You are on page 1of 106

Trng i hc Kinh t TP.

HCM
___________

GVHD: GS.TS on Th Hng Vn


Nhm thc hin:
1. Lu Thnh t
2. L Mai Trm
3. Nguyn ng Hinh
4. Nguyn Ngc Bo Vi
5. Trn Kim Dung
6. Nguyn L Trc Anh
Lp NT1-K37

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Mc lc
MC LC..................................................................1
CHNG 1:....................... TNG QUAN V MT HNG GO
.................................................................3
1.1.Tng quan v tnh hnh ngnh go trn th gii:...............3
1.1.1. Tnh hnh sn xut go trn th gii:........................................3
1.1.2. Tnh hnh d tr go trn th gii:............................................8
1.1.3. Tnh hnh gi go trn th gii:...............................................10
1.1.4. Gi tr mu dch go trn th gii:..........................................10
1.2.Tnh hnh ngnh la go ca Trung Quc:........................13
1.2.1. Tnh hnh sn xut la go ca Trung Quc:...........................13
1.2.2. Tnh hnh nhp khu go ca Trung Quc:..............................15
1.2.3. Xu hng nhp khu go ca Trung Quc trong tng lai:.....18

CHNG 2:......THC TRNG XUT KHU GO CA VIT


NAM SANG TRUNG QUC.........................................23
2.1.Thc trng xut khu go ca Vit Nam t nm 2007 10
thng u nm 2014:...........................................................23
2.1.1. Kim ngch xut khu go ca Vit Nam:................................23
2.1.2. Gi v cht lng go xut khu:...........................................25
2.1.2.1. Cht lng v chng loi go xut khu:.........................25
2.1.2.2. Gi go xut khu:...........................................................28
2.1.2.3. Cc th trng xut khu chnh ca Vit Nam:................30
2.2.Thc trng xut khu go Vit Nam sang Trung Quc t
nm 2008 n 6 thng u nm 2014:..................................35
2.2.1. V kim ngch v sn lng xut khu:...................................35
2.2.2. V phng thc xut khu:.....................................................42

CHNG 3:.RI RO XUT KHU GO CA VIT NAM KHI


PH THUC VO TRUNG QUC V MT S GII PHP
47
3.1.Ri ro xut khu go ca Vit Nam khi ph thuc vo Trung
Quc:...................................................................................47
Trang 1

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc
3.1.1. Ri ro ca nng dn Vit Nam:...............................................47
3.1.1.1. Ri ro trong chn ging la:.............................................47
3.1.1.2. Ri ro trong d tr la:.....................................................51
3.1.1.3. Ri ro trong giao dch:......................................................52
3.1.2. Ri ro ca doanh nghip:........................................................53
3.1.2.1. Ri ro v thanh ton:.......................................................53
3.1.2.2. Ri ro b hy hp ng:....................................................55
3.1.2.3. Ri ro v gi:....................................................................56
3.1.2.4. Ri ro khi xut khu go cht lng thp:.......................58
3.1.2.5. Ri ro khi Trung Quc thay i chnh sch, php lut:.....59
3.1.3. Ri ro cho ton b ngnh go Vit Nam:................................61
3.1.3.1. Ri ro v thng hiu:......................................................61
3.1.3.2. Ri ro ph thuc xut khu sang Trung Quc:.................63
3.1.3.3. Ri ro t i th cnh tranh:............................................64
3.2.Mt s gii php nhm tng tnh ch ng ca Vit Nam
khi xut khu go sang Trung Quc:.....................................68
3.2.1. Nhm gii php cho nng dn:...............................................68
3.2.2. Nhm gii php cho doanh nghip:........................................71
3.2.2.1. Tm hiu k v i tc:......................................................71
3.2.2.2. Tha thun iu kin thanh ton an ton:.......................71
3.2.2.3. Ch trng khu lm hp ng:........................................72
3.2.2.4. u tin xut khu chnh ngch:.......................................72
3.2.2.5. Ch trng nng cao cht lng v xy dng thng hiu:
73
3.2.2.6. a dng ha th trng:...................................................73
3.2.2.7. Ch ng hn trong vic t chc xut khu:...................74
3.2.3. Nhm gii php cho ton ngnh go Vit Nam:.....................74
3.2.3.1. u t mnh cho cng tc nghin cu khoa hc nng
nghip: 74
3.2.3.2. Doanh nghip tham gia trc tip vo vng nguyn liu:.75
3.2.3.3. iu chnh lng sn xut la:.........................................76
3.2.3.4. Tn dng c hi ch ng hn trong xut khu.........78
3.2.3.5. Tm kim thm cc th trng xut khu mi..................79

DANH MC TI LIU THAM KHO..............................81

Trang 2

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Chng 1:

Tng quan v mt

hng go
1.1. Tng quan v tnh hnh ngnh go
trn th gii:
1.1.1.

Tnh hnh sn xut go trn th gii:

Sn lng sn xut la go th gii suy gim ng k do


iu kin thi tit tht thng. Mt v d in hnh l trng hp
ca chu , ni xy ra hin tng EL Nino, v la chnh b nh
hng tiu cc bi thi tit khc nghit khi m ma ma n
chm v lng ma t, theo sau l cc trn ma to v l lt.
Hn na, trin vng i vi cy trng th pht do trng trong qu
cui cng ca nm vn cha chc chn, trong khi d bo c
a ra bi c quan kh hu vn cho thy xc sut 60-65% ca cc
hin tng thi tit tht thng s xy ra pha bc bn cu
trong ma thu-ng. Trc tc ng ca nhng yu t ny FAO
iu chnh mc d bo sn lng la go ton cu nm 2014
gim 6.5 triu tn, trong phn nh phn ln s suy gim sn
lng ca Trung Quc (i lc) v n , hai quc gia sn xut
la go hng u th gii. Bn cnh , d bo thp hn cng
c a ra cho Campuchia, Colombia, Ai Cp, Hn Quc,
Madagascar, Nepal, Philippines v Hoa K.

Trang 3

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 1: Sn lng v din tch la go ton cu giai on


2005-2014
Ngun: FAO
Vi kt qu ca nhng iu chnh ny, sn xut la go th
gii hin nay d kin s t khong 744.400.000 tn, so vi sn
lng c tnh nm 2013 l 747.500.000 tn. Ln u tin trong 5
nm tr li y sn lng la go ton cu b suy gim, mc d t
l ch l 0,4%, tng ng 3 triu tn. S thiu ht c c
chol do s st gim 0,5% trong din tch sn xut la.

Trang 4

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Chu
Vi vic hng lot cc nc chu tham gia vo hot ng
thu hoch chnh v, FAO h mc d bo sn lng nm 2014
chu xung cn 673.600.000 tn, gim 0,7% so vi nh im
ca nm 2013. Vic iu chnh gim ny l do kh hu khc
nghit ang din ra chu , khi m nhiu quc gia b nh hng
bi mt tin trnh chm v tht thng ca nhng cn ma theo
ma, c th l Trung Quc v n . Tng t nh vy,
Campuchia, Nht Bn, Hn Quc, Thi Lan v nhiu nc khc s
t mc thu hoch thp hn n cui nm. Ngc li, sn xut
c d on s m rng ti Bangladesh, Bhutan, cc tnh i
Loan ca Trung Quc, Malaysia, Myanmar, v Vit Nam.

Biu 2: Sn xut go ca Chu giai on 2010 2014


Ngun: FAO

Trang 5

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Chu Phi
S phc hi sn lng Madagascar, cng vi cc v ma ln
hn ng Phi, d kin s lm cho sn lng la go nm 2014
ca chu lc ny tng 1%. V la chnh Bc v Ty Phi n
giai on thu hoch, trong khi v ma li ang n gn phn
pha ng v pha nam ca lc a ny. K t thng 7, mc d d
bo sn xut nm 2014 ca FAO cho chu Phi gim gn 750
000 tn xung cn 27,6 triu tn.Trong khi trin vng vn thun
li cho v ma cc nc ng Phi th mt tnh trng tr tr ca
sn lng li din ra Ty Phi, v Ai Cp l ni c s suy gim
ng k nht.

Biu 3: Sn xut la go chu Phi giai on 2010- 2014


Ngun: FAO
Trung M v Caribbean
Trang 6

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

K t thng 7, FAO thu hp d bo sn xut tng th cho


Trung M v Caribbean xung cn 2,9 triu tn tng ng gim
1% so vi nm trc do tnh trng hn hn trn nhiu quc gia
Trung M gia thng By v thng Tm.
Nam M
Sn lng sn xut nm 2014 ca Nam M c d bo s
gim khong 220 000 tn, xung cn 25.4 triu tn.Mc gim ny
phn ln thuc v Colombia v Venezuela khi m thi tit y
km thun li hn nhng ni khc. Bolivia, Ecuador, Peru v
Uruguay cng c d bo s i mt vi s suy gim sn lng.
Ngc li, vi Argentina, Brazil, Chile, Guyana v Paraguay sn
lng n cui nm 2014 s tng ln.

Biu 4: Sn xut la go Nam M giai on 2010 2014


Trang 7

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Ngun: FAO
Bc M, Chu u v Chu i Dng
Ti Bc M, USDA h mc d bo sn lng nm 2014 ti
Hoa K khong 350 000 tn k t thng 7, vi din tch gieo trng
thp hn c tnh khong 1,18 triu ha. Mc d c s iu
chnh, din tch la vn c nh gi l tng ln so vi nm
2013 khong 18%, c thc y bi trin vng li nhun cao
hn.
Ti chu u, d bo sn lng ch thay i nh.Vi sn lng
chung khong 2,9 triu tn, sn lng trong khu vc d kin s
tng 25 000 tn so vi nm 2013, khi m nng sut cao hn mt
cht nh thi tit thun li, s b p cho vic ct gim din tch
lin tip .
Trong Chu i Dng, ch c mt s iu chnh nh trong sn
lng ca c k t thng 7, bi v v thu hoch nm 2014
c kt thc vo thng 5. Ngun cung cp nc khng cho
ti tiu c c tnh gy ra 28% suy gim sn lng trong
nm nay mc 833 000 tn.

Trang 8

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 5: Sn xut la go ca Australia giai on 2005


2014
Ngun: FAO

1.1.2.

Tnh hnh d tr go trn th gii:

FAO d bo hin nay cc khon kt chuyn go ton cu


cui cc nm th trng kt thc vo nm 2015 ti mc 177.7
triu tn, gim 2 triu tn so vi bo co trc a ra. Vi
177.7 triu tn, tn kho go th gii 2014/15 s gim 2%, thp
hn mc d tr trong ma v 2013-14, nh du s suy gim ln
u tin trong d tr go th gii xy ra trong mt thp k qua.
iu ny dn n t l d tr go ton cu cho s dng s ch t
khong 34,8% trong 2014/15, gim so vi c tnh 36,2% mt
nm trc , nhng cao hn so vi mc trung bnh 5 nm 33,3%.
Tng hp chung, 5 nc xut khu go ln nht c d on
s d tr 44,6 triu tn go vo cui nm 2014/15, gim 8% so
Trang 9

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

vi cng k nm trc. Vic d kin ct gim 3,9 triu tn s dn


n t l d tr cho tiu dung gim i t 27,7% trong 2013/14
xung cn 25,1 % trong 2014/15.

Biu 7: D tr go ca 05 nc xut khu go ln nht


Ngun: FAO
Mc d tr go cc nc nhp khu c d on s ln ti
28,5 triu tn trong nm 2014/15, gim so vi mc m ca c
tnh 29,8 triu tn.

1.1.3.

Tnh hnh gi go trn th gii:

Sau hai thng tng n nh, Ch s gi go FAO tng 1% trong


thng 8 vi mc trung bnh 242 im, c cng c bi s suy
gim sn lng theo ma v nhu cu nhp khu mnh m
cp quc gia, mc gi hin hnh Thi Lan tng u
n qua thng 8, c h tr bi mt tc gia tng nhanh trong
sn lng xut khu cho cc nc chu Phi v chu , cng vi
Trang 10

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

mc d tr thp hn. Ngc li, nhng k vng v mt v ma


bi thu, cng vi mt tc xut khu chm, c xu hng dn
n mt s ni lng hn na gi go ht di ti Hoa K. Ti mc
gi 555 USD mi tn trong thng 9, ging go US N.2 4% c
giao dch mc gi thp hn 3% so vi gi thng 7.Vic xut
khu vo cc th trng ln ca chu , c bit l Trung Quc
m rng chui tng im trong mc gi hin hnh ca Vit Nam
c bt u t thng 4 nm ngoi. S gia tng v nhu cu xut
khu khin gi go 5% tm t 452 USD vo thng 8, cao nht k
t thng 12 nm 2011. Mc gi hin hnh n phn ln n
nh trong nhng thng gn y, c duy tr bi lng d tr t
hn, cng vi cc hot ng thu mua ca nh nc. Bo gi xut
khu go trng thng 8 cng n nh Pakistan, khi c h tr
bi mc d tr cht ch hn trc sc mua yu.

1.1.4.

Gi tr mu dch go trn th gii:

Nhu cu nhp khu mnh l nn tng cho s gia tng 7%


trong thng mi go th gii nm 2014, cng vi mc tng
trng cao hn c d on vo nm 2015 D bo thng mi
go th gii nm 2014 ca FAO c nng ln 300 000 tn k
t thng 7, t 39.700.000 tn. Vic iu chnh ch yu phn nh
s ci thin trong trin vng xut khu ca Campuchia, Myanmar
v c bit l Thi Lan, trong khi ca Vit Nam li xu i. V mt
nhp khu, Madagascar v Sierra Leone s tng khi lng ln
hn so vi d kin, trong khi d bo ny c thu nh li ch yu
l Nam Phi.

Trang 11

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nhp khu
Da trn trin vng hin ti cho sn xut ca khu vc, FAO d
kin lng nhp khu go ca Chu vn l 18.5 triu tn trong
nm 2015. Trong khi lng nhp khu d kin s gim 1% so vi
nm 2014, mc nhp khuny vn ln th 2 trong lch s, phn
nh trin vng v ma cc nc nhp khu truyn thng trong
khu vc, cng nh mc gi ni a cao duy tr trong thi gian di,
s thc y s ph thuc ngun cung cp lin tc t nc ngoi.

Biu 8: Nhp khu go theo khu vc nm 2014 v d bo


2015
Ngun: FAO
Nhp khu Chu Phi nm 2014 d kin s t 14 triu tn,
tng 3% theo tng nm, vi cc nc Ty Phi chim n 60% khi
Trang 12

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

lng. Go giao cho ng Phi trong nm 2014 c d bo ch ln


hn mt cht so vi nm 2013, vi s gia tng nh ch yu nh
Kenya v Somalia. Dng chy vo min Nam Chu Phi hin
nay c d bo s tng ln khim tn,FAO d bo nhp khu bi
tt c cc nc Chu Phi tng 3% trong nm 2015 mc 14.4
triu tn, v tip tc c duy tr bi nhu cu tng ti cc quc
gia Ty Phi.
Xut khu
D bo gn y nht ca t chc lng thc th gii (FAO) v
tnh hnh thng mi la go vo nm 2014 ang mc 39.7
triu tn,tng 7% so vi cng k nm trc v t k lc t trc
ti nay.Vic tng thm 2.5 triu tn trong trao i ton cu c
mong i s duy tr v s phc hi mnh m xut khu ca Thi
Lan,nh vo s tm hon chng trnh m bo la go v bn
d tr ca chnh ph.Trin vng xut khu cng vn thun li i
vi Argentina, Brazil, Egypt, Guyana, Myanmar, Pakistan v
Paraguay, trong khi Australia, China (Mainland), Ecuador, the
United States, Lin bang Nga v Uruquay c xut khu gim vo
nm 2014,hu ht l do v tr cung ng kh khn v gi c thiu
hp dn. mc 40 triu tn,FAO d on sn lng go th gii
vo nm 2015 tng 1% so vi k lc 2014.

Trang 13

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 9: Th phn ca cc nc xut khu go ln nht


Ngun: FAO
D bo ca FAO v xut khu nm 2014 ca n duy tr
mc khng i l 10 triu tn,tng ng gim 5% so vi nm
trc, do kt qu ca vic gim cc l hng go trng v go
parboiled v basmati. Pakistan nm 2014 tip tc cho thy kt
qu thun li,vi tng l hng c d on ln ti 3.4 triu tn,
do nhng l hng go khng thm c mc gi cnh tranh.Xut
khu go ca Vit Nam nm 2014 tip tc thp hn mc u
nm,khong 4.6 triu tn vo thng 8,gim 7% so vi nm
trc.Hiu sut km phn nh gi xut khu tng, e da ti s
c quyn ca Vit Nam cc th trng chu ,c bit l
Indonesia,Malaysia v Philippines. Nhng quc gia ny c
khuyn khch chuyn sang Thi Lan p ng nhu cu nhp
Trang 14

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

khu ca h trong nm nay, v gi c hp dn hn.Ngc li, Thi


Lan gia tng ti 9.6 triu tn, nhiu hn 600.000 tn so vi d bo
trc y. S iu chnh tng ny ph hp vi tc xut khu
lc quan cho ti nay ca Thi Lan, vi 6.6 triu tn c giao
trong 8 thng u nm, tng 59% so vi cng k nm 2013.

1.2. Tnh hnh ngnh la go ca Trung


Quc:
1.2.1.

Tnh hnh sn xut la go ca Trung Quc:

Sn xut la go Trung Quc l mt phn quan trng ca


nn kinh t quc gia.Sn lng go chim hn mt na tng sn
lng ng cc ca nc ny. Theo Cc thng k quc gia (NBS)
Trung Quc sn xut 34.010.000 tn go u nm 2014, gim
125.000 tn, tng ng 0,4 phn trm, so vi mt nm trc
. C th, din tch trng la u ca Trung Quc vo nm 2014
ng mc 579.500.000 ha, t hn nm ngoi 0,2 phn trm, vi
nng sut trn mt hecta gim 0,2 phn trm n 5,87 tn.
Biu 11: Sn phm lng thc thc phm ch lc ca
Trung Quc nm 2012
Ngun: FAO
Bn cnh , Trung Quc l nc sn xut go ln nht,
chim 26% tng sn lng go th gii.Ngoi ra, Trung Quc cn
l nc dn u th gii trong sn xut la lai.Trong cui nhng
nm 1970, Trung Quc l nc u tin sn xut thnh cng
ging la lai cho nng nghip n i kh hu.Tnh hnh sn xut
la ni ring v lng thc ni chung trong nhng nm gn y
c khi phc v Trung Quc ang ng trc trin vng
Trang 15

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

c ma.Cc s liu thng k ca Trung quc cho thy din tch


la ca nc ny nm 2013 va qua t 30,4 triu ha, tng nh
263 ngn ha v 0,9%. y l din tch cao k lc trong vng 14
nm tr li y v tng rt mnh so vi mc thp k lc cch y
hn 10 nm.

