Pendahuluan Keperluan terhadap bekalan air bersih bagi setiap hidupan sememangnya tidak dapat dinafikan.

Oleh sebab hampir 70% kandungan badan kita terdiri daripada elemen cecair, maka sudah pasti air dan kehidupan tidak dapat dipisahkan. Air bersih yang anda perolehi daripada sumber bekalan pihak berkuasa atau melalui sistem bekalan air awam seharusnya mempunyai kualiti dan kuantiti yang dijamin. Bagi tujuan kegunaan domestik, air bersih yang berkualiti perlu menepati piawaian minima yang diperakui oleh World Health Organisation (WHO). Apakah kriteria utama yang perlu dipenuhi oleh pihak pembekal air supaya air bersih yang diterima oleh pengguna mencapai piawai yang ditetapkan. Kita telah pun mempelajari tentang sistem bekalan air di rumah. Walau apa pun jenis sistem yang digunakan, pasti akan memerlukan beberapa bahan perpaipan, bahan penyambungan, bahan pemasangan dan juga kelengkapan perpaipan seperti pili, tangki simpanan air, tangki simbah dan perangkap. Pemasangan dan percantuman yang tepat serta penggunaan kelengkapan yang sesuai, pasti akan membuatkan sistem bekalan air di dalam rumah lebih sempurna, tidak ada kebocoran dan tiada masalah-masalah lain yang boleh mengganggu bekalan air ke dalam rumah.

Agihan Air Selepas melepasi proses olahan, air yang disimpan di dalam tangki simpanandiagihkan melalui sistem agihan. Agihan air boleh dilakukan dengan kaedah : A. Graviti B. Pam C. Pam dan takungan Ciri umum yang ada pada sistem agihan air adalah :i. Dapat membekalkan air bersih yang mencukupi ii. Sistem agihan hendaklah berkesan .iii. Sistem perpaipan mampu membekalkan air secara berterusan denganpenyenggaraan yang minimum .iv. Bahan yang digunakan untuk paip agihan hendaklah tahan lasak dan tidakmendatangkan kesan buruk jangka panjangkepadpengguna v. Sistem agihan hendaklah ekonomi dari segi reka bentuk, susun atur danpembinaan.

Kaedah Graviti

ciri Sistem ini digunakana pa bila loji rawatanair terletak pada aras yang lebih tinggi.

Kelebihan Tidak menggunakan pam,maka ia

kekurangan Jika kawasan bekalan terletak terlalu rendah berbanding loji rawatan air,

menjimatkan kos operasi tekanan di dalam paip menjadi telalu dari segipenggunaan elektrik danpenyenggaraan pam tinggi dan mudah merosakkan paip dan sistem agihan

Pam

Sistem ini digunakan apabila kawasan bekalan berada samaaras tangki atau lebih tinggi dari aras tangki simpanan.Air dipamkan terus kekawasan agihan

Boleh membekalkan airke kawasan yang lebih tinggi

i.Bekalan air akanterputus apabilabekalan elektrikterputus .ii. Tekanan di dalam paipakan menjadi tinggipada masa permintaan(waktu malam) danakan menyebabkankerosakan paip .iii. Sistem ini memerlukankawal an dan khidmatsenggaraan yangkerap bagi memastikanbekalan air sentiasaberada pada tahapoptimum .iv. Kos operasi tinggiuntuk penyenggaraanpam dan sistem agihan

Pam dan Takungan

Sebahagian air dipamke kawasan agihandan

Sangat ekonomik keranaproses pengepamanberoperasi pada kadaryang tetap. Pam yangberoperasi pada kadaryang tetap akanmenghasilkan kecekapanyang tinggi serta kurangkos penyenggaraan.Kerosaka n pada paip dansistem agihan juga

Tiada kekurangan yangketara

(Gabungan sebahagiannyake ) tangkiperkhidmatan yangdiletakkan di kawasanyang lebih tinggi darikawasan bekalan.Air yang disimpan ditangki perkhidmatanakan diagihkansemasa perkhidmatanakan diagihkansemasa

permintaantinggi pada waktupuncak. Pada masapermintaan rendah(waktu malam), airdisimpan di dalamtangki perkhidmatanuntuk diagihkan padawaktu puncakkeesokan harinya

dapatdikurangkan.

Gambarajah kaedah agihan air

Kaedah Graviti

Kaedah Pam

Kaedah pam dan takungan (kaedah gabungan)

Sistem paip air dalaman bagi rumah berbilang tingkat.

