November 11

- 2 Movies
o The Seventh Seal
o The Hiding Place
-

Ano ang pilosopiya?

o Malalim na pagmumuni-muni?
Ano ang malalim na pagmumuni-muni?
Ano ang kulang sa mga ibat ibang punto de bista?
o Logos katwiran, dahilan
Pagpapalitan ng logos
Platon
Pilosopiya bilang pagbigkas (diskurso)
Ano ang lalim ng pilosopiya?
o Lalim ng pilosopiya dahil ito ay angkop sa mabibigat na paksa. Ano
ang mahalaga? Ano ang kaligayahan?
Mga tanong na ito hindi lang naman sa pilosopiya, meron din sa
sining at panitikan
Iba ang pilosopiya sa panitikan dahil iba ang paraan ng
pagmumuni-muni kahit malalim ang paksa
o Lalim ng pilosopiya dahil sa paraan mismo ng pagmumuni-muni
Sinusubukan ng pilosopiya na talakayin ang kabuuaan. Kabuuan
ng LAHAT (meron, katalagahan)
Hindi isang aspeto pero ang kabuuan kahit na hindi mahawakan
bilang objeto mula sa isang abot-tanaw
Kabuaan Hen-panta (realidad, katagalahan)
Sinusubukang bigkasin
Hindi tulad sa agham na pinipira-piraso ang daigdig
Ano ang ibig sabihin ng talaga?
o Ganap ba? Tunay ba? Hindi lilipas?
o Ayon kay San Agustin ang tunay ay ang laging naririyan, what
remains, walang pagbabago
o Ayon kay Gabriel Marcel mahal kita = di ka mamamatay
Ayon kay Kant categorical imperative na walang koneksyon sa kaligayahan
o Kulang sa motibasyon dahil meron pa ring pagnanais sa kabuaan ng
karanasan at kaligayahan
o Arche at telos (Aristotle) ng kabuaan
Arche batayan, ultimong batayan
Telos hindi lamang hantungan, ngunit ang kaganapan (taongtao)
Essensya ng mga bagay/Idos ng Kabuaan
o Ano ba talaga ang mga ito?
o Sa pilosopiya hinahanap ang pinaka-diwa ng mga bagay
o Ano ang diwa ng mga ito?
o Magsisimula tayo sa karanasan ng relihiyon mula sa abot-tanaw ng
LAHAT

Tulad na kung paano pwede ang moralidad na may sabihin sa

buong realidad, ang karanasang relihiyon ay maaring may
sabihin tungkol sa lahat

Ano ang Relihiyon?

o Santo Tomas religio ay maaring galing sa salitang re-ligare, relegere, o eligere
re-ligare (muling itali) paano nararanasan ito?
o Hindi naman nagsisimula ang karanasang
relihiysion sa isang vacuum
o Meron nang mga institusyon kung san tayo tinapon
Saan ba nakatali ang buhay ng tao?
Saan be nakataya ang buhay ng tao?
Saan ito nakaugat?
Pagkatapos maging ganap nalang ay mamatay
o Pagkatapos ng lahat, natitira nalang ang mamatay
o Heidegger tumutungo lamang tayo sa kamatayan
o Hanggang dito lang ba?
Dag Harmmardsjold
o I do not know what was the question. I do not know
whom I answered it to. But once in my ilfe I said yes
o Nagkakaroon ng kahulugan kahit nasa ibayo ng
kamatayan
Kamatayan ay isang bukas na pinto, isang pagbubukas sa
bagong realidad
Ang tao ay nakatali sa higit pa, hindi lamang sa
kamatayan.
re-legere
Mula sa kung saan nakatali, binabasa ko ang lahat ng
aking karanasan.
November 18, 2014
Quiz 1:
(1) Pano nakatakas si Betsie?
(2) Ano ang papel ni Jof sa Seventh Seal?

re-legere (muling pagbasa)

Mula sa kung saan nakatali, binabasa ko ang lahat ng
aking karanasan.
Nagkakaroon ng kahulugan ang mga nangyayari, may
kasaysayan ang buhay ko
Ang aking pagka-ako ay isang pagsalaysay
Nagkakaroon ng kuwento dahil nahuhulog ang mga
pangyayari sa isang kaayusan
Nagkakaroon ng kahulugan
Eligere (pagpili)

Pumasok tayo sa relihiyon dahil sa ating pagkatapon

(thrown in the world)
o Itinapon din tayo sa ating pamilya. Hindi natin pinili
an ating pamilya
o Hindi natin pinili an ating genetic makeup
o Lumaki tayo sa isang kultura
o Katoliko ako dahil pamilya ko ay katoliko
o Relihiyon ay bahagi sa isang cultural heritage
o Maari akong mamatay na hindi pinili ang aking
relihiyon
Maaring mga sandali ng pagdududa ngunit ayaw ko mag
rock the boat
Pero sa totoo lamang, hindi pa ito tunay na relihiyon
o Ito ay isang cultural heritage lamang
o Ngunit maaring magkaroon ng pagkakataon na
pinipili ko ito
o Tulad sa ama: hindi pinili ang ama, sa umpisa
parang superman si daddy pero puwede sa isang
araw, bigo kay daddy (disappointed) dahil
nagsinungaling o ano man. Matuklasan mo na may
ibang pamilya si daddy.
Gumuho ang iyong mundo
o Ang sitwasyon na gumuho ang iyong mundo, ito
ang pagkakataon na piliin muli o talikuran ang
iyong pagkatapon
Maling akala pala. Maari kong pili ulit si
daddy
Hindi na siya si idol
o Pero ang bottomline ay daddy mo pa rin siya, at
mahal mo pa rin siya
Maari na ang daddy na pinipili ko ay mas
tunay. Hindi ito isang idolo ngunit ito ang
mas talaga, ang nagmemeron talaga.
Pangit siya flesh and blood pero higit pa ito
sa hindi totoo
o Ganito rin ang karanasan sa Diyos
Dati sinasabi sa atin na its a mystery pero
hindi na sapat yun
Maaaring may position ang simbahan na
hindi tayo sang ayon
Mga sinungaling, mga hypocrite
o Ngunit kahit sa pag-guho nito, maari nating piliin
ulit ang relihiyon dahil mahal ko ito. Kahit mahina,
at marook, totoo pa rin.
o Kapag hindi ko pa ito pinpili, di pa ako nakakapasok
sa tunay na abot-tanaw ng relihiyon
Nagtatalaban ang tatlong salita (ligere, legere)

Ganito ang pagbasa sa akin karanasan dahil ditto

nakataya ang aking buhay at ito an gating buhay
Hindi ko matali ang aking sarlili sapagkat di ko binabasa
ang aking buhay ayon sa liwanag ng relihiyon na iyon
Ang relihiyon ay maaring dayuhan sa sariling
pagkakaintindi sa aking sarili
Maaaring hindi ko binabasa ang aking karanasan ayon sa
liwanag ng banal na kasulatan
Hindi ko magawa ang mga ito dahil di ko pa pinipili ito
(cultural heritage palang)
Maaaring di pa inaangkin ang relihiyon

Pilosopiya ng Relihiyon
- Maaring aralin ang relihiyon bilang anthropology or socio-political
phenomenon
- Ano ang particular sa isang pilosopiyang relihiyon?
o Ang sinisikapan na tingnan ang karanasang relihiyoso bilang salamin, o
paglalagom ng kabuuan ng karanasan at realidad
o Sa pilosopiya ng tao, tumingin tayo sa karanasan ng sarili, katawan,
panahon, kasaysayan, lipunan, estado etc ngunit nakikita ito na bahagi
ng kabuaan ng karanasan, realidad, meron.
o Kahit nagsisimula sa isang limitadong karanasan, sinisikapan na
ginagawa itong salamin ng lahat, ng lahat ng umiiral
- Ano ang methodology para sa pagsisid ditto?
o Unang Bahagi:
Phenomonology and hermeneutics
Tanong: ano ba talaga ang ibig sabihin ng karanasang
relihiyoso?
Nagsisimula sa isang kongretong karanasan at bumabalik
sa kongretong karanasan
Ano ba ang kahulugan ng karanasang ito? Ano ba ang
buod?
Ngunit hindi lamang ito phenomenology. Ito ay isang
hermeneutic (interpretasyon) dahil an gating karanasang
relihiyoso ay isang dalisay na karanasan dahil ito ay
mediated by language.
o Hindi lamang ang buhay na wika, o salita pero ito
ang teksto
o Ang karanasang relihiyoso ay binubuo ng teksto
Bakit phenomolohiya?
Dahil bago natin pagusapan ang katotohanan, kailangan
natin liwanin ano ba ang kahulugan?
Katabi mo ba ang oyasa? Hindi mo masasagot ang
tanong pag hindi mo alam ang oyasa?
Hindi mo masasabi ang meron o wala kapag hindi mo
alam kung ano ang pinaguusapan
Ang ating karanasan ay intentional?

Lahat ng karanasan ay may subject na nagdadanas at

object na dinadanasan (subjective pole and objective
pole)
- Ang objeto na pinaguusapan ng karanasang relihiyoso ay Diyos
o Kapag mahal ko ang Diyos, sino ang aking minamahal?
o Sino ba itong tinutukoy ko?
o Kapag sinabi ko mahal ko si Jacinta?, sino ba si Jacinta na minamahal
ko. Maaari kasi na hindi si Jacinta ang mahal ko ngunit isang imahe ni
Jacinta.
Maaring makita ang katangian ni Jacinta na hindi ko nakita dati.
Akala ko
o Meron aking natutunan sa catechism, CLE etc. Pero ito ang natanggap
ko bilang cultural heritage.
Pero ano ang aking inangkin? Ang aking tinanggap at ginawa
talagang akin?
Tinanggap ko ito bilang bahagi ng aking sarili
CDO: Napansin ko na kaunti lang ang mga halimbawa mo
Ignatian pedagogy: few principles, many examples
halos lahat ng halimbawa ko ay galing sayo sir
kapag natuturo ako, binibgay ko sa iyo yun
Dapat dumating sa punto na ito ay nagiging iyong
halimbawa dahil nakita mo na ito sa sarili mong buhay
Appropriation
Maaari na ito pa rin ang sinabi sa CLE or sa CFC (cultural
heritage)
o Sino ang kinakausap mong Diyos?
Kinakausap mo ba lamang ang sarili?
Kapag atheist ka, sino ang itong Diyos na di mo pinapaliwaan?
Kahit maniwala man o hindi, merong pa ring kahulugan, may
object pa rin
- Thought exercise
o For believers: isang umaga, nagising ka at nalaman mo na walang
diyos. May mangyayari sa sa iyong buhay?
o Ano sinasabi ito sa lugar ng diyos, sa larawan ko ng diyos?
Kapag namatay ang nanay mo, may magbabago ba sa buhay
mo?
November 20, 2014
Pagkatapos natin makilala kung ano ang kahulugan ng oyarsa
Metapisika, phenomolohiya ng relihiyon
Phemonelohiya
- Bumabalik sa konkretong karanasan
- Ano ba ng karanasan ko sa pagmamahal?
- Ano ba ang karanasang relihiyoso?
o Madalas hindi pa talaga ang relihiyon ang pinaguusapan natin
Puro mga doktrina at Sistema ng mga katotohanan

Puro tungkol sa mga tuntunin, Sistema ng moralidad (10

commandments)
Paraan ng pagsasamba at ritwal
doctrine, morals, worship
o Maaring tanggapin ang mga ito bilang pamanang kultural
Mahirap pagmuni-munihan ang karanasang relihiyoso kapag sa
nibel lamang ng pamanang kultural
Hindi pa inaangkin, inaakin ang karanasang relihiyoso
o Kailangan nating balikan ang karanasang ito
Pero pano kung wala tayong karanasan ito?
Kung di pa natin inaako ito?
Humanist, atheist ako. Wala akong karanasang relihiyoso
Saan ako magsisimula?
o Maaari na magtanong tayo sa karanasang relihiyoso ng iba
Upang maging mayaman, kailangan natin pagusapan ang
karanasan na mayaman din
Kapag kumuha ako ng course in baroque music, music lit
Maaring wala talaga akong hilig sa baroque music
Ibig sabihin ba na babagsak ako sa kurso nay un?
Ano ba ang ibig sabihin ng mga kantang ito?
o May ibang tao na may malalim na karanasan kay
Bach
o Meron din namang tao na okay lang kay Bach
o Hindi dapat ang basta basta anong karanasan
Dapat may lalim para mailarawan ng tunay na karanasang
rehiliyoso
Puwede tayo tumingin tayo sa pelikula
Sa panonood maari nating maisip yung mga karanasan na
relatable sa atin
Maari maging stimulus ito para sa mga karanasan natin
Kung tao ka, may loob ka. At may lalim ang loob na iyon.
Mayroong malalim na loob na maari mong sisirin. Di lang
napapansin
Dalawang dulo ng karanasan
o Objebtibo
Diyos (ano ba ang tinutukoy natin kapag pinaguusapan natin
ang Diyos?)
Dito tayo nagsimula
o Subheptibo
Pananampalataya
ultimate concern, a sense of gift
Ano ibig sabihin kapag walang nagbago sa buhay mo kapag nalaman mo na
walang diyos?
o Example: Diyos ang co-project at support system
Magpapatuloy pa rin ang buhay ko kahit mawala
Siya nahumahawak sa mga bagay na di ko macontrol
Sir pero mas Malaya ka naman kahit ganun?

Ano ang bayad ng kalayaan? Pananagutan

Example: Magcoconvert nalang ako sa Buddhist
Bakit nakakatakot kung malaman mo na walang nagbabantay?
Nakakatakot na walang punto
Hindi ako papasok pero puwede pa mag-asawa
Bakit ka manonood pa ng anime? Meron pa bang punto iyon?
Kapag naniniwala ka sa Diyos hindi ba nagiging sulit ang
buhay?
Magbabago ang pag-iisip ko
Hindi ko gagawin para sa kanya
Pero gagawin ko pa rin
Wala ba talagang pagbabago?
Example: Magbabago ang pagtingin sa buhay
Kung walang Diyos, nasaan na ang mabuti?
Magnanakaw ka ba? Hindi naman
Ano ang magiging kulang kapag walang Diyos?
Hindi obvious kung ano ang kulang
Mawalan ako ng best friend?
Di ka naman forever magluluksa sa best friend?
Parang forever ka walang best friend kapag walang
Diyos
Kung naniniwala ka talaga sa kanya, at nawala ang naniniwala
mo, mawawala ako
Magwawala ka ba? Hindi naman
Example: Pagkawala ng isang magulang
Sa umpisa, meron namang mourning period
Minsan minsan babalik-balikan
Para sa lahat naman nawawalan ng magulang Parang wala
naman magbabago sa ginagawa mo
Magaasawa ka naman, so ano ang magbabago?
Hindi ka magiging moral? Hindi na dahil sa Diyos, ngunit dahil
sa sa kautusang walang pasubali (categorical imperative)
Example: Mawawalan ang ideya ng life after death
So? Mas matatakot akong mamatay Dissapear lang
Kung maglaho man ang lahat sa dulo? Hindi mo pa gagawin
ang mga ginagawa mo?
Problema dito ang mawalan ng meaning, dahil lahat ng
ginagawa ko ay nakatungo sa life after death
Kahit mawalang ng kahulugan ang lahat, gagawin niyo naman
pa rin ang ginagawa niyo
Kapag walang Diyos, lahat maari na! Kapag walang Diyos, wala nang
nakabantay
Kapag walang nagbabantay, twofold: masaya at nakakatakot
Kalayaan hindi binibigay o tinatangap
Ito ba ang ibig sabihin ng maniwala sa Diyos?
Kung sinabi mo na Diyos ang lahat, walang kuwenta ang tanong.
Walang pagkakaiba sa merong Diyos at walang Diyos.

Kapag kinakausap ko ang Diyos at kinakausap ko ang sarili ko,

walang problema tayo
Hindi talaga nasasagot ang tanong kapag ganito, nawawala lang
ang tanong
o Ano ang punto nito? May mga larawan tayo ng Diyos
Support system
Prefect of disclipline
Legislator
Matatakbuhan
Enervon
Batayan ng moralidad
Na seloso ang Diyos
Mga larawang ito ay binuo natin o maari galing sa iba
o Ano man ang ating pananaw, ito ay mga larawan
Eidolon = larawan
Isang pangunahing problema ay ang mga larawan o idolo
Nakakarinig tayo na karanasan galing sa mga specialist sa
karanasan kay God
Mga santo, mga banal
Lagi nilang sinasabi na ang Diyos ay ibang-iba
Ganap na iba
Dahil dito, may takot kapag nananarasan ko
Mysterium, tremendum, fascinosum
Natakot at naakit. Gusto mong lumapit at gusto mong
lumayo
Yung campfire, nakakaakit. Pero kasabay nito,
nakakatakot din
Ito rinang karanasan ng tao sa dilim
o San Agustin Si comprehendis, non es Deus
Kung nauunawan mo, hindi siya Diyos
Comprehendis to take hold of
Siya ay laging nahihigit. Siya ay laging nasa ibayo
Kung ano man ang mahawak ko, nasa ibayo
Hindi siya ang mga larawan natin
Nasa ibayo na siya. Yung ating nafefeel, hindi siya iyon
Ang ating naiisip, hindi siya iyon
o Problema: Sino ang aking kinakausap kapag kinakausap ko ang
Diyos?
Paano paguusapan ang hindi ko mapagusapan
Ano ang nananarasan kapag nag shasharing sharing tayo
Ano ba ang kanyang mukha?
Hindi siya napapako sa isang particular na larawan
Kapag mahal ko si Jacinta
o Kung sinabi ni Kim kay Zelda na mahal kita, sino ang Zelda na
sinasabihan niya na mahal niya. Maaari isang larawan lamang ang
sinasabihan niya

November 25, 2014

- Ano nga ba ang Diyos?
o Sino ba ang ating minamahal kapag minamahal ang Diyos?
o Kapag nahuhulog ang Diyos sa ating pag-uunawa, sa imahinasyon, sa
damdamin, kapag may ideya, nararamdaman sa kanya lahat ito ay
hindi siya
o Kapag nauunawan moa ng Diyos, hindi siya iyon
o Kapag pinaguusapan natin ang Diyos, ito ay hindi siya
o Siya ang ganap na iba
- Pero kung ganun, pano atin pag-uusapan ang di mapagusapan?
o Kabalintunuan paano mananarasan ang hindi mananarasan
- Ano ang larawan ng Diyos?
o Sikapin natin malaman kung ano mangyayari kung wala siya
o Ano ang mamwawala sa akin kung mawala si Jacinta?
Dito natin malalaman kung ano ang lugar niya sa buhay ko
Kung mawala ang isang ballpen, parang wala naman mawawala
sa buhay
- Para sa mga atheist so di mo alam na merong Diyos
o Ano ang pwedeng mangyari, na kung mangyari man iyon, na
malalaman mo na may Diyos?
o May malaking miraculo na nang biglang nangyari
Naging cancer free agad pagkatapos ng isang araw
Dito ako maniniwala
o Kapag sinira niya ang laws of physics
o Kung nagka world peace
- Ano ang lumilitaw na larawan ng Diyos diyon?
o Makikita natin na hindi nauunawan ang mga larawan na iyon kaya
hindi tayo naniniwala
o Larawan ng Diyos ang isang dakilang magician
o Ang Diyos na Batman
o Ang Diyos bilang stopgap tumatakip sa mga butas ng ating
paguunawa
Ang di maipapalinawag ng agham
Dahil may mga butas, ang Diyos ang magpupuno nito
Diyos ang nagbibigay ng sagot sa tanong
o Larawan nito ng Diyos bilang idolo na tumutugon sa ating mga
pangagailangan
o Diyos bilang vending machine
o Magic isang paraan upang magamit ko ang puwersa na di ko
maiindindihan
- Problema ng idolatriya ay problema ng parehong naniniwala at hindi
naniniwala
- Lumilikha tayo ng strawman or boogeyman para mayroon tayong talikuran
- Naniniwala man o hindi, gumagalaw tayo sa abot-tanaw ng isang uring
idolatriya
- Si Sartre halimbawa sinasabi niya na walang Diyos
o Kung may Diyos, hindi ako Malaya. Pero Malaya ako, so walang Diyos.
o Ang Diyos ay isang malaking mata, laging nakatingin

Ang aking buong pagkatao, obheto lang para sa kanya. Dahil kahit ang
pinakaloob ko, nakalabas nga
o Wala ka nang lihim, at wala nang laman ang mismong ako
Subalit sa tingin ng isang naniniwala kung ang tingin ko sa Diyos ay pareho
kay Sartre, atheist din ako
Paano mabibigyan pangalan ang Diyos sa paraang di ako mahuhulog sa
idolatriya?
Kung magpakita lang siya sa isang paraan na di ako nagdududa
o Pero ano ang paraan na ito?
o Kung may makuha naman tayong message, itatanong din natin na
ikaw ba talaga yan?
o Sa isang banda, maaari kang matiyak na siya nga, pero parang hindi
o Mas madalas na nangyayari na naghahalo ang dalawa
o Hindi ba mas makatwiran na sabihin na cause unknown
o Dahil dito, isang lundag pa rin ang kinakailangan
Lumilitaw lang ba ang Diyos dahil may kailangan?
o Kung walang kakulangan, edi di natin kailangan ang Diyos
o Kung self confident naman tayo, okay naman yung kapaligiran, bakit
mo siya kailangan?
Ang pagtanggap sa Diyos ay laging nasa antas ng kalayaan
o Kung hindi pinili (eligere), lumalabas tayo sa abot-tanaw ng tunay na
relihiyon
o Blaise Pascal laging may sapat na linawag para maniwala at sapat na
dilim upang di maniwala. Sa espasyo ng dilim ay ang espasyo ng
espasyong Malaya
Laging nasa liwanag: kapag sa geometry vertical angles are
congruent. Kapag nakita na natin, di na tayo makakaatras.
Kaya di natin kailangan ng mananampalataya. Kapag nakapasok
na, talagang kingdom of light
Kapag di natin kailangan lumundag, pauunawa iyon, hindi iyon
pananampalataya.
Personal na pagmumuni-muni ano ang ibig sabihin ko kapag sinabi kong
Diyos?
Ang kabuuan ang Diyos di natin mabibigkas, pero paano kapag bahagi
lamang?
o Ano ibig sabihin ng bahagi ng diyos?
o Mga bagay na nahahawakan, mga material ang bahagi.
o Ang sarili mo walang bahagi
o ????
Sinisikapin natin gawin ang imposible
o Parang pag-ibig, alam mo naman na laging kulang, laging too good to
be true, pero ginagawa pa rin natin
o Pero kahit palpak, may punto, at may nawawalang mahalaga kung
hindi natin ginagawa
o Nakasalalay ang lahat sa imposible
Mahirap pag-usapan ang Diyos hindi dahil abstrato, ngunit dahil
kongretong-kongreto. At ang linaw-linaw. Tulad ng lasa ng chocolate
o Mapait na masarap, pero masarap din ang ampalaya
o

o Masarap din naman ang ibang pagkain

o Pero hindi mapaliwanag kasi sobrang sarap
Kahit ang mga pangaraw-araw na bagay ay hindi rin mabigkas
o Talagang tumpak na tumpak ang lasa ngunit imposible bigkasin
o Ang lapit-lapit
o Ang pinakamalapit sa atin, ang hirap na larawan
o Ang ginagawa natin ay hinahalintulad sa iba
Saan ko ihahalintulad ang kaharian ng Diyos?

