Subhavaastu Viseshalu, Telugu

â◊√Éèí"åã¨∞Î "åi
â◊√Éèí"åã¨∞Î qâıëêÅ∞
qq^èŒ "åã¨∞Î qâıëêÅ JÑ¨Ù~°∂Ñ¨ „QÆO^äŒO
~°K«# :
ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu
Nâ‹·ÅO, Hõ~°∂flÅ∞lÖÏ¡
Z
yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
JOH˜Ò«
qâßfixˆH "≥Å∞QÆ∞#∞ K«∂¿Ñ Pk^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ...

ÉèíH˜Î „Ñ¨Ñ¨`«∞ÎÅ`À...
ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu
~°K«~Ú`«.
yyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyyy
R Q Hõ$`«[`
˝ Å
« ∞
S
1. "åã¨∞Î qâıëêÅ∞ Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ „"åÜ«∞=∞x HÀi „"å~ÚOz# N QÀ™êfiq∞ QÍ~°∞ (zHõ¯}‚) ‰õÄ~°∞æ (H˘_»QÆ∞),
Hõ~åfl@Hõ "åiH˜, (D Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ Hõ#fl_» ÉÏ+¨Ö’ „"åÜ«∞=∞x HÀ~å~°∞. Hõ#fl_», `≥Å∞QÆ∞Ö’ ‰õÄ_»#∂
q_»∞^ŒÅ KÕã¨∞Î<åfl=Ú).
2. ã¨∂Hõ;"≥∞#ÿ q+¨Ü∂« Å∞ F <åeæO\˜x HõeÑ≤ z#fl Ñ¨Ùã¨HÎ =õ Ú#∞ q_»∞^ŒÅ KÕÜ∞« =∞x, JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’
=ÙOKÕÖÏ K«∂_»=∞x HÀi Ñ¨Ùã¨ÎHÍxH˜ Ñ¨Ù<åk "Õã≤# N "≥∞_ç‰õΩiÎ NÇ¨Ïi QÍiH˜ (Ü«∞ÅÇ¨ÏOHõ, ÉˇOQÆà◊¥~°∞).
3. ~°K«~Ú`«QÍ „áê}O áÈã≤, <å „Ñü XHõ¯ ~°K«#‰õΩ `À_®Ê@∞#∞ JOkã¨∂Î, x~°‡Åz`«ÎO`À, ãÖÑ¨Ó~°‚
Ç¨Ï$^ŒÜ«∞O`À ã¨Ç¨ÏHÍ~°O JOkOz "≥#∞fl`«\ ˜ì „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î#fl =∂ *’ºu+¨ QÆ∞~°∞=Ù N QÆ∞~°∞=¸iÎ QÍiH˜,
4. Ñ¨^ŒÌu, Hõ@∞ì|_ç, q#Ü«∞ q^èÕÜ«∞`«Å∞, ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ QÆÅ, <å Pâ◊Ü«∞ ™ê^èŒ#‰õΩ ã¨Ç¨Ü«∞ ã¨Ç¨ÏHÍ~°O
JOkOz, U =∂„`«O qã¨∞QÆ∞, q~å=∞O ÖËHõ `«# ãÖÑ¨Ó~°‚ â◊HxÎ˜ ^•~°áÈã≤ Ñ¨Ùã¨HÎ Íxfl `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ #Î fl =∂
_ç.\˜.Ñ≤. PÑ¨ˆ~@~ü z~°Orq ¿+HÍ¬=eH˜,
5. =ÚYºOQÍ ~°K«~Ú`«QÍ ##∞fl „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î#fl g∞‰õΩ.
) )
ãÖ^Œi≈OK«O_ç.
www.subhavaastu.com
„Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ
Ñ¨ÓsÎQÍ "åã¨∞Î q=~åÅ#∞, áê¡#∞Å#∞, qq^èŒ ÉèÏ+¨ÅÖ’
q=~°OQÍ q+¨Ü«∂xfl
JOkOKÕ
) JuÃÑ^ŒÌ "åã¨∞Î "≥ÉòÃã·\ò )
=ÚO^Œ∞=∂@
25 ãÖ=`«û~åÅ‰õΩ =ÚO^Œ∞ "åã¨∞Î ¿Ñ~°∞ q#x "å~°∞ ÖˇH¯õ ‰õΩ q∞H˜¯e. =∞i <Õ_∞» "åã¨∞Î ¿Ñ~°∞ `≥eÜ«∞^ŒO>Ë
Pâ◊Û~°ºáÈ`«∞<åfl=Ú. HÍ~°}O Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞. "åã¨∞Î âßGOÃÑ· D Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ ~åHõáÈ~Ú=ÙO>Ë <Õ\ ˜H© =∞#=Ú "åã¨∞Î
âßG=Ú#∞ qx =ÙO_»Hõ áÈ=K«∞Û#∞. "åã¨∞Î âßGOÃÑ· <Õ#∞ Ñïâ’^èŒ#Å∞ KÕÜ«Ú HÍÅOÖ’ J<ÕHõ Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ#
q+¨Ü«∂Å∞ =∞iÜ«Ú ãÖQÆ`«∞Å∞ `≥eã≤#q. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ 1992= ãÖ=`«û~°=ÚÖ’ XHõ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î QÆ∞iOz
q#_»O [iy#k. PÜ«∞# =∞# PO„^èŒ ~åR=Ú#‰õΩ ãÖ|OkèOz# "å~°∞. gi ^•fi~å QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞, á¶êºHõìs,
W`«~° Pã¨∞÷Å#∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞HÀ^Œe¿ãÎ =ÚO^Œ∞QÍ 35 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ Hõ\ ˜ì \’Hõ<£ fã¨∞HÀ=Åã≤
=ÙO@∞Ok. \’Hõ<£ fã¨∞‰õΩ#fl `«~åfi`« Ô~O_»∞ <≥ÅÅ‰õΩ HÍh g~°∞ QÆ$Ç¨Ï ÑïjÅ#‰õΩ ~å~°@. D q+¨Ü«∞O q#fl
`«~åfi`« KåÖÏ Pâ◊Û~åºxH˜ QÆ∞i JÜ«∂º#∞. 35 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞ÅO>Ë 1992= ãÖ=`«û~°OÖ’ z#fl q+¨Ü«∞O
HÍ^Œ∞. N=∞O`«∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ DÜ«∞##∞ Ñ≤Å∞=QÆÅ~°∞. W`«~°∞Å∞ Ñ≤Å"åÅO>Ë ™ê^èŒºO HÍ^Œ∞.
WO`« ™⁄=Ú‡ fã¨∞‰õΩ#flO^Œ∞‰õΩ DÜ«∞# Ñ¶ë`åÅ#∞ Wã¨∞Î<åfl_À ÖË^À <åÔH·`Õ `≥eÜ«∞^Œ∞. HÍh gi‰õΩ#fl
_ç=∂O_£ Z=iH© ÖË^Œ∞. WOH˘Hõ Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O U=∞O>Ë g~°∞ WO`« =~°‰õΩ "åã¨∞Î âßGOÃÑ· XHõ
Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ ‰õÄ_® ~°zOK«ÖË^Œ∞. XHÍ<˘Hõ <å_»∞ 1999= ãÖ=`«û~°OÖ’ <Õ#∞ "åã¨∞Î Ñ¨xÃÑ· HÍHõ W`«~° "Õˆ~
HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÃÑ· ~åÜ«∞Åã‘=∞Ö’x XHõ `åÅ∂HÍ‰õΩ "≥o¡ =ÙO\˜x. JHõ¯_» ~À_»∞¡ "≥_»Å∞Ê KÕÜ«∂e Jx „Ñ¨Éèí∞`«fiO
"å~°∞ `«Åz ~À_»∞¤ „Ñ¨Hõ¯# L#fl QÆ$Ç¨Å#∞ H˘\˜ì "ÕÜ«∞_»=Ú [iy#k. P `«~åfi`« JHõ¯_» „Ñ¨[Å‰õΩ, „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜
ÃÑ^ŒÌ Q˘_»=<Õ [iy#^Œ@. P Q˘_»=‰õΩ =∞#™ê÷ÑÖ K≥Ok# XHõ L#fl`« JkèHÍi P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞HÀ=_»=Ú [iy
QÆ$Ç¨Å#∞ H˘\˜"ì ¿Õ ã HÍ~°º„Hõ=∞=Ú J~å÷O`«~O° QÍ PyáÈ~Ú#^Œ@. XHõ N=∞O`«∞x QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ „Ñ¨É∞íè `«fi JkèHÍ~°∞Å∞
H˘\˜ì "Õã¨∞Î#fl ã¨=∞Ü«∞OÖ’ D Q˘_»= [iy H˘\˜ì"Õ`« HÍ~°º„Hõ=∞=Ú PyáÈ~Ú#^Œx P `åÅ∂HÍ „Ñ¨[Å∞
J#∞‰õΩO@∞O_»O`À P QÆ$Ç¨xfl K«∂_®Åx `«Åz <Õ#∞ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "≥àÏ¡#∞. q+¨Ü«∞O `≥eã≤# P QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞
##∞fl ™ê^èŒ~°OQÍ PÇ¨fixOKå~°∞.
gi QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ H˘\˜ì"Õ`« HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÖ’ ^•^•Ñ¨ÙQÍ =¸_»∞ "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å #+¨ìO [iy#^Œ@. P
N=∞O`«∞xH˜ Wk XHõ ÖˇHõ¯ ‰õÄ_® HÍ^Œ∞. U â◊√Éèí ÅHõΔ}O =Å¡ gi QÆ$Ç¨Ï=Ú ^ŒQÆæ~°‰õΩ =KÕÛ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ H˘\ì̃"Õ`«
HÍ~°º„Hõ=∞=Ú Py#^À `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ KåÖÏ `åÑ¨„`«Ü«∞ Ñ¨_®¤#∞. z=iH˜ "åi QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ÑïjeOK«_»=Ú
[iy#k. <Õ\ ˜ =∞# #g# "åã¨∞Î âßG „Ñ¨HÍ~°=ÚQÍ "åi QÆ$Ç¨Ï=Ú #=¸<å QÆÅ^Œ∞. P QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ U ^À+¨=¸
HõxÑ≤OK«Ö^Ë ∞Œ . D QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ "åã¨∞Î âßG"Õ`KÎ« Õ K«∂Ñ≤OK«∞H˘x Hõ\Ïì~å! ÖËHõ g∞ˆ~ ã¨fiO`«OQÍ áê¡<£ "Õã∞¨ ‰õΩ<åfl~å!
ÖËHõ WO[h~°∞ "Õã≤KåÛ~å Jx J_çy# ^•xH˜ "å~°∞ K≥Ñ≤Ê# ã¨=∂^è•#O Wk. "Õ∞=Ú 35 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ WzÛ
XHõ "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎKÕ ã¨÷Å ÑïjÅ# HÍqOz QÆ$Ç¨Ï áê¡#∞#∞ PÜ«∞#KÕ á⁄Ok QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O HÍqOKå=∞x
=∞#=Ú WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ K«iÛOK«∞‰õΩ#fl "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î ¿Ñ~°∞ K≥áêÊ~°∞.
WO`« ÃÑ^ŒÌ ™⁄=Ú‡ WzÛ#O^Œ∞‰õΩ P N=∞O`«∞}˜‚ P<å_»∞ ZO`À =∞Ok [#O xOkOKå~°@. Jq"ÕH˜,
|∞kú ÖËx "å_»∞, ^Œ∞ÉÏ~å =∞x+≤, *Ï˝#O #tOzOk, =¸~°∞ö_»∞ WÖÏ `«k`«~°=ÚÖˇ·# Ñ¨^•ÅKÕ PÜ«∞#
xOkOÑ¨|_®¤_»∞. PÜ«∞# U `«Ñ¨ÙÊ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. ˆH=Å=Ú =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«Î fã¨∞‰õΩ<åfl_»∞. PÜ«∞#‰õΩ "åã¨∞ÎÃÑ·
qÑ¨s`«"≥∞ÿ# =∞=∞HÍ~°=Ú, #=∞‡Hõ=Ú. `«~åfi`« PÜ«∞##∞ xOkOz# „Ñ¨[ÖË <Õ_»∞ PÜ«∞##∞ `≥e"≥·# "å_»∞,
J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞, =ÚO^Œ∞ K«∂Ñ¨Ù QÆÅ"å_»∞, *Ï˝x, W`åºk Ñ¨^Œ=ÚÅKÕ á⁄QÆ∞_»∞Î<åfl~°@. D q+¨Ü«∂ÅxflÜ«¸
<Õ#∞ "≥o¡#Ñ¨ÙÊ_»∞ P N=∞O`«∞_»∞ <å‰õΩ `≥eáê_»∞. K«∂_»O_ç ™ê~ü! P<å_»∞ ##∞fl `«Ö’=∂@ J#fl „Ñ¨[ÖË <Õ_»∞
##∞fl PHÍâßxH˜ Z`«∞Î`«∞<åfl~°x, P<å_»∞ <Õ#∞ fã¨∞‰õΩ#fl =ÚO^Œ∞ *Ï„QÆ`«Î‰õΩ <Õ_»∞ <å‰õΩ ZO`«Ü≥∂ =∞Oz
[iy#^Œx, ZO^Œ~À „Ñ¨[Å∞ ÅHõΔÖ’¡ ÃÑ@∞ì|_»∞Å∞ ÃÑ\˜ì xi‡Oz# QÆ$Ç¨ÅxflÜ«¸ H˘\˜ì"Õ`« HÍ~°º„Hõ=∞=ÚÖ’
HÀÖ’ÊÜ«∂~°x, "åiÖ’ H˘O^Œ~°∞ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞‰õΩ<åfl~°∞, WOH˘O^Œ~°∞ "åã¨∞Î U =∂„`«O K«∂_»Hõ QÆ$Ç¨Ï
x~å‡}O HÍqOKå~°x, "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞H˘x xi‡Oz# QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ U =∂„`«=¸ "åã¨∞Î *Ï˝#=Ú, ÑïÑ¨Hõfi`« ÖËx
"åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ=∞x K≥Ñ¨ÙÊH˘<Õ "åiKÕ QÆ$Ç¨Å#∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x áê¡#¡#∞ á⁄O^•~°x, P<å_»∞ <Õ#∞
"≥#HÍ=ÚO^Œ∞ K«∂_»Hõ "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ áÈã≤ P "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ PÇ¨fixOKå#x, QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú J~Ú#
`«~åfi`« JO^Œ∞Ö’H˜ <Õ#∞ KÕi#Ñ¨Ê\˜ #∞Oz <Õ\ ˜ =~°‰õΩ <Õ#∞ Z‰õΩ¯=ÙQÍ ÉÏ^èŒÑ¨_ç# ãÖÑ¶¨∞@#Å∞ [~°∞QÆÖË^Œx,
Wxfl "ÕÅ∞ áÈã≤ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ Ñ≤eÑ≤Oz#O^Œ∞‰õΩ <Õ#∞ U<å_»∞ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»ÖË^Œx, WOHÍã¨Î Z‰õΩ¯= ™⁄=Ú‡
PÜ«∞# J_çy##∂ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ Hõ@ìÉ’ÜÕ∞ x~å‡}ÏÅ‰õΩ PÜ«∞#KÕ =∂„`«"Õ∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï#x P
N=∞O`«∞_»∞ `≥eáê_»∞.
"åã¨∞Î âßG=Ú#∞ áê\Õz#O^Œ∞=Å¡ Z=~°∂, ZÑ¨Ê\˜H© "≥∂ã¨áÈ~°∞ J#∞ „Ñ¨QÍ_è» qâßfiã¨=Ú <å‰õΩ#flk.
J~Ú`Õ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ Z#∞fl‰õΩ<Õ q+¨Ü«∞OÖ’ =∂„`«O *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. D q+¨Ü«∞OÖ’ á⁄~°áê@∞
KÕã≤#KÀ rq`åO`«=Ú ÉÏ^èŒ Ñ¨_®e. Wk 2006= ãÖ=`«û~°=Ú. P N=∞O`«∞x QÆ$Ç¨Ï=Ú <Õ\ ˜H© JÖÏˆQ
LO_çáÈ~ÚOk. H˘\˜ì"Õ`« HÍ~°º„Hõ=∞=Ú Ñ¨ÓsÎQÍ PyáÈ~Ú#k. K«∂âß~å! "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ #q∞‡#O^Œ∞‰õΩ
PÜ«∞# ÖÏÉèíO á⁄O^•_À ÖËHõ 35 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ WzÛ #+¨ìáÈÜ«∂_À g∞ PÖ’K«#ˆH =ke "Õã¨∞Î<åfl#∞.
(2006= ãÖ=`«û~°=Ú EÖˇ· z=i "å~°OÖ’ <Õ#∞ 35 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ fã¨∞H˘<Õ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞
ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ XHõ q∞„`«∞x =∂=∞QÍi WO\˜Ö’ HõÅ=_»=Ú [iy#k. <Õ#∞ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ J<Õ q+¨Ü«∞=Ú
PÜ«∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® Ug∞ =∂\Ï¡_»‰õΩO_® ‰õÄ~°∞Û<åfl#∞. J~Ú`Õ „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú PÜ«∞#‰õΩ Ñ¨Ó~°fiO
L#flO`« _ç=∂O_»∞ ÖË^Œ∞. PÜ«∞# QÍ~°∞ JHõ¯_» =∂\Ï¡_»∞`«∂ "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ∞ qÑ¨s`«OQÍ ÃÑiQÍ~°∞, =∞iÜ«Ú
HÍÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú ‰õÄ_® HÍ=K«∞Û#∞. WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ L#flO`« arQÍ „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú ÖË#x ÉÏQÍ x^•#=ÚQÍ
JO^Œi`À =∂\Ï¡_®~°∞. "ÕÅÖ’ "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÅ∞ =ã¨∞Î<åflÜ«∞x `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú =∂Ô~¯\òÖ’ Åaèã¨∞Î#fl
''â◊√Éèí"åã¨∞Î—— Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú [# „áêK«∞~°ºO á⁄Ok#^Œx, KåÖÏ ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉÏ+¨ ~°K«~Ú`« "å_®_»x `≥eáê~°∞.
P<å_»∞ <Õ#∞ á⁄Ok# ãÖ`À+¨=Ú JO`å WO`å HÍ^Œ∞. XHõ Q˘Ñ¨Ê "åã¨∞Î âßG"Õ`KÎ« Õ á⁄QÆ_|» _®¤#x á⁄OyáÈÜ«∂#∞.
''â◊√Éèí"åã¨∞Î—— Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ ~°zOz#k <Õ#<Õ q+¨Ü«∞O PÜ«∞#‰õΩ U =∂„`«O `≥eÜ«∞^Œ∞. x[OQÍ <å rq`«OÖ’
Wk =∞izáÈÖËx ãÖÑ¶¨∞@#QÍ q∞yeOk.)
"åã¨∞Î âßG=Ú D<å\˜k HÍ^Œ∞. Ñ¨Ó~°fi HÍÅ=Ú #∞O_çÜÕ∞ "åã¨∞Î âßG=Ú "å_»∞HõÖ’ L#flk. QÆ$Ç¨Å#∞
"åã¨∞Î âßG s`åº xi‡OK«∞HÀO_ç. XHõ"Õà◊ g∞~°∞ "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ #=∞‡HõáÈ~Ú<å ZÖÏQÆ∂ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞
xi‡OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞ Hõ^•! "åã¨∞Î âßG s`åº QÆ$Ç¨Ï x~å‡}Ïxfl HÍqOK«O_ç. =∞#âß≈Ou QÆÅ r=#=Ú
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® Åaèã¨∞ÎOk. â◊√Éèí=∞ã¨∞Î.
q+¨Ü«∞ ã¨∂zHõ
1. "åã¨∞Î âßG J=QÍÇ¨Ï# 8
2. "åã¨∞Î QÆ∞iOz ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ 10
3. "åã¨∞Î âßG Ñ¨Ù~å}=Ú 11
4. "åã¨∞ÎÖ’ âß„ã‘ÎÜ«∞`« =ÙO^•? 13
5. "åã¨∞Î Z=iH˜ Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk. 16
6. ÑÖK«Éèí∂`åÅ∞ – q=~°} 17
7. Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î 19
8. "åã¨∞ÎÃÑ· q=∞~°≈Å∞ 20
9. "åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞ 23
10. "åã¨∞Î qâıëêÅ∞ 25
11. Dâß#º=Ú 25
12. `«∂~°∞Ê 30
13. PˆQflÜ«∞=Ú 31
14. ^ŒH˜Δ}=Ú 32
15. <≥·~°∞u 34
16. Ñ¨tÛ=∞=Ú 35
17. "åÜ«∞=º=Ú 36
18. L`«Î~°=Ú 37
19. g^èŒ∞Å∞ 38
20. `«∂~°∞Ê gkè 38
21. ^ŒH˜Δ} gkè 39
22. Ñ¨tÛ=∞ gkè 40
23. L`«Î~° gkè 40
24. gkèáÈ@∞¡ 41
25. Dâß#º gkèáÈ@∞ 43
26. `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞ 43
27. `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞ 44
28. `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 44
29. PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 45
30. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 45
31. ^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞ 46
32. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ 46
33. <≥·~°∞u gkèáÈ@∞ 47
34. Ñ¨tÛ=∞ <≥·~°∞u gkèáÈ@∞ 47
35. Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ 48
36. Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ 49
37. "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ 49
38. L`«Î~° "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ 49
39. L`«Î~° gkèáÈ@∞ 50
40. L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞ 50
41. „Ñ¨Ç¨s 51
42. "åã¨∞Î ã¨ÅÇ¨Å∞ 57
43. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ∞ LOK«∞ Ñ¨^Œúu 64
44. k‰õÄûz – "å_»HõO 65
45. g∞ WÅ∞¡ |OQÍ~°O HÍ"åe 67
46. g∞ QÆ$Ç¨ÏO Hõà◊Hõà◊ÖÏ_®e 68
47. á¶êºHõ¬x[O – "åã¨∞Î 72
48. Q“~°=hÜ«∞ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ q[˝Ñ≤Î 76
49. ~°HõÎ^è•#O KÕÜ«∞O_ç 77
50. ^ŒÜ«∞KÕã≤ K≥@∞¡ ÃÑOK«O_ç 78
8
Y "åã¨∞Î qâıëêÅ∞
WS j SW
"åã¨∞Î âßG J=QÍÇ¨Ï#
Y
H˘ez# "åiH˜ H˘ez#O`«, HÀi# "åiH˜ HÀi#O`«ÖÏQÍ P ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨$+≤ìÖ’x XHõ âßG"Õ∞ D
"åã¨∞Î âßG=Ú. <Õ\ ˜H© qq^èŒ âß„™êÎÅÖ’ xëê‚`«∞Öˇ·# xÑ¨Ù}∞Å∞ Ãã·`«O "å~°∞ ™êkèOz# Z<Àfl q[Ü«∂Å#∞
Ñ¨Hõ¯# ÃÑ\˜ì ÉèíQÆ=O`«∞x â◊H˜Îx Z<Àfl s`«∞ÖÏ `«Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =∞Oz ¿Ñ~°∞ ãÖáêkOK«∞‰õΩ#fl
Ç¨Ï$„^ÀQÆ xÑ¨Ù}∞Å∞ _®Hõì~ü J[Üü∞ â◊~°‡, =ÚOÉÏ~Ú "å~°∞ „Ñü XHõ¯ q+¨Ü«∂xH˜ ÉèíQÆ=O`«∞xfl =Ú_ç ÃÑ@ì~°∞.
`«# ã¨fiâ◊HÎ̃x ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ #=Ú‡`å~°∞. DÜ«∞# xÑ¨Ù}∞_≥·# "≥·^Œ∞ºÅ∞. gi ãÖáê^Œ# JO`å HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Ö’¡<Õ
=ÙO@∞Ok. z=iH˜ XHõ ¿ÑÃ+O\ò q+¨Ü«∞OÖ’ <å‰õΩ _®Hõì~ü QÍiH˜ ÃÑ^ŒÌ K«~°Û [iy#k. z=iH˜ _®Hõì~ü QÍ~°∞ U
q+¨Ü«∞"≥∞ÿ<å ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒÜ«∞ ÖËxk [~°QÆ^Œ∞ Jx XÑ¨ÙÊHÀ=Åã≤ =zÛOk. JÖÏQÆx ~ÀQÆ=Ú =¿ãÎ "≥·^Œ∞ºxfl
ãÖ„Ñ¨kOK«‰õΩO_® LO_»ÖË=Ú Hõ^•! =∞# Ñ¨x =∞#^Õ. qkè Ñ¨x qkè^Õ. D _®Hõì~ü QÍiH˜ "åã¨∞Î âßGOÃÑ· ZO`«
=∂„`«=¸ qâßfiã¨=Ú ÖË^Œ∞. ~åe Ñ¨_ÕO`« _»|∞ƒ PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° =ÙOk. J~Ú`Õ DÜ«∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú xi‡OKÕ
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ DÜ«∞# ã¨f=∞}˜ QÆ$Ç¨xfl "åã¨∞Î âßG s`åº xi‡OÑ¨ KÕã≤Ok. z=iH˜ ã¨∞n~°… K«~°Û `«~åfi`« _®Hõì~ü
QÍ~°∞ "åã¨∞Î âßG B#fl`åºxfl QÆ∞iÎOKå~°∞. =∞iÜ«Ú z=iH˜ XÑ¨ÙÊ‰õΩ<åfl~°∞. U^≥·`Õ<ÕO "åiH˜ =∞iÜ«Ú <å‰õΩ
^•^•Ñ¨ÙQÍ ~Ô O_»∞ QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞=Ú =º~°"÷ ∞≥ Oÿ k. _®Hõ~ì ü QÍ~°∞ WO`« ã¨=∞Ü«∂xfl =∂@Å HÀãÖ =∞iÜ«Ú W`«~°
âßGO HÀãÖ K«iÛOK«_®xfl _®Hõì~ü QÍi Ñ≤.Z. ‰õÄ_® #=∞‡ÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. <Õ#∞ |Ü«∞@‰õΩ =KÕÛ ã¨=∞Ü«∞OÖ’
Ñ≤.Z.QÍ~°∞ <å`À XHõ =∂@ =∂\Ï¡_∞» `«∂ WO`« ar _®Hõ~ì ü WO`« ã¨=∞Ü«∂xfl =º~°O÷ KÕÜ∞« _»=Ú <å J#∞Éè=í =ÚÖ’
W^Õ "≥Ú^Œ\ ˜™ê~°x `≥eáê~°∞.
nxfl |\˜ì =∞#‰õΩ XHõ q+¨Ü∞« =Ú J~°=÷ ∞=Ù`«∞Ok. #=∞‡x q^•º=O`«∞Å =ÚO^Œ∞ ‰õÄ_® K«~Û° ™êQÆ_=» Ú
[iy`Õ "åã¨∞Î âßG B#fl`«ºO `«Ñ¨Ê‰õΩO_® |Ü«∞@‰õΩ =ã¨∞ÎOk. D "åã¨∞Î âßGO x~°∂Ñ≤`«"≥∞ÿ#k. #q∞‡# "åiH˜,
#=∞‡x "åiH˜ Z=iÔH·##∂ âßGO `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk. #=∞‡HõO`À âßG=Ú#‰õΩ Ñ¨x ÖË^Œ∞. ZO`« =∞Okx
#q∞‡OK«QÆÅ=Ú, ÖËHõ #q∞‡OK« ÖË=Ú J<Õ q+¨Ü«∞=Ú „Ñ¨Hõ¯# ÃÑ_ç`Õ =ºH˜ÎQÆ`«OQÍ ZO`« =∞Okx Hõeã≤ "åix
XÑ≤ÊOK«QÆÅ=Ú =∞iÜ«Ú "åiKÕ "åã¨∞Î âß„™êÎxfl áê\ÕÑ¨ KÕÜ«∞QÆÅ=Ú J<Õ q+¨Ü«∞=Ú qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∞
=º~å÷xfl Hõey L#flk. =∞#‰õΩ#fl ã¨=∞Ü«∞=Ú KåÖÏ `«‰õΩ¯=. „Ñü HõΔ}=Ú "å_»∞HÀ"åe. ^èŒ<åxfl =º~°÷O KÕã≤<å
ãÖáê^Œ# KÕã¨∞HÀ=K«∞Û. HÍh HÀÖ’Ê~Ú# ã¨=∞Ü«∂xfl =∂„`«O "≥#∞Hõ‰õΩ `≥K«∞ÛHÀÖË=Ú, uiy ãÖáêkOK«ÖË=Ú.
JO^Œ∞ˆH "åã¨∞Î âßG=Ú JO>Ë #=∞‡x "åi QÆ∞iOz HÍ¿ãÑ¨Ù Ñ¨Hõ¯# ÃÑ_»^•=Ú. „Ñ¨ã¨∞Î`«=Ú =∞#=Ú qA˝Öˇ·#
g∞ÖÏO\˜ "åi`À =∂„`«"Õ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥àÏ¡Åx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩO^•=Ú.
"åã¨∞Î âßGO#∞ áê\˜¿ãÎ =∞#‰õΩ U"≥∞ÿ<å „Ñ¨Ü≥∂[#=Ú LO^•? J<Õ q+¨Ü«∞=Ú KåÖÏ =∞Ok =∞kÖ’
`˘Å∞ã¨∂Î =ÙO@∞Ok. "åã¨∞Î áê\˜¿ãÎ ZO`« =~°‰õΩ ÉÏQÆ∞Ñ¨_»QÆÅ=Ú. ÖÏÉèí"Õ∞q∞\˜. nx=Å¡ ^èŒ# #+¨ì=Ú ZO`«
=ÙO@∞Ok. W`åºk q+¨Ü«∂Å#∞ PÖ’K«# KÕ¿ãÎ....
"åã¨∞Î áê\ÕK«_O» =Å¡ g∞‰õΩ =∞#âß≈Ou rq`«=Ú Åaèã∞¨ OÎ k. g∞~°∞ KÕÜÚ« Ñ¨#∞Ö’¡ Jaè=$kú HõxÑ≤ã∞¨ OÎ k.
9
D Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂ÖË "åã¨∞Î Ñ¶ë`åÅ∞QÍ =∞#=Ú QÆ=∞xOKåe. „Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ ‰õΩÉèË~°∞ÅO`«\ ˜ ^èŒ#=O`«∞Å∞

Ãã·`«O =∞#âß≈Oux HÀÖ’Ê~Ú qq^èŒ ~°HÍÖˇ·# ã¨=∞ã¨ºÅ`À ÉÏ^èŒ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~°∞. giH˜ HÍ=Åã≤Ok ^èŒ#"≥∂,
Éèí=O`«∞Ö’, Pã¨∞÷Ö’ HÍ^Œ∞, =∞#âß≈Ou HÍ"åe. W@∞=O\˜ "å~°∞ "åã¨∞Î âßG s`åº x~å‡}"≥∞ÿ# QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’
x=ã≤¿ãÎ giH˜ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® =∞#âß≈Ou U~°Ê_»∞`«∞Ok.
XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ =ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å∞ =Ù<åfl~°∞. "å~°∞ L#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Î âßG s`åº xi‡OÑ¨|_»Ö^Ë ∞Œ .
=ÚQÆ∞~æ ∞° ‰õΩ=∂~°∞Å∞ ™È=∞~°∞Öˇ· É*Ï~°∞Å∞ u~°Q_Æ O» áÈH˜sÅ∞QÍ `«Ü∂« ~°∞ HÍ=_»=Ú, AÖÏ~Ú Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ∞« _»=Ú,
ã¨=∞Ü«∞=Ú#∞ =º~°O÷ QÍ QÆ_Ñ» _¨ =» Ú [~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. J~Ú`Õ gi =∞#ã¨∞ûÖ’ XHõ ÉèÏ=# =∂„`«=¸ q∞yeáÈ~Ú
=ÙO@∞Ok. KåÖÏ =∞Ok U^À XHõ "åºáê~°"≥∂, L^ÀºQÆ"≥∂, =$uÎ ^•fi~å<À Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∂ =Ù<åfl~°∞.
"Õ∞"≥∞O^Œ∞‰õΩ WÖÏ J~ÚáÈÜ«∂=Ú Jx =∞^Œ# Ñ¨_»∞`«∂ =ÙO\Ï~°∞. W@∞=O\˜ "åi QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Î âßG s`åº
ã¨=~°} HÍq¿ãÎ "åi HÀi‰õÅ∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® f~°∞`å~Ú. r=# Éèí$u Åaèã¨∞ÎOk. ÃÑOH˜ `«#O áÈ~Ú ã¨=∂[OÖ’
ÉÏ^èŒº`« QÆÅ áœ~°∞Å∞QÍ r=<åxfl H˘#™êy™êÎ~°∞. Wk "åã¨∞Î KÕ¿ã Ñ¨x.
"åã¨∞Î âßG s`åº QÆ$Ç¨xfl xi‡OÑ¨ KÕã¨∞‰õΩO>Ë Z=~°∞ U Ñ¨xÖ’ =Ù<åfl "åiH˜ Jaè=$kú `«Ñ¨Ê‰õΩO_®
HÍ#=ã¨∞ÎOk. D q+¨Ü«∂xfl =∞#=Ú „Ñ¨`ÕºHÕz ^Œ$+≤ìÖ’ =ÙOK«∞H˘x =∞# QÆ$Ç¨Å#∞ "åã¨∞Î âßG s`åº
x~å‡}=Ú HÍqOK«∞HÀ=_»=Ú L`«Î=∞=∞x `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»=Ú LÑ¨Ü≥∂yã¨∞ÎOk.
"åã¨∞Î âßGOÃÑ· Ñ¨ÓsÎQÍ J=QÍÇ¨Ï# HõÅQÍÅO>Ë 1, 2 HÍy`åÅ =Å¡ ã¨∞ÅÉèí ™ê^èŒºO HÍ^Œ<Õ q+¨Ü«∞=Ú
g∞‰õΩ ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥Å∞ã¨∞#∞. J~Ú<å =∞#q∞Hõ¯_» F z#fl „Ñ¨Ü«∞`åflxfl KÕâß=Ú.
Ñ¨Ùã¨HÎ =õ Ú KÕuÖ’ Ñ¨@∞ì‰Ωõ #fl `«~åfi`« P^ŒºO`«=Ú L`åûÇ¨ÏOQÍ K«k"ÕÖÏ ~°K~« Ú`« *Ï„QÆ`ÅÎ« ∞ fã¨∞HÀ"åe.
„Ñ¨`ÕºHÕz Ñ¨Ùã¨ÎHõ=∞O`«Ü«¸ âßGOÃÑ·#<Õ #_»∞ã¨∂Î =ÙO>Ë K«^Œ∞=Ù "åiH˜ HÍã¨Î W|ƒOkQÍ =ÙO_»=K«∞Û ÖË^• É’~ü
H˘@ì_»=ÚÖÏQÍ LO_»=K«∞Û. nxfl ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x 'â◊√Éèí"åã¨∞Î— Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ ~°zOK«_»=Ú [iy#k. JO^Œ∞ˆH
HÍÉ’Å∞ TÇ≤ÏOz# ^•x Hõ<åfl Z<Àfl Ô~@∞¡ 'â◊√Éèí"åã¨∞Î— Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅ∞ J=Ú‡_»∞ áÈÜ«∂~Ú. K«kq# "å~°O^Œ~°∂
J<ÕHõ s`«∞Ö’¡ á⁄QÆ_»@O [iy#k. "≥~ÚºH˜ XHõi^ŒÌ~°∞ =∂„`«O Ñ¨Ùã¨ÎHõ ~°K«# #K«ÛÖË^Œx `≥eáê~°∞. ã¨Ç¨Ï[OQÍ
Ñ¨kH˜ XHõ~°∞ ÖË^• W^ŒÌ~°∞ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl #Ñ¨ÊHõáÈ=K«∞Û. J~Ú`Õ g∞Ô~O`À W+¨ìÑ¨_Õ 'â◊√Éèí"åã¨∞Î— "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHÍxH˜
"≥~ÚºH˜ XHõ~°∞ ÖË^• W^ŒÌ~°∞ JãÖ`«$Ñ≤Îx `≥eÜ«∞ ÑïKå~°∞. J~Ú`Õ D JãÖ`«$Ñ≤Î J#∞#k KåÖÏ `«‰õΩ¯=
"≥∂`å^Œ∞Ö’ =ÙO_»_»=Ú QÆ=∞xOK«^ŒQÆæ q+¨Ü«∞=Ú. Z‰õΩ¯= âß`«=Ú „Ñ¨[Å∞ =∂„`«O XHõ q+¨Ü«∂xfl KåÖÏ
ã¨Ê+¨ìOQÍ `≥eáê~°∞. J^Õq∞@O>Ë 527 ¿ÑrÅ∞ QÆÅ Ñ¨Ùã¨ÎHÍxfl WO`« `«‰õΩ¯= ^èŒ~°Ö’ ZÖÏ WKåÛ~°x =∞iÜ«Ú
q+¨Ü«∞=Ú KåÖÏ ã¨Ê+¨ìOQÍ J~°÷"≥∞ÿO^Œx ^èŒ#º"å^Œ=ÚÅ∞ `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl~°∞. WO`«HõO>Ë U ~°K«~Ú`«ÔH·<å WOˆHq∞
HÍ"åe. „Ñü ~ÀE =∞#=Ú u<Õ PÇ¨~°OÖ’ XHõ ~ÀA J~Ú##∂ LÑ¨ÙÊ ÖË^• HÍ~°=Ú Z‰õΩ¯= `«‰õΩ¯=
HÍ=_»=Ú [~°Q^Æ •! JÖÏQÆx „Ñü k#=¸ PÇ¨~åxfl `«ºlã¨∞<Î åfl=∂? Ñ¨Ùã¨HÎ =õ Ú J#fl `«~åfi`« XHõ q=∞~°≈‰õΩ_≥<· å
=ÙO_»_»=Ú =∞Oz^Œx <å ÉèÏ=#.
10
"åã¨∞Î QÆ∞iOz ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ

Ñ¨Ó~°fi HÍÅO J#QÍ ~åAÅ HÍÅO #∞OKÕ "åã¨∞Î "å_»∞HõÖ’ LOk. J~Ú`Õ JÑ¨Ê\’¡ WÑ¨ÙÊ_»∞#flO`«
ã¨=∂Kå~° qÑ¨=¡ O ÖË^∞Œ . Hˆ =ÅO ~åAÅ∞, K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞, ^èŒ#=O`«∞Å∞ =∂„`«"Õ∞ "åiH˜ ã¨=∂Kå~°O JO^Õ
J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=QÍ L#flO^Œ∞=Å¡ D "åã¨∞Î QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞H˘x áê\ÕK«_»O [iyOk. q∞ye# [#∞Å∞
D J=HÍâßxfl "å_»∞HÀÖËHõ áÈÜ«∂~°∞. J~Ú`Õ HÍÅQÆ~°ƒùOÖ’ Z<Àfl =∂~°∞ÊÅ∞ ãÖÉèíqOz ~åAÅ∞,
~å*ÏºÅ∞ áÈÜ«∂~Ú. „Ñ¨*ÏÑïáêÅ#Å∞ =KåÛ~Ú. nx=Å¡ „Ñü XHõ¯iH˜ ™êfi`«O„`«ºO ÅaèOzOk. Wk
XHõ HÍ~°}=Ú, `«~°∞"å`« ã¨=∂Kå~° qÑ¨¡=O =Å¡ „Ñ¨[ÅO^ŒiH˜ "åã¨∞Î QÆ∞iOz ÑïK«Ü«∞=∞~ÚOk. Jã¨Å∞
"åã¨∞Î JO>Ë Uq∞\˜ ? Wk `≥Å∞ã¨∞HÀ=_®xH˜ =ÚO^Œ∞ ÑÖK«Éèí∂`åÅ QÆ∞iOz HÍã¨Î =∞#‰õΩ J=QÍÇ¨Ï#
HõÅQÍeû LOk. D ÑÖK«Éèí∂`åÅ QÆ∞iOz `«~°∞"å`« ¿ÑrÅÖ’ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú. XHõ ã¨÷Å=Ú QÍx XHõ
x~å‡}=Ú QÍx "åã¨∞Îs`åº L#fl@¡~Ú`Õ P ã¨÷Å=ÚÖ’QÍx, P x~å‡}=ÚÖ’ QÍx L#fl"å~°∞ Jaè=$kú
K≥O^ŒQÆÅ~°∞. "åã¨∞ÎÑ¨@∞ì ÖËx QÆ$Ç¨Ï=Ú P WO@ x=ã≤OK«∞"åiH˜ Jaè=$kúx HõeyOK«_»O ZO`À Hõ+¨ì=Ú.
WHõ¯_» =ÚO^Œ∞QÍ "åã¨∞Î J<Õ Ñ¨^•xH˜ ã¨Ô~·# x~°fiK«#=Ú W=fi_»=Ú KåÖÏ=∞OkH˜ Hõ+¨ì=ÚQÍ LOk.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ 'Hõ+¨ì=Ú— J<Õ Ñ¨^•xH˜ J~°÷=Ú ÉÏ^èŒ, <˘Ñ≤Ê Jx K≥Ñ¨ÙÊHÀ=K«∞Û. JÖÏˆQ "åã¨∞Î J<Õ Ñ¨^•xH˜
ã¨Ô~·# x~°fiK«#=Ú W=fi=Åã≤ LOk. WHõ¯_» <å=~°‰õΩ <å x~°fiK«#=Ú "åã¨∞Î JO>Ë ''Jaè=$kúH˜ J#∞‰õÄÅ"≥∞#ÿ
x~å‡}=Ú——. WOH˘Hõ x~°fiK«#=Ú ‰õÄ_® Wã¨∞Î<åfl#∞. ''=∞#âß≈Oux „Ñ¨™êkOKÕ x~å‡}=Ú——. J#QÍ "åã¨∞Î
s`åº xi‡Oz# QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œe x=ã≤OK«∞ "åiH˜ HõeyOKÕ =∂#ã≤Hõ „Ñ¨âßO`«`«.
=∂#ã≤Hõ „Ñ¨âßO`«`« ÖËx "åiH˜ Zxfl L<åfl Ug∞ ÖË#>Ë¡. =∞#ã¨∞û „Ñ¨âßO`«OQÍ L#fl"åi Hõ<åfl
Q˘Ñ¨Ê"åÔ~=~°∞ ! ^èŒ#=Ú ZÑ¨Ê\˜H© =∂#ã≤Hõ âßOux W=fiÖËHõáÈ=K«∞Û. „Ñü XHõ¯^•xfl ^èŒ#=Ú`À
H˘#ÖË=Ú. ^èŒ#=Ú`À H˘#ÖËxq Z<Àfl L<åfl~Ú. L^•: J=∞‡ „¿Ñ=∞. `«e¡ „¿Ñ=∞ Jxfl\˜Hõ<åfl
ã¨fiK«Ûù"≥∞ÿ#k. =ÚYºOQÍ "åã¨∞Î KÕ¿ã Ñ¨x U=∞O>Ë `«$Ñ≤ÎHõ~°"≥∞ÿ# rq`åxfl g∞‰õΩ JOkOKÕ Ñ¨xx `«#∞
fã¨∞‰õΩO@∞Ok. L^•: XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ XHõ =ºH˜Î HõÖˇHõì~ü HÍ"åÅx ZO`À Pâ◊Ñ¨_ç JÇ¨Ïiflâ◊Å∂ „â◊q∞Oz
K«^Œ∞=Ù‰õΩO\Ï_»∞. W@∞=O\˜ =ºH˜Î "åã¨∞ÎâßG s`åº x~å‡}"≥∞ÿ# XHõ QÆ$Ç¨ÏOÖ’ =Ù#flÑ¨C_»∞ J`«x HÀiHõÅ∞
Ñ¶ëOKÕÖÏ P QÆ$Ç¨ÏO Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ "åã¨∞Î J`«xH˜ ã¨Ç¨Ü«∞O KÕã≤ q[Ü«∂xfl JOkOK«∞#∞.
XHõ "åºáêi ÃÑ^ŒÌ "≥Ú`«ÎOÖ’ ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ\˜ì ÃãÊ‰õΩºÖË+¨<£‰õΩ ã≤^Œú=∞=Ù`å_»∞. =∞Oz "åã¨∞Î Ñ¨@∞ìQÆÅ
QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ D "åºáêi =Ù#flKÀ J`«xH˜ U =∂„`«O #+¨ìO ~åhÜ«∞Hõ ÖÏÉèíO =KÕÛ ÖÏQÆ∞# P
QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe "åã¨∞Î J`«xH˜ ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk. „Ñ¨[Å‰õΩ WO`«HõO>Ë WOˆHO HÍ"åe?
=∞Oz "åã¨∞Î Ñ¨@∞ì QÆÅ QÆ$Ç¨ÏO Ü«∞O^Œ∞ x=tOK«∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ L#fl`«"≥∞ÿ# rq`åxfl JOkOz,
ãÖÑ¶¨∞=ÚÖ’ H©iÎ „Ñü+¨ªÅ∞ ÅaèOKÕÖÏ KÕã≤ =∞#âß≈Ou r=<åxfl „Ñ¨™êkã¨∞ÎOk. JO`ÕQÍh "åã¨∞Î Ñ¨@∞ìQÆÅ
QÆ$Ç¨ÏO Ü«∞O^Œ∞ x=tOK«∞ "å~°∞ =∞Ç¨~åAÖ∫`å~°<À ÖË^• „ÃÑã≤_≥O\ò J=Ù`å~°<À K≥Ñ¨Ê_»O ã¨Ô~·# Ñ¨^Œúu
HÍ^Œ∞.
11
H˘O^Œ~∞° "åã¨∞Î J<Õk ÖË^xŒ "åk™êÎ~∞° . "åiH˜ <Õ#∞ ã¨∂zOKÕk XHõ>.Ë ZÖÏQÆ∂ QÆ$Ç¨ÏO xi‡ã¨∞<Î åfl~°∞
Hõ^•. xi‡OKÕ^Õ^À "åã¨∞Î âßGs`åº x~å‡}O HÍqOK«O_ç. nx =Å¡ g∞H˘KÕÛ #+¨ìO JO@∂ Ug∞ LO_»^Œ∞.
"åã¨∞Î âßGs`åº QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O [iy#Ñ¨C_»∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ =∂#ã≤Hõ âßOu Ñ¨Ù+¨¯ÅOQÍ Åaèã¨∞ÎOk.
D q+¨Ü«∂xfl QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘x "åã¨∞ÎâßGs`åº x~å‡}ÏÅ∞ ™êyOKåÅx <å ã¨ÅÇ¨, q[˝Ñ≤Î.
"åã¨∞Î âßG Ñ¨Ù~å}=Ú

Ñ¨Ó~°fi HÍÅOÖ’ JO^èŒHÍã¨∞~°_»<Õ ~åHõΔã¨∞_»∞ =ÚÖ’¡HÍÅ "åã¨∞Å#∞ =ÚÑ¨C uÑ¨ÊÅ∞ ÃÑ@∞ìK«∞O_≥#∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ Ö’Hõ ãÖ~°HõΔ}Ï~°÷O Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ P ~åHõΔã¨∞x`À Ü«Ú^ŒúO KÕâß_»∞. P ã¨=∞Ü«∞OÖ’ t=Ùx ÅÖÏ@O
#∞O_ç ~åe# XHõ K≥=∞@ aO^Œ∞=Ù Éèí∂q∞ÃÑ· Ñ¨_ç ^•x #∞O_ç ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# Hõ~åà◊=^Œ#O`À XHõ Q˘Ñ¨Ê Éèí∂`«O
L^ŒƒùqOz „Hõ=∞ „Hõ=∞OQÍ Éèí∂q∞, PHÍâßÅ#∞ P=iOK«™êyOk. P =∞Ç¨Éèí∂`åxfl K«∂ã≤# WO„^•k ^Õ=`«Å∞
ÉèíÜ«∞„ÉèÏO`«∞ÅÜ«∂º~°∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx â◊~°}∞"Õ_®~°∞. ã¨~°fiÖ’Hõ Ñ≤`å=∞Ç¨ï_»∞ J~Ú# „|Ç¨Ï‡, ^Õ=`«Å#∞
T~°_çOz 'P Éèí∂`«=Ú#∞ P^èÀ=ÚYOQÍ Éèí∂q∞ Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨_»"Õ¿ã q^è•#O K≥áêÊ_»∞. „|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx P#u
„Ñ¨HÍ~°O ^Õ=`«ÅO^Œ~°∂ UHõ"≥∞ÿ P Éèí∂`«=Ú#∞ Ñ¨\ ˜ì P^èÀ=ÚYOQÍ „HÕ^Œ‰õΩ Ñ¨_»"Õâß~°∞.
P Éèí∂`«O Éèí∂q∞ÃÑ· Dâß#º HÀ}=Ú# t~°ã¨∞û, <≥·|∞∞u HÀ}=Ú# áê^Œ=ÚÅ∞, "åÜ«Ú=º, PˆQflÜ«∞
HÀ}ÏÅO^Œ∞ ÉÏÇ¨ï=ÙÅ∞ =ÙO_»∞#@∞¡ J^èÀ=ÚYOQÍ Éèí∂q∞ÃÑ· Ñ¨_çOk. Jk uiy ÖË=‰õΩO_® ^Õ=`«Å∞ ^•xÃÑ·
D q^èŒOQÍ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞.
t~°ã¨∞û# – td (Dâ◊)
^ŒH˜Δ} <Õ„`«=Ú# – Ñ¨~°˚#º
"å=∞<Õ„`«=Ú# – ku
^ŒH˜Δ} â’„`«=Ú# – [Ü«∞O`«
"å=∞ â’„`«=Ú# – [Ü«∞O`«
L~°ã¨∞û# (=HõΔ=Ú#) – WO„^Œ, JÑ¨=`«û, JÑ¨, ã¨~°Ê
^ŒH˜Δ} ã¨Î#=Ú – J~°º=∂
"å=∞ ãÎ̈#=Ú# – Ñ¨$näfi^èŒ~°
^ŒH˜Δ} Éèí∞[=Ú# – Pk`«º
"å=∞ Éèí∞[=Ú# – ™È=∞
^ŒH˜Δ} ÉÏÇ¨ï=Ù# – ã¨`«º, Éèí$â◊, PHÍâ◊, Jyfl, Ñ¨Óëê
"å=∞ ÉÏÇ¨ï=Ù# – áêÑ¨ Ü«∞Hõ,Δ ~ÀQÆ, <åQÆ, =ÚYº, ÉèÖí Ï¡@
^ŒH˜Δ} áê~°≈fiHÍ=Ú# – q`«kè, QÆ$Ç¨ÏHõΔ`«
"å=∞ áê~°≈fiHÍ=Ú# – Jã¨∞~°, âı+¨
L^Œ~=° Ú# – q=™êfi<£, q∞„`«
^ŒH˜Δ} T~°∞=Ù# – Ü«∞=∞
12
"å=∞ T~°∞=Ù# – =~°∞}

QÆ∞Ç¨Ïº=Ú# – WO„^Œ [Ü«∞
^ŒH˜Δ} [OÑ¶¨∞=Ú# – QÆO^è~Œ fi°
"å=∞ [OÑ¶¨∞=Ú# – Ñ¨Ù+¨Ê^ŒO`«
^ŒH˜Δ} *Ï#∞=Ù# – Éèí$OQÆ~å[
"å=∞ *Ï#∞=Ù# – ã¨∞„w=
^ŒH˜Δ} ã≤Êz – =∞$QÆ|∞
"å=∞ ã≤Êz – ^Ò"åiHõ
áê^Œ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞– Ñ≤`«$QÆ}=Ú
WO`«=∞Ok ^Õ=`«Å `Õ[ã¨û=Ú^•Ü«∞O`À ^ÕnÑ¨º=∂#OQÍ "≥Å∞Q˘O^Œ∞`«∞#fl P Éèí∂`åHÍ~° J^Œ∞ƒù`åxfl
uÅHÕz# „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ ^•<Õfl '"åã¨∞Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞— QÍ ã¨$+≤ìQÍqOKå_»∞.
ÉèÏ„^ŒÑ¨^Œ |Ç¨ïà◊ `«kÜ«∞, =∞OQÆà◊"å~°O, Hõ$uÎHÍ #HõΔ„`«=Ú, =ºfáê`« Ü≥∂QÆ=Ú, Éèí„^Œ<å Hõ~°}=Ú
QÆ∞à◊Hõ`À ‰õÄ_ç# HÍÅOÖ’ P "åã¨∞Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ [x‡OKå_»∞. U JÑ¨HÍ~°O KÕÜ«∞x <åÃÑ· Jkè+≤ªOz D ^Õ=`«Å∞
Ñ‘_çOK«∞K«∞<åfl~°∞. gi #∞O_ç ##∞fl HÍáê_»=∞x "åã¨∞Î Ñ¨Ù~°∞+¨μ_»∞ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù}˜‚ "Õ_»∞‰õΩ<åfl_»∞.
JÑ¨ÙÊ_»∞ „|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞ ãÖ`À+≤Oz ''"åã¨∞ÑÎ Ù¨ ~°∞ëê ! QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ xi‡OK«∞#Ñ¨ÙÊ_»∞, „uq^è=Œ ∞~Ú# QÆ$Ç¨Ï
„Ñ¨"âÕ ◊ ã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞, „QÍ=∞, #QÆ~,° Ñ¨@}ì , ^Œ∞~°,æ ^Õ"åÅÜ«∞, [ÖÏâ◊Ü∞« , L^•º#=# x~å‡} ã¨=∞Ü«∞=ÚÅO^Œ∞
=ÚO^Œ∞QÍ x<Õfl Ñ¨Ól™êÎ~∞° . JÖÏ Ñ¨ÓlOK«x "åiH˜ ^Œi„^Œ=Ú`À áê@∞ J_»∞QÆ_∞» QÆ∞<å qÑ¶∞¨ fl=ÚÅ∞ z=~°‰Ωõ
=∞$`«∞º=Ù ‰õÄ_® ãÖÉèqí OK«∞—— #x "åã¨∞Î Ñ¨Ù~°∞+¨μxH˜ =~°q∞KåÛ_»∞.
JO`ÕQÍHõ "åã¨∞Î Ñ¨Ù~°∞+¨μx ÃÑ· J+¨ìk‰õΩ¯ÅÖ’ =Ù#fl ^Õ=`«Å∞ `«$Ñ≤Î á⁄O^Œ∞ q^èŒOQÍ PÜ«∂ ã¨÷ÖÏÅÖ’
x=ã≤OKÕ ^Õ=`«Å∞ "åi "åi q^è∞Œ Å∞ x~°fiÇ≤ÏOK«∞@ =Å# QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ ã¨~fi° ã¨∞Y=ÚÅ∞, ã¨`Ê« eù `åÅ∞ HõÅ∞QÆ∞#@∞¡
Pj~°fikOKå_»∞.
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ùx Pjã¨∞ûÅ „Ñ¨HÍ~°=Ú : Dâß#º=Ú# – Dâ◊fi~°∞_»∞ (Dâ◊), PˆQflÜ«∞=Ú# – Jyfl,
<≥|· ∞∞u# – x~°$u, "åÜ«Ú=º=Ú# – "åÜ«Ú=Ù, `«∂~°∞Ê# – Pk`«∞º_»∞, ^ŒH}Δ˜ =Ú# – Ü«∞=Ú_»∞, Ñ¨tÛ=∞=Ú#
– =~°∞}∞_»∞, L`«Î~°=Ú# – ‰õΩÉË~°∞_»∞. J+¨ì k‰õΩ¯ÅÖ’ Jkè+≤ªOz# D ^Õ=`«Å∞ `«$Ñ≤Î K≥O^Õ q^èŒOQÍ
x~°‡}„Hõ=∞O LO>Ë P QÆ$Ç¨ÏOÖ’ x=ã≤OKÕ "åà◊√§ ã¨~°fiã¨∞Y ãÖÑ¨^ŒÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. Wn "åã¨∞Î – Ñ¨Ù~å}O.
Dâß#º=ÚÖ’ Ñ¨Ó[Å∞, Ñ¨q„`« HÍ~°º=ÚÅ∞, PˆQflÜ«∞=Ú# Jyfl^Õ=ÙxH˜ ãÖ|OkèOz# =O\Ï"å~°∞Ê,
<≥·|∞∞u# PÜ«Ú^èŒ ™ê=∞„y, "åÜ«Ú=º=Ú# ã¨fi`«O„`åº aèÖÏ+¨ zÇ¨Ïfl=ÚÅ∞, `«∂~°∞Ê# Pk`«∞ºxH˜ „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#
Ñ¨#∞Å∞, Ü«∞=∞™ê÷#"≥∞ÿ# ^ŒH˜Δ}=Ú t~°ã¨∞û LOz x„kOK«∞@, ‰õΩÉË~° ™ê÷#"≥∞ÿ# L`«Î~åxfl ^Œi≈ã¨∂Î "Õ∞Å∞H˘#∞@,
=~°∞} ™ê÷#"≥∞ÿ# Ñ¨tÛ=∂# áê_çÑ¨â◊√=ÙÅ#∞ ÃÑOK«∞@ "≥Ú^ŒÖˇ·# q^èŒ∞Å∞ PÜ«∂ k‰õΩ¯Ö’¡ L#fl ^Õ=`«Å‰õΩ `«$Ñ≤Îx
Hõey™êÎ~Ú. D ™ê~åOâßxfl '"åã¨∞ÎâßGO— xÜ«∞=∂Å∞ =∞#‰õΩ "≥à◊§_ç™êÎ~Ú.
QÆ$Ç¨Ïx~å‡}ÏÅ∞ KåÖÏ ~°HÍÅ∞. g\˜Ö’ =∞#∞ëÈºÑ¨ÜÚ« Hõ=Î ÚÅ∞, Ñ¨â√◊ =ÙÅ‰õΩ ãÖ|OkèOz# x~å‡}ÏÅ∞,
Ñ¨‰ΩΔõ Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# x~å‡}ÏÅ∞, ^Õ=`«Å‰õΩ ãÖ|OkèOz# x~å‡}ÏÅ∞ WÖÏQÆ J<ÕHõ q^è•Å∞QÍ L<åfl~Ú. "åã¨∞Î
13
âßG Hõ~ÅÎ° ∞ x~å‡}ÏÅ#∞ =ÚYºOQÍ 4 ÉèÏQÍÅ∞QÍ qÉèlí OKå~°∞. 1) ™ê^è•~°} =∞#∞+¨º x"åã¨=ÚÅ∞ 2) „Ñ¨É∞íè
x~å‡}=ÚÅ∞ 3) ^Õ=`å x~å‡}=ÚÅ∞ 4) ã¨~fi° ™ê^è•~°} „Ñ¨*’Ñ¨Ü∂≥ QÆ x~å‡}ÏÅ∞. ™ê=∂#ºOQÍ „Ñü QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ
J=ã¨~"° ∞≥ #ÿ ã¨^∞Œ áêÜ«∞=ÚÅ#∞ QÆ∞iOz =∂~°∞ÊÅ`À x~å‡}ÏÅ∞ K≥ÑÊ¨ |_çÜÚ« #flq.
"åã¨∞ÎÖ’ âß¢ã‘ÎÜ«∞`« LO^•?

