Trong k thut s, ta thy i lng s c gi tr xc nh l mt trong hai kh nng l 0 hoc 1, cao hay thp, ng hoc sai, vv Trong thc t chng ta thy rng mt i lng s (chng hn mc in th) thc ra c th c mt gi tr bt k nm trong khong xc nh v ta nh r cc gi tr trong phm vi xc nh s c chung gi tr dng s. V d: Vi logic TTL ta c: T 0V n 0,8V l mc logic 0, t 2V n 5V l mc logic 1 Nh vy th bt k mc in th no nm trong khong 0 0,8V u mang gi tr s l logic 0, cn mi in th nm trong khong 2 5V u c gn gi tr s l 1. Ngc li trong k thut tng t, i lng tng t c th ly gi tr bt k trong mt khong gi tr lin tc. V iu quan trng hn na l gi tr chnh xc ca i lng tng t l l yu t quan trng. Hu ht trong t nhin u l cc i lng tng t nh nhit , p sut, cng nh sng, Do mun x l trong mt h thng k thut s, ta phi chuyn i sang dng i lng s mi c th x l v iu khin cc h thng c. V ngc li c nhng h thng tng t cn c iu khin chng ta cng phi chuyn i t s sang tng t. Trong phn ny chng ta s tm hiu v qu trnh chuyn i t s sang tng t -DAC (Digital to Analog Converter). Chuyn i s sang tng t l tin trnh ly mt gi tr c biu din di dng m s ( digital code ) v chuyn i n thnh mc in th hoc dng in t l vi gi tr s. Hnh 5.1 minh ha s khi ca mt b chuyn i DAC.
1.1 PHN GII phn gii (resolution) ca b bin i DAC c nh ngha l thay i nh nht c th xy ra u ra tng t bi kt qua ca mt thay i u vo s. phn gii ca DAC ph thuc vo s bit, do cc nh ch to thng n nh phn gii ca DAC dng s bit. DAC 10 bit c phn gii tinh hn DAC 8 bit. DAC c cng nhiu bit th phn gii cng tinh hn. phn gii lun bng trng s ca LSB. Cn gi l kch thc bc thang (step size), v l khong thay i ca Vout khi gi tr ca u vo s thay i t bc ny sang bc khc.
Dng sng bc thang (hnh 5.2) c 16 mc vi 16 thng thi u vo nhng ch c 15 bc gia mc 0 v mc cc i. Vi DAC c N bit th tng s mc khc nhau s l 2 N , v tng s bc s l 2 N 1. Do phn gii bng vi h s t l trong mi quan h gia u vo v u ra ca DAC. u ra tng t = K x u vo s Vi K l mc in th (hoc cng dng in) mi bc. Nh vy ta c cng thc tnh phn gii nh sau:
Vi l u ra cc i ( y thang ) N l s bit Nu tnh theo phn trm ta c cng thc nh sau:
V d nh hnh 5.1 ta c
V d 1: Mt ADC 10 bit c kch thc bc thang = 10mV. Hy xc nh in th u ra cc i ( y thang ) v t l % phn gii. Gii: DAC c 10 bit nn ta c S bc l 210 1 = 1023 bc Vi mi bc l 10mV nn u ra cc i s l 10mVx1023 = 10.23V
T v d trn cho thy t l phn trm phn gii gim i khi s bit u vo tng ln. Do ta cn tnh c % phn gii theo cng thc:
Vi m u vo nh phn N bit ta c tng s bc l 2 N 1 bc. <Tr v u trang>
1.2 CHNH XC C nhiu cch nh gi chnh xc. Hai cch thng dng nht l sai s ton thang (full scale error) v sai s tuyn tnh (linearity error) thng c biu bin dng phn trm u ra cc i (y thang) ca b chuyn i. Sai s ton thang l khong lch ti a u ra DAC so vi gi tr d kin (l tng), c biu din dng phn trm. Sai s tuyn tnh l khong lch ti a kch thc bc thang so vi kch thc bc thang l tng. iu quan trng ca mt DAC l chnh xc v phn gii phi tng thch vi nhau.
<Tr v u trang>
1.3 SAI S LCH Theo l tng th u ra ca DAC s l 0V khi tt c u vo nh phn ton l bit 0. Tuy nhin trn thc t th mc in th ra cho trng hp ny s rt nh, gi l sai s lch ( offset error). Sai s ny nu khng iu chnh th s c cng vo u ra DAC d kin trong tt c cc trng hp. Nhiu DAC c tnh nng iu chnh sai s lch bn ngoi, s cho php chng ta trit tiu lch ny bng cch p mi bit 0 u vo DAC v theo di u ra. Khi ta iu chnh chit p iu chnh lch cho n khi no u ra bng 0V.
<Tr v u trang>
1.4 THI GIAN N NH Thi gian n nh (settling time) l thi gian cn thit u ra DAC i t zero n bc thang cao nht khi u vo nh phn bin thin t chui bit ton 0 n chui bit ton l 1. Thc t thi gian n nh l thi gian u vo DAC n nh trong phm vi 1/2 kch thc bc thang ( phn gii) ca gi tr cui cng. V d: Mt DAC c phn gii 10mV th thi gian n nh c o l thi gian u ra cn c n nh trong phm vi 5mV ca gi tr y thang. Thi gian n nh c gi tr bin thin trong khong 50ns n 10ns. DAC vi u ra dng c thi gian n nh ngn hn thi gian n nh ca DAC c u ra in th.
