PAGBASA

(HAND-OUT #1)
KAHULUGAN NG PAGBASA
a. Ang pagbasa ay isang proseso ng pagbibigay-kahulugan ng mga simbolo at salita.
b. isang proseso ng pagkuha, pagkilala, pag-unawa at paggamit sa mga nakaimbak at nakasulat na informasyon
o ideya.
c.
Isang komplikado o masalimuot na proseso ang pagbasa sapagkat maraming kasanayan ang
nililinang at kailangang malinang dito upang magiging epektibo ang pagbabasa. Isa kang mahusay at
epektibong mambabasa kung natutukoy mo ang layunin ng iyong binabasa, nagagamit ang mga estratehiya
at teknik sa pagbasa, nakabubuo ng hinuha o hula sa susunod na pangyayari at iniuugnay ang dating
kaalaman at karanasan upang maunawaan ang kahulugan ng binabasang teksto.
Bilang proseso, ito ay may apat na hakbang ayon kay William S. Gray(1950), ang kinilalang Ama ng
Pagbasa:(1)persepsyon, (2)komprehensyon, (3)reaksyon, at (4)integrasyon (Belvez, et al., 1990;
Villamin, et al., 1994; Resuma at Semorlan, 2002).
Persepsyon - Ito ay pagkilala at pagtukoy sa mga nakalimbag na simbolo at kakayahan sa pagbigkas
ng mga tunog.
Komprehensyon - Ito ay pag-unawa sa mga nakalimbag na simbolo o salita.
Reaksyon - Ito ay kaalaman sa pagpasiya o paghatol ng kawastuhan, kahusayan, pagpapahalaga at
pagdama sa teksto.
Integrasyon - Ito ay kaalaman sa pagsasanib o pag-uugnay at paggamit ng mambabasa sa kanyang
dati at mga bagong karanasan sa tunay na buhay.
d. mental na interpretasyon ng mga nakasulat na simbolo
e. Isang "psycholinguistic guessing game" (Goodman, 1967, 1971, 1973) kung saaan ang nagbabasa ay
nagbubuong muli ng isang mensahe o kaisipan na hinango sa tekstong binasa. Sa ganito'y nagbibigay ang
mambabasa ng sariling paghahaka o panghuhula, pagtataya, pagpapatunay, pagrereviseo kaya'y ibayo pang
pagpapakahulugan.
- Ayon kay Goodman (1967), ang pagbasa ay isang saykolinguwistikong larong pahulaan (psycholinguistic
guessing game). Sa larong ito, ang mambabasa ay nagsisilbing taya kung saan siya ay bumubuo ng
sariling hula, hinuha at ipotesis kaugnay ng tekstong binasa.
f. Upang lubusang maunawaan ang teksto, kailangang maiugnay ng tagabasa ang dating alam sa kanyang
kakayahang bumuo ng mga konsepto/kanayan/kaisipan mula sa mga naiprosesong informasyon sa binasa
(Coady, 1979)
g. Ang pagbasa ang pinakapagkain ng ating utak (mental food) [G. James Lee Valentine, 2000]
h. Ang pagbasa ay pag-unawa sa kahulugan ng nakalimbag o nakasulat at pagbibigay ng interpretasyon dito
(Hank, 1983)
i. Ang pagbasa ay rekognisyon ng anumang nakasulat o nakalimbag na mga simbolo na nagiging "stimuli"
upang maalala ang kahulugan ng mga ankalimbag na kaalaman/karunungan mula sa karanasan ng
mambabasa (Bond at Tinker, 1967)
j. ang pagbasa ay ang pagkilala sa mga serye ng mga nakasulat na simbolo bilang stimulus upang maibigay
ang katumbas nitong tunog bilang tugon o response
KATANGIAN NG PAGBASA

a.
b.
c.
d.
e.

