SCLM5123 BAHASA DAN KOMUNIKASI

Pengenalan Muhammad Haji Salleh mendapat pendidikan a al di Hi!h S"h##l Bukit Me$tajam dan Makta% Mela&u Kuala Kan!'a$( Kemudian melanjutkan pelaja$ann&a ke Mala&an )ea"he$' C#lle!e* B$in'+#$d L#d!e* ,n!land( Beliau mempe$#leh ija-ah Sa$jana Muda Sa'te$a di Uni.e$'iti Mala&a /Sin!apu$a0* ija-ah Sa$jana Sa'te$a da$i Uni.e$'iti Mala&a dalam tahun 1123 dan ija-ah 4h(D( da$i Uni.e$'iti Mi"hi!an* Ame$ika S&a$ikat dalam tahun 1123( Dalam tahun 1122* %eliau pe$nah dilantik 'e%a!ai 4$#+e'#$ )amu di %a ah $an"an!an 5ul%$i!ht6 Ha&' dan men!aja$ di N#$th Ca$#lina State Uni.e$'it&* 7alei!h* Ame$ika S&a$ikat( Muhammad Haji Salleh pe$nah %e$tu!a' 'e%a!ai pen'&a$ah di 8a%atan 4e$'u$atan Mela&u dan pe$nah menjadi )im%alan Dekan 5akulti Sain' Kema'&a$akatan dan Kemanu'iaan* Uni.e$'iti Ke%an!'aan Mala&'ia dan 4en!a$ah In'titut Baha'a* Ke%uda&aan Ke'u'a'te$aan Mela&u( 4ada tahun 1129* %eliau dilantik menjadi 4$#+e'#$ Ke'u'a'te$aan 'e aktu %e$u'ia 3: tahun( 4ada tahun 1122 ; 1129* Muhammad menjadi 4$#+e'#$ 4ela at* di N#$th Ca$#lina State Uni.e$'it&* 7alei!h* N#$th Ca$#lina* Ame$ika S&a$ikat< menjadi =A'ian S"h#la$ in 7e'iden"e> di Uni.e$'it& Mi"hi!an( Dalam tahun 111261113* %eliau dipilih menjadi 5ull%$i!ht ?i'itin! 7e'ea"he$* di Uni.e$'it& #+ Cali+#$nia* Be$kele&* dan 'ete$u'n&a men&andan! Ke$u'i 4en!ajian Mela&u di Uni.e$'iti Leiden* Nethe$land'* da$i tahun 11136 111@( Ket#k#han Muhammad Haji Salleh dalam dunia penuli'an pui'i Mela&u m#den %e!itu di$a'akan #leh pa$a peminat 'a'te$a tanah ai$ apa%ila ka$&a6ka$&an&a* te$utaman&a pui'i* mendapat pe$hatian %ukan 'ahaja #leh 4anel Hadiah Ka$&a Sa'te$a tanah ai$ %ahkan 'etelah %eliau memenan!i =Hadiah Sa'te$a A'ean> di 8aka$ta( Sejak tahun 1121* %e%e$apa %uah pui'in&a telah memenan!i Hadiah Ka$&a Sa'te$a dan kemudiann&a dalam tahun 1122*

SCLM5123 BAHASA DAN KOMUNIKASI

Muhammad mene$ima Hadiah Sa'te$a A'ean %aha!ian pui'i den!an kumpulan pui'i %eliau 4e$jalanan Si )en!!an! II( Ba!i Muhammad* pui'i adalah 'uatu %entuk 'a'te$a &an! kental den!an mu-ik %aha'a dan ke%ijak'anaan pen&ai$ dan t$adi'in&a( Se%uah pui'i atau pantun adalah 'u'unan mu-ik %aha'a &an! men!indahkan %aha'a itu 'e$ta ju!a pem%a"aan #leh penden!a$an( Amat jela' %aha a tema pui'i Muhammad pada umumn&a le%ih %an&ak memapa$kan ma'alah6ma'alah %e$'ama* ma'alah ek'i'ten'i indi.idu &an! %e$hadapan den!an kehidupan kek#taan( Ban!unan6 %an!unan tin!!i* tekn#l#!i m#den* m#t#ka$* lampu ne#n %ukan menjadi teman tetapi me$upakan #%jek &an! ditentan! dan dipe$hitun!kan melalui 'e'uatu m#$al6jud!ement /kemela&uan atau kemanu'iaan 'eja!at0( Kehidupan kek#taan &an! %#%$#k dan pe$'ekita$an &an! 'epe$ti ini ditentan! #leh #tak* akal dan pe!an!an( Demikian pui'i6pui'i %eliau le%ih menekankan pemiki$an da$ipada pe$a'aan( Sikap dan +iki$an %eliau te$"e$min kepada %entuk pui'i &an! padat dan kata6kata &an! ku$an! men!andun!i em#'i( Beliau 'e"a$a 'eda$ %e$u'aha men!!unakan %aha'a &an! tidak %ia'a dipakai #leh pen&ai$ lain( Ke$ana itu te$dapat pem%entukan un!kapan6un!kapan %a$u untuk mem%e$ikan ketepatan dan ketajaman makna dalam pui'i6pui'i %eliau( Namun dalam un!kapan &an! %a$u dan a'li itu* kadan!6kadan! te$a'a te$lalu a'in! pula pen!u"apann&a* dan hal ini mun!kin ju!a aki%at pen!a$uh ke'u'a'te$aan dunia &an! pe$nah menjadi kajian dan pen!alaman %eliau 'elama ini( Muhammad telah mene$%itkan lapan %uah kumpulan pui'i pe$'e#$an!an di 'ampin! pui'i &an! te$%it dalam kumpulan %e$'ama( Kumpulan pui'i %eliau* Sajak6'ajak 4endatan! %ukan 'aja 'ejumlah pui'i &an! di"ipta 'e aktu %eliau men!em%a$a di lua$ tanah ai$ malah ia me$upakan 'atu kumpulan pui'i &an! kukuh* %e$%e-a da$ipada pui'i6pui'i &an! di"ipta #leh pen&ai$ &an! 'e%elum dan 'e-aman den!an %eliau( 4anel Hakim Ka$&a Sa'te$a telah memilih Buku 4e$jalanan Si )en!!an! II 'e%a!ai kumpulan pui'i Muhammad &an! te$%aik %a!i tahun

