Professional Documents
Culture Documents
Tchinguiz Atmatov
-1 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Phn 1
Ti m tung cnh ca s. Mt lung gi mt la vo phng. Trong nh l minh xanh nht ang sng dn,
ti nhn k nhng bn nghin cu phc tho ca bc tranh ti va khi cng lm. Nhng bc v y nhiu
lm v ti nhiu ln v i v li t u. Nhng by gi m ni n ton b bc tranh th hy cn sm.
Ti vn cha tm c ci chnh, ci g gi y ang vt n vi ti mt cch bt ng, khng g km hm
c, mi lc thm r rt, vi mt m vang m h kh hiu trong tm hn, ta nh nhng tia sng u tin
ca bui l minh v c suy ngh, suy ngh mi. V ln no cng u nh th. Ln no ti cng li thy r
rng bc tranh ca ti mi ch l mt .
Ti vn khng phi l k a ni trc hay bo tin cho bn b, ngay c bn thn, bit trc v mt tc phm
cn dang d. Chng phi v ti qu nng niu tc phm ca mnh, m ch v ti ngh kh lng on bit
c a b hm qua cn nm trong ni s ln ln thnh ngi nh th no. Ni n mt tc phm d
dang, cha hon thnh, cng kh nh th. Nhng ln ny ti ri b nguyn tc: ti mun ni ln cho mi
ngi nghe thy, ng hn l trao i vi mi ngi nhng ngh ca ti v bc tranh cn cha v xong.
khng phi l mt mun nng ni. Ti khng th lm khc, v ti cm thy mt mnh ti khng
sc ng ni gnh nng ny. Cu chuyn lm rung ng tm hn ti, cu chuyn thc gic ti cm
ly bt v, ti thy n ln lao n ni ch ring lng ti thi th khng sao cha ng ni. Ti s lm snh
mt bt nc y, khng sao c n tn tay cc bn. Ti mun mi ngi khuyn nh gip ti, mch bo
ti cch gii quyt, ti mun mi ngi, d ch l trn dng t tng, dng li cnh ti bn gi v, cng
rung cm vi ti.
Xin ng tic hi m ang nng nn trong tim cc bn, hy li gn y, th no ti cng phi k li cu
chuyn ny
*
**
Lng Kurkuru chng ti nm ven chn ni, trn mt cao nguyn rng c nhng khe nc o o t nhiu
ngch xung. Pha di lng ti l thung lng Hong Th, l cnh tho nguyn Karakh mnh mng
nm gia cc nhnh ca rng ni en v con ng st lm thnh mt ci thm mu bng qua ng bng
chy tt n chn tri pha ty.
Pha trn lng ti, gia mt ngn i, c hai cy phong ln. Ti bit chng t thu bt u bit mnh. D ai
i t pha no n lng Kurkuru chng ti cng u trng thy hai cy phong trc tin; chng lun
lun hin ra trc mt ht nh nhng ngn hi ng t trn ni. Thm ch ti cng khng bit gii thch ra
sao: phi chng ngi ta vn c bit trn trng nng niu nhng n tng thi th u hay v do c lin quan
n ngh ho s ca ti, nhng c mi ln v qu, khi xung xe la i qua tho nguyn v lng, ti u coi
bn phn u tin l t xa a mt tm hai cy phong thn thuc y.
D chng c cao n u chng na, ng xa th cng kh lng trng thy ngay c, nhng ti th bao
gi cng cm bit c chng, lc no cng nom r.
bao ln ti t nhng chn xa xi tr v Kurkuru v ln no ti cng th thm vi mt ni bun da dit:
Ta sp c thy chng cha, hai cy phong sinh i y? Mong sao chng v ti lng, chng ln i m
n vi hai cy phong. Ri sau c ng di gc cy nghe mi ting l reo cho n khi say sa ngy
ngt.
Trong lng ti khng thiu g cc loi cy, nhng hai cy phong ny khc hn: chng c ting ni ring v
hn phi c mt tm hn ring, mt tm hn chan cha nhng li ca m du. D ta c ti y vo lc no,
ban ngy hay ban m, chng vn nghing ng thn cy, lay ng l cnh, khng ngt ting r ro theo
nhiu cung bc khc nhau. C khi tng chng nh mt ln sng thu triu dng ln v vo bi ct, c khi
li nghe nh mt ting th thm thit tha nng thm chuyn qua l cnh nh mt m la v tnh, c khi hai
cy phong bng im bt mt thong, ri khp l cnh li ct ting th di mt hi nh thng tic ngi
no. V khi my en ko n cng vi bo ging, x gy cnh, ta tri l, hai cy phong nghing ng tm
thn do dai v reo v v nh mt ngn la bc chy rng rc. V trong ting gm bt khut ca chng
ng chng nh nghe thy mt li thch thc ng ngc: Khng, ng hng bt ta phi khom lng khut
phc, ng hng b gy thn ta.
Bao nhiu nm qua. Sau ny, ti hiu c iu b n ca hai cy phong. Chng qua ng trn i cao
lng gi nn p li bt k chuyn ng khe kh no ca khng kh, mi chic l nh u nhy bn n ly
mi ln gi nh thong qua.
Nhng vic khm ph ra chn l gin n y cng vn khng lm ti v mng xa, khng lm ti b mt
cch cm th ca tui th m ti cn gi n nay. V cho n tn ngy nay ti vn thy hai cy phong trn
-2 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
-3 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
-4 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
-5 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Phn 2
l vo nm 1924. Phi, ng vo nm y
Ni hin nay l nng trng chng ta, by gi l mt thn nh ca dn ngho nh c. Lc y ti mi bn
tui v sng nh ng ch h. Cha m ti u qua i.
Ma thu nm y, chng bao lu sau khi nhng nh c mu mt di vo ni tr qua ma ng, c mt
thanh nin l mt chic o chong b i v lng. Ti cn nh chic o chong, v khng hiu sao n li
bng d en. i vi thn chng ti, mt thn ho lnh np vo chn ni cch xa ng ci, s xut hin
ca con ngi mc o nh nc ny l mt s vic quan trng.
Lc u ngi ta bo rng l mt cp ch huy trong b i cho nn v lng cng s lm trng thn, sau
ho ra anh ta chng phi l cp ch huy g c, m chnh l con ng lo Tatanbek b lng i lm ng st
t do i bao nhiu nm trc y v t y bit hn tm tch. Cn anh ny l uysen, con ng ta, hnh
nh c c v lng m trng dy tr.
Thi by gi nhng th nh nh trng, hc tp hy cn l nhng danh t mi m, chng my ai hiu
r cho lm. Ngi th tin nhng ting n i, ngi th cho y l nhng chuyn n b bn tn nhm v
c l h qun mt ci trng y, nu my hm sau khng c lnh gi dn lng i hp. Ch ti cu nhu
mi: Li hp hnh g na, c lm ngi ta b cng vic mi v nhng chuyn v vn, nhng sau ng ta
cng thng nga v i hp nh mi ngi n ng khc bit t trng. Ti cng chy theo ch ti cng vi
l tr con hng xm.
Lc chng ti th hn hn chy ln g ch dng lm ni hi hp th chnh anh thanh nin xanh xao mc o
khoc en y ang pht biu trc m ngi i b v ci nga tp hp xung quanh. Chng ti khng
nghe r li anh ni nn nh nhch li gn, nhng bng mt c gi mc chic o lng rch nh va sc tnh,
vi v ngt li anh:
- Ny chu i, - ng c bt u lp bp ni, - trc kia th cc php s dy tr con, m b chu th chng ta
bit r lm, cng kh rch o m nh chng ta y thi. Chu th ni xem chu thnh php s t bao
gi?
- Chu khng phi l php s, c , chu l thanh nin Komxmn, uysen p nhanh. M by gi th
khng phi php s dy tr con u, m l cc thy gio. Chu c hc ch b i v trc cng
v v t nhiu. y c xem chu l th php s g.
- A, ra th
- Kh y! C nhng ting reo c v.
- Nh vy l on Komxmn c ti v y dy con tr b con. Nhng mun dy th phi c ch m dy.
