You are on page 1of 12

Disponible en: http://redalyc.uaemex.mx/src/inicio/ArtPdfRed.jsp?

iCve=179514529015


Redalyc
Sistema de Informacin Cientfica
Red de Revistas Cientficas de Amrica Latina, el Caribe, Espaa y Portugal
Prez, Soledad A.
Identidades urbanas y relocalizacin de la pobreza
Intersecciones en Antropologa, nm. 5, 2004, pp. 177-186
Universidad Nacional del Centro de la Provincia de Buenos Aires
Olavarra, Argentina
Cmo citar? Nmero completo Ms informacin del artculo Pgina de la revista
Intersecciones en Antropologa
ISSN (Versin impresa): 1666-2105
intersec@soc.unicen.edu.ar
Universidad Nacional del Centro de la Provincia
de Buenos Aires
Argentina
www.redalyc.org
Proyecto acadmico sin fines de lucro, desarrollado bajo la iniciativa de acceso abierto
| 177
ldentidades urbanas y relocalizacin de la pobreza
Socdad A. |crc2
Rotbdo 30 do uno 2003. Atotudo 26 do Dtombro 2003
Intersecciones en AntropoIoga 5: 177-186. 2004. ISSN 1666-2105
Copyright FacuItad de Ciencias SociaIes - UNCPBA - Argentina
RESUMEN
Lsto trubujo tonsttuyo unu roloxon rosotto do modo on quo so tonlgurun us dontdudos urbunus on u
uthu or u urouton do torrtoro. So trutu do un ostudo do tuso rouzudo on u tudud do Sun Curos do
urotho, on o noroosto do u lutugonu on un burro ubtudo trus o torro Ctto, u uroxmudumonto 6 km do
tontro do u tudud, quo luo tonstrudo u urtr do trusudo do 400 lumus rovonontos do 7 usontumontos
quo ostubun tortunos u tusto urbuno.
1onondo tomo romsu quo todu rorosontuton os ndsotubo do u ntorvonton, rotonstrumos o roto-
so quo gonoro ostu ottu do otutumonto do lonomono do u obrozu, ntontundo tutur us rorosontutonos
quo ooruron on u dolnton y dosurroo do royotto. L rosuuosto orontudor luo quo o torrtoru odu
dotormnur o sotu, do munoru quo u sumur ndvduos ortbdos tomo ndlorontudos, so gonoruru un bu-
rro. Ln u rutttu, o trusudo sgnlto u lrugmontuton do us dontdudos u utorur u totdunodud y dsovor
us rutnus. Asmsmo, gonoro tonlttos, ostgmutzo u os sujotos y u osuto, rodutondo usumonto tunto
rosotto do tontro do u tudud tomo u ntoror do us vvondus, yu quo os votnos ovtun routonurso ton os
otros ton quonos luoron obgudos u tomurtr o ugur.
FaIabras cIavcs: lobrozu urbunu, ldontdudos, Rootuzuton, Lsuto, Sogroguton.
ASTRACT
1hs urtto rolotts on tho vuy n vhth urbun donttos uro tonlgurod n tho lght lor tho uroruton ol
torrtory. 1ho tuso study vus dovoood n tho tty ol Sun Curos do urotho, n tho northvost ol lutugonu, n
u noghborhood otutod bohnd Ctto h 6 km lrom tho tontro ol tho tty, vhth vus tonstruttod loovng tho
rootuton ol lour hundrod lumos lrom sovon dlloront sottomonts toso to tho urbun tontor.
1ho romso ol ths vork s thut u rorosontutons my ntorvontons, so vo trod to rotonstrutt tho rotoss
thut gonorutod ths oty ol tontoumont ol ovorty, tryng to tutth tho rosumtons und rorosontutons thut
voro usod n tho dolnton und dovoomont ol tho rojott. 1ho rosuoston thut gudod tho rootuton rojott
vus thut tho torrtoru usott toud dotormno tho sotu usott, n suth u vuy thut l you udd ndvduus tsoon
us undllorontutod togothor you got u noghborhood. ln ruttto, tho rootuton ol ooo lrom dlloront utos
mount tho lrugmontuton ol donttos us u rosut ol tho utoruton ol thor ovoryduy vos und tho dsouton ol thor
routnos. ln tho sumo vuy, ths rojott gonorutod tonltts, stgmutzod tho subjotts und tho suto, rodutng
souton n both tho tty tontor und vthn tho dvongs, us noghbors uvod ntoruttng vth tho othors vth
vhom thoy uro obgod to shuro thor suto.
kcywords: Urbun ovorty, ldonttos, Rootuton, Suto, Sogroguton.
So|ooao /. |oz. CC||C|T, |uooac|o 3a||oc|o. Cas|||a oo cooo +38 (8+OO), Sao Ca|os oo 3a||oc|o, ||o |ogo. |-a||.
so|o_ba||oc|o.co.a.
| S. A. Irez - Inlersecciones en AnlropoIogia 5 (2OO4) 177-186
178
lNTRODUCClN
Ln osto trubujo ntonturomos unuzur tomo so luo
zonltundo u obrozu y o mutto do osto rotoso
on u tonlguruton do us dontdudos urbunus on Sun
Curos do urotho
l
. Ln rnto ndugumos utortu
do rotoso do lormuton do os burros Unon y 2 do
Abr, tonotdos tomo us 34 hotturous, urtondo do
u rotonstrutton do os routos do sus obudoros y
do orsonu muntu quo urtto do royotto. Lu
sootton do burro no os tusuu y so gu u tortos
rusgos do msmo quo o dstnguon do otros hubtuts
do u obrozu. So trutu do un burro ubtudo urox-
mudumonto u 6 km do tontro do u tudud sobro u
rutu nutonu 258 tumno u L oson junto u busuru.
Lu tonsttuton do osto burro tono tomo untotodonto
o dosuojo y trusudo u un msmo rodo do 7 usontu-
montos hubtudos or urododor do 400 lumus quo
vvun y sguon vvondo on tondtonos do oxtromu
obrozu. Lu ubtuton do ostos burros oru tortunu u
tusto urbuno y or ondo vsbo, montrus quo o ut-
tuu omuzumonto ostu on unu zonu orlrtu y os-
tonddu, so odru dotr, ostrutgtumonto trus o
torro Ctto. Con ostu utmu ulrmuton no quoromos
tuor on unu vson tonsrutvu, sno dojur on turo quo
tumoto udoturomos unu osturu ngonuu.
Nuostro ntors uuntu or un udo, u ndugur on
us ortotonos do os hubtuntos do ugur rosotto
u rotoso vvdo, u us stuutonos quo os ovuron u
hubtur oso osuto, us mtuntus quo o trusudo tuvo
uru o dosurroo do su totdunodud y su routon ton
os otros ton quonos luoron obgudos u tomurtr osto
osuto. Asmsmo nos ntorrogumos utortu do os
rosuuostos rosotto do os sujotos do u obrozu quo
oronturon o royotto y unuzumos qu to do don-
tdudos so lorjun u urtr do ostus notonos.
