You are on page 1of 105

Vn phng

Lao ng
Quc t
Cm nang Hng dn Ngi Khuyt tt
tm vic lm
C TUYN DNG
Vn phng Khu vc chu v Thi Bnh Dng
T CHC LAO NG QUC T
Tng 10, Ta nh Lin Hp Quc
Rajdamnern Nok Avenue
PO Box 2-349, Rajdamnern
Bangkok 10200, Thailand
Tel: +662 288 1792
Fax: +662 288 3043
Email: disability@ilo.org
Websites: www.ilo.org
www.ilo.org/abilityasia
www.ilo.org/employement/disability
c tuyn dng
Cm nang hng dn
ngi khuyt tt tm vic lm
Vn phng Khu vc chu v Thi Bnh Dng
Bn quyn ca T chc Lao ng Quc t
Xut bn ln u nm2010
Cc n bn ca Vn ph ng quc t c bn quy
hoc qua email: pubdroit@ilo.org.
Vn ph ng Quc t
khc mt khi
ch a ch
t
rong n phm.
n ph
ng Quc t khng ng h h.
n ph
2010
ng T chc Lao
on cu. Tuy nhin, mt s
ngun thng tin.
ng Xut bn ,
International Labour Office, CH-1211 Geneva 22, Thy S,
ng T chc Lao xin php ny.

mc nu. Hy tham kho ti


mhiu v c
Bn Ting Anh: Getting Hired - A Guide for Job - Seekers with Disabilities; ISBN 978-92-2-
120858-7 (print); ISBN978-92-2-120859-4 (web pdf), Thailand, 2008.
Bn Ting Vit: - C mvic lm; ISBN
978-92-2-823614-9 (print); ISBN978-92-2-823615-6 (web pdf), Vit Nam, 2010.
Danh mc cc n phm ca ILO
Vic s dng t ng trong cc n phm ca ILO theo thng l ca Lin Hp Quc v vic trnh
by cc t ng Lao
nh trng php l ca bt k quc gia, khu vc, vng lnh th no,
hay v cc c gia ny.
ng Lao
nh cng ngh khng c ngha
V ng Lao
nh
ng Lao
nh thc d liu
ng ILO i Phng
Xut bn, V ng Lao
Hy thamkho mng ca chng ti ti:
n theo iu 2 ca Cng c v
Bn quyn T trch dn ngn c php s dng m khng cn phi
xin php, vi iu kin phi ch r c php ti bn hay dch thut, cn gi
n xin php n Ph (Bn quyn v Giy php) T chc lao ng quc t
sn sng tip nhn n
Cc th vin, t chc v ngi s dng ng k c quyn xut bn s c
php sao chp vi s lng ghi trong giy php v
quan cp giy php quyn xut bn ca nc s ti.
c tuyn dng mnang hng dn ngi khuyt tt t
liu trong cc n phmny khng by t bt k quan imno t pha Vn ph
ng Quc t lin quan n t
quan hu quan, hay lin quan n vic xo b ranh gii ca cc quc
Trch nhim v quan im c nu trong cc bi vit, nghin cu v cc bi ng gp khc c
tn tc gi l hon ton thuc v tc gi, vic xut bn n phm khng ng ngha vi vic
Vn ph ng Quc t nht tr vi quan imnu t
Vic vin dn tn cng ty v cc sn phm thng mi v quy tr
ng Quc t ph chun cc cng ty v sn phmny, ng thi vic khng nhc
ti mt cng ty, mt sn phmthng mi hay quy tr cng ngh no khng bao hmvic Vn
ph
n phm v ti liu di h in t c th n vi bn thng qua cc ca hng
sch hoc ti Vn ph ng ti nhiu nc, hoc c th trc tip gi yu cu t
ng Quc t, CH-1211 Gnva 22, Thu S. Danh mc cc n phm
mi c ng min ph ti a ch trn hoc qua email:
c in ti Vit Nam
www.ifrro.org
pubvent@ilo.org
www.ilo.org/publns
Kho
the trang tinh
Th
Ban la nguJi khuye
mung, ban da vuJt
nang huJng dan nay
ChuJng trinh hang
. Cuon s
mot cong viec tai m
nghia vJi viec ban
nay co the duJc s
chuc/nhom hoi cua
hoac cung co the du
to chuc hoi cua ngu
chuc hi chinh hu
cam nang hat ha
.
Jucc tuyci Jui - 0
xii vicc |am
Siai vici k|i tc c
||uyct tat
email: pubdroit@ilo.org.
a ch
.
,
ny.
Hy tham kho ti
abilities; ISBN 978-92-2-
mvic lm; ISBN
Nam, 2010.
c cc n phm ca ILO
n Hp Quc v vic trnh
ng Lao
u vc, vng lnh th no,
gia ny.
ng ngh khng c ngha
i Phng
o iu 2 ca Cng c v
dng m khng cn phi
n hay dch thut, cn gi
chc lao ng quc t
quyn xut bn s c
a nc s ti.
yt tt t
o t pha Vn ph
a cc quc
cc bi ng gp khc c
khng ng ngha vi vic
ng thi vic khng nhc
o khng bao hmvic Vn
thng qua cc ca hng
p gi yu cu t
Danh mc cc n phm
Li ni u
KIug g: c I ugau cau n ugu: ::
I :aug :uI Iau I:uI Iuug Ja Juc nuc :u Ja J :a
Thcmis Jottorscn, cuu tcng thcng Vy
Ban la nguJi khuyet tat va ban dang muon tim mot viec lam! Xin chuc
mung, ban da vuJt qua buJc quan trong dau tien khi a dung cuon cam
nang huJng dan nay.
ChuJng trinh hang luc Chau A la nJi khJi xuJng cuon
. Cuon sach nham giu nhung ca nhan dang mong muon tim
mot cong viec tai mot cJ sJ co dang ky kinh doanh. Bieu nay cung dong
nghia vJi viec ban dang song tai mot thi tran hay thanh ho. Cam nang
nay co the duJc su dung cho bat ky ai tu ca nhan hKT den cac to
chuc/nhom hoi cua hKT.. ho cung co the duJc su dung mot cach doc la
hoac cung co the duJc su dung nhu mot tai lieu cho mot khoa dao tao. Cac
to chuc hoi cua nguJi khuyet tat, cac van hong giJi thieu viec lam, cac to
chuc hi chinh hu cung nhu cac to chuc xa hoi cung co the su dung cuon
cam nang hat hanh kem theo
.
Lam t|c iac Jc
Jucc tuyci Jui - 0am iai |uci Jai Jai| c|c iuci k|uyct tat k|i Ji
xii vicc |am
c Jucc tuyci Jui - iac tri| c|c
Siai vici k|i tc c|uc cac |ci t|ac |ici quai Jci vicc |am cua |uci
||uyct tat
- iv -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Ban nen tie xuc vJ
minh de biet them v
quyen do duJc ha
Cuon cam nang nay
quyen cua ban, nhun
dung cho minh cac
nay duJc viet rat de
Tuy nhien, moi nuJ
cung nhu vay ve th
thong tin tu cac lan
theo cach ho van a
To chuc Lao dong 0
thich de co the tu
thong qua dong go
va hy vong ban se ti
tieu ma ban de ra.
Mac du duJc bien soan danh cho nguJi khuyet tat trong do tuoi lao dong,
cac nguyen tac cJ ban ve tim viec va cJ hoi duJc tuyen dung trong cuon
cam nang nay cung co the a dung duJc cho bat ky ai dang co nhu cau tim
viec. hhung nguJi khong khuyet tat cung se thay day la mot cuon cam
nang co gia tri. ho giu moi nguJi co the tim duJc nhung cong viec ban thJi
gian khi dang di hoc hoac nhung viec toan thJi gian.
hgay nay, hguJi khuyet tat khong con bi coi la nhung nguJi can duJc bao
trJ va cham soc ma ho duJc cong nhan la co cac quyen cJ ban, trong do co
ca quyen duJc dao tao va co viec lam. Mot khi da qua dao tao va duJc
chuan bi tot, cac ban co the trJ thanh thi truJng lao
dong. ieu nay da duJc chung minh khong hai mot lan vJi cac doanh
nghie va giJi chu da tuyen dung nguJi khuyet tat va da co ca qua trinh
theo doi ve su tien bo, nang suat cong viec va cac thong so an toan lao
dong cua nguJi khuyet tat khi ho lam viec tai cac doanh nghie do.
0uyen duJc lam viec co y nghia that su duJc 0uoc te cong nhan trong
nhieu van ban. MJi day nhat, Bai hoi dong Lien hie 0uoc da thong qua
Cong uJc 0uoc te ve 0uyen cua hguJi Khuyet tat. Cong uJc nay duJc nhieu
quoc gia tren the giJi ky tham gia va he chuan. Cong uJc da chinh thuc co
hieu luc ke tu ngay 8 thang 5 nam 2OO8. Cong uJc cua To chuc Lao dong
0uoc te (L0) ve Fhuc hoi nghe nghie va viec lam (danh cho hguJi khuyet
tat) nam 1O88 (0oi tat la Cong uJc so 15O) da khuyen khich su doi xu
ngang bang va cJ hoi binh dang cho nguJi khuyet tat J khia canh cong viec
va dao tao. hhieu quoc gia tren the giJi con co ca luat bao ve quyen cua
nguJi khuyet tat duJc tuyen dung vao lam viec.
mot han dang ke cua
B
- v -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Ban nen tie xuc vJi cac To chuc hoi cua nguJi khuyet tat tai dia huJng
minh de biet them ve cac quyen cua ban nhu quyen duJc lam viec va cac
quyen do duJc ha luat bao ve nhu the nao.
Cuon cam nang nay con cung ca them cho ban mot so thong tin ve cac
quyen cua ban, nhung chu yeu duJc soan thao nham muc dich giu ban xay
dung cho minh cac ky nang can thiet de tim duJc viec lam. Cuon tai lieu
nay duJc viet rat de hieu va chung toi mong rang ban se thay no huu ich.
Tuy nhien, moi nuJc deu co cach rieng cua minh va cach thuc tim viec
cung nhu vay ve thong le cung nhu cac thu tuc, vi vay ban nen hoi them
thong tin tu cac lanh dao dia huJng, cac chuyen gia ve viec lam, va lam
theo cach ho van a dung tai dat nuJc cua ban.
To chuc Lao dong 0uoc te khuyen khich ban tim cong viec ma ban yeu
thich de co the tu hat trien cung nhu go han vao hat trien cong dong
thong qua dong go cua ban than ban. Chung toi xin chuc ban thanh cong
va hy vong ban se tim duJc mot cong viec co y nghia, dat duJc nhung muc
tieu ma ban de ra.
ng do tuoi lao dong,
en dung trong cuon
dang co nhu cau tim
y la mot cuon cam
g cong viec ban thJi
nguJi can duJc bao
cJ ban, trong do co
ua dao tao va duJc
thi truJng lao
lan vJi cac doanh
da co ca qua trinh
ong so an toan lao
nghie do.
e cong nhan trong
0uoc da thong qua
uJc nay duJc nhieu
uJc da chinh thuc co
a To chuc Lao dong
nh cho hguJi khuyet
en khich su doi xu
khia canh cong viec
t bao ve quyen cua
ke cua
- vi -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
LJi noi dau
Muc Luc
1. 0iJi thieu cu
2. Tu danh gia
8. Tim hieu ve
4. Bat muc tieu
5. Chuan bi ho
G. Tim thong ti
7. Fhong van ti
8. To chuc tim
Fhu Luc
. Cac trang w
. Fhieu ho sJ
LJi Cam Jn
Mc lc
LJi noi dau
Muc Luc
1. 0iJi thieu cuon Cam nang Be duJc tuyen dung
2. Tu danh gia ban than
8. Tim hieu ve viec lam va cac buJc can thuc hien de xin viec
4. Bat muc tieu cho minh
5. Chuan bi ho sJ tim viec
G. Tim thong tin va han hoi cac cJ hoi viec lam
7. Fhong van tim viec lam
8. To chuc tim viec lam
Fhu Luc
. Cac trang web tham khao
. Fhieu ho sJ Ca nhan
LJi Cam Jn
iii
vii
1
5
18
24
28
8O
G1
81
85
8G
OO
O5
- viii -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Tam d
Cuon sach nay g
Khi ban Tim doc cuo
tim mot cong viec n
giu ban biet nen b
tim viec cung nhu g
giu ban:
hoc cach
Bat ra m
Xac dinh
viet dJn
viet sJ ye
Chuan bi
Li Gii thiu
T:u : uu, :u LIac :
Tan u,cI ugIa Ia, Ju LI: : Ja Ja, Ju
Ngin ngu nhi Phit
6uon sach nay gIup ban Im vIac nhu Iha nao!
Khi ban Tim doc cuon cam nang nay, cung chinh la luc ban dang co y dinh
tim mot cong viec nao do trong dau. duJc thiet ke de
giu ban biet nen bat dau tu dau. Cuon sach cung ca nhung thong tin ve
tim viec cung nhu giu ban cach luyen ta cac ky nang tim viec. Sach se
giu ban:
hoc cach tu danh gia ban than va nhan dinh ve cac cong lam
Bat ra muc dich tim viec thiet thuc
Xac dinh va da ung cac yeu cau cua cong viec
viet dJn xin viec
viet sJ yeu ly lich
Chuan bi cho viec hong van xin viec.
c Jucc tuyci Jui
- 2 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Can luu y muc tieu cua cuon huJng dan nay la giu ban duJc tuyen chon
lam nhan vien chu khong hai giu ban khJi su doanh nghie cua rieng
minh. Thong thuJng, lam viec cho cac doanh nghie deu J cac thanh ho,
khu do thi hoac cac thi tran, cac lang nghe lJn.
Tot nhat ban nen doc cuon tu dau den cuoi, sau do
quay lai xem ky tung chuJng mot. Ban nen co mot cuon vJ, giay but de co
the lam mot so bai ta theo huJng dan.
Bieu quan trong nhat la hai tin vao chinh minh. Ban co ky nang va nang
luc. Ban co diem manh va thoi quen lam viec tot. Ban co nhieu thu de dong
go cho su nghie chung du ban co khuyet tat, chua co kinh nghiem cong
viec, hoac chua co trang bi hu hJ. hgoai dJi han co viec dang chJ ban.
hay tim den no va dung ngai thu. heu khong thu ban se chang co thanh
cong.
8u dung huong dan nhu Iha nao?
TIn Iuong o chnh mnh
e c tuyen dung 8kI TkF 1.1. TM
Tim viec lam co t
khi lai kho khan va
giu bang cach du
cung nhu co the c
0uJi day la nhung
Len mot danh
cung nhu hoi y
hguJi dong ha
ai do da tim du
nang tai cong
trJ giu viec la
mot doanh ngh
do la nguJi ban
hay nhJ mot h
va cung doc cu
hay danh thJi
cung nhu trao d
Tim viec cung giong
hai chiu kho, ren lu
ket qua tot. Thinh t
cach lam the nao d
thuan thuc va nang
8an da quyaI hoc cach Im vIac.
Io Ia Iuc Im hIau Iham va ban Ihan ban.
- 3 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
an duJc tuyen chon
h nghie cua rieng
eu J cac thanh ho,
au den cuoi, sau do
n vJ, giay but de co
co ky nang va nang
o nhieu thu de dong
o kinh nghiem cong
viec dang chJ ban.
se chang co thanh
8kI TkF 1.1. TM T0 I0F
Tim viec lam co the la mot viec vui ve va day hung khJi, song cung nhieu
khi lai kho khan va khong may thich thu. Se rat tot neu ban co mot ai do trJ
giu bang cach dua ra cac y tuJng, dong vien va cho ban nhung lJi khuyen,
cung nhu co the cung luyen vJi ban cac bai ta trong cuon huJng dan nay.
0uJi day la nhung gi can lam de tim mot nguJi dong hanh nhu tren:
Len mot danh sach nhung nguJi ban co the goi dien nhJ giu dJ, ho trJ
cung nhu hoi y kien.
hguJi dong hanh co the la mot nguJi ban cung dang tim viec hoac mot
ai do da tim duJc viec lam. Mot thay giao cu, mot can bo huc hoi chuc
nang tai cong dong, mot can bo hu trach tuyen dung, mot nha tu van
trJ giu viec lam, mot can bo cong dong hoac mot nguJi dang lam cho
mot doanh nghie hay mot cJ quan nha nuJc. ho la bat ky ai mien nguJi
do la nguJi ban quen biet, tin tuJng va ton trong.
hay nhJ mot hoac vai nguJi nhan lJi lam nguJi ban dong hanh tim viec
va cung doc cuon huJng dan nay.
hay danh thJi gian thuJng xuyen trao doi ve dien tien qua trinh tim viec
cung nhu trao doi cac y tuJng.
Tim viec cung giong nhu la lam viec. Ban can dat muc tieu hai dat duJc,
hai chiu kho, ren luyen cac ky nang va danh thJi gian cho no de dat duJc
ket qua tot. Thinh thoang nen doc di doc lai cuon huJng dan nay de nhJ
cach lam the nao de tim duJc viec lam. hay luyen cac bai ta de trJ nen
thuan thuc va nang cao cac ky nang tim viec.
ban.
- 4 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
T
Dch ngha
TruJc khi di tim viec
hoi minh muon lam
nhan duJc cai gi. Fh
Tim hieu
cua nguJ
Tim xem
va ky nan
Tu danh
A dung
Khong hiem khi ban
gia dinh, ban be, va
khuyet tat, ban co th
co the khong quan
rang ban khac biet.
T hieu mnh va
Ban cung co the tham khao mot chuJng trinh huJng dan nghe hoac hoi
chuyen gia tu van de giu ban luyen cac ky nang tim viec lam.
heu ban can nhung thong tin ve mot loai thiet bi rieng nao do hay mot vi tri
cong viec cua mot nguJi nao do cung co khuyet tat nhu ban (chang han mot
cho lam viec J tang tret doi vJi mot nguJi ngoi xe lan, ban him co cai bo
chu noi Brai), ban cung nen hoi y kien mot chuyen gia tu van hoac to chuc
hoi nguJi khuyet tat tai dia huJng ban dang song.
T nh gi bn thn
T:: uIau :: :, T:: uga :: ug
D,cI ugIa. 1: ugu: Ja LIu, I: a cu LIu Iu
lic Tu, Nhi triot hcc Trung Qucc
TruJc khi di tim viec, Ban can tu nhin nhan ve ban than minh. Ban can tu
hoi minh muon lam gi, co the de nghi gi vJi nha tuyen dung va mong muon
nhan duJc cai gi. Fhan nay se giu ban:
Tim hieu anh huJng cua cach tu danh gia ban than va nhan dinh
cua nguJi khac ve ban than ban
Tim xem minh co nhung moi quan tam gi, co nhung kha nang gi
va ky nang gi
Tu danh gia uu diem va thai do tich cuc cua ban than
A dung nhung dieu ban tu danh gia ve ban than vao cong viec.
Khong hiem khi ban tu nhin ban than qua con mat cua nhung nguJi khac:
gia dinh, ban be, va ngay ca nhung nguJi ban khong quen biet. La nguJi
khuyet tat, ban co the bi nguJi khac nhin bang mot con mat khac. hguJi ta
co the khong quan tam ban la ai va doi xu vJi ban mot cach toi te vi cho
rang ban khac biet. hguJi ta co the khong muon cho ban viec lam vi cach
Tu hIau mnh va xam nguoI khac danh gIa mnh nhu Iha nao
2
dan nghe hoac hoi
c lam.
o do hay mot vi tri
an (chang han mot
an him co cai bo
u van hoac to chuc
- 6 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ban nhin, ban di hay ban noi. Rat nhieu nguJi khong co nhieu kien thuc ve
khuyet tat va vi vay rat kho khan cho ho de biet duJc kha nang cua ban ma
ho chi chu yeu nhin vao su khuyet tat cua ban.
Tren thuc te, nhung gi nguJi khac nghi ve ban chi la y kien rieng cua ho
chu khong hai la su that. Tuy nhien, ban co the nghe thay nhieu y kien
nhu the va dan den viec ban cung co ve tin theo ho. Khi di tim viec, dieu
quan trong la hai ta trung vao nhung yeu to tich cuc. hay xac dinh cac
the manh va uu diem cua minh va ta trung lam noi bat chung.
Bat ky ai deu co nhung kha nang, uu diem va khuyet diem khac nhau. Cac
bai ta trong han nay se giu ban xac dinh cac kha nang va uu the cua
ban than de co the tim duJc mot cong viec tot va hu hJ.
Moi nguJi la mot the giJi doc nhat vJi nhung cong viec yeu thich rieng, vJi
nhung tai nang rieng. TruJc khi xuc tien tim viec, can hieu ro ban co nhung
moi quan tam nao, nhung nang luc va ky nang gi.
duJc hieu la nhung gi ban yeu thich va mong duJc lam hJn nhung
thu khac. Chang han, chJi the thao, trong hoa, lam viec vJi may vi tinh, tim
hieu khoa hoc deu duJc hieu la cac moi quan tam.
la nang khieu, sJ truJng. Bo la nhung gi ban de dang tie thu va
thuc hien tot. Co tai thien bam ve nghe thuat, am nhac, cJ khi hay tin hoc.
Co tai tinh toan, tri nhJ tot, the chat tot deu la nang luc. Co the hat trien tai
nang bam sinh thong qua dao tao. vi du, mot nguJi kheo tay co the ren
luyen cac ky nang nhu theu thua hay dong do moc.
8o Ihch, nang Iuc va ky nang cua ban
8o Ihch
hang Iuc
ky nang la thu ma
mot van ban luat la
nang neu ban co cac
8kI TkF Z.1. h06
hieu sJ thich, nan
tieu hu hJ ve v
nang cua minh la
trinh huJng nghie
danh gia, tuy nhie
hoac co the ga h
kinh nghiem song
nhu sau :
Lay mot tJ gia
'hang luc cua
nhieu chi tiet c
tin vao cac cot.
Toi thuJng
ranh? thich
duJc viec la
Toi co sJ t
trong cay, n
de, giu dJ
viec khac?
8o Ihch cu
hang Iuc cu
- 7 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
o nhieu kien thuc ve
ha nang cua ban ma
y kien rieng cua ho
e thay nhieu y kien
Khi di tim viec, dieu
c. hay xac dinh cac
chung.
em khac nhau. Cac
nang va uu the cua
J.
yeu thich rieng, vJi
ieu ro ban co nhung
duJc lam hJn nhung
vJi may vi tinh, tim
de dang tie thu va
, cJ khi hay tin hoc.
Co the hat trien tai
kheo tay co the ren
ky nang la thu ma ban co the hoc. Boc, viet, sua chua may vi tinh, soan
mot van ban luat la nhung vi du ve ky nang. Se de dang hat trien cac ky
nang neu ban co cac moi quan tam va nang luc can thiet.
