan na
kanilang daraanan; at ang Ika-13, pag-aralan natin ang huling Linggo ng
Pentecostes, ang pinakamasamang panahon sa buhay ni Jesus sa kamay ni Poncio
Pilato na nagtanong kung si Jesus nga ba ang Hari ng mga Judio at sa Kaniyang
pagsagot, “Ang aking kaharian ay hindi sa sanglibutang ito”.
Sa pagtalakay ng mga Araling ito, ipinapayo sa guro na laging gumamit ng
tulong sa paghahanda tulad ng Biblia, Interpreter’s Bible Commentary, Bible
Dictionary, Concordance at English-Tagalog Dictionary.
Laging gumawa ng sariling balangkas [outline] batay sa Aralin at piliting
maunawaan [ma-internalize] ito upang maging epektibo sa pagbabahagi ng moral
lesson at mailapat sa buhay ng mga mag-aaral.
Maaaring dagdagan ang MGA TANONG upang lalong mapalalim ang
kaalaman para sa lalong pagpapalago ng ating pananampalataya. SHALOM!!
MABUHAY!!
ARALIN 1: KUMAIN NA DI NAGHUHUGAS NG KAMAY?
Mar 7:1-8, 14-15
CYCalendar: Paghahari 2 Sityembre 6
GININTUANG TALATA: “Hindi ang pumasok sa bibig ng tao ang
nakapagpaparumi sa kaniya sa mata ng Diyos kundi ang mga nagmumula
sa kaniya,” Marcos 7:15 [MBB].
BIBLIKAL
Pinuna ng mga Fariseo ang mga alagad ni Jesus dahil hindi sila
naghugas ng kamay bago kumain. Tradisyon nila ang paghugas ng kamay
bago kumain, tulad ng modernong mga Muslim. Naghuhugas sila, hindi
lamang ng kamay, kundi pati siko!
Binalingan sila ni Jesus upang ipakita na ang Kaniyang layunin sa
pagtuturo at pagpapagaling ay walang iba kundi ang maipagkasundo ang
tao sa Diyos, at ang pinakadakila Niyang malasakit ay ang pagpapagaling
ng mga kalagayan ng katawan at kaisipan ng tao upang sila ay manatili sa
pananambahan sa Kanya.
Sa Araling ito, si Jesus ay nagtuturo at nagpapagaling sa bahaging
kanluran ng Dagat ng Galilea, ang lugar ng nakararaming mga Judio na
gamit ang Aramaic, ang lengwahe ni Jesus mula pa sa Kaniyang kabataan.
Ang mga Fariseo at Eskriba na mula pa sa Jerusalem ay dumating sa
hilagang Palestina upang makinig kung ano ang sinasabi ni Jesus.
 1. Ano ang tanong mg mga Fariseo kay Jesus? Ang tanong nila ay ito,
“Bakit hindi sumusunod ang iyong mga alagad sa turo na
ipinapagawa ng ating mga ninuno?”
2. Ano ang tugon ni Jesus? Si Jesus nagsabi, “Kayo’y
mapagpaimbabaw!”
3. Ano ang sinasabi ni Jesus na nagpaparumi sa atin sa mata ng
Diyos? Si Jesus nagsabi na ang mga salita na lumalabas sa ating
bibig ang nagpaparumi sa atin.
4. Ano pang iba ang nagpaparumi sa atin? Si Jesus nagsabi na ang iba
pang nagpaparumi sa tao ay ang masasamang kaisipan na
nagmumula sa ating mga puso.
5. Ano ang nagagawa ng mga masasamang kaiisipan sa atin? Ang
ating mga masasamang kaisipan ay nakakapahadlang sa ating
pagsamba sa Diyos.
1. Fariseo man o hindi, dapat bang maghugas ng kamay bago
kumain? Ipaliwanag.
2. Malinis nga ang kamay pero paano kung marumi ang bibig?
Ipaliwanag.
3. Alin ang nakahahawa sa tao: ang mula sa labas ng bibig o ang
lumalabas dito? Tingnan ang v. 15. Ipaliwanag.
4. Ano ang masasamang salita na lumalabas sa bibig at masasamang
gawain mula sa puso? Tingnan ang vv 21-23. Ipaliwanag.
5. Mayroon pa bang Fariseo sa ating panahon? Ipaliwanag ang:
“mapagkunwaring banal” at “maibigin sa pagpakitang-tao”.

ALAM BA NATIN ITO?

Ang Fariseo ay isa sa mga sekta ng Judaismo na yumabong noong

2 siglo bago at 2 siglo pagkatapos maipanganak ang Cristo. Kumilos sila
laban sa di-mahigpit na pag-obserba ng kautusan at pagpasok sa Palestina
ng mga banyagang kaugalian. Ang sektang ito ay bukod tanging
pinanghahawakan ang paninindigan ni Ezra bilang tagapagtag ng
Judaismo, at pinagsumikapan nila na sundin ang kaniyang halimbawa sa
pagpreserba at pag-interpreta ng kautusan. Kumiling sila na ibukod ang
sarili nila sa ibang Judio sa pamamagitan ng eksaktong pag-obserba ukol
sa pagkain at mga tuntunin ng ritwal. At kahit na ang karamihan sa
kanila
ay di-matatawaran ang pagiging tapat, devoto at relihiyoso, sila ay
hinatulan ni Jesus dahil sila ay mapagkunwaring banal at maibigin sa
pagpakitang-tao[Mt 15:1-9; 23:1-36]. Inilarawan sila ni Jesus sa “mga
libingang pinaputi” [Mt 23:27] na maganda ang anyo sa labas
ngunit sa loob ay “karumaldumal”. Kasama sila sa paghatid kay Jesus sa
paglitis at pagpatay, ngunit si Nicodemus ay isa lamang sa kasamahan
nila [Jn 3:1ff] ang tumanggap sa Panginoon at sa Kaniyang paninindigan
[Jn 19:39]. Sila ay naniniwala sa pagkabuhay-muli ng mga patay.
Kinabibilangan sila ng mga eskriba at paham [scholars], ang nagkodipika
ng Daan na Tipan bilang Biblia ng Judaismo noong 450 BC. Subalit ang
pundamental na pagkakamali nila ay ang pagpapahalaga sa letra imbes
sa espiritu ng kautusan.

MGA TANONG:
ARALIN 2: TULONG PARA SA ANAK NG ISANG GRIEGA
Mar 7:24-37
CYCalendar: Paghahari 3 Sityembre 13

GININTUANG TALATA: “Kailangang busugin muna ang mga anak. Hindi

dapat kunin ang pagkain ng mga anak upang ihagis sa mga tuta,” Marcos
7:27 [MBB].

BIBLIKAL

Isang Griega sa lahi at lengwahe ang lumapit kay Jesus. Nanirahan

siya sa Fenisa na sakop ng mga Romano bilang bahagi ng Siria noong
panahon. Siya’y Gentil o pagano, subalit bukas ang kanyang puso sa
paglapit kay Jesus. Buong tapang siyang nakipag-usap sa Kanya. Maaring
natoto siya ng Aramaic, ang lengwahe ni Jesus noong Siya’y bata pa.
Ngunit ang madali at magaan nilang kombersasyon ay patunay na si Jesus
ay nagsalita ng Griego, ang lengwahe ng mga Romanong natoto nito.
Si Jesus ay palihim na naglakbay ng malayo mula sa Kanyang lugar
sa Galilea, marahil kasama ng Kanyang piling mga kaibigan upang
humanap ng isang panahon para magpahinga at manalangin. Muling
nakita natin Siya na nagambala ng isa pang pakiusap para sa gawain ng
pagpapagaling.
1. Nasaan si Jesus sa panahon na ito? Siya ay nasa Tiro at Sidon, ang
modernong Lebanon, sa bahay ng isang kaibigan.
2. Ano ang ginawa ng Griegang ito nang mabalitaan niya na si Jesus
ay naroroon? Lumapit siya kay Jesus at lumuhod sa kanyang mga
paa sa harapan Niya.
3. Ano ang hiningi niya kay Jesus na dapat gawin? Pinakiusapan si
Jesus na palabasin sa kaniyang anak ang demonio.
4. Ano ang tugon ni Jesus sa kanya? Si Jesus nagsabi, “Pabayaan mo
munang mangabusog ang mga anak: sapagkat hindi marapat na
kunin ang tinapay ng mga anak at itapon sa mga aso,”[v27].
5. Ano ang tugon ng babae? Ang babae nagsabi, “Oo, Panginoon;
kahit ang mga aso sa ilalim ng dulang ay nagsisikain ng mga mumo
ng mga anak,”[v28].
6. Ano ang tugon ni Jesus? Si Jesus nagsabi, Dahil sa sabing ito
humayo ka; nakaalis na ang demonio sa iyong anak,” [v29].
Pagdating niya sa bahay magaling na ang kanyang anak! Praise the
Lord!
ALAM BA NATIN ITO?
Ang Sirofenisang babae ay isang Gentil na estranghera sa tipan
ng pangako. Tinukoy siya ni Jesus at ang kaniyang anak bilang “mga aso”.
Ang pahayag na ito ay napansin ng mga eseptiko, tulad ni Steve Wells na
nagsabi: “Sa una si Jesus ay tumangging mag palayas ng demonio sa anak
ng Sirofenisang ito na tinawag Niyang isang aso.” Marami pang
ibang eseptiko ang nagsabi ng kanilang pananaw ukol sa malupit na
pahayag ni Jesus. Hindi lamang malupit kundi walang habag at
nakakapasakit ng damdamin kapag ikaw ay tawaging isang “aso”.
Ngunit para kay Dean Breidenthal ng Princeton University siya ay nagsabi:
“Hindi
tayo dapat mabahala ng pananalita ni Jesus sa Sirofenisang ito kung hindi
naman ito direktang laban sa komunidad ng mga Gentil. Upang
maunawaan natin ang pahayag ni Jesus, dapat kilalanin natin ang
pinakalayunin ng Kaniyang puna. Dumaan si Jesus sa lupa na sakop ng
mga Gentil at nilapitan Siya ng babaeng ito na hindi Judio. Habang ang
mensahe ni Jesus ay nakarating sa lugar ng mga Gentil, napatunayan ng
Kasulatan na ang bayan ng mga Judio ang unang dapat tumanggap ng
Evangelio. Sa Mateo 15:24, si Jesus nagsabi: “Hindi ako sinugo kundi sa
mga tupang nangaligaw sa bahay ni Israel.” Nang suguin ni Jesus ang mga
alagad, sinabi Niya: “Huwag kayong magsitungo sa alin mang daan ng
mga Gentil, at huwag kayong magsipasok sa alin mang mga bayan ng
mga taga Samaria: Kundi bagkus magsiparoon kayo sa mga tupang
nangawaglit sa bahay ni Israel” [Mt 10;5-6]. Ngunit ang pagkakasunud-
sunod ng mga lugar kung saan ang mga alagad dapat magsaksi
nagpapahayag na ang Evangelio ay ipapahayag una sa mga Judio at
pagkatapos sa mga Gentil [Gawa 1:8]. At si Pablo nagsabi: “Sapagkat hindi
ko ikinahihiya ang evangelio: sapagkat siyang kapangyarihan ng Diyos sa
ikaliligtas ng bawat sumasampalataya; una’y sa mga Judio, at gayon din sa
mga Griego.” Kaya para kay Jesus hindi pa napapanahon ang pagpahayag
ng Evangelio sa Griegang Gentil! Dapat siyang maghintay!
MGA TANONG:
1. Sa bahay ng kaibigan ni Jesus sa Lebanon, anong tulong ang hiningi
ng isang Sirofenisang babae para sa anak?
2. Nasaktan ba ang babaeng ito ng sabihin ni Jesus sa kaniya ang
salitang “mga aso”?
3. Ano ang matalas at mabilis na tugon ng babaeng ito?
4. Di ba tinawag ng babaeng ito si Jesus na “anak ni David” [Mt
15:22]? Sinamba [Mt 15:25]? Nanampalataya [Mt 15:28]?
5. Paano ginawa ni Jesus ang tulong sa anak ng Griega? Di ba sa
pamamagitan ng exorcism from a distance or “txt”? O dahil sa
pananampalataya? Ipaliwanag.
ARALIN 3: NATAGPUAN NI JESUS ANG SOLIDONG BATO Mar 8: 27-
38
CYCalendar: Paghahari 4 Sityembre 20

GININTUANG TALATA: “Sino raw ako ayon sa mga tao?”, Sumagot sila,
“Ang sabi ng ilan ay si Juan Bautista kayo; sabi naman ng iba, si Elias
kayo; at may nagsasabi pang isa kayo sa mga propeta.” “Kayo naman –
ano ang sabi ninyo? Sino ako?” tanong niya. “Kayo ang Cristo,” tugon ni
Pedro,Marcos 8:28-29 [MBB].
BIBLIKAL
Sa mga alagad ni Jesus [Lk 5:1-11], ang pinakamaraming
pagbabago ay nakita natin kay Simon Pedro o Simon Cephas na isang
mangingisda ng Betsaida, Galilea. Siya at ang kanyang kapatid na si
Andres ay mga komersyanteng mangingisda sa Dagat ng Galilea.
Nagmamay-ari sila ng bankang gamit sa pangingisda. Siya, Andres,
Santiago at Juan ay unang mga tinawag upang maging alagad, kaakibat
ang pangako ni Jesus na gagawin silang mangingisda ng tao.
Simon ang kanyang pangalan. Ngunit tinawag siya ni Jesus sa
palayaw na Cephas [bato] sa wikang Aramaic o Pedro [bato] sa wikang
Griego. Marahil sapagkat madaling nagbago ang kanyang isip at
damdamin. Sa huling Linggo ng buhay ni Jesus, kasama Niya si Simon
Pedro, subalit itinatwa Siyang tatlong beses nang madaling araw ng
Biyernes Santo [Lk 22;54-62]. Kaya siya ay madaling nagbago sa isip at
damdamin! Ngunit ang kanyang palayaw ay naging totoo nang tawagin
siya ni Jesus na Pedro [the rock] sa wikang Griego matapos na sabihin
niyang si Jesus ang “Mesiyas, ang Anak ng buhay na Diyos.”
1. Ano ang tanong ni Jesus sa mga disipulo? Si Jesus nagtanong,”Ano
baga ang sabi ng mga tao kung sino ako?” [v27]
2. Sino-sino ang tumugon sa Kanya? Ang mga disipulo ay nagbigay ng
maraming palagay.
3. Ano ang sinabi ni Pedro? Sumagot si Pedro at nagsabi sa Kanya,
“Ikaw ang Cristo”[v29].
4. Anong bato [rock] ang tinutukoy ni Jesus? Tinutukoy ni Jesus ang
pananampalataya ni Pedro na nagsasabi na ang pananatili sa
pananampalataya ay magiging solidong pundasyon ng Kanyang
iglesya. Sa Katoliko ang bato ay si Pedro. Sa Protestante ang bato
ay ang pananampalataya ni Pedro!
ALAM BA NATIN ITO?
Si Pedro ay walang dudang naging lider ng mga alagad ni Cristo.
Mas maraming kwento ukol sa kaniya kay sa sinomang iba sa Bagong
Tipan. Halos siya ang laman ng
Evangelio ni Marcos. Sa palagay ng iba ang Evangelio ni Marcos ay mula
sa mga kapahayagan ni Pedro na ninalaw sa Panginoon.
Tama si Jesus sa matatag at mataimtim na paninindigan ni Simon
Pedro ukol sa kapahayagan ng kanyang pananampalataya [Mt 16:13-20],
at ang kanyang pangunguna pagkatapos mamatay si Jesus ay naging
matibay na batayan na pinaniniwalaan ng mga Kristiyano hanggan
ngayon.
Ang bisyon ni Pedro sa Mga Gawa 11:5-18 ay nagpabago ng buong
gawain ng unang mga mananampalataya, tulad ng ipinahayag ng Diyos
kay Pedro na walang nilalang o alin man na tao sa lupa ang marumi. Nilinis
na lahat ito ni Cristo!
Pagkatapos ng pagbitay kay Santiago [the Elder], si Pedro ay
ipinabilanggo ni Herod Agrippa I [Gawa 12], apo ni Herod the Great at
pamangkin ni Philip at Antipas. Si Antipas at Pontio Pilato ang kapwa
namahala sa pagbitay kay Jesus sa crus [Gawa 4:27].
Walang naisulat si Pedro sa sariling kamay. Maaring buhat sa kanya
ang pangunahing pinanggalingan ng Ebanghelyo ni Marcos, at naidikta
niya ang aklat ng I Pedro sa isang kalihim. Siya ay isang saksi sa
Pagbabagong-anyo ni Jesus [2 Ped 1:16-18]. Maaring ang 2 Pedro ay
naisulat pagkatapos ng kanyang kamatayan.
MGA TANONG:
1. Nang dalhin ni Andres kay Jesus si Simon upang maging alagad,
ano ang sinabi ni Jesus sa kaniya? Ipaliwanag ang Jn 1:40-42.
2. Di nagtagal si Simon Pedro ay isa sa“inner circle” ni Jesus. Sino-sino
ang iba sa “inner circle” na ito? [Mk 5:37]
3. Maraming mga alagad ay nagsitalikod kay Jesus. Ano ang tanong ni
Jesus sa 12 at ano ang sagot ni Pedro? [Jn 6:64-69]
4. Kung mga babae ang naunang dumalaw sa libingan ni Jesus, sinong
lalaki ang naunang pumasok dito? [Jn 20:1-6]
5. Sino ang nagpahayag ng unang sermon? [Gawa 2:14-36] At
nagbukas ng simbahan sa Gentil? [Gawa 15:7ff]

ARALIN 4: MGA DICIPULO SINABIHANG MAGING ALIPIN
Mar 9:30-37
CYCalendar: Paghahari 5 Sityembre
27
GININTUANG TALATA: Naupo si Jesus, tinawag ang Labindalawa at
sinabi, “Ang sinumang nagnanais maging una ay dapat maging huli sa
lahat, at maging lingkod ng lahat,” Marcos 9:35 [MBB].
BIBLIKAL
Sa Bagong Tipan ang dicipulo o alagad ay manggagawa, lingkod,
o alipin, ngunit ang saliting ginamit ni Jesus sa Araling ito ay
nangangahulugang alipin [slave], ang sinomang pag-aari ng iba at
sinomang walang kontrol sa mga desisyon ng sariling buhay. Para kay
Jesus, ang alipin ay lingkod ng hari [servant-king] at nangangahulugang
pagpipili upang mamuhay sa paglingkod sa iba.
1. Nasaan si Jesus at ang Kanyang mga alagad? Si Jesus at ang
Kanyang mga alagad ay nasa Capernaum.
2. Ano ang pinag-uusapan ng Kaniyang mga alagad? Ang mga alagad
ay nagtatalo-talo kung sino sa kanila ang pinakadakila.
3. Ano ang sinabi ni Jesus sa kanila? Si Jesus nagsabi,”Kung sinoman
ang ibig na maging una, ay siyang mahuhuli sa lahat, at lingkod ng
lahat” [v35].
4. Paano sinabi ni Jesus sa atin ang pagtanggap sa Kaniya? Kinalong
ni Jesus ang isang maliit na bata at kaniyang sinabi, “Ang sinomang
tumanggap sa isa sa mga ganitong maliliit na bata sa aking
pangalan, ay ako ang tinatanggap...” [v37].
ALAM BA NATIN ITO?
Ang salitang lingkod sa Daan na Tipan ay ginamit para sa
sinomang naninilbihan, alipin, sakop, sundalo at opisyal ng bayan. Ginamit
din ito sa mga nananambahan, maging kay Baal o kay Yahweh [II Hari
10:19-23]. Ang Israel, ang bayang pinili ng Diyos, ay tinawag na ‘aking
lingkod’, tulad ng mga persona na masunurin sa Diyos – halimbawa, si
Isaac na patriarka [Gen 26:24], si David na Salmista [Salmo 31:16], o ang
Gentil na hari na si Nabukodonosor na di nakakikilala sa Kaniya [Jer 25:9].
Ang iba-ibang gamit ng terminong ito ay naging mahirap sabihin ang
eksaktong kahulugan kung sino ang ‘lingkod ng Panginoon’ sa apat na tula
sa Isaias [42:1-4; 49:1-6; 50:4-9; 52:13-53:12; tingnan ang Gawa 8:34].
Ngunit si Jesus sa paghugas ng paa ng mga dicipulo ay ipinapahiwatig na
ang isang lingkod ay ang mapagpakumbabang buhay na humahamon sa
lahat ng Kaniyang tagasunod upang maging mga lingkod [Jn 13:14].
Si Abraham [Awit 105:6], Moises [Awit 105:26], at iba pa sa Daan
na Tipan na tumanggap at sumunod sa kalooban ng Diyos ay tinaguriang
‘Lingkod ng Panginoon’. Ang titulong ito ay ginamit sa Isaias 40-55, lalo na
sa 42:1-7, at 53. Ang mga eskolar nagkakaisa na
ang Lingkod ay tumutukoy sa bayan ng Israel sa panahon na sila ay
nanatiling tapat sa Diyos. Ngunit tinukoy din ang persona bilang Lingkod at
nakita ito ng Simbahan kay Cristo Jesus na nagpapahayag ng reyalidad ng
pagiging Lingkod [Mt 12:18ff]. Si Jesus ay tinawag na Lingkod [Gawa 3:13,
26; 4:27,30]. Ngunit ang simbahan ay nangingiming tawagin Siyang
“lingkod’ pagkatapos ng Kaniyang kamatayan. Sa kaluwalhatian ng
Kaniyang pagkabuhay-muli nababagay na tawagin Siyang ‘Anak’ ng Diyos
na lagi Niyang ginagagamit para sa Kaniyang sarili na nagpapahayag ng
Kaniyang natatanging kaugnayan sa Ama.
Ang salitang ‘lingkod’ ay pwedeng ding ipakahulugan sa salitang
alipin. Sa Bagong Tipan si Jesus ay hindi direktang nagpuna ng kaalipnan
bilang isang institusiyon. Sinasambit Niya lang ito sa pamamagitan ng
ilustrasyon [Mt 18:25; Jn 8:35]. Noong panahon ng kaalipnan, maraming
alipin ang naging Kristiyano. Si Pablo nagtuturo na ang mga
mananampalataya kay Cristo ay walang pagkakaiba sa pagitan ng malaya
at alipin [I Cor 12:13; Gal 3:28; Col 3:11]. Hinimok niya sila, malaya man o
alipin, na gawin ang kanikanilang tungkulin bilang kapwa lingkod ng
Panginoon [Efeso 6:5-9; Col 3:22-4:1]. Ang kaugnayan sa pagitan ng tao
at Diyos ay tulad sa isang alipin at panginoon [Awit 116:16]. Sa Bagong
Tipan ipinagkumpara ang tao bilang isang ‘alipin ng kasalanan’ sa taong
‘alipin ng Diyos’ [Rm 6:16-22; Jan 8:34; Efeso 6:6].
MGA TANONG:
1. Lahat bang mananampalataya kay Cristo Jesus ay lingkod?
Ipaliwanag.
2. Ang lingkod ba ni Cristo ay Kaniyang alipin? Ipaliwanag.
3. Posible bang ang lingkod ni Cristo ay maging alipin ng kasalanan?
4. May nagtatalo-talo pa ba sa mga lingkod ni Cristo ngayon kung sino
ang pinakadakila? Ipaliwanag.
5. Paano malalaman kung ang isang mananampalataya ay lingkod ng
lahat? Ipaliwanag.

ARALIN 5: ISANG KOPANG TUBIG PARA SA NAUUHAW!
Mar 9:38-50
CYCalendar: Paghahari 6 Oktobre 4
GININTUANG TALATA: Sinasabi ko sa inyo: “Sinumang magbigay sa inyo
ng isang basong tubig dahil sa kayo’y kay Cristo ay tiyak na
gagantimpalaan,” Marcos 9:41 [MBB].
BIBLIKAL
Ang kopa ng malamig na tubig ay isa sa mga maliliit na bagay na bunga
ng pagiging mabait sa kapwa. Ikinintal sa puso ng unang Kristiyanong
mamamayan ang mga salita ni Jesus na naghatid sa kanila upang maging
mabait lalo na sa mga maliliit na kapatid ni Cristo.
Malimit na umaasa tayo na makamtan ang isang gantimpala o pabuya sa
isang bagay na ating ginawa, at nakalimutan natin na ang pinakamalaking
gantimpala ay maaaring naroroon sa pagiging isang mabait na tao. Ibig
sabihin, ang gantimpala ay parating dumarating bago ang isang bagay
nagawa, imbes pagkatapos magawa ito.
Sa Araling ito, si Jesus ay humihimok sa atin na kilalanin Siya sa bawat
puso ng iba, at kilalanin ang Diyos Ama sa Kanya.
Noong panahon ni Jesus, wala pa refrigerator o paraan na makagawa ng
malamig na tubig, kahit na nasa panahon ng taglamig sa Palestina. Ang
tanging paraan na makagawa ng malamig na tubig ay ang pumunta sa
isang balon kung saan ang tubig ay malamig mula sa ilalim nito.
1. Sino ang ating tinatanggap kung tinatanggap natin ang mga
tagasunod ni Jesus? Tinatanggap natin si Jesus kung tinatanggap
natin ang Kaniyang mga tagasunod.
2. Nagiging ano ang isang tao kung siya ay tumatanggap ng isang
mabuting tao? Nagigi rin siyang mabuting tao.
3. Humihingi ba si Jesus sa atin ng malaki o mamahaling regalo? Si
Jesus nagsasabi na kahit isang kopang malamig na tubig para sa
isang nauuhaw ay isang dakilang kahanga-hangang regalo.
ALAM BA NATIN ITO?
Ang unang mga Kristiano na kabilang sa mga kongregasyon sa
Corinto, Efeso, Filipos, Galacia, Roma, Tesalonica at Colosas ay sumunod sa
tinatawag nilang Ang Daan ni Jesu-Cristo. Nakinig sila kay Jesus noong
panahon ng pag-akyat Niya sa Langit [ascension] at ang kanilang
pinanampalatayanan na mula kay Jesus ay taglay nila sa Roma.
Ang mga Romano ay hindi lamang iginagalang ang mga emperador
bilang panginoon, kundi sinasamba pa nila bilang diyos. Ang pagsamba sa
Iisang Diyos lamang ang
sentrong bahagi ng buhay ng mga unang Kristiyano, at ang mga Romano
ay nahihirapang makaunawa sa karakter ng mga Kristiyano.
Ang unang mga Kristiyano ay nagdanas ng pang-uusig sa kamay ng
mga namumuno, ngunit ang iba sa kanila, tulad ni Herod Agrippa II, sa
Gawa 26, ay lubhang nalito sa pagkaunawa sa kanilang karakter.
Ayon kay Pliny, ang Romanong proconsul ng Bithynia at Puntos
[111-112 AD], ang mga Kristiyano ay: “May ugali magtipontipon sa isang
takdang araw bago magbubukang liwayway at umaawit ng himno para kay
Cristo bilang Diyos, at pinagbuklod-buklod nila ang sarili sa panunumpa na
di sila gagawa ng krimin, kundi iwasang makagawa ng pagnanakaw,
pangungulimbat, at pangangalunya, mula sa pagpapabaya ng
pananampalataya at sa pagtalikod sa isang pinaniwalaan tungo sa
panawagang igalang ang pinaniwalaang ito. Pagkatapos nito, nakagawian
nilang maghiwahiwalay, at muling magtipontipon upang kumain ng
ordinaryo at simpleng pagkain lamang.”
MGA TANONG:
1. Mabait ka ba sa mga manggagawa ni Cristo? Samakatuwid, anong
magiging gantimpala? [v41]
2. Paano kung gumagawa ng mga bagay na ikatitisod ng mga maliliit
na kapatid sa pananampalataya? [v42]
3. Ano ang gagawin mo kung makapagpatitisod saiyo ang sarili mong
kamay, paa o mata?
4. Para kanino ang langit: di ba para sa buhay na pingkaw, pilay at
may isang mata? Ang impierno, para kanino?
5. Matabang na ba ang iyong asin o maalat pa sa inyong lugar? Paano
ito mapanatili at magbunga ng kapayapaan?

