You are on page 1of 128

()

-
. .

60-

-

280200 280201

2012

615.9:574
52.84:20.1
51
-

:
. . , ,
:
. . , ,
:
( );
. . , ,
( )

: / . . . ; . . -.
51 : , 2012. 128 .
ISBN 978-5-9239-0321-8
, ; ( , , , ,
. .), ; -
, . .
280200 280201 .
615.9:574
52.84:20.1

2010/11 . . . 86.

ISBN 978-5-9239-0321-8

. ., , 2012
, 2012


........................................................................................................................................5
1. ...........................................................................................................7
1.1. , , ..........................................................................................................7
1.2. ................................................................10
1.2.1. ...............................................................................................10
1.2.2. .................................................................................................19
1.3. ,
..................................................................23
1.4. ,
......................................................................27
.......................................................................................................28
2. .................................................................29
2.1. , ...............30
2.2. ...............................................32
2.3. ...............................................................................................................39
2.4. .....................................................................................................................51
2.4.1. ................................................................................................51
2.4.2. .....................53
2.4.3. ............................................................................................57
2.4.4. ........................................................58
2.4.5. ...............................................................................62
2.5. .........................................................63
2.5.1. ............................................63
2.5.2. .............................................................67
2.6. .....................................................................................................................70
2.7. , .......................................73
2.7.1. .....................................................................73
2.7.2. ................................................................81
2.7.3.
........................................................................................87
.......................................................................................................88
3. ..............................................................89
3.1. ........................................................................................91
3.2. ......................................................93
3.2.1. - ...............................................................................93
3.2.2. ...................................................................................................94
3.2.3. .....................................................................................95
3.2.4. .............................................................96
3.2.5. ....................................................................................................97
3.3. .......................................................................100
3.4. ...................................................................102
.....................................................................................................106
4. - ......................107
4.1. .........................................107
4.2. .......................109
4.3. .........................111
.....................................................................................................111
3

5.
............................................................................112
5.1. .......112
5.2. -
.............................................................................................................119
.....................................................................................................121
6. .........................................................122
.....................................................................................................123
..............................................................................................................................124
..........................................................................................125
. ..............................................126


, () , ,
, ,
.
, , , , , .
.

, .
, .
, , .
.
:
, , , , , , , ; ;
,
, , ;

, , , ; ;
, ,
, ,
;
;
, , .

,
. , - . 5

, ,
- , , .
, , .

1.
1.1. , ,
, ,
, (), .
. : , , , ,
, . .; ,
(. . ) (. . ) , , , , , , , .
, , 1969 ., , .
1978 . , , , . ,
, . , , [4].
. . - : , , .
, -
,
, . ,
. , 7

, ,
. ,
, .
,

. .

: ; ; .

, . , , .

.
. , , , , , .
, ,
.

:
, ;
, ;
.

.
, , .
. ,
.
8

. , , , .
,

, , , ,
. ,
, .
, ,
.

. .
.


. , , ,
.
. , , , .
, ,
3040- ,
. . . , . . ,
. . ,
. . .

: . ,
, , , , , 9

. ,
[4].
.
1.2.
,
. , ,
, -
.
,
,
( )
, , , ,
. : ; , (, . .); .
1.2.1.
,
.
, , , .

, ,
.
,
RX, . , , :
RC(O)OR' + HOH RC(O)OH + R'OH;
RCl + HOH ROH + HCl;
O

+ HOH
HO OH
10



, .
: ,
(III) Fe(II) .
(, ) .
, .

11


, . ,
() .
-
, . , R 12.
. , , ( ) .
:
:
2
AB + h AB*
;

:
* * + *;
* + 2 ;

* + 2 .

:
+ ,
,
.
.
( ) O2(1 +g ) 2(1g).
,
1 +
g O2 1g .
O2(1 +g ) 2(1g) + 67 /.
1 +g :
712 , 109 .
1
g ( ) 45 103 .
- .
(1g), - .
12

105 m ( 2 108 3), 1012 /.


: *- .
.
.
. :
+ 2(1g)

OOH

:
(54 %)

+ 2(1g)
(46 %)

. ,- .

:

13

. ( ):
2R2S + O2(1g) 2R2SO.
, , , , (3)
.
O2(1g) . : ,
( . . )
() , O2(1g).
SiO2, Al2O3, MgO, . .
. , ,
.
.
(H2O2 + 2 + O2(1g), . :
(S0) + h A(S1);
A(S1)

A(T1);
A(T1) + 3O2 A(S0) + O2(1g).
( ).
(3).
2 242 ( 501,9 /):
O2 + h O(1D) + O(3P).
14

O(1D)
:
O(1D) + (3) + *.
, 290 ,

:
NO2 + h NO + O(3P).
398 (~300 /)
. NO2 < 420 .
,
:

,
, . , . .
.
(Criegee). . (1,2,3-):

15

1,2,3-

, (1,2,4-):

, ,
:

, .


, .
, , , S0. , , , . -
(Sn); - .
.
. , , :

S n S0 + hs;

T1 S0 + ht.

, (),
- :

S n Sn;

T1 T1.
16

, :
Sn S0 + hs' ;

T1 S0 + ht' .

()
- :
Sn S n1 S n1 S0
:
S 0 S0.
.
- , S1 T1, ().

P
T1

S0
S0

S 0 + h s
t

T1
T1
S1
P
S0
S0
.
.
-, - :
A(Sn) + B(S0) A(S0) + ( Sm ) - ;
P
( S m )
B( S m ) ;
B(Sm) B(S0) + hs ;
A(T1) + B(S0) A(S0) + B(T1) - ;
P
(T1 )
B(T1 ) ;
B(T1) B(S0) + ht .

- .
:
1) ();
2) ;
3) ;

17

4) , :
A* A + h';
B + h' B* ;

A* + B A + B*

* .

. , ,

.

2+2-:

--

--

()

, , .
. .
, , , . . ,
275282 0,0030,2:
18

.
(2, , 2, l . .). , ,
. , , ,
,
300 [4].
1.2.2.

. ,
(
).
19


:
1) 2 2 (
, );
2) ,

;
3) .
:
III

IV
V
VI

VII
I

II

I ; II ; III ;
IV ; V ; VI ; VII

, ,
.
, ,
:

, . ,
, ,
( )
, .

. -:
20

;
. .