Kailangan nating tingnan ang subjeptibong dulo ng karanasan, ang

pananampalataya
o Binabanggit ang mga damdaming relihiyoso: ultimate concern,
absolute dependence
o Adoration, prayer, remorse, contrition
- Santo Tomas: itong pananampalataya fides ay gumagalaw sa tatlong nibel
- Ang paniniwala sa ayon sa dalawang unang nibel ay hindi ang buod ng
pananampalataya
o Credere Deum
Naniniwala ako sa Diyos dahil sinasabi ng iba.
Naniniwala ako sa New York kahit di pa ako nakakapunta dito
Dito sa nibel na hindi ako naniniwala na may kapre
o Credere Deo
Naniniwala ako sa sinasabi ng Diyos, maari sa paraan ng
kanyang kinatawan
Tulad sa naniniwala ako sa banal na kasulatan
o Credere in Deum
Ito ang buod ng pananampalataya
Ito ang ganap na pagtitiwala at pagpapaubaya
Person of good faith mapagkakatiwalaan natin siya
Hindi lamang ang salita niya ngunit ang siya talaga
Ilinilalagay ko ang aking buhay sa kamay ng iba
Lundag ng panampalataya
Lundag sa yakap ng ama
- Ito ang lundag ng pananampalataya
o Hindi lamang ito lundag sa dilim. Linulundugan ko ang yakap ang aking
ama, hindi sa dilim. Kaya lang ako lumulundag sa dilim sapagkat
naroon ang aking ama.
- Ibabato sa Diyos ang aking sarili, kalooban
o Maaari lamang ito kung naniniwala tayo sa Diyos
Movie assignment: of gods and men
December 2, 2014
Recap
- Dalawang dulo ng karanasang relihiyoso
o Objective
Isyu ay hindi meron ba o wala? ngunit ano ang tinutukoy
natin?

Subjective
Religious sentiments, attitudes (ultimate concern)
Tatlong Nibel ng Pananampalataya
o Credere Deum
o Credere Deo
o Credere in Deum
Ang lahat ay binibigay sa Diyos
o

Credere in Deum
- Pero maaari na may mga espasyo sa buhay ko na nakatalikod ako
o Maaari na may mga espasyo sa sarili na hindi natin ipinapasok ang
Diyos
o Moralidad, love life, pakikitungo sa ibang tao
o Hindi pa buo ang aking ako
o Maaari rin na may mga espasyo na di natin mabitawan ang Diyos
o May pagkahati ang sarili, kahit sabihin man natin na mahal
natin
- Talinhaga ng kaibigan ni Calasanz na may OCD na kailangan malaman kung
saan ang fire exit
o May mga taong pumapasok sa relasyon pero kailangan nilang
malaman kung saan ang fire exit
o Absurdo na nangyari na nagtapos ang relasyon dahil wala lang
o Maaaring iwanan mo ang career mo para maging housewife or
househusband
o Pagkatapos, iniwan ka ulit
o Pero kung iyon ang hinahanap ko, hindi buo ang pagtataya
- Maaari na ang pananampalataya ay hindi pa
o Ito ang espasyo ng pagtubo
Laging may kinabukasan ang pagtubo
Nasasara ang pagtubo lamang sa kamatayan
Hindi nakatakda ang ating pagkatao
Ang mananatili lang kahit sa ibayo ng kamatayan, ang hindi
matatapos, at maaari pa ring tumubo ay pagmamahal.
Pagtutubo hindi dahil sa pagkulang, ngunit sa pag-apaw
o Ito ang espasyo ng pagpasya
o Kailangan ng panahon upang magtubo
-

Akala ko mahal ko siya, pero hindi pala Ano ang nangyayari dito?
o Kasama ito sa historicity natin. Ang mga pasya ay maaaring magbago.
Nagiging konkreto ang pasya kapag tinutuloy natin ito, kapag patuloy
ang pagpapasya
o Kung matauhan ako na hindi ko pala mahal si Jacinta, ngunit ang
mga sandali ito ang pagkakataon na tumibay at lumawak ang
pagpapasya
o Ano ang gagawin mo? Susundin mo ang hormones?
o Ang moral question ay so, ano gagawin ko dito? Nagsisimula sa
simula ng kalayaan

Sa kabila ng mga temptation etc, dito natin binubuo ang pasya,

masasagot natin kung sino nga ba ako

Karanasan ni Mother Theresa of Culcutta

o Correspondence with spiritual director: sinasabi niya na hindi ito
karanasan ng liwanag ngunit karanasan ng dilim, pagdududa. Bakit
mo ako pinapabayaan?
o Kapag tumitingin ka sa ganap na liwanag, nakasisilaw at wala
kang nakikita
Wala kang nakikita hindi dahil wala, ngunit dahil
umaapaw ang liwanag
Nasisilaw lang ako kapag ang tindi ng liwanag
o Ang pananampalataya ay isang madalim na gabi. Madilim dahil sa
matinding liwanag
o Karanasan ng ang saya saya mo, ngunit masakit Ito ang
pagtatalaban ng mga magkasalungat, kaya nararanasan ko ang
liwanag bilang dilim.
o Itong ang tanda na hindi ko naiuuwi ang Diyos sa nauunawan ko
o Nakakapagod ang pananampalataya. Kapag naabot mo na,
nasa ibayo na siya

Ricerour sa Istruktura ng Karanasang Relihiyoso

o (Question/Response) (Epistimolohikong Istruktura/Abot-Tanaw) (God of
the Gaps)
Kapag ang Diyos ang tagapuno sa mga butas ng kalooban, ako
pa rin ang may control
Center of Gravity ay nasa tanong
Maissagot lang ng witness ay mga sagot lamang sa mga tanong
Ang tanong ang nagtatakda kung ano ang maaaring
sabihin
Ang pinakamahirap na hakbang ang research question
Ito ang ginagawa sa agham
Masasagot lang kapag nagtanong
Nawawala ang pagka-iba ng Diyos
Ang Diyos ay nariwan upang ipaliwanag ang mga
nangyayari
Kapag may iba nang ipaliwanag, nagiging useless ang
Diyos
(ulan, sunog, linddol, eclipse)
Kung makagawa tayo ng buhay o mapahaba tayo ng buhay,
marahil hindi na kailangan ang mga hypothesis tulad ng Being
towards death
Paliwanag ni Kant tungkol sa ethics at moralidad nagrereplace sa
Diyos bilang pinagalingan ng moral ethics
o (Call/Response) (Tawag/Tugon Istruktura)
Ito ang tunay na karanasang relihiyoso
Ang tawag ay galing sa iba, at ang tugon sa atin

Center of gravity ay galing sa tawag

Nauuna ang tawag
Nagsisimula ang karanasang relihiyo sa tawag
Hindi tayo ang in control sa karanasang relihiyoso
Mahirap kung hindi tayo ang nagmamaneho sa ating buhay
Kung mag-aasawa o may anak ka na, nangyayari ito
Nakakabwisit ang other
Epiphany of the face hindi ako ang control
Hindi ko hawak ang uri ng tanong
Kung sinasabi natin naniniwala ako o hindi, baka nasa abottanaw ng tanong/sagot
o Paano malalaman kung tinawag ka?
Nasurpresa ka na ba? Malalaman mo lang kung nangyari na.
Kung malalaman mo beforehand, hindi na ito supresa
Iba lang ang makakakiliti sa akin
Iba lang ang nakakasurpresa sa akin
Dito natin nararanasan ang pagka-iba, ang pagka-ganap iba
Binabalik natin ang tawag/tugon sa question/response
Dumating ang Diyos at wala iyan sa plano ko ako? Bakit
ako?
Dito nararanasan ang pagka ibang-iba
December 4, 2014
Epilogue of Intro
- Etymology of surprise: sur-prise
o Hindi nahuhulog sa ating pagkahawak
o Diyos: hindi nahahawak sa comfort zone ng damdamin, wika
o Karanasang relihiyoson ay karanasang sur-prise. Semper-mayor
- Wind in the Willows (kwento tungkol sa mga hayop)
o Rat, mole
o Has elements of mysterium fascinosium and mysterium tremendum
Afraid of him? Never. And yet and yet, Mole I am
Gusto lumapit at lumayo at the same time
o Hindi maiuuwi sa isang institusyonal na relihiyon
o May infrastructure bilang tao kung saan gumagalaw ang karanasang
relihiyoso
- Surprised by Joy (CS Lewis)
o Karanasan na unang naranasan nung nabasa niya mga Nordic Myths
o Karanasang Sehnsucht
Matinding pagnanasa ngunit hindi mo alam ang ninanasa mo
Mismong karanasan ang sakit, pero ang saya (nagtatalaban ang
dalawa)
parang nung natikman, nagising ang panlasa
Pagnananasa para sa naririyan na pero wala
Naaakit at napapalayo
- Naaaniwagan na ba natin ito? Sabay na takot at saya

Ontolohiko na Inuuwi sa Epistolohiko (Diyos na Tumatawag -> Diyos ng Paliwanag)

Two films: Seventh Seal and Hiding Place

o Antonius Block, maraming tanong tungkol sa buhay
Kahulugan ng buhay sa harap ng kamatayan?
Bakit may digmaan?
Pero wala siyang nakukuhang sagot. Katahimihan ng
Diyos
Tinanong niya ang Kamatayan at ang Babaeing Masusunog
Pero kahit ang Demonyo walang masasabi
o Iba attitud nina Betsie at Corrie sa Hiding Place
Iba ang attitud, hindi epistomolohiko
Sa concentration camp, walang sagot ang Diyos
Hindi metapisiko o etikong paliwanag ang Diyos
Hindi sagot sa mga bakit ang Diyos.
Siya ang tumatawag, tumatawag sa mas mahigit pagpapaubaya
o Sa ating konkretong karanasan, madalas na gumagalaw tayo sa
epistomolohiko
Hindi sa mali ito, pero hindi ito ang buod
First Example: Mahal ba ako ni Zelda?
Para masagot ni Kim yan, dapat tumingin sa mga kilos ni
Zelda
Maaaring iuwi ang tanong sa paano ko ito malalman?
Hindi na pareho ang tanong
Iunuuwi ang ontolohiko (meron ba o wala) sa
epistomolohiko (paano ko ito malalman?) Modernity
o Ginagawa natin ito upang magkaroon tayo ng
handle
Nagiging mahalaga ang internal ako ang nagiging
batayan ng katotohanan
Di ko na kailangan tingnan ang realidad na nasa labas ko
Second Example: Meet the Jesuits
Kunwari noong nagattend siya noon, may nangyari
May kalabit siyang naranasan
Hassle, nakakasira ng schedule
Maaaring may tanong tanong na tunay na tawag ba ito?
isa sa mga pangarap na out-of-thisworld ba ito? meron
bang tawag?
May tukso na isalin ito sa tanong na paano ko ito
malalman?
Para sa unang tanong, kailangan niya tumingin sa
tumatawag
Pero kung isalin sa epistomolohikong tanong, mahalaga
ang for me subalit ang katiyakan nasa akin
Riceour: experience and language
- Hindi lang naman ang karanasang relihiyoso ang mahirap ilarawan
o Hindi siya mahirap dahil abstracto at malayo ngunit mahirap dahil
mayaman, malapit, at may pagtalab ng mga opposite forces

Problema sa paglarawan ng karanasang relihiyoso: laging may mediation

o Nais tutukan ni Riceour ang mediation ng wika, institusyon, kultura,
tradisyon
o Ang relihiyon ay hindi isang continent, ito ay isang archipelago
o May mga relihiyon pero walang relihiyon lamang
o Hindi ito mahihiwalay sa mediations
Kaya nangangailangan ng hermenutika.
o Pero mahirap gumawa ng pilosopikong hermenutika na hindi nakapako
sa isang relihiyon lamang dahil ang layon ng pilosopikong pagmumunimuni ay para sa lahat

Methodology ni Riceour
1. Magsisimula siya sa isang particular na Relihiyon.
- Magsisimula siya sa Cristianismo dahil ito ang kilala niya.
- Magsisimula sa tektso, ugali ng particular sa lugar.
- Hindi maari na magsimula sa ulap
2. Gumawa ng analogizing transfer (Hindi niya ginawa itong hakbang)
- May mga kaayusan or struktura na lilitaw galing sa part 1.
- Kung Muslim ako, may ganitong istruktura ba sa relihiyon ko?
- Mababaw na halimbawa: ano ang larawan ni Allah?
- Pati sa Atheist maari rin gawin ito
- Iba ang atheist dahil may ibat ibang dahil kung bakit atheist
- Maaari tungkol sa theological or moral issues
- Maari dahil gusto ng lechon
3. Pagkikilala sa relihiyon bilang ideya na nagibigay ng direction sa pagmumunimuni
- Relihiyon ay isang abot-tanaw ng pag-iisip, hindi isang object lamang
- Mga regulative ideas (self, God, world etc.) ay hindi objects of
experience.
- Sila ay mga abot-tanaw
- Hindi natin nararanasan ang the world Nararasan natin ang mga
bagay sa loob ng world
- Hindi isang empirical na ideya
-

Mahalaga ang religious hospitality kung saan isasalin ang mga ibang
relihiyon tulad ng pagsasalin ng mga wika
o Alam mo hindi siya kapamilya o kasama sa bahay ngunit tinatanggap
bilang iba
o Kahit parang walang kahulugan, iassume na merong kahulugan na
hindi lamang naiintindihan dahil iba ang pinaggalingan
o Hindi ibig sabihin na kapag iba, mas mababa ito
o Dapat itanong ano ang kahulugan nito?
Pero may presupposition dito: inaasume na may kahulugan nga
Hermenutical wager: pinupusta na may kahulugan ito bago
aralin

Tatlong Hermenutikang Bilog

Susi hindi lang sa paguunawa sa mga banal na kasulatan

o Maaari itong tingnan ng mismong struktura ng karanasang relihiyoso
o Pangatlong struktura sa PH 103 so far sa karanasang relihiyoso
Word Scripture (Theological Circle) (Salita at Kasulatan)
o Sa kahit anong relihiyon nagpakilala ang Diyos. Dito nagsisimula ang
relihiyon
o Makinig ka Israel
o Ngunit maaabot lang lamang ang salitang ito sa pamamagitan ng mga
kasulatan
o Mahalga ang mga kasulatan ito dahil dito ipinapahayag ang salita
o Ngunit may halaga lamang ang kasulatan (ang kanilang pagiging
banal) dahil inassume na ipinahayag ito ng salita
o Ano ang nauuna, ang kasulatan o salita?
o Mga mga kasulatan naman na mayaman ngunit hindi ito sacred
scripture brothers Kuramasov
o Ang logos nagkaroon ng katawan dahil sa mga salita
Kommunidad (Ecclesial Circle)
o Tinatanggap ang kasulatan ito ng isang komunidad at inaangkin
(confessing community)
Isang particular na banal na kasulatan ang nagbibigay ng
identidad, hindi ang ibang kasulatan
Nagbibigay ng tatak sa particular na tradisyon
o Ito rin ang komunidad na nagpapaliwanag (interpreting community)
Unang hakbang ay ang pagtatag ng canon scriptures
Mga ito ang magiging bahagi ng Bibliya
Canonical vs aprocryphal books sa Bibliya?
May kapangyarihan ng komunidad na magpaliwanag ng banal
na kasulatan: magisterium
Walang magisterium sa pilosopiya
o Ano ang nauuna, ang interpretation o confession?
o Sa loob ng Cristianismo, meron din impluwensiya ng Griyego at ibang
kultura
May tension ang Hebrew culture at mga ibang impluwensiya ng
Mezopotamia
Mga kultura na pumapaligid sa Israel, hebraiko, mezopotamia,
egypt
Pagsalin sa Griyego ay may value
Maipapaliwanag sa Christianismo ay gumagamit ng categorical
ng pilosopiyang Griyego upang maipaliwanag ang Bibliya
iisang usiya, tatlong hypostasis
substance and accident

December 11, 2014

Coverage of exam: 2 articles ni Riceour, (Yossel Yakovers Appeal to God)
Supplementary reading: Mother Theresa, Analyzing Atheism
Phenomenology of Prayer (2nd Long Test)

And relihiyon ay nagkakaroon ng katawan lamang sa loob ng wika at

institutsyon
Ano ang masasabi ng wika at institusyon sa karanasang relihiyoso?
Magsisimula si Riceour sa Hebrew at Christian faith
Recap

Indibidual (Existential)
o Tinatanggap ng isang ako ang mga bilog ang mga ito
o Ginagawa kong akin. Paano ko ginagawang akin?
Maaring ilapat ko sa sariling karanasan o makita ang aplikasyon
sa ating karanasan na hindi pa rin pumapasok sa existential
circle
Kay Gahndi, nagbigay ng inspirasyon ang Sermon on the
Mount, ngunit hindi siya Christiyano. Pero hindi ito
pagpasok sa existential circle
Maaring maging sa nibel ng etiko lamang, na maaari nating
tularan si Jesus, si Alexander the Great, Gahndi, etc.
Sa unang akto ng paniniwala tayo nakakapasok sa existential
circle (making ones own)
Ito ang pagpapaubaya, ang paglundag sa yakap ng ama
Ito ang pagpasok sa credere in deum
(Para sa 2nd bilog, pumapasok tayo dito sa pamamagitan
ng 2nd credere??)
o Nabubuhay ang tektso sa sarili
Example: reading Little Prince after losing a best friend
Maiintindihan mo na ang the saddest landscape at
nagiging actual
Kahit alam mo na ang kuwento, parang for the first time naging
buhay
This happens only that he lay hold of the meaning and
understand himself through it
Example: And Jesus said Zaccheus come down and I want to eat
at your house
Maaring maiisip na parang ako ang kinakausap ni Jesus,
kahit alam ko na ang kuwento
o The contingency.accident transformed to destiny by an ongoing
choice. Ahherence to a religious confession of a particular character.

