Anatomi dan Fisiologi

Tugasan 1:
Huraikan dengan terperinci apakah yang dimaksudkan dengan
1. Kitaran sistemik (systemic circulation)
2. Kitaran pulmonari (pulmonary circulation)

Pengenalan sistem kardiovaskular
Sel-sel tubuh tidak mempunyai akses secara langsung kepada persekitaranluar tubuh bagi
membolehkan sel-sel tersebut memperolehi keperluanhidup. Oleh yang demikian sel-sel
tubuh terpaksa bergantung kepadasistem-sistem organ tubuh untuk kemandiriannya. Sistem
kardiovaskularatau kardiorespiratori memikul tanggungjawab ini dengan
mengangkutoksigen, nutrien dan lain-lain keperluan kepada sel dan membawa keluarsisa-sisa
metabolisme serta produk-produk sel ke bahagian lain tubuh.

Komponen-komponen utama sistem kardiovaskular
(a) Jantung
Organ yang penting mengepam darah ke seluruh tubuh untuk membekalkan oksigen dan
nutrien.
Saiz jantung adalah sebesar penumbuk individu danberatnya kurang dari satu paun.
Terdapat empat ruang pada jantung iaitu atrium kanan,atrium kiri, ventrikel kanan dan
ventrikel kiri.

(b) Darah
Tisu cecair yang terdiri daripada pelbagai jenis unsur seltermasuk eritrosit, leukosit dan
platlet yang terkandung didalam plasma.
Lebih kurang 55% daripada isipadu darah ialah plasmadan 45% terdiri daripada eritrosit.
Darah membentuk lebih kurang 7% daripada berat tubuhorang dewasa normal. Seorang
dewasa yang berattubuhnya 70kg, mempunyai kira-kira 5-6 liter darah.

(c) Salur darah
Terdiri daripada arteri, vena dan kapilari.
Salur darah membolehkan darah mengalir dan melengkapiperedaran dari jantung ke tisu
dan kembali semula kejantung.

Fungsi sistem kardiovaskular
Sistem respiratori membantu membekalkan oksigen danmengkumuhkan karbon dioksida dari
darah. Sistem peredaranmengangkut oksigen dari paru-paru ke sel-sel tisu badan dan
mengeluarkan karbon dioksida dari sel-sel tisu ke paru-paru.Semasa inspirasi, udara yang
mengandungi oksigen masuk kedalam paru-paru melalui salur pernafasan. Gas oksigen ini
akandisimpan sementara dalam alveolus. Jantung mengepam darahnyahoksigen ke paru-paru
melalui kitaran pulmonari. Gas-gasoksigen dan karbon dioksida meresap melintasi membran
alveolusdan kapilari. Karbon dioksida dihembus keluar dari paru-parumelalui salur
pernafasan. Oksigen yang melintasi membran alveolusdan kapilari akan meresap ke dalam
darah. Darah beroksigendiangkut ke jantung dan dipam melalui arteri untuk diagihkan
kepadasel-sel tisu badan.



Struktur dan fungsi bahagian-bahagian jantung
Jantung terbina daripada otot jantung atau miorkardium yang diliputiepikardium di
permukaan luarnya dan endokardium di bahagian dalam.Dua ruang atas iaitu atrium
mempunyai dinding otot yang nipis dan keduaduaruang ini dipisahkan antara satu sama lain
oleh septum interatrial.Dinding otot yang membentuk dua ruang bawah iaitu ventrikel adalah
lebihtebal. Septum interventrikel terdapat di antara kedua-dua ventrikel.

Atrium berperanan sebagai ruang penerima darah. Atrium kanan menerimadarah yang kurang
beroksigen daripada tisu-tisu tubuh sementara atriumkiri pula menerima darah yang kaya
dengan oksigen dari paru-paru.Ventrikel pula bertindak sebagai pam yang mengepam keluar
darah yangditerima dari atrium. Ventrikel kanan mengepam darah ke paru-parusementara
ventrikel kiri mengepam darah ke seluruh bahagian tubuh.