8kI TkF Z.1. h06 VE 6hhh Mhh
hieu sJ thich, nang luc va ky nang cua chinh minh se giu ban dat ra muc
tieu hu hJ ve viec lam. Co mot cach xac dinh sJ thich, nang luc va ky
nang cua minh la tien hanh thu nghiem de do luJng chung. Cac chuJng
trinh huJng nghie va nhung tu van vien co the cung ca cho ban cac cach
danh gia, tuy nhien khong hai luc nao ban cung co san nhung tai lieu nay
hoac co the ga ho. Cach de dang de tu dang gia minh la nhin nhan cac
kinh nghiem song cua ban than. Ban co the lam nhung cong viec cu the
nhu sau :
Lay mot tJ giay, ke ba cot, dat tieu de cho chung la 'SJ thich cua toi',
'hang luc cua toi', 'Ky nang cua toi'. hay nghi va dien tung cot cang
nhieu chi tiet cang tot. Cac cau hoi sau day co the giu ban dien thong
tin vao cac cot.
Toi thuJng nghi ve cai gi? thuJng doc cai gi? lam gi khi co thJi gian
ranh? thich lam gi de giai tri? dieu gi lam toi vui cuJi? neu toi kiem
duJc viec lam thi do la viec gi?
Toi co sJ truJng gi? lam gi va hoc gi mot cach de dang? co gioi
trong cay, nuoi suc vat, gioi nhac, gioi giai quyet cac tinh huong van
de, giu dJ moi nguJi, gioi lam tinh, sua chua may moc hay lam cac
viec khac?
8o Ihch cua IoI
hang Iuc cua IoI
- 8 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ky nang cua IoI
Toi da hoc gi J truJng? hoc gi J nha? hoc duJc gi qua nhung cong
viec khac? toi su dung hay van hanh nhung thiet bi gi? toi da qua
khoa hoc hay dao tao chuyen nghie nao?
hay hoi nhung nguJi biet ban chia se nhung y nghi cua ho ve ban, ve
cac moi quan tam, nang luc va ky nang cua ban.
hay nhJ nguJi ban dong hanh cung dang tim viec lam giu ban lam bai
ta nay, nhung truJc het hay thu tu lam. Bai ta nay giu ban thay ro
ban thich va muon lam gi va gioi ve gi. hhung nguJi khac co the trJ
giu, nhung dieu can dat duJc la ghi ra nhung thu ban thich va muon
lam, nhieu khi nhung thu nguJi khac nghi chua chac ban da thich va
muon lam.
8kI TkF Z.Z. hh0
kIEM Tk
hhung ham chat
vao viec co duJc v
hay doc danh s
Banh dau nhun
Banh dau sao J
hoi y kien nhun
Bat cau hoi khi can
Co the lam viec vJ
Co the giai quyet v
vui ve
hJ tac
Sang tao
Can than
To mo
0iu lJi hua
Fhu thuoc
Biem dam
Linh hoat
hhiet tinh
Biet ta trung
Lam theo chi dan
Than thien
hoa hJ vJi nguJi
Biet dat tJi muc tie
- 9 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
gi qua nhung cong
t bi gi? toi da qua
cua ho ve ban, ve
m giu ban lam bai
y giu ban thay ro
Ji khac co the trJ
ban thich va muon
c ban da thich va
8kI TkF Z.Z. hh0h FhkM 6hkT Vk hkhh VI T6h 606 khh 8k6h
kIEM Tk
hhung ham chat va hanh vi ca nhan tich cuc cung go han quan trong
vao viec co duJc viec lam va duy tri cho lam.
hay doc danh sach ham chat va hanh vi tich cuc duJi day
Banh dau nhung dac diem va hanh vi dung vJi ban
Banh dau sao J nhung muc ban thay minh noi troi
hoi y kien nhung nguJi biet ban xem ho nghi the nao
Bat cau hoi khi can thiet
Co the lam viec vJi a luc cao
Co the giai quyet van de
vui ve
hJ tac
Sang tao
Can than
To mo
0iu lJi hua
Fhu thuoc
Biem dam
Linh hoat
hhiet tinh
Biet ta trung
Lam theo chi dan
Than thien
hoa hJ vJi nguJi khac
Biet dat tJi muc tieu
- 10 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Co oc tim toi, hoc hoi
San sang trJ giu
Trung thuc
Boc la
Tu te
Biet lang nghe
Thang than
Co ky luat
Co to chuc
Kien nhan
Chinh xac
Thuc te
Biet giu mieng khi can thiet
hoc hoi nhanh
Co trach nhiem
Tu tin
Tu khac huc/tu to chuc
Co oc hai huJc
Tien bo trong cong viec
Co tinh than dong doi
Mong muon tu tien bo
Co hong cach tot
San sang hoc hoi
Lam viec nhanh nhen
Lam viec vung vang
va nhung ham chat khac ban co the tu mieu ta them duJi day:
BAI TAP 2.3: TOI
XIN VIEC?
Bai ta nay giu b
se de ca khi di h
La mot danh
so do.
Tham khao da
nhu danh sach
danh dau nhun
viet ra giay th
nhung muc ban
vi du ban muon la
'
Xem lai bai viet cu
Ban cung co the v
tam.
Tci ycu trc cci,
|ict cac| |am mc
Tci cui cc t|c Jc
Ban
Gi
- 11 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
duJi day:
8kI TkF Z.8. T0I 60 hh0h MkT Mkhh hk0 E LkM hkhh Tkh
XIh VIE6?
Bai ta nay giu ban dua ra nhung nhan dinh tich cuc ve ban than ma ban
se de ca khi di hong van tim viec. 0uJi day la nhung gi ban nen lam.
La mot danh sach cac viec lam ma ban quan tam. Chon lay mot trong
so do.
Tham khao danh sach cua ban ve sJ thich, nang luc va ky nang cung
nhu danh sach ghi nhJ cac ham chat va hanh vi tich cuc cua ban. hay
danh dau nhung dong lien quan den cong viec ban lua chon.
viet ra giay thanh mot bai mieu ta nhung gi ban se de nghi dua tren
nhung muc ban da danh dau.
vi du ban muon lam mot nguJi trong tre, bai viet cua ban co the nhu sau:
'
.'
Xem lai bai viet cung vJi nguJi dong hanh tim viec va ta noi thanh tieng.
Ban cung co the viet nhung bai khac cho cac cong viec khac ma ban quan
tam.
Tci ycu trc cci, tci |a iuci kici i|ai, |ict cac| c|am scc, va tci cui
|ict cac| |am mci iuci cuci vui. Tci Ja tui iup trci cci c|c c|u tci.
Tci cui cc t|c Jcc truyci, vict vai va |am tcai
8an da hoc da hIau va ban Ihan mnh.
Io Ia Iuc ban Im hIau va vIac Iam.
- 12 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
T
v Nhng
e bi
Va muon b
TruJc khi di tim vie
nhung gi lien quan d
cua cuon sach se giu
Biet nhun
cong viec
Biet cho t
Biet min
dang tim
la nhung
vien van hong thu
danh may, nha cac
Nhiem vu, Yeu c
Nhiem vu
Tm hiu v vic lm
v Nhng iu cn bit v vic lm
1 I: : Iug jIa: :n Ju n ca, Iug
!a nuu I: :ug : jIa: Ju cI :ug n ca, :
Vitsuc Bishc, nhi thd Nhit
TruJc khi di tim viec, ban hai tim hieu de biet ro hJn ve viec lam, ve
nhung gi lien quan den cong viec cung nhu ve quyen cua ban. ChuJng nay
cua cuon sach se giu ban:
Biet nhung dieu can thiet ve viec lam truJc khi ban di tim mot
cong viec;
Biet cho tim kiem cac thong tin ve viec lam;
Biet minh co nhung quyen gi vJi tu cach la nguJi khuyet tat
dang tim viec lam.
la nhung gi ban khi nhan mot viec lam. vi du, nhan
vien van hong thuJng duJc yeu cau lam cac viec nhu luu ho sJ van ban,
danh may, nha cac du lieu vao may vi tinh.
hhIam vu, Yau cau va Trnh do
hhIam vu dam nhIam
3
- 14 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Yau cau cong vIac
Irnh do
lien quan den cac ky nang, nang luc ma nguJi di xin
viec hai co du de thuc hien cong viec. vi du hai co suc khoe tot hay co ky
nang giao tie. Cung co khi viec lam doi hoi ban hai co mot so vat dung
nhu cong cu hay huJng tien di lai.
hoi den la noi den dao tao, kinh nghiem va cac chung chi chuyen
nganh minh chung cho nhung tri thuc va ky nang nhat dinh. vi du, de co du
trinh do thuc hien mot so viec lam, ban hai hoc het cao dang, hai trai
qua cac ky thi ky nang hay dua ra giay chung nhan rang ban da dat tJi mot
ca do dao tao nao do.
hhiem vu, yeu cau va trinh do thuJng duJc neu trong mieu ta cong viec hay
cac dieu khoan tham chieu. Co nhung tai lieu da viet ve viec lam va ban co
the tim doc. Mot so nha tuyen dung lai khong co nhung ban mieu ta cong
viec chinh thuc va ho co the noi vJi ban ve chuc trach, yeu cau va trinh do
khi ga mat.
Khi ban da duJc nhan vao lam viec, tuc la ban da dong y thuc hien nhiem
vu cong viec de duJc nhan luJng hay thu lao. Mot so quoc gia co quy dinh
trong luat ve luJng toi thieu va ban can biet cac quy dinh do tu truJc khi di
tim viec. hgoai ra, mot so loai viec lam cung di lien vJi cac lJi ich. Tuy vao
thuc te viec lam J nuJc ban, cac lJi ich co the la:
TrJ ca hi di lai;
hha J hay tien thue nha;
hgay he duJc huJng luJng (duJc tra luJng cho nhung ngay
nghi om, nghi le);
Luong, Ihuong va cac IoI ch
TrJ giu tr
khi duJc go
Bao hiem y
LuJng huu,
Bao tao ky
Trang thiet
hhin chung neu ban
se khong duJc huJ
thuJng xuyen, ca ng
La mot nguJi khuye
nhu nhung nguJi kh
cung co the duJc ca
hoac duJc su dung
MJi ban tham khao
co thong tin ve quye
viec lam hien co lie
cang bien, co nhieu
ban kho co the tim
nay may vi tinh ng
nang su dung may t
lien quan den moi tr
dia ban. Tim hieu v
minh co nhieu cJ ma
VIac Iam hIan co
- 15 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
luc ma nguJi di xin
c khoe tot hay co ky
co mot so vat dung
c chung chi chuyen
dinh. vi du, de co du
cao dang, hai trai
g ban da dat tJi mot
ieu ta cong viec hay
viec lam va ban co
g ban mieu ta cong
yeu cau va trinh do
g y thuc hien nhiem
uoc gia co quy dinh
nh do tu truJc khi di
cac lJi ich. Tuy vao
g cho nhung ngay
TrJ giu trong truJng hJ ban bi om hay bi tai nan lao dong (doi
khi duJc goi la boi thuJng cho nhan vien);
Bao hiem y te hay bao hiem nhan tho;
LuJng huu, che do huu tri hay cac chuJng trinh tiet kiem khac;
Bao tao ky nang lien quan den cong viec;
Trang thiet bi, cong cu, hay dong huc.
hhin chung neu ban lam viec tinh theo ngay, theo giJ hay tam thJi thi ban
se khong duJc huJng cac lJi ich neu tren. heu ban tim duJc mot viec
thuJng xuyen, ca ngay cong thi ban co cJ hoi duJc huJng cac lJi ich.
La mot nguJi khuyet tat, ban can duJc huJng luJng va cac cJ hoi ngang
nhu nhung nguJi khac lam cung mot cong viec va co cung trinh do. Ban
cung co the duJc can nhac dua len cac chuc cao hJn hoac cong viec khac
hoac duJc su dung nhung thiet bi dac biet giu ban lam viec hieu qua hJn.
MJi ban tham khao ChuJng 'Luat Lao dong va CJ hoi ngang bang' trong do
co thong tin ve quyen cua ban.
viec lam hien co lien quan den kha nang kiem duJc viec lam. Tai cac nJi co
cang bien, co nhieu viec lien quan den van tai tau bien, nhung chac han
ban kho co the tim duJc nhung viec lam do trong dieu kien tren bJ. hien
nay may vi tinh ngay cang trJ nen ho bien, vay thi nhung nguJi co ky
nang su dung may tinh hay lam nhung viec ve may tinh. Cong viec hien co
lien quan den moi truJng tu nhien va loai hinh cac doanh nghie co mat tai
dia ban. Tim hieu ve cac cong viec hien co tai dia huJng giu ban hieu
minh co nhieu cJ may kiem viec J nhung cho nao.
VIac Iam hIan co, an Ioan va su Ihang IIan
- 16 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Tai chau A, cac nen kinh te dang chuyen minh manh. Cac khu vuc co muc
do tang truJng manh nhat J nhieu nuJc chau A la cac nganh cong nghie
che tao va dich vu, nhu khu vuc ban le, tai chinh, nha hang khach san va du
lich. Cac doanh nghie tu nhan dang hat trien manh va thay the nhieu vi
tri viec lam von thuoc khu vuc nha nuJc. hhieu quoc gia da thu he qui mo
khu vuc nha nuJc lam cho hy vong tim viec tai cac cJ quan nha nuJc trJ
nen kho khan. Trong khi do, cac linh vuc tai chinh va cong nghe thong tin
hat trien manh va tao ra nhieu viec lam chat luJng cao.
hhieu nguJi mong muon co mot viec lam on dinh lau dai. Thuc ra ban co
the co mot viec lam on dinh trong mot thJi gian nao do. Cac vi tri tai mot
cong ty on dinh hoac dang hat trien hay trong mot linh vuc viec lam du
kien se hat trien co the tao ra an toan viec lam tot. Mot so viec lam khac,
nhu lam tam thJi hay theo thJi vu thuJng it an toan. hay cung co mot so
dang viec lam nhu J khu vuc nha nuJc co the dan dan se bi xoa bo vi nhieu
nguyen nhan khac nhau.
Cac cJ hoi hoc nhung ky nang mJi va thang tien trong cong viec co the la
quan trong vJi ban va tuJng lai cua ban. Mot so chu su dung lao dong se
dao tao ban qua cong viec hoac cho ban du cac chuJng trinh dao tao chinh
thuc qua do ban hoc duJc nghe. hhung khoa hoc chinh thuc nay duJc goi la
dao tao nghe. Mot so nJi tao cJ hoi cho nhan vien thang tien len nhung vi
tri chiu trach nhiem nhu lam giam sat hay giam doc hu trach.
Lam Iha nao da
dan cong vIac?
0anh sach duJi day
ban.
Chuyen tro
0a cac tu
hhJ cac To
hu chuyen
hoi chuyen
nghie co t
Boc bao, b
chuyen tra
hhJ Tu van
Tham mot
chuc nang
Tham mot
dang lam v
Lien he vJ
cac van de
vao thu vie
Tim tren m
cuoi cuon h
- 17 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Cac khu vuc co muc
nganh cong nghie
ang khach san va du
va thay the nhieu vi
a da thu he qui mo
J quan nha nuJc trJ
ong nghe thong tin
.
dai. Thuc ra ban co
o. Cac vi tri tai mot
inh vuc viec lam du
ot so viec lam khac,
hay cung co mot so
se bi xoa bo vi nhieu
cong viec co the la
u dung lao dong se
trinh dao tao chinh
thuc nay duJc goi la
ng tien len nhung vi
u trach.
Lam Iha nao da Im hIau va VIac Iam va nhung dIau IIan qIan
dan cong vIac?
0anh sach duJi day mieu ta cac cach hoc ve viec lam co the co ich cho
ban.
Chuyen tro vJi ai do hien dang lam viec
0a cac tu van vien ve viec lam hay chuyen gia tuyen dung
hhJ cac To chuc cua nguJi khuyet tat hay cac To chuc hi chinh
hu chuyen giu dJ nguJi khuyet tat tim viec lam tu van cho ban
hoi chuyen vJi mot chu su dung lao dong hay ai do lam doanh
nghie co the dang muon tuyen nguJi cho cong viec cua ho
Boc bao, bao gom ca nhung quang cao chuyen dung va vao cac
chuyen trang tuyen dung.
hhJ Tu van tu cac chuyen gia va cac to chuc doanh nghie
Tham mot Trung tam thuJng mai hay mot trung tam huc hoi
chuc nang co cac khoa dao tao cac ky nang cho cac cong viec do.
Tham mot van hong cong doan dai dien cho cac cong nhan
dang lam viec
Lien he vJi cac cJ quan nha nuJc nhu Bo lao dong hu trach ve
cac van de viec lam.
vao thu vien va doc cac sach viet ve viec lam.
Tim tren mang nternet (tham khao danh sach cac trang web J
cuoi cuon huJng dan nay).
- 18 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
8kI TkF 8.1. TM hIE0 VE VIE6 LkM
hoi chuyen vJi cac chu su dung lao dong hay vJi nhung nguJi da co viec
lam la cach tot de tim hieu xem mot viec lam nao do co hu hJ vJi ban.
Khi di tim viec, se rat tot neu ban co the tim hieu cang nhieu cang tot cac
chi tiet lien quan den cac nhiem vu, trinh do va yeu cau doi vJi mot vi tri
cong viec. 0uJi day la cach lam.
Tham khao danh sach viec lam ma ban quan tam (xem Bai ta 2.8).
La mot danh sach nhung nguJi quen dang lam cong viec tuJng tu hay
cac chu su dung lao dong nJi ban J thuoc linh vuc viec lam do.
Chon mot nguJi trong danh sach tren
La mot bang cac cau hoi ban se dat ra cho nguJi chon tu danh sach
tren. 0uJi day la mot so vi du.
Anh/chi co the cho toi biet ve cong ty (van hong, nha may, cua
hang, v.v.) va ve tinh chat cong viec J cho anh/chi? Cong ty hoat
dong trong linh vuc nay duJc bao lau roi? Cong ty hien co bao nhieu
nhan vien? Anh/chi co tuyen ai la nguJi khuyet tat chua? Cong ty
dang co huJng hat trien nao? hoac dang du kien hat trien nhu the
nao?
hien nay nganh nao dang hat trien trong doanh nghie cua
anh/chi?
Tai cong ty co nhung loai viec lam nao?
Cong ty cua anh/chi (van hong, nha may, cua hang, v.v.) khac vJi
cac cong ty khac hoat dong trong cung linh vuc nhu the nao?
Toi dang muon lam ... (neu ten viec lam hay linh vuc viec lam). Co
nhung cJ hoi nao cho loai cong viec nay khong? Co nhung cJ hoi nao
cho mot viec lam on dinh va cho su thang tien J day khong?
hhung viec
do nao?
ThJi gian la
nhieu?
Anh/chi co t
la m na y?
Ca ch to t nha
Cong ty an
khong?
Anh/chi co
tie xuc?
Lieu co the
nha may)?
Xin he a
dang lam vi
Lien he vJi ng
nay rang ban c
rang ban se ch
ban ngay ca kh
Ban co the su dun
viec khac nhau de
Ghi chu:
Tuy t|ucc vai |ca
mct iuci |ai k|
quci |ict, |c |ai
|ai sc cc i|icu i
|c sc |a iuci cu
- 19 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
g nguJi da co viec
o hu hJ vJi ban.
nhieu cang tot cac
u doi vJi mot vi tri
m Bai ta 2.8).
g viec tuJng tu hay
lam do.
chon tu danh sach
ng, nha may, cua
chi? Cong ty hoat
hien co bao nhieu
tat chua? Cong ty
hat trien nhu the
oanh nghie cua
ang, v.v.) khac vJi
u the nao?
vuc viec lam). Co
o nhung cJ hoi nao
y khong?
hhung viec lam nay gom nhung nhiem vu gi? yeu cau gi? can trinh
do nao?
ThJi gian lam viec trung binh mot ngay cua viec lam nay la bao
nhieu?
Anh/chi co the cho bie t mu c luJng thuJ ng va lJ i ich thuJ ng tra cho vie c
la m na y?
Ca ch to t nha t de tim mo t cJ ho i vie c la m do i vJ i loa i co ng vie c na y la gi?
Cong ty anh/chi co chinh sach tuyen dung nhung nguJi khuyet tat
khong?
Anh/chi co the gJi y giu ve cac cong ty khac hay ai do de toi co the
tie xuc?
Lieu co the cho he toi duJc di tham mot vong cong ty (van hong,
nha may)? (va hay su dung cJ hoi nay de tim hieu nhieu hJn.)
Xin he anh/chi cho ga noi chuyen vJi ai do la nguJi khuyet tat
dang lam viec tai cong ty?
Lien he vJi nguJi duJc chon de xin mot buoi hen. 0iai thich vJi nguJi
nay rang ban chi dJn gian muon biet nhieu hJn ve cong viec. hay noi
rang ban se chi ga nhanh thoi va to y cam Jn da danh thJi gian cho
ban ngay ca khi nguJi nay khong dong y tie ban.
Ban co the su dung quy trinh nay de xin ga nhung nguJi lam nhung cong
viec khac nhau de co the hieu ro ve cac loai cong viec ma ban quan tam.
Ghi chu:
Tuy t|ucc vai |ca cua iucc |ai, cc t|c Jci vci |ai sc k|c Jc |ici |c vci
mct iuci |ai k|ci |ict. |cu Jui vay, |ay tm tat ca i|ui iuci |ai
quci |ict, |c |ai, |ai |c, i|ui iuci cc Jcai| i|icp rici, v.v. 0|ac
|ai sc cc i|icu iuci |am trci cac |ii| vuc ma |ai muci tm vicc |am.
|c sc |a iuci cui cap t|ci tii t|at su tct c|c |ai.
- 20 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
LuaI Lao dong va 6o hoI ngang bang
Co mot so loai van ban luat va chinh sach khac nhau lien quan tJi nhung
nguJi dang tim viec va nhan vien la nguJi khuyet tat. 0uan trong la ban can
biet nhung luat lien quan hien hanh J nuJc ban de dam bao rang ban se
duJc doi xu mot cach dung dan va binh dang.
Luat Lao dong J nuJc ban co the qui dinh cac muc tra luJng toi thieu va xac
dinh nhung thong le ma cac chu su dung lao dong hai tuan thu vJi viec
cho nguJi lao dong duJc huJng cac lJi ich khac nhu ngay le, nghi om. Luat
cung co the qui dinh cac tieu chuan ve an toan lao dong, ve so giJ lam viec
hay nhung van de khac nhu bao ve nguJi lao dong khoi bi han biet doi xu
hay bi nguJc dai. vi du, mot so luat bao ve mot so nhom nguJi trong xa hoi
nhu hu nu hay nguJi khuyet tat.