ARALIN 6: DIYOS ANG NAGBIGAY NG KASAMA NI ADAN
Mar 10:2-16
CYCalendar: Paghahari 7 Oktobre
11
GININTUANG TALATA: “Ang pinagsama ng Diyos ay huwag paghiwalain
ng tao,” Marcos 10:12 [MBB].
BIBLIKAL
Pagkatapos ng paglalang kay Adan, kinilala ng Diyos ang
pangangailangan ng tao bilang kasama niya sa lipunan upang mabuhay sa
isa’t-isa sa isang banal na kasal na walang hiwalayan hanggan kamatayan
sa isang pamayanan.
1. Anong sinabi ng Diyos ukol sa buhay ni Adan? Ang Diyos nagsabi,
“Hindi maganda sa tao na mabuhay na nag-iisa.”
2. Ano ang ginawa ng Diyos para sa mga makakasama ni Adan?
Linalang ng Diyos ang mga paamuing hayop, kabilang na ng mga
ibon at maiilap na hayop.
3. Sino ang nagbigay ng pangalan ng mga hayop? Si Adan.
4. Paano ginawa ng Diyos ang babae? Ginawa ng Diyos ang babae
mula sa mga tadyang ni Adan.
ALAM BA NATIN ITO?
Ang Panginoong Jesus ay nasa baybay-dagat ng Judea, sa malayong
bahagi ng silangang Jordan, sa kadulu-duluhan ng Tiro at Sidon. Saan man
Siya pumaroon, sinusundan Siya ng makapal na tao. Siya’y nangangaral,
nagtuturo at nagpapagaling. Kasama ng makapal na tao ay ang mga
Fariseo na nagtanong ukol sa isyu ng paghihiwalay [divorce]: “Matuwid
baga sa lalake na ihiwalay ang kaniyang asawa?” [v2] Maganda ang
tanong. Ibig nilang malaman ang nasa isip ng Diyos. Subalit ang layunin
ng tanong ay walang iba kundi tuksuhin Siya, hiyain Siya sa harapan ng
madla. Kinaiinggitan nila ang maunlad na gawaing espiritwal ni Jesus.
Kaya gagawin nila ang anumang makakahadlang at makakasalungat dito.
Subalit ang sagot ni Jesus ay isa ring tanong: “Ano ang iniutos sa inyo ni
Moises?” [v3] Itinanong ito ni Jesus upang patunayan ang paggalang Niya
sa kautusan ni Moises, at upang ipakita na Siya naparito hindi sa pagsira
kundi sa pagtupad nito. Tumugon sila, “Ipinahintulot ni Moises na ilagda
ang kasulatan sa paghihiwalay, at ihiwalay siya” [v4]. Kaya tanong nila,
sagot nila! At sa sagot nila sinabihan sila ni Jesus na nang dahil sa
katigasan ng kanilang puso ay inilagda ni Moises ang kautusan na ito
[v5]. Ipinahintulot muna ni Moises sa mga Judio ang paghihiwalay,
gayunpaman, ipinagbawal niya ang paghihiwalay sa lahat na anak ni Adan
at Eva, at ito ang nararapat na masunod natin ngayon.
Si Moises ay nagsasabi sa atin: [1] Na nilalang ng Diyos ang tao
lalake at babae, isang lalake at isang babae; hindi upang hiwalayan ni
Adan ang kaniyang asawa at sumama sa iba, at ito
ang nararapat na ipaunawa at ipabalita sa lahat ng kaniyang mga anak na
lalake. [2] Ang lalaking ito at ang babaing ito, sa kautusan ng Diyos, ay
pinag-isa sa banal na kasal. Ang
kautusan ay nagsasabi, na “iiwan ng lalake ang kanyang ama at ina at
makikisama sa kaniyang asawa” [v7]. Ipinauunawa dito, hindi lamang ang
malapit at mainit na relasyon, kundi ang walang hanggan pagsasama ng
dalawa sa banal na matrimonyo. Siya ay sasama sa kaniyang asawa
magpakailan pa man! [3] Ang resulta ng relasyong ito ay ganito: “At ang
dalawa ay magiging isang laman; kaya hindi na sila dalawa, kundi isang
laman” [v8]. Ang pagkakaisa sa pagitan nila ay isang banal na bagay na
dapat hindi nalalabag. [4] Pinag-isa sila mismo ng Diyos upang mamuhay
sa pag-ibig hanggang kamatayan! Ang kasal ay hindi inbensyon ng tao,
kundi ito ay isang maka-Diyos na institusyon, kung kaya nararapat na ito
ay talimahin sapagkat ito ay isang larawan ng mahiwagang di-
mapaghihiwalay na pagkakaisa sa pagitan ni Cristo at ng Kaniyang Iglesya.
Kaya walang tao ang makapaghihiwalay sa pinag-isa ng Diyos sa banal na
kasal. Ang kasunduan na mismo ang Diyos ang nagbigkis ay nararapat na
huwag hubarin. Sa mga lalaking humihiwalay sa kanilang asawa at
sumasa sa iba ay nagkakasala ng pangangalunya [v11]. Pangangalunya
din sa babaing humiwalay sa kaniyang asawa na sumama sa iba [v12].
Tapat ka ba sa iyong asawa?
MGA TANONG:
 1. Si Adan at Eva ba ay larawan ni Cristo at ng Iglesya na pinag-isa ng
Diyos sa banal na matrimonyo? Ipaliwanag.
2. Ang diborsyo ba ay isang kasulatang nilagdaan sa paghihiwalay
bilang bunga ng katigasan ng puso ng lalake o babae?
3. Ang pangangalunya ba ay nangyayari lamang sa labas ng banal na
kasal? Ipaliwanag.
4. Di ba ang banal na kasal ay para sa isang lalake at babae lamang?
Ipaliwanag.
5. Maaari bang maging banal ang kasal ng magkasing-uri? Ipaliwanag.
ARALIN 7: DIYOS LAMANG ANG MAKAPAGLILIGTAS
Mar 10:17-31
CYCalendar: Paghahari 8 Oktobre 18
GININTUANG TALATA: “Madali pang makaraan ang kamelyo sa butas ng
karayom kay sa pasakop sa paghahari ng Diyos ang isang mayaman,”
Marcos 10:25 [MBB].
BIBLIKAL
Isang mayamang binata ang lumapit kay Jesus upang magtanong
kung ano ang kaniyang gagawin para mailigtas ang kaniyang sarili. Si
Jesus nagsabi na kahit anong pagpapakahirap ang gawin natin, Diyos
lamang ang makapagliligtas sa atin.
1. Ano ang ginagawa ni Jesus nang lumapit sa Kaniya ang mayamang
binata? Naglalakad si Jesus sa isang lansangan.
2. Ano ang hiningi ng binata? Ang binata nagtanong, “Mabuting Guro,
ano ang gagawin ko upang ako’y magmana ng buhay na walang
hanggan?”
3. Ano ang tugon ni Jesus sa binata? Tugon ni Jesus, “Alam mo ang
mga kautusan.”
4. Ano ang sinabi ni Jesus na dapat gawin ng binata? Sinabihan ni
Jesus, “Yumaon ka, ipagbili mo ang lahat na tinatangkilik. Ibigay mo
ang pera sa dukha, at magkakaroon ka ng kayamanan sa langit.
Pagkatapos pumarito ka at sumunod sa akin.”
5. Ano ang itinanong ng mga disipulo? Ang mga disipulo ay
nagtanong sa isa’t-isa, “Sino nga kaya ang makaliligtas?”
6. Ano ang tugon ni Jesus? “Sa tao, impossible, ngunit sa Diyos,
possible.”
ALAM BA NATIN ITO?
Sa lumang lunsod ng Jerusalem ay may isang kalsada na ang
pangalan ay Mata ng Karayom [Eye of the Needle]. Ito ay makipot at
paikot upang ang kamelyong may karga ay kailangang ibaba ang karga
bago ito makaraan hanggang dulo kung saan ang karga ay muling ibalik
para sa paglalakbay.
Ang buhay na walang hanganay hindi pinaniwalaan ng mga
Saduseo, ngunit ito ang ibig makamtan ng isang mayamang binata sa
ating Aralin. Subalit ang binata ay imposibleng makapasok sa Kaharian ng
Diyos sapagkat tulad siya sa isang kamelyo na may karga o tinatangkilik.
Ang “kamelyo” ay kayang makapasok sa butas ng karayom kung ito ay
luluhod na walang karga. Mas matimbang sa binata ang kayamanan sa
lupa kay sa kayamanan sa langit.
Tinawag ng binata si Jesus bilang “Mabuting Guro.” Ngunit ayon
kay Jesus, walang mabuti kundi isa lamang, ang Diyos. Kaya binalingan
Niya ang binata at itinanong kung alam niya ang mga kautusan ukol sa
pagpatay, pangangalunya, pagnanakaw, pagsaksi sa di
katotohanan, pagdadaya, at paggalang sa magulang. Tugon niya: Lahat ito
ay kaniyang nagampanan mula pa sa kaniyang kabataan. Ngunit, ayon
kay Jesus, isa lamang ang kulang sa kaniya: ang ipagbili ang lahat niyang
tinatangkilik at ibigay sa dukha. Namanglaw ang mukha ng binata at
umalis. Hindi siya maaaring mapabilang sa unang Simbahang Kristiyano
na rekisito sa bawat miyembro na ipagbili ang lupa at ang buong pera ay
ibinibigay sa paanan ng mga alagad [Gawa 4:34-35]. Hindi rin siya
maaaring maging disipulo ni Jesus sapagkat ayon kay Mateo 6:24,
“Sinoma’y hindi makapaglilingkod sa dalawang panginoon... Hindi kayo
makapaglilingkod sa Diyos at sa mga kayamanan.” Hindi makakamtan ng
binata ang buhay na walang hanggan sapagkat mas matimbang sa kaniya
ang kayamanan ng sanglibutan kay sa kayamanan ng langit. Kaya mas
madali para sa isang kamelyo na makapasok sa mata ng isang karayom
kaysa isang binata na mayaman!
 May mga nangauuna na mangahuhuli sa larangan ng kaligtasan at
paglilingkod, tulad ng mga disipulo na nangauna kay sa kay Pablo [I Cor
15;10]. Kaya tama ang kasabihan na ang una ay huli at ang huli ay una!
Kaya mo bang maging una kahit na ikaw ay huli sa pagkamit ng biyaya ng
kaligtasan?

MGA TANONG:

1. Ang Aralin bang ito ay para lamang sa isang binatang mayaman?

Paano kung dukha?
2. Alin ang mas matimbang sa atin: ang Diyos o kayamanan?
3. Ano ang panganib ng kayamanan sa mga tagasunod ni Cristo?
4. Ano ang ibig sabihin nito: “Sa tao imposible, ngunit sa Diyos
posible.”
5. Ano ang mga gantimpalang tatanggapin ng mga tagasunod ni
Cristo pagdating ng araw? Tingnan ang vv 28-30.

ARALIN 8: UUPO SA KANAN AT KALIWANG KAMAY NI JESUS?
Mar 10:35-45
CYCalendar: Paghahari 9 Oktobre 25
GININTUANG TALATA: “Sapagkat ang Anak ng Tao ay naparito, hindi
upang paglingkuran kundi upang maglingkod at ibigay ang kaniyang
buhay sa ikatutubos ng marami,” Marcos 10:45 [MBB].
BIBLIKAL
Sina Santiago at Juan, mga anak ni Zebedeo, ay pangatlo at pang-
apat na disipulo ni Jesus. Sila’y tinawag upang sumunod sa Kaniya,
pagkatapos ni Pedro at Andres. Madalas nating makita si Jesus na kasama
ang apat na ito, imbes ng buong labindalawang disipulo. Sinabihan ni
Jesus na marapat silang mabinyagan tulad Niya. Kailangan magkusa silang
dumaan sa paghirap na Kaniyang dinaanan.
Hanggan sa panahong yaon tinitingala nila si Jesus tulad sa isang
hari sa lupa. Sa tingin nila ang malapit sa upuan ng hari ay mas
makapangyarihan at iginagalang. Sina Santiago at Juan ay umaasa para sa
pansariling bahagi ng kaluwalhatian.
1. Ano ang nais nina Santiago at Juan na gawin ni Jesus para sa
kanila? Nais nila na bigyan sila ni Jesus ng upuan na malapit sa
Kaniyang kanan at kaliwa kung Siya ay nasa kapangyarihan na.
2. Ano ang sinabi ni Jesus sa kanila? Sinabihan sila ni Jesus na hindi
nila nalalaman ang hinihiling nila.
3. Ang Saro ay nangangahulugang pagbabata sa Daan na Tipan. Ano
ang sinabi ni Jesus na gagawin ni Santiago at Juan? Sinabihan sila
ni Jesus kung mangakaiinom baga sila sa sarong Kaniyang iinuman?
4. Sino ang magpapasiya kung sino ang uupo na malapit kay Jesus?
Ang Diyos Ama ang magpapasiya.
5. Ano ang dapat nating gawin upang maging una sa kaharian ng
Langit? Dapat maging alipin ng bawat-isa.
6. Ano ang sinasabi ni Jesus ukol sa Kaniyang sarili? Si Jesus
nagsasabi, “Sapagkat ang Anak ng tao rin naman ay hindi naparito
upang paglingkuran, kundi upang maglingkod, at ibigay ang
kaniyang buhay na pangtubos sa marami.”
ALAM BA NATIN ITO?
Si Santiago at Juan na anak ni Zebedeo ay mga disipulo ni Jesus na
kabilang sa mga ambisiyosong tao. Sa Mateo 20:20 ipinakita ang
kahilingan ng kanilang ina, ngunit dito sa Marcos sila mismo ang may
hiling. Inumpisahan ng ina ang ambisyong pampamilya at ipinagpatuloy
ng dalawa ang ambisiyosong kahilingang ito ukol sa kung sino ang
maaaring umupo sa kanan at kaliwa ni Jesus pagdating ng araw sa
Kaniyang paghahari.
Sa panalangin, hinimok ni Jesus ang Kaniyang mga disipulo ng
ganito, “Magsihingi kayo, at kayo’y bibigyan...” [Mt 7:7]. Ngunit ang
pangsariling kahilingan ay kalabisan at kasalanan. Para kay Santiago at
Juan, kung si Cristo ay babangong muli, Siya ay magiging
isang hari, at kung Siya ay isang hari, ang Kaniyang mga alagad ay
magkakasama, at ang isa sa kanila ay magiging una sa kapangyarihan, at
ang iba ay kapanalig Niya, tulad ni Jose na kapanalig ni Faraon at ni Daniel
na kapanalig ni Darius. Ang makalupang kapangyarihan ay isang
kumikislap na bagay na nakasisilaw sa mata ng mga disipulo ni Jesus. Nais
ni Cristo na maging handa tayo para sa mga pagbabata, at ipaubaya sa
Kaniya ang gantimpala sa atin. Hindi dapat Siya pangunahan! Hindi Niya
makakalimutan ang gawa ng pananampalataya at ang gawa ng pag-ibig.
Nagtalotalo ang mga disipulo ni Jesus kung sino sa kanila ang
ibibilang na pinakadakila. Ang tugon ni Jesus sa kanila, “Ang mga hari ng
mga Gentil ay napapanginoon sa kanila, at ang mga may kapamahalaan
sa kanila’y tinatawag na Tagapagpala. Datapuwa’t sa inyo’y hindi gayon:
kundi bagkus ang lalong dakila sa inyo ay maging tulad sa lalong bata; at
ang nangungulo ay maging gaya ng naglilingkod. Sapagkat alin ang lalong
dakila, ang nakaupo baga sa dulang, o ang naglilingkod? Hindi baga ang
nakaupo sa dulang? Datapuwa’t ako’y nasa gitna ninyo na gaya niyaong
naglilingkod” [Lk 22:23-27].
MGA TANONG:
1. Masama ba ang mag-ambisyon upang maging dakila? Ipaliwanag.
2. Di ba hinimok ni Jesus ang mga disipulo na “magsihingi kayo, at
kayo’y bibigyan”? Ipaliwanag.
3. Ano ang ibig sabihin ng “napapanginoon sa kanila”[lord it over]? Di
ba sa English ito ay: Exercise of power or control of someone?
Ganyan ang nakikita natin sa mga politiko na opisyal ng bayan.
4. Sino ang pinakadakila para kay Jesus: Ang naupo sa dulang o ang
naglilingkod?
5. Di ba tinawag ang mga disipulo upang maglingkod sa pamamagitan
ng pamamahala o supervision?
ARALIN 9: PINAGALING NI JESUS ANG ISANG BULAG
Mar 10:46-52
CYCalendar: Paghahari 10 Nobyembre 1
GININTUANG TALATA: “Ano ang ibig mong gawin ko sa iyo?” tanong sa
kaniya ni Jesus. Sumagot ang bulag, “Guro, ibig kop o sanang makakita.”
Sinabi ni Jesus, “Humayo ka, magaling ka na dahil sa iyong pananalig,”
Marcos 10:51-52 [MBB].
BIBLIKAL
Sa batas ng Judaismo, ang mga tao na may kapansanan ay hindi
pwedeng mag-aral sa sinagoga, o maka panambahan sa Templo. Ngunit
para kay Jesus hindi lamang ibig Niya silang magkaroon ng masaganang
buhay araw-araw, kundi nais Niyang maging masagana sila sa kaugnayan
sa Diyos. Ang pisikal na pagpapagaling Niya sa mga tao ay maghahatid sa
kanila tungo sa espirituwal na kagalingan.
1. Nasaan si Jesus at ang Kaniyang mga disipulo sa Araling ito? Sila ay
nasa Jerico.
2. Ano ang pangalan ng pulubing bulag na ito? Ang pangalan ng
pulubing bulag ay Bartimeo.
3. Ano ang sinabi ng pulubing ito? Ang pulubi nagsabi, “Jesus, ikaw na
anak ni David, mahabag ka sa akin.”
4. Ano ang tugon ni Jesus sa pulubi? Si Jesus nagsabi, “Humayo ka ng
niyong lakad; pinagaling ka ng iyong pananampalataya.”
5. Saan pumunta ang pulubi? Ang pulubi ay sumunod kay Jesus sa
daan.
ALAM BA NATIN ITO?
Si Bartimeo ay anak ni Timeo. Ang kahulugan ng kaniyang
pangalan ay anak ng isang bulag. Siya ay ipinanganak na bulag ng isang
bulag na ama, na nagpalala ng kanyang kalagayan, at ang lunas ay higit
na kahanga-hanga at higit na bagay upang ilarawan ang espirituwal na
lunas na dala ng biyaya ni Cristo.
Ang bulag na ito ay nakaupo sa paghingi ng limos. Sila na nasa
kapansanan ay naghahanapbuhay sa pamamagitan ng kanilang sariling
lakas at walang ibang paraan para mabuhay. Sila ang layon ng
pagkakawanggawa sa ating lipunan. Sumigaw siya sa Panginoong Jesus
para siya kaawaan. “Jesus, ikaw na anak ni David, mahabag ka sa akin.”
Ang kahirapan at pagdurusa ang layunin ng habag. Ang sarili niyang
kalagayan ay nagpapayo upang kahabagan ng anak ni David [Cristo], na
sa Kaniya ipinaghula, na sa Kaniyang pagdating ililigtas Niya tayo, at ang
mga mata ng bulag ay makakakita, Isaias 35:5. Sa paglapit natin kay
Cristo para tulungan at pagalingin kailangang itutok natin ang ating mata
ayon sa ipinangakong Mesiyas, ang Katiwala ng habag at biyaya.
Pinukaw ni Cristo siya sa pag-asa na matatagpuan niya ang habag.
“Laksan mo ang iyong loob; ikaw ay magtindig, tinatawag ka niya.”
Mapagbiyaya ang panawagan ni Cristo. Ang panawagan Niya sa kaniya ay
nagbibigay sa atin ng malaking pag-asa. Tinatawagan Niya ang mga taong
ang kalagayan ay nasa pagdurusa, nagugutom, makasalanan, api, at iba
pa;
tinatawagan sila upang patawarin, tustusan, saklolohan, punuin, damitan
at bigyan ng anumang kakulangan sa buhay.

Ang dukhang bulag ay sinikap na makalapit kay Cristo. Itinapon

niya ang kanyang balabal at nagmadaling lumapit. Itinapon Niya ang lahat
na maaaring makahadlang sa kaniya, “ang bawa’t pasan, at ang
pagkakasalang pumipigil sa atin, at ating takbuhing may pagtitiis ang
takbuhing inilagay sa harapan natin” [Heb 12:1].

Nanikluhod siya na ang kanyang mata ay mabuksan at makakita,

upang makapaghanapbuhay para sa kanyang kabuhayan at hindi na
maging pabigat sa iba. Salamat at tumanggap siya ng inaasahan. Nang
dahil sa kaniyang pananampalataya kay Cristo, sa Anak ni David, mata
niya ay nabuksan; siya’y gumaling! Bilang patunay, siya ay sumunod sa
Kaniya nang wala nang alalay.

MGA TANONG:

1. Ano ang bumubulag sa mga may paningin? [Exo 23:8] Ipaliwanag.

2. Mahilig ka bang manglait at naglalagay ng katitisuran sa harap ng
bulag? [Lev 19:14] Ipaliwanag.
3. Sino ang tinutukoy ni Jesus sa kasabihang ito? “Ang bulag ay
umakay sa bulag...” [Mt 15:14] Ipaliwanag.
4. Napopoot ka ba sa iyong kapatid? Kung gayon ikaw ay binulag ng
kadiliman... [1 Jn 2:11] Ipaliwanag.
5. Di ba si Cristo ay puspos ng Espiritu upang ipangaral ang mabuting
balita sa mga dukha, bihag, bulag at nangaaapi, Lk 4:18?
Ipaliwanag.
 GININTUANG TALATA: “Ibigin mo ang Panginoon mong Diyos nang
buong puso, nang buong kaluluwa, nang buong pag-iisip, at nang buong
lakas,” Marcos 12:30 [MBB].

BIBLIKAL

Noong panahon ni Jesus, ang Templo sa Jerusalem ang tahanan ng

maraming buhay na pagtatalo-talo. Isa sa mga tanong ng mga rabi ay ang
paulit-ulit na pagsalaysay ng buong Daan na Tipan habang nakatindig sa
isang paa. Si Rabi Hillel ang sumagot sa isa sa mga tanong sa
pamamagitan ng Leveticus 19:18 na nagsasabi, “Huwag kayong
manghihiganti o magtatanim laban sa mga anak ng inyong bayan, kundi
iibigin ninyo ang inyong kapwa na gaya ng inyong sarili: ako ang
Panginoon.” Si Jesus ang nagtanong nito sa ibang porma at ang Kaniyang
sagot ay may kaunting pagkakaiba.

1. Kanino si Jesus nakikipagtalakayan? Si Jesus ay nakikipagtalakayan

sa mga Saduceo.
2. Ano ang tanong ng guro ng kautusan kay Jesus? Ang guro
nagtanong, “Ano ang pinakamahalagang utos?”
3. Ano ang tugon ni Jesus ukol sa pinakamahalagang utos? Si Jesus
nagsabi, “Mamamayan ng Israel, mayroon lamang iisang Panginoon
at Diyos. Iibigin mo ang Panginoon mong Diyos ng buong puso,
kaluluwa, pag-iisip, at lakas” [vv29-30].
4. Ano ang sabi ni Jesus ukol sa pangalawang pinakamahalagang
utos? Si Jesus nagsabi, “Ibigin mo ang iyong kapuwa na gaya ng
iyong sarili” [v31].

ALAM BA NATIN ITO?

Ang mga Fariseo at Eskriba ay mortal na kaaway ng mga Saduceo.

Nang mapakinggan nila si Jesus na maganda ang argumento Niya laban sa
mga Saduceo, medyo pabor sila sa Kaniya tulad ng pagpabor nila kay
Pablo nang makaargumento niya ang mga Saduceo [Gawa23:9]; ngunit
ang pagpabor na ito ay walang saysay sapagkat si Cristo ay hindi nila
kalinya sa relihiyon na nagpapanatili ng kautusan na kilala sa tawag na
“ceremonial law”.

Ang isa sa mga Eskriba, pagkatapos marinig ang Kaniyang

ARALIN 10: ITINUTURO NI JESUS ANG PINAKADAKILANG UTOS argumento laban sa mga Saduceo, nagtanong kay Jesus, “Ano baga ang
Mar 12:28-34 pangulong utos sa lahat”? [v28]. Ang tugon ni Jesus sa tanong na ito ay:
CYCalendar: Paghahari 11 Nobyembre 8 “Ibigin an Panginoon, ang Iisang Diyos. Ibigin ng buong puso... at ibigin
ang kapuwa” [vv29-31]. Ibigin Siya, sapagkat Siya ay Iisang Panginoon,
walang iba na tulad Niya; at ibigin natin ang ating kapuwa tulad ng pag-
ibig natin sa ating sarili, sapagkat ang kapuwa at ang ating sarili ay iisang
katawan ng iisang lipunan sa iisang mundo. Di ba Iisang Diyos ang may
lalang sa atin [Mal 2:10]? Iisang Cristo ang nagligtas sa atin?
Ibigin ang Diyos at ang kapuwa: Ito ang pinakadakilang utos na
walang nang hihigit pa. Kaya ang Eskriba ay nagsabi, “Totoo.” Ito ay
nakahihigit sa mga sinusunog at sakripisyo, lalong katanggaptanggap sa
Diyos. May nagsabi na ang nakahihigit na utos ay ang utos ng
pagsasakripisyo. Subalit ang Eskribang ito ay umayon kay Cristo na ang
utos ng pag-ibig sa Diyos at pag-ibig sa kapuwa ang pinakadakila na
walang nang hihigit pa.
Sumang-ayon si Jesus sa katalinuhan ng Eskribang ito, kaya
sinabihan siyang, “Hindi ka malayo sa kaharian ng Diyos. Mula noon,
walang nangahas magtanong sa Kaniya [v34]. Sino sa palagay mo ang
Escribang ito? Siya ay isang eskribyente, manunulat o mamamahayag.
Siya’y matalino, hindi tulad ng ibang Eskriba na may piring ang mata sa
pag-unawa ng doktrina ukol kay Jesus. Siya’y malapit sa kaharian ng Diyos
ayon kay Jesus. Kaya ang Eskribang ito ay tulad sa isang kristiayano at
disipulo ni Jesus, ngunit walang nakakaalam kung siya ay naging
tagasunod ni Cristo.
MGA TANONG:
1. Kaya mo bang isalaysay ang lahat na bilang ng mga aklat ng Daan
[39] at Bagong Tipan [27] habang nakatindig sa isang paa?
2. Ano ang paniniwala ng mga Saduceo? Fariseo? Escriba?
3. Ano ang pinagtatalonan sa pagitan ng mga Saduseo at Panginoong
Jesus?
4. Ano ang unang pinakadakilang utos? Ipaliwanag.
5. Ano ang pangalawang pinakadakilang utos? Ipaliwanag.
ARALIN 11: IBINIGAY NG BAO ANG BUONG NASA KANYA Mar
12:38-44
CYCalendar: Paghahari 12 Nobyembre 15
GININTUANG TALATA: Tinawag ni Jesus ang kaniyang mga alagad at
kaniyang sinabi, “Sinasabi ko sa inyo: ang dukhang balong iyon ay
naghulog ng higit sa kanilang lahat. Sapagkat ang iba’y nagkaloob ng
bahagi lamang ng hindi na nila kailangan, ngunit ibinigay ng balong ito na
dukhang-dukha ang buo niyang ikabubuhay,” Marcos 12:43-44 [MBB].
BIBLIKAL
Nang makita ni Jesus ang babaing bao na lumapit sa kabang-yaman
[offering box] sa Templo, marahil napansin Niya siya sa pamamagitan ng
suot na baro. Ang mga babaing bao ay iba sa pananamit kung ikumpara sa
may asawa at dalaga noong araw. Karamihan sa uri ng hanapbuhay ay
malapit sa kaniya, maliban kung siya ay mayaman. Siya ay walang
pagkakataon na makapangasawa ulit. Maaaring siya ay umaasa lamang sa
pagkakawanggawa mula sa kaniyang mga kamag-anak upang mabuhay.
Ibinigay ng bao sa Templo ang lahat na perang nasa kaniya sa
kabila ng kawalang pagkakataon na mapagkukunan para sa kaniyang
kabuhayan.
Sa Griyego, ang pinakamaliit na halaga ng bareya ay “mite” [ o
beles], sa Roma naman ito ay “farthing”, at sa Amerika ito ay “penny”.
Ang kuwentong ito ay naganap nang si Jesus ay nagtuturo sa
Templo sa Jerusalem ilang araw bago Siya litisin at ipako sa krus.
Sinimulan Niya sa pamamagitan ng babala sa Kaniyang mga disipulo laban
sa mga Eskriba. Marami sa mga eskolar na naniniwala na si Jesus ay isa
ring eskriba, isang guro ng kautusan ni Moises.
 1. Saan si Jesus nakaupo? Si Jesus ay nakaupo sa Templo na malapit 5. Paano tayo hahatulan ng Diyos sa ibinibigay na handog sa kabang-
sa kabang-yaman. yaman ng Iglesia?
2. Ano ang ginagawa ni Jesus? Si Jesus ay nagmamasid sa mga tao na
nagbibigay ng handog sa kabang-yaman.
3. Sino ang nagbigay ng pinakamaraming handog? Ang mayayamang
tao.
4. Ano ang ibinigay ng babaing bao? Ang babaing bao ay nagbigay ng
dalawang lepta, ang pinakamaliit na pera na kilala sa tawag na
beles [“mite”].
5. Ano ang sinabi ni Jesus ukol sa kaniyang ibinigay? Si Jesus nagsabi,
“Ang dukhang baong ito ay nagbigay ng higit kay sa lahat na
nangaghuhulog sa kabang-yaman.”