Injap-injap yang terletak antara atrium dan ventrikel dan pada arteri-arteriyang terbit daripada
jantung, membenarkan pengaliran darah pada satuarah sahaja.Injap atrioventrikular (injap
mistral dan trikuspid) hanya membenarkan alirandarah daripada atrium ke ventrikel sahaja.
Injap semilunar pulmonari daninjap semilunar aortik pula menghalang aliran darah ke
belakang yangkeluar dari jantung menerusi arteri pulmonari dan aorta.

Dinding otot jantung terdiri daripada lapisan epikardium, miokardium danendokardium. Pada
jantung terdapat injap atrioventrikular (AV) dan injapsemilunar. Injap atrioventrikular
membenarkan darah mengalir ke satu arahsahaja iaitu dari atrium ke ventrikel dan seterusnya
ke arteri. Terdapat duainjap (AV) iaitu injap trikuspid pada sebelah kanan jantung dan
injapbikuspid pada bahagian kiri jantung.Injap semilunar menghalang pengaliran balik darah
dari arteri pulmonaridan aorta. Setiap injap semilunar mempunyai tiga bucu.


Keluaran jantung ()
Keluaran jantung adalah jumlah isipadu darah yang dipam keluar olehventrikel kiri dalam
satu minit.Keluaran jantung boleh diukur dengan menggunakan rumus berikut :

= KDJ x IS

Keluaran jantung = Kadar Denyutan Jantung Dalam Seminit x Isipadu Stro

Kadar denyutan jantung adalah kekerapan penguncupan jantung seminit.Keadaan ini dikawal
oleh tindakan sistem saraf autonomik. Kadar denyutanjantung setiap individu adalah berbeza
kerana dipengaruhi oleh faktor-faktorseperti umur dan tahap keaktifan individu. Kadar
denyutan jantung rehatindividu yang aktif adalah rendah berbanding dengan individu
yangsedentari.

Kadar denyutan rehat boleh diperolehi dengan mengira bilangandenyutan jantung seminit di
arteri karotid atau arteri radius semasa individuberada dalam keadaan rehat.Isipadu strok
ialah amaun darah yang dipam oleh ventrikel kiri. Isipadu inidisukat dalam unit liter
sedenyutan. Isipadu strok lelaki adalah lebih besarberbanding isipadu strok perempuan.
Kedudukan badan jugamempengaruhi isipadu strok. Isipadu strok adalah agak besar pada
individuyang berbaring berbanding dengan individu yang berdiri. Perbezaan iniberkaitan
dengan kesan graviti ke atas sistem kardiovaskular.

Contoh:
Keluaran jantung individu yang mempunyai kadar denyutan rehat sebanyak72 denyutan
seminit dan isipadu strok sebanyak 70ml ialah 5L/ min.
= KDJ x IS
= 72 x 0.07
= 5.04
= 5L / min


Peredaran darah
Sistem peredaran darah terbahagi kepada kitaran pulmonari dan kitaransistemik.

Kitaran sistemik
Kitaran sistemik membolehkan darah beroksigen serta nutriendibawa ke organ-organ badan
dan membawa darah nyahoksigenkembali ke jantung.

Atrium kiri menerima darah beroksigen daripada paru-paru.
Ventrikel kiri mengepam darah tersebut ke seluruh tubuh melalui aorta
Oksigen dibekalkan kepada tisu-tisu tubuh dan karbon dioksida diangkut keluar.

Kitaran pulmonari
Peredaran darah dalam kitaran ini membawa darah nyahoksigen keparu-paru untuk
pertukaran gas sebelum darah beroksigendikembalikan ke jantung.

Atrium kanan menerima darah daripada tisu-tisu badan.
Ventrikel kanan mengepam darah tersebut ke paru-paru melalui batang pulmonari
Di paru-paru, darah mengambil oksigen dan melepaskan karbon dioksida.