Consideraciones no metodolgicas
Los robomus gudos u tonotmonto on tontus
sotuos no ostuun u us nquotudos do osto trubujo,
sno quo o utruvosun y o dun lormu. lor osu ruzon
tonsdorumos trutu ostubotor dosdo dondo onsumos
o sotu y no tuu os nuostro mtodo uru uborduro.
Croomos ton Hubormus tl989, quo u objotvdud
soo uodo ogrurso modunto u tuutdud do juzgur,
os dotr, tomundo urtdo. Lu gonoruton do dostr-
tonos do uttos or os uttoros totdunos no os un
undto do u vdu sotu sno quo os unu urto oson-
tu do u rodutton do osu vdu o nsourubo do ou,
dudo quo u turuttorzuton do o quo os otros huton,
o mus oxuttumonto, do sus ntontonos, do sus mot-
vutonos, do us ruzonos quo tonon uru hutoro os o
quo osbtu u ntorsubjotvdud, or modo do u tuu
tono ugur u trunsmson do roosto do tomuntur-
so tSthustor 2002. Y os on ostos trmnos on tomo
huy quo ontondor o Vcr|chcn: no tomo un mtodo
osotu do uttoso u mundo sotu, quo luoru otu-
ur u us tontus sotuos, sno tomo unu tondton
ontoogtu do u sotodud humunu on tunto quo ro-
dutdu y rorodutdu or sus mombros tHubormus
l989: l53-l54.
Lsto mtu ontondornos on o dsturso do otro,
usumondo unu utttud rototvu, dojundonos dotr
tosus or osos otros, roturundo dosojurnos do ro-
totus motodoogtus quo uunton u unu urudojtu
modton do uusontus o nduztun u u torroboruton
do lusus hotoss. Lu turou do u hormonuttu
2
os u-
mnur us tondtonos bujo us quo so tomrondo.
Dundo uz u ostus stuutonos, uodo ontondorso quo
o sontdo do un toxto suoru somro u su uutor or-
quo u tomronson nuntu os un tomortumonto
morumonto roroduttvo, sno quo os somro tomor-
tumonto roduttvo.
Lstu nstuntu do rodutton ostu usmsmo usotu-
du u quo u tomronson os ndsotubo do u utu-
ton, uos u todu rorosontuton o os nhoronto unu
ntorvonton, on o rorosontur ostu mttu unu dos-
trton do tomo os o mundo quo ojorto un odor
trunslormudor sobro os lonomonos tHutkng l996.
lor todo osto, tonsdorumos trutu dostubrr dosdo
qu rorosontutonos rosotto do os obros so ovo
u tubo osto royotto. Cubo uturur quo u tomron-
son do osto rotoso, no dobo ontondorso tomo un
ugur do ogudu o o ln do un tumno rotorrdo, sno
quo so trutu do un rotoso ontudonudo nutubudo o
nutububo do tuu osto trubujo tonsttuyo soo un
osubon.
El lugar de los pobres: un pobre lugar
Contotuuzur u tudud mtu nvoutrur oo-
montos tunto torrtoruos tomo ottos, tuturuos,
sotuos y otonomtos. L osuto urbuno tontono
nlntus sgnltutonos y on so dun un tonjunto do
routonos sotuos. Lu urouton do osuto, on tun-
to bon ostuso, mtu tonlttos quo so drmon on
lunton do routonos do odor orquo o osuto ur-
buno os motvo y torrono do dsutu tNunoz 2000.
| 179 Idenlidades urbanas y reIocaIizacion de Ia pobreza
Contobdo on sontdo umo o tontoto do osu-
to urbuno, uudo u tonjunto do oomontos ntorrou-
tonudos y osutumonto dolndos quo tonsttuyon u
tudud. Ln stu, u otuzuton do hubtut do os sotto-
ros sotuos uuroto usotudu ton su ubtuton on u
ostrutturu sotu do odor. As, junto u u zonltuton
do u tudud quo so torrosondo ton us dstntus utt-
vdudos otonomtus y sotuos, tooxsto unu sogrogu-
ton urbunu do os sottoros sotuos quo gonoru unu ds-
tuntu sotu muy ovdonto tMorkon l99l, l997.
L rotoso do zonltuton do u tudud do Sun
Curos do urotho, os mus tomojo uun or trutur-
so do unu tudud tursttu, yu quo o hubtut do os
sottoros dosluvorotdos hu do guurdur dstuntu no
soo do quonos dsonon do mus odor dontro do u
ostrutturu sotu otu, sno tumbn do os uguros
trunstudos or os turstus. Lu tonlguruton do ostu
tudud hu ostudo ndsoubomonto gudu u u uttv-
dud tursttu
3
ostubotndoso unu routon tonlttvu
ontro o uumonto do ostu uttvdud y o trotmonto do
os usontumontos oguos quo tomonzubun u lormur
urto do usujo urbuno.
Rotrotruyndonos on o tomo ontontrumos quo
on o tontoxto sgnudo or u dttuduru y, tontordun-
do ton us ottus do orrudtuton o toudoru u-
tudus u u obuton voru on todo o us, on l979
so orrudto un usontumonto on u udoru do urroyo
Nroto o urdu do Nroto quo do ugur u u lormu-
ton do burro Arruyunos. Lsto dosuzumonto do u
obrozu dotormnudo or o goborno dttutoru no
mdo quo o ugur vovoru u oburso
4
, os obros
soguun tonstruyondo su hubtut y ontontrundo on oso
ugur mortuntos vontujus tomurutvus, dudu u tor-
tunu ton o tontro do u tudud, os dotr, ton o tru-
bujo, os tomortos, us ostuous, ott. Con o tuu o
ndosoubo vovu u sor vsbo y umonuzunto uru unos
y rosgoso uru osos otros quo o hubtubun, dudus us
turuttorsttus do nostubdud do torrono.
Lstus munlostutonos do u obrozu dsorsus oro
tortunus u u tudud, dosulubun tuuquor mugon do
rogroso o bonostur quo un goborno qusoru mos-
trur o oor uun, tonsrubun tontru u mugon do un
urotho dgno do sor oxuosto, yu quo sus boozus
nuturuos tontrustubun ton o nvo do vdu do unu
mortunto urto do su obuton. Do osto modo, o
robomu do u obrozu so truslormo on rootuuton
do os no obros, yu quo tonsttuun un rosgo y u u
voz, orjudtubun u mugon quo so rotondu mostrur.
