You are on page 1of 56

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

H thng cng thc c hc t


Li ni u
C hc t l mt trong nhng mn c s rt quan trng i vi ngnh xy dng cng trnh.L
thuyt c hc t rt rng,cn rt nhiu thi gian c ti liu mi hiu r c bn cht ca cc
vn . ti liu ny mnh ch tng hp cc cng thc cn thit t cc gio trnh c hc t m
mnh tham kho c gip cc bn sinh vin d dng vn dng lm bi tp.Trong c
nhiu cng thc nng cao nhm phc v cho cc bn c nhu cu n thi Olympic c hc ton
quc.
Vi gn 200 cng thc,nn c rt nhiu k hiu,m mi trng i hc,mi tiu chun,quy trnh
xy dng li c h thng k hiu khc nhau chng hn nh c kt trng HGTVT k hiu
l Qt , bo ha k hiu l Sr trong khi bn i hc Xy Dng li k hiu l U t v G...trong
cun c hc t tp 1 ca Whitlow cng lit k tt c cc k hiu c hc t thng dng ( t
trang 14 trang 20 ) cc bn c th tham kho thm .Trong ti liu ny mnh s dng cc
k hiu m hi c hc ton quc hay dng ra thi Olympic. cho cc bn khi nhm
ln,sau mi cng thc mnh u gii thch tt c cc k hiu.
y ch nu ra h thng cc cng thc,mun hiu r bn cht cng tng cng thc cc bn
phi tham kho cc gio trnh c hc t hin hnh.Mnh c qua nhiu gio trnh v nhn
thy bi ging c hc t ca thy Nguyn nh Dng l d hiu nht,c nhiu v d sinh ng
nht.Cc bn c th ti v ti link sau :
http://www.mediafire.com/?kbw0oa65m83mdqn
nh cng thc mt cch nhanh nht v lu qun nht th phi lm tht nhiu bi tp.Tin
y mnh cng xin gii thiu cc ti liu hay v cn thit nu cc bn c nh tham gia cuc
thi Olympic c hc ton quc.
1. B thi v hng dn gii Olympic c hc t ton quc 1997 2008
Link : http://www.mediafire.com/view/?emxq3l05ddj0gqf
2.C hc t Whitlow ( bn ting Vit)
Tp 1 : http://www.mediafire.com/view/?lw9j1w29myt96nn
Tp 2 : http://www.mediafire.com/view/?3ub13preaqjpq84

Chc cc bn hc tp tht tt !

Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng i tnh cht vt l ca t

1.1.Cc ch tiu tnh cht ca t


1.1.1.Trng lng th tch.
Vk

tin so snh v tnh ton, cc k hiu

Vn

Qn

Vr

sau y c hiu l: - khi lng th

tch (N/cm3 ; kN/m3), hai i lng ny c

tch (g/cm3 ; T/m3) v - trng lng th

Vh

Qh

th tnh chuyn i ln nhau.


Tng quan trng lng th tch ca
mu t xem hnh 1.

Q m.g
=
= .g (kN/m3)
V
V

Hnh 1 : Tng quan trng lng th

(1)

tch ca mu t

( Q = Qh + Qn ), cn kh trong l rng c trng lng (Qk) rt nh nn b qua.


1.1.2.Trng lng th tch b o ha

sat = bh =

Qh + Qn Qh + nVr
=
V
V

(kN/m3) (2)

1.1.3.Trng lng th tch y ni

' = dn =

Qh Vh . n
V

(kN/m3) (3)

1.1.4.Trng lng th tch kh

d =k =

Qh

(kN/m3) (4)

1.1.5.Trng lng th tch ht

S =h =

Qh
= n
Vh

(kN/m3)

(5)

Trong l t trng ht ca t
Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

1.2. rng v h s rng


1.2.1. rng (n)
rng l t s ca th tch phn rng so vi th tch ton b mu t.

n=

Vr
100% (6)
V

1.2.2. H s rng (e)


H s rng l t s ca th tch phn rng so vi th tch phn ht ca mu t.

e=

Cng thc lin h gia hai ch tiu:

Vr
.100% (7)
Vh

e=

n
e
v n =
(8)
1 n
1+ e

t cng rng th cng chu lc cng nh v bin dng cng ln. C th nhn bit
s b tnh cht ca t nh sau:
e < 0.5

t rng t.

e = 0.5 0.7

t rng trung bnh.

e > 0.7

t rng nhiu, t yu.

1.3. m v b o ha ca t
1.3.1. m

W=

Qn
m
.100% = n .100% (9)
Qh
mh

1.3.2. b o ho (Sr)
bo ho l t s ca th tch nc trong t so vi th tch phn rng ca t.
SR =

Vn
Vr

(10)

Khi Sr = 0

t kh hon ton, gm: ht + kh

Khi 0 < Sr < 1

t cha bo ha, gm: ht + nc + kh

Khi Sr = 1

t bo ha, gm: ht + nc

Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

i vi t ct l loi t ri rc ch gm cc ht ln th nc c kh nng lp y l
rng v Sr = 1. Vi t dnh gm nhiu ht nh nh cc ht st, ht keo th nc kh
chim y th tch cc l rng, nn c th coi t bo ho khi Sr <1.
Di y trch dn mt s cng thc c bn lin h gia cc ch tiu vt l.
=

e=

h h
=
(11)
n n

k =

1 = h 1 (12)
k
k

1 + 0.01W

n (15)
1+ e

+ S r .e
n (16)
1+ e

e=

n bh
(13)
bh n

' = dn =

Sr =

* 0.01W
(14)
e

' = dn = bh n (18)

1
n (17)
1+ e

Bng 1 : Cng thc lin h gia cc ch tiu vt l


1.4.Cc ch tiu trng thi ca t
1.4.1. cht v ri ca t
Cng thc xc nh:

ID =

emax e
emax emin

(19)

Trong :
emax - H s rng trng thi ri nht.
emin - H s rng trng thi cht nht.
e

- H s rng trng thi t nhin.


Bng 2: Phn loi t theo cht ID
Loi t

cht

t ct cht

1.00 Id > 0.67

t ct cht va

0.67 Id > 0.33

t ct ri rc

Nguyn xun t xun ha

0.33 Id 0

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

1.4.2. do v st ca t
S trng thi ca t khi m thay i
Trng thi cng
W= 0

Trng thi do

Co v n

na cng

Wc

do cng

Trng thi chy

do mm

do chy

Wp

Ch s do (IP) :

WL

IP = WL WP

(20)

Bng 3: Gi tn t theo ch s do IP
Tn t

Ch s do - IP

t ct pha

1 <IP < 7 (%)

t st pha

IP = 7 17

t st

IP > 17

Ch s st (IL) :

IL =

W WP W WP
=
WL WP
IP

(21)

Bng 4 : Phn loi t theo st IL


t st v st pha
Cng

IL < 0

Na cng

IL = 0 0.25

Do cng

IL = 0.25 0.50

Do mm

IL = 0.5 0.75

Do chy

IL = 0.75 1.0

Chy

IL > 1.0

Nguyn xun t xun ha

t ct pha

Cng
Do
Chy

IL < 0
0 IL 1
IL > 1

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

1.5.Hm lng kh

A=

Vk
.100% = n.(1 Sr ) (22)
V

k =

Nguyn xun t xun ha

n . A.(1 A)
1 + 0,01.W .

(23)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng II tnh cht c hc ca t


2.1.Tnh nn ln bin dng
- Th nghim nn t trong phng ( tham kho trong cc gio trnh c hc t)
e

ng

un
g

(a)
-

(a) - d

tn
g

ti

ti

P (kG/cm2)

0.5

Hnh 2 : Biu ng cong nn ln e~


- ng cong gia ti:

e1 = eo (1 + eo )

S i
ho

(24)

hi
ho

(25)

- ng cong gim ti:

ei = e0 + (1 + eo )

Trong : ei - h s rng tng ng vi cp ti trng (pi), hoc d ti (qi).


e0 - h s rng ng vi cp ti trng cui cng (pn).
Si - ln ca mu t do cp ti trng (pi) gy ra (mm).
hi - phc hi mu t do d ti cp (qi) gy ra (mm).
Xc nh h s nn ln (a)

ai 1,i =

ei 1 ei
pi pi 1

(26)

(cm2/kG)

Trong : ei , pi - h s rng v cp p lc tng ng th (i).

Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

ei-1 , pi-1 - h s rng v cp p lc tng ng th (i-1).


Tnh ln ca mu t trong phng th nghim

S = h1 h2 = h1

S=

1 + e2
1 + e2
h1 = h1 1

1 + e1
1 + e1

(27) , S =

e1 e2
h1 (28)
1 + e1

e e
a
ph1 (29) , S = ao ph1 (30) , S = 1 2 h (31)
1 + e1
1 + e1

Xc nh mdun tng bin dng (E0)

1 + eo
2. 2
E0 =
(32) , = 1
a1 2
1

(33)

y - l h s n ngang (h s Poatson), c tra theo bng 5.


