Professional Documents
Culture Documents
rmwdum
tzGiu
hf Asm
a[m'DaeYrSmyJ
aoG;rwdwfao;wJh rkefwdkif;u
eH&Hudk eifhceJaeatmif vmrSefw,f/
aocsmygw,f
Mu,fuav;wpfpif; ararcrsm
cvkyfuefoif;aygwJh aumif;uifrSm tdraf 0Mu,fEpS pf if;&JUMum;
emrnftopfeJY vif;vmwm/ avmif<urf;rIrsm;pGmeJY
b,fvakd oG;&JvaYkd ervJ/
ararh reufjzefawGudk
csa&;oGm;wJh Mu,fuav; olaY zaz&JU
azazhtawG;pawGukd xkom;ayom;c&D;xJ
qGJqefYoGm;wJhMu,fuav;/ Mu,fpifo;D® i,fav;
ajcvSrf;&J&JvSrf;aevdkufyHkrsm;.../
&ifvnf;emrdyg&JU
*kPvf nf;*kP,
f rl yd g&JU/ /
vif;opfvl
21.6.08
11:50.pm
tzGiu
hf Asm
tk;d a0armfueG ;f
ordik ;f tarGtESpf
azsmufypfzdkh rpGrf;Edkif&ef
t"r® ppfbDvl;'Pf
wGef;vSefvdkY armfuGef;xkd;
tdk;a0wGefoHMuL;&ifjzifh
rsdK;cspftmZmenf topfopfawGeJh
ordkif;tESpf tarGtppfawGudk
oufpGefYumumuG,fzdkh
'dkhausmif;om;awG nDnGwfpkdY / /
ckdifrmol
t,f'Dwmh toH
rMumrD ...
ppftmPm&Sifpepf tusF Dajymif;0wfawmhrnf/
em*pfuyfab;uJhokdY vlaygif;odef;csDaoNyD; jynfoltrsm; 'ku© ESifh rsuf&nf yifv,f
a0aeonfMh um;uyif ppfwyfBu;D pk;d a&; zGpYJ nf;ykOH ya'ukd ZGwt f wnfjyK&ef vky&f ufco hJ nfh ppftm
Pm&l;wkdYonf ppftmPm&Sifpepfudk w&m;0ifjzpfatmif aqmif&Guf&rnfh rnfonfhvkyfaqmif
csufrsdK;ukdrqkd rsufESmajymifwkduf vkyfypfrnfrSm ajrBuD;vufcwfrvGJyif/
,ckyif 'Dru dk a&pDvrf;aMumif;twGuf aMumif;usKd ;qDavQmo f nfh vky&f yfrsm;udk wckrQ
rvkyf&kHru qefYusifbufvkyf&yfrsm;ukdyif ajAmifvkyfjyvkdufao;onf/
xkv d yk &f yfrsm;xJwiG f jynfwiG ;f ? jynfy wurÇmvk;H u 0kid ;f 0ef;uefu Y u
G af eonfMh um;u
yif rnfonfjh ypfrrI Q usL;vGecf jhJ cif;r&So d nfh a':atmifqef;pkMunfudk 1 ESpcf JG xyfcsKyjf yvku d jf cif;
u ylylaEG;aEG; om"u/
xkdtjzpftysufwGif tcsuf 2 csufukd xifxif&Sm;&Sm;awGY&onf/
yxrwcsufu b,folawG bmajymajym igwkdYvkyfcsif&m vkyfr,fqkdaom ppfaoG;
ppfrmef wenf;tm;jzifq h adk omf Military Might /
'kwd,wcsufu rlvu xifwkdif;vkyfrnf[k &nf&G,fxm;onfhtwkdif; axmif'Pf
(5)ESpaf wG? (3)ESpaf wG rcs&aJ wmh/ qkid ;f iHjypf'Pf 1 ESpcf jGJ zifh tdrrf mS jyefyx Ydk m;vku
d &f onf/ axmif
csNyD; axmifxJqufxm;vkdufonfESifh vlxkwkdufyGJ? &[ef;oHCmwkdufyGJ? ausmif;om;
vli,fwu dk yf aJG wG csucf si;f t&Sed jf rifv h mrSmukd aMumufvefo Y nft h wGuaf Mumifh tcsed yf if rqkid ;f Ekid ?f /
trd e f Y c sNyD ; onf E S i f h w&m;&k H ; rS m yif jynf x J a &;0ef B uD ; qk d o l u 'a&maomyg;0if v mNyD ;
jypf'PfukdavQmhayhgaMumif;awG? qkdif;iHaMumif;awG? tdrfrSmjyefxm;rnfhtaMumif;awGudk
vDq,fpum;vkH; rsdK;pkHokH;í aMunm&awmhonf/ vlxkwkdufyGJukd aMumufonfhvu©Pm/
þonfwu Ydk Mdk unfv h Qif ppfaoG;ppfrmef(Military Might)ukd tHwEk idk o f nfth &mum;
]]jynfwif;vQif rif; rcHEidk }f }qko d nfph um;twkid ;f vlxwk u
dk yf ?JG &[ef;oHCm ausmif;om;vli,fw\ Ydk
wkdufyGJrsm;om jzpfayonf/
ppftmPm&Sifpepfukd ta&NcHKxm;vQif rnfonfhtusF aD jymif;0wf0wf? wppD
qkwfNzJypf&rSmvnf; aocsmaeNyD/
orkdif;tawGUtBuHKwkdYukd jyefajymif;owd&MunfhvQifvnf;...
