You are on page 1of 245

jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;
jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&;
aqmif;yg;rsm; twGJ 19

wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
Adkvfxufrif;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfyHk
NDD

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 1


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 2


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ppftmPm&Sifpepfwdkufzsufa&;
jidrf;csrf;a&;'dDrdkua&pDa&;vlYtcGifhta&;
aqmif;yg;rsm; twGJ 19

wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
Adkvfxufrif;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfyHk
NDD

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 3


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

yHkEdSyfrSwfwrf;

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) twGuftxl;xkwfa0onf


2007 ckESpf
pifumyledKifiH
POLARIS BURMESE LIBRARY ( SINGAPORE )

Index: Polaris Burmese Library, LPK Library, Daw Aung San


Suu Kyi, Bo Than Shwe, Myanmar History, Myanmar Politics,
Myanmar Junta, Myanmar People, Myanmar Students, Insein
Prison, Prison in Myanmar, Political Prisoner in Myanmar,
Torture in Myanmar, Myanmar Army, Myanmar Affairs.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 4


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 5


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Naypyitaw Tha-byay Gone Shopping Strip

Naypyitaw City Hall

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 6


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

SUNDAY, DECEMBER 28, 2008

Why did Burma's leaders build a


new capital in Naypyidaw?
On Naypyidaw

ARI Working Paper No. 79 Asia Research

Institute ● Singapore

Asia Research Institute

Working Paper Series No. 79

The Road to Naypyidaw:

Making Sense of the Myanmar Government's

Decision to Move its Capital

_________________________________________

Maung Aung Myoe

Asia Research Institute

National University of Singapore

arimam@nus.edu.sg

November 2006

ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ●

Singapore

The ARI Working Paper Series is published

electronically by the Asia Research Institute of the

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 7


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

National University of Singapore.

© Copyright is held by the author or authors of each

Working Paper.

ARI Working Papers cannot be republished,

reprinted, or reproduced in any format without the

permission of the paper’s author or authors.

Note: The views expressed in each paper are those

of the author or
authors of the paper. They do not necessarily represent or reflect the views of the Asia
Research Institute, its Editorial Committee or of the National University of Singapore.
Citations of this electronic publication should be made in the following manner: Author,
“Title,” ARI Working Paper, No. #, Date, www.nus.ari.edu.sg/pub/wps.htm. For
instance,
Smith, John, “Ethnic Relations in Singapore,” ARI Working Paper, No. 1, June 2003,
www.ari.nus.edu.sg/pub/wps.htm.

Asia Research Institute Editorial Committee


Geoffrey Wade
Stephen Teo
Asia Research Institute
National University of Singapore
469A Tower Block #10-01,
Bukit Timah Road,
Singapore 259770
Tel: (65) 6516 3810
Fax: (65) 6779 1428
Website: www.ari.nus.edu.sg
Email: arisec@nus.edu.sg
The Asia Research Institute (ARI) was established as a university-level institute in July
2001 as one of the strategic initiatives of the National University of Singapore (NUS). The
mission of the Institute is to provide a world-class focus and resource for research on the
Asian region, located at one of its communications hubs. ARI engages the social sciences

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 8


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

broadly defined, and especially interdisciplinary frontiers between and beyond disciplines.
Through frequent provision of short-term research appointments it seeks to be a place of
encounters between the region and the world. Within NUS it works particularly with the
Faculty of Arts and Social Sciences, Business, Law and Design, to support conferences,
lectures, and graduate study at the highest level.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

The Road to Naypyidaw:


Making Sense of the Myanmar Government's Decision to Move its Capital
Maung Aung Myoe
Many people are curious about the rationale behind the Myanmar government's decision to
move its capital from Yangon to a new location in central Myanmar, now known as
Naypyidaw. It was first announced at a press conference held on 7 November 2005 by
Brigadier General Kyaw San, the Minister for Information, that government departments
would move to the new "administrative capital". In fact, the order to move had been issued to
all government departments a day earlier. In the official explanation, the relocation of
government departments to a new location near Pyinmana, about 240 miles north of Yangon,
was "to ensure more effective administration of nation-building activities." The minister
further explained: "With the expansion of the government's national development activities to
border regions and remote villages, it was necessary to move the government's administration
to a location which is more centrally located and placed strategically on major transportation
networks."1
Initially, the government did not disclose the name of the new administrative capital and
insisted that Yangon remained the national capital. Meanwhile, in accordance with one of
104 basic principles laid down at the on-going National Convention, Yangon would continue
to be the capital of Myanmar. However, in less than a month, at another press conference
held on 3 December 2005, Major General Khin Aung Myint, Director of Public Relations of
the Tatmadaw [Armed Forces], confirmed that a new military regional command named
"Naypyidaw Command" had been established at the new administrative capital.2 Only then
did people realize that the new administrative capital was named "Naypyidaw". On the same
occasion, the government press committee told the media that the capital of the nation would
continue to be in accordance with the new Constitution. Three months later, on 27 February
2006, the Myanmar government issued Order No. (3/2006) that appointed Colonel Thein
Nyunt, Minister for Progress of Border Areas and National Races and Development Affairs,
1 Myanmar Times (English), Vol. 15, No. 292 (14 November 2005)
2 Khit Myanmar, Vol. 3, No.12 (16 December 2005); Yangon Times, Vol. 1, No. 10 (8
December 2005)

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 9


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

concurrently as the Mayor of Naypyidaw.3 Naypyidaw was territorially organized upon three
townships under Pyinmana District: Pyinmana, Lewe, and Alar. Alar Airport, which had been
out of service for decades, was renovated and upgraded to become Naypyidaw Airport. Then
on 12 July 2006, for the first time, General Thura Shwe Mann stated that "Naypyidaw will
become the nation's capital in accordance with the new Constitution to be adopted."4 Now it
became clear that Naypyidaw would be the future capital of Myanmar; it was no longer
merely the administrative capital. Why Naypyidaw? Since Naypyidaw was the term used in
pre-colonial Myanmar to denote the royal capital or the palace site, it became clear that the
government wanted its new capital to be the "Royal Capital".
Map of Myanmar Showing the Location of Naypyidaw
Naypyidaw g
3 Myanmar Gazette, No. 10, 10 March 2006, Vol. 59, p. 1
4 Myanma Alin (13 July 2006)
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

WHY DID THE MYANMAR GOVERNMENT


DECIDE TO MOVE ITS CAPITAL?
THERE ARE SIX POSSIBLE EXPLANATIONS.

(1) Information Security


The government, especially the Ministry of Defence, is aware of serious breaches of security
and leaking of information from various government departments. The military is particularly
concerned with the leak of military secrets or confidential information. That partly explains
why the Tatmadaw renamed its intelligence apparatus “Military Affairs Security”. Being in
Yangon, in the view of the Tatmadaw, the military establishment is practically under the
surveillance of "unfriendly forces", who could be in collaboration with "foreign agents". The
Tatmadaw even suspected that some diplomatic missions in Myanmar might be bugging its
communication links. Since employees of the ministries, especially the Ministry of Defence,
are living among the population in wards, they perceive a huge problem of leaking state
secrets and confidential information. Relocating government staff to a remote and isolated
location or into a cantonment could address this problem. Satellite communication also poses
another problem for information security since all hand-phone conversations could be
intercepted and eavesdropped upon. At the present, Myanmar is using the Thai Shin Satellite
for its wireless communication; and this provides ample opportunity for the Thai intelligence

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 10


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

community to eavesdrop at the gateway. Although the government could easily install mobile
communication facilities at Naypyidaw, it is not doing so for the sake of information security.
Only fiber-optic cable lines are allowed to be used for communication.
Concern for information security was also apparent in the way the military government
announced its decision to move its administrative capital. Although the news about moving
the Ministry of Defence [War Office], or a portion of it as an alternative command, had been
floating around in the country for about three to four years, nobody actually thought that the
capital would be moved. 5 Until the last moment, just before the announcement to move the
offices, ministries had only vaguely known about it. Many thought that only liaison teams for
the Ministry of Defence from various ministries would go there on a rotation basis. When it
was announced, most of the people were caught by surprise. Some ASEAN countries openly
5 In fact, there was a rumor about the separation of command between upper and lower
Myanmar and the
possible appointment of General Thura Shwe Mann as the army commander in Upper
Myanmar.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

expressed their disappointment with the Myanmar government's decision for not consulting
with them; from the point of view of the present Myanmar leadership, it was a domestic affair
and consultation with any other country was not necessary. Now, in Naypyidaw, the military
leadership enjoys information security.

(2) Military-Strategic Factor


The decision could be motivated by a worst case scenario generated by the siege mentality
among the senior Tatmadaw leadership. The same rationale lay behind the Tatmadaw's
decision in early 2002 to move the Western Command HQ from Sittwe, a city on the Rakhine
coast, to Ann, an inward location. Yangon is too close to the coastline and is certainly
vulnerable to amphibious warfare. Although the Tatmadaw leadership realizes that a U.S.-led
invasion of Myanmar is rather remote in terms of likelihood, considering the fact that the U.S.
is occupied with the Middle East problem and its armed forces are bogged down in both
Afghanistan and Iraqi theatres, in addition to other more pressing situations such as North
Korea and Iran, it never underestimates this possibility nor gambles on the fate of the nation.
The military leadership has not forgotten that the U.S Navy [an aircraft carrier and four
warships] violated Myanmar territorial waters in September 1988 during the political chaos in
Myanmar. The military government is more concerned with a proxy war supported by the
U.S.. Thus the military government would not take anything lightly that could compromise or
endanger national security, which is always conflated with state security and regime security
in Myanmar security perspectives.
By looking at the articles in various publications by the Tatmadaw, one can glean that the

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 11


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

military leadership understands the modern war-fighting method of effect-based operations


and airpower in parallel attacks or inside-out attacks; but what it wants is more time to
prepare for resistance. In the age of asymmetric warfare, also known as 4th Generation War
(4GW), for the military leadership, the fundamental principle is what Mao Zedong called
"you fight your kind of war and I will fight mine [你 打你 的,我 打 我 的 -- ni da ni de, wo
da wo de]." Senior military commanders are also familiar with the concept of "Unrestricted
Warfare" put forward by the People's Liberation Army of China. By moving the seat of the
government and military high command to about 240 miles north of the coast, the military
could buy more time for its defence against both air and ground attacks; thus it could provide
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

a defense-in-depth. From the Tatmadaw's point of view, it is the trading of space for time.
Being located in the vicinity of mountains and jungles in a spot that sits on major
communication links between upper and lower Myanmar, the Tatmadaw could mount
considerable resistance against an invasion force using a military strategy of protracted
people's guerrilla warfare of attrition. The Tatmadaw's training regime continues to
emphasize principles of guerrilla warfare, such as "if the enemy advances, we withdraw; if
the enemy rests, we harass; if the enemy tires, we attack; and if the enemy withdraws, we
pursue” [敵進我退,敵駐我擾,敵疲我打,敵退我追” -- Di jin wo tui; Di jiu wo rao; Di
pi wo da; Di tui wo jui]. In this context, the surrounding areas of Naypyidaw could be
considered as the heartland or base area where enemy should be "lured deep for
annihilation".
A major drawback of the new location of the military high command is that it has become a
solely military target with almost no likelihood of collateral damage.

(3) Gaining a Sense of Control

The location of Naypyidaw is very close to


the intersection of major highways linking
India to Thailand and China to Bangladesh.
Besides, it commands the major road links between
Upper and Lower Myanmar, on both sides of the Bago mountain range, and it controls both
the Ayerwaddy and Sitaung rivers; therefore, it is at the tip of the chokepoint. The centrality
of the location also serves the purpose of radiating state authority into the periphery,
particularly into the areas populated by non-Bamar ethnic nationalities. As the new capital is

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 12


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

physically closer to the Kachin, Kayah, Shan, and Kayin states, it could become
psychologically closer to these nationalities. In the official explanation, the new location "is
centrally located and has quick access to all parts of the country." 6 Moreover, it is much
better and more cost-effective to build a new city rather than renovate the old city of Yangon,
if there is proper urban planning. Yangon city is plagued with traffic congestion and drainage
problems. After all, capital cities nowadays are not necessarily on the sea coast. 7
6 "Seeing Stars over Myanmar's Capital shift, The Straits Times (12 November 2005), p. 26.
7 Canberra (Australia), Islamabad (Pakistan), New Delhi (India), and Beijing (China) are all
inland.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

(4) Decolonization
In 1989, the State Law and Order Restoration Council (SLORC) government decided to
change the English names of the country and capital from Burma to Myanmar and Rangoon
to Yangon; restoring the original names or their pronunciation in the Myanmar language.
Further, Bassein became Pathein and Tavoy became Dawei. Arakan State and Irrawaddy
Division are now written as Rakhine State and Ayeyarwady Division while the Salween River
has become known as the Thanlwin River. Maymyo [named after Colonel May] was renamed
Pyin Oo Lwin. Moreover, names of streets, blocks, avenues and islands named after British
colonial authorities, English names or the names of those considered as traitors who
collaborated with the British were replaced by the names of prominent figures in Myanmar
history or in the anti-colonial struggle. In this process, nearly 200 places were renamed. Thus,
Windsor Road became Shin Saw Pu Road, Dufferin Road became Sandaku Road, Maung
Htaw Lay Street became Bo Sun Pat Street and Maung Khine Street became Bo Ywe Street.
In the same light, as Rangoon [Yangon] was made the capital of Colonial Burma by the
British after the occupation of Mandalay and the deposition of the last Myanmar King, it
could be considered a symbol of humiliation for the Myanmar people. Perhaps, in the view of
the present leadership, the capital of Myanmar should not be a symbol of humiliation.
Therefore, in the process of decolonization, a new capital should be established.

(5) Isolating Civil Servants From The Larger Population


Centre
In the 1988 uprising civil servants, including some troops, particularly from the navy and air
force, were involved in anti-government demonstrations, and in the view of the present
leadership this was mostly due to their residence in the wards, rather than the cantonment or
in government quarters. This situation resulted in the government machinery being
completely paralyzed during the 1988 uprising. Therefore, in this context, keeping key civil
servants and military personnel away from population centres could create a better space for

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 13


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

managing state affairs in any contingency.


ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

Map Showing the Locations of Ministries at Naypyidaw

(6) Traditional Myanmar World View


Although some may be quizzical about this explanation, one cannot dismiss outright the role
of fortune-tellers or soothsayers in the decision. Father Sangermano once unsympathetically
described Myanmar as a nation so given to superstition that not only do people practise
judicial astrology, and divination, and put faith in dreams, but also they have an infinity of
foolish and superstitious customs. 8 After all, as Rudyard Kipling claimed: "This is Burma,
and it will be quite unlike any land you know about." No one could deny the fact that the
occult and superstition play a role in a traditional society like Myanmar. People in Myanmar
have grown accustomed to the very notion that there is a parallel between the Macrocosm
and
the Microcosm, and between the universe and the world of men, and humanity is constantly
influenced by forces emanating from the movements of stars and planets. 9 Besides, it is
believed that other supernatural forces also influence human life. Therefore, consultation with
prognosticators, such as astrologers, palm-readers, and even clairvoyants, is quite common in
Myanmar society.
8 Father Sangermano, A Description of the Burmese Empire (New York: Augustus M. Kelly,
1969), p. 141
9 Robert Heine-Geldern, Conceptions of State and Kingship in Southeast Asia, p. 1.
MINISTRIES
RESIDENCE
DEFENCE
AIRPORT
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

In the traditional Myanmar pattern of authority, it is believed that a person can rise to
prominence through the combination of three factors: Phon (glory), Hnalone (wisdom) and
Letyone (physical prowess). The combination of these three elements will produce one with
Azwa (influence) and Ahna (power or authority). Perhaps the most important concept in the
traditional idea of power and authority is Phon, without which one cannot become a leader.
In traditional Myanmar belief, Phon is conceptually linked to Kamma, which is a result of
one's Kutho (merits) in the previous life and present existence. The accumulation of more
merit can lead to more Phon; thus, patronizing religious order [Sangha] is important, with
actions such as building pagodas and monasteries and performing good deeds for both
monks

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 14


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

and laymen. In this context, "although Phon is intrinsic to the inner force of an individual,
there are ways to tap external forces to sustain and reinforce one's Phon, and one way of
enhancing one's Phon is by performing rituals such as coronations and acquiring objects of
magical potency such as Buddha images, relics, white elephants, amulets, and other
objects."10 Also because of the Phon of the king, these objects, such as a white elephant,
could come into his possession. Therefore, the possession of white elephants was greatly
desirable in the pre-colonial Myanmar polity as it indicated the possession of great Phon, by
extension a symbol of a Cakkavattin [world conqueror].
When one relies heavily on Phon alone [because of weakness in Hnalone and Letyone], then
the enhancing of Phon becomes more important. Although one's Phon cannot be easily
contested, when Phon becomes weak one cannot escape from a downturn in life and that
person will face a challenge from aspirants with superior Kamma. Thus, enhancing Phon is
important, and it can be done through accumulating merit and performing rituals. Acquiring
magical potency, through Letphwe [amulets], Gartar [incantations], Mantan [mantras],
Piyasae [philters] and Inn [cabalistic diagrams], helps protect oneself or cushion, if not
enhance, one's own Kamma. Besides, Myanmar people look for omens and prophetic sayings
in order to avoid misfortune and to decide whether to take or not to take a particular action.
Several different practices come under these two broad categories. 11
10 Myo Myint, Pattern of Authorities in Pre-Colonial Myanmar, unpublished paper, p. 14.
11 For detail, see Maung Than Swe (Dewai), "Myanmar Doei Lawki Pyinnya [Myanmar
Occults]", Atwe Amyin,
Issue 178, July 2006, pp. 162-167; Saw Lu, "Tabaung Shepye Laelarchet [Preliminary Survey
of Prophetic
Saying]", Ngwe Taryi Magazine, Issue 429, April 1996, pp. 26-35.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

Where there is a bad omen or prophecy,


in addition to the above-mentioned practices, one
can avoid misfortune by performing a Yadaya. The noun “Yadaya” is defined in the
Myanmar-English Dictionary as "something done in keeping with an astrologer's advice to
avert impending misfortune or to realize what one wishes. 12 The verb form "Yadaya-che"
means to follow an astrologer's advice on what one must do to avert an impending event or to
achieve what one desires. 13 In the "Myanma Min Okchokpon Sadan" (Treatise on the
Administration of the Myanmar King), U Maung Maung Tin described Yadaya in the
following terms: "Treatises of Yadaya were based on the belief that whatever circumstances
arose could be managed by performing a certain act or ritual so that one can either avert
misfortunes or fulfil desires. Our renowned scholars used to claim that this practice began
with Ari monks in the Bagan period."14 Nevertheless, Yadaya is very commonly practised in

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 15


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

present-day Myanmar. 15 In this context, there are some people who think the moving of the
capital is performing a particular Yadaya; it is difficult to substantiate, but the possibility is
there. The shape of the ministry buildings, which look just like scorpions, however, is
interesting to note. According to some believers, it is a Yadaya in the form of Katkin
[preventive measure to ward off any impending ill fate].16
12 Department of Myanmar Language Commission, Myanmar-English Dictionary, sixth
printing (Yangon:
DMLC, 2001), p. 382.
13 ibid.
14 U Maung Maung Tin, Myanma Min Okchokpon Sadan" [Royal Administration of Myanmar],
Vol. 4 (Yangon:
Baho Press, 1971), p. 197.
15 One recent example, according to some rumours or hearsay, is the building of a pagoda in
a city with two
Wednesday letters of the Myanmar alphabet as a Yadaya; thus, a pagoda was built in Lashio
as both "La" and
"Ya" in the name of the city are Wednesday letters. Consequently, a hillock in Lashio was
named "Vijaya-
Bumi Maha-Aungmye Mingalar Kone-daw" (literally Victory-land, Great Victory-land, and
Auspicious Hill)
and the pagoda named "Yan-Taing-Aung" [Victory in Every Strife] was built.
16 There were scorpion statues at the Aungzeya Hillock in Maesai, Thailand, which is just
across the Myanmar
town of Tachilake. According to the oral history, these statues were built by the Myanmar King
Alaungpaya,
also known as U Aungzeya, during his Yodaya [Ayutthaya] campaign in the 1750s. The Thai
called their
capital "Ayutthaya" which meant "the city that could not be conquered by the fighting or war".
But to reverse
it, Myanmar called it "Yutthaya" so that "the city that could be conquered by the fighting or
war", and it
eventually became "Yodaya". In the same fashion, King Alaungpaya built scorpion statues
and issued a curse
that the Thai could never conquer Myanmar. [Naung (Correspondent), "Consequences of
Turning the
Scorpion in Thailand towards Myanmar", Natkhetta Yaungchi (No. 179, June 2001), pp. 9-12.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 16


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

In Southeast Asian history, rulers have


often moved their capitals
or seats of government to make symbolic statements at the start of new dynasties and to
propitiate spirits. Myanmar
history is full of examples of kings building new royal capitals, especially at the start of a
new dynasty.
How did Myanmar kings build their new royal capitals in pre-colonial days? Myanmar
chronicles provide examples of the significance of Tabaung in building new royal capitals in
Myanmar. Tabaung, which offers prophecies in the form of verses in rhyme, was one of the
most common forms of prophecy in Myanmar.17 According to the Myanmar chronicles, King
Thihathu (1309-1322) built his royal capital at Pinya because he heard a Tabaung that
discouraged him building the capital at Myinsaing and recommended a move to the south
without delay. Likewise, King Thado Minpya (1364-1368) built a new royal capital at Innwa
after hearing Tabaungs that preferred Innwa over Sagaing.18 Similarly, King Mindon (1852-
1878) also built Yadanabon (Mandalay) after hearing Tabaung.19 There is no clear evidence
to support the theory that the recent moving of the capital to Naypyidaw was in accordance
17 Even in the early Second World War period, in 1941, Aung San named Colonel Suzuki, the
leader of the
Japanese Army's secret organization known as Minamikikan, as Bo Mogyo [Thunderbolt] in
line with a
Tabaung that was popular in late 1930s, which said that thunderbolt would strike the Htiyoe
[umbrella stem],
an implicit reference to the British in Myanmar.
18 U Kala, Mahayazawingyi, Vol. 1 (Yangon: Yarpyae Sarpay, 2006), pp, 259; 273-274
19 U Maung Maung Tin, Konebaungset Mahayazawin, Vol. 3 (Yangon: Yarpyae Sarpay,
2005), pp. 171-172
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

with or because of Tabaung.20 Nevertheless, the moving of the capital indicates the beginning
of a new rule, if not a new dynasty. However, based on rumours that the Senior General Than
Shwe and his family have been behaving like royalty, the Irrawaddy Magazine in Chiang
Mai produced an image of the Senior General in the traditional dress of a Myanmar king with
regalia.
What would kings do after founding a new royal capital [Naypyidaw]? Having announced the
arrival of a new dynasty, Myanmar kings usually built a palace and a pagoda in the new royal
capital, since the capital stands for the whole country. These represent Cakkavattin Mandaing

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 17


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

[political Mandala] and Bodhi Mandaing [religious Mandala] respectively.21 By doing so, the
king declares himself not only a Cakkavattin [world conqueror] but also a Bodhisatta [future
Buddha], who resides on the continent of Jabudipa [paradise on earth]; therefore, in
Tambiah’s terms, the king is the "World Conqueror and World Renouncer".22 In the Buddhist
cosmology, Mount Meru forms the centre of the universe and there lie four continents known
20 There was a Tabaung before the fall of the BSPP regime. It was: "Kalapaya-Htitawtin;
Naymingyi-Laewin
[When the finial is hoisted on the Indian Pagoda; the Sun will set]". The Indian Pagoda is the
Mahavijiya
Pagoda enshrined with the Buddhist relics brought from Nepal and the Sun referred to
General Ne Win
["bright sun"]. Another Tabaung appeared in mid 1990s. It was: "Swaetaw-Hnitsu-Atutu;
Pyithu-Laemwe-
Tatlaekwe [The two Tooth-relic pagodas are similar; people would be impoverish and the
army would split]".
This could well be politically motivated. Anyway, the fissure between the infantry and
intelligence factions
within the Army was serious in the late 1990s and early 2000s, but it was overcome by the
elimination of the
intelligence faction by the infantry faction by 2004.
21 Mandala is generally considered as sphere of influence.
22 Stanley J. Tambiah, World Conqueror and World Renouncer (London: Cambridge
University Press, 1977).
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

as Mahadipas, one in each of the cardinal directions. The continent south of Mount Meru is
Jabudipa. This Jabudipa, considered the most auspicious continent, was the place where the
Buddhas were born, future Buddha will attain enlightenment, and the Cakkavattin [world
conqueror] will be born. At present, there is no evidence that the government is building
palace-style buildings; but some could argue that there is a possibility of sanctifying some
buildings as such, yet we will never know. However, recently, the Myanmar government
announced that it had begun building a pagoda in Naypyidaw of almost the same size and
shape as the Shwe Dagon Pagoda; and it is named "Uppatasanti" which means development
and stability.23 The stake-driving ceremony for the pagoda was held on 12 November 2006.
The invitation card for the ceremony opened with a phrase "Rajahtani Naypyidaw [the royal
capital where the king resides]".

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 18


jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

HISTORICAL CONTEXT

In pre-colonial Myanmar, kings moved their capitals occasionally; but they remained mostly
in Central or Upper Myanmar. Bagan lasted for over three centuries, from the 11th to the 13th
century. Myainsaing became the centre of Myanmar authority for about a decade. Thihathu
built a new capital at Pinya in 1312, not far from the previous site, and it remained as capital
until 1364. Sagaing was a rival capital between 1322 and 1364. Then, Innwa became the
capital of ethnic Bamar in 1365 while Bago, also known as Hantharwaddy, was the capital of
the Mon in the south that controlled Ramanyadesa. This situation was described as "One
Basin, Two Poles" in Myanmar by Victor Lieberman.24 Innwa was attacked and destroyed by
Shans in 1526; and the Innwa throne passed into the hands of Shan rulers. By then, Taungoo
under Mingyinyo and Tabinshwehti rose to prominence and became the centre of Myanmar
authority.
Tabinshwehti decided to move his capital from Taungoo to Bago, further south. This was
perhaps primarily to take control of commercial ports which had increasingly become major
sources of maritime revenue. With the domination of the Shan in the north, especially after
the fall of Innwa in 1526, the revenue from overland trade with China had become less
23 Weekly Eleven, Vol. 1, No. 44 (16 August 2006), p. 9. The pagoda is just less than one foot
shorter than the
Shwe Dagon Pagoda. Uppatasanti is the name of a sutra, not part of the Tripitaka, but
prepared by a monk in
the early 16th century. It is to be recited in time of crisis especially in the face of foreign
invasion.
24 Victor Lieberman, Strange Parallels: Southeast Asia in Global Context, c. 800 - 1830
(Cambridge:
Cambridge University Press, 2003), pp. 85- 211
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

significant for the Myanmar polity in central or upper Myanmar. Moreover, it was a
geopolitically significant decision as remaining in Taungoo or moving to Innwa would invite
security challenges from either the Shan in the north or the Mon in the south. By taking firm
control over the Mon, through residence at the Mon capital and adoption of Mon customs,
Tabinshwehti could avoid a two-prong attack. Nevertheless, as indicated by Lieberman, it
was the first and only time in the precolonial history of Myanmar that a capital with authority
over most of the Ayerwaddy-Sitaung basin was located in the south, near the coast.25
Bayinnaung, despite his re-conquest of Innwa in 1555, called Bago his home and built a new
palace and held his coronation there. Thus, Bago served as the capital of Myanmar in the
period between 1539 and 1599. Bago was completely destroyed by Rakhine in 1599.
vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 19
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

Meanwhile, in central Myanmar, Prince Nyaunagyan, governor of Yemathin and a son of


Bayinnaung, tried to restore the empire of his father and established the Nyaungyan dynasty
in 1597. He decided to move his power base from Yemathin to Innwa in 1598. Innwa
remained the official capital of the Nyaungyan dynasty until it was destroyed by the Mon in
1752. However, from 1623, King Anaukphetlun and his successor, Thalun, made Bago a
temporary residence and it was only in 1635 that Thalun decided to go back to his official
residence and the royal capital at Innwa. King Thalun's decision to return and make Innwa his
home has generated a scholarly debate among some historians on Myanmar. G. E. Harvey
remarked that Thalun's decision to abandon Tabinshwehti's dream of Mon-Bamar national
kingship resulted from the failure of the attempted coalescence with the Mon; thus, the
Myanmar court relapsed into its tribal homeland in Upper Myanmar. The decision pushed
Myanmar back into the past, according to Harvey, as its appropriate future lay on the
seacoast;
and it subsequently contributed to the isolation of Myanmar from international
developments.26 D. G. E. Hall went even further and wrote that the move of the Myanmar
capital from Bago to Innwa in 1635 was, without doubt, one of the cardinal events of
Myanmar history and it signalled the triumph of the more intransigent elements in Myanmar
character and government policy that contributed ultimately to the political ruin of the
country.27 But Maung Htin Aung, known for his nationalist perspective, disputed the long-
25 Victor Lieberman, Strange Parallels, p. 151
26 G. E. Harvey, History of Burma: from the earliest times to 10 March 1824 (London: Frank
Cass & Co. Led,
1967), p. 193.
27 D. G. E. Hall, Early English Intercourse with Burma 1587-1743 (London: 1928) p. 11.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

term significance of the move.28 In fact, Victor Lieberman has correctly pointed out that Bago
was never the official palace site between 1613 and 1635, and Innwa remained the official
capital of Myanmar.29 Both Anaukphetlun and Thalun treated Bago as a temporary residence
and stayed in Thakama Tetaw [hut] or Yaye Nantaw [temporary palace] as indicated in the
Myanmar chronicles. Bago, then, was like a command post for military or pacification
campaigns in the south. Hence, as stated in the chronicles, King Thalun returned to Innwa the
royal capital on 24 December 1634 and entered the Thetnge Nantaw [thatched palace] on 14
January 1635.30 Then the king built a new palace and consecrated it on 24 May 1635. With
regard to the decision to move the capital from Lower to Upper Myanmar, Victor Lieberman
explained:
Although the north obviously lacked direct access to maritime trade, it profited
from commerce with Yunnan, while a series of provincial reforms preserved
direct control over the invaluable ports. In the event of rebellion, an interior
vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 20
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

capital always made sense: one could go downriver up to seven times more
quickly than one could ascend the Irrawaddy. Most critical, with refugees
streaming up the Irrawaddy and with Upper Burma prospering from 80 years
of more or less continuous peace, population in the north again rose markedly.
Reinforced by deportations, in 1635 the dry zone contained over three times
more people, hence potential soldiers, than Lower Burma. To control some
4,000 villages spread throughout this zone was a far more critical task,
requiring on-site royal supervision, than to control a far smaller number of
villages and two or three ports in the south. Unfavorable climate later in the
17th century may have hit Upper Burma harder than the coast, but of course,
when the decision to change capitals was finalized in 1635, this problem lay
well in the future. In any case, famines around the Bay of Bengal from 1630-
1635 slammed Lower Burma no less savagely than the interior.31
28 Maung Htin Aung, A History of Burma (New York: Columbia University Press, 1967), pp.
143-146
29 Victor Lieberman, "The Transfer of the Burmese Capital from Pegu to Ava", Journal of the
Royal Asiatic
Society of Great Britain and Ireland (1980; no.1), p. 64.
30 Ukala III, p. 192.
31 Victor Lieberman, Strange Parallels, p. 159.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

When Alaungpaya established the Konbaung dynasty on 17 April 1752, he made Shwebo his
capital. Perhaps, the Konbaung dynasty was the only dynasty in pre-colonial Myanmar to
move its capital five times. Alungpaya gave Shwebo, his capital, the name "Yadana Theinga"
on 21 June 1753. His son, Sinbyushin, the third king of Konbaung, moved the capital from
Shwebo to Innwa on 20 March 1766. Then his brother, Bodawpaya, the 6th Konbaung king,
moved the capital from Innwa to Amarapura on 9 January 1783. Bodawpaya's grandson,
Bagyidaw, the 7th king of Konbaung, moved the capital back again to Innwa on 3 March
1824. Twenty seven years later, Amarapura was made capital again on 9 July 1841 during the
reign of Thayarwaddy. Finally, on 16 July 1858 Mindon moved his capital from Amarapura
to Mandalay. After the last king of Konbaung, Thibaw, was dethroned on 27 November 1885,
Mandalay ceased to exist as the capital of Myanmar. Yangon then became the capital of both
colonial and post-colonial Myanmar until late 2005.
With regard to Mindon's decision to move his capital, Prince Damrong Rajanubhab from
Thailand, during his journey in Myanmar in 1935, remarked:
Judging from the history of the period, there were other factors in the
construction of Mandalay, although the annals did not point them out. From
the time that the Burmese lost their first war with the British, the Burmese
vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 21
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

kings became somewhat deranged, and three of them in succession had to be


removed from the throne. This situation must have been regarded as
inauspicious for the former capital.
The most important reason, however, must have been the arrival of European
steam-powered trading ships. During the reign of King Min-don, steamers
began to come up to Ava and Amarapura. Since both towns were on the bank
of the Irrawaddy, it would have been possible for the Europeans to bring
artillery pieces up-river aboard the trading ships and to shell the capital. The
Burmese therefore thought the capital should be moved some distance from
the river, beyond the range of enemy fire. Although this must have been the
original reason, King Min-don was sensitive about being accused of fearing
the Europeans. And so, pointing to his portentous dream and the prophesy of
the Lord Buddha, he instructed his chief minister to discuss his view with the
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

Heir Apparent, senior princes, ministers, royal councillors, ecclesiastical


chiefs and court Brahmins. Most of them accepted the king's idea.32
Nevertheless, the Myanmar kings' decision to move their capitals, especially during the
Konbaung period, did indicate their desire to make a fresh start. This was apparently the case
as they moved back and forth between Innwa and Amarapura. Mindon's decision would have
been partly influenced by the military-strategic factors; yet it was certainly a symbolic
gesture of a fresh start after losing two wars to the British in 1824 and 1852, from Innwa and
Amarapura respectively; both cities could be considered as inauspicious.
With regard to the Myanmar government's decision to move the capital in late 2005, Michael
Aung-Thwin said that the recent move of capital to the dry zone of Upper Myanmar has
nothing to do with soothsayers, but was based on historical, cultural and strategic
considerations. "It is where the capital of the first classical state of Burma, Pagan, and where
all subsequent capitals of its dynasties except one have been centred. It is the ancestral home
of the Burmese people and is very much part of their psyche, unlike Rangoon which has been
a reminder of the country's colonial experience." said Aung-Thwin. 33
Some people have argued that the recent decision to move the capital from Yangon to
Naypyidaw might be somewhat influenced by the birthplaces of the top two leaders. They
pointed out that Senior General Than Shwe and Vice Senior General Maung Aye were
natives of Kyaukse and Kantbalu, respectively, in Upper Myanmar. [However, former prime
minister General Khin Nyunt was from Kyauktan, near Yangon, while General Thura Shwe
Mann is a native of Kanyuntkwin, between Bago and Taungoo.] This could not be the case.
Many people are concerned with the economic impact [cost] of building a new capital which
could take at least another four years. 34 It is reported that the Naypyidaw now has about
80,000 migrant workers and the labour costs alone total over four billion kyat a month.35
vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 22
jynfolvlxktaygif;cHpm;ae&aom qif;&J'kuQrsdK;pHkrS vGwfajrmufatmif ppftm%m&Sifpepfudk t&ifOD;qHk;wdkufzsufjypf&rnf/

32 H.R.H Prince Damrong Rajanubhab, Journey Through Burma in 1936 (Bangkok: River
Books, 1991), pp.
78-79.
33 Bangkok Post (26 November 2005).
34 Living Color (No. 137, December 2006), p. 62.
35 Ibid.
ARI Working Paper No. 79 Asia Research Institute ● Singapore

CONCLUSION

The Myanmar government's decision to move its capital from Yangon to Naypyidaw does
reveal certain aspects of its security and strategic perspectives and the leadership's worldview
as well. It is now certain that the military government will make a change in the
National Convention to endorse Naypyidaw as the national capital. However, whether
Myanmar with its new capital, Naypyidaw [the royal capital], will ever represent the Jabudipa
[Paradise on Earth] remains to be seen.

vrf;jyMu,fjrefrmpmMunfYwdkuf ( pifumyl ) vufa&G;pifaqmif;yg;rsm; twGJ 19 23


wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

1
Akv
d x
f ufrif;

2
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

DPNS
jyef=um;a&;Xme

3
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

4
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

5
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

ykHESdyfrSwfwrf;

ykH ESd yf jc if ;
yxrt}udrf
azazmf0g&Dv/ 2008 ckESpf
tk yf a &
1000
xk wf a 0 ol
jyef=um;a&;Xme/ vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD
rs uf ES m zkH ; 'D Zdk if ;
oD[armifarmif
jz ef csd a & ;
jyef=um;a&;Xme/ vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD
P.O Box: 83, Mae Sot, 63110, Tak Province, Thailand.
email: information@dpns.org
http://www.dpnsburmese.org

6
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

pma&;ol. trSm
u|efawmfonf wkdif;cspfjynfcspfpdwf"mwfjzifh }uD;rm;aom ar#mfvifhcsufxm;+yD;
wyfrawmfom;b0udk cH,lcJhygonf? wyfrawmftwGif; pwifwm0ef xrf;aqmifvu dk f
onfEiS w fh òyid ef uf ar#mv f ihx
f m;ovdk jzpfrvmbJ txufv}l uD;rsm;. &mxl;tm%m wnf
+rJa&;twGuf vufatmufukd Edik x hf ufp;D eif; tjypfyckH sr/_ wm0efr,lr/_ t&m&St d csi;f csi;f
cGjJ cm;qufqrH /_ txuft&m&S}d uD;rsm;. rw&m; ud, k u f sKd ;pD;yGm;&Sm}uHr/_ t*wdvu kd pf m;
&mwGif urf;ukeaf tmiftusiyhf suaf er_w@kd ukd th=H ozG,&f mawG@jrifc&hJ ygonf? jrefrmjynf
olvlxktrsm;pkenf;wl wyfrawmftwGif;rS vufatmufi,fom;rsm;rSmvnf; 'kuQ
qif;&Jusyfwnf;r_udk cHpm;ae=u&I oem;u±k%moufcJh&ojzihf u|efawmfwyf&if;rSL;
wm0efxrf;aqmifcJhpOfwGif tpGrf;ukef jznfhqnf;ay;cJhrdygonf?odk@&mwGif óud;eDpepfjzihf
txufucsKyfuidk af er_a=umihf aumif;&maumif;a=umif;udk vGwv f yfpmG vkyyf ikd cf iG rfh &bJ
xdxda&mufa&muf rpGrf;aqmifEdkifcJhyg? ‚if;tjyif “jynfolcspfaom wyfrawmf” tpm;
“jynfolESpfaom wyfrawmf” jzpfaeonfudk pdwfraumif;pGm }uHKawG@ae&ygonf?
“jynfo@l wyfrawmf”f jzpf&rnft h pm; “jynfo@l owfrawmf” {uefppfppf trSeyf if jzpfaeyg
onf? vuf&w dS yfrawmfwiG f atmufajctqifh jzpfysuóf uHawG@ae&r_reS o f r#ukd (NCUB)
EdkifiHa&;tHwkr_aumfrwDrSxkwfa0cJhaom “wyfrawmftwGif;rS jzpf&yfrSefrsm;” pmtkyf
wGif u|efawmfwifjycJh+yD;jzpfygonf?
,ck 'kw, d wGpJ mtkyx f wk af 0&aom&nf&, G cf surf mS om;oH;k om;wGif wm0efaus
yGefcJh+yD;jzpfwJh bk&m;om; &[ef;oHCmawmfrsm;eJ@ausmif;om;rsm;&JΠ&ifqdk@zG,f&m
toufcE<may;vSL&if; jrefrmjynfolvlxktwGuf wkdufyGJ0ifaeonfudk rsdK;qufopf
vli,frsm;tm;vHk; od&Sd+yD; ppftm%m&SifpepfcsKyf+idrf;a&;twGuf qufvuf wdkufyGJ0if
=u&efjzpfygonf? xkd@tjyif om;oHk;om;rS ppfom;taejzifhvnf; jynfolvlxkbuf
&yfwnfco hJ rl sm;&Scd o
hJ vdk qufvufI om;oH;k om;yl;aygi;f +yD; urBm@tv,fwiG f “jrefrm
a[h” [k 0ifx h ,fatmif óud;pm;=uapvdak =umif; &nf&, G &f if;jzpfygonf? ppftm%m&Sif
wdk@. r[mAsL[m/ enf;AsL[mrsm;udkvnf; 'Drdkua&pDbufawmfom;tm;vHk;od&Sd+yD;
awmfvSefa&;owdjzifh atmifjrifr_yef;wkdifodk@ csDwufEdkifap&efvnf; &nf&G,fygonf?

7
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

pma&;olonf wyfrawmfwiG f tr_xrf;aqmifpOf tawmtwGi;f wyfprk LS ;oifwef;/


wyfcrJG LS ;oifwef;/ txl;oifwef;rsm;jzpf=uonfh wdu k yf aGJ xmufvrS ;f a&; t&m&So d ifwef;/
wefjyefaxmufvSrf;a&;t&m&Sdoifwef;/ OD;aqmifacsre_ ;f a&;t&m&So d ifwef;/ wdu
k yf 0JG if
pnf;±H;k a&;rGr;f rHoifwef;ESifh Edik if jH cm;bmomoifwuUodkvfrS oifwef;wdk@udk wufa&muf
atmifjrifcJhygonf? wyfrawmfY wdkufyGJtawG@tóuHrsm;udk t&m&Sdi,fb0rSmuwnf;
uyif rsm;pGm&&SdcJhum axmufvSrf;a&;wyfzGJ@rSL; wm0eftjyif ppfOD;pD;rSL; (wwd,wef;)/
ppfOD;pD;rSL; ('kwd,wef;) ESihf wyf&if;rSL;wm0efrsm;ukdyg xrf;aqmifcJh+yD; etzu ay;
tyfaomta&;}uD;wm0efrsm;ukv d nf; xrf;aqmifcyhJ gonf? Tod@k a&;om;wifjy&mwGif
pma&;oltaejzihf ,cktcsdefwGif vHkòcHa&;b0tmrcHcsufr&Sdao;I emrnf&if;ukd
azmfjycGihfrðyEdkifjcif;tm; em;vnfcGihfv$wfay;apvdkygonf? Tpmtkyfjzpfajrmufa&;
twGuf tultnDay;=uolrsm;tm;vH;k udk txl;aus;Zl;wif&adS =umif; rSww f rf;wifvydk g
onf?

pmzwfolrsm;tm;vHk;udk av;pm;pGmjzihf
Adkvfxufrif;

8
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

rmwdum
pOf ta=umif;t&m pmrsuEf mS
1? ed'gef; (bk&m;om;/ ausmif;om;/ ppfom;) 11
tcef;}uD; (1)
ausmif;om;
2? jrefrmhEdkifiHa&;ESifh r[mausmif;om; 15
3? qJAif;ef*sLvdkifed'gef; 17
4? &efukefwuUodkvf 20
5? ESdyfuGyfr_=um;u qufwdkufv_yf&Sm;r_rsm; 23
6? 1988 ck ta&;tcif;tp ausmif;om;awGu 26
7? rqvtpdk;&ðywfuscJhwJh atmifjrifr_ 29
8? ‘‘pGef@v$wfpGef@pm;’’ ausmif;om;pdwf"mwfrsm; 32
9? avScGufcsnf;usef tvHrvSJ 35
tcef;}uD; (2)
ppfom;
10? ppftm%m&SifESifhppfwyf 43
11? jynfol@wyfrawmfom; tppftrSefrsm; 45
12? a¹rGa¹rGcsif;ajcjrif 49
13? tm%m&Sifudk ðzwfcszdk@ óud;pm;cJhwJh ppfwyft&m&Sd 51
14? trsdK;om; jyefvnfoifhjrwfa&;eJ@ AkdvfcifnGef@ 54
15? rsdK;qufopfwyfrª;rsm;&JŒ ordkif;ay;wm0ef 57
tcef;}uD; (3)
bk&m;om;
16? bk&m;om;eJ@ jA[Rpdk&fw&m; 63
17? om;oHk;om;eJ@ vSywJhyef;csDum; 67
18? yxrt}udrf ywWeduUKZ…KeuH oydwfuHaqmifyGJ 69
19? oydwfuHtusdK;quf 71

9
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

20? 'kwd,t}udrf ywWeduUKZ…KeuH oydwfuHaqmifyGJ 74


tcef;}uD; (4)
Edkifatmifzdr,fh etz
21? e0wOuUÏ&JŒ Zmwfodrf;yGJ 79
22? nausmif; (odk@r[kwf) nmausmif; 81
23? pdwf"mwfppfqifa&;enf;AsL[mrsm; 83
tcef;}uD; (5)
etz&JΠNational Defense Strategy
24? vkyfxHk;vkyfenf;rsm; 91
25? q&m'um/ ausmif;'um pDrHcsuf 97
26? ighavSigxdk; aròrdŒa&mufa&muf/ 100
ighjrif;igpdkif; =uyfajy;a&mufa&muf
tcef;}uD;(6)/
tom;xJu‘‘avmuf’’
27? tpraumif;wJh }uHhzGH@eJ@ udk,fawG@ jzpfpOf 105
28? tqdyfyifa&avmif; 107
29? ociftm;& u|efyg;0 109
30? a':atmifqef;pk=unfESifh }uHhzGH@xdyfwdkufawG@qHkjcif; 111
31? t=urf;zufr_usL;vGefvmwJh}uHhzGH@ 113
32? rif;om;acgif;aqmif;ay;xm;wJh bDvl; 115
33? ppftm%m&Sif&JŒvufudkifwkwf 116
34? zsufjrif; 118
35? etz&JŒ enf;y&d,m,f pifòydiftzGJ@i,frsm; 119
36? jynfol@csOfzwf tjrpfjzwf 120
tcef;}uD; (7)
a&$0ga&mifawmfvSefa&;ESifh etz&JΠAsL[m
37? jrefrmhwyfrawmf&JΠtoHk;cscHb0 125
38? ed*;kH csKyf? 127

10
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

ed'ge;f
om;oHk;om;

jrefrmhwyfrawmfrSm “awmfoHk;awmf” &Sdw,fqdkwJhta=umif; yxrqHk;


xkwfa0wJh pmtkyfrSm wifjycJh+yD;wJhaemuf ,ckwzef jrefrmjynfrSm ppftm%m&SifawG
a=umuf&GHŒwJh “om;oHk;om;” &Sdw,fqdkwm wifjyygr,f? tJ'D ppftm%m&Sifwpfpk
a=umuf&ŒHG wJh om;oH;k om;qkw
d muawmh bk&m;om; &[ef;oHCmawmfrsm;/ ausmif;om;
rsm;eJ@ ppfom;rsm;bJ jzpf=uygw,f? jrefrmEdkifiHrSm jzpfyGm;cJhwJh tm%m&Sifqef@usifr_
ta&;tcif;v_y&f mS ;r_trsm;pk[m tqkyd gom;oH;k om;wd@k yg0ifcjhJ cif;a=umihf ppftm%m&Siaf wG
wkefv_yfacsmufcsm; jzpfcJh=u&ygw,f? 'gwifruao;bJ om;oHk;om;[m jynfolvlxkeJ@
vufwGJ+yD;awmh tpkd;&tzGJ@ qufwdkuf ðzwfcsEdkifwJhtxd tpGrf;xufjrufvSygw,f?
jrefrmEdkifiHrSm 1962 rwfv(2) &ufae@up+yD; AdkvfcsKyf}uD;ae0if; tm%modrf;cJh&mrS

11
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

ppftm%m&Siaf cwftqufquf rqv/ e0w/ etzwk@d widk f om;oH;k om; OD;aqmifyg0if


v_yf&Sm;cJhwJh tm%m&Sifqef@usifa&; ta&;tcif;}uD;awG qufwkduf ay:aygufcJhygw,f?
txift&Sm; jzpfcJh&wJh ta&;tcif;awGudk wifjy&r,fqdk&if yxrOD;qHk; 1962 Zlvdkifv
(7) &ufae@rmS jzpfymG ;cJw h hJ “qJAif;*sLvdik ”f vd@k vo l rd sm;cJw
h hJ wuUov kd of r*~ taqmuf
tOD; rkid ;f eJ@òzcd cJG &H +y;D ausmif;om;trsm;tjym; aoqH;k '%f&m& zrf;qD;cH&aom ausmif;om;
tHºk urG _ ta&;tcif;/ 1963ckEpS rf mS jzpfymG ;cJw h hJ +ird ;f csr;f a&;ausmif;om;qENjyyG/J 1967 ckEpS f
Zlvikd vf rSmjzpfymG ;cJw h hJ w±kw-f Arm ta&;tcif;/ 1969ckEpS f u|e;f qG,t f m;upm;yGaJ wmf
t"du¶k%f;/ 1970 &efukefwuUodkvf a&$&wk v_yf&Sm;r_/ 1974ckESpf ZGefv (6)&ufae@
tvkyform; ta&;tcif;/ 1974ckESpf 'DZifbmv(5)&ufae@ OD;oef@psmye ausmif;om;
ta&;tcif;/ 1976ckEpS f rwfv(23) &ufae@ r_id ;f &mjynht f a&;awmfy/kH 1976ckEpS f Zlvidk v f
(20) &ufae@ Adv k }f u;D tH;k ausmjf rihef @J tzG@J tm%modr;f &ef }upH nfre_ @J Adv k cf sKy}f u;D wifO;D tm;
odvsufESifh xdefcsefr_jzifh ta&;,lwJhjzpfpOf/ 1988ckESpf 'Drdkua&pD vlxktHkºuGr_ ta&;
awmfyHk}uD;/ 1990 bk&m;om;oHCmawmfrsm;. ywWeduUKZ…e oydwfuHaqmifyGJ/ 1991eJ@
1996 ckEpS af wGrmS jzpfymG ;cJw h hJ &efuek w
f uUov kd f ausmif;om;tHkºuGr_ta&;tcif;/ 1995
&efukef wuUokdvf pdef&wktxdrf;trSwf ausmif;om;v_yf&Sm;r_/ 1997ckESpf r[m
jrwfrek b d &k m;}uD; Adu k af zmufc&H r_ ta&;tcif;/ 2003ckEpS f ausmufqnf oHCmawmfrsm;
eJ@ ukvm;t"du±k%f;/ 0ef}uD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;cifn¸ef@ESifh axmufvSrf;a&;tzG@J tpnf;rsm;
udk zsuo f rd ;f EdyS u f yG rf j_ zpfpOf/ ,ae@ 2007 ckEpS f pufwifbmrSm jzpfymG ;cJw h hJ oHCmawmfawG
OD;aqmifwJh a&$0ga&mifawmfvSefa&; wdk@jzpf=uygw,f?
'Dta&;tcif;awG[m ppftm%m&SifawGudk qef@usifwJhtwGuf jzpfay:vm&
wJh ta&;tcif;awG jzpf=uygw,f? 'Dta&;tcif;awGrSm om;oHk;om;&JŒta&;}uD;wJh
OD;aqmifr_ tcef;u¾awGukd awG@jrif=u&rSm jzpfygw,f? ppftm%m&Siaf wG[m om;oH;k
om;udk b,fvkd&ifqkdifcJh&w,f/ xdwfvef@w=um; b,fvkdajz&Sif;EdSyfuGyfcJh&w,f qdkwm
awGudk rsdK;qufopfawGod&Sdzdk@ tao;pdwfwifjyoGm;yghr,f? tm%m&Sifpepfatmufu
jynfov l x l ak wGukd u,fwifcsiw f hJ “om;oH;k om;” &JŒawmfveS af &;jzpfpOfawGukd avhvm
zwf±&_ if; jrefrmjynfov l xl t k m;vH;k 'Dru kd a&pDawmfveS af &;owde@J twl om;oH;k om;eJ@
vufwGJum atmifyGJ&onftxd qufvufwdkufyGJ0if=u&rSmjzpfygw,f

12
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (1)
ausmif;om;

13
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

14
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
jrefrmhEdkifiHa&;eJ@r[mausmif;om;
ppf t m%m&S i f a wG [ m om;oH k ; om;xJ u ausmif ; om;awG u k d b ,f v k d
tòid;}uD;}uD;eJ@ ESyd u f yG wf ,f/ ausmif;om;awGua&m a=umufp&maumif;avmufatmif
b,fvt dk pGr;f tpawG&w dS ,f qdw k mudk a&S;OD;pGm wifjyoGm;ygrh ,f?ausmif;om;qdw k m[m
yGiv hf if;±d;k om;+y;D zdEydS rf /_ rw&m;r_ukd róuu d w f hJ obm0&Syd gw,f? acwfynmwwfjzpf+y;D
EdkifiHwumeJ@,SOfum tjrifus,f tod^m%fºuG,f0olawGvnf; jzpf=uygw,f? e,fcsJ@
udkvdkeDvufatmufu vGwfajrmufzdk@ óud;pm;cJhwJh jrefrmEdkifiHudk u,fwifcJhwJh
“tmZmenf ol&aJ umif;” awG[m ausmif;om;awGu jzpfvmwmr[kwyf gvm;cifAsm;?
ausmif;om;awG[m olwdk@&JΠi,f&G,fEkysdKwJh b0awGudk paw;+yD; toufay;ae=uwm
awG[m &mxl;tm%mudk vdkcsifvdk@ r[kwfbl;qkdwmudk vlwkdif;od=uygw,f? 'ga=umifh
&mxl;tm%mudk rw&m;vkcd siw f hJ ppftyk pf [k m ausmif;om;awGukd a=umuf&ŒHG +yD;t=urf;
zuf ESyd u f yG cf w
hJ mbJ jzpfygw,f? ausmif;om;or*~e@J ausmif;om;v_y&f mS ;r_awG[m EdkifiHa&;
ygwDtzGJ@tpnf; avmif;&dyfawGatmufu uif;vGwf+yD; oD;jcm;vGwfvyfwJh trsdK;om;
EdkifiHa&; tiftm;pk}uD;wpf&yftjzpf ay:xGufcJhygw,f?'ghtjyif jynfolvlxk&JΠ,Hk=unf
pdwcf sre_ @J tm;ud;k tm;xm;ðyr_ukd &&S+d yD; ausmif;om;awG&ŒJ pGe@f vw $ pf eG @f pm;wJh pdw"f mwf
eJ@ tepfemcHwJ@pdwf"mwfawG[mvnf; tHhrcef;jzpfcJh&ygw,f? ausmif;om;or*~eJ@
ausmif;om;awG[m jynfov l xl ek @J yl;aygi;f vufw+JG yD; }uD;rm;wJh trsKd ;om;Edik if aH &;vrf;
a=umif;ay:rSm &yfwnfcJh=uwm awG@&rSmjzpfygw,f?
acwf(5)acwfjzpfwJh udkvdkeDacwfeJ@ vGwfvyfa&; óud;yrf;r_acwf/ ygvDref 'Drdk
ua&pDacwf/ rqvppftm%m&Sifacwf/ e0wppftm%m&Sifacwf/ etzppftm%m&Sif
acwfawGrmS ausmif;om;or*~e@J ausmif;om;awG[m vGwv f yfa&;&&Srd j_ y\em/jynfwiG ;f
ppf&yfpJa&; jy\em/ 'Drdkua&pDe@J vl@tcGifhta&;jy\em/ trsdK;om;jyefvnfoifhjrwf
a&; jy\em pwmawGudk t}udwfte,f ajz&Sif;awmif;qdkcJh=uygw,f?
udkvkdeDacwf vGwfvyfa&;óud;yrf;r_rSm wjynfvHk;rSm&SdwJh ausmif;om;v_yf&Sm;
r_awGudk pnf;±Hk;acgif;aqmifEdkifzdk@ (All Burma Student Union) A.B.S.U vdk@ac:wJh Arm
Edik if v
H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;or*~ukd 1936ckEpS f arv(8)&ufae@rmS pwifz@JG pnf;Edik cf hJ
ygw,f? OuUÏ[m rpPwm&m&Spfjzpf+yD; taxGaxGtwGif;a&;r–;uawmh AdkvfcsKyf
atmifqef;bJ jzpfygw,f? 1938ckESpf ukefydkif;rSm AdkvfcsKyfatmifqef;[m OuUÏ jzpfvm
cJhygw,f?vGwfvyfa&;&+yD;csdef ygvDrefacwfjzpfwJh 1951=o*kwfv (15) &ufae@rSm Arm

15
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
Edik if v
H ;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*~&ŒJ yxrt}urd f nDvmcH}u;D udk ac:,lusi;f ycJyh gw,f?
tJ'n D v D mcH}uD;rS A.B.S.U udk zsuo f rd ;f +yD; ( All Burma Federation of Student Union)
vd@k ac:wJh A.B.F.S.U udk jyefvnfz@JG pnf;cJyh gw,f? jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;/ 'Dru kdf a&pDa&;eJ@
trsdK;om;ynma&; wnfaqmufa&;wkd@udk csrSwfEdkifcJhygw,f? 1953ckESpf rwfvrSm
ausmif;wpfvydwfta&;awmfyHk ay:aygufcJh&m zqyvtpdk;&u oydwfukd ypfcwfòzdcGJcJh
ygw,f// 1956 atmufwdkbmvrSm zqyvtpdk;&[m ausmif;om;or*~rsm;udk tpkd;&
txufwef;ausmif;awGrSm rzGJ@pnf;zdk@ trdef@xkwfjyefcJhygw,f// 'ghtjyif ausmif;wGif;
pnf;±H;k v_y&f mS ;r_rsm;udk rðyvky&f efvnf; n¸e=f um;vm&m xdt k rde@f xw k jf yefcsut f ay:wGif
ausmif;om;rsm;u qef@usifuef@uGuf=u+yD; jrefrmwjynfvHk;oydwfwdkufyGJ ysH@ESH@qifE$JcJh
=uygw,f// ausmif;om;acgi;f aqmif(50)ausmf tzrf;cH&+yD; (200)ausmf ausmif;xkwcf cH hJ
&ygw,f? zqyv tpkd;&[m txufwef;ausmif;awGrSm ausmif;om;or*~rsm;tpm;
ausmif;aumifprD sm;om zG@J pnf;zd@k n¸e=f um;cJyh gw,f? 1956ckEpS rf mS A.B.F.S.U ArmEdik if H
vHk;qkdif&m ausmif;om;or*~tzGJ@csKyf&JŒ pwkwˆt}udrf uGef*&ufudkvnf;aumif;/ 1958
ckESpfrSm yOPrt}udrfuGef*&ufudkvnf;aumif; atmifjrifpGm usif;yEdkifcJhygw,f?
1958 ckEpS f pufwifbmvrSm ppftpd;k &[m tdraf pmift h pd;k &tjzpf wufvmwJh
tcg 'Dru kd a&pDtiftm;pkawGe@J ausmif;om;or*~rsm;[m wjynfv;kH udk pnf;±H;k v_@H aqmf+y;D
Oya'abmiftwGi;f uef@uu G q
f ENjycJ=h uygw,f?tdraf pmift h pd;k &[m wuUov kd af usmif;om;
or*~acgi;f aqmifjzpfwhJ udck ifarmift;kH eJ@ zd;k omat;wd@k ukd udu k ;kd u|e;f od@k y@kd c&hJ mrS tpðy+y;D
ausmif;om;eJ@ ppftm%m&Sif pwif xdyfwdkufawG@cJh=uygw,f?
1960 ckEpS f atmufwb kd mvrSm A.B.F.S.U &JŒqÏrt}udraf jrmuf uGe*f &uf
udk qufvufusi;f yEdik cf yhJ gw,f? 'gt h jyif KMT w±kwjf zLrsm; jrefrmEdik if t H wGi;f aemuf
qHk;t}urd f usL;ausm0f ifa&mufc&hJ m “w±kwjf zLusL;ausmrf e_ @J e,fcs@J qef@usiaf &;aumfrwD”
udk zG@J pnf;um ausmif;om;or*~rsm;u OD;pD;+yD; tar&duefo±H ;kH rSm qENjyuef@uu G cf =hJ u
ygw,f?
ygvDrefacwfumvrSm vufeufudkifawmfvSefa&;xuf Oya'twGif; 'Drdk
ua&pD v_yf&Sm;r_rsm; ydkrdkrsm;jym;cJhygw,f? Oya'twGif; 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_[m wkdufyGJ
trsdK;tpm; (3) rsdK;&Sdygw,f? yxr trsdK;tpm;uawmh b0wdkufyGJvdk@ ac:wJh pD;yGm;a&;
usyfwnf;r_ wkdufyGJjzpf+yD; tvkyform;/ pma&;/ ausmif;om;vli,frsm;&JΠpm;0wfaea&;
twGuf Oya'/ ausmif;pnf;urf;eJ@uek af ps;E_e;f / vpmwd;k jri‡ ahf &; pwmawGukd awmif;qdw k hJ

16
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
wkud yf GJ jzpfygw,f/ 'kw, d trsKd ;tpm;uawmh 'Dru kd a&pDe@J vl@tcGithf a&;wdu
k yf JG jzpfygw,f?
wwd, trsdK;tpm;uawmh EdkifiHa&;wdkufyGJvdk@ac:wJh jynfwGif;ppf&yfpJa&;eJ@ ppftm%m
&Sifpepf qef@usifðywfusa&;wdkufyJG jzpfygw,f? Oya'twGif; 'Drdkua&pDv_yf&Sm;r_[m
jynfov l x
l yk g0ifrt
_ m;udk vH;k 0tm;ðy&wJh wdu k yf jJG zpfovdk ausmif;om;v_y&f mS ;r_e@J ausmif;om;
or*~awG[m vlxw k u
kd yf aJG wG&ŒJ a&S@ “vHo
S mG ;xdy”f uae yg0ifcw hJ mawG@&ygw,f?
jynfwGif;ppfeJ@ ppftm%m&Sifpepf[m vGwfvyfa&;&+yD;csdefup+yD; acwfopf
jrefrmjynf&JŒ ordkif;ausm±dk;jzpfaeovdk jynfwGif;ppf&yfpJa&;eJ@ ppftm%m&Sifpepf
qef@usifa&;wdkufyGJawG[mvnf; acwf&JŒawmif;qkdr_jzpfwJh 1962 rwfv (2) &ufae@
Adkvfae0if; tm%modrf;&mup+yD; pOfqufrjywfjzpfay:vmcJh&ygw,f?

qJAif;*sLvkdif ed'gef;
1962 rwfv (2) &ufae@rmS Adv k af e0if; tm%modr;f +yD;wJt h cg ppftm%m&Sif
pepfukd yxrOD;qHk; qef@usifuef@uGufol[m ausmif;om;rsm; jzpf=uygw,f? tm%m
odrf;+yD;+yD;csif; rwfv (3) &ufae@rSm ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;or*~rsm;tzGJ@csKyf
(Auo)/ &efuek w f uUov kd af usmif;om;rsm;or*~ (wuo)eJ@ &efuek cf ±kid af usmif;om;rsm;
or*~ (&uo) wd@k yl;wG+J y;D a=unmcsuw f pfapmifxw k jf yefum ppfwyfu tm%modr;f jcif;udk
uef@uu G v f u dk =f uygw,f? zqyv/ yrnw pwJh Edik if aH &;ygw}D u;D awGu apmif=h unfzh @kd qHk;
jzwfxm;wJt h csed rf mS ausmif;om;awGu jywfjywfom;om; uef@uu G cf =hJ uvd@k Adv
k af e0if;
[m ausmif;om;or*~awGtay:rSm “tmCmw” w&m;xm;cJhw,fvdk@ od&SdcJh&ygw,f?
wuUokdvf&JŒ tkyfcsKyfa&;eJ@pDrHcef@cJGa&;udk ynma&;0ef}uD;Xmeu wdkuf±dkuf
udkifwG,fjcif;rðy&ef awmfvSefa&;aumifpDu arv(9)&ufae@rSm a=unmcsufxkwfjyef
vkdufygw,f? wuUodkvftufOya'rSmygwJh vkyfydkifcGifhtm;vHk;udkvnf; awmfvSefa&;
aumifpDu usifhoHk;oGm;rSmjzpfa=umif;eJ@ ausmif;om;awGukd EdSyfuGyfcsKyfcs,fwJh ausmif;
aqmifpnf;urf; (22) csuu f v kd nf; owfrw S v
f u
kd jf yefygw,f? tJ'aD emuf arv (10)&uf
ae@rmS Advk af e0if;[m wuUov kd af umifp0D ifawGukd '*H&k yd o f mrSm ac:,lawG@q+kH y;D wuUodkvf
aumifpu D kd zsuo f rd ;f vdu
k w f thJ a=umif;ajym&m ausmif;om;xktwGi;f rSm rauseyfr_ ydrk kd
rsm;jym;vmygw,f?
arv(27)&ufae@rmS wuUov dk af umifpu D kd awmfveS af &;aumifp&D ŒJ a=unmcsuf
trde@f (30) e@J xkwjf yefwt hJ cg wuUov kd af usmif;om;rsm;ryg0ifbJ ppftm%m&Sif t&m&Sd

17
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
}uD;rsm;eJ@om yg0ifzGJ@pnf;xm;vdk@ ausmif;om;rsm;taeeJ@ ydkrdk rausreyf jzpfcJh=u jyefyg
w,f? arv(31)&ufae@rmS ausmif;om;rsm;eJ@ajyvnfr&_ w dS hJ &efuek w
f uUov kd f ygarmuQcsKyf
a'gufwmomvSudk &mxl;uz,f&Sm;vdkuf+yD; Adkvfae0if;[m ol@&JŒq&m ocsmFygarmuQ
OD;umudk tpm;xkd; cef@tyfvkdufjcif;jzifh tm%m&SiftðytrlZmwd ay:vmygawmhw,f?
trSefrSm wuUodkvftufOya't& ygarmuQcsKyf&mxl; vpfvyf&if ygarmuQawGxJu
,SOfòydifta&G;cHcGifh&Sd+yD; wuUokdvfbJG@&toif;0ifawG v#dK@0SufrJay;wJhpepfeJ@ a&G;aumuf
wifajr‡muf&rSmjzpfygw,f? ppftm%m&SifawGxkwfjyefwJh ynma&;pnf;urf;opfrSm
vnf; vl@tcGifhta&; csdK;azmuf&ma&mufwJh tcsuftvufawG rsm;pGmyg&Sd+yD; ausmif;
om;awGu axmufjyuef@uGufr_ ðyvkyfvm=uygw,f? wuotzGJ@rS ygarmuQcsKyf±Hk;odk@
w&m;0ifpm ay;ydk@cJhaomfvnf; jyef=um;r_wpfckrSr&&SdcJhvdk@ tkyfcsKyfa&;tydkif;eJ@
ausmif;om;rsm;t=um;rSm wif;rmr_ jyif;xefvmcJhygw,f? Adkvfae0if;[m q&m}uD;
OD;umudk ausmif;om;rsm; tvdrk vdu k &f ef zdtm;ay;cJyh gw,f? wuUov kd f taqmifwcH g;
rsm;udk n(8)em&Dydwfr,f/ b,folrS t0iftxGufrvkyf&vdk@ wif;usyfpGm wm;jrpfvdkuf
jyef&m ausmif;om;awG[m a'goxGufukef=uygw,f? Zlvdkifv(4) &ufae@ n (9)em&D
rSmawmh taqmifaeausmif;om;awG[m aºuG;a=umfuef@uGuf qENjy=uygawmhw,f?
Zlvikd vf (5) &ufae@rmS ausmif;om;awG[m ygarmuQcsKyfEiS hf awG@ciG ahf y;zd@k yef=um;ayr,fh
awG@ciG rhf &wma=umifh ydq k ;kd vm+yD; taqmifwcH g;udk vltiftm;eJ@ wGe;f zGiv hf u kd u
f m vrf;r
ay:xGufvm=uygw,f? Zlvdkifv (6) &ufae@rSm wuUodkvfe,fajrudk yk'rf (144) trde@f
xkwjf yefcyhJ gw,f? Zlvikd v f (7) &ufae@ eHeuf (11) em&DrmS ausmif;om;xk tpnf;ta0;
usif;y+yD; yk'fr (144) udk qef@usifuef@uGufjcif;/ rw&m;xkwfjyefxm;wJh pnf;urf;csuf
(22) csuu f kd zsuo
f rd ;f ay;&efawmif;qdjk cif;ESihf wuUov kd yf &0k%t f wGi;f pDwef;vSnv hf nf
jcif; ðyvky=f uygw,f? xdpk Of tpnf;ta0;cef;rtwGi;f ppfaxmufvrS ;f a&; (2)OD; ausmif;om;
ta,mifaqmif0ifvmwmudk ausmif;om;rsm; zrf;qD;&rdaomfvnf; oabmxm;}uD;pGm
jyefv$wfay;cJhygw,f?
ausmif;om;awG qENjyyGJ+yD;qHk;csdefrSm vSnf;wef;*gwfwJu &Jum;wef;wpfck
¶kwjf cnf; 0ifa&mufvm+yD; tiftm; (200) cef@o;kH um udAk aqGav;eJ@ udo k uftygt0if
ausmif;om;acgi;f aqmifawGukd zrf;qD;ac:aqmifomG ;ygw,f? ausmif;om;rsm;eJ@ &JawG[m
t"dywdvrf;ay:rSm xdyw f u kd &f ifqidk af wG@q+kH yD; &JawGu rsu&f nf,Akd ;Hk rsm;eJ@ypfjcif;/ eHygwf

18
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
wkwrf sm;eJ@¶u kd jf cif;wd@k a=umifh ausmif;om;awGuvnf; &&mcJrsm;eJ@ ypfaygu&f mrS¶ek ;f &if;
qefcwf jzpfyGm;cJhygw,f?
aoG;oH&J&JeJ@ ausmif;om;awGudk awG@&wJhtcgrSm ausmif;om;xk[m ydkrdk em
usn;f vm+y;D awmifial qmif/ '*Hak qmif/ rEœav;aqmif pwJh ausmif;om;awG[m tiftm;
}uD;rm;pGm jyefvnfwek @f jyef=u&mrS wdu k yf jJG yif;xefvm+yD; aemufyikd ;f rSm &JawGu qkwcf mG
ay;vdkuf=u&w,f? 'gayr,fh ppftm%m&SifawG[m t0dkif;av;rSwfwdkifteD;rSm qGt J m;
aumif;wJh toHzrf;pufe@J v_y&f mS ;r_reS o f r#ukd zrf;,l+y;D awmh jrefrmhtoHuyG u f rJ ¶_ ;kH udk pOfquf
rjywf owif;ydk@aeygw,f? olwdk@&JΠteD;uyfuGyfuJr_ae&muawmh jrefrmhtoHrSmbJ
jzpfygw,f? A[dv k òkH cHa&;aumifrwDOuUÏ Adv k rf ;ª }uD;ausmpf ;kd / Adv
k rf ;ª }uD;vS[ef/ Adv k rf ;ª }uD;
oef;pdef/ Adkvfrª;}uD;armifvGif/ Adkvfrª;}uD;bOD;/ &JcsKyfOD;bat;/ ygarmuQcsKyf OD;umwdk@
&Sdae=u+yD; teD;uyfuGyfuJr_tzGJ@rSm oeu (4)wyf&if;rª; 'kwd,Adkvfrª;}uD;pdefvGif/
ppftif*sief , D mwyfr;ª 'kw, d Adv k rf ;ª }uD;vSjrif/h vufaxmuf &Jrif;}uD; OD;vSaiGw@kd yg0ifwhJ
tzGJ@u tajctaeudk rjywfapmifh=unfhaeygw,f? 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf
Adkvfrª;csKyfatmif}uD;vnf; v_yf&Sm;oGm;vmaeygw,f? naeydkif;rSmawmh ppfum;rsm;
a&muf&Sdvmum *smr%DEdkifiHvkyf B.A(63)G3. BA(64)G4 armif;jyef¶dkifz,frsm;udkif
aqmif+yD; wuUodkvf0if;pmwdkufrSpum t"dywdvrf;wav#mufESifh rEœav;aqmif0if;
bufukd rsuEf mS rlI ppfom;rsm;[m toD;oD; ae&m,lxm;vdu k =f uygw,f? pmwdu k 0f if; +cH
pnf;¶d;k teD;rSm 'kAv kd rf ;ª }u;D pdev
f iG u
f kd ausmif;om;wpfcsKd @u awG@qakH qG;aEG;cJ&h m ausmif;om;
awGu Adkvfrª;wdk@wyfawG urm¶Gwf*gwfwJtxd qkwfcGmay;&ef avajyxkd;Iajym&m
txuftrdef@t& vmjcif;jzpfvdk@ qkwfray;Edkif[k jyefvnfajymqdkcJha=umif; od&Sd&
ygw,f? AdkvfpdefvGifu vlpkcGJ&efESifh oli,fcsif;awGudk ukd,fhtaqmifudk,f jyef0ifcdkif;&ef
om ausmif;om;awGukd jyefvnfajymqdck yhJ gw,f? ausmif;om;xJrS wcsKd @[m ‚if;wd@k twGuf
r&yfwnfwJh ygarmuQcsKyfOD;um&JΠum;eHygwf (p-659)eJ@ ausmif;ydkifum; (p-6203)wdk@
udk vrf;ray:rSm rD;¶d_@vdkuf&m wif;rmr_ txGÉftxdyfudk a&muf&Sdvmygw,f? xdkpOf
wuUodkvf&dyfomvrf;ay: pmwdkufteD;udk zD;,ufum;wpfpD; a&muf&Sdvmum Adkvfpdef
vGit f m; pmwpfapmifay;vdu k yf gw,f? 'Dpmuawmh ausmif;om;awGukd &uf&ufpufpuf
ypfcwfzdk@ ‘‘ypfrdef@’’ ay;wJhpmbJjzpfygw,f?

19
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
&efukefwuUodkvf
&efukefwuUodkvf[m ausmif;om;awGtwGuf &efusefwuUodkvfjzpfcJhyHkukd
qufvufwifjyoGm;ygr,f? AdkvfpdefvGif[m wyfrª;awGudk ac:,l+yD; ypf&ef!ïef=um;yg
awmhw,f/ tJ'Daemuf G3, G4 armif;jyef¶kdifz,fawGeJ@ wuUodkvf0if;twGif;rSm&SdwJh
ausmif;om;awGudk (3)rdepfypf/ (2) rdepfem;pepfeJ@ pwifypfcwfygawmhw,f? ppfwyf&JŒ
&ufpufpmG ypfcwfra_ =umifh '%f&m& aoqH;k ol (100) 0ef;usi&f cdS +hJ y;D wuUov kd ef ,fajrrSm
ausmif;om;awGtwGuf O'gef;ra=up&m ‘‘aoG;aºuG;’’ wifcJh&ygw,f? tm%m&Sif
ppfbv D ;l [m tm;r&ao;bJ 1962 Zlvikd v f 8 &uf eHeuf (4)em&D 0ef;usirf mS ppftif*sif
eD,mwyfu Adkvfrª;xGef;&DOD;pD;+yD; wuUodkvfor*~ taqmuftOD;}uD;udk 'dkif;erdkufeJ@
azmufcGJ zsufqD;vdkufygw,f? (7) em&DrSm Adkvfae0if;[m jrefrmhtoHrS ‘‘"m;"m;csif;/
vSHvSHcsif;’’ pdefac:wJhrdef@cGef;udk em;cg;p&m ajym=um;cJhygw,f?
'DjzpfpOfeJ@ pyfvsOf;+yD; Adkvfae0if;eJ@ Adkvfatmif}uD;wdk@u ‘‘tdkau’’ qdkwJh
pum;vHk;eJ@ olvkyfw,f/ igvkyfw,fvdk@ aemufydkif;rSm tjyeftvSef pGyfpGJajymqdk=uyg
w,f? Adkvfae0if;[m A[kd uGyfuJr_OuUÏ Adkvfrª;}uD; ausmfpdk;ukd or*~taqmuf

ausmif;om;or*~taqmuftOD

20
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
tOD;xJrSm&SdwJh ausmif;om;
awGudkxGufvmbdk@/ toHcsJ@
pufe@J ajym=um;&ef/ rxGuv f m
&if &DuKdG iv
f uf vufeuf}uD;eJ@
ypfzrf;r,fvdk@ xnfhoGif;ajym
=um;&ef/ naeydkif;rarSmifcif
vkyf&efESifh vdktyf&if vuf
euf } uD ; oH k ; zd k @ trd e f @ ay;cJ h
w,fvdk@od&ygw,f? &DuGdKif
vufvufeuf}uD;[m ayguf
uGrJ _ jyif;xefveG ;f wJh pGr;f tm; ausmif;om;or*~taqmuftOD AkH;cGJcH&+yD;aemuf
&Sd&m ‚if;vufeuf}uD;eJ@ypf wESpjf ynft
h crf;tem; Adv k af tmifausm*f Al rd mefab;wGif
v#if taqmuftOD;rcHEdkifbJ
yGifhxGufum rdkif;azmufcGJjcif;ESifh pGrf;tm;twlwlbJjzpfygw,f? OD;atmif}uD;u qifa0S@
&efa&Smif&iS ;f &mrSm Adv k v
f [ S efe@J twl OD;ae0if;xH or*~taqmuftOD; AH;k cGrJ ,fu h pd /P wm;
qD;zdk@oGm;a&mufa=umif;ajymygw,f? jzpfpOftrSefu AHk;cGJ&ef uGyfuJr_tzGJ@u qHk;jzwf
wmudk ‚if;u OD;ae0if;xH twnfðyay;&ef oGm;a&mufwifjyjcif;omjzpf+yD; ‚if;udpPtm;
‘‘tdkau’’ qufvkyfyg[k OD;ae0if; oabmwlcJh+yD; OD;atmif}uD;u uGyfuJr_tzGJ@odk@ !ïef
=um;ajymqdkjcif;omjzpfygw,f?
or*~ taqmuftOD;twGi;f rSm em;cdak e=uwJh 'g%&f m&ausmif;ol/ ausmif;om;
awG[m taqmuftOD;}uD;eJ@twl aysmufu, G of mG ;cJyh [
kH m &ifeifph &m aumif;vSygw,f?
e,fcsJ@awGudk awmfvSefzdk@ zGJ@pnf;cJhwJhwyfrawmf[m ausmif;om;t¶G,f vli,fuav;
awGudk okwfoifacsr_ef;aewmu ydk+yD; &ifeifhp&maumif;ygw,f? ppftm%m&SifawG
taeeJ@ wuUodkvfaumifpDwGif yg0if=u&mrSm ausmif;om;awG&JΠudk,fydkifvGwfvyfcGifheJ@
ausmif;om;tcGit hf a&;awGukd em;vnf ud, k cf si;f pmempdwrf xm;bJ csKd ;ESrd u f ikd w
f ,G rf [_ m
rSm;,Gif;r_wpfckjzpfygw,f? aemufxyf rSm;,Gif;r_wpfckuawmh ausmif;om;awG pDwef;
vSnf@vnf+yD;qHk;csdefrSm ausmif;om;acgif;aqmifawGudk &JawGu ae@cif;a=umifawmif
tcsdef ausmif;0if;twGif; twif;0ifa&muf zrf;qD;jcif;bJjzpfygw,f? uGyfuJr_vkyfaewJh
ppft&m&Sd}uD;awGuvnf; tajctaeawGudk xdef;odrf;zdk@/ pDrHcef@cGJzdk@eJ@ EdkifiHa&;y&d,m,f

21
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
aygif;pyfn‡dEd_if;a&; nHhzsif;+yD; ESdyfuGyfzdk@udkbJ wmplaea=umif;udkvnf; awG@&Sd&ygw,f?
Adkvfae0if;xHu ypfrdef@pmr&cif ausmif;om;rsm; AdkvfpdefvGifESifhn‡dEd_if;pOf ygarmuQcsKyf
OD;um/ Adkvfatmif}uD;/ Adkvfausmfpdk;wdk@taeeJ@ tjrefvma&muf n‡dEd_if;xdef;odrf;oifh
ygw,f?
1963 Zlvdkifv (7) &ufae@rSmawmh qJAif;*sLvdkif (1) ESpfajrmuftcrf;tem;udk
ðyvkyfcJh=u&m ausmif;om;rsm;tm;vHk; rsuf&nfus 0rf;enf;*k%f,l}u+yD; usqHk;olrsm;
twGuf vGr;f ol@yef;acGcsc=hJ uygw,f? rlvae&mrSm ,m,D ausmif;om;or*~ taqmuf
tOD;udk zGifhyGJðyvkyfcJh=uygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; ausmif;om;wdkif;&JŒ&ifxJ/ ESvHk;om;xJ
rSm ppftm%m&Sifqef@usifa&;udk qHk;jzwfcsufcdkifrmpGmeJ@ tjrpfwG,f udef;0yfvmcJhyg
w,f? ausmif;om;awG&ŒJ EkysKd opfviG w f hJ &,farmoHawGe@J pnfum;cJw h hJ &efuek w
f uUov kd f
y&d0% k [f m ,ae@q&kd if ajcmufaoG@ww d q f wd af ecJ+h yjD zpfygonf? wuUov kd af wGudk jyefrzGifh
&Javmufatmif ppftm%m&Siaf wG[m ausmif;om;awG&ŒJ owWu d kd a=umuf¶@G H wkev f y_ cf hJ
&+yDjzpfygw,f?
q,fpEk pS rf sm;cs+D yD; =umjrifch +hJ yDjzpfayr,fh 'D*sLvdik f (7) &ufae@ta&;tcif;udkrrSD
vdu k wf hJ rsKd ;qufopf ausmif;om;vli,fwikd ;f [m vufqifu h rf; wul;wu ay;a0iSv@kd r[kwf
bJ ESvHk;om;todavhvmr_a=umifh udk,fpD/ udk,fpD ppftm%m&Siftm; qef@usif&r,f
qdkwJh cH,lcsuf tvdkvdk aygufzGm;vmcJh=uygw,f? wyfrawmfrSm Adkvfavmif; tywfpOf
(29) wufa&mufcw hJ hJ xdyyf ikd ;f tqifu h ppft&m&S}d uD;wcsKd @[m *sLvdik f (7)&ufae@ ta&;
tcif;udk rSDvdkuf=uygw,f? 'ga=umifh ausmif;aebufoil ,fcsi;f awG&ŒJ jzpfpOftay:rSm
oem;*¶k%moufae=ua=umif; Adv k af e0if;u &dypf m;rdv@kd ta&;tcif;rDvu kd o
f al wGukd owd
eJ@ pDppf+yD; apmifh=unfhcdkif;cJha=umif; od&Sd&ygw,f?
1963 jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;aqG;aEG;yG}J uD; jzpfvmwJt h cgrmS vnf; ausmif;om;
or*~0if ausmif;om;awG[m Oya'twGif;&Sd 'Drdkua&pDygwD toif;tzGJ@awGeJ@ yl;aygif;
zG@J pnf;xm;wJh jynfo@l aumfrwDrmS wufºupG mG yg0ifvy_ &f mS ;cJ=h uygw,f? 1963 Ed0k ifbmv
(10) &ufae@rmS vnf; &efuek òf rdŒawmfcef;ra&S@ (6)c¶dik +f idr;f csr;f a&; qENjyyGrJ mS ausmif;om;
or*~rsm; acgi;f aqmif+yD; ausmif;om;xkwpf&yfv;kH aomif;csD yg0ifc=hJ u&m vlxt k iftm;
oH;k aomif;ausmf yg0if wufa&mufc=hJ uygw,f? 1963 Ed0k ifbmv (18) &ufae@rmS jynfwiG ;f
+idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ ysufjym;cJh+yD;aemuf ppftm%m&SifawG[m tpkvdkuf t+yHKvdkuf

22
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ausmif;om;rsm; tygt0if vlaygif; oHk;axmifcef@udk zrf;qD;axmifcscJhygw,f? tzrf;
rcH csiw f hJ ausmif;om; acgi;f aqmif udAk aqGav;/ udo k uf/ udwk ifxeG ;f / udpk ;kd / ud^k m%f0if;/
udkapm[ife&D ponfwdk@[m vufeufudkifawmfvSefa&;rSm yg0ifoGm;cJhygawmhw,f?
1963 rwfvrSm trsdK;om;nDnGwfr_Oya'jyÏmef;um EdkifiHa&;ygwDtzGJ@tpnf;awGudk
ppftm%m&SifawGu zsufodrf;cJh+yD; ausmif;om;v_yf&Sm;r_eJ@ ausmif;om;awGudk wqifh
wd;k zdEydS cf &hJ mrS ausmif;om;or*~}uD; (3)cke@J vkyif ef;wm0efawG[mvnf; 1967 {+yDvrSm
acwW &yfqikd ;f cJ&h ygw,f? 'gayr,fh ausmif;om;awG[m tcGio hf m&ifomovdk ppftm%m&Sif
qef@usifa&; qufvufv_yf&Sm;cJh&m tvkyform;oydwf/ OD;oef@ESifh rd_if;&mjynfhta&;
tcif;awGrSm ordkif;urŠnf; xdk;avmufatmif qufvufpGrf;aqmifEdkifcJh=uygw,f?

ESdyfuGyfr_=um;u qufwdkufv_yf¶Sm;r_rsm;
ausmif;om;awG&JΠ}uH@cdkifwJhpdwf"mwfESifh jrifhjrwfwJhtawG;tac:awGa=umifh
ppftm%m&SifawG[m ausmif;om;awGudk ESdyfuGyfzdk@ tpDtrHawGudk pepfwus csrSwf
aqmif¶u G v f mygw,f? ausmif;0ifciG ehf @J pmar;yGyJ pkH aH wGukd ajymif;vJypfovdk ausmif;pnf;
urf;rsKd ;pHu
k kd jyÏmef;jcif;/ oif¶;kd !ïe;f wrf;rsm;udk ‚if;wd@k tvdu k s r=umc% ðyjyifajymif;vJ
jcif;/ t*Fvdyfbmomudk (5)wef;rS pwifoif=um;apjcif;/ (8)wef;ESifh (10) wef;udk
ausmif;ppfrS tpdk;&ppfodk@ ajymif;vJjcif; ponfwdk@udk trsdK;rsdK;tzHkzHk tm¶Hkajymif;&efvkyf
aqmifcJh=uygw,f? ausmif;om;awGudk enf;rsdK;pHkeJ@ zdESdyfcJh=uygw,f?
1967 rSmawmh jrefrmhordik ;f rSm wpfcgrrS }uHKzl;wJh qef&mS ;yg;r_jy\em jzpfvm
cJ&h m ppftm%m&Siaf wG[m w¶kw-f jrefrm ta&;tcif;tjzpf vrf;a=umif;v$Jypfvdkufjyefyg
w,f? 'gayr,fh rEœav;wuUodkvfeJ@ rEœav; GTI wdk@u w¶kwfqef@usiaf &;tpm; ppf
tm%m&Siq f ef@usiaf &;acgi;f pOf ajymif;vdu
k &f m ppftm%m&Siaf wGtidu k rf o
d mG ;+y;D ausmif;om;
awGudk rD;ukef/ ,rf;ukef zrf;qD;jyefygw,f? 1967 Zlvdkifv (8) &ufae@rSm rEœav;
eef;wGi;f xJu axmifukd um;awGe@J ausmif;om;rsm;tm; w&pyfy@kd oiG ;f aew,fv@kd =um;
odc&hJ ygw,f? 1967 =o*kwv f rSm &cdik jf ynfe,frmS qefvyk }JG uD;rm;pGm jzpfymG ;cJ&h m &cdkif
ausmif;om;rsm;udk ppftm%m&SifawGu t=urf;zuf ESdrfeif;cJhjyefygw,f? wcg 1969
u|ef;qG,ftm;upm;v_yf&Sm;r_rSm ppftm%m&SifawG&JΠ'Dru kd a&pDtcGit hf a&;zdEydS rf e_ @J
ausmif;om;awGukd ESyd u f yG xf m;r_rsm;tm; tm&Strd ef ;D csi;f rsm;odatmif ausmif;om;awGu

23
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
azmfxkwfjyEdkifcJhw,f? 1970 ckrSmvnf; ausmif;om;awG[m &efukefwuUodkvf a¶$&wk
txdr;f trSwf taeeJ@ v_y&f mS ;aqmif¶u G &f if; aemifawmfausmif;om;awG&ŒJ ajc&mudk eif;Edik cf hJ
ygw,f?
1974 arvrSm ordkif;csnfr#ifESifh txnfpuf¶HkeJ@ qifrvdkufoabFmusif;rS
tvkyo f rm;rsm; yg0ifaom tvkyo f rm;oydw}f uD; ay:aygucf yhJ gw,f? ordik ;f csnrf #iEf iS hf
txnfpuf¶Hk&JŒ oydwfpum;ajympOfjrifhay:rSm &efukef pufr_wuUodkvfrS ausmif;om;
udwk ifat;=uLu w&m;a[mcJ&h m tvkyo f rm;xk ESv;kH om;udk ¶du k cf wfomG ;apcJyh gw,f?
ukvor*~ taxGaxGtwGi;f a&;rª;csKyf OD;oef@[m urBmEh ikd if rH sm;u av;pm;=uwJyh *k Kd~ v}f u;D
jzpfovdk jrefrmEdik if t H wGuf *k%, f pl &m ordik ;f wif&r,fh Edik if &H ŒJ om;aumif;&wemjzpfyg
w,f? 'gayr,fh Adv k af e0if;[m OD;oef@ukd OD;Ek&ŒJ twGi;f 0efjzpfczhJ ;l vd@k r,H=k unf/ rav;pm;wJh
tjyif OD;oef@&ŒJ atmifjrifausm=f um;r_/ xl;c|ex f ufjrufru _ vkd nf; remvdrk ¶_prd hf jzpfaeyg
w,f? urBm@Eidk if aH wGe@J &ifabmifwef;Edik w f hJ OD;oef@ukd Edik if aH wmfpsmyetjzpf crf;crf;em;em;
*k%ðf yvdw k hJ ausmif;om;awG&ŒJ wu,fEh idk if cH sppf w d /f rsKd ;csppf w d af wGa=umifh OD;oef@ ta&;
tcif;}uD; ay:aygufvmcJhygw,f? Adkvfae0if;[m OD;oef@psmyeudpPudk 0wfauswe;faus
avmufom OD;oef@&JŒtpfudk OD;cef@tm; v$Jtyfwm0efay;cJhygw,f? 1974 'DZifbm (5)
&uf ae@wGif &efukefòrdŒ usdKuUqHuGif;rSm xm;&SdwJh OD;oef@±kyfuvmyf&Sd&mudk ausmif;om;
rsm;eJ@ &[ef;oHCmawmfawGyl;aygif;+yD; a&muf&Sdvmum psmyeaumfrwD ta[mif;udk
zsufodrf;I jynfol@psmyeaumfrwDudk zGJ@pnf;vdkufygw,f? OD;oef@tavmif;ukdvnf;
&efuek w f uUov kd 0f if;xJukd ,laqmifomG ;cJ&h m wuUov kd &f yd o f mvrf;wav#mufrmS vlvid_ ;f
}u;D wvdyv f yd w
f ufvmwmudk awG@c&hJ ygw,f? bG@J EiS ;f obif cef;ra&S@rSw&m;a[myGJpifrSm
tpd;k &&JΠrw&m;r_/ 'Dru kd a&pD qdwof Ok ;f r_/ vl@tcGit hf a&; csKd ;azmufra_ wGukd ausmif;om;
awGu ajymjy&if; Zlvdkifv(7)&uf emusnf;r_awG jyefvnfatmufarhzG,f jzpfcJh=u&yg
w,f?wuotvH/ ouFef;tvHeJ@ ukvor*~tvH zHk;tkyfxm;wJh OD;oef@tavmif;[m
atmifjrifre_ rd w d u f kd azmfjyaeovdk usuo f a&r*Fvmwpfyg; jzpfae&ygw,f? ppftm%m&Sif
awG&JΠESdyfuGyfr_=um;xJu jynfolvlxk}uD;[m ausmif;om;awGudk &J&Jawmuf wuf
a&muf tm;ay;ae=uyHk[m =uufoD;ar$;n‡if;rsm; xavmufatmif tm;&p&m aumif;
vSygw,f? ausmif;om;awG[m OD;oef@tkwf*ludk uefawmfrifyef;+cHrSmjzpfjzpf/ q&m}uD;
ocifu, kd af wmfrid_ ;f tkw*f al b;rSmjzpfjzpf jr‡KyfEzHS @kd awmif;qd=k uygw,f? awmif;qdck suu f kd
rvdkufavsm&if jrufcif;jyifrSmbJ *loGif;r,fvdk@ awmif;qdk=uygw,f? tcsdefrSD jyef=um;
24
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
csurf &&Sw d t hJ wGuf 1974ckEpS f 'DZifbmv (8) &ufae@rmS &efuek pf ufrw _ uUov kd rf S ausmif;
om;awGu yHpk 'H ZD ikd ;f a&;qG+J y;D or*~jrufcif;rSm OD;oef@±yk t f avmif;udk *loiG ;f vdu k =f uygw,f?
rqv ppftm%m&SifawG[m &efukefwdkif; ppfXmecsKyfwkdif;r–;udk tm%mukefv$JtyfI
yk'fr (144)xkwfjyefapum ESdyfuGyf&efjyifqif+y;D tqdyk gta&;tcif;udv k nf; C.I.A &JŒ
ya&m*vd@k tajctjrpfr&Sb d J pGypf cJG yhJ gw,f?
ppftm%m&SifawG[m 'DZifbmv(11)&ufae@ reufapmapm (3)em&Dcef@
tcsdefwGif xkd;ppfqif+yD; wdkufckdufvmygawmhw,f? ausmif;om;awGudk rsuf&nf,kdAHk;
oH;k +y;D vlpck yJG gw,f?ausmif;om;awG tjrwfwEd;k vkyx f m;wJh OD;oef@*u
l vkd nf; bl'Zkd m}u;D eJ@
wku d zf su+f y;D tavmif;udk u&de;f eJ@rcscD yhJ gw,f//ausmif;om;awG[m vufcsi;f csw d +f y;D awmh
tkwf*ludkywf+yD; umuG,fydwfqdk@xm;wJh=um;u vk,loGm;cJhwmjzpfygw,f? tkwf*ludk
apmifh=uyfaewJ@ tm*owdW ausmif;om;awGeJ@ ppfbDvl;awG[m ±kef;&if;qefcwfeJ@
ausmif;0if;twGif;rSm i&JyGufaeygawmhw,f? rdk;vif;vmvdk@ &efukefòrdŒwGif;u ausmif;
om;awG a&muf&SdvmwJhtcg tavmif;udk vk,ufoGm;wJhowif;=um;+yD; ausmif;om;
rsm;tm;vH;k yl;aygi;f um tpd;k &taqmuftOD;rsm;/ rD;yGKd if/h ±ky&f iS ±f Hk pwmawGukd wku d cf u
kd f
cJh=uygw,f?ausmif;awGudk &uftuef@towfr&Sd ydwfvdkufygw,f? tJ'Daemuf &efukef
rSm ae@ausmif;om;eJ@ taqmifaeausmif;om;awGudk ppftm%m&SifawGu 'v=urf;
zrf;qD;ygawmhw,f?ausmif;om;trsm;tjym;[m vufeufuikd af wmfveS af &;udk qifEaJ$ e
wJh jynfcspyf gwu D kd 0ifa&mufomG ;cJ=h uygw,f? tJ'aD emufrmS awmh OD;oef@*u l dk ocifu, kd af wmf
r_id ;f *lab;rSm xm;&Sday;vdk@ ausmif;om;awG atmifjrifcJhw,fvdk@ qdk&rSmjzpfygw,f?
Adkvfae0if;[m AsL[majymif;+yD; ynma&;0ef}uD; a'gufwmcifarmif0if;eJ@
usef;rma&;0ef}uD; a'gufwmvS[efwdk@udk 1975 ckESpf ZGefv (5) &ufae@eJ@ (6) &ufae@
awGrmS wdarG;ukwuUov kd ef @J &efuek pf ufrw _ uUov
kd af wGukd apv$w+f yD; ausmif;om;awG
eJ@ aqG;aEG;cdkif;ygw,f?ausmif;om;awGu “jrefrmjynf&JŒ vuf&Sdtajctae wd;k wuf
zd@k q&dk mrSm pDru H ed ;f wpfck ratmifjrif&if/ t±_;H ay:&if oufqidk &f m0ef}u;D E_wfxGuf ay;zdk@eJ@
wjynfvHk;&JŒ pD;yGm;a&;udk wkd;wufatmifrvkyfEdkif&if tpdk;&tzG@J E_wx f u G af y;zd@k ”
awmif ; qd k = uygw,f ? tJ ' D t cgrS m Ad k v f a e0if ; [m ,rf ; yH k r D ; us a'gol y k e f x+yD ;
ausmif;om;tiftm;pkawGudkòzdcGJzdk@ usef;rma&;0ef}uD;eJ@ ynma&;0ef}uD;udk pDrHcsuf
wifapygawmhw,f?tJ'pD rD cH sut f & ausmif;om; awG[m (10) wef;atmif&ifwuUov kd f
rwuf&bJ “a'oaumvdyf” qdk+yD;awmh (2) ESpf xyfrH wufapygw,f? (10)wef;

25
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
atmifrSwf&,f/ a'oaumvdyf(2)ESpfatmifrSwf&,f aygif;+yD;awmhrS aq;wuUodkvf/
pufrw _ uUov kd f pojzifh vkid ;f cGJ wufa&mufapygw,f? ausmif;om;awG[m a'oaum
vdyrf mS xyfróH ud;pm;&vd@k Edik if aH &;rSm tm;enf;apcJyh gw,f? tiftm;aumif;vSwhJ &efuek f
0dZ…meJ@ odyH`wuUodkvf&JŒ ausmif;om;tiftm;xkudk òzdcGJxm;ovdk a'oaumvdyfawGeJ@
xdrf;csKyfxm;jcif;jzpfygw,f? wpfenf;ajym&&if a'oaumvdyf(16)ck xm;&Sd+yD; ausmif;
om;awGukd vlpck x JG m;jcif;jzpfygw,f/ od@k aomfvnf; ausmif;om;awG[m 1976 azazmf0g&D
v ausmif;awG jyefzGifhwJhtcgrSm “q&m}uD;ocifudkf,fawmfr_dif;” &JŒ &mjynfhyGJudk vkyfzdk@
pdik ;f jyif;vmjyefygw,f?1976 rwfv (23) &ufae@rmS awmh q&m}uD;ocif ud, k af wmfrid_ ;f
tkw*f u l kd tav;ðyzd@k ausmif;om;awG csw D ufygawmhw,f? *lrmS tav;ðyaewJh ausmif;om;
awGeJ@ 0dkif;xm;wJh ppfwyf[m rajyrvnfjzpf+yD; ausmif;om;awGu tm%m&Sif
qef@usifa&;oydwfudk pwifvdkufjyefygw,f//rqvppftpdk;&[m ausmif;om;awGudk
zrf;qD;jcif;/ axmifcsjcif;/ ausmif;xkwfjcif;/ ausmif;rsm;udkydwfjcif; pojzifh qufwdkuf
vkyfjyefygw,f?om;oHk;om;xJrSm ppftm%m&Sifta=umufqHk; ausmif;om;awG&JŒ
thHrcef;wJh v_yf&Sm;r_awGudk qufvufzwf±_=uygcifAsm;?

1988 ta&;tcif;tp ausmif;om;u


ppftm%m&SifacwftqufqufrSm ausmif;om;awG[m rw&m;EdSyfuGyf
cH&ayr,fh “tmCmw” rxm;bJ trsKd ;om;a&;wm0efwpf&yfukd ,ae@wikd f toufay;
xrf;aqmifae=uygw,f? jrefrmjynfolvlxk&JΠESvHk;om;/ onf;yGwfyrm ausmif;om;
vli,fawG[m vludkwkdufaewmr[kwfbJ/ rludkwdkufaewm jzpfwJhtjyif rqvtpdk;&
ðywfusonftxd jynfov l x l ek @J vufw+JG yD;wdu k yf 0JG ifc=hJ uygw,f? bke;f armfta&;tcif;
jzpfymG ;cJjh cif;a=umifh ausmif;om;rsm;[m tm%m&Sipf epf ðywfusa&;twGuf wku d yf 0JG if&ef
a=unmvdkufyHkudk qufvufwifjyoGm;yghr,f? 1978/ 1982ckESpfawGrSmvnf; rqv
ppftpdk;&[m vlaygif;(800)cef@udk U.G vdk@ pGyfpGJ+yD; axmifcscJhygw,f? 1987 ckESpf/
pufwifbmv (5)&ufae@rmS awmh rqvtm%m&Si[ f m aiGpuULawGukd w&m;r0if &yfpcJ hJ
ygw,f? 'Dvyk &f yf[m tpd;k &&JŒodumQ r,fw h hJ vky&f yfjzpfv@dk ausmif;om;awG qlyrl j_ zpfymG ;
cJyh gw,f? tpd;k &qef@usiw f hJ v_y&f mS ;r_awGrmS xdyq f ;kH u t+rv J v
kd kd yg0ifcw
hJ hJ ausmif;om;awGukd
a=umuf&GHŒ+yD; xHk;pHtwdkif; tpkd;&[m ausmif;awGudk ydwfvdkufjyefyg w,f? 1987 ckESpf/

26
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
atmufwb dk mv (26) &ufae@rmS ausmif;awG jyef vnfziG v hf pS af y;vdu
k w
f meJ@ &cdik jf ynfe,f
ppfawG a'oaumvdyu f ausmif;om;awG[m Ed0fk ifbmv(2)&uf ae@e@J (3)&ufae@awGrmS
quf wdkufqENjycJh+yD; Edk0ifbmv (7) &ufae@rSmawmh a&Zif;pdkufysdK;a&; wuUodkvf/
wd&pd m> efarG;jrLa&;eJ@ aq;ukoa&; wuUodkvfawGu ausmif;om;awG[m OD;ae0if;&JŒ
±kyfyHkawGudk rD;&d_@um qENjycJh=uygw,f?
1962 ckEpS f Advk af e0if; tm%modr;f +y;D wJt h csed u f p+y;D jrefrmEdik if &H ŒJ tajctae[m
wpxufwp qdk;0g;vmcJh+yD; cg;oD;wJh wpfygwDpepfqdk;&JŒ'%fudk jynfolvlxkawG vnf
pif;+y;D cHc=hJ u&ygw,f? 1988 rwfv (12) &uf paeae@naerSm &efuek f pufrw _ uUov kd f
ausmif;om; udk0if;jrifheJ@ ukdausmfpH0if; tygt0if ausmif;om;(4)OD;[m &efukefòrdŒ
taemufóud@ukef;rSm&SdwJh pENm0if;vufzuf&nfqdkifudk a&mufvmcJhygw,f? olwdk@[m
vufzuf&nfqikd rf mS pdik ;f xD;qkid o f cD si;f zGiahf y;zd@k awmif;qdck =hJ uygw,f? qdik &f ŒJ twGi;f bufrmS
xdkifaewJh &yfuGufaumifpDOuUÏ&JŒ om;jzpfol[m t&ufrl;ae+yD; ausmif;om;awG&JŒ
oDcsif;awmif;qdkr_udk rausreyfjzpfum xkdifcHkudk aumufudkif&if; udk0if;jrifh&JŒacgif;udk
±dkufvkdufygw,f? acgif;uGJoGm;vdk@ ausmif;om;(3)OD;vnf; &Jpcef;ukd oGm;a&muf
ta=umif;=um;&m aumifpOD uUÏ&JŒ om;udk zrf;qD;Edik cf yhJ gw,f? 'gayr,fh wpHw k &mrajym
qdkbJ aemufwpfae@reufrSm ±dkufESufcJholudk jyefv$wfay;cJhygw,f?'ga=umihf pufr_
wuUov kd f ausmif;om;(20)cef@ jynfo@l aumifp±D ;kH od@k oGm;a&mufum uef@uu G cf =hJ uygw,f?
aumifpOD uUÏu *±krpdu k /f em;raxmifvakd =umif; jiif;y,fvu dk I f ausmif;om;rsm; a'goyl ek x f
um aumifpD±Hk;udk cJrsm;eJ@ypfayguf=uygw,f?
&yfuGufaumifpDOuUÏ&JŒ om;tygt0if óudŒukef;taemufydkif;om;awGeJ@
ausmif;om;awG xyfrH &efyGJjzpfyGm;+yD; ausmif;om;0if;jrifh "g;xdk;cH&jyefygw,f?
ausmif;om;awG[m ausmif;udk jyefajy;+yD; vljyefp&k m tiftm; (300) cef@ txd &Sv d m+yD;
&yfuu G x f o J @kd wzef csw D ufvmjyefygw,f? ausmif;om;tky}f uD;[m tJ't D cgrmS rD;owf
ydkufudkifxm;wJh rD;owfawGeJ@ vHkxdef;wyfzGJ@awGudk &ifqdkifvkduf&ygawmhw,f?
ausmif;om;tky[ f m a'go,rf;td;k ayguu f +JG y;D vHx
k ed ;f rsm;&S&d mudk cJrsm;jzifh ypfaygu=f u&m
vHxk ed ;f rsm;uvnf; 'v=urf; ypfcwfygawmhw,f? tJ'yD pfcwfra_ =umifh touf (23) ESpf
om &Sdao;wJh &efukefpufr_wuUodkvfausmif;om; armifzkef;armfusqHk;+yD; trsm;tjym;
'%f&m&cJh=uygw,f? ausmif;om;awG[m tcsuf(7)csufygwJh awmif;qdkcsufðyvkyfzdk@
qHk;jzwfcJh=uygw,f?

27
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ynma&; 'kwd, 0ef}uD; a'gufwmarmif'D[m ausmif;om;awGudk csufcsif;
oGm;a&muf n‡dE_dif;cJhayr,fh tqifrajybJ qufvufwif;rmaeqJ jzpfygw,f? 1988
rwfv (25) &ufae@rSm vHkxdef; (500) cef@[m &efukefpufr_wuUodkvfudk 0ifa&mufpD;
eif;cJh+yD; ausmif;om;awGudk eHygwfwkwfeJ@ 0if±dkufcJhvdk@ ausmif;om;trsm;tjym; zrf;qD;
cH&'%f&m&cJ=h uygw,f? ausmif;om;awG[m pufrw _ uUov kd rf mS pm&Gupf mwrf;awG a0iSum
tpdk;&qef@usifa&;twGuf tzGJ@tpnf;eJ@ ajcvSrf;pwifvkdufygawmhw,f? pufr_
wuUodkvf ausmif;om;rsm;udpP[m tjcm;wuUodkvfawGudk awmrD;yrm ysH@ESH@oGm;+yD;
tiftm;}uD;rm;wJh &efuek w f uUov kd yf ifru ausmif;om;axmifaygi;f rsm;pGm[m cGyaf 'gi;f
atmifvHudk v$ifhxlum tpdk;& qef@usifa&;toGif ododomom ajymif;vJoGm;ygw,f?
1988 rwfv (16) &ufae@rSm jynfvrf;twkdif; v_dif a'oaumvdyfudk csDwufvmwJh
ausmif;om;wyfz@JG [m wHwm;jzLteD;udk a&muf&pdS Of vrf;ray:wGif oHq;l óud;acGawGe@J
ydwx f m;wJh vHkxdef;wyfzGJ@awG&@J xyfrHydwfqdk@xm;jcif;cH&+yD; trdef@ay;oHeJ@twl ausmif;
om;awGudk vHkxdef;awGu 0if±dkufygawmhw,f? t±dk;tufuGJoH/ ausmif;om;rsm;&JŒ
nnf;wGm;oH/ i,foHygatmif atmf[pfoHawG yGufavm±dkufoGm;ygawmhw,f? wHwm;
jzLrSm aoG;awGv$rf;+yD; ‘‘wHwm;eD’’vdk@ pmwif&avmufatmif vlrqefpGm EdyS u f yG jf cif;
cHc&hJ ygw,f? rwfv (17) &ufae@rmS &efuek yf ifrwuUov kd 0f if; ywfywfvnfrmS uGefref'dk
wyfom;awGeJ@ vHkxdef;wyfom;awGu 0dkif;&Hydwfqdk@xm;+yD; b&if;u,f&D,mrsm; wuU
odvk 0f if; tjyifbufrmS toif&h yfapmifah e=uygw,f? rGe;f vGJ (2) em&DrmS vHx k ed ;f awG[m
yifrwuUov kd ef ,fajrxJukd twif;0ifp;D +yD; &JcsKyfu, kd w
f idk f }uD;=uyfum ausmif;om;awG
ukd tcsKyu f m;twGi;f armif;oGi;f zrf;qD;ygawmhw,f? &JawGu ausmif;aqmiftxJxd 0if
vm+yD; ausmif;ol/ ausmif;om;wpfaxmifcef@udk zrf;qD;ac:aqmifoGm;ygw,f? tcsKyf
um;awGrmS rwefwq ¹yGwo f yd x
f nfv h @kd ausmif;om;trsm;tjym;rGe;f usy/f aoqH;k ukef
wma=umihf jynfolvlxk[m ausmif;om;awGtay:rSm u±k%mykdrdkjzpfyGm;aeygawmh
w,f? rwfv (18) &ufae@rmS wdu k yf t JG &Sed t
f [kef jrifw
h ufvm+y;D zdavºuaG vjzpfwhJ ausmif;
om;tzGJ@tpnf;awG[m eD;pyf&mudk vufqifhurf;ajymqdkum &efukefòrdŒv,facgifodk@
tzGJ@aygif;rsm;pGmcGJI vdkif;um;pD;xGufvm=uygw,f? &efukefòrdŒv,f ql;avudk ausmif;
om;tiftm; (300) cef@ a&muf&v dS m+y;D yxrOD;qH;k tiftm;jyvSnv hf nf qENjyyGJtaeeJ@
ql;avbk&m;udkywf+yD;csDwuf=u&m jynfolvlxk&JΠtHh=ocsD;usL; vufckyfwD;tm;ay;oH
rsm;[m txufb0*ftxd odrfhodrfhwkefoGm;ygawmhw,f?