.
, :

,
() (. 1).
1.

()

2

DH2 + O2 + RH D + H2O + ROH
2 ;
2


DH2 + O2 D + H2O2

2DH2 + O2 2D + 2H2O

DH2 + A D + AH2

2AH2 + H2O2
22
2RCH2OH + H2O2 2RCHO + 2H2O + O2

( )
( ).
(,
); 2
, . /+ ():
21

RH2 + O2 + + H+ ROH + O2 + +.

,
.

. , , NN, N
.
. 2 .
2.

-
()
()

N-
2-
()
N,N-
()

N-

N-
N,N-

()

()
1,1,2-

-
,

-
2,4-


()
( )

()


,
. ,
22


. , - .
:
R1 S S R2 R1SH + R2SH.
, ,
( , ,
):
RC(O)OR'

RCOOH + R'OH.
: .
. , ,
[4], [5].
1.3. ,


(, ) ,
( ).
, , , , , ,
, , .
,
XX ,
, ,
,
, , , ,
. , , (, , ), ,
(
). 23

, ( , . .) .
, . 35 ,
. , ,
(, , ). , , , , , . ,
(, , ) , .
3. ,
[2]

()
(- )
(- )

()

() ()
, ,
,



,
, , ,

,

,
, , 2,4,5-,

()

24

4. ,
[2]

(,
N2, S2)


, .
, a S2



(
)


,


,

, ,

, , -



,
, , ,

, , , ,

, ,

Cr(VI) ,
, ,
r()
, , ,

5. ,
[2]

, - - ,

-


.





4b Et4Pb, ,


, ,
, 25

. ( , , ) . , , , , ,
. , , - .

, . , , ( , , ) .
(, I) (, II). , ,
. 40 % .
-
, . .
.
. , , , .
Hg, HgX RHgX R2Hg.
0,010,03 /3
, , .
, , ,
. , ,
, , ,
. , , ; , . 26

(, , ), .
, [2].
1.4. ,


, . , , ,
.
, , , , .
, :
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) .
.

:
1) ;
2) ;
3)
.
, , , , , , .
- .
, , , , :
1) ( , -
, );
27

2) (, , );
3) (, , , , ).

, . , , , , , .
: ,
. ,
, ,
, .
, .
,
, , .
. , , , , , , , . : [2].

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

?
?
.
.
.
?
, .

28

2.
, , .
- ,
, .
:
;
, ;
, ;
, .

. ,
. ,
.
, .
, . , , , ,
, ,
.
, ,
.
: , .
( ) ,
.
[1].

29

2.1. ,


, , , ,
, . - .
:
1) ( , , ,
. .);
2) ( , , . .);
3) ( , .).

.
.
, ,
( . .) ( ) ,
, .

, .
:
1) (33,4 %);
2) (15,3 %);
3) (11,2 %) (8,3 %) ;
4) (6,3 %).
:
1) - (13,0 %);
2) - (7,4 %);
3) (6,2 %);
4) (4,5 %).

(82,4 %), (34,0 %),
(23,2 %), (9,5 %), , , , ,
. 6 2 .
, , , . . 30

200 , ;
- , ,
, , .
.
, , (PAN) (3).
, .
,
, .
, .
. . .
, , , .
2025 % . . -
. .
. ,
, , .
, ,
, , :
1) ;
2) (, , , , , , .);
3) ;
4) ;
5) ;
6) , , ;
7) ;
8) , ;
9) , , , ;
10) .
XX . .
31

,
, . . .

- . , 7080- XX .
100
(Candida tropicalis .),
(, ). 1,5 (). ,
,
.
.
,
.
2.2.
, . , 5,5.
. SO2 , , , , , . SO2
, . SO2
( , , , ,
).


.
, - .

.
32

, (, ),
.
.
.
, ,
56, 1516 . , .

. .
, , .
, . , .
,
. , ,
.
20 /3. , , . , . , .
. , , .
,
.
1,55 , .
.
; , - , ; , , .
80 /3
, .

, , , . , ,
.

,
33

. (, , , , , , , .). ,

- .

. .
, , , , .
- ,
.
.
,
, , .

.
, . (SO2, NO2
.) , , , . , , .
, , , , ,
,
II I, ( ).
SO2 , ; , , , ; (). , , , .
,
,
, , , , , , .

.
SO2. . , , ,
34


.
.
:
1) (
);
2) (
);
3) ( );
4) ( );
5) (-,
, ,
);
6) (. 1).

. 1.

,


.
.
, .
() , , , 35

SO2. , , .

. , , , SO2.
, , (. 6).
6.


SO2,
, , ,

,

, ,

SO2
, /3
1030
2040
70100
100120

, .
S2 7
9 /3. , , 14
16 . 610 35 SO2
(50 /3). 23 1015
SO2 500
750 /3. .
56 . SO2 50 /3 23 (. 2). . SO2, 1050 /3.
,
:
, , ;
, , ( );
, , , , , ,
, ( );
, , , ;
, , , ( , ) (. 7).
36

(
, ), (, ),
(, , ).

. 2. :
(16); 4-
(1, 2 1 ; 3, 4 12 ; 56 13 ; 71 4 ); :
, 1 , x2
7. ,

1
(Picea abies)
(Pinus sylvestris)
(Abies alba)
(Larix decidua)
(Tilia cordata)
(Sorbus aucuparia)
(Betula pendula)
(Populus tremula)
(Querqus robur)
(Ulmus glabra)
(Acer campestris)
(Acer platanoides)

SO2
2
+++
+++
+++
++
++
++
++
+

37

HF
NH3
3
4
+++
++
++
++
+++
++
++
++
++
+++

+
++

NCl, Cl
5
+++
+++
+++
++

+
++

++

7
1
(Alnus glutinosa)
(Malus domestica)
(Prunus domestica)
(Prunus cerasus)
(Prunus armeniaca)
(Eleagnus angustifolia)
(Ribes sanguineum)
(Medicago sativa)
(Fagopyrum esculentum)
(Pisum sativa)
(Phaseolus vulgaris)
(Lycopersicon esculentum)
(Alleum )
(Pettroselinum crispum)
(Nicotiana rustica)
(Apium graveolens)
(Convallaria majalis)
(Tulipa gesneriana)
(Narcissus spp.)
(Gladiolus gandavensis)
(Petunia nyctaginiflora)

+++
+++
+++

3
+
++
+++
++
++

+++
+++

+++
+++
+++
+++

++

+++
+++

5
+++

+++

+++
+++

+++

. +++ ; ++ ; + ; ; .