atmifyGJukd awmif;,lír&/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&mausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf\
ausmif;olausmif;om;rsm;okdY wifjycsuf
a&T0ga&mifumv tcg OD;aqmifoC H mawmfrsm;ESit hf wl A.u.o
urÇmo h rdik ;f ? jrefrmhorkid ;f rSm rMuKH pzl; aom rsm;tzGJYcsKyf ausmif;olausmif;om;rsm; rSmvnf;
a&T0ga&mifoC H mOD;aqmifvyI &f mS ;rIBu;D um;jzpfay: zrf;qD;xdr;f odr;f cHc&hJ ygonf/ odaYk omf A.u.o
cJNh y;D ? xkad &T0ga&mifvyI &f mS ;rIumv rwdik cf ifuyif \ cGwaf 'gif;tvHum; qufvufviG hf ysaH ecJyh gNy/D
ArmEkid if v H ;kH qdik &f mausmif;om;or*¾rsm; tzGUJ csKyf awmfveS &f aJ om ausmif;om;wd\ Yk aoG;um;eDapG;
udk jyefvnfzpYJG nf;cJNh y;D jzpfygonf/ 4if;onf acwå &J&ifah ecJNh y/D A.u.orsm;tzGcYJ sKyo f nf orkid ;f opf
ikyfvSsdK;cJh&aom cGyfa'gif;wdkY\ awmifyHcwfoHudk wpfcu k kd 4if;wd\Yk aoG;jzifh ur®n;f a&;xd;k cJah vNy/D
t&Sed t f [kejf yif;pGm jyefMum;ae&aomumvvnf; a&T0ga&mifNyD;umv
jzpfonf/ a&T0ga&mifawmfveS af &;tNy;D wGif ppftyk pf k
a&Gw*d b kH &k m; ta&SUbufrck rf mS oHCmawmf u Auorsm;tzGJYcsKyftzGJY0ifrsm;udk ae&mtESHY
awG pwifwdkufyGJ0ifNyDqdkuwnf;u A.u.o tjyif;txef zrf;qD;ESyd u f yG cf MhJ uonf/ Auo tzGYJ
rsm;tzGJUcsKyfonfvnf; tpOftvm &SdonfESifh 0ifrsm;rSm ppftkyfpkvufrS vGwfajrmufatmif
tnD 4if;\ordkif;ay; wm0efudk ausyGefpGm yke;f atmif;ae&if;uyif vlxpk nf;&H;k vIUH aqmfa&;
xrf;aqmifcJhygonf/ ]]ywåedukZe}}[k ac:aom vkyfief;rsm;? ausmif;om;xkMum;xJwGif uspfvpf
oHCmawmfrsm;\ oydwfuHaqmifyGJ pwifu ckid rf maom tiftm;pkwck yDjyifpmG jzpfay:vma&;
wnf;u ppftkyfpkudk tjyif;txef qefYusif wdkYudk pepfwus vkyfaqmifcJhMuygonf/
uef Y u G u f N yD ; oH C mxk ES i f h t wl Auorsm; þae&mwGif ppftkyfpk\ vkyfxHk;vkyfenf;
tzGUJ csKyu f rnforYkd nfykH yl;aygif; wdkufyGJ0ifrnfudk wckudk az:jyvdkygonf/ xdktcsdefu Auo&J
tpDtpOfrsm;csrSwfí pepfwus vkyfaqmifcJh abmf 2-a,muf&ydS gonf/ tvkypf rG ;f &nf &So d vkd
ygonf/ xkdtcsdefu OD;aqmifyg0ifcJh aom pepfvnf;usonfh &Jabmfrsm;jzpfygonf/ aemuf
oHCmrsm;taejzifhvnf; A.u.orsm; tzGJY wa,mufuajzNy;D om; tajzvTmudk rSijf zifh jcpfcs
csKy\ f tcef;u@ESihf yg0ifywfoufru I kd MunfjzL ypfvkdufonf/ odkYaomf 2 a,muf pvHk; pmar;yGJ
pGm vufccH MhJ uygonf/ a&T0ga&mifEiS hf cGyaf 'gif;wkYd tatmifay;vkdufygonf/ aemufrS od&onfrSm
\ aoG ; eD a pG ; pG m twl p D ; qif ; cJ h Muygonf / xdkxdkaom EdkifiHa&; vkyfcsifonf[k ,lq&aom
uk d a usmf u d k u d k ? r[ef e D O D ; ? uk d & J j rwf [ d e f ; ? ausmif;ol? ausmif;om;rsm;udk yxr ausmif;
ukpd nfoal rmif? uk'd ND ird ;f vif; tp&So d wl Ykd udik pf cJG hJ xkwf&ef taMumif;&Smrnf/ 'kwd,u zrf;qD;&ef?
aom cGyaf 'gif; tvHrmS vnf; a&T0ga&mif ESit hf wl xdo k aYkd om tcsut f vwf rsm; vH;k 0&Smír&awmh
rd;k ,Hov Ykd iT yhf scH yhJ gonf/ ygu xdak usmif;om;udk pmar;yGaJ jzEdik o f nfjzpfap?
