You are on page 1of 116

j

VHh tF
ulh gUt

a xW

br

fLf

- eyhjdh

at braf

1. cbghGJ uho clY vbgD

ghg brhyh LjY - njht

rhD rhwhik Fwhik _W

ca vgh bjh.

bghU : uhoa cQj, bgUga iljhY bghrh


brhyhk Uj, cltho jsjnghJ m xGff FwhJ
Uj Ma _W kd, bkh, bkfsh ik cilat
briffsh.
brhbghU:

cbghGJ

cQbghGJ;

bgD

bgwhY ;

ghg - xUgf rh (eLiyik UJ khWj) ; njht - njhRU;


rhD

mD;

rhwhik

xGff

Fwhik - FiwahJ Uj; ca - ik cilnah).

mwz cilahlJ csit


2. yhbfh cilik, y

yhik S beghL - vF

JWt brahj ik _W

ew khj Fs.

iyJ

w;

bghU : tatF bghUis mj , yfJ bghUf


iyahikia mJ et w, viu JWjhj iy
thj vD _W mwt elF kfSnf vW cL.
brhbghU : < - mF; yhik - iyahik; be - t; ik - a jik;
khj - kf.

j ijj ij

3.

Kiwbrah

bgw

iwyh

bfhl

njwhjh

bgw

jiyik
jtK
td

be
iwxGf

it_W

J.

bghU : mw jtwhJ bragL Mw yhjt bgw jiyik, xGf


yhjt nkbfhl jt, nkyhd xGfij filofhjt bgw
mHF Ma _W j ijj ijnghW gadwitna.
brhbghU: iw xGf - nkyhd xGf; njwhjh - filofhjt;
td - mHF; W - j; J - ij.
Ma F : fLf Ma eyhjdh. t Ubent khtlij nrj
UJ vD Cd vg. tiu, brUmLnjh eyhj vd ghu FL
tjdh, t nghuuh UUfyh vd fUjgLwJ.
F : fLf, gbdfzF fS xW. W btghfis
cilaJ. RF, sF, ah Md kUJF bga fLf.
kUij
cl kjfSF clneh F. jidnghnw xbthU fLf ghlY
lbgWs _W fUJ kf kdkafij ngh bjit VgLJ.
ga : fLf ghlfYs _W mwfUJ fgh kdYs
mahikaha nehia ngh, mtiu Fnkl sfhf rKjha sf
br.

kh dhf
m) wtadhf

ca ilia nj brf.

m)

ghg brhyh LjY - to ghg vgj bghU.

1. gFg

M)

yhik S beghL to t vD

1. yhik

td vD brh bghU

1. mHF

2. dg

2. be

2. m

3. xUgf rhg
bghUjU brh.

3. c

3. tsik

M) FWdhf

1. fLf - bgafhuz TWf.

2. eyhjdh - Ma F jUf.

) Wdhf

1. ik cilat braf ahit?

2. ew khj braf ahit?

3. j ijj ijfshtd vit?

jh tHF ehof cs gy bkhfF jiyikahf cs


jF, mtY f nkik cilaJkhd bkhna caj brbkh.
yfz mogilia MuhlJ jbkhahdJ bjYF, fdl,
kiyahs Kjatbfyh jiyik, mtD f nkik
cilajhifah cabkhahf fwJ. jh tHF eho gY kiwa
bkhf cj jJ afty bkhna jbkh vdgL.
Ua g, j ehffK, bghUa bkh, f brbkhah
vgJ yfz.
- gkh fiyP

ciueil

fhaof foj

F#uh,
02.10.1917

midtUF v a tzf. FHijf midtU eyjhnd?


F#uh khy eh Ma ciuia, cfSF bjf ntL vd
Und. v wjeh mj fUJfis cfSF bjg
bkj kailnw.
gWbkhiag iwthd, bjthd xU KoF tUtJjh,
f fj eh brantoa Kjbra. gWbkhia FJ
fhk f fgJ, mojs yhk fllij vGtjid
nghwJ.
briag fahsfilna UntWgl fUJ y
tUwd. jhbkh_y f ffglntL vd y
fUJwd. My thyhf ffglntL vd y

thwd. j U ntW fUY cs eik, ikfis MuhJ


j thjF Kothd xU fhQj ntL.
f uuehj jhT <ghd ya eil caF fhuz,
My mtUF Uj m kLkW, jKila jhbkhJ
mtUF Uj gWjYjh.
Kuh ngRnghJ FHijf, Mf, bgf midtU Fj
<LghLl nfwhf. jF fhuz mtj jhbkh mnt. caj
kdgilj kjnkhf khsah MyngR btianghy
xlhY, mtuJ jhbkh ngR, jfij nghW x RwJ.
jhbkhia tsKw brtjF njitahdit, jf jhbkh
cs gW kjhnd ju, My m iy vgjid nkny
fhoa rhWf bjthf sFwd.
xU bkhia gagLJwtf vzf, mbkh l
bgUj ntL. bkh jik, kf gghil rhUgJ
aifna. kf mstfshf Ujh, mtj bkh mthnw
mik. ntiy bjahj bjhyh, j fUJ w bfhlhdh
vd X My gHbkh cL. bkh, iw bgwjhf iy vd
Fiw brhgtf j bjhyhia nghwtfns. FiwghL, bkhia
gagLJgtfljh Uwnj m, bkh iy.
b#fZ rungh, .. uh Kjnah rhjidfis fL,
eh k milnwh. Mdh, jhbkh_y ekF f mf
goUjh, eilna gy nghfS uhfS njhUghf.
gTl il nghW Uj ntL. FHijF o
njhW vzfSF g VgL vzfSF beUa
bjhl Uj ntL. wj ga Vgl ntLkh, mjifa
bjhl aikahjJ. bjjahj xUbkh_y f fgJ,
j zfij FiyJL.
jhbkhia fjbkhahf itJbfhlh, My
mit bgWtJ ghfgLkh, iyah vgjidg jid bra
ntoa njitiy vnw idnw. goj a midtU ma
bkh nj bgUfntL vgiy. j mabkhl

xU gWjiy njhWgnjh Cf mgnjh njitiy vd eh


fUJnw.
f cf jhbkh

mbgw thJ M.

nkhfjh fur fh
( 1917M ML nuh ef eilbgw ulhtJ f kheho
fhaof fa jiyik ciu, khztfSF Vwtz foj to
mikfgLsJ. )
kh dhf
m) wta dhf
nfhol lfis uf.

1. fhaof

2. ntiy bjahj bjhyh, j fUJ

khy Ma ciuia FHijfSF Tdh.


bfhlhdh.

M) FWdhf

1. f uuehj jhT <ghd ya eilF fhuz vd?

2. kjnkhf khsah ngRF fhaof TW ctikf ahit?

3. ah ahiu rhjidahsfshf fhaof fL kailwh?

) Wdhf

1. gWbkh FJ fhaof ciugd ahit?

2. bkhia Fiw TWgtg fhaof ciugd ahit?

3. g vthW mika ntLbkW fhaof ciuwh?

4. mabkh FJ fhaof TW fUJf ahit?

<) beLdh

jhbkht f njitFJ fhaof TWtdtiw bjhFJ vGJf.

Jizghl

caJ
KW Jwj Kt xUt nfhfSF gaz nkbfhlh.
gww Jwaha mt, UF C ehis Ufkhlh;
xUntisna cyhj czit cgh.
mt bghia KGtJkhf btWgt. mtUila th, kwJ bgh
brhyhJ. m, bgh brhth kid cz cz khlh.
mt, jid f caa Fnfhshfnt bfhL xGdh.
xUeh, mt X CUF brwh.
j C cik ngRgt aht? vd mj Cuhl nflh.
mnjh bjw khoo thw bgat cik ngRgt;
moah gilat; X yr brtK ehF jtU cilat
vW gyU Td.
d bgatUila il m Kt miljh.
Uif cfhUj bgat, mtiu fl clnd vGJ,
XotJ Ph fhf GJ tzdh. mtiu Uif
cfhu brJ, bgUkhnd! cz cz tuntL vW ntodh.
mtUila m, mlf, g Kja eFzfis fL
Kt Kf kyJ, cikahsjhdh vW nrhjj dnu cz
czntL vW vdh.
Iah! ckF brt vts cL?
rh! UgJ ulhu %gh cL.
FHijf vjid ng?
rh, xnu kf
ckF vd taJ?
rh! vdF taJ _W ML IJkhj VGeh gdhwiu
k.
Kt fLd bfhlh.
Iah! Rj Sfuhf U. ngRtbjyh bgUuL.
c L md v jtij mF. eh bgha o cnz
vW T btFblGjh.

bgat, mt fh GJ, mU iwj mzny! mona


xUnghJ bgh brhykhnl; cikna brhnt; rW jid
brJ, MJ ghJ cik czuhf vW T, jkJ tu-bry
jfij odh.
m Ubjhif X yr%gh vUjJ.
mnl! njh, cdF brhJ X yrbkW Uwnj, ,
UgJ ulhu vW bgh brhdhna! vW fojh Kt.
rh! X yr %gh bgo csJ. Mdh, bgo cs
gz vdF brhjkhFkh? njh ghUf. jUk fz Jehtiu
UgJ ulhunk brytJsJ. jUk j gzjhnd vDilaJ.
nghJ eh khlh, j bgo cs gz vDl thuhnj!
cl tUtJ jUk xWjhnd! Mfnt, vdF caJ, jUk j
UguL Mujh vW Tdh bgat.
Kt jidnfL awh.
rh! vdF wj isf eht; Mdh, v is
xUtjh.
mgh! brhtj fUJ vdF sfiyna!
rh! sFkhW TWnw.
kfnd! eluh#h vwiHjh bgat.
L isahLnw;

tuKoahJ vW g tjJ.

kfnd! ntrh!
V go fjWwh? thia _obfhoU vW g tjJ.
kfnd trh!
cdF mUwjh! cndhL ngr vdhyhfhJ. F
Rikahf D V Uwh? vW g tjJ.
kfnd! fjrh
fjrh XotJ jijia Ktiu bjhGJ, rh! ghbfhL
tuLkh? gHbfhL tuLkh? vW nfL UjJ, vLJ
bfhL gl wh.
bgat, rh! mj _tU v kffsh? v fUJF
Kuzhdtf isfsh? Kw flfhuf. t xUtjh
v is vwh.

mgh! c fUJ ctifia jUwJ. taJ FJ Taj


cbghU ahJ?
rh! mona eh xWF xwiu kneujh tghL
brnw. F neubkyh tWfhf FLgJfhf
ciHnw. ngrhj eh vyh wth ehjhnd?
iwtid F neujh vdF caJ. monaDF j
cl wJ mWgJ MLf Md. IJ taUJ iwtid
nw. eh xWF xwiu kneujh ir brnw.
mj tifahf ghjh, KgdhuJ W guliu kneu
MwJ.
Mfnt, mona wJ mWgJ MLfshdhY vdF ca taJ
lkhf _W ML IJkhj VGeh gdhwiu kjh.
jUk brj gz vdF caJ.
v fUij VW elwtnd vdF ca kf.
iwbjhL brj neunk vdF caJ.

jid nfl Kt bgJ kjh.


mt o cz cL th brwh.

e: UKUf Ughdjthah, jid brt

kh dh
fLiu dh
Ktl, bgat jkF cait vitbait vd Tdh?

bjhikf cyf bkhf midY jnH bjhik, Kik, vik,


xik, sik, tsik, jhik, ik, brik, Kik, ik, jik,
bgUik, Uik, aik, aik vD gtif wf midij
xUnf bgUwJ.
- njtnea ghthz

10

yfz

LFbgaU fhuzbgaU
khzt

: tzf, mkh.