=∞# ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ Ñ¨Ó~°fi HÍÅO #∞O_ç J<ÕHõ =¸_è» #=∞‡HÍÅ∞ Ñ¨Ù_»∞`«∂, ÃÑ~°∞QÆ∞`«∂
=iúÅ∞¡`«∞<åfl~Ú.WÑ¨Ê\˜H© g∞~°∞ QÆ=∞xOKÕ LO\Ï~°∞. |Ü«∞@‰õΩ "≥àı§ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ WO\’¡ Z=Ô~·<å `«∞q∞‡`Õ
HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~˘Ûx "≥à◊§=∞x ÃÑ^ŒÌÅO@∂ LO\Ï~°∞. Ñ≤e¡ Z^Œ∞~˘¿ãÎ =∞Ozk HÍ^Œx, |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊√§ #Ñ¨ÙÊ_»∞
Éè~í #Î° ∞ HÀÖ’Ê~Ú# ¢ãÎ‘ Z^Œ∞~“`Õ Jâ◊√Éè=í ∞x WÖÏ ~°H~õ H° ÍÅ∞QÍ =¸_è» #=∞‡HÍÅ∞ „Ñ¨|e ~å*ÏºÖËÅ∞`«∞<åfl~Ú.
q^ÕâßÅÖ’ Ñ≤Å∞¡Å#∞ WO\˜Ö’<Õ ÃÑOK«∞‰õΩO@∂ J<ÕHõ q^è•ÖÏ =Ú^Œ∞ÌKÕã¨∂Î ã¨=∞Ü«∞O QÆ_»∞Ñ¨Ù
`«∞O\Ï~°∞. H˘xfl ^ÕâßÅÖ’ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊√§#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ≤e¡ Z^Œ∞~“`Õ ZO`À â◊√Éèí=∞x `«Å∞™êÎ~°∞. Wk P
^Õâ◊ã¨∞÷Å =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞. =∞i =∞#^Õâ◊ =¸_è»#=∞‡Hõ=Ú ã¨Ô~·#^•? P ^Õâ◊ =¸_è»#=∞‡Hõ=Ú ã¨Ô~·#^•!
=¸_è» #=∞‡Hõ=Ú ¿Ñˆ~ =¸_è»=Ú. =¸_è»=Ú J#QÍ XHõ J~°÷=Ú ''=¸~°ö=Ú—— Jx ‰õÄ_® LOk. âß¢ã‘ÎÜ«∞`«
ÖËx^Õ U^≥·##∂ #=∞‡Hõ=Ú, JÑ¨#=∞‡‰õ=Ú, =¸_è»#=∞‡Hõ=Ú HÕkˆH =™êÎ~Ú. U"À H˘xfl L^•Ç¨Ï~°}Å∞
Ñ¨@∞ìH˘x H˘O^Œ~°∞ KÕã≤# ^Œ∞„+¨ÊKå~åÅ=Å¡ Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ WÑ¨Ê\˜H© =¸_è» #=∞‡HÍÅ∞QÍ
=iúÅ∞¡`«∞<åfl~Ú.q^ŒºÖËxKÀ@ W@∞=O\˜ #=∞‡HÍÅ∞ =¸_è»`åfixfl ãÖ`«iOK«∞H˘x =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞QÍ
áêeã¨∞Î<åfl~Ú. =∞# ^Õâ◊OÖ’ q^•º=O`«∞Å∞ `«‰õΩ¯=. HÍ=Ù# =¸_è»#=∞‡HÍÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨|e „Ñ¨[Å#∞
JâßO`«`«‰õΩ QÆ∞iKÕã¨∞Î<åfl~Ú. ÃÑ^ŒÌÅ∞ H˘xfl q+¨Ü«∂Å#∞ <Õ~°∞QÍ `≥Å∞Ñ¨ÖËHõ XHõ #=∞‡Hõ=Ú „HÕ^Œ
K≥Ñ¨Ê_»O`À P q+¨Ü«∂xfl PK«iOK«_»O [~°∞QÆ∞`«∂ =ã¨∂ÎOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ L^ŒÜ«∞O ÖË=OQÍ<Õ ‰õΩ_çKÕu
„Ñ¨Hõ¯QÍ ÖË==∞x WÑ¨Ê\˜H© Wà◊§Ö’x ÃÑ^ŒÌÅ∞ K≥Ñ¨Ê_»O g∞~°∞ QÆ=∞xOKÕ LO\Ï~°∞. =∞i Wk #=∞‡Hõ=Ú
J#∞HÀ"åÖÏ ? =¸_è» #=∞‡Hõ=Ú J#∞HÀ"åÖÏ?=∞i nxH˜ âß„ã‘ÎÜ«∞`« LO^• ÖË^• ? âß„ã‘ÎÜ«∞`« L#flÑ¨ÙÊ_»∞
`«Ñ¨ÊxãïQÍ PK«iOK«=Åã≤#^Õ. Z_»O Ñ¨Hõ¯QÍ ÖË¿ãÎ QÆ∞O_≥‰õΩ |~°∞=Ù J=Ù`«∞Ok. nx=Å¡ =∂#=
â◊s~åxH˜ „Ñ¨=∂^ŒO.D q^è•#OÖ’ K≥ÑÊ≤ `Õ `«fi~°QÍ J~°O÷ KÕã∞¨ ‰õΩx ã¨ÇÏ¨ HõiOK«~x° ,P~ÀQÍºÅ∞ ãïQÍ K«∂ã¨∞HÀ~°x
F#=∞‡HõOQÍ K≥Ñ≤Ê`Õ J^Õ =¸_è» #=∞‡Hõ=Ú HÕ^Œ =∂~°∞Ê K≥Ok áê\˜™êÎ~°x `«Åz<å~°∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞.W@∞=O\˜"Õ
Z<Àflq+¨Ü∂« Å∞ K≥ÑÙ¨ ÊHÀ=K«∞Û.Ñ¨Ó~°fi HÍÅOÖ’ WÑ¨Ê\˜ÖÏ J#∞‰õÄÅ`«Å∞ ÖË=Ù. "≥^· ∞Œ ºÅ∞ ÅaèOK«~∞° . ã¨=∂Kå~°O
ã¨HÍÅ=ÚÖ’ JOkOK«∞HÀ=_®xH˜ KåÖÏ Hõ+¨ì=Ú. HÍ=Ù# H˘xfl Ñ¨^Œú`«∞Å∞áê\˜ã¨∂Î "å~°∞ P HÍÅsuQÍ
ã¨∞Yr=<åxfl QÆ_»áêÅx ÉèÏqOz H˘xflâß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ# Ñ¨^Œú`«∞Å#∞ #=∞‡HÍÅ HÕ^Œ =∂iÛ J#∞ãïOKÕ@∞¡
KÕâß~°∞.
P HÍÖÏxH˜ "åi PÖ’K«# q^è•#O ã¨Ô~·#^Õ. D HÍÅOÖ’ P #=∞‡HÍÅxflO\˜x áê\ÕKåeû#
J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊√§#Ñ¨ÙÊ_»∞, W`«~° „áêO`åÅ‰õΩ "≥à◊√§#Ñ¨ÙÊ_»∞ WO\’¡ Z=Ô~·<å `«∞q∞‡`Õ
HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~ÀÛ=∞x K≥¿ÑÊ"å~°∞. P<å_»∞ P~ÀQÍºÅ∞ ãïQÍ ÖËHáõ È`Õ P<å~ÀQÆº Ñ‘_`ç ∞« Å‰õΩ "≥^· ºŒ =∞OkOKåÅO>Ë
|Ç¨ï Hõ+¨ì"≥∞ÿ#k HÍ=Ù#, ã¨Ç¨Ï[=ÚQÍ `«∞=Ú‡"å~°∞ P<å~ÀQÆº=Ú`À LO\Ï~°∞ HÍ|\˜ì "åi „âıÜ«∞ã¨∞û#∞
14
HÀ~°∞`«∂ D U~åÊ@∞ (#=∞‡HÍxfl) KÕÜ«∞_»O [iy LO_»=K«∞Û. P<å_»∞ Ü«∂O\˜|Ü«∂\˜H±û J#QÍ

~ÀQÆ„H˜=ÚÅ#∞ <åâ◊#O KÕÜ«Ú =∞O^Œ∞ JO`« â◊H˜Î Hõey L#flq JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_Õq HÍ=Ù.
HÍ=Ù# „Ñü XHõ¯ q+¨Ü«∞OÖ’ "å~°∞ P~ÀQÆºÑ¨~°OQÍ JO^Œ~°∂ ÉÏQÆ∞O_®Å<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À Z<Àfl #=∞‡HÍÅ#∞
„Ñ¨"Õâ◊ÃÑ\Ïì~°∞. =∞i D<å_»∞ gkè gkèH˜ =∞O^Œ∞Å ^Œ∞HÍ}ÏÅÖ’ Ü«∂O\˜|Ü«∂\˜H±û Åaèã¨∞Î<åfl~Ú. HÍ=Ù#
P<å\˜ #=∞‡HÍÅ#∞ JxflO\˜x D<å_»∞ JO`« fHõΔ}`«`À K«∂_®eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞.
g∞~°∞ XHõ™êi W`«~° „áêO`åxH˜ "≥à◊√¡#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ≤e¡ Z^Œ∞Ô~·`Õ JÖÏˆQ "≥à◊§O_ç. D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz
HÍã¨Î ‰õÄ_® PÖ’K«# KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. g∞‰õΩ g∞ Ñ¨#∞Å∞ J=Ù`«∞<åflÜ≥∂ ÖË^À J<Õ q+¨Ü«∞O QÆ=∞xOK«O_ç.
Ñ¨k ™ê~°∞¡ Ñ≤e¡ Z^Œ∞Ô~·#Ñ¨ÙÊ_»∞ g∞ Ñ¨#∞Å∞ [~°∞QÆHõ áÈ`Õ D #=∞‡HÍxfl âß„ã‘ÎÜ«∞=ÚQÍ fã¨∞HÀ"åeû
LO@∞Ok. XHõ"Õà◊ W^Õ âß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ`Õ ÃÑ·# K≥Ñ≤Ê#k [~°QÆ_»O x["≥∞ÿ`Õ „Ñ¨Éèí∞`«fiO "åˆ~ D q+¨Ü«∞OQÍ
„Ñ¨[Å‰õΩ J=QÍÇ¨Ï# HõeyOKÕ"å~°∞.
ã¨=∂[OÖ’ WOH˘Hõ #=∞‡Hõ=Ú ‰õÄ_® „Ñ¨|e =iúÅ∞¡`«∞#flk. J^Õ =ÚQÆ∞æ~°∞ "≥à◊§_»O. =ÚQÆ∞æ~°∞
"≥o§`Õ Ñ¨#∞Å∞ HÍ"å ! nxH˜ U q^èŒ"≥∞ÿ# âß„ã‘ÎÜ«∞`« LOk ? Ç≤ÏO^Œ∂ ^èŒ~°‡ âß„™êÎÅ „Ñ¨HÍ~°O 3 ãÖYº#∞
„u=¸~°∞ÎÅ „HÕ^Œ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. =∞i „u=¸~°∞ÎÅO>Ë =∞Ç¨â◊H˜Î=∞O`«∞Å∞. =∞Ç¨ q+¨μ‚=Ù, Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞,
„|Ç¨Ï‡^Õ=Ù_»∞. HõÅã≤# "åˆ~ „u=¸~°∞ÎÅ∞ Hõ^•. =∞i ZO^Œ∞‰õΩ =ÚQÆ∞æ~°∞ "≥o§`Õ Ñ¨#∞Å∞ HÍ=Ù JO\Ï~°∞
? Ñ¨Ó~°fi HÍÅOÖ’ Z=iHÀ XHõiH˜ H˘xfl™ê~°∞¡ =ÚQÆ∞æ~°∞ "≥o§#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨#∞Å∞ [~°∞QÆHõáÈ~Ú LO_»=K«∞Û.
D q+¨Ü«∂xfl W`«~°∞Å‰õΩ `≥eÑ≤ LO_»=K«∞Û. =ÚQÆ∞æ~°∞ "≥o§`Õ Ñ¨x [~°∞QÆ^Œ∞ Jx, ãï ãÖYºÖ’ "≥o§O>Ë
Ñ¨x [iyO^Œx `≥eÑ≤ LO_»=K«∞Û. WOˆHO |_»ÉÏyflÖÏ D #=∞‡Hõ=Ú „Ñ¨|e JO^ŒiH© `«QÆ∞Å∞‰õΩ K«zÛOk.
W^Õ x["≥∞ÿ`Õ ~À_»¡g∞^Œ JO`«#∂ =ÚQÆ∞æ~°∞ "≥à◊§=^ŒÌx áÈã¨ì~°∞¡ LO_»"å ! nxH˜ U =∂„`«"≥∞ÿ<å âß„ã‘ÎÜ«∞`«
LO^• ? âß„ã‘ÎÜ«∞`« ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞, x~°∂Ñ≤OK«ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ Jk âß„ã‘ÎÜ«∞`« HÕ^Œ‰õΩ ~å^Œ∞. âß„ã‘ÎÜ«∞`« HÕ^Œ‰õΩ
~å#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨k=∞OkH© |ÅOQÍ `≥ÅÑ¨_®xH˜ gÅ∞HÍ^Œ∞. PK«iOK«=∞x K≥Ñ¨Ê_®xH˜ "å^Œ∞ÖÏ_»∞HÀ=Åã≤
=ã¨∞ÎOk.
WÑ¨ÙÊ_»∞ "åã¨∞Î F =¸_è»#=∞‡Hõ=∂ ÖËHõ âß„ã‘ÎÜ«∞=∂ ? D q+¨Ü«∞OQÍ =∞#O HÍã¨Î
ãÖÉèÏ+≤OK«∞‰õΩO^•=Ú. HÍ¿ãÑ¨Ù "åã¨∞Î F =¸_è» #=∞‡Hõ=Ú HÕ^Œ fã¨∞‰õΩO^•=Ú. W^Õ q+¨Ü«∞OQÍ XHõ
Ñ¨k"ÕÅ =∞Ok`À =∂\Ï¡_ç K«∂_»O_ç. XHõ"Õà◊ Z‰õΩ¯= âß`«O =¸_è» #=∞‡HõO HÕ^Œ<Õ =¿ãÎ "åã¨∞Î F
=¸_è» #=∞‡HõO J<Õ q+¨Ü«∂xH˜ HÍã¨Î |ÅO ÃÑiy#>Ë¡. D<å_»∞ U x~å‡}=Ú fã¨∞‰õΩ<åfl "åã¨∞Îs`åº
xi‡OK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. HÍã¨Î PQÆO_ç, g∞ J#∞=∂#O <å‰õΩ J~°÷"≥∞ÿOk. =∞i "åã¨∞Î âß„ã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ#Ñ¨ÙÊ_»∞
=∞i „Ñ¨Éèí∞`«fiO ZO^Œ∞‰õΩ D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ „Ñ¨[Å‰õΩ ã≤á¶ê~°∞û KÕÜ«∞ÖËHõáÈ`ÀOk. „Ñ¨Éèí∞`«fiOÖ’x ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# KåÖÏ
=∞Ok „Ñ¨Éèí∞`åfikèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ ã¨fiO`« Wà◊§‰õΩ "ÕÅ‰õΩ "ÕÅ∞ áÈã≤ "åã¨∞Î ã≤^•úO`«∞Å#∞ Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x `«=∞
x~å‡}ÏÅ#∞, QÆ$Ç¨Å#∞ ãïKÕ~ÚOK«∞‰õΩO@∞<åfl~°∞. J^Õ „Ñ¨Éèí∞`«fiÉèí=<åÅ q+¨Ü«∞O =KÕÛ@Ñ¨Ê\˜H˜ â◊#QÆÅ∞
ux KÕ~Ú Hõ_»∞‰õΩ¯<Õ q^è•#OQÍ Ñ¨\ ˜ìÑ¨@ì#@∞¡QÍ, JO\© JO@#@∞¡QÍ ^Œ∂~°^Œ∂~°OQÍ LO\Ï~°∞.
JO^Œ∞ˆH D<å_»∞ Z<Àfl „Ñ¨Éèí∞`«fi âßYÅ∞ „Ñ¨[Å#∞ "≥∞Ñ≤ÊOK«ÖËHõ áÈ`«∞<åfl~Ú. ã¨Ô~·# <åºÜ«∞O
KÕÜ∞« ÖËHõ áÈ`«∞<åfl~Ú. Jqhu ~å[ºO UÅ∞`ÀOk. ÅOK« Q˘O_ç`#« O „Ñ¨|eáÈ`ÀOk. H˘O^Œ~∞° âßMÏkèÑ`¨ ∞« Å∞
Pi÷HõOQÍ |Å∞ã¨∞Î <åfl~°∞. J^Õ„Ñ¨Éèí∞`«fi âßYÅ∞ <åâ◊#=∞=Ù`«∞<åfl~Ú, K≥_»¤¿Ñ~°∞ `≥K«∞Û‰õΩO@∞<åfl~Ú.
15
L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩO>Ë KåÖÏ „Ñ¨Éèí∞`«fi âßYÅ∞ L<åfl~Ú. J~Ú`Õ |Ç≤Ï~°OQÆOQÍ |Ü«∞@‰õΩ HÍy`«Og∞^Œ
`≥Å∞Ñ¨ÙHÀÖËx ^Œ∞ã≤÷uÖ’ L<åfl=Ú. <åˆH H˘xfl L^• Ç¨Ï~°}Å∞ [iy<å~Ú. ÃÑ^ŒÌ ÃÑ^ŒÌ JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞
Wà◊§‰õΩ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞ ‰õΩ<åfl~°∞. ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# ^Õâ◊ÉèíH˜Î ^Œ$ëêì º g∞ PÑ¶‘ã¨∞Å‰õΩ ‰õÄ_® "åã¨∞Î K«∂™êÎ#x
`≥eÑ≤<å#∞. ZO^Œ~À qã¨∞‰õΩ¯<åfl~°∞. H˘kÌ ~ÀAÅ∞O\ÏO `«~°∞"å`« "≥o§áÈ`å=Ú. D PÑ¶‘ã¨∞Å QÆ∞iOz
=∂ÔHO^Œ∞‰õΩ Jx J#fl"å~°∞<åfl~°∞.
"åã¨∞Îs`åº =∞#^Õâßxfl ÑïjÅ# KÕ¿ãÎ JÑ¨ÙÊÅ∞ =∞#Å#∞ JO`« `«fi~°QÍ =^ŒÅ=Ù. ~å[H©Ü«∂Å∞
„|+¨μìÑ¨_»`å~Ú. <åÜ«∞‰õΩÅ∞ J<ÕHõ xO^ŒÅ∞ "≥∂™êÎ~°∞. ãÖã¨¯ $u ^≥|ƒ uO@∞Ok. =∞`« HõÅÇ¨Å∞
„Ñ¨|Å∞`å~Ú. „Ñ¨[Å‰õΩ <åÜ«∞‰õΩÅÃÑ· qâßfiãÖ ã¨#flyÖË¡ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=. J<ÕHõ s`«∞Å∞QÍ „Ñ¨Hõ$u
qÅÜ«∂Å∞ ãÖÉèíqOKÕ J=HÍâßÅ∞ "≥∞O_»∞. Ju=$+≤ì, J<å=$+≤ì Z‰õΩ¯=QÍ QÀK«i™êÎ~Ú. Pi÷HõOQÍ ÖËz
xÅ|_®Å#∞‰õΩ#flO`«Ö’<Õ HÕ^ŒÑ¨_Õ J=HÍâßÅ∞ Z‰õΩ¯=. „Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞# ^Õâ◊ Ñïã≤÷u Uq∞\˜ ? ÃÑ·#
K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ#fl "å\˜Ö’ H˘<≥·fl<å [iQÍÜ≥∂ ÖË^À g∞ PÖ’K«#ˆH =ke"Õã¨∞Î<åfl#∞.
"åã¨∞Î x~°∂Ñ≤OÑ¨|_»ÖËHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ WO`«=∞Ok ZO^Œ∞‰õΩ áê\˜™êÎ~°∞. ^Õâ◊ q^ÕâßÅÖ’ ZO^Œ∞‰õΩ
áê\˜ã¨∞Î<åfl~°∞. "åã¨∞Î áê\Õz# „ÃÑ·"Õ@∞ ãÖã¨÷Å∞ ZO`« Jaè=$kúx ™êkèOKåÜ≥∂ g∞ JO^ŒiH© Z~°∞ˆH.
„Ñ¨`ÕºHÕz <å^•fi~å g∞~°∞ `≥Åã¨∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O ÖËHõáÈ=K«∞Û. =∞# ^Õâ"◊ ∞Õ HÍ^Œ∞, Z<Àfl q+¨Ü∂« Å#∞
"åã¨∞Î Ñ¨~O° QÍ ÑïjÅ# KÕ¿ãÎ Pâ◊Û~°ºHõ~"° ∞≥ #ÿ q+¨Ü∂« Å∞ `≥Å∞™êÎ~Ú. L`«Î~°OÖ’ |~°∞=ÙÅ∞ LO_»_»O =∞Ozk
HÍ^Œ∞. Pi÷Hõ Ñ¨`«<åxH˜ W^˘Hõ =ÚYºHÍ~°}O <≥·|∞∞uÖ’ |~°∞=ÙÅ∞ J<ÕHõ q^è•ÖÏ â◊√Éèí=ÚÅ∞ Hõey™êÎ~Ú.
=∞#^ÕâßxH˜ Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂Å∞ L`«Î~°OÖ’ LO_»_»O, D Ç≤Ï=∂ÅÜ«∂ÖË K≥·<å‰õΩ <≥·|∞∞u HÍ=_»O, K«∂âß~å
qz„`«O ! ZxflO\˜Ö’<À =∂ JO`« Q˘Ñ¨Ê"åà◊√§ ÖË~°∞ J<Õ J"≥∞iHÍ "åà◊§#∞ Ãã·`«O K≥·hÜ«ÚÅ∞ "åi `≥eq
`Õ@Å ^•fi~å HõxÃÑ\˜ì# H˘`«Î =ã¨∞Î=ÙÅ ^•fi~å ~å„uà◊√§ x^ŒÌ~°∞¡ ÖË‰õΩO_® KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
ÉèÏ~°`« ^Õâ◊OÖ’ PO„^èŒ„Ñ¨^Õâò ~åR=∞O`« ‰õÄ_® ÖËx [áê<£ ^Õâ◊ã¨∞÷Å∞ D<å_»∞ ZO`« Jaè=$kú
K≥O^•~À =∞#O^ŒiH© Z~°∞ÔH·# q+¨Ü«∞"Õ∞. „Ñ¨ÑÖKåxfl ™êOˆHuHõ <≥·Ñ¨Ù}ºO`À Pâ◊Û~°ºK«H˜`«∞efl KÕã¨∞Î<åfl~°∞.
ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOz# `«HõΔ}=Ú "≥Ú^Œ\ ˜QÍ ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ [áê<£ ^Õâ◊O g∞^Œ Ñ¨_»∞`«∞<åfl~Ú. P
`«~°∞"å`« Jq „Ñ¨™ê~°=∞=Ù`«∂ q∞QÆ`å ^ÕâßÅ g∞^Œ „Ñ¨ãïã¨∞Î<åfl~Ú. U ã¨÷ÅO g∞^Œ J~Ú`Õ "≥Ú^Œ\ ˜QÍ
ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ Ñ¨_»`åÜ≥∂ JHõ¯_» Jaè=$kú `«^äŒºO. HÍ=Ù#<Õ Dâß#º ÉèÏQÆO QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ W`«~°∞Å Hõ#fl#∂
Jaè=$kú ™ê÷#OÖ’ LO\Ï~°∞. ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ "≥Ú^Œ\ ˜QÍ Dâß#ºO ÉèÏQÆO ÃÑ·#<Õ Ñ¨_»`å~Ú. JO`«=~°‰õÄ
ZO^Œ∞‰õΩ H˘xfl "ÕÅ ãÖ=`«û~åÅ „H˜`«O #∞O_Õ =∞# ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ã¨∂~°∞º_»∞ L^Œ~ÚOK«Hõ Ñ¨Ó~°fi"Õ∞ ã¨∂~°º
#=∞™ê¯~åÅ∞ KÕã¨∞‰õΩO@∂ ã¨∂~°º ÉèíQÆ"å#∞x `˘e H˜~°}O Ñ¨_ç# `«HõΔ}O J~°…ºO =^Œ∞Å∞`«∂ H˘Å∞ã¨∞Î<åfl~°∞.
âß¢ã‘ÎÜ«∞OQÍ ã¨∂~°º ÉèíQÆ"å#∞x Lëê H˜~°}ÏÅ∞ KåÖÏ â◊√ÉèíHõ~°=∞x âßGA˝Å∞ `≥eáê~°∞. W`«~°∞Å Hõ<åfl
ã¨∂~°º #=∞™ê¯~åÅ∞ KÕã≤# "å~°∞ Z‰õΩ¯= *Ï˝#=Ú#∞ Hõey LO_»_»O =∞#O QÆ=∞xã¨∂Î<Õ L<åfl=Ú. q^ŒºÖ’
g~°∞ JkèÑ¨`«∞Å∞ J=Ù`«∞<åfl~°∞. ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ QÆ∞iOz WOH˘Hõ L^•Ç¨Ï~°} ‰õÄ_®. áêÅ∞ `åˆQ Ñ≤Å¡Å#∞
ã¨∂~Àº^ŒÜ«∂`ü ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ "åiÃÑ· Ñ¨_ÕÖÏQÆ ÃÑ^ŒÌÅ∞ Ñ≤Å¡Å#∞ |Ü«∞@‰õΩ fã¨∞‰õΩ=zÛ Z`«∞ÎH˘x HÍ¿ãÑ¨Ù
JÜ«∂ºHõ Ö’xH˜ "≥àÏÎ~°∞. HÍ~°}O ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ â◊H˜Îx Ñ≤Å¡Å‰õΩ JOkOKåÅx.
16
HÍ=Ù#<Õ Dâß#º ÉèÏQÆO‰õΩ WO`« qÅ∞qã¨∂Î L<åfl=Ú. Dâß#º=ÚÖ’ Z‰õΩ¯= ÉèÏQÆO MÏm LO>Ë
ã¨∂~°º H˜~°}ÏÅ∞ ÉÏQÍ Ñ¨_»`å~Ú. "åiH˜ Jaè=$kú ‰õÄ_® Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. U gkè QÆ$Ç¨ÏO "åÔ~·<å
Dâß#º q+¨Ü«∞OÖ’ KåÖÏ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞. WÑ¨C_»∞ Dâß#º q+¨Ü«∞O âß¢ã‘ÎÜ«∞OQÍ |∞∞A"≥·#k.
WHõ q∞ye# ^•fi~°=ÚÅ∞, Z`«∞Î Ñ¨ÖÏ¡Å∞, |~°∞=ÙÅ∞, Ñ¨Å¡=ÚÅ∞ Jxfl\˜H© âß¢ã‘ÎÜ«∞`« LOk. "å\˜ QÆ∞iOz
„"åã¨∂Î áÈ`Õ D Ñ¨Ùã¨ÎHõO ãïáÈ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH `«‰õΩ¯= L^•Ç¨Ï~°}Å`À Z‰õΩ¯= J~°÷O =KÕÛÖÏQÆ âß¢ã‘ÎÜ«∞`«#∞
`≥ÅÑ¨_"» ∞≥ #ÿ k.
"åã¨∞Î Z=iH˜ Ñ¨x KÕã¨∞ÎOk!
ã¨∂~°ºH˜~°}ÏÅ∞ Z=i g∞^Œ Ñ¨_»`å~Ú, Z=i g∞^Œ Ñ¨_»=Ù? ÃÑ· „Ñ¨â◊fl‰õΩ Wk ã¨Ô~·# ã¨=∂^è•#O.
g~°x, "å~°x, ^èŒ#=O`«∞Åx, c^ŒÅx, ÉèÏ~°fÜ«ÚÅx, q^ÕjÜ«ÚÅx, =∞Oz"å~°x, K≥_»¤"å~°x, Ñ≤Å¡Åx,
ÃÑ^ŒÌÅx, P_»"å~°x, =∞QÆ"å~°x WÖÏO\˜ ÉèË^ŒÉèÏ"åÅ∞ "åã¨∞Î‰õΩ ÖË=Ù. Wk x~°∂Ñ≤OK« |_ç# XHõ âßGO.
JO^Œ∞ˆH qâ◊fi[#hÜ«∞"≥∞ÿ#k. ZO^ŒiHÀ „Ñ‘uHõ~°"≥∞ÿ#k. Z‰õΩ¯= [#∞ÅKÕ áê\ÕÑ¨|_»∞K«∞#flk. "Õ#"ÕÅ
Ô~@∞¡QÍ H©iÎOÑ¨|_»∞K«∞#flk. "åã¨∞Î‰õΩ Z=iÃÑ· Ñ¨xKÕÜ«∂e, Z=iÃÑ· Ñ¨x KÕÜ«∞‰õÄ_»^Œ∞ J<Õ *Ï˝#O ÖË^Œ∞.
h_» ZÖÏ J~Ú`Õ =∞x+≤x JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x LO@∞O^À JÖÏˆQ "åã¨∞Î ‰õÄ_® x~å‡}ÏÅ#∞ JO\˜ÃÑ@∞ìH˘x
LO@∞Ok. J~Ú`Õ WHõ¯_» XHõ q+¨Ü«∞O HÍã¨Î PÖ’zOK«=Åã≤ LO@∞Ok. JkÜÕ∞ ã¨=∞Ü«∞=Ú. H˘xfl
„Ñ¨^ÕâßÅÖ’ `«fi~°QÍ „Ñ¨ÉèÏ=O K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. H˘xfl „áêO`åÅÖ’ HÍã¨Î PÅã¨ºOQÍ „Ñ¨ÉèÏ=O K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. Wk
Ñïã¨~° "åã¨∞ÎÃÑ· P^è•~°Ñ¨_ç LO@∞Ok. Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î JO>Ë Uq∞\˜? D q+¨Ü«∞O QÆ∞iOz =ÚO^Œ∞
¿ÑrÖÖ’ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O. "åã¨∞Î J<Õk =∞x+≤ HÍ^Œ∞. =∞#ã¨∞û J<Õk Jã¨Å∞‰õΩ ÖË^Œ∞. Wk HõO\˜H˜
HõxÑ≤OK«^Œ∞, QÍeÖÏQÍ. HõO\˜H˜ HõxÑ≤OK«x QÍe ÖË^Œ∞ Jx JO>Ë, "åã¨∞Î ‰õÄ_® ÖË#>Ë¡. HõxÑ≤OK« #O`«
=∂„`å# ÖË^∞Œ J#∞HÀ=_»O ã¨~Ô #· q^è•#O HÍ^Œ∞. "åã¨∞Î „Ñ¨ÉÏè =O „Ñü x~å‡}O g∞^Œ JO^Œ∞Ö’ x=tOK«∞"åi
g∞^Œ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® LO@∞Ok. =∞x+≤ ~ÀQÍxH˜ "≥·^Œ∞º_≥ÖÏQÀ ã¨÷Å ~ÀQÍxH˜ "åã¨∞Î JÖÏQÆ.
g∞~°∞ q^ÕâßÅÖ’ x=ã≤OKÕ ÉèÏ~°fÜ«ÚÖˇ·`Õ, g∞HÀãÖ XHõ J=HÍâ◊O. q^ÕâßÅÖ’ g∞~°∞ QÆ$Ç¨ÏO xi‡OK«^Œe¿ãÎ
=ÚO^Œ∞QÍ ã¨÷ÅO =∞iÜ«Ú JO^Œ∞ g∞~°∞ H˘#∞ ÉèÏQÆ=Ú#∞ W–"≥∞~ÚÖò ^•fi~å ÑÖÑ≤ "åã¨∞ÎâßG s`åº ã¨=~°}
HÍqOz, =∞Oz Ñ¶e¨ `åÅ#∞ ™êkèOK«HÀQÆÅ~°∞. =∞# ÉèÏ~°`^« âÕ ◊ ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú =∞iÜ«Ú q^Õj ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞=Ú#‰õΩ
qÑ¨s`«"≥∞ÿ# =º`åºãÖ HõÅ^Œ∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ "≥·"åÇ≤ÏHõ rq`«O. =∞# ^Õâ◊OÖ’ q_®‰õΩÅ∞ J#∞ =∂@‰õΩ qÅ∞=
ÖË^∞Œ . q_®‰õΩÅ∞ fã¨∞‰õΩ#fl"åix `«‰Ωõ ¯= K«∂Ñ¨Ù`À K«∂_»_O» g∞‰õΩ `≥eã≤#^Õ. J^Õ q^ÕâßÅÖ’ Wk XHõ ™ê^è•~°}"≥∞#ÿ
„Ñ¨„H˜Ü«∞. nxH˜ HÍ~°}O "å~°∞ áê\ÕK«∞ QÆ$Ç¨Ï x~å‡} „Hõ=∞=Ú. JO`≥O^Œ∞‰õΩ q^ÕâßÅÖ’ x=ã≤OKÕ =∞#
ÉèÏ~°fÜ«ÚÅ∞ ‰õÄ_® q_®‰õΩÅ∞ fã¨∞HÀ=_»O ™ê^èŒ~°} q+¨Ü«∞=∞=Ù`«∞#flk. nxH˜ Ñïëê¯~°"≥ÚHõ¯>Ë – "åã¨∞Î
âßG=Ú. g∞ÃÑ· PáêºÜ«∞`«`À `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k. PÃÑ· g∞ W+ì̈O. "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ #q∞‡ WO`«=~°‰õΩ K≥_ç#"å~°∞ ÖË~°∞.
J~Ú`Õ J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ =∂„`«"Õ∞ Hõeã≤ ã¨ÅÇ¨Å#∞ á⁄Ok, ã¨∞Yr=#=Ú#∞ ™êyOK≥^Œ~°∞.
– ~°K«~Ú`«, ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu.
17
ÑÖK«É∂íè `åÅ∞ – q=~°}

ÑÖK«Éèí∂`åÅ∞ J#QÍ S^Œ∞ â◊‰õΩÎÅ HõÅ~ÚHõ. S^Œ∞ â◊‰õΩÎÅ∞ JO>Ë Uq∞\˜? 1. QÍe ("åÜ«Ú=Ù),
2. h~°∞, 3. Éèí∂q∞ (Ñ¨$käfi), 4. PHÍâ◊=Ú (QÆQÆ#`«Å=Ú), 5. Jyfl.
1. QÍe ("åÜ«Ú=Ù) QÆ∞iOz :– XHõ¯ x=Ú+Ö S<å QÍeÖËx rq`åxfl TÇ≤ÏOK«QÆÅ=∂? QÍe
JO>Ë „áê}"åÜ«Ú=Ù. D "åÜ«Ú=Ù ÖËx^Õ =∞# rq`«O ™êQÆ_»O J™ê^èŒºO. U „áê}˜ ‰õÄ_® QÍe
Ñ‘ÅÛ‰õΩO_® „|`«Hõ*ÏÅ^Œ∞. ã¨=Ú„^ŒO J_»∞QÆ∞# H˘xfl KÕÑ¨Å∞ QÍe Ñ‘ÅÛ‰õΩO_®<Õ „|`«∞‰õΩ`åÜ«∞x QÍe
Ñ‘ÅÛx r=ÙÅ∞ „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ L<åflÜ«∞x H˘O^Œ~∞° âßGA˝Å∞ =ÚO^Œ∞QÍ `≥Å∞ã¨∞H˘x q[Ü«∞Hˆ `«#O ZQÆ∞~°"âÕ ß~°∞.
J~Ú`Õ Ñïâ’^èŒ#Å∞ [~°∞QÆQÍ h\˜Ü«∞O^Œe „áê}"åÜ«Ú=Ù#∞ Ñ‘Å∞ÛH˘x KÕÑ¨Å∞ „|`«∞‰õΩ`«∞<åflÜ«∞x `«~°∞"å`«
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. WHõ "åiH˜ <À@ =∂@ ~åÖË^Œ∞. XHõ¯\˜ =∂„`«O ã¨`«ºO. „áê}"åÜ«Ú=Ù ÖËx^Õ U „áê}˜
‰õÄ_® „|`«∞Hõ*ÏÅ^Œ∞. QÍeH˜ JO`«\ ˜ â◊H˜Î LOk. D QÍe gKÕ q^è•#=Ú#∞ F Ñ¨^Œúu „Ñ¨HÍ~°=ÚQÍ Hõ@ì_ç
KÕã¨∞‰õΩO@∂ WO\˜Ö’xH˜ =KÕÛ q^èŒOQÍ [iy# U~åÊ@∞<Õ "åã¨∞ÎÖ’ J`«ºO`« „áê=ÚYº`« Hõey# XHõ
ÉèÏQÆO. JO^Œ∞ˆH Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ "åH˜e (^•fi~°=Ú) U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩO\ÏO. Dâß#º ÉèÏQÆO ^•fi~å
QÆ$Ç¨ÏOÖ’ÑëH˜ =KÕÛ QÍe =∞Oz P~ÀQÍºxfl HõÅ∞QÆ∞*Ëã¨∞ÎOk. `«∂~°∞Ê, L`«Î~°=ÚÅÖ’ ‰õÄ_® "åH˜à◊√§
(^•fi~°=ÚÅ∞), H˜\ ˜H©Å∞ LOK«_»O nxÖ’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞.
2. WHõ h\˜ QÆ∞iOz :– h~°∞ „áê}O, „`åQÆ_®xH˜, PÇ¨~°O KÕã∞¨ HÀ=_®xH˜, â◊√„ÉèÑí ~¨ K° ∞« HÀ=_®xH˜,
W`«~°„`å q+¨Ü«∂Å‰õΩ h~°∞ =∞#‰õΩ `«Ñ¨ÊxãïQÍ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_»=Åã≤#^Õ. ÃÇ·Ï„_À[<£, PH˜û[<£
HõÅ~ÚHõÜÕ∞ h~°∞. PH˜û[<£ HÍã¨Î `«‰õΩ¯=QÍ, ÃÇ·Ï„_À[<£ Z‰õΩ¯=QÍ Hõeã≤ J#QÍ PH˜û[<£ 1 áêà◊√§
ÃÇ·Ï„_À[<£ 2 áêà◊√§ HõÅ~ÚHõÜÕ∞ h~°∞. D h\˜ áê~°∞^ŒÅ, QÆ$Ç¨ÏO #O^Œ∞ D h~°∞ ÅaèOKÕ ™ê÷<åxfl
x~°‚~ÚOK«_»O "åã¨∞ÎÖ’ F ÉèÏQÆO. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ ÉÏq.
3. Éèí∂q∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O :– Éèí∂q∞ Ñ¨Ù\˜ì Zxfl ãÖ=`åû~å Å~ÚºOk ? Éèí∂q∞H˜
Ñ¨Ù@∞ìHõ, Kå=Ù J<Õq L<åflÜ«∂ ? âßGA˝Å JOK«<å „Ñ¨HÍ~°O ^•^•Ñ¨ÙQÍ 400 HÀ@¡ ãÖ=`«û~åÅ ÃÑ·|_ç
Éèí∂q∞ U~°Ê_ç#^Œx JOK«<å "Õâß~°∞. ã¨∂~°º „QÆÇ¨ÏO `«~°∞"å`« =¸_»= „QÆÇ¨Ï"Õ∞ Éèí∂q∞. XHõ ÃÑ^ŒÌ
JÜ«∞™ê¯O`« ˆHΔ„`«"Õ∞ Éèí∂q∞ Jx K≥Ñ¨ÙÊHÀ=K«∞Û. JÜ«∞™ê¯O`« ˆHΔ„`«=Ú J#fl `«~°∞"å`« Ô~O_»∞ ^èŒ$==ÚÅ∞
`«Ñ¨Êxãï. XHõ\ ˜ L`«Î~°=Ú WOH˘Hõ\ ˜ ^ŒH˜Δ}=Ú. JÜ«∞™ê¯O`«OÖ’x XHõ ÉèÏQÆ=Ú `«Ñ¨Êx ãïQÍ L`«Î~åxfl
K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk. q∞ye# ÉèÏQÆ=Ú QÆuÖËHõ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÍxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk, K«∂Ñ≤Oz f~åe.g∞J#∞=∂#O x=$uÎ
KÕã¨∞HÀ"å ÅO>Ë XHõ JÜ«∞™ê¯O`åxfl ^•~åxH˜ Hõ\ ˜ì XHõ K≥Hõ¯‰õΩ "ÕÖÏ_»nã≤ K«∂_»O_ç. `«Ñ¨ÊxãïQÍ L`«Î~°
^ŒH˜Δ}ÏÅ∞QÍ<Õ JÜ«∞™ê¯O`«O u~°∞QÆ∞`«∞Ok. L`«Î~° ÉèÏQÍxH˜ XHõ QÆ∞~°∞Î "Õã¨∞HÀO_ç. uiy JÜ«∞™ê¯O`åxfluÑ≤Ê
„Ñ¨Ü«∞`«flOKÕÜ«∞O_ç. u~°QÆQÍ u~°QÆQÍ HÍ¿ãÑ¨Ù J~Ú# `«~°∞"å`« JÜ«∞™ê¯O`«O PQÆ∞`«∞Ok. JÑ¨ÙÊ_»∞ g∞~°∞
ÃÑ\˜ì# QÆ∞~°∞Î ÉèÏQÆO L`«Î~åxˆH LO@∞Ok. nx =Å¡<Õ L`«Î~° k‰õΩ¯QÍ `«Å ÃÑ\˜ì x„kOK«=^ŒÌx ÃÑ^ŒÌÅ∞,
âßGA˝Å∞, _®Hõì~°∞¡ K≥Ñ¨Ê_»O g∞~°∞ q<Õ LO\Ï~°∞. "åã¨∞ÎÖ’ Éèí∂q∞ áê„`« :– XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë
Éèí∂q∞ ÖËx^Õ "åã¨∞Î ZHõ¯_çk? Éèí∂q∞ÖË‰õΩO_® "åã¨∞Î J<Õk ÖË^Œ∞. XHõ"Õà◊ LO^Œx Z=Ô~·<å K≥Ñ≤Ê<å Jk
Ñ¨ÓiÎQÍ J|^ŒúO.JO^Œ∞ˆH uiˆQ "åÇ¨Ï<åÅ‰õΩ, Ô~·à◊√§, q=∂<åÅ‰õΩ, F_»Å‰õΩ "åã¨∞Î ÖË^Œ∞. ãÖK«iOKÕ U
18
"åÇ¨Ï<åxH© "åã¨∞Î ÖË^Œ∞. J#QÍ "åã¨∞Îs`åº XHõ |ã¨∞û#∞ (U "åÇ¨Ï<å<≥·fl<å) `«Ü«∂~°∞KÕã¨∞HÀÖË=Ú. D

q+¨Ü«∞O g∞‰õΩ K≥Ñ¨ÙÊ`«∞O_»QÍ <å‰õΩ XHõ =∂@ QÆ∞~˘Îã¨∞Î#flk. c^Œ~üÖ’x XHõ ÃÑ^ŒÌ =∞x+≤ <å‰õΩ á¶È<£ KÕã≤
ã≤^•úOu QÍ~°∞ |ã¨∞û‰õΩ ÉÏ_ô Hõ\ Oì˜ K«∞‰õΩO@∞<åfl#∞, (ã‘@∞¡, \ÏÑ¨Ù) ^ŒÜ∞« KÕã≤ "åã¨∞sÎ `åº ZÖÏ xi‡OK«∞HÀ"åÖ’
áê¡#∞ W=fiQÆÅ~å Jx J_»QÆ_»O [iyOk. <Õ#∞ ZO`« "≥Ú`«∞Î‰õΩ K≥Ñ≤Ê<å h‰õΩ "åã¨∞Î K«∂_»_»O ãïQÍ ~å^Œx,
WOH˘Hõ "åã¨∞Î ã≤^•úOu ^•fi~å |ã¨∞û‰õΩ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞‰õΩO\Ï#x, É’_ç h=Ù XHõ¯_Õ<å Hõ~å‚@HõÖ’ "åã¨∞Î
ã≤^•úOu=x á¶È#∞ ÃÑ>ËìÜ«∞_»O [iyOk. W^Õ ÃÑ^ŒÌ=∞x+≤ 15 ~ÀAÅ `«~°∞"å`« <å‰õΩ uiy á¶È<£ KÕã≤
"åã¨∞Îs`åº |ã¨∞û x~å‡}O [iyOk, hHõ<åfl ZO^Œ~À "åã¨∞Î ã≤^•úO`«∞Å∞ Hõ~å‚@HõÖ’ L<åfl~°x `≥eÑ≤<å_»∞.
JO^Œ∞‰õΩ „ÑüQÍ P |ã¨∞û‰õΩ "åã¨∞Î áê¡#∞ WzÛ# "åã¨∞Î âßGA˝_çx ÑïK«Ü«∞OKÕ¿ãÎ ^ŒO_Õã≤ ^ŒO_»O
ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï#x <Õ#∞ ã¨q#Ü«∞OQÍ q#flqOK«∞ HÀ=_»O [iyOk. XO\˜HÍe H˘OQÆ =¸~°∞ö_»O>Ë U^À
Ñ¨Ó~°fiHÍÅOÖ’<Õ L<åfl~°x J#∞H˘xO\˜x. D HÍÅOÖ’ ‰õÄ_® XO\˜HÍe H˘OQÆ =¸~°∞öÅ∞ ãÖK«iOK«_»O,
JÑ¨ÙÊ_»Ñ¨ÙÊ_»∞ WÖÏ "åã¨∞Î âßGA˝Å#∞ x^ŒÌ~°∞¡ ÖË‰õΩO_® "≥∞^Œ_»∞Å∞ H˘~°∞‰õΩ¯u#_»O, Ñ≤KåÛã¨∞Ñ¨„`«∞Å J„_»ã¨∞Å∞
^ŒQÆæ~° ÃÑ@∞ìH˘<Õ@∞¡ KÕÜ«∞_»O gi Q˘Ñ¨Ê`«#O. J~Ú`Õ F ÉÏ^è•Hõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O Uq∞@O>Ë W@∞=O\˜
J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞ "≥∂ãÿOz ^èŒ<åxfl ãÖáêkOK«∞H˘<Õ "åã¨∞ÎâßGA˝Å∞ L<åfl~°O>Ë #=∞‡|∞kú HÍ=_»O ÖË^Œ∞.
HÍ|\˜ì K«^Œ∞=~°∞Å∞ x*Ï~Úf q[˝`« Ñ¨^Œú`«∞Å‰õΩ Hõ@∞ì|_ç# =∞Oz ¿Ñ~°∞, Q˘Ñ¨Ê J#∞Éèí=O QÆ_çOz# "åã¨∞Î
âßG"Õ`«Î KÕ`« =∂„`«"Õ∞ g∞ QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe.
4.PHÍâ◊=Ú :– D ã¨$+≤ìH˜ "≥Ú`«ÎO PHÍâ◊"Õ∞ ™êH©ΔÉèí∂`«=Ú. PHÍâ◊=Ú „HÕ^Œ<Õ ã¨=∞ã¨Î=¸
L<åfl~Ú. #=„QÆÇ¨Å∞, W`«~° áêÅÑ¨ÙO`«Å∞, J<ÕHõ ÅHõΔÅ HÀ@¡ #HõΔ„`åÅ∞ ^•y L<åfl~Ú. PHÍâ◊=Ú
^≥·=~°∂Ñ¨"Õ∞. =∞Ç¨â◊H˜ÎH˜ „Ñ¨`«ºHõΔ ™êHõΔ º=Ú. ÑÖK« Éèí∂`åÅÖ’ F „áê=ÚYº`« Hõey# ÉèÏQÆ"Õ∞ PHÍâ◊=Ú.
"åã¨∞ÎÖ’ PHÍâ◊ „áê=ÚYº`«. XHõ¯ =∂@Ö’ K≥áêÊÅO>Ë Éèí∂q∞ ÖËx^Õ "åã¨∞Î ÖË^Œ∞. D Éèí∂q∞ LO_Õ^Õ
PHÍâ◊O „HÕ^Œ.
5.Jyfl QÆ∞iOz :– ã¨∂~°∞º_»∞, xÑ¨ÙÊ, `Õ[=Ú, "≥Å∞QÆ∞ Jx Jyfl QÆ∞iOz qq^èŒ q^è•Å∞QÍ
qâ◊nHõiOK«∞HÀ=K«∞Û. ã¨∂~°∞º_»∞ ÖËx^Õ =∞#O ÖË=Ú. |∞∞`«∞=ÙÅ∞ LO_»=Ù, =~å¬Å∞ LO_»=Ù. "Õ_ç LO_»^Œ∞.
Ju j`«Å"≥∞ÿ „áê}˜ J<Õk LO_»^Œ∞. Jxfl\˜Hõ<åfl =ÚYºO "≥Å∞QÆ∞ Jã¨Å∞ˆH LO_»^Œ∞. "≥Å∞QÆ∞ ÖËxk, xÑ¨ÙÊ
ÖËxk UO „|`«∞‰õΩ ? =∞# HõO\˜H˜ HõxÑ≤OKÕ ^≥·=OÖ’ F ÉèÏQÆO D Jyfl. Ç≤ÏO^Œ∂ãÖ„Ñ¨^•Ü«∞O „Ñ¨HÍ~°O
ÃÑà‹·§#"åiKÕ `«Ñ¨ÊxãïQÍ JyflK«∞@∂ì „Ñ¨^ŒH˜Δ}O KÕ~Ú™êÎ~°∞. ÑÖK«Éèí∂`åÅÖ’ F „Ñ¨=ÚY"≥∞ÿ#™ê÷<åxfl D
Jyfl P„Hõq∞OK«∞H˘x LOk. Jyfl=Å¡ =∞Oz [~°∞QÆ∞ `«∞Ok, K≥_»∂ [~°∞QÆ∞`«∞Ok. =∞#O "å_»∞‰õΩ<Õ
q^è•#O |\˜ì D =∂~°∞ÊÅ∞ LO\Ï~Ú.K«eHÍÅOÖ’ K«ÅQ¡ Í LO@∞O^Œx xÑ¨ÙÊ~å*Ëã∞¨ ‰õΩx "Õ_xç á⁄O^Œ∞`å=Ú.
WOHÍã¨Î "Õ_ç HÍ"åÅO>Ë xÑ¨ÙÊ#∞ WOH˘OK≥O Z‰õΩ¯=QÍ "≥eyOK«∞‰õΩO\Ï=Ú. JO`ÕQÍx xÑ¨ÙÊ g∞^Œ
‰õÄ~ÀÛ=ÚHõ^•! "åã¨∞ÎÖ’ JyflH˜ „áê=ÚYº`«. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ JyflH˜ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÍxfl ˆH\Ï~ÚOK«_»O [iy#k.
PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆOÖ’ Jyfl L#flÑ¨ÙÊ_»∞ P WO@ P~ÀQÆºO ÉÏQÆ∞O_ç u#flk K«Hõ¯QÍ Jiy =∞#ã¨∞ ‰õΩÖÏ™êQÍ
LO@∞Ok. W^Õ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆO K≥_ç`Õ WO@ „ã‘ÎÅÃÑ·#, ãÖ`å#OÖ’x F ãÖYºÃÑ·# „Ñ¨ÉèÏ"åxfl K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk.
Ç¨ÏŸO q∞x+¨ì~ü ÉÏQÀÖËHõáÈ`Õ =∞# „|`«∞‰õΩ QÀqO^•! =∞# Ç¨ÏŸO q∞x+¨ì~ü, =∞# WO\˜ „ã‘ÎÖË Hõ^•! ZHõ¯_»
K≥_ç<å WO@ K≥_»‰õÄ_»^Œ∞. |Ü«∞@ Zxfl =º=Ç¨~åÅ∞<åfl WO@ =∂„`«O =∞#ó„Ñ¨âßO`«`« LO_»=Åã≤#^Õ.
19
=∞#âß≈Ou ÖËx"å~°∞ UO ™êkèOK« QÆÅ~°∞? HÀ\©â◊fi~°∞Öˇ·<å aHÍ~°∞ÅHÕ^Õ ÖˇHõ¯. z#flÑ¨x q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_®
=∞#âß≈Ou ÖËx"å~°∞ KåÖÏ á⁄~°áê@∞¡ KÕ™êÎ~°∞. J^Õ =∞#âß≈Ou =Ù#fl"å~°∞ ÃÑ^ŒÌÑ¨#∞Å<≥·<å J=bÅQÍ
KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞. D q+¨Ü«∂Å∞ g∞ J#∞Éèí=OÖ’ ‰õÄ_® QÆ=∞xOKÕ=ÙO\Ï~°∞. WHõ WO`«‰õΩq∞Oz Z‰õΩ¯=QÍ
ÑÖK«Éèí∂`åÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅ#∞ HÀ=_»O q+¨Ü«∞s`åº J=ã¨~°OÖË^Œx <å ÉèÏ=#. g∞~°∞ D
ÑÖK«Éèí∂`åÅ QÆ∞iOz K«k"å~°∞QÍ! ^≥·= â◊‰õΩÎÅÖ’x XHõ ÉèÏQÍxfl g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ#fl>Ë¡. g∞‰õΩ â◊√Éèí=∞QÆ∞QÍHõ.
Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î
"åã¨∞ÖÎ ’ Ñïã¨~åÅ "åã¨∞‰Î Ωõ J`«ºO`« „áê^è•#º`« LOk. XHÀ¯™êi QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞sÎ `åº xi‡OK«∞‰õΩ#fl#∞,
Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î ã¨~Ô #· kQÍ ÖË#@¡~Ú`Õ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œe x=ã≤OK«∞"å~°∞ L`«Î=∞ Ñ¶ë`åÅ∞ á⁄O^Œ_»O
Hõ+¨ì=Ú. D Ñïã¨~åÅ"åã¨∞Î ZO`À J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î ã≤^•úOu =∂„`«O K«Hõ¯QÍ `≥Å∞Ñ¨QÆÅ_»∞. <å
J#∞Éèí==ÚÖ’ Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î ãïQÍ ÖË‰õΩO_® QÆ$Ç¨Ï=Ú =∂„`«=Ú "åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞‰õΩ#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ
Ü«∞O^Œe Ü«∞[=∂#∞Å∞ HÍã¨Î ^≥|ƒu#_»O QÆ=∞xOK«_»"≥∞ÿ#k.
Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î JO>Ë Uq∞\˜ ? =∞# WO\˜ „Ñ¨Ç¨s `«~°∞"å`« |Ü«∞@ ã¨÷Å=ÚÃÑ· L#fl â◊√Éèí,
Jâ◊√Éèí "åã¨∞Î „Ñ¨ÉèÏ==ÚÅ#∞ Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î JO\Ï~°∞. XHõ¯ =∂@QÍ K≥áêÊÅO>Ë „Ñü ã¨÷Å=ÚÃÑ· "åã¨∞Î
„Ñ¨ÉèÏ==Ú LO@∞Ok. ^•xx P#∞‰õΩ#fl QÆ$Ç¨ÅÃÑ· P „Ñ¨ÉèÏ==Ú `«Ñ¨ÊxãïQÍ LO@∞Ok. XHõ"Õà◊
Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î Jâ◊√ÉèíHõ~°OQÍ L#flÑ¨ÙÊ_»∞ =∞# QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œe "åã¨∞Î ãïQÍ ÖËHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ Ñ¨k
ãÖ=`«û~åÅÖ’ U~°Ê_Õ #+¨ì=Ú XHõ¯ ãÖ=`«û~°=ÚÖ’<Õ U~°Ê_»∞`«∞Ok. J^Õ Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î ãïQÍ ÖË‰õΩO_®
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú =∂„`«=Ú "åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞ ‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ #ëêìxfl ZO`À Z‰õΩ¯= HÍÅOáê@∞
P¿Ñâ◊H˜Î LO@∞Ok. XHõ"Õà◊ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ =∞Oz "åã¨∞Î Ñ¨@∞ì L#fl@¡~Ú`Õ Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î ãïQÍ
ÖËHõáÈ~Ú<å #ëêìÅ#∞ PÑ¨Ù`«∂ ÖÏÉèÏÅ kâ◊QÍ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=. D
q+¨Ü«∞OQÍ WOHÍ qÑ¨ÙÅOQÍ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ ãÖÉèÏ+≤OK«∞‰õΩO^•=Ú. Ñïã¨~åÅ "åã¨∞Î QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞H˘<Õ
=ÚO^Œ∞QÍ ÑÖK«Éèí∂`åÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. D ÑÖK« Éèí∂`åÅ ã¨=∞áêà◊§ ™êxflÇ≤Ï`«º
~°∂Ñ¨"Õ∞ "åã¨∞Î =∞iÜ«Ú Ñïã¨~° "åã¨∞Î. JO`«\ ˜ Q˘Ñ¨Ê „áê^è•#º`«#∞ ÑÖK«Éèí∂`åÅ∞ "åã¨∞Î q+¨Ü«∞OÖ’
P„Hõq∞OKå~Ú. ÑÖK«Éèí∂`åÅ ã¨=∞áêà◊§ x~å‡}O ÖËx^Õ "åã¨∞Î, Ñïã¨~°"åã¨∞Î ÖË^Œ∞. J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î
âßG"Õ`«Î XHõ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ =∞iÜ«Ú QÆ$Ç¨Ï Ñïã¨~åÅ#∞ QÆ=∞xOK«QÍ<Õ P WO\˜"åi *Ï`«HÍxfl K≥¿ÑÊ
Ñï*Ï˝<åxfl HõeyLO\Ï_»∞. Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ P WO\˜ "åiH˜ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ Ñï}Ï=∂Å#∞ ‰õÄ_® K≥Ñ¨ÊQÆeˆQ
Ñï*Ï˝<åxfl HõeyLO\Ï_»∞. Ñïã¨~° "åã¨∞Î ãïQÍ LO_ç QÆ$Ç¨Ï "åã¨∞Î ‰õÄ_® ãïQÍ LO>Ë "åiH˜ Ñ¨\ ˜ìO^ŒÖÏ¡
|OQÍ~°"Õ∞. QÆ$Ç¨Ïã¨∞ÎÅ∞ D q+¨Ü«∞OQÍ XHõ™êi ÉÏQÍ PÖ’zOK«∞‰õΩx =∞Oz Ñï*Ï˝#=Ú Hõey# "åã¨∞Î
ã≤^•úOu^•fi~å g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ÑïjeOÑ¨ *Ë~ÚOK«∞‰õΩO>Ë Jxfl q^è•ÖÏ QÆ$Ç¨Ïã¨∞ÎÅ∞ ãÖ`À+ÖQÍ#∂,
=∞Oz Jaè=$kúx, P#O^•xfl á⁄O^ŒQÆÅ~°∞. g∞ Ñ≤Å¡Å∞ =∞Oz Jaè=$kúÖ’H˜ ~åQÆÅ~°∞. JO^Œ∞ˆH =∞Oz
Ñï*Ï˝#=Ú QÆÅ "åã¨∞Î ã≤^•úOu =ÚO^Œ∞QÍ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ `«# ÑïjÅ#ÅÖ’ =ÚYº ÉèÏQÆOQÍ
Ñïã¨~° "åã¨∞#Î ∞ QÆ=∞xOK«_O» [~°∞QÆ∞`«∞Ok. KåÖÏ=∞Ok "åã¨∞Î âßGA˝Å∞ QÆ$Ç¨Ï Ñïã¨~° "åã¨∞#Î ∞ QÆ=∞xOK«H<õ Õ
20
WO\˜ "åã¨∞Î#∞ K≥Ñ¨Ê_»O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. Wk Ñ¨ÓiÎQÍ `«Ñ¨ÙÊ. JO^Œ∞=Å¡<Õ ~å„uà◊√§ "åã¨∞Î K«∂_»‰õÄ_»^Œx
ÃÑ^ŒÌÅ L"åK«. ~å„uà◊√§ Ñïã¨~åÅ∞ "≥Å∞QÆ∞ÖËx HÍ~°}OQÍ ãïQÍ HõxÑ≤OK«=Ù. HÍ=Ù# Z<Àfl á⁄~°áê@∞¡
[iˆQ J=HÍâ◊O LO@∞Ok. JO^Œ∞=Å¡<Õ ~å„uà◊√§ "åã¨∞Î K«∂_»~å^Œx Hõ@ì_ç KÕâß~°∞. D =∂@ K≥Ñ≤Ê`Õ
q#~°x, F #=∞‡‰õ=Ú =∞iÜ«Ú =¸_è»#=∞‡Hõ=Ú HÕ^Œ ~å„uà◊√§ "åã¨∞Î K«∂_»~å^Œ<Õ x|O^èŒ##∞ U~°Ê~°Kå~°∞.
JO^Œ∞ˆH ÃÑ^ŒÌÅ =∂@ K«^ŒÌ#flO =¸@ JO\Ï~°∞.
Ñïã¨~°"åã¨∞Î QÆ∞iOz <å‰õΩ [iy# XHõ J#∞Éèí"åxfl K≥áêÎ#∞. =∞^èŒº„Ñ¨^Õâò ~å[^è•x J~Ú#
Éè’áêÖò #O^Œ∞ XHõ QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOK«_»O [iyOk. ÃÑ^ŒÌQÍ "åã¨∞Î |ÅO P WO\˜H˜ ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ
|$Ç¨Ï`«Î~°OQÍ P WO\˜ "å~°∞ Jaè=$kú K≥O^Œ_»O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. ~å„uà◊√§ K«∂_»_»O =^ŒÌ#fl#∂ P WO\˜
ÉÏ==∞ik ##∞fl |Å=O`«OQÍ K«∂_®Åx Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥o§#O^Œ∞=Å¡ `«Ñ¨Êxã¨Ô~· K«∂_»_»O [iyOk. WÅ∞¡
Ñ¨tÛ=∞ ã≤OÇ¨Ï^•fi~°O, L^èŒ$`«OQÍ "åi Jaè=$kúx K«∂âß#∞. WO\˜x QÆ=∞xOK«_»O [iyOk. Ñïã¨~°"åã¨∞Î
~å„uà◊√§ HÍ~°}OQÍ QÆ=∞xOK«_®xH˜ gÅ∞ÖËHõ áÈ~ÚOk. WHõ ~å„`«O`å ãïQÍ x„^ŒÖË^Œ∞. U HÍ~°}O KÕ`«
P WO\˜H˜ JO`« ^èŒ#O =™ÈÎOk. Ñ≤Å¡Å∞ JO`« Jaè=$kú ™êkèã¨∞Î<åfl~°∞. HõÅ`« x„^Œ`À ~å„u QÆ_ç¿Ñâß#∞.
`≥Å¡"å~°∞ ~°≠Ï=Ú<Õ SkO\˜ˆH x„^Œ ÖËz <å Hõ¡~ÚO\ò J~Ú# ÉÏ==∞ik WO\˜ÔHo§, x„^ŒÖËÑ≤ g∞ ÉÏ=
QÍiO\˜H˜ "≥à◊^•=∞x `≥eÑ≤<å#∞. J`«#∞ <ÀÔ~à◊§Éˇ@∞ìH˘x Pâ◊Û~°ºOQÍ K«∂_»™êQÍ_»∞. WO`« `≥Å¡"å~°∞
~°≠Ï=Ú<Õ JO`« J=ã¨~°OQÍ K«∂_»=Åã≤# J=ã¨~°O ZO^Œ∞‰õΩ Jx J_»QÆ_»O [iyOk. QÆ$Ç¨xfl WOH˘Hõ™êi
QÆ=∞xOKåÅx `≥eÑ≤<å#∞. Ñïã¨~°"åã¨∞Î QÆ∞iOz J`«x =^ŒÌ „Ñ¨™êÎqOK«ÖË^Œ∞. HÍ~°}O KåÖÏ=∞OkH˜ Ñïã¨~°
"åã¨∞Î `≥eÜ«∞Hõ áÈ=_»"Õ∞. HÍÑ¶‘ HÍ~°º„Hõ=∞O JÜ«∂ºHõ P^Œ~å ÉÏ^Œ~å "åi ÉÏ=QÍiO\˜H˜ "≥à◊§_»O [iyOk.
"≥à◊§_»O "≥à◊§_»O HÍ~°}Ïxfl "≥`«Hõ™êQÍ#∞. `«Ñ¨ÊxãïQÍ D WO\˜H˜ Dâß#ºO â◊√ÉèíHõ~°OQÍ LO_®e.
"≥O@<Õ WO\˜ "≥#∞Hõ ÉèÏQÍxH˜ "≥o§ QÆ=∞xOKå#∞ =∞iÜ«Ú "Õ∞_»ÃÑ·H˜ "≥àÏ§#∞. WOˆH=ÚOk Pâ◊Û~°ºHõ~°OQÍ
P WO\˜H˜ Dâß#º gkèáÈ@∞ L#flk. JO`«\ ˜`À ~å„`«O`å |_ç# ÉÏ^èŒ, |_»eHõ, "Õ^Œ#fi P#O^ŒO
P„Hõq∞OzOk. JO^Œ∞ˆH ~å„uà◊√§ "åã¨∞Î K«∂_»~å^Œx |∞∞+¨μÅ∞ âßG=ÚÖÖ’ =HÍ¯}ÕKå~°∞.
"åã¨∞ÎÃÑ· q=∞~°≈Å∞
™ê^è•~°}OQÍ q^•º=O`«∞Å∞ U q+¨Ü«∂xfl XHõ Ñ¨\Ïì# #=∞‡~°∞. giH˜ „Ñü XHõ q+¨Ü«∞=¸
âß„ã‘Ü Î ∞« OQÍ LO_®e. giH˜ U âßG=ÚÃÑ· <≥<· å âß„ã‘Ü
Î ∞« `« HõxÑ≤OK«Háõ È`Õ ^•xx #=∞‡HõáÈQÍ, q=∞~°≈‰õÄ_®
KÕ™êÎ~°∞. WO^Œ∞Ö’ Z=iÖ’Ñ¨=¸ ÖË^Œ∞. Wk =∞Oz Ñ¨^Œúu ‰õÄ_®#∞. g~°∞ q=∞~°≈ KÕÜ«∞_»O "åã¨∞Î
âß„™êÎxfl âß„ã‘ÎÜ«∞=Ú J<Õ q+¨Ü«∂xfl "åã¨∞ÎâßG âßGA˝Å∞ x~°∂Ñ≤OK«_»O ‰õÄ_® [iyOk. JO^Œ∞ˆH
D<å_»∞ q^•º=O`«∞Å∞ =ÚYºOQÍ ZO^Œ~À _®Hõì~°∞¡, ÖÏÜ«∞~°∞¡, WO[h~°∞¡ WOHÍ ÃÑ^ŒÌ HÍº_»~üÖ’ LO_Õ
„Ñ¨Éèí∞`«fi JkèHÍ~°∞Å∞ `«=∞ Wà◊§#∞ xi‡OK«∞H˘<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ "åã¨∞Î âß„™êÎxfl QÆ=∞xOz ÑïÑ¨Hõfi`« á⁄Ok#
"åã¨∞Î âßG"Õ`«Î KÕ`« `«=∞ WO\˜áê¡#∞Å#∞ ÑïjeOÑ¨KÕ~ÚOK«∞H˘x x~å‡}=Ú H˘#™êyã¨∞Î<åfl~°∞. Wk
ZO`À P#OkOK«^ŒQÆæ q+¨Ü«∞=Ú. D q+¨Ü«∞=Ú g∞`À ãÖÉèÏ+≤OK«∞K«∞O_»QÍ <å‰õΩ XHõ L^•Ç¨Ï~°}
QÆ∞~°∞ÎH˘zÛOk.
21
1. ˆH~°à◊Ü«∞O^Œe H˘\ÏìÜ«∞OÖ’ XHõ~°∞ "åã¨∞Î K«∂_®Åx Ñ≤ez#Ñ¨ÙÊ_»∞ JHõ¯_çH˜ "≥à◊§_»O [iyOk.