Ahoru bon, qu sgnltun o sgnltubun ostus ds-
rutonos on o usujo urbuno, or qu moostubun,
tuu os o lundumonto do dsgusto quo gonorun o go-
norubun os usontumontos. Lru tomuson or o
modo do vdu quo ovubun quonos os hubtubun o o
dsgusto rosdu on quo os msmos munlostubun unu
routton tontru u tondontu u nuturuzur o rotoso
do urbunzuton, tdudo quo os usontumontos son o
modo do uttodor u unu urto do u tudud do u quo
ostubun oxtotuudos quonos so nstuun on ou:
Los usontumontos tonsttuyon ostrutogus do otu-
uton do os osutos urbunos u truvs do us tuuos
os obros vun tonstruyondo su roo hubtut. Son
lormus hubtutonuos do u obrozu quo tonsston on
u tomu do torrus y ostoror nstuuton do us vvon-
dus. S bon tomurton us turuttorsttus gonoruos do
usontumontos do otrus tududos, os quo u sor trusu-
dudos doron orgon u burro quo ostumos unuzun-
do, luoron otuudos uuutnumonto y no rosondo-
ron u unu ostrutogu toottvu do otuuton tCro c|
a. l995, Morkon l99l, Czsutk l99l, Svumu 2000,
1ont lunlun c| a. l992
5
.
A lnos do os '80 sobrovnoron os jutos or dos-
uojo y os votnos tomonzuron u orgunzurso ton o
objotvo do no ordor su ugur dontro do u tudud. Lu
uorturu do rotoso urttutvo quo so nuuguro ton
o udvonmonto do u domotrutu, modlto u stuuton
toyunturu do os usontumontos, gonorundo un torrono
uto uru rosstr os dosuojos y rovortr do ugun modo
u tondontu do rotoso do urbunzuton vgonto.
^o organ2amo con o vccno para vcr quc
haccr con o |crrcno, como no cran nuc|ro, cmpc-
2amo a habar , a convcrar porquc va a cgar un
da quc no van a acar, , vamo a andar dando vuc-
|a
Lmpu]amo a a muncpadad para quc no dcn"
1u tomo so dosrondo do umbos tostmonos, os
votnos so orgunzuron u ln do gostonur unto o ojo-
tutvo muntu u obtonton do un ugur on u tu-
dud, or o tomor y u ntortdumbro gonorudu dudu u
stuuton do ogudud. Luogo do ntonsus tontrovor-
sus ton os votnos, on l990 o goborno muntu
...tonsdorundo:
- uo osto munto so huto un dobor noudbo
on roortonur unu souton u dtho sottor turon-
tudo, romovondo u rootuzuton do or o monos
300 lumus on vordudoro ostudo do ndgontu.
- uo uru oo os monostor udqurr torrus utus
uru tu lnudud on o sottor sudoosto do nuostru tu-
dud...
6
| S. A. Irez - Inlersecciones en AnlropoIogia 5 (2OO4) 177-186
18O
suntono ton luorzu do ordonunzu u tomru do
u lrutton tonotdu tomo 34 hotturous, tonsdorudu
u olortu mus tonvononto.
Lu zonu oogdu so oxtondo hutu o sur y sudoosto
do u tudud, ortonoto u urou tonotdu tomo o
uto, unu zonu quo dosdo o usotto tmutto, ontro
otros, os u mus dosluvorotdu or ostur uojudu do ugo
Nuhuo Huu. L uguu, tomo so subo, utonuu os tum-
bos do tomoruturu, y u u uturu y u ojunu do ugo
juogun on tontru, rogstrundoso muyoros rottuto-
nos, tomoruturus mus bujus, novudus mus ntonsus y
vontos mus luortos tAbuoron c| a. l996. A osto ros-
otto, yu on o untoroyotto do lorostuton so roto-
mondubu osotumonto u untuton do tortnus rom-
ovontos uru brndur rouro u us vvondus y no
usur nngun to do muqunu quo nvoo o omurojo
o suoo, quo on osu zonu tono otu rolunddud
7
.
Sogun o routo do unu do nuostrus ontrovstudus:
Sc no h2o mu, dfc cuando vno c |cmpo dc
vcn|o, dc vcn|arronc porquc no |cncmo un rcparo
n dc rboc n dc nada.... ^oo|ro |cnamo un bun-
gao, rcccn o habamo |crmnado , o vnmo a n-
augurar ac. Lo |ro 4 vccc... Lna nochc c cvan|o
un vcn|o |crrbc , a o|ro da no cvan|amo , cuan-
do no cvan|amo c bungao c|aba cn o dc vccno,
haba |rado o |ran|c...".
Los usontumontos orrudtudos luoron soto: Lu ur-
du, Unon, 1ros ojos do uguu, 1ros do uo, Ushuuu,
ou vstu ll y un romunonto do u Cooorutvu umo
Huo quo yu hubu sdo trusududo. Los rusgos tontru-
os do ostos usontumontos orun o hutnumonto, u
roturodud do us vvondus y os mutoruos utzudos
on u tonstrutton: thuus, turtonos, mutoruos do
dosotho y mudorus. Lu urdu y Ushuuu otuubun to-
rrus lstuos montrus quo os rostuntos ostubun usontu-
dos on torronos urttuuros y tonun domundus or
dosuojo. Los suoos do u udoru do urroyo Nroto, os
dotr, os do u urdu, orun nostubos dudu u ondon-
to do torrono y so hubun rodutdo uttdontos quo
oguron u otusonur u muorto do votnos.
Ca pcrdo a m fama compc|a, cn un dcrrum-
bc cuando ,o mc |raadc dc o|ro barro".
Ln c ^rcco c no dcmorono |odo , qucdamo
ca n caa... cn|oncc no fumo a o|ro ado dc
^rcco, a o dc una fama... dc m |a, |a dc m mar-
do no ma, ah c|uvmo , dcpuc fumo a ^rcco,
no haba agua, no haba u2, no haba nada. Yo |cna
quc r a bucar agua a ro para |omar.".
Con o objotvo oxtto
8
do ovtur osto to do ut-
tdontos o munto dotdo tomrur torrus uru
roubtur u quonos vvun on ostu zonu tun nostubo y
u orsonus quo hubtubun otros usontumontos. Cubo
dostutur quo u tomru do os torronos so hzo u ro-
oturo do uno do os otos otuudos quo hubu n-
tudo juto uru dosuojur u uno do os usontumon-
tos, o tuu no doju do umur u utonton. Lsto rodo
ostubu rovsto do todos os sorvtos y tu voz so o-
dru hubor nogotudo u tomru do oso torrono u monos
uru o usontumonto quo ostu u on ugur do us 34
hotturous.
Ctru turosdud ostu dudu orquo o todgo do u-
noumonto do rntos do os '80 tonsdorubu osus
torrus tomo no utus uru u vdu humunu or sus
turuttorsttus goomorloogtus y tmuttus. Sogun
oxroso unu votnu ontrovstudu: fumo dc o pr-
mcro quc vnmo porquc no c poda con|rur nada".