Luat chong han biet doi xu nham bao ve cong dan khong bi tu choi va
giu cho cac cong dan nay duJc co cJ hoi ngang bang nhau mac du ho co
nhung dac diem khac biet ca nhan. Luat chong han biet doi xu co the a
dung cho nhieu nhom xa hoi trong cu dan (hu nu, cac nhom toc nguJi
thieu so). Mot so nuJc co rieng luat khong han biet doi xu doi vJi nguJi
khuyet tat.
hhung luat nay qui dinh rang chu su dung lao dong khong the khong xet
dJn xin viec cua mot nguJi tim viec hay doi xu mot cach tieu cuc vJi mot
nhan vien chi bJi vi nguJi nay la nguJi khuyet tat trong khi muc do khuyet
LuaI Lao dong
LuaI chong phan bIaI doI xu
tat it anh huJng den
tuyen thJ theu may
duJc du tuyen. Co n
hien cong viec mot
chong han biet doi
hhieu quoc gia hien
kien hu hJ cho nh
cho lam viec hay th
viec thuan tien. Bie
tien hJ ly. vi du ca
lung, hay xay duJng
nhieu khi tuy thuoc v
Chinh sach dinh mu
luc khuyen khich tu
dung lao dong co tra
khuyet tat. 0 mot so
luJng toi thieu nguJi
duJc su dung de giu
lam.
heu J nuJc ban co a
dung lao dong se vu
xa hoi cua minh. S
8o Ir dIau kIan Ihu
}nh muc vIac Iam
- 21 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
lien quan tJi nhung
uan trong la ban can
m bao rang ban se
uJng toi thieu va xac
ai tuan thu vJi viec
ay le, nghi om. Luat
, ve so giJ lam viec
bi han biet doi xu
m nguJi trong xa hoi
khong bi tu choi va
nhau mac du ho co
biet doi xu co the a
ac nhom toc nguJi
doi xu doi vJi nguJi
hong the khong xet
ch tieu cuc vJi mot
khi muc do khuyet
tat it anh huJng den viec thuc hien cong viec. Chang han, mot quang cao
tuyen thJ theu may dang tai rang chi nhung nguJi co ngoai hinh tot mJi
duJc du tuyen. Co ngoai hinh tot khong hai la dieu kien thiet yeu de thuc
hien cong viec mot cach hieu qua va nhu vay la vi ham dieu khoan cua luat
chong han biet doi xu.
hhieu quoc gia hien nay doi hoi chu su dung lao dong hai tinh den dieu
kien hu hJ cho nhung nguJi khuyet tat va co gang bo tri mot cach hJ ly
cho lam viec hay thiet bi lam viec de nguJi lao dong khuyet tat co the lam
viec thuan tien. Bieu nay duJc biet den nhu yeu cau bo tri dieu kien thuan
tien hJ ly. vi du ca mot ghe lam viec rieng cho mot nguJi co van de ve
lung, hay xay duJng doc cho nguJi su dung xe lan. hhu the nao la hJ ly
nhieu khi tuy thuoc vao tieu chuan cua tung nuJc.
Chinh sach dinh muc viec lam cho nguJi khuyet tat la mot trong nhung no
luc khuyen khich tuyen dung nguJi khuyet tat. Theo mo hinh nay, chu su
dung lao dong co trach nhiem hai tuyen dung mot so luJng toi thieu nguJi
khuyet tat. 0 mot so nuJc, nhung chu su dung lao dong khong tuyen du so
luJng toi thieu nguJi khuyet tat hai tra mot khoan dong go. Khoan nay se
duJc su dung de giu nguJi khuyet tat bang mot cach nao do, de tim viec
lam.
heu J nuJc ban co a dung chinh sach dinh muc, ban se thay la cac chu su
dung lao dong se vui ve tuyen dung nguJi khuyet tat de thuc hien nghia vu
xa hoi cua minh. Song nhieu nuJc co a dung chinh sach dinh muc lai
8o Ir dIau kIan Ihuan IIan hop Iy
}nh muc vIac Iam cho nguoI khuyaI IaI
- 22 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
khong doi hoi cac doanh nghie nho hai da ung ty le han bo.
hay tim hoi tu van cua Bo Lao dong, to chuc tuyen dung, cong doan hay to
chuc cua nguJi khuyet tat de biet J nuJc ban co nhung luat dac biet nao lien
quan den ban.
8kI TkF 8.Z. TM hIE0 L0kT Lk0 0h
Luat Lao dong va Luat ve nguJi khuyet tat khong giong nhau J cac nuJc khac
nhau. Bai ta nay giu ban tim biet J nuJc ban co nhung luat nao lien quan.
La mot danh sach cac to chuc J dia huJng ban co the biet ve Luat lao
dong va Luat nguJi khuyet tat. Bo co the la cac to chuc cua nguJi khuyet
tat, cac hong ban tuyen dung lao dong, cac to chuc cong doan hay Bo
Lao dong thuoc bo may nha nuJc.
La mot danh sach cac cau hoi ban muon hoi de tim biet ve cac luat va
chinh sach. 0uJi day la mot so vi du.
Luat lao dong co nhung dieu khoan bao ve cJ ban nao va nhung lJi
ich nao danh cho nguJi lao dong (vi du tien luJng toi thieu, nghi le,
bao hiem xa hoi)?
Luat lao dong co nhung dieu khoan bao ve va nhung lJi ich nao cho
nguJi khuyet tat (hay hu nu, nhom nguJi nao khac ma ban co the
quan tam)?
Trong nuJc co luat chong han biet doi xu de bao ve nguJi khuyet tat
khong?
Co chinh sach han bo cota hay nhung yeu cau chu su dung lao
dong hai tuyen dung nguJi khuyet tat hay khong? chinh sach han
bo cota co a dung doi vJi cac doanh nghie nho khong?
8an da I
Io Ia Iuc
Lien he vJi cac
hen ga va tha
ban muon ga
nguJi lao dong
- 23 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
han bo.
g, cong doan hay to
uat dac biet nao lien
au J cac nuJc khac
at nao lien quan.
he biet ve Luat lao
c cua nguJi khuyet
cong doan hay Bo
biet ve cac luat va
n nao va nhung lJi
toi thieu, nghi le,
ng lJi ich nao cho
ac ma ban co the
ve nguJi khuyet tat
u chu su dung lao
? chinh sach han
khong?
8an da Im hIau va vIac Iam, va Ihong Ia vIac Iam
va quyan han cua mnh.
Io Ia Iuc ban IrIan khaI muc IIau Im vIac cua mnh.
Lien he vJi cac to chuc lien quan ma ban da ghi trong danh sach, xin
hen ga va thao luan ve cac van de nay. Khi xin hen, hay giai thich rang
ban muon ga nguJi chuyen trach ve luat va chinh sach lien quan den
nguJi lao dong khuyet tat
TaI sao can daI r
hhu cau cu Iha
Khi di tim viec, ban
Khong co muc tieu
cu the se giu
giu ban quyet dinh
hay theo duoi cong
hong van tuyen ch
Muc tieu cong viec
tieu ma theo ban co
nhu tinh trang san
tieu cua ban xa thu
hoach dai han de da
ban de co nhung lJ
dao tao nhieu hJn, m
Ban co the co mot s
han cua muc tieu
thuJng, lJi ich, giJ
tien giao thong cong
hai lam viec trong
hai dung huJng t
khoi nJi minh dang
IIau
t mc tiu ca bn
1:u , ugIa n ugu: Ian Juc LIug jIa: Ia uIuug g: auI a Ja
Juc na Ia uIuug g: auI a L:u :: Ja Juc
Khalil Gibran, hoa sy, nha th va nha van Li Bang
Bat muc tieu la xac dinh ro rang dieu ban muon lam hoac thuc hien. Muc
tieu viec lam dai han cua ban co the se khong dat duJc ngay nhung bao
gom tung viec lam va kinh nghiem cong viec ma ban co the tien dan tJi.
hay tin vao ban than, hai thuc te va cung coi. hay ta trung vao muc tieu
dat ra va ban co the se dat duJc no, lam tung buJc mot.
Muc tieu viec lam se giu ban dinh huJng khi tim viec lam. Fhan nay cua
cuon sach giu ban:
Thay tam quan trong cua viec dat ra muc tieu viec lam;
Trien khai muc tieu viec lam cua minh.
4
- 25 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
TaI sao can daI ra muc IIau cong vIac?
hhu cau cu Iha
Khi di tim viec, ban can biet ro ve loai cong viec nao ma ban muon co.
Khong co muc tieu ban co the de bi lac huJng hay hoang mang. Mot
cu the se giu ban de to chuc cac cong doan tim kiem viec lam. ho
giu ban quyet dinh xem ban can bam theo nguJi chu su dung lao dong nao
hay theo duoi cong viec nao. ho cung giu ban tu chuan bi cho cac buoi
hong van tuyen chon.
Muc tieu cong viec cua ban can hai thuc te. Mot thuc te la muc
tieu ma theo ban co the dat duJc. ho can dua tren nang luc cua ban cung
nhu tinh trang san viec lam tai cong dong ban dang sinh song. heu muc
tieu cua ban xa thuc te, hay xem xet de thay doi no hoac dat ra mot ke
hoach dai han de dat duJc no. hay trao doi vJi ban dong hanh tim viec cua
ban de co nhung lJi khuyen bo ich ve su nghie. hhieu khi, khi ban duJc
dao tao nhieu hJn, mot muc tieu xa vJi co the trJ nen thuc te.
Ban co the co mot so nhu cau cu the va chung se la duJc dua vao thanh mot
han cua muc tieu cong viec cua ban. Bo co the lien quan den luJng,
thuJng, lJi ich, giJ lam viec, dia diem hay su thuan tien su dung huJng
tien giao thong cong cong. Chang han, khuyet tat cua ban co the buoc ban
hai lam viec trong nha hoac J mot nJi ban co the di chuyen den. heu ban
hai dung huJng tien giao thong cong cong hay ban khong muon di xa
khoi nJi minh dang cu tru thi yeu cau ve dia diem co the la dang ke.
muc
IIau
muc IIau
n
uug g: auI a Ja
Juc
li Bing
oac thuc hien. Muc
Jc ngay nhung bao
co the tien dan tJi.
trung vao muc tieu
lam. Fhan nay cua
u viec lam;
- 26 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
V du va Muc IIau cong vIac
Mot so vi du duJi day ve muc tieu viec lam co tinh den cac nhu cau dac biet
trong khi nhung muc tieu khac co the khong tinh den.
'Tm mct cci vicc |a iuci iup vicc c|c c|u trai trai, t|c xay
Jui, t|c sci |ay |am mct vicc icai trci k|ci cai tay i|c
Jac tac cu t|c iac va c ici tci cc t|c su Jui Jici t|cai Ji Jci
|ay iac ticp qua |ai vict Jc cai t|ici su k|icm t|i| cua
mi|.'
|icm mct vicc |am i|u |a mct iuci t|u iai trci iai |ai,
mct i|ai vici vai p|ci |ay mct c|c |am tuci tu vac t|ai
8a tci. Mct c|c ai tram xc |uyt Jc tci cc t|c Ji |am |ai xc
|uyt'.
'Tm Jucc vicc |am t|c |ai c |at ky Jau trci iucc. Tci sc ycu
cau Jucc cap i|a |ay Jucc c|i tra tici i|a icu c|c |am qua xa
i|a.
'Tm mct c|c |am vci vai trc |a t|ay iac, cc vai |ay trc iai
Jay trci ici t|ai|. Tci cai |am c i|ui truci ici cc |ci |ci
|cp i|c xc |ai va cc |ai vict |ay cac cci cu Jay |cc ma tci cc
t|c Jui k|i ici trci xc |ai.
8kI TkF 4.1. E
Trong cac bai ta
giai doan nay hay
hay su dung nhun
theo cac vi du ve m
Soan ra muc tie
Trao doi ve mu
hieu biet ve loa
hay lam lai Ba
ban khac vJi vi
8ay gIo
8an can c
- 27 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
cac nhu cau dac biet
u trai trai, t|c xay
k|ci cai tay i|c
Jici t|cai Ji Jci
u k|icm t|i| cua
i trci iai |ai,
tuci tu vac t|ai
t|c Ji |am |ai xc
i iucc. Tci sc ycu
icu c|c |am qua xa
c vai |ay trc iai
ruci ici cc |ci |ci
u Jay |cc ma tci cc
8kI TkF 4.1. E k M06 TIE0 60h VIE6
Trong cac bai ta truJc ban da tim hieu ve ban than va ve cong viec. Ben
giai doan nay hay a dung nhung hieu biet do de de ra muc tieu viec lam.
hay su dung nhung gi ban da hoc duJc qua cac bai ta truJc day va lam
theo cac vi du ve muc tieu cong viec. Ban can lam nhu duJi day.
Soan ra muc tieu cong viec vJi nhung yeu cau dac biet cua ban.
Trao doi ve muc tieu cua ban vJi nguJi trJ giu tim viec lam hay vJi ai do
hieu biet ve loai cong viec ban dang tim.
hay lam lai Bai ta 2.8 'Toi co gi de de nghi', neu muc tieu viec lam cua
ban khac vJi viec lam duJc ban chon de lam bai ta do.
8ay gIo ban da bIaI muc IIau vIac Iam cua mnh.
8an can chuan b} san cac IaI IIau Im vIac da gIup
ban daI duoc muc IIau.
ho sJ xin viec se ch
cung la mot ban ma
quyet dinh goi hay
cua ban. ho sJ xin v
0uJi day la mot so g
Boc can th
co yeu cau
Su dung F
co mau J c
mot cach c
Ban in hay
chu ky cua
heu ho sJ v
heu co loi
khac neu th
Khong duJ
hay khai tr
Khong nen
den ban th
0iu cho ho
quan goc.
Chun b Xin vic H s
1: u: cua Iau Ia Ia g:ug, an Iu Iau Ia n uug uau,
:a I g:: Ia cauI Jug cua Iau
Nasir-i-Khusraw, nha van Ba T
Khi ban kiem viec lam, cac chu su dung lao dong thuJng yeu cau ban no
mot ho sJ xin viec hoac cac giay tJ van ban mieu ta ve ban va ve trinh do
cua ban. Fhan nay cua cuon sach giu ban:
hoc cach hoan thien mot bo ho sJ xin viec
Xac dinh nhung nguJi co the cung ca thong tin ve ban va hoc
cach lam the nao de co duJc cac thong tin tham khao ve ban
cho nha tuyen dung;
hoc cach viet mot ban sJ yeu ly lich hay tom tat tieu su ban than
ho sJ xin viec la mot mau dJn/hieu ban hai dien vao de di xin viec. Theo
mau nay ban hai mieu ta ve qua trinh dao tao va trinh do hoc van cua ban,
lich su cong tac, ky nang cung nhu nhung thong tin khac nhu suc khoe hay
cac thong tin tham khao.
Ho s xin viec
5
- 29 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ho sJ xin viec se cho nguJi su dung lao dong biet trinh do cua ban va chung
cung la mot ban mau ve cong viec cua ban. Chu su dung lao dong co the
quyet dinh goi hay khong goi ban den hong van dua tren ho sJ xin viec
cua ban. ho sJ xin viec can hai chuan, day du va chinh xac.
0uJi day la mot so gJi y ve cach viet ho sJ xin viec.
Boc can than va lam dung nhu cac huJng dan, nhJ dan anh neu
co yeu cau.
Su dung Fhieu thong tin ca nhan nhu mieu ta trong han nay va
co mau J cuoi sach. Fhieu nay giu ban dien day du ho sJ xin viec
mot cach chinh xac.
Ban in hay danh may hai ro rang va chinh xac tru cho danh cho
chu ky cua ban.
heu ho sJ viet tay thi nen dung muc xanh duJng hoac muc den.
heu co loi hai sua mot cach sach se hoac dien lai mot bo ho sJ
khac neu thay can.
Khong duJc viet sai chinh ta cung nhu ngu ha.
hay khai trung thuc.
Khong nen de trong o khong dien (nhung muc khong lien quan
den ban thi nen viet 'khong co' hay 'khong lien quan').
0iu cho ho sJ duJc sach se va ngay ngan, khong nhau nat hay
quan goc.
vic
n uug uau,
u
u
ng yeu cau ban no
ban va ve trinh do
g tin ve ban va hoc
tham khao ve ban
tat tieu su ban than
de di xin viec. Theo
do hoc van cua ban,
ac nhu suc khoe hay
- 30 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
heu mau ho sJ khong du cho viet het cac thong tin, can dung mot
tJ giay trang sach khac va ghim cung vao tJ mau khai.
hen dung nhung ngon tu mang tinh tich cuc, gan vJi ngon ngu
cua doanh nghie. Chang han, neu ban duJc hoi tai sao ban lai bo
viec truJc day, hay dung tu 'nghi viec' thay vi noi 'bi thoi viec', bi
duoi viec'. heu la ban quyet dinh nghi viec thi nen viet 'chuyen di
vi muon mot cho lam tot hJn' thay vi viet 'bo viec vi luJng tra qua
tha'. Khong nen noi bat ky dieu gi tieu cuc ve chu cu trong ho sJ
xin viec hay khi hong van.
hhieu ho sJ xin viec ngay nay duJc yeu cau lam truc tie tren mang theo
huJng dan cu the doi vJi tung han. Fhan lJn nhung muc noi tren trong ho
sJ xin viec viet tay cung duJc a dung cho cac ho sJ dien va gui tren mang
dien tu. Thong thuJng, neu ban de nhung dong trong, mang dien tu se
khong cho ban chuyen tie sang cac han tie theo de co the tra lJi tat ca
cac cau hoi. Mot so ho sJ tren mang cung cho he ban gui dinh kem cac
van ban ho sJ khac nhu dJn xin viec va sJ yeu ly lich.
0uJi day la mot so gJi y them ve ho sJ xin viec qua mang.
heu ban can gui dinh kem mot van ban bo sung, thi van ban nay
hai co dung luJng nho (chi tu 2OO den 8OO kb).
Sau khi nhan chuot gui ho sJ xin viec qua mang, thuJng ban se
nhan duJc mot email xac nhan. hay luu giu email nay de theo doi.
ho so xIn vIac guI Ihao duong dIan Iu
heu ban k
internet, h
nhJ mot ch
mot truJng
Kiem tra la
ngu ha t
heu ban la nguJi kh
sJ xin viec hay tron
ve suc khoe hay kh
khoe la mot thuat ng
mot benh man tinh
nguJi khuyet tat co s
Lien quan den khuy
nay chi lam cho chu
thong tin nao do. M
van'. hhung nguJi
khong anh huJng d
cau duJc tao dieu kie
hhung chu su dung
mot can bo cong do
hoi chuc nang tai co
truJng hJ cua ban
dia huJng.
IaI quyaI van d
- 31 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
g tin, can dung mot
au khai.
, gan vJi ngon ngu
oi tai sao ban lai bo
noi 'bi thoi viec', bi
nen viet 'chuyen di
viec vi luJng tra qua
e chu cu trong ho sJ
ie tren mang theo
uc noi tren trong ho
en va gui tren mang
g, mang dien tu se
co the tra lJi tat ca
n gui dinh kem cac
g.
ng, thi van ban nay
).
ang, thuJng ban se
ail nay de theo doi.
heu ban khong thong thao lam viec vJi may vi tinh va mang
internet, hay nhJ mot nguJi hay mot to chuc giu ban, chang han
nhJ mot chuyen gia tuyen dung, mot to chuc cua nguJi khuyet tat,
mot truJng hay Trung tam dao tao, giu dJ ban.
Kiem tra lai tat ca cac cau tra lJi cung nhu kiem tra chinh ta va
ngu ha truJc khi nha chuot nut gui ho sJ di.
heu ban la nguJi khuyet tat, ban can xac dinh se neu khuyet tat do trong ho
sJ xin viec hay trong dJn xin viec. Mot so mau ho sJ co the co san cau hoi
ve suc khoe hay khuyet tat tuy do la hai van de hoan toan khac nhau. Suc
khoe la mot thuat ngu nganh y muon noi ve viec ban co bi om, co benh hay
mot benh man tinh hay khong. Khuyet tat la tu chi chuc nang. Ba so nhung
nguJi khuyet tat co suc khoe tot.
Lien quan den khuyet tat, mot so nguJi bo trong khong dien muc nay. viec
nay chi lam cho chu su dung lao dong nghi ngJ rang ban muon giau nhung
thong tin nao do. Mot so nguJi lai chon cach viet: 'Se de ca khi hong
van'. hhung nguJi khac thi lai tra lJi mot cach dJn gian rang khuyet tat
khong anh huJng den viec thuc hien cong viec, hay tra lJi bang mot yeu
cau duJc tao dieu kien thuan lJi.
hhung chu su dung lao dong da biet ban, mot to chuc cua nguJi khuyet tat,
mot can bo cong doan, mot hu trach tuyen dung hay mot nhan vien huc
hoi chuc nang tai cong dong co the cho ban lJi khuyen nen lam the nao vJi
truJng hJ cua ban va tuy theo tinh hinh thuc te cua thi truJng viec lam tai
dia huJng.
IaI quyaI van da khuyaI IaI
- 32 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hguoI cung cap Ihong IIn Iham khao va Ihu gIoI IhIau
hguJi cung ca thong tin tham khao va thu giJi thieu la nhung nguJi se noi
vJi chu su dung lao dong ve ban hay viet thu giJi thieu ban. Chu su dung lao
dong co the goi dien hay viet thu hoi ve ban khi ban duJc ho can nhac dua
vao mot vi tri dac biet nao do. Mot so nguJi tim viec lam nhJ nhung nguJi
giJi thieu hay chu su dung lao dong J dJn vi cu viet san thu giJi thieu 'danh
cho ai quan tam', va ho ho to san de neu can bo sung vao ho sJ. Mac du
khong hai chu su dung lao dong nao cung hoi thong tin tham khao, nhung
ban van nen chuan bi san ten ho, dien thoai, dia chi lien he cua mot so
nguJi co the giJi thieu ban trong truJng hJ duJc hoi.
hguJi cung ca thong tin tham khao va thu giJi thieu la nhung nguJi da biet
ban tu mot nam trJ len. ho co the san long viet ve nhung ham chat tot
de, kinh nghiem lam viec va trinh do cua ban. Cac thay co giao cu, giam
doc cu, nhung nguJi huJng nghie va cac vi dai dien cho ton giao cua ban
(neu co) co the viet thu giJi thieu tot cho ban. Ban khong nen nhJ nguJi
trong gia dinh lam viec nay. Toi uu nhat do la nhung nguJi da tung lam viec
hay co hieu biet ve giJi lam cong an luJng.
hguJi giJi thieu va thu giJi thieu can hai ca nhat. hay giu lien he vJi
nhung nguJi co the giJi thieu ban va bao cho ho biet ban dang di tim viec.
heu ban neu ten ho nhu mot dia chi giJi thieu thi ban cung nen bao cho ho
ve cong viec ban dang no ho sJ xin lam, nhu vay ho se biet cach giJi thieu
ve ban tot hJn.
8kI TkF 6.1. h0
Cac chu su dung la
su dung mot so th
chu su dung lao d
thieu de biet ro hJ
dung cac buJc sau
Xem lai danh s
nhu neu trong
tot ve ban.