ÖÏ_£˚ "åH˜e "Õã¨∞ÎO_»QÍ, <å‰õΩ "ÕÅ∞ `«ye ~°HõÎO QÆ_»¤Hõ\ ˜ìOk. <˘Ñ≤Ê Z‰õΩ¯= LO_»_»O`À ##∞fl Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ
"≥o§# áêsì"å~°∞ <Õ#∞ =^ŒÌ<åfl q#‰õΩO_® |Å=O`«OQÍ XHõ ÃÑ^ŒÌ _®Hõì~°∞ =^ŒÌ‰õΩ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. _®Hõì~°∞
<å "Õex Ñ¨sHõΔKÕã≤ =∞O^Œ∞ "Õã≤ Hõ@∞ìHõ_»∞`«∂ g∞~°∞ UOKÕ™êÎ~°∞ Jx J_çQÍ_»∞. <Õ#∞ "åã¨∞Î ã≤^•úOux
Jx K≥áêÊ#∞. J`«#∞ "≥O@<Õ "åã¨∞Î JO`å á¶ê~°∞û Jx K≥áêÊ_»∞. "åã¨∞Î, wã¨∞Î J<Õ^ŒO`å Ug∞ ÖË^Œ∞. Wk
J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞ "≥∂ãÖ KÕÜ«∞_»O `«Ñ¨Ê WOˆHOÖË^Œx K≥áêÊ_»∞. <åºÜ«∞"åk =$uÎ KÕã¨∞Î#fl g∞ˆ~ W@∞=O\˜
Ñ¨x KÕÜ«∞_»O U=∞<åfl ÉÏQÆ∞O^•! WHõÃÑ· g∞ Ñ¨^Œú`«∞Å∞ =∂~°∞ÛHÀO_ç ÖË^• J==∂<åÅ áêÅ=Ù`å~°∞ Jx
<å‰õΩ ã¨ÅÇ¨ WKåÛ_»∞. PÜ«∞#`À HÍ¿ãÑ¨Ù "åkOKå#∞. "åã¨∞Î âßG âß„ã‘ÎÜ«∞`åxfl PÜ«∞# =ÚO^Œ~°ÃÑ\˜ì
"å^Œ#‰õΩ kQÍ#∞. <Õ#∞ =∂\Ï¡_Õ WOw¡+¨μ‰õΩ =ÚQÆ∞ú_≥·Ü«∂º_Õ QÍh <å "åã¨∞Î âß„ã‘ÎÜ«∞`«#∞ =∂„`«O
XÑ¨ÙÊHÀÖË^Œ∞. ã¨ˆ~ WOHõ KÕ¿ã^Õ=ÚOk. z@ì z=~°QÍ XHõ x~°‚Ü«∂xH˜ =zÛ g∞ WO\˜H˜ "≥àÏ^•=Ú, g∞
‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ Ñ¶¨ÓºK«~ü Uq∞ Jx <Õ#∞ K≥Ñ¨ÊQÆÅ#∞ Jx K≥áêÊ#∞. Ô~O_»∞ ãÖ=`«û~åÅ „H˜`«O XHõ ÃÑ^ŒÌ
Éèí=Oux xi‡OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. „HÕ^Œ #iûOQ∑Ç¨ÏŸO, ÃÑ·# WÅ∞¡. PYiH˜ #iûOQ∑ Ç¨ÏŸO, WÅ∞¡ K«∂Ñ≤OK« ÖË^Œ∞.
<åÔH@∞=O\˜ gH±<≥ãπ ÖË=Ù. <Õ#∞ Ü«∞O._ç._®Hõì~ü#∞, D "åã¨∞Î wã¨∞Î JO`å "≥∂ãÖ. JO^Œ∞ˆH <Õ#∞ g∞‰õΩ
K«∂Ñ≤OK«#∞ J<åfl_»∞. ã¨ˆ~ KÕ¿ã^Õ=ÚOk, J~°QÆO@ _®Hõì~ü`À aQÆæ~°QÍ "åkOKå#∞ g∞ =∂@#∞ "≥#H˜¯
fã¨∞H˘=∞‡x. `«~°∞"å`« ÖÏ_£˚ ~°∂OH˜ "≥o¡áÈÜ«∂#∞.
WOHÍ H˘\ÏìÜ«∞OÖ’ <å‰õΩ Ô~O_»∞ ~ÀAÅ Ñ¨x LOk. =∞~°∞ã¨\ ˜ ~ÀA L^ŒÜ«∞O XHõ™êi K≥H±JÑπ‰õΩ
~°=∞‡x K≥Ñ≤Ê#O^Œ∞=Å¡ <Õ#∞ L^ŒÜ«∞O 10QÆOIIÅ‰õΩ Ç¨ã≤Ê@Öò‰õΩ "≥àÏ§#∞. ##∞fl K«∂_»QÆ<Õ ''ÃÇ·Ï ã≤^•úOu
Ç¨Ï∫ P~ü Ü«Ú, "≥∞ÿ "≥·Ñ¶π D*ò WO@Ô~Ããì_£ @∞ ëÈ J=~ü #iûOQ∑Ç¨ÏŸO JO_£ Ç¨Ï∫ãπ @∞Ü«Ú. @∞_Õ =∂iflOQ∑
=ÙÜü∞ É’`ü _çãπHõãπ¤ J|=Ù\ò "åã¨∞Î JO_£ +≤ ã¨*ˇãπì q∞ @∞ "≥iÃÑ¶· J=~ü Ç¨Ï∫ãπ q`ü Ü«Ú—— (ã≤^•úOuQÍ~°∞
ÉÏQÆ∞<åfl~å, =∂ Pq_» „â◊^Œú K«∂Ñ≤OK«_»O =Å¡ g∞‰õΩ WÅ∞¡, #iûOQ∑Ç¨ÏŸO K«∂Ñ≤OKåÅx J#∞‰õΩ<åfl#∞. D
k#O L^ŒÜ∞« O "Õ∞q∞^Œ~Ì O° "åã¨∞Î QÆ∞iOz =∂\Ï¡_∞» ‰õΩ<åflO, WO\˜x, #iûOQ∑Ç¨ÏŸOx K«∂Ñ≤OK«=∞x <å‰õΩ
`≥eÑ≤#O^Œ∞=Å¡ g∞‰õΩ K«∂Ñ≤OKåÅx x~°‚~ÚOK«∞‰õΩ<åfl#∞) Jx K≥áêÊ_»∞.
_®Hõì~ü #~üûx Ñ≤ez =zÛ# ¿Ñ+Ö@¡#∞ HÍ¿ãÑ¨Ù ‰õÄ~ÀÛ=∞x, XHõ J~°QÆO@ =∞=∞‡efl _çãπ@~üƒ
KÕÜ«∞=^ŒÌx #~°∞û‰õΩ K≥Ñ≤Ê ##∞fl "Õ∞_»ÃÑ·H˜ Ñ≤Å∞K«∞ÔHàÏ§_»∞. =ÚO^Œ∞QÍ `«# ÉèÏ~°º‰õΩ ##∞fl ÑïK«Ü«∞O
KÕâß_»∞. P"≥∞ ™ê^Œ~°OQÍ WO\˜Ö’xH˜ PÇ¨fixOzOk. =ÚO^Œ∞QÍ HõΔ=∂Ñ¨}Å∞ HÀiOk. ZO^Œ∞‰õΩ Jx <Õ#∞
J_çQÍ#∞. x#fl\˜ k#O _®Hõì~°∞QÍiH˜ g∞‰õΩ "åã¨∞Î q+¨Ü«∞OQÍ "å^Œ# =zÛO^Œ@ Hõ^•! g∞~°∞ <˘K«∞ÛH˘x
ÖÏ_£˚H˜ "≥àÏ§~°x _®Hõì~üQÍ~°∞ <å‰õΩ `≥eÑ≤#O^Œ∞=Å¡ g∞‰õΩ ™ês K≥Ñ¨Ù`«∞<åfl#∞ JOk. =ÚO^Œ∞QÍ ™êflH±û, HÍÑ¶‘
fã¨∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« =∂„`«"Õ∞ Ö’xH˜ "≥à◊^•=∞x HõO_ô+¨<£ ÃÑ\˜ì Jq =ÚyOz# `«~°∞"å`« WO\˜ ÑïjÅ#‰õΩ
Ö’xH˜ "≥à◊§_»O [iyOk. WO\˜x "≥Ú`«ÎO QÆ=∞xOK«_»O [iy#k. "åiH˜ XHõ JÉÏƒ~Ú, XHõ J=∂‡~Ú
Jx `≥eÑ≤<å~°∞. ã¨ˆ~, JÉÏƒ~Ú q+¨Ü«∞O *Ï„QÆ`«Î Jx K≥áêÊ#∞. „Ñ¨=∂^ŒHõ~°"≥∞ÿ# ã¨÷ÖÏÅ‰õΩ JÉÏƒ~Úx
ÑÖÑ¨=^ŒÌx `≥ÅÑ¨_»O [iyOk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ D`«‰õΩ, HÍ~°∞ „_≥·qOQ∑ <Õ~°∞ÛHÀ=_®xH˜, ÃÑ^ŒÌ "Õ∞_»Å∞
ZHõ¯‰õΩO_® `«k`«~° Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ=∞x `≥ÅÑ¨_»O [iy#k. F Ñ¨Hõ¯ _®Hõì~ü QÍ~°∞ Ñ¨QÆÅ|_ç
#"åfi~°∞ <å =∂@Å∞ qx. J~Ú`Õ _®Hõì~ü QÍi ÉèÏ~°º =∂„`«O PÖ’K«#Ö’Ñ¨_ç nxH˜ Ñïëê¯~°O QÆ∞iOz
22
J_çy<å~°∞. <Õ#∞ Ñïëê¯~°O K≥Ñ¨ÊÉ’ÜÕ∞O`«Ö’¿Ñ _®Hõì~ü QÍ~°∞ =∞^èŒºÖ’ J_»∞¤ `«ye W@∞=O\˜ ÉèíÜ«∂Å∞
ÃÑ@ì_»"Õ∞<å g∞ Ñ¨x! JO^Œ∞ˆH W@∞=O\˜q <å‰õΩ Jã¨Ç¨ÏºHõ~°=∞x _®Hõì~ü <åÃÑ· HÍã¨Î U=yOÑ¨Ù`À<Õ
=∂\Ï¡_®_»∞. _®Hõì~ü QÍi ÉèÏ~°º ZO`«QÍ ‰õÄ~ÀÛ=∞x K≥Ñ¨Ù`«∞<åfl <Õ#∞ „HÕ^Œ‰õΩ ~å=_»O [iyOk. <åÑ¨x
K«∂ã¨∞ HÀ=_®xH˜ <Õ#∞ |Ü«∞@H˜ "≥àı§Ö’¿Ñ _®Hõì~ü QÍi ÉèÏ~°º HÕkH˜ =zÛ, |Å=O`«OQÍ =∞s ##∞fl
"Õ∞_»ÃÑ·H˜ fã¨∞‰õΩ"≥o§Ok. _®Hõì~ü ZÑ¨ÙÊ_»∂ WÖÏˆQ Jxfl q+¨Ü«∂ÅÖ’#∂ LO\Ï~°∞. g∞ˆ~g∞J#∞HÀ‰õΩO_®
=∂‰õΩ Ñïëê¯~°O K«∂Ñ≤Oz "≥à◊§O_»x HÀiOk. "≥O@<Õ Ö’Ñë#∞O_ç _®Hõì~ü ''ÔQ\ò Ç≤Ï"£∞ J=Ù\ò—— Jx ˆHHõ
"Õâß~°∞. JO`« =∂@ JxÑ≤OK«∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« XHõ HõΔ}O ‰õÄ_® JHõ¯_» LO\Ï<å ! "≥O@<Õ ÖËKå#∞.
_®Hõì~ü QÍi ÉèÏ~°º <å Ñ¶‘A HÕ^Œ J_»QÆHõáÈ~Ú##∂ Ô~O_»∞"ÕÅ∞ W=fi_®xH˜ =zÛOk.
J _»|∞ƒ#∞ u~°ã¨¯iOz =∞~åº^ŒQÍ P"≥∞`À, ''WO`« J==∂#O [iy# `«~°∞"å`« ‰õÄ_® WHõ¯_»
XHõ HõΔ}O ‰õÄ_® LO_»#∞, g∞~°∞ =^Œ∞Ì g∞ _»|∞ƒ =^Œ∞Ì—— Jx HÍã¨Î HÀÑÖQÍ "≥o§áÈÜ«∂#∞. Wk [iy#
P~°∞ <≥ÅÅ `«~°∞"å`« _®Hõì~ü á¶È<£ KÕã≤, =ÚO^Œ∞QÍ HõΔ=∂Ñ¨} HÀ~°∞H˘x XHõ¯™êi ˆH~°à◊‰õΩ ~°O_ç, g∞~°∞
ZO^Œ∞Ö’ =zÛ<å Y~°∞Û ÉèíiOK«∞‰õΩO\Ï#∞ Jx "Õ_»∞‰õΩ<åfl_»∞. UO [iyOk J#fl `«~°∞"å`« XHõ x=Ú+Ö
"≥H˜¯ "≥H˜¯ U_»=_»O [iyOk. JO`« ÃÑ^ŒÌ _®Hõì~°∞ U_»∞Ñ¨Ù q#fl `«~°∞"å`« K«eOz áÈÜ«∂#∞. HÍã¨Î =∂@Å∞
=∂\Ï¡_®#∞. H˘kÌQÍ HÀÅ∞‰õΩ#fl `«~°∞"å`« `«# ‰õΩ=∂~°∞_»∞ W`«~° ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å`À Hõeã≤ D`«‰õΩ "≥o§
K«xáÈÜ«∂_»x, Wk [iy 10 ~ÀAÅ=Ù`ÀO^Œx Ñ¨ÓiÎQÍ ‰õΩ@∞O|=∞O`å ^Œ∞óYÑ¨Ói`«OQÍ L<åfl=∞x, g∞
=∂@ ÃÑ_»K≥q# ÃÑ\˜ì#O^Œ∞‰õΩ, q∞=∞‡efl J==∂xOz#O^Œ∞‰õΩ <å‰õΩ `«y# âßã≤Î [iyO^Œx ÉÁOQÆ∞~°∞
áÈ~Ú# HõO~î°O`À, QÆ^Œæ^Œ ã¨fi~°O`À K≥áêÊ_»∞. ã¨ˆ~ HÍ¿ãÑ¨Ù =∂\Ï¡_ç# `«~°∞"å`« gÅ∞ K«∂ã¨∞H˘x D™êi
=™êÎ#x `≥eÑ≤<å#∞. J^ŒO`å Ug∞ ÖË^Œ∞, "≥O@<Õ, `«HõΔ}"Õ∞, WÑ¨ÙÊ_Õ, L#flÑ¨à◊OQÍ |Ü«∞Å∞^Õi ~°=∞‡x
`«# ÉèÏ~°º Ñïã≤÷u KåÖÏ PO^Àà◊# Hõ~°OQÍ LO^Œx, <å q+¨Ü«∞OÖ’ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# HÀÑÖ`À LOk, Z=Ô~O`«
K≥Ñ≤Ê<å q#_»OÖË^Œ∞, x#fl ~å„u P`«‡Ç¨Ï`åº „Ñ¨Ü«∞`«flO KÕã≤Ok, WHõ J~ÚºOk J~ÚºO^Œx q∞=∞‡efl
Ñ≤eÑ≤™êÎ#x `≥eÑ≤# `«~°∞"å`« H˘kÌQÍ <å q+¨Ü«∞OÖ’ <≥=∞‡kOzOk. g∞~°∞ WHõ¯_»∞#fl@∞¡QÍ ~å"åÅx
HÀ~°_»O, <Õ#∞ "≥O@<Õ "≥à◊¡_»O [iyOk.
`«∂~°∞Ê
^ŒH˜Δ}=Ú
~À_»∞¤
Door
L`«Î~°=Ú
Ñ¨tÛ=∞=Ú
Main entrance
ÃÑ· áê¡#∞ QÆ=∞xOKå~°∞ QÆ^• ! P WO\˜H˜ Dâß#ºO HÀÖ’Ê~ÚOk. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u `«Å∞Ñ¨Ù. `«∂~°∞Ê
ÉèÏQÆOÖ’ MÏm ÖË^Œ∞. Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆO HÍOáœO_»∞. JÉÏƒ~Ú q+¨Ü«∞O K≥Ñ¨Ê_»O`À<Õ ##∞fl ÖËQ˘æ\ ˜ì
|Ü«∞@‰õΩ ÑÖáê_»∞. WOHÍ D WO\˜H˜ [~°QÍeû# ^ÀëêÅ∞, `«Ò« QÍÅ∞ KåÖÏ L<åfl~Ú. J=hfl K≥ÑÊ¨ hÜ«∞Hõ<Õ
##∞fl |Ü«∞@‰õΩ ÑÖáê~°Ñ¨Ù_»∞. D WO\˜H˜ ã¨∂zOK«# =∂~°∞ÊÅ∞:
23
`«∂~°∞Ê
L`«Î~°=Ú
~À_»∞¤
l
l l l l l l
XHõ™êi ÃÑ· áê¡#∞#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. HÀÖ’Ê~Ú# Dâß#º ÉèÏQÍxfl Ñ¨H˜¯O\˜ "åi`À =∂\Ï¡_ç
H˘#_»O [iyOk. qÑ¨s`«OQÍ L#fl Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ} MÏm „Ñ¨^ÕâßÅ#∞ ëêÑ¨ÙÅ∞ Hõ\ ˜ì =∞iÜ«Ú ëêÑ¨ÙÅ ÃÑ·#
HÍ¡OÃÑ‰õΩûÅ∞ Hõ\ ˜ì `«yæOK«_»O [iyOk. WHõ WO\˜H˜ ëêÑ¨ÙÅ‰õΩ =∞^èŒºÖ’ |Å"≥∞ÿ# =$HΔÍÅ∞ <å\ÕK«_»O
[iyOk. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u ^•fi~°=ÚÅ∞ fã≤"Õ~ÚOz, ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ k‰õΩ¯QÍ =∂~°Û_»O [iyOk. Dâß#º
ÉèÏQÆOÖ’ É’~ü "ÕÜ«∞_»O, h\˜ QÆ∞O`« U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»O [iyOk. Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∞ WÅ∞¡
=∂~°#x _®Hõì~ü K≥áêÊ~°∞. JO^Œ∞=Å¡ L#flO`«Ö’<Õ =∂~°∞ÊÅ∞ K«∂áê#∞.
Ô~O_»∞ áê¡#∞ÅÖ’#∞ Ö’Ñ¨Å ÉèÏQÍÅ∞ K«∂Ñ≤OK«ÖË^Œ∞. HÍ~°}O Z‰õΩ¯= ~°∂=ÚÅ∞, Ç¨à◊√§, PÑ¨ˆ~+¨<£
käÜÕ∞@~°∞¡ L#flO^Œ∞=Å¡ JO`«ÃÑ^ŒÌ áê¡#∞ WHõ¯_» J=ã¨~°O ÖË^Œ∞ HÍ|\˜ì J=hfl K«∂Ñ≤OK«ÖË^Œ∞.
<åã≤Î‰õΩÅ∞ KåÖÏ=∞Ok "åã¨∞Î #=∞‡~°∞. #q∞‡<å #=∞‡HõáÈ~Ú<å "åã¨∞Î Ñ¨xKÕã¨∞ÎOk. Wk =∂Ü«∞,
=∞O„`«O HÍ^Œ∞. Wk XHõ âß„ã‘ÎÜ«∞"Õ∞. q=∞~°≈‰õΩÅ∞ q=∞~°≈ KÕã¨∂Î<Õ LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ "åã¨∞Î =Å¡
LÑ¨Ü≥∂QÆO ÖËHõáÈ`Õ Wxfl HÀ@¡ =∞Ok "åã¨∞Î#∞ ZO^Œ∞‰õΩ áê\˜ã¨∞Î<åfl~°∞ ? L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Z<Àfl „ÃÑ·"Õ\ò
"åºáê~° ãÖã¨÷Å∞ =∞Oz ÖÏÉèÏÅ`À =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊√`«∞<åfl~Ú. g~°O^Œ~°∂ "åã¨∞Î#∞ áê\˜™êÎ~°∞. J^Õ "åã¨∞Î
áê\ÕK«x „Ñ¨Éèí∞`«fi ãÖã¨÷Å∞ ‰õΩO@∞|_ç ZO`«QÍ _ôÖÏ Ñ¨_çáÈ=_»O g∞~°∞ QÆ=∞xã¨∂Î<Õ L<åfl~°∞ QÆ^•!
"åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞
"åã¨∞Î ^ÀëêÅ<Õq D q^èOŒ QÍ LO\Ï~Ú. JÑ¨CÅ∞ KÕÜ∞« _»O, JÑ¨CÅ∞ JkèHOõ HÍ=_»O, JÑ¨CÅ∞ f~°Û_»O
HÀã¨"≥∞ÿ H˘`«Î JÑ¨CÅ∞ KÕÜ«∞_»O, rq`« Ñ¨~°ºO`«=Ú ãÖáê^Œ# KÕã≤<å f~°x JÑ¨CÅ∞, „‰õΩOyáÈ=_®Å∞,
P`«‡Ç¨Ï`«ºÅ∞, P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞HÀ"åÅx „Ñ¨Ü«∞uflOK«_»O, >ˇ#¬#∞¡, =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí, f~°x =º^èŒ, QÆÖÏ\ÏÅ∞,
H˘\Ï¡@Å∞, ‰õΩ@∞O|OÖ’ ÉË*ÏÔ~uÎOKÕ HõÅÇ¨Å∞, ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ [QÆ_»=ÚÅ∞, Ñ≤Å¡Å‰õΩ q^Œº ãïQÍ ~åHõáÈ=_»O,
Ñ≤Å¡Å∞ Z^ŒQÆHõáÈ=_»O, Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù@ìHõ áÈ=_»O, =∞~°}ÕK«_»O ÖË^• JOQÆ"≥·HõÅº [##O, ~ÀQÍÅ∞, "åºáê~åÅ∞
ãïQÍ [~°QÆHõ áÈ=_»O, ÃÑ@∞ì|_çÃÑ· Hõhã¨ =_ô¤ ‰õÄ_® y@ìHõáÈ=_»O, =∂#ã≤Hõ "åº‰õΩÅ`«, ÉèÏQÆã¨∞÷Å ã¨=∞ã¨ºÅ∞,
=º=Ç¨~åÅ∞, ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ∞, J<å~ÀQÍºÅ∞, HÍº#û~°∞, Z~Ú_£û, Ñ¨HõΔ"å`«O, QÆ∞O_≥ áÈ@∞, ~°HõÎÇ‘Ï#`«,
ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ LO_»_»O, J==∂<åÅ∞, aHÍi HÍ=_»O, ã¨<åºãÖ Ñ¨ÙK«∞ÛHÀ=_»O, Ñ≤zÛ Ñ¨@ì_»O, HÍx Ñ¨#∞Å
HÀãÖ áÈ~å_»@O, K«\ÏìxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ „Ñ¨=iÎOK«_O» , `«ÑC¨ _»∞ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ∞« _»O, ^˘iH˜ áÈ=_»O, =ºaèKi« OK«_O» ,
24
W`«~° ¢ã‘ÎÅÃÑ· qÑ¨s`«"≥∞ÿ# HÍ=∞ „Ñ¨HÀáêÅ∞, WO\˜ WÖÏ¡eÃÑ· qã¨∞QÆ∞ – HÀÑÖ, Jã¨Ç¨ÏºO, ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ
=∞^èŒºÖ’ XHõiÃÑ· XHõ~°∞ H©_»∞ KÕã¨∞HÀ"åÅx `«ÅK«_»O, ^•_»∞Å∞ KÕã¨∞HÀ=_»O, K«OÑ¨ÙHÀ=_®Å∞, Ç¨Ï`«º HÍqOÑ¨
|_»@O, Ç¨Ï`«ºÅ∞ KÕÜ«∞_»O.
^˘OQÆ`«<åÅ∞, Jyfl „Ñ¨=∂^•Å∞, JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ ãÖÉèíqOKÕ „Ñ¨=∂^•Å∞, K«~°‡ "åº^èŒ∞Å∞, L^ÀºQÆO
ÅaèOK«HõáÈ=_»O, q^ÕâßÅ‰õΩ "≥àÏ§Å<åfl "≥à◊§ÖËHõ áÈ=_»O, W`«~°„`å.
P_»ÑÅ≤ Å¡ q+¨Ü∞« OÖ’ : W`«~∞° Å#∞ „¿Ñq∞OK«_O» , ÖËzáÈ=_»O, ÃÑo§ J~Ú# `«~∞° "å`« Ñ¨Ó~°fi „¿Ñq∞‰õΩx`À
‰õΩÅHõ_»O, Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ KÕ~°∞HÀ=_»O, Ñ¨Ù\˜ìO\˜ "åiH˜ |~°∞=Ù HÍ=_»O, "≥∞\˜ìxO@ HõëêìÅ∞ Z^Œ∞~˘¯x, Éèí~°Î
|Å=O`«OKÕ Ñ¨Ù\˜ìxO\˜"åix Ñ‘_çOK«_»O.
ÃÑ· ^ÀëêÅ#∞ "åã¨∞Îs`åº ã¨=iOK«∞HÀ=K«∞Û.
#=∞‡O_ç #=∞‡Hõá⁄O_ç, WÖÏO\˜q „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’ [~°∞QÆ∞`åÜ«∂ J<Õ ãÖÑ¶∞¨ @#Å∞ ‰õÄ_® <å J#∞Éè=í =ÚÖ’
K«∂_»@"≥∞ÿ#k. JHõΔ~° ~°∂ÑÖQÍ "å\˜x „"åÜ«∞ÖË#∞. Jã¨Ç¨Ïº Hõ~°"≥∞ÿ# ãÖÑ¶¨∞@#Å#∞ „"åÜ«∞_»O =∞Ozk
HÍ^Œ<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À JHõΔ~° ~°∂ÑÖ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ "åiO@ "åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞ ã¨=iOz# `«~°∞"å`« J@∞=O\˜q
Éèqí +¨º`«∞ÖÎ ’ [~°∞QÆHáõ È=_»O x[OQÍ "åã¨∞Î Q˘Ñ¨Ê`«#"Õ∞. ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ =∞#H˜zÛ# D "åã¨∞Î ã¨=~°}Å J=HÍâßxH˜
=∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩO@∞<åfl#∞.
Ô~O_»=k Ñïâ’^èŒ#Å∞ KÕã≤ Z<Àfl ã¨=∞ã¨ºÅ‰õΩ Ñïëê¯~åÅ∞ ã¨∂zOz# "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ‰õΩ ‰õÄ_®
=∞#ã¨∂ÊùiÎQÍ, Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ Hõ$`«[˝`«Å∞ `≥Å∞Ñ¨Ù ‰õΩO@∞<åfl#∞. D Ñïâ’^èŒ#Å∞ WO`«\ ˜`À PQÆHõ ÉÏQÍ
Z‰õΩ¯=QÍ KÕã≤ „Ñ¨[Å‰õΩ "å\˜ Ñ¶¨Å=ÚÅ#∞ WO`«‰õΩ =ÚO^Œ∞ÖÏˆQ JOkOKåeûOkQÍ <å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ Ñ¨Ó~°fiHõ
„áê~°÷#.
„Ñ¨[Å‰õΩ F =ÚYº QÆ=∞xHõ U=∞O>Ë "åã¨∞Î Ñ¨xKÕã∞¨ OÎ ^• ÖË^• J<Õ q+¨Ü∞« O „Ñ¨H¯õ # ÃÑ\˜ì U x~å‡}=Ú<≥<· å
"åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞HÀ"åÅx, `«^•fi~å JO^Œ~°∂ P#O^ŒOQÍ LO_®Åx <å Jaè=∞`«=Ú.
Q
e-book H˘x ~°K«~Ú`«#∞ „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞Î#flO^Œ∞‰õΩ g∞‰õΩ ^èŒ#º"å^Œ=ÚÅ∞. "åã¨∞Î âßG=Ú <Õ_»∞ „Ñ¨*Ï
ÉÏÇ¨ïà◊º=Ú á⁄Ok#k. ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ J`«ºkèHõOQÍ "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ áê\ÕK«∞"å~°∞ =∞# `≥Å∞QÆ∞"å~°∞
HÍ=_»O =∞# J^Œ$+¨ìO. e-book Å∞ =∂„`«O `≥Å∞QÆ∞Ö’ "≥Ú@ì"≥Ú^Œ\ ˜QÍ www.subhavaastu.com
#∞O_ç "≥Å∞=_»@O J`«ºO`« P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∞O. q^ÕâßÅÖ’ x=ã≤OK«∞ =∞# `≥Å∞QÆ∞"åi HÀãÖ
„Ñ¨`ÕºHõOQÍ `«Ü«∂~°∞KÕã≤#q D e-books. =∞# `≥Å∞QÆ∞"å~°O^Œix ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x J`«ºO`« `«‰õΩ¯=
^èŒ~°‰õΩ D e-books #∞ LOK«_»"≥∞ÿ#k. e-books #∞ `«Ü«∂~°∞KÕÜ«∞_»O ZO`« Hõ+¨ì"≥∂ JO^Œ~°‰õÄ
`≥eã≤#^Õ. J~Ú`Õ =∞#"åi HÀãÖ ZO`À PáêºÜ«∞`«QÍ F~°∞Ê`À `«Ü«∂~°∞ KÕã≤ g∞‰õΩ JOkOK«_»O
[iy#k. D J=HÍâ◊=Ú#∞ g∞ˆ~HÍHõ g∞ ã¨xflÇ≤Ï`«∞Å∞, q∞„`«∞Å∞, |O^èŒ∞=ÙÅ‰õΩ `≥eÑ≤, ã¨kfixÜ≥∂QÆ=Ú
KÕã¨∞HÀQÆÅ~°∞. W@∞¡
~°K«~Ú`«
ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu.
25
"åã¨∞Î qâıëêÅ∞
"åã¨∞Î âßGO D<å\˜k HÍ^Œ∞. Wk Ñ¨Ó~°fi HÍÅ=Ú #∞O_çÜÕ∞ "å_»∞HõÖ’ L#flk. J~Ú`Õ ã¨=∂Kå~°
qÑ¨¡=O D<å_»∞ L#flO`«QÍ P<å_»∞ ÖË^Œ∞. ã¨=∂Kå~° qÑ¨¡=O #∞Oz <Õ_»∞ "åã¨∞Î [# „áêK«∞~°ºO á⁄Ok#k.
Dâß#ºOÖ’ QÆ∞O`«, PˆQflÜ«∞OÖ’ =∞O@, <≥~· ∞° uÖ’ ÑÖ@, "åÜ«∞=ºOÖ’ ÃÑO@ D <åÅ∞QÆ∞ q+¨Ü∂« Å∞
`≥eã≤# `À_»<Õ Éèí∞*ÏxH˜ XHõ ÉÏºQÆ∞ `«yeOK«∞H˘x "Õ∞=Ú "åã¨∞Î K≥|∞`å=∞x H˘O^Œ~°∞ |Ü«∞Å∞^Õ~å~°∞. W^Õ
"åã¨∞Î ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê J<ÕHõ =∞Ok "≥∂ã¨QÍà◊√¡ „Ñ¨[Å#∞ ~°Hõ ~°HÍÅ∞QÍ „Éèíq∞OÑ¨ KÕã≤ ^èŒ#O ^ŒO_»∞‰õΩO@∞<åfl~°∞.
J=∂Ü«∞‰õΩÖˇ·# [#O KåÖÏ =∞Ok gi KÕuÖ’ "≥∂ã¨áÈ`«∞<åfl~°∞. x["≥∞ÿ# "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î U<å\˜H© Z=fiih
"≥∂ãÖ KÕÜ∞« _»∞. J`«xH˜ H©iÎ =ÚYº=Ú. ^è#Œ O „áê^è•#=Ú HÍ^Œ∞. JO^Œ∞=Å¡ qA˝Ö#·ˇ g∞Ô~#· #∂ XHõ J#∞Éè=í A˝_#·≥
"åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎKÕ g∞ QÆ$Ç¨Å#∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x ã¨∞Y Ñ¨_»∞^Œ∞~°x Ñ¨ÓsÎQÍ qâ◊fiã≤ã¨∞Î<åfl#∞.
QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ "åã¨∞Î ^À+¨=ÚÅ∞ U"≥·<å L#flKÀ "å\˜x =∞#O ã¨=iOK«∞HÀ=_®xH˜ J#∞‰õÄÅO,
J=HÍâ◊=Ú =ÙOk. ZO^Œ∞HõO>Ë =∞# Pã¨∞÷Å∞ HÍ|\˜ì =∞#=Ú "åã¨∞Î ^ÀëêÅ#∞ ã¨=~°}Å∞ HÍqOz =∞Oz
Ñ¶ë`åÅ#∞ ~å|@∞ì HÀ=K«∞Û. J~Ú`Õ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ "åã¨∞Î Ñïã≤÷Å∞ ‰õÄ_®#∞ =∞#ÃÑ· qÑ¨s`«"≥∞ÿ#
Ñï}Ï=∞=ÚÅ#∞ „Ñ¨ãïOÑ¨KÕÜ«Ú#∞. nxx Ñïã¨~° "åã¨∞Î Jx `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ~°∞. Ñïã¨~° "åã¨∞ÎÖ’ Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞
^•y =Ù<åfl~Ú. ™ê^è•~°}OQÍ KåÖÏ =∞Ok QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe "åã¨∞Î#∞ =∂„`«"Õ∞ QÆ=∞xOz U"≥·<å `«=∞‰õΩ
`≥eã≤# ã¨=~°}Å∞ =∂„`«O ã¨∂z™êÎ~°∞. WHõ¯_» =ÚYºOQÍ XHõ q+¨Ü«∂xfl =∞#O `«Ñ¨ÊxãïQÍ ÑïQÆ}Ö’H˜
fã¨∞H˘#=Öˇ#∞. JkÜÕ∞ Ñïã¨~° "åã¨∞Î. Ñïã¨~° "åã¨∞Î „Ñ¨ÉèÏ==Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· U =∂„`«=Ú =ÙO_»^Œx H˘O^Œ~°∞
`≥eÑ≤ =ÙO_»=K«∞Û. J~Ú`Õ D q+¨Ü«∞O Ñ¨ÓsÎQÍ `«Ñ¨ÙÊ. Ñïã¨~° "åã¨∞Î `«# „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· K«∂Ñ≤ã¨∂Î
=ÙO@∞Ok. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ U^≥·<å "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞ KÕÜ«∂ÅO>Ë =∞# Pã¨∞÷Å∞ HÍ#O^Œ∞ =Å¡ "å\˜ÃÑ· =∞#‰õΩ
JkèHÍ~°=Ú =ÙO_»^∞Œ . WO^Œ∞‰õΩ "åã¨∞Î âßGO ã¨=∞‡`«"∞≥ #ÿ F Ñïëê¯~° =∂~åæxfl ã¨∂zOz#k. JkÜÕ∞ ÉÏºÖˇxûOQ∑
"≥∞^äŒ_£û. Ñïã¨~° "åã¨∞ÎÖ’ D q+¨Ü«∂Åhfl =™êÎ~Ú. 1. g^èŒ∞Å∞, 2. gkèáÈ@∞¡, 3. Ñ¨Å¡=Ú, `«QÆ∞æÅ∞, ã¨~°ã¨∞ûÅ∞,
H˘Å#∞Å∞, HÍÅ∞=Å∞, 4. QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ìÅ∞, ÉèÏs Éèí=O`«∞Å∞, ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡.
Dâß#º=Ú
Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú QÆ∞iOz ''â◊√Éèí"åã¨∞Î—— "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÖ’ Ñ¨ÓsÎ q=~°OQÍ `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k. „Ñ¨`ÕºHÕz
KåÖÏ =∞Ok áê~î°‰õΩÅ∞ Dâß#º=Ú QÆ∞iOz KåÖÏ q=~°OQÍ „"åã≤#O^Œ∞‰õΩ Jaè#OkOKå~°∞. "åã¨∞Î âßGOÖ’
Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ XHõ qt+¨ì ™ê÷#=Ú HõÅ^Œ∞. "åã¨∞Î JO`«Ü¸ « XHõ Z`«∞,Î Dâß#º=Ú XHõ Z`«∞.Î Dâß#º=Ú
J#QÍ Dâ◊fi~°∞xÖ’ XHõ ÉèÏQÆ=∞x K≥Ñ¨ÙÊHÀ=K«∞Û. Pk^Õ=Ù_≥·# Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞x â◊H˜Î QÆ∞iOz K«iÛOK«_»=∞O>Ë
™ê=∂#º q+¨Ü«∞O HÍ^Œ∞. JÖÏˆQ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê^èŒ#O QÆ∞iOz K≥áêÊÅ<åfl z#fl q+¨Ü«∞O
HÍ^Œ∞. WHõ¯_» =∞#O ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú QÆ∞iOz K«iÛOK«∞‰õΩO^•=Ú.
zO`«Å K≥~°∞=ÙÖ’ ™È=∞Ü«∞º J#∞ XHõ =ºH˜ÎH˜ ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å∞ JÑ¨ÙÊ L#flk. J`«x ^è•ºã¨ JO`«Ü«¸
P ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å JÑ¨ÙÊ#∞ ZÖÏ f~åÛÅ<Õ. D PÖ’K«#Å`À, HÍx Ñ¨#∞Å`À ã¨`«=∞`«"≥∞ÿ J<ÕHõ s`«∞ÖÏ #ey
áÈÜ≥∞_ç"å_»∞. Uq∞ KÕã≤##∂ D JÑ¨ÙÊ fÔ~_çk HÍ^Œ∞. ZÖÏÔQ·##∂ D JÑ¨ÙÊÅ∞ f~åÛÅx Ñ¨@∞ì|\˜ì J<ÕHõ
26
s`«∞ÖÏ ã¨~°fiâ◊‰õΩÎÅ∂ X_ô¤ áÈ~å_ç<å JÑ¨ÙÊ =∂„`«O fÔ~_çk HÍ^Œ∞. 8 ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ áÈ~å_»∞`«∂<Õ =Ù<åfl_»∞.
‰õΩ@∞O| r=#O =∂„`«O [~°∞QÆ∞`«∞#flk. `≥zÛ# ãÖáê^Œ# JO`«Ü«¸ ‰õΩ@∞OÉ áÈ+¨}‰õΩ ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å
=_ôHˆ¤ ãïáÈ`«∞#flk. zO`«`À =∞x+≤ â◊√+≤¯OzáÈ™êQÍ_»∞. XHÍ<˘Hõ<å_»∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe ÃÑ~°\ Ö˜ ’ "≥ÚHõ¯Å‰õΩ
áê^Œ∞Å∞ fã¨∞OÎ _»QÍ Ç¨Ï~îå~°∞QÎ Í Ñ¨x=Ú@∞ì‰Ωõ Éè∂í q∞Ö’Ñ¨Å U^À `«ye â◊|"ú ∞≥ #ÿ k. P â◊|Oú qz„`«OQÍ `ÀK«_O» `À
"≥O@<Õ K«HKõ H« Í „`«qfi K«∂_»QÍ JHõ¯_» XHõ z#fláê\˜ ÅOÔH aO^≥ ^˘iH˜#k. QÆ∞O_≥Å∞ ^Œ_^» _Œ ® H˘@∞ì‰Ωõ O@∞O_»QÍ
XHõ¯ L^Œ∞@∞# QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’H˜ ÅOÔH aO^≥`À Ñ¨~°∞QÆ∞ÅOÑ¶≤∞OK«∞‰õΩ<åfl_»∞. Ç¨Ï_®q_çQÍ ÉèÏ~°º#∞ ˆHHõ "Õã≤ ^Õ=Ùx
QÆkÖ’H˜ "≥o¡ ^Õ=Ù_ç =ÚO^Œ~° ÅOÔHaO^≥#∞ ÃÑ\˜ì ^Õ=ÙxH˜ „"≥ÚH˜¯ ÅOÔHaO^≥#∞ `≥~=° _®xH˜ „Ñ¨Ü∞« `«flO KÕã∞¨ #Î flO`«Ö’
ÉèÏ~°º ~å=_»=Ú ã¨Ç¨Ü«∞=Ú KÕÜ«∞_»=Ú [iy ÅOÔHaO^≥ =¸`«Œ T_ç JO^Œ∞ #∞O_ç QÆÅQÆÖÏ, [Å[ÖÏ=∞O@∂
|OQÍ~°∞ <å}ÏÅ∞ ~åeÑ¨_®¤~Ú. ÉèÏ~åºÉèí~°Îe~°∞=Ù~°∞ XHõ `≥eÜ«∞x =∞Ç¨^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# P#O^•xH˜ Ö’<≥· KÕu
xO_»∞QÍ <å}ÏÅ#∞ fã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. "å~°∞ P#O^ŒO #∞Oz `Õ~°∞H˘x WÇ¨ÏÖ’HõOÖ’H˜ ~å=_®xH˜ QÆO@ ã¨=∞Ü«∞O
Ñ¨\Oì˜ k.
WHõ W~°∞=Ù~°∂ ‰õÄ~˘Ûx P <å}ÏÅ#∞ ÖˇHõ¯Éˇ@∞ìH˘x Z=iH© `≥eÜ«∞‰õΩO_® Ñ¨Hõ¯#∞#fl #QÆ~åxH˜ "≥o¡
`≥eã≤# "åi ^•fi~å |OQÍ~°∞ =~°Î‰õΩx ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o¡ ~°Ç¨Ïã¨ºOQÍ <å}ÏÅ#∞ J=∂‡~°∞. "åi KÕuH˜ YzÛ`«OQÍ ÅHõΔ
~°∂áêÜ«∞Å∞ =zÛ#k.
"≥O@<Õ `«=∞ „QÍ=∞=Ú#‰õΩ "≥o¡ ÉÏH© L#flKÀ@ ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å#∞ Hõ\ ˜ì ãÖ`«HõO ÃÑ\˜ì# „áÈ <À@∞#∞
WO\˜H˜ fã¨∞‰õΩ =KåÛ~°∞. P k#O "åi =∞#ã¨∞û =∞#ã¨∞ûÖ’ ÖË^Œ∞. Zxfl ãÖ=`«û~åÅ #∞OKÀ `«QÆ∞Å∞‰õΩ#fl
^Œi„^ŒºO <Õ\ ˜H˜ fi#k. ÉèÏ~åºÉèí~°ÎÅ∞ W~°∞=Ù~°∂ D q+¨Ü«∂xfl Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ `«Å∞K«∞H˘x =∞#ã¨∞û
ãÖ`À+Ö`À xO_»QÍ Ç¨Ï$^ŒÜ«∂#O^ŒOQÍ Zyi QÆO`«∞Å∞ "Õã¨∂Î WÅ¡O`å HõeÜ«∞ u~°∞QÆ∞`«∂ ZQÆ∞~° ™êQÍ~°∞.
"åiH˜ D „Ñ¨ÑÖKåxfl [~ÚOz#O`« ãÖ|~°O P=iOzOk.
"å~°∞ Z=ih [~ÚOK«ÖË^Œ∞. "åi‰õΩ#fl JÑ¨ÙÊÅ∞ =∂„`«O f~åÛ~°∞. WHõ "åiH˜ JÑ¨ÙÊ ÖË^Œ∞. WHõ Z=iH©
ÉèíÜ«∞Ñ¨_®eû# Ñ¨x ÖË<Õ ÖË^Œ∞. L#fl^ŒO`å `«$Ñ≤Î, =∂#ã≤Hõ P#O^ŒO.
ÃÑ· K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ#fl^ŒO`«Ü«¸ ˆH=Å=Ú =∞x+≤H˜ ÅaèOKÕ `«$Ñ≤Î Ü≥ÚHõ¯ qÅ∞=#∞ =∂„`«"Õ∞. =∂=¸Å∞QÍ
`«$Ñ≤,Î =∂#ã≤Hõ P#O^ŒO JO>Ë Uq∞\’ `≥eÜ«∞Hõ áÈ=K«∞Û. J~Ú`Õ XHõ ÃÑ^ŒÌ ã¨=∞ã¨º #∞Oz |Ü«∞@ Ñ¨_#ç Ñ¨ÙÊ_»∞
ÅaèOz# P#O^•xfl =i‚OK«_®xH˜ =∂@Å∞ ~å=_»=Ú ‰õÄ_® Hõ+¨ì=Ú Jx K≥Ñ¨Ê=K«∞Û.
YzÛ`«OQÍ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú ÉÏQÍ LO>Ë =∞x+≤ rq`«OÖ’ =ÚO^Œ∞ K≥ÑÙ¨ Ê‰õΩ#fl@∞=O\˜ `«$Ñ≤Î P=iOz
LO@∞Ok. Jk Dâß#º=Ú Ü≥ÚHõ¯ Q˘Ñ¨Ê^Œ#=Ú.
Dâß#º=Ú ÉÏQÆ∞O>Ë ~åAÅ∞ J=Ù`å~°#_»O, K«„Hõ=~°∞ÎÅ∞ J=Ù`å~°#_»O, „ÃÑã≤_≥O@∞, „ÃÑ·q∞x+¨ì~ü
J=Ù`å~°#_»O ãïHÍ^Œ∞. „Ñ¨^è•# =∞O„uH˜ =Ù#fl ã¨=∞ã¨ºÅ∞ z#flq HÍ^Œ∞. P ™ê÷#OÖ’ =Ù#fl "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ P
ã¨=∞ã¨ºÅ â◊H˜Î Z@∞=O\˜^À `≥Å∞ã¨∞ÎOk. ÉÇ¨ïâß =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞Hõ áÈ=K«∞Û#∞. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Îx
K≥Ñ¨ÙÊHÀ=_®xH˜ Ñ¨^•Å#∞ "≥^Œ∞HÀ¯"åeû =ã¨∞ÎOk.
=ÚYºOQÍ Dâß#º=Ú JO>Ë `«$Ñ≤Î Jx ÉèÏqOKåe. ÖË^• =∂#ã≤Hõ P#O^ŒO Jx ÉèÏqOKåe.
27
g∞‰õΩ Dâß#º=Ú Hõeã≤ =zÛO^ŒO>Ë J^Œ$+¨ìO Hõeã≤ =zÛ#>Ë¡. D q+¨Ü«∂xfl Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ QÆ∞~°∞Î‰õΩ
`≥K«∞ÛHÀ"åe.
=∞#=Ú =ÚO^Œ∞ K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ#fl Hõ^äŒ ‰õÄ_® XHõ `«$Ñ≤Î QÆ∞iOz K≥Ñ¨ÙÊ‰õΩ#fl^Õ. JO`ÕHÍx ÅOÔHaO^≥Å∞,
|OQÍ~°∞ <å}ÏÅ∞ QÆ∞iOz HÍ^Œ∞.
Dâß#º=Ú ÃÑOK«∞HÀ=_»=Ú J<Õk J#∞Éè=í A˝Ö`·ˇ Õ KåÖÏ ã¨∞ÅÉè=í ÚQÍ ã¨~à° "◊ ∞≥ #ÿ suÖ’ g∞‰õΩ É’kè™êÎ~∞° .
<å J#∞Éèí=OÖ’ <Õ#∞ ZxflÜ≥∂ ãÖÑ¶¨∞@#Å#∞ K«∂âß#∞. J^Œ$+¨ì=Ú L#fl "å~°∞ =∞Oz J#∞Éèí=O QÆÅ "åã¨∞Î
âßG"Õ`ÅÎ« #∞ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =zÛ `«=∞ QÆ$Ç¨Å#∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x ÉèÏQÍºxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. D J^Œ$+¨=ì O`«∞Å∞
"åã¨∞Î âßG"Õ`«Î‰õΩ WKÕÛ ~°∞ã¨∞=Ú‰õΩ U =∂„`«=¸ [OHõ~°∞. HÍ~°}O giH˜ J^Œ$ëêìxfl "≥∂¿ã ã¨=∞Ü«∞=Ú
Pã¨#fl"≥∞ÿ =ÙO@∞Ok. J^Õ ^Œ∞~°^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ ZO`« HÍÅ=¸ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î‰õΩ WKÕÛ ~°∞ã¨∞=Ú QÆ∞iOKÕ Ü≥∂K«#
KÕã¨∂Î HÍÖÏxfl "≥Å¡nã¨∂Î HÍÅ QÆ=∞#OÖ’ Hõeã≤áÈ`«∂ =ÙO\Ï~°∞. Wk K«∂_»O_ç.
=ÚOÉÏ~Ú =∞Ç¨#QÆ~°OÖ’ XHõ ™êÑ¶πì"Õ~ü HõOÃÑh ZO._ç ##∞fl "åã¨∞Î K«∂_®Åx Ñ≤eÑ≤OKå~°∞. P
HõOÃÑh áê~°ìfl~ü‰õΩ ##∞fl Ñ≤Å=_»=Ú ã¨∞`«~å=¸ W+¨ì=Ú ÖË^Œ∞. J`«#∞ "≥ÚÇ¨ÏO z@Ñ¨@ÖÏ_çã¨∂Î<Õ =Ù<åfl_»∞.
=∂`À Z=fii`À ‰õÄ_®#∂ ãïQÍ =∂\Ï¡_»ÖË^Œ∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ =∞^è•ºÇ¨ÏflO XO\˜ QÆO@ HÍ"˘ã¨∞Î#flk. JÑ¨ÙÊ_»∞
##∞fl Ñ≤eÑ≤Oz# =ºH˜Î`À áê~°ìfl~ü Q˘_»=‰õΩ kQÍ_»∞. D "åã¨∞Î JO`å Uq∞\˜, Wk Z=~°∞ K≥á⁄ÊKåÛ~°∞, „Ñü
XHõ¯~°∂ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞H˘<Õ ÉÏQÆ∞Ñ¨_»∞`«∞<åfl~å! ™œ`ü WO_çÜ«∂ #∞Oz "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ Ñ≤eÑ≤OK«_»=Ú
JO`« J=ã¨~°O =ÙO^•. WÖÏ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ =∂\Ï¡_»∞‰õΩO@∂ XHõ J~°QÆO@Ö’¿Ñ W~°∞=Ù~°∂ HÍã¨Î Hõ@∞=ÙQÍ
=º=Ç¨ÏiOK«∞H˘x <Õ#∞ JHõ¯_» LO_»QÆ<Õ q_çáÈ=@=Ú [iy#k. q_çáÈ`«∞#fl áê~°ìfl~ü`À <Õ#∞ ZO`À
=∞~åº^ŒÑ¨Ó~°fiHõOQÍ JÉèíºi÷Oz Hõeã≤ =ÙO_»O_ç, WHõ g∞ HõOÃÑh =∞Oz ÖÏÉèÏÅ ÉÏ@Ö’ Ñ¨_»∞`«∞Ok Jx
ZO`«QÍ K≥ÑÊ≤ <å `«ÅHÔ H˜¯OK«∞HÀHõ ##∞fl ‰õÄ_® ~Ô O_»∞ =∂@Åx, ZO._ç. QÍi`À q∞QÆ`å q+¨Ü∂« Åhfl ™êÜ«∞O„`«O
=ÚyOK«∞‰õΩO^•=∞x `≥eÑ≤ `«# ™⁄=Ú‡ `«#‰õΩ XHõ <≥Å k#=ÚÅ QÆ_»∞=ÙÖ’ WzÛ "ÕÜ«∞=∞x Hõ~åYO_çQÍ `ÕeÛ
K≥Ñ≤Ê J@∞#∞Oz `«# ^•iÖ’ `«#∞ "≥o¡ áÈÜ«∂_»∞. "åi PÑ¶‘ã¨∞ Ñ¨@O #=¸<å#∞ K«∂_»O_ç.
`«∂~°∞Ê
\© ™êìÖò
L ^Œ
`«Î W`«~°∞Å W`«~°∞Å H˜Δ
~° }
™êÑ¶πì"Õ~ü PÑ¶‘ãπ
##∞fl Ñ≤eÑ≤Oz# ™êÑ¶πì"Õ~ü PÑ¶‘ãπ "åiH˜ Dâß#º=ÚÖ’ \©™êìÖò, `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞=Ú# ^•fi~°=ÚÅ∞
HõÅ=Ù. "å~°∞ TÇ≤ÏOz# Ñ¶ë`åÅ∞ ~å=_»O ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ U^À XHõ =º=Ç¨~°O <≥uÎH˜ K«∞@∞ì‰õΩO@∞#flk.
Dâß#º=Ú Hõeã≤ =ã¨∞ÎO^Œ<Õ L^Õúâ◊ºO`À áê~°ìfl~ü#∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊¡Hõ HõOÃÑh`À<Õ =ÙO_»=∞x <Õ#∞ HÀ~å#∞.
PÜ«∞#‰õΩ HÍÅO =∞OzQÍ ÖË^Œ∞. JO^Œ∞ˆH D HõOÃÑhx =ke `«~åfi`« HÍÅOÖ’ WOHÀ HõOÃÑhx gi „Ñ¨Hõ¯<Õ
U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ<åfl_»∞.
28
`«∂~°∞Ê
L
`«Î ^Œ
~° W`«~°∞Å W`«~°∞Å }H˜Δ
=Ú
PÑ¶‘ãπ ™êÑ¶πì"Õ~ü PÑ¶‘ãπ PÑ¶‘ãπ =Ú
##∞fl Ñ≤eÑ≤Oz# "åiH˜ Dâß#º=Ú ÃÑ~°QÆ_»=Ú`À ÃÑ·QÍ Dâß#º=Ú #_»Hõ ~å=_»=Ú`À J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
Ñ¶ë`åÅ#∞ ~°∞z K«∂âß~°∞. U=∞O>Ë D \© ™êìÖò#∞ H˘#_»O =∂„`«O Z‰õΩ¯= ^èŒ~° Ñ¨_çOk. J~Ú##∂ J^Œ$+ì̈=Ú
T~°Hõ ~å^Œ∞. D ~°Ç¨Ïã¨ºO `≥eã≤# "å_»∞ HÍ|>Ëì "åã¨∞Î âßGO Ü≥ÚHõ¯ ã¨Ç¨Ü«∂xfl Ji÷Oz ÖÏÉèí Ñ¨_®¤_»∞.
JO`« HÍÅO HõOÃÑhÖ’ LO_ç |Ü«∞@‰õΩ "≥o¡# áê~°ìfl~ü‰õΩ Hõeã≤ ~åÖË^Œ∞. HÍ~°}O `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞
^•fi~°=Ú. áê~°ìfl~ü HõO\˜ =ÚO^Œˆ~ g~°∞ ZkyáÈ`«∞<åfl~°∞.
Dâß#º=Ú ÃÑiy`Õ [iˆQ ÖÏÉèÏxfl QÆ=∞xOKåe. Dâß#º=Ú ÃÑ~°Q_Æ =» Ú J#QÍ J^Œ$+¨=ì Ú ÃÑ~°Q_Æ "» ∞Õ .
^Œ∞~°^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞ Dâß#º=Ú ÃÑiy# ã¨÷Å=ÚÖ’ LO_»ÖË~°∞. "åi K≥_»¤ ã¨=∞Ü«∞O "åix Dâß#º=Ú ÃÑiy#
ã¨÷Å=ÚÖ’ =ÙOK«x=fi^Œ∞. U^À `≥eÜ«∞x XHõ â◊H˜Î K≥|∞`«∞#fl@∞¡QÍ "å~°∞ `«Ñ¨ÙÊ x~°‚Ü«∂xfl fã¨∞‰õΩO\Ï~°∞.
JO^Œ∞ˆH áê~°ìfl~ü HõOÃÑh #∞Oz q_çáÈÜ«∂_»∞. H˘kÌ HÍÅO FÑ≤Hõ Ñ¨\ ˜ì LO>Ë J`«xH© J^Œ$+¨ì=ÚÖ’ ÉèÏQÆ=Ú
ÅaèOKÕ^Õ.
\© ™êìÖò#∞ XHõ =Ú^Œ∞ãë #_»∞Ñ¨Ù"å_»∞. J`«xH˜ =∞Oz PÑ¶¨~ü#∞ ™êÑ¶πì"Õ~ü HõOÃÑh "å~°∞ W=fi_»=Ú`À
P#O^ŒOQÍ J@∞#∞Oz "≥o¡ áÈÜ«∂_»∞. J`«xH˜ U =∂„`«=¸ ã¨÷ÅO =^Œ∞Å∞‰õΩO@∞#flO^Œ∞‰õΩ ÉÏ^èŒ =∞K«∞Û‰õΩ
‰õÄ_® ÖË^Œ∞. ^˘iHÕ^Õ J^Œ$+¨ìOQÍ ÉèÏqOKå_»∞.
g∞ x~°‚Ü«∞O g∞ rq`åxfl =∂~°∞ã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<Õ ^•O\’¡ =ÙOk. ÉÏQÍ Ü≥∂K«#
KÕÜ«∞O_ç. J^Œ$+¨ìO HÍ"åÖ’, ^Œ∞~°^Œ$ëêìxfl JÖÏˆQ "≥∂ã¨∂Î =ÙO_®Ö’ `ÕÅ∞ÛHÀO_ç. "åã¨∞Î âßG ã¨Ç¨Ü«∂xfl ÉÏQÍ
á⁄O^ŒO_ç. "åã¨∞Î âß„™êÎxfl #q∞‡ K≥_ç# "å~°∞ ÖË~°∞. J~Ú`Õ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ ZOK«∞‰õΩ<Õ ^•O\’¡<Õ g∞
Éèíq+¨º`«∞Î P^è•~°Ñ¨_ç =ÙO@∞Ok.
g∞~°∞ Dâß#º=Ú#∞ ÃÑOK«∞H˘x Jaè=$kú JO>Ë ZÖÏ LO@∞O^À ~°∞z K«∂_»=K«∞Û. Wxfl ™ê~°∞¡
Dâß#º=Ú QÆ∞iOz K≥Ñ¨Ê_®xH˜ HÍ~°}O Dâß#º=Ú Ü≥ÚHõ¯ |Å=Ú J`«ºO`« „Ñ¨â◊ã¨Î"≥∞ÿ#k =∞iÜ«Ú |Ç¨ï
Q˘Ñ¨Êk.
g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# ÉÏq QÍh, QÆ∞O`«Å∞ QÍh, z#fl áê\˜ H˘Å#∞ QÍh LO>Ë
^•x Ñ¶ë`åÅ QÆ∞iOz WÑ¨C_»∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú. „Ñü XHõ Ñ¨xÖ’#∞ g∞‰õΩ Hõeã≤ ~å=_»O, =∞$ëêì#fl Éè’[#=Ú
P~°yOz# `«~∞° "å`« =KÕÛ `«$Ñ≤Î ZÖÏ LO@∞O^À J@∞=O\˜ `«$Ñ≤Î g∞‰õΩ ZÑ¨C_»∂ HõÅ∞QÆ∞`«∂ LO@∞Ok. XHõ
q[Ü«∂xfl ™êkèOz# P#O^ŒO ZÖÏ LO@∞O^À J@∞=O\˜ P#O^ŒO g∞Ö’ q∞o`«"∞≥ ÿ LO@∞Ok. ZÑ¨C_»∂
29
Ç¨ïëê~°∞QÍ, P#O^ŒOQÍ, ãÖ`À+ÖQÍ LO\Ï~°∞. =∞QÆ Ñ≤ÅÅ¡ [##O HõÅ∞QÆ∞`«∞Ok. P_»ÑÅ≤ Å¡ [##O Z‰õΩ¯=
L#fl"å~°∞ =∞iÜ«Ú =∞QÆ ãÖ`å#O HÍ"åÅx HÀ~°∞H˘<Õ "åiH˜ W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ "åi HÀiHõÅ∞
Ñ¶e¨ ™êÎ~Ú. J~Ú`Õ =ÚYº QÆ=∞xHõ U=∞O>Ë QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ QÍh, „Ñ¨Ç¨ sÖ’QÍx Dâß#º ^ÀëêÅ∞ U=∂„`«O LO_»‰Ωõ O_®
K«∂ã¨∞HÀ"åe. Dâß#ºO ÃÑiy LO_»_O» =Å¡ ã≤k.ú ‰õΩ@∞O| ã¨É∞íè ºÅO^ŒiH© P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O@∞Ok. Éè’QÆÉÏè QÍºÅ∞,
ã≤i ãÖÑ¨^ŒÅ∞, ãÖ`À+¨=Ú, P#O^Œ=Ú, ™œÉèÏQÆº=Ú, Jaè=$kú.
Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ∞=ÙÅ Ü«∞O^Œ∞ K«Hõ¯\˜ Jaè=$kúx Hõ#|~°z "å~°∞ K«^Œ∞=Ù`«∞#fl áê~î°âßÅ Ü«∞O^Œ∞ XHõ
QÆ∞iÎOÑ¨Ù#∞ á⁄Ok LO\Ï~°∞. g~°∞ K«^Œ∞=Ù`«∞#fl `«~°QÆuÖ’ QÆ∞~°∞=Ù UHÍ„QÆ`« Z‰õΩ¯=QÍ giÃÑ· LO_ç „Ñ¨`ÕºHõ „â◊^Œú
Hõ#|~°∞™êÎ~°∞. "å~°∞ PtOz# suÖ’ g~°∞ Z^Œ∞QÆ∞`å~°∞. =∞Oz =∂~°∞¯Å∞ á⁄Ok W`«~°∞Å‰õΩ P^Œ~°≈„áêÜ«∞=Ú
J=Ù`å~°∞. Ãã·#∞û¿Ñ¶~üÅ∞, P@áê@Å áÈ\©ÅÜ«∞O^Œ∞, W`«~° HÍOÑ‘\ ©+¨#¡ Ü«∞O^Œ∞ g~°∞ =ÚO^Œ∞O_ç ™ê^è•~°}OQÍ
"≥Ú^Œ\ ˜ |Ç¨ï=∞`«∞Å#∞ á⁄O^Œ∞`å~°∞. HÍã¨Î W`«~° Ñ≤Å¡Å Jã¨∂Ü«∞ ^ÕfiëêÅ∞ giÃÑ· LO\Ï~Ú. J~Ú`Õ Jq
U=∂„`«=¸ giH˜ „Ñ¨=∂^ŒHõ~°OQÍ `«Ü«∂~°∞HÍ=Ù. XHõ"Õà◊ giH˜ H©_»∞ `«ÅÃÑ@ì=Å#x Jã¨∂Ü«∞ Hõey# Ñ≤Å¡Å∞
„Ñ¨Ü∞« `«flO KÕã#≤ #∂ "åi „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ Ñ¶e¨ OK«=Ù. ÃÑQ· Í W`«~∞° Å‰õΩ ^˘iH˜áÈ~Ú J==∂xOÑ¨|_»`å~°∞. Ñ≤ÅÅ¡ ‰õΩ
q^Õj Ü≥∂QÆO, q^ŒºHÔ ,· L^ÀºQÆ=Ú H˘~°HÔ · q^ÕâßÅ‰õΩ "≥à§◊ _»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ Dâß#º=ÚÜ«∞O^Œ∞
QÆ∞O`«Å∞ Hõey# QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ "åiH˜ U^≥·<å á¶êºHõìsÅ∞ L#flKÀ "å\˜Ü«∞O^Œ∞ =∞Oz ÖÏÉèí=ÚÅ∞ =zÛ Ñ¨x"å~°∞
Z^Œ∞~°∞ u~°QÆHõ K«Hõ¯QÍ J#∞‰õÄeOz W`ÀkHõOQÍ ã¨Ç¨Ü«∞Ñ¨_Õ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=. W@∞=O\˜ á¶êºHõìsÅ
Ü«∞[=∂#∞Å‰õΩ ã≤ã¨ì~ü Hõ<£ã¨~üflû U~°Ê_»`å~Ú. "å\˜Ü«∞O^Œ∞ ‰õÄ_®#∂ J<ÕHõ q^è•ÖÏ J#∞‰õÄÅ=Ú.
XHõ"Õà◊ ~å[H©Ü«∞ ~°OQÆOÖ’ L#fl"åiH˜ =∞Oz Ñ¨^Œ=ÙÅ∞ ÅaèOz áêsì Ü«∞O^Œ∞ XHõ „Ñ¨`ÕºHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù,
gi =∂@‰õΩ qÅ∞= =ÙO_»_=» Ú, J_»QHÆ <õ Õ =KÕÛ |Ç¨ï=∞`«∞Å∞, |„\ÏAÅ∞ U~°Ê_»@=Ú, gi ^•fi~å „Ñ¨`ºÕ Hõ"∞≥ #ÿ
ÖÏÉèí=ÚÅ∞, "åÇ¨Ï# ™œYº=Ú, nxH˜ JÜÕ∞º Y~°∞Û JÑ¨Ê}OQÍ ÅaèOK«_»=Ú. "åºáê~° ~°OQÆ=ÚÖ’ L#fl "åiH˜
W`ÀkHõOQÍ ^èŒ#=Ú ‰õÄ_»@=Ú, `À\˜ W`«~° "åºáê~°ã¨∞÷Å =∞^èŒºÖ’ QÆ∞iÎOÑ¨Ù, "åºáê~° ãÖÑ¶¨∞=ÚÖ’ XHõ Ñ¨^Œq,
JHõ¯_» ‰õÄ_® QÆ∞iÎOÑ¨Ù, =∂@‰õΩ Q“~°==Ú W`«~°„`å. P_»"åiH˜ P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_ç, WO\˜Ñ¨#∞Å∞ KåÖÏ
ã¨*Ï=ÙQÍ KÕã¨∞‰õΩO@∂ U =∂„`«=Ú Hõ+¨ì=∞<Õk ÖË‰õΩO_® ã¨∞Yr=<åxfl á⁄O^Œ∞`å~°∞. Éèí~°Î =∞iÜ«Ú Ñ≤Å¡Å‰õΩ
ãÖÑ¶¨∞OÖ’ ÅaèOz# Q“~°= Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞ g~°∞‰õÄ_® ã¨=∞ ÉèÏQÆã¨∞ÎÖˇ· J#∞ÉèíqOKÕ J=HÍâ◊=Ú LO@∞Ok.
W`«~° ¢ã‘ÎÅ∞ =∞iÜ«Ú ãÖÑ¶¨∞=Ú Ü«∞O^Œe [#∞Å∞ Q“~°"åxfl Páêk™êÎ~°∞.
^Œ∞+¨Êùe`åÅ∞ :– XHõ"Õà◊ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Z`≥·Î# JO`«ã¨∞÷Å∞, =∂_ôÅ∞, Jáê~üì"≥∞O\òÅ∞,
ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡, H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ì, q∞„~°∞QÍ LO_»@=Ú, WO@ Dâß#º Ö’áêÅ∞ LO>Ë, #Ü«∞=Ú HÍx
~ÀQÍÅ ÉÏi#Ñ¨_»@=Ú, JÅs˚Å∞, Ñ¨HõΔ "å`«=Ú, HÍxÑ¨#∞Å HÀãÖ Z‰õΩ¯=QÍ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞KÕÜ«∞_»O, L#fl
ã¨=∞Ü«∞=∞O`å "å\˜ÔH· "≥zÛOK«_»O, Ñ¨k=∞OkÖ’ #=ÙfiÅ áêÅ∞ HÍ=_»O, "åºáê~° #ëêìÅ∞, ^èŒ##+¨ì=Ú, ¿Ñ~°∞
<åâ◊#=Ú HÍ=_»=Ú, ãÖÑ¶¨∞OÖ’ QÆ∞iÎOÑ¨Ù `˘ÅyáÈ= _»=Ú, ‰õΩÅ ãÖÑ¶¨∂ÅÖ’ „Éèí+¨μì Ñ¨\ ˜ìáÈ=_»=Ú, z#fláê\˜
`«ÑC¨ Hˆ JO^Œi =∞^èºŒ Ö’ J==∂xOÑ¨|_»@=Ú, <À~°∞ ÃÑye =∂@ ãïQÍ ~åHõáÈ=_»=Ú, P_»ÑÅ≤ Å¡ ãÖ`å#=Ú,
L#fl =∞QÆ Ñ≤Å¡Å∞ Jaè=$kúÖ’H˜ ~åHõ AÖÏ~ÚÅ`À uiy „Éèí+¨μìÑ¨\ ˜ì ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ J„Ñü+¨ì `Õ=@O,
U=∂„`«O Ü≥∂QÆº`« ÖËHõáÈ~Ú<å „¿Ñ=∞ JO@∂ J=∂‡~ÚÅ K«∞@∂ì u~°QÆ@O, J=∂‡~ÚÅ `«e¡ ^ŒO„_»∞Å`À
J==∂xOÑ¨ |_»@O, q^•º <åâ◊#O.
30
`«∂~°∞Ê
`«∂~°∞Ê ~°q L^Œ~ÚOK«∞ ™ê÷#=Ú. *Ï˝#=Ú, â◊H˜Î, ^è≥·~°º=Ú. ^≥·==Ú, "≥Å∞`«∞~°∞, P~ÀQÆº=Ú, H©iÎ,
^èŒ#=Ú, „Ñü+¨ì [x~ÚOK«∞ ™ê÷#=Ú.
`«∂~°∞Ê#∞ KåÖÏ =∞Ok `ÕeHõQÍ H˘\ì̃ áêˆ~™êÎ~°∞. J~Ú`Õ `«∂~°∞Ê‰õΩ Dâß#º=ÚÖ’ J~°÷=Ú â◊HÎ̃ L#fl>Ë¡.
z#flK«∂Ñ¨Ù K«∂_»@O `«QÆ^Œ∞. `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú#∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ K«Hõ¯QÍ U~åÊ@∞ KÕã¨∞H˘x U á⁄~°áê@∞ ÖË‰õΩO_®
ÉÏQÍ L#flKÀ Ü≥∂QÆO "≥Ú^ŒÖˇ·#>Ë¡.
=ÚYºOQÍ D `«∂~°∞Ê kâ◊ =Å¡ =∞QÆ"åiH˜, ~å[H©Ü«∞ "Õ`«ÎÅ‰õΩ, =º=Ç¨~°=ÚÅÖ’ z‰õΩ¯H˘x
`«Å=Ú#HõÅÜÕ∞º "åiH˜, â◊„`«∞Ñ‘_» Hõey# "åiH˜, K≥_»∞¿Ñ~°∞ QÆÅ "åiH˜, Ñ≤Å¡Ö‰õΩ q^Œº ãïQÍ ~åx "åi
QÆ$Ç¨Å‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú ^ÀëêÅ#∞ ãï KÕã#≤ KÀ ÉÏQÍ Hõeã≤ =ã¨∞OÎ k. `«∂~°∞Ê kâ◊ ÉÏQÆ∞O>Ë ^Œâ◊ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ >Ë.¡
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ <åÅ∞QÆ∞ =¸ÅÅ∞, <åÅ∞QÆ∞ k‰õΩ¯Å∞ LO\Ï~Ú. "Õ\ ˜Hõ"Õ „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# â◊‰õΩÎÅ#∞ Hõey =ÙO\Ï~Ú.
„Ñü XHõ =¸Ö =∞iÜ«Ú „Ñü kâ◊ ãïQÍ L#flKÀ Ü≥∂QÆ=O`«"≥∞ÿ# rq`«=Ú „áêÑ≤ÎOK«∞#∞.
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ |Ü«∞@ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Ñ¨Å¡=Ú LO_»_»O, ÉÏq LO_»_»O, QÀ`«∞Å∞ LO_»_»O,
z#fláê\˜ H˘Å#∞ LO_»_»O `«k`«~°=ÚÅ∞ L#flKÀ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ ~å[Éè’QÆ=Ú, H©iÎ „Ñü+¨ìÅ∞, ãÖÑ¶¨∞=ÚÖ’,
‰õΩÅãÖÑ¶¨∞=ÚÅÖ’, ã¨=∂[=ÚÖ’ XHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù, =∂@‰õΩ qÅ∞=, K≥Ñ≤Ê# =∂@‰õΩ Hõ@∞ì|_ç Ñ¨xKÕ¿ã"å~°∞
Z‰õΩ¯= HÍ=_»O, ^è<Œ å^•Ü«∞O, "åºáê~° Jaè=$kú, ~Ô O_»= "åºáê~°=Ú ‰õÄ_® ™ê÷ÑO≤ K«_O» , JO^Œ∞‰õÄ_® Jaè=$kú,
Ñ≤ÅÅ¡ K«^∞Œ =Ù ÉÏQÆ∞O_»_O» , WO\˜ "åã¨∞Î ‰õÄ_® J#∞‰õÄe¿ãÎ q^ÕjÜ≥∂QÆO, WO\˜eá¡ êkH˜ P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_»@O,
Éèí~°Î =∂@#∞ ÉèÏ~°º ÉÏQÍ Q“~°qOK«_»O, ‰õΩ@∞O|=Ú Ü«∞O^Œ∞ HõÅÇ¨Ï=ÚÅ∞ ÖËHõáÈ=_»O, |O^èŒ∞q∞„`«∞Å
~åHõáÈHõÅ∞, "åi =∞^èŒº ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ =∞Oz ¿Ñ~°∞O_»@O, W`«~°„`å.
Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ :– `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=ÚÖ’ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ H˘O_»QÍh, QÆ∞@ìQÍh, Z`≥·Î# JO`«ã¨∞÷Å∞ QÆÅ
Éèí=#=Ú QÍh, ÖË^• ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞ QÍh ÖË^• „a_£˚ QÍh, Jáê~°∞ì "≥∞O@∞¡QÍh, Z`≥·Î# ~À_»∞¡ W`«~°„`å QÍh
L#flKÀ WO@ `«∂~°∞Ê K≥_#ç KÀ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞ J<ÕHõ ÉÏ^èÅŒ ∞ J#∞Éèqí OKåeû LO@∞Ok. ^è#Œ #+¨=ì Ú, ãÖÑ¶∞¨ =ÚÖ’
Ñ¨~°∞=Ù áÈ=_»O, J<å ~ÀQÆº=Ú, q^Œº ãïQÍ ~åHõáÈ=_»=Ú, WO\˜Ö’ ZÑ¨C_»∂ zHÍ‰õΩÅ∞, >ˇ#¬#∞¡, =∞#âß≈Ou
ÖËHáõ È=_»=Ú, ÉèÜí ∞« OQÍ LO_»_=» Ú, ÉèÏ~°º#∞ ã¨∞YÃÑ@ìÖHË áõ È=_»O, ‰õΩ@∞O| ã¨É∞íè ºÅ‰õΩ <åºÜ«∞O KÕÜ∞« ÖËHáõ È=_»O,
WO\˜Ö’ ZÑ¨C_»∂ Hõ@Hõ@, J#=ã¨~°"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂ÅÔH· ã¨=∞Ü«∂xfl "≥zÛOK«_»O, W`«~°∞Å JOQÆà◊§ ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§
"åi`À =∂\Ï¡_»∞`«∂ ã¨=∞Ü«∂xfl =º~°÷O KÕã¨∞HÀ=_»=Ú, ã¨=∞Ü«∞ áêÅ# áê\ÕK«Hõ áÈ=_»O, â◊√„Éèí`« QÆ∞iOz
PÖ’K«# KÕÜ«∞HõáÈ=_»O, <À\˜Ö’ ^Œ∞~åfiã¨#, JÅû~°∞, â◊√„Éèí`« Hõey# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ ^èŒiOK«HõáÈ=_»=Ú ÖË^•
=∞e#"≥∞ÿ# ^Œ∞ã¨∞ÎÅ#∞ ^èŒiOz JÖÏˆQ |*Ï~°∞‰õΩ "≥à◊§_»O, U q+¨Ü«∞OÃÑ· ‰õÄ_® „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# „â◊^Œú Hõ#|~°K«Hõ
áÈ=_»O, Ñ≤Å¡ÅÃÑ· J#=ã¨~°OQÍ ˆHHõÅ∞ ÃÑ@ì_»O `«k`«~°=ÚÅ∞.
g∞ Pã¨∞÷Å#∞ <å`À ÑïjeOÑ¨KÕ~ÚOK«∞HÀ^Œe¿ãÎ ##∞fl W–"≥∞~ÚÖò ^•fi~å HÍh ÖË^• ÃãÖòá¶È<£ ^•fi~å HÍh
ãÖ„Ñ¨kOK«QÆÅ~°∞. =ÚYºOQÍ q^ÕâßÅÖ’ x=ã≤ã¨∞Î#fl ÉèÏ~°fÜ«∞ ãÖ`«uH˜ W^˘Hõ TÇ≤ÏOK«x J=HÍâ◊O. WHõ
ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã¨∞HÀ=_»O g∞ KÕ`«∞Ö’¡ LOk. "åã¨∞Î, *’ºu+¨=Ú H˘~°‰õΩ ãÖ„Ñ¨kOK«QÆÅ~°∞.
e-mail : subhavaastu@rediffmail.com, Web Site : www.subhavaastu.com
~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
31
PˆQflÜ«∞=Ú
PˆQflÜ«∞=Ú J#QÍ<Õ Jyfl QÆ∞~°∞Î‰õΩ ~åHõ =∂#^Œ∞. Jyflx "å_»∞‰õΩ<Õ ^•O\’¡<Õ =∞# `≥eq`Õ@Å∞
|Ü«∞@ Ñ¨_»`å~Ú. =∞#=Ú `≥eqQÍ Jyflx "å_»∞‰õΩ#flO^Œ∞=ÖË¡ WO`« Jaè=$kúx ™êkèã¨∞Î<åfl=Ú. J^Õ Jyflx
"å_»∞HÀ=@O =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ`Õ WO`«\ ˜ Jaè=$kú =∂#=ÙÅ‰õΩ ÅaèOK«_»=Ú Hõ+¨ìO.
Jyfl =Å¡ LÑ¨Ü≥∂QÆO LOk, „Ñ¨=∂^Œ=¸ LOk. JO`å =∞#O "å_»∞‰õΩ<Õ ^•O\’¡<Õ =ÙO@∞Ok.
¿ãflÇ¨ÏÑ¨Ó~°fiHõOQÍ Jyflx "å_ç`Õ =∞#‰õΩ HÍ=Åã≤# Ñ¨#∞ÅxflÜ«¸ ã¨∞ÅÉèí`«~°OQÍ =ÚQÆ∞™êÎ~Ú. J^Õ Jyflx
qHõ$`«OQÍ "å_ç`Õ |∂_ç^Õ.
K«eHÍÅO L^ŒÜ«∂xfl QÆ∞~°∞Î‰õΩ `≥K«∞ÛHÀO_ç. L^ŒÜ«∞O 5 QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JHõ¯_»Hõ¯_® ~°Ç¨Ï^•~°∞ÅÃÑ·
H˘O^Œ~°∞ Jyflx "Õã¨∞H˘x K«e #∞Oz HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =ÙO\Ï~°∞. J~Ú`Õ P J#∞Éèí∂u =∂„`«O J#∞ÉèíqOKÕ
"åiH˜ =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk. #∞e"≥K«Ûx „Ñ¨HõOÑ¨#Å∞ =∞#‰õΩ K«e QÆÅ "å`å=~°}OÖ’ `å‰õΩ`«∂ =ÙO>Ë PÇ¨
Uq∞ Ç¨~Ú, J#∞ÉèíqOKÕ "åiˆH ã¨fiO`«O. W`«~°∞Å‰õΩ TÇ¨„áêÜ«∞O. WÑ¨Ê\˜H© „QÍ=∂ÅÖ’ W@∞=O\˜q
J#∞Éèí=Ñ¨Ó~°fiHõOQÍ J#∞Éèí∂ux á⁄O^Œ=K«∞Û. J^Õ Ñ¨@ì}ÏÅÖ’ W@∞=O\˜q Jhfl ~å`«ÅÖ’<Õ K«∂ã¨∞HÀ=Åã≤
=ÙO@∞Ok.
K«e Z‰õΩ¯=ÙQÍ =ÙO_ç =∞O@ `«‰õΩ¯=ÙQÍ =ÙO>Ë "Õ_ç ÅaèOK«^Œ∞. J#∞Éèí∂u `«QÆ∞æ`«∞Ok. J^Õ Z‰õΩ¯= "Õ_ç
HÍ"åÅ#∞‰õΩO>Ë Jyflx HÍã¨Î ÃÑiˆQÖÏ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï=Ú. JO`ÕHÍh P Jyfl ÃÑ· =∞#=Ú ‰õÄ~ÀÛ=Ú Hõ^•!
ZO^Œ∞‰õΩ ‰õÄ~ÀÛ=Ú. Jk *Ï˝#=Ú. J^Õ Jyflx "å_»∞H˘<Õ q^è•#=Ú. JÖÏˆQ "åã¨∞Î âßGOÖ’ ‰õÄ_® PˆQflÜ«∞=Ú#∞
`≥eq`À "å_»∞HÀ"åe. Jyfl`À#∂, PˆQflÜ«∞=Ú `À#∂ P@Å∞ Ñ¨xH˜ ~å=Ù. Jyflx "å_»∞‰õΩO>Ë ZO`«\ ˜ â◊√Éèí
Ñ¶ë`åÅ∞ á⁄O^Œ∞`å"≥∂, JÖÏˆQ PˆQflÜ«∞=Ú#∞ "å_»∞‰õΩ#fl#∂ JO`«\ ˜ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞ á⁄O^Œ∞`å=Ú.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Ñ¨Å¡=Ú#flKÀ, QÆ∞O`«Å∞, ÉÏ=ÙÅ∞, H˘Å#∞Å∞ L#flKÀ â◊√Éèí
Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ HÍHõ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`åÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO\Ï~Ú.D QÆ$Ç¨Ï=Ú "åiH˜ Dâß#º=Ú ÉÏQÆ∞O>Ë W`«~°∞Å#∞
"≥∂ã¨=Ú KÕÜ«∞_»O, Ñ¨~å~Ú ¢ã‘ÎÅÃÑ· "≥∂A JkèHõOQÍ LO_»_»O. Dâß#º=Ú ãïQÍ ÖË‰áõ È`Õ "≥∂ãÿOÑ¨|_»@O,
z=iH˜ P_»"åi KÕuÖ’ ‰õÄ_® "≥∂ã¨áÈ=_»=Ú, Ñ¨~å~Ú ¢ãÅÎ‘ ÃÑ· qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ HÍ=∞"åOKèÅ« ∞, "åix J#∞Éèqí OKåÅ<Õ
PÖ’K«#Å∞ JkèHOõ HÍ=_»O, "å\˜HÔ · „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞, XH˘¯Hõ¯™êi W`«~∞° Å‰õΩ ^˘iH˜áÈ=_»O, "å~°∞ ÉèÜ í ∞« ÃÑ\˜ì |Å=O`«=ÚQÍ
^è#Œ =Ú QÆ∞O[_»O, "åi W`«~° Ñ¨#∞Åhfl KÕ~ÚOK«∞HÀ=_»=Ú, ÉèÏ~°º K«H¯õ x K«∞Hõ¯ J~Ú##∂ Ñ¨~å~Ú „ã‘ÎÅÃÑ· "≥∂A
`«QHæÆ áõ È=_»=Ú, Z@∞uiy Ñ¨~å~Ú ¢ã`Î‘ À ãÖQÆq∞OK«_=» Ú, J~Ú##∂ `«$Ñ≤Î f~°Hõ W`«~° ¢ãÅÎ‘ H˘~°‰Ωõ „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞
KÕÜ∞« _»O, =∞^Œº ¿ã=#=Ú, =∂O™êÇ¨~°O Éè∞í lOK«_O» , qÑ¨s`«"∞≥ #ÿ HÀáêxfl Hõey LO_»_O» , H˘xfl ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’
ÉèÏ~°º#∞ z`«HÉõ Ï^Œ@O, ÉèÏ~°º Z^Œ∞~°∞uiy ^˘iH˜# QÆ∞O[`À H©à√◊ § q~°QQÆ ˘@ì_O» , W`«~° Ñ¨Ù~°∞+¨∞Å ã¨Ç¨ Ü«∞OKÕ
Kå=Q˘\Õì K«_O» , |O^è∞Œ =ÙÅ =∞^èºŒ Ö’ Éè~í ‰Î° Ωõ #fl ¿Ñ~°∞#∞ <åâ◊#O KÕÜ∞« _»O, J`«#∞ KÕã∞¨ #Î fl Ñ¨#∞Åxfl\˜h |Ü«∞@‰õΩ
K≥ÑÊ¨ _»O, Jq^Œº, Ñïëê¯~°=Ú HÍx ã¨=∞ã¨ºÅ LK«∞ÛÖ’¡ z‰õΩ¯HÀ=_»O, `«^#Œ O`«~O° ^•x Ñïëê¯~°O HÀãÖ Ü≥∂K«#
KÕã≤ KÕã≤ L#fl A@∞ì#∞ JO`å T_»Q˘@∞ìHÀ=_»O, H©à§◊ <˘Ñ¨ÙÊÅ∞, Jxfl „Ñ¨ÉÏè "åÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ HÍHõ HÍã¨Î `«‰Ωõ ¯=QÍ
LO\Ï~Ú. H˘xfl Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’ Jyfl „Ñ¨=∂^•Å∞, PH˜û_≥O@∞¡, HÍà◊√§ KÕ`∞« Å∞ q~°Q_Æ O» , qÑ¨s`«"≥∞ÿ# PHõe, ÉÏQÍ
ÖÏ=ÙHÍ=_»O, ÉÁ[˚ Ñ¨__» O» , W`«~„° `å. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ QÆ∞@ìÅ∞O_»_O» , H˘O_»Å∞O_»@O,
|Ç¨ïà◊ JO`«ã∞¨ Å÷ ∞ LO_»_O» , W`«~„° `å LO>Ë ^Œi„^Œ=Ú, ^è#Œ #+¨=ì Ú, L#fl _»|ƒO`«Ü¸ « *ÏiáÈ=_»O `«k`«~=° ÚÅ∞.
32
^ŒH˜Δ}=Ú
^ŒH˜Δ}ÏxH˜ Ü«∞=Ú_»∞ JkèÑü. "åÇ¨Ï#=Ú ^Œ∞#fláÈ`«∞. *’ºu+¨ âßG s`åº ^ŒH˜Δ}ÏxH˜ ‰õΩ[ „QÆÇ¨Ï=Ú
„áê^è•#º`« =Ç≤Ïã¨∞ÎOk. KåÖÏ =∞OkH˜ ‰õΩ[ „QÆÇ¨ÏO Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. „Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞#O ‰õΩ[ „QÆÇ¨ÏO
Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Îx QÆ∞iOz HÍã¨Î `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú. ZO`«O>Ë =∞# ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅÖ’ H˘O^Œ~°∞ ¿ã= KÕ™êÎ=∞x
ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ ã¨=∂*Ïxfl ^ÀK«∞‰õΩ uO@∞<åfl~°∞. "åi QÆ∞iOz =∞#‰õΩ `≥eã≤Ok H˘O`« =∂„`«"Õ∞. J@∞=O\˜
H˘O`«<Õ =∞#=Ú WÑ¨ÙÊ_»∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
â◊x „QÆÇ¨Ï=Ú =∞Ç¨â◊H˜Î=∞O`«"≥∞ÿ#k. #= „QÆÇ¨Å∞ 9. XHõ âßGO „Ñ¨HÍ~°O #= „QÆÇ¨Å∞ "≥Ú^Œ@ 8
=∂„`«O LO_Õ=@.
1. QÆ∞~°∞, 2. K«O„^Œ∞_»∞, 3. ã¨∂~°∞º_»∞, 4. ˆH`«∞, 5. â◊x, 6. |∞^èŒ, 7. â◊√„Hõ, 8. ~åÇ¨ï, g\˜Ö’ QÆ∞~°∞
=~°æO =∞iÜ«Ú â◊x =~°æOQÍ q_çáÈÜ«∂~Ú. QÆ∞~°∞ =~åæxH˜ QÆ∞~°∞, K«O„^Œ∞_»∞, ã¨∂~°∞º_»∞, ˆH`«∞ D <åÅ∞QÆ∞
„QÆÇ¨Å∞ „áê^è•#º`« =Ç≤Ï™êÎ~Ú. WHõ â◊x =~åæxH˜ â◊x, |∞^èŒ, â◊√„Hõ, ~åÇ¨ï=ÙÅ∞ „áê^è•#º`« =Ç≤Ï™êÎ~Ú. QÆ∞~°∞
„QÆÇ¨Ï=Ú J`«ºO`« ™œ=∞º"≥∞ÿ# „QÆÇ¨Ï=Ú. â◊x „QÆÇ¨Ï=Ú qÑ¨s`«"≥∞ÿ# â◊HÎ̃ Hõey LO_≥#∞. â◊x â◊HÎ̃ =ÚO^Œ∞ QÆ∞~°∞=Ù
Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î U =∂„`«O ãïáÈÜ≥∞_çk HÍ^Œ∞. â◊x â◊H˜Îx XHõ™êi ~°∞z K«∂ã≤# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ â◊x Ü≥ÚHõ¯
â◊H˜Î#O`«\ ˜x ÖÏy"ÕÃã#@. =∞iÜ«Ú QÆ∞~°∞ „QÆÇ¨Ï=Ú#∞ ~°H˜ΔOK«∞@ H˘~°‰õΩ XHõ „QÆÇ¨xfl `À_»∞ W"åfiÅx `«Åz
‰õΩ[ „QÆÇ¨xfl ã¨$+≤ìOz QÆ∞~°∞ =~°æ=Ú#‰õΩ ~°HõΔ}QÍ WK≥Û#@.
H˘xfl *Ï`«HÍÅÖ’ ‰õΩ[ ^À+¨=Ú JO@∞O\Ï~°∞. ‰õΩ[ ^À+¨=Ú JO>Ë z#fl q+¨Ü«∞=Ú HÍ^Œ∞. â◊x „QÆÇ¨Ï
`«`«û=∂#=ÚQÍ ‰õΩ[ „QÆÇ¨Ï=Ú `«# â◊H˜Îx Kå>ˇ#∞. U^≥·<å XHõ *Ï`«Hõ=Ú#‰õΩ â◊x „QÆÇ¨Ï=Ú áêÑ≤ J~Ú J`«x
^Œâ◊Ö’ *Ï`«‰õΩ_çx Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# W|ƒO^Œ∞Å áêÅ∞‰õΩ QÆ∞i KÕ™êÎ_»∞. JÖÏˆQ XHõ *Ï`«‰õΩ_çH˜ ‰õΩ[ „QÆÇ¨ÏO áêÑ≤
J~Ú#KÀ P *Ï`«‰õΩ_»∞ ‰õΩ[ „QÆÇ¨ÏO Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Îx ~°∞z K«∂_»=Åã≤O^Õ. â◊x „QÆÇ¨Ï â◊H˜ÎH˜ ^•^•Ñ¨ÙQÍ ã¨=∂#OQÍ
‰õΩ[ „QÆÇ¨Ï=Ú â◊H˜Î Hõey L#flk. ã¨~°fi Ãã·<åº^èŒ‰õΔΩ_»∞QÍ ‰õΩ[ „QÆÇ¨Ï=Ú#∞ K≥|∞`å~°∞.
"åã¨∞Î âßGOÖ’ â◊x „QÆÇ¨Ï=Ú Ñ¨_»=∞~° k‰õΩ¯‰õΩ „áêux`«ºO =Ç≤Ïã¨∞ÎOk. `«`«û=∂#OQÍ ‰õΩ[ „QÆÇ¨ÏO
^ŒH˜Δ}ÏxH˜ „áêux`«ºO =Ç≤ÏOK«_»O =∞#O QÆ=∞xOK«=K«∞Û#∞.
™ê^è•~°}OQÍ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ ^À+¨=Ú L#fl "åiH˜ "åi *Ï`«HõOÖ’ ‰õΩ[ ^À+¨=Ú LO@∞O^Œx ã¨∂K«#QÍ
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl=Ú. ^ŒH˜Δ}=Ú K≥_»_»O =Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# HõëêìÅ#∞ Z^Œ∞~À¯"åe.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú Ñ¨Å¡=ÚO_ç, ã¨~°ã¨∞û LO_»@O, ÉÏq LO_»_»O, QÆ∞O`«Å∞ LO_»_»O,
`«k`«~°=ÚÅ∞ LO>Ë ‰õΩ@∞O|=ÚÖ’ ZÑ¨C_»∂ JâßOu, J<å~ÀQÆº=Ú, Ñ‘_», XHÀ¯™êi =∞~°}ÏÅ∞, ^èŒ# #+¨ì=Ú,
P~ÀQÆº=Ú H˘~°‰õΩ qÑ¨s`«OQÍ ^èŒ<åxfl Y~°∞Û KÕÜ«∞_»O, ÃÑ·QÍ |Ü«∞@ #∞O_ç =_ô¤‰õΩ _»|∞ƒ fã¨∞H˘zÛ P~ÀQÍºÅÔH·
áÈ~å_»@O, H˘xfl Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’ ¢ãÅÎ‘ ∞ W`«~∞° ÅÃÑ· "≥∂A ÃÑOK«∞HÀ=_»O, =∞QÆ"åi HÀáêÅ∞, P_»"å~°∞ J==∂xOÑ¨
|_»@O, =∞QÆ"åiH˜ K≥_»∞ JÅ"å@∞¡ JkèHõO HÍ=_»O, H˘xfl ™ê~°∞¡ qÑ¨s`«=ÚQÍ `åQÆ_»O, ÃÑ>ˇìÅ H˘nÌ á⁄QÆ
T^Œ_»O, gi Z^Œ∞iO\˜ "åiÃÑ· ZÑ¨C_»∂ Jã¨∂Ü«∂ ^ÕfiëêÅ∞ Hõey LO_»_»O, "å~°∞ ãÖ`À+ÖQÍ LO_»_®xfl
ã¨Ç≤ÏOK«ÖËHõáÈ=_»O, PÜ«∂z`«OQÍ "åiH˜ ^èŒ#O ‰õÄ_»_®xfl K«∂ã≤ F~°fiÖË‰õΩO_® áÈ=_»O, =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí,
>ˇ#¬#∞¡ JkèHOõ QÍ LO_»_O» , Ç¨ã≤Ê@Öò J„_»ã∞¨ ûÅ∞ ÉÏQÍ `≥eã≤ LO_»_O» , =∞O^Œ∞Å ëêÑ¨ÙÅ "åi ¿ãflÇ≤Ï`«O ÉÏQÍ
33
Hõey LO_»_»O, `«~°∞"å`« W~°∞=Ù~°∞ "å^Œ∞ÖÏ_»∞HÀ=_»O, |Å=O`«OQÍ W^ŒÌ~°∂ A@∞ì ÖÏQÆ∞HÀ=_»O, J~Ú`Õ
giH˜ A@∞ì Z‰õΩ¯= ÖËHõáÈ=_»O Hõeã≤ =ã¨∞ÎOk, `«k`«~°=ÚÅ∞.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Z`≥·Î# JO`«ã¨∞÷Å∞, =∂_ôÅ∞, Jáê~üì "≥∞O\òÅ∞, ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡,
H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ì, q∞„~°∞QÍ LO_»@=Ú, `«k `«~°=ÚÅ∞ LO>Ë ~ÀAHÀ |@ì, Ñ¨Ó@HÀ ~°∞z ÖÏQÍ
‰õΩ@∞O|=Ú QÆ_=» @O, JkèHõ ^è<Œ å^•Ü«∞O Ñ¨\ Oì̃ ^ŒÖÏ¡ |OQÍ~°O HÍ=_»O, UÑ¨x KÕã<≤ å Hõeã≤ ~å=_»O, JÑ¨CÅ∞
fã¨∞H˘<Õ "å~°∞ Z‰õΩ¯=HÍ=_»O, ã¨HÍÅOÖ’"å~°∞ uiy ™⁄=Ú‡#∞ K≥e¡OK«_»O, WO@ P_»"åi ÃÑ`«Î#O ÖË^•
=∞QÆ"å~°∞ |Ü«∞@ KÕã≤# Ñ¨#∞Åxfl\˜h P_» "åiH˜ K≥qÖ’Ñë Hõ~°‚ÉèËi Ñ¨QÆ∞o§KÕÛÖÏ K≥Ñ¨Ê_»O, WO\˜ P_»"åi
"≥O@ u~°∞QÆ∞`«∂ `å=Ú KÕã≤# z#fl Ñ¨#∞Å#∞ Ñ¶¨∞#HÍ~åºÅ∞QÍ K≥Ñ¨C‰õΩO@∂ "åi "≥∞Ñ¨ÙÊÔH· áê‰õΩÖÏ_»@O, "åi
Hõ\ÏHõΔgHõΔ}=ÚÅÔH· `åÑ¨„`«Ü«∞ Ñ¨_»_»O, ÃÑ^•Å∞ K≥=ÙÅ ^•HÍ =KÕÛÖÏ #=fi_»O, "åix #qfiOKåÅx „Ñ¨Ü«∞`«flO
KÕÜ«∞_»O, ¢ã‘ÎÅ∞ K≥Ñ≤Ê# Ñ¨#∞ÅxflÜ«¸ ã¨HÍÅOÖ’ Ñ¨ÓiÎ KÕÜ«∞_»O, Ô~O_»= "åºáê~°=Ú U~°Ê_»_»O, JO^Œ∞
qÑ¨s`«OQÍ ^èŒ#O =$kú HÍ=_»O [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
F z#fl L^•Ç¨Ï~°}: H˘zÛÖ’ XHõ P™êq∞ `«#‰õΩ#fl =¸_»∞ ã¨Ö÷ ÏÅ#∞ ÑïjeOK«_®xH˜ ##∞fl Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ
"≥à◊§_»O [iyOk. D =¸_»∞ ã¨÷ÖÏÅÖ’ XHõ ã¨÷ÖÏxH˜ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Jáê~üì"≥∞O\ò x~å‡}O [~°∞QÆ∞`«∞#flk.
D ã¨÷Å=ÚÖ’ QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O HÍqOK«=∞x K≥Ñ¨Ê_»=Ú, ^•xH˜ ãïÜ≥ÿ∞# áê¡#∞ W=fi_»=Ú, L`«Î~°=Ú MÏm
U~åÊ@∞ KÕÜ«∞_»=Ú, QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú "åã¨∞Îs`åº J`«ºO`« `«fi~°QÍ [iy#k. XHõ¯ ãÖ=`«û~°=Ú QÆ_çKÕ Ö’Ñ¨ÖË
J`«x‰õΩ#fl Ô~O_»∞ ã¨÷ÖÏÅÖ’ XHõ ã¨÷ÖÏxH˜ „Ñ¨Hõ¯<Õ W`«~°∞Å∞ F á¶êºHõìsx ™ê÷Ñ≤Oz DÜ«∞# ã¨÷Å=Ú Dâß#º
ÉèÏQÆ=Ú J~Ú#O^Œ∞=Å¡ JkèHõ ^èŒ~°‰õΩ H˘#_»O [iy#k. #=∞‡O_ç #=∞‡Hõá⁄O_ç DÜ«∞# Hõ\ ˜ì# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
J~Ú# Y~°∞Û JO`«Ü«¸ =zÛ#k. HõhãÖ DÜ«∞# HõÅÖ’ ‰õÄ_® D q+¨Ü«∂xfl TÇ≤ÏOK«ÖËHõáÈÜ«∂~°∞.
^ŒH˜Δ}=Ú q∞„~°∞ J~Ú`Õ Ñ¶ë`åÅ∞ WO`« J^Œ∞ƒù`«OQÍ LO\Ï~Ú.
XHõ"àÕ ◊ g∞‰õΩ JÑ¨ÙÊÅ∞ LO>Ë "å\˜x f~°Û_»O "åã¨∞Î âßG s`åº `ÕeHõ<.Õ J~Ú`Õ q*Ï˝x, J#∞Éè=í A˝_#·≥
"åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎKÕ g∞ QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞HÀO_ç. Pâ◊Û~°ºHõ~°"≥∞ÿ# suÖ’ g∞ JÑ¨ÙÊÅ∞ J`«ºO`« `«fi~°QÍ
fiáÈ`å~Ú.
g∞‰õΩ qÑ¨s`«OQÍ ^èŒ#O ãÖáêkOKåÅ<Õ HÀiHõ LO>Ë "åã¨∞Î âßG=Ú g∞‰õΩ ÉÏQÍ ã¨Ç¨Ü«∞=Ú
KÕã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú ã¨fiO`« QÆ$Ç¨Ï"≥∞ÿ LO_®e. Uk U"≥∞ÿ##∂ XHõ J#∞Éèí=O Hõey# "åã¨∞Î
âßG"Õ`«ÎKÕ QÆ$Ç¨Ï ÑïjÅ# KÕ~ÚOK«∞‰õΩ#fl "åiH˜ Ñ¶ë`åÅ∞ ZÑ¨Ê\˜H© ÖÏÉèí^•Ü«∞HõOQÍ =ÙO\Ï~Ú.
WHõ¯_» XHõ z#fl L^•Ç¨Ï~°}#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
¿Ñ~°∞ =∂}˜HÍºÅ~å=Ù. Hõ~åfl@HõÖ’x F Ñ¨@ì}O, "≥∞ÿã¨∂~°∞ J#∞HÀO_ç. DÜ«∞# ÉÏQÍ L#fl"å_Õ.
J~Ú`Õ =∞Ç¨ Ñ‘<åã≤. XHõ á¶êºHõìs Hõ@ìÉ’`«∞<åfl_»∞. ^•x ÃÑ@∞ì|_ç 2 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å∞. "åã¨∞Î „áê=ÚYº`«
`≥eÜ«∞_»O =Å¡ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞HÀ"åÅx x~°‚Ü«∂xH˜ =zÛ XHõ „Ñ¨=ÚY "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ ãÖ„Ñ¨kOKå_»∞.
PÜ«∞# ~°∞ã¨∞=Ú ~°∂. 25,000/–. JO`« ZO^Œ∞‰õΩ W"åfie Jx J#∞H˘x `«<Õ ã¨fiO`«OQÍ "åã¨∞Î K«∂ã¨∞H˘x
á¶êºHõsì x~å‡}O =ÚyOKå_»∞. PÃÑ· HõëêìÅO>Ë Uq∞\’ K«H¯õ QÍ K«∂âß_»∞. ~°∂áê~Ú Y~°∞Û ÃÑ@ìx =∂}˜HÍºÅ~å=Ù‰õΩ
<≥Å‰õΩ ÅHõΔÖ’¡ #ëêìxfl K«∂_»=Åã≤ =™ÈÎOk. =Ú_ç W#∞=Ú#∞ fã¨∞‰õΩ=zÛ Hõ_ô¤Å∞QÍ `«Ü«∂~°∞ KÕÜ«∞_»O D
34
á¶êºHõìs ÅHõΔ ºO. á¶êºHõìs Ñ¨x KÕã≤<å KÕÜ«∞HõáÈ~Ú<å ~ÀA‰õΩ 15,000/– Y~°∞Û.
á¶êºHõìs ÉÏQÍ #_ç¿ãÎ =∞Oz ÖÏÉèÏÅ∞. #_»=HõáÈ`Õ K«Hõ¯\˜ zÑ¨Ê. "åã¨∞ÎÖ’ J`«ºO`« „áê=ÚYº`« QÆÅ
H˘xfl q+¨Ü«∂ÅÖ’ U =∂„`«O *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀÖË^Œ∞. J^Õ DÜ«∞# H˘OÑ¨ =ÚOzOk. DÜ«∞# á¶êºHõìsH˜ ^ŒH˜Δ}
ÉèÏQÆ=ÚÖ’ ÃÑ^ŒÌ QÆ∞O`« QÆÅ^Œ∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ =O^ŒÖÏsÅ =∞\˜ìx "Õ¿ãÎ HÍh P QÆ∞O`« Ñ¨Ó_»^Œ∞. D ^ŒH˜Δ} QÆ∞O`«#∞
QÆ=∞xOK«ÖË^Œ∞. ^ŒH˜Δ} â◊H˜Î Uáê\˜^À ÉÏQÍ K«∂âß_»∞. ~°∂. 25 "ÕÅ‰õΩ K«∂ã¨∞H˘x HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞Å‰õΩ ÃÑ·QÍ
#+¨ìáÈÜ«∂_»∞. Ãã·@∞#∞ JÖÏˆQ LOK«∞H˘x á¶êºHõìs "≥Ú`«ÎO áê~üì û áê~üì ûQÍ Jq∞‡ K«Hõ¯QÍ J==∂#O á⁄O^•_»∞.
ÉèÏs #ëêìxfl K«∂âß_»∞.
=ÚO^Œ∞QÍ<Õ =∂\Ï¡_ç# "åã¨∞Î ã≤^•úOux Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =zÛ ÑïjÅ# HÍqOz LO_çO>Ë #+¨ìO ~åHõ
ÖÏÉèÏÅ#∞ ~°∞z K«∂¿ã "å_»∞ Hõ^•! ~°∂.25 "ÕÅ‰õΩ Hõ‰õΩ¯iÎ Ñ¨_®¤_»∞. Kå=Ù ^≥|ƒ u<åfl_»∞. WÖÏO\˜ "åà◊¡ rq`«O
ZÑ¨Ê\˜H© WÖÏˆQ =ÙO@∞Ok. ÃÑ·™ê ÃÑ·™ê, ‰õÄ_»Éˇ\ ˜ì HÀ@¡Ö’ #+¨ìáÈ`å~°∞. ÖË^• W`«~°∞Å∞ ^ÀK«∞‰õΩ uO\Ï~°∞.
W`«x Hõëêìi˚`«O W`«~°∞Å ™⁄`«∞Î. P J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞ Z=~À ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ `≥eÜ«∂e. WÖÏO\˜ "åiH˜ ZÑ¨Ê\˜H©
|∞kÌ ~å^Œ∞. `«~åfi`« [iy# ã¨=∂Kå~°O.
500Ö’ "≥~Úº ~°∂áêÜ«∞Ö’ J~Ú`Õ "åã¨∞‰Î Ωõ W=fi=K«∞Û. 25 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fi_»=Ú Uq∞\˜. HÀ\˜
~°∂áêÜ«∞Å∞ #+¨ìO =¿ãÎ =KÕÛ JO`ÕHÍh "åã¨∞Î‰õΩ 25 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å∞ W=fi_»=∂!
HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞Å Hõ<åfl 25 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å qÅ∞= Z‰õΩ¯= J#flk JÑ¨ÙÊ_»∞ <å‰õΩ `≥eã≤Ok. JO`«
=~°‰õΩ 25 "ÕÅ ~°∂áêÜ«∞Å Hõ<åfl HÀ\˜ ~°∂áêÜ«∞ÖË Z‰õΩ¯= J#∞‰õΩ<Õ "å_çx. á⁄~°áê@∞ <å^Õ.
ãÖáêkOK«∞‰õΩ<Õ "å~°∂ |Ç¨ïÑ¨~åH±. ^ŒH˜Δ}O q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ `«Ñ¨Êxãï. "åã¨∞Î âßGOÖ’
ã¨fiO`« `≥eq`Õ@Å∞ ^ŒÜ«∞KÕã≤ "å_»=^Œ∞Ì. g∞ =∞Oz HÀ~°∞`«∂ `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k. PÃÑ· g∞ W+¨ìO.
<≥·|∞∞u
D <≥·~°∞u J#QÍ<Õ =ÚYºOQÍ <å‰õΩ F <åºÜ«∞"åk QÆ∞~°∞Î‰õΩ =™êÎ_»∞. ~åÜ«∞Åã‘=∞ Ü«∞O^Œe F
Ñ¨@}ì OÖ’ XHõ <åºÜ«∞"åk <≥~· ∞° u ÉÏ¡‰Ωõ QÍ QÆ$Ç¨xfl xi‡OKå_»∞. DÜ«∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ xi‡OK«∞ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’<Õ
"≥#∞HÍ=ÚO^Œ∞ K«∂ã¨∞HÀHõ XHõ J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ Ñ≤eÑ≤Oz ã¨÷ÖÏxfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOz "åã¨∞Î
âßG s`åº =∞Oz x~å‡}Ïxfl ™êyOz J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ#∞ á⁄O^Œ™êQÍ_»∞. DÜ«∞# QÆ$Ç¨xfl xi‡OK«∞
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ JO`« _»|∞ƒ áÈã≤ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ ZO^Œ∞‰õΩ Ñ≤eKå=x KåÖÏ =∞Ok J_çQÍ~°@. DÜ«∞#
WzÛOk ÃÑ·™ê, á⁄OkOk "≥~Úº. JÖÏQÆ DÜ«∞#‰õΩ k<åÅ∞ [~°∞QÆ ™êQÍ~Ú. =∞Oz ¿Ñ~°∞, KÕu xO_® _»|∞ƒ
LO_Õk.
DÜ«∞#‰õΩ XHõ á¶êºHõ¬<£ <Õ`« J`«ºO`« ã¨xflÇ≤Ï`« q∞„`«∞_»∞. P <Õ`«‰õΩ U Hõ+¨ì=Ú =zÛ<å <åºÜ«∞"åk
QÆ$Ç¨xH˜ =zÛ H˘kÌ ~ÀAÅ∞ =ÙO_ç "≥àı¡"å_»∞. J^Õq∞ Pâ◊Û~°º"≥∂ `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh P <Õ`«‰õΩ ã¨=∞ã¨ºÅ∞ fˆ~q.
D Ñïã≤u÷ x QÆ=∞xOz# P á¶êºHõ¬<£ <Õ`« `«# QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ‰õÄ_® "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞HÀ"åÅx `«Åz P <åºÜ«∞"åk
^•fi~å P "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ ãÖ„Ñ¨kOK«_»O [iy#k. á¶êºHõ¬<£ <Õ`«Å∞ JO>Ë W+¨ìO ÖËx P "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î,
á¶êºHõ¬<£ <Õ`« ZO`« J_çy##∂ PÜ«∞# QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOK«_®xH˜ XÑ¨ÙÊHÀÖË^Œ∞. HÍÅ„Hõ=∞OÖ’ á¶êºHõ¬<£ <Õ`«
Ñ¨#∞Å XuÎ_ç`À <åºÜ«∞"åk QÆ$Ç¨xH˜ ~å=@O Ñ¨ÓsÎQÍ `«yæOKå_»∞. H˘kÌ ~ÀAÅ `«~åfi`« J<å~ÀQÆºO áêÖˇ· F
35
#QÆ~O° Ö’ zH˜`û« á⁄Ok u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü∂« }OÖ’ `«# TiH˜ KÕ~∞° ‰õΩO@∞O_»QÍ =∂~°=æ ∞^èºŒ OÖ’ PÜ«∞##∞ „Ñ¨`º« ~°∞Å÷ ∞
Ç¨Ï`«º KÕâß~°∞.
<≥·~°∞u J#QÍ<Õ WOH˘Hõ¯\˜ QÆ∞~°∞Î‰õΩ =ã¨∞ÎOk. J^Õ Éèí„^Œ`«. <≥·~°∞u U ^À+¨=¸ ÖË‰õΩO_® =ÙO>Ë rq`«O
JO`« Éèí„^Œ`« Hõey LO@∞Ok. á¶êºHõ¬<£ <Õ`«Å∞ <≥·~°∞u q+¨Ü«∞OÖ’ J`«ºO`« ã¨∂Hõ;"≥∞ÿ# á⁄~°áê@∞ HÍqOz##∂
Ñï}Ï=∞=Ú#∞ ~°∞z K«∂_»=Åã≤ =ÙO@∞Ok. ~å[H©Ü«∞ <åÜ«∞‰õΩÅ∞ ‰õÄ_® <≥·~°∞u q+¨Ü«∞OÖ’ J<ÕHõ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞
fã¨∞HÀ"åe. „Ñ¨`«º~°∞÷Å`À „Ñ¨=∂^ŒO QÆÅ^Œx q+¨Ü«∞O |Ü«∞@‰õΩ á⁄H˜¯#KÀ <≥·~°∞uÖ’ U ^À+¨=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_®
*Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOz#KÀ =∞Oz [~°∞QÆ∞ J=HÍâ◊O KåÖÏ Z‰õΩ¯=. J„Hõ=∞OQÍ W`«~°∞Å#∞ ^ÀK«∞‰õΩ u#fl "å~°∞,
W`«~°∞Å Lã¨∞~°∞ áÈã¨∞‰õΩ#fl "å~°∞ Éèíq+¨º`«∞ÎÖ’ KèÕ^Œ∞ J#∞Éèí"åÅ#∞ ~°∞z K«∂_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. Hõ+¨ìÑ¨_ç x*Ï~ÚfQÍ
ãÖáê^Œ# HÍqOK«O_ç. U<å\˜H© kQÆ*ÏiáÈ=_»=Ú KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. W`«~°∞Å ™⁄=Ú‡ÃÑ· Hõ#∞fl "ÕÜ«∞_»=∞O>Ë g∞~°∞
u<Õ PÇ¨~°OÖ’ QÆ_ç¤ HõÅ∞Ñ¨Ù‰õΩ#fl>Ë¡.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú Ñ¨Å¡=ÚQÍ LO_ç, ÉÏ=ÙÅ∞, QÀ`«∞Å∞, H˘Å#∞Å∞, QÆ∞O`«Å∞, L#flKÀ
"åã¨∞Îs`åº <≥·|∞∞uH˜ XHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù HõÅ^Œ∞. D <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú q∞„~°∞QÍ LO_ç Z`≥·Î, |Å=ÚQÍ, xO_»∞QÍ
LO_»=Öˇ#∞. J@∞¡QÍHõ ^•xH˜ =ºuˆ~HõOQÍ LO>Ë Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ ‰õÄ_® JO`Õ Ñ¶¨∞’~°OQÍ LO\Ï~Ú. =∞~°}ÏÅ∞,
PHõã≤‡Hõ PH˜û_≥O@∞¡, „Ñ¨=∂^•Å∞, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ^èŒ##+¨ì=Ú, =∞#âß≈Ou HÀÖ’Ê=_»O, JÉèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, Ñ≤Å¡Å
Z^Œ∞QÆ∞^ŒÅÃÑ· qÑ¨s`«OQÍ PÖ’K«# ÃÑ@∞ìH˘x „‰õΩOyáÈ=_»O, WO\˜Ü«∞O^Œ∞ HõÅÇ¨Å∞, Ñ¨HõΔ"å`«O, =∞O^Œ∞Å‰õΩ
#Ü«∞O HÍx ~ÀQÍÅ∞, =∞O^Œ∞Å H˘~°‰Ωõ qÑ¨s`«OQÍ _»|∞ƒÅ∞ Y~°∞Û ÃÑ@ì_O» , "åºáê~°OÖ’ qÑ¨s`«OQÍ #+¨áì È=_»O,
ã¨=∂[OÖ’ JQ“~°=O, ZÑ¨C_»∂ W`«~°∞Å <Àà◊§Ö’ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å q+¨Ü«∂Å∞ <å#∞`«∞O_»_»O, `«k`«~°=ÚÅ∞.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú Ü«∞O^Œ∞ H˘O_»Å∞ QÍh, QÆ∞@ìÅ∞ QÍh, Z`≥·Î# Jáê~üì"≥∞O\òÅ∞ QÍh, @=~°∞¡
LO_»_»O QÍh, |Å"≥∞ÿ# =$HΔÍÅ∞ LO_»_»O QÍh, q∞„~°∞QÍ LO_»_»O QÍh W`«~°„`å L#flKÀ Ñ¨ÓsÎ Éèí„^Œ`å
ÉèÏ==Ú, ^è<Œ å^•Ü«∞O, P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_»_O» , |ÅOQÍ =∂@ ~å=_»O, =∞#ã¨∞ Ü«∞O^Œ∞ Ç¨ïëê~°∞QÍ LO_»_O» ,
"åºáê~°=ÚÖ’ K«Hõ¯QÍ Jaè=$kú Hõey Ü«ÚO_»_»O, =∂@, Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç LO_»_»O, W`«~°∞Å∞ ã¨ÅÇ¨Å HÀãÖ
~å=_»O, ^èŒ#=Ú, ^è•#º=Ú ZÑ¨Ê\˜H© xÅ∞= Hõey LO_»_»O, =º=Ç¨~°=Ú ÅÖ’ q[Ü«∞=Ú, â◊„`«∞ <åâ◊#O,
â◊„`«∞=ÙÅ „Ñ¨Ü≥∂QÍÅ∞ qÑ¶¨Å=Ú HÍ=_»O W`«~°„`å.
Ñ¨tÛ=∞=Ú
Ñ¨tÛ=∂xH˜ â◊x „QÆÇ¨Ï=Ú „áê^è•#º`« =Ç≤Ïã¨∞ÎO^Œ<Õ q+¨Ü«∞O WO`«‰õΩ =ÚO^Õ `≥Å∞ã¨∞‰õΩ<åfl=Ú. â◊x
â◊H˜Î`À ‰õΩA_çx áÈÖÏÛ"Õ∞HÍh, ‰õΩAx`À â◊xx áÈÅÛÖË^Œ∞. QÆ=∞xOKåe. â◊x „QÆÇ¨ÏO Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Îx K≥Ñ¨Ê_»=Ú
Hõ+¨ì=Ú J#∞HÀ"åe. â◊x =∞Ç¨â◊H˜Î=∞O`«∞_»∞. â◊x q+¨Ü«∞OÖ’ Zxfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞‰õΩO\Ï"≥∂ J<Õfl *Ï„QÆ`«ÎÅ∞
Ñ¨tÛ=∞ q+¨Ü«∞OÖ’ ‰õÄ_® fã¨∞HÀ"åe. QÆ$Ç¨Ï=Ú J#fl `«~åfi`« Jxfl J#∞‰õÄÅ`«Å∞ =ÙO_®e. JÖÏˆQ "åã¨∞Î
âßG s`åº QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=∞O>Ë Jxfl k‰õΩ¯Å∂, Jxfl =¸ÅÅ q+¨Ü«∞OÖ’#∂ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
ZO`«¿ãÑ¨Ó Dâß#º=Ú, L`«Î~°, `«∂~°∞ÊÅ QÆ∞iOz =∂\Ï¡_»∞‰õΩ#fl##∂ Ñ¨tÛ=∞=Ú#∞ J„â◊^Œú KÕÜ«∞~å^Œ∞.
QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú Ñ¨Å¡=ÚQÍ LO_ç, ÉÏ=ÙÅ∞, QÀ`«∞Å∞, QÆ∞O`«Å∞, H˘Å#∞Å∞, HÍÅ∞=Å∞
L#flKÀ JÉè„í ^Œ`å ÉèÏ==Ú, JâßOu, Ñ¨H"Δõ å`«=Ú, J<å~ÀQÆº=Ú, ^è#Œ #+¨=ì Ú, "åºáê~° #+¨=ì Ú, Ñ¨~∞° =Ù „Ñü+¨Åì ∞
36
<åâ◊#=Ú HÍ=_»=Ú, â◊„`«∞=ÙÅ q[Ü«∞O, =º=Ç¨~° JÑ¨[Ü«∞O, P_»"åi ã¨∂\˜áÈ@∞ =∂@Å∞, xO^ŒÅ∞,
Ñ¨Ù~°∞+¨μÅ∞ Kå@∞ =∂@∞QÍ =∞^ŒºO ¿ãqOz `å`å¯eHõOQÍ ™êfiO`«# á⁄O^Œ_»O, ÉÏQÍ QÆ∞iÎOÑ¨Ù L#flKÀ@
JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ J==∂#O áêÅ∞QÍ=_»O, Jq^Œº, Ñ≤Å¡Å∞ AÖÏ~ÚQÍ u~°QÆ_»O, W`«~°„`å. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@
Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞ÎQÍ LO_ç, Z`≥·Î# JO`«ã¨∞÷Å∞, =∂_ôÅ∞, Jáê~üì"≥∞O\òÅ∞, ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡, H˘O_»Å∞,
QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ì, q∞„~°∞QÍ LO_»@=Ú, `«k`«~°=ÚÅ∞ L#flKÀ L#fl`« q^Œº, H˘xfl Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ q^Õj Ü≥∂QÆO,
ãÖ™ê¯~°O, QÆ∞iÎOÑ¨Ù, Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç, q[Ü«∞O, â◊„`«∞ <åâ◊#O, Ñ¨x Hõ@∞ìH˘x <åâ◊#O KÕÜ«∂Åx K«∂¿ã "å~°∞
J==∂xOÑ¨|_»_O» , Jk QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ Hõeã≤ ~å=_»O, P~ÀQÆºO ÉÏQÆ∞O_»@O, ‰õΩ@∞O|=Ú Ü«∞O^Œ∞ =∞#âß≈Ou,
Ñ¨@∞ì‰Ωõ #fl Ñ¨#∞ÅÜ«∞O^Œ∞ q[Ü«∞=Ú, ÃÑ^ŒÅÌ ‰õΩ Q“~°==Ú, <åºÜ«∞|∞kú, Éè„í ^Œ`å ÉèÏ==Ú, |O^è∞Œ =ÙÅ∞, ¿ãflÇ≤Ï`«∞Å
=∞^èŒºÖ’ L#fl`åã¨#=Ú, ~å[H©Ü«∞ ~°OQÆ=ÚÖ’ L#fl"åiH˜ „Ñ¨`ÕºHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù, L#fl`« Ñ¨^Œ=ÙÅ „áêÑ≤Î, ^èŒ#=$kú,
"åºáê~°=ÚÖ’ ÉÏQÍ Hõeã≤ ~å=_»O, =º=Ç¨~°=ÚÅÖ’ "≥·#OQÍ „Ñ¨=iÎOz JO^Œih PHõi¬OK«_»O, Ñ≤Å¡Å‰õΩ
=∞Oz q^Œº ÅaèOK«_»O, áê~î°âßÅ Ü«∞O^Œ∞ QÆ∞iÎOÑ¨Ù W`«~°„`å.
"åÜ«∞=º=Ú
"åÜ«∞=ºO, J#∞HÀQÍ<Õ F ÃÑ„\’Öò |O‰õΩ Ü«∞[=∂x =∞#ã¨∞ûÖ’ "≥∞^Œ∞Å∞#∞. DÜ«∞# QÆ$Ç¨ÏOÖ’
"åÜ«∞=º=ÚÖ’ hà◊¡ QÆ∞O`« =ÙO_≥_çk. ZO`À ëê=ÙHÍi J~Ú# D ÃÑ„\’Öò |OH± Ü«∞[=∂x ^èŒ#=∞O`«Ü«¸
áÈQ˘@∞ìH˘x JÑ¨ÙÊÅáêÖˇ· ÃÑ„\’Öò |OH±#∞ "ÕÖÏxH˜ `≥KÛ≥ #∞. z@ì z=i Hõ}Δ OÖ’ "åÜ«∞=º QÆ∞O`«#∞ Ñ¨Ó_çÛ"ÕÃã#∞.
QÆO@HõO`«Ü«¸ Ñ¶ë`åÅ HÀãÖ Z^Œ∞~°∞ K«∂Ãã#∞. "åã¨∞Î âßG=Ú#‰õΩ QÆO@‰õΩ, k#=Ú#‰õΩ Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞
WK«∞Û â◊H˜Î ÖË^Œ∞. D q+¨Ü«∞O `≥eÜ«∞Hõ "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ xOkOK«™êÔQ#∞. g~°∞ #q∞‡# ã≤^•úO`åÅ∞ gi<Õ
<åâ◊#O KÕÃã#∞. "åÜ«∞=º QÆ∞O`« =∞Ozk HÍ^Œx Ñ¨H˜¯O\˜ "åi QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOK«_®xH˜ =zÛ# "åã¨∞Î
âßG"Õ`«Î `≥eÑ≤##∂ PÜ«∞# =∂@‰õΩ Q“~°=O W=fiHõ L#fl^ŒO`«Ü«¸ áÈQ˘@∞ìH˘x <åâ◊#=∂Ü≥∞#∞.
"åºáê~°O KÕÜ«Ú"å~°∞ "åÜ«∞=º q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ=Öˇ#∞. z#fl á⁄~°áê@∞ [iy##∂
^Œ∞HÍ}O =¸ã¨∞HÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. á¶êºHõìsH˜ `åà◊O "Õã¨∞HÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. "åÜ«∞=º=Ú ^èŒ#, =∂#ã≤Hõ
Éèí„^Œ`«‰õΩ „áê^è•#º`«#∞ Wã¨∞ÎOk. "åÜ«∞=º=Ú K≥_ç`Õ =∞x+≤ K≥_ç#>Ë¡. "åÜ«∞=º=ÚÖ’ QÆ∞O`«Å∞ L<åfl, q∞@ìÅ∞
=Ù<åfl Hõ+¨ì"Õ∞. "åÜ«∞=º=ÚÖ’ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ =∂„`«O LO_®e.
QÆ$Ç¨Ï=Ú "≥Å∞Ñ¨Å "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=ÚQÍ LO_ç, ÉÏ=ÙÅ∞, QÀ`«∞Å∞, QÆ∞O`«Å∞, H˘Å#∞Å∞,
HÍÅ∞=Å∞ L#flKÀ "åºáê~° #+¨ì=Ú, Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# =∂#ã≤Hõ JâßOu, HΔÀÉèí, =º^èŒ, ÉÏ^èŒ, |∞kú J`«ÖÏ‰õΩ`«Å"≥∞ÿ
JâßOuH˜ QÆ∞i HÍ=_»O, P_»"åi KÕuÖ’ J==∂xOÑ¨ |_»_O» , Ñ¨ÓpÅ∞ Ñ¨_ç ™⁄=∞‡O`«Ü¸ « <åâ◊#O KÕã∞¨ HÀ=_»O,
=ÚYºOQÍ JÑ¨CÅ∞, g\˜x f~°Û_®xÔH· HÕ^• g∞^• Ñ¨_»_»O, #~åÅ∞ `≥ˆQÖÏ PÖ’K«# KÕÜ«∞_»O, L#fl #~åÅhfl
Laƒ LO_»_»O, XHÀ¯™êi Hõ~Úº=∞x WO\˜Ö’x"åiÃÑ· q~°∞K«∞‰õΩ Ñ¨_»_»O, L^ŒÜ«∞=∞O`å ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ
LO_»_»O, Z‰õΩ¯= "≥Å∞`«∞~°∞#∞ ã¨Ç≤ÏOK« ÖËHõáÈ=_»O, ~å„u HÍ=_»=∂Åã¨ºO Ç¨ïëê~°∞QÍ LO_»_»O, ÉèÏ~°º#∞
^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞HÀ=_»O, Ñ¨ÓÅ∞ W`«~°„`å `≥zÛ W=fi_»O, L^ŒÜ«∂xH˜ J^Õ ÉèÏ~°ºÃÑ· Ñ‘HõÅ ^•HÍ HÀÑÖ Hõey
LO_»_»O, =∂\Ï¡_ç`Õ |∞ã¨∞û, Hõã¨∞û =∞#_»O, ^Õ"åÅÜ«∂Å K«∞@∂ì u~°QÆ_»O H˘kÌ ~ÀAÅ∞ ^Õ=Ù_»∞<åfl_»x, H˘kÌ
~ÀAÅ∞ ^Õ=Ù_»∞ ÖË<Õ ÖË_»x, PHÍâ◊=ÚÃÑ· Lq∞‡ =ÚYOÃÑ· K«e¡OK«∞HÀ=_»O, `«~°∞"å`« `≥Ñ¨Êie¡ =ÚYO Hõ_»∞QÆ∞
37
HÀ=_»O, W@∞=O\˜ =¸~°öÑ¨Ù Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞_»O, ™êfi=ÚÅ K«∞@∂ì `åÜ≥∞`«∞ÎÅ HÀãÖ u~°QÆ_»O, `åÜ≥∞`«∞ÎÅ
|~°∞=ÙÅ∞ "≥∂Ü«∞ÖËHõ ‰õΩO@∞`«∂ #_»=_»O, QÆ∂x ~å=_»O, ^˘OQÆ ™êfi=ÚÅ‰õΩ |Öˇ·áÈ=_»O, WO\˜ `åàÏÅ#∞
Ãã·`«O ^˘OQÆ ™êfi=ÚÅ‰õΩ JÑ¨Ê*ˇÑ¨Ê_»O, z#fl Ñ≤Å¡"å_ç =∞#ã¨Î`«fiO =Öˇ "åiKÕuÖ’ "≥∂ã¨áÈ=_»O, QÆ∞@∞ì#∞
#_»Ñ_¨ O» , QÆ∞@∞ìQÍ ™êQÆ_O» , z#fláê\˜ ãÖ^Œ∞Ö’¡ Z‰õΩ¯=QÍ u~°Q_Æ O» , HÍ=∞ HÀiHõÅ∞#fl#∂ ã¨ÑÅ¨¶ O HÍÖËHáõ È=_»O,
#~åÅ |ÅÇ‘Ï#`«, =ºaèK«iOK«_»O, XHÀ¯ ™êi <À\˜#∞O_ç =∂@ ãïQÍ ÃÑQÆÅHõáÈ=_»O, Ñ≤zÛ Ñ¨@ì_»O
`«k`«~=° ÚÅ∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞QÎ Í LO_ç, Z`≥#Î· JO`«ã∞¨ Å÷ ∞, =∂_ôÅ∞, Jáê~ü"ì ∞≥ O\òÅ∞,
ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡, H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ì, q∞„~°∞QÍ LO_»@=Ú, `«k`«~°=ÚÅ∞ L#flKÀ ^Œi„^Œ=Ú, q<åâ◊#=Ú,
W`«~°„`å. JO^Œ∞=Å¡ "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞Î, `«QÆ∞æÅ∞ ÖË‰õΩO_»QÍ <≥·|∞∞u Hõ<åfl `«‰õΩ¯=QÍ Dâß#º=Ú Hõ<åfl
Z`«∞ÎQÍ LO_ÕÖÏ K«∂ã¨∞HÀ"åe.
L`«Î~°=Ú
L`«Î~°O ‰õΩÉèË~°O, ÅH©; ã¨=∂# ™ê÷#O. ^èŒ<åkèÑ¨`«ºO.
QÆ$Ç¨Ï=Ú "≥Å∞Ñ¨Å L`«~Î ° ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å=¡ ÚQÍ LO_ç, ÉÏ=ÙÅ∞, QÀ`«∞Å∞, QÆ∞O`«Å∞, H˘Å#∞Å∞, HÍÅ∞=Å∞
L#flKÀ =Ú\˜ìO^ŒÖÏ¡ |OQÍ~°O, ~°∂áê~Ú HÀãÖ "≥o`Õ Ñ¨k ~°∂áêÜ«∞Å∞ ÅÉèíºO HÍ=_»O, Ô~O_»∞ =¸_»∞
"åºáê~åÅ∞ LO_»_»O, "å\˜Ü«∞O^Œ∞ Jaè=$kú, P~ÀQÆºO ÉÏQÆ∞O_»_»O, p‰õÄ zO`å ÖËx r=#O, Éè’QÆ ÉèÏQÍºÅ∞,
^èŒ# ^è•#ºÅ∞, ã¨HõÅ ã¨∞MÏÅ∞, ã¨~°fi â◊√ÉèÏÅ∞, x`åº#O^ŒO, ã¨~°fi^• ãÖ`À+Ö, ^èŒ#O ÉÏQÍ ‰õÄ_ç LO_»_»O,
ÉÏºO‰õΩÅ Ü«∞O^Œ∞ K«Hõ¯QÍ ^èŒ# xÅfiÅ∞ Hõey LO_»_»O, Ñ≤Å¡Å‰õΩ q^•º „áêÑ≤Î, P_»Ñ≤Å¡Å‰õΩ =∞Oz ãÖ|O^è•Å∞
ÅaèOK«_O» W`«~„° `å. QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ L`«~Î ° ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞QÎ Í LO_ç, Z`≥#Î· JO`«ã∞¨ Å÷ ∞, =∂_ôÅ∞, Jáê~ü"ì ∞≥ O\òÅ∞,
ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡, H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, q∞@ì, q∞„~°∞QÍ LO_»@=Ú, `«k`«~°=ÚÅ∞ L#flKÀ x`«º ^Œi„^ŒO, =∞O^Œ∞
=∂‰õΩÅ‰õΩ ^èŒ#=Ú <åâ◊#O KÕã¨∞HÀ=_»O, J<å~À QÍºÅ∞, "≥∞^Œ_»∞ xO_® PÖ’K«#Å∞, x+¨Øª~åÅ∞, xO^ŒÅ∞, ^èŒ#
#ëêìÅ∞, "åºáê~° #ëêìÅ∞, |∞kú =∂O^ŒºO, J#∞‰õÄeOK«x ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞, P_»"åi ÃÑ`«Î#O, H©K«∞ÖÏ@Å∞,
H˘\Ï¡@Å∞, ‰õΩ=Ú‡HÀ=_®Å∞, QÆÖÏ@Å∞, x`«º=¸ =iúÅ∞¡`∞« O\Ï~Ú, ÉÏH©Å∞ =ã¨∂Å∞ HÍHõáÈ=_»O, W`«~„° `å.WO\˜
|Ü«∞@ ÃÇÏK«∞Û`«QÆ∞æÅ∞ LO_»_»=∞<Õk =∞#HõO\˜ K«∂Ñ¨Ù`À ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ Hõ#|_»Hõ H˘Å`«`À ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞
HõxÑ≤Oz#KÀ Jk ^À+Ö HÍx, â◊√ÉèíO HÍx Z‰õΩ¯= „Ñ¨ÉèÏ=O QÆ$Ç¨ÏOÃÑ· K«∂Ñ≤OK«^Œ∞. J#QÍ XHõ `«∂~°∞Ê
QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ fã¨∞HÀO_ç. D QÆ$Ç¨ÏO |Ü«∞@ Dâß#ºO ÉèÏQÆO Ü«∞O^Œ∞ Z`«∞Î Hõey=ÙO_ç PˆQflÜ«∞O #‰õΩ
"≥à◊√§H˘Ån Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ "åã¨∞Îs`åº â◊√ÉèíHõ~°=Ú HÍ^Œ∞ Hõ^•. JÖÏQÆx Wk HõO\˜ K«∂Ñ¨Ù‰õΩ HõxÑ≤OKÕ ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æ
J~Ú=ÙO_®e. JÖÏHÍHõ Z`«∞Î Ñ¨Å¡=Ú J<Õk HõO\˜K«∂Ñ¨Ù‰õΩ HÍHõ H˘Å`«Å∞ f¿ãÎ `«Ñ¨Ê Z`«∞Î Ñ¨ÖÏ¡Å∞ |Ü«∞@
Ñ¨_»HõáÈ`Õ P ^ÀëêÅ∞ q∞=Ú‡Å#∞ JO`«QÍ Ug∞ KÕÜ«∞=<Õk QÆ=∞xOKåe. XHõ"Õà◊ QÆ$Ç¨ÏO |Ü«∞@ Dâß#ºO
=∞iÜ«Ú PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆO Ü«∞O^Œ∞ H˘Å`« fã¨∞H˘x Dâß#ºO Z`«∞ÎQÍ LO^Œx PˆQflÜ«∞O Ñ¨Å¡"≥∞ÿO^Œx Ü≥∂K«#
KÕÜ«∞_»O =^Œ∞Ì. H˘Å`«`À =∂„`«"Õ∞ `≥e¿ã QÆ$Ç¨ÏO |Ü«∞@ Z`«∞ÎÑ¨ÖÏ¡Å∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ ÃÑ^ŒÌQÍ W|ƒO^Œ∞Å‰õΩ
QÆ∞iKÕÜ«∞=Ù.
38
g^èŒ∞Å∞
"åã¨∞Î âßGOÖ’ g^èŒ∞Å‰õΩ XHõ QÆ∞iÎOÑ¨Ù HõÅ^Œ∞. =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ gkè Éèí∂q∞ =∞@ì=Ú
Z`«∞ÎQÍ#∂, ÖË^• Ñ¨Å¡=ÚQÍ#∂ L#flKÀ ^•x „Ñ¨ÉèÏ==Ú =∞# QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· „Ñ¨ãïOÑ¨ KÕÜ«Ú#∞.
Ñïã¨~°"åã¨∞ÎÖ’ Wk XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞. =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ "å_»∞HõÖ’ L#fl #_»Hõ#∞, ~À_»∞¤#∞, gkè
JO\Ï=Ú. D g^èŒ∞Å∞ ‰õÄ_® =∞# QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ K«∂Ñ≤™êÎ~Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ =∞#k `«∂~°∞Ê
gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú J#∞‰õΩO^•=Ú. J#QÍ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# ~À_»∞¤ ^ŒH˜Δ}=Ú #∞O_ç L`«Î
~åxH˜ ™êQÆ∞`«∞O@∞Ok. D ~À_Õ¤ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Ñ¨Å¡=ÚQÍ LO_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ ™êˆQ H˘nÌ q∞„~°∞ ÖË^•
Z`«∞Î J~Ú#KÀ P ~À_»∞¤ Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ =∞#‰õΩ JO^ŒHõ ÃÑ·QÍ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
W™êÎ~Ú.
XHõ"Õà◊ gkè ^ŒH˜Δ}=Ú#O^Œ∞ q∞„~°∞, Z`«∞ÎQÍ LO_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ áÈ=Ù H˘nÌ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ P
â◊√ÉèíÑ¶ë`«=ÚÅ∞ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ JO^Œ∞`å~Ú. `«^•fi~å ^èŒ#=$kú W`«~°„`å J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# Ñï}Ï=∞=ÚÅ∞
LO_»∞#∞. g^èŒ∞Å∞ "Õ~°∞ =∞iÜ«Ú gkè áÈ@∞¡ "Õ~°∞. â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# gkè K«∂Ñ¨ÙÅ`À J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# r=#O
Åaèã¨∞ÎOk. Jâ◊√Éèí Hõ~°"≥∞ÿ# gkèáÈ@¡`À rq`«O „Éèí+¨μìÑ¨_»∞`«∞Ok. â◊√Éèí=Ú HÍh Jâ◊√Éèí=Ú HÍhÜ«∞O_ç
gkèáÈ@¡ „Ñ¨ÉèÏ==Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· KåÖÏ Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. J^Õ g^èŒ∞Öˇ·`Õ â◊√ÉèÏâ◊√Éèí=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú
JO`« Z‰õΩ¯=QÍ LO_»^Œ∞. HÍh z#fl áê\˜ „Ñ¨ÉèÏ==Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· K«∂Ñ≤ã¨∞ÎOk.
g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Îs`åº L#flKÀ |Ü«∞@gkè â◊√Éèí=Ú HÍh, Jâ◊√Éèí=Ú HÍh „Ñ¨ÉèÏ==Ú H˘kÌQÍ
LO@∞Ok. J^Õ g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞ HÀHõáÈ~Ú #@¡~Ú`Õ |Ü«∞@ gkè „Ñ¨ÉèÏ=O HÍã¨Î
Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok.
`«∂~°∞Ê gkè
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ |Ü«∞@ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# gkè L#flKÀ P gkèx `«∂~°∞Ê gkè JO\Ï~°∞. D
`«∂~°∞Ê gkè L`«Î~°=Ú #∞O_ç ^ŒH˜Δ}=ÚQÍ ÖË^• ^ŒH˜Δ}=Ú #∞O_ç L`«Î~°=ÚQÍ ™êQÆ∞`«∞Ok. g∞~°∞ ZÖÏ
J#∞‰õΩ<åfl XHõ¯>Ë. J~Ú`Õ "åã¨∞Î âßGA˝Å∞ =∂„`«=Ú ^ŒH˜Δ}=Ú #∞O_ç L`«Î~°=Ú áÈ`«∞O^Œx JO\Ï~°∞.
^ŒH˜Δ}=Ú #∞O_ç L`«Î~°=Ú "≥·Ñ¨ÙQÍ #_»Hõ â◊√Éèí=Ú HÍ=Ù# D q^èŒOQÍ J#_»O Ñïáê\˜. JO`ÕQÍx
„Ñ¨`ÕºHÕz nxH˜ F q^è•#=Ú JO@∂ ÖË^Œ∞. `«~°∞"å`« JO`«Ü«¸ D q^èŒOQÍ<Õ "å_»∞Hõ q^è•#=Ú#∞
áê\˜^•Ì=Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ „Ñ¨Hõ¯ ¿ÑrÖ’x Ñ¨@=Ú#∞ QÆ=∞xOK«O_ç.
ã¨=∞„QÆ "åã¨∞Î ™ê~åOâ◊ „QÆO^äŒO, #g# "åã¨∞Î âßG ~°Ç¨Ï™êºÅ∞, fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞, ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ
=∞^èŒº SHõº`« W`åºk Z<Àfl q+¨Ü«∂Å∞ á⁄O^Œ∞Ñ¨~°z# ''â◊√Éèí"åã¨∞Î—— Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ K«k"å~å! "Õ∞^è•=ÙÅ#∞
Ãã·`«O PÖ’zOÑ¨*Ëã≤#@∞=O\˜k D Ñ¨Ùã¨ÎHõO. "åã¨∞Î âßG Ñ¨Ùã¨ÎHõ „Ñ¨ÑÖK«OÖ’<Õ Z<Àfl ãÖ=`«û~åÅ `«~°∞"å`«
q_»∞^ŒÖˇ·##∂ `«Å=∂xHõOQÍ xez TÇ≤ÏOK«x J=∞‡HÍÅ#∞ `«# ã¨fiO`«O KÕã¨∞H˘x, iHÍ~°∞¤ „|^ŒúÅ∞ H˘\˜ì#
''â◊√Éèí"åã¨∞Î—— Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ PÅã¨ºO KÕÜ«∞Hõ D k#"Õ∞ H˘#O_ç. Ju ã¨fiÅÊ"≥∞ÿ# ^èŒ~°ˆH e-book #∞ g∞‰õΩ
JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOK«_»"≥∞ÿ#k. - ~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
39
`«∂~°∞Ê gkè
L`«Î~°O QÆ$Ç¨ÏO ^ŒH˜Δ}=Ú
Ñ¨_»=∞~°
D #=¸# Ñ¨@=ÚÖ’ #_»Hõ#∞ ^ŒH˜Δ}=Ú #∞O_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∞#fl@∞¡QÍ K«∂Ñ¨_»"≥∞ÿ#k.
XHõ"Õà◊ "åã¨∞ÎÑ¨@∞ì QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ gkèH˜ L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú# ÉÏQÍ Z`«∞ÎQÍ, q∞„~°∞QÍ LO_ç ^ŒHΔ̃}=Ú#‰õΩ
ÉÏQÍ Ñ¨Å¡=ÚQÍ L#flKÀ ^ŒH˜Δ}=Ú Ñ¨Å¡=Ú HÍ‰õÄ_»^Œ∞ HÍ|\˜ì Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· HÍã¨Î „Ñ¨ÉèÏ==Ú
K«∂Ñ≤OK«∞#∞. `«^•fi~å ã¨=∞Ü«∂xH˜ ~å=Åã≤# ™⁄=Ú‡ KÕuH˜ JO^ŒHõáÈ=_»=Ú, JÅs˚Å∞, K«~°‡ "åº^èŒ∞Å∞
ÖÏO\˜ z#fláê\˜ ~ÀQÍÅ`À ÉÏ^èŒÑ¨_»_»O, ÃãÊ‰õΩºÖË+¨<£ al<≥ãπ ^•fi~å HÍÃã·Î<å #+¨ìO [~°QÆ_»O, g∞~°∞ z#fl
"≥Ú`åÎÅ∞ JÑ¨C WzÛ# "å~°∞ S.Ñ≤. ÃÑ@ì_O» , z#fl"≥Ú`åÎÅ‰õΩ ã¨∂ºi\©Å∞ W=fi_»O, ã¨∂ºi\© fã¨∞‰õΩ#fl"å~°∞
*Ï~°∞HÀ=_»O `«Ñ¨Ê^Œ∞ HÍ|\˜ì g∞~°∞ _»|∞ƒ Hõ@ì_»O ÖÏO\˜q [~°QÆ_»O, HÍã¨Î =∞#âß≈Ou HÀÖ’Ê=_»O
`«k`«~°=ÚÅ∞ ãÖÉèíqOK«∞#∞. Uk [iy##∂ KåÖÏ z#flQÍ<Õ [~°∞QÆ∞#∞.
XHõ"Õà◊ g∞ `«∂~°∞Êgkè, QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê gkè ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞ÎQÍ LO_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ
™êQÆ∞H˘nÌ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ =∞Oz â◊√Éèí Ñï}Ï=∞=ÚÅ∞ g∞‰õΩ ÅaèOK«∞#∞. P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_»_»O. WzÛ#
™⁄=Ú‡ JO`«Ü«¸ `«fi~°QÍ =ã¨∂Å∞ HÍ=_»O, z#fl áê\˜QÍ Ãã·_£ al<≥ãπ U~°Ê_»_»O, ~å^Œ∞ J#∞‰õΩ#fl ™⁄=Ú‡
KÕuH˜ ^ŒHõ¯_»O JÅs˚Å∞, K«~°‡ "åº^èŒ∞Å∞, W`«~°„`å z#fláê\˜ ~ÀQÍÅ∞ =∂Ü«∞=∞=_»O, =∞#=Ú K≥Ñ¨ÙÊ`«∞#fl
=∂@ W`«~°∞Å∞ „â◊^ŒúQÍ q#_»=Ú, ã¨=∞Ü«∂xH˜ Ñ¨x"å~°∞ ~å=_»O P#O^ŒHõ~°"≥∞ÿ# r=#O `«k`«~°=ÚÅ∞.
^ŒH˜Δ} gkè
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} "≥·Ñ¨Ù# gkè L#flKÀ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ^ŒH˜Δ} gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú JO\Ï~°∞.
=∞iÜ«Ú P gkèx ^ŒH˜Δ} gkè JO\Ï~°∞. ™ê^è•~°} ÉèÏ+¨Ö’ ^ŒH˜Δ} gkèx Ñ¨tÛ=∞=Ú#∞O_ç `«∂~°∞Ê‰õΩ
™êQÆ∞`«∞Ok Jx JO\Ï~°∞. H˘O^Œ~°∞ <≥·|∞∞u #∞O_ç PˆQflÜ«∞=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∞Ok JO\Ï~°∞. ã¨Ô~·# Ñ¨^Œúu
=∂„`«=Ú Ñ¨tÛ=∞=Ú #∞O_ç `«∂~°∞Ê‰õΩ J<åe. ZO^Œ∞HõO>Ë =∞# Z^Œ∞iO\˜ "åà◊§‰õΩ W^Õ gkè L`«Î~° gkè
J=Ù`«∞Ok Hõ^•. JÑ¨C_»∞ "åiH˜ <≥|· ∞∞u #∞O_ç PˆQflÜ«∞=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∞Ok J#_®xH˜ gÅ∞ÖË^∞Œ . "åÜ«Ú=º=Ú
#∞O_ç Dâß#º=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∞Ok Jx J#∞HÀ"åeû =ã¨∞ÎOk.
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ QÆÅ ^ŒH˜Δ}gkè <≥·|∞∞u „áêO`«=Ú ÉÏQÍ Z`«∞ÎQÍ, q∞„~°∞QÍ LO_ç
`«∂~°∞Ê‰õΩ ™êˆQH˘nÌ J#QÍ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ PˆQflÜ«∞=Ú k‰õΩ¯QÍ ™êQÆ∞H˘nÌ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ Éèí„^Œ`« QÆÅ
r=#=Ú, =∂@, Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç, ^è#Œ =$kú, PÜ«Ú+¨μ¬, P~ÀQÆº=Ú, ‰õΩÖÏ™ê r=#=Ú, =∞#âß≈Ou `«k`«~=° ÚÅ∞.
W^Õ gkè <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Z`«∞ÎQÍ L#flKÀ ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ
LO_»_»O, <À@#∞O_ç =∂@ ãïQÍ ~åHõáÈ=_»O, „Ñü XHõ Ñ¨xH© ÉèíÜ«∞Ñ¨_»_»O, ZÑ¨C_»∞ U=∞ø`«∞O^À J<Õ
>ˇ#¬<£, J<å~ÀQÆº=Ú, Jã¨~å ÖË‰õΩO_® áÈ=_»O, Ñ¨#∞Å P@OHõO, _®Hõì~°¡ ^ŒQÆæ~°‰õΩ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ "≥à◊§_»O
40
[~°∞QÆ∞#∞. XH˘¯Hõ¯™êi QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ "åã¨∞Î ãïQÍ ÖË#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞iÜ«Ú W`«~° "åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞
Hõeã≤#Ñ¨ÙÊ_»∞ =∞~°}ÏÅ∞ ‰õÄ_® ãÖÉèíqOKÕ „Ñ¨=∂^Œ=Ú =ÙOk. ÖË^• Ñ¨HõΔ"å`«=Ú ÖÏO\˜ |Å"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ
áêÅ∞ Ñ¨_»=Åã≤ =ÙO@∞Ok.
Ñ¨tÛ=∞ gkè
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ "≥·Ñ¨Ù# gkè L#flKÀ ^•xx Ñ¨tÛ=∞ gkè JO\Ï~°∞. D gkè ^ŒH˜Δ}=Ú
#∞O_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∂ LO@∞Ok. W^Õ gkèÖ’ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú Z`«∞ÎQÍ LO_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ "≥à◊√§
H˘nÌ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ Éèí„^Œ`« Hõey# r=#=Ú, „Ñü+¨ª, ^èŒ# xÅfi, P~ÀQÆº=Ú, |O^èŒ∞=ÙÅÖ’,
¿ãflÇ≤Ï`«∞ÅÖ’, ã¨=∂[=ÚÖ’ Q“~°==Ú L#fl`«"≥∞ÿ# PÖ’K«#Å∞ "å\˜x J=∞Å∞ [~°Ñ¨_®xH˜ „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚÅ∞,
„Ñ¨Ü«∞`«fl q[Ü«∞=Ú `«k`«~°=ÚÅ∞. <≥·|∞∞u #∞O_ç L`«Î~°=Ú#‰õΩ Ñ¨Å¡=Ú J#∞#k QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe
„Ñ¨Ç¨sQÀ_» Éèí∂q∞ =∞@ì=Ú Hõ#fl#∂ Ñ¨Å¡=Ú HÍ~å^Œ∞. D Éèí∂q∞ =∞@ì=Ú Hõ#fl#∂ „Ñ¨Ç¨s |Ü«∞@
"åÜ«∞=º ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ ^À+¨ÑïÇ¨~°OQÍ =∞# QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œe „Ñ¨Ç¨sÖ’ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú#∞
Z`«∞Î KÕã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ =∞Ozk. H˘O^Œ~∞° XHõ „Ñ¨âfl◊ "Õã∞¨ OÎ \Ï~°∞. Ñ¨tÛ=∞ =ÚY^•fi~°=Ú QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú
Ü≥∂yOK«^Œ∞. nx=Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ J<ÕHõ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞~“`«∞O\Ï~°∞ Jx... <å ã¨ = ∂^è • #OQÍ giHÀ
q+¨Ü«∞O K≥|∞`å#∞. XHõ"Õà◊ x[OQÍ Ñ¨tÛ=∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü≥∂yOK«HõáÈ`Õ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’ áêuHõ âß`«O
QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞ =Åã≤ =ã¨∞ÎOk. gi „Ñ¨â◊fl‰õΩ J~°÷O ÖË^Œ∞. [~°∞QÆ∞`«∞#fl Ü«∞^•~°÷O U=∞O>Ë Ñ¨tÛ=∞
=ÚY^•fi~° QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=ÚÖ’ „Ñ¨Ç¨s =ÙO_ç `«∂~°∞Ê# MÏm ÖËHõáÈ=_»O =Å¡ L`«Î=∞ Ñ¶ë`åÅ∞
~å=Ù. W@∞=O\˜q HÍ~°}ÏÅ∞. Jq QÆ=∞xOÑ¨Hõ H˘O^Œ~°∞ U^Õ^À `≥Å∞Ñ¨Ù`«∂ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ ÉèíÜ«∞„ÉÏO`«∞Å‰õΩ
QÆ∞i KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. W@∞=O\˜ "åi q+¨Ü«∞OÖ’ P^Œ∞~åú Ñ¨_»=Åã≤# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. <≥·|∞∞u Ñ¨Å¡"≥∞ÿ
L`«Î~°=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∂ Z`«∞ÎQÍ L#flKÀ ÃÑ· K≥Ñ¨C‰õΩ#fl "å\˜H˜ =ºuˆ~Hõ=ÚQÍ [~°∞QÆ∞#∞. ÃÑ·QÍ =∞~°}ÉèíÜ«∞O,
~ÀQÍÅ∞, ^Œi„^Œ=Ú `«k`«~°=ÚÅ∞.
L`«~Î ° gkè
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~° "≥·Ñ¨Ù# gkè L#flKÀ ^•xx L`«Î~° gkè JO\Ï=Ú. D gkè Ñ¨_»=∞~° #∞O_ç
`«∂~°∞Ê‰õΩ ™êQÆ∞`«∂ LO@∞Ok. "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Z`«∞ÎQÍ LO_ç Dâß#º=Ú#‰õΩ "≥à◊√§ H˘nÌ Ñ¨Å¡=ÚQÍ
L#flKÀ ^èŒ#=$kú, xÅHõ_» Hõey# r=#=Ú, JxflO\Ï Jaè=$kú, Ô~O_»= "åºáê~° „Ñ¨Ü«∞`«fl=ÚÅ∞, ^èŒ#=Ú
H˘~°‰Ωõ W`«~∞° Å∞ "≥∂ãÿOKåÅx „Ñ¨Ü∞« uflOz<å "åi „Ñ¨Ü∞« `åflÅ∞ Ñ¶e¨ OK«Hõ áÈ=_»O, P~ÀQÆº=Ú, =∞#âß≈Ou,
Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, ã¨∞Y ãÖ`ÀëêÅ∞.
"åÜ«Ú=º=Ú Ñ¨Å¡"≥∞ÿ `«∂~°∞Ê‰õΩ áÈ=Ù H˘nÌ Dâß#º=Ú q∞„~°∞QÍ L#flKÀ ÃÑ· K≥Ñ¨C‰õΩ#fl "å\˜H˜
=ºuˆ~Hõ=Ú [~°∞QÆ∞`«∂ ^Œi„^Œ=Ú, "åºáê~° #+¨ì=Ú, ^èŒ##+¨ì=Ú, =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí, =º^èŒ, ÉÏ^èŒ, JâßOu,
JãÖ`«$Ñ≤ÎHõ~° r=#=Ú =ÙO_»∞#∞.
41
gkèáÈ@∞¡
#g# "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ Hõ$+≤Ö’ XHõ ÉèÏQÆ=Ú D gkèáÈ@∞¡. gkèáÈ@¡<Õ gkè K«∂Ñ¨ÙÅ∞, gkè â◊¥Å,
gkè |Öˇ¡O WOw¡+πÖ’ J~Ú`Õ ¢ã‘ì\ò á¶ÈHõãπ Jx JO\Ï~°∞.
Ñ¨Ó~°fi HÍÅ=ÚÖ’ g\˜ÃÑ· JO`«QÍ J=QÍÇ¨Ï# LO_Õk HÍ^Œ∞. #g# "åã¨∞Î âßGA˝Å∞ D gkèáÈ@¡
q+¨Ü«∞O ÉÏQÍ Ñïâ’^èŒ# KÕâß~°∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞ÎâßGs`åº xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ U^≥·<å gkè
=∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ `å‰õΩ`«∞#flKÀ P gkèx gkè áÈ@∞ ÖË^• gkè K«∂Ñ¨Ù Jx JO\Ï=Ú. =∞Oz gkèáÈ@¡#∞
gkè K«∂Ñ¨ÙÅx, K≥_»∞ gkè áÈ@¡#∞ gkè áÈ@∞¡ Jx JO\Ï~°∞. J#QÍ `«∂~°∞Ê Dâß#º=Ú gkèáÈ@∞#∞
gkè áÈ@∞ J#Hõ `«∂~°∞Ê Dâß#º gkè K«∂Ñ¨Ù JO\Ï~°∞. JÖÏˆQ `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkè K«∂Ñ¨Ù J#~°∞.
`«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ Jx JO\Ï~°∞.
gkèáÈ@¡Ö’ ‰õÄ_® Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞ L<åfl~Ú. 1. |ÅOQÍ `«yÖË gkèáÈ@∞, 2. |ÅÇ‘Ï#OQÍ `«yÖË
gkèáÈ@∞. WÑ¨ÙÊ_»∞ |ÅOQÍ `«yÖË gkèáÈ@∞ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
D Ñ¨@=Ú#∞ QÆ=∞xOK«O_ç.
`«∂~°∞Ê
L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞
L`«Î~°=Ú gkè
^ŒH˜Δ}=Ú
QÆ$Ç¨Ï=Ú
Ñ¨_=» ∞~°
D Ñ¨@=Ú Ü«∞O^Œ∞ HõxÑ≤OKÕ QÆ$Ç¨Ï=Ú ^ŒH˜Δ} gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú. D ^ŒH˜Δ} gkè "≥_»Å∞Ê `«‰õΩ¯=QÍ
LO_ç z#fláê\˜ gkè JxÑ≤OK«∞ ‰õΩO@∞Ok. J^Õ D QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ `«QÆÅ_»O
QÆ=∞xOK«O_ç. Jk ZO`« ÃÑ^ŒÌQÍ LO^À, qâßÅ=Ú Hõey |ÅOQÍ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ `«QÆÅ_»O QÆ=∞xOK«=K«∞Û.
nx<Õ |ÅOQÍ `«yÖË gkè áÈ@∞ JO\Ï~°∞. nx „Ñ¨ÉèÏ==Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· qÑ¨s`«OQÍ LO@∞Ok. WÑ¨C_»∞
|ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞#∞ QÆ=∞xOK«O_ç.
`«∂~°∞Ê
L`«Î~°=Ú gkè
^ŒH˜Δ}=Ú
QÆ$Ç¨Ï=Ú
Ñ¨_=» ∞~°
ÃÑ· Ñ¨@=Ú#O^Œe QÆ$Ç¨Ï=Ú #=¸<å ‰õÄ_® ^ŒH˜Δ} gkè Hõey#k. J~Ú`Õ D ^ŒH˜Δ} gkè ZO`À
qâßÅ`«fi=Ú`À "≥_»Å∞ÊQÍ L#flk. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ |ÅÇ‘Ï#OQÍ LO_»_®xfl QÆ=∞xOK«=K«∞Û.
|ÅÇ‘Ï#OQÍ L#flO^Œ∞=Å¡ Ñ¶ë`åÅ∞ ‰õÄ_® |ÅÇ‘Ï#OQÍ =ÙO_»∞#∞. HÍ~°}"Õ∞=∞O>Ë =∞^èŒºÖ’ "≥_»Å∞Ê
42
Hõey# ^ŒH˜Δ} gkè =ÙO_»_»O =Å¡ ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ#k. HÍ=Ù# gkèáÈ@∞
J#OQÍ<Õ HõOQÍ~°∞ Ñ¨_ç ÉèíÜ«∞Ñ¨_®eû# J=ã¨~°O ÖË^Œ∞. Jk |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ#^• ÖË^• |Å=Ú Hõey L#fl^•
J<Õk QÆ=∞xOKåe. WHõ¯_» g∞~À q+¨Ü«∞O „â◊^ŒúQÍ QÆ=∞xOKåe.
QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Îs`åº x~å‡}O J~Ú#KÀ |ÅÇ‘Ï#"≥∞ÿ# gkáÈ@∞ =Å¡ Jk â◊√ÉèíO HÍh Jâ◊√ÉèíO
HÍh HõeyOKÕ gkèáÈ@∞ J~Ú<å ^•x „Ñ¨ÉèÏ==Ú QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· |ÅÇ‘Ï#=ÚQÍ LO_»∞#∞. HÍ=Ù<Õ "åã¨∞Î
âßGA˝Å∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ "åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞HÀ=∞x Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ `≥Å∞Ñ¨Ù`å~°∞. D gkè áÈ@∞¡ ‰õÄ_® Ñïã¨~°
"åã¨∞ÎÖ’ XHõ ÉèÏQÆ"Õ∞. =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú `«Hõ¯ q∞ye# |Ü«∞@ „áêO`«=ÚÖ’ U^≥·##∂ Ñïã¨~°"åã¨∞Î „HÕ^Œ<Õ
ÖˇHõ¯. JO^Œ∞ˆH gkèáÈ@∞ J#QÍ<Õ =ÚO^Œ∞QÍ =∞#=Ú ÑïQÆ}#Ö’xH˜ fã¨∞HÀ"åeû# q+¨Ü«∂Å∞ KåÖÏ
L<åfl~Ú.
1. gkè áÈ@∞ gkè Ü≥ÚHõ¯ "≥·âßÅº=Ú 2. [#™êO„^Œ`« Z‰õΩ¯=QÍ Hõey#^• ÖË^• 3.
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ gkèáÈ@∞ <Õ~°∞QÍ `«QÆ∞Å∞`«∞#fl^• ÖË^• =∞^èŒº U^≥·<å ~°Ç¨Ï^•i L#fl^• 4. XHõ"Õà◊ ~°Ç¨Ï^•i
L#flKÀ P ~°Ç¨Ï^•i "≥·âßÅº=Ú ZO`« ^•x [# ™êO„^Œ`« ZO`«. 5. gkèáÈ@∞ `«QÆ∞Å∞`«∞#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú
"åã¨∞Îs`åº xi‡Oz#^•, ÖË^•, J#∞ q+¨Ü«∂Å#∞ ÑïQÆ}#Ö’H˜ fã¨∞HÀ"åe.
ÖÏÉèí=Ú QÍh, #ëêìÅ∞ QÍh =∞#=~°ˆH JO`«=Ú HÍ=Ù. =∞# `«~°∞"å`« `«~åÅ "åiH˜ ‰õÄ_®
`«QÆ∞Å∞‰õΩO\Ï~Ú. ÖÏÉèí"≥∞ÿ`Õ Ñ¶¨~åfiÖË^Œ∞, U `˘O^Œ~å ÖË^Œ∞. ãÖ`À+¨"Õ∞. J^Õ #+¨ì"≥∞ÿ`Õ q∞_ç q∞_ç *Ï˝#O`À
=∞#O KÕã∞¨ ‰õΩ#fl Ñ¨xH˜ J#=ã¨~O° QÍ Ñ¶∞¨ ’~°"∞≥ #ÿ ÉÏ^èÅŒ ∞ Ñ¨_=» Åã≤ LO@∞Ok. â◊√Éè"í ∞≥ #ÿ gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
`«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ <åÜ«∞‰õΩÅ`À áÈ~å_ç<å ÔQÅ∞Ñ¨Ù =∞#^Õ J=Ù`«∞Ok. Jâ◊√Éèí"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
`«QÆ∞Å∞K«∞#flKÀ |ÅÇ‘Ï#∞Å`À áÈ~å\ÏxH˜ ‰õÄ_® HõhãÖ ã≤^ŒúÑ¨_»ÖË=Ú. â◊√Éèí"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞ aHÍix
~åA#∞ KÕã¨∞ÎOk. Jâ◊√Éèí"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞ ~åA#∞ aHÍix KÕã¨∞ÎOk.
WÑ¨C_»∞ =∞#=Ú gkèáÈ@∞¡ Zxfl JO^Œ∞Ö’ â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ#q Zxfl, Jâ◊√Éèí Hõ~°"≥∞ÿ#q Zxfl J<Õ
q+¨Ü«∞=Ú#∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞¡ : 1. Dâß#º gkèáÈ@∞ 2. `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞ 3. `«∂~°∞Ê
gkèáÈ@∞ 4. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 5. ^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞ 6. Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ 7. Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º
gkèáÈ@∞ 8. L`«Î~° gkèáÈ@∞ 9. L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞.
Jâ◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞¡ : 1. `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 2. PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ 3. ^ŒH˜Δ}
<≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ 4. <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ 5. Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ 6. "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ 7.
L`«Î~° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞.
D q^èŒ"≥∞ÿ# â◊√Éèí =∞iÜ«Ú Jâ◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# gkèáÈ@∞¡ QÍHõ H˘xfl gkè áÈ@∞¡ ^˘OQÆ ÖÏQÍ WO\˜x
`«QÆ∞Å∞`«∞O\Ï~Ú. g^èŒ∞Å∞ HÍx gkèáÈ@∞¡ Wq. gkèÖÏ Hõ#Ñ¨_»‰õΩO_® QÆ$Ç¨xH˜ gkèáÈ@∞ `«QÆ∞Å∞`«∞O@∞Ok.
QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O HÀãÖ ZÖÏO\˜ ã¨÷Å=Ú#∞ H˘<åe, QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ZÖÏ xi‡OK«∞HÀ"åe, Hõ\ ˜ì# QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#∞
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞, L#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ KÕÜ«∞=Åã≤# "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞ W`åºk Z<Àfl =O^ŒÅ
q+¨Ü«∂Å#∞ F~°∞Ê`À Ui, ‰õÄiÛ JOkOz#@∞=O\˜ ''â◊√Éèí"åã¨∞Î ã¨ÅÇ¨Å∞—— e-book #∞ WÑ¨C_Õ g∞
ã¨fiO`«O KÕã¨∞HÀO_ç. "≥Å g∞~°∞ TÇ≤ÏOK«ÖË#O`« `«‰õΩ¯= ^èŒ~°.
- ~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
43
Dâß#º gkèáÈ@∞
~åA QÍi U#∞QÆ∞ ^ŒO_»#∞ Ñ¨@∞ìH˘x HÍÉ’ÜÕ∞ ~åA HÀãÖ T~°O`«Ü«¸ uiy#^Œ@. P
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ Ñ¨@ì} [#∞ÅO^Œ~°∂ Z=~À J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞, Z=i "≥∞_»#∞ Ñ¨ÓÅ=∂Å =iã¨∞ÎO^À, ~å[ºÅH©;
=iã¨∞ÎO^À J#∞‰õΩO@∂ K«iÛOK«∞H˘x `«=∞ J^Œ$ëêìxfl ÑïH˜ΔOK«∞HÀ=_®xH˜ QÆ["åÇ¨Ï#O =ÚO^Œ∞‰õΩ "≥à◊¡_»O
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œ@. JÖÏˆQ JO`«\ ˜ J^Œ$ëêìxfl Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
L`«~Î =° Ú, `«∂~°∞Ê#‰õΩ =∞^èºŒ QÆÅ „áêO`«=Ú#∞ Dâß#º=Ú JO\Ï~°<Õ q+¨Ü∞« =Ú g∞‰õΩ `≥Å∞ã¨∞. YzÛ`«=ÚQÍ
Dâß#º =¸Å‰õΩ `«yÖË gkèáÈ@∞#∞ Dâß#º gkèáÈ@∞ JO\Ï~°∞. Dâß#º gkèáÈ@∞ L#fl QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞
J^Œ$+¨ì=O`«∞Å∞QÍ K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞. XHõ"Õà◊ g∞ ^Œ$+≤ìH˜ W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ J=∞‡Hõ=Ú#‰õΩ =zÛ#KÀ
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® H˘#O_ç. ™ê^è•~°}OQÍ W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Å∞ J=∞‡HÍxH˜ LO_»=Ù. XHõ"Õà◊ J=∞‡Hõ=∞O@∂
[~°∞QÆ∞K«∞#flKÀ J=Ú‡"å~°∞ q^ÕâßÅ‰õΩ "≥o§áÈ`«∂ ÖË^• W`«~° ^Œ∂~° „áêO`åÅ‰õΩ "≥o§áÈ`«∂ J=∞‡=Åã≤O^Õ
HÍh U W`«~° ^Œ∞+¨Êi}Ï=∞=ÚÅ∞ [iy J=∞‡HõO KÕÜ«∞_»=∞<Õk LO_»^Œ∞. Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ
â◊√Éèí=ÚÅ∞ `«Ñ¨Ê Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞ LO_»=Ù. D QÆ$Ç¨Ï=Ú"å~°∞ "åã¨∞Îs`åº QÆ$Ç¨xfl x~å‡}O HÍqOK«∞H˘x=ÙO>Ë
Éèí∂Ö’Hõ "≥·‰õΩO~î°=ÚQÍ gi QÆ$Ç¨Ï=Ú =iúÅ∞¡`«∞Ok.
â◊√ÉèíÑ¶ë`«=ÚÅ∞ :– =∞#âß≈Ou, x~°O`«~° ^èŒ#=$kú, q^ÕâßÅ‰õΩ "≥à◊§_»O, =Oâßaè=$kú, Ñ¨\ ˜ì# „Ñü
Ñ¨xÖ’#∂ q[Ü«∞O, ^ÀëêÅ∞ ÖËx HÍ~°º=ÚÅ∞, Ç¨Ï$^ŒÜ∞« P#O^ŒO, q^ŒºÖ’ Ñ≤ÅÅ¡ ∞ JO^ŒiHõ<åfl =ÚO^Œ∞O_»_O» ,
Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, ã¨HõÅ ãÖÑ¨^ŒÅ∞, Ü«∞â◊ã¨∞û, H©iÎ, `Õ[ã¨∞û, P#O^ŒO.
Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Å∞ g∞‰õΩ H˘#_®xH˜ ÅaèOK«HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ HõhãÖ H˜~å~ÚH˜
ÅaèOz<å PÅã¨ºO KÕÜ«∞Hõ "≥O@<Õ g∞~°∞#fl WÅ∞¡#∞ =ke W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅÖ’ KÕ~°∞HÀ=_»O=Å¡ ÃÑ·
K≥Ñ¨C‰õΩ#fl â◊√ÉèíÑ¶ë`«=ÚÅ#∞ g∞~°∞ JO^Œ∞HÀ=K«∞Û. W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ HÍã¨Î H˜~å~Ú Z‰õΩ¯"≥·##∂
PÖ’K«# KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. ãÖ=`«û~°O H˜~å~Ú XHõ ~ÀAÖ’ ãÖáêkOK«∞HÀ=K«∞Û. Z=~°∞ K≥á⁄ÊKåÛ~°∞. W@∞=O\˜
QÆ$Ç¨ÅÖ’ Z<≥·fl<å qz„`åÅ∞ [iy QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ L#fl`«∞Å#∞ KÕã¨∞ÎOk. `«~åÅ H˘nÌ W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨ÅÖ’
x=tOKÕ J=HÍâ◊"≥Ú¿ãÎ g∞ =Oâ◊OÖ’ [x‡OKÕ "åi QÆ∞iOz K≥áêÊeû# J=ã¨~°O LO_»^Œ∞. L#fl`«∞Å∞,
=∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞Å∞, |∞kú=∞O`«∞Å∞, *Ï˝#r=ÙÅ∞ [x™êÎ~°∞. P[<å‡O`«O ^èŒ# xÅfiÅ∞.
`«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞
J^Œ$+¨ìO =iOKåÅ<åfl, q^ÕâßÅ‰õΩ "≥àÏ¡Å<åfl, Ñ≤Å¡Å Éèíq+¨º`«∞Î J^Œ∞ƒù`«OQÍ =ÙO_®Å<åfl `«∂~°∞Ê
Dâß#º gkèáÈ@∞¡ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ x"åã¨=ÚO_»O_ç. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê Dâß#º „áêO`«=Ú
#∞O_ç gkèáÈ@∞ `«QÆ∞Å∞ `«∞#fl@¡~Ú`Õ P gkèx `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞ Jx JO\Ï~°∞. D `«∂~°∞Ê
Dâß#º gkèáÈ@∞ Dâß#º gkèáÈ@∞`À ^•^•Ñ¨ÙQÍ ã¨=∂#OQÍ LO@∞Ok. Dâß#º gkèáÈ@∞ WKÕÛ
â◊√ÉèíÑ¶ë`åÅÖ’ KåÖÏ ÉèÏQÆ=Ú ‰õÄ_® `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ JOkã¨∞ÎOk. W@∞=O\˜
QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ ‰õÄ_® g∞‰õΩ ZHõ¯_≥·<å J=∞‡HÍxH˜ HõxÑ≤¿ãÎ "≥O@<Õ H˘<ÕÜ«∞O_ç. ™ê^è•~°}OQÍ W@∞=O\˜
QÆ$Ç¨Å∞ J=∞‡HÍxH˜ ~å=Ù.
44
â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ :– q^ÕjÜ«∂#O, ^èŒ#=$kú, H©iÎ „Ñü+¨ªÅ∞, =Oâßaè=$kú, L#fl`« q^Œº, =∞~åº^Œ,
Q“~°==Ú, P#O^Œ=Ú, ãÖ`À+¨=Ú, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞ W`«~°„`å. W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Å∞ g∞‰õΩ H˘#_®xH˜
ÅaèOK«HõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ HõhãÖ ÉÏ_»∞QÆÔH·<å LO_»O_ç. ãÖ=`«û~åÅ `«~°|_ç WÖÏO\˜ QÆ$Ç¨ÅÖ’ LO_Õ
J=HÍâ◊"≥Ú¿ãÎ g∞ =Oâ◊OÖ’ [x‡OKÕ "å~°∞ |∞kú r=ÙÅ∞, H©iÎ „Ñü+¨ìÅ∞ HõÅ"å~°∞, =∞Ç¨ÏŸ#fl`«∞Å∞,
*Ï˝#r=ÙÅ∞ J=Ù`å~°∞. P[<å‡O`«O H©iÎ „Ñü+¨ìÅ`À áê@∞ ^èŒ# xÅfiÅ∞ Hõey LO\Ï~Ú.
`«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞
z#fl á⁄~°áê@∞ [iy##∂ `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞ `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞QÍ ãÖ`«iOK«∞‰õΩO@∞Ok.
`«∂~°∞Ê gkè, ^ŒH˜Δ} gkè, Ñ¨tÛ=∞ gkè, L`«Î~° g^èŒ∞Å q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ fã¨∞HÀ"åe. KåÖÏ
z#fl á⁄~°áê@∞ [iy##∂ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ HÍHõ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ =K«∞Û J=HÍâ◊=Ú Z‰õΩ¯=. `«∂~°∞Ê
gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç gkè =zÛ =∞# QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ P gkèx `«∂~°∞Ê
gkèáÈ@∞ JO\Ï~°∞. Wk ‰õÄ_® â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅxKÕÛ gkèáÈ>Ë. J~Ú`Õ D gkèáÈ@∞ z#fláê\˜QÍ PˆQflÜ«∞
k‰õΩ¯‰õΩ [iy<å `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞ â◊√ÉèíÅHõΔ}=ÚÅ∞ HÍHõ PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ ÅHõΔ}ÏÅ#∞ Hõey LO@∞Ok.
QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œ∞ "åã¨∞Î ÉÏQÍ áê\Õz L#fl@¡~Ú`Õ W@∞=O\˜ `«∂~°∞Ê gkè =Å¡ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ á⁄O^Õ
J=HÍâ◊O ÉÏQÍ LO@∞Ok. J^Õ "åã¨∞Î ãïQÍ ÖËHõáÈ~Ú#@¡~Ú`Õ D `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞ =Å¡ PtOz#O`«
â◊√ÉèíÑ¶ë`«=ÚÅ∞ á⁄O^ŒQÆÅ=Ú Jx K≥Ñ¨Ê_»O Hõ+¨ìO.
D gkèáÈ@∞ ZÖÏO\˜^ŒO>Ë XHõ "åºáêi `«ÔH¯_» („`åã¨∞) `«∂Hõ=Ú "Õ¿ã@Ñ¨C_»∞ z=iH˜ ÉÏºÅ<£û
J~Úº Ô~O_»∞ ãïã¨=∂# ™ê÷~ÚÖ’ xÅ|_»`å~Ú. Z@∞Ñ¨Hõ¯ H˘kÌQÍ Ñ¨^•~°÷O "Õã≤##∂ J@∞Ñ¨Hõ¯ „`åã¨∞
"≥ÚQÆ∞`æ ∞« Ok. W^Õ q^èOŒ QÍ `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞ ‰õÄ_® QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ Ñ¶e¨ `åÅ#∞ Wã¨∞OÎ k. nx Ñ¨ÓiÎ Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞
JO^Œ∞HÀ"åÅO>Ë QÆ$Ç¨xfl "åã¨∞Îs`åº xi‡OK«∞HÀ"åe.
â◊√Éèí Ñ¶ë`åÅ∞ :– H©iÎ „Ñü+¨ìÅ∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«∞_»O, Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl Ñ¨#∞Å∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ =ÚyÜ«∞_»O,
ãÖ„Ñ¨^•Ü«∂Å#∞ áê\ÕK«_»O, q^Œº, `«k`«~°=ÚÅ∞.
`«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞
U^≥·<å XHõ tHõΔ J=∞Å∞ HÍ=_®xfl K«∂ã≤#KÀ Ñ¨QÆ"å_çH˜ ‰õÄ_® =^Œ∞Ì D tHõΔ J#∞HÀ=_»=Ú Hõ^Œ∞Ì.
JÖÏˆQ U^≥·<å ÉÏ^èŒ‰õΩ QÆ∞Ô~·#Ñ¨ÙÊ_»∞ Ñ¨QÆ"å_çH˜ ‰õÄ_® D ÉÏ^èŒ =^Œ∞Ì J#∞HÀ=_»=Ú [~°∞QÆ∞`«∞Ok. JÖÏO\˜
J#∞Éèí∂ux D `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ Wã¨∞ÎOk. `«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞=Ú #∞O_ç
gkè `«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ ^•xx `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ JO\Ï~°∞. D gkèáÈ@∞#∞ =∂„`«=Ú HõzÛ`«=ÚQÍ
áÈ@∞ J#=Åã≤O^Õ. ZO^Œ∞HõO>Ë D gkèáÈ@∞ =Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞_÷ ∞» #~°Hõ Ü«∂`«##∞ „Ñ¨`º« HõOΔ QÍ J#∞Éèqí OKåeû#
Ñïã≤÷u U~°Ê_»∞`«∞Ok. ™ê^è•~°}OQÍ W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Å∞ J=∞‡HÍxH˜ =ã¨∞ÎO\Ï~Ú. XHõ"Õà◊ g∞ ^Œ$+≤ìH˜
W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ =¿ãÎ ^ŒÜ«∞KÕã≤ H˘#=^Œ∞Ì. nx =Å# Z@∞=O\˜ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ LO_»=Ù.
QÆ$Ç¨Ï=Ú "åã¨∞Îs`åº xi‡¿ãÎ HÍã¨ÎÖ’ HÍÃã·Î<å nx ~åHõΔã¨ |Å=Ú #∞O_ç q„âßOu fã¨∞H˘<Õ J=HÍâ◊O
LO@∞Ok. J^Õ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ "åã¨∞Î áê\ÕK«Hõ áÈ`Õ gkèáÈ@∞ ~åHõΔã¨ â◊H˜Îx Hõey QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷x Ñ‘eÛ Ñ≤Ñ≤Ê
KÕã¨∞ÎOk.
45
Jâ◊√ÉèíÑ¶ë`«=∞Å∞ :– Ñïëê¯~°=Ú HÍx ã¨=∞ã¨ºÅ`À #~°HõÜ«∂`«# J#∞ÉèíqOK«_»O, K«@ì=ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ#

Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«∞_»O JãÖ`«$Ñ≤ÎHõ~° r=#O, „HÀ^èŒ=Ú, HÀÑ¨=Ú, Ñ¨#∞Å P@OHõ=Ú, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# Y~°∞Û, „Ñü
XHõ¯ q+¨Ü«∞O Ö’#∂ JuH˜áÈ=_»O, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# HÍ=∞O, *ˇ·Å∞ÔHà◊§_»O, Jq^Œº, xO^ŒÅ∞, =∞^èŒº¿ã=#O,
á⁄QÆ qÑ¨s`«OQÍ „`åQÆ_»O, "≥∞\˜ìxO\˜H˜ "≥o¡# P_» Ñ≤Å¡Å∞ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞i HÍ=_»O W`«~°„`å.
PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞
HõëêìxH˜ z~°∞<å=∂, ÉÏ^èŒÅ‰õΩ Ñ¨Ù\˜ìxÅ∞¡ ÖÏO\˜ Ñ¶ë`åÅ#∞ PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ Ñ¶ë`åÅ#∞ ~°∞z
K«∂_®e. ãÖÑ¶¨∞ q„^ÀÇ≤ÏH˜ ã¨Ô~·# tHõΔ JO>Ë PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ ÃÑ_»∞`«∂ WOH˘xfl ''J"åã¨∞Î——
ÅHõΔ}ÏÅ#∞ HõÅ∞QÆ*Ë¿ãÎ ^≥|ƒ‰õΩ "≥^Œ= É’#∞Ö’ Ñ¨_ç# ZÅ∞HõÖÏ `«Ü«∂~°∞ HÍQÆÅ_»∞.
~°∞z K«∂ã≤# "å_çˆH LO_ÕÅ∞ ^≥|ƒ Ü≥ÚHõ¯ â◊H˜Î J~°÷=∞=Ù`«∞Ok. JÖÏˆQ PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ QÆÅ
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ ZO`«\ ˜ Hõëêìxfl Z^Œ∞~°∞¯O\Ï~À P QÆ$Ç¨ÏOÖ’ x=ã≤OK«∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞ ÉÏQÍ K≥ÑÊ¨ QÆÅ~°∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç gkè =zÛ `«QÆ∞Å∞K«∞#flKÀ P gkèx PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ JO\Ï~°∞. D PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞
`«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞‰õΩ U =∂„`«O fã≤áÈHõ WOHÍã¨Î Z‰õΩ¯=QÍ ^Œ∞+¨Êe`«=ÚÅ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷xÃÑ·
K«∂Ñ≤ã∞¨ OÎ k. D QÆ$Ç¨Ï=Ú ^•fi~å Z@∞=O\˜ â◊√Éèí Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞x÷ H˜ JO^Œ=Ù. Ñ¶e¨ `«=ÚÅO>Ë ^Œ∞+¨Êeù `«=ÚÅ∞
=∂„`«"Õ∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷_»∞ qO^Œ∞ Éè’[#O P~°yOz #@∞¡ P~°yOKåeû =ã¨∞ÎOk. W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Å∞ J=∞‡Hõ=Ú#‰õΩ
=zÛ#Ñ¨C_»∞ fã¨∞HÀ=^Œ∞Ì. W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨ÅÖ’ ÉÏ_»∞QÆ‰õΩ ‰õÄ_® KÕ~°=^Œ∞Ì. JO`≥O^Œ∞‰õΩ K≥_»∞ gkèáÈ@∞¡
Hõey# U QÆ$Ç¨Å Ü«∞O^Œ∞#∞ ÉÏ_»∞QÆ‰õΩ ‰õÄ_® KÕ~°=^Œ∞Ì. "åã¨∞Î Ñ¨@∞ì Hõey# QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ ‰õÄ_®#∂ D
PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ =Å# ^Œ∞+¨Êeù `«=ÚÅ#∞ J#∞Éèqí OKåeû# Ñïã≤`÷ ∞« Å∞ ^•Ñ¨ÙiOKÕ J=HÍâ◊O Z‰õΩ¯=. L#fl`«∞_»∞
D QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ x=tOz##∂ H˘kÌ HÍÖÏxH˜ „Éè+í μ¨ ì Ñ¨\ì˜ áÈ`å_»∞.
Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`åÅ∞ :– „Ñü XHõ¯ q+¨Ü«∞O Ö’#∂ JuH˜áÈ=_»O, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# HÍ=∞O, *ˇ·Å∞ÔHà◊§_»O, Jq^Œº,
xO^ŒÅ∞, =ºaèK«iOK«_»O, Ñïëê¯~°=Ú HÍx ã¨=∞ã¨ºÅ`À ã¨`«=∞`«=∞=_»O, JãÖ`«$Ñ≤ÎHõ~° r=#O, „HÀ^èŒ=Ú,
HÀÑ¨=Ú, Ñ¨#∞Å P@OHõ=Ú, qÑ¨s`«"≥∞ÿ# Y~°∞Û, H˘\Ï¡@Å∞, [QÆ_®Å∞, ~°HõÎ=Ú HÍ~°∞#@∞¡QÍ H˘@∞ìHÀ=_»O,
HÀ~°∞ì ˆHã¨∞Å∞, P_»Ñ≤Å¡Å∞ Ñ¨Ù\˜ìO\˜H˜ U^À HÍ~°}OKÕ KÕ~°_»O, W`«~°„`å.
^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞
[<åHõ~°¬}, ã¨„Hõ=∞ ^èŒ# ãÖáê^Œ#, U^À XHõ Q˘Ñ¨Ê HÍ~°ºO KÕã≤ „Ñ¨[ÅKÕ H©iÎOÑ¨|_»@O, W`åºkq
^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ ÅHõΔ}ÏÅ∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç gkè `«QÆ∞Å∞K«∞#flKÀ P gkèx
^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ JO\Ï=Ú. H˘O^Œ~°∞ D ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ â◊√ÉèíHõ~°=Ú HÍ^Œx `≥Å∞Ñ¨Ù`å~°∞.
J~Ú`Õ <å Ñïâ’^è#Œ Ö’ Z<Àfl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅÖ’ ^ŒH}Δ˜ PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@¡ =Å¡ â◊√Éè=í ÚÅ∞ [iy#"Õ HÍh, Jâ◊√Éè=í ÚÅ
âß`«O ÖË^Œ∞.
â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ :– [<åHõ~°¬}, ^èŒ<å^•Ü«∞=Ú, ^èŒ~°‡ zO`«# ãÖáê^Œ#, <åºÜ«∞OQÍ ^èŒ<åxfl Pi˚OK«_»O,
~°∂áê~Ú ãÖáê^Œ#‰õΩ áÈ`Õ <åÅ∞QÆ∞ ~°∂áêÜ«∞Å∞ ÅaèOK«_»O, P~ÀQÍºÅ∞ ÉÏQÆ∞O_»_»O, ¢ã‘ÎÅ∞ ã¨∞dOK«_»O,
P_»Ñ≤Å¡Å‰õΩ `«fi~°QÍ ÃÑo§à◊√§ HÍ=_»O `«k`«~°=ÚÅ∞. W^Õ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê# ÉÏQÍ MÏm L#fl@¡~Ú`Õ
=∞QÆ"åiH˜ ãÖÑ¶¨∞=ÚÖ’ Q“~°==Ú, „Ñü XHõ¯ Ñ¨x Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨x"å~°∞ „â◊^ŒúQÍ Ñ¨xKÕÜ«∞_»O.^èŒ#=Ú ÉÏQÍ
46
‰õÄ_»∞HÀ=_»=Ú, WzÛ# ÉÏH©Å∞ `«fi~°QÍ =ã¨∂Å∞ HÍ=_»O, Éèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú LO_»_»O, P~ÀQÆº=Ú K«Hõ¯QÍ
LO_»_»O, |O^èŒ∞=ÙÅ∞, q∞„`«∞Å, ~åHõáÈHõÅ∞, ^Œ∂~°„áêO`« „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞, W`«~°„`å.
^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞
WO`«‰õΩ=ÚO^Œ∞ =∞#=Ú `«∂~°∞Ê gkèáÈ@∞Ö’ K«^Œ∞=Ù‰õΩ#fl@∞¡QÍ ^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞ q+¨Ü«∞OÖ’
‰õÄ_® *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ=Åã≤O^Õ. ^ŒH˜Δ} QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú =∞^èŒº #∞O_ç gkè =zÛ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
`«ye#KÀ P gkèx ^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. nx=Å¡ H©_»∞ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ z„`« qz„`«"≥∞ÿ# HÍOa<Õ+¨#∞¡
QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ =∞#=Ú Tà◊¡Ü«∞O^Œ∞ QÆ=∞xOK« =K«∞Û#∞. ÃÑ· q+¨Ü«∞O K≥Ñ¨Ê_®xH˜ HÍ~°}O ^ŒH˜Δ}
gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ, gkèáÈ@∞‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=ÚÖ’ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ LO_ç, `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ
QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_® áÈ`Õ XHõ Ñ¶ë`«=Ú, D Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ â◊√ÉèíHõ~°=ÚQÍ LO_»∞#∞. W^Õ gkèáÈ@∞‰õΩ
Ñ¨tÛ=∞ k‰õΩ¯# |Ü«∞Å∞ „Ñ¨^Õâ◊=ÚÅ∞ LO_ç `«∂~°∞Ê k‰õΩ¯# "Õ∞_»Å∞ L#fl@¡~Ú`Õ D gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
â◊√Éèí=Ú KÕÜ«∞_®xH˜ Hõ+¨ì=∞x K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞. W^Õ ^ŒH˜Δ} gkèáÈ@∞ HÍã¨Î <≥·|∞∞u k‰õΩ¯QÍ [iy`Õ Ñ¶ë`«=ÚÅ∞
„Ñ¨=∂^ŒH~õ =° ÚQÍ LO_»∞#∞. W^Õ ^ŒH}Δ˜ gkèáÈ@∞ HÍã¨Î PˆQflÜ«∞ k‰õΩ¯QÍ [iy=ÙO>Ë Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞ â◊√ÉèHí ~õ =° ÚQÍ
LO_ç QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ ã¨∞YâßO`«∞Å`À LO^Œ∞~°∞. D ^ŒH˜Δ} gkè QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~°=Ú MÏm LO>Ë
QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ Éè’QÆÉèÏQÍº Å`À ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ`À LO^Œ∞~°∞. XHõ"Õà◊ L`«Î~°=Ú MÏm ã¨÷Å=Ú ÖËHõáÈ`Õ D
gkèáÈ@∞ =Å¡ Z‰õΩ¯= „Ñ¨Ü≥∂[#O "˘#QÆ∂~°∞`«∞O^Œx ÉèÏqOK«_®xH˜ gÅ∞ ÖË^Œ∞.
^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
40 ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ XHõ =ºH˜Î KÕuÖ’ ^èŒ#O ÉÏQÍ =ÙO_ç qK«ÛÅq_çQÍ Y~°∞Û ÃÑ\˜ì _»|∞ƒ J_çy#
`«HõΔ}O `«O„_ç HÍ"åeû#O`« WzÛ qK«ÛÅq_ç Y~°∞Û‰õΩ `À_®Ê@∞#∞ JOk¿ãÎ D Y~°∞Û ÃÑ@ì_®xH˜ JÅ"å@∞
Ñ¨_»¤ =ºH˜Î WHõ q∞ye# rq`«OÖ’ ^ÕxH© Ñ¨xH˜ ~å_»∞. JÖÏˆQ J`«xH˜ ^èŒ<åxfl JO^Œ*Ëã¨∂Î J`«x ^Œ∞ÉÏ~å
Y~°∞ÛÅ‰õΩ W`ÀkèHõOQÍ ã¨Ç¨Ü«∞O HÍqOz# `«O„_ç =∞~°}˜¿ãÎ D Y~°∞Û ÃÑ>Ëì =ºH˜Î Ñïã≤÷u ÉèíÜ«∂#HõO. XHõ
áê`åà◊OÖ’ Ñ¨_çáÈ~Ú# ÉèÏ=# HõÅ∞QÆHõ=∂#^Œ∞. K«Å#O #tã¨∞ÎOk. J@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞Å∞ ^ŒH˜Δ} <≥·~°∞u
gkèáÈ@∞ =Å¡ HõÅ∞QÆ∞`å~Ú. ^ŒH˜Δ} <≥·~°∞u gkèáÈ@∞#∞ Pëê=∂+‘QÍ fã¨∞HÀ~å^Œ∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ}
<≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç gkè =zÛ `«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ ^•xx ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. Wq Ô~O_»∞
~°HÍÅ∞. XHõ\ ˜ ã¨fiÉèÏ= ã≤^ŒúOQÍ U~°Ê_ç# ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞. Ô~O_»=k Ñ¨tÛ=∞ gkèH˜ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞
[~°∞Ñ¨Ù`«∂ Hõ@∞ì‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ U~°Ê_ç# ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞. WOuÜÕ∞QÍHõ WÖÏQÆ Ñ¨tÛ=∞ k‰õΩ¯‰õΩ
QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ [~°∞Ñ¨Ù`«∂ Hõ@∞ì‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ XHõ¯ ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ>Ë QÍHõ K«O_®Å"≥∞ÿ# L`«Î~° "åÜ«Ú=º
gkèáÈ@∞ ‰õÄ_® `«QÆ∞Å∞`«∞Ok. HÍ=Ù# Ñ¨tÛ=∞ k‰õΩ¯‰õΩ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ [~°∞Ñ¨Ù`«∂ Hõ@∞ìHÀ=_»O KÕÜ«∞=^Œ∞Ì.
Z‰õΩ¯= ÉèÏQÆ=Ú ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞`Àáê@∞ L`«Î~° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ ‰õÄ_® QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ
`«QÆ∞Å∞`«∞O\Ï~Ú. D q^èŒ"≥∞ÿ# QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ x=tOKÕ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ J<ÕHõ q^èŒ=ÚÖˇ·#@∞=O\˜
ÉÏ^èÅŒ ‰õΩ QÆ∞i HÍ=Åã≤ LO@∞Ok. XHõ"àÕ ◊ ^ŒH}Δ˜ <≥|· ∞∞u gkèáÈ@∞ =∂„`«O QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«Q∞Æ Å∞`«∞#fl@¡~Ú`Õ
"å\˜ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ : 1. JÉèí„^Œ`å ÉèÏ=O 2. J<å~ÀQÆºO 3. Pi÷Hõ ^èŒ# #+¨ìO 4. H˘xfl
Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ =∞~°}ÏÅ∞ 5. ¢ã‘ÎÅÃÑ· ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ^Œ∞„+¨ÊÉèÏ=O 6. =∂#ã≤Hõ JâßOu.
47
<≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
10 HÀ@¡ ~°∂áêÜ«∞Å Pã≤÷ Ñ¨~°∞_»∞. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ JO^Œ~°∂ ^èŒ#=O`«∞Å∞QÍ ÉèÏqã¨∂Î KåÖÏ HÍfie\©
QÆÅ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ `≥K«∞ÛH˘x É’QÆÉèÏQÍºÅ#∞ J#∞Éèíqã¨∂Î =ÙO\Ï~°∞. QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ JO^ŒiH© W^Õ ÉèÏ=#
LO_»=K«∞Û#∞. JHõ™ê‡`«∞ÎQÍ QÆ$Ç¨Ï Ü«∞[=∂x k"åÖÏ fâß_»x QÆ$Ç¨Ï ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ `≥e¿ãÎ "åi =∂#ã≤Hõ ã≤÷ux
"å~°∞ ‰õÄ_® =i‚OK«_®xH˜ gÅ∞ HÍ^Œ∞. W@∞=O\˜ „Ñ¨HõOÑ¨#Å<Õ D <≥·~°∞u gkèáÈ@∞ HõÅ∞QÆ*Ëã¨∞ÎOk.
k"åÖÏ J~Ú<å HÍ=K«∞Û, =∞ëêÖÏ J~Ú<å HÍ=K«∞Û. =∞x¿+ áÈ=K«∞Û. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ HõzÛ`«OQÍ <≥·|∞∞u
ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç gkè =zÛ `«ye#KÀ P gkèx <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞.
Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Å#∞ QÆ=∞x¿ãÎ W^Õ Dâß#º gkèáÈ@∞ "≥#∞Hõ ÉèÏQÆ=ÚÖ’ WOH˘Hõ
U^≥·<å QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«ye#KÀ P gkè `«Ñ¨Ê‰õΩO_® P QÆ$Ç¨xH˜ <≥·|∞∞u gkèáÈ>ˇÿ ã¨HõÅ J=ÅHõΔ}ÏÅ#∞
QÆ$Ç¨xH˜ JáêkOÑ¨*Ëã¨∞ÎOk. XHõ>Ë gkè XHõ QÆ$Ç¨xH˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åezÛ WOH˘Hõ QÆ$Ç¨xfl ã¨~°fi
<åâ◊#O HõeyOK«_®xfl K«∂¿ãÎ Ug∞ `≥eÜ«∞#@∞=O\˜ gkèH˜ WO`« |Å=ÚO^• Jx JxÑ≤ã∞¨ OÎ k. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
ZÑ¨Ê\˜H© <≥|· ∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÖ’ |Å"≥∞#ÿ Hõ@_ì =» ÚÅ∞, LÑ¨ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ |Å"≥∞#ÿ =$HΔÍÅ∞ LO_»=Åã≤ LO@∞Ok.
JÖÏÔQ·`Õ =∞Oz Ñ¶ë`åÅ∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ JO^Œ∞`å~Ú. nxH˜ =ºuˆ~Hõ=ÚQÍ WÖÏ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ <≥·|∞∞u
gkèáÈ@∞ L#flKÀ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ Kå=Ù ^≥|ƒÅ∞`«Ñ¨Ê^Œ∞. HõzÛ`«"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∂xfl K≥Ñ¨ÊÖË=Ú HÍh J~Ú`Õ
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ ^Œ∞+¨μÊe`åÅ∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ J#∞ÉèíqOKåeû LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ
ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ∞, HÍº#û~°∞, Ñ¨HõΔ"å`«=Ú, QÆ∞O_≥áÈ@∞, Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# Pi÷Hõ Ñ¨`«#=Ú, PÖ’K«#Å#∞
#tOÑ¨ KÕÜ«∞_»O, ^Œ∞~°fi ºã¨<åÅ∞, KÕuH˘zÛ# Ñ≤Å¡Å∞ =∞Oz ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ ^≥|ƒ u#_»O, PH˜û_≥O@∞
=∞~°}ÏÅ∞, JÉèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, „Ñ¨âßO`«`å Ö’Ñ¨=Ú.
Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
XHõ ‰õΩ@∞O|OÖ’ P~°∞ =∞Ok ã¨Éèí∞ºÅ∞ g~°O^Œ~°∂ XHõ =ºH˜ÎÃÑ· P^è•~°Ñ¨_®¤~°∞. J`«#∞ ãÖáêk¿ãÎ
g~°O^Œ~°∂ uO\Ï~°∞. J@∞=O\˜ ‰õΩ@∞O|OÖ’ ãÖáêkOK«∞ =ºH˜Î XHÍ<˘Hõ<å_»∞ Ñ¨HõΔ"å`«O`À
‰õΩÑ¨Ê‰õÄeáÈ`å_»∞. ‰õΩ@∞O| áÈ+¨}‰õΩ ÉèÏ~°O HÍ=_»=Ú, "≥·^Œ∞ºÅ Y~°∞Û, JÑ¨ÙÊ_»∞ "åi Ñïã≤÷u k‰õΩ¯
`ÀK«‰õΩO_® `«Ü«∂~°∞ J=Ù`«∞Ok. W@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞ÖË Ñ¨tÛ=∞ <≥·~°∞u gkèáÈ@∞`À U~°Ê_»∞#∞. Ñ¨tÛ=∞
<≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç gkè =zÛ `«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ ^•xx Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. W@∞=O\˜
QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ Zxfl\˜<À =∞#=Ú QÆ=∞xOK«=K«∞Û#∞. „Ñ¨Hõ$u ã≤^Œú=ÚQÍ U~°Ê_ç# Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
XHõ\ ˜, ã¨fi`«Ç¨QÍ =∞#ÔH· =∞#=Ú U~åÊ@∞KÕã¨∞‰õΩ#fl á⁄~°áê@∞ =Å¡ U~°Ê_ç# Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
WOH˘Hõ\ ˜. ZÖÏ J#QÍ U^≥·<å QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ [~°∞Ñ¨Ù`«∂ Hõ@∞ì ‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ ÖË^• ^ŒH˜Δ}
gkèÖ’xH˜ QÆ$Ç¨Ï=Ú á⁄_»∞K«∞H˘x =zÛ#Ñ¨C_»∞ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ K«O_®Å"≥∞ÿ# Ô~O_»∞ gkèáÈ@∞¡ Ñ¨_»∞#∞.
XHõ\ ˜ Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞ Ô~O_»=k `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞. D q^èŒ"≥∞ÿ# QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞
x=ã≤OK«∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ‰õΩ =¸eˆQ #Hõ¯ÃÑ· xO_»∞ `å\˜ÑO¨ _»∞ Ñ¨_#ç K«O^ŒOQÍ ~ÀA‰õΩ F ^Œi„^Œ=Ú K«∞@∞ìHÀ=_»O,
^•xx =∂Ñ¨ÙH˘<ÕÖ’¿Ñ WOH˘Hõ\ ˜ ã≤^ŒúOQÍ LO_ç H˘~°∞‰õΩ¯ u#_»O ãÖÉèíq™êÎ~Ú. Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkèáÈ@∞
48
=Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ J<ÕHõ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞iHÍ=Åã≤ LO@∞Ok. =ÚYºOQÍ WO\˜ ÃÑ^ŒÌÃÑ· D ^Œ∞+¨Êi}Ï=∞=Ú
Z‰õΩ¯=QÍ LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Hõ+Ñì¨ _¨ ç Ñ¨xKÕ¿ã =∞QÆ"å_»∞ JHõ™ê‡`«∞QÎ Í Ñ¨H"Δõ å`«O ^≥|ƒux <ÕÅÑ¨_áç È=_»O,
Pi÷Hõ Ñ¨`«#O, =∂#ã≤Hõ JâßOu, HΔÀÉèí, ‰õΩ=∂~°∞Å∞#flKÀ "åiÃÑ· qÑ¨s`«"≥∞ÿ# ^Œ∞„+¨ÊÉèÏ"åÅ∞, JÉèí„^Œ`å
ÉèÏ==Ú, P_»"åiH˜ >ˇ#¬#∞¡, ‰õΩ@∞O|=Ú Ü«∞O^Œ∞ HõÅÇ¨Å∞.
Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’x ã¨Éèí∞ºÅ‰õΩ U^≥·<å XHõ ã¨=∞ã¨º |Ü«∞\˜ =º‰õΩÎÅ #∞Oz =zÛ P ã¨=∞ã¨º U‰õΩQÍ =zÛ
"Õ∞‰õΩ J~Ú ‰õÄ~°∞Û#flKÀ P ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞º_»∞ P ã¨=∞ã¨º =Å¡ ã¨`«=∞`«"≥∞ÿ #eyáÈ`«∂ LO\Ï_»∞. W@∞=O\˜
Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe ÃÑ^ŒÌ‰õΩ q+¨Ü«∞O `≥eã≤ P ã¨=∞ã¨º#∞ Ñï+¨¯iOz#KÀ ã¨=∞ã¨º =Å¡ ÉÏ^èŒ
Ñ¨_»∞`«∞#fl ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºxH˜ =KÕÛ P#O^ŒO JO`å WO`å HÍ^Œ∞ =∞iÜ«Ú ‰õΩ@∞O| ÃÑ^ŒÌÃÑ· qÑ¨s`«"≥∞ÿ#
Q“~°=ÉèÏ==ÚÅ∞ U~°Ê_»∞#∞. =ÚYºOQÍ Éèí„^Œ`åÉèÏ==Ú U~°Ê_»∞#∞. ™ê^è•~°} ã¨=∞Ü«∂Ö’¡ Éèí„^Œ`åÉèÏ==∞O>Ë
J~°÷O `≥eÜ«∞Hõ áÈ=K«∞Û. HõëêìÅ∞ =zÛ#Ñ¨ÙÊ_»∞ Éèí„^Œ`åÉèÏ=O Ü≥ÚHõ¯ qÅ∞= KåÖÏ ÉÏQÍ J~°÷=∞QÆ∞#∞. Ñ¨tÛ=∞
gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï ÃÑ^ŒÌQÍ =º=Ç¨ÏiOz ‰õΩ@∞OÉÏxfl HÍáê_»∞H˘#∞#∞.
KåÖÏ =∞Ok Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ =Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ J<ÕHõ q^è•ÖÏ ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞i J=Ù`å~°x `≥Å∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞
=∞iÜ«Ú H˘xfl "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHÍÅÖ’ ‰õÄ_® Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ =∞Ozk HÍ^Œx `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k. D q+¨Ü«∂xfl ÉÏQÍ
ÑïjÅ# KÕã≤ ''gkèáÈ@∞¡ – Ñ¶ë`åÅ∞—— J#∞ "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ q=~°OQÍ `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k.
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ k‰õΩ¯#∞O_ç gkè =zÛ `«ye#KÀ ^•xx Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
D gkèáÈ@∞ HõzÛ`«OQÍ =∞^èŒº ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ `«ye#KÀ â◊√ÉèíHõ~°=ÚQÍ LO_»∞#∞. W^Õ gkèáÈ@∞ HÍã¨Î <≥·|∞∞u
ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ [iy#KÀ ^Œ∞+¨Êi}Ï=∞=ÚÅ#∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤ LO@∞Ok. XHõ"Õà◊ W^Õ gkèáÈ@∞ HÍã¨Î "åÜ«Ú=º
ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ [iy#KÀ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ âß`«=Ú Z‰õΩ¯=QÍ LO_»∞#∞. Ñ¨tÛ=∞ gkèáÈ@∞ L#fl QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# Z‰õΩ¯= MÏm ã¨Å÷ =Ú LOK«∞‰õΩ#flKÀ J<ÕHõ q^è=Œ ÚÖˇ#· @∞=O\˜ â◊√Éèí Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞
ÖÏÉè=í ÚÅ∞ á⁄O^Œ∞^Œ∞~°∞. =∞iÜ«Ú L`«~Î ° ÉèÏQÆ=Ú# MÏm ã¨Å÷ =Ú#flKÀ Éè’QÆ ÉèÏQÍºÅ∞, ã¨∞YãÖ`ÀëêÅ∞, Ü«∞â◊ã∞¨ û,
H©iÎ, ^èŒ<å^•Ü«∞=Ú, Hõeã≤ =KÕÛ „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞, WO@ P_»"åi ãÖ`À+Ö, Hõeã≤ LO>Ë HõÅ^Œ∞ ã¨∞YOÖÏ QÆ$Ç¨Ï=Ú
#_»∞ã¨∞OÎ k. D QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ á⁄~°áê@∞QÍ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú# QÀ`«∞Å∞#flKÀ, `«∂~°∞Ê# MÏm ã¨Å÷ =Ú ÖËHáõ È~Ú#KÀ
KåÖÏ ^Œ∞+¨Êi}Ï=∞=ÚÅ#∞ J#∞ÉèíqOK«=Åã≤ LO@∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ Ñ¨HõΔ"å`«=Ú, =∞~°}=Ú. XHõ"Õà◊
L`«Î~°=Ú# MÏm ÖËHõáÈ`Õ Ñ¨ÓpÅ∞ Ñ¨_ç <åâ◊#O HÍ=_»O, WO`Õ HÍHõ |O^èŒ∞q∞„`«∞Å =∞^èŒºÖ’ J==∂<åÅ∞.
QÆ$Ç¨ÏO xi‡OKåÅO>Ë JO^Œ∞‰õΩ "åã¨∞ÎâßG s`åº #=¸# Ñ¨@=Ú LO_»_»O ZO`À =∞Ozk. QÆ$Ç¨Ï=∞O`«Ü«¸
xi‡Oz# `«~°∞"å`« "åã¨∞ÎâßG s`åº QÆ$Ç¨Ï=Ú ÖË^Œx `«Åz ÉÏ^èŒ Ñ¨_ç =∞Oz Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ ~åHõ, QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
ã¨=~°}Å#∞ HÍqOK«_»O Hõ<åfl, "≥Ú^Œ>Ë QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ "åã¨∞ÎâßG s`åº xi‡Oz#KÀ =∞Oz Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ á⁄O^Œ∞`«∂
=∞iÜ«Ú ^èŒ#=Ú, „â◊=∞, =∞# qÅ∞"≥·# ã¨=∞Ü«∞O =$^è• HÍ‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î fã¨∞HÀ=K«∞Û#∞. ˆH=ÅO QÆ$Ç¨Ï #=¸#
Ñ¨@=ÚÅ H˘~°HÔ · F Ñ¨Ùã¨HÎ =õ Ú#∞ q_»∞^ŒÅ KÕÜ∞« _»"∞≥ #ÿ k. ''QÆ$Ç¨Ï"åã¨∞Î #=¸<å Ñ¨@=ÚÅ∞—— (Ç¨Ï∫ãπ áê¡<û£ )
e-book #∞ `«‰õΩ¯= ^èŒ~°ˆH JO^Œ*ËÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. WÑ¨C_Õ g∞ ã¨fiO`«O KÕã¨∞HÀO_ç.
- ~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
49
Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞

=∂=¸Å∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ XHõ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ x=ã≤OK«∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ =∞^èŒº `Õ_® KåÖÏ =ÙO@∞Ok.
Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ <åÜ«∞Hõ`fi« ÅHõ}Δ ÏÅ#∞ JOkã¨∞OÎ k. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç
gkè =zÛ `«ye#KÀ ^•xx Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º gkáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. D gkèáÈ@¡Ö’ Ô~O_»∞ ~°Hõ=ÚÅ∞
QÆÅ=Ù. XHõ\ ˜ ã¨fiÉèÏ= ã≤^ŒúOQÍ U~°Ê_ç#k. Ô~O_»=k =∞#ÔH· =∞#=Ú U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flO^Œ∞ =Å¡ U~°Ê_ç#
gkèáÈ@∞. Wk ZÖÏQÆO>Ë QÆ$Ç¨Ï=Ú L`«Î~° gkèH˜ [~°∞QÆ∞`«∂ Hõ@∞ì‰õΩ#flÑ¨C_»∞, P QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞
"åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ =∞iÜ«Ú `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞ `«QÆ∞Å∞#∞. D q^èŒOQÍ QÆ$Ç¨Ï=Ú L#flKÀ P
QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ JÃ+·ìâ◊fi~åºÅ`À, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ`À, ã¨HõÅ â◊√Éèí ãÖ`ÀëêÅ`À, H©iÎ „Ñü+¨ìÅ`À `«∞Å`«∂QÆ∞^Œ∞~°∞.
Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷_çx q[Ü«∂xH˜ KÕ~°∞Û#∞. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú# QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ L#flO^Œ∞=Å¡
P QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ D QÆ$Ç¨xH˜ â◊√Éèí=Ú HõÅ∞QÆKÕÜ«Ú#∞.
"åÜ«∞=º gkèáÈ@∞
H˘`«ÎQÍ ÃÑo¡ J~Ú "≥∞\˜ìxO\˜H˜ =zÛ# ÃÑo¡‰õÄ`«∞~°∞ `«# Éèí~°Î QÆ∞iOz `«# "≥·"åÇ≤ÏHõ rq`«O
QÆ∞iOz ~°H~õ H° ÍÅ ~°OQÆ∞Å HõÅÅ∞ Hõx =ÙO@∞Ok. ÃÑo¡‰Ωõ =∂~°∞x Ñïã≤u÷ J`«ºO`« „|Ç¨‡O_»=∞x =∞^èºŒ =~°∞ÅÎ ∞
`≥eÑ≤ ÃÑo¡ KÕâß~°∞. "≥∞\˜ìxO@ HÍÅ∞ ÃÑ\˜ì# ÃÑo¡ ‰õÄ`«∞iH˜ `«# Éèí~°Î ÉèíÜ«∞OHõ~°"≥∞ÿ# JÑ¨ÙÊÖ’¡ L<åfl_»x
`≥eã≤ =∞iÜ«Ú "≥Ú`«ÎO ÉèÏQÆ™êfi=ÚÅ =º=Ç¨~åÅ∞ xO_® LO_ç QÆO@Å∞ QÆ_»=Hõ=ÚO^Õ ‰õΩ@∞O|OÖ’
HõÅÇ¨Å∞ ~ˆ y `«# Hõà=¡◊ ÚO^Õ ÃÑo¡ ‰õΩ=∂~°∞xfl <å<å q^è•Å∞QÍ J==∂#Ñ¨~∞° ã¨∂Î Ñ¨ã∞¨ Ñ¨Ù |@ìÅ∞ fÜ«∞Hõ=ÚO^Õ
KÕ~Ú KÕã¨∞‰õΩ#flO`« Ñ¨xx JÑ¨ÙÊÅ∞ "åà◊√¡ KÕÜ«∞_»"≥∂ ÖË^• `«#fl_»"≥∂ `«# Hõà◊¡=ÚO^Œˆ~ [iy`Õ P
ÃÑo¡‰õÄ`«∞i =∂#ã≤Hõ Ñïã≤÷u ZO`« ^•~°∞}OQÍ =ÙO@∞O^À J#∞Éèíq¿ãÎ `«Ñ¨Ê `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. J@∞=O\˜
Ñïã≤÷`«∞Å#∞ D "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ HõeyOKÕ J=HÍâ◊=Ú Z‰õΩ¯=. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú#∞O_ç
gkè =zÛ `«ye#KÀ P gkèx "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. D gkèáÈ@∞ =Å¡ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ Z@∞=O\˜
â◊√Éèí=Ú [~°∞QÆHõáÈQÍ Jâ◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ LO_»∞#∞. W@∞=O\˜ gkèáÈ@∞ L#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú "å~°∞
QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ "åã¨∞Î Ñ¨@∞ì Hõey# x~å‡}=Ú HÍqOK«∞‰õΩx L#fl@¡~Ú`Õ D gkèáÈ@∞ „Ñ¨ÉèÏ=O HÍã¨Î
`«yæ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ TÑ≤i Ñ‘Å∞ÛH˘<Õ J=HÍâ◊=Ú HõÅ∞QÆ*ËÜ«Ú#∞.
Jâ◊√ÉèÏÅ∞ :– Ñ¨ÓpÅ∞ Ñ¨_ç L#flk T_»Q˘@∞ìHÀ=_»=Ú, HõÅÇ¨Å∞, =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí, Ñ≤zÛ Ñ¨@ì_»O,
ã¨<åºãÖ, *ˇ·Å∞‰õΩ "≥à◊¡_»O, TÇ¨Ö’HÍÖ’¡ `ÕeáÈ=_»=Ú.
L`«Î~° "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞
Jxfl q+¨Ü«∂ÅÖ’#∂ J^Œ∞ƒù`«OQÍ [~°∞QÆ∞`«∂ =ÙO@∞Ok. "åºáê~°O „|Ç¨‡O_»OQÍ [~°∞QÆ∞`«∂
=ÙO@∞Ok. WHõ U Hõ+¨ì=¸ ÖË^Œ∞. J~Ú`Õ P "åºáêi k"åàÏ fâß_»∞. J^Œ∞ƒ`«OQÍ [~°∞QÆ∞`«∞#fl "åºáê~°=Ú
=∞# Hõà◊¡=ÚO^Œˆ~ P "åºáêi k"åàÏ fÜ«∞_»O, Wq #=∞‡ÖËx x*ÏÅ∞QÍ =∞#‰õΩ q∞yeáÈ=_»O
[~°∞QÆ∞`«∞O\Ï~Ú. â◊„`«∞=Ù Ü≥ÚHõ¯ ÃÑ^ŒÌ#flÖÏ W@∞=O\˜ Ñ¨#∞Å#∞ L`«Î~° "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞ HõÅ∞QÆ*Ëã¨∂Î
=ÙO@∞Ok. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~° "åÜ«Ú=º=Ú#∞O_ç gkè =zÛ `«ye#KÀ P gkèx L`«Î~° "åÜ«Ú=º
50
gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. ^ŒH}Δ˜ <≥|· ∞∞u gkèáÈ@¡Ö’ K«iÛOK«∞‰õΩ#fl q^è=Œ ÚQÍ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ
[~°∞Ñ¨Ù`«∂ xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ L`«Î~° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«QÆ∞ÅQÆÅ^Œ∞. x~å‡}=Ú
KÕÜ«∞_®xH˜ =ÚO^Õ F =∞Oz "åã¨∞ÎâßG"Õ`«Î ã¨ÅÇ¨ fã¨∞ ‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ W@∞=O\˜ á⁄~°áê@∞¡ [~°∞QÆ‰õΩO_®
*Ï„QÆ`«ÎÅ∞ ã¨∂zOK«QÆÅ_»∞. ÖËxKÀ rq`åO`«=Ú #~°Hõ „áêÜ«∞OQÍ QÆ_»∞ã¨∞ÎOk. XHõ"Õà◊ g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
L`«~Î ° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ `«Q∞Æ Å∞`«∞#flKÀ J#∞Éèí =A˝_#·≥ "åã¨∞Î âßG"Õ`KÎ« Õ QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x
`«y# `«~°∞}ÀáêÜ«∂xfl á⁄Ok ã¨∞Yr=<åxfl J#∞ÉèíqOK«O_ç. L`«Î~° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞=Å¡ U â◊√Éèí=¸
[~°∞QÆHõáÈQÍ, Jhfl Jâ◊√Éèí=ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞`«∂ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# W|ƒO^Œ∞Å‰õΩ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ QÆ∞iKÕÜ«Ú#∞.
"åÜ«Ú=º gkáÈ@∞ =Öˇ D L`«Î~° "åÜ«Ú=º gkèáÈ@∞ ‰õÄ_® QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å#∞ Pi÷Hõ Ñ¨`«<åxH˜
QÆ∞iKÕã∞¨ OÎ k. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ XHõ "åºáê~°O ™ê÷ÑO≤ K«_O» , `«fi~°Ö’<Õ Jk ÉÏQÍ [~°∞QÆ_=» Ú, D Ñï}Ï=∞=Ú#∞
K«∂ã≤ "åºáê~°=Ú#∞ ÉÏQÍ Jaè=$kú KÕÜ«∂Å<Õ L^ÕÌâ◊ºO`À Z‰õΩ¯= "≥Ú`«Î=Ú#∞ JÑ¨CQÍ fã¨∞‰õΩ=zÛ
"åºáê~°OÖ’ ÃÑ@ì_»O, xO_® =ÚxyáÈ=_»O, TÇ≤ÏOK«x q^èŒOQÍ "åºáê~°#+¨ìO ãÖÉèíqã¨∞ÎOk. W@∞=O\˜
gkèáÈ@∞¡ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅO^Œ∞ ÃãÊ‰õΩºÖË+¨<£ (¿+~°∞¡, ™êìH± ÃÑ@ì_»O) "åºáê~åÅ∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞. Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ#
=∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí, ÖËx^•xÔH· PtOK«_»O, TÇ¨ÏÖ’¡ `ÕeáÈ=_»O, P_»Ñ≤Å¡ÅKÕ W|ƒO^Œ∞Å∞, =∞QÆ"åi ã¨<åºãÖ,
Ñ≤zÛÑ¨@ì_»O, JÑ≤ÊzÛ#"å_»∞ ZÑ¨C_»∞ =™êÎ_À#x, U=∞O\Ï~À#x ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ LO_»_»O, gkè "åH˜e
â◊|ú=Ú`À>Ë ÉèíÜ«∞Ñ¨_»@O [~°∞QÆ∞`å~Ú.
L`«Î~° gkèáÈ@∞
KÕã¨∞Î#fl Ñ¨#∞Ö’¡, "åºáê~åÅÖ’ ÉÏQÍ Hõeã≤ ~å=_»=ÚÖ’ L`«Î~° gkèáÈ@∞ JOkÑ¨ÙzÛ‰õΩO@∞Ok.
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç gkè =zÛ `«ye#KÀ ^•xx L`«Î~° gkèáÈ@∞ JO^Œ∞~°∞. D L`«Î~°
gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Å‰õΩ L`«~Î =° Ú MÏm ã¨Å÷ =Ú LOK«∞‰õΩ#flKÀ Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞ J^Œ∞ƒù`=« ÚQÍ LO_ç Jxfl q+¨Ü∂« ÅÖ’
P#O^•xfl á⁄O^Œ=K«∞Û#∞. =ÚYºOQÍ L`«Î~° gkèáÈ@∞ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ ^ŒH˜Δ}ÉèÏQÆ=Ú Ü«∞O^Œ∞ |Å"≥∞ÿ# ~åu
x~å‡}=ÚÅ#∞ ÖË^• |Å"≥∞ÿ# =$HΔÍÅ#∞ ÃÑOK«∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ TÇ≤ÏOK«x q^èŒ=ÚQÍ ^èŒ#=Ú ‰õÄ_»∞#∞.