Faktor-faktor yang mempengaruhi kembalian darah ke jantung
Apabila otot-otot menguncup, vena tertekan dan darah dalamnyaditolak ke arah jantung.
Injap-injap pada vena menghalang darahdaripada mengalir ke arah belakang. Ia hanya
membenarkan darahmengalir satu arah iaitu ke jantung.Semasa otot-otot mengendur, vena-
vena tersebut akan dipenuhisemula dengan darah. Proses penguncupan dan pengenduran
ototmembolehkan darah dialirkan ke jantung.Semasa inspirasi, tekanan intratorasik menurun
menyebabkan venadarah dalam rongga toraks mengembung dan ini memaksa darahmengalir
ke arah atrial kanan jantung. Apabila tekanan intratorasikmeningkat semasa ekspirasi, vena-
vena tersebut dipenuhi semuladengan darah nyahoksigen. Semakin tinggi tekanan ini,
semakinbanyak output jantung. Pernafasan yang membantu keluaran jantungdikenali sebagai
pam pernafasan.

Tugasan 3:
Huraikan fungsi-fungsi
i. AV Valve
ii. Semilunar Valve
Pengenalan
Injap-injap yang terletak antara atrium dan ventrikal dan pada arteri-arteri yang terbit
daripada jantung, membenarkan pengaliran darah pada satu arah sahaja.
Injap Atrioventrikular (AV)
Injap atrioventrikular (AV) hanya membenarkan aliran darah daripada atrium ke ventrikal
sahaja dan seterusnya ke arteri.
Terdapat dua injap AV iaitu injap triskupid pada sebelah kanan jantung dan injap biskupid
pada bahagian kiri.

Injap Semilunar
Injap semilunar pulmanori dan injap semilunar aortik menghalang aliran darah ke belakang
yang keluar dari jantung menerusi arteri pulmanori dan aorta.
Setiap injap semilunar mempunyai tiga bucu.


Fungsi dan Kedudukan Injap Atrioventrikular (AV) & Injap Semilunar

Injap Kedudukan Fungsi
Injap
Atrioventrikular
(AV)
Triskuspid Di antara atrium kanan
dan vebtrikal kiri
Menghalang darah di
ventrikal kanan daripada
mengalir ke dalam
atrium kanan ketika
pengecutan ventrikal
Biskupid Di antara atrium kiri
dan ventrikal kiri
Menghalang pengaliran
semula darah daripada
ventrikal kiri ke dalam
ventrikal kiri ketika
pengecutan ventrikal
Injap Semilunar Semilunar
pulmonari
Depan batang
pulmonari
Menghalang pengaliran
semula darah daripada
batang pulmonari ke
dalam ventrikal kanan
ketika ventrikan rehat
Semilunar
aortik
Depan dinding aorta Menghalang pengaliran
semula darah daripada
aorta ke dalam ventrikal
kiri ketika ventrikal
rehat



Tugasan 4:
Jelaskan apakah kecacatan atau masalah yang berlaku pada jantung.

a) Penyakit injap jantung
Jantung mempunyai empat injap. Masalah injap-injap tersebut ialah sama ada menjadi sempit
atau bocor. Injap jantung merupakan bahagian yang sering dirosakkan oleh penyakit
thematik fever.

b) Penyakit jantung congenital
Penyakit ini berlaku sejak dilahirkan. Masalah penyakit ini ialah dinding jantung tidak
tertutup dengan sempurna dan keadaan ini menyebabkan jantung berlubang.

c) Penyakit otot-otot jantung
Apabila otot jantung rosak, maka fungsi jantung sebagai pam darah akan tergendala. Penyakit
yang sering merosakkan otot jantung ialah darah tinggi, serangan virus dan sesetengah lagi
punca yang masih tidak diketahui.

d) Gangguan degupan jantung
Jantung mempunyai pendawaian semula jadi, iaitu berdenyut mengikut rentak (timer) yang
menerima rangsangan terus dari sistem saraf dan hormon di dalam darah. Kelainan pada
sistem pendawaian, kerosakan rentak atau otot jantung menyebabkan jantung berdenyut
dengan kelajuan yang terlalu cepat atau perlahan (aritmia).