Ti nh lm nh trng, c nhin l vi s gip ca b con, ch chung nga c trn i kia. B con
ngh sao?
Mi ngi im lng nh th ang cn nhc trong c: ci anh chng l mt ny mun g nh? ng Xatumkun
va nheo mt nh nhm bn va tht ln. Tt hn ht l cu hy ni xem l chng ta cn ci trng y
lm g?
- Sao li lm g? uysen ng ngng hi.
- ng y! c ai trong nhm ng ph ho theo.
V mi ngi bng cng nhn nho, n o c ln.
- T thng c n nay ngi ta ch sng bng ngh nng, ci cuc nui ta sng. V con ci chng ta cng
s sng nh th thi, hc hnh lm qu g. Lm ch huy th mi cn ch ngha, chng ta ch l dn thng
thi. ng tn chuyn v vn na!
Nhng ting xn xao lng i mt lt.
- Chng l b con li phn i vic cho con em i hc sao? uysen ng ngc hi, nhn chm chp vo
mt nhng ngi ng quanh anh.
- Th nu phn i th sao, d anh bt buc c chng ti ? Thi bui y qua ri. Nhn dn chng ti
by gi t do, chng ti mun sng ra sao th sng!
Mt uysen nht hn i. Anh run run a tay ln tho mc gi o khoc ra, mc ti o trong ly ra mt t
giy gp t v vi v m ra, gi cao ln qu u.
- Ngha l cc ngi chng li t giy ny, t giy ni v vic hc hnh ca tr em, c ng du ca chnh
quyn X-vit. Th ai cho cc ngi t cy, nc ti? Ai mang li t do cho cc ngi? No, ai chng
li lut l ca chnh quyn X-vit, ai? Ni i!
-6 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Anh tht ln hai ting ni i bng mt ging gin d rung ln sang sng, nghe hng dng nh mt vin
n x tan cnh m cng ca bu khng kh tnh mch tri thu v nh mt ting n, ging anh vang di
thnh mt ting vng ngn trong vch ni. Khng ai tht ra li no. Mi ngi im lng, u ci gm.
- Chng ta l nhng k ngho kh, uysen ni, ging kh hn Sut i chng ta b ch p nhc
nh. Chng ta phi sng trong cnh tm ti. Gi y chnh quyn X-vit mun cho chng ta trng thy
nh sng, mun cho chng ta bit c bit vit. Mun th th phi dy tr em hc
uysen ngng li ch i. V lc chnh ng c mc chic o lng rch hi anh lm th no m li
thnh php s, lm bm bng mt ging lm lnh:
- Thi c, anh mun th c dy i, cn chng ti y thChng ti khng chng li lut php.
- Nhng ti xin b con gip ti. Chng ta phi cha li ci chung nga ca ph nng trn i kia, phi
lm cu qua sng, nh trng cn c ci
- Ny hm , chng gighit i, nhanh nhu qu y! Lo Xatmkun - hay ci ngt li uysen.
Lo x nc bt qua k rng, ri li nheo mt nh nhm bn:
- Anh ht m c lng l Ti s m trng!. Nhng th xem anh ka: trn ngi chic o lng chng c,
di chn th con nga cng khng, n mnh t cy bng bn tay thi cng khng c nt, chng c c
mng sc vt no trong sn! Vy th anh nh sinh sng ra sao, anh bn thn mn? Ho chng c i chn
sc vt cho ngi khc Nhng khn ni chng ti khng c sc vt cho anh chn u. Nhng k c th
ln ni ri.
uysen mun tr li mt cu g cho tht xng, nhng ri nn gin ni kh:
- Ti s c cch sng. Ti s c lng.
- A, c ni ngay th c phi hn khng! V Xatmkun h h ngi thng ngi ln lng nga, v c
thng r rt. By gi th mi s r. Anh bn tr i, vic anh th anh c lm ly, c lnh lng m dy
tr. Nh nc thiu g tin. Cn chng ti th anh c chng ti yn thn, nh tri cng vic ca chng
ti cng ngp n c ri
Ni on Xatmkun quay nga i v nh. Nhng ngi khc cng theo lo ko nhau v. Ch cn uysen
vn ng tr li tay cm t giy. Ti nghip anh khng bit i u by gi na
Ti thy i ngi cho uysen. Ti c ng nhn anh khng ri mt cho n khi ch ti ci nga i qua
qut gi:
- Ci con u b kia, lm g m ng h hc mm ra y, c chy mau v nh khng? Ti nh cm u
ui theo cc bn. Ch, ci con ny, th chng n m cng tp tnh i hp ri kia y!
Ngy hm sau, bn con gi chng ti ang i ly nc th gp uysen b sng. Anh ang li sang b bn
kia, tay cm xng, cuc, ru v mt chic thng c.
T hm y sng no cng thy uysen mc chic o en li thi theo con ng mn leo ln i ti ch
chung nga b hoang. V n ti mt mi tr xung v lng. Chng ti thng thy anh mang mt b ci
hay mt b r kh ln trn lng. Trng thy anh t xa, ai ny u rn ngi trn bn p v che mt nhn,
ngc nhin bn tn:
- Ny, hnh nh thy gio uysen ang cng ci kia phi khng?
- Chnh anh ta ri.
- Ch, ti nghip. Ngh thy gio xem ra cng chng nh nhng g.
- Th anh tng th no. C xem anh ta cng ly bao nhiu kia, chng km g thng nh ph nng c.
- Th m nghe anh ta din thuyt th ra pht lm.
- y, l v anh c t giy ng du, bao nhiu sc mnh y ht.
C ln, mang nhng ti ng y kigic nht chn ni m trn lng tr v, chng ti vng vo trng:
xem th thy gio ang lm g y cng hay. Cn nh kho c bng t nn ny trc kia vn l chung
nga ca ph nng. Trc kia, vo ma ng, ngi ta thng nht nhng con nga ci con trong
nhng ngy gi rt y. Sau khi chnh quyn X-vit ln, tn ph nng b i u mt v chung nga
vn cn li . Khng ai bc chn n y v chung quanh gai gc mc ln rm rp. By gi nhng cy
c di b pht n tn r xp thnh ng nm gn mt bn, ci sn c dn sch. Nhng bc vch
xiu vo di du ma nng c trt t li; cnh ca p p, trc y ch cn bm lng lng vo mi
mt chic bn l, nay cng c sa li v lp vo cn thn.
Lc chng ti t cc bao kigic xung t ngh mt lt, uysen t trong ca bc ra, ngi b bt t.
Trng thy chng ti, anh ngn ngi ra mt lt, nhng ri li mm ci nim n, ly tay qut m hi trn
mt.
- i u v th cc em gi?
Chng ti ngi cnh nhng bao kigic thn th nhn nhau, uysen hiu rng chng ti im lng v bn ln
nn nhy mt ng vin:
-7 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
-8 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
-9 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
- 10 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
v pha con ng ci chy qua tho nguyn: bao gi bng thy uysen vi chic dy vi sau lng mi
hin ra, bao gi ti mi c nhn thy n ci m p ca thy, bao gi mi c nghe nhng li l vn
em li cho chng ti nhng hiu bit mi m?
Trong s hc sinh ca thy ti l a ln nht. C l v th nn ti hc kh hn nhng hc sinh khc, mc
d ti vn ngh khng phi l nhng nguyn nhn duy nht. Mi li thy ging, mi ch thy vit tt
c i vi ti u thing ling. V trn i ny ti khng h c g quan trng hn l hiu cho c nhng
iu thy dy. Ti mun gn gi quyn v ca thy, cho nn ti ly mi lim tp vit nhng ch ci ra
t, dng than vit trn vch, ly que vit trn mt tuyt, trn bi ng. Ti cm thy trn i ny khng
c ai hc rng v thng minh hn thy uysen.
- 11 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Phn 3
- 12 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
- Dng sui trong tro ca thy, - thy u ym nhn ti ni, - em thng minh lmi, c g thy c gi
em ra thnh ph ln. Em cn s kh hn bit chng no.
uysen bc nhanh ln b.
V gi y ti mng tng thy thy ang ng trc mt ti, nh lc by gi thy ng gia dng
sui ang ro ln m m, hai tay sau gy v i mt long lanh m m nhn theo nhng m my
trng xa tt ang b gi thi cun qua cc ngn ni.