a&T0ga&mifvidI ;f udk ppftyk pf u k vufeuf wH rajzEkdifonfjzpfap tatmifay;í ausmif;y&
wdik ;f jzifh ydwq f v Ykd suf ypfcwfzrf;qD; ESyd u f yG o
f nfh 0kPt f jyifoYkd ydyYk pf vdu
k &f rnfqakd om rl&adS ejcif;
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
8 tdk;a0 *sme,f
yif/ xkaYd Mumifh ausmif;0if;xJwiG f A.u.o rSw(f 3) xkwaf 0Ny;D &yfqidk ;f xm;cJ&h ygonf/ xdok Ykd
rsm; tzGJUcsKyfwdkY tcdkiftrmwnf&Sdvmrnfudk ppf *&kpdkufae&if;uyif em*pftNyD;wGif A.u.orS
tkyfpk u aoravmuf aMumufMuygonf/ xdkY rNzKd ;NzKd ;atmif?ukv
d if;xufEidk w
f t
Ydk ygt0if&J abmf
twGu fvnf; jyif;xefaom zdESdyfrIrsm;udk quf tcsdKUrSm &efolvufwGif;odkY usqif;cJh&ygonf/
wkdufjyK vkyfaeMuygonf/ xdktxJuyif rdrdwdkY vuf&Sdumv
A.u.o rsm; tzGUJ csKy0f ifrsm;rSm usm;ukwu f sm;cJ ,ck 2008-2009 umvwGifrl A.u.o
BuKd;pm; pnf;&Hk;aeMu&ygonf/ rSm pnf;&H;k a&;vkyif ef;rsm;udk tawmf jyKvyk Ef idk af e
txu ausmif;om;rsm; ? wkdif;&if;om; ygonf/ vlxkESifhvnf; wom;xJ&SdaeygNyD/ odkY
vlrsdK;ausmif;ol ausmif;om;rsm;ESifh wEkdifvkH; aomf trSet f wdik ;f 0efc&H rnfqkd vSsif vHak vmuf
twkdif;twmESifh tus,fjyefYEkdiforQ us,fjyefY aom tiftm;pk Bu;D rm;us,jf yefaY om tiftm;pk
onfh ausmif;ol? ausmif;om; tiftm;pkBuD; jzpf twkdif;twmxd ra&mufao;yg/ 2007-2008
atmif pkpnf;BuKd ;yrf; aqmif&u G af eygonf/xkt Yd uxufpmvSsifawmh trsm;BuD; tm;aumif;aeNyD
jyifjrefrmEkid if v H ;Hk qkid &f moHCmhwyfaygif;pk tzGUJ Bu;D ? jzpfygonf/ qufvufívnf; &Jabmfrsm;rS A.
88rsdK;qufausmif;om;rsm;paom aemifawmf u.o udk cdik rf maomtiftm;pkBu;D wckjzpfatmif
tzGt YJ pnf;rsm;ESiv hf nf; Edik if aH &; oabmxm;csi;f 0dik ;f 0ef; vkyaf qmifMu& rnfjzpfonf/ rdrw d tYkd zGrYJ mS
vkyif ef;csi;f qufpyfr&I adS tmif tpOfwqdu k f csw d f tGev f idk ;f Ekid if aH &;ESihf ? tifwmAsL;vky&f o Hk ufouf
qufaqmif&GufaecJhMuygonf/ tzGJYr[kwfyg/ tGefvkdif;EkdifiHa&;vnf; vkdtyfyg
A.u.o \ acwftajctaet& ay: onf/ okdYaomf vlxkMum;? ausmif;om;xkMum;
aygufvmaomwm0efwckrSm vli,fxkMum;xJ wGif vQdKU0Sufodyfonf;pGmaqmif&Gufae&aom
wGif pkpnf;rIwckjzpfatmif az:aqmifae&jcif; vufawGUEkid if aH &;ukd ykrd t dk m&kpH u
dk vf yk u
f idk af e&jcif;
jzpfygonf/ 1990 rEåav;nDvmcH vkyo f nft h cg jzpfaMumif; wifjyvkd&if;jzpfygonf/
A.u.orsm;tzGJYcsKyfESifhtwl oHk;a&mifjc,f? A. orkid ;f tqufquf vlxu k kd ausmif;om;xk
v.o (ArmEkdifiHvHk;qdkif&mvli,frsm;or*¾) p udk trSew f u,f ud, k pf m;jyKaomtzGYJ tpnf;jzpf
aom vli,ftzGJYwdkYESifhtwl yl;aygif;aMujimcsuf ygonf/ xdaYk Mumifh A.u.orsm; tzGcYJ sKy\ f tpOf
rsm; xkwfa0cJhygonf/ vkyfief;ydkif;qdkif&mvnf; tvmordik ;f twdik ;f qufvufp;D qif;Mu&ygrnf/
yl;aygif;vkyfaqmifcJhMuygonf/ xdkuJhodkYaom t qufvufwkdufyGJ0if&ygOD;rnf/ trsdK;om; a&;?
ajctaersK;d ? tm;aumif;rIrsKd ; jyefvnfay:ayguf trsdK;om;jyefvnf aoG;pnf;nDnGwfa&;wdkYt
atmif A.u.o rsm;tzGJYcsKyfrS BudK;pm;vkyf wGuf rdrdwdkY\ aoG;awG eDapG;ae&ygOD;rnf/ &J
aqmifaeygonf/ &ifhaom cGyfa'gif; wdkY\aoG;jzifh orkdif;opfwck
a&T0ga&mifNy;D 2-ESpt f Mum A.u.orsm;t udkxkqpfMu&ygOD;rnf/ Armjynfol ol&Jaumif;
zGJYcsKyf\ tajctaeudk jyefvnfoHk;oyf&rnfqdk wd\ Yk aumif;uif,üH &J&ifah omcGyaf 'gif;wdyYk so H ef;
vSsi2f 007-2008umvwGif rdrw d tYkd aejzifvh kH jcKH MuygvdrfhrnfjzpfaMumif;today;tyfygonf/
a&;udk ydrk kd *&kpu kd cf MhJ u&ygonf/xkaYd Mumifyh if tk;d ArmEkid if v H ;H k qkid &f mausmif;om;or*¾rsm;tzGcY J sKyf
a0*sme,fuydk if 2008ckEpS pf ufwifbmvwGif t
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
9 tdk;a0 *sme,f
rk;d xJ...avxJ...