e) Penyakit jantung koronari
Keadaan penyakit ini ialah pembuluh koronari yang membawa darah ke jantung yang licin
dan tidak mempunyai sebarang lapisan ini menjadi tebal dan sempit. Penyempitan ini berlaku
akibat daripada pelekatan lemak atau kolesterol di dalam darah pada dinding pembuluh
koronari. Masalah ini menyebabkan darah sukar mengalir secara lancar ke otot-otot jantung.
Kesan ischemia berlaku di mana jantung kekurangan oksigen dan tenaga untuk bekerja dan
penghidap penyakit itu akan berasa sakit dada. Sekiranya keadaan ini berlaku secara tiba-tiba
iaitu yang dikenali sebagai heart attack, maka bekalan darah ke jantung akan terputus dan
penghidap penyakit akan mati secara tiba-tiba.

f) Kebiruan (cyanosis)
Bayi mungkin kelihatan kebiruan sejak lahir dan hal ini disebabkan oleh kandungan darah
tanpa oksigen yang tinggi dalam darah.

g) Kecacatan jantung jenis sumbatan
Pulmonari stenosis (PS) terjadi apabila berlaku penyempitan antara ventrikel kanan dan arteri
pulmonari. Penyempitan injap ini boleh diatasi dengan memasukkan belon melalui salur
darah di kaki.

Tugasan 5:
Kira kadar nadi latihan anda untuk 80%

Denyutan nadi

Denyutan nadi pada pergelangan tangan atau arteri di leher, menggunakan jari tangan, dibantu
detikan pada arloji kita.

Menghitung nadi pergelangan tangan dilakukan dengan meletakkan jari telunjuk dan jari tengah pada
sisi luar tangan, arah terletak ibu jari. Cari urat pergelangan tangan, kemudian geser sedikit ke arah
luar (seperti foto ilustrasi). Tekan ringan, kerana apabila terlalu kuat,ia akan menghentikan aliran
darah, sehingga denyut tak teraba.

Denyut nadi memang biasa dihitung dalam hitungan detik, biasanya 10 detik, kemudian dikalikan
enam untuk mendapatkan nilai seminit; atau 15 detik, untuk mendapatkan nilai semenit kalikan
empat. Namun, nadi istirehat sebaiknya dihitung satu minit penuh. Menghitung nadi latihan berbeda
dengan nadi istirahat, 10 detik sudah cukup, kalikan enam untuk mendapat nilai satu minit. Apabila
aktiviti yang dilakukan pada keadaan tidak bergerak, nadi dihitung tanpa menghentikan kayuhan.
Namun, apabila berjalan atau jogging, berhenti dulu, jalan di tempat, dan segera hitung nadi kerana
apabila ditunda, nadi akan menurun dengan cepat.

Arteri atau pembuluh darah karotis merupakan pembuluh darah besar ,mudah ditemukan, tepat pada
sisi kanan-kiri batang tenggorok/ jakun. Jangan menekan terlalu kuat dan hanya pada satu arteri,
karotis, karena bila ditekan terlalu kuat, denyut jantung dapat menurun dengan cepat dan
membahayakan.


Berapa kali per minit denyut nadi kita?

Denyut nadi bukanlah suatu nilai yang terpatok. Ukurannya merupakanrange, dari terendah saat iaitu
istirahat kepada tertinggi iaitu saat kita bekerja paling keras. Nadi terendah merupakan denyut nadi
saat bangun tidur, belum melakukan aktiviti. Denyut nadi tertinggi diperoleh dengan jentera lari atau
sepeda dengan pengawasan doktor. Namun, kita biasa memperoleh denyut nadi maksimal prediksi,
iaitu dengan menggunakan perhitungan: 220 - umur. Nilai prediksi ini merupakan rujukan untuk
100%. Untuk seseorang berusia 40 tahun, maka nilai prediksi maksimalnya: 220 - 40= 180 kali per
minit.

Mengukur Kadar Nadi

Keupayaan otot jantung bekerja dapat diukur dengan cara mengira denyutan nadi. Ia
dapat dirasa atau dipastikan dengan cara meletakkan keempat-empat jari kecuali ibu
jari kita ke pergelangan tangan setentang dengan ibu jari atau dibahagian bawah
telinga.

