GRECEL YOLSUZLUK

20.yzyln afa skmemiken, zamann ruhunun deimeye balad bir eikte Karl Marx
isabetli bir durum tespiti yapt: Kat olan herey buharlap havaya karyor, kutsal olan her ey
dnyevileiyor, ve insanlar nihayet kendi gerek yaam koullar ve dier insanlarla ilikileriyle
yzlemeye zorlanyor. O gnden bugne kprnn altndan ok su akt. Dnyamz daha yal ve
bitkin. Dolaysyla Marx'n tespitini tamamlamakta fayda var: Artk kat olan her ey buharlat.
Greceli sfatnn olur olmaz her eyin bana getirildii bir adayz. Deerler dizgemiz tarumar
olmu, bana, sana, ona, una gre doru olan eylerin says katlanarak artmakta. Bu sosyo-kltrel
eilimin analizine bir ke yazsnn hacmi yetmez elbet. Gelgelelim, bir toplum etik standartlar
gelitirmise, orada insanlarn greceli syleminin kolayclna kaamayaca akn deerler
vardr. Vicdan ve adalet bu akn deerlerin banda gelirler. Byle bir toplumda erefli hibir birey,
rnein, neye gre yolsuzluk gibi sorular sormaz, soramaz.
Peki soruluyorsa?
Soruluyorsa o toplum ahlken iflas etme noktasna gelmi demektir. Adaletin ve vicdann kiilerin
keyfiyetine, politik grlerine ya da cemaatsel hassasiyetlerine gre deien dereceleri yoktur,
olamaz. In prizmadan geerken krlmas nasl mutlak bir fizik kanunuysa, adalet ve vicdan da
aynen bu ekilde mutlaktrlar; kiiden kiiye, toplumdan topluma deien dereceleri olamaz. Bir
cana kymak kt ve korkuntur, gl birinin zayf birini ezmesi aalk bir eylemdir; bunlar
tartma gtrmez. Bir ktlk varsa, o ktln znesi ya da nesnesi olan kiinin inanc, politik
gr ya da hangi topluluun paras olduu gibi durumlar l deildir. Ne vicdan tartarken ne de
adalet hkmn icra ederken taraflar gzetir. Aksi durumda ikisinden de sz etmemiz mmkn
deildir. Bu adan lkemizi ynetenlerin sicili hi de parlak deil. Msr ve Suriye'de yaanan
ackl manzaralara dair hararetle vicdani nutuklar atp hngr hngr alayan bu beyzadelerin,
gezi'de insanlar karnca srs gibi ezmeye alt gnlerdeki o kibirli ve acmasz hallerini
unutmadk. Onlar bu snav oktan kaybettiler. Zaten sorunun esasn onlar tekil etmiyor. Esas
sorun, geni kitlelerin durumunun bundan farkl olmamas; zira politikaclar da son tahlilde seilmi
kiiler olarak toplumun vasatn temsil ediyor. Bu olgunun arka plannda zalimin ve mazlumun, ve
hatta hrszlarn bile kimden olduuna gre deien bir adalet algs var. Politikann kimlikler
zerinden bu kadar vurgulu yapld bir lkede, kamplamayla birlikte bu biimsiz alg da -haliylederinleiyor.
Bunun en sofistike rneklerinde, rnein ticari kar karl, ihale kapmak iin balanan ve
hukuken ancak rvet saylabilecek ykl meblalar, bir ilahiyat hoca fetva marifetiyle zekt
paras olarak kutsalln dokunulmaz alanna tayabilir. Ya da ergenekon soruturmas yrtrken
kahraman olan savc, yolsuzluk soruturmasnda hain olabilir. Yeter ki kbleniz kendi nefsiniz
olsun.