Example ng mga Kulto at mga tao na iba ang pagbasa ng banal na teksto
o Dito natin makikita ang halaga ng 2nd circle
o This approach is descriptive rather than prescriptive
o Paano kung marami sa amin heretics at deviant?
Nagkakaroon ng bagong communidad na iba ang pagbasa
o Sa tunay na buhay, kahit tinatalikuran ko ang komunidad, ang
reference pa rin natin ay sa komunidad

Of Gods and Men

o
o
o
o
o

Madaling makita ang existential circle, may sari sariling drama sila
Personal ang discernment nila ngunit hinahanap din nila ang Diyos sa
nibel ng komunidad
Itong komunidad ng mga monks ay nakababad sa isang kasaysayan na
hindi nila pinili
Kung makikita lamang ito bilang sariling drama, may mawawala sa
paguunawa natin
Nagkakaroon ang sari sarili nilang pasya kapag ginagawa nila ito sa
harap ng kanilang Diyos

Bakit ako naging Christiano? Pagkakataon lamang

o Kasama sa pagtapon ko
o Ngunit sa isang punto ng aking buhay, maaaring pinili ko to
Maaaring magresign lamang dahil wala nang magagawa
Maaaring pumili nang dramatic
o Ngunit maaari akong matauhan na hindi ako yung pumili, ako yung
pinili
Maaari parang destiny na may mukha (grace)
o Example: Kim and Zelda kung pano sila nagkatuluyan
Baka naging close sila dahil blockmates sila, o dahil magkasama
sila sa immersion
Parang nagkataon lamang na nangyari
Ngunit ngayon parang destiny, parang were meant for each
other
Pero naging no other dahil sa ongoing choice, laging pinipili
o Natutupad ang kapalaran kapag pinipili ito

Quotation on page 134 Impuwensiya ng ibang kultura sa banal na

kasulatan He lives and thinks only by understanding himself through his
other
o Relihiyon ay gumagalaw at nakababad sa kasaysayan at nakaugat sa
kaysaysayan
o Nahahawa ito ng kasaysayan
o Hindi ito parang nasa langit na hindi naaapekto ng kasaysayan
o Sinisipsip niya ang mga impluwensiya na hindi galing sa sarili at
bumubuo din sa kanya

Scripture grows with those who read it

o Kahulugan ng Hamlet at tumutubo sa panahon dahil sa mga
nagbabasa nito
o Oedipus Rex rin tumutubo dahil sa mga nagbabasa nito
Mahirap para sa atin sa kasalukuyan na basahin ang mga ito na
hindi iniisip si Freud
Maaaring hindi ito sinabi ni Shakespeare ngunit the text lives
o Ang tektso, habang binabasa, lumalago ang kahulugan. Binabasa natin
gamit ang prism ng bagong karanasan

Every year, binabasa ni Sir Calasanz ang Little Prince at laging

nagkakaroon ng bagong kahulugan
Meron mga ibang napapansin
Hindi nauubos ang kahulugan ng mga classic ng akda

December 16, 2014

- Of Gods and Men(Ecclesial Circle)
o Kailangan nilang kilatisin o timbangin kung ano ang sinasabi ng Diyos
sa kanila
Nagsasalita ang Diyos sa mga banal na kasulatan ngunit hindi
dito lamang
Nagsasalita ang Diyos sa mga pagdiriwang
Nagsasalita sa mga manual labor
Nagaganap ito sa pang-araw-araw na buhay
- Of Gods and Men ( Inaako ang relihiyon sa paraan ng personal na pasya)
o Maaring nakasandal sa institusyon, ritwal, ngunit sa huli, ang pasya ay
laging pasya sa tunay na pag-iisa
o Mag-iisa akong nagpapasiya dahil isa lang ang ako
o Ang pagkikilatis personal, ngunit ang pangingiatis ng iba ay
nagbibigay hugis sa sariling pangingilatis. Nagtatalaban ang mga
pasya ng bawat isa
o Hinahanap ang kalooban ng Diyos
o Obedience first step is listening, not the doing
Minsan ito ang pinakamahirap na hakbang
Pakikinig hindi lamang sa sinasabi, ngunit pati rin sa mga hindi
sinasabi
- Nagtatalaban ang tatlong hermenutikong bilog
o Antonius Block hindi gumagalaw sa tatlo. Naghahanap sa loob ng
existential circle ngunit hindi malinaw kung ano ang kanyang
hinahanap?
Inuuwi ang tanong bilang epistimolohikong tanong
May breakdown sa pangalawang bilog
Merong Diyos na walang sumasagot, walang mediation ng 2 nd
bilog (sacraments nagiging magic)
- Ryans question Kung bakit kahit alam mo na hindi makarating o
maiintindihan ang Diyos (dahil semper mayor siya), makabuluhan pa rin ang
paghanap sa kanya
o Kung Semper Mayor ang Diyos meron kayang kahulugan ang
paghanap nito
o Nagiginig man ako, ngunit ano ang mahulog sa comprehension ko,
hindi siya iyon
o Absurdo din naman ang gawain nito
o Maaaring humantong kay Sarte, may pagnanasa maging Diyos ngunit
nabibigo siya dito
o Iyon ba ang ibig sabihin ng pananampalataya? Yung something out
there?
Unang hakbang ang marinig ang aking tawag

Paano ko nalalaman na kapag may kinakausap ako, may kinakausap

ako?
Poem The Listeners
o Is there anybody there, said the traveler on the moonlit door
o Tell them I came, but no one answered
o Karanasang relihiyoso parang tahimik
o Bahagi ito ng pananampalataya
May pakikibaka na ang medaling landas ang paguuwi sa
epistimolohikong nibel
Relihiyosong kaugnayan ay hindi gumagalaw sa nibel na ito.
Hindi sagot ang hinahanap. Hinahanap ang ikaw.
Nariyan ka ba?
Naniniwala na may mukha, may larawan na nagpakilala ang Diyos ngunit
naging nakahihigit
o Example ng Kapwa: Kilala niya ang mukha ni Zelda. Kilala niya ang
quirks ni Zelda. Ngunit, kilala ba niya si Zelda?
o Example ng Magulang: Kilala mo ang anak mo. Ikaw ang nagalaga sa
kanya. Trauma sa magulang na hindi makilala ang kanyang anak.
Gugulatin siya ng kanyang anak
Dito nakikita na kahit gaanong kalapit, ang kaniyang anak ay
may sariling buhay. Hindi lamang sa nibel ng biology. Laging
nakahihigit sa mga kahon, pangarap ko
o Example ng kilala ko na si daddy ngunit sinungaling pala si daddy
o Itong isyu ng mysterio ay hindi lamang dahil ang Diyos walang
katawan
May mysterio din sa kapwa
o So may isang tunay na pagkikilala, ngunit nakiki/lala ko siya
bilang hindi makikilala
o Example sa sarili: Negative capability. Kung ibig mo na lahat ay
predictable, hindi ka mag-aasawa
Teksto sa Naming God
o Ano ibig sabihin ng pananampalataya?
o Ano ibig sabihin ng Diyos?
o This is the presupposition, Naming God is what has already taken
place in my preferred listening presupposition
Historicity, facticity
Kahulugan ng Diyos ay nasa teksto na
Nagsisimula tayo hindi sa vacuum
o Faith is cannot be reduced to any act of speaking
o This presuppistion of the textuality of the faith I can
name God in my faith, because the texts preached to me have
already named God
o Nagsisimula ako lagi sa larawan ng Diyos na alam ko na
o Hinahanap natin ang kahulugan ng mismong teksto, na hindi napapako
sa kahulugan ng may akda
Kahulugan ng kasulatan ay tumutubo sa mga mambabasa
Kapag binabasa ko ang klasiko ako ang pinaguusapan
o

 Nababasa ko ang aking buhay sa liwanag ng mga buhay nito

Ang teksto na tinutukoy ni Riceour ay buhay
o Kahulugan ng Four Seasons ay wala sa score
o Kahulugan ng piyesa ng musika ay nasa performance
o Kahulugan ng banal na teksto ay hindi napapako sa teksto ngunit sa
performance
o Ang kahulugan ng Diyos ay ang kahulugan na linalatag ang teksto nito
- Biblical Polyphony page 223
o Very word God belongs to a discourse I call originary
o Onto-theological knowledge (not the original meaning of God) (This is a
philo reflection)
God is the first cause
God is immutable, omnipotent
o Nagsisimula sa banal na kasulatan
- Ibat ibang genres ng banal na kasulatan
o Bawat uri ay may mukha ng Diyos
o Torah
Narrative
Meron pa ring prescriptive portions
Larawan ng Diyos: Diyos na gumagalaw sa kasaysayan
Diyos na may plano
Diyos na tumatawag ng pakikibahagi ng mga tao
Law/ Prescriptive
Aspeto ng Diyos bilang nagbibigay ng batas moral
Prescriptive discourse ay nasa loob ng isang
kuwento/kasaysayan
o Konteksto ng pagpapalaya sa Egypt
o Kailangan ng kautusang ito upang mapaingatan o
palilamin ang pagpapalaya ng mga Hebrew
o Hindi magkasalungat ang batas at autonomy
o Kung ihihiwalay ang prescription sa teksto, ang
larawan ng Diyos bilang killjoy
Hindi basta basta na nahulog sa langit
December 18, 2014
- Problema ni Hosea: Utos ng Diyos ay dapat mahalin at hindi iwanan si Gomer
- Sagot ng Diyos kay Job: Higit na kapanghariyan at kaalaman ng Diyos
- Laban sa Onto-Theolikong Pangalan: first cause, etc
o Hindi ito ang sinaunang pangalan
- Paano ba nagpapakilala ang Diyos sa mga banal na kasulatan?
o Pangalan ng Diyos ay marami
o Polychromatic
- Kung Muslim ako, ito ba ang nangyayari sa Diyos sa kasulatan?
o Kailangan pa rin makilala ang larawan ng Diyos sa aking banal na
kasulatan
- 3 Main Parts
o Torah
Narrative Discourse
-

Larawan ng Diyos: gumagalaw sa kasaysayan.

o Hindi lamang mga pangyayari ngunit may saysay,
may direction
o Mga pangyayari nito ay mga founding events, ang
Israel naging Israel
o Ito rin ang nangyayari sa micro level, sa mga buhay
natin
May mga pangyayari sa buhay natin na
nabuo ako, at ako ay naging ako. May bigat.
Para sa Philippines: martial law, EDSA
Para kay David: pagtuklas ng hilig, and
vocation
Ano pa ba mga founding events sa iyong
buhay?
Pagsali sa orgs, pagkaroon ng kapatid,
etc.
o Sa mga founding events ng Israel, naroon ang
Diyos
Jews: Abraham, pagtapon sa Babylonia,
paghati ng kaharian ng Israel
Christianismo: pagsilang ni Hesu Christo,
muling pagkabuhay ni Hesus, Vatican II,
Council of Nicea, naging state religion under
Constantinople
Sa founding events ng ating buhay, naroon ba ang Diyos?
o Naranasan ba natin iyon?
o Diyos na naranasan ay hindi mismong konsepto sa
CLE na laging naroon
o Maaari hindi laging positive ang kanyang
pagpresensiya
o Maaring naroon siya bilang walang ginawa
o Paano kung wala siya sa mga pangyayari kung saan
ako naging ako?
Nung first communion hindi naman
founding event
Legislative Discourse
Larawan ng Diyos: source of imperative
Descriptive and legislative ay nakabaon sa isang kuwento ng
pagpapalaya
Ang tukso ay maging parang Esau na ipinagbili ang
karapatan sa mana para sa pagkain
Tukso sa Israel na ipagpalit ang kalayaan sa iba pa
Israel: Gusto naming ng hari dahil gusto namin maging
tulad ng ibang bansa
o Pero hindi sila tulad ng ibang bansa dahil pinili sila
ng Diyos
o Kapag pinipili, may pananagutan ang pinili

Prophets

o Ibang Kasulatan (Wisdom Writings)

Book of Wisdom, Job, Proverbs, Ecclesiastes, etc
Pangunahing katangian ng Wisdom Writings: Binibigyan ng
unibesalidad ng Wisdom Writings
Pinakamalinaw dito ang proverbs: Mga karaniwang salawikain
naman ang mga ito
Mga salawikain nito ay tulad ng mga salawikain na hindi
particular sa Israel ngunit bahagi ito ng banal na
kasulatan
Dito tumatalab ang particular at unibersal
o Si Job hindi Hudyo. Siya ay everyman
Pangunahing problematiko sa Wisdom writings
May particular na angulo ang Wisdom Writings sa
problema.
Problematiko na pagdurusa ng mga walang sala
Sinasabi nina Aristotle na kapag tinutupad mo ang Arete,
ang mabuti, sa magaling na paraan ang mismong
kaligiyahan
o Hindi masagot ni Aristotle pano yung tragedy ni
Oedipus, tragedy ni Antigone, hindi sila maligaya
kahit ginagawa naman nila ang mabuti
o Kanyang etiko ay nawawala ng saysay sa harap ng
absurdo, ng tragedy
Sagot ng Diyos
o Isang serye ng mga tanong
o Sa isang paraan hindi niya sinasagot si Job
Ang tanong nito ay hindi lamang para sa mga Israelites,
nangyayari ito sa kahit anong tao
Sa harap ng absurdo, ano ang saysay?
Sa Wisdom writings, ang Diyos ay parang walang mukha
Walang thus says the Lord
Hindi nakikita ang pagkilos ng Diyos sa kasaysayan
o Sa mga awit, ang Diyos ang kinakausap, ang tinatangunan ng
bakit??
Song of Songs: pinaka erotic
Larawan ng Diyos at ng Israel
Kaugnayan ng Diyos at Simbahan
Ang punto, iba iba ang mukha ng Diyos sa banal na kasulatan
o

o Hiniwalay ang Israel

o Hindi ka tulad ng iba dahil minahal kita
10 Commandments para ingatan ang kanilang kalayaan
o Punto ng moralidad na magpalago sa kalayaan sa
kung sino talaga ako

o
o
o
o

January 6,

Maniniwala man o hindi tayo sa Diyos, maaring monochromatic ang

larawan natin ng Diyos
Diyos bilang unan, accountant etc
Punto ni Riceour na ibat ibang mukha
Mukha ng ating kapwa
Masalimuot, may kakahayang gulatin ako, maraming mukha
Ang Diyos ay mas simple pa sa ating pagtingin
Dapat makita ko ang ibat ibang mukha, ibat ibang aspeto
Hindi lamang Diyos ng karunungan, narrative discourse,
prophetic discourse individually
Ano ba ang mga pagtatalaban na ito?
Reading: Naming God, page 227 The convergence of all
these partial discourses It expresses the circulation of
meaning among all the forms of discourse wherein God is
named
Hindi ito bunga sa isang addition
Ang paggalaw nito ay hindi isang positibong bagay
It is the index of their incompleteness
Ang pagtatalaban nito ay hindi moving target, dahil kapag
tinamaan ko ito, nawala na. Ito ay isang vanishing point
Limit Expressions
God is the one that communicates, and who holds back
This is why the dialectic of naming of God cannot be
transformed into knowledge
Makikilala natin siya bilang hindi makikilala
Hindi ito agnostic
May pagkikilala talaga ngunit merong pagkikilala na hindi
ko makikilala
Tunay na pangalan niya ay walang pangalan
o Moses and Burning Bush example: I am who I am
Ibinabalik sa kung ano ginawa niya sa buhay ni Abraham,
Jacob, Isaac?
Nandito lagi ang tukso ang idolatriya na iuwi sa mahahawakan
ko
Jesus in the baby manger who cant speak vs. the one
who made the world and made meaning vs. Jesus nailed
to the cross
Vanishing point nababasag ang mga larawan at nagiging espasyo ng
pasya sa pananampalataya
Dito maaring gumalaw ang atin pananampalataya, kapag wala
na tayong nahahawakan
Kahit an gating pagka-ako, threatened din
Magtitiwala ba ako o hindi?
Trust walk example: nakakatakot at kailangan pa rin kumakapit
Para sa hindi nananampalataya kapag hindi ko kilala, ito na
ang dead end
2015

Naming God ni Ricoeur

o Sinisikapin niyang isipin ano ang ibig sabihin ng salitang Diyos
o Gumagalaw tayo sa phenomenolohikong nibel
Kung maniwala man ako o hindi sa Diyos, ano ang inoo o
hinihindi ko?
o Ano ang mukha o pangalan ng Diyos sa mga Hudyo at Christiano?
o Itong pangalan na ito ay hindi iisa lamang
o Ano itong polyphonic na pangalan ng Diyos?
Tatlong Uring Genre sa Banal na Kasulatan
o Torah (narrative discourse/prescriptive discourse)
o Prophets
o Ibang Kasulatan (wisdom writings/awit)
o Naghahalo rin ang mga genre nito
Ang larawan ng Diyos na lumilitaw sa mga kasulatan:
o Narrative Discourse: Diyos na nakikialam sa mga buhay ng tao
Buhay nina Moises, Abraham, sambayanan ng Israel
Siya ay isang actor sa loob ng nangyayari, hindi pupeteer
Nakikibahagi siya sa mismong aksyon
Hindi lamang siyang director na may cameo role lamang
o Prescriptive Discourse: Nagbigay ng utos
Ito ay bahagi ng isang mas malawak na narrative discourse
Bahagi ito ng isang kasaysayan ng pagpapalaya
Upang ingatan ng Israel ang kanyang kalayaan
Hindi lamang mga batas na galing sa lavas
o Prophetic Discourse: Diyos na nagsasalita sa mga tao
Ang kanyang pakikialam ay hindi lamang sa pangyayari
(narrative discourse)
Nakikialam din siya sa mga salita
Mga propheta ang nagkokontra ng mga kuro kuro ng mga
Israelites
o Other Writings: Tao ang kumakausap sa Diyos
Tao ang nagsasabing ikaw sa Diyos (sa mga awit)
Problematiko sa Wisdom Writings: ano ang kahulugan ng buhay
sa harap ng absurdo, pang-aapi?
Inaangat ang nibel ng kahulugan sa universal (lahat ng mga
bansa)
Humiling ng hari ng Israel dahil gusto nilang maging tulad
ng ibang bansa
Pero ang Israel ay iba talaga sa ibang bansa dahil ikaw
ang pinili
Ang punto dito ay ibat iba ang mukha ng Diyos sa banal na kasulatan
o Hindi pa ginagawa ni Ricoeur ang pagtingin ng mukha o pattern ng
Diyos sa ibang banal na kasulatan (analogizing transfer)
Kung sinabi kong naniniwala ako sa Diyos ano ang ibig sabihin nito?
o Pagpapaubaya
o Linulundagan ng ama

Hindi pwede I believe lamang. Dapat meron pa ring objetive pole na

hindi lamang galing sa atin
o May isang naririyan na na tinatanggap o hindi ko tinatanggap (dahil
hindi ko linilikha)
o Aksidente na nararanasan bilang tadhana o biyaya through ongoing
choice
Ang pasya na ito ay hindi parang isang araw okay maniniwala
ako sa Diyos ng mga Christiano
Hindi one day tajaaa
o Mahalaga na isipin na meron nang kasulatan galing sa 2nd
hermenutical circle
Mayroong namamagitan na mga institusyon
Maari ito ang maging tulay o hadlang
Dahil sa komunidad, nakikilala ko ang banal na kasulatan
Ang larawan ng Diyos ay hindi sariling chopsuey
Chopsuey kwento ni Calasanz
o Kapag nakatira sa bahay, ikaw gagawa ng sariling pagkain
o Ang karanasang relihiyoso ay hindi sariling chopsuey
o Dapat iwasan ang transcendental god na bunga ng sariling
imahinasyon
Hindi na ito magiging mysterium kung ikaw ang lumikha
Ang tunay na Diyos ang ibang iba
Ang Diyos ay dumarating; hindi nanggagaling sa atin
o Nagiging mahalaga ang komunidad dito
Ang komunidad ay iba sa akin
Ngunit, ang komunidad ay maaaring magkaroon ng sariling dolo
Maaari kong matanggap ang mga dolo ng komunidad
o Mahalaga ang circulation Nagtatalaban ang mga hermetutikong bilog
Page 227 Naming God - Referent God is thus intended by the convergence
of all these partial discourses
o Ang pagsasanib ng mga ito ay isang circulation
o Ang mga pagtatalaban ng lahat ng mga larawan, doon nagkakaroon ng
mukha ang Diyos
o The referent God is not the convergence of the mutual coming
together. It is also the index of their incompleteness
Ngunit, ang lahat ng mga larawan na ito ay kulang pa rin
Page 144 Experience and Language
o These 3 scriptures suggest a plural naming of God
o To complete this polycentrism of this theoleugumenna, we should add
the withdrawal of the name
o Belonging to one of them but.
o Escapes each of them
o It is a target, a moving target, yet it is a vanishing point
o Kabalintunaan: matatamaan mo lamang siya kapag hindi mo
matatamaan
7UP Advertisement story ni Calasanz
o 7UP advertising campaign The un-cola
o