Lien he vJi nhu
ho giu dJ. Can
viec, dia chi, so
co)
Chuan bi san m
bo sung ho vao
Ghi chu:
Neu ban thay c
o xem cach li
FhIau ho so ca n
Fhieu ho sJ ca nha
heu hieu nay duJc
thong tin tu day vao
- 33 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
oI IhIau
nhung nguJi se noi
an. Chu su dung lao
uJc ho can nhac dua
m nhJ nhung nguJi
thu giJi thieu 'danh
g vao ho sJ. Mac du
n tham khao, nhung
lien he cua mot so
nhung nguJi da biet
hung ham chat tot
ay co giao cu, giam
ho ton giao cua ban
ong nen nhJ nguJi
uJi da tung lam viec
hay giu lien he vJi
an dang di tim viec.
ung nen bao cho ho
biet cach giJi thieu
8kI TkF 6.1. h00I I0I ThIE0
Cac chu su dung lao dong hay hoi nguJi va thu giJi thieu ve ban. Ban co the
su dung mot so thu giJi thieu chung cho bat ky cong viec nao, nhung nhieu
chu su dung lao dong lai muon noi chuyen truc tie vJi nhung nguJi giJi
thieu de biet ro hJn lieu ban co hu hJ vJi mot cong viec nao do. hay a
dung cac buJc sau de chon ra ba nguJi giJi thieu.
Xem lai danh sach nhung nguJi ban coi nhu nguJi ho trJ ban tim viec
nhu neu trong Bai ta 1.1. Bo sung them nhung nguJi co the giJi thieu
tot ve ban.
Lien he vJi nhung nguJi ma ban muon ho giJi thieu minh va yeu cau/nhJ
ho giu dJ. Can biet ro va ghi can than ten ho day du, chuc vu, nJi lam
viec, dia chi, so dien thoai trong giJ lam viec va dia chi thu dien tu (neu
co)
Chuan bi san mot tJ giay rieng ghi danh sach nhung nguJi giJi thieu va
bo sung ho vao Fhieu ho sJ Ca nhan cua ban.
Ghi chu:
|cu |ai t|ay cc vai cac| Jc |ici |c vci iuci ici t|icu, ici |ci iuci
Jc xcm cac| |ici |c iac t|uai tici c|c |c |ci.
FhIau ho so ca nhan
Fhieu ho sJ ca nhan bao gom nhung thong tin yeu cau cho ho sJ xin viec.
heu hieu nay duJc chuan bi tot ban co the khong hai chan chu che cac
thong tin tu day vao ho sJ xin viec.
8kI TkF 6.Z. IEh FhIE0 h0 80 6k hhkh
Be soan mot Fhieu ho sJ ca nhan:
Tim mau Fhieu ho sJ Ca nhan J cuoi cuon huJng dan nay.
Bien thong tin va kiem tra chinh ta, ngu ha cung nhu xem lai cac
thong tin.
hhJ ai do biet soan van ban tot va hieu biet ve moi truJng viec lam xem
lai giu ban.
Luu hieu da dien day du nay cho nhung lan dung sau.
8o yau Ly I}ch hay TIau su Tom IaI
SJ yeu ly lich hay tieu su tom tat la ban khai tong hJ ve trinh do cua nguJi
xin viec. TruJc day tu SJ yeu ly lich thuJng duJc dung cho cac viec lam
cao ca mang tinh chuyen mon cao va tieu su tom tat duJc dung cho cac
nganh khac. Tuy nhien, ngay nay nhieu nguJi dung ca hai thuat ngu nay vJi
cung mot nghia.
hhung nguJi xin lam cac viec chuyen mon hay kinh doanh, nhu ke toan,
giao vien, kien truc su hay can bo hu trach thuJng duJc yeu cau no tieu
su tom tat. Cac chu su dung lao dong cung co the yeu cau tieu su tom tat
cho cac dang cong viec khac. Tieu su tom tat duJc no cho nguJi tuyen
dung hay gui kem cung dJn xin viec khi ban no ho sJ chJ cac cJ hoi viec
lam hay khi tra lJi nguJi tuyen dung.
Ke ca neu ban chua
qua trinh hoc ta v
cong viec tu thien, t
J tung vi tri ban da
ban khong co trinh d
chat ca nhan, qua t
dieu kien de lam vie
Cac ban tieu su tom
lich su lam viec, kin
theo thong le tim vie
duJc biet ve muc dic
ca nhan, cac sJ thic
Tu 'toi' thuJng khon
khi mo ta nhiem vu
'toi lam so luJng'.
0uJi day la mot so g
- 34 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
nay.
g nhu xem lai cac
uJng viec lam xem
e trinh do cua nguJi
g cho cac viec lam
duJc dung cho cac
ai thuat ngu nay vJi
oanh, nhu ke toan,
uJc yeu cau no tieu
cau tieu su tom tat
o cho nguJi tuyen
chJ cac cJ hoi viec
Ke ca neu ban chua co kinh nghiem chuyen mon, van can viet tom tat ve
qua trinh hoc ta va kinh nghiem viec lam cua minh. hay ghi ca nhung
cong viec tu thien, tinh nguyen ma ban da tung lam va neu ro trach nhiem
J tung vi tri ban da dam nhiem. hen nhJ la hai trung thuc, ngay ca khi
ban khong co trinh do dao tao hoc van chinh thuc, ban van co nhung ham
chat ca nhan, qua trinh hoc ta cung nhu kinh nghiem khac giu ban du
dieu kien de lam viec.
Cac ban tieu su tom tat deu hai ghi ten ho day du, cac thong tin de lien he,
lich su lam viec, kinh nghiem hoc van va nhung ky nang rieng khac. Tuy
theo thong le tim viec J nuJc ban, cac chu su dung lao dong co the yeu cau
duJc biet ve muc dich tim viec, tinh trang hon nhan, cac moi quan tam cua
ca nhan, cac sJ thich cua ban.
Tu 'toi' thuJng khong duJc dung trong mot ban tieu su tom tat. Chang han,
khi mo ta nhiem vu dam nhiem, tot nhat nen noi 'lam so luJng' thay vi noi
'toi lam so luJng'.
0uJi day la mot so gJi y giu ban lam mot ban tieu su tom tat.
- 35 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hEh kh0h hEh
0ung loai giay trang kich thuJc
chuan (kho A4);
Banh may va dung mot hong
chu thong dung nhu Times hew
Roman hay Arial neu co may vi
tinh;
0ung cac dong tu hanh dong
de mieu ta cac nhiem vu va
cong viec da dam nhiem;
heu tat ca cac trinh do ban co;
Su dung cong cu kiem tra chinh
ta tu dong va doc di doc lai
nhieu lan de co mot ban tieu su
chuan nhat;
hay viet ngan gon, theo tung
diem.
viet bat ky dieu gi khong hay
hoac khong can thiet;
Khi noi ve minh trong tieu su
tom tat thi khong nen dung dai
tu toi;
Be ngay thang len tieu su tom
tat;
Ke ve tien cong, luJng truJc
day cung nhu du kien duJc
nhan;
0ach xoa hay viet de len
nhung cho viet sai;
0ung hong chu, dinh dang
hay gan them cac hinh anh
khac thuJng (tru hi duJc yeu
cau).
8kI TkF 6.8. 80kh 8kh 8kh TIE0 80 T0M TkT
Lam bai ta nay neu ban can co mot ban tieu su tom tat de di tim viec hoac
neu ban cho la se can dung. Tot nhat la chuan bi truJc. hay dung Fhieu ho
sJ ca nhan, va lam theo cac buJc sau day de co mot ban tieu su tom tat.
viet nha mot ban theo mau tuJng tu (Mau tieu su xem hia duJi day).
hhJ mot nguJi chuyen nghie trong linh vuc cua ban hay ai do lam cong
viec tuyen dung xem lai ho ban.
viet lai can than va danh may san ban tieu su da hoan thien.
Lam san nhieu ban hoto hay in ra tu may in.
Thh 0 k0 Tk0
2OO12OO4
1OO52OO1
Ba
Cu
Tr
kIhh hhIEM LkM
2OO52OO7
2OO42OO5
Co
ho
Bi
Ch
hh
Co
18
Bi
Ch
hh
h0kI h0 T
T
- 36 -
- 37 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
kh0h hEh
y dieu gi khong hay
ng can thiet;
e minh trong tieu su
hi khong nen dung dai
thang len tieu su tom
n cong, luJng truJc
nhu du kien duJc
hay viet de len
o viet sai;
ng chu, dinh dang
hem cac hinh anh
ng (tru hi duJc yeu
tat de di tim viec hoac
Jc. hay dung Fhieu ho
ban tieu su tom tat.
xem hia duJi day).
ban hay ai do lam cong
hoan thien.
Mk0 TIE0 80 T0M TkT
ho va ten: hguyen Thi hong Minh
Bia chi: so 1 Bang 0ung, ha hoi
Bien thoai: (O48) 128 45G
Email: hongminh@gmail.com
Thh 0 k0 Tk0
2OO12OO4
1OO52OO1
Bai hoc 0uoc gia viet ham
Cu nhan Kinh te (Ke toan)
TruJng Fho thong Trung hoc Bong Ba
kIhh hhIEM LkM VIE6
2OO52OO7
2OO42OO5
Cong ty Thhh Thiet ke va n an A/S
ho thu 4887, ha hoi
Bien thoai: O485 G71
Chuc vu: nhan vien ke toan
hhiem vu: La bang luJng, hu trach thanh toan
cac khoan tra sec cho toan bo cong ty.
Cong ty Kiem toan TuJng Lai
18O Kim Ma, ha hoi
Bien thoai: O48O O87
Chuc vu: trJ ly ke toan
hhiem vu: Fhu trach kiem soat tin dung va can doi so
sach ke toan, su dung may tinh ca nhan vJi
cac han mem 0base 8 va Excel.
h0kI h0 Tieng me de: tieng viet
Tieng Anh: hghe, noi, doc, viet trinh do trung binh
- 38 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hhung IaI IIau khac co Iha can dan
heu ban da tung hoc cac khoa chinh quy, tuc co bang ca hay da qua
mot khoa dao tao nghe, ban can co ban hoto chung chi tot nghie
hay chung chi tham du khoa hoc de ke vao tieu su tom tat.
Khong bao giJ dua cac van bang goc vao ho sJ xin viec, ma chi dung
ban hoto kho A4. Trong truJng hJ ban duJc yeu cau gui ho sJ theo
duJng thu dien tu hay dinh kem ho sJ xin viec no qua mang, thi nen
co ban scan mau tu van bang goc. hen luu y sao cho ta tin dinh kem
hai co dung luJng nho (tu 2OO den 8OOkb).
8an da soan xong IaI IIau ho so Im vIac.
VIac bay gIo can Iam Ia dI Im vIac.
T
v phn h
cI7 uIuug g: Ja Ju
Booker
Khi di tim viec, ban gio
J day la chinh ban cung
la chu su dung lao dong
dung nhan vien va sau d
Xem lai cac n
Fhat trien m
hoc cach vie
Tim hieu cac
lao dong.
hguon Ihong IIn vIa
0c i|icu cac| Jc tm r
iuci p|u trac| vc vic
c|ui i|at cm:
bang ca hay da qua
hung chi tot nghie
su tom tat.
xin viec, ma chi dung
eu cau gui ho sJ theo
o qua mang, thi nen
cho ta tin dinh kem
m viec.
viec.
Tm thng tin
v phn hi vic lm cc c hi
KIug c g: u :n Ju a,
cI7 uIuug g: Ja Juc uI u Iuc I n:uI n: Ia uIuug g: Jaug c
Booker T. Washington, nha giao duc My
Khi di tim viec, ban giong nhu mot nguJi di tie thi ban hang. San ham
J day la chinh ban cung vJi nhung nang luc cua ban than, con nguJi mua
la chu su dung lao dong. viec ban can lam la tim ra nguJi chu dang tuyen
dung nhan vien va sau do tie can ho. Fhan nay cua cuon sach se giu ban:
Xem lai cac nguon cong viec;
Fhat trien mang luJi tim viec cua ban than minh;
hoc cach viet dJn xin viec;
Tim hieu cac cach lien he mot cach hieu qua vJi cac chu su dung
lao dong.
Nguon thong tin viec lam
0c i|icu cac| Jc tm ra t|ci tii vc cac c|u su Jui |ac Jci va i|ui
iuci p|u trac| vc vicc |am. Tuy vac ici |ai c, cac iuci t|ci tii
c|ui i|at cm:
6
- 40 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Cac bai viet tren bao, cac an ham ve kinh doanh va doanh
nghie
Cac muc dang viec tim nguJi
0uang cao tren bao chi
Cac van hong tu van tai cac truJng hay trung tam tuyen dung (J
cac nuJc thuJng co cac hong tu van viec lam tai cac truJng
Trung hoc hay trung hoc day nghe, Cao dang, Trung tam dao tao)
Cac van hong viec lam va nhan su cua cac cJ quan nha nuJc
Cac chuJng trinh tao viec lam rieng danh cho nguJi khuyet tat
Cac to chuc cua nguJi khuyet tat hoac danh cho nguJi khuyet tat
Cac hong nhan su va to chuc cua cac cong ty lJn
Cac nha quan ly hay chu cac cong ty hay cua hang vua va nho
Cac ban thong tin co dang tai cac cJ hoi viec lam (ca tren mang
cung nhu qua cac nguon khac)
Cac to chuc cong doan
Cac sach danh ba dien thoai hay danh ta cac doanh nghie (vi
du 0anh ta thanh vien cua Fhong ThuJng mai va Cong nghie)
Cac trang web viec lam (mot so trang web dien hinh co neu J
cuoi cuon huJng dan nay)
Cac chu su dung lao dong, cac nha chuyen mon, hay cac nhom
kinh doanh
Cac van hong viec lam cong cong hay tu nhan (cac van hong
tu nhan thuJng co thu hi)
Cac to chuc hi chinh hu hay to chuc xa hoi
Ban be, nguJi quen, hang xom hay mot so quan he ca nhan khac
8kI TkF 6.1. XkY 0
Mot trong nhung cach
nguJi ban quen biet. 0
nhan cho minh.
Xem lai danh sach
giJi thieu cua ban
Bo sung vao cac d
viec, nhu ban be, n
trach tuyen dung,
hay nhung nguJi kh
Chuyen tro vJi nhu
va trinh do cua ba
lam cung nhu nhJ
quen biet.
LIan ha voI chu su
Ban co the tim cach lien
de hoi xem cho ho co tu
tim hieu thong tin. Co b
dong la viet dJn gui the
co the ga truc tie.
TruJc khi lien he vJi m
sau:
kinh doanh va doanh
rung tam tuyen dung (J
viec lam tai cac truJng
ang, Trung tam dao tao)
ac cJ quan nha nuJc
cho nguJi khuyet tat
nh cho nguJi khuyet tat
ng ty lJn
cua hang vua va nho
viec lam (ca tren mang
cac doanh nghie (vi
g mai va Cong nghie)
web dien hinh co neu J
en mon, hay cac nhom
u nhan (cac van hong
hoi
o quan he ca nhan khac
8kI TkF 6.1. XkY 0h Mkh L00I TM VIE6 60k IEh 8kh
Mot trong nhung cach tot nhat de tim duJc viec lam la thong qua nhung
nguJi ban quen biet. 0uJi day la cach ban xay dung Mang luJi Tim viec Ca
nhan cho minh.
Xem lai danh sach tu Bai ta 1.1 Tim TrJ giu va Bai ta 5.1 hguJi
giJi thieu cua ban.
Bo sung vao cac danh sach tren nhung nguJi co the giu ban tim duJc
viec, nhu ban be, nguJi quen, cac se cu, thay giao cu, nhung nguJi hu
trach tuyen dung, cac nhan vien cong tac xa hoi, cac nha kinh doanh
hay nhung nguJi khac. Bo se la Mang luJi Tim viec Ca nhan cua ban.
Chuyen tro vJi nhung nguJi trong mang luJi da la ve muc dich tim viec
va trinh do cua ban. hay nhJ ho tim giu nhung nguJi hu trach viec
lam cung nhu nhJ ho noi giu ve ban vJi nhung nJi ma ho co quan he
quen biet.
LIan ha voI chu su dung Iao dong
Ban co the tim cach lien he vJi cac chu su dung lao dong vi nhieu ly do, nhu
de hoi xem cho ho co tuyen dung khong, de xin hen ga hong van hay de
tim hieu thong tin. Co ba cach thuc chinh de lien he vJi cac chu su dung lao
dong la viet dJn gui theo duJng thu thuJng hay qua email, goi dien thoai va
co the ga truc tie.
TruJc khi lien he vJi mot chu su dung lao dong, ban can lam nhung viec
sau:
- 41 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
- 42 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
VIaI Ihu, hoac guI Ihu d
Ban co the viet thu hoi
tuyen dung nao do. Tron
Loai viec lam
Ban hieu nhu
Kinh nghiem
Ban mong m
Bia chi lien h
heu ban viet dJn xin du
co the viet them ban co
cau lien quan den vi tri d
ben duJi. Sau khi soan
xem lai dJn ho, vi tu ban
ban tom tat tieu su cua b
Can dam bao rang dJn c
viet dung va t
0e doc;
viet dung chi
chuc nang kie
viet mot cach
viet tren kho
Co day du cac
Chi viet gon t
Tim hieu toi da ve nguJi chu su dung lao dong hay cong ty
va biet xem ho hoat dong trong linh vuc nao.
Tim cach biet duJc ten cua nguJi hu trach tuyen dung.
Bam bao chac chan da co day du moi giay tJ trong bo ho sJ
xin viec.
Xac dinh ro muc tieu cua viec lien lac vJi chu su dung lao
dong do la gi.
Chuan bi san nhung gi ban du dinh se noi.
0uJi day la nhung dieu nen lam va nen tranh khi ban lien he tim viec.
hEh
Trung thuc va lich su;
hoi ro rang ranh mach
yeu cau cua ban;
hoi ngan gon va su dung
cac thuat ngu doanh
nghie thuJng su dung.
Tu giJi thieu ve minh mot
cach tich cuc.
kh0h hEh
Co gang lam nguJi chu su dung lao
dong thuJng xot ban;
hoi ve minh mot cach tieu cuc;
Ban ve nhung van de ca nhan;
hoi ve tien luJng, thuJng ngay tu dau
cau chuyen vJi chu su dung lao dong;
hoi bat luan dieu gi tieu cuc ve nguJi
chu su dung lao dong cu.
hhung thong tin duJi day co the cho ban biet cac cach thuc lien he vJi chu
su dung lao dong.
- 43 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
VIaI Ihu, hoac guI Ihu dIan Iu
Ban co the viet thu hoi ve cJ hoi viec lam hay tra lJi mot nguJi hu trach
tuyen dung nao do. Trong truJng hJ nao cung vay, thu can de ca tJi:
Loai viec lam ban dang muon tim;
Ban hieu nhu the nao ve cong viec;
Kinh nghiem va trinh do cua ban;
Ban mong muon co cJ hoi duJc hong van;
Bia chi lien he cua ban.
heu ban viet dJn xin du tuyen mot vi tri viec lam dang tren quang cao, ban
co the viet them ban co nhung ky nang gi da ung cac trach nhiem va yeu
cau lien quan den vi tri do. Cuoi thu ban nen viet mot dong cam Jn va ky ten
ben duJi. Sau khi soan xong dJn, hay doc ky lai. Cung nen nhJ them ai do
xem lai dJn ho, vi tu ban se kho nhin ra cac loi sai trong dJn do. 0ui kem dJn
ban tom tat tieu su cua ban va cac giay tJ khac ma ban cho la can thiet.
Can dam bao rang dJn cua ban hai:
viet dung va trinh bay sach se;
0e doc;
viet dung chinh ta va ngu ha (neu dung may tinh, co the dung
chuc nang kiem tra chinh ta va ngu ha tu dong);
viet mot cach logic, mach lac;
viet tren kho giay thuJng dung trong cong viec;
Co day du cac thong tin can thiet;
Chi viet gon tren mot trang giay.
ao dong hay cong ty
c nao.
rach tuyen dung.
giay tJ trong bo ho sJ
vJi chu su dung lao
noi.
n lien he tim viec.
guJi chu su dung lao
ot ban;
ot cach tieu cuc;
van de ca nhan;
ng, thuJng ngay tu dau
chu su dung lao dong;
eu gi tieu cuc ve nguJi
o dong cu.
ach thuc lien he vJi chu
- 44 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Mau dJn duJi day cho thay nhung diem neu tren duJc viet nhu the nao.
TruJc khi soan dJn, hay kiem tra vJi nguJi trJ giu tim viec cua ban, vJi
mot chuyen gia tuyen dung hay vJi mot chu su dung lao dong ve quy cach
va noi dung dJn ma yeu cau co the khac vJi thu mau nay.
0uJi day la nhung gi nen va khong nen viet trong dJn.
hEh
Be dJn thu gui mot ten nguJi cu
the;
0ui mot dJn ban chinh co chu ky
cho tung nguJi su dung lao dong;
0ung cach noi dJn gian, cac cau
truc cau cJ ban, khong ruJm ra;
viet thu the hien dau an rieng cua
ban;
heu cac yeu cau cong viec va
trinh bay ban co the da ung nhu
the nao;
Thu tra lJi cau hoi:
.
Tai sac tci
ici tuyci iuci iay?'
kh0h hEh
Mat thJi gian viet han mJ
dau nham chan khong gay
an tuJng;
hhac lai moi chi tiet da viet
trong tieu su tom tat (thu
dung de nhan manh nhung
khia canh lien quan den vi
tri dang duJc tuyen.);
0uen ky ben duJi dJn dung
but muc mau xanh hoac
den.
8kI TkF 6.Z. Fhkh T
Ban hay xem hai mau
khong nen viet trong
diem yeu trong tung d
ha. Be giu ban, tro
Sai chinh ta
hgu ha khong ch
0ung ngon tu qua t
Su dung nhung cau
Khong de y den ch
heu ban la chu su dun
dJn nay thi ban se don
duJc viet nhu the nao.
tim viec cua ban, vJi
g lao dong ve quy cach
nay.
Jn.
kh0h hEh
Ji gian viet han mJ
am chan khong gay
ng;
ai moi chi tiet da viet
ieu su tom tat (thu
de nhan manh nhung
anh lien quan den vi
g duJc tuyen.);
ky ben duJi dJn dung
uc mau xanh hoac
8kI TkF 6.Z. Fhkh T6h 6k6 Mk0 0h
Ban hay xem hai mau dJn thu trong han nay. Chu y nhung chi tiet nen va
khong nen viet trong thu nhu neu tren va can nhac nhung diem manh,
diem yeu trong tung dJn xin viec. Can nhac can than cach dung tu ngu, cu
ha. Be giu ban, trong mau dJn thu hai da co y de mot so loi:
Sai chinh ta
hgu ha khong chuan
0ung ngon tu qua the hien tinh cam
Su dung nhung cau tieu cuc
Khong de y den chi tiet
heu ban la chu su dung lao dong va ban nhan duJc hai buc thu nhu hai mau
dJn nay thi ban se dong y goi ai tJi hong van va tuyen ai vao lam viec?