Zmenf
zdESdyfrIukd
MuifemrIvkdY bmomrjyefEkdif
1300 jynft
h a&;awmfyrkH S
ausmif;om;xk tcef;
jrefrmEdkifiHausmif;om;vIyf&Sm;rI\ e,fcsJU a&eHajroydwf
qefuY siaf &;? trsKd ;om;vGwv f yfa&; u@udk qef; a&eHajrtvkyo f rm;rsm;onf 11-v ausmf
ppfavhvmvQif 1300 jynfh ta&;awmfyo Hk nf Mum oydww f u
dk yf q
JG ifEcJT ahJ omfvnf; tkypf ;kd olwYdk
ta&;ygaom tcef;u@tjzpf todtrSwf jyKMu u vpfvQLjyKxm;\/ xdt Yk wGuf 1938-ck? Ed0k bFm
&rnfjzpf\/ 1300 jynfh ta&;awmfyo kH nf tvkyf v 30-&uf Ak'¨[l;aeYwGif acsmufNrdKUrSpwifí
orm;? v,form;? ausmif;om;wd\ Yk nDnw G af oG; oydwfarSmuf tvkyform;rsm;onf? &efukefodkY
pnf;aom e,fcsUJ qefu Y siaf &;?trsKd ;om; vGwv f yf qE´jy&efajcvQicf sw D ufcMhJ uonf/ a&eHajroydwf
a&; wku d yf jJG zpfí? ordik ;f wGixf eG ;f ajymifcahJ yonf/ wyfom;aygif; 1200 ausmt f m; tmVm0u ocif
1300 jynfhta&;awmfyHkudkavhvmvQif bdk;vSBuD;u acgif;aqmif uGyfuJcJhavonf/
ausmif;om;tcef;udk csefvSyfír&ovkd? Adkvf odaYk omf a&eHajroydww f yfBu;D rauG;NrKd UodYk
atmifausmu f v
kd nf;arhxm;í&Murnf r[kwaf y/ ta&muf? 1938-ck? 'DZifbmv 5-&ufaeYwiG ?f yk'rf
Adkvfatmifausmfonf? 1300 jynfh ta&;awmfyHk 144-jzifh wm;qD;Ny;D acgif;aqmifrsm;tm; zrf;qD;
wdkufyGJudk txGwftxdyfodkYykdYaqmifcJhol jzpf\/ vku
d \f / þwGif a&eHajroydww f yfBu;D acgif;aqmif
twGif;0ef&Hk;0dkif;yHk
ausmif ; om;rsm;onf
bwf p f u m;rsm;jzif h Nrd K UxJ
od k Y v mMu\/ um;rsm;onf
onf / wk d u f y G J u d k a&S U od k Y t qif h j rif h j rif h
wpkwa0;wnf; roGm;MubJ tcsdKUu wuúodkvf
vSrf;&ef jyif qifvmMuonf/
&dyo f mvrf; twdik ;f oGm; Mu\/ tcsKd Uu tif;,m;
onfvkdESifh 1938-ck? 'DZifbmv 20-&uf
vrf;rS 0if'grD'D,modkYauGY \/ usefum;rsm;um;
t*FgaeYodkYa&mufvm\/
jynf v rf ; twk d i f ; oG m ;Mu \/ ud k v S a &T E S i f h
t&k P f u sif ; ítvif ; a&mif o ef ; vQif ?
acgif;aqmiftcsKd Uu um;i,fu av;wpfpif;ESihf
wuo taqmuftOD;odYk ausmif;olausmif;om;
xGufoGm;\/ or*¾taqmuf tOD; ta&SUrS
rsm;onf pka0;a&mufvmMu\/ t"dy"dvrf;ray:
pH k a xmuf r sm;u b,f b uf o d k Y vd k u f &rS e f ;
wGif bwfpfum; 26-pD;&yfxm;\ pHkaxmufrsm;
rodjzpfum usef&pfcJh\/
onf or*¾cef;rrS vufcyk o f rH sm;udk em;pGiahf eMu
em&D0uftwGi;f rSmyif ausmif;om;rsm;onf
\? tcsdefrSm 8-em&D 15-rdepf&SdavNyD?
twGi;f 0ef&;kH Bu;D tm; 0dik ;f rdNy;D om;jzpfae\/
tpnf ; ta0;obmywd u d k v S a &T \ &J & J
udak tmifausmo f nf Xif;wm0efusaeaom
awmuf rdecYf eG ;f onf ausmif;om;xktm; wuf<u
ol&d,mowif;pmwkdufteD;&Sd pywfvrf; t0if
vIy&f mS ;ap\/
aygufwiG f pnf;urf;wuswm0ef,l uluyG u f aJ v
\/
&JabmfwdkY- rD;wkw-f rD;wkw-f &IUd -&IUd
]]cifAsm;wkdYrsufESmawGjrif&wm ZmwdaoG; ocifrsdK;a[h wkdYArm
ZmwdrmefawG vQrf;vQrf;wufaew,f? 'DuaeY ta&;awmfyHkatmifygap/
Armjynfvw G v f yfa&; twGuq f &dk if axmifusus a<u;aMumfoHrsm;um; wuf<uvsuf&Sd\/
pufaoewfeyYJ pfypf? aemufq;kH toufaoao pGeYf AD0if'wfvrf;? pywfvrf;? 'gv[dZk v D rf;? *sL'gtDp
r,fqw kd hJ ckid rf mwJh &J&aJ wmuf oH"Xd mefcs xm;Ny;D u,fvrf;wdkYum; ausmif;om;rsm;ESifh jynfhae\?