Thy ngh g khi y? C th thy ang m tng cho ti ra mt thnh ph ln hc tht chng? Cn ti, lc
by gi cun trn trong chic o chong ca thy uysen, ti thm ngh: c g thy l anh rut ca ti!
c g ti c b c thy, nhm nghin mt li v th th vi thy nhng li p nht! Tri i, c g
thy uysen l anh rut ti!
Chc chn tt c m hc sinh chng ti a no cng yu mn thy v tm lng nhn t, v nhng ngh
tt lnh, v nhng c m ca thy v tng lai chng ti. Tuy chng ti cn b, nhng ti ngh rng lc
chng ti u hiu c nhng iu y. Cn c ci g khc bt chng ti ngy no cng i xa, leo i li
sui, bt hi v gi rt, chn ngp trong nhng cn tuyt nh vy c na? Chng ti t nguyn n
trng, khng ai phi xua chng ti n c. Khng ai c th buc chng ti phi chu cng trong cn nh
kho lnh lo: tuy ngi trong nh, m mi khi th ra l hi gi bm trng xo c mt mi, tay chn, qun o.
Chng ti ch dm thay phin nhau ng si cnh l, cn tt c nh phi ngi ti ch nghe thy uysen
ging bi.
Vo mt trong nhng ngy gi but y ti cn nh l khong cui thng ging. uysen, vn nh
thng l, n tng nh tp hp tt c chng ti li v dn ti trng. Thy lng l bc i, khng ni mt
li, v nghim ngh, i lng my nhu li nh i cnh chim ng v nt mt li nh luyn bng thp. Cha
bao gi chng ti nom thy thy nh vy. Chng ti lic nhn thy ri cng u im lng: chng ti cm
thy c iu g khng lnh.
Mi khi trn ng i c nhng ng tuyt ln l thy uysen thng i trc m ng, ti i theo
sau thy, ri n cc bn khc. Ln ny cng th; ch chn g m qua tuyt xung nhiu nn uysen li
i trc. i khi ch cn nhn vo lng mt ngi ta c th on bit ngay c tm trng h ra sao, c
nhng cm xc g ang din ra trong lng h. Lc cng vy, c th thy r thy uysen ang c iu g
au bun v hn. u thy ci gm xung, hai chn l i mt cch kh nhc. Cho n by gi ti vn cn
nh mi ci cnh khng khip ca nhng mu en, mu trng ln lt tip theo nhau trc mt ti. Chng
ti ni ui nhau leo ln i. Di chic o chong mu en, lng thy uysen khom hn li v trn nh
dc nhp nh nhng ng tuyt trng trng nh nhng ci bu lc , gi vn cun cun thi ht tuyt t
cc xung. V cao hn na trn bu tri trng nh nh l lng mt m my en c c.
Khi chng ti ti trng thy uysen khng nhm l si.
Thy ni:
- Cc em ng dy!
Chng ti ng dy.
- B m xung!
Chng ti ngoan ngon nghe theo v thy cng b chic m k binh trn u xung. Chng ti khng
hiu ti sao phi lm nh th. Lc thy ct ging khn khn ni t qung:
- Lnin mt. Gi y trn khp qu t ang mc nim Ngi. Cc em cng hy ng ti ch v yn
lng. Cc em hy nhn ln y, nhn bc chn dung ny. Cc em hy ghi nh ly ngy hm nay.
Ton trng chng ti lng ngt i, tng chng nh vi kn di tuyt. C th nghe thy ting gi la
qua cc k h. C th nghe thy c ting nhng bng tuyt ri nh nh xung mi rm.
Trong gi pht y, trong khi tt c cc thnh ph vn nhn nhp u lng i, trong khi nhng cng
xng lm rung chuyn c mt t im bt ting my, trong khi nhng on tu ln bnh m m bng
ng lng yn trn cc ng st, trong khi ton th gii ang chm su trong tang tc, trong gi pht au
thng thy tr chng ti, mt b phn nh b ca ton dn, cng ang nn th, nghim trang ng mc
nim trong cn nh kho lnh gi khng h ai bit ti, c gi l trng hc y, vnh bit Lnin, thm
cho mnh l nhng k thn thuc nht ca Ngi v thng tic Ngi hn ai ht. Cn Lnin ca chng ti
vn vn chic o di qun nhn hi rng vi cnh tay b thng treo ngang trn ngc, vn t trn vch nhn
xung chng ti, ci nhn trong sng vn nh ni vi chng ti: Cc chu i, gi cc chu bit mt tng
lai p nhng no ang ch cc chu! V ti c cm gic rng trong giy pht yn lng Ngi
ang ngh v tng lai ca ti tht.
Sau thy uysen a ng tay o ln lau nc mt v ni:
- Hm nay thy phi ln huyn. Thy i gia nhp ng. Ba ngy na thy s v.
i vi ti ba ngy mi mi l nhng ngy lng l nht trong nhng ngy ng thng gi m ti phi
chu ng. Dng nh c nhng sc mnh hng v no ca thin nhin ang mun ra sc thay th trn mt
- 13 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
t con ngi v i va i khi th gii ca chng ta: gi khng ngng thi ro ln tng cn, bo tuyt c
quay cung khng ngt, bng gi ku lanh lnh nh ting st Sc mnh ca thin nhin khng sao yn
c: n lng ln, vt v trn mt t, khc than nc n.
Lng ti chm lng di chn nhng ngn ni l m ti sm gia cc tng my m bay l l st t. Nhng
ln khi trng nh to ra t cc ng khi ngon ngoo. Khng mt ai l ra khi nh. Hn na l ch si i
bng tr nn liu lnh. Ban ngy chng trng trn honh hnh trn cc ng ng, ti n chng sc so
ngay cnh lng v sut m cho ti sng c tru ln i kht, in di.
Khng hiu sao ti c lo thay cho thy chng ti: khng c o lng, ch mc phong phanh chic o chong
b i y th thy lm sao chu c cn rt ny? V n ngy uysen phi v, tm can ti c nh la t:
lng ti cm thy c iu g chng lnh. Chc chc ti li chy ra sn, nhn ra cnh tho nguyn vng v
ph y tuyt trng xem thy gio c xut hin trn ng ci khng. Nhng vn khng c ly mt bng
ngi.
Thy i, thy u? Em van thy, thy ng v khuya y, v nhanh ln thy! Chng em ang i thy
y, thy c nghe thy khng? Chng em ang mong ngng thy v.
Nhng tho nguyn khng h p li ting gi thm lng ca ti v khng hiu sao ti o ln khc nc n.
Thm ti phi bc mnh v ti c ra vo mi. Ri thm gi ngn tay ln e ti:
- Hm nay my c cho ci ca c yn khng no? Ngi ngay vo mt ch, cm ly ng si m quay.
My lm cho my a tr cht cng ln ri y. C gii c nhy ra ngoi mt ln na tao xem no! V
thm khng cho ti ra khi nh na.
Tri sm ti, th l ti khng c bit thy v hay cha. V th ti khng th no ngi yn c.
Khi th ti t an i rng uysen chc v n lng ri v cha ln no thy tr v l hn c. Khi th ti
li cht ngh hay thy b m nn phi i chm, h tri ni cn bo tuyt ln l m hm th ny chng my
chc thy s b lc trn tho nguyn. Ti khng sao lm vic c na, khng sao iu khin ni hai cnh
tay, si c t lun, lm cho thm ti in tit ln.
- Hm nay my lm sao th? Tay my l tay g hay sao? thm ti cng ni cng ni xung, mt lm ti.
Cui cng khng sao chu c na, thm qut:
- , sao my khng cht quch i cho rnh! Tt hn ht l my xo i, mang tr cho b c Xaikan ci bao
ti.