Sistem paip air dalaman Bekalan ke bangunan berbilang tingkat 1. Biasanya tekanan dalam paip awam tidak mencukupi untuk sampai ke tangki simpanan oleh itu sistem pam diperlukan. 2. Pemasangan miter pukal 3. Bagi unit kediaman miter individu diperlukan 4. Bagi bangunan yang melebihi 10 tingkat atau 30 meter tangki pecah tekanan atau injap mengurang tekanan dipasang

Negative Suction head 1. Sistem paip yang mengunakan foot valve 2. Sistem ini memerlukan injap sluis, pam, dan injab sekat hala

Positive Suction head 1. Sistem paip yang tidak mengunakan foot valve 2. Sistem ini memerlukan injap sluis, pam, dan injab sekat hala

Sistem paip bagi bangunan melebihi 10 tingkat. 1. Tangki pecah tekana atau injap mengurangkan tekana diperlukan bagi mengelakkan pepasangan mengalami kerosakan akibat tekanan tinggi 2. Meter individu di setiap tingkat 3. PBA hanya baca meter puka; dan selenggara sehingga ke meter pukal sahaja 4. Dalam sistem ini terdapat paip awam, miter air pukal, tangki nsedutan , pam, injap sehala hala.

Sistem paip bagi bangunan 4 tingkat ke bawah 1. Bagi tekanan yang boleh mencapai kearas tinggi bangunan tanpa sistem pam, miter individu boleh diletakkan di luar. 2. Semua meter individu diletekkan di tingkat bawah. 3. Semua unit perlu mempunyai tangki individu untuk pengunaan sendiri.. 4. Sesuai untuk sistem graviti sahaja 5. Pam tidak diperlukan.

Penutup Terdapat tiga kaedah penghantaran bekalan air bersih iaitu sistem graviti, sistem berpam dan gabungan sistem bergraviti dan berpam. Empat kaedah pengagihan bekalan air yang lazim digunakan adalah kaedah hujung mati, kaedah grid, kaedah gelang dan kaedah jejarian. Penyambungan paip bekalan air utama kepada paip agihan pengguna atau paip perkhidmatan dilakukan atas permintaan pengguna sendiri dan selepas syarat-syarat yang dikenakan dipatuhi. Bekalan air secara terus membekalkan air bersih ke setiap peralatan kebersihan di rumah secara terus tanpa melalui tangki simpanan; sementara keperluan tangki air sejuk hanya wujud sekiranya perlu membekalkan air kepada silinder air panas. Penggunaan tangki

simpanan air adalah meluas dan pelbagai jenis dan saiz berada di pasaran. Bilangan penghuni sesebuah rumah kediaman atau bilangan pepasangan atau lekapan di mana air akan dibekalkan mempengaruhi jumlah isipadu air atau kapasiti tangki simpanan air yang perlu dipasang. Bahan perpaipan adalah bahan utama dalam sistem bekalan air di dalam rumah untuk mengalirkan air dari punca bekalan. Tiga jenis bahan perpaipan yang digunakan secara meluas adalah paip besi bergalvani (GI), paip klorida polivinil (PVC) dan paip polietilena (PE). Tangki simpanan air digunakan untuk menerima dan menyimpan air dari paip perkhidmatan dan seterusnya mengagihkan ke kelengkapan paip yang lain melalui paip agihan. Tangki simbah digunakan untuk menyimpan air dan kemudiannya menyimbah keluar melalui paip simbah bagi membersihkan mangkuk tandas.Terdapat tiga jenis tangki simbah: tangki simbah aras tinggi, tangki simbah aras rendah dan tangki simbah automatik. Pili berfungsi untuk mengawal pengaliran dan penggunaan air melalui hujung batang paip. Terdapat dua jenis pili iaitu pili bebibir dan pili bertiang. Perangkap berfungsi untuk memerangkap sisa kotoran, menyekat serangga dan menghalang bau busuk masuk ke dalam rumah. Bahan pemasangan (pepasang) digunakan untuk menyambung antara batang paip dengan paip yang lain atau dengan kelengkapan paip. Bahan penyambungan seperti pita PTFE dan simen pelarut digunakan untuk mengukuhkan sambungan serta mengelakkan kebocoran Rujukan Curd E. F., & Howard C. A. (1996). Introduction to building services, (2nd ed.). London: MacMillan Press Ltd.

Hall F. (1993). Teknologi perpaipan. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Hall F. (1999). Kerja paip: Bekalan air sejuk, saliran dan pembersihan, (2nd ed.). Johor Bahru: Penerbit UTM.

Ken Doyle. (1987). Plumbing and gasfitting (volume 1 & 2). Wellington: GP Book.

Pusat Latihan JKR Semenanjung. (1986). Bekalan air dan sistem pemasangan paip.

Norhazizi, Jasni, & Shairul. (2004). Kerja paip domestik Tingkatan 4 dan 5: Kurikulum bersepadu sekolah menengah. Kuala Lumpur: Dewan Bahasa dan Pustaka.

Ripka, L.V. (1987). Plumbing: Installation and design, (2nd ed.). Illinois: American Technical Publishers Inc.