Bng 5: H s Poisson ca mt s loi t.
Loi t

H s Poisson,

t vn th

0.27

t ct v ct pha

0.30

t st pha

0.35

t st

0.42

Xc nh cc thng s tnh ton ln c kt


e

CR

e1
CC

e2

p'

0'

0'+ '

log'

Hnh 3: ng cong c kt e~log()


Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Ap lc tin c kt (p)
Ap lc tin c kt l p lc ti a m lp t chu nn c kt trong qu trnh lch s
hnh thnh.
OCR =

'p
'0

(34)

p > 0 OCR > 1: t qu c kt.


p = 0 OCR = 1: t c kt bnh thng.
p < 0 OCR < 1: t di c kt.
Ch s nn ln (CC)
Ch s nn ln CC l gc nghing ca ng cong c kt (hnh 3).
CC =

e2 e1
(log 2 log 1 )

(35)

Ngoi ra c th tnh ln theo cc cng thc sau:


- Nu OCR = 1 : S = h =

CC

..h.log 1
1 + e0
0

- Nu 1 > p > 0 : S =

p
CCR
C

.h.log
+ C .h.log 1
1 + e0
0 1 + e0
p

(36)

(37)

2.2.Tnh thm
Thm l mt chuyn hay v kh ca c hc t.Trong nhiu gio trnh vn
Thm c vit thnh mt chng ring.L thuyt v thm rt rng,bn thn mnh cng
cha th nm bt ht,v vy trong phn ny ch xin php trnh by s lc mt s cng
thc dng n thi Olympic.
2.2.1. iu kin xut hin dng thm, vn tc thm, p lc thm
2.2.1.a.iu kin xut hin dng thm
Dng thm xut hin khi nc trong t di chuyn t vng c p lc cao ti vng c p
lc thp, p lc c biu th bng ct nc. Theo Bernoulli:

Nguyn xun t xun ha

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

H = hz +

(38)

2g

hz - v tr hay cao trnh ct nc.

Trong :

u
- ct nc p lc do p lc nc l rng (u).
n

2
- ct nc vn tc khi vn tc dng thm l (v).
2g
2.2.b.Vn tc thm (v)

v = ki

(39)

Trong : k - h s thm ca t
i - gradien thu lc; i =

H
(tn tht ct nc trn chiu di ng thm).
L

Thc t nc ch thm trong t thng qua l rng ca t, v vy vn tc thm thc ln


hn nhiu. Vn tc thm trong t thc t c th tnh nh sau:
A 1
1+ e
= v=
v
AV n
e

vS = v

(40)

Trong : e - h s rng ca t.
v - vn tc trung bnh ca t
A - din tch mt ct ca t
Av - din tch mt ct ca l rng.
2.2.c.Lc thm v p lc thm
Lc thm J sinh ra do cng ca dng nc tc ng ln cc ht t.
J = n .hS .F

(41)

p lc thm j l lc thm n v :
j=

J n hS F n hS
=
=
= i n
V
LF
L

(42)

Trong : i - gradien thu lc.

Nguyn xun t xun ha

10

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

n trng lng th tch ca nc.

2.2.d. nh hng ca dng thm ti ng sut c hiu


Dng thm c hng i ln tc ng ti cc ht t lm gim ng sut c hiu gia cc
ht t.

' = u i n

(43)

Ngc li khi dng thm i xung s lm tng thnh phn ng sut c hiu.

' = u + i n

(44)

2.2.e. iu kin chy v dc thu lc ti hn


iu kin chy xy ra nu vn tc thm ln p lc thm trit tiu hon ton thnh
phn ng sut c hiu.
dc thy lc gii hn : iC =

dn 1
=
n 1+ e

(45)

Kim tra n nh :
- Hin tng xi,chy : Fs =

icrr
i

- Hin tng y Bng : Fs =

(46)

W
U

(47)

Trong : U l p lc nc bin,W l trng lng bn thn ca khi t


2.2.2.Xc nh h s thm ca t
2.2.2.1.Xc nh h s thm (k) trong phng th nghim
2.2.2.1.a.Th nghim thm vi ct nc khng i
Th nghim ct nc c nh c dng xc nh h s thm (k) ca t ht th nh
cui v ct c gi tr trn 10+4 m/s.

Nguyn xun t xun ha

11

cu ng b A k48

Cauduongonline.com.vn

H thng cng thc c hc t

K1

K2

Q (ml)
trong thi
gian t(s)

Hnh 4 : Th nghim thm vi ct nc khng i


Theo cng thc ca nh lut Darcy:
Q = kiFt

Do vy:

k=

LQ
hFt

(cm3)

(48)

(cm/s)

(49)

Trong : k - h s thm ca t (cm/s).


i - gradien thu lc.
F - din tch mt ct ngang ca mu t (cm2).
L (hoc L) - l chiu di mu t (cm).
Q - l lu lng thm (cm3).
h (hoc h) - l chnh ct nc (cm).
t - l thi gian lm th nghim (s).
2.2.2.1.b. Th nghim thm vi ct nc thay i
Th nghim thm vi ct nc gim dn dng xc nh h s thm ca t ht mn
nh: ct mn, bi v t st.
h
ln 1
aL h2
k=
F (t 2 t1 )

Nguyn xun t xun ha

h
lg 1
2.3aL h2
k=
F (t 2 t1 )

12

(50)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Trong : a - din tch mt ct ngang ng o p (cm2).


F - din tch mt ct ngang ca mu t (cm2).
A

L - l chiu di mu t (cm).
h1 (t 1 )

K1
h 2 (t2 )

h1, h2 - ln lt l chiu cao ct nc ti thi im t1,


L

t2.
Hnh 5: Th nghim thm vi ct nc thay i

K2

2.2.2.2. Xc nh h s thm (k) hin trng


2.2.2.2.a.Th nghim bm ht nc trong tng c p

Hnh 6: Th nghim bm ht nc trong tng cha nc c p


r
ln 2
q
r1
k=
2D (h2 h1 )

(51)

Trng hp ch b tr mt ging khoan quan st : ( Bi ton dng ny cha thy c trong


thi Olympic c hc ton quc nn mnh khng cp ti y,cc bn t c thm
trong cc gio trnh )
2.2.2.2.b.Th nghim bm ht nc trong tng khng p

Nguyn xun t xun ha

13

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Hnh 7 : Th nghim bm ht nc trong tng cha nc khng p

r
ln 2
q
r1
k=
h2 2 h12

(52)

Khi h thp mc nc ngm l ng k so vi b dy tng bo ho th vn tc thm


cao hn v tn tht do ma st tng ln. h thp mc nc c hiu chnh dc nh
sau:
d2
dc = d
2h0

(53)

Trong : d - h thp mc nc quan st c.


h0 - chiu cao bo ho ban u ca tng cha nc.
Trng hp ch b tr mt ging khoan quan st : ( Bi ton dng ny cha thy c trong
thi Olympic c hc ton quc nn mnh khng cp ti y,cc bn t c thm
trong cc gio trnh )
2.2.2.2.c.Cc th nghim xc nh h s thm trong l khoan ( t c thm )
2.2.3.Thm trong mt s trng hp c bit
2.2.3.a.Thm trong nn t khng ng nht
Gi s c hai lp t vi mi lp t c coi l ng nht c chiu dy h1 , h2 , h s
thm tng ng l k1 , k2 . Mt phn lp nm ngang.

Nguyn xun t xun ha

14

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Hai lp t ni trn c th c coi nh l mt lp t ng nht nhng khng ng


hng c chiu dy (h1+h2) vi cc h s thm tng ng theo hng song song v
vung gc vi mt phn lp c k hiu l k x v k z .
Dng thm ngang (tip tuyn vi mt phn lp)

kx =

h1 K1 + h2 K 2
=
h1 + h2

h K
h
i

(54)

Dng thm thng ng (php tuyn vi mt phn lp):


n

h + h2
kz = 1
(55 ) Tng qut: k z =
h1
h2
+
K1 K 2

h
i =1
n

hi

i =1 K i

(56)

2.2.3.b.Thm trong nn t d hng


Kx = Kmax , Kz = Kmin
i nn t d hng v nn t ng hng tng ng vi h s thm :

K = K x .K z (57)
Ch : i vi nn t ng nht c nhiu lp ta c th i v nn t ng nht 1 lp
vi h s thm tng ng c tnh theo cng thc sau :

htd = h1 +

h2 k2
(58)
k1

2.2.4.Li thm : ( Phn ny kh nn chc khng thi u

2.3.Sc chng ct ca nn t.
Mun m bo cho nn t an ton, khi thit k phi lm sao cho ng sut ct ca mi
im trong nn t lun nh hn cng chng ct ca nn t.

< f
Trong :

(59)

- ng sut ct ca nn t.
f - sc chng ct ca nn t.

Theo A. Coulomb : f = .tg + c


Nguyn xun t xun ha

(60.a)
15

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

c - lc dnh n v.

Trong :

- ng sut php trn mt trt.


- gc ma st trong.
Trong iu kin ng sut c hiu,sc khng ct c tnh theo CT :

f = '.tg + c' = ( u )tg + c' (60.b)


c - lc dnh n v to bi ng sut hiu qu.

Trong :

- ng sut php hiu qu trn mt trt.


u - p lc nc l rng tc ng ln mt trt.
- gc ma st trong to bi ng sut hiu qu.
Cc dng ng sc chng ct thng gp cho cc loi t khc nhau th hin trn
hnh 8

tg
=

+c

tg

= cu
f

=
f

cu

c
0

a) Khi c 0 v 0

b) Khi c = 0 v 0

a) Khi c 0 v = 0

Hnh 8 : Cc dng ng sc chng ct


2.3.1.Th nghim ct trc tip
Cc gio trnh c hc t u ni rt k v th nghim ny, y khng nhc li na.Ch
a ra cng thc cui cng chng ta lm bi tp.

Nguyn xun t xun ha

16

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

() = constant

(3)
(2)
(1)

a) ng quan h ~

(1)

(2)

(3)

b) ng sc chng ct ~

Hnh 9 : Biu t kt qu th nghim ct trc tip


Qua ng sc chng ct ~ ta d dng xc nh c cc thng s ; c.