Asmsmo, dosdo o unto do vstu otonomto tum-
oto oru unu oton ortnonto, yu quo os tostos
ustondon tonsdorubomonto u tonor quo oxtondor os
sorvtos osontuos y oxundr u trumu urbunu. Aqu
so vo turumonto tomo u orgunzuton torrtoru luo
rodutto no soo do us tontrudttonos rous do
rotoso do urbunzuton, quo truzuron unu nou do
tontnudud rosotto u us tondtonos do rvuton
do quonos vvun on os usontumontos, sno tumbn
ontubrru unu tortu ntonton do otutur u obrozu,
uos s bon o roto do ostos torronos tun uojudos
oru tonvononto, dthu vontuju quodu routvzudu u
untourso os tostos do u oxtonson do sorvtos. lor
otru urto, oxstun torronos vutuntos, roodud do u
muntudud quo odrun huborso ulottudo u lnos
sotuos, on uguros mus tortunos, quo odrun roso-
vor urtumonto u stuuton do tudu uno do ostos
usontumontos on ugur do rouzur unu tomru do un
rodo do dmonsonos muyoros quo uborguru u osos
otros homogonozudos or o voo do u obrozu.
Sogun u ortoton do os msmos votnos:
Vncron , no ccondcron... vncron , d]cron
|odo c|o no pcr|cnccc a arochc, c|o c un grupo
dc gcn|c quc no |cnc |raba]o, no |cnc gana dc ar
adcan|c. ...no |raron ac".
Hubondo odo osto tostmono: u quodu uru
ugrogur do u sogroguton osutu: u os, sno tu-
rotor hustu do u tuutdud y ogtmdud tomo uru
ortonotor u u tudud y sor vsto on ou: Lu tudud
do vdu quo utunzu unu orsonu, tomo udvorton Son
y Nussbuun tl996 doondo do u tuutdud uru oo-
| 181 Idenlidades urbanas y reIocaIizacion de Ia pobreza
gr o modo do vdu y osto ostu ndsoubomonto gu-
do ton u bortud.
S nos utonomos u us rootuutonos oxrosudus
on u ordonunzu quo uudon u dobor noudbo do
roortonur unu souton u osto mortunto sottor do
u tomundud, so nos huto dlt tomrondor quo o
royotto huyu quodudo smomonto on u rootuzu-
ton do ostos sottoros, us vontujus quo so tuvoron on
tuontu usuron oxtusvumonto or u roguurzuton
do u tonontu, tomo s todos os tonlttos do ostus
orsonus udoson rosovorso ton u ososon do ttu-
o do roodud.
Cubo ntorrogurso ontontos, u qu mortunto sot-
tor do u tomundud uudu u rotonddu souton. 1u
tomo urgumontubun os trusududos:
^c da mucha bronca... A noo|ro no dc]aron
prc|camcn|c como a un pcrro. ^o dc]aron ac |ra-
do, promc|cron quc no ban a dar madcra, no no
dcron nada. ^o cncargamo noo|ro dc dcarmar,
dc cargar, no dc]aron |rado como pcrro".
La vcrdad quc no c h2o o promc|do, c hu-
bcra hccho o promc|do c|aramo mucho mc]or. ^o
haban promc|do quc no ban a dar ma|cra, |oda a
cac cnrpada, |odo... prc|camcn|c ha|a c da dc
ho, c|amo... mu, ma. La cac c nundan cn n-
vcrno no c pucdc andar. L|amo aado... L barro
ha, quc vcro dc adcn|ro, noo|ro ac vvmo aa-
do, ,o c |cngo quc dccr quc vvmo aado , con
a ncvada qucdamo m aado.
Espacio, relato e identidades
Ln tonsonuntu ton o dtho untorormonto, un-
toumos sguondo u Do Cortouu tl996, u notosdud do
onsur u osuto tomo ugur rutttudo, no tomo ugo
nmutubo y ostutto quo uodo dostrbrso dosdo unu
vson unottu o turtogrultu. L osuto ostu ostrut-
turudo on o movmonto, on o dnumsmo quo o ton-
loron us rutttus y os oso movmonto o quo ntontu-
mos tutur u truvs do dsturso do os uttoros. 1onor u
osbdud do tumnur, rotorror, trunstur y mrur tons-
ttuyon modos do urourso do osuto, do doturo do
sgnltudos. No os o msmo vor un muu do un ugur
hubtudo or obros, quo rotonstrur o routo do quo-
nos o rotorron ton os os humodos on su trunsto
hutu ugun tomodor, do quonos sonton o lro y o von-
to ugrotundo sus turus, do quonos no soo tonon u
rou y o tuoro mrognudos do humos do os tuthos
quo usun uru tuontur sus vvondus, sno quo o ros-
run. 1u tomo sonuumos on otru otuson: Sor obro os
mutho mus quo sor lotogruludo on unu ostonogrulu do
turontus tlroz 2002.
As, u stuuton do sogroguton oxormontudu or
ostos hombros y mujoros ntorlro on su totdunodud,
on sus truyottorus durus, on os rotorrdos, on os
uguros dondo hutor tomrus, on u ostuou u u quo
usstun sus hjos, on u tortunu do trubujo, o on o
uttoso u trunsorto ubto.
La dfcrcnca a no|o por a c]anura tst, pcro no
mc qucda o|ra, nadc c qucda o|ra coa, porquc no
|cncmo dncro para podcr concgur o|ra coa".
Yo mc vnc ac, con m h]a, no c qucra vcnr,
dcca quc cra mu, c]o".
Agunos do os usontumontos orrudtudos, ostubun
tortu do u tormnu do omnbus do urgu dstuntu y
do trunsorto urbuno, o tuu os osbtubu ogur u
tuuquor unto do u tudud, uos todus us nous
usubun tortu do osto ugur. Asmsmo, ostubun rox-
mos u unu zonu do guonos, quo sou omour u
hombros on u dosturgu do tumonos. Ctro unto m-
ortunto dontro do sus rutnus, ostubu dudo or u u-
rudu stu on u muoboru urotho, u, tomo oru do
ubto tonotmonto, so rounun hombros dsuostos
u hutor thungus y dondo quonos notostubun ostu
muno do obru usubun u busturu.
^oo|ro vvamo poncc quc cn c ccn|ro, por-
quc cra San francco 1 , |cna |oda a comodda-
dc, camnaban 2 cuadra , c|aba cn c ccn|ro, por
ah a fama quc no |cnan |raba]o, c mardo ba, c
paraba cn a cquna cn a mucbcra arochc , cra
a parada quc |cna para |raba]ar , por o mcno |raan
un pc|o para a caa. |cro ac magna|c, a quc hora
|cncn quc ar camnando para agarrar un |raba]o
aba]o Tcncn quc rc a a dc a manana. ^ mar-
do ac a a .20 dc a manana".
L usumonto, y u dsouton do us rutttus rut-
nzudus, du tuontu do rotoso do dosuluton tCusto
200l quo sulroron ostos sujotos. No soo oxormon-
turon o rosquobrujumonto do u tontonton brndudu
or nsttutonos tomo o trubujo, ontro otrus, sno quo
tonlrmuron o dosuzumonto sotu on o uno os-
utu.