- 45 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
- 46 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Mk0 0h XIh VIE6 Th0 hhkT
Thawatchai Chongdee
Fhong 1O8, Srithana Condominium
FhuJng Srithana, T. Suthe, quan A
Chieng Mai, 5O8OO
Bien thoai: 128 45G
Email: choongdee81@gmail.com
hgay 14 thang 1 nam 2OO7
Kinh gui: 0ng Sirian Kuna
0iam doc dieu hanh
Cong ty Che tao Thai Sil
528 duJng Ratchatewi
Bang Coc 1O84O; Thai Lan
B0h Xh 0u TuYEh vA0 v TR KE T0Ah
Thua ong, 0ua quang cao tren ThJi bao Buu dien Bang Coc ngay thu sau 11/7/2OO7,
toi duJc biet 0uy cong ty dang tuyen nhan vien ke toan nen toi viet thu nay vJi mong
muon duJc du tuyen. Toi thay minh co du trinh do de dam nhiem cong viec theo yeu
cau. Toi da hoan tat chuJng trinh dao tao CFA va nam 2OO7 va da lam ke toan tu
sau khi tot nghie tJi nay. Toi rat yeu thich cong viec ke toan, lam viec can cu va co
tinh than trach nhiem. Trong qua trinh lam viec truJc day, toi da duJc dao tao cac
han mem ke toan mJi nhat, su dung thong thao han mem 0uickbooks va MY0B
(Tu quan ly doanh nghie).
Tha ng 2 na m 2OO5, to i duJ c nha n va o la m ke toa n ta i co ng ty Thhh lu a Thaksin va
la m ta i do tJ i tha ng O na m 2OO7. Tha ng 1O na m 2OO7, to i chuye n sang la m vie c ta i
Trung ta m Tin ho c 0ne Tambon 0ne Froduct (0T0F) J Chie ng Mai, la m TrJ ly Ke
toa n, nhJ do nhie u khi duJ c giao da m nhie m nhu ng vie c cu a ke toa n truJ ng tu y ye u
ca u. Ra t tie c, 0T0F quye t dinh chuye n va n ho ng tJ i nJi kha c va ca t gia m nha n su . To i
cho ra ng hie n nay to i da sa n sa ng thu nhu ng cJ ho i mJ i vJ i nhu ng tra ch nhie m mJ i.
To i gu i ke m theo da y ba n sao ca c gia y tJ va n ba ng ve ho c va n va trinh do cu a to i. To i
sa n sa ng vui lo ng cung ca the m mo t so dia chi tham kha o trong truJ ng hJ o ng muo n
tim hie u the m ve to i qua ca c se cu truJ c da y hay mo t so nguJ i co bie t ve to i.
To i ra t mong duJ c o ng ho i a m. To i sa n sa ng de n ga ho ng va n ba t cu lu c na o ca n thie t.
Xin cam Jn va tran trong kinh chao.
Thawathchai Chongdee
M
0ui: 0iam doc dieu han
Cong ty Che tao Thai Si
528 duJng Ratchatewi
Bang Coc 1O84O
Thai Lan
vE vEC: C0 h0 LAM
Toi la mot nguJi hai di n
va giu me gia cung em t
0a thua, khi toi doc duJc
cho toi. Toi co bang bac b
Toi co rat nhieu kinh ngh
Thhh Lua Thaksin trong
thang truJc khi toi bi mot
khuyet tat nen ong ta da s
Toi xin ong hay to long t
hhung nguJi khuyet tat c
nhung nhan vien lam viec
Xin ong viet tra lJi toi sJm
ong co the giu toi.
Xin kinh chao.
'Chai'
- 47 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
kT
Thawatchai Chongdee
, Srithana Condominium
hana, T. Suthe, quan A
Chieng Mai, 5O8OO
Bien thoai: 128 45G
hoongdee81@gmail.com
ngay thu sau 11/7/2OO7,
toi viet thu nay vJi mong
nhiem cong viec theo yeu
OO7 va da lam ke toan tu
an, lam viec can cu va co
, toi da duJc dao tao cac
em 0uickbooks va MY0B
g ty Thhh lu a Thaksin va
chuye n sang la m vie c ta i
hie ng Mai, la m TrJ ly Ke
u a ke toa n truJ ng tu y ye u
c va ca t gia m nha n su . To i
hu ng tra ch nhie m mJ i.
a n va trinh do cu a to i. To i
rong truJ ng hJ o ng muo n
i co bie t ve to i.
a n ba t cu lu c na o ca n thie t.
Mk0 0h XIh VIE6 Th0 hkI
Thawatchai Chongdee
Srithana Condominium
Chieng Mai, 5O8OO
Thai Lan
Email: umingiron@gmail.com
0ui: 0iam doc dieu hanh
Cong ty Che tao Thai Sil
528 duJng Ratchatewi
Bang Coc 1O84O
Thai Lan
vE vEC: C0 h0 LAM hhAh vEh KE T0Ah
Toi la mot nguJi hai di nang, thua ong qui men, toi can co viec lam de kiem song
va giu me gia cung em trai va ca cac em gai.
0a thua, khi toi doc duJc ong quang cao toi rat cam thay vui mung. Xin ong xem xet
cho toi. Toi co bang bac bon va da lam xong AChC va va CFA .
Toi co rat nhieu kinh nghiem vJi cac hong Ke toan. Toi tung lam viec vJi cong ty
Thhh Lua Thaksin trong hai nam roi bo sang lam viec cho 0T0F J Chieng Mai vai
thang truJc khi toi bi mot tai nan xe hJi, va do ong chu J do khong thich nhung nguJi
khuyet tat nen ong ta da sa thai toi.
Toi xin ong hay to long thong cam cho truJng hJ cua toi la mot nguJi khuyet tat.
hhung nguJi khuyet tat chung toi hay bi xem thuJng song mot so nguJi co the la
nhung nhan vien lam viec rat tot.
Xin ong viet tra lJi toi sJm va cho biet bao giJ can den de hong van. Toi rat mong
ong co the giu toi.
Xin kinh chao.
'Chai'
- 48 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
8kI TkF 6.8. VIET 0h XIh VIE6
heu ban dinh viet thu xin viec nhu la viec nam trong ke hoach tim viec,
truJc tien can ta viet dJn. 0uJi day la cach lam.
Chon mot chu su dung lao dong hay quang cao viec lam ma ban quan
tam.
Soan dJn, su dung cac gJi y va cach thuc nhu sach nay huJng dan.
hhJ nguJi ban dong hanh xem lai dJn va go y, bo sung.
viet lai dJn va nhJ xem lai mot lan nua, sao cho thay vua y nhat thi thoi.
0ui dJn tJi dia chi ban muon tim viec lam.
Tru hi ban biet chac chu su dung lao dong tuyen nguJi khuyet tat, ban co
the khong can neu trong thu ban la nguJi khuyet tat. heu ban can yeu cau
duJc ca thiet bi chuyen dung hay muon bo sung them yeu cau nao vao ho
sJ xin viec hay khi hong van, thi nen chJ sau khi duJc tra lJi kha di hay
trinh bay ve khuyet tat cua minh.
Ian IhoaI
Trong qua trinh tim viec, ban co the goi dien thoai vi nhieu ly do nhu hoi
them thong tin, yeu cau duJc hong van. hen tranh dung dien thoai thay
cho hong van du tuyen, bJi vi ga truc tie bao giJ cung hieu qua hJn.
Khi ban dung dien thoa
theo nhung chi dan sau
Chao hoi ngu
Tu giJi thieu b
hoi yeu cau c
ChJ cau tra lJ
Khi tra lJi dien thoai cu
ban co gang muon duJc
gon ve nang luc cua min
duJc chuyen)
Sau do dJi cau tra lJi c
nguJi roi hoac khong co
V du:
'Xii c|ac ci. Tci |a M
c|c ci cc tuyci t|c c
'0|ac cc, tci |a Mc|am
'Xii c|ac ci Jawara,
quai cac trci |ac vc
k|ca Jac tac c truci
c|c |am.'
V du.
- 49 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ng ke hoach tim viec,
viec lam ma ban quan
h nay huJng dan.
o sung.
ay vua y nhat thi thoi.
nguJi khuyet tat, ban co
at. heu ban can yeu cau
hem yeu cau nao vao ho
duJc tra lJi kha di hay
i vi nhieu ly do nhu hoi
h dung dien thoai thay
cung hieu qua hJn.
Khi ban dung dien thoai de lien he vJi mot nguJi tuyen dung, co the tuan
theo nhung chi dan sau de bat dau cau chuyen.
Chao hoi nguJi doi thoai tra lJi dien thoai.
Tu giJi thieu ban than.
hoi yeu cau cua ban.
ChJ cau tra lJi.
Khi tra lJi dien thoai cua mot nguJi hu trach tuyen dung goi tJi hoac khi
ban co gang muon duJc mJi tJi hong van, ban co the can giJi thieu ngan
gon ve nang luc cua minh.
(dien thoai
duJc chuyen)
Sau do dJi cau tra lJi cua nguJi chu su dung lao dong. heu cho lam da co
nguJi roi hoac khong con cJ hoi, ban co the hoi xem bao giJ ban co the goi
V du:
'Xii c|ac ci. Tci |a Mc|ammcJ |csim. Tci ci Jici v muci |ict |icu
c|c ci cc tuyci t|c cc k| sua may.'
'0|ac cc, tci |a Mc|ammcJ |csim. Xii c|c ap ci Jawara.'
'Xii c|ac ci Jawara, tci |a Mc|ammcJ |csim. Tci ci Jici v Jcc Jucc
quai cac trci |ac vc vicc tuyci t|c cc k| sua may. Tci mci |cai t|cai|
k|ca Jac tac c truci cci i|ai ky t|uat va muci tci ap ci Jc |ci vc
c|c |am.'
V du:
- 50 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
lai de biet sa tJi co kha nang nao nua, hay hoi xem nguJi nay co the noi ve
ban vJi nhung nguJi chu su dung lao dong nao khac dang can tuyen thJ.
0uJi day la mot so gJi y ve cach lien he bang dien thoai.
Chon mot cho yen tinh de goi dien.
viet nha ngan gon nhung dieu ban can noi.
hoi truc tie vao ong nghe dien thoai.
hoi ro rang va mem mong.
0hi tom tat nhung dieu can thiet.
Lang nghe cau tra lJi.
Khong quen cam Jn truJc khi ket thuc cuoc noi chuyen.
8kI TkF 6.4. L0YEh h
Khi di tim viec, truJc k
noi. Bang cach dong
huong goi dien nhu th
su dung lao dong de b
that tu nhien nhat. 0uJ
Tim ten mot chu s
ban dang dinh lien
hhJ ban trJ giu tim
Sau cuoc dien thoa
chuyen ban noi qu
lai va la di la lai
nua.
heu ban la nguJi khuye
dung lao dong qua dien
heu ban bi kh
khong dung d
nguJi hieu die
thich that ro c
va cac ky nan
Tim nhung n
khuyet tat de
chuc co cac c
lam.
- 51 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
nguJi nay co the noi ve
dang can tuyen thJ.
hoai.
oi.
c noi chuyen.
BAI TAP 6.4: LUYEN NOI QUA IEN THOAI
Khi di tim viec, truJc khi dung dien thoai lien he, ban co the ta luyen cach
noi. Bang cach dong vai nguJi noi chuyen dien thoai, ban co the coi tinh
huong goi dien nhu that. hay nhJ ban trJ giu tim viec dong vai nguJi chu
su dung lao dong de ban luyen noi qua dien thoai. Co gang lam mot cach
that tu nhien nhat. 0uJi day la cach lam.
Tim ten mot chu su dung lao dong hay mot hu trach tuyen dung ma
ban dang dinh lien he hoi ve viec lam.
hhJ ban trJ giu tim viec dong vai nguJi tra lJi dien thoai cua ban.
Sau cuoc dien thoai, nhJ nguJi ban trJ giu tim viec nhan xet ve cau
chuyen ban noi qua dien thoai va go y cach co the noi tot hJn. Luyen
lai va la di la lai cho den khi ban cam thay khong con nguJng nga gi
nua.
heu ban la nguJi khuyet tat, dieu do khong can trJ ban lien he vJi chu su
dung lao dong qua dien thoai. 0uJi day la mot so diem can dac biet luu y.
heu ban bi khiem thinh hay giao tie kho khan bang ngon ngu va
khong dung duJc dien thoai thi hay nhJ mot nguJi ban hay mot
nguJi hieu dien dat cua ban goi dien thoai giu. hhJ rang hai giai
thich that ro cho nguJi giu ban rang ban muon ho noi ve nang luc
va cac ky nang cua ban cung nhu ve khuyet tat cua ban.
Tim nhung nguJi khuyet tat giong ban hay cac to chuc cua nguJi
khuyet tat de hoi y kien hay nhJ giu dJ, tuJng trJ. Co nhieu to
chuc co cac chuJng trinh dac biet giu nguJi khuyet tat tim viec
lam.
- 52 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Tra IoI dIan IhoaI
Khi di tim viec, ban co the dua so dien thoai lien he hoac dien thoai di dong
cua minh cho nhung nguJi tuyen dung. heu do la so dien thoai ca nhan,
nen nhJ hai luon luon nha nhan tra lJi cac cuoc goi tJi. heu ban dua so
dien thoai cua gia dinh va nhu the nguJi khac nhu bo me hay anh chi em
trong nha co the tra lJi dien thoai, hay bao cho ho biet rang co the co ai do
goi dien ve viec ban dang tim viec va yeu cau ho nhe nhang mem mong khi
tra lJi dien thoai.
heu ban den ga mot nguJi chu su dung lao dong ma khong xin hen truJc
thi hay chuan bi tinh than san sang ve moi thu, ke ca truJng hJ ban khong
duJc mJi qua cua le tan de vao hong van. hay an mac gian di va trang
nha va cu xu dung muc. Lich su va tu tin vao minh.
0uJi day la mot so cach de xin ga nguJi su dung lao dong.
heu ban co ten nguJi can lien he, hay yeu cau duJc noi chuyen
vJi nguJi do. heu khong, hay yeu cau ga nhan vien hong to
chuc nhan su neu la cong ty lJn, hay nguJi hu trach tuyen dung
nhu nguJi chu hay truJng hong neu la cong ty nho.
Chao hoi niem nJ nguJi ban ga va noi ten ho neu ban biet ho.
hen dung cac chuc danh hay cach xung ho hu hJ nhu ong, ba,
anh, chi tuy theo hong tuc van hoa cua dia huJng ban.
(Chang han, J Thai Lan nguJi ta dung tu Khun truJc ten goi de to
long kinh trong nguJi doi thoai ca nam lan nu.)
ap Iruc IIap chu su dung Iao dong
Tu giJi thieu
trong theo ng
Trinh bay ly d
noi ten ho ng
hay lam theo
ngoi va dat ca
heu cJ hoi la
hong van ba
heu cJ hoi lam
(xem Bai ta
mot dJn xin v
dau dang co
ban co the qu
lam mJi nao
biet co cho la
Cam Jn nguJ
0uJi day la mot so dieu
hay doc ky la
van tim viec
hhJ mang th
Tat dien thoa
Khong nen hu
hen giu thai d
hoac dien thoai di dong
so dien thoai ca nhan,
goi tJi. heu ban dua so
bo me hay anh chi em
iet rang co the co ai do
e nhang mem mong khi
ma khong xin hen truJc
a truJng hJ ban khong
n mac gian di va trang
o dong.
eu cau duJc noi chuyen
a nhan vien hong to
Ji hu trach tuyen dung
ng ty nho.
ten ho neu ban biet ho.
ho hu hJ nhu ong, ba,
cua dia huJng ban.
Khun truJc ten goi de to
n nu.)
Tu giJi thieu ve minh. Bat tay neu thay hu hJ, to long kinh
trong theo nghi thuc thong thuJng J cho ban.
Trinh bay ly do ban muon ga. heu ban co ai do giJi thieu thi hay
noi ten ho nguJi do.
hay lam theo chi dan cua ho (tuc la chJ cho den khi ho mJi ban
ngoi va dat cau hoi vJi ban).
heu cJ hoi lam viec co san va nguJi chu su dung lao dong muon
hong van ban thi hay san sang tien hanh.
heu cJ hoi lam viec chua co, ban co the hoi tham mot so thong tin
(xem Bai ta 8.1). Ban cung co the hoi xem lieu ban co the dien
mot dJn xin viec va gui lai mot tieu su tom tat, hay tim hieu xem J
dau dang co thong bao ve nhu cau tuyen nhan vien, hoi ho xem
ban co the quay lai vao mot thJi gian nao do de xem co cJ hoi viec
lam mJi nao khong, hay tham chi xem nguJi su dung lao dong co
biet co cho lam nao tuJng tu vJi cac cong ty khac khong.
Cam Jn nguJi tie chuyen ban.
0uJi day la mot so dieu luu y khac.
hay doc ky lai han nay cua cuon huJng dan va chuJng Fhong
van tim viec truJc khi ban dinh di ga truc tie de xin viec.
hhJ mang theo but, giay trang va bo ho sJ xin viec day du.
Tat dien thoai di dong trong thJi gian cuoc ga.
Khong nen hut thuoc hay nhai keo cao su.
hen giu thai do tich cuc va lich su ngay ca khi ban bi tu choi.
- 53 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
- 54 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hay nhJ la khi di tim viec ai cung cam thay bon chon bat an
trong nguJi.
heu ban la nguJi khuyet tat, ban khong viec gi hai ngai ga truc tie chu
su dung lao dong. 0uJi day la mot so dieu can luu y.
heu ban bi khuyet tat ve the chat khien ban di lai kho khan, ban
nen tim duJng len toa nha, van hong hay cong ty truJc khi ban
xin den ga truc tie chu su dung lao dong.
heu ban la nguJi khiem thinh va can mot hien dich, hay thu xe
de co ai do den ga cung (nhu mot nguJi ban, mot hien dich
lam viec cho to chuc cua nguJi khuyet tat).
Tim ga nhu ng nguJ i co cu ng da ng ta t nhu ba n, ho i y kie n ho va
nhJ giu dJ .
hoi vJi chu su dung lao dong ve khuyet tat cua ban, noi cach nao va noi vao
thJi diem nao deu do ca nhan ban quyet dinh. Ban co the xuat hat tu dac
diem khuyet tat cua minh, tu nhung can nhac lJi hai, tu nhung gi ban biet ve
nguJi chu su dung lao dong va tu cach ban nghi ve viec khuyet tat co anh
huJng gi den kha nang lam viec cua ban va den viec ban tim duJc viec lam.
0uJi day la nhung dieu can xem xet de quyet dinh, va mot so vi du ve viec
ban co the lam gi va bao giJ ban nen noi vJi chu su dung lao dong.
Thong thuJng, nhung nguJi chu su dung lao dong muon biet
nguJi dang xin viec hay nhan vien dang lam viec co khuyet tat gi
hay khong.
khI na o na n no I vo I chu su du ng Iao do ng va khuya I Ia I cu a ba n
hhung chuye
ngai khong c
ngan ngai tro
dung lao don
ho ma thoi.
Co nhieu chu
khuyet tat. h
da tao dieu k
tren quang c
tuyen, thi ba
lao dong do.
tao viec lam c
the luu y tim t
hguJi hu tr
nguJi co trac
dau tien noi v
dam bao rang
luc cung nhu
Khong bao g
chuyen vJi c
nhieu hJn ca
nang luc trin
cua ban.
Mot khi da n
lao dong thay
- 55 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
thay bon chon bat an
i ngai ga truc tie chu
an di lai kho khan, ban
ay cong ty truJc khi ban
g.
hien dich, hay thu xe
Ji ban, mot hien dich
.
hu ba n, ho i y kie n ho va
noi cach nao va noi vao
co the xuat hat tu dac
tu nhung gi ban biet ve
viec khuyet tat co anh
ban tim duJc viec lam.
va mot so vi du ve viec
dung lao dong.
ng lao dong muon biet
am viec co khuyet tat gi
a khuya I Ia I cu a ba n
hhung chuyen tuJng tuJng, cac cong thuc ra khuon va nhung lo
ngai khong co cJ sJ co the dan den mot so chu su dung lao dong
ngan ngai trong viec tuyen dung nguJi khuyet tat. Mot so chu su
dung lao dong khac chi danh gia nguJi lao dong qua nang luc cua
ho ma thoi.
Co nhieu chu su dung lao dong rat san long tuyen dung nguJi
khuyet tat. heu ban biet rang mot chu su dung lao dong nao do
da tao dieu kien cho mot so nguJi khuyet tat, hay neu ban doc
tren quang cao co ghi nguJi khuyet tat duJc khuyen khich du
tuyen, thi ban co the noi ve khuyet tat cua ban vJi chu su dung
lao dong do. heu J nuJc sJ tai co a dung qui dinh han bo cota
tao viec lam cho nguJi khuyet tat thi cac chu su dung lao dong co
the luu y tim tuyen cong nhan khuyet tat.
hguJi hu trach nhan su hay nguJi giJi thieu ban vJi nhung
nguJi co trach nhiem tuyen dung co the chinh la nhung nguJi
dau tien noi vJi chu su dung lao dong ve khuyet tat cua ban. hay
dam bao rang ho co thong tin chinh xac ve ban, ve trinh do nang
luc cung nhu ve muc do khuyet tat cua ban.
Khong bao giJ nen noi ve khuyet tat cua ban ngay tu dau cau
chuyen vJi chu su dung lao dong, dieu lien quan den cong viec
nhieu hJn ca la lam sao de nguJi chu su dung lao dong thay ro
nang luc trinh do cua ban chu khong hai khiem khuyet the chat
cua ban.
Mot khi da noi tJi khuyet tat cua ban, hay de nguJi chu su dung
lao dong thay ban san long tra lJi nhung cau hoi va quan ngai ve
- 56 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
khuyet tat cung nhu ve anh huJng tJi kha nang lam viec cua ban.
Tot hJn ca la noi ve khuyet tat cua ban trong cuoc ga truc tie,
nhu the nguJi chu su dung lao dong co the thay ban la nguJi co
nang luc va dong nghia vJi viec ban co nhieu cJ may de chung to
ban than va truc tie xua tan nhung nghi ngai cua chu su dung
lao dong.
Mot so nguJi lai muon noi ve khuyet tat cua minh truJc khi hong
van de tranh lam nguJi chu su dung lao dong bi bat ngJ, bat tien
hay cam thay nhu nguJi xin viec che giau ve khuyet tat cua minh.
viec nay co the lam bang cach viet trong thu, dJn xin viec hay
qua trao doi dien thoai.
Mot so nguJi lai muon noi vJi chu su dung lao dong ve su khiem
thi cua minh sau khi cuoc hen du hong van duJc an dinh. Bieu
nay co the giam bJt cJ may duJc hong van vi ly do khuyet tat.
heu can, nguJi di xin viec co the hoi ve cach lam sao den duJc
van hong vao thJi diem nay, dac biet neu nhat thiet hai co
cuoc hong van.
V du.
Trucc k|i ap ci vac tuai sau, tci muci ci |ict rai tci |a
iuci k|icm t|i. Tci rat tii tuci rai tci |cai tcai cc t|c Jam
i|icm cci vicc, sci tci rat sai |ci ici rc vci ci vc t|i |uc
cua tci trci |ai ap vac tuai tci.
V du.