ALAM BA NATIN ITO?

Ang mga Eskriba ay may dalawang tungkulin sa lipunan ng

Judaismo: tinuturuan nila ang mamamayan na magbasa ng Kasulatan
[Biblia] at sila’y nakaupo sa paghatol ukol sa mga
pagtatalo-talo na pinamamahalaan ng batas ng Judaismo [ang ibang
bagay ay pinamamahalaan ng korte ng Roma].

Sapagkat ang mga Eskriba ay mga eskolar ng Banal na Kasulatan

nang kanilang panahon, ang mga Fariseo, Saduseo, at Zealot [kontra sa
pagbigay buhis sa Roma, tulad ni
Simon, ang isa sa 12 disipulo, na tinawag na Cananeo, Mk 3:18] ay may
sariling mga Eskriba na kabilang sa kanilang grupo. Lahat na grupo ay
interesado kung ano ang sinasabi ng mga Eskriba ukol sa kautusan, at sila
ay malimit na inaasahan na magturo at magbigay ng hatol.

Ang mga Eskriba ay laging kasama sa Sanhidrin, ang konsilyo ng

mga matatanda. Sila ay kilala sa tawag na “rabi”, na ang ibig sabihin guro,
na hanggan ngayon ito ang tawag sa mga guro ng Judaismo. Simula pa
nang masira an Templo, wala nang Judiong pari, kundi Judiong rabi na
nagpapatuloy sa pagtuturo ng kautusan at pamamahala sa paghatol sa
pamayanan ng mga Judio na may kinalaman sa mga kautusan ni Moises.

MGA TANONG:

1. Gaano kahirap ang babaing bao sa ating Aralin?

2. Ano ang kaniyang hanapbuhay?
3. Magkano ang kaniyang handog kung ikumpara sa mga
mayayamang Saduseo, Fariseo at Eskriba?
4. Ano ang mga tungkulin ng isang Eskriba?
ARALIN 12: SA PANAHON NG KAGULUMIHANAN Mar 13:1-8
CYCalendar: Paghahari 13 Nobyembre 22

MGA GININTUANG TALATA:

1. ANG “FIVE-SIX” NG MARCOS: “Mag-ingat kayo at huwag
palilinlang kaninuman. Maraming paririto at magpapanggap na sila
ang Mesiyas at ililigaw nila ang marami,” Marcos 13:5-6 [MBB].
2. “Huwag kayong mabagabag kung makarinig kayo ng alingawngaw
ng labanan at ng mga balita tungkol sa mga digmaan. Dapat
mangyari ang mga bagay na ito, ngunit hindi pa ito ang wakas,”
Marcos 13:7 [MBB].

BIBLIKAL

Sa Araling ito inihahanda ni Jesus ang Kaniyang mga disipulo para

sa Kaniyang kamatayan, ang darating na pagkawasak ng Templo sa
Jerusalem, at ang mga kahirapan na kanilang daraanan sapagkat sila ay
Kaniyang mga tagasunod.

Karamihan sa mga eskolar ay nakikita ang mga reperensiya kay

Jesus sa Templo bilang mga reperensiya sa Kaniyang katawan at Kaniyang
sariling kamatayan sa krus. Ngunit mangyayari ang pagkawasak ng
Templo na gawa ng tao pagkatapos ng Kaniyang kamatayan, at hindi na
kailanman muling maipapatayo pa hanggan sa kasalukuyan.

Kahit na maraming kahirapan ang darating, ginawa ni Jesus ang

bawat bagay upang mapalakas ang loob ng Kaniyang mga disipulo. At
Kaniyang hinalaw kay Moises ang mga salita ng Diyos: Ako ang gumawa
ng inyong bibig; Ako ang nagbigay ng iyong karunungan [Exo 4:11-12].
1. Anong sinasabi ni Jesus na mangyayari sa Templo? Si Jesus ay
nagsabi na walang matitirang bato kahit isa sa ibabaw ng kapuwa
bato na di ibabagsak, v2.
2. Ano ang ilang mga pisikal na tanda ng mga huling araw?
Magkaakroon ng mga digmaan [tulad ng digmaan sa pagitan ng
Israel at Hamas], lindol sa iba’t iba dako, taggutom at sakit, vv7-8.
3. Ano ang mangyayari sa mga tagasunod ni Jesus? Ang mga
tagasunod ni Jesus ay malalagay sa pagsubok ng kanilang
pananampalataya, at sila’y iiwanan ng sariling pamilya.
4. Ano ang magpapanaliti sa mga tagasunod ni Jesus na walang
panganib? Ang mga tagasunod ni Jesus ay maliligtas sa
pamamagitan ng pagiging matatag at matapat sa
pananampalataya.
ALAM BA NATIN ITO?
Ang Unang Templo sa Jerusalem ay naitayo ni Solomon noong siglo
10BC [957BC]. Ito ang naging sentro ng Judaismo at kapalit ng Tabernakulo
ni Moises. Ngunit winasak ito ng mga taga-Babilonya sa ilalim ni
Nabukodonosor noong 586BC at ito ay nakatiwangwang sa loob ng 375 na
taon.
Ang Pangalawang Templo ay naitayo pagkatapos na pumayag si
Cyrus na makabalik ang mga Judio mula sa pananakop ng Babilonia.
Nakabalik sila noong 537BC na nagsimulang itayo ang Templo at natapos
noong 516BC na itinalaga noong 515BC na may sukat na 150 x
50 metros. Subalit ito ay winasak ng Emperyo ng Roma sa ilalim ni Titus
noong Agosto 4, 70AD. Simula noon ang Templong ito ay hindi na muling
naitayo hanggan ngayon.
Bago nawasak ang Templong ito si Jesus nagsamba rito, nag-aral at
nagtuturo. Dito Siya itinalaga [Lk 2:27], tinanggap sa mga bisig ni Simeon
[Lk 2:25-34], at nag-aral na kasama ang mga matatalinong tao[ Lk 2:46].
Ayon sa mga Judio [Jewish eschatology] darating ang panahon na muling
maipatatayo ang pangatlong Templo sa Jerusalem pagdating ng Mesiyas,
ang Cristo. Dumating na nga Siya, subalit Siya’y di nakikilala at di
tinanggap bilang Tagapagligtas. Siya ang Templo na mawawasak at
itatayo sa loob lamang ng tatlong araw [Jn 2:19,21]. Tinutukoy na Templo
ang kanyang katawan, hindi ang Templo na ipinatayo sa loob ng 46 na
taon [Jn 2:20]. Ang mga disipulo at mananampalataya kay Cristo ang mga
templo ng Diyos at ang Kaniyang Espiritu ay nananahan sa mga templong
ito [1 Cor 3:16]. Ang ating katawan ay templo ng Espiritu Santo [1 Cor
6:19]. Tayo’y templo ng Diyos na buhay [2 Cor 6:16]. Ang magtagumpay
hanggang wakas ay gagawing haligi ng templo ng Diyos [Apoc 3:12].
MGA TANONG:
1. Ano ang ibig sabihin ni Jesus ng sabihin Niya ito: “Walang matitira...
bato sa ibabaw ng kapuwa bato na di ibabagsak”?
2. Kailan mangyayari ang pagbagsak ng Templo at ano ang mga
tanda?
3. Bakit sinabi ni Jesus na mangagsiingat ang mga disipulo at paano
sila makapag-iingat?
4. Ipaliwanag ito: “huwag mangagulumihanan...datapuwa’t hindi pa
ang wakas...ito’y pasimula ng kahirapan”.
5. Ikaw ba’y Templo ng Diyos? Ano-ano ang mga katangian ng isang
tagasunod ni Cristo bilang Templo ng Diyos?
ARALIN 13: TINAWAG NI PILATO SI JESUS NA HARI Mar 15:1-
5
CYCalendar: Advent 1 / Christ the King
Nobyembre 29
GININTUANG TALATA: “Ikaw ba ang Hari ng mga Judio?” tanong sa
kaniya ni Pilato. “Kayo na ang nagsasabi,” tugon naman ni Jesus, Marcos
15:2 [MBB].
BIBLIKAL
Ang pinakamasamang mga oras sa buhay ni Jesus ay nangyari
noong huling Linggo nang tawagin Siya ni Poncio Pilato, ang gobernador
ng Roma, bilang “hari”. Ito ang tugon sa tanong ng mga Pantas na lalake
na itinanong kay Herodes, “Nasaan siya na ipinanganak na Hari ng mga
Judio?”
Ang mga Kristiyano ay naniniwala na si Jesus ay Hari at Panginoon
ng mga Panginoon, at Siya ay darating muli upang pamahalaan ang langit
at lupa.

1. Ano ang tanong ni Pilato kay Jesus? Tinanong ni Pilato si Jesus,
“Ikaw ba ang hari ng mga Judio?”
2. Ano ang sagot ni Jesus? “Tinatanong mo ba ito sa sarili mo o iba
ang nagsabi saiyo ukol sa akin?” tugon ni Jesus.
3. Ano ang sagot ni Pilato? Sagot ni Pilato, “Alam mo hindi ako isang
Judio! Ang kababayan mo at mga saserdote ang nagdala saiyo sa
akin. Ano ang ginawa mo?”
4. Ano ang sinabi ni Jesus ukol sa Kaniyang kaharian? Si Jesus
nagsabi, “Ang aking kaharian ay hindi sa sanglibutang ito.”
5. Ano ang sinabi ni Jesus ukol sa katotohanan? Si Jesus nagsabi, “Ako
ay ipinanganak sa sanglibutan upang sabihin ang katotohanan. Ang
bawat isa na nasa katotohanan kilala ang aking tinig.”
3. Di ba ang sagot ni Jesus ay ganito: “Kayo na ang nagsasabi,”[t2b;
Mt 27:11]. Ngunit sa Jn 18:33 ganito ang tugon, “Iyan ba’y galing
sa inyong isipan, o may nagsabi sa inyo?”
4. Di ba ang pinakamabigat na pagkakamali ni Pilato sa kasaysayan
ay ang kaniyang gawi sa trial at execution kay Jesus Cristo na
laging naalaala sa tuwing sinasambit ang Apostles’ Creed?
5. Di ba sinabi ni Jesus na ang Kaniyang kaharian ay hindi sa
sanglibutang ito? Kabilang ba tayo sa Kaniyang Kaharian? Kabilang
tayo bilang ISANG LIPING MAHARLIKA upang maglikod sa Diyos at
kaniyang Ama bilang MGA SASERDOTE o manggagawa [Apocalipsis
1:6].

ALAM BA NATIN ITO? WAKAS NG PANGALAWANG KWARTER

Ito ang huling Linggo ng Pentecostes at kalendaryo ng iglesia. Sa

araw na ito natatapos ang Kristiyanong paglalakbay sa pamamagitan ng
buhay ni Cristo Jesus sa lupa at sa langit na mag-uumpisa sa paghahanda
para sa kapangangakan ni Jesus sa panahon ng Advent.

Ang mga hari ay ganap na mga pinuno: nakakamtan nila ang

kapangyarihan sa pamamagitan ng pagtatayo at pangunguna sa mga
hukbo sa digmaan laban sa ibang bayan. Ang digmaan ni Jesus ay hindi
laban sa bayan o sa isang bansa, kundi laban sa kasalanan, kamatayan, at
kapangyarihan ng Diyablo. Sa pamamagitan ng Kaniyang kamatayan,
pagkabuhay na mag-uli, at pag-akyat sa langit, si Jesus ay nagtagumpay
sa digmaan laban sa masama.
Ang lahat na hinihingi sa mga Kristiyano na dapat gawin ay ang
tanggapin na si Jesus ay nakipaglaban at nagtagumpay sa digmaan para
sa kanilang kapakanan at kilalanin Siya bilang Hari ng mga hari.

Sa Linggong ito, kinikilala at sinasamba si Cristo bilang hari ng

langit at lupa sa lahat ng panahon na walang paghahamon at walang
hanggan.

MGA TANONG:

1. Sino si Puncio Pilato? Di ba siya ang gobernador na nagpapatay sa

ilang Galileo habang sila’y naghahandog sa Diyos, Lk 13:1?
2. Di ba ang tanong niya ay dating tanong ng mga Pantas kay
Herodes nang sila ay naghahanap pa kung saan matatagpuan ang
Hari ng mga Judio? [Mt 2:2].
 ANG PANANAMPALATAYA
NG
UNITED CHURCH OF CHRIST IN THE PHILIPPINES*

Sumasampalataya Kami
 Sa iisang Diyos, Tagapagligtas, Manunubos, at Tagapag-alalay sa
pamamagitan Niya at sa Kanya, lahat ng nilikha ay nakatagpo ng
kaayusan, layunin, kahulugan at katuparan.
 Kay Hesukristo, Siya’y naging tao at sa pamamagitan ng kanyang buhay,
kamatayan at pagkabuhay na muli ay naghari bilang Makapangyarihang
Panginoon ng buhay at kasaysayan.
 Sa Banal na Espiritu, Siya ay narito sa sanlibutan, nagbigay kalakasan sa
mga mananampalataya upang ipamuhay ang kanilang pananampalataya
at patnubayan sila tungo sa isang pang-unawa sa salita ng Diyos kay
Hesukristo.
Ito ang Iisang Diyos na aming sinasamba at tinatawag na Ama, Anak at
Banal na Espiritu.
Sumasampalataya Kami Na
  Ang mga tao ay nilikha sa wangis ng Diyos, pinagkatiwalaan sa sangnilikha
ng Diyso, itinalaga sa isang pamayanan na kasama ng iba pa at mayroong
pakikipag-ugnayan.
 Ang mga tao ay dapat makibahagi sa paglikha ng isang makabuluhan at
makatarungang lipunan, ipinahahayag ang kanilang mga sarili sa kultura,
tumatanaw at gumagawa para sa isang magandang kinabukasan.
Sumasampalataya Kami Na
 Ang Iglesia, ay katawan ni Kristo, ang pamayanan ng mga taong
pinapagkasundo at pinagkatiwalaan ng ministeryo ni Hesus. Ang buhay
kay Hesukristo ay ipinahahayag sa pamamagitan ng pakikibahagi sa buhay
at ministeryo ng Iglesya.
Sumasampalataya Kami Na
 Ang Banal na Kasulatan, ang Luma at Bagong Tipan, ay isang matapat na
saksi sa kapahayagan ng Diyos sa Kanyang sarili sa kasaysayan ng
Kanyang bayan at sa buhay ng mga tao.
 Bilang pinili at kinasihang kasangkapan, ito ay tumatanglaw, gumagabay,
nagtutuwid at nagtuturo sa Kanyang bayan sa kanilang pananampalataya
at pagsaksi.
Sumasampalataya Kami Na
 Ang Diyos ay gumagawa upang lubusin ang Kanyang Gawain na pagtubos
sa pamamagitan ng pagkasi sa bawa’t tao tungo sa isang bagong
katauhan at ng buong sanlibutan tungo sa kanyang kaharian.
 Ang kaharian ng Diyos ngyon ay naroon sa kung saan: Ang
pananampalataya kay Hesukristo ay ipinahahayag; ang pagpapagaling ay
ibinibigay sa mga may karamdaman; ang pagkain ay ibinibigay sa mga
nagugutom; ang liwanag ay ibinibigay sa mga bulag; ang kalayaan ay
ibinibigay sa mga bihag at inaapi; ang pag-ibig, katarungan at kapayapaan
ay namamayani.
Sumasampalataya Kami na
 Ang pagkabuhay na muli ni Hesukristo ay nagpapatunay na ang
kapangyarihan ng kamatayan ay napagtagumpayan na.
 Mayroong buhay maging sa kabili ng kamatayan at tumitingin kami sa
panahon na si Hesukristo ay muling magbabalik. Sa katapusan ay titipunin
ng Diyos ang lahat ng kanyang mga anak, bibigyang kaganapan ang
kanyang kaharian, at gagawing bago ang lahat ng nilikha.
*Manwal sa kumpirmasyon, pahina 37-38
UCCP VISION, MISSION and GOALS
VISION
The United Church of Christ in the Philippines, a responsible, empowered, self-
reliant and caring community of Christian believers committed to the pursuit of a
transformed church and society towards an abundant and meaningful life for all.
MISSION
In light of such a vision, the United Church of Christ in the Philippines, therefore
commits itself to the mission of establishing and uniting the community of faith for
the proclamation of the Gospel of our Lord Jesus Christ towards the transformation
of both church and society.
GOALS
The United Church of Christ in the Philippines will translate its mission into life-
work that will focus on the restoration of its relationship as a foretaste of God’s
reign or Shalom
1. To strengthen the faith community.
2. To enrich the life-work of communities where local churches are located.
3. To depeen the impact of its collective response to societal issues and
concerns.
THRUSTS AND STRESSES FOR THE QUADRENNIUM 2006-2010
Mindful of the present day needs of the whole UCCP, cognizant of the continuing
challenges of mission, the General Assembly hears and responds to the loud call
for GROWTH this quadrennium 2006-2010.
1. Shared understanding of the faith of the Church.
2. Strengthened internal human resources particularly the church workers
and the enablers that would ensure responsible and effective church
leadership for generations to come.
3. Deepening of the Church’s understanding of the state, needs and
sentiments of members and of local churches and through an information-
based analysis of needs and planning process.
4. Vibrant and contextualized worship life of the congregations, stronger
fellowship and warm caring system in our faith communities.
5. Steadfast prophetic witness of the Church and communities amidst the
wounds of society.
6. Stronger inter-faith, ecumenical and international relationship and
meaningful expressions of partnerships in mission.
7. Faithful and fruitful practice of the sterwardship of our God-given resources
and improved capacity of the Church to support its mission and ministries.
Approved by the General Assembly, Digos City, May 2006
 UCCP-NBC PANGATLONG KWARTER
[Disyembre-Enero-Pebrero]

2009 - 2010
SAMASAMANG PAGSASABUHAY NG

PAARALANG LINGGUHAN
SA SAMBAHAYAN NG DIYOS

PANGATLONG KWARTER
[Disyembre-Enero-Pebrero]
Isinulat Ni:

REV. EDMUNDO H. PIELAGO, BTh., AB Pol. Sc.

34 Princeton St, Monterey Vill Subd, Concepcion, Pequena, Naga City
Philippines
 MGA NILALAMAN
YUNIT III: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA DISIPULO
[PART II]
ARALIN 1 PANGINOON KO, KAY GANDA NG UMAGA
12/6 Adviento 2
Marcos 13:24-37
 ARALIN 2 BINAUTISMOHAN ANG SINUMANG NAGBAGO Mk 1:29-39
12/13 Adviento 3
Marcos 1:1-8 Linggo ng HR
YUNIT III: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA
ARALIN 3 INIHANDA ANG DAAN KAHIT NA NASA KULUNGAN DISIPULO [PART II]
12/20 Adviento 4
Mt 11:2-6 Ang Yunit III ng PAARALANG LINGGUHANG ito ay naglalaman pa rin ng 13
Aralin sa ilalim ng pamagat na: SI JESUS AT ANG KANIYANG MGA DISIPULO [PART II]
ARALIN 4 BINASBASAN NI GABRIEL SI MARIA
para sa Ika-3 Kwarter, simulang Disyembre hanggang Pebrero. Sa pagtalakay ng
12/27 Krimas 1
bawat Aralin, marapat na laging basahin ng guro ang teksto sa bahay bilang
Lk 1:26-38
bahagi ng paghahanda sa pagtuturo bago tingnan ang BIBLIKAL at ang ALAM BA
NATIN ITO upang lalong mapagyaman ang ang pagtalakay sa MGA TANONG ng
ARALIN 5 PINURI NI SIMEON ANG DIYOS SA TEMPLO 1/3
bawa’t Aralin.
Krimas 2 /
Lukas 2:22-40 Araw ng Epifania
Sa Yunit na ito, tingnan natin ang ating sarili hindi lamang bilang
manglalakbay kundi bilang kamag-aral na nagsasabuhay ng Evangelio ayon kay
ARALIN 6 BINAUTISMUHAN SI JESUS SA ILOG JORDAN
Marcos at sa ibang nagsulat ng Evangelio ayon kay Mateo, Lukas, at Juan: Una,
1/10 Epifania 1
pag-aralan natin hindi lamang ang Unang pagparito ni Jesus bilang sanggol kundi
Juan 1:29-34 Bautismo kay Jesus
ang Muling pagparito Niya bilang Hari na mananakop sa lupa at langit; Ika-2, pag-
aralan natin kung gaano katotoo na ang Evangelio ni Marcos ang pumapatnubay
ARALIN 7 SI JESUS ANG BUHAY NA SALITA NG DIYOS
sa lahat na pagsusulat ng Bagong Tipan; Ika-3, pag-aralan natin kung bakit
1/17 Epifania 2
ninenerbiyos ang mga Romano sa pagdami ng tagasunod ni Juan, kung
Juan 1:10-18
makatarungan ba ang pagpakulong sa kaniya, kung ano ang napakinggan niya sa
kulungan, kung ano ang tugon sa kaniyang tanong, at kung sino ang mapalad; Ika-
ARALIN 8 TINAWAG NG DIYOS SI SAMUEL SA PANGALAN
4, pag-aralan natin kung bakit binasbasan ni Gabriel si Maria, ito ba’y dahil siya
1/24 Epifania 3
ang magiging ina ng Mesiyas na Tagapagligtas; Ika-5, pag-aralan natin kung bakit
1 Sam 3:1-10
pinuri ni Simeon si Jesus at bakit kailangang ihandog si Jesus bilang katubusan ng
Kaniyang mga magulang sa Templo sa Jerusalem noong Siya’y 40 araw, at bilang
ARALIN 9 MGA DISIPULO BILANG MANGINGISDA NG TAO
Tagapagligtas ano ang kumparasyon ng halaga ng Kaniyang buhay sa halaga ng
1/31 Epifania 4
pagkabili sa Kaniya ng sariling mga magulang mula sa Diyos; Ika-6, pag-aralan
Mk 1:16-20
natin kung sino si Jesus ayon sa tinig na nagmula sa langit nang Siya’y
nagpabautismo kay Juan at ano ang nakita ni Juan bilang tanda ng Banal na
ARALIN 10 PINALABAS NI JESUS ANG MASAMANG ESPIRITU 2/7
Espiritu at bakit Siya’y nagpabautismo; Ika-7, pag-aralan natin kung bakit si Jesus
Epifania 5
ay tinawag na buhay na Salita ng Diyos sa sanlibutan; Ika-8, pag-aralan natin kung
Mk 1:21-28
sino ang mga magulang ni Samuel at kung ano ang kanyang mga naging tungkulin
sa buhay sa pagitan ng mga hukom at mga propeta bago nagkaroon ng hari ang
ARALIN 11 ANG PAGBABAGONG-ANYO SI JESUS SA BUNDOK
Israel; Ika-9, pag-aralan natin kung saan inihalintulad ang kaharian ng Diyos at
2/14 Epifania 6
kung paano ito itinayo ni Cristo; Ika-10, pag-aralan natin kung saan naganap ang
Mk 9:2-8
pagpalabas ng masamang espiritu at bakit kilala ng Diyablo si Jesus bilang Banal
Pagbabagong-anyo
ng Diyos; Ika-11, pag-aralan natin kung paano si Jesus nagbagong-anyo at bakit
naroon sina Moises at Elias at ano ang sinasagisag ni Moises, Elias at Jesus at bakit
ARALIN 12 PINAGALING NI JESUS ANG MAY KETONG 2/21
ibig ipagaw sila ni Pedro ng tig-iisang kubol; Ika-12, pag-aralan natin kung paano
Kwaresma 1
pinagaling ni Jesus ang ketongin at ano ang batayan ni Jesus sa pagpagaling sa
Mk 1:41-45
kanya; at Ika-13, pag-aralan natin kung bakit sa bahay na ginagawa ni Jesus ang
pagpapagaling tulad ng pagpagaling ni Jesus sa biyanang babae ni Pedro sa lagnat
ARALIN 13 PINAGALING NI JESUS ANG BIYANANG-BABAE 2/28
at sa maraming dayong pasyente.
Kwaresma 2
 Sa pagtalakay ng mga Araling ito, ipinapayo sa guro na laging gumamit ng
tulong sa paghahanda tulad ng Biblia, Interpreter’s Bible Commentary, Bible
Dictionary, Concordance at English-Tagalog Dictionary.
Laging gumawa ng sariling outline batay sa Aralin at piliting maunawaan
[ma-internalize] ito upang maging epektibo sa pagbabahagi ng moral lesson at
mailapat sa buhay ng mga mag-aaral.
Maaaring dagdagan ang MGA TANONG upang lalong mapalalim ang
kaalaman para sa lalong pagpapalago ng ating pananampalataya. MABUHAY!!!
ARALIN 1: PANGINOON KO, KAY GANDA NG UMAGA
Mar 13:24-37
CYCalendar: Adviento 2 Disyembre 6
GININTUANG TALATA: Gayon din naman, maging handa kayong lagi,
sapagkat hindi ninyo alam kung kailan darating ang puno ng sambahayan
– maaring sa pagdilim, sa hatinggabi, sa madaling-araw, o kaya’y sa
umaga – baka sa kanyang biglang pagdating ay maratnan kayong
natutulog.” Marcos 13:35-36 [MBB].
BIBLIKAL
Pasimulan natin sa Araling ito ng Church Year Calendar hindi sa
pamamagitan ng pagtalakay ukol sa unang pagdating ng Panginoon bilang
sanggol kundi sa muli Niyang pagparito bilang Hari!
Si Jesus nagpahayag sa Kaniyang mga disipulo kung ano ang
mangyayari bago Siya muling dumating sa sanglibutan pagkatapos ng
Kaniyang kamatayan at muling pagkabuhay.
Ang matagumpay na pagbabalik ay kilala sa tawag na Second
Coming, at kinasasabikan ng lahat na Kristiyano ang pagdating ng araw ng
pagbabalik ni Cristo Jesus upang pamahalaan ang lahat sa lupa. Inasahan
ng unang mga Kristiyano na mangyayari ang pagbabalik na ito sa kanilang
panahon, at maraming reperensya sa paniniwala na ito sa Bagong Tipan.
Nalalaman ng mga Kristiyano ngayon na wala silang ideya kung
kailan babalik si Cristo [t32], at ang magpahayag ng eksaktong taon,
buwan, araw, oras, minuto at segundo sa ating konsepto ng kalendaryo ay
tanda ng isang bulaang propeta.
1. Ano ang mangyayari sa mga tao bago si Jesus muling dumating sa
sanlibutan? Sila ay mawawalan ng malay dahil sa takot.
2. Paano si Jesus muling makababalik? Siya’y darating sa
pamamagitan ng ulap ng kaluwalhatian.
3. Bakit ang muling pagbabalik ni Jesus ay magandang balita?
Sapagkat ang pagliligtas para sa lahat na tao ay malapit na, at
lahat na ligtas ay muling makakasama ni Jesus.
4. Ano ang sinasabi ni Jesus ukol sa langit at lupa? Ang langit at lupa
ay lilipas, ngunit ang Kaniyang mga salita ay walang hanggan [t31].
ALAM BA NATIN ITO?
Ang Muling Pagparito ni Cristo Jesus ay inasahan ng mga Kristiyano.
Inasahan nila na ang Diyos ang mamamahala sa lahat ng bagay at Siya’y
tapat sa mga pangako at hula sa Kaniyang salita. Sa Kaniyang unang
pagdating, si Cristo Jesus ay naparito sa sanlibutan bilang isang sanggol sa
sabsaban sa Bethelem, ayon sa pagkahula. Isinakatuparan ni Jesus ang
maraming hula ukol sa Mesiyas noong panahon ng Kaniyang
kapanganakan, buhay, ministeryo, kamatayan, at pagkabuhay muli.
Subalit, may iba pang mga hula ukol sa Kaniyang pagiging Mesiyas na
hindi pa nangyayari. Sa Kaniyang pagbabalik maisasakatuparan ang
nalalabing mga hula. Sa Kaniyang unang pagparito, si Jesus ay tinaguriang
“suffering Servant”. Sa Kaniyang pagbabalik, si Jesus ay darating bilang
Mananakop na kasama ang mga hukbo ng Langit.
Ang mga propeta sa Daan na Tipan ay hindi naglagay ng
pagkakaiba sa pagitan ng dalawang pagdating [Isa 7:14; 9:6-7; at Zac
14:4]. Bilang resulta ng mga hulang ito nagmukhang dalawang tao ang
tinutukoy, kaya naman ang mga Judiong eskolar ay naniniwala sa
dalawang Mesiyas: una, isang Mesiyas na daranas ng pagdurusa;
pangalawa, isang mapanakop na Mesiyas. Bigo sila sa pag-unawa na ang
nag-iisang Mesiyas ay isasakatuparan ang dalawang papel. Isinakatuparan
ni Jesus ang papel bilang Lingkod na puno ng pagdurusa [Isa 53] sa
Kaniyang unang pagdating. Isasakatuparan Niya rin an papel ng
Tagapagligtas ng Israel at Hari sa Kaniyang pangalawang pagdating [Zac
12:10 at Apoc 1:7] kung saan ang Israel at ang sankatauhan ay
magdadalamhati sapagkat hindi nila tinanggap ang Mesiyas sa Kaniyang
unang pagdating.
Pagkatapos ng pag-akyat ni Jesus sa Langit, ang mga anghel ay
nagpahayag sa mga alagad, “Kayong mga lalaking taga Galilea, bakit
kayo’y nangagkatayong tumitingin sa langit? Itong si Jesus na tinanggap
sa langit mula sa inyo, ay pariritong gaya rin ng inyong nakitang
pagparoon niya sa langit” [Gawa 1:11]. Sa Zacarias 14:4 tinukoy na ang
lugar ng Second Coming ay sa Bundok ng Olivo. Sa Mateo 24:30
nagpapahayag ng ganito: “At kung magkagayo’y lilitaw ang tanda ng Anak
ng tao sa langit: at kung magkagayo’y magsisitaghoy ang lahat ng mga
angkan sa lupa, at mangakikita nila ang Anak ng tao na napaparitong
sumasa mga alapaap ng langit na may kapangyarihan at dakilang
kaluwalhatian.” Si Jesus ay darating na maluwalhati [Titus 2:13]. At ganito
ang sabi sa 1 Tesalonica 4:16, “Sapagkat ang Panginoon din ang bababang
mula sa langit, na may isang sigaw, may tinig ng arkanghel, at may
pakakak ng Diyos: at ang nangamatay kay Cristo ay unang
mangabubuhay na mag-uli.”
Sa Araling ito titingnan natin ang pagkakaiba sa pagitan ng salitang
“Second Coming” at “Rapture”. Sa “rapture” paririto si Cristo sa alapaap [1
Tes 4:17] bago mangyayari ang tribulation [1 Tes 5:9; Apoc 3:10], kukunin
ang mga mananampalataya mula sa lupa [1 Tes 4:13-17;5:9], palihim ang
pagparito at malikmata [ 1 Cor 15:50-54], at nalalapit na ang pagdating
[Titus 2:13; 1 Tes 4:13-18; 1 Cor 15:50-54]. Sa “second coming” paririto si
Cristo sa lupa upang wakasan ang tribulation at lupigin ang Anti-Cristo at
itatayo ang Kaharian [Rev 19:11-16].