U^≥·# XHõ =º=Ç¨~°OÖ’ XHõ =ºH˜ÎH˜ J^Œ∞ƒù`«OQÍ [~°∞QÆ∞ÉÏ@∞ J~Ú`Õ Ñ¨Hõ¯#∞#fl "å~°∞ UO@O_ô
#Hõ¯ `ÀHõ `˘H˜¯ =KåÛ~å! L#fl Ñ¶¨àÏ<å QÀÖˇ¤<£ Kå<£û H˘\Ïìˆ~ Jx J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞. #Hõ¯ `ÀHõ#∞ `˘H˜¯`Õ
J^Œ$+¨ìO =ã¨∞ÎO^À ~å^À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh #Hõ¯ `ÀHõ#∞ `˘H˜¯`Õ =∂„`«O HõO_»Å∂_ÕÖÏ Jk Hõ~°=Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
XHõ¯™êi g∞ ~°HõÎ =∂O™êÅ‰õΩ JÅ"å@∞ Ñ¨_çO^ŒO>Ë g∞ WO\˜ J„_»ãπ#∞ FÑ≤HõQÍ "≥uH˜ =∞s g∞ HõO_»Å#∞
fiQÍæ P~°yã¨∞ÎO@∞Ok.
#Hõ¯ `ÀHõ#∞ `˘Hõ¯_»=Ú J#∞ =∂@ XHõ <å#∞_ç. W@∞=O\˜ X~°=_ç QÆÅ ^èŒ# ÖÏÉèÏÅ#∞ JOkOK«∞
â◊H˜Îx L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú Hõey =ÙO@∞Ok.
H˘O^ŒiH˜ L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú L#fl#∂ "å~°∞ ^•x â◊H˜Îx â◊`«^è• "å_»∞HÀÖË~°∞.
HÍ~°}O "åã¨∞Î "åiH˜ `≥eã≤#@∞¡QÍ W`«~°∞Å‰õΩ `≥eÜ«∞Hõ áÈ=_»"Õ∞. "åiH˜ JO`å `≥Å∞ã¨∞. J~Ú`Õ <≥uÎÃÑ·
51
â◊x ‰õÄ~˘Ûx LO@∞Ok. á⁄~°áê@∞# ‰õÄ_® XHõ J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î#∞ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ =zÛ
QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ#∞ á⁄O^•e J#∞ *Ï˝#=Ú ~åHõáÈ=K«∞Û. ã¨fiÜ«∞OQÍ
<Õ#∞ H˘xfl L^•Ç¨Ï~°}Å∞ ‰õÄ_® QÆ=∞xOKå#∞. "åi QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe W`«~° hK« ^À+¨=ÚÖË "åiH˜
W@∞=O\˜ |∞kúx HõÅ∞QÆ*Ëã¨∂Î =ÙO\Ï~Ú.
Dâß#º gkèáÈ@∞, `«∂~°∞Ê Dâß#º gkèáÈ@∞, ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞, Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º
gkèáÈ@∞, L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ ÉÏQÆ∞QÍ [~°∞QÆ_»O ÖË^Œ∞ JO>Ë P QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ U^À
XHõ "åã¨∞Î ^À+¨=Ú L#fl>Ë¡. XHõ"Õà◊ g∞ WÖÏHÍÖ’ W@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞Å∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Å∞ HõxÑ≤¿ãÎ "åiH˜ F
=∞Oz ã¨ÅÇ¨#∞ WzÛ#KÀ "åi rq`åxfl g∞~°∞ xÅÉˇ\ ˜ì#>Ë¡.
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~° Dâß#º=Ú #∞O_ç gkè =zÛ `«ye#KÀ ^•xx L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞
JO^Œ∞~°∞. XHõ\ ˜ ã¨fi`«Ç¨QÍ U~°Ê_ç# L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞, Ô~O_»=k =∞#ÔH· =∞#=Ú U~åÊ@∞
KÕã¨∞‰õΩ#flk. QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ [~°∞Ñ¨Ù`«∂ xi‡OK«∞H˘x LO>Ë L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞
=∞iÜ«Ú ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkèáÈ@∞ LO@∞Ok. L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞ ^•fi~å QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ J<ÕHõ
q^èŒ=ÚÖˇ·#@∞=O\˜ â◊√Éèí=ÚÅ∞ ãÖÉèíqOK«∞#∞. D QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# MÏm ã¨÷Å=Ú#∞
LOK«∞HÀ=_»O ã¨~°fi^• „âıÜ«∞ã¨¯~°=Ú. D QÆ$Ç¨Ï=Ú =Å¡ Jhfl â◊√Éèí=ÚÖË.
„Ñ¨Ç¨s
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨=ÚY=ÚQÍ "åã¨∞Î âßG s`åº Éèí„^Œ`«#∞ HõÅ∞QÆ*ËÜ«∞=Åã≤# „áê=ÚYº`« ZO`«Ü≥∂
=ÙOk, „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎÜ«∞O^Œ∞ J`«ºO`« „áê=ÚYº"≥∞ÿ# ™ê÷#=Ú#∞ P„Hõq∞ã¨∞ÎOk. "åã¨∞Î Ô~O_»∞ q^èŒ=ÚÅ∞.
QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œe "åã¨∞Î, Ñïã¨~°"åã¨∞Î. Ñïã¨~° "åã¨∞ÎÖ’ U"≥∞ÿ<å ^À+¨=ÚÅ∞#fl#∂ J#QÍ QÆ∞O`«Å∞, Ñ¨Å¡=Ú,
QÆ∞@ìÅ∞, ÉèÏs "Õ∞_»Å∞ W`«~°„`å, "å\˜ ^À+¨ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ KåÖÏ =∞@∞‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» PÑ¨Ù`«∞Ok. HÍ=Ù<Õ
QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ç¨s KåÖÏ =ÚYº=Ú. Ñ¨Ó~°fiÑ¨Ù "åã¨∞Î |∞∞+¨μÅ∞ ‰õÄ_® „Ñ¨Ç¨sQÀ_» q+¨Ü«∞OÖ’ „Ñ¨`ÕºHõ„â◊^Œú
fã¨∞HÀ=Åã≤#kQÍ `≥ÅÑ¨_»"≥∞ÿ#k. QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú#‰õΩ =ÚO^Õ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» q+¨Ü«∞OÖ’ `«y# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞
fã¨∞‰õΩ#flKÀ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ Éèí„^Œ`« Hõey# r=#=Ú Åaèã¨∞ÎOk. QÆ$Ç¨Ï=Ú =ÚO^• ! „Ñ¨Ç¨sQÀ_» =ÚO^•
! HõzÛ`«=ÚQÍ „Ñ¨Ç¨sQÀ_»<Õ =ÚO^Œ∞QÍ Hõ\Ïìe.
„Ñ¨Ç¨sQÀ_» x~å‡}„Hõ=∞=Ú :– "åã¨∞Îs`åº â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# ã¨÷Å=Ú#∞ g∞~°∞ Z#∞flH˘#fl `«~°∞"å`«,
ã¨÷Åâ◊√kú QÍqOz# `«~°∞"å`«, Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÜ«∞O^Œ∞ QÆ∞O`« QÍh, ÉÏq QÍh, É’~°∞ QÍh "Õã≤# `«~°∞"å`«
[~°QÍeû# Ñ¨x „Ñ¨Ç¨sQÀ_» x~å‡}O. D „Ñ¨Ç¨sQÀ_»‰õΩ <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å∞ LO_»∞#∞. `«∂~°∞Ê, ^ŒH˜Δ}=Ú,
Ñ¨_»=∞~°, L`«Î~°=Ú QÀ_»Å∞. D <åÅ∞QÆ∞ QÀ_»Å∞ Hõeã≤ L#flÑ¨Ù_Õ ãÖÑ¨Ó~°‚"≥∞ÿ# „Ñ¨Ç¨sQÀ_» JQÆ∞#∞. D
<åÅ∞QÆ∞ QÀ_»ÅÖ’ U XHõ¯ QÀ_» ÖËHõáÈ~Ú##∂ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» ãÖÑ¨Ó~°‚`« JxÑ≤OK«∞HÀ^Œ∞. ã¨÷Å=Ú#O^Œ∞
^ŒH}Δ˜ =Ú =∞iÜ«Ú Ñ¨tÛ=∞=Ú L#fl`«OQÍ `«∂~°∞Ê =∞iÜ«Ú L`«~Î =° ÚÅ∞ Ñ¨Å=¡ ÚQÍ LO_»∞ÖÏQÆ∞# K«∂ã¨∞HÀO_ç.
XHõ"Õà◊ g∞ ã¨÷ÅOÖ’ Ñ¨tÛ=∞, <≥·|∞∞u, ^ŒH˜Δ}=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ ÉèÏs =$HΔÍÅ∞ L#flKÀ "å\˜x Z@∞=O\˜
Ñïã≤÷`«∞Å Ö’#∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞=^Œ∞Ì. ã¨÷ÅO#O^Œ∞ Dâß#º ÉèÏQÍxfl QÆ∞iÎOz JHõ¯_» ÉÏq QÍx, QÆ∞O@ QÍx,
‰õΩàÏ~Ú QÆ∞O`« QÍx, ÖË^• É’~°∞ QÍx "Õã¨∞HÀ=_»O =Å# J<ÕHõ â◊√Éèí Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. XHõ"Õà◊
52
Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ÉÏq L#flKÀ ^•xx Ñ¨Ó_»Û~å^Œ∞.