qdkwm uRefawmf,HkMunfw,f/ 'DuaeY ajcvSrf; ylavmifaeaom aea&mifatmufwGif ausmif;
usJusJeJY tmPmzDqefMu&r,f/ vufeufqdkvdkY om;rsm;onf pk&Hk;vsuf&Sd\/
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
17 tdk;a0 *sme,f
ykvdyfrif;BuD; rpöwm y&ufpaumh? &efukef ukvm;ykvdyfwyf? ppfykvdyfrsm; txyfxyfjzifh
ykvyd rf if;Bu;D rpöwm a&;Ed;k (pf) &mZ0wf0ef rpöwm &ifqidk af wGaY eMu&\? ausmif;om;rsm;onf pywf
vkyf'g;wdkYvnf; csufcsif;qdkovkdyif a&muf&Sdvm vrf;rSjzwfí 'gv[dkZDvrf;bufodkYauGYí jyef&ef
um? ykvyd rf sm; ppfyv k yd rf sm;? jrif;pD;yk vdyrf sm;tm; jzpf\? ausmif; om;wyfO;D ESifh ykvyd rf sm;um; vuf
ae&mcsay;xm;\/ wvSr;f omvkad wmh\? udak tmifausmo f nf wyfO;D rS
twGif;0ef&Hk;t0ifaygufrsm;udk ausmif;ol ausmif;om;rsm;tm; uGyu f uJ m a<u;aMumfoH wku d f
ausmif;om;wku Yd ydwq f x
Ykd m;&m? pma&;pmcsD trI vsu&f \ dS / ausmif;om;xkonf a&SUrSydwfaeaom
xrf;wdo Yk nf 10-em&Dx;kd onfw h idk af tmif twGi;f ykvdyfwyftm; xkd;azguf&ef [efjyifvsuf&Sd\/
odrYk 0ifEidk b
f &J adS e\/ a*:&mykvyd rf sm;u qE´jyae jrif;pD;ykvyd rf sm;u a&SUodw Yk ;dk vm\? ausmif;
aom ausmif;olwdkYtm; '&GwfwkdufqGJaomfvnf; om;rsm;um; aemufrqkwMf u? a&SUodo Yk m csw
D uf
ausmif;om;xkonf rnfodkYrQ wkefYjyef jcif;r&SdbJ Mu\/
pnf;urf;wusom qE´jyNrJjyMu\/ vQyfwysuftwGif; ,kwfrmaom tMuHESifh
11-em&Dtcsed af vmufwiG f ta&;ydik -f OD;bd;k p apmifq h ikd ;f aeMuaom ukvm;ykvyd w f yf? t*Fvyd f
a&mufvmum ykvyd rf sm;? ppfyv k yd w f yfrsm;? jrif;pD; ykvyd w f yfwo Ykd nf? ausmifoal usmif;om; rsm;tm;
ykvyd rf sm;tm; &kyo f rd ;f oGm;ojzifh em&D0uf twGi;f eHygwfwkwfrsm;ESifh twif;vkdufí&dkuf\? jrif;ESifh
rSmyif ykvdyfrsm;r&Sdawmhacs/ eif;\? &kwcf sO;f cHvu kd &f aom ausmif;ol ausmif;
qE´jyMuaom ausmif;olausmifom;rsm; om;rsm;rSm vJov l ?J uGo J u l EJG iS hf aoG;uGurf sm;onf
tm; NrKd UolNrKd Uom;wku Yd auR;arG;Mu\/ aetylukd pywfvrf;ay:wGif pGe;f xif;aeayawmhonf? aoG;
xD;rsm; wif;wdrfrsm;? apmifrsm;jzifh umay;olwdkY tkid xf rJ S udak tmifausmt f m;ocifvaS z u ayGUí
u umay;avonf/ xm;\? udak tmifausmrf mS owdarhaeNy;D wud, k f
vH;k 'Pf&mrsm;jynfEh u S u f m acgif;rSvnf; aoG;rsm;
pywfvrf;rS aoG;uGufrsm; pD;usvsu&f \ dS /
ausmif;olausmif;om;wkdY yk Z G e f a wmif jrLeD p D y g,f
onf? e,fcsJU\ puf,EÅ,m; &yf ausmif;? wuúov kd ?f *syqf ifaum
oGm;&onfhtjzpfudk aMueyfESpf qEj́yaeaomausmif; vdy?f rufo'pf? pdef *Re;f ? NrKd Ur
odr&hf if;jyef&ef vlpMk u\? twGi;f ausmif; ESi?hf tjcm; ausmif;rsm;rS
olwdkYtm;'&Gwfwkduf ausmif;ol ausmif;om;wkdYonf?
0ef&Hk;wHcg;0toD;oD;wGif &Sdae
aom ausmif;om;?ausmif;olrsm; qGJaomfvnf;ausmif; &&S d a om 'gPf & mwk d Y a Mumif h
tm; pywfvrf;bufrS vuf0&J pf om;xkonfrnfodkYrQ pywfvrf;ay: wGif vJaeMu
vSní hf pkpnf;um wyfacgufjyef wk e f Y j yef j cif ; r&S d b J &mxrf ; xk w f M u&\? tcsd K Uud k
Mu\? ausmif;om;rsm; ol&d, pnf ; urf ; wusom aq;&HBk u;D od4Yk if;? tcsKd U udk aq;&Hk
owif;pmwkdufteD;odkY a&muf od4Yk if;ydMYk u&\/
qE´jyNrJjyMu\/
aomtcg? pywf v rf ; xJ w G i f
jrif ; pD ; yk v d y f r sm;? ajcvsif
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
18 tdk;a0 *sme,f
aom trJuu G jf ypfrBI u;D udk
ausmif;om;rsm;ay: yHkcs
ae\/
wdkif;jynftwGuf
aoaysmfol
ud k a tmif a usmf r S m
wuúov kd af q;&Hw
k iG f Muyf
rwfí ukoaomf vnf;
owd r&wcsuf &wcsuf
jzpfae\? 'Pf&mrSm jyif;
xH v S o jzif h owd & vm
onfhtcgü jyif;xefpGm
cHpm;ae&\?
ykZeG af wmif jrLeDpyD g,f ausmif;rS udt
k ek ;f az? ol\EIwrf v S nf;-
NrdKUrrS udk oef;armif? *syfqifaumvdyfrS udk ]]uRef a wmf wk d i f ; jynf twG u f
atmifausmf? udkbvIdifwdkY&&Sdaom 'gPf&mrsm; touf p G e f Y w ,f aocsif a oaypD uRef a wmf
um; jyif;xefvS \/ aoaysmNf y}D }[k wwGww f wG f ajymvsuf &S\ d ? teD;rS
ausmif ; om; &J a bmf w OD ; u pum;rajym&ef
wm;aomfvnf;r&/
barmf\ Zmwd&yk f
]]udkvSa&Taum b,fES,fhvJ ausmif;om;
aemufwaeYxkwf jrefrmhowif;pmBuD;rsm;
awG vGwv f yfa&;eD;Ny?D ta&;awmfykH atmif&r,f
wGif pmvH;k rJBu;D rsm;onf xif;xif;Bu;D ay:ae\/
-atmif&r,f}}
od r f a rG Y a omausmif ; ol u av;rsm;ud k
xkdYaemufudkatmifausmf owdvpfoGm;
Murf;wrf;pGmESyd u f yG jf cif;?