MGA TANONG:

1. Ano ang Second Coming?

2. Ano ang Rapture?
3. Ano ang Tribulation?
4. Kailan mangyayari ang Rapture? Ang Second Coming?
5. Handa ka na ba sa muling pagparito ng Panginoong Jesus?

ARALIN 2: BINAUTISMOHAN ANG SINUMANG NAGBAGO Mar 1:1-8
CYCalendar: Adviento 3 / Humam Rights Sun Disyembre
13
GININTUANG TALATA: Lagi niyang sinasabi sa kanyang pangangaral,
“Darating na kasunod ko ang isang makapangyarihan kaysa akin: na hindi
ako karapat-dapat magkalag ng tali ng kanyang mga panyapak.
Binabautismohan ko kayo sa tubig, ngunit babautismohan niya kayo sa
Espiritu Santo.” Marcos 1:7-8 [MBB].
BIBLIKAL
Ang Evangelio ni Marcos ay tumunog sa eksena ng pagdating ni
Juan Bautista. Pinaniniwalaan natin na ang Evangelio ayon kay Marcos ay
ang kauna-unahang aklat na naisulat na pumapatnubay sa lahat na
pagsusulat sa Bagong Tipan.
Ang salitang evangelio ay nangangahulugan ng mabuting balita, at
ang mabuting balita ay ang unang bagay na ipinahahayag ni Marcos.
Pangalawa, hinalaw niya ang pahayag mula sa aklat ni Isaias at Malakias,
sa Daan na Tipan, kaya nalaman natin na ang ating pananampalataya ay
nakatutok sa iisang Diyos [Isa 40:3; Mal 3:1]. At pangatlo, siya’y
nagpahayag sa atin na ang ating pagsisisi ay makikita sa asal at kilos
bunga ng Mabuting Balita ukol kay Jesus na nagpapabago ng ating buhay.
Ang pagsisisi ay pagsagawa ng higit sa pagsabi “I’m sorry” para sa
mga kasalanan: ito ay nangangahulugan ng isang walang takot na
pagtalikod mula sa ginagawa, sinasabi, at pinapaniwalaang masasamang
bagay.
Si Juan ay nagbautismo sa tubig at nangangaral sa Ilog Jordan sa
Palestina na ipinapakita sa tao ang pinsala ng kanilang kalakaran at
nagpapahayag sa kanila na si Jesus ay darating upang magligtas sa tao
mula sa kanilang mga kasalanan.
1. Ano ang sinabi ni Marcos sa sulat niya ukol sa talatang 1? Ganito
ang sabi ni Marcos, “Ito ang mabuting balita ukol kay Cristo Jesus,
ang Anak ng Diyos.”
2. Kanino hinalaw ni Marcos ito? Hinalaw niya ito kay Isaias [40:3] at
kay Malakias [3:1].
3. Ano ang suot na baro ni Juan Bautista? Ang barong suot niya ay
mula sa balahibo ng kamelyo na may kuwero [anit] na nakapaha sa
paligid ng kaniyang baywang.
4. Ano ang pagkain ni Juan Bautista? Balang at pulot-pukyutan ang
kaniyang pagkain.
5. Ano ang sabi ni Juan ukol sa kaniyang pakikitungo kay Jesus? Si
Juan nagsabi, “Hindi ako karapatdapat yumukod at kumalag ng tali
ng kanyang mga pangyapak.”
ALAM BA NATIN ITO?
Ang Evangelio ayon kay Marcos ay nagsasabi ng ganito, “Ito ang
Mabuting Balita tungkol kay Jesu-Cristo na Anak ng Diyos, t1 [MBB]. [1]
Ang Mabuting Balita ay ang salita ng Diyos na tapat, totoo, at tunay ayon
sa Apoc 19:9; 21:5; at 22:6]. Ito ay isang mabuting salita at karapat-dapat
na tanggapin ng lahat pagkat ito ay nagdadala ng nakalulugod na balita.
[2] Ito ang evangelio ni Jesu-Cristo, ang pinahiran ng langis na
Tagapagligtas, ang Mesiyas na ipinangako at inasahan. Ito’y tinawag na
Kaniya, hindi dahil Siya ang nagsimula at nagmula sa Kaniya, kundi
sapagkat Siya ang Paksa nito at tumatalakay ukol sa Kaniya. [3] Itong si
Jesus ay Anak ng Diyos. Ang katotohanang ito ay nakabatay kung saan
ang evangelio ay naitayo at naisulat upang maihayag; sapagkat di ba si
Jesus ang Anak ng Diyos na sa Kaniyang pangalan di dapat masayang ang
ating pananampalataya?
Ang reperensya ng Bagong Tipan ay mula sa Daan na Tipan na
antigo, at may pagkakaugnay ito sa isa’t isa. Ang evangelio ni Jesu-Cristo
ay nagsimula ayon sa pagkasulat ng mga propeta [v2]. Maging si Pablo ay
nagpatotoo sa maliliit at gayon din sa malalaki na wala siyang sinasabing
anoman kundi ang sinabi ng mga propeta at ni Moises na mangyayari
[Gawa 26:22]. Tumpak at makapangyarihan ito para sa mga Judio na
naniniwala sa mga propeta ng Daan na Tipan na may susuguin ang Diyos
pagdating ng araw at ito ay nakita nila kay Juan bilang tagapaghanda ng
darating na Mesiyas.
Mula sa hula ni Isaias, ang pinakamahabang sulat, at sa hula ni
Malakias, ang pinakaikli at pinakahuling sulat, na may mahigit na 300 na
taon ang pagitan nila, kapuwa sila nagsabi ukol sa pagpasimula ng
evangelio ni Jesu-Cristo sa ministeryo ni Juan. [1] Si Malakias, na
namamaalam [farewel] sa Daan na Tipan, nagsalita ng malinaw sa 3:1 ukol
kay Juan na siyang nagbigay ng pagbati [welcome] sa Bagong Tipan,
“Narito, sinusugo ko ang aking sugo sa unahan ng iyong mukha, na
maghahanda ng iyong daan” [v2]. Pinansin mismo ito ni Cristo at
ipinatungkol kay Juan [Mt 11:10], na siyang sugo [messenger] ng Diyos
upang ihanda ang daan ni Cristo. [2] Si Isaias ay isang evangelikong
propeta sapagkat siya ang nagpasimula ng evangelio ni Cristo nang
sabihin niya ito, “Ang tinig ng isang sumisigaw, ihanda ninyo sa ilang ang
daan ng Panginoon pantayin ninyo sa ilang ang lansangan para sa ating
Diyos” [Isa 40:3]. Pinansin ito ni Mateo at ipinatungkol ito kay Juan [Mt
3:3].
Sa Bagong Tipan, ang evangelio ay nag-umpisa kay Juan Bautista.
Ganito ang sabi, “Ang kautusan at ang mga propeta ay nanatili hanggan
kay Juan: mula noon ang evangelio ng kaharian ng Diyos ay ipinangaral, at
ang bawa’t tao ay pumapasok doon na nagpipilit” [Lk 16:16]. Si Pedro ay
nagsimula sa bautismo ni Juan, Gawa 1:22. Ang evangelio ay hindi
nagpasimula sa kapangaanakan ni Cristo sapagkat kailangan na munang
Siya’y lumaki sa karunungan at sa pangangatawan [Lk 2:52]. Malapit sa
kalahating taon simula sa pangangaral ni Juan bago si Jesus nag-umpisa
ng Kaniyang ministeryo. Ang bautismo kay Jesus ay tanda ng
pagbubukang-liwayway ng araw ng evangelio!
Ang pamamaraan ng buhay ni Juan ay pasimula ng isang espiritu
ng evangelio. Ito ang pasimula ng evangelio ni Cristo sa kaluluwa ng
sinoman. Sa pananamit at uri ng pagkain
[v6] ay nakikita ang simpleng pamumuhay. Sa pangangaral, si Juan ay
nangaral ng pagpapatawad ng mga kasalanan [remission of sins]. Ipinakita
niya sa mga tao ang pangangailangan nito. Ipinangaral din niya ang
pagsisisi sa mga kasalanan [repentance of sins]. Kailangan ng mga tao
ang pagbabago ng kanilang puso at buhay sa pamamagitan ng pagtalikod,
pag-iwan sa kanilang mga kasalanan at bumalik sa Diyos, at sa mga
terminong ito sila ay mapapatawad [forgiven]. Ang pagsisisi para sa
pagpapatawad ng mga kasalanan ang siyang ministeryo ng mga alagad na
ipinapangaral nila sa lahat ng bansa [Lk 24:47]. Iyan din ang ministeryo ng
bawa’t sumasampalataya kay Cristo. Ang ipinapangaral ni Cristo ay dalisay
[pure] na evangelio, at iyan din ang ipinapangaral ni Juan Bautista. Tulad
sa isang matapat na ministro ng evangelio, siya’y nangangaral ng: [1]
Higit na Kadakilaan ni Cristo [pre-eminence of Christ]. Para kay Juan higit
na mataas at dakila si Cristo, na kahit na siya’y ipinanganak sa isang
babaeng dakila [Elizabet] at lalaking tanyag [Zacarias], iniisip niya na hindi
siya karapat-dapat yumukod at kumalag ng tali ng panyapak ni Cristo [v7].
[2] Ipinangaral din niya na higit na makapangyarihan si Cristo kaysa kanya
at sa sinomang ipinalalagay na makapangyarihan sa lupa. Si Juan ay may
kakayahan magbautismo sa tubig ngunit si Jesus ay may kakayahan sa
pagbautismo sa Espiritu Santo. Si Cristo ay nakapagbibigay ng Espiritu ng
Diyos at sa pamamagitan niya napapamahalaan Niya ang mga espiritu ng
tao. [3] Ipinapangaral pa niya ang dakilang pangako ni Cristo sa Kaniyang
evangelio at ang pangakong ito ay para lamang doon sa nagsisi at
napatawad sa kanilang mga kasalanan. Na sila’y babautismohan sa
Espiritu Santo at magigi silang dalisay sa pamamagitan ng Kaniyang mga
biyaya.
Sa tagumpay ng pangangaral ni Juan at ang mga disipulo na
kaniyang tinangap sa pamamagitan ng bautismo, nagpasimula ang isang
evangelicong iglesia. Nagbautismo siya sa ilang, at tumangging pumasok
sa mga lunsod. Subalit nagsidatingan sa kaniya ang lahat na nanggagaling
sa lupain ng Judea at pati na ng nasa Jerusalem, ang mga naninirahan
mula sa lunsod at mga barangay, kabilang na ng kanilang pamilya, at
lahat sila binautismohan niya. Pumasok sila bilang kaniyang mga disipulo
at nagpasakop sa kaniyang disiplina. Bilang tanda ng pagpasakop, sila ay
nagpahayag ng kanilang mga kasalanan, kaya tinanggap niya sila bilang
kanyang mga disipulo sa pamamagitan ng tanda ng bautismo sa tubig.
Narito ang stamina [tibay] ng evangelikong iglesia na pinasimulan ni Juan
Bautista. Karamihan sa kanila ay naging mananampalataya ni Cristo, at
nangaral ng Kaniyang evangelio, at tulad sa isang binhi ng mustasa ito ay
lumaki tulad sa isang punong-kahoy!
MGA TANONG:
1. Ano ang Evangelio? Ipaliwanag.
2. Sino si Juan Bautista at ano ang kaniyang papel sa pagdating ni
Jesus?
3. Ano ang tatlong mahahalagang doktrina na ipinangaral ni Juan
Bautista?
4. Paano ang bautismo ni Juan isinasagawa?
 5. Mayroon bang naitatag si Juan na isang evangelicong Iglesia? ALAM BA NATIN ITO?
Ipaliwanag.
Sa talata 1, sinasabing si Jesus ay umalis na hindi kasama ang
Kaniyang mga disipulo. Ipinaubaya Niya sa kanila ang pangangaral ng
ARALIN 3: INIHANDA ANG DAAN KAHIT NA NASA KULUNGAN Mt evangelio na hindi Siya kasama. Layunin ni Jesus na maturuan silang
11:2-11 matoto sa gawain ng pangangaral [preaching] kung paano ipinapamuhay
CYCalendar: Adviento 4 Dis 20 ito at kung paano isinasagawa. Ang isang bata ay hindi natotong lumakad
sa sarili kung laging magkahawak-kamay sa pagitan niya at yaya.
GININTUANG TALATA: Nakakikita ang mga bulag, nakalalakad ang mga Tinuturuan ni Cristo ang Kaniyang mga disipulo kung paano mamuhay at
pilay, gumagaling ang mga ketongin, nakaririnig ang mga bingi, muling sumabak sa gawain na wala ang
nabubuhay ang mga patay, at ipinangangaral sa mga dukha ang Mabuting
Balita. Mapalad ang taong hindi nag-aalinlangan sa akin!” Mateo 11:5-6
[MBB].

BIBLIKAL

Sa panahon ng salaysay na ito, ninenerbiyos ang mga Romano sa

ginawang pangangaral ni Juan Bautista. Kaya ipinatapon ni Herod Antipas
si Juan Bautista sa kulungan.

Sa ilalim ng pamamahala ng Roma, hindi kailangan ang pormal na

sakdal bago dalhin ang inaakusahan sa kulungan, at hindi rin kailangan na
mapatunayan na siya ay nagkasala bago siya dalhin sa kulungan. Tama na
sa mga Romano ang isiping si Juan ay posibleng nangunguna sa uri ng
rebulusyon, lalo na siya ay may natipon na isang malaking grupo na
kaniyang mga tagasunod.

1. Ano ang napakinggan ni Juan Bautista sa kulungan? Napakinggan ni

Juan Bautista ang tungkol sa pangangaral at pagtuturo ni Jesus.
2. Anong sinabi ni Jesus sa mga tao nang itanong nila sa Kaniya kung
Siya na nga ang persona na ipinangaral ni Juan? Sinabihan sila ni
Jesus na sabihan si Juan ukol sa kung ano ang kanilang nakita at
napakinggan na ginagawa Niya.
3. Ano ang sinabi ni Jesus ukol sa mga tao na nakapaligid sa Kaniya?
Si Jesus nagsabi na ang mga bulag ay nakakakita, ang mga pilay
nakalalakad, ang mga ketongin napapagaling, at ang mga bingi
nakakarinig, ang mga patay napapabangon, at ang evangelio ay
naipapangaral sa mga dukha.
4. Anong sinabi ni Jesus ukol kay Juan Bautista? Si Jesus nagsabi na si
Juan ang katuparan ng hula ng Diyos na nagsasabi, “Ipapadala ko
ang aking sugo sa unahan mo para ihanda ang mga bagay para
saiyo.” Ang reperensya ni Jesus ay mula sa Malakias 3:1.
Kaniyang presensya. Ito’y pansamantala lamang, upang mapaghandaan
nila ang para sa mas matagal na pagkakahiwalay, at sa tulong ng Banal na
Espiritu, ang sarili nilang kamay ay makagagawa ng sapat para sa
kanilang gawain, at sapagkat sila’y hindi laging mga bata sa
pananampalataya. Wala tayong gaanong ulat kung ano ang kanilang
nagawa sa kanilang tungkulin [commission]. Ngunit nangibang lugar sila
mulang Galilea patungong Judea, sapagkat sa Galilea ay naipangaral na
ang evangelio, naipahayag na ang doktrina ni Cristo, at naisagawa na ang
mga himala [milagro] sa Kaniyang pangalan.

Lumisan si Cristo upang magturo at mangaral sa mga lunsod.

Sinugo Niya ang 12 alagad upang magsagawa ng mga himala [Mt 10:1-8]
at pukawin ang pag-asa ng mga tao. Sa ganitong paraan ihinahanda ang
daan ng Panginoon. Inihanda ni Juan ang daan ng Panginoon sa
pamamagitan ng pagsisisi, subalit wala siyang mga himala. Ngunit ang
mga disipulo ni Jesus ay mas higit ang nagawa kumpara kay Juan sapagkat
sa pamamagitan ng pagsisisi at pananampalataya naihanda nila ang mga
tao para sa mga biyaya ng kaharian ng langit na ipinagkaloob ni Cristo.
Nang si Cristo ay nagbigay ng kapangyarihan sa kanila upang gumawa ng
mga himala Siya’y nagtuturo[teaching] at nangangaral [preaching]. Ang
pagpapagaling [healing] ng mga may karamdaman ay pagligtas ng mga
katawan, ngunit ang pangangaral ng evangelio ay pagligtas ng mga
kaluluwa. Pinamahalaan ni Cristo ang mga disipulo na mangaral [10:7]
ngunit hindi Niya pinabayaan na pangaralan ang Kaniyang sarili. Nangaral
Siya sa mga lunsod, sa makapal na bilang ng mga tao; iniitsa Niya ang
lambat ng evangelio kung saan maraming “isda” ang mahuli. Siya ang
“karunungan” na humihiyaw sa mga lunsod [Kawikaan 1:20-21], sa
pintuan ng lunsod [Kawikaan 8:3], sa mga lunsod ng mga Judio.