<Tr v u trang>
1.5 TRNG THI N IU DAC c tnh cht n iu ( monotonic) nu u ra ca n tng khi u vo nh phn tng dn t gi tr ny ln gi tr k tip. Ni cch khc l u ra bc thang s khng c bc i xung khi u vo nh phn tng dn t zero n y thang. T s ph thuc dng: DAC cht lng cao yu cu s nh hng ca bin thin in p ngun i vi in p u ra v cng nh. T s ph thuc ngun l t s bin thin mc in p u ra vi bin thin in p ngun gy ra n. Ngoi cc thng s trn chng ta cn phi quan tm n cc thng s khc ca mt DAC khi s dng nh: cc mc logic cao, thp, in tr, in dung, ca u vo; di rng, in tr, in dung ca u ra; h s nhit,
<Tr v u trang> 2.1 DAC dng in tr c trng s nh phn v b khuch i cng. Hnh 5.3 l s mch ca mt mch DAC 4 bit dng in tr v b khuch i o. Bn u vo A, B, C, D c gi tr gi nh ln lt l 0V v 5V.
B khuch i thut ton (Operational Amplifier. Op Amp) c dng lm b cng o cho tng trng s ca bn mc in th vo. Ta thy cc in tr u vo gim dn 1/2 ln in tr trc n. Ngha l u vo D (MSB) c R IN = 1k, v vy b khuch i cng chuyn ngay mc in th ti D i m khng lm suy gim (v R f = 1k). u vo C c R = 2k, suy gim i 1/2, tng t u vo B suy gim 1/4 v u vo A gim 1/8. Do u ra b khuch i c tnh bi biu thc:
du m (-) biu th b khuch i cng y l khuch i cng o. Du m ny chng ta khng cn quan tm. Nh vy ng ra ca b khuch i cng l mc in th tng t, biu th tng trng s ca cc u vo. Da vo biu thc (4) ta tnh c cc mc in p ra tng ng vi cc t hp ca cc ng vo (bng 5.1). Bng 5.1 u ra ng vi iu kin cc u vo thch hp 0V hoc 5V.
phn gii ca mch DAC hnh 5.2 bng vi trng s ca LSB, ngha l bng x 5V = 0.625V. Nhn vo bng 5.1 ta thy u ra tng t tng 0.625V khi s nh phn u vo tng ln mt bc. V d 2: a. Xc nh trng s ca mi bit u vo hnh 5.2 b. Thay i Rf thnh 500W.Xc nh u ra cc i y thang. Gii: a. MSB chuyn i vi mc khuch i = 1 nn trng s ca n u ra l 5V. Tng t nh vy ta tnh c cc trng s ca cc bit u vo nh sau: MSB # 5V MSB th 2 # 2.5V (gim i 1/2) MSB th 3 # 1.25V (gim i 1/4) MSB th 4 (LSB) # 0.625V (gim i 1/8) b. Nu R f = 500W gim theo tha s 2, nn mi trng s u vo s nh hn 2 ln so vi gi tr tnh trn. Do u ra cc i ( y thang) s gim theo cng tha s, cn li: -9.375/2 = -4.6875V <V u trang> 2.2 DAC R/2R ladder Mch DAC ta va kho st s dng in tr c trng s nh phn to trng s thch hp cho tng bit vo. Tuy nhin c nhiu hn ch trong thc t. Hn ch ln nht l khong cch chnh lch ng k gi tr in tr gia LSB v MSB, nht l trong cc DAC c phn gii cao (nhiu bit). V d nu in tr MSB = 1k trong DAC 12 bit, th in tr LSB s c gi tr trn 2M. iu ny rt kh cho vic ch to cc IC c bin thin rng v in tr c th duy tr t l chnh xc. khc phc c nhc im ny, ngi ta tm ra mt mch DAC p ng c yu cu l mch DAC mng R/2R ladder. Cc in tr trong mch ny ch bin thin trong khong t 2 n 1. Hnh 5.4 l mt mch DAC R/2R ladder c bn.
T hnh 5.4 ta thy c cch sp xp cc in tr ch c hai gi tr c s dng l R v 2R. Dng I OUT ph thuc vo v tr ca 4 chuyn mch, u vo nh phn B 0 B 1 B 2 B 3 chi phi trng thi ca cc chuyn mch ny. Dng ra I OUT c php chy qua b bin i dng thnh in (Op-Amp) bin dng thnh in th ra V OUT . in th ng ra V OUT c tnh theo cng thc:
Vi B l gi tr u vo nh phn, bin thin t 0000 (0) n 1111(15) V d 3: Gi s VREF = 5V ca DAC hnh 5.4. Tnh phn gii v u ra cc i ca DAC ny? Gii phn gii bng vi trng s ca LSB, ta xc nh trng s LSB bng cch gn B = 0001 2 = 1. Theo cng thc (5), ta c:
u ra cc i xc nh c khi B = 1111 2 = 15 10 . p dng cng thc (5) ta c:
<Tr v u trang>
2.3 DAC vi u ra dng Trong cc thit b k thut s i lc cng i hi qu trnh iu khin bng dng in. Do ngi ta to ra cc DAC vi ng ra dng p ng yu cu . Hnh 5.5 l mt DAC vi ng ra dng tng t t l vi u vo nh phn. Mch DAC ny 4 bit, c 4 ng dn dng song song mi ng c mt chuyn mch iu khin. Trng thi ca mi chuyn mch b chi phi bi mc logic u vo nh phn.
Dng chy qua mi ng l do mc in th quy chiu V REF v gi tr in tr trong ng dn quyt nh. Gi tr in tr c trng s theo c s 2, nn cng dng in cng c trng s theo h s 2 v tng cng dng in ra I OUT s l tng cc dng ca cc nhnh.
DAC vi u dng ra c th chuyn thnh DAC c u ra in th bng cch dng b khuch i thut ton (Op-Amp) nh hnh 5.6.
hnh trn I OUT ra t DAC phi ni n u vo ca b khuch i thut ton. Hi tip m ca b khuch i thut ton buc dng I OUT phi chy qua R F v to in p ng ra V OUT v c tnh theo cng thc:
Do V OUT s l mc in th tng t, t l vi u vo nh phn ca DAC.