Kakayahang mabasa ng indibidwal ang bawat titik at salitang nakalimbag

Mahalaga ang hagod ng mata sa pagbasa
Ang tunay na pagbasa ay ang pag-unawa sa mensahe ng teksto
Ang pag-unawa sa teksto ay matatamo kung nauunawaan ang wikang ginamit sa teksto
Ang pagbasa ay isang proseso ng pag-iisip o isang intelektuwal na proseso - nagpapakahulugan,
naghihinuha, nanghuhula, nagbubuo ng konklusyon, at nag-iisip ang tagabasa hinggil sa nilalaman o
isinasaad ng teksto (psycholinguistic guessing game)
f. Isang interaktibong proseso sa pagitan ng manunulat at mambabasa
g. Bahagi rin ng pagbasa ang paggamit ng dating alam at pag-ugnay nito sa bagong kaalaman
PAGBASA SA IBA'T-IBANG DISIPLINA
Ano ang bumubuo sa kumpletong pagbasa?
a. persepsyon - ang efisyenteng mambabasa ay nakakikilala ng mga titik na bumubuo sa salita
b. pag-unawa - ang efisyenteng mambabasa ay naiintindihan ang relasyon ng salita sa iba pang salita at sa
kaligiran nito
c. interpretasyon - ang efisyenteng mambabasa ay nagrereak sa bagong aalaman na may relasyon sa
kanyang mga nakaraang karanasan
d. aplikasyon - ang efisyenteng mambabasa ay nagagamit ang kanyang mga kaalamang natamo mula sa
pagbasa sa iba't-ibang sitwasyon
* ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa yugto-yugtong pagkilala sa mga titik, salita, parirala at
pangungusap bago ang pagpapakahulugan sa teksto
MGA TEORYA NG PAGBASA
Ang teorya sa pagbasa ay pananaw ukol sa pagbasa. Ito ay nagtatangkang ipaliwanag sa mga proseso at
salik na kasangkot at may kaugnayan sa mga gawaing nararanasan sa akto ng pagbasa at ang pag-unawa sa mga
ito (Singer at Ruddell, 1985).
Napakahalagang kasanayan dapat na matutuhan ng mga estudyante ang isang matibay na pag-unawa sa
proseso ng pagbasa. May ibat ibang paniniwala o pananaw na maaaring magamit sa pagtalakay sa konsepto ng
pagbasa.
Sa kasalukuyan, apat (4) ang popular na modelo, teorya o pananaw tungkol sa pagbasa. Tunghayan ang mga
paniniwala tungkol sa pagbasa batay sa mga modelong makikita sa tsart: (A)teoryang itaas-pababa (topdown), (B)teoryang ibaba-pataas (bottom-up), (C)teoryang interaktibo, at (D)teoryang iskema.
I. TEORYANG IBABA-PATAAS O BOTTOM-UP THEORY

a. Ito ay isang traditional na pagbasa.

b. Ito ay pananaw sa pagbasa na naniniwalang ang pag-unawa sa teksto ay batay sa mga nakikita rito tulad ng
salita, pangungusap, larawan, diyagram o iba pang simbolo.
c. Nananalig ang teoryang ito na ang pagkatuto sa pagbasa ay nagsisimula sa pagkilala sa mga titik, salita,
parirala, at pangungusap bago malaman ang kahulugan ng teksto. Sinasabi nitong ang pagbasa ay pagkilala
ng mga salita, at ang teksto ang pinakamahalaga sa pagbasa. Ang mambabasa ay isang pasib na partisipant
lamang sa proseso ng pagbasa dahil ang tanging tungkulin niya ay ulitin ang lahat ng mga detalyeng
nakasaad sa tekstong kanyang binasa.
d. Ang teoryang ito ay bunga ng teoryang behaviorist na higit na nagbibigay pokus sa kapaligiran sa paglinang
ng komprehension sa pagbasa.
e. Ang teoryang ito ay bunga din ng paniniwalang ang utak ay isang blangkong papel o tabula raza.
f. Tinatawag itong teoryang ibaba-pataas o bottom-up na nangangahulugang ang pag-unawa ng isang bagay
ay nag-uumpisa sa ibaba (bottom), ito ang teksto (reading text) at napupunta sa itaas (up), sa utak ng
mambabasa matapos maproseso sa tulong ng mata at utak o isipan.
g. Ang teoryang ito tinatawag ding "pagkilala sa salita" kung saan ang teksto ang pinakafocus ng pagbasa
h. Ang teoryang ito tinatawag ding "outside-in" (Smith, 1983) sapagkat nagmumula sa teksto ang informasyon
sa pag-unawa at hindi sa nagbabasa
i. Ang teoryang ito tinatawag ding "data-driven" (Smith, 1983) sapagkat ang impormasyon ay hindi
nagmumula sa mambabasa kundi sa teksto.
j. Ang teoryang ito ay tinatawag ding data-driven model o part to whole model. Ibig sabihin, higit na umaasa
ang mambabasa sa mga impormasyong nasa teksto.
k. Mga Proponent ng Teoryang Ibaba Pataas:
Rudolf Flesch (1955), Philip B. Gough (1985), at David La Berge at S. Jay Samuels (1985)
II. TEORYANG ITAAS-PABABA O TOP-DOWN THEORY