Ma : tzf, cfhUf. K tF ela


idUwjh?

ghlf

khzt : ewhf idUwjkh. yfztif ehtif


brhfisg fW bfhnlh.
Ma

: bkj k. (Ma ehfh mU brYj)

Ma

: bghbfho, j ehfh vjdh bragLsJ?

bghbfho : kudh mkh...


Ma

: r. jHu, kuF ku vd

jHu

: bjaiy, mkh. vgo bga tjbjW TWf, mkh.

Ma :


vgo bga tjJ?

ku vd bga itjjF vj fhuzK iy. e


Kndh vj fhuzK fUjhk xU bghUSF
Fplhf l bganu LFbga. fhuz maayh
bgaf vyh LFbgafns.

kztHf : vyh bgafSnk LFbgafsh, mkh?


Ma : iy iy. k, eh, nfh vgd LFbgafns.
njh, j ehfhF vgo bga tjJ bjkh?
iwk

: ehF fhf Ugjdh ehfh vd tUfyh.

Ma : ewhf brhdh. go fhuz fU lgl


bgaf fhuzbgaf vdgL.
jHu

: fhuz fU tj y bgafis TWf, mkh.

Ma :



KJ

j fhuzbgafns Fahf csd. wbkhf


LFbgafns Fahf csd. gwit (gwgjdh),
tisa, brf, Kfh, fUgyif vd
gytiw Twyh.

: kiy, fhL, khL itbayh LFbgafjhnk.

11

Ma :



M.
kiy vgJ midJ kiyfSF bghJbga.
fhL vgJ midJtif fhLfSF bghJbga.
khL vgJ gtif khLfSF bghJbga. thW
midJF bghJthf tU LFbgafis LF
bghJbga vd TWt.

fbkh : mkh, LF bghJbga cblwh, LF w


bgaUlh?
Ma :




Ky

cL. ku vD brh kh, gyh, thiH, bjid


Kja kutif midF LFbgauh bghJthf
tU. bjid vD brh xU fhuzK ,
LFbgauh W, xU bghUSnf (bjidku)
wgh tUtjdh LF w bgauhW.

: mkh...! fhuz bgaY bghJbga, wbga clh?

Ma :




cL. gwit vD brhiy vLJbfhnth.


gwgjdh gwit vd fhuz fU tHF bgauhW.
fhf, F, wh, Ma midij gwit vD
bghJbrhyh miHnwh. mjdh, jid fhuz
bghJbga vnwh. nfhyh...! mnf vd KQKQ?
cWnf.

nfhy

: mkh,

Ma

: nfhyh, tisa vd vgo bga tjJ?

nfhy

: tisJ, tlkhf Ugjdh....

Ma :




nfhy

v tisa cilJlJ.

ewhf brhdh. tisanghynt ybghU tisJ


tlkhf UF. UD, mitbayh tisa vd
miHfgLtJ iy. UD brh, if
m tisaiy
kLnk Fgjdh, fhuz w
bga MW.

: e, mkh!
g

Gs brhfS fhuzbgafis tlLf.


1. fhW

2. gwit

3. Kfh

4. mth

5. ku

6. tisa

7. fl

8. kiH

12

kh dhf
m) wtadhf

1. ca ilia nj brJ vGJf.


m) bgo vgJ

1. LFbga

3. RLbga
vd miHfglh.

2. fhnfa

) fhuz bghJbga

1. tisa

2. fhuzbga

M) iu khj wjjdh

1. iuah

MF.

3. mkhthir

MF.
2. k

3. eL

2. bghUJf.

LF bghJbga

kubfh

LF wbga

gwit

fhuz bghJbga

fhL

fhuz wbga

gid

M) FWdhf

1. fhuzbga vwh vd? rhW jUf.

2. LFbga vwh vd? rhW jUf.

3. LFbga tiffis rhWl sFf.

4. fhuzbga tiffis rhWl sFf.

tFgiwwf
m) ngRj w
jhbkht f fgj njit -

jiy IJ kJf ngRf.

M) vGJj w : ciugFia goJ ika fUjj


(v.fh.) : eh thG cyf y, , , fhW, thd Ma IbgUjf TL
nrifah MdJ. mt affsh cyf a bfhoUwJ.
mtWS cy vj cU af ayhJ; mjdhjh, UtSt
wikahJ cyF vW Tdh.
miu jUw kiH wig, aikahikia czJ, UFw
thw vD X mfhu gilJ fJ ciuwh.
ygfhu jj snfhtof khkiH nghWJ khkiH nghWJ vd
kiHia ngh tz j fhaij bjhldh. kiHnw khyjhF
ts iy.
khayJ fha iy vgd nghw KJbkhfS kiH wfis ekF
czJwd.

13

dhf

1. g ika fUJ ahJ?

2. IbgU jf ahit?

3. kiH FJ tStU snfhtofS ahJ TWwd?

4. kiH bjhlghd brhbwhlf ahit?

5. g lbgWs mUbrhfis vLbjGJf.

bkhw g
m) tHF brhfS Ujkhd brhfS

Ma

k, neW V gF tuiy?

neJ tJ t, Iah.

Ma

jHu, k brhdJ rah?

jHu

jtW, neW tW t vd brhYj ntL Iah.

Ma
:

wghf brhdh. gojh eh brhfis


ngr vGj gHFj ntL.

iH

g : tHF brhfis Ujkhd brhfis vGJf.


1. gF mUfhik v L UwJ.

2. v ny ahUnk ny.

3. v C MJy jna ny.

4. v mgh mfkh y brwh.

M) brhbwhl bghUj
brhf nrjiktJ brhbwhluhF. xU brhbwhlYs vGth, mj
gaiynahL iz, gh, v, lf bghUjkhf mikj ntL. itna
tGtw brhbwhlfsh.
(v.fh.) izbghUj : nfhyk xyhf MoaJ.
( nfhyk - m~iz vGth; MoaJ - m~iz gaiy )

gh bghUj : tLf nj Fojd.


( tLf - gygh vGth; Fojd - gygh gaiy )

v bghUj : fyf gwjd.


( fyf - vGth gik; gwjd - gik gaiy )

lbghUj : mt ghl gojh.


( mt - glif vGth; gojh - glif gaiy )

w bghUj : ghntj, ghuia fJ ghodh. ghntj vD bga


ghujhridna FF vgjdh, mJ w bgauhW. w bghUj
cakLkyhJ fU tU.

(v.fh.) Kjiy _fD bfhlJ lh.

14

g
fhQ KWbrhbwhl mikJs tGfis U vGJf.
1. mur gy tjhf.
2. kf MoaJ.
3. fbkh ghl gojh.
4. xsitah, makhl g bgw brwh.
5. ta khLf nkjJ.
) ca j vfis nj brf.

1. _W vgj jbH

m) 3 M) 8
2. VG vgj jbH

) 1

m) 8 M) 7
3. MW vgj jbH

) 2

m) 6

) 4

M) 9

<) fLiu vGJj : khku j tuyhW TWj.

thifw
Tjidw
eh vbfhS Niyfis eLiynahL MuhJ ghjny
wdhF.

Tjid

tst njfhf goJbfhL Uwh. nj midJ ghlfY


Kj kbg bgWtjhf bgnwhl cW mJsh. iy mtDila
egf isahl tUkhW mtid miHwd.
1. tst, egfnshL brthdh? go mfiw brYJthdh?
2. f tstdhf Ujh vd brf?

kf
jdlf
godjof murUF <lhf bgUbrt giljtuh sdh. xU
eh vyhtiw JwJL Jwahlh. mtiu fhz mur, RwNH
MuthuJl tjh. mF miuahil kL mj iy Jwnfhy
cfhUjh godjof. mtiu tza mur, vkF izahf brt
gilUj f W fl ga vd? vW nflh.
mjF godjof, f, eh Uf, j w xW nghjhjh? vW
g mjh. brt UFnghJ, yhjnghJ eh jdlfJl Uf
gHbfhSj ntL.

15

tsu braghLf
ngRj
braghL : 1

gl ghJ ngRj

gl cs fit ghJ ngRf.


f - 1

f - 2

U glY cs ff nghWjF ca fid g khzt


fyJiuahLf.
braghL : 2

ciuahLj

cfis JWJtjid g khztfis ciuahl brf.


khzt 1 : egh! Ctd, gwgd, y dfis JWJnwhnk
mJ Kiwah?
khzt 2 : cyYs midJ kjfSfhf gilfglit. mtiw
JWJt jtW vd?
khzt 1 : c vz jtW. vyh cfS Vnjh xU fhuzfhfnt
gilfgLsd. mtiw JWJtjdhY bfhtjdhY H
ekFjh.
khzt 2 : Hgh, ekfh, vgo?
khzt 1 :


brhnw nf. jtisf y eRfis cL, mtl


UJ, eik fhwd. gwitf gHfis cL vrLtjdh
mYs ijf kufshf Kiswd. nghJ bjwjh H
ahUbfW?

khzt 2 : ekFjh. Mdh, j ghfis kL lTlhJ. jdh


kj cfSFjh Mgnj ju, ga xW iyna!
khzt 1 : ghfsh ga iyah? ghf vfis czthf cziy
vwh vf bgU, mit gfis myth mJL.
16

khzt 2 : ml. . . . Mkh. , vj cfis JWj khnl.


bfhy khnl. e egh.
khzt 1 : f k.
braghL : 3

Ffis gagL ngRj

jhbkh t f fg cfSF UF mth myJ bgUjij


g Gs Ffis gagL ngRf.
jh brh bfhLj bkh - fF ghl KGikahf wJ.
xatw mit tsJbfhs aY.
ekF ntoa gghL ey gHftHfK jhbkhjh cL.
jhbkh fff nguth bgUjK bfhLns.

vGJj
braghL : 4

brhtjid vGJj

brhtjid vGJf.
1. jsuhik

2. rKjha

3. rhwhik

4. brbkh

5. iyahik

6. fLf

7. mahik

8. btgh

9. kdkaf

10. eyhjdh

11. fyf

12. bjhyh

braghL : 5

bghU vGJj

Gs ghliy goJ bghU vGJf.


fl Gj kiHJ - fhiy
bghG gyh f
tWikF cjth brtK - cja
bghG Twh e
ghiw ijj ijahF - ghG
z Gj fyhF.
braghL : 6

flJ vGJj

glf bgaf LFbgauh, fhuzbgauh? vd flJ vGJf.

