Dariusz Butrymowicz

Politechnika Białostocka

TERMODYNAMIKA
Pierwsza Zasada Termodynamiki
- sformułowania podstawowe

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Pierwsza Zasada Termodynamiki

James P. Joule
2

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Doświadczenia J.P. Joule’a (1841 - 1850)
1 - naczynie kalorymetryczne,
2 – mieszadło,
3 – izolacja cieplna,
4 - układ napędzający mieszadło,
5 – ciało wykonujące pracę w polu
grawitacyjnym,
6 - termometr
Określona praca wykonana nad
układem adiabatycznym powoduje
identyczny wzrost jego temperatury
niezależnie od sposobu jej wykonania.
Ponieważ taki sam efekt można
osiągnąć dostarczając do układu
diatermicznego energię na sposób
ciepła, to oba sposoby wymiany energii
są sobie równoważne (Q = L).
3

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 T

m
F
woda
x

L = F x Q  mc p T 1 kcal= 4.184 kJ

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Rudolf Clausius (1822-1888)

W roku 1875 opublikował sformułowanie

zasady zachowania energii określając je jako
„Pierwszą Zasadę Termodynamiki”

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Historycznie najstarsze sformułowanie I Zasady Termodynamiki

Sumaryczna energia Wszechświata jest

stała - nie można jej tworzyć lub niszczyć
a jedynie przekazywać między układami
(H. Helmholtz, 1847)

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Ei System zamknięty Eo
Eu

Ei  Eo  Eu

E i System zamknięty E o
E u

E i  E o  E u

Stan ustalony: E i  E o ; E u  0 7

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 I Zasada Termodynamiki
dla układów zamkniętych
đQ

dU

dV
đL

Q  dU  L  dU  p V dV

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Konsekwencja I Zasady Termodynamiki
Jeżeli w wyniku
B przemiany cyklicznej
UAB układ powróci do stanu
początkowego, to
sumaryczna zmiana jego
A Ucykl = 0 UBC energii wewnętrznej
będzie równa zeru.
UCA
C
Ucykl = 0

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Jeśli rozważy się proces cykliczny w którym następuje mała
zmiana stanu układu, wtedy I Zasadę Termodynamiki można
zapisać jako:
Q  dU  L

Ponieważ energia wewnętrzna jest funkcją stanu, jej zmiana dla

cyklu zamkniętego jest równa zero:

 Q   L  0

Energia wewnętrzna jest funkcją stanu opisaną przez

 dU  0 .

10

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 Bilans energetyczny procesu cyklicznego

U cykl   Qi   Li  0
UAB= QAB + LAB cykl cykl
B

Q   L
cykl
i
cykl
i 0
A UBC= QBC + LBC

UCA= QCA + LCA

C

11

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 o
Q

i
Q Pe

12

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 i
Q

Siłownia cieplna Pe

o
Q

Q i  Pe  Q o
Strumień ciepła napędowego=
= moc mechaniczna (elektryczna) +strumień strat cieplnych
13

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 o
Q

k
Q

Urządzenie chłodnicze sprężarkowe

Pe 14

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 k
Q

Urządzenie
chłodnicze Pe

o
Q

Q k  Pe  Q o
Ciepło skraplania = moc mechaniczna (elektryczna) +wydajność chłodnicza
15

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 W warunkach izochorycznych (V = const):

L  0 ; dQv  dU  mcv dT

W warunkach izobarycznych (p = const):

dQ p  dU  pdV  dU  pdV  Vdp  Vdp

 d U  pV  Vdp  dH  Vdp  dH  Lt
Lt  0 ; dQ p  dH  mc p dT

16

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

 I Zasada Termodynamiki
dla układów otwartych

17

Click here to get your free novaPDF Lite registration key

  1   1 
m  hi  w2i  gyi   Q d  Pe  m  ho  wo2  gyo   Q f
 2   2 
Bardzo często zmiany energii kinetycznej oraz potencjalnej są możliwe do
pominięcia, wówczas IZT dla układów otwartych ma postać:

m hi  Q d  Pe  m ho  Q f
18

Click here to get your free novaPDF Lite registration key