Πως η Λογοτεχνία βοηθά την Ψυχική μας Υγεία

Άραγε τι μας ωθεί να διαβάζουμε λογοτεχνία ; Τι απολαμβάνουμε; Ποια είναι η

φύση της ευχαρίστησης, για τον αναγνoστη;
Zε éνα μυθιστóρημα, είτε είναι ιστοριkó, είτε µυχολογιkó, είτε kοινωνιkó, το «εγo»
του αναγνoστη ταυτίζεται με τα «εγo» των ηρoων του λογοτεχνqματος
kαθoς αυτά αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον kαι μεταÇύ τους. Kαθoς, δε, η
ιστορία Çετυλίγεται η ιστορία kαι παρουσιάζονται οι ιδιαίτερες συνθqkες υπó τις
οποίες προkύπτουν τα γεγονóτα, τα kοινωνιkά πρóτυπα που αkολουθούνται, οι
νóρμες kαι τα συναισθqματα των χαραkτqρων, ο αναγνoστης διαkινείται
συγkινησιαkά kαι παίρνει θéση στην ιστορία.
Eνα λογοτεχνιkó kείμενο, συνεπoς, βιoνεται kαθoς η ανάγνωση απαιτεί την
ενεργq νοητιkq συμμετοχq του αναγνoστη kαι τη δημιουργιkq σkéµη του. Fια την
ανάγνωση ενóς kειμéνου, επίσης, απαιτείται η συγkéντρωση του νου, η εστίαση
της προσοχqς kαι πάνω απó óλα η ιkανóτητα στοχασμού kαι αυτοπαρατqρησης
του αναγνoστη.
Mελéτες, εν τω μεταÇύ δείχνουν óτι óσο πιο υµηλq η γλoσσα ékφρασης kι óσο
πιο δύσkολες συνταkτιkά είναι οι προτάσεις, τóσο περισσóτερο ενεργοποιούνται
τα εγkεφαλιkά kéντρα του αναγνoστη, kαθoς αυτóς τείνει να kατανοqσει kαι να
ανταποkριθεί στα βαθύτερα νοqματα που οι προτάσεις του kειμéνου μεταφéρουν.
H ευεργετιkq δύναμη της ποιοτιkqς λογοτεχνίας, συνίσταται kαι στη δημιουργία
νéων σkéµεων kαι νοητιkoν σχημάτων πολλαπλασιάζοντας τις νéες συνδéσεις
των νευρoνων του εγkεφάλου, αυÇάνοντας τη δημιουργιkóτητα, την
αναπαράσταση kαι την προβολq στο μéλλον.
Aυτó συμβαίνει γιατί με την ανάπτυÇη νéων νοητιkoν kαι συναισθηματιkoν
ιkανοτqτων, ο αναγνoστης διευkολύνεται στην ανάπτυÇη υγιéστερων
διαπροσωπιkoν σχéσεων kι ως εk τούτου στηρίζουν την εύρυθμη λειτουργία της
kοινωνίας.
Cς αναγνoστες, ανάμεσα στις γραμμéς ενóς λογοτεχνιkού kειμéνου q ενóς
ποιqματος, αναkαλύπτουμε διkéς μας kρυμμéνες πτυχéς, σkéµεις, συναισθqματα,
ενo η προσεkτιkq ανάγνωση μας πληροφορεί για την οπτιkq γωνία kάποιου
άλλου προσoπου μéσα στην ιστορία. Méσα απó éνα kείμενο, μας επιτρéπεται να
αναγνωρίσουμε το kαλó kαι το kαkó, να αναλογιστούμε τις συνéπειες των
πράÇεων των ηρoων, εάν kαι πως θα μπορούσαν να εÇελιχθούν τα γεγονóτα, σε
ποια βάση αÇιoν εkτυλίσσεται η ιστορία, ποιες συνθqkες βοηθούν q εμποδίζουν
την ékφραση kαι την αυτοπραγμάτωση των ηρoων.
Oρισμéνες λογοτεχνιkéς περιγραφéς, μάλιστα, μας δίνουν την εντύπωση πως ο
συγγραφéας γνωρίζει kαλύτερα τον εαυτó μας, απó óτι τον γνωρίζουμε εμείς οι
ίδιοι, kαθoς οι συγγραφείς βρίσkουν τις kατάλληλες λéÇεις για να περιγράµουν
εσωτεριkéς συγkρούσεις, δυσkολίες, χαρéς kαι άλλες ιδιαίτερες εμπειρίες της
ανθρoπινης ζωqς. Oι ποιοτιkοί συγγραφείς, éχουν την ιkανóτητα να μας βοηθούν
σε éνα ταÇίδι στον εσωτεριkó μας εαυτó, αλλά kαι τη δύναμη να τοποθετούν,
γνωστά σε εμάς, χαραkτηριολογιkά στοιχεία, σε kοινωνιkéς kι ιστοριkéς συνθqkες
που μας βοηθούν στην kατανóηση kαι την επεÇεργασία της διkqς μας
πραγματιkóτητας.
Méσα απó την ανάγνωση βιoνουμε μία ασφαλq µυχιkq éνταση, την οποία
μπορούμε να απολαύσουμε kαι να εkφορτίσουμε μéσω της συνéχειας της
ιστορίας. Aνάλογα, δε, με τη δεkτιkóτητα μας kαι αkολουθoντας τη δομq του
δημιουργqματος, αναkαλύπτουμε τα προσωπιkά νοqματα kαι μοτίβα που
διαkινούν τα νqματα της διkqς μας ζωqς.
Eάν δε, αποφασίσουμε να εντρυφqσουμε περισσóτερο, η λογοτεχνία, μπορεί να
γίνει το μéσο μελéτης, νοηματοδóτησης kι επεÇεργασίας του εσωτεριkού μας
kóσμου kαι πως αυτóς αλληλεπιδρά με τον εÇωτεριkó, kοινωνιkó χoρο.
Kάπως éτσι, οι qρωες μπορεί να μας τροφοδοτίσουν kοινωνιkά, συναισθηματιkά,
αλλά kαι να γίνουν μάρτυρες της διkqς μας απóφασης για αλλαγq kι
αυτοπραγμάτωση!