17

braghL : 7

tifgL vGJj

cfSF bjj bgaf gid vG, mtiw LFbghJbga, LF


wbga, fhuzbghJbga, fhuzwbga vd tifgL vGJf.

fwyil W kL
kbg : 10
I. ca ilia njbjLJ vGJf.

6x1=6

1. eyhjdh aa
m. fLf
M. weh}W
. Uth% ehkkhiy
2. eyhjdh vj khtlij nrjt
m. kJiu

M. nfhit

. Ubent

3. uuehj jhT <ghd ya eil caF fhuz


m. My m

M. jhbkh m

. tlbkh m

4. jfij nghW x Rw ngR ahUilaJ?


m. Kuh

M. fhaof

. kjnkhf khsah

5. bgat jUkfz brytJs gz


m. UgJ ulhu M. UgJ _whu . UgJ ehfhu
6. fhuz fU lgL bgaf
m. LFbgaf

M. fhuzbgaf

II. nfhol lij uf.

. LFbghJbga

4x1=4

1. e Kndh vj fhuzK fUjhk xU bghUSF Fplhf


l bga.
.
2. ehfh vD brh
3. ku vD brh
4. F vD brh

bgauhF.
bgauhF.
bgauhF.

18

a uL

br

Uth% ehkkhiy
( iwt k RkjjF uf )

vgj bjfkiy <rdh nfh


Kgj bjt Knthf - mvdh
Rknjh e ilbjdh adh
kRkjh vWUF th.
- FkuFUgu
bghU : vYig khiyahf mjtU Uth% vGjU
cstUkhd tbgUkhid bjtjiks Ktf tzanghJ,
eah mogljF mtf tUjiy. t vD bgaUila
Hfhf kRkJ ghoal iwt moglh vgjid idJ
mtf kd tUdhf. mtf m f cajJ.
brhbghU : vgj (v + mj) - vYig khiyahf mj;
bjfkiy - bj cs Uth%; nfh - Uth%nfh bga;
adh - iwt; k Rkjh - t vD Hfhf iwt k Rkjh;
cUFth - tUJth.

Ma F
Ma

FkuFUgu

bgnwh
:

rKffhk fuha
tfhkRj mikah

UitFl

aa f
:


be sf, KJFkhuRth
isj, fj fbtgh,
dhaik
isj,
kJiufygf.

fhy

.. gdhwh whL.

F
Uth% + ehF + kkhiy = Uth%
ehkkhiy. J, Uth% vGjUs ahfuhrJ
ghlbgw ehkkhiy vd bghUgL.

19

ehkkhiy vgJ, j tHF bjhwhW ya tiffS


xW. KJ, gts, kufj, khf vD ehtifahd kfsh Md khiyia
nghW ehtifahd ghlfsh (btgh, flis fJiw, Ma Uj,
Magh) Md ehgJ bris bfhlJ.
ga
iy fgjdh Uth% ahfuhr bgUkhid ga bgUikfis mJ
wyh.

kh dhf
m) wtadhf

1. nfhol lfis uf.

m) vgj bjfkiy - to bjfkiy czJ bghU


.

M) FkuFUgu wj C

2. ca ilia nj brf.

m) ehkkhiy vgJ

1. Ukh

2. tbgUkh

3. ya
.
3. ehKf

3. J vGJf.

2. fha

M) k Rkjh vd FlgLgt

1. gbdfzF

m) nfh

M) ilbjdh

) vWUFth

4. tU brhfis brhbwhl mikJ vGJf.

g,

nfh,

m,

k.

M) FWdhf

1. Uth% ehkkhiy - bgafhuz TWf.

2. FkuFUgu - F vGJf.

3. vgj bjfkiy <rdh ah?

4. iwt ahUfhf k Rkjh?

) Wdhf
1. iwt k Rkj tuyhiw vGJf.

2. iwt k RkjjF FkuFUgu vthW tUdh?

id Tf.
flj ML v g eilbgw
ya kw bragho vid ftj f

20

bkbghU f
jiy gnf XL - e
jf gJikah njhHf nshL !
iyyh bkbghU f! - mij
U gojh mlh br!
mGyh Milna nkik! mij
mtjh yynth clFlh ik
xGnfhL fis - yhJ
Xlo Xlo gia neh!
d WF nghy - ir
J brj fhL
bghbdhj njhH fnshL - g
nghF tY xWik fhL!

fngh fbfhL nghnu! - mj


fzfha ciu Ubr nrnu!
ebga vLl ntL! - ehS
ewhf goJ Kndw ntL! *
- thjhr

bghU : kfns! FJ jiy, ey Jfis mJ, ghl


fis V, mHFF njhfnshL gF iuJ brthahf!
g brYbghGJ c egfnshL xWikahf J gH
kthahf! c thifF fjU Maj brhnfL elghahf!
cwJizahf cWJizahf sFtnj f. mJnt vW
cndhL iyUF.
mjF fia fW th Knd
fbgWthahf!
brhbghU: gJik
fzfha - Ma.

cUt;

bkbghU

21

iyahd

bghU;

Ma F
abga

: vuhrY ( v ) mufrh

bga

: thjhr

wj l : Jitia mLj a}
bgnwh

: muf. UfhK - Jsakh

w:
:




fhy

fPnuW, ghtyk vD glf


bgWsh. jHf nt bth vd
tiu jGyf
fwJ. cUa,
My Kja bkhf tj ghlf
bkhbgafgLsd.

: 22.07.1915 -

07.08.1974

F : fP thjhr j cyF idJ mJs FHij ya


vD ghl bjhFUJ bkbghU f vD jiy lbgWs
ghl, ghlgFahf mikfgLsJ.

kh dhf
m) wtadhf

1. ca ilia nj brf.


m) jf gJikah njhHfnshL - to gJik vD brh czJ

bghU

2. gJ

3. cUt

M) jHf nt bth vd fHgLgt

1. Jik
1. thjhr

2. ghujhr

3. fgjhr

2. J vGJf.

1. mGyh

4. mlh

2. mtjhyynth

5. clFlh

3. brj

6. iyyh

3. tU brhfis brhbwhl mikJ vGJf.

g,

gJik,

njhH, f.

M) FWdhf

1. thjhr - F vGJf.

2. gF brY xGFg thjhr FLtd ahit?

3. f fngh vjifat?

) Wdh

gF vthW bryntLbkd thjhr FLwh?

22

ciueil

fh ef
eu k guL. vF rhiyf rjoaW lF;
bjUf kf elkhlnk
UfhJ; vyhU Mj cwf
Ug. ~J cyf aif.
Mdh, thW cyfnk cwbfhoUF ntisY
UF fh ef xW jHf csJ. mef vJbtd
cfSF bjkh? Mo vyh ehY Hhf bfhlhoago
Ugjdh, UHh ef vD bgUikbgw efiug
nfgoUfsh? ehirY fiyaHF bghUa khbgU
nfhufnshL vLa nfhufis bfhL, vF gfiy
Tlkhf sF nfh khef vJbtW cfSF bjkh?
gHbgU jHj ehff bjhoyhf fj bjah
Vbj vD ff efUF f brwJ clh? rf itJ
brj tsj efu, K ghoaj jiyefuhf sa efu,
iwa jHf ulhtJ bgUefukhf fG efu vJbtd
bjkh? Jiz wF ca efu kJiu vD khefu.
kJiu - bgafhuz
ghoa eho giHikahd jiyefukhf saJ kJiu. ~J
iwa jHf Kjik efufS xwhf fwJ. kJiu
vD brhYF ik vgJ bghU. jG kJiu ik
agh mikjit. j vwh kJiu; kJiu vwh j. d,
khnah bfh kyj jhkiu
nthL iu %
jHf jida bjUt jHfJ
mUbghF lidnj mz nfh
vD gghl mof TWtJnghynt
W nfhY bjUfS mthnw fhzgLwd.

it uL f ayhjit. mjdhnyna kJiuia nghw Fj


yt vyhU jnHhL nrnj ngh fjd. jbfG Tl
vd weh}W nghaJ.
23

e ejjdh vD yt, jh ghoa WghzhWgil,


jiy bgw jhfU ku keid kW kJiu vW Fjh.
snfhtof, jkJ beiraS ygfhu, XF kJiu,
kJiu _ khef, bjj edhL J kJiu, khil
ku kJiu, thdt ciw kJiu, gbaGtah g nkgl
kJiu _ vd ggy milbkhfsh kJiuF fkhiy No
kjh. nruehL ntHKilJ, nrhHehL nrhWilJ, ghoaehL
KJilJ, bjhilehL rhnwh cilJ vgd jHf wig
czJ.
ehkhlTl
kJiuF Tl vd, Myth vd ntW bgaf
tHFwd. ehkhlTl vD bganu Tl vd kUsJ.
Uthyth, UeshW, UKlif, UeL Ma ehF
Unfhf nrjikjjdh, ehkhlTl vD bga
tHfyhW vg. fnfh, fakh nfh, fhnfh,
Myth nfh Ma ehF UnfhfS kJiuF fhtyhf
mikjjdh, ehkhlTl vD bgauikjJ vghU cs.
tUz, kJiuia mf VG nkffis mDdh. mjidg
iwtl ghoa Kiwl, iwt ehF nkffis kJiuia
fhf mDdh. mehF ehF khlfshf To kJiuia
fhjikah ehkhlTl vD bga Vgljhf gunrhah
Tsh. vehltU vdU tJTL tskhd ef vgjdh,
Tl vD bga bgwJ vg. rf itJ brjiH tsf,
yt vyhU Toajdh, Tl vD bga Vgljhf mP
TWt.
Myth
kJiuia gLj va ghoa, iwtl mj viyia
tiuaWJ jUkhW ntodh. iwt, j ifaaha ghl
viyia tiuaWf Mizlh. gh, thiy o tykhf
j cliy tisjJ. mthiy jdJ th nrJ kJiu
viyia tFJ fhoaJ. mWKj, kJiuF Myth vD bga
mikjjhf Uisahl uhz TWwJ. Myth vgJ, Myij
(lij) cila ghid FF. kJiu vGjUa <r,
Myku H Ujjdh Myth vD bga Vgljhf
TWt. bjkJiuafnj wJ w Kjrf flnfhsh mJgl,
fghluf ilrf mikjJ. d, kWbkhU flnfhsh
mefU Gfgl, filrf Wtgl ygFna iwa kJiu
vg.
24