Ln osto sontdo, troomos quo o hubtut, osoo un
sgnltudo tuturu y, on u tonlguruton do u dont-
dud urbunu so urttuun u tudud, o burro y us v-
vondus. lor o tunto, o ugur dondo os osbo sor
| S. A. Irez - Inlersecciones en AnlropoIogia 5 (2OO4) 177-186
182
rooturo do torrono dondo vvr, no du tuontu sou-
monto do osuto lsto uru nstuur u vvondu, sno
quo stu so otuzu on un osuto googrulto osotl-
to, sus hubtuntos so mugnun on un torto burro y
ton un horzonto do ntoruttonos osbos, os dotr,
on rosontu do unos y on uusontu do otros. Do mu-
noru quo, o hubtut so tonlguru u urtr on u ntorut-
ton do us ortotonos y oxottutvus do quonos o
hubtun ton us do os otros.
Yo c|aba cn a comon dc barro quc cra c
barro Au|ra. ^o cn|rcgaban c mapa, como c|aban
o |crrcno. Ln|oncc noo|ro hcmo una cncuc|a
, c prcgun|amo a o vccno qucran vvr ]un|o
como c|bamo, o aguno qucra o|ro |crrcno m
ac]ado. ucramo vvr |odo como c|bamo por-
quc ,a no conocamo, cn|oncc fumo cn|rcgando
o o|c |odo cgud|o".
1u tomo so dosrondo do osto tostmono, os vo-
tnos do os dstntos usontumontos truturon do ro-
sorvur u tortunu googrultu ton quonos tonun unu
hstoru y un routo on tomun, ton quonos tonun un
tontutto totduno.
Ac hubo probcma por ]un|ar gcn|c dc d|n|o
barro porquc nadc c conoca |...) a no conoccrc a
pcrona, quc cac dc pcrona on... Sc pccaban,
cuan|o mucr|o hubo! Y no c qucmaban a caa...".
Lstu ttu nos ntroduto on os rotosos modunto
os tuuos os sujotos tonstruyon su vson do mundo,
tomo tonstruyon o nosotros, qunos o tonsttuyon
y tomo so dstnguon y vntuun ton os otros. As,
u hubur do tusos do orsonus, u ontrovstudu mun-
lostu unu suorto do jorurquzuton ontro unos y otros,
do u quo os osbo dosrondor unu tutogorzuton do
to moru. Sguondo u Curtu Cuntn tl993: Lu
dontdud os unu tonstrutton quo so routu. So ostu-
boton utontotmontos lundudoros, tus somro rolo-
rdos u u urouton do un torrtoro or un uobo o
u u ndoondontu ogrudu onlrontundo u os oxtrunos.
So vun sumundo us huzunus on quo os hubtuntos do-
london oso torrtoro, ordonun sus tonlttos ntornos y
ljun os modos ogtmos do vvr on uru dlorontur-
so do os otros tCurtu Cuntn l993: 23. Ln osto son-
tdo, us dontdudos urbunus so vun tonlgurundo on
unu uthu or u urouton do osuto urbuno on u
tuu so dsutun bonos mutoruos y smbotos.
Lu oxstontu do un routo os dotsvu, uos tuontu
ton odor orlormutvo, os dotr, huto o quo dto. L
routo os lundudor y uogo lundumonto. L rotoso quo
ostumos unuzundo mto unu rddu do osuto ton
tunto ugur rutttudo, unu dosuurton do routos y
on ostus stuutonos: o gruo o ndvduo sulro unu
rogroson hutu u oxorontu, nquotunto, lutustu,
do un totudud sn lormu, ndstntu, notturnu tDo
Cortouu l996: l36.
uonos unlturon o royotto do us 34 hottu-
rous tonsdoruron u o torrtoru tomo dotormnunto do
o sotu, rosuonondo quo u ugutnur gruos ro-
vonontos do dstntos usontumontos tonlormurun un
burro. loro, tomo udo tonstuturso, os roqustos
uru hutor tosus on tomun vun mus uu do sumur
mutomuttumonto ndvduos. No bustu ton quo us
orsonus tomurtun un msmo hubtut uru quo so
tonvortun on uttor sotu. Lsto robomu nos roonvu
u u routon ndsoubo untoudu ntumonto ontro
rorosontur o ntorvonr, uos os rosutudos do osto
rotoso no son ujonos u us rorosontutonos rosot-
to do osuto y os sujotos quo o oronturon.
Sogun uno do nuostros ontrovstudos quo trubujo
on o royotto do trusudo:
.... fucron ocupado |crr|oramcn|c man|cncndo
u dcn|dadc. Ah vmo ...quc ba a cr mu, dfc
c aburo dc n|cgraro, , conformar, quc cra nuc|ra
dca, una oa ]un|a.
Lu noton do uburo do ntogruros rosuono no
soo un tonjunto do obros ortbdos tomo ndloron-
tudos, sno sujotos loxbos, dotos y munuubos quo
dobon routonurso ton otros guuos u oos u os ojos
do quon momontu ostus uttonos. Convono onton-
tos tuostonurnos utortu do us romsus mttus on
tortus ottus ubtus rosotto do os sujotos o ut-
toros sotuos y u modo on quo oorun os msmos on
o dsono y dosurroo do os royottos. A urotor, so
mono unu ogtu on u tuu o tududuno omorgo
tomo sujoto tutoudo tCurduro y Rosonlod 2000,
Dusthuvsky 2000
9
, mus quo tomo ortudor do dorothos
ottos y sotuos, tonvrtndoso on tonsumdor do os
bonoltos quo os rogrumus olortun. Sn omburgo, o
dosurroo do ostu routon no os unutoru, n so dolno
notumonto u urtr do u ntonton do quon olottuu u
olortu do u usstontu, omrtumonto u dnumtu do
usstontusmo suono tortu tomtdud ontro u olor-
tu y u domundu t1ont lunlun c| a. l992: ll Hubor
sonuudo osto no mtu rostur rosonsubdudos u
Lstudo sno onsur dutttumonto, ontondondo quo
us tosus no son do uno modo o do otro, sno quo to-
non muttos, quo uodon sor o uno y o otro u u voz.
Como udvorto Wutquunt t200l, os Lstudos no
soo dosogun rogrumus y ottus dostnudos u
| 183 Idenlidades urbanas y reIocaIizacion de Ia pobreza
uur us tonsotuontus mus ovdontos do u obrozu
y umnorur to no o mutto sotu y osutu, sno quo
tumbn tontrbuyon u dolnr qunos quodun roogu-
dos, tomo, dondo y durunto tuunto tomo. Ln tu
sontdo, os ostudos son grundos motoros do ostrutl-
tuton or roo dorotho y on nngun udo o son
tunto tomo on u buso do ordon sotoosutu: ro-
ortonun o mdon o uttoso u unu ostourzuton y
un lormuton uboru udotuudus, ljun us tondtonos
uru ngrosur on o mortudo uboru y sur do t.
dstrbuyon tu omton dstrbur bonos bustos do sub-
sstontu, tomo u vvondu o ngrosos tomomontu-
ros t. y todotormnun tunto u ntonsdud mutoru
tomo u oxtusvdud y donsdud googrultus do u
msoru modunto unu muttud do rogrumus udmns-
trutvos y lstuos tWutquunt 200l: l75-6.