Thiu cht na ti nhy cng ln v vui sng. Thy uysen li ngay nh b c Xaikan. Hai ng b
Kartanbai v Xaikan vn c h xa vi m ti. Trc y ti vn thng lui ti ch hai c, i khi ti cn
ng li y na. Khng hiu thm ti c nh ti chuyn hay tri xui khim thm y. Thm va di ci
bao ti vo tay ti va ni thm:
- Hm nay my lm tao pht ngy ln, nh trong nhng nm i phi n cm mi y. Ct i ngay, nu ng
c b c cho ng th quch li ng y. i cho khut mt tao
Ti chy vt ra sn. Gi c in cung lng lng nh mt lo ph thy hung d: n sc sa mt lt, ri
phn pht thi ht tung nhng nm tuyt lnh but vo khun mt nng bng ca ti. Ti cp cht chic
bao ti vo nch v chy mt mch theo nhng vt chn nga tha tht cn mi nguyn n cui lng.
Trong u ti by gi ch c mt ngh duy nht: v cha, thy gio v cha?.
Ti chy ti ni, nhng khng thy thy u. Thy ti im thin tht ng ngoi ngng ca, th hn hn, b
c Xaikan lo s hi:
- Chu lm sao th? Sao chu phi chy hc tc th? C chuyn g chng lnh phi khng?
- Khng , chng sao u . Chu mang ci bao ti n y ny. B cho chu li y ti nay c khng?
- Chu qu ca b, chu c li y. Tri i, con ranh ny lm cho hong c ln, sao t ma thu n gi c
thy chu th mt n? Chu ngi li gn la m si cho m.
ng c Kartanbai ang ngi cnh ca s v my chic ng c ni vng ra:
- Ny, b n ny, em tht rang li cho chu gi n n i. May ra uysen cng sp v ri y. L ra anh y
phi v t lu ri, nhng khng sao, anh y sp v y, cng mi bt u ti thi. Con nga nh ny phng
nc m hi nhanh lm.
Ngoi ca s tri ti sm li t lc no khng bit. Trong lng ti c thp thm khng yn. Mi khi
nghe thy ting ch sa hay ting ngi ni vng vng l ti im lng i. Nhng thy uysen vn cha v.
May sao b c Xaikan lun ming ni chuyn ny chuyn n, thnh th cng st rut.
Chng ti c th i thy uysen ht gi ny sang gi khc, nhng ti gn na m ng c Kartanbai cng
mt v bo b c:
- Thi, b ni tri ging i. Anh y ch v ti nay u khuya ri. Cc ng lnh o y khi vic ra, chc
li gi anh ta li thi, khng th anh y v n nh t lu ri.
ng c ln ging ng.
- 14 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
- 15 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
- 16 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Phn 4
- 17 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
B c Xaikan v thm ti lp c li nhau, tranh ci kch kit iu g v lt sau c Xaikan bc ra khi nh,
v rt tc gin. B c nhn ti bng i mt va gin d va thng xt v lng l ra v. Ti bng thy bt
rt trong ngi. Ti sao c li nhn ti nh vy, ti lm g n ni c khng hi lng?
Ngy hm sau n trng ti nhn thy ngay thy uysen v mt sa sm, nh ang c iu g lo ngh, mc
du thy c giu i. Ti cn nhn thy c iu na l khng hiu ti sao thy khng h nhn v pha ti. Sau
bui hc, khi chng ti o o chy ra khi trng nh ong v t, thy uysen gi git ti li:
- Antnai, ng li thy bo. Thy bc li gn ti, nhn chm chm vo mt ri t tay ln vai ti. Em
ng v nh na. Antnai, em c hiu thy khng?
Ti lng ngi i v kinh hi. By gi ti mi hiu thm ti nh lm g ti.
Thy uysen ni:
- Thy s chu trch nhim v em. Em tm nh bc Kartanbai vi thy. V lc no cng phi i theo thy.
Chc hn lc y ti khng cn cht mu mt no na. Thy uysen ly tay nng cm ti ln, nhn thng
vo mt ti v mm ci nh mi khi:
- Antnai, em ng s! - Thy va ci va ni. - Thy cn bn em, th em khng phi s ai c. Em c
hc i, c n trng nh c v ng ngh ngi g V thy vn bit l em nht lm. V nhn y thy k
cho Antnai nghe mt cu chuyn m thy nh k t lu thy uysen li ph ci, hn ang nh li
iu g ng nghnh Chc em cn nh c ln c Kartanbai dy tht sm v bin i mt y. T ra c i
mi c dn ai v nh em c bit khng? Dn b lang Giainakva v. Thy hi: Lm g th bc?. C tr
li l: y cho b y cng bi mt cht i gi hn n v, khng th con b s qu hn xiu phch lc i
u mt. Thy ni: Mi b y ra i, khng li phi cng cho b y mt con cu mt thi. M no nh
mnh c giu c g cho cam. Nga cng ch c m cng, c mi con th cng by ch si mt ri. Cn
em th lc ang ng say. Th l thy ui c c m thy cng ra khi nh. V sau c Kartanbai gin
thy sut mt tun l, khng thm tr chuyn vi thy. ng c ni: Ti gi c th ny m anh cn chi
khm ti. Nhng ng c, b c l nhng ngi phc hu, him c nhng ngi tt nh th. Thi by gi
ta v i, Antnai
D ti c c gng can m ln bao nhiu cho thy uysen khi bn tm, nhng ngh lo s cng vn
khng bung tha ti. V bt thn lc no thm ti cng c th n cng bc li ti i. Ri nh h mun
lm g th lm, khng ai trong lng cm c h c. Sut m ti trn trc khng ng c v mi lo ngh
ti tai ho sp n.
Tt nhin thy uysen hiu r tm trng ti. Cng c th v mun xua ui nhng ngh en ti ca ti
nn ngy hm sau thy mang v trng hai cy phong nh. Sau bui hc, thy cm tay ti dn sang mt
bn.
Thy mm mt n ci b n v bo ti:
- Antnai, by gi thy vi em cng lm chung mt vic. Hai cy phong ny thy mang v cho em y.
Chng ta s cng trng. V trong khi chng ln ln, ngy mt thm sc sng, em cng s trng thnh, em
s l mt ngi tt. Em c mt tm hn p v mt u c ham hc. Thy bao gi cng ngh rng em s tr
thnh ngi thng thi. Thy tin nh vy, em , s phn em nht nh s nh th. Em by gi tr mng nh
mt thn cy non, nh i cy phong nh ny. Antnai , ta s t tay trng ly hai cy phong ny. V mong
sao em s tm thy hnh phc trong hc tp, ngi sao nh trong sng ca thy
Hai cy phong y cn non, va cao bng ngi ti, thn bing bic. V khi hai chng ti trng xung
khong t cnh trng, t chn ni a ln mt ln gi nh, ln u tin chm vo nhng khm l b ln
tn nh thi mt lung sinh kh vo chng. My khm l run ry, hai cy phong bt u lay ng, ung
a
- Em trng, p cha ka! uysen ci, li li ngm. By gi ta hy o mt ng dn nc ngn
sui ng kia v. Ri em s thy hai cy phong ca chng ta p n nhng no! Chng n s ng trn
ngn i ny, st cnh nhau nh hai anh em. V mi ngi s lun lun nhn thy chng v nhng ngi
lnh s thy lng vui ln khi nhn thy chng. n khi y c cuc sng cng s khc, Antnai . Tt c
nhng g p nht u hy cn pha trc
Ngay c by gi ti cng khng sao tm c nhng li l c th ni ln t nhiu lng cm kch ca ti
trc tm hn cao thng ca uysen. Cn khi y, ti ch ng yn nhn thy. Ti nhn uysen nh th ln
u tin ti c thy ht v p sng ngi trn gng mt thy, tm lng tru mn v trung hu nh ln
trong i mt thy, dng nh trc kia ti cha tng bit i bn tay ca thy mnh m v kho lo nh
th no trong lao ng, n ci trong sng ca thy c c sc si m lng ngi n nhng no. V
trong lng ti, nh mt t sng nng nn, bng cun ln mt tnh cm mi m m ti cha h bit, t mt
th gii xa l no lan ti. V c tm hn ti nh vn mnh n uysen, ni vi ngi: Thy i, em
cm n thy sinh ra vi mt tm hn p nh vyEm mun m hn thy! Nhng ti e ngi khng
dm ni ln nhng li y. ng l ti ni ra mi phi.
