Professional Documents
Culture Documents
8)
81.2-923
20
:
(. ,
. . -);
, . .
. .
20
= Lingua Latina: . / . . ,
. . . .: , 2004. 247 .
ISBN 985-485-230-X.
( ),
. -
- .
, .
871.07(075.8)
81.2-923
. .,
. ., 2004
, 2004
ISBN 985-485-230-X
249
, ,
,
, , .
,
, .
,
, , .
, ,
. - . , . .
. , ,
:
. X. - . ., 1986.
. . - . ., 1975.
. - . ., 1994.
. . - . .; ., 2002.
Sownik atinsko-polski. T. IV. Warszawa, 19981999.
Sondel Janusz Sownik atinsko-polski dla prawnikw i historykw.
Krakw, 1997.
, , c .
3
(Linqua Latna), ,
(Latium), (Latni).
, . , , 754
753 . . . (Roma).
, . ,
.
, .
V . . . (476 .
)
(. 2- ).
, , , .
. .
, , ,
.
:
(VIIV . . .);
(IIIII . . .) .
, ;
( I . . . I . . .).
, ( I . . . I . . .). ,
, ,
.
. , ,
, , , .
4
(III . . .).
. ,
, .
IV . :
, , , , , .
, Linqua Latna Linqua Romana,
.
(sermo cotidanus) (sermo vulgris) .
Latintas vulgris ( ) Latintas culinaria
( ). , . ,
, . , , , , .
(VIIIIX .).
.
(XIVXVII .) ,
.
.
( , , , ).
. ,
. , XVIII ., .
5
, , , , .
.
(19621965) .
(. 1- ).
. , : . mater, . Mutter, . mother, . mere, . madre, . madre, . ,
. i; . stare, . stand, . stehen, . stare, . , .
; . me, . me, . me, . me, . me, . , . .
,
. , , ,
.
1. Alphabtum ()
. , , , .
I . . . 21 :
ABCDEFGHIKLMNOPQRSTVX
I . . . Yy Zz. XVI . Jj ,
[], Uu [], ,
[], Vv.
:
Aa
Bb
Cc
Dd
Ee
Ff
Gg
Hh
Ii
Jj
Kk
Ll
Mm
Nn
Oo
Pp
Qq
Rr
Ss
Tt
Uu
Vv
Xx
Yy
Zz
Yy Zz ,
.
7
2.
(vocles) a, e, i, o, u, y , . , . , 12 . , . . 4 :
ae
aera
oe
poena
au
aurum
eu
Europa
. , , : ar = ar
[-], como = como [--].
3.
, .
.
: ,
, : civlis, poplus. :
1) : justitia, video;
2) , x, z ,
(b, p, d, t, c, g) (r, l) (
, ,
thetrum): argumentum, magister, arbtri, tenbrae.
: tropaeum.
, : mlum , mlum , , : justiti
justiti . . , ,
(. 6).
8
4.
(consonantes) :
Cc e, i, y ae, oe
, :
Cicro ()
Caesar ()
yanus ()
coepi ()
corpus ()
cultura ()
caput ()
fac ()
Gg .
Hh :
hortus (),
honor ();
Jj , a,
e, o, u. , , , . .
:
ja
je
jo
ju
=
=e
=
=
jam
jeci
jocus
jus
Kk , : Kalendae.
Ll :
lex (),
lapsus ().
Qq u: Qu, qu = :
aqua (),
equus (),
quid ().
Ss : sed (), : casus
().
ti :
lectio (),
oratio (),
9
5.
h:
ch = charta ();
ph = sphaera ();
th = thermae ();
rh = rhythmus ().
6. Accentus ()
, :
au-d-re; , :
au-di-o.
, , , .
7.
1) . 2-
nominatvus accusatvus singulris:
Nom. lups < lups
bellm < bellm
Acc.
lupm < lupm bellm < bellm.
10
2) :
Nom. mar < mar
animal < animal.
3)
( - ):
cpio ac-cpio
nomn nomnis.
4) r :
cap-re > cap-re
fac-re > fac-re.
5) s r. (. imperf. fut. I esse: eram < esam, ero <
eso).
8. Nomen substantvum
( )
:
(genus): masulnum (m)
feminnum (f)
neutrum (n)
, .
(numerus): singulris (sing.)
plurlis (plur.)
, ,
. pluralia tantum
(pl. t.).
(casus): nominatvus (Nom.)
(? ?)
genetvus (Gen.)
(? ?)
datvus (Dat.)
(? ?
, ? ?)
accusatvus (Acc.)
(? ? ?)
ablatvus (Abl.)
,
(? ? ?
? ? ?
? ? ?)
vocatvus (Voc.)
,
(declinatines).
12
genetvus singulris ( ),
nominatvus singulris (
).
gen. sing.
1-
2-
3-
4-
5-
- ae
-i
- is
- us
- ei
terra, - ae, f
poplus, - i, m
pax, pacis, f
fructus, - us, m
fides, - ei, f
:
1- .
2- .
3- .
4- .
5- .
-- ----
9. Declinatio prima
(1- )
--. nominatvus singulris -, genetvus singulris -ae: silva, -ae, f; terra, -ae, f. : pota,
-ae, m ; nauta, -ae, m (. . .: , , ,
.).
1-
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
silv-a
silv-ae
silv-ae
silv-am
silv-
silv-a
Plurlis
silv-ae
silv-rum
silv-is
silv-as
silv-is
silv-ae
.
1. singulris nominatvus ablatvus
. , ablatvus
.
2. plurlis datvus ablatvus. .
13
Singulris
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
serv-us
serv-i
serv-o
serv-um
serv-o
serv-e
liber
libr-i
libr-o
libr-um
libr-o
liber
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
serv-i
serv-rum
serv-is
serv-os
serv-is
serv-i
libr-i
libr-rum
libr-is
libr-os
libr-is
libr-i
puer
pur-i
pur-o
pur-um
pur-o
puer
verb-um
verb-i
verb-o
verb-um
verb-o
verb-um
Plurlis
pur-i
puer-rum
pur-is
pur-os
pur-is
pur-i
verb-a
verb-rum
verb-is
verb-a
verb-is
verb-a
.
1. -us voc. sing. -e, 2- voc. sing. nom. sing.
2. -er e : puer, pur-i : liber, libr-i (. . .: , , ).
3. 2-
-us. , , , , : laurus, i
f, Aegyptus, i f, Corinthus, i f, Rhodus, i f, humus, i f ,
alvus, i f , . , -us: virus, i n , vulgus, i n .
11.
1. singulris, plurlis nominatvus accusatvus
.
2. plurlis -a (. . .
).
,
, , .
14
homo, m
lex, f
tempus, n
Gen. sing.
homn - is
leg - is
tempr - is
, genetvus singulris, , .
3- , , ,
: , , .
13. 3-
, , -is genetvus singulris.
,
nominatvus genetvus: ho-mo, ho-m-nis; : ci-vis, ci-vis.
.
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
m
homo
homn-is
homn-i
homn-em
homn-e
homo
lex
leg-is
leg-i
leg-em
leg-e
lex
15
tempus
tempr-is
tempr-i
tempus
tempr-e
tempus
nomen
nomn-is
nomn-i
nomen
nomn-e
nomen
Plurlis
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
homn-es
homn-um
homin-bus
homn-es
homin-bus
homn-es
leg-es
leg-um
leg-bus
leg-es
leg-bus
leg-es
tempr-a
tempr-um
tempor-bus
tempr-a
tempor-bus
tempr-a
nomn-a
nomn-um
nomin-bus
nomn-a
nomin-bus
nomn-a
14. 3-
:
1) , nom. sing. -is, -es: finis, is,
m ; aedes, is, f ;
2) , -is gen. sing.: urbs, urb-is, f ; pars,
part-is, f .
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
fin-is
fin-is
fin-i
fin-em
fin-e
fin-is
Plurlis
urb-s
urb-is
urb-i
urb-em
urb-e
urb-s
fin-es
fin-ium
fin-bus
fin-es
fin-bus
fin-es
urb-es
urb-ium
urb-bus
urb-es
urb-bus
urb-es
gen. plur. ().
15. 3-
,
nom. sing. -e, -al, -ar. ,
nom. sing.
Casus
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
mar-e
mar-is
mar-i
mar-e
mar-i
anmal
animl-is
animl-i
anmal
animl-i
16
exemplar
exemplr-is
exemplr-i
exemplar
exemplr-i
Casus
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Plurlis
mar-ia
mar-ium
mar-bus
mar-ia
mar-bus
animal-ia
animal-ium
animal-bus
animal-ia
animal-bus
exemplar-ia
exemplar-ium
exemplar- bus
exemplar-ia
exemplar-bus
abl.
sing., nom. plur., acc. plur., gen. plur. (), i
.
16.
3-
Casus
Nom.=Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
Plurlis
m, f
m, f
. / . .
-is
-i
-em
-e
-is
-i
= Nom.
-e, -i
-es
-um, -ium
-bus
-es
-bus
-a, -ia
-um, -ium
-bus
-a, -ia
-bus
1. ,
11.
2. vocatvus singulris plurlis
nominatvus.
b, p, m i nom. sing. :
Nom. sing.
plebstirphiemfiniavi-
pleb-s f
stirp-s f
hiem-s f
fini-s m
avi-s f
Gen. sing.
pleb-is
stirp-is
him-is
fin-is
av-is
,
; ,
lucducpacreglegradicjudec-
Nom. sing.
Gen. sing.
luc-is
duc-is
pac-is
reg-is
leg-is
radc-is
judc-is
d t s , -ss , s (. . d, t s):
Nom. sing.
Gen. sing.
pedmiletcivitatpaludsalut-
ped-is
milt-is
civitt-is
pald-is
salt-is
. .
18.
nominatvus singulris
-s ( ) nom. sing.
l, r, n, s
.
18
I. :
1) l, r, nom. sing.
:
consulsolvictoruxorpatermater-
Nom. sing.
consul m
sol m
victor m
uxor f
pater m
mater f
Gen. sing.
consl-is
sol-is
victr-is
uxr-is
patr-is
matr-is
( ter- e :
patr, matr);
2) n (-on, -in), nom. sing. n , -o
, - -:
Nom. sing.
Gen. sing.
sermonnationhomnvirgnordn-
sermo m
natio f
homo m
virgo f
ordo m
sermn-is
natin-is
homn-is
virgn-is
ordn-is
mosflosCerescinishonosmulies-
Nom. sing.
Gen. sing.
mos m
flos m
Ceres f
cinis m
honor m
mulier f
mor-is
flor-is
Cerr-is
cinr-is
honr-is
mulir-is
( r ).
II. :
1) n(-men), nom. sing. ,
> :
nomenculmen-
Nom. sing.
nomen
culmen
Gen. sing.
nomn-is
culmn-is
19
corpsgens-
Nom. sing.
corpus
genus
Gen. sing.
corpr-is
genr-is
( s > r ).
Casus
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
fruct-us
fruct-s
fruct-ui
fruct-um
fruct-u
corn-u
corn-s
corn-u
corn-u
corn-u
Plurlis
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
fruct-s
fruct-uum
fruct-bus
fruct-s
fruct-bus
corn-ua
corn-uum
corn-bus
corn-ua
corn-bus
. 11.
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
r -es, f
r -ei
r -ei
r -em
r -e
20
Plurlis
r -es
r -erum
r -ebus
r -es
r -ebus
21.
Casus
1-
.
f
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
-a
-ae
-ae
-am
-
-a
3- .
.
2- .
m
m,f
3- .
.
Singulris
n
m, f
-i
-is
-o
-i
-um =Nom. -em =Nom.
-o
-e
-e, -er, -um
=Nom.
3- .
.
4- .
5- .
f
-us -u
-us
-ui -u
-um -u
-u
=Nom.
-es
-ei
-ei
-em
-e
=Nom.
-es
-ium
-bus
-es
-bus
-us -ua
-uum
-bus
-us -ua
-bus
-es
-rum
-bus
-es
-bus
Plurlis
Nom., Voc.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
-ae
-i
-a
-rum
-rum
-is
-is
-as
-os =Nom.
-is
-is
-es
-a
-um
-bus
-es =Nom.
-bus
-ia
-ium
-bus
-ia
-bus
1. Acc. sing.
-m, cc. plur. -s.
2. 2-, 3-, 4-
, 11.
3. Dat. bl. plur. .
23. 12-
:
.
.
.
-us, -er
-a
-um
long-us
long-a
long-um
21
liber
libr-a
libr-um
pulcher
pulchr-a
pulchr-um
24. 3-
nom. sing. 3- :
1- . , : m -er, f -is, n -e:
acer, acris, acre , -, -; : acer, acris, acre;
celer, celeris, celere , -, -; : celer, -ris, -re.
2- . ,
-is,
-e:
brevis (m,f), breve (n) , -, -; : brevis, -e.
3- . ,
:
felix (gen. sing. felcis) , -, -; : felix, -cis;
sapiens (gen. sing. sapientis) , -, -; : sapiens,
-entis;
vetus (gen. sing. vetris) , -, -; : vetus, -ris;
dives (gen. sing. divtis) , -, -; : dives, -tis;
par (gen. sing. paris) , -, -; : par, paris.
gen. sing. -is.
3-
:
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
.
m
acer
acr-is
acr-is
acr-i
acr-em
acr-e
acr-em
acr-e
.
m, f
n
Singulris
brev-is
brev-e
brev-is
brev-i
brev-em
brev-e
22
.
m, f
n
felix
felc-is
felc-i
felc-em
felix
Casus
.
m, f
n
.
m, f
n
brev -i
felc-i
brev-es
brev-ia
brev-ium
brev-bus
brev-es
brev-ia
brev-bus
felc-es
felic-ia
felic-ium
felic-bus
felc-es
felic-ia
felic-bus
.
m
Abl.
acr-i
Plurlis
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
acr-es
acr-ium
acr-bus
acr-es
acr-bus
acr-ia
acr-ia
. 3- ,
. gen. sing. 1- 2-
gen. sing. nom. sing., 3- gen. sing. : felix, cis, . . nom. felix, gen. felcis, felc.
Casus
1-
Nom.
Gen.
2-
Nom.
Gen.
acer
acr-is
acr-is
acr-e
acr
m, f
n
brev-is
brev-e
brev-is
brev
25.
, :
gradus positvus ,
gradus comparatvus ,
gradus superlatvus .
.
long-ior, long-ius
brev-ior, brev-ius
felic-ior, felic-ius
sapient-ior, sapient-ius
, -, -
, -, -
, -, -
, -, -
3- .
23
Singulris
Casus
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
m, f
Plurlis
n
m, f
long-ior
long-ius
longir-is
longir-i
longir-em
long-ius
longir-e
longir-es
longir-a
longir-um
longior-bus
longir-es
longir-a
longior-bus
-ior-.
long-issm-us
long-issm-a
long-issm-um
, -,
-;
brev-issm-us
brev-issm-a
brev-issm-um
, -,
-;
felix,-cis
felic-issm-us
felic-issm-a
felic-issm-um
,
-, -;
sapiens, ntis sapient-issm-us sapient-issm-a sapient-issm-um , -,
-;
acer-rm-a
acer-rm-um
, -,
-;
pulcher-rm-us pulcher-rm-a pulcher-rm-um , -,
-;
facil-lm-us
facil-lm-a
simlis, -e
simil-lm-us
simil-lm-a
facil-lm-um , -, -;
simil-lm-um , -, -;
-issm-, -rm-, -lm-.
24
28. ()
:
Positvus
omparatvus
m, f
melior,
pejor,
major,
minor,
plures,
melius
pejus
majus
minus
plura
Superlatvus
(. . .: ,
).
29.
2- ,
(e, u, i),
: magis ,
maxme : necessarius, -a,
-um , -, -; comparatvus: magis necessarius, -a, -um; superlatvus: maxme necessarius, -a, -um.
30. Adverbium ()
, , , , : ubi , semper
. . :
1) 12- -: longus, -a, -um , -, -; long-e ; pulcher, -chra,
-chrum , -, -; pulchr-e ;
2) 3- -ter -er, -nt-: fortis,-e , -, -; fort-ter ; felix, -cis , -, -; felicter ; sapiens, -entis , -, -, sapient-er .
25
31. Pronomen ()
, . : , , , , , , .
Singulris
Nom.
Gen.
ego
mei
tu
tui
Dat.
Acc.
Abl.
mihi
me
me
tibi
te
te
Plurlis
nos
nostrum
nostri
nobis
nos
nobis
vos
vestrum
vestri
vobis
vos
vobis
.
1. (, . .
.: , , ).
2. 3- . is, ea, id (. 36), .
3. cum
: mecum , nobiscum . .
.
26
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
sui
sibi
se
se
.
3- .
12- , . . 1- ,
2- (. 23), : gen. sing.
-us, dat. sing. -i .
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
is
eum
eo
Singulris
f
ea
ejus(eius)
ei
eam
e
id
ei(ii)
erum
id
eo
eos
Plurlis
f
eae
erum
eis (iis)
eas
eis (iis)
ea
erum
ea
. e-/ i-, (. . .: , , , ).
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
Plurlis
ille
illa
illus
illi
illam
ill
illud
illi
illrum
illa
illrum
illud
illo
illos
illae
illrum
illis
illas
illis
illum
illo
illa
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Singulris
Plurlis
hic
haec
hujus
huic
hanc
hac
hoc
hi
horum
haec
horum
hoc
hoc
hos
hae
harum
his
has
his
hunc
hoc
haec
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
qui
quem
quo
Singulris
f
quae
cujus
cui
quam
qu
Plurlis
f
quod
qui
quorum
quod
quo
quos
quae
quarum
quibus
quas
quibus
quae
quorum
quae
m, f
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
quis
quid
cujus
cui
quem
quid
quo
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
qui
quem
quo
Singulris
f
quae
cujus
cui
quam
qu
quod
qui
quorum
quod
quo
quos
Plurlis
f
quae
quarum
quibus
quas
quibus
quae
quorum
quae
:
alquis, alquid -, -; -, -;
alqui, alqua, alquod , -;
quidam, quiddam , ; -, -;
quidam, quaedam, quoddam -;
quisque, quidque quique, quaeque, quodque ;
unusquisque, unaquaeque, unumquodque (gen. uniuscujusque, dat. unicuique . .) ;
quilbet, quaelbet, quodlbet , .
alquis, alquid:
Casus
m, f
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
alquis
alquid
alicujus
alicui
alquem
alquid
alquo
. si , nisi , ne .
alquis alquid ali-: si quis -, ne quid -
. . (. . : , - ).
nemo
nemnis, nullus
nemni
nemnem
nemne, nullo
nihil (nil)
nullus rei
nulli rei
nihil
null re, nihlo
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
totus
totum
toto
Singulris
f
tota
totus
toti
totam
tot
totum
toti
totrum
totum
toto
totos
Plurlis
f
totae
totrum
totis
totas
totis
tota
totrum
tota
44. Numeralia ( )
(numeralia) (cardinalia), (ordinalia), (distributva)
(adverbialia).
:
Cardinalia
Ordinalia
II
3
4
5
6
7
8
9
10
11
III
IV
V
VI
VII
VIII
I
tres, tria
quattuor
quinque
sex
septem
octo
novem
decem
undcim
31
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
28
29
30
40
50
60
70
80
90
100
200
300
400
500
600
700
800
900
1000
2000
II
III
IV
V
VI
VII
VIII
I
I
VIII
I
L
L
L
L
L
CD
D
DC
DCC
DCCC
CM
M
MM
Cardinalia
Ordinalia
duodcim
tredcim
quattuordcim
quindcim
sedcim
septendcim
duodeviginti
undeviginti
viginti
unus et viginti (viginti unus) .
.
duodetriginta
undetriginta
triginta
quadraginta
quinquaginta
sexaginta
septuaginta
octoginta
nonaginta
centum
ducenti, -ae, -a
trecenti, -ae, -a
quadringenti, -ae, -a
quingenti, -ae, -a
sescenti, -ae, -a
septingenti, -ae, -a
octingenti, -ae, -a
nongenti, -ae, -a
mille
duo milia
Distributva
duodecmus
tertius decmus
quartus decmus
quintus decmus
sextus decmus
septmus decmus
duodevicesmus
undevicesmus
vicesmus
primus et vicesmus (vicesmus primus) . .
duodetricesmus
undetricesmus
tricesmus
quadragesmus
quinquagesmus
sexagesmus
septuagesmus
octogesmus
nonagesmus
centesmus
ducentesmus
trecentesmus
quadringentesmus
quingentesmus
sescentesmus
septingentesmus
octingentesmus
nongentesmus
millesmus
bis millesmus
Adverbia
singli, -ae, -a , ,
bini, -ae, -a ,
terni (trini), -ae, -a
quaterni, -ae, -a
quini, -ae, -a . .
semel ,
bis
ter
quater
quinquies . .
, ,
, :
duo consles , duae legines , tres species
, tria genra , tribus verbis .
32
45.
Casus
Singulris
f
Nom. unus
una unum
duo
Gen.
unus
durum
Dat.
uni
dubus
Acc. unum unam
unum
duos
Abl.
uno
un
uno
dubus
Plurlis
n
duae
duo
durum durum
dubus dubus
duas
duo
dubus dubus
m, f
tres
tria
trium
tribus
tres
tria
tribus
46. Verbum ()
:
1. (tempra):
praesens ;
imperfectum ;
perfectum ;
plusquamperfectum , ;
33
futrum I ,
, ;
futrum II , ,
.
2. (modi):
indicatvus ;
conjunctvus ;
imperatvus .
3. (genra):
actvum ;
passvum .
, .
Puer librum legit. .
Filius epistulam scribit. .
, .
Liber a puro legtur. .
Epistla a filio scribtur. .
4. (numri):
singulris ;
plurlis .
5. (persnae): 1-, 2-, 3-.
6. (conjugatines): I, II, III, IV.
,
:
1. ( ). indicatvus, conjunctvus imperatvus.
2. ( ):
infinitvi ;
participia ;
gerundvum ;
gerundium ;
supnum .
34
47.
. .
I . -
II . -
III . . , -, -
IV . -
laud , monstr
doc, hab
dic, leg, min, cap
aud, fin
laud -re
doc -re
dic -re
scrib -re
IV . aud -re
monstr -re
hab -re
minu -re
cap -re
fin -re
. -re
( > r: . 7).
( praesens) : -re/-re.
49.
, , :
I .
laudo
laudvi
laudtum
laudre
II .
doceo
docui
doctum
docre
III .
scribo
scripsi
scriptum
scribre
IV .
audio
audvi
audtum
audre
:
1) ( praesens) (praesens indicatvi actvi) (infinitvus praesentis actvi) - ( I )
-re/-re: laud, doc, scrib, aud;
35
50.
, perfectum -v-, supnum -t-, infectum, .
.
laudo
deleo
audio
doceo
scribo
laudvi
delvi
audvi
docui
scripsi
laudtum
deltum
audtum
doctum
scriptum
laudre
delre
audre
docre
scribre
(.)
(.)
(.)
(.)
(.)
51.
:
I. :
Singulris
Plurlis
1
2
3
-o /-m
-s
-t
-mus
-tis
-nt
36
II. :
Singulris
Plurlis
1
2
3
-or /-r
-ris (-re)
-tur
-mur
-mni
-ntur
Singulris
Plurlis
1
2
3
-i
-isti
-it
-mus
-istis
-runt (-re)
52.
, ( ,
) , :
r,
nt,
.
53.
Indicatvus , , , - , .
praesens, imperfectum futrum I
(primum) .
laud-re
1
2
3
II .
Singulris
doc-re
III .
IV .
scrib-re
aud-re
scrib- audi-o
scrib-i-s
audi-s
scrib-i-t
audi-t
I .
1
2
3
II .
Plurlis
laud-mus
laud-tis
laud-nt
doc-mus
doc-tis
doce-nt
III .
scrib--mus
scrib--tis
scrib-u-nt
IV .
aud-mus
aud-tis
audi-u-nt
1. I . 1- -o a.
2. III . 52.
3. IV . 3-
-nt u, III
. (audi-u-nt).
praesens indicatvi
passvi.
1
2
3
II .
III .
IV .
Singulris
scrib-or
audi-or
scrib--ris
scrib--tur
aud-ris
aud-tur
scrib--mur
scrib--mni
scrib-u-ntur
aud-mur
aud-mni
audi-u-ntur
Plurlis
1
2
3
laud-mur
laud-mni
laud-ntur
del-mur
del-mni
dele-ntur
I .
II .
III .
IV .
Actvum
Sing.
Plur.
2
3
1
2
3
laud-ba-m
laud-ba-s
laud-ba-t
laud-b-mus
laud-b-tis
laud-ba-nt
doc-ba-m
doc-ba-s
doc-ba-t
doc-b-mus
doc-b-tis
doc-ba-nt
scrib-ba-m
scrib-ba-s
scrib-ba-t
scrib-b-mus
scrib-b-tis
scrib-ba-nt
audi-ba-m
audi-ba-s
audi-ba-t
audi-b-mus
audi-b-tis
audi-ba-nt
doc-b-r
scrib-b-r
audi-b-r
doc-b-ris
doc-b-tur
doc-b-mur
doc-b-mni
doc-ba-ntur
scrib-b-ris
scrib-b-tur
scrib-b-mur
scrib-b-mni
scrib-ba-ntur
audi-b-ris
audi-b-tur
audi-b-mur
audi-b-mni
audi-ba-ntur
Passvum
Sing.
Plur.
2
3
1
2
3
laud-b-r
,
laud-b-ris
laud-b-tur
laud-b-mur
laud-b-mni
laud-ba-ntur
I .
II .
III .
IV .
scrib-a-m
,
scrib-e-s
scrib-e-t
scrib--mus
scrib--tis
scrib-e-nt
audi-a-m
,
audi-e-s
audi-e-t
audi--mus
audi--tis
audi-e-nt
Actvum
Sing.
Plur.
2
3
1
2
3
laud -b-o
,
laud -b-is
laud -b-it
laud -b-mus
laud -b-tis
laud -b-unt
doc-b-o
,
doc-b-is
doc-b-it
doc-b-mus
doc-b-tis
doc-b-unt
39
I .
II .
III .
IV .
Passvum
Sing.
Plur.
2
3
1
2
3
laud-b-or
-,
laud-b-ris
laud-b-tur
laud-b-mur
laud-b-mni
laud-b-untur
doc-b-or
scrib-a-r
audi-a-r
doc-b-ris
doc-b-tur
doc-b-mur
doc-b-mni
doc-b-untur
scrib--ris
scrib--tur
scrib--mur
scrib--mni
scrib-e-ntur
audi--ris
audi--tur
audi--mur
audi--mni
audi-e-ntur
. I II . -b- 52.
58. Imperatvus ( )
Imperatvus praesentis activi 2- ( III ., -), -re
infinitvus praesentis actvi.
2- imperatvus praesentis actvi -te, III . -te .
Imperatvus
laudre
valre
legre
audre
esse
Singulris
laud
val
leg
aud
es
Plurlis
laudte
valte
leg--te
audte
este
Imperatvus, , ,
. ., (imperatvus praesentis)
(imperatvus futri).
imperatvus futri 2-, 3- :
Imperatvus futri
Sing.
2
3
2
3
Plur.
Actvum
laud-to
laud-to
laud-tte
lauda-nto
Passvum
Sing.
2
3
2
3
Plur.
laud-tor laud-mno
laud-tor laud-mno
lauda-ntor
imperatvus futri .
, imperatvus futri
, .
, , , . : cum littras meas accepris, vento
, .
Imperatvus futri esse:
2
3
Singulris
esto
esto
Plurlis
estte
sunto
59. perfectum
perfectum (. 49) : perfectum,
plusquamperfectum, futrum II .
1
2
3
II .
III .
IV .
Singulris
laudv-i docu-i
laudav-isti
docu-isti
laudv-it
docu-it
scrips-i
scrips-isti
scrips-it
audv-i
audiv-isti
audv-it
Plurlis
1
2
3
laudav-mus
laudav-istis
laudav-runt
docu-mus
docu-istis
docu-runt
scrips-mus
scrips-istis
scrips-runt
audiv-mus
audiv-istis
audiv-runt
1
2
3
I .
II .
III .
IV .
Singulris
laudav-ra-m () docu-ra-m
laudav-ra-s
docu-ra-s
laudav-ra-t
docu-ra-t
scrips-ra-m
scrips-ra-s
scrips-ra-t
audiv-ra-m
audiv-ra-s
audiv-ra-t
Plurlis
1
2
3
laudav-er-mus
laudav-er-tis
laudav-ra-nt
docu-er-mus scrips-er-mus
docu-er-tis scrips-er-tis
docu-ra-nt
scrips-ra-nt
42
audiv-er-mus
audiv-er-tis
audiv-ra-nt
1
2
3
II .
III .
IV .
Singulris
laudav-r-o ,
laudav-ri-s
laudav-ri-t
docu-r-o
docu-ri-s
docu-ri-t
scrips-r-o
scrips-ri-s
scrips-ri-t
audiv-r-o
audiv-ri-s
audiv-ri-t
Plurlis
1
2
3
laudav-er-mus
laudav-er-tis
laudav-ri-nt
. -r- 1-
, -r-.
63.
supnum
supnum participium perfecti passvi ( 68), sum, fui, esse perfectum, plusquamperfectum futrum II . , . . .
I .
II .
Singulris
1
2
3
es
est
I .
II .
Plurlis
1
2
3
III .
IV .
Singulris
1
2
1
2
3
I .
II .
Singulris
1
2
3
Plurlis
1
2
3
IV .
Singulris
1
2
3
1
2
3
I .
II .
Singulris
1
2
3
Plurlis
1
2
3
IV .
Singulris
1
2
3
1
2
3
67. Participium ()
: participium praesentis actvi, participium perfecti passvi, participium futri actvi, participium futri
passvi (gerundvum).
Participium praesentis actvi
( 49) -nt- ( I, II ), -ent- (
III, IV .) -s nom. sing. .
I .
,- , -
II .
, -, -
III .
, -, -
IV .
, -, -
45
Casus
m, f
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Plurlis
n
m, f
laudans
laudant-is
laudant-i
laudant-em
laudans
laudant-i (-e)
laudant-es
laudant-ia
laudant-ium
laudant-bus
laudant-es
laudant-ia
laudant-bus
, -, -
, -, -
, -, -
, -, -
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
Voc.
Singulris
m
laudtus
laudti
laudto
laudtum
laudto
laudte
laudta
laudtae
laudtae
laudtam
laudt
laudta
Plurlis
n
laudtum
laudti
laudto
laudtum
laudto
laudtum
laudti
laudatrum
laudtae
laudatrum
laudtis
laudtas
laudtis
laudtae
laudta
laudatrum
laudtos
laudti
46
laudta
laudta
,
( 68).
participium futri actvi -r-.
70. Conjunctvus
( )
Conjunctvus indicatvus , , . . . (: . , ).
Conjunctvus : praesens,
imperfectum, perfectum plusquamperfectum .
, indicatvus
.
I .
II .
III .
IV .
Activum
Sing.
1
2
3
doce-a-m
doce-a-s
doce-a-t
47
scrib-a-m
scrib-a-s
scrib-a-t
audi-a-m
audi-a-s
audi-a-t
I .
II .
III .
IV .
Activum
Plur.