<Tr v u trang>
2.4 DAC in tr hnh T Hnh 5.7 l s DAC in tr hnh T 4 bit. Trong s c hai loi in tr l R v 2R c mc thnh 4 cc hnh T ni dy chuyn. Cc S 3 , S 2 , S 1 , S 0 l cc chuyn mch in t. Mch DAC ny dng b khuch i thut ton (Op-Amp) khuch i o. V REF l in p chun lm tham kho. B 3 , B 2 , B 1 , B 0 l m nh phn 4 bit. Vo l in p tng t ng ra. Ta thy cc chuyn mch chu s iu khin ca s nh phn tng ng vi cc cng tc: khi B i = 1 th cng tc S i ng vo V REF , kho B i = 0 th S i ni t.
Nguyn l lm vic ca DAC ny cng n gin. Ngi c c th gii thch c hot ng ca mch da trn hnh v v nhng kin thc hc. Chng ta ch cn cho ln lt cc bit B i bng logic 1 v 0 ta s tnh c V OUT sau dng nguyn xp chng ta s tnh c in p ra:
Biu thc (7) chng t rng bin in p tng t u ra t l thun vi gi tr tn hiu s u vo. Chng ta c th thy rng i vi DAC in tr hnh T N bit th in p tng t u ra V OUT s l:
Sai S Chuyn i i vi mch DAC in tr hnh T th sai s chuyn i do cc nguyn nhn sau: K Sai lch in p chun tham chiu V REF . T cng thc (8) ta c th tnh sai s chuyn i DA do ring sai s lch in p chun tham chiu V REF gy ra nh sau:
Biu thc trn cho thy sai s ca in p tng t DV OUT t l vi sai lch DV REF v t l thun vi gi tr tn hiu s u vo. K S tri im 0 ca khuch i thut ton. S tri im 0 ca b khuch i thut ton nh hng nh nhau i vi mi gi tr tn hiu s c bin i. Sai s DV OUT do tri im 0 khng ph thuc gi tr tn hiu s. K in p ri trn in tr tip xc ca tip im chuyn mch. Cc chuyn mch khng phi l l tng, thc t in p ri khi ni thng ca mch in chuyn mch khng th tuyt i bng 0. Vy in p ri ny ng vai tr tn hiu sai s a n u vo mng in tr hnh T. K Sai s ca in tr . Sai s in tr cng gy ra sai s phi tuyn. Sai s ca cc in tr khng nh nhau, tc ng gy sai s chuyn i DA ca nhng in tr khc nhau v v tr l khc nhau. Tc chuyn i: DAC in tr hnh T cng tc song song (cc bit tn hiu s u vo c a vo song song) nn c tc chuyn i cao. Thi gian cn thit cho mt ln chuyn i gm hai gai on: thi gian tr truyn t ca bit tn hiu vo xa nht n b khuch i thut ton v thi gian cn thit b khuch i thut ton n nh tn hiu ra.
<Tr v u trang>
C nhiu phng php v s mch gip to DAC vn hnh nh gii thiu. Sau y l mt s dng mch DAC c bn s gip chng ta hiu r v su hn v qu trnh chuyn i t s sang tng t. 2.1 DAC dng in tr c trng s nh phn v b khuch i cng. Hnh 5.3 l s mch ca mt mch DAC 4 bit dng in tr v b khuch i o. Bn u vo A, B, C, D c gi tr gi nh ln lt l 0V v 5V.
B khuch i thut ton (Operational Amplifier Op Amp) c dng lm b cng o cho tng trng s ca bn mc in th vo. Ta thy cc in tr u vo gim dn 1/2 ln in tr trc n. Ngha l u vo D (MSB) c R IN = 1k, v vy b khuch i cng chuyn ngay mc in th ti D i m khng lm suy gim (v R f = 1k). u vo C c R = 2k, suy gim i 1/2, tng t u vo B suy gim 1/4 v u vo A gim 1/8. Do u ra b khuch i c tnh bi biu thc:
du m (-) biu th b khuch i cng y l khuch i cng o. Du m ny chng ta khng cn quan tm. Nh vy ng ra ca b khuch i cng l mc in th tng t, biu th tng trng s ca cc u vo. Da vo biu thc (4) ta tnh c cc mc in p ra tng ng vi cc t hp ca cc ng vo (bng 5.1). Bng 5.1 u ra ng vi iu kin cc u vo thch hp 0V hoc 5V.
phn gii ca mch DAC hnh 5.2 bng vi trng s ca LSB, ngha l bng x 5V = 0.625V. Nhn vo bng 5.1 ta thy u ra tng t tng 0.625V khi s nh phn u vo tng ln mt bc. V d 2: a. Xc nh trng s ca mi bit u vo hnh 5.2 b. Thay i Rf thnh 500W.Xc nh u ra cc i y thang. Gii: a. MSB chuyn i vi mc khuch i = 1 nn trng s ca n u ra l 5V. Tng t nh vy ta tnh c cc trng s ca cc bit u vo nh sau: MSB # 5V MSB th 2 # 2.5V (gim i 1/2) MSB th 3 # 1.25V (gim i 1/4) MSB th 4 (LSB) # 0.625V (gim i 1/8) b. Nu R f = 500W gim theo tha s 2, nn mi trng s u vo s nh hn 2 ln so vi gi tr tnh trn. Do u ra cc i ( y thang) s gim theo cng tha s, cn li: -9.375/2 = -4.6875V <Tr v u trang> 2.2 DAC R/2R ladder Mch DAC ta va kho st s dng in tr c trng s nh phn to trng s thch hp cho tng bit vo. Tuy nhin c nhiu hn ch trong thc t. Hn ch ln nht l khong cch chnh lch ng k gi tr in tr gia LSB v MSB, nht l trong cc DAC c phn gii cao (nhiu bit). V d nu in tr MSB = 1k trong DAC 12 bit, th in tr LSB s c gi tr trn 2M. iu ny rt kh cho vic ch to cc IC c bin thin rng v in tr c th duy tr t l chnh xc. khc phc c nhc im ny, ngi ta tm ra mt mch DAC p ng c yu cu l mch DAC mng R/2R ladder. Cc in tr trong mch ny ch bin thin trong khong t 2 n 1. Hnh 5.4 l mt mch DAC R/2R ladder c bn.