- 18 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Lc y chng ti ch ng yn di vm tri trong sng gia vng i xun xanh mn mn, mi ngi
theo ui mt c m ring. V gi pht y ti qun bng mi nguy c ang l lng trn i ti. Thm ch
ti cng khng h ngh xem ngy mai y ci g ang ch i ti v cng khng ngh xem ti sao hai
ngy nay thm ti khng i tm ti. C l h qun ti chng, hay h nh chu mc ti. Nhng tht
ra uysen li ang ngh n iu .
- Em ng bun, Antnai , ta s tm ra li thot, uysen ni khi chng ti tr v thn, Ngy kia thy
s ln huyn. Thy s bn vic ca em vi cc ng ch trn y. C l h s nghe thy m cho em ln tnh
hc. Em c mun khng?
- Thy ni sao, em cng xin vng li, ti p.
Tuy ti khng hnh dung c trn tnh ra sao, nhng nhng li ca uysen ni cng sc ti c m
cuc sng thnh th. C khi ti thy s hi trc cnh sng xa l ni t khch qu ngi, c khi ti li
quyt tm ra i ni tm li by gi trong tr c ti khng lc no khng ln vn nhng tnh vi thnh.
V hm sau, trong khi ngi hc, ti cng ch ngh n vic y: ti s sng tnh ra sao v bit nh ai?
Nu c ai cho ti nh, ti s b ci, xch nc, git gi, h sai g ti cng lm. Ti ang suy ngh lin
min nh th trong khi ngi hc th bng git mnh thng tht khi cht nghe ting v nga dn dp sau
my bc vch p p ca ngi trng chng ti. Nhng ting ng y t ngt qu v my con nga phi
nhanh qu, n ni tng nh chng sp xo ba ln ngi trng. Chng ti ai ny u nn th, ch i.
- Cc em ng , c lo vic ca cc em i, - uysen ni nhanh.
Nhng lc y cnh ca bng m toang nghe nh sm mt ting v trn ngng ca thm ti hin ra, trn
mi n n ci h h nanh c, y v thch thc. uysen bc ra ca.
- B n c vic g?
- n c vic chng dnh dng g n my. Tao em con tao i g chng. ! Ci con cu b cu bt kia!
Thm chm v pha ti, nhng uysen chn li.
- y ton l n sinh c, cha c em no g chng c! uysen ni, ging rn ri v im tnh.
- ri xem. ! Bn n ng! Bt ly con ch cht y, li n ra! Thm ti gi tay vy mt tn trong bn
ci nga. chnh l ci lo mt i m da co. Thm hai tn na cm nhng chic gy nng vt
nhn xung nga theo sau lo ta.
- ch ln ni, sao my li dm t tin xem con gi nh ngi ta nh v my th h? Thi ct i!
Ni on tn mt xng vo uysen nh mt con gu.
- Cc ngi khng c quyn vo y, y l trng hc! uysen ni, hai tay nm cht ly thnh ca.
- Ti bo m! Thm ti rt ln Hn h h vi con y lu. Hn r r con ch y n y
hng khng!
- Tao nh tot vo ci trng hc ca my! Lo mt gm ln, tay hoa chic roi da.
Nhng uysen nhanh tay hn hn. Thy gi chn p mnh vo bng hn. Hn ku ln mt ting v
ng xung. Ngay lc y hai tn cm gy nhn xng vo uysen. L tr con ku r ln v chy b v pha
ti. Cnh ca b x mnh v ra tng mnh. Ti lao vo m nh nhau, li theo c l tr ang bu vo
ngi ti.
- Bung thy gio ra! Khng c nh! Ti y, bt ti i ch khng c nh thy gio!
uysen quay li nhn. Mnh my uysen mu me b bt, v cm gin trng rt khng khip. Thy ci
xung t ly mt tm vn khoa ln, qut:
- Chy i cc em, chy v lng! Antnai, chy i! Ting ku ca uysen nghn ngo thnh ting nc.
Chng n nh gy tay uysen; thy p cnh tay vo ngc, bc li li, cn bn kia thy thy khng
cn sc chng c, lin xng vo nh thy, rng ln nh mt n b di.
- nh! nh! p v u n ra! nh cht n i!
Thm ti v lo mt hm h xng vo ti. H ly bm tc ca ti qun quanh c ti v li xnh xch ra
sn. Ti c sc vng dy v thong mt giy ti trng thy m bn tr ngi ra go tht v uysen
ng cnh tng, mnh y nhng vt mu en thm.
- Thy i!
Nhng uysen khng th c cch g cu ti c. Thy hy cn ng c, nhng long chong nh
ngi say ru di trn n ca l c n. Mi u uysen gc xung ngc, thy c ngng ln trong khi
bn v li ra sc nh thy. Bn chng vt ti xung v tri tay ti li. Trong lc uysen ln ln trn
mt t.
- Thy i!
Nhng bn chng bt mm ti li v xc ti nm vt ngang trn yn nga.
Lo mt ln nga, hai tay v ngc lo ln ngi ti. Hai tn ang nh uysen cng ln yn.
Thm ti th chy bn cnh v nn vo u ti.
- Thy cha! Thy cha! Tao tng tin my i nh th y! Cn thng thy my th ht kip ri
- 19 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Nhng khng, thy ti cha ht kip. T pha sau bng vang ln mt ting ku tuyt vng:
- Antna-a-ai!
Ti cht vt ngng mi u ang bung thng bn yn nga v nhn li, uysen ang chy theo sau. B
nh gn cht, mu me b bt, thy cm mt hn ln ui theo. V sau lng thy, c lp cng va ku
khc va chy theo.
- ng li! th d! ng li! Bung n ra, bung ra! Antnai! uysen ui kp qut ln.
Bn hung km nga, hai tn kia cho nga quay li km hai bn uysen. uysen cn ly ng tay o cho
cnh tay khi vng, nhm ch v nm hn , nhng khng trng. Hai tn kia lin m hai nht gy nhn
vo uysen, khin thy ng xung mt vng nc. Mt ti hoa ln, ti ch kp nhn thy l tr trng
chng ti chy li ch thy, v s hi.
Ti khng nh chng em ti n u v nh th no. Ti tnh dy trong mt cn lu vi. Nhng ngi sao
u hm, trm tnh, khng cht u t, dm qua chp lu h. Gn u y mt con sng chy rc rch v
nghe vng vng c ting ni chuyn ca nhng ngi chn cu m. Bn bp la tn li c mt b gi
lm l, ngi kh t nh que ci ang ngi yn. Mt b ta en xm nh mu t. Ti ngonh u sang
pha bn kia. i, gi ci nhn ca ti c th git cht c lo y!
- M en, n dy. Lo mt ra lnh.
Ngi n b en i n bn cnh ti v a bn tay khng kheo lay vai ti.
- M bo con bn m cho n bit iu, khng nghe cng khng xong u: ta s khng nhiu li vi n.
Hn ra khi lu. Cn ngi n b, mt en xm thm ch cng chng bun nhc nhch v chng ni ly
na li. C l b ta cm chng? i mt dn nh mu tro lnh ca b ta nhn thn th, khng biu l
mt cm xc g ht. C nhng con ch b nh p lin min t khi cn b. Nhng con ngi c c lun
lun b g v ny nh vo u chng v chng cng quen dn i. Nhng trong kho nhn ca chng c
mt v g m thm, trng tri n ni trng m gh ngi. Ti nhn vo i mt khng hn ca ngi n
b mt en xm v c cm gic nh chnh ti by gi cng khng cn sng na, ti ang nm di m. Ti
sn sng tin nh vy, nu khng c ting nc rc rch t ngoi sng a li. Dng nc cun cun v
vo cc ghnh nc n c t do.
Thm i, tm hn thm sao m en ti n th, thm tht ng mun i nguyn ra! Hy cht sc trong
nc mt v mu ca ti! m hm y mi mi lm tui u, ti khng cn l mt ngi con gi
trinh trng na Ti cn t tui hn con ci tn hung
n m th ba nht quyt trn i, d c sao cng mc. D c lc ng hay b bn hung ui kp, ti
cng s chng c cho n hi th cui cng nh uysen thy ti.