28
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ppftm%m&SifawG[m ,cif ausmif;om;ta&;tcif;awGvdk vufeuftm;
ud;k eJ@ Edik x
f ufp;D eif; ESyd u
f yG &f if vG,v
f ,
G ef @J &r,fv@kd xifxm;=uayr,fh ausmif;om;awG[m
tpdk;&ðywfusEdkifwJhtxd jynfolvlxkeJ@ aqmif&GufcJh=uygw,f?

rqvtpdk;& jyKwfuscJhwJhatmifjrifr_
zke;f armfta&;tcif;ukd oH;k oyf&r,fq&kd if rqv ppftm%m&Siaf wG&ŒJ }u;D rm;wJh
yxr trSm;wpfcu k &yfuu G af umifpD OuUÏudk bufvu dk uf muG,af y;r_e@J vHx k ed ;f wyfz@JG
tiftm; tqrwefo;kH +yD; ausmif;om;awGukd rn‡mrwm ESyd u f yG rf y_ J jzpfygw,f? 'kw, d
trSm;uawmh owif;pDppfwif;=uyfr_ ðyvkyo f nfomru owif;vdrv f nf a=unmjcif;
yJjzpfygw,f? vHkxdef;wyfzGJ@udk jynfxJa&;0ef}uD;XmeESifh &JcsKyfwdk@u tkyfcsKyf&w,f
qdkayr,fh rqv&JŒ tkyfcsKyfa&;,Eœ&m; zGJ@pnf;yHkt& trdef@ay;pepf[m a&maxG;ae+yD;
txufrS pGufzufr_rsm;pGm &SdcJhygw,f?/ &efukefwkdif;rSmvnf; a'oygwDOuUÏ/ wdkif;
aumifpDOuUÏeJ@ &efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rª;qdk+yD; trdef@ay;EdkifwJh tm%mydkif (3) OD;
&Sdaeygw,f? &efukefòrdŒ vHkòcHa&;twGuf wyfr (22)/ (44)/ (77) wkd@udk qGJac:&mrSm
wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf csufjcif;rodvdkufwmrsdK;&SdcJhovdk t"du¶k%f;ESdrfeif;&m
rSmvnf; vHkxdef;awGeJ@ ppfwyfa&maxG;aewmudk wyfrª;awGu róuduf=ua=umif;vnf;
od&ygw,f?
ZGefv (8) &ufae@rSm OD;atmif}uD;u OD;ae0if;xHudk tdyfzGifhpmay;ydk@&m
wdik ;f jynf&ŒJ tajctaetrSeu f kd od&+dS y;D / jynfxaJ &;0ef}u;D OD;rif;acgief @J &JcsKyw f @kd ukd wHwm;eDe@J
zkef;armf ta&;tcif;awGrSm wm0ef&SdolawGvdk@ pGyfpGJum ta&;,l xkwfypfvdkufayr,fh
jynfolvlxku vufrcHyJ trSefwu,f wm0ef&SdolawG usef&Sdaeao;w,fvdk@ ,Hk=unf
=uygw,f? arv (3) &ufae@ ausmif;awG zGiv hf pS wf t hJ cg tusO;f axmifu jyefvw G v f mwJh
ausmif;om;awGu olwdk@&JŒtawG@t}uHKawGudk jyefvnf&Sif;vif;=u&m ZGefv (15) &uf
ae@rS (20) &ufae@txd &efuek w f uUov kd f tyef;ajz&dyo f mwGif qENjyyGrJ sm; qufwu kd f
jzpfymG ;cJjh yefygw,f? &[ef;oHCmawmfawG/ tvkyo f rm;awG/ txufwef;ausmif;om;rsm;yg
rusef jynfolvlxk tajrmuftrsm; yg0ifvm=uygw,f? ZGefv (21) &ufae@rSmawmh
ausmif;rsm;udk jyefydwfa=umif; tpdk;&u a=unmayr,fh oydwfarSmufr_[m wjynfvHk;
udk ysŒH ES@H omG ;ygw,f? &efuek òf rŒd xJrmS &Swd hJ aq;wuUov kd f (1) udk ausmif;om;xk[m jynfvrf;

29
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
twdkif; qufvufcsDwufoGm;&m [Hom0wDt0dkif;tausmf ajreDukef;ta&muf vHx k ed ;f
rsm;u wm;qD;=ujyefygw,f? rlvu ‘‘O'ge;f rausw’hJ ’ ausmif;om;awG&ŒJ jyif;xefwhJ
wke@f jyefre_ @J teD;em;rSm &yf=unfah ewJh jynfov l x l &k ŒJ tH=h ozG,&f m yl;aygi;f vdu k rf a_ =umifh
vHkxdef;rsm; xGufajy;cJh&ygw,f? tJ'DwdkufyGJrSm jynfol (100) cef@eJ@ vHkxdef; (20) cef@
aoqHk;=uygw,f?
ZGefv (21) &ufae@rSm &efukefòrdŒawmfwGif nrxGuf&trdef@udk &ufaygif;
(60) xkwfjyefvdkufygw,f? Zlvdkifv (7) &ufae@rSm jrefrmhtoHuae+yD; rwfvqlylr_
twGuf xde;f odr;f jcif;cHxm;&wJh ausmif;om;awGtm;vH;k udk jyefvw $ af y;r,fv@kd a=unm
cJhygw,f?'gayr,fh ZGefv (23) &ufae@uwnf;u ausmif;om;awG[m vlpk vla0;rðy&
qdkwJh trdef@udk qef@usif+yD; a¶$wd*HkapwDrSm oydwfpcef; zGifhvSpfcJh+yD; jzpfygw,f? Zlvikd v f
(9) &ufae@rmS awmh OD;ae0if;[m nrxGu&f trde@f ukd ac|;odyw f t hJ aeeJ@ ¶kyfodrf;ay;ygw,f?
ausmif;xkwfcH&wJh ausmif;om;awG[m ausmif;jyefwufEdkifayr,fh ausmif;om;awG&ŒJ
&ifxu J a0'emawG[m aysmufomG ;zd@k rvG,u f al wmha=umif; OD;ae0if; &dyrf o d mG ;+yjD zpfygw,f?
'ga=umifh OD;ae0if;u rqv twGi;f a&;rª;rsm;tzG@J tm; ygwn D v D mcH ta&;ay:tpnf;ta0;
udk Zlvikd v
f (23) &ufae@rmS ac:,lusi;f y&ef !ïe=f um;vdu k yf gw,f? ygwDnDvmcH usif;ywJh
tcgrSm OD;ae0if;u olEkwfxGufr,fvdk@ajym&m tm;vHk; tHh=oukef=uygw,f? tJ'D
aemuf OD;pdefvGifudk orRw wifvkdufygw,f? OD;ae0if;[m ol@rSm tjypf&Sda=umif;odvdk@
aumif;aumif;rGefrGef xGufwmr[kwfbJ ppfwyfqdkwm rdk;ay: axmif+y;D ypfwmr[kwb f ;l /
ypf&if rSeaf tmifypfw,fv@kd vlxek @J ausmif;om;awGukd pdeaf c:+y;D ordik ;f rSm trnf;puf }u;D jzpf
atmif ajym=um;cJyh gw,f? Zlvikd v f (28) &ufae@rmS a¶$w*d b kH &k m; ay:wGif ausmif;om;rsm;
pk¶Hk;qENjy+yD; ra=umuf¶GH@a=umif; wkef@jyefvdkufygw,f?
=o*kwv f (1) &ufae@rmS Armjynfv;kH qdik &f mausmif;om;rsm;or*~u &Spaf v;vH;k
taxGaxGoydw}f uD;twGuf v_@H aqmfa&;pmapmifawG pwifjzef@a0ygawmhw,f? =o*kwf
v (3) &ufae@rSmawmh &efukefòrdŒrSm qENjyolaxmifaygif;rsm;pGm pwif t&Sdef,lpðy+y;D
rm&S,af vm ppfOya'xkwjf yefcsuu f kd zDqefvu kd yf gw,f? =o*kwv f (8) &ufae@rmS awmh
ordik ;f wGirf ,fh taxGaxGoydw}f u;D udk jynfov l x l k ode;f eJ@cs+D y;D qifEv J$ u
kd =f uygawmhw,f?
òrdŒawmfcef;rrS &efukefwdkif; wdkif;rª;[m vlpkcGJ=uzdk@eJ@ rcGJ&if ypfcwfr,fvdk@ +cdrf;ajcmufcJh
ygw,f? vlx[ k m ra=umuf¶@G /H rwkev
f y_ vf @kd n 11 em&DrmS pufaoewfoaH wG xGuv f m
+yD; tpkvdkuft+yHKvdkuf vJusoGm;ygw,f? =o*kwfv (11) &ufae@rSm ajrmufOuUvmy/

30
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
a¶$*HkwdkifeJ@ &efukefaq;¶Hk}uD;awGrSm qENjywJh jynfolvlxkawGudk ppfwyfuypfcwfvdk@
taxG;vdu k t f yHv k u kd f usq;kH cJ=h uygw,f? aemufrwGe@f yJ ra=umufr¶G@H qufvuf qENjy
=u&m =o*kwfv (12) &ufae@rSm OD;pdefvGifðywfus+yD; a'gufwmarmifarmiftpdk;& wuf
vmjyefygw,f? =o*kwfv (24) &ufae@rSm ppfOya'udk ¶kyfodrf;ay;vdkuf+yD; wyfrsm;
udkvnf; jyefvnf¶kyfodrf;ay;vdkufygw,f? =o*kwfv (26) &ufae@rSm a':atmifqef;
pk=unf[m a¶$wd*Hktaemufbufrck w f iG f yxrOD;qH;k rde@f ceG ;f ajym=um;+y;D vlxk (5) ode;f
ausmf tm;ay;cJ&h m ausmif;om;rsm;u teD; uyfe@J tjyifpnf; vHòk cHa&;,lay;cJ=h uyg w,f?
=o*kwv f (28) &ufae@rmS owW
rt}urd af jrmuf ArmEdik if v H ;kH qdik &f mausmif;
om;rsm;or*~udk &efukefòrdŒrSm w&m;0if
jyefvnfzGJ@pnf;EdkifcJh+yD; OuUÏtjzpf owW
aA' wwd,ESpf ausmif;om; rif;udkEdkifudk
wifajr‡mufcJh=uygw,f? tvm;wl jrefrm
Ed k i f i H v H k ; qd k i f & m ausmif ; om;rsm;or*~
‘‘ruo’’ tm; rif;aZ,smrS OD;aqmifcyhJ g
w,f? pufwifbmv (6) &ufae@ &efukef
aq;¶Hk}uD; taxGaxGoydwfaumfrwDzGJ@
pnf;&mrSmvnf; AuorS ausmif;om;
udkaZmfxGef;[m taxGaxGtwGif;a&;rª;
tjzpf yg0ifvy_ &f mS ;cJyh gw,f? pufwifbmv
(6) &ufae@rmS &efuek pf pf¶;kH csKyt f eD;&Sd ausmuf ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm; or*~
om;rsm;or*~
(8888) OuU Ï rif ; ud k E d k if
wdik w f iG f vlxEk iS phf pfwyf xdyw f u kd f &ifqikd =f u
&m OD;atmif}uD;eJ@ udkrif;udkEdkif 0ifa&mufjzefajzcJhr_a=umifh vlxk}uD;vnf; vlpkuJG
oGm;cJyh gw,f? pufwifbmv (17) &ufae@rmS ukeo f , G af &;0ef}u;D ¶H;k u vHòk caH &;wyfcuJG kd vl
xku 0dik ;f 0ef;wdu k cf u kd &f ef jyifqifaewmudk ausmif;om;awGu &[ef;oHCmawmfawGe@J
yl;aygif;+yD; wyfrawmfom;awG&JŒtoufudk u,fwifcJhygw,f?
pufwifbmv (18) &ufae@rmS tajctae ,dr;f ,dik af ewJh a'guw f marmifarmif
tpdk;&vnf; ðywfus+yD; AdkvfcsKyfapmarmifOD;pD;wJh ppfwyfu tm%modrf;vdkufcsdefrSm

31
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
awmh ausmif;om;awG&JΠppftm%m&Sifqef@usifa&; v_yf&Sm;r_ enf;AsL[m wrsdK;wzHk
ajymif; vJ oGm;&ygawmhw,f?

pGef@v$wfpGef@pm; ausmif;om;pdwf"mwfrsm;
ppfwyfu tm%modrf;+yD; AdkvfcsKyfapmarmifOD;pD;wJh e0wtpdk;& wufvm+yD;
wJah emuf EdyS u f yG rf }_ uD;rm;vGe;f vd@k ausmif;om;awG[m Oya'twGi;f 'Dru kd a&pD v_y&f mS ;
vkyfudkifaqmif¶GufEdkifwJh tcGifhtvrf; enf;yg;oGm;ygw,f? tJ'DtcgrSm ausmif;om;
awG[m wdkufyGJenf;AsL[m (3)rsdK;eJ@ qef@usif wdkufcdkufoGm;=uygw,f? yxr enf;AsL
[muawmh ajray:rSm w&m;0if &yfwnfvdk@&wJh rdk;oD;ZGefOD;aqmif+yD; vl@abmifopf
'Drdku&ufwpfygwD zGJ@pnf;um v_yf&Sm;=ujcif;jzpfygw,f? 'kwd, enf;AsL[muawmh
vufeufudkifawmfvSefa&;qifE$Jzdk@ vGwfajrmufe,fajrrSm ‘‘jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m
ausmif;om;rsm; 'Drdku&ufwpfwyfOD;’’ (ABSDF)udk (1988) ckESpf Edk0ifbmv (1)
&ufae@rSm zGJ@pnf;+yD; v_yf&Sm;=ujcif;jzpfygw,f? wwd, enf;AsL[muawmh vuf&Sd
zGJ@pnf;xm;wJh ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm;or*~tzGJ@udk ajratmufv_yf&Sm;r_
(UG) toGifrsdK;pHkeJ@ tm%m&Sifqef@usifa&; v_yf&Sm;=uygw,f? ppfwyf&JΠypfcwfr_udk
rcHEikd af wmhwhJ tusKd ;r,fh pGe@f pm;r_rsKd ; rvkycf si=f uwJh ausmif;om; axmifaygi;f rsm;pGm[m
xdik ;f Edik if eH ,fpyfe@J tdE, dN Edik if eH ,fpyfukd xGuaf jy;wdr;f a&Smifc=hJ uygw,f? Adv k af pmarmifukd
ðzwfcs+y;D wufvmwJh Adv k o
f ef;a¶$[m ausmif;om;awGukd jyefvm=uzd@k e@J tdrfu pdwfqdk;+yD;
xGuo f mG ;wJh om;orD;rsm;yrm zrf;qD;jcif;ðyrnf r[kwaf =umif; tcsKd oyf+y;D vufrw S x f ;kd
ac:,lcyhJ gw,f? xdik ;f Edik if eH @J nEd‡ i_d ;f +y;D wmhccf ¶dik rf mS ausmif;om;óuq d akd &; vufcpH cef;rsm; zGiv hf pS f
ay;cJhygw,f? ppftm%m&Sifudk t,Hkt=unfr&Sd=uawmhwJhtwGuf ausmif;om;tenf;
i,fom jrefrmjynftwGif;udk jyef0ifoGm;=u+yD; jynfwGif;rSm tcGifhom&ifomovdk
qufvuf v_yf&Sm;=uygw,f?
(1989) ck E S p f rwf v (22) &uf a e@rS m a&;òrd Œ ud k rG e f j ynf o pf y gwD e J @
ausmif;om;rsm; 'Drdku&uf wpfwyfOD;wdk@ yl;aygif;+yD; 0ifa&muf odrf;ydkufEdkifcJhyg w,f?
e0wppftpdk;&[m (1988) ckEpS t f ukerf mS &ef ukerf mS &Sw
d hJ ausmif;om;acgi;f aqmifawGe@J
yxrOD;qH;k awG@ qHak qG;aEG;cJyh gw,f? ausmif; om;awGu 'Dru kd a&pDe@J vl@ tcGit hf a&;/
ausmif;om;xk tcGit hf a&;/ trsdK;om;tusdK;pD;yGm;tygt0if awmif;qdkcsuf (17) csuf
awmif;qdkcJhyg w,f? e0wu ausmif;om; or*~zGJ@pnf;cGifhESifh ¶Hk;udk rEœav;aqmifrSm

32
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
owfrw S jf cif;tygt0if (2)
csuu f o kd m vdu k af vsmcJ&h m
aqG ; aEG ; yG J r atmif j rif b J
ysufjym;cJhygw,f? 1989
rwf v (24) &uf a e@rS m
ausmif ; om;acgif ; aqmif
rif;udkEdkifudk e0wu zrf;
qD;vdkuf+yD; ESpf&Snfaxmif
'%f c srS w f v d k u f y gw,f ?
(1989) {+yDv (2) &ufae@
rSm vl@abmifopfygwD OuUÏ
ausmif ; om;acgif ; aqmif
vl@abmifopf'Drdku&ufwpfygwD OuUXa[mif; rdk;oD;ZGef rd;k oD;ZGe[ f m ppftm%m&Sif
awG&JΠzdESdyfzrf;qD;r_udkrcHEdkifvdk@ &efukefrS e,fpyfudkwdrf;a&SmifcJh+yD; (ABSDF) ausmif;
om;wyfOD;eJ@ yl;aygif;cJhygw,f? (1991) ckESpf 'DZifbm (10) &ufeJ@ (11) &ufae@awGrSm
&ef u k e f w uU o d k v f y if r wG i f &ef u k e f pufr_wuUodkvfausmif;om; (500) ausmf
vma&mufy;l aygi;f +y;D 'Dru kd a&pD&&Sad &;/ ppftpd;k &ðzwfcsa&;/ ausmif;om;or*~z@JG pnf;a&;/
zrf;qD;cH&aom ausmif;om;rsm;jyefvw $ af y;a&; ponfw@kd ukd aºuG;a=umfqENjycJ=h uygw,f?
&efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rª; AdkvfcsKyfrsdK;!Gef@[m ukef;jrifhom¶Hk;rSxGufvmum um;
ay:wGif qufoG,fa&;0dkif,mvufpufeJ@ wyfawGukd &efuek yf ifrwuUov kd 0f if;twGi;f
0dik ;f 0ef;=uzd@k uwkeu
f &ife@J trde@f ay;cJyh gw,f? ppftpd;k &[m qENjyyGu J kd òzdccJG +hJ yD; ausmif;om;
udkaZmfrif;tygt0if (4) OD;udk axmiftESpf (20) csrw S cf yhJ gw,f? usef (50) OD;udk axmif
(15) ESpef @J (4) OD;udk axmif (10) ESpf toD;oD; csrSwfESdyfuGyfcJhygw,f? ausmif;om;
v_y&f mS ;r_ukd cg;qufjywfomG ;atmif acsre_ ;f cJyh gw,f? b,fvykd J ESyd u f yG af yr,fh ausmif;om;
awG&JΠpdwf"mwfeJ@cH,lcsufuawmh xm0pOf&SifoefaeqJjzpfygw,f?
(1995) =o*kwfv (8) &ufae@rSm (88) rsdK;qufausmif;om; udkarmifarmif0rf;eJ@
wuUodkvf ausmif;om;or*~tzGJ@0if (28) OD;[m wuUodkvf&dyfomvrf; trSwf(54)
aetdrrf mS vlxak cgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unfe@J awG@qakH qG;aEG;cJ+h yD; (National Re-
conciliation) trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;rS 'Drdkua&pDEdkifiHawmfopfqDodk@ qHk;jzwf

33
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
xm;cJw h rhJ u
l kd qufvufaqmif¶u G cf jhJ yefygw,f? atmufwb kd m 10 &ufae@ a':atmifqef;
pk=unfaetdrrf mS usi;f ywJt h crf;tem;wGif ausmif;om;rsm;&JŒ óu;d yrf;r_a=umifh &Srf;ESifh rGef
trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfrsm;rS wdkif;&if;om;acgif;aqmifrsm; tygt0if {nfhy&dowf
aygif; (1500) wufa&muf=uwJh ajray:'Drdkua&pDtiftm;pkrsm; pkpnf; nDnGwfr_&v'f
udk wnfaqmufEikd cf =hJ uygw,f? wcsed w f nf;rSm at'Dvrf;u OD;ae0if;tdru f akd usmif;om;
(7) OD;oGm;a&muf+yD; vHòk cHa&;t&m&Srd w S qifh awG@qakH qG;aEG;a&;/ Edik if aH &;tusO;f om;rsm;
jyefv$wfay;a&;/ trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;eJ@ ywfouf+yD; OD;ae0if; udk,fwdkifyg0if
aqmif¶Gufay;&ef óud;yrf;urf;vSrf;cJhygw,f? OD;ae0if;u pmjyef=um;&mrSm ,ckvdk
vma&mufawG@qjkH cif;twGuf tH=h o0rf;omrqH;k jzpfryd ga=umif;/ trsKd ;om;jyefvnfoifh
jrwfa&;[m r&Sdrjzpf ta&;t}uD;qHk; vdktyfcsufjzpfwmudk vufcyH ga=umif;/ use;f rma&;
twGuf ud, k w f ikd f xGurf awG@Eikd jf cif;udk em;vnfay;zd@k e@J ausmif;om;rsm;twGuf atmifjrifwhJ
txd vkyfaqmifEdkifygapvdk@ qkrGefawmif;yga=umif; a&;om;cJhw,fvdk@od&ygw,f?
ausmif;om;rsm;&JΠpGrf;aqmifcsufESifh arwWma&mifjyef[yfr_a=umifh rsm;r=umrD
0ef}uD;rsm;¶Hk;rSm wyfrawmfaxmufvSrf;a&;rª;¶Hk;u ppfOD;pD;rª; (yxrwef;) Adkvfrª;}uD;
oef;xGe;f OD;pD;wJt h zG@J e@J (88) rsKd ;qufausmif;om;rsm; tygt0if ausmif;om;acgi;f aqmifrsm;
tenf;qH;k (2) }urd f awG@qakH qG;aEG;cJyh gw,f? aqG;aEG;&mrSm (uuvSr;f ) taeeJ@ ausmif;om;
rsm;udk ¶dk;om;pGmvkyfr,fqdk&if ajymp&mrvdkyga=umif;/ tpdk;&rqef@usihfbl;qdk&if
ausmif;om;ta&;udk vdt k yfr,fq&kd if ausmif;om;or*~ukd zG@J pnf;cGiðhf yrSmjzpfyga=umif;/
tcsdefumvwcktxd vkyfaqmifr_udk apmifh=unfhrSmjzpfyga=umif; ajymqdkcJhygw,f?
ausmif;om;awGu jyefvnfaqG;aEG;&mrSm tpd;k &u rSm;aew,fq&kd if qef@usirf mS jzpfyg
a=umif;/ EdkifiHa&;rajyvnfbl;qdk&if ausmif;om;ta&;vnf; rajyvnfEdkifyga=umif;/
EdkifiHa&;eJ@ ausmif;om;[m cGJjcm;Ir&yga=umif;/ acgif;ESifh yef;yrm jy\em 'GefwGJvsuf
&Sda=umif; ponfjzifh jyefvnfaqG;aEG;cJhw,fvdk@ od&Sd&ygw,f? tJ'Daemuf (88) rsdK;quf
ausmif;om;jzpfwhJ udak rmifarmif0rf;[m wdik ;f &if;om; vufeufuikd +f ird ;f csr;f a&;tzG@J awGe@J
qufoG,f!‡dEd_if;+yD; trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf óud;yrf;aecsdefrSm zrf;qD;cHcJh
&+yD; axmif'%f (10) ESpf uscHcJh&ygw,f?
(1996) 'DZifbm (2) &ufae@rS (9) &ufae@txd &efukefwuUodkvfteD; urm
¶Gwf vSnf;wef;vrf;qHkwGif ausmif;om;tiftm; (1500) cef@ qENjy=ujyefygw,f?
ausmif;om;or*~z@JG pnf;a&; awmif;qd=k u&m ppftm%m&Siw f @kd ESyd u
f yG rf a_ =umifh ausmif;om;

34
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
(250) ausmf zrf;qD;cH&+yD; trsm;tjym; '%f&m&cJ=h uygw,f? ausmif;om; udo k ufO;D udk
&uf&ufpufpuf axmif'%f (52) ESpf csrSwfcJhygw,f? rsdK;qufopfausmif;om;awG[m
jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;a=umif;aumif;arGudk rnfol@wdkufwGef;r_rSrygbJ taumiftxnf
azmfaqmif¶GufcJh=uygw,f?

avScGufcsnf;usef tvHrvSJ
jrefrmhEikd if aH &;ordik ;f a=umif;v_y&f mS ;r_rmS ausmif;om;rsm;udik v f y_ cf jhJ cif;a=umifh
tpdk;&rsm;ðywfuscJh&yHkudk oabmaygufwJh Adkvfoef;a¶$[m (4) vywf tpnf;ta0;
wdkif;rSm ausmif;om;awGeJ@ xdyfwdkufrjzpfyGm;a&;eJ@‘‘rD;p’’ yGm;vm&ifvnf; tjrefqHk;
+idrf;owfzdk@ rSm=um;cJhygw,f? (1995) ckESpf r*Fvm'HkavqdyfteD;rSm vHkòcHa&; wm0ef,l
xm;wJh wyf&JΠuif;orm;eJ@ vrf;av#mufjyefvmwJh aq;wuUodkvfrS ausmif;om;tcsdK@
uif;a&S@rmS ao;aygurf &d mrS pum;rsm;+y;D uif;orm;u xGu+f y;D ¶du k cf yhJ gw,f? 'gukd rauseyf
vdk@ ausmif;om;awG[m aemufjyef tiftm;pk trsm;tjym; ac:,l+yD; tJ'Dppfom;udk
xkwaf y;zd@k awmif;qdyk gw,f? ppfa=umif;rª;vnf; tJ'pD pfom;udk acsmah rmh+yD; t¶du k cf &H ef
xkwfay;vdkufygw,f? ausmif;om;awGu oabmxm;}uD;pGm qHk;r¶Hkom jyef¶dkuf+yD;
auseyfpmG jyefomG ;wJh jzpfpOfvnf;&Scd yhJ gw,f? ausmif;eJ@e;D wJh ta0;ajy;um;*dwf twGi;f u
t&ufr;l aewJv h el @J ausmif;om;rsm; pum;rsm;&efjzpfv@kd tm%mydik af wGu a=umuf¶@HG +y;D
ta0;ajy;*dwt f wGi;f t&ufv;kH 0ra&mif;csa&; !ïe=f um;um óudwifumuG,rf _ ðyvkycf hJ
=ujyefw,f?
Adv
k o f ef;a¶$[m (1993) ckEpS rf mS }u@H z@HG qw kd hJ tzG@J tpnf;wpfck wnfaxmifay;+y;D
ausmif;om;xktwGi;f &Sd q&m/ q&mrrsm;ESihf ausmif;om;/ ausmif;olrsm;tm; xd;k azmuf
pnf;¶Hk;um ausmif;om;v_yf&Sm;r_udk tm;enf;oGm;atmif r[mAsL[mcsrSwf pDrHcJhyg
w,f? (1995) ckESpf Edk0ifbmvrSm &efukefwuUodkvf (75) ESpfajrmuf pdef&wk tcrf;
tem;udk 88 rsdK;quf ausmif;om;rsm;eJ@ tjcm;ausmif;om;rsm;[m tm%mydkifawG
apmifh=unfhwm;qD;aewJh=um;xJu ‘‘e0w’’tzGJ@ wpfckwnf;om pdef&wktcrf;tem;
ðyvkyEf ikd wf mr[kwb f J ausmif;om;rsm;uvnf; rdrw d @kd zmomvkyEf ikd af =umif;/ zdwpf mrsm;
a0iSum tcrf;tem;wck vkyfEdkifcJhyHkudk wifjyygtHk;r,f? e0wu pdef&wkyGJðyvkyfr,fh
pifjrifrh mS ausmif;om;rsm;[m vufO;D r_&,lusi;f y&ef pDpOf&mrS owif;aygu=f um;oGm;+yD;
a':pk=unftdrfESifh reD;ra0; tif;vsm;uefapmif; "mwfqDqdkifteD; bkef;}uD;ausmif;udk

35
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

cswD ufz@kd ajymif;vJppD Ofa=umif; od&cdS &hJ ygw,f? Adv k cf ifneG @f / Adv
k af usm0f if;wd@k [m ppfuikd ;f
aqmifrmS aecJ=h uwmrd@k ausmif;om;a[mif;rdwq f pkH m;yGrJ sm; ðyvkyu f m ausmif;om;rsm;udk
pnf;¶Hk;&ef pDpOfxm;ygw,f? ,ae@ etz tvdkus v_yf&Sm;ae+yD; YMBA wGif owif;pm
&Si;f vif;yGv
J yk cf w
hJ hJ (88) rsKd ;quf ausmif;om;qdo k l udak t;vGi[ f m aiGa=u; tvGo J ;kH pm;r_
ESifh axmifusae+yD; ol@nDESpfOD;udk pma&;qufoG,fum e0w pdef&wk tcrf;tem; usif;
yr,fh tpDtpOfudk e0wtóuduf jzef@a0cdkif;ygw,f? udkat;vGif[m ausmif;om;xk
twGif;rSm trSefrodatmif/ ausmif;om;rsm; ea0wdrfawmifjzpfatmif vSnfhpm;cJhyg
w,f? ausmif;om;awG[m bkef;}uD;ausmif;rSm pka0;aepOf xyfrH owif; ayguf=um;+yD;
ppfwyfe@J ppfaxmufvrS ;f a&;u um;awGa&muf&v dS mvd@k rlvtpDtpOf owfrw S xf m;wJh
ae&mudk roGm;awmhbJ vuf&Sd bkef;}uD;ausmif;rSmbJ ‘‘v#yfwjyuf’’ pdef&wk tcrf;
tem; usi;f ya=umif; od&&dS ygonf? tcrf;tem;udk owif;axmufawG/ Edik if aH &;ygwaD wG/
oHwrefawG/ ta¶G;cs,fcHudk,fpm;vS,fawG ausmif;om;awGeJ@ ocif/ ocifr}uD;awGyg
rusef pHknDpGm wufa&muf=uygw,f? tcrf;tem;rSm AdkvfcsKyfatmifqef;udk &efukef
wuUodkvf *k%fxl;aqmif ausmif;om;tjzpf *k%fðyjcif;eJ@ orD;jzpfolrS vufcH,l&ef
tpDtpOfyg&Sdygw,f? a':atmifqef;pk=unfuvnf; trsdK;om;nDvmcHudpPtwGuf
NLD A[dt k vkyt f r_aqmif tpnf;ta0;usi;f yaeqJ tvkyrf sm;aewJ=h um;xJu 'Dtcrf;
tem;tpDtpOfudk axmufcHwJho0%fv$mtm; taxGaxGtwGif;a&;rª;taeeJ@ vuf
rSwaf &;xd;k ay;yd@k Eikd cf +hJ yD; zwf=um;Edik cf ahJ =umif; od&&dS ygw,f?
tcrf;tem;wufa&mufolawGudk ppfwyfu 0ifa&mufzrf;
qD;jcif;rðy&JawmhyJ pdef&wktcrf;tem;udk atmifjrifpGm
usif;yEdkifcJhygw,f? (1998) ckESpf pufwifbm (2) &ufae@rS
(4) &uf a e@txd puf r _ w uU o d k v f a usmif ; 0if ; twG i f ;
ausmif;om; (700)cef@/ =o*kwfv (24) &ufae@rSm &efukef
yifrwuUodkvfausmif;0if;twGif; ausmif;om; (200)
ausmf cGyfa'gif;yHkacgif;pnf;+yD; rdepf (90) ausmf qENjycJh=uyg
w,f? tJ'Dv_yf&mS ;r_awGukd &efuek cf ¶dik af usmif;om;or*~u
OD;aqmifc+hJ y;D ausmif;om;udkouf0if;atmif[m axmif'%f tusOf ; axmif x J w G i f
(59) ESpfuscHcJh&+yD; r=umrDuyif usqHk;cJh&+yDjzpfygw,f? usqkH;cJhonfh
ud k o uf 0 if ; atmif

36
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ausmif;om;awG&JŒ oHr%dv_yf&Sm;r_a=umifh Adkvfoef;a¶$[m wkefv_yfajcmufjcm;um
ausmif;rsm;/ wuUov kd rf sm;udk &efuek òf rdŒwGi;f rS ta0;od@k cx JG w
k yf pf&ef !ïe=f um;cJyh gw,f?
tJ'DpDrHcsufa=umifh vl@pGrf;tm;t&if;tjrpfawGqHk;¶_H;cJh&ygw,f? ausmif;om;xkudk ESdyf
uGyfòzdcGJ&mrSm &efukef yifrwuUov kd u f kd ajrmuf'*Hek @J wm0od@k vnf;aumif;/ pD;yGm;a&;
wuUov kd ef @J oGm;bufqikd &f maq;wuUodkvfudk awmif'*Hkodk@vnf;aumif;/ &efukefpufr_
wuUodkvfudk vd_ifom,meJ@ jynfodk@vnf;aumif;/ *sDwDpDudk xyfrHcGJxkwf+yD; oefvsifeJ@
xef;wyifodk@vnf;aumif;/ aq;wuUodkvfudk rauG;òrdŒodk@vnf;aumif; ausmif;awGudk
toD;oD; tvSrf;a0;atmifcsJxkwfcJhygw,f? ausmif;om;xktwGif;rSm oD;jcm;pHkprf;
axmufvSrf;zdk@ axmufvSrf;a&;tul (2) wyfzGJ@}uD;udkzGJ@pnf;um pDrHcsufcs+yD; &efukefeJ@
rEœav;tm;A[dkðyI xdk;azmufa&;pDrHcJhygw,f?
(2005) ckESpfrSm jynfxJa&;0ef}uD; AdkvfcsKyfarmifOD;ESifh (88) rsdK;quf ausmif;
om;acgi;f aqmifawG awG@qakH qG;aEG;cJah yr,fh armifO;D &JŒ ±ke@f &if;=urf;wrf;r_a=umifh tqif
rajyjzpfc&hJ ygw,f? ,ae@tcgrmS ausmif;om;acgi;f aqmifawG[m tjzLa&mif v_y&f mS ;r_e@J
trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udk qufwdkufawmif;qdkvsuf&Sdygw,f? ausmif;om;awG
[m jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;rSm ta&;}uD;wJh tpdwftydkif;u pGef@v$wfpeG @f pm;/ tepfemcHvkd
pdwf jyif;jypGmyg0ifcahJ =umif; ordik ;f u oufaoxlaeygw,f? ppftm%m&Siaf wG t+idK;}uD;
}uD;eJ@ wpfav#mufv;kH zdEydS cf w hJ =hJ um;u ‘‘avScu G cf sn;f usef tvHrvSpJ wrf;’’ v_y&f mS ;cJh
vd@k jynfov l x l &k ŒJ ,H=k unfav;pm;tm;ud;k r_ukd &&Scd yhJ gw,f? wcsed u f &ufpufpmG acsre_ ;f
cJhwJh OD;ae0if;udkvnf; oifykef;acs+yD; &J0HhpGmurf;vSrf;cJhygw,f? ppfbuf t&m&Sd}uD;awG
xuf oabmxm;}uD;+yD; ydrk &kd ifu h surf u_ kd oufaojycJyh gw,f? (1988) ta&;awmfy}kH uD;
rSm ukefoG,fa&;¶Hk;u ppfonfawGudk &efolvdkoabmrxm;bJ u,fwifcJhwJh ausmif;
om;awG&ŒJ aus;Zl;udak xmufxm;aomtm;jzifh trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;udk vufcH
oifha=umif; etzudk ajym=um;vdkygw,f? ausmif;om;awG[m jynfolvlxk pm;0wfae
a&;usyfwnf;r_/ rw&m;zdESdyfcH&r_/ EdkifiHa&;tusyftwnf; jzpfr_wdk@udk vSH.OD;zsm;rS "m;
oGm;yrm a&S@wef;u rm;rm;rwfrwf &yfwnfcJhvdk@ jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;a=umif;rSm
}uD;rm;wJh tpOfvmaumif;}uD;wpf&yf jzpfcJh&ygw,f? pOfqufrjywf ZGJ/ vHk@veJ@ óud;pm;
aqmif¶GufcJhyHkordkif;a=umif;[m jynfolvlxktwGuf rsuf&nfpdk@avmufygw,f? (88)
rsdK;qufjzpfwJh ausmif;om;awG[m ESpf&Snfvrsm;axmifus+yD; jyefxGufvmwJhtcgrSm
vnf; rdrw d @kd &ŒJ cdik rf mwJ,h =kH unfcsuu f kd rpGe@f vw$ /f twdwrf S cHpm;cJ&h r_rsm;twGuf tmCm

37
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
wrxm;bJ trsKd ;om;jyefvnfoifjh rwfa&;vrf;
a=umif;udkom rrSdwfrokef wpdkufrwfrwf
vkyfudkifaevdk@ tHhrcef;csD;usL;xdkufygw,f?
etz[m 2007 ckESpf =o*kwfv (15)
&ufae@rSm avmifpmqDaps;E_ef;ukd tqrwef
wdk;jr‡ifhvkduf&m jynfolvlxkpm;0wfaea&;
ydkrdkusyfwnf; 'kuQa&mufcJhygw,f? jynfol
vlxka&S@u rm;rm;rwfrwf t+rJ&yfwnfcJhwJh
ausmif;om;acgi;f aqmif rif;ukEd ikd Of ;D pD;+yD; =o*kwv f (22) &ufae@rmS ukeaf ps;E_e;f usqif;
a&;twGuf OD;pGmvrf;av#mufqENjycJ=h uygw,f? 'ga=umihf =o*kwv f (25) &ufae@rmS
rif;udEk ikd u
f kd xyfrzH rf;qD;cJyh gw,f? ,ae@tcgrmS ppftm%m&Siaf wG[m ausmif;om;awG&ŒJ
tpGrf;owWdudk a=umufvef@wkefv_yfae+yD; udkudk}uD;/ udkaX;ºuG,f/ udkrif;aZ,sm/ udkjr
at;/ ud*k sirf pD wJh (88) rsKd ;qufausmif;om;acgi;f aqmif (13) OD;udk qufwu kd f zrf;qD;csKyf
aESmifxm;cJhygw,f?
'gayr,fh use&f w dS hJ rsKd ;qufopfausmif;om; vli,fawG[m ppftm%m&Siaf wGu
zrf;qD;ESyd u f yG af ewJ=h um;xJrmS ausmif;om;or*~jyefvnf xlaxmifum vufvOJ$ ;D aqmif
r_ðyvky+f y;D tm%m&Siu f kd &J0phH mG wke@f jyefaeygw,f? etz[m ausmif;om;awGukd t=urf;zuf
tkypf ek @J qufo, G af ew,fv@kd pGypf aJG ejcif;[m tajctjrpf
r&Sd pGyfpGJaejcif;jzpf+yD; etzuom ausmif;om;awGukd
t=urf;zufaejcif;jzpfygw,f? etzuay;xm;wJh
tawG@t}uKH awGa=umifh ausmif;om;awG[m wnf+ird &f ifh
usurf &_ adS e+y;D rGejf rwfwhJ wkid ;f csp/f jynfcspf pdwf"mwfudk
qufvuf taumiftxnfazmf csw D ufae=uygw,f?
etz[m raphpyfa&;/ raqG;aEG;aea&; qkyfudkifxm;
wJh wif;rmwJrh 0l g'udrk ajymif;vJ&if ppfwyftwGi;f
rSmyif ðyjyifajymif;vJr_ vdkvm;wJhwyfrª;tcsdK@
&Sdaewma=umifh om; (2) om;jzpfwhJ ausmif;
ArmEdkifiHvHk;qdkif&mausmif;om;rsm; or*~ O uU Ï
om;rsm;or*~
ausmf u d k u d k

38
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
om;eJ@ ppfom; yl;aygi;f oGm;&if tajctae ydq
k ;kd oGm;Edik af =umif; etzudk owday;vdyk gw,f?
ausmif;om;awG&JŒ }uD;rm;wJhtcef;u¾+yD;wJhaemufrSm aemufom;wpfom;jzpfwJh
ppfom;ta=umif;udk wifjyoGm;ygr,f

39
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

40
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (2)
ppfom;

41
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

42
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ppftm%m¶SifeJ@ ppfwyf
vGwfvyfa&;óud;yrf;r_ESifh ygvDrefacwfrsm;rSm jynfolxJu aygufzGm;+yD;
jynfou l kd &yfwnf umuG,af pmifah &Smuf cJv h @kd jynfocl spaf om wyfrawmf jzpfcyhJ gw,f?
ppftm%m&Siaf cwf tqufqufrmS jynfo@l buf&yfwnfcsiw f hJ ppfom;awG&ŒJ óud;yrf;r_
twdik ;f twmeJ@ ‚if;wd@k &ŒJ tcuftcJ tcGit hf vrf;ray;&wJh ta=umif;&if;awGukd jynfol
trsm; odjrifem;vnfcGifhv$wfapzdk@ wifjyoGm;ygr,f? 'ghtjyif jynfol@buf &yfwnf&ef
ppfom;wcsKd @&ŒJ óu;d yrf;cJrh [
_ m Edik if aH &;tvSnt hf ajymif; jzpfvmonftxd pGr;f aqmifEikd rf _
r&Scd ahJ yr,fh ppftm%m&Siaf wGtwGi;f rSmawmh ESv;kH onf;ajc¶du k u f m rsuu f vJqjH ym jzpfomG ;
apwmudk ppfom;tcsif;csif; todqHk;rdk@ wifjyygOD;r,f? ppfwyfxdyfydkif; t}uD;tuJ
tcsif;csif; tm%m&mxl; ae&mvkr_/ ol@vl udk,fhvlarG;r_eJ@ ‘‘ðzwf/ xkwf/ cs ’’ aewm
awGa=umifh ppfwyftwGi;f rSm tajymif;tvJ r=umc% jzpfay:ae+y;D wnf+ird rf r_ &Sw d mudk
vnf; awG@&ygw,f? jynfo@l buf &yfwnfcsiw f hJ ppfom;awG[m tbufbufu csichf sed f
pOf;pm;ae&+y;D tm%m&Siaf wG&ŒJ vufO;D r_e@J tidu k rf cd o
H mG ;&wmawGvnf; &Scd yhJ gw,f? ,ae@
jrefrmhppfwyfrmS xGucf siw f phJ pfom; &Jabmftqifq h &kd ifawmif vkyo f ufaphv@kd rS xGucf iG hf
r&bJ aiGoed ;f csD ukeu f sa=umif; wifjycJ+h yD;jzpfygw,f? ppfwyft&m&Srd qdx k m;eJ@ ¶H;k 0efxrf;
awGuakd wmif ,cktcgrmS xGucf iG rhf ay;bJ ESyd u f yG x f m;ygw,f? =uyfajy;udk 0ef}u;D XmeawG
ajymif;a¶$@&mrSm roGm;vdk=uvdk@ xGufcGifhwifwJh 0efxrf;awGudk axmif (3) ESpfcsr,fvdk@
tm%mydkifawGu +cdrf;ajcmufa=unmcJhygw,f?
wyfrawmf0efxrf;t&m&SdawG/ t=uyfwyfom;awGudk tm%mydkifawG
ajymavh&Sdwmu ‘‘ppfwyfrSm t&SifxGufr&Sdbl; taoxGufyJ&Sdw,f’’ qdkwJh pum;yJ
jzpfygw,f? óud;eDpepfeJ@ xdef;csKyfr_rsm;tjyif 0g'a&;&mt&vnf; ¶dkufoGif;xm;ygw,f?
ppfwyfxJ 0ifa&mufvm+yq D &kd if rif;wd@k u,kd f rif;wd@k rydik af wmhb;l rdb/ bke;f }u;D / tkyx f ed ;f o
al wGe@J vnf; rqdik af wmhb;l / wyfrawmfomtrd/ wyfrawmfomtz jzpfw,fq+kd y;D yHpk o H iG ;f yg
awmhw,f? txuft}uD;tuJudk ‘‘tb/ tar’’ vdk@ ac:apum ppfwyft0ef;t0dkif;
xJu tjyifurkd xGuaf tmif enf;trsKd ;rsKd ;eJ@ xde;f csKyfxm;ygw,f? wyf&if;uae òrdŒxJukd
xGu&f ifvJ Out Pass cGiðhf ycsu, f +l yD;rS tcsed ef @J omG ;/ tcsed ef @J jyefvm&ygw,f? t&yfom;
rdwaf qGawG&ŒJ oma&;/ ema&; udp&P v dS @kd tvnftywfomG ;&if jzpfap/ rdrw d yf&if;xH vmvnf
&ifjzpfap vHòk caH &;udk ta=umif;jyum 0ifxu G o f mG ;vmr_ukd róuu d /f rESpo f ufbJ uef@owf
csKycf s,x f m;ygw,f? vufatmufi,fom;awG[m aiGa=u;wwfEikd v f @kd rdb/ a,muQrawGu

43
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ud, k yf ikd q
f vGe;f um;rsKd ; 0,fay;vd@k toH;k ðy&ifvnf; wyfr;ª awGu olw@kd um;eJ@ ajc&mwdik ;f
w,fvdk@ ,lq=uvdk@ ESdyfuGyfjyefygw,f? wyf&if;¶Hk;awGrSm owif;pmudkawmif tapmif
ta&twGuf tenf;i,fom&vd@k renf;vkzwfae=u&ygw,f? 'gt h jyif ppfonft&m&Sd
awG&ŒJ rdb/ aqGrsKd ;/ q&mawGxrJ mS Edik if aH &;vkyw f o
hJ &l adS e&if olw@kd awGe@J qufo, G rf u _ dkapmifh
=unfah ewwf+y;D ta=umif;trsKd ;rsKd ;eJ@ tJ'pD pfonft&m&Su d kd acsmifx;kd xm;vdu k yf gw,f?
wyf&if;awGudk a&mufvmwJh pmawG/ ygq,fawGudk wdkuf¶dkufray;bJ wyfa&;Adv k }f u;D u
zGiahf zmufppfaq;+y;D rSay;wmrsKd ;eJ@ vlwpfa,muf&ŒJ tcGit hf a&;udk ydwyf ifxm;ygw,f?
wyf&if;awGrSm ‘‘'gbm’’ qdkwJh qENazmfxkwfyGJawG&Sdayr,fh tm%mydkif
awG[m vpm/ &duQmeJ@ ywfoufvdk@jzpfjzpf/ wjcm;&ydkifcGifh/ epfemcGifh/ vdkvm;csufawGudk
ppfonfawGu awmif;qdkwJhtcgrSmawmh ajz&Sif;ray;wJhtjyif qef@usifol ANTI qd+k yD;
tòid;w&m;xm; pGyfpGJjyefygw,f? &yfuGuftwGuf/ XmetwGuf/ EdkifiHtwGuf/ aumif;&m
aumif;a=umif; tm;enf;csuaf wG axmufjyjyef&ifvnf; 'Daumif iyG}uD; qd+k yD; ESyd u f yG jf yef
ygw,f? tjynfjynfqdkif&m tvkyform;tzGJ@csKyf (ILO) u awmif;qdw k t
hJ csut f vuf
awGudk etztm%mydkifawGu vufrcHbJ acgif;rmaevdk@ =u,fig;yGifhvkyfief;rS OD;aqmif
nïef=um;a&;rª; Adkvfrª;}uD;cifarmif=unf[m vdkufavsmoifhyga=umif;eJ@ EdkifiHtwGuf
ukepf nfu;l oef;a&mif;0,fwify@kd a&;awGrmS (ILO) rS =uyfrwfvmygu wdik ;f jynftwGuf
epfemoGm;Edkifr,fh&v'fudk wifjycJhygw,f? etztm%mydkifawG[m vufrcHbJ tJ'Dvdk
trSefw&m;udk wifjy&JwJh Adkvfrª;}uD;eJ@ t&m&SdwcsdK@udk rn‡mrwm &mxl;rSðzwf/ xkwfcJhyg
w,f? tJ'v D kd wifjycsu&f v'f rSeu f efa=umif;od&+dS yD; (ILO)&JΠawmif;qdck suu f kd jyefvnf
vdkufem&ayr,fh Adkvfrª;}uD;eJ@ 0efxrf;awGudk jyefvnfrcef@a=umif; =um;odcJh&ygw,f?
tvm;wl Adkvfrª;csKyfaZmfxGef;[m (GDP) udpPrSm EdkifiH&JŒ pD;yGm;a&;qdkif&mudef;*%ef;
wGufcsufyHk rSm;,Gif;aevdk@ yGifhvif;pGmajymqdk&m etzrl0g'ESifh etzvl}uD;awGudk
wdu k cf u
kd wf ,fv@kd rw&m;pGypf +JG y;D &mxl;rS ðzwfypfvu kd yf gw,f? etz tm%mydik af wG[m
vdrfnm+yD; rwdk;wufwmudk wdk;wufw,fvdk@ +zD;jzef;aewmudkrS auseyfyDwdjzpfae=uyg
w,f? jynfytoHv$ifhXme tpDtpOfawGudk em;axmifwJhppfonfawGudkvnf; apmifh
=unfhzdk@eJ@ vdktyf&if a&'D,dkodrf;&ef !ïef=um;wmrsdK;vnf;&Sdygw,f? ppfonfawGudk
jyifyeJ@ tquftoG,rf &atmif tem;,lciG /hf avhvmcGirhf ay;bJ waeukef vkyt f m;ay;
cdik ;f xm;zd@k vnf; tm%mydik af wGu !ïe=f um;xm;ygw,f? wcgw&H nbuftyd cf sed rf mS awmif
rtdy&f bJ vlppf/ wef;pD ppfaq;ygw,f? t&m&Sad wGuv kd nf; tpnf;ta0;awG qufwu kd f

44
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ac:+yD; !ïe=f um;csuaf ygi;f ajrmufjrm;pGmeJ@twl ‘‘aqmif¶u G +f yD;pD;r_’’ tajctaeawGukd
wyfrª;rsm;xH r=umc% wifjycdkif;ygw,f? wcgw&H tdyfr&bJ eHeufrdk;vif;onftxd
odrf;}uHK;vkyfae=u&ygw,f? ta&;}uD;owif;ESifh xl;jcm;jzpfpOfudk pDppfzdk@ tcsdef
vHkavmufatmifray;bJ trdef@remcHr_/ wm0efysufuGufr_qdk+yD; ao'%feJ@ wpfouf
wpfu|e;f jypf'%f[mvnf; tcsed rf a¶G; usa&mufEikd yf gw,f? xpfceJqkd tcsKyfe@J xyd w f ;kH
ESpyf g;oGm;ae&ygw,f? 'Dvkd usyw f nf;vSwhJ ppfwyftwGi;f rSm ðyjyifajymif;vJa&; vdv
k m;wJh
ppfom;awG&JΠjzpfpOfawG&SdcJhygw,f?

jynfol@wyfrawmfom;tppftrSefrsm;
tm%m&SifawG&JΠwif;usyfwJhtrdef@eJ@ pnf;urf;csufawGudkqef@usif+yD; jynf
ol@buf rm;rm;rwfrwf &yfwnfay;cJo h ul awmh Adv k }f uD;pdik ;f 0if;ausmf jzpfygw,f? 1988
'Drdkua&pD vlxktHkºuGr_ta&;awmfyHkrSm wyfr (22) u Adkvf}uD;pdkif;0if;ausmf[m jywf
jywfom;om; jynfo@l &ifciG u f kd cdvk o _H mG ;cJyh gw,f? ol[m wyfrawmfom;awGtm;vH;k tH=h o
cs;D usL;&avmufatmif ZeD;eJ@ om;orD;udak wmif riJu h u G b f J &mxl;taqmifta,mif/
pnf;pdrOf pPmpGe@f vw $ u
f m jynfov l x l ek @J &J0phH mG yl;aygi;f cJyh gw,f? ppfwyfu tm%modr;f r_
jzpfomG ;wJt h cgrmS vnf; e,fpyfukd xGuaf jy;wdr;f a&Smifjcif;r&Sb d J jynfwiG ;f rSm qufvuf
ae&Jwo hJ wW[ d m ol&aJ umif;pdw"f mwfjzpfygw,f? aemufq;kH e0w&JΠzrf;qD;jcif;udck &H +yD;
jynfo@l bufukd &yfwnfay;wJt h wGuf Adv k }f uD;pdik ;f 0if;ausmu f kd tòid;}uD;pGm ao'%fay;cJh
ygw,f? ol@&ŒJ rdwaf qGwcsKd @u oem;*¶k%moufv@kd toem;cH0ifajymcJI h om wpfouf
wpfu|e;f jypf'%fajymif;vJuscaH pcJyh gw,f? vGw+f idr;f csr;f omcGiehf @J axmifrS jyefvw G vf m
&mrSm &yfwnfcsujf ywfom;+yD;awmh e0wudk qufvufqef@usicf o hJ jl zpfygw,f? Adv k }f uD;
pdik ;f 0if;ausmu f kd tar&duefEikd if H NGO tzG@J tpnf;wpfcrk S 2007 ckEpS w f iG f ‘‘jynfo@l vw G f
ajrmufa&;qk’’ udk *k%ðf y cs;D jr‡ichf yhJ gw,f? vli,fwyfr;ª awG[m wyfrawmfrS tm%m&Sif
xdyyf ikd ;f acgi;f aqmifawG&ŒJ vkyu f ikd yf rkH mS ;,Gi;f aewmudk wyfwiG ;f rSma0zefajym=um;wJh jzpf
pOfwckudk wifjyygOD;r,f? rqvtpdk;& ðywfusoGm;wJhtcg OD;ae0if;u ol@&JŒ"mwfyHkudk
¶Hk;cef;awGxJrSm csdwfqGJjcif;rðyzdk@ owif;pmxJrSm xnfhoGif;ajym=um;vmygw,f? ,cif
u ppfwyfawG/ ¶Hk;cef;xJawGrSm OD;ae0if;yHkeJ@ AdkvfcsKyfatmifqef;yHkawGudk xm;&Sd=uyg
w,f? tJ't D cgrmS OD;ae0if;"mwfyakH wG ðzwfwt hJ jyif Adv k cf sKyfatmifqef;&JŒ "mwfyakH wGukd
ygðzwfcJh=uvdk@ wyftwGif;rSm rauseyfr_awG jzpfyGm;cJh=uygw,f? wyfrª;awGeJ@ t&m&Sd

45
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
wcsd K @[m Ad k v f c sKyf a tmif
qef;udw k Ek i_d ;f vd@k rrDwhJ trsKd ;
om; acgif;aqmif}uD;wpfOD;
jzpfvdk@ OD;ae0if;"mwfyHkudk
om ðzwf+yD; AdkvfcsKyfatmif
qef;&JΠ"mwfyHkudkawmh *k%f
ðy&rSmjzpfa=umif; jyif;xef
pGma0zef=uygw,f? wdkif;rª;
awGu txuftrdef@ rvGef
qef&Jwmvm;/ e0wOuUÏ
udk rdr&d mxl;wufatmif zm;
wmvm;rod&bJ AdkvfcsKyf
AdkvfrSL;}uD; (a[mif;) pdefjr (jynfol@umuG,fa&;wyf) atmifqef;&JΠ"mwfyHkudkyg
ðzwfcdkif;+yD; AdkvfcsKyfoef;a¶$
&JΠ"mwfyHkwpfyHkom csdwfcdkif;cJhygw,f? tJ'DtcsdefrSm 'Dowif;udk=um;wJh jynfolawG
pdwfraumif;jzpf=u+yD; tm%m&SifawG&JŒ ,kwfnHhwJhaqmif¶Gufcsufa=umifh ,ae@xuf
wdkif a':atmifqef;pk=unftay: wcJeuf axmufcHtm;ay;ae=uygw,f? jynfolvlxk
u wcJeufaxmufc/H tm;ay;aew,fq&kd mrSm ‘‘etz’’u a':atmifqef;pk=unfukd
aetdrt f us,fcsKyfu v$wfray;&Jwmudk=unfhjcif;jzifh od&SdEdkifygw,f? Adkvfrª;}uD; pdefjr
[m ppfwyfutm%modrf;+yD;wJhaemuf (1989) rSm touft¶G,f}uD;&ifhwmudkawmif
*¶krxm;bJ rk'HkrS bk&m;oHk;qlodk@ rGefjynfopfygwD (NMSP) &JŒ tultnDeJ@ awmwGif;
vrf;twdik ;f csw D ufcyhJ gw,f? ol[m ppfonfrsm;eJ@ ausmif;om;tcsdK@yg0ifwJh jynfol@
umuG,af &;wyfO;D udzk @JG pnf;+yD; r[mrdwf KNU, NMSP wd@k EiS v hf ufwu JG m tm%m&Siw f @kd
tm;awmfvSef&if; zsm;emr_'%fa=umifh toufay;cJh&ygw,f? tvm;wl 'kwd,Adkvfrª;
}uD;at;jrif[ h m Eki,fjzLpifwhJ ausmif;om;awGtxdemrSmpd;k &dr+f yD; ‘‘jrefrmEdik if v H ;kH qdik &f m
ausmif;om;rsm; 'Dru kd &ufwpfwyfO;D ’’ rSm ppfynmudo k mG ;a&mufoif=um;ay;cJyh gw,f?
touft¶G,f}uD;&ifhonftxd awmxJawmifxJrSm ESpfaygif;ajrmufjrm;pGm ausmif;
om;awGeJ@ twlwuGqif;&J'kuQcH+yD; rdrdwwfu|rf;wJhppfynmudk avhusifh oif=um;ay;cJh
wJh 'Dppfom;}u;D &JŒ arwWm/ apwem[m}u;D rm;vSygw,f? ‘‘ ausmif;om;eJ@ ppfom;’’ om;

46
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
(2) om; yl;aygif;v_yf&Sm;=uwJh 'DjzpfpOfawG[m vSywJh yef;csDum;wpfcsyftoGif tHh=o
csD;usL;xdkufygw,f?
avwyfrS t+idr;f pm; Adv k rf ;ª wpfO;D jzpf+yD; ‘‘avol&w J pfO;D ’’ uavmifemrnfe@J
pma&;&mrSm xif&mS ;wJh Adv k rf ;ª *|ev f 0S if;[mvnf; (1988) 'Dru kd a&pD ta&;awmfy}kH uD;rSm
wufºupG mG yg0ifvy_ &f mS ;cJyh gw,f? ol[m tpPa&;Edik if rH mS oifwef;qif;vmwJh xl;c|eo f w
l pfO;D
jzpf+yD; jynfoleJ@ vufwGJwdkufyGJ0ifcJhvdk@ axmif'%f (20) ESpf uscHcJh&ygw,f? umuG,f
a&; OD;pD;csKyf¶Hk; (av) rS wyf=uyf}uD; a':EkEkat;uawmh (1988) vlxktHkºuGr_}uD;rSm
a&S@wef;u yg0ifqifEcJ$ +hJ yD;aemuf e0w wufvmwJt h cg t¶_;H ray;bJ e,fpyfukd xGuv f m
+y;D ausmif;om;wyfrawmf ABSDF eJ@ vufwu JG m qufvufawmfveS cf yhJ gw,f? awmxJ/
awmifxJrSm a,musfm;&ifhr}uD;rsm;eJ@ &ifaygifwef;um yifyeff;qif;&Jr_'%f }uH@}uH@cHI
wdkufyGJ0ifcJholjzpfygw,f? touft¶G,f }uD;&ifhvmaomfvnf; tar&duefEdkifiH e,l;
a,mufòrdŒ ukvor*~¶Hk;a&S@rSm tpmiwfcHqENjyyGJ qifE$JcJhwJhtxd qENjyif;jycJhygw,f?
'gt h jyif c&D;&Sncf sw
D ufqENjyyGu J v kd nf; pGr;f pGr;f wrH yg0ifaqmif¶u G cf w
hJ hJ tm* trsKd ;orD;
wpfO;D jzpfygw,f? Adv k }f uD;0if;bd[ k m 1990 jynfEh pS rf mS emrnfausmf e0wywWjrm;w&m;
r0ifa&mif;cs&mrSm yg0ifywfoufre_ @J axmifuscyhJ gw,f? txuftm%mydik af wGu atmuf
ajct&m&Sad wGukd ryg&ifvnf; tjypfz@JG &efòi;d / ygjyefv@kd wpfcck jk zpf&ifvnf; wm0efr,lbJ
tjypfyHkcswwfwm obm0vdk/ xHk;pHvdk jzpfaeygw,f? Adkvf}uD;0if;bdk[m 1997 rSm
jyefvnfvw G af jrmufvm+y;D aemuf rsu0f g;xifxif awG@jrifvmwJh axmifwiG ;f u EkdifiHa&;
tusOf;om;awGtwGuf &ifxkremjzpfcJh&ygw,f/ 2000 jynfhESpfrSm rEœav;òrdŒ r[m
*E<m¶Hkausmif;/ a¶$usifq&mawmfbk&m;}uD;eJ@ oHCmtyg; (1000) vufrSwfa&;xdk;xm;
wJph mudk q&mawmf}uD;&JŒ cGiðhf ycsuEf iS hf ,laqmifcyhJ gw,f? tJ'pD mrSm jrefrmEdik if &H ŒJ vwf
wavm EdkifiHa&;jzpfpOfawG/ ukefaps;E_ef;}uD;jrifhvdk@ jynfoltm;vHk; pm;0wfaea&; usyf
wnf;um qif;&J'kuQrsdK;pHkawG@}uHKae&wmawG wdkif;jynfaumif;usdK;a&S;¶_+yD; OD;ae0if;/
OD;oef;a¶$/ a':atmifqef;pk=unfw@kd wpfO;D eJ@wpfO;D tmCmwrxm;bJ aqG;aEG;n‡Ed i_d ;f zd@k EiS hf
tusOf;axmiftoD;oD;rSm 'kuQqif;&JcHpm;ae=u&wJh EdkifiHa&;tusOf;om;tm;vHk;udk
vGwf+idrf;csrf;omcGifhay;zdk@ arwWm&yfcHxm;wJhpmjzpfygw,f? Adkvf}uD;0if;bdk[m tJ'D
pmay;r_eJ@ axmif'%f (21) ESpf uscHcJh&ygw,f? axmiftwGif;rSm axmiftm%mydkifawG
[m vl@tcGifhta&;udkcsdK;azmuf+yD; rw&m;tkyfcsKyfaewmudk Adkvf}uD;0if;bdk[m trSef
w&m;bufuumuG,f&if; axmiftm%mydkifawG&JŒ &efòid;zGJ@rw&m;¶dkufESufr_a=umifh

47
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
axmifwGif;rSmbJ usqHk;cJh&ygw,f? Adkvf}uD;0if;bdk aoqHk;cJhwJhae@udk jrefrmEdkifiHa&;
tusOf;om;rsm;ae@tjzpf 'Drdkua&pDbufawmfom;rsm;u *k%fðyowfrSwfcJh=uygw,f?
Advk }f uD;0if;bd[ k m rw&m; tusO;f uscaH e&wJh Edik if aH &;tusO;f om;awG&ŒJ 'kuu Q kd rsu0f g;
xifxifjrifawG@cJh&mrSm ,l}uHK;r&cHpm;&+yD; wwfpGrf;or#aqmif¶Guf&if; toufay;cJh&
wJh wu,fh jynfol@wyfrawmfom;wpfOD; jzpfcJhygw,f? 1988 ta&;tcif;}uD;rSm wuf
ºupG mG yg0ifcw hJ hJ (=unf;/a&/av) u t&m&Sd t&mcH t=uyfwyfom;awG trsm;tjym;&Sday
r,ft h csKd @[m jynfwiG ;f rSm&Sad evd@k / ‚if;wd@k tm; xdcu
kd rf mS pd;k &drv
f @kd vHòk cHa&;twGut f enf;
i,fom azmfjyay;vdu k &f ygw,f? 'Dvkd ppfom;awG ud, k w f ikd f tm%m&Sipf epfukd qef@usif
+yD; jynfov l x l b k uf &yfwnfcv hJ @kd ppfwyf[m tylwjyif; tm%modr;f cJjh cif; jzpfygw,f?
qufvuf+yD; wyfrawmftwGif; wm0efxrf;aqmif&mrSm aumif;&m aumif;
a=umif; óu;d pm;vkyaf qmifcahJ omfvnf; uHw&m;a=umifh vGrJ mS ;c|waf csmcf &hJ if tm%m&Six f yd yf ikd ;f
acgif;aqmifawG[m vHk;0cGifhrv$wfbJ ESdyfuGyfwJhjzpfpOfawGudk tvsOf;oifhvdk@wifjyygOD;
r,f? wyfrrª;wpfOD;[m (4) vywftpnf;ta0; wufa&mufaepOf vufatmufcH
AsL[mrª;wpfOD;u autifef,l wyfr[m (7) u emrnf}uD; Adkvfrª;}uD;a*smfeDtaejzifh
qufoG,fvmwJhta=umif; a&S@wef;rS wifjyvmygw,f? tJ'Dwyfrrª;vnf; olemrnf
&zdk@ta&; tcGifhtcgaumif;rdk@ tpnf;ta0;Y cGifhawmif;um a&S@wef;odk@ csufcsif; vdkuf
oGm;ygawmhw,f? wifjycJhwJh AsL[mrª;[m autifef,lAsL[mrª; Adkvfrª;}uD;a*smfeDeJ@
qufoG,fr_&cJhayr,fh Adkvfrª;}uD;a*smfeDu pdwfajymif;oGm;wmvm;/ vSnfhpm;+yD; ppfa&;
AsL[mcif;wmvm; rod&bJ awG@qHkzdk@ tpDtpOf ysufoGm;cJhygw,f? tJ'DtcgrSm wyfrrª;
vnf; t&Sufa'gojzpf+yD; tJ'DAsL[mrª;ESifhtzGJ@udk axmif'%f (22) ESpfcsrSwfum ESdyfuGyf
vdkufygw,f? Adkvfrª;wpfOD;[mvnf; wyf&if;&efyHkaiGtwGuf wyfydkifppfum;ESifh c&D;
onfawG wifaqmifvm&mrSm rawmfwqum;arSmufoGm;vdk@ um;ay:ygvltcsdK@ ao
a=u'%f&m&=uygw,f? tJ'DAdkvfrª;udk,fwdkif um;armif;wmr[kwfbJ '¶dkifbmab; u
xkdifvdkufcJhjcif;jzpf+yD; um;arSmuf&mrSm Adkvfrª;jzpfol[m toufraobJ b0aooGm;
cJhygw,f? ol@udk jyif;xefpGm ta&;,l+yD; &mxl;vHk;0wufcGifhray;wJhtjyif raumif;wJh
ae&mrSm acsmifxdk;xm;vdkufygw,f? 'Dvdk wyf&if;twGuf aumif;&maumif;a=umif;
vkyfayr,fh rw&m;ESdyfuGyfwmudk cHvdkuf&wJhjzpfpOfawG tajrmuftjrm;&Sdygw,f?
ppftm%m&Sif txufv}l u;D awG[m vufatmufi,fom;awGtay:rSm rw&m;cdik ;f ap+y;D
wpHkwpfck jzpfvm&if vHk;0 wm0efr,lbJ tjypfyHkcswJh om"uawG trsm;}uD;&Sdygw,f?

48
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
a¹rGa¹rGcsif;ajcjrif
wyfrawmftwGif;rSm ppftm%m&SifawG tºuGif;r,fh vkyfcsifwdkif;vkyfvdk@&
atmif zG@J pnf;xm;wJh wyf&ŒJ zG@J pnf;yHEk iS hf =oZm&Sw d w hJ yfu t&m&Sw d csKd @ ðyjyifajymif;vJa&;
óud;pm;cJyh akH wGukd qufvuf wifjyoGm;ygr,f? wyftcsi;f csi;f apmif=h unfw h thJ zG@J uawmh
MI vdk@ac:wJh ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@jzpf+yD; ppftm%m&SifawG&JΠa'gufwdkifawG jzpfcJhyg
w,f? ppfonfawGeJ@ t&m&SdawG&JŒv_yf&Sm;r_udk t+rJrjywfapmifh=unfh+yD; jyifyyk*~vdu
ukefonfawGeJ@ yvl;yvJaevdk@ remvdkr¶_pdrfh jzpfvm&ifjzpfap ppfaxmufvSrf;a&;&JŒ
pD;yGm;a&;eJ@ tòydifvkyfvm&ifjzpfap axmufvSrf;a&; Report tpD&ifcHpmjzifh ESdyfuGyfyg
awmhw,f? 'ghtjyif ppfom;/ t&m&SdwpfOD;udk aemufa=umif;&mZ0ifvdkufcdkif;wJhtcgrSm
axmufvSrf;a&;&JΠvkyfydkifcGifhqdk+yD; tcGifh}uHK&if ESdyfuGyfwwfygw,f? &JabmfwpfOD;
oifwef;twGuf p&dwfr&Sdvdk@ arSmifcdk Carry vkyfrd&ifawmif csrf;omcGifhray;wJhtjyif
0ef}uD;awG Adv k cf sKyf}uD;awGe@J twGi;f a&;rª;(3) udk ðzwfcswhJ jzpfpOfawGtxd axmufvrS ;f
a&;&JΠya&m*ruif;wm awG@&ygw,f? omrefppfwyf&JΠtxufatmufoGm;wJh
qufo, G af &;vrf;a=umif;[m qufo, G af &;twd0k u S ef @J qufo, G &f +yD; vsijf ref vHòk cHwhJ
qufo, G af &; tqifjh rifph ufawG oH;k wJt h wGuf ppftm%m&Sirf sm; tvG,w f ul csucf si;f
od&Sdjcif;jzpfygw,f? 'ghtjyif omrefoHk; qufoG,fa&;pufrsm;udk =um;jzwfzrf;pufeJ@
vnf;aumif;/ zkef;=um;jzwfem;axmifpufeJ@vnf;aumif; xdef;csKyfxm;+yD; wpfckck r¶dk;
rom; }uHpnfra_ wGukd csucf si;f od&EdS ikd yf gw,f? wyftcsi;f csi;f qufo, G &f mrSm cGiðhf ycsuf
&SdrSom qufoG,fa&;vrf;a=umif;xJodk@ 0ifcGifh&+yD; ta=umif;udpPr&Sdygu r0if&vdk@
tjcm;wyfrmS bmjzpfaew,fqw kd mawmif wyftcsi;f csi;f odz@kd cufygw,f? txuftzG@J
tpnf;awGrmS vnf; t&m&St d csi;f csi;f awmif rodbJ trsKd ;om;axmufvrS ;f a&;tzG@J e@J wefjyef
axmufvrS ;f a&;tzG@J qd+k y;D toGit f rsKd ;rsKd ; azsmufxm;wJt h zG@J awG &Syd gw,f? wpfzGJ@udk ta&;
}uD;wJhudpP cdkif;xm;+yD;&if r,Hk=unfvdk@ apmifh=unfhcdkif;wJhtzGJ@vnf; &Sdygao;w,f?
ppfwyf&JΠzGJ@pnf;yHkt& trsm;pkrSm General Staff vdk@ac:wJh (G) ppfOD;pD;ydkif;
qdkif&mXme/ Adjutant vdk@ac:wJh (A) ppfa&;Xme/ Quarter Master vdk@ac:wJh (Q)
ppfaxmufXme qd+k y;D a'guw f ikd f (3) ck&ydS gw,f? tJ'D G, A, Q vd@k ac:wJh OD;/ a&;/ axmuf
Xme}uD; (3)ckpvH;k qufpyfaqmif¶u G x f m;&Sad yr,fh twGi;f a&;udpeP @J yHrk eS v f yk if ef; tao;
pdwfudpPawGudkawmh Xmetcsif;csif;awmif rodatmif pnf;jcm;xm;ygw,f? tJ'DrSm
awmif tm%mt&Sq d ;kH u G qdw k hJ ppfO;D pD;ydik ;f qdik &f mXmejzpf+yD; ppfqifa&;/ axmufvrS ;f

49
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
a&;/ wm0efeJ@ avhusifha&;/ qufqHa&;/ jynfol@ppf qdkwJh XmecGJ (5)ckrS (6) ck txdxyfrH
xm;&Sdygw,f? A qdkwJh ppfa&;Xmeuawmh &mxl;wdk;jr‡ifhcGifh/ vpm/ cGifhESifh yifpifudpP/
cHk¶Hk;zGJ@wJhudpP pwJh udpPawGudk aqmif¶Guf&+yD; XmecGJ (4) ckyg&Sdygw,f? ‚if;tjyif ppfOya'
Xmewpfckudk oD;jcm;zGJ@pnf;xm;+yD; ppfa&;XmeESifh qufpyfaqmif¶Gufygw,f? Q qdw k hJ
ppfaxmufXmeuawmh wyf&JΠxrif;tdk;}uD;jzpf+yD; &duQm/ pufoHk;qD/ y&dabm*/
armfawmf,mOf/ vdkif;cef;/ ppf0wf ypPnf;/ cJ,rf;/ ponfjzifh udkifwG,f&+yD; XmecGJ (6)ck
yg&S d y gw,f ? wyf a wG t rsm;pk & J Œ qH k ; jzwf c G i f h t jrif h q H k ; &S d o l [ m wd k i f ; rª ; jzpf a yr,f h
axmufvSrf;a&;wyfzGJ@uawmh tkyfcsKyfr_ (a&;/ axmuf) udpPom wdkif;&JΠvufatmufcH
onfrS vGJ+yD; ppfOD;pD;ydkif;qdkif&mudpPawGrSmawmh oD;jcm;uif;vGwfaeygw,f? 'ghtjyif
axmufvrS ;f a&;wyfz@JG 0ifawG[m omrefppfwyfawGe@J pm&if taESmiftzG@J uif;um vGwf
vyfpGm t&yf0wfESifh ¶Hk;wufvdk@&wJh tao;tzGJudpPutp tjcm;wyfawGvdk pm&if;ppf
ppfaq;cH&wJhudpPawGudkvnf; uif;vGwfcGifh tcGifhta&;&wJh ppfom;wpfrsdK; jzpfygw,f?
'gth jyif axmufvrS ;f a&;wyfawG[m xdyyf ikd ;f ppftm%m&Siaf wGukd t"duvHòk caH &; wm0ef,&l
vd@k (twGi;f pnf;/ tjyifpnf;/ ta0;pnf;) qdw k hJ pnf;oH;k pnf;eJ@ ¶H;k awG/ tdraf wmf}uD;awG
&JŒ 0ifvrf;/ xGufvrf;/ "avhp¶dkuf txmawGudkvnf; od&Sdu|rf;0if+yD;om; jzpfygw,f?
vkyyf ikd cf iG t
hf jynft h 0&xm;wJh aemuf&mxl;wpfcu k awmh ud, k af &;t&m&S(d P.A)
rsm;bJ jzpf=uygw,f? OD;/ a&; / axmuf Xme}uD; (3)ck&JΠzdkifwGJrSefor#udk pkpnf;wifjy
&mrSmvnf;aumif;/ xdyfydkif;tm%m&SifawGudk udk,fwkdifawG@qHkwifjyvdkv#ifvnf;
aumif;/ P.A xHrS wqihf0if&vdk@ wyftm;vHk;&JΠv_yf&Sm;r_awG/ udpP&yfawGudk olwdk@[m
*C%e od&Sdaeygw,f?'ghtjyif wcsdK@udpP&yfawGrSm xdyfydkif;tm%m&SifeJ@ wkdif;r–;wdk@
ajymqdn k Ed‡ id_ ;f &mrSm vufatmufudk P.A rSwqifo h m ajymcdik ;f wma=umifh ‘tb’ cdik ;f vd@k
qd+k yD; P.AawG&ŒJ v#mapmif;xufaeyH[ k m }uD;rm; vSygw,f? 'gawGukd oH;k oyf&r,fq&kd if
txuftm%m&SifawG&JŒ rSm;,Gif;r_udk teD;uyfod&Sd+yD; wyfrawmftwGif; ðyjyif
ajymif;vJa&;udk zefw;D cGi&hf o dS al wG[m vkyyf ikd cf iG t
hf rsm;qH;k &&Sx
d m;wJh ud, k af &;t&m&Sad wGe@J
axmufvrS ;f a&;wyfzGJ@awGom jzpf=uygw,f? 'ga=umifh olwdk@[m ppftm%m&SifawGudk
udkifv_yfcJholawGtjzpf ay:xGufcJhygw,f?
yxrOD;qH;k uawmh wyfrawmfumuG,af &;OD;pD;csKyf Adv k cf sKy}f u;D ol&ausmx f if&ŒJ
uk, d af &;t&m&Sd Adv k }f u;D tH;k ausmjf rifh jzpfygw,f?ol[m D.S.A ausmif;qif; taumif;qH;k
Adkvfavmif;qk &&Sdoljzpf+yD; aysmfbG,feJ@ &rnf;oif;t=um; ,if;awmf&Gm Zmwdjzpfum

50
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
i,fpOfuyif xl;c|efxufjrufoltjzpf ausmf=um;ygw,f?ppf±Hk;rSm rdef@cGef;awG a&;om;
wmutp vl}uD;rsm;u Adv k }f uD;tH;k ausmjf rifh a&;om;w,fq&kd if jyifqifrr_ &Sb d J twnf
ðyay;wJt h xd xufjrufvyS gw,f?ol[m xdik ;f Edik if u H kd oGm;a&mufcphJ Of wd;k wufp ðyaewJh
xdkif;EdkifiH&JŒ tajctae/ pdrf;vef;pkdajyaewJh pyg;cif;awGudk =unhf+yD; jrefrmEdkifiH&JŒ
pD;yGm;a&;usqif;aer_eJ@ wkdif;jynfudk tkyfcsKyfaewJh qdk&S,fvpfpepf&,f/ ppftm%m&Sif
awG&,fudk oabmusESpf+cdKufr_r&Sda=umif; od&SdcJh&ygw,f? olav;pm;wJh yk*~dKvfawGxJ
u Adv k cf sKyf}uD;ol&wifO;D ðzwfcsc&H r_e@J ywfoufv@kd w&m;r#wr_r&Sw d mudv k nf; oH;k oyf
vmygw,f? 'Dae&mrSm AdkvfcsKyf}uD;ol&wifOD;eJ@ywfouf+yD; wifjy&r,fqdk&if ol[m
ppfonfawGudk tqihftwef; rcGJjcm;bJ jcif;cwf&mrSm twlwl xrif;vufqHkpm; cJhol
vnf; jzpfygw,f// ppfonfawG &duQmravmufvdk@ wifjyvmcsuftay: a&S@wef;xGuf
ppfonfawGukd wdu k cf ukd af &;&dumQ xkwef @J &dumQ ESpq f pDpOfay;cJ+h yD; ppfonfawG&ŒJ av;pm;
cspcf ifru _ kd &&Scd o
hJ jl zpfygw,f? 'Dowif;awGukd axmufvrS ;f a&;r–;csKyf Adv k rf –;csKyf rsurf eS f
wifO;D u tkypf zk @JG av[ef OD;ae0if;xH wifjycJ&h m OD;ae0if;u pwif oHo,0ifcJhygw,f?
wzef Adv k cf sKyf}uD;wifO;D &JŒZeD;[m ynmwwfq&m0efrjzpfwhJ tm;avsmpf mG Adv k cf sKyf}uD;
pef;,k&JŒ ZeD;eJ@ roifhrwifh jy\emawG&SdaecJhygw,f? AdkvfcsKyf}uD;wifOD;u wyf&JŒ
oufomacsmifcsda&;acgif;pOfe@J OD;pm;ay;vkyfaewma=umifh EdkifiH&JŒb¾maiG ydkrdk ukefus
aer_ jzpfaew,fv@kd Adv k cf sKyf}uD;pef;,k[m OD;ae0if;xH b0ifrusa=umif; aoG;xd;k ajymqdk
cJyh gw,f?xdpk Of Adv k cf sKyf}uD;wifO;D &JŒom; Edik if jH cm;rSm aq;oGm;ukwu hJ pd eP @J tdrf aqmufvyk f
zd@k vdt
k yfwhJ aqmufvyk af &;ypPn;f awG Edik if jH cm;u wifoiG ;f wJu h pd u
P kd ta-umif;&Sm_yD; Adv k cf sKyf
}u;D wifO;D tm; ta&;,ljzKwyf pfvu kd yf gw,f? 'gawGukd od&edS m;vnfwhJ Adv k }f u;D tH;k ausmjf rifh
[m AdkvfcsKyf}uD;wifOD;udk acgif;aqmifjyefwifum wyfrawmftwGif; jyKjyifajymif;vJa&;
vkyf&ef &nf&G,f_yD; tm%modrf;zdk@ }uHpnfyHkeJ@ axmufvSrf;a&;wyfzG@J acgif;axmifvmyHk
awGudk qufvufwifjyoGm;yghr,f?

tm%m&Sifudk jzKwfcszdk@ }udK;pm;cJhwJh ppfwyft&m&Sd


Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifh[m tJ'Dvdk olwpfyg;EdkifiH wdk;wufaewmudk =unfh+yD;
rqvpepfe@J tm%m&Sif ppfacgi;f aqmifawGukd tm%modr;f zd@k pOf;pm;qH;k jzwfcyhJ gw,f?
umuG,af &;0ef}u;D Xme pcef;r–; Adv
k rf –;pdejf rifeh @J vnf;aumif;/ Adv
k }f u;D ode;f 0if;eJ@ ud,
k af &;

51
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
t&m&SdtcsdK@udk vnf;aumif;/ cv& (16) u Adkvfr–;armifvwfukdvnf;aumif;/
ajrmufydkif;wkdif; ppfXmecsKyfwkdif;r–; Adkvfr–;}uD;vSazudkvnf;aumif;/ avwyfOD;pD;csKyf
Adv
k cf sKyfapmjzLeJ@ AH;k }uJav,mOf awmif;cHrv _ yk x f ;kH vkyef nf;udv k nf;aumif;/ oHcsyu f meJ@
wifu h m;wyfr–;udv k nf;aumif; toD;oD; wD;acguaf qG;aEG;ar;jref;+yD; qufwu kd v f y_ &f mS ;
cJhygw,f? Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifh[m wpfcgwpf&H um;ay:rSmaqG;aEG;jcif;/ rxifrSwfwJh
ae&mrSm csdef;qdkjcif;wdk@udk ðyvkyfcJhygw,f?tm%modrf;&ef }uHpnfr_tpDtpOfudk wcsdK@
aqG;aEG;aewJh t&m&Sd}uD;rsm;udk rajymbJ vdrRmyg;eyfpGm v#dK@0Sufxm;+yD; ol@q&m
umuG,fa&;OD;pD;csKyfu ar;cdkif;ovkd yHkpHrsdK;awGudkvnf; aqmif&GufcJhygw,f? ,Hk=unf
pdwfcs&r,fxifwJh t&m&SdawGudkawmh t&dyft¹rGuf ajymcJh+yD;aemuf AdkvfcsKyfwifOD;xH
oGm;a&mufawG@qHkcJhygw,f?‚if;&JŒ r[mAsL[mtpDtpOfrSm avqdyfeJ@toHv$ifhXmeudk
xde;f csKyfxm;+yD; npmpm;yGrJ mS jzpfap/ ygwn D v D mcHrmS jzpfap 0ifa&mufp;D eif;zd@k pepfwus
tpDtpOf a&;qGJxm;ygw,f?'ghtjyif Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifh[m ‚if;&JŒq&m umuG,fa&;
OD;pD;csKyf&JŒ t&Sdeft0ga=umifhvnf;aumif;/ ‚if;udk,fwdkif xl;c|efxufjrufwma=umifh
vnf;aumif;/ (uu=unf;) ±H;k wHqyd af =umifv h nf;aumif;/ vufatmufcH =unf;wyfrsm;
a=umuf&GHŒ+yD; tvG,fwulvdkufemv_yf&Sm;=uzdk@ ,Hk=unfar#mfvifhxm;cJhygw,f// 'gay
r,fh avwyfO;D pD;csKyf Adv k cf sKyfapmjzL[m oHo,0ifc+hJ yD; wd;k wd;k wdww f w d f ar;jref;vm&m
rS toHAvH tpte xGuv f mcJyh gw,f? tJ'aD emuf npmpm;yGw J pfcrk mS Adv k }f u;D tH;k ausmjf rifh
&JΠoumFruif;zG,f&m v_yf&Sm;r_udk axmufvSrf;a&;wyfzG@Ju ajc&mcHvdkufrdaeygw,f?
'gth jyif =unf;wyfwyfr–;wpfcsKd @jzpfwhJ Adv k rf –;armifvwfe@J oHcsyu f mwyfr–;wd@k [m tpD
tpOf taumiftxnfazmf&mrSm a&Smif&mS ;a=umuf&ŒHG vd@k [efcsuv f oJG mG ;cJyh gw,f? yd+k yD;
qdk;oGm;wmu Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifh[m Adkvfr–;}uD;oef;wifudk oGm;a&mufwdkifyifcJh&m
trSm;}uD;rSm;cJyh gw,f? Adv k rf LS ;}uD;oef;wifu rvkyo f ifah -umif;ajym&m ‚if;u vufrcHI
wkdif-um;Edkifonfudk &dyfrdod&Sd_yD; Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifh[m tar&duefoH&Hk;rSm 1977
ckEpS f Zlvikd v
f (2) &uf naerSm Edik if aH &;cdv k cH_ iG hf awmif;cHcyhJ gw,f// oH±;kH taeeJ@ Oya't&
vkyaf y;vd@k r&wmudk ta=umif;jyefwma=umifh oH±;kH u jyefxu G v f mpOfrmS bJ axmufvrS ;f
a&;wyfz@JG &ŒJ zrf;qD;jcif;udk cHvu dk &f ygw,f? 1977 ckEpS f Zlvikd v f (20) &ufae@rmS Adv k }f uD;
(11) OD;/ Adv k rf –; (3) OD;eJ@ wdik ;f r–; (1) wpfO;D tygt0if Adv k cf sKyf}u;D wifO;D wd@k ukd cH±k ;kH wifum
Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifhtm; ao'%ftrdef@ay;cJhygw,f?

52
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
jrefrmjynfrSm ao'%fay;cH&wJh avmppf[efeJ@ ajrmufudk;&D;,m;AHk;cGJol uGef
ref'dk (2) OD;tygt0if t&yfom;wcsdK@[m trSefwu,f óud;ay;uGyfrsufcH&jcif;r&SdbJ
qkdif;iHheJ@ wpfoufwpfu|ef; xm;wmrsm;+yD; Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifhudkawmh raorcsif;
&uf&ufpufpuf óud;ay;uGyfrsufcJhygw,f? om;oHk;om;rSm ppfom;udk txl;a=umuf
&GHŒ+yD; tòid;}uD;pGmESdyfuGyfcJhjcif;jzpfygw,f// ppftm%m&SifawG[m 'DudpPeJ@ywfouf+yD;
pd;k &drx
f w
d v f ef@pmG eJ@ wkid ;f /wyfr/ wyf&if;/ wyfz@JG awGukd ud,k pf m;vS,af pv$w&f iS ;f vif;jcif;/
toHoGif;+yD; &Sif;vif;jcif;eJ@ ppfonft&m&SdawGtHkºuGr_ rjzpfyGm;a&;twGuf tylwjyif;
vkyfaqmifcJh&ygw,f? wcsdK@ppfonfawG[m olwdk@ cspfcifav;pm;wJh AdkvfcsKyf}uD;wifOD;
ðywfoGm;jcif;udk ,l}uHK;r&jzpf+yD; idk,dkaevdk@ }uD;pGm*,uf±dkufr_ jzpfay:cJhygw,f? tJ'D
aemufyikd ;f rSm rqvA[kad umfrwD0if (40) OD;eJ@ ygw0D if (50000) cef@ukd ygwo D ef@pifa&;
qkd+yD; ðzwf/ xkwf/ cs vkyfcJh&ygw,f? OD;ae0if;u tqifh (1) jzpf+yD; t&yfac: eHygwf0rf;/
OD;pef;,ku tqifh (2) eHygwfwl;jzpf+yD;/ axmufvSrf;a&;u Adkvfr–;csKyfrsufrSefwifOD;u
tqifh (1²5) &S&d m tm%modr;f a&;tpDtpOf[m axmufvrS ;f a&;wyfz@JG tiftm; aumif;ae
vd@k acsre_ ;f jcif;cH&wmjzpfygw,f?
qufvufwifjy&&if rsurf eS w f ifO;D [m OD;ae0if;xHukd tcsed rf a&G; 0ifxu G cf iG hf
&S&d m tdraf wmf}uD;rSm ta&;ygwhJ OD;ae0if;&JΠorD; a':cifpENm0if;eJ@ ae&m,lrr_ mS xdyw f u kd f
awG@vm&ygw,f? rsufrSefwifOD;&JŒom; r*Fvmaqmif+yD; xkdkif;EdkifiHudk ysm;&nfqrf;c&D;
xGu&f m aumfaZmeDcif;+yD; óudqckd &H wJjh zpfpOf AD'G , D akd cGtm; a':cifpENm0if;u OD;ae0if;udk
jyocJhygw,f? 0ef}uD;csKyfOD;armifarmifcuvnf; rsufrSefwifOD;&JŒwynhf jynfxJa&;
0ef}uD; OD;bdek [ D m r*dv k rf;u a&$uek o f nfwpfO;D eJ@ yl;aygi;f +yD; a&$acsmif;cd;k xkwaf &mif;csae
a=umif; owif;ydk@vmygw,f? rsufrSefwifOD;&JΠaxmufvSrf;a&;wyftwGuf tpPa&;u
acwfrDtlZDaoewfawG 0,f,lzdk@ a&$acsmif;awGeJ@zvS,fwJh tpDtpOf[m Al;ay:ovdk
ay:cJ&h ygw,f? tJ'v D kd axmufvrS ;f a&;wyfz@JG tiftm;awmifw h if;zd@k wnfaqmufaewmudk
OD;ae0if; rodvdkuf&vdk@ a'golykefx+yD; 1983 arv (17) &ufae@rSm rsufrSefwifOD;udk
wGzJ uftwGi;f a&;r–;&mxl;u ðzwfum axmifcscyhJ gw,f? tJ't D cgrmS jrefrmEdik if &H ŒJ vHòk caH &;
[muGujf zpfomG ;+y;D 1983 atmufwb kd m (9) &ufrSm tmZmenfAdrmef AHk;aygufuGJum
awmifudk;&D;,m; 0ef}uD;awG aoqHk;cJh&ygw,f//
OD;ae0if;[m wyfrawmfaxmufvSrf;a&;n¸ef=um;a&;rSL; topf Adkvfr–
;}uD;uH!Gef@udk ðzwfypfvdkuf+yD; wyfr (44) enf;AsL [mr–; Adkvfr–;}uD;cifnGef@udk

53
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
cef@tyfvu dk yf gw,f? Adv
k cf ifneG @f [m oGuv
f ufcsucf smvd@k OD;ae
0if;uoabmus+yD; ol[m tm;enf;aewJh axmufvrS ;f a&;wyf
zGJ@udk ,cifuvkd tiftm;}uD;atmif vkyfydkifcGifh&&Sdzdk@óud;pm;cJhol
jzpfygw,f// 1988 'Drdkua&pDawmif;qdkr_ vlxkta&;awmfyHk}uD;
jyif;xefaecsdef =o*kwfv (23) &ufae@rSm at'Dvrf;&Sd OD;ae0if;
tdrw f iG f ta&;ay:tpnf;ta0;usi;f ycJyh gw,f? a'guw f m armif tm%mjyKwf u s
armiftpdk;&udk rm&S,favmppfOya'±kyfodrf;apzdk@/ jynfwGif;tHk oGm;avolAdkvfcifnGef@
ºuGr_rSm wyfrawmfryg0ifapa&; =uyfrwfomG ;zd@k e@J ppfonfawGyg
vm&if ppfwyfu tm%modr;f a&;tpDtpOfukd r[mAsL[mcsrw S cf yhJ gw,f? pufwifbmv
qef;rSm a&wyfwyfxdef;/ yifrcJ,rf;rD; ausmufwyf/ pufr_vufr_wyf/ (501) (502)
avwyfðyjyifxdef;odrf;a&; avwyfpcef;rS ppfonftcsdK@/ cv& (16) rS ppfonf (16)OD;/
wyfr (22) rS Adkvf}uD;pkdif;0if;ausmfwdk@ jynfol@&ifcGifckdv_Hvm&m cr& (6) rS wyfcGJr–;eJ@
ppfonfrsm;. vufeufcJ,rf;/ qHk;±_H;oGm;onfrSp+yD; tajctae wif;rmvmcJhygw,f?
'ga=umifh pufwifbm (18) &uf reufyikd ;f at'Dvrf; OD;ae0if;tdrrf mS Adv k cf sKyaf pmarmifukd
ac:,lum tm%modrf;zdk@eJ@ AdkvfcifnGef@udk twGif;a&;r–; (1) cef@tyfzdk@twlwGJ+yD; vkyf
aqmifzdk@ pDpOfa=umif;od&Sd&ygw,f? AdkvfcifnGef@[m trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;udpP
awGudk wpdkufrwfrwfóud;pm;vkyfaqmifcJhayr,fh tiftm;aumif;+yD; rlysufvmwJh
axmufvSrf;a&;wyfzGJ@udkrxdef;EdkifbJ owdxm; apmifh=unfhaewJ@ ppftm%m&SifawG&JŒ
ESdyfuGyfacsr_ef;r_udk cHvdkuf&jyefygw,f?

trsdK;om;jyefvnfoihfjrwfa&;eJ@ Adkvfcif!$ef@
Adv
k cf ifneG @f [m wyfrr–;/ wdik ;f r–;rjzpfcbhJ J ppf
wyf&JŒxdyfqHk;eD;yg;tqifhudk tcsdefwdkwdkrSm
a&mufcJholjzpfygw,f? EdkifiHwumacgif;aqmif
awGeJ@ xdawG@qufqHr_/ EdkifiHa&; y&d,m,fºuG,f
0r_/ tvkyv f yk &f mrSm u|r;f usijf refqefr&_ o
dS l jzpf
8888 ta&;awmfykH}uD;twGif; jynfol@zufodk@
cdkv_Hvmonfh wyfrawmfom;rsm;

54
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ygw,f? EdkifiHa&;t&atmifjrifzdk@eJ@ &mZyv†ifrSm+rJapzdk@ trsdK;rsdK;pGrf;aqmifEdkifvdk@ ppf
tm%m&SifawGu ol@udka=umuf&GHŒcJhjcif;/ acsr_ef;cJhjcif;vnf;jzpfygw,f? ol[m jynf
wGif;+idrf;csrf;a&;twGuf olrwlatmifprG ;f aqmifc+hJ y;D wdik ;f &if;om; (17) zG@J e@J tiftm;
aumif;vSwhJ emrnf}u;D bde;f bk&ifcGefqm&JΠvG,farmftzGJ@udk +idrf;csrf;a&;&&Sdatmif/ vuf
eufcsatmif pnf;±H;k odr;f oGi;f Edik cf o hJ jl zpfygw,f? 'gt h jyif autef,t l zG@J e@J n‡Ed id_ ;f aqG;aEG;
r_vnf; atmifjrifvek ;D yg;&&Scd yhJ gw,f? ol@&ŒJ óud;yrf;r_a=umifh 2000 ckEpS f atmufwb dk mrS
2001 ckESpf ZGefvtxd trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfeJ@ w&m;0if (5) }udrfwdkifwdkif aqG;
aEG;yGJusif;yEdkifcJhygw,f? a':atmifqef;pk=unftm; awG@qHkn‡dE_dif;a&;eJ@ trsdK;om;jyef
vnfoifjh rwfa&;twGuf uuvSr;f rS Adv k rf –;csKyfoef;xGe;f eJ@tzG@J ukd wm0efay;apcdik ;f cJ&h m
txdkuftavsmufatmifjrifr_&&SdcJhygw,f? a':atmifqef;pk=unfudk Adkvfoef;a&$eJ@
wpf } ud r f / Ad k v f a rmif a t; tygt0if o H k ; OD ; eJ @ wpf } ud r f a wG @ qH k a p&ef ó ud ; yrf ; cJ h + yD ;
xrif;vufqHkpm;=uwJhtxd atmifjrifcJhygw,f? a':atmifqef;pk=unf 'DyJ,if;rSm
t=urf;zufcH&wJhtcgrSmawmh Adkvfoef;a&$[m EkdifiHa&;tusyftwnf;ydwfrd+yD;
tmqD,HxdyfoD;tpnf;ta0; wufa&mufzdk@&Sdvkd@ AdkvfcifnGef@udk 0ef}uD;csKyf&mxl;ay;
umwGe;f v$wcf yhJ gw,f? Adv k cf ifneG @f [m Edik if w
H umzdtm;ay;r_a=umifh a&&Snrf mS rdrEd ikd if H
epfemrSmudkodjrif+yD; ‘ROAD MAP’ (7) csufa=unmum xGufayguf&SmcJhygw,f?
'ghtjyif AkdvfcifnGef@[m trsdK;om;nDvmcHrSm twkduftcHygwD NLD yg0ifrS obm0
usr,fvdk@odjrif+yD; etzOuUÏudk azsmif;zspnf;±Hk;um NLD ygwDudk zdwf=um;EdkifwJhtxd
aqmif&GufcJholjzpfygw,f?
AdkvfcifnGef@[m axmufvSrf;a&; wyfzGJ@tiftm;udk wdk;csJ@&mrSm r[mAsL[m
avhvma&;Xmeudk wyfrawmf avhusifha&;t&m&SdcsKyfvufatmufudk oGwfoGif;ap+yD;
tqdyk gXmerS axmufvrS ;f a&;wyfz@JG 0ifrsm;tm;vH;k ukd jyefvnfac:,lI wpfpw k pfa0;wnf;
wyfrawmf axmufvSrf;a&;r–;csKyf±Hk;tjzpf zGJ@pnf;yHkoD;oef@jyifqifcJhygw,f? ,if;udpP
tm; Adv k af rmifat;u uef@uu G af ewJ=h um;xJwiG f Advk cf ifneG @f [m taumiftxnf azmfEdkif
cJh+yD; atmifjrifr_&&SdcJhygw,f?tJ'Daemuf axmufvSrf;a&;Adkvfr–;csKyf (10) OD;eJ@ Xme}uD;
(10) ckjzpfvm+yD; vufeufawG wdk;csJ@wyfqifvmwmudk xdyfydkif; ppftm%m&SifawG
taeeJ@ b0ifrus jzpfvmcJhygw,f? tJ'DtcsdefrSmbJ OD;ae0if;&JΠajr;awG[m &JcsKyfudk
0ifa&mufpnf;±Hk;+yD; Oya'tumuG,f&,lI &efukefòrdŒwGif xifwdkif;}uJaejcif;/ 2001
ckESpfwGif qD'dk;em;[kdw,fwGif OD;ae0if;arG;ae@ usif;ycJhjcif;wdk@udk ppftm%m&SifawG[m

55
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
b0ifrusbJ owd}u;D pGm apmif=h unfah ecJ=h uygw,f? qufvuf+y;D OD;ae0if;twGuf vHòk caH &;
,lxm;wJh oeu (4) wyfc&GJ ŒJ vufeufawG at'Dvrf;tdru f kd a&muf&cdS yhJ gw,f? 'Dowif;awG
[m awmfveS af &;ae@twGuf &efuek òf rŒd rSm vHòk caH &;,lxm;wJh wyfr(77)wyfrr–; Adv k rf –;
csKyfoef;aX;udk OD;ae0if;ajr;awG oGm;a&mufpnf;±H;k cJ&h mrS tJ'w D yfrr–; owif;yd@k vdu k v f @dk
od&Sd&jcif; jzpfygw,f?tJ'Dowif;udk axmufvSrf;a&;u ay;ydk@Edkifjcif;r&Sdvdk@ AdkvfcifnGef@
tay: xdyfydkif;tm%m&SifESpfOD;[m oHo,pwif0ifcJhygw,f?
2004 ckEpS rf mS Edik if jH cm;a&;0ef}uD; OD;0if;atmif[m ‘r=umcif xl;jcm;odomwJh
ajymif;vJr_awG jzpfay:vmawmhrSmyg’ vdk@ teufcGpum;vHk;udk EdkifiHjcm; tpnf;ta0;
wpfckrSm ajymrdvdkufwJhtwGuf ppftm%m&SifESpfOD;u pdwfqdk;cJh=uygw,f? OD;0if;atmif
[m Adv k cf ifneG @f &ŒJ wynfjh zpf+y;D Ekid if jH cm;rSmwif ol@ukd wef;ðzwfc&hJ mrS tajctae wif;rmr_
}uD;xGm;chjJ yefygw,f? trSew f u,fawmh ppftm%m&Siaf wG[m tm%mudk vdrv f nf+yD;
rw&m; &,lxm;wma=umifh wdik ;f jynftaeeJ@ tzufzufu ,d, k iG ;f ysuq f ;D aevd@k Edik if w
H um
tv,frmS &Suzf , G vf v
d d jzpfaecJ&h jcif;jzpfygw,f? tJ'aD emufrmS awmh ta&S@ajrmufwikd ;f
ppfXmecsKyf {&d,mtwGif;u wyfawG&JΠoufomacsmifcsda&;twGuf e,fpyfu +*dKvfwk
pavmif;awG wifoiG ;f vmwmudk Oya'abmiftwGi;f rudu k n f b D ;l qd+k y;D axmufvrS ;f a&;u
ydwq f @kd rj_ zpfymG ;cJyh gw,f? atmufajcwyfrawmftwGi;f rSm =unf;wyfe@J axmufvrS ;f a&;
wyfz@JG awGt=um; tpmra=ur_awG rsm;pGm&Sad ecJyh gw,f? =unf;wyfu AsL[mr–;tqifh
Adv
k rf –;}u;D wpfO;D [m axmufvrS ;f a&;u wyfq, G rf –;tqifh wyf=uyf}u;D wpfO;D udk awG@ciG hf
awmif;ae&wJh jzpfpOfrsdK;awGvnf; &Sdaeygw,f?
tJ'DaemufrSmawmh axmufvSrf;a&;wyfzGJ@awG&@J azmufjyefr_udk wdkif=um;pm
wapmif[m &rcwdik ;f r–;xHukd rdwLW taeeJ@ ay;yd@k a&muf&v dS mygw,f? ,cifuqd&k if ,ckvkd
rdwLW ay;vmygu wdik ;f r–;rsm;[m axmufvrS ;f a&;eJ@ r+ipd eG ;f vdb k J a&Smif&mS ;=uayr,fh &rcwdik ;f rSL;
taeeJ@ ,cktcg (uu=unf;) xH wifjyum ta&;,laqmif&u G v f mygw,f? (105) rdik pf cef;
axmufvSrf;a&;wyf {&d,m0if;twGif; 0ifa&mufpD;eif;odrf;ydkufwJhtcg w&m;r0if
ypPnf;wefzdk;[m cef@rSef;vdk@r&atmifrsm;jym;wma=umihf rEdkifreif;jzpf+yD; &efukefu 0ef
}uD; OD;pdk;om/ pm&if;ppfcsKyfAdkvfcsKyfvGef;armif/ wyfrawmfppfaq;a&;t&m&SdcsKyfwdk@ yg0if
wJh tzGJ@}uD;zGJ@um oGm;a&mufppfaq;cJh&ygw,f? tajctaeraumif;a=umif;od&wJh
twGuf axmufvSrf;a&;r–;csKyf±Hk;u Adkvfr–;csKyfjrifhaZmf[m tJ'DtzGJ@}uD;xHudk tajy;
tv$m; av,mOfay:rSm ud, k w f idk o
f mG ;a&muf awmif;yefcahJ yr,fh aemufusomG ;cJ_h yDjzpfyg

56
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
w,f? 'ghtjyif Adkvfoef;a&$u Adkvfcif!$ef@udk ESpfem&D-umac:,lawG@qHk_yD; owday; qlyl
cJhygw,f? rEdkifreif;jzpfaewJh uuvSrf;&@Jwm0efudk 'kwd,n¸efr–; AdkvfcsKyfausmf0if;udk
v$Jay;zkd@eJ@ vufatmufcHwm0ef&SdolawGudk xda&mufpGm ta&;,lz@kd ajym=um;cJw h ,fv@dk
od&cdS &hJ ygw,f? tJ't
D csed u
f mvtxd Adv
k cf ifneG @f taeeJ@ wpfckckudkqHk;jzwfzdk@ tcsdefusae+yD
jzpfayr,fh ppftm%m&SifawGu vufOD;r_,l ESdyfuGyfoGm;cJhyHkukd qufvuf wifjyoGm;yg
r,f?

rsdK;qufopfwyfrSL;rsm;&J@ ordkif;ay;wm0ef
AdkvfcifnGef@taeeJ@ vrf;cGJudk a&mufae+yDjzpfvdk@ wpfckckudk qHk;jzwf&awmhrSm
jzpfygw,f? axmufvrS ;f a&;wyfz@JG tiftm;[m cdik rf mawmifw h if;aeayr,fh tm%modr;f
r,fq&kd if tpmra=ujzpfaewJ@ wkid ;f r–;trsm;pk&adS evd@k wdik ;f jynfrmS aoG;xGuo f ,
H dk jynf
wGif;ppfrvGJraoGjzpfr,fvkd@ ,Hk=unfcsdefqae[ef&Sdygw,f? quf+yD;ae&ifvnf; EdkifiH
a&;rSm atmifjrifr_&SdaewJh rdrdtay: rauseyfwJh xdyfydkif;ppftm%m&SifawG&@J ESdyfuGyfr_
udk cH&rSmjzpfygw,f? tJ'Dvdk ab;usyfeHusyfjzpfaepOf axmufvSrf;a&;r–;csKyf±Hk; tpnf;
ta0;rSm AdkvfcifnGef@u vufatmufi,fom;awGudk rif;wdk@tcsif;csif;rnD!Gwfvdk@ jzpf
wmvd@k ajymrdwphJ um;tay: aumufcsucf s+yD; etz tm%m&Six f yd yf ikd ;f acgi;f aqmif[m
Adkvfcifn¸ef@udk trdef@remcHr_/ t*wdvdkufpm;r_eJ@ pGJcsufwifum rE Wav;utjyef 2004
ckESpf atmufwkdbm (18) &ufae@wGif zrf;qD;+yD;
qdik ;f iHah xmif'%f (44) ESpf csrw S t f a&;,lvu kd yf g
w,f? &efukefòrdŒ usdKuUqHuGif;udk ppfum;tpD;
(100) ausmf um;wef;&Snf}uD;eJ@ ppfwyftvHk;
t&if;0ifa&mufvmuwnf;u ppftm%m&Sif
awG[m aoG;xGufoH,dkxdar#mfrSef;+yD; a=umuf
vef@w=um;jzpfae=uygw,f? (8) rdkif vrf;qHkrSm
&Sw
d hJ axmufvrS ;f a&;XmecsKyf ±H;k csKyfukd wyfr (11)
rS 0ifa&muf pD;eif;cJhygw,f? ta=umif;odaewJh
axmufvSrf;a&;wyfzGJ@&JΠ&eftE W&m,fa=umifh 8888 ta&;awmfykH}uD;twGif;
xd y f y d k i f ; tm%myd k i f E S p f O D ; &J Πrd o m;pk a wG u k d jynfol@zufodk@
cdkv_Hvmonfh wyfrawmfom;rsm;

57
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
rlvtdrfawmf}uD;rS tjrefqHk; ajymif;a&$@ay;cJh&ygw,f?
ppftm%m&SifawG[m ðzwf/ xkwf/ cs pepfeJ@ usLyifckwf usLikwfygrusef
rsufrSefwifOD;&JΠaxmufvSrf;a&;wyfzGJ@awGudk ESdyfuGyfwmxufawmif ydkrdkjyif;xefpGm
ESdyfuGyfcJhygw,f? jyefvnfzGJ@pnf;xm;wJh ppfzufa&;&mvHkòcHa&; t&m&SdcsKyf±Hk;udk axmuf
vSrf;a&; emrnfudkyif qufoHk;cGifhrðyatmif tòid;}uD;cJhygw,f? e,fbuf&Sd Xme qdkif&m
awGrSm oGwfoGif;xm;wJh axmufvSrf;a&;wyfzGJ@0ifawGudkvnf; ta&;,l ðzwf/ xkwf/
cs cJhygw,f? axmufvSrf;a&;u axmufcHcsufay;cJhwJh Adkvfavmif;awGudkyg rusef aqG
ckESpfquf/ rsdK;ckESpfquf axmufvSrf;a&;eJ@ywfoufor# tm;vHk;ukd ta&;,lcJhygw,f?
AdkvfcifnGef@tay: wcsdK@u ðyjyifajymif;vJa&;orm;vdk@ jrifcJh=uygw,f? a':
atmifqef;pk=unfudk ‘nDrav;wpfOD;vdk cifrifygw,f’vdk@ pum;vHk;ypfoGif;+yD; trsKd ;
om;jyefvnfoifhjrwfa&;twGuf vrf;cif;ay;cJhovdk a':atmifqef;pk=unfuvnf;
‘wyfrawmfom;awG[m azazh&JŒom;orD;rsm;jzpfw,f’ vdk@tðyoabm wkef@jyef=uwJh
twGuf jynfov l x l tk m;vH;k u wcJeuf 0rf;omtm;&óudqcdk =hJ u+yD; Edik if w H umuawmif
tHh=oae&ygw,f? AdkvfcifnGef@[m tmqD,Hudk pnf;±Hk;Edkif+yD; tD;,luJhodk@ EkdifiHwum&JŒ
zdtm;ay;r_udk txdkuftavsmuf avsmhyg;atmif aqmif&Gufay;EdkifcJhygw,f/ od@k aomf
vnf; aoewfajymif;0rSmtm%m&Sw d ,fqw kd hJ armfpw
D ek ;f &JΠpum;twdik ;f ppftm%m&SiEf pS Of ;D
[m aoewfajymif; ‘ajymif;jyef’ vSnfhrSmpkd;&drfvGef+yD; ðyjyifajymif;vJa&;vkyfaewJh Adkvf
cifn¸ef@udkESdyfuGyfcJhygw,f//
,ae@ xdyyf ikd ;f tm%m&Sirf mS e0wacwfu wufvmolEpS Of ;D om useaf wmhv@kd
‘b,folcGJcGJ/ 'dk@rcGJ t+rJpnf;±Hk;r,f’ aqmifyk'ftpm; ‘b,fol@b,folrS wyfudkrcGJ/ 'dk@
tcsi;f csi;f bJ cGaJ er,f’ qdw k m oufaojyaeygw,f? ‘ab;ajymwmudk r,Hek @J / aoG;ajym
wmud, k ’kH aqmify'k [ f mvnf; ajymif;jyefjzpfaeum ‘‘ab;urde;f rawG ajymwmudk ,H+k yD;/
aoG;jzpfwhJ &Jabmf/&JbufawGu tcsi;f csi;f oifjh rwfa&;/ ðyjyifajymif;vJa&; ajymaewmudk
awmh r,Hkbl;’’ jzpfaeygw,f? 'ghtjyif etz[m ‘trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;’
tpm; ‘trsdK;om;jyefvnfowfjzwfa&;’ udk vkyfaqmifaeygw,f?
òcHiokH ;kH oyf&&if Adv
k cf ifneG @f e@J axmufvrS ;f a&;wyfz@JG [m vkyyf ikd cf iG thf m%m&Sd
ayr,fh tiftm;aumif;wJh =unf;wyf&JŒ rkef;wD;+yD; òzdcJGcHcJh&ygw,f? Akdvf}uD;tHk;ausmfjrifh
uawmh vkyfydkifcGifhtm%meJ@ =unf;wyf&Sdayr,fh tiftm;aumif;wJh axmufvSrf;a&;
wyfzGJ@&JŒ òzdcJGjcif;cH&ygw,f// odk@aomf Adkvf}uD;tHk;ausmfjrifheJ@ AdkvfcsKyf}uD;cifnGef@wdk@[m

58
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
jrefrmhEidk if aH &; ðyjyifajymif;vJz@kd e@J trsKd ;om; jyefvnfoihjf rwfa&;udk txdu k t
f avsmuf
wm0efauspGm vkyfcJholrsm;jzpfw,fvdk@qdkEdkifygw,f?‘wyfrawmf&JŒordkif;a=umif;udk
aumif;rGefatmif rsdK;qufopfwyfr–;awG vkyfaqmifzdk@ trsdK;om;a&;wm0ef’ usef&Sd
aeygao;w,f? wyfrawmfom;awGudk ajym=um;csifwmu wyfrawmf&JŒzcif AdkvfcsKyf
atmifqef;[m ol@&JŒorD; a':atmifqef;pk=unfudk wyfrawmfom;awG&JŒ aoewf
ajymif;0vSnv hf rd rhf ,fv@kd ar#mvf ifrh rd mS r[kwb f ;l qdwk mudk odapcsiyf gw,f? arG;pm;zcif
rqv/ yaxG; e0weJ@ vifygom; etzwdk@udk umuG,fay;aewJh jynfolrkef;wJh wyf
rawmfjzpfaewmudk wrvGeb f 0u Adv k cf sKyfood mG ;cJ&h if rvG{J uef ‘&ifxrk em’ jzpfaerSm
taotcsmjzpfygw,f? om;oHk;om;xJrSm om;}uD;jzpfwJh ppfom;awG[m nDtukd
tcsif;csif;jzpfwJh om;vwfbk&m;om;eJ@ om;axG; ausmif;om;wdk@udk etzu &efwu kd f
ay;aea=umif; oabmaygu+f y;D om;oH;k om;yl;aygi;f um rdom;pk awG@qakH qG;aEG;a&; pm;yG0J ikd ;f
okd@a&mufatmif óud;yrf;aqmif&Guf&if; trdjrefrmEdkifiHudk u,fwif=u&ef wdkufwGef;
vdkygw,f?

59
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

60
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (3)
bk&m;om;

61
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

62
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
bk&m;om;eJ@ jA[Rpdk&fw&m;
jrwfpmG bk&m;&JŒom;awmf &[ef;oHCmawmfawG[m jynfov l x l &k ŒJ 'kuq Q if;&J
usyw f nf;&r_e@J Edik x hf ufp;D eif;vkycf &H r_awGukd vufyu kd =f unfrh aeEdik b
f J Edik if aH &;v_y&f mS ;r_
awGrSm rv$Jra&Smifom yg0ifvm&ygw,f? 1965 ckESpf arSmfbD oHCmtpnf;ta0;+yD;
uwnf;u rqvygwD ppftm%m&Sief @J &[ef;oHCmawmfrsm;[m tap;ruyfb/J b0if
rus tqifrajyr_awG &Sad ecJyh gw,f? 1974 ckEpS f ZGev f (6) &ufae@ tvkyo f rm;oydwt f a&;
tcif; jzpf+yD;aemufrSm &[ef;oHCmawmfawG&JŒ yg0ifv_yf&Sm;r_[m tm;,lpðyae+yD jzpf
ygw,f? 1974 'DZifbmv (5) &ufae@rmS ukvor*~ taxGaxGtwGi;f a&;r–;csKyf OD;oef@
&JŒ psmyeudpeP @J ywfouf+yD; wuUov kd af usmif;om;rsm;u rauseyfv@dk OD;oef@ ±kyu f vmyf
udk usKd uq
U uH iG ;f rS wuUov kd 0f if;od@k ,laqmifomG ;&mrSm OD;oef@ta&;tcif;}u;D ay:ayguv f m
ygw,f?wuUodkvf0if;twGif; ae@pOf tpkd;&qef@usifa&;w&m;yGJrsm; usif;y+yD; jynfol
vlxk wufa&mufem;axmifaepOf vufoD;vufarmif;wef;+yD; ºuGa&mufvm=uwJh
&[ef;oHCmawmfrsm;tm; jynfolvlxku vufckyf=obmwD;um ESpfaxmif;tm;& jzpf
ukef=uygw,f?xkdtcsdefrSp+yD; ppftm%m&SifawG[m tiftm; oH;k ode;f ausm&f w dS hJ bk&m;
om;awmf &[ef;oHCmawmfawGudk av#mw h u G v f @dk r&rSe;f oabmayguv f mygw,f?
'ga=umifh 1985ckEpS f pmtrSwf (330§1§85) eJ@ Ekid if aH wmfr[m oHCem,u
tzGJ@ (r[e) udk zGJ@pnf;+yD; omoemawmf oef@&Sif;a&;acgif;pOfwyfum =uyfrwfvmyg
w,f? 'Dxufyq kd ;kd wmu oHCmawmfawGudk omoem0ifrw S w
f rf; vky&f r,f vdk@ n¸ef=um;
vmjcif; jzpfygw,f? ‘r[e’ [m rqv ppftm%m&Sifwdk@ tvdkustrdef@tm%mawG
udk xkwfjyefay;&jcif;/ ok"rRm/ a&$usif pwJh oHCmtzGJ@tpnf;rsm;twGif; csKyfudkifjcif;/
‚if;wd@k vdvk m;wJh oHCmawmfawGukd tcGix hf ;l cH ajr‡mufpm;jcif;/ ‚if;wd@k ukd uef@uu G rf nfh
oHCmawmfrsm;udk "rRpuf/ tm%mpufw@kd oH;k um ta&;,ljcif;/ omoem0if rSww f rf;
t& oHCmawmfrsm;&JŒ vGwfvyfr_udk xdef;csKyfjcif; ponfwdk@ ðyvkyfvm=u&&m oHCm
xkt=um;rSm auseyfr_r&Sdjcif;rsm; jzpfyGm;aeygw,f? oHCmawmfrsm;&JΠyg;pyfzsm;rSm
‘r[e’ tzGJ@qkdwm ‘r[eJ@’ vdk@ ajymqdk=u+yD; ygwmudkomzwf&wJh ‘yg&mzwf’
jzpfae+yDvdk@vnf; nnf;wGm;ae=uygw,f?bkef;}uD;ta&;udk bkef;}uD;u ajz&Sif;r&wm
[m ppftm%m&Sif&JŒ bmoma&;vGwfvyfcGifh ðyw,fqdkwJh tcsufudk tm;enf;apyg
w,f? 'gawGudk odjrifem;vnfwJh &[ef;oHCmtrsm;pk[m tzdESdyfcH jynfolrsm;enf;wl

63
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
tm%m&Siv f wl pfpuk kd vufyu kd =f unfrh aeEdik af wmhbJ jrefrmhEikd if aH &;rSm pwif v_y&f mS ;vm
ygawmhw,f?
1986ckESpfrSm &[ef;ysdK OD;*E<om&[m ynm&mrdur[m ausmif;wkduf
q&mawmf OD;ynm0Ho/ A[ef;anmifwkef;wdkuftkyf q&mawmfOD;ol&d,/ ausmufukef;
ar'DeD ausmif;wkdufq&mawmf OD;tdEMuwdk@xHrSm ‘&[ef;ysdKor*~’ zGJ@pnf;a&;twGuf
av#mufxm;wifjy+yD; vdktyfwJhvrf;n¸efr_ cH,lcJhygw,f? tJ'Daemuf OD;*E<om&/
OD;ÁENu/ OD;0dpdwW/ OD;r¾v/ OD;Z0e/ OD;y¾dw tygt0if &[ef;ysdK (9) yg;[m OD;aqmif
pnf;±H;k um v_y&f mS ;aqmif&u G cf yhJ gw,f?aus;&Gm/ &yfuu G f yXmef;yG/J &Siðf yyG/J w&m;yGaJ wGrmS
rqv ppftm%m&Sifpepf csdK@,Gif;csufeJ@ Adkvfae0if;&JŒazmufjyefr_/ wm0efauspyg;
acgi;f pOfe@J v,form;rsm; rw&m;cH&r_/ wpfygwpD epfq;kd a=umihf jynfot l rsm; use;f rma&;/
ynma&;csKd @whJ qif;&Jusyw f nf;r_/ omoemawmfukd n‡Kd ;EGr;f atmif aqmif&u G af er_ wd@k ukd
qef@usifpnf;±Hk; w&m;a[mEdkifcJhygw,f?
1988ckEpS f rwfvrSm zke;f armfta&;tcif;a=umihf pufrw _ uUov dk af usmif;om;rsm;
tHºk uGqENjyaecsed rf mS &efuek w f uUov kd f v_id ef ,fajr&Sd ausmif;om;rsm;vnf; yg0ify;l aygi;f
aqmif&GufEdkifa&;twGuf &[ef;ysdKrsm;u aygif;ul;qufoG,f aqmif&Gufay;cJhygw,f?
'gt
h jyif &mjynfah usmif;wdu k /f rif;"rRuek ;f 0ef;usief @J bke;f }u;D ausmif;awGrmS ausmif;om;rsm;
em;cdk&efeJ@ vHkòcHa&;tumtuG,fay;&ef oHCmawmfrsm;u pDpOfay;EdkifcJhygw,f? wcsdK@
ae&m vrf;qHkvrf;cGawGrSm &[ef;oHCmawmfrsm;[m axmufvSrf;a&;wm0ef xrf;
aqmif+yD; ppfa=umif;rsm;eJ@ ppfum;,mOfwef; v_yf&Sm;r_awGukd ausmif;om;rsm;xH
owif;ay;EdkifcJhygw,f? 1988ckESpf ZGefv(17)&ufae@rSm &efukefwuUodkvf tyef;ajz
&dyfom0if;twGif; ðyvkyfwJh ausmif;om;xka[majymyJGawGudk bk&m;om;awmfawG
ºuGa&mufyl;aygif;vm=u+yD jzpfygw,f? tvm;wl 1988 ckESpf =o*kwfv (2) &ufae@u
a&$w*d b kH &k m;rSm bk&m;om;oHCmawmfrsm;eJ@ ausmif;om;awG[m twlwuG pka0;=u+yD;
rqv ppftm%m&Sifqef@usifa&;udk oydwfarSmuf w&m;a[majym=uygawmhw,f?
=o*kwfv (16) &ufae@rSmawmh &efukefjynfol@aq;&Hk}uD; tjyifbufrSm jynfol (5000)
ausmf pka0;a&muf&Sdae+yD; ppfwyfu vlxkeJ@ aq;&Hkudk ypfcwfcJhvdk@ aoqHk;olrsm;twGuf
&[ef;oHCmawmfawGu o&%*Hk wifay;cJh&ygw,f?
pufwifbmv(4)&ufae@rSm awmifOuUvm (4) &yfuGufrSm&SdwJh =unf=unf
bDpuGwfpuf&Hkudk vlwpfpk vma&mufvk,ufaea=umif; zHk;qufowif;ydk@vdk@ &[ef;

64
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

8888 ta&;awmfykH}uD;twGif; qENjy oHCmawmfrsm;


oHCm (9) yg;eJ@ ausmif;om; (12) OD; oGm;a&mufc=hJ uygw,f? vk,ufoal wG[m &[ef;
oHCmeJ@ ausmif;om;awGukd zrf;qD;+y;D ppfrx _ rf;a[mif;&dyo f mudk ac:aqmifomG ;cJyh gw,f?
tJ'DtcgrSm vlxktiftm; }uD;rm;pGm axmifcsD+yD; vdkufvH0dkif;0ef; wdkufcdkufcJh=uygw,f?
&[ef;oHCmeJ@ ausmif;om;awG[m jynfolvlxkeJ@ wom;wnf;jzpfae+yD; }uD;pGmaom
OD;aqmifr_udk ay;EdkifcJhygw,f? &[ef;oHCmawG pkaygif;+yD; &[ef;ysdKor*~ zGJ@pnf;a&;
óu;d yrf;=u&m 1988 ckEpS f =o*kwv f (31) &ufae@rmS a&$w*d akH pwDawmf csr;f om}u;D wefaqmif;
"rRm&HkwGif wwd,t}udrfajrmuf tpnf;ta0;udk usif;yEdkifcJh+yD; wqufwnf;rSm
‘&efukefòrdŒvHk;qdkif&m &[ef;ysdKor*~’ udk zGJ@pnf;EdkifcJhygw,f? tJ'Dor*~&JŒ OuUÏ[m
tif;pdeòf rdŒopfausmif;u OD;paENmbmo jzpf+yD; 'kOuUÏ[m =unfjh rifwikd o f m"kausmif;u
OD;ynmoD[ jzpfygw,f? taxGaxGtwGi;f a&;r–;uawmh tif;pdeaf v;u|e;f p}umF ausmif;
u OD;*E<om& jzpfygw,f? A[ef;jy\'fausmif;u OD;0dok'<tygt0if q&mawmf
oHCmawmf (25)yg; tzGJ@0iftjzpf yg0ifzGJ@pnf;EdkifcJhygw,f?
rE Wav;òrdŒrSmvnf; ‘*VKefeD’ &[ef;ysdKtzGJ@udk zGJ@pnf;+yD; ‚if;tzGJ@eJ@ &efukef
òrd Œ vH k ; qd k i f & m &[ef ; ysd K or*~ t zG @ J w d k @ quf p yf n ‡ d E _ d i f ; um txuf j ref r mjynf e J @
atmufjrefrmjynfukd {&d,mydkif;I &[ef;oHCmawmfrsm; pnf;vHk;nDn$wfr_&&Sda&;
aqmif&GufEdkifcJhygw,f? 1988 ckESpf pufwifbmvqef;rSm jynfolvlxkwpf&yfvHk;&JŒ

65
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
qlyltHkºuGr_a=umifh rqv&JŒ tkyfcsKyfa&;,E W&m; &yfqdkif;vkeD;yg; jzpfoGm;cJhygw,f?
tJ'DtcgrSm &[ef;oHCmawmfawG[m &yfuGufaus;&GmawGrSm jynfolvlxk&JŒ vHkòcHa&;/
uif;wm0ef csrSwfaqmif&Gufa&;/ w&m;pD&ifa&;/ Oya' xdef;odrf;a&;/ pnf;urf;&Sda&;/
'kp±dkufr_rsm;rjzpfyGm;a&;/ &duQm &&Sda&;/ pnf;±Hk;a&;/ awG@qHkaqG;aEG;yGJrsm; ðyvkyfa&;/
qENjya&;/ w&m;a[majymyGJrsm; pDpOfusif;ya&; ponf wdk@udk pepfwus vrf;n¸efpDrH
aqmif&Gufjcif;/ armifawmf ,mOfeJ@ vrf;pnf;urf; =uyfrwfaqmif&Gufay;jcif; ponf
wdk@udk trsdK;om;a&;wm0efwpf&yftoGif wufºuGpGm aqmif&GufawmfrlcJh=uygw,f?
1988ckESpfta&;tcif;rSm &efukefòrdŒawmf twGif; t"du v_yf&Sm;cJhwJh
ausmif;wkdufawGuawmh o&ufawmausmif;wdkuf/ &efuif;ar'DeD/ awmifOuUvm yg&rD
aiG=um,Hausmif;wkduf/ odrfawmf}uD;/ tif;pdef&Gmrausmif;wdkufeJ@ a&$bkef;yGifhausmif;
wkdufrsm;jzpf=uygw,f? 1988 pufwifbmv (6) &ufae@u &efukeftaxGaxGaq;&H}k u;D
rSm ‘taxGaxGoydwaf umfrwD’ udk zG@J pnf;cJ=h uygw,f? tJ'aD umfrwD}u;D [m &[ef;oHCm
awmfawGukdudk,fpm;ðywJh oHCmtzGJ@tpnf;eJ@ ausmif;om;rsm;/ tvkyform;rsm;/
a&S@aersm; / wuUodkvfq&mrsm;pwJh or*~aygif;pHkudk tajccH+y;D zG@J pnf;xm;jcif;jzpfygw,f?
tJ'D taxGaxGoydwaf umfrwD&ŒJ OuUÏ[m &[ef;ysKd or*~u ‘OD;yndE’N jzpf+yD; taxGaxG
twGi;f a&;r–;rSm ArmEdik if v H ;kH qdik &f m ausmif;om;rsm;or*~rS udak ZmfxeG ;f jzpfygw,f? tv$m
toD;oD;rS tzG@J 0ifaygi;f (119) OD;eJ@ yg0ifz@JG pnf;xm;ygw,f? ta&;awmfyHk}uD;=uyfa&;/
e,frsm;eJ@ qufpyfaqmif&Gufa&;/ vkyfief;cGif oydwfarSmufa&;eJ@ vrf;ray:xGuf+yD;
qENjya&;pwJh OD;wnfcsufawGudk taxGaxGoydwfaumfrwDu taumiftxnf
azmfcyhJ gw,f? vlx&k ŒJ 'Drukd a&pDtºkH urG t _ &Sed t
f [ke[
f m jriho f xufjrifhvmum rqv
ppftm%m&SifawGudk ðzwfcsEdkifcJhygw,f? a'gufwm armifarmif &JŒ ±kyfao;tpdk;&[m
vnf; tusyftwnf;eJ@ &ifqkdif}uHKawG@ae&ygw,f?
1988 ckEpS f pufwifbm (17) &ufae@rmS ukeo f ,
G af &;0ef}u;D Xme±H;k wGif vHòk caH &;
&,lxm;wJh ppfonfwpfOD;[m vlxkxJu vufvkyfvufpm;wpfOD;&JΠavSmifajymifr_udk
pdwfrxdef;EdkifbJ aoewfeJ@ pwifypfcwfcJh&m tkwfeH&Hudk xdrSef+yD; uav;wpfOD;ukd ydwf
rSecf yhJ gw,f? toGiof ¾mef/ p±ku d /f obm0 rwln=D uwJh om;oH;k om;[m 1988 ta&;
tcif;umv}uD;&JΠta&;ygwhJ tvSnht f ajymif;wpfcrk mS twlwuG ,SOw f JG qif;vmyHu k kd
ukefoG,fa&;ta&;tcif;rSm awG@jrif-u&rSm jzpfygw,f?