Trang 16

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 12: Cc nc sn xut go ln nht trn Th gii nm


2012
Ngun: FAO

1.2.2.

Tnh hnh nhp khu go ca Trung Quc:

Nm 2011, sau nhiu thp k gn nh t cung t cp, Trung


Quc ang tr thnh nc nhp khu go ln nht th gii. Trung
Quc ang trn vt qua Nigeria, nc nhp khu go ln nht
th gii vo cui nm 2013. Vic nhp khu la go ngy cng
tng ca Trung Quc l iu khng d gii thch, khi bnh qun
u ngi tiu th go ang gim v sn xut la go ca nc
ny cng tng lin tc trong 9 nm gn y.
Theo s liu t Tng cc Hi quan Trung Quc, trong nm
2012, Trung Quc nhp khu khong 2,36 triu tn go. Vit Nam
l ngun cung cp la go chnh cho Trung Quc trong nm 2012
vi sn lng t 1,54 triu tn, chim khong 66% tng lng
nhp khu la go ca Trung Quc trong nm 2012
Trang 17

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Trong nm 2013 Trung Quc nhp khu khong 2,24 triu


tn go, gim khong 5% so vi mc khong 2,36 triu tn ca
nm 2012.Nhp khu go ca Trung Quc gim trong na cui
nm 2013. Theo s liu ca Tng cc Thng k, Trung Quc
nhp khu khong 927.500 tn trong giai on t thng 7 n
thng 12/2013, gim so vi mc khong 1,31 triu tn go ca
giai on t thng 1 n thng 6/2013.Ring thng 12/2013,
Trung Quc nhp khu khong 208.100 tn go, tng khong 15%
so vi thng 11/2013, nhng gim khong 3% so vi thng
12/2012.Tuy nhin, theo c tnh ca B Nng nghip M (USDA),
nhp khu go ca Trung Quc trong nm 2013 li ng mc
3,2 triu tn, cao hn 30% so vi s liu ca Hi quan Trung
Quc.iu ny c th l do Trung Quc cng nhp khu s lng
ng k go t nc lng ging bng thng mi mu bin khng
chng t.

Trang 18

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 15: Khi lng nhp khu go ca Trung Quc qua


cc nm
(Ngun: B Nng nghip Hoa K - USDA)
Chnh ph Trung Quc c nh mc hn ngch nhp khu
go l 5,32 triu tn t nm 2004 khi nc ny ng thnh lp
Hn ngch thu quan cho mt hng la go v cc loi hng ha
khc da trn iu l ca T chc Thng mi Th gii WTO.Vic
phn b hn ngch thu quan i vi nhp khu la go hin
ang mc 50% (khong 2,15 triu tn) cho cc nh nhp khu
t nhn v 50% cho cc doanh nghip Nh nc. Mc d mc hn
ngch khng thay i t nm 2004, nhng lng nhp khu mt
hng go ca Trung Quc tng mnh trong nhng nm gn y,
t 540,000 tn vo nm 2011 ln khong 3,2 triu tn trong nm
2013.
Theo s liu ca Tng cc Hi quan Trung Quc, lng go
c Trung Quc nhp khu trong 8 thng u nm 2014 t 1,65
triu tn, tng 4% so vi mc 1,586 triu tn trong cng k nm
2013. Tnh ring trong thng 8/2014, Trung Quc nhp khu
145.465 tn go, gim 19% so vi mc 180.000 tn trong thng
7/2014 nhng tng 25% so vi mc 116.201 tn trong thng
8/2013.
8 thng u nm 2014 nhp khu go ca Trung Quc
t

1,65

triu

tn

Biu 16: Din bin nhp khu go ca Trung Quc (1/2013 8/2014)
Trang 19

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

(Ngun: Tng cc Hi quan Trung Quc)


Vai tr ca Trung Quc trn th trng go th gii trong
nhng nm ti s cn ln hn na, B Nng nghip Hoa K d bo
lng nhp khu go ca Trung Quc trong nm 2014 t 3,4
triu tn, s khin nc ny tr thnh nc nhp khu go ln
nht th gii.
Trung Quc d kin s tiu th 147 triu tn go trong nm
2013/2014, mc cao k lc, nhiu hn ti 10% so vi ch 5 nm
trc y, v hn 18% so vi lng go tiu th nm 1990. Con
s vt 3 triu tn so vi sn lng d kin.Xu hng tiu th
go gia tng cng vi tt c cc ng cc khc, vi tng tiu th
la min, la mch, la m, go, ng, k v yn mch nin v
2013/2014 d kin t 500 triu tn ln u tin trong lch s, so
vi mc 400 triu tn ch cch y 5 nm, v khong 320 triu
tn nm 1990/1991.
Trang 20

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

1.2.3. Xu hng nhp khu go ca Trung Quc


trong tng lai:
Cc s liu thng k ca FAO v USDA cn cho thy, Trung
Quc l quc gia i u th gii trong tch cc phng c. Theo
c tnh ca USDA, trong tng d tr 111,2 triu tn go ca th
gii nm 2013, ring Trung Quc chim 46,8 triu tn. Nh vy,
nu tnh bng ngy th go d tr ca Trung quc tiu dng
trong 117 ngy, trong khi phn cn li ca th gii ch c 71
ngy.Nh vy an ninh lng thc ca Trung Quc hin ang tt
hn gp bi so vi cch y 10 nm v ang rt n.
Gn nh chc chn Trung Quc s vt ln tt c cc quc gia
khc v nhp khu go trong nm nay, mc d sn xut vn t
mc cao k lc.Vic Trung Quc lin tc tng nhp khu trong
my nm va qua ch yu l do mt s nguyn nhn sau:
Th nht, vi truyn thng s dng la go nhiu hn hn
la m v tch cc phng c ni ting, gi go th gii r l
ng lc thc y Trung Quc tng nhp khu go. Cc s liu
thng k cho thy, cch y hn bn thp k, go chim
71,2% trong r lng thc ca Trung Quc, nhng t l ny
hin co li ch cn 53,9%.Thc t ny cho thy, tim nng
sn xut la go ca Trung Quc v cng hn hp so vi nhu
cu, cho nn nc ny phi da vo la m ngy cng nhiu.
Trong iu kin nh vy, thc y sn xut la go ni
ring v lng thc ni chung, trong gn 10 nm tr li y,
Chnh ph Trung Quc h tr ngy cng ln cho nng dn,
nhng nhng chnh sch ny cng ngy cng khuyn khch
Trang 21

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gia tng nhp khu.C th, theo B Nng nghip M, tng chi
ph h tr cho sn xut lng thc ca Trung Quc nm 2013
t 28,2 t la M, tng gp hn 11 ln so vi nm 2005.
Cc s liu thng k khc ca Trung Quc cho thy, nu
nh gi bn l go Japonica ti 50 thnh ph ln ca nc ny
nm 2009 mi ch l 573 la M /tn, nhng lin tip hai
nm sau tng vt ln 682 la v 835 la M. Gi go
Bc Kinh, th Trung Quc sau nm 2012 tng kh mnh
tip tc tng ngay khi va bc sang nm 2013, gn y t
k lc cao trn 715 USD/tn. Xu hng gi tng cng xy ra
khu vc pha Bc v vng duyn hi pha trung-ng t
nc. Cn nm thng u nm nay ng vng mc k lc
970 la M/tn, tc l tng 1,72 ln ch trong vng ba
nm.
Trong khi gi go ti nhng nc xut khu ln nh
Vit Nam, Thi Lan v Pakistan lin tc gim bi sn lng
cao v s cnh tranh ngy cng quyt lit gia nhng nc
xut khu ginh th phn trn th gii. Trong iu kin gi
go trong nc cao nh vy v gi la m th gii vn trong
giai on st nng, vic c ti trn di 2,1 triu tn go ca
nc ta trong hai nm qua n n vo Trung Quc ch vi
gi 431 la M/tn v 419 la M/tn l iu rt d hiu.
Cn vi hn 900 ngn tn go nhp khu ca nc ta trong
bn thng u nm nay ch vi gi 429 la M/tn, cha
bng mt na gi trong nc, chnh l ngun ng lc rt
ln th trng ny ht hng.

Trang 22

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Trang 23

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 17: Gi go ni a ca mt s quc gia


Ngun: FAO
Th hai, vic iu chuyn lng thc ni chung v go ni
ring t vng tha sang vng thiu l cu chuyn t ngn i
nay ca t nc c lnh th ln gp gn 30 ln ca nc ta
ny.Cc s liu thng k ca Trung Quc my chc nm qua
cho thy, trong 31 tnh, thnh ph ca nc ny, c ti 19
tnh, thnh ph hoc l hu nh khng sn xut c la go,
hoc l rt thiu go. Do vy, vi khong cch a l qu
rng, thay v iu t ni tha sang ni thiu vi chi ph rt ln,
nhp khu go vi gi r t Vit Nam khng ch gip Trung
Quc gii c bi ton kinh t ny, m cn p ng c
nhu cu tch cc phng c.
Trang 24

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Th ba, ngi dn Trung Quc ngy cng mt nim tin vi


cht lng go trong nc khi m nhiu v b bi v v sinh
an ton thc phm b phanh phui.
Ngy 17-4-2013, C quan ph trch Thc phm & Thuc
ca thnh ph Qung Chu, tnh Qung ng cng b kt qu
mt cuc iu tra v m thc: 44,4% go v sn phm t go
c cha hm lng cadmium (Cd) cao hn tiu chun cho
php. 18 mu go c tm mu cha hm lng Cd cao bt
thng v su trong s xut pht t tnh H Nam. Cd l
kim loi nng ng u danh sch c cht do Chng trnh
Mi trng LHQ (PNUE) thit lp nm 1984. Con s c cng
nhn l c (VTR) ti TQ hin nay dnh cho Cd l 0,2
miligram/kg. Theo s liu chnh thc, H Nam l tnh th t
sn xut la go cho c nc (nm 2012) cung cp 11% sn
lng quc gia khong 11 triu tn. Ngy 27-2, nht bo
Qung ng Nanfang Ribao cng b mt cuc iu tra mang
tn: 10 ngn tn go xut pht t H Nam a ln bn n
Qung ng. T , ti nhiu thnh ph TQ ngi ta khng
mua go H Nam na, khin cho nng dn v nh phn phi
trong vng ny iu ng. Ti thnh ph Lanxi ca H Nam c
t nht 70% i l ngng hot ng hay gim bt phn na.
Nhiu nng dn tuyn b s gim hai v ma/nm xung cn
mt, thm ch b lun ngh lm rung nu khch hng khng
cn mua go na. T nm 2003, chnh quyn H Nam cho
bit: khong 20% go nhim kim loi nng nh Cd v ch. C
ni t l Cd ln n 46 ln mc cho php ca tiu chun an
ton thc phm. Nm 2009, mt nhm chuyn gia gm
Trng i hc Ecosse Aberdeen, i hc Nng nghip
Trang 25

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Xiamen v Vin Hn lm khoa hc TQ, cng b kt qu nghin


cu trn tp ch M Environmental Science & Technology cho
thy tnh hnh cn nghim trng hn. 100 mu go thu c
ca tnh H Nam, ch 15% tng i t tiu chun an ton
i vi Cd, ch v arsenic. 65% cn li c Cd cao hn tiu
chun VTR. Nhm ny i n qu quyt: 17% go pha bc,
45% pha nam, 64% min trung v 86% pha ng tnh
H Nam u khng an ton cho ngi tiu th.

Trang 26

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Kt lun: Trung Quc nhiu nm qua vn l nc c


sn lng la go cao nht trn th gii.Tuy nhin, nhu
cu v sn phm ny trong nc ngy cng tng cao, cng
vi nhiu yu t khc t mi trng bn ngoi, lm cho
Trung Quc dn mt i bn cht t cung t cp v la go.
V v th, vic Trung Quc s sm tr thnh nc nhp
khu go ln nht th gii l 1 vic khng th trnh khi.

Trang 27

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Chng 2: Thc

trng

xut

khu go ca Vit Nam sang


Trung Quc
2.1. Thc trng xut khu go ca Vit
Nam t nm 2007 10 thng u nm
2014:
2.1.1.
Nm

2007

Kim ngch xut khu go ca Vit Nam:


Khi

Bin ng Kim

Bin ng

lng

hng nm

ngch

hng nm

(ngn

(khi

(triu

( kim

tn)

lng)

USD)

ngch)

4557

%
-5

1454.0

%
11.3

2900.0

99.5

2463.0

-15

3000.0

48

3660.0

12.59

3670.0

0.45

2930.0

-20.36

0
2008

4720

3.6
0

2009

6052

28
0

2010

6745

49.89
0

2011

7110

3.28
0

2012

8020

12.71
0

2013

6600

17.76
0
Trang 28

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

10/20

5680

2590.0

14
0
Bng 1: Tnh hnh xut khu go ca Vit Nam ( 20002013)
Nm 2007 v 2008, khi sn lng tng khng nhiu nhng
gi tng mnh y kim ngch xut khu go tng mnh.
Nu nm 2007 c khi lng xut khu gim nhng kim
ngch xut khu tng th ngc li nm 2009 l nm t k lc
v khi lng xut khu go so vi nhng nm trc, nhng kim
ngch li gim 15,36% so vi cng k nm 2008.
Nm 2010 chnh l im sng ca go Vit Nam, theo thng
k ca VFA th xut khu nm 2010 v lng v gi u tng
ng k, t mc cao nht trong hn chc nm qua. C 2 ch tiu
ny u c mc tng trng gn nh 50% so vi nm 2009.
Theo thng k ca Tng cc Hi quan, nm 2011 gi go
xut khu bnh qun t gn 494 USD/tn, tng 14,5 % so vi
nm 2010,Xut khu go nm 2011 khng thot khi cn bnh
tch cc bn ra khi gi thp, cn gi tng th co li nh thc t
nhng nm trc
Nm 2012, Tuy lng go xut khu cao nhng tr gi xut
khu tng khng ng k do gi bnh qun gim. Nm 2012,
ngoi c cu th trng go xut khu thay i, cht lng go
xut khu c s chuyn bin nht nh, t l go cao cp
chim trn 46% v lng v tng trn 79% so vi nm 2011, loi
go trung bnh v cp thp gim mnh, chim khong 35% v
gim khong 32% so vi nm 2011.

Trang 29

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nm 2013, c nc xut khu gn 6,6 triu tn go, gim


hn 1,4 triu tn (tc gim 17,76%) so vi nm 2012, kim ngch
t gn 2,93 t USD, gim 20,36%. Gi go xut khu trung bnh
11 thng u nm 2013 t 441,2 USD/tn, gim 3,4% so vi
cng k nm 2012.Vi kt qu ny, Vit Nam gim xung xp
th 3 sau n v Thi Lan trn bng tng xp xut khu go do
p lc cnh tranh cao v st gim nhu cu ca cc th trng
truyn thng
10 thng u nm 2014, theo thng tin mi nht ca B
Nng nghip v Pht trin Nng thn (NN&PTNT), khi lng go
xut khu thng 10 nm 2014 c t 669.000 tn vi gi tr 317
triu USD. Con s ny a khi lng xut khu go 10 thng
u nm 2014 ln c t 5,68 triu tn vi gi tr t 2,59 t
USD, gim 2,7% v khi lng, nhng li tng 1,2% v gi tr so
vi cng k nm 2013. y l ln u tin kim ngch xut khu
go o chiu i ln sau mt thi gian di st gim do gi go
Vit Nam lin tc gim trn th trng quc t. y l kt qu ca
vic gi go tng cao trong thi gian gn y. C th l gi go
xut khu bnh qun ca nc ta trong 9 thng u nm 2014 t
455,26 USD/tn, tng 3,6% so vi cng k nm 2013.

Trang 30

2001123

22011
Ri ro
ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang
20001ca
90
2
8
Trung
20000Quc
2 7
2006
2000045
22003
02
220001

2000

Biu 1: Tnh hnh xut khu go ca Vit Nam giai


on 2000-2013
Nhn chung, trong nhiu nm qua gi tr ht go Vit Nam
trn th trng th gii c nng cao. Gi go c ci thin v
c xu hng tng qua cc nm nn dn n kimngch xut khu
go cng c xu hng tng theo. C th khng nh rng, s gia
tng hay gim gi tr xut khu go Vit Nam chu tc ng ln t
s bin ng v sn lng sn xut trong nc v sn lng xut
khu go ca cc i th trong khu vc nh n , Trung Quc,
Thi Lan, Pakistan v s bin ng ca gi c trn th trng th
gii.

Trang 31

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

2.1.2.
Gi v cht lng go xut khu:
2.1.2.1.
Cht lng v chng loi go xut
khu:
Hin trng m Vit Nam phi i mt hin nay cht lng
go xut khu km, gi tr xut khu thp, dn n kim ngch
xut khu cng thp v chc chn thu nhp ca nhng i tng
tham gia u thp, nht l ngi nng dn.
C cu go ca Vit Nam qua cc nm:
Giai on 2008 -2011 l giai on rt thun li pht
trin chng loi cao cp do tn kho go th gii gim mnh cng
vi khng hong lng thc nm 2008.. Nhng qua biu trn
c th thy t nm 2008 2011 c cu cht lng go ca Vit
Nam vn cha c chuyn bin cn bn, go phm cp thp v
trung bnh vn chim t trng ln, go Vit Nam vn cha tm
c ch ng vng chc phn khc th trng cao cp.

Figure 2: Chng loi go xut khu 2011


n nm 2012 th c s bin chuyn mnh trong c cu go xut khu
Nhng nm trc y Vit Nam c bit n nh th trng cung cp go phm
cp thp th nm 2012, ln u tin chng loi go cao cp xut khu ( go 2-10%

Trang 32

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

tm) ca nc ta chim chim 46% tng sn lng xut khu vi trn 3 triu ri
tn, go cp trung bnh l 1,8 triu tn (chim 23,5%), s cn li l go cp thp.
Sang nm 2013, th tnh hnh vn tng t nh nm 2012, go cao cp vn
chim hng 1 trong c cu go xut khu, c th go cao cp chim hn 34%, go
trung bnh 20%, go thp cp 17%, go thm gn 15%, np gn 6,5%.
Tuy nhin, c mt im ng mng l t trng go thm, go cht lng cao
xut khu ca Vit Nam ang ngy cng tng. C th thy iu m hu ht cc
chuyn gia lo ngi trc y rng y l 1 ngch th trng hp, b c chim bi
cc i th mnh nh Thi Lan, n dn b g b. Vit Nam vn c c hi
ln trong vic khai thc th trng ny. Tuy nhin, nhn vo thc t, d sn lng
c tng nhng gi tr ca go thm, go cao cp xut khu t nc ta vn khng
c nh gi cao nh cc i th.