Lus tonlgurutonos quo oxrosun us tondtonos
objotvus do vdu on u subjotvdud do os ugontos
tondtonun tunto us rutttus ndvduuos tomo us
toottvus t1ont lunlun c| a. l992. L tostmono do
unu votnu rosotto u un lrustrudo royotto do mtroo-
mrondmonto do tuoros do tosturu brndu vuros
oomontos quo tontrbuyon u u tomronson do ro-
bomu:
L pro,cc|o cra dc cgur noo|ro mmo, pcro
|odo c mundo c|aba por c ucdo, no por c amor a
|raba]o quc vo qucrc haccr. Cuando c |crmno c
ucdo c |crmno |odo. L|c... cra porquc c|abmo
pagado, no por |raba]ar ]un|o , ar adcan|c por
oo".
Lsto tomonturo os sumumonto ntorosunto orquo
muostru quo o nosotros msmos u quo uudo u on-
trovstudu so dosvunoto u dosuurotor os suodos.
Como dotumos untorormonto, u tonvvontu lorzu-
du on un msmo hubtut no mtu u uurton roon-
tnu do unu dontdud tomun, n u uurton do un
nosotros. Rotomundo sus uubrus vomos quo ou
udjudtu o lrutuso do royotto u u lutu do vountud
uru trubujur juntos y sur udounto or s msmos, quo
odru vntuurso u u noxstontu do unu dontdud
tomun.
Lsto nos tonduto u roloxonur utortu do us urt-
tuurdudos do u utton toottvu, uos so trutu do
mutos uttonos ndvduuos u tomo quo os unu
utton untu. Su utunto omrto vu mus uu do os
uttoros quo u rotugonzun y u su voz, os rodutto
do u utton do ostos y or ondo surgo unu rosonsu-
bdud tomun. Lu utton toottvu roquoro do un to
do dontdud urttuur, quo surgo u urtr do noo|ro
y oso noo|ro no uodo tonstrurso dosdo uluoru. L
noo|ro soo uodo surgr on o osuto ubto o on
o osuto do uurton utzundo u oxroson do Arondt
tl993. So trutu do un osuto do o uru, on o tuu
os osbo uttuur, uos os ndvduos dstntos ontro s
son guuos on su bortud. Do osto so dosrondo quo
o osuto uru quo omorju un nosotros, no so rosuo-
vo googrultu n torrtorumonto.
Estigmatizacin territorial
Ln us 34 hotturous, u guu quo on u tudud u
dstrbuton osutu oxrosu us dstntus dontdudos
y jorurquus sotuos:
luru dondo yo ostoy, suondo do tomodor hu-
tu ubujo, son orsonus, oro uru urrbu....
Ln u urto quo nosotros vvmos uru uu os muy
trunquo, no huy robomu. Ln dondo huy robomus
os mus u modo.
Lo prmcro dc dondc cmpc2a ha|a dondc |crm-
na cran |crrbc...".
Lu notosdud do gunur torto ostonumonto so-
tu ovu u ostu ontrovstudu u rorodutr o dsturso
domnunto, donuntundo u sus votnos, ostuboton-
do unu dstnton ton osos otros, uutodolnndoso
tomo sor moru, tomo s u dorotuton do otro m-
turu uutomuttumonto o mojorumonto do su os-
ton.
1u tomo so dosrondo do os dstntos tostmonos,
u tonvvontu lorzosu no hzo mus quo oxutorbur os
tonlttos y uumontur u voontu.
L|aban dcu|cndo afucra, , cn|ro para adcn|ro
dc m caa , cn|mo un baa2o, cn| un oo |ro,
|cro un |ro!, D]c, -ago pao-. Y ,a cmpc2aron a co-
rrcr uno pa a, uno, pa ac o|ro, o quc c|aban
ah dc a cabao, , cra quc o haban ma|ado a chco
Ro]a. Yo o fu a vcr... |cna c |ro ac |dcba]o dc a
orc]a), como quc rcpraba por ac, por c|a par|c...
Y ,o d]c: ^c vo,; porquc ba a vcnr a poca, para
cv|ar..., a quc mc fu para aba]o, mc fu para a gc-
a".
Dc ah o prmcr |cmpo, c pccaban uno con
o|ro, cra famoo c barro por co, quc mucha vccc
cra famoo c J4 hcc|rca, c |cnan mcdo".
Ac ha, mucho vccno quc c pu|can, c rc-
|an... c nu|an c acan con a madrc, ,o no, con
| S. A. Irez - Inlersecciones en AnlropoIogia 5 (2OO4) 177-186
184
habar uno c cn|cndc. C por ah o chco mc |ra-
ban pcdra.
Lstos routos son usmubos u o sostondo or
Wutquunt t200l, quon rolrndoso u os rosdontos
do u tt lruntosu y u guoto nortoumortuno sonuo:
lormun unu tomundud mosbo, orotuumonto
dvddos ontro s: no uodon sno nogurso u rotonotor
u nuturuozu toottvu do sus urotos y on tonsotuon-
tu, so ntnun u dosogur ostrutogus do dstuntumonto
y sudus quo tondon u tonlrmur us ortotonos
oxtororos nogutvus y umontun unu mortu rolotu
uutotumdu grutus u u tuu u munsu ubtu y o
orobo toottvo roduton on dolntvu, o quo ulrmun
smomonto rogstrur: utomsmo sotu, dosorgunzuton
tomunturu y unomu tuturu tWutquunt 200l: l44.
Unu mujor u sor ntorrogudu rosotto u os robo-
mus ontro votnos o u voontu on o burro, on rn-
to nogo rotundumonto quo oxstoson lundumontu-
do su urgumonto on quo ou tono muy oto tontutto
ton oos y quo no so moto ton nudo.
Ha|a ahora no, una quc ,o no mc mc|o con na-
dc. ^ vccno quc |cngo: -Hoa, bucna |ardc , nada
m-. Dc m caa a o quc |cngo quc haccr , no mc
mc|o con nadc."
Sn omburgo, u sor rountoudu u roguntu un tom-
o mus turdo tomontubu:
...Sc ]un|an mucha barr|a para c ccn|ro dc
barro, c ]un|aban mucho chco mcnor dc cdad a
|omar, a drogarc, pccan cn|rc co mmo...
...Yo dgo o quc hc ccuchado, ,o no o hc v|o,
pcro por ah ,o coa mc hc cn|crado por o|ra pcro-
na, dc afucra, por ah mc dccn: Tc cn|cra|c dc |a
coa ^o Ln dondc vv Ln m barro, cn m caa...
|or c]cmpo: una vuc|a ma|aron a un chco a aba]o
,o no mc cn|crc, c cn c ccn|ro dc barro. Hubo una
mucr|c, un |ro|co cn|rc a poca , cn|rc co".