kUj kuf mlj gFahf Ujikah kUij vd tHa


l, fhyngh kJiu vwhajh. fbto kiu vD bga
fhzgLwJ.
rffhy kJiu, d Mwha itia Mwfiu mikUjJ.
mkJiu ahidJ nghu xUt cfhJ, j if caukhf
btbfhoia V brY msF Fiw Filjh nghw
thY, ghbgd beJ brY bghfisila bgUkY, mjid
R MJ mfw mf UJsd.
ahid Tlf mfF brtjF Vw RUif (Ruf) t
mikUjJ.
kJiu khef eL mz nfhY mjid R
xGFw mikj bjUfS, jhkiu bghFil mLfLfhd
jfisnghW fhajd. ~J miwa jHj efuik
fiy EQfij cyF giwrhW milahskhf fwJ.
t, Ukh, gyuhk, brnt, Iia, bfhwit, jhnj vd
fls gyUF nfhf UJsd. mukid, gntW bjUf,
mwTW mita, mgyf, kwf, mwTrhiyf, ehsfho,
myfho Kjad kJiu UJsd.
rfytfS fzfhadh kfdh eudh, Fkudh,
eyJtdh, kUjsehfdh, sUkhw, jiy rhjdh,
bgUbfhydh, fzfdh, fjfzhfdh, nrjjdh Kjnah
miwa kJiu thnjhuht.

kJiu f bga



mWit
Ty
bgh
kdt
kiwat

-
-
-
-
-

Milf F fil
jhafil
bghfil
kd thG
mjz

kJiu kh
tbgUkh Rju ghoadhf brnt cuFkhu
ghoadhf cikaik kiyaJtrDF kfshf njh jlhjif
uhoahuhf kJiuia Mld. mkjd ghoaDF mikruhf
khfthrf fjh. UPhdrgj, Tghoa fhy
kJiu kifafu, Fyiwah cjl irtij fhjh.
ghoa ehil Ml kdU gy, wj ytfshf sd.

25

mtU Ma gilflj beLbra,


tuFz ghoa, muuhk ghoa
Kjnah efhtyfshf wj
ghtyfshf fjhf.
dhak nfh dhaik
brhfehjU mHFw UJ mUSwd.
nfh cns bghwhkiuFs mikJ
csJ. nfh cs Wfh klg
g ntiyghLf fJ.
Ukiy ehaf Ugf
Ukiy ehaf

dhak
nfh tiugl

Ukiy ehaf kJiuia jiyefuhf


bfhL Mlh. dhak nfhYF
Ugf gy brjh; fiyeaf efukhf
kJiuia fDw mikjh; gf f
J klgij fodh; nfhil Lahd
jKfK, Fjlhfkha bga bjg
FsK, fiyea jh{kfhiy bahj
Ukiy ehaf kfhiy mikJ kJiuia
mHFgLdh. m, f wj Xafis
mikjh. bgUHhf gy Unfh
eilbgWkhW brjh. iu UHhit
brjehL kfnsa gdhodU
ghJ kGkhW ww eilbgw brjh;
kJiuia Hh iwj efukhf sfKw
brjh; fiykj fiyefukh fL
fjh. mt fl mkJiu Uefiu
eh W fL wyh. uh kfkh
mikj rufS rhiyfS kJiuF
bgUik nrgdthf W fwd.
ff

bghwhkiuFs

gunrhah Uisahl uhz,


jUF iwt jl ghl jjik
g TWwJ. kJiuia Rs kiyf
thj rkz Ktfsh ehyoah aw
bgwJ.

26

FkuFUguUF dhaikna Wahf tJ KJk khiyia


grjJ Kjyhdit kJiu eilbgw ffshF.
f tsF kJiu
ts ghoJiuah, kJiu ehfh jrfij
W j tsjh. kJiu fhkuhr gfiyfHf, kJiu kUJt
f tnwhL fiy ffS W fg MtUwd.
Mufh klg, mlr klg, J klg, efuh klg vgd
efUF nkY m nrgd. ygfhu fha jiyt nfhty
bfhiyfsgl l nfhty bghl vD bgaUl W
mgF kfsh tHfgLwJ.
gHfhy k va WgF nkybt khefuh
bjkly mYtyfkhf a tUwJ. Hthr, nkythr, bjFthr,
tlFthr vd tHfgL lf nfhil k thf Uj
lfshf magLwd. if yl cfhUF cUtiy
mikj nfh, bryjk nfhyhf W kfsh tglgLwJ.
fis _odhY fhef ajF bjhikfhf
e kdfQ HyhLwd.

..ulh who vGj ygfhunk


kJiu _ vd FLtjdh kJiu
giHik bgwgL.

dhak
nfh ehF
nfhufS
giHikahdJ
HF nfhu;
caukhdJ
bjF nfhu.
J 160.9 mo
cauK
1511 Rij
cUtfS
cilaJ.

27

ku gagLjhk flglJ
ehaf kf h. j xbthU
Q 82 mo cauK 19 mo
Rws bfhlJ.

dhak nfh cs Mufh klg

kh dhf
m) wtadhf

1. ca ilia nj brf.
m) bjah Vbj vd miHfgLtJ

1. Ubent

3. giHik

2. nrhW

3. jj

<) dhaik isjiH aat

1. dh

2. ik

) ghoa ehL vjF bga bgwJ?

1. KJ

3. kJiu

M) kJiu vD brhYfhd bghU

1. bghWik

2. jir

2.

FkuFUgu

3. kfhJth dhRjudh

c) ehfh j rfij njhWjt

1. kUJghoa

2. ghoJiuah

3. KJuhkfdh

M) FWdhf

1 . nfhty bghl vd tHfgLtj fhuz vd?

2. Ukiy ehaf brj nfh gf ahit?

3. Ukiy ehaf kfh wig vGJf.

) Wdhf

1. kJiu khfis vGJf.

2. kJiu eilbgw uhz ffis vGJf.

<) beLdhf

1. kJiu bgafhuzij tf.

2. kJiu wfis fLiuahf vGJf.

28

Jizghl

m Eg
ghiy fhag vw Kul xUt Ujh. mtDF bghJ
m vgnj ilahJ. mtDF bjjJ, vyhlK trilF
brtJ, mogJ, cijgJ. Jjh mtdJ tHfkhf UjJ.
mtid Uj m bgatf vtsnth Ka brJ Koa
iy. mjdh, m kf midtU mtid btWjd. mt C
UFtiu, ekh kahf thH KoahJ vgjid czJ bfhld.
C kf fhagDF bjahk xWTo, mtidg muR
mYtyfl fh brtbjd Ko brjd. fhagDF vuhf rh
brhgt ahU yhjjdh, mtDF jlid thju Koahbjd
if Jld.
C mthahf Uj bgat xUt, fhag bfhlij mlf
xUtia brhdh. j Kulid e cl tikah btyKoahJ;
xU Nia ifahLjh tid UJj ntL; eh brhwgo
brf. j nghdh VgL bjhiy L vwh.
vgonah fhag bjhiy jh rbad Uj kf,
bgat vzij bragLJtjhf thfjd. mjgo l o
bragLjglJ.
xUeh, fhag btUF brWL CUF U
bfhoUjh. mnghJ, mtDF vnu tj Wt xUt, vd
mnz, clF xD Koaiyah, Kfbkyh xU khah Unf vW
tUjJl nflh.
fhagDF tjJ. vdlh, v cligg cdF
bjahjh? cdF f rahf bjaiybad idnw vW
Tdh. fhag rWbjhiy brUgh; ntbwhU kj mtid
ghJ, vdgh, fQF nH xnu fUtisakhf UwJ; cl ntW
isUwJ; cdF Vnjh neh tUwJ vW idnw vW
brhL brwh.
fhag FHg Mjh. tfSbfyh vdthW? Kj
xU Wt e cligg rhjh. tD Vnjh brhwhnd. vdF

29

neh vJ tjJngh bjaiyna vW jid brjgo brwh.


D rWbjhiy brwJ vnu tj Kat xUt, fhagid
jLJ W cW ghjh. Vgh, cid ghjh Vnjh bga neh
tjJngh bjwnj; c ifia bfhL bjhL ghnw vW, mt
ifia ojh.
Ll mt, vd j, c cl bfhah bfhwnj; go
fLikahd fhr moFnghJ btna Rwyhkh? clnd ngh itaiu
gh; ewhf XbtLJ bfh vwh.
bgat j tna brwh.
fhag bghGJ KY FH nghdh. jidjhnd
bjhLghJ bfhlh.
mt cl RLtJngh mtDF bjjJ. mtDF glglghf
UjJ. mt jLjLkh bfhL il miljh.

fhag L brwJ mtDF ciknyna fhr tJlJ;


fo mgona rhJlh.
Cfhuf vyh mtid NJbfhlhf. vgo Ujt,
go Mlhnd, tDF Vnjh bfhoa neh tUF nghUwnj.
kUJt ghfhlh, t c iHfkhlh vW jfSF
ng bfhlhf.
Ckf ngajid nfl fhagDF ga bjh bfhlJ.
RUj kfis ghJ ifbaLJ FL jabrJ ey kUJt
xUtiu miHJ tJ, v ciu fhghWf vW fjdh.
30

Ckf jfSF JbfhL, mtf Kng brh itUj


kUJtiu fhag oF miHJ tjhf. kUJtU fhagid
nrhjid brJ ghJL cjil Jdh. j, cdF tUgJ
vtuhY f Koahj neh; j nehF kUnj D fLofiy;
bfhr eh wJLth. mjdh, Utjid vyh rhLL
iwtid ntobfhoU; jidju ntW tiy vwh.
fhagDF tUjkhf UjJ. mt ff f jhiujhiuahf
bfhoaJ. vjj fhuzK yhk jdF V gogl neh
tuntL vd jh. C kfis bfhLikgLaj
fhuzkhfjh, mtf abrhfshjh jdF j neh tUf
ntLbkd idjh.
mt cs flis ntoaJ. xUntis eh c iHJ vGJ
lh, ahUF bjhiy jukhnl vW KobrJ bfhlh;
vwhY, j ciu fhf kUnj iy vW kUJt Tajid nfL
mH bjhllh.
ehF ehSF _RngR yhk fhag gLif ljh.
Ckf ToTo ng bfhoUjd. vgonah xU gLgh xjh.
nk, e CUF ey fhyjh vd kahf ng bfhoUjd.
fhagDF Ckf ngbfhtJ kafiyY nffnt brjJ.
mt, jLjLkh gLifiaL vGjh. mtfis ghJ, Iah,
f ngajid vyh nfnl. eh cfSF vts bjhiy bfhLJ
Unw vgJ bghGJjh wJ. eh kdUnl. nk,
ahUF vj F brakhnl. vid vyhU kJLf
vwh.
C kf bgat mEg ifToajid v k
miljd. vgonah xU ngh bjhiyUJ jf
C Lgljid, Kul kdUajid v, kf k
miljd.
e : Xa uh, uha fijf.

kh dh
fLiu dh
fhag kdkhwfhd fhuzfis fLiuahf vGJf.