2 1
v c = 1 1.tg
2 1

tg =

(61)

Trong trng hp cc im to ra t cc cp (, ) khng cng nm trn mt ng


thng th khi cc c trng chng ct c tnh theo cng thc bnh phng nh
nht.

tg =

n i i i i
n

n i
1
1

(62)

2
i

c=

i i2 i

n i
1
1

(63)

2
i

2.3.2.Th nghim nn 3 trc :


y l bi ton rt hay gp trong c hc t v vy ngh cc bn phi c tht k cc
s th nghim,nm r bn cht ca cc th nghim th mi phn tch chnh xc c
d liu bi ton.

Nguyn xun t xun ha

17

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

3 = constant

(1i3i)

a) ng quan h ~

31

32 33 11

12

13

b) ng sc chng ct ~

Hnh 10 : Biu kt qu t th nghim nn 3 trc


Trc khi tng ng sut chnh dc trc 1 v sau khi c kt, din tch tit din ngang ca
mu xc nh theo cng thc:
F = F0

Trong : V =

1 V
1 L

V
L
v L =
V0
L0

(64)

(65)

F0 - din tch tit din ban u ca mu.


V0, L0 - th tch v chiu cao ban u ca mu.
V, L - gim th tch v chiu cao ca mu.
ng sut chnh thng ng 1 c tnh ton theo biu thc:

1i =
Trong :

Pi
+ 3i
Fi

(66)

Pi - Lc dnh n v to bi ng sut hiu qu.


Fi - Tit din bin i theo tng khong bin dng tng i.
3i - Ap lc bung nn.

ng sut chnh nm ngang 3i c xc nh bng ng h p lc bung nn.


S dng vng trn Mohr ng sut biu din ba trng thi ng sut trn th. ng
sc chng ct l ng thng tip xc vi c ba vng trn Mohr ng sut.
Nguyn xun t xun ha

18

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Trong thc t t c ba vng trn c ng thng tip tuyn chung. Do vy s dng


phng php bnh phng nh nht xc nh:
tg =

A 1
2 A

c=

(67)

2 A

n
n
n

3i

i
i
i
1
3
1

1
1
1
A =
2
n

2
n 3i 3i

n
n
n

n 32i 1i 3i 1i 3i

1
1
1
0 =
2
n
n

n 3i 3i

1
1

Vi:

(68)

(69)

2.3.2.iu kin cn bng Morh Rankine

t
f =

c
g +

ctg

Hnh 11: Vng trn Mohr-Rankine trng thi cn bng gii hn


Phng trnh cn bng gii hn Morh Rankine :

- Dng 1 : 1 = 3tg 2 45 0 + + 2c.tg 45 0 +


2
2

- Dng 2 : sin =

1 3
1 + 3 + 2c. cot g

- Dng 3 : sin 2 =

(70)

(71)

2
( Z X ) 2 + 4 ZX
( Z + X + 2c. cot g ) 2

(72)

Nhn vo vng trng Mohn,d dng ta suy ra c cc cng thc sau :

Nguyn xun t xun ha

19

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

=
=

Cauduongonline.com.vn

1 3

1 + 3
2

2
+

.Sin 2

1 3
2

(73)

.cos 2 (74)

Trong l hng php tuyn ca mt trt gi nh so vi phng ca 1

1,3 =

Z +X
2

X
2
Z
+ ZX (75)
2

2.3.3. Xc nh phng ca mt trt


Nu ta ni im B vi D th theo phng php ca Morh y l phng ca ng sut
php tc dng thng gc vi mt trt v lm vi phng ca ng sut chnh ln nht
3 mt gc = 450 +

. Do ng sut tip nm trn mt trt hp vi phng ca ng

sut chnh 1 mt gc = 90 45 0 + = 45 0 . Do i xng nn c hai mt trt hp


2
2

vi phng ng sut chnh ln nht cc gc: 45 0 .


2

Nguyn xun t xun ha

20

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng iii
iii phn b ng sut trong t
3.1.ng sut do trng lng bn thn ca t
Terzaghi (1943) ch ra rng, vi t bo ho, ng sut hiu qu c th xc nh theo s
chnh lch gia ng sut tng v p lc nc l rng:
(76)

Z' = Z u Z

Trong iu kin hin trng t nhin khng c dng thm, p lc nc l rng thu tnh
c c trng bi mt nc ngm hay mc nc ngm. Nu mt nc ngm nm su
di mt t dn th ti su z , p lc nc l rng thu tnh tnh theo cng thc:
uz = n(z - dn)

(77)

Khi z > dn , uz c gi tr dng;

Khi z < dn v nc mao dn duy tr trn mt nc ngm th uz c gi tr m (v ht


m).

Trong nhiu bi ton, ng sut hiu qu tnh ca lp ph cn tnh ti mt su cho,


theo phng trnh (76).

nh hng ca dng thm n ng sut c hiu


Nu dng thm c hng i ln tc ng ti cc ht t, lc ny p lc thm J s
lm gim ng sut gia cc ht t dn ti lm gim ng sut c hiu:

' = 'dat (i n )h
-

(78)

Ngc li, nu dng thm hng xung di, s lm tng ng sut c hiu:

' = 'dat +(i n )h

(79)

3.2.Phn b ng sut do ti trng ngoi gy trn nn t ng nht


3.2.1.Tc dng ca ti trng thng ng tp trung

Nguyn xun t xun ha

21

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Xt tc dng ca lc tp trung P, t vung

gc vi mt t l mt phng nm ngang.

Ti mt im M nm trong t c to M(x0,

bi lc P l z , x , y , zy , zx , xy, cng nh
cc chuyn v z , x , y.

R =

y0, z0) s c cc ng sut thnh phn gy ra

M (xo,yo,zo)

3P cos
2 R 2

Hnh 12
S tc dng ca lc tp trung

Sau , khng thay i phng ca mt, phn R theo ba phng ca h to d OXYZ


(hnh 3-6), ta c:
(80)

z = ' R cos( ' R ; Z ) =

3P z 3
2 R 5

zy = ' R cos( ' R ;Y ) =

3P y.z 2
2 R 5

zx = ' R cos( ' R ; X ) =

3P x.z 2
2 R 5

(81)
(82)

Tng cc ng sut php ti mt im bt k :

= x + y + z = 1 + 2 + 3 =
t: K =

.(1 + )

z
R3

(83)

3
1
v ch nu bit t l r/z th K l mt s bit, v vy ng
2 5/2
2

r
1 +
z

sut z s c tnh theo h s K nh sau:

z = K

P
z2

(84)

Trong : K l h s tra bng (3-1) ph thuc vo t l (r/z).

Nguyn xun t xun ha

22

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Nu trn mt t c t mt s lc tp trung P1 , P2 , P3 (hnh 3-7) th ng sut nn ti


bt k im no trong t c th tm c bng php cng ng sut, theo cng thc
sau:

z = K p1

K pi Pi
P
P1
P
+ K p 2 22 + K p 3 32 + ... = 2 .
2
z
z
z
z
P1

P3

P2

(85)

r2

r3

Hnh 13 : S tc dng khi c nhiu lc tp trung


Khi c ti trng tp trung nm ngang Q tc dng trn mt t, ng sut ti mt im bt
k tnh theo cng thc sau:

z =

3Q xz 2
.
2 R 5

(86)

Trong : X - to , song song vi lc Q.


R - khong cch n mt im bt k (R2 = x2 + y2 + z2 ).
Tng cc ng sut chnh c tnh theo cng thc:

(1 + ).

x
R3

Nguyn xun t xun ha

(87)

23

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Bng 6 : H s K tnh ng sut do ti trng tp trung