...Tambcn ,o por c]cmpo ,o cuando ha, coa
dc barro no vo, a nnguna para cv|ar probcma. |or-
quc no fa|an chco o no oo chco, |po grandc
quc c poncn a |omar ,/o |cnc dcuda con aguno.
Lo c upuc|amcn|c o quc pao con a famoa do-
mada quc c a prmcra quc hacan. Lna domada ,
ao uno mucr|o cn|rc co mmo. Yo |ra|o dc no...
coa quc c hacc cn c barro no vo, a mcdo quc |c
pac ago, por r a mrar g cuaqucr coa aunquc
no |cnga nada quc vcr".
Lu uuson u tontro do burro tomo o ugur ton-
lttvo, u no hubor vsto uttos do voontu o u onto-
rurso do os msmos or tortoros, muostru u notos-
dud do dstngurso do osos otros, ton quonos no so
tono otru tosu on tomun quo o ugur quo so hubtu.
Rotonstruyondo o routo vomos quo s on un rnt-
o u ontrovstudu munlosto u noxstontu do robo-
mus ontro os votnos, mus turdo, urgumontubu quo
ovtu tomurtr uttvdudos ton u gonto do burro or
tomor. Aqu tonstutumos u oxstontu do un dobo us-
umonto, or un udo, rosotto u tontro do u tudud,
ton todo o quo oo mtu:
L fc vcnr , mrar dc afucra , dccr a gcn|c dc
J4, pcro vo |cnc quc vvr, vvr como vvmo noo-
|ro aado, ,o por co c dgo quc a agucn c duc-
a, quc o cn|cnda.". Y or otro, un usumonto quo
so munlostu on u rotuson u ntoror do u vvondu.
Lstu stuuton nos romto u u noton do ndvduus-
mo nogutvo quo ulottu u os gruos mus vunorubos
y dosuludos, turuttorzudo or o dltt do murtos
toottvos, tuyo horzonto os u utomzuton, o usu-
monto y u dostonoxon tSvumu 2000: l3.
Ln o tuso do urotho o rotoso do zonltuton
ovdontu o tontrusto ontro zonus untororos dgnus do
sor mostrudus y zonus ostororos, no vsbos, os do-
tr, tonsdorudus tomo rogonos quo os notosuro otu-
tur tCddons l995.
Vvr on unu zonu ostoror tomo o burro quo
unuzumos os tonvvr ton un ostgmu. lruobu do oo
os quo u sor ntorrogudos rosotto u su domto
muthos rosondon o nombro do burro do quo luo-
ron dosuojudos. Lstu rosuostu obodoto or un udo
u u notosdud do otutur quo rotodon do us 34 hot-
turous, yu quo o burro os smboo do obrozu, murg-
nudud, voontu y dontuontu. Y or otro, uru ds-
tngurso do os otros ton quonos tomurton o u-
gur. Vvr on us 34 hotturous, sgnltu uru os do uluoru
y uru oos msmos, tonor us turuttorsttus do quo-
nos quo u vvon y oso os o quo os notosuro oston-
dor, tomo quo u tortunu do busuru dolnoru os utr-
butos do os votnos do burro.
Ln c '9B, '99 haba o nccndo, a qucn c ccha-
ban a cupa, a noo|ro...Yo mc cn|o ma porquc
cmprc no cupan a noo|ro".
As os obudoros do burro dobon usumr os
tostos, no soo do u sogroguton, sno tumbn do u
dstrmnuton rosdontu, quo dltutu u busquodu
do trubujo o nluyo on u rolundzuton do u dosotu-
uton otu uos os votnos do ugur ontuontrun
| 185 Idenlidades urbanas y reIocaIizacion de Ia pobreza
muyor rotoo y dostonlunzu ontro os omoudoros u
nombrur su ugur do rotodontu.
Yo mc hc pccado con mucho pa|ronc, con ]c-
fc mo, quc mc dccan: vo no concgu |raba]o
porquc vv a".
L rotuo quo mono o ugur dondo uno vvo tru-
dutdo on ostgmutzuton torrtoru tonsttuyo u mu-
trz u truvs do u tuu os otros, umoso Lstudo, o-
tu, munto, omoudoros tonstruyon su modo do
routon.
Ac mucho van , c rcn dc a gcn|c quc c| cn
c baurcro, c rcn dc a gcn|c, quc no |cnc amcn|o".
La poca vcnc , |c garro|ca".
Como tonsotuontu do u ostgmutzuton torrto-
ru tortus rutttus do dlorontuton y dstuntumon-
tos sotuos ntornos so von ostmuudos o tuu ton-
ovu u u rodutton do u tonlunzu ontro us orsonus
y u dobtumonto do u sodurdud sotu otu.
CONSlDERAClONES FlNALES
Hubondo rotonstrudo u truvs do dstntos routos
o rotoso quo do orgon u osto burro, nos roguntu-
mos qu sgnltu ro-otuzur. Lotuzur, os snonmo
do ubtur on un muu, do stuur dosdo unu orsott-
vu unottu, sguondo u Do Cortouu tl996, dosdo
urrbu, os dotr, nstrto on unu ogtu do ordon. u
sgnltu ontontos ro-otuzur, os vovor u onor on su
ugur ugo quo hu subvortdo oso ordon: C os o or-
don o quo hu tumbudo: y on lunton do ostu mutu-
ton os notosuro huur un nuovo ugur uru tudu o-
zu, uogo do dosontustrumonto do os murtos do
roguuton toottvu: tSvumu 2000: 9.
lronto u ostu tonlguruton do ugur, tomo roo-
no Do Cortouu tl996, so oono u mrudu dosdo ubu-
jo, dosdo os sujotos, os dotr, dosdo os hombros y
mujoros, quo no uodon sor vsuuzudos on un muu,
tomo tumoto uodon vorso, os tumbos do rutnus,
do tutttus do suorvvontu, do rotorrdos do u vdu
totdunu quo ulotturon sus rous dontdudos. Lstus
tontrudttonos ormunoton tun otutus trus osu no-
ton do muu, tomo trus o torro quo dsmuu o modo
on quo so hu tonlgurudo osto osuto.
Ambus mrudus sobro o osuto ovun mttu unu
dsutu do sgnltudos, uthus or u obtonton do
ogtmdud y odor, rotosos quo no soo udquoron
lormu on o mutoru, sno tumbn on o smboto. As
uru u vson unottu quo orontu ostus ottus, sor
obro y mus uun on unu tudud quo vvo do sor mos-
trudu, os turotor do os modos quo brndun ogtm-
dud uru sor vsto. Dosdo ostu ogtu so hubru ogrudo
dosuzur o hubtut do u obrozu y otutur o ndo-
soubo, oro no so hu tonjurudo u os sujotos do u
obrozu quo dosdo o sontoso unonmuto do uto
sobrovvon ton sus tutttus do otuson, roturundo
gonorur un osuto on un ugur quo on rnto so
uroo do oos.