Biu 3: Kim ngch xut khu go theo chng loi t nm 2010 - 2013
( v: Tn)
Trang 33

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

n 8 thng u nm 2014 th cc chng loi go xut khu chnh ca Vit


Nam vn l go t trng, go thm, go np, go v go lt.
Trong :
Go t trng chim 77% tng lng go xut khu. Thng k chnh thc s
liu t Tng cc Hi quan, 8 thng va qua, c nc xut khu c 3.445.274
tn go t trng, gim 12,5% v lng v 9,6% v kim ngch so vi cng k nm
trc.

Trang 34

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Biu 4: C cu go xut khu 6 thng u nm 2014

Go np, go thm v go lt tng trng kh quan. C th, 8 thng nm


2014, xut khu go thm t 751.295 tn, tng 29,3% v lng v 6,9% v kim
ngch so vi cng k nm trc. Cn xut khu go np tng 36,6% v lng v
13,9% v kim ngch. 51.632 tn, tng ti 150,1% v lng v 147,3% v kim
ngch so vi cng k nm trc. Hin cc doanh nghip go trong nc ang c
gng tm hiu nhu cu tiu dng go ca th trng, cng nh tm hiu i th,
nht l Thi Lan v n , t c gii php thc y xut khu go. T u
nm n nay, xut khu go t trng gp kh khn khi phi cnh tranh gay gt vi
hai i th ny. Tuy nhin, chng ta vn xut khu c rt nhiu mt hng go
15% tm. Bn cnh , cc doanh nghip cng ch ng xut khu thm c
cc mt hng go lt, go np v go thm. y l nhng mt hng chng ta c th
y mnh xut khu trong thi gian ti.

2.1.2.2.

Gi go xut khu:

Cht lng thp i i vi gi tr thp:


Thi Lan, Vit Nam, n v Pakistan thng nm v tr
hng u trong nhng nc xut khu go quan trng trn th
Trang 35

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gii. Tuy nhin, xt v gc gi tr xut khu th Vit Nam cho


n nay hu nh ng sau cng trong nhm 4 nc ny.
So snh gi go qua mt s thi im:
Nc

Vit Nam

Thi Lan

Pakistan

Loi go
5% tm
25%

Thng 4/2012
428
555
380
555

445
385

tm
5% tm
25%

450-460

u thng 11/2012
545425-435

420-430

555
530-

tm
5% tm
25%
tm

410 420
375 -

425 435

385-395

540
u thng 1/2013
545 555
425 - 435

415 - 425

530 540

350 - 360

380 - 390

385
5% tm
25%

375 385
355 365

Tun cui thng 4/2013


535 545
435 - 445
525 535

385 - 395

tm

420 430
370 380

15/11/2013
5% tm
400
405
415
380
Bng 2: Bng so snh gi go ca Vit Nam vi cac i
th cnh tranh qua mt s thi im
vt: USD
Tnh n tun cui thng 11/2013, tuy khi lng go xut
khu tng cao hn so vi cng k nm ngoi, song gi bn li
Trang 36

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

ang b y xung rt thp. Hu ht cc hp ng xut khu go


cht lng cao (go 5% tm) ch k c mc gi xp x 400
USD/tn. Thm ch, nhiu i tc ch tr mc gi 375385
USD/tn go 5% tm, giao hng ti mn tu. Theo thng k ca
hng tin Reuters, go Vit Nam hin ang c mc gi thp nht
trong r go xut khu th gii v vn ang trn gim gi. C
th, go 5% tm Vit Nam c gi t 375 - 385 USD/tn, thp hn
go cng loi ca n khong 60 USD/tn, thp hn go
Pakistan khong 45 USD/tn; go 25% tm ca Vit Nam mc
gi 355 - 365 USD/tn, cch go 25% tm ca n 30 USD/tn
v thp hn 15 USD/tn so vi go cng loi ca Pakistan.Nguyn
nhn dn n hin tng gim gi l do cc DN xut khu Vit
Nam trong thi gian qua ang c gng chy ua theo s lng
bn m qun rng s b cc nh nhp khu ly c p gi, v hnh
chung h gi sn phm ca mnh. Trong khi , vai tr ca cc c
quan lin quan, c bit l VFA, trong vic kim sot v iu tit
hot ng xut khu, cn bc l mt s hn ch. Trong , ngay
c vic qun l gi sn cng bt ng c VFA xa b hm
21/3/2013 i vi go 5% tm, mc cho DN t ng gi vi nh
nhp khu.
n nm 2014 th tnh hnh gi go c kh quan hn, do nhu
cu nhp khu t a s cc th trng kh ln, trong khi ngun
cung go th gii chu tc ng bi nhng thng tin cho thy sn
lng go c xu hng gim, gip gi go xut khu ca Vit
Nam ti phn ln cc th trng ng lot tng:
Ti ngy 22/7/2014, gi go XK ca Vit Nam tip tc tng v
hin cao hn 10 - 25 USD/tn so vi gi go Thi Lan v n .
C th, gi go 5% tm ca Vit Nam tng 6% ln 445 - 460
Trang 37

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

USD/tn, mc cao nht k t thng 10/2012. Go 25% tm


cng tng khong 5% ln 400 - 420 USD/tn (FOB).
Tnh n ht thng 8, tc l trong tm thng u nm 2014,
gi go Vit Nam c mc tng t 0,02 19,77%. C th trong
thng 8/2014 gi xut khu go t trng 15% li tng nh 0,2%
ln mc 428,6 USD/tn. Gi xut khu go t trng 25% tm
sang Philippines trung bnh t 462,3 USD/tn, tng nh 3% so
vi cng k nm trc.

2.1.2.3.
Nam:

Cc th trng xut khu chnh ca Vit

Giai on 2007 n 2009:


Nm 2008, cng l nm th trng xut khu go ca Vit
Nam c m rng. Nu nh trong nm 2007, go Vit Nam c
xut khu n 63 quc gia vng/lnh th th n nm 2008, con
s ny tng ln gp i (128 quc gia/vng/lnh th).
Trong 2 nm 2007 v 2008, t trng xut khu go ca Vit
Nam theo khu vc mc d c s thay i nhng th hng sp xp
theo khi lng th khng i. Chu vn l th trng nhp khu
hng u go Vit Nam, tip n l chu Phi. Tuy nhin, nm
2008, xut khu go Vit Nam sang th trng chu gim mnh
so vi nm 2007 do Indonesia gim mnh mc nhp khu ch
cn chim hn 1% tng lng go xut khu ca Vit Nam. Ngc
li, t trng nhp khu go Vit Nam ca cc khu vc khc chu
M, chu Phi, chu u u tng so vi nm 2007. iu ny cng
l do lo ngi v cuc khng hong lng thc din ra trn th gii
cng vi cn st gi go.

Trang 38

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc
2007
Chu i dng

Chu u

2008

0.1

0.1
3.3

1.9

Chu Phi

Chu M

22.0

8.4
15.8

11.5
58.8

Chu

78.1

Biu 5: Kim ngch xut khu go ca Vit Nam i


cc th trng nm 2007-2008 (%)
(Ngun: AGROINFO, tnh theo Tng cc Hi quan)
Nm 2009 go Vit Nam xut khu sang 20 th trng chnh,
nhng ch yu vn xut sang Phillipines, Malaysia, Cuba v
Singapore.Kim ngch xut khu go sang th trng Phillipine vn
gi v tr u vi khi lng hn 1,7 triu tn, gi tr hn 971 triu
USD
Nm 2010:
Th trng truyn thng ch o ca xut khu go Vit Nam
vn l Philippines, Indonesia, Cu Ba, Malaysia v i Loan. a s
cc th trng xut khu go ca Vit Nam nm 2010 u gim
v lng v kim ngch so vi nm 2009, trong tng mnh nht
l xut khu sang Indonesia, Hng Kng ng th 2 v mc tng
trng, sau l i Loan v Singapore.

Trang 39

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Phillipines

Indonesia

Singapore

30%
1%
i Loan

Hong Kong
2%

Cuba

Malaysia

29%
Trung Quc

ng Timor

Nga

2%
Khc

11%
2%
5% 6% 7%
4%

Biu 9:T trng kim ngch xut khu sang cc th


trng ch lc (2010)
Nm 2011:
Trong nm 2011 xut khu go ca Vit Nam m rng thm
c rt nhiu th trng mi so vi nm 2010 nh: Bangladesh,
Senegal, B bin Ng, Gana, Th Nh K, Angola, Angieri, I rc,
Hoa K;

Trang 40

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Indonesia

Phillipines

19%
Malaysia

Cuba
28%

Singapore

13%
Hong Kong
8%

Khc

Bangladesh

2%
4%
4%
Senegal

5%
Trung Quc B5%
Bin Ng
5%
6%

Biu
10: T trng kim ngch xut khu sang cc th trng ch lc
(2011)
Cc th trng xut khu go t mc tng trng trn 100%
c v lng v kim ngch trong nm 2011 gm c: Indonesia,
Trung Quc,..Ngc li, kim ngch xut khu st gim mnh cc
th trng nh:, i Loan Philippines, Nga,
Nm 2012:

Trang 41

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Trung Quc

Phillipines

19%
Indonesia

Malaysia 24%
B Bin Ng

1%
2%
3%
4%
4%
Hong Kong

Segenal

6%
Angola

Ghana

Singapore

13%
Khc
12%
11%

N
m 2012 nc ta xut khu 8,02 triu tn go, thu v 3,67 triu
USD (tng 12,71% v lng v tng nh 0,45% v kim ngch so
vi nm 2011). Trung Quc l th trng ln nht tiu th go ca
Vit Nam vi 2,09 triu tn, tng ng 898,43 triu USD, chim
24,46% tng kim ngch.
Biu 11: T trng kim ngch xut khu sang cc th
trng ch lc (2012)
Nm 2013
Cc th trng xut khu go chnh ca Vit Nam trong nm
2013 gm Trung Quc, Malaysia, Philippines, Singapore, Hng
Kng v B bin Ng. Trung Quc vn l nc nhp khu go ln
nht ca Vit Nam trong nm 2013. Trong nm 2013, Trung Quc
nhp khu hn 2,15 triu tn go, vi tr gi 901,86 triu USD,
chim 30,83% tng kim ngch xut khu go ca Vit Nam.Nhn
chung nm 2013, xut khu go sang a s cc th trng b st
Trang 42

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gim so vi nm 2012; trong mt s th trng st gim mnh


nh: Indonesia Philipines v i Loan.

Trung Quc

Hong Kong

Malaysia 24%
B Bin Ng
2%
2%
3%
4%
Indonesia 6%
Angola
6%

8%

Phillipines
31%

8%
Nga
8%

Ghana

Singapore

Khc

Biu 12: T trng kim ngch xut khu sang cc th


trng ch lc (2013)
9 thng u nm 2014:
Th trng xut khu go ln nht ca Vit Nam trong 9 thng
u nm 2014 l Trung Quc, chim 32,48% th phn. Trong 9
thng u nm 2014, Trung Quc nhp gn 1,7 triu tn go t
Vit Nam vi gi tr gn 741.400 USD, gim 4,04% v khi lng
v tng 1,24% v gi tr so vi cng k nm 2013.
ng ch nht l th trng Philippines c s tng trng
t bin trong 9 thng u nm vi mc tng gp 3,19 ln v
khi lng v gp 3,23 ln v gi tr so vi cng k nm 2013. Vi
mc tng trng ny, Philippines vn ln v tr ng th 2 v
nhp khu go t Vit Nam, chim 22,06%; tip n l Malaysia,
Trang 43

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Ghana v Singapore, chim th phn ln lt l 7,07%; 5,76% v


3,19%.

Trang 44

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

2.2. Thc trng xut khu go Vit Nam


sang Trung Quc t nm 2008 n 6
thng u nm 2014:
2.2.1.

V kim ngch v sn lng xut khu:

Kim ngch xut khu go ca Vit Nam sang Trung


Quc giai on 2004-6/2014
n v: Nghn USD
Tng kim
Nm

ngch xut
khu sang
Trung Quc

T l tng
trng so vi
nm trc (%)

Tng kim

T l kim ngch

ngch xut

xut khu sang

khu ra th

Trung Quc so vi

gii

Th gii (%)

950.315

2,02

2004

19.185

2005

12.587

-34,39

1.408.379

0,89

2006

12.442

-1,15

1.275.895

0,98

2007

15.958

28,26

1.490.180

1,07

2008

1.426

-91,06

2.895.938

0,05

2009

8.297

481,84

2.666.062

0,31

2010

55.569

569,75

3.249.502

1,71

2011

160.689

189,17

3.659.212

4,39

2012

898.430

459,11

3.673.102

24,46

2013
6/2014

901.861
576.467

100,38

2.925.222
1.474.062

20,36

(Ngun: Tng hp t Intracen, Hi quan Vit Nam,


Vinanet, Vinachina)
V t l kim ngch xut khu go sang Trung Quc so
vi tng kim ngch xut khu go:
nh gi t l kim ngch xut khu go sang Trung Quc so
Trang 45

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

vi tng kim ngch xut khu go ra th gii t nm 2004 n


nay, da vo bng s liu ta c th thy: T nm 2004 n nm
2010, go Vit Nam xut khu sang Trung Quc chim mc cao
nht cng ch vo khong 2% tng gi tr xut khu ra ton th
gii, c th l 2,02% vo nm 2004. n nm 2008, t l ny gim
mnh xung cn 0,05%, sau dn tng ln. n nm 2011, t l
ny l 4,39%. Bt u t nm 2012, t l kim ngch xut khu go
sang Trung Quc so vi tng kim ngch xut khu go tng vt
ln 24,46%. Nguyn nhn l vo nm 2012, Trung Quc nhn nh
sn xut trong nc khng em li hiu qu kinh t cao nh
trc, mt khc go trn th trng th gii c gi hp l v cht
lng n nh, v th Trung Quc tng cng nhp khu go t
bn ngoi phc v nhu cu trong nc. Hin ti, theo s liu
c tnh chung trong c 6 thng u nm 2014, Trung Quc vn l
th trng ln nht tiu th go ca Vit Nam, chim 41,26% tng
lng go xut khu ca c nc v chim 39,11% tng kim
ngch, vi gn 1,35 triu tn, tng ng 576,47 triu USD
(tng 4% v lng v tng 7,46% v kim ngch so cng k nm
2013).
V kim ngch xut khu go sang Trung Quc qua cc
nm:
C th thy th trng Trung Quc hin ang l th trng
xut khu go ch lc ca Vit Nam bt u t nm 2012. Sn
lng nhp khu go ca Trung Quc t Vit Nam tng rt nhanh
v t bin, vt qua tt c cc th trng truyn thng nh
Philippin, Malaysia, Singaporehay cc th trng ch lc nh
Ghana, B Bin Ng, Senegal,
Trang 46

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Hai nm lin tc, Trung Quc l th trng xut khu ln nht


ca ht go Vit Nam. Nm 2013, con s xut khu chnh ngch
l 2 triu tn, chim hn 33% trong s 6,6 triu tn go xut
khu. Nm 2013, cn c khong 1,5 triu tn go giao dch qua
ng bin gii. Theo nhn nh ca Hip hi Lng thc Vit
Nam (VFA), nm 2014, Trung Quc vn l khch hng nhp khu
ln nht go Vit Nam, nhng y cng l th trng phc tp,
y ri ro.
Giai on 2004 2009:
Nhn chung giai on 2004 2009, kim ngch xut khu go
ca Vit Nam sang Trung Quc ch chim mt t trng rt nh
trong tng kim ngch xut khu go ca Vit Nam.
Nm 2008, nhu cu tiu dng go ca Trung Quc l 127 triu
tn. Tuy nhin trong nm ny nn nng nghip Trung Quc hng
chu thin tai nng n, c bit l nng sut cy lng thc v
sn lng gim ng k. Thng 1 v 2/2008, tuyt ri dy Trung
Quc khin t nc ny b mt ma v y gi go trong nc
tng cao.Thng 5/2008, trn ng t ln xy ra tnh T Xuyn.
V vy, nhu cu nhp khu go ca Trung Quc t th gii tng
cao cn i thiu ht v b sung d tr. Tuy nhin, trong nm
ny chng ta li khng xut khu c nhiu go sang th trng
Trung Qucdo l cht lng go yu cu ca Trung Quc kh cao,
trong khi c im ca go Vit l gi r v cht lng thp.
Nm 2009, tng kim ngch xut khu go ca Vit Nam sang
Trung Quc tng tr li, 1,426 triu USD ln 8,297 triu USD, tng
481,94%, tuy nhin vn chim mt gi tr rt nh trong tng kim
ngch xut khu go ca Vit Nam ra th gii (0,31%) v vn
Trang 47

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

cha tr li mc 16 triu USD nh nm 2007.

Trang 48

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nm 2010:
n v: Sn lng: Nghn tn; Kim ngch: Triu USD
07/2010
China
Sn lng

14,110

T l (%)

1,65

Kim ngch

5,668

T l (%)

1,58

Total
853,531

08/2010
China
18,573

Total
614,548

3,02
359,408

7,458

229,275

3,25

Sn lng t u
nm

79,2

T l (%)

1,83

Tng kim ngch


t u nm

32,93

T l (%)

1,57

4.317

98,08

4.951

1,98
2.09

40,49

2.327,68

1,74

Bng 2.2: Xut khu go Vit Nam sang Trung Quc


nm 2010
(Ngun: Tng hp t Hi quan Vit Nam v Vinanet)
Nm 2010 nh du s thay i ng k ca hot ng nhp
khu go Vit Nam sang th trng Trung Quc v t thng
7/2010, Trung Quc chnh thc c tn trong danh sch 19 th
trng tham gia vo danh mc xut khu go ca Vit Nam.