Kung ano ang Kaniyang ipinangaral hindi tayo sinabihan, ngunit

marahil ito ay katulad ng layunin Niya sa Kaniyang sermon sa bundok.
Ngunit narito ang naisulat na mensahe ni Juan Bautista mula sa kulungan
na ipinadala kay Cristo at ang tugon Niya [t2-6]. Nadinig natin noon na
nalaman ni Jesus na dinakip si Juan, kaya umuwi Siya sa Galilea [4:12].
Ngayon sinabihan tayo na si Juan, sa kulungan, nadinig ang mga ginagawa
ni Cristo. Napakinggan niya sa kulungan ang mga ginagawa ni Cristo, at
walang duda siya ay nasiyahan na mapakinggan ang mga ito, sapagkat
siya ay isang tunay na kaibigan ng Nobyo [Juan 3:29]. Kaya kahit na siya
ay nasa kulungan siya ay masaya. Hindi nakita ni Juan ang mga ginawa ni
Cristo, ngunit napakinggan niya ang mga ito na may kasiyahan.
Mapapalad sila na hindi nakakikita, na napakinggan lamang, ngunit
nanampalataya!
Dahil napakinggan ni Juan Bautista ang mga ginagawa ni Cristo,
sinugo niya ang kaniyang dalawang disipulo sa Kaniya at ipinapatanong
ito: “Ikaw baga yaong paririto, o hihintayin namin ang iba?” Ito ay
napakahalagang tanong. Ikaw ba ang Mesiyas na ipinangako, o hindi? Ikaw
ba ang Cristo? Sabihan mo kami. Siya ang darating na tinutukoy sa Salmo
118:26. Dumating na Siya! Bakit hahanap pa ng iba? Ang tanong ni Juan
ay dati nang naitanong ng iba sa kanya, “Ikaw ba Siya?” Ang tugon ni
Juan, “Hindi ako ang Mesiyas [Hebreo] o Cristo [Griego]” [Jn 1:20]. Si Juan
ay tagapagpatotoo lamang. Siya ay may nobleng patotoo kay Cristo at
kaniyang ipinahayag na si Cristo ang Anak ng Diyos [Jn 1:34], ang Kordero
ng Diyos [t29], ang magbabautismo sa Espiritu Santo [t33], at sinugo ng
Diyos [Jn 3:33].
Ang tugon ni Cristo sa tanong ni Juan ay nasa mga talatang 4-6.
Sabihan si Juan kung anong mga bagay ang kaniyang narinig at nakita. [1]
Nakita niya ang kapangyarihan ni Cristo sa pagsasagawa ng mga milagro;
nakita niya kung paano, sa pamamagitan ng salita ni Jesus, tumanggap ng
liwanag ang mga bulag, nakalalakad ang mga pilay, at iba pa. Ang mga
himala ni Cristo ay hayag at lantad. Diyos lamang ang may karapatan sa
pagpadilat ng mga mata ng bulag [Salmo 146:8] at iyan ay nakikita ni Juan
kay Cristo. Ang milagro ay tatak ng langit. Iyan ang nakita ni Juan kay
Cristo na walang pagdududa. [2] Napakinggan niya sa pangangaral ng
Kaniyang evangelio, na kasama ang milagro, ang mga dukha. Ito ang
patunay ng maka-Diyos ang misyon ni Cristo; na ang mga nagsasagawa sa
pagpapatayo ng Kaniyang kaharian ay mga dukha, ang hinahamak at
minamata ng mga Eskriba at Fariseo. Ang mga propeta sa Daan na Tipan
ay sinugo upang mangaral sa mga hari at prinsipe, ngunit si Cristo ay
nangaral sa mga kapulungan ng mga dukha. Ipinaghula na ang Anak ni
David [Cristo] ay hari ng mga dukha [Salmo 72:4,13]. Sa kanila ipinangaral
ng Panginoon ang evangelio [Isa 61:1]. Ito ang isang patunay na ang
misyon ni Cristo ay maka-Diyos at ang Kaniyang doktrina ay mabuting
balita – mabuting balita sa mga nagsisisi sa pagkakasala at tapat na
nagpapakumbaba sa sarili.
Ipinahayag Niya ang isang kapalaran [blessing] sa mga hindi
natitisod o nasasaktan sa Kaniya [t6]. Si Cristo ay itinalaga sa ikararapa at
ikatitindig ng marami sa Israel [Lk 2:34]. Siya ang Batong katitisuran, at
batong pangbuwal; sapagkat sila ay natitisod sa salita, palibhasa’y mga
suwail [1 Ped 2:8]. Mapapalad sila kung hindi natitisod. Kalimitan ang mga
taong natitisod ay may mga maling pag-aakala [prejudices]. Kung sa akala
mo si Cristo ay hindi Diyos ikaw ay hindi mapalad!
MGA TANONG:
1. Bakit nakulong si Juan Bautista? Makatarungan ba ang nagawang
pagkulong sa kaniya? Ipaliwanag
2. Ano ang napakinggan ni Juan Bautista sa kulungan? Ano ang
kaniyang ginawa? Ipaliwanag
3. Ano ang sagot ni Jesus sa tanong ni Juan Bautista ukol sa kaniyang
napakinggan?
4. Mapalad ka ba? Ipaliwanag.
5. Paano mo maiwasan na hindi ikaw ang magiging sanhi ng
katitisuran ng pananampalataya sa inyong lugar?
ARALIN 4: BINASBASAN NI GABRIEL SI MARIA Lk 1:26-38
CYCalendar: Krismas 1 Disyembre 27
GININTUANG TALATA: Makinig ka! Ikaw ay maglilihi at manganganak ng
isang lalaki, at siya’y tatawagin mong Jesus. Magiging dakila siya, at
tatawaging Anak ng Kataas-taasan. Ibibigay sa kanya ng Panginoong
Diyos ang trono ng kanyang amang si David. Maghahari siya sa angkan ni
Jacob magpakailaman, at ang kanyang paghahari ay walang hanggan.”
Lucas 1:31-33 [MBB].
BIBLIKAL
Tulad ng paghahanda ni Juan Bautista para kay Jesus, gayon din
ang ginawang paghahanda ng daan ng ina ni Juan na si Elizabet para kay
Maria na ina ni Jesus. Si Gabriel, ang nagdala ng mabuting balita ng Diyos,
ay isang anghel ng Diyos bilang isa sa mga sugo [messenger].
Nang sabihan si Maria ni Gabriel na siya ang magiging ina ni Jesus,
siya’y pasimple lang sa pagtugon. Ngunit nang makatagpo niya ang
kaniyang pinsan na si Elizabet, sinabihan ni Maria si Elizabet ng mabuting
balita sa porma ng isang magandang panalangin na kilala sa tawag na
Magnificat.
 1. Saan si Maria nanirahan nang dumating sa kaniya ang anghel na si
Gabriel? Si Maria ay nanirahan sa Nazaret, Galilea, sa hilagang
bahagi ng Palestina.
2. Kanino ikakasal si Maria? Ikakasal si Maria kay Jose, na isang inapo
ni Haring David.
3. Ano ang sinabi ni Gabriel kay Maria na ibibigay na pangalan sa
sanggol? Sinabihan ni Gabriel si Maria na Jesus ang ipapangalan sa
sanggol.
4. Ano ang sinabi ni Maria sa anghel? Si Maria nagsabi, “Ako ang
lingkod ng Panginoon. Mangyari nawa ang inyong sinabi.”
ALAM BA NATIN ITO?
Nararapat na malaman nating lahat ang kahulugan ng
pagkakatawang-tao [incarnation] at paglilihi [conception] sa ating
Tagapagligtas, 6 na buwan pagkatapos ipinaglihi si Juan. Si Gabriel ang
anghel na nagpahayag kay Zacarias tungkol sa layunin ng kaniyang anak
na si Juan ang parehong anghel na nagpahayag ng paglilihi ni Maria kay
Jesus. Dahil dito, ang parehong maluwalhating gawain ng pagliligtas ay
nangyari sa kasaysayan. Tulad sa masasamang mga anghel na di
maliligtas, ang mabubuting mga anghel ay di maaaring tagapagligtas,
subalit silang mabubuti ay binigyang gawain ng Tagapagligtas bilang
Kaniyang mga sugo [messengers], at maligaya silang isagawa ang
Kaniyang mga ipinagbibilin, sapagkat sila ay mga mapagpakumbabang
lingkod ng Ama at mga kaibigan ng Kaniyang mga anak.
Mayroon tayong isang salaysay ukol sa ina ng ating Panginoon, na
sa pamamagitan niya ipinanganak Siya, at dahil sa kaniya nararapat na
purihin ang Diyos. [1] Ang kaniyang pangalan ay Maria, tulad ni
Miriam na kapatid na babae ni Moises at Aaron; ang kaniyang pangalan ay
naghahayag ng karangalan, at kadakilaan sa kaniya na nagpapatunay ng
kaniyang pagmamagandang-loob na higit sa lahat sa mga anak na babae
sa lipi ni David.
[2] Siya ay isang anak na babae mula sa makaharing pamilya ni
David, at nalalaman niya ito sa kaniyang sarili at ng lahat ng kaniyang
mga kaibigan, sapagkat dumaan siya sa ilalim ng titulo at karakter ng lipi
ni David, kahit na siya ay dukha at mababa sa katayuan sa lipunan. At
itinulot ng Diyos sa Kaniyang katalagahan [providence], at sa
pagmamalasakit ng mga Judio, na maingatan ang kanilang talaangkanan
[genealogies] upang maipakita ang pangako at katuparan sa isang
Mesiyas sa pamaamgitan ni Maria na nakatala sa kasaysayan. [3] Siya ay
isang dalaga o berhin,isang wagas o dalisay, ngunit kasal sa kapuwa
makaharing unang angkan, subalit nasa mababang katayuan sa lipunan.
Kaya kapuwa sila may salaysay ng pagkapantay-pantay sa pagitan nila.
Ang kaniyang pangalan ay Jose. Siya ay nagmula rin sa lipi ni David, Mt
1:20]. Ang ina ni Cristo ay isang berhin [dalaga], sapagkat Siya ay hindi
bagay na ipanganak sa isang pangkaraniwang salinlahi, kundi sa
pamamagitan ng isang mahimalang paraan. Nararapat na Siya’y ganito,
kahit na Siya ay makibahagi sa naturalisa ng tao, gayunpaman hindi sa
kabulukan nito. Ngunit Siya ay ipinanganak sa isang dalagang ikinasal na
[espoused] – kasal ngunit wala pang karapatan ng isang mag-asawa sa
konsepto ng mga Judio – upang mapangalagaan ang karangalan ng
pangalan ng isang Tagapagligtas na ipinanganak sa isang berhin. [4] Siya
ay nanirahan sa Nazaret, lunsod ng Galilea, ang malayong lugar ng
bansa, at walang reputasyon para sa relihiyon o karunungan, ngunit nasa
hangganan ng mga taong hindi naniniwala sa Diyos, kung kaya ito ay
kilala sa tawag na Galilea ng mga Gentil. Dahil sa residente si Cristo sa
lugar na ito Siya ay may malapit na pagmamagandang-loob para sa mga
Gentil. Ayon kay Dr. Lightfoot si Jonas ay ipinanganak sa Galilea. Si Elias at
Eliseo ay kapuwa bihasa sa Galilea at lahat sila ay tanyag na mga propeta
sa mga Gentil. Ang anghel na si Gabriel ay sinugo kay Maria mula sa
Nazaret. Masaya siyang nagpaabot ng mensahe kay Maria at sa Nazaret,
Galilea, tulad kay Zacarias sa Templo at Jerusalem.
Pumasok ang anghel sa kinaroroonan ni Maria at kaniyang sinabi,
“Magalak ka, ikaw na totoong pinakamamahal, ang Panginoon ay
sumasaiyo” [v28]. [1] Si Maria ay kagalang-galang: “Ikaw na totoong
pinakamamahal.” Ang Diyos sa kanyang pagpili sa magiging ina ng
Mesiyas ay buong pusong nagbigay ng kakaiba at pambihirang dangal kay
Maria na higit kay Eva na ina ng lahat na nabubuhay. Ang pararilang, “full
of grace” ay saling-wika mula sa Latin ng ‘gracia plena’ na nagsasabing si
Maria ay mayroon higit na biyayang likas ng Espiritu kumpara sa ibang
nilalang. Ang namumukod na kagandahang-loob ay ginawa para sa kaniya
sapagkat siya ang maglilihi at magdadala sa sinapupunan ng ating banal
na Panginoon, isang karangalan, yayamang si Jesus ang magiging binhi ng
babae, hindi para sa personal na merito, kundi para sa libreng biyaya [free
grace]. [2] Ang presensya ng Diyos ay nasa kay Maria: “Ang
Panginoon ay sumasaiyo”, ayon sa anghel. Bagaman dukha at
pangkaraniwan,
sumasa kanya ang Panginoon. Tulad ng ganitong salita ng anghel ito ay
nagpabangon sa pananampalataya ni Gideon [Basahin ang Hukom 6:12].
“Ang Panginoon ay sumasaiyo” [The Lord is with thee]. Tulad ito ng, “’Ang
Diyos nasa atin” [God with us]. Ito ang kahulugan ng Immanuel [God with
us] na nasa berhin upang ipaglihi at dalhin sa kaniyang sinapupunan [Isa
7:14]. [3] May basbas ang Diyos kay Maria: “Mapalad na babae.” Siya
mismo ang nagsabi sa v48 na “Mula ngayon ay tatawagin akong mapalad
ng lahat ng magkahalihaliling lahi.” Ikumpara ito sa sinabi ni Debora kay
Jael sa Hukom 5:24, “Pagpalain sa lahat ng babae si Jael...Pagpalain siya sa
lahat ng babae sa tolda.”

Ngunit si Maria ay nagulumihanan, t 29. Sino bang tao ang hindi

magulumihanan? Si Maria ay isang pangkaraniwang tao lamang. Siya ay
katulad natin. May kahalong takot. Kaya sa t30 ang sabi ng anghel,
“Huwag kang matakot, Maria: sapagkat nakasumpong ka ng biyaya ng
Diyos.”[1] Kahit na siya ay isang berhin, siya ay may dangal na
maging isang ina: “Maglilihi ka sa iyong tiyan, at manganganak ka ng
isang lalake, at tatawagin mo ang kaniyang pangalang JESUS”[v31]. Si
Eva, kahit na siya ay may dangal na ina ng lahat na nabubuhay, subalit
siya ay may pagpipigil sa dangal na ito sapagkat siya ay may asawa na
pumapanginoon sa kanya [Gen 3:16]. Ngunit si Maria ay may dangal na
walang dapat ipag-alala. [2] Kahit siya nabubuhay sa karukhaan at
karimlan [obscurity], gayunpaman may dangal siya na maging
isang ina ng Mesiyas; ang kaniyang anak ay may palangang JESUS –
isang Tagapagligtas; ito ang isang kailangan ng sanglibutan, hindi tulad ng
isa na inasahan ng mga Judio. [a] Siya ay magiging dakila, tunay na dakila,
at walang kapantay sa kadakilaan. Tatawagin Siyang Anak ng
Kataastaasan, Anak ng Diyos na Siyang Kataastaasan; ang Kaniyang
kalikasan ay kapantay ng Ama. Siya mismo ang Diyos [Roma 9:5]. [b] Siya
ay higit na magugustuhan ng mga nasa mababang kalagayan sapagkat
kahit na ipinanganak Siya sa ilalim ng karukhaan, Siya ay nakikita sa
porma ng isang lingkod, gayunpaman ang Panginoong Diyos ay
magbibigay sa Kaniya ng luklukan ng ama Niyang si David [t32]. [b-1] Ang
luklukang ito ay ang trono ng Diyos. Siya ay uupo bilang Hari. Ang
Kaniyang kaharian ay espirituwal. Siya ang maghahari sa bahay ni Jacob,
hindi ang Israel ayon sa laman. Kaya ang Kaniyang trono ay kahariang
espirituwal, ang bahay ni Israel ayon sa pangako, na Siya ang may
karapatan sa pamamahala. [b-2] Na ang Kaniyang kaharian ay eternal:
maghahari Siya magpakailan man. Ang Kaniyang kaharian ay walang
hanggan kumpara sa temporal na paghahari ni David. Ang ibang putong
sa kaharian ay hindi namamalagi [Kawikaan 27:24, ngunit ang kay Cristo
ay magpakailan man.
Nagtanong si Maria sa anghel: “Paanong mangyayari ito, sa ako’y
hindi nakakikilala ng lalake? [t34] Alam ni Maria na ang Mesiyas ay dapat
ipanganak ng isang berhin, at kung siya ang Kaniyang ina, ibig niyang
malaman kung paano. Hindi ito lenguwahe ng kaniyang pagdududa sa
sinabi ng anghel, kundi ibig niya pang bigyan siya ng dagdag na
kaalaman.
Ang tugon ng anghel: “Bababa saiyo ang Espiritu Santo, at lililiman
ka ng kapangyarihan ng Kataastaasan” [t35a]. Ang pasimula ng bawa’t
bata sa sinapupunan ng kaniyang ina at ang pagpasok ng espiritu ng
buhay dito ay isang hiwaga sa kalikasan. Walang sinoman ang nakaaalam
ng daan ng espiritu, o kung paano ang mga buto ng bata nahugis sa tiyan
ng kaniyang ina [Eccl 11:5]. Ginawa tayo sa lihim [Salmo 139:15-
16].Lalong mahiwaga ang paghugis sa batang si Jesus. Ang pangyayaring
ito ay walang dapat pagtalonan [1 Tim 3:16].
Ang batang kanyang ipaglilihi ay isang banal: “Kaya naman ang
banal na bagay na ipanganganak ay tatawaging Anak ng Diyos” [t35b].
Tatawagin Siyang Anak ng Diyos bilang Anak ng Ama na hinugis ng Banal
na Espiritu sa kasalukuyang paglilihi ni Maria. Ang Kaniyang kalikasan
bilang tao ay nararapat na bumagay sa pagkakaisa nito sa kalikasan
bilang Diyos.
Sinabihan si Maria ng anghel na ang kaniyang pinsan na si Elizabet,
kahit matanda na, ay naglihi rin ng isang anak na lalake [t36]. Si Elizabet
na isa sa mga anak na babae ni Aaron – father’s side [t5] ay mula sa lipi ni
David – mother’s side. Kaugalian ng dalawang pamilyang ito ang
intermarriage upang mapreserba ang makahari at makaparing angkanan
ng Mesyias. Si Elizabet ay baog ngunit nasa ika-6 na buwan na siyang
naglilihi para kay Juan, ang taga-paghanda ng daan ng Mesiyas. Isang
baog at isang berhin, pero kapuwa manganganak. Talagang mahiwaga!
Kahit na sa kapanganakan kay Isaac, nakita ni Abraham ang araw ni
Cristo, nakita niya ang hiwaga sa kapanganakan ni Cristo. Walang
imposible sa Diyos na makapangyarihan [t37]. Lalong lumakas ang
pananampalataya ni Abraham sa pangako ng Diyos sa kabila ng baog na
asawa niyang si Sara na siyang pinagmulan ng maraming bansa sa lupa
[Rm 4:19-21]. Baog ka ba? Laksan mo ang pananampalataya, tulad ni
Maria! Kaya si Maria nagsabi: “Mangyari sa akin ang ayon sa iyong sinabi”
[t38].
MGA TANONG:
1. Sino si Gabriel? Ano ang kaniyang tungkulin?
2. Ano ang tawag sa panalangin ni Maria? Ipaliwanag ang kahulugan.
3. Paano ipinaglihi ni Maria ang Mesiyas? Ipaliwanag.
4. Ano ang angkan ni Maria? Elizabet?
5. Elizabet ang ina ng taga-paghanda ng daan ng Mesiyas. Kaya mo
bang tularan siya?

ARALIN 5: PINURI NI SIMEON ANG DIYOS SA TEMPLO
Lukas 2:22-40
CYCalendar: Krismas 2 / Araw ng Epifania Enero 3
GININTUANG TALATA: Binasbasan sila ni Simeon, at sinabi kay Maria,
“Tandaan mo, ang batang ito’y nakatalaga sa ikapapahamak o ikaliligtas
ng marami sa Israel, isang tanda mula sa Diyos ngunit hahamakin ang
marami,” Lucas 2:34 [MBB].
BIBLIKAL
Isang panahon pagkatapos na ang sanggol na si Jesus ay 40 araw
ang gulang, dinala Siya ni Maria at Jose sa Templo sa Jerusalem upang
ihandog sa pamamagitan ng isang seremonya na tinawag na pidyon ha-
ben o katubusan ng panganay para sa paglilingkod bilang pari [Bilang
3:13]. Sa panahong ito, tinatapos ni Maria ang kaniyang ritwal sa paglilinis
[Lev 2]. Hanggan ngayon ang mga modernong ina ng Judaismo ay
tinutubos ang kanilang mga panganay na anak na lalake [hindi babae].
Ngayon, kahit ang mga ama ng modernong Judaismo ay nagbabayad ng
tubos [ransom] sa porma ng pilak na dolyar, imbes na mga kalapati
[doves]. Si Jesus, ang ating Tagapaligtas, na nagbayad ng halaga para sa
ating mga kasalanan, ay unang binili ng Kaniyang sariling mga magulang
mula sa Diyos.
Si Simeon na pari ay kabilang sa tribo ni Levi, ang mga tao na
naglilingkod sa Diyos sa Templo. Marami sa mga Kristiyano ang umaawit
ng kaniyang awit ng papuri sa Diyos na kilala sa tawag na Nunc Dimittis,
ang lengwaheng Latin para sa unang mga salita ni Simeon, “Ngayon
ipahintulot mo akong umalis” [Now you let me depart] bilang kantiko o
awit sa pananambahan.
Ang mga babae ay hindi kailanman naging pari sa praktis ng
Judaismo, ngunit lagi silang may lugar sa tradisyon para sa mga
kababaihan na may asawa na at may mga anak tulad ng asawa ni Isaias.
Ibinibigay nila ang panahon sa pananalangin at paghuhula, tulad ni Anna
na isang babaeng propeta.
Si Herodes ang muling nagpatayo ng Templo. Siya’y namahala sa ilalim
ng Emperyo ng Roma. At ang Jerusalem ay nasasakupan nito nang si Jesus
ay inihandog sa Templo.
1. Bakit dinala ni Maria at Jose ang sanggol na si Jesus sa Templo?
Dahil sinusunod nila ang kaugalian ayon sa Kautusan ni Moises
[unang 5 aklat ng Daan na Tipan].
2. Sino ang nagsabi kay Simeon na pumunta siya sa Templo? Ang
Banal na Espiritu ang nagsabi na pumunta siya sa Templo.
3. Ano ang ginawa ni Simeon nang kunin niya ang sanggol sa
kaniyang mga bisig? Si Simeon ay umawit ng isang awit ng papuri
sa Diyos.
4. May iba pa bang persona sa Templo nang araw na iyan? Si propeta
Anna ay nasa Templo.
5. Ano ang ginawa ni Anna pagkatapos pinapurihan niya ang Diyos? Si
Anna ay nagsalita sa bawa’t isa tungkol sa sanggol na si Jesus na
magdadala ng inaasahang kasarinlan sa Jerusalem.
ALAM BA NATIN ITO?
Ang ating Panginoon, na ipinanganak ng isang babae, ay ipinanganak sa
ilalim ng kautusan [Gal 4:4]. Hindi lamang Siya bilang anak ng isang babae
sa lahi ni Adan sa ilalim ng kautusan ng kalikasan, kundi bilang anak ng
isang babae sa lahi ni Abraham sa ilalim ng kautusan ni Moises. Kaya
sumunod Siya sa kautusang ito sa pamamagitan ng:
Pagpatuli sa takdang panahon. “At nang makaraan ang 8 araw upang
tuliin Siya, Siya’y tinawag na JESUS bilang Kaniyang pangalan, na siyang
itinawag ng anghel bago Siya ipinaglihi sa tiyan.” Masakit na operasyon
ang pagpatuli, ngunit kailangan itong gawin ni Cristo alang-alang sa atin.
Kaya nagpatuli Siya sa maagang pagsunod, at pagsunod hanggang
kamatayan. Sa pagpatuli nagbuhos Siya ng dugo by drops, ngunit sa
Kaniyang kamatayan nagbuhos Siya ng dugo by streams. Kahit na hindi
Siya makasalanan, sumunod Siya sa kautusan. Si Cristo ay hindi
makasalanan. Ngunit Siya ay nag-anyong salarin [criminal] at dahil sa
kasalanan hinatulan ng Diyos sa laman ang kasalanan [Rm 8:3]. Sa bawa’t
taong tumatanggap ng pagtutuli, tulad ni Jesus, siya ay may kautangang
tumupad ng buong kautusan [Gal 5:3]. Iyan ang dahilan kung bakit
sumunod si Cristo sa kautusan. At ginawa Niya ito sapagkat ibig Niyang
ipakita ang pagsunod sa anyo ng isang lingkod, kahit na Siya ay isang
malaya. Si Cristo ay nagpatuli: [1] sapagkat ibig Niyang mapasa Kanya
ang binhi ni Abraham at upang matulungan Niya ang binhing ito sa laman
[Heb 2:16]. [2] sapagkat ibig Niyang mapasa Kaniya ang isang katiyakan
para sa ating mga kasalanan at Siya ang maging tagapagtanggol at
tagapag-ingat sa atin. Inuobliga ni Cristo ang Kaniyang sarili sa pag-alay
ng Kaniyang sariling buhay, hindi sa pamamagitan ng dugo ng hayop
[baka o kambing man] kundi ng sarili Niyang dugo, na kailanman ay hindi
kayang gawin ng ibang nagpatuli ayon sa kaugalian ni Moises. [3]
sapagkat ibig Niyang ipaunawa na tinanggap Niya ang tanda ng pagtutuli
na isang tatak ng katuwiran ng pananampalataya... upang Siya’y maging
ama ng lahat ng mga nagsisisampalataya upang ang katuwiran ay
maibilang sa kanila [Rm 4:11]. Sa Kaniyang pagpatuli, ayon sa kaugalian,
ibinigay sa Kaniya ang pangalan at ang tawag sa Kaniya ay JESUS o Josue,
dahil ito ang ipinangalan sa Kaniya ng anghel sa Kaniyang ina na si Maria
bago Siya ipinaglihi sa tiyan [Lk 1:31], at sa Kaniyang amang si Jose
pagkatapos [Mt 1:21]. Ang dalawang tipong pangalan sa Daan na Tipan ay
Josue: [1] Josue, ang kahalili ni Moises, ang punong hukbo ng Israel, at
mananakop ng Canaan; at [2] Josue, ang punong sacerdote, na pinutungan
upang mag-anyo kay Cristo bilang isang pari ng Kaniyang trono
[Zac6:11,13]. Tagapagligtas ang kahulugan ng JESUS. Siya’y
Tagapamagitan at tagapagdala ng kaligtasan.

Pagpresenta sa templo. Isinagawa ito sa mata ng kautusan, at sa

takdang panahon noong Siya’y 40 araw ang gulang, sa araw ng paglilinis o
purification [t22] – paglilinis ng kapuwa ina

at bata, ayon sa kautusan. Ang ating Panginoon kahit na Siya’y dalisay
Siya ay sumunod sa kautusang ito, tulad noong Siya’y nagpatuli, sapagkat
Siya ang nag-ako ng ating mga kasalanan. Ukol sa pagpatuli, tayo ay
“tinuli rin ng pagtutuling hindi gawa ng mga kamay, sa pagkakahubad ng
katawang laman sa pagtutuli ni Cristo [Col 2:11]. Kaya sa paglilinis
[purification] kay Cristo tayo ay pinapaging malinis o dalisay sa espiritu
mula sa marumi at kabulukan na kalagayan ng tao sa sanglibutan. [1] Ang
batang si Jesus, na isang panganay na anak, ay iprenisenta sa Panginoon,
sa isang bahagi ng templo. Ang kautusan nagsasabi, “Ang bawa’t lalaking
nagbubukas ng bahay-bata [panganay] ay tatawaging banal sa Panginoon”
[v23], sapagkat sa isang espesyal na kasuguan ng pag-iingat ang mga
panganay ng mga taga-Egipto ay pinagpapatay ng mga anghel; kaya si
Cristo, bilang panganay, ay isang pari maliban sa lipi ni Aaron. Siya ay
isang panganay sa gitna ng maraming kapatiran, at tinawag Siyang banal
sa Panginoon. Kahit na Siya’y mula sa sinapupunan ng Ama [bosom of the
Father], Siya ay iprenisenta sa Kaniya sa pamamagitan ng mga kamay ng
isang pari. Ito ay nangangahulugan ng pagpresenta ng Kaniyang sarili sa
Panginoon bilang Tagapamagitan o Mediator [Jer 30:21]. Ngunit, ayon sa
kautusan, Siya ay tinubos [Bilang 18:15]. Magkano ang pagkatubos: 5
siklong pilak [Lev 27:6; Bilang 18:16]. Ngunit sakaling dukha, ang pari ay
pumapayag ng mas mababa, o kahit walang halaga. Si Cristo ay
iprenisenta sa Panginoon, hindi upang bawiin, kundi Siya’y ipinagkaloob
habang Siya’y nabubuhay, at maglilingkod sa Kaniya sa tunay na templo
na hindi gawa ng mga kamay ng tao. [2] Ang ina ay nagdala ng kaniyang
handog [v24]. Nang ipresenta niya ang kaniyang sariling anak sa
Panginoon upang maglingkod, siya ay hindi kailangan maghandog ng iba;
subalit sinasabi sa kautusan ng Panginoon na dapat ipatupad ang
kautusan, kung kaya kailangang magdala siya ng isang pares na kalapati
[turtledoves], o dalawang batang kalapati [pigeons]; kung may kakayahan
siya, magdala ng tupa [lamb] para sa isang pagsusunog ng handog, at
isang kalapati para sa isang sin-offering [Lev 12:6,8]. Si Cristo ay hindi
ipinaglihi at ipinanganak sa kasalanan, tulad sa iba na ipinanganak sa
sinasabing kasalanan; gayunpaman, sapagkat nasasakupan Siya ng
kautusan, Siya nagsagawa sa pagsunod nito. Kaya nagi Siyang katuparan
ng lahat na katuwiran.
MGA TANONG:
1. Sino at ano ang tungkulin ni Simeon sa templo? Bakit umawit siya
ng papuri?
2. Kailan si Jesus nagpatuli at bakit?
3. Kailan Siya iprenisenta sa templo at bakit?
4. Tinubos Siya ng mga magulang ayon sa kautusan Paano tayo
tinubos ni Cristo?
5. Sino si Anna sa Araling ito at ano ang kaniyang sinabi ukol sa
magagawa ng sanggol?
ARALIN 6: BINAUTISMUHAN SI JESUS SA ILOG JORDAN
Juan 1:29-34
CYCalendar: Epifania 1/ Ang Bautimo kay Jesus
Enero 10
GINUNTUANG TALATA: Kinabukasan, nakita ni Juan si Jesus na lumalapit
sa kanya. Sinabi niya, “Narito ang Kordero ng Diyos na nag-aalis ng
kasalanan ng sanlibutan! Juan 1:29 [MBB].
BIBLIKAL
Maraming taong dumating sa Ilog Jordan upang magpabautismo,
isang rituwal sa paghugas ng mga kasalanan, kay Juan Bautista. Alam na
ni Juan ang tungkol sa pangangaral at pagtuturo ni Jesus. Naniniwala siya
na ang kaniyang papel ay ang ihanda ang mga tao upang pakinggan si
Jesus.
Nang sabihan ni Jesus si Juan na Siya ay magpapabautismo, biglang
napaurong si Juan, sapagkat naniniwala siya na mas higit ang kadakilaan
ni Jesus kay sa kaniya.
 1. Sino si Cristo? Si Cristo ay ang Tagapagligtas na ipinangako ng
Diyos na susuguin sa pagligtas ng mga tao sa kasalanan.
2. Ano ang nangyari nang manalangin si Jesus sa Kaniyang bautismo?
Nabuksan ang langit at nagbaba ang Banal na Espiritu sa anyo ng
isang kalapati.
3. Ano ang napakinggan ng mga tao? Napakinggan nila ang isang
tinig mula sa langit na nagsasabi, “Ikaw ang minamahal kong Anak
na Aking kinalulugdan.
ALAM BA NATIN ITO?
Sa mga talatang ito si Juan Evangelista ay may testimonya ukol kay
Jesu-Cristo na kaniyang pinatotohanan sa mga disipulo ni Jesus.
Pagkatapos ng Kaniyang bautismo agad-agad Siyang dinala sa ilang upang
tuksuhin sa loob ng 40 araw. Sa panahong ito si Juan ay nagpatuloy sa
pagpapatotoo sa Kaniya; ngunit ngayon nakita niyang si Jesus na nasa
hulihan niya ay dumarating sa kaniya buhat sa ilang. Pagkatapos ng
tunggalian sa ilang sa pagitan ni Jesus at Satanas, si Jesus sa Kaniyang
matagumpay na pakipaglaban, ay lumapit kay Juan na noon ay
nangangaral at nagbabautismo sa tubig. May apat na bagay ang sinasabi
ni Juan sa kaniyang testimonya kay Jesus:
Una, na si Jesus ang Cordero ng Diyos na nag-aalis ng kasalanan ng
sanglibutan, t29. Ang Cordero ng Diyos [Latin: Agnus Dei] ay isa sa mga
titulo na ibinigay kay Jesus sa Bagong Tipan at sa Kristiyanong tradisyon.
Tinutukoy nito ang papel ni Jesus bilang isang corderong pangsakripisiyo
na nag-aalis ng kasalanan ng tao ayon sa Kristianong Teolohiya. Ikumpara
ito sa tradisyon ng mga Judio sa Templo na nagsasakripisyo ng isang
hayop na pinapatay kung paskuwa, kung saan ang dugo nito ay iwiniwilig
[sprinkle] sa altar, at ang buong katawan ay
pinagsasaluhan. Sa orihinal na Paskwa sa Egipto, ang dugo ay ibinabahid
[smear] sa mga poste ng pintuan at lintel [fulcrum] ng bawa’t bahay [Exo
12:1-28].
Ika-2, na si Jesus ang tinutukoy ni Juan noon na darating na nauna
pa sa kaniya, t30-31. Ngayon ang darating ay nakita na ni Juan nang
mukhaan. Siya ang tala na sisikat mula sa lahi ni Jacob at hari na lilitaw
mula sa lipi ni Israel [Bilang 24:17]. Siya’y dumating na. Hindi Siya kilala ni
Juan kahit magpinsan sila ni Jesus dahil magpinsan din ang kanilang ina,
sina Elisabet na ina ni Juan at Maria na ina ni Jesus. Gayunpaman, walang
personal knowledge si Juan kay Jesus hanggan sa panahon ng pagdating ni
Jesus upang magpabautismo. Magkaiba ang kanilang buhay. Ginamit ni
Juan ang kaniyang panahon sa ilang na nag-iisa. Si Jesus naman, sa
pakikisama. Walang sulat at walang interview sa pagitan nila. Walang
pagkakaibigan at walang familiarity sa pagitan nila. Ang pakay ng
ministeryo at pagbabautismo ni Juan ay upang ipakilala si Jesu-Cristo, t31.
Ang ministeryo ng salita [Gospel] at mga sakramento [Baptism and Holy
Communion] ay nakadesinyo hindi para sa anumang bagay kundi upang
dalhin ang mga tao kay Cristo at maipakilala Siya nang lubos. Ang
bautismo sa tubig ni Juan ay nagampanan ang pagpakilala niya kay Cristo
at isinasagisag ng bautismo ang paglilinis sa pamamagitan Niya.
Ika-3, na sa Kaniya bumaba ang Espiritu buhat sa langit sa anyo ng
isang kalapati, t32-33. Nakumpirma ni Juan sa kaniyang pagbautismo kay
Jesus na si Jesus ang sinugo ng Diyos na pinatotohanan ni Juan.
Nipatotohanan niya na nakita niya ang Espiritu na bumababa sa Kaniya
mula sa langit. Hindi niya nakita ang Espiritu, ngunit nakita niya ang
kalapati na isang tanda at representasyon ng Espiritu. Ang Espiritu
dumating ngayon kay Cristo upang pasimulan ang misyon at maipakilala
Siya sa sanglibutan. Ang Espiritu sa anyo ng kalapati ay simbulo ng
meekness, mildness, at gentleness na magpapabagay sa Kaniya sa
pagtuturo. Ang kalapati ang nagdala ng kapayapaan. Ang Espiritu na
bumaba kay Cristo ay ipinaghula sa Isaias 11:2. Ang katuparan ay
nangyari sa panahon ng pagbautismo ni Juan kay Cristo.
Ika-4, na Siya ang Anak ng Diyos, t34. Ito ang conclusion ng
patotoo ni Juan Bautista. Ang tinig sa langit ang nagpahayag nito kay Juan
. Ito ang pambihirang Kristiyanong kredo, na si Jesus ay Anak ng Diyos [Mt
16:16]. Nakita at narinig ni Juan kaya nararapat na ipahayag ito [Gawa
4:20]. Kaya si Juan at ang ibang nakakita at nakarinig ay naging mga saksi
[2 Ped 1:16].
MGA TANONG:
1. Ano ang Cordero ng Diyos?
2. Sino ang una: Si Juan o si Jesus?
3. Si Juan ay nagbabautismo sa tubig. Sa ano si Jesus nagbabautismo?
Ipaliwanag.
4. Saan inihalintulad ang Espiritu? Ipaliwanag.
5. Nakita at narinig ni Juan ang tinig ng langit sa pagbautismo kay
Jesus. Di ba ito ang tunay na saksi? Ipaliwanag.
ARALIN 7: SI JESUS ANG BUHAY NA SALITA NG DIYOS
Juan 1:10-14
CYCalendar: Epifania 2 Enero 17
GININTUANG TALATA: Nasa sanlibutan ang Salita. Nilikha ang sanlibutan Talata 11: Naparito si Cristo, hindi lamang sa sanglibutan – ang sariling
sa pamamagitan niya ngunit hindi siya nakikilala ng sanlibutan, Juan 1:10 kanya – kundi sa bayang Israel, ang kakaibang sariling kaniya na higit sa
[MBB]. ibang lahi; naparito Siya para sa