,
, ,
, ,
, , .
( , )
, 34, (, )
810. 30-
.
. .

, ,
. ,
.
, .
, . 38

.

(, , ) . ,
, .
, , . . 100 20 % .
2 , ,
- .

(25 5) . , , 300 .
. () , , - ,
. . ,
, h
CF2Cl2
CF2 + 2Cl .
O3 + Cl ClO + O 2 .
10 . .
, , . 105 %.
2.3.
, 5 /3. (103105 %).
:
1) ;
2) ;
3) , , .
, , , Cd, Cr, Cu, Hg, Mn, Ni, Pb, Sn, Sr, Zn .
As, , , Cd, Cr, Cu, Hg, Mn, Pb,
V, Zn; , Cd, Cu, F, Hg, Mn, Pb, Sr, Zn; As, Br, Cd, Cr, Co, Hg, Ni, Pb, Sn, Zn; As, , Br, Cd, Co,
Cr, Cu, Hg, Mn, Mo, Ni, Pb, Sr, Zn; As, Br, Cr, Cu, Hg, Pb, V, Zn.
39


9 , 3, 2, 18,
7 . ,
, , , , , .
(
) :
1) Zn 70310;
2) u 3101 500;
3) Cd 13110;
4) Pb 7405 900 .
.
. , . ,

, , .
.
, , ,
. (n)
(100n). -, . ., .
:
1) ;
2) .

. , . , .
(. 8).
, , u,
Fe, Mn, Mo, Si, Zn; , ,
, u, Fe, I, Mn, Mo, Ni, Si, V, Zn.
, :
(Fe, Cu, Zn, Mn, Co);
(n, u);
40

(Mn, Co, Cu, Ni, Cr);


(Fe, Co, u, Mn, Ni, Zn);
, (, V, , Mn, Zn, W);
(u);
(, , ).

8.

Ni


Cu
Zn
Cd

Hg

Pb

. ; ; .

Cu, Fe, Mn, Zn ,


.
Cu, Co, Fe, .

.
, , . , ; . ,
, - . .
, , . .
, , , ,
. . .
, . , .
41


(/ ): l 1; Ag 2; Hg
0,35; Cd 38; 410; Se 510; Be 10; As 1550; Co 2550; Sb, Sn
50; V 50100; Cr 75100; Ni 100; Cu 60125; Zn 70400; Pb 100400;
F 2001000; Mn 15003000.
As
- ,
, , , , r , u - , ,
, Fe - ,
Zn , ,
, . , Ni, Zn , Fe , , u .
-, -,
12 (Be, Cr, As, Se, Ag, Cd, Sn, Sb, Ba, Hg, , Pb),
. .
Hg, Cd, Pb, As. ,
, .

(, ). , , . , 57 .
4 .
/1 (Codex Alimentarius) , , , , , , ,
,
.
(, , , , ) , . 2.3.2.56096
: , , , , ,
, , , .

, . , Zn2+, Cu2+, Ni2+ Cd2+ , .
1

;
.

42

. .
, , - .
, .
:
1) - ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) ;
7) .

,

, . ., , 12 . , , .
, , , , .
2.3.1.
(Pb) (1,6 103 %).
2 200 1 .
, ,
, , ( -), , , , , , . .

500600 . , 400 . .
(260 . ) ,
(30 . ) . Pb .

. Pb , , , , , . , ,
, .
43

10 % , - . . , . D ,
. , . , . Pb
, .
,
.
, 16 , .
, .
,
,
5 , 10 .
. - , , , .
b .
, , , , , ,
.
, .
, , Fe, Cu, Mg,
. 90 %
, .
. , ,
.
.
/ 3 , . .
() 0,007 / .
: 0,03 /, 3 /3, 20 /, 0,03 /.

2.3.2.107801 10,0 /, , , 2,0, , , ,
, 1,0, , , , , , 0,10,5.
2.3.2.
(Cd) .
44

. , ,
( 2 /). . 0,1 /;
0,05; 0,03; 0,02; 0,01.
Cd, , , ,
, ,
, ,
, .
,
Cd .
.
, Cd
.
, , ,
, . , , ,
, .
, . Cd 5 %, 80 %. Cd , . , Cd, .
-.
, , ,
, , , , , .
. 10 . , -,
. , D.
500 , . . ()
70 /, 1 / .
2.3.3.
(Hg) ( )
83 /. , (HgS), (HgSb4S7) . .
-,
(ZnS), . 45

,
1 100 .
1 300 . , .
3 000 / [2].
10 . . 25 %
,
, 20 % , 15 % ,
10 % , , 5 % 3 %
. 25 % : , (, ),
, ,
, . , ,
.
0,20,3 .
.
, .
, :
1) , ;
2) , , ;
3) , ( ,
, , ).
, , 10 . , ,
, , . 30 150 . .
, , , .
. ,
, , , ,
. . ,

.
46


SH- . , . , ,
. :
Hg CH3Hg+ (CH3)2Hg.
: , .
(, ), . , .
.
, , ; .
, . . ,
. 60 1 ,
100 200 / , 500700 /. , , 0,10,2 /. 0,5 /; , , .

, . , , , .
,
, . , 70 , 190 .
0,3
, 0,2 , 0,005 /
0,0033 / . 2.3.2.107801,
0,20,5 /, 0,1, 0,010,05 /.
3 105 /3, 5 105 /.

47

2.3.4.
(As) .
. 50 . /. . , .

(III) As2O3 (V)
As2O5.
(III) (, ), (AsH3). : AsH3 > As3+ > As5+.
, , . ,
.
, ,
.
.
. ,
0,51,3 /. .

. 0,5 /
1 /, ,
. 2,4 /, 0,17,
1,3, 1,4, 0,23 /. , 1,55,3 /.
,
.
.
, .
. ,
, , , ,
, , .
48

, .
0,32,2 / , - , , , .

. 30 .
0,05 / ,
3 /. 2.3.2.107801 5,0 /; , , , 1,0; 0,5; , , , , , , , 0,10,2; , 0,05.
0,04 /3 ( ), 0,1 /3.
2.3.5.
(u) , .
6 .
. , , .
. 22,5 , . . 3540 / ,
80 /. , , 0,5 / ( 30 ).