Trong m ti, ti lng l ln ra pha ca lu. Ti s ln ca th thy n b buc cht bng mt si dy
thng tt bng lng ui nga. Nt dy xit cng rc ri, ti mt th ny khng th m ra c. Ti bn c
vn thnh lu ln tm cch b ra ngoi. Nhng d ti c sc bao nhiu cng khng sao vn c: pha
ngoi cng c nhng si cho cng st vch lu xung t.
Ch cn cch tm mt ci g sc cnh ct nhng si dy buc ca. Ti bt u lc li chung quanh,
nhng khng tm thy g ngoi mt cc g nhn. Trong cn tuyt vng ti bt u ly cc o t di
vch lu. D nhin lm nh vy cng ch ung cng, nhng lc by gi ti khng cn hay bit g na.
Trong u ti ch cn mt ngh v hi vng c thot ra khi chn ny hay l cht, min sao ng phi
li y; c cht th cng cht t do, cht trong khi chng chi vi chng, ch khng th chu khut phc.
Tkn ngha l v l. i, sao ti cm th hai ting ny n th! Ai ngh ra hai ting y, n sinh ra t
nhng thi qui g no? Cn g c th nhc hn tnh cnh ca ngi v l, b p buc mt b, mt k ti
mi c v th xc ln linh hn? Hi nhng ngi khn kh kia, hy t y m ng ln, hi oan hn ca
nhng ngi n b b ch p, b lng m, b tc ht phm cch lm ngi! Hy ng ln, hi nhng
ngi b o y hnh h, hy lay chuyn bng ti en c ca thi xa y! Hy nghe ti, ngi cui cng
trong nhng ngi bc qua s kip y!
m y ti c hay u rng sau ny ti s tht ln nhng li kia. Ti c hm h, m mi o t di vch
lu. Mt t ch y lm chm nhng khng sao o c. Ti co bng mng tay, my ngn tay ti
toc rch rm mu. V n khi l o va rng th tay ra ngoi lu th tri hng sng. Ch sa
ran, ngi cc lu bn bt u thc dy. C ting v rm rp ca mt n nga phi qua lu xung sng
ung nc. Nhng n cu ngi ng ko qua, th ph ph. Ri c ai n cnh lu, tho ci nhng si cho
cng ngoi v bt u cc tm n lp lu. l ngi n b mt en trm lng.
Th ngha l thn du mc ny sp ri i ni khc. Ti cht nh ra rng hm qua ti tnh c nghe long
thong h ni sng nay s di n cm lu trn o, ti ch chn th mi ri s sang bn kia o, i su
vo vng ni sut ma h trong y. V tm hn ti li cng nng tru: t y trn i cn kh gp trm
ln.
- 20 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Lc ny ti ngi cnh l o ra sao th by gi ti cng vn ngi yn nh th, thm ch chng bun nhch
sang bn na. Ti cn giu gim lm g c ch Ngi n b mt en c trng thy ch t b o ln
di vch, nhng cng chng ni chng rng, tip tc lm cng vic mnh. V ni chung b ta lun c v
nh khng c vic g dnh dng n mnh c, nh th khng c g trn i ny c th gi ln trong lng b
ta mt my may cm xc. Thm ch b ta cng khng mun nh thc chng dy, khng dm xin hn gip
mnh mt tay thu vn ln ng. Hn ang ngy nh mt con gu, mnh ngp di ng chn v o
khoc.
Nhng tm d u cun li, lu ch cn li mt ci sn v ti nh ngi trong mt ci lng nhn ra
ngoi: cch y khng xa, bn kia sng c my ngi ang thng yn nga v xp c ln lng b. Ri
ti thy ba ngi ci nga t u bng phi v pha lu ti ang ngi. Thot tin ti tng h i tp hp
mi ngi ln ng, nhng khi nhn k li ti chong ngi i. l uysen, cn hai ngi kia th i
m li trai cng an, mc o khoc nh di khuy .
Ti ngi th ra nh ngi cht ri, thm ch cng khng ku ln c na. Ti mng qunh ln: thy ti
vn sng! v ng thi ti bng thy lng ti nh trng hoc ra: nay ti l mt k b i, mt con ngi
u
u uysen qun bng, tay cng eo bng. Thy nhy xung nga, gi chn p sp ca, chy vo lu v
ko pht tm chn p trn ngi lo mt .
- Dy! uysen gin d qut.
Lo kia nhc u ln, di mt ri toan chm ln ngi uysen, nhng lp tc phi chu im khi thy hai
khu sng lc ca hai ngi cng an cha vo mt. uysen tm ly c o hn lay mnh ri ko u hn vo
st mt mnh.
- hn mt! uysen ni th tho qua i mi trng bch. By gi phi i theo ta! i!
Lo kia ngoan ngon ct bc. Nhng uysen li nm cht ly vai hn ri nhn thng vo tn mt hn ni,
ging t qung:
- My tng giy xo ln Antnai nh xo ln m c di hn, my tng hm hi c Antnai?
My lm! Thi ca my ht, by gi n thi ca Antnai, ci thi m my mt kip ri!
H cho tn mt i ng, tri tay hn li v xc ln nga. Mt trong hai ngi cng an cm cng dt
i, cn ngi kia ci nga theo sau. Ti ngi ln yn nga ca uysen, cn thy i b bn cnh.
Khi chng ti ct bc, pha sau bng vang ln mt ting r man r, nghe khng cn ra ting ngi na:
ngi n b mt en ang chy theo chng ti. Nh mt ngi in, b ta nhy chm vo chng, tay cm
mt hn ra sc nh vo chic m da co i trn u hn, ming ht tht thanh:
- My ung mu tao, st nhn! My y o tao sut i! Qun git ngi! Tao khng cho my
sng m i khi ni ny u!
Chc hn bn mi nm nay b ta khng ngng u ln. V tt c nhng g by lu chng cht li, si sc
trong lng b ta, nhng g vn u c i b nh mt loi c ng, gi y bng n ra. Nhng ting r
the th ca ngi n b vang di khp cc vch trong thung lng. B ta lng ln quanh lo mt ang
s st co rm ngi li, nm vo lo ta no , no phn nga, no nhng cc t st, v c g cng
nm, ln ting nguyn ra:
- Sao cho c ng mc nhng ch chn my bc qua! Sao cho xng my phi trn ng ni, sao cho
qu m mt my i! Cu tri ng bt tao thy li mt my ln na! My cht i cho khut mt tao, qui
vt, my cht i, cht i, cht i! B ta tht, ri im bt, va ku go va b chy. C th tng nh b
mun trn thot khi m tc ang bay t ti trc gi ui theo mnh.
My ngi lng ging va n lin ln nga rt theo.
Nh mt cn c mng, u ti c vng ln. Mnh my m, ti n ngi trn lng nga. uysen cm
cng i trc mt qung. Thy lng thinh, mi u qun bng ci gm.
i mi hi lu chng ti mi ra khi ci thung lng gh rn kia. Hai anh cng an vt ln trc, cch
chng ti kh xa. uysen cho nga dng li v ln u tin nhn ti, i mt bun ri ri.
- Antnai i, thy khng bo v c em, em tha th cho thy nh. uysen ni, on cm ly tay ti p
ln m. Nhng d em c tha th i na th thy cng khng i no c th t tha th cho mnh vic ny
c.
Ti khc nc ln v gc xung bm nga, uysen ng cnh, lng l vut tc ti v i ti nn khc. Cui
cng thy ni:
- Em bnh tm li, Antnai , ta i i. Em nghe thy nh. Hm kia thy va ln huyn. Em s ln tnh hc.
em nghe thy khng?
Khi chng ti dng li bn mt ngn sui trong veo tun chy rc rch, uysen ni:
- Antnai, em xung nga m tm mt cht. - Thy rt trong ti ra mt ming x phng nh. - Cm ly,
Antnai, c tha h dng cho ht. Thy s ra kia cho nga n c mt lt, em ci o qun xung tm i. V
- 21 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
em hy qun nhng chuyn xy ra, ng bao gi nh n na. Tm i, Antnai, em s thy d chu hn.
c ch?