1
2
3
laud--mus
laud--tis
laud-e-nt
doce--mus
doce--tis
doce-a-nt
scrib--mus
scrib--tis
scrib-a-nt
audi--mus
audi--tis
audi-a-nt
scrib-a-r
scrib--ris
scrib--tur
scrib--mur
scrib-a-mni
scrib-a-ntur
audi-a-r
audi--ris
audi--tur
audi--mur
audi-a-mni
audi-a-ntur
Passivum
Sing.
Plur.
1
2
3
1
2
3
doce-a-r
doce--ris
doce--tur
doce--mur
doce-a-mni
doce-a-ntur
I .
II .
III .
IV .
Activum
Sing.
Plur.
1
2
3
1
2
3
laud-re-m
laud-re-s
laud-re-t
lauda-r-mus
lauda-r-tis
laud-re-nt
doc-re-m
doc-re-s
doc-re-t
doce-r-mus
doce-r-tis
doc-re-nt
scrib-re-m
scrib-re-s
scrib-re-t
scrib-er-mus
scrib-er-tis
scrib-re-nt
aud-re-m
aud-re-s
aud-re-t
audi-r-mus
audi-r-tis
aud-re-nt
scrib-re-r
scrib-er-ris
scrib-er-tur
scrib-er-mur
scrib-ere-mni
scrib-ere-ntur
aud-re-r
audi-r-ris
audi-r-tur
audi-r-mur
audi-re-mni
audi-re-ntur
Passvum
Sing.
Plur.
1
2
3
1
2
3
laud-re-r
lauda-r-ris
lauda-r-tur
lauda-r-mur
lauda-re-mni
lauda-re-ntur
doc-re-r
doce-r-ris
doce-r-tur
doce-r-mur
doce-re-mni
doce-re-ntur
I .
II .
III .
IV .
Singulris
1
2
3
laudav-ri-m
laudav-ri-s
laudav-ri-t
docu-ri-m
docu-ri-s
docu-ri-t
scrips-ri-m
scrips-ri-s
scrips-ri-t
audiv-ri-m
audiv-ri-s
audiv-ri-t
scrips-er-mus
scrips-er-tis
scrips-ri-nt
audiv-er-mus
audiv-er-tis
audiv-ri-nt
Plurlis
1
2
3
laudav-er-mus
laudav-er-tis
laudav-ri-nt
docu-er-mus
docu-er-tis
docu-ri-nt
I .
II .
III .
IV .
Singulris
laudav-isse-m
docu-isse-m
scrips-isse-m
audiv-isse-m
2
3
laudav-isse-s
laudav-isse-t
docu-isse-s
docu-isse-t
scrips-isse-s
scrips-isse-t
audiv-isse-s
audiv-isse-t
Plurlis
1
2
3
laudav-iss-mus
laudav-iss-tis
laudav-isse-nt
docu-isse-mus
docu-iss-tis
docu-isse-nt
scrips-iss-mus audiv-iss-mus
scrips-iss-tis
audiv-iss-tis
scrips-isse-nt
audiv-isse-nt
I .
II .
Singulris
1
2
3
sim
sis
sit
1
2
3
laudti, -ae, -a
//
//
simus
sitis
sint
sim
sis
sit
docti, -ae, -a
//
//
simus
sitis
sint
Plurlis
49
III .
IV .
Singulris
1
2
3
sim
sis
sit
1
2
3
scripti, -ae, -a
//
//
simus
sitis
sint
sim
sis
sit
audti, -ae, -a
//
//
simus
sitis
sint
Plurlis
I .
II .
Singulris
1
2
3
1
2
3
III .
IV .
Singulris
1
2
3
1
2
3
I .
II .
III .
IV .
: praesens ind.
pass., 1- sing. arbtror, perfectum ind. pass., 1- sing. arbitrtus sum, infinitvus praes. pass. arbitrri. , . gerundvum (.
).
Imperatvus -re ( I, II,
IV .), -re ( III .) -mni
( ).
Sing.
Plur.
I .
II .
arbitr-re
arbitra-mni
III .
pollic-re
pollice-mni
ut-re
uti-mni
IV .
or-re
ori-mni
, . .
. :
I. sum, fui,, esse ,
Indicatvus
Conjunctvus
Indicatvus
Praesens
Conjunctvus
Indicatvus
Imperfectum
Futrum I
Singulris
1
2
3
sum
es
est
sim
sis
sit
eram
eras
erat
essem
esses
esset
ero
eris
erit
essmus
esstis
essent
ermus
ertis
erunt
Plurlis
1
2
3
sumus
estis
sunt
simus
sitis
sint
ermus
ertis
erant
Perfectum
Plusquamperfectum
Futrum II
Singulris
1
2
3
fui
fuisti
fuit
furim
furis
furit
furam
furas
furat
fuissem
fuisses
fuisset
furo
furis
furit
fuissmus
fuisstis
fuissent
fuermus
fuertis
furint
Plurlis
1
2
3
fumus
fuistis
furunt
fuermus
fuertis
furint
fuermus
fuertis
furant
Imperatvus
Praesens:
sing. 2- . es
plur. 2- . este
Futrum:
sing. 2- 3- . esto ! !
plur. 2- . estte !
3- . sunto !
Infinitvus
Praesens: esse
Perfectum: fuisse
Futrum: futrus,-a, -um esse fore
Participium
).
2. es-/s- (. praesens), fu- (perfectum,
plusquamperfectum, futurum II).
3. imperfectum futurum I es- > er- .
52
esse :
absum, afui, abesse ;
adsum, adfui (affui), adesse ;
desum, defui, deesse ;
insum, -, inesse (-);
intersum, interfui, interesse , ,
;
obsum, obfui, obesse ;
praesum, praefui, praeesse , ;
prosum, profui, prodesse ;
supersum, superfui, superesse .
Participium praesentis abesse praeesse:
absens, absentis ;
praesens, praesentis , .
Prosum ( prodsum) d . :
Praesens ind.: prosum, prodes, prodest prosumus, prodestis, prosunt.
Imperfectum ind.: proderam . .
possum, potui, posse
, . (pot + esse) potis , sum, fui, esse;
pot s pos.
1
2
3
Indicatvus
Conjunctvus
Praesens
possum
potes
potest
possim
possis
possit
Indicatvus
Conjunctvus
Imperfectum
Singulris
potram
potras
potrat
Indicatvus
Futrum I
possem
posses
posset
potro
potris
potrit
possmus
posstis
possent
potermus
potertis
potrunt
Plurlis
1
2
3
possmus
potestis
possunt
possmus
posstis
possint
Perfectum
1
2
3
potui
potuisti
potuit
potermus
potertis
potrant
Plusquamperfectum
Singulris
poturim
poturis
poturit
poturam
poturas
poturat
Futrum II
potuissem
potuisses
potuisset
poturo
poturis
poturit
potuissmus
potuisstis
potuissent
potuermus
potuertis
poturint
Plurlis
1
2
3
potumus
potuistis
poturunt
potuermus
potuertis
poturint
potuermus
potuertis
poturant
Infinitvus
Praesens: posse
Perfectum: potuisse
53
Indicatvus
Conjunctvus
Praesens
Singulris
1
2
3
volo
vis
vult
nolo
non vis
non vult
malo
mavis
mavult
velim
velis
velit
nolim
nolis
nolit
malim
malis
malit
velmus
veltis
velint
nolmus
noltis
nolint
malmus
maltis
malint
nollem
nolles
mallem
malles
Plurlis
1
2
3
volmus
vultis
volunt
nolmus
non vultis
nolunt
malmus
mavultis
malunt
Imperfectum
Singulris
1
2
volbam
volbas
nolbam
nolbas
malbam
malbas
vellem
velles
etc.
Futrum I
Perfectum indicatvi
Singulris
1
2
volam
voles
nolam
noles
malam
males
volui
voluisti
nolui
noluisti
malui
maluisti
etc.
Imperatvus
Praesens
Imperfectum
Futrum I
Perfectum
Plusquamperfectum
Futrum II
sing.
plur.
sing.
plur.
sing.
plur.
sing.
plur.
sing.
sing.
Conjunctivus
eo, is, it
imus, itis, eunt
ibam, ibas, ibat
ibmus, ibtis, ibant
ibo, ibis, ibit
ibmus, ibtis, ibunt
ii, isti, iit
iimus, istis, irunt
iram, iras etc.
iro, iris etc.
54
sing.
plur.
sing.
plur.
Infinitvus
Praesens
Perfectum
Futrum
Participium
ire
isse
itrus, -a,- um esse
iens, euntis
Gerundium
Supnum
itum
eo :
ab-eo, ab-ii, ab-tum, ab-re ;
ad-eo, ad-ii, ad-tum, ad-re , , ;
ex-eo, ex-ii, ex-tum, ex-re ;
per-eo, per-ii, per-tum, per-re ;
red-eo, red-ii, red-tum, red-re ;
trans-eo, trans-ii, trans-tum, trans-re ;
pereo () passvum perdo, perddi, perdtum, perdre (, ).
: perdo pereo vendo veneo, :
vendo, venddi, vendtum, vendre ;
veneo, venii, ventum, venre , .
IV. fero, tuli, latum, ferre ,
Actvum
Passvum
Indicatvus
Praesens
Conjunctvus
Praesens
Imperfectum
Perfectum
Plusquamperfectum
55
Actvum
Passvum
Infinitvus
Praesens
ferre
ferri
Perfectum
tulisse
Futrum
latum iri
Participium
Praesens
ferens, ferentis
Perfectum
Futrum
Gerundium
Gerundvum
fero :
aufro
abstli
abltum
auferre
confro
contli
colltum
conferre
diffro
distli
diltum
differre
infro
intli
illtum
inferre
offro
obtli
obltum
offerre
praefro
praetli
praeltum
praeferre
refro
retli
reltum
referre
transfro
transtli
transltum
transferre
(= ab+fero)
Praesens
1- . fio
2- . fis
3- . fit
Conjunctvus
fiunt
1- .
2- .
3- .
fiam
fias
fiat
1- .
2- .
3- .
firem
fires
firet etc
fimus
fitis
fiant
Imperfectum
1- . .fibam
2- . fibas
3- . fibat etc.
Futrum I
Perfectum
Plusquamperfectum
81. infinitvus
( )
: praesens, perfectum, futrum ( ):
1. Infinitvus praesentis actvi -re- (I, II, IV .), -re- (III .):
I .
II .
III .
IV .
laud-re
doc-re
scrib-re
aud-re
2. Infinitvus praesentis passvi -ri- (I, II, IV .), -i- (III .):
I .
II .
III .
IV .
laud-ri
doc-ri
scrib-i
aud-ri
57
II .
III .
IV .
laudav-isse
docu-isse
scrips-isse
audiv-isse
II .
III .
IV .
II .
III .
IV .
doctum iri
scriptum iri
audtum iri
82. Supnum ()
4-
accusatvus (supnum I) ablatvus (supnum II)
singulris.
I ( -um) (ire, venre, vocre, mittre . . ) . I
, .
Alquem saluttum venre. () ; -.
II ( -u ) (jucundus, faclis, difficlis .) ablatvus limitatinis
( 91), ? II
.
58
83. Gerundium ()
Gerundium , , -:
, , , . infectum -nd- I II , -end- III
IV 2-
singulris.
Nom.
Gen.
Dat.
Acc.
Abl.
(monstrre)
monstra-nd-i
monstra-nd-o
ad monstra-nd-um
monstra-nd-o
()
(scribre)
scrib-end-i
scrib-end-o
ad scrib-end-um
scrib-end-o
()
1. Genetvus: ) : ars vivendi ( ); modus vivendi
, ; )
caus , -, ; grati , , : accusandi
caus , ; docendi grati , .
2. Datvus gerundii .
3. Accusatvus ad
: ad accusandum ; ad scribendum .
4. Ablatvus ablatvus instrumenti ablativus modi,
. . , , ,
ex, in, de.
Mens humna legendo et cogitando altur. . Docendo discmus.
(, ). Ridendo dicre. ( ). ( ablatvus . )
Ex discendo ; de vivendo ; in narrando , .
. gerundium
, , .
Bene rem regendo inclaruit. () .
( regre Acc.)
59
84. Gerundvum ()
Gerundvum , .
infectum -nd- ( III .), -end- ( III
IV .) -us, -a, -um, . . 12- .
I .
IV .
:
1) : liber legendus ,
(, ):
gerundvum participium futri passvi ( ) ,
;
2) esse.
esse (Conjugatio periphrastca passva). :
, , ,
. , . .,
,
esse. Pacta servanda sunt (furunt, erunt). ( ,
) . Liber legendus est (fuit, erit).
(, ) ;
3)
3- esse. De
gustbus non est disputandum. .
.
1. conjugatio periphrastca passva
: Liber mihi legendus est. (
; ).
2.
: pollicendus, -a, -um , ; utendus,
-a, -um , .
60
85.
gerundium gerundvum
, -nd-/-end-, , . . gerundium , gerundvum
. :
1. -nd-/-end- , . Plus in metuendo mali est, quam in ipso illo, quod timtur.
( ) , (), .
(, .)
2. -nd-/-end-
- , . (, , , .) Loquendi elegantia
augtur legendis oratorbus et potis.
. (Loquendi , . .
, legendis , . .
oratorbus potis.)
3. -nd-/-end- , , , . Carthgo delenda est.
(, ).
(, )
scriptrus, -a, -um eras imperf. ind. act. 2- . sing.
()
scriptrus, -a, -um erit
fut. I act. 3- . sing.
scriptri, -ae, -a fumus perf. ind. act. 1- . plur.
scriptri, -ae, -a fuermus plusquamperf.ind.act.1- . plur.
scriptrus, -a, -um sim
praes. conj. act. 1- . sing.
scriptrus, -a, -um essem imperf. conj. act. 1- . sing.
scriptri, -ae, -a fuertis plusquamperf. con. act., 2-e . plur.
61
Praesens
Imperfectum
Futrum I
62
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
laudo
laudas
laudat
laudmus
laudtis
laudant
laudbam
laudbas
laudbat
laudabmus
laudabtis
laudbant
laudbo
laudbis
laudbit
laudbmus
laudbtis
laudbunt
I .
doceo
doces
docet
docmus
doctis
docent
docbam
docbas
docbat
docebmus
docebtis
docbant
docbo
docbis
docbit
docbmus
docbtis
docbunt
II .
Indicatvus
Activum
III .
scribo
scribis
scribit
scribmus
scribtis
scribunt
scribbam
scribbas
scribbat
scribebmus
scribebtis
scribbant
scribam
scribs
scribt
scribmus
scribtis
scribent
III .
capio
capis
capit
capmus
captis
capiunt
capibam
capibas
capibat
capiebmus
capiebtis
capibant
capiam
capis
capit
capimus
capitis
capient
87
audio
audis
audit
audmus
audtis
audiunt
audibam
audibas
audibat
audiebmus
audiebtis
audibant
audiam
audis
audit
audimus
auditis
audient
IV .
Praesens
Imperfectum
Futrum I
63
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
laudbmur
laudbmni
laudbuntur
laudbor
laudbris
laudbtur
laudbmur
laudbmni
laudbantur
laudbar
laudbris
laudbtur
laudmur
laudmni
laudantur
laudor
laudris
laudtur
I .
docbmur
docbmni
docbuntur
docbor
docbris
docbtur
docbmur
docbmni
docbantur
docbar
docbris
docbtur
docmur
docmni
docentur
doceor
docris
doctur
II .
scribmur
scribmni
scribentur
scribar
scribris
scribtur
scribbmur
scribbmni
scribbantur
scribbar
scribbris
scribbtur
scribmur
scribmni
scribuntur
scribor
scribris
scribtur
Passivum
III .
capimur
capimni
capientur
capiar
capiris
capitur
capibmur
capibmni
capibantur
capibar
capibris
capibtur
capmur
capimni
capiuntur
capior
capris
captur
III .
audimur
audimni
audientur
audiar
audiris
auditur
audibmur
audibmni
audibantur
audibar
audibris
audibtur
audmur
audmni
audiuntur
audior
audris
audtr
IV .
Praesens
Imperfectum
Praesens
Imperfectum
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
lauder
laudris
laudtur
laudmur
laudmni
laudentur
laudrer
laudrris
laudrtur
laudrmur
laudrmni
laudrentur
laudem
laudes
laudet
laudmus
laudtis
laudent
laudrem
laudres
laudret
laudrmus
laudrtis
laudrent
I .
docear
doceris
docetur
docemur
docemni
doceantur
docrer
docrris
docrtur
docrmur
docrmni
docrentur
doceam
doceas
doceat
docemus
docetis
doceant
docrem
docres
docret
docrmus
docrtis
docrent
II .
Activum
III .
scribar
scribris
scribtur
scribmur
scribmni
scribntur
scribrer
scribrris
scribrtur
scribrmur
scribrmni
scribrentur
Passivum
scribam
scribas
scribat
scribmus
scribtis
scribant
scribrem
scribres
scribret
scribrmus
scribrtis
scribrent
Conjunctvus
capiar
capiris
capitur
capimur
capimni
capintur
caprer
caprris
caprtur
caprmur
caprmini
caprentur
capiam
capias
capiat
capimus
capitis
capiant
caprem
capres
capret
caprmus
caprtis
caprent
III .
audiar
audiris
auditur
audimur
audimni
audiantur
audrer
audrris
audrtur
audrmur
audrmni
audrentur
audiam
audias
audiat
audimus
auditis
audiant
audrem
audres
audret
audrmus
audrtis
audrent
IV .
Perfectum
Plusquamperfectum
Futrum II
65
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
laudavrmus
laudavrtis
laudavrint
laudavro
laudavris
laudavrit
laudavrmus
laudavrtis
laudavrant
laudavram
laudavras
laudavrat
laudvmus
laudvistis
laudvrunt
laudvi
laudvisti
laudvit
I .
docurmus
docurtis
docurint
docuro
docuris
docurit
docurmus
docurtis
docurant
docuram
docuras
docurat
documus
docuistis
docurunt
docui
docuisti
docuit
II .
Indicatvus
Activum
III .
scripsrmus
scripsrtis
scripsrint
scripsro
scripsris
scripsrit
scripsrmus
scripsrtis
scripsrant
scripsram
scripsras
scripsrat
scripsmus
scripsistis
scripsrunt
scripsi
scripsisti
scripsit
ceprmus
ceprtis
ceprint
cepro
cepris
ceprit
ceprmus
ceprtis
ceprant
cepram
cepras
ceprat
cepmus
cepistis
ceprunt
cepi
cepisti
cepit
III .
audivrmus
audivrtis
audivrint
audivro
audivris
audivrit
audivrmus
audivrtis
audivrant
audivram
audivras
audivrat
audvmus
audvistis
audvrunt
audvi
audvisti
audvit
IV .
Perfectum
Plusquamperfectum
Futrum II
66
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Sing.
Plur.
Sing.
Sing.
Plur.
Plur.
laudti
(-ae, -a)
laudtus
(-a, -um)
laudti
(-ae, -a)
laudtus
(-a,- um)
laudti
(-ae, -a)
laudtus
(-a, -um)
ermus
ertis
erunt
ero
eris
erit
eram
eras
erat
ermus
ertis
erant
sumus
estis
sunt
sum
es
est
I .
eram
eras
erat
ermus
ertis
erant
sumus
estis
sunt
sum
es
est
docti
(-ae, -a)
ermus
ertis
erunt
doctus
ero
(-a, - um) eris
erit
docti
(-ae, -a)
doctus
(-a, - um)
docti
(-ae, - a)
doctus
(-a, - um)
II .
scripti
(-ae, -a)
scriptus
(-a, -um)
scripti
(-ae, -a)
scriptus
(-a, - um)
scripti
(-ae, -a)
scriptus
(-a, - um)
Passivum
ermus
ertis
erunt
ero
eris
erit
eram
eras
erat
ermus
ertis
erant
sumus
estis
sunt
sum
es
est
III .
capti
(-ae, -a)
captus
(-a, -um)
capti
(-ae, -a)
captus
(-a, - um)
capti
(-ae, -a)
captus
(-a, - um)
ermus
ertis
erunt
ero
eris
erit
eram
eras
erat
ermus
ertis
erant
sumus
estis
sunt
sum
es
est
III .
audti
(-ae, -a)
audtus
(-a, -um)
audti
(-ae, -a)
audtus
(-a, -um)
audti
(-ae, -a)
audtus
(-a, - um)
ermus
ertis
erunt
ero
eris
erit
eram
eras
erat
ermus
ertis
erant
sumus
estis
sunt
sum
es
est
IV .
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
Sing.
Plur.
1
2
3
1
2
3
1
2
3
Sing.
Perfectum
Plusquamperfect.
Perfectum
Plusquamperf.
laudti
(-ae, -a)
laudtus
(-a,- um)
laudti
(-ae,- a)
sim
sis
sit
simus
sitis
sint
essem
esses
esset
essmus
esstis
essent
doctus
sim
(-a, -um) sis
sit
docti
simus
(-ae,- a) sitis
sint
doctus
essem
(-a, - um) esses
esset
docti
essmus
(-ae, -a) esstis
essent
docuissent
laudavissent
laudtus
(-a,- um)
docuissmus
docuisstis
laudavrmus
laudavrtis
laudavrint
docurmus
docurtis
docurint
docuissem
docuisses
docuisset
II .
laudavissmus
laudavisstis
laudavrim
laudavris
laudavrit
docurim
docuris
docurit
laudavissem
laudavisses
laudavisset
I .
Activum
III .
scripti
(-ae, -a)
scriptus
(-a, -um)
scripti
(-ae,- a)
scriptus
(-a,- um)
sim
sis
sit
simus
sitis
sint
essem
esses
esset
essmus
esstis
essent
Passivum
scripsissent
scripsissmus
scripsisstis
scripsrim
scripsris
scripsrit
scripsrmus
scripsrtis
scripsrint
scripsissem
scripsisses
scripsisset
Conjunctvus
captus
sim
(-a, - um) sis
sit
capti
simus
(-ae,- a) sitis
sint
captus
essem
(-a, -um) esses
esset
capti
essmus
(-ae, -a) esstis
essent
cepissent
cepissmus
cepisstis
ceprim
cepris
ceprit
ceprmus
ceprtis
ceprint
cepissem
cepisses
cepisset
III .
audti
(-ae, -a)
audtus
(-a, -um)
audti
(-ae, -a)
audtus
(-a, -um)
sim
sis
sit
simus
sitis
sint
essem
esses
esset
essmus
esstis
essent
audivissent
audivissmus
audivisstis
audivrim
audivris
audivrit
audivrmus
audivrtis
audivrint
audivissem
audivisses
audivisset
IV .
68
Activum
Passivum
Activum
Perfectum
Futrum
Passivum
Activum
laudtus, -a,- um
laudans, laudantis
laudtum iri
docens, docentis
doctum iri
esse
esse
esse
esse
docuisse
doctus, -a, -um
audavisse
Activum
docri
docre
II .
laudri
Passivum
Passivum
laudre
I .
Activum
Praesens
Futrum
Perfectum
Praesens
scribens, scribentis
Participia
scriptum iri
esse
scriptrus,-a,-um
esse
scripsisse
scribi
scribre
Infinitivi
III .
capiens, capientis
captum iri
esse
esse
cepisse
capi
capre
III .
audiens, audientis
audtum iri
esse
esse
audivisse
audri
audre
IV .
88. Praepositines ()
accusatvus
ablatvus.
accusatvus.
: ad , , , ; ante , ; apud , ,
; contra ; inter , ; ob , - .
ablatvus: a, ab, abs ; cum ; de ,
, ; e, ex ; pro , ; sine .
in , ; sub , ?, accusatvus; ? ablatvus.
.
89.
. , . ,
-. , , .: ortor, scriptor
, , ; structra .
-, .: ob-jectum -; positio ;
pro-nomna .
, .: aquarius .
, . , ,
, .
, , ,
( , . .), 69
, , .
.
. . , pict-r-a , discipl-n-a
, con-sta-nt-i-a ,
.
.
(. ) ,
, .
.
, .
( ) , , :
gravis
gravdus
gravtas
gravter
gravescre
gravre
praegrvis
album
alblus
albus
albmen
, grav alb
.
.
. (), , ( ), (, ),
(). .
. , .
. , ,
, .
.
70
; ,
, .
, .
fortitdo servitdo forti servi -tdo- (, ),
nominatvus singulris.
ab-dco , ad-dco ,
con-dco , prae-dco
duc , ( : ab-, ad-, con-, prae-)
-o.
,
.
, agricla (ager + colo ) =
; maledco (male + dico ) = .
, .
(, , ba-/-eba- imperfectum indicatvi),
(,
- petitrix
, amatrix , -tric- -s).
(prae-fixus )
, :
ex-porto
-
im-porto
-
trans-porto
-
.
(suf-fixus ) , ( ), . , gran-l-um ,
gran , -l- , -um ; fili-l-us, fili , -l- , -us ; orn-t-r-us, orn , -t-,
-r- , -us ( ). 71
. ,
ornre, orn- , -re- ; dix-isse,
dix , -isse .
(inter-fixus . ) , , ,
;
. , mort--fer mors, mortis f fero ;
arm--fer arma, rum n fero .
(in-fixus ) ,
: findo, fidi, fissum;
vinco, vici, victum; prosum, prodes, prodest . .
(post-fixus ).
,
(probus-ne; quis-quam; qui-dam).
(flexio , ), : fili-us; filii; fili-o . . : quo-dam.
:
.
.
a-,
ab-,
abscon-
ad-
dedis-
, ,
e-, ex-
in-
ob-
72
a-movre
ab-ducre
abs-trahre
con-ducre
com-ponre
ad-ducre
ap-ponre
de-ducre
de-ponre
dis-cedre
dis-ponre
e-ducre
ex-ponre
in-ducre
im-ponre
ob-ponre
;
;
, ;
,
, ;
;
,
perpraeprore-
per-ducre
per-ficre
, prae-ponre
pro-movre
pro-ponre
, , - re-ducre
re-stiture
se-
trans-,
trasub-
se-ducre
trans-ponre
tra-ducre
-, - sup-ponre
;
;
,
( )
I.
-t-r-a
-s-r-a
-t-us
-s-us
-t-io
-s-io
-t-or
-s-or
-nt-i-a
-ent-i-a
-l-us
-l-us
-ell-us
-ill-us
-tas
homunclus
fililus
ocellus
lapillus
, auctortas
-:
libertas
, amplitdo
-:
-tdo
cultra
censra
cursus
casus
transtus
actio
diffusio
doctor
censor
ignorantia
-: ,
-: ,
-: ,
-:
-: ,
-:
-: ,
-:
-:
II.
-c-us
-l-is
-bl-is
, - metallcus
, , - naturlis
,
moblis
73
-:
-:
-:
90.
1. , - .
Disciplus librum legit. .
2. esse ,
.
Scientia potentia est. .
Est modus in rebus. , . . .
3. - nominativus. (
.)
Historia est magistra vitae. .
, -
esse , ,
, .
Ibi victoria, ubi concordia. , .
4. .
.
Pro partia pugnmus. .
5. .
Terra incognta. .
Persna grata. ( ).
Filius meus bene discit. .
6. , , , :
litterrum studium ;
magnus numrus ;
duo fratres .
74
91.
(),
, . . : , , , .
Nominatvus
:
1) ; .
Finis cornat opus. .
Tempra mutantur. ;
2) ; .
Repetitio est mater studirum. .
Cicro erat ortor clarissmus. .
Genetvus
. .
1. :
genetvus possessvus ( )
? , - . : domus patris (
); ratio Cicernis ;
genetvus subjectvus ( ) ( ), , , ,
: nostrrum majrum inventa (. . ); amor patris (. .
, );
geneivus qualittis ( ) , - : , , , ( , , ), ,
75
Accusatvus
:
1. :
) : gutta cavat
lapdem ;
) () appello,
dico, nomno, voco ; creo ; facio ; existmo,
censeo, puto, judco . .; : ? ? ?
,
: (? ?), (? ? ?). accusatvus
duplex ( ),
: crere Cicernem conslem ; putre Antonium hostem
.
, accusatvus
(), ,
nominatvus. nominatvus duplex: Cicro consul cretus est .
Nominatvus duplex : sum ;
fio, exsisto , ; maneo, permaneo , ; videor ; nascor ; , - (. . .:
): multi oratres non fiunt ;
senes vidmur ; victor reverttur .
. (acc. nom. duplex)
.
2. :
) (accusatvus loci), : ?
, . accusatvus (
) , domus ,
rus .
Caesar Romam revertit. .
Juvnes Romni Athnas studirum caus proficisci solbant. .
78
Ablatvus modi ( ) : ?
? , . . .
cum, (magna cum pertinatia
). Ablatvus modi , , : summis virbus
currre ; summa fortitudne pugnre
(= ).
Ablatvus limitatinis () , , ,
, , ,
; : ? : aeger
pedbus ; praestre virtte ;
genre Graecus .
Ablatvus mensrae () , ,
.
Sol multis partibus major est, quam universa terra.
, .
Omnis sensus homnum multo antecellit sensbus bestirum.
( ) .
Ablatvus qualittis ()
, , ; . genetvus qualittis ( )
, ( ):
Homo statra humli. .
Bono anmo sum. .
3. Ablatvus ().
Ablatvus loci ()
, : ? , locus
totus : multis
locis ; illo loco ; tota urbe ; tota Gallia .
in , : in urbe ; in silva .
. Locatvus
, 1 2- .
81
ablatvus : Athnis
; Carthagne , : terr
marque .
Ablatvus tempris () ,
: ? ? ablatvus , (tempus , nox
, hiems , ver , annus . .)
(nocte , hime , vere , decem annis 10 , eo tempre , bello Punco , bello Persrum ).
in: in bello
, in pace .
92. Conjunctvus
-
( ).
, ,
, .
Conjunctvus hortatvus ,
. praesens conjunctvi 1- plurlis. : , .
ne.
Gaudemus, igtur, juvnes dum sumus. ,
.
Ammus patriam. .
Conjunctvus imperatvus , , , . praesens conjunctvi 2-, 3-
singulris plurlis. : )
2- ; ) , 3- ; ) :
Apud me cum tuis maneas. ().
82
Dicat alquis. -, , .
O stultum homnem dixrit quispiam. , (
), - .
Haec non dixrim. .
Quis putret? ?
Conjunctvus concessvus , . 3- sing. plur.: praesens conjunctvi , perfectum conjunctvi
. ne. : 1) ,
; 2) . ut , .
Ne sit sane summum malum dolor; malum certe est.
(), , , , .
Furint cupdi, furint irti. , , , .
Omnia possideat, non possidet ara Minos.
, () ().
Ut desint vires. () .
Conjunctvus dubitatvus , .
, ,
, .
1- sing. plur., 3- : praesens conjunctvi , imperfectum
conjunctvi . non.
Quid dicam? Quid non dicam? ? ?
Quid agrem? ?
Quid faciant leges, ubi sola pecunia regnat?
(), ?
93.
:
1) (,
);
84
2) -
( ):
praesens
futrum I
futrum II
imperativus
perfectum
imperfectum
plusquamperfectum
(consecutio temprum)
Consecutio temporum
:
praesens
futrum I
futrum II
imperativus
:
imperfectum
perfectum
plusquamperfectum
praesens
conjunctvi
perfectum
conjunctvi
imperfectum
conjunctvi
plusquamperfectum
conjunctvi
94.