Its the nothing that makes us something. Its what we miss that hits
the mark. Its whats left out that leads us in. Its the light shining in
the dark. 7UP
o Si Comprehendis Non Es Deus (Kung mahawakan mo, hindi siya iyon)
o Mga talinhaga: madilim na gabi/cloud of unknowing/higit na liwanag na
nakakasilaw
Wala akong nakikita hindi dahil kulang sa liwanag. Wala akong
nakikita dahil labis ang liwanag
Madalas lalo lang kumakapal ang dilim. Madalas lalong gumugulo.
o Noong naranasan ng disipolo ang Espiritu Santo, bumagyo
o Aslan is a wild animal
o Sa mismong hagod, masakit
o Maaring maranasan ko na parang kawalan
o Pero maari na ang kawalan na ito ay kawalan ng mga dolo dahil hindi
na sapat ang dolo
o Katanginan ng isang touchstone (noong binasa o pinanood mo, ito
ang isang magandang pelikula o libro) Meron talagang impact. Nauuna
ang wow
o Isang tunay na pagkikilala ngunit wala akong alam
Kung titingnan natin ang relihiyon na maging sagot sa ating mga tanong,
wala tayong makukuha
o Hindi kaalaman (knowledge) ang relihiyon, ngunit ito ay
relationship
o Kilala mo hindi dahil alam mo lahat ng nangyari sa buhay mo ngunit
kilala mo siya dahil meron kayong pinagdaanan
o Kaya mahalaga ang karanasan ng withdrawal of the name at
vaninishing point dahil ito ang lumikha ng espasyo para sa isang
tunay na pagtitiwala
Kaya nga maaari akong lumundag
o Akto ng pananampalataya ay magagawa lamang kapag malaya ako
Tulad sa pagmamahal mahal kita sinasabi kapag tunay na
malaya ako
o Kung mawala ang mga institusyonal at authoritarian support, maaring
isang pagkakataon upang makita kung ano ang pinipili ko
o

January 8, 2015
- Last session: mukha ng Diyos sa banal na kasulatan
o Diyos bilang nagmumulan ng kautusan
o Diyos bilang nakakusap (ikaw)
o Diyos bilang meaning of meaning
- Ngunit nagtatapos si Ricoeur sa pagurong ng pangalan withdrawal of the
name
o Pangalan ng Diyos ay hindi lamang ang pagtatalaban ng mga ibang
pangalan
o Ang pangalan ng Diyos ay isang vanishing point
o Ang pagsasama-sama ng lahat ng pangalan ay isang uri ng kawalan
- Pangalan ng Diyos kay Moises sa Exodus 3:14 I am who am Yahweh

Mainstream interpretation: Diyos may kinalaman sa being, zein,

essence
o Ngunit hindi ito ang punto ng pangalan
o Hindi ito pwede bigkasin para sa mga Hudyo
Ginagamit ang adonai, eloim, etc
o Tautology ang sinabi sa Exodus 3:14
Sino ka? Akoy ako nga
Parang walang sinabi
Ngunit sa isang bahagi, hindi nasabi ang lahat, ngunit nasabi
ang pinakamahalaga
Maari sagutin ang sino ka? sa paraan ng:
Ako ay si Joshua Cortez, ito ang kurso ko, ito ang weight
ko, etc.
Kapag ginawa ito, hindi masasabi ang lahat
Ang ako ay hindi makakahon sa mga categoriya, stereotype
o May mga kahon tayong nakukuha galing sa kultura, etc
Ano isasagot ng mga Israelite kung tinanong kung sino
nagligtas sa kanila?
Sabihin mo na siya ang nagligtas
o Ang pinakaganap na pangalan ay ang kawalan ng pangalan
o Ang pinakaganap na pagkikilala sa Diyos ay makilala na hindi
natin makilala siya
Sa ating konkretong karanasan, ganyan rin
o Sa pagkakakilala sa ating kapwa o sa sarili
o Hindi kataka-taka na ang tao ay hindi maiuwi sa isang tumpak na
larawan dahil kawangis ng tao ang Diyos ayon mga Kristianyo at
Hudyo
o May mga stereotypes tayo sa mga tao
o Pero sa katotohanan, lumilihis ito sa mga larawan
o Ang pinakaganap na pangalan ng kapwa ay ang tinutukoy ni
Buber ikaw o tinutukoy ni Levinas na mukha
Ang tao ay subheto, hiwaga, mysterio, etc.
Ang pananampalataya ay lundag sa yakap sa ama, totoo ito
o Ngunit ito ay lundag sa dilim pa rin
o Ito dahil ang ama ay hindi ay maiiiuwi sa isang tumpak na larawan
Mahalaga sa karanasang relihiyoso ang pag-galang sa wala, sa hindi ko
alam
o Pwede tayo gumamit ng maraming mga kahulugan, pangalan, mukha
upang ipahayag ang mysterio**
Gumagamit din tayo ng mga kabalintunaan, mga paradox upang
magkaroon ng mga magkasalungat na pangalan ng Diyos
o Pangalan ng Diyos ay coincidence of opposites: nagsasanib ang itong
mga magkasalungat
o Mahalaga rin ang via negativa, apophasis ang landas ng hindi,
negatibong landas
Pag-iwan sa mga lahat ng maiisip o masasabi tungkol sa Diyos
o

Ang tanging masabi sa Diyos ay hindi kung ano siya pero kung
ano siya hindi (hindi siya ganito, hindi siya ganyan)
Itong walang hanggang paraan na ito ang hindi ko kilala
Apophasis = Kawalan ng kakayahan na sabihin kung ano siya
Kaya mahalaga ang paggamit ng mga talinhaga
My love is like a red red rose. Alam naman talaga natin
na hindi talaga parang red rose pero may paghahambing
pa rin
Mas mapanganib ang mga paglalarawan na mas malapit
Ang Diyos ay espiritu, ang Diyos ay umiiral
o So ang Diyos parang isip? Dahil may karanasan
tayo ng epspiritu parang ganun din ba ang Diyos?
Umuurong ang Diyos sa lahat ng pangalan, lahat ng kahulugan
o parang wala o ang layo layo ng Diyos
Hindi ito ibig sabihin na wala talaga siya o ang layo talaga siya
o Maari nararanasan ito dahil ang lapit lapit ng Diyos at hindi na
makita
Parang hangin, napupuno ang ating buhay kahit hindi
napapansin
Nararanasan ang hangin sa mas tumpak na paraan kapag
nawawala ang hangin (asthma attack)
Ang karanasang relihiyoso ay hindi knowledge, ngunit relationship
o Sa pinakamalalim na relationship, wala akong alam
o Karanasan na hindi ko hawak ang lahat
o Ang pagtungo sa pananampalataya ang hindi more of more in
control
o Its all about losing control
o Hindi ko hawak dahil ako ang hinahawakan
Paghawak sa isang semper mayor
Nararanasan ko lamang yung pagkabitin o ang paghulog
o Ang karanasang relihiyoso ay nakabitin sa langit at lupa
o Ang karanasang relihiyoso ay laging
Paguuubaya
Obedience
Pagtitiwala
o Mahirap ang pananampalataya sa mga taong nakaplano na ang lahat
Pero walang lugar para sa pagsurpresa
Walang lugar para sa kamatayan, para sa pag-ibig
o Karanasang relihiyoso ay pagbubukas sa surpresa
o Kataga ni Heidegger na gelassenheit
Hahayaan, to let be
Hayaan mo lang magpakita
Isang paghihintay rin (madalas ito ang mahirap)
Hindi na tayo sanay maghintay
Breakdown of epistimology I dont know
o I dont know, but its okay
o Habang hindi ko alam, hindi ako in control

Example ng trust walk

Sa idolatriya, talagang hawak ko, at alam ko
o Merong epistomological hold
o Merong mysterium tremendum at mysterum fascinoscium na
nagtatalaban
o Breakdown ng mga a prioris
Pano kung nabigo ako, kung hindi nangyari yung ineexpect ko
o On one hand, pwede sabihin ito ang risk
o On the other hand, merong excited sa adventure
Para sa karamihan tayo, nabigo na tayo sa relihiyon
o Tulad ng noong sinabing trust me sa karanasan ng pag-ibig
Tapos iniwanan ka at sinaktan ka
o Kapag sa pangatlong beses merong I heard this before at meron ding
maybe this time
Merong suspicion
Whats the hidden agenda?
o Paggamit ng Diyos para sa rationalization ng pag-aapi, pagpatay,
pagpapatibay ng institusyon ng alipin, oppression
Nangyari na ito sa kasaysayan (macro level)
Bahagi ito sa pagkaugat sa konkretong kultura, kasaysayan, etc
o Ang karanasang relihiyoso ay isang pasya, kapag nabigo ako. Ito ay
isang pagkakataon na lumitaw ang tanong sino ba talaga si daddy?
Akala ko kilala ko si daddy pero hindi pala
Kailangan daanan muna upang malampasan ang mga idolo na ito**
o Para sa Diyos, hindi ko pa napuntahan, kaya exciting
o Ito ang nagpapabata
Ano ba ang kahulugan ang karanasang relihiyoso?
o Hindi ito mapapako sa madaling paraan
o Ano ang Diyos, ito ito ito <- hindi ganun
o Totoo, meron tayong mga peg tulad ng withdrawal of the name,
credere in deum, tatlong hermeneutikong bilog
o Karanasang relhiyoso at gumagalaw sa talong bilog
1st Question:
o 2nd Hakbang ni Ricoeur: analogizing transfer
o 3rd Hakbang ni Ricoeur: walang tigil na gawain sa mga ibat ibang
struktura na gumagalaw
Aabot tayo sa isang abot tanaw na tinatawag nating relihiyon
Relihiyon ay isang pangkalahatang ideya
Relihiyon ay hindi isang konkretong bagay, ngunit isang
framework
2nd Question:
o Problematiko ng mga larawan ng mga Diyos nagkakaroon ng tindi sa
relihiyon ng Kristiyanismo
Nagkaroon nga ng mukha ang Diyos, partikular na mukha, na
katawan
Iconoclastic controversy: Hindi dapat magkaroon ng larawan,
icons ang Diyos

Kapag may larawan, parang sinasamba mo ang kahoy,

painting etc.
Naging pasya ng Nicea: Maaring iukit ang larawan ni Jesus dahil
tao siya
Kapistahan ng pagkatuli ni Hesus
1. May katawan ang Hesus dahil itinuli siya
2. Hudyo si Hesus
o Pumasok siya sa isang kasaysayan
Si Hesus ay parehong tunay na tao at tunay na Diyos
Hesus sa kanyang public ministry: linalampasan lahat ng
inaasahan sa kanya ng mga kababayan niya
Sa huli, ang larawan niya ay isang bangkay
Limitado, ngunit winawasak ang mga limitasyon
Baliktan natin ang tanong ni Hesus
o Para sa inyo, sino ako? Unang tanong sa Caesera Philippi
Ikaw ay si Elijah, ikaw ay propheta (2nd hermenutikong bilog)
Pero itatanong niya sa atin sino ako para sayo? (3 rd
hermenutikong bilog)
Hindi na tayo pwede mag quote noon
Sabay sabay walang mukha ngunit may mukha, may pangalan ngunit walang
pangalan, etc
o Ang convergence ng dalawa ay isang vanishing point
Vanishing point dahil nagkakaroon ng bagong mukha
o Sino si Hesus? Heto
o Sinasabi ng tunay na mananampalataya ako si Hesu Cristo
January 13, 2015
Mga Tanong:
1. Bakit tayo nagsimula sa phenomenolohiya ng relhiyon?
- Itong paraan ang mas kilala natin
- Pwedeng metholodiya ng discourse analysis, pwedeng transcendental (alaKant), nagsimula tayo sa phenomenology dahil ito ang ginawa sa ph 101, 102
- mabunga ang paraan ng pagbalik sa konretong karanasan
- mas malinaw ang koneksyon sa araw-araw na buhay kung bumalik sa
konkretong karanasan
- hindi sapat ang phenomenology dahil kailangan din gamitin ang
hermeneutika
- dahil ang ang karanasan nito ay dumadaan sa mga mediations
2. Para mapagaralan, dapat bumalik sa konkretong karanasan, pero diba nga
hindi maikakahon sa karanasan ang Diyos?
- sinisikapan natin gawin ay larawin ang konkretong karanasan
- ang konkretong karanasan ay karanasan lagi ng karanasan ng laging
nakihihigit
- ang pgalalarawan ay laging hindi sapat
- maaring huminto nalang tayo ay sinabing imposible (isang posibilidad)
- may ibang posibilidad may ibang karanasan na kahawig ng karanasang
relihiyoso
- karanasan ng sarili (sino ba talaga ako?)
- walang malinaw at tumpak na sagot

- karanasan sa katawan
- karanasan sa kalayaan
- karanasan sa kapwa
- laging hindi natatapos
- may tukso na ayaw ko na makilala
- may ibang posibilidad patuloy sa pagsasaliksik at makilala ang sarili
-bakit natin ito gagawin?
- kahit na laging kulang at laging sapat, may tunay na kaalaman pa rin
- hindi ito yung bastat wala akong alam
- Ang pilosopo ay laging nagsisimula
- may nauunawan nga tayo, platon, aristoteles, kant etc
- ngunit laging hindi tapos
- konteksto ng k-12 reform
- ideyal na abot-tanaw
- magkaroon ng ideal graduate na life-long learner
- lagi kong ibig ipakita na ang Diyos ay hindi esoteric na object na walang
kinalaman sa pang-araw araw na karanasan
- totoo: laging nakahihigit, ganap na iba
- kasabay nito, sa konkretong karanasan, nakikita natin na parang
ganun
- para sa kristiyano, hindi kataka taka dahil ang sarili ay laging larawan
ng Diyos
- hindi kataka taka na nakahihigit ang nilikha ng Diyos
-sa isang banda, napaka-familiar: ibang-iba sa isang banda, ngunit sa
kabilang banda, hindi talaga naiiba
- transcendence at imanence (kilala ko na ito) (nananahan sa loob
ng ating karanasan)
- Kapag sinabi na parang ganito ibig sabihin na sapat na ito para maniwala sa
Diyos?
- kapag tiningnan natin ang credere in deum, etc. magmumulat tayo na
kailan ba ako nagpasya?
- kung matauhan ako doon, may tukso na ang sama sama ko
- may pagkakataon na ano ang gagawin ko ngayon?
- espasyo para sa pagpapasya
- pagkakataon na higit ko siyang kilalanin?
- posibilidad na mapawasak ang kaugnayan
- hindi na siya ang idol, ang santa claus
- ang point nito ay ano ba ang larawan ko ng Diyos?
- lagi natin tinatanong na totoo ba ito, ideological superstructure lang ba ito
kailangan natin malaman ano muna ang tinutukoy ko?
- maaring ang tinutukoy ay isang straw man
- Freud: Diyos ay projection ng lahat ng ayaw ko at ito ng Diyos
- Sartre
- ang kahirapan ay mailarawan kung sino ba ang Diyos na ito
- ano ba ang nararanasan ko kapag nararanasan ko ito
- babalik sa karanasan ng pagsamba, ng pagpray
- ano sinasabi ng Banal na kasulatan tungkol sa pangalan ng Diyos?
- polyphonic
- strategy ito para sabihin ang hindi masasabi

- gumagamit ng maraming pangalan upang masabi ang hindi

masasabi
- hindi sapat ang iisang pangalan
- minsan magkasalungat ang mga pangalan
- ganito rin ang kaugnayan sa ating kapwa
- I cant stand her My mother is crazy kasabay nito I cant live without
her
- hindi consistent ang Diyos sa banal na kasulatan
- sapagkat ang yaman yaman ang kahulugan
- negative capability
- lagi tayong naghahabol na maayos ang lahat pero may
contradictions
- may contradictions dahil maliit ang pananaw, sa bigger picture may
coherence
- kaya gumagamit ng hyperbole, paradox, via negativa
- wala tayong karanasan ng walang hanggan
- kaya wala tayong positibong adjective para dito
- ano ang ibig sabihin ng wala siya doon?: hindi natin alam
- binabasag natin ang karaniwang struktura ng wika upang ilahat ng
katotohanan na hindi siya mapapako sa ating karanasan
- upang bigkasin ang mga hindi mabibigkas
-Levinas: unsaying dapat may sabihin ka at biglang babawiin
- strategy para mabigkas ang hindi mabibigkas, ang ka walang
hangganan nito
- ang pagsasama-sama ng lahat ng mga strategies nito ay katahimikan
- ang pagtatalaban ng lahat nito ay isang kawalan
3. Kapag sinabi na ang Diyos ay lahat ng ating mabibigkas oh sige ang
mahalaga ay ang akto ng pagbigkas ang performance ang mahalaga
- kung lahat lahat nga, edi kasama ako, at kung kasama ako, eh hindi
ko mahahawakan
- imagine a universal card catalog: may isang kulang pa rin.
(imcompleteness theorem)
- ang ganda ng equation
- pagsasanib nito ay isang kawalan, wala pero hindi wala lamang,
ngunit isang apaw
4. hindi ba may kahawig na karanasan na sinasalamin, karanasan ng
maganda
- karanasan nito ay alingawngaw (echoes) ng Diyos
5. posible bang talagang bitawan ang larawan ng Diyos??
- habang buhay na hamon na bitawan kung ano man ang hawak natin?
- sikreto: kapag matanda ka na, mas mahirap bitawan, dahil mas
nasanay ka na
- hindi lang ito comfort zone, pero safety zone
- safety zone: kapag nawala iyon, sino ba ako?
- kapag 20 ka, kahit masira ang idolo mo, may panahon ka pa na
tumanggap ng bago
- kapag matanda ka na meron pa bang darating
- ano man ang iyong edad, ito ang maaring mabata sayo
- ito ang kakahayang magsimula mula

83 years old na gusto magsulat sa creative writing

ang kakahayan na magsimula muli ang makakabata
kahit 19 ka pwedeng nakatingin ka lang sa salamin
ang kakahayan na bitawan ng idolo ay kakahayang bitawan ng idolo
Whats it like to be in love?
- find out!
- itong credere in deum ano ba talaga ang mahirap sa
pananampalataya?
6. Ano ba ang mahirap sa pananampalataya
7. Tungkol sa atheism
- atheism ay may aspeto ng unbelieving
- parallel ang paggalaw ng atheism at tunay na pananampalataya
- pagkakaiba nito ay sa pagkatugon
- tugon ng pagtanggi ay atheism
- sumasampaltaya ay nais na magpatuloy
- common ang pagbasag ng idolo sa pareho
- may pagkakataon rin na kahit ayaw ko basagin, nababasag
- sa harap ng pagpasya nito, ay tunay na pagpasya
- ang buod ng atheismo ay isang pasya (yung ayoko na)
- pananampalataya = patuloy na pagkapit
- kung ano man mangyari di kita iiwanan
- kataka taka na any tao may kakahayang mangako
- kung matutupad ito o hindi, ay isang pasya
- ang whatever happens ang credere in
- yung naniniwala ako pero please stay away
- keeping God at the safe distance
- may paliwanag ang uniberso, guarantee of moral life
- pero ayaw ko yung up close and personal
- Aslan is a wild animal
8. May sitwasyon na neither atheist nor religious?
- sitwasyon na hindi ka pumipili
- Do you love me? Neither here or there
- nagsisinungaling ba si Zelda?
- hindi, hindi niya mahal si Kim
- kung tingnan bilang isang kaugnayan lulundag ako o hindi ko
lulundag?
- maaring hindi pa
- maaring naniniwala ako pero hindi pa
- kapag nagpopostpone tayo huwag muna ibig sabihin for
now hindi
- pero culturally impolite kasi na sabihin na hindi
- ang pasya laging limitado
- black and white ito
- mga possibilities ay pwedeng may gray area
9. Tawag-tugon
- sinasabi sa banal na kasulatan na: laging tumatawag ang Diyos
- gumagamit ng mediations = kalikasan, kapwa, pangyayari sa pamumuhay,
personal inspirations
- minsan naiisip baka ako lang yun
- baka isip ko lang iyon