. , , . , , ,
. , . .
.
0,1750,250 /.
. 49

2.3.2.107801
: , , ,
2050 /; , , 1015; , , 23; 1; 0,5 [1].
2.3.6.

- , , , - .
. , ,
, , ,
.
:

;
-
, 2 ;
2 .
- : ,
, .

. (/ ): 0,00670,0083; 0,005;
0,0033; 0,05.
- - ,
. , ,
, -
.

, , . ; , , ;
, .
.
, , , .
50

, , , . - ,
.
, , . , .
-
, , , . - . - ,
. -
. , ,
[7], [8].
2.4.
2.4.1.
,
.
. , , , , , , , . , , .
:
1) , - -, , , -.
,
. - ,
, , , . - ,
;
51

2) , , , -. , ,
. .
- (108 ), (1018 1)
. ,
, , , . .
- (235U, 239Pu, 241Am .), - (131I, 90Sr, 14C, 3 .). -, , -, -
40K, 137Cs, 140Ba, 105Ru .
,
. , .
,
( )
.
.
.
() .
() .
, 3,7 1010 (1 = 3,7 1010 ). 1 .

, .

. (/),
1 , 1 .
() , 1 3
2,08 109 (1 = 2,58 104 /).
()
(1 = 100 / = 1 102 /). -, - 1
1 . - 1 1020 .
()
(1 = 1 / = 100 ).
. , . (), 52

.
. ,
. , (1 = 1 ).
(1 = 0,88 )
. () (1 = 100 = 1 ). :
- 1; - 1; () 2; 10; - 1020.
- () (103), - () (103), - () (106)
- () (109).
(LD) , . , LD50 , 50 % . LD50/30 ,
50 % 30 . LD50/30 45 (400500 ).
2.4.2.

XX .
,
(). ,
. ,
, , ,
.
,
. 812 2050 /.
, , , .
( , ),
( , ,
).
,
-238 -232, ,
-40.
0,72 /,
(56 %), -40
(25 %) (16 %).
53

10 , . .
.
- . :
,
(, ); ; , .
1
(100 ). - , ,

2 (200 ) (1982).
34 .
,
, () - , .

: 3, 14C, 137Cs, 238U, 235U, 226Ra, 222Rn, 210Po, 239Ru, 90Sr.
80 % , 40 %,
. .
() ()
. , 0,1 /, 0,3 /.
Codex Alimentarius /3
,
, : 1000 /, 100, 1 /.
: 1000 /, 100,
1 /. , , .
:
1) ;
2) .
54

,
, ,
. ,
. , .
, . , .
(, ).
, . .
, , .
. , ,
,
.
.

. ,
, .
90Sr 137Cs - , .
, , .

.
, ,
(, ), (, ) .

. . (, , )
90Sr 137Cs (, ) (, , ), . (, ) 2
2,5 90Sr 137Cs, (, , ).
55

90

Sr
.

: () > () > > () > () > ( ). 90Sr, 89Sr,
131 140
I, Ba 137Cs. 90Sr , a 137Cs .
23 .

, .
, .
, :
1) ;
2) ,
(, K);
3) .
+ -, . , .
:
1) 75100
;
2) K;
3) ,
6080 K.
, , . .
. .
( ). , .
: . , - .
4060 % 137Cs 90Sr.
56

.
90Sr .
, ,
24 . 90Sr. (, ),
, , . 90Sr
, . 137Cs 90Sr. ,
90
Sr. . ,
. ,
. 90Sr 131I 1 1,5 .
.
:
1) ;
2) () ;
3) ;
4) ;
5) .
,
. -
.
(, , , ) (, , ), (, , , ) (, , ) .
, , .
.
2.4.3.

, , .
10100 .
.
58 . , (LD50), 380
1200 , 2000100 000 . 10
57

. , , ,
. , , , , .

, . , . ,
LD50/30 10400 , 50160,
8150, () 8100, 15
180, 80200, 225, 0,21,3, 0,5.

, .
, .
2.4.4.
:
1) ( , , , , , , );
2) ( 60 %) (
25 %) (, , );
3) (, ,
, );
4) (, , );
5) (, ).
,
100200 , .
, , .
. - ,
, , . , .
(+, , 2
.). ,
, , , ,
, . .
.
.
.
58

,
. ,
.
, , .
. .
( ),
.

. , , .
, , , , ,
, , , .
,
.
40 ,
6 .

:
1) ( : ,
);
2) (
, ,
, ;
, ,
, , ).
,
. , , .
, , .
0,25 . 0,250,50
. 0,51
, , , .
, , 1 .
.
59

.
()
() . , :

.
=
+
(, 131I) (90Sr, 137Cs) (239u).
.
(I). (131I) , , .
.
80 90 % .
:
> > > > .

, ,

.
. . , , , , , , 138, 138, 7, 7, 7 12 .


(): 0,2, 0,2, 0,5 ( 0,01, 6- 0,25, 0,25).
(Cs).
Cs 23 123 132 134
144. 137Cs.
( 0,25 % )
. 80 % , 8 % .
137Cs
:
133

> > > > > > .


60

. 10 % 137Cs , 90 %
. 10 200 ,
100 , , , 137Cs.

137Cs.
500 /,
300, , , , , , 100160,
, , , 4080 /, , 4080,
8.
. , , , I37Cs .
-,
, , 137Cs
.
(Sr). , ,
. ,
. 90Sr , -
, . 90Sr , . 5 100 %.
.
. - . , .
.
1 %, .
, ,
, . 90Sr 90 154 .
90Sr .
, . 90Sr 90Y. 90Y
90Sr.
90Sr. 90Sr/90Y , .
61

90Sr 2.3.2.107801 (/) , , , ,


, , 100140, , , , , ,
5080, 5080, 25, 8.
2.4.5.
( , ,
) 20 60 % .
, , (, .). : .

. , . , ,
10 ,
. , , .
,
2 . , 10 .
.

,
.

, , .