jyefonf/ owd&aomtcg pumm;rajymEkdifbJ
&efukefNrdKUBuD;ü ykvdyf'kwfpGrf;jyjyefNyD?
taMumifom;Munfhaeonf/
ausmif;olausmif;om; (80) ausmf 'gPf&m
q&m0ef\tMuHay;csuft& wuúodkvf
&&So
d mG ;jcif;?
aq;&Hrk S aq;&HBk u;D odaYk &TUíuko\? odaYk omf rouf
a'gufwmbarmf Zmwd&kyfay:NyD?
om &Jabmf&Jbuf ausmif;om;acgif;aqmifrsm;
e,fcsJU\vufudkif'kwf nGefYaygif;tpdk;&
onf udak tmifausm\ f tjzpfukd Munfu h m e,fcsUJ
onf ajz&Sif;csufw&yfudk xkwfum ausmif;om;
vufudkif'kwf barmf-bOD; nGefYaygif;tpdk;&\
rsm;u tMurf;zwfvmí xdef;odrf;&jcif;jzpf
,kwfrmrIudk &ifemvsuf&SdMu\/
aMumif;? &&Sad om 'gPf&mrsm;rSm rajymyavmuf
þokdYjzifh wwd,ajrmufaeYwGif or*¾
aMumif;ESifh vdrfnmvsuf&Sd\? rdrdwdkY\ BuD;rm;
taqmuftOD;tvHwkdifrS tvHonf wdkifw0uf
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
19 tdk;a0 *sme,f
okYd wajz;ajz; avQmusvmonf? xkad eYwiG f
udkatmifausmfuG,fvGefavonf/
ordkif;0ifol
Adkvfatmifausmf\ psye tcrf;tem;wGif
bwfMum;&ef axmifwGif;rS b[def;? AaqG? ocif
xde0f if;? ocifp;kd ? ocifvaS rmifponfh &Jabmfrsm;
u t"dXmefpmwrf;wapmif ay;ydkY\/
okóefjyifwGif Adkvfatmifausmf\ rdcif
a':a&Tausm\ h toHcsUJ pufEiS hf ajymoHMum;& olwYkd
tm; ,lusHK;r&jzpfaponf/
]]wynfhawmfr\ &ifaoG; om;av; armif
atmifausmfonf vufeufqdkí? tyfwacsmif;?
wkww f wdrk Q rudik &f &SmbJvsu?f av;vHaom vuf
eufBu;D rsm;jzifh ykvyd wf u Ydk &du k Ef u
S í
f aoqH;k &jcif;
ud?k wdik ;f ol jynfom;rsm;ESihf oHCmawmfrsm;uyif
vQif rcHr&yfEkdifatmif jzpfysufyHkudk axmuf&Iyg
vQif? wynfhawmf wynfhawmfrvdk? udk; vvG,f? wdik ;f jynftwGuf aoaysmo f l
q,fvzGm; ,k,cJh&aom rdcif bcifwkdY twGuf ukdatmifausmf
ajymb,f&mr&Sdawmhygbk&m;}} uwef; pGJvrf;pGm ajym aewmawG? yxrtMurd f
wuo OuúX udv k aS &Tu aemufq;kH rdecYf eG ;f tmPm zD q ef w k e f ; u usaemf a&S U qH k ; u
ajymqd&k m Mum;&olwt Ydk m; e,fcsUJ taocHNyD; tvHudkif yg& apvkdY
tay:wGif a'gotrsuf xGuf ajymcJhwm awGudk igem;xJrSm
ap\/ Mum;a,mif jrifa,mif aeao;
]]'Pf&mrsm;&vsuf? ol&d,
owif;pm wkduftay:xufrSm jref r mEk d i f i H w 0S r f ; w,f/ udkatmifausmf &Jabmf\
qE´tm; &mZ0if rSww f rf; wif&
acgif;csif;,SOfNyD; vJaeMupOfu vH k ; wG i f Auo? avmuf a tmif jynf 0 cJ h y gNyD
igwkdYtrsdK;twGuf taocHr,f? wuo\ nTeMf um; &Jabmf/}}
Ouú X ud k rxd M u apeJ Y v d k Y &J & J csufjzifh taxGaxG jrefrmEkdifiHw0Srf;vHk;wGif
awmuf ajymoHawG? aq;&Hkudk ausmif;om; oydwf Auo? wuo\ nT e f M um;
igvma&muf Munf h p Of uvJ
ud k v S a &T usaemf w k d Y a&S u
rsm; qufwkdufay: csujf zifh taxGaxG ausmif;om;
oydwfrsm; qufwkdufay:vm
qufwu dk Mf u&r,fqNkd y;D ua,mif vmonf
onf/ 1938-ckESpf ausmif;om;
AdkvfatmifausmfaMu;&kyf
Adkvfatmifausmfonf aemufqHk;xGuf
oufudk &Ixkwf&tHhqJqJumvwGif pGJpGJvef;vef;
ajymqdo k mG ;aom? Xif;tjrwfwEd;k &Sv d o S nfh vGwf 1960 ckESpf ArmEkdifiHvkH;qkdif&m
vyfa&;udk &&Scd o hJ nfrmS ,aeYqv kd sif 14 ESpaf usmf ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf\
cJNh yjD zpf\/ vGwv f yfa&;r&rDu? Adv k af tmifausmf qXrtBudrfnDvmcHrScsrSwfcJhNyD;
aMu;&ky fwnfaqmuf&ef &nfpl;í &Smaz GcJhaom 1988 ckESpf
&efyakH iGrsm;vnf; vGwv f yfa&;wkud yf tJG wGuf oH;k Mo*kwfv 28 &ufaeY
cJh\/ vGwfvyfa&;twGuf toufay;tyfNyD;? ESihf
4if;\ aus;&kyftwGuf[k &nfpl;í &SmazGcJhaom 2007 ckESpf
&HyakH iGuykd g vGwv f yf a&;twGuf toH;k jyKc&hJ aom Mo*kwfv 28 &ufaeY
Adkvf atmifausmftm; wkdif;jynfrS jyef vnf wkdYwGif jyefvnfzGJYpnf;cJhonfh