66
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
om;oHk;om;eJ@ vSywJhyef;csDum;
vlxk}uD;[m ppfwyfrSypfcwfcJhr_a=umifh ao
qHk;cJh&r_tay: emusnf;csufjyif;xefaecsdefrSm ukef
oG,fa&;±Hk;ukd vHkòcHa&;,lxm;wJhwyfcJGu ,ckvdk
pwifypfcwfa=umif; =um;vdkufwmeJ@wòydifeuf
ukeo f ,G af &;±H;k udk csucf si;f 0dik ;f 0ef;a&muf&v dS m=uyg
w,f? 'Daemuf aoewfe@J ypfwhJ &Jabmfux kd w k af y;zd@k
awmif;qd=k uygw,f? tajctaewif;rmaecsdefrSm
vlxak cgi;f aqmiftcsKd @e@J Adv k cf sKyf}u;D a[mif;OD;wifO;D
wkd@ vma&muf+yD;jzefajz&ef óud;pm;ayr,fh vlxku
8888 ta&;awmfykH}uD;twGif;
qENjy oHCmawmfrsm; vufrcHbJ ukefoG,fa&;0ef}uD;±Hk;twGif; twif;
0ifa&muf&ef óud;pm;aeygw,f? 'DtcsdefrSm vlxk
}uD;=um;xJudk &[ef;ysdKtzGJ@ a&muf&Sdvm+yD; vrf;z,fay;&eftoH=um;ojzifh OD;*E<
om&tygt0if &[ef;ysdKrsm;udk ukefoG,fa&;±Hk;okd@0if&ef vlxk}uD;u vrf;&Sif;ay;vkduf
=uygw,f? &[ef;ysdKrsm;xJrS &[ef;oHCmwpfyg;[m ±H;k ay:udw k ufa&muf+y;D cr& (6)
wyfcrJG –;eJ@ awG@qakH qG;aEG;aeygw,f? &[ef;ysdKrsm;[m vlxk}uD;&JŒ a'goeJ@ ±Hk;twGif;ukd
vH;k axG;0ifa&mufaer_tm; xde;f &ef rEdik rf eif;jzpfaecsed w f iG f ausmif;om;rsm; xyfrt H m;
jznfha&muf&SdvmrS tqifajyum enf;vrf;&Sm}uH=uygw,f? vlxk}uD;[m ±Hk;udkywf+yD;
rD;±_d@zdk@eJ@ ppfom;rsm;udk owfjzwfzdk@awmif;qdkae=u&m tu,fIrD;±_d@vdkufygu cr&
(6) wyfcJG&JΠvufeufcJ,rf;rD;ausmufrsm; aygufuGJr_t&Sdeft[kefa=umifh tavmif;awG
tyHkvdkuf aoqHk;ukefawmhr,fhta&; ordkif;trJpuf}uD;jzpfay:&ef tqkd;0g; tjyif;xef
qHk;tcdsefudk a&muf&Sdaeygw,f?
&[ef;ysdKOD;*E<om&eJ@ tzGJ@[m ausmif;om;tzGJ@udk oabmxm;ar;jref;
aqG;aEG;&mrSm ausmif;om;rsm;u wynfhawmfwdk@ vlowf&ef pdwfrul;a=umif;/ rqv
pepfe@J vufatmufct H rde@f t& vky&f wJh ppfom;ukd cJjG cm;em;vnfa=umif;/ wwfEikd o f r#
u,fwif&ef qEN&ydS ga=umif; ajym=um;cJyh gw,f//'Dae&mrSm ausmif;om;awG&ŒJ jrifjh rwfwhJ
pdwfxm;[m ordkif;armfuGef;wifavmuf+yD; vludk wdkufaewmr[kwfbJ ‘rludkom
wkdufaea=umif;’ jyovdkufygw,f? tJ'DtcgrSm OD;aqmifoHCmu cr&(6)wyfcJGr–;ukd
vufeufcJ,rf;rsm;tm; ,Hk=unfpGm tyfESHzdk@eJ@ t&yf0wf tjrefvJvS,f=uzdk@ aqG;aEG;

67
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ajymqdyk gw,f? wyfcrGJ –;uvnf; &[ef;oHCmrsm; eJ@ ausmif;om;awGudk ,H=k unfpmG tm;ud;k
tm;xm;ðya=umif;/ jynfolvlxkudk rypf&ef trdef@ay;xm;a=umif; jyefvnfaqG;aEG;
oabmwlnDcsuf &&SdcJhygw,f? tJ'Daemuf tcsdefqdkif;ae&if vlxk&JΠa'goaygufuGJr_udk
rxdef;EdkifrSm pdk;&drfvdk@ ppfom;awGudk t&yf0wf tjrefvJvS,fapcJhygw,f? 'ghtjyif
ppfom;awG&JŒ vufarmif;ay:rSm ausmif;om;vufywfawGudk ausmif;om;awGu ðzwf
wyfay;csdefrSmawmh ppfom;awG&JŒrsufvHk;awGrSm azmfrjyEdkifwJh =unfEl;r_awGudk awG@&
w,fvdk@ od&SdcJh&ygw,f?
uk e f o G , f a &;0ef } uD ; ±H k ; &@J avS u m;uqif ; vmcsd e f w G i f ppf o m;wpf O D ; &J Œ
b,fbufrmS ausmif;om;/ nmbufrmS bk&m;om; n‡y+f yD; om;oH;k om; qif;vmygw,f?
tJ'jD rifuiG ;f [m ta=umif;od/ twGi;f odorl sm;twGuf ,ae@wikd /f rar@Eikd w f hJ tH=h obG,&f m
vSywJh yef;csDum;wpfcsyfvdk jrifa,mifaeygw,f? bk&m;om; &[ef;oHCmawmfrsm;&JŒ
t&Sdeft0g }uD;rm;r_/ ausmif;om;rsm;&JŒ jrifhjrwfwJh arwWmw&m;v$rf;òcHr_ t&dyftm0go
atmufrSm ppfom;awG[m a'gojzpfaewJh vlxk}uD;=um;xJu vGwfajrmufvmcJh&
ygw,f? 'Djzpf&yf[m ordik ;f a=umif;rSm azsmufzsuv f @kd r&wJh rSwaf usmufwif *k%, f pl &m
tjzpf usef&pfcJhygw,f? etz ppftm%m&SifawGudk ar;csifwmu ukefoG,fa&;¶Hk;rSm
ab;usyfeHusyfjzpfaewJh ppfom;awG&JΠtoufawGudk b,fvdkenf;eJΠu,fwifrvJqdk
wm enf;vrf;&Sd&if ajym=uprf;apcsifygw,f? wyfcGJtaeeJ@ vlxkudk ypfowf+yD;
azmuf x G u f & if a wmh aoG ; cif ; Zmwf v rf ; eJ @ ord k i f ; trnf ; puf wif r S m jzpf o vd k
ppfom;awG&JŒ touf/ vufeufcJ,rf;qHk;±H_;+yD; vlxku pdwfrxdef;EdkifbJ rD;¶d_@cJh&if vnf;
ayguu f rJG }_ uD; a=umufcref;vdvd rawG;&Jp&m tm;vH;k aoa=u=urSm jzpfygw,f?
ausmif ; om;eJ @ bk & m;om;awG & J Œ aus;Zl ; }uD ; rm;r_ e J @ ppf o m;awG & J Œ
toufcE<mukd,ftdk;pm; uGJr_rS vufrwifav; u,fwifcJhwmudk owd&apvdkygw,f?
aoqHk;&r,fh wpfae@rSm &mxl;tm%mrsm;udk ,laqmifroGm;EdkifbJ raocif wpfae@
jynfov l x l k aumif;usKd ;csr;f omudk ar#mu f ;kd +yD; ordik ;f a=umif;aumif;atmif jyefjyifa&;zd@k
tcsdefa&mufaeyg+yDvdk@ ,ae@ etzacgif;aqmifrsm;udk yef=um;vdkygw,f?
'Duek o f , G af &;Zmwfvrf;[m r+y;D qH;k ao;ygb;l ? tdycf siaf ,mifaqmifaewJo h ul kd
Ed;_ &cufw,fqw kd hJ qd¶k ;kd pum;twkid ;f etzudk zaemifeh @J ayguEf ;_d +yD; ajymvdu k cf siyf gw,f?
o&ufawmausmif;wku d u
f kd a&mufomG ;wJh cr& (6) wyfcu JG vufeufawGukd ppfwyfu
oGm;a&muf&SmazGwJhtcg vufeuf (12)vuf/ 7 'or 62 usnfqHawmifh 1400/

68
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
2vufr armfwm 35 awmifhom odrf;qnf;&rdcJhygw,f? tJ'DtcgrSm vlxkacgif;aqmif
a':atmifqef;pk=unfu &[ef;ysdK or*~tzGJ@udk usnfqefeJ@ vufeufrsm; tukeftyfESH
oifhyga=umif; awmif;yefav#mufxm;&m usef&Sdaomvufeufrsm;udk A[ef;&Jpcef;odk@
&[ef;ysdKrsm;u qufvuftyfEHScJhygw,f? 'gha=umifh t=urf;rzufbJ arwWmw&m;
}uD;rm;cJhwJh a':atmifqef;pk=unfudk aetdrftus,fcsKyfrS v$wfay;oifhygw,f? quf
vuf+yD; bk&m;om;awmfawGudk ppftm%m&SifawGu b,fvdkpnf;¶Hk;v_yf&Sm;=uw,f/
pnf;¶Hk;vdk@r&wJh bk&m;om;awmfawG/ ywWeduUKZ…e uHaqmifoydwfarSmuf=uyHkudk
qufvuf wifjyoGm;ygr,f?

yxrt}udrf ywWeduUKZ…euHaqmifyGJ

ywWeu
d KU Z…euHaqmifae=uaomoHCmawmfrsm;

ppftm%m&SifawG[m &[ef;oHCmawG EdkifiHa&;rSm yg0ifv_yf&Sm;vm=uvdk@


pdk;&drfa=umifhus+yD; oHCmawmfawG tiftm;csdeJ@oGm;atmif zJhxkwfpnf;¶Hk;=uyHkawGeJ@
oDv/ orm"dt&mrSm ykxkZOfrsm;xuf ydkrdk&ifhusufwJh oHCmawmfawG&JΠwkef@jyefr_
pGrf;tm;}uD;rm;yHkawGudk qufvufwifjyoGm;ygr,f?
e0w ppftm%m&SifvufxufrSm &efukefwdkif; oHCmhem,utzGJ@ OuUÏ
q&mawmfeJ@ oefvsifrif;ausmif;q&mawmfwdk@udk pnf;¶Hk;+yD; &efukefòrdŒrSm&SdwJh &[ef;
oHCmawmfawG/ ausmif;om;awGe@J ryl;aygi;f zd@k &[ef;oHCmawmfawG Edik if aH &;v_y&f mS ;r_rmS
ryg0if/ rywfoufzdk@wdk@udk =uyfrwf aqmif&Gufvmygw,f? bkef;}uD; EdkifiHa&;vkyfwmudk

69
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
0denf;eJ@ rnDoa,mif zdtm;ay;vmygw,f? e0w[m ‚if;tvdkudk tóudufvdkufwJh
&[ef;oHCmawmfawGukd bG@J x;l / *k%x f ;l rsKd ;pHk topfwx D iG f qufuyf cs;D jri‡ jhf cif;jzifh tvSL@
'g,umwd;k yGm;apygw,f? q,fvv f vl mzke;f / óu;d zke;f / yg0grw D m/ aemufq;kH ay: qvGe;f um;
pwJh vªz, G 0f wˆKypPn;f rsm; qufuyf+yD; pnf;¶H;k =uygw,f? bke;f }uD;ausmif;aqmufvyk cf iG hf
*&ef/ bdvyfajr/ tkwfygrpf ponfwdk@udk ay;tyfIvnf; pnf;¶Hk;=uygw,f? 'ghtjyif
ppftm%m&Siaf wG[m vkyyf ikd cf iG t hf m%mudk oH;k +yD; bke;f }uD;ausmif; ynmoif=um;a&;eJ@
vSnfhum bkef;}uD;awGudk EdkifiHa&;vrf;a=umif;rS cGJxkwfvdkufygw,f? bkef;}uD;ausmif;
ynmoif=um;a&;twGuf y&dabm*rsm;/ ausmif;oH;k Avmpmtkyrf sm; vSL'ge;f =uygw,f?
trSefwu,f jrefrmjynf&JΠynma&;[m tbufbufu edrfhusae+yD; ppftm%m&Sif
awGu ulnDyHhydk;r_/ tav;ay; aqmif¶Gufr_r&SdwmudkodwJh &[ef;oHCmawmfrsm;[m
pdwv f ufrcsr;f rom jzpfae=u&ygw,f? ppftm%m&Siaf wG[m &[ef;oHCmawGukd 'Dvkd
zJ@xkwfpnf;¶Hk;jcif;jzifh ‘‘oHCmoif;uGJuH’’ udk usL;vGefae=uygw,f?
ppftm%m&SifawG[m rdrdwdk@&JΠ&mxl;tm%mwnfjrJa&;twGuf &[ef;
oHCmawmfawGudk cGJjcm;+yD; tcGifhxl;cHrsm; ay;I pnf;¶Hk;&m &efukefwdkif; oHCmh em,u
tzGJ@ OuUÏq&mawmf}uD;qdk&if avmuDvlr_jy\emrsm; 0ifa&mufpGufzufwJhtxd jzpf
vmcJyh gw,f? tcsKd @val wG[m w&m;¶H;k rSm tr_jzpf=uwJt h cg tr_Eikd zf @kd bke;f }u;D rSwqifh wdik ;f rª;
xH 0if+y;D csO;f uyf=uwmawG jzpfvmygw,f? wdik ;f rª;u &efuek rf mS bke;f }u;D awG qlyv l y_ &f mS ;r_
rjzpfymG ;apzd@k q&mawmf}u;D &JΠ0ifa&mufpu G zf ufra_ wG a&S@aeyrm tusKd ;awmfaqmifra_ wGukd
vdu k af vsmay;wmrsKd ; awG@&&dS ygw,f? bke;f }uD;&JŒtr_onf[m Oya'a=umif;t& rSm;ae
wmrsdK;vnf;&Sdvdk@ w&m;a&;qdkif&m 0efxrf;awGtaeeJ@ OD;aESmufajcmuf&wmrsdK;vnf;
awG@&ygw,f? tJ'q D &mawmf}uD;[m a&S@ajy;qdik u f ,f vrf;&Si;f ,mOfe@J oGm;vmwwfv@kd
bke;f }uD;wdik ;f rª;vd@k wd;k wd;k wdww f w d f ajymae=uwmudv k nf; =um;od&ygw,f? wzufrmS
ppftm%m &SifawG[m &[ef;oHCmawG&JΠvGwfvyfcGifhudk enf;trsdK;rdsK;eJ@ ydwfyif[ef@
wm;cJhygw,f? e0wacwf 1990 ckESpf 0ef;usifwGif r*Fvm'Hk apmfbGm;}uD;ukef;teD;&Sd
xef;yifukef;bkef;}uD;ausmif;rSm npOf w&m;a[m w&m;jyaepOf &,uESihf vHòk caH &;tzG@J
rsm;u {nfph m&if;0ifppfum aESmuf,u S jf cif;ðyvkyfcJhygw,f? w&m;jyaewJh &[ef;oHCmu
w&m;a[mr,ft h a=umif; óudwifowif;yd@k xm;+yD; &,utaejzifh {nfph m&if;wdik &f r,f
vd@k rajymcJv h @kd rwdik jf cif;jzpfa=umif;ESihf aemifwiG f {nfph m&if;wdik rf nf jzpfa=umif; ajz&Si;f
ajymqdkcJhygw,f? wzef {nfhpm&if;wdkif&mwGiv f nf; rSwyf w kH if eHygwrf ygv@dk qu kd m cGirhf ðybJ

70
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
trsKd ;rsKd ; jy\em&Smaea=umif; =um;odc&hJ ygw,f? tm%m&Siaf wG&ŒJ bmoma&; vGwv f yf
cGifhqdkwm 'Dvdkvkyfwmvm;qdk+yD; rausreyf jzpfcJh=uygw,f?
e0wvufxufrSm ‘‘ausmif; 'um’’ pDrHcsufudka&;qGJ+yD; bkef;}uD;ausmif;
wdkif;wGif rSwfyHkwifðyvkyfum omoemrSwfwrf; wdkufqdkifppfaq;jcif;/ bkef;}uD;ausmif;
t0if txGurf sm;udk apmif=h unfjh cif;/ {nfph m&if;ppfaq;jcif; pojzifh &efuek òf rdŒrSm ydu k pf yd f
wdu k f ðyvkyv f mcJyh gw,f? wyfrawmf=unf;/ a&/ av rdom;pkrsm;&JŒ qGr;f qefprd ;f avmif;vSLyGJ
awGudk bkef;}uD;ausmif;awGrSm crf;crf;em;em; ðyvkyfjy+yD; vSL'gef;&jcif; ta=umif;&if;udk
av#muf xm;um &[ef;oHCmawmfrsm; pdwaf jymif;oGm;atmif/ oHCmawmf tcsi;f csi;f
roifhrwifh jzpfatmif pnf;¶Hk;av#mufxm;cJhygw,f?
&efukefòrdŒrSm&SdwJh &[ef;oHCmawmfawGudk tJ'Dvdk pnf;¶Hk;xdef;csKyfxm;csdefrSm
rEœav;òrdŒu &[ef;oHCmawG[m &Spfav;vHk;txdrf;trSwftjzpf 19990 ckESpf =o*kwf
v (8) &ufae@rmS qGr;f qefprd ;f avmif;vSLyGJ usi;f ycJ=h uygw,f? tJ't D csed u f tv,fyikd ;f
wdkif; ppfXmecsKyfwdkif;rª; AdkvfcsKyfxGef;=unfrS rðyvkyfzdk@eJ@ ðyvkyf&ifta&;,lr,fvdk@ +cdrf;
ajcmufcJhygw,f? 'gayr,fh 1990 =o*kwfv (8) &ufae@ eHeuf (6) em&DrmS awmh OD;u0dEmN
OD;pD;wJh +ird ;f csr;f a&;ppfa=umif;eJ@ OD;a&0w OD;pD;wJh tdraf wmf&mppfa=umif;wdk@rS oHCmtyg;
ig;axmifrS ckepfaxmiftxd rEœav; (84) vrf;r}uD;wav#muf qGrf;cHxGufvmonfudk
tHrh cef; jrifawG@&ygw,f? 32vrf;eJ@ 33 vrf;=um; vlxak ':trm tdref m;ta&mufrmS toifh
a&muf&SdaewJh ppfom;eJ@ykvdyfawGu vlpkcGJzdk@ trde@f ay;ygw,f? &[ef;oHCmawmfawGu
jiif;qefaevd@k ppfom;eJ@ ykvyd af wG[m eHygww f w
k af wGeJ@ w&=urf; 0ifa&muf¶dkufESuf =uyg
awmhw,f? qGrf;cHoydwfawG[m tvJvJtòyòd yd jzpfuek =f uygw,f? oHCmawmf (2)yg;
ysvH eG af wmfr+l y;D oHCm (17) yg; tygt0if jynfoltrsm;tjym; '%f&m&&Sd=uygw,f?'Djzpf
pOfudk rlwnf+yD; e0wudk ywWeduUKZ…euHaqmif oydwfarSmuf&ef oHCor*D~/ &[ef;ysdK
or*~/ ausmif;xdik b f ek ;f }u;D rsm;or*~w@kd [m wnDwnGww f nf; yl;aygi;f qH;k jzwfum oHCm
tiftm; ESpfaomif; yg0ifjcif;jzifh oydwfarSmufuHaqmifjcif; qifE$JcJh=uygw,f?

oydwfuHtusdK;quf
&[ef;oHCmawmfrsm;&JŒ ywWeu d KU Ze… uH oydwaf rSmufjcif;qd&k mrSm 0de, ygVad wmf
(4) pmrsuEf mS (262) wGif ‚if;oydwu
f aH qmif Edik af om tcsuf (8)csu&f &dS m oHCmawmf
rsm;udk vSL'gef;rnfh vSLbG,f0wˆKypPnf;rsm;udk ydwfyifwm;qD;jcif;/ vmbf r&atmif

71
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ðyvkyfjcif; ponfwdk@udk e0wu xif&Sm;pGmðyvkyfcJhojzifh ,ckuJhodk@ uHaqmif&jcif;jzpfyg
w,f? ywWeduUKZ…euHt& e0weJ@EG,fwJh yk*~dKvfawG&JŒ tvSLudk vufcH&,l&ef jiif;y,f
jcif;/ e0w&JΠarmfawmf,mOf rSefor# ausmif;0if;twGif; t0ifrcHawmhjcif;/ 0efxrf;rsm;
r0if&[k qdik ;f bkwrf sm; csw d q f x JG m;jcif;/ rv$rJ a&Smifom tvSLcH&v#if yef@oulpeG @f }uJjcif;
pwmawGukd &[ef;oHCmrsm; aqmif¶u G v f m=u&m e0wtwGi;f wkev f y_ af jcmufjcm;cJyh g
w,f? &[ef;oHCmawGukd qGr;f uyfvLS 'ge;f yGaJ wGrmS yifzh w d v
f @kd r&wJh jy\emawGa=umifh
wyftwGif; ra=uvnfr_awGvnf; jzpfay:vmygw,f?
&efukefrS (r[e) q&mawmf}uD;wpfyg;rS n‡dEd_if;cJh&m oydwfuHaqmif
oHCmawmfrsm;taejzifh (8-8-90) &ufae@ ypfcwfr_eJ@ ywfouf+yD; a&'D,dk/jrefrmh
¶kyfjrifoH=um;wdk@rS e0wu w&m;0if 0efcsawmif;yef&if oydwfvSefr,f[k ta=umif;
jyef=um;cJhygw,f? e0wu wdkif;rª;tqifhom 0efcsawmif;yefrnfjzpfa=umif; jyefvnf
av#mufxm;&m oHCmawmfrsm;vufrcHbJ qufvuf oydwfarSmufcJhygw,f? e0w
OuUÏ AdkvfcsKyfrª;}uD;apmarmifu (r[e) q&mawmf}uD;rsm;udk wynfhawmf "rRpufe@J
r&&if tm%mpufe@J oH;k ygr,fv@kd av#mufxm;cJyh gw,f? e0wu (3) &uf twGi;f oydwf
vSef&ef &mZoHay;cJhayr,fh oHCmawmfawGu vufrcHbJ qufvufoydwaf rSmuf&m
'DZifbm (8) &ufae@rmS ppfwyfrS ausmif;wdu k rf sm;twGi;f w&=urf; 0ifa&muf+y;D oHCmawmf
tyg; (90)ausmfudk zrf;qD;cJhygw,f? vl0wftwif;tusyfvJap+yD; axmifoGif;tusOf;cs
cJyh gw,f? zrf;qD;axmifcscw hJ hJ q&mawmfrsm;rSm q&mawmf OD;a&0w OD;pD;wJh oHCor*~eD @J
&[ef;ysKd or*~w@kd rS ud;k yg;/ *E<m¶Hk wdu k t f yk qf &mawmf/ a¶$bek ;f yGiq hf &mawmf/ omauw
r[maAm"dq&mawmf/ &efuif;ausmufuek ;f ar'Deq D &mawmf/ tif;pde¶f mG rq&mawmfEiS hf
odraf wmf}uD;q&mawmf r*~iq f &mawmf/ *VKefeD oHCmtzG@J OuUÏ OD;umyd,/ q&mawmf
OD;pENdrm/ wdydÉu"&q&mawmf a'gufwmOD;okr*Fvm ponfwdk@udk &ufpufpGm axmifcs
cJhygw,f? rdrdwdk@&JΠ&mxl;/ tm%mwnf+rJa&;twGuf bk&m;om;awmfawGudk rw&m;
axmifcscv hJ @kd edrw
d q
f ;kd taeeJ@ jrefrmjynf wefc;kd }uD;bk&m;rsm;&JΠrsuEf mS awmfrmS ac|;ap;
rsm;usjcif; jrifawG@cJh&ygw,f? AkdvfcsKyfapmarmif[m wyfrawmf umuG,fa&; OD;pD;csKyf
jzpfcJha=umif;udk ppfordkif;jywkdufESifh tjcm;rSwfwrf;rsm;Y vHk;0az: jycGifh "gwfyHkcsdwfqGJcGifh
rðycJah vmufatmif oydwu f aH =umifh xdcu kd cf &hJ ygw,f? e0w t}u;D tuJ Adv k cf sKyrf ;ª }u;D
apmarmifvnf; pdwf*a,mifacsmufjcm;jzpf+yD; bk&m;om;awmfawG&JΠbkef;wefcdk;
tmEkabmfa=umifh wd;k wd;k wdww f w d f tm%modr;f ,lc&H um odrif ,fpmG aoqH;k cJ&h ygw,f?

72
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ppftm%m¶l;awGa=umifh tmZmenfoC H mrsm; ay;qyfc&hJ wJh ordik ;f a=umif;jzpf&yfreS af wG[m
rarhaysmufEkdifwJh t&dyfqdk;}uD; jzpfcJh&ygw,f?

r[mjrwfrkedbk&m;}uD;ta&;tcif;

rE aW v;r[mjrwfrek b
d &k m;}uD;
1996 ckESpfrSm bk&m;om;&[ef;oHCmawmfrsm;[m r[mjrwfrkedbk&m;}uD;
Adu
k af zmufc&H r_e@J ywfouf+y;D e0w ppftm%m&Sif tay: qufvufwu kd yf 0JG ifc=hJ uygw,f?
1996 ck rwfv (16) &ufae@rSm bk&m;}uD;&ifjyifay:wGif oHCmtyg; (7000) wuf
a&muf+yD; a&=unfq&mawmfxH ajz&Si;f csuaf v#mufxm;=uygw,f? a&=unfq&mawmf
u ‘‘rD;cwke;f ’’ ayguo f mG ;wmjzpfEikd wf ,fv@kd ,ql a=umif;/ 'g,um}uD; 'kw, d Adv
k cf sKyf
rª;}uD;armifat;u tJ'DtufuGJa=umif;udk o¶dk;odyf/ a¶$ouFef;uyfzdk@ajymcJhvdk@ wdkif;rª;
ud, k wf ikd Of ;D pD;jyD; vkyu
f ikd af qmif¶u
G cf &hJ a=umif; ajz&Si;f &Smygw,f? od@k aomf waygi;f vqef;
(4) &ufae@u oHCmawmfwpfyg;[m bk&m;}uD;&JŒ0rf;AdkufrSm t*FaweJ@ tkyfxm;wJh
bdvyfajrt&mawG@&a=umif; jyefvnfacsyajymqd&k mrS oHCmxkvnf; r,Ho k uFm jzpfchJ
=uygw,f? &[ef;oHCmxk[m a&=unfq&mawmfukd o¶d;k uGt J ufwm/ b,fae@avmuf
uvJv@kd ar;jref;&m obm0ruspmG (9) ESp&f +dS yv D @kd jyefajzygw,f? b,fae@rSm o¶dk;cGm+yD;
a¶$ouFef;uyfwmygvJvdk@ ar;jref;jyef&m a&=unfq&mawmf[m E_wfqdwfaejyefvdk@
oHCmawmfrsm; a'goaygufuGJcJhygw,f? tJ'Daemuf tajctaewif;rmvmvdk@ tpnf;

73
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ta0;ukrd wfv (23) &ufae@ udk xyfrcH sed ;f qdzk @kd n‡Ed i_d ;f cJ=h uygw,f? xdpk Of vlEpS Of ;D 0ifvm+y;D
ukvm;rsm;u taºu;G awmif;r&vd@k jrefrmrde;f uav;udk tEdik u f si&hf ef}uHpnfr_eJ@ udk&if
wpfyg;udkvnf; ¶dkufESufzrf;qD;aea=umif; oHo,jzpfzG,f aoG;xdk;vH_@aqmfcJhygw,f?
ppftm%m&SifawG[m ukvm; - jrefrm t"du¶k%f;udkzefwD;+yD; tm¶Hkajymif;cJjh cif;jzpfyg
w,f? od@k aomfvnf; bk&m;}u;D Adu k af zmufc&H r_e@J pyfvsO;f +y;D ausmif;wdu k t f oD;oD;u tkef;
armif;acgufum qENjycJh=uonftxd qdk;¶Gm;cJhygw,f? (1997) ck azazmf0g&Dv (22)
&ufae@rSm rEœav;wdkif; (r[e) tzGJ@ESifh omoema&;0ef}uD; awG@qHkaqG;aEG;+yD; ausmif;
wduk w f pfcrk jS yefxu
G v
f m&m 0ef}uD;um;udk cJaygucf &H um tke;f armif;acgu=f uonftxd
qENjycJh=uygw,f?
ppftm%m&Siaf wG[m bke;f }u;D ausmif;awGrmS ‘‘Edik if aH &;raqG;aEG;&’’ pmwef;udk
twif;t=uyf csdwfqGJcdkif;jcif;/ (1990) ck e0w trdef@trSwf (6§7§20) rsm;udk
xkwjf yef+y;D trde@f r&bJ &Siðf y/ &[ef;cH rðyvky&f efwm;jrpfjcif;/ r,Ho k uFmv#if zrf;qD;jcif;
wdk@udk jyif;jyif;xefxef vkyfvmygw,f? 1998 ck Zefe0g&Dv (8) &ufae@rSmawmh
tdraf wmf&mrSm usi;f yðyvkyw f hJ jrefrmEdik if v
H ;kH qdik &f m oHCmhtpnf;ta0;udk rEœav; rpd;k &drf
OD;pD;em,u q&mawmf}uD; ‘‘bENEœ aum0d'gb0d o H ’’ ud,
k af wmfwidk f OD;pD;+yD; q&mawmf
}uD;ig;yg; ºuGa&mufawmfru l m tzrf;qD;cH oHCmawmfrsm;vGwaf jrmufa&;/ oHCmawmf
rsm; nDnGwfa&;/ (r[e) twGif; 0ifa&muf yl;aygif;jcif;/ a¶G;cs,fcHjcif;rðya&;/ e0w&JŒ
bGJ@wHqdyfawmfrsm; vufcHjcif;rðya&; pwmawGudk aqG;aEG;awmfrlcJh=uygw,f? tJ'D
tpnf;ta0;}uD;udk tHh=obG,faumif;avmufatmif e0w[m aESmifh,Sufjcif;/
0ifa&muf[ef@wm;jcif; rðy&Javmufatmif bk&m;om;awmfawG atmifjrifr_ &&SdcJh=uyg
w,f?

'kwd,t}udrf ywWeduUKZ…e oydwfuHaqmifyGJ


,ae@ (2007) ckESpf pufwifbmvrSmawmh wurBmvHk;u tHh=ocsD;rGrf;rqHk;
jzpf&avmufatmif bk&m;om; &[ef;oHCmawmfawG[m jrefrmhEdkifiHa&; tvSnfh
tajymif;twGuf óud;yrf;pGrf;aqmifEdkifcJh+yD jzpfygw,f? &[ef;oHCmawmfawG[m
avmifpmqDaps;E_e;f jrifw
h ufra_ =umifh jynfovl xl k pm;0wfaea&;=uyfwnf;r_ukd rcHr&yf
EdkifawmhbJ wnf+idrfat;csrf;pGm arwWmokwf ¶Gwfzwf o&ZÇm,f+yD; vrf;rawGay:rSm
a¶$0ga&mif awmfvSefa&;}uD; qifE$JcJhyHk[m jrif& =um;&olawGtwGuf rsuf&nfòzdifòzdif

74
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
uscJh&ygw,f? 1988 ta&;tcif;eJ@ rwlwmuawmh rD'D,macwfrSm tifwmeuf
+*dK[fwk qufoG,fa&;awGuwqifh bk&m;om;awmfawG&JŒ a¶$0ga&mifawmfvSefa&;}uD;
[m wurBmvHk;udk csufjcif; ysH@ESH@cJh+yDjzpfygw,f?
(2007) ckESpf pufwifbmv (5) &ufae@u yxrOD;qHk; yckuULòrdŒrSm
arwWmokwf ¶Gwzf wfo&ZÇm,f+y;D vrf;rwav#muf ºucG sv D mwJh &[ef;oHCmawmfawGukd
etz&JŒ vufudkifwkwf }uHhzGH@eJ@ pGrf;tm;&SiftzGJ@awGu óud;uGif;eJ@ypfzrf;/ "mwfwdkifrSm
csnfwkwfwJhtxd t=urf;zuf aESmifh,SufòzdcGif;cJh=uygw,f? yckuULòrdŒe,f }uHhzGH@ twGi;f
a&;rª;[m bk&m;om;awmfawG&ŒJ t&Sed t f 0gukd a=umufvef@wt hJ wGuf }uzhH @HG wm0efcH AdkvfcsKyf
wpfO;D &JΠt&Sed t f 0guo kd ;kH um yckuLU ta&;tcif;udak jz&Si;f zd@k wyfr (101) udk oGm;a&muf
tultnD awmif;cHc&hJ w,fv@kd od&&dS ygw,f? qENjyr_ukd }uHzh @HG u acsre_ ;f csed rf mS ppfwyfu
aoewfaxmifazmufay;zdk@eJ@ taemufu &Hay;zdk@ cdkif;apcJhwJhtwGuf oHCmawmfawGeJ@
vlxk[m vlpkuGJoGm;cJhayr,fh ppfwyf[m toHk;cscHb0udk a&muf&SdoGm;ygw,f? yckuUL
udpPudk wcsdK@ (uu=unf;) xdyfydkif;u rodvdkuf&vdk@ }uHhzGH@udk }u;D =uyfwhJ ppfwyfu
Adv
k cf sKyef @J ppf¶;kH u Adv
k cf sKyaf wG pum;rsm;cJ=h uw,fv@kd od&&dS ygw,f?

pufwifbma&$0ga&mifta&;awmfykH}uD;wGif ywWeduUKZ…euHaqmifae=uonfh oHCmawmfrsm;

75
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
tJ'DyckuULjzpfpOfeJ@pyfvsOf;+yD; &[ef;oHCmawmfawGu awmif;qdkcsuf (4)
csufudk pufwifbmv(12)&ufae@rSm etzxH ay;ydk@cJhygw,f? yckuULjzpfpOfeJ@ ywfouf
+yD; etzu 0efcsawmif;yef&ef avmifpmqDaps;E_e;f udk jyefvnfav#mch s&ef/ awG@qakH qG;aEG;
a&;ukd aqmif¶u G &f efe@J a':atmifqef;pk=unftygt0if Edik if aH &;tusO;f om;rsm; tm;vHk;udk
v$waf y;&efw@kd jzpf=uygw,f? etzu vdu k af vsmjcif;rðywma=umifh &[ef;oHCmawmf
awG[m pufwifbmv (18) &ufae@rSm 'kwd,t}udrf ywWeduUKZ…euHaqmif oydwf
arSmufygawmhw,f? jrefrmEdkifiHtESH@tjym;rSm &[ef; oHCmawmfawGOD;aqmif+yD;
jynfov l xl k ajrmufjrm;pGm yl;aygi;f I +idr;f csr;f pGm csw
D ufvrf;av#muf qENjycJ=h uygw,f?
pufwifbmv (24) &ufae@rSm wpfEdkifiHvHk; taxGaxGoydwf}uD;udk pwifqifE$Jvkdufyg
w,f? ppftm%m&Siaf wG[m bk&m;om;awmfe@J jynfoal wGukd t=urf;zuf ESrd ef if;cJyh gw,f?
vlxkudk vlxkeJ@ xdef;uGyfwJhenf;eJ@ a&S;OD;pGm }uHhzGH@eJ@ pGrf;tm;&SifawGudk toHk;ðy ESdrfeif;cJh
ayr,fh atmifjrifr_r&&SdbJ aemufqHk;rSm vufeuftm;udk; ypfcwfESdrfeif;cJhygw,f?
ausmif;om;i,fawG/ jynfolawG/ &[ef;oHCmawG usqHk;cJh&wJhtjyif *syefEdkifiHu
owif;axmufwpfO;D vnf; usq;kH cJ&h m etz[m urBmt h v,frmS vlowfaumiftjzpf
bGm;bGm;}uD; ay:xGufcJhygw,f? EdkifiHa&;t=uyftwnf; txGÉftxdyf a&mufaewJh
etz[m EdkifiHwumzdtm;ay;r_eJ@ jynfolvlxktHkºuGr_udk vrf;a=umif;ajymif;zdk@ óud;pm;
jyefygw,f? tJ'guawmh qufqHa&;0ef}uD;qdk+yD;xm;&Sdum a':atmifqef;pk=unfeJ@
[efjyaqG;aEG;oa,mif aqmif¶Gufjcif;bJjzpfygw,f? ppftm%m&SifawG[m olwdk@
a=umuf¶@HG whJ ausmif;om;awGe@J bk&m;om;awGukd w&=urf; zrf;qD;axmifcsum bke;f }uD;
ausmif;rsm;tm; t=urf;zuf 0ifa&mufòzdcGif; ESdrfeif;cJhygw,f? ppfqifa&;ozG,f
nOfheufoef;acgiftcsdefrSm bkef;}uD;ausmif;rsm;ukd wdwfwqdwf0ifa&muf+yD; bk&m;om;
awmfrsm;ukd ±kdufESufzrf;qD;ac:aqmifcJhygw,f? oHCmhOao#miftzGJ@udk tar&duef EdkifiH
0g&iS w
f efòrdŒwGif zG@J pnf;cJoh nf? OuUXtjzpf puFmylEikd if rH S OD;ynm0Hojzpf+yD; 'kw,
d OuUX
tjzpf tar&duefEdkifiHrS rpdk;&drfq&mawmf}uD; b'NE Waum0d'gbd0Hojzpfum &[ef;ysKd
or*~ OuUX q&mawmf OD;acrmpm& tygt0if twGi;f a&;rª; (2)yg;jzifh yg0ifz@JG pnf; cJyh gonf?
a&$0ga&mifawmfvSefa&;v_yf&Sm;r_wGif q&mawmf OD;*rBD&OD;pD;+yD; oHCmhwyfaygi;f pk zG@J pnf;
um v_y&f mS ;cJyh gw,f? etz&JŒ Edik if aH wmfumuG,af &; r[mAsL[mawGukd qufvufzwf¶_
avhvm+yD; awmfvSefa&;owdeJ@ jrefrmjynfolvlxktm;vHk; jynfwGif;/ jynfy [efcsuf
nDnD vufwGJum atmifyGJodk@ csDwuf=uyg&ef qENðyvdkufygw,f?

76
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (4)
Edik af tmifzrd ,fh etz

77
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

78
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
e0wOuUÏ&J@Zmwfodrf;yGJ
1988 ckESpfrSm ppfwyfu tm%modrf;+yD;aemuf e0w/ etz zGJ@pnf;um
wkdif;jynfudk tkyfcsKyfcJh&mrSm aomuAsmyg'rsm; jrifhrdk&fawmif}uD;ozG,f pdk;&drf
xdwfvef@pGmeJ@ rEdkifreif;/ uaomif;ueif; jzpfcJhyHkawGudk udk,fawG@jzpfpOfrsm;ESifhwuG
wifjyoGm;ygr,f? tJ'Dvdkwifjy&mrSm jynfwGif;rSm&SdwJh ðyjyifajymif;vJa&;vdkvm;wJh
wyfu t&m&Sd}uD;wcsdK@/ vlyk*~dKvf/ òrdŒ/ ¶Gm/ tpdk;&Xme/ wyfrsm;&JŒ *k%foduQm vHkòcHa&;
udk iJhuGuf+yD; trnf csefvSyfazmfjyoGm;rSmjzpfygw,f? ukodkvfvnf;&/ rGefjrwfjzLpif
oef@&Sif;wJh *k%foduQm rlvuwnf;u&SdcJhwJh =uufajceDeJ@ t&efrD;owfwyfzGJ@ vdkrsdK;
tzG@J tpnf;awG[m etz&JΠ0ifa&mufpu G zf ufr/_ Edik if aH &;rSm 0ifa&muf v_y&f mS ;cdik ;f ap&ef
zdtm;ay;csKyfudkifr_awGa=umifh toHk;cscH&wJh ta&mifqdk;cH&wJh vlr_a&;tzGJ@tpnf;rsm;
tjzpf ajymif;vJcJh+yDjzpfygw,f? tvm;wl pwifzGJ@pnf;cgpu vlr_a&;tzGJ@tpnf;vdk@
pwif aºuG;a=umfwmxGufvmcJhwJh }uHhzGH@[mvnf; ,cktcg etz&JŒ vufudkifwkwf
jzpfvmyHkawGudk wifjyrSmjzpfygw,f?
1988 pufwifbm (18) &ufae@rSp+yD; ppftm%m&Sifrsm;[m e0w qdk+yD;
ea0wdraf wmif b0eJ@ pwifwmxGucf v hJ m&mrSm Adv k cf sKyfrsm;[m tenf;qH;k 0ef}uD;Xme
(2)ckrS (4) ck txdawmif wGJ+yD; udkif&wJh jzpfpOfawGa=umifh EdkifiHawmf&JŒ pD;yGm;a&; zGH@òzd;r_
t"dujzpfwhJ 0ef}u;D XmeawG&ŒJ rl0g'/ vkyx f ;kH vkyef nf;/ pDru H ed ;f / pDrcH suf pwmawGukd yDjyifpmG
taumiftxnfazmfr_ tm;enf;cJhygw,f? tJ'D 0ef}uD; AdkvfcsKyfawG[m qHk;jzwfcsuf
rSm;,Gif;r_/ twGif;a&;rª; (1) ESifh (2) wdk@ESifh o[Zmwrjzpfr_/ tm%mvGefpGJtm;òydifr_/
ud, k u
f sKd ;pD;yGm; tvGet f rif;&SmazG=ur_ pwmawGa=umifh 0ef}u;D Xmersm;&JΠbwf*suu f o
hJ @kd
&oif&h xdu k w f hJ tcGit
hf a&;rsm; qH;k ¶_;H cJyh gw,f? ae@pOf ae@wikd ;f e0wOuUÏ Adv k cf sKyaf pmarmif&ŒJ
=o0g'rde@f ceG ;f &Sn}f uD;awGukd +iD;aiG@pmG em;axmifae&wma=umifh 0ef}uD;Xmersm;&JΠtvkyf
vkycf sed f r&Swd mrd@k tdru f kd jyefrtdyEf ikd af wmhbJ nbufrmS 0ef}uD;awG[m¶H;k cef;rsm;twGi;f
zdkifwGJwpfxyf}uD;=um;xJrSm epfjrKyfae&ygw,f? zdkifwGJpmrsm;udk *Ce% r=unfhEdkifbJ
udk,fa&;t&m&Sd PA rsm;udk zwfcdkif;+yD; ra&&m/ raocsm qHk;jzwfcsufrsm;udk E_wfu
jzpfovdk ajymcdkif;&wJhtxd y&rf;ywmjzpfaeygw,f? AdkvfcsKyfapmarmif[m (1988)
ta&;tcif;a=umifh aoG;xGufoH,dkjzpf+yD; cyf=urf;=urf; tm%modrf;&wJh jzpfpOfawGeJ@
bk&m;om;awmfrsm;&JΠoydwfuHa=umifh tcsdefwdkif; vdyfjymvef@jzef@ae&ygw,f?
owif;pm&Sif;vif;yGJwpfckrSm (1988) ckESpf vlxktHkºuGr_ta&;awmfyHk}uD;twGif;

79
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
&efukefòrdŒwpfckwnf;rSmyif ppfwyfrS ypfcwfvdk@ aoa=u&wJh ta&twGufudk AdkvfcsKyf
apmarmifu q,f*%ef;om&Sdw,fvdk@ajymcJhwJhtwGuf vlxk[m ‘‘[m’’ceJ a'go
jzpfcJh&wmudk awG@&Sd&ygw,f? udk,fawG@jzpfpOft& xdktcsdefu wDAGDzefom;jyifa&S@wGif
twlwl xdik =f unfah erdwhJ q&m0efrw d af qGrsm;u usaemfu h kd ar;cGe;f xkww
f m cH&ygw,f?
usaemfvnf; q&m0efawG aq;¶HkrSm vufawG@ukoay;&wJh vlemta&twGuf[m
oufao&Sad evd@k Adv k cf sKyaf pmarmifajymwJh ta&twGu[ f m rrSeu f efa=umif; 0efccH &hJ ygw,f?
AdkvfcsKyfapmarmif[m jyifyrD'D,mtoHv$ifhXme/ EdkifiHjcm;owif;axmufrsm;&JŒ
ar;cGe;f rsm;/ Edik if w
H um&JΠzdtm;ay;r_awGe@J jynfwiG ;f &Sd 'Dru kd a&pD&&Sad &; awmif;qd=k uwJh
tzGJ@tpnf;rsm;&JŒv_yf&Sm;r_/ a0zefajymqdkr_rsm;udk 'vpyf ckcH&Sif;vif;ae&ygw,f? 'Dvdk
&Sif;vif;&mrSm rdrdudk,fwdkif/ taxmuftxm;/ tudk;tum;rsm;eJ@ umuG,fajymqdkEdkif
a&;twGuf Oya'pmtkyfrsm;/ "avhxHk;pH usrf;*efrsm;eJ@ Ak'<w&m;pmtkyfrsm;udk
jyef=um;a&; 'k0ef}uD; OD;pdk;nGef@tm; &SmazGcdkif;+yD; odrf;usHK;um oJoJrJrJ zwfaewmrdk@
AdkvfcsKyfapmarmif&JΠtouf}uD;&ifhr_a=umifh OD;aESmuf&JΠrSwfrdEdkifpGrf; xdcdkufaeygw,f?
ae@nrjywf tdyfcsdefr&SdbJ tvkyfu vludkydaeygw,f? ydkqdk;wmu AdkvfcsKyfapmarmif
taejzifh (rqv) toGiaf jymif; (wpn) ygwu D kd tvGet f uJ txif}u;D ar#mrf eS ;f +y;D 1990
ckEpS f a¶G;aumufyt JG m; usi;f yay;cJ&h mrS t¶_;H }uD;±H;_ cJv
h @kd ‚if;&JŒ uwdpum;twdik ;f tEdik &f
NLD udk tm%mv$a J jymif;ay;&r,fh Edik if aH &;t=uyftwnf; &ifqikd af e&ygw,f? tJ'v D kd
Edik if aH &;t=uyftwnf;a=umifh zdtm;ay;cHae&wJh Adv k cf sKyfapmarmif[m vufatmufcf H
wdkif;eJ@ jynfe,frsm;&JŒ tkyfcsKyfa&;,Eœ&m;udk jyefvSnfhr=unfhEdkifcsdefrSm wdkif;rª;awG[m
vkycf sio f vdk vkyaf e+yD; e,fpm;/ y,fpm; bk&ifi,fav;rsm;ozG,f rif;rlaeygw,f? Oyrm
om;oHk;om;rSm wifjy+yD;cJhwJhtwdkif; bk&m;om;/ &[ef;om; oHCmawmfrsm;[m
&Spaf v;vH;k txdr;f trSwf qGr;f cHyJG rEœav;Y usi;f ypOf aoG;ajrusc&hJ wJh ordik ;f jzpfpOft&
tv,fydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rª; AdkvfcsKyfxGef;=unftaeeJ@ xdef;xdef;odrf;odrf;
rvkyfEdkifcJhwm ay:vGifaeygw,f? 'DjzpfpOfa=umifh ywWeduUKZ…euH jzpfyGm;r_ *,uf[m
AdkvfcsKyfapmarmifudk aomuawmifwef; Asmyg' yGm;rsm;apcJhygw,f? AdkvfcsKyfapmarmif
[m "rRpufeJ@r&&if tm%mpufeJ@usifhoHk;rSmjzpfw,fvdk@ twdtvif; ajymcJhzl;ygw,f?
,ckwzef 2007 ckESpf pufwifbmvrSm bk&m;om;awmfawG&JŒ ywWeduUKZ…euHaqmif
oydwfarSmuf&mwGifvnf; tm%mpufeJ@ usifhoHk;r,fvdk@ AdkvfcsKyfoef;a¶$u ajymcdkif;wJh
twGuf oGm;avol AdkvfcsKyfapmarmiftm; =unfh+yD; oHa0*w&m;,loifha=umif; owd

80
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ay;vdkygw,f? AdkvfcsKyfapmarmifu (1991) ckESpf awmfvSefa&;ae@ tcrf;tem; rdef@cGef;
ajym=um;&mrSm a&;om;twnfðyxm;cJhwJh rdef@cGef; ajymqdk+yD;±kHeJ@ tm;r&vdk@ pdwfxJu
cHpm;csufawG rGef;=uyfr_a=umifh aygufuGJxGufvmwJh pum;awGudk EdkifiHwumu
apmifh=unfhaer_udk owdrxm;EdkifawmhbJ (2)em&Dru ajymqdkcJhygw,f? aeylxJrSm
&yfae=uwJh ppfa&;jyppfonfrsm; yifyef;r_'%f rcHEdkifawmhwmrdk@ uGif;xJawGrSm ypfvJ
ukef=uygw,f? aemuf jzpfpOfwpfckuawmh a':atmifqef;pk=unfeJ@ oli,fcsif; jzpfcJhwJh
tdE,dN 0ef}uD;csKyf &m*sp*f E<[ D m jrefrmEdik if H 'Dru
kd a&pD&&Sad &; axmufct H m;ay;cJyh gw,f?
'gudk vufwkef@jyefwJhtaeeJ@ tdENd,rS cGJxGufzdk@ vGwfvyfa&;awmif;qdkae=uwJh em*
vlrsKd ;pkacgi;f aqmifrsm;udk &efuek o f @kd zw
d =f um;um Adv k cf sKyfapmarmifu ‘‘ukvm;awGukd
owf j zwf = u/vuf e uf c J , rf ; tuk e f a xmuf y H h a y;r,f +yD ; awmh yk w D ; pd y f z d k @ vnf ;
rarh=ueJ@’’ vdk@ *a,mifajcmufjcm; ajymcJhygw,f? tJ'DoydwfuH&JŒ qdk;usdK;'%f
oufa&mufr_ 0ifvm+yDjzpfygw,f? ydkqdk;wmu jrefrmhtoHtzGJ@ 0efxrf;rsm;udk xyfrH
awG@qckH sed rf mS ‘‘rif;wd@k ykw;D aqmifxm;=u’’vd@k ajymwJt h wGuf pdwaf zmufjyefaea=umif;
ay:vGio f mG ;ygw,f? 'gah =umifh w&m;r0if wd;k wd;k wdww f wd f tm%modr;f cH&+y;D aoqH;k onfh
tcgwGifvnf; odrfodrfi,fi,fjzifh ed*Hk;csKyfoGm;&jcif;jzpfygw,f?

nausmif; (odk@r[kwf) nmausmif;


Adv
k cf sKyfoef;a¶$[m ea0wdraf wmif e0wrS Edik af tmifzrd ,fh etzod@k jyefvnf
zGJ@pnf;apcJh+yD; AdkvfcsKyfapmarmif&JΠtm;enf;csufrsm;udk a&Smif&Sm;jyifqifcJhygw,f?
tcrf;tem;rsm;eJ@ tpnf;a0;wdkif;rSm udk,fwdkifrdef@cGef;toHjzifh ajym=um;jcif; rðyvkyf
awmhbJ =um;cHwpfa,mufukd zwf=um;cdik ;f ygw,f? Adv k cf sKyfapmarmif&cdS phJ Ofu udo
k ef;a¶$
pmzwftm;enf;w,f vk@d a0zefccH &hJ zl;wma=umifh etz OuUÏjzpfvmvd@k ezl;awG@';l awG@
jzpfvmcsed rf mS awmh t}uHuek f *VKefpm;csuf OD;a%Smuf azmufpm;zd@k ppf¶;kH rSm nausmif;udk
zGiv hf pS cf yhJ gw,f? ae@cif;rSm Advk cf sKyfawGukd ¶H;k tvkyv
f yk af p+yD; nydik ;f rSmawmh etzOuUÏ
AdkvfcsKyfoef;a¶$xH tcpm;0ifapum jynfwGif; NLD v_yf&Sm;r_/ jynfy twdkuftcH
tzGJ@tpnf;rsm;udpP/ trsdK;om;nDvmcHudpP/ ausmif;om;eJ@ bk&m;om;udpP/ EdkifiHwum
zdtm;ay;r_ oHcif;wrefcif;/ jynfytoHv$ifhXmersm;ESifh rD'D,mowif;pmrsm;&JŒ
xkwfv$ifhcsufrsm;/ pD;yGm;a&;tcGifhtvrf;rsm; pwmawGudk b,fvdk taumiftxnf

81
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
azmfEikd w f ,fqw kd m Adv
k cf sKyfawGxrH S enf;vrf;wifjycdik ;f +yD;rS qH;k jzwfcsuf csrw S cf yhJ gw,f?
wcgw&H Adv k cf sKyaf wG[m nOf@eufoef;acgiaf usmw f hJ txdaqG;aEG;&+y;D eHeufvif;tm;}u;D
bkef;}uD;tkef;armif;acgufcsdef/ t¶k%fqGrf;pm;csdefa&mufrS jyefvm&wJhtwGuf wpfOD;eJ@
wpfOD; Good Morning vdk@ pdwfnpfnL;pGm aemufajymifE_wfqufcJh&a=umif; od&Sd
&ygw,f? tJ'v D kd t}uH^m%fnp‡ x f w k cf &H vd@k ppfwyftwGi;f rSm nausmif;vd@k ac: jcif;jzpf
ygw,f? wu,fwrf;rSmawmh nmae=uwJh ausmif;omjzpfygw,f? nausmif;rS t"du
xdyfwdkufawG@&wJholrsm;uawmh &efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rª;/ jynfxJa&;0ef}uD;/
EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;/ jyef=um;a&;0ef}uD;eJ@ (uu-vSrf;) wdk@jzpf=u+yD; tjcm;0ef}uD;rsm;
uvnf; ol@xufig NLD ESifh twdkuftcH tzGJ@tpnf;rsm;owif;udk vufOD;r_,l+yD;
wifjyEdik w f t hJ ay:rSm wpfO;D eJ@ wpfO;D }uHzef*% k , f l trSw, f l azmfxw k af e=uwmudv k nf;
awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfoef;a¶$[m tcsdefrSef Golf upm;+yD; w¶kwfodkif;um;rsm;udk
vrf;rawmf w¶kwfwef;rS rvGwfwef; iSm;&rf;=unfhjcif;jzifh xGufayguf&SmcJhygw,f?
'Dy,J if;ta&;tcif;a=umifh zdtm;ay;cH&r_ rGr;f =uyfaecsed v f rkd sKd ;wGif òrŒd awmf0ef OD;udak v;&JŒ
ig;uefrsm;&SdwJh r*Fvm'HkO,smOf&Sd&modk@ AdkvfcsKyfoef;a¶$[m aomuawmifwef;
ae=u,frsm;oef;um oGm;a&muf pdwaf jzcJ&h a=umif; od&cdS &hJ ygw,f? Adv k cf sKyfoef;a¶$[m
r[mAsL[m avhvma&;Xme}uD;rsm;udk zGJ@pnf;ap+yD; axmufvSrf;a&;rS Adkvfrª;}uD;rsm;udk
Xme}uD;rª; Adkvfrª;csKyftqifh &mxl;wdk;jr‡ifhay;um EdkifiHwumtajctae txl;ojzifh
taemuf EdkifiHrsm;. jrefrmEdkifiHtay: wkef@jyefr_tvm;tvm/ w&m;0ifoabmxm;/
w&m;r0ifoabmxm;/ CIA uJo h @kd tzG@J tpnf;rsm;&JΠv_y&f mS ;r_/ Edik if w H um tD&wfuo hJ @kd
ta&;tcif;rsm; pwmawGudk avhvmoHk;oyfap+yD; pmwrf;wifapcJhygw,f? tJ'D
axmufvSrf;a&;u AdkvfcsKyfawG[m pmtkyfyHk}uD;awG=um;rSm ae@pOfeJ@rjywf pmawGzwf
ae&vdk@ ‘‘tm’’ajcmufaewmrdk@ (uuvSrf;) u *sLeD,mt&m&Sdrsm;&JŒ bD,mwjrjreJ@
pdkajyaxmaewmudk=unfh+yD; tcgtcGifhoifhwdkif; olwdk@&JŒq&m AdkvfcsKyfcifnGef@xH
(uuvSrf;) odk@ jyefvnfoGwfoGif;a&; em;ylem;qmvkyfaewm =um;od&ygw,f?
Adv k cf sKyfoef;a¶$[m uujynf G-1 ppfO;D pD;rª; (yxrwef;) wm0efxrf;aqmifc+hJ yD;
¶k&mS ;Edik if rH mS pdw"f mwfppfqifa&; oif,cl w hJ t hJ wGuf pdw"f mwfppfqifa&;eJ@ 0g'jzef@csad &;
xda&mufr_udk od&Sdem;vnf+yD; wpdkufrwfrwf vkyfEdkifcJhygw,f? (uujynf) udk jynfol@
qufqHa&;ESifh pdwf"mwfppfqifa&; !ïef=um;a&;rª;¶Hk;[k ac:wGifap+yD; jr0wDwyfrawmf
toHvi$ Xhf mewpfck zGiv hf pS cf yhJ gw,f? eHeufpmpm;csed rf mS RFA, BBC, VOA uJo h @kd Eikd if jH cm;

82
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
toHv$ifhXmersm;u xkwfv$ifhcsufrsm;udk ol@xHwifjycdkif;+yD; tcsdK@udk owdxm;
apmif=h unf&h ef/ wcsKd @ukd wefjyefpw
d "f mwfppfqifx;kd ESu&f ef/ wcsKd @ukd tvH&LS ;jzifyh ,fzsu&f ef
owfrSwfcJhygw,f? 1988 ta&;tcif;rsm;wGif rD'D,mvufeufa=umifh rqv tpdk;&
ðywfus&jcif;jzpfa=umif; vufatmufcH 0ef}uD;rsm;ESihf Adv k cf sKyfrsm;udk rSm=um;cJ+h yD; ‚if;wd@k
udv k nf; Adv k cf sKyfoef;a¶$u rdrud ohJ @kd owdxm;ðyvkyf aqmif¶u G &f ef ajym=um;cJyh gw,f?
'gha=umifh 0ef}uD;awG[m ae@pOf EdkifiHjcm;toHv$ifhXmersm;u b,ftcsdef rdrd0ef}uD;Xme
twGuf vmEdik rf ,fqw kd mudk aomuawmifwef; &ifwrrjzifh em;pGiahf e&+yD; 0ef}uD;Xme&JŒ
raumif;owif; yg&SdcJhygu nausmif;rSm rsufESmatmufcs+yD; &Sif;vif;jyae&wm
awG@&ygw,f? owif;pm&Si;f vif;yGu J kd cgwikd ;f vdk qufwukd f rvkycf ikd ;f awmhbJ rdrd vkyu f uG f
ydkifrS/ taxmuftxm; cdkifrmrS &Sif;vif;cdkif;ygw,f? vkyfuGufydkifw,fqdk&mrSm
rl;,pfaq;0g; rD;¶d_@jyyGJawGvdkrsdK;/ EdkifiHa&;tjrwf xkwfvdk@&wJh jyuGufvdkrsdK;rS owif;pm
&Sif;vif;yGJ vkyfcdkif;ygw,f? EdkifiHjcm;owif;axmufawGudk rac:,lcdkif;awmhbJ jrefrm
owif;axmufrsm;udkom wufcdkif;ygw,f? 'ghtjyif etzu pdwf"mwfppfqifa&;eJ@
0g'jzef@csda&; enf;AsL[mrsm;udk t&Sdeft[kef jr‡ifhwifwJhtaeeJ@ rD'D,mudk rD'D,mjzifh
jyefwu kd &f mrSm owif;pH&k &Sad &;twGuf tzG@J (4)zG@J ukd zG@J pnf;ay;cJyh gw,f? (p&z) vd@k ac:wJh
axmufvSrf;a&; toGifajymif;tzGJ@/ SB vdk@ac:wJh &Jtxl;owif;wyfzGJ@/ Adkvfrª;csKyf
ausmfqef; OD;pD;wJh EdkifiHwum&Sd jrefrmoH¶Hk;rsm;txd jyef=um;a&;XmerS pDppfa¶G;cs,f
wm0efay;wJh owif;&&Sda&;eJ@ wefjyefa&;tzGJ@/ Adkvfrª;csKyfodef;aZmf OD;pD;wJh }uHhzGH@u
owif;pkaqmif;&&Sda&;wyfzGJ@ qdk+yD; tzGJ@ (4)zGJ@ jzpfygw,f?

pdwf"mwfppfqifa&;enf;AsL[mrsm;
etztaeeJ@ jynfolvlxkudk pdwf"mwfppfqifa&;enf;AsL[mt& 0g' jzef@csdr_ eJ@
vH@_ aqmfru _ kd [efcsun f v D yk cf yhJ gw,f? jynfov l x
l &k ŒJ jy\emrsm;udk tajccHI a=umuf¶@HG
pd;k &drpf w
d "f mwf/ rke;f wD;¶G&H mS pdw"f mwf/ ar#mv f ift
h m;xm;pdw"f mwf trsKd ;tpm; tay:rlwnfI
vH _ @ aqmf r _ e nf ; vrf ; (8)rsd K ;oH k ; um jynf o l v l x k y pf r S w f p d w f " mwf t m;
qGJaqmifodrf;oGif;cJhygw,f? tqdkyg (8) rsdK; uawmh atmufygtwdkif;jzpfygw,f -
u? rdk;cg;a&aomufenf;
c?oufao!ïef;enf;

83
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
*? apmif;yg;&dyfajcenf;
C? tcsufqHkjyenf;
i? ykwfcwfenf;
p? vG,fvG,f&Sif;&Sif;enf;
q? p¶dkufvdkufenf;
Z? zkH;uG,fenf;

rdk;cg;a&aomufenf;
pnf;¶Hk;olu rdrd&JŒqENudk v#dK@0Suf+yD; trsm;qENudk ajymcsif[efaqmifum
raxmufco H u
l kd axmufcvH matmif odr;f oGi;f enf;jzpf+yD;,dr;f ,dik af ewJo
h u
l kd
cdkif+rJapygw,f?

oufao!ïef;enf;
oufao!ïef;enf; qdkwmuawmh xif&Sm;wJhyk*~dKvfudk erlemjyI ajym&+yD;
jzpfpOf trSefjzpfzdk@awmhvdkygw,f?

apmif;yg;&dyfajcenf;
tcsut f vufrsm;udk csjyajymqd&k mY t"du tcsut
f vuf udk razmfjybJ quf
vuf+yD; vlxkpOf;pm;Edkifatmif vlxk&JΠoabmxm;udk tuJcwfawmuf=unfh
wJh enf;jzpfygw,f?

tcsufqHkjyenf;
ajymqdkvdkwJh ta=umif;t&mtcsuftvufrsm;udk tao;pdwfajymjy+yD;
txif}uD;r_udk &,lapygw,f?

ykwfcwfenf;
vlbed ;f pum; wpfwpfccG aG jym&+y;D vlxu
k kd rdrb
d ufygEikd rf nfh tajctae&SdrSom
ajym&rSmjzpfygw,f?

84
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
zHk;uG,fenf;
rdrdtm;enf;csufudk azsmuf+yD; wpfzuftzGJ@tpnf;&JΠtm;enf;csufrsm;udk
tus,cf s@J um ao;odraf tmif ajymqdek nf;jzpfI ykwcf wfenf;eJ@ yl;wGo
J ;kH wwf
ygw,f?

vG,fvG,f¶Sif;¶Sif;enf;
trsm;rpOf;pm;rdwJh ta&;ygwJhtcsufudk xdrdatmif pnf;¶Hk;ajymqdkwJh enf;
jzpfygw,f?

p¶dkufvkdufenf;
vlxkeJ@ &if;ESD;r_udk ,ljcif;/ "avhxHk;pH av;pm;r_jyojcif;/ pD;yGm;a&;tcGit hf vrf;
rsm;/ rufv;kH rsm; tusKd ;wlaqmif¶uG f ay;jcif;jzifh jr‡LqG,pf nf;¶H;k jcif;yJjzpfygw,f?

etz[m vH_@aqmfenf;eJ@wGJ+yD;/ 0g'jzef@enf;/ oG,f0dkuf0g'jzef@enf;/ v#dK@0Suf


0g'jzef@enf;qd+k y;D trsKd ;tpm;tvdu
k f atmufygtwdik ;f 0g'jzef@jcif; enf;AsL[m (13) rsKd ;jzifh
aqmif¶Gufvmygw,f
u? wD;wdk;0g'jzef@jcif;?
c ? aumvm[v owif;v$ijhf cif;?
* ? tajymtqdk wdkifyifaqG;aEG;jcif;jzifh 0g'jzef@jcif;?
C? owif;pm/ toHv$ifh¶Hk ponfwdk@rS 0g'jzef@jcif;?
i ? toHcsJ@pufrsm;ESifh a[majym 0g'jzef@jcif;?
p ? 0wˆK/ pmtkyf/ *sme,f/ r*~Zif; ponfwdk@ESifh 0g'jzef@jcif;?
q? ydk@pwm/ umwGef;rsm;jzifh vnf;aumif;/
vufurf;pmapmifrsm;jzifh vnf;aumif; 0g'jzef@jcif;?
Z ? pm&Guf/ pmwrf;rsm; wdwfwqdwfeH&Hrsm;Y uyfjcif;jzifh 0g'jzef@jcif;?
ps ? oDcsif;/ *Dwrsm;toHk;ðyI 0g'jzef@jcif;?
n? jyZmwf/ uZmwfoDqdkjyoI 0g'jzef@jcif;?
É ? ukvor*~wGif wifjyjcif;jzihf 0g'jzef@jcif;?
È ? vlom;rsm;ðyvkyfcJhaom t&mrsm; ðyvkyfI 0g'jzef@jcif;?

85
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
Ê ? tjcm;olrsm;/ rdrdetzudk vdkvm;wJh tzGJ@tpnf;rsm;&JŒ
vkyfaqmifr_rsm;ukd óudwifod&Sdatmif tm;ay;ulnDaqmif&GufI
0g'jzef@jcif;?

etz[m pepfwus qufqHa&; (3) rsdK; ðyvkyfoGm;ygw,f? ‚if;wdk@rSm tpdk;&


Xmersm;ESiv hf nf;aumif;/ vlxt k zG@J tpnf;rsm;ESiv hf nf;aumif;/ vlxt k ajccH vlwef;pm;
rsm;ESifhvnf;aumif; qufqHaqmif&GufoGm;ygw,f?‚if;tjyif etz&JŒ owif;ay; rdrd
trmcHvlrsm;ukd tpdk;&tm; qef@usifwJhtodkif;t0ef;Y xm;&Sdjcif;/ vlxk vlwef;pm;
tzGJ@tpnf; rsm;ESifhpuf&Hktvkyf&Hkrsm;Y xm;&Sdjcif;wdk@udk aqmif&Gufvmygw,f? tJ'Dvdk
aqmif&Guf&mrSm tpdk;&tm; vHk;0qef@usifolrsm;/ qef@usifEdkifzG,f&Sdolrsm;/ =um;aeol
rsm;ESihf pm;0wfaea&; ±kef;ueftm&Hkpkdufaeolrsm;/ tpdk;&tm; ESpfoufulnDaeolrsm;/
&mZ0wfr_ usL;vGeo f rl sm;/ Edik if aH &;orm;a[mif;rsm; qd+k yD; vlwef;pm; (5)rsKd ; cJjG cm;r_tm;
owif;ay;rsm;ukd avhusifhoif=um;ay;cJhygw,f? tqdkyg enf;AsL[mrsm;udk usifhoHk;&m
wGif 0ef}uD;Xmersm;rSm&Sw d hJ 0efxrf;rsm;udk wyfypkH H ±du k o
f iG ;f um Edik if aH &;OD;wnfcsu(f 12)
&yf/ wdk@wm0efta&; (3)yg; pwJh wyfrawmfaqmifyk'fpmwef;rsm; uyfap+y;D reufwikd ;f
opPmqdck idk ;f um wef;pD+y;D Edik if aH &;0ifa&mufa&maxG;r_ r&Sad pa&;twGuf xdef;csKyfcJhygw,f?
1988 ckEpS f ta&;tcif;wGif yg0ifcahJ om0efxrf;rsm;udk ar;cGe;f rsm; ajz=um;ap+y;D cH,cl su/f
,Hk=unfcsufeJ@ EdkifiHa&; a&maxG;aeygu ta&;,lcJhygw,f? vlxkqGJaqmifr_tm;
taumif;qHk;jzpfwJh ±kyf&Sif/ AGD'D,dk/ AGDpD'D/ 'DAGD'D um;csyfwdkif;rSm tpdk;&&JŒ ay:vpD/ rl0g'eJ@
OD;wnfcsufrsm;udk xnfhoGif;apygw,f?pmtkyf/ r*~Zif;/ *sme,frsm;wGif rxnfhrae&
xnfhcdkif;+yD; tpdk;&udk tm;ay;wJh aqmif;yg;wpfyk'fudk rxnhfrae& xnfhcdkif;ygw,f//
twdkuftcH tzGJ@tpnf;awGtay: r[kwfrrSef vkyfZmwf yk*v d~ af &;xdcu kd rf r_ sm;udk xyfcg
wvJvJ ajymqkcd ikd ;f jcif;jzifh vlxo k bm0t& rSeo f a,mifa,mif xifa,mifxifrmS ; jzpfapwJh
enf;AsL[mjzpfygw,f? 'Dvekd nf;AsL[mawG usio hf ;kH ayr,fh jynfov l x l tk ay: pnf;±H;k Edik f
r_ratmifjrifwmawG@&ygw,f?AdkvfcsKyfoef;a&$u rdrdwdk@&JΠ0g'jzef@csDcsuf/ tpdk;&rl0g'
awGukd vlxk wDAaGD y:rSm=unf+h yD; b,fvw kd ek @f jyef=uovJv@kd Adv k cf sKyfawGukd ar;=unfch yhJ g
w,f? wynfh&if;rsm;u vlxktaeeJ@ r=unfhcsif=uvdk@ ausmf=unhfoGm;jcif;/wDADGydwf
vkdufjcif;rsm; ðyvkyfwmawG@&w,fvdk@ jyefajym=uygw,f? 'ga=umifh enf;AsL[m wpfrsdK;
ajymif;+yD; vlxktóuduf udk;&D;,m;um;rsm;eJ@ EdkifiHwumowif;rsm;rSm 0g'jzef@csDa&;

86
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
!Syfxnfhzdk@ rSm=um;cJhjyefw,f? AdkvfcsKyfoef;a&$[m 1988 'Drdkua&pD tHk}uGr_ ta&;
tcif;}uD;rSm aoG;ajrusatmif ppfwyfrS ESrd ef if;cJ&h onft
h ay: oifcef;pm,l+yD; aemiftcg
wGif vlxkta&;tcif; xyfrHjzpfyGm;cJhygu wwfEdkifor# ppfwyfukd roHk;&ef qHk;jzwfcsuf
cscJhygw,f

87
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

88
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (5)
etz . National Defense Strategy

89
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

90
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
vkyfxHk;vkyfenf;rsm;
EdkifiHawmfumuG,fa&;r[mAsK[mrSm ppftajccHoabmw&m;OD;pGmvm+yD;
or±d k ; us ppf r [mAsL[m tajccH o abmw&m;rsm;ES i f h ppf q if r _ A sL[m tajccH
oabmw&m;rsm;onfvnf;aumif;/ jynfo@l ppfr[mAsL[monfvnf;aumif;/ tcsif;csif;
tjyeftvSef trSDo[Jðyqufpyfaeygw,f? yxrykdif;jzpfwJh ppftajccH oabmw&m;
rsm;rSm tcef;}uD;(8) cef;yg&Sdygw,f? tJ'gawGuawmh -
u? tcef;}uD;(1)-EkdifiHawmf&JŒtajccHrlðy&aom tcsuf}uD;rsm;
c? tcef;}uD;(2)-wyfrawmf&JŒtajccHoabmw&m;rsm;
*? tcef;}uD;(3)-ppfwdk@&JŒrl&if;oabmrsm;
C? tcef;}uD;(4)-EdkifiHawmf&JŒppfa&;pnf;±Hk;a&;tajccHoabmrsm;
i? tcef;}uD;(5)-=unf;a=umif;ppfr[mAsK[m
p? tcef;}uD;(6)-a&a=umif;ppfr[mAsK[m
q? tcef;}uD;(7)-ava=umif;ppfr[mAsK[m
Z? tcef;}uD;(8)-tEkjrLppfr[mAsL[m
wk@d jzpf=uygw,f? tqkyd g tcef;}u;D rsm;wGif yg0ifaomtcef;rsm;rSm us,jf yef@eufev
J I S
jynfwiG ;f v_y&f mS ;r_rsm;ESihf oufqikd af omtcef;rsm;udok m aumufEw
_ I
f atmufygtwkid ;f
xyfrH tao;pdwf &Sif;vif;jyygr,f-
(1) tcef;}uD; (3) ppfwdk@&JŒrl&if;oabmrsm;
atmufygtwkdif; tcef;rsm;yg0ifygw,f
(uu) EdkifiHtcsif;csif;jy\em ajz&Sif;enf;rsm;/
(cc) wkdufzsufjcif;enf;vrf; (2)rsKd;/
(**) ppfwkd@&JŒobm0 ajymif;vJjcif;rsm;/
(CC) vufeufu&d,ma=umifh ppfqifr_ajymif;vJjcif;rsm;/
(ii) 0g'opf pwJh tcef;i,fawGyg&Sdygw,f?

(2) tcef;}uD; (4) EdkifiHawmf&JŒppfa&;pnf;±Hk;a&;qkdif&mtajccHoabmrsm;


atmufygtwkdif; tcef;rsm;yg0ifygw,f
(uu) ppfr[mAsK[m&nfrSef;csufrsm;/
(cc) ppfO;D aqmifjcif;tqifh cJjG cm;csurf sm;/

91
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
(**) pnf;±Hk;jcif;tcef;qdk+yD; tcef;i,f (3) cef; yg&Sdygw,f?
tqkdyg tcef;i,frsm;wGif yg0ifaomtcef;i,frsm;udk atmufygtwkdif;
xyfrHpdwfjzmxm;ygw,f?
(11) ppfr[mAsL[m&nfrSef;csufrsm;
atmufygtwkdif;yg&Sdygw,f
ppfyJGtwGufcsrSwftyfwJh &nf&G,fcsuf
&efoltm; rdrdwkd@u pdwf"mwfv$rf;rdk;xm;jcif;
tcsuftcsmusaomae&mrsm;udk v$rf;rdk;xm;jcif;/
&efol@ppftiftm; tvHk;t&if;ukd acsr_ef;jcif;/
tcsut f csmjzpfaom ppfypPn;f ESihf ukeaf csm/ uke=f urf;ypPn;f rsm;udk odr;f ydu
k jf cif;/
qufoG,fa&;vrf;a=umif;wdk@tm; v$rf;rdk;xm;jcif;pwJh
acgif;pOfi,frsm; yg&Sdygw,f?
(22) pnf;±kH;jcif;
atmufygtwkdif;yg&Sdygw,f-
ppftiftm; pnf;±Hk;jcif;/
acgif;aqmifr_ pnf;±Hk;jcif;/
vlxktiftm; pnf;±Hk;jcif;/
OpPmypPnf;tiftm; pnf;±kH;jcif;/
wyftvHk;t&if; pkpnf;jcif;/
wyfwdk@Y vdktyfaomvltiftm; pnf;±Hk;jcif;/
aumif;rGefaomppft*gFpOfESifh avhusifhr_/
wyfwkd@tm; uGyfuJr_ESifh tkyfcsKyfr_pwJh acgif;pOfi,frsm;yg&Sdygw,f?

(3) tcef;}u;D (5) =unf;a=umif;ppfr[mAsL[m


atmufygtwkid ;f tcef;rsm; yg&Sdygw,f-
(uu) ppfatmif&maomta=umif;}uD;rsm;(14)csuf/
(cc) =unf;wyf ppfr[mAsL[mtajccHrsm;/
(**) ppfr[mAsK[m.tpdwftydkif;rsm;/
(CC) ppfr[mAsK[mppfqifenf;rsm;/

92
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
(ii) ppfe,f0ef;a&G; cs,fjcif;/
(pp) tcsdefESifh tus,ft0ef;/
(qq) tiftm;csichf sd ejf cif;
(ZZ) ava=umif;ppf pwJh tcef;rsm;yg&Sdygw,f?

(4) tcef;}uD; (6) a&a=umif;ppfr[mAsL[m


atmufygtwkdif; tcef;rsm;yg&Sdygw,f-
(uu) a&wyfoabmeJ@o±kyf/
(cc) a&a=umif;ppfr[mAsL[mtajccHrsm; acgif;pOfi,fyg&Sdygw,f?

(5) tcef;}u;D (7) ava=umif;ppfr[mAsK[m


atmufygtwkid ;f tcef;rsm;yg&Sdygw,f-
(uu) ava=umif;tiftm;ESifhta&;omr_/
(cc) ppfy&d,m,fESifhppfenf;AsL[m/
(**) yifv,foHk;avwyf/
(CC) =unf;avyl;aygif;ppfqifa&;/
(ii) ava=umif;o,f,lykd@aqmifa&;/
(pp) ava=umif;cHppfeJ@ umuG,fa&;/
(qq) EdkifiHi,f.tiftm; pwJh acgif;pOfrsm;yg&Sdygw,f?

or±d;k usppfr[mAsL[m tajccHoabmw&m;rsm;e@J ppfqifrA_ sK[m tajccH


oabmw&m;rsm;udktusOf;csKyf+yD; t=urf;zsif;tcef;}uD; (6) cef; atmufygtwkdif;
cGJjcm;xm;ygw,f-
(u) tcef;}uD;(1) tajccHoabmw&m;
atmufygtwkdif;jzpfygw,f-
(1) ppfyGJtrsdK;tpm;rsm;/
(2) ppf&JΠt"dy`g,f/
(3) EdkifiHtcsif;csif;jy\emajz&Sif;enf;rsm;/
(4) acwfopfppfyGJoabmrsm;/

93
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
(5) bufpHkppfyGJtoGifusifhoHk;r_/
(6) r[mAsL[meJ@ t*~r[mAsL[mtajccHoabmrsm;/ t,ltqrsm;
pwJh acgif;pOfi,fawG yg&Sdygw,f?

(c) tcef;}uD; (2) ta&;}uD;aomppfr[mAsK[mqdkif&moabmw&m;rsm;


atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(1) A[dk[efcsuf (Centre of Gravite)/
(2) tqHk;pGeftrSwfrsm;(Culminating Points)/
(3) av'ifyuf. ppfr[mAsK[mESifhppfenf;AsL[mwkd@. tESpfom&rsm;/
(4) vkyfaqmif&eftcsufrsm;/
(5) a&Smif&ef tcsufrsm;/
(6) av}uD;wdkufyGJoabmw&m; pwJh acgif;pOfi,frsm;yg&Sdygw,f?

(*) tcef;}uD; (3) wkdufyGJpOfeJ@ppfqifa&;pDrHudef;/


pDrHcsufa&;qJGjcif;qdkif&m oabmw&m;rsm;
atmufygtwkdif; yg0ifygw,f-
(1) ppfe,f0ef;a&G;cs,fjcif;/
(2) owif;ESifhaxmufvSrf;a&; /
(3) ppfe,f0ef;tqifhppfqifa&;pDrHudef;/pDrHcsufrsm;/
(4) &nfrSef;csufrsm;a&G;cs,fjcif;/
(5) ppfajrjyiftkyfcsKyfr_
(6) vkyfief;pOfrsm; pwJh acgif;pOfi,frsm;yg&Sdygw,f?

(uu) owif;ESifhaxmufvSrf;a&;
atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(11) owif;&,la&;/
(22) yx0Dtaetxm;/

94
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
(33) +idrf;csrf;csdefumv owif;axmufvSrf;a&;/
(44) ppftwGif;axmufvSrf;a&;wdk@ yg&Sdygw,f?

(cc) ppfe,f0ef;tqifhppfqifa&;pDrHcsufrsm;
atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(11) pDrHudef;tus,f/
(22) twdtus pDrHcsufi,frsm;/
(33) wyfr–;}uD;. pDru H ed ;f rsm;/
(44) a0zefppfaq;&ef vdktyfaomta=umif;t&mrsm;/
(55) pDrHudef;rsm;wGif jznfhoGif;&wJh tpdwftydkif;rsm;/
(66) ajymif;vG,f jyifvG,fjzpfr_rsm; yg0ifygw,f?

(**) &nfrSef;csufa&G;cs,fjcif;
atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(11) ppfa&;wm0efpDrHcef@cGJjcif;/
(22) &nfrSef;csufa&G;cs,fowfrSwfjcif;/
(33) y%mrppfqifa&;rsm;twGuf =um;cH&nfrSef;csufrsm; xm;&Sda&G;cs,fjcif;
wdk@ yg0if=uygw,f?

(CC) ppfajrjyiftkyfcsKyfr_
atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(11) wm0eftqifhqifhrsm;/
(22) tajccHoabmw&m;rsm;/
(33) &Sif;vif;vG,fulr_/
(44) vHkavmufjynfhpHkr_/
(55) vG,fulpGmajymif;vJjyifqifEkdifr_/
(66) tvkyfpGrf;tm;aumif;r_/

95
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
(77) qDavsmfr_/
(88) taqmufttHkrsm;ESifh
(99) jzef@a0jcif; ponfhtcef;i,frsm; yg0ifygw,f?

(ii) vkyfief;pOf
atmufygtwkdif;yg0ifygw,f-
(11) xdk;ppf/ cHppfvrf;pOfrsm;a&G;cs,fjcif;/
(22) ppfr[mAsL[m xkd;ppf (okd@r[kwf) cHppfqifjcif; xda&mufr_/
(33) qH;k jzwfcsurf sm;udk v$r;f rd;k Edik w
f hJ tjcm;ta=umif;t&m tcsut
f vufrsm;
yg0ifygw,f?

(C)tcef;}uD; (4) ppfr[mAsL[mt& pk±Hk;jcif;


atmufygtwkdif;tcef;rsm;yg0ifygw,f-
(1) pk±Hk;&mrSm xnfhoGif;pOf;pm; qifjcif&r,fh tcsuftvufrsm;/
(2) pk±Hk;&efpDrHjcif;/
(3) pk±Hk;r_udktumtuG,fay;jcif;/
(4) pk±Hk;uGyfuJjcif;/
(5) pk±Hk;r_ae&modk@a&$@ajymif;jcif;ESifh a&muf&Sdjcif;/
(6) t&Htiftm;pkrsm; ponfwdk@ yg&Sdygw,f?

(i) tcef;}uD; (5) wyf}uD;rsm;toHk;ðyyHkoabmw&m;rsm;


atmufyg twkdif; tcef;rsm;yg0ifygw,f-
(1) ppfe,f0ef;=unf;wyftiftm;pk/
(2) wyfawmfpk/
(3) ppfajrjyifwyfawmfrsm;/
(4) wyfr}uD;rsm;/
(5) wyf}uD;rsm;&JΠuif;axmuftzGJ@tpnf;rsm;/
(6) txl;wyfrsm; yg&Sdygw,f?

96
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
(p) tcef;}uD;(6) ppfe,f0ef;ppfqifjcif;
atmufygtwkdif; yg&Sdygw,f-
(1) wyfpk±Hk;jcif;/
(2) csDppf/
(3) xdk;ppf/
(4) cHppf/
(5) cGmppfu¾}uD;rsm;tvdkuf ppfqifjcif;rsm;/
(6) t&Htiftm;pkrsm; yg0ifygw,f?

15? jynfol@ppfr[mAsL[mwGif tcef;}uD; (5)cef;yg&Sdygw,f


tJ'gawGuawmh-
(u) tcef;(1)-jynfol@ppftajccHtcsufrsm;
(c) tcef;(2)-jynfo@l ppfqifEpJ$ Of vdu
k ef mvkyaf qmif&ef
vdt
k yfwthJ csut
f vufrsm;
(*) tcef;(3)-ppfr[mAsL[mt& cHppfumvwGif qifE$Jrnfhppfqifr_rsm;
(C) tcef;(4)-ppfr[mAsL[mt& wefjyefxdk;ppftóudumvwGif
qifE$Jrnfhppfqifr_rsm;
(i) tcef;(5)-ppfr[mAsL[mt& wefjyefxdk;ppf}uD;umvwGif
qifE$Jrnfhppfqifr_rsm; yg0ifygw,f?

q&m'um/ ausmif;'um pDrHcsuf


etzOuUX AkdvfcsKyfoef;a&$[m 1988 ckESpf ta&;tcif;umv rqv
tpkd;&rsm; ðywfus&jcif; ta=umif;&if;ukd oifcef;pm,l az:xkwfum aemifvlxktkHºuGr_
xyfrH jzpfvmygu ppfwyfrokH;awmhbJ vlxktkHºuGr_ukd vlxku xdef;uGyfa&; EkdifiHawmf
umuG,af &; r[mAsL[m csrw S cf yhJ gw,f? etzOuUÏ[m &efuek w f idk ;f ppfXmecsKy/f ppfO;D pD;rSL;
yxrwef; G-1 'kAv kd rf –;}u;D odu k x f eG ;f u wifjycJw h hJ ‘q&m'umpDrcH suEf iS hf ausmif;'um’
pDrHcsufawGukd avhvmokH;oyf+yD; taumiftxnfazmfcJhygw,f?q&m'umpDrHcsufrSm
ta&;tcif;rsm;wGif wufºuGpGm yg0ifwwfwJh ausmif;om;rsm;ukd xdef;uGyf&efeJ@
ausmif;q&m/q&mrrsm;tm; }uH@z@HG o@kd oGwo f iG ;f a&; jzpfygw,f? ausmif;'umpDrcH surf mS

97
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
bk&m;om;awmfrsm;udk xde;f uGy&f ef/ oHCm0efaqmifq&mawmfrsm;udk pnf;±H;k odr;f oGi;f
&efeJ@ =unf;/a&/av qGrf;qefpdrf; avmif;vSLyGJrsm; ðyvkyfay;jcif;jzihf wyf'umtaeeJ@
bke;f }uD;rsm;udk xde;f xm;&efjzpfygw,f? yxrt&H tiftm;pktaeeJ@ =uufajceD/ rD;owf/
}uzhH @G w
H @dk udk pkpnf;wnfaqmuf+y;D jynfo@l prG ;f tm;&Sit f jzpf zG@J pnf;xm;&ef vsmxm;ygw,f?
xyfrH+yD; EdkifiHwumusL;ausmfppf tD&wfuJhokd@ EkdifiH}uD;wEkdifiHu usL;ausmfvmygu
'kwd,t&Htiftm;pktaeeJ@ jynfolxJrS ppfr_xrf;a[mif;rsm;ukd trmcHxm;+yD; tpkd;&
Xme 0efxrf;tiftm;pkrsm;eJ@ &yfuGuf at;csrf;om,ma&;ESifh zGH@+zKd;a&;aumifpDrsm;ukd
tajccHum jynfo@l ppfpepfudk zG@J pnf;xm;apcJyh gw,f? 'gt h jyif jynfwiG ;f rSm&Sw d hJ twku d tf cH
tiftm;pkrsm;ukd ESyd u f yG zf @kd jynfo@pl rG ;f tm;&Sit f zG@J udk toH;k ðyum q,ftrd rf –;/ &mtdrrf –
;rsm;/ }uH @ zG @ H e J @ =uuf a jceD / rD ; owf r sm;ud k yg0if p k p nf ; ap+yD ; jref r mt&yf p um;
tac:ta0:t& ‘‘ig;=uif;qDeJ@ ig;=uif;ausmf’’ enf;AsL[mrsm; csrSwfaqmif&GufcJh
ygw,f? t"du n$ef=um;csufuawmh vlxktkHºuGr_ jzpfrvmcifrSm vlpk±kH;cGifhxkxnf
}uD;rm;vmwmukd tcGifhtvrf;ray;bJ twkduftcHawG&Jh vlpk±kH;r_ 5 OD;&Sd&if etz&Jh
vufuidk w f w k tf zG@J awGu 10 OD;eJ@ vufO;D r_,u l m 0kid ;f ywfacsre_ ;f zk@d n$e=f um;xm;cJyh gw,f?
EdkifiHawmf umuG,fa&;r[mAsL[m tcef;}uD;(4) ppfqifr_ r[mAsL[m
tajccHoabmpk±;Hk jcif;t& pGr;f tm;&Sirf sm;udk pk±;kH &efprD jH cif;/ pk±;kH olrsm;udk &JEiS hf SBwk@d u
tumtuG,fay;jcif;/ pk±Hk;uGyfuJjcif;/ pk±Hk;r_ae&mrsm;jzpfwJh }uH@zGH@XmecsKyfrsm;ESifh
usdKuUqHuGif;/ arSmfbD &Jwyf&if;rsm; pwJhae&mrsm;odk@a&G@ajymif;jcif;/ t&Htiftm;pkrsm;
jzpfwJh }uH@zGH@rsm; emrnfysufvmr_udk umuG,f&ef vlrdkufrsm;ESifh tajctaer,fhrsm;ukd
iSm;&rf;toH;k csjcif;/ pwmawGukd awG@&rSmjzpfygw,f?±kww f &uf=unf&h if wku d cf u
dk &f efjzpfymG ;vk@d
a'ocH &yfuGufvlxku vufrcHwJhtoGifrsKd; zefwD;+yD;/ pdwf"mwfppfqifa&; enf;AsL[m
ESivhf nf; wGo J ;Hk um +zKdciG ;f zd@k n¸e=f um;xm;ygw,f? etz[m jynfo@l ppfr[mAsL[mt&
'kw, d t&H tiftm;pkudk zG@J pnf;&mrSm touf (15)ESprf S (46) ESpf twGi;f udk ppfwu dk cf udk f
Ekdifzkd@txd &nfrSef;+yD;/ touf (46)ESpfrS (56)ESpftwGif; vl}uD;ykdif;rsm;eJ@ trsKd;orD;rsm;
ukdawmh òrdŒ&GmvkH+cKHa&;/ puf±kHtvkyf±kHpGr;ftifXme &duQm*dka'gifrsm;&JŒ vkH+cKHa&;udk wm0ef
ay;tyfz@dk e@J vkt d yf&if axmufyahH &;ESihf qufo, G af &;vrf;a=umif;ukd xdr;f odr;f Ekid o f nftxd
avhusiahf y;zk@d rl0g'awGudk etz[m csrw S cf yhJ gw,f? jynfo@l ppftzG@J udk t"du uGyu f &J efrmS
etzu zGJ@pnf;xm;wJh jrefrmEkdifiH ppfr_xrf;a[mif;tzGJ@ukd tokH;csrSm jzpfygw,f?
'ga=umifh EdkifiHawmfumuG,fa&; r[mAsL[mtcef;}uD; (3)wkdufyGJpOfeJ@ ppfqifa&;/

98
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
pDruH ed ;f / pDrcH suaf &;qGjJ cif;t& pGe&f pJ rD cH suf rsm;uJo h @dk pDrcH suaf wGudk taumiftxnfazmf
aqmif&Gufvmwm awG@&ygw,f?
1996 ck E S p f arv (5) &uf a e@u (uu-=unf ; ) wwd , av;vywf
ppfqifa&;/ ppfa&;/ ppfaxmuf nd‡E_dif;tpnf;ta0; usif;ycJh&m wkdif;e,fajrtwGif;&Sd
wyf&if;tiftm;&JŒ ok;H ykH wpfycHk ef@ toH;k ðy+yD; e,fajr vk+H cKHa&;ESihf e,fajrxde;f odr;f a&;ukd
aqmif&u G &f mrSm yxrOD;pGm }uHzh w G tf oif;/ =uufajceD/ rD;owf/ &Jwyfz@JG tiftm;pkrsm;ukd
b,fvadk jymif;vJtok;H ðyrnfudk pDrcH suaf &;qGx J m;zk@d e@J 'kw, d tqift h aeeJ@ jynfov l xl k
twGif;rSm rsKd;cspfpdwf&Sdol ppfjyefppfr_xrf;a[mif;rsm;ukd pnf;±kH;um jynfol@ppftoGif
ajymif;vJðyvkyf+yD; wkdif;e,fajrvkH+cKHa&;twGuf rnfuJhokd@ wm0efay;aqmif&Gufrnfukd
vnf; pDrHxm;=uzkd@ n$ef=um;xm;ygw,f?
1998 azazmf0g&Dv(uu=unf;) av;vywf ppfqifa&;/ ppfa&;/ ppfaxmuf
ndE‡ id_ ;f tpnf;ta0;rSm Ekid if aH wmfumuG,af &;r[mAsL[m (National Defense Strategy)
udk t&Sed t f [kejf r‡izhf @kd !Ge=f um;cJyh g w,f? 1998 ckEpS u f &efuek w f idk ;f ppfXmecsKyf&hJ pDpOfre_ @J
trSwf(1) wkdif;A[kdavhusifha&;pcef; (*sKd;jzL)rSm rD;owf 200OD;/ =uufajceD 200OD;ukd
oifwef;rsm; pwif ykd@csay;cJhygw,f? 'ghtjyifazmif}uD;eJ@ ZD;yif}uD; 0efxrf;wuUokdvf
ausmif;rsm;rSm ppfa&;avhusifhr_ukd wkd;csJh oif=um;ay;cJhygw,f? (2002) ckESpfrS (2003)
ckEpS f txd wjynfv;Hk twkid ;f twmeJ@ wkid ;f ppfXmecsKyfrsm;ukd jynfo@l ppfr[mAsL[mt&
txl;wm0efay;cJh+yD; tpkd;&0efxrf;awGukdawmif ppfoifwef;rsm; wufa&mufoif=um;
apcJyh gw,f? Oyrm- &efuek w f idk ;f ppfXmecsKyrf mS ppfO;D pD;r–; Akv d rf –;}u;D uk, d w
f idk f }u;D =uyf+y;D
jynfxJa&;0ef}uD;XmeESifh yl;aygif;um ppfoifwef;rsm; tuef@vkduf zGifhvSpf oif=um;
cJhygw,f? ppfwyfu oif=um;ay;&r,fh 0ef}uD;Xmersm;eJ@ jynfol@&Ju oif=um;ay;&wJh
0ef}uD;Xmersm;qkd+yD; cGJjcm;xm;ygw,f? ppfwyfu oif=um;ay;&wJh 0ef}uD;Xmersm;ukd
awmh oufqkdif&m0ef}uD;Xmeu pDpOfay;wJhae&mawGrSm avhusifhoif=um;ay;&+yD; jynf
ol@&Juawmh usKduUqHuGif;rSm pkpnf;+yD; avhusifhoif=um;ay;ygw,f? ppfwyfu
oif=um;ay;&wJh 0ef}uD;Xmersm;ukad wmh avhusiahf &; (1) rS q&mrsm;u }uD;=uyfum
vufeufrsm;ukd &efukefwkdif;ppfXmecsKyf vufatmufcHwyf&if; vufeufwu dk rf sm;rS
xkw, f al p+yD; avhusi+hf yD;ygu jyefvnftyfEw HS phJ epf usio hf ;Hk oif=um;cJyh gw,f? ppfa&;
avhusihfcef; oifwef;wckukd oHk;vowfrSwf+yD; ppfa&;jy/ vufeufi,f ppfa&;jy/ usnf
xkd;jcif;/ csdef&G,fypfcwfEkdif&eftxd oif=um;ay;ygw,f? 'ghtjyif vufeufi,fðzwf jcif;/

99
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
wyfjcif;ukdvnf; oif=um;ay;ygw,f? wcsKd@0efxrf;rsm;u pdwf0ifpm;+yD; wcsKd@
0efxrf;rsm;u ±kH;qif;csdefaemufusrS jyef&vkd@ pm;0wfaea&; usyfwnf;wma=umifh
pdwfnpfaewmukd awG@&ygw,f? trsKd;orD;rsm;yg wufa&muf&vdk@ ppfoifwef;[m
rxifrSwfbJ }uD;us,foGm;ygw,f? oifwef;+yD;ygu wufa&muf+yD;olrsm;ukd touf
55ESpf txuftm; touf}uD;tkyfpkeJ@ touf 46 ESpfrS 54 ESpftxdudk toufvwf
tkypf /k touf 18 ESprf S 45 ESpt f xdukd toufi,ftyk pf q k +dk yD; tkypf (k 3)ck cGu
J m wyfpwd /f
wyfpkrsm; pkzGJ@apygw,f? ZD;yif}uD;/ azmif}uD;0efxrf;wuUokdvfqif; 0efxrf;rsm;eJ@
ppfr_xrf;a[mif;rsm;u acgif;aqmifum zGJ@pnf;ykHZ,m;eJ@ &efukefwkdif;ppfXmecsKyfxH
wif j y&ygw,f ? &ef u k e f w k d i f ; wpf w k d i f ; xJ r S m ppf o if w ef ; wuf a &muf c G i f h & ol [ m
wpfodef;ausmf &Sda=umif;od&Sd&+yD; wkdif;ppfXmecsKyfrsm;u wufvmwJhpm&if;ukd
uu=unf; (pDr)H u ukid w f , G u f m n‡Ed id_ ;f uGyu
f aJ &;r–;jzpfwhJ Akv d cf sKyfa&$ref; xHo@dk wifjy
&ygw,f? qufvuf+yD; t&Sdeft[kefjr‡ifhcJhjyef&m wkdif;A[kd (1) *sKd;jzLokd@ tqkdyg0efxrf;
rsm;ukd xyfrrH rG ;f rHoifwef; wufa&mufap+y;D “usn”f tppfrsm;/ armif;jyef±idk zf ,frsm;jzifh
ypfcwfEidk &f efEiS hf ,k=H unfr&_ adS p&eftxd avhusio hf if=um;ay;ygw,f? 'gt h jyif oifwef;rSm
xl;c|efolawGukd qkrsm; toD;oD;csD;jr‡ifhay;ckdif;+yD; ppf0wfpkHcsKyfckdif;ygw,f?

ighjrif;igpkdif; =uyfajy;a&mufa&muf/ ighavSigxdk; ar+rdK@a&mufa&muf


etz&JΠaemufxyf r[mAsL[mwpfckuawmh e,fpyfa'oESifh wdkif;&if;om;
vlrsKd ;rsm;zG@H +zK;d wk;d wufa&;eJ@ pnfyifom,ma&;0ef}u;D tm; txl;wm0efay;+y;D jrefrmjynf&hJ
t}uD;qkH; r[mAsL[mvrf;r}uD;ukd azmufvkyfckdif;ygw,f? tqkdygvrf;udk um; 6 pD;
w+yKdifeuf &ifabmifwef;oGm;Ekdif+yD; vkdtyfygu av,mOfrsm;qif;oufEkdif&eftxd
tajzmifhwnfhwnfh azgufckdif;ygw,f? tJ'Dvrf;r}uD;[m tif;wkdif (&efukef)rS yJcl;±kd;r
awmifajcjzwf+yD; jrefrmjynf&hJ awmifrS ajrmufo@dk òrdŒ}uD;rsm;ukd a&SmifuiG ;f+yD; tnmajr
jzwfoef;apum rE aW v;txd azmufvyk rf mS jzpfygw,f? tJ'D azmufvyk rf ,fv h rf;}u;D eJ@
rvGww f hJ &GmawG/ v,f{uawGudk twif;t"rR odr;f ,lum z,f&mS ;ckid ;f cJyh gw,f? 'gt h jyif
yJc;l ±k;d rukd jzwfEidk w f thJ a&S@rS taemufo@dk omG ;aom &efuek -f rE aW v;vrf;r}uD;/ &efuek -f
rauG;vrf;r}uD;eJ@ uef@vef@jzwf qufoG,fEkdifwJh jzwfvrf; 5 vrf;ukdvnf; azmufvkyf
apcJhygw,f? 'Dvkd azmufvkyfwm[m wifhum;rsm;ESifh ajcvsifwyfrsm; ppfupm;Ekdif&efeJ@

100
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ta&;ay: v_yf&Sm;Ekdifa&;twGuf EkdifiHawmfumuG,fa&;r[mAsL[m NDS t&
taumiftxnfazmfjcif; jzpfw,fvkd@ od&ygw,f? etz[m EdkifiHa&;tcif;tusif;t&
ppf±Hk;udk =uyfajy;odk@ zkwfylrD;wkduf ajymif;a&G@oGm;&yHkeJ@ etz&JŒ vufukdifwkwf }uH@zGH@
zGJ@pnf;+yD; t&Sdef,lvmyHkudk qufvuf wifjyoGm;yghr,f?
1998-2002 ckESpf EkdifiHa&;tcif;tusif;t& a':atmifqef;pk=unfESifh
AkdvfcsKyfcifnGef@wkd@ n‡dE_dif;oabmwlnDcsufrsm; &&Sdxm;+yD;jzpfvkd@ trsKd;om;nDvmcH
usif;y+yD; a&G;aumufyGJvkyf+yD;ygu tpkd;&tzGJ@opfESifh oD;jcm;jzpfap&ef ppf±kH;wck
wnf;om =uyfajy;okd@ ajymif;a&G@a&;pDrHcsufcsrSwfcJhygw,f? 'kwd, AkdvfcsKyfr–;}uD; 2OD;
xm;&Sd+yD; jrefrmjynftm; awmifykdif;ESifh ajrmufykdif;wyfawmfpkrsm;txd NDS t&
cGJxkwf&ef vsmxm;cJhygw,f? 'gayr,fh 'DyJ,if;ta&;tcif;/ tD&wfta&;tcif;rsm;eJ@
AkdvfcsKyfcifnGef@ukd ta&;,lwJh jzpfpOfrsm;t& zkwfylrD;wkdufjzpfum =uyfajy;okd@ 11-
11 - 2 005 ckEpS rf mS 0ef}uD;Xmersm;tm;vk;H ajymif;a&$@c&hJ ygw,f? rlvu tpDtpOfr&Syd J
±kwfw&uf ajymif;a&G@cJhjcif;tay: e,fbuf0efxrf;rsm;ESifh ppfwyfu tv,ftvwf
t&m&S}d uD;rsm;rStp 'kw, d Akv
d cf sKyfr–;}uD;armifat; tqifx
h d b0ifrusbJ pdwt f aESmifh
t,Sufjzpfum tcuftcJaygif;pkH &ifqkdif}uKHawG@cJh&ygw,f? 'gukdodwJh etzOuUÏ[m
2006 ckESpf pufwifbmv 27 &ufae@rSm usif;ywJhppf±kH; (=uyfajy;) av;vywftpnf;
ta0;rSm &Sif;vif;csufrsm;ay;ae&a=umif; od&Sd&ygw,f? =uyfajy;ajymif;&jcif;rSm
Historical Point View t& vnf;aumif;/ Background History t& wki d ;f ppfXmecsKyf
rsm;ES i f h wk d i f ; ES i f h j ynf e ,f r sm;uk d txuf a tmuf vG , f u l p G m quf o G , f E k d i f v d k @
vnf;aumif;/ Heart Land Theory t& vnf;aumif;/ Economical Value/ Social
Value Logistic Value/ NDS &Jh Tactical Value t& vkdtyfvkd@vnf;aumif;/ Strong
Background vkt d yfv@dk vnf;aumif; ajymif;&jcif;jzpfa=umif; pojzifh ta=umif;jycsuf
rsm;pGmeJ@ &Sif;vif;ajymqkd ae&ygw,f? 'ghtjyif jynfyppf jzpfvmygu The Whole
Nation of State wEkdifiHvkH; tcsuftcsmuswJhae&mjzpfvkd@ b,fvdkðyvkyf&r,f
qdkwmukd pGef&JpDrHcsufvkdrsKd; óudwifpOf;pm; ðyvkyfoGm;&efvnf; wyfcsKyfAkdvfoef;a&$u
rSm=um;cJhw,f vkd@ od&Sd&ygw,f

101
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

102
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (6)
tom;xJuavmuf

103
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

104
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
tpraumif;wJh }uH@zGH@&J@ udk,fawG@jzpfpOf
etz arG;xkwv f u kd wf hJ }u@H z@GH tzG@J tpnf;ESiphf yfvsO;f +y;D pwifz@JG pnf;wJh 1993 ckEpS f
tcsed rf pS I atmufajcrSm b,fvkd pwif}uKH awG@&w,fqw kd m ud, k af wG@jzpfpOfEiS w
hf uG OD;pGm
wifjyygr,f?'Dvkd wifjy&mrSm tcsdefumv a'ocH&Gm/ tzGJ@tpnf;/ wyfESihfXme qdkif&m
rsm;&JŒ *k%foduQm/ vHkòcHa&;udk iJ@uGuf+yD; csefvSyfazmfjyoGm;yghr,f?
u|efawmfxkdifwJh wyfpcef;&SdwJhae&m[m aus;&Gmtkyfpk}uD;jzpf+yD; e,fajr
us,0f ef;um vrf;yrf;qufo, G af &; t"duuswhJ ae&mjzpfum aus;&Gmtrsm;tjym;ukd
v$rf;rdk;xm;wJhae&m jzpfygw,f?'ghtjyif aus;&Gm&,u/ jynfol@&J/ axmufvSrf;a&;/
jynfolppf pwJh tzGJ@tpnf;rsm; pHkvifr_&SdwJhae&mvnf;jzpfygw,f? aus;&Gm&,u&@J
wifjycsuft& &yfuGuf±Hk;ukd &HyHkaiG&SmazG+yD; ±Hk;opfxlaxmifzdk@ pdkif;jyif;aecsdefjzpfygw,f?
wpfae@aomtcsed rf mS wyf&if;r–;u a=u;eef;jzifh vnf;aumif;/ r&0 qdw k hJ wku d ±f u
kd pf uf
ay:wGif ajymqdI k vnf;aumif;/ òrdŒe,fynma&;r–;wpfO;D vmvdrrhf ,f jzpfa=umif;/ }uH@z@HG
tzGJ@tpnf;±Hk;ESifh zGJ@pnf;a&;twGuf tppt&m&m ulnDay;vkdufzdk@ u|efawmhftm;
n¸ef=um;vkdufygw,f? r=umcif òrdŒe,fynma&;r–;q&m}uD;wpfOD; a&muf&Sdvm+yD;
u|eaf wmfEiS fh awG@qykH gw,f? q&m}uD;u 'De,fajrwGi}f uH@z@HG twGi;f a&;r–; wpfO;D a&G;cs,f
ay;&ef &Sda=umif;/ 'ghtjyif zGJ@pnf;zdk@vkyfI ±Hk;cef;zGihfvSpfEdkifa&; pDpOfay;apvdka=umif;
aqG;aEG;n‡dE_dif;cJhygw,f? u|efawmfvnf; &,uOuUÏ ac:,l+yD; aqG;aEG;yGJpwifcJhygw,f?
tJ'rD mS aus;&Gmvl}u;D jzpfol &,uOuUÏu ar;cGe;f xkww f t hJ ay: u|eaf wmfEiS hf ynma&;r–
;wd@k t=uyf±dkufoGm;ygw,f? ol@ar;cGef;u }uHhzGH@[m OuUÏr&SdbJ twGif;a&;rª;om&Sdvdk@
uGefjrLepfawGvm;? &,u tzGJ@tpnf;&JΠvufatmufcHjzpfEdkifvm;/ }uHhzGH@[m vlr_a&;
tzG@J v@kd q&kd if vkyt
f m;ay;eJ@ oef@&iS ;f a&; vkycf ikd ;f vd@k &rvm;? }uzhH @G rH mS &efyakH iG&/dS r&Sd pwm
awGudk ar;jref;ygawmhw,f? q&m}uD;u }uHhzGH@[m EdkifiHa&;tzGJ@tpnf;r[kwfa-umif;/
vli,frsm;eJ@ tajccHxm;vdk@ OuUÏrxm;bJ twGif;a&;rª;xm;jcif;jzpfa-umif;/ &efyHkaiG
r¶Sda-umif; ajzqdkcJhygw,f? &,u OuUÏu a-ueyfyHkray:ao;bJ twGif;a&;rª;
a¶G;cs,f&if usaemf wm0efay;wJholqdk&if jzpfrvm;qdk+yD;awmh xyfuGef@ygw,f? t"du
&,u OuUÏ rauseyfwmu &yfr&d yfzawG&ŒJ ac|;enf;pmeJ@ &efyakH iG pkpnf;wnfaqmufaewJh
&yfuGuf¶Hk;opf}uD;udk }uHhzGH@tm; zJhI ray;vdkjcif;a=umifh jzpfygw,f? usaemfvnf;
tpnf;ta0; acwWem;+yD; xrif;pm;em;csdefrSm tusyftwnf;jzpfaevdk@ q&mjzpfol
wyf&if;rª;udk ppfual wmif; ajymjyaomfvnf; q&myDopGmeJ@ rif;bmomrif; =unfh vkyyf g

105
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
vd@k ajym+yD; acgi;f a&SmifcyhJ gw,f? usaemfvnf; &,uOuUÏudk wOD;wnf; ¶H;k cef;od@k ac:um
pnf;¶Hk;azsmif;zsawmhrS tavsmhay;cJhygawmhw,f?
òrdŒe,fynma&;rª;q&m}u;D u }uzhH @HG twGi;f a&;rª;udk &,uOuUÏu a¶G;ay;wm
oabmrawG@a=umif;/ vlr_a&;tzGJ@tpnf;jzpfvdk@ tcsdefay;EdkifolESifh tepfemcHEdkifol
jzpfoifah =umif; ajymjyefygw,f? aemufq;kH rSm a¶G;aumufyv JG yk zf @kd (3)OD;om; oabmwlnD
qHk;jzwfcJh=uygw,f? usaemfrS rl0g' csrSwfay;&mrSm 'Drdkua&pDusus rJqENyHk; (3)yHk;
xm;&Sd&ef vdktyfa=umif;/ wpfyHk;u &,u OuUÏ óudufwJholjzpf&ef/ wpfyHk;rSm ,cif
rqv tzGJ@0ifa[mif; ouf}uD;¶G,ftdkwpfOD;ESifh usefwpfyHk;uawmh ¶GmxJu pD;yGm;a&;
awmifw h if;+y;D oGuo f u
G v f ufvuf vlvwfwpfO;D udk a¶G;cs,af y;&ef vsmxm;vdu k yf gw,f?
uef@vef@um umxm;+y;D qENryJ ;kH awGa&S@rmS a&G;cs,cf rH ,fh yk*Kd~ vrf sm;&JŒ"mwfykH t&nftcsi;f
owfrw S cf surf sm; uyfxm;apum òrŒd e,fynma&;rª;eJ@ jynfo@l &rJ S pcef;rª; (2)OD;ukd qENrJ
yHk;rsm;a&S@wGif xdkifap+yD; rJxnfholrsm; rJtavtvGifhrjzpfapa&; =uyfrwfapygw,f?
t&H rJyHk;wpfyHk;udkvnf; xm;&Sd+yD; (3) OD;pvHk;udk róuduf&if xnhf&efjzpfygw,f? usaemfeJ@
q&m}uD; ar#mfvifhxm;wJhtwdkif; pD;yGm;a&;awmifhwif;+yD; vlr_a&;0goemygwJh vlvwf
wpfOD;u rJqENtrsm;qHk;&um ol@udk twGif;a&;rª;tjzpf a¶G;cs,f wm0efay;tyfEdkifcJhyg
w,f? tJ't D cgrmS &,u OuUÏtaeeJ@ ¶H;k cef;w0uf zJah y;a&;udpu P kd uef@uu G rf r_ &Sad pa&;
usaemfrS zdtm;ay;n‡Ed i_d ;f ay;cJ&h ygw,f? &,u OuUÏu vG,v f , G u f u l el @J rav#mah y;bJ
tpnf;ta0;crf;r wpfcw k nf;om&Sv d @kd tpnf;a0;usi;f y&mrSm wdu k q f ikd af e&if b,ftzG@J
tpnf;udk OD;pm;ay;&rvJvkd@ ar;cGef;xkwfjyef&m usaemfrS yHkrSeftpnf;ta0; wkdufae
w,fqdk&if tcsdefn‡d&efESifh ta&;ay:tpnf;ta0;&SdwJhtzGJ@udk OD;pm;ay;&ef qHk;jzwfay;cJh
ygw,f? }uHhzGH@udk tpuwnf;u atmufajctzGJ@tpnf;awG tpmra=ur_eJ@ }uHhzGH@&JŒ
Adv
k u f sra_ wG/ tEdik u f sirhf a_ wGa=umifh jynfoal wG rsupf pd yg;ar$;pl;vmEdik w f ,fv@kd usaemfrS
q&m}uD;udk ajymqdck yhJ gw,f? &efyakH iGr&Sb d J ud,
k ahf jcaxmuftay: ud, k &f yfwnfjcif;[m
aumif;ovdv k ekd @J wu,fawmh raumif;a=umif;/ ,cktcsed w f iG f atmufajctzG@J tpnf;
rsm;jzpfwJh &,u/ jynfol@&J/ jypfol@ppftzGJ@awG&JŒ t}uHtzef ¶dkufpm;tuGufrsm;/
taumuf*dwfrsm;tay: }uHhzGH@tm; ay;pm;r_jy\em[m olrsm;xrif;tdk; vufv#dK
Ed_ufovdkrsdK; jzpfaevdk@ rjzpfoifha=umif; usaemfrS ajymqdkcJhygw,f?

106
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
tqdyyf ifa&avmif;
etz&JΠvufudkifwkwf}uHhzGH@udk 1993 ck pufwifbmv 15 &ufae@rSm pwif
zG@J pnf;xlaxmifc+hJ y;D jynfxaJ &;0ef}u;D XmerSm rSwyf w kH ifcyhJ gw,f? jrefrmhEikd if aH &; ordik ;f pOfukd
jyef=unf&h if 1958-60 rSm Adv k af e0if;&JŒ tdraf pmifth pd;k & vufxufu ppfwyf&ŒJ trmcH
a=um¶dk;tjzpf &SdaecJhwJh ‘‘EdkifiHawmf}uHhcdkifa&;toif;’’ udk rSDjirf;+yD; wnfaxmifcJhwm
jzpfygw,f? tJ'Dtoif;}uD;udk jyef=unfhr,fqdk&if OuUÏ[m jynfxJa&;0ef}uD;
OD;cifarmifjzL/ 'kw, d OuUÏu 'kw, d umuG,af &; OD;pD;csKyf (=unf;) Adv k rf ;ª csKyfatmif}uD;/
twGi;f a&;rª;[m Adv k rf ;ª }u;D armifarmifw@kd jzpfaewm awG@&ygw,f? tck }uzhH @HG toif;}u;D udk
jyef=unf&h ifvnf; A[dek m,ueJ@ tzG@J 0ifawGtm;vH;k [m wyfrawmfumuG,af &;OD;pD;csKy/f
'kw, d wyfrawmfumuG,af &;OD;pD;csKyf/ n‡Ed i_d ;f uGyu f aJ &;rª; (=unf;/ a&/ av)/ 0ef}uD;csKyf/
twGif;a&;rª;(1)/ upxrª;rsm;/ ppfaxmufcsKyf/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf a& eJ@ av/ wdkif;rª;
rsm;tm;vH;k [m zG@J pnf;yHrk mS ygaewJt h jyif taxGaxGtwGi;f a&;rª;/ twGi;f a&;rª;rsm;tzG@J /
A[kt d vkyt f r_aqmiftzG@J awGrmS yg0ifaeolawG tm;vH;k [mvnf; tpd;k &tzG@J 0if 0ef}uD;/
AdkvfcsKyfrsm;/ 'k0ef}uD;rsm; yg0ifaewmudk awG@&ygw,f? yxrOD;qHk; taxGaxG twGif;
a&;rª;jzpfwhJ ,cif ynma&;0ef}uD; OD;oef;atmif[m t&yfom; jzpfayr,fh ‚if;ðywfomG ;
+yD;wJhaemuf v,f qnf 0ef}uD; AdkvfcsKyfaX;OD; wm0ef,lcJh+yD; 0ef}uD;csKyfu tay:u
=uyfrwfum aqmif¶GufcJhwm awG@&ygw,f? etz tzGJ@0ifrsm;eJ@ wkdif;rª;rsm;[m }uHhzGH@&JŒ
em,u tzGJ@0ifrsm; tjzpf&Sdae+yD; t"duzGJ@pnf;yHkt& taxGaxGtwGif;a&;rª;/ wGJzuf
taxGaxGtwGif;a&;rª;/ twGif;a&;rª;rsm;tzGJ@udkvnf; tqifhqifh zGJ@pnf;xm;ygw,f?
twGif;a&;rª; (5) OD;xm;&Sd+yD; A[dktvkyftr_aqmif aumfrwD0if (19) OD;udk ,leDazmif;
azsmufxm;wJh0ef}uD;/ 'k0ef}uD;rsm;/ &efukefòrdŒawmf0ef/ 'kwd, òrdŒawmf0efrsm;eJ@ zGJ@pnf;
xm;ygw,f? ‚if;wdk@eJ@ twGif;a&;rª;rsm;xJrS wcsdK@udk wdkif;eJ@ jynfe,ftvdkuf wm0efcH
rsm;tjzpf wm0efay;tyfxm;ygw,f? }uzhH @HG ¶;kH vkyif ef;rsm;udv k nf; pOfqufrjywf vkyEf ikd &f ef
toif;}uD;&JŒ XmecsKyfrª;/ 'kwd,XmecsKyfrª;/ oifwef;wm0efcHrsm; xm;&Sdum pepfwus
zGJ@pnf;xm;ygw,f? OuUÏ &mxl;tjzpfrxm;bJ òrdŒe,f/ c¶dkif/ wdkif;eJ@jynfe,ftvkduf
twGif;a&;rª; wGJbuftwGif;a&;rª;&mxl;rsm;/ tvkyftr_aqmifrsm;jzifh wm0efay;tyf
zGJ@pnf;xm;ygw,f? }uHhzGH@XmecsKyf&JŒ ¶Hk;opf}uD;udk A[ef;òrdŒe,f wuUodkvf&dyfom
vrf;opfrSm acwfrD Auto Power Windoor rSef}uD;rsm;tygt0if aiGodef;aygif;
aomif;eJ@csD+yD; tukeftuscHum wnfaqmufcJhygw,f? }uHhzGH@oifwef;ausmif;udk ,cif

107
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
arSmb f AD v kd of ifwef;ausmif;wGizf iG v hf pS cf +hJ yD; aemufyikd ;f rSm anmifEpS yf if trsKd ;om;nDvmcH
usif;ywJh taqmuftOD;rsm;udk nDvmcH+yD;ygu }uHhzGH@u jyefvnfv$Jajymif;oHk;pGJ &,lrSm
jzpfygw,f?
anmifESpfyifnDvmcHrSm aqmufvkyfxm;wJh taqmuftOD;awG[m }uHhzGH@
twGufjzpfvdk@ aiGa=u;tajrmuftjrm; ukefuscHoHk;pGJcJhayr,fh ,cif }uHhzGH@ taxGaxG
twGif;a&;rª; OD;oef;atmifeJ@ twGif;a&;rª; OD;atmifaomif;wdk@&JŒ taygif;tyg ukr`%D
rsm;&JΠrw&m; ud, k u f sKd ;pD;yGm;&Sm}uHra_ =umifh nDvmcHpwifcgprSm taqmuftOD;awG[m
rd;k ,djk cif;/ jyefvnfðyjyif&jcif;eJ@ nDvmcHu, kd pf m;vS,af wG pdwt f aESmift h ,Sujf zpfc&hJ a=umif;
od&&dS ygw,f? }uzhH @HG pwifz@JG pnf;cgpu vlra_ &;toif;}u;D vd@k pwifc+hJ y;D &efyakH iGbwf*suu f kd
Edik if aH wmfrS yHyh ;kd r_r&Sb d J rdrad jcaxmuf rdr&d yfwnfa&;toGif aqmif¶u G cf yhJ gw,f? wdik ;f eJ@
jynfe,f wm0efcHrsm;jzpf=uwJh 0ef}uD;rsm;/ 'k0ef}uD;rsm;[m rdrdwdk@ }uHhzGH@toif; rsufESm
&a&; twGuf tòydiftqdkif yHhydk;cJh=uvdk@ }uHhzGH@wpfzGJ@eJ@ wzGJ@ òydifqdkifr_rsm;/ tqifhtwef;
uGm[r_rsm; }uD;rm;vmcJhygw,f? pD;yGm;a&; tcGifhtvrf;rsm; ay;cJh=uvdk@ pD;yGm;a&;
vkyfief; rufvHk;awGruf+yD; toif;0ifa&muf=uolawG/ tcGifhta&; ar#mfudk;vdkolawGeJ@
jynfhESufaeygw,f? }uHhzGH@pwifzGJ@pnf;pOf ‚if;wdk@&JŒ &nf¶G,fcsufrSm ygwD/ EdkifiHa&;ESifh
uif;pifa&;/ jynfaxmifpk jrefrmEdik if aH wmf t"Ge@f &n S =f umpGm wnfwchH ikd +f rJa&;/ Edik if aH wmf
tcsKyftjcmtm%meJ@ e,fajrwnfwHhcdkif+rJa&;/ acwfrDEdkfifiHawmf}uD; jzpfay:vmap&ef
umuG,fapmifha&Smufa&; pwJh &nf¶G,fcsufrsm;jzpfa=umif; etzu trsdK;om;a&;
toif;}u;D tjzpf 0g'jzef@um wmxGucf yhJ gw,f? trSew f u,f }uzhH @HG z@JG pnf;&wJh aemufu, G f
&nf¶G,fcsuf[m EdkifiHawmfumuG,fa&; r[mAsL[mt& ‘‘wwd,t&ef tiftm;pk’’
zGJ@pnf;ay:xGufa&;omjzpfygw,f?
e0w acwfO;D ESihf rqv acwfrsm;u oifcef;pmudk &,l+yD; vlxt k ºkH uGrj_ zpfvm
cJh&if vlxkudk vlxku jyefvnf xdef;uGyfwJhr[mAsL[m Strategy udk etzu
csrw S cf jhJ cif;jzpfygw,f? t"du ppftm%m&Siu f kd +cdr;f ajcmufaewJh ausmif;om;tiftm;pk/
&[ef;oHCmrsm;eJ@ twdkuftcHtiftm;pkrsm;udk ESdyfuGyfacsr_ef;zdk@&nf¶G,f+yD; }uHhzGH@udk
zGJ@pnf;cJha=umif; awG@&Sd&ygw,f? }uHhzGH@pwifzGJ@pnf;csdefrSm tpdk;&txufwef;ausmif;/
aumvdy/f wuUov kd af wGu ausmif;q&m/ q&mrawGukd trde@f t& r0ifrae& 0ifcikd ;f +yD;
ausmif;om;xktwGi;f udk pwifx;kd azmufpnf;¶H;k ygawmhw,f? tpd;k &0efxrf;rsm; tm;vH;k
udkvnf; twif; oGwfoGif;xm;ygw,f?

108
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
ociftm;& u|efyg;0
}uHhzGH@ pwifzGJ@pnf;pOf wm0efay;tyfcH&wJh 0ef}uD;tcsdK@eJ@ 'k0ef}uD;wcsdK@[m
rdrdwdk@ tzGJ@udk aiGa=u;tiftm; yHhydk;ay;¶HkeJ@ vHkavmuf+yDvdk@ ,lqcJh=uygw,f? 'gayr,fh
arSmfbD Adkvfoifwef;ausmif;rSm zGifhvSpfcJhwJh }uHhzGH@oifwef;rSm etz OuUÏ udk,fwdkif
ntdyf+yD; teD;uyf =uyfrwfavhusifhoif=um;ay;wJhtcg 0ef}uD;rsm;[m ajcrudkifrd/
vufrudik rf jd zpf+y;D rdcif 0ef}u;D XmeawGukd ypfy,fI ntdyf avhusiahf y;=u&ygawmhw,f?
}uHhzGH@awGudk tzGJ@i,ftvdkuf/ tpkvdkuf aqG;aEG;yGJrsm; usif;yapum pmwef;zwfyGJrsm;/
NLD eJ@ twdu k t f cH tzG@J tpnf;rsm;tay: oH;k oyfcsu/f a0zefcsuf pwmawGukd avhusihf
oif=um;ay;ygw,f? EdkifiHa&;ody`H/ ppfa&;ynmeJ@ owif;pma&;om;enf;/ pHkprf;
axmufvSrf;enf; pwJh axmufvSrf;a&; ynm&yfawG/ EdkifiHwuma&;&m/ pD;yGm;a&;eJ@
vlra_ &;u¾aygi;f pHk oif=um;ay;cJ=h uygw,f? 'gah =umifh }uHzh @HG ukd wwd, t&eftiftm;pk
ygwDwpf&yftoGif zGJ@pnf;zdk@qdkwm xif&Sm;aeygw,f?
etz&JΠtrsdK;om;nDvmcHudk NLD rSudk,fpm;vS,f (86) OD;[m
ygwD&JΠqHk;jzwfcsufeJ@ rwufa&mufawmhbJ xGufcGmoGm;cJhwJhtwGuf 1996 ck rwfv
(31) &ufae@rmS nDvmcHukd &yfem;cJ&h ygw,f? 'DtwGuf vufnKd‡ ;axmif acgi;f ndwrf vkyf
wJh NLD udk etzu rausreyf jzpfcJh&ygw,f? a':atmifqef;pk=unfeJ@ NLD [m
cGJjcm;vdk@r&a=umif; etzu od&Sd+yD;aemufydkif; NLD udkESdyfuGyfzdk@ }uHhzGH@udk t"du¶k%f;
ESdrfeif;a&;oifwef;rsm; ay;vmygw,f? }uHhzGH@udk yxrqHk;t}udrf tm;prf;r_tjzpf 1996
ck arv (14) &ufae@u 0ef}uD;a[mif; OD;Ek&ŒJ (1) ESpjf ynfh qGr;f oGyt f vSLyGu J kd wufa&muf
vmwJh a':atmifqef;pk=unfe@J tzG@J ukd c&rf;csOo f ;D awGe@J ypfaygucf ikd ;f cJw
h t
hJ jyif Ed0k ifbmv
(9) &ufae@rmS a':atmifqef;pk=unf wd@k ygvmwJh armfawmf,mOfwef;udk cJe@J aygucf ikd ;f ap
wJhtxd ðyrlvmygw,f? xdkpOfu a':atmifqef;pk=unf um;ay:rSm teD;uyfvHkòcHa&;eJ@
owif;axmufvSrf;zdk@vdkufygvmwJh trSwf (12) axmufvSrf;a&;wyfu Adkvfrª;aepdk;
udk,fwdkif aESmuf,Suf wdkufcdkufr_owif;udk r&&Sdvdkufvdk@ tdkifuGefpum;ajympufeJ@
ysmysmovJ owif;yd@k aew,fv@kd od&ygw,f? uuvSr;f u =um;jzwfta&;ay: tpDtpOft&
vl}uD;u vkyfcdkif;vdkufvdk@ jzpfa=umif;eJ@ tomarS;aecdkif;a=umif; od&SdcJh&ygw,f?
1996 ckESpfrSm wjynfvHk;taeeJ@ }uHhzGH@tiftm;jyyGJ}uD; Show of ForcesawG
ðyvkyfcJhygw,f? 1998 ckESpf arv (27) &ufae@u NLD tzGJ@csKyf&JŒ a¶G;aumufyGJ (8)
ESpfajrmuf atmifyGJae@rSm (3)vtwGif; v$wfawmfac:,lay;zdk@ a':atmifqef;pk=unfu

109
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
etzudk awmif;qdkvdkufcsdefrS pwifum xdyfwdkuf&ifqdkifr_ }uD;rm;vmygw,f?
pufwifbmv (16) &ufae@rSm v$wfawmfudk,fpm;vS,f 250 OD;&JŒ óudwif oabm
wlnDcsufeJ@ tzGJ@0if (10) OD;yg0ifaom v$wfawmfudk,fpm;ðyaumfrwD (CRPP) udk
zGJ@pnf;cJhygw,f? etz[m rcHr&yfEdkif wkefv_yfajcmufjcm;oGm;+yD; tzGJ@csKyfv$wfawmf
udk,fpm;vS,fawG/ pnf;aumfrwDawG/ ygwD0ifawGudk }uHhzGH@&JΠyg0gtm;ukd &,lum
pufwifbmv (25) &ufae@rSm ygwD0ifaygif; (912) OD;tm; odrf;usHK;zrf;qD; ESpf&Snf
axmif'%f csrw S cf yhJ gw,f? wcsKd @uv kd nf; twif;t=uyf E_wx f u G cf ikd ;f ygw,f? 'Dae&mrSm
}uHzh @HG &ŒJ yg0gtm;udk ,lwyhJ pkH u H v$waf wmfu, kd pf m;vS,tf rd af wGukd }uHzh @HG tm; apv$w+f yD;
pnf;¶H;k +cdr;f ajcmufcikd ;f wJh enf;vrf;rsm;/ e,fajrcHvx l u
k kd jr‡LqG,pf nf;¶H;k I acgi;f rmaewJh
v$waf wmfu, kd pf m;vS,u f kd t,Ht k =unfr&Sad =umif;/ uef@uu G qf ENjyapr_rsm;/ zdtm;ay;
uef@uGufa=umif; vufrSwfxdk;cdkif;apr_rsm; pwJh enf;vrf;aygif;pHk usifhoHk;cJhygw,f?
tzGJ@csKyf¶Hk;rsm;udk ydwfcdkif;cJhovdk tzGJ@csKyfudk axmufcHtm;ay;aewJh jynfolawGeJ@
ukefonfpD;yGm;a&; vkyfief;&SifawGudk ta=umif;&Smzrf;qD;zdk@ rSwfwrf;wif pm&if;ðypkzdk@
}uHhzGH@udk wm0efay;tyfygw,f? NLD eJ@ qufEG,faewJh 0efxrf;rsm;udkawmif tvGwf
ray;bJ apmifh=unfhESdyfuGyfygw,f? 'ghtjyif }uHhzGH@udk axmufvSrf;a&;wyfzGJ@toGif
yHo
k ¾mefrsKd ; oGwo f iG ;f vm+yD jzpfygw,f? a'oqdik &f m tm%mydik t f zG@J tpnf;rsm;[mvnf;
}uHhzGH@udk av#mhrwGuf&JbJ wdkif;rª;eJ@ txufvl}uD;awG e,fajra'o qif;vm&ifawmif
óudqdk&mrSm }uHhzGH@udkzdwf=um;&ygw,f? }uHhzGH@ pwifzGJ@pnf;cgprSm ausmif;om;vli,f
trsm;pkyg0if+yD; (49) &mcdkifE_ef;/ tvkyform; (13) &mcdkifE_ef;/ awmifolv,form;
(22) &mcdkifE_ef;/ todynm&Sif/ twwfynm&Sif pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif (16) &mcdkifE_ef;eJ@
tiftm; (5)oef;&Sda=umif; etzu a=unmcJhygw,f? t&nftwGufazmif;yGr_ xkxnf
}uD;rm;aer_udk jycsifwJhoabm/ r0ifrae& twif;oGwfoGif;jcif;jzpfygw,f? tcsdK@
uvnf; [rf;zkef;ygrpfrsm;eJ@ pD;yGm;a&; tcGifhta&;rsm; ar#mfudk;+yD; toif;0ifolrsm;
jzpfae&m vlaygif;pHk tusifhaygif;pHk }uHhzGH@}uD;[m ociftm;& u|efyg;0r,fh toif;}uD;
jzpfa=umif; awG@jrifae&ygw,f?