, (quis ? quid ? qui, quae, quod , ? qualis
?), (ubi ? unde ? cur
? quo , ?), (ne , num
, ? nonne , ? an ? utrum... an
... ? si ?).
, (, , ,
. .) notum est , igntum est . .
85
( ). (consecutio temprum ( 93).
, praesens conjunctvi , perfectum conjunctvi , participium futri actvi esse praesens conjunctvi
.
Interrgo (interrogbo, interrogavro), quid agas (egris, actrus sis).
( , ), (
, ).
, imperfectum conjunctvi
, plusquamperfectum conjunctvi ,
participium futri actvi esse imperfectum conjunctvi
.
Interrogbam (interrogvi, interrogavram), quid agres (egisses, actrus esses). (), ( ,
).
95.
ut (ut
finle) , ne (ne finle) .
: ? ? ?
:
1) praesens conjunctvi, ( 93);
2) imperfectum conjunctvi, ( 93).
Edmus, ut vivmus, non vivmus, ut edmus. ,
( ), , ( ).
96.
ut (ut objectvum) , ne (ne objectvum) . 86
, , , . . . , ( 95).
Sapiens quidam: ante senecttem curvi, ut bene vivrem; nunc curo, ut
bene de vita decdam. - (): , ; , ( ).
97.
ut ,
, ; ut non , , . ut ut consecutvum.
is, hic, talis , tantus , ita, sic , tam , adeo
. .
conjunctvus: 1) ut finle (praesens conjunctvi, imperfectum conjunctvi); 2) , ,
.
Tantus in curia clamor factus est, ut poplus concurrret.
, .
Ita vivre oportet, ut homnes tibi credant. , .
98. ut explicatvum
, , , ut explicatvum ().
: est, fit ; accdit, evnit ; mos est , lex est . .
, ut finle.
Accdit, ut mihi provinciam proficisci necesse esset. (),
.
87
99. ,
qui, quae, quod
, - . - indicatvus .
Qui quaerit, reprit. , () .
Vita ipsa, qua fruimur, brevis est. , , .
Themistcles fecit idem, quod viginti annis ante fecrat Coriolnus.
, .
, ,
. conjunctvus. :
1) , qui = ut
is ( = ). , ut finle
( 95).
Dux legtos mittit, qui pacem petant. , (= );
2) ,
qui = ut is ( , ).
: ) is, talis, tantus ( ); ) est, sunt ; reperiuntur ; nemo est ; nihil est ; nullus est .
ut consecutvum ( 97).
Non is sum, qui mortis periculo terrear. , .
Multi sunt, qui dicant... , ...
Nullus dolor est, quem (ut eum) tempus non molliat.
(), (= ).
. , .
100.
cum, ubi (),
postquam ( ), cum primum ( ), donec, dum (),
antquam, priusquam ( ). 88
indicatvus, conjunctvus.
cum. indicatvus
(cum temporle), conjunctvus (cum historcum). - conjunctvus.
:
1) imperfectum conjunctvi,
:
Antignus in proelio, cum adversum Seleucum et Lysimchum dimicret,
occsus est. ,
;
2) plusquamperfectum conjunctvi,
, .
um Troja delta esset, Graeci in patriam revertrunt.
, .
: .
.
cum temporle
.
Conon fuit praetor, cum copiae Atheniensium a Lysandro sunt devictae.
, .
101.
cum, quod,
quia , .
cum causle.
conjunctvus. conjunctvus consecutio temprum ( 93).
Cum ignorret, rogvit. , .
Cum sis mortlis, quae sunt mortalia, cura. , ( ), .
quia indicatvus.
quod
:
1) indicatvus,
.
Non tibi scribo, quod aegrtus sum. , ;
89
2) conjunctvus,
, .
Themistcles noctu ambulbat, quod somnum capre non posset. , ( ) .
conjunctvus consecutio temprum ( 93), . . cum
causle.
102.
quamquam, cum (concessvum
), ut (concessvum), etsi, tametsi . , .
quamquam indicatvus, cum (concessvum), ut (concessvum) conjunctvus, etsi, tametsi indicatvus,
conjunctvus. cum concessvum
, cum causle (. 101).
tamen .
Praednes, cum hostes commnes sint omnium, tamen alquos sibi amcos instituunt. ,
.
103.
si , nisi (ni) .
. 3 :
1. (casus relis).
. .
Si id dicis, erras. , .
Si id dicbas, errbas. , .
Si id dixisti, erravisti. , .
Si id dices, errbis. , .
2. (casus potentilis). , . ,
praesens conjunctvi ( perfectum conjunctvi).
Si id dicas, erres. , .
Si id dixris, erravris. , .
( . . :
; .)
90
104. ,
antequam
cum
donec
dum
dummodo
etiamsi, etsi
licet
ne
nisi, ni
postquam
priusquam
quamquam
quamvis
quasi
quia
quin
quoad
quod
quoniam
si
,
, ,
,
,
ind., conjunc.
ind.
conjunc.
conjunc.
conjunc.
ind.
ind.
ind.
ind., conjunc.
conjunc.
ind.
conjunc.
conjunc.
conjunc.
ind., conjunc.
ind.
ind., conjunc.
ind., conjunc.
conjunc.
conjunc.
ind.
conjunc.
ind.
ind., conjunc.
ind.
ind.
ind.
ind., conjunc.
91
-
-
simul atque
(simulatque)
tametsi
tamquam (si)
ubi
ubi primum
ut
ut primum
ut si
velut si
ind.
, ,
ind., conjunc.
conjunc.
ind.
ind.
conjunc.
conjunc.
conjunc.
conjunc.
ind.
ind.
ind.
conjunc.
conjunc.
106.
ccusatvus cum infinitvo
1. Pater videt filium (acc.) librum legre. (inf. praes. act.). , .
2. Pater videt librum (acc.) a filio legi. (inf. praes. pas.). ,
.
3. Pater scit filium (acc.) multos libros legisse. (inf. perf. act.).
, .
4. Pater scit multos libros (acc.) a filio lectos esse. (inf. perf. pas.).
, .
5. Pater sperat filium (acc.) multos libros lectrum esse. (inf. fut. act.).
, .
93
6. Pater sperat multos libros (acc.) a filio lectum iri. (inf. fut. pas.).
, .
. , , .
107.
ccusatvus cum infinitvo
1. acc. cum inf. accusatvus :
Pater sperat filium epistlam scriptrum esse. (inf. fut. act.).
, .
Spero te amcum nostrum esse. , .
2. acc. cum inf. , , acc. cum inf.
se (sese) , , :
Pater filio dicit se sanum esse. , ()
.
109.
nominatvus cum infinitvo
videor, visus sum,
vidri (, ) :
Intellegre videor. , .
Intellegre vidris. , .
Intellegre vidtur. , .
Intellegre vidmur. , .
Intellexisse videmni. , .
Intellectri esse videntur. , .
, nom. cum inf. ,
, .
ablatvus absoltus , , ,
, . ,
, .
, absoltus (, ): ,
.
.
, (
): , , , , , . .
: , , ,
, , , . ,
ablatvus, ; , , .
:
1) participium praesentis actvi ( 67), - ;
2) participium perfecti passvi ( 68), , - .
, .
- .
praes.
imperf.
fut. I
, , . - :
advlant praesens ind. act. ();
advolbant imperfectum ind. act. ();
advolbunt futrum I act. ().
Troj delt, Graeci in patriam revertrunt. , .
Delt participium perfecti passvi , .
,
ablatvus absoltus : , .
abl.
Cicerne
Hannible
Tarquinio
me
poplo
consle
duce
rege
invto
invto
;
;
;
;
.
97
, .
Avis, barba, fama, domus, navis, possum, novus, unus, vita, sanus, umbra, forum, domnus, divdo, minmus, nomno, mittre, habre, audre,
vivre, laborre, divnus, urbnus, orgo, Athnae, Scythia, Phrygia, Sophcles, Phaedrus, Philippus, Alexander, caelum, caecus, laudo, Caucsus,
Homrus, Germnus, clamo, proelium, foedus, video, requies, praesidium,
Augustus, December, Pyrrhus, charta, Achilles, sanguis, Archimdes, Aegyptus, Xerxes, poma, ar, aequus, justitia, bestia, consuetdo, projectus,
janua, ratio, Miltides, Sphinx, majres, thesaurus, Boeotia, schola, magister,
disciplus, quisque, quaero, Quirtes, Zeuxis, sanctus, fortna, agricla,
Juppter, pulcher, Gracchus, Rhenus, Hispania, Syracsae, tabla, princeps,
occdo, occpo, necessarius, incla, gymnasium.
II
Nomen substantvum. Declinatio prima
1. .
1. Julia amca Tulliae est. 2. Julia et Tullia amcae sunt. 3. In aqua est
vita. 4. In insla sunt viae. 5. In Eurpa sunt potae. 6. Patria Juliae est in Eurpa. 7. In Asia sunt bestiae. 8. Schola est via scientirum. 9. In luna vita non
est. 10. Diana et Minerva sunt deae. 11. Historia est schola vitae. 12. In silvis
Asiae bestiae et plantae sunt. 13. Britannia est in insula. 14. Amcae sumus.
15. Filia inclae Eurpae es. 16. Lingua Latna est lingua Eurpae. 17. Roma
est in Italia. 18. Athnae sunt in Graecia. 19. Sine amicitia non est vita.
2. .
1. . 2. . 3. . 4. . 5. . 6. .
98
3. .
Victoria, incla, vita, natra, filia.
4. .
Inslam, inslis, inslae, insulas, patri, patriam, potrum, potae, potis.
5. .
, , , , , ,
, , .
III
Verbum. Praesens indicatvi actvi. Infinitvus praesentis actvi
1. .
1. Bene discre debmus. 2. Laborre debtis. 3. Silvae ornant terram.
4. Amcae fabulam legunt. 5. Patriam ammus. 6. Potae fablas narrant. 7. In
silva ambultis. 8. Nautae vivunt in insula. 9. Schola scientias praebet.
10. Victoria inclis gloriam praebet. 11. Amca epistlam scribit et Juliae mittit. 12. Statuae vias Romae ornant. 13. Fablam amcis narrmus. 14. Quo vadis? 15. Cur male legitis? 16. Semper sperre licet. 17. Inclae Graeciae ab insla ad inslam navigre debent. 18. Tantum scimus, quantum memori tenmus. 19. Nunquam male labro. 20. Nihil audmus. 21. Patriam amre et defendre debmus. 22. Non scholae, sed vitae discmus. 23. Nautae in inslam
veniunt. 24. Disciplae audiunt, quod magistrae dicunt. 25. Divitiae sunt non
in pecunia, sed in sapientia. 26. Natra nihil sine causa gignit. 27. Ut sentio,
ita dico.
2. .
1. . 2. . 3. . 4. .
5. . 6. . 7.
. 8. . 9. , . 10. .
3. .
Finre. amre, petre, studre, imperre, capre, sentre, docre, superre,
dolre, mittre, dormre, ducre, narrre, servre, tacre.
99
4. , , .
Venmus, times, vetant, struunt, movet, regmus, accsas, repertis, vivunt, punmus, habet, librant, deles, curat, cognoscunt, fintis.
5. .
Finio, 4; amo, 1; peto, 3; studeo, 2; scribo, 3; do, 1; statuo, 3; sentio, 4.
IV
Imperatvus praesentis actvi. .
1. .
1. Patriam amte. 2. Responde, ubi magistra rogat. 3. Scribe et lege.
4. Bene discte. 5. Laborte semper bene. 6. Legte fablas. 7. Demonstra
viam puellae. 8. Noli dicre, quod nescis. 9. Nolte venre. 10. Nolte nocre
natrae. 11. Exercte memoriam. 12. Tace, si debes tacre. 13. Veniam roga.
14. Fortnae noli credre. 15. Servi sapientiae et littris, non famae et divitiis.
16. Nolte praeponre amicitiam justitiae.
2. .
1. . 2. . 3. . 4. , . 5. . 6. .
V
Nomen substantvum. Declinatio secunda
1. .
1. Discipli magistrum audiunt. 2. Magister disciplos docet. 3. Legmus
libros potrum Romae. 4. Marcus epistlam amco mittit. 5. Inimci oppdum
oppugnant. 6. Germni trans Rhenum inclunt. 7. Inter bella et pericla non
est locus otio. 8. Viri sunt praesidium oppidrum. 9. Viri defendunt patriam in
periclis. 10. Disciple, narra fablam Phaedri, potae Romanrum.
11. Romni Gallos vincunt. 12. Romni et Graeci colunt deos deasque.
13. Romni victoriae student. 14. Romni delent oppda et vicos Gallrum.
15. Romni castra vallo fossque cingunt. 16. Pueri in scholam veniunt et ibi
discunt. 17. In Italia et Graecia vides monumenta et statuas. 18. Popli Germaniae Mercurium deum colunt. 19. Agriclae agros colunt. 20. Fluvius campos irrigat. 21. Magistri docent disciplos recte legre et scribre verba.
22. Amcus Marco librum dat.
100
2. .
1. . 2.
. 3. . 4.
. 5. .
3. .
Verbo, verbrum, verba, verbi, hortos, hortis, hortum, agro, agrrum,
agris, ami, amcos, amco.
VI
Nomna adjectva. 12 declinatines. Pronomna possessva
1. .
1. Caesar multa oppda in Gallia expugnat. 2. Amcus noster demonstrat
hortum suum. 3. De lingua stulta veniunt incommda multa. 4. Certa amittmus, dum incerta appetmus. 5. Da meo filio librum novum. 6. Consilium
tuum plenum sapientiae est. 7. Multa bella numrum incolrum minuunt.
8. Legmus libros multos poetrum Romanrum. 9. Exspectmus epistlam
amci nostri. 10. Defendtis patriam vestram ab inimcis. 11. Oppda Romanrum firmos et altos muros habent. 12. Nautae boni ventum non timent.
13. Lupus, bestia fera, in silva densa vivit. 14. Fluvius Rhenus, latus et altus,
agros Germanrum et Helvetirum divdit. 15. Bella sunt causa morbrum
varirum. 16. In templo Vestae aeternus igniclus flagrat. 17. Romni per Forum Romnum amblant et pulchra templa spectant. 18. Amci vestri bene
labrant. 19. Gloria viris doctis pretium dignum est operae et industriae.
20. In tabla Graeciae magister noster multas inslas monstrat. 21. Vides
agros agricolrum bonrum.
2. .
1. . 2.
. 3. .
4. . 5.
.
3. .
, , ,
, .
101
sunt. Medci Graecrum ad templa domicilia habent. Virum aegrum ei in templo ponre solent. Cum aeger addormit, deus ei in somno medicnam demonstrat. Aeger somnium medcis narrat et ei remedium designant. Si convalescit
aeger, morbum suum et remedium in tabla inscrbit et muro templi ponit. Ita
gratias deo agit.
VIII
Praesens indicatvi passvi
1. .
1. Etiam magna regna delentur. 2. Vita vestra amiciti orntur. 3. Prudenti saepe vitantur pericla. 4. Castra vallo fossque muniuntur. 5. Inclae Galliae antquae ipsrum lingu Celtae, lingu Latn Galli appellantur. 6. Pulchri
libri libenter a disciplis leguntur. 7. Agri ab agriclis arantur et coluntur.
8. Libris bonis delectmur. 9. Isti libri tibi a me mittuntur. 10. Laudmur a
nostris amcis. 11. Gallia a Romnis supertur. 12. Agri fluviis irrigantur.
13. Amiciti humn bonis negotiis captur. 14. Agri et oppda bello vastantur. 15. Persae ab Alexandro Magno superantur apud fluvium Grancum in
pugna magna.
2. .
1. . 2. . 3. . 4. .
5. .
3. .
1. . 2.
. 3. . 4. . 5. .
Castra Romna
A Romnis castra saepe in bello ponuntur. Primum a tribno locus
idoneus eligtur, ubi aqua et cibus facle inveniuntur. Deinde quadrtum spatium signtur et muntur. In mediis castris multa tabernacla ponuntur. Impedimenta et spolia cumulantur. In castris custodiae per vallum disponuntur. Si
inimci vallo appropinquant, statim a custodiis cernuntur. Signum tub extemplo datur. Itque copiae secrae in castris dormiunt.
103
IX
Imperfectum indicatvi actvi et passvi
1. .
1. Antqui inclae Graeciae et Italiae varios deos deasque colbant.
2. Viri Romni semper fortter pro patria pugnbant. 3. Graeci per decem annos Trojnos expugnre non potrant. 4. Vita servrum Romanrum misra et
molesta erat. 5. Spartni ante proelium cornis comas ornbant. 6. Castra
Romanrum vallo fossque muniebantur. 7. Gloria victorirum Romanrum
magna erat apud poplos antquos. 8. In magno templo Delphrum Pythia
multa oracla dabat. 9. Germni, ut Tactus narrat, initio oppda non aedificbant. 10. Puri Romanrum a servis Graecis educabantur. 11. Graeci antqui
in loco victoriae monumenta strubant. 12. Romni antqui cum finitmis
poplis multa bella gerbant. 13. Romae multa et pulchra monumenta, templa,
theatra erant. 14. Familia Romna ex domnis, libris, servis constbat.
15. Romni nunquam multos inimcos timbant. 16. Germni copias Romanrum a vicis prohibre jam non potrant.
2. .
1. . 2.
, .
3. . 4.
. 5. . 6. .
De Aegypto
Aegyptus Afrae regnum antquum erat. Inclae ejus praecipue agricultram exercbant et mercatram cum poplis Eurpae, praesertim cum Graecis, facibant. Nilus fluvius et antea erat, et nunc est, et diu erit certum beneficium natrae, quia in Aegypto raro pluit Is autem extra ripas diffluit, terram
irrgat et frugifram reddit. Itque agriclae Aegypti habtant non procul ab
ejus ripis.
De Mercurio
Mercurius deus Majae filius erat. Primum Mercurium pro deo commercii
Romni colbant, deinde, ut Graeci, derum nuntium et ministrum numerbant et cum alis et caduceo effingbant. Mercurius jussa derum inclis nuntibat et anmos morturum ad infros deducbat. Saepe igtur modo in
Olympo, modo in terra, modo apud infros erat. Praeterea Mercurius erat deus
104
eloquentiae; itque Graeci et Romni Mercurio linguas bestirum sacrificbant. Simulacra Mercurii in foris oppidrum et in viis et in triviis erant.
X
Futrum I indicatvi actvi et passvi
1. .
1. Veros amcos pecuni non parbis. 2. Semper memori tenebmus victorias popli nostri. 3. Romae videbtis multa pulchra monumenta. 4. Mea officia efficiam. 5. Faciam, quod potro. 6. Libri poetrum Romanrum semper
nobis laetitiam et gaudium dabunt. 7. Si incerta petmus, certa amittmus.
8. Libenter istum librum legmus, si nobis eum dabis. 9. Si necessarium erit
pro patria nostra pugnre, ad arma vocabmur et contra inimcos ducmur.
10. In libris antquis magnam copiam sententirum egregirum invenitis.
11. Qui delictum faciet, punitur.
2. .
1. . 2. ,
. 3. .
4. .
De bellis
Antqui Graeci et Romni bella gerbant, terras finitimrum populrum
invadbant, inclas interficibant aut captvos secum asportbant. In numro
servrum apud Graecos atque Romnos multi captvi erant.
Nobis autem bella odisa sunt. Itque bella vitabmus, inimicrum
copias non timebmus, justitiam, concordiam atque amicitiam inter poplos
colmus, patriae divitias magnas parabmus!
XI
Nomen substantvum. Declinatio tertia.
1. .
1. Miltes nostri pericla et labres magnos patienter tolrant. 2. Gloriae
cupidtas multum in homnum vita valet. 3.Sine legbus nulla est civtas, nam
civtas legbus contintur. 4. Apud Germnos antquos plus boni mores
valbant, quam bonae leges. 5. Patriae salti servibam semper, nunquam fortnae meae. 6. Eurpam multae natines inclunt. 7. Primo reges poplum
105
lbus sitae erant et muris firmis cingebantur. 12. Classis gentium antiqurum
constbat ex navbus longis et navbus onerariis. 13. Nulla habmus arma contra mortem. 14. Atheniensbus magna classis navium longrum erat. 15. Polyphmus media in fronte unum oclum habbat, lacte carnque vivbat.
2. .
1. , . 2.
. 3. . 4. . 5.
.
De sacrificiis antiqurum
Popli antqui deos sacrificiis placbant. Apud Romnos plerumque
sacerdtes sacrificia parbant, nam sacerdtes juris divni perti erant. Supris
deis albas hostias immolbant, infris nigras. Numrus hostirum interdum
permagnus erat. Sacerdtes capta hostirum ornbant cornis et ante templa
mactbant. Exta in aris crembant.
Deis praeterea vinum, lac, mel grata dona erant. Post sacrificia sacerdtes ad honrem derum eplas parbant.
Capitolium
In Capitolio arx Romanrum et sedes sanctae derum erant. Arx, in
summa parte Capitolii sita, moenbus altis muniebatur. In bello arx perfugium
civium Romanrum erat. Galli aliquando arcem caec nocte expugnbant, sed
ansres Junnis arcem et urbem servbant. In Capitolio etiam templa nonnullrum derum erant, ut Jovis, Junnis, Concordiae. Praecipue nota sedes Jovis
erat. Nunc aedis praeclrae exiguae supersunt runae.
XIII
Nomna adjectva declinatinis tertiae
1. .
1.Terra commnis mater est omnium mortalium. 2. Labor omnia vincit.
3. Omnis ars imitatio est natrae. 4. Socile anmal est homo. 5. Divitiae apud
sapientem virum in servitte sunt, apud stultum in imperio. 6. Corpus homnis
mortle est, anmus immortlis. 7. Miltes fortes non mortem, sed infamiam
timent. 8. Sine virtte felix non eris. 9. Nomna civium fortium semper memori tenmus. 10. Ingens est numrus librrum Cicernis de philosophia, eloquentia, arte oratoria. 11. Celebria sunt nomna scriptrum Romanrum:
107
C. Julii Caesris, C. Sallustii Crispi, Titi Livii, Cornelii Tacti. 12. Longum
est iter per praecepta, breve et effcax per exempla. 13. Nemo omnia scire
potest. 14. Multi flores hominbus utles sunt. 15. Divitiae homnem felcem
non faciunt. 16. Nautae audces per omnia maria currunt. 17. Notum est nobis
carmen vetus, opus Homri, clari potae vetrum Graecrum.
2. .
1. . 2. .
3. , , . 4. . 5. .
De Jove
Antqui Romni multos deos colbant. Domnus caeli et terrae erat
Juppter. Potae Graeci Jovem patrem derum hominumque vocbant. Et dei
et homnes Jovem timbant. Juppter in Olympo habitbat et cum fratrbus
mundum gubernbat. In tutla Jovis praecipue reges erant. Juppter auctor erat
legum humanrum. Fratres Jovis erant Neptnus et Pluto, sorres Juno,
Ceres, Vesta.
Bestiae nonnullae deis sacrae erant, ut aqula Jovi, pavo Junni, equus
Neptno, gallus Aesculapio. Ex arborbus oliva Minervae sacra erat, Apollni
laurus, Plutni cupressus.
De Achille
Celber est Achilles, filius Pelei regis et Thetdis deae. Is partceps belli
Trojni erat. Celbre est sutum ejus, celebria arma. Et scutum et arma ei
Hephaestus deus fecrat1. Celbris est celertas Achillis. Celeritte su incredibli et magno corpris robre Achilles Trojnis terriblis erat. Ira ejus
Graecis pernicisa erat. Mors Patrocli, ejus amci, Achilli dolres acres dat.
Ob id Hectrem ad pugnam provcat et virum fortem necat.
XIV
4 . Perfectum indicatvi actvi
1. .
1. C. Julius Caesar, postquam Pharncem, regem Pontcum, facle supervit, ad amcum suum scripsit: Veni, vidi, vici. 2. Graeci Trojam delevrunt, inclas necavrunt. 3. Catilna duos equtes ad Cicernem saluttum
1
109
XV
Plusquamperfectum indicatvi actvi.
Futrum II indicatvi actvi
1. .
1. Pauci ordnis senatorii, qui se cum Pompejo conjunxrant, nocte fug
saltem petivrunt. 2. Theseus patriam timre liberavrat et virtutbus suis gloriam et auctorittem suam valde auxrat. 3. Dionysius, tyrannus Syracusrum,
qui cum finitmis civitatbus felicter pugnavrat, divitias ingentes possidbat.
4. Tarquinius Superbus multos senatres occidrat vel in exsilium pepulrat,
itque Brutus Tarquinios regno explit. 5. Quamquam medcus varia medicamenta adhiburat, puellam aegram sanre non potuit. 6. Postquam Alcibides
copiis praeesse coeprat, neque terr, neque mari hostes pares esse poturant.
7. Furunt inter interfectres Caesris duo Bruti ex eo genre Bruti, qui primus Romae consul furat et reges expulrat, et C. Cassius et Servilius Casca.
8. Ubii, qui uni ex Transrhennis ad Caesrem legtos misrant, amicitiam
fecrant, obsdes dedrant, eum de auxilio orbant. 9. Calchas sacerdos Graecis in Trojam navigantbus: Non solventur naves, inquit, priusquam
Agamemnnis filia immolta erit. 10. Philippus, Macednum rex, Lacedaemoniis scripsit: Si in Laconcam venro, finbus vestris vos exturbbo.
Lacedaemonii rescripsrunt: Si. 11. Alexander puer duodcim annrum
equum fercem domuit, qui a nullo domri poturat. 12. Caesar pontem,
quem2 in Rheno fecrat, paulo post rescdit. 13. Vanam gloriam qui sprevrit,
habbit veram. 14. Talem habebmus fructum, qualis furit labor.
2. .
1. , .
2. , . 3. , . 4. ,
. 5. ,
.
De Carthagne
Olim Carthgo urbs magnae potentiae fuit. Carthaginiensium majres ex
antiqua Phoeniciae urbe, cui3 nomen erat Tyrus, emigravrant. Carthaginienses et boni nautae et mercatres calldi erant. Classis erum e multis navbus
constbat. Saepe cum Graecrum urbbus, in Sicilia sitis, de dominatine mar2
3
ium contendbant. Pars Graecrum Romnos auxilio vocvit. Ita Carthaginienses eam gentem quoque in numro hostium habbant.
Bello Punco secundo Hannbal, dux clarus, copias Carthaginiensium ex
Hispania trans juga Alpium duxit Romanosque in multis proeliis vicit. Tamen
poplum Romnum non devcit. Romni classem suam in Afrcam misrunt et
hostes ibi vicrunt. Bello Punco tertio Carthagnem armis ceprunt et diripurunt, arcem moeniaque urbis delevrunt, naves rapurunt.
De Prometheo
Prometheus, qui auxilio Minervae homnes ex terra et aqua fecrat, de
genre humno bene meruit. Aliquando consilium Jovis, qui omnes homnes
necre constiturat, Prometheo notum erat. Prometheus in caelum vnit,
ignem, quem Juppter hominbus negavrat, de Olympo subduxit et hominbus
donvit. Quamquam ira Jovis magna erat, genus humnum non delvit. Prometheum autem Vulcnus jussu Jovis in monte Caucso ferreis catnis ad
saxum alligvit cotidieque aqula jecur Promethei devorbat. Jecris pars,
quam4 aqula interdiu devoravrat, noctu crescbat. Ita Prometheus ingentes
dolres tolerbat. Postea Hercles aqulam sagitt necvit Prometheumque
libervit.
XVI
Participia
1. .
1. ssilienses omnbus defessi malis, frumenti inopi adducti, bis navli proelio superti, se dedre constiturunt. 2. Aeta, rex Colchrum, Argonautas in fines suos venientes et vellus aureum poscentes aspre accpit.
3. Anguis, qui centum oclos habbat, vellus aureum, in silva sacra colloctum, semper custodibat. 4. Phrixus, mortem sorris deplrans, cum arite ad
Colchos, in oriente habitantes, pervnit. 5. Legti Romanrum, de pace ad
Gallos missi, illos superbis verbis offendbant. 6. Capitolium, a Gallis paene
captum, ansres servavrunt. 7. Romni, a Camillo servti, valde gaudbant.
8. Alexandro, cum parvis copiis in Asiam procedenti, rex Persrum ingentes
copias praemsit. 9. Ario Italiam et Siciliam peragrvit divitias sibi paratrus.
10. Ario cum divitiis acceptis in Graeciam reversrus erat. 11. Ubi Midas cenatrus est, cibus in aurum muttur. 12. Nauta navigatrus ventum exspectat.
13. Equi albi currum imperatris triumphantis vehbant. 14. Miles fortter
pugnans hostem necvit. 15. Miltes fortter pugnantes hostes vicrunt.
4
2. .
1. (= ). 2. , , . 3.
, . 4. , , . 5.
.
De educatine in Sparta
Athenienses artbus et littris excellbant, Spartni autem fortes miltes
erant. Aspris enim morbus a puris educabantur et ad belli labres maxme
parti erant. Etiam hime acri veste levi induebantur. Attmen frigra atrocia
tolerbant quotidie in frigda Eurtae aqua natantes et pedbus nudis montes
arduos ascendentes. Sitim quoque famemque patienter tolerbant. Itque in
bello fortter pugnantes plerumque victres furunt.
XVII
1. .
1. Roma a fratrbus Romlo et Remo condta est. 2. Prometheus in monte
Caucso ferreis catnis ad saxum alligtus est. 3. Carthgo et Corinthus a
Romnis edem anno deltae sunt. 4. Socii Ulixis a Polyphmo interfecti
sunt. 5. Labyrinthus a Daedlo artifce in Creta insla aedifictus est.
6. Prometheus a Hercle, qui aqulam sagitt necvit, libertus est.
7. Postquam Tarquinius Superbus Rom expulsus erat, ibi duo consles creti
sunt. 8. Omnes dei ad nuptias Pelei, regis Thessaliae, et Thetdis deae invitti
erant, praeter Discordiam. 9. Sorres Phatnis, qui a Jove fulmne ictus erat,
in arbres muttae sunt. 10. Postquam Helvetii a Caesre victi erant, multae
gentes Galliae eum auxilio contra Germnos vocavrunt. 11. Aristdes, qui
cognomne Justus appelltus erat, in exsilium missus est. 12. Legti ad Caesrem ab eis nationbus, quae5 trans Rhenum habitbant, missi sunt pacem rogtum. 13. Postquam Numitri regnum Albanrum itrum mandtum est,
Romlus et Remus staturunt novam urbem aedificre in eis locis, ubi inventi
et educti erant. 14. Aristaeus Eurydcem flores carpentem rapre cupivrat,
sed illa a serpente necta erat. 15. Cum Palatio, ubi Romlus initium urbis
fecrat, paultim sex colles conjuncti sunt. 16. Non prius dormimus, quam
negotia nostra finta erunt. 17. Oraclum Apollnis Atheniensbus respondit:
Belli finis erit, si rex ipse ab hostbus occsus erit.
5
2. .
1. . 2.
. 3. . 4. . 5. .