BIBLIKAL

Sa Aralin natin ngayon, itinatampok si Juan na Evanghelista.

Gumagamit siya ng parehong mga salita ukol kay Jesus na ginamit ng mga
eskolar na Judio ukol sa Torah, ang unang 5 aklat ng Daan na Tipan.

Si Juan nagsabi na si Jesus ang salita ng Banal na Kasulatan na

dumating sa buhay ng isang pangkaraniwang tao, kaya naman makikita
natin ang Banal na Kasulatan ay ipinapamuhay sa pangkaraniwang buhay
araw-araw at ang bawa’t isa ay kayang mararanasan ang Biblia sa pang-
araw-araw na termino.

1. Sino ang tinutukoy ni Juan ukol sa kaniyang sinasabi, “Ang Salita”?

Tinukoy ni Juan si Jesus.
2. Ano ang ibig sabihin ni Juan ng sinasabi niyang Ang Salita ay
naging isang tao? Si Juan ay nagsabi na si Jesus ang Biblia na
dumating sa buhay bilang isang tao.
3. Ano ang nakikita natin sa buhay ni Jesus sa daigdig? Nakikita natin
sa Kaniya ang kapakumbabaan, kaluwalhatian, at katotohanan ng
Diyos.

ALAM BA NATIN ITO?

Talata 10: Ito ang doktrina ng incarnation– ang paniniwala sa

Kristiyanismo na si Jesu-Cristo ang Diyos ng Israel sa laman. Ang salitang
“Incarnate” ay mula sa Latin [in=in, carnis=flesh], na ang ibig sabihin “sa
laman” [in the flesh]. Siya ang gumawa ng sanglibutan bago Siya
nagkatawang-tao. Tinutukoy nito ang panahon nang lalangin Niya ang
sanglibutan bago nangyari ang pagparito bilang sanggol. Opo, Siya ang
may lalang ng sanglibutan. Ngunit ang sanglibutan ay nagkasala, kaya
Siya ay nagkatawang-tao upang iligtas Niya ang sanglibutan. Subalit hindi
Siya kilala ng sanglibutan. Siya ang dakilang Manglilikha, Hari, at
Tagapagligtas ng sanglibutan, ngunit walang sinuman ang nakakikilala sa
Kaniya. Ang torong baka na isang hayop ay nakakikilala sa nagmamay-ari
nito, ngunit ang makahayop na sanglibutan [brutish world] ay hindi. Di nila
kilala ang Manglilikha na Hari ng kanilang buhay, kaya di nila Siya binati sa
Kaniyang pagparito bilang sanggol – ang Mesiyas o Cristo na ipinangako at
namatay ngunit muling nabuhay!
kanila, namuhay na kasama nila, at para sa kanila Siya unang sinugo.
Nakamumuhing tao [despicable] ang mga Judio, subalit hindi ikinahihiya ni
Cristo na hanapin sila bilang sariling Kaniya, sapagkat inibig Niya sila
hanggang katapusan, kahit na sila ay hindi mga mananampalataya [Juan
13:1]. Ang mga Judio ay kaniya, tulad sa isang tao na nagmamay-ari ng
bahay, lupa at iba pa, ngunit ang mga mananampalataya ay Kaniya tulad
sa isang asawa at mga anak na sariling Kaniya, na Kaniyang iniibig at
kinaaaliwan. Naparito Siya sa sariling Kaniya, upang hanapin at iligtas sila,
sapagkat sila ay Kaniya. Sinugo Siya sa mga naligaw na tupa sa bahay ni
Israel. Ngunit hindi Siya tinanggap – hindi nila tinanggap ang doktrina, ang
Mesiyas o ang Cristo.

Talata 12: Kahit na ang bansang Israel ay nagpumilit, nagmatigas at

pumanaw sa kawalan ng pananampalataya, gayunpaman, marami pa rin
sa kanila ang sumuko kay Cristo. Ang tunay na Kristiyano ay yaong
tumanggap at nanampalataya sa Kaniyang pangalan. Ang Kaniyang
pangalan ay ang Salita ng Diyos; ang Hari ng mga hari, ang Panginoon na
ating katuwiran; si Jesus na isang Tagapagligtas. Ang manampalataya sa
pangalan ni Cristo ay pagtanggap sa Kaniya bilang isang regalo mula sa
Diyos. Kailangan tanggapin natin ang Kaniyang doktrina bilang totoo at
mabuti; tanggapin ang Kaniyang kautusan bilang matuwid at banal;
tanggapin ang Kaniyang mga handog bilang mapagpala at kapaki-
pakinabang; at dapat nating tanggapin ang Kaniyang biyaya, at pag-ibig
bilang pangulong prinsipyo ng ating mga damdamin at aksyon.

Talata 13: Kadugo ng Diyos ang Israel. Ang Gentil ay hindi. Ngunit
kalooban Niya ang magbigay ng karapatan kung sino ang maging
Kristiyano. Ang karapatan ng tunay na Kristiano ay doble: [1] Ang
karapatan ng pag-angkin[adoption]. Minamahal ng Diyos Ama ang
inangkin Niyang anak [adopted child] tulad ng Kaniyang pagmamahal sa
bugtong Niyang Anak [begotten Son]. Lahat ng pag-iingat at pagmamahal
ng Anak ng Diyos ay atin bilang Kaniyang inangkin na mga anak [adopted
sons]. Ang Israel ay “aking anak, aking panganay”; ngunit ngayon, sa
pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo, ang mga Gentil ay naging
mga anak ng Diyos [Gal 3:26]. Ang mga anak ng Diyos ay binigyang
kapangyarihan. Walang sinuman ang makapag-aalis nito sa kanila. Dati
sila’y mga anak ng kinapopootan [children of wrath] – kinapopootan ang
mga anak ng sanglibutang ito. Ngayon, sa pamamagitan ng
pananampalataya, sila ay binigyang karapatan na maging mga anak ng
Diyos, sila’y may karapatang tawaging Kristiyano. Si Tertullian nagsabi:
“Ang mga tao ay hindi ipinanganak na Kristiyano, ngunit ginawa silang
maging Kristiyano.” Ang Kristiyano ay anak ng Diyos, na nang dahil sa
ipinagkaloob na pag-ibig sa atin ng Ama upang tayo’y mangatawag na
mga anak ng Diyos, tulad ni Cristo, tayo’y hindi rin nakikilala ng
sanglibutan [1 Juan 3:1]. Tinawag tayo ng Diyos na Kaniyang mga anak,
Siya’y tinawag natin na Ama, at tayo’y binigyan ng lahat na karapatan ng
pagiging mga anak. Ibinigay sa kanila ang kapangyarihang ito na
nanampalataya sa Kaniyang pangalan. Ang Diyos ay ang Kaniyang Ama at
ating Ama, at dahil kay Cristo, at pakikiisa natin kay Cristo, tayo ay may
relasyon sa Diyos bilang ating Ama. Sa
puntong ito si Cristo ang naging panganay [first-born] sa mga anak ng
Diyos – hindi panganay sa punto ng paglalang! Ang Anak ng Diyos ay
naging isang Anak ng tao, na ang mga anak na lalake at babae ng mga tao
ay maaaring mga anak na lalake at babae ng Makapangyarihang Diyos. [2]
Ang karapatan ng rehenerasyon [o muling kapanganakan]. Ikaw ba’y
born-again o ipinanganak-muli? Ang lahat na anak ng Diyos ay
ipinanganak muli – ibig sabihin, espirituwal na kapanganakan sa pamilya
ng Diyos sa pamamagitan ni Jesu-Cristo bilang personal na Panginoon at
Tagapagligtas. Silang lahat na inangkin o adopted ay ipinanganak muli
[regenerated]. Ito ang bagong kapanganakan. [1] Hindi ito ang
pagpaparami sa pamamagitan ng natural na generasyon mula sa ating
mga magulang; hindi sa dugo, o sa kalooban ng laman, o sa binhing
nasisira [1 Ped 1:23], kundi sa pamamagitang ng espirituwal na
kapanganakan. Ang tao ay tinawag na laman at dugo. Hindi tayo naging
mga anak ng Diyos tulad nang tayo’y naging mga anak ng ating mga
magulang. Ang biyaya ng Diyos ay hindi tumatakbo sa dugo ng tao,
sapagkat ang dugo ay nasisira. Ngunit ang tao ay pinapaging banal at
pinapaging-bago sa pamamagitan ng kaniyang pananampalataya kay
Cristo. Niluluwalhati ng mga Judio ang kanilang pinagmulan na mga
magulang at ang nobleng dugo na nananalaytay sa kanilang ugat. Kaya
sinasabi nila: “Kami ang binhi ni Abraham”, samakatuwid kami ang
inangking mga anak sapagkat ipinanganak kami sa dugo na iyan. Subalit
hindi iyan ang adoption sa Bagong Tipan, sapagkat sa Bagong Tipan ang
inangkin ay ipinanganak muli hindi sa pamaamgitan ng magulang kundi sa
pamamagitan ng pananampalataya kay Cristo. [2] Ang paraan ng bagong
kapanganakan [new birth] ay sa pamamagitan ng salita ng Diyos na
nabubuhay at namamalagi [1 Ped 1:23] at ng Espiritu ng Diyos bilang
dakila at may akda ng buhay natin. Ang tunay namananampalataya ay
ipinanganak ng Diyos [1 Juan 3:9; 5:1]. Tunay ka ba?
Talata 14: Ito’y nagsasabi ng pagkatawang-tao [incarnation] ni Cristo na
higit na malinaw kay sa naunang paliwanag. Sa pamamagitan ng Kaniyang
maka-Diyos [divine] na presensya Siya ay namamalagi sa sanglibutan, at
sa pamamagitan ng Kaniyang mga propeta Siya ay naparito sa sariling
Kaniya. Ngunit ngayon pagdating ng takdang panahon Siya’y sinugo,
ipinanganak sa isang babae [Gal 4:4]; ang Diyos ay nagpakita sa laman,
ayon sa paniniwala at pag-asa ni Job [Job 19:26].
MGA TANONG:
1. Ano ang doktrina ng incarnation? Ipaliwanag
2. Nasaan si Cristo bago Siya nagkatawang-tao?
3. Kilala ba si Cristo ng mga Judio bilang sarili Kaniya?
4. Anong karapatan na ipinagkaloob sa mga Gentil?
5. Ano ang paniniwala at pag-asa ni Job?
ARALIN 8: TINAWAG NG DIYOS SI SAMUEL SA PANGALAN
1 Sam 3:1-10
CYCalendar: Epifania 3 Enero 24
GININTUANG TALATA: Si Yahweh ay lumapit kay Samuel at tinawag
ito. Sumagot si Samuel, “Magsalita po kayo, nakikinig ang inyong
lingkod,” 1 Samuel 3;10 [MBB].
BIBLIKAL
Si Samuel ay ang huli sa mga hukom [14 Hukom mula kay Othniel
hanggan kay Eli Hakohen] at una sa mga propeta ng Israel pagkatapos ni
Moises. Pinangunahan niya ang Israel sa pagitan ng panahon ng mga
Hukom [1228 BC – 1050 BC] at pasimula ng monarkyang pamahalan na
kilala sa tawag na United Monarchy. Siya ang nagpasinaya ng monarkya sa
pamamagitan ng pagpili at pagpahid una kay Saul [1030 – 1010 BC] at kay
David [1008 – 970 BC] bilang hari ng Israel.
Siya’y anak ni Elcana, isang bigamo ama o may dalawang asawa
kahit na siya’y mula sa banal na tribu ng mga Levita, at Ana, isang baogna
ina at pangkaraniwang babaesa Banal na Kasulatan na mapanalanginin sa
Diyos. Nanalangin siya sa Santuwaryo ng Silo sa presensya ng punong pari
na si Eli upang bigyan siya ng isang anak na lalake na maglilingkod sa
Diyos bilang Nazirite [“consecrated or separated”] habang buhay. Si Ana
ay may magandang awit ng pagpupuri sa I Samuel 2, tulad ng awit-papuri
ni Maria sa Lk 1:46-55 na kilala sa tawag na Magnificat [Latin ng “dakilain
ang Panginoon” o “magnify the Lord”.
Ang katapangan ni Ana sa harapan ng Diyos at mga pari ng Silo ay
nasuklian ng isang masunurin at matapat na anak na pinili mula pa sa
kaniyang kapanganakan para sa paglilingkod. Si Samuel ay lumaking
naging sacerdote na siyang nagpahid ng langis kay Saul at David upang
maging hari ng Israel.
Ang tugon ni Samuel sa Panginoon sa talatang 10 ay isang
kahangahangang talata, kahit na sa mga maliliit pang bata.
1. Saan si Samuel naninirahan? Siya’y naninirahan sa templo ng Silo.
2. Ano ang ginagawa ni Samuel doon? Siya’y naglilingkod kay Eli, ang
punong sacerdote.
3. Sino sa palagay ni Samuel ang tumatawag sa kaniyang pangalan sa
gabi? Akala ni Samuel si Eli ang tumatawag sa kaniya.
4. Ilang beses tumawag ang Panginoon sa pangalang Samuel? Ang
Panginoon ay tumawag ng 3 beses sa kaniya.
5. Ano ang sinabi ni Eli na itugon sa Panginoon? Nagsabi si Eli kay
Samuel na tugunin ang Panginoon ng ganito, “Magsalita po kayo,
nakikinig ang inyong lingkod.” [Samuel says, “Speak, Lord, for thy
servant heareth,”t10[KJV].
ALAM BA NATIN ITO?
Si Samuel ay ipinanganak sa Ramathaim-sophim sa maburol na
lupain ng Ephraim. Dinala siya sa Santuwaryo ng Silo nang siya’y bata pa
upang maglingkod sa Diyos bilang katuparan ng pangako ng kaniyang ina
na si Ana. Siya ang kapalit ni Eli bilang punong pari at hukom ng Israel.
Sapagkat sinira ang Silo ng mga Filisteo, siya’y bumalik sa Rama at ito’y
naging sentro sa kaniyang gawain. Siya’y taunang nag-ikot sa mga lunsod
ng Bethel, Gilgal, at Mizpah upang hatulan ang mga tao, pangaralan sila
na itigil na ang pagsamba sa mga diyos-diyusan, at ginamit niya ang
kaniyang inpluwensya na magkaisa ang mga tribu. Tila siya lamang ang
nakauunawa ng kinabukasan, at tinitingala siya ng mga tao bilang isang
propeta.
Ngunit humiwalay si Samuel kay Saul sapagkat makalawang ulit
tumangging sumunod si Saul sa kaniya. Kaya ipinahayag ni Samuel na si
Saul ay iwinaksi bilang hari ng Israel at ang kaniyang dinastya ay di na
ipagpapatuloy sa trono. Inilipat ni Samuel ang kaniyang suporta kay David,
pinili siya at pasekretong pinahiran siya bilang hari ng Israel. Ang mga
huling araw ni Samuel ay naging madilim dahil sa tunggalian sa pagitan ni
Saul at David. Ang Biblia ay may maikling reperensya sa kaniyang
kamatayan at libing sa Rama, isang lunsod 5 milya hilaga ng Jerusalem
[Josue 18:21,25]. Si Samuel, kahit na ibinilang na isa sa mga dakilang
hukom, tulad ni Moises, ay ibinilang rin na kasama sa mga propeta. Hindi
siya isang mandirigma ngunit, tulad ni Moises, siya ay isang bayani na
nagbigay ng panibagong espiritu sa kaniyang mga tao sa gitna ng
opresyon, na napapanatiling buhay ang kanilang pag-asa at
pananampalataya.
MGA TANONG:
1. Sino si Samuel?
2. Sino ang kaniyang mga magulang?
3. Ano ang pangako sa Diyos ng kaniyang ina bago pa man siya
ipinaglihi?
4. Ano-ano ang mga tungkulin na kanyang ginampanan?
5. Paano mo maihambing ang sariling mo buhay kay Samuel sa
pamamagitan ng sariling magulang, tungkulin at
pananampalataya?

Ang Israel sa panahong yaon ay nasa ilalim ng pamamahala ng

mga Filisteo, laging nasa panganib mula sa mga Amorreo [Bilang 13:29],
at pagkawatakwatak sa isa’t-isa ng sarili nilang mga tribu. Kulang ang
tiwala ng mga tao sa mga anak ni Samuel na sina Joel at Abias [1 Cronica
6:29] na kaniyang pinili na magrepresenta sa kaniya bilang hukom,
sapagkat kapwa sila gumagawa ng katiwalian [corruption] at pinipilipit nila
ang justisya. Ang mga matatanda ay naghikayat kay Samuel na humanap
ng isang malakas na lider na maging hari [1 Samuel 8:1-5]. Pumayag si
Samuel at pinili si Saul, ang anak na lalaki ni Kish mula sa tribu ni
Benjamin, at ginampanan niya ang aktibong papel sa koronasyon kay Saul.
ARALIN 9: MGA DISIPULO BILANG MGA MANGINGISDA NG TAO
Mk 1:16-20
CYCalendar: Epifania 4 Enero 31

GININTUANG TALATA: “Ang paghahari ng Diyos ay katulad din ng

isang malaking lambat na inihagis sa dagat at makahuli ng sari-
saring isda,” Mt 13:47 [MBB].

BIBLIKAL

Ang mga disipulo ay isa-isang pinili ni Jesus, at sila ay agad

sumunod sa Kaniya. Ang mga mangingisda na sina Simon Pedro at Andres,
Santiago at Juan, ay nabubuhay sa pangingisda nang sila at tawagin ni
Jesus upang sumunod sa Kainya. Paano tayo tutugon kung si Jesus
magsabi sa atin na iwanan ang lahat – ang pag-aral, trabaho, tahanan, at
pamilya - at sumunod sa Kaniya?

At habang nakatingin tayo sa panahon ni Jesus na kasama ang

Kaniyang mga disipulo sa pagitan ng Kaniyang kamatayan at pagkabuhay
na mag-uli, makikita natin Siya na kasama sila sa huling pagkakataon.