Trang 49

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nm 2011:
Sn lng (nghn tn)

Kim ngch (triu USD)

Thng/2011

China

Total

China

Total

01

2,385

536,291

0,44

1,681

279,542

0,60

02

7,32

493,85

1,48

4,512

241,023

1,87

03

63,62

891,757

7,13

30,528

446,065

6,84

04

82,979

799,75

10,38

38,586

375,993

10,26

05

37,679

644,293

5,85

19,186

314,51

6,10

06

27,929

667,953

4,18

13,951

321,453

4,34

08

14,627

763,526

1,92

8,146

394,774

2,06

09

13,178

454,518

2,90

7,405

253,065

2,93

10

7,19

449,915

1,60

4,667

256,677

1,82

11

4,675

403,026

1,16

3,605

240,978

1,50

C nm

306,0509

7.105

4,31

153,4297

3.507

4,37

Gi tr xut khu go Vit Nam sang Trung Quc nm


2011
(Ngun: Tng hp t Hi quan Vit Nam v Vinanet)
Thng 3/2011, xut khu sang Trung Quc tng rt mnh c
v lng v tr gi so vi thng trc cng nh so vi cng k
nm ngoi v t 636 nghn tn, tr gi 30,5 triu USD, ng v
tr 3 v tr gi xut khu trong thng, ch sau th trng Philippin
v Indonesia. Bt u t qu II/2011, thng 4, xut khu go sang
th trng Trung Quc t 82,979 nghn tn, l thng xut khu
sang Trung Quc cao nht trong c nm, chim ln lt l
10,38% v tng sn lng v 10,26% v tng kim ngch xut
khu go.. Nhng thng cui nm 2011 chng kin s gim st
trong xut khu go sang Trung Quc. D vy, Trung Quc vn
Trang 50

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gia nhp th trng xut khu hn 100 triu USD ca Vit Nam,
vi gi tr xut khu t 143,48 triu USD, chim 4,84%. Tnh
n cui thng 10 nm 2011, go Vit nam xut khu sang Trung
Quc t gi tr 148,14 triu USD.
Nm 2012:
Xut khu go Vit Nam sang Trung Quc nm 2012
Sn lng (nghn

Kim ngch (triu

tn)

USD)

Thng
/2012

China

Total

04

393

872

05

205

06

China

Total

45,07

183,54

380

48,30

750

27,37

85,723

330,17

26,00

140

877

15,96

59,2884

383

15,48

07

230

911

25,25

101,357

395

25,66

08

270

816

33,09

124,538

365

34,12

10

117,29

657

17,85

53,371

311,67

17,00

11

85,947

601

14,3

40,941

291,96

14,00

12

164,68

518

31,79

72,6915

245

29,67

C nm

2.501,9

8.872

28,2

1.167,6

3.674

31,78

(Ngun: Tng hp t Hi Quan Vit Nam, Vinanet)


y c xem l nm t bin v xut khu go ca Vit
Nam sang Trung Quc khi m mi ch s u tng vt. im
nhn u nm 2012 l ch trong 20 ngy u thng 1/2012
xut khu c 184.558 tn go cc loi sang Trung Quc, tr gi
FOB 103,308 triu USD, bng 67,3% so vi c nm 2011. Trung
Quc tr thnh th trng xut khu go ln nht v quan
trng nht ca nc ta, vi 2,501 triu tngo vi tng gi tr c
tnh 1,167 t USD, chim ti 28,2% tng sn lng v31,78%
tng kim ngch go xut khu ca nc ta.
Trang 51

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nm 2013:
Sn lng (tn)

Thng/
2013
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Kim ngch (Nghn USD)


Trung
T
Tng
Quc
trong
31.38

Trung Quc

Tng

91.724

290.742

31.55%

204.912

652.939

%
32.18

92.064

313.131

29.40%

226.754

704.593

%
25.27

65.464

277.135

23.62%

162.528

643.256

%
27.50

73.096

274.884

26.59%

178.734

650.011

%
23.71

65.93

288.234

22.87%

156.231

659.012

%
33.55

64.827

206.462

31.40%

154.583

460.82

%
31.24

70.647

242.651

29.11%

169.779

543.48

%
30.84

49.842

174.235

28.61%

115.99

376.057

%
29.48

54.053

187.124

28.89%

114.359

387.929
2925.22

%
30.83

trong

C Nm

2152.726
6592.439 32.65% 901.861
2
%
Xut khu go Vit Nam sang Trung Quc nm 2013
(Ngun: Tng hp t Hi Quan Vit Nam, Vinanet)
Thng 5/2013, Trung Quc cng b pht hin tnh trng go

trong nc nhim c kim loi nng cadmium. Nh , xut khu


go, sau khi b st gim c v lng v kim ngch trong nhng
thng u t mc tng trng tr li.
Nm 2013, con s xut khu chnh ngch sang Trung Quc l
2 triu tn, chim hn 33% trong s 6,6 triu tn go xut khu.
Trang 52

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nm 2013, cn c khong 1,5 triu tn go giao dch qua ng


bin gii.Trung Quc vn duy tr l quc gia nhp khu go ln
nht ca Vit Nam.

Trang 53

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

6 thng u nm 2014:
Thng

Sn lng (tn)

Kim ngch (Nghn USD)


T
/
Trung Quc
Tng
T trng Trung Quc
Tng
trng
2014
1
65.001
368.867 17.62%
28.205
175.832 16.04%
2
144.016
426.294 33.78%
61.754
196.742 31.39%
3
378.259
631.03 59.94%
162.809
283.631 57.40%
4
337.652
653.819 51.64%
144.161
292.162 49.34%
5
251.44
671.805 37.43%
106.403
295.488 36.01%
6
181.636
543.422 33.42%
78.354
244.603 32.03%
Xut khu go Vit Nam sang Trung Quc 6 thng u

nm 2014
Sang nm 2014, th trng Trung Quc tt xung v tr th 2
v tiu th go ca Vit Nam sau Philippines, tuy nhin tnh
chung trong c 6 thng u nm, Trung Quc vn l th trng ln
nht tiu th go ca Vit Nam, chim 41,26% tng lng go
xut khu ca c nc v chim 39,11% tng kim ngch, vi gn
1,35 triu tn, tng ng 576,47 triu USD (tng 4% v lng
v tng 7,46% v kim ngch so cng k).
T gi ng Nhn dn t ngy cng tng tr thnh nhn t
khin cho gi go sn xut trong nc ca Trung Quc tng theo,
t , li th v gi ca go nhp khu vt qua gi go sn
xut trong nc, c bit l go Vit Nam do gi thnh sn xut
thp v lin tc tng sn lng trong 2 nm qua.

2.2.2.

V phng thc xut khu:

Theo Tng cc Hi quan, hin giao thng gia Vit Nam v


nhng nc c chung ng bin gii c hai cch thc: bun bn
chnh ngch v bun bn qua bin gii. Trong , bun bn qua
Trang 54

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

bin gii bao gm hng ha xut nhp khu bin gii (hng tiu
ngch), hng ha mua bn, trao i ca c dn bin gii, hng
ha a vo ch bin gii, ch ca khu, ch trong khu kinh t
ca khu.
Xut khu chnh ngch: l cc hot ng xut khu chnh
thc gia hai quc gia, c th thng qua cc hip nh thng
mi, hp ng xut khu chnh thc gia cc doanh nghip gia 2
quc gia vi nhau,.... nhn chung vic xut khu chnh ngch c
thc hin theo quy trnh v c s kim sot ca cc c quan nh
nc: Hi quan, kim nh hng ha,...
Doanh nghip Trung Quc mun nhp khu chnh ngch phi
ng ph quota 80 USD/tn cng vi thu gi tr gia tng v thu
nhp khu. Chng hn go 5% tm Vit Nam ang bn l 460
USD/tn, nu nhp khu ng chnh thc th thu cng vi tin
quota, gi v n Trung Quc s i ln thm 160 USD/tn cha
k tin vn chuyn, kho bi. Do , cc thng nhn Trung Quc
vn chn cch mua tiu ngch v chnh lch gi.
Xut khu tiu ngch: l mt hnh thc thng mi quc t
hp php c tin hnh gia nhn dn hai nc sinh sng cc
a phng hai bn bin gii m kim ngch ca mi giao dch
hng ha hu hnh c gi tr nh theo quy nh ca php lut. V
d, bun bn tiu ngch gia Vit Nam v Trung Quc l cc hot
ng bun bn gia dn c Vit Nam vi dn c Trung Quc sng
cc x, phng st ng bin c gi tr mi giao dch khng
qu 2 triu ng/ngi/ngy theo quy nh ca php lut Vit
Nam. Chnh tiu ch v gi tr nh (tiu ngch) khin cho hnh
thc thng mi ny c tn nh vy.
Trang 55

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Bun bn tiu ngch cn c nhng c trng nh thng


(song khng nht thit) thanh ton bng tin mt, khng cn hp
ng mua bn.Ch l bun bn tiu ngch khng phi l bun
lu.Kinh doanh xut nhp khu tiu ngch vn cn xin php.Vic
xc nh u l bun bn tiu ngch khng da vo hnh thc vn
chuyn hng ha qua ng bin gii.Bun bn tiu ngch vn
phi chu thu nh vo gi tr giao dch, gi l thu xut nhp
khu tiu ngch. Hng ha khi i qua bin gii vn phi chu s
kim tra ca cc c quan thu quan, kim dch, bin phng, xut
nhp cnh, v.v...
Bun bn tiu ngch c cho l c tnh n nh thp. iu
ny khin cho kim ngch bun bn tiu ngch ni chung c th
thay i theo ma v, theo thi tit, theo thay i chnh sch
kim dch. Bun bn tiu ngch cn c cho l d b li dng
trnh thu.V thu xut nhp tiu ngch thng c thu sut thp
hn thu xut nhp khu chnh ngch, th tc lin quan phi lm
n gin hn, nn mt doanh nghip c th thu mn nhiu
ngi dn vng bin gii thc hin vic mua bn khng phi
np thu nhiu.
Tnh hnh xut khu go chnh ngch v tiu ngch
sang Trung Quc
V tnh c th ca xut khu tiu ngch kh c th kim sot
c, nn s lng go chnh xc XK tiu ngch qua Trung Quc
bao nhiu th vn khng thng k c m ch c th c lng
tng i. (Cc s liu thng k chnh thc v XK go ca VFA,
tng cc thng k, cc hi quan u l s liu XK chnh ngch)

Trang 56

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

S liu xut khu chnh ngch c trnh by phn:


Thc trng xut khu go ca Vit Nam sang Trung Quc v
kim ngch v sn lng xut khu.
2500
2086

2152

2000
1500

1500

1340
Xut khu qua tiu ngch
Xut khu qua chnh ngch

1000
500

529

400

0
2012

2013

6 thng u 2014

Biu 1. Sn lng xut khu go theo ng tiu


ngch v chnh ngch sang Trung Quc (n v: nghn tn)
V nhng tin ch nh ct gim c tin thu, khng cn k
hp ng xut nhp khu, th tc n gin hn so vi xut khu
chnh ngch, trnh c ri ro tn go, nn rt nhiu thng li
Trung Quc ln nng dn Vit Nam u u tin a la go qua
con ng tiu ngch. Nu nh nm 2012, sn lng xut khu
tiu ngch ch khong 20% so vi xut khu chnh ngch th trong
nm 2013, con s ny ln n 70%. Nhiu ca khu ph v li
m cng nh doanh nghip xut tiu ngch c hnh thnh
nhm phc v nhu cu a nng sn ni chung v c bit l la
go ni ring qua bin gii Trung Vit. Trn thc t, go Vit
Nam c xut sang Trung Quc ch yu theo con ng tiu
ngch. Trc tnh hnh , sang thng 8 nm 2014, Trung Quc
Trang 57

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

ct con ng tiu ngch bng cch cm xut nhp khu go qua


cc ca khu ph v li m nhm tht cht vic thu thu t cc
nh nhp khu trong nc v iu chnh xut nhp khu go
Trung Vit theo hng chnh quy hn. Do xut khu tiu ngch
chim phn ln trong hot ng thng thng gia hai nc,
hnh ng ny ca Trung Quc cng dn ti vic nhiu doanh
nghip v nng dn Vit Nam lo s v ct gim lng hng ca
mnh. Qua qu III 2014, lng go qua tiu ngch c du hiu
tt gim mt cch tng i so vi tc tng sn lng xut
khu qua ng chnh ngch.

Trang 58

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Kt lun:
Qua cc s liu phn tch chng 2, c th thy
ngnh go Vit Nam ng mt vai tr quan trng trong
nn kinh t nc ta, cng l mt hng nng sn ch cht
v xut khu ng th hai trn th gii. Nhng gn y,
s a dng v th trng xut khu

ca mt hng ny

ngy cng b thu hp, bng chng l vic xut khu sang
th trng Trung Quc chim t trng ngy cng cao. Tnh
chung c chnh ngch th sn lng xut khu nm nay
sang th trng ny chim 50% th trng xut khu ca
Vit Nam. Nh vy, Trung Quc ang tr thnh th trng
ch lc, thay th nhng st gim ca th trng truyn
thng trc y. Chnh v vy m dy ln mt mi lo ngi
l th trng Trung Quc ang dn c s nh hng v chi
phi n Vit Nam, hay nu khng mun ni xut khu
go ca Vit Nam ang c xu hng l thuc vo th
trng ny. iu ny em n nhiu ri ro cho cc i
tng trong ngnh go ni ring v ton ngnh go Vit
Nam ni chung.

Trang 59

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Chng 3: Ri ro xut khu go


ca Vit Nam khi ph thuc vo
Trung Quc v mt s gii php
3.1. Ri ro xut khu go ca Vit Nam khi
ph thuc vo Trung Quc:
3.1.1.

Ri ro ca nng dn Vit Nam:

Nh cc s liu phn tch Phn II: Thc trng xut khu


go ca Vit Nam sang Trung Quc, c th thy t trng chng
loi go cht lng thp v trung bnh ngy c xu hng tng qua
cc nm, n su thng u nm 2014 th t l go cht lng
thp & trung bnh chim gn 44%. S tng trng ch yu ny do
nhu cu nhp khu go cht lng thp t Trung Quc. Tuy nhin,
chnh v chy theo nhu cu ca th trng ny, hay ni mt cch
c th hn l nng dn chy theo nhng li ha hn ca thng
li Trung Quc t h vo th b ng v hng chu nhiu ri
ro.

3.1.1.1.

Ri ro trong chn ging la:

Do chy theo nhu cu go cht lng thp, cng thm tc


nhn l ging la ny c kh nng chng chu tt, t su bnh, chi
ph u t thp nn nng dn nc ta t chn ging la cp
thp gieo trng trn din tch ln. Mc d bn thn nh nc
v hip hi lng thc Vit Nam c nhng khuyn co v ging
la ny, v kh nng rt gi ca n trong tng lai nhng nng
dn thng ch nghe theo li thng li ngi m h trc tip
bun bn, hay ni cch khc, ngi em li thu nhp cho nng
Trang 60

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

dn. Chnh v s c tin ny, cng vi s qun l lng lo ca cc


c quan a phng i vi cc thng li Trung Quc khin
cho h c c hi can thip vo vic la chn ging la ca ngi
nng dn.y chnh l ci by m cc thng li Trung Quc to
ra dnh cho nng dn Vit Nam.
u tin phi nhc ti ging la IR50404 tng c trng
t. C th, v vic xy ra vo nm 2012: Thng li nc ngoi
ch mua ging la IR50404 b Nh nc hn ch trng v tc k
ng ma thu hoch la. V li nhun cao, ngi dn x trng
loi la ny. Ti Tr Vinh, nhiu thng li n hi mua la ca
nng dn v ch i loi IR50404 ch khng chu loi khc. ng
ng Vn on, Ch nhim Hp tc x Bnh Minh (x Chu in,
huyn Cu K, Tr Vinh), bn khon: Hai v ng xun v h thu,
thng li lin tc sn lng ging IR50404, gi thu mua ngang
nga cc loi la thm, do (4.900-5.000 ng/kg). Trc
IR50404 c gi thp hn khong 300-500 ng/kg. Vi tm l th
trng ch cn v ch bn c IR50404 nn khi bt u chn
ging cho v thu ng, nhiu nng dn chn IR50404. ng
Triu Quc Dng, nng dn x Hng Ha (huyn Tiu Cn), ni
vui: Lc ny, ai v y biu ng trng ging IR50404, coi chng
b con rt chy khng kp!. Ti thi im c ti hn 50%
din tch ca x chuyn sang trng IR50404. Mt cn b nng
nghip Tr Vinh cho bit tuyn truyn v vn ng b con
trng cc loi la khc nhng t gia thng 8 n nay, nhiu h
xung ging IR50404. Vic nng dn trng la g l quyn ca
h, khng th bt p c. Tuy nhin, s vic trn khin nhiu
ngi nghi ngi, v nng dn k c thng li hi mua gi cao m
khng c la bn nhng khng bit c l nu thc t c la,
Trang 61

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

h s mua nh th no. Liu h mua tht hay ch l chiu kch


thch nng dn x trng IR50404 trong khi cc a phng c
sc tuyn truyn gim din tch trng la ny. Tin s Chu Vn
Hch (Vin La ng bng sng Cu Long) cho bit vic nng dn
nghe theo li ha mua gi cao ca thng li m trng nhiu
IR50404 xy ra t rt lu, hu nh nm no cng c. a s
thng li n t Cn Th, ng Thp, Tin Giang v ngay c
trong tnh Tr Vinh, h ch thng bo rng th trng ang cn
khi lng ln ch khng l gii r mua bn i u. Tr ngi
ln nht ca n v khuyn nng, s nng nghip cc tnh trong
vic khuyn co ngi dn hn ch trng ging IR50404 l nng
dn qu tin thng li. Thng li l ngi trc tip thu mua la
ca nng dn, h ni ma ti s mua loi no nhiu, trng d li
bn gi cao, th l nng dn nghe theo! Mt chiu tr khc ca
thng li Trung Quc cng lin i trong s vic ny chnh l tnh
trng thng li dn dp hi mua tc k gi cao. Tuy nhin, tc k
phi nng trn 400g th mi mua. Nghe tin ny, nhiu ngi x
lng tm tc k, th nhng tm mi ch c tc k nh, khng
nng. Chuyn ny gy nghi ng v mc ch ph la, bi l tin
mua tc k tung ra vo ng thi im thu hoch. La vo ma
thu hoch m nhn cng c tn i tm tc k, khng chu gt la,
d chm vi ngy cng gy thit hi v phn la chn trc s
b rng bt.
Gn y, ngi nng dn li chuyn sang trng ging la mi
ging la siu nng sut hay cn gi l la siu Trung Quc.
y l loi la c phm cht thp, ch cho g n v cng ch c
duy nht thng li Trung Quc mun mua loi la ny. C th v
vic nh sau:
Trang 62