Kadar Nadi Rehat (KNR)

Kadar nadi rehat (KNR) iaitu denyutan nadi pada masa tidak melakukan aktiviti.
Untuk mencari KNR yang tepat, ambil denyutan nadi pada waktu pagi, bangun
daripada tidur, sekurang-kurangnya dua hari berturut-turut selama 10 saat pada tiap-
tiap bacaan. Pada waktu tersebut kita belum melakukan sebarang aktviti. Kemudian
ambil purata daripada bacaan tadi yang telah dilakukan dan didarab dengan 6 untuk
mendapatkan KNR untuk selama seminit.


Contoh:
12 denyutan selama 10 saat x 6 = 72 dsm.

Kadar Nadi Maksimum (KNM)
Kadar nadi maksimun ialah dengan menolak umur daripada angka 220 dimana 220
telah ditetapkan oleh ahli-ahli fisiologi senam sebagai satu angka tetap formula.

Contoh 1:
Umur Lee ialah 22 tahun.
KNM = 220 22= 198 dsm.

Kadar Nadi Latihan (KNL)
Setelah mendapat KNR, bolehlah ditentukan pula kadar nadi latihan (KNL)


Contoh :
KNM = 220 22(umur) = 198 dsm
KNR = 12(denyutan untuk sepuluh saat) x 6 = 72 dsm.
KNL = KNM KNR
= 198 72
= 126 dsm.

Kadar Nadi Sasaran (KNS)
Untuk mendapatkan pengiran KNL yang ideal bagi 80% ialah dengan menggunakan
formula ini.

Contoh :
(KNM KNR) x 0.8 + KNR
= (198 - 72) x 0.8 + 72
= (126) x 0.8 + 72
= 172.8 dsm


Contoh 2:
Umur Ahmad ialah 22 tahun.
KNM = 220 22= 198 dsm.

Kadar Nadi Latihan (KNL)
Setelah mendapat KNR, bolehlah ditentukan pula kadar nadi latihan (KNL)

Contoh :
KNM = 220 22(umur) = 198 dsm
KNR = 12(denyutan untuk sepuluh saat) x 6 = 72 dsm.
KNL = KNM KNR
= 198 72
= 126 dsm.

Kadar Nadi Sasaran (KNS)
Untuk mendapatkan pengiran KNL yang ideal bagi 80% ialah dengan menggunakan
formula ini.

Contoh :
(KNM KNR) x 0.8 + KNR
= (198 - 72) x 0.8 + 72
= (126) x 0.8 + 72
= 172.8 dsm


Contoh 3:
Umur Fatimah ialah 21 tahun.
KNM = 220 21= 199 dsm.

Kadar Nadi Latihan (KNL)
Setelah mendapat KNR, bolehlah ditentukan pula kadar nadi latihan (KNL)

Contoh :
KNM = 220 21(umur) = 199 dsm
KNR = 12(denyutan untuk sepuluh saat) x 6 = 72 dsm.
KNL = KNM KNR
= 199 72
= 127 dsm.

Kadar Nadi Sasaran (KNS)
Untuk mendapatkan pengiran KNL yang ideal bagi 80% ialah dengan menggunakan
formula ini.

Contoh :
(KNM KNR) x 0.8 + KNR
= (199 - 72) x 0.8 + 72
= (127) x 0.8 + 72
= 173.6 dsm


Contoh 4:
Umur Hafiz ialah 21 tahun.
KNM = 220 21= 199 dsm.

Kadar Nadi Latihan (KNL)
Setelah mendapat KNR, bolehlah ditentukan pula kadar nadi latihan (KNL)

Contoh :
KNM = 220 21(umur) = 199 dsm
KNR = 12(denyutan untuk sepuluh saat) x 6 = 72 dsm.
KNL = KNM KNR
= 199 72
= 127 dsm.

Kadar Nadi Sasaran (KNS)
Untuk mendapatkan pengiran KNL yang ideal bagi 80% ialah dengan menggunakan
formula ini.
Contoh :
(KNM KNR) x 0.8 + KNR
= (199 - 72) x 0.8 + 72
= (127) x 0.8 + 72
= 173.6 dsm