Ti gt u. V khi uysen dt nga i khut, ti ci o qun, thn trng bc xung sui. Nhng vin
si trng, tm, xanh, t di lng sui nhn ti. Ln nc xanh l chy xit ro ln quanh mt c ti. Ti
ly tay vc nc v ln ngc. Nhng dng nc mt ri chy trn thn th ti. V ti bt gic ct ting
ci, ln u tin trong sut my ngy hm y. c ci, thch bit bao nhiu! Ti lun tay vc nc ph
ln ngi ri gieo mnh xung ln nc su. Dng sui bng bng cun ti n mt cn ct. Ti ng ln
ri ngp xung xung dng nc chy cun cun, tung bt trng xo.
- Nc i, hy cun i tt c nhng bn nh, nhng ni nhc ca my ngy hm nay! Hy lm cho ti
trong sch nh nc sui ny! Ti th thm ri ct ting ci v c.
Ti sao vt chn con ngi khng cn li mi mi nhng ni thn thit, ng ghi nh i vi lng h?
Gi gi y ti c th tm li con ng mn m uysen a ti xung ni, ti s phc xung t v
hn ln nhng vt chn ca thy ti. i vi ti con ng mn y l con ng dn ti mi con ng.
Thing ling v dim phc thay ngy hm y, con ng mn y, con ng dn ti tr v vi cuc
sng, vi nim tin mi vo bn thn mnh, vi nhng nim hi vng mi, vi nh sng Cm n nh sng
mt tri, cm n mnh t ngy hm y
- 22 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
Phn kt
- 23 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
- 24 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
cuc sng go ba. Cng c nhng ngi dai dng i ch ngi thn. V khng phi ai cng tr v ngay
c.
Ring ti, ti cng khng bit uysen ra sao. Nhng ngi lng ti ln tnh ni rng uysen b mt tch, u
ban x nhn c giy bo tin nh th.
- C l anh ta cht ri cng nn H phng on, thi gian c tri qua, m anh ta vn bit v m tn.
Th ngha l thy ti khng cn v na ri, ti thng ngh, Th l thy v em khng cn c gp li
nhau k t ci ngy ng ghi nh khi chng ta t bit nhau trn sn ga
i khi ngm ngh li d vng, ti cng khng ng rng ho ra bao nhiu bun ti tch li trong lng ti.
Nm bn mi su, vo cui ma thu ti ln ng i cng tc khoa hc trng i hc Tmxki. Ln
u tin ti i qua Xibri. Vo tit cui thu nm y, min Xibri tht khc kh v m m. Nhng cnh
rng gi hng th k chy vn vt ngoi ca xe nh mt bc tng ti sm. nhng khong rng tha
thp thong nhng mi nh en ngm ca cc lng mc vi nhng cnh ng lnh lo, tuyt u ma
ph xung. Nhng n qu x xc bay vt v trn tuyt. Tri lc no cng xm xt.
Nhng ngi trong toa xe, ti vui lm. Ngi ngi cnh ti trong ngn toa l mt cu chin binh, mt anh
thng binh i nng g; anh ta k nhng chuyn vui, nhng mu giai thoi b i lm chng ti ci nh
nc n. Ti khng khi ngc nhin v ci ti ba chuyn khng cng ca anh ta v sau ting ci cht
phc khng h c c y bao gi cng cm thy mt s tht su sc. Trong toa ai cng mn anh y lm.
Qua Nvximbirxk, on xe ca chng ti phi dng li mt cht ng ba ng st no y. Ti ng
nhn ra ca s v ang ci v mt cu a mi ca anh bn ng.
on xe chuyn bnh, tng tc ; mt ngi nh ga nh c n lt qua ca s v n khi xe i qua ch b
ghi ti bng vt n ngi li ri gh st mt vo tm knh. uysen ang ng y: Anh y ng cnh chic
chi canh, tay cm c tn hiu. Ti khng bit trong lng ti din ra nhng g.
- ng li! Ti tht vang c toa xe v lao ra ca toa, t mnh cng khng bit lm g, nhng ti cht
trng thy ci dy kho ng hi hm xe, lin ly sc git ra khi du nim phong bng ch.
Cc toa x mnh vo nhau, on tu t ngt b hm li v t ngt li v pha sau. Hnh l trn gi
m m, cc chn ri long xong, n b v tr con ku i i. C ting ai ht tht thanh:
- Tu nghin phi ngi ri!
Ti chy ra bc toa, nhy xung t m khng trng thy mt t di chn, nh nhy xung vt thm,
ri vn th, khng trng thy g trc mt, khng hay bit g na, ti lao ngi chy v pha chi canh
ca ngi b ghi, v pha uysen. Sau lng ti c nhng ting ci ti tp ca cc nhn vin coi toa. Nhiu
hnh khch cng nhy xung xe v chy theo ti.
Ti chy mt hi dc on tu, uysen cng chy ngc v pha ti.
- uysen, thy! ti va gi va lao v pha uysen.
Ngi b ghi ng li, ng ngng nhn ti. chnh l uysen, chnh khun mt y, chnh i mt y, ch
c iu l by gi uysen ria v trng hi gi i.
- Ch lm sao th, ch! ngi b ghi n cn hi bng ting Kadakh. Chc ch nhm, ti l ngi b ghi
Giagazin, tn ti l Bynu.
- Bynu?
Ti khng bit lm sao ti li c th kp nghin rng li ng ku ln v bun kh, v au n v h
thn. Ti lm g th ny? Ti gi hai tay bng mt v ci u. Ti sao t di chn ti khng st
xung? L ra ti phi xin li ngi b ghi, xin li hnh khch, nhng ti c ng im lng nh mt tng .
m hnh khch vy quanh, khng hiu ti sao, cng im lng. Ti bit nh th h cng sp qut mng,
chi bi ti. Nhng mi ngi u im lng. V trong ci im lng gh rn y cht c ting nc ca ngi
n b no khng r.
- Kh thn, c y tng tm c chng hay anh g y, ho ra khng phi.
m ngi xn xao ln.
- Sao li th nh, - c ai ni ging trm trm.
- L g, trong chin tranh chng ta phi chu ng bao nhiu v cng cn li bao nhiu cnh o le cay
ng mt ging n b nghn ngo p.
Ngi b ghi g hai tay ti ang bng mt v ni:
- Ta i i, ti a ch v toa nh, y lnh lm.
Anh y khoc ly tay ti. pha bn kia, mt ngi s quan no cng khoc tay ti dt i.
- Ta i thi ch , chng ti hiu ht, ngi s quan ni.
Hnh khch gin ra v h du ti i nh i a m ma. Chng ti chm ri i pha trc v mi ngi
bc theo sau. Nhng hnh khch t pha tu i li cng lng l nhp vo m ng. C ai khoc ln vai
ti mt chic khn chong lng. Anh bn cng toa ca ti khp khnh trn i nng g, i vt ln pha
trc mt cht v nhn vo mt ti. Con ngi vui tnh, hay a bn, tt bng v can m y khng hiu
- 25 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
sao bi ngi u trn i bn cnh ti. Hnh nh anh ang khc. Ti cng khc. V trong ting chn bc
chm ri ca on tu i dc cc toa xe, trong ting gi rt qua cc hng dy thp ti ng chng nghe thy
nhng m thanh ca mt khc iu ca Khng, mnh s khng bao gi cn gp li anh y na.
Bn toa xe ca chng ti, vin xa trng chn chng ti li. ng ta qut tho, gi ngn tay ln do ti ni
nhng g: no l vi phm lut php no l pht vi cnh, nhng ti lng thinh khng p. Ti cn thit g
na. ng ta di vo tay ti mt t bin bn, bo ti phi k vo, nhng ti khng cn hi sc cm ly cy
bt ch na.
Lc by gi anh bn cng toa git ly t giy trong tay vin xa trng, chng nng tin n st v qut vo
mt ng ta:
- ng cho c y yn! Ti s k. Chnh ti git ci kho hi, ti s chu trch nhim
Trn t Xibri, mnh t c truyn ca dn Nga, on tu vi v cp li thi gian mt. Ting n ghita ca anh bn cng toa n non bun b trong m. Ti c mang theo trong lng d m bi thm sau ln
ng mt vi cuc chin tranh kt thc t lu y nh mt khc ca li rn r ca nhng ngi ph n Nga
go ba.