Trucc k|i |
k|uyct tat p|
t|c Jam i|ic
|ai Ji vac vai
hay tro chuye
de nay nhu t
dung lao don
khuyet tat, ca
cho nguJi k
nhung lJi khu
thi truJng lao
nguJi khuyet
ChuJng tie theo Fhon
cac cau hoi va su nghi
khuyet tat cua ban.
- 57 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
nang lam viec cua ban.
ong cuoc ga truc tie,
he thay ban la nguJi co
hieu cJ may de chung to
i ngai cua chu su dung
a minh truJc khi hong
ong bi bat ngJ, bat tien
ve khuyet tat cua minh.
g thu, dJn xin viec hay
g lao dong ve su khiem
van duJc an dinh. Bieu
van vi ly do khuyet tat.
cach lam sao den duJc
neu nhat thiet hai co
uci ci |ict rai tci |a
i |cai tcai cc t|c Jam
ici rc vci ci vc t|i |uc
V du:
Trucc k|i |ci ap, tci muci ici vci ci rai tci |a iuci
k|uyct tat p|ai Jui Jci xc |ai. Tci |cai tcai tii rai tci cc
t|c Jam i|icm cci vicc, i|ui tci cai |ict cc Juci c|c xc
|ai Ji vac vai p|ci c|c ci k|ci.
hay tro chuyen vJi nhung nguJi khuyet tat khac xem ho xu ly van
de nay nhu the nao va ho chon thJi diem nao de noi vJi chu su
dung lao dong ve khuyet tat cua minh. Cac to chuc cua nguJi
khuyet tat, cac van hong viec lam va cac to chuc dich vu danh
cho nguJi khuyet tat thuJng co nhan vien chuyen giu ban
nhung lJi khuyen hu hJ vJi dieu kien rieng cua dia huJng va
thi truJng lao dong. Cac chu su dung lao dong da tuyen dung
nguJi khuyet tat cung co the giu ban han nao.
ChuJng tie theo Fhong van tim viec se de ca sau hJn ve cach xu tri vJi
cac cau hoi va su nghi ngai cua cac chu su dung lao dong lien quan den
khuyet tat cua ban.
- 58 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
8kI TkF 6.6. XIh kF T06 TIEF 6h0 80 0h Lk0 0h
Ban can chuan bi tinh than de lien he truc tie vJi chu su dung lao dong. Be
co the san sang, nen nhJ nguJi trJ giu tim viec giu ban mot tay.
Tim ra chu su dung lao dong hay nguJi hu trach tuyen dung ma ban
quan tam.
heu ban la nguJi khuyet tat, hay quyet dinh xem ban nen lam the nao de
noi vJi chu su dung lao dong ve tinh trang khuyet tat cua minh.
Ta duJt dong vai la nguJi ga chu su dung lao dong (nhJ nguJi trJ giu
tim viec dong vai chu su dung lao dong).
Tu danh gia ve cach xu tri cua ban va ta luyen cho den khi ban cam
thay co the hai long ve minh.
Boi vai dien de ban co the thay J vi tri chu su dung lao dong se co cam
nhan gi.
kIam Ira Irnh do
Mot so chu su dung lao dong co the yeu cau ban thuc hien bai kiem tra va
coi day la mot han cua hong van. Bai kiem tra co the chi dJn gian ve ky
nang danh may, soan van ban, viet, su dung may vi tinh. hhung cong ty
lJn nhu cac ta doan da quoc gia co the se kiem tra ve hieu biet, nang luc
va ham chat ca nhan cua ban. vJi cac cong ty nho hay mot so chu su
dung lao dong thi neu thay can kiem tra thi chi la yeu cau dJn gian ve danh
may hay kiem tra chinh ta. hay du kien den truJng hJ ban can co cong cu
hay dieu kien gi lien quan den khuyet tat de co the lam bai kiem tra theo
yeu cau.
heu mot chu su dung la
ho ve khuyet tat cua ban
can nhieu thJi gian lam
Co the bai kiem tra se
tim viec lam J cho cac
bai kiem tra do truJc. X
huJng dan nay ve cac t
duJt mot so bai mau.
8an da hoc cach Im
Io Ia Iuc ban ca
- 59 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
k0 0h
u su dung lao dong. Be
ban mot tay.
h tuyen dung ma ban
an nen lam the nao de
tat cua minh.
ng (nhJ nguJi trJ giu
cho den khi ban cam
g lao dong se co cam
uc hien bai kiem tra va
o the chi dJn gian ve ky
vi tinh. hhung cong ty
a ve hieu biet, nang luc
nho hay mot so chu su
u cau dJn gian ve danh
hJ ban can co cong cu
e lam bai kiem tra theo
heu mot chu su dung lao dong goi ban tJi lam bai kiem tra, hay nhJ bao vJi
ho ve khuyet tat cua ban va neu ban se can co them dieu kien gi, chang han
can nhieu thJi gian lam bai hJn, hay can co thiet bi ho trJ gi.
Co the bai kiem tra se lam ban sJ nhat la lan dau hai lam. heu ban muon
tim viec lam J cho cac cong ty lJn da quoc gia, ban nen ta duJt lam cac
bai kiem tra do truJc. Xem chuJng O Cac trang web huu dung cua cuon
huJng dan nay ve cac trang web co cac bai kiem tra truc mang de ban ta
duJt mot so bai mau.
8an da hoc cach Im ra va Ira IoI nhung nguoI phu Irach Iuyan dung.
Io Ia Iuc ban can bIaI moI cuoc phong van Ia nhu Iha nao.
Phng
Ngu: gua
Tat ca cac buJc trong q
de tuyen chon. BuJc h
chu su dung lao dong v
se:
hoc cach ch
Biet duJc mo
Suy xet cach
Mot buoi hong van tuy
mJ, co the ngan hoac
duJc an tuJng tot va giu
van nao. 0uJi day la mo
Chon quan a
mai nhat Th
di lam hang
bo mot hay m
6huan b} cho moI b
- 60 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Phng vn Tm vic lm
Ngu: gua LI:n u : jIa: cI,u I: I:
Ngan ng Ethiopia
Tat ca cac buJc trong qua trinh tim viec deu huJng tJi viec duJc hong van
de tuyen chon. BuJc hong van ban se co cJ may de chung to ve minh vJi
chu su dung lao dong va hieu ro hJn ve viec lam. Trong chuJng nay, ban
se:
hoc cach chuan bi cho buoi hong van xin viec;
Biet duJc mot buoi hong van nhin chung la nhu the nao;
Suy xet cach tra lJi cac cau hoi thong thuJng cau hoi kho.
Mot buoi hong van tuyen chon co the se la rat trang nghiem hay rat cJi
mJ, co the ngan hoac dai, de hay kho. heu duJc chuan bi ban co the tao
duJc an tuJng tot va giu ban bJt hoi ho, lo lang, bat ky do la loai hong
van nao. 0uJi day la mot so huJng ha chuan bi.
Chon quan ao mac sao cho hu hJ va giu ban cam thay thoai
mai nhat Thong thuJng ban nen chon bo de hJn quan ao mac
di lam hang ngay de tJi buoi hong van. Khong can hai la mot
bo mot hay mJi mua, chi can sach se va chin chu.
6huan b} cho moI buoI phong van
7
- 62 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Tim hieu toi da cac thong tin ve viec lam dang tuyen va ve chu
su dung lao dong truJc khi tJi buoi hong van.
Biet chinh xac dia diem hong van, cach di tJi do, ten nguJi se
hoi hong van. hen den sJm truJc giJ mot chut, dieu nay la
quan trong vi ban la nguJi khuyet tat nen se kho cho ban neu
hai di vong veo tim nJi hong van.
Soan san mot bo ho sJ tim viec day du va tuJm tat va mang
theo ca but va so tay de ghi che.
Tat dien thoai di dong neu ban mang theo nguJi. Ban khong nen
cho he minh bi han tan trong thJi gian hong van.
Chuan bi san sang de giai thich minh co nhung kha nang nao
de da ung yeu cau cong viec va tra lJi nhung cau hoi dien hinh
cua mot buoi hong van. hay ta duJt bang cach dong vai nguJi
duJc hong van vJi nguJi trJ giu tim viec cua minh.
Chuan bi tinh than de noi vJi chu su dung lao dong ve khuyet tat
cua ban mot cach tich cuc, neu ban nghi la se noi vJi ho.
Chuan bi de ban luan vJi chu su dung lao dong ve nhung dieu
kien can bo tri hay nhung cong cu ban co the can den de lam
viec neu cong viec doi hoi.
Chuan bi san nhung cau hoi ban muon chu su dung lao dong tra
lJi ban.
heu ban kho
chu su dung
nen het suc
Mot buoi hong van cu
thoai hay cuoc ga tru
ChuJng G 'Tim thong ti
0uJi day la cac buJc tie
Chao hoi ng
chua biet ten
Tu giJi thieu
thuc chao ho
hoi ro ban d
duJc chon v
nguJi do vJi
ChJ den khi
ghe.
ua Irnh phong va
V du.
'Xii c|ac |a
vai c|c c|
Sitc ici t|ic
- 63 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
m dang tuyen va ve chu
van.
h di tJi do, ten nguJi se
mot chut, dieu nay la
en se kho cho ban neu
u va tuJm tat va mang
o nguJi. Ban khong nen
n hong van.
o nhung kha nang nao
hung cau hoi dien hinh
ng cach dong vai nguJi
c cua minh.
g lao dong ve khuyet tat
la se noi vJi ho.
ao dong ve nhung dieu
co the can den de lam
hu su dung lao dong tra
heu ban khong the den hong van duJc, thi hay lien he lai vJi
chu su dung lao dong ngay khi ban co the thu xe duJc, song
nen het suc tranh de xay ra tru hi khong con cach nao khac.
Mot buoi hong van cung bat dau giong nhu mot cuoc noi chuyen qua dien
thoai hay cuoc ga truc tie chu su dung lao dong. (Ban co the xem lai
ChuJng G 'Tim thong tin va Tra lJi cJ hoi viec lam'.)
0uJi day la cac buJc tien hanh mot buoi hong van.
Chao hoi nguJi chu su dung lao dong, nhJ chao bang ten va neu
chua biet ten thi chon cach chao lich su.
Tu giJi thieu ban than mot cach ro rang. Bat tay hoac lam nghi
thuc chao hoi theo hong tuc dia huJng.
hoi ro ban den de duJc hong van va noi ro cong viec ban muon
duJc chon vao lam. heu co ai do giJi thieu ban thi hay noi ten
nguJi do vJi nguJi hong van.
ChJ den khi duJc tra lJi hay duJc mJi ngoi truJc khi ngoi xuong
ghe.
Qua trnh phong van tuyen dung
V du:
"Xin chao ba Hattori. Toi la Shin Shisaki, toi ti e c phong
van cho chc danh nhan vien ieu hanh may. Toi c ong
Gito gii thieu ti ay."
hguJi chu su dung lao dong co the bat dau buoi hong van bang cac cau
hoi lam quen than thien (nhu ban J dau, thJi tiet, v.v.) hoac cung co the di
thang vao chuyen viec lam. Khi bat dau hong van, hay nghe chu su dung
lao dong noi va dat cac cau hoi vJi ban ve nang luc va trinh do cua ban.
Boi khi, nhat la J cac cong ty lJn hay doi vJi mot so loai viec lam, ban co
the duJc ca mot nhom nguJi hong van, nguJi ta goi do la Ban tuyen chon.
hhung nguJi nay co the la dai dien cho cac hong ban khac nhau cua cong
ty ma ban se hai hJ tac trong cong viec neu duJc tuyen chon. ho co the
dat cho ban nhung cau hoi cung loai nhu mot chu su dung lao dong thuJng
hoi. Song ho cung co the dat nhung cau hoi rieng nhu lam the nao de ho
hoi hJ vJi ban trong cong viec hay hoi ve nhung viec ho chJ dJi ban se
lam. ChJ ngai ngung khi thay co nhieu nguJi ngoi trong hong de hong
van ban; hay tu giJi thieu ve minh mot cach nhat quan vJi tat ca moi nguJi.
0uJi day la nhung dieu can luu y khac khi duJc hong van.
heu can ban co the yeu cau lam ro nhung gi da duJc noi hoac
lam ro ve nhiem vu hai lam. Chang han:
hay chJ cho den khi nguJi chu su dung lao dong ngung noi ve viec lam hay
hoi ban truJc khi ban hoi lai ve giJ lam viec, luJng va thuJng. Tot nhat nen
de den cuoi buoi hong van hay noi ve luJng, thuJng; ban khong nen to ra
la nguJi qua quan tam den tien bac.
heu ban la nguJi khuyet tat hay co mot nguyen vong rieng (nhu
lam viec J tang tret hay can co mot loai thiet bi chuyen dung
'Ai|/c|i cc t|c c|c
|ict cci ty ta su Jui i|ui |cai may mcc ?' |cac '||ui
p|ai mcm iac Jucc Jui c|c kc tcai?'
nao do), hay
day du ve tr
truc tie tJi c
tuyen va gia
rieng cua ca
dung. Cho d
nhieu hJn nh
Cuoi buoi h
tuyen dung v
ban co the g
cung can ca
muon cua ba
Sau buoi hong van ba
gian la gui mot email ha
hong van hay nhom n
buc thie hay vai dong
nhung viec nho nhu the
the giu lam cho ho sJ
tuJng lai xem xet mot c
Co mot so cau hoi chu
cac su viec cu the, ve
truJc day. Mot so cau h
se van dung cac ky nan
cung nhu cach ung xu c
6au hoI phong van
- 64 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
- 65 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hong van bang cac cau
v.) hoac cung co the di
hay nghe chu su dung
a trinh do cua ban.
o loai viec lam, ban co
oi do la Ban tuyen chon.
ban khac nhau cua cong
c tuyen chon. ho co the
u dung lao dong thuJng
nhu lam the nao de ho
viec ho chJ dJi ban se
trong hong de hong
an vJi tat ca moi nguJi.
g van.
ng gi da duJc noi hoac
an:
ung noi ve viec lam hay
va thuJng. Tot nhat nen
g; ban khong nen to ra
nguyen vong rieng (nhu
ai thiet bi chuyen dung
"Anh/ch co the cho
moc g?" hoac "Nhng
"
nao do), hay trao doi thang than vJi ho sau khi ban da trinh bay
day du ve trinh do nghie vu cua minh, bJi vi chung lien quan
truc tie tJi cong viec ban se lam. Mot so nguJi dJi den khi duJc
tuyen va giao viec mJi de dat vi ho khong muon nhung nhu cau
rieng cua ca nhan ho co the anh huJng tJi cJ hoi duJc tuyen
dung. Cho du ban quyet dinh nhu the nao, khong nen doi hoi
nhieu hJn nhung gi can thiet de ban co the thuc hien cong viec.
Cuoi buoi hong van, hay hoi bao giJ ban co the biet ket qua
tuyen dung va ban se duJc thong bao nhu the nao. Be nghi xem
ban co the goi dien thoai hoi hay ghe qua de biet ket qua. Sau
cung can cam Jn nguJi hong van ban va khang dinh lai mong
muon cua ban duJc tuyen chon truJc khi chao ra ve.
Sau buoi hong van ban co the gui mot thu cam Jn ngan. Co the chi dJn
gian la gui mot email hay viet mot buc thie hay mot vai dong gui cho nguJi
hong van hay nhom nguJi tham gia hong van ban. Co the, viec gui mot
buc thie hay vai dong thu ngan khong hai la thong le J nuJc ban, song
nhung viec nho nhu the co the cho thay ban khac biet vJi moi nguJi va co
the giu lam cho ho sJ xin viec cua ban duJc nguJi chu su dung lao dong
tuJng lai xem xet mot cach thuan lJi hJn.
Co mot so cau hoi chu su dung lao dong co the neu. Mot so lien quan den
cac su viec cu the, ve ky nang, trinh do cua ban, cong viec ban tung lam
truJc day. Mot so cau hoi khac trong hong van lai nham de biet xem ban
se van dung cac ky nang cua minh vao cong viec dang tuyen nhu the nao,
cung nhu cach ung xu cua ban trong mot so tinh huong nao do.
Cau hoi phong van
- 66 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Khi chuan bi, ban can nghi xem loai cau hoi nao chu su dung lao dong co
the hoi va ban se hai tra lJi nhu the nao. Cuon huJng dan nay co cho mot
so cau hoi hong van, song ban cung co the hoi ban be, gia dinh, nhung
nguJi quan ly hay cac chuyen gia cua cac to chuc nguJi khuyet tat hay cac
van hong tuyen dung ve nhung cau hoi dien hinh cho mot buoi hong van
cua mot doanh nghie thuoc linh vuc ma ban dang muon tim viec lam.
1.
Be tra lJi cau hoi nay, ban can noi ngan gon nhung day du ve hoc van
va trinh do cua ban de dam bao thuc hien tot cong viec dang du tuyen,
neu them ca nhung chi tiet ve ban than co the lien quan den cong viec
do nhu cac hoat dong tinh nguyen, sJ thich ca nhan.
2.
Ban nen chuan bi truJc de tra lJi cau hoi nay bang cach tim hieu ve
cong ty hay doanh nghie cung nhu ve viec lam ban dang du tuyen
truJc khi tJi buoi hong van. Ban co the tra lJi bang cach giai thich tai
sao ban muon lam cho cong ty va nhan manh kinh nghiem lam viec
tich luy duJc cua ban lien quan den vi tri cong viec do hay den linh vuc
hoat dong cua cong ty.
Chang han, neu ban den de duJc hong van cho mot vi tri ban hang
cua mot cong ty lJn, ban co the noi:
MoI vaI cach Ira IoI cac cau hoI phong van Ihuong gap
Ai|/c|i |ay tu ici t|icu vc |ai t|ai.
Tai sac ai|/c|i muci |am vicc c c|c c|ui tci?
||i cci |a sii| vici c truci ai
|cc, tci Ja |am vicc c|c mct cua |ai |ai Jici t|cai Ji Jci. Tci
t|at su t|c| cci vicc iay va qua Jc t|ay rai tci cui cc k|a iai
iac ticp tct vci m
ticp tuc vci cci v
ty mi| cc kc |ca
Jucc |am vicc c J
Jci t|ci cui ia
Trucc Jay ai|/c|
Tci |
vicc kc tcai cc |a
Jc, tci Ja tc c|uc
sc trci iay ma c
|c sc rat t|uai |ci
a cc |ac ic ai|
trucc, tci Jucc yc
Jucc tct |am. 8au
kc tcai va i|u ci
8.
Be tra lJi cau hoi n
cuc de mieu ta ca
nhiem. hay neu n
nhiem. Ta trung
Chang han:
4.
heu ban da tung b
dung lao dong se r
la mot bai hoc k
nghiem gi va ban
da dan den viec b
- 67 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hu su dung lao dong co
ng dan nay co cho mot
an be, gia dinh, nhung
guJi khuyet tat hay cac
ho mot buoi hong van
muon tim viec lam.
hung day du ve hoc van
ong viec dang du tuyen,
ien quan den cong viec
nhan.
bang cach tim hieu ve
am ban dang du tuyen
bang cach giai thich tai
kinh nghiem lam viec
viec do hay den linh vuc
cho mot vi tri ban hang
thng gap
ci?
a sii| vici c truci ai
Jici t|cai Ji Jci. Tci
tci cui cc k|a iai
iac ticp tct vci mci iuci va |ai Jucc k|a i|icu. Tci muci Jucc
ticp tuc vci cci vicc |ai |ai |ay ticp t|i va tci cui |ict rai cci
ty mi| cc kc |cac| Jac tac i|ai vici rat |ai |ai. Tci tii rai icu
Jucc |am vicc c Jay tci cc t|c cp p|ai cci |ici c|c cci ty va
Jci t|ci cui iai cac iai |uc cua |ai t|ai.
Trucc Jay ai|/c|i |am vicc ?
Tci |a Trc |y kc tcai va c|iu trac| i|icm vc mci cci
vicc kc tcai cc |ai va sc sac| c|ui tu. Trci t|ci iai |am vicc tai
Jc, tci Ja tc c|uc |ai tcai |c cci tac |c sc |uu k|ci c|| i|ui |c
sc trci iay ma ca trci may vi ti|, i|c Jc mci k|i cai tra cuu, tm
|c sc rat t|uai |ci va Jc Jai, k|ci mat i|icu t|ci iai.
a cc |ac ic ai|/c|i |i c|c i|| vicc? Tai sac?
U c|c tci |am |ai
trucc, tci Jucc ycu cau t|ci vicc v |uc Jc iai |uc cua tci cci c|ua
Jucc tct |am. 8au Jc, tci Ja Ji |cc t|cm vai k|ca iai cac tri| Jc
kc tcai va i|u ci cc t|c Jcc trci |c sc cua tci, tci Ja Jat |cai k|a,
8.
Be tra lJi cau hoi nay ban can van dung cach noi vJi nhung tu ngu tich
cuc de mieu ta cac cong viec va trach nhiem chu yeu ban da dam
nhiem. hay neu nhung vi du cu the co that ve cong viec va trach
nhiem. Ta trung noi ve ket qua chu khong dung J neu ten cong viec.
Chang han:
4.
heu ban da tung bi cho nghi viec, nen tra lJi trung thuc. hguJi chu su
dung lao dong se rat de biet duJc ban co noi doi hay khong. hay coi do
la mot bai hoc kinh nghiem tot. hay ke ban da rut ra duJc kinh
nghiem gi va ban da xu tri nhu the nao, da khac huc nhung diem yeu
da dan den viec ban bi cho nghi viec ra sao. vi du:
- 68 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
va tci ic tci Ja sai sai Jc Jap ui tct Jucc ycu cau cci vicc. Tci
cui Ja rut ra Jucc mct |ai |cc quai trci |a icu tci c|ua |ict |am
mct vicc Jc t| ici |ci va i|c Jucc iup Jc.
Ai|/c|i cc vai Jc vc suc k|cc k|ci? 5.
0 mot so nuJc, chu su dung lao dong se ham luat neu hoi ban co hai
nguJi khuyet tat khong. heu J nuJc ban cung nhu vay thi ban se khong
hai tra lJi cau hoi nay. Tuy nhien, ban co the chon cach noi nhu sau:
(heu thuc te
dung la nhu vay!)
heu ban la nguJi khiem thi, ban nen giai thich mot cach tich cuc nhat
vJi nguJi tuyen dung ve khuyet tat cua minh va cho ho thay ban lam
the nao de hoan thanh tot cong viec. hen nhJ rang suc khoe va khuyet
tat la hai chuyen khac nhau. Fhan lJn nhung nguJi khuyet tat co suc
khoe tot mac du ho co khuyet tat. Thi du:
G.
Cuoi buoi hong van, nguJi chu su dung lao dong co the hoi ban co
can hoi gi khong. Bo chinh la luc thuan lJi de hoi ve tien luJng, thu lao
hay cac che do, dao tao va cac cJ hoi hat trien khac tai cong ty, ban
cung co the hoi ve viec su dung cac thiet bi chuyen dung, hay mot
han mem dac biet nao do tai cong ty. Thi du:
Tci k|ci cc vai Jc vc suc k|cc |ay mac k|uyct tat iac cc t|c
ai| |uci Jci k|a iai Jam i|icm cci vicc iay.
