1.

Skicirajte ja funkcijata na pobaruva~ka Qd dokolku se

namalat parametrite a i b, i skicirajte ja funkcijata na ponuda, Qs ako
se namalat c i d.
QD a bP
QS c dP

1) a se namaluva

2) b se namaluva

3) c se namaluva

4) d se namaluva

2. Stapkata na nevrabotenost vo Republika Makedonija e 37%, a

vkupnata rabotna sila e 1.000.000.
a) Kolku }e bide stapkata na nevrabotenost ako nevrabotenosta
opadne za 4 procentni poeni?
b) Ako nevrabotenosta opadne za 4% kolku }e bide toga{ brojot
na nevraboteni?
3. Dokolku ste se obvrzale deka na smetkata na Va{
novoroden }e upla 500, presmetajte
) olku pari }e ima Va{ na smetkata na 18-ti rodenden
7%?
b) ko va{ite kolegi kako podarok na prviot rodenden na smetkata
na Va{ vlo`ile 300 kolku }e bide krajnata suma na pari na
negoviot 10-ti rodenden 9%?

4. Vkupnoto proizvodstvo na ekonomijata vo nekoja dr`ava e

dadeno so funkcijata:
Q( K , L) 90 K 1 / 3 L2 / 3

pri {to kapitalot (K) e 4560 $, dodeka pak rabotnata sila (L) e 3300
rabotni ~asovi. So cel pobrzo da go zgolemi proizvodstvoto
poka`ete dali vladata treba da gi poddr`i investiciite vo kapitalot ili
pak vo dopolnitelnoto vrabotuvawe?
5. Dokolku vo banka vlo`ite 5000 so mese~na kamata 12%,
presmetajte o kolku meseci na smetkata }e imate 15 000 ?
6. Nekoj potro{uva~ ima 600$ so koi treba da kupi dva
proizvodi pri {to prviot proizvod ~ini 20$ a drugiot e 30 $. Ako
pretpostavite deka funkcijata na korisnost na x edinici od prviot
proizvod i y edinici od vtoriot proizvod go ima Cobb-Douglas-oviot oblik
U ( x, y ) 10 x 0.6 y 0.4 , presmetajte kolku od proizvodite x i y
potro{uva~ot mo`e da kupi so cel da ima maksimalna korisnost?
7. Pretpostavete deka funkcijata na pobaruva~ka Qd, i
funkcijata na ponuda Qs za avtomobili se dadeni so slednite izrazi:
Q D 0.1 P 1, 2 I 3
QS 6400 P w 0.5

Kade I go ozna~uva prihodot na edno semejstvo.

a) Presmetajte ja ramnote`nata cena P* ako e dadeno deka I=20 000$
i w=25 $/ednica proizvod.
b) Kako }e se pomesti P* dokolku prihodot I se zgolemi za 10%.
8. Presmetajte kolku godini se potrebni vrednosta na investicija od
10000 dvojno da se zgolemi ako kamata e 7%?
9. Vkupniot prihod TR od proda`bata na Q edinici mobilni telefoni e
TR 2Q 2 68Q 128 .

Presmetajte gi:
a) Nivoto na proda`bata pri koe prose~niot prihod AR e
minimalen?
) Nivoto na proda`bata pri koe prose~niot prihod AR e ednakov
na marginalniot prihod MR.
10. Nekoj proizvoditel procenil deka pri proizvodstvoto na Q
edinici od nekoj proizvod sekoj mesec vkupnite tro{oci bi bile
TC 2Q 2 4Q 128 . Dokolku site Q proizvedeni edinici mo`e da se
prodadat so slednata cena P 46 Q :
a) Najdete ja funkcijata na profit f (Q ) i nivoto na
proizvodstvoto pri koe profitot e maksimalen.

b) Opredelete go prose~niot tro{ok AC i nivoto na proizvodstvo

pri koe AC e minimalen?
11. Vkupnoto proizvodstvo na ekonomijata vo nekoja dr`ava e
dadeno so funkcijata:
Q( K , L ) 80 K 1 / 3 L2 / 3

pri {to kapitalot (K) e 5000 $, dodeka pak rabotnata sila (L) e 3000
rabotni ~asovi. So cel pobrzo da go zgolemi proizvodstvoto
poka`ete dali vladata treba da gi poddr`i investiciite vo kapitalot ili
pak vo dopolnitelnoto vrabotuvawe?
12. Funkcijata na pobaruva~ka na pazarot na ~okoladi e
dadena so izrazot 2Q 4 P 500 , dodeka funkcijata na ponuda e
3Q 75 3P . Odredete ja ramnote`nata cena.
a) Poka`ete kako zgolemuvaweto na cenata na {e}erot }e se odrazi
na ramnote`nata cena i koli~ina? Skicirajte ja ovaa promena na
dijagram.
b) Dokolku se zgolemi popularnosta na dieti kako toa }e se odrazi na
ramnote`nata cena i koli~ina na pazarot na ~okoladi? Skicirajte ja
promenata na dijagram.
13. Dokolku ste menaxer na nekoja kompanija i raspolagate so
slednite podatoci za proda`bata vo period od 10 godini:
Godina
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006