- maaring na yung pinakapersonal mong isip ay hindi isip mo lang

- hindi purkit iniisip ko, ako lang iyon = prophetic discourse
- sa paraan ng kalikasan
- ang Diyos ay laging tumatawag ngunit hindi nahuhuli ang tawag
- hindi lahat tayo may antenna para makahuli ng signals
- madalas, ang tahimik na ihip lamang
- dapat maging alisto upang mahuli ang signal na iyon
- Seventh Seal
- strawberries, gatas, nagtutugtog ng lute si Jof
10. Gellasenheit pagpapaubaya pero paano ko malalman kung
humahantong ito sa katamaran?
- Taoism (wu-wei)
- ano ang pagkakaiba ng wu-wei at katamaran
- ang kaalaman pwedeng undecidable?
- karaniwang karanasan
- minsan na mga blocks na kahit nagaaral ka, may blockage
- ano ang pagkakaiba?
- elemento ng pagsubok
- elemento ng alisto
- makikita sa bunga
- pakikitungo sa pagisa-isa (romantic)
- kailangan maghintay
- may paghihintay na alisto at sensitive sa paghihintay na
walang pakialam
- madalas, nagkakamali tayo
- hindi naman foolproof na gellasenheit, minsan kahit naghihintay wala pa rin
ang nangyayari
11. paano ko maiiwasan at all costs ang idolatriya?
- hindi ko maiiwasan ito
- nasa paglalakbay
- St Aquinas tao ay naglalakbay, tayo ay nasa landas, wala pa tayo sa
terminal point
- hindi natatapos pero laging may espasyo para magtubo
January 20, 2015
- 2nd part ng kurso
o Ano ba ang kanyang katotohanan?
o Hindi tayo aabot sa isang tumpak na sagot?
o Ano ba ibig sabihin kapag sinabi natin totoo?
o Kahit sa araw araw na buhay, yung katotohanan ay sinasabi sa ibat
ibang paraan
Merong silyang ito, merong butiki, merong si Kim
Ibat iba ang paraan ng pagmemeron
o Kapag sinasabi mabuti, o isa, sinasabi sa ibat ibang paraan
- Ano ibig sabihin natin kapag sinabi nating totoong may Diyos?
o Mas madaling sabihin kung ano ito hindi ibig sabihin
o Para sayo, ano ibig sabihin mo kapag sinabi mo na totoo ang Diyos?
May elemento ng kung ano hindi ibig sabihin, na hindi lang ito
illusion

Example ng hyperglycemia na nagkaroon ng

hallucination. Hindi ganito ang Diyos
Hindi ito galing sa mga pagnanais at paghaka haka (hindi
wish fulfillment lamang)
o Kahit may pagnanais, maaaring walang batayan ito
sa katotohanan
Sana makagraduate ako
Nabibigkas lang ang totoo sa isang negatibong paraan
Example ng mahal ko si Jacinta
o Hindi lamang ito sa chemistry
o Hindi lamang sa interesting conversationalist
o Ang pagkatotoo ng Diyos ay hindi pareho sa totoong may Harvey
Ano ang ibig sabihin ng totoong may Harvey?
Ano ang pagmemerong ng isang computer app?
Ano itong isang ikaw na masasabi kong mahal kita
o Ano ibig sabihin ng walang Diyos? na wala siya tulad ng walang
Kapre?
O walang Diyos tulad ng hindi planet ang pluto?
O walang Diyos na tulad na ayokong may Diyos
Ano ang mga implikasyon nito?
o May masasabi ba ito tungkol sa lipunan at kapwa?

Recap of part 1
- Pope Francis: Ang relihiyon ay hindi sagot, ngunit kaugnayan
o Tanong na hindi masasagot Why do children suffer?
Iniisip ng tao n dapat masagot ito ng bibliya, etc.
Walang sagot ngunit katahimikan at luha
o Ito ang ibig sabihin ng kaugnayan, relationship
Totoo na galing sa kaugnayan, may mga liwanag, may masasabi,
at mabibigkas
Kailangan balikan kung saan ito nakatali, saan ito nakaugat
-

Maaring ang ating mga damdamin ay maging bukal ng idolatriya

o Kapag may kapayapaan o kasiyahan tapos iniisip na nandito ang Diyos
nandito ang damdamin
Idolo pa rin ito dahil kapag wala ang mga damdamin na ito, ibig
sabihin na wala na ang Diyos?
o Hindi na sinasabi na ang Diyos ay walang kinalaman dito, ngunit
sinasabi lamang na ang Diyos ay nahihigit pa rin dito
o Kailangan daanan ang mga konsepto at mga damdamin na ito
Ngunit kailangan pa rin lampasan ang mga ito
Strategy: paradox, maraming mga pangalan, ibat ibang
pangalan, via negatiba, kailangan ng mga larawan dahil
sumasakatawan natinn
Binabali natin ang mga karaniwang larawan upang
masabi ang hindi masasabi

Gumagamit ng mga paraan upang hindi maipako sa

karaniwang paraan

Balik sa part 2
- Hindi ba posible na ilusyon lamang ang karanang relihiyoso?
- May batayan ba ang karanasang relihiyoso?
o Tukso ang idolotriya pareho sa naniniwala at hindi naniniwala
- Paano ba naitatanong na totoo ba ito?
o Hindi ba sapat na makahulugan, nagbibigay ng direksyon, mabunga,
mas inspirado na tumulong sa kapwa, buhay moral upang sabihin na
totoo?
- Sabihin natin na kapag umuwi ka tapos sabi ng nanay ubi usap tayo.
Dumating ang daddy mo tapos medyo seryoso pero hindi mo alam kung ano.
Sabi ng mommy mo kasi kubing maggragraduate ka na. Panahon na para
malaman mo na ampon ka May magbabago ba sa buhay mo?
o 1st person
Magugulat ako pero wala naman magiiba sa pakikitungo sa
magulang ko
Magtatanong po ako kung ano nanyari sa totoong magulang ko
Itatanong ko kung saan nila ako nahanap
o 2nd person
Hahanapin ko talaga ang mga totoong magulang ko
Bakit mo pa gusto hanapin? Para mabuo ang istorya ko
Hindi ba kami sapat para sa istorya mo?
Bakit mo gusto hanapin?
o 3rd Person
Kung hindi ko malalman, habangbuhay na magiging tanong sa
atin
Marami naman ang mga tanong na hindi masasagot sa
buhay?
Yung biological mother ko ang nagluwal sa akin Pero iba ang
nagmahal sayo
Human nature na gusto malaman
Optional ba ito o kailangan?
Kailangan dahil importante ito sa akin. Bakit ito
mahalaga?
o 4th Person
Wala akong balak hanapin
Talagang bali wala na ang biological parents ko?
o 5th Person
Gugustuhin ko po malaman dahil ang pagkatao ko ay nakatali sa
biological parents ko
Bakit kailangan malaman?
o 6th Person
Hahanapin ko rin, pero for practical reasons, para kung may
mana ako
Pano kung siya yung parents ng boyfriend ko?

Knowledge, hindi relationship?

Sabihin natin sa halimbawa na masasaktan ang magulang na
nagpalaki
o 7th Person
John Lennon example
Variant ng tanong na ito: paano kung matuklasan mo si daddy may affair,
pero si daddy good provider, may quality time pa rin siya. Pero walang
kaalam alam si mommy. Kapag nalaman ito ni mommy, masama ang
mangyayari. Naconfront si daddy tapos sinabi niya but i love you all. Have
I neglected you? Have I neglected the family? Masasabi mo ba kay
mommy?
o Truth diba? Alethia!
o Person 1
Sasabihin ko sa nanay ko
Hindi totoo ang pag-ibig kapag may affair
o Person 2
Hindi mo matanggap na si mommy talaga mahal ko pero ito
diversion lang
o Person 3
Hindi ko sasabihin. Kakausapin ko para siya ang magusap kay
mommy. Is it worth it?
o Person 4
May karapatan na malaman ang katotohanan
Ang sinisikapan natin ngayon ay kapag sinabi natin katotohanan,
ano talaga ibig sabihin niyan?
o Ang katotohanan ay hindi lamang isang material fact kahit nakaugat
ito sa material fact
o Hindi rin ito isang mathematical fact
Ano ang halaga nito?
o Para sa pagbubuo ng ating istorya? Pagbubuo kung sino ako?
Yung tanong na may Diyos ba o wala? ay gumagalaw sa espasyo
na ito

San Anselmo naging monk sa Normandy kung saan niya sinulat ang
Proslogion
o Nagsulat siya ng 2 aklat tungkol sa katotohanan ng Diyos
Monologion (kinakausap niya sarili)
Proslogion (isang dasal)
o Tunay na pamagat ng aklat na ito ay Fides Querens Intellectum (Faith
Seeking Understanding)
First part of Proslogion
o I began to ask myself it it were possible to find one single argument
needing no other proof other than itself, to prove that God really is,
that he is the highest good, and that he is all whom all things we need
for being, and other things we need to prove about the nature of God
o Nagkaroon siya ng insight
Sinulat niya ang Proslogion upang magalak tayo

Supplementary article Prolatio Dei

Article ni Jean Luke Marion Is the ontological argument ontological?
Audio file musical version ng chapter 1
Gabay sa pagbasa ng proslogion: outline
Mga pangalan ng Diyos na ginagamit ni Anselmo

Janauary 22, 2015

- Pinakasentro sa Proslogion ang 15th chapter
- Balangkas ng Proslogion: basahin A tapos A, B tapos B, etc.
- Tatlong Uri ng Pangalan sa Diyos sa Proslogion
o Kung paanong nagtatalaban ang tatlong pangalan ay nagbibigay diwa
sa lohika ng proslogion
- Arabic numerals = sentence numbers (baka hindi ganap ang correspondence)
-

Proyekto ng anselmo sa proslogion

o Sa first part: ano ang kahulugan ng karanasang relhiyoso?
o Ano ba ang katotohanan ng karanasang relihiyoso?
May batayan ba ito?
Ano ibig sabihin ng pagpapatunay ng Diyos?
Ano ang inaasahan natin kapag sinabi na pagpatunayan
ang Diyos
May pagpapatunay sa social science, sa science na ibat ibang
klase
Pagpapatunay ng sino pumatay kay Bonifacio? vs
pagpapatunay ng Charles Law
Paano ipapatunay ang pagmamahal?

Struktura ng Proslogion
o Punto de Vista: someone trying to raise his mind to the contemplation
of God and seeking to understand what he believes
Malakas na pananampalataya si Anselmo
Raise his man to the contemplationof God: Hindi lamang
pagisipan kung sino ang Diyos, hindi lamang sa larangan ng
pag-iisip ngunit para makita ang Diyos
Seeking to understand what he believes: para mapalalim ang
kanyang pananampalataya
o Ano ang kinalaman ng paguunawa sa pag-pasya o paglundag?
Kapag sinabi ba na bakit? mali na ang tanong?
Basta lang ba ito?
O may dahilan ba upang maunawaan ito
Kahit higit ang paglundag sa paguunawa, hindi ito labag
sa paguunawa
May katangiang rationalidad ngunit iba sa rationalidad sa
araw araw na buhay
o Ano ang kinalaman nito sa pilosopiya?

Ginagamit ng pilosopo ang katwiran, ang katwiran na hindi

nakapako sa lipunan, tradisyon, etc.
Kung nagsisimula si Anselmo sa pananampalataya, paano ito
nagiging pilospiko pa rin?
Ano bang uring teksto, o genre ito?
Dasal, kinakausap niya ang Diyos
Sa simula, kinausap niya ang kapwa, ang sarili
Turn aside, put aside, escape, let your burdensome
distractions wait
Mga ito ay paraan upang makatuon siya sa
pinakamahalaga
o Lord it is your face i seek
o Pagbabalik loob: recollection = pagtipon ng sarili
Maraming allusions sa Bibliya
Enter into the inner chamber of your soul: Gospel of Matthew:
Sermon on the Mount
Mahalga ang I seek your face, Lord it is your face i Seek na
galing sa isang Psalm
Ito ay isang resume sentence parang kay Riceour na may
resume paragraph
Kapag sinasabi ni Anselmo ang mukha mo = Levinas na
mukha na mismong kaakohan ng kapwa
Saan natatapos ang kanyang pakikipagusap sa Diyos?
Sa huling chapter
Ang mahigpit na pangangatwiran ay bahagi sa dasal
then do I not see you?
Pinaka ugat na problematiko ng Proslogion
Nasa lahat ka, pero bakit hindi kita nakikita? = Ubique es non video
Ito ang kontradiksyon na dinadaanan ni Anselmo
Paano nasabi ni Anselmo na nasa lahat ka?
2nd Hermenutical Circle. Ito ang tinuro sa kanya
Pananampalataya na gumagalaw sa 2nd Hermenututical
Circle
Sa kabilang banda hindi kita nakikita
Nanggaling ito kanyang karanasan, hindi konkreto, hindi
nararanasan
Ito ang katotohanan ng aking pananampalataya, at ito ang
katotohanan ng aking karanasan, at maaring magsasalungat
Maaaring may mga tao na laging nagpapray sa family at
nararanasan ang Diyos
Pero sa ibang tao na parang magkasalungat ang
dalawang katotohanan na ito Bakit ganyan?
Possibility 1: Pwede ko sabihin na mali ang
pananampalataya parang (Santa Claus experience) at
talikuran ko ang pananampalataya

Why
o
o

Possibility 2: Pwedeng talikuran ang karanasan. Bastat I

believe, I believe lamang.
o Nakakatakot magtanong
Si Anselmo, kumakapit sa dalawang dulo, nasa lahat ka,
ngunit hindi kita nakikita
o Ito ang natatagong drama sa Proslogion
o Maaaring ang tanong na ito ay isang pasya
Ay kanyang pasya at kumapit sa dalawa, at ito ay isang
malayang pasya
Paano kung kumaliwa si Zelda kay Kim??
Bakit mo ginawa? I dont know
Yung mahalagang tanong, ang punto. Ito ang hakbang na may
matutunguhan
You have to make the marriage still work
Do I want to save the marriage?
o Ito ang pasya ni Anselmo, I still want to make this marriage
work ng karanasan at pananampalataya
First step ay itong pasya o pagbubukas, hindi ang
kaalaman. Kaaalman will come later
Dinidiin ni Ricoeur na hindi sagot sa tanong ngunit tugon
sa tawag
Initial reflex natin ay knowledge
Yung Bakit? ni Kim ay ang pagrecover ng control
Kung mahahawakan ko, hindi na ako disoriented
Ang punto ay hindi getting back in control, ang pag-ibig
ay hindi about being in control
o Paano ko maaabot ang hindi ko maabot na liwanag?
How can I access the inaccessible?
Ang hinihiling niya dito ay ang imposible
Ito ang lohika ng pag-ibig. Hinahanap ng pag-ibig ay ang
imposible
I have never seen your face
Parang ulila na hinahanap ang ama
I was created to see you and I have not yet accomplished from that which I
was made
o Pananaw sa tao ni Anselmo na minana kay San Agustin at ibang ama
ng simbahan
o Mga Talinhaga
1. Dela Costa Hall
2 floors, pero yung plano at 4 floors at roofdeck
o Noong 1991, buo na ang Dela Costa Hall
o Noong 1998, nagdagdag ng floor, pero noong 1991
masasabi na buo na ang tao
Pagkatao -> 2nd floor
o Kapag may pananampalataya, may 3rd floor pero
hindi kailangan ng 3rd floor para masabi na buo na

2. May mga core subjectst at electives and majors

Kapag di mo natapos yung core subjects, hindi ka
makakagraduate
Kung CS ka, di mo kailangan ipasa ang metaphysics dahil
major yun ng philo majors
Merong ding extra subjects: parang film seminar, kahit
binagsak mo yun, gragraduate ka pa rin
Ganito ba rin ang pananampalataya?? Required o extra
subject?
o Kapag walang pananampalataya, magiging hindi
buo o fulfilled ang buhay ng tao?
3. Kare-kare
Kailangan ng karne, gulay, mani, at ito ang orthodox karekare
Buo na ang mga kare-kare kapag meron ang mga ito
Pero hindi ba mas masarap kapag may bagoong ang karekare?
o Condiment pero hindi ingredient
Si God ba ingredient o condiment ng iyong buhay
Malinaw para kay Anselmno kung nasaan siya
Para sa iyo, extra subject o required subject?

January 27, 2015

Para kay Anselmo, ang paghahanap sa Diyos ay intrinsikong katangian ng
tao**
o Ito ang kanyang tagong antropolohiya
o Kahit ito ang karaniwang pananaw noong Middle Ages
o Itong kaisipan ang nawala sa modernong panahon
Nangyari sa modernity and renaissance, may papanaw ng
humanismo, na ang tao ay buo, at kung may ugnayan man sa
Diyos, ito ay dagdag lamang
Para sa iyo, itong credere in, pananampalataya sa Diyos, ingredient o
condiment?
o Example 1:
Oo, ingredient ito
Pero baka ito maging ingredient lamang para sa iyo Naging
subheptibo ito, na pwede ibang tao walang ito pero masasabing
buo rin
So kapag isang tao hindi sumasampalataya sa Diyos, ano ang
katumbas na sanction?
So ang mga taong hindi sumasampalataya sa Diyos,
hindi sila tunay na tao?
o Example 2:
Walang destination ang mga atheists
Pero may mga sinasabi na ginagawa nila ang mabuti dahil ito
ay mabuti

So kung hindi kulang sa kanila, eh ano ang consequences

iyon?
Sasabihin nila happy talaga ako. O sasabihin mo sa
kanila, hindi ka talaga happy, akala mo lang!
Bakit? Parang pinoproject mo lang ang insecurities mo sa
kanila
Kung masira ang pananampalataya ko ito ang
mangyayari sakin, pero sa kanila happy pa rin naman
sila
Example 3:
Baka linilimitado mo ang kaalaman mo sa mga kapre
Nahihirapan tayo dahil sa palagay ko limitado ang ating karanasan
Lumaki tayo sa mundo kung saan lahat ay naniniwala. So parang
obvious
Baka masyado tayong hinubog sa ating CLE or theology
walang human flourising, full human development
Baka parang strawman lamang ang linikha natin sa mga hindi
naniniwala
Kung hindi ako maniwala sa Diyos may caricature ako ng
fanatic, fundamentalist
Kailangan tayong bumalik sa konkreting karanasan
Two Ways
Hindi ako naniniwala ay, iyon pala lang yun
Naniniwala ako ay, hindi pala ito ang akala ko

Ang mukha ng Diyos, ito ba ay isang realidad?

o Ang tinutukoy ng tanong ay hindi isang subheptibong pangangailangan
lamang
o Kung wala ito, hindi na ba ganap ang aking pagpapakatao?
o Hindi na ba matutupad ang potensiyal ko?