Ui cc t|c t|ay tci cc tat Ji
k|ap k|ici. Tci mai mct c|ai ia. Tuy vay, tci |ict c|ac tci cc t|c
|am vicc tai tram k| as iay. Tci t|uci tu sua |ay xc |ci mci k|i
truc trac va cci iup |ai |c |ay ia Jii| sua xc cua |c iua.
Ai|/c|i cc Jicu cai |ci c|ui tci k|ci?
Tci rat mci Jucc
i|ai vac |am vicc
va cac c|c Jc ap J
0uJi day la mot so diem
hEh
Cham chu lang ngh
Yeu cau nhac lai ca
chua hieu ro y:
hay de thJi gian su
khi tra lJi cau hoi;
hoi ro rang, ranh m
doi thoai nghe ro b
hhJ tat dien thoai
hong van;
heu nhung vi du cu
trong cuoc song cu
hoa cho cau tra lJi.
- 69 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ycu cau cci vicc. Tci
a icu tci c|ua |ict |am
.
uat neu hoi ban co hai
hu vay thi ban se khong
chon cach noi nhu sau:
(heu thuc te
mot cach tich cuc nhat
va cho ho thay ban lam
ang suc khoe va khuyet
nguJi khuyet tat co suc
dong co the hoi ban co
oi ve tien luJng, thu lao
n khac tai cong ty, ban
chuyen dung, hay mot
u:
c k|uyct tat iac cc t|c
vicc iay.
cc t|c t|ay tci cc tat Ji
tci |ict c|ac tci cc t|c
sua |ay xc |ci mci k|i
xc cua |c iua.
Tci rat mci Jucc
i|ai vac |am vicc tai Jay. Ui cc t|c c|c |ict vc muc |uci, t|uci
va cac c|c Jc ap Jui Jci vci i|ai vici i|u t|c iac?
0uJi day la mot so diem can dac biet luu y khi di hong van
NEN
Cham chu lang nghe;
Yeu cau nhac lai cau hoi neu ban
chua hieu ro y:
hay de thJi gian suy nghi truJc
khi tra lJi cau hoi;
hoi ro rang, ranh mach de nguJi
doi thoai nghe ro ban;
hhJ tat dien thoai di dong khi vao
hong van;
heu nhung vi du cu the co that tu
trong cuoc song cua ban de minh
hoa cho cau tra lJi.
KHONG NEN
hhai keo cao su, hut thuoc,
deo trang suc hay mac do loe
loet co the gay an tuJng
khong tot;
hoi ve tien luJng va cac che
do thu lao qua sJm ngay tu
dau buoi hong van;
Co tinh gay cho nguJi hong
van hai thuJng xot ban vi
ban la nguJi khuyet tat.
- 70 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hay nhan manh nhung dIam Ich cuc ngay ca khI khong da
Iam dIau nay
Boi vJi mot so nen van hoa, dac biet J chau A, moi nguJi thuJng duJc day
rang hai khiem ton. Tuy nhien, khi di hong van tim viec, se la quan trong
neu ban biet noi mot cach tich cuc ve ban than.
Ban can nhan manh ve nang luc, trinh do cua minh chu khong hai ban
khong biet lam cai gi, khong hieu dieu gi. Kinh nghiem ve nhung chuyen
khong hay truJc day co the tao cJ hoi de ban noi tich cuc ve minh luc nay.
heu truJc day ban ham loi, nhu vi ham qui dinh, thi cach sua chua sai
lam tot nhat la thua nhan no, giai thich rang ban da hoc duJc gi qua sai lam
do va dieu quan trong la nhan manh rang bay giJ ban da co kinh nghiem
tot hJn de san sang lam viec. heu luc truJc ban co mot so van de anh
huJng den cong viec, nhu chuyen gia dinh, chuyen tinh cam hay chuyen
lam dung vat chat, ban can noi ro rang bay giJ nhung chuyen do da khong
con la van de va noi them nhung dieu tich cuc ve ban than ban.
0uJi day la mot so cach xu tri truJc cac cau hoi hong van hac bua hay
nhung quan ngai cua nguJi chu su dung lao dong lien quan den trinh do hay
nang luc dam nhiem cong viec cua ban.
hay trung thuc, co thai do tich cuc va gay gon (khong noi ruJm
ra ve nhung han che), thua nhan nhung han che cua minh va
nhan manh nhung uu diem cua ban.
V du.
V du.
0|ua, tci c|ua |ac i
|cc cc |ai va |ict i|u
sc vicc va Ja |am tct cc
Mac Ju trucc Jay tci c
p|ai |am sac Jc mci i
Tci i|i |a tci sc |am tc
Mac Ju cua |ai cu
Jucc ia tri cua vicc c
cci vicc c|c ci. Tc
cci vicc iay va mci
i|icu |ua |ci p|at tric
Vai, trucc Jay tci Ja
tci cci trc va cci c|ua
vicc |am. Tci Ja |cc J
|icu |ict |ci. Tci sc c|
heu mot truJ
hay giai da
cach tich cu
- 71 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
ay ca khi khong de
nguJi thuJng duJc day
m viec, se la quan trong
nh chu khong hai ban
hiem ve nhung chuyen
ch cuc ve minh luc nay.
, thi cach sua chua sai
hoc duJc gi qua sai lam
ban da co kinh nghiem
co mot so van de anh
n tinh cam hay chuyen
ng chuyen do da khong
n than ban.
hong van hac bua hay
n quan den trinh do hay
ay gon (khong noi ruJm
g han che cua minh va
V du:
V du:
0|ua, tci c|ua |ac ic Ji |am, i|ui k|i cci c truci |cc, tci Ja Jucc
|cc cc |ai va |ict i|ui Jicu t|ci t|uci, tci cui Ja p|u trac| mct
sc vicc va Ja |am tct cci vicc.
Mac Ju trucc Jay tci c|ua Ji |am, i|ui tci |icu rai Jicu quai trci |a
p|ai |am sac Jc mci iuci tii cay mi| va p|ai c|am c|| trci cci vicc.
Tci i|i |a tci sc |am tct i|at t|cc k|a iai cua mi|.
Mac Ju cua |ai cua tci k|ci Jucc t|ai| cci c|c |am, tci Ja |ict
Jucc ia tri cua vicc cc mct Jci iu i|ai vici tii cay va tci sc |am tct
cci vicc c|c ci. Tci Ja Jucc Jac tac va cc Ju tri| Jc Jc Jam i|icm
cci vicc iay va mci muci Jucc |am vicc c|c mct cci ty Jai cc
i|icu |ua |ci p|at trici i|u cci ty cua ci.
Vai, trucc Jay tci Ja Jc mat cci vicc Jau tici k|i mci Ji |am. Luc Jc
tci cci trc va cci c|ua |icu |ct y i|ia quai trci cua vicc cc cci ai
vicc |am. Tci Ja |cc Jucc i|icu Jicu tu i|ui vicc xay ra va tci trc ici
|icu |ict |ci. Tci sc c|am c|| |am vicc Jc Jucc c|ui tc mi|.
heu mot truJng hJ tieu cuc de noi tich cuc ve ban
hay giai da nhung nghi ngai cua chu su dung lao dong mot
cach tich cuc.
- 72 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
V du.
V du.
Tuy tci c|ua |cc |ct p|c t|ci, tci cc t|c Jcc tct va ti| tcai i|ai|. Tci
tii rai tci |cai tcai cc t|c Jcc |icu va kicm tra cac |ci| ui |ai.
Tci Jcc k|a tct cac sac| |uci Jai. Tci Ja tu |cc Jc cc t|c su Jui
i|icu p|ai mcm k|ac i|au. Mac Ju tci p|ai mcm Jac |ict iay tci c|ua
|ict Jui, tci rat mci Jucc tm |icu p|ai Jui ic i|u t|c iac. Tci |a
iuci k|a sai Ja va |cc i|ai|.
Tci Jai t|cc |cc t|cm mct |cp |uci tci Jc iai cac ky iai Jcc va
vict. 8au k|i tm |icu vc cac i|icm vu cai |am, tci tii rai |ici tci Ja cc
Ju cac ky iai cai t|ict Jc Jam i|icm cci vicc iay. Tci sc |a mct i|ai
vici tct c cci ty ci.
heu ban khong co nhung ky nang nao do thi hay nhan manh ve
nang luc lam viec cua ban va, neu thay hu hJ, ve thai do tich
cuc hoc hoi cua ban.
hhieu chu su dung lao dong cam thay khong thoai mai khi noi ve khuyet
tat. heu ban la nguJi khiem thi hay co mot khuyet tat khac co the anh
huJng tJi viec ban thuc hien cong viec, ban nen noi ve van de do trong buoi
hong van hoac tham chi tu truJc do. Khong nen chJ de nguJi chu su dung
lao dong hai hoi. Mot khi ban mao dau, nguJi chu su dung lao dong thuJng
se dat cau hoi va noi ra nhung dieu ho quan ngai.
Xu Ir van da IIan quan dan khuyaI IaI va dac dIam rIang
Can coi trong viec giai d
khong muon bo lJ mot
ban khong dam nhiem
thay bat tien hai ban t
0uJi day la mot so meo
hay nhac tJi
0iu chu su
tieu tan nhun
hhan manh k
hay luJng tru
van de ra tru
Mot so vi du:
the lam viec
huc hoi chu
Tci |ict rai
k|uyct tat. L
tat k|ci? T
V tc i p|a i i
|a m |a i i
va c|ic c xc |a
Jc tc i Ja y |
V tci |a iu
- 73 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
va ti| tcai i|ai|. Tci
ac |ci| ui |ai.
|cc Jc cc t|c su Jui
m Jac |ict iay tci c|ua
ic i|u t|c iac. Tci |a
i cac ky iai Jcc va
i tii rai |ici tci Ja cc
iay. Tci sc |a mct i|ai
o thi hay nhan manh ve
hu hJ, ve thai do tich
mai khi noi ve khuyet
et tat khac co the anh
ve van de do trong buoi
J de nguJi chu su dung
u dung lao dong thuJng
ac iem rieng
Can coi trong viec giai da cac quan ngai cua chu su dung lao dong. Ban se
khong muon bo lJ mot cJ hoi viec lam chi vi chu su dung lao dong cho rang
ban khong dam nhiem duJc cong viec, hay vi co nhung cau hoi ma ho cam
thay bat tien hai ban tJi.
0uJi day la mot so meo de de ca tJi van de khuyet tat.
hay nhac tJi khuyet tat cua ban mot cach tu nhien va tich cuc.
0iu chu su dung lao dong sang to hJn ve khuyet tat va co lam
tieu tan nhung dinh kien hay noi e ngai thong thuJng.
hhan manh kha nang dam bao cong viec cua ban.
hay luJng truJc cac moi e ngai cua chu su dung lao dong va neu
van de ra truJc.
Mot so vi du:
toi co
the lam viec duJc. Thuc ra toi da duJc dao tao tai Trung tam
huc hoi chuc nang va biet lam viec vJi loai thiet bi nay. Toi co
Tci |ict rai Jci k|i iuci ta |ay c iai iac vicc c|c iuci
k|uyct tat. Licu ci cc |ai k|cai vc vicc tci |a iuci k|uyct
tat k|ci? Tci rat sai |ci tra |ci cac cau |ci.
V tc i p|a i ic i xc |a i, cc t|c c i c ia i ra i tc i |a m t|c ia c Jc Ji
|a m |a i ia y. Tc i Ja tu trai |i c|c mi| mc t xc ma y |a |a i|
va c|ic c xc |a i cu a tc i Jc c Ja i sau. Tc i sc k|c i a p k|c k|a i
Jc tc i Ja y |a m vic c, cu i i|u Jc Ji c|uyc i trci i|a ma y.
V tci |a iuci k|icm t|i, cc t|c ci c iai rai |am sac
- 74 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
t|c |am c|c ci t|ay Jucc k|ci? Vay ci cci c
iai vc k|uyct tat cua tci iua k|ci, |uc Jc ci cc t|c tu Jua
ra quyct Jii|?.
Mac Ju tci k|ci Ji c|uyci trci Jci c|ai Jucc i|ui tci vai
|ai tct. Tci cc t|c c|uyci tu xc |ai sai ici |c va |am vicc
trci mct |c |ai t|ap. Trci t|ci iai |cc k|ca Jac tac, tci
|am vicc k|ai truci va c|i| xac k|ci k|ac i|ui iuci
cui |cp k|ci |i k|uyct tat.
U c|c tci |am |uc trucc, |ai iay iam Jcc cu cua tci vict vai
tat i|ui vicc p|ai sua c|ua, tci c|| cai i|i mci ci ay tci
cui Ja |ict Jucc p|ai |am .
||icu iuci cu c|c rai i|ui iuci |i k|icm t|i| t| k|ci
|ict Jcc va vict. Tci cc t|c Jcc va vict c|ai kcm i|ui
iuci Ja tct i|icp p|c t|ci.
0c t|c tci cai i|icu t|ci iai |ci sc vci i|ui iuci |i|
t|uci k|ac Jc |cc |am vicc iay, i|ui mct k|i Ja |cc Jucc
rci t| tci k|ci |ac ic quci. ucc cai tci |a iuci |am vicc
cai cu, sici iai.
Tci |ict rai i|i |c icai tci cc t|c k|ci Jucc k|cc mai|
|am, sci trci cci vicc tci |am trucc Jay, kct qua tci |am |ai
tct |ci i|icu iuci k|ac, va suct t|ci iai |am vicc tci c|| p|ai
i|| cm cc |ai iay Jc |i cum.
8ai cui cc t|c xu |y cac Jac Jicm k|ac |ict k|ac, i|u |ici
quai Jci tuci tac, |ay ici ti|, t|cc cac| tuci tu c trci.
(va sau do) Mot so vi du ve giJi tinh
Moi cong nhan deu can
qua. La nguJi khuyet ta
cu hJi khac mot chut. h
. viec bo tri co
tich cho lam hay ban g
tha chang han), hay m
hay a dung mot cach
thuan lJi nhat de ban t
nay cua ban, cung nhu
dac biet hay cho lam vi
Cac nghien cuu tren th
den nhung dieu kien th
Tci i|ai t|
cc t|c iai r
Trci cci
Jui may va
Tci cui |i
vicc iay, sc
k|ac i|au. |
|cc |am vicc
|ict i|u t|c
han noI nhu Iha na
rIang cua ban
phu hop
- 75 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Vay ci cci c
uc Jc ci cc t|c tu Jua
|ai Jucc i|ui tci vai
ici |c va |am vicc
i |cc k|ca Jac tac, tci
k|ac i|ui iuci
m Jcc cu cua tci vict vai
ai i|i mci ci ay tci
i k|icm t|i| t| k|ci
t c|ai kcm i|ui
vci i|ui iuci |i|
mct k|i Ja |cc Jucc
ai tci |a iuci |am vicc
k|ci Jucc k|cc mai|
Jay, kct qua tci |am |ai
ai |am vicc tci c|| p|ai
|ac |ict k|ac, i|u |ici
| tuci tu c trci.
sau do) Mot so vi du ve giJi tinh va tuoi tac:
Moi cong nhan deu can mot cho lam viec va cac cong cu de lam viec hieu
qua. La nguJi khuyet tat ban co the can hai co mot cho lam viec hay dung
cu hJi khac mot chut. hhung yeu cau nhu the duJc goi la
. viec bo tri co the lien quan den mot cong cu lam viec, mot dien
tich cho lam hay ban ghe trang bi duJc thay doi khac di (nhu ghe bang dai
tha chang han), hay mot lich lam viec linh hoat. Boi khi, can dao tao them
hay a dung mot cach giao tie khac. Khi hong van chinh la thJi gian
thuan lJi nhat de ban thuyet huc chu su dung lao dong ve nhung yeu cau
nay cua ban, cung nhu de giai thich ve viec ban khong can hai co cong cu
dac biet hay cho lam viec dac biet nao.
Cac nghien cuu tren the giJi cho thay hau het nguJi khuyet tat khong can
den nhung dieu kien thay doi hay bo tri dac biet nao ma van lam viec hieu
Tci i|ai t|ay rai Ja sc cac cci i|ai Jcu |a iam ici. Ui
cc t|c iai rai Jai |a i|u tci t| |am sac tru |au c i|a may.
Trci cci vicc tci |am trucc Jay, tci |a iuci p|u iu Juy i|at
Jui may va tci p|ci |cp rat tct vci tat ca mci iuci.
Tci cui |ict |a tci i|icu tuci |ci |au |ct cac i|ai vici |am
vicc iay, sci tci |ca |cp rat tct vci mci iuci c cac |ua tuci
k|ac i|au. ||c vac kii| i|icm cc Jucc trucc Jay, tci cc t|c
|cc |am vicc iay rat i|ai|. Tci Ja cc i|icu iam |am vicc va tci
|ict i|u t|c iac |a |am vicc tct.
han noI nhu Iha nao voI chu su dung Iao dong va cac yau cau
rIang cua ban
bo Ir dIau chnh
phu hop
- 76 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
qua, tuy nhien mot so nguJi lai thuc su can. hhieu chu su dung lao dong
dinh ninh rang mot nguJi khuyet tat se can den nhung trang thiet bi ho trJ
dat tien hay can mot cho lam viec duJc bo tri khac. Bieu nay co nghia la
ban can lam cho chu su dung lao dong hieu khi hong van ban ve khuyet
tat cua ban va ve nhung yeu cau ma ban co the can hoac khong can duJc
da ung.
0 mot so nuJc co qui dinh rang cac chu su dung lao dong can co nhung bo
tri hu hJ tai nJi lam viec de tao dieu kien cho nhung nguJi khuyet tat co
the lam viec hieu qua. Cac chu su dung lao dong cung co the duJc trJ giu
ve kinh hi hay nhung yeu cau khac de ho dam bao cac dieu kien bo tri nhu
tren.
0uJi day la mot so meo nho giu ban de dat yeu cau duJc bo tri cho lam
viec.
MoI so v du.
han yau cau duoc bo Ir cho Iam vIac phu hop nhu Iha nao
||u ci t|ay Jay, tci Jui xc |ai Jc Ji |ai. 8ci k|i |am vicc, tci t|uci
c|uyci sai ici trci mct |c t|ci t|uci va |am vicc t|cai mai tai
|ai |am vicc. U cci ty iay tci t|ay cc mct t|ai may Ji |ci tu |am Jc
xc, i|u t|c tci cc t|c Jui xc |a |ai| Ji |am, tci ici t| c|uyci sai xc
|ai Jc Ji |ci p|ci |am vicc.
Mac Ju tci p|ai Jui iai Jc Ji, i|ui vicc Jc k|ci ai| |uci Jci
cci vicc. Tci vai cc t|c |ci xuci t|ai ac va Ji quai| cua |ai mct
cac| Jc Jai.
0iai thich ve
gian nhat, co
lao dong truJ
heu cach bo
khac thi hay
cho tat ca mo
hay giai thic
gang xoa bo
hay nhan ma
hay luJng tru
chung ra. vi
cac trang thi
0uJi day la mot so gJi y
bi vJi chu su dung lao d
hguJi tim vie
hguJi tim vie
giao tie vJi
doc va biet vi
may t|cu trc
|i| t|uci
ci c|ua |ca
cua i|a may
iua k|ci.'
- 77 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
u chu su dung lao dong
ung trang thiet bi ho trJ
c. Bieu nay co nghia la
ong van ban ve khuyet
n hoac khong can duJc
dong can co nhung bo
ung nguJi khuyet tat co
ng co the duJc trJ giu
cac dieu kien bo tri nhu
cau duJc bo tri cho lam
the nao
k|i |am vicc, tci t|uci
|am vicc t|cai mai tai
may Ji |ci tu |am Jc
ici t| c|uyci sai xc
|ci ai| |uci Jci
Ji quai| cua |ai mct
0iai thich ve yeu cau rieng cua minh mot cach ro rang va dJn
gian nhat, co the neu vi du ve cach bo tri cua nguJi chu su dung
lao dong truJc day hay cach ban lam J nha minh.
heu cach bo tri cung co the a dung duJc cho cac nhan vien
khac thi hay chi ro, vi du mot loi di/hanh lang rong hJn se tot hJn
cho tat ca moi nguJi.
hay giai thich de chu su dung lao dong hieu ro yeu cau va co
gang xoa bo nhung thanh kien hay nghi ngai thuJng co.
hay nhan manh kha nang dam duJng cong viec cua ban.
hay luJng truJc cac ban khoan cua chu su dung lao dong va neu
chung ra. vi du, chu su dung lao dong co the e ngai ve gia cua
cac trang thiet bi.
0uJi day la mot so gJi y va vi du ve cach neu yeu cau duJc bo tri trang thiet
bi vJi chu su dung lao dong.
hguJi tim viec:
hguJi tim viec khiem thinh: '0ng co the lo lam the nao toi co the
giao tie vJi nhung cong nhan khac va cac giam sat vien. Toi biet
doc va biet viet nen toi dung cach do de trao doi vJi moi nguJi.
'Ui cc t|c iai k|ci |ict tci cc su Jui ici
may t|cu trci i|a may k|ci. Tci Ja tui su Jui mct cac|
|i| t|uci cac may may cci i|c c trui tam Jay i|c. |cu
ci c|ua |cai tcai yci tam, tci cc t|c Ji t|am p|ai xuci may
cua i|a may Jc |ac c|i| xac c|c ci |ict tci cc cai t|cm
iua k|ci.'
- 78 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
hguJi tim viec: 'Toi khong can gi dac biet de co the lam viec
binh thuJng, ngoai tru mot yeu cau la nha ve sinh can co be xi
bet va neu co mot thanh vin thi tot vi nhu the toi co the de dang
chuyen tu xe lan sang be xi. Khong biet cong ty co nha ve sinh
nhu vay khong? hgoai ra cua ra vao cung can rong du de xe lan
di chuyen.
Chu su dung lao dong: 'Co, cho chung toi nha ve sinh deu dung
loai xi bet, va cung co mot nha ve sinh cua kha rong.
hguJi tim viec: 'heu co the la them mot thanh vin thi toi co the
dua ong dia chi mot nJi san xuat va la dat theo dung tieu chuan
xay dung qui dinh, gia la mot bo chi khoang 5OO.OOO dong.'
va duJi day la mot so gJi y ve cach giai da ve trang thiet bi ho trJ nguJi
khuyet tat.
'V tci |i k|icm t|i, tci cai mct p|ai mcm c|uyci Jui Jc su
Jui may vi ti|. ||ui p|ai mcm iay Jucc |ci iuci Mu
p|at mici p| va tci cc t|c xii mct |ai sac. |cu Jucc i|ai vac
|am vicc tai Jay tci sc kicm p|ai mcm iay va mai Jci tu |ap
vac may Jc su Jui.'
Tci c|| cci mct tay sci tci Ja |cc Jai| may trci may vi ti|
t|ci t|uci. Tci cui Jui Jucc cac Jici t|cai t|ci
t|uci, tuy i|ici sc Jc c|c tci |ci icu cc t|cm |c ci tai
i|c v k|i cai |i c|cp tci cc t|c Jc Jai vict |ai cac |ci i|ai.