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Trc y ging la ML 202 (loi ht trn, c thi gian sinh


trng khong 92 ngy) c gieo s nhiu cc tnh min Trung,
Ty Nguyn... Vi nm gn y, ging la ny li c mt s h
dn vng ng bng Sng Cu Long mua v v khng ngng
nhn rng, nht l tnh Vnh Long. ng Nguyn Vnh Phc Gim c Trung tm Thng tin nng nghip nng thn (S
NNPTNT tnh Vnh Long), cho bit: V h thu nm 2014, ton tnh
c 5.300ha la ML202, chim 9,2% din tch xung ging. ng
Trng Tn c - Trng phng NNPTNT huyn Mang Tht, huyn
c din tch gieo s ging ML 202 ln nht tnh Vnh Long, cho
bit: Ban u ch c vi h gieo s. Thy trng qu, la d bn
nn nhiu h khc lm theo. Theo c cu, ging la cht lng
thp mi v ch khong 10% din tch gieo s, th nhng hin
ging ML202 chim ti hn 30% din tch, tp trung nhiu nht
l cc x M An, Ha Tnh, Long M, Chnh Hi. Theo b L Th
L Hoa - Ch nhim HTX Dch v nng nghip Xun Hip (x Xun
Hip, huyn Tr n, Vinh Long), cho bit ngoi vic cho nng sut
cao, l do ngi dn chn ging ny sn xut l v d sn xut, t
su bnh, c bit l d bn cho thng li. D kin trong thi
gian ti, ti s m rng thm vng sn xut khong 100ha. Khng
ring g HTX ca ti m c rt nhiu ni nhn rng loi la ny
cung cp cho ngi dn. Ngoi ra la ML202 c phm cht thp
nhng trc mt loi la ny vn c u ra, khng s lng
cung cp. V vy, trong khi mt s ging la cht lng cao vn
cha chng minh c tnh bn vng th kh nng nng dn m
rng din tch sn xut ging la ML202 l iu kh trnh khi
b Hoa nhn mnh. Mt s nng dn sn xut ging la ny cho

Trang 63

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

bit, d c phm cht thp, la ML202 c rt nhiu u im hn


c la IR50404 v cc ging la c cht lng cao.
V h thu 2014, gi la Ma Lm (ML 202) ti cc tnh ng
bng sng Cu Long (BSCL) tng cao bt thng. Theo nng dn
cc tnh BSCL, v la h thu ny, c ngy gi la ML 202 c
thng li thu mua ti rung vi mc 5.500 ng/kg, cao hn c
gi cc loi la ht di c phm cp cao. Ghi nhn tnh Vnh
Long, trong ngy 19-10, gi thng li thu mua la ML 202 ti
rung l 5.300 ng/kg. ng ng Hong Danh (45 tui, ng
huyn Mang Tht), cho bit vi mc gi ny, ng li cao hn cc
v trc khong 1.000 ng/kg. V ny gia nh ng c t 9
tn/ha, cao hn nng sut la ht di. Mi v la Ma Lm lin,
ti cha l v no - ng Danh khng nh. cc tnh khc ca
BSCL nh Bn Tre, Tr Vinh..., la ML 202 u trng v ang
c gi. S d la ML 202 c gi cao l nh cc n v xut khu
go ny sang Trung Quc ang y mnh thu mua cho s
lng cung ng theo hp ng trc khi chnh sch thu i vi
loi go ny thay i t pha Trung Quc. Vi mc gi trn, nng
dn ang t m rng din tch trng ML 202. Theo S Nng
nghip v Pht trin nng thn (NN-PTNT) tnh Vnh Long, v h
thu nm nay, ton tnh c 5.300 ha la ML 202, chim 9,2% din
tch xung ging.
Hu qu ca hnh ng trn i vi ngi nng dn chnh l:
Th nht , khi x, t trng cc ging la cht lng
thp nh vy th chc chn mt iu l rt d dn n vic
rt gi vo cui v. Cha k, vic ny c cc thng li
Trung Quc suy tnh t ban u. H yu cu ging la m
Trang 64

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

cc c quan qun l nc ta ang khuyn co hn ch gieo


trng do nhu cu cho loi go ny trn th trng l rt t, gi
cng ang b cnh tranh gay gt. Hay i vi ging la ML
202 th v do phm cht qu thp nn thng ch dng cho
g n, hoc c dng lm bn, lm bt m bn thn nhu
cu ca n trong th trng ni a cng ang rt bp bnh.
Chnh v vy, khi ti cui v, nng dn khng th bn cho ai
khc ngoi thng li Trung Quc. V cng t vic khng th
bn cho ai ngoi thng li Trung Quc, th cc thng li lc
ny bt u p gi ca nng dn, khin cho nng dn phi
chp nhn bn vi mc gi r rng trnh tn kho qu ln.
C th ni, hu qu r rng nht ca ging la ny chnh l
gi ca n qu ph thuc vo th trng xut khu v doanh
nghip nhp khu nn i tng chu thit cui cng cng
ch l nng dn.
Th hai, vic ng lot thay i din tch trng la dnh
cho loi la cp thp khin cho k nng trng cc loi la
cht lng cao, hay go thm ca nng dn ngy cng b
thui cht. Do thiu ng lc tm ti hc hi cc cch trng
trt, chm sc cc loi la cao cp khc. Mt khc, khi trng
cc ging la cp thp do trng mt cch trn lan, chy theo
nhu cu, li nhun m ngi nng dn khng c s u t k
cng, v d in hnh l ging ML 202, khi m ging la ng
ra phi ly trc tip t ni sn xut (tnh Bnh Thun) th a
s li ly li la ca v trc trng tip v tip theo, dn
n la b thoi ha ging ko theo mt lot ry nu v mt
s bnh khc ngy cao.

Trang 65

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.1.1.2.

Ri ro trong d tr la:

Th thut ca cc thng li Trung Quc ch yu ch c mt


ng c chnh l tc ng tm l ca ngi nng dn h t,
tp trung sn xut mt loi nng sn dn n tnh trng d
tha, khng th tiu th. V mt hng go cng l mt trng
hp ph bin. Trn thc t, kh nng d tr ca nng dn Vit
Nam cn km. Sau mi v thu hoch th lng la c x l sy
kh chim khng n mt na s la thu hoch. C th nh,
Thng k ca Cc Ch bin nng lm thy sn - Ngh mui (B
NN&PTNT) cho thy, ti 13 tnh vng ng bng Sng Cu Long
hin nay ch c khong hn 10.000 chic my sy la. Lng la
trung bnh c sy sau khi thu hoch ch t khong 42%. Nhiu
tnh c din tch la ln nh ng Thp, Vnh Long, C Mau ch
c khong 5%-30% lng la c sy sau mi v thu hoch.
Trong khi nng dn khng c kh nng tr la th vic trin khai
mua tm tr li c VFA trin khai chm chp. Theo nghin
cu ca Lin minh Nng nghip Vit Nam, 93% nng dn ang
bn la ti ti rung cho cc thng li. Bn thn thng li
cng ang c xu hng mua go ti sau t sy kh theo
mnh. Hu qu l la kh bnh thng b p gi, nay vi la
ti khng th d tr lu th cng b p gi nhiu hn.

3.1.1.3.

Ri ro trong giao dch:

Mt cch p gi khc ca thng li Trung Quc trong khi giao


dch l d ngi nng dn thu gom go chuyn ln bin gii sau
by tr kim dch nhm nh tt cht lng cng nh gi c.
Ngoi thc trng la b p gi th cng xy ra tnh trng ngi
nng dn b cc thng li la o trong khi giao dch. C th l
Trang 66

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

chiu thc mua la tr chm vi gi cao n lc qu hn thanh


ton th ngi nng dn mi v l cc thng li m n b trn
hoc mt kh nng thanh ton. Vn ni cm y chnh l
hu ht cc v la o ny u c thng li Trung Quc thng
qua thng li Vit Nam giao dch. V h c th dng uy tn, s
quen thuc ca thng li Vit Nam i vi ngi dn thc
hin cc phi v la o ny. Ngoi la o bng th on tr
chm th mt s thng li cn li dng p lc bn la ca ngi
dn d dng ly trm la m b con khng h pht hin.
Thng 4/2014 xy ra v vic trn a bn tnh Hu Giang: Cui
thng 4 va qua, sau khi thu hoch la, do cn tin xoay s nn
anh ng Thanh Hi, Phng 3, TP V Thanh, Hu Giang chp
nhn bn cho thng li l. Sau khi tha thun gi c, i tng
ban u ni mua 80 bao la ca anh ng Thanh Hi nhng na
chng li i ch mua 50 bao. Sau khi i tng ch la i, anh
Hi mi pht hin s lng la mnh bn ln hn 50 bao rt nhiu.
Dng xe my ui theo gn 10km, anh Hi chn c chic ghe
va mua la ca mnh. Qua kim tra, anh pht hin s bao la
trn ghe l 87 bao mc d trc trn ghe khng bao la no.
Li dng anh Hi s sut, i tng mang la xung ghe ln
hn so vi tha thun ban u. Hu qu ca cc v vic trn l
nhiu h nng dn ri vo cnh khn n, n nn chng cht.
Kt lun:
Hu qu chung t vic ngi nng dn qu ph thuc
xut khu go cho thng li Trung Quc chnh l thnh
phm la go h to ra u b thng li p gi. Bn thn
ngi nng dn thiu vn nay li cng khn n hn.
Trang 67

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Thm ch cng c khng t h v thiu vn nn phi vay


mn li t chnh cc thng li c kinh ph u t cho
v sau, nh ly tin mua ging, mua thuc tr su, d c
khng mun i chng na th ngi nng dn vn phi l
thuc vo thng li. T m nng dn nc ta lun kt
trong ci vng ln qun mi khng th thot ra c.

3.1.2.
Ri ro ca doanh nghip:
3.1.2.1.
Ri ro v thanh ton:
Ri ro trong thanh ton l nhng ri ro pht sinh trong qu
trnh thc hin thanh ton lin quan ti cc giao dch, nguyn
nhn pht sinh t quan h gia cc bn tham gia c ngha v v
quyn li. Mc d, trong kinh doanh xut nhp khu, thanh ton
quc t ch yu c thc hin qua ngn hng, tuy nhin vn cn
nhiu ri ro tim n trong qu trnh thanh ton v d: ngn hng
khng m bo kh nng thanh ton, ngn hng khng chp
nhn thanh ton, khch hng khng thanh ton tr cho doanh
nghip, hoc thanh ton khng ng thi hn, thanh ton khng
gi tr ca hp ng. Nhiu doanh nghip Vit Nam th hin s
thiu kinh nghim trong thanh ton quc t vic khng xem xt
k hp ng xut nhp khu, khi thanh ton khng xem k cc
chng t L/C, cha ch trng n cc chi tit c tnh nghip v
trong thanh ton quc t khi tin hnh thng tho hp ng vi
cc i tc nc ngoi. Doanh nghip Vit Nam cn thiu rt
nhiu kinh nghim giao dch trn th trng quc t, thng
khng xem xt k hoc khng hiu ht nhng ri ro c th xy ra
t nhng im cha r rng trong hp ng xut nhp khu.
Trung Quc l th trng ln m nc no cng mun nhm
ti v h c quyn la chn nhng iu kin mua bn c li nht
Trang 68

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

cho mnh, v vic thanh ton cng khng ngoi l. Chnh iu ny


s dn n nhng ri ro, bt li cho cc doanh nghip xut khu
go ca Vit Nam khi lm n vi Trung Quc, nht l khi sn lng
xut khu ca chng ta qu ln v ph thuc ch yu vo th
trng ny.
Ban u, khi thng tho, hai bn xc nh gi chung
nhng cc thng nhn Trung Quc a s thanh ton theo hnh
thc thc ch nhn k hng tr sau (tr trc khong 20% gi tr
hp ng v tr nt khi nhn c hng), nu ng th h mi
mua, nu khng th doanh nghip ch cn cch ch hng v. Sau
, nu con n lt ko hay bin mt, th ch n cng ch bit m
mt ng n xu. Cn nu h gp ri ro nh b tch thu hng
hay ph sn th kh nng nhn c thanh ton ca i tc Vit
Nam gn nh bng khng.
Lin quan ti vn ny, mt nhn vin chuyn lm th tc
XNK ca Cng ty TNHH Xy dng Tng hp Minh c cho hay:
xut khu khong 70.000-80.000 tn go sang th trng Trung
Quc mi nm nhng doanh nghip vn phi chp nhn thanh
ton theo hnh thc bin mu tr chm. Sau khi giao ht hng,
pha i tc Trung Quc mi dn dn tr tin, thi gian chm
trung bnh t na thng ti 1 thng. Hin ti, trnh nhng bt
trc c th xy ra, doanh nghip cng ang xut hng cm chng
ch khng t nh trc, ng thi sit li khu thanh ton,
khng chp nhn cho doanh nghip Trung Quc tr chm qu lu
m ch trong vng 1 tun. i din Cng ty TNHH Xut Nhp Khu
v doanh nghip vn ti Trng Phi cng cho bit tnh trng tng
t: Trc y, doanh nghip ny thng xuyn xut khu go
sang Trung Quc cho mt s i tc gip bin gii v chp nhn
thanh ton theo hnh thc bin mu tr chm. C khi hng xut i
Trang 69

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gn 2 thng, doanh nghip mi nhn c y tin. Mc d


cha gp phi bt trc g nhng thi gian tr chm ko di cng
khin doanh nghip thiu ch ng. Li nhun t vic xut khu
gim st nn hin n v ny chuyn sang tp trung lm vn
chuyn hng cho cc doanh nghip khc xut khu sang Trung
Quc l ch yu. Trung bnh mi thng Cng ty chuyn ch
khong 20.000 tn go giao hng cho i tc Trung Quc. Hu ht
cc doanh nghip thu ch cng chp nhn thanh ton theo li
bin mu tr chm.
Bn cnh vn tr chm tin, Trung Quc qun l ngoi t
rt cht, nn s lng cc cng ty Vit Nam c php thanh ton
bng USD rt hn ch, m ch yu l thanh ton bng ng Nhn
dn t. Trong khi t gi ng tin ny thng xuyn bin ng
tht thng v nu doanh nghip Vit Nam khng s dng nhng
cng c bo h ri ro t gi th s phi chu thit hi khng h
nh. iu ng ni na l, Trung Quc hu nh cha thc hin
ph bin hnh thc thanh ton theo thng l quc t bng L/C
(Th tn dng) nn mc an ton trong thanh ton khng cao.

3.1.2.2.

Ri ro b hy hp ng:

Mt trong nhng ri ro ph bin khc m nhiu doanh nghip


xut khu ca Vit Nam, trong c xut khu go phi i mt
khi lm n vi i tc Trung Quc l kh nng b hy hp ng rt
cao. Theo bo co ca Hip hi lng thc Vit Nam (VFA), 64%
ca nhng hp ng xut khu go b hy b hin nay l xut
pht t pha Trung Quc.
Theo ng Nguyn Xun Chin, Ph V trng V Th trng
trong nc thuc B Cng nghip v Thng mi, tnh n ngy
30 thng 4 nm 2013, doanh nghip Vit Nam k hp ng
xut khu 4,2 triu tn go, tng 9,92% so vi cng k nm 2012.
Trang 70

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Xut khu Vit Nam s cn phi cung cp 2,08 triu tn theo hp


ng k kt.
Vi khi lng ln xut khu k hp ng, Vit Nam s khng
c hng tn kho cao. Tuy nhin, ri ro cao vn tn ti. Cc nh
nhp khu t Trung Quc - th trng rng ln trong tiu th
1/3 tng lng go xut khu ca Vit Nam, c gng p gi
xung, hoc e da hy b hp ng.
Gim c mt cng ty xut khu go phn nn ng phi
nm cay ng khi lm n vi mt doanh nghip Trung Quc. Cc
i tc Trung Quc t mua 10.000 tn go, vi vic thanh
ton c thc hin sau khi giao hng. Khi hng chuyn n
cng ch, i tc Trung Quc li phn nn v cht lng, hoc ly
c vi phm cc ro cn k thut, p doanh nghip Vit Nam phi
gim gi, nu khng h s hy hp ng. Cc doanh nghip xut
khu go ca Vit Nam, v ri vo th b, bt buc phi bn l
hng vi gi thp v chu l, bi nu b hy hp ng, h cng s
khng nhn c bi thng, v vic kin cc i tc Trung Quc
cng s rt kh khn.
Nguyn nhn ca vic hy b hp ng thng l do cc
doanh nghip Trung Quc thiu uy tn. H thng tm c e da
hy hp ng p cc doanh nghip Vit Nam gim gi. Hoc
trong trng hp hp ng k kt, nhng khi gi th trng
gim xung, h cng ngay lp tc hy hp ng v trc gi
mua cao hn. Mt trong nhng nguyn nhn khc l do vic xut
khu go sang Trung Quc hin nay c thc hin ch yu qua
ng tiu ngch, nn khi k kt hp ng mua bn, cc doanh
nghip thng xem nh cc iu khon rang buc, lm hp ng
khng cht ch dn n pha Trung Quc d dng hy b hp

Trang 71

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

ng; cn doanh nghip Vit Nam th li gp nhiu kh khn khi


i bi thng.

3.1.2.3.