. , 90Sr (
): 0,02; 0,06; 0,18.
- .
1520 . , ,
, .
. 9 % 5 %
, 21 27, 10 45.
2 % .
62

.
10 % SH-,
, .
, , , , , [1].
2.5.
,
, , ,
, , , ,
. ,
.
.
2.5.1.
() . , , , , , . , .
, , . , .
.
200 .
,
.
.
600 ,
200, 150, 70 ()- .
() 0,11,0 /3, 0,220, , , 100 /3.
() . () , . . , . 0,5 1 000 000 /. , 63

, (): 1
10 /3, 1025, 25100 /3.
, . 200 ,
, , 1000 .

:
1) (), (,h)-,
(,i);
2) (h);
3) (), (a), (a,), . (. 9).
9.

2-

2-
3-

()

()
3-
5-
7,12-()
(b)
(j)
()
(,h)
(1,2,3-c,d)
(g,h,i)


0
0
+
?
0
+
+
+++
+
+++
++++
++
++
+++
+++
+
0
+

CC
, TI
TI
CC
TI
TI
C
TI
, TI
, TI
, TI
, TI
, TI
, TI
TI

TI

. 0 ; + ++++ ; ?
; , TI , ;
(); .

() ,
,
. , , , , , , .
.
64

0,30,5 / (), 0,91 / . () 0,5 /,


0,75 /. () ,
. .
, , () 10 ,
. ,
, () 23 , 1,41,7 ,
1,2 . ()
, . , ,
0,73 / (), 22,2 /.
() 0,2150 / . 20 % .
.
0,20,5 / (a), 10 /.
()
(105000 /), (,i) (83200 /) (h) (3
400 /). , (70 ) 24 85
().

.
0,2 /, 0,01 /. , , 0,005 /. , 60
() 0,24 ,
0,1 /100 3, 0,2 /.
, , , . .
. , 10100 .

, , , , , , .
65

,
- ,
.

, .
. 1970- .

. - (4087 )
, , ( 1 / 25 ) . , . , , .
.

:
1) , , , 1,1,2-, 1,2-;
2) , , , .

, . ,
. , 5 10 %
.
(
). 25 /,
3 /.
1 /, 65 /3.
, , . 90100 % ,
, .
.
, , .
.
66

.
,
( ).
2.5.2.
()
, 1 8 . , () (), ,
(. 3). 75 , 135
209 . 7 , 10 12 .
, ,
.

. 3.

.

, , . .
. , , , .
.
, , , . , .
, , - , .
.
, ,
67

, ,
.
- . 2,3,7,8- (),
2,3,7,8- (). ,
().
, . . 67
500 .
0,03 1 1 . - ,
10020 000 .
, , . ,
,
.
(), .
.
10 , , , (), 0,1. 1 0.
:
T = []i []i.

().
:
[] > [] > [].
()
2 ,
. ,
, , .
.
. , LD50
12 /, 7 /. , . ,
.
68

()
. 2 , (. . 3). 10 100 ,
.
, . , ,
, , , .
: (0,02 1)
(0,040,07) (0,39) (0,06) (3,24,0)
, (56 1). 0,1 10 1.

. , ,
.
. - 15210 / , , ,
.
Bacillus megaterium 45 .
. megaterium - .

. , . ,
(t0,5 ~ 20 ), t0,5 13 , 38
10 . t0,5 = 2 , t0,5 > 20 . , , . . ,
.
.
, . , . () , 70
2 102 107 / ;
2 107 /. . . , , .
.

(, , , , .)
69

.
.
0,52 /, 0,25
0,35 /; 0,48; 0,26 0,19 /;
810 /. 79 ( 1012), 63, 92, 119 .
,
.
. - , . . .
() . ( ), (
). , 10 /. .
2.6.

- . 27 - 17 , 350
, , 600 3 . 66 % 92 %
.
, , , .
62 . , 149 . . (
56,3 . 2) 2,5 . 2,4 . , 4 . 190 .
,
.

: , , ,

3,4-(),
1,2-(), 70

. 45 % .
2 % 2 ,
34 .
1520- .
34 , 4
5 .

300 . 5, 50100 .
( 1 % ) . 1 1214 % .
, (, , ). , 2025 %. ,
.

.
(, ). . , , .
, , .
. , , .
, , ,
, .
(24
48 /2) .
(6 /2) 34 . 35 %-
.
. 10 %-
50 % .
Eisenia foetida.
.
.
. .
71

610 %- ,
, .
, , , . , .
.
( 12 . )
.
, . 24 /2 9501000 . -
.
,
.
- , ,
.
, 312 . . ,
, . , :
,
. 3,4-() 5
, .
, ,
.
1,5 . .

. , .
. , , , .

72

2.7. ,

, , .

().
2.7.1.
3,2 ( 0,5 ). , .
900 , 60 . . 4 .

:
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) ;
7) ;
8) ;
9) ;
10) ;
11) ;
12) ;
13) ;
14) , ( ) ;
15) ,
;
16) ;
17) - , ,
.
.
. ,
(2002, 2003),
130 .

:
73

1) ,
;
2) , ;
3) ,
;
4) , - .
, .
- .

(),
().

, . 40 , 13 : -, -, -, , , , , , -, -,
, , -.
10 , :
1) ( + );
2) ( + , + , + );
3) , ( + );
4) ( + ).

. 3- ()
. , K, Na
, , .
, , ().
. , , (
2,5 3). .
, , , , , , , , , , , . 0,006
74

1,6 /, /, /, /100 2. 12, 34 , 15 40 , 37 8090 . 79 .


(3- ), . LD50 (, ) 22450 /.
0,0020,035 /; 78 % , , , 20 % .
,
, , . , .
.
.
30 (),
10 :
1) (, , , ,
, );
2) (, , );
3) ().
. , , . ( ), . .
, , .
,
, , , .
,
,
. ,
. .
.
,
. .
1520, 714 .
.
(39 /). , , , , ;
75

. , , 0,33, 512 / /
, 1580 / . 12, 34 , 2060, 315 90 . , , , LD50 11802000 /, 1400 417518 / (, ). LD50
220250, 62130 /; 85 % , 10 5 %
. .
, ( ),
, :
, , . , , , , , . , ,
, . LD50
275721 /, 138, 68
111 /. , .
. , , , , . , .
. 1235 / , 24 / ,
0,51 / .
.
, , .
, , (), , .
(), : , , .
- .
, , . , , , . ; -, , ; , ;
;
, ,
76

, , , . 24 . (0,05
0,45 /, /). 0,83 /.
; 50 % 50 % .
,
,
. -
34 .
; ;
-, ; . , , - .
(0,020,6 /), ; .
, : , , , , . , 4 . - . , , ,
, .
(0,040,3 /, /). 12, 1,23,6 /, /,
. , . LD50 ()
4640 /; 60 % 20 % .