r/z

r/z

r/z

r/z

r/z

0.00

0.47755

0.40

0.32952

0.80

0.13865

1.20

0.05135

1.60

0.01997

0.01

0.47744

0.41

0.32383

0.81

0.13530

1.21

0.05010

1.61

0.01953

0.02

0.47708

0.42

0.31815

0.82

0.13203

1.22

0.04889

1.62

0.01910

0.03

0.47648

0.43

0.31248

0.83

0.12883

1.23

0.04771

1.63

0.01867

0.04

0.47565

0.44

0.30681

0.84

0.12570

1.24

0.04655

1.64

0.01826

0.05

0.47458

0.45

0.30117

0.85

0.12264

1.25

0.04543

1.65

0.01786

0.06

0.47328

0.46

0.29555

0.86

0.11965

1.26

0.04434

1.66

0.01747

0.07

0.47175

0.47

0.28995

0.87

0.11672

1.27

0.04327

1.67

0.01709

0.08

0.47000

0.48

0.28439

0.88

0.11387

1.28

0.04223

1.68

0.01672

0.09

0.46802

0.49

0.27886

0.89

0.11108

1.29

0.04122

1.69

0.01636

0.10

0.46582

0.50

0.27337

0.90

0.10835

1.30

0.04024

1.70

0.01600

0.11

0.46341

0.51

0.26792

0.91

0.10569

1.31

0.03928

1.72

0.01532

0.12

0.46079

0.52

0.26253

0.92

0.10309

1.32

0.03834

1.74

0.01467

0.13

0.45796

0.53

0.25718

0.93

0.10055

1.33

0.03743

1.76

0.01405

0.14

0.45493

0.54

0.25189

0.94

0.09807

1.34

0.03655

1.78

0.01346

0.15

0.45172

0.55

0.24665

0.95

0.09566

1.35

0.03568

1.80

0.01290

0.16

0.44831

0.56

0.24147

0.96

0.09330

1.36

0.03484

1.82

0.01237

0.17

0.44472

0.57

0.23636

0.97

0.09099

1.37

0.03402

1.84

0.01186

0.18

0.44096

0.58

0.23130

0.98

0.08875

1.38

0.03322

1.86

0.01137

0.19

0.43704

0.59

0.22632

0.99

0.08656

1.39

0.03244

1.88

0.01091

0.20

0.43295

0.60

0.22140

1.00

0.08442

1.40

0.03168

1.90

0.01047

0.21

0.42871

0.61

0.21655

1.01

0.08234

1.41

0.03094

1.92

0.01004

0.22

0.42433

0.62

0.21177

1.02

0.08030

1.42

0.03022

1.94

0.00964

0.23

0.41981

0.63

0.20707

1.03

0.07832

1.43

0.02952

1.96

0.00926

0.24

0.41516

0.64

0.20243

1.04

0.07639

1.44

0.02883

1.98

0.00889

0.25

0.41039

0.65

0.19788

1.05

0.07450

1.45

0.02817

2.00

0.00854

0.26

0.40551

0.66

0.19339

1.06

0.07267

1.46

0.02752

2.02

0.00821

0.27

0.40052

0.67

0.18898

1.07

0.07088

1.47

0.02688

2.04

0.00789

0.28

0.39543

0.68

0.18465

1.08

0.06913

1.48

0.02627

2.06

0.00758

0.29

0.39026

0.69

0.18040

1.09

0.06743

1.49

0.02567

2.08

0.00729

0.30
0.31
0.32
0.33
0.34
0.35
0.36
0.37
0.38
0.39

0.38500
0.37966
0.37426
0.36880
0.36329
0.35773
0.35214
0.34651
0.34086
0.33520

0.70
0.71
0.72
0.73
0.74
0.75
0.76
0.77
0.78
0.79

0.17622
0.17212
0.16810
0.16415
0.16028
0.15649
0.15277
0.14913
0.14556
0.14207

1.10
1.11
1.12
1.13
1.14
1.15
1.16
1.17
1.18
1.19

0.06577
0.06416
0.06258
0.06105
0.05955
0.05809
0.05667
0.05529
0.05394
0.05263

1.50
1.51
1.52
1.53
1.54
1.55
1.56
1.57
1.58
1.59

0.02508
0.02451
0.02395
0.02341
0.02288
0.02236
0.02186
0.02137
0.02089
0.02043

2.10
2.40
2.70
3.00
3.30
3.60
4.00
4.50
5.00
10.00

0.00702
0.00402
0.00241
0.00151
0.00098
0.00066
0.00040
0.00023
0.00014
0.00000

Nguyn xun t xun ha

24

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

3.2.2.Ti trng phn b u trn din tch hnh ch nht


C mt din ti trng phn b u trn mt t theo hnh ch nht ABCD. Mt im M
nm trong t c to M(xo , yo , zo) s c ng sut nn do ti trng di u trn gy
ra

z.

l
L
p

-L1

+L1

X
O
X

+b1

-b1

M (xo,yo,zo)

dx

dy
B

A
Z

Hnh 14 : S ti trng phn b u trn din tch hnh ch nht


-

i vi cc im nm di trc tm:

o = ko p
-

(88)

i vi cc im nm di cc trc gc:
(89)

g = kg p

Trong : ko v kg: l cc h s tnh ng sut, tra bng 7 v bng 8 ph thuc vo t l


(l/b v z/b).
Cc trng hp khi M khng thuc trc gc:
E

M
4

z = z1 + z 2 + z 3 + z 4

z = zMFDH zMFCG zMEAH + zMEBG

(a) Khi M nm trong din ti trng HCN

(b) Khi M nm ngoi din ti trng HCN

z = (k gMGBH + k gMHCE + k gMEDF + k gMFAG ) p

z = (k gMFDH k gMFCG k gMEAH + k g AHMBG ) p

Hnh 15 : Phng php im gc tnh ng sut

Nguyn xun t xun ha

25

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Trong trng hp ny, ngi ta dng phng php cng phn t, ni dung nh sau:
chia mt chu ti thnh nhng mt c kch thc sao cho c th xem ti trng t trn
chng l tp trung ti trng tm.
n

Pi
z2

z = Ki
i =1

(90)

Bng 7 : Bng tra gi tr h s k0. (trc tm - ti trng phn b hnh ch nht)

l
b

z
b
1

1.5

10

20

Bi ton
phng

0.00

1.000

1.000

1.000

1.000

1.000

1.000

1.000

1.00

0.25

0.898

0.904

0.908

0.912

0.934

0.940

0.960

0.96

0.5

0.696

0.716

0.734

0.762

0.789

0.792

0.820

0.82

0.386

0.428

0.470

0.500

0.518

0.522

0.549

0.55

1.5

0.194

0.257

0.288

0.348

0.360

0.373

0.397

0.40

0.114

0.157

0.188

0.240

0.268

0.279

0.308

0.31

0.058

0.076

0.108

0.147

0.180

0.188

0.209

0.21

0.008

0.025

0.040

0.076

0.096

0.106

0.129

0.13

Bng 8 : H s Kg tnh ng sut ti im gc


Z/B

L/B
1

1.2

1.4

1.6

1.8

2.4

2.8

3.2

3.6

10

0.0

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2500

0.2

0.2486

0.2489

0.2490

0.2491

0.2491

0.2491

0.2491

0.2492

0.2492

0.2492

0.2492

0.2492

0.2492

0.2492

0.4

0.2401

0.2420

0.0243

0.2434

0.2437

0.2439

0.2441

0.2442

0.2443

0.2443

0.2443

0.2443

0.2443

0.2443

0.6

0.2229

0.2275

0.2300

0.2315

0.2324

0.2476

0.2628

0.2338

0.2340

0.2341

0.2341

0.2342

0.2342

0.2342

0.8

0.1999

0.2075

0.2120

0.2147

0.2165

0.2329

0.2493

0.2194

0.2198

0.2199

0.2200

0.2202

0.2202

0.2202

1.0

0.1752

0.1851

0.1911

0.1955

0.1981

0.1999

0.2017

0.2034

0.2037

0.2040

0.0202

0.2041

0.2045

0.2046

Nguyn xun t xun ha

26

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Z/B

L/B
1

1.2

1.4

1.6

1.8

2.4

2.8

3.2

3.6

10

1.2

0.1516

0.1626

0.1705

0.1758

0.1793

0.1818

0.1843

0.1865

0.1873

0.1878

0.1882

0.1885

0.1887

0.1888

1.4

0.1308

0.1423

0.1508

0.1569

0.1613

0.1644

0.1675

0.1705

0.1748

0.1725

0.1730

0.1735

0.1738

0.1710

1.6

0.1123

0.1211

0.1329

0.1396

0.1445

0.1482

0.1519

0.1557

0.1574

0.1584

0.1590

0.1598

0.1601

0.1604

1.8

0.0969

0.1083

0.1172

0.1244

0.1294

0.1334

0.1374

0.1423

0.1443

0.1455

0.1463

0.1471

0.1478

0.1482

2.0

0.0840

0.0947

0.1034

0.1103

0.1158

0.1202

0.1246

0.1300

0.1324

0.1339

0.1350

0.1366

0.1368

0.1371

2.2

0.0732

0.0832

0.0947

0.0984

0.1039

0.1084

0.1129

0.1191

0.1218

0.1235

0.1248

0.1261

0.1271

0.1277

2.4

0.0642

0.0734

0.0843

0.0879

0.0934

0.0979

0.1024

0.1092

0.1122

0.1142

0.1156

0.1175

0.1181

0.1192

2.6

0.0566

0.0651

0.0725

0.0788

0.0812

0.0887

0.0962

0.1003

0.1035

0.1058

0.1073

0.1095

0.1106

0.1148

2.8

0.0502

0.0580

0.0649

0.0709

0.0761

0.0805

0.0849

0.0923

0.0957

0.0982

0.0999

0.1021

0.1036

0.1018

3.0

0.0447

0.0519

0.0583

0.0640

0.0690

0.0732

0.0774

0.0851

0.0887

0.0943

0.0934

0.0959

0.0973

0.0987

3.2

0.0401

0.0467

0.0526

0.0580

0.0627

0.0688

0.0749

0.0786

0.0823

0.0850

0.0870

0.0900

0.0916

0.0933

3.4

0.0361

0.0421

0.0477

0.0527

0.0571

0.0644

0.0717

0.0727

0.0737

0.0793

0.0844

0.0817

0.0861

0.0882

3.6

0.0326

0.0382

0.0433

0.0480

0.0523

0.0561

0.0599

0.0674

0.0741

0.0741

0.0763

0.0799

0.0816

0.0837

3.8

0.0296

0.0348

0.0395

0.0439

0.0479

0.0516

0.0553

0.0626

0.0694

0.0694

0.0747

0.0753

0.0773

0.0796

4.0

0.0270

0.0318

0.0362

0.0403

0.0441

0.0474

0.0507

0.0588

0.0650

0.0650

0.0671

0.0712

0.0733

0.0758

4.2

0.0247

0.0291

0.0333

0.0371

0.0407

0.0439

0.0471

0.0543

0.0610

0.0610

0.0631

0.0674

0.0696

0.0721

4.4

0.0227

0.0268

0.0306

0.0343

0.0376

0.0407

0.0438

0.0507

0.0571

0.0571

0.0597

0.0639

0.0662

0.0692

4.6

0.0209

0.0229

0.0283

0.0317

0.0348

0.0378

0.0408

0.0474

0.0540

0.0540

0.0561

0.0606

0.0630

0.0663

4.8

0.0193

0.0217

0.0262

0.0294

0.0324

0.0352

0.0380

0.0444

0.0509

0.0509

0.0533

0.0576

0.0601

0.0635

5.0

0.0179

0.0212

0.0213

0.0274

0.0302

0.0328

0.0354

0.0417

0.0480

0.0480

0.0501

0.0547

0.0573

0.0610

6.0

0.0127

0.0151

0.0174

0.0196

0.0218

0.0238

0.0258

0.0340

0.0366

0.0366

0.0388

0.0313

0.0460

0.0506

7.0

0.0094

0.0112

0.0130

0.0147

0.0164

0.0180

0.0196

0.0238

0.0286

0.0286

0.0306

0.0316

0.0376

0.0428

8.0

0.0073

0.0087

0.0101

0.0114

0.0127

0.0140

0.0153

0.0187

0.0228

0.0228

0.0216

0.0283

0.0344

0.0367

9.0

0.0058

0.0069

0.0080

0.0091

0.0102

0.0112

0.0122

0.0152

0.0186

0.0186

0.0202

0.0235

0.0262

0.0319

10.0

0.0047

0.0056

0.0065

0.0074

0.0083

0.0092

0.0101

0.0125

0.0154

0.0154

0.0167

0.0198

0.0222

0.0280

3.2.3. Ti trng phn b tam gic trn din tch hnh ch nht
C mt din ti trng phn b tam gic trn mt t theo hnh ch nht ABCD, c
cng ln nht l (p). Tnh ng sut ti im M nm trong t c to M(xo , yo , zo)
s c ng sut nn z do ti trng trn gy ra l bao nhiu (hnh 16).