31

yfz

mWtif bgabrhf
khzt
:
Ma
:


khzt
:
Ma
:

bfho :



:
Ma
v
:
Ma
:
bra
:
Ma
:

:
tst
Ma
:


ah
:
:
Ma

v:
:
Ma
:




tzf, mkh.
tzf.
cfhUf.
brw ghlntis goj
LFbga, fhuzbga Mat VnjD
IaUwjh?
iy, mkh.
k. bfho, fUgyif vGsjid
midtUF nfFgo bjthf go.
fz o gowh. mt ehnjhW elnj
tUwh. mt egf cz bfhL tUwh.
Ml, ghl Ma uoY mt tyt. mt Kf
tlto mHfhf UF.
gYs bgabrhfis TWf.
o, egf, cz...
it kLjhdh?
fz, mt, Kf...
D vbdd bgabrhf csd? ntW ahuhtJ
Tw Kokh?
jFnk Ugjhf bjaiy, mkh.
D cL. Ml, ghl, tl, mHF Mad
bgabrhfns. bgabrhfis yfz yh
mWtifgLJt.
mkh, mit vbdd vW TWfns.
bghUbga, lbga, fhybga, idbga, Fzbga,
bjhbga vgdth.
mkh, bghUbga vwh....
bghUis FF bga bghUbga. j bghUbga
UtifgL. mit : cUs bghU, cuw bghU.
cUs bghUf: Fku, kybfho, bjid,
brgU, btshL, Xzh... Kjad; cuw
bghUf: ehfh, mL, jL, vbz, k, ,
fhW... Kjad. v, nghJ swh?

32

v
:

bjthf Jbfhnl, mkh. lij FgJ


lbgauhFkh, mkh?

:
Ma


mUikahf nflh! Xlij FgJ lbganu.


L, bjU, g, nfh, kf thl, njhl, fhL,
kiy vd lfis Fgdbtyh lbgajh.
bfho tFa bgafis brh.

bfho :

mgf, bgah bjU, Cuh xa eLiyg,


Uw vidbgw jhah nfh, Ukir,
thiHnjhl, MfhL, bfhkiy.

Ma
:

vyhtF Tlhna. bfhoia ghuho


if jLnth. fS go gy vLJfhLfis
xUtUbfhUt T bfhSj ntL.

tst
:

mkh, mWtif bga fhyij FF bga


fhybgauh, mkh?

Ma
:




M.
mbyd Ia tsth! f ikF
behobghGJ Kj Cfhytiu vyhnk fhyij
FF bgafjhnk. rhwhf beho, dho, k,
bghGJ, Hik, thu, f, ML, gUtfhy vd
vyhnk fhybgafns. tsth! fhyfSF
vLJfhLf brh.

:
tst

IJbeho, KgJ dho, guL k, oabghGJ,


fHik, xUthu, ijf, XuhL, kiHfhy.

Ma

mUik mUik. midJF brhlhna.

FH

idbga vwh vd, mkh?

Ma
:


J f vJ. id vgJ xw cW bgaiu


FgJ. kj cWf, yF cWf, jhtu gFf,
bghUf gFf vd KGikahd x gFfis
FF bgaf idbgafsh.

vyh! kj cWf bgafis, jhtu gFf


bgafis brh.

vy
:

jiy, f, _F, br, ehF, g, tW, if, fh, u,


ef Kjad, nt, jL, is, iy, , fh, f,
ij Kjad idbgafsh, mkh!

Ma
:

mbyd Ia? Ta mjid idbgafjh.


Fkuh, Fzbga vwh vdbtW brh.

Fku

nfhg, mkh.

33

Ma
:


ewhf brhdh! mjid jny brhUfyhnk,


j brh UFbghGJ, ntW brhfis ga
gLJtJ ebkhF ehnk br fyth? Fkuh,
nfhgfhd jbrh TW.

Fku
:

mkh, ngRtH brh gHljdh Tnl.


nk, jifa iHia brakhnl. nfhg
fhd jbrh djhnd, mkh!

Ma
:


mbyd Ia? brhdJ brjbrhjh. Fz


bgaiu gbga vd TWt. Fzbgaf w,
Rit, ms, tot Mat mogil tHfgL.
ntyh, wbgafis Rit bgafis brh.

nty

VG wf, mWRitf mkh.

Ma

Fzh! ms, tot bgafis brh.

:
Fzh

gJ l J, IJgo vbz, gJnyh m;


tlgyif, rJuL, brtf jf, Knfhz T
mkh.

Ma
:

bjsbjthf brhdh, Fzh. mWtif bgaf


Wahf eh Ta bgatif vdbtW brh, my.

my

bjhbga, mkh.

Ma
:

ewhf id itUwh. bjhbga vwh


vd? ahUF bj? brhYf.

Ma, mkh.

Ma
:

u, TaJ bjh brgtiug, Mdh, eh


nflJ mt br bjhg... sFwjh?

u
:

M, mkh.
bgafjhnk.

Ma
:


khzt
:

Mkh. br bjhiy FF bgafbsyh bjh


bgafns. bfho, fUgyif goj bgabrhfis
vG mtiw, mWtif bgafshf tifgLJf.
tifgLJnwh mkh.

bga tif

bga

bghUbga
lbga
fhybga
idbga

fz, ehfh
nt, ehkf
ijf, egf
Kf, if

goj,

34

fj

it

bjh

Fzbga
bjhbga

Ma

tl, mHF
Ml, ghl

iHyhk vGUf. k.

g : Gs brhbwhl mikJs mWtif bgafis tifgLJf.


vy fhiy njhlF brwh. kuis gir
cfhUgjid flh; F ghlnfL kjh.
1.

3.

5.

2.

4.

6.

kh dhf
m) wtadhf

1. ca ilia nj brf.

m. kJiu vgJ

1.

fhybga

bga.
2. Fzbga

3. lbga

M. bfho gwh. bjhlYs vgJ


1.

bghUbga

2. idbga

. rJu vgJ

1.

bghUbga

3. bjhbga

bga.
2. fhybga

2. nfhol lf Vw bgabrhfis vGJf.

m.

mirwJ.

<.

M.

ir elwJ.

c.

gF LKiw.

C.

bga.

3. Fzbga
cilJlJ.
_W nfhzfis cilaJ.
tyt uhk.

M) FWdhf

1. mWtifbgaf ahit?

2. fhybgaf ehfid vGJf.

3. idbgaf ehfid vGJf.

4. lbgaf ehfid vGJf.

) Wdhf

1. mWtif bgabrhfis vGJf.

2. E ghlgF cs bgabrhfis bjhFJ tifgLJf.

35

tFgiwwf
m) ngRj w
fhag nghnwh tsu fhuz - fyJiuahLf.
M) vGJj w
bghUSzJ KiwgL gaikJ vGJj (kh)
( v.fh.)
1. fauR fzjhr IahuF nkgl iugl ghlfis

ash.

2. WTlgo vD

1927M ML fzjhr wjh.

3. jHf mu murit fPuhf fjh.

4. t abga Kijah.

5. t 1981M ML aif vdh.


6. tUF fhiuKJ yt, tzfhKo, ghtehj, Mnuhaehj,

fkfah vd idbgaf gy cL.
KiwgLjgl g
WTlgo vD 1927M ML fzjhr wjh. t
abga Kijah. tUF fhiuKJ yt, tzfhKo, ghtehj, Mnuha
ehj, fkfah vd idbgaf gy cL. fauR fzjhr IahuF
nkgl iugl ghlfis ash. jHf mu murit fPuhf fjh.
t 1981M ML aif vdh.
g
bghUSzJ KiwgL gaikJ vGJj

1. mGifia Wjhlh, Xehl nghLLnt vW
FHijl Tdh, mt.

2. Foir cns W iga mGJbfhoUjh.

3. jidnfl Xeh, FoirF btna beLneu fhJbfhoUjJ.

4. gnahL cznjo miyJbfhoUj Xeh, xU Foiro mUnf tjJ.


5. F kf ngRtJ xW; brtJ ntW xwhf UwJ vW v
bfhnl Xeh brwJ.

6. ObuW v fnz, mHhnj. cid Xehl nghlkhnl. Xeh j
gf tuL. mjid moJ bfhWLnth vwh.
) bra l : cfq UHh bjhlfKj Wtiu eilbgW
braghLfis bjhFbjGJf.

36

bkhw g
m) ne izbrhf - v izbrhf
eh brfis fUJfis wl TWbghGJ, Ritgl TWtjfhf, xnu
bghUjU Ubrhfis gagLJtJ cL. mit ne izbrhf vdgL.
(v.fh.)

1.

fhnt fQfUJkhf gogh.

2.

tst jij ngUfG ft.

bjhlf cs fQfUJ, ngUfG Mad ne izbrhf.


vuhd fUij TWbghGJ vbghU jU brhfis gagLJj v
izbrhf.
(v.fh.)

1.

nfhghy cajh midtlK gHF gghs.

2.

kybfho jij mYgfY mauhJ ciHjt.

bjhlf cajh, mYgfY vgd v izbrhf.


g
1. fhQ ne izbrhfis, v izbrhfis bjhlf mikf.