Agradecimientos
Ln rnto ugrudozto u CCNlCL1 quo lnuntu
ostu nvostguton u truvs do unu botu y u lunduton
urotho quo os u nsttuton on u tuu dosurroo m
uttvdud. A os votnos do us 34 hotturous quo ubroron
sus uortus o htoron osbo osto routo, u Custuvo
Conusso do u lunduton Conto Nuovu quo mo lut-
to o ngroso u burro. M ugrudotmonto u Murunu,
ton quon tomurto mutos, o trubujo, u ntortdum-
bro y o dosulo quo ostu uttvdud mtu, u Rvus
orquo rotonozto su rosontu, ontro otrus tosus, on
osto toxto y u Aojo, or tomurtr du u du u tons-
trutton do m roo routo.
REFERENClAS ClTADAS
Abuoron, C. A., . luronzn y S. Atovodo
l996 Cudud do Vdu y Vvondu roturu on tmu
lro: trunguuton motodoogtu on urotho,
Argontnu. Rcv|a dc Ccografa l3: 5l-75.
Unvorsdudo Lstuduu luustu, Sun luuo.
Arondt, H.
l993 La condcon humana. ludos, urtoonu.
Curduro, C. y M. Rosonlod
2000 Con us mojoros ntontonos. Ln Tu|cado ,
A|do, programa ocac, po|ca pubca ,
ub]c|vdad, odtudo or S. Dusthuvsky, . 23-67.
ludos, uonos Aros.
Custo, R.
200l La mc|amorfo dc a cuc|on oca. ludos,
uonos Aros.
Do Cortouu, M.
l996 La nvcncon dc o co|dano . Ar|c dc haccr.
Unvorsdud lboroumortunu, Mxto.
Dusthuvsky, S. todtoru
2000 Tu|cado , A|do, programa ocac,
po|ca pubca , ub]c|vdad. ludos, uonos Aros.
| S. A. Irez - Inlersecciones en AnlropoIogia 5 (2OO4) 177-186
186
Cudumor, H.
l990 Vcrdad , ^c|odo . Ldtoru Sguomo,
Suumuntu.
Curtu Cuntn, N.
l993 Lu tuturu vsuu on u otu do
osnutonusmo un nos vu u tontur u
dontdud: Rcv|a ^ucva Soccdad l27: 23-3l.
Cddons, A.
l995 La con||ucon dc a occdad. ac para a
|cora dc a c|ruc|uracon. Amorrortu odtoros,
uonos Aros.
Cro, C., M. Luturrou y L. Ruggo
l995 |o|ca ocac , c|ra|cga hab|aconac.
Lsuto Ldtoru, uonos Aros.
Hubormus, .
l989 Tcora dc a accon comunca|va. Vo. 2.
1uurus, uonos Aros.
Hutkng, l.
l996 Rcprccn|ar c n|crvcnr. ludos, Mxto.
Morkon, D.
l99l Acn|amcn|o cn La ^a|an2a. La |crqucdad dc
o nuc|ro. Cutuogos odtoru, uonos Aros.
l997 Un obro os un obro. Lu sotubdud on o
burro, ontro us tondtonos y us rutttus. Rcv|a
Soccdad ll: 2l-64.
Nunoz, A.
2000 ^orfooga oca. ^ar dc |a|a 1B74-1990.
Crulkurt, 1und.
Czsutk, C.
l99l ^crcccr a cudad. Lo pobrc , c dcrccho a
cpaco urbano. Codos-Humuntus, uonos Aros.
lroz, S.
2002 Asottos ontoogtos do os ostudos do
obrozu. 1rubujo rosontudo on o V Cooquo
n|crnacona arochc dc foofa. Sun Curos do
urotho. Ms.
Sthustor, l. todtor
2002 foofa , mc|odo dc a Ccnca Socac.
Ldtoru Mununtu, uonos Aros.
Son, A. y M. Nussbuun todtoros
l996 La cadad dc vda. londo do Cuturu
Ltonomtu, Mxto.
Svumu, M. todtoru
2000 Dcdc aba]o, a |ranformacon dc a
dcn|dadc ocac. Ldtoru bos, uonos Aros.
1ont lunlun, L., S. Lum y L. Cobort
l992 La mano 2qucrda dc L|ado. La po|ca
ocac dcdc o bcncfcaro. Mno y Duvu,
uonos Aros.
Wutquunt, L.
200l |ara Lrbano. ^argnadad cn a cudad a
comcn2o dc mcno. Ldtoru Mununtu, uonos
Aros.
NOTAS
l. Sun Curos do urotho os unu tudud tursttu ubtu-
du u o do u Cordoru do os Andos, on u rovntu do
Ro Nogro, on u lutugonu urgontnu.
2. Ln o rotoso do tomronson hormonuttu ostu m-
ttu unu routon trtuur. Lu rogu hormonuttu do tom-
rondor utonsoju orontur u tomronson do todo dosdo
o ndvduu y o ndvduu dosdo o todo. L movmonto
do u tomronson vu tonstuntomonto do todo u u urto
y do u urto u todo. Como sonuu Cudumor: Lu untt-
uton do sontdo quo huto rolorontu u todo soo ogu u
unu tomronson oxttu u truvs do hotho do quo us
urtos quo so dotormnun dosdo o todo, dotormnun u su
voz u osto todo tCudumor l99l: 360.
3. S bon hustu os unos '40 o tursmo oru unu uttvdud
do tos, ton o rmor goborno do loron, os sottoros
modos tomonzuron u tonor uttoso u ostu tudud y os
hotoos sndtuos udquroron unu rosontu mortunto on
u msmu rosgnltundo tunto u urotho, tomo u u ut-
tvdud tursttu on su totudud. Ln os '60, ton u uv-
montuton do u rutu 237 quo tonottu ton uonos Aros
o tursmo so muslto y ton u nuuguruton do uorouor-
to so ntornutonuzo.
4. Ln u uttuudud o ugur ostu nuovumonto obudo y
ostu on murthu un nuovo rotoso do rootuzuton.
5. Lu osotltdud do os usontumontos ostu gudu u u
lormu do utzuton do osuto y u os motunsmos do
orgunzuton y vntuuton votnu y u hotho ntu do
u otuuton tquo odru dostrbrso tomo un lonomono
do shotk t1ont lunlun c| a. l992.
6. Crdonunzu N 40l Contojo Muntu Sun Curos do
urotho, 25 do juo l990.
7. Antoroyotto lorostuton tnlormo ngonoro ugronomo
C. Cordunu.
8. A hubur do oxtto dobo ntorroturso quo dotmos
doturudo, no dostonotondo otros objotvos quo ntorv-
noron on o rotoso.
9. L trusudo o u tonvvontu lorzudu tobruron mus v-
dus quo os doszumontos do u udoru do urroyo Nroto
quo suuostumonto rotondun ovturso.
| 187 Idenlidades urbanas y reIocaIizacion de Ia pobreza

You might also like