*kPjf yKonft h aejzifh aMu;&kyf tjrefxk vkyo f ifNh yD ArmEkid if v
H ;Hk qkid &f m
jzpf\/ ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyf\
1300 jynfh ta&; awmfyHkwdkufyGJtm; tpOfwpku d pf uJG idk af eqJ
atmifjrifrI twGuf txGwftxdyfodkY ydkY aqmif tajccHrlrsm;
ay;cJ h a om Ad k v f a tmif a usmf \ aMu;&k y f
jzpfajrmufa&;twGu?f ausmif;om;or*¾EiS f w h uG 1/ trsdK;om;EkdifiHa&; (0g)
tpd k ; &u0d k i f ; í Bud K ;pm;oih f N yD [ k rS w f , l ppftmPm&Sipf epf qefu Y siaf &;
rdayownf;/ 2/ 'Drkdua&pDa&;
armifxif&Sdef 3/ 'Drudk a&pD ynma&;
(1960-61xkwf tkd;a0r*¾Zif;? twGJ-2 trSwf-1
4/ Nidrf;csrf;a&;
rS jyefvnful;,laz:jyygonf/ t,f'Dwm/) 5/ ausmif;om;xktcGifhta&;
umuG,af &;
ocifA[de;f
(1938-39)
usaemfjrifwhJ Armjynf
ppftmPm&Sipf epfqw kd m...
ppftmPm½Sifpepf[m 'Drdkua&pDpepfeJY qufwGJ&v'fu AdkvfcsKyfatmif qef;tyg0if
qefYusifbufjzpfygw,f/ tmZmenfacgif;aqmifBuD;awGe,fcsJU orm;
ajzmif h a jzmif h B uD ; ud k q ef Y u sif a ewmyg/ vuf c suf e J Y u sqH k ; cJ h & w,f / 'k w d , aemuf
ppftmPm½Sifpepfwnf½SdaeorSs 'Drdkua&pDpepf qufwGJ&v'fu vGwfvyfa&;&NyD; rMumcifrSmyJ
&Siof eftjrpfw, G Ef idk zf v
Ykd ;kH 0rjzpfEidk yf gbl;/ jynfwiG ;f ppfBu;D jzpfc&hJ wmygyJ/
tJ'DtqkdjyKcsufudk usaemfwkdY Armjynf&JU jynfwGif;ppfqkdwm b,fvdkyJ ajymaeae
ppftmPm&Sifpepf tukeftpif wkdufzsufa&; t&if;cHuawmh jynfwiG ;f Ekid if aH &; jyóemawG&UJ
jynfolYvIyf&Sm;rIordkif;aMumif;udk oufaojyKNyD; tquf ? jynf w G i f ; Ek d i f i H a &; jyóemawG u d k
usaemfwifjyyghr,f/ EkdifiHa&;enf;eJY rajz&Sif;MuawmhyJ ppfa&;enf;eJY
usaemfwdkYwkdif;jynf vGwfvyfa&;vIyf&Sm;rI ajz&Sif;MuwmyJjzpfygw,f/
acgif;aqmifrsm; arSsmfrSef;cJhMuwJh wkdif;jynf 'DtcgrSm arSsmrf eS ;f cJwh w
hJ idk ;f jynf&UJ tem*wf
&JUtem*wfvrf;aMumif;a&G;cs,rf u I vrf;aMumif;[m vGwfvyfa&;c&D;pOfNyD;vkdY 'Drdk
- vGwfvyfa&;? ua&pDa&;vrf;tprSmwif jynfwiG ;f ppfqw kd hJ EGt
H idk f
- 'Drdkua&pDa&;? BuD;xJ oufqif; cJh&awmhwmygyJ/aemufydkif;rSm
- qdk&S,fvpfa&; jzpfygw,f/ jynfwGif;ppfu 'Drdkua&pDta&; omruawmhyJ
'gayr,hf vGwfvyfa&;&cgeD;wJwJ uav; trsKd ;om;wef;wla&; trsKd ;om; tcGit fh a&; qH;k &H;I
rS m xk d p Of u vG w f v yf a &; rI wdkufyGJawGyg aygif;pyfyg0if
vIyf&Sm;rIudk OD;aqmifcJh MuwJh vmygawmhw,f/
tif t m;pk a wG M um;rS m aoG ; jynfwGif;ppf[m ppftm
uGrJ jI zpfc&hJ w,f/ 1946 ckEpS x f rJ mS ppf t mPm&S i f p epf Pm&SifpepftwGuf a&cHajrcH
trsKd ;om; nDñw G af &; wyfaygif; wkud zf suaf &;eJY 'Dru kd awGtpysdK;awmhwmygyJ/
pkMuD;jzpfwJh (zqyv) xJuae a&pDpepfuak d qmifusO;f jynf w G i f ; ppf j zpf a eawmh
ArmjynfueG jf rLepfygwD xkwyf ,f ay;Ekdifr,fholrnfol ppf w yf eJY umuG,fa&;OD;pD;csKyf
cHcJh& ygw,f/ 'Dvdkzuffqpf*syef ukrd qd?k rnfonhyf gwD [mm tmPm&tpd k ; &twG u f
awmf v S e f a &; bH k O D ; wnf c suf *sKd umzJwpfcsyv f jkd zpfvmygw,f/
atmufrSm wnfaqmufcJhMuwJh
ud r
k qd k jynfo l vl x k 'gudk xdkpOfu umuG,fa&;OD;pD;
trsKd ;om; nDñw G af &; NyKd ucJG ahJ v u tm;wuf o a&m csKyf j zpf v mwJ h Ad k v f a e0if ; u
awmh yxrqHk;BuHK&wJh aemuf BudKqkdMurSmjzpfw,f aumif;aumif; oabmaygufcNhJ y;D
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJUcsKyf
vGwfvyfa&; BudK;yrf;rIumv w avQmuf
taxGaxGoydwfrsm;
rSmjzpfcJhwJh taxGaxGoydwf 2 ckukd jyefMunfh&if
ArmhEidk if aH &;orkid ;f rSm taxGaxGoydwf 3ck
taxGaxGoydwaf wG[m jynfov l xl &k UJ pD;yGm;a&;?