Nagmuni-muni si Anselmo tungkol sa kasalanan ni Adam. Chapter 1

o Ang kalagayan noong panahon ni Adam ay nakikita ang Diyos
o Sa kasalanan, ang tao ay nahihiwalay hindi lamang sa Diyos ngunit
paghiwalay sa sarili rin
Kailangan ni Anselmno na bumalik sa tahanan kung saan siya
tinapon
o Kinikilala dito ni Anselmo na kung hindi magpapakilala ang Diyos, hindi
niya ito makikilala
Teach me to seek you, and as I seek you, show yourself to me
o Ano ibig sabihin ng seeking dito?
o Mahigpit ng pagkakaugnay-ugnay ng pagnanasa, pag-ibig, pagiisip,
paguunawa
Maging alisto sa mga koneksyon na ito
o Remember you, think of you, love you = trinitarian allusion

Kinikilala ni Anselmno na ang sinisikapan niyang gawin niya ngayon ay

hindi niya kayang gawin
Paano ko maaabot ang hindi maabot na liwanag?
Lohika ng pag-ibig: kahit sabihin sa iyo na hindi maari, starting
point palang ito. Hindi kaya, ngunit sinusubukan natin.
Ang imposible ay hindi hadlang
Ang lohika ng katwiran ay nananatili sa nibel ng mga possible,
kaya kung hindi kayang isipin eh di hindi iisipin
But I do desire to understand a little of your truth
Aliquatenus kahit kaunti, kahit bahagya
Desire, understand, believe, love
Kung minamahal na, naniniwala na, ngunit bakit pa niyang
sinisikapang mag-unawa?
Hindi sapat na mahalin lang ngunit kailangan kilalanin din
Itong pagnanasang pag-unawa ay nanggagaling din sa
mismong pagmamahal
Merong isang circularity. Walang katapusan na circularity
Pagpapamahal ay pagpasyang ialay ang sarili
Credere in ay isa ring pag-aalay ng sarili
Ano ba ang ilaalay sa pananampalataya? Ang buong
kalooban, ang sariling ako. Ang pag-isip ko rin, ang
pagpapaunawa ko rin. Na kapag tunay akong
sumamampalataya, ang lumundag ay ang buo kong
tao. Kung hindi sumusunod ang aking kaisipan ay
hindi buo ang paglundag.
Maaring may mga larangan sa sarili, aspeto sa buhay na
hindi natin pinapayagang pumasok ang Diyos
I believe so that I may understand
Kailangan mo magtiwala dahil hindi mo nakikita
May aspeto na lumulundag ako sa dilim, kahit hindi ko nakikita
Sa mismong pasya ng paglundag, meron akong nakikita

Buong proslogion ay paglalahad ng pagtatalaban ng paguunawa at

pananampalataya
Questions
Para kay Anselmo, kapag akoy nananampalataya, meron akong nauunawan
o I believe that unless I believe, I shall not understand
o Gumagalaw si Anselmo sa abot tanaw ng pananampalataya
o Kung nagsisimula ako sa pananampalataya, hindi ba gumagalaw na
ako sa larangan ng teolohiya? Ano ang kinalaman ito sa katwiran,
logos? Babalikan natin ito mamaya
Para kay Anselmno, kung ang paguunawa ay humahantong sa pagtalikod sa
pananampalataya, hindi ito paguunawa

Para sa mga pilosoping medibal, hindi sila natatakot sumikap maunawa

at magtanong dahil inaasahan nila na hindi ito magkakasalungat sa
pananampalataya nila
Faith seeking understanding or understanding seeking faith?
o Ang tunay na hantungan ng Proslogion ay hindi ang paguunawa, ngunit
humahantong ang Proslogion hindi lamang sa understanding, ngunit sa
indinudulot sa kagalakan na bunga ng pagmamahal
o Circularity
o

Chapter 2
o We believe that you are that thing than which nothing greater
can be thought
1st pilosopong pangalan ng Diyos
Pero hindi ito ang pinakamahalaga
2nd pilosopong pangalan
Chapter 5
Ang pinaka sa lahat
rd
3 pilosopong pangalan
Chapter 15
Yaong walang maisip na nakahihigit
o Credimus te ese aliguid quo nihil maius cogitari possit
Ang credimus ni Anselmno ay ang obheptibong
pananampalataya ng isang komunidad (2nd bilog) hindi lamang
ang for me
Ang katawang aqliquid ay parang kwan sa tagalog
Para hindi maging begging the question
Walang sinasabi si Anselmno tungkol sa Diyos
Hindi ito isang depinisyon ng Diyos
Ang patunay ni Anselmo ay hindi isang ontological
argument
o Itong ontological argument ay imbento ni Kant
o Ang ontological argument ay anumang patunay sa
Diyos na nagsisimula sa isang konsepto ng Diyos,
at mula sa konsepto ng Diyos, humahantong sa
pag-iral ng Diyos (mula sa isang depinisyon,
humahantong sa isang apirmasyon) (mula sa
essentia, hinahago ang existensia)
Depinisyon = wika
Konsepto = epistimolohiko
Essentia = ontological
5th medidation ni Descartes ay ontoloogical argument
o May konsepto ako ng Diyos tulad ng may konsepto
ako ng triangle
o Sa konsepto ng triangle meron akong katangian ng
triangle (3 sides, 3 interior triangles)

o
o

Itong katangian ng triangle ay bahagi ng essentia,

konsepto, depinisyon nito
Depinisyon ang Diyos ay merong existentia, kaya
dapat umiral siya

January 29, 2015

- Anselmno: 2 na patunay sa Diyos (sa 3rd and 4th fourth chapter)
- We believe that you are that thing (kwan) that which nothing greater can we
thought
- Sa abot tanaw ng sumasampalataya ang patunay ni Anselmo
o Para sa labas ng abot tanaw na ito? Sa 3rd part ng kurso tatalakayin
yan
- Problematiko: You are everywhere, yet why do I not see you?
- Meron ba talagang ganitong we believe that you are that thing that which
nothing greater can we thought?
o Dahil meron mga taong nagsasabi na walang Diyos
o Sa labas ng abot tanaw ng nananampalataya, meron ba talagang
ganito?
- The fool understands what he hears...
o Ang nagsasabing walang Diyos ay may kaintindihan ng Diyos
o Inaamin niya na meron siyang pakikilala sa Diyos
o Common ground ni Anselmo at hangal: pareho silang nagkakasundo na
ang Diyos ay yaong walang maiisip na nakahihigit
Para sa hangal at kay Anselmo: nasa isip nila ang Diyos
Pero para kay Anselmo: parehong nasa isip at nasa realidad ang
Diyos
- (Itong patunay ni Anselmno ay may mga tagong (hidden) presuppositions)
- Struktura ni Anselmo sa pagpapatunay sa Diyos ay proof by contradiction
(indirect proof)
o To prove: IQMCN exists in reality and in the mind
o 1. Suppose that IQMCN exists only in mind
o 2. Then it is possible to think of it in the mind (IQMCN)
o 3. But that which exists in reality (IQMCN) is greater than that which
only exists in the mind (IQMCN)
(may presupposition siya ng paghahambing ng mga kaisipan)
o 4. Then IQMCN is not IQMCN (because IQMCN > IQMCN), which is a
contradiction
o 5. Then IQMCN must not exist only in the mind, but also in reality
(may 4 na possibilidad lamang: nasa realidad pero wala sa pagiisip , wala sa isip at wala sa realidad, nasa isip pero wala sa
realidad, nasa isip at realidad)
- Pangalawang patunay: Patunay na imposible na wala siya (chapter 3)
o This is so truly that it is not possible to think of it as existing
o Imposibleng isipin na wala siya. Imposible ang ateismo
o For it is possible to think of something existing which it is not possible
to think of as not existing
Pano alam ni Anselmo ito? Dahil hindi ito contradiction
Maaring isipin lahat ng hindi contradiction

o (Lumilipad na baboy ay posible isipin)

Ang contradiction ay hindi bahagi ng lahat
And that is greater than something that which can be thought
not to exist
Therefore it is not possible to think of IQCM as not
existing
o Lahat ng mga nagmemeron (maliban sa Diyos) maaaring mawala:
contingencia (contingent)
Karanasan ni Sartre ng absurdo
Ang pagmemeron (ang buhay) ay isang aksidente
Kung hindi nangyayari ang aksidente na iyon, wala ako
Sa totoo lamang, maaari na wala ako
o Kung ganito, paano nasasabi ng hangal na walang Diyos?
Mga mapapansin sa 2nd at 3rd chapter (dalawang patunay)
o Nagiging diskurso sa 3rd person (parang hindi niya kinakausap ang
Diyos bilang ikaw na 2nd person)
o Nawawala ang pambalanang pangalan ng Diyos
o Pagkatapos sa dalawang patunay (sa dulo ng 3 th chapter), babalik ang
2nd person
Sa dulo ng 3rd chapter
o Sinimulan ni Anselmo na gamitin ang salitang better (malius) kaysa
sa greater (maius)
Mamaya babalikan ito
o For whatever is, except you alone can be thought of as not being
Maging alisto sa mga except you alone
Balikan ang sinabi kanina sa contingencia
Ang Diyos lamang and hindi maaring isipin na wala
o So why does the fool say in his heart there is no God?
Ano ibig sabihin ng katangahan nito?
Possibility 1: Katangahan dahil hindi makita ang napakalapit
Ano ang mga pagkakataon na hindi natin nakikita ang
kitang kita?
Hindi sa nagsisinungaling ka kahit nakikita mo, pero
maaring sincere ka na hindi mo nakikita sapagkat
natatakot mo makita
Pagkabulag na nakaugat sa isang pagka-ayaw, matindi
ang denial
Possibility 2: Katangahan dahil sa maling akala
Talagang nagkamali, akala ko ang Diyos ganito pero
hindi pala
Ang fool ay hindi nauunawan, hindi niya kilala ang Diyos
o Ang Steve McQueen na cowboy actor ay hindi ang
Steve McQueen na director
Pagkatapos ng 2 na patunay, nakikita ito ng mismong
katwiran. Ang pananampalataya ay may rational na
batayan. Nagsisimula siya sa pananampalataya,
ngunit ang pananampalataya na ito ay may likas na

katwiran. Ang ratio ang hindi pinapataw sa

pananampalataya ngunit nanggagaling sa
pananampalataya mismo
Example ng crush sa geometry teacher (mahina sa math
dati)
o Ang katotohanan sa geometry ay naging malinaw
sa kanya
Naging mas matalas ang kaisipan niya sa
geometry
o Nakita niya ang katotohanan dahil crush niya. Ito
ang konteksto na nagtulak sa kanya
o Pagbalik sa high school, nakita niya ulit geometry
teacher at naisip nagkacrush ako sa kanya?
o Ngunit, ang katotohanan na laging congruent ang
vertical angles ay totoo pa rin
May intrinsikong rationalidad sa theorem na
iyon
Kung wala siyang crush kay Ms Santos
maaring hindi niya nakita
o Parang ganito ang sinasabi ni Anselmno: ang
pagmumulat na merong Diyos ay nagsimula
sa pananampalataya. Ngunit may intrinsikong
ratio dito na kahit gumagalaw ako sa labas ng
credimus, maaaring makita ang katotohanan
na hindi maaaring isipin na wala ang Diyos
Tanong ni Anselmo: paano nagiging posible na magkaroon
ng maling akala?***
o Example: Irvin Bautista contains 13 letters. Pero
kung sinabi na Irvin Bautista weighs mga 90 kgs,
ang tinutukoy ay si Irvin mismo, hindi ang kataga
o Sinasabi ni Anselmo na ang iniisip ng fool ay
ang kataga mismo, hindi kung ano ang
tinutukoy ng kataga
For in a way one thinks when one thinks the
word that signifies the thing; but one thinks
it in another way when the thing itself is
understood
***questions (hindi ba ito nagiging epistimolohiko? Bakit
hindi ito ontolohikong patunay?)
Chapter 5 to chapter 24 susunod na meeting

February 3, 2015
February 11 Long Test 2
-

Mga patunay ni Anselmo sa 2nd to 4th chapter**

o Kung mauunawa lang natin ang Diyos bilang IQMCN, hindi maiisip na
walang Diyos
o Ang IQMCN ay hindi naiuuwi sa konsepto

Examples sa PH 101/102 na hindi maiuuwi sa konsepto

Dialogue, Pag-ibig, The Other, Kamatayan, Katawan,
Kalayaan, Pagsasakasaysayan, Pagsasapanahon
Ang konsepto ang may malilinaw at tumpak na
hangganan
Ano ang sinisikapan niyang gawinsa mga patunay?
o Sinisikapan niyang maunawaan ang karanasan
Sinisikapan niyang isalin ang karanasan niya sa isang katwiran
Ang pananampalataya niya ay hindi konklusyon ng katwiran niya
(may presupposition na naniniwala na)
May pusta si Anselmo na may intrinsikong rationalidad ito
(hermeneutikal wager)
Ang pangangatwiran ay bumubuka ng pananampalataya at pagibig
o Hindi siya nagdududa sa Diyos, ngunit may mga taong nagsasabing
wala
Anong ibig sabihin ng mga sinasbi nila?
Itong yaong walang maiisip na nakahihigit
o Walang sinasabi sa Diyos mismo, hindi ito depinisyon ng Diyos
o May sinasabi ang Diyos kung sa anong hindi natin magagawa,
ang hindi maiisip
(ang hindi maiisip ay ang nakahihigit sa kanya)
o Ito ay isang noetikong pangalan
Sinasabi nito ang hindi natin kaya gawin
Simula sa 5th chapter, sinasabi niya kung ano ang Diyos
o Then what good can be lacking to the highest good, through whom all
other good exists?
o Pilosopikong positibong pagpapangalan sa Diyos
Summum omnium (higit sa lahat)
Summum bonium (highest good)
Whatever it is better to be than not to be
o Ito ang kanyang mga ilalatag sa mga susunod na kabanata
Sinasabi niya kung ano ang ibig sabihin ng mga positibong
pangalan na ito
o Bakit hindi siya nagsisimula sa positibong pagpapangalan ng Diyos?
Sa Catholic cathechism parang ito ang ginagawa
Bakit nagsimula pa sa masalimuot na paraan?
Kung manatili tayo dito sa positibong pangalan lamang, saan ito
hahantong?
Ang panganib dito ay idolatriya
Pagkatapos ng 5th chapter, mga descriptions and contradictions na
itinatalakay ang Diyos
o How he is omnipotent thoguh there are many thigns he cannot do?
o How he is both compassionate and beyond passion?
Ang Diyos dapat ganap na maawain at ganap na makatarungan
o How he alone is without limits or time..
o Mahalaga ang negatibong elemento

Ginagawa natin ang hindi dapat gawin: ang paghambing sa

Diyos
Ngunit kailangan gawin ito, at pagkatapos, babawiin ito

Chapter 14
o Paglalagom ng nakaraan na kabanata
I was seeking God (chap 1)
And I have found that he is above all things (chap 2)
Pansinin ang shift sa nothing better can be thought
I have found him to be light and light... (chap 5 at pataas)
o If my soul has found you, why has it no experience (o feel, sense)
you?
Wala siyang feels
Naitatanong ko pa rin kung nasaan ka
o Or is it that I both saw light and truth band also did not see you,
because I only saw you in a cetain degree
Aliquatenus (bahayga) vs. Sicuti Es (as you are)
Ngunit ang hinihiling niya sa chapter 1 ay ang pagkikilala sa
Diyos na aliquatenus
Hindi na niya hinihiling ang bahagya ngunit ang as you are
May katulad sa ideya ni Levinas: Need vs Desire
Need: kapag natupad, tapos na
o Kapag uhaw at nakainom, tapos na
o Minsan mauumay ka pa
Desire: habang tinutupad, lalong tumitindi ito
o Aristotle: All men by nature may pagnanasang
makaalam
o Habang natutupad ang pagnanasang makaalam,
lalong lumalalim
Ang pagnanahap ni Anselmo sa Diyos ay isang pagnanasa
o Tell me what you are, beyond what I have seen, so that I may see
clearly what I desire.
Contradiction: beyond what I have seen at I may see clearly
Ito ay resume sentence ng buong proslogion
Mahalaga sa kanya ang koneksyon ng pagnanasa at paguunawa
o But I see that I cannot see further because of my own darkness
Truth is, I am darkened by myself and also dazzled by you.
Sa chapter 1, malinaw ang sagot
Hindi ko nakikita ang Diyos dahil sa kasalanan, parehong
kasalanan ko at ang unang kasalanan ni Adam
Ngunit dito, meron din pagkasilaw dazzle
Napakalapit ang Diyos
Karanasan ng sobrang lapit ang karanasan na
nagpapawasak sa kategoriya
o Example ng pagkaintindi ng equation
o Naitatanggal ang hangganan ng ating pag-iisip
Nangyayari lamang ito kapag humihigit tayo sa
karaniwang kategoriya ng karanasan

Karanasan ng sur-pris, pagkamangha, pagkagulat

Mga pandiwang clouded, overwhelmed, restricted,
mastered
Ito ang karanasan ng withdrawal of the name, si
comprehendis non es deus
o It is indeed more than a creature can understand
Higit it sa nauunawaan ko, ngunit nais ko pa rin maunawaan
A mans reach must exceed his grasp, o whats a heaven for?
Ito ang ibig sabihin ng heaven, ang hindi maaabot
Sa etika, baka matauhan tayo na hindi ko kaya maging
mabuting tao
Baka nasa nibel tayo ng Paano naman ako?
Baka pagod na tayo sa Ikaw muna Man for others
Ito ang talagang hinihiling ng mabuti, ang magawa
ang hindi kayang gawin
o Nagagawa lamang ito sa walang katapusang
pagsubok
o Tulad lang sa pag-iwas idolatriya
o Sa huli iisa lamang ang tanong mahal mo ba o hindi?
Parang God and Israel
Parang Gomer and Hosea
Ito ang nakakasilaw: mahal niya ako
Chapter 15
o Ikaw ang nakahihigit sa ano mang maiisip
o Ginagamit niya ang katagang maius (greater) o melius (better)
o Hindi ginagamit ni Anselmno ang katagang perfect o greatest
Laging comparative ang pagdescription ni Anselmno
Maaring lampasan ng Diyos ang kalayuan at maging
malapit din sa atin
Chapter 16
o But whatever I see, I see through it, like a weak eye that sees what it
does by the light of the sun
o Mysterium tremendum at mysterum fascinosium
o How far you are from me who have come so close to you
Napakalayo kahit napakalapit
Naging mas malayo siya nung naging malapit
o May kahawig na ganitong karanasan sa pagkakaibigan
May mga sandaling nakikilala mo siya, parang ang layo niya
Napapanagan ang mysterium, nakikilala ang lihim
It is such a secret place, the place of tears (Little
Prince)
Ano sasabihin mo kapag umiyak siya?
Alam mo naman na wala kang masabi
Parang ang layo niya, ngunit kasabay nito, ang
lapit niya
o How remote you are from my sight, while I am thus present in your
sight

Ito ang turning point sa buong proslogion

Ngayon, ang mas mahalaga ay hindi na maabot ko siya,
ngunit maabot niya ako

February 5, 2015
Chapter 16
- Mga pangalan ng Diyos
o Tatlong Pilosopikong pangalan
- Hindi nangangatwiran si Anselmno gamit ang banal na kasulatan lamang
o Nais ni Anselmno na ipakita ang intrinsikong rationalidad
o Mahalaga ang pagtatalaban ng pilosopikong pangalan upang hindi
mahulog sa idolatriya
o Kapag 1st pangalang lang, walang masasabi. Kapag 2 nd lang, baka
idolatriya
Wasto na isipin ang pagtatalaban ng mga ito para pangalanin
ang Diyos
o Convergence ng mga pilosopikong pangalan ay isang vanishing point
din
- Mga pandiwang Dazzled, mastered, crushed, confounded
o Ito ay parang mga feeling of absolute dependence
o Hindi lamang konsepto ngunit karanasan
- May tunay na pagkakaisacoincidencia ang I cannot see you at I have no
experience of you
o Hindi lamang masasabi na bastat magkahiwalay sila
- Sa chap 16, walang nakikita (tulad sa chapter 1) dahil sa labis at pagapaw ng
liwanag
o Pero sa chapter 1, walang nakikita dahil sa kadiliman
Chapter 17
- Higit siya sa ating nararamdaman
o Hindi lamang sa nibel ng pandama
o Nasa nibel din ng damdamin
- It is in your own unutterable manner that you have these things
- Hindi sa wala ang Diyos, ngunit hindi mabibigkas Siya
o Tulad ng lasa ng chocolate
o Ang amoy at lasa ang pinakaintimate na pandama ng tao
Chapter 18
- Ang karanasan ni Anselmno ay isang desire, hindi need
- Pagpapago ng pananaw: dati, ako ang lumalapit. Ngayon, ang mahalaga ay
hindi na maabot ko siya ngunit maabot niya ako
- Unang pangungusap ni Yahweh pagtakapos ng unang pagkasala
o Nasaan ka? (Dahil nagtatago sina Adam and Eve)
o Magpaabot sa Diyos
- Gellasenheit dito ay mapaabot siya
- Dati tatalon ba ako o hindi? ngayon magpapasalo ba ako o hindi?
o Kapag tiningnan sa labas, pareho lang ang sitwasyon
o Kapag tinginan sa loob, iba

o Hindi tayo ang center of gravity

Larawan ni Calasanz: last 15 quarter sa 4th quater sa basketball
o Huling hirit na ito
o Let my soul gather together in all its powers and direct its whole
understanding towards you o Lord
Cannot behold them in a single glance
o Diskurso ng tao may talinhaga ng pagtakbo (sa Italian o French ang
kataga)
Ganito mag-isip ang tao
One step at a time
Parang sa pagprove sa geometry
o Intuitive sa isang tingin nakita mo na
So, Lord, how are you all these things?
o Ang mga materyal na bagay lamang ang may bahagi
o Ang Diyos ay walang bahagi siya ay simple
o Para sa Diyos, ang lahat ng panahon ay nakikita sa isang iglap
Hindi step by step and iniisip niya
Hindi natin maiisip ang wala sa panahon o wala sa espasyo
Life wisdom and the rest, are then not parts of you...