SCLM5123 BAHASA DAN KOMUNIKASI

1125( Kumpulan ini dikatakan den!an jela' mempe$lihatkan %ukan 'aja 'tail dan pe$i%adi pen&ai$* %ahkan k#n'ep pui'i &an! 'e"a$a te!a' men!elak da$ipada un!kapan $#mantik den!an men!!unakan kata6kata 'e"a$a tepat* +un!'i#nal dan %e$ke'an( Se%a!ai pen&ai$ &an! menuli' dalam %aha'a Mela&u dan In!!e$i'* Muhammad mempun&ai kekuatan %aha'a &an! dapat dan mampu mente$jemahkan pui'i6pui'i Mela&u ke dalam %aha'a In!!e$i'( Beliau adalah 'alah 'e#$an! pente$jemah ke'u'a'te$aan &an! pentin! &an! telah %an&ak mente$jemah pui'i Mela&u ke dalam %aha'a In!!e$i'( Malah %eliau pe$nah menjadi 4$e'iden 4e$'atuan 4ente$jemah Mala&'ia da$i tahun 1129 hin!!a tahun 1192( Dan ke$ana ke!iatan k$eati+ dan ilmun&a dalam kajian ke'u'a'te$aan* %eliau pe$nah menjadi 'idan! edit#$ ju$nal )en!!a$a* an!!#ta Lem%a!a 4en!el#la De an Baha'a dan 4u'taka* dan an!!#ta 4anel Anu!e$ah Sa'te$a Ne!a$a( Muhammad telah dipilih 'e%a!ai Sa'te$a an Ne!a$a dalam tahun 1111< dan mene$ima anu!e$ah S(,(A( A$ite A a$d' di Ban!k#k dalam tahun 1112

Muhammad Haji Salleh dan ceritera yang kedua Be$"akap tentan! pui'i6pui'i &an! diha'ilkann&a* ka$&a6ka$&a te$'e%ut 'elalu dihu%un!kan den!an intelektuali'me* idea dan pemiki$an &an! "ukup 'e$iu'( Muhammad melihat kehidupan den!an 'ikap intelektual 'e#$an! pen"a$i dan pemiki$( Se%a!ai 'e#$an! pen&ai$ &an! $ajin %e$ek'pe$imen dan men"a$i %entuk6%entuk %a$u &an! le%ih kuat* Muhammad telah men!ha'ilkan pui'i &an! dida'a$kan da$ipada %uku Seja$ah Mela&u( 4ui'i6pui'i te$'e%ut dapat diikuti dalam %ukun&a Sajak6'ajak da$i Seja$ah Mela&u &an! telah dite$%itkan #leh De an Baha'a dan 4u'taka pada tahun 1191(

SCLM5123 BAHASA DAN KOMUNIKASI

Salah 'atu da$ipada 'ajak dalam %uku te$'e%ut adalah "e$ite$a &an! kedua* = maka pada malam itu dipandang oleh Wan Empuk dan Wan Malini dari rumahnya, di atas Bukit Siguntang itu bernyala-nyala seperti api>( Muhammad Haji Salleh men"e$itakan 'emula pe$i'ti a &an! %e$laku di Bukit Si!untan! den!an nada &an! le%ih 'en'iti+ dan k#ntemp#$a$i %e$%andin! nada pen"e$itaan t$adi'i#nal &an! di!unakan dalam Seja$ah Mela&u( Dalam 'ajak ini dapat ditemukan %a$i'6%a$i' &an! meluki'kan kita$an mu'im dan alam* &an! ma'ih men!aja$ manu'ia den!an !e$ak maknan&a( Malam mulai pasang dua orang gadis bersandar di depan senja menunggu padi menyusu. penantian melonglaikan gerak waktu. di detik antara siang dan malam halaman serasa luas hujungnya, alun langit di atasnya sesayu arus ada bulan muda di pucuk Siguntang samar, menyalutkan cahaya tipis pada pucuk padi, daun-daun tertinggi jelutung, kapur hutan, sepi meresap ke akar tumbuhan, melayang ke telinga mergastua, tiada bunyi burung tiada riang-riang yang menjeritkan gelap malam. mereka pun tiada berkata, tiada kata yang datang, seperti ada pembersih yang takut mencacatkan kebeningan lereng dan lembah.

SCLM5123 BAHASA DAN KOMUNIKASI