, Lumbriconereis
heteropoda.
. .
, , ,
. 0,2
1 /. 2040 . . LD50 11201150 /.
.
,
, . .
.
. -
, , .
(1,24,5 /), . LD50 800
1600 /. 30 . .
77


, (
, ).
, . LD50 6,6
11 /3. ,
, , - , .
- ,
, .
50 /2, 20100 /3.
,
, , . .
, . 2,4
6 /3, 9 / .
,
(, , ),
.
10 Bacillus thuringiensis
-. - , , .
, , , , .
, , .
0,53, 38 /, /.
Beauveria bassiana
Verticillium lecanii.
.
() , , . , ,
70 % , 30 % . 550 . /3.
, 130 . 79 . 1112 .
14 % , , , 86 % ,
45 14 .
90 % , 9 1 %
.
78

45 % , 27, 8,
7 %.
23 % . 40 %
, . 77 %, 14,
7 2 % , 17, 0, 11 72 %. (,
) (, ). - , .
.
() , , , , . 10 %,
30 %, 4 % . (),
.
()
. , .
,
.
, . ,
, .
- ,
, , , , ,
, , , .
,

, , .
. , , ,
, .
(. 4).
62 % , 22 %
, 2 % 14 %
.
79

. 4. :
I ; II ; III ; IV ; V ;
VI ; VII -; VIII ; IX

,
, , , . , , , , . , ,
.
, . , .
.
. , (, ), (, , ), (), (, , );
. .
. , , , .
, (

), , .
:
1) ();
2) - ();
3) ();
4) (, );
5) ;
6) (2,4- , 2,4-);
80

7) (, );
8) ();
9) (, );
10) , - (, , );
11) (, );
12) ();
13) (, ,
);
14) (, , , );
15) (, ).

:
I , ,
I
II (, );
II ,
(, );
III (, );
IV , . ,
( ).
, , , , . 2,4-,
. 92 % 8 % .
2.7.2.
, , , . . 7090 %
.
, , . , , , ,
. , , . .
.
.
81

1. .
, .
, ,
. . : .

.
(,
, -, , , , .).
56 , . ,
(, , , , , .), ( ) , , .
, ,
2500 /, 100125 .
. 10
, . .
() ( 1,510 ) ,
, , , . , 1 , , ,
1 6 1 .
, . (60 %), . , , , , , . ,
(), ,
. , , . , : .
.
,
, ,
, . . .
82

. - , . ,
5 105 1 4 102 1, 12 101 1,
12 1, 376 1.
, (,
), ,
, .
.
, , ,
, . , ,
0,024 /.

- .
2.
. ,
, , , , , ,
.
2 , 0,52 ,
16 ., 1 .
, , 20 . .
, .
, .
, , , , ,
. . ,
. . . , .
,
.
, .
: .
83

,
, .
2,4- .
5- .
50 . ,
60
70 , 1,52 7080 . 50 (,
) 1646 , 55284, 55, 1113 .
. , ,
. ,
.
,
.
, , , .
:
;
.
, , ,
.

,
. ()
( /). ,
, , .
() . 0,15 /.
.
84

, , .
.
, .
, 1 , , 40 . . ,
, , ,
10 % .

2,6 %.
, , .
( )
. ,
, .
3. ,
. , , , , .
,
. 91 40 ,
, 50 .
:
1) (, 83
1856 %, 38 );
2) (
3 , 5 , 11 );
3) . , -
, 15
20 , .
, , , , .
85

,
. , .
.
4.
, . . . ,
. .
, . ,
.
( ), ( ,
). ,

,
.

() ()
Fusarium.
, .

,
.
.
, ,
-
. , , , F. graminearum
. ,
.
,
, .
:
;
86

;

;
,
.
2.7.3.

()
. ,
, . ,
,
. , , - . , , .
,
. ,
, (, , ). 1:5.
. , , , , , . .
90100 %,
, , , , , , ,
5070 %.
, ,
.
, , , , , , ,
, . .
,
, , , (, .).
,
,
. , , 87

(25003000 %), (800 %),


(630 %), (250 %).
. , .

. , , ,
. (1823 ) , . . 210 5292 %. . , 4 ., 6 . 93 %.
:
36 30 % ,
93 %.
.
.
.
, , .
, ,
[1].

1. .
2. ?
3. .
4. .
5. ?
6. ?
7. ?
8. ()?
9. .
10. .

88

3.
-
, .
.
-
(, ,
. .) .
.

: , , ,
, , .
, , . ,
, . , .
, .
.
.
, .
. ,
. : (Rumex confertus) .
, , . . ( )
, ,
.
89

:
(, ), ,
, ,
.
, (1:104)(1:106)
. ,

- . -
(, ) 1015 %.
, in vivo
( ).
, ,
,
. ,
(Nicotiana tabacum) . , .
.
- . , .
(, ,
) .
, , , .
: .
-, .
,
. . , 90

.
.
3.1.
,
, :
1. .
- (
).
2. . , , . ,
,
.
.
3. . ( ), .
- .
4. . - .
, , .
5. . , ( ,
) , . .

. , .
6. . (
) . . , , (S)
() .
(D) (N)
N = (S/D)2.
91

,
. , D = 0,3
. , 10 /,
S = 1,5. S D N = 25 . ,
. , .
7. . ,
. , , , . .,
. , .
.
8. .
,
. , , . ,
,
.
34 Betula,
, .
,
, .
- . , , . , . .
. . , : ,
, , .
[4].
92

3.2.
3.2.1. -

, . , , .
.

,
, , . . 9
. ,

.
9. -



(Talpa europaea L. .
,

altaica Nikolsky)

- (Sorex
,

araneus L.)


(Clethrionomus glareolus Schre

ber) (Cl. rutilus Pall.)


(Ondatra zibethica)


(Capreolus capreolus)


(Alces alces)
(Martes lupus)

,
(M. ribellina)
(Vulpes vulpes)

,
(Alopex lagopus)

,
(Ursus arctos)

.
, , .
.
, , . . ,
93

.
Sorex. ,
, (S. araneus L.).
,
, - (Microtus
oeconomus) . , .