^ŒH˜Δ} Ç¨Ï^Œ∞Ì ãïQÍ =¸Å=∞@ì=Ú#‰õΩ 900 LO_®e. WO\˜H˜ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» xi‡OK«∞#Ñ¨C_»∞
Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ} Ç¨Ï^Œ∞ÌÅ∞ =¸Å=∞@ì=Ú#‰õΩ ãïQÍ LO_»∞#@∞Å ãïK«∂ã¨∞H˘x `«∂~°∞Ê, L`«Î~°=ÚÅ∞
ÃÑ~°∞QÆ∞#@∞¡QÍ „Ñ¨Ç¨iQÀ_» xi‡OK«∞HÀ"åe. JÑ¨C_»∞ `«Ñ¨ÊxãïQÍ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. `«^•fi~å
Jaè=$kú `«^äŒºO. „Ñ¨Ç¨s x~å‡}O ^ŒH˜Δ}, Ñ¨tÛ=∞ QÀ_»Å∞ Z`«∞ÎQÍ LO_»∞#@∞Å =∞iÜ«Ú L`«Î~°, `«∂~°∞Ê
QÀ_»Å∞ `«‰õΩ¯= LO_»∞#@∞ÅQÍ x~å‡}O QÍqOK«∞HÀ=Öˇ#∞. nx ^•fi~å x~å‡}O J`«ºO`« `«fi~°QÍ
=ÚQÆ∞ã¨∞ÎOk ÃÑ·QÍ Ñ¨x"å~°∞ ‰õÄ_® `«fi~°QÍ =zÛ QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú#∞ Ñ¨ÓsÎ KÕÜ«∞QÆÅ~°∞. JO`«ÜÕ∞ QÍHõ
x~å‡}O J~Ú# `«~∞° "å`« x=ã≤OK«∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œe x"åã≤`∞« Å∞ Hˆ =Δ ∞Hõ~O° QÍ LO^Œ∞~°∞. „Ñ¨Ç¨ s xi‡OK«∞H˘<Õ
=ÚO^Œ∞ „Ñ¨Ç¨ s Qˆ @∞¡ (^•fi~°=Ú) ã¨Å÷ =Ú k‰õΩ¯Å‰õΩ LK«Ûù ã¨Å÷ =ÚÖ’ LO_»=Öˇ#∞. WÅ∞¡ xi‡OK«∞ ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’
Ö’#‰õΩ „\ÏHõì~°∞, Wã¨∞Hõ|O_ç W`«~°„`å "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ "≥à◊§_®xH˜ HÍã¨Î qâßÅOQÍ ˆQ@¡ H˘~°‰õΩ ã¨÷Å=Ú#∞
=ke LOK«∞HÀO_ç.
D =∞^èŒº HÍÅOÖ’ KåÖÏ=∞Ok „Ñ¨Ç¨s QÀ_»‰õΩ ‰õÄ_® Ñ¨Ù<åk fã¨∂Î Ñ≤Å¡~°∞ "Õã¨∂Î „Ñ¨Ç¨s
xi‡ã¨∞Î<åfl~°∞. "åiHÀãÖ Ñ¨Ù<åk fÜ«∞_»O :– Dâß#º ÉèÏQÆO #∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì `«~°∞"å`« L`«Î~°=Ú
#O^Œ∞ XHõ Ñ¨Ù<åk fÜ«∂e. `«~°∞"å`« `«∂~°∞Ê #O^Œ∞ XHõ Ñ¨Ù<åk fÜ«∂e. `«~°∞"å`« "åÜ«∞=ºO #O^Œ∞,
`«~°∞"å`« PˆQflÜ«∞O #O^Œ∞. `«~°∞"å`« ^ŒH˜Δ}=Ú #O^Œ∞, `«~°∞"å`« Ñ¨tÛ=∞=Ú #O^Œ∞ z=iQÍ <≥·|∞∞u #O^Œ∞
Ñ¨Ù<åk fã¨∞HÀ"åe. =∞~˘Hõ™êi K≥|∞`«∞<åfl#∞, QÆ$Ç¨Ï=Ú |Ü«∞@ =Ù#fl ^ÀëêÅ#∞ D „Ñ¨Ç¨sQÀ_» KåÖÏ
ÉèÏQÆ=Ú PÑ¨Ù`«∞Ok D q+¨Ü«∞OÖ’ ^ŒÜ«∞KÕã≤ x~°¡HõΔ ºO KÕÜ«∞~å^Œx <å =∞#q.
`«∂~°∞Ê
1 3 5
L`«~Î =° Ú 2 6 ^ŒH}
Δ̃ O
4 7 8
Ñ¨_=» ∞~°
ÃÑ·# K«∂Ñ≤Oz# q^èŒOQÍ g∞ ã¨÷Å=Ú#O^Œ∞ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» H˘~°‰õΩ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å#∞ „`«qfiOK«∞HÀ=Öˇ#∞. D
~°HOõ QÍ Ñ¨Ù<å^Œ∞Å∞ fã¨∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ "åã¨∞Î Ñ¨~O° QÍ ã¨Å÷ =Ú#‰õΩ |Å=Ú ÃÑiy QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O `«fi~°QÍ J=fi_®xH˜
^ÀÇ¨Ï^ŒO KÕã¨∞ÎOk. `«~°∞"å`« HÍ~°º„Hõ=∞=Ú J~Ú# Ñ≤Å¡~°∞ `«fi~°QÍ "Õã¨∞HÀ=_®xH˜ "åã¨∞Î|Å=Ú ã¨Ç¨ÏHõiã¨∞ÎOk.
Ñ≤Å¡~°∞ "ÕÜ«∞_»O <≥·|∞∞u ÉèÏQÆO #∞O_ç "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì `«~°∞"å`« ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆO Ñ≤Å¡~°∞ "ÕÜ«∞O_ç. `«~°∞"å`« Ñ¨tÛ=∞
ÉèÏQÆO Ñ≤Å¡~°∞ "ÕÜ«∞O_ç. `«~°∞"å`« "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆO, PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆO `«~°∞"å`« L`«Î~° ÉèÏQÆO, `«~°∞"å`« `«∂~°∞Ê
ÉèÏQÆO #O^Œ∞ z=iQÍ Dâß#º ÉèÏQÆO #O^Œ∞ Ñ≤Å¡~°∞ "Õã¨∞HÀ"åe. P `«~°∞"å`« <≥·|∞∞u ÉèÏQÆO #∞O_ç ^ŒH˜Δ}O
"≥·Ñ¨ÙQÍ =∞iÜ«Ú <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç Ñ¨tÛ=∞ "≥·Ñ¨ÙQÍ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞ xi‡ã¨∂Î =∞iÜ«Ú PˆQflÜ«∞=Ú #∞O_ç
Dâß#º=Ú k‰õΩ¯QÍ z=iQÍ "åÜ«∞=º=Ú #∞O_ç Dâß#º=Ú =~°‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe. J~Ú`Õ
„Ñ¨Ç¨s ˆQ@∞ ZHõ¯_» =ã¨∞ÎO^À =ÚO^Œ∞QÍ<Õ K«∂ã¨∞HÀO_ç. `«∂~°∞Ê J~Ú`Õ `«∂~°∞Ê Dâß#º "≥Ú`«ÎO, ^ŒH˜Δ}"≥∞ÿ`Õ
53
^ŒHΔ̃} PˆQflÜ«∞O "≥Ú`«ÎO, L`«Î~°"≥∞ÿ`Õ L`«Î~° Dâß#ºO "≥Ú`«Î=Ú, Ñ¨_»=∞~° J~Ú`Õ Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º=Ú "≥Ú`«Î=Ú
MÏmQÍ LOK«∞HÀ=Öˇ#∞.
`«∂~°∞Ê gkè ã¨Å÷ =Ú J~Ú`Õ <≥~· ∞° u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç „Ñ¨Ç¨ s QÀ_» x~å‡}=Ú#∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì Ñ¨tÛ=∞=Ú
^ŒH˜Δ}=Ú, L`«Î~° ÉèÏQÆ=ÚÅO^Œ∞ Ñ¨ÓsÎ QÍqOz z=iQÍ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú Ü«∞O^Œ∞ PˆQflÜ«∞=Ú #∞O_ç `«∂~°∞Ê
=∞^èŒº=Ú =~°‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» x~å‡}O QÍqOz, `«∂~°∞Ê =∞^èŒº=Ú #∞O_ç Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú =~°‰õΩ MÏm
=^Œ∞Å∞HÀ=Öˇ#∞. „Ñ¨Ç¨s QÀ_» Ö’Ñ¨Å QÆ$Ç¨Ï x~å‡}=Ú J~Ú# Ñ≤^ŒÑ¨ `«∂~°∞Ê Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú #O^Œ∞ ˆQ@∞#∞
LOK«QÍ q∞ye# „áêO`«OÖ’ „Ñ¨Ç¨sx Ñ¨ÓiOK«∞HÀ"åe.
^ŒH˜Δ} gkè ã¨÷Å=Ú J~Ú`Õ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç „Ñ¨Ç¨s QÀ_» x~å‡}=Ú#∞ "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\˜ì =~°∞ã¨QÍ
Ñ¨tÛ=∞=Ú, ^ŒH˜Δ} =∞^èŒº=∞=Ú =~°‰õΩ, `«~°∞"å`« "åÜ«Ú=º=Ú #∞O_ç Dâß#º=Ú =~°‰õΩ, `«~°∞"å`« PˆQflÜ«∞=Ú
#∞O_ç Dâß#º=Ú =~°‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe. ^ŒH˜Δ} =∞^èŒº=Ú #∞O_ç PˆQflÜ«∞=Ú =~°‰õΩ MÏm
ã¨÷Å=Ú =^Œ∞Å∞HÀ"åe. QÆ$Ç¨Ï=Ú Ñ¨ÓiÎ J~Ú# `«~°∞"å`« ^ŒHΔ̃} PˆQflÜ«∞=Ú #O^Œ∞ ˆQ@∞#∞ LOK«∞HÀQÍ q∞ye#
„áêO`«=ÚÖ’ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞ Ñ¨ÓiOK«∞HÀ"åe.
Ñ¨_=» ∞~° gkè ã¨Å÷ =Ú J~Ú`Õ <≥|· ∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç Ñ¨_=» ∞~° =∞^èºŒ =~°‰Ωõ „Ñ¨Ç¨ s QÀ_»#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe.
^ŒH˜Δ}=Ú, `«∂~°∞Ê, L`«Î~° ÉèÏQÆ=ÚÅ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»Å#∞ Hõ@∞ìHÀO_ç. Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º=Ú =∂„`«=Ú MÏmQÍ
LOK«∞H˘x „Ñ¨Ç¨ sÖ’x QÆ$Ç¨Ï=∞O`«Ü¸ « xi‡Oz# `«~∞° "å`« Ñ¨tÛ=∞"åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ Qˆ @∞#∞ LOK«∞HÀQÍ
q∞ye# „Ñ¨Ç¨sx ‰õÄ_® Hõ@∞ìHÀ=Öˇ#∞.
L`«Î~° gkè ã¨÷Å=Ú J~Ú`Õ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú #∞O_ç Ñ¨_»=∞~°, ^ŒH˜Δ}, `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú
"åÜ«Ú=º=Ú #∞O_ç L`«Î~°=Ú =∞^èŒº=Ú=~°‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» x~å‡}=Ú QÍqOz, L`«Î~° =∞^èŒº=Ú #∞O_ç
Dâß#º=Ú =~°‰õΩ MÏm ã¨÷Å=Ú#∞ LOK«∞HÀ"åe. „Ñ¨Ç¨sÖ’x QÆ$Ç¨Ï=∞O`«Ü«¸ xi‡Oz# `«~°∞"å`« L`«Î~°
Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ ˆQ@∞#∞ LOK«∞HÀQÍ q∞ye# „Ñ¨Ç¨sx ‰õÄ_® Ñ¨ÓsÎ KÕÜ«∞=Öˇ#∞.
„Ñ¨Ç¨sQÀ_» ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ :– „Ñ¨Ç¨s QÀ_»‰õΩ K«Hõ¯\˜ "åã¨∞Î |Å=Ú HõÅQÍÅO>Ë "≥·#OQÍ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞
xi‡OK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÖ’ KåÖÏ |Å=ÚQÍ, ÖÏ=ÙQÍ, =∞O^Œ=ÚQÍ, Z`«∞ÎQÍ xi‡Oz,
Ñ¨tÛ=∞=Ú =∞iÜ«Ú ^ŒH˜Δ}=Ú#‰õΩ áÈ#∞áÈ#∞ W^Õ Ñ¨^ŒúuÖ’ xi‡OK«∞H˘x "åÜ«Ú=º=Ú =∞iÜ«Ú PˆQflÜ«∞=Ú
=~°‰õΩQÍ ™êQÍe. P `«~°∞"å`« PˆQflÜ«∞=Ú #∞O_ç Dâß#º=Ú#‰õΩ, "åÜ«Ú=º=Ú#∞O_ç Dâß#º=Ú =~°‰õΩ
QÆÅ `«∂~°∞Ê, L`«Î~° „Ñ¨Ç¨s QÀ_»Å#∞ Ñ¨Å∞K«QÍ `«‰õΩ¯= Z`«∞ÎÖ’ xi‡OK«∞HÀ"åe. U gkè J~Ú`Õ P gkè Ü«∞O^Œe
„Ñ¨Ç¨s QÀ_» LK«Ûù ™ê÷#=Ú# ˆQ@¡ H˘~°‰õΩ MÏm ã¨÷Å=Ú#∞ =^Œ∞Å∞H˘x q∞ye# „áêO`«=ÚÅxfl\Ï „Ñ¨Ç¨sx
xi‡OK«∞HÀ"åe.
ÃÇÏK«∞Û `«QÆ∞æÅ∞ :– Ñ¨tÛ=∞=Ú =∞iÜ«Ú ^ŒH˜Δ} „Ñ¨Ç¨s 5 J_»∞QÆ∞Å∞ Z`«∞Î `«QÆæ‰õΩO_® 10 J_»∞QÆ∞Å =~°‰õΩ g∞
J#∞‰õÄÅ=Ú#∞ |\˜ì Hõ@∞ìHÀ=K«∞Û#∞. ã¨÷Å=Ú Z‰õΩ¯=QÍ L#flKÀ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» ‰õÄ_® ÃÑ^ŒÌQÍ =K«∞Û#∞. Ñ¨Ù<åk
fã≤ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» =K«∞Û „áêO`«=∞O`«Ü«¸ ÖÏ=Ùáê\˜ |O_»~åà◊§#∞ Ñ¨~°∞K«∞H˘x ^•xÃÑ· c"£∞ "Õã≤ Ñ≤Å¡~ü ã≤ã¨ì"£∞
^•fi~å „Ñ¨Ç¨s xi‡OK«∞HÀ=_»O =∞Ozk. `«∂~°∞Ê =∞iÜ«Ú L`«Î~°=Ú <åÅ∞QÆ_»∞QÆ∞Å∞ `«QÆæ‰õΩO_® 9 J_»∞QÆ∞Å
=~°‰õΩ g∞ J#∞‰õÄÅ=Ú#∞ |\˜ì Hõ@∞ìHÀ=K«∞Û#∞. HÍh `«∂~°∞Ê, L`«Î~°=ÚÅ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» Ñ¨tÛ=∞=Ú =∞iÜ«Ú
^ŒH˜Δ}=ÚÅ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» Hõ<åfl Z`«∞Î LO_»~å^Œ∞.
54
„Ñ¨Ç¨sˆQ@∞¡ :– „Ñ¨Ç¨ s JO`«Ü¸ « xi‡OK«∞HÀ=_»O XHõ Z`«∞,Î „Ñ¨Ç¨ s Qˆ @∞¡ ayOK«∞HÀ=_»O XHõ Z`«∞Î U
á⁄~°áê@∞ ÖË‰õΩO_® „Ñ¨Ç¨s ˆQ@∞#∞ ayOK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. „Ñ¨Ç¨s ˆQ@∞#∞ K≥Hõ¯`À#∞, HõOK≥QÍx, ^Œ_ç
Hõ@∞ìH˘x QÍx, W#∞Ñ¨ „yÖòû`À#∞, W#∞Ñ¨ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞QÍ#∞ D =∞^èŒºÖ’ H˘`«ÎQÍ áê¡ã≤ìH±Ö’#∞ ^Œ$_è»"≥∞ÿ# ˆQ@∞¡
=ã¨∞Î<åfl~Ú. „Ñ¨Ç¨s ˆQ@¡#∞ `«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#ÔH·`Õ `«∂~°∞Ê Dâß#º=Ú#O^Œ∞#∞, ^ŒH˜Δ} gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#ÔH·`Õ
^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞=Ú#O^Œ∞, Ñ¨tÛ=∞ gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú J~Ú`Õ Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º=∞O^Œ∞#∞, L`«Î~°gkè QÆ$Ç¨Ï"≥∞ÿ`Õ L`«Î~°
Dâß#º=Ú ÉèÏQÆ=Ú #O^Œ∞ „Ñ¨Ç¨s ˆQ@¡#∞ xi‡OK«∞HÀ=Åã≤ LO@∞Ok. ÃÑ· q^èŒOQÍ xi‡OK«∞‰õΩ#flÑ¨C_Õ #_»Hõ
LK«Ûù"≥∞ÿ â◊√ÉèíHõ~°"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ∞ =™êÎ~Ú. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^•fi~°=ÚÅ∞ ZO`« =ÚYº"≥∂, „Ñ¨Ç¨sH˜ ˆQ@∞¡ JO`«
=ÚYº=Ú.
`«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ç¨ sQÀ_» Ö’Ñ¨Å =Ù#fl ã¨Å÷ =ÚÖ’ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ <≥|· ∞∞uH˜ Hõ\ì˜ LO\Ï=Ú.
HÍ=Ù# QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨^è•# ^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨Ç¨sH˜ ˆQ@∞ LOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. J~Ú`Õ KåÖÏ=∞Ok D XHõ¯ˆQ@∞
KåÅx „Ñ¨Ç¨sH˜ Dâß#º=ÚÖ’ WOH˘Hõ ˆQ@∞ xi‡OK«∞HÀ~°∞. XHõ"Õà◊ xi‡OK«∞‰õΩ#fl#∂ P ˆQ@∞ QÆ∞O_® #_»Hõ
™êyOK«Hõ `«Å∞Ñ¨ÙÅ∞ ayOz, `åà◊=Ú "Õã≤, QÆ$Ç¨Ï=Ú =ÚY^•fi~°=Ú #‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl „Ñ¨Ç¨s ˆQ@∞ QÆ∞O_®<Õ
Z‰õΩ¯=QÍ #_»Hõ ™êyã¨∞ÎO\Ï~°∞. D q^èŒOQÍ KÕÜ«∞_»O =Å# Dâß#º #_»Hõ#∞ HÀÖ’Ê=Ù^Œ∞~°∞. `«Ñ¨Êx ãïQÍ
Dâß#º=Ú #_»Hõ =zÛ f~åe. Dâß#ºO #_»Hõ ~åxKÀ Dâß#º â◊√ÉèíÑ¶¨Å=Ú QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å‰õΩ JO^Œ_»O Hõ+¨ìO.
`«∂~°∞Ê =∞iÜ«Ú L`«Î~° gkè QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ Ô~O_»∞ ˆQ@∞¡ ~å=_»O KåÖÏ =∞Ozk. XHõ"Õà◊ Dâß#ºÉèÏQÆ=ÚÖ’
XHõ ˆQ@∞ =zÛ, QÆ$Ç¨Ï =ÚY ^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ QÆÅ „Ñ¨Ç¨sˆQ@∞ ~åHõáÈ~Ú##∂ Ñ¨~°"åÖË^Œ∞. QÆ$Ç¨Ï
=ÚY^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ L#fl ˆQ@∞ Dâß#ºÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ L#flKÀ U `˘O^Œ~å ÖË^Œ∞. JÖÏQÍHõ PˆQflÜ«∞=Ú
k‰õΩ¯QÍ L#flKÀ P ˆQ@∞#∞ fã≤"ÕÜ«∞_»O =∞Ozk. ^ŒH˜Δ} =∞iÜ«Ú Ñ¨tÛ=∞ „Ñ¨Ç¨s QÀ_»Å‰õΩ LK«Ûù=ÚÖ’ ˆQ@∞
LO@∂ WO\˜ =ÚY^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨Ç¨ sH˜ Qˆ @∞ LO_ç f~åe. ZO^Œ∞Hõ#QÍ ^ŒH}Δ˜ gkè QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
LK«Ûù=ÚÖ’ =∂„`«"Õ∞ ˆQ@∞ LOk J#∞HÀO_ç JÑ¨C_»∞ P ˆQ@∞ ^•fi~å QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ~å"åÅO>Ë HÍã¨Î "åÜ«Ú=º
#_»Hõ =ã¨∞ÎOk. PˆQflÜ«∞ "åÜ«Ú=º #_»HõÅ∞ `«Ñ¨C Hõ^•.
XHõ"Õà◊ ^ŒH˜Δ}=Ú =∞iÜ«Ú Ñ¨tÛ=∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨Ç¨s ZO`« LO^À ^•^•Ñ¨ÙQÍ JO`« Ö’Ñ¨ÙQÍ
QÆ$Ç¨Ï=Ú ‰õÄ_® L#flKÀ QÆ$Ç¨Ï=Ú =ÚY ^•fi~°=Ú LK«Ûù"≥∞ÿ#KÀ „Ñ¨Ç¨sH˜ D LK«Ûù"≥∞ÿ# ˆQ@∞ Z^Œ∞~°∞QÍ WOH˘Hõ
Qˆ @∞ LOz#KÀ KåÅ∞#∞. ~Ô O_»= Qˆ @∞ J=ã¨~=° Ú ÖË^∞Œ . XHõ"àÕ ◊ „Ñ¨Ç¨ sH˜ ~Ô O_»= Qˆ @∞ LK«ÛOù Ö’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ #fl#∂
`«Ñ¨CÖË^Œ∞.
„Ñ¨Ç¨ s QÀ_» =∞iÜ«Ú Qˆ @∞ x~å‡}=ÚÖ’ H˘xfl =ÚYº"≥∞#ÿ q+¨Ü∂« Å∞ :
1. `«∂~°∞Ê =ÚY^•fi~°=Ú#Hõ<åfl (ã≤OÇ¨Ï^•fi~°=ÚHõ<åfl) `«∂~°∞Ê „Ñ¨Ç¨sQÀ_» Z`«∞ÎQÍ LO_»~å^Œ∞. 2.
L`«Î~° =ÚY^•fi~°=Ú#Hõ<åfl L`«Î~° „Ñ¨Ç¨sQÀ_» Z`«∞ÎQÍ LO_»~å^Œ∞. 3. ^ŒH˜Δ} =ÚY^•fi~°=ÚHõ<åfl ^ŒH˜Δ}
„Ñ¨Ç¨sQÀ_» ã¨=∞OQÍ QÍh, Z`«∞ÎQÍ QÍh ~å=K«∞Û#∞. 4. Ñ¨tÛ=∞ =ÚY^•fi~°=ÚHõ<åfl Ñ¨tÛ=∞ „Ñ¨Ç¨sQÀ_»
ã¨=∞OQÍ QÍh, Z`«∞ÎQÍ QÍh ~å=K«∞Û#∞. 5. "å#Å‰õΩ, „Ñ¨Hõ$u qÅÜ«∂Å‰õΩ W`«~°„`å HÍ~°}ÏÅ =Å¡ „Ñ¨Ç¨sQÀ_»
‰õÄe#KÀ "≥O@<Õ ãïKÕ~ÚOK«∞HÀ"åe. XHõ"Õà◊ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú Ñ¨_çáÈ~Ú#KÀ Jxfl Ñ¨#∞Å#∂ Ñ¨Hõ¯# ÃÑ\˜ì
Ü«Ú^Œú „áêuÑ¨kHõ# <≥·|∞∞u QÀ_»#∞ Ñ¨Ù#ifl‡OK«∞HÀ"åe. W^Õ Ñ¨^Œúu ^ŒH˜Δ}, Ñ¨tÛ=∞, `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞, L`«Î~°
"åÜ«Ú=º „Ñ¨Ç¨s =¸ÅÖ‰õΩ =iÎOK«∞#∞. 6. „Ñ¨Ç¨sˆQ@∞ xi‡OK«∞‰õΩ#flÑ¨C_»∞ nx Ñ≤Å¡~°∞ ÖË^• JOK«∞ ÖË^•
55
HÀ}O ÖË^• "≥Ú`«Î ÖË^• k"≥∞‡ WO\˜ =ÚY^•fi~°=Ú#‰õΩ `«QÆ∞Å~å^Œ∞. Wk U =ÚY^•fi~°=Ú QÆ$Ç¨Ï=Ú#ÔH·##∞
=iÎã¨∞ÎOk. 7. `«∂~°∞Ê =∞iÜ«Ú L`«Î~° QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ „Ñ¨Ç¨sÅ∞ Hõ\ ˜ì#Ñ¨C_»∞ Z=Ô~·##∂ Dâß#º=Ú
ÃÑOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. H˘O^Œi QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ Z‰õΩ¯= Dâß#ºO =zÛ LO@∞Ok. JÑ¨C_»∞ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» Dâß#º=Ú
k‰õΩ¯QÍ ÉÏQÍ [iy LO@∞Ok. nx =Å¡ "≥Ú`«ÎO „Ñ¨Ç¨sH˜ Dâß#º=Ú ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
WHõ¯_» XHõ =∞`«Å|∞#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. nxH˜ ˆQ@∞#∞ LOK«∞ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ `«y# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe.
ÖËHõáÈ`Õ Jã¨Å∞ˆH "≥∂ãÖ =ã¨∞ÎOk. `«∂~°∞Ê Dâß#ºO ÃÑiy „Ñ¨Ç¨s xi‡Oz#Ñ¨ÙÊ_»∞ „Ñ¨Ç¨s`À áê@∞QÍ ˆQ@∞#∞
ÃÑ@ì_»=Ú =Å¡ ˆQ@∞ PˆQflÜ«∞=Ú#∞ K«∂ã¨∞ÎOk. HÍ=Ù# ˆQ@∞ Ü≥ÚHõ¯ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú#∞ "≥#∞Hõ‰õΩ [iÑ≤ ˆQ@∞
`«∂~°∞Ê#∞ K«∂ã¨∞#Î fl@∞¡QÍ ayOK«∞HÀ"åe. W^Õ q^è•#"Õ∞ L`«~Î ° Dâß#ºO ÃÑiy# QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ ‰õÄ_® áê\ÕKåe.
ÃÑ^ŒÌ Qˆ @∞Ö’ z#fl Qˆ @∞ U~åÊ@∞ :– QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ™ê^è•~°}=ÚQÍ U ˆQ@∞<≥·<å LK«Ûù=ÚÖ’ LOK«∞‰õΩO\Ï=Ú.
Ô~O_»∞ ˆQ@∞¡ ZO^Œ∞Hõx H˘O^Œ~°∞ LK«Ûù=ÚÖ’ =∂„`«=Ú ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞#∞ xi‡OK«∞ ‰õΩO\Ï~°∞. nx =Å¡ =∞#∞+¨μÅ∞
XHõ¯>Ë Ö’xH˜ =zÛ#Ñ¨C_»∞ JO`«ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞#∞ `≥~°∞K«∞H˘x Ö’xH˜ ~å=_»O W|ƒOkQÍ JxÑ≤ã¨∞ÎOk. nxH˜ QÍ#∞
ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞Ö’<Õ XHõ z#fl ˆQ@∞#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flKÀ z#fl ˆQ@∞ ^•fi~å =∞#∞+¨μÅ∞, ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞ ^•fi~å
"åÇ¨Ï#=ÚÅ∞ Ö’#‰õΩ ~å=K«∞Û#∞. D z#fl ˆQ@∞ U~åÊ@∞ ‰õÄ_® "åã¨∞ÎâßG s`åº xi‡OK«∞HÀ=_»O =∞Ozk.
`«∂~°∞Ê QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Dâß#º=ÚÖ’ L#fl ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞Ü«∞O^Œ∞ z#fl ˆQ@∞ x~å‡} =Ú#∞ ÃÑ^ŒÌˆQ@∞Ö’ L`«Î~°
ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ=Öˇ#∞. `«^•fi~å =∞# #_»Hõ Dâß#ºO #_»ÔH· L`«Î=∞ Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞ W=fiQÆÅ^Œ∞.
J@∞¡ HÍ^Œx ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞Ö’ ^ŒH˜Δ} k‰õΩ¯ ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flKÀ Dâß#º ÉèÏQÆ #_»Hõ#∞ H˘O`«~Ú<å
=∞#=Ú áÈQ˘@∞ì‰õΩ#fl>Ë¡. J~Ú`Õ U „Ñ¨=∂^ŒO ÖË^Œ∞.
^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú :– D ÉèÏQÆ=ÚÜ«∞O^Œ∞ ÃÑ^ŒÌˆQ@∞#∞ ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞=ÚÖ’ xi‡OK«∞H˘x LO\Ï~°∞. J~Ú`Õ
^ŒH˜Δ}QÆ$Ç¨ÏO =ÚY^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ „Ñ¨Ç¨sH˜ XHõ ˆQ@∞#∞ LOK«∞HÀ"åe. ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞ ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞=Ú
#O^Œ∞ LO@∞Ok Hõ^•. z#fl ˆQ@∞#∞ ÃÑ^ŒÌ ˆQ@∞Ö’ `«∂~°∞Ê "≥·Ñ¨Ù#‰õΩ J=∞~°∞ÛHÀ=Öˇ#∞. `«^•fi~å LK«Ûù"≥∞ÿ#
^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ #_»Hõ =ã¨∞ÎOk. WÑ¨C_»∞ "≥Ú`«Î=Ú 3 ˆQ@∞¡ Jx J#∞HÀ~å^Œ∞.
Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú :– D ÉèÏQÆ=Ú#O^Œ∞ ÃÑ^ŒÌˆQ@∞#∞ Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«Ú=º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ xi‡OK«∞H˘x LO\Ï~°∞. ÃÑ^ŒÌ
ˆQ@∞Ü«∞O^Œ∞ z#fl ˆQ@∞#∞ L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú „Ñ¨Hõ¯QÍ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ=Öˇ#∞.
L`«~Î ° ÉèÏQÆ=Ú :– D ÉèÏQÆ=Ú #O^Œ∞ ÃÑ^ŒÌ Qˆ @∞#∞ L`«~Î ° Dâß#º=Ú #O^Œ∞ xi‡OK«∞‰õΩO\Ï~°∞. D ÃÑ^ŒQÌ̂ @∞Ö’
z#fl ˆQ@∞#∞ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú "≥·Ñ¨ÙQÍ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe. `«^•fi~å =∞Ç¨ÏŸ#fl`«"≥∞ÿ# L`«Î~° Dâß#º #_»Hõ
=ã¨∞ÎOk.
„Ñ¨Ç¨ sQÀ_» â◊√ÉèÏâ◊√Éèí Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞ :– 1. `«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞Î âßGs`åº xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ
Éèí„^Œ`« ÅaèOK«∞#∞. P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_ç, ãÖÑ¶¨∞=Ú #O^Œ∞ =∞Oz Ñ¨~°Ñü ÃÑiy, ã¨=∂[=ÚÖ’ QÆ∞iÎOÑ¨Ù
ÅaèOK«∞#∞. `«∂~°∞Êgkè QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ „Ñ¨Ç¨s QÀ_» "åã¨∞ÎâßG s`åº xi‡OK«∞ HÀ‰õΩO_® L#fl@¡~Ú`Õ ÃÑ·
K≥Ñ¨C‰õΩ#fl "å\˜H˜ =ºuˆ~Hõ=Ú [iˆQ J=HÍâ◊O. ÃÑ·QÍ Ñïã¨~° "åã¨∞Î Ü≥ÚHõ¯ ^Œ∞„+¨ÊÉèÏ==Ú Z‰õΩ¯=. 2. ^ŒH˜Δ}
gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßG s`åº xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_ç, P_»"å~°∞ ã¨∞YÑ¨_ç, ^èŒ#=Ú =$kú
JQÆ∞#∞. Éèí„^Œ`« ÅaèOK«∞#∞. ^ŒH˜Δ}gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßG s`åº ÖËHõáÈ`Õ JÉèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, J<å~ÀQÍºÅ∞,
^èŒ##+¨ì=Ú, =∞QÆ"åiH˜ LOÑ¨Ù_»∞QÆ`≥ÎÅÃÑ· "≥∂A, ÃÑ·QÍ ^Œ∞„+¨ÊÉèÏ==Ú QÆÅ Ñïã¨~°"åã¨∞Î, Ñ¨ÓiÎ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞
56
QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· K«∂Ñ≤O K«∞#∞. 3. Ñ¨tÛ=∞ gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßG s`åº xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ q[Ü«∞=Ú,
Éè„í ^Œ`åÉèÏ==Ú, ãÖÑ¶∞¨ =Ú# Q“~°==Ú, „Ñü+¨,ì L#fl`åã¨#=Ú, "åÇ¨Ï# Ü≥∂QÆ=Ú, =∂@, Ñ¨Å∞‰õΩ|_ç ÃÑ~°∞QÆ∞@,
Ñ¨x"å~°∞ ãïQÍ q^èŒ∞Å#∞ x~°fiiÎO K«∞@, W`«~°„`å. W^Õ Ñ¨tÛ=∞gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßGs`åº ÖËHõáÈ`Õ ÃÑ·
K≥Ñ¨C‰õΩ#fl â◊√Éèí Ñï}Ï=∞=ÚÅ‰õΩ =ºuˆ~Hõ=Ú [iy, H˘\Ï¡@Å∞, =º=Ç¨~°=ÚÖÖ’ ^≥|ƒu#∞@, J<å~ÀQÍºÅ∞,
Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# ~ÀQÍÅ∞, ÃÑ·QÍ ^Œ∞„+¨ÊÉèÏ==Ú QÆÅ Ñïã¨~°"åã¨∞Î, Ñ¨ÓiÎ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· K«∂Ñ≤OK«∞#∞. 4.
L`«Î~°gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßGs`åº xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ ^èŒ#=$kú, P#O^Œ=Ú, ™œYº=Ú, ÉèÏQÆº=Ú, Éè’QÆ=Ú,
PHõ~°¬}, Éèí„^Œ`« W`«~°„`å ã¨`«Êùe`«=ÚÅ∞ Åaè™êÎ~Ú. W^Õ L`«Î~°gkè „Ñ¨Ç¨sQÀ_» "åã¨∞ÎâßGs`åº ÖËHõáÈ`Õ ÃÑ·
K≥Ñ¨C‰õΩ#fl "å\˜H˜ =ºuˆ~Hõ=Ú [~°∞QÆ∞`«∂ JÑ¨CÅ∞, Du ÉÏ^èŒÅ∞, K≥Ñ¨CHÀÖËx ã¨=∞ã¨ºÅ∞ W`«~°„`å ÃÑ·QÍ
^Œ∞„+¨ÊÉèÏ==Ú QÆÅ Ñïã¨~°"åã¨∞Î, Ñ¨ÓiÎ „Ñ¨ÉèÏ==Ú#∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÃÑ· K«∂Ñ≤OK«∞#∞.
„Ñ¨Ç¨ sˆQ@¡ â◊√ÉèÏâ◊√ÉèÑí e¨¶ `«=ÚÅ∞ :– 1. `«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨Ç¨sQÀ_»‰õΩ ˆQ@∞#∞ "åã¨∞Îs`åº `«∂~°∞Ê Dâß#º
ÉèÏQÆOÖ’ `«∂~°∞Ê#∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ#∂ ÖË^• Dâß#º=Ú#∞ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡ QÍ#∂ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flKÀ J<ÕHõ
q^è=Œ ÚÖˇ#· â◊√ÉèÑí e¨¶ `«=ÚÅ∞ `«‰Ωõ ¯= ã¨=∞Ü«∞=ÚÖ’ ^Œi KÕ~∞° #∞. J@∞¡ HÍ‰õΩO_® Qˆ @∞ PˆQflÜ«∞=Ú K«∂ã¨∞#Î fl@∞¡QÍ
L#flKÀ KÀ~°∞Å ÉÏ^èŒ, Jyfl „Ñ¨=∂^Œ=ÚÅ∞, PH˜û_≥O@∞¡ W`«~°„`å. 2. ^ŒH˜Δ}gkè QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨Ç¨sQÀ_»‰õΩ ˆQ@∞#∞
"åã¨∞Îs`åº ^ŒH˜Δ}=Ú‰õΩ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ ^èŒ#=$kú, P~ÀQÆº=Ú ÉÏQÆ∞O_»_»O, Éèí„^Œ`å
ÉèÏ==Ú, W`«~°„`å. W^Õ ˆQ@∞#∞ <≥·|∞∞u K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ LOK«∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ JÉèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, =∞~°}ÏÅ∞,
=º=Ç¨~°=ÚÅ∞ W`«~„° `å. 3. Ñ¨tÛ=∞ gkè QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨Ç¨ sQÀ_»‰Ωõ Qˆ @∞#∞ "åã¨∞sÎ `åº Ñ¨tÛ=∞=Ú#‰õΩ K«∂ã¨∞#Î fl@∞¡QÍ
U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ =º=Ç¨~° q[Ü«∞=Ú, P~ÀQÆº=Ú, Éèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, =∞#âß≈Ou W`«~°„`å. W^Õ
ˆQ@∞#∞ <≥·|∞∞u K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ LOK«∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ JÉèí„^Œ`å ÉèÏ==Ú, ÉèíÜ«∞O ÉèíÜ«∞OQÍ LO_»_»O, =∞~°}ÏÅ∞,
=º=Ç¨~° JÑ¨[Ü«∞=ÚÅ∞, a`«∞Î a`«∞ÎQÍ LO_»_»O, <À@=∂@ ãïQÍ ~å‰õΩO_® áÈ=_»O, â◊„`«∞`åfiÅ∞ W`«~°„`å.
4. L`«Î~°Œ gkè QÆ$Ç¨Ï „Ñ¨Ç¨sQÀ_»‰õΩ ˆQ@∞#∞ "åã¨∞Îs`åº L`«Î~°=Ú#‰õΩ ÖË^• Dâß#º=Ú#‰õΩ K«∂ã¨∞Î#fl@∞¡QÍ
U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ ^èŒ#=$kú, ã¨∞Y ãÖ`ÀëêÅ∞, P#O^Œ=Ú, Éè’QÆÉèÏQÍºÅ∞, Ç¨ïëê~°∞QÍ LO_»_»O,
W`«~°„`å. J~Ú`Õ W^Õ ˆQ@∞#∞ "åÜ«Ú=º=Ú#‰õΩ K«∂ã¨∂Î#fl@∞¡QÍ xi‡OK«∞‰õΩ#fl@¡~Ú`Õ JÑ¨CÅÉÏ^èŒÅ∞,
=º=Ç¨~°=ÚÅ∞, HÀ~°∞ì "åº*ÏºÅ∞, P_»"åi U_»∞Ñ¨ÙÅ∞, W`«~°„`å.
ã¨fiO`« "≥·^ŒºO U<å\˜H˜ Ñ¨xH˜ ~å^Œ<Õ q+¨Ü«∞O `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. U^À "åã¨∞ÎÖ’ <åÅ∞QÆ∞ q+¨Ü«∂Å∞
`≥e™ê~Ú Hõ^• Jx =∞# QÆ$Ç¨ÏOÃÑ· =∞#"Õ∞ Ñïâ’^èŒ# KÕ¿ãÎ =∞#=Ú =∞„`«"Õ∞ ÉÏ^èŒ Ñ¨_»=Åã≤ =ã¨∞ÎOk. XHõ
J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎKÕ QÆ$Ç¨xfl ÑïjeOÑ¨ KÕ~Ú¿ãÎ KåÖÏ =∞Ozk. =∞Oz Ñ¶ë`åÅ∞ Åaè™êÎ~Ú.
gkèáÈ@∞¡ HõÅ∞QÆ*Ë¿ã â◊√Éèí, Jâ◊√Éèí Ñï}Ï=∂Å QÆ∞iOz „Ñ¨`ÕºHõOQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=Åã≤# J=ã¨~°O HõÅ^Œ∞. D
gkèáÈ@¡ÃÑ· =∂„`«"Õ∞ ã¨=∞„QÆOQÍ `≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î XHõ Ñ¨Ùã¨ÎHõO q_»∞^ŒÖˇ·#k. e-book ‰õÄ_® ã≤^Œú"≥∞ÿ#k. WHõ
H˘#_»O g∞^Õ PÅã¨ºO. ZO`« =∂„`«O TÇ≤ÏOK«x J`«ºO`« `«‰õΩ¯= "≥ÅˆH ''gkèáÈ@∞¡ – Ñ¶ë`«=ÚÅ∞——
e-book Åaèã¨∞Î#flk. Introducery Offer QÍ Ju `«‰õΩ¯= ^èŒ~°‰õΩ Åaèã¨∞Î#fl e-book #∞ PÅã¨ºO
KÕÜ«∞‰õ WÑ¨C_Õ H˘#O_ç. „Ñ≤O>ˇ_£ Ñ¨Ùã¨ÎHõO ™êyã¨∞Î#fl J=∞‡HÍÅ "≥Å∞¡= TÇ≤ÏOK«ÖËxk.
~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
57
"åã¨∞Î ã¨ÅÇ¨Å∞
ã¨∂Hõ;OQÍ, qÑ¶Å¨ OQÍ QÆÅ D "åã¨∞Î ã¨ÅÇ¨Å#∞ K«kq J=QÍÇ¨Ï# KÕã∞¨ HÀQÆÅ~°x ÉèÏq™êÎ#∞. =ÚO^Œ∞QÍ
ã¨÷Å=Ú H˘<Õ "åi HÀã¨=Ú ã¨ÅÇ¨Å∞.
1. "≥Ú@ì "≥Ú^Œ\ ˜ ã¨∂K«#QÍ g∞~°∞ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Dâß#º=Ú ¢`≥OÑ¨Ù ÖË‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe.
2. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ "≥∞@∞¡, k|ƒÅ∞, ÉèÏs Éèí=O`«∞Å∞, ÃãÖò á¶È<£ @=~°∞¡ `«k`«~°=ÚÅ∞
ÖË‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀO_ç. Dâß#º=ÚÖ’ `˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ gÖˇ·# "≥∞@∞¡ k|ƒÅ∞ `«k`«~°=ÚÅ#∞
`˘ÅyOK«∞H˘x =∂¢`«"Õ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#_®xH˜ ¢Ñ¨Ü«∞`«fl=Ú KÕÜ«∂e. XHõ"Õà◊ gÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ QÆ$Ç¨Ï=Ú
H˘#fl `«HõΔ}=Ú "å\˜x `˘ÅyOK«∞HÀ"åe.`˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ gÅ∞ÖËx x~å‡}=ÚÅ∞ =Ù#flKÀ P
QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ g∞~°∞ H˘#HõáÈ=_»"Õ∞ =∞Ozk.
3. g∞~°∞ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú ¢`≥OÑ¨Ù Hõey =ÙO_»~å^Œ∞. JÖÏˆQ `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆOÖ’ Z`«∞ÎÅ∞
QÍx, ÉèÏs Éèí=O`«∞Å∞ QÍx W`«~°¢`« W|ƒO^Œ∞Å∞ HõeyOKÕ P"åã¨∞Î x~å‡}=ÚÅ∞ =Ù#flKÀ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞
H˘#=^Œ∞Ì.
4. g∞~°∞ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆO ¢`≥OÑ¨Ù Hõey=Ù#flKÀ U ¢Ñ¨=∂^Œ=Ú ÖË^Œx QÆ=∞xOKåe.
H˘xfl™ê~°∞¡ PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆO ¢`≥OÑ¨Ù QÆ$Ç¨Å∞ JO^Œ∞=ÙO_»∞ Ü«∞[=∂#∞Å#∞ =∞Oz Jaè=$kúH˜ fã¨∞‰õΩ
"≥Å¡_»=Ú [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
5. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒHΔ̃} ÉèÏQÆ=Ú =ÙK«ÛùOQÍ, ÉÏQÍ Z`«∞ÎQÍ, q∞¢~°∞ Hõey =Ù#flÑ¨C_»∞ KåÖÏ =∞Ozk.
6. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú Ñ¨Å¡=Ú Hõey, QÆ∞O`«Å∞, H˘Å#∞Å∞, ÃÑ^ŒÌ HÍÅ∞=Å∞ =Ù#flKÀ J@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞
H˘#~å^Œ∞.
7. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ <≥·|∞∞u ÃÑiy =Ù#flKÀ J@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ =^Œ∞Å∞HÀ=_»O =∞Ozk.
ÃÑiy# <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú#∞ `˘ÅyOzHÀ=_®xH˜ gÖˇ· J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ#KÀ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û#∞.
ÃÇÏK«ÛiHõQÍ =ÙO_®e.
8. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆOÖ’ Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∞ QÆ∞O`«Å∞, H˘Å#∞Å∞, ÃÑ^ŒÌ HÍÅ∞=Å∞, ÉÏ=ÙÅ∞ W`«~°¢`«
^À+¨Ñ¨Ói`«"≥∞ÿ#q L#flÑ¨ÙÊ_»∞ J@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ H˘#~å^Œ∞. D q+¨Ü«∞OÖ’ *Ï„QÆ`«Î J=ã¨~°=Ú.
á⁄~°áê@∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
9. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆOÖ’ H˘O_»Å∞, QÆ∞@ìÅ∞, ÉèÏs Éèí=O`«∞Å∞, Jáê~°¡"≥∞O@∞¡, ÃãÖòá¶È<£ @=~°∞¡ W`«~°¢`« =Ù#flKÀ
J@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#QÀÅ∞ KÕÜ«∞=K«∞Û. KåÖÏ =∞Ozk. D J=HÍâ◊O
=^Œ∞Å∞HÀ=^Œ∞Ì.
10. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆO Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#KÀ P QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞. H˜~å~ÚH˜ =ÙO_»_»=Ú
=∞Ozk HÍ^Œ∞.
11. Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆO q∞¢~∞° Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ H˘#=K«∞Û. P~ÀQÆº=Ú, Sâ◊fi~°º=Ú, ÃÑ^ŒiÌ Hõ=Ú ÅaèOK«∞#∞.
12. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "åÜ«∞=º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ Ñ¨Å=¡ ÚQÍx, QÆ∞O`«Å∞ ÉÏ=ÙÅ∞ QÍx, ÖË‰Ωõ O_® K«∂ã¨∞HÀ"åe.
<≥·|∞∞u, PˆQflÜ«∞O Hõ<åfl "åÜ«Ú=Ù ÉèÏQÆO q∞¢~°∞QÍ =ÙO_»~å^Œ∞. Dâß#ºO ÉèÏQÆO Hõ<åfl q∞„~°∞QÍ =ÙO_®e.
58
13. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«Î~° ÉèÏQÆOÖ’ ÉÏ=ÙÅ∞, QÆ∞O`«Å∞, ÃÑ^ŒÌ HÍÅ∞=Å∞, W`«~°¢`« =Ù#flKÀ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞
H˘#=K«∞Û.
14. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ L`«~Î ° ÉèÏQÆOÖ’ "≥∞@∞¡ HÍx, ÉèÏs Éè=í O`«∞Å∞ QÍx, QÆ∞@ìÅ∞ QÍx, W`«~¢° `« =Ù#flKÀ
J@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ H˘#HõáÈ=_»=Ú KåÖÏ =∞Ozk. ÖËxKÀ J+¨ì ^Œi„^Œº=Ú, x`«º=¸ `«ÅáÈ>Ë.¡
15. gkè áÈ@∞¡ q+¨Ü«∞OÖ’ KåÖÏ *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. =ÚYºOQÍ XHõ q+¨Ü«∞=Ú QÆ=∞xOK«∞HÀ"åe.
Dâß#º gkèáÈ@∞ =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∞ =^Œ∞Å∞HÀ~å^Œ∞. W@∞=O\˜ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞
H˘<Õ J=HÍâ◊=Ú =zÛ#Ñ¨Ù_»∞ `«Ñ¨Êx ãïQÍ H˘#_»=Ú KåÖÏ =∞Ozk.
16. `«∂~°∞Ê gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û.
17. `«∂~°∞Ê PˆQflÜ«∞O gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú H˘#~å^Œ∞.
18. PˆQflÜ«∞ gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
19. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞ gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ Jâ◊√Éèí=∞x `«ÅK«~å^Œ∞. x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û.
20. ^ŒH˜Δ} gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
21. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
22. <≥·|∞∞u gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷uÖ’#∞ H˘#~å^Œ∞.
23. Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
24. Ñ¨tÛ=∞ gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û. (Ñ¨ÓiÎ q=~åÅ‰õΩ â◊√Éèí"åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ K«^Œ=O_ç.)
25. Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û.
26. "åÜ«∞=º gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
27. L`«Î~° "åÜ«∞=º gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
28. L`«Î~° gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
29. L`«Î~° Dâß#º gkè áÈ@∞ QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û.
30. Z`«∞Î Ñ¨ÖÏ¡Å q+¨Ü«∂xH˜ =¿ãÎ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ Ñ¨Å¡=Ú#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û.
31. Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ Z`«∞Î QÆÅ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
32. `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
33. `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# ÃÇÏK«∞Û, Z`«∞Î HõÅy =Ù#fl (q∞¢~°∞) QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
34. PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆOÖ’ Ñ¨Å¡=Ú#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
35. PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆOÖ’ <≥·|∞∞u Hõ<åfl Z`«∞Î HõÆey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
36. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú# Z`«∞Î Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#_»=Ú =∞Ozk.
37. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
38. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú# Z`«∞Î Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
39. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
40. Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú# Z`«∞Î Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
41. Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
59
42. "åÜ«∞=º ÉèÏQÆ=Ú# PˆQflÜ«∞O, <≥·|∞∞u Hõ<åfl Z`«∞Î Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
43. "åÜ«∞=º ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
44. L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú# Z`«∞Î Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
45. L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =Ù#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
46. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú QÆ∞iOz JO^Œ∞ x=ã≤Oz# "åi QÆ∞iOz, "åi Ñïã≤÷`«∞Å QÆ∞iOz K«∞@∞ì Ñ¨Hõ¯Å
"åix J_çy qKåiOK«_»O KåÖÏ =∞Ozk. nx =Å¡ HõhãÖ g∞~°∞ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ñïã≤÷u J~°÷=Ú
J=Ù`«∞Ok. H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Z@∞=O\˜ HÀ~°∞ì "å[º=ÚÅ∞ ÖË‰õΩO_® W`«~° =º=Ç¨~°=ÚÅ∞
ÖË‰õΩO_® =Ù#fl@∞=O\˜q =∂¢`«"Õ∞ H˘<åe. ™ê^è•~°}OQÍ "åÜ«∞=º, PˆQflÜ«∞ ^ÀëêÅ∞ Hõey# QÆ$Ç¨Å‰õΩ
HÀ~°∞ì =º=Ç¨~åÅ∞ LO_»∞#∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú H˘<Õ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ g∞~°∞ H˘<ÕÖÏ "åiÖÏ =ÙO_»Hõ ™ê^è•~°} =ºH˜ÎÖÏ
"≥o¡ qKåiOK«_»O KåÖÏ =∞Ozk. =º=Ç¨~°=ÚÅ#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ#∞ W`«~°∞Å‰õΩ JO@QÆ@ì_®xH˜ Z<Àfl
¢Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕã¨∞ÎO\Ï~°∞. *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. ™ê^è•~°}OQÍ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "åÜ«∞=º,
PˆQflÜ«∞ ^À+¨¨=Ú#flKÀ =º=Ç¨~°=ÚÅ∞ =ÙO\ÏÜ«∞x QÆ=∞xOKåe. H˘#É’ÜÕ∞ ã¨÷Å=Ú#‰õΩ ‰õÄ_® ÃÑ·
áê~ÚO\òû#∞ QÆ=∞xOz ^À+¨=ÚÅ∞ ÖË‰Ωõ O_® =Ù#fl ã¨Å÷ =Ú#∞ H˘#_»=Ú =∞Ozk. =ÚYº=ÚQÍ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ
Hõ<åfl ã¨÷Å=ÚÅ q+¨Ü«∞=ÚÖ’ Z<Àfl =º=Ç¨~°=ÚÅ∞ =ÙO\Ï~Ú. W@∞=O\˜ JxflO\˜x QÆ=∞xOz `«y#
*Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞H˘x H˘#_»=Ú KåÖÏ =∞Ozk. Uk U=∞~Ú<å K«∞@∞ì ¢Ñ¨Hõ¯Å "åix qKåiOK«_»=Ú
=∞Oz^Œ<Õ q+¨Ü«∞=Ú =∞~˘Hõ™êi QÆ∞~°∞Î‰õΩ `≥K«∞ÛHÀ"åe. XHÀ¯ ™êi ã¨÷Å=ÚÅ q+¨Ü«∞=ÚÖ’ K«∞@∞ì
¢ÑH¨ ¯õ Å Z=ix qKåiOK«_®xH˜ J=HÍâ◊=Ú =ÙO_»^∞Œ . HÍ=Ù# J#∞Éè=í A˝_#·≥ F <åºÜ«∞"åkx ãÖ¢Ñk¨ Oz
*Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ áê\Õz ã¨÷Å=ÚÅ#∞ H˘<åe.
47. ã¨Å÷ =ÚÅ q+¨Ü∞« =ÚÖ’ ^ŒH}Δ˜ <≥|· ∞∞u, Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆOÖ’ ÉÏ=ÙÅ∞, QÆ∞O`Å∞, Ñ¨Å=¡ Ú ÖË‰Ωõ O_® K«∂ã¨∞HÀ"åe.
48. L`«~Î ,° Dâß#º, `«∂~°∞Ê ÉèÏQÆ=Ú# ÉÏ=ÙÅ∞, QÆ∞O`«Å∞, ÃÑ^ŒÌ HÍÅ∞=Å∞, Ñ¨Å=¡ Ú#fl ã¨Å÷ =ÚÅ#∞ =^Œ∞Å∞HÀ=^Œ∞.Ì
49. WHõ gkè áÈ@¡ q+¨Ü«∞=ÚÖ’ K≥_»∞ gkè áÈ@∞¡ QÆÅ ã¨÷Å=ÚÅ#∞ H˘#~å^Œ∞.
50. â◊√Éèí gkè áÈ@∞¡ QÆÅ ã¨÷Å=ÚÅ#∞ H˘#_»=Ú =∞Ozk.
51. Dâß#º gkè áÈ@∞ QÆÅ ã¨Å÷ =ÚÅ#∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤`÷ ∞« ÅÖ’#∞ =^Œ∞Å∞ HÀ=^Œ∞.Ì WÖÏO\˜ ã¨Ö÷ ÏÅ∞ H˘#O_ç.
52. ÃÑiy# ã¨÷Å=ÚÅ q+¨Ü«∞=Ú#‰õΩ =¿ãÎ Dâß#ºO ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ "≥O@<Õ H˘#O_ç.
53. `«∂~°∞Ê ÃÑ~°Q_Æ =» Ú =∞Ozk. HÍx Dâß#ºO HÀÖ’Ê`«∞Ok Hõ^•. HÍ=Ù# W@∞=O\˜ ã¨Å÷ =ÚÅ q+¨Ü∞« =ÚÖ’
Ñ¨ÓiÎ *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. J#∞Éèí=A˝_≥·# F "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î ã¨ÅÇ¨Å#∞ á⁄O^Œ_»O KåÖÏ =∞Ozk
QÆ=∞xOK«O_ç.
54. PˆQflÜ«∞O ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∞ H˘#~å^Œ∞. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞O ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞
H˘#=K«∞Û. J~Ú`Õ Dâß#º=ÚÖ’ QÆ∞O`« =ÙO_»_»O KåÖÏ =∞Ozk. L`«Î~° Dâß#º #_»Hõ ~å=_»=Ú =∞s
=∞Oz^Œx `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
55. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
56. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
57. <≥·|∞∞u ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞ÅÖ’#∂ H˘#~å^Œ∞.
60
58. Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.

59. Ñ¨tÛ=∞=Ú ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
60. Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=ºO ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#=K«∞Û.
61. "åÜ«∞=ºO ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.
62. L`«Î~°O ÃÑ~°QÆ_»O KåÖÏ =∞Ozk. JÖÏQÆx L`«Î~°O ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#flKÀ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú#∞
HÀÖ’Ê`å=Ú QÆ^•. HÍ=Ù# W@∞=O\˜ ã¨÷Å=ÚÅ q+¨=ÚÖ’ `«y# *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åe. J#∞Éèí=A˝Å
ã¨ÅÇ¨Å∞ á⁄O^•e.
63. L`«Î~° Dâß#ºO ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ H˘#=K«∞Û. W@∞=O\˜ ã¨÷ÖÏÅ#∞ Z@∞=O\˜
Ñïã≤÷`«∞Ö’¡#∂ =^Œ∞Å∞HÀ=^Œ∞Ì. HÍã¨Î ^èŒ~° Z‰õΩ¯= J~Ú##∂ ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#O_ç. `«~åÅ H˘nÌ Sâ◊fi~åºxfl
xOÑ¨ÙHÀO_ç.
WÑ¨Ê\˜ =~°‰õΩ g∞~°∞ H˘#É’ÜÕ∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ∞ =∞iÜ«Ú ã¨÷Å=ÚÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞HÀ=_»O [iy#k.
WHõÃÑ· H˘#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ =∞iÜ«Ú g∞~°∞ x"åã≤`«=Ú#fl QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "åã¨∞Î ^À+¨=Ú#flKÀ "å\˜x ZÖÏ
`˘ÅyOK«∞HÀ"åe. ÖË^• ZÖÏ "å\˜x QÆ=∞xOKåe =∞iÜ«Ú ^Àëêxfl ZÖÏ áÈQ˘\Ïìe W`«~°¢`å q+¨Ü«∂Å#∞
áê~ÚO\òû ~°∂Ñ¨H=õ ÚQÍ `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú. "≥Ú^Œ\Q˜ Í Dâß#º ã¨Å÷ =ÚÅ∞, QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ QÆ∞iOz `≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•=Ú.
64. k‰õΩ¯ÅÖ’ Dâß#ºO ~åA. HÍ# Dâß#º q+¨Ü«∞=ÚÖ’ *Ï„QÆ`«ÎQÍ =º=Ç¨ÏiOKåe. á⁄~°áê@∞ KÕÜ«∞~å^Œ∞.
~åA ãïQÍ ÖËHõáÈ`Õ ~å[º=Ú Ñ¨`«#=Ú J=Ù`«∞Ok. JÖÏˆQ Dâß#ºO ãïQÍ ÖËHõáÈ`Õ JO^Œ∞O_»∞ "å~°∞
¢|+¨μì Ñ¨\ ˜ì áÈ=Ù^Œ∞~°∞. XHõ\ ˜H˜ <åÅ∞QÆ∞ ™ê~°∞¡ D q+¨Ü«∞=Ú#∞ Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ QÆ∞~°∞ÎOK«∞H˘x *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞
fã¨∞H˘#flKÀ r=#=Ú Éèí$Ç¨Ï`«Î~°OQÍ QÆ_çz =Oâ◊O Jaè=$kú á⁄Ok ã¨HõÅ ™œÉèÏQÍºÅ`À ã≤iãÖÑ¨^ŒÅ`À
`«∞Å`«∂QÆ∞`å~°∞.
65. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# "≥∞@∞¡ =ÙO_»~å^Œ∞. JÖÏ L#flKÀ H˘\˜ì "ÕÜ«∞_»=Ú =∞Ozk.
66. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# Ñ¨Å¡=Ú Hõey =ÙO_»_»O J^Œ$ëêìxfl H˘x `≥K«∞ÛH˘#fl>Ë¡.
67. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# J~°∞QÆ∞Å∞ =Ù#flKÀ "≥O@<Õ H˘\˜ì "ÕÜ«∂e. PÅã¨ºO KÕÜ«∞~å^Œ∞.
68. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# QÆ∞O`« ÖË#@¡~Ú`Õ "≥O@<Õ F QÆ∞O¢_»\ ˜ QÆ∞O`«#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe.
69. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# #_»Hõ =K«∞ÛÖÏQÆ∞# ^•fi~°=ÚÅ∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞HÀ"åe.
70. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# ^•fi~°=Ú =ÙO_»_O» KåÖÏ =∞Ozk. Jk `«∂~°∞Ê Dâß#ºO HÍx, ÖË^• L`«~Î ° Dâß#ºO
HÍx U^≥·<å ã¨ˆ~ Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ ^•fi~°O =ÙO_»_»O KåÖÏ =∞Ozk.
71. Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# k|ƒÅ∞ =ÙO_»_O» [iy`Õ "≥O@<Õ `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O KåÖÏ =∞Ozk, `«H}Δõ HÍ~°º¢H=õ ∞=ÚQÍ
nxx `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O KÕÜ«∂e. D q+¨Ü«∞OÖ’ PÅã¨ºO KÕÜ«∞_»=Ú =Å¡ H˘iq`À `«ÅHÍÜ«∞#∞
QÀ‰õΩ¯#fl>Ë¡.
72. `«∂~°∞Ê ÉÏQÆ=Ú Ñ¨Å¡=Ú Hõey =ÙO_»_»O =∞Ozk.
73. `«∂~°∞Ê ÉÏQÆ=Ú# ÉÏq =ÙO_»_»O =∞Ozk. U `˘O^Œ~° ÖË^Œ∞.
74. `«∂~°∞Ê ÉÏQÆ=Ú# J~°∞QÆ∞Å∞ =Ù#flKÀ, D J~°∞QÆ∞Å∞ WO\˜ Ü«∞O^Œe QÆ~°ƒù=ÚHõ<åfl Z`«∞ÎQÍ =Ù#flKÀ
`«yæOK«∞HÀ=_»O ÖË^• `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O KÕÜ«∂e.
61
75. `«∂~°∞Ê ÉÏQÆ=Ú# WO\˜H˜ Z^Œ∞~°∞ =K«∞Û#@∞¡QÍ "≥∞@∞¡ =ÙO_»_»O `«Ñ¨ÙC.

76. `«∂~°∞Ê ^•fi~°=Ú LOK«∞HÀ=_»O =∞Oz^Õ. #_»Hõ â◊√ÉèíHõ~°=Ú.
77. PˆQflÜ«∞ÉèÏQÆ=Ú ÃÑiy=ÙO_»_»O `«Ñ¨C. `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O "≥O@<Õ KÕÜ«∂e.
78. PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=Ú ^•fi~å #_»Hõ ~å=_»O KåÖÏ `«ÑC¨ . `«y# *Ï¢Q`Æ ÅÎ« ∞ fã¨∞H˘x Dâß#º #_»Hõ =K«∞ÛÖÏQÆ∞#
KÕã¨∞H˘#flKÀ =∞Oz^Œx QÆ=∞xOKåe. PˆQflÜ«∞ #_»Hõ J<ÕHõ ~°HÍÅ =º=Ç¨~åÅ#∞ fã¨∞‰õΩ =ã¨∞ÎOk. =∞s
=∞s QÆ=∞xOKåe.
79. PˆQflÜ«∞ ÉèÏQÆ=ÚÖ’x Éèí∂q∞ =∞@ì=Ú <≥·|∞∞u Hõ<åfl Z`«∞Î Hõey =ÙO_»~å^Œ∞.
80. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú ÃÑiy =Ù#flKÀ `˘ÅyOK«∞HÀ=_»O KÕÜ«∂e.
81. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú# H˘àÏ~Ú QÆ∞O`«Å∞ QÍx, Ñ¨Å¡=Ú QÍx =Ù#fl@¡~Ú`Õ Ñ¨Ó_çÛ"Õã≤ J~°∞QÆ∞Å∞ x~å‡}=Ú
KÕÜ«∂e.
82. ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú QÆ∞O_® h~°∞ |Ü«∞\˜H˜ "≥à◊§_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. ^ŒH˜Δ} PˆQflÜ«∞O ^•fi~å h~°∞ |Ü«∞\˜H˜
"≥àÏ¡e.
83. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u ^•fi~°=Ú#flKÀ `˘ÅyOK«∞HÀ"åe. "≥O@<Õ PÅã¨º=Ú KÕÜ«∞Hõ ^•fi~°=Ú#∞
Ñ¨Ó_çÛ"Õã≤ QÀ_»#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe. W@∞=O\˜ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ ¢Ñ¨Ü«∂}=Ú KÕÜ«∞_»O x+≤^Œú=Ú.
84. <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÖ’ ^•fi~°=Ú#flKÀ `˘ÅyOK«∞H˘x J`«º P=â◊ºHõ=ÚQÍ QÀ_» x~å‡}=Ú KÕã¨∞HÀ"åe. D
ã¨=∞Ü«∞OÖ’ ¢Ñ¨Ü«∂}=Ú ‰õÄ_® x+≤^Œú=Ú. XHõ k#O PÅã¨ºO KÕÜ«∞@=Ú ‰õÄ_® =∞Ozk HÍ^Œ∞. =∞~°}
HÍ~°Hõ=Ú.
85. ^ŒH˜Δ} <≥·|∞∞u, <≥·|∞∞u, Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞uÅ Ü«∞O^Œ∞ QÀ_» x~å‡}=Ú KÕÜ«Ú#Ñ¨Ù_»∞ ¢Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞ KÕÜ«∞=^Œ∞Ì.
86. <≥·|∞∞u ÃÑOÑ¨Ù Hõey =Ù#flKÀ KåÖÏ K≥_»¤k. ÃÑOÑ¨Ù Hõey# ã¨÷Å=Ú#∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞O_ç "Õ~°∞ KÕã¨∞HÀ=_»O
KÕÜ«∂e.
87. Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆ=Ú ÃÑOÑ¨Ù Hõey =Ù#flÑ¨C_»∞ ^•xfl `˘ÅyOK«∞HÀ=_®xH˜ gÅ∞ ÖËHõáÈ`Õ ÉèÏs =$HõΔ=ÚÅ#∞
<å@∞HÀ=_»O, |Å"≥∞ÿ# ~åu J~°∞QÆ∞Å x~å‡}=Ú KÕÜ«∞_»O L`«Î=∞"≥∞ÿ# Ñ¨^Œúu. gÖˇ·`Õ LÑ¨QÆ$Ç¨Ï=Ú ÖË^•
Ã+_»∞¤ "Õã¨∞HÀ"åe.
88. "åÜ«∞=ºO q+¨Ü∞« =ÚÖ’ `«y# *Ï¢Q`Æ ÅÎ« ∞ fã¨∞HÀ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. WHõ¯_» J#∞Éè=í A˝Å ã¨ÅÇ¨Å∞ J=â◊ºO.
89. =ÚYº=ÚQÍ "åºáê~°ã¨∞÷Å∞ "åÜ«∞=º q+¨Ü«∞=ÚÖ’ *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞H˘#HõáÈ`Õ `«~°∞"å`« HÍÅ=ÚÖ’ J<ÕHõ
ÉÏ^èÅŒ ‰õΩ QÆ∞i HÍ=Åã≤ =ÙO@∞Ok. rq`åO`«=Ú qKåiOK«=Åã≤ =ÙO@∞Ok. Wk "åºáê~°∞Å‰õΩ ™ê^è•~°}
q+¨Ü«∞=Ú HÍ^Œ∞.
90. ã≤÷~°`«fi=Ú Hõey# QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞#∞ Jã≤÷~° Ñïz ¢|+¨μì Ñ¨\ ˜ìOKÕ â◊H˜Î "åÜ«∞=º ÉèÏQÆ=Ú#‰õΩ HõÅ^Œ∞.
91. ™ê^è•~°}OQÍ Z<Àfl QÆ$Ç¨Å‰õΩ "åÜ«∞=ºO ÃÑiy =ÙO_»_»O K«∂_»=K«∞Û#∞. Wk KåÖÏ `«Ñ¨C. W@∞=O\˜
^ÀëêÅ#∞ PÅã¨º=Ú KÕÜ«∞Hõ ãïKÕ~ÚOK«∞ HÀ=_»O KÕÜ«∂e. ÖËxKÀ Pi÷Hõ q+¨Ü«∂ÅÖ’ W`«~å„`å
ÉÏ^èŒÅ‰õΩ QÆ∞i HÍ"åe.
92. L`«Î~°O ^•fi~å #_»Hõ ™êQÆ_»O J`«∞º`«Î=∞=Ú.
93. L`«Î~°O Ñ¨Å¡"≥∞ÿ =ÙO_»_»O =∞Ç¨ÏŸ`«Î=∞=Ú.
62
94. L`«Î~°O QÆ∞O_® "å_»∞Hõ h~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊§_»O J^Œ∞ƒù`«=Ú.

95. L`«Î~°O ^•fi~°O =ÙO_»_»O ¢|Ç¨‡O_»=Ú.
96. L`«Î~°O ‰õΩÉèË~° ™ê÷#=Ú. ^èŒ<å^•Ü«∞=Ú, L`«Î~°O L`«Î=∞O.
97. ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#fl `«~°∞"å`« QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ x~°‡OK«∞HÀ=_®xH˜ =ÚO^Õ P ã¨÷Å=ÚÜ«∞O^Œ∞ ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞
xi‡OK«∞HÀ=_»O ã¨~°fi^• â◊√ÉèíHõ~°=Ú, ¢âı+¨ì=Ú. Wk ã¨Ô~·# q^è•#=Ú. J=ÅOaèOKåe.
98. `«∂~°∞Ê gkè ã¨÷Å"≥∞ÿ#KÀ D ¢áêO`«=ÚÖ’ ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_»‰õΩ `«∂~°∞Ê =∞^èŒº=Ú#∞O_ç Dâß#º ¢áêO`«=Ú
=~°‰õΩ QÀ_»Å∞ Hõ@ì‰õΩO_® q∞ye# Jxfl k‰õΩ¯Å Ü«∞O^Œ∞ QÀ_» x~å‡}=Ú ™êyOKåe.
99. ¢Ñ¨Ç¨sÖ’ QÆ$Ç¨Ï=∞O`«Ü«Ú xi‡`«"≥∞ÿ# `«~°∞"å`« `«∂~°∞Ê Dâß#º ¢áêO`«=ÚÖ’ ¢Ñ¨Ç¨sx ˆQ@∞¡ q∞#Ç¨
q∞ye# ¢Ñ¨Ç¨sx Ñ¨ÓiOK«∞HÀ"åe. D q^èŒOQÍ KÕÜ«∞_»=Ú =Å¡ QÆ$Ç¨Ï x~å‡}O `«~åfiQÍ Ñ¨ÓsÎ JQÆ∞#∞.
100. Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ} ¢áêO`« ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_»Å#∞ KåÖÏ ^èŒ$_»=ÚQÍ xi‡OK«∞HÀ"åe.
101. ^ŒH˜Δ}, Ñ¨tÛ=∞ QÀ_»Å#∞ L`«Î~°, `«∂~°∞Ê QÀ_»ÅHõ<åfl KåÖÏ Z`«∞ÎQÍ xi‡OKåe.
102. |Å"≥∞ÿ# Ñïã¨~° ¢áêO`« J"åã¨∞Î ^À+¨¨=ÚÅ#∞ x"åiOK«∞HÀ=_®xH˜ ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» x~å‡}=Ú F K«Hõ¯\˜
LáêÜ«∞=Ú.
103. g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ ^ŒH˜Δ} ¢áêO`«=ÚÖ’ Ñ¨Å¡=Ú#fl#∞, QÆ∞O`«Å∞#fl#∞, ÉÏ=ÙÅ∞#fl#∞ ^ŒH˜Δ} ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_»#∞
ÉÏQÍ ^èŒ$_»OQÍ, |ÅOQÍ xi‡OK«∞HÀ=_»O =Å¡ P ^ÀëêÅ#∞ Ç¨Ïi™êÎ~Ú. ZO`« |ÅOQÍ xi‡¿ãÎ JO`«
=∞Ozk.
104. g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Ñ¨tÛ=∞ ¢áêO`«=ÚÖ’ Ñ¨Å¡=Ú#fl#∞, QÆ∞O`«Å∞#fl#∞, ÉÏ=ÙÅ∞#fl#∞ Ñ¨tÛ=∞ ¢Ñ¨Ç¨s
QÀ_»#∞ ÉÏQÍ ^è$Œ _»OQÍ, |ÅOQÍ xi‡OK«∞HÀ=_»O =Å# P ^ÀëêÅ#∞ Ç¨Ïi™êÎ~Ú. ZO`« ^Œ$_èO» QÍ xi‡¿ãÎ
JO`« â◊√Éèí=Ú.
105. D ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» =Å¡ [iˆQ WOH˘Hõ ã¨`«Êe`«=Ú U=∞O>Ë U^≥·<å K≥_»∞ gkè áÈ@∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
`«QÆ∞Å∞`«∞#flKÀ P ^À+¨¨=Ú#∞ D ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» KåÖÏ ÉèÏQÆ=Ú J_»∞¤‰õΩO@∞Ok. WOHÍ W`«~° H©_»∞
q+¨Ü«∂Ö’¡ ‰õÄ_® â◊√ÉèíO KÕÜ«Ú#∞.
106. <≥·|∞∞u ¢áêO`«=ÚÜ«∞O^Œe ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» ‰õÄe#KÀ U=∂¢`«=Ú J¢â◊^Œú K«∂Ñ¨Hõ XHõ¯ HõΔ}=Ú PÅã¨º=Ú
KÕÜ∞« ‰õΩO_® `«H}Δõ "Õ∞ Ü«Ú^Œú ¢áêuÑ¨kHõ# P ‰õÄe# ¢áêO`«=Ú#∞ =∞~°=∞‡`«∞Î KÕ~ÚOK«∞HÀ"åe. PÅã¨º=Ú
KÕã≤#KÀ áê=Ú HÍ@∞Hõ<åfl, Z‰õΩ¯= ¢Ñ¨=∂^•xfl ~°∞z K«∂_»=Åã≤ =ÙO@∞Ok. J*Ï„QÆ`«Î HÍÅ‰õÄ@
q+¨=Ú Hõ<åfl Z‰õΩ¯=.
107. ¢Ñü 10 J_»∞QÆ∞Å‰õΩ XHõ Ñ≤Å¡~ü#∞ "Õã¨∞‰õΩO@∂ =∞^èŒºÖ’ ¢Ñ¨Ç¨sx xi‡OK«_»O =∞Oz =∂~°æ=Ú. D
q^è•#O =Å¡ ¢Ñ¨Ç¨s Z‰õΩ¯= HÍÅ=Ú ^èŒ$_»OQÍ =ÙO@∞Ok. U^≥·<å ¢Ñ¨Hõ$u qÅÜ«∂Å‰õΩ ÖË^• Z‰õΩ¯=
ãÖ=`«û~°=ÚÅ ã¨=∞Ü«∞=Ú QÆ_»z# `«~°∞"å`«#∞ QÀ_» ‰õÄÅ_»=Ú JO@∂ [iy`Õ Ô~O_»∞ Ñ≤Å¡~ü¡ =∞^èŒº
ÉèÏQÆ=Ú =∂¢`«"Õ∞ QÀ_» ‰õÄÅ_»=Ú [~°∞QÆ∞`«∞Ok. `«^•fi~å =∞~°=∞‡`«∞Î KÕ~ÚOK«∞HÀ=_»O ã¨∞ÅÉèí=Ú ÃÑ·QÍ
Y~°∞Û KåÖÏ `«‰õΩ¯= J=Ù`«∞Ok.
108. ¢Ñ¨Ç¨s Ü«∞O^Œe QÆ$Ç¨Ï=Ú =ÚY^•fi~°=Ú#‰õΩ Z^Œ∞~°∞QÍ ¢Ñ¨Ç¨sH˜ ˆQ@∞ =ÙO_»=Öˇ#∞.
109. ¢Ñ¨Ç¨s Z`«∞ÎHõ#fl#∞ ˆQ@∞ Z`«∞Î#∞ ÃÑOK«∞HÀ=_»O =^Œ∞Ì.
63
110. ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» =∞O^Œ=Ú#‰õΩ =∞^èŒºÖ’ ˆQ@∞ ~å=_»O L`«Î=∞=Ú.