110
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
a':atmifqef;pk=unfESifh }uHhzGH@ xdyfwdkufawG@qHkjcif;
1996 ckESpf Edk0ifbm (11) &ufae@ }uHhzGH@toif;tr_aqmifrsm; pDrHcef@cGJa&;
oifwef; trSwpf Of (7) zGiyhf JG tcrf;tem;rSm Adv k cf sKyfr;ª }uD;oef;a¶$u }uHzh @HG awG&ŒJ t"du
wm0ef[m jynfwGif;/ jynfy tzsuform;rsm;udk bHk&efoltjzpf owfrSwf+yD; jywfjywf
om;om; acsre_ ;f oGm;zd@k jzpfw,fqw kd hJ rSm=um;csuef @J a':atmifqef;pk=unf&ŒJ ,mOfwef;
t=urf;zuf wdkufcdkufcH&wm oufaojyaeygw,f? 2001 ckESpf Zefe0g&Dv (1)&ufae@
yk*aH jr &mpkEpS o f pf tóud vlxt k pnf;ta0;yG}J u;D yk*EH ;DS aESmzvS,yf JG usi;f ycJ&h mrSm }uzhH @HG
tiftm;udk t"duxm; usif;ycJhygw,f? 2002 ckESpf arv (6) &ufae@ a':atmifqef;
pk=unfudk aetdrftus,fcsKyfu jyefv$wfcJh+yD;wJhaemuf etz[m EdkifiHa&;ordkif;u¾
wpf&yf zGifhvSpfvdkufyg+yDvdk@ a=unmvdkufovdk a':atmifqef;pk=unf&JŒ ygwDpnf;¶Hk;a&;
c&D;pOfudkvnf; óudqdka=umif; {+yDv (15) &ufae@u tðyoabm wkef@jyefcJhygw,f?
rauG;wHwm; avhvma&;c&D;pOfvdk ae&mrsdK;rSm etz[m VIP óudqdkwJhyHkpHrsdK;eJ@ óudqdk
ay;cJhygw,f? trSefrSmawmh xdk;awmhr,fhqif aemufwpfvSrf;qkwfjcif;om jzpfygw,f?
}uHhzGH@trsm;pk&JΠtawG;pdwfxJrSm etz&JΠy&d,m,fudk rodbJ rlvtoif;0if
uwnf;u tcGit hf a&;&zdk w
h pfcw k nf; udo k m ar#mv f ifxh m;wmrd@k a':atmifqef;pk=unf&ŒJ
e,fajrpnf;¶H;k a&;c&D;pOfukd remvdrk ¶–pdrhf jzpfc=hJ uygw,f? a':atmifqef;pk=unfukd vlx&k ŒJ
axmuf c H t m;ay;r_ }uD ; rm;vmr_ t ay: }uH h z G H @ awG [ m pd k ; &d r f a omu 0if v m+yD ;
pOfqufrjywf tzsufoabmaqmifwJh owif;rsm;udk ae@pOf etzOuUÏxH wifay;ae
=uygw,f? Oyrm a':atmifqef;pk=unf,mOfwef; um;vrf;ray:rSm &ifaygifwef;+yD;
pnf;urf;r,fh oGm;vmaea=umif;eJ@ vlxkpnf;a0;yGJawG pnf;urf;r,fhvkyfaea=umif;/
¶H;k cef; zGivhf pS &f mrSm vkyxf ;kH vkyef nf;eJ@ rnDa=umif;pojzifh wpfpw d u
f kd wpftw d v
f yk u
f m
txiftjrifvGJrSm;atmif vkyf}uHajymqdk=uygw,f? }uHhzGH@wm0efcH 0ef}uD;rsm;/ 'k0ef}uD;
rsm;uvnf; omomxk;d xd;k / rsuEf mS vdrk suEf mS & etzOuUÏudk yH}k u;D cs@J +y;D rrSeo f wif;awG
wifjyay;ygw,f? vlxak xmufcrH &_ aewJh a':atmifqef;pk=unfukd 0ef}u;D tcsKd @e@J 'k0ef}u;D
tcsdK@[m }uHhzGH@eJ@ vlxktiftm;jy òydifqdkifvdk+yD; pwef@xGif wifjycJh=uygw,f? 'gha=umifh
a':atmifqef;pk=unf ppfudkif;wdkif;/ csif;jynfe,f/ ucsifjynfe,f a&mufvmuwnf;u
}uHzh @HG rsm;[m pwifvy_ &f mS ;r_ ðycJyh gw,f? 'kw, d 0ef}u;D (4) OD;[m óuw d ifomG ;a&mufum
}uHhzGH@tzGJ@awGudk aoG;xdk;vH_@aqmfajr‡mufyifhr_awG pwif vkyfaqmifvmygawmhw,f?
arv (9) &ufae@ aumvif;òrdŒudk a&mufvmwJh a':atmifqef;pk=unfeJ@tzGJ@udk }uHhzGH@

111
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
awGu qdik ;f bkwaf wG/ ydpk wmawG udik af qmifum atmf[pfqENjycJ=h uygw,f? tvm;wl
tif;awmfòrdŒudk a&mufvmcsed rf mS vnf; }uHzh @HG tiftm; (50) cef@ qdik ;f bkwu
f ikd f aºuG;a=umf
qENjycJh=uygw,f? uomòrdŒt0ifrSmvnf; }uHhzGH@awGu um;vrf;udk ydwfqdk@+yD; qlyl
aomif;use;f cJyh gw,f? c,u OuUÏ/ r,uOuUÏeJ@ &Jr;ª }uD;awGu }uHzh @HG awGukd vma&muf
azsmif;zsajymqdkayr,fh vHk;0 *¶krpdkufbJ qufvufydwfqdk@xm;&m ppfwyfrS wyf&if;rª;
wpfOD; udk,fwdkif vma&muftrdef@ay;wm;qD;awmhrS }uHhzGH@awG z,f&Sm;ay;cJh=uygw,f?
2003 ck arv (12) &ufae@rSmvnf; rdk;aumif;òrdŒudktoGm; [dkyifvrf;cGJta&mufrSm
ydkpwmqdkif;bkwfawG udkifaqmifqENjyaewJh }uHhzGH@ (30) a,mufeJ@ rsufESmcsif;qdkifrSm
NLD udk axmufcHtm;ay;wJh vlxk (100) cef@ xdyfwdkufawG@qHk+yD; yÉdyuQjzpfr,fh tae
txm;rSm a':atmifqef;pk=unf&JΠt&Sdeft0gudk av;pm;em;axmifr_a=umifh vlxk[m
at;at;aq;aq; vlpkcGJoGm;cJhygw,f? arv (16) &ufae@ jrpf}uD;em;òrdŒudk a&mufvm
csdefrSmawmh }uHhzGH@&JΠaESmuf,Sufr_[m ydkrdkjyif;xefvmygw,f? }uHhzGH@ tzGJ@0if (300)cef@u
av;cGawG/ wkw/f "m;awGuikd af qmifum a':atmifqef;pk=unf&ŒJ um;wef;udk +cdr;f ajcmuf
}udrf;armif;wmawG ðyvkyfcJh=uygw,f? wzef rbdrf;òrdŒodk@ a':atmifqef;pk=unfwdk@
r0ifrD }uHhzGH@wdk@u OD;atmifoGm;+yD; opfwifum;}uD; (6)pD;udk t0iftxGuf qlnHatmif
armif;ESifap+yD; uGif;jyifrSm vlxktpnf;ta0; rvkyfEdkif&efðyvkyfjcif;/ òrdŒcHvlxkudk
aemiftif;qnfðyjyifa&;vkyftm;ay;yGJ twif;tusyfvkyfcdkif;um óudqdkr_udk aESmifh,Suf
[ef@wm;cJhygw,f? Aef;armfòrdŒt0if (3) rdkifaus;¶GmteD;rSmvnf; }uHhzGH@ (200) ausmfu
xdkenf;twdkif; um;wef;udk ydwfqdk@&yfwef@cdkif;wJhtjyif OD;wifOD;&JŒum;ukd vufoD;eJ@
xk¶dkufwmawG/ uifr&mawGeJ@ AGD'D,dkuifr&mawGudk t"rRodrf;,lzdk@ óud;pm;wJhtxd
twifh&Jvm=uygw,f? arvukefcgeD;rSm ucsifjynfe,futjyef rEœav;wkdif;t0if
oydwfusif;òrdŒe,f/ vufyefvS¶GmESifh usnfawmufayguf¶GmrSm óudwifpDpOfxm;wJh }uHhzGH@
awGu atmufwef;uspGm oHyHk;awGwD;/ toHcsJ@pufawGeJ@ atmf[pfqJqdkwJhtjyif
um;wef;udk tkwfcJeJ@xk/ av;cGeJ@ypfum (2)rdkifavmuftxd ab;csif;,SOfvdkuf+yD;
vrf;ab;u óudqdkaewJh jynfolawGudk um;eJ@ twif;vdkufwdkufcJhjyefygw,f? 'Dvdk }uHhzGH@
awG&ŒJ ¶dik ;f pdik ;f wJt
h ðytrlawGa=umifh ykxZk Ofvo
l m; a':atmifqef;pk=unf[m onf;rcH
EdkifawmhbJ }uHhzGH@awGudk a0zef¶_wfcswJhrdef@cGef;udk ajym=um;cJhygw,f?
'Dtcsufudk apmifh=unfhaewJh tm%mirf;irf;wufaewJh 0ef}uD;awGu etz
OuUÏxHukd }uHzh @HG tapmfum;cHae&a=umif; aoG;xd;k pum; wifjycJ=h uygw,f? }uHzh @HG bufukd

112
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
&yfwnfrvm;/ 'Dtwdkif;bJ quf=unfhaervm;qdkwm etzOuUÏ[m tusyftwnf;
awG@ae&+yD jzpfygw,f? }uHhzGH@[m etztaeeJ@ olwdk@bufudk rvJGraoG &yfwnfr,fvdk@
,Hk=unfaeolrsm;jzpf&m vufpGrf;jy&ef [efa&;wjyifjyif jzpfae=uygw,f? }uHhzGH@rsm;&JŒ
aoG;xd;k vH@_ aqmfra_ =umifh etzOuUÏvnf; a'gojzpf+yD; rH¶k mG twuf 'Dy, J if; usn¶f mG rSm
ESdyfuGyfzdk@ ercwdkif;rª; AdkvfcsKyfpdk;Edkifudk trdef@ay;vdkufygawmhw,f?

t=urf;zufr_usL;vGefvmwJh}uHhzGH@
}uzhH @HG twGi;f a&;rª; jzpfaewJh trSwf (1) pufr0_ ef}u;D Xme 0ef}u;D OD;atmifaomif;
[m tzm;awmfolESifh ausmif;q&mvkyfcJholyDyD AdkvfcsKyfoef;a¶$tm; }uHhzGH@tzGJ@ t=urf;
zufusL;vGefr_ jzpfyGm;apa&;twGuf aoG;xdk;cJh&mrSm t"duae&mrS yg0ifcJholjzpfygw,f?
tJ'Dtcsdefumvu 0ef}uD;Xme (4)vywf tpnf;ta0;awGrSm pufr_ukefxkwfvkyfr_
ta=umif; raqG;aEG;bJ a':atmifqef;pk=unfeJ@ tzGJ@udk ykwfcwfajymqdk+yD; ‚if;wdk@tm;
jynfytm;udk;aeolrsm;jzpfvdk@ wdkif;jynfu ae&mray;Edkifa=umif;/ 0efxrf;rsm;tm;
ajymqdkaew,fvdk@ od&ygw,f? }uHhzGH@ a¶G;aumufyGJ 0ifcJh&if tJ'D0ef}uD;[m v$wfawmf
trwfa¶G;cs,fcH+yD; &mxl;tm%m jyefvdkcsifwJh oabmaqmifw,fvdk@ 0efxrf;rsm;u
rSwfcsufðy=uygw,f? }uHhzGH@awGudk aiGukefa=u;us odef;aygif;rsm;pGm &if;ESD;ukefuscHcJh+yD;
tcsdef,l ysdK;axmifcJh&vdk@ 'Dvdk xdyfwdkufawG@aecsdefrSm etzOuUÏtaeeJ@ }uHhzGH@tzGJ@&JŒ
&yf w nf r _ jywf o m;r_ & S d / r&S d u d k v nf ; prf ; oyf = unf h c sif w mvnf ; ygygw,f ?
a':atmifqef;pk=unf,mOfwef; rHk¶GmrStwuf 'DyJ,if;òrdŒ usnf¶GmrSm t=urf;zuf
aqmif¶u G &f ef !ïe=f um;cJyh gw,f? 'Dy, J if; ta&;tcif;jzpfatmif teD;uyfaqmif¶u G of [
l m
wdkif;rª; AdkvfcsKyfpdk;Edkifjzpf+yD; 'DyJ,if;usnf¶GmteD;wGif um;}uD; (6) pD;xm;&Sdum
t=urf;zufEydS u f yG af &;twGuf pDrcH sucf svyk af qmifI &[wf,mOfjzifh a¶$bEkd iS hf rH¶k mG t=um;
uGyfuJr_ay;cJhygw,f? 'Dae&mrSm etz twGif;a&;rª; (1) AdkvfcsKyfcifnGef@u oabmrwl
b0ifruscJhaomfvnf; etztwGif; wif;rmwJhtkyfpku }uD;pdk;aevdk@ t}udwfte,f
ajymqdkae&ygw,f? wmcsDvdwf/ r,fqdkif wHwm;opfzGifhyGJt+yD;wGif AdkvfcsKyfcifnGef@u
a':atmifqef;pk=unfe@J xyfrH awG@qOkH ;D rnf[k ajymqdw k mudk =unfjh cif;jzifh tajctaeudk
xdef;odrf;&ef óud;pm;cJha=umif; od&Sd&ygw,f? ta&;tcif;jzpfwJhae@ arv (30) &ufae@
wGif 'Dy,J if;od@k axmufvrS ;f a&;rS tiftm; (100)cef@ apv$wv f u
kd af omfvnf; aemufus

113
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
oGm;+yDjzpfygw,f? rHk¶GmòrdŒwGif axmufvSrf;a&;rS óud;udkifajymcdkif;aom tm%mydkif
wpfOD;u a':atmifqef;pk=unftm; 'DyJ,if;udk rwuf&efESifh ESdyfuGyfzdk@ tpDtpOf
&Sda=umif; ajymcdkif;vdkufw,fvdk@ od&Sd&ygw,f? usnf¶GmteD; a':atmifqef;pk=unf
,mOfwef; a&muf&v dS mpOf bke;f }uD; ta,mifaqmif }uHzh @HG wpfO;D u pwifwm;qD;&mrSp+yD;
}uHhzGH@rsm;&JΠt=urf;zufvkyf&yf[m jrefrmhordkif;wGif trnf;pufwifcJh+yDjzpfygw,f?
a':atmifqef;pk=unfeJ@ OD;wifOD;wdk@[m toufab;rS oDoDav; vGwfcJh&ygw,f?
uHaumif;axmufrpGmjzifh vGwv f mcJah om NLD vli,f (17) OD;vnf; xyfrzH rf;qD;cH&um
axmifuscJhygw,f? 'DyJ,if;ta&;tcif;a=umifh EdkifiHwumrS zdtm;ay;awmif;qdkr_
jyif ; xef v maoma=umif h etzu ZG e f v (10) &uf a e@wG i f rpP w m&mZmvD u d k
a':atmifqef;pk=unfe@J awG@ciG ahf y;vdu k &f ygw,f? 'Dvkd etzu Edik if aH &;tusyt f wnf;
awG@aecsdefrSm tmqD,H xdyfoD;acgif;aqmif tpnf;ta0;uvnf; &Sdae+yDrdk@ xGufayguf
&SmwJhtaeeJ@ tpdk;&tzGJ@jyifqif+yD; AdkvfcsKyfcifnGef@udk 0ef}uD;csKyftjzpf ajymif;vJ
cef@tyfcJhygw,f? AdkvfcsKyfcifnGef@u EdkifiHa&;xGufaygufwpfck rvGJraoGvkyfrS jzpfr,fvkd@
,Hk=unf+yD; =o*kwfv (30) &ufae@wGif tcsuf (7) csufygwJh Road Map udk w&m;0if
csjy a=unmcJhygw,f? }uHhzGH@awGudk jynfolawG&JΠa'goajy+idrf;aysmufuG,fap&ef acwW
azsmufxm;&mrS Road Map axmufcyH }JG u;D udk pufwifbm (20) &ufae@rpS +y;D &efuek w f ikd ;f
rS pwifum }uHzh @HG rsm;u vkyaf qmifvmcJyh gw,f? wdik ;f eJ@jynfe,ftvdu k f axmufcyH }JG uD;
udk rwufrae& twif;t"rR jynfolvlxktm; qufwdkufwufcdkif;wmrdk@ jynfolrsm;u
}uHhzGH@awGudk rkef;oxuf rkef;vm+yD jzpfygw,f? wDAGDzefom;jyifwGif owif;zGifhvdkufwdkif;
}uHhzGH@ owif;awGuom ae@pOf&ufqufygaevdk@ vlxku a0zef¶_wfcsvmygw,f? 'gudk
tm;r&ao;bJ aA'if/ euQwf ,}wm/ "mwf¶dkuf"mwfqif 0goemxHkwJh etz[m }uHhzGH@
awGudk yk*HòrdŒrSmyif 2003 ckESpf atmufwdkbm (21) &ufae@wGif Road Map jynfvHk;
u|wfaxmufcHyGJ}uD; usif;yapcJhygw,f? wdkif;eJ@ jynfe,ftoD;oD;u }uHhzGH@awGudk
atmufwb kd m (17) &ufae@up+y;D um;/ &xm; oabFmrsm;jzifh vHòk caH &; tjynft h 0 +c&H +H y;D
vdu k yf gy@kd aqmifay;wmudk tH=h ozG,&f m awG@&ygw,f? }uHzh @HG A[du k yG u
f rJ ¶_ ;kH udk owif;yd@k whJ
tcgrmS }uH@z@HG awGukd yk*rH mS atmifajreif;zd@k e@J tiftm;jyaxmufcyH JG wufcikd ;f ygawmhw,f?
}uHzh @HG aygi;f 1990 OD; twdtusukd pka0;wufa&mufcikd ;f wm[m 1990 ckEpS f a¶G;aumufyJG
&v'fudk emrfESdrf[ef&Sdygw,f? eHeufapmapm (1)em&D (5)rdepfwdwd atmufwdkbm (22)
&ufae@rSm bdk;awmfoef;vS tpDtrHjzifh jrpdrf;a&mif0wfpHk 0wfqifxm;aom yk*HòrdŒol

114
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
a':atmifqk&Sif (58)ESpfudk &Ha¶Gawmf (9)a,mufESifhtwl tvdkawmfjynfhbk&m; y&d0k%f
a&S@wGif ,=wmacsyGJ usif;ycJhygw,f? y&d0k%fa&S@rSmvnf; tcsif;ay (180) tus,f&SdwJh
usif;wpfckxm;+yD; xGef;n‡dtoHk;ðycJhwJh tarG;eH@omrD;wdkif 1990 udkvnf; jr‡KyfcJhygw,f?
a¶$pnf;cHkbk&m;rSm tpnf;ta0; usif;yðyvkyfaewJh }uHhzGH@ 1990 OD;udkvnf; tJ'Dreuf
7 em&D 45 +yD;wmeJ@ tjyefY tvdkawmfjynfhbk&m;a&S@rSm ajrzdk@xm;wJh tqdkyg usif;}uD;
ay:u wef;pDjzwfoef;apum eif;cdkif;ygawmhw,f?

rif;om;acgi;f aqmif;ay;xm;wJh bDv;l


'DyJ,if; t=urf;zufr_a=umifh emrnfqdk;eJ@ ausmf=um;aewJh }uH@zGH@udk EdkifiH
wumtv,frSm etzu jyefvnfod'<dwif ay;cJhygw,f//w±kwfjynf uGefjrLepfygwDu
2004 ckESpfpufwifbmv (3)&ufae@rS (5)&ufae@txd yDuif;rSm usif;yr,fh wwd,
t}udrfajrmuf tm&SygwDpHk ESD;aESmzvS,fyGJudk tm&S/ Oa&my/ tmz&dueJ@ tar&duwdkuf
&Sd EdkifiHaygif;(35)EdkifiHu EdkifiHa&;ygwD (84)ygwDudk zdwf=um;cJhygw,f?tJ'DtcgrSm
jrefrmEkdifiHu }uH@zGH@toif;ukd tjcm;EdkifiHu tm%m&ygwDawGeJ@ wef;wlxm;+yD;
zdwf=um; apcJhygw,f? }uH@zGH@taxGaxGtwGif;a&;r–; AdkvfcsKyfaX;OD; acgif;aqmifwJh
}uH@zGH@tzGJ@rsm; oGm;a&mufcJh+yD; w±kwforRw [lusifawmif udk,fwdkif vufcHtm;ay;
awG @ qH k c J h y gw,f ? w±k w f E d k i f i H yD u if ; toH v $ i f h X meuvnf ; Ad k v f c sKyf a X;OD ; eJ @
awG @ qH k a r;jref ; cJ h + yD ; }uH @ zG H @ ta=umif ; uk d aygvpf w if a y;vk d u f w m
awG @ &ygw,f ? w±k w f u G e f j rLepf y gwD [ m }uH @ zG H @ ud k w&m;0if ygwD w pf & yf t jzpf e J @
yG J x k w f u m Ed k i f i H w umu Ed k i f i H a &;ygwD r sm;eJ @ rd w f q uf a y;cJ h ygw,f ? 2004
ckESpfatmufwdkbmrS 2005ckESpf pufwifbmtxd }uH@zGH@toif; twGif;a&;r–;awG/
tvk y f t r_ a qmif t zG J @ 0if a wG / }uH @ zG H @ au'gawG u d k cspf = unf a &;eJ @ avh v ma&;
jynfyc&D;pOfrsm; qufwdkuf apv$wfcJhjyefygw,f?}uH@zGH@toif;}uD;&JΠzdwf=um;csuft&
w±kwfEdkifiHu uGefjrLepfygwD aygvpfAsL±dk tzGJ@0ifeJ@ trsdK;om; jynfol@uGef*&uf
t+rJ w rf ; aumf r wD ' k O uU Ï rpP w m0rf a usmuf u m OD ; aqmif w J h t zG J @ [m
Edk0ifbm(14)&ufae@rSm jrefrmEdkifiHudk tvnftywfa&muf&Sdvmygw,f? ukvor*~
tzGJ@tpnf;awGeJ@ oHwrefawGudkvnf; etzt}uD;tuJawGeJ@ rawG@qHkrD }uH@zGH@tzGJ@udk
t&if awG@q*kH g&0ðyapaom tpOftvmr[kww f hJ rlwpf&yfukd ZGwt f wif;csrw S cf yhJ gw,f?

115
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
ydq
k ;kd wmu Edik if w
H umtultnDawGukd &,laqmif&u G &f if }uzhH @HG toif;uwpfqihf jzwfoef;
oGm;&r,fqdkwJhrludk etzu wDxGifcsrSwfcJhygw,f? tjynfjynfqdkif&m=uufajceDrS
tusOf;axmiftwGif; oGm;a&mufawG@qHk&mwGifvnf; }uH@zGH@ygrS oGm;&r,fqdkwJh
rjzpfEdkifaom pnf;urf;rsm;udk owfrSwfvmygw,f?
2005 ckESpf 'DZifbmv (6)&ufae@ reuf(10)em&DrSm &efukefòrdŒ wuUodkvf
&dyof mvrf;opfrmS &Sw d hJ }u@H z@HG A[kXd mecsKyf tpnf;ta0;cef;rrSm owif;pm&Si;f vif;yGw J &yf
ðyvkyfcJh&m taxGaxGtwGif;a&;r–;u EdkifiHa&;tajctaeeJ@ vlxkqENtay: rlwnf+yD;
tzGJ@0if (22)oef;ausmf &Sdvm+yDjzpfwJh }uH@zGH@tzGJ@}uD;udk EkdifiHa&;ygwDwpf&yftjzpf
ajymif;vJz@JG pnf;aumif; zG@J pnf;Edik w f ,fv@kd rsuEf mS ajymifwu kd af =unmcJyh gw,f?etz[m
ROAD MAP csjy+yD;uwnf;u }uH@zGH@aumfrwDtqihfqihfudk a&G;aumufyGJtopf
twGuf pDrcH suaf &;qJ+G yD; óudwifjyifqifra_ wG vkyx f m;zd@k n¸e=f um;csuaf wG xkwjf yefc+hJ yD;
jzpfygw,f? oufqdkif&me,fajrtvdkuf rJay;Edkifol ta&twGufpm&if;ukd ðypk=uzdk@/
rJay;Edik of al wGteuf qef@usib f ufygwaD wGukd rJay;Edik rf ,fh pm&if;ukd teD;pyfq;kH cef@reS ;f
wifjy=uzdk@/ &yfuGuf/ aus;&Gmtqifhxd aumfrwDawGukd uspfvpfcdkifrmatmif zGJ@pnf;
xm;=uzdk@/ &mpk/ axmifpktuGufawG owfrSwf+yD; toif;0ifta&twGuf wdk;jrifhvm
atmif pnf;±H;k oGm;=uzd@k / toif;0ifxu J trmcHtoif;0if ( Hard Core)awGe@J vufa&G;pif
trmcHtoif;0if ( Inter Hard Core) awGukd pDppfa&G;cs,af vhusiahf y;zd@k / rdrad 'otwGi;f
EdkifiHa&;tajccdkifrma&;eJ@ pnf;±Hk;v_yf&Sm;r_ us,fjyef@a&;aqmif&Guf=uzdk@/ qef@usifbuf
tzGJ@tpnf;rsm;&JΠv_yf&Sm;r_e,fajr usOf;ajrmif;yaysmufzdk@ enf;vrf;(6)oG,fjzifh
aqmif¶GufoGm;zdk@/ omvGeftiftm;eJ@ acsr_ef;oGm;Edkifzdk@ pojzifh n¸ef=um;cJhygw,f?
'gayr,fh }uHhzGH@awG[m rlvuwnf;u cH,lcsufESifh tusifhoDv raumif;olrsm;jzpf+yD;
twdu k t
f cHawGukd atmufvrf;enf;jzifh bde;f (od@k r[kw)f cs/J pm¶Gupf mwrf;rsm;ESihf ypfzrf;/
{nfph m&if;rwdik v f @kd q+kd yD; vufwvH;k jcm;zrf;/ pwJh enf;vrf;rsKd ;pHjk zifh zrf;qD;aqmif¶u G af e
wmawG@&ygw,f?

ppftm%m¶Sif&J@ vufudkifwkwf
{&m0wDwdkif; bdkuav;òrdŒe,f NLD tzGJ@csKyf¶Hk;rSm usif;yzdk@jyifqifxm;wJh
(59) }udrfajrmuf vGwfvyfa&;ae@tcrf;tem;udk rusif;yEkdifatmif }uHhzGH@tiftm;ESifh

116
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
a'otm%mydik af wG yl;aygi;f +yD; t=urf;zuf+cdr;f ajcmufcw hJ ,fv@kd od&ygw,f? 2007ckEpS f
Zefe0g&Dv (3) &ufae@ ae@vnfydkif;wGif bdkuav; r,uOuUÏESifh aumfr&Sifwdk@u
tzGJ@csKyfOuUÏudkac:,l+yD; tcrf;tem;udk usif;ycGihfðyrSm r[kwfa=umif;/ jzpfvmr,fh
jy\emawGudk wm0ef,l&r,fvdk@ +cdrf;ajcmufajymqdkcJhygw,f? 'ghtjyif òrdŒe,fpnfyif
tzG@J uvnf; Adv k cf sKyfatmifqef;&JŒ tqdt k rde@f yg pmwef;udk ðzwfcsay;zd@k zdtm;ay;vmyg
w,f? n (7)em&DcGJrSm vl(50)cef@[m wkwf/ "m; vufeufawG udkifaqmif+yD; NLD
OuUÏaetdrfudk 0dkif;um qlylatmf[pfcJh&m teD;tem;rSm&SdwJh 'k&Jtkyfudk tajctae
xdef;odrf;ay;zdk@ wdkif=um;wJhtcgrSm ol@udk txufuay;tyfwJh wm0efawGxJrSm
'Dwm0efrygbl;vdk@ jiif;qdkcJhwma=umifh &Jpcef;txd oGm;a&muf+yD; tr_zGifhwdkif=um;rS
qlyrl u_ pd P &yfqikd ;f oGm;cJyh gw,f? n(12) em&Dtcsed rf mS um;wpfp;D eJ@twl vltyk w f pftyk f
xyfa&mufvm+yD; {nfph m&if;wdik =f um;ol (16) OD;udk ppfaq;p&m&Sv d @kd r,u¶H;k udk vdu
k cf zhJ @kd
twif;tusyf awmif;qdck jhJ yefw,f? tzG@J csKyfwm0ef&o dS al wGu (7) &yfuu G f &,u¶H;k udk
today;wdkif=um;+yD;jzpfvdk@ rvdkufEdkifbl;vdk@ jiif;qdkvdkufwJhtcsdefrSm &,u tzGJ@0ifopf
odef;xGef;qdkol }uHhzGH@trmcHu OD;aqmif+yD; aºuG;a=umfoHrsm;ESifh qlylatmf[pfum
Adv
k cf sKyf&ŒJ tqdt k rde@f pmwef;udk twif;t"rR ðzwfomG ;cJyh gw,f? Zefe0g&v D (4)&ufae@
eHeuf (7)em&Dcef@rSm &,u OuUÏacgif;aqmifaom vl(150)cef@&Sd t=urf;zuftkyfpk[m
NLD OuUÏtdrfodk@ xyfrHa&muf&Sdvmygw,f? {nfhpm&if;wkdifxm;ol (16) OD;tm; ¶Hk;
vdkufcJhzdk@ xyfrH+cdrf;ajcmufcJhvdk@ ¶Hk;odk@ (2)okwfcGJ+yD; vdkufoGm;cJh&w,fvdk@ od&ygw,f?
tvm;wl (2007)ck ESpf {+yDvtwGif; vl@tcGifhta&; v_yf&Sm;aqmif¶Gufolrsm;jzpfwJh
udkarmifarmifav;eJ@ udkjrifhEdkifwdk@(2)OD;udk [oFmwòrdŒe,fwGif }uHhzGH@rsm;u Oya'r,fh
¶dkufESufcJh=uygw,f? tjypfusL;vGefolrsm;rSm ta&;,lrcH&bJ ¶dkufESufcH&ol (2)OD;
tygt0if vl@tcGifhta&; umuG,fjr‡ifhwifol (6) OD;[m w&m;pGJqdkjcif; cH&ygw,f?
'ghtjyif odrf}uD;aps;a&S@rSm ukefaps;E_ef;usqif;a&; tygt0if taxGaxGusyfwnf;r_udk
qENjyawmif;qdkaewJh udkxifausmfOD;aqmifwJh tzGJ@udkvnf; }uHhzGH@yg0ifwJh jynfol@
pGrf;tm;&SiftzGJ@u t=urf;zuf zrf;qD;cJhygw,f? qif;&JwJholrsm;twGuf tokbudpP
vduk yf gaqmif¶u G af y;aewJh rif;om; udak usmo f w l @kd tzG@J ukd vdik pf ifoufwrf;awmfawmfe@J
wdk;ray;bJ }uHhzGH@u 0ifa&mufpGufzufaewmawG[m vlxk pdwfrcsrf;ajrhp&mrsm;
}uHKawG@ae&jcif;jzpfygw,f?

117
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
(2006) ckESpf Zefe0g&Dv (3) &ufae@rSm trsdK;om;nDvmcHudk óudqdkaxmufcH
wJh }uHhzGH@tiftm;jyyGJudk òrdŒe,ftoD;oD;rSm wòydifwnf; usif;yðyvkyfoGm;=uzdk@ }uHhzGH@
A[dku !ïef=um;csufawG xkwfjyefvmjyefygw,f? 'Dtcrf;tem;awGudk }uHhzGH@ A[dk
tvkyftr_aqmif tzGJ@0ifvl}uD;rsm;udk,fwdkif teD;uyf=uyfrwf+yD; pDrHoGm;ygw,f?
'Dwcg xl;jcm;wmu obmywdutp axmufcHolrsm; tygt0if yg0ifwufa&muf
olrsm;udk òrdŒe,f}uHhzGH@tzGJ@0ifrsm; udk,fwdkifu pDppfa¶G;cs,fxm;zdk@ yg&Sdygw,f?

zsujf rif;
(2003) ckESpf 'DyJ,if;ta&;tcif; rwdkifcif a':atmifqef;pk=unfc&D;pOfrSm
óudqdkcJhwJh vlxky&dowf tiftm; odef;eJ@csD+yD; yg0ifvmwmudk etztaeeJ@ oabm
aygufem;vnf+yD; 'Dwpf}udrfðyvkyfr,fh a¶G;aumufyGJtopfudk tbufbufrS aocsm
atmif tcsed , f jl yifqifxm;yHu
k kd wifjyoGm;ygr,f? anmifEpS yf ifnv D mcH rpwifrD (2004)
ckEpS f ESpq
f ef;ydik ;f uwnf;u oufqikd &f m wdik ;f wm0efcaH wGjzpf=uwJh }uzhH @HGA[dt
k vkyt
f r_aqmif
0ef}uD;/ 'k0ef}uD;awG udk,fwdkif oufqdkif&m e,fajrrsm;&Sd }uHhzGH@rsm;udk awG@qHkcJh+yD;
tao;pdwf vrf;!ïerf mS =um;r_awG ðyvkycf yhJ gw,f? nDvmcHtwGi;f rSm nDvmcHusi;f ya&;
vkyfief;aumfrwDu vrf;a=umif;ay;wJhtwdkif; axmufcHaqG;aEG;=uzdk@ nDvmcHt+yD;rSm
zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya'opfudk twnfðyay;zdk@eJ@ a¶G;aumufyGJopf usif;yðyvkyf
Edkifzdk@twGuf rdrdwdk@ oufqdkif&me,fajrtvdkuf rD;aoatmif óudwifjyifqifpDrHcsufawG
a&;qGcJ sxm;zd@k rSm=um;cJw h ,fv@kd od&ygw,f? 'gt h jyif Road Map (7) &yfv;kH atmifjrif
txajrmufzdk@ta&;[m }uHhzGH@tzGJ@}uD;&JΠt"du trsdK;om;a&;wm0ef}uD;wpf&yf
jzpfw,fvdk@ twif;tusyf owfrSwfcJh=uygw,f? nDvmcHrSm aqG;aEG;=ur,fh t"du
tcsufrsm;jzpfwJh zGJ@pnf;yHktajccHOya'rlrSm wyfrawmf[m tem*wf jrefrmhEdkifiHa&;
OD;aqmifr_tcef;u¾rSm rjzpfraeyg&r,f? v$wfawmftqifhqifheJ@ tkyfcsKyfa&;,Eœ&m;
tqifhqifhrSmvnf; wyfrawmfu (25) &mcdkifE_ef; ygudkyg&r,f pwJh tcsuf}uD;rsm;udk
axmufcHaqG;aEG;=uzdk@ zsufjrif;taeeJ@ usefwJh (75) &mcdkifE_ef;udk NLD tEdkifr&a&;
twGuf a¶G;aumufyrJG mS }uHzh @HG u 0ifa&muf,OS òf ydit f a¶G;cs,cf zH @kd óudwifjyifqif pnf;¶H;k r_
awG ðyvkyfoGm;&r,fvdk@ }uHhzGH@A[dku vrf;!ïefcJhygw,f? anmifESpfyif trsdK;om;nDvmcH
rSmvnf; etz vdkcsifwJh zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHkrsdK; oabmwlnDcsuf tvG,fwul&&Sdapzdk@

118
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
}uHhzGH@tzGJ@0if trsm;tjym;udk trsdK;rsdK;aom udk,fpm;vS,frsm;toGif oGwfoGif;+yD;
wufa&mufcdkif;ygw,f? 'gha=umifh nDvmcHudk,fpm;vS,f (1088)OD;teuf tenf;qHk;
(800) OD;[m trdef@ESifh tm%mudk a=umuf&wJh0efxrf;rsm;ESifh }uHhzGH@rsm;omjzpfvdk@
nDvmcHrmS etz pdwóf uu d f a&;qGEJ ikd jf cif; jzpfygw,f? (vufeufEiS hf +ird ;f csr;f a&; &,lxm;aom
wdik ;f &if;om;vufeufuikd f tzG@J rsm;yg&w dS )hJ txl;zdw=f um;xm;aomtzG@J EiS hf woD;yk*v ~
ud,k pf m;vS,rf sm;ygaom tpktzG@J rsm;om aqG;aEG;yGrJ sm;wGif nydik ;f txd t}udwt f e,f
=umjrihfatmif aqG;aEG;=u+yD; usefwJhtpktzGJ@rsm;. aqG;aEG;yGJrsm;rSmrl vufn‡dK;axmif/
acgif;ndwf apmpD;pGm+yD;oGm;w,fvdk@ od&ygw,f?
a¶G;aumufyGJtwGuf óudwifjyifqifwJhtaeeJ@ aus;¶GmeJ@&yfuGuftvkduf
rJay;Edkifolpm&if;rsm;udk ðypk+yD; jynfol vlxkpnf;¶Hk;r_awGeJ@ wdkif;usdK;jynfðyvkyfief;awGeJ@
aus;vufzGH@òzd;a&;vkyfief;awGrSm }uHhzGH@awGudk twif;t"rR vkyfcdkif;vmygw,f?
a¶G;aumufyGJrSm ,SOfòydife,fr,fh òrdŒe,ftwGif; =oZmwduUr&Sdol/ }uHhzGH@tzGJ@0if (5)OD;&JŒ
trnfpm&if; ðypkoGm;&ef/ trsdK;om;nDvmcHudk wm;qD;/ aESmifh,SufzsufqD;=ur,fh
vlawGtm; tcsdefrD azmfxkwfacsr_ef;oGm;=u&ef rSm=um;cJhw,fvdk@ od&ygw,f?
ppftm%m&Sirf sm;yDyD etz[m tajccHtzG@J tpnf;jzpfwhJ &yfuu G /f aus;¶Gm/ òrŒd e,ftqifh
a'oqdkif&m tm%mydkifrsm;udk jyefvnf tpm;xdk;cef@tyfcJh&mrSm }uHhzGH@trsm;pkyg0ifwJh
tm%mydkif tzGJ@tpnf;jzifh ajymif;vJcJh+yD jzpfygw,f? tcsdK@ae&ma'orsm;wGif Oyrm
wmcsDvdwfòrdŒ qefqdkif;&,uOuUÏtopf cef@tyf&mY }uHhzGH@u óud;qGJ&m uEdkifwJh
jynfolvlxk róudufwJhvlrsdK;udk ZGwftwif;cef@tyfcJhwmrsdK; vkyfcJhw,fvdk@ od&ygw,f?

etz&J@ enf;y&d,m,f pif+ydKiftzGJ@i,frsm;


2006 ckESpf ESpfqef;ydkif;up+yD; etz[m NLDESifh ol@&JŒtiftm;pkrsm;udk csdeJ@
oGm;atmif tEkenf;/ t=urf;enf; enf;AsL[mawGusio hf ;kH +yD; t&Sed t
f [kejf r‡ihf vkyaf qmif
vmwm awG@&ygw,f? pifòydif NLD tzGJ@/ pifòydif (88) rsdK;quf ausmif;om;vli,frsm;
(jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH)/ pifòydiftvkyform;/ v,form;tzGJ@/ pifòydiftrsdK;om;a&;
tzG@J xlaxmifay;+yD; tcsi;f csi;f xdyw
f u
kd &f ifqikd rf j_ zpfaeatmif zefw;D ay;wJt h xd ðyvkyf
vm=uygw,f? (2006) ckESpf =o*kwfv (30) &ufae@wGif (88)rsdK;quf ausmif;om;
vli,frsm; jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH qdkwJhtzGJ@[m etz&JΠRoad Map (7)csufudk

119
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
tjynfht0 vufwGJyl;aygif;aqmif¶GufoGm;rnf jzpfa=umif; NLD eJ@ (88) rsdK;quf
ausmif;om;vli,frsm;&JΠ&yfwnfcsuu f kd qef@usiof mG ;rnfjzpfa=umif; a=unmxm;wm
awG@&ygw,f? 'gha=umifh etz&JŒ jynfwGif;rD'D,mawGudk toHk;cscGifhðy+yD; tqdkygtzGJ@&JŒ
v_yf&Sm;r_udk 0g'jzef@csday;aewm awG@&ygw,f? 2007 ckESpf azazmf0g&Dv (9) &ufae@rSm
&efuif;òrdŒ ausmufukef;/ ausmif;}uD;bkef;}uD;ausmif;rSmðyvkyfwJh jynfaxmifpkae@tóud
trsdK;om; EdkifiHa&;tiftm;pkrsm;&JŒ yxrt}udrf awG@qHkyGJ ðyvkyfcJhygw,f? 'DawG@qHkyGJrSm
trsKd ;om; jyefvnfpnf;vH;k nDnw G af &; okawoeESihf wd;k cs@J xw k v
f yk af &; ausmif;awmfom;pk
qdw k hJ OD;vSjrift
h zG@J / acwfopfEikd if aH &;abm*aA' ausmif;awmfom;pk qdw k hJ OD;vSoed ;f tzG@J /
EdkifiHa&; abm*aA'avhvma&; rsdK;qufopfausmif;awmfom;pk qdkwJh OD;tkef;vGiftzGJ@/
NLD rSxkwfy,fxm;aom OD;&JudkeJ@ nDvmcHwufa&mufaewJh v$wfawmfudk,fpm;vS,f
rsm;jzpfwJh OD;=unf0if;eJ@ OD;wifxGef;armif/ OD;wif0if;/ 0HomEk NLD a'gufwm pdk;vif;wdk@
tzGJ@/ udkat;vGifwdk@ OD;aqmifaom (88) rsdK;qufausmif;om;tzGJ@wkd@ wufa&mufcJhwm
awG@&ygw,f? 'Dae&mrSm xl;jcm;wm &efuif;ausmif;}uD;bkef;}uD;ausmif;[m pufr_(1)
0ef}uD; OD;atmifaomif;[m bHkuxdef0gqdkouFef; t+rJqnf;uyf udk;uG,fvSL'gef;aewJh
ausmif;jzpfovdk }uHhzGH@twGif;a&;rª; jzpfwmeJ@tnD ‚if;&JŒ pDrHr_jzpfwm aocsmoavmuf
&Syd gw,f? }uzhH @HG trmcHxm;&Sw d hJ jynfo@l prG ;f tm;&Sitf zG@J uv kd nf; zGJ@pnf;cJh+yD; rD;owf/ pnfyif/
=uufajceDrsm;yg0if=uum vlxktoGifzefwD;a&;eJ@ twdkuftcH tzGJ@tpnf;rsm;u
bk&m;&ifjyif 0wfðyqkawmif;yGJ at;csrf;pGmvkyfvmcJh&ifawmif jynfou l vufrcHwhJ
toGirf sKd ; zefw;D um jynfou l kd jynfou l xde;f uGyw f yhJ pkH rH sKd ; taumiftxnf azmfvmwm
awG@&ygw,f? aemufuG,frSm }uHhzGH@òrdŒe,ftr_aqmifrsm;eJ@ òrdŒe,f&w J yfz@JG r;ª wd@k u óu;d udik f
vlpx k m;ay;+yD; uifr&mrsm;/ wkw/f 0g;&if;wkwf tygt0if qdik u f ,f/ 'dkifemum;rsm;
tpHt k vif pDpOfxm;um omvGet f iftm;jzifh t=urf;zufacsre_ ;f Edik af &; pDpOfay;cJyh gw,f?

jynfol@csOfzwf tjrpfjzwf
}uHhzGH@trmcHawGudk owif;axmufvSrf;a&;enf;awG v#dK@0Sufoif=um;ay;+yD;
rdrdòrdŒe,f twGif;rSm&SdwJh r,u/ &JwyfzGJ@eJ@ ppfwyftygt0if Xmeqdkif&m 0efxrf;awG
tm;vH;k udk apmif=h unfch ikd ;f +yD; tm%mtvGo J ;kH pm;ðyr_/ t*wd vku
d pf m;r_/ tusihf pm&dwW
ysufjym;r_/ qef@usifbuf EdkifiHa&;toif;tzGJ@awGrSm yg0ifywfoufr_&Sdr&Sd pwJh Report

120
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
awG wifcikd ;f aewma=umifh yxrOD;qk;H rke;f wD;wJo h u l awmh a'oqdik &f m tm%mydik rf sm;
ESihf tpd;k &¶H;k 0efxrf;rsm;omjzpfygw,f? 'kw, d rke;f wD;cJo h rl sm;uawmh ppfwyfjzpfvm+yD;
}uHzh @HG awGuykd if vHòk cHa&;vkyaf y;&wJt h wGuf tcGix hf ;l cH vlwef;pm;tjzpf jrifae=u+yDjzpfyg
w,f? wwd, rkef;wD;wJholrsm;uawmh jynfolvlxkyJjzpfygw,f? }uHhzGH@awG[m ppfwyf
yHpk H A[dOk ;D pD;pepft& oGwo f iG ;f pnf;¶H;k cH&+yD; tcsKd @uvnf; etz&JŒ pD;yGm;a&;rufv;kH rsm;/
tcGifhtvrf;rsm; ay;vmI 0ifa&mufvmaom cH,lcsufr&Sdonfh olrsm;jzpfa=umif;
jynfov l x l u k od&v dS m+yD jzpfygw,f? }uzhH @HG &ŒJ rlv&nf¶, G cf sujf zpfwhJ ygwED ikd if aH &;eJ@ uif;&Si;f
onfh vlr_a&;tzGJ@tpnf;toif;}uD;oufoufom jzpf&r,fvdk@ aºuG;a=umfcJhayr,fh
wu,fwrf; vufawG@e,fy,fwiG f etz&JΠEdik if aH &;upm;uGux f oJ @kd usa&mufomG ;um
EdkifiHa&;ygwDtoGif ajcvSrf;vSrf;r_ toGifo¾efrsm; ay:xGufvm+yDjzpfygw,f?
jynfolvlxkudk pnf;¶Hk;&rnfqdkaomfvnf; }uHhzGH@rsm;u vufawG@qufqHðyrl
aqmif¶Gufr_tydkif;wGif tm%m&Sifqefqef t=urf;zufr_ Oya'r,fhðyvkyfr_rsm;a=umifh
jynfolvlxku pdwfwdkae+yD jzpfygw,f? jynfolvlxk trsm;pkrSm Ak'<bmom0ifrsm;
jzpfonfESifhtnD oem;=uifempdwfESifh arwWmw&m;yGm;rsm;vdkpdwf/ onf;cHpdwfrsm;ESifh
jynfhESufaeum EdkifhxufpD;eif; ðyvkyfvmwJh }uHhzGH@rsm;tay: tvdkvdkrkef;wD;pdwf
wdk;oxuf wdk;jzpfvmrSm aocsmygw,f? }uHhzGH@rsm;[m aqG;aEG;yGJrsm;rSm 'Drdkua&pDenf;
usus vGwv f yfpmG a0zefaqG;aEG;cGi/hf tm;enf;csuaf wGukd axmufjycGihf r&Sw d mudk awG@&
oa¶G@ a&&Snf wnfwHhcdkif+rJrSmr[kwfa=umif; awG@&Sd&ygw,f? t&nftcsif;xuf ta&
twGufudk OD;pm;ay;aom }uHhzGH@rsm;onf cH,lcsuf ,Hk=unfcsufr&Sdolrsm;om trsm;pk
yg&Sd=uonfhtjyif pD;yGm;a&;usyfwnf;olrsm;ESifh tajccHvlwef;pm;rsm;/ 0doravmb
&Sdaom ukefonfrsm;yg a&maESmyg0ifae=uygw,f? a&$0ga&mif awmfvSefa&;}uD;wGif
0ifa&mufaESmuf,Suf[ef@wm;=uaom }uHzGH@rsm;. trnfpm&if;udk jynfolvlxku
tif w meuf a y:wG i f w if I vnf ; aumif ; / (RFA, BBC, VOA) od k @ quf o G , f I
vnf;aumif; }uHz@HG rsm;. vdypf mESihf wm0efrsm;udak z: jyum t=urf;zufrr_ sm;udv k ufrcH
a=umif; oufaojycJhygw,f? tm%m&Sifwpk&JΠvufudkifwkwfjzpfaewJh jynfol@csOfywf
}uH@zGH@rsm;udk jynfolvlxk. pnf;vHk;nDnGwfr_jzifh tjrpfjywfacsr_ef;oGm;zdk@ wdkufwGef;
vdkuf&ygw,f? 'ga=umifh wu,fwef; rsdK;cspfpdwfjzifh cH,lcsuftjynfhESifh tHkºuGvmaom
&[ef;oHCmrsm;ESifh ausmif;om;rsm;. a¶$0ga&mifawmfvSefa&;udk xdxda&mufa&muf
[ef@wm;Edkifjcif; r&Sda=umif; oufaojyvsuf &Sdaeygw,f?

121
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

122
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf

tcef;}u;D (2)
a&$0ga&mifawmfveS af &;ESihf etz.AsL[m

123
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

124
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
jrefrmhwyfrawmf. toHk;cscHb0
AdkvfcsKyfoef;a¶$[m jynfxJa&;0ef}uD; AdkvfcsKyfarmifOD;udk zdtm;ay;um
vHkxdef;&Jrsm;/ }uHhzGH@pGrf;tm;&Sifrsm;udk &efukefòrdŒawmftwGif; qENjyvlxktm; acsr_ef;
oGm;Edkifa&; OD;pGmn¸ef=um;cJhygw,f? AdkvfcsKyfarmifOD;[m wdkif;rª;b0eJ@ wyfrSm&SdpOf
‚if;pD;eif;vmwJh armfawmf,mOfwef;tm; rodvdk@ ausmfoGm;rdwJh um;wpfpD;udk twif;
jyefausmfwuf+yD; um;armif;oludk qif;+yD; yg;¶dkufwJhtxd =urf;wrf;cufxefcJhol jzpfyg
w,f? jynfxaJ &;0ef}uD; jzpfvmwJt h cgusawmhvnf; 0efxrf;awGukd pdwrf xif&if rxif
ovdk ðzwf/ xkwf/ cs ta&;,l =urf;wrf;cJhol jzpfygw,f? 'Dvdk Zmwf=urf;wdkufol/
,kwrf m¶dik ;f pdik ;f ol jzpfwma=umifh vufatmufcv H x
kH ed ;f &JawGuvnf; q&mhajc&meif;um
=urf;wrf;pGm ¶du k Ef uS cf yhJ gw,f? bk&m;om;awmf oHCmawmfawGukd aoG;oH&&J J ¶du k Ef u
S f
xm;wm jrifawG@&vdk@ jynfolvlxk[mvnf; ra=umufr¶G@H qENjyr_awGrSm yg0ifvmcJh=u
ygw,f? vHkxdef;&JawGudk t&yf0wfeJ@ 0wfqifapum }uHhzGH@awGeJ@ a&maESmxm;+yD; qENjy
olawGukd wkwef @J ¶du k Ef uS zf rf;qD;apcJyh gw,f? 'gt h jyif vufvyk v f ufpm; tajctaer,fh
rsm;udk aiGay;iSm;&rf;+yD; vlrdkuftiSm;eJ@ vlxkudk ESdyfuGyfygw,f? 'gayr,fh &efukefòrdŒu
vlxktHkºuGr_}uD; t&SdefjrifhwufvmwmeJ@tr# &JeJ@ }uHhzGH@wdk@[m rxdef;Edkif rodrf;Edkif
jzpfae+yD; ppfwyfudk ac:,lESdrfeif;&wJh tajctae jzpfvmygw,f? &efukefòrdŒ tajctae
[m rar#mv f ifb h J bk&m;om;awmfawG tajrmuftjrm;qENjyvm+y;D jynfov l x
l k ode;f cs+D y;D
yg0ifvmwma=umifh &efuek òf rŒd vHòk caH &;twGuf wyfr (66)eJ@ wyfr (77) wyfawGukd ac:,l
tiftm;jznfw h if;ay;cJ&h ygw,f? wyfr (66) [m jynf tif;ru vmwmjzpf+yD; &efuek u f kd
qGJoHk;r,fqdk&if uu=unf;&JŒ cGifhðycsufudk &,l&rSmjzpfygw,f?
uu=unf;udk udkifxm;wJh AdkvfcsKyfarmifat;u ol@rSm wm0ef&Sdw,fvdk@ cH,l
xm;+yD; AdkvfcsKyfa¶$ref;eJ@ o[ZmwrjzpfyJ oabmxm;uGJvGJaea=umif; od&Sd&ygw,f?
=unf;wyfudpPtcsdK@udk AdkvfcsKyfoef;a¶$u AdkvfcsKyfa¶$ref;tm; ta&;ay:udpP ta=umif;
jy+yD; wdu
k ¶f ukd cf ikd ;f apwmawG&w dS mrd@k Adv
k cf sKyfarmifat; rodvu kd wf mrsKd ;vnf; &Syd gw,f?
=unf;wyfupd t P 00tm; Adv k cf sKyfarmifat;u wm0ef,x l m;wmjzpfv@kd aemifrmS ordik ;f
a=umif;t& ol@wGif wm0ef&SdvmrSmjzpfa=umif; r=umc% apm'uwufae+yD; rl0g'ydkif;
ESihf vufawG@trde@f ay;r_awG[m vGaJ csmaf ewma=umifh pdwrf oufrom jzpfaew,fv@kd vnf;
od&Sd&ygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf =unf; AdkvfcsKyfarmifat;[m wdkif;rª;awGudk rSm=um;
xm;&mrSm vlxkudk jzpfEkdifu rypfzdk@eJ@ wyf/ XmecsKyf/ tdrfaxmifonfvkdif;rsm;ESifh puf¶Hk/

125
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;
tvkyf¶Hk/ tpdk;&¶Hk;awGudk t=urf;zufusL;vGefr_ ðyvkyfvm=urSom ypfcwfzdk@ rSm=um;cJh
w,fvkd@ od&Sd&ygw,f? &[ef;oHCmawmfawG&JΠpDwef;vrf;av#muf qkawmif; arwWm
yd@k yaJG wGrmS bmoma&; =unfnKd udik ;f ¶di_ ;f =uwJh ppfwyfu Adv k cf sKyfwcsKd @e@J wyfrawmfom;
trsm;pk[m 0ifa&mufajz&Sif;vdkpdwf r&Sd=ua=umif;/ wdkif;rª;awGtaeeJ@ rD;pif=unfh+yD;
uae&wmwd@k a=umifh wdik ;f eJ@ jynfe,f ta&;tcif;awGrmS ajz&Si;f yHk enf;vrf;rwl=uwm
udk awG@&Sd&ygw,f? &efukefòrdŒawmfwGif &[ef;oHCmawmfawG vlxktHkºuGr_}uD;rm;wm
a=umifh ESdrfeif;&mwGif trdef@ (3)rsdK; a&maxG;aew,fvdk@ od&Sd&ygw,f? pGrf;tm;&SifawGeJ@
}uH h z G H @ awG u d k OD ; pD ; wJ h ppf w yf u Ad k v f c sKyf a wG & J Πtrd e f @ &,f / jynf x J a &;0ef } uD ;
AdkvfcsKyfarmifOD; &JŒ trdef@&,f/ &efukefwkdif; wdkif;rª; AdkvfcsKyfvSaX;0if;&JŒ trdef@&,fqdk+yD;
¶_yfaxG;cJhygw,f? 'Dae&mrSm wdkif;rª; AdkvfcsKyfvSaX;0if;u umuG,fa&;OD;pD;csKyf (=unf;)
&JŒ wynfht&if;jzpfolyDyD uu=unf;&JŒtrdef@udk wdwdususvdkufemoljzpfygw,f? 'gh
a=umifh a&S@ydkif; apmapmtcsdefumvawGrSm &efukefòrdŒawmfu bk&m;om; vlxktHkºuGr_
}uD;udk wyfu 0ifa&mufpGufzufr_r&Sdao;wma=umifh bk&m;om;awG&JΠatmifjrifr_
t&Sdeft[kef jrifhrm;vmwmudk awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfvSaX;0if;[m wdkif;rª;jzpfayr,fh
,cifwdkif;rª;awGvdk csufcsif;vkyfudkifcGifhtm%mr&&SdcJhbJ AdkfvfcsKyfjrifhaqG&JŒ xdef;csKyfr_/
pGufzufr_rsm;udk r=umc%}uHKawG@ae&a=umif;od&Sd&ygw,f? AdkvfcsKyfoef;a¶$&JŒwynfh
t&if; AdkvfcsKyfa¶$ref;/ AdkvfcsKyfjrihfaqGwdk@&JŒ 0ifa&mufudkifwG,fvdk@om &efukefòrdŒwGif
t=urf;zufr_jzpfyGm;um aoG;ajruscJh&ygw,f?
ercwdkif;rª; AdkvfcsKyfomat;qdkv#ifvnf; rHk¶GmòrdŒY bk&m;om;awmfrsm;
at;csrf;pGm arwWmydk@EdkifcJhvdk@ aoewfoHawmif r=um;&vdk@ òrdŒtajctae aumif;rGefcJhyg
w,f? bmomw&m; ¶dak oudik ;f ¶di_ ;f ol wdik ;f rª;wpfO;D jzpfwhJ Adv k cf sKyfomat;udk wyfrawmf
om;trsm;pkESifh &[ef;oHCm jynfolvlxku cspfciftm;udk; ar#mfvifhcsufxm;&Sdayr,fh
vnf; etz ppftm%m&Sifrsm;u &dyfrdI upxrª;tjzpf ‚if;tm; ajymif;a¶$@cJha=umif;
od&Sd&ygw,f? vycwdkif;rª; AdkvfcsKyfcifaZmf[m AdkvfcsKyfoef;a¶$eJ@ AdkvfcsKyfarmifat;wdk@
ESpfOD;t=um; rl0g'rsm;udk vkdtyfovdkrD;pif=unfhuEdkifvdk@ &[ef;oHCmrsm;aom rEœ
av;rSm aoewfaxmifazmuf¶Hkom ðyvkyf&+yD; aoG;ajrrusyJ wnf+idrfpGm ajz&Sif;ay;
EdkifcJhygw,f? rycwdkif;rª; AkdvfcsKyftkef;jrifhuawmh etzOuUÏ AdkvfcsKyfoef;a¶$&JŒtrdef@udk
wduspmG taumiftxnfazmf+yD; nydik ;f bke;f }uD;ausmif;awGukd 0ifa&mufp;D eif; t=urf;
zufonftxd usL;vGefcJhygw,f? 'Dae&mrSm AdkvfcsKyftkef;jrifhudk xdyfydkif; &mxl;wdk;ay;

126
Polaris Burmese Library ( Singapore )
wyfrawmft&m&SdwOD;. wifjycsuf
cgeD;rSm AdkvfcsKyfoef;a¶$u rodwod/ rrSwfrd jzpfaevdk@ ppfzufvufaxmuf AdkvfcsKyf
ae0if;u Adv k cf sKyftek ;f jrifu
h kd Adv
k cf sKyfoef;a¶$EiS hf wpfwyfwnf;rSm aecJzh ;l a=umif; &mZ0if
rSwfrdatmif azmfaumifvkyfay;vdk@ wdkif;rª;jzpfvm&jcif; jzpfygw,f? 'gha=umifh AdkvfcsKyf
tkef;jrifhtaeeJ@ tm%mudk rD;ukef,rf;ukefoHk;um ppftm%mwnf+rJa&;twGuf
wyfcsKyfudk zm;ae&jcif;jzpfygw,f?

ed*Hk;csKyf
etz[m 'Drdkua&pDukd w&m;ojzifh &,lcsifwJh jynfolvlxk&JΠoabmxm;
tppftrSefudk rsufuG,fðyr_/ owif;trSm;rsm;jzpfwJh &[ef;twk/ &[ef;ta,mifrsm;
qdk+yD; xkwfv$ifhr_/ vlxkpnf;¶Hk;a&;tpm; t=urf;zuf ESdyfuGyfowfjzwfr_ pwmawGudk
qufwdkufusL;vGefaewma=umifh olwdk@csrSwfxm;wJh National Defense Strategy
ratmifjrifbJ òyduGJoGm;&jcif;jzpfygw,f? etzu ðypkysdK;axmifay;wJh vufudkifwkwf/
}uHhzGH@awGeJ@ pGrf;tm;&SifawG[m vlxktHkºuGr_udk +idrf;csrf;pGm wm;qD;xdef;odrf;EdkifpGrf;r&Sd
wma=umifh ppfwyfudkom ac:,l&+yD; vufeuftm;udk; ajz&Sif;cJh&+yDjzpfygw,f? ,ae@
jrefrmhEikd if aH &;ordik ;f a=umif;rSm om;oH;k om;xJrS ausmif;om;ESihf bk&m;om;wd@k vufw+JG y;D
pnf;vHk;nDnGwfr_&v'f ay:xGufvmcJh+yD jzpfygw,f? 'D&v'faumif;udk t&Sdeft[kef
rusapzd@k e@J 'Dru kd a&pDyef;wdik u f kd wGe;f yd@k Eikd af tmif jynfo@l wyfrawmftjzpf &yfwnfEikd zf @kd
tcsdefusa&mufae+yDjzpfa=umif; ppfom;awGudk owday;vdkygw,f? jynfolvlxkudk
vnf; arwWm&yfcHcsifwmuawmh jynfol@bufudk &yfwnfvmwJhwyfrawmfom;rsm;
&SdvmcJh+yDqdk&ifvnf; etzu tao&& t&Sif&& acsr_ef;rSmjzpfvdk@ tjrefyl;aygif;um
nDnGwfaom wyfaygif;pktjzpf zGJ@pnf;+yD; =um;jzwftpdk;& zGJ@pnf;Edkifonftxd óud;pm;
oGm;&efjzpfygw,f? vlxktaejzifh ppfwyfeJ@ ppftm%m&Sifudk jywfom;pGm jcm;em;ypf+yD;
tajctaeaumif; wpfckudk tm;,lapmifhqdkif;ae=uwJh jynfcspfwyfrª;}uD;awG/ t&m&Sd/
t=uyf/ wyfom;awG tajrmuftjrm; &Sad e=uwma=umifh jynfov l x
l ek @J twl ajymif;vJ
&yfwnfEdkifwJh tvm;tvmaumif;rsm; &Sdae+yDjzpfa=umif; wifjyvkduf&ygw,f

127
Polaris Burmese Library ( Singapore )
Akv
d x
f ufrif;

128
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

-uyfajy;eef;wGif;t&+yfawmfykH
(trSwf 1=26)

2009 ckESpf/ ZGefv

'Drdkua&pDESifh zGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk/ okawoeESifh rSwfwrf;wifXmerS


xkwfa0onf?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 1
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

trSmpm

'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk (NDD) . okawoeESirfh Swfwrf;wifXmerS “=uyfajy;eef;wGif;


t&_yfawmfykH” acgif;pOfjzifh tywfpOfa&;om;jzef@a0cJo h nf@ jynfwGif;owif;oHk;oyfcsufrsm;udk pkpnf;I pmtkyt
f oGif
jzifh xkwfa0jzef@csjd cif; jzpfygonf?

owif;rSefrsm;udk zHk;uG,t f arSmifcsxm;avh&dSonf@ ppftkyfpk. twGif;a&;owif;rsm;ESifh jynfwGif;owif;


rsm;udk rdrdwdk@Xmetaejzifh &SmazGpkaqmif; rSwfwrf;wifxm;+yD; xdkowif;tcsuftvufrsm;tay: tajccHI ppftm
%m&Sipf epf. twGif;o&kyfrSerf sm;udk wyfrawmfom;rsm;tygt0if jynfoltrsm; tvG,fwul avhvmod&EdS dkiaf p&ef
oHk;oyfwifjyxm;jcif; jzpfygonf?

Tpmtkyfyg ta=umif;t&m tcsuftvufrsm;onf rnfol@udkr# yk*~dKvfa&;t& xdcdkufepfemap&ef &nf&G,f


csufr&dSyg? odk@aomf ppftm%m&Sirf sm;ESifh ‚if;wdk@todkif;t0dkif;. pdwfaeoabmxm;rsm;/ pOf;pm;awG;ac:csufrsm;/ vkyf
enf;vkyf[efrsm;udk wpHkw&m avhvmod&dSjcif;tm;jzifh ppftm%m&Sifpepfudk jrefrmhajray:rS wGef;vSefz,f&mS ;&mwGif
taxmuftuljzpfapEdkifvdrfhrnf[k ,Hk=unfygonf? ?

okawoeESifhrSwfwrf;wifXme
'Drdkua&pDESifh zGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk (tJef'D'D)
2009 ckESpf/ ZGefv(9)&uf?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 2
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

rmwdum

ta=umif;t&m pmrsufESm

1? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(1)------------------------------------------3
2? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(2)------------------------------------------7
3? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(3)------------------------------------------10
4? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(4)------------------------------------------13
5? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(5)------------------------------------------17
6? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(6)------------------------------------------20
7? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(7)------------------------------------------24
8? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(8)------------------------------------------27
9? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(9)------------------------------------------31
10? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(10)----------------------------------------35
11? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(11)----------------------------------------39
12? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(12)----------------------------------------42
13? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(13)----------------------------------------46
14? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(14)----------------------------------------49
15? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(15)----------------------------------------53
16? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(16)----------------------------------------56
17? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(17)----------------------------------------59
18? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(18)----------------------------------------63
19? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(19)----------------------------------------67
20? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(20)----------------------------------------71
21? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(21)----------------------------------------75
22? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(22)----------------------------------------80
23? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(23)----------------------------------------82
24? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(24)----------------------------------------85
25? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(25)----------------------------------------88
26? =uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH trSwf(26)----------------------------------------91

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 3
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

N
Neettw
woorrkk ffoorr DDeem
mooccrraaccyy aanndd DDeevveellooppm
meenntt
D
Dooccu
ummeen
nttaattiioon
n aan
ndd R
Reesseeaarrcch
hDDeeppaarrttm
meen
ntt

P.O Box 179, Mae Sod, Tak, 63110, Thailand. Tel: 66 (0) 81 7241 281, ndddrd07@csloxinfo.com, ndddrd07@gmail.com

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(1)”

etzppftpdk;&twGif; tajymif;tvJwcsdK@udk etz ppfaumifpDu ZGefv(20)&ufae@ &ufpGJeJ@ xkwfjyef


a=unmcJhygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; pdk;odef;udk trSwf(2)pufr_0ef}uD; Xme 0ef}uD;tjzpf
ajymif;vJcef@tyfcJh+yD; trSwf(2)pufr_0ef}uD;Xme0ef}uD; AdkvfcsKyfapmvGifudkawmh vl0ifr_}uD;=uyfa&;ESifh jynfol@tif
tm;0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpf ajymif;vJcef@tyfa=umif; etzppfaumifpD twGif;a&;rSL;(1) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; oD[
ol& wifatmifjrifOD;&J@ vufrSwfeJ@ xkwfjyefcJhwm jzpfygw,f? wcsdefwnf;avmufrSmyJ jrefrmhwyfrawmf&J@ xdyfydkif;
&mxl;wcsdK@rSmvnf; tajymif;tvJawG jyKvkyfcJhwm awG@&ygw,f? 'gayrJh wyfrawmftwGif;u tajymif;tvJawGudk
awmh etzppftpdk;&u w&m;0if xkwfjyefavhr&dSygbl;?
tpdk;&tzGJ@0ifawGeJ@ t&yfbuf0efxrf;t}uD;tuJawG&J@ cef@tyf/ ajymif;vJ/ xkwfy,fr_awGudk tpdk;&
a*Zuf (Gazette) awGrSm az:jya=unmay;&wJh oabmobm0&dSayrJh wyfrawmftwGif;u cef@tyf/ ajymif;vJ/
xkwfy,fr_awGudkawmh MS Order taeeJ@ wyfrawmftwGif;rSmom uef@owf+yD; xkwfjyefavh&dSw mudk awG@&yg
w,f?
tckwpf}udrfjyKvkyfcJhwJh etzwyfwGif;u tajymif;tvJawGrSm etzppfaumifpDtzGJ@0if xdyfwef; 'kwd,
AdkvfcsKyf}uD; (5)OD;udk wm0efawGu tem;ay;vdkuf+yD; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wpfOD;udkawmh 0ef}uD;tjzpf ajymif;a&$@cef@tyf
cJhwm awG@&ygw,f? vuf&dSwm0efawGu tem;ay;cHcJh&wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;awGuawmh umuG,fa&;0ef}uD;Xme
trSwf(1) ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; &Jjrifh/ trSwf(2) ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
ausmf0if;/ trSwf(3) ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cifarmifo ef;/ wyfrawmfppfaq;a&;t&m&dScsKyf
(=unf;/ a&/ av) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; armifbdk/ wyfrawmfavhusifha&;t&m&dScsKyf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; atmifaxG; wdk@jzpf
=u+yD; 0ef}uD;tjzpfeJ@ ajymif;a&$@wm0efay;cH&oluawmh umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AkdvfcsKyf}uD; pdk;odef ; jzpfyg
w,f?
olwdk@&J@ae&mawGrSm ppfwdkif;rSL; (5)OD;eJ@ ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(a&) wdk@udk csufcsif;tpm;xdk; cef@tyfcJhwmudkvnf;
awG@&dS&ygw,f? ryc wdki;f rSL; AdkvfcsKyftkef;jrifh/ &rc wdkif;rSL; AdkvfcsKyfatmifoef;xGÉf/ w*c wdkif;rSL; AdkvfcsKyfrif;atmif
vd_if/ wycwdkif;rSL; AdkvfcsKyfudkudk wdk@udk upxrSL;awGtjzpf tpm;xdk;cef@tyfcJh+yD; &uc wkdif;rSL; AdkvfcsKyf vSaX;0if;udk
wyfrawmfavhusifah &;t&m&dScsKyf/ eyc wdkif;rSL; AdkvfcsKyfarmif&dSef udk wyfrawmfppfaq;a&;t&m&dScsKyf (=unf;/ a&/
av) tjzpfeJ@ tpm;xdk; cef@tyfcJha=umif; od&dS&ygw,f? ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(a&) AdkvfcsKyf^m%fxGef; udkvnf; umuG,f
a&;OD;pD;csKyf (a&) tjzpf tpm;xdk;cef@tyfcJhwm awG@&ygw,f?
vpfvyfoGm;wJh ppfwdkif;rSL;awG&J@ ae&mawGudkvnf; wyfrrSL;awG ppfausmif;tkyf}uD;awG/ aq;wyfrSL;awGeJ@
csucf sif;tpm;xdk;cJhwm awG@&ygw,f? wyfrawmf(=unf;) wdkufcdkufa&;oifwef;ausmif;(Axl;wyf+ rdK@) ausmif;tkyf}uD;
AdkvfrSL;csKyfpdk;0if; ukd ryc wdkif;rSL;/ wyfrawmfaq;wuUodkvf ygarmuQcsKyf AdkvfrSL;csKyf&mjynfh udk &yc wdkif;rSL;/ OD;pD;
t&m&dS wuUodkvf(uavm) ausmif;tkyf}uD; AdkvfrSL;csKyfausmf+zdK;udk w*c wdkif;rSL;/ wyfr(77) wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 4
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

0if;jrifh udk &uc wdkif;rSL;/ wyfr(11) wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyfvSrif; udk wyc wdkif;rSL;/ ponfjzifh tpm;xdk;cef@tyf wm0ef
ay;cJha=umif; od&dS&ygw,f? (&yc wdkif;rSL; AdkvfcsKyfaomif;at;udk eyc odk@ ajymif;a&$@cJhonf?)
qifhuJqifhuJ vpfvyfoGm;wJh ae&mawGudkvnf; tpm;xdk;cef@tyfr_awG jyKvkyfcJh&wJhtwGuf AdkvfcsKyfrSL;}uD;
(1)OD;/ 'kwd,AkdvfcsKyfrSL;}uD; (1)OD;/ AdkvfcsKyf}uD; (2)OD;/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; (12)OD; ('kwd,AdkvfcsKyf}uD;vpmudk pm;
ae+yDjzpfaom AdkvfcsKyfomat;/ AdkvfcsKyfcifaZmfESifh AdkvfcsKyf ol&jrifhatmif wdk@rygao;yg)/ AdkvfcsKyf (50)ausmf/ AdkvfrSL;
csKyf (100)ausmf/ AdkvfrSL;}uD; 340 ausmf/ 'kwd,AdkvfrSL;}uD; 1,300 ausmfavmuf&dSwJh jrefrmhwyfrawmftwGif;rSm
tenf;qHk; t&m&dS (200) ausmfavmufudk tajymif;tvJawG jyKvkyfcJha=umif; od&dS&ygw,f? etzppfaumifpD/ etz
ppftpdk;&eJ@ etzwyfrawmftwGif;rSm aemufxyftajymif;tvJawG qufvufjzpfay:EdkifwJh tvm;tvm &dSygw,f?
etz wyfwGif;u 'Dtajymif;tvJawG[m r=umcifurS jyKvkyfcJhwJh etzppfaumifpD&J@ 2008 ckESpf yxr
av;vywf tpnf;ta0;t+yD;rSm ay:xGufvmwmjzpfygw,f? 'DESpftapmydkif;rSm jyKvkyf&rJh 2007 ckESpftwGuf etz
ppfaumifpD&J@ wwd,av;vywf tpnf;ta0;udk yHkrSeftwdkif; usif;yrjyKvkyfEdkifcJhwmudk axmuf&_jcif;tm;jzifh etz
wyfwGif; ae&mtajymif;ta&$@ udpPawGeJ@ywfouf+yD; ppfaumifpDtwGif;rSm rausvnfr_awG &daS eEdkifw,fvdk@ ,lq&
ygw,f? wm0efuae tem;ay;cHvdkuf&wJh etzppfaumifpDtzGJ@0if 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; (6)OD;vHk;[m tjrifhqHk; tm
%mydkiftzGJ@tpnf;jzpfwJh tzGJ@0if(19)OD;yg ppfaumifpDuvnf; E_wfxGufay;vdkuf&+yDvdk@ ,lq&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m wyfrawmfuaetem;r,lcif ol@&J@ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfae&mudk qufcH
rJo
h leJ@ wyfrawmf&J@ xdyfwef;&mxl;}uD;awGudk qufcH&rJholawGudk txl;owdxm;+yD; a&G;cs,faeyHk&ygw,f? aocsmwJh
tcsuw f pfckuawmh vuf&dS 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat;udk ol ouf&dSxif&Sm;&dS
aeoa&G@ umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf wm0efay;cef@tyfrSmr[kwfbl;qdkwJh tcsufjzpfygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$
taeeJ@ ol,Hk=unfpdwfcsolawGudk ol@ae&meJ@ wyfrawmf&J@xdyfydkif;&mxl;awGrSm wm0efay;cef@tyf+yD;&if oleJ@twl
'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;/ 0ef}uD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;odef;pdef/ twGif;a&;rSL;(1)eJ@ ppfaxmufcsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;
oD[ol&wifatmifjrifOh D;/ umuG,fa&;ypPnf;xkwfvkyfa&;t&m&dScsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD; wifat;/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf
(av) 'kAdkvfcsKyf}uD; jrwf[def; wdk@udkyg wyfrawmftwGif;u qGJ+yD;ac:xkwfoGm;rSm aocsmae+yDjzpfygw,f? ( 1988
ckESpf ZlvdkifvtwGif; usif;yjyKvkyfcJhonfh rqvygwD. ta&;ay:ygwDnDvmcHwGif ppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;u oleJ@
twl OD;pef;,k/ OD;at;udkESifh OD;ausmx f if wdk@udkyg qGJac:oGm;ovdkrsdK; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uvnf; 'kwd, AdkvfcsKyf
rSL;}uD;armifat;udk cg;zuf+yD; oleJ@twl qGJac:oGm;&ef }uHpnfaeonf[k ,lq&ygonf?)
AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$[m ol@&J@ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfae&mudk qufcHrJholtjzpf AdkvfcsKyfol&a&$ref;
udk 2001 ckESpfuwnf;u pwifa&G;cs,f owfrSwfcJhwm awG@&ygw,f? DSA tywfpOf(11)ausmif;qif; ewc
wdkif;rSL; AdkvfcsKyfol&a&$ref;udk 2001 ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@rSm umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;udk ac:,lcJh+yD; (!d‡Ed_if;uGyfuJ
a&;rSL;-=unf;/ a&/ av) tjzpf &mxl;opfwpfck wDxGifzefwD; wm0efay;cJhwJhtjyif 2002ckESpf pufwbFmvrSm 'kwd,
AdkvfcsKyf}uD;/ 2003 ckESpf =o*kwfvrSm AdkvfcsKyf}uD;tjzpf &mxl;awGudk wqifh+yD;wqifh wdk;jr‡ihfay;tyfcJhwm awG@Edkifyg
w,f? AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ i,fwynfh&if;wpfOD; r[kwfayrJh vl&dk;vlat; wpfOD;jzpfwJhtjyif
txufucdkif;wJt h wdkif; vkyfudkifwwfol jzpfwma=umifh ol@udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u vufoyfarG;zdk@ qHk;jzwfcJhwm
jzpfEdkifygw,f? (AdkvfcsKyfa&$ref;&J@ZeD; a':cifav;oufu AdkvfcsKyfrSL;}uD;uawmf a':}udKif}udKifeJ@ om;orD;awG&J@ 0wf
}uD;0wfi,fawGudk ae@pOf0ifxGuf jyKpkay;aewJhtwGuf a':}udKif}udKif&J@ !$ef=um;csuft& AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$u
AdkvfcsKyfa&$ref;udk tckvdk csD;jr‡ifhajr‡mufpm;cJhwmjzpfw,fvdk@ AdkvfcsKyfuawmftodkif;t0dkif;rSm ajymqdkae=uwmawG
awmh &dSygw,f?)
wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf odk@r[kwf 'kwd,wyfrawmf umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf AdkvfcsKyf}uD; a&$ref;eJ@
twl ,SOfwGJvsmxm;cH&olwpfOD;uawmh DSA tywfpOf(15)ausmif;qif; trSwf(5) txl;ppfqifa&;tzGJ@rSL; 'kA dkvf
csKyf}uD;jrifhaqG jzpfa=umif; od&dS&ygw,f? 'kAdkvfcsKyf}uD;jrifhaqGuawmh AdkvfcsKyfrSL;}uD;uawmf a':}ud Kif}udKifeJ@ aqGrsdK;
awmfpyfwt Jh wGuf wyfr(11) wyfrrSL;/ &efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;/ wyfrawmfppfbufa&;&m vHk+cHKa&;t&m&dScsKyf
pwJh &mxl;awGudk tvG,fwul &&dScJhwJhtjyif 2005 ckESpf atmufwdkbmvrSm 'kAdkvfcsKyf}uD;tqifh wdk;jr‡ifhay;wmudk

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 5
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

cHcJh&ygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;udk ol@ae&mqufcHzdk@ rlvu vsmxm;cJhayrJh tcktcsdefrSm


AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;&J@toufu (60)ausmfae+yDjzpfvdk@ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfae&mtwGuf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
jrifhaqGu tvm;tvm ydkaumif;aea=umif;/ 'ga=umifh &efukef pD;yGm;a&;avmutodkif;t0dkif;u 'kAdkvfcsKyf}uD;
jrifhaqGeJ@ydk&if;eSD;atmif }udK;pm;ae=ua=umif; =um;od&ygw,f?
touft&G,f }uD;&ifhae+yDjzpfwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$taeeJ@ jrefrmhwyfrawmfudk uef@vef@um aemufuG,f
u qufvuf}udK;udkifEdkifzdk@ }udK;yrf;tm;xkwf&mrSm rqvppftm%m&Sifa[mif; AdkvfcsKyf}uD;ae0if; 1988 ckESpfu
jyKvkyfrdcJhwJhtrSm;rsdK; xyfrvkyfrdatmif txl;owdxm;+yD; vkyfaqmifaewmawG@&ygw,f? wyfrawmf&J@ xdyfwef;
&mxl;}uD;awGudk qufcHrJh rsdK;qufopfwyfrSL;awGudk ol@pdwf}udKuf tcsdef,la&G;cs,f+yD; umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;eJ@ wdkif;/
wyfrawGrSm ae&mcsxm;ay;aewm awG@&ygw,f? 1997 ckESpf Edk0ifbmvtwGif; e0wppfaumifpDtzGJ@0if 'kAdkvfcsKyf
}uD; wpf'gZifausmfudk jzKwfxkwzf ,f&Sm;ypfvdkufwJh tcsdefupvdk@ jrefrmhwyfrawmfwpfckvHk;udk ol@pdwf}udKuf cs,f
vS,fzefwD; yHkoGif;,lvmcJhwm jzpfygw,f? ol@udkajc&mwdkif;+yD; uvefuqefvkyfzdk@ }udK;pm;cJhwJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@
ol@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;wpfzGJ@vHk;udk 2004 ckESpf ESpfukefykdif;rSm ajrvSef&Sif;vif;ypfvdkufwJhtcsdefup+yD; wyfxJrSm
ol@udk armf=unf&h JwJhol wpfa,mufrSr&dSawmhwm awG@&ygw,f?
wyfrawmf 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat; taeeJ@vnf; 1994-95-96 avmuf
u wyfrrSL;tqifhavmuftxd ajymif;a&$@cef@tyfr_awGudk udk,fhoabmeJ@udk,f vkyfydkifcGifh&dScJhayrJh aemufydkif;rSmawmh
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ twnfjyKcsufryg&if bmrSvkyfvdk@r&awmha=umif; od&dS&ygw,f? 'DvdktajctaeawGa=umifh
'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat; udk,fwdkif jzKwfxkwf&Sif;wJhtxJ ygroGm;&atmif tajctaeudk=unfh+yD; AdkvfcsKyfrSL;
}uD;oef;a&$ &kwfw&ufaoqHk;rJhtcsdefudk t&ufaomuf&if;eJ@ xdkifapmifhae&w,fvdk@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;rSm ESpf
twef=um wm0efxrf;aqmifcJhbl;wJh wyfrawmft&m&dSwpfOD;u ajymqdkcJhbl;ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$[m wyfrawmf&J@ xdyfydkif;&mxl;awGtwGuf rsdK;qufopf AdkvfcsKyfawGudk arG;jrLvmcJh&m
rSm tckqdk&if umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;rSm AdkvfcsKyf}uD; a&$ref;/ 'kAdkvfcsKyf}uD; jrifhaqG/ 'kAdkvfcsKyf}uD; jrifhvd_if/ 'kAdkvfcsKyf}uD;
&Jjrifh (p&c) eJ@ r=umcif 'kAdkvfcsKyf}uD;awGjzpfvm=uawmhrJh AdkvfcsKyfomat;/ AdkvfcsKyfcifaZmf AdkvfcsKyf ol&jrifhatmif
wdk@tjyif tcktopfcef@tyfvdkufwJh AdkvfcsKyftkef;jrifh/ AdkvfcsKyfatmifoef;xGÉf/ AdkvfcsKyfrif;atmifvd_if/ AdkvfcsKyfvSaX;
0if;/ AdkvfcsKyfudkudk eJ@ AdkvfcsKyf^m%fxGef; wdk@ a&muf&dSae=u+yDjzpfygw,f? ppfwdkif; (13)wdkif;rSmvnf; DSA tywfpOf
(22)ausmif;qif; wdkif;rSL;(7)OD; (AdkvfcsKyf ausmfaqG/ AdkvfcsKyfwifaiG/ AdkvfrSL;csKyfpdk;0if;/ AdkvfrSL;csKyf&mjynfh/ AdkvfrSL;csKyf
ausmf+zdK;/ AdkvfrSL;csKyf0if;jrifh/ AdkvfrSL;csKyfvSrif;) tygt0if rsdK;qufopf ppfwdkif;rSL;awGeJ@ tpm;xdk;xm;+yD;jzpfovdk/
wyfr(10)ck/ puc(19)ck eJ@ 'up(7)ck rSmvnf; rsdK;qufopfwyfrSL;awGeJ@ tpm;xkd;ae+yDjzpfygw,f? 'ghtjyif ppf&Hk;csKyf
tulvuf&Hk;wyfzGJ@awGeJ@ wyfrawmf(av)/ wyfrawmf(a&)wdk@rSmvnf; rsdK;qufopfwyfrSL;awGeJ@ tpm;xdk;ae+yD jzpfyg
w,f?
etzu em*pfavrkefwdkif;'%fa=umifh twd'kuQa&mufae=uwJh jrefrmjynfolawGudk riJhuGufyJ olwdk@pdwfwdkif;
usa&;qGJxm;wJh 2008 zGJ@pnf;yHktajccHOya'udk twif;tusyf twnfjyKEdkifcJhayrJh 2010 a&G;aumufyGJrwdkifcifrSm
&ifqdkif&rhJ pdrfac:r_awG trsm;tjym;usef&dSaeao;wmudk awG@Edkifygw,f? jrefrmhwyfrawmfudk ,Hk=unfpdwfcs&wJh
rsdK;qufopfwyfrSL;awG&J@vufxJudk pepfwus v$Jajymif;ay;Edkifa&;/ ygvDreftqifhqifheJ@ A[dktpdk;&/ jynfe,ftpdk;&
pwJh tkyfcsKyfa&;tqifq h ifhrSm ppfAdkvf(25)&mcdkifE_ef; yg0ifEdkifzdk@twGuf wyfxJrSmoHk;r&rJholawGudk pDppfa&G;cs,f ap
v$wfEdkifa&;/ }uH@zGH@toif;udk toGifajymif;zGJ@pnf;rJh ppfwyfydkifEdkifiHa&;ygwD}uD;rSm wyfrawmfxJu tdky,fawGudk ae&m
csxm;ay;a&;/ tem*gwfjrefrmEdkifiH&J@ pD;yGm;a&;avmuudk wyfrawmftodkif;t0dkif;u qufvuf vuf0g;}uD;tkyfxm;
Edkifatmif pepfwus jyifqifxm;&dSEdkifa&;eJ@ typf&yf/ typfr&yf/ vufeufudkiftzGJ@tpnf;awGudk tcsdefrD vufeuf
jzKwfodrf;Edkifa&;/ pwJhudpPawGudk 'DESpfawGtwGif;rSm +yD;jywfatmifjyKvkyf&zdk@ usef&dSaeygw,f?
ppftm%m&Sif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m tul;tajymif;umvrSm ppftm%m&Sifa[mif; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;vdk
trSm;rsdK;eJ@ r}uHK&atmif owdxm;+yD; jyifqifvkyfudkifaewmawG@&ayrJh tcef@roifh&if udk,faz:wJhaq;cg;}uD;udk udk,f
jyefaomuf&wJhudef; qdkufEkdifygw,f? olwdk@udk,fwdkif twif;tusyftwnfjyKcJhwJh 2008 zGJ@pnf;yHktajccHOya't&

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 6
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

umuG,af &;OD;pD;csKyf&J@ vkyfydkifcGifhawG[m orRwqdkol&J@ vkyfydkifcGifhawGxufawmif ydkrsm;aewma=umifh wcsdefcsdefrSm


0Ëfvnf+yD; udk,farG;cJhwJharsmufudk udk,fjyefa=umuf&rJhtjzpfqdk;eJ@ }uHKawG@&Edkifa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 7
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(2)”

rqv ppftm%m&Sifa[mif; AdkvfcsKyf}uD;ae0if; vufxufu “'dk@vlawG &dSao;vm;” qdk+yD; r=umc%ar;


avh&dSygw,f? “'dk@vlawG”qdkwmu olwyf&if;rSL;vkyfcJhwJh trSwf(4) Armhaoeyfudkifwyf&if;rSm oleJ@twlwm0efxrf;
cJh=uwJh ol@wynf@&if; t&m&dS/ t&mcH/ t=uyfwyfom;awGudk &nf!$ef;wmjzpfygw,f? AdkvfcsKyf}uD;ae0if; umuG,fa&;
OD;csKyfjzpfvmcJhwJh 1949 ckESpf azaz:0g&Dvup+yD; oleJ@oabmxm;csif; rwdkufqkdifwJh Armhwyfrawmf&J@ xdyfydkif;
wyfrSL;}uD;awG (AdkvfrSL;csKyfausmfaZm tygt0if) udk wOD;csif;jzpfap/ tpkvdkuft+yHKvdkufjzpfap wajz;ajz; z,f&Sm;ypf
cJh+yD; “'dk@vlawG” eJ@ tpm;xdk;cJhygw,f?
tck etzppftm%m&Sif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ vufxufrSmvnf; ol umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmcJhwJh
1992 ckESpf {+yDvup+yD; jrefrmhwyfrawmf&J@ xdyfydkif;&mxl;awGrSm “ol@vlawG” eJ@ tpm;xdk;Edkifzdk@ pwif}udK;yrf;vmcJh
wm awG@&dS&ygw,f? tckvuf&dS ol@ab;rSm 0ef;&Hxm;oltrsm;pk[m ol wyf&if;rSL;/ AsL[mrSL;/ wyfrrSL;/ wdkif;rSL;eJ@
'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf/ pwJhwm0efawGudk xrf;aqmifcJhpOfu ol@wynf@&if;jzpfcJhbl;olawG/ oludk,fwdkif ,Hk=unf
pdwfcs tm;udk;&olawG jzpfaewmudkawG@Edkifygw,f?
OTS tywfpOf(9) oifwef;qif; t&m&dSwOD;jzpfwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m cv&(1)/ cr&(101)/ wyfr
(88)/ taemufawmifwdkif;ppfXmecsKyf(ewc) pwJh wdkufcdkufa&;wyfawGrSm wm0eftqifhqifhudk xrf;aqmifcJhbl;ayrJh
wdkufcdkufa&;bufrSm xl;c|efatmifjrifwJh wyfrSL;wOD;awmh rjzpfcJhygbl;? 1980 ckESpfavmufu wyfr(88) wyfrrSL;b0
eJ@ usdKif;wHka'orSm ppfqifa&;wm0efawGudk xrf;aqmifaepOf wyfr(88)udk Auy (815)ppfa'o (,QK OD;pdkif;vif;.
rdkif;vm; typf&yftxl;a'o) vufatmufcHwyfawGu jyif;jyif;xefxef ydwfqdk@wdkufcdkufacsr_ef;cJhwJhtwGuf wyfr
(88)vufatmufcH trSwf(3)ucsifaoeyfudkifwyf&if; XmecsKyfygusqk;H cJh&+yD; ppfonfawGeJ@ rdom;pktrsm;tjym;
aoqHk;cJh&bl;ygw,f?
'gayrJh AdkvfcsKyfoef;a&$[m tJ'Dtcsdefu OD;ae0if;&J@ txl;,Hk=unfpdwfcs&wJh ppfacgif;aqmifwOD; jzpfaewJh
twGuf ta&;,lrcH&wJhtjyif tJ'DESpftwGif; usif;yjyKvkyfcJhwJh rqvygwD&J@ pwkwˆt}udrfygwDnDvmcHrSm A[dkaumf
rwD0iftjzpfawmif csD;jrSifhajrSmufpm;wmudk cHcJh&ygw,f? 1983 ckESpfrSm ewcwdkif;rSL;eJ@ {&m0wDwdkif;&J@ a'oygwD
aumfrwDOuUX &mxl;awGudkyg csD;jrSifhcHcJh&+yD; 1985 ckESpfrSmawmh 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf jzpfvmcJhygw,f? tJ'D
tcsdefu touf(52)ESpf t&G,fom&dSao;wJh AdkvfcsKyfoef;a&$[m &mxl; tqifh(2)qifhudk ckefysHausmfwuf+yD; 'kwd,
umuG,fa&;OD;pD;csKyf jzpfvmwJhtay: rqvwyfrawmf xdyfydkif;wyfrSL;awGtwGif;rSm rauseyfr_awG trsm;tjym;
&dScJh=uygw,f? 'gayrJh ppftm%m&Sif}uD;OD;ae0if; a&S@rSmawmh tm;vHk; a&iHkE_wfydwfaecJh=u&w,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyf}uD; oef;a&$[m ppfrwdkufwwfayrJh “vBufawmh aumif;aumif;xkwfwwfw,f” qdkwJh vlpm;xJrSm
ygyHk&ygw,f? olu t&m&dSaygufpb0eJ@ uu§jynf/ ryc eJ@ wyfr[m(1)wdk@rSm e,fvSnf@ pdwf"gwfppfqifa&;rSL;
wm0efawGudk xrf;aqmifcJhbl;wJhtjyif A[dkEdkifiHa&;wuUodkvfrSmvnf; enf;jywm0efawGudk xrf;aqmifcJhbl;wJh
tawG@t}uHKawGa=umifh vlawG&J@ pdwf"mwfoabmobm0eJ@ EdkifiHa&;tvm;tvmwcsdK@udk }udKwifwGufcsuf cef@rSef;
Edkif+yD; vl}uD;awG ESpfoufoabmusatmif aexdkifjywwfwJht&nftcsif;&dSa=umif; od&dS&ygw,f?
'gayrJh 1988 ckESpf &Spfav;vHk;ta&;tcif;umvrSmawmh ppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;eJ@ orD;}uD; AdkvfrSL;
pENm0if;wdk@u AdkvfcsKyfoef;a&$udk acgufxm;+yD; ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@udk a&S@wef;wif yGJ
xkwv f mwJhtwGuf AdkvfcsKyfoef;a&$&J@ pdwfxJrSm OD;ae0if;rdom;pkeJ@ AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@wdk@tay: t+idK;taw;awG pwif
jzpfay:cJhw,fvdk@ ,lq&ygw,f? 1988 ckESpf pufwbFmvtwGif; ppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;u AdkvfcsKyf}uD; apm
armifeJ@ AkdvfcsKyfcif!Gef@wdk@udk ol@&J@tdrfawmfrSm ac:,lawG@qHk+yD; ppfwyfeJ@tm%modrf;zdk@/ ppftm%modrf;aumifpDrSm
AdkvfcsKyf}uD;apmarmifu OuUXvkyf+yD; AdkvfcsKyfcif!Gef@eJ@ AdkvfrSL;csKyfwifOD; wdk@udk twGif;a&;rSL; (1)eJ@(2) vkyfcdkif;zdk@
!$ef=um;cJhygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifuvnf; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfwJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$udk tm%m

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 8
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

odrf;ppfaumifpDrSm omreftzGJ@0ifwOD;tjzpfeJ@om xnf@oGif;cJh+yD; ta&;ygwJh ppfa&;/ EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;qdkif&m ay:v


pDawGudk udkifwG,fcdkif;jcif;r&dSyJ vrf;azguf/ wHwm;aqmuf pwJhvkyfief;wcsdK@udkom }uD;=uyfapcJhwma=umifh AdkvfcsKyf
}uD;oef;a&$u AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifeJ@ OD;ae0if;wdk@tay: t+idK;taw;xm;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$&J@ rauseyfr_awGudk &dyfrdvmwJh AdkvfcsKyfcif!Gef@u e0wtwGif; pnf;vHk;nD!Gwfa&;udk
a&S@&_+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$udk e0wppfaumifp&D J@ 'kwd,OuUXtjzpf cef@tyfwm0efay;zdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk
t}udrf}udrf em;cspnf;&Hk;cJhwma=umifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifu 1990jynf@ESpf tapmydkif;a&mufrS AdkvfcsKyf}uD; oef;
a&$udk e0w 'kwd,OuUXtjzpf cef@tyfwm0efay;cJhygw,f? 'gayrJh t+idK;taw;}uD;wJh AdkvfcsKyfoef;a&$[m AdkvfcsKyf
rSL;}uD;apmarmif&J@ ajcvSrf;trSm;udk apmifhqdkif;&if; qif}uH }uHaecJhygw,f? AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m ae&mwum ol@
vufol@ajc jzpfaewJh AdkvfcsKyfcif!Gef@udkvnf; odyf=unf@r&ayrJh ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyfcif!Gef@[m
&Spfav;vHk;ta&;tcif;umvtwGif; tzsuftarSmifhvkyfief;awGudk vsdK@0Sufvkyfudkif+yD; ppftmodrf;zdk@ tajctaeawG
ay:aygufvmatmif zefwD;vkyfaqmifay;cJhol jzpfaewma=umifh wcsdefcsdefrSm ol@twGufvnf; toHk;0ifvmEdkifw,f
qdkwJhtawG;eJ@ tcsdKowfqufqHxm;zdk@ qHk;jzwfcJhyHk&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif[m 1990 taxGaxGa&G;aumufyGJrSm wpnygwD tEdkif&r,fxif+yD; a&G;aumufyGJ
+yD;&if wyfrawmfu ppfwyfv#m;udkjyefr,fvdk@ tmacsmifrdcJhygw,f? 'gayrJh pDpOfxm;ovdkjzpfrvmbJ NLD ygwDu
tjywftowf tEdik f&&dSoGm;wJhtcg AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ OD;aqmifwJh oabmxm;wif;rmol e0wAdkvfcsKyfawGu
v$wfawmfac:ay;zdk@udpPeJ@ NLD ygwDudk tm%mv$Jay;zdk@udpPawGtay: tjyif;txef qef@usifuef@uGufcJh=uygw,f?
NLD ygwDu olwdk@tm%m&cJh&if jrefrmhwyfrawmfudk jyKjyifajymif;vJa&; jyKvkyfzdk@/ AdkvfrSL;}uD;eJ@txuf wyfrawmf
t&m&dS}uD;awGudk z,f&Sm;oef@pifypfzdk@ pDpOfaea=umif; wpdwfudkwtdyfvkyf+yD; wyfrawmftwGif;rSm aoG;xdk;vH_@aqmfr_
awGudkvnf; jyKvkyfcJh=uygw,f?
ab;uswfeHuswf tajctaeawGeJ@ &ifqdkifvm&wJh tm%modrf;ppfacgif;aqmif AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmif
[m pdwfxGufayguf&SmwJhtaeeJ@ t&ufudk ae@a&mnyg aomufvmcJh&mu aemufqHk;rSm pdwfa0'emyg pGJuyfvm+yD;
rdef@cGef;ac|&mrSm trSm;t,Gif;awG jzpfay:vmcJhygw,f? tuGufaumif;udkacsmif;aewJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m Adkvf
csKyfrSL;}uD;apmarmif&J@ rdef@cGef;awGudk wvHk;rS jyifqifwnf;jzwfjcif;rjyKbJ a&'D,dkeJ@ &kyfjrifoH=um;uae xkwfv$ifhcdkif;
cJh+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk jynfolvlxkeJ@ wyfrawmfom;awGt=um;rSm ynmom;ygygeJ@ oduQmcszdk@ }udK;pm;cJhyg
w,f? aemufqHk;rSm wyfrawmfaq;!$ef=um;a&;rSL; AdkvfrSL;csKyfausmf0if; (aemif t*FvefEdkifiHqdkif&m jrefrmoHtrwf
}uD;) OD;aqmifwJh orm;awmf}uD;awGudk ppfaq;cdkif;+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@ usrRma&;tajctae raumif;awmh
a=umif; aq;axmufcHpm a&;cdkif;cJhygw,f? AdkvfcsKyf}uD; oef;a&$[m e0w ppfaumifpDtzGJ@0ifawGeJ@ ppftpdk;&tzGJ@0if
awGudk 'Daq;pmjy+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmifudk tem;ay;zdk@ pnf;&Hk;cJhwJhtjyif ppfwdkif;rSL;wOD;csif;pD&J@ oabmxm;
udkvnf; ac:,lar;jref;wmawG jyKvkyfcJha=umif; od&dS&ygw,f?
tppt&m&m tuGufaphatmif zefwD;EkdifcJhwJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m oludk,fwdkif vufrSwfa&;xkd;xm;wJh
e0w a=ujimcsuftrSwf 8§92 udk 1992 ckESpf {+yDv(23)&ufae@ &ufpGJeJ@ xkwfjyefcJh+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmif udk
wm0eft&yf&yfu tem;ay;a=umif; a=ujimcJhygw,f? “EdkifiHawmf. jrm;ajrmif}uD;av;vSaom tvkyfwm0efrsm;.
'%fa=umifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif. usef;rma&;onf tem;r,lv#if rjzpfawmhonf@tajctaetxd csdK@,Gif;vm
ojzifh wm0efrsm;jyefvnfxrf;aqmifEdkifaom usef;rma&;tajctaeodk@ a&muf&dSonftxd tem;,lae&ef u|rf;usif
aom q&m0ef}uD;rsm;u t}uHjyK axmufcHwifjyvmygonf? Txufyg q&m0ef}uD;rsm;. t}uHjyKaxmufcHcsufudk
EdkifiHawmf+idrf0yfydjym;r_wnfaqmufa&;tzGJ@ tpnf;ta0;wGifwifjy+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmiftm; tem;,lap&ef
qHk;jzwfvdkufa=umif; a=ujimtyfygonf?” qdk+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ u AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif udk ynmom;ygyg
z,f&Sm;ypf+yD; tm%modrf;cJhygw,f? e0w twGif;a&;rSL;(1) AdkvfcsKyfcif!Gef@uvnf; tJ'Dae@&ufpGJeJ@ e0wa=ujim
csuftrSwf 9§92 udk xkwfjyefcJh+yD; e0wOuUXae&mudk ,QKtcsdefup+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u qufvuf wm0ef,l
oGm;rSmjzpfa=umif; a=ujimcJhygw,f? (wu,fawmh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m {+yDv(22)&ufae@ uwnf;u umuG,f
a&;OD;pD;csKyf wm0efudk pwifxrf;aqmifae+yD jzpfygw,f?)

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 9
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

'DjzKwfxkwftm%modrf;yGJudk AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$eJ@ AdkvfcsKyfcif!Gef@wdk@ yl;aygif;vkyfudkifcJh=uwm jzpfEdkifygw,f?


ol@txufuAdkvfcsKyfawGudk &Sif;xkwfypf+yD; wajz;ajz;ae&m,lzdk@ }uHpnfaewJh ar#mfrSef;csuf}uD;rm;ol ppfaxmufvSrf;
a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyfcif!Gef@eJ@ AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$wdk@[m udk,fht}uHtpDeJ@udk,f yl;aygif;vkyfcJh=uwm jzpfygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmiftay: opPmazguf+yD; aemufausmudk"m;eJ@xdk;cJh=uwJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$eJ@ AdkvfcsKyfcif!Gef@
wdk@udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@ZeD; a':at;at;&D u cHjyif;a'goxGuf+yD; umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;ay:txd wufqJ
cJhwmudv k nf; tJ'Dtcsdefu &efukefppf&Hk;csKyfrSm wm0efusaeolwdkif; od&dScJh=uw,fvdk@qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m umuG,fOD;a&;OD;pD;csKyfjzpfvmwmeJ@ w+ydKifeuf ol@&J@taetxm;udk cdkifrmatmif
pwifwnfaqmufcJhygw,f? ol yxrqHk;vkyfcJhwJhtvkyfuawmh ppf&Hk;csKyfeJ@ AdkvfcsKyfcif!Gef@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;Xme
awGrSm “ol@vlawG” udk ae&mcsxm;vmjcif; jzpfygw,f? ol wyfr(88)wyfrSL;tjzpf xrf;aqmifcJhpOfu ppfOD;pD;rSL;
('kwd,wef;) tjzpfeJ@ ol@vufatmufrSm wm0efxrf;aqmifcJhbl;wJh 'kAdkvfrSL;}uD; ausmf0if; (rEWav; trSwf(1) ppf
axmufvSrf;a&;wyfrSL;) udk arvtwGif;rSm &efukefppf&Hk;csKyfudkac:,lcJh+yD; wyfrawmfaxmufvSrf;a&;!$ef=um;a&;rSL;
&Hk;rSm 'kwd,!$ef=um;a&;rSL;tjzpfeJ@ cef@tyfum AdkvfcsKyfcif!Gef@udk xdrf;csKyfEdkifzdk@ pwif}udK;yrf;cJhygw,f?
'ghtjyif rdef;rudpP&_wfaxG;r_awGa=umifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifu tjypfay;wJhtaeeJ@ ppf&Hk;csKyfuae ,m
,D ESifxkwfxm;wJh ol@wynf@&if; AdkvfcsKyfwifOD; (twGif;a&;rSL; 2) eJ@ AdkvfrSL;}uD; cifarmifoef; (ppfOD;pD;rSL; yxrwef;)
wdk@udkvnf; ppf&Hk;csKyfudk jyefvnfac:,l wm0efay;tyfcJhygw,f? AdkvfrSL;}uD;cifarmifoef;udk wyfr(11) wyfrrSL;tae
eJ@ cef@tyfwm0efay;cJhwmjzpfayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@teD;rSmac:,lxm;+yD; ppf&Hk;csKyfuae wyfr(11)udk uGyf
uJapcJhygw,f? ol@&J@vHk+cHKa&;twGuf tumtuG,f&atmif wyfr(11)rSL;udk tem;rSmac:,lxm;cJhjcif; jzpfEdkifygw,f?
aemufydkif;rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif &J@ vlawGtm;vHk;udk ppf&Hk;csKyfuz,f&Sm;ypfcJh+yD; ol@vlawGeJ@ tpm;xdk;cJhygw,f?
,kwfpGtqHk; AdkvfcsKyfoef;a&$ ewc wdkif;rSL;b0eJ@ ykodrf+rdK@rSm wm0efxrf;aqmifcJhpOfu wdkif;rSL;uawmf a':
r}udKif&J@pum;udk ajr0,frus em;axmifcJh=uwJh AdkvfrSL;ae0if;u EdkifiHawmforRw&J@ ppfbufvufaxmuf AdkvfcsKyf
ae0if; jzpfvm+yD;/ AdkvfrSL;qef;qifh u ppf&mxl;cef@csKyf AdkvfcsKyfqef;qifh/ wdkif;rSL;&J@tdrfawmfapmifh vHk+cHKa&;t&m&dS
Adkvf}uD;vSatmifodef; u ajcv#ifvnf;rqif;/ ppfvnf;rwdkuf&bJ ol&Jaumif;rSwfwrf;0ifwHqdyf csD;jrSifhcH&+yD; ppf&Hk;
csKyfpcef;rSL; AdkvfcsKyfvSatmifodef; jzpfvm=ua=umif; wifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 10
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(3)”

1988 ckESpf pufwbFm ppftm%modrf;yGJ[m rqvppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;&J@ !$ef=um;csuft& AdkvfcsKyf


}uD;apmarmif OD;aqmifwJhppftkyfpku rsufvSnfhjy+yD; tm%mudk v$Jajymif;,lvkdufjcif;om jzpfygw,f?
1988 ckESpf pufwbFm(17)&ufae@rSm wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AkdvfcsKyf}uD;apmarmifeJ@ wyfrawmf
ppfaxmufvSrf;a&;!$ef=um;a&;rSL;csKyf AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@ wdk@[m &efukef+rdK@ AD vrf;rSm&dSwJh OD;ae0if;&J@aetdrfudk
oGm;a&mufcJh+yD; wjynfvHk;rSm jzpfay:aewJh vlxktHkºuGr_tajctaeawGeJ@ wyfrawmf&J@ vuf&dStaetxm;awGudk
OD;ae0if;xH &Sif;vif;wifjycJh&ygw,f? aemufwpfae@ pufwbFm(18)&ufae@ reuf(9)em&DrSm OD;ae0if;u rqvygwD
acgif;aqmifawGjzpfwJh OD;pef;,k/ OD;pdefvGif/ OD;at;udk/ a'gufwmarmifarmif/ AdkvfcsKyf}uD; ol&ausmfxifeJ@ OD;xGef;wif
wdk@udk ol@tdrfrSmac:,lawG@qHk+yD; ta&;ay:tpnf;ta0;wpf&yf usif;yjyKvkyfcJhygw,f? 'Dtpnf;ta0;udk AdkvfcsKyf}uD;
apmarmifeJ@ AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@wdk@udkvnf; wufa&mufcdkif;cJh+yD; vuf&dStajctaeawGudk tao;pdwf xyfrH&Sif;jyzdk@
AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@udk OD;ae0if;u !$ef=um;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
a'gufwmarmifarmifacgif;aqmifwJh tpdk;&tzGJ@taeeJ@ wdkif;jynf&J@vuf&dStajctaeawGudk qufvuf xdef;
odrf;oGm;zdk@ b,fvdkrSrjzpfEdkifawmhwJhtwGuf AdkvfcsKyf}uD;apmarmif OD;aqmif+yD; ppfwyfutm%modrf;zdk@/ tm%m
odrf;ppfaumifpDrSm AdkvfcsKyf}uD;apmarmif OuUX/ ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfrSL;csKyfcif!Gef@eJ@ AdkvfrSL;}uD; wifOD;
(ppfOD;pD;rSL;AdkvfrSL;}uD;)wdk@udk twGif;a&;rSL;awGtjzpfeJ@ wm0efay;tyfzdk@/ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf 'kwd, AdkvfcsKyf
}uD;oef;a&$ tygt0if umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;u xdyfydkif;AdkvfcsKyfwcsdK@eJ@ ppfwdkif;rSL;awGudk tm%modrf; ppfaumifp
tzGJ@0ifawGtjzpfeJ@ xnfhoGif;wm0efay;tyfzdk@/ 'dk@wm0efta&;oHk;yg; tygt0if a&G;aumufyGJawG tjrefqHk; usif;y
jyKvkyfay;zdk@ qdkwJh OD;wnfcsuf(4)&yfudkyg tJ'Dtpnf;ta0;rSm OD;ae0if;u csrSwfay;cJhw,fvdk@ qdkygw,f? ppftpdk;&&J@
zGJ@pnf;yHka&;qGJzdk@eJ@ EdkifiHa&;vkyfief;pOfawGudk aemufuG,fu xdef;a=umif;ay;oGm;zdk@twGufvnf; a'gufwmarmifarmif
acgif;aqmifwJh yJhudkifaumfrwDwpf&yfudk zGJ@pnf;wm0efay;tyfcJhw,fvdk@ qdkygw,f?
wyfrawmfu EdkifiHawmf&J@tm%mt&yf&yfudk odrf;ydkufvdkufa=umif; a=unmcsufudkvnf; tJ'Dtpnf;ta0;
rSmyJ vufa&;rleJ@a&;om;cJh+yD; qufoG,fa&;!$ef=um;a&;rSL; AkdvfrSL;}uD;rsdK;oef@ (aemif jyef=um;a&;0ef}uD;) eJ@ ppf
axmufvSrf;a&; 'kwd,!$ef=um;a&;rSL; 'kAdkvfrSL;}uD;oef;xGef; (aemif b¾ma&;eJ@tcGef0ef}uD;Xme 'k0ef}uD;) wdk@u
tJ'Dae@nae (4)em&DrSm jrefrmhtoHudkoGm;a&muf+yD; 'Da=unmcsufudk xkwfv$ifhcdkif;cJh=uwmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfoef;a&$[m ueOD;rSm e0wppfaumifpDtwGif; omref tzGJ@0ifwpfOD;taeeJ@om rxifr&Sm; yg0ifcGifh
&&dScJh+yD; ta&;}uD;wJh ay:vpDydkif;qdkif&mudpPawGudkvnf; udkifwG,faqmif&GufcGifh r&&dScJhygbl;? 1989ckESpf arv(23)&uf
ae@rSm pwifzGJ@pnf;cJhwJh e,fpyfa'oESifh wdkif;&if;om;vlrsdK;rsm;. zGH@+zdK;wdk;wufr_taumiftxnfaz:a&;A[dktzGJ@rSm
om OuUXtjzpf cef@tyfwm0efay;wmudk cHcJh&ygw,f? OD;ae0if;[m cyfxHkxHk trlt&m&dSwJh AdkvfcsKyfoef;a&$tay:
olcdkif;or#vkyfrJholtjzpf&_jrif+yD; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyftxd wm0ef}uD;awGudkay;tyfcJhayrJh aemufydkif;rSm bm
a=umifh AdkvfcsKyfoef;a&$tay: oabmxm;ajymif;vJoGm;&ovJ qdkwmudkawmh OD;ae0if;uvGJ+yD; b,folrS twdtus
odEdkifrSm r[kwfygbl;?
OD;ae0if;u AdkvfcsKyfoef;a&$tay: tjrifr=unf jzpfvmwm[m OD;ae0if;eJ@ AdkvfcsKyfoef;a&$ wdk@t=um;u
jy\ema=umifh rjzpfEdkifbJ OD;ae0if;&J@orD;}uD; AdkvfrSL;cifpENm0if;eJ@ AdkvfcsK yfoef;a&$&J@ ZeD; a':r}udKif/ orD;awGjzpf=u
wJh cif+yHK;a&$/ =unf=unfa&$/ at;at;opfa&$/ a'0ga&$/ oEWma&$ wdk@t=um;u +ydKifqdkifr_awGeJ@ remvdk0efwdkpdwfawG
a=umifh jzpfEdkifw,fvdk@ AdkvfcsKyfuawmfwcsdK@u oHk;oyfajymqdkcJh=uygw,f?
2008 ckESpf pufwbFm(18)&ufae@rSm OD;ae0if;&J@ rqvtpdk;&vufu EdkifiHawmftm%mudk wyfrawmfu
odrf;vdkuf+yDqdkayrJh AD vrf;rSm&dSwJh OD;ae0if;&J@aetdrfudk AdkvfcsKyf}uD;apmarmifeJ@ AdkvfcsKyfcif!Gef@wdk@ ae@pOfvdkvdk 0if
xGufoGm;vmaewmawG@&+yD; OD;ae0if;xH tpD&ifcHwifjywmawG/ OD;ae0if;&J@=o0g'udk cH,lwmawG/ qufvuf jyKvkyfcJh

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 11
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

=uygw,f? OD;ae0if;&J@ aetdrfudkvnf; cgwdkif;vdk vHk+cHKa&;tapmifhwyfzGJ@awG tjynfht0 csxm;ay;cJhygw,f? 1989


ckESpf rwfv(27)&uf wyfrawmfae@(zufqpfawmfvSefa&;ae@) npmpm;yGJrSmvnf; AdkvfcsKyf}uD;0wfpHkudk 0wfqif+yD;
tm%modrf;ppfaumifpD0ifawG&J@ pm;yGJxdyfrSm cef@cef@}uD;ae&m,lxm;wJh OD;ae0if;udk e0w owif;rD'D,mawGu
wcrf;wem;az:jyay;cJh=uwmudk awG@&ygw,f? 'ghtjyif e0wppfaumifpDOuUX&Hk;tygt0if tpdk;&&Hk;awGrSmvnf; Adkvf
csKyf}uD;ae0if;&J@ "gwfyHkawGudk qufvuf csdwfqGJxm;cJh=uwm awG@&ygw,f?
1990 ckESpftwGif; 'nif;ukef;wyfrawmfa*gufuGif;rSm 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$/ AdkvfcsKyfarmifarmifcif/
AdkvfcsKyfbkef;jrifh eJ@ AdkvfcsKyfcspfaqGwdk@ a*guf&dkufupm;aepOf OD;ae0if; &kwfw&ufa&muf&dSvmwJhtwGuf upm;wmudk
acwW&yfem;+yD; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$u OD;ae0if;udk tav;jyK}udKqdkE_wfqufcJhwJhtjyif olwm0ef,lvkyfaqmifae
wJh a'ozGH@+zdK;a&;vkyfief;tajctaeawGudk wifjytpD&ifcHcJha=umif; od&dS&ygw,f?
'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk z,f&Sm;+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmwJhtcsdefu
pvdk@ OD;ae0if;tay: AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$&J@ qufqHa&;tajctaeawG[m vHk;0 ajymif;vJoGm;cJhygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$u OD;ae0if;udk ADvrf;&dS umuG,fa&;OD;pD;csKyfaetdrfu qif;cdkif;cJhwJhtwGuf OD;ae0if;[m ol@orD;}uD; cif
pENm0if;&J@aetdrfudk ajymif;a&$@ay;cJh&w,fvdk@ qdkygw,f? OD;ae0if;&J@ teD;uyfvHk+cHKa&;wyfzGJ@u t&m&dS/ t&mcH/ t=uyf
wyfom; tm;vHk;udkvnf; oufqdkif&m wyf&if;wyfzGJ@awGudk jyefydk@cJh+yD;/ AD vrf;t0eJ@ a':cifpENm0if; tdrfw0dkuf
rSmom trSwf(4) Armhaoewfudkifwyf&if;u wyfcGJ(1)cGJudk qufvuf csxm;ay;cJhygw,f?
tJ'Daemufydkif; tpdk;&&Hk;awGrSmcsdwfqGJxm;wJh OD;ae0if;&J@"gwfyHkawGudk jyefvnfjzKwfodrf;ay;zdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$u zdtm;ay;cJhwJhtwGuf 1992 ckESpf arv(4) &ufae@xkwf e0wppftpdk;&owif;pmawG&J@ rsufESmzHk;rSm OD;ae
0if;&J@ rnDrnmvufa&;eJ@ a&;om;xm;wJh arwWm&yfcHpmwpfapmifudk awG@=u&ygw,f? “t+idrf;pm;orRw ae0if;.
oufqdkifolrsm;tm; arwWm&yfcHcsuf” vdk@ acgif;pOfwyfxm;wJh 'Da=ujimcsufwdkav;rSm “tpdk;&e,fbuf/ ppfbuf
&Hk;rsm;/ Xmersm;wGif u|efawmf."gwfyHkrsm; csdwfqGJxm;jcif;udk y,fzsuf=uyg&efESifh aemifwGifvnf; rcsdef=uyg&ef
arwWm&yfcHtyfygonf?” qdk+yD; a&;om;az:jyxm;ygw,f?
OD;ae0if;[m tJ'Dtcsdefup+yD; orD;jzpfol a':cifpENm0if;&J@+cH0if;twGif;rSm oD;jcm;tdrfi,fwpfvHk; aqmuf
vkyfaexdkifc&Jh +yD; bmoma&;tvkyfawGudkom tm&HkpdkufvkyfudkifcJha=umif; od&dS&ygw,f? aemufydkif;rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$ u a':cifpENm0if;&J@ aetdrfw0dkufu vHk+cHKa&;tapmifhawGudkyg jyefvnf&kwfodrf;cdkif;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfoef;a&$[m a':cifpENm0if;udk ydk+yD; rsufrkef;usdK;wJhtwGuf AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmif e0wOuUX jzpf
pOfu a':cifpENm0if;wdk@rdom;pkudk csay;xm;wJh pD;yGm;a&;vkyfydkifcGifhawGudk ol@vufxufrSm jyefvnfxdef;csKyfcJhygw,f?
AdkvfcsKyfcif!Gef@trdef@t& GSM rdkbdkif;w,fvDzkef; wifoGif;a&mif;cscGifhudk wpfOD;wnf; rlydkiftjzpf a':cifpENm0if;wdk@
rdom;pkudk csay;cJhwJh qufoG,fa&;pmwdkufeJ@a=u;eef;0ef}uD;Xme 0ef}uD; AdkvfcsKyf0if;wif udk AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$u
2001 ckESpf arv(10)&ufae@rSm jzKwfxkwfz,f&Sm;ypfcJh+yD; GSM w,fvDzkef;awG wifoGif;a&mif;cscGifhudk wdkuf&dkuf
}uD;=uyfzdk@ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;udk wm0efay;cJhygw,f?
GSM w,fvDzkef;awG wifoGif;zdk@udpPrSm t&if;tESD; a':vmoef;(200)avmuf vdktyfwJhtwGuf a':cif
pENm0if; u AdkvfcsKyfcif!Gef@&J@tultnDeJ@ typf&yf UWSA tzGJ@udk &S,f,m(80)&mcdkifE_ef; a&mif;pm;xm;cJhwJhtjyif
w,fvDzkef;awGudkvnf; }udKwifa&mif;csxm;cJhwma=umifh 'DudpPawGtwGuf oyGwftlvdkuf+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ wdk@t=um;rSm wif;rmr_awG ydkrdkjzpfay:cJh&w,fvdk@ qdkygw,f? tJ'Daemufup+yD; AdkvfcsKyfcif
!Gef@&J@ =oZmtm%mudk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;wdk@u wajz;ajz; csKyfudkifvm=uwm
a=umifh AdkvfcsKyfcif!Gef@taeeJ@ a':cifpENm0if;wdk@ rdom;pktay: oHa,mZOf&dSayrJh ulnDaqmif&Gufay;Edkifwm r&dS
oavmuf enf;oGm;cJh&w,fvdk@qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ orD;(4)OD;[m EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;XmerSm twGif;0ef&mxl;awGudk &,lxm;=uwJh
twGuf OD;ae0if; EdkifiHjcm;udk aq;ukoxGufwJhtcg oufqdkif&mEdkifiHawGrSm&dSwJh jrefrmoHtrwf}uD;awGeJ@ oH&Hk;t&m&dS
awGu OD;ae0if;udk EdkifiHawmft}uD;tuJvdk orD;jzpfol a':cifpENm0if; udk (First Lady) vdk oabmxm;+yD; jymjym
ovJ oGm;a&muf}udKqdk {nfhcaH e=uwmudk remvdkr&_pdwfjzpf+yD; zcifjzpfol AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk wpdwfwtdwf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 12
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

vkyfum wdkif=um;cJh=uygw,f? ppftm%m&Sifa[mif;}uD; OD;ae0if;eJ@ ol@&J@rdom;pktay: tjrifr=unfvifawmhwJh


ppftm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u OD;ae0if;&J@ ol@&J@om;orD;awGudk vHk;0 }udKqdkE_wfqufjcif;/ {nfhcHjcif;/
rjyKvkyf=uzdk@ EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xmeudk csufcsif; trdef@xkwfcdkif;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
(trSefuawmh a':cifpENm0if;udk (First Lady) vdk@ ajrSmufyifhac:a0:+yD; }udKqdkcJhwJhEdkifiHqdkvdk@ uGefjrLepf
ajrmufudk&D;,m;EdkifiHwpfckwnf;om &dScJhygw,f? 1970 ckESpfaESmif;ydkif;rSm ajrmufudk&D;,m;EdkifiH +yHK,rf;+rdK@awmfudk ppf
tm%m&Sif}uD; OD;ae0if;eJ@ orD;jzpfol a':cifpENm0if;wdk@ cspf=unfa&; tvnftywfc&D; oGm;a&mufpOfu tJ'Dvdk ac:
a0:oHk;pGJ+yD; }udKqdkcJhwmjzpfygw,f?)
AdkvfcsKyfcif!Gef@eJ@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$t=um;u rausvnfr_awGxJrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk z,f
&Sm;+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$u tm%modrf;vdkuf+yD;aemufydkif; vpfvyfoGm;cJhwJh e0w 'kOuUX ae&mudk AdkvfcsKyfc if!Gef@
udk ray;yJ AdkfvfcsKyfarmifat; udk ay;vdkufwJhudpPvnf; xdyfqHk;uyg0ifw,fvdk@ qdkygw,f? OD;ae0if;eJ@ rqv xdyfwef;
acgif;aqmif}uD;awGu 1988ckESpfrSm wyfrawmfudk tm%modrf;zdk@trdef@ay;cJhpOfuwnf;u tm%modrf;tzGJ@rSm Adkvf
csKyfrSL;}uD;apmarmif+yD;&if AdkvfcsKyfcif!Gef@udk 'kwd,acgif;aqmiftaeeJ@ owfrSwfay;cJhwmjzpfygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m vpfvyfoGm;wJh ol@&J@ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfwm0efudk &yc wdkif;rSL; AdkvfcsKyf
armifat;udk 1993 ck rwfv(27)&ufae@rSm v$Jajymif;ay;tyfcJhygw,f? wu,fawmh AdkvfcsKyf}uD;apmarmifeJ@ AdkvfcsKyf
}uD;oef;a&$wdk@ touf(60)jynfhvdk@ oufjynfhyifpifeJ@ t+idrf;pm;,loGm;&if jrefrmhwyfrawmfudk qufvufOD;aqmifzdk@
twGuf umuG,fa&;OD;pD;csKyfavmif;tjzpf vsmxm;cH&olawGxJrSm rlvu AdkvfcsKyfarmifat; rygcJhbl;vdk@ qdkygw,f?
tJ'Dtcsdefu &wc wdkif;rSL;jzpfcJhwJh AdkvfcsKyf^m%fvif; (DSA-1) (touf 52 ESpf)udk umuG,fa&;OD;pD;csKyfavmif;
tjzpf owfrSwfvsmxm;a=umif; od&dS&ygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyf^m%fvif; u usrRma&;raumif;wJhtwGuf 1991 ckESpf
rwfv(18)&ufae@rSm aq;yifpifeJ@ t+idrf;pm;,loGm;cJh&wma=umifh oleJ@ppfwuUodkvfwywfpOfxJjzpfwJh AdkvfcsKyf
armifat;udk rv$Jra&Smifom a&G;cs,fvdkuf&wmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfcif!Gef@taeeJ@uvnf; ol@ppfr_xrf;oufwrf;wav#muf wdkufcdkufa&;wm0efawGxuf Staff Duty
ac: OD;pD;t&m&dSwm0efawGudkom ydk+yD;xrf;aqmifcJh&wJhtwGuf ppfbufa&;&mudpPawGxuf EdkifiHa&;udpPawGrSm ydk+yD;
pdwf0ifpm;a=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyfcif!Gef@taeeJ@ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk &&dSzdk@ar#mfvifhrxm;ayrJh
e0w'kOuUX&mxl; &&dSzdk@udkawmh trsm;}uD;ar#mfvifhxm;cJhw,fvdk@ qdkygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u Adkvf
csKyfcif!Gef@udk 'Dvdk&mxl;rsdK;ay;zdk@ rlvuwnf;u pdwfrul;cJhbl;vdk@ qdkygw,f? AdkvfcsKyfcif!Gef@u &nf&G,fcsuf}uD;+yD;
yg;eyfr_vnf;&dSwJhtjyif OD;ae0if;rdom;pktygt0if rqv ppfacgif;aqmifa[mif;awGuvnf; ol@udk tm;ay;axmufcH
ae=uwJhtwGuf 'D&mxl;ay;vdkuf&if e0wOuUXae&mudkyg +cdrf;ajcmufvmrSmpdk;&drfwma=umifh 'D&mxl;udk b,fol@udk
rSray;bJ (2)ESpfeD;yg;avmuf=umatmif tcsdefqGJxm;cJhygw,f?
e0w ppftm%modrf;aumifpDeJ@ 0ef}uD;tzGJ@twGif; 'D&mxl;udk AdkvfcsKyfcif!Gef@om &xdkufw,f/ AdkvfcsKyf
}uD;armifat;om &xdkufw,feJ@ twGif;}udwf tkyfpkwdkufyGJawGay:aygufcJhonftxd jzpfcJh&ygw,f? 'gayrJh aemufqHk;
rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ wOD;wnf;&J@ qHk;jzwfcsufeJ@ e0w 'kOuUX&mxl;udv k nf; 1994 ckESpf {+yDv(27)&ufae@rSm
AdkvfcsKyf}uD;armifat; udkom csD;jr‡ifhay;tyfcJhygw,f?
AdkvfcsKyfcif!Gef@[m pdwf"mwfus+yD; ol@udk E_wfxGufcGifhay;zdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$xH t}udrf}udrf awmif;qdk
cJhayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u E_wfxGufcGifhvnf;ray;/ vkyfydkifcGifhvnf; wdk;ray;bJ }udK;&Snf&SnfeJ@ vSefxm;cJhygw,f?
AdkvfcsKyfcif!Gef@udk tm%m&dSoa,mif/ vkyfydkifcGifh&dSoa,mif vljrifuGif; rD'D,mawGay:rSm jyoay;xm;ayrJh ta&;
}uD;wJhvkyfydkifcGifhrSefor#udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ AdkvfcsKyf}uD;armifat; wdk@uom aemufuG,fu xdef;csKyfxm;cJh
a=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 13
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(4)”

=uyfajy;eef;wGif;t&_wfawmfyHkudkavhvm&mrSm ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awG&J@ twGif;yËdyuQawGavmufudk


avhvm&keH J@ jynfhpHkrSmr[kwfygbl;? ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awG&J@ xl;qef;wJhpdwfa&m*gawGeJ@ olwdk@aemufuG,fu
ra[oD}uD;awG&J@ “rD;zdkacsmifuufbdeuf” tajctaeawGudkyg yl;wGJavhvmEdkifrSom eef;wGif;t&_wfawmfyHk&J@ t
a=umif;&if; Zpfjrpfudk ydkrdkem;vnf oabmaygufrSm jzpfygw,f? 'ga=umifh yk*~dKvfa&;qefwJh wcsdK@ta=umif;t&mawG
udk raz:jycsifayrJh eef;wGif;t&_wfawmfyHkeJ@ qufEG,fywfoufaewJh ta=umif;t&mwcsdK@udkawmh rv$Jra&Smifom
xnfo h Gif;az:jy&zdk@ vdktyfvmygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmif u ol@udk,fol usefcJhwJhppfom; “usefppfom;” qdk+yD; ol@&J@ urBmausmf rm&oGef
rdef@cGef;&Snf}uD;wpfckrSm xnfhoGif;ajymqdkcJhbl;ygw,f? ppfaxmufvSrf;a&;awGOD;pD;wJh aomif&if;pmay0dkif; qdkwJhtzGJ@
uvnf; “rsm;pGmaom cyfodrf;aomoltaygif;wdk@onf om;wuGJ/ r,m;wuGJ/ rdwuGJ/ bwuGJ jzpf=u&ukef.?
xdkolwdk@. qif;&Jjcif;'kuQudk ig+idrf;ygtH@? xdkolwdk@. rsuf&nfudk igokwfygtH@? ig. vusFmvufjzifh qefpyg; &duQmudk
ay;tH@? ig. vuf0Jvufjzifh 0wfpm;wefqmudk ay;tH@? trdonf om;i,fudk &ifcGifYESpfodrfhapouJhodk@ igonfvnf;
wdkif;oljynfom;wdk@udk ESpfodrfhaptH@? (usefppfom;rif; c&pfESpf 1084-1112) qdk+yD; “rk'dwm” qdkwJh acgif;pOfeJ@
olwdk@&J@ vpOfxkwf jrufcif;opf r*~Zif;awG&J@ a&S@qHk;pmrsufESmawGuae “rif;&l;bHkaqmf” vkyfay;cJhbl;ygw,f?
aemufqHk;&vm'fuawmh usefppfom;rif;tjzpf ,Of,Ofav;&l;ae&mu ppf&Hk;rSm&dSor# vufatmuft&m&dSawGudk
ol@pdwfykwD;udk vufeJ@xdcdkif;+yD; “b,fvdkxl;jcm;wJh cHpm;r_rsdK;&dSovJ”vdk@ ae@pOfar;wJhtxd oGufoGufcgwJhtqifhudk
a&muf&dSoGm;cJhjcif; jzpfygw,f?
tJ'D usefppfom;rif;udkz,f&Sm;+yD; tm%modrf;cJhwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uvnf; ol@Zmwd ausmufqnfa'
orSm wcsdefu bk&ifjzpfcJhwJh “omvGefrif;w&m;}uD;” 0ifpm;olvdk@ ol@udk,fol ,Hk=unfaeoljzpfygw,f? cv&(1)
wyf&if;rSL;uawmf a':r}udKif wjzpfvJ EdkifiHawmft}uD;tuJuawmf a':}udKif}udKif uvnf; 2002 ckESpfup+yD; ol@udk
“r,fawmf}uD;” vdk@ ac:+yD; ol@orD;awGudk “orD;awmf” awGvdk@ ac:a0:=uzdk@ olwdk@rdom;pkeJ@eD;pyfwJh ppfbuft&yf
buft&m&dS}uD;awGudk E_wfrdef@eJ@ !$ef=um;cJha=umif; od&dS&ygw,f? 'ghtjyif EdkifiHawmft}uD;tuJ&J@ pHtdrfawmf {nfh
cef;rrSmvnf; rif;=wm;}uD;eJ@ r,fawmf}uD;twGuf qdkzm(2)vHk;omcsxm;+yD; 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;eJ@ a':jr
jrpef; wdk@tygt0if vmor#{nfhonftm;vHk; =urf;jyifay:rSm ykqpfwkwf xdkifcdkif;avh&dSw,fvdk@ qdkygw,f? orD;awmf
awG&J@ pHtdrfawmfawGrSmvnf; tvm;wl {nfhonfawGudk =urf;ay:rSm xdkifcdkif;avh&dSa=umif; od&dS&ygw,f?
ol@udk,fol qifjzL&Sifrdbk&m;}uD;0ifpm;olvdk@ ,Hk=unfaewJh r,fawmf}uD; a':}udKif}udKifu &cdkifjynfe,f
b*Fvm;a'h&Sfe,fpyfu zrf;rdvmwJh qifjzLawGudk &efukefta&muf avSwwef/ um;wwefeJ@ o,faqmifcdkif;+yD;
tif;pdef (9)rdkif w&kwfocFsdKif;ae&ma[mif;rSm qifjzLawGxm;&dzS dk@twGuf taqmuftOD;awGudk wcrf;wem; aqmuf
vkyfapcJhygw,f? r,fawmf}uD;eJ@ orD;awmfawG[m olwdk@ udk;uG,fqnf;uyfaewJh aA'if/ euQwf q&mwcsdK@&J@ tcg
awmfay;csuft& 2003 ckESpfeJ@ 2004 ckESpfawGtwGif; nzufrSm eef;0wfeef;pm;awGudk0wfqif+yD; qifjzLawGpD;zdk@
(9)rdkifocFsdKif;udk oGm;a&mufcJha=umif; od&dS&ygw,f? t0wftpm; udk;,dk@um;,m;eJ@rdk@ qifawGuvef@+yD; xGufajy;wJh
twGuf awmf0ifrdom;pk qifay:u jyKwfusolus/ jzpfcJh&w,fvdk@qdkygw,f? tJ'Dtjzpftysufudk twGif;usus od&dS
cJh=uwJh etz0ef}uD;awGeJ@ ppf&Hk;csKyft&m&dS}uD;awGuawmh uG,f&mrSm “qifeif;+yD; jrif;uefcHvdkuf&wJh awmf0ifrd
om;pk” qdk+yD; [movkyf ajymqdkae=ua=umif; od&dS&ygw,f?
awmf0ifrdom;pkrSm om;awmf(3)yg;eJ@ orD;awmf(5)yg;a=umif; od&dSygw,f? OD;}udKifpef;a&$/ OD;xGef;Edkifa&$ ac:
OD;xGef;xGef;Edkif/ OD;oef@aZmfa&$ ac: OD;armifarmif eJ@ a':cif+yHK;a&$/ a':=unfrma&$ ac: a':=unf=unfa&$ ac: r=o/
a':opfopfa&$ ac: a':at;at;opfa&$/ a':a'0ga&$eJ@ a':oEWma&$ ac: aygufayguf wdk@ jzpfygw,f? orD;(4)OD;u zcif