0ac |c ci tai i|c iay k|ci Jai ia |ac i|icu.'
8kI TkF 7.1. TkF 0
Cach tot nhat de hoc
nhung cau hoi kho la
hong van cang tot. 0
Chon mot viec lam
mang internet hay
hhJ nguJi ban trJ g
Mac do giong nhu
heu co the chon m
Tien hanh ta duJ
nang nay hay vJi m
Ta nghiem chinh
doi cach thuc hoi
gioi, so khac lai co
ron. hen tao ra nh
lJi hong van vJi n
hhin nhan lai nhu
cuoc ta hong van
Ta lai cac vai va lam
may quay video, hay q
danh gia minh da lam
- 79 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
biet de co the lam viec
ha ve sinh can co be xi
u the toi co the de dang
cong ty co nha ve sinh
g can rong du de xe lan
i nha ve sinh deu dung
a kha rong.
thanh vin thi toi co the
at theo dung tieu chuan
ang 5OO.OOO dong.'
ng thiet bi ho trJ nguJi
cm c|uyci Jui Jc su
ay Jucc |ci iuci Mu
ac. |cu Jucc i|ai vac
iay va mai Jci tu |ap
i| may trci may vi ti|
cac Jici t|cai t|ci
cu cc t|cm |c ci tai
i vict |ai cac |ci i|ai.
|ac i|icu.'
8kI TkF 7.1. TkF 0h VkI Fh0h Vkh TM VIE6
Cach tot nhat de hoc cach xu tri truJc nhung cau hoi thong thuJng va
nhung cau hoi kho la ta dong vai hong van va ta vJi cang nhieu loai
hong van cang tot. 0uJi day la cach ta.
Chon mot viec lam ma ban quan tam duJc dang quang cao tren bao,
mang internet hay mot nguon nao do.
hhJ nguJi ban trJ giu tim viec dong vai chu su dung lao dong.
Mac do giong nhu ban thuc su di tJi mot buoi hong van tuyen dung.
heu co the chon mot dia diem gan giong vJi nJi hong van that su.
Tien hanh ta duJt dua tren mot so cau hoi nhu gJi y trong cuon cam
nang nay hay vJi mot so cau hoi ma ban nghi minh co the duJc hoi.
Ta nghiem chinh toan bo buoi hong van va nhJ nguJi trJ giu thay
doi cach thuc hoi ban trong tung vai mot. Mot so nguJi hong van rat
gioi, so khac lai co ve nhu khong quan tam lam hay co ve nhu dang ban
ron. hen tao ra nhieu tinh huong khac nhau de ban co the ta cach tra
lJi hong van vJi nhung nguJi khac nhau mot cach vung tin.
hhin nhan lai nhung diem manh va diem yeu ban the hien trong cac
cuoc ta hong van nhu vay.
Ta lai cac vai va lam sao de tien bo len. heu ban hay nguJi quen ban co
may quay video, hay quay buoi ta de ban co the xem lai sau do va tu minh
danh gia minh da lam tot hay chua.
- 80 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
NIuug g: c I
1ug uuug can Ia
0iJ ban da biet can h
ta trong cuon cam na
Trong han nay cua cuo
hoc cach lam
viec;
hoc cach nuo
Ti
cc h
NIuug g: c I Ian :a n uc Ian Juc, Ia, Ia Jau
1ug uuug can Ian cIua ca I:u a:, gu,u uaug :a L, u:u
Ha, Ia Jau uga,
Goethe, nha th c
0iJ ban da biet can hai lam gi de tim duJc viec. heu ban lam het cac bai
ta trong cuon cam nang nay, tuc la ban da bat dau cong cuoc tim viec.
Trong han nay cua cuon sach ban se:
hoc cach lam the nao de tien hanh to chuc cac hoat dong tim
viec;
hoc cach nuoi duJng hy vong neu ban chua dat duJc muc dich.
Tin hnh t chc
cc hot ng tm vic
8
- 82 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
huoI duong hy vong
hau het moi nguJi deu hai lien he vJi nhieu nJi va no nhieu ho sJ
cho nhieu cho lam khac nhau truJc khi duJc tuyen dung. viec tim kiem
viec lam co the lam ban chan nan, tuy nhien de dat duJc muc tieu de
cho nguJi khac hai chu y tJi minh, ban can hai lac quan.
0uJi day la mot so cach de giu tinh than lac quan khi di tim viec.
Tu chuc mung ban than moi khi thanh cong du chi la nhung
thanh cong nho nho.
Tro chuyen
trong gia din
lam va ve nh
Cung vJi ban
the bo sung g
Lam mot die
Tro chuyen v
cong.
heu ban da d
vJi chu su d
nghiem cho
Cung nhung
dJ lan nhau.
heu ban khong thanh
hoac xem lai muc tieu
long.
hgay ca khi ban da dat
hai hoc hoi. Be giu du
hay xem lai nhung diem
vJi viec lam da duJc nh
va tien bo khi da co duJ
Thay doI ka hoach
8kI TkF 8.1. T0 6h06 TM VIE6 LkM
Bai ta cuoi cung nay la ve cach to chuc tim viec. 0uJi day la cach de nhat.
Chon khu vuc dia ly ma ban muon lam viec J do.
Su dung cac nguon thong tin neu trong cac ChuJng 8 va G de tim cJ hoi
viec lam va cac chu su dung lao dong, nguJi hu trach tuyen dung hu
hJ vJi muc tieu viec lam cua ban.
Bat dau viet thu, goi dien lien he, den ga cac chu su dung lao dong.
Bat muc tieu hai lien he mot so nJi nhat dinh nao do trong tuan.
Su dung Fhieu Lien he Chu su dung Lao dong co J cuoi cuon huJng dan
nay de theo doi nhung nJi ban da lien he cung nhu se lien he.
0hi nhat ky hoac lich tim viec vJi nhung gi ban can lam cho tung ngay
mot.
Khong duJc nga long!
- 83 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
va no nhieu ho sJ
n dung. viec tim kiem
dat duJc muc tieu de
i lac quan.
n khi di tim viec.
cong du chi la nhung
Tro chuyen vJi nguJi trJ giu tim viec, ban be, nhung nguJi
trong gia dinh hay vJi mot nha tu van ve nhung gi ban da thu
lam va ve nhung dieu khong mang lai ket qua.
Cung vJi ban trJ giu tim viec xem lai ho sJ tim viec de xem co
the bo sung gi cho tot len.
Lam mot dieu gi do de ban cam thay han khJi.
Tro chuyen vJi mot nguJi luc truJc cung di tim viec va da thanh
cong.
heu ban da duJc hong van ma khong duJc tuyen, hay lien he lai
vJi chu su dung lao dong va yeu cau duJc hoi am de rut kinh
nghiem cho nhung lan sau.
Cung nhung nguJi dang tim viec khac la ra mot nhom va giu
dJ lan nhau.
heu ban khong thanh cong nhanh nhu mong dJi, nen thay doi ke hoach
hoac xem lai muc tieu de ra. Cho du co lam gi, thi cung dung bao giJ nan
long.
hgay ca khi ban da dat ket qua, da duJc tuyen vao lam viec, thi van tie tuc
hai hoc hoi. Be giu duJc viec lam se can them nhung ky nang khac nua.
hay xem lai nhung diem tich cuc trong ChuJng 2 de giu minh on dinh lau
vJi viec lam da duJc nhan. Bung quen luon luon hai trau doi them ky nang
va tien bo khi da co duJc viec lam.
Thay doI ka hoach va IIap Iuc IIan buoc
i day la cach de nhat.
ng 8 va G de tim cJ hoi
u trach tuyen dung hu
su dung lao dong.
do trong tuan.
J cuoi cuon huJng dan
u se lien he.
can lam cho tung ngay
- 84 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Cuon huJng dan nay co the dong hanh trong suot qua trinh lam viec cua
ban. Bieu quan trong la hai khong ngung hoc hoi va mot khi ban da tich
luy duJc nhieu kinh nghiem va hieu biet ban co the muon chuyen sang lam
mot vi tri cong viec khac. Cuon sach nay se giu ban khong chi tim cong
viec dau tien ma con bo ich trong ca quang thJi gian lam viec cua ban. hay
nhJ tham khao cuon Cam nang Be duJc tuyen dung nay va nhJ trong dau
minh se co nhung cJ hoi mJi trong tuJng lai.
6ho du dIau g co xay ra, hay Iuon IIn Iuong vao ban Ihan.
Vay Ia ban da hoan Ihanh cuon 6am nang mang Ian
Io Ia Iuc ban dI Im vIac va Iam Iha nao da duoc Iuyan dung.
e c tuyen dung
qua trinh lam viec cua
va mot khi ban da tich
muon chuyen sang lam
an khong chi tim cong
n lam viec cua ban. hay
g nay va nhJ trong dau
an than.
ang mang ten
e c tuyen dung.
Ph lc
Thong IIn 6hung va VIac Iam va hguoI khuyaI IaI
ChuJng trinh Ability Asia (hang luc chau A) chuyen ve khuyet tat cua L0
cho khu vuc chau A va Thai Binh 0uJng, cung ca cac thong tin, nguon luc
va danh sach cac an ham lien quan den cac van de khuyet tat khac nhau
trong khu vuc.
Trung tam 0uoc gia thuc day viec lam cho hguJi Khuyet tat, An Bo, co cac
thong tin ve nhieu van de lien quan den viec lam cho nguJi khuyet tat J An
Bo, ke ca luat ha va chinh sach.
Mang luJi dieu chinh nJi lam viec, My, gom rat nhieu thong tin huu ich lien
quan den cach lam the nao de dieu chinh nJi lam viec tie can cho cac
dang khuyet tat khac nhau.
To chuc hguJi khuyet tat 0uoc te Khu vuc Chau A Thai Binh 0uJng ( 0F
AF) co nhieu tin tuc, thong tin, bao cao va an ham lien quan den nguJi
khuyet tat trong khu vuc Chau A Thai Binh 0uJng.
www.ilo.org/abilityasia.
www.nced.org
www. jan.wvu.edu
www.dia.org
Cc trang web hu ch
1
Thong IIn va LuaI Ia
MoI so Trang Wab 6
Trang web cua ChuJng
sach lien quan cua nh
0uJng.
Tim den trang web cua
tiet ve luat lao dong va
co the tim thay tren tra
tren.
Job 0atabase (CJ sJ 0u
uc, Trung 0uoc, An B
Fhiliin, Xingao, Bai
nhung nguJi tim viec lam
Job Street ( Fho viec la
nhat J Chau A va Thai B
Fhiliin, An Bo, ndon
cung co trang rieng dan
Thailand Jobs 0atabase
va tieng Anh)
www.ilo.org/abilityasia
www.jobsdb.com/deau
www.my.jobstreet.com
jobs4disabled.jobstreet
th.jobdb.com/Th/Eh/vG
yaI IaI
n ve khuyet tat cua L0
cac thong tin, nguon luc
de khuyet tat khac nhau
huyet tat, An Bo, co cac
ho nguJi khuyet tat J An
eu thong tin huu ich lien
m viec tie can cho cac
Thai Binh 0uJng ( 0F
am lien quan den nguJi
u ch
Thong IIn va LuaI Iao dong va cac 6hnh sach
MoI so Trang Wab 6hon Ioc va Tuyan dung
Trang web cua ChuJng trinh Ability Asia co ket noi vJi cac luat va chinh
sach lien quan cua nhieu quoc gia trong khu vuc Chau A va Thai Binh
0uJng.
Tim den trang web cua Bo Lao dong cua nuJc ban de co them thong tin chi
tiet ve luat lao dong va cac chinh sach ve lao dong. Mot vai duJng ket noi
co the tim thay tren trang web cua ChuJng trinh Ability Asia nhu da neu J
tren.
Job 0atabase (CJ sJ 0u lieu viec lam) hien co danh sach cac viec lam tai
uc, Trung 0uoc, An Bo, hong Kong, ndonexia, han 0uoc, Malaixia,
Fhiliin, Xingao, Bai Loan va Thai Lan. Tren do cung co thong tin ve
nhung nguJi tim viec lam (hien chi co tieng Anh)
Job Street ( Fho viec lam) la mot trong nhung trang dien tu truc tuyen lJn
nhat J Chau A va Thai Binh 0uJng, ket noi truc tuyen vJi Malaixia, Xingao,
Fhiliin, An Bo, ndonexia, Bangladet, hhat Ban va viet ham. Tai day
cung co trang rieng danh cho nguJi khuyet tat.
(hien chi co J Malaixia)
Thailand Jobs 0atabase (CJ sJ 0u lieu viec lam Thai Lan) (bang tieng Thai
va tieng Anh)
www.ilo.org/abilityasia
www.jobsdb.com/deault.htm
www.my.jobstreet.com
jobs4disabled.jobstreet.com
th.jobdb.com/Th/Eh/vGhTML/home/deault
- 87 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
- 88 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
0ien dan Chu su dung L
dong rat tich cuc khuy
cung danh mot trang rie
Jobs or 0isabled in nd
thong tin cho nguJi khu
viec lam.
Job Street Malaysia (F
lam cho nguJi khuyet ta
Cong ty ShL Solutions
cac chu su dung lao do
tra mien hi (bang tien
Lan, ha uy, Fhan Lan, T
www.emed.lk/emloy
www.jobs4disabled.com
jobs4disabled.jobstreet
www.shl.com/shl/enin
vietnam works la trang dien tu tuyen dung lJn nhat tai viet ham (bang
tieng viet va tieng Anh)
Jobs Ahead mot trang tuyen dung cua An Bo (chi co bang tieng Anh)
Australian Job Search la mot trang tuyen dung cua uc duJc chinh hu uc
tai trJ
China hR la trang web tuyen dung truc tuyen lJn nhat J Trung 0uoc (bang
tieng han va tieng Anh)
Monster.com la mot trong nhung cong ty tuyen dung truc tuyen lJn nhat
the giJi. Cong ty nay co cac trang web tai mot so nuJc chau A:
hong Kong:
Singao:
An Bo:
uy ban hoi dong tu van doanh nghie Camuchia co mot cJ sJ du lieu viec
lam danh cho nguJi khuyet tat vJi nhieu loat thong tin.
www. vietnamworks.com
www. jobsahead.com
www.jobsahead.com
www.chinahr.com
www.monster.com.hk
www.monster.com.sg
www.monsterindia.com
www.bac.org.kh
6ac Irang Wab Thong IIn VIac Iam va Tuyan dung anh rIang
cho hguoI khuyaI IaI
0ien dan Chu su dung Lao dong Xaylon la mot to chuc cac chu su dung lao
dong rat tich cuc khuyen khich tuyen dung nguJi khuyet tat. Trang web
cung danh mot trang rieng vJi cac du lieu danh cho nguJi tim viec.
Jobs or 0isabled in ndia (viec lam cho hguJi Khuyet tat J An Bo) co nhieu
thong tin cho nguJi khuyet tat tim viec, dong thJi co mot cJ sJ du lieu ve
viec lam.
Job Street Malaysia (Fho viec lam Malaixia) co mot trang rieng ve viec
lam cho nguJi khuyet tat
Cong ty ShL Solutions (0iai ha ShL) chuyen kiem tra tuyen viec giu
cac chu su dung lao dong. ho co trang web tren do co cac bai luyen kiem
tra mien hi (bang tieng Anh, Fha, Buc, Y, Tay Ban hha, Ban Mach, ha
Lan, ha uy, Fhan Lan, Thuy Bien va tieng hhat).
www.emed.lk/emloyment
www.jobs4disabled.com
jobs4disabled.jobstreet.com
www.shl.com/shl/enint
hat tai viet ham (bang
co bang tieng Anh)
a uc duJc chinh hu uc
hat J Trung 0uoc (bang
ung truc tuyen lJn nhat
Jc chau A:
o mot cJ sJ du lieu viec
n.
en dung Danh rieng
- 89 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
Phiu H s C nhn
2
Fhieu nay la thong tin yeu cau trong cac mau ho sJ xin viec cua cac nuJc se
khong giong nhau. Bieu quan trong nhat la can nhJ khi dien vao bat ky tJ
khai theo mau la can hai doc rat ky cac yeu cau va tra lJi tat ca cac muc
mot cach day du va chinh xac. Fhieu ho sJ ca nhan nay se giu ban ta
hJ san tat ca cac thong tin lien quan va chinh xac.
Bien mau hieu nay va su dung no de dien cac thong tin cho ho sJ
xin viec, thuc hien xin viec truc tuyen qua mang dien tu, viet thu cho chu su
dung lao dong va soan tieu su tom tat cua ban than.
6h dan.
I. Th0h TIh 6h0h
II. h06 Vkh
ho Ten:
Bien thoai:
Bia chi:
BT di dong:
Email:
hJi sinh:
Tinh trang hon nhan:
hgay thang nam sinh:
So chung minh thu:
So nguJi va ten nhung nguJi hu thuoc
k. TIau hoc
Ten truJng:
Bia diem:
LJ hoc cao nhat da qua:
8. Trung hoc
6. Trung caplay ngha
. 6ao danglaI hoc
E. 6ac khoa dao Iao kh
Ten truJng:
Bia diem:
Cac hoc ky da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten truJng:
Bia diem:
Cac hoc han da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten truJng cao dang/da
Cac hoc han da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten dJn vi dao tao:
Cac khoa da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
hn
xin viec cua cac nuJc se
J khi dien vao bat ky tJ
a tra lJi tat ca cac muc
an nay se giu ban ta
cac thong tin cho ho sJ
n tu, viet thu cho chu su
chi:
di dong:
ail:
sinh:
trang hon nhan:
8. Trung hoc
6. Trung caplay ngha
. 6ao danglaI hoc
E. 6ac khoa dao Iao khac hay chung ch khac
Ten truJng:
Bia diem:
Cac hoc ky da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten truJng:
Bia diem:
Cac hoc han da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten truJng cao dang/dai hoc:
Cac hoc han da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
Ten dJn vi dao tao:
Cac khoa da hoc:
ThJi gian hoc:
Xe hang:
- 91 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
III. 0k Thh 60h Tk6
k. 6hu su dung Iao dong
ho Ten:
Bia chi
Lam viec tu ... den
hguJi giam sat :
Ten cong viec:
Mieu ta cong viec:
Bien thoai:
Email:
LuJng:
Thiet bi chuyen dung da su dung/dat duJc gi?
hguyen nhan nghi viec:
8. 6hu su dung Iao dong
ho Ten:
Bia chi Lam viec tu ... den
hguJi giam sat :
Ten cong viec:
Mieu ta cong viec:
Bien thoai:
Email:
LuJng:
Thiet bi chuyen dung d
hguyen nhan nghi viec
0|L T|0|: Vict t|cm ca
Ji| kcm p|icu iay (icu
IV. h00I I0I ThIE0
Vict t i|at |a iuci ic
icu rc |ai |ict vc iuc
ho ten:
Bia chi:
ho ten:
Bia chi:
ho ten:
Bia chi:
- 92 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
viec tu ... den
thoai:
il:
ng:
viec tu ... den
thoai:
il:
ng:
Thiet bi chuyen dung da su dung/dat duJc gi?
hguyen nhan nghi viec:
0|L T|0|: Vict t|cm cac t|ci tii vicc |am k|ac trci mct tc iay rici va
Ji| kcm p|icu iay (icu cc)
IV. NGI GII THIEU
Vict t i|at |a iuci ici t|icu, |ac cm tci |c, c|uc vu, Jia c|| |ici |c,
icu rc |ai |ict vc iuci ici t|icu tu t|ci iai iac
ho ten:
Bia chi:
Chuc vu:
Bien thoai:
Email:
ho ten:
Bia chi:
Chuc vu:
Bien thoai:
Email:
ho ten:
Bia chi:
Chuc vu:
Bien thoai:
Email:
- 93 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
viet J day nhung thong tin khac ma ban co the se can den khi soan
ho sJ xin viec.

Be BuJc Tuyen dung: C


cung vJi cuon Be duJc T
hien dao tao cho hguJi
va tien hanh kiem nghie
duJc hat hanh lan dau
ngu dia huJng dung ch
ca Camuchia, Sri Lank
la cua To chuc Lao do
sua doi cho hu hJ hJn
A va Thai Binh 0uJng.
ca hai Ba da danh nhieu
Cung can hai ke den
nhung nguJi khuyet tat,
dong va lanh dao nghie
va cho y kien. Chung to
dong go cac y kien quy
Ba Barbara Murray
Ba Arunee Limma
Thai Lan
0ng Robert herme
Ba Ran 0e Silva u
Ba hguyen Thi La
- 94 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm
e can den khi soan

Be BuJc Tuyen dung: Cam nang huJng dan cho hguJi Khuyet tat Tim viec
cung vJi cuon Be duJc Tuyen dung: 0iao trinh cho 0iang vien ve Cach Thuc
hien dao tao cho hguJi Khuyet tat Tim viec do Ba 0ebra A. Ferry bien soan
va tien hanh kiem nghiem thuc te tai Kenia va Tan/ania nam 1OO5. Sau khi
duJc hat hanh lan dau nam 1OO5, hai cuon sach duJc dich sang cac ngon
ngu dia huJng dung cho nhieu nuJc thuoc Chau A va Thai Binh 0uJng, ke
ca Camuchia, Sri Lanka va Trung 0uoc. Ban in lan nay da duJc co van doc
la cua To chuc Lao dong 0uoc te L0 la chi Caitin wyndham ca nhat va
sua doi cho hu hJ hJn vJi nguJi khuyet tat dang tim viec tai khu vuc Chau
A va Thai Binh 0uJng. Chung toi xin duJc bay to lJi cam Jn chan thanh tJi
ca hai Ba da danh nhieu cong suc de co bo sach huJng dan nay.
Cung can hai ke den su dong go cua cac chuyen gia trong do co ca
nhung nguJi khuyet tat, cac chuyen gia ve tuyen dung, cac chu su dung lao
dong va lanh dao nghie doan lao dong da duJc keu goi doc bo tai lieu nay
va cho y kien. Chung toi xin duJc cam Jn nhung vi sau day da han hoi va
dong go cac y kien quy bau cho cuon Cam nang Be BuJc Tuyen dung:
Ba Barbara Murray vu Ky nang, L0, 0iJnevJ, Thuy Sy
Ba Arunee Limmanee Khoa Lieu ha Am nhac, Bai hoc Mahidol,
Thai Lan
0ng Robert hermelin hgan hang hSBC, Thai Lan
Ba Ran 0e Silva uBS, hong Kong
Ba hguyen Thi Lan Anh Ban hanh dong vi su hat trien hoa nha
Li cm n
(0EA), viet ham
Ba vu Thi Binh Minh Ban hanh dong vi su hat trien hoa nha
(0EA), viet ham
Ba hguyen Thi Thuan hoi Chu Tha Bo Tay Ban hha, viet ham
0ng Richard 0'Brien To chuc Fhuc vu Tinh nguyen vien hai ngoai,
viet ham
0ng 0aragh halin Chuyen gia ta huan quoc te, viet ham
- 96 -
c tuyn dng
Cm nang hng dn ngi khuyt tt tm vic lm

You might also like