1. <Lizaw

3. FwFiw

5. jFjil

2. mYgfY

4. Xaj

6. gh

2. ca izbrhfis vLJ nfhol lf uf.


(ugf, Vwjh, fnwhU knwhU, moJoJ, ggahf)

1. mz mngf rKjha fhzgL

2. fLiu vGJnghJ

3. cyf, Naid RWtjdh

4. ngU lof

5. neU mthwiy

fisa ghLglh.

vGJj ntL.
njhWwJ.
Vnd.
ngh fjd.

M) mu vQFa jbHiz vGJf.


mu

mu

m)

<) 2

M)

c) 9

10

C) 8

) foj vGJj : CUHhF tUkhW, egDF foj vGJj.


<) mfutir mikj
bkbaGJ tiraj: , , , , , , , , , ,
, , , , , , , Ma gbdL bkbaGJfS c vGijnah
cbkbaGijnah bjhlJ bkbaGJ tirahf tU.

37

g
Gs brhf ulh vGJ, bkbaGJ tir mikgo brhfis mikf.
mkh, mg, mif, mR, mfh, mij, mr, m, m, m, mil,
mah, mit, my, ms, mw.

g
nfLbgWj
jhkiu VHh tF gowh. mtis g mjh, cf oF miHJ
bry UgkhOf. Vbdwh, mtSF oj bghUshf Ujh, ahiu nffhk
ciknahL vLJbfhth. gyU gyKiw mW mtsh mj gHfij
lnt Koaiy. xUtUF cikahd bghUis, mt mDk vLJbfhtJ
jtiyah?
To ngRnth
1. jhkiu nghnwhiu cf oF miHJ brfsh?
2. f vnghjhtJ jhkiuia nghW elJ bfhlJlh?
3. jhkiu braiy Ujhk tsulh vd MF?
4. jhkiu gHfij khWtJ vgo?

thifw
fYF fhz
e th vbfhS fYF Mftkhd tia njbjLf mtWF
vjhf fhz fYF fhQ w cjwJ. FkuDF fhgJ
isahLtbjwh f oF. goF neu ju, kw neufbyyh fhgjhl
MobfhoUgh. Mdh, mtDila jijnfh mtid wj r udh ghf
ntL vw vz UjJ. FkuDF Vgl fYF vd?
fshf Ujh vd brf ?

kf
ehLgW
b#k eho bfhLnfhyuhf fUjglt y. ahF Ljiy
iljh, ehil wikahf M jF aUF Uwjh vgJ Iank
vW afis FiwJ kL, xUKiw mt fUJ Tdh. jidnfl
brgfuhk bfhbjGjh. yUF vuhf wikahf thjho, vGJ _y yiu
k nff brjh. cyifna eLfbrj bfhLnfhyuhf UjhY mtiuna
k nffbrj khu brgfuhk ehLgW nghWjFajhF.
bgw jhia wj ehil kf fWbfhshjt fW gjuhfnt
fUjgLth. Mfnt, xbthUtU bgw jhF ehLF ngUfG nrj
ntL.

38

tsu braghLf
ngRj
braghL : 1

ilaj

Gs gia Ma gof nfL, dhfSF khztf ilTWf.



ntfhdj ekJ eho uJw. mtj ngR a isPf
kd u czia oaJ. xnth isPUFS bghJ lF
Mwiy bt bfhLtJ mtfis bra ufshf khaJ. isPf
wlUJ eytiw VWbfhSj ntL. mnghJjh tsuKo.
f fl FHijf. ffns! vGJ thUf. f brk MLf
vw kafij cjjSf vW ntfhdj isPfis neh
uKHflh. mtj ciuid nfl isPf JobjGjhf; ehoF
mUbgU bjhlhdhf.
dhf
1. isPf u czia jo vGghjt ntfhdj
2. isPf fl FHijf

(r /jtW)
(r /jtW)

3. wlUJ eyd myhjtiw VW bfhSj ntL (r /jtW)


4. isPf brk MLf my, ff

(r/jtW)

5. isPf ehLF bjhlhWj ntL

(r /jtW)

braghL : 2

fij TWj
fhQ Ffis gagL fij TWf.

itifM bts fiuuL XLj

fiu cilJ bts CUF Fiy

oF xUt kRkJ fiuia tYgLj


mkjd ghoa Mizl

t HF iwt LF k Rkj

iwt kRkfhk kRknghiu


ilW brj

fhtyf braiy kdl Kiwl

kd iwtid ugh moj

ugo cy cs vyh cf J Gj

39

braghL : 3

dhodh


fhef vD ciueilgFia xo khztfshfnt dhodh
elJf. (dh mikgJ, dho dh elJtJ, dho dh f
gFbgWtJ khztfshfnt Uj ntL)

vGJj
braghL : 4
brhtjid vGJf.
1. jfgJik njhHf
2.
3.
4.
5.

brhtjid vGJj

iyyh bkbghU f
U gojh m cL
mGyh Milna nkik
fngh fbfhLnghnu
braghL : 5

flJ vGJj

ghl monfhol bgabrhf tiffis flJ vGJf.

fil fil khL to


fhy flj khL to
fW if flhj
fhis od filto
MLW fljhY
mHfh XL khLto
fhju XodhY
fLlh filto
rr khLto
rhiy XL khLto
thiy ewh na
iuJ XL fhisfns.
1

bghUbga

lbga

fhybga

idbga

Fzbga

bjhbga

40

braghL : 6

il vGJj

ghliy goJ dhfSF il vGJf.


bfhiyny thiHgyh
khff FYF!
fUg iHF!
beynah tjf
wfL jiyjhJ!
Cnuh uJ
fyU KHthF!
fhblyh F!
Ff ghL!
dhf
1. ghlYs Kff bgaid vGJf.
2. miHgJ vJ?
3. jiy jhJtJ vJ?
4. fhblyh gJ vJ?
5. ghL gwit vJ?

fwyil W kL
kbg :10
I. fhQ bjhlf rah, jtwh?

6x1=6

1. t Hfhf kRkJ ghoal iwt moglh.

(r/jtW)

2. fPnuW vD glij bgw fP UfhK Mth.

(r/jtW)

3. thifF fjU Ma brhnfL elj ntL.

(r/jtW)

4. ghoaj jiyefu jrh

(r/jtW)

5. kJiuia fJ ghoa vLbjhif , gghl MF.

(r/jtW)

6. fhag C nghW eyt.

(r/jtW)

II. fhQ dhfSF ilaf.


1. Fzbga ehfid vGJf.

2. bghUbga vwh vd?

41

2x2=4

a _W

br

VKid
VKidF nenf vJnk ny!
vWek thny grnk ny!
ny khbayh Nadhny -

- (VKid)
g

gJ fhgJ kh dhny -

eh

nrkKw ehKGJ ciHgj dhny njrbkyh brLJ ek ifahny!

j
-

be ntit ndhnk KJKjhf -

(VKid)
mJ

bekah isUF bfhJbfhjhf


gFtkh

mWJmij fLflhf -

moR

gjU FR itngh KLKlhf! -

(VKid)

tsJl gUtbg nghcdF btfkh? -

jiy

tisR Rkh ghna jiugfkh - J


tsJl jhF jUMir Kjkh? kidF tufh UF v brhjkh -

v
(VKid)

- m. kUjfh
bghU : cHbjhYF izahd bjh cy iy vgjdh,
e th griy. futdhny kiH bghJ y gfS
J fhJ csd. e ciHgh ehL ey bgWwJ. KJ Kjhf
ait ajdh bfhJbfhjhf bekf isJsd.
beguhdJ gUtbgiznghy jiu gf jiy rhJsJ.
J jid tsJl ykfSF bef jU Mir Kjkhf
mikJsJ. beffis mWJ fLfo moJ gj
o nrJ itngh. j beff L tJ nruUwd.
mit v brtkhF.
brhbghU: kh - kiH; nrk - ey; njr - ehL; KL - Fa; be - be.

42

Ma F
bga

m. kUjfh

wj C

U khtlYs nkyFofhL

bgnwh

mabgUkh - sfh mkh.

iuf yf

fhy

13.02.1920 - 29.11.1989

F : iuf yf m. kUjfh ghlf vD jiy, iufij


fSF vGa ghlf bjhFfgLsd. r_f vD jiy lbgWs
ghl, ghlgF lbgWsJ.

kh dhf
m) wtadhf

1. nfhol lij uf.

m) fuw bjh

.
.

M) cHtf brtkhf fUJtJ


2. J vGJf.

m) nenf

M) nrkKw

) njrbkyh

<) gUtbg

M) FWdhf
1. KJ Kjhd aitF ilj ga vd?

2. cHt beiy vthW oF bfhL tJ nrwd?

3. isj befiu fP vthW ctwh?

) Wdh

fP kUjfh, cHt brafshf TWtdtiw bjhFJ vGJf.

bra l
cHbjh bjhlghd iuir ghlfis vG tUf.

43

mkhid
ubeL btnt abr vbgUkh
ghc buyh giljdfh mkhid,
ghc buyh giljdnd ahkh
Muzf ehF mtndh mkhid,
mJ iwmaD fhdfh mkhid.
- Rthehj njf

bghU : xbghUa beoa ntiy Va uD bgUik bghUa


Ubr sFgtD Ma KUfbgUkh, cyYs cfis
vyh giljd. cyYs cfis vyh giljtnd MdhY,
mt ehF kiwfis mthndh? mt, tiw bayh mnj
ehKfid iwld.
w ea : mkhid - xUtif fh isahL. J bgf isahLjFaJ.
bgf _t tlkhf cfhJbfhL fiy nkbyJ ojhLtJ mkhid
isahL. md MLfh Kjyhkt, ulhktl xU fUijT bjhlf,
ulhkt _whktiu mJg dt, _whkt mjF ilT Kogjhf mik
Ritahd X ciuahl isahL. isahil jHf kf gLbjhnl Mo
tUwd.
ehKf kiwfis giljtdhf, kiwia mjtdhf UJ uzt
bghUisg bjahjjdh, KUfbgUkh ehKfid iw milj bria
tkhid TWwJ. KUfbgUkh wjt; ah mjt vgJ ghl
czj bgWwJ.
Ma F : Ubrfygf vD iy aat <rhd njf vD
Rthehj njf Mth. <rhd njf vgJ, mtuJ w bgauhF. jhlt_
vghF kfdhf wjh. t knyW bgUkh vghl f fwh. t,
UthtLJiw Phdnjfuha mgythz njf_F bjhluh Ujh;
VwjhH iwgJ MLfSF K thjt.
F : Ubrfygf vD , bjhwhW ya tiffS
xW. fygf = fy + gf vd . fy - guL; gf - MW vd
gbd cWfis bfhlJ. nkY, gtifahd gh tiffS fyUjyh
fygf vd bga bgwJ. gbd cWf xwha mkhid vD
gF, <L ghlgFahf lbgWsJ.