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 14
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

jzpfol&J@ =oZmt&dSeft0gudk toHk;jyK+yD; EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;XmerSm twGif;0ef&mxl;awGudk &,lxm;=ua=umif; od&dS&


ygw,f?
OD;}udKifpef;a&$&J@ZeD;u a'gufwmcif0if;pdef jzpf+yD; a*s'dk;ewf pm;aomufqdkifawGudk ydkifqdkifa=umif; od&dS&yg
w,f? OD;xGef;Edkifa&$&J@ ZeD;u a':cifoEWmjzpf+yD; a[mifaumifeJ@ puFmylEdkifiHawGrSm pD;yGm;a&;vkyfief;awG trsm;tjym;
ydkfifqdkifa=umif; od&dS&ygw,f? a':cif+yHK;a&$&J@ cifyGef;u AdkvfrSL;}uD;odef;Edkif (wyfrawmf-av)jzpf+yD; r=umcifu jyKvkyf
cJhwJh wyfwGif;&mxl;tajymif;tvJawGrSm AdkvfrSL;csKyftqifheJ@ r*Fvm'Hkavwyfpcef;rSL;tjzpf wm0efay;tyfcHcJh&
a=umif; od&dS&ygw,f? a':=unfrma&$ ac: a':=unf=unfa&$&J@ cifyGef;u AdkvfrSL;}uD; aepdk;armif (wyfrawmf-aq;
wyf) jzpf+yD; olwdk@&J@om;jzpfwJh zdk;vjynfh ac: aea&$aoG;atmif[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ tcspfqHk;ajr;wpfOD;jzpf
a=umif; od&dS&ygw,f? (aea&$aoG;atmif rl;,pfaq;0g;oHk;pGJaea=umif; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ od&dSoGm;cJh&mrS rD;cdk;
ºuGufav#mufvdkuf&if; rl;,pfaq;0g;jzef@jzL;a&mif;csol atmifaZmf&Jjrifh ('kwd,AdkvfcsKyf}uD;&Jjrifh.om;)ESifh pD;yGm;a&;
vkyfief;&Sif armif0dwfwdk@udk r=umcifu zrf;qD;xdef;odrf;cJhjcif;jzpfa=umif; od&dS&onf?) pdefpDaomn AGD'D,dkrif;orD;
a':oEWma&$ ac: aygufayguf&J@ cifyGef;uawmh pD;yGm;a&;eJ@ ul;oef;a&mif;0,fa&;0ef}uD;Xme ukefoG,fa&;!$ef=um;r_
OD;pD;XmerS 'kwd,!$ef=um;a&;rSL; AdkvfrSL;aZmf+zdK;0if; jzpfygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ rdom;pk[m pD;yGm;a&;vkyfief;}uD;awGudk xifxifay:ay: xlaxmifvkyfudkifwmrsdK;
rawG@&ayrJh oufqdkif&m0ef}uD;XmetoD;oD;uae yHkrSefqufa=u;aiGawGeJ@ pD;yGm;a&;vkyfydkifcGifhvdkifpifawGudk vuQH&
,l+yD; jyefa&mif;pm;wmawG jyKvkyfaea=umif; od&dS&ygw,f? 2004 ckESpf pufwbFm(18)&ufae@rSm jzKwfxkwfz,f&Sm;
cHvdkuf&wJh v,f,mpdkufysdK;a&;eJ@qnfajrmif;0ef}uD;Xme0ef}uD; AdkvfcsKyf!Gef@ wif&J@ vmbfpm;r_awGudk tif;pdef txl;
w&m;&Hk;rSmppfaq;wJt h cg AdkvfcsKyf!Gef@wif&J@ZeD; a':cifrsdK;OD;u olwdk@&wJhvmbfaiGawGxJu r,fawmf}uD; a':}udKif
}udKifeJ@ orD;awmfawGudk wpfvHk;v#if tar&duefa':vm (1³5)oef;wefwJh pdef(5)vHk;eJ@ uefawmhcJh&w,fvdk@ xGufqdkcJh
a=umif; 2005 ckESpf atmufwdkbm(12)&ufae@xkwf befaumufydk@pfowif;pmrSm aqmif;yg;&Sif v,f&Da*s*if u xkwf
az:a&;om;cJhwm awG@&ygw,f? 'ghtjyif opfawm0ef}uD; OD;atmifzkef;qDu awmif;,l&&dSxm;wJh opfxkwfvkyfcGifh
vdkifpifawGudk a':}udKif}udKifu opfvkyfief;ukr`%DawGudk a&mif;pm;cJh&mrSmvnf; tJ'Dvdkifpifyg opfawmawG[m ckwf
vSJa&mif;csxm;+yD;jzpfvdk@ ckwfp&m wpfyifrSrusefawmha=umif; ukr`%Du a':}udKif}udKifudk jyefvnfwdkif=um;cJhwJh
twGuf OD;atmifzkef;[m csufcsif; jzKwfxkwfz,f&Sm; cHcJh&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@rdom;pku yk*Hava=umif;vdkif;tygt0if olaX;av;OD;awZeJ@ ol aX;av;armif0dwf wdk@&J@
pD;yGm;a&;vkyfief;awGrSmvnf; tpk&S,f,mawG trsm;tjym; xnfh0ifxm;a=umif; od&dS&ygw,f? &efukef uefawmf}uD;
uef&dyfompm;aomufqdkifeJ@ ausmufqnf-rEWav; ajy;qGJaewJh qifjzLawmf [dkif;vwfum;oif;awGudkvnf; AdkvfcsKyf
rSL;}uD;&J@ orD;awmfawGu ydkifqdkif=ua=umif; od&dS&ygw,f?
orD;awmf(4)OD;vHk;[m EdkifiHjcm;a&;XmerSm twGif;0ef&mxl;awGudkvnf; &,lxm;=uygw,f? a':cif+yHK;a&$
[m 2000-2001 ckESpfu qGpPvefEdkifiH *seDzmoH&Hk;rSm wm0efxrf;aqmifcJh&ygw,f? 'gayrJh twGif;0efwpfOD;&J@ tvkyf
awGudk vkyfudkifjcif;rjyKbJ bk&ifhorD;awmfwpfa,mufvdkaexdkif+yD; EdkifiHawmfaiGawGudk xifovdk oHk;+zHK;aecJhw,fvdk@
qdkygw,f? oHtrwf}uD; OD;jroef;u a':cif+yHK;a&$udk wpfcGef;rS jyefrajym&JwJhtjyif a':cif+yHK;a&$ !$ef=um;wJhtwdkif;
waoGrwdrf; vdkufemvkyfaqmifay;cJh&w,fvdk@ qdkygw,f? a':cif+yHK;a&$[m vifa,musFm;}uD; &dSygv#uf eJ@ qGpPvef
oH&Hk;rSm wm0efusaewJh oH&Hk;twGif;0ef udkaZmfxGef;OD; (etztwGif;a&;rSL;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;&J@om;) eJ@
bmbmnmnm toHAvH awGxGufcJhwJhtwGuf udkaZmfxGef;OD;eJ@ ol@ZeD; roDwm (&efukef+rdK@awmf0ef OD;udkav;.
orD;) wdk@t=um;rSm tdrfaxmifa&; jy\emawG t}uD;tus,fwufcJha=umif; od&dS&ygw,f?
'Djy\emawGa=umifh aemufqHk;rSm udkaZmfxGef;OD;udk rav;&Sm;oH&Hk;udk ajymif;a&$@cdkif;cJh&+yD; a':cif+yHK;a&$ udk
awmh &efukefudk jyefvnfac:,lcJh&ygw,f? bmrqdkifnmrqdkif =um;u ixGm;cg;em jzpf&oluawmh oHtrwf}uD;
OD;jroef; jzpfygw,f? orD;awmfudk aumif;aumif; xdef;odrf;apmifha&SmufEdkifr_r&dSbl;qdkwJh pGJcsufeJ@ OD;jroef;udk qGpPvef
oH&Hk;rSmrxm;zdk@ r,fawmf}uD;udk,fwdkif !$ef=um;cJhwma=umifh jrefrmjynfudk csufcsif; jyefvnfac:,lcHcJh&+yD; ol@ae&m
udk *smr%DEdkifiHqdkif&m jrefrmoHtrwf}uD; OD;!Gef@armif&dSefeJ@ tpm;xdk;cJh&a=umif; od&dS&ygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 15
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

a':cif+yHK;a&$[m jrefrmjynfa&mufwmawmif EdkifiHjcm;udk r=umc%xGuf+yD; udkaZmfxGef;OD;eJ@ qufvuf awG@


qHk qufoG,faeao;wm =umifh aemufqHk;rSm trd_ufupjy\'frD;avmif qdkovdk vli,fawG&J@tr_u rdbawGtxd
a&mufvm+yD; vl}uD;csif;yg “nd” cJh=uw,fvdk@ qdkygw,f? 'ga=umifh 2001 azaz:0g&DvrSm &[wf,mOfysufus aoqHk;
oGm;&wJh etztwGif;a&;rSL; (2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;eJ@ 2004 ckESpf azaz:0g&Dv(5)&ufae@rSm ajymif;a&$@z,f&Sm;
jzKwfxkwfcHvdkuf&wJh &efukef+rdK@awmf0ef OD;udkav; (t+idrf;pm;AdkvfrSL;}uD;) wdk@&J@ tjzpftysufawGaemufuG,frSm
wjcm; rjrifEdkifwJhta=umif;t&mawG trsm;tjym;&dSaeEdkifao;w,fvdk@ ,lq&ygw,f?
vGefcJhwJhESpfu vufxyfcJhwJh a':oEWma&$ uawmh w&kwfEdkifiH yDuif;jrefrmoH&Hk;u twGif;0efwpfOD;jzpfyg
w,f? 'gayrJh twGif;0efwm0efawGudk rxrf;aqmifbJeJ@ &Sef[Ju wuUodkvfwpfckrSm yg&*lbGJ@,lzdk@ EdkifiHawmfpm;&dwfeJ@
ausmif;wufaecJhw,fvdk@ qdkygw,f? &Sef[JrSmausmif;wufaepOf 0wf}uD;0wfi,fjyKpkay;zdk@twGufvnf; yDuif;jrefrm
oH&Hk;u oH&Hk;0efxrf; trsdK;orD;wpfOD;udkyg (On duty) taeeJ@ xnfhay;cJh&ygw,f? 'gayrJh a':oEWma&$&J@ &ifh&ifhoD;
oD; qufqHcdkif;apr_'%fawGudk rcHEdkifwJhtwGuf 4/ 5 &uftwGif;rSm oH&Hk;udkjyefvmcGifhjyKzdk@ wifjyawmif;qdkcJhygw,f?
oHtrwf}uD;u EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;Xme 'kwd,0ef}uD; OD;cifarmif0if;udk qufvufwifjycJh&mrSm OD;cifarmif0if; u jyef
ac:zdk@ cGihfjyKcJhwJhtwGuf tJ'D0efxrf;trsdK;orD;udk yDuif;oH&Hk;udk jyefac:cJha=umif; od&dS&ygw,f? 'DudpPeJ@ywfouf+yD;
a':oEWma&$u r,fawmf}uD;a':}udKif}udKifudk wdkif=um;wma=umifh a':}udKif}udKif&J@trdef@eJ@ oH&Hk;t&m&dS trsdK;orD;
wpfOD;eJ@ oH&Hk;0efxrf;trsdK;om;wpfOD;udk a':oEWma&$ vufwdkvufawmif;cdkif;apzdk@ &Sef[Judk csufcsif; apv$wfay;cJh&
w,fvdk@ qdkygw,f? a':}udKif}udKif&J@ rsufrmefawmf&Sr_udk cHvdkuf&wJh 'kwd,EdkifiHjcm;a&;0ef}uD; OD;cifarmif0if; [m
vnf; 2004 ckESpf pufwbFm (18)&ufae@rSm jzKwfxkwf&Sif;wJhtxJ ygoGm;cJh&ygw,f?
a':at;at;opfa&$eJ@ a':=unf=unfa&$wdk@ nDtr(2)OD;uawmh puFmyljrefrmoH&Hk;u twGif;0efawG jzpfyg
w,f? EdkifiHawmfvpmeJ@ cHpm;cGifhawGudk,l+yD; puFmylrSm&dSwJh udk,fydkifpD;yGm;a&;vkyfief;awGudkOD;pD;&if; pmoifae=u
olawG jzpfygw,f? puFmylrSm taumif;qHk;aetdrf/ taumif;qHk;um;awGeJ@ pnf;pdrf&dS&dS aexdkif=uwJhtjyif tywfpOf
aom=umae@wdkif; EkdifiHawmfydkif MAI ava=umif;vdkif;u av,mOfawGeJ@ jynfawmfjyefavh&dSygw,f? wcgw&H olwdk@
nDtrawG aps;0,faewmudk apmifhay;ae&wJhtwGuf av,mOfxGufcGmcsdefawG aemufusavh&dSa=umif; od&dS&ygw,f?
'DnDtr (2)OD;[m olaX;av; OD;awZeJ@ pD;yGm;a&;t& yk*~dKvfa&;t& eD;uyfpGmqufqH&wJhtwGuf a0zefajymqdkoH
awG trsdK;rsdK;ay:xGufcJhwm awG@&ygw,f?
omvGefrif;=wm;}uD;0ifpm;wmvdk@ udk,fhudk,fudk ,Hk=unfaewJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uawmh jrefrmhordkif;rSm
ol@rif;qufudkwnfaxmifEdkifzdk@ pdwful;,Ofaeoljzpfygw,f? ol@udk,fol pwkwWajrmuf jrefrmEdkifiHawmf&J@ t&SifoQif
tjzpf ordkif;armfuGef;wif usef&pfcJh&atmif pDpOfvkyfaqmifaeygw,f? AdkvfcsKyf rSL;}uD;oef;a&$[m ol@a&S@u xifay:
ausmf=um; =oZm}uD;rm;wJh wyfrawmfacgif;aqmifawG&J@ordkif;udk arS;rdefaysmufuG,foGm;atmif pepfwus tuGufcs
vkyfaqmifaewm awG@&ygw,f? ol@&J@ q&m&if;jzpfcJhwJh ppftm%m&Sif AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ =oZmtm%m t&dSeft0g
tm;vHk;udk wyfrawmftwGif;rSm jrLwrH_awmifrusef&atmif z,f&Sm;&Sif;vif;ypfcJhovdk/ wyfrawmf&J@zcif}uD;jzpfwJh
AdkvfcsKyfatmifqef;&J@ t&dSeft0gudkvnf; wyfrawmfxJrSmomru jynfolvlxktwGif;rSmyg vHk;0 aysmufuG,foGm;
atmif }udK;yrf;vkyfaqmifaeygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m 1992 ckESpf (45)}udrfajrmuf tmZmenfae@up+yD; tpdk;&tqufqufu (44)ESpf
=um usif;yjyKvkyfvmcJhwJh tmZmenfae@tcrf;tem; tpOftvmawGudk pepfwus zsufqD;cJhygw,f? 'DESpf Zlvdkif
(19)&ufae@ (61)ESpfajrmuf tmZmenfae@tcrf;tem;[m tqdk;&Gm;qHk;jzpfwmudk awG@jrifEidk fygw,f? 'DESpfrSm tmZm
enfae@tcrf;tem;udk EdkifiHawmftqifhtaeeJ@awmif rusif;yawmhyJ &efukef+rdK@awmf0efavmufu OD;aqmifusif;ywJh
tqifhtxd arS;rdefav#mhcsypfcJhwm awG@Edkifygw,f? Adkvfoef;a&$om raorcsif; quf+yD;tm%m&aeOD;r,fqdk&if
aemufydkif;rSm tmZmenfae@qdkwmudkawmif jrefrmhordkif;u vHk;0 azsmufzsufypfEdkifygw,f?
wyfrawmf&J@zcif}uD;eJ@ jrefrmhvGwfvyfa&;ydokum}uD; AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ ol@rdo m;pktay: oleJ@+ydKifzuf
jzpfcJhwJh ppftm%m&Sif}uD; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;eJ@ ol@rdom;pku remvdkrkef;wD;pdwfawG&dScJh =uwmudk jrefrmhEdkifiHa&;ordkif;
ta=umif; avhvmod&dSxm;olawGtaeeJ@ }udK;pm;+yD;em;vnfay;vdk@ &aumif;&EdkifygvdrR,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfatmif

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 16
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

qef; usqHk;csdefrSm touf(14)ESpfom; t&G,fom&dSao;wJh tnmom; armifoef;a&$u AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ tmZm


enfacgif;aqmif}uD;awGtay:rSm *k%fjyKav;pm; tm;us&rSef;rodbJ remvdkrkef;wD;pdwfawG 'Davmuftxd jyif;xef
aewmudkawmh b,fvdkordkif;ynm&SifrS em;vnfoabmaygufEdkif=urSm r[kwfygbl;? pdwfynm&SifawGtaeeJ@ ordkif;
ynm&Siaf wGxufpm&if wpHkw&mydk+yD; em;vnfEdkifpGrf; &dS=uygvdrR,f?
trSefuawmh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@rdom;pku AdkvfcsKyfatmifqef;eJ@ ol@orD;tay: 'Davmuftxd
emusnf; rkef;wD;ae=uwm[m tm%m&Sifa&m*ga=umifhom jzpfygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 17
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(5)”

AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmif [m 1991 ESpfukefydkif;avmufup+yD; pdwfa0'emcHpm;vm&wJhtwGuf 'k-OuUX


AdkvfcsKyf}uD; oef;a&$ OD;aqmifwJh e0wtzGJ@u AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@ vkyfydkifcGifhtm%mawGudk wpfck+yD;wpfck odrf;
,lcJh=uygw,f? 1991 ckESpf pufwbFm(18)&ufae@rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif wm0ef,lxm;wJh EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;
wm0efawGudk OD;tHk;a*smfudk v$Jajymif;ay;tyfcJhygw,f? 1992ckESpf rwfv(20)&ufae@rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@
umuG,fa&;0ef}uD; wm0efudk AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$u v$Jajymif;&,lcJhygw,f? 1992 ckESpf {+yDv(22)&ufae@rSm um
uG,fa&;OD;pD;csKyfwm0efudkyg v$Jajymif;,lcJhygw,f? {+yDv(23)&ufae@rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmifudk usef;rma&;
ta=umif;jy tem;ay;vdkuf+yD; e0wOuUX&mxl;udk AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$u v$Jajymif;,lcJhygw,f? {+yDv(24)&ufae@rSm
e0wppftpdk;&&J@ 0ef}uD;csKyf&mxl;udkyg wygwnf; v$Jajymif;&,lcJhygw,f?
wu,fawmh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif[m txufuay;wJhtrdef@twdkif; vdkufemaqmif&GufcJhwJh ppfom;
wpfOD;om jzpfygw,f? ol@rSm tm%mudk a&&Snfqkyfudkifxm;vdkwJhqENeJ@ }uD;rm;wJhEdkifiHa&;&nfrSef;csuf r&dSbl;qdkwm
olajymcJhwJh rdef@cGef;awGeJ@ ol@vkyf&yfwcsdK@rSm txift&Sm; awG@Edkifygw,f? vGwfvyf+yD;w&m;r#wwJh a&G;aumufyGJ wpf
&yf usif;yjyKvkyfay;+yD;&if wyfrawmfu ppfwef;vsm;udk jyefr,fvdk@ ajymcJhbl;ovdk/ zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccH Oya'
a&;qGJzdk@qdkwm 'kd@tvkyf r[kwfbl;/ ordkif;w&m;cH tjzpfrcHEdkifbl;vdk@vnf; vlod&Sif=um; ajymqdkcJhbl;ygw,f? wu,f
vnf; 1990 arv taxGaxGa&G;aumufyGJudk vGwfvyf+yD; w&m;r#watmif usif;yjyKvkyfay;cJhwm awG@Edkifygw,f?
'gayrJh a&G;aumufyGJrSm trsdK;om;'Drku d a&pDtzGJ@csKyfu tjywftowf tEdkif&&dSoGm;wJhtcg tm%mudkvufrv$wf
csif=uwJh e0wAdkvfcsKyfawGu AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmifudk 0dkif;0ef;uef@uGuf zdtm;ay;vm=uygw,f? ppfom;yDyD
udk,fajymcJhwJh pum;/ udk,fay;cJhwJhuwdudk rzsufcsifwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif[m tJ'Dtcsdefupvdk@ ab;usyfeH
usyfjzpf+yD; pdwfzdpD;r_a0'emudk cHpm;cJh&ygw,f?
ol@&J@pdwfa0'emudk ydkrdkqdk;0g;apwmuawmh 1990 ckESpf =o*kwfv(27)&ufae@rSm rEWav;+rdK@&dS oHComr*~D
tzGJ@csKyfuOD;aqmif+yD; e0wppfAdkvfcsKyfawGtygt0if tm%mydkifawGtm;vHk;udk “ywWeduUKZ…e” uHaqmif oydwf
arSmufcJhjcif; jzpfygw,f? rEWav;upvdkufwJh 'DuHaqmifoydwfwdkufyGJ[m ppfudkif;/ rHk&GmeJ@ &efukef+rdK@awG tygt0if
wjynfvHk;udk awmrD;vdk csufcsif;jyef@ESef@oGm;wJhtwGuf AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif tygt0if e0wppftkyfpkwpfckvHk;udk
txl;wkefv_yf ajcmufjcm;oGm;apcJhygw,f? txl;ojzifh &Spfav;vHk;ta&;tcif;rSm ausmif;om;jynfol &[ef;&Sifvl
awGudk um,uHajrmuf owfjzwfcJh=u&wJh wyfrawmf&J@atmufajcydkif;udk pdwf"mwfa&;&mt& ydkrdkxdcdkufapcJhwm
awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif taeeJ@ 'DudpPudk odrfodrfarG@arG@eJ@ udkifwG,fajz&Sif;vdkwJhqEN&dSayrJh AdkvfcsKyf}uD;
oef;a&$ OD;aqmifwJh acgif;rm*dk%f;u tm%mpufeJ@ cyfjywfjywfudkifwG,fzdk@ twif;tusyf zdtm;ay;awmif;qdkvm
wma=umifh aoG;xGufoH,dkESdrfeif;r_awG jyKvkyfcJh&wJhtay:rSmvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@ pdwfa0'em[m ydkrdk
qdk;&Gm;cJh&ygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$uawmh EdkifiHawmf&J@tm%mawGtm;vHk; ol@vufxJudk a&muf&dSvmwJhtcsdefup+yD; Akdvf
csKyfrSL;}uD;apmarmif wm0efcHvkyfaqmifcJhwJh vkyfief;rSefor# oleJ@bmrSrqdkifovdk oabmxm;cJhygw,f? ol@v ufxJu
tm%mudk t"du+cdrf;ajcmufoljzpfvmwJh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfudkvnf; b,fawmhrS tm%mv$Jray;zdk@ qHk;
jzwfcJhygw,f? AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ EdkifiHawmf0ef}uD;csKyfwm0efudk v$Jajymif;,lwJhae@rSmbJ zGJ@pnf;yHktajccHOya'a&;qGJzdk@
trsdK;om;nDvmcHac:,lwhJ a=unmcsufudk xkwfjyefcJhygw,f?
ppfwdkif;rSL;awGtygt0if e0w ppfaumifpD0if(19)OD;vHk;[m rqv ppftm%m&Sifa[mif;}uD; OD;ae0if; udk,f
wdkif a&G;cs,fwm0efay;xm;cJholawG jzpfygw,f? rqv ppftpdk;&acwfrSm umuG,fa&;0ef}uD;u AdkvfcsKyf}uD; ol&
ausmfxif jzpf+yD; wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfu AdkvfcsKyf}uD;apmarmifjzpfayrJh wu,fawmh olwdk@(2)a,mufvHk;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 18
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

[m jrefrmhwyfrawmfwpfckvHk;tay:rSm OD;ae0if;avmuf =oZmoufa&mufr_ r&dScJhygbl;? olwdk@[m &kyfjyoabm


avmufomjzpf+yD; tm%mtm;vHk;udk OD;ae0if;uom csKyfudkifxm;cJhwmjzpfygw,f? tm%m&Sif}uD; OD;ae0if;[m
ppfwyfu ol@udk tmcHykefuefvdk@r&atmifvnf; wyfrawmf&J@ xdyfwef;wyfrSL;}uD;awGtwGif;rSm aoG;cGJtkyfcsKyfwJhpepf
udk usifhoHk;xm;wma=umifh 1988 ckESpftwGif; ppfwyfu tm%mv$Jajymif;,lcJh&wJhtcsdefrSm ppfwdkif;rSL;trsm;pk[m
'kumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$udk rqdkxm;eJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif udkawmif
&dkaoav;pm;r_odyfr&dSwmudk txift&Sm; awG@&ygw,f?
cyfrdkufrdkuf ppfwdkif;rSL;awGjzpf=uwJh erc (,QK vyc) wdkif;rSL; AdkvfcsKyfxGef;=unf/ ryc wdkif;rSL ; AdkvfcsKyf
ausmfb eJ@ vyc wkdif;rSL; AdkvfcsKyf at;aomif wdk@[m ppf&Hk;csKyfu AdkvfcsKyf}uD;awGudk odyf*&krpdkufyJ olwdk@vkyfcsif&m
udk pGyfvkyfwwfolawGvdk@ tJ'Dtcsdefu eHrnf}uD;cJhygw,f? “&kwf&kwf &kwf&kwfawmh rvkyfeJ@/ 'dk@(3)a,muf aygif;
vdkuf&if jrefrmEdkifiHudk ESpfydkif;cGJypfvdk@&w,f”vdk@ (4)vywftpnf;ta0;wpfckrSm ppf&Hk;csKyfudkawmif cyfajymifajymif
+cdrf;ajcmuf&JwJholawG jzpfygw,f? 'Dvdk ppfwdkif;rSL;rsdK;awG&dSaeoa&G@ wyfrawmfwpfckvHk;udk ol@vufol@ajc xifovdk
csKyfudkifvdk@r&Edkifbl;qdkwm }udKwifod&dS oabmaygufaewJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$uvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif&J@
usef;rma&;tajctae qdk;vmwJhtcsdefup+yD; cyfpGmpGmAdkvfcsKyfawGudk wyfrJhAdkvfcsKyfawGjzpfvmatmif pepfwus
pwifvkyfaqmifvmcJhwm awG@&ygw,f? 1992 ckESpf rwfv(5)&ufae@rSm ppfa&;csKyf AdkvfcsKyfjrifhatmifudk v,f,m
pdkufysdK;a&;0ef}uD;/ eycwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjroif; udk or0g,r0ef}uD;tjzpf ajymif;vJcef@tyfcJhygw,f? ppfa&;csKyf
AdkvfcsKyfjrifhatmif qdkoluvnf; acol r[kwfygbl;? &Spfav;vHk;umvtwGif; ewcwkdif;rSL;tjzpfeJ@ {&m0wDwdkif;
ykodr+f rdK@rSm wm0efxrf;aqmifaepOf “wjynfvHk; 'Drdkua&pD&&ifawmif ighwdkif;rSmawmh rar#mfvifheJ@/ ighwouf b,f
awmhrSray;bl;/” vdk@ wif;wif;rmrm ajymqdkcJholwpfOD; jzpfygw,f?
AdkvfcsKyf}uD; oef;a&$[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk wm0eftm;vHk;u vHk;0 z,f&Sm;ypfvdkuf+yD;wJhaemufydkif;
rSm “oHk;a,mufaygif;avmif;ausmf” ppfwdkif;rSL;awGjzpfwJh AdkvfcsKyfxGef;=unf/ AdkvfcsKyfausmfb eJ@ AdkvfcsKyfat;aomif
wdk@udkvnf; 0ef}uD;awGtjzpfeJ@ uefwifvdkuf+yD; wyfeJ@ tqufjzwfypfcJhygw,f? AdkvfcsKyfxGef;=unfudk ukefoG,fa&;
0ef}uD;/ Adkvcf sKyfausmfbudk [dkw,fESifhc&D;oGm;vma&;vkyfief;0ef}uD;/ AdkvfcsKyfat;aomifudk tvkyform;0ef}uD;awG
tjzpfeJ@ 1992 ck ESpf pufwbFm(24)&ufae@rSm ajymif;a&$@cef@xm;cJhwm jzpfygw,f? ppfwdkif;rSL;wm0efawGuae &kwf
odrf;+yD; wyfeJ@tqufjzwfccH Jh&ayrJh AdkvfcsKyftqifh ppfbufqdkif&m&mxl;awGudk qufvufay;xm;wJhtjyif tJ'Dtcsdef
u +rdK;+rdK;jrufjrufav;pm;&wJh 0ef}uD;XmeawGudkay;+yD; ESpfodrfhvdkufwJhtwGuf cyfpGmpGm ppfwdkif;rSL;wpfpk tidkufrd
oGm;cJh=uygw,f? tJ'Dae@rSmbJ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;armifarmifcif eJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf
(av) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifxGef; wdk@udkvnf; 'kwd,0ef}uD;csKyfawGtjzpfeJ@ ajymif;a&$@cef@xm;vdkuf+yD; avwyf/ a&
wyfawGeJ@ tqufjzwfypfvdkufygw,f?
vpfvyfoGm;wJh umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av)/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&)eJ@ ppfwdkif;rSL;awGae&mrSm AdkvfcsKyf}uD;
oef;a&$ ,Hk=unfpdwfcsolawGeJ@ tpm;xdk;cef@tyfcJhygw,f? wyfrrSL;ae&mawGeJ@ ppf&Hk;csKyfu ta&;}uD;wJhae&mawGrSm
vnf; ol@&J@wynfh&if;awGudk wm0efay;cef@tyfr_awG csufcsif;jyKvkyfcJhygw,f? wyfeJ@tqufjzwfcH&+yD; txufudk uef
wifcHvdkuf&wJh AdkvfcsKyfawGudk ESpfodrfhzdk@}udK;yrf;wJhtaeeJ@ 1993 ckESpf rwfv(27)&ufae@rSm 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; awG
tjzpf &mxl;awGwdk;ay;cJh+yD; oludk,fwdkifvnf; tJ'Dae@rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;&mxl;udk wdk;jr‡ifh&,lvdkufygw,f? tJ'D ae@rSmyJ
wpfESpfeD;yg;avmuf vpfvyfxm;cJhwJh 'kwd,wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfwm0efudkvnf; ta&S@ydkif;wdkif; ppfXmecsKyf
wdkif;rSL; AdkvfcsKyfarmifat;udk csD;jr‡ifhay;tyfcJhygw,f? jrefrmhwyfrawmf&J@ ppfbufwm0efawGeJ@ &mxl;awGudk W.E
(War Establishment) t& vdktyfcsufeJ@tnD a&;qGJjyXmef;xm;wmjzpfwJhtwGuf 'kwd, umuG,fa&;OD;pD;csKyf
ae&mudk 'Davmuft=um}uD; vpfvyfxm;p&m ta=umif;r&dSygbl;? 'D&mxl;udk 'Davmuf=um=um vpfvyfxm;cJh&wm
[m e0wppfaumifpDtwGif;rSm 'Dwm0ef/ 'D&mxl;twGuf tkyfpk*dk%f;*%wdkufyGJawG tjyif;txef jzpfyGm;aecJhwm
a=umifhom jzpfEdkifygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$taeeJ@ 'Dwm0efudk AdkvfcsKyfarmifat;udk odyfray;csifayrJh AdkvfcsKyfarmifat;eJ@ DSA
tywfpOfwpfckwnf;jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;xGef;=unf wdk@tkyfpk&J@ axmufcHr_awGa=umifh AdkvfcsKyfarmifat;[m

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 19
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

aumfaumifjzpfoGm;+yD; 'D&mxl;udk &&dSoGm;cJh&wmjzpfw,fvdk@ qdkygw,f? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; xGef;=unf uvnf; ol@udk


wyfeJ@tqufjzwfcHvdkuf&ayrJh oleJ@ ppfwuUodkvfwpfckwnf;/ tywfpOfwpfckwnf; qif;wJh AdkvfcsKyfarmifat;om
wyfrawmft}uD;tuJjzpfvmcJh&if olwdk@twGufvnf; tmrcHcsufeJ@ tcGifhta&;awG ydkrdk&&dS vdrR,fvdk@ar#mfvifh+yD; Adkvf
csKyfarmifat;udk yHkatmaxmufcHcJh=uwm jzpfygw,f? 'gayrJh olwdk@ ,Hk=unfar#mfvifhxm;ovdk jzpfrvmbJ AdkvfcsKyf
}uD;armifat;u AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk ausmf+yD; bmrSrvkyf&JwJhtjyif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ t}udKufudkom vdkuf
emvkyfaqmifay;avh&dSwJhtwGuf ,lusHK;r& a':ojzpfcJh=u&w,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ 'kAdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@wdk@aygif;+yD; 1997ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@rSm e0w ppfaumifpD
tzGJ@0if 'kAdkvfcsKyf}uD;(13)OD; (bkef;jrifh/ atmif&Jausmf/ pdefatmif/ cspfaqG/ jroif;/ jrifhatmif/ ausmfb/ xGef;=unf/
rsdK;!Gef@/ armifoifh/ at;aomif/ ausmfrif;) wdk@udk tpkvdkuft+yHKvdkuf jzKwf/ xkwf/ &Sif; vkyfcJhcsdefrSm AdkvfcsKyf}uD;
armifat; u wpHkw&m 0ifa&muf tumtuG,fay;jcif;r&dScJhwJhtay:rSmvnf; 'kAdkvfcsKyf}uD;xGef;=unfeJ@ ausmfb
wdk@tkyfpku &ifxkrem jzpfcJh=u&w,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u 1997 ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@rSm e0w ppfaumifpDtzGJ@0if w+yHKwr}uD;udk
z,f&Sm;ypfcJh+yD; e0wudk etzvdk@trnfajymif;vdkufwm[m e0wppftkyfpkwGif;u tkyfpk*dk%f;*ewdkufyGJ/ tm%m
vkyGJawGrSm Adkvcf sKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@tzGJ@u AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@udktoHk;cs+yD; vufOD;r_
,lvdkufjcif;jzpfw,fvdk@ qdkygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$taeeJ@ 'Dtm%modrf;yGJudk udk,fhudk,fudk ,Hk=unfr_
tjynfheJ@ vkyfcJh&wJhoabmrsdK;awmh rawG@&ygbl;? bmjzpfvdk@vnf;qdkawmh jzKwfxkwfz,f&Sm;cHvdkuf&wJh 'kwd,
AdkvfcsKyf}uD;(13)OD;eJ@ AdkvfcsKyfpdk;jrifh wdk@udk topfzGJ@pnf;vdkufwJh etzppfaumifpD&J@ t}uHay;tzGJ@taeeJ@ wm0efay;
a=umif; tJ'Dae@&ufpGJeJ@ a=unmcsufxkwfjyef+yD; ací;odyfacsmharmhcJhwm awG@&d&vdk@jzpfygw,f? e0wppfaumifpDtzGJ@0if
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;(13)OD;udk tpkvdkuft+yHKvdkuf z,f&Sm;cJhr_&J@aemufuG,frSm wyfwGif;r+idrfroufjzpfr_awGeJ@ wyfwGif;
ykefuefr_awG ay:aygufvmrvm;qdkwJh pdk;&drfr_a=umifhom olwdk@udk t}uHay;tzGJ@tjzpf [efjywm0efay;+yD; apmifh=unf@
cJhwm jzpfygw,f?
'gayrJh jrefrmhwyfrawmftwGif;&dS b,fwynfhwyef;urS jzKwfxkwfz,f&Sm;cHvdkuf&wJh AdkvfcsKyf}uD;awGtwGuf
a'goaygufuGJ+yD; rausreyf qlyltHkºuGwmawG rvkyfcJh=uygbl;? txuft&m&dSwpfa,muf jyKwfoGm;&if 'dk@twGuf
&mxl;wqifh wdk;wmayghvdk@,lq+yD; 0rf;omauseyfaeolawGom &dScJhygw,f? wu,fawmh jrefrmhwyfrawmftwGif;rSm
&Jabmf&b J ufpdwf"mwf qdkwmr&dSygbl;/ t+rD;usuft+rD;pm;/ acgif;usufacgif;pm;/ pdwf"mwfrsdK;awGom &dSygw,f?
ppfwyfxJrSm txuft}uD;tuJtay: &dkaoav;pm;&r,f/ opPmapmifhod&r,fqdkwmawGu &mxl;vufudkif&dSaepOf
umvtwGufom jzpfygw,f? “0efuawmfao wpfusyf/ 0efrif;ao wrwf” qkdwmrsdK;vdk udk,fhrSm vkyfydkifcGifhtm
%m&dSaepOf tcdkuftwef@av;twGufom wynfhwyef;awG/ ajc&Hoif;yif;awG 0dkif;0dkif;vnfaewm jzpfygw,f?
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;awGudk tpkvdkuft+yHKvdkuf z,f&Sm;vdkufayrJh wyfrawmftwGif;rSm wpHkw&m&dkufcwfr_
bmrSr&dSwJhtwGuf (7)veD;yg;t=um 1998 ckESpf ZGefv(5)&ufae@rSm t}uHay;tzGJ@udk zsufodrf;vdkufa=umif; etz
u a=unmcJhygw,f? topfjyefvnf zGJ@pnf;vdkufwJh etz ppfaumifpDtzGJ@0if (19)OD;xJrSm 1988 ckeSpf pufwbFm
(18)&ufae@rSm zGJ@pnf;cJhwJh e0wppfaumifpDtzGJ@0ifawGteuf AdkvfcsKyf}uD; oef;a&$/ AdkvfcsKyfarmifat;/ AdkvfcsKyfcif
!Gef@eJ@ AdkvfcsKyfwifOD; wdk@ (4)OD;om qufvufyg0ifawmh+yD; usefwJ htzGJ@0iftrsm;pku AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ pdwf}udKuf
a&G;cs,fxm;olawG jzpf=uygw,f?
tJ'Dtcsdefup+yD; EdkifiHawmf&J@ tcsKyftjcmtm%mawGtm;vHk;[m ppftm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$&J@vufxJudk vHk;vHk;vsm;vsm; a&muf&dSoGm;w,fvdk@qdkEdkifa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 20
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(6)”

AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m 1933 ckESpfrSm arG;zGm;cJholjzpfwJhtwGuf jrefrmjynf jynfwGif;ppf}uD; pwifjzpfyGm;


cJhwJh 1948 ckESpfrSm (15)ESpfom;t&G,favmufom &dSygao;w,f? udkoef;a&$ [m jynfwGif;ppfrD; jyif;xefaecsdefrSm
ppfxJudkr0ifao;yJ pmwdkufpma&;av;tjzpfeJ@ (udk&_armifvdk) tr_xrf;cJha=umif; od&dS&ygw,f? jynfwGif;ppft&dSef
txdkuftav#muf av#mhusoGm;cJhwJh 1953 ckESpfrSm ukdoef;a&$[m pmwdkufpma&;b0eJ@ ol@b0wdk;wufvrf; r&dSEdkif
bl;vdk@wGufq+yD; ppfxJudk0ifa&mufum Adkvfavmif;oifwef; tywfpOf(9)udk wufa&mufcJhygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@twl Adkvfavmif;oifwef;tywfpOf(9)udk wufa&mufcJholawGxJrSm rdwˆDvm+rdK@e,f
a&$ppfonfaus;&Gmom; 'kwd,AdkvfrSL;}uD; pdk;!Gef@(xDvmppfol) (etz 'kwd,jyef=um;a&;0ef}uD;a[mif;)/ 'kwd, Adkvf
csKyf}uD; jroif; (e0w tzGJ@0ifa[mif;) eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;bkef;jrifh (e0wtzGJ@0ifa[mif;) wdk@vnf; yg0ifcJhygw,f?
1953 Zlvdkif(11)&ufae@rSm Adkvfoifwef;qif;wJhtcg Adkvfavmif; pdk;!Gef@&J@ udk,fydkifeHygwfu (=unf;§6590)/ Adkvf
avmif; jroif;&J@ udk,fydkifeHygwfu(=unf;§6605)/ Adkvfavmif; bkef;jrifh&J@ udk,fydkifeHygwfu (=unf;§ 6662) jzpf+yD;
Adkvfavmif; oef;a&$ uawmh udk,fydkifeHygwf (=unf;§6710) eJ@ aemufqHk;ydwftqifhu atmifjrifcJhwmawG@&ygw,f?
Adkvfoef;a&$[m tm;tm;&dS&if ppfabmif;bDtdyfxJudk vufESpfzufvHk;E_duf+yD; ai;idkif pOf;pm;aeavh&dSwJhtjyif Adkvfoif
wef;rSmvnf; aemufqHk;tqifhuae atmifjrifcJhwmawGa=umifh (Bad Cadet - tdyfEd_uf oef;a&$) qdk+yD; vkyfaz:
udkifzufoli,fcsif;awG&J@ avSmifajymifac:a0:wmudk cHcJh&w,fvdk@qdkygw,f?
b,fvdkyJjzpfjzpf Adkvfoifwef;ausmif;rSm aemufqHk;tqifhuatmifcJhwJh Adkvfavmif;oef;a&$[m tcktcsdef
rSmawmh a&S@vlawGtm;vHk;udkjzwfausmf+yD; jrefrmhwyfrawmf&J@xdyfqHk;ae&mudk &atmif,lEdkifcJh+yD jzpfygw,f? Adkv fcsKyf
rSL;}uD; oef;a&$[m tm%m/ ae&meJ@ ywfoufvm&if b,fol@udkrSr!Smbl;qdkwm oleJ@twl Adkvfoifwef;wufcJhbl;
wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; jroif;eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; bkef;jrifh wdk@udk 1997 ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@rSm jzKwf xkwf&Sif;
vkyfcJhwJhjzpf&yfudk=unf@&ifjzpfap/ e0w jyef=um;a&;0ef}uD;Xme 'kwd,0ef}uD; OD;pdk;!Gef@ udk 2003 ckESpf =o*kwfv (25)
&ufae@rSm jzKwfxkwf&Sif; vkyfcJhwmudk=unf@&ifjzpfap/ odEdkifygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ ppfxJudk pwif0ifa&mufwJhtcsdef[m jrefrmEdkifiHxJudk tvHk;t&if;eJ@ usL;ausmf0if
a&mufvmwJh w&kwfjzLwyfawGudk jyefvnfwdkufxkwfzdk@ jrefrmhwyfrawmfu jyifqifaewJhtcsdef jzpfygw,f? tJ'D
tcsdefu Armhwyfrawmf&J@ppfOD;pD;csKyf[m AdkvfcsKyfae0if;jzpf+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uawmh cv&(1)rSm wyfpkrSL;
'kAdkvfav;tqifheJ@ pwifwm0efxrf;aqmifaecsdef jzpfygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@ ppfr_xrf;rSwfwrf;awGudk avh
vm=unf@wJhtcg AdkvfrSL;csKyfausmfaZm acgif;aqmifwJh jrefrmhwyfrawmf wyfzGJ@awGu w&kwfjzLwyfawGudk 1954ckESpf
rwfvup+yD; wdkufcdkufarmif;xkwfcJhwJh “bk&ifhaemifppfaq;a&;”rSm yg0ifcJhwmudkvnf; rawG@&/ 1955 ckESpf rwfv
rSmpwifcJhwJh “&ef}uD;atmifppfqifa&;”rSm yg0ifcJhwmudkvnf; rawG@&ygbl;? tJ'DwdkufyGJpOfawGrSm AdkvfrSL;csKyfausmf
aZmeJ@twl wav#mufvHk; vufwGJwdkufyGJ0ifcJholuawmh ,QKtxd aetdrftus,fcsKyfcscHae&wJh NLD 'kOuUX Adkvf
csKyf}uD;a[mif; ol& OD;wifOD; jzpfygw,f? Adkvf}uD;wifOD; [m *syefawmfvSefa&;rSmomru w&kwfjzLawGudk armif;
xkwfwJhwdkufyGJawGrSmyg &Gwf&Gwfc|Hc|H wdkufyGJ0ifcJhwJhtwGuf EdkifiHawmfucsD;jrSifhwJh “ol&” bGJ@udk xdkufxdkufwefwef &&dS
cJhygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ ppfr_xrf;rSwfwrf;awGudk avhvm=unf@&if ol[m wdkufcdkufa&;rSmxl;c|efwJh wyfrSL;
r[kwfbl;qdkwm awG@Edkifygw,f? 'gayrJh Adkvf}uD;oef;a&$[m AdkvfcsKyfae0if;&J@ ajrawmifajrSmufay;r_t& pdwf"gwfppf
qifa&;eJ@ EdkifiHa&;bufrSmawmh ESH@pyfcJhwmudk awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfae0if; tdrfapmifhtpdk;&0ef}uD;csKyftjzpfeJ@ EdkifiH
awmftm%mudk yxrqHk;&,lcJhwJhtcsdef 1958ckESpf pufwbFmvrSm Adkvf}uD;oef;a&$[m umuG,fa&;0ef}uD;Xme

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 21
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

jynfol@qufqHa&;ESifhpdwf"mwfppfqifa&;!$ef=um;a&;rSL;&Hk;(uu§jynf)&J@ pdwf"mwfppfqifa&;XmerSm wm0efay;tyf


cHcJh&ygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; Adkvf}uD;oef;a&$[m AdkvfcsKyfae0if;&J@ ppftm%m&Sifpepfxlaxmifa&; pDrHudef;}uD;rSm
ta&;}uD;wJhtcef;u¾uae pwifyg0ifvmcJh&w,fvdk@ qdkEdkifygw,f?
AdkvfcsKyfae0if;[m tdrfapmifhtpdk;&&J@ 0ef}uD;csKyftjzpfeJ@ tcd kuftwef@tm%m&cJhwJh tcsdefwdkumvav;rSm
r=umcif oltaumiftxnfaz:awmhrJh ppftm%m&SifpepftwGuf a&cHajrcHawGudk pepfwus pwifjyifqif wnf
aqmufcJhygw,f? ppfa&;/ EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ 0g'jzef@csDa&;/ pwJh e,fy,ftoD;oD;rSm }udKwifjyifqifr_awG jyKvkyfcJh
wmjzpfygw,f? tJ'Dvdk jyifqifwnfaqmufr_awGxJrSm “EdkifiHawmf}uH@cdkifa&;toif;”vnf; wcktygt0if jzpfyg+yD;
'Dtoif;}uD;[m ygwDEdkifiHa&;eJ@ qufpyfywfoufr_vHk;0r&dSwJh omrefvlr_a&;toif;tzGJ@wckom jzpfw,fvdk@ 0g'jzef@
um 0efxrf;awGeJ@t&yfom;awGudk twif;tuswf 0ifa&mufcdkif;cJhygw,f?
vlr_a&;toif;vdk@ trnfcHxm;ayrJh toif;}uD;&J@A[dkaumifpD 'kOuUXae&meJ@ twGif;a&;rSL;ae&mawGrSm
AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ nmvuf&Hk;eJ@ b,fvuf&Hk;awGjzpfcJh=uwJh 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfrSL;csKyfatmif}uD;eJ@
AdkvfrSL;csKyfarmifarmifwdk@u &,lxdrf;csKyfxm;cJhwmudk =unf@jcif;tm;jzifh 'Dtoif;[m ppfwyfcg;ydkufaqmif EdkifiHa&;
tiftm;pkwckomjzpfw,fqdkwm vlwdkif; em;vnfcJh=uygw,f? Adkvf}uD;oef;a&$[m 'D}uH@cdkifa&;toif;}uD;udk zGJ@pnf;
xlaxmif&mrSm tptqHk; yg0ifcJh&wJhtwGuf oludk,fwdkif ppftm%m&SifjzpfvmwJhtcgrSmvnf; ppfwyfvufudkifwkwf
EdkifiHa&;tiftm;pktjzpftoHk;cszdk@ }uH@zGH@ ac: jynfaxmifpk}uH@cdkifa&;eJ@zGH@+zdK;a&;toif;}uD;udkzGJ@pnf;zdk@ 1993 ckESpfrSm qHk;
jzwfcJhwm jzpfEdkifygw,f?
1962ckESpf rwfv(2)&ufae@rSm AdkvfcsKyf}uD;ae0if; acgif;aqmifwJh awmfvSefa&;aumifpDu EdkifiHawmftm%m
udk t+yD;tydkifodrf;ydkufvdkufcsdefrSm Adkvf}uD;oef;a&$[m wyfr[m(1)rSm pdwf"mwfppfqifa&;t&m&dStjzpfeJ@ wm0ef
xrf;aqmifcJh&ygw,f? ppftm%modrf;acgif;aqmif AdkvfcsKyfae0if;[m EdkifiHa&;udk vHk;0 pdwf0ifpm;olr[kwfayrJh tJ'D
acwf/ tJ'Dtcsdefu vlwdkif;pdwf0ifpm;aewJh qdk&S,fvpf0g'udkAef;jy+yD; jrefrmhenf;jrefrmh[efqdk&S,fvpf0g' trnfcH
tm%m&Sif0g'wckudk oGwfoGif;zdk@twGuf OD;b+idrfeJ@ OD;cspfvd_if wdk@udk q&mwif+yD; 1963 ckESpftwGif;rSm A[dkEdkifiHa&;
wuUodkvfudk pwifzGifhvpS fcJhygw,f? pdwf"mwfppfqifa&;t&m&dStjzpf ESpftwef=um tawG@t}uHK&dSae+yDjzpfwJh Adkvf
}uD;oef;a&$udkvnf; tJ'DwuUodkvfudk enf;jyq&mwOD;tjzpfeJ@ ajymif;a&$@cdkif;cJhygw,f?
ppftm%m&Sif AdkvfcsKyf}uD;ae0if;eJ@ Adkvf}uD;oef;a&$ wdk@[m tJ'Dtcsdefup+yD; wOD;eJ@w OD; r=umc%awG@qHk
&zdk@ ta=umif;zefvmcJhygw,f? vlawG&J@pdwfta=umif; em;vnfxm;wJh Adkvf}uD;oef;a&$[m AdkvfcsKyf}uD;ae0if; tyg
t0if wyfrawmfxdyfydkif;t&m&dS}uD;awG&J@ tm&Hkpdkufr_udk&&dSatmif enf;trsdK;rsdK;eJ@ }udK;pm;tm;xkwf jyEdkifcJhygw,f?
wajz;ajz;eJ@ vl}uD;awG&J@tm&Hkpdkufr_udk &&dSvmcJhwJh A[dkEdkifiHa&;wuUodkvfenf;jyq&m Adkvf}uD;oef;a&$twGuf 1967
ckESpfaemufydkif;up+yD; pifawmfaumufcH&rJhtcGifhtvrf;awG ay:aygufvmcJhwm awG@&ygw,f? uu§=unf; u Adkvf
}uD;oef;a&$udk 1967ckESpf =o*kwfvtwGif;rSm cr&(101)udk XmecsKyfwyfcGJrSL;wm0efeJ@ ,m,Dajymif;a&$@ay;cJhygw,f?
(3)vausmft=um tJ'DESpf'DZifbmvrSm AdkvfrSL;tqifhudkwdk;jrSifhay;vdkuf+yD; ppfOD;pD;rSL;('kwd,wef;)tjzpfeJ@ uu§
=unf;udk ac:,lwm0efay;tyfwm cHcJh&ygw,f? AdkvfrSL;oef;a&$[m uu§=unf;rSm wm0efxrf;aqmifaepOf txuf
vl}uD;awGoabmusatmif aexdkifjyEdkifcJhwJhtwGuf aemufydkif;rSm cv&(1)wyf&if;rSL;/ ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;)/ wyfr
(88) ppfAsL[mrSL;/ wyfr(88)wyfrrSL;/ ewc wdkif;rSL;/ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf pwJh xdyfydkif;&mxl;awGudk wqifh+yD;
wqifh&&dSvmcJhwm jzpfygw,f?
'kAdkvfav;b0uae 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfwJhumvtxd wav#mufvHk; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ =oZm
v$rf;rdk;r_udkcHcJh&wJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m ol@vufxJudk EdkifiHawmftm%mawGa&muf&dSvmwJh 1992 ckESpf aemuf
ydkif;up+yD; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;. =oZmv$rf;rdk;r_atmufu &kef;xGufEdkifzdk@twGuf trsdK;rsdK; }udK;yrf;tm;xkwfvmwm
awG@&ygw,f? OD;ae0if;eJ@ol@rdom;pkudk ay;tyfxm;wJhtcGifhta&;awGudk jyefvnf&kyfodrf;cJhwJhtjyif OD;ae0if;&J@
raumif;a=umif;awGudkvnf; tm%modrf;ppfaumifpD (4)vywftpnf;ta0;awGrSm w&m;0if xkwfaz:ajymqdkwm
awG jyKvkyfvmcJhygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ awmf0ifrdom;pkuvnf; olwdk@tay: wcsdefu OD;ae0if;eJ@ ol@rdom;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 22
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

pk&J@ armufarmufrmrm qufqHcJh=uyHkawGeJ@ OD;ae0if;&J@ ajr;awGjzpf=uwJh at;ae0if;/ ausmfae0if;eJ@ ZGJae0if; wdk@&J@


qdk;oGrf;&rf;um;r_owif;awGudk olwdk@eJ@&if;ESD;wJh AdkvfcsKyfuawmfawGudk r=umc% ajymjyavh&dSw,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$*dk%f;om; AdkvfcsKyfawGuvnf; ol@pum;awGudkoHa,mifvdkuf+yD; OD;ae0if; acgif;aqmif
wJh rqvtpdk;&&J@ rSm;,Gif;wJhay:vpDawGeJ@ !H@zsif;wJhpDrHcef@cGJr_awGa=umifh wdkif;jynf&J@zGH@+zdK;wdk;uufr_[m wdk;wufoifh
oavmuf rwdk;wufcJh&wmjzpfw,fqdk+yD; olwdk@&J@rdef@cGef;awGrSmyg xnf@oGif; a0befajymqdkvm=uwm awG@&ygw,f?
ppftpdk;&xdrf;csKyfxm;wJh pme,fZif; awGuvnf; aemufydkif;rSm 'Dta=umif;t&mawGudk ajymifajymifwif;wif; a&;
om;az:jyvm=uwm awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@&J@acgif;rm*dk%f;[m olwdk@&J@ tm%mwnfaqmufr_
cdkifrmvmwmeJ@tr# AdkvfcsKyfcif!Gef@ tygt0if OD;ae0if;rdom;pkeJ@ yk*~dKvfa&;&if;ESD;=uwJh AdkvfcsKyfawG&J@ vkyfydkifcGif hawG
udkvnf; wpwpeJ@ xdrf;csKyfr_awG jyKvkyfcJh=uygw,f? aemufydkif;rSm ydkrdk vuf&JZuf&Jjzpfvm+yD; wOD;csif;tvdkufjzpf
ap/ tkyfpkvdkufjzpfap/ jzKwfxkwf&Sif; wmawGudkyg qufwdkufjyKvkyfcJh=uygw,f?
1997 ckESpf Edk0ifbmvrSm e0w tm%modrf;ppfaumifpDtzGJ@0if 'kAdkvfcsKyf}uD; w'gZifavmuf tpkvdkuf
t+yHKvdkuf jzKwfxkwf&Sif; cHvdkuf&+yD;aemufydkif;rSm wyfrawmftwGif; usm;aoudktoufjyefoGif;ay;zdk@&nf&G,fwJh v_yf
&Sm;r_wcsdK@ pwifay:aygufvmwm awG@&ygw,f? yxrqHk; xifomjrifom v_yf&Sm;vmcJholuawmh wcsdefu ppftm
%m&Sifa[mif; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ nmvuf&Hk;jzpfcJhbl;wJh AdkvfrSL;csKyfa[mif;atmif}uD; jzpfygw,f? AdkvfrSL;csKyf
atmif}uD;[m 1998 ckESpf ZGefvtwGif; tar&duefudkoGm;a&mufcJh+yD; tar&duefEdkifiHrSmcdkvH_aewJh vkyfaz:udkifzuf
AdkvfrSL;csKyfarmifarmifeJ@ awG@qHkaqG;aEG;r_awG jyKvkyfcJhygw,f? tar&duefEdkifiHrSm a&muf&dSaepOf VOA, RFA pwJh
toHv$ifhXmeawGeJ@awG@qHkcJh+yD; vuf&dS etz ppftpdk;&eJ@ NLD ygwD wdk@udk jypfjypfESpfESpf a0befajymqdkwmawG jyK
vkyfcJhygw,f? 'DtajctaeawGudk 0ifa&mufxdrf;odrf;ay;Edkifol[m AdkvfcsKyf}uD;ae0if; wOD;wnf;om&dSa=umif;eJ@
tcsdefrD0ifa&mufxdrf;odrf;ay;zdk@ AdkvfcsKyf}uD;ae0if;udk arwWm&yfcHa=umif; ajymqdkcJhygw,f?
tJ'DaemufrSm ESpftwef=um wdrfjr_yfaysmufuG,faecJhwJh ppftm%m&Sifa[mif;}uD; OD;ae0if;&J@ v_yf&Sm;r_
wcsdK@ jyefvnfay:aygufvmcJh wm awG@&dS&ygw,f? 2001ckESpf rwfv(21)&ufae@rSm OD;ae0if;&J@ (90)ESpfajrmuf arG;ae@
tcef;tem;udk &efukef+rdK@ tif;,m;uefapmif;u qD'dk;em;[dkw,frSm wcef;wem; usif;yjyKvkyfcJhwJhtjyif tJ'DarG;ae@
yGJudk &dkuful;xm;wJh AGD'D,dkacGawG[mvnf; jynfwGif;jynfyrSm csufcsif;jyef@ESef@oGm;cJhwm awG@&ygw,f? ADG'D,dkacGawG
xJrSm OD;ae0if;[m usef;rmpGmeJ@ {nf@onfawGudk +yHK;+yHK;&$if&$if {nf@cHE_wfqufaeyHkawGudk az:jyxm;ygw,f? tJ'DESpf
atmufwdkbmvqef;ydkif;rSm OD;ae0if;&J@ puFmylEdkifiHudkaq;ukcHzdk@ oGm;a&mufcJhwJhowif;/ aq;uk&mujyefvm+yD;
aemuf usrRma&;tajctae t&rf;aumif;rGefaewJhowif;eJ@ r=umcif xdkif;bk&ifrif;jrwfeJ@awG@qHkzdk@ xdkif;EdkifiHudk vm
a&mufzdk@&dSwJhowif;awG qufwdkufay:xGufvmwmudkvnf; awG@cJh&ygw,f?
OD;ae0if;&J@arG;ae@tcef;tem;udk etz ppftpdk;&udk,fwdkif uruxvkyf+yD; usif;yay;cJhoa,mif xif&ayrJh
vufawG@rSmawmh qD'dkem;[kdw,frSm usif;ywJh'Dtcef;tem;udk etz xdyfwef;AdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ 0ef}uD;tzGJ@0ifawG
tygt0if tpdk;&t&m&dS}uD;awGtm;vHk; rwufa&mufzdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u trdef@xkwf !$ef=um;cJha=umif; od&dS
&ygw,f? owif;,lzdk@twGuf tv,ftvwftqifh&dSwJh etzppfAdkvf(2)OD;om wufa&mufcJhwmawG@&w,fvdk@ qdkyg
w,f? 'Djzpf&yfawGudk avhvm=unf@r,fqdk&if touft&G,fvnf;}uD; EdkifiHa&;vnf;aoae+yDjzpfwJh ppftm%m&Sif
a[mif;}uD; OD;ae0if;udk jyefvnftoufoGif;zdk@&nf&G,fcsufeJ@ tiftm;pkwcku pepfwus jyifqifv_yf&Sm;cJhwmjzpf
Edkifw,fvdk@ ,lq&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uvnf; 'Dvkyf&yfawG&J@aemufuG,fu &nf&G,fcsufudk owdxm;rdvdrR,fvdk@ ,lq&yg
w,f? 'ga=umifh OD;ae0if;rdom;pkeJ@ olwdk@todkif;t0dkif;udk ydk+yD; rsufajcrjywfapmifh=unf@zdk@ ol@&J@vl,Hkawmf ppfaxmuf
vSrf;a&; 'kwd,!$ef=um;a&;rSL; AdkvfcsKyfausmf0if;udk oD;oef@wm0efay;cJhygw,f? OD;ae0if;rdom;pkeJ@ yk*~dKvfa&;eD;pyfr_
&dSwJh ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk vkyfydkifcGifhtm%m tjynf@t0 ay;xm;oa,mif
vljrifuGif;rSmjyoxm;ayrJh v_yfvdk@r&atmif txufatmuf!Syf+yD; xdrf;xm;wJhtwGuf AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@[m pdwf
"gwfus+yD; E_wfxGufzdk@txd pOf;pm;cJhbl;a=umif;/ 'gayrJh ol@udktm;udk;+yD; vkyfudkifae=uwJh wynf@awGeJ@ rdom;pkawG&J@

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 23
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

rsufESmudkaxmuf+yD; atmifhtnf;oD;cHaecJhwmjzpfw,fvdk@ 2004ckESpf ESpfukefydkif;rSm AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@twl jzKwf


xkwf&Sif; cHvdkuf&wJh ppfaxmufvSrf;a&;t&m&dSwOD;u ajymqdkcJhbl;ygw,f?
tm%meJ@ywfoufvm&if q&morm;vnf;rxm;/ vkyfaz:udkifzufqdkwmvnf; rxm;wwfwJh AdkvfcsKyfrSL;
}uD;oef;a&$[m OD;ae0if;&J@om;ruf OD;at;aZmf0if;eJ@ ajr;(3)a,mufjzpfwJh at;ae0if;/ ausmfae0if;/ ZGJae0if; wdk@udk
EdkifiHawmftm%modrf;&ef}uHpnfr_/ EdkifiHawmfvkyf}uHr_/ pwJhpGJcsufawGeJ@ 2002 ckeSpf rwfv(7)&ufae@rSm zrf;qD;
ta&;,lcJhygw,f? tm%modrf;&ef}uHpnfrr_ Sm yg0ifywfoufr_&dSw,fqdk+yD; OD;ae0if;rdom;pkeJ@eD;pyfol avwyf um
uG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfjrifhaqG(av)/ }wd*Ha'owdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL; AdkvfcsKyfcspfoef;/ urf;&dk;wef;wdkif;ppfXme
csKyf wdkif;rSL; AdkvfcsKyfat;aºuGeJ@ &JcsKyf AdkvfrSL;}uD;pdk;0if; wdk@udkvnf; jzKwf/ xkwf/ z,f&Sm;+yD; ta&;,lwmawG jyKvkyf
cJhygw,f? ppftm%m&Sifa[mif;}uD; OD;ae0if;eJ@ orD;jzpfol AdkvfrSL;a[mif; a':cifpENm0if; wdk@udkawmh touft&G,f
}uD;+yD; bmrSrvkyfEdkifawmhbl;vdk@ ,lqwmuwa=umif;/ wyfrawmftwGif;rSm txdkuftav#muf =oZm&dSaeEdkifao;
w,fvdk@ ,lqwmuwa=umif;/ pwJhta=umif;awGa=umifh EdkifiHawmftm%modrf;&ef}uHpnfr_eJ@ w&m;pGJqdkjcif;rjyKcJh
ayrJh ESpfaygif;rsm;pGm aetdrftus,fcsKyfcsxm;cJhwm awG@Edkifygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m OD;ae0if;eJ@ ol@rdom;pktay: b,favmuftxd yk*~dKvfa&;emusnf;csuf jyif;xefcJh
ovJqdkwm OD;ae0if; aoqHk;wJhtcsdefrSm &uful;cGifhray;/ rdom;pktm;vHk;pHkatmif apmifhqdkif;cGifhvnf;rjyKyJ/ csufcsif;
rD;&d_@o+F*dKvf+yD; jymawGudkjrpfxJar#mcdkif;cJhwJhvkyf&yfudk =unf@jcif;tm;jzifh odEdkifygw,f? touf(93)ESpf &dS+yDjzpfwJh tm
%m&Sifa[mif;}uD; OD;ae0if;[m &efukef+rdK@ r&rf;ukef;+rdK@e,f/ arcvrf;&dS orD;}uD;a':cifpENm0if;&J@ tdrfeHygwf(19)rSm
aetdrftus,fcsKyfeJ@ aexdkif&if; 2002 ckESpf 'DZifbm(5)&ufae@rSm aoqHk;oGm;wJhtcg csufcsif; o+F*dKvfcHcJh&ygw,f?
ao'%fcscHxm;&wJh rdom;pk0ifawGeJ@ EdkifiHjcm;rSma&muf&dSaewJh om;orD;awGudkvnf; vma&mufcGifhray;wJhtjyif/
etztzGJ@eJ@ jrefrmhwyfrawmftwGif;u OD;ae0if;&J@wynf@a[mif;awGudkvnf; wufa&mufcGifhray;cJhygbl;?
tJ'Dae@ ae@vnf(1)em&Du a&a0;ok\efrSm rD;oF+*dKvfcJhwJh OD;ae0if;&J@ aemufqHk;c&D;udk orD;}uD; a':cifpENm
0if;eJ@ t&yf0wf ppfaxmufvSrf;a&;tcsdK@tygt0if vl(25)OD;avmufom vdkufygydk@aqmifEdkifcJh=uygw,f? tJ'DvlawG
xJrSm wcsdefu OD;ae0if;&J@wynf@ t+idrf;pm; a&wyfOD;pD;csKyfeJ@ EdkifiHawmfaumifpD0if AdkvfrSL;csKyfaomif;wif yg0ifae
wmudk OD;ae0if;&J@tokbtcef;tem;ta=umif; &dkuful;xm;wJh AGD'D,dkrSwfwrf;rSm jrifawG@&wJhtcg AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$wa,muf t}uD;tus,f a'goaygufuGJ+yD; AdkvfrSL;csKyfaomif;wif&J@om; a&wyfAdkvfrSL; rdk;oufwif udk
ta=umif;rJh &mxl;ujzKwfypfcJhwJhtjyif AdkvfrSL;csKyfaomif;wif&J@om;ruf weoFm&Da&wyfpcef;XmecsKyf/ XmecsKyfrSL;
AdkvfrSL;}uD; csdKoef;armif udkvnf; csufcsif; t&yfbufudk ajymif;a&$@ypfcJha=umif; od&dS&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 24
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(7)”

e0w uae etz tjzpf trnfajymif;vdkuf+yD;wJhaemufup+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m jrefrmhwyfrawmf


wckvHk;udk ol@pdwf}udKuf jyifqifajymif;vJr_awG jyKvkyfcJhygw,f? tJ'DtcsdefrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@toufu (64)
ESpf &dSaeyg+yD? 1956 wyfrawmftufOya't&qdk&if touf(60)ausmfwmeJ@ jrefrmhwyfrawmfrSm b,folrS wm0ef
qufvufxrf;aqmifcGifh r&dSygbl;? jrefrmhwyfrawmfordkif;udk jyef=unf@r,fqdk&ifvnf; *ENDpmcsKyft& 1945 ckESpf
pufwbFm(7)&ufae@rSm jyefvnfpkzGJ@cJhwJh tcsdefup+yD; 'Duae@txd umuG,fa&;OD;pD;csKyfaygif; (7)OD;&dScJhwJhteuf
vuf&dS wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uvGJvdk@ b,folrS touf(60)ausmfwJhtxd 'D&mxl;
udk qufvufzufwG,fxm;wmrsdK; rawG@cJh&ygbl;? ,kwfpGtqHk; acwfopfjrefrmhwyfrawmfordkif;rSm yxrqHk; ppftm
%m&Si}f uD;jzpfcJhwJh AdkvfcsKyf}uD;ae0if;awmif wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk touf(60)ausmfwJhtxd xrf;
aqmifjcif; rjyKcJhygbl;? 'gayrJh jrefrmhwyfrawmf&J@ 'kwd,ppftm%m&Sif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$uawmh touf(75)
ESpft&G,fudka&mufaewmawmif umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk vufrv$wfao;bJ zufwG,fxm;wmawG@&ygw,f?
ppf+yD;acwf jrefrmhwyfrawmf&J@ yxrqHk;umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfcJhwJh u&ifvlrsdK; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;
(BC-5106) qdk&ifvnf; wm0efuz,f&Sm;cHvdkuf&wJh 1949 ckESpf Zefe0g&Dv(31)&ufae@rSm touf(60) rjynf@ao;
wm awG@&ygw,f? ol@ae&mudkqufcHcJhwJh AdkvfcsKyfae0if;(BC-3502) qdk&ifvnf; 1962ckESpfrSm ppfwyfeJ@tm%m
odrf;cJhol jzpfwJhtwGuf umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk touf(60)ausmfwJhwdkifvufrv$wfyJ qufvufqkwfudkifoGm;
r,fqdk&if aumif;aumif;}uD; &EdkifayrJh 1972ckESpf {+yDv(20)&ufae@rSm ol@&J@ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf &mxl;
udk AdkvfcsKyf}uD;pef;,k(BC-3569)udk v$Jajymif;ay;tyfcJhwm awG@&ygw,f? AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ arG;ouU&mZfu (14-
5-1911) jzpfwJhtwGuf ol@touf(60)jynf@wJhtcsdefrSm ppfpnf;urf;udk av;pm;vdkufema=umif;jywJhtaeeJ@ ol@&J@
&mxl;udk pGef@v$wfcJhwmjzpfygw,f?
wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;pef;,k (arG;ouU&mZf 3-3-1918) uvnf; touf(60)rjynf@
cif 1974 ckESpf {+yDv(26)&ufae@rSm ol@&J@ &mxl;udk AdkvfcsKyf}uD; ol&wifOD; (BC-3651) xH v$Jajymif;ay;tyfcJhwm
awG@Edkifygw,f? wyfrawmfom;awGeJ@ jynfolawG&J@ av;pm;cspfcifr_udkcHcJh&wJhtwGuf ppftm%m&SifawGupdk;&drf+yD;
1976ckESpf rwfv(6)&ufae@rSm jzKwf/ xkwf/ &Sif; cHvdkufwJh wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD; ol&wifOD;&J@
arG;ouU&mZfu (12-3-1927) jzpfwma=umifh tJ'DtcsdefrSm ol@touf[m (50)awmif rjynf@ao;wmudk awG@Edkifyg
w,f? AdkvfcsKyf}uD; ol&wifOD;&J@&mxl;udk qufcHcJhwJh wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;ol&ausmfxif (BC-
5332) uvnf; (1924) ckESpfrSm arG;zGm;cJholjzpfwJhtwGuf ol@touf( 60)jynf@wJh 1985 ckESpf Edk0ifbmvrSm ol@&J@
&mxl;udk AdkvfcsKyf}uD;apmarmif (BC-6187) xH v$Jajymif;ay;tyfcJhwm awG@&ygw,f?
wu,fawmh ppftm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m ol@q&mjzpfcJhwJh ppftm%m&Sifvufa[mif;
AdkvfcsKyf}uD;ae0if;avmuf owWda&m/ t&nftcsif;yg r&dSygbl;? oltm%m&vmwm ESpf(20)eD;yg;&dS+yD; toufuvnf;
(75)ESpft&G,f a&mufaewmawmif/ ol@&J@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk atmufvlawGxH ,Hk=unfpdwfcspGmeJ@ v$J
ajymif; ray;&Jao;wmudk=unf@&if 'Dtcsufudk xifxif&Sm;&Sm; awG@jrifEdkifygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m
aumufuspf,kwfrmwJhae&mrSmawmh AdkvfcsKyf}uD;ae0if;xuf ydk+yD;tpGrf;xufwmudk awG@&ygw,f? ol@touf (60)
ausmfvmwJhwdkifatmif umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl;udk rpGef@v$wfcsifao;wma=umifh 1997 ckESpfrSm e0w uae etz
tjzpf trnfajymif;vdkuf+yD; oleJ@toufr&G,f rwdrf;r,drf; vkyfaz:udkifzuf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; w'gZifausmfudk wyf
rawmftwGif;uae jzKwf/ xkwf/ &Sif;vif;ypfcJhygw,f? topfjyifqifzGJ@pnf;cJhwJh etz ppfaumifpDeJ@ 0ef}uD;tzGJ@xJrSm
ol@wynf@ trsm;tjym;udk xdk;xnf@ ae&may;cJh+yD; oluawmh wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf &mxl;tygt0if xdyf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 25
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

qHk;u vkyfydkifcGifhtm%mtm;vHk;udk qufvuf&,l xdrf;csKyfxm;cJhygw,f? ol@wynf@awGu ol@udk ruvefEdkifatmif


vkyfwJhtaeeJ@vnf; ae&mopfawGeJ@ &mxl;opfawG trsm;tjym;udk wDxGifzefwD;+yD; cGJa0ay;tyfcJhwm awG@&ygw,f?
rlv e0wppfaumifpDrSm twGif;a&;rSL;(1)eJ@(2)om xm;&dScJh&mu topfzGJ@pnf; vdkufwJh etzppfaumifpDrSm
twGif;a&;rSL;(3)qdkwJh ae&mopfwckudk xyfrHwDxGifzefwD;cJh+yD; ol@wynf@jzpfwJh ppfa&;csKyf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;0if;jrifh
(BC-8809)udk yl;wGJudkifcdkif;cJhygw,f? 'Dvdk vkyfvdkufjcif;tm;jzifh 'kAdkvfcsKyf}uD;0if;jrifh[m etztzGJ@rSm (5)OD;ajrmuf
tm%mt&dS qHk;yk*~dKvfjzpfvm+yD; 1988 ckESpfupvdk@ twGif;a&;rSL; (1)eJ@(2) &mxl;awGudk&,lxm;cJh=uwJh 'kwd, Adkvf
csKyf}uD; cif!Gef@eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD;wdk@&J@ vkyfydkifc Gifhtm%meJ@ =oZmt&dSeft0gawGudkvnf; av#mhenf;usqif;
oGm;apcJhygw,f? AdkvfcsKyf0if;jrifh[m 1988 vlxkta&;awmfyHk}uD;udk &uf&ufpufpuf ypfcwfowfjzwf acsr_ef;&mrSm
a&S@wef;u wufºuGpGmyg0ifcJhwJh wyfr(11)&J@ vufr&GH@wyfrSL;jzpfcJholrdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ umuG,fa&;OD;pD;csKyf jzpf
vmwJh 1992 ckESpfrSm taemufydkif;wdkif;ppfXmecsKyf wkdif;rSL;tjzpf ajymif;a&$@cef@tyfcJh+yD; 1995 ckESpfrSm ppfa&;csKyf
tjzpfeJ@ ol@teD;udk ac:,lxm;cJhwmjzpfygw,f?
umuG,fa&;0ef}uD;Xme&dSygv#ufeJ@ AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$[m 1997 ckESpf etzacwfrSm wyfrawmfa&;&m
0ef}uD;Xme qdkwmudk wDxGifzGJ@pnf;cJh+yD; ol@wynf@wOD;jzpfwJh ppfaxmufcsKyf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifvS (BC-8752)
udk yl;wGJudkifcdkif;cJhygw,f? 'ghtjyif aemufwESpft=um 1998 ckESpf Edk0ifbmv (14)&ufae@rSm 'kwd,0ef}uD;csKyf &mxl;
udkyg yl;wGJudkifcdkif;cJhjcif;tm;jzifh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifvSudk etztzGJ@rSm (6)OD;ajrmuf tm%mt&dSqHk;yk*~dKvf jzpfvm
apcJhygw,f? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifvS [mvnf; 1988 vlxkta&;awmfyHk}uD;udk &uf&ufpufpuf ypfcwfowfjzwf
acsr_ef;&mrSm a&S@wef;uwufºuGpGmyg0ifcJhwJh wyfr(22)&J@ vufr&GH@wyfrSL;jzpfcJholrdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ umuG,f
a&;OD;pD;csKyfjzpfvmwJh 1992 ckESpfrSm taemufawmifwdkif;ppfXmecsKyf wkdif;rSL;tjzpf ajymif;a&$@cef@tyfcJh+yD; 1995 ckESpf
rSm ppfaxmufcsKyftjzpfeJ@ ol@teD;udk ac:,lxm;cJhwmjzpfygw,f?
wu,fawmh etz ppfaumifpDrSm twGif;a&;rSL;(3)OD;txd cef@tyfp&mrvdkbJ wOD;wnf;eJ@wif vHkavmuf
w,fqdkwmudk 'Duae@ wOD;wnf;aomtwGif;a&;rSL;jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; oD[ol& wifatmifjrifOD; u ouf
aojyaeygw,f? twGif;a&;rSL;&mxl;awG azgif;yGaewm[m ol@wynf@ukd,hfwynf@awGudk ae&may;zdk@eJ@ tcsif;csif;
tm%mcsdefcGifv$mxdrf;!dSzdk@twGuf &nf&G,fjyKvkyfae=uwm jzpfEdkifygw,f? 2001 ckESpf azaz:0g&Dv(19)&ufae@rSm
&[wf,mOfysufus+yD; aoqHk;oGm;cJhwJh twGif;a&;rSL;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;&J@ae&mudk (2)ESpfeD;yg;=umatmif
vpfvyfxm;cJh+yD;rS 2003ckESpf azaz:0g&Dv(1)&ufae@rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ vl,HkawmfwOD;jzpfwJh ava=umif;&ef
umuG,fa&;XmecsKyfrSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;pdk;0if; udk tJ'Dwm0ef yl;wGJay;tyfcJhwm awG@&ygw,f? 'gayrJh vmbfpm;r_
pGJcsufawGeJ@ 2001 ckESpf Edk0ifbm(9)&ufae@rSm jzKwf/ xkwf/ &Sif; cHvdkuf&wJh twGif;a&;rSL;(3) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; 0if;
jrifh &J@ ae&mudkawmh tcktcsdefxd tpm;xdk;cef@tyfjcif;rjyKawmhyJ jyefvnfzsufodrf;vdkufwm awG@&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$[m ol@tm%mwnf+rJa&;twGufqdk&if wu,frvdktyfyJeJ@ wyfrawmfeJ@ 0ef}uD;tzGJ@
awG&J@ zGJ@pnf;yHkawGudk wdk;vdkufav#mhvdkufeJ@ ol vkyfcsifovdkvkyfcJhwJhom"uawG trsm;tjym;&dScJhygw,f? 1997 ckESpf
Edk0ifbmvrSm e0w uae etztjzpf ajymif;vJzGJ@pnf;cJhpOfu jzKwfxkwfz,f&Sm;cHvdkuf&wJh AdkvfcsKyf}uD;wpkudk
,m,DESpfodrf@zdk@}udK;pm;wJhtaeeJ@ “t}uHay;tzGJ@”qdk+yD; zGJ@pnf;ay;cJhayrJh (7)vrjynf@cif tJ'DtzGJ@udk jyefvnfzsuf
odrf;ypfcJhwm awG@&ygw,f? tvm;wl 0ef}uD;tzGJ@rSmvnf; 'kwd,0ef}uD;csKyfawGudk (3)OD;txdxm;vdkuf aemufjyef
zsufvdkuf/ wyfrawmfa&;&m0ef}uD;Xmeqdk+yD; ckzGJ@vdkuf aemufzsufvdkuf/ etzOuUX&Hk; 0ef}uD;/ 0ef}uD;csKyf&Hk; 0ef}uD;/
'kwd,0ef}uD;csKyf&Hk; 0ef}uD;/ qdkwmawGudkvnf; 2OD;pD/ 3OD;pD cef@xm;vdkuf jyefzsufypfvdkufeJ@ jzpf§ysuf oHo&m vnf
aewmudk awG@&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m (de facto) tpdk;&jzpfwJh etzppftpdk;&&J@ 0ef}uD;csKyf&mxl;udkvnf; &,lxm;cJh
ayrJh oludk,fwdkif EdkifiHwumtpdk;&awGeJ@qufqH&rSmudk pdk;&drfa=umufvef@aewma=umifh 1997 ckESpf e0wu etz
trnfudk ajymif;vJcJhwJhtcsdefrSm umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; armifarmifcif eJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf
(av) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifxGef; wdk@udk wef;+yD;jzKwfrypfao;bJ 'kwd,0ef}uD;csKyfawGtjzpfeJ@ ol@atmufrSm cef@tyf
wm0efay;cJhwJhtjyif aemufwESpft=umrSm 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifvS udkyg 'kwd,0ef}uD;csKyftjzpfeJ@ cef@tyf wm0ef

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 26
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

ay;cJhwma=umifh 'kwd,0ef}uD;csKyf (3)OD;txd&dScJhwm jzpfygw,f? 'gayrJh tJ'D 'kwd,0ef}uD;csKyf(3)OD;vHk;udk 2001 ckESpf


Edk0ifbm(9)&ufae@rSm etz wGif;(3) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; 0if;jrifheJ@twl wokwfwnf; jzKwf/ xkwf/ &Sif; ypfcJh+yD; aemuf
ydkif;rSm 'kwd,0ef}uD;csKyfqdkwm wa,mufrSr&dSawmhovdk/ wyfrawmfa&;&m0ef}uD;Xmeqdkwmvnf; wcgwnf; =uuf
aysmufiSufaysmuf aysmufuG,foGm;cJhygw,f?
0ef}uD;csKyf&mxl;udkvnf; vufrv$wf&J/ xrf;aqmif&zdk@vnf; 0efav;aewJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m 2003
ckESpf 'DyJ,if;vlowfyGJ}uD;t+yD;rSm EdkifiHwumtpdk;&awGeJ@ &ifqdkif&rSmudk ydkrdka=umufvef@vmwma=umifh 'Dwm0efudk
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@xH ycHk;v$Jay;zdk@ qHk;jzwfcJhygw,f? wcsufckwfESpfcsufjywfoabmeJ@ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udkvnf; ppf
&Hk;csKyfu t+yD;tydkif armif;xkwfypfzdk@ }uHpnfcJh=uygw,f? 0ef}uD;csKyfwOD;&J@ wm0ef}uD;av;r_awGudk ta=umif;jy+yD;
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ rlv&mxl;awGjzpfwJh uu§vSrf; !$efrSL;&mxl;udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ vl,Hkwynf@&if;jzpfwJh
AdkvfcsKyfausmf0if;vufudk v$Jajymif;ay;tyfzdk@/ twGif;a&;rSL;(1)&mxl;udkawmh twGif;a&;rSL;(2)jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf
}uD;pdk;0if; vufudk v$Jajymif;ay;zdk@ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk zdtm;ay;r_awG jyKvkyfcJhygw,f? AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ taeeJ@
twGif;a&;rSL;(1)&mxl;udk vufv$wfEdkifayrJh uu§vSrf; !$efrSL;&mxl;udk vufv$wfvdkuf&r,fqdk&if wyfeJ@tquf
jywf+yD; “arsmufopfudkif;vGwf”ovdk jzpfoGm;r,fqdkwm }udKwifodjrifaewma=umifh uu§vSrf; &mxl;udkawmh v$J
ray;Edkifbl;vdk@ tjywfajymcJhwJhtwGuf wif;rmr_awG jzpfcJh=u&ygw,f?
'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m oludk,fwdkif aemufuG,fu uGyfuJaqmif&GufcJhwJh 'DyJ,if;vlowfyGJudpP
a=umifh EdkifiHwumzdtm;awG tqrwefjrifhwufaecsdefrdk@ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ tay;t,lvkyfaps;qpfaezdk@ tcsdefr&
cJhygbl;? 'ga=umifh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk r,Hk=unf/ rauseyfayrJh ol@&J@0ef}uD;csKyf&mxl;udk 2003 ckESpf =o*kwfv(25)
&ufae@rSm AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk v$Jajymif;ay;tyfcJhygw,f? 0ef}uD;csKyf&mxl;xuf ydktm%m&dSwJh umuG,fa&;0ef}uD;
&mxl;udkawmh b,fol@udkrSv$Jray;bJ oludk,fwdkif qufvufqkwfudkifxm;cJhwma=umifh etz0ef}uD;tzGJ@&J@ zGJ@pnf;yHk
[m “bk&m;uatmuf/ arsmufutxuf” qdkwmvdk uarmufurawGjzpfaewm awG@Edkifygw,f?
0ef}uD;csKyfjzpfvm&wJh ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@uvnf; ol@udk,fol yGJxkwfzdk@}udK;
pm;wJhtaeeJ@ ol@&J@r[mAsL[mavhvma&;Xmeu jyKpka&;qGJwifjyxm;wJh etz&J@EdkifiHa&;vrf;jyajryHk (Road Map)
(7)csufudk ol0ef}uD;jzpfwJhae@rSm oludk,fwdkif zwf=um;toHv$ifhzdk@ pDpOfcJhayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ u wm;jrpfcJhwJh
twGuf =o*kwfv(30)&ufae@a&mufrS xkwfjyefcJh&ygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$[m AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ ta&;
ygwJh etztwGif;a&;rSL;(1)&mxl;udk ol@vl,Hk wynf@&if;wOD;jzpfwJh twGif;a&;rSL;(2)ylylaEG;aEG; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
pdk;0if; udk v$Jajymif;ay;tyfcJh+yD; twGif;a&;rSL;(2)&mxl;udkawmh aemufxyfvl,Hkwynf@&if;wOD;jzpfwJh ppfa&;csKyf
'kwd, AdkvfcsKyf}uD;odef;pdef udk yl;wGJudkifcdkif;cJhjcif;tm;jzifh ta&;ygwJhae&mrSefor# ol@vlawGeJ@tpm;xdk;+yD; xdrf;csKyf
xm;cJha=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 27
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(8)”

AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m EdkifiHawmftm%mtm;vHk; ol@vufxJudk pwifa&muf&dSvmwJhae@up+yD; AdkvfcsKyf


rSL;}uD; apmarmif vufxufu a&;qGJcsrSwfcJhwJh rl0g'awGeJ@ uwdu0wfawGtay: wm0efrcHawmh bJ ol@pdwf}udKuf
jyifqifajymif;vJr_awG jyKvkyfcJhygw,f? ol@udk vrf;azgufwHwm;aqmuf vkyfief;awGrSm ab;z,fxm;cJh+yD; AdkvfcsKyfrSL;
}uD; apmarmifeJ@ AdkvfcsKyfcif!Gef@wdk@ OD;aqmifa&;qGJcJhwJh rl0g'(ay:vpD)awGrdk@ ol@taeeJ@ vufvnf;rcHEdkifbl;/ wm0ef
vnf; r,lbl;qdkwJh oabmjzpfygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$[m umuG,fa&;OD;pD;csKyfeJ@ e0wOuUX jzpfrvmcifuwnf;u 1990 taxGaxG
a&G;aumufyGJrSmtEdkif&cJhwJh trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyfudk tm%mv$Jay;zdk@ta&;udk jyif;jyif;xefxef qef@usifuef@
uGufcJhol jzpfygw,f? a&G;aumufyGJtEdkif& NLD ygwD acgif;aqmifwcsdK@xHu “ppfwyfudk jyKjyifajymif;vJa&; vkyf&
r,f/ AdkvfrSL;}uD;eJ@txuf wyfrawmft&m&dStm;vHk;udk z,f&Sm;ypf&r,f/ ppf&mZ0wfr_awGudk usL;vGefcJhwJh xdyfydkif;
ppfacgif;aqmifwcsdK@udk “EsL&ifbwf” vdk EdkifiHwumppfcHk&Hk;rSmwif+yD; ao'%fay;&r,f?” pwJh pum;oHawG[m
AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ acgif;aqmifwJh acgif;rm*dk%f;twGuf NLD ygwDudk tm%mv$Jray;zdk@ axmufjyp&mtuGuf
aumif;awG jzpfoGm;cJh&ygw,f?
'DudpPrSm e0wtwGif;a&;rSL;(1)vnf;jzpf ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJvnf;jzpfwJh AdkvfcsKyfcif!Gef@ udk,f
wdkifu AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$&J@ &yfwnfcsufudkaxmufcHcJh+yD;/ 1990 a&G;aumufyGJtEdkif& v$ wfawmfudk,fpm;vS,fawG&J@
wm0ef[m tpdk;&wpf&yfzGJ@pnf;xlaxmifzdk@r[kwfbJ zGJ@pnf;yHktajccHOya'wpf&yf a&;qGJzdk@omjzpfw,fqdkwJh vrf;
a=umif;udkajymif;vJypfzdk@ t}uHay;cJhygw,f? “EsL&ifbwf” ppfcHk&Hk;eJ@ Oyrmay;ajymqdkcJhwJh tzGJ@csKyf,m,DOuUX OD;
=unfarmifudkvnf; a'gow}uD;eJ@ jyif;jyif;xefxef acsyajymqdkcJhygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifvufxufu a&;qGJcsrSwfcJhwJh EdkifiHa&;/ ppfa&;/ pD;yGm;a&;/
oHwrefa&; pwJh rl0g'awGtm;vHk;udk jyKjyifajymif;vJr_awG jyKvkyfcJh&mrSm ppftm%m&Sifpepfudk zGJ@pnf;yHktajccH Oya'
t& w&m;0ifjzpfvmatmif jyKvkyfa&;/ ppfwyfydkif tiftm;}uD;rm;wJh EdkifiHa&;tiftm;pkwpf&yf zGJ@pnf;xlaxmifa&;/
1990 a&G;aumufyGJtEdkif& EdkifiHa&;ygwDawGudk wajz;ajz;aysmufuG,foGm;atmif pepfwus acsr_ef;ypfa&;/ ppftif
tm;udk (5) odef;txd wdk;jr‡ifhzGJ@pnf;a&;/ acwfrSD+yD; tiftm;awmifhwif;wJh wyfrawmfjzpfvmatmif wnfaqmufa&;/
tEkjrLvufeuftygt0if zsufqD;r_pGrf;tm;jrifhrm;wJh acwfrSDvufeufawG xkwfvkyfwyfqifEdkifa&;/ typf&yftzGJ@awG
udk vufeufjzKwf+yD; vufeufudkifwdkufyGJ0ifqJ olykeftzG J@tpnf;awGudkawmh tjywfacsr_ef;ypfa&;/ EdkifiHwumqufqH
a&;eJ@ oHwrefa&;u¾rSm w&kwf/ tdENd,/ tmqD,H pwJhEdkifiHawGeJ@ qufqHa&;wdk;jr‡ifh+yD; ukvor*~eJ@ taemufEdkifiH
awGudkawmh Offensive Diplomacy Strategy ac: xdk;ppftoGifaqmifwJh oHwrefa&;r[mAsL[mwpf&yf csrSwf
aqmif&Gufa&;/ pwJh jyKjyifajymif;vJr_awGudk jyKvkyfcJhygw,f?
taemufEdkifiHawGeJ@ ukvor*~wdk@&J@ zdtm;ay;r_awGa=umifh w&kwfEdkifiHwpfckwnf;tay: vHk;0 rDScdk&yfwnfae
&wmrsdK; rjzpf&atmif tdENd,EdkifiH tmqD,HEdkifiHawGeJ@ ydkrdkeD;uyfpGmyl;aygif;aqmif&GufEdkifrJh enf;vrf;awG&SmazGzdk@
twGuf uu§ vSrf; ppfr[mAsL[mavhvma&;Xme Xme}uD;rSL; AdkvfrSL;}uD;ausmfodef;eJ@ EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;XmerS
OD;at; (aemif =opaw;vsESifh uae'gEdkifiHqdkif&m jrefrmoHtrwf}uD;) wdk@udk oDoef@ wm0efay;tyfcJhygw,f? tdrfeD;
csif; tdENd,tpdk;& tqufquf[m jrefrmh'Drdkua&pDtwdkuftcHawGbufu wav#mufvHk; &yfwnfay;cJhayrJh 1992
ckESpf tdENd,0ef}uD;csKyf &m*spf*END vkyf}uHowfjzwfcH&+yD;aemufydkif;upvdk@ rl0g'tajymif;tvJawG jzpfay:vmcJhygw,f?
'Dtajymif;tvJudk xdxda&mufa&muf toHk;csEdkifzdk@twGuf AdkvfrSL;csKyfausmfodef;eJ@ OD;at;wdk@ acgif;aqmifwJhtzGJ@
[m tdENd,EdkifiHudk csOf;uyfcJh&mrSm atmifjrifr_awG &&dScJhygw,f? tvm;wl xdkif;EdkifiHtygt0if tmqD,HEdkifiHawGudk
csOf;uyfcJh&mrSmvnf; atmifjrifr_awG &&dScJh=uygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 28
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

wdkif;&if;om;vlrsdK;pk vufeufudkifawmfvSefa&;tzGJ@awGeJ@ywfouf+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmif vufxufu


csrSwfxm;cJhwJh typftcwf&yfpJa&;rl0g'awGudk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@&J@acgif;rm*dk%f;u jyifqifajymif;vJr_awG
jyKvkyfcJh&mrSmawmh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@eJ@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$/ 'kAdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat; wdk@t=um; oabm
xm; uGJvGJr_awG t}uD;tus,f jzpfay:cJh=uygw,f? 1948 ckESpf jynfwGif;ppf}uD; pwifjzpfyGm;cJhwJhtcsdefup+yD; a&mifpHk
vufeufudkifolykeftzGJ@tpnf;awGudk tjyKwfwdkufvdk@r&cJhovdk/ tºuGif;rJhvufeufcszdk@ }udK;yrf;r_awGvnf; ratmif
jrifcJhwma=umifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifvufxufrSm vufeufcszdk@/ Oya'abmiftwGif;0ifa&mufzdk@/ qdkwJh wpfzufeJ@
wpfzuf oHo,jzpfaprJhpum;awGudk wwfEdkifor#a&Smif+yD; a'ozGH@+zdK;r_awGudkvufwGJvkyfaqmif&if; ,Hk=unfr_wnf
aqmuf=uzdk@/ aemufydkif;usrS EdkifiHa&;jy\emawGudk EdkifiHa&;t& awG@qHkaqG;aEG;tajz&Sm=uzdk@ qdkwJh rl0g'awGudk
ajymif;vJcsrSwfcJha=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifvufxufrSm csrSwfcJhwJh e0w&J@ typftcwf&yfpJa&;qdkif&mrl0g'awGxJrSm e0w&J@
'dk@wm0efta&;(3)yg;udk oabmwlrwl ar;jref;zdk@/ oabmwl&if ESpfzuftypf&yf+yD; a'ozGH@+zdK;a&;vkyfief;awGrSm vuf
wGJaqmif &Guf=uzdk@/ ESpfzufvufeufudkifwyfawGtwGuf v_yf&Sm;e,fajrawG owfrSwfay;xm;+yD; wyfv_yf&Sm;r_awGudk
wpfzufeJ@wpfzuf Contact Point awGuwqifh !dSEd_if;vkyfaqmif=uzdk@/ wdkif;&if;om; vufeufudkif tzGJ@tpnf;
awGudk pD;yGm;a&;vkyfief;awG vGwfvGwfvyfvyf vkyfudkifcGifhay;zdk@/ oabmxm;uGJvGJr_awGudk aemufydkif;rSm ay:ayguf
vmrJh 'Drdkua&pDt&yfom;tpdk;&vufxufrSm EdkifiHa&;t& aqG;aEG;ajz&Sif;=uzdk@ qdkwJhtcsufawG yg0ifcJhw,fvdk@ qdkyg
w,f?
'Drl0g'awGeJ@tnD AdkvfcsKyfcif!Gef@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@uOD;aqmif+yD; 1989 ckESpftwGif; AuyxHu
cGJxGufcJh=uwJh wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@awGudk csOf;uyfpnf;&Hk;cJh=uygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD; apmarmifvufxuf
1988 ckESpf uae 1992 ckESpftwGif; 'Drl0g'udkvufcH+yD; typftcwf&yfpJa&;jyKvkyfcJh=uwJh wdkif;&if;om;vufeufudkif
tzGJ@aygif; (9)zGJ@txd &dScJhygw,f? tJ'DtzGJ@awGuawmh udk;uef@tzGJ@/ 0tzGJ@/ Auy wyfr[m (768)eJ@ (815) ppfa'o
&Srf;§tcg wdkif;&if;om;tzGJ@/ SSA tzGJ@/ pckefwdef@,drf; acgif;aqmifwJh Auy(101)ppfa'o ucsiftrsdK;om;tzGJ@/
OD;rxkaemf acgif;aqmifwJh KIA wyfr[m(4) ucsiftrsdK;om;tzGJ@/ OD;atmifcrf;xD acgif;aqmifwJh PNO ytdk@0f
trsdK;om;tzGJ@csKyf/ OD;tdkufrkef; acgif;aqmifwJh yavmifwdkif;&if;om; PSLP tzGJ@eJ@ a*b,fvfysH OD;aqmifwJh KNG
u,ef;trsdK;om;tzGJ@wdk@ jzpf=uygw,f?
'gayrJh 1992 ckESpf {+yDvaemufydkif; AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk z,f&Sm;+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$ tm%modrf;
vdkufwJhtcsdefupvdk@ wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@tpnf;awGtm;vHk; tºuGif;rJhvufeufcsa&;/ vuf&dStajctaerSm
vufeufrcsEdkifao;&ifawmif vufeufudkifvrf;pOfudkpGef@v$wf+yD; Oya'abmiftwGif;0ifa&mufygw,fqdkwJh uwd
pum;udk &atmif,lxm;a&;/ qdkwJh rl0g'udk ajymif;vJusifhoHk;cJhygw,f? typf&yfonfjzpfap/ typfr&yfonfjzpfap/
&efol[m&efolyjJ zpfvdk@ tcktcsdefrSm rwdkufao;vnf; aemufwcsdefrSmwdkuf&rSmbJqdk+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u
ppfaumifpDtpnf;ta0;awGeJ@ ppf&Hk;csKyf&J@ (4)vywftpnf;ta0;awGrSm t+rJvdkvdk owday; xnfhoGif;ajymqdkavh&dS
a=umif; od&dS&ygw,f?
'DudpPeJ@ywfouf+yD; typftcwf&yfpJa&;vkyfief;awGudk t"du wm0ef,lvkyfaqmifcJh&wJh AdkvfcsKyfcif!Gef@u
tjyif;txefuef@uGufcJhayrJh oabmxm;wif;rmwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$bufu AdkvfcsKyfarmifat;eJ@ AdkvfcsKyfwifOD;
wdk@tjyif ppfwdkif;rSL;trsm;pkuyg &yfwnfay;cJh=uwJhtwGuf AdkvfcsKyfcif!Gef@[m bmrSrwwfEdkifbJ AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$ &J@ trdef@twdkif; vdkufemvkyfaqmifcJh&w,fvdk@ qdkygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ rl0g'opfatmufrSm 1993
ckESpfuae 1995 ckESpftwGif; typftcwf&yfpJzdk@oabmwlcJhwJh wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJ@ pkpkaygif;(6)zGJ@&dScJhwm
awG@&ygw,f? tJ'DtzGJ@awGuawmh ucsiftrsdK;om;vGwfajrmufa&;tzGJ@ (KIO)/ u&ifeD vlrsdK;aygif;pHkvGwfajrmufa&;
wyfOD; (uvvw)/ u,ef;trsdK;om;vGwfajrmufa&;ygwD (KNLP)/ &Srf;jynfvlrsdK;aygif;pHkvGwfajrmufa&;tzGJ@ (&v
vz)/ u&ifeDtrsdK;om;wdk;wufa&;ygwD (KNPP)eJ@ rGefjynfopfygwD (NMSP) wdk@ jzpf=uygw,f?
'DtzGJ@awG[m umvwpfcktxd vufeufqufudkifxm;cGifh &&dScJh=uayrJh vufeufudkifvrf;pOfudk pGef@v$wf+yD;
Oya'abmiftwGif;0ifa&mufzdk@ oabmwlygw,fqdkwJhuwdudkawmh ay;cJh=u&ygw,f? 'gayrJh ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 29
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

u yGifhyGifhvif;vif;csjy+yD;rS 'Duwdudk &,lcJhwmrsdK;r[kwfbJ rvdrf@wywfvkyf+yD; &,lcJhwmawGvnf; &dScJha=umif; awG@&


ygw,f? 1995 ckESpf rwfvtwGif; e0weJ@ typftcwf&yfpJa&;oabmwlnDcJhwJh (KNPP) tzGJ@[m typf&yfpJwJh
w&m;0iftcrf;tem; jyKvkyfwJhae@usrS “vufeufudkifvrf;pOfudkpGef@v$wf+yD; Oya'abmiftwGif;0ifa&mufvmaom
u&ifeDtrsdK;om;wdk;wufa&;ygwDtm; }udKqdkyg.” qdkwJh ezl;pD;pmwef;}uD;awGudk jrifawG@&+yD; rausrvnf jzpfcJh=u&
w,fvdk@ qdkygw,f? tJ'Dvdk rausrvnfjzpfcJh=u&muae e0weJ@ (KNPP)tzGJ@wdk@&J@ typf&yfoabmwlnDcsuf[m
(3)vt=umrSm ysufjy,foGm;cJhwm awG@&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ acgif;aqmifwJh acgif;rm*dk%f;[m trsdK;om;jyefvnfoifhjrwfa&;qENeJ@ typftcwf
&yfpJa&;udk &nf&G,fjyKvkyfcJhwmr[kwfbJ/ olwdk@bufu ppfa&;/ EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&; pwJh e,fy,ftoD;oD;rSm tiftm;
awmifhwif;vmwJhtcsdeftxd tcsdKowf tcsdefqGJxm;zdk@twGuf typftcwf&yfpJa&;udk ,m,DjyKvkyfcJhwm xif&Sm;yg
w,f? 'ga=umifhvnf; wajz;ajz; tiftm;awmifhvmwmeJ@tr# olwdk@&J@avoHeJ@ &yfwnfcsufawGyg ajymif;vJvm
wm jzpfygw,f?
e0w/ etz ppftpdk;&[m KNU tzGJ@eJ@vnf; typftcwf&yfpJzdk@twGuf 1995 ckESpfup+yD; t}udrf}udrf
awG@qHk aqG;aEG;rlawG jyKvkyfcJhygw,f? 'gayrJh 1996 ckESpf Edk0ifbmvtwGif; armfv+rdKif+rdK@ ta&S@awmifw dkif; ppfXme
csKyfrSm jyKvkyfcJhwJh ESpfbufawG@qHkaqG;aEG;yGJawGtxd e0wOuUX AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ w&m;aorl0g'jzpfwJh
vufeufudkifvrf;pOfudk pGef@+yD; Oya'abmiftwGif;udk0ifa&mufzdk@ KNUtzGJ@u oabmwlnDrSom qufaqG;aEG;Edkif
r,fvdk@ e0wbufu wif;cHaecJhwma=umifh aqG;aEG;yGJawGwdk;wufr_r&bJ ESpftwef=um &yfqdkif;oGm;cJh&ygw,f?
KNU tzGJ@taeeJ@ jrefrmEdkifiHrSm 'kwd,tiftm;t}uD;qHk; vlrsdK;pkvnf;jzpf/ EdkifiHa&;t&vnf; “obm”
&ifh+yD; jrefrmhordkif;rSm oufwrf;t&SnfqHk; vufeufudkiftiftm;pkwpfckvnf; jzpfwma=umifh 'DtzGJ@udk wjcm;vlrsdK;pk
tzGJ@awGvdk oabmrxm;oifha=umif;/ vlrsdK;pkvufeufudkiftzGJ@trsm;tjym; rdrdwdk@eJ@ typft cwf&yfpJxm;=u+yDrdk@
avmufavmufvm;vm;qdkvdk@ KNU wpfzGJ@wnf;om usefawmha=umif;/ 'DtzGJ@eJ@om typftcwf&yfpJatmif aqmif
&GufEdkifcJhr,fqdk&if 'DtzGJ@udkA[dkjyK+yD; e,fpyfwpfav#mufrSm v_yf&Sm;aewJh twdkuftcHtiftm;pkawGtm;vHk; tcsdefwdk
twGif; +ydKvJukefrSmjzpfa=umif;/ tJ'Dtcsdefa&muf&if jynfwGif;rSm&dSwJh NLDtzGJ@udkvnf; tvG,fwul acsr_ef;EdkifrSm
jzpfa=umif; AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@u trsdK;rsdK; oHk;oyfwifjycJhw,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$qDu wdusa&&mwJhtajzrsdK; r&cJhayrJh KNUtzGJ@eJ@ aqG;aEG;yGJawG jyefvnfpwifEdkif
atmif uu§vSrf;u AdkvfrSL;}uD;pef;yGifh acgif;aqmifwJhtzGJ@udk 2003 ckESpf Edk0ifbmvrSm rJaqmufudkapv$wfcJh+yD;
KNU tzGJ@eJ@ t}udK!d‡Ed_if;r_awG jyKvkyfapcJhygw,f? 2004 ckESpf Zefe0g&DvtwGif; &efukef+rdK@rSmjyKvkyfrJh ESpfbuf
awG@qHkaqG;aEG;yGJudk KNUacgif;aqmif AdkvfcsKyf}uD;apmbdkjr ygwufa&mufzdk@ etz0ef}uD;csKyfvnf;jzpf/ ppfaxmuf
vSrf;a&;t}uD;tuJvnf;jzpfwJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@u txl;zdwf=um;cJh+yD; zufvSJwuif;eJ@ awG@qHkE_wfqufcJhygw,f?
tJ'DawG@qHkyGJtwGif; “zxD;eJ@ zdk;'dkwdk@acwfrSm +idrf;csrf;a&;udk t&wnfaqmuf=ur,f” vdk@vnf; udk,hfudkudk,f
,Hk=unfr_tjynfheJ@ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@u O'gef;usL;&ifhjycJhygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@&J@acgif;rm*dk%f;uawmh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@vdk oabmxm;tjrifrsdK; r&dS=uygbl;?
u&ifvlrsdK;awG[m jrefrmEdkifiHrSm 'kwd,tiftm;t}uD;qHk; vlrsdK;pkjzpfwJhtjyif trsm;pku c&pf,mefbmom0ifawG
jzpfw,f? taemufEdkifiHawG&J@axmufcHr_udkvnf; &&dSxm;wma=umifh KNU tzGJ@[m jrefrmEdkifiHtwGuf tEW&m,f
t}uD;qHk;jzpfw,f/ 'ga=umifh KNU tzGJ@udk wjcm;typf&yftzGJ@awGvdk tcGifhta&;rsdK; ray;Edkifbl;/ vHk;0 vufeufcsrS
om vufcHEdkifr,fqdk+yD; ydk+yD;wif;rmwJhoabmxm;rsdK;eJ@ &yfwnfaqG;aEG;cdkif;cJhwma=umifh KNUtzGJ@eJ@ typftcwf
&yfpJa&;aqG;aEG;yGJawGudk wm0efcHaqmif&Gufae&wJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ppfaxmufvSrf;a&;wpfzGJ@vHk;[m “t&l;rvif
vkyf&ovdk” rsufESmysufcJh&w,fvdk@ KNU eJ@ t}udKaqG;aEG;yGJawGjyKvkyfzdk@ rJaqmuf+rdK@udk AdkvfrSL;}uD; pef;yGifheJ@twl
vdkufygcJhbl;ol AdkvfrSL;atmifvif;xGÉf udk,fwdkifu r=umcifu xkwfaz:ajymqdkcJhwm awG@Edkifygw,f?
'gayrJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ acgif;aqmifwJh ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@twGuf “t&l;rvif” vkyf&zdk@ =um=um
tcsdef r&cJhygbl;? r+yD;jywfao;wJh zxD;eJ@ zdk;'dkwdk@ Zmwfvrf;udk qufaqG;aEG;zdk@ KNU udk,fpm;vS,ftzGJ@ &efukef+rdK@udk
aemufwpf}udrf xyfrHa&muf&dScJhwJh 2004 ckESpf atmufwdkbmv (18)&ufae@nrSm ppftkyfpktwGif;u jzKwf/ xkwf/

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 30
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

&Sif; tm%mvkyGJawGtwGif; AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@wuG ol@&J@ppfaxmufvSrf;a&;wzGJ@vHk; &Sif;vif;cHvdkuf&vdk@ jzpfyg


w,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 31
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(9)”

ppfwyfeJ@tm%modrf;w,fqdkwm[m vufeufudkifwyfawG&J@tiftm;udktoHk;jyK+yD; EdkifiHawmftm%mudk


+cdrf;ajcmufvk,l odrf;ydkuf&wmrsdK;rdk@ vufeufudkifwyfawGudk wdkuf&dkuftrdef@ay;uGyfuJcGifh&dSol ppfAdkvfcsKyftrsm;pk&J@
axmufcHr_udk&&dSzdk@ txl;vdktyfwmawG@&ygw,f? 1962 ckESpf ppftm%modrf;yGJudk umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;
ae0if;eJ@ ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfrSL;}uD;armifvGif(E_wfcrf;arG;)wdk@uOD;aqmif+yD; usdwfvkyfcJhwmqdkayrJh
tm%modrf;a=umif; a=unm+yD; ppfaumifpDzGJ@pnf;wJhtcgrSmawmh ppfwdkif;rSL;awGtygt0if xdyfydkif;wyfrSL;}uD;awG
udkyg tzGJ@0iftjzpf xnfhoGif;az:jycJhwm awG@Edkifygw,f?
tm%modrf;ppfaumifpDrSm trnfxnfhoGif;az:jycHcJh=u&wJh AdkvfcsKyf/ AdkvfrSL;}uD; trsm;pk[m tm%modrf;yGJ
rSm yg0ifzdk@aeaeomom }udKwif+yD;awmhvnf; rodcJh=ubl;vdk@qdkygw,f? 1962 tm%modrf;ppfaumifpDtzGJ@0if
wyfrSL;}uD; trsm;pk[m Adkvfae0if;&J@ oeu(4) i,farG;+cHaygufawGeJ@ ol@=oZmudkrvGefqef&JwJh qdk&S,fvpfwyfrSL;awG
jzpfae=uwma=umifh Adkvfae0if;u olwdk@udkrwdkifyifyJ tm%modrf;cJhwJhtjyif tm%modrf;ppfaumifpDrSmvnf; olwdk@
&J@trnfawGudk xnfhoGif;cJhayrJh apm'urwuf&Jvdk@ +idrfaecJh=uwmjzpfEdkifovdk/ udk,fwdkif bmrSvkyfp&mrvdkyJ tm
%m&SifawGjzpfvm&wJh twGuf usdwf0rf;om+yD; rdSef;aecJh=uwmvnf; jzpfEdkifygw,f?
1958 ckESpfrSm Adkvfae0if;eJ@ ol@ aemufvdkufwpfpku EdkifiHawmftm%mudk yxrqHk;t}udrf tEk=urf;pD;cJhpOfu
awmifydkif;wdkif;rSL; AkdvfcsKyfbvdwf wpfOD;omv#if yGifhyGifhvif;vif;qef@usif+yD; wyfrawmfu E_wfxGufoGm;cJha=umif;
od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyfbvdwf[m rdrd&J@ ,Hk=unfcsuftwGuf &mxl;eJ@pnf;pdrfudk pGef@v$wf&JwJh &Sm;&Sm;yg;yg; ppfom;
aumif;wpfOD;vdk@ qdk&rSmjzpfygw,f? 1962 ckESpf ppftm%modrf;yGJrSmawmh AdkvfcsKyfbvdwfvdk ppfom;aumif;awG
wpfa,mufrSay:xGuv f mwm rawG@cJh&ygbl;?
1997 ckESpf Edk0ifbm(15)&uf e0w ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJrS mvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m etz
twGif;a&;rSL;(1)vnf;jzpf/ ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJvnf;jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@eJ@aygif;+yD; e0w
ppftkyfpktwGif;u ol@&J@t"du+ydKifzufawGudk tpkvdkuft+yHKvdkuf jzKwfxkwf&Sif; vkyfcJhwmjzpfygw,f? 1962 Adkvf
ae0if; tm%modrf;cJhpOfu 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfcJhwJh AdkvfcsKyfatmif}uD;udk,fwdkifawmif }udKwifod&dScJhjcif;
r&dSbl;vdk@ =um;bl;ygw,f? tck 1997 ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJrSmvnf; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfwJh 'kwd,
AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat; }udKwif od&dScJh&J@vm;qdkwm pOf;pm;p&m jzpfvmygw,f? bma=umifhvJqdkawmh Adkvfoef;a&$eJ@
Adkvfcif!Gef@wdk@aygif;+yD; jzKwf/ xkwf/ &Sif;ypfcJhwJh e0w ppfaumifpD0if 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wpf'gZifausmfxJrSm trsm;pk
[m Adkvfarmifat;udk 'kwyfcsKyf}uD;jzpfvmatmif qGJwifay;cJhwJh vkyfaz:udkifzufawGjzpfae=uwma=umifh jzpfygw,f?
1997 tm%mvk etzppfacgif;aqmifawGxJrSm Adkvfoef;a&$/ Adkvfarmifat;eJ@ Adkvfcif!Gef@wdk@+yD;&if pwkwWeJ@
yOPr tm%mt&dSqHk; yk*~dKvfawGuawmh etzwGif;(2)vnf;jzpf ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;) vnf;jzpfwJh 'kAdkvfcsKyf}uD;
wifOD;eJ@ etzwGif;(3)vnf;jzpf ppfa&;csKyfvnf;jzpfwJh 'kAdkvfcsKyf}uD; 0if;jrifh wdk@jzpfygw,f? 'kAdkvfcsKyf}uD; wifOD;eJ@
0if;jrifh wdk@[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ ,Hk=unfpdwfcs&wJhwynfh&if;awGjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? 'Dtm%mvk y[ GJ m
1962 ckESpf ppftm%modrf;yGJxuf ydk+yD;tEW&m,f}uD;w,fvdk@ qdkEdkifygw,f? bma=umifhvJqdkawmh 1962 ckESpf tm
%modrf;yGJ[m t&yfom; 'Drdkua&pDtpdk;&xHutm%mudk ppfwyfu odrf;ydkufcJhwmjzpf+yD; 1997 tm%mvkyGJuawmh
wpfa,mufajcvSrf; wpfa,muf t+rJapmifh=unfhae=uwJh ppftm%m&Siftcsif;csif;=um;rSm jyKvkyfcJh&vdk@ jzpfygw,f?
'Dtm%mvkyGJrSmvnf; ppftm%m&Sif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av)/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&)eJ@
ppfwdkif;rSL;(12)OD;udk }udKwifwdkifyif today;jcif;&dSr&dS pOf;pm;p&mjzpfygw,f?
e0w ppftkyfpktwGif;u jzKwfxkwf&Sif;cHvdkuf&wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wpf'gZifausmf[m tJ'Dtcsdefu wyfrJh
AdkvfcsKyf}uD;awGjzpfae=urJh olwdk@tm;vHk;[m ol@acwfol@tcgu wyfrawmfxJrSm =oZmtm%mxufcJholawG jzpf=u

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 32
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

wJhtwGuf q&marG;wynfharG;,Ofaus;r_ xGef;um;aewJh jrefrmhwyfrawmfxJrSm olwdk@udkaxmufcHwJh wdkif;rSL;/ wyfr


rSL;/ pucrSL;/ 'uprSL;awGvnf; trsm;tjym;&dSaerSm aocsmygw,f? 'ga=umifh 'Dtm%mvkrJhowif;om }udKwif
ayguf=um;cJh&if wyfrawmftwGif;rSm r+idrfroufjzpfr_awG ay:aygufvmEdkifygw,f? Adkvfoef;a&$taeeJ@vnf; wyfwGif;
qlylr_awGjzpfvmEdkifwJh tvm;tvmudk awG;a=umufcJhwma=umifh ol jzKwfxkwfcJhwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; (13) OD;udk
,wdjywf &Sif;rypf&Jao;yJ t}uHay;tzGJ@qdkwJhtrnfeJ@ (7)veD;yg;txd cef@tyfjy+yD; tajctaeudk apmifh=unfhcJhwm
awG@&ygw,f? wyfu bmrSwkef@jyefr_r&dSa=umif; aocsmwJhtcsdefa&mufrS t}uHay;tzGJ@qdkwmudkyg t+yD;tydkif zsuf
odrf;vdkuf+yD; 'kwd,AdkvfcsKyf }uD;(13)OD;udk vHk;0z,f&Sm;ypfvdkufwm jzpfygw,f?
etz tm%mvkppfaumifpDtopfrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$ (OuUX)/ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat; ('k
OuUX)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@(wGif;-1)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD; (wGif;-2)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; 0if;jrifh (wGif;-3)/
AdkvfrSL;csKyf!Gef@odef; (umuG,fa&;OD;pD;csKyf-a&)/ AdkvfrSL;csKyfausmfoef; (umuG,fa&;OD;pD;csKyf-av)eJ@ ppfwidk f;rSL;awG
jzpf=uwJh AdkvfcsKyfatmifaxG; (eyc)/ AdkvfcsKyf&Jjrifh (vyc)/ AdkvfcsKyfcifarmifoef; (&uw)/ AdkvfcsKyfausmf0if; (ryc)/
AdkvfcsKyfodef;pdef (w*c)/ AdkvfcsKyf ol& oD[ol&ppfarmif (u&c)/ AdkvfcsKyfa&$ref; (ewc)/ AdkvfrSL;csKyfjrifhatmif (&wc)/
AdkvfrSL;csKyfarmifbdk (&yc)/ AdkvfrSL;csKyf oD[ol& wifatmifjrifOD; (&rc)/ AdkvfrSL;csKyfpdk;0if; (erc)/ AdkvfrSL;csKyfwifat;
(wyc)wdk@ yg0ifcJh=uygw,f?
'Dppfwdkif;rSL;awGtrsm;pk[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk,fwdkif pdwf}udKufa&G;cs,f cef@xm;cJholawGjzpf=uwmrdk@
olwdk@udk }udKwiftodray;cJh&ifawmif apm'uwuf+yD; tmcHrJholawGr[kwfwm aocsmygw,f? AdkvfcsKyfbvdwf vdk
ppfom;aumif;wpfOD;wpfav yg0ifcJh+yD; rauseyfa=umif; xkwfaz:ajymqdkcJhr,fqdk&ifvnf; Adkvfoef;a&$u t&SifxGuf
cGifh jyKvdrR,fr[kwfygbl;? 1997 ckESpf ppftkyfpktwGif; tm%mvkyGJt+yD;rSm Adkvfoef;a&$&J@ taetxm;[m ydkrdkcdkifrm
vm+yD; =oZmtm%mydk}uD;vmwm awG@&ygw,f? Adkvfoef;a&$udk ajc&mcsif;wdkif; ycHk;csif;,SOfEdkifwJh Adkvfarmifat;eJ@
Adkvfcif!Gef@wdk@[m “arsmufopfudkif;vGwf” wJh tajctaeudk a&muf&dSoGm;cJhygw,f? 'DyGJrSm Adkvfoef;a&$[m Adkvf
cif!Gef@ udk aumif;aumif; toHk;cs+yD; Adkvfarmifat;udk “acG” xm;EdkifcJhwm awG@&ygw,f?
1997 ckESpf ppftkyfpkwGif;tm%mvkyGJudk OD;aqmifcJhol(4)OD;teuf Adkvfoef;a&$eJ@ AdkvfwifOD;(wGif;-2) wdk@u
q&mwl ppftkyfpkwpfckwnf;ujzpf+yD; Adkvfarmifat;eJ@ Adkvfcif!Gef@ wdk@uawmh oif;uGJarsm ufawG jzpfygw,f? wu,f
awmh Adkvfoef;a&$eJ@ Adkvfcif!Gef@wdk@&J@ q&mawG[m ausmif;awmfu&efbufawG jzpfcJh=uygw,f? Adkv foef;a&$eJ@
AdkvfwifOD; wdk@&J@q&m&if;[m rqvacwfrSm 'kwd,wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf/ aemufydkif;rSm ygwDtaxGaxG
twGif;a&;rSL;eJ@ EdkifiHawmfaumifpDtwGif;a&;rSL;txd &mxl;}uD;awGudk&&dScJhbl;wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; at;udk jzpf
a=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ q&m&if;uawmh rqvacwfrSm pufr_(1)0ef}uD; eJ@ rqvygwD A[dk
tvkyftr_aqmifjzpfcJhol AdkvfcsKyfwifhaqGjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
Adkvfat;udk[m Adkvfae0if;&J@ oeu(4)xGuf i,farG;+cHaygufwpfOD;jzpf+yD; Adkvfoef;a&$ wyfrrSL;vkyfcJhbl;wJh
wyfr (88)&J@ pDeD,mwyfrrSL;wpfOD;vnf; jzpfygw ,f? Adkvfat;udkeJ@ Adkvfoef;a&$wdk@[m b,ftcsdefuwnf;u q&m
wynfhjzpfcJh =uovJqdkwm twdtusrod&ayrJh 1975 ckESpfrSm AdkvfrSL;}uD;at;udk u &efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;
wm0efudk xrf;aqmifaepOf 'kAdkvfrSL;}uD;oef;a&$u uu§=unf;rSm ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;) wm0efudk xrf;aqmifcJh
wmawG@&ygw,f? Adkvfat;udk[m 1976 ckESpfrSm AdkvfrSL;csKyftqifheJ@ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf(=unf;) jzpfvm+yD;
ppf&Hk;csKyfudk ajymif;a&$@vmcJhwJhtwGuf Adkvfoef;a&$[m Adkvfat;udk&J@ uGyfuJr_atmufrSm ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;)
wm0efudk qufvufxrf;aqmifcJh&ygw,f? Adkvfoef;a&$[m Adkvfat;udk atmufrSm wpfESpfavmuf wm0efxrf;
aqmifcJh+yD;aemuf q&morm;&J@ apmifr=unfh&_r_eJ@ wyfr(88) 'kwyfrrSL; (,m,D)/ 'kwyfrrSL;/ wyfrrSL; pwJh &mxl;
awGudk qufwdkuf&&dScJhwm awG@&ygw,f?
AdkvfrSL;csKyfat;udk[m 1981 ckESpf pufwbFmvtxd 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf wm0efxrf;aqmif
&if; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;/ EdkifiHawmfaumifpD0if/ rqvygwD A[dktvkyftr_aqmifaumfrwD0if/ wGJbuftaxGaxG
twGif;a&;rSL; pwJh &mxl;}uD;awGudk qufwdkuf&&dScJhwmawG@&ygw,f? “a&jrifhv#if =umwifh” qdkwJh qdk&dk;eJ@tnD q&m
jzpfolaumif;pm;aecsdefrSm wynfhawGvnf; aumif;pm;cJh=uwmudk awG@&ygw,f? tJ'DtcsdefrSm Adkvfoef;a&$uvnf;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 33
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

AdkvfrSL;}uD;tqifheJ@ wyfr(88)rSm wyfrrSL;jzpfvmcJhwJhtjyif 1981 ckESpf rqvygwD&J@ pwkwWt}udrfygwDnDvmcHrSm


A[dkaumfrwD0ifyg jzpfvmcJhwm awG@&ygw,f?
q&mjzpfol 'kAdkvfcsKyf}uD; at;udk u 1981 ckESpf pufwbFm(19)&ufae@rSm oufjynfhyifpifeJ@ wyfrawmf
wm0efawGu z,fay;cJh&ayrJh tJ'DESpftwGif; usif;yjyKvkyfcJhwJh rqv A[dkaumfrwD&J@ pwkwˆt}udrftpnf;ta0;eJ@
wwd,t}udrf jynfol@v$wfawmf yxrt}udrftpnf;ta0;awGrSm rqvygwD&J@ taxGaxGtwGif;a&;rSL;eJ@ EdkifiH
awmfaumifpD twGif;a&;rSL;tjzpf a&G;cs,fcHcJh&+yD; =oZmtm%mt&dSeft0g ydkrdk}uD;rm;vmcJhygw,f? q&mu wyfr
awmfxJrSm r&dSawmhayrJh ygwDvdkif;rSm taumif}uD;jzpfvmwma=umifh Adkvfoef;a&$uvnf; 1983 ckeSpfup+yD; ewc
wdkif;rSL;/ a'oygwDOuUX/ 1985 Edk0ifbmvrSm 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf/ 1988 ZlvdkifvrSm 'kwd,umuG,fa&;
0ef}uD;eJ@ rqvA[dktvkyftr_ aqmifaumfrwD0if pwJh &mxl;}uD;awGudk&&dSvmwm awG@&ygw,f?
etzwGif;(2)eJ@ ppfOD;pD;t&m&dScsKyf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD; [mvnf; Adkvfat;udk &J@ wynfh&if;wpfOD;jzpf
a=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyfat;udk 'kcsKyftjzpf umuG,fa&;OD;pD;csKyf&Hk;rSm pwifwm0efxrf;aqmifcJhwJh 1976
ckESpfrSm AdkvfrSL;wifOD;[m uu§=unf; ppfqifa&;XmerSm ppfOD;pD;rSL;('kwd,wef;) wm0efudk xrf;aqmifaewJhtcsdef
jzpfygw,f? AdkvfrSL; wifOD;[mvnf; tJ'Dtcsdefup+yD; AdkvfcsKyfat;udk&J@ wynfh&if;wpfOD; jzpfvmcJhygw,f? tJ'Dtcsdef
u Adkvfoef;a&$uvnf; uu§=unf;rSm ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;)wm0efudk xrf;aqmifae&wJhtwGuf Adkvfat;udk/
Adkvfoef;a&$eJ@ AdkvfwifOD; wdk@[m wpf&Hk;wnf;/ wpfÏmewnf;rSm q&mwynfhawGtjzpfeJ@ twlvufwGJcJh=ubl;wm
awG@Edkifygw,f? AdkvfcsKyfat;udk[m 1977 ckESpfrSm AdkvfrSL;wifOD;udk cr&(106)udk wyf&if;rSL;wm0efeJ@ acwWajymif;a&$@jy
cdkif;cJh+yD; 1979 ckESpfuae ol 'kwyfcsKyfwm0ef u z,fay;cJh&wJh 1981 ckESpftxd 'kAdkvfrSL;}uD;wifOD;udk uu§=unf;
ppfqifa&;XmerSm ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;)tjzpf wav#mufvHk; ac:,lxm;cJhwm awG@&ygw,f?
Adkvfcif!Gef@&J@ q&m&if;jzpfwJh AdkvfcsKyf wifhaqG(zsmyHk)eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; at;udk(usHKaysmf) wdk@[m {&m0wD
wdkif;om;awGjzpfayrJh i,fpOfuwnf; wpfOD;eJ@wpfOD; +ydKifbufawGjzpfcJh=uwmudk awG@&ygw,f? Adkvfat;udk eJ@ Adkvf
wifhaqG wdk@[m 1943 ckESpfrSm ArmhumuG,fa&;wyfrawmfudk 0ifa&mufcJh=uygw,f? AdkvfwifhaqGu t*Fvdyf-jrefrm
(10)wef; atmifxm;wJhtwGuf r*Fvm'HkAdkvfoifwef;ausmif;eJ@ *syefppfwuUodkvfawGrSm wufa&mufcGifh&&dScJh+yD;
1948 ckESpfrSm jyefwrf;0if t&m&dS jzpfvmcJhygw,f? Adkvfat;udkuawmh usHKaysmf ae&Sife,ftrsdK;om;ausmif;rSm (10)
wef;txdom ynmoif=um;cJhbl;wJhtwGuf jznfhwif;a&;eJ@o,f,lydk@aqmifa&;wyf&if;rSm wyfom;tqifheJ@ pwif
wm0efxrf;aqmifcJh&+yD; aemufydkif;rSm ol@&J@yg;eyfxufjrufr_a=umifh t&mcHAdkvfuav;tqifhtxd cef@tyfcHcJh&yg
w,f? 1945 ckESpf zufqpf*syefawmfvSefa&;umvtwGif; AdkvfwifhaqG u *syefjynfrSm ppfynmoifaecJh+yD; Adkvfat;
udk u o&ufc&dkif a&S@wef;ppfOD;pD;XmecsKyfeJ@ wdkif;(1) yJEG,fukef;pcef;awGrSm *syefawmfvSefa&;wm0efawGudk xrf;
aqmifaecJhwm awG@&ygw,f?
Adkvfat;udk[m *syefawmfvSefa&;t+yD; topfjyifqifzGJ@pnf;cJhwJh Armhwyfrawmfudk 1946 ckESpfrSm xyfrH
0ifa&mufcJh&ygw,f? jynf+rdK@&dS Adkvfae0if; OD;pD;wJh oeu(4)rSm wyfom;tjzpfeJ@ wm0efxrf;aqmifcJh+yD; 1952 ckESpf
usrS Adkvfoifwef; tywfpOf(6)udk wufa&mufcGifh&&dScJh+yD; jyefwrf;0ift&m&dSjzpfvmcJhol jzpfygw,f? AdkvfwifhaqGu
1962 ckESpfrSm AdkvfrSL;}uD;tqifheJ@ taemufawmifwdkif;ppfXmecsKyf (ewc)rSm 'kwdkif;rSL;tjzpf wm0efxrf;aqmif
aepOf Adkvfat;udkuvnf; ewcrSm 'kAdkvfrSL;}uD;tqifheJ@ ppfOD;pD;rSL;yxrwef; (G-1) wm0efudk xrf;aqmifcJhwm
awG@&ygw,f? {&m0wDwdkif;om;csif;vnf;jzpf/ wyfwpfckwnf;rSmvnf; txufatmufwm0efawGudk twlwuG xrf;
aqmifcJh&olawG jzpfc=Jh ubl;ayrJh Adkvfat;udk [m yk*~dKvfa&;tmCmw }uD;rm;vGef;oljzpfwJhtwGuf 'kwdkif;rSL; Adkvf
rSL;}uD;wifhaqG tay:rSm rvdkrkef;wD;r_awG &dScJha=umif;od&dS&ygw,f?
Adkvfoef;a&$eJ@ AdkvfwifOD;wdk@&J@q&m&if; Adkvfat;udk[m Adkvfae0if;&J@ oeu(4) i,farG;+cHaygufyDyD pdwfo
abmxm; ao;odrf&kwfnHhwJ@ae&mrSm ol@q&m}uD;jzpfwJh Adkvfae0if;xufawmif tqaygif;rsm;pGmydkEdkifw,fvdk@ oleJ@
twl wm0efuscJholawGu rSwfcsufjyK=uwm awG@&ygw,f? 1967 ckESpfrSm 'kAdkvfrSL;}uD; at;udk[m wyfr(88)rSm
'kwyfrrSL; jzpfvmcJhygw,f? tJ'Dtcsdefu wyfr(88)&J@ wyfrrSL;[m AdkvfrSL;}uD;oef;wif jzpfygw,f? Adkvfoef;wifeJ@
Adkvfat;udk wdk@t=um;rSmvnf; yk*~dKvfa&;t& wpfOD;eJ@wpfOD; rwnfhcJ=h ubl;vdk@ qdkygw,f? Adkvfat;udk&J@ aemuf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 34
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

ausm"m;eJ@xdk;wwfwt Jh usiafh =umifh ol@txuft&m&dSrSefor# ol@udk t+rJowdxm; qufqH=u&w,fvdk@ qdkygw,f?