T hnh 5.4 ta thy c cch sp xp cc in tr ch c hai gi tr c s dng l R v 2R. Dng I OUT ph thuc vo v tr ca 4 chuyn mch, u vo nh phn B 0 B 1 B 2 B 3 chi phi trng thi ca cc chuyn mch ny. Dng ra I OUT c php chy qua b bin i dng thnh in (Op Amp) bin dng thnh in th ra V OUT . in th ng ra V OUT c tnh theo cng thc:
Vi B l gi tr u vo nh phn, bin thin t 0000 (0) n 1111(15) V d 3: Gi s VREF = 5V ca DAC hnh 5.4. Tnh phn gii v u ra cc i ca DAC ny? Gii phn gii bng vi trng s ca LSB, ta xc nh trng s LSB bng cch gn B = 0001 2 = 1. Theo cng thc (5), ta c:
u ra cc i xc nh c khi B = 1111 2 = 15 10 . p dng cng thc (5) ta c:
<Tr v u trang>
2.3 DAC vi u ra dng Trong cc thit b k thut s i lc cng i hi qu trnh iu khin bng dng in. Do ngi ta to ra cc DAC vi ng ra dng p ng yu cu . Hnh 5.5 l mt DAC vi ng ra dng tng t t l vi u vo nh phn. Mch DAC ny 4 bit, c 4 ng dn dng song song mi ng c mt chuyn mch iu khin. Trng thi ca mi chuyn mch b chi phi bi mc logic u vo nh phn.
Dng chy qua mi ng l do mc in th quy chiu V REF v gi tr in tr trong ng dn quyt nh. Gi tr in tr c trng s theo c s 2, nn cng dng in cng c trng s theo h s 2 v tng cng dng in ra I OUT s l tng cc dng ca cc nhnh.
DAC vi u dng ra c th chuyn thnh DAC c u ra in th bng cch dng b khuch i thut ton (Op Amp) nh hnh 5.6.
hnh trn I OUT ra t DAC phi ni n u vo ca b khuch i thut ton. Hi tip m ca b khuch i thut ton buc dng I OUT phi chy qua R F v to in p ng ra V OUT v c tnh theo cng thc:
Do V OUT s l mc in th tng t, t l vi u vo nh phn ca DAC.
<Tr v u trang>
2.4 DAC in tr hnh T Hnh 5.7 l s DAC in tr hnh T 4 bit. Trong s c hai loi in tr l R v 2R c mc thnh 4 cc hnh T ni dy chuyn. Cc S 3 , S 2 , S 1 , S 0 l cc chuyn mch in t. Mch DAC ny dng b khuch i thut ton (Op Amp) khuch i o. V REF l in p chun lm tham kho. B 3 , B 2 , B 1 , B 0 l m nh phn 4 bit. Vo l in p tng t ng ra. Ta thy cc chuyn mch chu s iu khin ca s nh phn tng ng vi cc cng tc: khi B i = 1 th cng tc S i ng vo V REF , kho B i = 0 th S i ni t.
Nguyn l lm vic ca DAC ny cng n gin. Ngi c c th gii thch c hot ng ca mch da trn hnh v v nhng kin thc hc. Chng ta ch cn cho ln lt cc bit B i bng logic 1 v 0 ta s tnh c V OUT sau dng nguyn xp chng ta s tnh c in p ra:
Biu thc (7) chng t rng bin in p tng t u ra t l thun vi gi tr tn hiu s u vo. Chng ta c th thy rng i vi DAC in tr hnh T N bit th in p tng t u ra V OUT s l:
Sai S Chuyn i i vi mch DAC in tr hnh T th sai s chuyn i do cc nguyn nhn sau: K Sai lch in p chun tham chiu V REF . T cng thc (8) ta c th tnh sai s chuyn i DA do ring sai s lch in p chun tham chiu V REF gy ra nh sau:
Biu thc trn cho thy sai s ca in p tng t DV OUT t l vi sai lch DV REF v t l thun vi gi tr tn hiu s u vo. K S tri im 0 ca khuch i thut ton. S tri im 0 ca b khuch i thut ton nh hng nh nhau i vi mi gi tr tn hiu s c bin i. Sai s DV OUT do tri im 0 khng ph thuc gi tr tn hiu s. K in p ri trn in tr tip xc ca tip im chuyn mch. Cc chuyn mch khng phi l l tng, thc t in p ri khi ni thng ca mch in chuyn mch khng th tuyt i bng 0. Vy in p ri ny ng vai tr tn hiu sai s a n u vo mng in tr hnh T. K Sai s ca in tr . Sai s in tr cng gy ra sai s phi tuyn. Sai s ca cc in tr khng nh nhau, tc ng gy sai s chuyn i DA ca nhng in tr khc nhau v v tr l khc nhau. Tc chuyn i: DAC in tr hnh T cng tc song song (cc bit tn hiu s u vo c a vo song song) nn c tc chuyn i cao. Thi gian cn thit cho mt ln chuyn i gm hai gai on: thi gian tr truyn t ca bit tn hiu vo xa nht n b khuch i thut ton v thi gian cn thit b khuch i thut ton n nh tn hiu ra.
II. CHUYN I TNG T-S( ADC) 1.1 S khi B chuyn i tng t sang s ADC (Analog to Digital Converter) ly mc in th vo tng t sau mt thi gian s sinh ra m u ra dng s biu din u vo tng t. Tin trnh bin i A/D thng phc tp v mt nhiu thi gian hn tin trnh chuyn i D/A. Do c nhiu phng php khc nhau chuyn i t tng t sang s. Hnh v 5.16 l s khi ca mt lp ADC n gin.