a. Nabuo ito bilang reaksyon sa naunang teorya. Ito ay dahil napatunayan ng maraming dalubhasa na ang pagunawa ay hindi nagsisimula sa teksto kundi sa mambabasa tungo sa teksto. Ito ay impluwensya ng
sikolohiyang Gestalt na naniniwalang ang pagbasa ay isang prosesong holistik. Ayon dito, ang mambabasa
ay napakaaktib na partisipant sa proseso ng pagbasa, na siya ay may taglay na dating kaalamang nakaimbak
sa kanyang isipan ay may sariling kakayahan sa wika na kanyang ginagamit habang nakikipagtalastasan sa
may-akda sa pamamagitan ng teksto.
b. Ang teoryang ito ay naniniwalang ang pag-unawa ay nagmumula sa isipan ng mambabasa mayroon nang
dating kaalaman at karanasan.
c. Sa teoryang ito, ang mambabasa ang sentro ng proseso ng pagbasa sa halip na ang teksto dahil ang
mambabasa ay madalas nang may dating kaalaman o iskema tungkol sa paksa. Samakatuwid, sa teoryang
ito, ang mambabasa ay higit na nakapokus sa kung ano ang alam niya upang maunawaan ang binabasa.
d. Ang mambabasa ay gumagamit ng kanyang dating kaalaman (prior knowledge) at mga kaalaman (schema)
na nabubuo na sa kanyang isipan batay sa kanyang mga karanasan at pananaw sa paligid. Nakabubuo siya
ng mga palagay at hinuha at ito ay iniuugnay niya sa mga ideya na inilahad ng may-akda sa teksto.
e. Ang daloy ng impormasyon sa teoryang ito ay nagsisimula sa itaas (top) patungo sa ibaba (down) na ang
ibig sabihin, ang pag-unawa ay batay sa kabuuang kahulugan ng teksto.

f. ang pag-unawa sa binasa ay nagsisimula sa isip ng mambabasa (top) bilang aktibong participant sa proseso
ng pagbasa na may dati nang kaalaman na nakaimbak s akanyang isipan patungo s teksto (down). Ang mga
nakaimbak na kaalaman ng mambabasa ang ginagamit niya sa pagpapakahulugan sa teksto
g. tinatawag ding "Inside-out" dahil nagmumula sa mambabasa o sa dating kaalaman ng mambabasa ang pagunawa sa teksto gamit ang kanyang mga dating kaalaman na iniuugnay sa konsepto ng awtor.
h. tinatawag ding "conceptually drive" sapagkat ang impormasyon ay nagmumula sa dating kaalaman ng
mambabasa patungo sa teksto (Smith 1994)
i. tinatawag ding whole to part model sapagkata ng mambabasa ay gumagamit nga kanyang mga dating
kaalaman at ng konseptong nabuo sa kanyang isipan mula sa kanyang mga karanasan at pananaw sa paligid.
Bunga nito, nakakabuo siya nga kanyang mga palagay at hinuha na kanyang iuugnay sa mga ideyang
inilalahad ng awtor ng isang teksto. (Goodman, 1985)
j. Mga Proponent ng Teoryang Itaas Pababa:
Kenneth S. Goodman (1985) at Frank Smith (1994)
III. TEORYANG INTERAKTIBO O INTERAKTIBONG PROSESO NG PAGBASA
Interaktibo - interaksyong namamagitan sa pagitan ng mambabasa at awtor o sa pagitan ng guro at
mambabasa
T. Paano ba nakasasagot ang mga mag-aaral sa tanong hinggil sa binasa?
T. Paano siya nakapagfoformuleyt ng sagot?
T. Paano niya prinoproseso ang kanyang sagot?
T. Paano niya naunawaan ang kanyang binasa?
S. Ang lahat ng ito ay produkto ng kanyang komprehensyon o pag-intindi sa binasa