Nguyn xun t xun ha

27

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

D
X

C
O

X
dy

dx
B

M (xo,yo,zo)

Z
Y

Hnh 16: S ti trng phn b tam gic trn din tch hnh ch nht
-

i vi cc im nm di trc c p=pmax:

z = kT p
-

(91)

i vi cc im nm di cc trc c p=0:
(92)

z = kT ' p
Trong : kT v kT - l cc h s tnh ng sut, tra bng 9 v bng 10
ph thuc vo t l (l/b v z/b).
Bng 9: Bng tra gi tr h s kT
l
b
z
b

0.00

0.25

0.50

1.00

1.50

2.0

3.0

5.0

0.15

0.250

0.136

0.101

0.025

0.012

0.008

0.005

0.001

0.30

0.250

0.186

0.146

0.051

0.026

0.017

0.010

0.004

0.60

0.250

0.206

0.160

0.085

0.050

0.031

0.016

0.007

1.00

0.250

0.209

0.170

0.108

0.069

0.045

0.024

0.009

1.50

0.250

0.210

0.173

0.113

0.080

0.056

0.033

0.014

2.00

0.250

0.211

0.175

0.117

0.087

0.064

0.041

0.019

3.00

0.250

0.211

0.175

0.119

0.090

0.071

0.047

0.025

6.00

0.250

0.211

0.176

0.120

0.092

0.075

0.051

0.029

10.00

0.250

0.212

0.177

0.121

0.093

0.076

0.052

0.032

20.00

0.250

0.212

0.177

0.121

0.093

0.076

0.052

0.033

Nguyn xun t xun ha

28

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Bng 10 : Bng tra gi tr h s kT


l
b
z
b

0.00

0.25

0.50

1.00

1.50

2.0

3.0

5.0

0.15

0.000

0.020

0.021

0.015

0.010

0.007

0.004

0.001

0.30

0.000

0.031

0.037

0.028

0.020

0.013

0.007

0.003

0.60

0.000

0.035

0.053

0.051

0.039

0.029

0.015

0.006

1.00

0.000

0.036

0.060

0.068

0.053

0.039

0.022

0.009

1.50

0.000

0.037

0.061

0.075

0.063

0.049

0.029

0.012

2.00

0.000

0.037

0.062

0.078

0.068

0.055

0.035

0.017

3.00

0.000

0.037

0.063

0.078

0.071

0.059

0.041

0.022

6.00

0.000

0.037

0.063

0.079

0.071

0.062

0.046

0.026

10.00

0.000

0.038

0.064

0.080

0.072

0.063

0.047

0.028

20.00

0.000

0.038

0.064

0.080

0.072

0.063

0.048

0.030

3.2.4. Ti trng ng
Bi ton t ra l c mt din ti trng phn b u trn ng thng (0Y) t - +.
Mt im M nm trong t s c ng sut do
p

ti trng di u trn gy ra

z =

z3

2p

(x 2 + z 2 )2

x =

2p

zx =

2p

x z

(93)

(x 2 + z 2 )2

(95)

(x + z
xz 2

2 2

dy

(94)

M (xo,0,zo)
Y

Hnh 17 : Ti trng ng thng

Trong thc t tnh ton c th tnh gi tr cc ng sut theo cng thc sau:

z =

p
.k L
z

(96)
(97)

Nguyn xun t xun ha

29

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

(98)

x =

p x
. .k L
z z

zx =

p x
. .k L
z z

2
1
Trong : K L = .
1 + x

(99)

- h s tnh ng sut, tra bng 11 ph thuc t l x .


2
z

( )

x
z

KL

x
z

KL

x
z

KL

0.00

0.637

0.75

0.261

2.00

0.025

0.05

0.633

0.80

0.237

2.10

0.022

0.10

0.624

0.85

0.215

2.20

0.019

0.15

0.609

0.90

0.194

2.30

0.016

0.20

0.589

0.95

0.176

2.40

0.014

0.25

0.564

1.00

0.159

2.50

0.012

0.30

0.536

1.10

0.130

2.60

0.011

0.35

0.505

1.20

0.107

2.70

0.009

0.40

0.473

1.30

0.088

2.80

0.008

0.45

0.440

1.40

0.073

2.90

0.007

0.50

0.407

1.50

0.060

3.00

0.006

0.55

0.375

1.60

0.050

3.50

0.004

0.60

0.344

1.70

0.042

4.00

0.002

0.65

0.315

1.80

0.035

5.00

0.001

0.70

0.287

1.90

0.030

6.00

0.000

Bng 11 : Bng tra h s KL , ti trng phn b trn ng thng.


3.2.4. Ti trng hnh bng phn b u
C mt din ti trng hnh bng phn b u trn b rng b. Xc nh ng sut im M
nm trong t c to l (xo , 0 , zo) hnh 18
b

b
dx
p

Xo

Zo

M (xo,0,zo)

M (xo,0,zo)

Hnh 18 : S tc dng ca ti trng phn b u trn bng


Nguyn xun t xun ha

30

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Z =
x =

Cauduongonline.com.vn

(100)

p
(1 2 ) + 1 (sin 21 sin 2 2 )

p
(1 2 ) 1 (sin 21 sin 2 2 )

xz = zx = =

(101)

p
(cos 2 2 cos 21 )
2

(102)

Tr s 2 ly du dng khi im M nm ngoi phm vi hai ng thng ng i qua hai


mp ca ti trng.
Trong thc t tnh ton c th tnh gi tr cc ng sut theo cng thc sau:

z = k1 p ; x = k 2 p v = k3 p
Trong :

k1 , k2 , k3 - l cc h s tnh ng sut, tra bng (3-6) ph thuc

vo t l

(x/b v z/b).
Trng hp n gin nht l i vi cc im nm trn ng thng ng 0Z i qua tm
ca ti trng, v tnh cht i xng nn 1 = 2 = , do :

p
(cos 2 2 cos 21 ) = 0
2

Nh vy cc im nm trn 0Z, ng sut ct = 0 v cc ng sut z ; x tc dng nh


cc ng sut chnh:

Z = 1 =
x = 3 =

[(2 ) + (sin 2 )]

(103)

[(2 ) (sin 2 )]

(104)

T y cng c th thy rng:

= 1 + 3 =

2p

Nguyn xun t xun ha

.(2 )

(105)

31

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Bng 12 : Bng tra gi tr h s k1, k2, k3 , ti trng hnh bng phn b u.

x
b

z
b

0.25

0.5

K1

K2

K3

K1

K2

K3

K1

K2

K3

1.00

1.00

0.00

1.00

1.00

0.00

0.5

0.50

0.32

0.25

0.96

0.45

0.00

0.90

0.39

0.13

0.5

0.35

0.30

0.50

0.82

0.18

0.00

0.71

0.19

0.16

0.48

0.23

0.26

0.75

0.67

0.08

0.00

0.61

0.10

0.13

0.45

0.14

0.20

1.00

0.55

0.04

0.00

0.51

0.05

0.10

0.41

0.09

0.16

1.25

0.46

0.02

0.00

0.44

0.03

0.07

0.37

0.06

0.12

1.50

0.40

0.01

0.00

0.38

0.02

0.06

0.33

0.04

0.10

1.75

0.35

0.00

0.34

0.01

0.04

0.30

0.03

0.08

2.00

0.31

0.00

0.31

0.03

0.28

0.02

0.06

3.00

0.21

0.00

0.21

0.02

0.20

0.01

0.03

4.00

0.16

0.00

0.16

0.01

0.15

0.02

5.00

0.13

0.00

0.13

0.12

6.00

0.11

0.00

0.10

0.10

x
b

z
b

1.0

1.5

K1

K2

K3

K1

K2

K3

K1

K2

K3

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.00

0.25

0.02

0.17

0.05

0.00

0.07

0.01

0.00

0.04

0.00

0.50

0.08

0.21

0.13

0.02

0.12

0.04

0.00

0.07

0.02

0.75

0.15

0.22

0.16

0.04

0.14

0.07

0.02

0.10

0.04

1.00

0.19

0.15

0.15

0.07

0.13

0.10

0.03

0.13

0.05

1.25

0.20

0.11

0.14

0.10

0.12

0.10

0.04

0.11

0.07

1.50

0.21

0.06

0.11

0.13

0.09

0.10

0.07

0.09

0.08

1.75

0.20

0.05

0.10

0.14

0.07

0.10

0.08

0.08

0.08

2.00

0.17

0.02

0.06

0.13

0.03

0.07

0.10

0.04

0.07

Nguyn xun t xun ha

32

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

3.00

0.14

0.01

0.03

0.12

0.02

0.05

0.10

0.03

0.05

4.00

0.12

0.11

0.09

5.00

0.10

0.10

6.00

3.2.4. Ti trng hnh bng phn b hnh tam gic


C mt din ti trng hnh bng phn b theo qui lut tam gic trn b rng b. Xc nh
ng sut ca im M nm trong t c to l (xo , 0 , zo).
Xo
b

dx

p
B

R2

R1

M (xo,0,zo)
M (xo,0,zo)
Z

Hnh 19: S tc dng ca ti trng phn b hnh bng tam gic


p dng kt qu bi ton Plamant, tnh c ng sut nh sau:

Z =

p x
1

sin 2

2
b

(106)

(107)

p x
z R12 1
x = ln 2 + sin 2
b R2 2
b

(108)

xz =

p
z
1 + cos 2 2
2
b

Trong thc t tnh ton c th tnh gi tr ng sut theo cng thc sau:

z = k1t . p ; x = k 2t . p v = k 3t . p

(109)

Trong : k1t , k2t , k3t - l cc h s tnh ng sut, tra bng 13 v bng 14 ph thuc
vo t l (x/b v z/b).
Nguyn xun t xun ha

33

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Bng 13: Bng gi tr h s k1t dng cho ti trng hnh bng phn b tam gic
l
b

-1.5

-1.0

-0.5

0.25

0.50

0.75

1.0

1.5

2.0

2.5

0.250

0.500

0.075

0.500

0.25

0.001

0.075

0.256

0.480

0.643

0.424

0.015

0.003

0.50

0.002

0.003

0.023

0.127

0.263

0.410

0.477

0.353

0.056

0.017

0.003

0.75

0.006

0.016

0.042

0.153

0.248

0.335

0.361

0.293

0.108

0.024

0.009

1.00

0.014

0.025

0.061

0.159

0.223

0.275

0.279

0.241

0.129

0.045

0.013

1.5

0.020

0.048

0.096

0.145

0.178

0.200

0.202

0.185

0.124

0.062

0.014

0.032

0.061

0.092

0.127

0.146

0.155

0.163

0.153

0.108

0.069

0.050

0.050

0.064

0.080

0.096

0.103

0.104

0.108

0.104

0.090

0.071

0.050

0.051

0.060

0.067

0.075

0.078

0.085

0.082

0.075

0.073

0.060

0.049

0.047

0.052

0.057

0.059

0.062

0.063

0.063

0.065

0.061

0.051

0.047

0.041

0.041

0.050

0.051

0.052

0.053

0.053

0.053

0.050

0.050

0.045

z
b

Bng 14 : Bng tra gi tr h s k2t v k3t dng cho ti trng hnh bng phn b tam gic

x
b

-1.00

-0.75

-0.50

-0.25

0.00

0.25

0.50

0.75

K2t

0.006

0.015

0.467

0.718

0.487

0.249

0.026

0.005

K3t

0.000

-0.001

-0.313

0.009

0.010

0.010

0.005

0.000

K2t

0.054

0.132

0.321

0.452

0.37

0.233

0.116

0.049

K3t

-0.008

-0.034

-0.272

0.040

0.075

0.078

0.014

0.008

K2t

0.097

0.0186

0.230

0.259

0.0269

0.219

0.146

0.084

K3t

-0.028

-0.091

-0.231

0.016

0.108

0.129

0.075

0.025

K2t

0.128

0.160

0.127

0.099

0.130

0.148

0.142

0.114

K3t

-0.071

-0.139

-0.167

-0.020

0.104

0.138

0.108

0.060

K2t

0.116

0.0112

0.074

0.046

0.065

0.096

0.114

0.108

K3t

-0.093

-0.132

-0.122

-0.025

0.077

0.123

0.112

0.080

z
b
0.00
0.1
0.2
0.4
0.6

Nguyn xun t xun ha

34

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng iV d tnh ln ca nn t
4.1.Phng php p dng trc tip

Sc =

e e
a
. 'Z h = 1 2 h
1 + e1
1 + e1

Sc = ao 'Z h = mV 'Z h

(110)
(111)

Cc cng thc trn ch p dng c nu iu kin chu lc ca nn t tng t nh


mu t.
Nh vy ch p dng trc tip cng thc trn khi nn t chu mt ti trng ri u kn
khp v t nn l ng nht. Thc t t khi c ti trng ri u kn khp trn mt t v
mng cng trnh c kch thc hu hn, nhng cc cng thc trn c th p dng mt
cch gn ng khi din chu ti tng i ln so vi chiu dy tng t tnh ln (b>2.h)
b
p

khi b > 2h

tng cng

Hnh 20 : S tnh ln s dng kt qu bi ton nn t mt chiu.


4.2.Phng php cng tng lp
Ni dung phng php : t c gio trnh
Ch khi v biu z th ti trng gy ln c tnh theo cng thc sau:
p0 = p hm =

P
hm
F

(112)

Trong : p - p lc ph thm di y mng do ti trng ngoi.


P - tng ti trng thng ng tc dng ti tm mng.
F - din tch y mng.

Nguyn xun t xun ha

35

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

- trng lng th tch ca t t y mng tr ln.


hm - chiu su chn mng.
b

'iz

hi

'i0

(i)

h...

(...)

(n-1)

H3

S3 = a03.'3.h3

Si = a0i.'i.hi

hn-1

st pha

S1 = a01.'1.h1
S2 = a02.'2.h2

Sn-1 = a0n-1.'n-1.hn-1

hn

H2

(3)

h1

(2)

h2

(1)

ct pha

h3

hm

H1

Sn = a0n.'n.hn

st
(n)

S = Si = a0i.'i.hi

Hnh 21 : S tnh ln theo phng php cng ln tng lp


Theo phng php ny , ln c tnh theo cng thc sau :

e1i e2i
h
1 + e1i i

(113)

ai
'zi hi
i = n 1 + e1i

(114)

i=n

i =n

SC = SCi =
SC = SCi =
i=n

Trong :
Zi - s gia tng ng sut c hiu do ti trng gy ln gy ra (tnh ti im gia
lp t phn t tnh ln th (i) ).
e1i - h s rng trc khi c ti trng cng trnh, tng ng vi thnh phn ng
sut c hiu do trng lng bn thn ca t (tra theo ng cong e~p,
hnh 4-4).
e2i - h s rng sau khi c ti trng cng trnh (gm ng sut c hiu do trng
lng bn thn ca t v do ti trng ph thm - tra theo ng cong e~p,
hnh 4-4). .
hi - chiu dy ca lp t phn t th i.
ai - h s nn ln ca lp t phn t th i.
Nguyn xun t xun ha

36

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

e1i e2i

a i = p p
2i
1i

p1i = '0i
p = p + '
1i
zi
2i

(115)

0i - ng sut c hiu do trng lng bn thn ca t (tnh ti im gia lp t


phn t tnh ln th (i) ).
Ngoi ra c th d tnh ln da trn ng cong c kt e~log
-

Nu OCR =1 (t c kt bnh thng)

' + ' zi
CCi

zi log oi
i =1 1 + e1i
'oi

S C = S Ci =
i =1

(116)

Nu OCR >1 (t qu c kt) :


* v 'o + ' z ' p

'oi + ' p
C
S C = S Ci = Ri z i log
i =1
i =1 1 + e1i
'oi
n

(117)

* v 'o ' p ' o + ' z


n

' + ' zi
CCi
z i log o
'
i =1 1 + e1i
p

S C = S Ci =
i =1

n C Ri
'p
+
.z i log
i =1 1 + e
1i
'oi

(118)

Trong : zi - s gia tng ng sut c hiu do ti trng gy ln gy ra ti im gia


lp t phn t tnh ln th (i).
p - p lc tin c kt (xc nh theo phng php th ca Casagrande)
0i - thnh phn ng sut c hiu do trng lng bn thn ca t, xc nh

ti im gia ca lp t phn t tnh ln tha (i).


e1i - h s rng tng ng vi thnh phn ng sut c hiu do trng lng bn
thn ca t.
CR - ch s n, l dc trung bnh ca ng cong n-nn:
Cci - ch s nn, c xc nh nh sau:

Nguyn xun t xun ha

37

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

4.3.D tnh ln theo thi gian


4.3.1. c kt
c kt (Qt ,Ut) l t s gia ln t c thi im t v ln cui cng.
Qt = U t =

St
SC

(119)

Trong : St - ln thi im t.
Sc - ln s cp.
Do nu bit c c kt Qt thi im t th c th tnh c ln ti thi im t.

St = Qt SC

(120)

Cc trng hp v s c kt thng gp
S 0

C kt do ti trng ri u kn khp trn mt t (biu phn b


ng sut khng thay i theo chiu su).
* Hm Qt c dng: Qt 0 = 1

S 1

32

Qt 2 = 1

e N

(122)

16

( 2 )e N

(123)

Khi ng sut c hiu thay i dng hnh thang tngtuyn tnh theo
chiu su. Hm Qt c th tnh da vo tra bng khi bit cc gi tr N:
N 01 = N 0 + ( N1 N 0 ).J

S 0-2

(121)

C kt do ti trng phn b cc b trn mt t (biu ng sut


gim tuyn tnh theo chiu su).
* Hm Qt c dng:

S 0-1

e N

C kt do trng lng bn thn ca t (biu ng sut tng


tuyn tnh theo chiu su).
* Hm Qt c dng: Qt1 = 1

S 2

(124)

Khi ng sut c hiu thay i dng hnh thang gim tuyn tnh theo
chiu su. Hm Qt c th tnh da vo tra bng khi bit cc gi tr N:
N 02 = N 2 + ( N 0 N 2 ).J '

Nguyn xun t xun ha

(125)

38

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Trong : n - s nguyn dng v l s chn.