&Syd gNy/D wcku 1938 ckEpS rf mS jzpfcw hJ hJ 1300 jynfh
EkdifiHa&;? vlrIa&;pwJh taxGaxG rauseyfrIawG
ta&;awmfykH? 'kwd,taxGaxGoydwfu 1946
jzpfay:aewJhtajctaersdK; &SdMuygw,f/ 1938
ckEpS f pufwifbmrSm 0efxrf;aygif;pkyH g0ifwhJ taxG
ckEpS rf mS jzpfay:cJw h hJ 1300 jynfh ta&;awmfy[ Hk m
axGoydwef YJ wwd,u 1988 ckEpS rf mS jzpfymG ;cJw h hJ
acsmufeJY a&eHacsmif; e,fawGrSm &SdwJh a&eHajr
&Spaf v;vk;H ta&;awmfyv Hk aYdk c:wJh vlxk tkMH urG BI u;D ?
tvkyo f rm;awG&UJ tppt&m&m b0edru hf sraI wG
wenf; 1350 jynfhta&;awmfykH/
uae tvkyform;tcGifhta&; wkdufyGJawGudk
taxGaxGoydwaf wG[m taxGaxG raus
qifEGJcJh&muae pcJhwmyg/ tvkyf orm;awG[m
eyfrIawGuae aygufuGJxGufvmw,fvkdY ajymEkdif
tkypf ;dk ol e,fcsUJ tpk;d &ukd qefu Y siw f u dk yf 0JG ifaewJh
ygw,f/ taMumif;t&mwckudk Munfw h t
hJ cg um
tcg ausmif;om; tiftm;pk awGuvnf; tJ'D
vwckuo dk m jzwfyidk ;f rMunfb h J jzpfpOft& Munfh
tcsdefrSmzGJYpnf; cJhNyD;jzpfwJh ArmEkdifiHvkH;qkdif&m
rSom ykdjynfhpkH? tjzpfrSefeJY eD;wmyg/ txl;ojzifh
ausmif;om;rsm;or*¾&UJ OD;aqmifreI YJ tvkyo f rm;
Ekid if aH &;wku d yf aJG wGrmS tJovkd xif;xif;vif;vif;
oydwfeJY aygif;pyfyg0ifNyD; wEkdifiHtwkdif;twm
Munfzh v Ydk ydk gvdrrfh ,f/
aqmifwhJ vlxv k yI &f mS ;rIBu;D jzpfvmatmif oydwf
Armjynf&JU wwd,taxGaxG oydwfBuD;
wkdufyGJukd jrSifhwif,lvmEkdifcJhMuygw,f/
jzpfwhJ &Spaf v;vk;H ta&;awmfyBHk u;D ac: 1350 jynfh
tJ'wD udk yf rJG mS 'DaeYtxd Akv d af tmifausmaf eY
ta&;awmfyu Hk dk jyefMunfrh ,fq&dk ifvnf; tJovkd
tjzpf tav;tjrwf jyKusif;yae&wJh ausmif;
jzpfpOfoabmawGukd xifxif&Sm;&Sm; awGY&yg
om;acgif;aqmif ukad tmifausm[ f m e,fcsUJ tpk;d &
w,f/
&JU qE´jyyGu J dk ESrd ef if;rIaMumifh 1938 ckEpS f 'DZifbm
v (20) &ufaeYrSm usqkH;cJh&ygw,f/
taxGaxGrauseyfrI eJY Armjynforkid ;f &JU 'kw, d taxGaxG oydwf
taxGaxGoydwf uawmh 1946 ckEpS f pufwifbmvrSm tJ't D csed f
vGecf w hJ hJ 21 ESp?f 8 &uf 8 v 1988 ckEpS rf mS u&SdaewJh bk&ifcH a':refprpfae&mukd bk&ifcH
wEdkifiHvkH;twkdif;twmeJY vlxkw&yfvkH; tkHMuG qm[l;b&efYpfeJYajymif;NyD; rMumcifrSmyJ &efukef
wkdufyGJ0ifcJhwJh taxGaxGoydwfBuD; bmaMumifh ykvyd &f ;Hk uae oydww f u
dk yf JG pwifvu dk w f m[m vl
ay:vmcJ&h wmvJ/ tJ't D aMumif;ukd ajym&&if Arm xkvlwef;pm;tvTmvTm toD;oD;&JU taxGaxG
jynf EkdifiHa&;orkdif;ukd jzpfpOft& Munfh&ygvdrhf rauseyfraI wGeYJ aygif;pyfrNd y;D tvkyo f rm;oydw?f
r,f/ trIxrf; oydwpf wJh 0efxrf;aygif;pkH jynforl sm;yg
ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;or*¾rsm;tzGJYcsKyfrS xkwf a0onf
28 tdk;a0 *sme,f
tdk;a0*sme,f