Hot ng c bn ca lp ADC thuc loi ny nh sau: Xung lnh START khi ng s hot ng ca h thng. Xung Clock quyt nh b iu khin lin tc chnh sa s nh phn lu trong thanh ghi. S nh phn trong thanh ghi c DAC chuyn i thnh mc in th tng t VAX. B so snh so snh V AX vi u vo trng t VA. Nu V AX < V A u ra ca b so snh ln mc cao. Nu V AX > V A t nht bng mt khong V T (in th ngng), u dra ca b so snh s xung mc thp v ngng tin trnh bin i s nh phn thanh ghi. Ti thi im ny V AX xp x V A . gi dtr nh phn thanh ghi l i lng s tng ng V AX v cng l i lng s tng ng V A , trong gii hn phn gii v chnh xc ca h thng. Logic iu khin kch hot tn hiu ECO khi chu k chuyn i kt thc. Tin trnh ny c th c nhiu thay di i vi mt s loi ADC khc, ch yu l s khc nhau cch thc b iu khin sa i s nh phn trong thanh ghi.
<V u trang>
1.2 Cc ch tiu k thut ch yu ca ADC phn gii phn gi ca mt ADC biu th bng s bit ca tn hiu s u ra. S lng bit nhiu sai s lng t cng nh, chnh xc cng cao. Di ng, in tr u vo. Mc logic ca tn hiu s u ra v kh nng chu ti (ni vo u vo). chnh xc tng i Nu l tng ha th tt c cc im chuyn iphi nm trn mt ng thng. chnh xc tng i l sai ds ca cc im chuyn i thc t so vi c tuyn chuyn i l tng. Ngoi ra cn yu cu ADC khng b mt bit trong ton b phm vi cng tc. Tc chuyn i Tc chuyn i c xc nh thi gian bi thi gian cn thit hon thnh mt ln chuyn i A/D. Thi gian ny tnh t khi xut hin tn hiu iu khin chuyn i n khi tn hiu s u ra n nh. H s nhit H s nhit l bin thin tng i tn hiu s u ra khi nhit bin i 10C trong phm vi nhit cng tc cho ph p vi iu kin mc tng t u vo khng i. T s ph thuc cng sut Gi s in p tng t u vo khng i, nu ngun cung cp cho ADC bin thin m nh hng n tn hiu s u ra cng ln th t s ph thuc ngun cng ln. Cng sut tiu hao.
<Tr v u trang>
1.3 Cc bc chuyn i AD Qu trnh chuyn i A/D nhn chung c thc hin qua 4 bc c bn, l: ly mu; nh mu; lng t ha v m ha. Cc bc lun lun kt hp vi nhau trong mt qu trnh thng nht. 1.3.1 nh l ly mu i vi tn hiu tng t V I th tn hiu ly mu V S sau qu trnh ly mu c th khi phc tr li V I mt cch trung thc nu iu kin sau y tha mn: f S 2f Imax (10) Trong f S : tn s ly mu f Imax : l gii hn trn ca gii tn s tng t Hnh 5.17 biu din cch ly mu tn hiu tng t u vo. Nu biu thc (10) c tha mn th ta c th dng b t lc thng thp khi phc V I t V S . V mi ln chuyn i in p ly mu thnh tn hiu s tng ng u cn c mt thi gian nht nh nn phi nh mu trong mt khong thi gian cn thit sau mi ln ly mu. in p tng t u vo c thc hin chuyn i A/D trn thc t l gi tr VI i din, gi tr ny l kt qu ca mi ln ly mu.
1.3.2 Lng t ha v m ha Tn hiu s khng nhng ri rc trong thi gian m cn khng lin tc trong bin i gi tr. Mt gi tr bt k ca tn hiu s u phi biu th bng bi s nguyn ln gi tr n v no , gi tr ny l nh nht c chn. Ngha l nu dng tn hiu s biu th in p ly mu th phi bt in p ly mu ha thnh bi s nguyn ln gi tr n v. Qu trnh ny gi l lng t ha. n v c chn theo qui nh ny gi l n v lng t, k hiu D. Nh vy gi tr bit 1 ca LSB tn hiu s bng D. Vic dng m nh phn biu th gi tr tn hiu s l m ha. M nh phn c c sau qu trnh trn chnh l tn hiu u ra ca chuyn i A/D. 1.3.3 Mch ly mu v nh mu Khi ni trc tip in th tng t vi u vo ca ADC, tin trnh bin i c th b tc ng ngc nu in th tng t thay i trong tin trnh bin i. Ta c th ci thin tnh n nh ca tin trnh chuyn i bng cch s dng mch ly mu v nh mu ghi nh in th tng t khng i trong khi chu k chuyn i din ra. Hnh 5.18 l mt s ca mch ly mu v nh mu.
Khi u vo iu khin = 1 lc ny chuyn mch ng mch ch ly mu Khi u vo iu khin = 0 lc ny chuyn mch h mch ch gi mu Chuyn mch c ng mt thi gian di t C h np n gi tr dng in ca tn hiu tng t. V d nu chuyn mch c ng ti thi im t0 th u ra A 1 s np nhanh t C h ln n in th tng t V 0 . khi chuyn mch m th t Ch s duy tr in th ny u ra ca A 2 cung cp mc in th ny cho ADC. B khuch i m A 2 t tr khng cao ti u vo nhm khng x in th t mt cch ng k trong thi gian chuyn i ca ADC do ADC ch yu s nhn c in th DC vo, tc l V 0 . Trong thc t ngi ta s dng vi mch LF198 (hnh 5.19) l mch S/H tch hp c thi gian thu nhn d liu tiu biu l 4ms ng vi Ch = 1000pF, v 20ms ng vi C h = 0.01mF. Tn hiu my tnh sau s m chuyn mch cho php C h duy tr gi tr ca n v cung cp mc in th tng t tng i n nh ti u ra A 2 .