. -, ( )
, .
, , .
. , , , .
. , .

( ) .
3.2.2.
.
, , -, (. Carabidae).
15 . , , ,

. . , :
( ).
,
( Lithobiomorpha).
Monotarsobius curtipen . Koch.

: 100 , 18 . , ;
. ,
94

, .
, , . .
3.2.3.
,
. , - .
, (, , , ) , , . .
Pleurozium,
Cladonia, . ,
.
, (Taraxacum) (Plantago),
.
. 10 ,
.
10. - ,

,
, ,
, , ,
,

Cladonia rangiferina
( )
, ,


,
,


90
Sr, 137Cs
Pb, u, Mn, Cd, Zn


, . ,
,
95

,

. ( ) .
, ,
.
,
. ,


, - .
3.2.4.
,
, . . , . , ,

,
. , - (),
.
,
.

. , ,
.
, ,

, . , , , .
.
:

96

1)
, ;
2) ,
;
3) -, ,
, ;
4) ( ) , .
-
. () . , .

, . , 500 000. ,
-.
, , , .
, , , . , ,
. ,
,
[3].
3.2.5.
. ,
.
( , ), - .
, . 97

,
.
, , . ,
, .
.
(, , ),
.
,
. .

, . ,
- .
(Phaeophyta) , , , , - . , , .
, .


Phaeophyta L- D- ,
. , 40 %
. . . .
, ( ):

.
. 59Fe , Fucus vesiculosus 180 .
Fucales, : (Fucaceae),
98

(Sargassaceae) (Cystoseiraceae). ,
,
, (
, ).
.
(Fucus vesiculosus, F. eva nescens), (Costaria costata) (Scytosiphon lomentaria).
(Sargassum pallidum, S. mijabei, S. tosaene),
(Pelvelia wrightii) Fucales.
.
(Bivalvia) (Gastropoda) . . (, , ) .
,
. , , -. (1/2 ~ 2 .), . .

.
(Mytilus edulis, . galloprovincialis), - ( baltica), (Tridacna gigas,
. squamosa, . maxima, T. crocea) (Collisella
cassis), (Patella vulgata, P. intermedia), (Nucella lapillus). . , ,
,
, . -, . 6 12 .
3035 %. , 25 .
, , .
, ,
.
, . galloprovincialis
. , u2+, 99

. ,
,
.
-
.
3.3.
.

, .
,
,
.
, . , ,
- . ,
.
,
, - . , -
, .
. , -
, .
, (, - ).
1930- (Daphnia magna).
100

.
- . (Hirudo medicinalis).
,
.
(, , V-),
, . .
, ,
.

, , , 518
1 00075 000
. . , ,
50100 %- , ( , -) ,
. , 12 / LD50
12 84 /, . . .
,
: 50 % 0,050,25 LD50.
, , .
. , - (1 /) .

- ,
.
.
, , , , , ( , ) . , , . , -.
101

-,
(D. magna, D. pulex), ( Scenedesmus quadricauda, Chlorella sp.) -
, , (, ). ,
80 % [4], [6].
3.4.
, ,
-, .
- , , .
, ,
, .
.
, .
,
- . , .

, .
, ,
, , . ,
, ,
, . . ,
. , ,
.

.
,
102

. , , , .
-, , (, , .).

.
, ,
( , , ).
, , .
. ,
.
, ,
.
.
, ,
.
-.

, .
, . , , .

.
.

-, ,
.

, . ,
. . 11.

. .
. 10100 ,
103

.
11.



Beneckea Harvey



Dunaliella


Daphnia magna

, ,


"


"
"
"
"



,


"
"
"


. . - . , , .
104

,
, . -
.
, , , .

. ,

. . .
. , . .
-, , .
, , . , ,
( , , ), . , , ,
, .


. , , , .
.
:
1)
;
2) -
( ), ,
;
3) -;
105

4) () .
-
(Daphnia magna, D. pulex ).
- :
1) ;
2) ;
3) ,
, ;
4) ;
5) , .
- , . , -
, [3].

1. ?
2. - ?
3. ?
4. ?

106

4. -
. , , ,
.
,
, , , , ,
. , , , .
, , .
.
4.1.
, , .
.
.
, ( ).
, , .

, 30 .
:
1) ;
2) ;
3) ;
4) ;
5) ;
6) .

, .
, .
30 , , 2030 , 1020 , 10 .
, , , . , ,
107

.
2 . .
.
:
1) ();
2) .
, ; , .

, , .
250
300 100 , , , , ,
. .
: , , , ,
, , , . .
. : ; ; ; . . .
.
, 1520 .
,
, . , .
.
1) 0,5 /
;
2) ;
3) 100 /
;
4) 200300 /
, 500 / .
, .
. : ,
, , ; , , .
.
. .
108

. .
. , .
. -
.
.
,
40 . .
,
.
: , -, , -, , - .

.
1000 /, 0,3, 350, 500,
- 1,5 /.
4.2.

.
, , .
:
1) ;
2) ;
3) ;
4) .
1. . , . , , ; , .
0. 1 500,
1 10.
2. . -, -, -, - - :
) ,
, 1,0;
109

) H2S , 2 , 2
, ,
, . 1,0;
) - - .
- ,
, , , ,
;
, ,
. - , ,
, 2 , ;
. - 1,1
2,0, - 2,13,0;
) , H2S, , 2, .
,
, , . 3,14,5.
1 0,51,0 ., 110, - 1050, - 50250, 2502000 ., 1 0,0110, 1050, 50100, 1001000, 100020 000 . - , -
.
3. . ,
,

. -, -, - .
4,68,0. 1 210 , 10
20 , 2050 , 10 , 1 20
3 , 3 10 , 1 0.
4. . , . .;
; , .
, , (
, . .).
- .

. -
110


, .

, ,
.
4.3.
2.1.4.1074-01 . . . , , 15 , 12 , 30 , 75 40 .
,
(). , /:
0,0001 (, ), 0,003 (), 0,01 (, ), 0,03 (), 0,05 (, , ), 0,1 (, , , ,
), 0,2 (-, -), 0,5 (, -),
3,0 (-, -), 5,0 (-), 10,0 (), 20,0
(-), 200,0 ().
,
. -
, , , ,
(), . .
. () 0,000005, 0,005, ,
, 0,01, , 0,05, (, , , , ) 0,10,5 /.

