LABORATORIJA ZA ZEMLJITE I AGROEKOLOGIJU

UPUTSTVO ZA UZORKOVANJE ZEMLJITA

ta se dobija analizom zemljita? Analizom zemljita na parametre kontrole plodnosti, poljoprivredni proizvoai dobijaju PREPORUKU o pravilnom ubrenju za naredne 4 godine u smislu koliine ubriva kao i vremena njegove primene. Ova mera dovodi do znaajne racionalizacije upotrebe ubriva u odnosu na kod nas zastupljeno ubrenje bez prethodnih analiza zemljita. Investicija u analizu zemljita se viestruko isplati jer se adekvatnom primenom ubriva mogu postii utede u novcu, poveanje prinosa i vei profit. Prema Zakonu o poljoprivrednom zemljitu (Sl. glasnik RS 62/06, 65/08, 41/09) vlasnik, odnosno korisnik obradivog poljoprivrednog zemljita vri kontrolu plodnosti i evidenciju koliine unetog mineralnog ubriva i pesticida. Kontrola plodnosti vri se po potrebi, a najmanje svake pete godine. Zato je vano pravilno uzeti uzorak zemljita? Od pravilnog uzimanja uzoraka zemljita zavise i rezultati analize, te prema tome i ispravnost zakljuaka i mera koje se predlau. ta je prosean uzorak zemljita? Prosean uzorak se sastoji od 20-25 pojedinanih uzoraka zemljita (broj zavisi od veliine povrine proizvodne parcele) koji se meaju i pravi se prosean uzorak (princip: to je vei broj pojedinanih uzoraka prosean uzorak bolje predstavlja parcelu)! Prosean uzorak zemljita potie sa proizvodne parcele povrine maksimalno do 5 ha, ujednaene po nadmorskoj visini i kvalitetu zemljita. Ukoliko je parcela neujednaena (po nadmorskoj visini, nagibu, boji i kvalitetu zemljita, gajenoj biljnoj vrsti...) broj uzoraka zavisi od broja postojeih celina. Ukoliko je povrina parcele vea od 5 ha, parcela se deli na vie delova sa kojih se uzima prosean uzorak zemljita. Pod proizvodnom parcelom se podrazumeva parcela koja je u proteklih nekoliko godina koriena kao jedna celina (na celoj povrini jedna biljna vrsta, ista agrotehnika npr. ubrenje). Kada uzorkovati? Vreme uzorkovanja zemljita je NAKON SKIDANJA USEVA (leto ukoliko je predusev ozima strnina ili jesen posle jarih useva) Vreme uzorkovanja za vonjak i vinograd je nakon ili pre poetka vegetacije, najpoeljnije pre osnovne obrade zemljita. Kretanje po parceli Kretanje po parceli moe da bude po tzv. ahovskom rasporedu ili po dijagonali, vano je da prosean uzorak predstavlja to je mogue ravnomerniji raspored pojedinanih uzoraka po itavoj povrini parcele.

kretanje po ahovskom rasporedu

kretanje po dijagonali

Kako uzorkovati? Potreban pribor: sonda ili aov i 1 kofa (za vonjak i vinograd 2 obeleene kofe), PVC kesa, olovka i papir. Pojedinani uzorci se uzimaju sondom ili aovom na dubini od 0-30 cm na parcelama koje su u ratarskoj i povrtarskoj proizvodnji, odnosno na dubini od 0-30 i 30-60 cm na parcelama koje su u voarskoj i vinogradarskoj proizvodnji. Aovom se izvadi grumen zemlje (slika 1). Zatim se uz ivicu rupe ponovo zabode aov pod uglom od 90 - od povrine do dubine od 30 cm (slika 2). Paljivo se izvadi aov sa zemljom, tako da ona ostane na aovu kada se poloi na tlo. Potom se po zemlji koje je na aovu noem napravi kai, irine 3-4 cm po sredini aova do njegovog vrha, tj. do dubine od 30 cm. Zemlja na aovu levo i desno od kaia se odbaci, a kai zemlje se ubaci u istu kofu (slika 3-6). Ovaj postupak se ponovi sa 20-25 ravnomerno rasporeenih mesta po celoj povrini parcele, pri emu se pojedinani uzorci sa iste dubine ubacuju u istu kofu. Nakon uzimanja poslednjeg pojedinanog uzorka, zemlja u kofi se dobro izmea, usitne se vee grudve i odstrane se kamenje i biljni delovi. Nakon ponovnog meanja zemlje u kofi u polietilensku vreicu se stavi oko 0,5-1 kg zemlje, a viak zemlje se baci. Ukoliko se uzorkuje zemljite u vonjaku ili vinogradu, potrebno je sa istog mesta uzeti uzorak i sa dubine 30-60 cm. Zemljini kai skinut sa aova ubacuje se u drugu kofu predvienu za pojedinane uzorke sa dubine 30-60 cm.

Koliina zemljita koju treba dostaviti Nakon ponovnog meanja zemljita u kofi u polietilensku vreicu se stavi oko 0,5-1 kg zemljita. Potrebni podaci o uzorku Zatvorenu polietilensku vreicu staviti u u veu kesu u kojoj je ubaena etiketa sa podacima vezanim za uzorak zemljita: 1. ime i prezime, 2. adresa (ulica i broj, mesto, potanski broj) i telefon korisnika, 3. katastarska optina, 4. katastarski broj, 5. veliina parcele, 6. dubina sa koje je uzet uzorak, 7. planirane biljne vrste za gajenje u naredne etiri godine, 8. u voarsko-vinogradarskoj proizvodnji naglasiti da li je vonjak/vinograd u podizanju ili u eksploataciji Gde dostaviti uzorak zemljita? Institut za ratarstvo i povrtarstvo Novi Sad Odeljenje za soju i agroekologiju Laboratorija za zemljite i agroekologiju Maksima Gorkog 30, Novi Sad tel. 021 / 4898 - 464 fax: 021 / 4898 - 455