<Tr v u trang>
2.1 ADC dng sng bc thang 2.1.1 s khi Phin bn n gin nht ca lp ADC hnh 5.16 s dng b m nh phn lm thanh ghi v cho php xung nhp y b m tng mi mt bc, cho n khi V AX > V A . y gi l ADC sng dng bc thang, v dng sng ti V AX c tng bc i ln. Ngi ta cn gi l ADC loi b m. Hnh 5.20 l s biu din mt ADC dng sng bc thang.
Cc thnh phn ca DAC dng sng bc thang hnh 5.20 gm: mt b m, mt DAC, mt b so snh tng t, mt cng NAND 3 ng vo iu khin. u ra ca b so snh dng lm tn hiu (End Of Conversion kt thc chuyn i). 2.1.2 Hot ng ca b ADC dng sng bc thang Gi s VA, tc mc in th cn chuyn i l dng th tin trnh hot ng din ra nh sau: Xung Khi ng c a vo Reset b m v 0. Mc cao ca xung Khi ng cm khng cho xung nhp i qua cng AND vo b m. Nu u ca DAC ton bit 0 th u ra ca DAC s l V AX = 0V. V V A >V AX nn u ra b so snh s ln mc cao. Khi xung Khi ng v thp th cng AND cho php xung nhp i qua cng ny v vo b m. Khi gi tr b m tng ln th u ra DAC l V AX s tng mi ln mi bc, nh minh ha hnh 5.20. Tin trnh c tip tc cho n khi V AX ln n bc vt qu V A mt khong V T . Ti thi im ny ng ra ca b so snh v thp v cm khng cho xung nhp i vo b m nn b m s ngng m. Tin trnh chuyn i hon tt khi tn hiu chuyn t trng thi cao xung thp v ni dung ca b m l biu th dng s ca in p tng t vo V A . B m s duy tr gi tr s cho n khi no xung Khi ng k tip vo bt u tin trnh chuyn i mi. 2.1.3 phn gii v chnh xc ca ADC dng sng bc thang Trong ADC dng sng bc thang c nhiu yu t nh hng n sai s ca qu trnh chuyn i nh: kch c bc thang, tc phn gii ca DAC ci trong n v nh nht. Nu gim kch c bc thang ta c th hn ch bt sai s nhng lun c khong cch chnh lch gia i lng thc t v v gi tr gn cho n. y gi l sai s lng t. Cng nh trong DAC, chnh xc khng nh hng n phn gii nhng li ty thuc vo chnh xc ca linh kin trong mch nh: b so snh, in tr chnh xc v chuyn mch dng ca DAC, ngun in quy chiu,Mc sai s = 0.01% gi tr cc i (y thang) cho bit kt qu ra t ADC c th sai bit mt khong nh th, do cc linh kin khng l tng. V d 1 Gi s ADC dng sng bc thang hnh 5.20 c cc thng s sau y: tn s xung nhp = 1Mz; VT = 0.1mV; DAC c u ra cc i = 10.23V v u vo 10 bit. Hy xc nh: a. Gi tr s tng ng cho V A = 3.728V b. Thi gian chuyn i c. phn gii ca b chuyn i ny Bi gii: a. DAC c u vo 10 bit v u ra cc i = 10.23V nn ta tnh c tng s bc thang c th c l: 210 1 = 1023 Suy ra kch c bc thang l:
Da trn thng s trn ta thy V AX tng theo tng bc 10mV khi b m m ln t 0. v V A = 3.728, V T = 0.1mV nn V AX phi t t 3.728 tr ln trc khi b so snh chuyn sang trng thi mc thp. Nh vy phi c s bc:
khi cui tin trnh chuyn i, b m duy tr s nh phn tng ng 373 10 , tc 0101110101. y cng chnh l gi tr s tng ng ca V A = 3.728V do ADC ny to nn. b. Mun hon tt qu trnh chuyn i th i hi dng sng dbc thang phi ln 373 bc, c ngha 373 xung nhp p o vi tc 1 xung trn 1ms, cho nn tng thi gian chuyn i l 373ms. c. phn gii ca ADC ny bng vi kch thc bc thang ca DAC tc l 10mV. Nu tnh theo t l phn trm l
2.1.3 Thi gian chuyn i Thi gian chuyn i l khong thi gian gia im cui ca xung khi ng n thi im kch hot u ra ca . B m bt u m t 0 ln cho n khi V AX vt qu V A , ti thi im xung mc thp kt thc tin trnh chuyn i. Nh vy gi tr ca thi gian chuyn i t C ph thuc vo V A . Thi gian chuyn i cc i xy ra khi V A nm ngay di bc thang cao nht. Sao cho V AX phi tin ln bc cui cng kch hot . Vi b chuyn i N bit, ta c: t C (max) = (2 N 1) chu k xung nhp ADC hnh 5.20 s c thi gian chuyn i cc i t C (max) = (2 10 1)x1ms = 1023ms i khi thi gian chuyn i trung bnh c quy nh bng thi gian chuyn i cc i. Vi b chuyn i dng sng bc thang, ta c:
Nhc im ca ADC dng sng bc thang l thi gian chuyn i tng gp i vi tng bit thm vo b m. Do vy ADC loi ny khng thch hp vi nhng ng dng i hi phi lin tc chuyn i mt tn hiu tng t thay i nhanh thnh tn hiu s. Tuy nhin vi cc ng dng tc chm th bn cht tng i n gin ca ADC dng sng bc thang l mt u im so vi cc loi ADC khc.