TV, N - Nhn t thi gian.
TV =

N=

CV
t
d2

2
4

(126)

TV =

2 CV
4 d2

(127)

d - chiu di ng thm; h - chiu dy lp t c kt.


- Thot nc 1 chiu (1 mt thot nc) th d = h.
- Thot nc 2 chiu (2 mt thot nc) th d = h/2.
t - thi gian cn xc nh c kt.
J; J - l cc h s ni suy v tra bng 15 da vo t l =

T
.
KT

T - l thnh phn ng sut gia tng ti bin thm.


KT - l thnh phn ng sut gia tng ti bin khng thm.
b

lp thot nuc

lp thot nuc

tng cng khng thm


Z

tng cng khng thm

s "0"

s "1"

s "2"

tng cng khng thm

tng cng khng thm

s "0-1"

s "0-2"

Hnh 22 : Cc s tnh ln theo thi gian


Nguyn xun t xun ha

39

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Bng 15 : Bng gi tr J v J
Trng hp 0 - 1

Trng hp 0 - 2

1.00

1.0

1.00

0.1

0.84

1.5

0.83

0.2

0.69

2.0

0.71

0.3

0.56

3.0

0.55

0.4

0.46

4.0

0.45

0.5

0.36

5.0

0.39

0.6

0.27

6.0

0.30

0.7

0.19

7.0

0.25

0.8

0.12

8.0

0.20

0.9

0.06

9.0

0.17

1.0

0.00

10

0.13

Ngoi ra, vi cc s 0-1 v 0-2 c th xc nh c kt theo cng thc sau:


Qt =

2Qt00 + (1 )Qt01
1+

(128)

Nu trng hp thot nc 02 mt th bt c s no cng c th a v s 0


tnh (min l phn b ng sut dng ng thng).
lp thot nuc
A

lp thot nuc

Hnh 23: S tnh ln khi a v dng s

Nguyn xun t xun ha

40

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Thc t trong thi Olympic c hc t,ngi thng tnh c kt bi cc cng thc sau:

Qt =

e0 e
e0 e1

(130)

Trong :

e0 : H s rng ban u
e1 : H s rng khi kt thc c kt
e : H s rng ti thi im t trong qu trnh c kt
Qt =

u0 u
u0

(131)

Trong :

u0 : p lc nc l rng d ban u ( chnh l tng ng sut )

u : p lc nc l rng d sau thi gian t,c tnh bi cng thc :


u=

z
e N sin

2d

4p

(132)

4.3.2.H s c kt (Cv)
CV =

kV (1 + e ) kV
k
=
= V
a n
a0 n mV n

(133)

Trong :
kV - h s thm theo phng thng ng.
a, a0 - h s nn ln v h s nn ln tng i.
mV - h s nn th tch.
e - h s rng ban u.

Theo Casagrande :

h2
0.197
4
CV =
t50

(134)

Trong : h - chiu dy mu t (dao vng), tnh bng (cm).


t50 - thi gian tng ng c kt 50%, tnh bng (s).
Nguyn xun t xun ha

41

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Theo Taylor :

Cauduongonline.com.vn

h2
0.848
2
CV =
60t 90

(135)

Trong : h - chiu dy mu t (dao vng), tnh bng (cm).


t90 - thi gian tng ng c kt 90%, tnh bng (pht).
CV - h s c kt, tnh bng (cm2/s).

Nguyn xun t xun ha

42

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng V sc chu ti ca nn t
5.1.Tnh sc chu ti theo Terzaghi
- i vi mng bng ko di v hn :

p gh = N .

b
+ N q q + N C .c (136)
2

- i vi mng c hnh dng bt k : p gh (th ) = N b s + (N q q )sq + ( N C c )sC h (137)


2

- i vi mng vung, cnh b :

p gh = 0.4 N b + N q q + 1.2 N C c

(138)

- i vi mng trn, bn knh R :

pgh = 0.6 N R + N q q + 1.2 N C c

(139)

Trong : Nq , Nc , N l h s sc chu ti

s, sq, sc - cc h s hnh dng


- Trong iu kin khng thot nc (u= 0, c ngha l f = cu), li gii nhn c nh
sau:
p gh = ( + 2 ).cu + q = 5.14cu + q

(140)

- Trong iu kin thot nc ( >0), li gii nhn c nh sau:


p gh = N C .c + N q .q

(141)

- H s sc chu ti :

'

N q = etg 'tg 2 450 +


2

N C = (N q 1)cot g '

(142)

N = 2(N q + 1).tg ' hoc N = 1.8(N q 1).tg '

( 143)

Bng 16: Bng gi tr N , Nq , Nc

NC

Nq

NC

Nq

NC

Nq

5.14

1.00

0.00

17

12.3

4.77

2.08

34

42.2

29.4

34.5

5.38

1.09

0.00

18

13.1

5.26

2.49

35

46.1

33.3

40.7

Nguyn xun t xun ha

43

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

5.63

1.20

0.01

19

13.9

5.80

2.97

36

50.6

37.8

48.1

5.90

1.31

0.03

20

14.8

6.40

3.54

37

55.6

42.9

56.9

6.19

1.43

0.05

21

15.8

7.07

4.19

38

61.4

48.9

67.4

6.49

1.57

0.09

22

16.9

7.82

4.96

39

67.9

56.0

80.1

6.81

1.72

0.14

23

18.1

8.66

5.85

40

75.3

64.2

95.5

7.16

1.88

0.19

24

19.3

9.60

6.89

41

83.9

73.9

114

7.53

2.06

0.27

25

20.7

10.7

8.11

42

93.7

85.4

137

7.92

2.25

0.36

26

22.3

11.9

9.53

43

105

99.0

165

10

8.34

2.47

0.47

27

23.9

13.2

11.2

44

118

115

199

11

8.80

2.71

0.60

28

25.8

14.7

13.1

45

134

135

241

12

9.28

2.97

0.76

29

27.9

16.4

15.4

46

152

159

294

13

9.81

3.26

0.94

30

30.1

18.4

18.1

47

174

187

359

14

10.4

3.59

1.16

31

32.7

20.6

21.2

48

199

222

442

15

11.0

3.94

1.42

32

35.5

23.2

24.9

49

230

266

548

16

11.6

4.34

1.72

33

38.6

26.1

29.3

50

267

319

682

Bng 17 : H s hnh dng cho mng nng ( > 0)


Hnh dng mng

sq

sc

Bng

1.00

1.00

1.00

Trn, hay vung

0.60

1+ tg

B
1 0.4
L

B
1 + .tg
L

Ch nht

1+

Nq
Nc

B N
1 + q
L N c

- Trng hp mng t trn nn ct v cui si :


1

p gh (th ) = N 2 b s + (N q q )s q 1 h ( 144)
2

Ch nu trn mt t c ti trng ri u q0 th tr s q = q0 + 1.h.


Nguyn xun t xun ha

44

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Tr s 2 l trng lng n v hiu qu ca mi lp t c xc nh nh sau:

'= .

- trn mc nc ngm
- di mc nc ngm:

khng c dng thm:

' = bh n

Thm thng ng i ln:

' = bh n i n

Thm thng ng i xung: ' = bh n + i n

Bng 18: Cc trng hp 1 v 2 tnh sc chu ti khi MNN thay i


B
q0

q0
MNN

MNN

V tr MNN

Ti mt t

1 = bh n

1 = bh n

1 =

1 = bh n

Di vng
b ng

1 =

1 =

Ti
mng

MNN

- Sc chu ti gii hn thc : pgh(th) = pgh - .h ( vi h l chiu su chn mng)


- Sc chu ti cho php (Pa): p a =

- H s an ton : FS =

p gh
FS

+q

(145)

p gh q

(146)

pa q

5.2.Kim tra iu kin n nh


5.2.1.n nh ti mt im
So snh gc lch gia 1 , 3 v

sin max =
Nguyn xun t xun ha

1 3
1 + 3 + 2c cot g
45

(147)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

sin max < sin : Cha b bin dng do

sin max = sin : bin vng bin dng do


sin max > sin : Nm trong vng bin dng do
Trong :

1 =
3 =

pq

(2 + sin 2 ) + (h + z ) (148)

pq

(2 sin 2 ) + (h + z ) (149)

5.2.2.Kim tra theo iu kin trt


H s an ton Fs =

(149)

f = tg + c ; =

Vi

1 + 3
2

1 3

1 3
2

sin 2

cos 2

(150)

(151)

5.2.3.Chiu su vng bin dng do


Phng trnh ng bin dng do :
z=

p h sin 2
c

2 h cot g = f (2 ) (152)
sin

z max =

pmax =

p h
c
cot g + h cot g

2

c
z max + h + cot g + h

cot g +
2

Nguyn xun t xun ha

46

(153)

(154)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng vi p lc t ln tng chn


6.1.L thuyt Colomb v p lc t ch ng
6.1.1.Trng hp t sau lng tng l t ri ng nht
Xt mt tng chn t c chiu cao tng l h, t sau lng tng l t ri ng nht
C

W
h

N2

T2

W
N1

T1

R
)

180-(+

Hnh 24: S cc lc tc dng ln khi trt ABC


Cc k hiu c qui nh nh sau:
: Gc ca mt phng lng tng so vi phng thng ng.
: Gc mi dc ca t sau lng tng so vi phng nm ngang.
: Gc ma st ngoi (gia t v mt phng lng tng)
: Gc ma st c hiu ca t.
: Gc ca mt trt BC so vi phgn ngang.
: Gc ca mt phng lng tng so vi phng ngang (ti im B)
Xt lng th trt ABC (hnh 24), cc lc tc dng ln lng th trt ABC gm:
-

Trng lng lng th trt W .