AdkvfrSL;}uD;oef;wif &yc wdkif;rSL;tjzpf ajymif;a&$@oGm;wJhtcg AdkvfrSL;}uD;at;udk u wyfr(88)rSm wyfrrSL;jzpfvm
cJhygw,f? yk*~dKvfa&;tmCmw }uD;rm;vGef;wJh AdkvfrSL;}uD;at;udk[m wdkif;rSL;a[mif; aexdkifoGm;cJhwJhaetdrfeJ@ wdkif;rSL;
a[mif; pD;oGm;wJhum;awGudk qufroHk;yJ/ ol@twGuf tdrfopfaqmuf/ um;opf0,f+yD; toHk;jyKcJha=umif;vnf; od&dS&
ygw,f? AdkvfcsKyfat;ud[ k m rqvygwD&J@ wGJbuftwGif;a&;rSL;wm0efawGudk xrf;aqmifcJhwJhtcsdefrSmvnf; AdkvfcsKyf
&GmrSm ol@twGufaqmufvkyfaewJw h dkuftdrfudk aqmuf+yD;umrS yHkpHr}udKufvdk@qdk+yD; jyefzsufaqmufcdkif;cJha=umif; od&dS
&ygw,f?
,QK tus,fcsKyfcsrSwfcHae&wJh tzGJ@csKyf'kOuUX/ jrefrmhwyfrawmf&J@ pwkwˆajrmuf umuG,fa&;OD;pD;csKyf
a[mif; AdkvfcsKyf}uD;ol&wifOD; udk 1976 ckESpfrSm &mxl;jyKwf+yD; wyfrawmfuxkwfy,fcH&atmif enf;trsdK;rsdK;eJ@
uvdefuuspf vkyfcJh=u&mrSmvnf; ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ vefbm; wifOD; (rsufrSef wifOD;) eJ@twl &ef ukef
wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL; AdkvfrSL;}uD;at;udk yg0ifcJha=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyf}uD; ol&wifOD;&J@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf
oufwrf; 1974 ckESpfuae 1976 ckESpftwGif; &efukefrSmjzpfyGm;cJhwJh qENjyyGJwcsdK@rSm AdkvfcsKyf}uD; ol&wifOD; u
ypfcwfacsr_ef;zdk@ cGifhrjyKcJhwJhtay: vefbm;wifOD;eJ@ wdkif;rSL; AdkvfrSl;}uD;at;udk wdk@u rausreyfjzpfcJh=uw,fvdk@ qdkyg
w,f? AdkvfcsKyf}uD;ol&wifOD;udk tjypf&Smvdk@r&wJhtwGuf ZeD;jzpfol a'gufwmwifrdk;a0 [m vl}uD;rdom;pk vdkufem&
rJhpnf;urf;awGudk csdK;azgufcJhw,fvdk@pGyfpGJ+yD; AdkvfcsKyf}uD;ol&wifOD; udk 1976 ckESpf rwfv(6)&ufae@rSm twif;tusyf
E_wfxGufcdkif;cJhwm jzpfygw,f? (Adkvfat;udk&J@ wynfh}uD;jzpfwJh Adkvfoef;a&$u AdkvfcsKyf}uD;a[mif; ol&OD;wifOD;tay:
tcktcsdeftxd t+idKw}uD;jzpfaewm[mvnf; ol@q&mqDu&&dScJhwJh pdwf"gwfawGa=umifh jzpfEkdifygw,f?)
'Dvdk pdwfaeoabmxm;&dSwJh Adkvfoef;a&$&J@q&m[m 1976 ckESpfrSm 'kwyfcsKyf jzpfvmcJhygw,f? rqvygwD
OuUX}uD; OD;ae0if;uvnf; ol@ajc&meif;rJhwynfhqdk+yD; Adkvfat;udk udk jrefrmhwyfrawmfrSm wpfcgrS ray;bl;ao;wJh
'kAdkvfcsKyf}uD; qdkwJh&mxl;udk ay;tyf+yD; csD;jr‡ifhajr‡mufpm;cJhwm awG@&ygw,f? Adkvfoef;a&$[m “q&mqdk;wynfh” jzpf
ayrJh ae&maumif;awGudkawmh &cJhygw,f? Adkvfat;udk aumif;pm;aecsdefrSm wynfh}uD;jzpfwJh Adkvfoef;a&$[mvnf;
wyfr(88) 'kwyfrrSL;/ wyfrrSL;/ pwJh tqifhjrifh&mxl;awGudk wpfck+yD;wpfck &&dScJhygw,f? 1981ckESpf pufwbFmvrSm
Adkvfat;ud[ k m touf (60)jynfhvdk@ 'kwyfcsKyftjzpfu z,fay;cJh&ayrJh =oZmtm%mydk}uD;rm;vSwJh ygwDtaxGaxG
twGif;a&;rSL;eJ@ EdkifiHawmfaumifpDtwGif;a&;rSL; &mxl;awGudk &&dScJhjyefwJhtwGuf ol@wynfh}uD;udkvnf; ewc wdkif;
rSL;/ 'kwyfcsKyf}uD;/ pwJh &mxl;}uD;awG &&dSonftxd qGJwifay;cJhwmudk awG@Edkifygw,f?
AdkvfcsKyfwifhaqG wyfr(77) wyfrrSL;wm0efudk xrf;aqmifaepOf Adkvf}uD;cif!Gef@ u wyfrrSL;&J@ udk,fa&;
t&m&dS (PSO) tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhwma=umifh AdkvfcsKyfwifah qG[m AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@vufOD;q&m jzpfcJh
ygw,f? (Adkvcf sKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@rdom;pktm;vHk; ESpf&Snfaxmif'%fawGcsrSwfcHae&csdefrSm AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ajr;/
&JEdkif0if;&J@om;i,fwpfOD;udk AdkvfcsKyfwifhaqGu ac:,larG;pm;+yD; ausmif;xm;ay;xm;a=umif; od&dS&ygw,f) AdkvfcsKyf
wifhaqG[m &wc wdkif;rSL;/ umuG,fa&;0ef}uD;Xme 'kwd,0ef}uD;/ 0ef}uD;csKyf&Hk; 'kwd,0ef}uD;/ trSwf(1)pufr_0ef}uD;
Xme0ef}uD;/ rqvygwD A[dktvkyftr_aqmif/ pwJh &mxl;awGudk&&dScJhayrJh 'kwyfcsKyf &mxl;udkawmh r&&dScJhygbl;? um
uG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;ol&wifOD; vufxufrSm 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf(=unf;)tjzpf AdkvfcsKyfwifhaqGudk
cef@tyfzdk@qEN&dScJhayrJh OD;ae0if;&J@ !$ef=um;csuft& AdkvfcsKyfwifhaqG&J@ vufa tmuft&m&dSjzpfcJhwJh AdkvfcsKyf ol&ausmf
xif udkom cef@tyfcJh&ygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfwifhaqGeJ@ 'kwyfcsKyf ol&ausmfxifwdk@[m pdwfoabmxm; jynfh0ol
awGyDyD wpfOD;eJ@wpfOD; tjyeftvSef wav;wpm;qufqHcJh=ua=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyf}uD; ol&ausmfxif
wyfcsKyf}uD;jzpfvmcsdefrSmvnf; OD;ae0if;u AdkvfcsKyfat;udk udk 'kwyfcsKyftjzpf cef@tyfcdkif;cJhygw,f?
q&m}uD;awGjzpfcJh=uwJh Akdvfat;udkeJ@ AdkvfwifhaqG wdk@&J@ ausmif;awmfu &efpawGudk wynfh&if;awGjzpfwJh
Adkvfoef;a&$eJ@ Adkvfcif!Gef@wdk@u vufqifhurf; o,faqmifvm+yD; jrefrmhwyfrawmf&J@ [oFmudk;aomif; tcef;quf
Zmwfawmf}uD;udk qufvufujy/ toHk;awmfcHcJh=uwmjzpfa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 35
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(10)”

Adkvfoef;a&$[m 1997 ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJt+yD;rSm tajcydkcdkifvmcJhovdk ol@&J@ wefcdk;=oZmt&dSeft0g


[m vnf; ydkrdk}uD;rm;vmcJhygw,f? tm%mvkyGJrSm ol@bufu axmufcH&yfwnfay;cJh=uwJh ppfwdkif;rSL;awGudkvnf;
vkyfydkifcGifh tm%mawG ydkay;cJhwmawG@&ygw,f? wdkif;rSL;awGudk oufqdkif&mppfwdkif;e,fajrtwGif; ppfbufqdkif&mudpP
awGomru EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;eJ@ 0ef}uD;Xmetm;vHk;&J@ pDrHcef@cGJr_qdkif&m vkyfydkifcGifhtm%mawGudkyg w&m;0ifay;tyfcJh
wJhtwGuf ppfwdkif;rSL;awG[m oufqdkif&mppfa'oawG&J@ ppfbk&ifi,fawG jzpfvm=uygw,f?
1997 tm%mvk etz ppfaumifpDrSm aemufaygufwJ@a&$=umyiftjzpf wefcdk;xGm; wGifus,fvmoluawmh
Adkvfoef;a&$&J@ wynfh&if;wpfOD;jzpfwJh ppfa&;csKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;0if;jrifh (=unf;§8809) jzpfygw,f? Adkvfoef;a&$u
Adkvf0if;jrifh udk etz wGif;(3)tjzpf wm0efcef@tyf ay;cJhwJhtjyif Adkvfoef;a&$ udk,fwdkif em,u(OuUX)}uD;vkyf+yD;
zGJ@pnf;xm;cJhwJh }uH@zGH@toif;}uD;rSmvnf; 'kOuUXtjzpf cef@tyfcJhwmawG@&ygw,f? Adkvf0if;jrifh[m wdkif;jynf&J@ tjrwf
tpGef;trsm;qHk; pD;yGm;a&;vkyfief;rSefor#udk vuf0g;}uD;tkyfcsKyfudkifxm;wJh ppfwyfydkif jrefrmhOD;ydkifvDrdwuf&J@ OuUX
}uD;vnf; jzpfygw,f? Adkvfoef;a&$[m ol@wynfh&if;jzpfwJh Adkvf0if;jrifhudk ppfbufqdkif&m vkyfydkifcGifhawGudkomru
EdkifiHa&;eJ@ pD;yGm;a&;qdkif&m vkyfydkifcGifhawGudkyg pk+yHKay;tyfcJhwJhoabm jzpfygw,f?
AdkvfcsKyf0if;jrifh [m 1988 ckESpf &Spfav;vHk; vlxkta&;awmfyHkumvtwGif; axmuf}uH@rSmtajcpdkufwJh wyf
r (11)&J@ wyfrrSL;jzpfcJh+yD; +idrf;csrf;pGmqENjycJh=uwJh &[ef;&Sifvl ausmif;om;jynfolawGudk t=urf;zufypfcwf owf
jzwfacsr_ef;&mrSm a&S@wef;u wufºuGpGmyg0ifcJholwpfOD; jzpfygw,f? 'ghtjyif u&ifjynfe,ftwGif; jyKvkyfcJhwJh ppfqif
a&;awGrSmvnf; u&ifjynfolawGeJ@ tpPvmrfbmom0ifawGudk &uf&ufpufpuf owfjzwfcJholwpfOD;jzpfa=umif; od&dS
&ygw,f? ppftm%m&Sif}uD;awG[m olwdk@&J@vHk+cHKa&;twGuf &efukefwdkif;ppfXmecsKyfeJ@ &efukef+rdK@awmf teD;w0dkufrSm
tajcpdkufxm;wJh wyfr(11)/ wyfr(77) wdk@&J@ t}uD;tuJwyfrSL;awGtjzpf olwdk@ txl;,Hk=unfpdwfcs&olawGudkrS
a&G;cs,fcef@xm;avh&dSwm awG@&ygw,f? &Spfav;vHk;ta&;tcif;umvtwGif; vufpGrf;jyEdkifcJhwJh wyfr (11)wyfrrSL;
AdkvfcsKyf0if;jrifh[m ol@q&mAdkvfoef;a&$ umuG,fa&;OD;pD;csKyfeJ@ e0wOuUX&mxl;udk odr;f ydkufcJhwJh 1992 ckESpfrSm eyc
wdkif;rSL;tjzpf cef@tyfolaumif;jyKwmudk cHcJh&ygw,f? 1995 ckESpfrSm Adkvfoef;a&$u Adkvf0if;jrifhudk ppfa&;csKyf &mxl;
ay;tyf+yD; ol@teD;rSmac:,lxm;cJhwm jzpfygw,f?
tm%mvk ppfaumifpDtzGJ@xJrSm yg0ifcGifhr&ayrJh Adkvfoef;a&$&J@ ae&may;r_a=umifh Adkvf0if;jrifheJ@twl ppf&Hk;
csKyfrSm wGifus,fvmolwpfOD;uawmh ppfaxmufcsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD; wifvS(=unf;§8752) jzpfygw,f? AdkvfwifvS[m
&Spfav;vHk; ta&;awmfyHkumvrSm qENjyolawGudk &uf&ufpufpufypfcwfowfjzwfcJhwJh bm;tHtajcpdkuf wyfr(22)
&J@ wyfrrSL;jzpfcJhygw,f? AdkvfwifvS[m Adkvfoef;a&$&J@ wynfh&if;wpfOD;r[kwfcJhayrJh ol@&J@trdef@emcHr_/ opPm&dSr_awGudk
oabmuswma=umifh Adkvfoef;a&$ umuG,fa&;OD;pD;csKyfeJ@ e0wOuUXjzpfvmcJhwJh 1992 ckESpfrSm ewc wdkif;rSL;tjzpf
cef@tyfolaumif;jyKcJh+yD; 1995 ckESpfrSm ppfaxmufcsKyftjzpfeJ@ ol@tem;udk ac:,lxm;wmudkcHc&Jh ol jzpfygw,f?
AdkvfwifvS[m (18)&ufomcHwJh rqvOuUXeJ@ orRw}uD; OD;pdefvGifeJ@ trsdK;awmfpyfwma=umifh etz tm%mvk
ppfaumifpDrSm tzGJ@0iftjzpf ae&may;zdk@twGufawmh Adkvfoef;a&$u wGef@qkwfaecJh[ef&dSygw,f? AdkvfwifvS[m etz
ppfaumifpDtzGJ@0if rjzpfcJhayrJh ppfaxmufcsKyf/ ppfwyfydkif jrefrmhpD;yGm;a&;aumfydka&;&Sif;}uD;&J@ OuUX/ wyfrawmfa&;&m
0ef}uD;/ 'kwd,0ef}uD;csKyf pwJh ae&maumif;awGudk &&dScJhwmawG@&ygw,f?
Adkvfoef;a&$u ol@wynfh vufr&GH@vlowform;awGudk teD;rSmac:+yD; olaumif;jyK ae&may;vmwJhtay:
etz xdyfydkif;acgif;aqmifawGxJrSm rausvnfr_awG jzpfay:vmcJha=umif; od&dS&ygw,f? e*dkvfxJurS wGif;(1) Adkvf
cif!Gef@eJ@ wGif;(2) AdkvfwifOD;wdk@t=um; vkyfydkifcGifhtm%mtwGuf wpfOD;eJ@wpfOD; t+ydKiftqdkifjzpfaewmudk Adkvf
oef;a&$u wGif;(3)qdk+yD; Adkvf0if;jrifhudkyg xyf+yD;xdk;xnfhay;vdkufwJhtwGuf wGif;(1/ 2/ 3) wdk@t=um; twGif;usdwf
pm;cGufvkyGJ[m ydkrdkjyif;xefvmcJhygw,f? Adkvfcif!Gef@uawmh yg;eyfolyDyD Adkvfoef;a&$ wynfh&if;awG&J@ ajcvSrf;trSm;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 36
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

udkapmifh+yD; tjywfcszdk@ jyifqifcJhygw,f? tJ'Dvdk wpfOD;ajcvSrf; wpfOD;=unfh+yD; OD;olpm;wrf;/ vnfolpm;wrf; ,Ofaus;


r_udk usifhoHk;aewJh etz tm%mvk ppfaumifpDtwGif;rSm pv,f0ifzifrrJcif xif&Sm;wJh tufa=umif;awGeJ@ tuGJ
t+yJawG ay:aygufvmcJhwmawG@&ygw,f?
tm%mvkppfaumifpDxJu yxrqHk; t&SifxGuf xGufcJh&oluawmh &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjrifhatmif (=unf;
§11509) jzpfygw,f? AIDS a&m*ga=umifh 2000jynf@ESpf atmufwdkbmvrSm tem;ay;cHcJh&wmjzpfygw,f? ol@
ae&mudk u&c wdkif;rSL; AdkvfcsKyfppfarmif(=unf;§ 11716)udk ajymif;a&$@wm0efay;cJhygw,f? AdkvfcsKyfppfarmif&J@ u&c
wdkif;rSL;wm0efudk wyfr(88) wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyfat;aºuG (=unf;§12125)eJ@ tpm;xdk;cef@tyfcJhwm awG@&ygw,f?
'kwd,eJ@ wwd, taoxGuf xGufcJh&ol(2)OD;uawmh etz wGif;(2)vnf;jzpf/ txl;ppfqifa&;tzGJ@rSL;vnf;jzpf/
ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;) vnf;jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD; (=unf;§8182) eJ@ &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfppfarmifwdk@
jzpf=uygw,f? 2001 ckESpf azaz:0g&Dv(19)&ufae@ reufapmapmrSm u&ifjynfe,f bm;tH+rdK@teD; oHvGifjrpfxJudk
xdk;usysufpD;oGm;cJhwJh &k&Sm;vkyf MI-17 &[wf,mOfeJ@twlygoGm;+yD; aoqHk;oGm;cJh=uwmjzpfygw,f?
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD; acgif;aqmifwJhtzGJ@[m azaz:0g&Dv(16)&ufae@uwnf;u weoFm&Dwdkif;eJ@ rGefjynf
e,ftwGif;rSm&dSwJh wyf&if;wyfzGJ@awGudk vSnfhvnfppfaq;aecJhwmjzpfygw,f? azaz:0g&Dv(18)&ufae@rSm armfv+rdKif
&wc ppfXmecsKyfrSm ntdyf&yfem;+yD; aemufwpfae@reufapmapmrSm u&ifjynfe,f bm;tH+rdK@udktoGm; tckvdk
&[wf,mOfysufus+yD; aoqHk;oGm;cJhjcif;jzpfygw,f? AdkvfwifOD;[m tJ'Dtcsdefu Adkvfoef;a&$eJ@ Adkvfarmifat; wdk@+yD;
&if jrefrmhwyfrawmfxJrSm wwd,=oZmtm%mt&dSqHk;yk*~dKvf jzpfygw,f? aoqHk;csed frSm touf(67)ESpf &dSae+yDjzpfyg
w,f? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD;[m rqvacwfrSmuwnf;u ppf&Hk;csKyf ppfOD;pD;AdkvfrSL;}uD;tjzpfeJ@ ppfqifa&;awGudk
wav#mufvHk; uGyfuJvmcJholjzpfwma=umifh e0w/ etzacwfrSmvnf; wyfcsKyf}uD;eJ@ 'kwyfcsKyf}uD;wdk@udk,fpm; wpf
jynfvHk;rSm&dSwJhwyfawGudk ppf&Hk;csKyfuae ae@pOf uGyfuJ!$ef=um;ae&ol jzpfygw,f? oleJ@twl aoqHk;oGm;cJhwJh Adkvf
ppfarmif uawmh ol&/ oD[ol& qdkwJh jrefrmhwyfrawmf&J@ ol&owWdqdkif&m tjrifhqHk;qkwHqdyfawGudk &&dSxm;wJhtjyif
olaoqHk;wJhtcsdefrSm toufu (50ESpf)om &dSao;wJhtwGuf tem*gwfjrefrmhwyfrawmf&J@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf
avmif;tjzpf owfrSwfvsmxm;cH&olwpfOD; jzpfygw,f?
'D&[wf,mOfysufusr_[m &moDOwkqdk;0g;vGef;wma=umifh ysufuscJh&wmjzpfw,fvdk@ etzu tJ'Dae@nae
rSmyJ csufcsif; owif;xkwfjyefa=unmcJhayrJh 'D&[wf,mOfysufusr_tay: wyfwGif;wyfjyifrSm }uD;rm;wJh oHo,jzpfr_
awG ay:aygufcJhygw,f? AdkvfwifOD;[m Adkvfcif!Gef@&J@ t"du+ydKifbufwpfOD;jzpfcJhwJhtjyif AdkvfwifOD;udk ypfrSwfxm;cJhwJh
AHk;cGJvkyf}uHr_awG qufwdkufay:aygufcJhwJhom"uawGa=umifhvnf; tckvdk oHo,jzpfr_awG ay:aygufc&Jh wmjzpfEdkifyg
w,f? AdkvfcsKyfwifOD;[m (OTS-22) ausmif;qif;jzpf+yD; AdkvfcsKyfcif!Gef@u (OTS-25) ausmif;qif; jzpfwma=umifh
AdkvfcsKyfcif!Gef@xufydk+yD; pDeD,musol jzpfygw,f? 1988 ckESpf &Spfav;vHk;vlxk ta&;awmfyHkumvtwGif; AdkvfrSL;
}uD;cif!Gef@u ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@udk OD;pD;uGyfuJ+yD; wefjyeftzsuftarSmifhvkyfief;awGeJ@ vlxkta&;awmfyHk}uD;udk
twGif;u+zdKcGJzdk@ }udK;yrf;aecsdefrSm ppf&Hk;csKyf&J@ ppfOD;pD;AdkvfrSL;}uD; wm0efxrf;aqmifaewJh AdkvfrSL;}uD;wifOD;u wdkufcdkuf
a&;wyfawGudk pDrHcef@cGJ!$ef=um;+yD; ta&;awmfyHk}uD;udk tiftm;oHk; t=urf;zuf+zdKcGJEdkifzdk@ }udK;yrf;cJholjzpfygw,f?
olwdk@(2)OD;&J@tultnDeJ@ ppfwyfu tm%modrf;cJhwmjzpfwJhtwGuf e0wxJrSm olwdk@ESpfa,mufpvHk;udk
twGif;a&;rSL;(1)eJ@ (2)tjzpf ta&;ygwJhae&mawGrSm cef@tyfwm0efay;cJhwm jzpfygw,f? olwkd@ESpfa,mufpvHk;[m
tJ'DtcsdefxJupwif+yD; t+ydKiftqdkif jzpfcJhyHk&ygw,f? 1992 ckESpfaemufydkif; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmwJh
Adkvfarmifat;eJ@ ol@&J@wdkuf&dkufuGyfuJr_atmufrSm ppfOD;pD;t&m&dScsKyf/ txl;ppfqifa&;tzGJ@rSL;qdkwJh wm0efawGudk
xrf;aqmifae&wJh AdkvfwifOD; wdk@[m Adkvfcif!Gef@xufpm&if wpfOD;eJ@wpfOD; ydk&if;ESD;Edkifygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$
r&dSawmh&if jrefrmhwyfrawmfrSm Adkvfarmifat;u wyfcsKyf}uD;/ AdkvfwifOD;u 'kwyfcsKyf}uD;jzpfvmzdk@ aocsmoavmuf
&dSygw,f?
AdkvfwifOD;[m ppfom;yDyD vrf;wckckudka&G;+yD;&if wHk;wdkufwdkuf usm;udkufudkuf vkyfcsifpdwf&dSwJhtwGuf Adkvf
csKyfrSL;}uD;apmarmifeJ@ Adkvfcif!Gef@&J@ a0hvnfvnf r&Sif;rvif; vkyfaqmifr_rsdK;awGudk oabmruscJhbl;vdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfcif!Gef@uvnf; AdkvfcsKyfwifOD; eJ@ AdkvfcsKyfarmifat;wdk@udk EdkifiHa&;/ oHwrefa&;/ pD;yGm;a&;ta=umif; em;r

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 37
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

vnfolawGtjzpfeJ@ txifao;cJhw,fvdk@ qdkygw,f? AdkvfcsKyfwifOD; pdwfxJrSm AdkvfcsKyfcif!Gef@eJ@ ol@q&m AdkvfcsKyf


rSL;}uD;oef;a&$tay: cdk;vdk;ckvkjzpfaewJhtcsufawG tawmfrsm;rsm;&dScJha=umif;vnf; od&ygw,f? t"dutcsufwpfck
uawmh 1997ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@u e0w tzGJ@xJuae wtkyfwr}uD; z,f&Sm;ypfcHcJh&wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
awGxJrSm olav;pm; =unf!dkwJh ol@q&mwpfOD;jzpfol 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;jrifhatmif ygoGm;cJhwJhtay: rauseyfwmvdk@
qdyk gw,f?
AdkvfcsKyfwifOD;[m 2001 ckESpfa&mufrS aoqHk;cJh&wmjzpfayrJh vkyf}uHowfjzwfa&;tzGJ@wpfcku 1996 ckESpf
avmufuwnf;u ol@uydk pfrSwfxm;+yD; okwfoif&Sif;vif;zdk@ ol@aemufudk t&dyfvdkvdkufaecJhwm xif&Sm;ygw,f?
1996 ckESpf 'DZifbm(25)&ufae@nu &efukef urBmat; r[mygoevd_if*lawmf}uD;rSm w&kwfjynfu yifhaqmifvm
wJh pG,fawmfjrwfudk zl;ar#mfzdk@oGm;a&mufrJh wGif;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;udk vkyf}uHzdk@twGuf bk&m;rSmAHk;axmif
xm;cJhygw,f? yxrAHk;u tjyifzuf apmif;wef;teD;rSm tcsdefrwdkifrSD aygufuGJoGm;wJhtwGuf AdkvfcsKyfwifOD;u ol@
c&D;pOfudk zsufvdkufygw,f? 'kwd,AHk;wpfvHk;u pG,fawmfa&S@rSm&dSwJh bk&m;yef;tdk;twGif;rSm axmifxm;wmjzpf+yD;
vHk+cHKa&;wyfzGJ@0ifawG &SmazGaepOf aygufuGJoGm;cJhygw,f? 'DaygufuGJr_awGa=umifh vHk+cHKa&;0efxrf;(4)OD; aoqHk;cJh&yg
w,f? w&kwfjynfupG,fawmfudk e0wudk,fpm; b,folb,fae@rSm vma&mufzl;ar#mfvdrR,fqdkwm tjyifvlawG vHk;0
rodEdkifovdk vHk+cHKa&;awGxlxyfpGmcsxm;wJh 'Dvdkae&mrsdK;udk tjyifutzsuform;qdkolawG 0ifa&mufAHk;axmifEdkifzdk@
qdkwm b,fvdkrS rjzpfEdkifygbl;? 'gayrJh e0wppfaxmufvSrf;a&;u 'Dvkyf&yfudk autif,t l =urf;zuform;awG&J@
vkyf&yfvdk@ oufaotaxmuftxm; wpfckrSr&dSyJeJ@ csufcsif; xkwfaz:pGyfpGJcJhygw,f?
AdkvfcsKyfwifOD;udk ypfrSwfxm;+yD; 'kwd,t}udrv f kyf}uHzdk@ usdK;pm;cJhwmuawmh 1997 ckeSpf {+yDv(6)&ufae@
ol@aetdrfrSm jzpfygw,f? {+yDv(3)&ufae@uwnf;u ol@eHrnfeJ@a&muf&dSaewJh ygq,fxkyfudk {+yDv(6)&ufae@nrSm
orD;}uD;jzpfol &efukefwuUodkvfordkif;Xme vufaxmufuxdu a':csdKvJhOD; u zGifhazgufvdkuf&mrSm AHk;aygufuGJ+yD;
aoqHk;oGm;cJh&ygw,f? tJ'Dygq,fxkyfay:u wHqdyfacgif;eJ@ wHqdyfwHk;awG[m *syefjynfujzpfayrJh 'Dygq,fxkyf[m
&efukefpmwkduf}uD; rSwfyHkwifXme/ pma0XmeawGuwqifh AdkvfcsKyfwifOD;&J@tdrfu vHk+cHKa&;wyfzGJ@udk tqifhqifhjzwf
oef;cJh+yD;rS ol@{nf@cef;xJu pm;yGJay:udk acsmacsmarmarm a&muf&dSvmyHk[m rxl;aomfvnf; qef;aew,fvdk@ qdk&r
vdkjzpfygw,f? 'Dygq,fxkyf a&muf&dSvmwJhae@u AdkvfcsKyfwifOD; c&D;xGufaewma=umifh ZeD;jzpfol a':cifoef;EGJ@u
{nf@cef;xJupm;yGJay:rSm wifxm;cJhwmjzpfygw,f? AdkvfcsKyfwifOD; jyefa&mufvmwJhae@rSmvnf; ygq,fxkyfudk ar@ae
+yD; pm(2)apmifudkyJ ZeD;jzpfolu ay;cJhrdw,fvdk@ qdkygw,f?
ygq,fxkyf tdrfxJa&mufonftxd apmifh=unfhae[ef&dSwJh vkyf}uHowfjzwfa&;tzGJ@[m (3)&uf=umvdk@rS
AHk;uGJwmudk r=um;&wJhtwGuf {+yD(6)&ufae@n (8)em&Dxkd;cgeD;rSm AdkvfcsKyfwifOD;tdrfudk zHk;quf+yD; ygq,fxkyf
vufcH&/ r& ar;jref;cJhygw,f? w,fvDzkef;em;axmifcJhwJh a':csdKvJhOD;u tJ'DtcsdefusrS owd&+yD; ygq,fxkyfudk zGifh
=unfhrd&mu AHk;aygufuGJoGm;cJh&wmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? “trSefu usaemfhudk vkyf}uHwmyg/ orD;}uD;u usaemfh
udk,fpm; toufpGef@oGm;&wmyg/ ol@tarudkvnf; udk,fcE<meJ@ umuG,fay;xm;ovdkjzpfcJhvdk@ csdKvJh[m usaemfwdk@
rdom;pkudkwifrubl;/ wpfEdkifiHvHk;udk t=urf;zuform;awG&J@ tEW&m,f&dSaea=umif; owday;oGm;wmyg” vdk@ AdkvfcsKyf
wifOD;u ajymqdkcJha=umif; e0a'; pmwnf;tzGJ@u jyKpkxm;wJh “olESifh ol.b0yHk&dyf” qdkwJh AdkvfcsKyfwifOD;&J@ txky `wdW
pmtkyfrSm tao;pdwfa&;om; az:jyxm;wm awG@&ygw,f?
AHk;uGJ+yD; (2)vausmft=um ZGefv(27)&ufae@rSmjyKvkyfcJhwJh ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@&J@ owif;pm&Sif;vif;yGJrSm
'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@u 'Dygq,fAHk;udk *syefjynfrSmaexdkif tvkyfvkyfudkifaewJh OD;odef;aiGeJ@ OD;aomrwfpf*k%f
atmifwdk@u ydk@vdkufwmvdk@ twdtus pGyfpGJajymqdkcJhygw,f? 'gayrJh *syefawmf0if&JwyfzGJ@u olwdk@EdkifiHuay;ydk@wJh
ypPnf;rSefor# aoaocsmcsmppfaq;+yD;rSom ay;ydk@wmrdk@ 'Dygq,fAHk;[m olwdk@EdkifiHu vmwmr[kwfbl;vdk@ jiif;qdk
cJh+yD; OD;odef;aiGeJ@ OD;aomrwfpf*k%fatmif wdk@udk ac:,lar;jref;wmrsdK;awmif rvkyfcJhbl;vdk@ qdkygw,f?
AdkvfwifOD;udk ypfrSwfxm;+yD; t}udrf}udrfvkyf}uHzdk@ }udK;pm;cJholawG[m b,folawGvJ/ AdkvfwifOD;xuf ydt k
a&;ygwJh Adkvfoef;a&$eJ@ Adkvfarmifat; wdk@udk ypfrSwfrxm;bJ bm&nf&G,fcsufeJ@ AdkvfcsKyfwifOD;udk ypfrSwfxm;+yD; vkyf
}uHzdk@ }udK;pm;cJh&ovJqdkwJh ta=umif;t&mawG[m tcktcsdeftxd tajzr&dSao;wJh ya[VdawGtjzpfeJ@ usef&dSae

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 38
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

ao;wm awG@&w,f? b,fvdkyJjzpfjzpf tcsif;csif; t+ydKiftqdkifjzpfae=uwJh vli,fAdkvfcsKyfawGt=um; xdef;ay;ovdkeJ@


rodrom&efwdkufay;+yD; touf(75)ESpfausmfonftxd ol@=oZmtm%mudk qufvufxdef;odrf;xm;oluawmh
AdkvfcsKyfrSL; }uD;oef;a&$omjzpfa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 39
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(11)”

etz ppfaumifpD0ifawGxJu wGif;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD;eJ@ &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyf oD[ol& ol&


ppfarmif wdk@ 2001 ckESpf azaz:0g&DvtwGif; taoxGufoGm;+yD;aemuf odyfr=umcif aemufxyf t&SifxGufcJh&ol
wpfOD; uawmh wyfrawmf(av)&J@ umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;ausmfoef; (av§1334) jzpfygw,f?
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;ausmfoef; [m 1997 Edk0ifbm(15)&uf ppftkyfpkwGif;tm%mvkyGJrSm wjcm; 'kwd,AdkvfcsKyf
}uD; wpf'gZifausmfeJ@twl jzKwfxkwf&Sif;cHvdkuf&wJh avwyfumuG,fa&;OD;pD;csKyf 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;odef;0if; &J@
ae&mrSm tpm;xdk;cef@tyfcHcJh&ol jzpfygw,f? AdkvfcsKyfausmfoef;[m xl;c|efwJht&m&dSwpfOD; jzpfygw ,f? 1994 ckESpf
rwfvtwGif; pwifzGifhvSpfcJhwJh EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvf (National Defence College) oifwef;tywf
pOf(1)rSm AdkvfrSL;}uD;awG jzpf=uwJh ausmf0if;/ armifbdk/ oD[ol& wifatmifjrifOD;/ oD[ol& ol& ppfarmif/ ol&
a&$ref;wdk@eJ@twl wufa&mufcJholjzpf+yD; ol@&J@ oifwef;om;trSwfpOfu eHygwf(1) jzpfygw,f?
AdkvfcsKyfwifOD;wdk@ &[wf,mOfysufus aoqHk;cJh+yD;aemuf arvukefydkif;avmufup+yD; AdkvfcsKyfausmfoef;[m
vljrifuGif;uae aysmufuG,faecJhygw,f? ZlvdkifvtwGif; umuG,fa&;0ef}uD; AdkvfcsKyf}uD;a[mif; csmAmvpf OD;aqmif
wJh xdkif;bk&ifhwyfrawmfu =unf;/ a&/ av OD;pD;csKyfawG jrefrmEdkifiHudk oGm;a&mufvnfywfwJhtcsdefrSm etz av
wyfumuG,af &;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfausmfoef; udk rawG@cJh&bl;vdk@ qdkygw,f? xdkif;avwyfOD;pD;csKyfeJ@ AdkvfcsKyfausmfoef;
wdk@[m tar&duefEdkifiHrSm avwyfqdkif&mppfynmawGudk twloif=um;cJholawG jzpf=uwJhtjyif vuf&w dS m0eftqifh
twef;t&vnf; Counterpart awG jzpfae=uwma=umifh xdkif;avwyfOD;pD;csKyfudk AdkvfcsKyfausmfoef;u }udKqdkE_wf
quf {nfhcHjcif;rjyKwJt h ay: avhvmolawGu pdwf0ifpm;cJh=uygw,f?
AdkvfcsKyfausmfoef; vljrifuGif;u aysmufuG,faer_a=umifh aumv[mvowif;awGvnf; trsdK;rsdK;ay:xGufcJhyg
w,f? AdkvfcsKyfwifOD;wdk@tzGJ@ pD;eif;vdkufygoGm;wJh &k&Sm;vkyf MI-17 &[wf,mOfysufuscJhr_tay: wm0ef,lwJhtaeeJ@
EkwfxGufpmwif+yD; xGufoGm;cJhovdkvdk/ ol@udkrwdkifyifbJeJ@ etzOuUX AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ vufeufyGJpm; olaX;
av; udkawZwdk@aygif;+yD; &k&Sm;eJ@w&kwfvkyf ppfav,mOfta[mif;awGudk 0,f,loHk;pGJcJhwma=umifh AdkvfcsKyfwifOD;eJ@
AdkvfcsKyfppfarmifwdk@vdk wyfrawmfxdyfwef;t&m&dS}uD; trsm;tjym; xdcdkufaoqHk;cJh&r_/ wdkufav,mOfawG r=umc%
ysufus+yD; avwyft&m&dSi,ftrsm;tjym; tcsD;ESD; toufqHk;&H_;cJh&r_eJ@ EdkifiHawmfb¾maiGawG ta[moduH jzpfcJh& r_
awGtay: rausreyfjzpf+yD; a'go,rf;tdk; aygufuGJrdwma=umifh ppftm%m&Sif}uD;&J@ +idKjiifr_udkcH&+yD; jzKwfxkwf&Sif;wm
udk cHvdkuf&ovdkvdk/ owif;rsdK;pHk ay:xGufcJhygw,f?
ppftm%m&SifawG&J@xHk;pHtwdkif; 'Dvdk twGif;a&;udpPawGudk vlod&Sif=um; xkwfaz:a=unmavhr &dSwJhtwGuf
ppftm%m&Sif}uD;awGu AdkvfcsKyfausmfoef;udk bma=umifh b,ftcsdefrSm b,fvdk z,f&Sm;vdkufovJqdkwmudk tck
tcsdet f xd twdtus rod&ao;ygbl;? avwyfOD;pD;t&m&dScsKyf AdkvfcsKyfjrifhaqGudk avwyfumuG,fa&;OD;pD;csKyfopf
tjzpfeJ@ 2001 ckESpf Zlvdkifv(17)&ufae@rSm rdwWDvm/ erfhpefeJ@ erf@aygif avwyftajcpdkufpcef;awGudk vSnv fh nfppf
aq; vlvHk;jycdkif;awmhrS umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av) AdkvfcsKyfausmfoef;wpfa,muf trSefwu,f “=u,faºuGoGm;+yD”
qdkwmudk od=u&yg w,f?
jrefrmhwyfrawmfudk =unf;/ a&/ av eJ@ vuf&Hk; tul0efxrf;wyfawGqdk+yD; pkzGJ@ wnfaqmufxm;ygw,f?
wyfrawmf =unf;/ a&/ av eJ@ vuf&Hk;tul0efxrf;wyfawG&J@ t}uD;tuJawG[m ppfwuUodkvf/ Adkvfoifwef;ausmif;/
ppfOD;pD; wuUodkvf/ EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvfawGrSm ppfynmawGudk twlwuG avhvmoif=um; cJh=u&wJh
a&mif;&if;awG/ &Jabmf&JbufawG jzpf=uygw,f? 'gayrJh jrefrmhwyfrawmfrSm avwyfeJ@ a&wyfudk =unf;wyf u t+rJ
v$rf;rdk;csKyfudkifxm;wJh tpOftvm&dSwJhtwGuf uu§=unf; rSm wm0efxrf;aqmifaewJh t&m&dSawG[m uu§av
eJ@ uu§a& u t&m&dS awGtay:rSm cGJjcm;wJhyHkpHeJ@ t+rJwrf; ESdrf@csqufqHavh&dSygw,f? uu§=unf;u ppfAdkvfawG

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 40
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

[m olwdk@uomv#if wdkif;jynfudk ydkrdkcspfjrwfEdk;olawG/ owWd&dSolawG/ ppfwdkuf&JolawGvdk@ cH,lxm;=u+yD; uu§av


eJ@ uu§a& u t&m&dSawGudkawmh (Elite)awG/ tcGifhxl;cHawG/ ppfrwdkuf&JolawGtjzpfeJ@ &_jrifxm;=uygw,f?
'ga=umifh ppfom;csif;twlwl &mxl;tqifh wdk;jr‡ifhay;wm/ tcGifhta&;ay;wmutp avwyfeJ@ a&wyfu t&m&dS/
t&mcH/ t=uyfwyfom;awG[m cGJjcm;qufqHwmudk wpfav#mufvHk; cHcJh=u&ygw,f?
e0w/ etz ppftpdk;&oufwrf;umvtwGif; uu§=unf; u avwyfeJ@a&wyf umuG,fa&;OD;pD;csKyfawGudk
pdwfrxif&if rxifovdk r=umc% jzKwfxkwfajymif;vkyfcJhwm awG@&ygw,f? 1997 Edk0ifbm(15)&uf ppftkyfpkwGif;
tm%mvkyGJt+yD;rSm a&wyfumuG,fa&;OD;pD;csKyfopftjzpf cef@tyfcHcJh&wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;!Gef@odef; [mvnf;
2001 ckESpf =o*kwfvrSm jzKwfxkw&f Sif;cHvkduf&+yD; ol@ae&mrSm ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(a&) AdkvfcsKyf=unfrif; udk tpm;xkd;
cef@tyfcJhygw,f? AdkvfcsKyf!Gef@odef; udk touf(60)jynfw h JhtwGuf wyfrawmfpnf;urf;t& tem;ay;wmygvdk@ etz
u owif;v$ifhcJhayrJh =o*kwfv(7)&ufae@eJ@ (8)&ufae@awGrSm uu§=unf;u OD;pD;usif;yjyKvkyfcJhwJh a&wyfqdkif&m
r[mAsL[mtpnf;ta0;udk AdkvfcsKyf!Gef@odef;eJ@ a&wyfOD;pD;t&m&dS}uD;wcsdK@u vmrwufyJaecJh=uwma=umifh AdkvfcsKyf
!Gef@odef;tygt0if a&wyft&m &dS (17)OD;udk wyfuxkwfvdkuf+yD; =o*kwfv(14)&ufae@rSm AdkvfcsKyf=unfrif; (a&§
1107) udk tpm;xdk;cef@ tyfcJhwmjzpfa=umif; wyfwGif;owif;awGt& od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyf!Gef@odef;eJ@ a&wyft&m&dS}uD;awG[m uu§=unf; u uu§a& udk ae&mwum 0ifa&muf v$rf;rdk;
csKyfudkifaewJhudpP/ a&wyf&J@ umuG,fa&;qdkif&m r[mAsL[mawG a&;qGJcsrSwf&mrSm w&kwft,ltqawG v$rf;rdk;vm
aewJh udpP/ uu§a& &J@ oabmxm;udk rawmif;cHyJ w&kwfvkyf Hainan trsdK;tpm; uif;vSnfh ppfoabFma[mif;
(10)pD;eJ@ acwfrrDawmhwJh Rice Lamp trsdK;tpm; ypfcwfr_xdef;odrf;a&;a&'g/ Type-76 trsdK;tpm; (37 mm)
oabFmwif puftajrmufawGeJ@ C-801/CSS-N-4/Sardine trsdK;tpm; oabFmcsif;ypf'Hk;ysHawGudk 0,f,ltoHk;
jyKcJhwJhudpPawGtay: rausreyfjzpfcJh=ua=umif; od&dS&ygw,f? w&kwfEdkifiHuae 0,f,lcJhwJh Hainan trsdK;tpm;
uif;vSnfhppfoabFmtrsm;pk[m jrefrmjynfudk v$Jajymif;ay;tyf+yD; ESpftenf;i,ft=umrSm ckwfarmif;r&awmhvdk@
a&wyftajcpdkufpcef;awGrSmyJ t+rJvdkvdk qdkufuyfxm;&ovdk w&kwfvkyf a&'gawGeJ@ 'Hk;ysHawGuvnf; acwfrrDawmh
wJhtwGuf taemufEdkifiH}uD;awG&J@ a&wyfawGudkrqdkxm;eJ@ tdrfeD;csif; xdkif;/ rav;&Sm;/ b*Fvm;a'h&Sf@ pwJhEdkifiHawG u
a&wyfawGudkawmif b,fvkdrS ,SOf+ydKifEdkifrSmr[kwfbl;vdk@ qdkygw,f?
wyfrawmf(av)eJ@ wyfrawmf(a&) rSm wm0efxrf;aqmifae=uwJh t&m&dSawG[m ynmxl;c|efolawGjzpf=uwJh
tjyif EdkifiHwum&J@tajctaeawGudkvnf; rsufajcrjywf avhvmqnf;yl; od&dSae=uolawG jzpfygw,f? xdyfydkif;
t&m&dS}uD;wcsdK@[m taemufEdkifiHawGu ppfwuUodkvfawGrSm ynmoif=um;cJh=uolawG jzpfygw,f? 'ga=umifh olwdk@
&J@ avwyfeJ@ a&wyfawGudk tdrfeD;csif;EdkifiHawGeJ@ ,SOf+ydKifwnfaqmuf&mrSm taemufEdkifiHawGuusifhoHk;aewJh acwfrD
r[mAsL[mawGeJ@ enf;ynmawGudk toHk;jyKwnfaqmufzdk@ ydkrdktm;oef=ua=umif; od&dS&ygw,f? 'gayrJh wyfrawmf
wpfckvHk;udk csKyfudkifxm;wJh ppftm%m&Sif}uD;awGu olwdk@&J@ tm%mwnf+rJa&;eJ@ olwdk@&J@ udk,fusdK;pD;yGm;wpfck
wnf;ud=k unf+h yD; w&kwfeJ@ &k&Sm;u acwfrrDawmhwJh ppfvufeufypPnf;ta[mif;awGudk 0,f,ltoHk;jyKaewJhtay:
rauseyfcJh=ubl;vdk@ qdkygw,f?
wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfawGjzpf=uwJh uu§=unf;rS AdkvfcsKyfrSL;}uD;(2)OD;u touf(70)ausmfwJhtxd
olwdk@&J@&mxl;awGudk rpGef@v$wfyJ qufvufqkyfudkifxm;qJjzpfayrJh uu§av eJ@ uu§a& u umuG,fa&;OD;pD;csKyf
awG&J@b0uawmh ae@jrifnaysmufb0rsdK; jzpfaewmawG@&ygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
jrifhaqG [mvnf; 2003 ckESpftwGif;rSm z,f&Sm;cHcJh&+yD; ol@ae&mrSm (DSA-17) ausmif;qif; AdkvfcsKyf jrwf[def;
(av§ 1682) udk tpm;xdk;cef@cJhwm awG@&ygw,f? tvm;wl umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD ; =unfrif;
[mvnf; odyf=um=umrcHyJ z,f&Sm;cHcJh&+yD; ol@ae&mrSm (DSA-11) ausmif;qif; AdkvfcsKyf pdk;odef; (a&§1181)eJ@
tpm;xdk; cef@tyfcJhwmawG@ &ygw,f? AdkvfcsKyf pdk;odef; [m (!dSuGyf) vdk@ vlodrsm;vmwJh AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;eJ@ DSA
tywfpOf wpfckwnf;ujzpf+yD; ppfwuUodkvfrSm taumif;qHk;Adkvfavmif; (Best Cadat) qkudk &&dScJhwJhtjyif rqv
ppftpdk;&acwfrSm a&wyfOD;pD;csKyfjzpfcJhbl;wJh AdkvfcsKyf cspfvd_if(a&)&J@ udk,fa&;t&m&dS (PSO) wm0efudkvnf; xrf;
aqmifcJhol jzpfygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 41
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; pdk;odef; udk ol@t&if a&wyfumuG,fa&;OD;pD;csKyfawGvdk jzKwf


xkwf&Sif; rypfao;bJ 'DESpf ZGefv(20)&ufae@rSm trSwf(2) pufr_0ef}uD;Xmeudk 0ef}uD;tjzpfeJ@ ajymif;a&$@ay;wm[m
oleJ@ ausmif;aebufoli,fcsif;jzpfcJhwJh etz&J@wwd,tm%mt&dSqHk;yk*~dKvf AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;&J@ apmifr=unfh&_r_awG
a=umifh jzpfEdkifw,fvdk@ trsm;u ,lqae=uygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&)tjzpfeJ@ topfcef@tyfcHcJh&wJh AdkvfcsKyf
Om%fxGef;u (DSA-16) ausmif;qif; t&m&dSwpfOD;jzpfygw,f? AdkvfcsKyf}uD;ae0if;&J@ rqv ppftpdk;&acwfrSm One
and half vdk@ eHrnf}uD;+yD; vlwum zdef@zdef@wkefatmif a=umuf&GH@cJh&wJh ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ/ EdkifiHawmf
orRw&J@ ppfbufvufaxmuf/ EdkifiHawmfaumifpD0ifeJ@ rqvygwD&J@ wGJbuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;/ jzpfcJhol
AdkvfcsKyfwifOD;(vHbm;)&J@ wynfh&if;/ ppfaxmufvSrf;a&;t&m&daS [mif;wpfOD; jzpfygw,f? vHbm;wifOD;udk 1981
ckESpfrSm ta&;,lz,f&Sm;cJh+yD; ol@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;,EW,m;wpfckvHk;udk ajrvSefypfcJhcsdefrSm AdkvfOm%fxGef;u tuyf
aumif;cJhwJhtwGuf jzKwf/ xkwf/ &Sif; cH&wJhtxJrSm ygroGm;cJhbJ wyfrawmf(a&)udk ajymif;a&$@cHcJh&wmjzpfa=umif;
od&dS&ygw,f?
umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; jrwf[def; uawmh tcktcsdeftxd vuf&dSwm0efawGudk xrf;
aqmifcGifh &&dSaeqJjzpfayrJh olvnf; 'Dae&mrSm odyf=um=um rae&awmhbl;qdkwm oabmaygufae+yDvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfrSL; }uD;oef;a&$ u ol@&J@om;ruf (a':cif+yHK;a&$. cifyGef;) AdkvfrSL;}uD;odef;Edkif (av§1793) udk vGefcJhwJhvawG
twGif; AdkvfrSL;csKyftqifh wdk;jr‡ifhay;cJh+yD; r*Fvm'Hkavwyfpcef;XmecsKyf(502)&J@ XmecsKyfrSL;tjzpf wm0efay;tyfcJhwm
[m ol@udk tem*gww f yfrawmf(av)&J@ umuG,fa&;OD;pD;csKyfavmif;tjzpf vsmxm;a=umif; tm;vHk;udk &Sif;&Sif;vif;
vif; }udKwiftoday;vdkufjcif;jzpfw,fvdk@ avwyftodkif;t0dkif;u ,lqae=ua=umif; od&dS&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 42
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(12)”

e0w/ etz ppftkyfpktwGif;u t&_wfawmfyHkawGxJrSm wyfrawmfom;awGa&m/ jynfolawGyg 'Duae@txd


&Sif;&Sif;vif;vif; odcGifhr&ao;yJ/ ya[Vdqefqef ta=umif;t&mawG trsm;tjym; usef&dSaewmawG@&w,f? tJ'Dt
a=umif;t&mawGteuf vltrsm;pdwf0ifpm;wJhta=umif;t&mwpfckuawmh 2001 ckESpf azaz:0g&Dv(19)&ufae@
reufrSm &k&Sm;vkyf MI-17 &[wf,mOfysufus+yD; etztwGif;a&;rSL;(2)vnf;jzpf/ ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;) vnf;
jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;eJ@ etzppfaumifpDtzGJ@0if ta&S@awmifwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyf oD[ol&
ol&ppfarmif tygt0if wyfrawmfxdyfwef;t&m&dS}uD; trsm;tjym; aoqHk;oGm;cJh&wJhtr_ jzpfygw,f?
&moDOwkqdk;0g;r_a=umifh &[wf,mOfysufus&wmjzpfa=umif; etzu wdkwdkwkwfwkwf ajz&Sif;csufay;cJhayrJh
etztwGif;rSmjzpfay:aewJh tm%mvkyGJ/ tkyfpkwdkufyGJawGa=umifh etz&J@ 'Dajz&Sif;csuftay: b,folurS t,Hkt
=unfr&dSc=Jh uygbl;? ppftpdk;&u 'Dtr_udk w&m;0if pHkprf;ppfaq;r_awGjyKvkyf+yD; jzpfpOftao;pdwfudk wyfrawmfeJ@ jynf
olvlxkudk tpD&ifcHwifjyzdk@ ysufuGufcJhwJhtay:rSmvnf; jynfolvlxk&J@ oHo,pdwfawGudk ydkrdk}uD;xGm;apcJhygw,f?
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD; acgif;aqmifwJhtzGJ@[m }wd*Hwdkif;ppfXmecsKyfe,fajr wmcsDvdwfa'orSm vwfw
avm jzpfyGm;aewJh xdkif;jrefrm e,fpyfwdkufyGJtajctaeawGta=umif; urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyf e,fajrtwGif;rSm
&dSwJh wyf&if;wyfzGJ@awGudk vSnf@vnf&Sif;vif;owday;zdk@ azaz:0g&Dv(16)&ufae@uwnf;u weoFm&Dwdkif; eJ@ rGefjynf
e,fawGtwGif; vSnv fh nfoGm;vmaecJhwm jzpfygw,f? azaz:0g&Dv(18)&ufae@ ae@vnfydkif;rSm +rdwf+rdK@uae rGefjynf
e,f armfv+rdKif+rdK@udk az:umav,mOfeJ@ qdkufa&mufvmcJh+yD; ta&S@awmifwdkif;ppfXmecsKyfrSm &Sif;vif;yGJxyfrHjyKvkyfcg
ntdyf &yfem;cJhygw,f? aemufwpfae@ (azaz:0g&D19&uf) reuf(8)em&DrSm armfv+rdKifuae u&ifjynfe,f bm;tH+rdK@
udktoGm; w&kwfvSaus;&GmteD; reuf 8 em&D 55 rdepfrSm oHvGifjrpfxJudk &[wf,mOfysufuscJhwm jzpfygw,f?
pHkprf;od&dS&wJhowif;awGt&/ tJ'Dae@reufu ysufuscJhwJh MI-17 trsdK;tpm; &k&Sm;vkyf &[wf,mOf}uD;
ay:rSm etztwGif;a&;rSL;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;/ ta&S@awmifwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyf oD[ol&ol&
ppfarmifeJ@ 0ef}uD;csKyf&kH;0ef}uD; AdkvfrSL;csKyf vGef;armifwdk@ tygt0if ppf&Hk;csKyfut&m&dS}uD;awG pkpkaygif;(22)OD;/ &[wf
,mOfrSL; AdkvfrSL;}uD; wif0if;/ wGJzuf&[wf,mOfrSL; AdkvfrSL;pdk;Edkif wdk@OD;aqmifwJh &[wf,mOftzGJ@om; (7)OD;eJ@ t&yf
om; OD;aepdk;Edkif qdkolwpfOD;/ pkpkaygif; vl(30)wdwd pD;eif;vdkufygvm=uw,fvdk@ qdkygw ,f? &wc 'kwdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyf
rsdK;vSeJ@ armfv+rdKif trSwf(5)ppfaxmufvSrf;a&;wyfzGJ@rSL; AdkvfrSL;0if;a&$wdk@uawmh &[wf,mOfeJ@rvdkufyJ bm;tHudk
um;eJ@oGm;cJh=uwJhtwGuf toufab;u vGwfajrmufoGm;cJhw,fvdk@ qdkygw,f?
&[wf,mOfysufuspOf aoqHk;olOD;a&[m (16)OD; odk@r[kwf (17)OD; jzpfEdkifw,fvdk@ ,lq&ygw,f? 'gayrJh
pm&if; aumuf,lwJhtcgrSmawmh (14)OD;&J@ pm&if;udkom &&dScJhygw,f? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD; &J@&kyftavmif;rSm
ajcESpfzufvHk; aygif&if;ujywfaewmudk awG@=u&+yD;/ AdkvfcsKyfppfarmif&J@tavmif;udkawmh (3)&ufavmuf=umrS jrpf
atmufydkif;wpfae&mrSm &kyfysufqif;ysufeJ@ jyefawG@cJh&w,fvdk@qdkygw,f? AdkvfrSL;}uD;(2)OD;&J@tavmif;uawmh vHk;0
&SmrawG@awmhyJ aysmufqHk;aea=umif; od&dS&ygw,f? aoqHk;oGm;olawGxJrSm 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;(67ESpf) (=unf;
§ 8182) (OTS-22) / etz wGif;(2)/ ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;/ ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;)? AdkvfcsKyf oD[ol& ol&
ppfarmif(50ESpf) (=unf;§11716) (DSA-12)/ wdkif;rSL; ta&S@awmifwdkif;ppfXmecsKyf/ OuUX w,u rGefjynf e,f?
AdkvfrSL;csKyfvGef;armif(65ESpf) (=unf;§10133) (OTS-30)/ 0ef}uD;csKyf&Hk;0ef}uD;? AdkvfrSL;}uD;0if;vd_if(58ESpf) (=unf;§
11467) (OTS-38)/ 'k!$ef=um;a&;rSL;-tajrmuf (uu§oH)? 'kwd,AdkvfrSL;}uD;vSydkif (44ESpf) (=unf;§14770)
(DSA-20)/ ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;) (uu§=unf;)? AdkvfrSL;atmifzkef;Edkif (40ESpf) (=unf;§18171) (DSA-25)
(uu§=unf;)? Adkvfcifarmifausm(f 26ESpf) (=unf;§ 29470) (DSA-39) (uu§=unf;) wdk@ yg0ifwmawG@&ygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 43
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

aoqHk;oGm;wJh &[wf,mOftzGJ@om;awGuawmh AdkvfrSL;}uD;wif0if; (51ESpf) (av§1633) (OTS-14)/ wyf


rawmf(av)? AdkvfrSL;pdk;Edkif(udkudkarmif) (41ESpf) (av§1862) (DSA-23) wyfrawmf(av)? Adkvf}uD; aerif;atmif
(29ESpf) (av§2174) (Tayza-20)/ trSwf(56)&[wf,mOftkyf/ wyfrawmf(av)? wyf=uyfodef;xGef; (40ESpf)
(av§18400)/ trSwf(56)&[wf,mOftkyf/ wyfrawmf(av)? wyf=uyfausmfaqG (37ESpf) (av§19752)/ trSwf(56)
&[wf,mOftkyf/ wyfrawmf(av)? wyf=uyfxdefvif;atmif (29ESpf) (av§22614)/ trSwf(56)&[wf,mOftkyf/
wyfrawmf(av) wdk@jzpfygw,f?
etzu 'Dowif;udk ae@vnfydkif;owif;a=unmcsdefrSm csufcsif; xkwfjyefa=unmjcif;rjyKyJ zHk;uG,fxm;cJhyg
w,f? 'gayrJh jynfyowif;rD'D,mawGu csufcsif;xkwfaz:a=unmcJhwJhtwGuf etzppftpdk;&&J@ jrefrmh&kyfjrifoH=um;/
jr0wD&kyfjrifoH=um;eJ@ jrefrmhtoHwdk@u tJ'Dae@nae(6)em&DrSm “EdkifiHawmfat;csrf;om,ma&;ESifh zGH@+zdK;a&;aumifpD
twGif;a&;rSL;(2)/ ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;) 'kwd,AkdvfcsKyf}uD;wifOD;ESifh wyfrawmft&m&dS}uD;rsm; &[wf,mOf
ysufus+yD; &kwfw&ufuG,fvGefoGm;cJha=umif;” qdkwJh txl;owif;wdkuav;udk rv$Jra&Smifom xkwfjyef a=unmcJhwm
awG@&ygw,f? aemufae@xkwf etzowif;pmawGrSmvnf; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;&J@ txky`wWdtusOf;eJ@ ol@&J@ ao
qHk;r_tay: 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ZeD;a'gufwma':cif0if;a&$wdk@&J@ 0rf;enf;a=uuGJa=umif;a=umfjim/ &[wf,mOf
ysufuspOf aoqHk;cJh&wJh ppfbuft&m&dS}uD;wcsdK@eJ@ &[wf,mOftzGJ@om;wcsKd @&J@ ema&;a=umfjimawGudkom xnfhoGif;
az:jycJhwm awG@&ygw,f?
ppftpdk;&taeeJ@ 'Dvdkta&;}uD;+yD; vltrsm;pdwf0ifpm;wJhjzpfpOfrsdK;udk w&m;0if pHkprf;ppfaq;r_awGjyKvkyf+yD;
wyfrawmfeJ@jynfolvlxkudk trSeftwdkif; wifjytpD&ifcH&rJhwm0ef &dSygw,f? 'Drdkua&pDEdkifiHawGrSmqdk&if 'Dvdkjzpf&yf
rsdK;udk w&m;0if pHkprf;ppfaq;r_awGjyKvkyf+yD; trSeftwdkif; tpD&ifcHwifjy=urSm aocsmygw,f? 'gayrJh ppftpdk;&u
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;wdk@ pD;eif;vdkufygvmwJh&[wf,mOf[m &moDOwkqdk;0g;r_a=umifh ysufuscJh&wmjzpfw,fqdk+yD;
wdkwdkwkwfwkwf ajz&Sif;cJhwmuvGJ+yD; b,fvkdb,fyHk ysufuscJh&ovJ/ b,folawGaoqHk;+yD; b,folawG touf&Sif
usef&pfcJh=uovJqdkwmawGudk 'Duae@txd tao;pdwfwifjytpD&ifcHwmrsdK; rjyKvkyfao;ygbl;? 'ga=umifhvnf;
'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;eJ@ AdkvfcsKyfppfarmifwdk@ tygt0if wyfrawmfxdyfwef;acgif;aqmifwcsdK@ aoqHk;cJh&wJhjzpf&yf
tay: jynfwGif;jynfyeJ@ jrefrmhwyfrawmftwGi;f rSm trsdK;rsdK;xifa=u;ay; ajymqdkae=uwmjzpfygw,f?
'D&[wf,mOfysufusr_rSm pD;eif;vdkufygvmcJholtm;vHk; aoqHk;oGm;cJhwmawmh r[kwfygbl;? vl (13)OD;wdwd
touf&Sif usef&pfcJhygw,f? touf&Sif usef&pfcJh=uolawGuawmh AdkvfcsKyfoef;armif/ AdkvfrSL;}uD; vSaX;0if;/ 'kAdkvf
rSL;}uD; cifarmifjrifh/ 'kAkdvfrSL;}uD; tkef;vGif/ AdkvfrSL; pdk;atmifausmf/ AdkvfrSL; aersdK;OD;/ Adkvf}uD; atmifaZmfxGef; / Adkvf}uD;
&JjrifhxGef;/ Adkvftkef;jrifh/ wyf=uyf}uD; 0if;armf/ wyf=uyf jrwfausmf/ wyf=uyf armifarmif eJ@ t&yfom; OD;aepdk;Edkif wdk@
jzpfygw,f? 'DvlawGudk ppfaq;ar;jref;=unfh&HkeJ@ &[wf,mOf b,fvdkb,fyHkysufuscJhw,fqdkwm tvG,fwul az:
xkwfod&dSEdkifrSm aocsmygw,f? &moDOwkqdk;0g;r_a=umifh &[wf,mOfysufuswmrSef&ifvnf; rSefwJhtwdkif; tpD&ifcH
vdkuf&Hkom &dSygw,f? jynfolvlxkeJ@ wyfrawmfudk bmrS zHk;uG,fxm;p&m ta=umif;r&dSygbl;?
ppftpdk;&u &moDOwkqdk;0g;r_a=umifh &[wf,mOfysufus&wmqdk+yD; ajymqdkcJhayrJh &k&Sm;EdkifiHuawmh 'Dajymqdk
csufudkvufrcHbJ y,fcscJha=umif; od&dS&ygw,f? olwdk@&J@ MI-17 &[wf,mOftrsdK;tpm;awG[m }uHhcdkifwJhtjyif
&k&Sm;EdkifiH&J@ qdk;0g;vGef;wJhaqmif;&moDrSmawmif tcsdefra&G;ysHoef;Edkifatmif wnfaqmufxm;wmrdk@ olwdk@ &[wf
,mOf&J@ csdK@,Gif;csufa=umifh ysufuswm vHk;0rjzpfEdkifbl;vdk@ wkef@jyefajymqdkcJha=umif; od&dS&ygw,f? ppftpdk;&&J@ 'Dvdk
yGifhvif;jrifomr_r&dSwJh vkyf&yfawGa=umifhvnf; ppftpdk;&tay: jynfwGif;jynfyu ydkrdk+yD; r,HkouFmjzpfae=uwm jzpf
Edkifygw,f? &[wf,mOfysufus&mrSm raoqHk;yJ usef&pfcJholawG&J@owif;awGudkvnf; zHk;uG,fxm;wJhtwGuf tJ'D
vlawG 'Dae@txd touf&Sifv#uf &dSr&dSqdkwm twdtus rod&ygbl;?
AdkvfcsKyfwifOD;wdk@ aoqHk;cJh&r_tay: ouFmruif;jzpfcHcJh&olawGxJrSm oleJ@+ydKifzuftjzpf eHrnf}uD;cJhwJh 'kwd,
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@&J@ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@u a&S@qHk;uyg0ifcJhwmudk awG@&ygw,f? AdkvfcsKyfwifOD;[m etz
OuUXAdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ vl,HkwpfOD;jzpfcJhayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@orD; a':cif+yHK;a&$eJ@ AdkvfcsKyfwifOD;&J@om; udkaZmf
xGef;OD;wdk@&J@ vlr_a&;azgufjyefr_udpPawGrSm AdkvfcsKyfwifOD;u tazwlom;zufu &yfwnfcJhwJhudpPeJ@ywfouf+yD; vl}uD;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 44
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

csif;yg rausrvnfjzpfcJh=uwma=umifh 'DudpPudk twGif;ususodae=uolwcsdK@u AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$tay:rSmvnf;


oHo,&dScJh=uw,fvdk@ qdkygw,f?
AdkvfcsKyfwifOD;eJ@twl aoqHk;oGm;cJhwJh AdkvfcsKyf oD[ol& ol& ppfarmifuvnf; tem*gwfjrefrmhwyfrawmf&J@
umuG,fa&;OD;pD;csKyfavmif;tjzpf Tip ajy;aeoljzpfwJhtwGuf ol@tay:remvdkwJh +ydKifbuf ppfwdkif;rSL;awGvnf;
trsm; tjym;&dSaeEdkifygw,f? 'ghtjyif AdkvfcsKyfppfarmif[m ol@pdwfxJrSm r[kwfbl;/ rrSefbl;vdk@xif&if txufvl}uD;
awGudkawmif wpfcGef;rcH jyefajymwwfwJhtwGufvnf; vl}uD;wcsdK@&J@ tjrifuwfr_udkyg cHcJh&oljzpfa=umif; od&dS& yg
w,f? 1979 ck ESpfrSm jyKvkyfcJhwJh wyfrawmfae@ppfa&;jyyGJ}uD;twGuf tprf;avhusifhr_awGjyKaepOf ppfa&;jyrSL;}uD;
AdkvfrSL;}uD;pdefatmif u ppfa=umif;wyfcGJrSL;wpfOD;jzpfwJh AdkvfrSL;oD[ol& ol&ppfarmif&J@ ppf0wfpHk0wfqifr_udk wrif
tjypf&Sm+yD; “'Davmufawmif toHk;ruswJhaumifu b,fvdkvkyf+yD; oD[ol&bGJ@udk &cJhwmvJ” vdk@ ESdrfcsajymqdk
qufqHcJhwt Jh wGuf AdkvfrSL;ppfarmifu owdqGJxm;&if; &ifaumh+yD; “ppfwdkufvdk@ &wmayghAs” vdk@ vl@a&S@ol@a&S@rSm jyef
yufcJhbl;a=umif; tJ'Dppfa&;jyyGJrSm ppfa&;jywyfa&;wm0efudk xrf;aqmifcJh&wJh ausmif;om;wyfrawmf&J@ avhusifha&;
enf;jycsKyf tbat;jrifh ('kwd,AdkvfrSL;}uD; at;jrifh =unf;§8563) u ajymjycJhwmudk rSwfom;cJh&bl;ygw,f?
AdkvfcsKyfppfarmif[m toufi,fi,f&G,f&G,feJ@ jrefrmhwyfrawmf&J@ tjrifhqHk;ol&Jaumif;qkawGudk &&dScJholjzpf
wJhtjyif urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyf (u&c)udkyg pwifzGJ@pnf;xlaxmif&ol jzpfcJhwma=umifh enf;enf; b0ifjrifhvm
+yD; wZGwfxdk;vkyfwwfwJhtay:rSmvnf; ol@udk tjrifuwfolawG ydkrsm;vmygw,f? 1996 ckESpf Zlvdkifv (24)&ufae@
u u&cwdkif;rSL; AdkvfcsKyfppfarmif udk,fwdkifvdkufygvmwJh jynfwGif;ava=umif;ydkif az:um F-27 av,mOf
XYAET [m c&D;onf(44)OD;eJ@twl xm;0,f-+rdwf c&D;pOfudk ysHoef;vmpOf +rdwfav,mOfuGif;rSm rdk;awGt}uD;
tus,f&GmoGef;ae+yD; qif;oufvdk@r&wma=umifh jyefvSnfhzdk@ av,mOfrSL;u qHk;jzwfcJhygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfppfarmif
u tvkyfudpPta=umif;jy+yD; rjzpfjzpfatmifqif;zdk@ twif;tusyf trdef@ay;cJhwma=umifh av,mOf[m vrf;acsmf
ysufpD;oGm;cJhygw,f? c&D;onf(8)OD; aoqHk;cJh+yD; AdkvfcsKyfppfarmif tygt0if (10)OD; '%f&m&&dSoGm;cJha=umif; od&dS&yg
w,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD;wdk@tygt0if uu§=unf;rS t&m&dS}uD;wcsdK@u Adkvcf sKyf
ppfarmif&J@ r[kwfrcHpdwf"gwfudk oabmusayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@&J@tkyfpkuawmh AdkvfcsKyfppfarmiftay:
wajz;ajz; tjrifuwfvma=umif; od&dS&ygw,f? 'Dvdkvl&J@ vufxJudk umuG,fa&;OD;pD;csKyf&mxl; v$Jtyfay;&zdk@ta&;
awG;+yD; pdk;&drfvm=uw,fvdk@ qdkygw,f? 'ghtjyif wHcg;zGifhpD;yGm;a&;pepfatmufrSm w[kefxdk; pD;yGm;a&;zGH@+zdK;wdk;wuf
vmEdkifwJh AdkvfcsKyfppfarmif&J@ urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyfe,fajrudk rsufpdus/ oGm;&nf,dkvmwJh etz ppfAdkvfcsKyfawG
vnf; trsm;tjym;&dScJhw,fvdk@ qdkygw,f? 'DvdktajctaeawGa=umifh 2000 jynfhESpf atmufwdkbm (10)&ufae@rSm
AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$u ta&S@awmifwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjrifhatmifudk tem;ay;z,f&Sm;ypfcJh+yD; ol@ae&m
rSm AdkvfcsKyfppfarmifudk ajymif;a&$@wm0efay;cJhygw,f? AdkvfcsKyfppfarmif&J@ ae&mrSm AdkvfcsKyfat;aºuG udk ajymif;a&$@ wm
0efay;cJhygw,f?
AdkvfcsKyfppfarmif[m 1996 ckESpf Zlvdkifv av,mOfysuf&mrSm uHaumif;vdk@raocJhayrJh 2001 ckESpf azaz:
0g&Dv &[wf,mOfysufus&mrSmawmh uHraumif;EdkifawmhyJ aoqHk;oGm;cJh&ygw,f? AdkvfcsKyfppfarmif aoqHk;cJh&r_[m
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@vlawGtwGuf tcGifhta&;aumif;wpfck jzpfoGm;cJhygw,f? AdkvfcsKyfppfarmif&J@ &wc wdkif;
rSL;ae&mrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@ZeD;eJ@ aqGrsdK;eD;pyfawmfw,fqdkwJh wyfr(11)wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyfjrifhaqG
(=unf; §12629) (DSA -15) udk 2001 ckESpf arvtwGif;rSm ajymif;a&$@cef@xm;vdkufygw,f? AdkvfrSL;csKyf jrifhaqGudk
&wcwdkif;rSL;tjzpfeJ@ armfv+rdKif+rdK@rSm (6)vomaecdkif;+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ wcsufvGwftrdef@t& tJ'DESpf Edk0if
bm (15)&ufae@rSm &efukefwdkif;ppfXmecsKyfudk wdkif;rSL;tjzpfeJ@ csufcsif;ac:,lvdkufwm awG@&ygw,f?
wcsdefwnf;rSmyJ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m AdkvfcsKyfppfarmif&J@ +ydKifbufw pfOD;jzpfwJh taemufawmifwdkif;
ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyfol&a&$ref; (=unf;§11534) (DSA-11) udk tem*gwfjrefrmhwyfrawmf&J@ umuG,fa&;
OD;pD;csKyfavmif;tjzpf a&G;cs,fvdkuf+yD; 2001 Edk0ifbm(15)&ufae@rSm =unf;§a&§av yl;wGJ!d‡Ed_if;uGyfuJa&;rSL; (!d‡
uGyf) qdkwJh &mxl;opfudk wDxGifzefwD;um &efukefppf&Hk;csKyfudk ac:,lxm;vdkufjyefygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 45
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u tJ'Dae@rSmyJ ol@vlawGjzpfwJh erc wdkif;rSL; AdkvfcsKyfpdk;0if; (=unf;§11715) (DSA -


12) udk ava=umif;&efumuG,fa&;t&m&dScsKyf/ w*c wdkif;rSL; AdkvfcsKyfodef;pdef (=unf;§11252) (DSA-9) udk
ppfa&;csKyf/ &rc wdkif;rSL; AdkvfcsKyf oD[ol& wifatmifjrifOD; (=unf; §11701) (DSA-12) udk ppfaxmufcsKyf/ wyc
wdkif;rSL; AdkvfcsKyf wifat; (=unf;§11236) (DSA-9) udk umuG,fa&;ypPnf;xkwfvkyfa&;t&m&dScsKyf/ vycwdkif;rSL;
AdkvfcsKyf&Jjrifh (=unf;§ 10310) (OTS-30) udk trSwf(1)ppfqifa&; txl;tzGJ@rSL;/ eyc wdkif;rSL; AdkvfcsKyfatmifaxG;
(=unf;§9752) (OTS-29) udk trSwf(2)ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;/ &uw wdkif;rSL; AdkvfcsKyfcifarmifoef; (=unf;§
10320) (OTS-31) udk trSwf(3) ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;/ &ycwdkif;rSL; AdkvfcsKyfarmifbdk (=unf;§10337) (OTS-
31) udk trSwf (4)ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;awGtjzpfeJ@ toD;oD; wm0efawG cGJa0ay;tyfcJh+yD; ol@teD;rSm ac:,l 0ef;&H
xm;cJhwm awG@&a=umif; wifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 46
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(13)”

2001 ckESpf Edk0ifbmvrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@wynfh pDeD,mppfwdkif;rSL;awGudk ppf&Hk;csKyfudkac:,l


vdkuf+yD; vkyfydkifcGifhtm%mawG toD;oD;cGJa0ay;cJha=umif; ,Qiftywfu wifjycJh+yD;jzpfygw,f?
ewcppfwdkif;rSL; AdkvfcsKyfol&a&$ref;udk ay;tyfcJhwJh yl;wGJ!d‡Ed_if;uGyfuJa&;rSL; (=unf;/ a&/ av) Joint Chief
of Staff (Army-Navy-Air Force) qdkwJh&mxl;[m t&ifu jrefrmhwyfrawmfrSm wcgrS r&dScJhygbl;? 'D&mxl;[m
&[wf ,mOfysufusaoqHk;oGm;cJhwJh ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(=unf;) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;&J@ Chief of Staff (Army)
qdkwJh&mxl; udk zsufodrf;vdkuf+yD; 'D&mxl;xufydkjrifhwJh &mxl;topfwpfckudk wDxGifzefwD;ay;tyfvdkufwm jzpfygw,f?
=unf;/ a&/ av wyfzGJ@tm;vHk;&J@ ae@pOf ppfqifa&;qdkif&muGyfuJr_tm;vHk;udk Adkvfc sKyfa&$ref; vufxJ xdk;tyfvdkufwm
jzpfygw,f? wenf;tm;jzifh 'Dvkyf&yf[m =unf;/ a&/ av wyfzGJ@awG&J@ ppfqifa&;udpPawGudk ae@w"l0 wdkuf&dkufudkif
wG,f uGyfuJ!$ef=um;ae&wJh 'kwd, wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfeJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(=unf;) AdkvfcsKyf}uD;
armifat; &J@ vkyfydkifcGifhawGudk wzufvSnfheJ@av#mhcszdk@ }udK;pm;vdkufwmvnf; jzpfEdkifygw,f?
wyfrawmf&J@zGJ@pnf;yHkudk (W.E/ War Establishment) eJ@tnD zGJ@pnf;&r,fqdkwJh pnf;urf;csrSwfxm;
ayrJh ppftm%m&SifawGvufxufrSmawmh W.E qdkwm olwdk@}udKufwJhtcsdefrSm }udKufovdkjyifqifvdk@&wJh t&mwpfck
omjzpfa=umif; awG@&ygw,f?
wcsdefwnf;rSmyJ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[m umuG,fa&;OD;pD;csKyf(=unf;)eJ@ ppfwdkif;rSL;awG&J@ trdef@pD;qif;r_
vrf;a=umif;awGeJ@ vkyfydkifcGifhawGudkvnf; xyfrHuef@owfzdk@ }udK;pm;cJhwJhvuQ%mawGu dk awG@&ygw,f? tJ'guawmh
umuG,af &;OD;pD;csKyf(=unf;)eJ@ ppfwdkif;rSL;awGt=um;rSm umuG,fa&;0ef}uD;Xmeppfqifa&;txl;tzGJ@(upx)rSL;
(BSO/ Bureau of Special Operation) (4)OD;udk cef@xm;+yD; ppfwdkif;tm;vHk;udk upxrSL;awGvufxJ cGJa0ay;
vdkufwJhvkyf&yf jzpfygw,f? jrefrmhwyfrawmfrSm upxrSL; qdkwJh&mxl;[m ppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;vufxuf
1978 ckESpfavmufrSm pwifay:aygufvmcJhwm jzpfygw,f? EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvf(NDC) ausmif;tkyf}uD;
jzpfaewJh &ycwdkif;rSL;a[mif; AdkvfrSL;csKyfxGef;&D(eydkvD,H)udk wdkufcdkufa&;wm0efjyefay;zdk@ OD;ae0if;u !$ef=um;wJht
wGuf rlvppfwdkif;rSL;ae&mudkvnf; jyefay;vdk@r&/ ppf&Hk;csKyfrSmvnf; ol@udkay;zdk@ae&mr&dS jzpfaewma=umifh wdkif;rSL;awG
xufjrifhwJh upxrSL; qdkwJh&mxl;opfwpfckudk pwifwDxGif+yD; ay;tyfcJh&wmvdk@ tqdk&dSygw,f?
ppftm%m&Sif}uD; OD;ae0if;vufxufrSm upx awGudk trSwf(1) trSwf(2) qdk+yD; wdk;csJ@zGJ@pnf;cJhwm awG@&
ygw,f? tJ'Dtcsdefu ppfwdkif;(9)ckom&dSwJhtwGuf upx(1) uGyfuJr_atmufrSm ryc/ erc/ &yc/ &rc? upx(2)
uGyfuJr_atmufrSm vyc/ eyc/ ewc/ &wc wdk@udk cGJa0ay;cJh+yD; &efukefwdkif;ppfXmecsKyfudkawmh uu§ =unf; u
wdkuf&dkufuGyfuJcJhwm awG@&ygw,f? trSwf(1) upxrSL;awGtjzpfeJ@ AdkvfrSK;csKyfxGef;&D (=unf;§5869)/ AdkvfrSL;csKyf
vSOD; (=unf;§ 6214)eJ@ AdkvfrSL;csKyfpdefatmif (=unf;§6740)/ wdk@udk wm0efay;tyfcJhwm awG@&ovdk/ trSwf(2)
upxrSL;awGtjzpfeJ@ AdkvfrSK;csKyfwifpdef (=unf;§6181)/ AdkvfrSL;csKyfcifarmifausmf (=unf;§6333)/ AdkvfrSL;csKyfjrifhvGif
(=unf;§6608) eJ@ AdkvfrSL; csKyfcspfaqG (=unf;§6463) wdk@udk wm0efay;tyfcJhwm awG@&ygw,f?
e0w ppftpdk;&vufxufrSm ppfwdkif;(12)cktxd &dSvmcJhayrJh upx(1)rSL;tjzpf AdkvfcsKyfwifOD; (=unf;§
8182) eJ@ upx(2)rSL;tjzpf AdkvfcsKyfarmifvS (=unf;§8199) wdk@udk cef@tyfwm0efay;cJhwm awG@&ygw,f? olwdk@ (2)
OD;vHk;[m (OTS-22) Adkvfoifwef;ausmif;qif; t&m&dSawG jzpf=uygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u 1995
ckESpfaemufydik f;rSm 'kAdkvfcsKyf}uD; armifvSudk vl0ifr_}uD;=uyfa&;ESifhjynfol@tiftm;0ef}uD;Xme 0ef}uD;tjzpf ajymif;a&$@
ypfcJh+yD; ol@&J@ upx(2) rSL;&mxl;udkvnf; b,fol@udkrS xyfrHcef@tyfjcif; rjyKawmhygbl;? upx(1)rSL;jzpfwJh 'kAdk vfcsKyf
}uD;wifOD; wpfOD;wnf;omv#if ol &[wf,mOfysufus aoqHk;cJhwJhtcsdeftxd 'Dwm0efudk qufvufxrf;aqmifoGm;
cJhwm awG@&ygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 47
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

OD;ae0if;vufxufrSm upxrSL;awGudk oufqdkif&mppfwdkif;e,fajrawGtwGif; qifEGJwJh txl;ppfqifa&;}uD;


awG udk OD;pD;uGyfuJzdk@twGufom oD;oef@wm0efay;cJhwmawG@&ayrJh ppftm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ &J@
etz ppftpdk;&vufxufrSmawmh upxrSL;awGudk ppfwdkif;tm;vHk;cGJa0ay;+yD; tJ'Dwdkif;awGtwGif;rSm&dSwJh ppfqifa&;
wm0efawGudkomru/ e,fbufwm0efawGjzpf=uwJh EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&; pwJh vky fief;u¾toD;oD;udkyg tpdk;
&tzGJ@udk,fpm; vSnfhvnf}uD;=uyfuGyfuJzdk@ tcGifhtm%mawGudk yl;wGJay;tyfcJhwm awG@&ygw,f? 2001 ckESpf Edk0ifbm
(15)&ufae@rSm xkwf jyefcJhwJh etz&J@ trdef@a=unmpmtrSwf 42§2001 t& 'DvkyfydkifcGifhawGudk ay;tyfcJhwm jzpfyg
w,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u trSwf(1) upxrSL; AdkvfcsKyf&Jjrifhudk ucsifjynfe,f/ ppfuidk f;wdkif;/ csif;jynfe,f/
rEWav;wdkif;eJ@ rauG;wdkif;/ trSwf(2) upxrSL; AdkvfcsKyfatmifaxG;udk &Srf;jynfe,feJ@ u,m;jynfe,f/ trSwf(3)
upxrSL; Adkvf csKyfcifarmifoef; udk yJcl;wdkif;/ {&m0wDwdkif;eJ@ &cdkifjynfe,f/ trSwf(4) upxrSL; AdkvfcsKyfarmifbdk udk
u&ifjynfe,f/ rGejf ynfe,feJ@ weoFm&Dwdkif;awGudk cGJa0ay;cJhwm awG@&ygw,f? (aemufydkif;rSm trSwf(2) upxrSL;
'kAdkvfcsKyf}uD;atmifaxG;. usrRma&;tajctaet& wyfrawmfavhusifha&;t&m&dScsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;ausmf0if;ESifh wm
0efcsif; vJvS,fxrf;aqmifcJhonf?)
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$taeeJ@ 1997 ckESpf Edk0ifbmv ppftkyfpkwGif; jzKwfxkwf&Sif;yGJrSm ol@bufu axmufcH
&yfwnfay;cJh=uwJh ol@wynfh ppfwdkif;rSL;awGudk csD;ajr‡mufwJhtaeeJ@ etzppfaumifpDtzGJ@0ifawGtjzpf xnfhoGif;
owfrSwaf y;cJhwJhtjyif 2001 Edk0ifbmvrSm tJ'Dppfwdkif;rSL;tm;vHk;udk ppf&Hk;csKyfudk w+yHKwr}uD;qGJwifvkduf+yD; ol@t
eD;rSm ac:,lae&mcsxm;ay;cJhwm jzpfygw,f? ol@wynfh ppfwdkif;rSL;tm;vHk;udk w+ydKifeufqGJwifcJh&wmrdk @ vlaphwufaph
ae&may;Edkifatmifvnf; &mxl;opfawGudk wDxGifcJh&ygw,f? 'ghtjyif ol@wynfh AdkvfcsKyfawGt=um; tcsif;csif; “ol
omw,f igemw,f” qdkwmrsdK;vnf; rjzpf&atmifvnf; vkyfydkifcGifhtm%mawGeJ@ pm;aygufpm;vrf;awGudkyg wwfEdkif
or# tnDtr#cGJa0ay;zdk@ pDpOfcJh&ygw,f?
'gayrJh ol b,fvdkyJpDpOf/ pDpOf/ ol@wynfhawGt=um;rSmawmh ta0rwnfhr_awG/ pm;cGufvkr_awG/ remvdkr_
awGeJ@ tm;+ydKifr_awG/ ydkrdkjzpfay:vmcJhwm awG@&ygw,f? txl;ojzifh AdkvfcsKyfol&a&$ref;/ AdkvfcsKyfpdk;0if;/ AdkvfcsKyf
odef;pdef/ AdkvfcsKyf oD[ol&wifatmifjrifhOD;eJ@ AdkvfcsKyfwifat;wdk@vdk ppfwdkif;rSL;awGudk ppfoufEkayrJh DSA ppfwuU
odkvf ausmif;qif;awGrdk@ tem*gwfjrefrmhwyfrawmftwGuf tvm;tvm&dSwJh=u,fyGifhawGtjzpfeJ@ ppf&Hk;csKyf&J@ ta&;
}uD;wJh &mxl;awGudk ay;tyfcJhayrJh AdkvfcsKyf&Jjrifh/ AdkvfcsKyfatmifaxG;/ AdkvfcsKyfcifarmifoef;/ AdkvfcsKyfarmifbdk wdk@vdk
ppfouf&ifh wdkif;rSL;awGudkawmh OTS ausmif;qif;t&m&dSawGjzpfwJhtwGuf wrifwum &Sm}uHzefwD;ay;xm;&wJh
ra&r&m wm0efrsdK;awGrSmom cef@tyf wm0efay;cJhwJhtay: rausreyfjzpfr_awG ay:aygufcJh&wmjzpfa=umif; od&dS&yg
w,f?
'ghtjyif DSA ppfwuUodkvfausmif;qif; AdkvfcsKyfawGt=um;rSmvnf; ppftm%m&Sif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$
&J@ rdom;pkeJ@eD;pyfol AdkvfcsKyfol&a&$ref; udk !d‡uGyftjzpf cef@tyfwm0efay;cJhwJhudpP/ 2001 ckESpf arva&mufrS &wc
ppfwdkif; rSL;jzpfvmcJhwJh *sLeD,mppfwdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyfjrifhaqG(DSA-15)udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;rdom;pkeJ@ aqGrsdK;eD;pyf
awmfwJhtwGuf (6)vtwGif; &efukefwdkif;rSL;tjzpf ajymif;a&$@wm0efay;cJhwJhudpP/ wjcm;ppfwdkif;rSL;awGxufxl;+yD;
&efukefppfwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjrifhaqG wpfOD;wnf;udk etzppfaumifpDtzGJ@0iftjzpf xnfhoGif;cJhwJhudpPawGtay:rSmvnf;
rausvnfr_awGjzpfay:cJha=umif; od&dS&ygw,f?
wu,fawmh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ udk,fwdkifuvnf; OTS ausmif;qif;t&m&dSwpfOD; jzpfwJhtwGuf w
ausmif;wnf;xGufawGjzpfwJh olwdk@udk ae&maumif;ay;vdrR,fvdk@ AdkvfcsKyf&Jjrifh/ AdkvfcsKyfatmifaxG;/ AdkvfcsKyf cifarmif
oef;/ AdkvfcsKyfarmifbdk eJ@ AdkvfcsKyfausmf0if; wdk@u ar#mfvifhxm;=uyHk &ygw,f? AdkvfcsKyfcifarmifoef; qdk&if ppf &Hk;csKyfrSm
ppfOD;pD;rSL;(yxrwef;)wm0ef xrf;aqmifpOfuwnf;u 'kAdkvfcsKyf}uD;oef;a&$eJ@ q&mwynfhjzpfcJh+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;
a&$ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmcsdefrSm AdkvfrSL;}uD;cifarmifoef;u ppf&Hk;csKyfrSm (ppfOD;pD;rSL;-AdkvfrSL;}uD;) jzpfvm
cJhygw,f? Adkvrf SL;}uD;cifarmifoef;[m jrmayGvGef;wJhtwGuf tJ'Dtcsdefu umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfcJhwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;
apmarmifu =unfhr&jzpf+yD; ppf&Hk;uarmif;xkwfwmudk cHcJh&bl;ygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;apmarmifudk jzKwfxkwf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 48
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

z,f&Sm;vdkuf+yD;aemuf 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u AdkvfrSL;}uD;cifarmifoef;udk ol@teD;rSm csufcsif;jyefvnfac:,lcJh


wJhtjyif wyfr(11)wyfrrSL;/ &efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;/ pwJh ol@vHk+cHKa&;twGuf tvGefta&;}uD;wJh wm0efawG
udkyg ay;tyfcHcJh&oljzpfygw,f?
AdkvfcsKyfarmifbdk qdk&ifvnf; t&m&dSi,fb0uwnf;u rdef;rudpPeJ@ aiGa=u;udpPawGrSm eHrnfysuf&dScJhwJhtjyif
cv&(56) wyf&if;rSL;b0eJ@ KNU 0rfc pcef;udk wdkufcdkufcJh&pOfu wcsdefvHk; usnfvGwf&majrusif;xJ0if+yD; ykef;aecJh
wJhtwGuf atmufajcppfonfawG&J@ avSmifajymifr_udkawmif cHcJh&oljzpfygw,f? 'gayrJh ol[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$
eJ@ w&yfwnf; ausmufqnfe,fom;wpfOD;jzpfwJhtjyif ol@&J@ZeD;jzpfol a':cifav;jrifh&J@rdbawGeJ@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;
a&$ &J@rdbawGu aqGrsdK;eD;pyfawmfwJhtwGuf ol@udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u rycrSm ppfAsL[mrSL;/ 'kwdkif;rSL;/ puc
(6)rSL;/ &ycwdkif;rSL; pwJhwm0efawGudk ay;tyfcJhygw,f?
AdkvfcsKyf&Jjrifh uawmh AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$eJ@omru AdkvfcsKyf}uD; armifat;/ AdkvfcsKyf}uD; cif!Gef@ wdk@eJ@yg
tqifajyatmif aygif;oif;qufqHwwfolvdk@ eHrnf}uD;ovdk vmbfpm;&mrSmvnf; eHrnf}uD;olwpfOD; jzpfygw,f? 'g
a=umifhvnf; &rc ppfAsL[mrSL;b0uae wyfr(101)rSL;/ vycwdkif;rSL; pwJhwm0efawGudk &&dSvmcJhwmjzpfa=umif;
od&dS&ygw,f? rEWav;rSm vycwdkif;rSL;wm0efudk xrf;aqmifaepOf ar+rdK@ppfwuUodkvfausmif;qif;yGJawGudk ESpfpOf
wufa&mufvmavh&dSwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@om;orD;ajr;jrpfawGudk vdkavao;r&dS {nfh0wfjyKEdkifwJhtjyif
ar+rdK@twufrSm wnfaqmufxm;wJh ucsifraemwdkif}uD;udkvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ trdef@twdkif; ae@csif;+yD;
+zdKcsjyEdkifcJhwmawGa=umifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@,Hk=unfr_udk &&dScJholjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfatmifaxG;uawmh yifudk,fpdwf&if;aumif;rGefwJh ppfom;aumif;wpfOD;jzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
txuftrdef@udkav;pm;vdkufem+yD; at;at;aq;aq;aewwfwJh ol@&J@p&dkufa=umifh wyfrawmfxJrSm ol@udkav;pm;ol
rsm;a=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsKyfatmifaxG;[m wyfr(55)wyfrrSL;/ eyc wdkif;rSL;wm0efawGudk xrf;aqmifcJh&yg
w,f? AdkvfcsKyfausmf0if;uawmh OTS ausmif;qif;wpfOD;jzpfayrJh 1980 ckESpfrSm cv&(86) 'k&if;rSL;b0eJ@ tar&duef
EdkifiHudk ppfynmoifoGm;cJhbl;wJhtjyif 1995 ckESpfrSmvnf; w&kwfjynfudkoGm;a&muf+yD; ppfOD;pD;oifwef; wufa&muf
cJhbl;wJhtwGuf rycwdkif;rSL;tjzpfuae wyfrawmfavhusifha&;t&m&dScsKyftjzpf ac:,lwm0efay;wmudk cHcJh&oljzpfyg
w,f?
aemufwpfywfrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@tay:opPmcHrJh rsdK;qufopf ppfwdkif;rSL;awGudk a&G;cs,fwm0ef
ay;cJyh HkawGeJ@ upxrSL;awG/ ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awGt=um;/ wm0efeJ@vkyfydkifcGifhawGa&maxG;+yD; tcsif;csif; ta0r
wnfh/ pm;cGufvk/ cGufapmif;ckwf=uyHkawGudk qufvufwifjyoGm;rSmjzpfygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 49
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(14)”

ppftm%modrf;yGJawGeJ@ ppftkyfpkwGif;tm%mvkyGJawGrSm ppfwdkif;rSL;awG&J@tcef;u¾eJ@ olwdk@&J@axmufcHr_[m


tvGefta&;}uD;ygw,f? 'ga=umifh 1962 rwfv ppftm%modrf;yGJ/ 1988 pufwbFm ppftm%modrf;yGJeJ@ 1997
Edk0ifbm ppftkyfpkwGif;tm%mvkyGJawGrSm ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awGu ppfwkdif;rSL;awG&J@ axmufcHtm;ay;r_udk &&dS
atmif ppfwdkif;rSL;awGudk ppfaumifpDtzGJ@rSmxnf@oGif;+yD; vkyfydkifcGifhtm%meJ@ cHpm;cGifhawGudkvnf; wdk;jr‡ifhay;avh&dS
wmudk awG@&ygw,f?
1997 ppftkyfpkwGif;tm%mvkyGJt+yD; jyifqifzGJ@pnf;vdkufwJh tzGJ@0if(19)OD;yg etzppfaumifpDrSm AdkvfcsKyfrSL;
}uD;oef;a&$ (wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf)/ AdkvfcsKyf}uD;armifat; ('kwd,wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyfESifh um
uG,af &;OD;pD;csKyf§=unf;)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ (wyfrawmfaxmufvSrf;a&;!$ef=um;a&;rSL;)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;
wifOD; (ppfOD;pD;t&m&dScsKyf§=unf;)/ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;0if;jrifh (ppfa&;csKyf)/ AdkvfcsKyf!Gef@odef;(a&) (umuG,fa&; OD;pD;
csKyf§a&)eJ@ AdkvfcsKyfausmfoef;(av) (umuG,fa&;OD;pD;csKyf§av) wdk@tjyif ppfwdkif;rSL;awGjzpf=uwJh AdkvfcsKyf atmif
axG;(eyc)/ AdkvfcsKyf &Jjrifh(vyc)/ AdkvfcsKyfcifarmifoef;(&uw)/ AdkvfcsKyfausmf0if;(ryc)/ AdkvfcsKyfodef;pdef(w*c)/
AdkvfcsKyf oD[ol& ol&ppfarmif(u&c)/ AdkvfcsKyf ol& a&$ref;(ewc)/ AdkvfrSL;csKyf jrifhatmif(&wc)/ AdkvfrSL;csKyf
armifbdk(&yc)/ AdkvfrSL;csKyf oD[ol& wifatmifjrifOD;(&rc)/ AdkvfrSL;csKyfpdk;0if;(erc)/ AdkvfrSL;csKyfwifat;(wyc) wdk@udk
yg xnfo h Gif;zGJ@pnf;cJhygw,f?
e*dkvfuwnf;u e,fpm;y,fpm; ppfbk&ifi,fawGtjzpfeJ@ udk,fhwdkif;a'otwGif; xifwdkif;}uJcGifh &&dSae=uwJh
ppfwdkif;rSL;awGudk EdkifiHawmf&J@ tjrifhqHk;tm%mydkiftzGJ@tpnf;jzpfwJh ppfaumifpDrSm tzGJ@0ifawGtjzpfeJ@ yl;wGJwm0ef
ay;vdkufwJhtcg jrif;awGudk “csdK” wyfay;vdkufovdk jzpfoGm;cJhygw,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@udkaxmufcHcJh=uwJh
ppfwdkif;rSL;awGudk etztzGJ@0ifawGtjzpf &mxl;wdk;jr‡ifhay;cJhayrJh csufcsif; ppf&Hk;csKyfudk qGJwifwmrsdK;rvkyfbJ (4)ESpf
avmuf=umwJt h xd ppfwdkif;rSL;awGtjzpfeJ@ qufvufwm0efay;xm;cJhygw,f? wu,fawmh ppfwdkif;rSL;awGudk,f
wdkifuvnf; ppf&Hk;csKyfwdk@ 0ef}uD;tzGJ@wdk@rSm ac:,lwm0efay;cH&wmxuf ppfwdkif;rSL;awGtjzpfeJ@ udk,fhe,fajr udk,fh
a'orSm bk&ifi,fwpfqlvdk ae&wmudk ydkESpfouf=ua=umif; od&dS&ygw,f?
etztzGJ@0if ppfwdkif;rSL;(12)OD;teuf &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjrifhatmifudk usrRma&;a=umifh 2000 ckESpf
atmufwb dk m(10)&ufae@rSm tem;ay;vdkuf&+yD; ol@ae&mudk ajymif;a&$@wm0efay;cHvdkuf&wJh u&cwdkif;rSL; AdkvfcsKyf
ppfarmifuvnf; 2001 ckESpf azaz:0g&Dv(19)&ufae@rSm &[wf,mOfysufusum aoqHk;oGm;jyefwJhtwGuf vpfvyf
oGm;wJh ppfwdkif;rSL;(2)OD;&J@ae&mrSm wyfr(88)wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyfat;aºuG (=unf;§12125) (OTS-43) eJ@ wyfr
(11)wyfrrSL; AdkvfrSL; csKyfjrifhaqG (=unf;§12629) (DSA-15) wdk@udk tpm;xdk;cef@tyfcJh&ygw,f? wyfr(88)wyfrrSL;
AdkvfrSL;csKyfat;aºuG eJ@ wyfr(11)wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyfjrifhaqGwdk@udk u&c eJ@ &wc wdkif;rSL;awGtjzpf 2001 ckESpf arv
twGif;rSm M.S Order xkwfjyef+yD; cef@tyfcJhwmjzpfygw,f?
usefwJh etzppfaumifpD0ifawGjzpf=uwJh twGif;a&;rSL;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;wifOD;u 2001 ckESpf azaz:0g&D
(19) &ufae@rSm &[wf,mOfysufus aoqHk;cJh&ygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf§a& 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;!Gef@odef;u 2000
ckESpf =o*kwfv(28)&ufae@rSmuwnf;u tem;ay;cHcJh&+yD; ol@ae&mrSm ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(a&) AdkvfcsKyf=unfrif; eJ@
tpm;xdk;cJhygw,f? umuG,fa&;OD;pD;csKyf§av 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; ausmfoef; uvnf; 2001 ckESpf Zlvdkif(17)&ufae@
rSm wm0efu&yfpJ cHcJh&+yD; ol@ae&mrSm ppfOD;pD;t&m&dScsKyf(av) AdkvfcsKyfjrifhaqG eJ@ tpm;xdk;cJhygw,f?
1997 ckESpf Edk0ifbmvrSm tcsif;csif; tm%mvk+yD;wufvmcJhwJh etztzGJ@[m ESpftenf;i,ftwGif; tJ'Dvdk
taoxGuf/ t&SifxGufawGeJ@ tajctae ,drf;,dkifvmcJhygw,f? etzoufwrf; (4)ESpfrjynfhcif 2001 ckESpf Edk0ifbm
(9) &ufae@rSmvnf; etzppfaumifpDeJ@ etzppftpdk;&tzGJ@twGif; tcsif;csif; jzKwf/ xkwf/ &Sif; tm%mvkyGJwpf&yf
xyfrHay:aygufcJhygw,f? 'Dtm%mvkyGJrSmawmh etzppfaumifpDtzGJ@0if twGif;a&;rSL;(3)vnf;jzpf/ ppfa&;csKyfvnf;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 50
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

jzpf/ }uH@zGH@toif;}uD;&J@ 'kOuUXvnf;jzpf/ jrefrmEdkifiHppfr_xrf;a[mif;tzGJ@ A[dkpnf;&Hk;a&;aumfrwD&J@ OuUXvnf;jzpf/


ppfwyfydkif jrefrmhOD;ydkifvDrdwuf&J@ OuUXvnf;jzpfwJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;0if;jrifh udk,fwdkif jzKwf/ xkwf/ &Sif; cHvdkuf&yg
w,f?
oleJ@twl ppfaxmufcsKyfvnf;jzpf/ 'kwd,0ef}uD;csKyfvnf;jzpf/ wyfrawmfa&;&m0ef}uD;vnf;jzpf/ ppfwyfydkif
jrefrmh pD;yGm;a&;aumfydka&;&Sif;}uD;&J@ OuUXvnf;jzpfwJh 'kAdkvfcsKyf}uD;wifvS/ aemufxyf 'kwd,0ef}uD;csKyf(2)OD;jzpfwJh
'kAdkvfcsKyf}uD; armifarmifcif(a&)/ 'kAdkvfcsKyf}uD; wifxGef;(av)wdk@tjyif 0ef}uD;awGjzpf=uwJ h ,Ofaus;r_0ef}uD;Xme
0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;a[mif; OD;0if;pdef/ or0g,r0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;a[mif; OD;atmifpef;/ vl0ifr_}uD;=uyfa&;eJ@ jynfol@
tiftm;OD;pD;Xme0ef}uD; AdkvfrSL;}uD;a[mif; OD;apmxGef; wdk@vnf; jzKwf/ xkwf/ &Sif; cHcJh=u&ygw,f? twdtus rod&
ayrJh olwdk@eJ@twl olwdk@&J@ rif;ajrSmifawGeJ@ u|ef,HkawGvnf; jzKwf/ xkwf/ &Sif; cH&wJhtxJrSm trsm;tjym; ygoGm;
vdrR,fvdk@ ,lq&ygw,f? (1997 ck ESpfrSp+yD; ESpfpOf Edk0ifbmva&mufwdkif; ppftkyfpktwGif; jzKwfxkwf&Sif;yGJrsm; jyKvkyf
avh&dSojzifh etzppfwyfu xdkvudk Black November [k trnfay;xm;a=umif; od&dS&onf?)
tJ'Dvdk tay:ydkif;rSm &Hkcg&Sif;vif;+yD;wmeJ@ ppftm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u 1997 ppftkyfpk
wGif; tm%mvkyGJrSm ol@bufu&yfwnfcJh=uwJh etztzGJ@0if pDeD,mppfwdkif;rSL;(10)OD;udk Edk0ifbm(15)&ufae@rSm
ppf&Hk;csKyfudk ac:,lvdkuf+yD; wm0efawGcGJa0ay;cJhygw,f? vpfvyfoGm;wJh ppfwdkif;rSL;awGae&mrSmvnf; ol,Hk=unfpdwfcs
wJh rsdK;qufopf wyfrrSL;awG/ pucrSL;awGeJ@ tpm;xdk;cef@tyfwmawG jyKvkyfcJhygw,f?
2001 ckESpf Black November jzKwfxkwf&Sif;yGJt+yD;rSm awG@&dS&wJhxl;jcm;csufawGuawmh upxrSL;awG/ ppf
wdkif;rSL;awGeJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) wdk@udk rlvppfbufwm0efawGtjyif tpdk;& t&yfbufwm0efawGudkyg yl;wGJ
ay;tyfvmjcif; jzpfygw,f?
etztwGif;a&;rSL;(1) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk,fwdkif vufrSwfa&;xkd;+yD; Edk0ifbm(15)&ufpGJeJ@ xkwfjyefcJh
wJh etz trdef@a=unmpmtrSwf 40§2001 rSm “u&cwdkif;rSL; AdkvfcsKyfat;aºuGtm; ,ae@rSpI 0ef}uD;tjzpf owf
rSwfI EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/ ponfhvkyfief;rsm;udk rdrdpDrHcef@cGJ&onfhe,fajrtwGif; tpdk;&tzGJ@udk,fpm; }uD;=uyf
uGyfuJ aqmif&Guf&ef wm0efay;tyfvdkufonf” qdk+yD; az:jycJhovdk/ etz trdef@a=unmpmtrSwf 41§2001 rSm
awmh “umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;=unfrif;tm; ,ae@rSpI 0ef}uD;tqifh owfrSwfwm0efay; tyf
vdkufonf” qdk+yD; az:jycJhwmawG@&ygw,f?
1997 ckESpf Edk0ifbmtm%mvkyGJrSm yg0ifcJhwJh pDeD,mppfwdkif;rSL;awGeJ@ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&) wdk@udk etz
ppfaumifpDtzGJ@0ifawGtjzpf owfrSwfay;cJhayrJh aemufydkif;rSm tpm;xdk;cef@tyfcH&wJh *sLeD,mppfwdkif;rSL;awGeJ@ um
uG,f a&;OD;pD;csKyf(a&)udkawmh etztzGJ@0iftjzpf owfrSwfray;csifawmhvdk@ 0ef}uD;tqifh vkyfydkifcGifhawGavmufudk
xyfaqmif;ay;+yD; ESpfodrf@zdk@}udK;yrf;cJhwmvnf; jzpfEdkifygw,f? 'gayrJh rwlnDwJhtcsufwpfcku u&c wdkif;rS L; AdkvfcsKyf
at;aºuGeJ@twl &wcppfwdkif;rSL;tjzpf wm0efay;cHcJh&wJh AdkvfcsKyfjrifhaqG udkawmh 0ef}uD;tqifhwm0efray;bJ 2001
Edk0ifbm(15)&ufae@rSm &efukefwdkif;ppfXmecsKyfudk ajymif;a&$@ay;cJh+yD; etzppfaumifpDtzGJ@0iftjzpf vkyfydkifcGifhyg wdk;jr‡ifh
ay;cJhwm awG@&ygw,f?
typftcwf&yfpJr_awGa=umifh ppfwdkufzdk@rvdkawmhwJhtcsdefa&mufrS ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;awGtjzpf w+yHKwr
}uD; wm0efay;cH=u&wJh AdkvfcsKyf&Jjrifh/ AdkvfcsKyfatmifaxG;/ AdkvfcsKyfcifarmifoef;eJ@ AdkvfcsKyfarmifbdk wdk@uawmh olwdk@
udk acsmifxdk;zdk@&nf&G,f+yD; 'Dwm0efawGudk wrifay;tyfcJhwmvdk@,lqum rausreyfjzpfcJh=uygw,f? 'ga=umifh upx
rSL;(4)OD;udk ESpfodrf@zdk@twGufvnf; etzu trdef@a=unmcsuf 42§2001 udk xkwfjyefay;cJh&+yD; olwdk@&J@ rlv
wm0efjzpfwJh ppfqifa&;wm0eftjyif &efukefwdkif;rSty wpfjynfvHk;udk(4)pdyfydkif;um oufqdkif&m wdkif;eJ@jynfe,fawG
&J@ EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;eJ@ vlr_a&;u¾qdkif&mvkyfief;awGudk tpdk;&tzGJ@udk,fpm; vSnfhvnf}uD;=uyf uGyfuJaqmif&Guf
EdkifwJh tcGifhtm%mawGudkyg xyfaqmif;ay;tyfcJh&ygw,f?
2001 Black November rSm xkwfjyefcJhwJh 'Dtrdef@a=unmcsufawGudk =unfhr,fqdk&if etztzGJ@twGif;rSm
ta0rwnfhr_awG&dSae+yD; trdef@pD;qif;r_yHkpHawG “uaomif;ueif;” jzpfaewmudk txift&Sm; awG@Edkifygw,f? etz
ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL;awG&J@ vkyfydkifcGifhawG/ ppfwdkif;rSL;awG&J@ vkyfydkifcGifhawGeJ@ ppftpdk;&0ef}uD;tzGJ@&J@ vkyfydkifcGifhawG

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 51
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

[m ae&mtawmfrsm;rsm;rSm wckeJ@wckxyfae+yD; trdef@pD;qif;yHkawG[m &Sif;&Sif;vif;vif;r&dSbJ &_wfaxG;aewmudk


awG@Edkifygw,f? ppfwdkif;rSL;opfawGu olwdk@ppfwdkif;e,fajrtwGif;rSm&dSwJh 0ef}uD;Xmetm;vHk;&J@tvkyfawGudk w&m;0if
0ifa&mufpGuzf ufcGifh tjynfht0 &&dScJh=uovdk/ a'oqdkif&m0ef}uD;csKyfawG&J@ vkyfydkifcGifhrsdK;awGudk&&dScJh=uwJ@ ppfqifa&;
txl;tzGJ@rSL;awGuvnf; ppfwdkif;rSL;awG&J@ ppfbufqdkif&mvkyfief;awGudkomru tpdk;&0ef}uD;tzGJ@&J@ vkyfief;awGt
ay:rSmyg 0ifa&mufpGufzufcGifhawG &&dScJh=uygw,f?
etzppftm%m&Sif}uD;awGu ppftkyfpktwGif; ta0rwJhr_/ rnDr!Gwfjzpfr_awGudk ajz&Sif;zdk@}udK;pm;wJhtaeeJ@
&m xl;opfawGeJ@ wm0efopfawGudk wnfxGifzefwD;ay;tyfawmhrS tcsif;csif; cGufapmif;ckwfr_awG/ tm%myg0gjyr_awG
ydkjzpfvmwmudk awG@&ygw,f? upxrSL;awG/ ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awGt=um;rSm ol bmaumif/ ig bmaumif
qdk+yD; tm%mydik fr_awG/ tkyfpkzGJ@r_awGeJ@ q&marG;wynfharG;r_awG ydkrdkjzpfay:vmcJhwmudk awG@&ygw,f?
upxrSL; qdkolawGuvnf; tvkyfr&dStvkyf&Sm+yD; tcGefvGwfaps;awGudk r=umc% av#muf=unfh&wmrsdK;/
vrf;jyif/ ajrmif;&Sif;wJhtvkyfawGrSmyg pnfyif0efxrf;awGudk vuf!d_;wxdk;xdk;eJ@ 0ifa&muf!$ef=um;aewmrsdK;awGudk
vnf; etz&J@ &kyfjrifoH=um;owif;awGrSm r=umc% awG@jrif&ygw,f? wcgw&H ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;XmeawGu
wm0ef,l wnfaqmufaewJh qnfajrmif; wmwrH/ vrf;wHwm;eJ@ puf&Hktvkyf&Hk aqmufvkyfa&;vkyfief;}uD;awGvdk
Mega-Project pDrHudef;}uD;awGudk vSnfhvnfppfaq;wmrsdK;vnf; awG@&ygw,f?
upxrSL;awGtaeeJ@ olwdk@udk +rdK;+rdK;jrufjruf ay;au|;xm;wJh pDrHudef;vkyfief;awGudk jy\em&Smavhr&dSayrJh
olwdk@udk rodusdK;u|HjyK+yD; *&krpdkufwJhyHkpHcsdK;wJh pDrHudef;vkyfief;awGudkawmh jy\em&Smavh&dSa=umif; od&dS&ygw,f? EdkifiH
awmfzGH@+zdK; wdk;wufa&;pDrHudef;}uD;rsm;txl;tpnf;ta0;eJ@ av;vywfvkyfief;!dSEd_if;tpnf;ta0;awGrSm olwdk@udk
qufa=u;ray;wJh pDrHudef;awG&J@ tm;enf;csdK@,Gif;csufawGudk wpfpdwfwpftdwfvkyf+yD; wifjyavh&dSayrJh olwdk@udk
qufa=u;ay;xm;wJh pDrHudef; rsdK;awGudkawmh av#mhav#mhayghaygh wifjyavh&dSa=umif; od&dS&ygw,f? upxrSL;awGudk
etzppfaumifpDeJ@ 0ef}uD;tzGJ@ukd,fpm; }uD;=uyfvrf;!$efcGifhawG ay;tyfxm;w,fqdkayrJh vufawG@rSmawmh “ol}uD;
eJ@aygif;+yD; q,ftdrfacgif;udk [dk'if;xifw,f” qdkwJhtaygufrsdK; csdK;aewJh pufr_(1)0ef}uD; OD;atmifaomif; wdk@vdk/
ody`HeJ@enf;ynm0ef}uD; OD;aomif;wdk@vdk/ v,f,mpdkufysdK;a&;eJ@qnfajrmif;0ef}uD; AdkvfcsKyfaX;OD; wdk@vdk/ jyef=um;a&;
0ef}uD; AdkvfrSL;csKyfausmfqef; wdk@vdk/ 0ef}uD;rsdK;awG eJ@ olwdk@udk,folwdk@ tem*gwfEdkifiHawmfeJ@ jrefrmhwyfrawmf&J@
t}uD;tuJavmif;awGtjzpf pdwful;,Ofb0ifjrifhae=uwJh ppfwdkif;rSL;wcsdK@udkawmh xdxda&mufa&muf rudkifwG,f&J
a=umif; od&dS&ygw,f?
wpfOD;eJ@wpfOD; tm%myg0gawGjyae=uwJh upxrSL;awG/ ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awG=um;rSm =um;n‡yfae&ol
awGuawmh Xmeqdkif&m0efxrf;t}uD;tuJawG jzpfygw,f? etzacwfrSm Xmeqdkif&m0efxrf;awGtwGuf b,fAdkvf
csKyfudk “taz” ac:&rSef;rodwJh jy\emawGeJ@ &ifqdkifae=u&ygw,f? upxrSL;awGuvnf; pDrHudef;vkyfief;cGifawG
udk ppfaq;wJhtcg t"duwm0ef&dSwJh ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awGudk ajymvdk@r&wdkif; “ukvm;rEdkif &cdkifrJ” qdkwmvdk
atmufajc0efxrf;t}uD;tuJawGudk qlylqJqdk }udrf;armif;wmawG/ e,fajymif;ypfwmawG/ tvkyfjzKwfypfwmawG/
zrf;csKyfcdkif;wmawG/ jyKvkyfavh&dSygw,f? trSwf(1)ppfqifa&;txl;tzGJ@rSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;&Jjrifhqdk&if rEWav;
&wemyHk jrpful;wHwm;wnfaqmufa&;pDrHudef;u tif*sifeD,mwpfOD;udk ol@!$ef=um;csuf rvdkufemvdk@qdk+yD; zrf;csKyf
cdkif;cJhbl;ygw,f?
ppfwdkif;rSL;awGuvnf; olwdk@omv#if olwdk@ppfwdkif;e,fajrtwGif;rSm&dSwJh ppfa&;/ EdkifiHa&;/ pD;yGm;a&;/ vlr_a&;/
vkyfief;awGudk wm0efcH=u&wmrdk@ pm;aumif;aomufaumif;&Hk/ &kyfjrifoH=um;ay:rSm vla&;jy&Hk/ vSnfhvnf=unfh&_+yD;
vdktyfcsufawGudk bmrSvnf; jznfhqnf;aqmif&Gufay;Edkifjcif;r&dSbJ jyefoGm;avh&dSwJh upxrSL;awG&J@ !$ef=um;csuf
awGtay: *&krpdkufzdk@/ 'ghtjyif EdkifiHawmft}uD;tuJawGu olwdk@udk ppfwdkif;rSL;wm0eftjyif 0ef}uD;wOD;&J@ wm0efawG
udkyg ay;tyfxm;wJhtwGuf olwdk@cdkif;wJhtwdkif;om twdtus vdkufemvkyfaqmif=uzdk@/ qdk+yD; 0efxrf;awGudk +cdrf;
ajcmufajym qdkwmawG vkyfavh&dSygw,f?
2005 ckESpf ESpfukefydkif;u ucsifjynfe,f jrpf}uD;em;+rdK@rSm usif;yjyKvkyfcJhwJh ajrmufydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;
Adkvf csKyftkef;jrifheJ@ jynfe,ftqifh Xmeqdkif&m0efxrf;t}uD;tuJawG&J@ (4)vywfvkyfief;!d‡Ed_if;tpnf;ta0;wpfckrSm