<Tr v u trang>
2.2 ADC lin tip - xp x B chuyn i lin tip - xp x ( Successive Approximation Convetr-SAC) l mt trong nhng loi ADC thng dng nht. SAC c s phc tp hn nhiu so vi ADC dng sng bc thang. Ngoi ra SAC cn c gi tr t C c nh, khng ph thuc vo gi tr ca u vo tng t. Hnh 5.21 l mt cu hnh c bn ca SAC, tng t cu hnh ca ADC dng sng bc thang. Tuy nhin SAC khng s dng b m cung cp u vo cho DAC m thay vo l thanh ghi. Logic iu khin sa i ni dung lu trn thanh ghi theo tng bit mt cho n khi d liu thanh ghi bin thnh gi tr s tng ng vi u vo tng t V A trong phm vi phn gii ca b chuyn i.
Hot ng ca ADC lin tip xp x nh sau: Mch ADC hot ng theo lu hnh 5.22.
Chng ta c th gii thch hot ng ca ADC ny bng cch da vo lu . V d 2 SAC 8 bit c phn gii l 20mV. Vi u vo tng t l 2.17V, hy tnh u ra s tng ng. Gii S bc ca SAC:
Nh vy bc th 108 s c V AX = 2,16V, bc 109 c V AX = 2.18V. SAC lun sinh u ra V AX cui cng ti bc thang bn di VA. Do vy, trng hp V A = 2.17, u ra s s l 10810 = 011011002. Thi gian chuyn i SAC hnh 5.22, logic iu khin m tng bit trn thanh ghi, gn 1 cho n, quyt nh c cn duy tr chng ti mc 1 hay khng ri chuyn sang bit k tip. Thi gian x l mi bit ko di mky chu k xung nhp, ngha l tng thi gian chuyn i ca SAC N bit s l N chu k xung nhp. Ta c: t C cho SAC = N x1 chu k xung nhp thi gian chuyn i ny lun nh nhau bt chp gi tr ca V A . iu ny l o logic iu khin phi x l mi bit d xem c cn n mc 1 hay khng. V d 3 So snh thi gian chuyn i ca ADC 10 bit c dng sng bc thang v SAC 10 bit. Gi thit c hai u p dng tn s xung nhp 500kHz. Gii Vi ADC dng sng bc thang, thi gian cc i s l: (2 N 1) x (1 chu k xung nhp) = 1023 x 2ms = 2046ms Vi SAC, thi gian chuyn i lun bng 10 chu k xung nhp tc l 10 x 2ms = 20ms Vy vi SAC th thi gian chuyn i nhanh gp 100 ln ADC dng sng bc thang.
<Tr v u trang>
2.3 ADC nhanh B chuyn i nhanh (flash converter) l ADC tc cao nht hin nay c mt trn th trng, nhng s mch phc tp hn cc loi khc. V d mt ADC nhanh 6 bit i hi 63 b so snh tng t, cn ADC nhanh 8 bit th con s ny ln n 255, 10 bit th ln n 1023. Nh vy s lng b so snh qu ln gii hn kch c ca ADC nhanh.
Hnh 5.23 l s ca mt ADC nhanh ADC nhanh hnh 5.23 c phn gii 3 bit. Kch thc bc thang l 1V. B chia in th thit lp mc quy chiu cho tng b so snh c c 7 mc ng vi 1V ( trng s ca LSB ), 2V, 3V, 7V (y thang). u vo tng t V A c ni n u vo cn li ca tng b so snh. Vi V A < 1V th tt c u ra ca b so snh u ln mc cao. Vi V A > 1V th t mt u ra tr ln s xung mc thp. u ra ca b so snh c a vo b m ho u tin tch cc mc thp, sinh u ra ng vi u ra c s th t cao nht mc thp ca b so snh. L lun tng t ta s c c bng gi tr nh bng 5.4 Bng 5.4 Bng s tht ca ADC nhanh 3 bit hnh 5.23
ADC nhanh hnh 5.23 c phn gii 1V v u vo tng t phi thay i mi ln 1V mi c th a u ra s ln bc k tip. Mun c phn gii tinh hn th phi tng tng s mc in th vo (ngha l s dng nhiu in tr chia th hn) v tng s b so snh. Ni chung ADC nhanh N bit th cn 2 N 1 b so snh, 2 N in tr, v logic m ho cn thit. Thi gian chuyn i B chuyn i nhanh khng cn thit tn hiu xung nhp v tin trnh ny xy ra lin tc. Khi gi tr u vo thay i th u ra ca b so snh s thay i lm cho ng ra ca b m ha thay i theo. Nh vy thi gian chuyn i l thi gian cn thit xut hin mt u ra s mi p li mt thay i V A . Thi gian chuyn i ch ph thuc vo khong tr do truyn ca b so snh v b m ha. V vy m ADC nhanh c thi gian chuyn i v cng gn.
III. CC VI MCH IN HNH Hin nay trn th trng c nhiu loi IC c chc nng chuyn i t s sacng tng t. y ch gii thiu 2 loi IC thng dng, cc loi khc bn c c th tham kho trong Datasheet hay trn Internet. 3.1 IC AD7524 IC AD7524 ( IC CMOS) l IC chuyn dng dng chuyn i t s sang tng t. AD7524 l b chuyn i D/A 8 bit, dng mng R/2R ladder. C s bn trong nh hnh 5.8.
AD7524 c u vo 8 bit, c th b cht trong di s iu khin ca u vo CHN CHIP v u vo ghi khi c hai u vo iu khin ny u mc thp, th 8 u vo d liu D 7 D 0 sinh ra dng tng t OUT 1 v OUT 2 (thng OUT 2 ni t). Nu mt trong hai u vo iu khin ln cao th lc ny d liu vo b cht li v u ra tng t duy tr ti mc ng vi d liu s b cht . Nhng thay i k tip u vo s khng tc ng n ng ra tng t OUT 1 trng thi cht ny. Cc thng s ca IC c lit k bng 5.2 Bng 5.2 Cc thng s ca IC DA7524
Quan h ng vo v ng ra tng ng c trnh by bng 5.3 Bng 5.3 Quan h ng vo v ng ra
ng dng ca IC AD7524 thng dng giao tip vi cc vi x l v vi iu khin chuyn i tn hiu s sang tng t nhm iu khin cc i tng cn iu khin. Sau y l mt s ng dng ca IC AD7524 giao tip vi cc IC khc.