a. Bunga naman ito ng pambabatikos ng mga dalubhasa sa ikalawang teorya. Ayon sa mga proponent nito, ang
top-down at maaaring akma lamang sa mga bihasa nang bumasa at hindi sa mga baguhan pa lamang. Higit
na angkop daw ang kombinasyong top-down at bottom-up na nagpapahiwatig ng dalawang direksyon ng
komprehensyon, itaas-pababa at ibaba-pataas. Ayon sa teoryang ito, ang teksto ay kumakatawan sa wika at
kaisipan. Dito nagaganap ang interaksyong awtor-mambabasa at mambabasa-awtor.. kung gayon, ang
interaksyon ay may dalawang direksyon o bi-directional. Masasabing ang teoryang ito ay isang pagbibigaydiin sa pag-unawa sa pagbasa bilang isang proseso at hindi bilang produkto. Sa teoryang itong, mahalaga
ang larangan ng metakognisyon na nahihinggil sa kamalayan at kabatiran sa taglay na kaalaman at sa
angking kasanayan ng mambabasa.
b. Ito ang kombinasyon ng teoryang bottom-up at top-down sapagkat ang proseso ng komprehensyon ay may
dalawang direksyon (McCormick, 1998).
c. Sa paggamit ng dalawang paraan (bottom-up at top-down), nagaganap ang interaksyon sa pagitan ng teksto
at ng mambabasa. Itoy nabubuo mula sa kaalaman at ideya na dala ng mambabasa sa pag-unawa sa teksto.
d. Samakatuwid, nagkakaroon ng epektibong pag-unawa sa teksto kapag ginagamit ng isang mambabasa ang
kaalaman niya sa estruktura ng wika at sa bokabularyo kasabay ang paggamit ng dating kaalaman (schema)
at mga pananaw.

e. Mga Proponent ng Teoryang Interaktibo:

David E. Rumelhart (1985); Rebecca Barr, Marilyn Sadow, Camille Blachowicz (1990); at Robert Ruddell,
Robert Speaker (1985)
IV. PROSESONG SIKOLOHIKAL NG PAGBASA: TEORYANG ISKEMA (SCHEMA)
Background knowledge o dating kaalaman - saligang kaalaman ng mambabasa. Ang lahat ng ating
naranasan at natutuhan ay nakaimbak sa ating isipan o memorya.
Iskema - kayariang balangkas ng dating kaalaman
a. Mahalaga ang tungkuling ginagampanan sa pagbasa ng dating kaalaman ng mambabasa. Ito ang batayang
paniniwala ng teoryang iskima. Bawat bagong impormasyong nakukuha sa pagbabasa ay naidaragdag sa
dati nang iskima. Samakatuwid, bago pa man basahin ng isang mambabasa ang teksto, siya ay may taglay
nang ideya sa nilalaman ng teksto mula sa kanyang iskima sa paksa. Maaaring binabasa na niya lamang ang
teksto upang mapatunayan kung ang hinuha o hula niya tungkol sa teksto ay tama, kulang o dapat baguhin.
Dahil dito, maaaring sabihin na ang teksto ay isang input lamang sa proseso ng komprehensyon. Hindi
teksto ang iniikutan ng proseso ng pagbasa, kundi ang tekstong nabubuo sa isipan ng mambabasa.
b. Ang teksto (pasalita o pasulat) ay walang kahulugang taglay sa kanyang sarili. Ito ay nagbibigay lamang ng
direksyon sa tagapakinig o tagabasa kung paano nila gagamitin at bubuo ng pagpapakahulugan mula sa
kanilang dating alam.
c. Ang mga iskemang ito ay patuloy na nadaragdagan, nalilinang, nababago at napapaunlad (Pearson at Spiro,
1982) at ginagamit sa pag-uugnay sa bagong karanasan.
d. Parang kaha ng informasyon ang iskema kung saan ang konseptong nabuo ay batay sa mga naranasan
e. Mahalaga kung gayon ang mga dating kaalaman sa pagbuo ng iskema (Barlett, 1932; Rumelhart, 1980).
f. Dahil sa mga iskemang ito, ang mga informasyon na ating natutunan sa iba't-ibang disiplina ay maayos na
naihanay.