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 52
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

ppfwdkif;rSL; AdkvfcsKyftkef;jrifhu ol@t&if rycwdkif;rSL;wm0efudk,lcJhwJh AdkvfcsKyfarmifarmifaqGvufxuf EdkifiHawmfu


csay;cJhwJh a'ozGH@+zdK;a&;&efyHkaiGawGudk xda&mufpGm toHk;rcscJhwJhtwGuf avvGifhysufpD;r_awGeJ@ vkyfief;ratmifjrifr_
awG trsm;tjym;&dScJha=umif;/ ol@vufxufrSm 'DvdktjzpfrsdK;udk vHk;0 vufcHrSmr[kwfa=umif;/ ol@udk EdkifiHawmft}uD;
tuJu ppfwdkif;rSL;wm0eftjyif tpdk;&tzGJ@0if 0ef}uD;wpfOD;&J@ vkyfydkifcGifhtm%mudkyg ay;tyfxm;wJhtwGuf 'Dtm
%mudk tjynfht0 toHk;cs+yD; wdwdusus ta&;,lvkyfudkifoGm;r,fvdk@ }udrf;armif;ajymqdkcJhwm awG@&ygw,f?
oufqdkif&m0ef}uD;awGuvnf; 0efxrf;awGudk olwdk@XmeawGu wm0efay;cef@tyf+yD; vpmxkwfay;aewmjzpf
vdk@ 0ef}uD;Xmetvdkuf csrSwfay;xm;wJh pDrHudef;vsmxm;csufawGeJ@ !$ef=um;csufawGtwdkif; waoGrwdrf; vdkufem
vkyfaqmif=uzdk@/ rvdkufemwJh0efxrf;udk 0efxrf;pnf;rsOf;pnf;urf;t& xdxda&mufa&muf ta&;,ltjypfay;r,f
qdk+yD; +cdrf;ajcmuf tusyfudkifwmawG vkyfavh&dSygw,f? 0ef}uD;trsm;pk[m ppfwyfuvmwJh pDeD,m AsL[mrSL;a[mif;
}uD;awGeJ@ pDeD,m ppfwdkif;rSL;a[mif;}uD;awG jzpf=uwJhtwGuf wcsdefu olwdk@vufatmufrSm wm0efxrf;aqmifcJh=u
bl;+yD; rae@wpfae@urS wdkif;rSL;jzpfvm=uwJh ppfAdkvfaygufpawGudk *&kpdkufaep&mrvdkbl;qdk+yD; 0efxrf;t}uD;tuJawG
udk E_wfrdef@eJ@ ajymqdk!$ef =um;cJhwmrsdK;awGvnf; &dScJhygw,f?
0ef}uD;&J@pum;udk,Hk+yD; eD;&m'g;udk a=umuf&rSef;rodbJ udk,fhXme&J@!$ef=um;csuftwdkif; twdtus vdkufem
vkyfaqmifrdvdk@ tvkyfjyKwf b0ysufoGm;&wJh 0efxrf;t}uD;tuJawGvnf; etzacwfwpfav#mufrSm trsm;tjym;
awG@&ygw,f? xif&Sm;wJh OyrmwpfcktaeeJ@ yJcl;wdkif; a=u;wdkifeJ@ajrpm&if;OD;pD;Xmeu wdkif;OD;pD;rSL; OD;jrifhodef; qdkol
[m awmifydkif;wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL; AdkvfcsKyfwifat;&J@ !$ef=um;csufudk rvdkufembJ/ oufqdkif&m0ef}uD;jzpfwJh
v,f,mpdkufysdK;a&;eJ@ qnfajrmif;0ef}uD;Xme0ef}uD; AdkvfcsKyf!Gef@wif&J@ !$ef=um;csuftwdkif; twdtus vdkufemvkyf
aqmifrdwJhtwGuf &mxl;uae xkwfypfwmudk cHcJh&bl;ygw,f?
2000 ckESpf 'DZifbmvtwGif; usif;yjyKvkyfcJhwJh awmifydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL;eJ@ yJcl;wdkif;twGif;&dS wdkif;t
qifh 0efxrf;t}uD;tuJawG&J@ av;vywf yHkrSefvkyfief;!dSEd_if;tpnf;ta0;rSm ppfwdkif;rSL;u wdkif;twGif;&dS v,f,m
ajrawGeJ@ ajrvGwfajr&dkif;awG&J@ {upm&if;udkwifjyzdk@ OD;jrifhodef;udk trdef@ay;cJhygw,f? OD;jrifhodef;wifjywJh pm&if;awG
[m t&ifuwifjycJhwJhpm&if;awGeJ@ uGJvGJaewJhtwGuf ajz&Sif;csufay;zdk@ wdkif;rSL;u xyfrHtrdef@ay;wJhtcg OD;jrifhodef;
u ol@0ef}uD;jzpfwJh AdkvfcsKyf!Gef@wif&J@ E_wfrdef@!$ef=um;csufudk &Sif;jycJhygw,f?
ppfwdkif;rSL;awGu v,f,majrawGudk ig;eJ@ykZGeaf rG;jrLa&;uefawGtjzpf ajymif;vJtoHk;jyKcdkif;aewJhtwGuf
wdkif;eJ@ jynfe,ftoD;oD;rSm v,f,majrawG t}uD;tus,f avsmhenf;ysufpD;vmaewm awG@&a=umif;/ 'ga=umifh ol@
trdef@r&bJ v,f,majrawGrSm ig;eJ@ykZGef arG;jrLa&;uefawGwl;az:wmudk vHk;0 cGifhrjyK=uzdk@eJ@ wu,fvdk@ ppfwdkif;rSL;
awGu ig;eJ@ykZGeu f efawGwl;az:zdk@twGuf v,fajr{upm&if;awG ar;jref;vmcJh&ifvnf; pm&if;rSeftwdkif;rajymbJ
avsmhajym=uzdk@ 0ef}uD;udk,fwdkif !$ef=um;xm;w,fqdk+yD; ajz&Sif;csufay;cJhygw,f? 'gayrJh AdkvfcsKyfwifat;u “rifh
0ef}uD;eJ@ igeJ@ b,folu wm0efydk}uD;ovJ” vdk@ar;+yD; OD;jrifhodef;udk tpnf;ta0;cef;rtwGif;u csufcsif;armif;xkwf
cJhwJhtjyif aemufydkif;rSm tvkyfyg jzKwfypfcJhygw,f?
awmifydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyfudkudk vufxufrSmvnf; aZ,s0wDo=um;pufu puf&HkzGifhyGJwpfck
rSm puf&HkrSL;u ol@udkrzdwfbJ oufqdkif&m0ef}uD;udkom zdwfrdcJhwJhtwGuf puf&HkrSL;udkac:+yD; “rif;wdk@0ef}uD;u 0efxrf;
t}uD;tuJomjzpf+yD; igu ppfwdkif;rSL;vnf;jzpf a'oqdkif&mtm%mydkifwpfOD;vnf;jzpf/ 0ef}uD;wpfOD;&J@vkyfydkifcGifhvnf;
&dwS JhtwGuf ightrdef@udk t"duemcH&r,f” qdk+yD; qJqdk}udrf;armif;cJha=umif; od&dS&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 53
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(15)”

1997 ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJrSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$bufu &yfwnfay;cJh=uwJh ppfwdkif;rSL;awGudk ppf


tm%m&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u 2001 ckESpf Edk0ifbmv(13)&ufae@rSm umuG,fa&;0ef}uD;Xmeatmuf
udk ac:,lwm0efay;cJha=umif; tywfpOf(14)rSm wifjycJ+h yD;jzpfygw,f? ,QKwpfywfrSmawmh vpfvyfoGm;wJh tJ'D ppf
wdkif;rSL;awGae&mudk wyfrrSL;/ pucrSL;/ 'uprSL;awGeJ@ tpm;xdk;cef@tyfcJhyHkawGudk qufvufwifjyoGm;rSm jzpfyg
w,f?
rqv/ e0w acwfwpfav#mufrSm ppfwdkif;rSL;awGtjzpf pDeD,m wyfrrSL;awGudk wm0efay;cef@tyfavh&dSayrJh
1997 ckESpf jzKwf/ xkwf/ &Sif;yGJt+yD;rSm ppfwdkif;rSL;awGtjzpf wyfrrSL; (Division Commander) awGudkomru
pucvdk@ vlodrsm;wJh ppfqifa&;uGyfuJr_XmecsKyfrSL; (MOC-Military Operation Commander) awGeJ@
'upvdk@ vlodrsm;wJh a'ouGyfuJr_ppfXmecsKyfrSL; (ROC-Regional Operation Commander) awGudkyg
wm0efay;cef@tyfvmwm awG@&dS&ygw,f? ppftpdk;&[m 1991 ck ESpfaemufydkif;up+yD; wpfjynfvHk;rSm pucawGudk
zGJ@pnf;wnfaqmufcJhwm tcktcsdefrSmqdk&if puc trSwf(1)uae (21) txd pucaygif; (20)udk zGJ@pnf;xlaxmif
cJh+yD; jzpfygw,f? (puc-11 udkrl wyfr-11 ESifh a&maxG;Edkifojzifh rzGJ@pnf;yJ csefvSyfxm;cJha=umif; od&dS&onf)
puc wpfck&J@atmufrSm wyf&if;(10)ckpD&dS+yD; zGJ@pnf;yHkt& puc wpfckudk tiftm;(9 ,000)pDeJ@pkzGJ@zdk@ &nfrSef;
xm;a=umif; od&dS&ygw,f? pucawGeJ@ wyfrawG[m zGJ@pnf;yHkeJ@ tiftm;rSmomru &mxl;tqifhawGrSmvnf; wlnD
=uwmudk awG@&ygw,f? wyfrrSL;awGeJ@ pucrSL;awG[m AdkvfrSL;csKyftqifh&dSolawG jzpf=u&ygw,f? uGyfuJr_ yHkpH rSm
vnf; pucawGudk wyfrawGvdk uu§=unf;uae wdkuf&dkufudkifwG,fuGyfuJwm awG@&ygw,f?
e0w/ etz ppftkyfpkvufxufrSm wyfrawGudk wyfr(11)rS wyfr(101)txd (10)ckomxm;+yD; puc trnf
eJ@ ajymif;vJzGJ@pnf;cJhwm[m olwdk@&J@wyftiftm; tvGeftu|Hwdk;csJ@aer_udk jynfwGif;jynfyu tvG,fwul rod&dSEdkif
atmif vsdK@0SufzHk;uG,fxm;zdk@ &nf&G,fcJhwmjzpfEdkifygw,f? pucawGudkomru e,fajrus,f0ef;wJh ppfwdkif;XmecsKyf
wcsdK@&J@ atmufrSmvnf; 'up ac: a'oqdkif&muGyfuJr_ppfXmecsKyf (ROC-Regional Operation Command)
(7)ckudk cGJjcm;zGJ@pnf;xm;ygw,f? 'upawGudkawmh ppfwdkif;XmecsKyfawG&J@ uGyfuJr_atmufrSm xm;&dSwmawG@&ygw,f?
2001 Edk0ifbmv (19)&ufae@rSm vpfvyfoGm;wJh ppfwdkif;rSL;ae&mawGrSm wyfrrSL;/ pucrSL;/ 'uprSL;awGeJ@
tpm; xdk;cef@tyfcJhygw,f? ppfwdkif;(12)ck&dSwJhteuf &efukefwdkif;ppfXmecsKyfeJ@ urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyftwGuf
AdkvfcsKyfjrifhaqG eJ@ AdkvfcsKyfat;aºuGwdk@udk 2001 ckESpf arvtwGif;rSmuwnf;u cef@tyfxm;+yD;jzpfwJhtwGuf usefwJh
ppfwdkif;(10)ck twGufudkom xyfrHa&G;cs,fcef@tyfcJh&wm jzpfygw,f?
tJ'Dtcsdefu ppfwdkif;rSL;jzpfzdk@ tvm;tvm&dSwJh wyfrrSL;(10)OD;uawmh AdkvfrSL;}uD;udkudk (=unf;§14235)
(DSA-19) wyfr(11) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;csKyf ol&jrifhatmif (=unf;§13970) (DSA-18) wyfr(22) wyfrrSL;/ Adkvf
rSL;csKyf cifaZmf (=unf;§13242) (OTS-49) wyfr(33) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;}uD; pdk;EG,f (=unf;§14268) (DSA-19)
wyfr(44) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;csKyfpdefvGif (=unf;§12297) (DSA-14) wyfr(55) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;}uD; rif;atmifvd_if
(=unf;§14232) (DSA-19) wyfr(66) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;csKyfarmifarmifaqG (=unf;§12829) (OTS-47) wyfr
(77) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;}uD;jrifhvd_if (=unf;§13875) (DSA-19) wyfr(88) wyfrrSL;/ AdkvfrSL;csKyfaX;OD; (=unf;§
12133) (DSA-19) wyfr(99) wyfrrSL;eJ@ AdkvfrSL;csKyf&Jjrifh (=unf;§121607) (DSA-19) wyfr(101) wyfrrSL;/
wdk@jzpf=uygw,f?
wyfrrSL;awGvdkyJ ppfwdkif;rSL;jzpfzdk@ tvm;tvm&dS=uwJh pucrSL; (15)OD;uawmh AdkvfrSL;csKyfpdk;aX; (=unf;§12
-020) (DSA-13) puc(1)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfodef;vGif (=unf;§12127) (OTS-43) puc(2)rSL;/ AdkvfrSL;csKyf cifarmif
jrifh (=unf;§12875) (Tayza-1) puc(3)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfapmvSrif; (=unf;§12630) (DSA-15) puc(4)rSL;/

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 54
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

AdkvfrSL;csKyf =unfodef; (=unf;§12080) (DSA-13) puc(5)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfodef;aqG (=unf;§12027) (DSA-13)


puc (6)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfol&pdefaomif; (=unf;§13273) (OTS-49) puc(7)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfarmifOD; (=unf;§
12039) (DSA-13) puc(8)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfvSjrifh (=unf;§12034) (DSA-13) puc(9)rSL;/ AdkvfrSL;csKyf[efwifh
(=unf;§ 12671) (DSA-15) puc(10)rSL;/ AdkvfrSL;csKyf cifarmifpdk; (=unf;§12610) (DSA-15) puc(12)rSL;/
AdkvfrSL;csKyf vSjrifh (=unf;§13068) (DSA-16) puc(13)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfxGef;xGef; (=unf;§13133) (DSA-16)
puc(14)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfpdk;Edkif (=unf;§ 13853) (DSA-17) puc(15)rSL;/ AdkvfrSL;csKyfcifarmifat; (=unf;§12933)
(Tayza-1) puc(16)rSL;/ wdk@ jzpfygw,f?
umuG,fa&;0ef}uD;XmerSm wyfrawmfppf&mxl;cef@csKyf(uu§xl;) eJ@ M.S Board tzGJ@qdkwm&dSayrJh wdkif;
rSL;/ wyfrrSL;/ pucrSL;eJ@ 'uprSL; tqifhawGudk cef@tyf&mrSmawmh ppftm%m&Si fawG&J@xHk;pHtwdkif; AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$udk,fwdkif twnfjyKrSom cef@tyfcGifh/ ajymif;a&$@cGifheJ@ E_wfxGufcGifh&dSa=umif; od&dS&ygw,f? 1993 ckE Spf rwfv
twGif; AdkvfcsKyfarmifat; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmwJhtcsdefrSm wdkif;rSL;/ wyfrrSL;eJ@ pucrSL;eJ@ 'uprSL;
&mxl;awGtwGuf AdkvfcsKyf armifat;u trnfpm&if;jyKpk+yD; wifjyay;&w,fvdk@ qdkygw,f?
jrefrmhwyfrawmfrSm DSA ppfwuUodkvfausmif;qif;t&m&dS/ OTS Adkvfoifwef;ausmif;qif;t&m&dS/ tvkyf
oifAdkvfoifwef;(awZwyfcGJ) ausmif;qif;t&m&dS/ tajccHynmtxufwef; atmifjrifxm;wJhtjyif uef@owfxm;
wJh touft&G,ftwGif;&dSwJh wyf=uyf}uD;pma&;eJ@ wyf=uyftqifhawGuae Adkvfoifwef;wuf+yD; jzpfvmwJh t&m&dS
tqifheJ@ (Other Ranks) vdk@ac:wJh tjcm;tqifhuae tqifhqifh&mxl;wuf+yD;jzpfvmwJh t&m&dSqdk+yD; jyefwrf;0if
t&m&dS (5)rsdK;(5)pm; &dSaewmudkawG@&ygw,f? tjcm;tqifhuae t&m&dSjzpfvmoltrsm;pku tjrifhqHk; Adkvf}uD;/
AdkvfrSL;b0avmufeJ@ *dwfqHk;avh&dSwma=umifh wyfrrSL;/ pucrSL;/ wdkif;rSL;/ &mxl;awGtxd wufvSrf;Edkifjcif; r&dSygbl;?
jrefrmhwyfrawmf&J@ xdyfqHk;ae&mawGudk OTS eJ@ DSA ausmif;qif;t&m&dSawGuom vuf0g;}uD;tkyf+yD; &,lxm;
=uwm awG@&ygw,f?
1988 ckESpfrwdkifciftxd jrefrmhwyfrawmf&J@ xdyfqHk;&mxl;awGrSm OTS ausmif;qif;t&m&dSawGu v$rf;rdk;
xm;cJh=uayrJh DSA tywfpOf(1)ausmif;qif; AdkvfcsKyfarmifat; 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfvmcJhwJhtcsdefup+yD;
xdyfqHk;&mxl;awGrSm DSA ausmif;qif;t&m&dSawG wajz;ajz; ae&m,lvmwm awG@&ygw,f? “DSA ausmif;qif;
t&m&dSawG[m tem*gwfjrefrmhwyfrawmf&J@ t}uD;tuJawGjzpf&r,f” qdkwJh 1959 ckESpf ZGefv(1)&ufae@ DSA
tywfpOf(1)oifwef;qif;yGJrSm wyfrawmfOD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD;ae0if;udk,fwdkif ajymqdkoGm;cJhbl;wmudk pdwfxJrSm
oHrd_eJ@pGJxm;ovdk taorSwfxm;cJhwJh AdkvfcsKyfarmifat;u oludk,fwdkif 'kwyfcsKyf}uD;jzpfvmcsdefrSm 'Dpum;udk t
aumiftxnfaz:zdk@ pwif}udK;pm;cJah =umif; od&dS&ygw,f?
1996-97 ckESpfavmufup+yD; 'kwyfcsKyf AdkvfcsKyf}uD;armifat;u ppfwdkif;rSL;avmif;awG&J@ trnfpm&if;awGudk
jyKpkwifjycJh&mrSm AdkvfrSL;csKyfat;aºuG (OTS tywfpOf 47) wpfOD;wnf;uvGJ+yD; usefwJholtm;vHk;[m DSA
ausmif;qif; wyfrrSL;/ pucrSL;awGcsnf; jzpfaecJhw,fvdk@ qdkygw,f? xHk;pHtwdkif;qdk&if 'kwyfcsKyfudk,fwdkif jyKpk
wifjywJhtrnfpm&if;udk wyfcsKyf}uD;udk,fwdkifutwnfjyKay;zdk@ (90)&mcdkifE_ef;avmuftxd aocsma=umif; od&dS&yg
w,f? 'gayrJh tJ'Dtcsdefu 'kwyfcsKyfwifjycJhwJh wdkif;rSL;avmif;trnfpm&if;udk wyfcsKyf}uD;eJ@ wyfcsKyf}uD;&J@ ppfbuf
vufaxmufjzpfol AdkvfrSL;csKyfae0if;wdk@u oabmruswma=umifh jyifqifajymif;vJr_awG trsm;tjym;jyKvkyfcJh=uyg
w,f? AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u (OTS) ausmif;qif;/ AdkvfrSL;csKyfae0if;u tvkyfoifAdkvfoifwef; (awZ) ausmif;
qif;awG jzpfaewma=umifhvnf; AdkvfcsKyf}uD; armifat;eJ@ ol@&J@ (DSA) tkyfpkawG =oZmv$rf;rdk;vmrSmudk pdk;&drf
vGef+yD; jyifqifcJh=uwm jzpfEdkifygw,f?
'kwyfcsKyfwifjywJh wdkif;rSL;avmif;trnfpm&if;xJu (DSA)ausmif;qif; wyfrrSL;eJ@ pucrSL; trsm;tjym;
udk wyfcsKyf}uD;trdef@eJ@ 0ef}uD;XmeawGudk ajymif;a&$@ypfcJha=umif; od&dS&ygw,f? ajymif;a&$@cHcJh&olawGxJrSm AdkvfrSL;csKyf
odef;atmif/ AdkvfrSL;csKyfpdk;jrifheJ@ AdkvfrSL;csKyfarmifarmifodef;wdk@vnf; yg0ifw,fvdk@qdkygw,f? 'kwyfcsKyfwifjywJh trnf
pm&if;udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ AdkvfrSL;csKyfae0if;wdk@u (2)}udrfwdwd y,fcscJhbl;a=umif; pHkprf;od&dS&ygw,f? tJ'D

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 55
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

aemufydkif;rSm AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk,fwdkif wdkif;rSL;awG&J@trnfpm&if;udk wifoGif;+yD; oludk,fwdkiftwnfjyKwJh pepf


udk toHk;jyKvmcJhw,fvdk@ qdkygw,f?
'ga=umifh 2001 ckESpf Edk0ifbm(19)&ufae@rSm M.S Order xkwf+yD; cef@tyfcHcJh&wJh ppfwdkif;rSL;(10)OD;[m wyf
csKyf}uD;udk,fwdkif trnfpm&if;wifoGif;+yD; oludk,fwdkif twnfjyKcef@tyfcJholawG jzpfEdkifygw,f? wdkif;rSL;topfawG
tjzpf cef@tyfcHcJh&olawGuawmh rycwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfarmifarmifaqG/ &rcwdkif;rSL;tjzpf Adkvrf SL;csKyf jrifhvd_if/
&ycwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfcifarmifjrifh/ w*cwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfcspfoef;/ &wcwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyf
ol&jrifhatmif/ ewcwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfaX;OD;/ eycwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfarmifOD;/ wycwdkif;rSL;tjzpf
AdkvfrSL;csKyfatmifrif;/ vyc wdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyf&Jjrifh eJ@ ercwdkif;rSL;tjzpf AdkvfrSL;csKyfpdk;Edkifwdk@ jzpf=uygw,f?
(&ucwdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyfjrifhaqGESifh u&cwdkif;rSL; AdkvfcsKyfat;aºuG wdk@rSm 2001 ckESpf arvrSmuwnf;u wdkif;rSL;rsm;
tjzpf cef@tyfcHcJh&+yD;jzpfonf)
topfcef@tyfcHcJh&wJh ppfwdkif;rSL; (12)OD;udk cGJjcrf;pdwfjzm=unfhr,fqdk&if DSA ausmif;qif;t&m&dS (8)OD;/
OTS ausmif;qif;t&m&dS (3)OD;eJ@ tvkyfoifAdkvfoifwef; (awZ) ausmif;qif;t&m&dS(1)OD ;/ &dSwmudk awG@&ygw,f?
Batch taeeJ@ajymr,fqdk&if DSA-13 u (2)OD;/ DSA-15 u (3)OD;/ DSA-17 u (2)OD;/ DSA-18 u (1)OD;/
OTS-43 u (2)OD;/ OTS-47 u (1)OD; eJ@ tvkyfoif-1 u (1)OD;wdk@ jzpfygw,f? wyf&if;wyfzGJ@taeeJ@ ajymr,fqdk
&if wyfrrSL;b0u vmol (7)OD;/ pucrSL;b0uvmol (4)OD;eJ@ 'uprSL;b0uvmol (1)OD;/ wdk@jzpfa=umif; awG@&dS&yg
w,f?
ppfwdkif;rSL;jzpfoifhygvsufeJ@ jzpfrvmolawGxJrSm DSA (13, 14, 15, 16) vdk pDeD,muswJh wyfrrSL;/ puc
rSL;awG trsm;tjym;usefcJhwmudk awG@Edkifygw,f? ppfwdkif;rSL;wpfOD;jzpfvmzdk@twGuf pGrf;&nf(3)&yf/ +rJ(3)+rJ/ jrif(4)jrif
jynfpHk&Hkr#eJ@ rvHkavmufa=umif;udk aemufwpfywfrSm qufvufwifjyoGm;yghr,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 56
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&kyf awmfyHk trSwf(16)”

jrefrmhwyfrawmfrSm uu§xl; vdk@ vlodrsm;wJh ppf&mxl;cef@csKyf (MAG/ Military Appointment


General) eJ@ ppf&mxl;cef@bkwftzGJ@ (M.S Board/ Military Service Board) qdkwm&dSayrJh xdyfydkif;ppfbuf
&mxl;}uD;awGjzpfwJh wdkif;rSL;/ wyfrrSL;/ pucrSL;awGeJ@ ppf&Hk;csKyf vuf&Hk;tul0efxrf;wyfawG&J@ !$ef=um;a&;rSL;tqifh
awGudk ppftm%m&Sif}uD;awGudk,fwdkif pdwf}udKufa&G;cs,fcef@xm;avh&dSwm awG@&ygw,f?
rqvacwfrSm ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;ae0if;u oludk,fwdkifa&G;cs,fxm;wJh wyfrrSL;awGudkom ppfwdkif;
rSL;awGtjzpf wm0efay;avh&dSovdk etz ppftpdk;&acwfrSmvnf; ppftm&Sifvufopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk,fwdkif
pdwf}udKufa&G;cs,fxm;wJh wyfrrSL;awG/ pucrSL;awGeJ@ ppfwuUodkvfausmif;tkyf}uD;awGudkom ppfwdkif;rSL;awGtjzpfeJ@
wm0efay;cef@tyfcJhwm awG@&ygw,f? e0w/ etz ppftpdk;&acwfrSm ppftiftm;awGudk tvGeftu|H wdk;csJ@zGJ@pnf;
cJhwma=umifh wyfrawGtjyif wyfrawGeJ@zGJ@pnf;yHkwlwJh puc ac: ppfqifa&;uGyfuJr_XmecsKyfawGyg ay:aygufvmcJhyg
w,f? 'ga=umifh 2001 ckESpfup+yD; ppfwdkif;rSL;awGtjzpf wm0efay;cef@tyf&mrSmvnf; wyfrrSL;awGxJuomru
pucrSL;awGxJuyg a&G;cs,fvm&wmjzpfygw,f?
2001 ckESpfrSm topfcef@tyfcH&wJh ppfwdkif;rSL;awGteuf AdkvfrSL;csKyfjrifhaqG/ AdkvfrSL;csKyfat;aºuG/ AdkvfrSL;csKyf
armifarmifaqG/ AdkvfrSL;csKyfol&jrifhatmif/ AdkvfrSL;csKyfaX;OD;/ AdkvfrSL;csKyfatmifrif;eJ@ AdkvfrSL;csKyf&Jjrifh wdk@u wyfrrSL;
awGjzpf=u+yD; AdkvfrSL;csKyfjrifhvd_if/ AdkvfrSL;csKyfcifarmifjrifh/ AdkvfrSL;csKyfarmifOD;/ AdkvfrSL;csKyfpdk;Edkif/ AdkvfrSL;csKyfcspfoef; wdk@
u pucrSL;awG jzpf=uygw,f?
e0w/ etz ppftpdk;&vufxufrSm jrefrmhwyfrawmf[m tvGeftuíH pnf;ysufurf;ysuf jzpfvmcJhygw,f?
ppfwuUodkvfeJ@ ppfoifwef;ausmif;}uD;awGudk t&ifuvdk “raumif;ausmif;ydk@” cH&wJh ausmif;tkyf}uD;awG &J@vufxJ
“0” uGufrtyf&JawmhyJ wyfrrSL;awGxJu tkyfcsKyfa&;eJ@pnf;urf;ydkif;rSm xl;c|efolawGudka&G;cs,f+yD; ppfwuUodkvf
ausmif;tkyf}uD;awGtjzpf ajymif;vJcef@tyfwm0efay;wJh yHkpHopfudk wDxGifoHk;pGJvmcJh&ygw,f? 'ga=umifh 2003 ckESpfu
p+yD; ppfwdkif;rSL;awGtjzpfa&G;cs,f&mrSm wyfrrSL;/ pucrSL;awGxJuom ruawmhbJ ppfwuUodkvf ausmif;tkyf}uD;
awGudkyg xnf@oGif;a&G;cs,fvm&wm jzpfygw,f?
tck uu§=unf;rSm upxrSL; wm0efudkxrf;aqmifaewJh AdkvfcsKyftkef;jrifh qdk&if wyfr(88) wyfrrSL;tjzpf
wm0efxrf;aqmifae&mu 2002 ckESpf atmufwdkbmvrSm ar+rdK@ ppfwuUodkvfausmif;tkyf}uD;tjzpfeJ@ ajymif;a&$@cef@
tyfcHcJh&+yD; 2003 ckESpf =o*kwfvusrS urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL;tjzpfeJ@ ajymif;a&$@wm0efay;jcif; cHcJh&ol
jzpfygw,f? tvm;wl tckupxrSL;wm0efudk xrf;aqmifaewJh AdkvfcsKyfrif;atmifvd_if qdk&ifvnf; ,Qifu wyfr (44)
&J@ wyfrrSL; jzpfcJhygw,f? 2003ckESpf =o*kwfvrSm ar+rdK@ ppfwuUodkvfausmif;tkyf}uD;tjzpf ajymif;a&$ @wm0efay;cH&
+yD; 2004 ckESpf Ekd0ifbmvusrS taemufydkif;wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL;tjzpf cef@tyfcHcJh&ol jzpfygw,f?
wyfrrSL;/ pucrSL;awG[m ppfwdkif;rSL;&mxl;udk odyfrufarm=uygw,f? ppfwdkif;rSL;jzpfvmcJh&if udk,fha'o t
wGif; bk&ifi,fwqlvdk =oZmtm%mawG&&dSEdkifwJhtjyif a'oqdkif&m0ef}uD;csKyfwOD;&J@ vkyfydkifcGifhrsdK;awGudkvnf; &&dS
vmrSmrdk@ jzpfygw,f? ppfwdkif;rSL;uwqifh uu§=unf;&J@ tqifhjrifh&mxl;awGudk wqifhwuf ar#mfrSef;EdkifwJhtjyif
tajctaeray;vdk@ 'D&mxl;awGudk r&cJh&ifawmifrS 0ef}uD;tjzpfawmh wm0efay;cH&zdk@ aocsmaewma=umifh ppfwdkif;
rSL;&mxl;udk rufarm=uwmjzpfygw,f? 'ga=umifh 'D&mxl;udk&&dSEdkifzdk@twGuf AdkvfrSL;}uD;tqifhavmufuwnf;u
tusdwfte,f }udK;pm;,SOf+ydKif=u&w,fvdk@ qdkygw,f? ,SOf+ydKifw,fqdkwmu ppfa&;pGrf;&nf/ tkyfcsKyfa&;pGrf;&nf/
pnf;&Hk;a&;pGrf;&nfqdkwJh pGrf;&nf(3)&yfrSm ,SOf+ydKif=u&wmr[kwfbJ 'D&mxl;&&dSzdk@twGuf ppftm%m&Sif}uD;awG ESpf
ouf oabmusvmatmif t+ydKiftqdkif zm;=u&wm jzpfygw,f?
jrefrmhwyfrawmf&J@t&m&dSawGudk Adkvf/ rSL;/ csKyf qdk+yD; tqifh(3)qifh cGJxm;ygw,f? (Adkvf)tqifhrSm 'kAdkvf
tqifhuae Adkvf}uD;txdyg0if+yD; (rSL;)tqifhrSmawmh AdkvfrSL;uae AdkvfrSL;}uD;txd yg0ifygw,f? (csKyf)tqifhrSm

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 57
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

awmh AdkvfrSL;csKyftqifhuae AdkvfcsKyfrSL;}uD;tqifhtxd yg0ifygw,f? (Adkvf)tqifh t&m&dStm;vHk; wyfrawmf


(=unf;) wdkufcdkufa&;oifwef;ausmif;awGudk wufa&muf=u&ygw,f? (rSL;)tqifh t&m&dSawGuawmh OD;pD;wuUodkvf
udk wufa&muf=u&ygw,f? (rSL;)tqifhuae (csKyf)tqifhudk wufvSrf;rJholawGtwGufuawmh EdkifiHawmfumuG,f
a&;wuUodkvf (NDC / National Defence College) udk wufa&muf=u&ygw,f?
'ga=umifh ppftm%m&Sif}uD;awGu wdkif;rSL;/ wyfrrSL;eJ@ pucrSL;awGtygt0if xdyfydkif;ppfbuf&mxl;}uD;awG
rSm wm0efay;zdk@&nfrSef;xm;wJh AdkvfrSL;}uD;awGudka&G;cs,f+yD; EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvfrSm wufa&mufcdkif;avh
&dSygw,f? jrefrmhwyfrawmfwckvHk;rSm ,leDazgif;rc|wfao;wJh 0ef}uD;/ 'k0ef}uD;wcsdK@eJ@ e,fbuft&m&dS}uD;wcsdK@ tyg
t0if AdkvfrSL;}uD;tqifht&m&dS pkpkaygif; (320)avmuf&dSygw,f? 'DtxJu ,Hk=unfpdwfcs&rJh toufi,f&G,fol awGeJ@
vmbfrsm;rsm;xdk;EdkifolawGudkom a&G;cs,f+yD; wufcdkif;avh&dSa=umif; od&dS&ygw,f?
vuf&dS EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvf&J@ rl0g'qdkif&m vrf;!$eftzGJ@rSm e,u}uD;u AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$/
OuUX}uD;u 'kAdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat;/ twGif;a&;rSL;u umuG,fa&;wuUodkvfausmif;tkyf}uD;/ tzGJ@0if(8)OD;u !dS
uGyf(=unf;/ a&/ av)/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(a&)/ umuG,fa&;OD;pD;csKyf(av)/ ppfa&;csKyf/ ppfaxmufcsKyf/ wyfrawmf
avhusifha&;t&m&dScsKyf/ ava=umif;&efumuG,fa&;t&m&dScsKyf/ ppfbufa&;&mvHk+cHKa&;t&m&dScsKyfwdk@ yg0if=uwmawG@
&ygw,f? 'ga=umifh 'DwuUodkvfudk wufa&mufcsifwJh AdkvfrSL;}uD;awG[m 'DtzGJ@rSmyg0ifwJh AdkvfcsKyf}uD;awGudk olwdk@&J@
uawmfawG/ ra[oDawGxHuwqifh vufaqmiftrsdK;rsdK;eJ@ csOf;uyf=u&w,fvdk@ qdkygw,f? Adkvfavmif;wOD;jzpfzdk@
twGuaf wmif wyfrawmfAdkvfa&G;tzGJ@udk odef;eJ@csD vmbfxdk;cJh&wmrdk@ wyfrrSL;§pucrSL;avmif; / wdkif;rSL;avmif;/
EdkifiHawmft}uD;tuJavmif;jzpfrJh 'DwuUodkvfudk wufa&mufcGifh&&dSzdk@ta&;rSmvnf; rl0g'qdkif&mvrf;!$eftzGJ@udk
usyfaiGoef;csD vmbfxdk;=u&wm[m rqef;vSbl;vdk@qdkEdkifygw,f? vmbfpm;olawGbufu usm;}uD;vdk@ ajc&mvnf;
}uD;vmwJo h abm jzpfovdk/ vmbfxdk;olawGbufuvnf; bDvD,Hjrifvdk@ rDvD,HpGef@wJhoabmvnf; jzpfEdkifygw,f?
ausmif;wufcGifh&&dSjyefawmhvnf; trSwfaumif;aumif;&rSom wyfrrSL;§pucrSL;awG jzpfrSmrdk@ wuUodkvfu
ausmif;tkyf}uD;/ 'kwd,ausmif;tkyf}uD;eJ@ XmerSL;awGudk vmbfxdk;=u&jyefygw,f? wuUodkvfwufcGifh&zdk@twGuf um
uG,fa&;wuUodkvf&J@ rl0g'qdkif&mvrf;!$eftzGJ@u oef;eJ@csDvmbfpm;aewmudk zrf;qD;az:xkwf ta&;,lwmrsdK; r=um;
cJhbl;ayrJh odef;*%ef;tqifhavmufom vmbfpm;&wJh ausmif;tkyf}uD;/ 'kausmif;tkyf}uD;eJ@ XmerSL;wcsdK@uawmh
2006 ckESpf Edk0ifbmvrSm zrf;qD;ta&;,lwmudk cHcJh=u&ygw,f? ausmif;tkyf}uD; AdkvfcsKyfrdk;[def;/ 'kwd,ausmif;
tkyf}uD; AdkvfrSL;csKyfoef;armifeJ@ XmerSL;awGjzpf=uwJh AdkvfrSL;}uD;&JxGef;0if;/ AdkvfrSL;}uD;0if;EdkifeJ@ AdkvfrSL;}uD;!Gef@a0
wdk@udk vmbfpm;r_awGeJ@ zrf;qD;ta&;,l z,f&Sm;ypfcJhwm jzpfygw,f?
AdkvfcsKyfrdk;[def;[m (DSA)trSwfpOf(10)ujzpf+yD; pmtoiftjyeJ@ tkyfcsKyfr_aumif;rGefwJhtwGuf Axl;
wdkufcdkufa&;oifwef;ausmif; ausmif;tkyftjzpfuae EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvfausmif;tkyf}uD;tjzpf ajymif;
a&$@ wm0efay;tyfcHcJh&ol jzpfygw,f? 1994 ckESpf pufwbFm(18)&ufae@rSm EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;tjzpf wm0efay;
cHcJh&wJh 'k-wyfrawmf avhusifha&;t&m&dScsKyf ppfOD;pD;wuUodkvfausmif;tkyf}uD; AdkvfcsKyfOm%f0if; (DSA-18) qdk&if
vnf; vmbfpm;&mrSmeHrnf}uD;olwOD;jzpfayrJh txufudktzm;aumif;wJhtwGuf ta&;,lrcH&wJhtjyif EdkifiHjcm;a&;
0ef}uD;tjzpf &mxl;wdk;ay;cHcJh&w,fvdk@ qdkygw,f?
EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvfudk EdkifiHawmfu csrSwfxm;wJhay:vpDawGeJ@tnD t*~r[mAsL[m&nfrSef;csuf
(Grand Strategy) awGudk taumiftxnfaz:Edkifzdk@twGuf tqifhjrifhacgif;aqmifawG ay:xGef;vmatmif avh
usifhay;zdk@ zGJ@pnf;xlaxmifcJhwmqdkayrJh vufawG@rSmawmh ppftm%m&Sifpepfudk vufqifhurf;o,faqmifzdk@twGuf
pdwfcs&wJh vl,Hkwynf@&if;awGudk pDppfa&G;cs,favhusifhay;wJhausmif;om jzpfygw,f?
'Dae@ EdkifiHawmft}uD;tuJqdkol AdkvfcsKyf}uD;ol&a&$ref;eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;awGjzpf=uwJh oD[ol& wifatmif
jrifOD;/ armifbdk/ ausmf0if;eJ@ tkef;jrifhwdk@[m 1994 ckESpf rwfvrSm pwifzGifhvSpfcJhwJh EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvf
tywfpOf(1)oifwef;qif;awGjzpf+yD;/ 'kAdkvfcsKyf}uD;jrifhaqG/ AdkvfcsKyfarmifOD;/ AdkvfcsKyfaX;OD;eJ@ AdkvfrSL;csKyfausmfqef; wdk@
u 1996 Edk0ifbmvrSm zGifhvSpfcJhwJh tywfpOf(2) oifwef;qif;awG jzpfygw,f? 'kAdkvfcsKyf}uD;awGjzpf=uwJh cif
armifoef;/ jrifhvd_ifeJ@ AdkvfcsKyfawGjzpf=uwJ armifarmifaqG/ pdk;Edkif/ cifarmifjrifh/ cifaZmf/ wdk@u 1998 =o*kwfv

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 58
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

rSmzGifhvSpfcJhwJh tywfpOf(3) oifwef;qif;awGjzpfygw,f? 'kAdkvfcsKyf}uD;awGjzpf=uwJh omat;/ jrwf[def;eJ@ AdkvfcsKyf§


AdkvfrSL;csKyfawG jzpf=uwJh rif;atmifvd_if/ Om%f0if;/ a0vGif/ wifEdkifodef;/ cif&D wdk@u 2000 ckESpf azaz:0g&DvrSm pwif
zGifhvSpfcJhwJh tywfpOf(4)oifwef;qif;awG jzpfygw,f? AdkvfcsKyf§AdkvfrSL;csKyfawGjzpf=uwJh aomif;at;/ vSaX;0if;/
atmifoef;xGÉf/ cifaZmfOD;/ oufEdkif0if;/ vSrif; wdk@u 2002 ckESpf =o*kwfvrSm pwifzGifhvSpfcJhwJh tywfpOf(5) oif
wef;qif;awG jzpfwmudk awG@&dS&ygw,f?
etzppftpdk;&[m 1994 ckESpfup+yD; 2006 ckESpftwGif; EdkifiHawmfumuG,fa&;wuUodkvf oifwef;(7)ckudk
zGifhvSpfcJh+yD;jzpfygw,f? AdkvfrSL;}uD;tqifht&m&dS (351)OD;udk avhusifhyHkoGif;ay;cJh+yD; jzpfygw,f? 'gayrJh 'Dt&m&dSawG
tm;vHk; wyfrSL;/ pucrSL;/ wdkif;rSL;eJ@ EdkifiHawmft}uD;tuJawG jzpfvmjcif;awmhr&dSygbl;? ppftm%m&Sif}uD; awG ,Hk
=unftm;udk;wJh wcsdK@avmufom wyfrrSL; pucrSL;/ wdkif;rSL;awGjzpfvm=u+yD; trsm;pkuawmh oHtrwfawG/ ppfoH
rSL;awGeJ@ !$ef=um;a&;rSL;awGtjzpf acsmifxdk;cH&/ e,fESifcHcJh=u&ygw,f?
jrefrmhwyfrawmfrSm xdyfwef;&mxl;}uD;awGudk&&dSzdk@twGuf pGrf;&nf(3)&yfjynf@pHkae&HkeJ@ rvHkavmufbJ/ “awmf
(3)awmf”xJrSm tygt0ifjzpfwJh “tzm;awmf”zdk@/ t}uD;tuJqdkolawGeJ@ “aqGrsdK;awmf” zdk@vnf; ta&;}uD;a=umif;
udk aemufwywfrSm qufvufwifjyoGm;yghr,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 59
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(17)”

jrefrmhwyfrawmfrSm xdyfwef;&mxl;}uD;awGudk&&dSzdk@twGuf pGrf;&nf(3)&yf jynfhpHkae&HkeJ@ rvHkavmufbJ “awmf


(3) awmf” qdkwJh “yifudk,fawmf” / “aqGrsdK;awmf”/ “tzm;awmf” zdk@vnf; vdktyfw,fvdk@ jrefrmhwyfrawmftwGif;
rSm ajymprSwfjyKavh&ydS gw,f?
jrefrmhwyfrawmftwGif;rSm “yifudk,fawmf” olawG trsm;tjym; &dSygw,f? 'gayrJh yifudk,fawmfol trsm;pk
[m wyfrawmf&J@ xdyfydkif;&mxl;}uD;awGudk &&dSavhr&dSbJ ppfwuUodkvf/ ppfausmif;awGrSm aemufqHk;ydwftqifhu
atmifcJh=uolawGuom wyfrawmf&J@ xdyfqk;H &mxl;}uD;awGudk &&dSvm=uwmawG@&ygw,f? vuf&dS jrefrmhwyfr
awmf&J@ OD;pD;csKyfeJ@ 'kOD;pD;csKyfawGqdk&if Adkvfoifwef;ausmif;eJ@ ppfwuUodkvfawGrSm oifwef;qif;cJhpOfu olwdk@aemuf
rSm qdkif;bkwfyJ usefawmhw,fvdk@ qdkprSwfjyKcHcJh&olawG jzpfygw,f?
jrefrmhwyfrawmfrSm “yifudk,fawmf” zdk@xuf “tzm;awmf” zdk@eJ@/ “aqGrsdK;awmf” wwfzdk@u ydkta&;}uD;w,f
qdwk mudk tcdkiftrmoufaojyEdkifwJh om"uawG trsm;tjym;&dSygw,f? 'Dom"uawGteuf trsm;jrifomrJh
OyrmwpfcktaeeJ@ etzppftpdk;& ody`HeJ@enf;ynm0ef}uD;Xme&J@ 0ef}uD;OD;aomif; &J@ b0jzpfpOfwcsdK@udk xkwfE_wfEd_if;
,SOf wifjyvdkygw,f? 'Duae@ EdkifiHawmft}uD;tuJqdkol&J@ oufawmf&Snf0ef}uD;awGxJrSm wpfyg;tygt0ifjzpfaewJh
0ef}uD; OD;aomif;qdkol[m 'kAdkvfrSL;}uD;a[mif; wpfOD;jzpfygw,f? ol[m vuf&dS etz'kumuG,fa&;OD;pD;csKyf 'kAdkvf
csKyfrSL;}uD;armifat; tjyif 1997 ckESpf bvufcfEdk0ifbmrSm jzKwf/ xkwf/ &Sif; cHvdkuf&wJh 'kAdkvfcsKyf}uD; xGe f;=unf/
wdk@eJ@twl DSA tywfpOf(1) ausmif;qif;t&m&dSwpfOD;vnf; jzpfygw,f?
Adkvfavmif;armifaomif;[m yifudk,fawmfolwpfOD; jzpfwJhtwGuf DSA tywfpOf(1)rSm taumif;qHk;Adkvf
avmif; (Best Cadet) qkudk &&dScJholjzpfygw,f? 'kAdkvfarmifaomif;&J@ udk,fydkifeHygwfu (=unf;§7856) jzpf+yD;/
'kAdkvfxGef;=unf &J@ udk,fydkifeHygwfu (=unf;§7864)/ 'kAdkvfarmifat;&J@ udk,fydkifeH ygwfu (=unf;§7875) jzpfygw,f?
yifudk,fawmfwJh Adkvfarmifaomif;udk tJ'Dtcsdefu 'kumuG,fa&;OD;pD;csKyfjzpfaewJh AdkvfrSL;csKyfatmif}uD;u ol@&J@
PSO tjzpf “awmf”aumufcJhayrJh Adkvfarmifaomif; wpfa ,muf “uH”raumif;cJhygbl;? ppftm%m&Sif AdkvfcsKyf}uD;
ae0if;eJ@ ol@vufaxmuf AdkvfrSL;csKyfatmif}uD;wdk@&J@ 1963 ckESpf tm%mvkyGJrSm AdkvfrSL;csKyfatmif}uD; u jzKwf/ xkwf/
&Sif;cH&+yD; Adkvfarmifaomif; u acsmifxdk;cHcJh=u&ygw,f?
Adkvfarmifaomif; [m yifudk,fawmfwmrSefayrJh tJ'Dtcsdefu zm;wJhae&mrSmawmh “av#mf” cJhw,fvdk@ qdkEdkifyg
w,f? bmjzpfvdk@vnf;qdkawmh b,fol tm%mt&dSqHk;vJ/ b,fol@udk ydkzm;&rvJ/ qdkwmudk ra&G;cs,fEdkifcJhvdk@
jzpfygw,f? Adkvfarmifaomif;[m rzm;wwfwJholawmh [kwf[efrwlygbl;? bmjzpfvdk@vJqdkawmh ol@&J@ t&Sifocifudk
zm;wJhtaeeJ@ 1971 ckESpfrSm arG;zGm;cJhwJh ol@&J@om;OD;udk atmif}uD; ac: atmif=unf vdk@ trnfay;cJhwm=unfh&if
odEdkifygw,f? 'ga=umifhvnf; ol@udk tm%m&Sif}uD;OD;ae0if;u wyfuxGufcdkif;cJh+yD; owWKwGif;0ef}uD;Xmeatmufu
“b"&” ac: blrdaA'eJ@ "gwfowWK&SmazGa&;OD;pD;XmerSm txl;t&m&dStjzpfcef@tyfum awmawmifawGxJukd e,fESif
'%fay;cJhygw,f? 'gayrJh yifudk,fawmfwJh OD;aomif;[m rqvacwfukefumeD;rSm b"& &J@ !$efcsKyf jzpfvmcJhygw,f?
1988 ckESpfrSm rif;ajymif;rif;v$Jjzpfawmh OD;aomif;twGuf uHZmwm wufvmcJhygw,f? bma=umifhvJqdkawmh
OD;aomif;eJ@ ausmufqnfwe,fxJom; &yfaqG&yfrsdK;awmfwJh AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$eJ@ DSA tywfpOf(1)rSm twl
ausmif;wufcJh=uwJh oli,fcsif;awGw+yHKwr}uD; tm%modrf;ppfaumifpDrSm ygvmcJhwJhtwGuf jzpfygw,f? tJ'D tcsdef
up+yD; OD;aomif;[m “yifudk,fawmf” zdk@xuf “tzm;awmf” zdk@eJ@ t}uD;tuJqdkolawGudk }uHzef+yD; “aqGrsdK;awmf”
wwfzdk@u ydkta&;}uD;w,fqdkwmudk aumif;aumif; oabmaygufvmcJhyHk &ygw,f? 'ga=umifh OD;aomif;[m enf;AsL
[majymif;+yD; AdkvfcsKyf}uD;oef;a&$eJ@ AdkvfcsKyfarmifat;/ AdkvfcsKyfxGef;=unf wdk@tdrfawGudk acsmif;aygufrwwf 0ifxGuf
oGm;vmr_awG jyKvkyfcJhw,fvdk@ qdkygw,f? ol@ZeD;jzpfwJh a':ar=unfpdef udkvnf; r,fawmf}uD; a':}udKif}udKifeJ@ orD;
awmfawGxH ae@pOf tcpm;0ifcdkif;cJhw,fvdk@ qdkygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 60
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

tJ'Dvdk tzm;awmfr_awGa=umifh OD;aomif;[m 1996 ckESpfrSm tar&duefoHtrwf}uD;tjzpf ajymif;vJcef@tyf


cHcJh&ygw,f?? 1997 ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJawGt+yD;rSm ppftm%m&SifvufopfjzpfvmwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;
a&$u “udkaomif;a& Oo#pfoD;t&G,favmufyJjzpfjzpf tEkjrLAHk;wpfvHk;avmufawmh &atmifvkyfAsm” qdkwJh wpf
csufvGwftrdef@eJ@twl 1998 ckESpfrSm topfay:aygufvmcJhwJh “ody`HESifhenf;ynm0ef}uD;Xme”rSm 0ef}uD;tjzpf cef@
tyfwm0efay;wmudk cHcJh&ygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; OD;aomif;[m =oZmt&dSeft0g}uD;wJh oufawmf&Snf trwf}uD;
wpfyg; jzpfvmcJhygw,f? ol&SmazG&&dSor#xJu wyfcsKyf}uD;(2)OD;udk yHkrSefqufa=u;ay;avh&dSwJh OD;aomif;udk wyfcsKyf}uD;
(2)OD;vHk;u oabmus+yD; pm;aygufacsmifwJh jrefrmEdkifiH&if;ESD;jrSKyfESHr_aumfr&Sif(MIC) rSmyg OuUXtjzpfeJ@ yl;wGJwm0ef
ay;cJhygw,f? 'gayrJh etztzGJ@xJrSmvnf; 'Dae&mudkvdkcsifolawG trsm;tjym;&dSaewma=umifh ol@xufydk+yD; vmbfxdk;
EdkifwJ@ arG;jrLa&;eJ@a&vkyfief;0ef}uD;Xme0ef}uD; AdkvfrSL;csKyf armifarmifodrf;udk 1997 ckESpfrSm 'Dwm0efudk wyfcsKyf}uD;
u v$Jajymif;ay;tyfcJha=umif; od&dS&ygw,f?
(aemufydkif;tcGifh}uHKv#if oufawmf&Snftrwf}uD;rsm;jzpfaom OD;aomif;ESifh OD;atmifaomif;wdk@. ta=umif;
rsm;udk qufvufwifjyygrnf?)
jrefrmhwyfrawmfrSm “yifudk,fawmf”+yD; ppftm%m&SifawGudk “zm;”zdk@/ “aqGrsdK;awmf”zdk@/ tvGef0efav;wJh
rsdK;cspf jynfcspwf yfrawmfom;awGvnf; trsm;tjym;&dSwmudk awG@&ygw,f? 1976 ckESpfrSm rqvppftm%m&Sif}uD;
awGudk okwfoif&Sif;vif;+yD; wyfrawmfeJ@ jynfolvlxkudk u,fwifzdk@}udK;pm;&if; ao'%fay;cHcJh&wJh Adkvf}uD; tkef;
ausmfjrifh qdk&if OTS tywfpOf(29)rSm taumif;qHk; Adkvfavmif; (Best Cadet) qkudk &&dScJholjzpfygw,f? Adkvf}uD;
tkef;ausmfjrifh tr_eJ@ wyfxJuxkwfy,fcHcJh&+yD; 1988 ckESpf &Spfav;vHk;vlxkta&;awmfyHkeJ@ trsdK;om;'Drdkua&pDtzGJ@
csKyfrSm wufºuGpGm yg0ifv_yf&Sm;r_awGa=umifh tcktcsdeftxd zrf;qD;csKyfaESmifcHae&wJh Adkvf}uD;0if;xdef qdk&ifvnf;
1963 ckESpf DSA tywfpOf(5) oifwef;qif; (Best Cadet) wpfOD;jzpfygw,f? tJ'Dtr_eJ@ qufEG,f +yD; ta&;,lcHcJh
&wJh Adkvf}uD;pdefaomif; qdk&ifvnf; OTS tywfpOf(30)&J@ (Best Cadet) wpfOD; jzpfcJhwmudk awG@Edkifygw,f?
rqv/ e0w/ etz ppftm%m&SifacwfawGrSm ppfwdkif;rSL;jzpfoifhygv#uf rjzpfbJ acsmifxdk;/ z,f&Sm;cHvdkuf
&wJh pDeD,m wyfrrSL;awG/ pucrSL;awGvnf; trsm;tjym;&dScJhwmudk awG@Edkifygw,f? 'Dt&m&dSawG[m pDeD,mus&Hk
omru yifukd,ft&nftcsif;eJ@ }udK;pm;tm;xkwfr_tydkif;rSmvnf; xl;c|efxufjruf=uayrJh ppftm%m&Sif}uD;awGudk
zm;wJhae&mrSm !HhwJhtwGuf e,fpm;y,fpm; ppfbk&ifi,fawGvdk tm%m&dSwJh ppfwdkif;rSL;awGtjzpf ae&may; cef@tyf
rcH=u&wmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? wyfrrSL;/ pucrSL;awGjzpfvm=u+yDqdk&if wdkif;rSL;jzpfvmzdk@twGuf ppftm%m
&Sif}uD;awGudk ol@xufig t+ydKiftqdkif zm;=u&w,fvdk@ qdkygw,f? etzwyfwGif;u jzKwf/ xkwf/ ajymif;a&$@yGJawGudk
av;vywftpnf;ta0; yGJawGt+yD;rSm vkyfavh&dSwma=umifh ppfwdkif;rSL;&mxl;udk irf;irf;wuf vdkcsifae=uwJh wyfrrSL;
eJ@ pucrSL;awG[m wpfESpfudk (3)}udrfusif;ywJh av;vywftpnf;ta0;awGudk oGm;wufwJhtcgwdkif;rSm usyfaiGoef;
csDwefwJh vufaqmifypPnf;awGudk ,laqmifoGm;=u&w,fvdk@ qdkygw,f?
2005 ckESpf ESpfqef;ydkif;rSm usif;yjyKvkyfcJhwJh av;vywftpnf;ta0;awGudk ,laqmifoGm;&wJh yJcl;tajcpdkuf
wyfr (77)&J@ wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyf0if;jrifh&J@ vufaqmifypPnf;pm&if;udk avhvm=unf@r,fqdk&if ppfwdkif;rSL;wOD;jzpfzdk@
twGuf t&if;tESD; b,favmuf}uD;w,fqdkwmudk cef@rSef;od&dSEdkifygvdrR,f?
wyfcsKyf}uD;eJ@ 'kwyfcsKyf}uD;jzpfwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat; wdk@twGuf usyf
wpf odef;pDwefwJh vufaqmifypPnf;/ =unf;/ a&/ av !dS§uGyf AdkvfcsKyf}uD;ol&a&$ref;eJ@ZeD;/ ava=umif;&efumuG,f
a&;t&m&dScsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;pdk;0if;eJ@ZeD;/ ppfa&;csKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;odef;pdefeJ@ZeD;/ wdk@twGuf usyfav;aomif;pDwef
vufaqmifypPnf;/ upxrSL;awGjzpf=uwJh 'kAdkvfcsKyf}uD;&JjrifheJ@ZeD;/ 'kAdkvfcsKyf}uD;atmifaxG;eJ@ZeD;/ 'kAdkvfcsKyf}uD;
cifarmifoef;eJ@ZeD;/ 'kAdkvfcsKyf }uD;armifbdkeJ@ZeD;/ ppfaxmufcsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD; oD[ol&wifatmifjrifOD;eJ@ZeD;/ uu§
xkwf vdk@ac:wJh umuG,fypPnf; xkwfvkyfa&;t&m&dScsKyf 'kAdkvfcsKyf}uD;wifat;eJ@ZeD;/ wyfrawmfavhusifha&;t&m&dScsKyf
'kAdkvfcsKyf}uD;ausmf0if;eJ@ZeD; wdk@ twGuf usyfoHk;aomif;pD wefzdk;&dSwJh vufaqmifypPnf;rsm;?
uu§a& 'kAdkvfcsKyf}uD;pdk;odef;eJ@ZeD;/ uu§av 'kAdkvfcsKyf}uD;jrwf[def;eJ@ZeD;/ &uw wdkif;rSL; AdkvfcsKyf jrifhaqG
eJ@ZeD;/ (uua&;) AdkvfcsKyfvSa&$eJ@ZeD;/ (uuaxmuf) AdkvfcsKyfxifatmifausmfeJ@ZeD;/ (uuO) AdkvfcsKyfpdk;armifeJ@ZeD;/

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 61
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

(uuppf) AdkvfcsKyfodef;xdkufeJ@ZeD;/ (uuxl;) AdkvfcsKyfqef;qifheJ@ZeD;/ (uu,m) AdkvfcsKyfxifxGef;eJ@ZeD;/ ppfbuf


vufaxmuf AdkvfcsKyfae0if;eJ@ZeD;/ (euw) AdkvfcsKyfrdk;[def;eJ@ZeD;/ wyc AdkvfcsKyfudkudkeJ@ZeD;/ vyc AdkvfcsKyf&JjrifheJ@ZeD;/
(uutif) AdkvfcsKyf aiGodef;ESifhZeD;/ ppfOD;pD;AdkvfrSL;csKyf AdkvfrSL;csKyfvSaX;0if;eJ@ZeD;/ uuaxmuf AdkvfrSL;csKyf cifarmif
xGef;ESifhZeD;/ (uuaq;) AdkvfrSL;csKyfoef;atmifESifhZeD;/ udk,fa&;t&m&dS AdkvfrSL;}uD;pdk;&dSef wdk@twGuf usyfESpfaomif;pD
wef vufaqmifypPnf;rsm;?
u&cwdkif;rSL; AdkvfcsKyftkef;jrifheJ@ZeD;/ wocwdkif;rSL; AdkvfcsKyfcifaZmfeJ@ZeD;/ &ycwdkif;rSL; AdkvfcsKyfcifarmifjrifheJ@
ZeD;/ ewcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfpdk;EdkifeJ@ZeD;/ ercwdkif;rSL; AdkvfcsKyfomat;eJ@ZeD;/ &rcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfjrifhvd_ifESifh ZeD;/ ryc
wdkif;rSL; AdkvfcsKyfarmifarmifaqGeJ@ZeD;/ &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyfol&jrifhatmifeJ@ZeD;/ eycwdkif;rSL; AdkvfcsKyf rif;atmif
vd_ifeJ@ZeD;/ (uuv#yf) AdkvfcsKyfat;jrifhESifhZeD;/ (uuquf) AdkvfcsKyfodef;xGef;ESifhZeD;/ &wcwdkif;rSL; AdkvfcsKyf ol&
jrifhatmifESifhZeD;/ eycwdkif;rSL; AdkvfcsKyfrif;atmifvd_ifeJ@ZeD; wdk@twGuf usyfwpfaomif;ig;axmifpDwef vufaqmif
ypPnf;rsm;?
uu=unf;(pq&) awGjzpf=uwJh 'kAdkvfrSL;}uD;armifarmifoef;eJ@ 'kAdkvfrSL;}uD; armifarmifat;/ uuxl; rS
'kAdkvfrSL; }uD; ausmfEdkifOD;/ uu=unf;(wm0ef)rS 'kAdkvfrSL;}uD;atmifqef;cspf/ &uwrS 'kAdkvfrSL;}uD; ndKapm/ &uw
(ppfbufa&;&m)rS 'kAdkvfrSL;}uD;wifqef;/ 'kwyfcsKyf&Hk;rS AdkvfrSL;ausmfpGmvif;wdk@twGuf usyfig;axmifpDwef vufaqmif
ypPnf;rsm;?
'up(wEdkif;) AdkvfrSL;csKyfcifarmifat;/ 'up(avmufudkif) AdkvfrSL;}uD;xGef;aevif;/ 'up(vGdKifaumf) AdkvfrSL;
}uD; vSjrifha&$/ 'up(ppfawG) AdkvfrSL;csKyfoef;xGef;atmif/ 'up(uav;) AdkvfrSL;csKyfausmfOD;vGif/ 'up(jynf) AdkvfrSL;
csKyfvSrif;/ wrc(22) AdkvfrSL;}uD;ausmfaqG/ wrc(33) AdkvfrSL;csKyfwifxGef;atmif/ wyfrc(44) AdkvfrSL;csKyfoufEdkif0if;/
wrc(55) Adkvf rSL;csKyfoufOD;/ wyfrc(66) AdkvfrSL;csKyf cifaZmfOD;/ wyfrc(88) AdkvfrSL;}uD; xGef;xGef;OD;/ wrc(99)
(ysufuGuf)/ wyfrc(101) AdkvfrSL;}uD;armifarmiftkef;/ puc(1) AdkvfrSL;}uD; pHjrifhOD;/ puc(2)rSL; AdkvfrSL;csKyf aomif;
at;/ puc(3)rSL; AdkvfrSL;csKyfjrifh [def;/ puc(4) AdkvfrSL;}uD;jrifhaemif/ puc(5) AdkvfrSL;csKyfjrifhpdk;/ puc(6) AdkvfrSL;}uD;
wifaiG/ puc(7) AkdvfrSL;}uD;rsdK;at;/ puc(8) AdkvfrSL;csKyfausmfatmif/ puc(9) AdkvfrSL;}uD;&mjynfh/ puc(10)
AdkvfrSL;}uD;pdk;0if;/ puc(12) AdkvfrSL;csKyfarmif&dSef/ puc(13) AdkvfrSL;csKyfoufOD;armif/ puc(14) AdkvfrSL;csKyf wif,k/
puc(15) AdkvfrSL;}uD;atmifEdkif/ puc(16) AdkvfrSL;csKyf pdk;OD;/ puc(17) AdkvfrSL;csKyf!Gef@vd_ if/ puc(18) AdkvfrSL;csKyf
0if;atmif/ puc(19) AdkvfrSL;csKyfcsdKxGef;atmif/ puc(20) AdkvfrSL;}uD;ausmf+zdK;/ puc(21) AdkvfrSL;csKyf pdk;EG,f wdk@udk
usyf oHk;axmifwef vufaqmifypPnf;rsm;?
uu=unf; (pq&)rS AdkvfrSL;ausmfausmf[ef/ Adkvf}uD;oef;xdkuf/ &uw(pq&) AdkvfrSL;atmifydkifOD;/ Adkvf}uD;
atmif aZmfrif;/ Adkvf}uD;pdk;jrwfxGÉf / 'kwyfcsKyf&Hk; Adkvf}uD;udkudkOD; wdk@twGuf usyf wpfaxmifig;&mwef vufaqmif
ypPnf;rsm;?
ponfjzifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;uae ppf&Hk;csKyf taygufapmifht&m&dStqifhtxd vufaqmifypPnf;awG ay;&wmudk
wG@Edkifw,f? wyfrrSL;wpfOD;twGuf av;vywftpnf;ta0; wpf}udrfwufwdkif; vmbfxdk;zdk@ usyf(1)oef;(2)odef;(1)
aomif;(5)axmifzdk;wefwJh vufaqmifypPnf;awGudk um;tjynfhwif+yD; ,loGm;&wmudk awG@Edkifygw,f? av;vywf
tpnf;ta0;udk wpfESpfoHk;}udrf jyKvkyfavh&dSwma=umifh wyfrrSL;wpfOD;twGuf wpfESpfpm vmbfxdk;&wJhaiG[m
usyf(4) oef;eD;yg;&dSwmudk awG@Edkifygw,f? wyfrrSL;wpfOD;&J@vpm[m 'Davmufay;urf;Edkifatmifvnf; rrsm;wmudk
vnf; vlwdkif; odEdkifygw,f?
'gayrJh 'Dvdkvmbfxdk;&wJhtwGuf wyfr(77)wyfrrSL; AdkvfrSL;csKyf0if;jrifh tcsD;ESD;rjzpfcJhygbl;? 2008 ZGefvrSm
&efukefwdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; jzpfvmcJhygw,f?
av;vywftpnf;ta0; oGm;wuf=u&wJh wdkif;rSL;awG/ wyfrrSL;awG/ pucrSL;awG/ 'up rSL;awGtm;vHk;u
'Dvdk/ 'Dxuf/ rsm;wJhvufaqmifawGudk yHkrSef,loGm;+yD; vmbfxdk;aeusqdk&if AdkvfcsKyfrSL;/ 'kAdkvfcsKyfrSL;}uD;/ AdkvfcsKyf}uD;
qdkolawGtwGuf wpfESpfrSm wyf&if;wyfzGJ@awGuay;wJh vufaqmifqdkwJh vmbfaiGwefzdk;awGuwif ESpfpOf b,f
avmuftxd &dSEdkifrvJqdkwm ocsFmaygif;pufeJ@ cswGuf=unfhEdkifygw,f? wjcm;ae&mtoD;oD;u&wJh vufaqmifawG

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 62
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

eJ@ygaygif;&if a&wGufvdk@awmif EdkifrSmr[kwfygbl;? ppftm%m&SifawG[m bma=umifh tm%mvufv$wfzdk@ 0efav;


ae=uovJqdkwm 'Dtcsufudk=unfh&HkeJ@wif cef@rSef;vdk@&Edkifygw,f?
'ga=umifh EdkifiHawmft}uD;tuJqdkoltaeeJ@ “ightwGuf/ ighom;orD;twGuf/ ighrdef;rtwGuf/ ightrsdK;t
wGuf” rjyKvkyf&qdkwJh “(i)av;vHk;a&Smif” aqmifykwfawGudk vl=um;aumif;&Hk ae&mwdkif;rSm csdwfqGJcdkif;aerJhtpm;/
!dSuGyf/ 0ef}uD;csKyfeJ@ wGif;(1) qdkolawGuvnf; “oef@&Sif;pif=u,fwJhtpdk;&” jzpfatmifvkyfr,fvdk@ vl=um;aumif;
atmif atmf[pfjyaerJh tpm;/ udk,fwdkifu “pHjy” tjzpf vkyfjy=uzdk@vdktyfae+yDjzpfa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&yg
w,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 63
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(18)”

etzppftkyfpktwGif;rSm yifudk,frawmfayrJh tzm;awmfwJhtwGuf xdyfqHk;&mxl;awGudk &&dSaeolawG trsm;


tjym;&dSygw,f? tJ'DvlawGxJrSm pufr_(1)0ef}uD; OD;atmifaomif; wa,mufvnf; tygt0ifjzpfygw,f?
OD;atmifaomif;[m t+idrf;pm; AdkvfrSL;}uD;wOD; jzpfygw,f? ol[m aumufuspf,kwfrmayrJh yg;eyf+yD; txuf
vl}uD;awGt}udKuf aygif;oif;qufqHwwfwJht&nftcsif;awG &dSwma=umifh ol@b0wav#mufvHk; ae&maumif;awG
udkom &&dScJhygw,f? tckvnf; OD;atmifaomif;udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u ol@&J@vl,Hkawmf oufawmf&Snftrwf}uD;
tjzpfeJ@ todtrSwfjyK+yD; ajrSmufpm;xm;ygw,f?
a':atmifqef;pk=unfeJ@ 'Drdkua&pDjyKjyifajymif;vJa&;v_yf&Sm;r_awGtay: wif;rmwJhoabmxm;&dSol OD;atmif
aomif;[m }uH@zGH@toif;}uD;&J@ twGif;a&;rSL;tzGJ@0ifwOD;vnf; jzpfygw,f? r=umcif }uH@zGH@toif;uae toGif ajymif;
zGJ@pnf;awmhr,fqdkwJh ppfwyfausmaxmufaemufcHjyK EdkifiHa&;ygwD}uD;rSmvnf; xdyfydkif;acgif;aqmifwOD;tjzpf wm0ef
,lv_yf&Sm;zdk@ jyifqifae+yDqdkwJhowif;awGvnf; ay:xGufaeygw,f?
OD;atmifaomif;[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@tdrfawmfudk tcsdefra&G; 0ifxGufoGm;vmcGifh &&dSxm;wJhtjyif
AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@rdom;pkeJ@vnf; r=umc% xRif;vufqHk pm;avh&dSa=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfcsK yfrSL;}uD;&J@tdrfawmfudk
tcsdefra&G; 0ifxGufoGm;vmcGifh &dSolawGxJrSm oufawmf&Snftrwf}uD; (2)OD;jzpfwJh OD;atmifaomif;eJ@ OD;armif
aomif; wdk@tjyif wyfcsKyf}uD;&J@ppfbufvufaxmuf AdkvfcsKyfae0if; vnf; yg0ifa=umif;od&dS&ygw,f?
OD;atmifaomif;[m rEWav;wdkif; awmifom+rdK@e,f 0Javmif&Gmom; wOD;jzpfygw,f? ausmif;q&mav;tjzpf
eJ@ toufarG;ae&mu b0wdk;wufr_&SmwJhtaeeJ@ 1964 ckESpf 'DZifbmvrSm ppfwyfxJudk 0ifa&mufcJholjzpfa=umif;
od&dS&w,f? Adkvfoifwef;tywfpOf (31) (OTS-31) udk wufa&mufcJhygw,f? vkyfoufpOfu (63)jzpf+yD; udk,fydkif
eHygwfu (=unf;§10107) jzpfygw,f? 'kAdkvfatmifaomif;[m ,QKtcg uu§=unf;rSm acgufxm;cHae&wJh 'kAdkvf
csKyf}uD;ausmf0if;eJ@ tywfpOfwl+yD; wjcm; pDeD,m'kAdkvfcsKyf}uD;awGjzpf=uwJh &Jjrifh(}uD;)/ cifarmifoef;/ armifbdk wdk@
xuf tywfpOfwckapmwmudk awG@&ygw,f?
OD;atmifaomif;[m 1980 ckESpfavmufu wyfr(99)vufatmufcH uavmtajcpdkuf cv&(70)rSm wyf&if;
rSL; wm0efxrf;aqmifcJh+yD; 1988 ckESpf e0wu tm%modrf;csdefrSmawmh tv,fydkif;wdkif;ppfXmecsKyfwdkif;rSL; AdkvfcsKyf
xGef;=unf vufatmufrSm ppfAsL[mrSL;tjzpfeJ@ wm0efxrf;aqmifcJha=umif; od&dS&ygw,f? AdkvfrSL;}uD;atmifaomif;
[m q&morm;awG&J@t}udKufudk odwwfolyDyD AdkvfcsKyfxGef;=unf vdktyfor# tpGrf;ukef jznf@qnf;ay;EdkifcJhwJh
twGuf rauG;wdkif; w0wOuUXwm0efudkyg yl;wGJxrf;aqmifcGifh &&dScJhygw,f? e0w tm%modrf;ppfaumifpD tzGJ@0if
wOD;jzpfwJh AdkvfcsKyfxGef;=unf[m 1992 ckESpfrSm ukefoG,fa&;0ef}uD;jzpfvmwJhtcg vl,Hkawmfwynf@&if;jzpfwJh Adkvf
rSL;}uD; atmifaomif;udkvnf; oleJ@twl wygwnf;ac:aqmifoGm;cJh+yD; ukefoG,fv,f,mOD;pD;XmerSm OD;aqmif!$ef
=um;a&;rSL;tjzpf wm0efay;cJhygw,f?
aemufydkif;rSm AdkvfrSL;}uD;atmifaomif;[m wyfut+idrf;pm;,lcJh&+yD; 1996 arv(29)&ufae@rSm arG;jrLa&;eJ@
a&vkyfief;0ef}uD; jzpfvmcJhygw,f? tJ'Dtcsdef[m jynfyydk@ukeftwGuf ppftpdk;&u arG;jrLa&;eJ@a&vkyfief;udk tpGrf;
ukefwdk;csJ@aecsdefrdk@ 0ef}uD;OD;atmifaomif;[m vkyfydkifcGifhawG t}uD;tus,f&&dScJhygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; 0ef}uD; OD;
atmifaomif;[m atmufajcvGwfoGm;+yD; ol@q&m&if;jzpfwJh AdkvfcsKyfxGef;=unfudk ajc&mcsif;wdkif;vmcJhw,fvdk@ qdkyg
w,f? OD;atmifaomif;eJ@ ZeD;jzpfol a':cifcif&Dwdk@[m “acsmif;udkypf+yD; jrpfudk&Sm” wJhtaeeJ@ AdkvfcsKyfxGef;=unfwdk@
rdom;pkudkausmcdkif;cJh+yD; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;wdk@&J@ aetdrfawGudk acsmif;ayguf
rwwf 0ifxGufoGm;vmcJha=umif; od&dS&ygw,f?
1997 ckESpfrSm trSwf(1)pufr_0ef}uD; 'kAdkvfcsKyf}uD;pdefatmif usrRma&;csdK@,Gif;vmwJhtwGuf AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$u arG;jrLa&;eJ@a&vkyfief;0ef}uD; OD;atmifaomif;udk trSwf(1)pufr_0ef}uD;wm0efudkyg yl;wGJudkifcdkif;cJhygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 64
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

vmbfvmbtajrmuftrsm;&&dSwJh 0ef}uD;Xme(2)ckudk udkifwG,fcJh&wmrdk@ OD;atmifaomif;[m ae@csif;ncsif; bDv#Hem


wOD; jzpfvmcJhw,fvdk@qdkygw,f? 1997 ckESpf Edk0ifbm(15)&ufae@ ppftkyfpkwGif; tm%mvkyGJawG jzpfyGm;cJhcsdefrSm OD;
atmifaomif;u t&Sifocifa[mif; 'kAdkvfcsKyf}uD;xGef;=unfudk ypfy,f+yD; t&Sifocifopf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$wdk@eJ@
yl;aygif;vdkufwJhtwGuf OD;atmifaomif;[m pufr_(1)0ef}uD;tjzpf ajrSmufpm;cHcJh&ygw,f?
ol pufr_(1)0ef}uD;jzpfvmcsdefrSm EdkifiHjcm;u rSm,lwifoGif;&wJh puf&Hk/ tvkyf&HkawGeJ@ pufypPnf;awGtwGuf
&&dSwJhaumfr&SifcawGudk wyfcsKyf}uD;eJ@ 'kwyfcsKyf}uD;udkvnf; yHkrSefcGJa0ay;cJhygw,f? 'ghtjyif w&m;0if rSwfyHkwifxm;+yD;
EdkifiHawmfudk ESpfpOf tcGefaiGawGtrsm;tjym; ay;aqmifaewJh a':0if;0if;Ekydkif puFmyltajcpdkuf a&mifjcnfOD;ukr`%D&J@
rEWav;bD,mcsufpuf&Hkudkvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@aygif;+yD; 2000-2001 ckESpfrSm twif;t"rR odrf;ydkufcJhyg
w,f? a':0if;0if;Eku tmqD,HeJ@ EdkifiHwumw&m;&Hk;awGrSm w&m;pGJzdk@vkyfawmhrS =um;cHtr_yGJpm;awGudkapv$wf+yD;
wdwfwqdwfav#mfa=u;ay; a=uat;cdkif;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
ol}uD;eJ@aygif;+yD; q,ftdrfacgif;udk [dk'if;xifw,fqdkwJh taygufrsdK;csdK;aewJh OD;atmifaomif;&J@ ajcvSrf;trSm;
udk apmifh=unf@aeolawGxJrSm e0w twGif;a&;rSL;(1)jzpfol ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@vnf;
yg0ifcJhygw,f? {&m0wDwdkif; omaygif;+rdK@e,ftwGif; w&kwfEdkifiH&J@tultnDeJ@ wnfaqmufcJhwJh puULpuf&HkpDrHudef;
rSm 0ef}uD;OD;atmifaomif; u a':vmoef;csD+yD; vmbfpm;cJhwJhtr_udk AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@ u
pHkprf;r_awGjyKvkyfcJhygw,f? 'DudpPudk ta&;,lzdk@pDpOfaqmif&GufaecsdefrSm OD;atmifaomif;u ol@q&mawGjzpf=uwJh
wyfcsKyf}uD;(2)OD;udk ajy;uyfcJhwJhtjyif ol@&J@om;wOD;jzpfwJh AdkvfrSL;jynfatmif udkvnf; 'kwyfcsKyf}uD;jzpfwJh 'kwd,
AdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat;&J@ arG;pm;orD;reENmat;eJ@ uaomuarsm vufxyfay;pm;cJh+yD; tcsdefrD tumtuG,f,l
EdkifcJhygw,f?
0ef}uD;uawmf a':cifcif&D uvnf; r,fawmf}uD; a':}udKif}udKifeJ@ orD;awmfawGudk pdefwqifpmeJ@ vmbfxkd;
cJha=umif; od&dS&ygw,f? 'Dvdk tuif;yg;+yD; uGufausmfjrifr_awGa=umifh 0ef}uD;OD;atmifaomif; [m ta&;,lrcH&wJh
tjyif vufr&GH@}uH@zGH@toif;}uD;rSm twGif;a&;rSL;tzGJ@0ifeJ@ rEWav;wdkif;wm0efcHtjzpf wdk;jrSifhwm0efay;wmudk cHcJh&
ygw,f? ukefaps;E_ef;usqif;a&;aumfrwDopfrSm OuUX/ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat; acgif;aqmif+yD; 2001 ckESpf
'DZifbm(5)&ufae@rSm jyifqifzGJ@pnf;cJhwJh ukefoG,fr_rl0g'aumifpDrSmvnf; twGif;a&;rSL;/ jzpfvmcJhygw,f?
etz twGif;a&;rSL;(1) AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@u pufr_(1)0ef}uD; OD;atmifaomif;eJ@ opfawm0ef}uD; t+idrf;pm;
AdkvfrSL;}uD; OD;atmifzkef; wdk@udk tusifhysufjcpm;r_pGJcsufawGeJ@ ta&;,lz,f&Sm;ypfzdk@ 2003 ckESpftwGif;rSm xyfrH pDpOf
cJhao;a=umif; od&dS&ygw,f? 'gayrJh wyfcsKyf}uD;(2)OD;&J@ tumtuG,fay;r_a=umifh 0ef}uD;OD;atmifaomif; [m
ta&;,lcH&rJhta&;u aemufw}udrfxyfrH+yD; vGwfajrmufoGm;cJh&ygw,f? r,fawmf}uD; a':}udKif}udKif&J@ azgufonf
opfukr`%Dwckudk xkwf+yD;om;opfvkyfuGufawG ygrpfcsay;cJhrdwJh opfawm0ef}uD; OD;atmifzkef;omv#if ta&;,l
z,f&Sm;wmudk cHcJh&ygw,f?
OD;atmifaomif;[m cv&(70)rSm wyf&if;rSL;wm0ef xrf;aqmifcJhpOfuwnf;u rauG;/ jrif;+cH/ rdwˆDvm “r
oHk;vHk;e,fajr”rS typfrJh &Gmol&Gmom;awGudk uGefjrLepfawGvdk@pGyfpGJ+yD; 0g;&if;'kwfeJ@ &uf&ufpufpuf &d kufavh&dSwJh
twGuf “0g;&if;'kwfatmifaomif;” vdk@ eHrnf}uD;cJholjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? ol ppfAsL[mrSL;jzpfvmcsdefrSmvnf;
a&S@wef;aus;&GmawGu jynfol@ppfwyfzGJ@0ifawGudk aoeyftpm; 0g;&if;'kwfawG wyfqifay;cJhbl;w,fvdk@ qdkygw,f?
OD;atmifaomif;[m AdkvfrSL;b0rSmuwnf;u oleJ@r,m;nDtudkawmfwJh (a':cifcif=unf.cifyGef;) &Jt&m&dS OD;pdk;
!Gef@ qdkoludk tpazsmufypf&mrSm yg0ifcJha=umif; od&dS&ygw,f? rl;,pf,rf;um;+yD; rdom;pktay: ESdyfpuf&ef&Smavh
&dSwJh &Jt&m&dSOD;pdk;!Gef@udk AdkvfrSL;atmifaomif;eJ@ ol@wynf@awGu aetdrfuae zrf;qD;ac:xkwfoGm;wmudk aemuf
qHk;jrifawG@vdkuf=u&+yD; tcktcsdeftxd vHk;0 tp&SmrawG@bJ aysmufqHk;oGm;cJhw,fvdk@ OD;pdk;!Gef@&J@aqGrsdK;wOD;u xkwf
az:ajymqdkcJhbl;a=umif; od&dS&ygw,f?
'gayrJh OD;atmifaomif;&J@ om;wOD;jzpfwJh “atmif&nf+zdK;” ukr`%Dydkif&Sif udkaeatmif &J@ZeD; cifrdk;!Gef@ [m
aysmufqHk;oGm;cJhwJh &Jt&m&dS OD;pdk;!Gef@eJ@ a':cifcif=unfwdk@&J@ orD;&if;jzpfaewm[m xl;jcm;csufwck jzpfygw,f?
rEWav;bD,mpuf&Hktr_twGuf EdkifiHwumw&m;&Hk;rSm ta&;,lrcH&atmif a':0if;0if;Ekudk vmbfxdk;+yD; a=uat;cdki f;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 65
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

cJhwJh OD;atmifaomif;/ omaygif;puULpuf&Hk vmbfpm;r_twGuf jzKwfxkwfz,f&Sm; ta&;,lrcH&atmif om;jzpfol


AdkvfrSL;jynfatmifudk 'kwyfcsKyf}uD;&J@vufxJ xdk;tyfcJhwJh OD;atmifaomif;[m ol@&J@ vlowf tavmif;azsmufzsufr_
twGuf E_wfydwfwJhtaeeJ@ om;jzpfol udkaeatmif udk a':cifcif=unf&J@orD; (armifESr0rf;uGJ)eJ@ vufxyfay;cJhwm
vm; qdkwJhtcsufudkawmh OD;atmifaomif;omv#if todqHk;jzpfEdkifygw,f?
'Dvkd vkyf&Judkif&J vufpvufe&dSvdk@vnf; wyfcsKyf}uD;awGu OD;atmifaomif;udk vufr&GH@}uH@zGH@toif;}uD;rSm
twGif;a&;rSL;tjzpf a&G;cs,fwm0efay;cJhwm jzpfaumif;jzpfEdkifygw,f? ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyf}uD;
cif!Gef@u OD;aqmif}udK;yrf;cJhwJh a':atmifqef;pk=unfeJ@ ppftpdk;&wdk@t=um;u awG@qHkaqG;aEG;yGJawG atmifjrifoGm;
rSmudk txl;pdk;&drfcJholawGxJrSm 0ef}uD;OD;atmifaomif;vnf; wOD;tygt0ifjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? 'ga=umifh awG@
qHkaqG;aEG;yGJawG ysufpD;oGm;atmif&nf&G,f+yD; a':atmifqef;pk=unf&J@ jynfwGif;pnf;&Hk;a&;c&D;pOfawGudk t=urf;zuf
wm;qD;aESmuf,Sufzdk@ }uH@zGH@twGif;a&;rSL; OD;atmifaomif;u AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk wdkuf wGef; awmif;qdkcJha=umif;
od&dS&ygw,f? 2003ckESpf ar(30) 'DyJ,if;vlowfyGJ}uD;udk aemufuG,fu pDpOf!$ef=um;cJholawGxJrSm etz twGif;
a&;rSL;(2) 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;pdk;0if; eJ@ }uH@zGH@twGif;a&;rSL; OD;atmifaomif; wdk@udk,fwdkif yg0ifcJha=umif; ppfaxmuf
vSrf;a&;t&m&dSwOD;u xkwfaz:ajymqdkcJhygw,f?
OD;atmifaomif; [m taemufEdkifiHawGtay: rkef;wD;pdwf jyif;xefolwOD;jzpfwJhtwGuf jrefrmhta&;udk ukv
or*~vHk+cHKa&;aumifpDrSm rJcGJqHk;jzwf&wJhtqifh a&muf&dSvmcsdefup+yD; taemufEdkifiHoH&Hk;awGeJ@ twdkuftcHv_yf&Sm;
olawGtay: t=urf;zufvufwkef@jyefzdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk r=umc% wdkufwGef;cJha=umif; od&dS&ygw,f? 2007
ckESpftwGif; &efukef+rdK@vnfrSm&dSwJh tar&duefoH&Hk;eJ@ +Adwdo#oH&Hk;awGa&S@rSm (3)&ufqufwkduf qENjyr_awGjzpfay:
atmif aemufuG,fu pDpOf!$ef=um;cJhol[mvnf; OD;atmifaomif; jzpfa=umif; od&dS&ygw,f? 2006-2007 ckESpfawG
twGif; ukefaps;E_ef;usqif;a&;/ EdkifiHa&;tusOf;om;rsm; jyefv$wfay;a&;/ +idrf;csrf;pGm awmif;qdkqENjyolawGudk }uH@zGH@
tzGJ@0ifawG/ pGrf;tm;&SifawGoHk;+yD; &uf&ufpufpuf t=urf;zuf+zdKcGJr_awG jyKvkyfcJh&mrSmvnf; 0ef}uD;OD;atmifaomif;
udk,fwdkif aemufuG,fu pDpOf!$ef=um;cJhwmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
OD;atmifaomif;[m }uH@zGH@tpnf;ta0;}uD;awGrSm a':atmifqef;pk=unfeJ@ 'Drdkua&pDEdkifiHawGudk &H_@csajymqdk
r_awGudk ajymifajymifwif;wif; jyKvkyfcJholjzpfygw,f? “ukvm;r”udk b,fawmhrS tm%mv$Jay;rSmr[kwfbl;/ tar
&duefeJ@ t*FvdyfawGu jrefrmEdkifiHudk usL;ausmfwdkufcdkufvmr,fqkd&if igudk,fwdkif aoewfjyefudkif+yD; a&S@wef;u t
aocHwdkufcdkufoGm;r,f qdk+yD; 2007 ckESpf azaz:0g&DvtwGif; rEWav;wdkif; aysmfbG,f+rdK@e,f anmifukef;aus;&GmteD;
rSm jyKvkyfcJhwJh }uH@zGH@pka0;yGJ}uD;rSm xnf@oGif;ajymqdkcJhwm awG@Edkifygw,f?
OD;atmifaomif;&J@ pufr_(1)0ef}uD;XmeatmufrSm ESpfpOf t&H_;jyaewJh puf&Hktvkyf&Hkaygif; (200)eD;yg; &dSaeyg
w,f? 'Dpuf&HkawGudk yk*~vduvufxJ v$Jajymif;ay;tyfzdk@ AdkvfcsKyf}uD;wcsdK@u qEN&dS=uayrJh OD;atmifaomif;u
ol@vkyfydkifcGifheJ@ pm;aygufawGydwfoGm;rSm pdk;&drfwJhtwGuf puf&HkawGudk yk*~vduv$Jray;zdk@ r,fawmf}uD;a':}udKif}udKifu
wqifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk pnf;&Hk;xm;a=umif; od&dS&ygw,f? tcktcg OD;atmifaomif;[m jynfwGif;rSm usyfaiG
bDv#Haygif;rsm;pGm ydkifqdkifxm;&Hkomru puFmylEdkifiHrSmvnf; aiGpm&if;zGifhxm;+yD; oef;eJ@csDwJha':vmaiGawGudk tyfESH
xm;a=umif; od&dS&ygw,f? puFmylEdkifiHrSm&dSwJh OD;atmifaomif;&J@ b%fpmtkyfyg tcsuftvufawGuawmh atmuf
ygtwdkif;jzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
 A/C Name : AUNG THOUNG
 A/C No : 501-110357-201 (USD)
 A/C Address : No. 6, DAFU LANE4
SINGAPORE 539410
 BANK Name : OVERSEA CHINESE BANKING CORPORTION LTD.
(OCBC)
 BANK Adress : OCBC CENTRE 65, CHULIA STREET, SINGAPORE 049513

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 66
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

tckqdk&if 0ef}uD;OD;atmifaomif;eJ@ ZeD; a':cifcif&D/ om;jzpfol AdkvfrSL;rdk;atmifeJ@ ZeD; a'gufwmat;cdkif!Gef@/


om;jzpfol atmif&nf+zdK;ukr`%Dvdrdwuf refae*sif;'g&dkufwm aeatmifeJ@ ZeD; cifrdk;!Gef@/ om;jzpfol AdkvfrSL;
jynfatmifeJ@ orD;awGjzpf=uwJh cifik&nf+zdK;/ a'gufwm okeENmatmif/ at;jrwfydkatmif wdk@udk tar&duefjynf
axmifpk tygt0if taemufEdkifiHawGu trnfysufpm&if;oGif;+yD; pD;yGm;a&;t& ta&;,l r_awG/ jynf0ifcGifhADZm wm;
qD;ydwfyifr_awG jyKvkyfxm;+yDjzpfygw,f? 'ga=umifh r=umcif ppf&mZ0wfaumifawGeJ@ olwdk@&J@rdom;pkawGtwGuf
vlawmxJrwdk;EdkifwJhb0/ ajy;p&majrr&dSwJhb0awGeJ@ &ifqdkif&awmhrSmjzpfa=umif; wifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 67
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(19)”

2009 Zefe0g&Dv(25)&ufae@u jrefrmEdkifiHuae puFmylEdkifiHudkxGufcGmrJh oabFmwpD;ay:uae bdef;jzL (118)


uDvdk*&rfudk jrefrmEdkifiH rl;,pftxl;&JwyfzGJ@eJ@ taumufcGefOD;pD;Xmewdk@u yl;aygif;zrf;qD;&rdcJhygw,f? pifumyltvH
wyfqifxm;wJh udkwmwD*uf (KOTA TEGET) trnf&dSoabFmudk owif;t& wufa&muf&SmazGpOf ysOfcsyfawG
twGif;rSm0Sufxm;wJh bdef;jzLawGudk tckvdk zrf;qD;&rdcJhwmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
owif;t&qdkvdk@ 'Dowif;udk ay;ydk@cJholawG[m ppftpdk;&u zGJ@pnf;ay;xm;wJh p&c ac: ppfbufa&;&mvHk+cHK
a&;t&m&dScsKyf&Hk;/ SB ac: &Jtxl;owif;wyfzGJ@eJ@ }uH@zGH@tifaz:rmtzGJ@awGu ay;ydk@cJh=uwmr[kwfbJ w&kwfaxmuf
vSrf;a&;tzGJ@eJ@ tifwmydkvf ac: EdkifiHwum&JwyfzGJ@wdk@u w&m;0ifta=umif;=um;cJhwma=umif@ a&vnfudk a&mufae
+yDjzpfwJhoabFmudk rv$Jra&Smifom urf;jyefuyfcdkif;+yD; &SmazGzrf;qD;cJh&wmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
w&kwfaxmufvSrf;a&;tzGJ@eJ@ EdkifiHwum&JwyfzGJ@wdk@u puFmyloabFm &efukef+rdK@&dS at;&Sm;0g;qdyfurf;udk
rqdkufuyfcifuwnf;u 'Dowif;udk }udKwif&&dSxm;cJhw,fvdk@qdkygw,f? 'gayrJh EdkifiHwumrl;,pfaq;0g;*dk%f;}uD;
awG&J@aemufuG,frSm etzAdkvfcsKyf}uD;awG&J@rdom;pk0ifawGeJ@ ppftpdk;&tm%mydkifawGudk,fwdkif yg0ifywfoufae
a=umif; twdtus od&dSxm;wJhtwGuf oufqdkif&mudk }udKwiftodray;bJ aocsmatmifapmifh=unf@+yD;rS puFmyl
oabFm &efukefjrpf0urxGufcGmcif jynfxJa&;0ef}uD;Xmeudk w&m;0ifta=umif;=um;+yD; vufqkwfvufudkif zrf;qD;
cdkif;vdkufwmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
,Qifu jrefrmEdkifiHuxGuf&dSwJh bdef;jzLeJ@ pdwfºuGaq;awGudk e,fpyfvrf;a=umif;awGuwqifh tdrfeD;csif;EdkifiH
awGudk v#dK@0Sufwifydk@cJh=u+yD; tdrfeD;csif;EdkifiHawGuwqifh wurBmvHk;udk qufvufjzef@csDcJh=uygw,f? 'gayrJh aemuf
ydkif;rSm tdrfeD;csif;EdkifiHawGu rl;,pfaq;0g;wm;qD;ESdrfeif;a&;vkyfief;awGudk wif;wif;uswfuswf zdzdpD;pD; vkyfvm=u
wJhtjyif jrefrmppftpdk;&udkvnf; ydkrdkzdtm;ay;vm=uwJhtwGuf jrefrmEdkifiHuxGuf&dSwJh rl;,pfaq;0g;awGudk e,fpyf
vrf;a=umif;awGuwqifh wifydk@r_awG av#mhenf;usqif;oGm;cJhygw,f?
'ga=umifh rl;,pfaq;0g;*dk%f;awG[m jrefrmppftpdk;&tm%mydkifawGeJ@aygif;+yD; bdef;jzLtygt0if rl;,pfaq;0g;
awGudk yifv,fjyifuwqifh EdkifiHwumudkwifydk@Edkifatmif }udK;yrf;vkyfaqmifcJh=uygw,f? bdef;jzLeJ@rl;,pfaq;0g;awG
udk yifv,fqdyfurf;awGta&muf vHk+cHKpdwfcspGmeJ@ v#ifv#ifjrefjref ydk@aqmifEdkifzdk@/ ppftpdk;&tm%mydkifawG/ qdyfurf;
tm%mydkifawGeJ@aygif;+yD; rl;,pfaq;0g;awGudk w&m;0if jynfyydk@ukefypPnf;awGxJrSm0Suf+yD; jynfyudkcdk;xkwfEdkifzdk@/ rl;
,pfaq;0g;vkyfief;udk zHk;uG,fay;zdk@eJ@ rl;,pfaq;0g;vkyfief;u&&dSvmrJh aiGrJawGudk aiGjzLjzpfatmif av#mfzGyfay;Edkifzdk@
twGuf jynfwGif;jynfyrSm [efjypD;yGm;a&;vkyfief;awG/ ukr`%DawGeJ@ b%fvkyfief;awGudk zGJ@pnf;xlaxmifxm;zdk@/ pwJh
{&mrpDrHudef;}uD;awGudk EdkifiHwumrmzD;,m;*dk%f;awG&J@tultnDeJ@ pepfwus a&;qGJcsrSwf vkyfaqmifcJh=uygw,f?
udk;uef@w&kwf bdef;bk&ifa[mif; avmfppf[ef (Lo Hsing Han) eJ@ ol@&J@om; pwDzifavm (Steven Lo)
ac: xGef;jrifhEdkif wdk@u 1992 ckESpfrSm pwifxlaxmifcJhwJh "Asia World Co; Ltd. qdk&if &Srf;jynfu rl;,pf
aq;0g;awGudk &efukefqdyfurf;ta&muf tvG,fwul o,f,lydk@aqmifEdkifzdk@&nf&G,f+yD; rEWav;-vm&d_; ta0;ajy;
vrf;r}uD;eJ@ rEWav;-&efukef ta0;ajy;vrf;r}uD;awGudk azgufvkyfcJhwJhtjyif &efukef =unf@jrifwdkifbufrSmvnf;
at&Sm;0g;qdyfurf;eJ@ Asia World Port Mangagement Co; awGudk tqifoifh }udKwifxlaxmifxm;cJhyg
w,f? 'ghtjyif pwDzifavm&J@ZeD; puFmylu|ef;ol pDpDvD,mtef; (Cecilia Ng) ac: tef;aqmfa[mif; (Ng Sor
Hong) OD;aqmifvkyfudkifaewJh at;&Sm;0g;ukr`%Dydkif puFmyl ukr`%DcGJ(10)ckuvnf; rl;,pfaq;0g; jzef@jzL;a&; vkyf
ief;awGeJ@ w&m;r0if aiGrJav#mfzGyfr_vkyfief;awGrSm yg0ifywfoufaewJhtwGuf tar&duefjynfaxmifpku Asia
World ukr`%DawGeJ@ olwdk@ydkifqdkifwJhypPnf;awGudk 2008 ckESpf azaz:0g&Dv(25) &ufae@rSm '%fcwfta&;,lwm
awG jyKvkyfcJhygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 68
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

tvm;wl udk;uef@w&kwf OD;ausmf0if; qdk&ifvnf; “jrefrmarzm;0g;b%f”udk 1994 ckESpfrSm pwifxlaxmifcJh


+yD; rl;,pfaq;0g;u&&dSwJhaiGrJawGudk aiGjzLjzpfatmif w&m;r0if av#mfzGyfay;wJhvkyfief;awGudk vkyfudkifcJhygw,f? 'gh
tjyif jynfwGif;rSm arzvm;0g; xa&;'if;ukr`%D/ csifpk(jrefrm)ukr`%D/ csifpkarzvm;0g; txyfom;puf&Hk/ xdkif;EdkifiHrSm
Pammthari Saw Mill Co; Ltd eJ@ puFmylEdkifiHrSm TN Resources Pte Co; Ltd. wdk@udk xlaxmif+yD;
aemufuG,frSm rl;,pfaq;0g;vkyfief;awGudk vkyfudkifcJhygw,f? &Srf;jynfwcGifuxkwfvkyfwJh bdef;jzLawGeJ@ pdwfºuG
aq;jym;awGudk xm;0,f/ +rdwf/ aumhaomif;/ ppfawG/ ausmufjzL pwJh yifv,fqdyfurf;awGudk vHk+cHKpdwfcspGmeJ@
tvG,fwul wifydk@Edkifatmif&nf&G,f+yD; Yangon Airways ava=umif;vkdif;&J@ tpk&S,f,mtrsm;pkudk 1997 ckESpf
rSm rwefwqaps;eJ@ 0,f,lcJhygw,f?
0 w&kwf OD;tdkufxGef; acgif;aqmif+yD; 1995 ckESpfrSm pwifxlaxmifcJhwJh “tm&S"e” b%fuvnf; rl;,pf
aq;0g;a&mif;0,fr_u&&dSwJh aiGrJawGudk aiGjzLjzpfatmif c0gcswJhvkyfief;awGrSm yg0ifywfoufcJhwJhtwGuf tar&duef
b¾ma&;0ef}uD;Xmeu jrefrmarzvm;0g;b%feJ@ tm&S"eb%fawGudk 2001 ckESpf pufwbFmv(11) &ufae@rSm
trnfysufpm&if; xkwfjyefcJhygw,f? tar&duefEdkifiHu taxmuftxm;awGeJ@wuG twdtus wifjyvmwJhtwGuf
etzppftpdk;&u arzvm;0g;b%f/ tm&S"eb%f/ jrefrm,leDAmq,fb%feJ@ &dk;rb%fawGudk 2003 ckESpftwGif;rSm
w&m;0ifpHkprf;ppfaq;r_awG rv$Jra&Smifom jyKvkyfjycJh&ygw,f?
arzvm;0g;b%f/ tm&S"eb%feJ@ jrefrm,leDAmq,fb%fawG&J@ vkyfydkifcGifhvdkifpifawGudk 2005 ckESpf =o*kwf
vrSm &kwfodrf;cJhayrJh a[mifaumif rmzD;,m;olaX; Mr. Serge Pun OD;aqmif wnfaxmifxm;wJh FMI Co;
Ltd &J@ &dk;rb%fvkyfief;udkawmh rxd&Jwma=umifh b%fvkyfief;awGudk ,m,Dom &yfqdkif;xm;cdkif;cJh+yD; 2008 ESpfukef
ydkif;rSm jyefvnfcGifhjyKcJha=umif; od&dS&ygw,f? at;&Sm;a0gvfqdyfurf;rSm bdef;jzLawGzrf;qD;&rdwJhae@rSmbJ &efukef
vd_ifom,mrSm&dSwJh FMI tdrf,mrSmvnf; bdef;jzLtajrmuftrsm; xyfrHzrf;qD;&rdw,fqdkwJhowif;awG ay:xGufcJhyg
w,f?
rl;,pfaq;0g;vkyfief;awG/ w&m;r0if aiGrJc0gcsr_vkyfief;awGrSm yg0ifywfoufaewJh OD;ausmf0if;wdk@/ OD;tdkuf
xGef; wdk@udkvnf; wpHkw&mta&;r,lbJ jrefrm,leDAmq,fb%fydkif&Sif OD;wifpdef wOD;wnf;udkom rl;,pfaq;0g;eJ@
pdwfudkajymif;vJapwwfaomOya'/ w&m;r0if aiGa=u;c0gcsr_eJ@ywfoufwJhOya'awGeJ@ w&m;pGJqdkjy+yD; 2007 ckESpf
{+yDvrSm axmif'%f(10)ESpf csrSwfcJhwm awG@&ygw,f?
tck at;&Sm;a0gvf qdyfurf;u xGufcGmrJh puFmyloabFmay:u zrf;qD;&rdwJh bdef;jzLawG[m 0jynfaoG;pnf;
nD!Gwfa&;wyfrawmf (UWSA) eJ@ ywfoufaea=umif;/ 0oy OuUX OD;ayguf,lcsef;&J@om;ruf OD;tdkufa[mh qdk ol
ydkifqdkifwJhypPnf;awGjzpfa=umif; twnfrjyKEdkifwJhowif;awG &efukefpD;yGm;a&;avmurSm ay:xGufaeygw,f? OD;tdkuf
a[mh [m w&kwfvlrsdK;wOD;jzpf+yD; q,fausmfouft&G,frSm &Srf;jynfajrmufydkif; wmrdk;nJa'oudk ajymif;a&$@ tajccs
&if; bdef;vkyfief;eJ@ toufarG;cJholjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? OD;tdkufa[mh [m avmppf[ef&J@ at;&Sm;a0gvf ukr`%D
rSmvnf; t"du tpk&S,f&m0ifwOD;jzpfwJhtjyif aiGrJc0gcsr_awG/ rl;,pfaq;0g;r_awGa=umifh ta&;,lydwfyifcHcJh&wJh
jrefrmarzvm;0g;b%frSmvnf; t"du tpk&S,f,m0ifwOD;jzpfa=umif; od&dS&ygw,f? OD;tdkufa[mh[m &efukef
ava=umif;vkyfief;/ a[mfw,fvkyfief;/ ausmufrsufvkyfief;eJ@ opfvkyfief;awGudk OD;pD;vkyfudkifcJha=umif; od&dS&yg
w,f? OD;tdkufa[mh&J@ wynf@wcsdK@udk etzu zrf;qD;ppfaq;aea=umif; owif;awGay:xGufaeayrJh OD;tdkufa[mh udk
zrf;qD;wJhowif;awGawmh tcktcsdeftxd r=um;&ao;ygbl;?
wu,fawmh jynfwGif;u rl;,pfaq;0g;*dk%f;}uD;awGeJ@ EdkifiHwumrl;,pfaq;0g;*dk%f;}uD;awG&J@ aemufuG,frSm
jrefrmppfAdkvfcsKyf}uD;awG&J@rdom;pkawGeJ@ ppftpdk;& xdyfydkif;tm%mydkifwcsdK@udk, fwdkif xJxJ0if0if yg0ifywfoufaewm
awG@edkifygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@om;i,f OD;xGef;Edkifa&$eJ@ om;}uD; OD;}udKifpef;a&$ wdk@[m udk;uef@bdef;bk&ifawGeJ@ aygif;
+yD; +rdwf+rdK@eJ@ ppfawG+rdK@awGrSm tat;cef;puf&HkawGudk xlaxmifxm;=uygw,f? 'Dtat;cef;puf&HkawGukd yifv,f
xGufukefawGjzpfwJh ig;eJ@ykZGefawGudk EdkifiHjcm;wifydk@&mrSm toHk;jyKzdk@qdk+yD; ta=umif;jyxm;ayrJh aemufuG,frSmawmh
bdef;jzLbavmufwHk;awGudk tat;cHxm;wJh ig;ykZGefaowWmawGxJrSm v#dK@0Sufxnf@oGif;+yD; EdkifiHwumudk jzef@csDwJh

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 69
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

vkyfief;awGudk t"duxm; vkyfaqmifae=uwmjzpfa=umif; txl;pHkprf;ppfaq;a&;Xme&J@ t+idrf;pm;t&m&dS}uD;wOD;


udk,fwdkifu xkwfaz:ajymqdkcJhbl;ygw,f?
rl;,pfaq;0g;*dk%f;}uD;awG&J@aemufuG,frSm taumif}uD;}uD;/ t+rD;&Snf&SnfawGudk,fwdkif yg0ifywfoufae=u
wma=umifh udk,feJ@rqdkif&if rodcsifa,mif/ rjrifcsifa,mif aqmifae=uzdk@/ rv$Jra&Smifom jrif/ awG@/ =um;/ od &if
vnf; yg;pyfydwfae=uzdk@/ 2004 ckESpftwGif;jyKvkyfcJhwJh txl;pHkprf;ppfaq;a&;OD;pD;Xme&J@ XmewGif; Briefing wckrSm
!$efcsKyfu vufatmuft&m&dSawGudk wdk;wdk;wdwfwdwfowday;cJha=umif; tJ'D t+idrf;pm;t&m&dS}uD;u jyefvnfajym
jycJhygw,f?
etzxdyfwef;acgif;aqmif}uD;awGjzpf=uwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ajr; zdk;vjynf@ ac: aea&$aoG;atmif
rl;,pfaq;0g;pGJaew,fqdkwJhowif;/ umuG,fa&;0ef}uD;Xmeu 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; &Jjrifh &J@om; atmifaZmf&Jjrifh eJ@
xif&Sm;wJh pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif armif0dwf wdk@udk pdwfºuGrl;,pfaq;awGeJ@twl vGefcJhwJhESpf {+yDvtwGif;rSm zrf;qD;
&rdw,fqdkwJhowif;awGudk =unf@&ifvnf; etz xdyfydkif;tv$mxJrSm rl;,pfaq;0g;rsdK;pHkudk vGwfvGwfvyfvyf a&mif;
0,fazgufum;ae=uw,fqdkwm xif&Sm;ygw,f?
Xmeqdkif&m0efxrf;awGu rdrdwdk@&J@touftEW&,feJ@ pnf;pdrfOpPmawGtwGuf pdk;&drfylyrf+yD; “rsufpdydwf/ em;
ydwf” vkyfae=uayrJh w&kwf/ xdkif;/ tdENd, pwJh tdrfeD;csif;EdkifiHawG&J@ axmufvSrf;a&;tzGJ@tpnf;awGeJ@ tar&du/
Oa&my axmufvSrf;a&;at*sifpDawGuawmh 'DvdkraeEdkif=uygbl;? jrefrmEdkifiHuxkwfvkyfwJh rl;,pfaq;0g;awG olwdk@
EdkifiH&J@aps;uGufawGxJudk 0ifa&mufrvmEdkifatmif rl;,pfaq;0g;*dk%f;awG&J@v_yf&Sm;r_awGeJ@ jrefrmppftm%m&SifawG&J@
v_yf &Sm;r_awGudk rsufajcrjywf apmifh=unf@axmufvSrf;ae=u&ygw,f? DEA tzGJ@eJ@ EdkifiHwum&JwyfzGJ@ wdk@udk
owif;ay;um jrefrmha&ydkifeuftwGif;rSm tcsdefrD zrf;qD;cdkif;wmwdk@/ EdkifiHwuma&ydkifeufa&mufrS zrf;qD;cdkif;wm
wdk@udk jyKvkyfae=u&ygw,f?
2003 ckESpfup+yD; yifv,fjyifuwqifh 0ifa&mufvmwJh jrefrmEdkifiHxGuf bdef;jzLawGudk xdkif;EdkifiH/ =opaw;
v#m;EdkifiHeJ@ zD*sDu|ef;awGrSm zrf;qD;&rdvmwm awG@&ygw,f? xdkif;e,fpyf &aemif;+rdK@uae befaumuf+rdK@udk OD;wnf
xGufcGmvmwJh tat;cef;armfawmf,mOf}uD;awGay:rSm tat;cHxm;wJh ig; ykZGef yifv,fxGufukefypPnf;awGeJ@twl
0Suf+yD;wifaqmifvmwJh bdef;jzL tajrmuftrsm;udk xdkif;tm%mydkifawGu zrf;qD;&rdcJhovdk/ =opaw;v#m;EdkifiHeJ@
ypdzdwfork'N&mtwGif;u zD*sDu|ef;awGrSmvnf; jrefrmjynfuxGuf&dSwJh bdef;jzL tajrmuftrsm;udk qufwdkuf zrf;
qD;&rdcJh=uygw,f? tJ'Dtcsdefup+yD; rl;,pfaq;0g;*dk%f;awG[m yifv,fa&a=umif;vrf;udktoHk;jyK+yD; rl;,pfaq;0g;
awG jzef@jzL;ae+yDqdkwm EdkifiHwumvHk+cHKa&;tzGJ@tpnf;awGu tm&HkjyKrdvm=uygw,f?
2004 ckESpf Zlvdkifv(9)&ufae@rSm bdef;jzL (592 @ 5) uDvdk*&rfeJ@twl pdwfºuGaq;jym; tajrmuftrsm;
o,faqmifvmwJh “pdk;pH” trnf&dS ig;zrf;pufavSwpif;udk rGefjynfe,f ukvm;ukwfu|ef;&J@ taemufbuf yifv,f
jyifrSm zrf;qD;&rdcJhygw,f? tJ'Dtacgufuvnf; ppftpdk;&u }udKwifowif;&&dSvdk@ zrf;qD;&rdwmr[kwfygbl;? xdkif;
axmufvSrf;a&;XmeeJ@ DEA tzGJ@u etzudk owif;ay;ta=umif;=um;cJhvdk@ rv$Jra&Smifom zrf;qD;cJh&wmjzpf
a=umif; od&dS&ygw,f? pdk;pH ig;zrf;pufavS[m bdef;jzLeJ@ pdwfºuGaq;awGudkwifaqmif+yD; EdkifiHwuma&ydkifeufrSm
toifhapmifhaewJh EdkifiHwumrl;,pfaq;0g;*dk%f;u oabFmwpD;udk v$Jajymif;ay;tyfzdk@toGm; avSom;awGu rl;,pf
aq;arSmifcdkorm;awGudk vkyf}uHowfjzwf+yD; avSudktydkifpD;cJh&muae owif;awG rD;cdk;ºuGufav#muf jyef@ESef@oGm;+yD;
xdkif;axmufvSrf;a&;eJ@ DEA tzGJ@wdk@u od&dSoGm;cJh&wm jzpfygw,f?
tJ'Dtr_[m AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ OD;pD;wJh ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@ jzKwfxkwf&Sif;rcH&rD (3)vausmfumv
twGif;rSm jzpfyGm;cJhwmjzpf+yD; ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@ eJ@ etztm%mydkif awGudk,fwdkif xJxJ0if0if yg0ifywfoufae
wJhtwGuf 'Dtr_udk vlod&Sif=um; us,fus,fjyef@jyef@ pHkprf;az:xkwfta&;,ljcif;rjyKwJhtjyif t"duoufaoawGudkyg
tpazsmufypfcJha=umif; od&dS&ygw,f?
2004 ckESpf Zlvdkifv(19)&ufae@rSmvnf; ppfudkif;wdkif; tif;awmf+rdK@e,f pOf@a[mufaus;&GmteD;rSm yg*sJ&dk;
um; (2c§9467) udk uomrl;,pfwyfzGJ@u &SmazGppfaq;cJh=uygw,f? tJ'Dum;ay:uae bdef;jzLawGeJ@ vufeufi,f
wcsdK@udk &SmazGawG@&dSwJhtwGuf um;ydkif&Sif &eftm;[kef qdkoleJ@ wynf@(2)OD;jzpfwJh xGef;0if;eJ@ atmifvd_if qdkolwdk@udk

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 70
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

tif;awmf&Jpcef;rSm tr_zGifhzrf;qD;+yD; jynfxJa&;eJ@ uu§vSrf;udk csufcsif; ta=umif;=um;cJhygw,f? 'gayrJh rl;,pf


aq;0g;awGeJ@twl tzrf;cH&wJh &eftm;[kef ac: usifha0vGif ac: udk=unf0if; qdkol[m etzu umuG,fapmifh
a&Smufay;xm;wJh bdef;bk&ifa[mif; AdkvfcGefqm&J@ nmvuf&Hk;wOD;jzpfae+yD; bdef;jzLawGeJ@twl tzrf;cHcJh&wJh yg*sJ&dk;
um; [mvnf; &efukef r*Fvm'Hk ysOf;ryifrSm AdkvfcGefqmrdom;pku [efjyzGifhvSpfxm;wJh "Morning Light Co;
Ltd. ydkif armfawmf,mOfjzpfaewma=umifh uu§vSrf;&J@ trdef@t& w&m;cHawGeJ@ bdef;jzLawG/ vufeufawGudk armf
awmfum;eJ@twl csufcsif;jyefv$wfay;cJh&+yD; tr_udkyg ydwfay;cJh&ygw,f? tJ'D &eftm;[kef qdkoludk bdef;jzLawGeJ@twl
tif;awmf+rdK@e,ftwGif;rSm aemufw}udrf xyfrHzrf;qD;&rdcJhao;ayrJh uu§vSrf;trdef@t& jyefv$wfay;cJh&ygw,f?
2006 ckESpf Zefe0g&Dv(5)&ufae@rSmvnf; &eftm;[kef udk w&kwfEdkifiH &Sef[J+rdK@rSm w&kwfaxmufvSrf;a&;
tzGJ@u zrf;qD;&rdcJhygw,f? 'Dw}udrfrSmawmh &eftm;[kef udk u,fwifay;rJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@&J@ ppfaxmuf
vSrf;a&;tzGJ@vnf; r&dSawmh+yDrdk@ etzudk,fpm; jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@u &eftm;[kefudk jyefv$wfay;zdk@ w&kwfaxmuf
vSrf;a&;tzGJ@udk toem;cH wifjycJh&ygw,f? etz&J@ arwWm&yfcHcsuft& w&kwfaxmufvSrf;a&;u azaz:0g&Dv
(23)&ufae@rSm jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@ 'kwd,&JcsKyf AdkvfrSL;}uD;aZmf0if; udk ulrif;udkac:,l+yD; &eftm;[kefudk w&m;0if
v$Jajymif;ay;tyfcJhygw,f? 'gayrJh &eftm;[kef&J@ uH=urRm b,fvdk&dSrvJqdkwmudkawmh twdtus rod&ygbl;?
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@&J@ppfaxmufvSrf;a&;tzGJ@udk jzKwfxkwfz,f&Sm;ypfcJhpOfu AdkvfcsKyfa&$ref;/ AdkvfcsKyf
pdk;0if;eJ@ AdkvfcsKyfodef;pdef wdk@u AdkvfcsKyfcif!Gef@[m bdef;bk&ifawGudk tdrfay:ac:wif+yD; tumtuG,fay;xm;cJhw,f
vdk@ tykwfcsajymqdkr_awG jyKvkyfcJh=uygw,f? tcktcsdefrSmawmh olwdk@udk,fwdkif rl;,pfaq;vkyfief;awGrSm xJxJ0if0if
yg0ifywfoufae=uyg+yD?
jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@ &JcsKyf AdkvfrSL;csKyfcif&D uawmh “rl;,pfaq;0g;eJ@ywfoufvm&if wnfqJOya'awGt& Oya'
abmiftwGif;0ifa&mufvmwJh +idrf;csrf;a&;tzGJ@awGtygt0if b,ftzGJ@tpnf;/ b,fyk*~dKvfudkrS csefvSyfpOf;pm;rSm
r[kwfbJ rl;,pfaq;0g;eJ@wpfenf;wpfzHk yg0ifywfoufaeoltm;vHk; Oya'&J@tqHk;tjzwfudk cH,l=u&r,f” qdk+yD;
2006 ckESpf Zlvdkifv(17)&ufae@u &Srf;jynfawmifydkif; vJcsm;+rdK@rSm usif;yjyKvkyfcJhwJh etzowif;pm&Sif;vif;yGJ (5§
2006) rSm av}uD;rdk;}uD; ajymqkdoGm;cJhwma=umifh ,QKtr_tygt0if etzAdkvfcsKyf}uD;awG&J@om;orD;awG/ xdyfwef;
pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif}uD;awG yg0ifywfoufaewJh rl;,pfaq;0g;r_awGudk &JcsKyf}uD; b,fvdk udkifwG,fta&;,lrvJqdkwm
jynfwGif;jynfyu pdwf0ifwpm; apmifh=unf@ae=ua=umif; wifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 71
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(20)”

“vGrf;qGwfowd&jcif;”
OD;p0f=unfz(c)OD;csmvD/ a':pef;pef;jr
jrpENm(c)yD;yD;/ ESif;yGifhat;(c)yl;yl;

cspfZeD; yD;av;/ taz/ tarpef;eJ@ nDrav;wdk@ cGJcGmoGm;wm (11)vwdwd jynfhcJhayrJhvnf; “txl;ojzifh yD;
av;&J@ v_yf&Sm;[ef pum;oHav;awGudk jrifa,mif =um;a,mif+yD; owd&a=uuGJ ESajrmwo vGrf;qGwf&qJyg”
yD;av;wdk@ rdom;pktm;vHk;twGuf &nfpl;I ae@pOf/ vpOfrjywf jyKay;aeaom ukodkvfaumif;r_ tpkpkwdk@.
tzdk@bm*udk a&muf&mbHkb0rS om"kac:qdkEdkif=uygap-
yD;av;cspfaom-armif}uD;(udkokaZmf)ESifh
Fuji Coffee House rdom;pk

'Da=umfjimav;udk 2009 ckESpf azaz:0g&Dv(2)&ufae@xkwf etz jrefrmhtvif;owif;pm&J@ pmrsufESm(18)rSm


az:jyxm;wm awG@&ygw,f? vGefcJhwJh wESpfavmufu &efukef urm&Gwf+rdK@e,f wuUodkvf&dyfomvrf; pdrf;vJh
uefomvrf;oG,f trSwf(126)aetdrfrSm tpkvdkuft+yHKvdkuf &uf&ufpufpuf ypfowfcHcJh=u&wJh rdom;pktwGuf
usef&pfol udkokaZmf u 0rf;enf;a=uuGJpGmeJ@ tr#a0vdkufwJh a=umfjimwdkav; jzpfygw,f?
'D +rdK@vnfacgif tpkvdkuft+yHKvdkuf vlowfr_}uD;[m vGefcJhwJh 2008 ckESpf rwfv(3)&ufae@ naeydkif;rSm jzpf
yGm;cJhwm jzpfygw,f? towfcHcJh&wJh rdom;pk[m ygvDrefacwfu jrefrmEdkifiHrSm tcsrf;omqHk;jzpfcJh+yD; pma&;q&m
aomfwmaqGu “aiGudk avvdkoHk;Edkifol”vdk@ wifpm;ajymqdkcJh&wJh rdk;ukwfolaX; OD;jrarmif eJ@ a':tkef;=unf wdk@&J@
wOD;wnf;aomorD; a':pef;pef;jr (58ESpf)/ olr&J@cifyGef; OD;p0f=unfz(ac:)OD;csmvD (59ESpf)/ arG;pm;orD; (wlrt&if;)
awGjzpf=uwJh rjrpENm(c)yD;yD; (35ESpf)/ rESif;yGifhat;(c)yl;yl; (27ESpf) eJ@ tdrfaz:rav; rt,fazm (15ESpf) wdk@ jzpfyg
w,f?
tavmif;awGudk pwifawG@&dSoluawmh rjrpENm&J@cifyGef; ukdokaZmf jzpfa=umif;od&dS&ygw,f? udkokaZmf[m
Mr. Serge Pun &J@ (S.P.A Group) rSm t"du tpk&S,f,m&SifwOD; jzpfwJhtjyif rdbjzpfol OD;rif;vd_if/ a':
wifwif0if; wdk@&J@ Fuji Coffee House vkyfief;awGudkvnf; OD;aqmifvkyfudkifaeolwpfOD;jzpfa=umif; od&dS&ygw,f?
tcif;jzpfyGm;csdefrSm udkokaZmf[m wuUodkvf&dyfomvrf;rSm&dSwJh Fuji Coffee House rSm a&muf&dSae+yD; nae (6)
em&DcGJavmufrSm tdrfudkjyefvmpOf jyef@usJaewJt h avmif;awGudk awG@&dS&wmjzpfygw,f? ol@&J@ ta=umif;=um;csuf
t& oufqdkif&mwm0ef&dSyk*~dKvfawG[m tJ'Dae@nae(7)em&DavmufrSm tcif;jzpfyGm;&mae&mudk vma&mufppfaq;cJh
a=umif; od&dS&ygw,f?
trsdK;om;wOD;tygt0if trsdK;orD;(4)OD;&J@tavmif;awGudk tcif;jzpfyGm;&maetdrf&J@ tay:xyfavScg;xdyf/
tdyfcef;twGif;&dS ckwifay:eJ@ ckwif&J@ab; 0J/ ,m awGrSm aoeyf'%f&mawGeJ@ awG@&dS&w,fvdk@qdkygw,f? xl; jcm;
csufu ypfowfcH&oltm;vHk;[m 0J§,m em;xifawGudk awh+yD;rS aoG;at;at;eJ@ ypfcwfowfjzwfwmudk cHcJh&jcif;
jzpfygw,f? ppfaq;awG@&dS&wJh usnfzl;awGeJ@ usnfcGHawGt& vlowform;awG[m wyfrawmft&m&dSawG trsm;qHk;
toHk;jyKaewJh 9rr (9mm) ypPwdkaoeyfawGudk toHk;jyK+yD; (18)csufwdwd ypfcwfcJhjcif;jzpfw,fvdk@ qdkygw,f? usnf
qHcGHawGrSm (u-y-p) qdkwJh EdkifiHawmfumuG,fa&;ypPnf;puf&Hk&J@ trSwftom;awGudkawG@&dS&wJhtjyif usnfcaGH wGay:
u armif;&dkufcsufawGt& vlowfr_usL;vGef&mrSm (9mm) ypPwdkaoeyf tenf;qHk; (3)vufavmufudk toHk;jyKcJh
a=umif; od&dS&ygw,f? toHwdwfu&d,m (Silencer) wyfqifxm;wJh ypPwdkaoeyfawGudk u|rf;u|rf;usifusif toHk;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 72
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

jyKoGm;cJhwmudk axmuf&_jcif;tm;jzifh aoeyform;awG[m txl;avhusifhxm;wJh okwfoifowfjzwfa&;orm;awG


(Assasins) jzpfEdkifw,fvdk@ qdkygw,f?
tcif;jzpfyGm;cJhwJh aetdrfeJ@ +cH0rSm wyfqifxm;wJh vHk+cHKa&;uifr&mawGudk ppfaq;=unfh&_&mrSmvnf; tcif;
jzpfyGm;csdefavmufu &dkuful;xm;wJh yHk&dyfrSwfwrf;awGudk rawG@&bJ tcif;jzpfyGm;+yD;aemufydkif; &dkuful;xm;wJh yHk&dyf
rSwfwrf;awGudkom awG@&dS&wJhtwGuf vlowfr_usL;vGefcsdefrSm vlowform;awGu vHk+cHKa&;uifr&mawGudk }udKwif
ydwfxm;wmjzpfEdkifa=umif;/ vlowform;awG[m rsufjrifoufao wOD;rSrusef&atmifvnf; aetdrftwGif;rSm
awG@wJholrSefor# touf(15)ESpft&G,f tdrfaz:rav;udkawmifrcsefbJ tjywf&Sif;cJhwmawG@&a=umif;/ vufaAG&m
awG rusef&pfcJhatmifvnf; }udKwifjyifqif+yD; owdxm;vkyfaqmifoGm;cJhwJh taxmuftxm;rsdK;awGudk awG@&dS&
a=umif;/ tcif;jzpfyGm;&mae&mudk ppfaq;&mrSmyg0ifcJhwJh vHk+cHKa&;t&m&dSwOD;u xkwfaz:ajymqdkcJhygw,f?
tcif;jzpfyGm;wJhaetdrf[m EdkifiHawmftpdk;&&J@ pdrf;vJhuefom{nfha*[meJ@ }uH@zGH@A[dkXmecsKyf&Hk;wdk@tjyif a':
atmifqef;pk=unfudk tus,fcsKyfcsxm;wJh olr&J@aetdrfeJ@vnf; odyfra0;wJhtwGuf 'Dvlowfr_}uD;udk usL;vGefcJhol
awG[m ywf0ef;usifwckvHk;&J@ vHk+cHKa&;taetxm;awGudkyg aoaocsmcsm od&dSaeolawG jzpfEdkifygw,f?
'Dowif;udk ppftpdk;&u csufcsif; xkwfjyefa=unmjcif;rjyKbJ rwfv(6)&ufae@usrS “owif;pOf” qdkwJh
trnfwyf+yD; wdkwdkwkwfwkwf xkwfjyefa=unmcJhygw,f? 'Dtr_udk jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@eJ@ vHk+cHKa&;wm0ef&dSolawGu
pHkprf;az: xkwfv#uf&dSwma=umifh tjzpfrSefay:aygufzdk@eJ@ w&m;cHawGudkzrf;qD;&rdzdk@twGuf owif;ay;csifwJhol&dS&if
oufqdkif&mudk vma&mufowif;ay;Edkifw,fvdk@vnf; tJ'Da=unmcsufrSm xnfhoGif;az:jycJhwm awG@&ygw,f? etz
u wm;jrpfydwfyifxm;wJhtwGuf usef&pfolrdom;pku aoqHk;olawG&J@ema&;a=umfjimawGudk rD;o+F*dKvfrJh rwfv(7)
&ufae@usrS owif;pmawGrSm xnfhoGif;az:jycGifh &&dScJhygw,f?
tdrfaz:rav; rt,fazm&J@tavmif;udk rwfv(5)&ufae@rSmuwnf;u c&pf,mefxHk;pHt& a&a0;okomefrSm
ajrjr‡Kyfo+*õKvfcJh+yD; tdrf&Sifrdom;pk&J@ tavmif;(4)ckudkawmh rwfv(7)&ufae@a&mufrS a&a0;okomefrSm rD;o+*õKvfcJh&
ygw,f? tavmif;awGudk rD;o+*õKvfrJhae@u a&a0;okomefudk “'k&JrSL; a&$ref;” qdkoleJ@ wjcm;&Jt&m&dS(2)OD; a&muf
&dSvma=umif;/ 'k&JrSL;a&$ref; u tavmif;wckpD&J@rsufESmudk=unfh+yD; “cifAsm;wdk@udk owfoGm;wJhw&m;cHudk tjrefqkH;
awG@atmif &Smay;yg” vdk@ trdef@ay;cJha=umif;/ owif;axmuf “+idrf;+idrf;Edkif” u 2008 ckESpf rwfv(13)&ufae@xkwf
"7 Day News" *sme,f twGJ(7) trSwf(1)rSm xkwfaz:a&;om;cJhwJhtwGuf (oduQmr&dSwJh&JwyfzGJ@u) olwdk@udk
oduQmcsr_eJ@ tJ'Dpmapmifudk w&m;pGJcJha=umif; od&dS&ygw,f? 'gayrJh owif;axmufu 'k&JrSL;a&$ref;&J@ vkyfaqmifcsuf
awGudk "gwfyHk&dkuf/ toHzrf;+yD; pepfwus rSwfwrf;wifxm;wJhtwGuf aemufudk 'Dowif;rsdK;ra&;zdk@ owday;+yD;
&JwyfzGJ@u tr_udk jyef&kyfodrf;oGm;a=umif; od&dS&ygw,f?
'Dtr_eJ@ywfouf+yD; aumvm[mv owif;awG trsdK;rsdK;ay:xGufcJhwm awG@&ygw,f? yxrqHk; oHo,jzpf
cH&oluawmh rjrpENm (ac:) yD;yD;&J@ cifyGef; udkokaZmfudk,fwdkif jzpfygw,f? udkokaZmf[m tcif;jzpfyGm;csdefu tdrfrSm
r&dSbJ tjyifudkxGufae+yD; nae(6)em&DcGJavmufrS tdrfudkjyefa&mufvmw,fvdk@ qdkygw,f? tavmif;awGudk awG@
&dS&wJhtcsdefrSm teD;rSm&dSwJh EdkifiHawmf{nfha*[mu vHk+cHKa&;wyfzGJ@udk ta=umif;=um;cJhol jzpfygw,f?
rjrpENmeJ@ Fuji Coffee House vkyfief;&Sif udkokaZmfwdk@[m vGefcJhwJhESpftenf;urS vufxyfcJh=uwm
jzpf+yD; udkokaZmf[m tavmif;tpm; 0goem}uD;oljzpfa=umif;/ AdkvfcsKyfomat;&J@om; tygt0if wjcm;ppfAdkvf
csKyf}uD;awG&J@om;orD;awGeJ@vnf; av;aumif*sif upm;avh&dSa=umif;/ avmif;upm;0dkif;wpfckrSm t}uD;tus,f&H_;cJh
wJhtwGuf a,muQrawGydkifwJh ausmufrsuf&wemawG/ vuf0wfvufpm;awGeJ@ aiGom;awGtjyif tarGtm;vHk;udk
tydkifpD;zdk@&nf&G,f+yD; vlowform;awGudk iSg;&rf;um 'Dvlowfr_udk pepfwus usL;vGefcJhwmjzpfEdkifa=umif;/ xifa=u;
ay;ajymqdkr_awG ay:xGufcJhygw,f?
(tavmif;awGudk rD;o+*dKvfwJhae@u okomefudk udkokaZmf vma&mufwm rawG@&ygbl;? tJ'Dtcsdefu udkok
aZmfudk &JwyfzGJ@u xdrf;odrf;ppfaq;r_awG jyKvkyfaewma=umifh jzpfEdkifygw,f? 'gayrJh 'DESpf azaz:0g&Dv (2)&ufae@
xkwf etz owif;pmawGrSmygvmwJh ol@&J@a=umfjimav;udk =unfhjcif;tm;jzifh vuf&dSumvrSmawmh ol@udk zrf;qD;
xm;jcif;r&dSbl;vdk@ ,lq&ygw,f?)