De equo ligneo
Paris a Primo rege in Graeciam missus est. Ibi Helnam, uxrem regis
Menelai, rapuit et secum Trojam duxit. Itque bellum a Graecis Trojnis indictum est. Ubi Graeci magnis cum copiis ad litus Asiae venrunt, Trojam expugnre temptavrunt. Sed decem annos Troja ab inclis ejus magn virtte
defendebtur. Tandem Trojni a Graecis dolo victi sunt. Equum ligneum fecrunt, miltes in equo occultavrunt, equum et Sinnem, virum calldum, in
litre reliqurunt, ipsi ad inslam proxmam recessrunt. Trojni magno cum
gaudio castra Graecrum deserta vidrunt. Sino de equo ligneo interrogtus
est. Ille dixit: Equus ligneus donum derum est. Trahte eum in oppdum
vestrum et collocte in foro! Trojni ita, ut Sino dixit, fecrunt. Nocte is
Graecos ex equo libervit et portas oppdi aperuit. Relqui Graeci in oppdum
intravrunt et Trojnos, qui periclum non exspectbant, necavrunt et
oppdum delevrunt.
De pyramidbus Aegyptirum
Prope reginem, ubi Nilus in complra osti scindtur, Aegyptii claras illas pyramdas exstruxrunt. Eae jam antquis temporbus a multis visae sunt et
hodie quoque a plurmis peregrnis visuntur.
Fabri magna saxa scindbant scissque in altum tollbant. Ope cylindrrum saxa admovrunt et machnis aliud saxum super aliud sustulrunt.
Ubi potestas regum Aegyptirum sublta est, complres pyramdes a latronbus apertae sunt. At ingentia illa aedificia neque ab hominbus rescindi,
neque aliis causis delri poturunt.
XVIII
Nomen substantvum. Declinatio quarta, declinatio quinta
1. .
1. Socrtes primus philisophiam devocvit e caelo et in urbbus collocvit et in domos etiam introduxit et cogit de vita et morbus rebusque bonis
et malis disserre (Cicro). 2. Vita omnis Germanrum in venationbus atque
in studiis rei militris consistit. 3. Pulchrum est bene facre rei publcae.
113
4. Ante Catilnam item conjuravrunt pauci contra rem publcam. 5. In re publca Romna poplus consulbus paruit, consles autem legbus parurunt.
6. Nonnulli Trojni, postquam perniciem effugrunt, in Italiam emigravrunt.
7. Nautae Graeci multos portus visitbant. 8. Antquis temporbus clarissma
fuit turris, in portu Alexandriae aedificta, nomne Pharus. 9. Officia magistratuum Romanrum domi militiaeque varia furunt. 10. Jussu sentus
populque Romni quotannis magistrtus in provincias mittebantur. 11. Apud
Cannas Poeni exercitui Romanrum magno proelio intertum paravrunt.
12. Bello Punco secundo ad lacum Trasumennum exerctus Romnus fusus
fugatusque est. 13. Et in rebus secundis et in rebus adversis aequam mentem
servre decet. 14. Odium Catilnae Cicernis paene pernicii fuit. 15. Dux
semper habet spem victoriae.
2. .
1. . 2. .
3. . 4. . 5.
, .
6. . 7. .
De magistratbus Romanrum
Sentus et magistrtus rem publcam Romnam administrbant. Summi
magistrtus furunt consles, praetres, aedles, quaestres. Quaestres consulbus in bello adrant, aut in urbe aerarium administrbant. Aedilbus cura
virum et aedificirum publicrum mandta erat. Dibus festis in circo poplo
ludos parbant, nam Romni ludis valde delectabantur. Nota sunt verba:
Panem et circenses!
Praetres judicbant: praetor urbnus de controversiis civium, praetor
peregrnus de controversiis civium et peregrinrum. Inter omnes magistrtus
conslum potestas summa fuit. In bello consles duces exercituum erant, in
pace civittem administrbant. Saepe apud poplum aut in sentu oratines de
legbus habbant. Lictres ante consles portbant fasces secrim, virgis
cirumdtam; primo enim consulbus potestas vitae necisque in cives erat. Itque fasces signum potesttis erant.
Panem et circenses
Dibus festis Romni variis ludis delectabantur. Ad illam rem Romae aedificia publca exstructa erant: thetra, in quibus ludi scaenci instituebantur,
114
mopylas delectos CCC cum Leonda rege. 13. Hydra habbat novem capta;
ex eis octo mortalia erant, unum immortle. 14. Stratoncus citharista in
schola sua novem Musarum simulacra et Apollnis statuam habbat, sed duos
tantum disciplos. Amci aliquando eum interrogavrunt: Quot disciplos
habes? Tum ille: Derum, inquit, auxilio duodcim.
2. .
1. , , . 2. , ,
. 3. ,
, ? 4. .
XX
Pronomna demonstratva, relatva, negatva, indefinta
1. .
1. Cato ea nocte, qua peritrus fuit, librum quendam Platnis legbat.
2. Diligtur nemo nisi cui fortna secunda est (Ovidius). 3. Augustus, quoquo
modo potrat, illam priscam virttem Romnam revocbat. 4. In idem flumen
bis non descendmus. 5. Varia sunt munra erum, qui civitti praesunt: dies
conciliis constiture, ludos circenses institure, post bella civilia concordiam
civium restiture. 6. Cyrus Minor nomna uniuscujusque miltis memori
tenbat. 7. Cuivis dolri remedium est patientia. 8. Cujusvis homnis est errre, imprudentis in errre perseverre. 9. Tyrannus neque dilgit quemquam,
neque ab ullo diligtur. 10. Nullum malum est sine alquo bono. 11. Nemo
amat eos, quos timet. 12. Non est salus in ea civitte, cujus cives legbus non
parent. 13. Magistri amant disciplos, quibus studium placet. 14. Graeci et
Romni clari popli erant: illi ab artbus et littris, hi bello et civilbus instittis. 15. Caesar eam leginem, quam secum habbat, ad oppdum duxit. 16. Cui
nostrum sunt ignta carmna poetrum nostrrum? 17. Mali homnis est eundem laudre et vituperre. 18. Quae mala cum multis patmur, leviora videntur.
2. .
1. , . 2. , . 3. ? 4. - . 5. . 6. , , .
116
Creatio conslum
Prim luce viae complentur a poplo, qui, signo excittus, in Campum
Martium ruit. Ibi consul cum insignbus imperii, a sacerdotbus cinctus, in
tribunli poplum exspectbat. Brevi tempre omnes convenrunt et totum
locum circum tribnal complevrunt. Tum sacrificium et supplicatio derum
institutur. Denque consul hanc oratinem ad poplum habet: Pauci jam
menses hujus anni restant: jam tempus est alios consles crere. Itque hodie
vos, Quirtes, more majrum a me in hunc locum convocamni. Non solum
meo, sed etiam collgae nomne commendo vobis Tiberium Aemilium Mamercnum et Quintum Publilium Philnem, viros optmos; his secre saltem
rei publcae committtis. Fidem habte nobis consulbus: non amicitia movmur, sed rei publcae commdo ducmur. Raro tam strenui et tam fortes viri
reperiuntur. Hos viros, si et vobis ita vidtur, consles crete.
Attente haec verba conslis ab omnbus audiuntur. Deinde poplus in
centuria divsus in loca, jam antea designta, discdit. Denque suffragia numerantur. Plurmis centuriis candidti, quos consul commendavrat, consles
renuntiantur.
Cornu Amalthae
Amaltha erat nympha celbris, quae in montbus inslae Cretae habitbat. Nympha speciem capellae habuit. Amaltha lacte suo infantem Jovem,
quem Saturnus, pater ejus, necre constiturat, albat. Cornu ejus mirable
erat: quis homo id habbat, illi nihil derat; unde dictum cornu
Amalthae, id est, cornu abundantiae. Postquam Juppter regnum derum
hominumque in potesttem suam recpit, nympham Amaltham in stellam,
nomne Capellam, mutvit.
XXI
Gradus comparatinis
1. .
1. Fabla de Argonautis omnium fere fabulrum, quae de viris clarissmis narrantur, clarissma est. 2. Pulcherrmum vellus aureum loco tutissmo
servabtur et ab angue ferocissma custodiebtur. 3. Nullus vir fortior fuit,
quam Hercles. 4. Britannrum humanissmi erant ei, qui inferirem partem
inslae habitbant. 5. Via brevissma non semper celerrma est. 6. Romlus,
fortissmus omnium pastrum, Amulium occdit. 7. Urbs brevissmo tempre
ab Ascanio aedificata est. 8. Roma pulchrior multis aliis urbbus erat.
9. Philosphi nihil putbant praeclarius libertte. 10. Aves celres sunt,
117
celerires sunt venti, celerrma est fama. 11. Antiquissma colonia in monte
Palatno Palatium vel Roma quadrta appellbatur, Palatium igtur veterrma
pars Romae erat. 12. Corneliae, Scipinis Majris filiae, duo filii erant, altri
nomen erat Tiberius, altri Cajus. 13. Quamquam Ulixes Polyphmum su
manu caecvit, difficillmum erat ex antro, saxo clauso, evadre. 14. Ulixes
audacissme Polyphmum fefellit et un cum sociis ex manbus monstri illus
effgit. 15. Cicro unum fratrem habbat minrem natu. 16. Vix ullus rei
principium est difficilius, quam artium et litterrum. 17. Unumquemque majre cur patriam defendre, quam magistrtum petre decet. 18. Major pars
Germanrum victus in lacte, caseo, carne consistit.
2. .
1. . 2.
. 3. . 4. ,
, . 5. . 6.
. 7. , .
De gentbus Italiae antquae
Italiam superirem olim incolbant Galli, quam partem Italiae, citra
Alpes sitam, Romni Galliam citerirem vel Cisalpnam appellbant, partem
autem, ultra Alpes sitam, ulterirem vel Transalpnam. Romanrum finitmi
erant Etrusci, habitantes in media Italia, qui priorbus saeclis ex Asia in
Italiam immigravrant, ut Herodtus narrat. Interires Italiae partes Sabni
incolbant. Inferirem Italiam Romni Magnam Graeciam nominbant,
quod Graeci plurmas eo colonias deduxrant, quodque Graecia ipsa minor
erat illis regionbus. Urbi Romae proxmae erant Neaplis et Cumae, coloniae
Graeciae in Italia veterrmae. Graeci pejres patriae agros reliqurunt et in
Italia Sicilique plurmos portus optimosque agros occupavrunt. Coloniae
primo erant minmae, postea maxmae, opulentissmae, potentissmae sicut
Syracsae, quarum inclae plures naves habbant pluresque opes, quam cetri
Graeci. Postquam Magna Graecia in potesttem Romanrum redacta erat, imperium Romnum usque ad extrmos Italiae fines patbat.
Roma antqua
Colles urbis Romae septem erant: colles ad sinistram ripam Tibris siti
humilires erant, Janiclus autem, mons ad ripam dextram flumnis situs,
altior. Antiquissma colonia in monte Palatno Palatium vel Roma quadrta
appellabtur. Palatium igtur veterrma pars Romae erat.
118
stat eas res Theseo multum profuisse. Theseus, postquam gladio Minotaurum
necvit, amcos quoque libervit et filo e labyrintho salvus exiit7.
XXIV
Ablatvus absoltus
1. .
1. Themistcles, multis navbus coactis, apud Salamnem Persas magn
pugn in fugam dedit. 2. Cyrus, Graecis militbus conductis, copias in Asiam
contra fratrem duxit. 3. Athenis ab hostbus occuptis et arce capt deletque,
Graeci tamen de salte non desperavrunt. 4. Tandem Persae, vi occult invent, noctu fortnam belli temptavrunt et arcem sacram ascendrunt.
5. Novis ducbus a militbus cretis, Graeci post multa pericla ad Pontum in
regines a Graecis habittas venrunt. 6. Multis alienrum reginum poplis
et animalbus saevis cogntis, Ulixes ad Siciliam pervnit 7. Nonnullis sociis a
Polyphmo nectis et devortis, Ulixes de salte non despervit. 8. Multis
navbus collectis, Alexander bellum suscpit, exerctum mare traduxit, in
Asiam invsit. 9. Germni, finbus suis relictis, novas sedes petivrunt. 10. In
terra aliena Iason, Mede juvante, vellus aureum de arbre detraxit et rapuit.
11. Nocte fere finit omnibusque Trojnis dormientbus, Sino Graecos, in
equo ligneo abdtos, libervit. 12. Troj ferro ignique delet, Graeci mulires
et libros, sortem suam deplorantes, vinxrunt et in servittem deduxrunt.
13. Alexandro mortuo, regnum divsum est. 14. Caesar, nuntio ad se allto,
consilium cepit. 15. Drudes, sacerdtes Gallrum, putbant juvnes maxme
ad virttem excitri, metu mortis neglecto. 16. Hostbus victis, Romni triumphum agre solbant. 17. Graeci, sacerdte auctre, a deis auxilium petunt.
18. Magistratbus invtis, nemo emigrre potest. 19. Tarquinius Superbus,
Servio Tullio rege occso, regnum sceleste occupvit. 20. Agamemnne duce,
Graeci Trojam delevrunt. 21. Marco Aurelio imperatre, bella periculsa exarsrunt. 22. Hamilcre mortuo, exerctus Carthaginiensium, Hannible duce,
Alpes supervit et in Italim venit. 23. Trajno mortuo, Adrinus impertor
factus est. 24. Catne auctre, nova lex lata est. 25. Publio Sulpicio et Cajo
Aurelio consulbus, legti Carthaginiensium Romam venrunt.
2. .
1. , , .
2. , .
3. , , . 4. , 7
. 5. , . 6. . 7. , . 8.
, . 9.
.
De nuntio Marathonio
Darus, multis navbus coactis, copias in Graeciam transportvit. Tum
Athenienses, nuntio Spartam misso, a Lacedaemoniis auxilium petivrunt
copiasque poposcrunt. Sed Lacedaemonii auxilium dare non poturunt. Ita
Athenienses hostes apud Marathnem exspectbant. Tot planitie a militbus
Persrum complet, Athenienses, quorum numrus parvus erat, spem saltis
in virtte vidbant. Signo proelii dato, magna celeritte in Persas incurrrunt
et multos hostes interfecrunt. Persae in fugam se dedrunt. Miltides, dux
victrum, consilio convocto, dixit: Statim victoriam domum nuntire debmus, quod Persae Athnas, sine praesidio relictas, capre possunt. Unus ex
viris, quamquam in proelio defessus erat, Athnas cucurrit. Itinre longo paucis horis peracto, nuntius in forum Athenrum advnit clamavitque: Victoria
nostra est!Verbis illis dictis, exanimtus cecdit.
De monte Olivrum
Mons Olivrum apud Hierosolymam situs altitudne monti Sion par est,
sed latitudne et longitudne suprat. Cujus in summo jugo, ubi Domnus ad
caelum ascendit, ecclesia rotunda et magna est, quam tres portcus tectae circumdant. Nam interior domus propter Domni ascensinem tegi non potuit.
Aram in orientli parte habet, quae angusto culmne tecta est. Intma in ecclesia ultma Domni vestigia vidri possunt tecto supra patente, ubi ascendit.
Supra ea vestigia lampas pendet, quae die et nocte lucet. In occidentli ejusdem ecclesiae parte octo fenestrae vitreae sunt; octo lampdes funbus
pendentes usque ad Hierosolymam per eas fenestras lucent. Quarum lux anmos spectantium gaudio simul et terrre affcit. Die ascensinis Domni quotannis ventus magnus desper venre et omnes, qui in ea ecclesia sunt, in terram proicre consuvit.
XXV
Verba deponentia et semideponentia
1. .
1. Tum Catilna pollicebtur tablas novas, proscriptinem locupletium,
magistrtus, sacerdotia, rapnas. 2. Conjuratres jam tum non consulbus
modo, sed plerisque senatorbus perniciem machinabantur. 3. Iason, vellre
123
Pater noster
Pater noster, qui es in caelis, sacrifictur nomen tuum. Adveniat regnum
tuum. Fiat voluntas tua, sicut in caelo et in terra. Panem nostrum quotidinum
da nobis hodie. Et dimitte nobis debta nostra, sicut et nos dimittmus
debitorbus nostris. Et ne nos indcas in tentatinem, sed libra nos a malo.
Amen.
XXVII
ut
1. .
1. Ubii magno opre Caesrem orbant, ut sibi auxilium ferret, quod
gravter ab Suebis premerentur. 2. Dicuntur etiam ab nonnullis senatorbus sententiae, ut legti ad Caesrem mittuntur, qui volunttem sentus ei propnat.
3. Caesar dat negotium Senonbus, qui finitmi Belgis erant, ut ea, quae apud
eos gerantur, cognoscant et sibi de his rebus nuntiant. 4. Caesar Pompejum persectus est, ne rursus copias alias comparre et bellum renovre posset. 5. Ante
Idus Martias Caesri tam multa et atrocia omna evenrant, ut uxor ejus eum
orret, ne eo die in sentum venret. 6. Spartcus bellum contra Romnos
coeprat eo consilio, ut gladiatres in patrias erum reducret. 7. Sentus, qui in
magno timre erat, ne Spartcus Romam oppugnret, M. Crassum contra eum
misit. 8. Juno misit duos serpentes, ut Herclem, in cunablis jacentem, necrent. 9. Phryxus aritem cum pelle aurea Marti immolvit, ne iram derum excitret. 10. Aetes, rex Colchrum, in templo Martis pellem auream occultvit et
dracni ingenti impervit, ut diligentissme observret, ne rapertur.
11. Athenienses Solnem hortti sunt, ut rem publcam aequis legbus temperret. 12. Themistcles Atheniensbus persusit, ut classem aedificrent.
13. Legum ministri magistrtus, legum interprtes judces, legum denque idcirco omnes servi sumus, ut libri esse possmus (Cicro). 14. Ea condicine
Proserpna Orpheo uxrem redddit, ne rediens oclos flectret. 15. Auctortas
sentus tam magna erat, ut nemo sine ejus voluntte ullum facret. 16. Nonnulli
Romni, ut Cato, tam inimco anmo in Graecos erant, ut medcos ex Graecis ad
se non vocrent. 17. T. Pomponius Attcus sic Graece loquebtur, ut Athnis
natus esse vidertur. 18. Lacedaemonii tam pauci erant numro, ut Persae
minmi aestimrent erum copias.
2. .
1. , . 2.
, . 3. , 125
. 4. , . 5.
, . 6. , .
Orpheus et Eurydce
Orpheus valde amvit uxrem suam, pulchram Eurydcem. Sed di eis
non favrunt. Nam Aristaeus, filius Apollnis, postquam Eurydcem vidit, statim eam amvit. Illa autem amrem ejus contempsit. Sed cum aliquando in
prato flores carpret, subto Aristaeus apparuit, cupiditte ardens. Tum Eurydce fugae se mandvit, sed a serpente morsa est et de vita decessit.
Orpheus, dolre mortis uxris tortus, consilium cepit ad infros cedre,
ut uxrem reducret. Pluto ei hanc veniam dedit, sed interdixit, ne in itinre
oclos ad uxrem torquret. Diu tacentes cedbant nec procul a terra abrant,
tum Orpheus metuens, ne uxor remanret, oclos ad eam torsit. Statim Mercurius eam ad Plutnem reduxit.
Orpheus omnes femnas, etsi multae ei nubre volbant, contempsit.
Denque in Thracia femnae, a Dionyso deo excittae, eum laceravisse dicuntur.
De Tantlo
Tantlus, Jovis filius, rex Lydrum erat et omni studio salti civittis
studuit. Homnes eum colbant, ut deum. Enim apud deos, Olympum incolentes, in tanto honre erat, ut eum ad convivia derum invitrent. Sed Tantlus hominbus de sermonbus derum narrvit etiamque cibos derum raptvit. Postrmo prudentiam derum probatrus erat. Pelpem, filium suum, necvit et ex carne ejus deis cenam parvit. Dei autem carne abstinurunt,
praeter Cerrem, et Pelpem in vitam revocavrunt. Tum disserurunt, quomdo Tantlus punri posset. Tandem Tantlus in Tartrum jacttus est. Ibi
medio in lacu stans sitim deponre non potest, nam aqua semper recdit.
Simli modo fame labrat. Poma enim ei super caput pendent, sed rami, vento
moti, recdunt, cum Tantlus manus admvet. Praeterea saxum ingens super
caput ejus pendet et Tantlus semper timet, ne nectur.
XXVIII
1. .
1. Utrum Remus a sociis Romli circumventus, an a Romlo ipso nectus sit, non satis compertum est. 2. Ovidius descrbit, quomdo Orpheus mortem gemnam uxris maerurit. 3. Sallustius in epistla disseruit, quomdo
126
fugarentur, Achilles arma sua Patroclo traddit, quibus ille Trojnos fugvit
arbitrantes eum Achillem esse. 14. Cum legti Romanrum ad castellum Hanniblis venissent et multitudne id circumdedissent, puer ab janua prospiciens
Hannibli dixit omnes extus occuptos esse. 15. Cum Mucius Porsennam regem ignorret, errvit et ministrum quendam pro rege necvit. 16. Cum de
P. Lentlo ceterisque statutis, pro certo habette vos simul de exerctu Catilnae et de omnbus conjurtis decernre.
2. .
1. ,
. 2. , .
3. ,
.
Daphne
Quum deus Amor ab Apollne injuriam accepisset, eum ulcisci constituit
et arcu duas sagittas explit: hac, amrem faciente, laesit Apollnem, illam,
amrem fugantem, fixit in corde Daphnes, pulcherrmae flumnis Peni filiae.
Protnus alter amvit, altra amantem fugit. Et Apollne virgnem insequente
et orante: Mane, formosissma nymphrum! Nescis, quem fugias, nam Apollo, Jovis filius sum, non pastor quidam horrdus. Mane! illa a patre opem
petvit, ut formam sibi mutret. Vix prece finit eque in arbrem laurum
mutat, Apollo inde ramum fregit et in caput sibi imposuit, dicens: Quoniam
conjunx mea non potes esse, arbor mea certe eris ac fronde tu, semper virdi,
potae cantoresque illustres honorabuntur.
De nece Caesris
Caesar cum sentus auctorittem neglegret, nobles offendrat. Tandem
sexaginta viri Cassio et Bruto ducbus conjuratinem fecrunt. Cum igtur
Caesar Idbus Martiis anni ante aeram nostram quadragesmi quarti in
sentum venisset, unus ex eis (quasi aliquid esset rogatrus) accessit ejusque
togam prehendit. Tum Caesrem clamantem: Ista quidem vis est! Cassius
vulnervit. Ille autem stilo se defendit. Cum M. Brutum contra se currre
vidisset, eum reprehendit his verbis: Tu quoque, mi fili? Omnbus undque
eum circumvenientbus, caput tog operuit et viginti tribus plagis occsus est.
Plebs autem oratine Antonii incensa mortem Caesris doluit. Plebs in foro
ingentem rogum accendit, ut corpus Caesris comburertur. Tum Antonius
Brutum, qui liberttem rei publcae defendre cupivrat, vehementer reprehendit. Propterea conjurti fug cavrunt, ne comprehenderentur.
128
XXX
si
1. .
1. Calchas Agamemnni respondit Dinam placri non posse, nisi Iphigenia, filia Agamemnnis, immolta esset. 2. Ulixes postquam de insla nymphae Calypso decessit, vitam in fluctbus amisisset, nisi a dea quadam servtus esset. 3. Mater Coriolni dixit: Nisi te genuissem, Roma non opprimertur; nisi filium habrem, in libra patria libra essem. 4. Multos reges, si te
ratio rexrit. 5. Memoria minuitur, nisi eam exerceas. 6. Cum Fabricius et
Pyrrhus vicna castra habrent, medcus Pyrrhi noctu in castra Romanrum
venit promittens venno se regem occisrum esse, si sibi pollicerentur alquid
praemium. 7. Juno Pardi, si pro se vindicavisset, pollicta est in omnbus terris eum regnatrum et divitiis cetris praestitrum esse. 8. Nisi cotidie sol
orirtur, nihil vivi in terra esset. 9. Si quis neget me honeste vixisse, erret.
10. Theseus labyrintho excedre non potuisset, nisi Ariadna ei adfuisset.
11. Si omnia, quae vidi, tibi narrem, tempus me deficiat. 12. Alexander, cum
amci interrogrent: Nonne tu quoque Olympiae certbis? Certrem, inquit, si reges ibi cum regbus certrent.
2. .
1. , .
2. , .
3. , .
4. , .
De Pyrrho
Tarentni, cum Romni eis bellum indixissent, Pyrrum regem ravrunt,
ut sibi contra Romnos subvenret. Pyrrhus, cum magnum imperium sibi
parre vellet, promsit se Tarentnos adjutrum esse. Multa proelia commsit
semperque victor ex eis excessit, tamen multos miltes amsit. Itque Cineam,
cui omnia consilia sua committbat, jussit Romae de pace agre. Sentus autem gravissma oratine Appii Claudii permtus legto respondit: Rex nisi
copias in Graeciam reduxrit, pacem a nobis habre non potrit. Cineas autem apud Pyrrhum: Mihi visus est, inquit, sentus concilium regum.
Pyrrhus bellum omsit et in Siciliam decessit.
129
XXXI
1. .
1. Amci Caesri nomen regis offerre volbant. 2. Germanrum gentes
multum inter se diffrunt. 3. Germni sine causa Gallis bellum intulrunt.
4. Frumentum ex agris in vicum confertur. 5. Femnae Trojanrum in Graeciam ductae esse feruntur. 6. Impertor epistlam, a nuntio alltam, statim
militbus recitvit. 7. Minos Daedlum Cretam relinqure nolbat. 8. Daedlus
autem fortnam temptre, quam servre maluit. 9. Minos custodbus: Scio,
inquit, Daedlum regnum meum relinqure velle. In patriam discedre,
quam in Creta manre mavult. Custodte virum caldum. 10. Bello confecto,
Camillus victor in patriam rediit. 11. Caesar in Britanniam transeundi caus
naves aedificri jussit. 12. Captvi clam e castris Romnis exisse feruntur.
13. Eurystheus optvit, ut Hercles laborbus periculsis perret. 14. Augustus
ex bellis rediens consilium inirat dis immolre, multos boves mactre, templum aedificre. 15. Imperatri in Italiam redeunti Vergilius carmen novum
recitvit. Augustus versbus Vergilii valde delecttus est. 16. Alexander, cum
Parmenio ei persuadre vellet, ne munra Dari, regis Persrum, repudiret,
dixit: Ego quoque mallem pecuniam, quam gloriam, si Parmenio essem.
17. Livius tradit Hanniblem primum in proelium isse, ultmum proelio excessisse, tamen omnbus proeliis incolmis superfuit. 18. Tactus ait Germnos in proelia itros Herclem cecinisse. 19. Ariovisti responsis ad Caesrem reltis, itrum ad eum Caesar legtos misit. 20. Lydi primi omnium
homnum nummos aureos habuisse feruntur. 21. Tiberius Gracchus tribnus
plebis legem tulit, ne quis plus mille agri jugra habret.
2. .
1. , . 2. . 3.
. 4. ,
, . 5. .
Caesris mors
Cum Caesar Alexandriam venret, Ptolemaeus, rex Aegypti, insidias ei
parre voluit. Qua de causa regi bellum illtum est. Ptolemaeus victus in Nilo
periit. Caesar Alexandri pottus regnum Cleopatrae, Ptolemaei sorri, dedit.
Rediens inde Caesar Pharncem, Mitridtis Magni filium, qui in Ponto rebellavit et multas popli Romni provincias occupvit, vicit et postea ad mortem
cogit.
130
Bellis civilbus toto orbe compostis, Caesar Romam rediit. Tum insolentius et contra consuetudnem Romnae liberttis agre coepit. Cum ergo et
honres ex sua voluntte praestret, qui a poplo antea deferebantur, aliaque
regia ac paene tyrannca facret, conjuravrunt in eum sexaginta vel amplius
senatres equitesque Romni. Praecipui furunt inter conjurtos duo Bruti ex
eo genre Bruti, qui primus Romae consul furat et reges expulrat, et C. Cassius et Servilius Casca. Ergo Caesar, cum ad curiam venisset, tribus et viginti
vulnerbus confossus est.
Publius Ovidius Naso
Tristia (I, 3)
Cum subit illus tristissma noctis imgo,
Qua mihi suprmum tempus in urbe fuit,
Cum repto noctem, qu tot mihi cara relqui,
Labtur ex oclis nunc quoque gutta meis.
XXXII
1. .
1. Alarcus, rex Gothrum, Romam, etsi ingentbus moenbus instructa
erat, expugnvit. 2. Quamquam amci Regli nolbant, ut urbe decedret, is
fidem datam non violvit. 3. Quamquam quattuor duces Romanrum imptu
Germanrum victi erant, Marius Teutnes uno proelio oppressit. 4. Plato
varios Socrtis sermnes immortalitti scriptis suis traddit, cum Socrtes ipse
littram nullam reliquisset. 5. Socrtes, cum facle posset edci e custodia,
noluit leges rei publcae laedre. 6. Epicrus dicbat sapientem, quamquam in
tormentis esset, tamen semper esse betum. 7. Nemo aut miles aut eques a
Caesre ad Pompjum transirat, cum paene cotidie a Pompjo ad Caesrem
perfugrent. 8. Quod turpe est, id, quamvis occulttur, tamen honestum firi
nullo modo potest. 9. Reglus, noblis Romnus, quamquam non ignorbat se
ad crudelissmum hostem proficisci, tamen jus jurandum conservvit.
10. Littrae, cum sint paucae, varie tamen colloctae, innumerabilia verba efficiunt. 11. De futris rebus, etsi semper difficle est dicre, tamen interdum
conjectr possis sequi.
2. .
1. , . 2.
, . 3. 131
,
. 4. , .
De Vestalbus
Urbe Rom a Gallis capt atque dirept multisque civbus interfectis,
magna multitdo Romanrum in Capitolium fugit. Virgnes autem Vestles
sacra rei publcae servre cupivrunt, ne ea quoque a Gallis raperentur. Qua
de causa clivum, qui ducit ad Janiclum, ascendre modo coeprant, cum
L. Albinius eas aspexit plaustro ibi conjugm et libros vehens. Quamquam
ejus plurmum interrat suos servri, publcam religinem magis respexit,
quam privtam carittem. Praecpit suis, ut plaustro descendrent, et in plaustrum virgnes et sacra accpit. Tum itinre coepto non confecto, Caere in oppdum Vestles vexit, ubi summ cum veneratine sacra recepta sunt. Quibus
factis et Albinius et Caeretni usque ad hoc tempus gratam memoriam sibi
peperrunt.
XXXIII
Gerundium, gerundvum
1. .
1. Castris muntis, Caesar, quaeque ad oppugnandum usui erant, comparre coepit. 2. Audiendo, videndo, sentiendo et homnes et bestiae discunt.
3. Athnae non modo arte bellandi, sed etiam docendo gloriam peperrunt.
4. Graeci, quamquam pugnandi perti erant, decem annos Trojam expugnre
non poturunt. 5. Castra ponendo, turres aedificando, aggrem petendo Romni se ad urbem oppugnandam paravrunt. 6. Nulla aetas ad discendum sera
est. 7. Sunt tempra flendi, sunt tempra laetandi. 8. Discendo memoria exerctur. 9. Lacedaemonii libros educbant ad labres tolerandos. 10. Romae
quotannis comitia creandis magistratbus habebantur. 11. Reglus quamquam
non ignorbat se ad crudelissmum hostem proficisci, tamen jus jurandum
conservandum esse putbat. 12. Caesar ab hibernis in Italiam discedens legtis impervit, ut quam plurmas naves aedificandas veteresque reficiendas current. 13. Cavendum est, ne major poena, quam culpa sit. 14. Caesar non putbat Helvetiis concedendum esse, ut iter per provinciam Romnam facrent.