Phn lc ca khi t cn li l R ln lng th trt ABC.

Phn lc ca mt phng lng tng E ln lng th trt ABC.

Theo h thc lng trong tam gic ta c th rt ra :

Nguyn xun t xun ha

47

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

E=

Cauduongonline.com.vn

W .sin ( ')
W .sin ( ')
=
(Vi = 90o - - .)
sin[180 ( + ')] sin ( + ')

(155)

Theo phng php gii tch,p lc t ch ng c tnh theo cng thc :


1
E a = K a h 2
2

(156)

Trong : Ka - l h s p lc t ch ng, tnh nh sau:


Khi 0 ; 0 ; 0

Ka =

cos 2 ( ' )

sin ( + ')sin ( ' )


cos 2 cos( + )1 +

cos( + )cos( )

(157)

Khi 0 ; = = 0

'

cos 2 45 0 +

cos ( ' )
1
2

Ka =
=
'+
cos (cos + sin ' ) 2 cos

cos 2 45 0

Khi = = = 0

'

K a = tg 2 45 o
2

(158)

Cng p lc t, chiu theo phng ngang, ti chiu su z s l:


1

d . .K a .z 2
dE a
2
= .K . z
=
pa =
a
dz
dz

(159)

6.1.2.Sau lng tng l t dnh ng nht.


Tr s p lc t tc dng ln tng chn :

1
c2
Ea = K a .h 2 C 0 ch + D
2

(160)

Cng p lc t, chiu theo phng ngang, ti chiu su z s l:


p a = K a z C0 c

(161)

Trng hp = =0 ; 0

Nguyn xun t xun ha

48

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

C0 =

Cauduongonline.com.vn

cos

D=

+ '

cos 2 45 0

C02
2K a

(162)

Trng hp = =0 = = 0

'

C0 = 2.tg 450 = 2 K a
2

C02
D=
=2
2K a

(163)

Lc ny gi tr Ea c tnh nh sau:

1
2c 2
Ea = K a h 2 2c K a h +
2

(164)

Chiu su (hc) m ti pa = 0 c tnh nh sau:


hc =

C0 c
K a

(165)

im t ca Ea chiu su ngang vi trng tm din tch biu pa, cch chn tng
mt on: h0 =

h hc
. (166)
3

hc

-Co.c

pa(z)=.a.z C0.c

z0=(h-hc)/3

Ea = 1/2.pa(h).(h-hc)

p = .Ka.h-C .c
a(h)

Hnh 25 : Biu phn b p lc t


6.1.3.t sau lng tng c ti trng ri u kn khp
6.1.3.a.Sau lng tng l t ri ng nht
qK a h
1
E a = K a h 2 +
2
(1 + tgtg )
Nguyn xun t xun ha

49

(166)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Cng phn b theo chiu su:


pa =

dEa
q
= K a z +
K
dz
(1 + tgtg ) a

(167)

Trng hp c bit, khi = = = 0, ta c:


pa = K a z + qK a

(168)

1
E a = K a h 2 + qK a h
2

(169)

Biu phn b p lc t, chiu theo phng ngang, ti chiu su z nh sau:


q

pa0=q.Ka

pa(z)=.a.z +q.a
Ea

p = .Ka.h+q.K
a(h)

Hnh 26: Biu p lc t


6.1.3.b.t sau lng tng l t dnh ng nht
qK a h
1
E a = K a h 2 +
C ch
2
(1 + tgtg ) 0

(170)

Cng p lc t, chiu theo phng ngang, ti chiu su z s l:


qK a
1
pa = K a z +
C c
2
(1 + tgtg ) 0

(171)

Trng hp c bit, khi = = =0, cc biu thc trn s thnh:

Nguyn xun t xun ha

50

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

(172)

1
Ea = K a h 2 + qK a h C0 ch
2
pa = K a z + qK a C0 c

(173)

Chiu su (hc) m ti biu pa = 0 s l:


hc =

Trong :

C0 c qK a
K a

(174)

'
'

K a = tg 2 45 0 v C0 = 2tg 450 = 2 K a
2
2

(175)

Biu phn b p lc t, chiu theo phng ngang, chiu su z, nh hnh 27 di


y:
q

pa(0)=(q.Ka-C0.c)>0

pa(0)=(q.Ka-C0.c)<0

pa(z)=.a.z +q.a-C0.c

hc

pa(z)=.a.z + q.KaC0.c

Ea = 1/2.pa(h).(h-hc)

t1

E2

t2

z0=(h-hc)/3

E1

p = .Ka.h+q.Ka-Co.c

p = .Ka.h+q.Ka-Co.c

a(h)

E1=pa(0).h

t1=1/2.h

Ea=E1+E2

E2=1/2.(pa(h) -pa(0)).h

t2=1/3.h

ta=

a(h)

E1*t1+E2*t2
Ea

Hnh 27: Biu p lc t


6.2.L thuyt Colomb v p lc t b ng
Mt cch n gin v d nh khi tnh p lc t b ng l c th dng cng thc tnh
p lc t ch ng bng cch trong cng thc tnh p lc t ch ng ch no c du
- ta thay bng du +.V d :

'

K p = tg 2 45 o +
2

(176)

p p = K p z + qK p + C0 c

(177)

Nguyn xun t xun ha

51

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

6.3.Lu
- Khi tnh ton p lc t ln tng chn,i vi t nm trn mc nc mao dn dng
trng lng t nhin,i vi tng t cha nc mao dn dng trng lng bo ha,v
vi tng t nm di mc nc ngm ta dng trng lng ring y ni.
- Trng hp tng gy khc,hoc t sau lng tng gm nhiu lp ng nht khc
nhau th ta chia tng thnh cc on tng ng,coi trng lng bn thn ca t lp
trn l ti trng ri u kn khp trn b mt t lp di ri tnh ton nh bnh thng.

6.4.Thit k kt cu tng chn


6.4.1.Thit k tng trng lc v tng congson

Hnh 28 : S lc tc dng ln tng


Khi thit k tng phi tha mn hai iu kin sau :
K1 : p lc y mng ti chn tng khng c vt qu sc chu ti ca t

FS =

Trong :

qu q
qb q

qu = N .

qb =

(178)

b
+ N q q + N C .c
2

Rv
b

(179)

(180)

( Vi Rv l tng cc lc thng ng,b l b rng y mng )


Nguyn xun t xun ha

52

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

K2 : H s an ton chng trt gia y mng vi t nn Fs > [Fs]

Fs =

RV tg
RH

(181)

( l gc ma st gia nn t v y mng)
Ta cng c th ng sut di y mng theo cng thc sau :

Pmax/min =

RV
6e
(1 )
B
B

Trong lc tm e =

(182)

M
Q

(183)

6.4.2.Thit k tng cc vn
6.4.2.a.Tng cc vn khng c neo

Hnh 28 : Tng cc vn khng neo


+ V biu p lc t ch ng,p lc t b ng
+ V biu p lc nc thy tnh,p lc nc thy ng
Khi thit k tng cc vn phi m bo tha mn hai iu kin sau :
Kim ton lt ti D : Fs =

Mg

(184)

ML

Kim ton iu kin n inh ti C : Fs =

Nguyn xun t xun ha

53

dn
i. n

(185)

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

6.4.2.b.Tng cc vn c neo
Dng bi ton ny cha thy xut hin trong cc thi Olympic c hc t,nn cng xin
php khng trnh by y,cc bn c th tham kho thm ti cc gio trnh khc
Lu : Trong phntnh ton p lc ln tng chn cn c trng hp t sau lng
tng chu ti trng tp trung,ti trng ng...nhng do mnh ang bn ( do li th
ng hn

) nn tm thi cha vit vo y c,Cc bn c th tham kho trong

cun C hc t tp 1 ca Whitlow

( Trch trong cun c hc t tp 1 Whitlow)

Nguyn xun t xun ha

54

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

Chng VIi
VIi n nh mi dc
7.1.Mt trt l mt cung trn
d

W
S

Hnh 29 : Mt trt hnh cung trn


nh gi n nh ca mi t dnh, thng thng qua h s an ton (hay h s n
nh):
F=

(187)

Momen.chong .truot ( SLa ) R ( SL ) R


=
=
Momen.gay.truot
Wd
(A)d

Trong : F - h s an ton v n nh.


S - cng chng ct trung bnh ca t trn cung trt.
La - chiu di cung trt
La =

( . ).R

(188)

180 0

R - bn knh cung trt

- Gc chn cung trt


W - trng lng lng th trt ABC (tnh cho 1m di)
A - Din tch mt ABC ca lng th trt

- trng lng n v trung bnh ca khi t trt


d - Khong cch t phng lc W n tm trt.

Nguyn xun t xun ha

55

cu ng b A k48

H thng cng thc c hc t

Cauduongonline.com.vn

7.2.Mt trt l mt phng

MN

mz.cos2
i
L u
m
th

mz

u
T

Hnh 30 : Mt trt l mt phng


Tnh vi ng sut c hiu, cng chng ct ca t dc theo mt trt s l:

f = c'+ ( u ).tg '


V h s an ton s l: F =
Trong :

= [(1 m ) + m. bh ].z. cos 2

= [(1 m ) + m. bh ].z. sin . cos


u = m.z. n . cos 2
Nu c = 0 v m = 0 (t gia mt mi dc v mt trt l khng hon ton bo ho):
F=

tg '
tg

(189)

Nu c = 0 v m = 1 (Mc nc ngm trng vi mt mi dc):


F=

dn tg '
.
bh tg

Nguyn xun t xun ha

(190)

56

cu ng b A k48

You might also like