Proda`ba
(milioni)
14.0
15.2
17.8
21.4
24.6
30.5
29.8
32.4
37.2
39.1

Indeks
100
108.6
127.1
152.9
175.7
217.9
212.9
231.4
265.7
279.3

a) Analizirajte gi promenite vo proda`bata primenuvaj}i gi

dadenite indeksni broevi.
b) Presmetajte za kolku procenti se zgolemila proda`bata vo 2006
god. vo odnos na 2005 i bazniot period 1997.
14. Dokolku po~etnata investicija za odreden proekt vo nultata
godina e 1000$, a prilivite se 500$ vo prvata godina i 700$ vo vtorata
godina presmetajte gi:
a) NPV na proektot ako diskontnata stapka e 8%?
15. Za funkcijata y x 2 2 .
3

a) Opredelete ja prose~nata stapka na promena na krivata ako x

se zgolemi za nekoja vrednost h .
b) Opredelete gi stacionarnite to~ki i poka`ete dali se tie maksimum
ili minimum na dadenata funkcija.
16. a) Dokolku krivata na pobaruva~ka za odreden proizvod e
neelasti~na, skicirajte i diskutirajte kako }e vlijae zgolemuvaweto
na cenata na inputite vrz ramnote`nata sostojba ( P * i Q * ).
(Pretpostavete deka krivite na pobaruva~ka i ponuda se kvadratni
funkcii).
17. Stranskite direktni investicii (SDI) vo R. makedonija vo
oblasta na telekomunikacii za periodot 2001-2006 se dadeni vo
slednata tabela:
Godina
2001
2002
2003
2004
2005
2006

SDI (milioni evra)

330
337
361
433
414
406

a) Presmetajte gi baznite i veri`nite indeksi..

b) Diskutirajte gi rezultatite.
v) Za kolku procentni poeni se promenile SDI vo 2006 i 2005 vo odnos
na bazniot period 2001.
18. Za funkcijata y x 2 4 x
a) Opredelete ja prose~nata stapka na promena na krivata ako x
se zgolemi za nekoja vrednost h .
b) Opredelete gi stacionarnite to~ki i poka`ete dali se tie maksimum
ili minimum na dadenata funkcija.
19. Za slednava ravenka na profit: y x 2 3 x , profitot e
ozna~en so-u, a obemot na proizvodstvo so-h. Dokolku go
zgolemime obemot na prozvodstvo za mala vrednost- h , kolku }e
iznesuva stapkata na promena na profitot-

Y
.
X

20. Nekoj proizvoditel procenil deka pri proizvodstvoto na Q

edinici od nekoj proizvod vkupnite tro{oci bi bile TC 2Q 2 4Q 128 .
Dokolku site Q proizvedeni edinici mo`e da se prodadat so slednata
cena P 46 Q , najdete ja funkcijata na profit f (Q ) i nivoto na
proizvodstvoto pri koe profitot e maksimalen. (Pomo{: Profitot e
ekonomska funkcija koja ja poka`uva razlikata pome|u prihodot i
tro{ocite).

21. Neka e dadena ponudata i pobaruva~kata na nekoj pazar

na dobra preku slednava algebarska prezentacija: QD a bP

QS c dP .