15. Germanco bello confecto, Caesar multis de causis statuit sibi Rhenum
esse transeundum. 16. Caesar ad haec cognoscenda C.Volusnum cum navi
longa praemittit. 17. Caesar a superiorbus consiliis depulsus omnem sibi
commutandam esse belli ratinem existimvit. 18. Videndum est igtur, ut e
libertte utmur, quae prosit amcis, noceat nemni.
132
2. .
1. . 2.
, . 3. , .
4. . 5. .
De decemvris
Anno ante aeram nostram quadringentesmo quinquagesmo tertio Romni tres viros legum cognoscendrum caus in Graeciam misrunt. Hi primum Athnas ad Solnis leges describendas venrunt. Tum in alias Graeciae
civittes ad leges, mores, institta cognoscenda iter fecrunt. Post legatrum
redtum proxmo anno decemvri legbus scribendis creti sunt. In his fuit Appius Claudius, vir magnae auctorittis et probittis. Leges in duodcim tablis
inscriptae sunt.
Augustnus de pueritia sua narrat
In scholam datus sum ad discendum littras. Sed quid in iis utilittis esset, ignorbam. Et tamen, si piger in discendo eram, verberbar. Parentes nostri vidbant, quibus dolorbus puri a magistris afficermur. Nos autem eos
metuebmus et peccabmus tamen minus scribendo aut legendo, quam a nobis
postulabtur. Non deerat memoria vel ingenium, sed delectbat ludre. Itque
peccbam faciendo contra verba parentum et magistrrum.
Raptus Sabinrum
Finitmus Romnis erat poplus Sabnus. Ad eos Romlus, quia Romni
uxres non habbant, misit legtos, qui societtem et conubium novo poplo
petrent. A Sabnis legatio non accepta est, ludibrium etiam addtum:
Quaerte vobis alias uxres, nostras filias vobis non dabmus.
Irritvit ea injuria Romlum et, ut dolo id accipret, quod precbus non
impetravrat, solemnes ludos indixit et eos specttum Sabnos invitvit.
Magna multitdo erum cum uxorbus et libris in urbem profecti sunt. Cum
omnes, qui adrant, ludos spectrent, subto juvnes Romni, signo dato, imptum faciunt et virgns Sabnas rapiunt. Patres et matres virgnum fugrunt,
perfidiam Romanrum querentes et deos ultres violti hospitii invocantes.
133
Haec fuit causa belli. Sabni cum magno exerctu ad Romam venrunt,
perniciem infestae urbi minitantes. Atrox pugna in eo campo, ubi postea forum Romnum fuit, commissa est; diu eventus anceps erat. Subto mulires
Sabnae, parter et piette erga parentes et amre virrum commtae, inter
pugnantes se conjecrunt et eos orre coeprunt, ut huic impiae caedi finem
facrent: In nos vertte iras: nos causa belli, nos causa vulnrum et caedis
sumus. Melius necabmur, quam sine vobis viduae aut orbae vivmus.
Movet res et miltes et duces. Desistunt subto omnes pugnre; duces ex
utrque acie procdunt, foedus faciunt. Sabni, in urbem recepti, cum Romnis se conjunxrunt.
De Gallis
Galli, sine ullo certamne, patentbus portis, in Forum ingressi sunt, spectantes templa derum arcemque. Tum, modco relicto praesidio, cetri ad
praedam per vacuas hominbus vias dilabuntur, pars in proxmas domos ruit,
pars ultmas petit. Cum senes in vestiblis aedium sedentes conspexissent,
admirti constitrunt, deos, non homnes esse arbitrti. Tum unus ex Gallis
barbam senis cujusdam permulsisse dictur. Ille indigntus scipinem in caput
ejus incussit iramque barbri movit. Ab eo initium caedis factum est omnesque senes in sedbus suis trucidti sunt.
Alquot dibus post Galli imptum in arcem fecrunt. Prim luce, signo
dato, multitdo erum in Foro instructa est et, testudne fact, in rupes ascendre conta est. Romni hostem ascendre prohiburunt, e loco superire
imptu facto, hostes depulrunt. Galli, magn cum clade repulsi, obsidinem
parbant. Custodiis utrimque dispostis, ne quis hostium aut evadret aut invadret, sua castra silentio custodibant.
Cato Censor
Inter viros, qui in pace de re publca bene merti sunt, primus Marcus
Porcius Cato nominandus est. Is, cum adulescentiam ruri in praediis paternis
transegisset, parsimoniam in omnbus rebus colre consuvit. Agricultra
plurmum usque ad senecttem delectabtur, rem rustcam fundamentum rei
publcae saltis esse existmans.
Cum negotia publca administrret, putbat Cato Romae non tam exterires hostes, quam suos cives periculsos esse.
Temporbus enim belli Punci secundi, victori de periculosissmo hoste
atque aemlo popli Romni reportt, mores Romanrum in pejus mutri
coepti sunt. Jamque institta majrum neglegebantur, et peregrna vernaclis
praeferebantur. Ita res publca paultim labefactri coepit.
134
Non potrat id aequo anmo ferre Cato omnibusque virbus obsttit eis,
qui novis rebus studbant. Consultu functus, censor factus est. Erat autem
censris non modo civium rem familirem censre, sed etiam, si quis contra
bonos mores peccavrat, notre. Deinde matronrum luxum insectabtur, sed
frustra. Nam matrnae omnes vias urbis obsidbant virosque, ad Forum descendentes, orbant, ut legem de orntu tollrent. Itque lex sublta est.
Implacabli autem odio in Carthaginienses flagrbat. Cum in sentu de tertio Punco bello agertur, Carthagnem delendam esse censuit: alter non posse
salvam esse rem publcam. Sententia ejus tum non probta, postea, quidquid
agebtur, adicre solbat: Cetrum censeo Carthagnem esse delendam.
Movit tandem patrum anmos, ut bellum Carthaginiensbus indictum esset.
Caesar et Pompejus
Interfecto in Asia Crasso, solus Pompjus Caesrem potentia aequbat.
Sed jam pridem Pompjo suspectae erant Caesris opes, Caesri Pompejna
digntas gravis: nec hic ferbat parem, nec ille superirem. Itque cum Caesar
postulavisset, ut sibi absenti altrum consultum petre licet, id ei a sentu,
Pompjo obstante, negtum est. Hanc injuriam ut vindicret, in Italiam contra
Pompjum exerctum duxit. Cum ad rivum, qui provinciam ejus ab Italia dividbat, venisset, dubius, quid facret, constitisse tradtur. Deinde, equo concitto, rivum trajcit dicens: Jacta est alea!
Pompjum persquens gravissm hime Adriatcum mare trajcit et
apud Pharslum oppdum copias Pompji acerrmo proelio vicit. Pompjus
victus ad Aegypti regem profgit, qui eum interfci jussit, quia putbat se hoc
facinre Caesri gratum esse factrum. Caput Pompji cum anlo ad Caesrem deltum est, qui, eo viso, lacrmas non continuit juravitque se hanc
crudelittem ultrum esse.
Sacerdtes Vestae
In aede Vestae, quae in foro sita est, sex virgnes Vestles custodibant
ignem sacrum, ut dea rei publcae Romnae favret imperiumque augertur.
Hic ignis semper arsisse dictur. Virgnes Vestles, quibus virgo Vestlis
maxma praerat, duris legbus regebantur. Cum viris vivre vettae erant.
Pontfex maxmus ipse eas eligbat, quae per triginta annos Vestles mansrae erant. Quamquam ab omnbus magn piette colebantur, tamen Vestles, quae officia neglegbant, a pontifce maxmo gravter puniebantur. Nam
Romni sibi persuasrant magnum periclum rei publcae imminre, si
flamma in foco Vestae non ardret. Aliquando Aemiliae Vestli poena instbat, nam disciplam novam, cui magnam fidem habbat, ignem servre
jussrat. Cum haec flammas male servavisset, Aemilia ipsa de hac re accusta
135
est. Itque haec, postquam pontfex ceteraeque Vestles in aedem convenrunt, Vestam placre studuit multisque cum lacrmis orvit, ut se adjuvret, et suffiblum suum in foco locvit. Statim flamma itrum luxit. Tum
omnes re mir commti sibi persuasrunt Aemiliam culp carre.
De errorbus Ulixis
Ulixes in errre suo ad Circem, filiam Solis, pervnit. Haec socios Ulixis
in domum suam admsit et in sues mutvit. Is socios amissos servre studuit.
Mercurius de Olympo demissus ei auxilium promsit et monstrvit, quomdo
a Circe cavret. Gladio stricto, Ulixes eam terruit et postulvit, ut socios rursus in homnes mutret et dimittret. Haec profecto verbis ejus indulsit,
comperrat enim Ulixi a deis magnam potesttem permissam esse.
Sed Neptnus poenam Ulixi decrtam nondum remsit. Nam cum post
multas tempesttes venti tandem remisissent, Ulixes vidit se navem omnesque
amcos amisisse. Denque solus in inslam Ogygiam navit. Ibi nympha Calypso amre commta Ulixem apud se retinbat. Ab illa amtus septem annos
ibi mansit. Sed cum patriam desiderret, navem parvit et iter periculsum
perrexit.
De libris Sibyllnis
In antquis annalbus memoria de libris Sibyllnis haec prodta est. Anus
hospta atque incognta ad Tarquinium Superbum regem adiit novem libros ferens, quos esse dicbat divna oracla; eos velle venumdre. Tarquinius pretium
perconttus est. Mulier nimium et immensum poposcit. Rex, quasi anus aette
desipret, dersit. Tum illa tres libros ex novem in foclo derit et, ecquid
relquos sex emre edem pretio vellet, regem interrogvit. Sed enim Tarquinius id multo dersit magis dixitque anum jam procul dubio delirre. Mulier
ibdem statim tres alios libros exussit atque id ipsum denuo placde rogat, ut
tres relquos edem pretio emat. Tarquinius ore jam serio et attentire anmo fit,
eam constantiam confidentiamque non neglegendam esse intellgit. Libros tres
relquos merctur nihlo minre pretio, quam quod erat pretium pro omnbus.
Sed eam mulirem tum a Tarquinio egressam nunquam quisque vidit. Libri tres,
in sacrarium condti, Sibyllni appellti sunt. Ad eos, quasi ad oraclum,
quindecimvri adeunt, cum di immortles publce consulendi sunt.
Oedpus
Sphinx, in Boeotiam missa, agros Thebanrum vastbat. Illa dixit, si quis
carmen, quod posuisset, interprettus esset, se inde abitram esse, sin carmen
illud non solvisset, se eum consumptram esse. Qu re audit, rex Creon
edixit: Qui carmen Sphingis solvisset, regnum se et Iocastam sorrem ei in
136
matrimonium datrum esse. Cum complres, regni cupiditte adducti, venissent et a Sphinge consumpti essent, Oedpus carmen interprettus est. Quo
facto, illa se precipitvit. Oedpus regnum paternum et Iocastam matrem inscius accpit uxrem. Intrim Thebis inopia frugum incdit ob Oedipi scelra
eodemque tempre Corinthi Polybus mortuus est. Quo audto, Oedpus dolret
existmans patrem suum decessisse. Tandem Oedpus cognvit se Lai filium
esse. Et ipse se Laium occidisse sciscitando patefcit. Oedpus, postquam
vidit se tot scelra fecisse, se oclis privvit regnumque filiis traddit et Thebis, Antign fili duce, profgit.
De Horatiis et Curiatiis
Numa Pompilio mortuo, Tullus Hostilius rex Romanrum cretus est. Eo
regnante, inter Romnos et Albnos bellum exortum est. Duces utrorumque
staturunt rem paucrum certatine finre. Erant apud Romnos trigemni
Horatii, tres apud Albnos Curiatii. Cum iis egrunt reges, ut pro sua quisque
patria pugnrent ferro. Foedre icto, juvnes concurrrunt. Statim duo Romanrum cecidrunt, tres Albanrum sunt vulnerti. Unus Horatius, quamvis
intger, fugam simulvit, quia tribus impar erat, et singlos per intervalla insequentes separtim aggressus est et interfcit. Romni gratulantes Horatium
victrem acceprunt et domum abduxrunt.
Hercles et Dejanra
Hercles cum in hospitium ad Oineum regem venisset ejusque filiam Dejanram conspexisset, fidem dedit se eam uxrem ductrum esse. Sed post
discessum ejus Eurytion centaurus venit et Dejanram a patre uxrem petvit.
Pater vim timens pollictus est se filiam ei datrum esse. Die constitto centaurus cum fratrbus ad nuptias venit. Sed Hercles intervnit et centaurum
interfcit.
Aliquando cum Dejanra per Aetoliam migrret, Nessus centaurus ab ea
rogtus est, ut se flumen Euenum transferret. Eam centaurus in flumne ipso
violre voluit. Hercles Nessum sagittis confixit. Ille moriens, cum sciret,
quantam vim venni sagittae Herclis, felle Hydrae Lernaeae tinctae, habrent, sangunem suum exceptum Dejanrae dedit et id philtrum esse dixit. Si
vellet, ne se conjunx spernret, eo jubret vestem marti perungi. Id Dejanra
credens sangunem condtum diligenter servvit.
De dolo Penelpae
Penelpa, uxor Ulixis, nunquam desiit marito fidem servre, quamquam
ille viginti annos ab Ithca abrat. Cum post decem annos nuntitum eset Trojam esse deltam et Graecos, qui bello superfurant, redisse, multi dicbant
Ulixem esse mortuum. Tum multi juvnes nobles Penelpam convenrunt et
137
non posse, nisi Iphigenia, filia Agamemnonis, immolta esset. Sed pater se
nunquam filiam immolatrum esse primo dixit. Postea per Ulixem inductus
est, ut Iphigeniam e domo matris subducret. Filiam, cum pater eam immolatrus esset, Dina per nubes in terram alinam deduxit. Ibi sacerdos Dinae
erat. Sed Clytaemnestra, uxor Agamemnnis irta erat, quod filiam necre
partus furat.
De sancto Sebastino
Sebastinus vir Christianissmus Diocletiano et Maximino imperatorbus tam carus erat, ut imperium ei primae cohortis tradrent et eum in suo
conspectu semper esse jubrent. Hic stipendia ad hoc tantum merbat, ut
Christianrum anmas, quas in tormentis vidbat deficre, confirmret.
Praefectus Diocletino de Sebastino rettlit, quo vocto, impertor
dixit: Ego te inter primos in palatio meo semper habui, sed tu jam diu contra
saltem meam laboravisti. Cui Sebastinus: Pro salte tua Christum semper
colui, et pro imperio Romno Deum, qui in caelo est, semper adoravi. Tum
Diocletinus jussit eum medio in campo vincri et a militbus sagittis interfci;
qui ita eum sagittis complevrunt, ut quasi ericius vidertur, et illum mortuum
existimantes abirunt. Sebastinus autem Deo adjuvante refectus est.
Qui paucis dibus post imperatres e palatio venientes propter mala,
quae Christinis inferri jussrant, dure vitupervit. Dixrunt imperatres: Istene est Sebastinus, quem sagittis interfci jussmus? Quibus Sebastinus:
Ad hoc me Domnus in vitam revocvit, ut convenrem vos et propter ea,
quibus Christinos affictis, mala vituperrem.
Tum imperatres tam diu eum verberri jussrunt, dum anmam efflret,
corpusque ejus in cloacam deiciendum curavrunt, ne a Christinis pro martyre colertur. Sanctus autem nocte sequente sanctae Luciae apparuit et ei
aperuit, quo in loco corpus suum occultri imperatres jussrant, et, ut prope
sepulcra apostolrum illud sepelrent, orvit; quod factum est.
Memorabilia dicta
1. Legtis Samirum long oratine auxilium orantbus Spartni
respondrunt: Prima oblti sumus, postrma non intellexmus, quia prima
non meminermus.
2. Octavinus Augustus poplum, querentem de caritte et inopia vini,
severissma voce corcuit: satis provsum ab Agrippa, genro suo, plurbus
aquis in urbem perductis, ne poplus sitret.
3. Leondas, rex Spartanrum, cum vidret trecentos miltes suos ad
Thermopylas acrter se morti offerre: Pergte, inquit, anmo forti, Lacedaemonii: hodie apud infros fortasse cenabmus.
139
Cajus Valerius Catullus
( 8454 . . .) . . ,
, . ,
,
. , . ,
116 . .
II
1
10
10
15
10
, LXXXV,
(Phalaecius hendecasyllabus). :
_ | _ | _ | _ | _ |
, .
LXXXV .
II. 1. Passer () . 2. Quicum quocum (= cum
quo). 3. Primum digtum . 24. Ludre, tenre, dare, incitre
solet. 6. Carum nescioquid - . 7. Solatilum
solatium ().
III. 14. Orcus () , .
18. Ocelli ocli ().
XXVII. 1. Vetli Falerni . 2. Inger = ingre; mi = mihi.
7. Thyoninus (), . . .
10
.
1. Arma , ; virum . 23. Italiam, Laviniaque litra acc., venit; Lavinia litra
- , . 4. Suprum = superrum (=derum). 5. Urbem, . . . 6. Latio = in Latium.
7. Albni patres ,
, , . . . 9. Regna deum
(=derum), . . ; volvre . 11. Impulrit conjunctvus ,
.
10
15
: _ _| _| _ || _ | _| _
3. Aqulo imptens , . . , .
7. Libitnam , . 89.
,
. . 10. Aufdus . 11. Daunus , , . 12. Regnvit gen. ; ex humli potens , . 13. Aeolium carmen ,
(ad Itlos modos). 1516. Delphca lauro , .
10
15
20
25
30
35
40
. , .
1. Sulmo, nis m , - , . 2. Milia novies decem (sc. passuum) = 90 000 , . . 90 . 3. Edtus
sum = natus sum; nec non ut ; noris = novris. 4. 43 . . .,
, ,
. 5. Vetus ordnis heres
(). 7. Cretus = natus. 9. Lucfer , .
10. Per duo liba : , . . -, (libum). 11. Haec
(dies) est festis de quinque ;
19 23 . 12. Pugn (abl. causae)
, ,
, . . 20 . 14. Ad insignes ab arte , ars : , , , . 16. Natus ad arma verbsi fori
; .
17. caelestia sacra . 20. Maeondes ,
( ),
, .
21. Hlcon, nis m , .
22. Modus . 26. Liberior toga
toga virlis, 17 . 27. Purpra cum lato
clavo . 31. Primos honres ; Tresvri capitles,
, [eque (= et ex) viris tribus],
. 33. Clavi mensra coacta
est , . .
, .
37. Aoniae sorres = , , .
1030
1035
1040
1045
.
1028. Mittre . 10301031. Nom. cum inf. , vidtur. 1031. Infantia linguae . 1032. : cum facit, ut digto
monstrent, quae sint praesentia. 1033. Vis acc. plur., suas. 1034.
priusquam. 1039. Alituum = altum. 1040. Pinnis = pennis. 1040. Tremlum
pinnis. 10411043. : putre () desiperest
(=desipre est) ( ), putre acc. cum inf.: alquem
distribuisse homnes didicisse. 1043. Cur putentur, hic posset
notre ; quisse = quivisse. 1049. data est potestas
ut sciret animque vidret, : quid vellet
facre.
Phaedrus
( 15 . . . 50 . . .) . , .
, ,
.
148
FABULAE
LUPUS ET AGNUS (I, 1)
1
10
15
: _| _| _| _| _| _
149
I. 1. Gallia est omnis divsa in partes tres, quarum unam inclunt Belgae,
aliam Aquitni, tertiam qui ipsrum lingua Celtae, nostra Galli appellantur. hi
omnes lingua, instittis, legbus inter se diffrunt. 2. Gallos ab Aquitnis Garunna flumen, a Belgis Matrna et Sequna divdit. 3. Horum omnium fortissmi sunt Belgae, propterea quod a cultu atque humanitte provinciae longissme absunt minimque ad eos mercatres saepe commeant atque ea, quae ad
effeminandos anmos pertnent, important proximque sunt Germnis, qui
trans Rhenum inclunt, quibuscum continenter bellum gerunt. 4. Qua de
causa Helvetii quoque relquos Gallos virtte praecdunt, quod fere cotidinis
proeliis cum Germnis contendunt, cum aut suis finbus eos prohbent aut ipsi
in erum finbus bellum gerunt. 5. Erum una pars, quam Gallos obtinre dictum est, initium capit a flumne Rhodno, contintur Garunna flumne,
Oceno, finbus Belgrum, attingit etiam ab Sequnis et Helvetiis flumen
Rhenum, vergit ad septentrines. 6. Belgae ab extrmis Galliae finbus oriun150
I. 1. Ea, quae secta est, hime, qui fuit annus Cn. Pompeio M. Crasso
consulibus, Usipetes Germni et item Tenctheri magna multitudne homnum
flumen Rhenum transirunt non longe a mari, quo Rhenus influit. 2. Causa
transeundi fuit, quod ab Suebis complres annos exagitti bello premebantur
et agri cultura prohibebantur. 3. Suebrum gens est longe maxma et
bellicosissma Germanrum omnium. 4. Hi centum pagos habre dicuntur, ex
quibus quotannis singla milia armatrum bellandi caus ex finbus edcunt.
5. Relqui, qui domi mansrunt, se atque illos alunt; hi rursus invcem anno
post in armis sunt, illi domi remnent. 6. Sic neque agri cultura nec ratio atque
usus belli intermitttur. 7. Sed privti ac separti agri apud eos nihil est, neque
longius anno remanre uno in loco colendi caus licet. 8. Neque multum
frumento, sed maxmam partem lacte atque pecre vivunt multumque sunt in
venationbus. 9. Quae res et cibi genre et cotidina exercitatine et libertte
vitae, quod a puris nullo officio aut disciplna adsuefacti nihil omnno contra
volunttem faciunt, et vires alit et immni corprum magnitudne homnes
effcit. 10. Atque in eam se consuetudnem adduxrunt, ut locis frigidissmis
neque vesttus praeter pelles habeant quicquam, quarum propter exiguittem
magna est corpris pars aperta, et laventur in fluminbus.
LIBER QUINTUS
12. 1. Britanniae pars interior ab iis incoltur, quos natos in insla ipsi
memori prodtum dicunt. 2. Maritma pars ab iis, qui praedae ac belli
inferendi caus ex Belgio transirunt qui omnes fere iisdem nominbus
civittum appellantur, quibus orti ex civitatbus eo pervenrunt et bello
inlto ibi remansrunt atque agros colre coeprunt. 3. Homnum est infinta
multitdo creberrimque aedificia fere Gallcis consimilia, pecris magnus
numrus. 4. Utuntur aut aere aut nummo aureo aut taleis ferreis ad certum
pondus examintis pro nummo. 5. Nasctur ibi plumbum album in
mediterraneis regionbus, in maritmis ferrum, sed eius exigua est copia; aere
utuntur importto. materia cujusque genris ut in Gallia est praeter fagum
atque abitem. 6. Leprem et gallnam et ansrem gustre fas non putant; haec
tamen alunt anmi voluptatisque caus. loca sunt temperatira quam in Gallia
remissiorbus frigorbus.
151
13. 1. Insla natra triqutra, cujus unum latus est contra Galliam. hujus
latris alter anglus, qui est ad Cantium, quo fere omnes ex Gallia naves
adpelluntur, ad orientem solem, inferior ad meridiem spectat. hoc latus
pertnet circter milia passuum quingenta. 2. Altrum vergit ad Hispaniam
atque occidentem solem. qua ex parte est Hibernia insla, dimidio minor, ut
existimtur, quam Britannia, sed pari spatio transmissus atque ex Gallia est in
Britanniam. 3. In hoc medio cursu est insla, quae appelltur Mona;
complres praeterea minres objectae inslae existimantur; de quibus inslis
nonnulli scripsrunt dies continuos XXX sub brumam esse noctem. 4. Nos
nihil de eo percontationbus reperiebmus, nisi certis ex aqua mensris
brevires esse quam in continenti noctes videbmus. 5. Hujus est longitdo
latris, ut fert illrum opinio, septingentrum milium. 6. Tertium est contra
septentrines; cui parti nulla est objecta terra, sed ejus anglus alter maxme
ad Germaniam spectat. hoc milia passuum octingenta in longitudnem esse
existimtur. 7. Ita omnis insla est in circutu vicies centum milium passuum.
14. 1. Ex his omnbus longe sunt humanissmi, qui Cantium inclunt,
quae regio est maritma omnis, neque multum a Gallica diffrunt
consuetudne. 2. Interires plerque frumenta non serunt, sed lacte et carne
vivunt pellibusque sunt vestti. Omnes vero se Britanni vitro inficiunt, quod
caeruleum effcit colrem, atque hoc horribilires sunt in pugna aspectu.
3. Capillque sunt promisso atque omni parte corpris rasa praeter caput et
labrum superius. 4. Uxres habent deni duodenique inter se commnes et
maxme fratres cum fratrbus parentesque cum libris. 5. Sed qui sunt ex iis
nati, erum habentur libri, quo primum virgo quaeque deducta est.
LIBER SEXTUS
Liber primus
Caput 1
3. A cultu et humanitte provinciae longissme absunt .
, 122 . . .
. Quibuscum = cum quibus. 4. Qua de causa ;
cum aut... prohbent aut... bellum gerunt ..., . 5. ...quam Gallos
obtinre acc. cum inf., dictum est ( ); attingit ab Sequnis et
Helvetiis .
Liber quartus
Caput 1
4. Singla milia armatrum . 5. Hi = relqui, illi = armti.
7. Privti ac separti agri (gen. genris) apud eos nihil est . 8. Maxmam partem , . 9. A puris ; immni corprum magnitudne abl. qualittis, homnes.
10. In consuetudnem se adduxrunt ; quarum pellium.
Liber quintus
Caput 12
1. Memori prodtum . 2. Belgium, i n (Gallia Belgca); quibus orti ex civitatbus eo pervenrunt . 4. Talea ferrea ,
; ad certum pondus examinre ,
. 5. Materia .
154
Caput 13
1. Inferior sc. anglus () . 2. Pari spatio transmissus atque ex
Gallia est in Britanniam , (. . , ). 3. In hoc medio cursu ; dies continuos XXX 30
; sub brumam . 4. Certis ex aqua mensris
. 7. Vicies centum milium passuum 2 000 000
= 2 000 .
Caput 14
1. Humanissmi . 2. Interires sc. inclae
. 3. Vitrum, i n , ,
; capillo promisso . 4. Deni ; duodni
.
Liber sextus
Caput 17
1, 2. , .
Caput 18
1. ,
. 3. Nisi cum adolevrunt .
Caput 19
2. Uter erum vita supervit (). 4. Cordi esse
, ; paulo supra hanc memoriam .
Caput 21
1. Ab hac consuetudne , . . . 3. A parvlis
.
Caput 22
2. In annos singlos ; quantum... agri ; visum esse
. 3. possessionbus abl. separatinis; qua -.
Caput 23
1. Solitdo, nis f . 3. Fore = futrum esse. 4. Bellum
illtum . 7. Profiteantur (con. jussvus) , .
Caput 24
1. Colonias mittre . 2. () ; ( 275194 . . .) . ,
, , , ,
.
,
.
. 49 . . .
- . 44 .
. .
.
(,
) 43 . . . .
43 . . .
,
, .
IN CATILINAM ORATIO PRIMA
Caput 1
1. Quo usque ,
; abutre = abutris. Eludre :
(), ; sese... jactbit
audacia? ?; nihil... nihil... nihil
; Palatii ; bonrum = bonrum civium; habendi sentus
locus = locus, in quo senatus habetur ; horum ; vultusque ; quid... egris..., ubi furis...
ignorre; proxma nocte , superire nocte
. 2. Immo vero ; fortes viri . Vidmur = nobis
vidmur; conferre , . 3. Ti.==Tiberium
, ,
132 . . .; privtus ; quod , (quod
explicatvum); Spurium Maelium 439 . . .
,
, ,
; sentus consultum
21 63 . . .: videant consles, ne quid res publca detrimenti capiat,
. ; hujus ordnis . . .
157
Caput 2
4. Quondam 121 . . .; . Gracchus ,
, ,
; clarissmo patre, avo, majorbus
abl. qualittis, , ; . Fulvius , 125 .
. .; . Mario et L. Valerio consulbus 100 . . .; est permissa res publca
; L. Saturnnum... et . Servilium
praetrem ,
, ,
; horum . . ; in tab1is , ; tamquam in
vagna recondtum , ; patres conscripti
: ; inertiae nequitiaeque , . . . 5. In Etruriae faucbus
; in dies singlos ; serius ; certa de
causa ; interficire = interficiris.
46. 1. Quibus rebus confectis omnia propre per nuntios consli declarantur. 2. At illum ingens cura atque laetitia simul occupavre. nam laetabtur
intellgens conjuratine patefacta civittem periclis ereptam esse; porro autem anxius erat dubtans, in maxmo scelre tantis civbus deprehensis quid
facto opus esset: poenam illrum sibi onri, inpunittem perdundae rei publcae fore credbat. 3. Igtur confirmto anmo vocri ad sese jubet Lentlum,
Cethegum, Statilium, Gabinium itemque Caeparium Terracinensem. qui in
Apuliam ad concitanda servitia proficisci parbat. 4. Cetri sine mora veniunt;
Caeparius, paulo ante domo egressus, cognto indicio ex urbe profugrat.
5. Consul Lentulum, quod praetor erat, ipse manu tenens in sentum perdcit,
158
relquos cum custodbus in aedem Concordiae venre jubet. 6. Eo sentum advcat magnaque frequentia ejus ordnis Volturcium cum legtis introdcit,
Flaccum praetrem scrinium cum littris, quas a legtis acceprat, edem adferre jubet.
47. 1. Volturcius interrogtus de itinre, de littris, postrmo quid aut qua
de causa consili habuisset, primo fingre alia, dissimulre de coniuratine; post
ubi fide publca dicre jussus est, omnia, uti gesta erant, aprit docetque se paucis ante dibus a Gabinio et Caepario socium adsctum nihil amplius scire quam
legtos, tantummdo audre soltum ex Gabinio P. Autronium, Ser Sullam, L.
Vargunteium, multos praeterea in ea conjuratine esse. 2. Edem Galli fatentur
ac Lentulum dissimulantem coarguunt praeter littras sermonbus, quos ille
habre soltus erat: ex libris Sibyllnis regnum Romae tribus Corneliis portendi;
Cinnam atque Sullam antea, se tertium esse, quoi fatum foret urbis potri;
praeterea ab incenso Capitolio illum esse vigesmum annum. quem saepe ex
prodigiis haruspces respondissent bello civli cruentum fore. 3. Igtur perlectis
littris, quom prius omnes signa sua cognovissent, sentus decernit, uti abdicto
magistrtu Lentulus itemque cetri in libris custodiis habeantur. 4. Itque Lentulus P. Lentulo Spintheri, qui tum aedlis erat, Cethegus Q. Cornificio, Statilius
C. Caesri, Gabinius M. Crasso, Caeparius, nam is paulo ante ex fuga retractus
erat, Cn. Terentio senatri traduntur.