Ri ro v gi:

Trong nhiu nm gn y, chng ta lin tc phi chng kin


rt nhiu mt hng nng sn ca Vit Nam b cc thng li Trung
Quc thao tng gi c. T thanh long, cao su, cho n ch, da
hu. V go cng khng trnh khi thm cnh tng t.
Th on ca thng li Trung Quc l thu mua s lng ln
vi gi cao ban u, sau s t ngt dng mua. Khi gi mua
cao, nng dn s ngay lp tc chuyn sang cung ng cho pha
Trung Quc, thay v doanh nghip Vit Nam. c ngun cung
nguyn liu, cc doanh nghip xut khu go Vit Nam buc lng
phi y gi mua ln cao ngang bng vi mc gi thu mua ca
thng li Trung Quc hoc nu khng cnh tranh ni phi chu
thiu nguyn liu sn xut. Trong giai on gi cao, c nng dn
v doanh nghip u hot ng ti a cng sut. n khi thng
li Trung Quc ngng thu mua, sn lng cung ng qu ln b tn
ng lm cho ga c gim mnh. n lc ny th h bt u quay
tr li p gi thp hn na v bt u thu mua. gii quyt s
hng tn ng, doanh nghip v nng dn bt buc phi gim gi
bn v chu l.
Tng t nh vy, thng li Trung Quc cng p dng chiu
bi t hng doanh nghip xut khu vi khi lng ln, sau
li bin mt. Trong lc doanh nghip ang ku khc v hng
khng bn c, th thng li Trung Quc quay tr li ngh
mua s hng nhng vi gi thp hn. Doanh nghip Vit Nam,
v ri vo tnh th kh x, buc lng phi chp nhn bn gi thp
v chu l.
Trang 72

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Theo phn tch ca chuyn gia t Vin Nghin cu Thng


mi, ng Nguyn nh Bch, Trung Quc tng nhp go khng
phi v thiu go. D tr go ca nc ny hin ln ti 117 ngy
so vi mc trung bnh 71 ngy ca th gii. Gi go bn l ti 50
thnh ph ln ca Trung Quc tng t 570 USD/tn hi nm 2009
ln ti 970 USD/tn trong nhng thng u nm nay. Trong khi
h nhp go t Vit Nam ch vi gi t 431 - 419 USD/tn. So vi
Thi Lan, gi go Vit Nam r hn v chi ph vn chuyn cng
thp hn khong 10 USD/tn. Theo d bo ca cc t chc lng
thc ln trn th gii, nm nay Trung Quc s tip tc nhp khu
khong trn 3 triu tn go. Trong s , nhiu kh nng c trn 2
triu tn nhp t Vit Nam.
Gim c Cng ty nng nghip C (Cn Th), H Minh Khi
cho rng, vic chng ta qu ch trng vo s lng tr thnh
im yu Trung Quc khai thc trong my nm qua. Chng ta
y mnh tng v, khai thc ti nguyn qu mc nhng nng dn
khng c li, do c ma th thng nhn Trung Quc tm
cch lm gi trc li. Ngi TQ vo tn ng rung, nm lch
thi v, tnh hnh th trng cn r hn c ngi Vit Nam. T
p gi, mua r. Nhng ri ro ln nht l TQ c th ngng mua bt
c lc no. V nh ni, h tng cng nhp khu go ca VN
khng phi v thiu la go m ch l khai thc ti nguyn gi
r. Nu h ngng t ngt nh cch vn lm vi nhiu loi nng
sn khc, chng ta s cc k ri ro.
Mt th on khc m thng li Trung Quc thng s dng
p gi doanh nghip Vit Nam l e da hy hp ng. Trong
cc hp ng xut khu go, do ph thuc vo Trung Quc nn
cc doanh nghip Vit Nam thng phi chp nhn phng thc
Trang 73

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

thanh ton bt li nhiu ri ro l tr sau, ngha l giao hng trc


tr tin sau. Li dng iu ny, i tc Trung Quc thng tm
cch p gi cc doanh nghip. C th khi hng giao n
cng ch, h thng ly c phn nn v cht lng hoc gp
phi ro cn thng mi p doanh nghip Vit Nam h gi,
nu khng h s hy hp ng. Trong tnh th ny, cc doanh
nghip xut khu go ca Vit Nam thng phi chp nhn chu
thit, bi l nu hy hp ng h s khng c bi thng v
vic kin cc doanh nghip Trung Quc cng rt kh khn.
Vic t trng xut khu go ca chng ta sang Trung Quc
qu ln cng dn n ri ro phi ph thuc v gi vo th trng
ny. Mt khi Trung Quc gim lng nhp khu, chn chn go
Vit Nam s phi chu sc p gim gi. c bit l trong bi cnh
hin nay, nhiu th trng truyn thng khc nh Philipine,
Indonesia gim nhu cu nhp go t Vit Nam; trong khi
gi go Thi Lan li c xu hng gim mnh do chnh ph nc
ny gii phng ngun go d tr. iu ny s dn n p lc
cnh tranh gi gay gt hn. n thi im ny, gi go xut khu
ca Vit Nam vn ang tip tc tng cao, nguy c ngy cng kh
cnh tranh trong xut khu ti y. Hin gi go 5% tm ca Vit
Nam c cho bn 465-475 USD/tn, cao hn go n ,
Pakistan 30 USD/tn, cn go 25% tm l 410- 420 USD/tn, cao
hn go cng loi ca n 20 USD/tn, cao hn go Pakistan 35
USD/tn. Tnh ra, gi go 5% tm hin tng thm 10 USD/tn,
cn go 25% tm tng thm 5-15 USD/tn so vi cch y mt
tun. Vic cho gi xut khu cao ko gi go ni a tng ln
v ng mc cao nht trong vng mt nm qua. Cc chuyn gia
thng mi d bo thi gian ti, pha Trung Quc c th chuyn
sang mua go Thi Lan p gi go ca Vit Nam.
Trang 74

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.1.2.4.
thp:

Ri ro khi xut khu go cht lng

Hin nay phn ln go ca Vit Nam sang Trung Quc l qua


ng tiu ngch. Hnh thc xut khu ny khng i hi s kim
tra nghim ngt v cht lng cng nh cc loi giy t th tc.
Mt khc, pha Trung Quc thng nhp ch yu go cht lng
thp, c th l go 25% tm, ngoi ra h cn yu cu doanh
nghip Vit Nam trn go trng vo go thm nhm trc li. Theo
tnh ton th vi gi go trng khong 8.000 - 8.500 ng/kg, nu
trn 50% vo vi go thm v bn di mc go thm th thng
nhn Trung Quc s li 1/3 gi. Vic lm trn ca mt s khch
hng Trung Quc khng ch n thun l li ch kinh t m c th
nhm h thp uy tn, cht lng go Vit Nam.
Mc d Trung Quc l th trng d tnh, khng i hi cao v
cht lng nn s to iu kin cho lng ln go Vit Nam thm
nhp th trng ny. Tuy nhin v lu di, vic xut khu go cht
lng thp cng mang n rt nhiu ri ro. Bi l trong trng
hp i tc Trung Quc hy hp ng nhp khu, hoc ngng thu
mua go, cc doanh nghip Vit Nam s khng th tm c th
trng khc tiu th s go cht lng thp ny. Mt khc, vic
ch ch trng xut khu go vi s lng ln m khng quan tm
v cht lng s khng th to ra ng lc thc y doanh
nghip nng cao cht lng, xy dng thng hiuv iu ny
v lu di s khin cho doanh nghip Vit Nam kh lng cnh
tranh c vi nhng i th khc hoc khng th thm nhp
nhng th trng kh tnh hn.

Trang 75

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.1.2.5.
Ri ro khi Trung Quc thay i chnh
sch, php lut:
i vi cc doanh nghip xut khu, ri ro khi mt th trng
c nhng thay i v chnh sch, php lut l khng th trnh
khi, bi l y l yu t khch quan, bt kh khng. Cc cng ty
Vit Nam khi xut khu go sang Trung Quc cng s phi chp
nhn ri ro nu nh chnh ph nc ny c nhng thay i v
chnh sch. c bit, trong bi go Vit Nam ang ph thuc qua
ln vo Trung Quc, th mt s thay i nh trong chnh sch ca
h cng s nh hng rt ln n chng ta.
Hin nay Trung Quc vn ang l th trng nhp khu go
ln nht ca Vit Nam, chim gn 40%. Lng nhp khu ca
nc ny c d bo s tng trong tng lai do nhu cu tiu
dung v d tr trong nc ln. Tuy nhin trong trng hp pha
Trung Quc gim mc d tr go, ng ngha vi vic gim nhu
cu nhp khu; hoc khi Trung Quc chuyn hng mua go t
cc i tc khc khng phi l Vit Nam nh Thi Lan, M,
Campuchia th xut khu go ca chng ta chc chn s gp
nhiu kh khn. Nh phn tch trn, trong tnh hung ny,
doanh nghip Vit Nam s phi i mt vi nguy c b p gi hoc
khng th tiu th c hng nhng th trng khc do cht
lng thp.
Mt khc, xut khu go ca Vit Nam sang Trung Quc thi
im hin ti vn ch yu qua ng tiu ngch. Mt khi pha
Trung Quc cm hoc hn ch nhp khu bng con ng ny th
doanh nghip Vit Nam nht nh ri vo th b. Mi y, Trung
Quc ban hnh lnh sit cht nhp khu tiu ngch v nhn
thy thng li ang trn thu. Mt khc Bc Kinh ang c k
hoch hp php ha ton b hot ng nhp khu go t Vit
Trang 76

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Nam v ra mc thu c nh to iu kin cho vic kim


sot d dng hn. iu ny khin nhiu doanh nghip khn
n.
Trong khong 2 thng t khi Trung Quc ban hnh lnh cm
nhp khu go qua ng tiu ngch, rt nhiu doanh nghip ca
Vit Nam khng th xut c hng. Do hng b ng, tin ca
doanh nghip v n v cp hng nm cht trong kho, khng
quay vng c. Trong khi doanh nghip li khng th xut i
ni khc do khng c th trng thay th.
B Nguyn Th Bch Vng, Gim c Cng ty TNHH Thng
mi Hng Thnh (Lo Cai) ng ngi khng yn vi lng go
3.000 tn, gn 1.000 tn ng tn kho v Trung Quc cm
bin. Thm ch, mt lng hng ln b Vng k kt vi cc
i tc min Nam cng cha c ch ra Bc do ng bin ch
tc. Nhng nm trc, Trung Quc ch cm mt vi ngy ri m
li, nhng nm nay h cm hng thng, b Vng cho bit. Theo
b Vng, nu go i chnh ngch, pha u nu bao bin go ca
Trung Quc phi chu thu rt cao nn h phi chuyn v ca
khu ph, s dng chnh sch bin mu n hng cho chi
ph.
Do hng b ng, tin ca doanh nghip v n v cp
hng nm cht trong kho, khng quay vng c. p lc nht l
khon vay 20 t ng ly hng. Ngy no ngi ta cng gi
in. Ti phi kht n cui thng, xem tnh hnh ng bin ra
sao, b Vng tm s.

Trang 77

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Cng cnh ng, b Nguyn Th Nguyt, Gim c mt doanh


nghip chuyn lm hng go ng tiu ngch Lo Cai cng
au u vi hn 2.300 tn go, trn 4.500 tn ng trong kho.

3.1.3.
Ri ro cho ton b ngnh go Vit Nam:
3.1.3.1.
Ri ro v thng hiu:
Cc thng nhn Trung Quc mua go Vit Nam vi tiu
chun cht lng rt d tnh, ch yu l go thm nh v go
ngang ph bin nht l ging IR50404. c bit, h hay s dng
c chiu: ngh cc DN, thng li Vit Nam nu mun bn
hng cho h, phi trn go trng thng vi go thm theo t l
50:50 h em v nc bn di mc go thm. Sau khi mua
la cc h dn, thng li Vit Nam s em v ghe trn ln cc
loi la ht di vi ht di, cc loi ht trn vi ht trn ri em
v nh my xay xt ra go, bn cho thng nhn Trung Quc.Vi
gi go trng nu trn 50% vo go thm v bn di mc go
thm th thng nhn Trung Quc s li 1/3 gi. Cc chuyn gia
kinh t nh gi vic lm trn ca mt s khch hng Trung Quc
khng ch n thun l li ch kinh t ca h m c th cn nhm
h thp uy tn, cht lng go Vit Nam. Su xa hn, vic ny c
th ph nt nn sn xut go cht lng cao, go thm ca Vit
Nam, ng thi ph th trng go Vit Nam ti Trung Quc, nh
hng xu n uy tn Vit Nam bi ngi dn Trung Quc s ty
chay go Vit Nam, v cht lng go khng cao.
Ch H Thanh H, thng li la huyn Chu Ph (An Giang)
c cch phn trn: (Thng 5/2014) Thng li Trung Quc sang
k hp ng vi doanh nghip ti a phng ch yu l go
IR50404, c lc mua go di pha trn 15 20% tm. Khng bit
Trang 78

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

doanh nghip k hp ng vi Trung Quc nh th no, h ch bo


thng li Vit Nam mua ng loi la v xay theo yu cu.
Mt ch doanh nghip kinh doanh lng thc huyn Lai
Vung (ng Thp), ni: Thng nhn Trung Quc mua go
jasmine, nhng phi u trn sao cho gi thnh mc 10.500
ng/kg. H khng mua go thun v khng mua hng trc tip
t doanh nghip xut khu m ch t mua go qua thng li
hay ch nh my xay xt.
Hin vng ng bng Sng Cu Long sn xut c nhiu
loi ging la gn mc cht lng cao, song thu nhp ca ngi
trng la vn rt thp. Nguyn nhn c nhn nhn ban u l
do khu sn xut ging, thu mua v xut khu cn nhiu bt cp.
Theo s liu iu tra ca Vin La ng bng Sng Cu Long th
khu vc ny c khong 50 ging la c trng ph bin. iu
ng lu l theo mt s chuyn gia, do qu nhiu ging la nn
vic kim sot cht lng la ging cc a phng cn b ng.
Theo thng k ca Cc Trng trt, ton vng ng bng Sng Cu
Long c 34% ngi dn s dng ging la xc nhn. Trong s
c 12% ging c cp chng nhn, cn li l nhng c s nhn
ging 't phong' c cht lng. c bit phn ln cc c s nhn
ging bn ging qua lai to nhiu i, ln tp nn khng m
bo cht lng, nng sut thp.
Khng nhng khu ging, m khu thu mua la go hin nay
cng tn ti nhiu bt cp. Khng ch thng li m mt s doanh
nghip cng trn nhiu loi go vo mt bao ri em i xut
khu. Khi , go mm cm, go thm, go do ln ln vo nhau
v ch bn c ti mt s th trng d tnh. Lm n kiu ny,
Trang 79

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

doanh nghip t hi mnh v cui cng ngi phi chu thit


nhiu nht vn l nng dn. iu ny lm cht lng go xut
khu b gim st, ko theo l gi bn go ca Vit Nam lun
mc thp, khng th xy dng c thng hiu.
Chng ta mi xut khu go thm sn phm chung chung,
cha c thng hiu cho tng ging, gi l go thm 5% tm (go
mi), gi ch 620USD/tn. Trong khi go thm c thng hiu
ca Thi Lan nh Hom Mali 100% phm cp B (mi v c) gi ti
1.000USD/tn, go thm Pathumthani 100% phm cp B l
910USD/tn. Cha k go thm ca n hay Pakistan nh
Basmati c gi cn cao hn rt nhiu. Nguyn nhn dn n cht
lng v gi tr go Vit Nam thp, trc ht do Vit Nam cha
xut khu c nhiu nhng ging c cht lng go thm ngon
ni ting trong nc. Go trng chng ta cng cha xy dng
c thng hiu cho tng ging nh cc nc c. Chng ta
ch c thng hiu chung l go trng, ht di bao nhiu phn
trm tm cho c go thm v go trng thng. V vy, go cht
lng km do ln tp nhiu ging khc nhau. Ngoi ra, go xut
khu ca chng ta phn ln l go trng phm cp trung bnh, t
go thm v cha nhiu dng go (parboiled rice), hay np.
Trong lc Thi Lan xut khu rt a dng sn phm v c thng
hiu ring.

3.1.3.2.
Quc:

Ri ro ph thuc xut khu sang Trung

Xut khu la go cng ph thuc hon ton vo th trng


Trung Quc, bng chng l Trung Quc lin tc dn u v nhp
khu go Vit Nam. Trong 5 thng u nm 2014 Trung Quc

Trang 80

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

chim ti 41,75% th trng xut khu go ca Vit Nam, nhiu


thi im tr thnh cu cnh cho xut khu go Vit Nam.
Phn ln Vit Nam xut khu qua ng tiu ngch v giy t
khng cn lm nhiu, khng phi ng thu d tin thu li t bn
go khng cao. V d ging la 50404 nng dn trng rt d
dng, thu mua thp nn cch lm nh vy h gi sn phm
ca mnh.
Trung Quc mua d nhng Vit Nam li l, lm h ng
x v p nng dn bn gi r v vy ngi ta mi bn nhiu
nhng gi tr khng c nh go ca Thi Lan hoc nh 1 s
cng ty bn ng ng chnh theo ng xut khu chnh
ngch.
Thm l do quan trng khin go ca Vit Nam xut ch yu
sang Trung Quc do cht lng go cn thp nn vic xut khu
ra nc ngoi kh khn hn. Nu pht hin c d lng thuc tr
su h s buc tiu hy, cc doanh nghip xut khu phi tr
thm tin cho vic tiu hy hoc b yu cu ch v nc. Nh
vy, s rt tn km cn nu a sang Trung Quc, Trung Quc sn
sng thu mua mi sn phm m khng cn ch c thuc g.
V vy, hin Trung Quc hin l th trng xut khu nng sn
ln nht ca Vit Nam, nu Trung Quc ngng thu mua, sn xut
nng nghip ca Vit Nam s lao ao.

3.1.3.3.

Ri ro t i th cnh tranh:

V d, Thi Lan-nc dn u v xut khu go, vi cht


lng tt, vo cui nm 2013 x go tn kho, gy nh hng
n gi go th gii, trong c Vit Nam.