1. Sino ang nagmamay-ari ng bangka? Si Simon pedro ang
nagmamay-ari ng bangka.
2. Ano ang ginagawa ni Jesus sa bangka? Si Jesus ay nakaupo sa
bangka na nangangaral at nagtuturo.
3. Ano ang nangyari nang ang mga mangingisda ay ipinalaot ang mga
bangka nila sa malalim na tubig? Nakahuli sila ng maraming isda
na nagpapunit sa lambat.
4. Ano ang ipinangako ni Jesus sa Kaniyang mga disipulo? Ipinangako
Niya na sila ay mangingisda ng mga tao imbes na sida.
ALAM BA NATIN ITO?
Si Jesus ay nagsimulang mangaral ng Evangelio sa Galilea
pagkatapos na maipakulong si Juan Bautista. Si Juan ay ipinakulong upang
mapatahimik siya sa kanyang testimonya ukol kay Jesus. May kasabihan
na ang pagpatahimik sa mga ministro ni Cristo ay hindi garantiya sa
pagsupil ng Kanyang evangelio; kung may ilan na naitulak sa tabi, may
ibang bumabangon na mas makapangyarihan sa kanila upang ipagpatuloy
ang dating gawain.
Ano ang Kanyang ipinangaral? Ipinangaral ang evangelio ng
kaharian ng Diyos. Naparito si Cristo sa pagtayo ng kaharian ng Diyos sa
mga tao, na sila ay masakopan nito, at makamtan ang kaligtasan na dala
nito, at Kanyang itinayo ito sa pamamagitan ng pangangaral ng evangelio.
Ipinangaral ni Cristo ang Mabuting Balita; sinabi Niya na “dumating
na ang takdang panahon, at malapit na ang paghahari ng Diyos,” [t15].
Tinukoy nito ang sinasabi sa Daan na Tipan ukol sa ipinangakong kaharian
ng Mesiyas at ang takdang panahon para sa pagpasimula nito. Hindi
bihasa ang mga tao ukol sa mga hula, at di rin sila marunong magmasid
sa mga tanda ng panahon upang maunawaan nila ito, kaya mismo si Jesus
ang nagpabatid ukol dito; ang takdang panahon ay malapit na; ang
maluwalhating pagtuklas sa maka-Diyos na ilaw, buhay at pag-ibig ay
napapanahon na; ang bagong panahon ng makalangit at espiritwal na
buhay ay nagsimula na. Masdan na mismo ang Diyos ay timitingin sa oras;
ayon sa Kanya ang takdang panahon ay nagsimula na, ang kaharian ng
Diyos ay malapit na.
Ibinigay ni Cristo sa kanila ang pagkaunawa ng mga tanda ng
panahon, upang malaman nila kung ano ang dapat gawin ng bansang
Israel; inasahan ng Israel ang pagdating ng Mesiyas sa panglabas na
karangyaan at kapangyarihan, hindi lamang sa pagligtas ng kanilang
bansa sa pananakop ng Roma, kundi na ang kanilang bansa ang mismong
makapangibabaw sa pananakop ng mga bansa. Kaya inisip nila na kung
ang kaharian ng Diyos ay malapit na kailangan silang maghanda para sa
digmaan at para sa tagumpay at pag-unlad. Ngunit sinabihan sila ni Cristo
na sa papalapit na pagdating ng kaharian ng Diyos dapat silang magsisi,
at manampalataya sa evangelio. Nagkasala sila sa ilalim ng kautusan
[moral law] at walang sinuman na maliligtas sa pamamagitan nito. Judio at
Gentil ay kapwa nagkasala [guilty]. Kaya kailangan nila ang tipan ng
biyaya [covenant of grace], isang remedial law – ang pagsisisi upang
mapalapit sa Diyos, at pananampalataya sa ating Panginoong Jesu-Cristo.
Sa pagsisisi kailangan natin ang pagdalamhati at pagtalikod sa ating mga
kasalanan, at sa pananampalataya kailangan nating tanggapin ang
pagpapatawad sa mga kasalanang ito. Sa pagsisisi kailangan natin
magbigay ng kaluwalhatian sa ating Tagapaglikha sapagkat sa Kanya tayo
nagkasala; sa pananampalataya kailangan natin magbigay ng
kaluwalhatian sa ating Manunubos na pumarito sa pagligtas sa atin mula
sa ating mga kasalanan. Dapat magkasabay ang mga ito. Huwag nating
isipin na ang reporma sa ating buhay ay magliligtas sa atin na walang
pagtitiwala sa katuwiran at biyaya ni Cristo, o na ang pagtitiwala kay
Cristo ay magliligtas sa atin na walang repormasyon sa ating mga puso at
buhay. Pinag-isa ni Cristo ang dalawang ito at walang sinumang mag-isip
na mapaghihiwalay ang mga ito. Ang pagsisisi ay nagbibigay-buhay sa
pananampalataya, at ang pananampalatayang may pagsisisi ay nagiging
evangeliko. Kaya ang pangangaral ng evangelio ay nagsimula, at
nagpapatuloy, at laging nananawagan ng pagsisisi, paniniwala at
pamumuhay sa isang mapagsisising buhay at sa isang pananampalataya
buhay.
Si Cristo ay nakita bilang isang guro na nananawagan sa Kanyang
mga tagasunod bilang mga disipulo, t16-20. 1. Si Cristo ay magkaroon ng
Kanyang mga tagasunod. Kung Siya ay magtatayo ng isang paaralan, Siya
ay magkakaroon ng mga eskolar; kung Siya ay magtatakda ng Kanyang
pamantayan [standard], Siya ay magkakaroon ng mga sundalo; kung Siya
ay mangangaral, Siya ay magkakaroon ng mga makikinig. 2. Ang mga
instrumento na pinili ni Cristo bilang mga manggagawa sa pagpatayo ng
Kanyang kaharian ay mga taong walang kapangyarihan; hindi tinawag
mula sa Sanhedrin, o mula sa mga paaralan ng mga rabbi, kundi pinulot
mula sa gilid ng dagat upang ang kadakilaan ng kapangyarihan ay lumitaw
na buo para sa Diyos. 3. Bagaman hindi kailangan ni Cristo ang tulong
mula sa tao, gayunpaman Siya’y nasisiyahan na gamitin ito sa pagpatayo
ng Kanyang kaharian, na pakitunguhan tayo hindi sa isang kapangyarihan
kundi sa isang pamilyar na paraan, at na sa Kanyang kaharian ang mga
nobleng tao at gobernador ay makasalimuha natin. 4. Sa mga tinawag sa
gawain ng kaharian, ikinararangal ni Cristo ang mga masigasig at
mapagmahal sa isa’t-isa. 5. Ang gawain ng mga ministro ay mangisda ng
mga kaluluwa ng tao, at dalhin sila kay Cristo. Ang mga anak ng tao sa
kanilang natural na kalagayan ay mga taong nawawala sa ubasan ng
Diyos, pagalagala sila na walang katapusan sa malaking dagat ng
sanlibutan, at natatangay sa agos ng paroroonan at daan na di tiyak ang
pupuntahan; sila ay walang pakinabang at walang saysay kung hindi
madala sa paanan at magpasakop kay Cristo. Tulad sa leviathan ng
malalim na katubigan kung saan sila ay nakapaglalaro; at madalas, tulad
sa mga isda ng dagat, sila ay nagsasakmalan, nilalamun ng malalaki ang
maliliit. Ganyan ang ginagawa ng ilan sa mga ministro. Sa pangangaral ng
evangelio, ang mga ministro ay inaasahan na iitsa ang lambat sa tubig, Mt
13:47, upang makahuli ng sarisaring uri ng tao para sa kaharian ni Cristo.
Ang ilan sa mga nahuli ay dinadala sa dalampasigan, ngunit ang
karamihan ay nakatatakas. Ang mga mangingisda ay dumaranas ng
malaking hirap at lantad ang sarili nila sa mga malalaking panganib, tulad
ng mga ministro. 6. Sa lahat na mga tinawag ni Cristo upang sumunod sa
Kaniya kailangan iwanan nila ang lahat – hindi na umalis ng sanlibutan
kaagad, kundi umupo nang maluwag sa sanlibutan, at talikuran ang
bawa’t bagay na nakakahadlang sa tungkulin kay Cristo. Napagmasdan ni
Marcos na hindi lamang iniwanan ni Santiago at Juan ang kanilang ama,
kundi ang kanilang mga katulong na mahal nila sa buhay tulad ng sarili
nilang mga kapatid. Iniwanan nila hindi lamang ang relasyon kundi ang
pagkakaibigan nila sa isa’t-isa. Ngunit hindi nila iniwan ang kanilang ama
na walang tulong o assistance! Kailangan bang iwanan mo ang sarli mong
pamilaya na walang assistance? Nakahahadlang ba sila sa gawain ng
evangelio?
MGA TANONG:
1. Saan inihalintulad ang kaharian ng Diyos?
2. Paano ito itinayo ni Cristo?
3. Lahat bang nagsipagsisi at tumanggap kay Cristo ay kabilang sa
mga tinawag ng Diyos sa Kanyang kaharian?
4. Masasabi bang lahat na miyembro ng iglesia ay tinawag bilang
mangingisda ng tao?
5. Handa ka bang iwanan ang anumang bagay na nakakapahadlang
sa paglingkod kay Cristo? Ipaliwanag!
ARALIN 10: PINALABAS NI JESUS ANG MASAMANG ESPIRITU
Mar 1:21-28
CYCalendar: Epifania 5 Pebrero 7
GINUNTUANG TALATA: Namangha ang mga tao sapagkat nagturo siya
sa kanila na parang isang may kapangyarihan, at hindi tulad ng mga
eskriba, Marcos 1:22 [MBB}.
BIBLIKAL
Ayon kay Marcos, habang si Jesus ay nag-umpisa sa pagtuturo, Siya
ay nagsimulang nagpapagaling ng mga may sakit. Ang puntong ito ay
hindi nakikita sa 3 ibang Evangelio, ngunit makikita sa mga salaysay mula
kay Marcos na si Jesus ay nagpapagaling at pagtuturo na laging
magkasama sa mensahe ni Jesus bilang kabutihan ng Diyos.
Ang sinagoga ay isang lugar sa lokal na pamayanan kung saan ang
mga Judio ay magkasamasama upang manalangin sa Diyos at mag-aral sa
salita Niya. Ang mga pagsasakripisyo ay isinasagawa lamang sa Templo ng
Jerusalem.
Ang Capernaum ay isang maliit na lunsod sa hilangang-kanluran na
baybayin ng Dagat ng Galilea sa Palestina. Maaaring ito ang lugar ni Pedro
at Andres.
1. Saan nagtuturo si Jesus? Si Jesus nagtuturo sa sinagoga sa
Capernaum.
2. Bakit nagtaka ang mga tao sa pagtuturo ni Jesus? Si Jesus ay
nagtuturo na may kapangyarihan, na sigurado sa Kaniyang sinasabi
kay sa ibang guro.
3. Sino si Jesus ayon sa taong may masamang espiritu? Ang taong
may masamang espiritu nagsabi, Ikaw ang Banal ng Diyos.”
4. Ano ang sinabi ni Jesus sa may masamang espiritu? Si Jesus
nagsabi, “Huwag kang maingay at umalis ka sa taong iyan.”
5. Ano ang sinabi ng mga tao ukol kay Jesus? Ang mga tao nagsabi,
“Kahit na ang masamang espiritu sumusunod sa Kaniya.”
ALAM BA NATIN ITO?
Nangaral si Jesus sa Capernaum, ang isa sa mga lunsod ng Galilea.
Si Juan Bautista ay nangaral sa ilang, ngunit si Jesus ay nangaral sa mga
lunsod tulad ng Jerusalem at Capernaum.
 Talata 21: Pumasok si Jesus sa sinagoga. Siya’y nangaral at nagturo
ng evangelio. Hindi Niya sinayang ang panahon sa gawain kahit na ang
pangangaral at pagtuturo ay nangyari sa Araw ng Pamamahinga.
Relihiyusong sumunod Siya sa tradisyon ng araw ng Pamamahinga
bagaman hindi ayon sa tradisyon ng mga matatanda. Ang mga araw ng

Pamamahinga ay nararapat na igalang sa isang banal na pagtitipon.
Tuwing araw ng Pamamahinga binabasa nila sa mga sinagoga ang
Kautusan ni Moises at ipinangangaral ang kaniyang salita sa bawa’t bayan
[Gawa 15:21]. At ngayon narito si Jesus, ang ipinagkaloob ng Diyos sa
Israel, ang ipinangakong Tagapagligtas, ang ipinangaral ni Juan Bautista
[Gawa 13:23-24]; Siya’y nagtuturo at nangangaral, ngunit hindi Siya
kinilala, at hindi rin inunawa ang mga hula ng mga propeta, na binabasa
tuwing araw ng Pamamahinga, at ang masakit sila na rin ang
nagsakatuparan ng hulang ito nang hatulan nila ng kamatayan si Jesus
[Gawa 13:27].
Talata 22: Hindi si Jesus nangaral tulad ng mga eskriba na
nagtalakay sa kautusan ni Moises sa pamamagitan ng pag-ulit-ulit ngunit
di batid o di apektado sapagkat di mula sa puso kung kaya walang
kapangyarihan. Ngunit nang si Jesus ang nagturo at nangaral namangha
ang mga tao sapagkat Siya’y nagturo at nangaral ng evangelio na may
kapangyarihan dahil kapado Niya ang ang puso at isip ng Diyos.
Talata 23-28: Tulad ng pangangaral na may kapangyarihan,
pinasimulan Niya na rin ang paglupig laban kay Satanas sa pamamagitan
ng pagpapagaling sa mga may sakit na dulot ni Satanas. Sa sinagoga ng
Capernaum may pumasok na isang lalaking inaalihan ng masamang
espiritu at nagsisigaw. Ang sumisigaw ay hindi ang lalaki kundi ang
masamang espiritu sa lalaki. Kilala ni Satanas si Jesus bilang Banal na
mula sa Diyos. Iniutos ni Jesus na tumahimik siya at lumabas sa lalaki.
Lumabas nga si Satanas at nagilalas ang lahat. Dahil dito mabilis na
kumalat sa buong Galilea ang balita tungkol kay Jesus.
Nangangalit ang masamang espiritu kay Cristo. Sumisigaw siya
tulad ng sigaw ng isang taong nasa paghihingalo sa presensya ni Cristo.
Marami sila [tingnan ang talata 24] at natatakot na maitaboy. Sila’y
nanampalataya rin at nangangatog sa takot kay Cristo ngunit hindi sila
umaasa sa Kanya at walang iniukol na paggalang sa Kanya. Wala silang
balak sumuko o makipag-ayos man. Sila’y nakapagsasalita sa iisang tinig
at nalalaman niya ang magiging hatol. Tinawag nila si Cristo na Jesus na
taga-Nazaret. Diyablo ang kauna-unahang tumawag nito sa Kaniya.
Ginawa ito upang ikondisyon ang isip ng mga taong nakikinig sa Kanya na
walang mabuting bagay ang maaasahan sa Nazaret. Pinapalabas ng
diyablo na si Jesus ang Manlilinlang [Deceiver] sapagkat alam ng bawa’t
isa na ang Mesiyas ay nagmula sa Betlehem. Gayunpaman isang
kompesyon ang pilit na naibigay ng diyablo na si Cristo ang nag-iisang
Banal mula sa Diyos.
Matagumpay na napalabas ni Jesu-Cristo ang masamang espiritu sa
lalaki [talata 25-26]. Iniutos sa diyablo na tumahimik at lumabas at
nangyaring pinangisay ng masamang espiritu ang lalaki, at pasigaw itong
lumabas sa kanya bilang tanda ng pagsuko kay Cristo. Laking ginhawa ng
kaluluwa ng lalaki na nailigtas sa kamay ni Satanas.
Talata 27-28. Nagpagilalas sa lahat ang uri ng kapangyarihan ni
Cristo. Kaya’t mabilis na kumalat ang balitang ito sa buong Galilea.
Nakumpirma nila ang bagong aral – ang bagong doktrina na nauutusan ni
Cristo pati ang masasamang espiritu. Nakumpirma nila na si Cristo ay
mula sa Diyos. Siya ay may kapangyarihan na mag-utos sa atin, may
kakayahan magpalayas ng kalaban sa ating buhay. Ang mga Judiong
exorcist ay pakunwaring nagpapalayas din ng masasamang espiritu sa
pamamagitan ng gayuma [charm] o imbokasyon [panawagan]; ngunit iba
itong kapangyarihan ni Cristo na nakapag-uutos pati sa pagpalayas kay
Satanas.
Nagpataas ito sa reputasyon ni Cristo. Kumalat ang balitang ito sa
buong Galilea, ang ika-3 bahagi ng lupain ng Canaan. Kumalat ito sa
bawa’t bibig, at isinusulat ito ng mga tao sa kanilang mga kaibigan sa
buong bansa na naka-headline ang tanong: Anong Bagong Aral Ito? Kaya
nabantog si Cristo bilang isang Guro mula sa Diyos, at sa ilalim ng titik na
ito Siya’y nagliwanag ng higit sa kintab ng panlabas na karangyaan at
kapangyarihan ng Mesiyas na inasahan ng mga Judio na darating. At dahil
dito, ihinanda Niya ang sarili Niyang daan sa pamamagitan ni Juan; at ang
katanyagan bunga ng milagro sa pagpapagaling ng lalaking inaalihan ng
masamang espiritu ay nagpapatuloy sa pagkalat. Gayunpaman, ang mga
Fariseo na inggit na inggit sa katanyagang ito ay doble ang kayod upang
mapatigil ito sa pamamagitan ng paghabla na si Cristo ay nagkakasala ng
blasphemy.
MGA TANONG:
1. Saang lunsod at sinagoga si Jesus nangaral at nagturo ng
Evangelio?
2. Ano ang nangyari habang Siya’y nangangaral at nagtuturo?
3. Bakit namangha ang mga tao sa Kanyang pangangaral at
pagtuturo?
4. Paano pinagaling ni Jesus ang lalaking inalihan ng masamang
espiritu?
5. Kaya mo bang magpalayas ng masasamang espiritu sa sarili at
kapwa? Paano?

ARALIN 11: ANG PAGBABAGONG-ANYO NI JESUS SA BUNDOK
Mar 9:2-8
CYCalendar: Epifania 6 / Transpigurasyon Pebrero
14
GINUNTUANG TALATA: At nililiman sila ng isang alapaap at mula
rito’y may tinig na nagsabi, “Ito ang minamahal kong Anak.
Pakinggan ninyo siya!” Marcos 9:8 [MBB].
BIBLIKAL
Ang transpigurasyon ay nangangahulugan ng pagbabagong-anyo
sa isang mahiwagang pamamaraan. Habang binabasa natin ang Araling
ito, makikita natin na hindi lamang nabago ang mukha ni Jesus, kundi pati
damit.
1. Sino ang kasama ni Jesus sa bundok? Kasama ni Jesus sina Pedro,
Juan at Santiago.
2. Sino-sino ang nagpakita kay Jesus sa ibabaw ng bundok? Si Moises
at Elias ang nagpakita kay Juesus sa ibabaw ng bundok.
3. Ano ang iniaalok ng mga disipulo na gagawin nila sa tagpong ito?
Inialok nila na gumawa ng 3 tirahan, isa para kay Moises, isa kay
Elias, at isa kay Jesus.
4. Ano ang sinasabi ng tinig mula sa langit? Ang tinig nagsabi, “Ito
ang aking anak, at minamahal ko siya; pakinggan ang anoman na
kaniyang sasabihin.”
5. Kailan natin narinig ang tinig na ito noon? Ating narinig ang tinig na
ito sa bautismo ni Jesus.
ALAM BA NATIN ITO?
Narito ang halimbawa ng kaharian ng Diyos sa larawan ng
pagbabagong-anyo ni Cristo. Nauna rito ang hula ukol sa kahariang
darating, at darating upang makita: ang Kaharian ng Mesiyas ay itatayo sa
sanlibutan dahil ganap nang sira ang pamahalaan ng Judaismo. Ito ang
muling pagtatag ng kaharian ng Diyos sa gitna ng mga tao dahil kapwa
nang bulok ang mga Judio at Gentil. Darating ito na may kapangyarihan at
makikita sa sariling pamamaraan sa pangangaral, pagtuturo at
pagpapagaling. Dumating na ito na may kapangyarihan, kaya naman
naghiganti ang mga Judio hanggang kamatayan ni Cristo sa krus, at
nangibabaw ito hanggan nagapi ang idolartrya sa sanlibutan ng mga
Gentil. Na ito’y darating habang ang iba ay nabubuhay pa ngayon. Mismo
si Jesus ang nagsabi, “Tandaan ninyo: may ilan sa inyo rito na hindi
mamamatay hanggat di nila nakikitag naghahari ang Diyos nang may
buong kapangyarihan,” [t1]. Tulad ito ng sinasabi sa Mateo 24:34,
“Tandaan ninyo: magaganap ang lahat ng ito bago mamatay ang mga
taong nabubuhay ngayon.” Sa mga nakatayo na kasama ni Cristo noon,
dapat itong Makita, at sa iba na walang pagkaunawa sa kaharian ng Diyos
ay hindi makakikita nito.
Anim na araw pagkatapos ng hula ni Jesus ukol sa kaharian ng
Diyos, ang larawan ng kahariang ito ay ipinakita sa pamamagitan ng
pagbabagong-anyo ni Jesus sa ibabaw ng
bundok. Sinimulan ito ni Jesus na ipaunawa sa Kanyang mga disipulo ang
tungkol sa Kanyang kamatayan at paghihirap; at, upang maiwasan na
hindi sila masaktan ukol dito, binigyan Niya sila ng siglaw [glimpse – short,
hurried view] ng Kanyang kaluwalhatian, upang ipakita na ang kanyang
mga paghihirap ay kusang-loob, at ipakita ang kalinisang budhi ng
karangalan at kaluwalhatian ng Kanyang pagkatao na makukuha nila sa
larawang ito, at at mahadlangan ang hapdi na idudulot ng kamatayan Niya
sa krus.
Narito ang ilang katotohanan:
Una, ang transpigurasyon ay naganap sa isang mataas na bundok,
tulad ng pakipag-usap ni Moses sa Diyos, na nasa ibabaw ng bundok ng
Sinai. Ang tradisyon nagsasabi na ang transpigurasyon ay nangyari sa
ibabaw ng bundok ng Tabor; kaya natupad ang hula sa Awit 89:12, “Timog
at hilaga, ikaw ang naglagay; Bundok Hermo’t Tabor ay nag-aawitan,
Inaawitan ka na may kagalakan.”
 Ika-2, ang mga saksi ng transpigurasyon ay sina Pedro, Santiago, at
Juan; silang tatlo ang may dala ng tala o record sa sanlibutan; nakita nila
sina Moises at Elias na kausap si Jesus, at napakinggan nila ang tinig mula
sa langit. Hindi isinama ni Jesus ang lahat na disipulo, maliban sa tatlong
ito. Ito’y sapagkat ibig Niyang maging pribado ang tagpong ito. Lahat na
banal ay isang bayan na malapit kay Cristo, ngunit ilan lamang ang
malapit sa Kanyang puso. Si Santiago ang una sa lahat ng mga disipulo na
namatay para kay Cristo; si Juan na nabubuhay ay huling saksi ng
Kanyang kaluwalhatiang ito. Dala niya ang talang ito sa Juan 1:14, “Naging
tao ang Salita at siya’y nanirahan sa piling natin. Nakita namin ang
kanyang kapangyarihan at kadakilaan, puspos ng pag-ibig at katapatan.
Tinanggap niya mula sa Ama ang kapangyarihan at kadakilaang ito bilang
bugtong na Anak.” Tulad ni Juan, si Pedro ay nasaksihan ang Dakilang
Kaluwalhatian ng langit.! Sa 2 Pedro 1:16-18, siya’y nagsabi, Ang
ipinahayag naming sa inyo tungkol sa muling pagparito ng ating
Panginoong Jesus-Cristo, na puspos ng kapangyarihan, ay hindi sa mga
alamat na katha lamang ng tao. Nasaksihan namin ang kanyang
kadakilaan nang ipagkaloob sa kanya ng Diyos Ama ang karangalan at
kapurihan. Ito’y nangyari nang marinig ang tinig mula sa Dakilang
Kaluwalhatian ng langit: “Ito ang pinakamamahal kong Anak, siya ang
lubos kong kinalulugdan.” Narinig naming ito sapagka’t kami’y kasama
niya sa banal na bundok.

Ika-3, ang paraan ng transpigurasyon: si Jesus ay nagbago-anyo.

Ang isang pagbabago ng mga pagkakataon ay milagro kung ang dating
sustansya ay nanatiling pareho. Ngunit ang pagbabago na kilala sa tawag
na transubstantiation ay hindi milagro kung may pagbabago sa sustansya
at ang mga pagkakataon ay nanatiling pareho. Tingnan kung ano ang
isang dakilang pagbabago na capable sa katawan ng tao kung
ikinararangal at kinalulugdan ng Diyos na ilagay sa kanila, tulad ng
gagawin Niya sa mga banal pagdating ng pagkabuhay muli. Siya ay
nagbagong-anyo sa harapan nila; ang pagbabago ay maaaring mangyari
[probable] na unti-unti [gradual], mula sa kaluwalhatian tungo sa
kaluwalhatian,

upang ang mga disipulo na nakasaksi sa Kanyang pansamantalang
pagbabago-anyo ay may malinaw at pinaka tumpak na patunay na
mapapanghawakan, at ang maluwalhating pagpakita ay walang iba kundi
mismo ang mapagbiyayang si Jesus na hindi tanawing-di-tunay [malikmata
o ilusyon]. Ganito ang sabi sa 1 Juan 1:1, Sumusulat kami sa inyo tungkol
sa kanya na sa simula pa’y siya na, ang Salita na nagbibigay-buhay.
Narinig naming siya at nakita, napagmasdan at nahipo n gaming mga
kamay.” Si Juan ay nagsasabi ukol sa salita ng buhay, na nasaksihan ng
kanilang mga mata at nakita Siya. Ang Kanyang damit na kasuutan ay
nagliliwanag. Marahil, kung itim ang kulay nagbabadya ito ng kalungkutan,
gayunpaman, ang Kanyang damit labis na labis sa kaputian tulad ng
niyebe [snow].
Ika-4, ang mga kasamahan ni Jesus sa kaluwalhatiang ito ay sina
Moises at Elias [t4]. Sila’y nakitang nakikipag-usap kay Jesus, hindi upang
turuan Siya, kundi upang magtestigo sa Kanya, at upang magpaturo sa
Kanya. Tila nakikita silang nagpapalitan ng mga pangungusap sa bawa’t
isa sa pagitan ng maluwalhating mga banal na ito, ngunit hindi natin
maunawaan kung ano ang pinupunto ng kanilang usapan. Si Moises at
Elias ay nabuhay sa isang magkalayong panahon, ngunit sa langit, kung
saan an una ay mahuhuli, at ang huli mauuna, na ang ibig sabihin, ANG
LAHAT AY UNA KAY CRISTO.
Ika-5, ang dakilang katuwaan sa bahagi ng mga disipulo sa
pagkakita ng tanawing ito at pagkarinig ng usapang ito ay ipinahayag ni
Pedro, ang tagapagsalita nila; Sinabi ni Pedro kay Jesus, “Guro, mabuti
pa’y dumito na tayo...” [t5]. Kahit na si Cristo ay nagbagong-anyo, at nasa
panahon pa ng pakikipag-usap kay Moises at Elias, gayunpaman
pinaunlakan Niya si Pedro na makapagsalita sa Kanya, at malayang
masabi ito sa Kanya tulad ng dating gawi ng pagsasalita. Karamihan, sa
kanilang kadakilaan, inuobliga nila ang kanilang kaibigan na malayo sa
kanila; ngunit kahit na si Jesus ay nasa maluwalhating kalagayan ang
tunay na mga mananampalataya ay may bukas na pinto at malayang
makapagsasalita sa Kanya. Gayunpaman sa makalangit na usapan ay may
lugar para kay Pedro na ilagay sa isang salita, at kanyang sinabi,
“...mabuti pa’y dumito na tayo. Gagawa po kami ng 3 kubol...” at dito na
tayo manirahan magpakailanman. Tandaan, ang mga mapagbiyayang
kaluluwa ay ibinibilang itong mabuti na makasama si Cristo, mabuting
malapit sa Kanya, mabuting kasama Siya sa ibabaw ng bundok, kahit na
malamig at nag-iisang lugar; mabuting mamahinga dito mula sa
sanlibutan, at nag-iisa kasama si Cristo; at at kung mabuting kasama ang
nagbagong-anyo na si Cristo sa isang bundok na nariyan si Moises at Elias,
lalong mabuti na kasama ang maluwalhating Cristo sa langit na kasama
ang lahat na banal. Ngunit masdan ito, habang ibig ni Pedro manirahan
dito, nakalimutan niya ang pangangailangan ng presensya ni Cristo at ang
pangangaral ng Kanyang mga disipulo sa mga tao. Sa oras na yaon, nakita
nila ang napakaraming taong nakapaligid sa mga alagad na naiwan at
ang mga eskriba na nakipagtalo sa mga ito [t14]. Tandaan, kapag mabuti
sa atin, madali tayong makalimot ng kapakanan ng iba, at sa katuparan ng
ating katuwaan nakakalimutan natin ang pangangailangan n gating mga
kapatid sa pananampalataya. Isang kahinaan ni Pedro ang pagpabor sa
pribadong pagtitipon na kasama ang Diyos bago ang pampublikong
pagtitipon.
Ibig ni Pedro ang tatlong hiwalay na kubol para kay Moises, Elias at Cristo,
na hindi magandang paraan. Isinasagisag ni Moises ang Kautusan, ni Elias
ang mga propeta, at ni Crsito ang Evangelio. Ang magandang paraan ay
isang kubol ay maaaring mapag-isa ang lahat na ito, hindi hiwalay.
Manirahan ang tatlo sa pagkaka-isa. Pasensyahan natin si Pedro sapagkat
hindi niya nalalaman ang kanyang sinasabi [t6].
Ika-6, ang tinig mula sa langit ay isang pagpatotoo ng pagiging
Tagapamagitan ni Cristo [t7]. Nililiman sila ng isang alapaap, at iyan ay
nagsilbing isang silungan [shelter] nila. Si Pedro ay nagsalita ukol sa
paggawa ng mga kubol para kay Cristo at mga kaibigan; ngunit habang
siya’y nagsasalita nakita niya kung paano ang kanyang proyekto na
halinhan; ang alapaap na ito ay lumilim sa kanila bilang bubong sa halip
ng mga kubol. Ito ang katuparan ng hula sa Isaias 4:5-6, Pagkatapos,
lilikha siya ng isang ulap na lililim sa ibabaw ng Bundok ng Sion kung araw
at magiging maliwanag na ningas kung gabi. Lalaganap ang kanyang
kaningningan, parang malawak na bubong na magsisilbing lilim sa init ng
araw at kublihan sa unos at ulan. Habang siya’y nagsasalita ukol sa mga
kubol, ang Diyos ay lumikha ng Kanyang kubol na hindi gawa sa mga
kamay ng tao. Mula sa ulap na iyan, isang tinig ang napakinggan na
nagsabi, “Ito ang minamahal kong Anak. Pakinggan ninyo siya!” Inari Siya,
at tinanggap Siya, bilang Kanyang minamahal na Anak, at handang
tumanggap sa atin; kaya nararapat na ariin din natin Siya at tanggapin
Siya bilang ating minamahal na Tagapagligtas, at kailangang isuko natin
ang atin mga sarili upang pamahalaan Niya tayo bilang ating Panginoon.
Ika-7, pagkatapos ng tinig, nakita nilang wala na sa paligid sina
Moises at Elias maliban kay Jesus [t8] na bumalik na sa dating anyo.
Tandaan, ang ordinaryong presensya ni Cristo ay mamamalaging kasama
ng mga disipulo hanggang katapusan ng sanlibutan.
MGA TANONG:
1. Ano ang transpigurasyon? Saan Bundok ito naganap? Kailan?
2. Sino-sino ang mga saksi nito? Ipaliwanag.
3. Bakit naroron si Moises at Elias sa pagbabagong-anyo ni Jesus? Ano
ang isinasagisag ng tatlong ito? Ipaliwanag.
4. Ano ang proyekto ni Pedro na hindi natupad? Ipaliwanag.
5. Ano ang tinig na napakinggan mula sa alapaap? Ang tinig bang ito
ay napapakinggan sa sarili nating buhay? Ipaliwanag.
ARALIN 12: PINAGALING NI JESUS ANG MAY KETONG
Mar 1:40-45
CYCalendar: Kwaresma 1 Pebrero
21
GININTUANG TALATA: Ngunit umalis siya at bagkus ipinamalita ang
nangyari, anupa’t hindi na hayagang makapasok ng bayan si Jesus.
Naroon na lamang siya sa labas, sa mga ilang na pook, at doon
pinagsasadya ng mga tao buhat sa iba’t ibang dako, Marcos 1:45 [MBB].
BIBLIKAL
Ang ketong ay ang pinakamasamang karamdaman sa panahon ni
Jesus. Ito ay isang pangmatagalang karamdaman na walang hapdi ngunit
hindi nakamamatay, subalit ito ay humahadlang sa tao sa pagpunta sa
sinagoga o templo upang makapanambahan at manalangin.
Pauli-ulit na nakikita natin ang pagpapagaling ni Jesus sa isang
pisikal na karamdaman upang ang mga tao ay manumbalikk sa Diyos para
mapagaling sila sa kanilang espirituwal na mga karamdaman.
1. Ano ang sinabi ng taong may ketong kay Jesus? Ang taong may
ketong ay nagsabi, “Mapapagaling mo ako, kung nanaisin mo.”
2. Ano ang sinabi ni Jesus sa may ketong? Si Jesus nagsabi, “Ibig ko.
Ngayon magaling ka na.”
3. Ano ang sinabi ni Jesus na gawin ng taong ito? Sinabihan ni Jesus
ang taong ito na ipakita sa pari ang kaniyang sarili at magdala ng
isang handog sa templo.
ALAM BA NATIN ITO?
Narito ang salaysay ng ketongin na pinagaling ni Jesus, tulad ng
salaysay sa Mt 8:2-4. Ang salaysay na ito ay nagtuturo ng tatlong bagay:
Una: tumanggap ng biyaya at habag ang ketongin mula kay cristo.
Dumating ang ketongin kay Jesus. Sa buong pagpapakumbaba, ang
ketonging ito ay nanikluhod at nagmakaawa [t40]. Diyos man o Propeta
ang turing niya kay Jesus, nagtuturo ito sa atin na sa mga tumanggap ng
biyaya at habag mula kay Cristo nararapat na iugnay sa Kanya ang
paggalang at pagluwalhati, at lumapit sa Kanya na may pagpapakumbaba
at may pasasalamat. Ang ketonging ito ay nanampalataya sa
kapangyarihan ni Cristo, “Kung ibig po ninyo’y mapapagaling ninyo ako.”
Nanampalataya siya na si Jesus ay sugo ng Diyos. Dahil dito wala siya na susunod sa Kanya. Hindi sa ayaw niyang gumawa ng kabutihan sa
duda sa kakayahan ni Cristo sa pagpapagaling upang makamtan ang lahat, kundi gagawin Niya ito sa maliit na ingay upang hindi makadulot ng
bagong ginhawa at kalagayan ng kaniyang sarili. sakit ng ulo ng pamahalaan, o makapagbigay ng ligalig sa pampublikong
kapayapaan.