<Tr v u trang> 3.2 IC DAC0830 DAC 0830 l IC thuc h CMOS. L b chuyn i D/A 8 bit dng mng R/2R ladder. C th giao tip trc tip vi cc vi x l m rng hot ng chuyn i D/A. S chn v cu trc bn trong ca DAC0830
Hot ng ca cc chn ( CHIP SELECT) l chn chn hot ng mc thp. c kt hp vi chn ITL c th vit d liu. ITL (INPUT LACTH ENABLE) l chn cho php cht ng vo, hot ng mc cao. ITL kt hp vi cho php vit. (WRITE) hot ng mc thp. c s dng np cc bit d liu ng vo cht. D liu c cht khi mc cao. cht c d liu vo th v phi mc thp trong khi ITL phi mc cao. (WRITE) tc ng mc thp. Chn ny kt hp vi chn cho php d liu cht ng vo mch cht c truyn ti thanh nghi DAC trong IC. (TRANSFER CONTROL SIGNAL) tc ng mc thp. Cho php c vit. DI 0 DI 7 l cc ng vo s trong DI 0 l LSB cn DI 7 l MSB. I OUT1 ng ra dng DAC 1 . C tr s cc i khi tt c cc bit vo u bng 1, cn bng 0 khi tt c cc bit vo u bng 0. I OUT2 ng ra dng DAC 2 . Nu I OUT1 tng t 0 cho n cc i th I OUT2 s gim t cc i v 0 sao cho I OUT1 + I OUT2 = hng s. R fb in tr hi tip nm trong IC. Lun c s dng hi tip cho Op Amp mc ngoi. V ref ng vo in p tham chiu t -10 n +10V. V CC in p ngun cp cho IC hot ng t 5 n 15V. GND (mass) chung cho IOUT 1 v IOUT 2 . Sau y l mt s ng dng ca DAC0830 chuyn i t s sang tng t. iu khin volume bng s
iu khin my pht sng bng s
B iu khin dng bng s
DAC8030 c th iu khin c dng ra thay i theo d liu s vo. Dng ra thay i t 4mA (khi D = 0) n 19.9mA (khi D = 255). Mch in trn s dng cho cc mc in p vo khc nhau t 16V n 55V. P 2 thay i gi tr dng in ng ra, P 1 chnh mc 0 ca thang ton phn ng ra. Ng vo s c th cung cp t vi x l (dng Opto mi ng vo) v d liu vo c th t bi cc cng tc.
IV. CC MCH NG DNG 1. iu chnh v n nh v tr ca mt vt Khi yu cu mch iu khin i hi khng ch mt vt dch chuyn v c nh mt mc khng i c th thc hin mch iu khin theo s trn hnh sau
Khi t mt gi tr s nh phn vo ng vo DAC, in p ng ra V a tc ng mch Op-Amps iu khin ng c servo M a vt cn iu khin n mt v tr t trc (v tr ny c xc lp khi V a = V p ). Nh vy tu vo gi tr ca s nh phn, vt cn iu khin s dch chuyn trong chiu di t 0 n 100mm. V mt l do no lm cho vt cn iu khin lch khi v tr cn bng (V a V p ) v d nh antenna b gi thi lch khi v tr cn bng ... s lm thay i in p Vp so vi mass (do bin tr thay i v tr), iu ny s tc ng vo Op-Amps thay i in p trn ng c servo M, tc ng da vt cn iu khin v v tr cn bng. 2. Mch khi ng m (Ramp-Start) Trong mch iu khin h truyn ng c ng c s dng k thut s, ngi ta thng s dng cc b khi ng m gip h thng trnh c cc xung t bin c hc gip ng khng b xon gy trc hay h hng cc chi tit c kh cng nh in t khc. Mch ny c s khi v nguyn l lm vic nh hnh sau:
Khi h nhn c tn hiu "START" t mch iu khin, mch m nhn xung clock v bt u m ln, cng lc ny ng ra Op-Amps l tn hiu EOC (End-Of-Conversion) ang mc cao. Theo nhp m ln ca mch m, DAC chuyn i cc s nh phn theo gi tr ln dn nh dng sng in p V AX trn hnh v. Tn hiu ny iu khin h thng khi ng m cho n khi V A = V AX th tn hiu ng ra Op-Amps EOC s v 0 dn n kt thc qu trnh khi ng m do cng AND 3 ng vo hot ng nh mt kho in t. R rng, thay v t bin t 0 n V A , tn hiu in p V AX tng dn theo tng nc nh. Khong cch gia 2 nc chnh l phn gii ca DAC. 3. Mch pht xung chnh c tn s v sng dng in p Nguyn l lm vic ca mch ny tng t nh mch iu khin n qung co trong chng vi mch nh nhng thay v cc ng ra iu khin n th y cc tn hiu ny a vo DAC 0808. Khi thay i chng trnh xut ra t vi mch nh ta s thay i c sng dng in p pht ra v out .
Nu mun tn hiu ng ra l sng vung, ch cn np trnh vo EPROM nh sau:
Nh vy ch cn tnh ton li cc mc in p tng ng vi cc ng vo tn hiu s ly t chng trnh trong EPROM, ta c th to ra bt k sng dng in p no ng ra. Khi mun thay i tn s ca sng dng in p v out , ta ch vic thay i tn s ca mch pht xung dng vi mch 555. Do , tn s ca in p v out c chnh trong mt khong rng v trn.