Trang 81

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Vo cui nm 2013, gii phng lng go tn kho khng


l, Chnh ph Thi Lan quyt nh h gi bn l x hng tn
kho. iu ny gy ra s cnh tranh khc lit trn th trng go
xut khu.
Theo Hip hi lng thc Vit Nam (VFA), tnh hnh xut khu
go trn th trng th gii gn nh thi im khng hong
tha, khi Thi Lan c mt lng tn kho khng l lm nh hng
n th trng go ton cu.
c tnh, Thi Lan ang tn kho khong 17 18 triu tn go.
D nm c con s tn kho ny v Thi Lan s tung go ra bn
vi s lng ln nhng cc doanh nghip Vit Nam vn ht sc
bt ng khi Chnh ph nc ny gim gi lin tip trong thi
gian gn y khi ko gi go xut khu ca Thi Lan "ri t do
v chp nhn l khng, vi gi bn ch cn 380 USD/tn.
Vic ny khin cc i th cnh tranh, trong c Vit
Nam phi ko gi go ca mnh xung, thm ch c thi gian cc
doanh nghip phi tm ngng giao dch ch ng thi tip
theo ca Thi Lan. Gn nht l trong thng 8 va qua, xut khu
go ca Vit Nam ch t hn 620.530 tn, thp hn d kin ra
l gn 130.000 tn, gim 32,5% v lng so vi cng k. Gi cng
gim 3,46 USD/tn. Tnh chung t u nm n nay, Vit Nam
xut khu c khong khong 4,6 triu tn go, gim 10% so
vi nm ngoi.
c bit, xut khu chm cng khin gi la go trong nc
rt th thm. Hin gi la ti cc tnh ng bng Sng Cu Long
ang dao ng mc 4.400 4.500 ng/kg, gim t 450 500
ng/kg so vi thi im thng 8. Gi la ht di ti doanh nghip
Trang 82

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

l 5.200 ng/kg v la thng l 5.000 ng/kg, gim t 200


500 ng/kg so vi cch y 10 ngy, gy kh khn cho nng
dn.
ng Phm Vn By, Ph Ch tch VFA cho rng, chc chn
go Vit s chu nhiu p lc t vic x kho ca Thi Lan trong
thi gian ti. Trong khi , nc xut khu go ln th 2 trn th
gii l n cng ang vo ma thu hoch bi thu s tc ng
vo xu hng gim gi ca th trng. Tng t, gi go Pakistan
u xung, thu hp khong cch vi go Vit Nam.
i th cnh tranh mi ca Vit Nam Campuchia v
Myanmar:
ng Nguyn Th Tr, Ph Tng Gim c Tng Cng ty Lng
thc min Nam (Vinafood 2), cnh bo cc DN xut khu go Vit
Nam ch nn coi thng cc nh xut khu go Campuchia. Nc
ny c cc iu kin v t nhin, nhn lc, vt lc tr thnh
nc xut khu go nh Vit Nam.
Vi hn 80% dn s lm nng nghip, Campuchia sn xut
9,3 triu tn la, tr i lng tiu th ni a th c khong 3 triu
tn go xay cho xut khu. thc y pht trin sn xut la
go, chnh ph Campuchia bo lnh 50% ri ro cc ngn hng
thng mi cho vay vn sn xut, ch bin v d tr go.
Nhn nh thm v i th, ng Trng Thanh Phong (VFA)
cho bit khch hng mua go ca Campuchia trong nm 2013 ln
n 34 nc, ta rng c ba khu vc chu , chu Phi v chu u.
Ring vi th trng chu u, Campuchia c min thu xut
khu do c xp vo nhm cc quc gia km pht trin. iu
kin ny tit kim cho cc DN xut khu go Campuchia
Trang 83

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

khong 195 USD mi tn go. Cho nn khng ch DN Vit Nam m


cc nc xut khu go khc cng kh cnh tranh li Campuchia
ti th trng cao cp ny.
V vi lng xut khu go tng ln, nc ny ang nhm
n th trng ng Nam . Nhng ng thi gn y cho thy
Campuchia s tham gia mnh m hn theo hnh thc cung cp
go theo cp chnh ph, cnh tranh vi cc hp ng tp trung
ca Vit Nam.
C th, nc ny ang chun b chin lc xut khu go
nhm n cc th trng Trung Quc, Philippines v Indonesia.
Trung Quc k tha thun vi Campuchia cho php DN Trung
Quc c mt s iu kin thun li khi xut khu go t
Campuchia.
Cng mt loi go nhng gi go Vit Nam ang thp hn ca
Campuchia 30-50 USD/tn. i th mi ca go Vit Nam trn th
trng xut khu 10 nm trc ch sc trng la n, nhng
trong 3-4 nm tham gia xut khu go, nc ny c h thng
khch hng 34 quc gia t sang u.
D vy, theo PGS.TS Nguyn Ngc , Ph trng khoa Pht
trin Nng thn, i hc Cn Th, Myanmar - quc gia ang ni
ln nh mt hin tng v xut khu go, mi l i th ng
gm nht ca go Vit Nam.
Th mnh ca Myanmar chnh l din tch t nng nghip
rng ln (hn 18 triu ha -PV), trong din tch t trng la
khong 7 triu ha, gp 1,75 ln so vi din tch t la ca Vit
Nam. Theo c tnh ca T chc Nng lng th gii (FAO), sn
lng la nm 2014 ca Myanmar t 29,5 triu tn (khong 18,9
Trang 84

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

triu tn go), tng 2,5% so vi 28,77 triu tn nm 2013. Cn B


Nng nghip M (USDA) c tnh sn lng la nin v 2013-2014
(thng 1-12/2014) t 18,68 triu tn (khong 11,96 triu tn
go) v xut khu go t 1,3 triu tn. Ngoi ra, chi ph nhn
cng ca Myanmar r hn Vit nam nn gi thnh sn xut la
go ca nc ny cng cnh tranh so vi Vit Nam.
"Bi nhng li th ny nn khi tham gia xut khu go,
Myanmar s dng v kh gi r, vn l li th ca go Vit Nam.
Hin Myanmar c s tng trng mnh v sn lng go xut
khu v mc gi hu nh thp nht th gii.
Cc th trng truyn thng ca go Vit Nam ang b thu
hp dn bi Myanmar m Vit Nam khng th chy ua gim
gi tip v gi go Vit Nam khng th thp hn c na. Vi
mc gi hin nay, nng dn Vit chng li li c bao nhiu",
PGS.TS Nguyn Ngc cho bit.
Khng ch dng v kh gi r tn cng th trng go thng
thng, Myanmar cn ang chen chn vo nhng th trng xut
khu go cao cp nh Nht Bn, EU, Singapore... ng cho
rng, Myanmar c kh nng lm iu ny bi din tch la ma
ca nc ny ln, cht lng cao hn ging la cao sn ca Vit
Nam.
"t ai Myanmar rng, khng khai thc qu mc ti 3 v lin
tc nhiu nm nh Vit Nam. H t s dng phn bn, thuc tr
su nn cht lng go tt, chi ph u vo thp hn Vit Nam.
Vi th trng go cao cp, Myanmar s dng li th cnh tranh
v cht lng khi da vo la ma truyn thng, cn vi th
trng go cp thp h cnh tranh bng gi r", ng ch r.
Trang 85

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Trong khi , GS.TS Bi Ch Bu cho bit, cch nng cao gi tr


go ca Myanmar l lin doanh vi cng ty kinh doanh lng thc
nc ngoi sn xut la go. Thng 9/2013, tp on Mitsui
ca Nht Bn thnh lp lin doanh vi v Tp on Kinh doanh
Nng nghip Cng cng Myanmar chuyn sn xut v xut
khu go sang nc th ba. D kin, Mitsui s u t 100 triu
USD cho lin doanh ny, ng thi h tr k thut cho vic sn
xut go vi cht lng cao Myanmar.
Khng ch c Mitsui, hng lot cc cng ty kinh doanh nng
nghip nc ngoi, trong c Wilmar ca Singapore hay Cargill
v DuPont Pioneer ca M cng tm kim cc c hi trong cc lnh
vc nh sn xut la go, chn nui gia sc v cung cp phn
bn ti th trng y tim nng ny.
"Campuchia cng s dng cch thc ny thc y ngnh
nng nghip, ch mt mnh h khng lm ni. Cc cng ty lng
thc ca Vit Nam cng sang Campuchia lm n. Vit Nam phi
mua go cao cp ca Campuchia, mi nm gn 1 triu tn, cht
lng rt ngon", GS.TS Bi Ch Bu cho bit.

Trang 86

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.2. Mt s gii php nhm tng tnh ch


ng ca Vit Nam khi xut khu go
sang Trung Quc:
3.2.1.

Nhm gii php cho nng dn:

Gii php thit thc nht trong lc ny chnh l h tr tng


tnh ch ng cho ngi nng dn thot khi ci vng ln qun
,
Th nht, cc hip hi ch a ra cc khuyn co v din tch
trng la cp thp v nguy c trong tng lai ca n n tng a
phng. Nhng thc t, hnh ng ny cha thc s c tc ng
su n tm l ca nng dn. V vy m cn phi mnh tay v
cng quyt hn. Chng hn nh quy nh din tch trng cc loi
la tng a phng v s c nhng hnh thc x l nu nh
din tch trng loi la tng cao.Nhng ni i cng phi ni li,
thc cht chy theo li nhun khng phi l li ca nng dn m
do chnh thng li ha hn iu , Chnh v vy, gii php
cn thc hin ngay by gi l cc c quan a phng cn qun l
vic thu mua ca thng li, mt mt ngn chn t u nh
mua ging la cht lng thp, mt khc m bo khng xy
ra tnh trng la o, trm cp i vi nng dn.
Th hai, hu ht vn m ngi nng dn gp phi
chnh l khng c trang b y kin thc trng cc loi
la cht lng cao, la thm. a s thng u t chi ph rt ln
cho n cui v th b tht thu do nng sut khng t nh d
tnh. Bn cnh , vic sn xut la go khng m bo u ra do
khng c s lin kt vi doanh nghip thu ma la, y l l do
ti sao khch hng ch yu ca nng dn l thng li. V vy m
Trang 87

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

m hnh Cnh ng mu ln (CML) c trin khai. Tnh hnh


ti BSCL n nay gn 2 nm vi din tch, s lng nng dn,
doanh nghip tham gia ngy cng nhiu. Bc u, kt qu rt
kh quan: Nng dn gim c gi thnh sn xut, nng sut
cao; thu li nhun ti a; doanh nghip thu sn lng la ln,
cht lng cao, bn c gi... M hnh CML ln u tin
BSCL l v ng xun 2010-2011 v h thu 2011 vi s tham
gia ca hn 6.400 h nng dn vi din tch 8.200ha (ring v h
thu 7.800 ha). V ng xun 2010-2011, chi ph sn xut 1kg la
trn cnh ng ln u tin, din tch hn 1.000 ha ti x Vnh
Bnh, huyn Chu Thnh, tnh An Giang gim ti 30% so vi canh
tc nng h nh l. Vi nng sut t 8 9 tn/ha, gi bn t
6.300 6.700 ng/kg, gn 500 h dn tham gia t mc li
nhun rt cao, hn 150%. V h thu 2011, nng sut bnh qun
ln n 6,1 tn/ha, cao hn 200kg so vi cc h canh tc bn
ngoi, gi thnh sn xut di 2.900 ng/kg, gim 300 ng/kg.
Hng ngn nng dn Tr Vinh, ng Thp, Long An, Sc Trng,
Kin Giang tham gia CML v h thu 2011 t hiu qu rt cao,
nhiu din tch la t nng sut hn 7 tn/ha; chi ph sn xut
gim t 300-900 ng/kg; li nhun t 23-28 triu ng/ha M
hnh c s ng thun ca b con nng dn. Cc doanh nghip
nh: Cng ty C phn BVTV An Giang, Cng ty Phn bn Bnh
in, Cng ty C phn Gentraco... mnh dn u t vi li sut
0%, thng qua vic cho nng dn ng trc ging xc nhn, phn
bn, nng dc v c cn b k thut h tr quy trnh sn xut.
c bit doanh nghip bao tiu ton b sn phm vi gi lun cao
hn th trng nn nng dn thot cnh "trng ma, rt gi".

Trang 88

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Bc u, gc m hnh th im, bi ton lm th no ci


thin thu nhp cho ngi trng la.
Th ba, d m hnh trn bc u trin khai thnh cng
nhng bt u gp nhiu tr ngi khi din tch c tng ln
quy m ln hn. Do tnh hnh xut khu go gp nhiu kh khn,
cnh tranh gay gt, gi c la go lin tc bp bnh. M hnh
CML ang c nhn rng ti BSCL vi din tch hn 30.000 ha
bc l nhiu vn bt cp, nhc im, c bit l kh khn
v u ra sn phm. Mi quan h gia 2 ch th chnh l nng
dn-doanh nghip c du hiu rn nt. V ng xun va qua,
Hp tc x (HTX) Tn Cng (ng Thp) i din nng dn k
hp ng bao tiu 400ha la Jasmine vi mt doanh nghip xut
khu go ti a phng. Tuy nhin, y ch l hp ng ghi nh,
khng c s rng buc gia 2 bn. Cho nn khi gi la st gim,
n v ny tm mi l do "b ri" nng dn. Trong khi ,
Tr Vinh, Kin Giang tnh trng doanh nghip u t phn bn,
thuc tr su, ging nhng khng bao tiu ht sn phm lm ra
ca nng dn din ra kh ph bin. V th, tnh trng nng dn
bn la trong CML cho thng li bn ngoi tr nn ph bin v
cnh b p gi i km vi ip khc trng ma mt gi quay tr
li! Thc t cho thy, chnh quyn, nng dn cc a phng c
xy dng cnh ng mu ln nng dn u "rt s" v khng tin
tng hp ng k vi doanh nghip. Bi v ch khi no
doanh nghip c nhu cu tht s mi mua cn khng th a ra
rt nhiu l do nh: la t, m cao, gy t chi. Tuy nhin,
cng khng loi tr khi gi la ln cao, nng dn sn sng b hp
ng bn cho doanh nghip khc hoc thng li bn ngoi.
V pha cc doanh nghip d c gng lm vn khng x l ht
Trang 89

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

lng la ln ca nng dn cng mt thi im v h thng l sy,


kho cha cha ln. C nc c 150 doanh nghip xut khu
go nhng cho ti nay, s n v tham gia xy dng CML, c
bit l hp ng bao tiu la cho nng dn ch m trn u ngn
tay. V th xy ra tnh trng mt s doanh nghip bm bng mua
la cho nng dn vi gi cao hn th trng t 50-150 ng/kg,
nhng khi xut khu th gi bng vi cc doanh nghip khc - vn
khng k kt hp ng. Gii php cho vn ny l t pha cc
doanh nghip cn tp trung xy dng kho cha, nh my sy;
phng tin m bo thc hin hp ng". Ngoi ra cn c s
h tr c lc ca Nh nc th m hnh ny mi tht s bn
vng. Chnh ph nn tp trung u t h thng kho cha, l sy
la; m bo 30% nhu cu. c bit, Chnh ph c th ng ra
thu mua la go vi gi m bo c li cho nng dn vi 2 mc
tiu: an ninh lng thc v thng mi. i vi lng la thng
mi, khi th trng thun li, gi ln th Chnh ph cho cc doanh
nghip u gi. Lm cch ny va c li cho nng dn, va c
ngun thu cho ngn sch nh nc. C chnh sch cho HTX vay
vn thu mua tm tr, cho nng dn k gi. H thng cc ngn
hng nn cho nng dn vay 1 nm ch khng theo ma v vi
thng nh hin nay, nhm gip h c iu kin ch gi la ln
bn, m bo li nhun.

3.2.2.
Nhm gii php cho doanh nghip:
3.2.2.1.
Tm hiu k v i tc:
Nh phn tch, vic lm n vi cc i tc Trung Quc
cha ng rt nhiu ri ro, bi l h thng lm n thiu uy
tn, c th lt lng bt c lc no. Do hn ch ri ro,
cc doanh nghip xut khu go ca Vit Nam cn phi tm
Trang 90

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

hiu k v i tc Trung Quc trc khi k kt hp ng mua


bn. Ngay c khi xut khu trc tip cho cc khch hng ln
nm su trong ni a Trung Quc, doanh nghip cng phi
ht sc cn trng xc minh thng tin i tc. V d nh,
doanh nghip nn c hn ngi i din tin tng vng
bin gii, thng thuc i tc Trung Quc, bo lnh cho hot
ng lm n gia i bn. i vi cc doanh nghip mi lm
vic vi i tc Trung Quc, tt nht l phi thng qua nhng
doanh nghip trong nc c kinh nghim, lm vic lu
nm hoc tm nhng i tng tin tng bo lnh vng
bin gii ch khng nn liu lnh, t nim tin vo khch
hng khi cha thn quen, trnh b cc by la o.

3.2.2.2.
ton:

Tha thun iu kin thanh ton an

Lu nay, trong cc hp ng mua bn, pha Trung Quc


lun l bn nm ng cn trong khu thanh ton nn
doanh nghip Vit Nam thng gp nhiu ri ro v thit thi.
Do vy trnh ri ro v thanh ton khi lm n vi i tc
Trung Quc, doanh nghip xut go ca Vit Nam cn phi
ch ng la chn nhng phng thc thanh ton chc
chn, t ri ro. C th, doanh nghip c th la chn phng
thc tr trc, kin quyt yu cu pha Trung Quc tr tin
mi giao hng. Mt hnh thc thanh ton khc cng kh an
ton l thanh ton bng L/C ( th tn dng). Vi phng
thc ny, doanh nghip s c m bo thanh ton bi
ngn hng khi xut trnh b chng t hp l. Tuy nhin, khi
thanh ton bng L/C, cc doanh nghip Vit Nam cng cn
phi xem xt k lng nhng iu khon thanh ton quy nh
Trang 91

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

trong , trnh nhng sai st hoc thiu cht ch dn n


bt li cho mnh; yu cu pha nhp khu Trung Quc la
chn ngn hng pht hnh uy tn Ngoi ra, doanh nghip
cng khng nn tha thun iu khon thanh ton L/C tr
chm v d b i tc ly l do khng t cht lng p
gi. Trong trng hp bt buc phi chn phng thc thanh
ton bt li hn nh tr chm, cc doanh nghip Vit Nam
phi hn ch n mc thp nht ri ro. V d nh ch cho
php tr chm trong thi gian ngn, mc tr chm chim t
l nh trong tng gi tr thanh ton
Mt khc hin nay, phn ln doanh nghip khi xut khu
go sang Trung Quc khng c php thanh ton bng USD
m phi thanh ton bng Nhn dn t.
trnh hoc hn ch nhng ri ro do bin ng t gi
tht thng ca ng tin ny, cc doanh nghip cn phi
s dng nhng cng c bo h ri ro nh quyn chn, hp
ng tng lai
Bn cnh , cc doanh nghip phi thng
xuyn cp nht nhng quy nh v thanh ton, t gi, nng
cao nng lc ca nhn vin trong nghip v thanh ton quc
t.

3.2.2.3.

Ch trng khu lm hp ng:

trnh nhng ri ro lin quan n vic b i tc Trung


Quc hy hp ng nhp khu, cc doanh nghip xut khu
go Vit Nam cn ch trng khu lm hp ng. Phn ln
lng go xut sang Trung Quc hin nay l qua ng tiu
ngch. Vi phng thc xut khu ny, cc hu nh khng
s dng hp ng, hoc lm hp ng rt s si. Chnh v
Trang 92

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

vy khi xy ra nhng v vic nh hy hp ng, p gi,


doanh nghip Vit Nam thng kh c th kin i tc Trung
Quc i bi thng. Do , cc doanh nghip c
khuyn ngh nn a ra nhng iu khon quy nh cht ch
khi k kt hp ng vi pha Trung Quc

3.2.2.4.

u tin xut khu chnh ngch:

Xut khu chnh ngch l hng i tt yu cho cc DN


nu mun tm mt con ng pht trin bn vng. Bun bn
chnh ngch c nhng rng buc cht ch v hp ng
thng mi, t ri ro, khng ph thuc vo thng thong
ca ng bin gii. thc s c ch ng ti th trng
nc ngoi th DN phi nm c h thng phn phi v c
knh bn hng a dng. Bun bn tiu ngch thng tp
trung vo cc u mi quanh khu vc bin gii, do ch
hot ng c trn knh bn hng truyn thng (GT) v
trong mt phm vi kh hn ch. Qua tiu ngch hng Vit
Nam ch yu ch bn cc tnh vng Hoa Nam ch kh vn
ra ton th trng rng ln ny.
xut khu chnh ngch bn vng, DN Vit Nam cn
phi su st hn vi th trng. Nu quy m ln th c th
m chi nhnh hoc vn phng i din ti Trung Quc. Quy
m nh hn th cng nn xy dng h thng phn phi
chuyn nghip, cc i tc, nh nhp khu, phn phi v h
thng i l kinh doanh.