Chapter 22
- Si Harvey merong kamay, hairdo, etc
o Si Harvey maaaring magbago dahil he is not entirely who he is
o Si Harvey ay hindi iisa. Maaring maramihan siya
o Hindi siya simple at isa
o 10 years from now, tiyak na magbabago na siya
- Does not have what it was before, and does not yet have what it will be in
the future
- Sa Diyos, walang pagbabago dahil nandoon na lahat
o Sa isang dynamikong paraan, hindi ito static
o Ang apoy (tulad sa Exodus), hindi nagbabago ang apoy ngunit buhay
siya
- Entirely sufficient to yourself, needing nothing, but he whom all things need
for their being and well being
o Closure ng sinimulan niya noong chapter 5
- Immutability ng Diyos
o Katumbas sa Bibliya ang fidelity
o Ill be there no matter what
o Ang tunay na katapatan ay walang if clause
o Kataka-taka na ang tao may kakahayang magpangako
Ang pangako ay hindi nababatay sa isang kaalaman
Kung sinusukat ko ang mga pangako sa mga katiyakan,
hindi ako makapapangako
Paano natin nagagawa na kahit wala tayong alam sa
kinabukasan, itinataya ko ito at iniaalay ko ito
Nabibigay ko ang hindi ko hawak (miracle of the empty
hand), ang aking kinabukasan

Chapter 23
- Ikatlong uri ng pagpapangalan
o Teolohikong pangalan ng Diyos (Ama, Anak, Espiritu santo)
o Dito lamang sa chapter 23 gingamit niya ang pangalan na ito
o Para kay Anselmo, ang itong tatlong teolohikong pangalan at ang
tatlong uri ng pilosopikong pangalan ay iisa lang
Mag makakasabi lamang na iisa ang mga pangalan na ito
ay mga ang may talagang kilala sa kanila
- Example: Kaibigan na nagsimba sa college chapel sa consecration
o Naisip niya, parang sumagi sa kanya ang yaong walang maiisip na
nakahihigit
o Sa simula, parang hindi obvious, pero ang isang Kristiyano lamang ang
makakakita noon
Chapter 24
- Gumagamit si Anselmno ng mga personal na pangalan
o Itong mga pangalan ay galing sa 2nd bilog, galing kay Jesus, galing sa
simbahan
o Hindi talaga ito iniisip bilang talinhaga
- Pagmumuni-muni ni Anselmo ay tungkol sa good
- Dito nagsisimula ang pagbago ng tono ng proslogion
o Nagkakaroon ng saya at galak
o Sa previous na kabanata, medyo angsty si Anselmno
o Pagkatapos ng chapter 24, may saya at galak na
Chapter 25
- Love that one good in which are all goods, and it suffices
- Ito ang katumbas ng chapter 3
o Sa chapter 3 sinabi niya na imposible na maisip na walang Diyos
- Ngayon sa chapter 25
o Sinasabi niya na imposible na hindi naisin ang Diyos
o Ang ateismo ay hindi maaari hindi lamang sa nibel ng pag-iisip
ngunit pati rin sa kalooban
o Contradictory ito sa fact na maraming nagsasabing hindi nila kailangan
ang Diyos
Talinhaga: studyente kailangan magenlist sa ph 103
Kailangan mag-enlist sa 7:30-9 na tth na ph 103
Sa simula na lamang, anyone but calasanz
Kunwari 7:30-9 ni calasanz nalang ang natitirang
Contradiction: tinatalikuran niya ang tunay na
ninanasa niya
o Ang tunay niyang ninanasa ang klase ni
Calasanz kahit hindi niya alam
Whatever you love, whatever you desire Siya iyon
- Ideya ng tristitia amoris para sa mga pilosopong midebal
o Lungkot ng pag-ibig
o Ito ng lungkot pagkatapos ng pagtatalik

Kahit gaano ka kasaya, bitin pa rin

Plato: Dialogue tungkol sa Pag-ibig
Sinaunang kalagayan ng tao: hermaphrodite ang tao (both male
and female)
Ngunit dahil sa isang pagsasala, hinati ang mga tao
Kaya lahat tayo ngayon, hindi tayo tao, at hinahanap natin ang
ating kabiyak
Kaya kapag nagtalik ang babae at lalaki, parang naging buo ulit
ako
Ang sarap nito ay buo ako ulit
Ngunit, ang kasiyahan nito ay hindi ito nagtatagal, at
matatauhan ako na hindi talaga siya ang tunay kong
kabiyak
o Punto ni Anselmo: ano man ang aking makamit, magkakaroon pa rin
ng isang pagka-bigo
Example: inaasam-asam ni Ryan na gragraduate siyang summa
cum laude
Pero kunwari hindi nakamit ni Ryan
o Maaring nabigo siya dito
Maaring kahit makamit niya ang summa cum laude,
parang ito lang?
o 3 years from now, hindi naman kapag
nagiintroduce siya, sasabihin niya summa cum
laude ako
Kapag nakamit mo ang hinahanap hanap mo, tapos
ito lang?
o Mas masakit ito dahil hindi ka pwede magdrama
Kung siya nga ang ating hinahanap all this time, then baka naranasan ko na
talaga siya
o Kasi kung hindi natin naranasan siya, hindi natin siya mahahanap
o Example: kapag nakatikim ka na ng tunay na kape, hindi ka na babalik
sa instant coffee
Maaring mararanasan ang Diyos sa kanyang kawalan. Mas damang
dama siya kapag wala siya
o Example: graduation na wala si daddy
Sa kanyang hindi pagpunta, sa pagkawala niya,
nararanasan niya
o
o

February 10, 2015

Quiz para sa nag Medieval Philosophy
Ipaliwanag 2 out of 3 kung bakit sugat na salita ang panalangin: ano yung answer?
Cannot Comprehend (Seis Death)
- Walang saysay, absurdo, bitin, walang closure
- Saan ba pwede mahulog ang ma ito?

1st Step: Negative capability: ability to live with contradictions without undue
searching for fact or reason
o Ano ibig sabihin nito?
o Heidegger: gellassenheit
o Sapat na ba ito?
o Ito ibig sabihin ng paglundag sa yakap ng ama
Dr. Cuyengkeng
o Xavier School: Siguro kailangan ng ritwal kung saan ang mga
magulang ay may symbolic na renewal
Not knowledge, but relationship
o Kapag nasira ang knowledge, maaaring sugat iyon
o Ang ugat mismo ang nasira
o Ganyan talaga ang buhay
o Parang walang saysay
2nd Step: Pero paano haharapin iyon?
o How does one go on?
o How does one move on?
o Mahalga na bumangon, pero paano ka babangon kung hindi ka
makabangon?
o Hindi ko kaya
o Kung hindi mo kaya, humingi ka ng tulong?
Maaaring huminto kapag nakita na hindi ko na kaya
o Ito ang sandali ng pagtitiwala, ng pagpapaubaya
o Ito ang hindi madali, ang magtiwala sa mukha na hindi mo
matiwalaan
o Walang tigil na magpasya, walang tigil na magpatawad
o Ito ang hindi ko kaya
Ito ang espasyo ng tawag, ng panawagan, kung saan ako ang tumatawag
o Ako ang tumatawag sa Diyos
o Anselmo: Help me Tulungan mo ako, ibig kong makita ang iyong
mukha
o Contradiction na motor ng proslogion: You are everywhere vs I do
not see you
o Kung kailan yun dadating, kung paano yun dadating: wala akong alam
Hindi ibig sabihin na walang posibilidad para sa relationship
Hindi ko maintindihan pero mahal pa rin kita
Hindi ako nagtitiwala pero nariyan ka pa rin
o Yung pagpapatibay hindi na para patibayin ang knowledge
ngunit patibayin ang relationship
Kapag tumitibay ang relationship, maaaring magsimula ng bagong
paguunawa
o I believe in order that I may understand
o Patibayin ang pagtitiwala upang magkaroon ng bagong pagkikilala
Ito ang ibig sabihin ng biyaya, ng grace
o Parang hinihintay ng Diyos na humingi ako, kailangan ng
pagbubukas
o Maaaring idebrief din tayo ni Sei

Kapag humingi naman tayo ng tulong sa kanya, parang tribute na rin

iyon
o Ito ay isang panalangin na laging masasagutan
o Chapter 24: gather all my forces para makahiling
Mystery of Incarnation
o It was Christmas, and when we left, what did we have to do?
Clean house, make honey, manual work, etc.
o Walang drama: pero you just have to do what you have to do
Ito ang ibig sabihin ng always there katapatan fidelity
o Routine things: nandito ang bakas ng Diyos
Dito nagiging tunay ang obique es you are everywhere
o Panginoon din siya ng walang saysay, ng absurdo
Panalangin ay isang sugat na salita
o Hindi lang ito talinhaga o metaphor
o Mahapdi, messy
o Prayer can be messy, but its okay
o Ito ang ibig sabihin ng incarnation: messy din iyon
o Transitions are always messy
o Ngunit ito ang espasyo ng pagtubo: ang hiling sa atin ay hindi
lamang kung pano makarecover, pero kung paano mawelcome
itong bago
o Kung hindi mabuksan ang sarili, parang ang sayang, may
pagkakataon
Sa katapusan ng Proslogion, tinatalakay ni Anselmo ang Gaudium
o Dito humahantong ang lahat
o Ang kagalakan na ito ay hindi sapagkat naunawaan na ang
lahat
o Ngunit kagalakan dahil nakilala ko siya
o Ang Diyos ang aking nahanap kahit iniiwasan ko o huminhindi
ko sa hindi ko ninanais
o Kahit makamit ko ang kayamanan, karangalan, etc. may pagka-bitin,
hindi pa nahuhulog sa isang kabuuan
Ask and you shall receive
o Sa CLE class, sinasabi sa atin na ang mga ating hinihiling ay mga
Makapasa sa test
Manalo sa spelling bee
Candy sa bahay
Wag mamatay si mommy
o Minsan may mga hinihiling na hindi binibigay
o Ito ay dahil napapako sa mga tumpak na bagay
o Si Anselmo hiniling sa simula makita ang iyong mukha
Ang kanyang magkasama tayo dito hindi lamang
sinasamahan kita
o Ang tunay na Pinangako ng panginoon ay
I will be there with you
I have received a joy that is full and more than full (higit pa ito sa
ganap)
o

Hindi tayo ang tinatanggap ngunit tinatanggap tayo

Hindi niya binabawasan o binubuo ang lungkot
Nandoon pa rin ang kagalakan dahil nandoon pa rin ang mukha
Dito sa kagalakan wala nang pagpipili between knowledge and
relationship dahil nagiisa lang sila
Neiether has eye see ... Heart of man.
o Biblikong katumbas ng IQMCN
Here vs There: Huling Dialektika
o Here: in great hope
o There: in great reality
o Hindi na in the mind vs in reality ngunit ngayon in hope vs in
reality
o Ibigay mo sa akin ang hinihiling mo sa akin...??
o Meanwhile vs until:
o
o
o
o

Struktura ng Buong Proslogion

o Fides Querens Intellectum
o Nagsisimula ang pananampalataya na hinahanap
o Ang Querens nito ay nagaganap sa dalawang nibel
Intellectum
Pangangatwiran
Minsan parang malabo o may missing steps
Kapag walang gana, o tuyo ito, ito ang naghahatak sa
kalooban
o Kahit wala na ang crush kay Ms Santos, hindi niya
maaaring hindi isipin na laging congruent ang
vertical angles
Sa huli, nauunawaan ni Anselmo na hindi niya
manuunawaan
o Hindi lamang ito dala ng kanyang limitasyon
o Dala ito dahil ang Diyos ang labis na liwanag
o Hindi nakikilala dahil labis ang pagkikilala
o Ecstasy: para naunawaan, kailangan may
foreground vs background
Sa karanasan ng kagandahan na talagang
ang lakas ng datin dahil ang ganda
Sobrang siksik ang kahulugan
Kalooban
Pagnanasa
Dinadala ang pangangatwiran ng pagnanasa
Lohika ng pag-ibig: hinihiling ang imposible
o Nais kong makita na kapag nakita ko, guguho ang
aking kakayahang makita
Hindi ang pag-ibig ni Anselmo sa Diyos ngunit ang
tinatanggap kong pag-ibig ng Diyos
Hindi ko kaya, kaya kayanin mo sa akin
Pero magkatumbas ang dalawa. Iisang Querens

Ibig sabihin ng credere in, kapag nagawa ko na ang kinaya ko. Sa

karanasan ng pagsuko
o Pwedeng maghinto dito at sabihin why do this to me
o O hindi ko na kaya kaya tulungan mo ako
o Availability ng tulungan mo ako
o Teach my heart
Mahirap ito
o Minsan nakakahiya na humiling na tulungan mo ako
Dependency syndrome
o Ang dependence nito ay hindi parang ginagapos ako
Sartre: kung dependent ako sa Diyos, hindi ako malayo sa sarili
o Ang dependence nito ay bukal ng kalayaan. Masaya sapagkat
dependent
o Hindi ito katamaran. Ang dependence nito ay nagbubukas ng
abot tanaw
o Ito ay tulad sa dependent tayo sa tubig, sa hangin
o Ito ang credere in

February 17 2015
Movie to Watch: A Very Long Engagement
1st Part ng Kurso: Kahulugan ng Karanasang Relihiyoso
Objective Pole: Diyos
Subjective Pole: Maniwala, Credere
Sa huli, marahil walang simple at tumpak na sagot
nd
2 Part ng Kurso: Ano ang batayan ng Karanasang Relihiyoso?
Ang katotohanan nito ay hindi mahihiwalay sa kanyang kahulugan
Ang tanong tungkol sa katotohanan ng Diyos ay secondary sapagkat
nakaugat ito sa ibig sabihin nito
Sa mismong tanong ng Meron bang Diyos?
Ano ang ibig sabihin ng pagpapatunay?
Meron ibat ibang kahulugan ng pagpapatunay
Gumagalaw ang pagpapatunay sa larangan ng analohiya
Ano ang ibig sabihin ng meron?
Binibigkas ang meron sa ibat ibang paraan
Proslogion
Sinisikapan ni Anselmo na maunawaan ang Diyos
Humahantong siya sa paguunawa na hindi siya mauunawaan
Struktura ng Proslogion ay irony dahil nakikilala ko bilang hindi
nakikilala
Kung hindi maihuhuli ang Diyos sa konsepto, anong klaseng
paguunawa ito?
Ano ang status ng yaong walang maiisip na nakahihigit?
Ano ang itong pag-iisip na hindi pag-iisip ng isang konsepto?
Everyday Examples: mga bakas ng pagka-infinite ng Diyos

Karanasan ng Sarili: wala akong tumpak na

konsepto ng sarili
Kung ano man konsepto ko sa sarili, hindi ako iyon
Ang ako-na-obheto ay hindi ang ako-na-suheto
Karanasan sa Kapwa: hindi nahuhuli sa konsepto
ngunit meron
Ang pag-iisip ng IQMCN ay maaring maisip na hindi bilang in
the mind, in the intellect ngunit bilang isang pagbubukas
Example sa Kapwa: saan nararanasan ang kaing kapwa
bilang ganap na iba?
Levinas: mararanasan ito sa karanasan ng
responsibility, pananagutan
Karanasan ng nangangailangan ng kapwa ay hindi
sapat dahil maaaring iuwi ito sa isang konsepto
(aesthetic)
Maaaring ibukas ng kapwa ang kaisipan
Ang pag-iisp ng IQMCN ay nasa larangan ng sugat na
diskurso
Binubuksan ang aking pag-iisip
Hindi ko hawak ang last word
Ganito hindi lamang dahil limitado ako ngunit dahil din
na umaapaw lagi ang IQMCN
Wounded Word: pag-uusap sa Diyos ay laging isang
Sugat
Madalas, nasa pang-araw araw ang karanasan ng Diyos, hindi naman
araw araw na may terrorists
Nasa pang araw-araw na buhay
The world is charged with the grandeur of God
3rd Part: Maaaring maranasan ang karanasang relihiyoso mula sa abot-tanaw ng
pag-asa
Ang pag-asa ang sumusukat sa distansiya ng wala pa at nandiyan na
Nagnanasa ako dahil wala pa
Let me steadily go on ito ang pag-asa
Lahat ng believing, loving... ito ang hindi pa ganap. Interim pa sila
Wala pa tayo sa home; nasa interim pa tayo
Ang arete ng daan ay ang pag-asa
Sinasalo, ngunit hindi pa nararamdaman ang pagsalo
Ang espasyo na linilikha ng wala pa ay ang espasyo ng pagasa
Gabriel Marcel: Pag-asa
- Presupposoition: kilala natin ang pag-asa ngunit kilala natin ito sa isang
malabong paraan
- Methodology: (1) ano ang mga wrong notions ng pag-asa? (2) ano ang pagasa?
- Examples ng paghihintay

(1) Umaasa ako na darating si Harvey

Ano ang mga elemento ng itong umaasa ako?
(1)Alam ko na darating si Harvey
o May saysay ang paghihintay dahil may kaalaman
na darating siya
(2) Ninanais ko na dumating si Harvey
Pero sa halimbawa na ito, kapag di nga dumating si
Harvey, hindi naman magbabago ang takbo ng buhay nila
(1) Daddy na nasa States: umaasa ako na uuwi si daddy para sa
college graduation ko
May karanasan na paghihintay sa wala
May kaalaman ako na darating siya dahil sinabi ni daddy at
nangako siya
Sa halimbawang ito, mahalaga ang pagdating niya sa akin
Nararanasan ko sabay-sabay: (1) isang kadiliman at (2)
pagkabihag
Talinhaga ng kadiliman
o Wala akong makita
o Walang sagot sa aking mga tanong
Pagkabihag
o Wala akong magawa
o Di ako makagalaw
(2) Stage 4 Cancer kay Mommy
Kadiliman
Pagkabihag
Wala kang magawa pa rin
(3) Kim at Zelda: Nangangaliwa si Zelda
Bakit ka nangangaliwa?
Hes just too good that hes boring
Pero hindi rin niya maiwanan si Kim dahil ang bait niya
Kung sinabi ni Kim na umaasa ako na babalik si Zelda?
Kung ganap na liwanag o ganap na dilim, walang pag-asa
Gumagalaw ang pag-asa sa sitwasyon ng wala pa
(4) Nagkaanak sina Kim at Zelda
May anak siyang pangalan na Jan-jan
Boy scout outing
Naaksidente si Jan-Jan sa rapids at natangay siya
Hindi alam ni Kim kung buhay pa ang anak niya o hindi
umaasa ako na buhay pa si Jan-Jan
Kapag aaminin niya na patay na si Jan-Jan parang siya pumatay
kay Jan-Jan
(5) Cathy: DS Major: faith formation cluster, person for others, ate ng
bayan
May problema si Cathy: 4th year na siya, wala pa siyang
boyfriend
Hindi raw siya exciting, plain looking

Si Cathy yung tipong kapag nakita mo sasabihin sa kanya gusto

mo maging Madre?
Siya yung tipong hahangaran mo, ngunit di mo tutularan
Umaasa ako na magkakaroon ako ng boyfriend

February 24, 2015

- Nakaraang klase
o 1. Penomenolohiya ng pag-asa
Madalas maraming kahalo sa pag-asa
Hindi pa ito ang buod ng pag-asa
Tinitingnan ang mga elemento ng hindi pa pag-asa
Examples
meron akong hinihintay
umaasa ako na darating si Harvey
o ngunit walang pagtataya dito
Sa pag-asa merong karanasan ng pagtataya
Elemento ng kadiliman
Elemento ng pagkagapos
-

Ano ang pagpasya ng pag-asa? Ano ng depinisyon ng pag-asa?

o 1. Pagbaling sa liwanag (o kalayaan) na wala pa
Ihaharap ko ang aking buong katauhan sa liwanag
Pagbaling sa kabaliktaran ng sitwasyon ko
Pero hindi automatic na kapag nagbaling, meron na agad
Ang pagbaling nito sa ideya na wala pang huling salita
Kapag dumating na ang liwanag, wala nang lugar para sa pagasa
Lagi itong nagaganap sa lugar ng wala pa
Karanasan ng pagkabihag/kadiliman ay karanasan ng
hindi matupad ang kaganapan niya
Ang kadiliman para sa isang tao ay maari hindi
kadiliman para sa ibang tao
o 2. Hindi ito naturalismo o vitalismo
Ang pagiging organismo ay may mga mekanismo upang
manatiling lusog
Irvin example: nahihirapan tumalon at tumakbo. Tapos
may holdup experience. Nakaend up siya sa isang dead
end. Ngunit sa huli natalon niya ang pader

Adrenaline rush
Ang pag-asa ay hindi lamang bahagi ng instinctive survival
mechanism kasi kailangan ng malayang pasya
o 3. Hindi ito optimismo/pessimismo
Sa optimismo, nakikita natin, na ang sitwasyon ng liwanag
Sa pagkalkulasyon ng mga possibilidad, nagpapasiya ako na ang
plus points ay mas mabigat kaysa sa minus points
Ang pinakabuod ng optimismo ay ako ay hiwalay sa
sitwasyon