44

kh dhf
m. wtadhf
ca ilia nj brf.
isahL isahL.

1.

mkhid vgJ

m. Mf

2.

mkhid ghl nghwgL bjt

m. t

3.

KUfdh iwlglt

m. ehKf

M. bgf . FHijf
M. ehKf . KUf
M. t . Ukh

M. FWdhf
1.
2.

Ubrfygf - F vGJf.
mkhid - sFf.

. Wdh

KUfbgUkh wfis vGJf.

eh nfl ehLw ghl

45

ciueil

ber
( ciuahl )
mUsg
: m k h , k y ! n f t h , g h
mWJlJ; tJ mjid izJL.

XiH

ky
: mgh, eh goJ bfhoUnw; mkhit
TLfns.
mUsg
:




ky, ewhf go. Mdh, go kLnk cdF cw


Jiz MlhJ; ifbjhiy fWbfhSj
ntL. VL Riufh fF cjthJ. ifbjh
xiw fWbfh; ftiy cdiy xJbfh
vD ghliy nfliyah? th, mWJl iHia
vLJ izJL.

: r, mgh. njh gh mWj iHia izJ


ky
nl. (njh kif cns EiHwh) X, kifah!
th th! mgh, t v njh!
kif

: Jjh berTlkh! itbayh vbdd?

: njh! mRku, gilku, GJf, FJf, Xl,


ky
CilFH, gh itbayh j bea gagL
fUf.
mUsg
: mUik mUik! ky! e L berTlij g
c njhF ewhfnt TWwh.
kif

: mnf nkny xU gl csnj... m cst ah?

mUsg
:


kif! jbjw U..f. gljh mJ. mt


glij V itUnw bjkh? xUKiw mtl,
f wj vJbtd nfld. mjF U..f.
rW jafhk gU vd Tdh.

kwitbayh J fhJ fJL. Mdh,


gU xW kLjh J fhJ btoJ grh
yh Milah, e khd fhJ F.
ky
: mgh, gUia J moJ grh betjdh
Mil cUthLwjh?
46

mUsg
:



kif

M. mJ kLkh? Mil bej d tznkw,


ntiyghLf brj, fiuaHFgLj, kz_l,
gsgsghf vd gy ntiyfSF dnu mHa
Milahf cUbtLwJ.

: Milia gsgsghFthfsh? uhf Uwnj!

mUsg
: bej Jfis njhJ gsgsghf nj
fiy gagLJt. J gHfhyUJ bjhlJ
tU gHf.
kif

: ky, j kLjh berF gagLkh?

ky
: j ber, u ber, nknehF ber, nehF ber
vd gytif cL. mgojhnd, mgh!
:
mUsg




Mkh, ky. gUJ fgL v 10, v


20, v 40, v 60, v 80, v 100, v 120 vd mj
bkik jikF Vg bgaL miHnwh.
gh, Cil izJ ff vD Mil
cUthwJ. nriy, nto, ril, JL vd gntW
totfis bgWwJ.

kif
: mgh, ifj ber vbfF eilbgWwJ? bej
Milf vbfnf mDggLwd?
mUsg
: kif! fh, Mu, kJiu, nfhit, gukFo,
dhsgo, <nuhL, brkiy, ciw, Utd

47

Kja Cf ifj ber W eilbgWwJ.


efwf au ber eilbgWwJ. jHf
beagL Milf cyf ehLf gytF VWk
bragLwd.

kif
:



Mfh, bghGJjh v idF tUwJ. U


dyhilf,
kJiu
RFolitf,
ciw flh nriyf, fhglhilf,
brkiy nghitf cyfKGtJ kfsh U
thfgLwd vgjid ehjf goUnw.

: mgh! kif, glhil vW TaJjh, mjidg


ky
mJbfhs njhWwJ. glhil cUthF Kiw
g brhYf mgh, ehfS bjJ bfhnwh.
mUsg
:






glhilia gHfhyUnj e Kndh mJ


tJsd. Kj gLGit tsj ntL. mj
thUJ RuF utjh gLG jid R
TL fobfhS. TilL ca fhy
mJ btnaWK bfhF gLG
TLfis nghLthf. mG wJnghd, mj
TLfUJ vLF jh gL . mgL
cUthF Milna glhil.

ky
: mJ r mgh, W Hhf bgatfSF Mil
ngh w brwhfns!
gHf vgo
VglJ?
mUsg
:








w, Ukz, Jw, w vd midJ rlFfY


glhil Kjik l bgWwJ. ifj, fj
Milf wig czJ mz fhaof,
bgUjiyt fhkuhr, jij bgah, nguP mzh
Kjnah ifj Milfis mjd ; nkilf
ky khiyfSF gyhf ifj Mil nghJ
gHfij njhWjd. F thoa kYF
nghit ngha ts ngf, jF Kndho. e
th bjhlfKj Wtiu jhil izJ
wJ.

kif
: Milyh kj miu kj, M gh; Mil gh
vD gHbkhf Mil wig Ff vGjit

48

vgjid e MaU Tsh. eh brhtJ


rjhnd!
ky
: mJ kL iy. br bjh , be
bjhYF fiy vD tHfhW cL.
kif
:




ky! bfhLJ itjt. mgh, berbjh


eJ nghfhk fhF cf nrit nghWjFaJ.
cynyna ifj ber Kndho jHf vgJ
vts kFa br. ehis v wj eh.
ifj Milia wjeh grhf jUkhW v
jijl nff nghnw; brW tuLkh!

kh dhf
m. wtadhf
1. ca ilia nj brf.

kYF nghit ngha ts

m. ngf

M. gh

2. bghUJf.

fh

- RFo litf

- flh nriyf

kJiu

- nghitf

ciw

- dyhilf

brkiy

- glhilf

. X

M. FWdhf

1. ifj berFa fUf ahit?

2. ifj ber eilbgW Cf ehfid vGJf.

3. Mil njitia g sF gHbkhfis vGJf.

4. ifj Milf f guat aht?

. Wdhf

1.

mHa Mil vthW cUthwJ?

2. gL vthW cUthwJ?

<. beLdh

ifj ber g sFf.

49

Jizghl

iyj brt

f brt

xiwao ghij tahf eif tfU, yt xUtU elJ


bfhoUjhf.
ytiu ghj eif tfnuh, Iah, v brtnk wj brt,
vl jf kLkyhk, itu eiffS Uwd. cfl
brhbfhs mgo vd UwJ vwh.
mjid nfl yt, Iah, cfl Uw brtijl,
vl Uw brtnk wj brt. mjid ahuhY fsthl
ayhJ; mLjtl bfhLjhY FiwahJ.
zhf vl brt UwJ, m~J UwJ; ~J
UwJ vW bgUikaoJ bfhshf. cf brtijl,
v brtnk wj brt vwh.
Iah, cf brtij ghJfhghf itUfnto, vj neuK,
VjhtJ elJlTlhnj vW xbthU lK f jJ
bfhoUj ntL. Mdh, vl Uw brtijg
vdF vj ftiy ilahJ. mjid ahuhY Uo bry ayhJ
vw knahL Ung vwh yt.
Mdh tfnuh, yt ngRF j irit bjfiy;
yt ngR jtwhdJ vW KugLbfhnl Ujh.
mj neu vghuhjthW mj ghij btd Ulf
tjhf.
ytiu tfiu NJbfhl mtf, jfl Uj
fid fho, Utl Uw bghUfis vyh nflhf.
fia flJ tf gaJlh. j cUF CW tJ
lTL vW gaJ mya mt, jafhk jl Uj eiffis
vyh Ulf if bfhLJlh.

50

Ulf yt Knd fia fho, mtl Uw


bghUfis vyh nff bjhldhf.
Ulfis ghj yt, Iah, vl vj bghUbrtK
iy. f brt xWjh vl UwJ. eh ntLkhdh
xU ehnlho ghL ghLnw, nfSf vW Ulf UgF
jFjgo ghLghl bjhldh.
mj ghliy nfl Ulf midtU f k
miljhf.
ytnuh, Ulf Ugij JbfhL, mtf midtU
k milwtif, nkY ikahf ghl bjhldh.
yt ghl UlfSF iwtjJ.
mt ghL ghliy mtfS KQKQJbfhL gho Ml
bjhldhf.
Iah, gy l Uo fisJ nghd vfSF, cf ghl
bgUk mwJ. D uL _W ghlfis f ghodh
D bfhr knth vwhf.
ytU risfhk, f crhfnjhL L a bko
ghlfis ghl bjhldh.
mtiw nfl Ulf nkY crhfkiljhf. Iah
ghLfhunu, ikahf ghL. ckJ ghil nfL
kl Moa ehf j eiffis cfSF grhf jUnwh,
th bfhSf vW Tago eif tfl UJ tha
eiffis ytUF grhf bfhLjhf.
yt, Ulfis ghjh. Ulfns, mLjt gzij Uo
iHw ntisnyna v ghl cf fisig vyh ngh
kawJ vW TWfns. f ciHJ rghFnghJ,
v ghliy nflh, D vts kailf. f
vyhU ey fiyea ftfshf Uf. mjdh, cf
bra wid mit eytnf gagLJf. nk,
j UL bjhiy LLf vW Tdh. yt ngR,
Ulfis f brjJ.

51

xUt Kfij xUt khkh ghJbfhld. d ytiu


ghj mtf. Iah, JtiuY ehf vjidnah lF
Ul brUnwh. Ul brw l gyjugl kfis
ghUnwh. vyhUnk vfis btWJ xJd. vfis
oJ fhtyfl xgilJ jlid th bfhLjd. y
vfis f_ojdkhf jhd. Mdh, f kL ehf
Ujnto, vfis kjfshf idJbfhL etia
fhof. f fhoa etia ehf vWnk kwfkhnlh.
nwhL UL bjhiy LL, ey ntiyia njo ehf
brnwh vW Tdhf.
d, midtU ytiu tzL ilbgW brwd.
Ulf Kf cik bjtjid czj ytU, nk
tf ULthf vW cWahf edh. Ulf jl
bfhLj eiffis mgona tfl bfhLjh, yt.
tfnu, njh! ckJ eiff vyh clnk U tJld.
vDila f brt cjahjh cKila bghUbrtij
fhf KojJ. iybawh, Ulf j eiffis vyh vnghnjh
UJ bfhLbrUghf vwh, yt.
j eiffis thbfhl tfnuh, yt fhf GJ,
Iah, vid kJ Lf. eh brj jtiw nghJ czJ
bfhnl. vdjh eh jfij ituij FJ itU
jhY, cf fbrtF eh jiytzFnw vW
Tdh.
iyj brt f brtnk.
e : .v. KJ, gig tsF gghL fijf

kh dh
fLiu dh
iyj brt f brt - Wfij czJ bria tf.