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 73
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

a,muQrawGjzpf=uwJh a':pef;pef;jreJ@ OD;p0f=unfz (awmifydkif;apmfbGm;}uD; cGefyef;pdef&J@om;) wdk@[m ESpfbuf


rdbawGxHu qufcH&&dSwJh tarGtESpfawGa=umifh e*dkvfxJu csrf;omºuG,f0olawGjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? 'ghtjyif
olwdk@udk,fwdkifuvnf; ausmufrsufta&mif;t0,fvkyfief;eJ@ tdrf,m+cHajr ta&mif;t0,fvkyfief;awGudk OD;pD; vkyf
udkifaeolawGjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? vlowform;awG ,laqmifoGm;wJh aiGom;awGxJrSm azaz:0g&D 29 &ufae@
urS usyfodef;aygif; (1)aomif;ausmfeJ@ ta&mif;t0,fjzpfcJhwJh a':pef;pef;jrydkif 0if'grD,m aAm"d&dyfomu ajruGuf
}uD;wcktwGuf&&dx S m;wJh p&HaiG usyfodef;(2)axmifvnf; yg0ifa=umif; pHkprf;od&dS&ygw,f?
wcsdK@uvnf; vlowfr_udk usL;vGefcJholawG[m xdkif;vlrsdK; a=u;pm;vlowform;awG jzpfovdkvdk/ 0 eJ@ udk;
uef@ rl;,pfaq;0g;*dk%f;awGu jzpfovdkvdk xifa=u;ay;ajymqdkr_awGvnf; ay:aygufcJhwm awG@&ygw,f?
tdrfeD;csif;awG&J@ xGufqdkcsuft& tcif;jzpfyGm;wJhae@u wdk&dkwmvif;c&lZm qdkuf*euf trsdK;tpm; teuf
a&mif armfawmf,mOfwpD;[m a':pef;pef;jrwdk@&J@ +cH0if;twGif;udk (5)}udrfavmuftxd 0ifxGufcJhwmudk jrifawG@cJh&
a=umif; od&dS&ygw,f? vuf&dSaygufaps; usyf odef; (3)axmifausmf&dSwJh tJ'Dum;trsdK;tpm;udk ydkifqdkifoltrsm;pk[m
ppftpdk;& xdyfwef;AdkvfcsKyf}uD;awG jzpfae=uwma=umifh jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@taeeJ@ pHkprf;ppfaq;r_awGudk us,fus,f
jyef@jyef@ qufrvkyf&J=ubl;vdk@ qdkygw,f? 'Dtr_rSm etz xdyfydkif;AdkvfcsKyf}uD;awG&J@ rdom;pkawG yg0ifywfoufaewJh
taxmuftxm;wcsdK@udk rlcif;&JwyfzGJ@u ppfaq;awG@&dSwJhtwGuf jynfxJa&;0ef}uD;udk wifjycJh=ua=umif;/ jynfxJ
a&;0ef}uD; AdkvfcsKyfarmifOD;uvnf; oludk,fwdkifrqHk;jzwf&JwJhtwGuf 0ef}uD;csKyfuwqifh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ xHudk
qufvufwifjyay;zdk@ v$JtyfcJha=umif;/ 'gayrJh tcktcsdeftxd txufu bm!$ef=um;csufrS r&wJhtwGuf 'Dtr_wGJ
[m 0ef}uD;csKyfqDrSmbJ vrf;qHk;oGm;ovm;/ AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$xHrSmbJ vrf;qHk;oGm;ovm;qdkwm twdtus
rodEdkifbl;vdk@ jynfxJa&;0ef}uD;XmeeJ@ eD;pyfwJhowif;awGt& od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyftodkif;t0dkif;eJ@eD;pyfolwcsdK@ tqdkt&uawmh 'Dvlowfr_udk aemufuG,fu pDpOf!$ef=um;cJhol[m
EdkifiHawmft}uD;tuJqdkol&J@ZeD; r,fawmf}uD; a':}udKif}udKif udk,fwdkifjzpfw,fvdk@ ,Hk=unfae=uygw,f? 2006 ckESpf
Zlvdkifv(3)&ufae@u &efukef+rdK@ ukef;jrifhom,m&dS aZ,smoD&dAdrRmefrSm usif;yjyKvkyfcJhwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@
a':}udKif}udKifwdk@&J@orD;axG; roEWma&$eJ@ AdkvfrSL;aZmf+zdK;0if;wdk@&J@ r*Fvm{nfhcHyGJrSm owdk@orD; 0wfqifxm;wJh pdefxnf
ypPnf;wcsdK@[m a':pef;pef;jreJ@ OD;p0f=unfz wdk@xHu acwWiSg;&rf; toHk;jyKcJhwmjzpfa=umif;/ 'Dvdk iSg;&rf;toHk;jyKzdk@
twGuf a':pef;pef;jreJ@&if;ESD;wJh trSwf(1)upxrSL; 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;&Jjrifh&J@ZeD; a'gufwma':wifvif;jrifhu =um;
0ifaqmif&Gufay;cJhwmjzpfa=umif;/ 'gayrJh r*FvmyGJ+yD;oGm;aomfvnf; r,fawmf}uD;a':}udKif}udKifu enf;trsdK;rsdK;eJ@
tcsdefqGJ+yD; iSg;&rf;xm;wJhypPnf;awGudk jyefray;bJxm;cJha=umif;/ a'gufwma':wifvif;jrifhu jyefay;zdk@ajymqdkwJhtcg
rSmvnf; pdwfqdk;a'goxGuf+yD; }udrf;armif;qJqdkwmudk cH&wma=umifh aemufxyf rajym&Jawmha=umif;/ AdkvfcsKyf
uawmftodkif;t0dkif;rSm ajymqdkae=uygw,f?
roEWma&$eJ@ AdkvfrSL;aZmf+zdK;0if;&J@ r*Fvm{nfhcHyGJudk jrefrmh&kyfjrifoH=um;tzGJ@/ wyfrawmf jyef=um;a&;eJ@jynf
ol@qufa&;tzGJ@eJ@ pdkif;bkef;xl; AGD'D,dkvkyfief;wdk@ yl;aygif;+yD; rSwfwrf;wifADG'D,dkawG &dkuful;=u&ygw,f? wnf;jzwf
tacsmudkifxm;wJh AGD'D,dkacGawGudk a':}udKif}udKifvufudk tyf&ygw,f? a':}udKif}udKifeJ@ ol@orD;awGu olwdk@eJ@ &if;ESD;
olwcsdK@&J@trnfpm&if;udk jyKpk+yD; r*FvmyGJrSwfwrf; AGDpD'DacGawGudk aumfyDul;um r*FvmvufaqmiftjzpfeJ@ jyefvnf
jzef@a0ay;cJha=umif; od&dS&ygw,f? a':}udKif}udKif vufaqmifay;cJholawGxJrSm ol@udk pdefxnfypPnf;awG iSg;&rf;ay;cJhwJh
tjyif tzdk;wefr*FvmvufaqmifypPnf;awGyg vufzGJ@cJhwJh &wemukefonf a':pef;pef;jrvnf; wOD;tygt0if jzpf
a=umif; od&dS&ygw,f?
2006 ckESpf ESpfukefydkif;rSm 'Dr*FvmyGJta=umif; &dkuful;xm;wJh “pdefpDaomn” trnf&dS ADGpD'DtacGawG jynf
wGif;jynfyrSm jyef@ESef@vmwJhtwGuf r,fawmf}uD;a':}udKif}udKifwdk@ rdom;pk[m t}uD;tus,f rausreyf jzpfcJh=u+yD;
b,fae&mu ayguf=um;ovJqdkwmudk pHkprf;ppfaq;r_awG vsdK@0SufjyKvkyfcJha=umif; od&dS&ygw,f? b,fae&mu
ayguf=um;cJhovJqdkwmudk taxmuftxm;eJ@wuG twdtus rod&ayrJh a':pef;pef;jreJ@ OD;p0f=unfzwdk@u olwdk@
rdom;pktay:rauseyfvdk@ vufpm;acswJhtaeeJ@ jynfyudkydk@+yD; jzef@a0cJhwmjzpfEdkifw,fvdk@ a':}udKif}udKifeJ@ ol@ orD;awG
u ,lqcJh=ua=umif; od&dS&ygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 74
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

'ga=umifh avmb&ruf}uD;+yD; &ufpufwJhpdwfoabmxm;&dSol r,fawmf}uD; a':}udKif}udKifeJ@ orD;awmfawGu


olwdk@acwWiSg;xm;wJh pdefxnfypPnf;awGudkvnf; jyefray;&atmif/ rdk;ukwfolaX;}uD; OD;jrarmif rdom;pktqufquf
ydkifqdkifcJhwJh rdk;ukwfywWjrm;}uD;tygt0if tzdk;wef ausmufrsuf&wemawGeJ@ pdef/ a&$/ aiG vuf0wfvufpm;awGudk
vnf; xyfrH&&dSatmifqdk+yD; a':pef;pef;jrtdrfudk "g;jrwdkufzdk@/ tdrfom;tm;vHk;udk tjywf&Sif;cJhzdk@/ EdkifiHawmft}uD;
tuJ&J@ ppfbufvufaxmuf AdkvfcsKyfae0if;udk vsdK@0Suf trdef@ay;cJhwmjzpfw,fvdk@ qdkygw,f?
'Dvkyf&yfawGudk &dyfrdaeyHk&wJh 'kwd,AdkvfcsKyf}uD;&Jjrifh&J@ rdom;pkudkvnf; }udKwif+cdrf;ajcmuf owday;wJhtae
eJ@ zcifjzpfoludk upxrSL;tjzpfuae Xmevufudkifr&dS/ vkyfydkifcGifhr&dSwJh uu§=unf;(wGJbuf) 'kAdkvf csKyf}uD;tjzpf
acsmifxdk;jycJhovdk/ ol@&J@om; atmifaZmf&Jjrifhudkvnf; rl;,pfaq;0g;r_eJ@ acwWzrf;qD;jycJhwmjzpfEdkifw,fvdk@ AdkvfcsKyf
uawmf todkif;t0dkif;rSm ajymqdkae=ua=umif; od&dS&ygw,f?
2008 ckESpf ZGefvukefydkif;u aejynfawmfrSmjyKvkyfcJhwJh (owif;pmawGrSmrygwJh) owif;pm&Sif;vif;yGJwckrSm
'Dtr_eJ@ywfouf+yD; owif;axmufawG&J@ ar;jref;csufawGudk &JcsKyfcif&Du jyefvnfajzqdk&mrSm &efukef+rdK@u ig;avmif;
+ydKifvlowfr_eJ@ywfouf+yD; ppfcsufawGtajrmuftrsm; &&dSxm;+yD;jzpfa=umif;/ 'Dtr_[m rl;,pfaq;0g;/ avmif;upm;/
ausmufoHywWjrm;/ rdom;pktarG/ pwJhudpPawGeJ@vnf; qufEG,faeEdkifwJhtwGuf b,fudpPeJ@ ywfoufaeovJqdk
wmudk twdtus az:xkwfEdkifzdk@/ enf;vrf;rsdK;pHkeJ@ aqmif&GufaeqJjzpfa=umif;/ w&m;cHtppfudk az:xkwfta&;,lEdkifzdk@
jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@taeeJ@ }udKyrf;aqmif&Gufaea=umif;/ a0hvnfa=umifywf ajymqdkoGm;cJhbl;wmuvGJvdk@ wESpfjynfh
cgeD;wJhtcsdeftxd bmrSxl;jcm;jcif; r&dSao;wmudk awG@&ygw,f?
&efukef+rdK@ vlukefwef&yfuGufwcku ae@cif;a=umifawmif ig;avmif;+ydKif 'Dvlowfr_[m “olwvl igwrif;”
jzpfcsifovdkjzpfae=uwJh ppftkyfpktwGif;u tajzr&dSwJh "X-File" wckomjzpfa=umif; oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 75
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yfawmfyHk trSwf(21)”

tckwavm jynfy jrefrmowif;rD'D,mavmurSm uae'gEdkifiHtajcpdkuf UDP (United Democratic


Party of Myanmar) ac: nD!Gwfaom'Drdku&ufwpfygwD (jrefrmjynf) &J@acgif;aqmif rdkufu,f[Gm[l;
(Michael Hua Hu) ac: OD;ausmfjrifh qdkoleJ@ ywfoufwJhta=umif;awG udk pdwf0ifpm;zG,f awG@&dSae&ygw,f?
jynfwGif;jynfy jrefrmy&d\wfuawmh {&m0wDowif;Xme&J@ owif;aqmif;yg;/ wyfrawmfppfaxmufvSrf;a&;t&m
&dSa[mif; AdkvfrSL;atmifvif;xGÉfeJ@ AGDtdkatowif;Xmewdk@&J@ tifwmAsL;/ OD;ausmfjrifheJ@ AGDtdkatowif;Xmewdk@&J@ tif
wmAsL;awGudk ae@pOftm&Hkpdkuf zwf&e_ m;axmifae=uwmudk awG@&ygw,f?
OD;ausmfjrifh ac: rdkufu,f[Gm[l; jrefrmjynfrSmaexdkifcJhpOfu rl;,pfaq;0g;eJ@ aiGrJc0gcsr_udpPawG rSm yg0ifywf
oufr_&dS/ r&dS/ qdkwmudk jrefrmy&dowftrsm;pku odyfpdwfr0ifpm;=uygbl;? vlawGtrsm;qHk; pdwf0ifpm;aewJhtcsuf
awGuawmh axmif(9)ESpf cscHxm;&w,fqdkwJh OD;ausmfjrifh[m b,fyHkb,fenf;eJ@ etz&J@ e&odrftusOf;pcef;uae
tvG,fwul xGufajy;vGwfajrmufvmcJhovJ? (ol@ tqdkt&uawmh trnfraz:vdkwJh bkef;}uD;wyg;&J@ tultnDeJ@
xdkif;jrefrme,fpyf rJaqmuf+rdK@udk a&muf&dSvmcJha=umif; od&dS&ygw,f?) 'Drdkua&pDwdkufyGJ0if ABSDF tzGJ@0if
a[mif; ausmif;om;'kuQonfawGukad wmif tvG,fwul vufrcHwJh tar&duefjynfaxmifpkudk OD;ausmfjrifhtaeeJ@
b,fvdk tquftoG,f/ b,fvdkenf;vrf;awGoHk;+yD; tvG,fwul 0ifa&mufEdkifcJhovJ?
jrefrm'kuQonf OD;ausmfjrifhu ESpftenf;i,ftwGif; tar&duefjynfaxmifpkeJ@ uae'gEdkifiHawGrSm a':vm
oef;csD &if;ESD;jr_yfESH&wJh pD;yGm;a&;ukr`%D}uD;awGudk b,fu&wJhaiGa=u;awGeJ@ xlaxmifEdkifcJhwmvJ? ppftpdk;&&J@
zGJ@pnf;yHktajccHOya'(2008)eJ@ 2010 a&G;aumufyGJtay: jynfwGif;jynfyrSm uef@uGuf&H_@csr_awG ay:aygufaecsdefrSm
axmifajy; &mZ0wfom;wOD;u b,fvdk&nf&G,fcsufeJ@ UDP ygwDudk zGJ@pnf;xlaxmif+yD; a&G;aumufyGJ0ifr,fvdk@
tcsdefudkuf a=ujimcJh&wmvJ? eHrnfomudkom =um;bl;+yD;/ vlcsif;rawG@bl;wJh jrefrmjynfwGif;u 0g&ifhEdkifiHa&;orm;
}uD;awGjzpfwJh OD;oka0eJ@ OD;&JxGef; wdk@udk b,folawG&J@ !$ef=um;csuft& ygwD&J@ OuUXeJ@ 'kOuUXawGtjzpf wm0efay;
cef@tyfa=umif; a=ujimcJh&wmvJ?
vGefcJhwJhESpftwGif; uae'gEdkifiHrSm usif;yjyKvkyfcJhwJh ESD;aESmzvS,fyGJ (Seminar) wckudk wufa&mufcJh=uwJh
EdkifiHwumu jrefrmh'Drdkua&pDa&;v_yf&Sm;aeolwcsdK@eJ@ xdkif;jrefrme,fpyf rSm&dSwJh jrefrmhtwdkuf tcHtzGJ@tpnf;awGu
acgif;aqmifwcsdK@udkvnf; OD;ausmfjrifhu oD;jcm;pDac:,lawG@qHk aqG;aEG;cJhw,fqdkwJhowif;awGua&m b,favmuft
wdkif;twmtxd rSefuefr_&dSovJ/ uae'grSm oleJ@ awG@qHkaqG;aEG;cJh=uwJh 'Drdkua&pDtiftm;pkacgif;aqmifawGxJrS m
b,folawGygovJ/ bmawGaqG;aEG;cJh=uovJ? pwJh ta=umif;t&mawGudk jrefrmEdkifiHom;awGu ydk+yD;pdwf0ifpm;
ae=uwm awG@&ygw,f?
azaz:0g&Dv (26)&ufae@rSm xkwfv$ifhcJhwJh OD;ausmfjrifheJ@ AG Dtdkatowif;Xmewdk@&J@ tifwmAsL;xJrSm OD;ausmfjrifh
u ol@udk etzppftpdk;&u axmif(9)ESpf jypf'%fcsrSwfcJhwm[m aiGa&;a=u;a&;/ pD;yGm;a&;awGa=umifhr[kwfbJ
EdkifiHa&;r_ yk'fr 5(n)/ EdkifiHawmfqef@usifr_eJ@ axmifcscHcJ@&wmvdk@ ajzqdkcJhygw,f? jynfol@tpdk;& zGJ@pnf;xlaxmifay;zdk@/
a':atmifqef;pk=unfudk tm%mv$Jay;zdk@ pmjzef@cJhwma=umifh ta&;,lcHcJh&wmvdk@ qdkygw,f? a':atmifqef;pk=unf
udk tm%mv$aJ y;zdk@ AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$xH pma&;wifjycJhw,fvdk@vnf; ajzqdkcJhwmawG@&ygw,f?
OD;ausmfjrifhu ol axmif(9)ESpf csrSwfcHcJh&wm[m aiGa&;a=u;a&;/ pD;yGm;a&;udpPawGa=umifh r[kwfygbl;vdk@
AGDtdkatuwqifh jiif;qdkaeayrJh etzppftpdk;& trsdK;om;pDrHudef;eJ@ pD;yGm;a&;zGH@+zdK;wdk;wufa&;0ef}uD;Xme 0ef}uD;
AdkvfrSL;csKyfatA,fvf udk,fwdkif vufrSwfa&;xdk;+yD; 1997 ckESpf 'DZifbm(9)&ufae@ &ufpGJeJ@ xkwfjyefcJhwJh trdef@
a=umfjimpmtrSwf (64 §97)t& OD;ausmfjrifh&J@ ukr`%DawG jzpf=uwJh jrefrmusHK,Grf ukr`%DvDrdwuf (trsm;eJ@rouf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 76
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

qdkifwJhukr`%D) eJ@ jrefrmusHK,GrftzGJ@ ukr`%DvDrdwuf (trsm;eJ@oufqdkifwJhukr`%D) wdk@udk ppfaq;&mrSm pm&if;Z,m;


awGudk pepfwus rxm;&Sdjcif;/ pm&if;ESpfrsdK; jyxm;jcif;/ pm&if;awGudkzsuf+yD; jyifxm;jcif;/ pm&if;Z,m;awGudk jynfh
jynf@pHkpHk=unf&h _cGifh ray;Edkifjcif;/ pwJh pnf;rJhurf;rJhaqmif&Gufr_awGudk awG@&dS&wJhtwGuf tJ'Dukr`%D(2)ckvHk;udk trnf
ysufpm&if; (Black List) rSm xnf@oGif;owfrSwfvdkufa=umif; atmufygtwdkif; az:jyxm;wmawG@ Edkifygw,f?

trnfysufpm&if;owfrSwfa=unmjcif;
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&
trsdK;om;pDrHudef;ESifh pD;yGm;a&;zGH@+zdK;wdk;wufr_ 0ef}uD;Xme
0ef}uD;&Hk;
trdef@a=umfjimpmtrSwf ( 64§97)
&efukef+rdK@/ 1359-ckESpf ewfawmfvqef; 10 &uf?
(1997 ckESpf/ 'DZifbm 9 &uf?)

ta=umif;t&m? ? trnfysufpm&if;owfrSwfa=unmjcif;

ukr`%Drsm;rSwfyHkwif&Hk;wGif rSwfyHkwifxm;aom trsm;ESifhroufqdkifonfhukr`%D/ trsm;ESifh


oufqdkifonfhukr`%Drsm;taejzifh ukr`%DvkyfxHk;vkyfenf;ESifh vnf;aumif;/ jrefrmEdkifiHawmf aiG
a&;a=u;a&;tzGJ@tpnf;rsm; Oya'ESifh vnf;aumif;/ nDnGwfr_r&Sdaom tpk&S,f,mrsm;tay:
wpfv 7 &mcdkifE_ef;twdk;ay;rnf[k owif;pmrS a=unmcJhonfhudpPESipfh yfvsOf;I ukr`%Dpm&if;
rsm;tm;ppfaq;cJh&m pm&if;Z,m;rsm; pepfwusrxm;&Sdjcif;/ pm&if;ESpfrsdK;jyjcif;/ pm&if;rsm;zsuf
Ijyifxm;jcif;/ pm&if;Z,m;rsm; jynfhpHkpGm=unfh&_cGifhray;Edkifjcif;/ ponfhtcsufrsm;a=umifh aps;uGuf
pD;yGm;a&;pepftay: tcGifhaumif;,lI pnf;rJhurf;rJhaqmif&Gufaeaom atmufazmfjyyg ukr`%Drsm;
udk Towif;xkwfjyefa=unmonfhae@rSpI trnfysufp&if; (Black List) wGifxnfhoGif;
owfrSwfvdkufonf?

(u) jrefrmusHK,Grf ukr`%DvDrdwuf (c) jrefrmusHK,GrftzGJ@ ukr`%DvDrdwuf


(trsm;ESifh roufqdkifaomukr`%D) (trsm;ESifh oufqdkifaomukr`%D)
rSwfyHkwiftrSwf - 665§93-94 (29-10-93) rSwfyHkwiftrSwf - 457§96-97 (11-7-96)
vdyfpm? tcef;trSwf (304§305) vdyfpm? tcef;trSwf (304§305)
wdkuftrSwf -3/ Adkvfwaxmifbk&m;vrf; wdkuftrSwf -3/ Adkvfwaxmifbk&m;vrf;
ykZGefawmif+rdK@e,f /&efukef+rdK@ ? ykZGefawmif+rdK@e,f /&efukef+rdK@ ?

(yHk)
AdkvfrSL;csKyf atA,fvf
0ef}uD;
trsdK;om;pDrHudef;ESifhpD;yGm;a&;zGH@+zdK;wdk;wufr_0ef}uD;Xme

AdkvfcsKyfatA,fvf&J@ trdef@a=umfjimpm etzowif;pmawGrSm ygvmcJhwJh 1997 ckESpf 'DZifbm (10)&ufae@


rSm OD;ausmfjrifhu etztm%modrf;ppfaumifpDOuUX AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$xHudk vdyfrl+yD; pmwapmifa&;om;cJhwm
awG@&ygw,f? 'Dpmudk AdkvfcsKyfrSL;}uD;qdkolxH wu,fydk@rydk@ twdtusrodEdkifayrJh etzppfaumifpD xdyfwef;AdkvfcsKyf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 77
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

}uD;awGtygt0if ppfwdkif;rSL;awG/ 0ef}uD;awGtm;vHk;udk rdwWLjzef@a0xm;wm awG@&ygw,f? (rdrdwdk@XmewGif 4if;.


pmrsm;udk rSwfwrf;wif odrf;qnf;xm;ygonf?)
ol@ukr`%DawG zsufodrf;cH&wm[m vkyfxHk;vkyfenf;eJ@ rnD!Gwfa=umif;/ 'DudpPudk AdkvfrSL;csKyf armifarmif
(jrefrmEdkifiH&if;ESD;jr_yfESHr_aumfr&SiftwGif;a&;rSL;/ etz OuUX&Hk;0ef}uD;) u udk,fa&;udk,fwm remvdkjzpf+yD; tm%moHk;
vkyfcJhwmjzpfa=umif;/ AdkvfrSL;csKyfarmifarmifvkyf&yfa=umifh jynfolawG rausreyf/ rwnfr+idrfjzpfvm&if olwm0efr,l
Edkifbl;vdk@vnf; +cdrf;ajcmufa&;om;xm;wm awG@&ygw,f? 'DpmxJrSmawmh ol AGDtdkat owif;XmeeJ@ tifwmAsL ;&m
rSm xnf@oGif;ajymqdkcJhovdk vlxktpdk;&w&yf az:aqmifay;zdk@/ a':atmifqef;pk=unfudk tm%mv$Jay;zdk@qdkwm wvHk;
wavawmif rawG@&ygbl;?

MYANMAR KYONE YEOM GROUP CO. , LTD.

urBmvHk;yHkESifh
World Group
pmwef;yg BUILDING 3, ROOM 304/305
(ukr`%DwHqdyf) BOTATAUNG PAGODA ROAD.
PAZUNDAUNG TOWSHIP
TEL : 951-295612, 951-295708
FAX : 951-297897

pmtrSwf 1997§12§10
&ufpGJ 1997 'DZifbmv 10 &ufae@

odk@
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$cifAsm;?

1997 ckESpf 'DZifbm-10 &ufae@n jrefrmh&kyfjrifoH=um;rS ukr`%DrSwfyHkwif&Hk;taeESifh u|efawmfwdk@


ukr`%Dzsufodrf;wm a=ujimwJhta=umif;/ u|efawmfwdk@qD pmvnf;ra&mufyg/ u|efawmfwdk@ukr`%D *k%foduQm
emrnfxdcdkufwJhta=umif; u|efawmfwdk@oabmraygufyg? vkyfxHk;vkyef nf;eJ@ rnDr#ygbl;/ 'g AdkvfcsKyfarmifarmif udk,f
a&;udk,fwmudpP remvdk/ tm%moHk;+yD;awmhvkyfwm/ 'Dvdk EdkifiHawmfowif;XmerS 'grsdK;a=unm&ifawmh aoaocsm
csmpDppf+yD; owif;a=ujimzdk@awmh vdkygw,f?
AdkvfcsKyfarmifarmif 'grsdK;a=ujimwJhtwGuf jrefrmEdkifiHpD;yGm;a&;zGH@+zdK;wdk;wufr_udk ydwfqdk@wm/ wdkif;jynf
udkysufqD;atmifvkyfwm/ 'g tm%moHk;+yD;aqmif&GufwJh oabmrsdK;/ u|efawmfwdk@ ukr`%DrSm pm&if;vnf; trSefw
u,f&Sdygw,f/ vkyfxHk;vkyfenf;eJ@vnf; nDr#ygw,f/ tckxdbmrS jy\emr&Sd/ AdkvfcsKyfarmifarmif 'Dvdkvkyf&ifawmh
wdkif;jynfvlxkawGu rauseyfbl;? rwnf+idrfawmhbl;? olvkyfor#jzpfvmwJh jy\emudk qHk;&H_;r_udk u|efawmfwm0efr
,lygbl;/ wifjytyfygonf? u|eaf wmfwdk@ukr`%DrSm BSI wdk@ axmufvSrf;a&;wdk@ pDppf+yD;+yDbJ/ bmjy\emay:ovJ/
bmrSr&Sdygbl;/ wifjytyfygonf?

OD;ausmfjrifh
jzef@a0jcif;
1? AdkvfcsKyfrSL;}uD; oef;a&$
2? AdkvfcsKyf}uD; armifat;

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 78
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

3? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; cifnGef@
4? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; wifOD;
5? 'kwd,AdkvfcsKyf}uD; 0if;jrifh
6? 0ef}uD;tm;vHk;( )
7? wdkif;rSK;tm;vHk;( )

OD;ausmfjrifh&J@pmyg ta&;tom; toHk;tE_ef;awGt& etzAdkvfcsKyf}uD;awG/ ppfwdkif;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awGudk


ol@vkyfaz:udkifzufawG/ ol@ ay;pmurf;pmudk pm;ae&olawGtjzpfom oabmxm;wJhyHk ay:aewmudak wG@&ygw,f?
OD;ausmfjrifh[m 'DavmufeJ@wif &yfraecJhygbl;? ol@ukr`%Du tpk&S,f,m&SifawG/ ol@ukr`%DrSm aiGa=u;tyfESHolawG
udkvnf; pmawGjzef@a0cJh+yD; AdkvfrSL;csKyfarmifarmifudk &Sif;vif; z,f&Sm;ypfatmif EdkifiHawmft}uD;tuJqdkolawGxH pm
a&;awmif;qdk=uzdk@ vH_@aqmfpnf;&Hk;r_awG jyKvkyfcJhwmudk atmufygtwdkif; awG@&dS&ygw,f?

xnfh0ifol vl}uD;rif;tm;vHk;
tck ukr`%DrSwfyHkwif&Hk; AdkvfcsKyfarmifarmifrS udk,fa&;udk,fwmremvdk tm%moHk;+yD;awmh cifAsm;wdk@ESifh
u|efawmfwdk@&J@ xrif;pm;tdk;udkvmcGJwm vl}uD;rif;wdk@auseyfovm;? AdkvfcsKyfarmifarmifawmh 'Dwdkif;jynfudk pD;yGm;
a&;vkyfay;wm b,favmufwdk;wufovJ? vlxkawGpm;p&mbm&SdovJ/ EdkifiHawmfqdk&if 'grsdK;vlvufxJrSm rjzpfEdkif
bl;? u|efawmfwdk@wdkif;jynf ysufpD;awmhr,f? u|efawmfwdk@ wdkif;jynfrGJawmhr,f? xnfh0ifolvl}uD;rif;rsm; u|efawmf
wdk@xrif;tdk;ruGJatmif qHk;&H_;epfemr_r&Sdatmif pnf;vHk;nDnGwf 0dkif;0ef;ulnD+yD;awmh AdkvfcsKyfarmifarmif 'grsKd ;vludk
y,fzsufrS jzpfr,f? u|eaf wmfwdk@ awmufav#mufrSefrSef tusdK;awGcHpm;aew,f? rSefrSefcHpm;wJhtwGuf olvm
zsufqD;wm 'DtwGuf tm;vHk;0dkif;+yD;awmh EdkifiHawmfvl}uD;udkwifjy&r,fjzpfygojzifh 'gu|efawmfhtjrif vl}uD;rif;wdk@
udk wifjywmyg?
AdkvfcsKyfarmifarmif udk,fa&;udk,fwma=umifh remvdkjzpf tm%moHk;+yD;awmh a=ujimvdkufwm u|efawmfwdk@
ukr`%Dudkawmh vl}uD;rif;wdk@odwJhtwdkif; yHrk Sefay;ae=uwmbJ/ tckvnf; tJ'Dtwdkif; aemifvnf;tJ'Dtwdkif;/
wdkif;jynfrSm AdkvfcsKyfarmifarmif 'grsdK;tkyfcsKyf&if rGJoGm;rSmbJ? vuf&Sd jrefrmaiGwefbdk;us/ jynfolvlxk aexdkifqif;
&JwJhtwGuf jynfoludkolwdk@ bmawGvkyfay;ovJ/ u|efawmfwdk@jynfoludk wdkuf&dkuftusdK;jyKwmudk remvdkvdk@ zsufqD;
aewmyg/ cifAsm;wdk@ &ifxJ&SdwJhtwdkif; axmufcHyg/ tultnDawmif;ygw,f? tckowfrSwfwJhtwdkif; tcsdefa&muf
w,fqdk&if tcsdefra&G; vmxkwfyg?
vkyfief;xnfh0ifolrsm;taeESifh rdrdaiGrsm;rqHk;&H_;a&;twGuf EdkifiHawmftpdk;&xHodk@ TudpPESifhywfoufI
pma&;ulnDay;yg&ef arwWm&yfcHygw,f?

OuUX OD;ausmfjrifh

'DpmawGxJrSmawmh OD;ausmfjrifh ajymcJhovdk yk'fr 5(n)wdk@ EdkifiHawmfqef@usifr_qdkwmwdk@eJ@ !dpGef;wmrsdK;


rygbl;vdk@,lqygw,f? ppftm%m&SifawG&J@ xHk;pHtwdkif; OD;ausmfjrifhudk b,fw&m;&Hk;rSm b,fvkdpGJcsufawGeJ@ b,f
tcsdefu axmifcscJhovJqdkwmudkawmh jynfoltrsm;od&dSatmif a=ujimcJhjcif;r&dSwJhtwGuf twdtus rod&ygbl;?
'gayrJh ausmif;om;vli,fav;awGudkawmif bmr[kwfwJh tr_av;awGeJ@ ESpf&Snfaxmif'%fawG csrSwfwwfwJh ppf
tm%m&Sif}uD;awGtwGuf OD;ausmfjrifhudk 'DpmawGa=umifh axmif(9)ESpfcscJhwmqdk&if tifrwef rsufESmemvGef;vdk@
av#mhav#mhayghayghcscJhwm jzpfEdkifygw,f?
b,fvdkbJjzpfjzpf OD;ausmfjrifh ac: rdkufu,f[Gm[l; qdkol[m vlvdrf/ vlnm/ vl&_yf/ axmifajy;wOD; qdkwm
udkawmh 'DtcsuftvufawGt& twdtus ajymqdkEdkifygw,f? OD;ausmfjrifheJ@ ol@&J@ UDP ygwD[m a&cJawmifwck&J@

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 79
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

a&ay:rSmay:aewJh tpdwftydkif;awGomjzpf+yD; a&atmufrSm vlawGrjrifEdkifwJh xkxnftpdkiftcJ}uD;awG &dSaerSm ao


csmygw,f?
“jynfxJESifha&; aygufESifhaus;” qdkovdk EdkifiHa&;tajctaeawGudk omrefvlawG cGJjcm;odjrifzdk@ rvG,ful
atmif/ &_yfaxG;atmif ppftpdk;&u pepfwus pwifvkyfaqmifvmae+yD jzpfygw,f? 2010 a&G;aumufyGJ eD;vmav/
csdefudkuf EdkifiHa&;wdkufyGJawGvnf; ydkrdkjyif;xefvmrSm aocsmaeovdk/ 'Dru
dk a&pDta&+cHK+yD; ajconf;vufonf; 0Suf
xm;olawGvnf; 2010 a&G;aumufyGJeD;vmav olwdk@&J@ rsufESmzHk;awG uGmusvmavjzpfrSm aocsmae+yDjzpfa=umif;
oHk;oyfwifjyvdkuf&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 80
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(22)”

“2005 ckESpfrukefcif 0ef}uD;Xmetm;vHk; +rdK@awmfopfudk t+yD;ajymif;a&$@&r,f” qdkwJh EdkifiHawmft}uD;tuJ


qdkol&J@ wcsufv$wftrdef@t& etz0ef}uD;&Hk;awGeJ@ Xmeqdkif&m0efxrf;awG[m 2005 ckESpf Edk0ifbmv(6)&ufae@
reufapmapmydkif;up+yD; ysOf;rem; =uyfajy;+rdK@awmfopfqDudk ppfarmfawmf,mOfwef;eJ@twl tokwfvdkuf pwif
ajymif;a&$@cJh=u&ygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ 0ef}uD;awGtwGuf acwfrSD tdrf,mtaqmuftOD;awG wnfaqmuf+yD;pD;aeayrJh atmuf
ajc tpdk;&0efxrf;awGtwGuf tdrf,mawG tjynf@tpHk raqmufvkyf&ao;wJhtjyif a&/ rD; awGvnf; tjynf@tpHk r
wwfqif&ao;wma=umifh zkwfylrD;wdkuf ajymif;a&$@vmcJh=u&wJh 0efxrf;awG[m tcuftcJrsdK;pHkeJ@ &ifqdkifcJh=u&yg
w,f? 0efxrf;awGtaeeJ@ =uyfajy;udk rajymif;a&$@&if tvkyjf zKwfypfwmudk cH&rJhtjyif aemufxyfvnf; b,fvdk tpdk;
&0efxrf;tvkyfrsdK;udkrS vkyfcGifhrjyKawmhbl;qdkwJh etz&J@ +cdrf;ajcmuf tuswfudkifr_awGa=umifh 0efxrf;awG[m raus
reyfeJ@ vdkufygvmcJh=u&wm jzpfygw,f?
ppftpdk;&u =uyfajy;+rdK@awmfopfudk 2001 ckESpfuwnf;u vsdK@0Suf+yD;wnfaqmufaecJhwm jzpfygw,f? =uyf
ajy;+rdK@awmfopfaqmufvyk fa&;pDrHudef;rSm at&Sm;a0:vf/ xl;/ ,kZe/ wufcrf;/ wufvrf;/ ACE / '*Hktifwmae
&Sife,f/ rufpfjrefrm/ 'rf;udk; pwJhukrR%DawGtjyif w&kwfEdkifiHydkifukrR%DawGvnf; yg0ifcJha=umif; od&dS&ygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@rdom;pkeJ@ txl;&if;ESD;ol acwfysufolaX;av; udkawZydkifwJh “xl;” aqmufvkyfa&;
ukrR%DeJ@ w&kwfukrR%DawGu ppfwyftwGuf vsdK@0SuftaqmuftOD;awGudk aqmufvkyfay;cJh=uw,fvdk@ qdkygw,f?
w&kwfeJ@ ajrmufudk&D;,m; ppftif*sifeD,mawG&J@ tultnDeJ@ etzppf&Hk;csKyftygt0if ppfwyftaqmuftOD;awGudk
AHk;'%fcHEdkifatmif aqmufvkyfcJh=uwJhtjyif awmifapmif;awGrSmvnf; vd_%facgif;awGwl;+yD; trdef@ay; uGyfuJa&;
&Hk;cef;awGeJ@ AHk;cdkusif;awGudk pepfwus wnfaqmufxm;a=umif; od&dS&ygw,f?
bdef;bk&ifa[mif; avmfppf[efeJ@ om;jzpfol pwDzifavm wdk@ydkifwJh at&Sm;a0gvf ukrR%Duawmh vrf;r}uD;
awGazgufvkyfzdk@ uefx&dkuf&&dScJhw,fvdk@ qdkygw,f? =uyfajy;+rdK@awmfopf wnfaqmufa&;pDrHudef;[m tvGef}uD;rm;
vGef;wma=umifh a':vmoef; axmifaygif;rsm;pGmudktoHk;jyK+yD; q,fpkESpfaygif;rsm;pGm tcsdef,lwnfaqmuf&vdrR,f
vdk@ qdkygw,f?
+rdK@awmfopfwnfaqmufzdk@twGuf AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk,fwdkif jrefrmjynftv,fydkif;a'oawGudk &[wf
,mOfeJ@ vSnf@vnf=unf@&_+yD;rS ysOf;rem; =uyfajy;a'orSm wnfaqmufzdk@ qHk;jzwfcJhwm jzpfygw,f? wnfaqmufa&;
vkyfief;awG[m }uD;rm;us,fjyef@rSm jzpfwJhtwGuf tcsdefrwdkifcif owif;ayguf=um;r_awGrjzpfyGm;&atmif aumv[
vowif;awG }udKwifxkwfv$ifhxm;zdk@udkvnf; etzAdkvfcsKyf}uD;awGu pepfwus pDpOfcJh=ua=umif; od&dS&ygw,f?
jrefrmhwyfrawmfudk wyfawmfpk(2)cktjzpf jyifqifzGJ@pnf;+yD; wckudk &efukefrSm tajcjyKr,f/ usefwckudk
ysOf;rem;rSm tajcjyKr,f/ AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;udk 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;tjzpf &mxl;wdk;jrSifhay;+yD; ysOf;rem;rSmtajcjyKrJh
wyfawmfpkudk uGyfuJcdkif;vdrR,f/ &efukefrSmtajcjyKrJh wyfawmfpkudkawmh 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD; armifat;u uGyfuJ
vdrR,fqdk+yD; owif;awG v$ifhcJh=uygw,f?
'gayrJh EdkifiH}uD;wcsdK@uawmh ppftpdk;&&J@ajcvSrf;awGudk }udKwifod&dSae=urSm aocsmygw,f? etzu um
uG,fa&;0ef}uD;Xmetygt0if 0ef}uD;Xmetm;vHk;udk 2005 ckESpfrukefcif =uyfajy;a'oudk ajymif;a&$@tajcjyKzdk@ pDpOf
ae+yDqdkwJhowif;udk (Clive Parker & Yeni) qdkwJh owif;axmuf(2)OD;u tJ'DESpf ZGefv(14)&ufae@rSmuwnf;
u xkwfaz:a&;om;cJh=uwm awG@&ygw,f?
olwdk@u etzt&m&dS}uD;wOD;xHu &&dSwJhowif;udktajccH+yD; xkwfaz:a&;om;cJh=uwm jzpfygw,f? etzu
ZGefv(13)&ufae@rSm XmewGif; vsdK@0Suf!$ef=um;csufwapmifudk xkwfjyefcJha=umif;/ tJ'D vsdK@0Suf!$ef=um;csufxJrSm

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 81
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

2005 ckESpfrukefrSD 0ef}uD;Xmetm;vHk; +rdK@awmfopfudk t+yD;ajymif;a&$@Edkifatmif toifhjyifqifxm;=uzdk@/ 0ef}uD;&Hk;


awGeJ@twl oufqdkif&m0efxrf;awGvnf; ajymif;a&$hvdkufyg&rSmjzpfvdkh rajymif;a&$hcsifolawGudk tvkyjf zKwfypfzdk@/ xnfh
oGif;az:jyxm;a=umif; owif;axmuf(2)OD;u zGifhcsa&;om;cJh=uygw,f?
(Clive Parker & Yeni) qdkwJh owif;axmuf(2)OD;&J@ a&;om;csuf[m b,favmuftxd wdusrSef
uefr_&dSovJqdk&if =uyfajy;rSm v,form;awG&J@ v,f,m+cHajr O,smOfawGudk twif;t"rRodrf;ydku+f yD; ukwif
(1000)qef@ aq;&Hk}uD;eJ@ {vm av,mOfuGif;awGudkyg wnfaqmuf+yD;pD;ae+yDjzpfvdk@ ,QKtcg ppf&Hk;csKyfudk v#dK@0SufpGm
pwifajymif;a&$@aea=umif;/ pGrf;tif0ef}uD;XmeeJ@ jyef=um;a&;0ef}uD;Xmevnf; r=umcif ajymif;a&$@awmhrSmjzpfa=umif;/
jyef=um;a&;0ef}uD;Xme vufatmufrSm&dSwJh pme,fZif;XmeawGeJ@ jrefrmhtoH/ jrefrmh&kyfjrifoH=um; pwJhXmeawG vnf;
=uyfajy;udk ajymif;a&$@=u&rSmjzpfayrJh ppfwyfydkif jr0wD&kyfoHv$ifhXmeuawmh csufcsif;ajymif;a&$@OD;rSm r[kwfao;
a=umif;/ tJ'Daqmif;yg;rSm twdtus xnf@oGif;a&;om;xm;wm awG@&ygw,f?
etzu tJ'v D sdK@0Suf!$ef=um;csufudk xkwfjyefcJhwJh&uf[m etz0ef}uD;csKyfvnf;jzpf/ ppfaxmufvSrf;a&;
t}uD;tuJvnf;jzpfwJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk &Hk;wifw&m;pGJwJh&ufeJ@ wdkufqdkifaewm awG@&ygw,f? 2004 ckESpf
atmufwdkbmv (19)&ufae@nrSm zrf;qD;xdrf;odrf;cHcJh&wJh AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk etz ppftm%mydkifawGu 2005
ckESpf ZGefv(13)&ufae@rSm &Hk;wifw&m;pGJqdkr_awG pwifjyKvkyfae+yDvdk@ AFP owif;Xmeu a&;om;az:jycJhygw,f?
'gayrJh etzuawmh =uyfajy;udk ajymif;a&$@ajy;zdk@ jyifqifaewJhowif;udka&m/ Adkvfc sKyf}uD;cif!Gef@udk w&m;pGJ
qdkwJh owif;awGudka&m tJ'Dtcsdeftxd aAsmifvdrfzdk@}udK;pm;cJhwmudk awG@&ygw,f?
ZGefv(12)&ufae@rSm usif;yjyKvkyfcJhwJh etz&J@owif;pm&Sif;vif;yGJrSm AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk ol@&J@aetdrfrSm
tus,fcsKyfcsxm;&muae tif;pdefaxmifudk a&$@vdkuf+yDqdkwJhowif;[m rSefuefygovm;vdk@ owif;axmufwOD;u
ar;jref;cJh&mrSm jyef=um;a&;0ef}uD; AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u 'Dowif;awG[m tajctjrpfr&dSbl;qdk+yD; jiif;qdkoGm;cJhyg
w,f? AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk w&m;pGJqdkzdk@ tpDtpOf&dSr&dS owif;axmufwOD;u xyfrHar;jref;wJhtcgrSmvnf; jynfxJ
a&;0ef}uD; AdkvfcsKyfarmifOD; u “ajymzdk@ apmvGef;ygao;w,f” qdk +yD; a0hvnfa=umifywf ajzqdkoGm;cJhygw,f?
tJ'DESpf =o*kwfv(28)&ufae@rSm jyKvkyfcJhwJh etz&J@ (6§2005) owif;pm&Sif;vif;yGJrSmvnf; AdkvfrSL;csKyf
ausmfqef;/ AdkvfcsKyfarmifOD;eJ@ &JcsKyfcif&D wdk@ OD;aqmifwJh etzowif;xkwfjyefa&;tzGJ@u tvm;wl a0a00g;0g; ajzqdk
oGm;cJhwmudk awG@&ygw,f? trsdK;orD;owif;axmufwOD;u “ppf&Hk;csKyfudk ysOf;rem;udk ajymif;a&$@zdk@pDpOfaewm rSefyg
ovm;” qdk+yD; ar;jref;wJhtcg AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u “tck tcsdeftxd w&m;0if!$ef=um;csuf r&ao;ygbl;” qdk+yD;
ar;cGef;udkwdkuf&dkufrajzbJ auG@ywfajz=um;oGm;cJhwmudk awG@Edkifygw,f?
wu,fawmh etzAdkvfcsKyfawGu b,fvdkyJ a0hvnfa=umifywfvkyf+yD; ajz=um;ae=uayrJh etzu =uyfajy;
rSm bmawGvkyfaeovJqdkwmudk omreft&yfom;awG tvG,fwul tcrJh =unf@&E_ dkifwJh maps.google.com qdkwJh
0bfqdkufudk wuf=unf@&ifawmif tm;vHk;udk &Sif;&Sif;vif;vif; jrifawG@Edkifygw,f?
tJ'D0bfqdkufrSm =uyfajy;+rdK@awmf&dS &Hk;awG taqmuftOD;awGudkomru rdwWDvm &Srf;wJ avwyfpcef;/
erf@pef/ +rdwf/ awmifil/ jrpf}uD;em;eJ@ &efukef r*Fvm'HkeJ@arSmfbDu (501)/ (502) avwyf pcef;awGudkomru ajrjyif
ay:rSm wef;pD&yfxm;wJh &k&Sm;eJ@ w&kwfvkyf *sufwdkufav,mOfawGuadk wmif xifxif&Sm;&Sm; awG@Edkifygw,f?
tar&duefEdkifiHtygt0if acwfrSDEdkifiH}uD;awGu urBmywfvrf;a=umif;twGif; v$wfwifxm;wJh ppfbuf
axmufvSrf;a&;+*dKvfwkawG qdk&ifawmh ausmufcwfvlom;awGtjzpf =uyfajy;aejynfawmfrSm *latmif;zdk@ }uHpnf
ae=uwJh etzAdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ olwdk@&J@rdom;pkawGuydk g teD;uyfjrifawG@&rSm aocsmygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 82
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(23)”

etzppftm%m&Sif}uD;awGu bma=umifh &efukef+rdK@awmfudkpGef@cGm+yD; =uyfajy;+rdK@awmfopfudk ajymif;a&$@tajc


cszdk@ qHk;jzwfcJh=uovJ/ qdkwJhar;cGef;eJ@ywfouf+yD; avhvmolawGu &_a'gifhtrsdK;rsdK;uae oHk;oyfajymqdkcJh=uygw,f?
oHk;oyfoltrsm;pkuawmh ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awGrSm pGJuyfaewJh Xenophobia ac: vlrsdK;jcm;a=umuf
wwfwJh pdwfa&m*geJ@ Superstition ac: t,loD;r_awGtay: tajccH+yD; oHk;oyfcJh=uwmudk awG@&ygw,f?
etzAdkvfcsKyf}uD;awGu tar&dueftygt0if taemufEdkifiHawGudk &p&mr&dSatmif trsdK;rsdK;a0bef&H_@cs ajym
qdkavh&dSwJhtjyif tar&duefOD;aqmifwJh EdkifiHpHkwyfawGu yifv,fjyifeJ@ xdkif;EdkifiHbufuwqifh usL;ausmf0ifa&muf
wdkufcdkufvmcJh&if olwdk@a&;qGJcsrSwfxm;wJh jynfol@ppfr[mAsL[meJ@ b,fvdkb,fyHk jyKwfjyKwfjyKef;oGm;atmif acsr_ef;
ypfvdkufr,fqdk+yD; “ykqdk;+cHKxJuvufoD;jy” vkyfcJh=uygw,f? 'gayrJh tar&duef =unf;/ a&/ av wyfzGJ@awG trSef
wu,f jrefrmEdkifiHteD;w0dkufudk a&mufvmwJhtcgrsdK;awGrSmawmh jrefrmppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awG pdk;&drf
a=umufvef@+yD; pm;r0iftdyfraysmf jzpfavh&dSygw,f?
1988 ckESpf &Spfav;vHk; 'Drdkua&pDwdkufyGJumv pufwbFm(12)&ufae@rSm tar&duef trSwf(7)a&wyfzGJ@u
av,mOfwifoabFmwpD; tygt0if ppfoabFm(5)pif;[m &efukef+rdK@awmf&J@awmifbuf a&rdkif (190)cef@tuGm
(ajrmufvwWDwG'f 14 'D*&D 57 rdepf) eJ@ (ta&S@avmif*sDwG'f 96 'D*&D 33 rdepf )rSm a&muf&dSaea=umif;/ =u,fig;yGifh
aumfydka&;&Sif;ydkif tif;0oabFmu owif;ydk@cJhwJhtwGuf ppfAdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ olwdk@&J@rdom;pkawGtm;vHk; ta=umuf
vGef+yD; aep&mae&mr&dS jzpfcJh&bl;ygw,f?
1988 tm%modrf;+yD;aemufydkif;rSmvnf; udkudk;u|ef;a&wyfpcef;u olwdk@u|ef;teD;rSm trsdK;trnfrod av
,mOfi,fawGeJ@ oabFmwcsdK@ r=umc% vl;vmacgufwkef@ ysHoef; ckwfarmif;ae=uwmudkawG@&a=umif;/ owif;
ydk@avh&dSwJhtwGufvnf; ppftm%m&Sif}uD;awG &wufrat; jzpfcJh=u&ygw,f? 'ghtjyif tar&duefOD;aqmifwJh EdkifiHpHk
wyfzGJ@awGu xdkif;EdkifiHrSm ESpfpOfusif;yjyKvkyfavh&dSwJh "Cobra Gold" ac: ppfa&;avhusifhr_awG p+yDqdk&ifvnf;
e0w/ etz ppftm%m&SifAdkvfcsKyf}uD;awG aoG;aygifcsdefwufavh&dSygw,f?
tar&duefeJ@ +AdwdefwyfzGJ@awGu 2003 ckESpf rwfv(20)&ufae@rSm tD&wfEdkifiHudk 0ifa&mufwdkufcdkuf+yD; ppf
tm%m&Sif q'ef[lpdeu f dk zrf;qD;ta&;,lcJhwJhtcsufuvnf; jrefrmppftm%m&Sif}uD;awG&J@ pd k;&drfxdyfvef@r_udk txGËf
txdyaf &mufapcJhwm awG@&ygw,f? tvdkvdkae&if; a=umufaeygw,fqdkrS xyf+yD;+zJajcmufzdk@ }udK;pm;cJholuawmh
a[mvD;0k'fu udkvHbD,m &kyf&Sifukr`%D jzpfygw,f? tJ'Dukr`%Du pwJhvfo-f 2005 (Stealth-2005) trnf&dS
tuf&Sifum;wckudk a':vmoef;(110)ausmf tukeftuscH &dkuful;xkwfvkyf+yD; 2005 ckESpf ZlvdkifvtwGif; wurBm
vHk;rSm w+ydKifeuf &HkwifjyocJhygw,f?
toHxuf 4 qjref+yD; a&'gawGzrf;vdk@r&atmif wnfaqmufxm;wJh (Stealth) ac: udk,faysmuf tar&d
uef AHk;}uJav,mOf}uD; (4)pif;u zdvpfydkifu|ef;pkteD;&dS av,mOfwifoabFm}uD;ay:uae (15)rdepftwGif; jrefrm
jynfudk ta&mufysHoef;+yD; &efukefeJ@ysOf;rem;rSm&dSwJh etzppf&Hk;csKyfawGudk AHk;}uJwdkufcdkufum ppftm%m&Sifwpkudk
okwfoifacsr_ef;cJhyHkawGudk &dkuful;xm;a=umif; od&dS&ygw,f?
etz AdkvfcsKyf}uD;awGu =uyfajy;+rdK@awmfopfudk 2001 ckESpfuwnf;u pwifaqmufvkyfaewmjzpfayrJh wnf
aqmufa&;vkyfief;awG t+yD;rowfao;cif 2005 ckESpf Edk0ifbmvqef;rSm tv#ifpvdk pwifa&$@ajymif;zdk@ qHk;jzwfcJh&
wm[m (Stealth-2005) &kyf&Sifum;&J@ ya&m*awGvnf; yg0ifaumif; yg0ifEdkifw,fvdk@ ,lq&ygw,f?
tar&duefOD;aqmifwJh EdkifiHpHka&wyfzGJ@awGu b*Fvm;yifv,fjyifuwqifh urf;wufwdkufcdkufr,fqdk&if
tcsdefwdktwGif; &efukef+rdK@ usqHk;oGm;Edkifw,fqdk+yD; awG;a=umufaewJh etzAdkvfcsKyf}uD;awGu &efukef+rdK@&J@ ajrmuf

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 83
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

buf (244)rdkiftuGm yJcl;&dk;reJ@ &Srf;&dk;rt=um;rSm&dSwJh ysOf;rem;a'oudk ajymif;a&$@tajcjyK&&if tawmftoifh vHk+cHK


Edkifaumif;&J@qdkwJh cyfa=umifa=umiftawG;eJ@ ajymif;a&$@zdk@qHk;jzwfcJhwmvnf; jzpfEdkifygw,f?
ysOf;rem;+rdK@[m yx0Dtaetxm;t& or&dk;usppfyGJawGtwGuf tawmftoifh vHk+cHKa&;aumif;wJha'ovdk@
qdkEdkifygw,f? ppftm%m&Sifa[mif; Akdvfae0if;[m *syefacwfrSm ol@&J@wyf&if;(1)XmecsKyfudk ysOf;rem;rSm tajcjyK zGifh
vSpfcJhbl;ygw,f? =uyfajy;+rdK@awmfopf[m ysOf;rem;+rdK@&J@ taemufawmifbuf (12)rdkifcef@tuGm ysOf;rem;-awmif
wGif;}uD;-v,fa0; vrf;qHkteD;rSm wnf&dSw,fvdk@qdkygw,f? etzu =uyfajy;aejynfawmfudk awmifajrmuf (11)rdkif
ausmf/ ta&S@taemuf (8)rdkifeD;yg; tus,f&dSwJh ajruGufay:rSm pwifwnfaqmufaewm jzpfygw,f?
aumif;uif"gwfyHkawGt& ysOf;rem;+rdK@eJ@eD;wJhbufjcrf;rSm vHk+cHKa&;tapmifhawGaexdkifzdk@vdk@ ,lq&wJh ppfbuf
qdkif&mtaqmuftOD;awGudk aqmufvkyfxm;+yD; tJ'DtaqmuftOD;awG&J@ taemufzuf 2 rdkifcGJ 3 rdkifavmuf tuGm
rSm 0ef}uD;&Hk;awGudk oD;jcm;pDaqmufvkyfxm;wm awG@&ygw,f? 0ef}uD;&Hk;awG[m yHkpHwlawGjzpf+yD; acgif;rdk;awGudk
tjyma&mif teDa&mifawGeJ@ cs,foxm;ygw,f? 0ef}uD;&Hk;taqmuftOD;awGudk aumif;uifu=unf@wJhtcg pufjyif
*%ef;cGyHkpHrsdK;/ emZD p}uFmwHqdyfyHkpHrsdK; awG@jrif&ygw,f? 0ef}uD;&Hk;taqmuftOD; (30)avmufudk awmifajrmuf (5)
rdkifcGJeJ@ ta&S@taemuf (3)rdkifeD;yg;us,f0ef;wJh ajr{&d,may:rSm wnfaqmufxm;wm jzpfygw,f? awmifbufrSm&dSwJh
acsmif;r}uD; a&umwmteD;rSmawmh tpdk;&{nf@&dyfomawGudk wnfaqmufxm;w,fvdk@ qdkygw,f?
0ef}uD;&Hk;awG&J@awmifzufrSm 0efxrf;tdrf,mawGeJ@ aps;awGudk wnfaqmufaeygw,f? =uyfajy; avqdyfudk
=uyfajy;+rdK@awmfopf&J@awmifbuf (8)rdkifcef@tuGmrSm&dSwJh {vm+rdK@teD;rSm wnfaqmufxm;ygw,f? ppf&Hk;csKyf tyg
t0if ta&;}uD;wJh ppfbufqdkif&mtaqmuftOD;awGudkawmh ysOf;rem;+rdK@&J@ ta&S@ajrmufbufrSm awmawmifawG
tumtuG,f,l+yD; oD;jcm;cGJ wnfaqmufxm;a=umif; od&dS&ygw,f?
avhvmolwcsdK@uawmh etzAdkvfcsKyfawGeJ@ olwdk@&J@rdom;pkawG t&l;x+yD; “,=wm”acswt Jh aeeJ@ =uyfajy;
udkajymif;zdk@ qHk;jzwfwmjzpfEdkifw,fvdk@ oHk;oyf=uwm awG@&ygw,f? ysOf;rem;+rdK@&J@ t&yfav;rsufESmrSm wnf&dSaewJh
+rdK@awG[m (9)*%ef;awG jzpfaewJhtwGuf aA'if/ ,=wmawGudk ,Hk=unfvGef;wJh etzxdyfoD; AdkvfcsKyf}uD;awGu
udk;e0if;ausatmif tJ'Dt&yfudk ajymif;a&$@zdk@ qHk;jzwfcJh=uwmjzpfw,fvdk@ ,lqae=uygw,f? ysOf;rem;+rdK@udk ta&S@
zufrSm (yifavmif;)/ taemufzufrSm (rif;vS)/ awmifzufrSm (awmifil)eJ@ ajrmufzufrSm (wyfukef;) pwJh+rdK@awGu t
oD;oD; 0ef;&Hxm;=uygw,f? 'D+rdK@awG&J@trnfawGudk ae@eHudef;*%ef;awGeJ@ wGufcsuf=unf@&if tm;vHk; (9)*%ef; jzpf
aewmudk awG@&ygw,f? 'ga=umifh etzAdkvfcsKyf}uD;awGu 'Da'oudka&G;cs,fcJhwm jzpfEdkifw,fvdk@ axmufjy=uyg
w,f?
etzAdkvfcsKyfawGtaeeJ@ ppf&Hk;csKyftygt0if tpdk;&&Hk;awGtm;vHk;udk =uyfajy;udkajymif;a&$@zdk@ qHk;jzwfcJhwm
[m “yGJ=urf;”zdk@ jyifqifwm jzpfEdkifw,f/ etz u olwdk@&J@ Road Map (7)csufudk r&/ &wJhenf;eJ@ atmifjrif
atmifvkyfaqmifoGm;zdk@ tcdkiftrmqHk;jzwfxm;+yD; jynfolvlxkw&yfvHk;eJ@a&m/ typf&yftzGJ@awGeJ@a&m/ EdkifiHwum
eJ@yg xdyfwdkuf&ifqdkifoGm;zdk@ “cHppf” jyifaewm jzpfw,f/ etzppf&Hk;csKyfeJ@ 0ef}uD;XmeawG &efukefrSmquf&dSaer,fqdk
&if &Spfav;vHk;umvwkef;uvdk taxGaxGvlxktHkºuGr_}uD;awG jzpfay:vmwJhtcg vlxktiftm;eJ@ 0dkif;0ef;ydwfqdk@
wmudk cH&EdkifwJhtjyif vHk+cHKa&;tapmifhwyfom;awGudk,fwdkif qENjy &[ef;&Sifvl jynfolvlxkeJ@ yl;aygif;oGm;+yD; zdvpf
ydkifEdkifiHrSmvdk ppftm%m&SifawGbuf aoewfajymif;vSnf@vmrJhtajctaeudk }udKwifa&Smif&Sm;Edkifzdk@twGuf =uyfajy;
udkajymif;a&$@zdk@ qHk;jzwfcJh&wmjzpfEdkifw,fvdk@ ,lqolawGvnf; &dScJhygw,f?
=uyfajy;udk rajymif;a&$@cif 2005 ckESpf =o*kwfv(28)&ufae@rSm jyKvkyfcJhwJh owif;pm&Sif;vif;yGJrSm jrefrm
wdkif;rfpfowif;*sme,f owif;axmuf a':EG,fEG,fat;u “ysOf;rem;udk ajymif;a&$@r,fqdkwJhowif; rSefuefygovm;”
vdk@ ar;jref;cJhpOf “tv,fydkif;udpPu uae@tcsdeftxd usaemfwdk@wawGudk w&m;0if!$ef=um;csuf bmwpfckrS r&dSyg
bl;” vdk@ a0hvnfa=umifywf ajzqdkoGm;cJhwJh jyef=um;a&;0ef}uD; AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u 2005 Edk0ifbm(7)&ufae@
(etz0ef}uD;&Hk;awG =uyfajy;+rdK@awmfopfudk w&m;0ifpwifajymif;a&$@cJh+yD; aemufwae@) rSm pHcsdefwif&rJh twdkqHk;
owif;pm&Sif;vif;yGJwckudk &efukef+rdK@rSm usif;yjyKvkyfcJhygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 84
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

nae(3)em&DrSm pwifcJhwJh owif;pm&Sif;vif;yGJ[m nae(3 em&D 5 rdepf)rSm +yD;qHk;oGm;cJhygw,f? 'Dowif;pm


&Sif;vif;yGJudk cgwdkif;vdk etz owif;xkwfjyefa&;tzGJ@0ifawGeJ@ ppfbuft&yfbuf t&m&dS}uD;qdkolawG w+yHKwr}uD;
wufa&mufcJhjcif;r&dSbJ jyef=um;a&;0ef}uD; AdkvfrSL;csKyfausmfqef;wa,mufwnf; &SLodk;odk;eJ@ a&muf&dSvm+yD; “tpdk;&
&Hk;awGudk ysOf;rem;a'oudk ajymif;a&$@r,f/ e,fpyfa'oeJ@ aus;&GmawGtygt0if jrefrmEdkifiHw0Srf;udk tkyfcsKyf&wm
vG,fulatmif vrf;yef;qufoG,fa&;t& A[dkuswJh jrefrmEdkifiHtv,fydkif;udk ajymif;a&$@&wmjzpfw,f? ajymif;a&$@&rJ@
0efxrf;awGtwGuf aea&;xdkifa&;eJ@ usef;rma&;tjyif uav;awG&J@ ynma&;utp tzufzufu tjynf@tpHk jyif
qifxm;w,f?” vdk@ cyfwdkwdkajym+yD; csufcsif;xvpfzdk@ }udK;pm;cJhygw,f?
'gayrJh owif;axmuf (30-40)avmufu wHcg;0uydwf+yD; 0dkif;tHkar;jref;cJhwJhtwGuf Adkvfausmfqef;u raus
rvnfyHkpHeJ@ tusOf;csHK;+yD; ajz=um;cJhwmudk awG@&ygw,f? &dkufwmowif;axmuf OD;atmifvSxGef; u “tar&duef
wyfawG vmwdkufrSmudkpdk;&drfvdk@ ajymif;wmvm;/” vdk@ 'Jh'dk;ar;jref;wJhtcg AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u “tar&duefwyf
awG vmwdkufr,fvdk@ cifAsm;udk b,folajymovJ/” “tar&duefawGu cifAsm;udk statement }udKay;xm;ovm;?”
vdk@ bkawmcJhygw,f? wjcm;owif;axmufwOD;uvnf; “vrf;yef;qufoG,fa&;udpPtjyif wjcm;bmta=umif;awG
&dSvdk@ ysOf;rem;+rdK@udk ajymif;&wmvJ/” qdkwJhar;cGef;udk ar;jref;cJhygw,f? 'Dar;cGef;udkvnf; wdkuf&dkufrajzbJ “tcsdef
wef&if od&rSmaygh/”vdk@ wHk;wdwd ajzqdkoGm;cJhygw,f?
aemufwa,mufuvnf; “0efxrf;awGbufu rajymif;a&$@ Edkifbl;qdk&ifaum ta&;,lrSmvm;/” vdk@ ar;jref;
wJhtcg “0efxrf;qdk&if 0efxrf;pnf;rsOf;pnf;urf;twdkif; ta&;,lr,f/” vdk@ cyfwif;wif; ajzqdkcJhygw,f? “ajymif;a&$@
zdk@twGuf b,ftcsdefudk aemufqHk;tcsdeftjzpf owfrSwfxm;ygovJ”vdk@ ar;jref;&mrSmvnf; “oifhawmfwJhtcsdef
ajymyghr,f” vdk@om cyfwdkwdk ajzqdkcJhygw,f?
usefwJhowif;axmufawGuvnf; “rdom;pk0ifawG vdkufvdk@&ovm;”/ “tJ'Dae&mudk rdom;pkawG aqGrsdK;
awG oGm;a&mufvnfywfcGifh &Sdovm;”/ qdkwJh ar;cGef;awGudk 0dkif;+yD;ar;jref;cJh=uygw,f? 'gayrJh 'Dar;cGef;awGudkawmh
AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u bmwpfckrS jyefrajzcJhygbl;? ,kwfpGtqHk; “tckajymif;a&$@wJhae&mudk bmvdk@ ac:ygovJ”/ vdk@
ar;wmudkawmif “aemiftcsdefwef&if ajymyghr,f” vdk@om +yD;pvG,fajzqdk+yD; 'a&maomyg;eJ@ xGufoGm;cJhygw,f?
owif;axmufawG 0dkif;0ef;ar;jref;cJhpOfu =uyfajy;+rdK@awmfopf&J@trnfudk AdkvfrSL;csKyfausmfqef; csufcsif;
rajzqdkEdkifcJhwm[m +rdK@awmfopf&J@trnftwGuf awmf0ifrdom;pktwGif;rSm tjiif;tcHkjzpfae+yD; w&m;0if twnfjyK
csuf rxkwfjyefEdkifao;wma=umifh jzpfygw,f? a':}udKif}udKif udk;uG,fwJh bdk;awmfawGu +rdK@awmfopfudk “&ef&Sif;”
'grSr[kwf “&efpif” vdk@ trnfay;zdk@ tcgawmfay;cJh=uayrJh bk&if&l; &l;aewJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u 'Dw}udrfrSm
awmh rdzk&m;acgif}uD;&J@pum;udk ADwdktm%meJ@y,fcscJh+yD; “aejynfawmf”vdk@ trnfay;cJhygw,f? rdzk&m;acgif}uD; a&$
pdwfawmfr!d_;&atmif &ef&Sif;/ &efpif qdkwJh t"dy`g,frsdK;&dSwJh apwDwqludk ,=wmacswJhtaeeJ@ wnfay;yghr,fvdk@
uwdjyKcJha=umif; od&dS&ygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 85
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(24)”

2005 ckESpf Edk0ifbm(6)&ufae@ reuf (6)em&DcGJwdwdrSm ysOf;rem; =uyfajy;a'oudk etzppftpdk;&&Hk;awG &kwf


w&uf ajymif;a&$@oGm;wJhowif;udk urBmhuvnf; txl;pdwf0ifpm;=uwm awG@&ygw,f? urBmhowif;pmawG/ &kyfjrif
oH=um;awGeJ@ a&'D,dkawGrSm yvlysHatmif az:jy=uwmawG@&ygw,f? wjcm;EdkifiHwcsdK@rSmvnf; +rdK@awmfawG ajymif;a&$@
=uwm&dScJhayrJh etzu =uyfajy;udk +rdK@awmfajymif;a&$@wJhowif;avmuf vlawGu pdwfr0ifpm;cJh=uygbl;?
1995 ckESpfu rav;&Sm;EdkifiHrSm tpdk;&&Hk;awGudk *sumwm+rdK@awmfuae ylx&m*sm&m +rdK@opfudk ajymif;a&$@
oGm;cJhayrJh urBmhowif;rD'D,mawGrSm tckavmuftm&Hkpdkuf+yD; a&;om;az:jycJh=uwm rawG@&ygbl;? rav;&Sm; tpdk; &
u +rdK@awmfajymif;a&$@rJh qHk;jzwfcsufeJ@ +rdK@awmfopf wnfaqmufaer_awGudk v#dK@0Sufrxm;bJ jynfolvlxkudk tcsdefeJ@
wajy;nD today;aecJhwma=umifh +rdK@awmfajymif;a&$@wJhtcg b,folrS txl;tqef;rjzpfawmhwm jzpfygw,f?
"Top Secret Bottom Open" qdkwJh etz ppfAdkvfcsKyfawGuawmh +rdK@awmfopf wnfaqmufaewJh
owif;udk xdyfwef;vsdK@0SuftjzpfeJ@ xm;&dScJh&mu Edk0ifbmv(6)&ufae@rSm &kwfw&uf az:xkwftoday;vdkufwm
a=umifh =uyfajy; +rdK@awmfopfudk jynfwGif;jynfyu ydk+yD;pdwf0ifpm;cJh=uwm jzpfEdkifygw,f?
wjcm;EdkifiHawGrSm +rdK@awmfawGudk ae&majymif;a&$@wJhtcg etzvdk xdyfwef;vsdK@0Sufxm;+yD; ajymif;a&$@wmrsdK;
rawG@&ygbl;? urBmppfeJ@ jynfwGif;ppfumvawGrSm vHk+cHKa&;t& v#dK@0Sufxm;zdk@vdktyfvdk@ +rdK@awmfajymif;a&$@wJh udpPudk
xdyfwef;v#dK@0Suftqifh owfrSwfcJh&wmygvdk@ etzAdkvfcsKyfawGu ta=umif;jycJhr,fqdk&if jrefrmjynfolawGomru
urBmuyg etztay: em;vnfay;Edkif=urSm aocsmygw,f?
'gayrJh etz&J@ ajym&Jqdk&J&dSol AdkvfrSL;csKyfausmfqef;u “e,fpyfa'oeJ@ aus;&GmawGtygt0if jrefrmEdkifiH
w0Srf;udk tkyfcsKyf&wm vG,fulatmif vrf;yef;qufoG,fa&;t& A[dkuswJh jrefrmEdkifiHtv,fydkif;udk ajymif;a&$@&wm
jzpfw,f” qdkwJh ta=umif;jycsufuawmh =um;od&oltaygif;twGuf [mowyk'f jzpfapcJhwm awG@&ygw,f?
ysOf;rem;xufvnf; tv,fA[dk ydkuswJhtjyif wcsdefu rif;aejynfawmfjzpfcJhwJh rEWav;+rdK@udk AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$
ra&G;cs,f&wJhta=umif;&if;u rEWav;udk w&kwfEdkifiHudk a&mif;pm;xm;wma=umifh jzpfEdkifw,fqkd+yD; t&GJ@wdkufajymqdk
r_awGvnf; ay:xGufcJhygw,f?
wyfrawmfom;awGtygt0if jynfolvlxkw&yfvHk; qif;&J'kuQrsdK;pHkeJ@ &ifqdkifae&cdsefrSm a':vmoef; axmif
aygif;rsm;pGm ukefus+yD; ESpfaygif;rsm;pGm tcsdef,lwnfaqmuf&rJh =uyfajy;+rdK@awmfopfudk ajymif;a&$@cJh&wm[m vrf;
yef;qufoG,fa&;t& A[dkusvdk@ wdkif;jynfudktkyfcsKyf&mrSm vG,fulatmif vkyf&jcif;jzpfygw,fqdkwJh AdkvfrSL;csKyf
ausmfqef;&J@ ta=umif;jycsuftay: jrefrmhwyfrawmftwGif;rSmvnf; rauseyfr_awG ay:aygufcJha=umif; od&dS&yg
w,f?
'ga=umifh 2006 ckESpf pufwbFm (10)&ufae@rS (15)&ufae@txd =uyfajy;aejynfawmfrSm usif;yjyKvkyfcJhwJh
etz&J@ 2006 ckESpf wwd,av;vywf ppfqifa&;n‡dEd_if;tpnf;ta0;rSm etzOuUX AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$ udk,f
wdkif Heart Land Theory qdkwmudk zefwD;+yD; olbma=umifh =uyfajy;udk ajymif;a&$@cJh&ovJqdkwmudk wdkif;rSL;awG/
wyfrrSL;awG/ pucrSL;awGeJ@ ppf&Hk;csKyfu tulvuf&Hk;wyfrSL;awGudk tus,fw0ifh csjy&Sif;vif;wmawG vkyfcJh&ygw,f?
“vHk+cHKa&;t*Fg&yfeJ@tnD o[Zmwjzpf+yD; xdcdkufr_enf;wJhae&m/ oGm;vmqufqHr_ aumif;wJhae&m/ 'gawG
udk a&G;cs,f+yD; aejynfawmfudk wnfaqmufcJhwmjzpfw,f? Historical Point of View t& =unfh=unfh/ Back-
ground History t& =unfh=unfh/ Heart Land Theory eJ@tnD wnfaqmufxm;wm jzpfw,f”?
“wdkif;eJ@jynfe,f (14)ckeJ@ tvG,fwul qufoG,fEdkifwJhae&m/ xufatmuf0J,mrSm wnf&dSae=uwJh ppfwdkif;
XmecsKyfawGudk tvG,fwul tkyfcsKyfuGyfuJEdkifwJhae&mrSm wnfaqmufxm;wmjzpfw,f? ay:aygufvmrJh tajctae
awGeJ@tnD Logistic Value, Tactical Value, Economic value, Social Value awGeJ@udkufnDwJh Strong

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 86
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

Background e,fajrjzpfzdk@ odyfta&;}uD;w,f? Political Problem, Logical Problem, Logistical


Problem awG r&dSwJhae&mudk a&G;cs,fEdkifzdk@ ydkta&;}uD;w,f?” qdk+yD; ol@&J@tajrmftjrif}uD;yHkawGudk &Sif;jycJhygw,f?
AdkvfcsKyfrSL;}uD;&J@ &Sif;vif;csuf[m “vrf;yrf;qufoG,fa&;tqifajyvdk@ ajymif;&wmyg” qdkwJh jyef=um;a&;
0ef}uD;&J@ wHk;wdwdajymqdkcsufeJ@pm&if ,kwWd,kwWm enf;enf;ydk&dSwJhtwGuf wdki f;rSL;awG/ wyfrrSL;awG/ pucrSL;awGu
auseyfvuQHoGm;=ua=umif; od&dS&ygw,f? 'gayrJh &efukef+rdK@awmfuae rajymif;a&$@csifwJh ppf&Hk;csKyf vuf&Hk;tul0ef
xrf;wyfawG&J@ !$ef=um;a&;rSL;awGeJ@ 0ef}uD;awGuawmh odyfrauseyf=ubl;vdk@ qdkygw,f?
wjcm;EdkifiHwcsdK@rSmvnf; ta=umif;trsdK;rsdK;a=umifh olwdk@&J@+rdK@awmfawGudk ae&majymif;a&$@cJh&wmawG/ ae&m
ajymif;a&$@zdk@ jyifqifaewmawG&dSygw,f? tD&efEdkifiH&J@+rdK@awmf “wD[D&ef” udk iv#if'%fu uif;a0;EdkifrJh oifhawmfwJh
ae&mwpfckckudk ajymif;a&$@zdk@ pOf;pm;ae=uovdk awmifudk&D;,m;EdkifiH&J@+rdK@awmf “qdk;vf” udkvnf; ajrmufudk&D;,m;
e,fpyfeJ@ a0;wJhae&mwckudk ajymif;a&$@zdk@ pOf;pm;ae=uwmawGvnf; &dSygw,f?
tJ'DEdkifiHawG[m aiGa=u;eJ@enf;ynm csrf;omºuG,f0wJh EdkifiHawGjzpfwJhtav#muf +rdK@awmftopfwpfckudk ESpf
tenf;i,ftwGif; wnfaqmufEdkifpGrf; &dS=uygw,f? 'gayrJh tJ'DEdkifiHawGrSm tpdk;&tm%mydkifawGu +rdK@awmfudk udk,fh
oabmeJ@udk,f ajymif;csifovdk ajymif;a&$@wmrsdK; vkyfcGifhr&dSygbl;? olwdk@udk vkyfydkifcGifhtm%mawG ay;tyfxm;wJh rJ
qEN&Sif tcGefxrf;jynfoltrsm;pk&J@ oabmwlnDcsufawGudk &,l+yD;rSom ajymif;a&$@EdkifrSmrdk@ v$wfawmf tpnf;ta0;
awGrSm 'DudpPawGudk t}udrf}udrfwifjy aqG;aEG;ae=uqJ jzpfygw,f? jynfolvlxku vufcHvmatmifvnf; vlxk
qufoG,fa&;enf;vrf;awGudk toHk;jyK+yD; ynmay;pnf;&Hk;r_awG jyKvkyfae=u&qJ jzpfygw,f?
jrefrmEdkifiHrSmawmh ppftm%m&SifawGu jynfolawG pm;0wfaea&; qif;&J=uyfwnf;aewmudk *&krpdkufygbl;?
‘vHk;0’ xnfhrpOf;pm;ygbl;? udk,fhtouftEW&,feJ@ tm%m/ pnf;pdrfOpPmawG wnf+rJzdk@udkom OD;pm;ay; qHk;jzwfcJhwm
awG@Edkifygw,f? 'ga=umifhvnf; etz ppftm%m&SifawG&J@vkyf&yfudk jynfwGif;jynfyu trsdK;rsdK; a0zefajymqdkae=u
wm jzpfygw,f?
Edk0ifbmv(8)&ufae@xkwf The London Times owif;pmu aA'if,=wmawGudk tvGef,Hk=unf tm;
udk;wJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$udk oludk;uG,fwJh txufq&m}uD;awGu tajymif;tvJvkyfzdk@ tcgay;wJhtwGuf Edk0if
bm (6)&ufae@ reuf(6)em&DcGJwdwdrSm 0ef}uD;&Hk;(9)cku 0efxrf;awGtm;vHk; w+ydKifwnf; ajymif;a&$@zdk@ !$ef=um;cJhwm
jzpfw,fvdk@ a&;om;az:jycJhygw,f? a&S@jrefrmhbk&ifawGvufxufrSm xD;opfeef;opfawG wnfaxmif=uovdk AdkvfcsKyf
rSL;}uD; oef;a&$uvnf; =uyfajy;eef;opfwnfwm jzpfEdkifw,fvdk@vnf; a0zefa&;om;cJhygw,f? Financial Times
owif;pm}uD;uvnf; AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$u rif;wkef;rif;}uD;udk tm;us+yD; xD;eef;opfwnfwm jzpfEdkifw,fvdk@
a&;om;az:jycJhygw,f?
Edk0ifbmv(8)&ufae@xkwf The Bangkok Post owif;pmrSmawmh aqmif;yg;&Sif owif;pmq&m v,f&D
a*s*if u 'D&l;a=umifa=umif tpDtpOf[m AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$&J@ tpDtpOfjzpfw,fvdk@ a&;om;cJhygw,f? taemuf
EdkifiHawGu yifv,fbufu0ifwdkufrSmudk pdk;&drfvGef+yD; ajymif;a&$@zdk@ qHk;jzwfcJhwmjzpfw,fvdk@ qdkygw,f? &efukefrSm
aexdkifwJh 0efxrf;awGudk ppftpdk;&u tckvdk twif;t=uyf ajymif;a&$@cdkif;awmhrSyJ 0efxrf;awGeJ@ jrefrmjynfolawG
[m e,fpyfa'ou wdkif;&if;om;aus;&GmawGudk ppftpdk;&u twif;t=uyf ae&majymif;a&$@ ypfaewJhowif;awGudk
ydkrdk,Hk=unfvuQHvm=uw,fvdk@ qdkygw,f?
tJ'Dae@xkwf The Telegraph owif;pm}uD;uawmh etzAdkvfcsKyfawG[m w&kwfjynfeJ@eD;&if olwdk@
twGuf ydkvHk+cHKvdrR,fvdk@,lq+yD; =uyfajy;udkajymif;wmjzpfw,f/ +rdK@awmfajymif;a&$@c ukefuspm;&dwfwcsdK@udk w&kwf
tpdk;&u axmufyHhay;cJhw,f/ etzu aemufwufrJh t&yfom;tpdk;&udk =uyfajy;uaexdrf;csKyfzdk@ }uH&G,fae[ef&dS
w,fvdk@ a0zefa&;om;cJhygw,f?
&JabmfoHk;usdwf0if AdkvfrSL;csKyfa[mif; ausmfaZmuawmh &efukefrSm vlxktHkºuGr_awG jzpfay:vmEdkifwJh tajc
taeawGa=umifh etzAdkvfcsKyfawG =uyfajy;t&yfudk xGufajy;=uwmjzpfEdkifw,fvdk@ RFA owif;Xmeudk ajymqdkcJhyg
w,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 87
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

w&kwf “qif[Gm” owif;Xmeuawmh etzAdkvfcsKyf}uD;awGtaeeJ@ olwdk@&J@vHk+cHKa&;eJ@ EdkifiHjcm;om;a=umuf


a&m*ga=umifh tpdk;&&Hk;awGudk ysOf;rem;udka&$@ajymif;cJhayrJh +rdK@awmfudkawmh &efukefrSmyJ qufxm;Edkifw,fqdk+yD; Ekd0if
bm(7) &ufae@rSm a&;om;cJhygw,f?
rav;&Sm;EdkifiHrSm tpdk;&&Hk;awGudk “ylx&m*sm&m” udk ajymif;a&$@zGifhvSpfxm;ayrJh +rdK@awmfudkawmh “uGmvm
vrfyl” udkyJ qufvuftodtrSwfjyKxm;wm awG@&dS&ygw,f? xdk@enf;wl e,fomvefEdkifiHrSmvnf; tpdk;&&Hk;awGeJ@
w&m;&Hk;csKyfudk o[dwf*f (The Hague) qdkwJh +rdK@uav;rSm zGifhvSpfxm;ayrJh +rdK@awmfudkawmh “trfpwm'rf” udk
om qufvuf owfrSwfxm;ygw,f?
jrefrmppftm%m&Sif AdkvfcsKyf}uD;awGuawmh =uyfajy;aejynfawmfudk wnfaqmufzdk@ pdwful;r&dScifu “xl;
jcm;onfh tajctae&dSonfh &efukef+rdK@awmfESifh udkudk;u|ef;+rdK@e,fwdk@tm; EdkifiHawmforRw. wkduf&dkuftkyfcsKyfr_
atmufwGif xm;&dSonfh jynfaxmifpke,fajr(2)cktjzpf xm;&dSrnf” qdk+yD; zGJ@pnf;yHktajccHOya'twGuf tao;pdwf
tajccH&rJhrlawGxJrSm twdtus xnfhoGif;a&;qGJ jyÏmef;xm;cJhygw,f? 'gayrJh 2005 ESpf ukefydkif;rSm =uyfajy;udk tvHk;
t&if;eJ@ ajymif;ajy;+yD;aemuf “EdkifiHawmf. +rdK@awmfjzpfonfh aejynfawmfudk EdkifiHawmforRw. wdkuf&dkuf tkyfcsKyfr_
atmufwGifxm;&dSonfh jynfaxmifpke,fajrtjzpf owfrSwfonf?” qdk+yD; t&Sufr&dS/ oduQmr&SD “ck qDxRif;/ ck pmav;
a=umf ” vkyfcJh=uwmudk awG@Edkifygw,f?
e&oD[yawhrif;[m w&kwf&efudka=umuf+yD; yk*HuaexGufajy;wJhtwGuf “w&kwfajy;rif;” vdk@ jrefrm
&mZ0ifrSm pmwifcHcJh&ygw,f? tck etztm%modrf;ppfacgif;aqmif AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$[mvnf; tar&duefudk
a=umufvdk@ &efukefu xGufajy;cJhwmrSef&if jrefrmhordkif;rSm “tar&duefajy;rif;” vdk@ owfrSwf=urvm;/ 'grSr[kwf
“=uyfajy;rif;”vdk@ owfrSwf=urvm;/ qdkwmudkawmh wcsdefcsdefrSm jrefrmjynfolawGu qHk;jzwf=urSm jzpfygw,f?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 88
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(25)”

etzu =uyfajy;udk tv#ifpvdk ajymif;a&$@ajy;zdk@ qH;k jzwf&wJhta=umif;&if;awGxJrSm ppftkyfpktwGif;u tuGJ


t+yJawGtygt0if vufonfray:wJh AHk;aygufuGJr_awGeJ@ t=urf;zufwdkufcdkufcH&r_awGvnf; yg0ifEdkifygw,f?
e0w/ etz ppftpdk;&acwfrSm 1989 ckESpf Zlvdkifv(7)&ufae@eJ@ (10)&ufae@awGrSm jzpfyGm;cJhwJh oHv#if a&eH
csufpuf&Hk AHk;aygufuGJr_eJ@ &efukef+rdK@awmfcef;r AHk;aygufuGJr_awGup+yD; rsufarSmufumvtxd jrefrmEdkifiH tESH@tjym;
rSm AHk;aygufuGJr_awG woDwwef;}uD;jzpfyGm;cJhwm awG@Edkifygw,f? AHk;aygufuGJr_jzpfpOfawG trsm;tjym;&dScJhwJhteuf w
csdK@aygufuGJr_awGuom ppfacgif;aqmifawGeJ@ olwdk@&J@ rdom;pkawGtygt0if ppfa&;/ pD;yGm;a&;ypfrSwfawGudk pepfwus
a&G;cs,fwdkufcdkufcJhwmjzpfvdk@ ppftkyfpkudk wkefv_yfajcmufjcm;apcJhwm awG@&ygw,f?
e0w twGif;a&;rSL;(2)udk ypfrSwfxm;yHk&wJh 1996 ckESpf 'DZifbm(25)&ufae@n &efukefurBmat; r[mygoe
vd_if*l w&kwfpG,fawmfylaZmfyGJ AHk;aygufuGJr_eJ@ 1997 ckESpf {+yD(6)&uf e0wtwGif;a&;rSL;(2)aetdrf pmtdyf AHk;ayguf
uGJr_awGuawmh ppftkyfpkeJ@ olwdk@todkif;t0dkif;udk txl;xdyfvef@wkefv_yfapcJhwm awG@&ygw,f? &efukef+rdK@ay:rSm AHk;
aygufuGJr_awGtjyif a&mhuuf'Hk;usnfawGeJ@ ypfcwfwdkufcdkufr_awG/ armif;jyefvufeufi,fawGeJ@ ypfcwfwdkufcdkufr_
awGvnf; jzpfyGm;cJhbl;ygw,f?
ppftkyfpkudk xdyfvef@wHkv_yfapcJhwJh wdkufcdkufr_awGxJrSm 2003 ckESpf =o*kwfv(20)&ufae@ reufapmapm (2)
em&DcGJavmufrSm jzpfyGm;cJhwJh &efukef =unfhjrifwdkifqdyfurf;teD;u 'Hk;usnfwdkufcdkufr_wpfckvnf; tygt0if jzpfyg
w,f? vd_ifjrpftwGif;rSm qdkufuyfxm;wJh etza&wyf ppfa&,mOf(2)pD;udk trnfrodtzGJ@wpfcku =unfhjrifwdkif qdyf
urf;teD;&dS ausmufrD;aoG;0if;twGif;uae RPG (3.5) 'Hk;ypfavmifcsm (2)vufeJ@ (3)csufwdwd ypfcwfcJhwJh twGuf
vd_ifjrpfv,frSm ausmufcs&yfem;xm;wJh a&wyfoabFmwpfpif;&J@ OD;acgif;ydkif;udk 'Hk;usnfxdrSefcJh+yD; rD;avmif ysufpD;
oGm;cJh&ygw,f?
2002 ckESpf Zefe0g&DvtwGif;uvnf; &efukef r*Fvm'Hkavwyfpcef;udk 'Hk;usnfeJ@ ypfcwfwdkufcdkufrJh tpDtpOf
wpfckudk etzu tcsdefrSDaz:xkwfEdkifcJhw,fvdk@ qdkygw,f? &efukef tjynfjynfqdkif&mavqdyfeJ@ wpfrdkifcef@tuGmrSm&dS
wJh opfyifwpfckay:rSm r*Fvm'Hkavwyfpcef;udkypfcwfzdk@ csdefudkufjyifqifxm;w,fqdkwJh Omhch 69 trsdK;tpm;
a&mhuufavmifcsm(2)ckudk 2002 ckESpf Zefe0g&Dv(6)&ufae@rSm &SmazGawG@&dScJha=umif; etzu xkwfaz:a=unmcJhbl;
ygw,f? xHk;pHtwdkif; wdkufcdkufzdk@pDpOfcJholawGeJ@ wdkufcdkufolawGudk vufyl;vufuswf zrf;qD;&rdjcif;r&dScJhayrJh tcif;
jzpfyGm;&mrSm toHk;jyKcJhwJhvufeufawG[m KNU tzGJ@u toHk;jyKavh&dSwJh vufeufawGtjzpfqdk+yD; ppftpdk;&u &rf;
orf;pGyfpGJcJhwm awG@&ygw,f?
'ghtjyif a[mvD;0k'f tuf&Sif &kyf&SifZmwfum;wpfckvdk &efukef+rdK@ay:rSm vHk+cHKa&;wyfzGJ@awGeJ@ typf&yftzGJ@wck
wdk@t=um; armif;jyefvufeufi,fawGeJ@ tjyeftvSef ypfcwfwdkufcdkufr_wpfckvnf; jzpfyGm;cJhygw,f? 'DudpPrSmawmh
ppftpdk;&u b,fol@udkrS rpGyfpGJwJhtjyif w&m;cHtpm;xdk; ta&;,ljy+yD; zHk;zHk;zdzd vkyfay;cJhwm awG@&ygw,f?
=uyfajy;rSm wnfaqmufa&;vkyfief;awG t+yD;rowfao;cif 2005 ckESpf Edk0ifbmvtwGif;rSm uaomu
arsmajymif;a&$@zdk@ qHk;jzwfcJh&wJh vwfwavmta=umif;&if;awGxJrSm tJ'DESpf arv(7)&ufae@u &efukef+rdK@ay:rSm
jzpfyGm;cJhwJh AHk;aygufuGJr_awGvnf; yg0ifaewmudk awG@&dS&ygw,f? tJ'Dae@u &efukef+rdK@&dS *sef@&Sif;pifwm plygrm;uuf
tygt0if vlpnfum;&mukefwdkufwcsdK@rSm jzpfyGm;cJhwJh AHk;aygufuGJr_awGa=umifh vl(60) eD;yg; aoqHk;cJh+yD; trsm;tjym;
'%f&m&&dScJhygw,f? (ppftpdk;&url vl 20 eD;yg;om aoqHk;cJhonf[k owif;xkwfjyefcJhonf?)
'DazgufcGJwdkufcdkufr_udk jynfyEdkifiH}uD;wpfcku emrnfausmftzGJ@tpnf;}uD;wckeJ@ jynfya&mufjrefrmtwdkuf
tcHawG yl;aygif;usL;vGefcJhwmqdk+yD; ppftpdk;&u xHk;pHtwdkif; csufcsif;pGyfpGJcJhygw,f? ar(7)&uf AHk;uGJr_awGjzpfyGm;+yD;
odyfr=umcifrSm etzu olwdk@udkvkyf}uHzdk@twGuf qef@usifbuftzGJ@tpnf;aygif; (40)ausmfu txl;avhusifh oif

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 89
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

wef;ay;xm;wJh taocHwdkufcdkufa&;orm; (197)OD; jynfwGif;rSma&muf&dSae+yDqdk+yD; uu§=unf;eJ@ jrefrmEdkifiH &Jwyf


zGJ@udk vsdK@0Suf!$ef=um;cJhygw,f?
EdkifiHawmft}uD;tuJqdkolawG&J@ &efukef+rdK@wGif; c&D;pOfawGrSm acgif;aqmif}uD;awG&J@,mOfwef;udk vrf;ab;
0J,mrSm&dSwJh wdkufacgifrdk;awGay:uae vufajzmifht=urf;zuform;awGu rypfcwfEdkifatmif }udKwif&Sif;vif; ae&m
,lxm;zdk@/ um;AHk;cGJwdkufcdkufr_ rcH&atmif vrf;ab;rSm &yfxm;wJhum;awGudk aphaphpyfpyf }udKwifppfaq;=uzdk@/ acgif;
aqmif}uD;awGeJ@ rdom;pkawG bk&m;oGm;ausmif;wuf vkyfjyrJhae&mawGrSm&dSw Jh bk&m;yef;tdk;awGeJ@ taqmufOD;rsuf
ESmusufawGutp aoaocsmcsm rdkif;&Sif;xm;=uzdk@/ t}uD;tuJawGeJ@ olwdk@&J@rdom;pkawGudkay;wJh vufaqmif
ypPnf;awGudk vl}uD;awG&J@vufxJudk wdkuf&dkufxnf@ray;yJ ppfbufa&;&mvHk+cHKa&;tzGJ@u ppfaq;+yD;rS aetdrt f
a&muf ydk@aqmifay;zdk@/ owif;uGef,ufawGudk bkef;}uD;ausmif;awG/ &yfuGuf/ aus;&GmawGrSmyg wnfaqmuf xm;+yD;
vufOD; r_&dSatmif aqmif&Gufxm;=uzdk@ uu§=unf;u vHk+cHKa&;tzGJ@tpnf;awGudk !$ef=um;csuf xkwfjyefcJhygw,f?
jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@uvnf; t}uD;tuJawG&J@ ZeD;om;orD;awG ygwDyGJ/ EdkufuvyfeJ@ tvSjyifqdkifawGudk oGm;
a&mufwJhtcg vHk+cHKa&;udk cgwdkif;xufydk+yD; txl;*&kpdkuf vkyfaqmifay;zdk@/ !$ef=um;csuf xkwfjyefcJhwm awG@&ygw,f?
'D!$ef=um;csufeJ@ywfouf+yD; &efukef+rdK@u 0ef}uD;wpfOD;&J@aetdrfrSm vHk+cHKa&;wm0ef ,lay;cJh&bl;wJh &Jt&m&dSwOD;u
“olwdk@om;awG avmif;upm;0dkif;oGm;vnf; aemufuvdkufay;&/ raumif;wJhtdrfoGm;vnf; aemufuvdkufay;&/
olwdk@orD;awG tvSjyifqdkifoGm;vnf; aemufuvdkufay;&/ olwdk@ZeD;awG bdk;awmftdrfoGm;vnf; aemufuvdkufay;
ae&awmh usaemfhwm0efubmvJvdk@ jyefpOf;pm;vmrdw,f/ pOf;pm;rdawmh &Sufvmw,f/ AdkvfcsKyf}uD;awGu jynfol
awGuo dk wfwHk;u &uf&ufpufpuf owfcJh=u+yD; olwdk@cH&rSmudkawmh awG;rdwdkif; a=umufvef@aeyHk&w,f/ tajctjrpf
r&dSwJhowif;awG xGufvmwJhtcgwdkif; usaemfwdk@vdk vHk+cHKa&;wm0ef,l&olawG 'kuQa&muf=u&w,f ” vdk@ &if;ESD;ol
wpfOD;udk xkwfaz:ajymqdkcJhbl;ygw,f?
etzAdkvfcsKyf}uD;awG&J@ pdk;&drfpdwfvGefuJaeyHkeJ@ywfouf+yD; owif;pmq&m vm&Da*s*if uvnf; 2005 ZGefv
(8)&ufae@xkwf Bangkok Post owif;pmyg cGJjcm;pdwfjzmoHk;oyf&mtcef;rSm “aemifwrJhppftkyfpk&J@ tarSmifae@
&ufrsm;” qdkwJhacgif;pOfeJ@ tckvdk oHk;oyfwifjycJhwm awG@&ygw,f?
“etzppftkyfpk tm%modrf;cJhwJh (17)ESpfwmumvtwGif; tckvuf&dStajctae[m vrf;qHkvrf;cGudk
a&muf&dS+yDqdkwm jyoaejcif;jzpfw,f? ppftkyfpk[m olwdk@&J@tm%mcsKyfudkifr_udk cdkifrmatmif }udK;pm;wnfaqmuf
aecsdefrSm EdkifiHwumzdtm;awGa=umifh txD;usefoxuf usefvmaewJhtjyif twGif;yÉdyuQ trsdK;rsdK;udkvnf; &if
qdkifae&w,ff? arv(7)&ufae@u &efukef+rdK@ay:rSm aygufuGJcJhwJhAHk;awG&J@ vufonfw&m;cHudk tcktcsdeftxd raz:
xkwfEdkifao;wm[mvnf; etzAdkvfcsKyfawGudk ydk+yD;tuswf&dkufapcJhw,f” qdk+yD; oHk;oyfjyxm;ygw,f?
vm&Da*s*ifu ol@aqmif;yg;rSm etzAdkvfcsKyfawG ta=umufvGef+yD; &efukefu [dkw,fawG/ plygrm;uufawG/
aps;awGeJ@ pm;aomufqdkifawGrSm AHk;&Smu&d,mawG wyfqifcdkif;aewmawG/ armfawmfum;vrf;awGrSm uDvdkrDwm (30)
avmuf&dS&if ppfaq;a&;*dwfawGcs+yD; armfawmf,mOfwdkif;udk ppfaq;aewJhtwGuf c&D;onfawG tdyfpufvdk@r& atmif
jzpfae&yHak wG/ aumhaomif;-&efukef av,mOfc&D;pOfwpfckrSm AHk;ygvmw,f=um;vdk@ c&D;pOfudk&yfqdkif;+yD; AHk;&SmazGaewm
a=umifh tcsdefukefvlyrf;jzpf&wmawG/ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@om; a'gufwm&JEdkif0if;&J@ yk*Hqdkufbmwufcfudk xdrf;csKyf
+yD; tD;ar;vfeJ@ tifwmeufqufoG,fr_awGudkyg apmifh=unf@aewmawGudk tao;pdwfaz:jyxm;ygw,f?
'ghtjyif &efukefrSm AHk;axmifwJhaumvm[vowif;awG r=umc% xGufay:aewma=umifh jynfolwpf&yf
vHk; pdk;&drfxdyfvef@+yD; usD;vef@pmpm;b0 a&muf&dSae&yHkawG/ wcsdK@ pD;yGm;a&;vkyfief;}uD;awGudk AHk;axmifazgufcGJ r,fvdk@
+cdrf;ajcmufwJhpmawG trsm;tjym; vuQH&&dSaewma=umifh &JawGeJ@ vHk+cHKa&;0efxrf;awG jym,mcwfaeyHkawG/ vlpkvl
a0;&dSwwfwJhae&mrSm arhusefcJhwJhtxkwfawGudk rdkif;axmifxm;w,fxif+yD; cJ&mcJqpf z,f&Sm;ypfzdk@ }udK;yrf;ae=u
wmawGudkvnf; az:jyxm;wm awG@&ygw,f?
ppftpdk;&u &efukefAHk;uGJr_rSm aoqHk;olta&twGuf[m (20)ywf0ef;usifom&dSw,fvdk@ ajymqdkcJhayrJh rsuf
jrifoufaoawG&J@tqdkt& ,leDazgif;0wfvlwcsdK@tygt0if vl(60)ausmfavmuf aoqHk;cJhw,fvdk@ ,lq&wJh t
a=umif;awGeJ@ AHk;uGJr_tay: etzu pdk;&drfa=umufvef@ae+yD; &efukef/ yJcl;eJ@ &cdkifjynfe,fu rlqvifvlrsdK; (500)

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 90
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

ausmftjyif twdkuftcHEdkifiHa&;orm;awG/ jrefrmh'Drdkua&pDa&;wufºuGv_yf&Sm;olawGeJ@ ausmif;om;vli,f (600)


ausmfudk zrf;qD;xdrf;odrf;cJhyHkawGudkvnf; az:jyxm;ygw,f?
ppftpdk;&u &efukefAHk;azgufcGJr_&J@ w&m;cHtppftrSefudk az:xkwfEdkifjcif;r&dSao;wJhtwGuf NCGUB ac:
ta0;a&muf trsdK;om;!Gef@aygif;tpdk;&eJ@ KNU, ABSDF, CIA wdk@udk vuf!d_;xkd;pGyfpGJaeyHkawGudkvnf; tJ'D
aqmif;yg;rSm az:jyxm;ygw,f? wcsdK@avhvmolawGu ar(7)&ufAHk;azgufcGJr_awGudk ppfaxmufvSrf;a&;a[mif;awG&J@
vufcsufjzpfEdkifw,fvdk@ oHk;oyfajymqdkae=uwJhtay: v,f&Da*s*ifu vufrcHcJhygbl;? AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@&J@ ppf
axmufvSrf;a&;a[mif;awG zrf;qD;axmifcscHae&wJhtwGuf olwdk@vufcsufrjzpfEdkifbl;vdk@ olu axmufjycJhygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@ppfaxmufvSrf;a&;t&m&dS}uD;awGudk uu§=unf; u zrf;qD;w&m;pGJqdkcJh+yD; ydkif
qkdifr_tm;vHk;udk twif;t=uyf odrf;qnf;cJhwmawGudkvnf; az:jyxm;ygw,f? etz&J@ 'Dvdk &uf&ufpufpuf udkif
wG,fr_awGtay: wdkufcdkufa&;wyfawGuawmif pdwfraumif;jzpfae=ua=umif;/ 'Dvkyf&yftay: Zmwfwlom;csif;pm;
wmjzpfw,fvdk@ &_jrifae=ua=umif;/ zrf;qD;ppfaq;r_awGudk wm0ef,lae&wJh &Jt&m&dS}uD;wOD;uvnf; “ igvkyfae&wJh
tvkyfu tjypfr&dSolawGudk tjypf&Sm+yD; axmifcsae&wJhtvkyfaygh ” vdk@ ol@rdom;pkudk &ifzGifhajymqdkcJhyHkawGudk a&;
om;wifjyxm;ygw,f?
&efukefrSm AHk;aygufuGJr_awG jzpfyGm;cJh+yD;aemuf ta=umufw&m;[m tm;vHk;udkv$rf;+cHKxm;w,fvdk@ v,f&D
a*s*ifu zGJ@EGJ@a&;om;cJhygw,f? ukefonf}uD;awG/ pD;yGm;a&;vkyfief;&Sif}uD;awGvnf; bmrSrv_yf&Jovdk/ &Jt&m}uD;
awGawmif &efukefwdkif;twGif;rSm wm0efrxrf;csifawmhvdk@ jrefrmEdkifiHtv,fydkif;udkajymif;a&$@zdk@ }udK;yrf;tm;xkwf
ae=uw,fvdk@ az:jyxm;ygw,f? &efukef+rdK@twGif;rSm tawmf&Sif;vif;oGm;+yD; vltenf;i,favmufom plygrm;uuf
}uD;awGeJ@ aps;awGudk oGm;a&mufaps;0,fwmawG@&w,fvdk@ qdkygw,f? a[mfw,fawG/ wnf;cdkcef;awGrSmvnf; vm
a&mufwnf;cdkol ododomomav#mhenf;oGm;+yD; wufqDum;awGvnf; c&D;onfr&wma=umifh &yfem;ae=u&w,f
vdk@ qdkygw,f? AdkvfcsKyfaps;u qdkifwcsdK@vnf; ta&mif;t0,fyg;oGm;wma=umifh ydwfxm;&w,fvdk@ tJ'Daqmif;yg;rSm
oHk;oyfaz:jyxm;wm awG@&ygw,f?
etz AdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ olwdk@rdom;pkawG&J@ jrefrmjynfajrmufydkif;c&D;pOfawGeJ@ jrpf0u|ef;ay:c&D;pOfawGrSm
vkyf}uHowfjzwfzdk@ }udK;yrf;r_awG ay:aygufEdkifw,fqdk+yD; w&kwfEdkifiHu etzudk t}udrf}udrf owday;cJhyHkawGeJ@ ta&;
ay: tajctaewpf&yfrSm csufcsif;vufwkef@jyef wdkufcdkufEdkifzdk@twGuf tv#iftjref wkef@jyefwdkufcdkufa&; txl;wyfzGJ@
wpfckudk zGJ@pnf;xlaxmifxm;zdk@ w&kwfjynfol@vGwfajrmufa&;wyfrawmfu etzudk t}uHjyKcJhyHkawGudk aemufwpf
ywfrSm qufvufwifjyoGm;rSm jzpfygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 91
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

“=uyfajy; eef;wGif;t&_yf awmfyHk trSwf(26)”

ppftkyfpktwGif;rSmay:aygufaewJh tuGJt+yJawGeJ@ jrefrmjynfwv$m;rSm jzpfyGm;aewJh vufonfray:wJh AHk;


aygufuGJr_jzpfpOfawGa=umifh etzppfacgif;aqmifawGeJ@ rdom;pkawG&J@vHk+cHKa&;twGuf w&kwfEdkifiH axmufvSrf;a&;
tzGJ@u etzppftpdk;&udk r=umc% owday;r_awGjyKvkyfcJhwm awG@&dS&ygw,f?
txdtcdkuf taotaysmufrsm;jym;cJhwJh 2005 ckESpf arv &efukefAHk;aygufuGJr_awGrwdkifcif tJ'DESpf rwfv
avmufuwnf;u w&kwfaxmufvSrf;a&;tzGJ@u etzudk pwifowday;cJhwmjzpfa=umif; od&dS&ygw,f? &efukefeJ@
rEWav;+rdK@awGrSm t=urf;zuf AHk;cGw J dkufcdkufr_awG xyfrHjzpfyGm;EdkifwJhtjyif etzt}uD;tuJ AdkvfcsKyf}uD;awGeJ@ olwdk@
rdom;pkawG&J@ jrefrmjynfajrmufydkif;eJ@ jrpf0u|ef;ay:c&D;pOfawGrSm vkyf}uHowfjzwfzdk@}udK;yrf;r_awG ay:aygufEdkifw,f
qdk+yD; owday;cJhwmjzpfygw,f?
etzu 2004 ckESpf atmufwdkbmvrSm AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@ acgif;aqmifwJh trsdK;om;axmufvSrf;a&;tzGJ@
(NIB)udk zsufodrf;cJhwJhtjyif (MIS)vdk@ vlodrsm;wJh ppfaxmufvSrf;a&;wzGJ@vHk;udkvnf; jzKwfxkwf&Sif; vkyfcJhwm
a=umifh etzAdkvfcsKyf}uD;awGuvnf; olwdk@&J@vHk+cHKa&;twGuf vdktyfwJhowif;tcsufawG&&dSzdk@ w&kwfEdkifiHudk vHk;vHk;
v#m;v#m; rDScdktm;udk;ae&wJhtcsdefvnf; jzpfygw,f?
w&kwfaxmufvSrf;a&;tzGJ@&J@ owday;csufawGxJrSm ta&;ay:tajctaew&yfeJ@ }uHK}udKufvm&if tqifh
qifh pDrHcef@cGJr_twGuf }udKwifjyifqifr_awG jyKvkyfxm;zdk@/ ta&;ay:owday;r_tpDtpOfw&yf a&;qGJcsrSwfxm;&dSzdk@/
vHk+cHKa&;wyfzGJ@awGrSm acwfrSDenf;ynmawGeJ@ taxmuftulypPnf;awGudk wyfqifoHk;pGJzdk@/ AHk;cGJwdkufcdkufr_awGeJ@ vkyf
}uHowfjzwfr_awGusL;vGef&ef }uHpnftm;xkwfaewJhowif;awGudk tcsdefrSDaxmufvSrf;od&dSEdkifzdk@twGuf aiGtiftm;
eJ@ vltiftm;udk ydkrdkoHk;pGJzdk@/ AHk;cGJwdkufcdkufr_udk umuG,fwm;qD;EdkifwJh tpDtrHawGudk }udKwifpDpOfaqmif&Gufxm;zdk@/
axmufvSrf;a&;eJ@ vHk+cHKa&;wyfzGJ@awGukd ydkrdkxufjrufaeatmif oifwef;ay; avhusifhr_awG jyKvkyfxm;zdk@/ pwJhtcsuf
awG yg0ifcJha=umif;od&dS&ygw,f?
tJ'Dvdk w&kwfEdkifiHu wzGzGowday;wJh=um;u 2005 ckESpf ar(7)&ufae@rSm &efukefAHk;aygufuGJr_awG jzpfyGm;cJh
&wm[m topfzGJ@pnf;vdkufwJh p&z ac: ppfbufa&;&mvHk+cHKa&;tzGJ@&J@t}uD;tuJ AdkvfcsKyfjrifhaqG/ jynfxJa&;0ef}uD;
AdkvfcsKyfarmifOD;eJ@ jrefrmEdkifiH&JwyfzGJ@ &JcsKyfcif&D wdk@&J@ ayghqr_eJ@ wm0efvpf[if;r_awGa=umifhjzpfw,fq dk+yD; 'kwd,Adkvf
csKyfrSL;}uD;armifat;eJ@ AdkvfcsKyf}uD;a&$ref; wdk@u a0befypfwif ajymqdkcJh=uayrJh etzt}uD;tuJ AdkvfcsKyfrSL;}uD;
oef;a&$udk,fwdkifu bmrSrajymwJhtwGuf wpHkw&mta&;,ljcif; r&dScJhygbl;?
tJ'DESpf ZGefvrSm w&kwfjynfol@wyfrawmfu AdkvfcsKyf}uD; ZDtefuGD; (General. Zi Aun Quai) u
ta&;ay:tajctaerSm csufcsif; vufwkef@jyefEdkifzdk@twGuf “tv#iftjrefwkef@jyefwdkufcdkufa&;txl;wyfzGJ@” wckudk
tjrefqHk;zGJ@pnf;xlaxmifzdk@ etzppfacgif;aqmifawGudk aemufqHk;t}udrftjzpfeJ@ xyfrHt}uHjyKcJha=umif; od&dS&yg
w,f? tJ'DwyfzGJ@twGuf vdktyfwJh avhusifhoifwef;ay;r_awGeJ@ okawoejyKr_awG/ ppfvufeufypPnf; wyfqifay;r_
awGudkvnf; w&kwfjynfol@vGwfajrmufa&;wyfrawmfu wm0ef,lay;r,fvdk@ urf;vSrf;cJhygw,f?
'Dw}udrfrSmawmh w&kwfEdkifiH&J@t}uHjyKcsufudk 'kwyfcsKyf 'kAdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat; u vufcHcJh+yD; qufvuf
taumiftxnfaz:aqmifzdk@ AdkvfcsKyf}uD; ol&a&$ref;udk wm0efay;tyfcJhygw,f? 'kAdkvfcsKyfrSL;}uD;armifat; u p&z
t}uD;tuJ AdkvfcsKyfjrifhaqG&J@ udkifwG,faqmif&GufyHkawGudk r}udKufwma=umifh ol@udk wm0efray;bJ AdkvfcsKyf}uD; ol&
a&$ref;udk wm0efay;vdkufwmjzpfw,fvdk@ qdkygw,f? AdkvfcsKyf}uD;a&$ref;u tv#iftjref wkef@jyefwdkufcdkufa&; txl;
wyfzGJ@wck zGJ@pnf;xlaxmifEdkifzdk@twGuf =unf;/ a&/ av wyfzGJ@awGxJu AdkvfrSL;tqifh&dS vufa&G;pift&m&dS (20)udk pD
ppfa&G;cs,f+yD; w&kwfjynfrSm oifwef;wufcdkif;cJhygw,f?

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 92
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

wjynfvHk;rSm&dSwJh ppfwdkif;XmecsKyfawG/ wyfrXmecsKyfawG/ ppfqifa&;uGyfuJr_XmecsKyfawGeJ@ a'oqdkif&muGyf


uJr_ppfXmecsKyfawGudk t=urf;zufwdkufcdkufr_rcH&atmif vdktyfwJhvHk+cHKa&;tpDtrHawG tjrefqHk;aqmif&Guf+yD; ol@xH
udk Zlvdkif(31)&ufae@rwdkifrD jyefvnfwifjytpD&ifcH=uzdk@ ta&;ay:!$ef=um;csufw&yfudkvnf; xkwfjyefcJhygw,f?
ppftm%m&Sifa[mif; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;vufxufrSm oeu(4) (cr&-303) udk oleJ@ ol@rdom;pk&J@vHk+cHKa&;
twGuf txl;wyf&if;tjzpfeJ@ toHk;jyKcJhbl;ygw,f? oeu(4)[m AdkvfcsKyf}uD;ae0if; aetdrftus,fcsKyfcscHae&wJh
tcsdeftxd ol@tay: opPmapmifhodcJhwmudk awG@&ygw,f? 2002 ckESpf rwfvtwGif; jzpfyGm;cJhwJh OD;ae0if;rdom;pk&J@
ratmifjrifwJh tm%modrf;&ef}uHpnfr_rSm avwyfumuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyfjrifhaqG(av)/ }wd*Ha'owdkif;ppfXme
csKyf wdkif;rSL; AdkvfcsKyfcspfoef;/ urf;&dk;wef;wdkif;ppfXmecsKyf wdkif;rSL; AdkvfcsKyfat;aºuGeJ@ &JcsKyf AdkvfrSL;}uD;pdk;0if; wdk@tjyif
oeu (4) wyf&if;rSL; 'kAdkvfrSL;}uD;ausmfjrifh tygt0if wyfrSL;wyfom;wcsdK@vnf; yg0ifywfoufaewmudk=unf@&if
odEdkifygw,f?
e0w u OD;ae0if;rdom;pk OD;aqmifwJh ratmifjrifwJh tm%modrf;&ef}uHpnfr_udk az:xkwfta&;,lcJhpOfu
oeu(4) wyf&if;wpf&if;vHk;udk vufeufjzKwfodrf;cJhygw,f? wyfzGJ@0ifawGeJ@ rDScdkrdom;pkawGudk zrf;qD;xdrf;odrf;+yD;
wyfr(11)XmecsKyfrSm ppfaq;ar;jref;r_awG jyKvkyfcJha=umif; od&dS&ygw,f? tm%modrf;zdk@}uHpnfr_rSm yg0ifywfoufcJh
wJh t&m&dS/ t&mcH/ t=uyfwyfom;awGudk ppfcHk&Hk;rSmwif+yD; tvkyf=urf;eJ@ ESpf&Snfaxmif'%fawG csrSwfcJhygw,f?
olwdk@&J@ rdom;pkawGudkvnf; wyfu ESifxkwfypfcJhygw,f?
tJ'Dtcsdefup+yD; xdyfwef; ppftm%m&Sif}uD;(2)OD;jzpfwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ 'kwd,AdkvfcsKyfrSL;}uD;
armifat; wdk@[m aemufausmrvHkjzpfcJh=u+yD; udk,fydkifcg;ydkufaqmif vHk+cHKa&;wyfawGudk pwifzGJ@pnf;cJh=uygw,f?
2004 ckESpf atmufwdkbmvtwGif; AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@eJ@ ol@&J@ uu§vSrf; tzGJ@udk ta&;,lcJhcsdefrSm tv,ftvwf
ppfaxmufvSrf;a&;t&m&dS trsm;tjym;[m tzrf;rcHbJ/ jynfwGif;eJ@ e,fpyfa'oawGrSm ykef;atmif;v_yf&Sm;cJh=uwJh
twGuf etzAdkvfcsKyf}uD;awGudk ydkrdk pdk;&drfxdyfvef@apcJhygw,f?
etzAdkvfcsKyf}uD;awG[m tJ'Dtcsdefup+yD; vHk+cHKa&;qdkif&m owif;tcsuftvufawG&&dSzdk@ w&kwfEdkifiHudk ydkrdk
rDScdk tm;udk;vmcJh&ygw,f? ppfaxmufvSrf;a&;t}uD;tuJ AdkvfcsKyf}uD;cif!Gef@udk ta&;,l+yD;aemufydkif; w&kwf acgif;
aqmif}uD;awG jrefrmjynfudk r=umc% vma&mufcJh=uwmawG@&ovdk etz xdyfwef;AdkvfcsKyf}uD;awGuvnf; w&kwf
EdkifiHudk w&m;0ifa&m/ w&m;r0if cdk;a=umifcdk;0Suf oGm;a&mufwmawGyg jyKvkyfcJh=uygw,f?
w&kwfjynfol@vGwfajrmufa&;wyfrawmf&J@ 'kwd,umuG,fa&;OD;pD;csKyf AdkvfcsKyf}uD; *dk*sifhzkef; (Gen. Ge
Zhenfeng) acgif;aqmifwJh xdyfwef;ppfbufudk,fpm;vS,ftzGJ@[m 2004 ckESpf 'DZifbm(1)&ufae@rSm jrefrmjynfudk
vma&muf+yD; (5)&uf=umaexdkifum etzacgif;aqmifawGeJ@ awG@qHkaqG;aEG;r_awG jyKvkyfcJhygw,f? etz =unf;/ a&/
av/ !dSuGyf AdkvfcsKyf}uD; ol&a&$ref;eJ@vnf; ESpfEdkifiHwyfrawmfawGt=um; vHk+cHKa&;eJ@ pDrHcef@cGJa&;qdkif&m em;vnfr_
pmc|efv$m (MOU) udk vufrSwfa&;xdk;cJhygw,f?
AdkvfcsKyf}uD;a&$ref; acgif;aqmifwJh xdyfwef;ppfzufudk,fpm;vS,ftzGJ@uvnf; 2004 ckESpf 'DZifbmvukefydkif;
eJ@ 2005 ckESpf rwfvtwGif;rSm w&kwfEdkifiHudk ra=ujimbJeJ@ cdk;a=umifcdk;0Suf oGm;a&mufcJh+yD; w&kwfacgif;aqmif
awGeJ@ v#dK@0SufaqG;aEG;cJh=uygw,f? 2005 ckESpf ZGefv yxrywftwGif;rSmvnf; etz 'kwd,umuG,fa&;0ef}uD;
AdkvfcsKyfatmifvd_if eJ@ ppfbufudk,fpm;vS,ftzGJ@wck[m w&kwfjynf yDuif;+rdK@udk v#dK@0SufoGm;a&mufcJh+yD; ZGefv(8)
&ufae@rSm w&kwfjynfol@vGwfajrmufa&;wyfrawmfu xdyfwef;t&m&dSawGeJ@ awG@qHkaqG;aEG;cJha=umif; od&dS&ygw,f?
tjyefrSm ,leefjynfe,f ulrif;+rdK@rSm c&D;waxmufem;+yD; jrefrmjynfudk jyefvnfxGufcGmoGm;wm awG@&dS&ygw,f?
tJ'Dvdk etzppfacgif;aqmifawG w&kwfEdkifiHudk r=umc% cdk;a=umifcdk;0Suf oGm;a&mufwJhudpPawGeJ@ ywfouf
+yD; jrefrmEdkifiHqdkif&m w&kwfppfoHrSL; AdkvfrSL;}uD;aZmf0dwf ac: &Sefa&Smifa0udk ar;jref;wJhtcg ta=umif;&if;udk ol@
taeeJ@ rod&dSa=umif;/ etz ppfbufa&;&mvHk+cHKa&;wyfzGJ@u AdkvfrSL;}uD; atmif&J0if; udkom ar;jref;=unf@ygqdk+yD; jyef
vnfajz=um;avh&dSygw,f?
etz[m tJ'Dtcsdefup+yD; &JrGefwyf+rdK@rSm t=urf;zufESdrfeif;a&;oifwef;awGudk qufwdkuf zGifhvSpfydk@csay;
cJhygw,f? ,Hk=unfpdwfcs&+yD; wdkufyGJawGrSmxl;c|efwJh ppfonfawGxJu ppfbufa&;&mvHk+cHKa&;oifwef;eJ@ wefjyef

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 93
Polaris Burmese Library ( Singapore )
'Drdkua&pDESifhzGH@+zdK;wdk;wufa&;tiftm;pk------------- okawoeESifhrSwfwrf;wifXme

axmufvSrf; a&;oifwef;awGudk wufa&mufatmifjrif+yD;ol/ t&yf 5ay 7vufr txuf&Sdol/ touf 40ESpf


atmuf&Sdol/ t&m&SdtqifhtwGuf bGJ@&+yD;ol/ tjcm;tqifhtwGuf 10 wef;atmif+yD;ol/ usef;rma&;aumif;rGef+yD;
aq;tqifh(u) &Sdol/ pdwfwnf+idrf+yD; qHk;jzwfcsufjywfom;ol/ vkyfief;vkyfudkif&mrSm yd&daooyfol/ pGef@v$wfpGef@pm;vdk
pdwf&Sdol/ awGxJu pDppfa&G;cs,f+yD; (4)v=um oifwef;ay;cJhygw,f?
'Doifwef;rSm usnfumtuFsD/ "gwfaiG@um rsufESmzHk;awGtygt0if acwfrSDwdkufyGJ0if 0wfpHkawG/ qufoG,f
a&;pufawGeJ@ acwfrSDvufeufawGudk toHk;jyK+yD; ae@a&mnyg jyif;jyif;xefxef avhusifh=u&w,fvdk@ qdkygw,f? "g;pm
cHawGudk pGef@pGef@pm;pm; toufpGef@+yD; 0ifa&mufu,fwif&wJh avhusifhcef;awGudkvnf; jyKvkyfcJh=u&ovdk/ =unf;/ a&/
avwyfzGJ@awGeJ@vnf; yl;aygif;avhusifhr_awGudk jyKvkyf=u&w,fvdk@ qdkygw,f? tJ'Doifwef;awGxJurS xl;c|efwJh t
aumif;qHk;oifwef;om;awGudk xyfrHpDppfa&G;cs,f+yD; udk,f&Hawmftxl;wyfzGJ@tjzpf cef@tyfwm0efay;cJhwmjzpfa=umif;
od&dS&ygw,f?
etz&J@ 0g'jzef@ &kyfjrifoH=um;owif;awGxJrSm r=umc%awG@&avh&dSwJh AdkvfcsKyfrSL;}uD;oef;a&$eJ@ ol@rdom;pk
awG&J@ wdkif;cef;vSnf@vnfyGJawGtwGif; tlZDpufaoeyfawG wudkifudkifeJ@ [efa&;jyaeolawG[m w&kwfu avhusifh
oifwef;ay;xm;wJh etz txl;udk,f&Hawmfwyfom;awG jzpfygw,f? ?

*****************************

=uyfajy;eef;wGif;t&_yfawmfykH 94
Polaris Burmese Library ( Singapore )

You might also like