Ika-2: Ang pananampalataya ng ketongin. Lumapit ang ketongin MGA TANONG:

kay Jesus hindi sa porma ng panalangin, gayunpaman siya’y tinugon ni
Cristo. Tinugon siya dahil sa kanyang pananampalataya. 1. Ano ang ketong?
a. Nabagbag ang loob ni Cristo na puno ng habag dahil sa kanyang 2. Ano ang biyaya at habag na tinanggap ng ketongin mula kay Jesus?
pisikal at espiritwal na kalagayan. Ang misirableng kalagayan natin 3. Ano ang batayan ni Jesus sa pagpagaling ng ketonging ito?
ang batayan ng habag ni Cristo. 4. Bakit pinagbawalan ni Jesus na huwag ipamalita ang pagpapagaling
b. Dahil sa habag, hinipo ni Cristo ang ketongin at sabay sinabing, na ito?
“Ibig ko. Gumaling ka!” Noon din nawala ang ketong at magaling na 5. Kung may pisikal na ketong, mayroon din bang espirituwal?
[t42]. Ipaliwanag.
c. Sa kapangyarihan ng salita ang sakit na ketong ay gumagaling.
Ganito ang sabi sa Awit 107:20, “Sa salita lamang na kanyang
pahatid, sila ay gumaling at naligtas sa kapahamakan....” Ganito rin
ang sabi sa Juan 15:3, “Nalinis na kayo sa pamamagitan ng salitang
sinabi ko sa inyo.”

Ika-3: Huwag nang magkasala. Ang lalaking gumaling sa ketong ay

pinagsabihan na huwag nang magkasala. Ganito ang sabi sa Juan 5:14,
Pagkatapos, nakita ni Jesus sa loob ng templo ang lalaki at sinabihan,
“Magaling ka na ngayon! Huwag ka nang magkakasala at baka may
mangyari sa iyo na lalo pang masama.” Alalahanin na ang ketong ay tanda
ng parusa sa mga nagkasala, tulad ng kaso ni Miriam [Bilang 12:1-9 – ukol
sa pagkontra niya sa otoridad ni Moises], Gehazi [2 Hari 5;20-27 – ukol sa
paghingi ng pera kay Naaman], at Uzziah [2 Cronica 26:16-23 – ukol sa
pag-abuso ng kapangyarihan bilang hari particular sa pagsunog ng
kamanyang na hindi niya tungkulin kundi ng mga saserdote].

Nang mapagaling na ni Cristo ang lalaking ito sa sakit na ketong,

pinaalalahanan siya na huwag nang magkasala pa sapagkat mas higit pa
rito ang maaaring mangyari kung siya’y muling babalik sa pagkakasala.
Itinakda rin ni Cristo sa kanya: Una, ipakita ang sarili niya sa saserdote,
upang ang saserdote sa kaniyang sariling paghatol na totoo nga na
gumaling siya sa ketong siya ay maging isang saksi para kay Cristo at
maniwala na Siya nga ang Mesiyas [Mt 11:5]. Ika-2, matapos magawa niya
ito, wala na siyang sasabihin ukol dito sa sinumang tao: ito ang halimbawa
ng kapakumbabaan ni Cristo – hindi Niya hinanap ang pangsariling dangal
[Isaias 42:2]. At ito ang isang halimbawa para sa atin, na huwag hanapin
ang pangsariling kaluwalhatian [Kawikan 25:27]. Ang pagpapagaling na ito
ay hindi dapat ipahayag ni Cristo sapagkat lalong dadami ang kapal ng tao
ARALIN 13: PINAGALING NI JESUS ANG BIYANANG BABAE
Mar 1:29-39
CYCalendar: Kwaresma 2 Pebrero
28

GININTUANG TALATA: Pinagaling niya ang maraming maysakit, anuman

ang kanilang karamdaman at nagpalayas siya ng mga demonyo. Hindi
niya hinayaang magsalita ang mga ito, sapagkat alam nila kung sino siya,
Marcos 1:34 [MBB].

BIBLIKAL

Kahit na wala tayong aktwal na paraan upang malaman ang bilang

ng mga tao na napagaling ni Jesus, ang ibang mga eskolar ibig ituldok na
sa mga salaysay ni Marcos sa mga indibidwal na pagpapagaling, bawa’t
panahon na may isang Judio na napagaling ni Jesus, isang Gentil ang
pinapagaling Niya, at bawa’t panahon na ang napapagaling ay isang
lalake, isang babae ang Kaniyang pinapagaling.

Alam ni Jesus na ang Kaniyang misyon ay magpagaling at mag-aliw

sa lahat ng mananampalataya sa Diyos, at alam natin na ang lahat na tao,
anuman ang lahi, kasarian, o paniniwala, ay nilalang ng Diyos.

1. Saan pumunta si Jesus pagkatapos ng miting sa sinagoga?

Pagkatapos ng miting, si Jesus umuwi sa bahay kasama si Pedro at
Andres.
2. Ano ang ginawa ng mother-in-law ni Pedro pagkatapos mapagaling
siya? Siya’y naghanda ng hapunan para sa bawa’t-isa.
3. Pagkatapos ng paglubog ng araw, matapos ang Sabbath, sino ang
dumating sa bahay? Nang gabi na ang mga tao na may sakit o
inalihan ng demonyo dumating sa bahay upang mapagaling.

ALAM BA NATIN ITO?


May apat na punto ang mga talata sa ating Aralin ngayon:
Una: Ang lagnat ng biyanang babae ni Pedro ay pinagaling ni
Jesus. Pagkatapos na mabantog ang pangalan ni Jesu-Cristo sa lahat ng
dako ng Galilea, hindi Siya tumigil upang umupo o mahiga sa kama.
Nagpatuloy Siya sa paggawa ng kabutihan sapagkat ito ang pakay ng
Kanyang misyon, at hindi ang kabutihan para sa personal na dangal upang
mabantgog. Kailangan Siyang maging abala [busy] at maingatan ang
reputasyon ng Kanyang pangalan.
Nang lumabas na Siya sa sinagoga ng Capernaum kung saan Siya
nagturo at nagpagaling na may otoridad, Siya’y pumunta sa bahay ni
Pedro. Marahil inanyayahan Siya sa bahay ng isang mangingisdang ito at
tinanggap Niya ito. Pinagaling Niya ang biyanang babae ni Pedro na noon
ay may lagnat. Saan man si Cristo pumunta, Siya’y nakagagawa ng
kabutihan. Matapos mapagaling siya ni Jesus, ang biyanang babaeng ito
ay naglingkod sa kanila sa pamamagitan ng paghanda ng hapunan.
Ika-2: Ang sari-saring sakit ng mga tao ay pinagaling din ni Jesus
sa bahay ni Pedro. Nang gabi ng Sabbath, pagkatapos ng paglubog ng
araw, nagsidatingan ang mga may sakit at silang inaalihan ng
masasamang espiritu hanggang natapos ang Sabbath. Kahit na naipakita
Niya na legal ang magpagaling sa mga araw ng Sabbath, gayunpaman,
kung may mga natisod, sila ay malayang makapagtatanong at maluwag
itong tinatanggap.
a. Gaano kadami ang pasyente? Hindi sinabi kung ilan, kundi buong lunsod
ay nagtipontipon sa harapan ng pinto ng bahay [t33] na
nagmamakaawang mapagaling. Sa sinagoga, ang publikong lugar, at sa
bahay, ang pribadong lugar, saan man si Cristo pumunta, Siya ngayon ay
sinusundan. Ngayon, ang Araw ng Katuwiran [Sun of righteousness] ay
nagliliwanag na may pagpapagaling sa Kanyang pakpak; sa Kanya nag-
ipon-ipon ang makapal na tao sapagkat Siya’y sinusundan pagkatapos ng
isang pangyayari ng pagpapagaling sa sinagoga at bahay.
b. Gaano kalakas ang kapangyarihan ng Manggagamot na ito? Kung gaano
kalakas hindi sinabi, ngunit LAHAT na dinala sa Kaniya, kahit na gaano
karami na mang-iba-ibang sakit, Kanyang pinagaling sila. Ang Kanyang
salita ay Panpharmacon – salitang naka pagpapaginhawa sa hapdi at kirot
ng bawa’t sakit.
Ika-3: Ang pahinga ni Jesus sa pribadong buhay. Si Jesus ay nagsamba
sa pamamagitan ng personal na panalangin [t35]. Maaga Siyang
nagbangon at nagtungo sa ilang na pook at doon Siya nag-iisang
nanalangin. Kahit na Siya’y Diyos Siya’y nanalangin, tulad natin. Kahit na
Siya’y nagluluwalhati sa Diyos, at gumagawa ng kabutihan sa
pampublikong gawain, gayunpaman, Siya’y humanahanap ng pribadong
oras upang nag-iisang makasama Niya ang Kanyang Ama sa langit.
1. An oras ng panalangin ni Cristo ay madaling araw o umaga
pagkatapos ng araw ng
Sabbath. Ang Sabbath ay nagsisimula sa unang araw ng Linggo [Sunday]
at nagtatapos sa araw ng Sabado [Saturday] bago muling magsimula ang
susunod na pitong araw. Kaya si Cristo ay maagang nagsamba tuwing
Linggo [first day of the week- na Kanyang pinagingbanal] habang ang iba
ay natutulog pa ng mahimbing sa kanilang kama. Ngunit Siya’y nanalangin
rin tuwing hatinggabi upang magpasalamat.
2. Ang pook ng panalangin ni Cristo ay isang pribadong lugar upang
makapag-iisa. Ito’y
maaaring gawin sa labas ng lunsod o bayan, o sa malayong garden o
walang mga bahay, o sa alin man na lugar na walang ingay, panganib, o
tukso. Ipinakita Niya ang halimbawa kung paano manalangin tulad ng
Kanyang sinabi na kung tayo’y manalangin pumasok tayo sa isang
saradong lugar. Ganito ang kasabihan: “Secret prayer must be made
secretly with God.” Kaya kahit saan ka man naroroon kung ipikit mo lang
ang iyong mata maaari ka nang magsamba sa Diyos sa pamamagitan ng
panalangin. Ang Unang Iglesia ay may praktis sa dalawang uri ng
panalangin:Personal na panalangin – isinasagawa ito tuwing umaga,
hapon,
at gabi; at Pampublikong panalangin – isinasagawa ito ng madalas sa mga
pagtitipon na may pananambahan at ginagamit ang itinurong Panalangin
ng Panginoon [Lord’s Prayer].
Ika-4: Ang pagbalik ni Jesus sa pampublikong gawain. Akala ng
mga disipulo sila ay gumising ng maaga, ngunit nalaman nila na ang
kanilang Panginoon ay mas maagang nagising kay sa kanila at sila’y
nagtanong kung saan Siya pumunta. Hinanap nila Siya at natagpuan Siya
na nag-iisa sa ilang na pook habang nananalangin [t36-37]. Sinabihan nila
Siya na maraming pasyente ang naghihintay sa Kanya [tulad sa isang
manggagamot na maraming pasyente sa kanyang klinika]. Nalulugod sila
na ang kanilang Panginoon ay naging popular na sa sarili nilang lunsod
[Capernaum]. Ngunit sabi ng Panginoon, “Ang pangangaral at
pagpapagaling ng Mesiyas ay hindi lamang para sa Capernaum kundi sa
ibang lugar man ng Galilea. Ang Kanyang aral o doktrina ay nakatutok sa
pangangaral, pagtuturo at pagpapagaling ng mga tao sa mga sinagora,
lalo na ang paghahagis ng mga masasamang espiritu sa mga inaalihan
nito sa alin mang dako ng Galilea. 5. :Was crucified, dead, and buried, He ascended into hell; the third
day he rose again from the dead:
MGA TANONG:
6. :He ascended into heaven, And sitteth on the right hand of God the
1. Ano ang matinding karamdaman ng biyanang-babae ni Pedro? Father Almighty:
Simpleng lagnat lamang ba? O may highblood?
2. Paano siya pinagaling ni Jesus? At ano ang kanyang nang siya’y 7. From thence he shall come to judge the quick and the dead.
gumaling?
3. Dati si Jesus ay nagpapagaling sa sinagoga ng lunsod, bakit ngayon 8. :I believe in the Holy Ghost:
Siya’y nagpapagaling sa isang bahay sa labas ng lunsod?
4. Paano hinahati ni Jesus ang oras ng pagsasagawa ng Kanyang 9. :The holy Catholick Church; The Communion of Saints:
misyon?
5. May oras ka ba sa pagsamba na kasama ang kapwa 10. :The Forgiveness of sins:
mananampalataya? Ipaliwanag ang inyong pampubliko at
pribadong gawain. 11. :The Resurrection of the body,

12. :And the Life everlasting. Amen.

______________
*In the Church of England there are currently two authorized forms of the
creed: that of the Book of Common Prayer [1662] and that of Common
Worship [2000].

APOSTLES’ CREED*
[The Book of Common Prayer, 1662]

1. :I BELIEVE in God the Father Almighty, Maker of heaven and earth:

2. :And in Jesus Christ his only Son our Lord:

3. :Who was conceived by the Holy Ghost, Born of the Virgin Mary:

4. Suffered under Pontius Pilate,

 APOSTLES’ CREED*
[The Ecumenical Version, 1988]

I believe in God, the Father almighty, creator

of heaven and earth.

I believe in Jesus Christ, God’s only Son, our

Lord, who was conceived by the Holy Spirit,
born of the Virgin Mary, suffered under Pontius
Pilate, was crucified, died, and was buried; he
descended to the dead. On the third day he
rose again; he ascended into heaven, he is
seated at the righ hand of the Father, and he
will come to judge the living and the dead.
I believe in the Holy Spirit, the holy catholic
Church, the communion of saints, the
forgiveness of sins, the resurrection of the
body, and the life everlasting. Amen.
______________
*The English Language Liturgical Consultation [ELLC] is an international
ecumenical group whose primary purpose is to provide ecumenically
accepted texts for those who use English in their liturgy. In 1988 it
produced a translation of the Apostles’ Creed, distinguished among other
things by its avoidance of the word “his” in relation to God.
was crucified, died, and was buried; he
descended to the dead. On the third day he
rose again; he descended into heaven, he is
sitted at the right hand of the Father, and he
will come to judge the living and the dead.
I believe in the Holy Spirit, the holy catholic
Church, the communion of saints, the
forgiveness of sins, the resurrection of the
body, and the life everlasting. Amen.
__________
*The Presbyterian Church uses the same text as is in the 1662 Book of
Common Prayer, but with modernized spelling “catholic” and some
changes from upper to lower case letters.

APOSTLES’ CREED*
[The Common Worship, 2000]

I believe in God, the Father almighty, creator

of heaven and earth.

I believe in Jesus Christ, his only Son, our Lord,

who was conceived by the Holy Spirit, born of
the Virgin mary, suffered under Pontius pilate,
 United Church of Christ of the Philippines
NORTH BICOL CONFERENCE
50-1 Penafrancia Avenue
Naga City

BOOK LAUNCHING
May 18, 2009

Kamakailan lamang ang North Korea ay nag-Rocket Launching

noong Abril 6, 2009. Ngayon ang North Bicol ay magbu-book
Launching para sa ating Mga Aralin sa Paaralang Lingguhan 2009- 3.
2010. Ang rocket ay letal o nakamamatay; ang aklat na ito ay
naglalaman ng mga aralin kung paano mapasigla ang buhay ng
ating pananampalataya sa Panginoon.
May nagsabi na ang aklat ay tagapagdala ng sibilisasyon. Kung
walang mga aklat, ang kasaysayan ay pipi, ang literatura o
panitikan ay bingi, ang siyensya ay lumpo, ang isip at espikulasyon
ay nakatigil.
Sa pamamagitan ng aklat o MGA ARALING ito tayo ay matututo.
Matututo tayo ng 1% sa pamamagitan ng taste; 1.5% touch; 3.5%
smell; 11% hearing; 83% sight.
Ang Mga Araling ito ay bunga ng panghihikayat ng ating Conference
Minister, Rev. Samuel N. Torres. Buong pusong tinanggap ng may
akda ang panghihikayat na ito sa ngalan ng paglilingkod sa ilalim
ng Special Ministry ng may akda upang matugunan ang
pangangailangan ng mga Iglesya Lokal sa ating Konperensya.
Naisulat po ang Mga Araling ito batay sa 6 na prinsipyo:
1. Na ang relihiyon ay kailangan ng tao, sapagkat sa
pamamagitan ng nito nalalaman kung sino ang Diyos na
dapat katakutan at mahalin at gampanan ang
katungkulan ng tao sa pagsunod sa Kanyang mga utos. Sa
Ecclesiastes 12:13 ganito ang sabi, “Matakot ka sa Diyos at
sundin mo ang kanyang mga utos pagkat ito ang buong
katungkulan ng tao.”
4.
2. Na ang kapahayagan ng Diyos ay kailangan sa
wastong relihiyon, sapagkat sa pamamagitan ng
kapahayagan na nakatala sa eskriptura ang
pananampalataya ng tao ay dumarating sa pamamagitan
ng pakikinig ng mga salita ng Diyos. Sa Roma 10:17
ganito ang sabi, “Kaya’t ang pananampalataya ay bunga ng
pakikinig, at makakapakinig lamang kung may mangangaral
tungkol kay Cristo.”
Na ang mga kapahayagan ng Diyos ay matatagpuan
sa mga eskriptura ng Matanda at Bagong Tipan.
Bago pa man naisulat ang Biblia, may mga relihiyon na at
mga kapahayagan ang Diyos. Pinatutunayan ito ng mga
bisyon, milagro, at hula na may mga pruweba at
ebidensya na naitala sa pamamagitan ng sulat.
Halimbawa, ang Sampung Utos sa Bundok ng Sinai,
matagal na sanang nawala ito at nakalimutan kung ito ay
ipinasa sa pamamagitan ng tradisyon lamang. Kung hindi
ito naisulat, hindi na rin ito nakarating sa ating panahon.
Ang anumang naisulat ay namamalagi para sa ating
kapakinabangan. Lahat na eskriptura ay mahalaga
sapagkat ang mga ito ay kinasihan ng Diyos. Sa 2 Tim
3:16 ganito ang sabi, “Lahat ng kasulata’y kinasihan ng
Diyos at magagamit sa pagtuturo ng katotohanan, sa
pagpapabulaan sa maling aral, sa pagtutuwid sa likong
gawain, at sa pag-akay sa matuwid na pamumuhay.” Ito’y
galing sa Diyos na ipinahayag ng mga taong kinasihan ng
Espiritu. Sa 2 Ped 1:21 ganito ang sabi, “Sapagkat hindi
nagbuhat sa kalooban ng tao ang hula ng mga propeta; ito’y
galing sa Diyos at ipinahayag ng mga taong kinasihan ng
Espiritu Santo.” Ito’y mga pananalitang turo ng Espiritu at
hindi ayon sa karunungan ng tao. Sa 1 Cor 2:13 si Pablo
nagsabi, “Sa mga nagtataglay ng Espiritu, ang ipinaliliwanag
nami’y mga katotohanang espirituwal; mga pananalitang turo
ng Espiritu at hindi ayon sa karunungan ng tao ang ginagamit
namin.” Kaya ang MGA ARALING ito ay hindi karunungan
ng may akda kundi karunungan ng Diyos sa pamamagitan
ng Espiritu.
Na ang layunin ng eskriptura o Biblia ay nadisenyo
para sa ating pag-aaral. Pinatutunayan ito ni Pablo sa
Roma 15:4, “Anumang nasa Kasulatan noon pang una ay
nasulat sa ikatututo natin, sapagkat lumalakas ang ating loob
at nagkakaroon ng pag-asa kapag binabasa natin ang mga aral
na matatagpuan dito.” Ang Mabuting Balita ay maaaring
napakinggan ngunit wala itong pakinabang kung hindi ito
pinaniwalaan. Sa Heb 4:2 ganito ang sabi, “Sapagkat tulad
nila’y napakinggan din natin ang Mabuting Balita. Ngunit hindi
nila pinakinabangan ang balitang kanilang narinig sapagkat
hindi nila ito pinaniwalaan.” Ang kasaysayan ng Matandang
 Tipan ay nasulat bilang babala at turo para sa ating
panahon. Sa 1 Cor 10:11 ganito ang sabi, “Nangyari ito sa
kanila bilang babala sa iba, at nasulat upang turuan tayong
mga inabot ng huling panahon.” Ang Matandang Tipan ay
hindi almanak na wala na sa panahon. Tayo ay pinanday
sa pundasyon ng mga propeta at mga apostol kung saan
si Cristo mismo ang panulukang-bato. Sa Efeso 2:20,
ganito ang sabi, “Kayo’y itinayo rin sa saligan ng mga
apostol at mga propeta, na ang batong panulukan ay si Cristo
Jesus.” Ang pagsalin ng Matandang Tipan sa wikang
Griego ng 70 sa pagitan ng 200 at 300 na taon bago
ipinanganak si Cristo ay isang nakalulugod na
paghahanda para sa Mabuting Balita. Ang Bagong Tipan
ang nagpaliwanag at nagbuo ng Matandang Tipan. Kaya
ipinagtitibay [confirms] ng Matandang Tipan at
ipinaglalarawan nito ang Bagong Tipan at ipinakita sa atin
si Cristo Jesus bilang nakaraan, ngayon at darating.
5. Na ang banal na Biblia ay hindi lamang
nakadisenyo para sa ating pag-aaral, kundi ito ay
batayan ng ating pananampalataya at
pagsasabuhay. Hindi lamang ito isang aklat, kundi ito’y
otoridad na aklat ng kaharian ng Diyos kung saan tayo
nangangako ng pagsunod sa Kanya bilang Panginoon at
binubuklod tayo na magtalima sa Kanya. Makinig [hear]
man tayo o magpigil [forbear], kailangan tayong
pagsabihan na ito ang orakulo [oracle] na dapat nating
pagkunsultahan ng wastong aral ng ating
pananampalataya at pamumuhay. Ito ang testimonya, ito
ang kautusan na nagtali at nagsilyo sa gitna ng mga
disipulo. Sa Isa 8:16,20 mababasa ang ganito: Itanim mo
sa isip ang patotoong ito, iukit mo ang mga aral na ito sa puso
ng aking mga alagad. Ganito ang inyong isasagot, “Nasa inyo
ang aral ng Diyos at ang patotoo! Huwag kayong makikinig sa
mga sumasangguni sa espiritu, ipapahamak lang kayo ng mga
iyan.”
6. Na obligasyon ng lahat na Kristiyano na magsigasig
sa pagsaliksik ng eskriptura, at tungkuling ng mga
ministro na patnubayan at tulungan sila sa
pagsaliksik na ito. Gaano man kahalaga ang aklat na
ito, wala itong saysay kung hindi ito batid [acquaint] sa
pamamagitan ng pagbabasa araw-araw at nagagamit sa
pag-nilay-nilay [meditate] upang maunawaan ang isip ng
Diyos at mailapat ang anumang naunawaan para sa ating
direksiyon ng wastong pamumuhay. Sa Awit 1:2
mababasa ang ganito: “Nagagalak siyang laging magsaliksik
ng banal na aral, ang utos ni Yahweh siyang binubulay sa gabi
at araw.” Kaya magsasaliksik tayo gabi at araw sa
patnubay ng Banal na Espiritu na siyang magtuturo at
magpapaalaala sa atin ng mga sinabi ni Cristo. Sa Juan
14:26 mababasa ito: “Ngunit ang Patnubay, ang Espiritu
Santo na susuguin ng Ama sa pangalan ko, ang siyang
magtuturo sa inyo ng lahat na bagay at magpapaalaala ng
lahat na sinabi ko sa inyo.”
Naumpisahan ang pagsusulat ng MGA ARALING ito noong Abril
2008. Ngayon tapos na ang 3 kwarter at ang huling kuwarter ay
matatapos na rin. Kaya magagamit na ito simulang Hunyo 2009 sa
mga Iglesya Lokal ng North Bicol Conference, United Church of
Christ in the Philippines.
Naisulat po ito, hindi sa lenguwaheng Bikol, kundi sa wikang
Tagalog na maaaring gamitin hindi lamang ng mga Bikolano kundi
ng lahat na nakakaunawa ng wikang Filipino.
Hindi madali ang magsulat ng mga ito. Kinailangan ang sapat na
panahon ng malalimang pag-aaral na may panalangin at
pagpupuyat tuwing hating-gabi; sapat na panahon ng pagsusulat
batay sa paksa ayon sa Church Year Calendar na tugma sa UCCP
Ecclesiastical Year; at sapat na material ngunit may gastos sa
pagpalimbag, hindi sa pamamagitan ng Printing Press, kundi sa
“sariling sikap at tiyaga”.
Kung ipalimbag ito sa Printing Press, required ang 500 copies na
order, at ang gastos ng bawat kopya na may 152 pahina ay aabot
sa P160.00 per copy, [o P80,000.00 sa kabuuan]. Ngunit kung sa
sariling-sikap at tiyaga 31.5% lang ang gastos [P50.40/copy] sa
refilled ink, papel, at iba pang material na kailangan sa pagbuo ng
isang aklat.
Handog ko ang Mga Araling ito sa Panginoon. Handog ko rin ito sa
aking kabiyak at pamilya. At handog ko ito sa mga Iglesya Lokal ng
North Bicol.

REV. EDMUNDO H. PIELAGO

May Akda