,
(0,001 /).

, .
0,0040,5 / [1].

1. ?
2.
.
3. ?
4.
?
111

5.

5.1.


(, , , )
, () .

,
(
, ) , , ,
,
.


.

. ,
. 44,5 .;
34 .;
68 .;
1 .
.
, .
, , , ,
. , (, , , , ).
, :
112

(, ), ( , , ), (, ), ,
.
.
, . ,

(, , , , ), , . , . ,
, , , . ,
, (, , .).

,
, , , .
. ,
.
.
(
2030 )
. ,
.
, , , .

.

.
, .
113

:
1) (.);
2) (.);
3) (.).
. , 8
( 41 ) , .
. 20 .
.. .


. :
1) ;
2) ;
3) .
:
1) - - ();
2) , ().
:
1) ()

, ;
2) (
) ().

- . .
, , , ,
.
- .
. ,
,
114

. , ,
-
. , , .
, , .
30 100.
: 1) , 2)
3) - .

:
1) - , , ;
2) ;
3) - ;
4) ;
5) ;
6) ;
7) ,
.
- ,
(LD50) (LC50), .

, , , , . .
, , . ,
, , . ( )
, , ,

m =

16MP
,
(273 + t )

m , /; M ; P
, . .; t , .
115

20
MP
m =
.
18,3
t:
lgP = 3,5 0,02202(t + 3).
,
. 130 ,
150 300 .
- .
. ,
.

, ,
,
, . .
, , , , , ,
, . . . , Dmin Cmin. .
23 , , . (),
, , ( ) .
. .
:
1) () ;
116

2) ;
3) ;
4) ;
5) .
-
. (24).
10. (, . .)
.
, :
() ;
() ;
() ;
() ;
() .
, , , ,
, , , .
(/), (/, /3),
(/3), (/), (/).
, -
( ),
, -, - .

- .
.
()
, .
1 , . , ,
. ,
, ,
, , .
117

- ,
. ,
, . .

(/3) , .
, .

, . ( , ) .
, .
(, , ).
.
, ,
.
20 100.
:
() ().
(tg) () ,
95 %- ( ) () , ,
. /( ).
(70 ) (20 3/) (2 /). 0
1- 10
, (2- ) 19,999, (3- )
0,10,999, (4- ) 0,01 /( ) .
, , . . 60 %,
0,2 /.
118

, , . . .
,
.
, , , .
, ,
. , , . 3 4050 %. - 2 8 %.

().

5.2. -

.
, .

2 ,
, , , ,
. , , , , ,
, . , ,

.

, .
,
119

1216 % . . . , . . . .
()
, , , . 520 % .
() , . 2050 % .
()
, . 50 % .
,
- .
- , , .
,
, ,
. (, , .) ;
,
, (, , , .).
, , .
-
, . ,
, , , , , , , , , , ,
, .
.
.

120


.
.
,
, , , , .
.
,
, .
.
, , -, . (-) - . ,
.
.
, ,
.
( ), ( , ), , , , ,
, , , , . [12].


1. ?
2.
?
3. .

121

6.
, .
.

, ,
, , ,
. , - , ,
, . ,
, , ,
,
[16].
.
,
[14].
.
, , .
[15].
- , , [9].
[10].

, ( ) [12].
122

, ,
[13].

,
, , ,

[11].
524 26.08.2006 . , , , ,
, ,
, , IIV , () [17].
2.2.1/2.1.1.1200-03 -
, .
-
, ,
, [18].

1.
?
2. ?

123


, ,
. ,
, .
, .
,
. , .
. ,
.
, ;

( , , ,
,
. .), ; , .
,
280200 280201 , .

124

1) , . . [] / . . . . : , 2007.
232 .
2) , . . [] : . /
. . , . . . / : , 2006. 144 .
3) , . . [] : . / . . , . . . . : , 2007. 144 .

4) , . . [] : /
. . . . : , 1999. 144 .
5) , . . [] : / . . . .,
2002. 720 .
6) [] : / . . . , . . . . : , 2002. 608 .
7) , . . [] : / . . .
. : , 1975. 378 .
8) , . . [] : / . . . . :
, 2002. 368 .
-
9) [ ] : . : [
3 2006 . 74-]. : http://base.garant.ru/12147594.htm. . .
10) [ ] : . :
[ 19.03.1997 60-]. : http://base.garant.ru/10200300. . .
11) [ ] : .
: [ 29.12.2004 190-]. : http://base.garant.ru/ 12138258. .
.
12) [ ] : . :
[ 25.10.2001 . 136-]. : http://base.garant.ru/12124624.htm. . .
13) [ ] : . : [
4 2006 . 200-]. : http://base. garant.ru/12150845.htm. .
.
14) ( ) [ ] : . : [ 24.06.1998 89- (. 30.12.2008]. : http://base.garant.ru/12112084. . .
15) [ ] : . : [
04.05.1999 96-]. : http://base.garant.ru/ 12115550. . .
16) [ ] : . : [ 10
2002 . 7-]. : http://base.garant.ru/ 12125350.htm. . .
17) , , , , IIV [ ] : 26.08.2006 524 (. 15.02.2011).
: http://base.garant.ru/12149086. . .
18) 2.2.1/2.1.1.1200-03. -
, [ ] : . 25.01.2008
10995. : http://www.rg.ru/2008/02/09/sanitar-dok.html. . .

125



- , , ..
.
, ,
. .

. .
, , , ,
, .

- .
(
), . , .
(, , . .) , ( ), ( ) () .
().
, , , , .

. .
.
.
() ,
.
.
, , , - .
, .
, , , , ,
126

,
.

, ,
. . ;
- , .
, . , ,
. : , , , .
( . toxicon dynamis ) , ; , . .
()
, , ,
.
.
.
, ,
, .
.
, . : , , ;
, , .
() ,
.
,
- .

127

__________________________________________________________________________________
.-. 11..09.953..000015.01.09
__________________________________________________________________________________
22.02.12. 60 90 1/16. .-. . 8,5. . . . 8,0.
40. 372.
_________________________________________________________________________________
()

- . . ()
167982, . , . , 39.
www.sli.komi.com. E-mail: institut@sfi.komi.com.
__________________________________________________________________________________
-

128

You might also like