Caput 46
2. Occupavre = occupavrunt; maxmo = maxmo; perdundae = perdendae.
3. Servitia . 5. (Concordiae) .
6. Scrinium cum littris ; , , .
Caput 47
1. Fides publca ; - .
2. Libri Sibyllni ; , , .
, (83 . . .) .
; foret = esset; urbis urbe potri; ab incenso Capitolio
(6 83 . . .); vigesmus = vicesmus; haruspces ( ),
. 3. Abdicto magistrtu () ; librae custodiae . ,
,
.
159
Titus Livius
(59 . . . 17 . . .) . (. ), . (
9 . . .) 142 .
110 2145. , 4 . . . .
, . -,
.
. ,
. ,
, . , .
. , , , , .
AB URBE CONDITA
LIBER PRIMUS
9. 1. Homnis aettem ... magnitdo . 5. Simul ... simul ... . 6. Ad vim res spectre coepit
; passa, . . passa est; Consualia (Consus, i m). 8. Convenre = convenrunt. 10. Dedtae eo
mentes cum oclis erant ; orta,
. . orta est. 14. Raptis sc. virginbus; factum = factum esse; negassent = negavissent;
librum = liberrum.
63. 1. Ubi (Senca) haec atque talia velut in commne disseruit, complecttur uxrem et paullum adversus praesentem fortitudnem molltus rogat
oratque temperret dolri neu aeternum suscipret, sed in contemplatine vi161
tae per virttem actae desiderium marti solaciis honestis tolerret. Illa contra
sibi quoque destintam mortem adsevrat manumque percussris exposcit.
Tum Senca gloriae ejus non adversus, simul amre, ne sibi unce dilectam ad
injurias relinquret, vitae, inquit delenimenta monstravram tibi, tu mortis decus mavis: non invidbo exemplo, sit hujus tam fortis extus onstantia
penes utrosque par, claritudnis plus in tuo fine. Post quae edem ictu brachia ferro exsolvunt. Senca, quoniam senle corpus et parco victu tenutum
lenta effugia sanguni praebbat, crurum quoque et popltum venas abrumpit;
saevisque cruciatbus defessus, ne dolre suo anmum uxris infringret atque
ipse visendo ejus tormenta ad impatientiam delabertur, suadet in aliud cubiclum abscedre. et novissmo quoque momento suppeditante eloquentia advoctis scriptorbus pleraque traddit, quae in vulgus edta ejus verbis invertre supersedeo.
64. At Nero nullo in Paulnam proprio odio, ac ne gliscret invidia
crudelittis, jubet inhibri mortem. hortantbus militbus servi libertque oblgant brachia, premunt sangunem, incertum an ignrae. nam ut est vulgus ad
deterira promptum, non defure qui credrent, donec implacablem Nernem
timurit, famam socitae cum marto mortis petivisse, deinde oblta mitire
spe blandimentis vitae evictam; cui adddit paucos postea annos, laudabli in
martum memoria et ore ac membris in eum pallrem albentbus ut ostentui
esset multum vitlis spirtus egestum.
Senca intrim, durante tractu et lentitudne mortis, Statium Annaeum, diu
sibi amicitiae fide et arte medicnae probtum, orat provsum pridem vennum
quo damnti publco Atheniensium judicio extinguerentur promret; adlatumque hausit frustra, frigdus jam artus et cluso corpre adversum vim venni.
Postrmo stagnum caldae aquae introiit, respergens proxmos servrum addta
voce libre se liqurem illum Jovi Liberatri. Exim balneo inltus et vapre
ejus exanimtus sine ullo funris sollemni cremtur. Ita codicillis praescripsrat, cum etiam tum praedves et praeptens suprmis suis consulret.
Cajus Petronius
( 66 . . .) , , , . ,
. 15- 16- .
, . , , , . .
(arbiter elegantiae)
. 66 .,
, .
SATURAE
44. 1. Haec Phileros dixit, illa Ganymedes: narrtis quod nec ad caelum
nec ad terram pertnet, cum intrim nemo curat, quid annna mordet. 2. Non
mehercles hodie buccam panis invenre potui. Et quomdo sicctas persevrat. Jam annum esur<it>io fuit. 3. Aedles male eveniat, qui cum pistorbus colldunt serva me, servbo te. Itque poplus mintus labrat; nam
isti majres maxillae semper Saturnalia agunt. 4. O si habremus illos lenes,
quos ego hic invni, cum primum ex Asia veni. 5. Illud erat vivre. 6. [Sed]
memni Safinium: tunc habitbat ad arcum vetrem, me puero, piper, non
homo. 7. Is quacumque ibat, terram adurbat. Sed rectus, sed certus, amcus
amco, cum quo audacter posses in tenbris micre. 8. In curia autem quomdo singlos [vel] pilbat [tractbat], nec schemas loquebtur, sed directum.
9. Cum agret porro in foro, sic illus vox crescbat tamquam tuba. nec sudvit umquam nec expuit, puto eum nescio quid Assidis habuisse. 10. Et
quam benignus resalutre, nomna omnium reddre, tamquam unus de nobis.
itque illo tempre annna pro luto erat. 11. Asse panem quem emisses, non
potuisses cum altro devorre. 12. Nunc oclum bublum vidi majrem. heu,
heu, quotidie pejus. Haec colonia retroversus crescit tamquam coda vitli.
13. Sed quare habmus aedlem non trium caunirum, qui sibi mavult assem
quam vitam nostram? Itque domi gaudet, plus in die nummrum accpit,
quam alter patrimonium habet. Jam scio unde acceprit denarios mille aureos.
14. Sed si nos coleos habermus, non tantum sibi placret. nunc poplus est
domi lenes, foras vulpes. 15. Quod ad me attnet, jam pannos meos comdi,
et si persevrat haec annna, caslas meas vendam. 16. Quid enim futrum
est, si nec dii nec homnes hujus coloniae miserentur? Ita meos fruniscar, ut
ego puto omnia illa a diibus firi. 17. Nemo enim caelum caelum putat, nemo
jejunium servat, nemo Jovem pili facit, sed omnes opertis oclis bona sua
163
comptant. 18. Antea stoltae ibant nudis pedbus in clivum, passis capillis,
mentibus puris, et Jovem aquam exorbant. itque statim urcetim plovbat:
aut tunc aut numquam: et omnes redibant udi tamquam mures. itaque dii
pedes lantos habent, quia nos religisi non sumus. agri jacent.
VETUS TESTAMENTUM
LIBER GENESIS
Caput 1
26. Et ait: Facimus homnem ad imagnem, et similitudnem nostram: et
praesit piscbus maris, et volatilbus coeli, et bestiis, universaeque terrae, omnque reptli, quod movtur in terra. 27. Et crevit Deus homnem ad imagnem suam: ad imagnem Dei crevit illum, masclum, et femnam crevit eos.
28. Benedixitque illis Deus, et ait: Crescte, et multiplicamni, et replte terram, et subicte eam, et dominamni piscbus maris, et volatilbus coeli, et
universis animantbus, quae moventur super terram. 29. Dixitque Deus: Ecce
dedi vobis omnem herbam afferentem semen super terram, et universa ligna,
quae habent in semetipsis sementem genris sui, et sint vobis in escam: 30. Et
164
Caput 2
1. Factum est autem in dibus illis, exiit edictum a Caesre Augusto ut describertur universus orbis. 2. Haec descriptio prima, facta est a praesde Syriae
Cyrno: 3. et ibant omnes ut profiterentur singli in suam civittem. 4. Ascendit
autem et Ioseph a Galilaea de civitte Nazareth in Iudaeam in civittem David,
quae voctur Bethlehem: eo quod esset de domo, et familia David, 5. ut
profitertur cum Maria desponsta sibi uxre praegnante. 6. Factum est autem,
cum essent ibi, implti sunt dies ut parret. 7. Et peprit filium suum primogentum, et pannis eum involvit, et reclinvit eum in praesepio; quia non erat eis
locus in diversorio. 8. Et pastres erant in regine eadem vigilantes, et custodientes vigilias noctis super gregem suum. 9. Et ecce anglus Domni stetit iuxta
illos, et clartas Dei circumfulsit illos, et timurunt timre magno. 10. Et dixit
illis anglus: Nolte timre: ecce enim evangelzo vobis gaudium magnum,
quod erit omni poplo: 11. quia natus est vobis hodie Salvtor, qui est Christus
165
Domnus in civitte David. 12. Et hoc vobis signum: Invenitis infantem pannis
involtum, et postum in praesepio. 13. Et subto facta est cum anglo multitdo
militiae caelestis laudantium Deum et dicentium: 14. Gloria in altissmis Deo,
et in terra pax hominbus bonae volunttis.
CHRONCON UNIVERSITTIS PRAGENSIS
XIV XV . ,
, , .
.
Ioannes Dlugossius
(14151480) , ,
. ,
. , .
.
.
ANNALES SEU CHRONCAE INCLTI
REGNI POLONIAE
LIBER 1
Erant apud Ruthnos tres viri, edem patre et utro genti, Kyg, Szczek,
Korew et quarta soror Libed, tam ingenio, quam virbus praestantes, ut qui
facle principtum in gente consecti, caetros redegrunt in suam ditinem, a
quibus caetrae natines secundum tribus et domos suas derivtae sunt. Hi
tribus principalbus castris in Russia erectis, sua illis indidrunt nomna, nam
Kyg castrum supra fluvium Dnyepr a se constructum vocvit Kyow, Szczek
Szczekawica et Korew Korewica. Gentilium et ipsi errrem secti, stagna,
lacus, fontes, aquas pro deis colbant. Erant et alii Polonrum duces, videlcet
168
Liber 1
Rhutni , ; edem patre et utro genti ; Kyg, Szczek, Koryw, Libed -
, , , (.
); ut redegrunt ut consecutvum indicatvus conjunctvus;
caetros = cetros; secundum tribus et domos suas ; errrem secti
; Radzim ; Wyathko ; San ; Okka ;
Radzimieczanie ; Wythiczanie ; Dulebianie ; Wolanye
; Luczanie ; Oszkald ; Dyr ; quaesirunt = quaesivrunt; a Varahis ; Szynyeus ; pertaesae [pertaedet, taesum est, 2
(impers.) ]
, natines; aspergellus, i m .
Liber 2
Tertio anno, ex quo Christi fide illumintus erat
(. ) 985 .
Fulmen , ,
.
DECRETUM CONSULARIS LEOPOLIENSIS OFFICII
.
Ioannes Cochanovius
(15301584) ,
, .
. 1580 .
,
Lyricrum libellus. , Elegirum libri IV,
Foricoenia sive epigrammtum libellus .
LYRICORUM LIBER
AD VENEREM (Ode IX)
1
10
15
20
25
,
.
.
1. Sobles (=subles) magni tonantis , . . .
2. Aphrodte voc. sing., . 78. Accipre benigna aure . 10. Linqures = relinqures; solium alti parentis , . . . 11. Penna volcri passrum , , . 18. divos = deos. 25. Cypri locatvus.
10
, .
2. Camna -,
. 4. Barbton . acc. sing.
barbtos, i m , . 12. Themi . voc. sing. Themis,
dis f , . ; Minerva , , .
Nicolaus Hussovianus
.
, , .
.
. 1480 . . ()
. 500- 1980
.
, . : 2 1524 , . ,
. , .
1523 . . ,
,
. . .
, , , .
1540 .
CARMEN DE STATURA,
FERITATE AC VENATIONE BISONTIS
222
225
230
Ioannes Visliciensis
14851490 .
. , , 1506 . , 1510 . , . ,
(1410 .),
.
. 1516 .
.
1997 .
1520 .
BELLUM PRUTENUM
110
115
120
125
130
135
Liber primus
110. Sub Arcta ursa , . . ;
Lycanis, dis f , . . ,
, .
. 113. Sarmatia , . 114. Polonia
. 117. Sismunde = Sigismunde voc. Sigismundus I (14671548),
. 120. Triplces Ruthni ,
, , . 121. Euxni pelgi ; Nomdas ; Mysos
. 122. Tanaim . . 123. Garamantes, um m , ,
. 125. Pannonios , . . . 126. Gades
, ; Atlantis collis = . 127. Zephyri venti . 130. Riphaeo , . . . 131. Scythicis . 133. Masoviae ,
; Prussis , , . 137. Lech , , .
177
,
A fortiri , . : , , .
A posteriri .
A priri .
Ad absurdum .
Ad oclos ; , ,
, .
Agens , .
Agre sequtur esse , . .
Amcus Plato sed magis amca est vertas ,
, . . . , .
Analogon ratinis .
, .
Antecdens consquens .
Arbtrum librum , .
Argumenta ponderantur, non numerantur , .
Argumentum ad homnem , .
Argumentum ad rem , .
Argumentum ad verittem .
Argumentum baculnum .: ;
: .
Argumentum ex contrario .
Argumentum ex silentio
-.
178
Credo, ut intellgam , . , , , , , .
Cum principia negante non est disputandum
, . . .
De omnbus dubitandum .
.
Deus sive natura , . . .
.
Dictum de omni et nullo .
: , ( )
, ( ) , .
Differentia specifca .
Docta ignorantia , . . , , .
Ens , , , .
Ens a se , ,
ens ab alio , , .
Ens entium .
Ens ratinis .
Ens rele .
Ens realissmum
, . . .
Esse est percpi .
.
Essentia . ; existentia .
Ex nihlo nihil fit . ,
(5 . . .).
Exclsi tertii principium .
: .
Experimentia est optma rerum magistra .
180
Experimentum crucis .: . , .
Genus proxmum , . .
, .
Homo faber -.
Homo homni lupus est .
Homo ludens .
Homo sapiens . , .
Idem per idem ; .
Ignorantia elenchi . , , , , , .
In abstracto , .
In concrto , , .
In statu nascendi , .
Ipso facto , .
Medicna mentis , .
Modus probandi .
Mundus intelligiblis , .
Mundus sensiblis , - .
Natra natrans , , natra naturta . .
.
natra natrans , natra naturta
, . natra natrans
, .
Natra non facit saltus .
181
Nervus probandi . , .
Nihil est in intellectu, quod non prius furit in sensu
, .
, .
Nosce te ipsum . - . .
Nota notae est nota rei ipsus ; .
Notines commnes, notitiae commnes ,
.
Obscrum per obscurius () .
Omne verum omni vero consnat
. .
Omnis determinatio est negatio
().
Ordo ordnans , .
Per se , .
Petitio principii .
, , , .
Philosophia prima .
, .
Post factum .
Post hoc ergo propter hoc , , .
,
,
.
Pro et contra .
Quaternio terminrum . ,
, .
.
Qui nimium probat, nihil probat ,
.
Quod erat demonstrandum ().
182
Ratio , , .
Ratio agendi .
Ratio cognoscendi .
Ratio essendi .
Reductio ad absurdum , .
Res cogtans , res extensa .
.
Sacrificium intellectus , .
Salus popli suprma lex
().
Sic et non . ,
,
(. Pro et contra).
Species , : , .
Spirtus .
Status nascendi , .
Sui genris , .
Tabla rasa , . ,
.
, .
Termnus a quo .
Termnus 1. , ; 2. .
Tertium non datur .
Ultma ratio , .
Vivre militre est ().
183
, ,
A posteriri. : ; .
A priri. : ; .
Ab ovo. = ; ab ovo usque ad
mala ( ) = .
Ab Urbe condta (.: ab U. c., U. c.). ( , ).
Ad fontes! !
Ad Kalendas Graecas. ().
;
, .
Alea jacta est (Caesar). (, , ,
, ;
).
Aliud ex alio malum. (.: ).
Alma mater. , - (, ).
Alter ego. , , (.: ).
Amat victoria curam. (.: ).
Amcus Plato, sed magis amca vertas. , .
Amor tussisque non celtur. .
Anno Domni (. A. D.). :
.
Ante Christum natum (. a. Ch.). : .
184
191
-
Aa
a(s)stringo, nxi, ctum, 3
a, ab (+ abl.) ,
ab-dco, 1 ,
ab-do, ddi, dtum, 3 ,
ab-dco, duxi, ductum, 3 ,
ab-eo, ii, tum, re ,
ab-erro, 1 , ,
abies, tis f
ab-rumpo, rpi, ruptum, 3 ,
, ,
abs-cdo, cessi, cessum, 3 ,
absens, sentis
ab-solvo, solvi, soltum, 3 , ,
abs-tineo, tinui, tentum, 2 (),
ab-sum, fui, , esse , ,
ab-smo, sumpsi, sumptum, 3 ,
,
abundantia, ae f , ,
acclnis, e ,
accla, ae m
accurtus, a, um ,
accso, 1 (+ gen.) ( -)
acer, acris, acre , , ,
acerbus, a, um , ,
Achilles, is m
acies, i f , ,
acnus, i m ()
acrter , ,
ad (+ acc.) , , ,
Adam
ad-dco, dixi, dictum, 3 ,
,
additio, nis f
ad-do, ddi, dtum, 3 ,
ad-dormio, 4
ad-dco, duxi, ductum, 3 , ,
adeo ,
ad-eo, ii, tum, re , ,
ad-hibeo, bui, btum, 2 ,
ad-hortor, 1 ,
ad-icio, jci, jectum, 3 , ,
ad-jaceo, , , 2 ,
ad-jvo, jvi, jtum, 1
ad-ministro, 1 ,
ad-mror, 1
ad-mitto, msi, missum, 3 ,
admdum , ,
192
adversarius, i m ,
adversor, 1 (+dat.) ,
,
adversum (+acc.) ,
adversus (+acc.) = adversum
adversus, a, um , ,
ad-verto, verti, versum, 3
(),
ad-vco, 1 ,
aedes, is f , ,
aedificium, i n
aedifco, 1 ,
aedlis, is m
Aedui, rum m ,
Aeta Aetes, ae m ,
aeger, gra, grum ,
aegre , ,
aegritdo, nis f , ,
Aegyptius, i m
Aegyptus, i f
Aemilia, ae f
Aemilius, i m
aemlus, i m ,
Aenas, ae m
Aeolius, a, um
Aelus, i m ,
aequtas, tis f , ,
aequo, 1 , ,
aequor, ris n , ,
aequus, a, um , , ,
ar, aris m
aera, ae f
aerarium, i n ,
aerumna, ae f ,
aes, aeris n ,
Aesculapius, i m ,
aestimatio, nis f
aestmo, 1 ,
aestuo, 1 , , ,
aestus, us m ,
aetas, tis f , , , ,
aeternus, a, um
Aetolia, ae f ,
aevum, i n , ,
af-fro, attli, alltum, afferre , ,
af-ficio, fci, fectum, 3 , ,
af-fgo, fixi, fixum, 3 ,
af-firmo, 1 ,
Afrca, ae f
Agamemnon, nis m
ager, agri m ,
agger, ris m ,
ag-gredior, gressus sum, 3 ,
,
Agis, dis m ,
agnus, i m ,
ago, egi, actum, 3 , , ,
, , ,
agrestis, e
agricla, ae m
agricultra, ae f
Agrippa, ae m
193
albens, entis ,
Albinius, i m
albus, a, um ,
Alcibides, is m
alea, ae f ,
ales, tis m
Alexander, dri m A; A. Magnus
A. B,
Alexandria, ae f ,
alinus, a, um ,
alio
aliquando ,
alquis, alqua, alquid -,
alquot
alter
aliunde -
alius, a, ud ( )
Allia, ae f ,
Alliensis, e
al-lgo, 1 ,
almus, a, um
alo, alui, altum, 3 , ,
Alpes, ium m
alter, ra, rum ( ), alter
alter
altitdo, nis f ,
altum, i n , ,
altus, a, um ,
amablis, e
Amaltha, ae f
amrus, a, um ,
ambiguus, a, um , ,
ambitio, nis f ( ), ,
ambo, ae, o
amblo, 1
amen ,
amca, ae f
amicitia, ae f
amcus, i m
amitto, msi, missum, 3 ,
amnis, is m ,
amo, 1
amor, ris m
amphithetrum, i n
amplius
Amulius, i m ,
an , ,
Anacharsis, is m
anceps, ciptis , , ,
ancilla, ae f
anglus, i m ,
anguis, is m, f ,
anglus, i m
angustus, a, um ,
anma, ae f , ,
anim-adverto, verti, versum, 3
,
anmal, lis n ,
animans, ntis m, f ,
anmus, i m ,
annles, ium m , ,
annna, ae f ,
annus, i m
annuus, a, um ,
anser, ris m
ante (+ acc.) ,
antea ,
ante-pno, posui, postum, 3 (),
antquam
antiburschius, i m ,
Antigna, ae f
antquus, a, um
Antonius, i m
antrum, i n
anlus, i m
anus, us f
194
anxius, a, um ,
aperio, rui, rtum, 4 ,
apertus, a, um
Apollo, nis m , , ,
apostolcus, a, um
apostlus, i m
appartus, us m , ,
ap-pareo, rui, , 2 ,
,
appello, 1 ,
ap-pello, pli, pulsum, 3 ,
ap-pto, petvi, pettum, 3 ,
Appius, i m
ap-propinquo, 1 (+ dat.)
aptus, a, um , ,
apud (+ acc.) , , ,
aqua, ae f
aqula, ae f
Aqulo, nis m ,
ara, ae f ,
arbtror, 1 ,
arbor, ris f
arcesso, svi, stum, 3 , ,
,
Arctus, a, um ,
arcus, us m , ,
ardeo, arsi, arsum, 2 ,
arduus, a, um , ,
arna, ae f ,
argentum, i n ,
argonauta, ae m
Ariadna, ae f
aries, tis m
Ario, nis m
Ariovistus, i m ,
Aristaeus, i m
Aristdes, is m
ascio, 4
Asia, ae f
asnus, i m
aspectus, us m ,
asper, ra, rum , ,
,
aspre ,
a-spicio, spexi, spectum, 3 ,
as-porto, 1 ,
as-sentio, sensi, sensum, 4 ,
assiduus, a, um , ,
assigno, 1 , ,
assisto, stti, , 3 ,
assuefacio, fci, factum, 3
as-smo, sumpsi, sumptum, 3 ,
,
asylum, i n
at ,
Athnae, rum f
Atheniensis, is m
atheus, i m ,
195
Atilius, i m
atque ,
atrium, i n ,
atrocter
atrox, cis , ,
attmen
attente ,
attentus, a, um ,
Attca, ae f ,
Attcus, i m A
at-tingo, tgi, tactum, 3 , ,
at-tribuo, tribui, tribtum, 3 ,
,
auctor, ris m , ,
auctortas, tis f , ,
audax, cis ,
audeo, ausus sum, 2 ,
audio, 4 ,
aufro, abstli, abltum, auferre ,
Aufdus, i m ,
augeo, auxi, auctum, 2 ,
Augustus, a, um ,
Augustus, i m
aura, ae f , ,
Aurelius, i m
aureus, a, um
auris, is f
aurum, i n
auster, tri m ,
aut
autem ,
auxilitus, us m
auxilior, 1
auxilium, i n ; pl.:
avaritia, ae f ,
avidtas, tis f
avis, is f
Bb
Babel, lis f = Babylon, nis f
balneum, i n ,
baptisma, mtis n
barba, ae f
barbrus, a, um ,
barbrus, i m
basium, i n
betus, a, um ,
Belgae, rum m ,
bellicsus, a, um
bello, 1
bellum, i n
bellus, a, um ,
bene
bene-dco, dixi, dictum, 3 ,
benedictum, i n ,
benedictus, a, um
beneficium, i n ,
benevolentia, ae f ,
benigne ,
benignus, a, um
bestia, ae f ,
Bethlehem
bibo, bibi, , 3
bis
bitmen, nis n
blandimentum, i n , ,
blanditia, ae f , ,
Boeotia, ae f ,
bonum, i n , ,
bonus, a, um , ,
bos, bovis m, f ,
brachium, i n
brevi ,
brevis, e ,
Britannia, ae f
Britannus, i m
bruma, ae f ,
196
Brutus, i m
bublus = bublus, a, um ,
bucca, ae f
bursa, ae f , ,
Cc
cado, cecdi, casum, 3 ,
caduceum, i n ,
caeco, 1
caecus, a, um
caedes, is f ,
caedo, cecdi, caesum, 3 ,
caelestis, e
caelum, i n
caementum, i n ,
Caere n (indecl.) ,
Caeretni, rum m
caeruleus, a, um ,
Caesar, ris m ,
Cajus, i m
Calchas, antis m
caldus, a, um ,
calix, cis m ,
calldus, a, um , ,
Calypso, us f
Camillus, i m
campus, i m ,
candidtus, a, um , ,
canis, is m,f
Cannae, rum f ,
cano, cecni, cantum, 3
canonista, ae m -
canor, ris m ,
cantor, ris m
cantus, us m , ,
capella, ae f
capillus, i m
capio, cepi, captum, 3 , ,
Capitolnus, a, um
Capitolium, i n ,
captvus, i m
capto, 1 ,
caput, tis n , ,
careo, carui, caritrus, 2 ,
cartas, tis f , ,
carmen, nis n , ,
caro, carnis f ,
carpo, carpsi, carptum, 3 ,
Carthaginiensis, is m
Carthgo, nis f
carus, a, um ,
Casca, ae m
caseus, i m
Cassius, i m
cassus, a, um , ,
castellum, i n ,
castra, rum n pl. t. ; castra ponre
casla, ae f
casus, us m , , ,
catna, ae f ,
catholcus, a, um ,
Catilna, ae m
Cato, nis m
Catullus, i m ,
catlus, i m
Caucsus, i m
cauda, ae f
cauneae, rum f
caus (+ gen.) , -,
causa, ae f , ()
cavea, ae f , ,
caveo, cavi, cautum, 2 , , ,
cedo, cessi, cessum, 3 ,
celber, bris, bre ,
celbro, 1 , ,
celer, ris, re ,
celertas, tis f ,
197
celerter
cella, ae f
celsus, a, um , ,
Celtae, rum m
cena, ae f
ceno, 1
censeo, nsui, nsum, 2 , ,
, ,
censor, ris m ,
centaurus, i m
centum
centuria, ae f
Cerelis, e ,
Ceres, ris f ,
cerno, crevi, cretum, 3 , , ,
certmen, nis n , ,
certatio, nis f , ,
certe ,
certo, 1 , ,
certus, a, um , ,
,
cerva, ae f
cesso, 1 , ,
cetrum ,
cetrus, a, um ,
character, ris m , ,
Christinus, a, um
Christinus, i m
Christus, i m
cibus, i m ,
Cicro, nis m ,
Cimbri, rum m ,
Cineas, ae m
cingo, cinxi, cinctum, 3 , ,
cinis, nris m ,
Circe, es f ()
circenses, ium m (sc. ludi)
circter ,
circus, i m ,
Cisalpnus, a, um ,
citerior, ius ,
cithra, ae f
citharista, ae m
citra (+ acc.)
civlis, e
civis, is m, f ,
civtas, tis f , ,
clades, is f ,
clam ,
clamo, 1 , , ,
claresco, cui, , 3 ,
,
clartas, tis f , ,
claritdo, nis f ,
clarus, a, um , ,
,
classis, is f , ,
Claudius, i m
claudo, clausi, clausum, 3 , ,
clavis, is f
clavum, i n
clementia, ae f , ,
cliens, entis m
clipeus, i m
clivus, i m ,
cloca, ae f ,
cluso = clauso . claudo
Clymna, ae f
198
Clytaemnestra, ae f
coarguo, gui, gtum, 3 , ,
coctlis, e
codicillus, i m
Codrus, i m ,
coelum, i n = caelum, i n
co-eo, ii, tum, re , ,
Coeparius, i m
coepi, coeptum, coepisse
co-rceo, cui, ctum, 2 , , ,
cogitatio, nis f , ,
cognta, ae f
cognatio, nis f ,
cognmen, nis n ,
cognosco, gnvi, gntum, 3 ,
cogo, cogi, coactum, 3 , ,
cohors, ortis f
Colchi, rum m ,
collaudo, 1
collga, ae m ,
col-lgo, lgi, lectum, 3
collis, is m ,
col-lco, 1 ,
colo, colui, cultum, 3 , ,
colonia, ae f
colnus, i m ,
color, ris m
coma, ae f
combro, bussi, bustum, 3
com-do, di, sum (essum), 3 ,
comes, tis m ,
comitia, rum n ,
com-mendo, 1 ,
commeo, 1 ,
commercium, i n
com-minuo, minui, mintum, 3 ,
,
communco, 1 ,
commnis, e
communtas, tis f ,
com-mto, 1 , ,
compar, ris
com-pro, 1 1) ; 2)
com-pello, pli, pulsum, 3 ,
,
com-perio, pri, pertum, 4
com-pto, petvi, pettum, 3 ,
, ,
com-plector, plexus sum, 3 ,
,
com-pleo, plvi, pltum, 2 ,
,
complres, a
com-pno, posui, postum, 3 ,
, , ,
,
com-prehendo, ndi, nsum, 3 ,
,
com-pto, 1 ,
con-cdo, cessi, cessum, 3 , , ,
con-celbro, 1 ,
concilio, 1 , ,
concilium, i n , ,
concto, 1 ,
concordia, ae f
concordter ,
concubtus, us m ,
condignus, a, um ,
con-do, ddi, dtum, 3 , ,
con-dco, duxi, ductum, 3 , ,
con-fro, tli, ltum, ferre , , ,
con-ficio, fci, fectum, 3 , ,
confidentia, ae f ,
con-fgo, fixi, fixum, 3 ,
con-firmo, 1 , ,
conjunx, jgis m, f ,
conjuratio, nis f
conjurator, ris m
conjurtus, i m
con-jro, 1 ,
conor, 1 ,
consimlis, e
con-sisto, stti, , 3 , ,
con-slor, 1 ,
conspectus, us m , , ,
con-spicio, spexi, spectum, 3 ,
con-spcor, 1 ,
constantia, ae f , ,
con-stituo, stitui, stittum, 3 ,
,
con-sto, stti, , 1 , , ; constat (impers.)
con-struo, struxi, structum, 3 ,
consubstantilis, e
con-suesco, suvi, sutum, 3 ,
consuetdo, nis f ,
consul, lis m
consultus, us m ,
conslo, sului, sultum, 3 1. ,
, ; 2. + dat.
200
conubium, i n
con-valesco, valui, , 3 ,
cor, cordis n
coram (+ abl.) ,
Corinthus, i f ,
Coriolnus, i m
Cornelia, ae f
Cornelius, i m
cornu, us n ,
corna, ae f ,
corpus, ris n
cor-ripio, ripui, reptum, 3 , ,
cor-ruo, rui, , 3 , ,
,
corusco, 1 ,
cotidinus, a, um
cotidie
Crassus, i m
creatio, nis f , ,
creatra, ae f ,
creber, bra, brum
credo, creddi, credtum, 3
cremo, 1
creo, 1 , ,
Creon, nis m
cresco, crevi, cretum, 3 ,
Creta, ae f
Crispus, i m
Croesus, i m
crucitus, us m ,
crucifgo, fixi, fixum, 3
crucio, 1 ,
crudlis, e
crudeltas, ttis f
cruento, 1 ,
cruentus, a, um ,
crus, cruris n
cubiclum, i n ,
culmen, nis n ,
culpa, ae f
cultus, us m , , ,
cum , ,
cum (+ abl.)