Nm qua thng li, d vng xa xm, m hin ti th lun ct ting gi tr v vi cuc sng, vi nhng
ni lo u bn rn ln nh hng ngy. Ti ly chng mun. Nhng ti gp c mt ngi tt. Chng ti
c my a con, gia nh chng ti sng rt ho thun. By gi ti l tin s trit hc. Ti thng phi i
cng tc lun. Ti qua nhiu nc. Th nhng cha bao gi ti v lng. D nhin c nhiu l do, nhng
ti khng c nh thanh minh. D sao ti cng ct t lin h vi ngi lng l mt iu khng
tt, khng th tha th c. Nhng s phn ti n th. Khng phi ti qun i d vng, khng, ti khng th
qun c ti ch xa lnh d vng m thi.
Trn ni c nhng dng sui nh vy: mt con ng mi c p ln, ngi ta qun bng con ng
mn dn n sui v ngn sui kia dn dn ph kn di lau lch, bi b. ng xa m nhn chng cn thy
sui u na. V t khi c ai nh n dng sui c m t ng ci r v bn sui vo mt ngy nng nc
ung cho kht. Nhng ri mt hm c ngi tm thy ni vng v y, r m lau lch ra v khi tht
ln: dng nc mt m, trong tro l lng t lu khng ai n khuy ng lm vn c, ang chy lng
l, su thm, khin cho khch phi ngc nhin. Khch nhn xung nc v trng thy mnh, thy nh thi
dng, bu tri, nhng rng ni. V khch ngh rng khng bit n nhng ni nh th ny tht l c ti,
phi k li cho cc bn b cng bit. Khch ngh th ri qun bng i cho n ngy thy li dng sui ln
na.
Trong cuc sng i khi cng phi nh vy. Nhng c l chnh nh th n mi l cuc sng.
Ti sc nh n nhng ngn sui y cch y khng lu sau khi gh v thm lng.
Chc anh ngc nhin khng hiu sao do y ti b Kurkuru ra i mt cch t ngt nh vy. Phi chng
khng th k cho mi ngi y nghe tt c nhng iu m ti ang k cho anh nghe? Khng phi. Lc
by gi ti bi ri qu, ti xu h, ti thn cho mnh qu, nn phi b i ngay. Ti hiu ra rng ti s
khng ti no gp li uysen, khng th no dm nhn thng vo mt uysen c. Ti cn phi bnh tm
li, sp xp li nhng ngh ang ri tung, dc ng suy ngh li tt c nhng iu ti mun ni khng
nhng vi cc bn cng qu m cn ni nhiu ngi khc na.
Ti cn thy mnh c ti na v ti khng phi l ngi c quyn c trng vng iu nh vy, c
ngi ch danh d trong bui khnh thnh trng mi. trc ht l quyn ca Ngi thy u tin ca
chng ta, ngi cng sn u tin trong lng ca chng ta - thy uysen gi c. Th nhng s vic din
ra tri hn. Chng ta ngi quanh bn tic, cn con ngi vng ngc y th ang hi h chy i a th, vi
v chuyn nhng bc in chc mng ca hc tr c mnh v kp l khnh thnh.
M y khng phi l mt trng hp duy nht. Ti nhiu ln thy nh vy. Cho nn ti thng t hi:
chng ta b mt cch bit trn trng con ngi bnh thng nh Lnin tng trn trng t bao gi?
May thay, gi y chng ta ni ln nhng iu nh th mt cch thng thn khng km theo cht o c
gi no. Cng rt hay l ngay c trong vic ny chng ta cng n st vi Lnin hn.
Lp thanh nin khng bit r uysen trc kia l mt ngi thy nh th no. Cn th h c th nhiu
ngi khng cn na. Khng t hc tr c ca uysen hi sinh trong chin tranh, h l nhng chin s
X-vit chn chnh. L ra ti phi ni cho thanh nin hiu r thy uysen. Ai a v ti u c nhim v
lm vy. Nhng ti li khng v lng, ti khng h bit g v uysen v vi thi gian, hnh nh ca thy ti
i vi ti dng nh bin thnh mt thnh tch v gi, c gi gn trn trng trong ci tnh mch ca
mt vin bo tng.
Ti s tr v gp thy ti v s chu ti trc thy. Ti s xin ngi tha th.
Ti nh khi no i Matxcva v, s n Kurkuru v ngh vi dn lng t tn cho nh trng k tc
mi l Trng uysen. Phi, trng phi mang tn ngi nhn vin nng trng gin d ngy nay lm
- 26 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com
Tchinguiz Atmatov
ngh a th y. Ti hi vng rng vi t cch l mt ngi cng qu, anh s ng h ngh ca ti. Ti
xin anh lm nh vy.
Matxcva by gi hn mt gi m. Ti ng trn bao ln to khch sn, nhn nhng nh n lp
lnh to rng trn th v ngh n lc ti s tr v lng, tm gp uysen v hn ln chm ru bc ca
thy
*
**
Ti m tung cc ca s. Mt lung gi mt la vo phng. Trong nh l minh xanh nht ang sng dn ti
nhn k nhng bn nghin cu phc tho ca bc tranh ti va khi cng lm. Nhng bc v y nhiu lm.
Ti nhiu ln v i v li t u. Nhng by gi m ni v ton b bc tranh th hy cn sm. Ti vn
cha tm ra ci chnh Ti i i li li trong cnh tnh mch ca bui l minh v c suy ngh suy ngh mi.
V ln no cng u nh th. Ln no ti cng li thy r rng bc tranh ca ti ch mi l mt .
Tuy vy ti vn mun ni vi cc bn v tc phm d dang ca ti. Ti mun hi kin cc bn. Chc cc
bn cng on ra rng bc tranh ca ti dnh cho ngi thy u tin ca lng chng ti, ngi cng sn
u tin ng gi uysen.
Nhng ti cha hnh dung c r liu ti c th dng thuc v m th hin c cuc sng phc tp, y
u tranh y, nhng no ng i v nhng tnh cm mun mu mun v ca con ngi y khng. Lm
sao cho khi snh mt bt nc y: lm sao trao c n tn tay cc bn, nhng ngi cng thi i vi
ti? Lm th no cho ca ti khng phi ch thu n cc bn, m cn tr thnh mt cng trnh sng
to chung ca chng ta? Ti khng th khng v bc tranh ny, nhng sao ti thy bn khon, lo lng qu!
C khi ti tng chng ri s chng ra g ht. V nhng lc y ti li ngh: ti sao s phn li tr tru t
cy bt v vo tay ti lm g? Tht l mt cuc sng kh i! Li c khi ti cm thy mnh dng mnh n
ni d c phi chuyn ni di sng ti cng sn sng. V nhng khi y ti ngh: hy nhn i, hy nghin
cu, chn lc. Hy v hai cy phong ca uysen v Antnai, chnh hai cy phong cho tui th ca my
by nhiu giy pht sng vui, mc d my khng bit r s tch ca chng. Hy v mt a b i chn
khng, da rm nng. N tro ln cao, tht l cao v ngi ln mt cnh phong, i mt hn hoan nhn vo ci
xa xm k o.
Hay l v bc tranh l Ngi thy u tin. c th l lc uysen b tr con qua con sui v cnh
y, trn nhng con nga no n hung d, nhng con ngi n n, m da co i qua ang ch giu
ng
Nu khng, th hy v ngi thy gio tin Antnai ln tnh. My cn nh khi ng ct ting gi Antnai
ln cui cng! Hy v mt bc tranh nh th, sao cho bc tranh y ging nh ting gi ca usyen m n
nay Antnai vn cn nghe vng li, s vang di mi trong lng mi ngi.
Ti t nh nh vy. Ti t nh iu ny iu n kh nhiu, nhng ti khng phi bao gi cng lm c
ngay gi y ti cng cha bit bc tranh ti v s ra sao. Nhng c mt iu ti bit chc: ti s tm ti./.
HT
- 27 _______________________________________________________________________________________________
Gift http://vneforums.com