3.2.2.5.
Ch trng nng cao cht lng v xy
dng thng hiu:
Mt vn ht sc quan trng l xy dng v nng cao
cht lng sn phm v bo v thng hiu. gia nhp
Trang 93

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

cc knh bn hng hin i (MT), th cc giy t h s cng


b cht lng, ng k thng hiu l iu kin tin quyt.
i vi th trng Trung Quc th thng hiu Vit c nhng
gi tr nht nh, c bit l sn phm nng nghip. Cc DN
v thng nhn Trung Quc rt nhy bn, cc sn phm v
thng hiu tim nng thng ri vo tm ngm h
chim ot quyn s hu. Cc DN Vit Nam cn phi ch
trng bo h thng hiu cho c th trng ni a v xut
khu.

3.2.2.6.

a dng ha th trng:

M rng th trng, tm kim thm nhiu i tc v


khch hng trnh nh hng qu nhiu khi c ri ro xut
khu sang Trung Quc. Doanh nghip cn tip tc xy dng
li cc th trng tp trung mt, ng thi c chin lc
khai thc cc th trng mi ni nh Hn Quc, Hong Kong,
Nht, M, chu u, chu Phi gim bt ph thuc vo
Trung Quc.

3.2.2.7.
khu:

Ch ng hn trong vic t chc xut

Tm hiu k v chp hnh nghim chnh lut php v


nhng thay i v chnh sch xut nhp khu.
Cc DN khng nn ch dng li bun bn, lm vic vi
nhng i tc thuc cc tnh st bin gii Vit Nam m cn
y mnh thm nhp su hn vo ni a Trung Quc, a
hng ti tn ni c nhu cu. iu ny khng ch gip go XK
c m bo, nng cao uy tn cho pha Vit Nam m cn
Trang 94

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

gia tng tin tng i bn, gim thiu ri ro trong thanh


ton.
Doanh nghip phi c chin lc tip cn bi bn, v nh
t chc li h tng vn chuyn, u t xy dng cc kho
ngoi quan ti cng bc d Hi Phng v ca khu Qung
Ninh, Lng Sn lu tr go ch khng th ch ra xp
hng ch bn nh trc y.

3.2.3.
Nhm gii php cho ton ngnh go Vit
Nam:
3.2.3.1.
u t mnh cho cng tc nghin cu
khoa hc nng nghip:
ng Trng Thanh Phong, tng gim c tng cng ty Lng
thc min Nam (Vinafood 2) tha nhn, Vit Nam c b dy tham
gia th trng go th gii hn 20 nm, tng c rt nhiu nghin
cu, n, thm ch c chin lc cp quc gia v xy dng
thng hiu go Vit, nhng n nay, cu chuyn thng hiu
go vn cha lm c. Khng u t hay khng lm c? ng
Phong cho rng c nhiu nguyn nhn, trong ng k nht l
vic cc nh khoa hc Vit Nam khng th lai to ging c cht
lng, mang nt c trng ring ca Vit Nam. Ly dn chng t
cc nc cnh tranh xut khu trc tip, ng Phong cho hay:
Hin nay Thi Lan c khaodakmali, n c basmati, cn Vit
Nam th c g trong tay? My loi ging dng OM 4900, hay ST
(Sc Trng) sn xut vi v l thoi ho, hn na din tch cng
kh khim tn nn khng th ly xy dng thng hiu c.
T u nm n nay, trong khi th trng go trm lng, th ngc
li, ch vi hai loi go mang thng hiu c trng ni trn, Thi
Lan, n vn xut khu kh mnh vi gi ln n 700 1.000
Trang 95

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

USD/tn, cao hn gp i so vi loi go trng ht di vn chim


80 90% sn lng ca Vit Nam.
GS.TS Bi Ch Bu, vin trng vin Khoa hc k thut nng
nghip min Nam, c quan chu trch nhim hng u to ra
ging la cht lng, cho rng gc r vn nm ch chng ta
u t qu t cho cng tc nghin cu khoa hc nng nghip.
Theo ng Bu, trung bnh mi nm, kinh ph chung ton ngnh c
khong 600 t ng, trong 300 t dnh cho qu lng, cn li
300 t chia u cc nhm nng, lm, thu sn v chn nui. Ring
cy la c trn 10 t ng. So vi mt s nc trong khu vc,
ngun kinh ph nh vy chng b bn g. Chng hn nh Thi Lan
mi nm h dnh ra 11 triu USD, i Loan 120 triu USD,
chng trnh la lai ca Trung Quc cng ngn ht 50 triu USD
hay mt nc ngho nh Philippines cng chi 7 triu USD cho
nghin cu lai to ging la. Vit Nam, 1ha t nng nghip
c u t 6 USD cho nghin cu khoa hc th Hn Quc gp
100 ln, Thi Lan gp mi ln, Philippines l by ln, ng Bu
dn chng thm. Trong khi , ng Trng Thanh Phong khng
nh rt nhiu ln t hng nh khoa hc, cc vin, trng
lai to ging la c th lm thng hiu go quc gia, nhng
khng ni no lm c. Chng ta cng c nhiu ging cht
lng tt, nhng li khng bo tn c ngun gen gc nn thnh
ra c sn xut vi ba v l b thoi ho, ng Phong ni.
Trc tin cc nh khoa hc phi lai to ra b ging la mang
c trng ring ca Vit Nam. Sau t chc li sn xut bng
cch quy hoch vng nguyn liu, sn xut mt vi loi ging c
kim sot ch khng th lm hng chc loi nh hin nay.
Trang 96

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.2.3.2.
Doanh nghip tham gia trc tip vo
vng nguyn liu:
Vit Nam phi to s lin kt trong chui gi tr. Khng mua
la qua thng li h trn loi go vo na, thay vo
phi c vng nguyn liu. Cc doanh nghip t hng nng dn
sn xut theo quy trnh VietGAP, GlobalGAP ra la nguyn liu
gi thnh thp nht m cht lng cao nht, sau mua nguyn
liu, x l ti nh my hin i, cho ra nhng sn phm go tht
tt.
Doanh nghip xut khu u t c my sy, nh my
xay xt, lau bng, ng bao, kho cha. Xem nh khu sau thu
hoch tm n, by gi ch vic lin kt, t hng nng dn
trng na l c. ng Hunh Vn Thn, tng gim c cng ty
c phn Bo v thc vt An Giang (AGPPS) cng ni hnh thc sn
xut la theo cnh ng mu ln m AGPPS ang p dng c
bn p ng c yu cu th trng go th gii. Nhng yu cu
l ht go sn xut ra phi c ngun gc, a ch, thng hiu
r rng, m bo cht lng, an ton v sinh thc phm. Doanh
nghip tham gia trc tip vo vng nguyn liu nhm thay i
hn suy ngh phi xut khu t ht la ch khng phi t ht
go, ng Thn ni. GS.TS Bi Ch Bu cng cho rng, mun
chim lnh th trng th phm cht go Vit Nam phi trc sau
nh mt, ngha l thun mt loi ch khng pha trn. lm
c iu ny, GS Bu ni nh xut khu phi tham gia xy dng
vng nguyn liu mi c th kim sot cht lng v lo i sng
cho nng dn.
C ngha l, doanh nghip phi u t vng nguyn liu t khi
gieo s, thu hoch cho n lc ch bin thnh phm. Tt c mi
Trang 97

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

tiu chun cng b vi khch hng phi thc s ng. T l trn


mu go nguyn liu phi chun xc. Khi c c ch tn vi
khch hng s tr thnh thng hiu mnh trn th trng. Thc
t, Vit Nam ang sn xut la trong iu kin quy m t nh,
manh mn, hp tc ha thp, ni dung ny rt kh thc hin nu
chng ta khng mnh dn t chc li sn xut theo hng hp
tc ha.

3.2.3.3.

iu chnh lng sn xut la:

Tuy nhin, bn thn Vit Nam cng c qu nhiu go nn mc


d hip hi Lng thc kim sot th nhng vn c s cnh tranh
bn gi thp hn nn nu lm nh mt s nng dn thu hp
din tch trng la trng c nui b, mt ha trng c li gp 23 ln la v th chng ta nn bt lng go sn xut cung va
gi tng ln.
Nu cung nhiu qu mnh ai cng mun bn r nn gi s
cng ngy cng gim. Phi iu chnh, bt lng sn xut la
c th s dng t la trng cy trng khc nh khoai lang,
ng, bp, c i Loan, phn ln nng dn t trng c
nui b, l lun ca h l do gi nhp khu r v nhu cu go
khng nhiu do tnh trng kinh t mi gia nh tng, h n nhiu
tht v c hn nn bt lng go i. Cung qu nhiu khin gi go
vn mc thp v c kh nng cao ri vo tnh trng m.
Trong mt vn bn va mi pht i gi cc b ngnh, Chnh
ph, hip hi Lng thc Vit Nam (VFA) cp n vic cn
thit phi iu chnh quy hoch sn xut la theo hng gim bt
din tch. Vi nm tr li y sn xut lng thc th gii c
thay i kh mnh, l vic ngi dng ngy cng i hi go
cht lng cao v xut khu go ca Vit Nam b cnh tranh
Trang 98

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

quyt lit do ngun cung cp d tha. Do , VFA ngh b


Nng nghip v pht trin nng thn nghin cu, quy hoch pht
trin ma v cho hp l trnh ri ro cho nng dn khi la go
trn th gii ang c chiu hng d tha, gi thp, nht l v h
thu, thu ng c th gim din tch la, tng cy mu nh bp,
u nnh lm nguyn liu thc n gia sc. Ngoi ra cng nn quy
hoch vng la thm ph hp vi th trng, ngun ging v khu
vc canh tc
Sau khi to c ging go c cht lng c trng cho
Vit Nam, cn tp trung vo vic pht trin thng hiu go. Theo
, Hip hi Lng thc Vit Nam cn phi hp vi cc a phng
v cc doanh nghip cn tng cng qung b thng hiu
go Vit Nam c c s khng nh v tr, uy tn v sc cnh tranh
trn th trng th gii. C th, cn t chc v tham gia cc hi
ch, trin lm, gii thiu sn phm go Vit Nam, t chc cc
chng trnh n cc doanh nghip nhp khu ca nc ngoi
vo Vit Nam trc tip nghin cu, tm hiu v nhp khu go
Vit Nam.
Cn phi lin kt 4 nh, theo kinh nghim ca Uruguay l t
chc h thng lin kt dc v minh bch gia nng dn, cc
doanh nghip ch bin, nh nghin cu v chnh ph. Minh bch
ngha l gi xut khu cui cng c cng khai v nng dn
c hng thch ng khi bn sn phm cho doanh nghip ch
bin chnh thc qua vic k kt hp ng hng nm.
Doanh nghip ch bin go cho nng dn ng trc vn ln
n 70% nhu cu vn mua my mc nng nghip v cc u vo
sn xut khc; c k hoch bo him nhm bo v nng dn
Trang 99

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

phng khi tn tht do thin tai gy hi. Doanh nghip ch bin


go hp tc cht ch vi cc nh nhp khu go quc t v cung
cp thng tin nh k n nhng nh khoa hc chn to ging la
trong nc nhm m bo u tin chn to nhng ging c cht
lng hp vi yu cu th trng v mang thng hiu ring ca
t nc mnh.

3.2.3.4.
Tn dng c hi ch ng hn trong
xut khu
Bn thn Trung Quc cng ang ph thuc nhp khu go t
Vit Nam. H khng c lng thc, thc phm, la go v theo
c tnh ca cc nh kinh t n nm 2020 Trung Quc s thiu
n, thiu ngun lng thc t nht l 10 triu tn.

D nhin Trung Quc s c gng sn xut nhng h sn xut


khng do dn qu ng nn h vn phi mua ca Vit Nam
Trang 100

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

cn mua ca Lo cng khng c, Lo phi mua Thi Lan,


Campuchia cng phi mua ca Thi Lan trong khi go Thi Lan
gi cao nn Trung Quc vn cn phi l thuc vo Vit Nam.
Vit Nam phi ly hon cnh ny iu chnh khng nn
bn gi qu thp nng dn b thit hi ng x b thit hi.
Vit Nam lun trong th b ng hn ch ng nn by gi Vit
Nam cn ch ng.
Vit Nam phi t iu kin, mua bn ch khng th cu cnh
Trung Quc bn v mnh bit Trung Quc cn mnh ch Trung
Quc khng th i ch khc mua. ng thi, cht lng ca cc
sn phm cng cn c chn chnh, ch bin cc sn phm c
cht lng bn gi cao hn.

3.2.3.5.
mi

Tm kim thm cc th trng xut khu

Trong bi cnh xut khu go cn phi i mt vi kh khn,


cha bao gi yu cu i vi cc doanh nghip xut khu go
trong nc phi nng ng hn trong tm kim th trng mi, ch
trng xy dng cht lng v thng hiu nng cao gi tr
thay v bn go cp thp li tr nn cp bch v quan trng nh
giai on hin nay.
Hin ht go Vit Nam xut khu sang th trng hn 70
nc v vng lnh th, trong c cc th trng kh tnh nh
EU, M, Nht Bn Thi gian ti, theo cc chuyn gia lng thc,
sau khi t ti s bo ha v khi lng ti nhng th trng
truyn thng, cc doanh nghip cn tng cng hot ng khai
ph to s tng trng th trng mi ch khng th ng,
trng mong vo ngnh chc nng.
Trang 101

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

Bn cnh vic m phn vi nhng th trng truyn thng


nhm gia tng lng go xut khu, chng ta cng ang tch cc
m phn vi mt s th trng vi hy vng t nay n cui nm
s m thm c mt s th trng mi cho go xut khu.
C th, trong thng 8/2013, Vit Nam k kt Bn ghi nh
(MOU) v thng mi go vi Comoros (mt quc gia khu vc
ng Phi) vi ni dung Vit Nam s cung cp cho Comoros 60.000
tn go mi nm trong thi gian t thng 8/2013 n ht thng
12/2015.
Trc , cui thng 3/2013, Vit Nam k Bn ghi nh v
thng mi go vi Guinea, theo Vit Nam s cung cp cho
Guinea 300.000 tn go mi nm, thi gian hiu lc t ngy
1/4/2013 n 31/12/2015. Comoros cng l th trng th 3 ti
chu Phi (sau Guinea v Cng ho Sierra Leone) c Bin bn ghi
nh nhp khu go trc tip t Vit Nam.
Chu Phi l th trng tiu th go ln nht th gii vi nhu
cu trn 9 triu tn go/nm, trong lng go nhp khu 6,46,5 triu tn/nm, c coi l th trng y tim nng cho go
xut khu Vit Nam.
Tnh t 1/9 n 26/9/2013, xut khu go sang chu Phi
chim ti 45% tng lng go xut khu ca Vit Nam. Nu nh
trc y, go Vit Nam xut khu sang khu vc ny thng gp
kh khn do gi cao v phi thanh ton qua khu trung gian th
thi gian gn y, nh nhng bn ghi nh xut khu trc tip, gi
go gim kh nhiu.
Mexico cng l mt th trng mi m cho go xut khu Vit
Nam vi lng xut khu t u nm n nay vo khong gn
Trang 102

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

3.000 tn. Mc d y cha phi l con s n tng nhng iu


ng ni l trc nm 2013, cha c mt l hng go no ca
Vit Nam xut khu c vo th trng ny bi nhng i hi
kht khe v cht lng. Vic go Vit chen chn c vo th
trng ny cho thy, nu c s u t ng mc, go Vit Nam
vn c th t c nhng yu cu nhiu th trng kh tnh
nht.

Trang 103

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc

DANH MC TI LIU THAM KHO


1. Gio trnh Qun tr ri ro, GS-TS on Th Hng Vn
2. Cc trang web:

http://www.soctrangfood.com/bi-kich-gao-khong-thuong-hieu/a23277.html
http://danviet.vn/canh-bao-nong-nghiep/gom-gao-sang-trung-quoc-vua-lam-vua-lokhong-biet-huy-luc-nao-461987.html
http://www.hoinongdan.org.vn/kinh-te/hoi-nhap/6463-x%C3%A2y-d%E1%BB%B1ng-th
%C6%B0%C6%A1ng-hi%E1%BB%87u-cho-g%E1%BA%A1o-xu%E1%BA%A5t-kh
%E1%BA%A9u.html
http://cafef.vn/nong-thuy-san/gs-vo-tong-xuan-ly-do-gao-viet-nam-thua-kem-campuchia201402221447054079ca52.chn
http://sic.vn/index.php/tu-van-chien-luoc/2573-gao-viet-nam-chat-lng-kem.html
http://baodatviet.vn/kinh-te/thi-truong/trung-quoc-phu-thuoc-nguon-gao-viet-nam-vannhan-thua-vi-3040377/
http://intimexhcm.com/index.php?vn/news/details/4/4644
http://infonet.vn/lao-dao-vi-gao-thai-lan-xa-ton-kho-ban-lo-post97383.info
http://baodatviet.vn/kinh-te/thi-truong/vu-khi-gia-re-cua-gao-viet-that-thu-truocmyanmar-3108541/
http://www.tienphong.vn/Kinh-Te/trung-quoc-ngung-nhap-khau-gao-tieu-ngach-doanhnghiep-dieu-dung-751061.tpo
http://baocongthuong.com.vn/xuat-nhap-khau/59343/trung-quoc-van-nhap-khau-gaotieu-ngach-tu-viet-nam.htm#.VGDhKvmsWPU
http://intimexhcm.com/index.php?vn/news/details/4/4644
http://infonet.vn/lao-dao-vi-gao-thai-lan-xa-ton-kho-ban-lo-post97383.info
http://baodatviet.vn/kinh-te/thi-truong/vu-khi-gia-re-cua-gao-viet-that-thu-truocmyanmar-3108541/
http://www.vinafood1.com.vn/news/tID9406_Don-dap-hop-dong-xua-t-kha-u-ga-o.htm
http://vneconomy.vn/thi-truong/xuat-khau-gao-cua-viet-nam-sang-trung-quoc-dang-tang20140604042255643.htm

Trang 104

Ri ro ca ngnh go Vit Nam khi ph thuc vo xut khu sang


Trung Quc
http://www.thanhnien.com.vn/pages/20140925/trung-quoc-la-an-so-voi-xuat-khau-gaovn.aspx

Trang 105

You might also like