201
Cumae, rum f ,
cumlo, 1 ,
cunabla, rum n
cunctor, 1 ,
cunctus, a, um ,
cupidtas, tis f , ,
Cupdo, nis m , ,
Dd
Daedlus, i m
damno, 1 ,
damnum, i n ,
Damon, nis m
Daphne, es f
Darus, i m ,
Daunus, i m ,
David
de (+ abl.) , ,
dea, ae f
debeo, debui, debtum, 2
debtor, ris m
debtum, i n
de-monstro, 1
demum ,
denarius, i m ,
dengo, 1 , ,
deni, ae, a
denque
dens, dentis m ,
densus, a, um ,
denuo ,
deorsum ,
de-pello, pli, pulsum, 3 ,
de-pendeo, pendi, pensum, 2 ,
de-plro, 1 ,
de-pno, posui, postum, 3 ,
deprecatio, nis f ,
de-prehendo, hendi, hensum, 3 ,
,
depto, 1
de-rideo, rsi, rsum, 2 ,
derisorius, a, um
dervo, 1 , ,
dergo, 1
de-scendo, ndi, nsum, 3 , ,
de-scrbo, scripsi, scriptum, 3
descriptio, nis f
desertus, a, um , ,
desiderium, i n , ,
desidro, 1
desidia, ae f ,
de-signo, 1 ,
de-sno, svi (sii), stum, 3 ,
de-sipio, sipui, , 3
de-sisto, stti, sttum, 3 , ,
de-spro, 1
desponso, 1 ,
de-stno, 1 ,
de-sum, fui, , esse ,
desper ,
deterior, ius
de-terreo, rui, rtum, 2
detractio, nis f
de-traho, traxi, tractum, 3 ,
,
de-ro, ussi, ustum, 3
deus, i m
de-vinco, vci, victum, 3
de-vco, 1 ,
de-vro, 1
de-voveo, vvi, vtum, 2 ,
dexter, tra, trum
dextra, ae f
di nom. pl. deus, i m
diablus, i m
diadma, tis n
Diagras, ae m ,
Dina, ae f ,
dico, 1 , (), ,
dico, dixi, dictum, 3 ,
dictum, i n ,
dies, i m, f
dif-fro, distli, diltum, differre , , ,
difficlis, e ,
dif-fluo, fluxi, fluxum, 3
digntas, tis f ,
dignosco, nvi, ntum, 3 ,
dignus, a, um
di-lbor, lapsus sum, 3 , ,
dilgens, entis , ,
diligenter ,
di-lgo, lexi, lectum, 3 ,
203
dimco, 1 ,
dimidium, i n
di-mitto, msi, missum, 3 , , ,
Diocletinus, i m
Dionysius, i m
Dionysus, i m ,
directus, a, um
di-rgo, rexi, rectum, 3 ,
dir-mo, mi, emptum, 3 , ,
di-ripio, ripui, reptum, 3 ,
di-ruo, rui, rtum, 3
dis dat./abl. pl. deus
Dis, Ditis m (= ),
dis-cdo, cessi, cessum, 3 ,
,
dis-cerno, crvi,crtum, 3 , ,
discessus, us m ,
disciplna, ae f , ,
discipla, ae f
disciplus, i m
disco, didci, , 3
discordia, ae f
discretio, nis f ,
dis-curro, curri, cursum, 3 ,
dispto, 1 ,
dis-sco, secui, sectum, 1 ,
dissensio, nis f ,
dis-sro, serui, sertum, 3 ,
dissimlo, 1
dissoltus, a, um ,
distinguo, nxi, nctum, 3 ,
disto, distti, , 1 ,
ditio, nis f , ,
diu
diversorium, i n ,
dives, tis
divdo, vsi, vsum, 3 ,
divnus, a, um
divitiae, rum f, pl. t.
do, dedi, datum, 1
doceo, docui, doctum, 2 , ,
doctus, a, um
doleo, dolui, , 2 , ,
dolor, ris m , ,
dolus, i m ,
domestcus, a, um ,
domi
domicilium, i n
domna, ae f ,
dominatio, nis f
dominca, ae f [sc. dies]
domnor, 1 ,
domnus, i m ,
domo, mui, mtum, 1 ,
domus, us f
donec
dono, 1 ,
donum, i n ,
dormio, 4
dos, dotis f ,
draco, nis m
drudes, um m ,
dubto, 1 ,
dubium, i n
dubius, a, um , ,
ducenti, ae, a
204
Ee
e, ex (+ abl.) , , , , -
ebrisus, a, um
ecce
ecclesia, ae f
ecquid ,
edax, cis , ,
e-dco, dixi, dictum, 3 , ,
edictum, i n ,
e-do, ddi, dtum, 3 , ,
educatio, nis f
edco, 1 ,
e-dco, duxi, ductum, 3 ,
effemno, 1 ,
effrus, a, um ,
effcax, cis
ef-ficio, fci, fectum, 3 ,
ef-fingo, finxi, fictum, 3 ,
ef-flo, 1 ,
ef-fugio, fgi, , 3 ,
effugium, i n ,
egestas, tis f ,
ego
epistla, ae f
eplae, rum f ,
eques, tis m
equester, tris, tre ,
equdem ,
equus, i m ,
erga (+ acc.) ,
ergo ,
ericius, i m
Eridnus, i m
e-rgo, rexi, rectum, 3 ,
e-ripio, ripui, reptum, 3 , ,
erro, 1 , ,
error, ris m , ,
erudtus, a, um ,
esca, ae f ,
esuritio, nis f
et
etiam
205
Etruscus, i m
etsi ,
Eunus, i m ,
Eurpa, ae f E
Eurtas, ae m ,
Eurydce, es f
Eurystheus, i m
Eurytion, nis m
e-vdo, vsi, vsum, 3 ,
Evangelia, rum n
evangelzo, 1
e-venio, vni, ventum, 4 ,
eventus, us m , ,
e-vinco, vci, victum, 3 , ,
ex (+ abl.) , ,
examno, 1 ,
exanimtus, a, um ,
ex-anmo, 1 ,
ex-ardesco, arsi, arsum, 3 ,
,
ex-audio, 4
ex-cdo, cessi, cessum, 3 , ,
ex-cello, , , 3 ,
ex-cipio, cpi, ceptum, 3 , ,
ex-cto, 1 , ,
ex-cldo, clsi, clsum, 3 ,
ex-clo, colui, cultum, 3 ,
,
ex-crucio, 1 ,
exemplar, ris n ,
exemplum, i n ,
ex-eo, ii, tum, re
ex-erceo, ercui, erctum, 2 ,
exercitatio, nis f , ,
exerctus, us m ,
ex-go, gi, actum, 3 ,
exigutas, tis f ,
exiguus, a, um ,
exim = exinde
ex-istmo, 1 , ,
extus, us m , , ,
exslo, 1
exta, rum n
extemplo
exterior, ius ,
externus, a, um , ,
extrus = externus
extra (+ acc.) , ,
extraneus, a, um ,
extrmus, a, um , ,
ex-turbo, 1 , ,
exlo = exslo, 1
ex-ro, ussi, ustum, 3 , ,
,
206
Ff
faber, bri m , ,
Fabricius, i m
fabla, ae f , ,
facesso, ssvi, sstum, 3
facies, i f , ,
faclis, e ,
facnus, ris n , ,
facio, feci, factum, 3 ,
factio, nis f , ,
factor, ris m ,
factum, i n ,
facundia, ae f
fagus, i f
fala, ae f ,
fallo, fefelli, falsum, 3
falsus, a, um ,
fama, ae f , , ,
fames, is f
familia, ae f ,
familiris, e , ,
fas n (indecl.) , ()
fascis, is m ; pl.: ,
fateor, fassus sum, 2 (), ,
fatgo, 1 ,
fatum, i n ,
fauces, ium f (sing. abl. fauce) ,
,
faveo, favi, fautum, 2 ,
favilla, ae f ,
fax, facis f , ,
fel, fellis n , ,
felicter
felix, cis
femna, ae f
fenestra, ae f ,
fera, ae f ,
ferax, cis
fere
feria, ae f
feritus a, um , ,
fero, tuli, latum, ferre , ,
ferox, cis , , ,
ferreus, a, um
ferrum, i n
fertlis, e
ferto, nis m ,
ferus, a, um
festus, a, um ,
fidlis, e ,
fides, i f , , ,
fido, fisus sum, 3 ,
fidus, a, um ,
figo, fixi, fixum, 3 , ,
filia, ae f
filius, i m
filum, i n
fingo, finxi, fictum, 3 ,
finio, 4 , ,
finis, is m , , ; pl.:
,
finitmus, a, um ,
fio, factus sum, firi , , ,
firmo, 1
firmus, a, um ,
fistla, ae f ,
Flaccus, i m
flagro, 1 ,
flamen, nis n
flamma, ae f ,
flecto, flexi, flexum, 3 , ,
fleo, vi, tum, 2 ,
fletus, us m
207
floreo, florui, , 2 , ,
flos, floris m
fluctus, us m , ,
flumen, nis n
fluvius, i m
foclus, i m
focus, i m
foedus, ris n ,
fons, fontis m ,
foris ,
foris, is f
forma, ae f , ,
formdo, nis f
formsus, a, um ,
fors, fortis f ,
fortasse
fortis, e ,
fortter
fortitdo, nis f ,
fortna, ae f , ,
forum, i n
fossa, ae f
foveo, fovi, fotum, 2 , ,
frango, fregi, fractum, 3 ,
frater, tris m
fraus, fraudis f ,
frequentia, ae f ,
frigdus, a, um
frigus, ris n
frons, frondis f
frons, frontis f ,
fructus, us m , , ,
frugfer, ra, rum ,
frumentum, i n
frustra ,
frux, ugis f ,
fuga, ae f , , ; in fugam se
dare ; fugae se
mandre
fugax, cis , ,
fugio, fugi, , 3 ,
fugo, 1
fulgur, ris n
fulmen, nis n
fulmno, 1 ,
fundamentum, i n ,
fundo, 1 ,
fundo, fudi, fusum, 3 , , ,
fungor, functus sum, 3
funis, is m ,
funus, ris n ,
furibundus, a, um ,
furor, ris m , ,
furtim
furtum, i n ,
futrum, i n
futrus, a, um
Gg
Gabinius, i m
Galilaea, ae f
Gallia, ae f
gallna, ae f
gallus, i m
Gallus, i m
gaudeo, gavsus sum, 2 ,
gaudium, i n ,
geldus, a, um ,
gemebundus, a, um ,
gemno, 1
gemnus, a, um , ,
gener, ri m
gensis, is f , ,
gens, gentis f ,
gentlis, e
genus, ris n , ,
Germania, ae f
Germancus, a, um
germnus, a, um
Germnus, i m
208
gestio, 4 ,
gestus, us m ,
gigno, genui, gentum, 3 ,
gladitor, ris m
gladiatorius, a, um
gladius, i m
glisco, , , 3 ,
gloria, ae f
Gordium, i n ,
Gothi, rum m ,
Gracchus, i m
graclis, e ,
gradus, us m , ,
Graece -
Graecia, ae f
Graecus, a, um
Graecus, i m
Grancus, i m ,
grati (+ gen.) -, ,
gratia, ae f , , ; gratiam agre
gratis ,
gratlor, 1
gratus, a, um ,
gravis, e
gravter
gremium, i n
grex, gregis m , ,
grossus, i m
guberno, 1 ,
gurges, tis m ,
gusto, 1 ,
gutta, ae f
Hh
habeo, habui, habtum, 2 , ,
habto, 1 , ,
habtus, us m , ,
hac
haedus, i m
Hamlcar, ris m ,
Hannbal, lis m
haruspex, pcis m ,
hasta, ae f
haud ,
haustus, us m , ,
Hector, ris m
Hecba, ae f
Helna, ae f
Helle, es f
Helvetius, i m
Hephaestus, i m ,
herba, ae f ,
hercle
Hercles, is m
heres, dis m
Herodtus, i m ,
homo, nis m
honestas, tis f
honeste ,
honestus, a, um ,
honor, ris m , , ,
honro, 1 ,
hora, ae f
Horatius, i m 1. , ;
2. ,
horriblis, e ,
horrdus, a, um ,
hortor, 1 , ,
209
hortus, i m
hospes, tis m , ,
hospta, ae f ,
hospitium, i n ,
hosptus, a, um ,
hostia, ae f
Hostilius, i m
hostis, is m ,
huc , ()
hucusque
hujusmdi
humantas, tis f , ,
humnus, a, um ,
humi ,
humlis, e , ,
humus, i f ,
hydra, ae f ,
hymnus, i m
Ii
Ison, nis m
ibi
ibdem
Icrus, i m
ico (icio), ici, ictum, 3 ,
ictus, us m ,
idcirco
idem, edem, idem ,
idlum, i n ,
idoneus, a, um
Idus, uum f, pl. t. , 13- 15-
Ierusalem
igtur ,
ignrus, a, um ,
igneus, a, um
igniclus, i m
ignis, is m
ignro, 1
ignosco, nvi, ntum, 3 ,
igntus, a, um
ille, illa, illud , ,
illic
illuc
il-ldo, lsi, lsum, 3 ,
illumno, 1 ,
illustris, e , ,
il-lustro, 1 ,
imgo, nis f , ,
imber, bris m ,
imitatio, nis f
immnis, e ,
immensus, a, um ,
im-migro, 1
im-mineo, , , 2 ,
im-mlo, 1
immortlis, e
immortaltas, tis f
immunditia, ae f
impar, pris
impatientia, ae f ,
impedimenta, rum n, pl. t.
im-pello, pli, pulsum, 3 ,
impertor, ris m , ,
impertum, i n
imperium, i n , ,
im-pro, 1 ,
im-ptro, 1 ,
imptus, us m ,
impius, a, um ,
implacablis, e
im-pleo, vi, tum, 2 ,
im-plco, 1 , ,
im-plro, 1
im-pno, posui, postum, 3 , ,
im-porto, 1
imptens, entis ,
210
impressor, ris m
imprbus, a, um ,
imprdens, entis ,
impbes, ris ,
impuntas, tis f ,
in (? +acc., ? + abl.) 1) +acc. , ,
, ; 2) +abl. ,
incarnor, 1 ,
incolmis, e ,
incommdum, i n ,
incrediblis, e
incrpo, pui, ptum, 1 ,
in-curro, curri, cursum, 3 , , ,
incursio, nis f ,
incurvus, a, um ,
incso, 1 ,
in-cutio, cussi, cussum, 3 , ,
inde , ,
indicium, i n ,
in-dco, dixi, dictum, 3 ,
indiffrens, ntis ,
indignatio, nis f ,
in-dignor, 1 ,
in-do, ddi, dtum, 3 ,
in-dco, duxi, ductum, 3 ,
indulgeo, dulsi, dultum, 2 , ,
induo, dui, dtum, 3 ,
industria, ae f , ,
infamia, ae f ,
infans, fantis m, f ,
infantia, ae f ,
infri, rum m ,
inferior, ius , ,
211
inimcus, i m ,
initium, i n ,
injuria, ae f ,
injustus, a, um ,
inlustris, e , ,
inncens, entis , ,
innumerablis, e
inopia, ae f , ,
inquam, inquit (defect.)
inscius, a, um ,
in-scrbo, scripsi, scriptum, 3
in-sector, 1
in-squor, sectus sum, 3 ,
in-sro, svi, stum, 3 , ,
insidiae, rum f ,
insigne, is n , ,
insignio, 4 ,
insignis, e ,
inslens, entis , ,
in-stituo, tui, ttum, 3 , ,
instittum, i n ,
in-sto, stti, , 1 ,
in-struo, struxi, structum, 3 ,
, ,
insla, ae f
in-surgo, surrexi, surrectum, 3 ,
intger, gra, grum , ,
interdictum, i n
interdiu
interdum
interfector, ris m
inter-ficio, fci, fectum, 3
intrim
interior, ius ,
intertus, us m
inter-mitto, msi, missum, 3 ,
interpres, tis m, f , ,
interprtor, 1 ,
inter-rgo, 1
inter-sum, fui, , esse ,
, ; interest (impers.)
intervallum, i n ()
inter-venio, vni, ventum, 4 ,
,
intmus, a, um , ,
intro, 1
intro-dco, duxi, ductum, 3 ,
invcem ,
in-video, vdi, vsum, 2 ,
invidia, ae f ,
invisiblis, e
invto, 1
invtus, a, um ,
in-vco, 1
in-volvo, volvi, voltum, 3 ,
Iocasta, ae f
212
Ioseph
Iphigenia, ae f
ipse, a, um
ira, ae f
irtus, a, um ,
irremissibilter
ir-rgo, 1
irrsor, ris m
irrto, 1 ,
ir-rumpo, rpi, ruptum, 3 ,
,
is, ea, id , ,
iste, ista, istud , ,
ita
Italia, ae f
Itlus, a, um
itque
item , ,
iter, itinris n , , , ; iter facre ,
itrum
Ithca, ae f ,
Iudaea, ae f
Jj
jaceo, cui, ctum, 2
jacio, jeci, jactum, 3
jacto, 1 ; se jactre
jam
Janiclus, i m ,
janua, ae f
Janus, i m , ,
,
jecur, ris n
jejunium, i n ,
Jesus
jubeo, jussi, jussum, 2
jucundus, a, um
judex, cis m
judicium, i n , () ,
judco, 1 , ,
jugrum, i n ,
jugum, i n , , ,
Julia, ae f
Julius, a, um ,
Julius, i m
jungo, junxi, junctum, 3 ,
Juno, nis f ,
Juppter, Jovis m ,
juramentum, i n
jurgisus, a, um
jurgium, i n ,
jurispertus, i m ,
jurista, ae m
juro, 1
jus, juris n ,
jussum, i n ,
jussus, us m
justitia, ae f
justus, a, um ,
juvnis, e ,
juvnis, is m ,
juventus, tis f ,
juvo, juvi, jutum, 1 (+acc.)
juxta , ,
Kk
Kalendae, rum f ,
Ll
labefacto, 1 ,
Labinus, i m
labium, i n ,
labor, lapsus sum, 3 ,
labor, ris m ,
laborisus, a, um
213
labro, 1 , ,
labrum, i n
labyrinthus, i m
lac, lactis n
Lacedaemonius, i m
lacro, 1 , ,
Laconca, ae f ,
lacrma, ae f
lacrimsus, a, um , ,
lacus, us m
laedo, laesi, laesum, 3 , ,
,
Larta, ae m ,
laetitia, ae f ,
laetor, 1 ,
Laius, i m ,
lampas, dis f ,
lantus, a, um
langer, ri m
laqueus, i m , ,
largior, 4 ,
largitio, nis f ,
lassus, a, um , ,
lateo, tui, , 2 ,
later, ris m
Latnus, a, um
latitdo, nis f ,
Latium, i n , ,
Latna, ae f
latro, nis m
latrocinium, i n ,
latus, a, um
latus, ris n ,
laudablis, e ,
laudo, 1
laurus, i f
laus, laudis f ,
lavo, lavi, lautum, 1 ,
lectum, i n
lectra, ae f
legatio, nis f
legtus, i m ,
legio, nis f
lego, legi, lectum, 3 ,
lentitdo, nis f ,
Lentlus, i m
lentus, a, um , ,
leo, nis m
Leondas, ae m ,
lepus, ris m
Lernaeus, a, um
Lesbia, ae f
levis, e
lex, legis f
libenter
liber, bri m
liber, ra, rum
libertor, ris m
libri, rum m, pl. t.
libro, 1
libertas, tis f
libertus, i m
libet, libuit (libtum est), 2 (impers.) ,
Libitna, ae f ,
libo, 1
libum, i n
licet, licuit, , 2 , ,
lictor, ris m
ligneus, a, um
lignum, i n
limen, nis n
limes, tis m ,
lingua, ae f
linia, ae f ,
liquor, ris m ,
littra, ae f ; pl.: , ,
,
litus, ris n
Livius, i m ,
loco, 1 ,
locples, tis ,
locus, i m ,
214
longaevus, a, um ,
longitdo, nis f , ,
longus, a, um ,
loquor, loctus sum, 3 ,
Luca, ae m
luceo, luxi, , 2 ,
Lucia, ae f
Lucfer, ri m
lucus, i m
ludibrium, i n
ludcrum, i n ,
Mm
Macdo, nis m
machna, ae f ,
machnor, 1 ,
macto, 1 ,
Maecnas, tis m ,
maereo, rui, , 2 ,
maestus, a, um ,
magis
magister, tri m , ,
magistra, ae f
magistrtus, us m , ,
magnifcus, a, um ,
magnitdo, nis f , ,
magnus, a, um ,
Maja, ae f ,
majestas, tis f ,
major, jus ,
majres, um m, pl. t.
male
maledictum, i n , ,
malo, malui, , malle ,
mlum, i n ,
mlum, i n
malus, a, um , ,
Mamercnus, i m
mandtum, i n ,
mando, 1 , ,
mane ,
maneo, mansi, mansum, 2 ,
manus, us f ,
Marthon, nis m, f
Marathonius, a, um
marca, ae f ,
Marcus, i m
mare, is n
Maria
maritmus, a, um ,
martus, i m ,
Marius, i m
Mars, Martis m ,
Martius, a, um 1. ; 2.
martyr, yris m, f ,
mas, maris m ,
masclus, i m
Mssiliensis, e
mater, tris f
matrimonium, i n ,
215
matrna, ae f
matrus, a, um , ,
maxme ,
Maximinus, i m
maxmus, a, um ,
Medea, ae f
medicamentum, i n ,
medicna, ae f
medcus, i m
mediterraneus, a, um ,
,
medium, i n
medius, a, um
mel, mellis n
melior, ius
melltus, a, um ,
Melpomne, es f ,
membrum, i n
memni, meminisse
memor, ris
memorablis, e
memoria, ae f ; memoria tenre
memorilis, e
memro, 1 ,
Menelaus, i m
mens, mentis f , ,
mensa, ae f
menstor, ris m
mensis, is m
mensra, ae f , ,
mentior, 4 ,
merctor, ris m
mercatra, ae f
mercor, 1 ,
Mercurius, i m ,
,
mere
mereo, rui, rtum, 2 ,
mereor, mertus sum, 2 ,
messor, ris m
metrca, ae f ,
metuo, metui, ttum, 3
metus, us m
meus, a, um
Midas, ae m
migro, 1
miles, tis m ,
Miltus, i f ,
militris, e
militia, ae f , ; domi
militiaeque
mille (pl.: milia)
Miltides, is m
Minerva, ae f ,
, ,
minme ,
minmus, a, um ,
minister, tri m ,
mintor, 1
minor, minus ,
Minos, Minois m ,
Minotaurus, i m
minuo, minui, mintum, 3 ,
minus
mirablis, e ,
miror, 1 ,
mirus, a, um ,
misceo, miscui, mixtum, 2 ,
misellus, a, um ,
miser, ra, rum , ,
misericordia ae f ,
misror, 1 ,
216
mitgo, 1 ,
mitis, e , ,
mitto, misi, missum, 3 , ,
moderatio, nis f
modertor, ris m
modcus, a, um ,
modo ,
modo... modo
modus, i m , , , , ,
moechor, 1
moenia, ium n, pl. t.
moles, is f , ,
molestus, a, um , ,
mollio, 4 , , ,
momentum, i n , ,
multijugus, a, um
multplex, lcis ,
multiplicatio, nis f ,
multiplco, 1 ,
multitdo, nis f ,
multo
multum , ,
multus, a, um ,
mundus, i m ,
munio, 4
munus, ris n , , ,
murmur, ris n , ,
murmuratio, nis f
murus, i m
mus, muris m
Musa, ae f
muscus, a , um ,
mutatio, nis f ,
muto, 1 ,
Nn
nam , ,
narro, 1
nascor, natus sum, 3 ,
natlis, e
natio, nis f ,
nato, 1
natra, ae f
natus, i m
natus, us m
nauta, ae m
navlis, e
navgo, 1
navis, is f ; navis longa
Nazareth
ne ,
ne ,
Neaplis, is f
217
nec
necessarius, a, um
necnon ,
neco, 1
nefastus, a, um , ,
neglgo, lexi, lectum, 3
nego, 1 , ; + acc. cum
infin. ,
negotium, i n ,
nemo
nepos, tis m
Neptnus, i m ,
neque
neque..., neque
Nero, nis m ,
nervus, i m , ,
nescio, 4
Nessus, i m ,
nex, necis f ,
nexus, us m ,
niger, gra, grum
nihil
nil = nihil
Nilus, i m
nimius, a, um
nisi ()
nix, nivis f
no, navi, , 1
noblis, e ,
noceo, nocui, noctum, 2
noctu
nodus, i m
Noe
nolo, nolui, , nolle
nomen, nis n
nomno, 1
non ,
non solum sed etiam
nondum
nonne
nonnullus, a, um
nos
nosco, novi, notum, 3 ,
noster, tra, trum
notitia, ae f
notities, i f ,
noto, 1 ,
notus, a, um
novem
noverca, ae f
novies
novus, a, um
nox, noctis f
nubes, is f ,
nubo, nupsi, nuptum, 3 (+ dat.)
nudus, a, um
nullus, a, um
num ,
Numa, ae m
numen, nis n ,
numro, 1 ,
numrus, i m ,
Numtor, ris m ,
nummus, i m ,
nunc ,
nunquam
nuntio, 1
nuntius, i m ,
nuper ,
nuptiae, rum f, pl. t.
nusquam ,
nympha, ae f
Oo
ob (+ acc.) -,
ob-icio, jci, jectum, 3 , , ,
ob-lgo, 1
obliviscor, ltus sum, 3 (+ gen.)
ob-servo, 1 ,
obses, dis m
obsidio, nis f
ob-sdo, sdi, sessum, 3 ,
ob-sido, sdi, sessum, 2 , ,
,
ob-sto, stti, (sttum), 1 ,
,
218
Ogygia, ae f ,
Oineus, i m ,
olea, ae f ,
olim ,
olva, ae f ,
Olympius, a, um
Olympus, i m
omen, nis n ,
omitto, msi, missum, 3 , ,
omnno ,
omniptens, entis
omnis, e ,
onerarius, a, um
onus, ris n , ,
opra, ae f , , ;
opram dre ,
opus, ris n , ,
ora, ae f
oraclum, i n ,
oratio, nis f , ; oratinem habre ,
oratorius, a, um
orba, ae f
orbis, is m , ; orbis terrrum
, ,
ordno, 1 , ,
ordo, nis m , ,
oriens, entis m ,
orientlis, e
orior, ortus sum, 4 , ,
orntus, a, um ,
orntus, us m ,
orno, 1 , ,
oro, 1 ,
Orpheus, i m
ortus, us m , ,
os, oris n , , , ,
ostendo, ndi, ntum, 3 ,
ostium, i n ,
219
otium, i n ,
Ovidius, i m ,
ovis, is f
Pp
paene
pagus, i m ,
palam
Palatnus, a, um
Palatium, i n ,
palatium, i n
pallor, ris m
palma, ae f ,
pando, pandi, passum (pansum), 3 , ,
panis, is m
pannus, i m ,
panthra, ae f
par, paris n ,
par, paris ,
parco, peperci, , 3 (+dat.) ,
parcus, a, um , ,
parens, entis m, f ()
pareo, rui, rtum, 2 , ,
paries, tis m
pario, pepri, partum, 3 ,
Paris, dis m
partas, tis f ,
parter ,
Parmenio, nis m
paro, 1 (), ,
pars, partis f ,
parsimonia, ae f
Parthi, rum m
partceps, cpis ,
partim ,
parvus, a, um ,
passer, ris m
passus, us m
pastor, ris m ,
patefacio, fci, factum, 3 ,
,
pateo, tui, , 2 , ,
pater, tris m
paternus, a, um ,
patienter ,
patior, passus sum, 3 , , , ,
patria, ae f ,
patrimonium, i n ,
patrius, a, um ,
Patroclus, i m
patrnus, i m , ,
paucus, a, um ,
paultim ,
paulo
paullum
pauper, ris
pavimentum, i n ,
pavo, nis m
pax, pacis f ,
pecctor, ris m
pecctum, i n
pecco, 1 ,
pectus, ris n
pecunia, ae f
pecus, ris n ,
pejor, jus
pelgus, i n
Peleus, i m
pellis, is f ,
pello, pepli, pulsum, 3 , ,
,
Pelops, pis m
pendeo, pependi, , 2 , ,
Penelpa, ae f
penes (+acc.) ,
Penus, i m
penna, ae f ,
penuria, ae f ,
per (+ acc.) , , , ,
pergo, gi, actum, 3 , ,
peragro, 1 ,
peramblo, 1 ,
percontatio, nis f
percontor, 1 ,
percussor, ris m
per-cutio, cussi, cussum, 3 ,
per-do, ddi, dtum, 3 ,
per-domo, domui, domtum, 1 ,
peregrnus, a, um ,
peregrnus, i m
perennis, e ,
per-eo, ii, tum, re
perfde
perfidia, ae f
perfga, ae m ,
per-fugio, fgi, fugtum, 3 ,
perfugium, i n
pergo, perrexi, perrectum, 3 , ,
periculsus, a, um
periclum, i n
pertus, a, um , ,
per-lgo, lgi, lectum, 3
per-luo, lui, ltum, 3 ,
permagnus, a, um ,
per-mitto, msi, missum, 3 , , ,
per-moveo, mvi, mtum, 2 ,
,
per-mulceo, mulsi, mulsum (mulctum), 2
, ,
pernicies, i f , ,
pernicisus, a, um , ,
perpetuus, a, um ,
Persa, ae m
per-squor, sectus sum, 3 ,
,
per-sevro, 1 , ()
per-sisto, stti, , 3 ,
Phrygia, ae f
pitas, tis f , ,
plaustrum, i n
plebs, bis f ()
plenus, a, um
plerque, pleraeque, plerque ,
plerumque ,
pluit (impers.)
plumbum, i n ; p. album
plures, a ,
plurmum
plurmus, a, um ,
plus
Pluto, nis m ,
poena, ae f , ,
Poeni, rum m
pota, ae m
polliceor, pollictus sum, 2
Polybus, i m
Polyphmus, i m ,
Pompejnus, a, um
Pompjus, i m
Pompilius, i m
Pomponius, i m
pomum, i n
pondus, ris n , , ,
pono, posui, postum, 3 , , ,
pons, pontis m
Pontcus, a, um
pontfex, fcis m ,
Pontius Piltus, i m
Pontus, i m ,
poples, tis m ,
poplus, i m
Porcius, i m
porro , ,
Porsenna, ae m ,
porta, ae f
portendo, tendi, tentum, 3
portcus, us f ,
porto, 1 ,
portus, us m
posco, poposci, , 3 ,
possideo, sdi, sessum, 2 ,
possum, potui, , posse ,
post (+acc.) ,
postea ,
postrus, a, um ,
postquam
postrmo ,
postrmus, a, um
postridie
postlo, 1 , ,
potens, entis ,
potentia, ae f , ,
potestas, tis f , ,
potior, pottus sum, 4 , ,
potius ,
praebeo, praebui, praebtum, 2 ,
222
praeceptum, i n ,
prae-cipio, cpi, ceptum, 3 , ,
praecipto, 1 , ,
praecipue
praecipuus, a, um , ,
praeclrus, a, um , ,
praeda, ae f
prae-dco, dixi, dictum, 3 ,
praedium, i n ,
praeftus, a, um ,
praefectus, i m ,
prae-fro, tli, ltum, ferre
, ,
praegnans, ntis
prae-mitto, msi, missum, 3
praemium, i n
praenomintus, a, um
prae-pno, posui, postum, 3 ,
prae-scrbo, scripsi, scriptum, 3 ,
praesens, entis , ,
praesento, 1 ,
praesepium, i n ,
praesertim
praeses, dis m ,
praesidium, i n , ,
praestans, antis ,
praesto, stti, sttum, 1 ,
,
prae-sum, fui, , esse ,
praeter (+ acc.)