Example ni Kim at Zelda: para sa atin, parang case

study lang ito
Hindi ito kalkulasyon ng nga probabilidad
Sa huli, ito ang malamang na best case scenario
Sa pag-asa meron laging pagtataya o pakikisangkot
4. Hindi ito stoicismo
Example: Invictus
Ako ang nakahawak sa wheel
Hindi ako susuko, hindi ako guguho
Maaaring hindi siya guguho dahil mayabang siya
Maaaring maging para sa children
Kahit may tukso na masiraan, dapat manalig
Ito ay patigasan
Nakasentro ito sa sarili, iniingatan ang sarili
Ang stoic, hindi gumuguho, ngunit hindi rin siya sumisinag
Laging centrifugal, hindi centripetal
Hindi niya maialay ang sarili
5. Ang pag-asa ay laging bukas loob, bukas palad, availability
Laging handa na maibahagi ang sarili
Example kay Kim at Zelda
kahit na bumalik si Zelda kay Kim, maaaring may
pagkawala ng tiwala
Madaling maging stoic nangangaliwa ang asawa ko pero at
the end of the day dito pa rin siya bumabalik
6. Hindi ito gnosticismo
Gnosis = lihim na kaalaman
Ang gnosticismo, alam na niya kung ano ang mangyayari
Shakesperean play: kapag binasa ang dula bago manood, alam
ko na kung ano ang mangyayari
Alam niya na happy ending hindi galing sa kalkulasyon tulad
sa optimismo ngunit dahil sa banal na kasulatan, ito ang sinabi
ni cher
Marahil merong relihiyosong batayan
Walang misteryo dahil alam ko ang happy ending
7. Ang pag-asa ay hindi maihihiwalay sa tukso na maitaboy ang
pag-asa
Kung walang tukso na itaboy ang pag-asa, baka hindi pa ganap
ang pag-asa
8**. Ano ang tukso na itaboy ang pag-asa?
Pagsuko sa inaakalang fatum
Hindi ito sa talagang fatum (na hindi datum)
Datum = facts, iyan ang given

Fatum = dahil dito, wala na akong kinabukasan

Hindi ito nanggagaling sa given ngunit galing sa
pasya natin
Ang fatum ito ay inaakala dahil binibigyan ko ito ng kahulugan
Ang pagtaboy ng pag-asa ay laging pasya
Example: anak na autistic (kung buhay ko, mapapasya ko,
ngunit hindi ako maaaring magpasya para sa iba)
February 26, 2015
1) Ayon kay Marcel, ano ang punto ng talinhaga ng pag-iski?
2) Ayon key Peguy bakit ayaw ng Diyos sa mga taong hindi natutulog?
1) naturalismo/vitalismo vs pasiya
a. Pasya ng pag-asa ay isang malikhaing proseso: Ang mismong
pagkabilanggo ay nagiging
bagong pagkakataon, bagong pagbukas ng abot-tanaw
i. karanasan ng kapatawara: ang kasalanan ay hindi huling salita; ito
ay nagiging pagkakataon ng palalimin ang ating ugnayan
Examples: Daddy nagpagoodtime sa Quezon Ave
Jacinta na nangangaliwa
2) optimismo vs pagtataya/pakikisangkot
3) stoicismo vs pagbubkas-loob/disponsibilite (availability)
a. Stoicism: hindi gumuguho ngunit hindi rin sumisinag
Minsan, ang ating abot-tanaw ay hindi makalampas sa aba ako
Lagi itong bukas sa kapwa
Ang mahirap sa disponsibilite ay unpredictable ang kapwa (Semper
maior)
Hinahanap natin ang katiyakan ng kaalaman
Ang taong umaasa ay walang alam
Ang taong disponsibilite ay laging bitin, sapagkat lagi siyang bitin sa
iba
Nakabitin siya sa hinihintay niya
Maaring bitin, pero nandito ako
Tiyak ako na ako ay ako
I am the master of my soul
4) gnosticism vs tukso na itaboy ang pag-asa
Alam na niya ang happy ending
Sabi nila ganito raw
Ngunit tinatanggap ko ito bilang pagtitiwala
Naroon lagi ang tukso na itaboy ang pag-asa
Ang dinidiin ng pagtaboy sa pagtaboy sa pagasa ay isang pasiya
Hindi ito bastat bastang damdamin
Hindi ito ang paemo emo o depressive episode (Depression ito,
hindi despair)
Maaaring may predisposition dahil sa biological makeup pero hindi ito
despair

Ang pagtaboy sa pag-asa ay laging malayang pasya na kahit na

nararamdaman ko na hindi ko kaya magpasya

Talinhaga ng skating/skiing/swimming
Kailangan ng isang flexibility, supple
Sa skiing, may tukso na magpahulog pa lamang
Yung art ay gamitin ang mismong tendency na mahulog upang umusad
Dapat gamitin ang mismong kapalpakan, ang mismong kadiliman upang
makausad
Ngunit para magawa iyon kailangan may flexibility
Dapat marunong ka mahulog
Sa Judo, ang first lesson ay kung pano mahulog
Kung handa kang mahulog, merong isang uring kalayaan
Nakakalula ang pagtaboy ng pagasa
Merong isang vertigo
Kapag tumitingin sa mataas, natatakot, pero may pag-aliw rin (ano kaya
feeling na mahulog ako?)
Meron isang uring lungkot, isang uring kadiliman na parang mahigop ako
May pasya na sige, magpapahigop ako
Kung ilalaban mo, parang uphill battle siya. Hindi ako magkakalat
Kailangan ito ng effort, ng lakas ng loob, ng tibay
Pero merong pagkakataon na talagang mahirap ang uphill
climb
Mas madali na magpawasa
Whats the difference wasak na naman ako eh
Kung ano ang dahilan ng pagtaboy ng pag-asa, hindi naman iyon
mahalaga eh
Yung mahalaga, naroon ang tukso na pasyahin na mawasak
Ang pasya ng pag-asa ay isang pasya na hindi sumuko sa kadiliman
Hindi sumuko sa isang paraan tulad ng vitalismo, optimismo, stoicismo,
gnosticismo
Punto ni Marcel na mahirap umasa kapag nasa abot-tanaw tayo ng abaako
Ang galaw ng pag-asa ay tulad ng pagpapaubay
Ano ang pinagkaiba ng pag-asa at pagpapakatanga
Movie example: babae (Adele) na hinahabol ang sundalo dahil mahal na
mahal niya ang sundalo
Sa huli, nabaliw ang babae
Ang pagkakaiba nito sa pag-asa?
Ang pag-asa ay realistic. Hinaharap niya ang ano ba talaga?
Sa Adele, hindi niya matanggap na hindi siya mahal ni Pierre

Hindi rin iyon pagmamahal dahil kapag pagmamahal, ang ninanais mo ang
mabuti para sa kanya
Ginagalang mo ang kanyang kalayaan
Ginagalang mo pati ang sabi niya hindi ako mahal
Reflex natin: but why dont you love me? as if entitled tayo
Ang pag-ibig ay may kakayahan na just let go
Pero paano pakawalan sa isang paraan na hindi pabaya?
Ito ay paggalang
What you deserve is what you get mahirap ito para sa aba-ako
Wala kang right to be happy. To property oo pero hindi to pursue it
Wala akong right to happiness, kaya kaya kong tanggapin bilang
gift, at ito ay mas exciting
Mas exciting na makuha ito bilang free gift, na undeserved
Tunay na kalayaan: hindi ka si atlas
Hindi guguho ang mundo kapag nagpahinga ka
Kaya tinatawag tayo na umasa
2) Pagsuko sa inakalang fatum
3) Pasya ng pag-asa ay pasya na laging bukas ang panahon, laging may
kinabukasan. May kinabukasan na hinahawak, hindi ko alam kung ano ito
pero alam kong merong kinabukasan.

March 3, 2015
1st Point
Pagsasapanahon ng pagasa
Tayo ang bahala (sariling pasya) ang makapagbibigay ng kahulugan sa mga
pangyayari
Mga masama o mga mali
Ang mga pangyayaring kadiliman ay mga karanasang palalimin ang
mga kaugnayan
Ang kalayaan ko ko ay laging conditioned freedom
Ang pagpapasya ko ay nakaugat sa isang naririyan na
Ngunit hindi ako nakapako sa nakaraan
Hindi ako ang ang nakaraan ko lamang
Ang pagtaboy ng pag-asa ay isang malayang pasya na pagpako ng aking sarili sa
aking karanasan
Ang panahon ay isang mekanikong pag-uulit lamang
Ito ang tukso ni Kim sa pagpapatawad kay Zelda
Natatakot ako na mangaliwa ulit siya
Para bagang si Zelda ay nakapako sa kung ano ginawa niya dati
Madalas marinig sa mga nakatatanda ganyan ka naman talaga eh

Magsisinungaling ka naman lagi eh

Minsan tayo naghuhusga sa sarili natin ganyan talaga naman ako,
polygamous ako
As if walang kakayahan upang maging tapat
Hanggang dito nalang ako
Madalas nagiging self-fulfilling prophecy
Ang pagbibigay ng kahulugan dito ay isang malayang pasya
Ang pagtaboy sa pagsaka ay isang pagsuko sa isang inaakalang fatum
Ang kahulugan nito, kung ano ibig sabihin nito, hindi given sa atin
Dahil sa datum maari umonti ang mga maaring piliin
Ngunit kahit may lakas ng hatak ng aking lungkot o aking galit o aking libog,
meron laging isang sandali ng pasya
Ito ang mahiwaga, na kahit gano kalakas ang hatak, merong espasyo
kung saan pwede ko sabihing tapos na o tutuloy pa
Hindi mahalaga na mararamdaman ko ang aking pasya ngunit
mahalaga na nagpapasya ako
Ano ang sinasabi ng taong nagpapatawad?
Bukas pa ang kinabukasan
Ang nakaraan, nangyari, ngunit may bukas pa na hindi ako nakapako
doon
Ang kinakatakutan ni Kim ay maulit muli ang kinabukasan na wala
pa na galing sa Wala na
Natatakot siya sa isang multo, eh pano kung dumating ang multo?
May mga sitwasyon kung saan mahirap panataliin na bukas ang bukas
Kahit gano kabigat ang nakatakda, ang datum, naroon pa rin ang
espasyo ng malayang pagpapasya
Corollary: Posible lang ito kung marunong tayo magpasensiya
Sa paghihintay merong isang pagdudusa
Ang tunay na paghintay ang paghintay na wala ka talagang alam
Calasanzs parents: bastat honors ako, pwede siyang lumabas kahit kailan
Ang condisyon ay sabihin sa kanila kung nasaan siya
One instance: yung pag-uwi ko, kahit anong oras, laging naghihintay si
mommy
Sabi ni sir ako nalang magbubukas ng gate, bigyan mo ako ng susi
Hanggang alam ko na nakauwi ka na, di ako makatulog
You know why are your mothers are worried about you? Shes afraid that
you might get killed
First reaction natin ay overreacting naman ito
Ang paghihintay ay ang sitwasyon ng kadiliman
Paghihintay ng magsosorry ba kaya siya?
Ang pasensiya ay hindi lamang sa paghihintay, paghihintay na
nagdurusa, ngunit paghihintay na ginagalang ang ritmo ng aking
kapwa

Ito ay paggalang sa kanyang pagka-iba. Iba siya at kailangan kong

galangin iyon
Habang bipolar ba ako? Habang buhay rollercoaster ako?
Ang pagdahan dahan nito ay hindi mabagal lamang ngunit isang
pagiingat at hindi mahigpit ang aking hawak. Isang bitaw na hindi
pabaya
Tula ni Peggy: Anak ko ang tao, kaya mahal ko siya Ngunit linikha
ko siyang malaya, gusto ko siyang matutong lumangoy. Sa simula
dapat kaya ko siyang hawakan kasi baka malunod. Ngunit kung lagi
mo siyang hahawakan, di siya matututo lumangoy.
Mahalaga para sa isang ama para matuto na pakawalan ang
anak
Kailan ko siya bibitawan? Walang sagot dito
Ang pagbibitaw ay pakikipagsapalaran para kay Jun-Jun at pati kay mommy
Pinsan ni Calasanz: Di nila maintindihan madalas ngayon parang naging
socially acceptable behavior ang pagsleepover ng babae sa bahay ng lalaki
Ang paggalang sa ritmo ng kapwa ay kalakip ng pag-asa
2nd Point
Hindi ba ito pwede maging isang uring panlilinlang?
Para bagang Sa totoo, ganyan siya talaga, tapos linoloko ko lang ang sarili
ko kapag umaasa ako
Naroon ang tukso sa panlilinlang kung napapako ko ang aking pagaasa sa isang tumpak na representasyon
Ito ang pag-aasa na...
Kung ganito, maaaring masabi na nabibigo ang pag-asa
Kung mabigo ang mga umaasa ako na..., kung wala na akong maasahan,
maaari pa ba akong umasa? San ako aasa?
Punto ni Marcel: kung nakapako ako sa tumpak na inaasahan,
mabibigo ako
Ito ang sandali ng ganap na pag-asa
Ganap ito dahil hindi nakatali sa anomang kondisyon, malaya ito sa
kahit anong kondisyon
Ang pag-asa nito ay walang kondisyon
Ang pag-asa nito ay walang inaasahan
Kapag wala na ang lahat ng maaari kong hawakan, pagbubukas loob ito sa
ganap na pag-asa
Dito nagbabago ang retorika ni Marcel
Pwede kasi sabihin na wala akong maasahan so si God nalang
Hindi ganito ang pangangatwiran ni Marcel
Kung ito ang sinasabi satin, maaaring nauuwi pa rin tayo sa isang tumpak na
representasyon
Kapag wala nang maasahan, ano ang maaari kong maasahan

Sa pagkawala dito natin makikita ang bakas ng ikaw

Kapag sinasabi ni Marcel na inaasahan kita, may mas malalim na
kahulugan siya dito
Kailan ko lamang nasasabi ikaw?
Nasasabi mo lang kapag kaharap mo ang kausap
Kapag di mo kaharap hindi mo masasabing ikaw
Kapag may isang buhay na kaugnayan
Sa panalangin, hindi sa pangangatwiran o sa diskurso ng relihiyon, sa paghaharap
dito ko lang nasasabi ang ikaw
Sa loob lamang ng buhay na kaugnayan na yan, nabibigkas ko ang
inaasahan kita
Umaasa ako sa iyo hindi na umaasa ako sa iyo na...
Pag-asa nito ay unconditional no matter what
Ito ang nangangailangan ng pasya
Minsan pinoproject natin ang standards natin sa Diyos
Ill always love you if you be a man for others, etc.
Paano kung yung kahit ano gawin mo di talaga kaya
Kapag nawasak na ako, tatanggapin pa ba ako?
Mula sa punto de vista ni Zelda
For the nth time, pinagtaksilan siya ni Kim
May mukha pa ba ako ihaharap kay Kim?
Maaaring nadidiri ka na sa sarili mo
Ang ganap na pag-asa ay ang bigkasin ang inaasahan kita
Diskurso sa ikalawang persona
Yeah, maybe there is no way but Im still sorry. Can you find a way?
Laging imposible ang hinihiling
Ito ang ibig sabihin na hindi ko kaya kaya ano ang gagawin ko?
Di ako nakapako dito sapagkat inaasahan kita
Inaasahan kita alang alang sa amin
Hindi ako nagiisa dito
Connected ako sa iba, kahit sugat
Pati ang liko likong landas ng aking kalayaan
Ang ganap na pag-asa ay hindi lamang ang pagsasalo sa aking
shortcomings, ngunit kahit pa rin ang aking mga pagtataksil, ang
aking pagwawala, pagsisinungaling
Ito ang imposible, wasak na, ngunit nasasalo
Basag na, pero nabubuo muli
Last semester: japanese art form kimsupuroy
Basag nga pottery tapos gumagamit ng gold na glue upang maging mas
maganda dahil sa mga cracks
Naging mas precious dahil nabasag, dahil may crack
Hindi sa okay lang dahil may crack, mas maganda dahil may crack
Kahit ano ang iyong kapalpakan, ang mahalaga ang iyong so?
Kahit gaano kahigpit ang pagkabihag, merong and so?
Sa sandali ng hindi ko kayang gawin, nandito ang sandali ng ikaw

Sa unang bahagi ng kurso, pinagusapan natin ang paglundag

Instead na isipin na maglulundag ba ako hindi, tingnan natin sa punto de
vista ni daddy
Si daddy ay naghihintay, tumatawag, nagaanyaya
Prodigal Son: paghihintay ng ama
Ano kaya ang inaasahan ng ama? Paano kung hindi siya umuwi? Maari pa
bang umasa ang ama?
Ang pag-asa ng Diyos
Ang Diyos rin ay umaasa. Pero alam na niya lahat diba???
Totoo yan, pero kung seryoso ang ating kalayaan, ang kanyang
kaalaman ay nakabitin sa ating kalayaan
Ang pag-asa ng ama sa pag-oo sa anak
Ang hinihiling kay Kim ay maging tulad ng Diyos
Ang hinihiling sa kanya ay ang imposible, ang hindi ko kaya
Ang larangan ng relihiyon ay larangan ng hindi ko kaya
Mahirap umasa kapag sa abot-tanaw na dapat ako ang nangingibabaw sa
lahat
Hindi ako power freak pero ako yung survivor
Nasaktan na ako, pero hindi ako nagkalat kasi hawak ko ang aking
sarili
Ang hinihiling sa pag-asa ay ang pagpapaubaya
Kung matutulog ako, di guguho ang mundo
Kalayaan ng isang bata: kahit nadapa, uulitin ulit
Ang tanong pano ba makamove on?
Step by step, kahit baby steps
Pagtitiwala ito sa mismong ikaw

3rd Point
Itong kaugnayan sa Diyos, ang religare, pagkatali sa Diyos na nagbibigay sa atin
Karanasang relihiyoso ay isang pag-aalay ng pagkabuong pagkatao natin
Ang pag-aalay ng sarili ay pag-aalay ng buong sarili
Itong kaugnayan na ito na hindi mauuuwi sa isang kaalaman
NASA ABOT TANAW NG PAG-ASA
Madalas na isipin na kapag naniniwala ako sa Diyos, meron akong masasandalan
etc.
Ang kaugnayan sa Diyos hindi madali hindi lamang limitado tayo ngunit meron
laging tukso ng idolatriya
Ang pananampalataya ay walang katapusang pagbubukas loob
Binibuksan natin sarili natin
Ang tukso ng idolatriya ay laging naririyan. Ibig natin mahawakan
Karanasan na maaaring nagtutungalian
Pagkabihag (hindi ko alam)

Ang panampalataya bilang liwanag na nakabubulag

Ang maraming pangalan ng Diyos ay walang pangalan
Wala akong makita
Ganap na Pag-asa
Wala akong maasahan kundi ikaw
Kapanatagan ng Loob
Hindi galing ito sa naniniwala ako na malakas ako
Kapanatagan ng loob dahil sinasalo ako
Hinahawakan ako kahit di ko dama ang kanyang hawak
Pag-asa bilang relax lang
Wag mabalisa, wag mabahala, lahat naglalaho, Diyos hindi nawawala
Nakukuha sa tiyaga, lahat nakakamtan. Ang may hawak sa Diyos, siyang
hindi kinululang
Diyos lamang, itoy sapat na.
Nakakatakot ang Diyos lamang
Isang ikaw lamang na hindi romance, ngunit karanwian, dalisay, mayumi. Parang
tubig na nagbibigay buhay
Pag-asa alang alang sa atin
Madali maging stoic, ang tawag ng pag-asa ay mas matingkad kapag alam
mo na hindi ka nag-iisa. Kung umaasa ka, umaasa ka rin para sa kanila, hindi
lamang para sa iyong sarili.
Hindi sinasabi ni Marcel na sa simula palang, dapat perfect hope na, na
bawal yung umaasa na
Di tayo nasa perfect hope agad
Kailangan daanan ang imperfections kahit ayaw natin sa dissapointment
Ang landas nito ay punong puno ng inaasahang bigo
Upang malampasan, kailangan daanan
Kailangan daanan ang mga tumpak na representasyon
Kung di mo dadaanan, wala kang mararating
Pinahihintulutan ko na masugatan ako, kaya hindi ito safe place,
vulnerable place ito
Maaari ba magkaroon ng ganap na pag-asa kung hindi ka naniniwala sa
Diyos?
Peggy, Anselmo, Bata
Paano nagkakaroon ng pag-asa ang bata na paulit-ulit