You are on page 1of 3

Macapat

Macapat iku tembang tradhisional ing tlatah Jawa. Saben bait macapat nduwni baris kalimat sing diarani gatra, lan saben gatra nduw sawetara guru wilangan (suku kata) tinamtu, lan dipungkasi nganggo uni pungkasan sing diarani guru lagu. Macapat kanthi jeneng sing bda uga bisa ditemokak jroning kabudayan Bali,Sasak,Maduralan Sunda. Sajaban kuwi macapat uga nat ditemokak ing Palembanglan Banjarmasin. Biasan macapat dimaknani minangka maca papat-papat, yaiku cara maca saben patang wanda (suku kata). Nanging bab iki dudu siji-sijin makna, penafsiran liya uga ana. Macapat dikira muncul ing pungkasan jaman Majapahit lan wiwitan pengaruh Walisanga, nanging bab iki mung kanggo kahanan ing Jawa Tengah. Sebab ing Jawa Wtan lan Bali macapat wis dikenal sadurung teka Islam.

Karya-karya kasusastran klasik Jawa saka jaman Mataram Anyar, umum ditulis nganggo metrum macapat.. Sawijining tulisan jroning wangun prosa utawa gancaran umum ora dianggep minangka asil karya sastra nanging mung kayadn 'daftar isi' wa. Sawetara conto karya sastra Jawa sing ditulis jroning tembang macapat kalebu Serat WedhatamaSerat Wulangreh, lan Serat Kalatidha. Puisi tradhisional Jawa utawa tembang biyasan diprang dadi telung kategori: tembang cilik, tembang tengahan lan tembang gedh. Macapat digolongak kategori tembang cilik lan uga tembang tengahan, dn tembang gedh arupa kakawin utawa puisi tradhisional Jawa Kuna, nanging ing jaman Mataram Anyar, ora dipatrapak prabdan antara suku kata dawa lan cendhak. Saliyan kuwi tembang tengahan uga bisa ngarujuk marang kidung, puisi tradhisional jroning basa Jawa Tengahan. Yn dibandhingak karo kakawin, aturan-aturan jroning macapat kuwi bda lan luwih gampang dipatrapak jroning basa Jawa amarga bda karo kakawin sing didhasarak marang basa Sangskerta, jroning macapat prabdan antara suku kata dawa lan cendhak dilirwakak .

Sekar Macapat utawa Sekar Alit


1. Kinanti Watek: Menggambarkan perasaan sedang menanti (nungguan), khawatir (deudeupeun), atau rasa sayang (kanyaah). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-u, 8-i, 8-a, 8-i, 8-a, 8-i 2. Sinom Watek: Menggambarkan rasa gembira (gumbira) atau rasa sayang (kadeudeuh). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-a, 8-i, 8-a, 8-i, 7-i, 8-u, 7-a, 8-i, 12-a

3. Asmarandana Watek: Menggambarkan rasa asmara (kabirahian), cinta kasih (deudeuh asih), atau rasa sayang (nyaah). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-i, 8-a, 8-/o, 8-a, 7-a, 8-u, 8-a 4. Dangdanggula Watek: Menggambarkan rasa kedamaian (katengtreman), keindahan (kawaasan), keagungan (kaagungan), atau kegembiraan (kagumbiraan). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 10-i, 10-a, 8-/o, 7-u, 9-i, 7-a, 6-u, 8-a, 12-i, 7-a 5. Pucung Watek: Menggambarkan rasa marah (ambek) terhadap diri sendiri, atau benci (keuheul) karena tidak setuju hati. Guru Wilangan dan Guru Lagu: 12-u, 6-a, 8-/o, 12-a 6. Wirangrong Watek: Menggambarkan rasa malu (kawiwirangan), malu oleh perilaku sendiri. Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-i, 8-o, 8-u, 8-i, 8-a, 8-a 7. Maskumambang Watek: Menggambarkan rasa kesedihan (kanalangsaan), sedih dengan sakit hati. Guru Wilangan dan Guru Lagu: 12-i, 6-a, 8-i, 8a 8. Ladrang Watek: Menggambarkan rasa lelucon (banyol) dengan maksud menyindir (nyindiran) Guru Wilangan dan Guru Lagu: 10-i, 4-a (2x), 8-i, 12-a 9. Balakbak Watek: Menggambarkan lelucon (heureuy) atau komedi (banyol). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 15-, 15, 15-

10. Magatru Watek: Menggambarkan rasa sedih, penyesalan (handeueul) oleh perilaku sendiri, atau menasehati (mapatahan). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 12-u, 8-i, 8-u, 8-i, 8-o 11. Lambang Watek: Menggambarkan rasa lelucon (banyol) tetapi banyol yang mengandung hal yang harus dipikirkan. Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-a, 8-a, 8-a, 8-a 12. Jurudemung Watek: Menggambarkan rasa bingung, susah dengan apa yang harus dilakukan (pilakueun). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-a, 8-i, 8-a, 8-i, 8-a, 8-i 13. Gurisa Watek: Menggambarkan orang yang sedang melamun (ngalamun) atau melamun kosong (malaweung) Guru Wilangan dan Guru Lagu: 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a, 8-a 14. Gambuh Watek: Menggambarkan rasa sedih (kasedih), susah (kasusah), atau sakit hati (kanyeri). Guru Wilangan dan Guru Lagu: 7-u, 10-u, 12-i, 8-u, 8-o 15. Mijil Watek: Menggambarkan rasa bersedih (kasedih) tetapi dengan penuh harapan. Guru Wilangan dan Guru Lagu: 10-i, 6-o, 10-, 10-i, 6-i, 6-u

You might also like