praeterea
praetor, ris m
pratum, i n
preces, um f ,
precor, 1 ,
prehendo, ndi, nsum, 3 , ,
premo, pressi, pressum, 3 , ,
pretisus, a, um ,
pretium, i n , ,
prex, precis f ,
Primus, i m ,
pridem ,
primo , -
primogentus, a, um
primum , , -
primus, a, um
princeps, cpis , ,
principlis, e
principtus, us m ,
principium, i n
prior, ius , , ,
priscus, a, um ,
prius ,
priusquam
privtus, a, um ,
privilegium, i n ,
privo, 1 ,
pro (+ abl.) , , ,
provus, i m ,
probtus, a, um ,
probtas, tis f
probo, 1 , , ,
probus, a, um ,
pro-cdo, cessi, cessum, 3 , , ,
procella, ae f
procul ,
procus, i m
223
prodigium, i n
prodtor, ris m
pro-do, ddi, dtum, 3 , , ,
pro-dco, duxi, ductum, 3 ,
proelium, i n ,
profecto ,
pro-fro, tli, ltum, ferre , , ,
professor, ris m ,
pro-ficio, fci, fectum, 3 , ,
proficiscor, fectus sum, 3 ,
progntus, a, um ,
prohibeo, hibui, hibtum, 2 , , ,
pro-icio, jci, jectum, 3 ,
,
proles, is f ,
Prometheus, i m
promiscue ,
pro-mitto, msi, missum, 3 ,
provincia, ae f
provsor, ris m , ( )
pro-vco, 1 , ,
proxmus, a, um , ,
prudens, entis , ,
prudentia, ae f ,
pruna, ae f ,
Ptolemaeus, i m ,
pubes, is f , ,
publce , ,
publcus, a, um , ,
Publilius, i m
Publius, i m
224
pudor, ris m ,
puella, ae f
puer, ri m ,
puerlis, e
pugna, ae f ,
pugnitvus, a, um
pugno, 1
pulcher, chra, chrum ,
Puncus, a, um
punio, 4
purgo, 1 , ,
puto, 1 , ,
pyrmis, dis f
Pyrenaeus, a, um
Pyrrhus, i m ,
Pythagras, ae m ,
Pythia, ae f
Qq
qu
quadragesmus, a, um
quadraginta
quadrans, ntis m
quadrtus, a, um ,
quadringentesmus, a, um
quaero, quaesvi, quaestum, 3 ,
, ,
quaeso
quaestio, nis f , ,
quaestor, ris m
quaestus, us m , ,
qualis, e ( )
qualitercunque -
quam ,
quamdiu
quamquam
quamvis ,
quando
quantum
quare
quartus, a, um
quasi ,
quater
quattuor
-que
queo, quivi, quitum, qure
queror, questus sum, 3
questus, us m
qui, quae, quod , -, -; ,
; qua de causa ()
,
quia
quicumque, quaecumque, quodcumque
,
quidam, quaedam, quoddam -,
quidem ,
quilbet, quaelbet, quodlbet (quidlbet)
,
quin ,
quindecimvir, i m
quingenti, ae, a
quinquagesmus, a, um
quinque
quintus, a, um
Quintus, i m
quippe ,
Quirtes, um m ,
quis, quid ,
quisquam, quidquam -
quisque, quaeque, quidque (quodque)
quisquis, quidquid ,
quivis, quaevis, quidvis ,
quo , ,
quoad , ,
quod ,
qumodo ,
quondam -,
quoniam
quoque ,
225
quot
quotannis
quotidinus, a, um
quotidie
quovismdo -
quum = cum , , ,
Rr
rado, rasi, rasum, 3 ,
ramus, i m ,
rapna, ae f ,
rapio, rapui, raptum, 3 , ,
,
rapto, 1 ,
raptus, us m
raro
ratio, nis f , , ,
re-bello, 1 ,
re-cdo, cessi, cessum, 3 ,
recens, entis ,
re-cipio, cpi, ceptum, 3 ,
, ; se recipre
re-cto, 1
reclno, 1 ,
recognitio, nis f ,
recordor, 1 ,
recte
rector, ris m ,
red-do, ddi, dtum, 3 ,
red-eo, ii, tum, re ,
red-go, gi, actum, 3 , , ,
red-mo, mi, emptum, 3 , ,
redtus, us m
re-dco, duxi, ductum, 3 ,
,
re-fro, tli, ltum, ferre , , ,
reglis, e
regio, nis f , ,
regius, a, um
regno, 1 ,
regnum, i n
rego, rexi, rectum, 3 ,
Reglus, i m
religio, nis f ,
religisus, a, um ,
relinquo, lqui, lictum, 3
relquus, a, um ,
re-maneo, mansi, mansum, 2 ,
remedium, i n ,
remissio, nis f , , ,
remissus, a, um , ,
re-mitto, msi, missum, 3 , ,
re-mror, 1 ,
Remus, i m
re-ntor, nsus (nixus) sum, 3 ,
reno, nis m ,
re-nvo, 1
re-nuntio, 1 ,
reor, ratus sum, 2 ,
re-pello, pli, pulsum, 3 , ,
repentnus, a, um ,
reperio, ppri, pertum, 4 , ,
re-pto, petvi, pettum, 3 ,
226
reptle, is n
re-pudio, 1 ,
re-pugno, 1 ,
requies, i f ,
requro, quisvi, quistum, 3 ,
res, rei f , , ; ob
eam rem, qua re ; res publca
, ; res adversae
; res gestae ; res novae ; res
secundae
re-salto, 1
re-scindo, scdi, scisum, 3 , ,
re-scrbo, scripsi, scriptum, 3
rex, regis m
Rhenus, i m P
rideo, risi, risum, 2
ripa, ae f
Riphaei montes
ritus, us m ,
rivus, i m
robur, ris n , , ,
rogto, 1 ,
rogo, 1 ,
rogus, i m
Roma,ae f
Romnus, a, um
Romnus, i m
Romlus, i m
rotundus, a, um
rubeo, bui, , 2 ,
rudis, e , ,
runa, ae f , ,
rumor, ris m , ,
rumpo, rupi, ruptum, 3 , ,
Ss
sabbtum, i n
Sabna, ae f
Sabni, rum m
Sabnus, a, um
sacer, cra, crum ,
sacerdos, tis m, f ,
sacerdotium, i n
sacrarium, i n ,
sacrificium, i n
sacrifco, 1 ( );
227
sacrilgus, a, um ,
sacrum, i n , ,
saeclum, i n = saeclum, i n
saeclum, i n , ,
saepe
saepio, saepsi, saeptum, 4 ,
saevus, a, um ,
sagitta, ae f
Salmis, nis f ,
salio, lui, ltum, 4
Sallustius, i m ,
saltus, us m ; saltum dare
salus, tis f , , , ,
salto, 1
salvtor, ris m
salvo, 1
salvus, a, um ,
Samii, rum m ,
sanctifco, 1
sanctus, a, um ,
sane , ,
sanguis, nis m
sano, 1 ,
sapiens, entis ,
sapientia, ae f
satis
satisfacio, fci, factum, 3 ,
Saturnus, i m
saxum, i n
scaencus, a, um ,
scamnum, i n ,
scandalsus, a, um ,
scando, scandi, scansum, 3 ,
sceleste
scelus, ris n
scencus, a, um = scaencus ,
schola, ae f
scientia, ae f
scindo, scidi, scissum, 3 , ,
scio, 4 ,
scipio, nis f ,
Scipio, nis m
scisctor, 1 ,
scribo, scripsi, scriptum, 3
scrinium, i n ,
scriptor, ris m
Scriptra, ae f
sculptle, is n ,
scutum, i n
scymnus, i m
Scytha, ae m
Scythia, ae f
Sebastinus, i m
seco, secui, sectum, 1 ,
secum = cum se
secundum (+acc.) ,
secundus, a, um , ,
,
secre
secris, is f
secrus, a, um ,
sed
sedeo, sedi sessum, 2
sedes, is f , ,
Segesta, ae f ,
semel ,
semen, nis n ,
sementis, is f
semper
sentor, ris m
senatorius, a, um
sentus, us m
senectus, tis f
senex, senis m, f ,
senlis, e ,
senior, ris m ,
228
Sennaar
Sennes, um m ,
sententia, ae f ,
sentio, sensi, sensum, 4 ,
,
separtim
separtus, a, um
sepelio, pelvi, pultum, 4
septem
septentrio, nis m
septimna, ae f
septmus, a, um
septingenti, ae, a
sepulcrum, i n ,
sequestro, 1 ,
sequor, ctus sum, 3 ,
series, i f ,
serius, a, um ,
sermo, nis m , , ,
sero
sero, sevi, satum, 3
serpens, entis m, f
serus, a, um
servlis, e
Servilius, i m
servio, 4 , ,
servitium, i n
servtus, tis f ,
servo, 1 , , ,
servus, i m ,
sescenti, ae, a
sevrus, a, um ,
sex
sexaginta
sextus, a, um
sexus, us m
si 1. : (); 2. . :
Sibylla, ae f
Sibyllnus, a, um
sic
sicctas, tis f ,
siccus, a, um
Sicilia, ae f
sicut (= sicti)
sidus, ris n
signo, 1 ,
signum, i n , ,
silentium, i n ,
silva, ae f
simlis, e ,
similitdo, nis f ,
simul
simulacrum, i n , ,
simlo, 1 ,
sin
sine (+ abl.)
singli, ae, a ,
singlus, a, um
sinister, tra, trum ,
sino, sivi (sii), situm, 3
Sinon, nis m
Sion
sitio, 4 ,
sitis, is f
situs, a, um
situs, us m ,
sive (= seu)
socer, ri m ,
socilis, e ,
socitas, tis f , ,
socio, 1 ,
socius, i m , , ;
Socrtes, is m
sol, solis m
solacium, i n ,
soleo, soltus sum, 2
solitdo, nis f ,
soltus, a, um ,
solium, i n , ,
sollemne, is n
sollemnis, e , ,
229
sollictus, a, um , ,
Solo, nis m C
solum
solummdo
solus, a, um
solvo, solvi, soltum, 3 , , , ,
somnium, i n c,
somnus, i m
sontus, us m ,
soror, ris f
sors, sortis f , ,
sortior, 4 ,
spero, 1
spes, ei f
Sphinx, ngis f
spirtus, us m , ,
splenddus, a, um , ,
spolium, i n
sponte ; su sponte
stagnum, i n
Statilius, i m
statim
statua, ae f
statuo, statui, stattum, 3 ,
,
stattum, i n ( pl.:
statta, rum)
stella, ae f ,
stilus, i m ,
stipendium, i n
stirps, stirpis f , , , ,
sudo, 1
Suebi, rum m ,
230
sus, suis m, f
sus-cipio, cpi, ceptum, 3 , , , ,
sus-pendo, pendi, pensum, 3 ,
suspicio, nis f
Tt
tabernaclum, i n
tabla, ae f , , ,
Tarentnus, i m
Tarquinius, i m
Tartrus, i m ,
taurus, i m
tectum, i n ,
tegimentum, i n ,
tego, texi, tectum, 3 ,
telum, i n
tempertus, a, um ,
tempro, 1 , ,
tempestas, tis f ,
templum, i n
tempto, 1 , ,
tempus, ris n
tendo, tetendi, tentum, 3 , ,
tenbrae, rum f, pl. t. ,
tenebricsus, a, um ,
231
termno, 1 , ,
tero, trivi, tritum, 3 , ,
thetrum, i n
Thebae, rum f ,
Thebni, rum m
Themistcles, is m
Thermopylae, rum f ,
Theseus, i m
Thessalia, ae f ,
Thetis, dis f
Thracia, ae f
thronus, i m
thus, thuris n ,
Tibris, is m ,
Tiberius, i m
timeo, timui, , 2
timdus,a, um ,
timor, ris m
Trajnus, i m ,
trans (+ acc.) ,
Transalpnus, a, um
trans-eo, ii, tum, re
trans-fro, tli, ltum, ferre ,
, ,
trans-go, gi, actum, 3 , , ,
transmarnus, a, um
transmissus, us m
trans-porto, 1
Transrhennus, a, um
Trasumennus (sc. lacus), i m
trecentesmus, a, um
trecenti, ae, a
tremendus, a, um
tremlus, a, um
tres, tria
tribnal, lis n ,
tribnus, i m ; t. plebis
; t. miltum
232
tribus, us f ,
tribtum, i n ,
trigemnus, a, um
triginta
triplex, cis
triqutrus, a, um
tristis, e , ,
tristitia, ae f ,
triumpho, 1 , ,
triumphus, i m ,
trivium, i n ,
Troja, ae f ,
Trojnus, a, um
Trojnus, i m
trucdo, 1 ,
trux, ucis , ,
tu
tuba, ae f
Tullia, ae f
Tullius, i m
Tullus, i m
tum
tumdus, a, um , ,
tumultus, us m , ,
tumlus, i n ,
tunc
tundo, tutdi, tu(n)sum, 3 , ,
turbo, 1 ,
turbulentus, a, um ,
turgidlus, a, um
turpis, e ,
turris, is f
tutla, ae f , ,
tutor, 1 ,
tutus, a, um ,
tuus, a, um
tyranncus, a, um
tyrannus, i m ,
Tyrus, i f ,
Uu
ubi ,
Ubii, rum m ,
ubque
udus, a, um
ulciscor, ultus sum, 3
Ulixes, is m (),
ullus, a, um -
ulterior, ius ,
, ,
ultmus, a, um , , ,
ultio, nis f
ultor, ris m
ultra (+ acc.) ,
ultro , ,
ulultus, us m ,
umrus, i m
un
uncus, i m ,
unda, ae f
unde
undeviginti
undque
unguis, is m ,
unce
unigentus, a, um
universtas, tis f ,
universus, a, um , ,
unus, a, um
unusquisque, unaquaeque, unumquodque
urbnus, a, um , ,
urbs, urbis f
ursa, ae f
usque ,
usus, us m , ,
ut 1. + ind. , , ;
2. +conj. , ,
uter, utra, utrum , ( )
uterque, utrque, utrumque ,
233
utrus, i m ,
utlis, e
utiltas, tis f , ,
utnam ,
utor, usus sum, 3 ,
utrimque
utrum ,
uva, ae f ,
uxor, ris f , ; uxrem ducre
alquam -
Vv
vaco, 1 , ,
vacuus, a, um ,
vadium, i n ()
,
vado, , , 3 ,
valde ,
valeo, valui, , 2 (),
,
Valerius, i m
valdus, a, um ,
vallum, i n ,
vanus, a, um , ,
vapor, ris m ,
varie -,
varius, a, um ,
vasto, 1 ,
vastus, a, um , ,
vates, is m ,
-ve ,
vehemens, entis , ,
vehementer , ,
veho, vexi, vectum, 3 , ; pass.
vel
vello, vulsi, vulsum, 3 , ,
,
vellus, ris n ,
velocter
velox, cis ,
vena, ae f ,
venatio, nis f
vendo, ddi, dtum, 3
vennum, i n ,
veneratio, nis f , ,
venia, ae f , ,
vnio, vni, ventum, 4 ,
ventus, i m
venumdo, ddi, dtum, 1
Venus, ris f ,
venustus, a, um ,
verbro, 1 , ,
verbsus, a, um ,
verbum, i n ,
Vergilius, i m ,
vergo, , , 3 , ,
vertas, tis f ,
vernaclus, a, um ,
Verres, is m
versus, us m ,
verto, verti, versum, 3
verum ,
verum, i n ,
verus, a, um , ,
vescor, , 3 , ,
vesper, ri m ,
vespra, ae f ,
Vesta, ae f ,
Vestlis, is f ,
vester, tra, trum
vestiblum, i n ,
234
vestigium, i n
vestio, 4 ,
vestis, is f ,
vesttus, us m
veto, vetui, vettum, 1
vetus, ris ,
vexo, 1 ,
via, ae f
vicesmus, a, um
vicnus, a, um ,
vicnus, i m
victor, ris m
victoria, ae f
victus, us m
vicus, i m ,
videlcet
video, vidi, visum, 2 , ;
pass.
vidua, ae f
vigilia, ae f ,
viglo, 1 ,
viginti
vincio, vinxi, vinctum, 4
vinco, vici, victum, 3 , ,
vindco, 1 ,
vinea, ae f ,
vinum, i n
vilens, entis c,
vilo, 1 , , ,
vir, viri m , ,
virga, ae f , ,
virgo, nis f
virdis, e
virtus, tis f , ,
vis (sing.: acc. vim, abl. vi; pl.: vires,
virium . .) , ,
visiblis, e , ,
visto, 1
viso, visi, visum, 3 ,
vita, ae f
vitlis, e
vitium, i n ,
vito, 1 ,
vitreus, a, um ,
vitrum , i n ,
vitlus, i m
vitupro, 1 ,
vivifco, 1 ,
vivo, vixi, victum, 3
vivus, a, um
vix
vocablum, i n ,
vocalis, e , ,
vocto, 1 ,
voco, 1 , ,
volatlis, e ,
volo, 1
volo, volui, , velle
volcer, cris, cre ,
volcris, is f
voluntas, tis f , ,
voluptas, tis f ,
Volusnus, i m
volvo, volvi, voltum, 3 , ,
, ,
vos
votum, i n ,
vox, vocis f , , , ,
Vulcnus, i m ,
vulgus, i n ,
vulnro, 1
vulnus, ris n
vulpes, is f
vultus, us m , ,
Xx
Xantippe, es f
Xerxes, is m ,
235
sed, at
Augustus, i m
Augustus, i m
Asia, ae f
Alexander, dri m
ara, ae f
avaritia, ae f
Alpes, ium m
Antonius, i m
Apollo, nis m
Ario, nis m
Aristotles, is m
Archimdes, is m
Atheniensis, is m
Achilles, is m
fabla, ae f
vigilantia, ae f
fugio, fugi, fugtum, 3; curro, cucurri, cursum, 3
sine (+ abl.)
impitas, tis f
Bellovci, rum m
ripa, ae f
immortlis, e
salus, tis f; bonum, i n
beneficium, i n
deus, i m
divitiae, rum f, pl. t.
dea, ae f
divnus, a, um
magis, plus
aegrto, 1; doleo, lui, , 2
magis, plus
magnus, a, um
jacio, jeci, jactum, 3
littra, ae f
sum, fui, , esse
debeo, bui, btum, 2
in (? + acc.; ? + abl.)
vester, tra, trum
vado
magnus, a, um
Vergilius, i m
credo, creddi, credtum, 3
fides, i f
redeo, ii, tum, re; revertor,
versus sum, 3
ago, egi, actum, 3; duco, duxi, ductum, 3; gero, gessi, gestum, 3
nuntius, i m
omnis, e
vesper, ri (ris) m
aeternus, a, um; perpetuus, a, um
video, vidi, visum, 2
culpa, ae f
infro, tli, ltum, ferre
militris e
dux, ducis m
tribuo, bui, btum, 3
miles, tis m
bellum, i n
copiae, rum f; exerctus, us m
exclmo, 1
edco, 1
restituo, tui, ttum, 3
delecto, 1
236
delector, 1
ortus, us m
hostis, is m
medcus, i m
noceo, nocui, noctum, 2; obsum,
fui, , esse
tempus, ris n
eques, tis m
semper
omnis, e
vos
incdo, cdi, csum, 3
Gallus, i m
Gallia, ae f
Hannbal, is m
Hector, ris m
Germnus, i m
Germania, ae f
Herodtus, i m
oclus, i m
dico, dixi, dictum, 3
annus, i m
Homrus, i m
mons, montis m
Horatius, i m
oppdum, i n; urbs, urbis f
civtas, tis f; res (rei) publca
(ae)
paro, 1
civis, is m
Graecus, i m
Graecia, ae f
Graecus, a, um
anser, ris m
Eurpa, ae f
si
etiam
ferrum, i n
hostia, ae f; sacrificium, i n
anmal, lis n
vita, ae f
incla, ae m
vivo, vixi, victum, 3
alea, ae f; sors, sortis f
237
ad (+ acc.)
quisque, quaeque, quodque; quilbet, quaelbet, quodlbet
videor, visus sum, 2
quam, ut, quomdo
qui, quae, quod
- quidam, quaedam, quoddam
Capitolium, i n
Catilna, ae m
liber, bri m
cum, quando, ubi
impro, 1
consul, lis m
brevis, e
qui, quae, quod
vagor, 1
firmus, a, um
clamor, ris m
quis, qui
et
eo, ii, itum, ire; cedo, cessi, cessum, 3
ex (+ abl.)
notum est; constat
notus, a, um
muto, 1; converto, verti, versum, 3
disco, didci, , 3
habeo, bui, btum, 2
soleo, soltus sum, 2
impertor, ris m
nomen, nis n
interdum
ars, artis f
facio, feci, factum, 3; impleo,
vi, tum, 2; . officium
fungor, functus sum, 3
elbor, lapsus sum, 3; discdo,
cessi, cessum, 3
Italia, ae f
Iphigenia, ae f
parvus, a, um
Marcus, i m
Mars, rtis m
mater, tris f
Medea, ae f
mortuus, a, um
locus, i m
238
mensis, is m
metallum, i n
Minerva, ae f
pax, pacis f
sententia, ae f; opinio, nis f
multi, ae, a; plures, a
multum
taceo, cui, ctum, 2
nauta, ae f
pons, pontis m
possum, potui, , posse
tenbrae, rum f
sapiens, entis m
sapientia, ae f
sapiens, entis
vir, i m
nos
in ( ? + acc.; ? + abl.)
spes, ei f
spero, 1
nomen, nis n
nomno, 1
in anmo habeo, bui, btum, 2
poplus, i m
disciplna, ae f, littrae, rum f
initium, i n; principium, i n
noster, tra, trum
non, ne; ... non solum...
sed etiam
parvus, a, um
nonnullus, a, um
necessarius, a, um
injuria, ae f
inflix, cis
non
nullus, a, um; neuter, tra, trum
nunquam
nemo
nihil
sed
novus, a, um
pes, pedis m
nox, noctis f
mos, moris m
oportet, oportuit, , 2
de (+ abl.)
habto, 1; colo, colui, cultum, 3
socitas, tis f; civtas, tis f
mos, moris m
unus, a, um
tamen
probo, 1
cingo, cinxi, cinctum, 3; circumdo, ddi, dtum, 1
, , is, ea, id
periclum, i n
descrbo, scripsi, scriptum, 3
pertus, a, um; expertus, a, um
ortor, ris m
arma, rum n, pl. t.
oppugno, 1
libro, 1
basis, is f; fundamentum, i n
condo, ddi, dtum, 3
insla, ae f
ab (+ abl.); de (+ abl.)
delgo, lgi, lectum, 3
fortter
fortis, e; audax, cis
respondeo, ndi, nsum, 2
dedco, duxi, ductum, 3
pater, tris m
patria, ae f
proficiscor, fectus sum, 3;
discdo, cessi, cessum, 3
aestmo, 1; censeo, sui, sum, 2
erro, 1
memoria, ae f
Paris, dis m
Patroclus, i m
trado, ddi, dtum, 3
transfro, tli, ltum, ferre
239
transporto, 1
transeo, ii, tum, re; transcendo, ndi, nsum, 3
Persa, ae m
tristia, ae f
scriptor, ris m
scribo, scripsi, scriptum, 3
epistla, ae f
Pythagras, ae m
gens, gentis f; natio, nis f
malus, a, um
forum, i n
per (+ acc.) per vias ( ); ex
(+ abl.) ex factis ( )
victoria, ae f
vinco, vici, victum, 3
sub (? + acc.; ? + abl.)
accendo, ndi, nsum, 3
tollo, sustli, subltum, 3; surrgo, rexi, rectum, 3
simlo, 1; imtor, 1; consquor,
sectus sum, 3
amca, ae f
accdo, cessi, cessum, 3; subeo,
ii, tum, re
pareo, rui, rtum, 2; obtempro, 1
incendium, i n
posterius, postea
dum
monstro, 1
utlis, e
dux, ducis m; impertor, ris m
accipio, cpi, ceptum, 3
utiltas, tis f
memni, meminisse; memror, 1
juvo, juvi, jutum, 1; adsum, fui,
, esse
post (+ acc.)
legtus, i m
facnus, ris n; factum, i n
mitto, misi, missum, 3
honor, ris m
pota, ae m
verum, i n
jus, juris n
servus, i m
labor, ris m
labro, 1
propter (+ acc.); caus (+ gen.)
gaudeo, gavsus sum, 2
deleo, vi, tum, 2
mens, mentis f; ratio, nis f
240
cum (+ abl.)
hortus, i m
ipse, ipsa, ipsum
liber, ra, rum
suus, a, um
Sextilius, i m
septem
cremo, 1
signum, i n
Sicilia, ae f
Scytha, ae f
mox, celerter
gloria, ae f
clarus, a, um
suavis, e
caecus, a, um
verbum, i n; vocablum, i n; vox,
vocis f
elephantus, i m
audio, 4
mortlis, e
mors, mortis f
specto, 1; video, vidi, visum, 2
consilium, i n
concordia, ae f
Socrtes, is m
miles, tis m
sol, solis m
somnus, i m; somnium, i n
servo, 1, conservo, 1
dormio, 4
pugno, 1
pugna, ae f; proelium, i n
fio, factus sum, firi
studium, i n
statua, ae f
murus, i m; moenia, ium n, pl. t.
pars, partis f
regio, nis f; civtas, tis f
metus, us m; terror, ris m
sagitta, ae f
studeo, dui, , 2; intendo, ndi,
ntum, 3; peto, tvi, ttum, 3
struo, struxi, structum, 3
judco, 1
felix, cis
puto, 1; arbtror, 1
filius, i m
sic, tam
cum, quod
tantus, a, um; talis, e
ingenium, i n
Tactus, i m
tuus, a, um
corpus, ris n
tyrannus, i m
tantum, modo
hic, haec, hoc; ille, illa, illud; iste, ista,
istud
, uterque, utrque,
utrumque
postlo, 1; peto, tvi, ttum, 3
tres, tria
triginta
Troja, ae f
Trojnus, i m
241
difficle
difficlis, e
Tullia, ae f
tu
bene
volo, volui, , velle; cupio, vi, tum, 3
quamquam, etsi (+ ind.); cum, quamvis, ut (+ conj.)
conservtor, ris m
color, ris m
Caesar, ris m
Cicro, nis m
saepe
saepius
homo, nis m
humnus, a, um
quam
quattuor
lego, legi, lectum, 3
(.) quid
() quod
ut
sextus, a, um
Themistcles, is m
Thebae, rum f
philosphus, i m
Poeni, rum m
Julia, ae f
juvnis, is m
ego
.
lingua, ae f
Ison, nis m
laudo, 1
bonus, a, um
242
.........................................................................................................
...................................................................................................................
1. Alphabtum () ............................................................................................
2. ....................................................................................
3. ................................................................................
4. .....................................................................................................
5. .....................................................................................
6. Accentus () ...............................................................................................
7. ......................................................................
7
8
8
9
10
10
10
12
13
14
14
15
15
16
16
17
17
18
20
20
21
21
21
22
23
23
24
25
25
25
26
26
27
27
27
28
28
28
29
29
29
30
30
31
33
33
35
35
35
36
36
37
37
37
38
38
39
40
42
42
42
43
43
43
44
45
45
46
47
47
47
48
48
49
49
50
50
51
51
57
57
58
59
60
61
61
62
69
69
90. ......................................................................
91. ..............................................................................................
92. Conjunctvus .......................................................
93. ...........................
94. ................................................................................................
95. ........................................................................
96. ....................................................
97. ...............................................................
98. ut explicatvum.....................................................
99. ,
qui, quae, quod ......................................................................................
100. ................................................................
101. ...............................................................
102. .....................................................
103. .....................................................................................
104. , ................................................
105. Accusatvus cum infinitvo ( ) ......
106. ccusatvus cum infinitvo .......................
107. ccusatvus cum infinitvo..................
108. Nominatvus cum infinitvo ( ) ..
109. nominatvus cum infinitvo..................
110. Ablatvus absoltus ( ) ...................................
111. ablatvus absoltus..........................................................
112. ablatvus absoltus ....................................................................
74
75
82
84
85
86
86
87
87
88
88
89
90
90
91
92
93
94
94
95
95
96
97
I. ......................................................................................................... 98
II. Nomen substantvum. Declinatio prima ......................................................... 98
III. Verbum. Praesens indicatvi actvi. Infinitvus praesentis actvi .................. 99
IV. Imperatvus praesentis actvi. .............................. 100
V. Nomen substantvum. Declinatio secunda ..................................................... 100
VI. Nomna adjectva. 12 declinatines. Pronomna possessva....................... 101
245
102
103
104
105
105
106
107
108
110
111
112
113
115
116
117
119
121
122
123
124
125
126
127
129
130
131
132
133
........................................................
Cajus Valerius Catullus ...................................................................................................
Publius Vergilius Maro ...................................................................................................
Quintus Horatius Flaccus ................................................................................................
Publius Ovidius Naso ......................................................................................................
Titus Lucretius Carus ......................................................................................................
Phaedrus ..........................................................................................................................
Cajus Julius Caesar..........................................................................................................
Marcus Tullius Cicro .....................................................................................................
Cajus Sallustius Crispus ..................................................................................................
Titus Livius......................................................................................................................
Publius Cornelius Tactus................................................................................................
Cajus Petronius................................................................................................................
246
141
141
143
144
145
147
148
150
155
158
160
161
163
...................................................................................
Vetus Testamentum .........................................................................................................
Novum Testamentum ......................................................................................................
...................................................
Chroncon universittis Pragensis ...................................................................................
Statta bursae jurisperitrum...........................................................................................
Ioannes Dlugossius ..........................................................................................................
Decretum consularis Leopoliensis officii ........................................................................
Littere pro doctore Francisco Skorzina de Poloczko.......................................................
Ioannes Cochanovius.......................................................................................................
Matthias Casimirus Sarbievius........................................................................................
Nicolaus Hussovianus .....................................................................................................
Ioannes Visliciensis .........................................................................................................
164
164
165
166
166
167
168
170
171
173
174
175
176
,
........................... 178
, , ...................................... 184
- ....................................................................... 192
- ....................................................................... 236
247
: . - (.
, 1999); : 1- (. , 1977), 2-
(. . Ianua
nova, 1977).
LINGUA LATINA
. .
. .
. .
. .
30.07.2004. 6084/16. . .
. . . . 14,41. .-. . 15,65. 500 . .
.
02330/0056804 02.03.2004.
220050, , , 4.
-
.
02330/0056850 30.04.2004.
220030, , . , 6.
248