250
200

150
100
50
O
0
0

a) Na sledniov grafik ozna~ete gi soodvetno pravata na ponuda i

pravata na pobaruva~ka.
b) Opredelete algebarski koja e cenata-R vo ekvilibrium i koj e
obemot na potro{uva~ka-Q vo ekvilibrium za ovoj pazar.
v) Nacrtajte ja soodvetnata kriva dokolku-a se zgolemi za +50
edinici
22. Presmetaj:
a) Parcijalen izvod po H1 za slednava funkcija: y (2 x1 3)( x 2 2)
b) Parcijalen izvod po H2 za slednava funkcija: y (2 x1 3)( x 2 2)
v) Dokolku u-e funkcija na tro{oci ( x1 i x 2 se inputi), kolku iznesuva
marginalniot tro{ok od inputot- x1 .
g) Dokolku u-e funkcija na profit, x1 e obem na proizvodstvo, a x 2 e
konstanta kolku iznesuva prose~niot profit pri x1 -obem na
proizvodstvo.
slednava
funkcija
na
proizvodstvo:
3
3
Q ( K , L) 600 K L K L presmetaj:
a) Marginalen prinos za kapital MPK i marginalen prinos za rabotna
sila MPL ;
b) Dokolku nivoto na kapital K-e 10, a nivoto na rabotna sila L- e 10,
dali pogolem obem na proizvodstvo }e nosi edine~no zgolemuvawe
na rabotna sila ili pogolem obem na proizvodstvo }e nosi edine~no
zgolemuvawe kapital;
v) Za marginalnite prinosi pod a), presmetaj stapka na tehni~ka
supstitucija RTS pri K=10 i L=10.
23.

Za
2

24. Nekoj proizvoditel procenil deka pri proizvodstvoto na Q

edinici od nekoj proizvod vkupnite tro{oci bi bile TC 3Q 2 5Q 75 .
a) Pri koe nivo na proizvodstvo- Q prose~nite tro{oci se minimalni;
b) Pri koe nivo na proizvodstvo- Q prose~nite tro{oci-AC se ednakvi
na marginalnite tro{oci-MC.
25. Pobaruva~kata e definirana so Q D 200 2 P , a ponudata so
QS 3P 200 .

a) Presmetaj ja cenata vo ekvilibrium i soodvetnoto nivo na

proizvodstvo za taa cena.
b) Za kolku }e se zgolemi proizvodstvoto dokolku Vladata odobri
subvencii od 10 pari~ni edinici.
26. ,
.
3P 3Q 75
4 P 500 2Q

:
a)
) Poka`ete kako namaluvaweto na cenata na {e}erot }e se
odrazi na ramnote`nata cena i koli~ina? Skicirajte ja ovaa promena
na dijagram.
27. Ako so slednite relacii P 85 2Q TC 2Q 3 3Q 150 se
dadeni proda`nata cena P na Q edinici od nekoj proizvod i vkupnite
tro{oci TC za nivno proizvodstvo, :
c) Najdete ja funkcijata na profit f (Q) i nivoto na
proizvodstvoto pri koe profitot e maksimalen.
) Opredelete go marginalniot prihod MR..
28. Neka e dadena ponudata i pobaruva~kata na nekoj pazar
na dobra preku slednava algebarska prezentacija: Q D 250 2 P
QS 25 P .
a) Na sledniov grafik ozna~ete gi soodvetno pravata na ponuda i
pravata na pobaruva~ka.

b) R*
Q* .
v)
25 .
29. proizvodna funkcija Q 100 K 0.6 L0.4
) RTS.
) Q, K Q, L .
30. Dokolku ste menaxer na nekoja kompanija i raspolagate so
slednite podatoci za proda`bata vo period od 10 godini:
Godina
1997
1998
1999
200
2001
2002
2003
2004
2005
2006

Proda`ba
(milioni)
14.0
15.2
17.8
21.4
24.6
30.5
29.8
32.4
37.2
39.1

Indeks
100
108.6
127.1
152.9
175.7
217.9
212.9
231.4
265.7
279.3

c) Analizirajte gi promenite vo proda`bata primenuvaj}i gi

dadenite indeksni broevi.
d) Presmetajte za kolku procenti se zgolemila proda`bata vo 2006
god. vo odnos na 2005 i bazniot period 1997.
31. Stranskite direktni investicii (SDI) vo R. makedonija vo
oblasta na telekomunikacii za periodot 2001-2006 se dadeni vo
slednata tabela:
Godina
2001
2002
2003
2004
2005
2006

SDI (milioni evra)

330
337
361
433
414
406

a) Presmetajte gi baznite i veri`nite indeksi..

b) Diskutirajte gi rezultatite.
v) Za kolku procentni poeni se promenile SDI vo 2006 i 2005 vo odnos
na bazniot period 2001.

32.
Q D 16 P 2 QS 6 P
.
33. 2005

.
2005 2010 ,
?

2005
P0 ($)
4.5
0.6

Q0
10
12

2010
Pn ($)
6.0
0.8

Qn
8
15

34.
.
- :
:
3000 $
1500 $
:
2000 $
2500 $
3500 $
15 %. NPV.
35. Za slednava ravenka na : y x 2 3 x ,
e ozna~en so-u, a na proizvodstvo so-h, kolku }e
iznesuva stapkata na promena na
prozvodstvo za mala vrednost h ?

y
okolku na
x

36. (q) 52q q 2 276

q ,
.
37.
7% 5 . 9000$?
38. 500$ ,
15%.
.