52

yfz

idKW, bgabur, idbar


khzt

: tzf, Iah.

Ma

: tzf,v! KtF fW bfhljidg brh.

v
: bgabrhf g mt tiffis g fnwh,
Iah.
Ky! ig vd bfhLtJsh?

Ma

: eW.

Ky

: gGj gH vLJ tJns, Iah.

Ma : (khzt Ta bjhliu fUgyif vG khztfis


gof brhYj). gH vLJ tjt ah?
KUf

: Ky, Iah.

Ma

: vd vLJ tjh?

KUf

: gGj gH vLJ tjh, Iah.

Ma : bjhl tJs idbrhfis g fW


bfhnth. Kiy! bjhl tJs idbrhfis
brh.
Kiy

: tjh, gGj, vLJ Mad.

Ma : eW. tW tjh vgJ bra KWbgwjid


czJtjdh, J idKW MF. brh, vj
fhyij fhLwJ?
J

: wjfhy fhLwJ, Iah.

Ma : tjh vD brh, ffhyY vfhyY


vthW tU?
mHf

: tUwh, tUth vd tU, Iah.

Ma :



nfhgh

f eW. thW bra Kojjid FF brhny


idKW MF. J _W fhyf xwid czJ;
iz, gh, v, l Matiw fhL. nfhgh, mLj
brhiy go.

: gGj vD brh, Iah.

Ma : gGj vD brh, KWbgwhj idbrh. brh


gH vD bgabrhiybfhL KobgWwJ.
t h W x U b g a i u b f h L K o K W b g w h j
53

idbrhny bgabur MF. J KfhyY


tU. gGj vD brh wjfhy tJsJngh,
ffhyY, vfhyY vthWtU vW
brhYf.

: gGw gH, gGF gH vd tU, Iah.

Ma

: f eW.

: vLJ vD brh, Iah.

Ma
:


mLj brh vd?

vLJ vD KWbgwhj idbrh tjh vD


idKiw bfhL KoJsJ. thW
idia bfhL Ko vr idbar
vdgL. idbar Kfhyij czJ.

vLJ tjh - ~J wjfhy idbar. jidngh


ffhy, vfhyfSF bghU TWf.
nfhgh
: vLJ tUwh - ffhy idbar. vLJ
tUth - vfhy idbar
g :

1. tU bjhlYs idKiw tlLf.

ah fLikahf ciHjh.

2. tU bjhlYs bgaburij tlLf.

eF

goj khzt Kj kbg bgwh.

3. tU bjhlYs idbarij tlLf.

FHij Mo gho kjJ.

kh dhf
m.

Gs dhfSF il jUf.

1. idKW vwh vd? rhW jUf.

2. bgabur vwh vd? rhW jUf.

3. idbar vwh vd? rhW jUf.

4. mltizia uf.
t.v
1.

idKW
gojh

2.
3.
4.

bgabur

idbar
goJ

tj
flh

tJ
fL

nfl

54

M. tU gYs idKW, bgabur, idbar brhfis vLbjGJf.


fhiy f j br, gLifiaL vGjh; g Jy Kf fGdh;
thr bjJ nfhylh. mt jh, mt braiy fL ghuhodh.
kdkj br k J Xodh; Mogho kjh. miwa ghlfis
goJ Kojh; gF iuJ brwh.

tFgiwwf
m) ngRj w
1. berbjh nkgLtjFa tKiwf FJ IJ kJf ngRf.

2. bjhiyfh ehlf xwid g fyJiuahLf.

M) goj w
eh mt f gho kl kL, mtt ell, mt fhz
Uajid fol, mt jJ brwjid cUFiyfhJ Ul, mt Coa
czfis c csitahl, cWQ ehshF. khiy kh kz
UwJ; s ga x UwJ. mJnghy, Hhf ga e brany
iHL khny UwJ.
) vGJj w

sguf, mfis ghJ JbfhSj


kJiu bja gidahs rf elJ

IjhtJ jf ffh
f 10 GfhL
l : jKf ikjhd,
kJiu - 625 002.
midtU th!

eh : 2.9.2010-11.9.2010
neu : fhiy 11 - u 9 k
EiH flz iy!

dhf
1. sgu vjid gaJ?
2. jf ffh vF eilbgWwJ?
3. jf ffh vjid eh eilbgWwJ?
4. jf thFnthUF vjid GfhL f jugLwJ?
5. jf ffh elJnth ah?

<) gilw

RWNH z - FJ ehlf vGJf.

55

bkhw g
m) kubrhf

e Kndh vbghUis vbrhyh FJ tHdhfnsh mbghUis
mbrhyh Fgnj ku vdgL. ku brhfis gagLjhk ntW brhfis
gagLJtJ kuiH. ahidfW vgnj kubrh. jid ahidFo vd
TWtJ kuiH.

sik kubrhf

jhtuf : fhf sik ku

mtiuR
btsR

yFf: sik ku

FUFR
fGijFo
khfW
fFUis

x kubrhf

F T
bfhR
f KHF

idkubrhf

mg
be W
ghR

g : bghUJf.

1.
2.
3.
4.
5.

fhf
Fiu
f
e
F

-
-
-
-
-

fjR
bjdFUig

thiHfr
khtL

nfhFR
vUikfW
ehFo
gw

MLFo
gFo
idFo
is

k mf
Tif FHW
e CisL

fhf fiu
Fiu fidF
ahid W

fhf m
fis g
ghL ghL

iy g
gH
ky bfh

T
fiu
fidF
KHF
CisL

M) jbHfis TLf.

1.

2.

1+2 =
4+3 =

) fLiu vGJj:

3.

4.

5+5 =
2+4 =

cHt Ueh

<) mfutir mikf.


, rF, irij, br, Nis, nrt, rh, RF, nrhiy, iy, brh, brsa,
rfu, uf, brid, rhW, brt, Rz, NJ, bro.

56

jaf jnyna ngRnth!


bjhlto iya...
ga

obf fl vnf UF brhYifah?

xUt
: bllhngh byy Uf. mf fhdy xU nghL UF.
mfngh thFf.
ga

: Iah, jhguF xU obf

bfhLf.

mYty

: brt U nrrh bfhLf.

ga

: jhf gJ %ghah UF.

mYty

: obf jhf. nr vLJff.

ga

: Iah, jhgu nghw obu vj shghy tU.

xUt
: bl V mj irLy vwffdh shgh beg ^y obu
tU. mfngh VFf.
iuahl lbgWs Mybrhfis jbrhfis gagL
ciuahliy mikf.

thifw
gilghw w
e th ehnjhW vbfhS NHfSF gntW nfhzf UJ
fhz gilghw w cjwJ.
j Fiwthf Uj FlD ffis u, msit caubrJ
jhf j fhf fij gilghw wDF wj X vLJfhlhF. e kd
jstilnghJ, Mftkhd tf brYj gilghw w cj. cfSila
th vj xU NHyhtJ gilghw wid gagL cfsh?
vitbait gilghw vd goaLf?
goal gilghwf VjhtJ x f wndh Mtnkh bfhLfsh?

kf
cuf
kd rhu xUKiw nt xwid elj llh. mnt
gLtjfhf Mufz MLf fonghlgL Ujd. mF tj bfsjk
j, cfis gl ntlh vW Tdh. Mdh, mtf gLjiy
ifliy. Wahf, j thyh yFfis LLf. vidna
j nt nghLf vW Ta j, nt Hnghdh. j
brifia fL rhu Llh; kd khdh; j miuia Vwh.
rhu ehblF cgia jil brjh.
ciu JWJnghJ bfhYnghJ mj iy f Ugjhf
fgid brJ ghUf.

57

tsu braghLf
ngRj
braghL : 1

fyJiuahLj

fit ghJ FG fyJiuahLf. (isyf Lkidfshf khWtj


isfis f!)

braghL : 2

gokw

iyj brt f brtkh, bghU brtkh? vD jiy khztfis


gnff brJ gokw xwid fJf.

vGJj
braghL : 3

nefhz

cf C cs cHtfl Gs dhfSfhd ilia vG tUf.


1. f yF vj tif cufis Lf?



2. xU ehisF y vts neu ciHf?


3. ciHF Vw gy ilwjh?
4. ghrdF nghJkhd tr csjh?
5. tr yhjnghJ f br g tiff vit?
braghL : 4

flJ vGJj

Gs brhfSF ca jbrhiy flJ vGJf.


1. gr
2.
Na
3.
nrk
4. njr
5.
brhJ
6.
Mir
(mth, tw, ey, cilik, ehL, fut)
58

braghL : 5

flJ vGJj

m.


Lfij cs Cbgaiu flf.


1. Kj vGJ kiwjh Jiu
2. ulh vGJ kiwjh kiu
3. _wh vGJ kiwjh kJ - C bga vd?

M.


Lfij cs y bgaiu flf.


1. Kj vGJ kiwjh kiwF
2. ulh vGJ kiwjh FiuF
3. _wh vGJ kiwjh FF - y bga vd?
braghL : 6

vGJj

cf o cs bgatfl Lfijfis nfL vG tUf.


braghL : 7

vGJj

fhQ bjhlfYs bgabur, idbar brhfis vLbjGJf.


1. nffhj flD ghfhj gU LtJ nruhJ.
2. THhdhY FJ Fo, fijahdhY fr fL.
bjhFj
braghL : 8

bral

gytifahd Jtiffis uo bjhFngL xwid cUthFf.

fwyil W kL
kbg : 10
6x1=6

I. nfhol lfis uf.


1. iuf yf vd ghuhlgL fP

2. fygf cWf vif

3. <rhd njf kbwhU bga

4. U. . f. Ta wj
5. iyj brt

.
brtkhF.

6. bra Kojjid FF brh

MF.

II. fhQ dhfSF ilaf.


1. Rthehj njf g F tiuf.
2. berf tiff ahit?

59

2x2=4

vdh Ko, ehnd brnj


(I can, I did)
khzt fw braghLf gntL
ghl :
t.v

eh

ghl v

ghljiy

60

braghL

Fiu

You might also like