111. `«∂~°∞Ê gkè QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ "å~°∞ ^•fi~°=ÚÅ#∞ `«∂~°∞Ê Dâß#º=ÚÖ’ LOK«_»=Ú =Å¡ J<ÕHõ ã¨`«Êùe`åÅ#∞
á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞.
112. D ^•fi~°=Ú#∞ `≥~=° _»=Ú J<Õk L`«~Î =° Ú ¢ÑH¨ ¯õ QÍ L#fl QÆ_xç fã≤ `«Å∞Ñ¨Ù#∞ `≥~"° åe. W~°∞ã¨∞ ^ŒH}Δ˜ =Ú‰õΩ
LO@∞Ok. J#QÍ ^•fi~°=Ú#‰õΩ#fl ^ŒH˜Δ} ÉèÏQÆ=Ú K≥Hõ¯‰õΩ `«Å∞Ñ¨Ù#∞ ayOz=ÙO\Ï=Ú.
113. `«∂~°∞Ê ÖË^• L`«~Î ° =ÚY^•fi~°=Ú ÉËã≤ =∞@ì=Ú Ö’Ñë ^•fi~°=ÚÅ ÉËã≤ =∞@ì=ÚHõ<åfl Ñ¨Å=¡ ÚQÍ =ÙO_»_=» Ú
=∞Ozk. JÑ¨C_»∞ =ÚY^•fi~°=Ú QÆÅ QÆk Ñ¨Å¡"≥∞ÿ#>Ë¡ Hõ^•!
114. ^ŒH˜Δ} gkè QÆ$Ç¨Ïã¨∞ÎÅ∞ H˘O^Œ~°∞ L`«Î~° Dâß#º=ÚÖ’ ^•fi~°=Ú =ÙOK«Hõ ˆH=ÅO H˜\ ˜H©Å∞ =ÙOz `«$Ñ≤Î
Ñ¨_»∞`å~°∞. ™ê^èŒº"≥∞ÿ#O`«=~°‰õΩ L`«Î~° ÉèÏQÆ=Ú# H˜\ ˜H˜ Hõ<åfl `«Å∞Ñ¨Ù ayOK«∞HÀ=_®xˆH˜ ¢áê^è•#º`«
W=fiO_ç.
115. =ÚY^•fi~°=Ú XHõ¯\˜ "åã¨∞Îs`åº ÉÏQÆ∞O^Œ#∞HÀx `«$Ñ≤ÎÑ¨_ç W`«~° ^•fi~°=ÚÅ#∞ J¢â◊^Œú KÕÜ«∞‰õΩO_®
"åã¨∞Î‰õΩ ãïáÈÜÕ∞ ÖÏQÆ∞# =∂¢`«"Õ∞ ¢Ñü ^•fi~°=Ú#∞ LK«Ûù ¢áêO`«=ÚÖ’ =∂¢`«"Õ∞ U~åÊ@∞KÕã¨∞HÀ"åe.
117. QÆ$Ç¨Ïã¨∞Å÷ ∞ LK«Ûù #_»H=õ Å¡ Éè¢í ^`Œè å ÉÏ==Ú Hõey ^è#Œ =Ú ÉÏQÍ ‰õÄ_ç P~ÀQÆº=Ú K«H¯õ QÍ =ÙO_ç P#O^ŒOQÍ
r=#=Ú QÆ_»∞Ñ¨Ù^Œ∞~°∞. `«~åÅ∞ QÆ_çKÕ H˘nÌ J#∞‰õÄÅ"≥∞ÿ# ãÖ`å#=Ú Hõey H©iÎ „Ñü+¨ìÅ∞ ÅaèOK«∞#∞.
118. ¢Ñü QÆkH˜ Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÜ«∞O^Œ∞ U |~°∞=ÙÅ∞ LOK«‰õΩO_® MÏmQÍ LOK«_»=Ú ¢Ñ¨ã¨ã¨Î"≥∞ÿ#k. ¢Ñü
QÆkH˜ ^•fi~°=Ú#∞ Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ =ÙOK«_»O =Å¡ `«Ñ¨Êx ãïQÍ #_»Hõ Dâß#º=Ú#‰õΩ ™êQÆ∞`«∞Ok.
119. QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œe Dâß#º QÆk q+¨Ü«∞=ÚÖ’ *Ï¢QÆ`«ÎÅ∞ ÉÏQÍ fã¨∞H˘#fl QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ =∞Oz Éèíq+¨º`«∞Î#∞
á⁄O^ŒQÅÆ ~°∞.
120. ^Õ=Ùx QÆkÖ’ „Ñü k#=¸ nÑÖ "≥eyOK«_»=Ú KåÖÏ =∞Ozk. S^Œ∞ ~°HÍÅ∞ ÖË^• =¸_»∞ ~°HÍÅ
#∂<≥#∞ HõÅ∞Ñ¨ÙH˘x XHõ ã‘™ê ÖË^• XHõ _»ÉÏƒÖ’ LOK«∞H˘x nÑÖ H˘~°‰õΩ #∂<≥#∞ "å_»∞HÀ"åe.
ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ „â◊^`úŒ À Ñ¨ÓÅ∞ =∞iÜ«Ú ÑÖ_»∞¡ ã¨=∞iÊOK«∞HÀ=_»=Ú =∞Ç¨ÏŸ`«=Î ∞=Ú. x+¨¯Å‡+¨"∞≥ #ÿ , x~°‡Å"≥∞#ÿ
Ç¨Ï$^ŒÜ∞« O`À, „Ñ¨âßO`« z`«=Î Ú`À Hõhã¨=Ú k#=Ú#‰õΩ ~Ô O_»∞ xq∞ëêÖˇ<· å ÉèQí =Æ O`«∞xH˜ Hˆ \Ï~ÚOK«O_ç.
P ~Ô O_»∞ xq∞ëêÅ ã¨=∞Ü«∞OÖ’ W`«~° U PÖ’K«#Å∞ ÖË‰Ωõ O_® K«∂ã¨∞HÀ"åe. ™êO„ÉÏ}˜ á⁄QÆ "ÕÜ∞« _»=Ú
„Ñ¨ã¨ã¨÷=Ú. ^≥·=O `«Å∞K«∞‰õΩO>Ë U HõΔ}OÖ’<≥·<å U"≥∞ÿ<å [~°∞QÆ=K«∞Û#∞ J<Õ q+¨Ü«∞=ÚÅ∞ =∞~°∞=~å^Œ∞.
"åã¨∞Î âßGOÖ’ Ñ¨_»HõQÆkH˜ Ju „áê=ÚYº"≥∞ÿ# qÅ∞= HõÅ^Œ∞. D Ju ã¨∂HõΔ ‡"≥∞ÿ# q+¨Ü«∂xfl Ñ¨@∞ìH˘x Ñ¨_»Hõ
QÆkx ZÖÏ xi‡OKåe, JO^Œ∞ fã¨∞HÀ=Åã≤# *Ï„QÆ`«ÎÅ∞, =∞Ç¨^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ#∞ XãÖˆQ Ñ¨_»Hõ QÆ^Œ∞Å#∞
ZÖÏ xi‡OK«∞HÀ"åe, Ñ¨_»Hõ QÆkÖ’ ™êfl<åÅ QÆkx ZÖÏ xi‡OK«∞HÀ"åe, Ñ¶¨sflK«~ü#∞ ZHõ¯_» LOK«∞HÀ"åe,
J@HõÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕÜ«Ú q^è•#=Ú, Ñ¨_»Hõ QÆkÖ’ \©.q.#∞ ZHõ¯_» LOKåe, ^•fi~°=ÚÅ#∞ ZHõ¯_» U~åÊ@∞
KÕã¨∞HÀ"åe J#∞ Ju =ÚYº"≥∞ÿ# Z<Àfl q+¨Ü«∂Å#∞ ãÖÑ¨Ó~°‚OQÍ `≥eÜ«∞*Ëã¨∂Î q_»∞^ŒÅ KÕã≤#@∞=O\˜
Ñ¨Ùã¨ÎHõO – ''Ñ¨_»HõQÆk – "åã¨∞Î—— e-book #∞ `«‰õΩ¯= "≥ÅˆH q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. D Ñ¨Ùã¨ÎHõO H˘#fl
`«~∞° "å`« Ñ¨_H» Qõ kÆ H˜ "åã¨∞Î âßGOÖ’ WO`«\ ˜ qÅ∞= HõÅ^•Ü«∞x Pâ◊Û~°ºáÈQÆÅ~°∞. WÑ¨C_Õ ã¨fiO`«O KÕã∞¨ HÀO_ç.
- ~°K~« Ú`« : ã¨∞~ˆ +π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
64
QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ∞ LOK«∞ Ñ¨^Œúu

1234567
123456 `«∂~°∞Ê
1234567
123456
1234567
123456
123456
D 1234567
123456
E 1234567
123456
123456
1234567
123456
1234567
123456
123456
1234567
C
123456
12345678901234567
1234567
12345678901234567
123456
12345678901234567
123456
1234567
12345678901234567
D 123456 1234567
12345678901234567
123456
123456789012345678
1234567
12345678901234567
123456
12345678901234567
123456789012345678
1234567
123456789012345678
1234567 B
123456789012345678
1234567
123456789012345678
C 1234567
123456789012345678
1234567 ^ŒH˜Δ}=Ú
L`«Î~°=Ú A
Ñ¨tÛ=∞=Ú
ÃÑ· Ñ¨@=Ú#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. Wk XHõ ã¨÷Å=Ú Ü«∞O^Œ∞ QÍx, QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ QÍx ÖË^• F á¶êºHõìs
Ü«∞O^Œ∞ QÍx |~°∞=ÙÅ#∞OK«∞ q^è•#=Ú. Ñ¨@=ÚÖ’ Ñ¨tÛ=∞=Ú =∞iÜ«Ú ^ŒH˜Δ}=Ú Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨ÓsÎ #Å¡QÍ L#fl
(A J#∞ =∂~°∞¯ QÆÅ) „áêO`«=ÚÖ’ ZO`« |~°∞=ÙÖˇ·##∞ LOK«=K«∞Û#∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ W#∞Ñ¨ c~°∞"åÅ∞, K≥Hõ¯
xO_»∞ W#∞=Ú`À KÕã≤# =∞OK«=ÚÅ∞, áê`« ™ê=∂#∞¡, h\˜ xÅfiÅ∞ (Éèí∂q∞ =∞@ì=Ú Hõ<åfl Z`«∞ÎQÍ QÀà◊=ÚÅ
Ü«∞O^Œ∞ LOK«∞H˘#flÑ¨ÙÊ_»∞), |~°∞"≥·# "åÇ¨Ï#=ÚÅ∞, ÃÑ^ŒÌ"å~°∞ Ñ¨_»Hõ QÆkQÍ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞HÀ=_»O, W`«~°
QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ QÆÅ |~°∞"≥#· =ã¨∞=Î ÙÅ#∞ ÃÑ· K«∂Ñ≤# "Õ∞~°‰Ωõ ^ŒH}Δ˜ Ñ¨tÛ=∞, <≥~· ∞° u „áêO`«=ÚÖ’¡ =ÙOK«∞HÀ"åe.
g\˜H˜ ÃÑ· ÉèÏQÆ=ÚÖ’ B Jx K«∂Ñ≤Oz# „áêO`åÅ Ü«∞O^Œ∞ D ã¨÷Å=Ú#O`«Ü«¸ HÍã¨Î #Å∞Ñ¨Ù#∞
`«yæOz K«∂Ñ≤OK«_»î"≥∞ÿ#k. WO^Œ∞ Ñ¨tÛ=∞=Ú, ^ŒH˜Δ}=ÚÖ’ LOz# |~°∞=ÙÅ Hõ#fl#∂ HÍã¨Î `«‰õΩ¯= |~°∞=ÙÅ∞
QÆÅ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ LOK«∞HÀ=K«∞Û#∞. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ aO^≥Å∞, `«¿ÑàÏÅÖ’ h\˜x xOÑ¨ÙH˘x LOK«∞HÀ=_»=Ú,
Ñ¶ïflK«~ü#∞ "Õã¨∞HÀ=_»=Ú, W`«~° |~°∞=ÙÅ#∞ LOK«∞HÀ=_»=Ú.
WÑ¨C_»∞ C „áêO`«=Ú#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. QÆà√◊ § Hõey# ÉèÏQÆ=Ú. WO^Œ∞ `«‰Ωõ ¯= |~°∞=ÙÅ∞ QÆÅ =ã¨∞=Î ÙÅ#∞
LOK«∞‰õΩ#flKÀ =∞Ozk. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ _≥·xOQ∑ >Ë|∞Öò, |~°∞=Ù `«‰õΩ¯= QÆÅ =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ =ÙOK«∞HÀ"åe.
D „áêO`«=Ú#∞ QÆ=∞xOK«O_ç. U@"åÅ∞ w`«Å∞ "Õã≤ K«∂Ñ≤OK«_»"≥∞ÿ#k. D „áêO`«=Ú Ü«∞O^Œ∞ KåÖÏ
`«‰õΩ¯= |~°∞=ÙÅ∞ QÆey# =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ LOK«∞HÀO_ç. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ \˜.q. Z~Ú~ü ‰õÄÅ~ü.
Ñ¨@=ÚÖ’ E „áêO`«=Ú#∞ K«∂_»O_ç. Wk Ñ¨ÓsÎ `≥Å∞Ñ¨Ù ~°OQÆ∞Ö’ L#flk. WHõ¯_» U =ã¨∞Î=Ù#∂
LOK«∞HÀHõáÈ=_»O „âı+¨ªO. XHõ"Õà◊ U^≥·<å =ã¨∞Î=ÙÅ#∞ LOK«∞‰õΩ#fl#∂ KåÖÏ `ÕeHõáê\˜q LOK«∞HÀ=_»=Ú
„âı+¨ª=Ú. L^•Ç¨Ï~°}‰õΩ áê¡ã≤ìH±`À `«Ü«∂Ô~·# `ÕeHõáê\˜ ‰õΩsÛÅ∞ `«k`«~°=ÚÅ∞.
65
k‰õÄûz – "å_»HõO
k‰õÄûzx ''<åqˆQ@~ü—— Jx ‰õÄ_® JO\Ï~°∞. k‰õÄûzx D „Ñ¨ÑÖK«OÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ LÑ¨Ü≥∂yOK«∞#k
ã¨=Ú„^Œ „Ñ¨Ü«∂}ÏÅ∞ KÕ¿ã"å~°∞. J~Ú`Õ gi k‰õÄûz =∞# k‰õÄûzÖÏ LO_»^Œ∞. ã≤x=∂Å∞ 2_ç, 3_ç Jx ZÖÏ
=™êÎÜ≥∂ JÖÏˆQ k‰õÄûzÖ’ Ô~O_»∞ q^è•Öˇ·# k‰õÄûzÅ∞<åfl~Ú. ã¨=Ú„^Œ „Ñ¨Ü«∂}OÖ’ F_»‰õΩ Ü«∞O„`«=ÚÅ
QÆkÖ’ ayOz LO\Ï~°∞. F_»#∞ #_»∞Ñ¨Ù <åq‰õΩ_»∞ (Ãã~ÚÅ~ü) ^•xx Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ K«∂ã¨∞‰õΩO@∂ F_» „Ñ¨Ü«∂}Ïxfl
™êyã¨∂Î LO\Ï_»∞. gi k‰õÄûzÖ’ Éèí∂QÀà◊=∞O`«Ü«¸ LO_ç F_» U JHΔÍOâ◊=Ú, ˆ~MÏOâ◊=Ú ^ŒQÆæ~° LO^À
`≥Å∞ã¨∞‰õΩ<Õ ã¨^Œ∞áêÜ«∞=Ú LOk. D JHΔÍOâ◊=Ú, ˆ~MÏOâ◊=Ú J#∞#q ^•^•Ñ¨ÙQÍ JO^•AQÍ LO\Ï~Ú.
HÍh „Ñ¨ã¨∞Î`«O >ˇHÍflÅr ÃÑiy#k. WÑ¨C_»∞ ã¨Ê+¨ìOQÍ F_» ZHõ¯_»∞O^À QÀ¡|Öò á⁄ã≤+¨xOQ∑ ã≤ã¨ì"£∞ ^•fi~å
J`«ºO`« ã¨∞ÅÉèí=ÚQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ=K«∞Û. giH˜ „Ñ¨ã¨∞Î`«O =∞#O "å_»∞`«∞#fl ã≤OÑ¨ÙÖò <åqˆQ@~ü Ñ¨xH˜~å^Œ∞.
=∞#‰õΩ "å~°∞ "å_»∞`«∞#fl <åqˆQ@~ü J=ã¨~°O ÖË^Œ∞, H˘#ÖË=Ú.
"åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÖ’ k‰õÄûz J#∞ q+¨Ü«∞O KåÖÏ „áê=ÚYº`« QÆÅk. "åã¨∞Î Ñ¨Ùã¨ÎHõO JO`«Ü«¸ XHõ
Z`«∞Î, D k‰õÄûz q+¨Ü«∞O =∂„`«O XHõ Z`«∞Î. H˘O^Œ~°∞ "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ∞ ‰õÄ_® "åi Ñ¨Ùã¨ÎHõ=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞
k‰õÄûz q+¨Ü«∞O „"åÜ«∞HõáÈ=_»O QÆ=∞<å~°›O. Wk "åi `«Ñ¨C HÍ^Œ∞. „"åÜ«∞_»=Ú ãïQÍ L#fl#∂ K«^Œ∞=Ù‰õΩ<Õ
"åiH˜ J~°÷O HÍ=_»O HÍã¨Î uHõ=∞HõQÍ LO>Ë XHõ"Õà◊ "å~°∞ áê\˜¿ãÎ W|ƒO^Œ∞Å∞ =™êÎÜ«∞x ÉèÏqOz H˘O^Œ~°∞
„"åã≤ LO_»HõáÈ=K«∞Û.
U "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î J~Ú<å ã¨÷Å=Ú ÖË^• QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ K«∂_»_®xH˜ "≥o¡#+¨C_»∞ `«# ^ŒQÆæ~° k‰õÄûzx
`«Ñ¨Ê‰õΩO_® LOK«∞H˘x LO\Ï~°∞. k‰õÄûz ÖË‰õΩO_® ã¨÷Å=Ú#∞ K«∂_»_®xH˜ ‰õÄ_® W+¨ìÑ¨_»~°∞. Wk x["Õ∞.
=∞iÜ«Ú ã¨Ô~·# Ñ¨^Œú`Õ. k‰õÄûz ÖË‰õΩO_® ã¨÷Å=Ú#‰õΩ ÖË^• QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ "≥o`Õ k‰õΩ¯Å∞ Z@∞ L<åflÜ≥∂ ˆH=ÅO
Ü«∞[=∂x =∂@#∞ P^è•~°O KÕã∞¨ H˘x Ñ¶e¨ `«=ÚÅ∞ K≥ÑÊ¨ =Åã≤ LO@∞Ok. qk‰õΩ¯ ã¨Å÷ =ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ Ü«∞[=∂#∞Å∞
QÆ∞iÎOK«Hõ Wk `«∂~°∞Ê Wk L`«Î~°=Ú Jx ÉèÏqOz LO\Ï~°∞. J^Õ q+¨Ü«∞"Õ∞ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î‰õΩ ‰õÄ_®
`≥Å∞Ñ¨Ù`å~°∞. PÜ«∞# =∂@#∞ #q∞‡ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩO>Ë "≥Ú^Œ\ ˜ˆH "≥∂ãÖ ~å=K«∞Û#∞.
k‰õÄûz KÕuÖ’ LO_»_"» ∞Õ HÍ^Œ∞ ^•xx <Õ~∞° ÛHÀ=_»=Ú KåÖÏ <Õ~∞° Ê`À ‰õÄ_ç#k. Z<Àfl ã¨Å÷ ÑïjÅ#Å#∞
HÍq¿ãÎ `«Ñ¨Ê k‰õÄûzÃÑ· XHõ S_çÜ«∂ ~å^Œ∞.
Hõ~°∂flÅ∞ lÖÏ¡Ö’ F "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î ##∞fl HõÅ=_»O [iyOk. <Õ#O>Ë ZO`À Jaè=∂#O K«∂¿Ñ"å_»∞.
Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ HõÅ∞ã¨∂Î Jaè=∂#OQÍ =∂\Ï¡@_»O =Å¡ W^ŒÌi =∞^èŒºÖ’ K«#∞=Ù Z‰õΩ¯"≥·#k. DÜ«∞# =$uÎ L.I.C
U*ˇO\ò. „Ñ¨=$uÎ "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î. J~Ú`Õ =ÚY∞ºÅ‰õΩ, HÍ=Åã≤# "åiH˜ =∂„`«"Õ∞ "åã¨∞Î K«∂_»_®xH˜ "≥àÏÎ~°@.
8 ãÖ=`«û~åÅ∞QÍ "åã¨∞Î K«∂ã¨∞Î<åfl#x `≥eáê_»∞. F ™êi =∂@Ö =∞^èŒºÖ’ `«#∞ WO_»¡‰õΩ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞
ã¨∂zã¨∞Î<åfl ã¨Ô~·# Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ ãïQÍ ~å=_»O ÖË^Œx "åáÈÜ«∂_»∞. ãïQÍ Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ ÅaèOK«x QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ
##∞fl Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥à◊§O_ç Jx `≥ÅÑ¨_»O`À ã¨ˆ~#x ##∞fl H˘kÌ ~ÀAÅ `«~°∞"å`« Hõ~°∂flÅ∞ Ñ¨@ì}OÖ’ F WO\˜H˜
Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥àÏ§_»∞. JHõ¯_çH˜ "≥o§# `«~°∞"å`« PÜ«∞# ^ŒQÆæ~° k‰õÄûz ÖËHõ<Õ ã¨÷ÖÏÅ∞ K«∂ã¨∞Î<åfl~°<Õ q+¨Ü«∞O
|Ü«∞@ Ñ¨_çOk.
66
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞. P QÆ$Ç¨Ï=Ú qk‰õΩ¯ QÆ$Ç¨Ï=Ú. W^Õ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ PÜ«∞#`À K«iÛOKå#∞. `«#‰õΩ D

k‰õÄûz K«∂_»_»O ~å^Œx, Jk ZÖÏ K«∂_®Ö’ ‰õÄ_® <å‰õΩ ãïQÍ `≥eÜ«∞^Œx JO^Œ∞Ö’ "N" J#∞ JHõΔ~°O#‰õΩ
Ü«∂~À =∂~°∞¯ K«∂Ñ≤OK«_»O, WO`« =∂„`«"Õ∞ `≥Å∞ã¨∞#x, Ü«∂~À =∂~°∞¯ Z@∞ uiy`Õ ã¨÷Å=Ú ÖË^• QÆ$Ç¨Ï=Ú
Z@∞Ñ¨Hõ¯ Zxfl _ç„wÅ‰õΩ uiy L#fl^À ‰õÄ_® `«#∞ U =∂„`«=Ú K≥Ñ¨ÊÖË#x, D Ñ‘_» ZO^Œ∞Hõx ^•x *’eˆH
"≥à◊§#x K≥áêÊ_»∞. PÜ«∞# =∂@Ö’ <å‰õΩ J=∂Ü«∞Hõ`«fiO =∂„`«"Õ∞ QÀK«iOzOk. `«#∞ KåÖÏ ÃÑ^ŒÌ `«Ñ¨C KÕã≤
^˘iH˜ áÈ~Ú#@∞¡QÍ <å"≥·Ñ¨Ù a`«Î~° K«∂Ñ¨ÙÅ∞ K«∂ã¨∂Î=ÙO>Ë <åÔHO`À *Ïe JxÑ≤OzOk. PÜ«∞##∞ HÍã¨Î
ã¨∞xfl`«OQÍ =∞O^ŒeOKå#∞.
=∞#O z#fl á⁄~°áê@∞ KÕã≤<å P Ñ¶ë`åÅ#∞ J#∞ÉèíqOKÕ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å ÉÏ^èŒ K≥Ñ¨Ê#Åq HÍ^Œ∞. =∞#O
=∞Oz KÕã∞¨ #Î fl q^è•#O ãïQÍ LO_®e. =∞#=Å¡ "≥~Úº =∞Ok ÉÏQÆ∞Ñ¨_=» K«∞Û. HÍh XHõ¯~°∞ ‰õÄ_® #+¨áì È~å^Œx
K≥áêÊ#∞. WHõ ZÑ¨Ê\˜H© WÖÏ KÕÜ«∞=^ŒÌx É’kèOKå#∞. k‰õÄûzx ZÖÏ K«∂_®Ö’ q=iOKå#∞. zÅH˜¯ =∂@Å∞
<ÕiÊ# x^•#"≥∞ÿ# q^èŒ=ÚÖ’ PÜ«∞#‰õΩ k‰õÄûz QÆ∞iOz q=~°=ÚQÍ ã¨~°à◊"≥∞ÿ# ÉèÏ+¨Ö’ q=iOKå#∞. U
Hõà◊#∞<åfl_À `≥eÜ«∞^Œ∞ HÍh ÉÏQÍ =O@ |\˜ìOK«∞‰õΩ<åfl_»∞. WÑ¨C_»∞ k‰õÄûz ÖËx^Õ U ã¨÷ÖÏxH˜ "≥à◊§_»O ÖË^Œ∞.
<å~üÎáÈÖò, ™œ`üáÈÖò Jx Ô~O_»∞ ^èŒ$"åÅ∞ LO\Ï~Ú. JÜ«∞™ê¯O`«OÖ’ XHõ k‰õΩ¯ ZÑ¨Ê\˜H© <å~üìáÈÖò#∞
K«∂Ñ≤ã¨∂Î LO@∞Ok. W^Õ q^è•#=Ú J#∞ãïOz k‰õÄûzx `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. JO^Œ∞ˆH =∞#=Ú XHõ ã¨÷ÅOÖ’
Z@∞ QÆ∞O„_»OQÍ uiy<å, Z@∞ Ñ¨Hõ¯‰õΩ áÈ~Ú<å k‰õÄûz <å~üÎ áÈÖò#∞ ã¨∂zã¨∂Î LO@∞Ok. <å~üÎáÈÖò#∞
k‰õÄûzÜ«∞O^Œ∞ "N" J#∞ JHõΔ~°O`À QÆ∞iÎOz LO\Ï~°∞. <å~üÎ áÈÖò JÜ«∞™ê¯O`« ˆHΔ„`«=Ú. <å~üÎáÈÖò Ñ¨Hõ¯
qÑ¨s`«"≥∞ÿ# PHõ~°¬} HõeyLO@∞Ok. JO^Œ∞H˘~°ˆH Ñ¨Ó~°fiO #∞O_çÜÕ∞ ÃÑ^ŒÌÅ∞ =∞#Å#∞ L`«Î~åxH˜ `«Å#∞Oz
x„kOK« ~å^Œx É’kè™êÎ~°∞. L`«Î~åxH˜ PHõ~°¬} â◊H˜Î Z‰õΩ¯=.
WO`«H© "åã¨∞Î âßG"Õ`«ÎÅ‰õΩ k‰õÄûz ZO^Œ∞‰õΩ?
k‰õΩ¯Å∞ ã¨÷Å=Ú#‰õΩ Z@∞ „Ñ¨Hõ¯ L<åflÜ≥∂ QÆ=∞xOK«_®xH˜ `«Ñ¨Ê WHõ ^ÕxH˜ k‰õÄûz Ñ¨xH˜~å^Œx
K≥ÑÊ¨ =K«∞Û. ã¨Å÷ =Ú#‰õΩ k‰õΩ¯Å∞ `≥eã¨# `«~∞° "å`« k‰õΩ¯Å∞, =¸ÅÖÖ’ Dâß#º=Ú ~åA HÍ|\˜ì Dâß#º=Ú#∞
QÆ∞iÎOzz, `«^Œ∞Ñï ã¨=~°}Å∞ ã¨∂zOK«_®xH˜ D k‰õÄûz K«Hõ¯QÍ LÑ¨Ü≥∂QÆÑ¨_»∞`«∞Ok. k‰õÄûzx |\˜ì
ã¨÷Å=Ú 150 ÃÑiyOk, 200 `«yæOk Jx D ã¨÷ÅO =∞Oz^Œx, D ã¨÷ÅO K≥_»¤^Œx K≥Ñ¨Ê_»O [~°∞QÆ∞`«∂O@∞Ok.
ã¨÷Å=Ú H˘Å`«Å∞ ÃÑ~°QÆ_»O, `«QÆæ_»O LO@∞Ok. k‰õΩ¯Å∞, =¸ÅÅ∞ ÃÑ~°QÆ_»O `«QÆæ_»O J<Õk LO_»^Œ∞.
D q+¨Ü«∞O q=~°=ÚQÍ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åÅO>Ë 1, 2 ¿ÑrÅ ^•fi~å É’kèOK«_®xH˜ gÅ∞HÍ^Œ∞. <å ã¨ÅÇ¨ U=∞O>Ë
k‰õÄûz ^•fi~å ã¨÷Å=Ú#‰õΩ k‰õΩ¯Å∞ ZHõ¯_À QÆ∞iÎOK«O_ç. `«^Œ#O`«~°O q∞ye# ã¨=~°}Å∞ HÍqOK«O_ç.
JO`ÕQÍx k‰õÄûzx Ñ¨@∞ìH˘x n~°…OQÍ PÖ’zã¨∂Î ‰õÄ~ÀÛ=^Œ∞Ì. WO`«‰õΩ =Ú#∞Ñ¨Ù Tà◊§ Ü«∞O^Œ∞ k‰õÄûzÅ∞
ÅaèOKÕ\ ˜q HÍ^Œ∞. "åã¨∞Î Ñ¨Ù}º=∂ Jx Z<Àfl JOQÆà◊§Ö’ k‰õÄûzÅ∞ Åaèã¨∞Î<åfl~Ú. "åã¨∞ÎÃÑ· Jaè=∂#O
L#fl"åˆ~ QÍHõ KåÖÏ =∞Ok QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å Wà◊§Ö’ ‰õÄ_® <Õ_»∞ =∞#O k‰õÄûzx QÆ=∞xOK« =K«∞Û#∞. k‰õÄûz
LOK«∞HÀ=_»O á⁄~°áê@∞ HÍ^Œ∞. ^•xfl Ñ¨@∞ìH˘x "ÕàÏ_»@O, ã¨÷Å=Ú 10 _ç„wÅ‰õΩ 20 _ç„wÅ‰õΩ ÃÑiyO^Œx
A@ìO`å Ñ‘ˆHã¨∞HÀ=_»O ^ŒO_»QÆ. D Ñ¨Ùã¨ÎHõOÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ k‰õÄûz q+¨Ü«∂xfl KÕ~°Û‰õÄ_»^Œ#∞‰õΩ<åfl=Ú. HÍh
Ô~O_»∞ "åHÍºÖˇ·<å „"åÜ«∂Åx Ü≥∂zOz „"åÜ«∞_»"≥∞ÿ#k.
=ÚO^Œ∞QÍ k‰õÄûz D q^èŒOQÍ LO@∞Ok. 00 #∞O_ç 3590 =~°‰õΩ LO@∞Ok. 00 <Õ 3600 QÍ
67
ÉèÏqOKåe. HÍ=Ù# 00 J~Ú<å XHõ>Ë ÖË^• 3600 J~Ú<å XHõ¯>Ë. 900 Å‰õΩ 1800 Å‰õΩ 2700 Å‰õΩ XHõ
=∂~°∞¯#∞ K«∂Ñ≤Oz LO\Ï~°∞. XHÀ¯ á¶êºHõìs "å~°∞ XHÀ¯ q^èŒOQÍ k‰õÄûzx `«Ü«∂~°∞ KÕ™êÎ~°∞. J~Ú`Õ U
0
k‰õÄûz J~Ú##∂ <å~üÎ<Õ ã¨∂zã¨∞ÎOk. 90
3600 N S 1800
W
2700
ÃÑ· q^èŒOQÍ k‰õÄûz LO@∞Ok. qk‰õΩ¯ ã¨÷ÖÏÅ#∞ QÆ∞iÎOK«_®xH˜ D k‰õÄûz J=ã¨~°O KåÖÏ
U~°Ê_»∞`«∞Ok.
900
E
3600 N S 1800
W
2700
XHõ ã¨÷Å=ÚÖ’ k‰õÄûzx LOz#Ñ¨C_»∞ WÖÏ <å~üÎ#∞ K«∂Ñ≤¿ãÎ ã¨÷ÅO HõzÛ`«OQÍ 900 Å‰õΩ LO^Œx
ÉèÏqOK«∞HÀ"åe. J^ÕO =∞Ç¨Ï`«‡º"≥∂ `≥b^Œ∞ QÍx Nâ‹·ÅO Ü«∞O^Œ∞ ZHõ¯_çH˜ "≥o§<å ã¨÷Å=ÚÅxflÜ«¸ 900
ˆH K«∂Ñ≤ã¨∞ÎO\Ï~Ú. ˆH=ÅO `«‰õΩ¯= "≥·âßÅºO Hõey# XHõ¯ „áêO`«O =∂„`«O qk‰õΩ¯ J~Ú#k. WO^Œ∞Ö’
x~å‡}=Ú ZO`« Hõ+¨ìÑ¨_ç KÕã¨∞Î<åfl [~°QÆÖË^Œ∞. HÍ~°}O P ã¨÷Å=Ú#‰õΩ "≥o§# "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î k‰õÄûz
K«∂_»‰õΩO_® x~å‡}O HÍqOK«_»"Õ∞. P ã¨÷ÅO qk‰õΩ¯ J~Ú#O^Œ∞=Å¡ L`«Î~°=ÚQÍ ÉèÏqOz "åÜ«Ú=º=ÚÖ’
^•fi~°=Ú LOK«_»O [iy#k. `«~°∞"å`« qk‰õΩ¯#∞ QÆ∞iÎOz KÕã≤# ^Àëêxfl K≥Ñ≤Ê#O^Œ∞ =Å¡, á⁄~°áê@∞#∞
ãïKÕã¨∞H˘x Hõ@ì_»=Ú#∞ Ñ¨ÓsÎ KÕã¨∞‰õΩ<åfl~°∞.
g∞ WÅ∞¡ |OQÍ~°O HÍ"åe

g∞ WÅ∞¡ |OQÍ~°O HÍ"åe. JO`å g∞ KÕ`«∞Ö’¡<Õ =ÙOk. KÕã¨∞‰õΩ#fl "åiH˜ KÕã¨∞‰õΩ#flO`« =∞Ç¨Ï^Õ"å.
g∞ WÅ∞¡, g∞ QÆ$Ç¨ÏO g∞ ã¨fiO`«O. ^•xfl ã¨fi~°æã‘=∞QÍ<≥·<å KÕã¨∞HÀ=K«∞Û ÖË^• #~°Hõ ‰õÄÑÖQÍ =∂~°∞ÛHÀ=K«∞Û.
JO`å g∞ KÕuÖ’<Õ LOk. WO\’¡ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅÃÑ· JÅQÆ_»O, qã¨∞HÀ¯=_»O, z~å‰õΩÑ¨_»_»O,
HÀÑÿOK«∞HÀ=_»O, p^ŒiOK«∞HÀ=_»O, Ñ¨~°∞+ÖQÍ =∂\Ï¡_»_»O, x~°¡HõΔ ºO K«∂Ñ¨_»O, Q“~°= =∞~åº^ŒÅ∞
ÖË‰õΩO_® áÈ=_»O, J„â◊^Œú K«∂Ñ¨_»O =O\˜q XHõi =∞^èŒº XHõiH˜ LO>Ë Jk QÆ$Ç¨xfl #~°Hõ‰õÄÑÖQÍ
=∂~°∞ã¨∞ÎOk. nxH˜ =ºuˆ~HõOQÍ LO_»O_ç.
68
WO\’¡ XHõiÃÑ· XHõiH˜ „¿Ñ=∞, PáêºÜ«∞`«, J#∞~åQÆO, Jaè=∂#O, âßOu, ™œ=∞º`« Hõ#|i¿ãÎ Jxfl
q^è•ÖÏ g∞‰õΩ ã¨=∞Ü«∞O J#∞‰õÄeã¨∞ÎOk. K≥_»∞ ã¨=∞Ü«∞O ‰õÄ_® =∞Oz ã¨=∞Ü«∞O J=Ù`«∞Ok. ^èŒ#O
‰õÄ_»∞`«∞Ok. ãÖÑ¶¨∞OÖ’ =∞~åº^Œ ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok. Jxfl Ñ¨#∞Å∞ ÉÏQÍ J=Ù`å~Ú. =ÚYºOQÍ Ñ≤Å¡Å∞ =∞Oz
Jaè=$kúÖ’H˜ =™êÎ~∞° . "≥Ú^Œ\’¡ D Ñ¨^`úŒ ∞« Å∞ áê\ÕKåÅO>Ë KåÖÏ Hõ+"ì¨ ∞Õ . ~å#∞ ~å#∞ g∞‰õΩ JÅ"å@=Ù`«∞Ok,
J#∞Éèí==∞ø`«∞Ok. WHõ rq`«OÖ’ =ke`ÕQÍ. ãÖ`À+¨=∞O`å g∞^Õ. P#O^Œ=∞O`å g∞^Õ. Jaè=$kú JO`å
g∞^Õ. áê~î‰° Ωõ Å∞ =∞QÆ"åÔ~`· Õ g∞ WO@ ¢ãÅÎ‘ KÕ D \ÏÑ≤Hû± QÆ∞iOz K«kqOK«O_ç. "å~°∞ ZO`À P#O^ŒÑ_¨ `» å~°∞.
=∞iÜ«Ú ‰õΩ@∞O| Jaè=$kúx HÀ~°`å~°∞.
áê~î°‰õΩÅ∞ P_»"åÔ~·`Õ g∞ WO\˜ =∞QÆ"åiKÕ D \ÏÑ≤H±û K«kqOK«O_ç. "åiÖ’ Z<Àfl =∂~°∞ÊÅ∞
=™êÎ~Ú. g∞ rq`«O P#O^ŒOQÍ ™êyáÈ`«∞Ok. #~°Hõ ‰õÄÑÖÖ’ L#fl WÅ∞¡, ã¨fi~°æã‘=∞ J=Ù`«∞Ok. XHõiÃÑ·
XHõiH˜ ZO`À PáêºÜ«∞`«, „¿Ñ=∞ LO@∞Ok. Wq KåÅ^• Jaè=$kúH˜. â◊√Éèí=∞ã¨∞Î. Ñ¨~°"Õ∞â◊fi~°∞_»∞ g∞‰õΩ
ã¨^• `À_»∞O_»∞QÍHõ.
g∞ QÆ$Ç¨ÏO Hõà◊Hõà◊ÖÏ_®e
g∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅÖ’ g∞‰õΩ `«e¡^ŒO„_»∞Å∞, J#fl^Œ=Ú‡Å∞, JHõ¯K≥Öˇ¡à◊√§ L<åfl~å ! LO>Ë g∞~°∞
J^Œ$+¨ì=O`«∞ÖË. Jã¨∂Ü«∞, ^Õfi+Ö, HÀÑÖ J<Õ =¸_»∞ QÆ∞}ÏÅ#∞ =ke"Õ¿ãÎ WHõ g∞ WO\˜Ö’ K«∂_®e,
Hõà◊Hõà◊, QÆÅQÆÅ, H˜ÅH˜Å. „Ñü~ÀA XHõ ÑÖ_»∞QÆ. g∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ#∞ =ke g∞~°∞ W`«~° „áêO`åÅ‰õΩ
"≥àıÎ XHõ¯ ~ÀA Z‰õΩ¯= ‰õÄ_® LO_»ÖË~°∞ JHõ¯_». ZO^Œ∞‰õΩ? =∞#ãÖ`å g∞ ‰õΩ@∞O| ã¨Éèí∞ºÅ∞ =∞iÜ«Ú
"åi #=ÙfiÅ∞ "åi J#∞|O^è•Å∞ QÆ∞~°∞ÎH˘™êÎ~Ú. ^•x`À g∞~°∞ g∞ WO\˜H˜ `«∞„~°∞=∞O\Ï~°∞. J~Ú`Õ D
‰õΩ@∞OÉÏxH˜ XHõ ã¨=∞ã¨º LOk. Jk U=∞O\Ï~å! W`«~°∞Å∞ HÍã¨ÎO>Ë HÍã¨Î g∞ WO\˜x Jã¨∂Ü«∞QÍ
K«∂™êÎ~°∞. ZÑ¨C_»∂ #=Ùfi`«∞O\Ïˆ~, Ç¨~ÚQÍ LO\Ïˆ~ Jx.
WHõ WO`«Hõ<åfl ÉèÏQÆº=∂ ! <Õ#∞ D q+¨Ü«∂Å∞ K≥áêÊHõ ##∞fl ZO^Œ~À J_»∞QÆ∞`«∞O\Ï~°∞, =∂
WO\’¡x "å~°∞ WÖÏO\˜ "å~°∞, JÖÏO\˜ "å~°∞ ™ê~ü. ^Œ∞~å‡~°æ=Ú, F~°Û~°∞, Jã¨∂Ü«∞, ^Õfi+Ö, HÀÑÖ, WO\’¡
âßOu ÖË^Œ∞. W\Ï¡O\˜ H˘OÑ¨Ö’ ZÖÏ ãÖ`À+ÖQÍ LO_»=∞O\Ï~°∞ Jx. nxH˜ <å ã¨=∂^è•#O XHõ¯>Ë.
„HÕ^Œ#∞#fl z„`åxfl QÆ=∞xOK«O_ç.
HõhãÖ XHõ¯ x=Ú+¨=Ú<åfl ÃÑ· z„`åxfl QÆ=∞xOKåe. JÖÏ K«∂ã≤ WÖÏ K«^Œ∞=~å^Œ∞. WÑ¨Ê\˜ÔH·<å
XHõ x=Ú+¨ ã¨=∞Ü«∞O P z„`åxfl QÆ=∞xOK«O_ç. g∞ˆHq∞ J~°÷=∞ø`ÀOk. g∞ =∞#ã¨∞Ö’ Uq∞ `À™ÈÎOk?
WÑ¨C_»∞ ã¨Ô~·<å ã¨=∞^è•#O WHõ¯_» Wã¨∞Î<åfl#∞. g∞~°∞ `«áÈÊ, XáÈÊ g∞ˆ~ x~°‚~ÚOK«∞HÀO_ç. g∞ =∞#ã¨∞ûÖ’
69
U=ÚO^À <Õ#∞ ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ#∞? <Õ<≥Hõ¯_À g∞Ô~Hõ¯_À. g∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ F ^èŒ~å‡ã¨#O. ã¨=∂^è•#O

K«^Œ=O_çHõ.
„Ñ¨Hõ¯ z„`«OÖ’ #Å¡ K«∞Hõ¯ ÉÏQÍ HõxÑ≤Oz, #Å¡ K«∞Hõ¯ =∂„`«"Õ∞ q∞=∞‡efl PHõi¬Oz ^Œ$+≤ì
^•xÃÑ· =∂„`«"Õ∞ ÃÑ\˜ì=ÙO>Ë ^À+¨=Ú g∞Ö’ LOk. g∞~°∞ HÍã¨Î ‰õΩ@∞O| Ñ¨~°OQÍ =∂~åe. XHõ"Õà◊ #Å¡K«∞Hõ¯
HÍ‰õΩO_® q∞QÆ`å z„`«OÖ’x `≥Å¡ ÉèÏQÆ=Ú HõxÑ≤ã¨∂Î Jk PHõi¬Oz LO>Ë g∞~°∞ ^À+ÖÖËx "å~°∞. JÖÏˆQ
g∞ ‰õΩ@∞O|OÖ’x "åi (z„`«OÖ’x #Å¡K«∞Hõ¯O`«\ ˜) z#fl áê\˜ ^ÀëêÅ#∞ K«∂_»‰õΩO_® Ñ¨\ ˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_®
(z„`«OÖ’x `≥Å¡ ã¨÷Å=∞O`«\ ˜) Q˘Ñ¨Ê =∞#ã¨∞û#∞, =∞Oz =∞#ã¨∞û#∞ P^ŒiOz "åix ã¨=∞Ü«∂#∞‰õÄÅOQÍ
á⁄y_ç, J`«ºO`« J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`åÅ#∞ á⁄O^ŒO_ç. XHõ¯™êiQÍ D „Ñ¨Ü≥∂QÆO Ñ¶ëOK«Hõ áÈ=K«∞Û. HÍ|\˜ì
Ñ¨^Õ Ñ¨^Õ „Ñ¨Ü«∞uflã¨∞ÎO_®e. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® q[Ü«∞O g∞^Õ J=Ù`«∞Ok. WO\˜Ö’x "åixHÍHõ, |Ü«∞\˜"åix
W+¨ìÑ¨_»`å=∂. "åÔ~=~°O_ç |Ü«∞\˜"å~°∞, D~ÀA LO\Ï~°∞, ˆ~Ñ¨Ù "≥o§áÈ`å~°∞. J@∞=O\˜ "åiÃÑ· g∞
ÔHO^Œ∞‰õΩ PHõ~°¬}. rq`åO`«O K«KÕÛO`«=~°‰õÄ g∞‰õΩ `À_»∞ h_» Jhfl g∞ WO\˜"åˆ~. g∞~°∞ #+¨ìáÈ~Ú<å,
Hõ+¨ìÑ¨_ç<å, P~ÀQÆºO ^≥|ƒu<åfl =ÚO^Œ∞QÍ Ñ¨\ ˜ìOK«∞H˘<Õk g∞ QÆ$Ç¨Ï=∞O^Œe ã¨Éèí∞ºÖË. |Ü«∞\˜"å~°∞ =∂„`«O
HÍ^Œ∞.
XHõ"àÕ ◊ |Ü«∞\˜"å~°∞ g∞ WO\˜ ã¨É∞íè ºÅ Hõ<åfl g∞ÃÑ· Z‰õΩ¯= „¿Ñ=∞#∞ Hõ#|i¿ãÎ Jk `å`å¯eHõO.
Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O LO_»xk. ÖË^• g∞ #∞O_ç U^≥·<å Ptã¨∂Î Hõ#|~°K«∞#^Œx g∞~°∞ ÉÏQÍ QÆ=∞xOKåe.
D *Ï˝#O g∞‰õΩ ZÑ¨C_»∞ J|∞ƒ`«∞O^À JÑ¨C_»∞ g∞~°∞ q[Ü«∂xH˜ KÕ~°∞"≥·#>Ë¡. g∞HÕHÍ Wk K«kq‰õÄ_®
Ug∞ `ÀK«ÖË^ŒO>Ë g∞~°∞ D q+¨Ü«∂xfl =∞~˘Hõ™êi K«^Œ=_»O =∞Ozk. JÑ¨C_»∞ g∞‰õΩ J~°÷=∞~Úº q[Ü«∞O
„áêÑ≤Îã¨∞ÎOk. W^ŒO`«Ü«¸ g∞ =∞#ã¨∞ûÖ’x =∞e<åxfl `˘ÅyOK«_®xH˜ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# Ñ¨^Œ=ÚÅ∞ =∂„`«"Õ∞.
=∂~°∞Ê J#∞#k g∞ =∞#ã¨∞Ö’ ~å"åe. JÑ¨C_Õ g∞ WÅ∞¡ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞Ok, Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∞Ok.
„Ñük#O F ÑÖ_»∞QÆÖÏ ™êQÆ∞`«∞Ok. U =¸~°∞ö_»O_ô W@∞=O\˜ J=HÍâßxfl HÍÅ^Œ<Õflk. Z=fiiÔH·<å QÍh
`«# WÅ∞¡ Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»Å<Õ LO@∞Ok. =¸~°∞öÅ‰õΩ =∂„`«"Õ∞ WÅ∞¡ â◊‡âß#OÖÏQÍ LO_®Åx `Àã¨∞ÎOk.
J@∞=O\˜ "åi QÆ∞iOz =∞#‰õΩ J#=ã¨~°O. WHõ "åã¨∞Î Ñ¨~°OQÍ WO\˜x Hõà◊Hõà◊ÖÏ_Õ@∞¡QÍ KÕÜ«∞=K«∞Û.
"åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞ g∞ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞O_ç `˘ÅyOK«∞H˘#fl `«~°∞"å`« g∞ WÅ∞¡ `«Ñ¨Êx ãïQÍ Hõà◊Hõà◊ÖÏ_» =Åã≤#^Õ.
Wk ã¨`«ºO.
"åã¨∞Î g∞ rq`åxfl =∂ˆ~Û F â◊H˜Î. JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ L#fl PÜ«Ú^èŒO. J_»¤"≥∞ÿ# "åix, U
=∂„`«O J#∞Éèí==Ú ÖËx "åix WO\˜H˜ Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x =zÛ WO\˜ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤Oz J<ÕHõ ã¨=~°}Å∞ KÕã≤
KÕ`«∞Å∞ HÍÅ∞ÛH˘x "åã¨∞Î#∞ u@ì_»O, "åã¨∞Î Jã¨ûÅ∞ Ñ¨xKÕÜ«∞^Œx J^ŒO`å q∞^äŒº, „Éèí=∞, _»∂Ñπ Jx
u@∞ì‰õΩO@∂ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å HÀãÖ L#fl ™⁄=Ú‡ Y~°∞Û ÃÑ\˜ì, ÃÑ·QÍ JÑ¨CÅ∞ KÕã≤ Y~°∞Û ÃÑ\˜ì‰õÄ_® =∞^èŒ#
Ñ¨_ç "Õ^Œ# Ñ¨_Õ^•xHõ<åfl =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ZO`« ™⁄=Ú‡ J~Ú<å Ñ¶¨~åfiÖË^Œ∞, F =∞Oz J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î
ã≤^•úOux g∞ WO\˜H˜ Ñ≤eÑ≤OK«∞H˘x `«y# ã¨=~°}Å∞ KÕ~ÚOK«∞H˘#flKÀ g∞ˆH QÆ^• â◊√ÉèíO. g∞ˆH QÆ^•
ÖÏÉèíO. WHõ¯_» XHõ L^•Ç¨Ï~°} K≥Ñ¨C‰õΩO^•O.
Hõ~å‚@Hõ Ü«∞O^Œe "≥∞ÿã¨∂~ü =∞Ç¨ #QÆ~°OÖ’ [iy# F ãÖÑ¶¨∞@#. <Õ#∞ <≥Å‰õΩ Ô~O_»∞ =¸_»∞
™ê~°∞¡ "≥∞ÿã¨∂~°∞‰õΩ "≥à◊√`«∞O\Ï#∞. JHõ¯_» J<ÕHõ =∞Ok "åã¨∞Î q+¨Ü«∞OQÍ ##∞fl HõÅ∞ã¨∂Î "åiO\˜H˜
70
Ñ≤Å∞K«∞‰õΩx "≥o§ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞ KÕ~ÚOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. t=}‚ J<Õ =ºH˜Î "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞H˘<Õ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ
##∞fl `«# WO\˜H˜ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩx "≥àÏ§~°∞. g~°∞ |@ìÅ ^Œ∞HÍ} "åºáêi. giO\˜ "åã¨∞Î K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ, gi
¿ãflÇ≤Ï`«∞_≥·# |ã¨Ñ¨ÊQÍ~°∞ =KåÛ~°∞. ÑïK«Ü«∂ÅÜ«∂º~Ú, =∂@Å =∞^èŒºÖ’ t=}‚`À |ã¨Ñ¨ÊQÍ~°∞ <å
=ÚO^Œˆ~ "åã¨∞Î q+¨Ü«∞OQÍ D ã≤^•úOux PO„^èŒ #∞O_ç WO`« ÉèÏs Y~°∞Û ÃÑ@∞ìH˘x ZO^Œ∞‰õΩ Ñ≤eÑ≤OKå=Ù,
ˆH=ÅO S^Œ∞ =O^ŒÅ∞ ÖËHõ "≥~Úº ~°∂áêÜ«∞Å∞ W¿ãÎ W^Õ "≥∞ÿã¨∂~°∞ #QÆ~°OÖ’ =O^Œ=∞Ok "åã¨∞Î K«∂™êÎ~°∞
QÆ^•! <Õ#∞ Hõ@ìÉ’ÜÕ∞ á¶êºHõìsH˜ =∞iÜ«Ú Hõ@ìÉ’ÜÕ∞ WO\˜H˜ Ô~O_çO\˜H˜ HõeÑ≤ "Õ~Ú ~°∂áêÜ«∞Å∞ =∂„`«"Õ∞
WKåÛ#∞. h=Ù KÕã≤# Ñ¨x ÉÏQÀÖË^Œ∞ Jx Hõ#fl_» ÉèÏ+¨Ö’ xOkOKå_»∞. <å‰õΩ Hõ#fl_» ÉèÏ+¨ ãïQÍ
~å^Õ"≥∂#x `«Åz<å_»∞.
<Õ#∞ "≥#∞ "≥O@<Õ |ã¨Ñ¨ÊQÍix Hõ#fl_» ÉèÏ+¨Ö’<Õ Ô~O_»∞ „Ñ¨â◊flÅ∞ "Õâß#∞. ^•x`À PÜ«∞#
<å ã¨Ê+ì̈"≥∞ÿ# Hõ#fl_» ÉèÏ+¨ LKåÛù~°}#∞ QÆ=∞xOz x"≥fi~°áÈÜ«∂_»∞. g∞~°∞ PO„^è•"å~å? ÖËHõ Hõ#fl_»"å~å?Jx
J_çQÍ~°∞. <Õ#∞ J_çy# „Ñ¨â◊flÅ∞ Ô~O_»∞. g∞ á¶êºHõìs, WÅ∞¡ ZHõ¯_» ? ZO`« ^èŒ#O "≥zÛOz á¶êºHõìs =∞iÜ«Ú
WÅ∞¡ Hõ_»∞`«∞<åfl~°∞? nxHÍÜ«∞# ã¨=∂^è•#O. á¶êºHõìsH˜ =∞iÜ«Ú WO\˜H˜ HõeÑ≤ 80 ÅHõΔÅ∞ J=Ù`«∞O^Œx
`≥eÑ≤<å_»∞. "≥O@<Õ g∞ ã¨÷Å ÑïjÅ# =∞iÜ«Ú g∞ á¶êºHõìs, QÆ$Ç¨Ï áê¡#¡#∞ <å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«QÆÅ~å ! Jx
J_çQÍ#∞. <å‰õΩ K«∂Ñ≤OK«_®xH˜ PÜ«∞# W+¨ì`« K«∂Ñ¨ÖË^Œ∞. `«~°∞"å`« t=}‚ QÍ~°∞ XHõ\ ˜H˜ Ô~O_»∞ ™ê~°∞¡
K≥Ñ¨Ê_»O`À =∞iÜ«Ú |Å=O`«O KÕÜ«∞_»O`À J~Ú+¨ìOQÍ<Õ =∞=Ú‡Å#∞ "≥∞ÿã¨∂~°∞‰õΩ 20 H˜.g∞. ^Œ∂~°OÖ’
L#fl "åi á¶êºHõìs ã¨÷ÖÏxH˜ `«# HÍ~°∞Ö’<Õ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩx "≥àÏ§~°∞. á¶êºHõìs HÍOáœO_»∞‰õΩ Dâß#º ^•fi~°O
K«∂Ñ¨Ù`«∂ áê¡#∞ L#flk. D áê¡#∞ #O^Œ∞ ^ÀëêÅ∞ HõÅ=Ù. Jxfl\˜Hõ<åfl =ÚYº"≥∞ÿ#k Ñïã¨~° "åã¨∞Î#∞ U
=∂„`«=¸ ÑïQÆ}#Ö’xH˜ fã¨∞HÀÖË^Œ∞. á¶êºHõìsH˜ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ F QÆ∞@ì HõÅ^Œ∞. QÆ∞@ì‰õΩ á¶êºHõìsH˜
=∞^èŒºÖ’ ^•i. á¶êºHõìsH˜ Ñ¨tÛ=∞ ÉèÏQÆOÖ’ U~°∞ LOk. JO^Œ∞"≥O@ h~°∞ áê~°∞`ÀOk. D Ô~O_»∞ |Å"≥∞ÿ#
^ÀëêÅ#∞ P "åã¨∞Î ã≤^•úOu Ñ¨\ Oì˜ K«∞HÀ‰õΩO_® á¶êºHõsì x~å‡}ÏxH˜ áê¡#∞ wã≤ W=fi_»O ##∞fl Pâ◊Û~°ºK«H`˜ ∞« _çx
KÕã≤Ok. D q+¨Ü«∞"≥∞ÿ |ã¨Ñ¨Ê =∞iÜ«Ú t=}‚ W~°∞=Ùi`À#∂ L#fl q+¨Ü«∞O L#fl@∞¡QÍ ‰õΩO_» |^ŒúÅ∞H˘\˜ì#
suÖ’ D á¶êºHõìs #ëêìÅ áêÅ=Ù`«∞Ok, J<ÕHõ P@∞áÈ@¡‰õΩ QÆ∞~°=Ù`«∞Ok. H˘O_»HõKÀ á¶êºHõìs „áê~°OÉèíO
HÍHõáÈ=K«∞Û Jx <Õ#∞ K≥Ñ¨Ê_»O [iyOk. |ã¨Ñ¨Ê L„^ÕHÍxfl JÑ¨C_»∞ <Õ#∞ ÉÏQÍ ~°∞zK«∂_»_»"≥∞ÿ#k.
t=}‚QÍ~°∞ "åiã¨∞Î<åfl q#‰õΩO_® |ã¨Ñ¨Ê <åÃÑ·H˜ =KåÛ~°∞. WÑ¨C_Õ =∂ ã≤^•úOux Ñ≤eÑ≤Oz h `å_»∞
`≥OK«∞`å#x "≥∞ãÿ ∂¨ ~°∞Ö’ h=Ù ZÑ¨Ê\˜H© ~å‰õΩO_® KÕ™êÎ#x ÃãÖòáÈ¶ <£ ^•fi~å `«# "åã¨∞Î ã≤^•úOux J`«º=ã¨~O° QÍ,
L#flÑ¨à◊OQÍ ~°=∞‡x, PO„^èŒ#∞O_ç =zÛ# "åã¨∞Î ã≤^•úOu Hõ@ìÉ’ÜÕ∞ á¶êºHõìs QÆ∞iOz W+¨ì"≥ÚzÛ#@∞¡QÍ
¿ÑÅ∞`«∞<åfl_»∞ W`«x q*Ï˝<åxfl, J*Ï˝<åxfl D~ÀA Hõ_Q» ÍeûO^Õ. ÉèÏsQÍ _»|∞ƒ ^ŒO_»∞HÀ= _®xH˜ PO„^è#Œ ∞O_ç
=∞# Hõ~å‚@Hõ =KåÛ~°∞. g∞ˆ~"≥∞ÿ<å KÕã¨∞HÀO_ç WHõ¯_»∞#fl@∞¡QÍ g∞~°∞ ~å"åÅx PÜ«∞##∞ JÉèíºi÷Oz
`˘O^Œ~°ÃÑ_®¤_»∞.
QÆO@Ö’Ñ¨ÙQÍ<Õ P ã≤^•úOu =KåÛ_»∞. <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# Ô~O_»∞ ÃÑ^ŒÌ ^ÀëêÅ#∞ qx XHõ QÆO@ ¿ãÑ¨Ù
QÆ∞Hõ¯ uÑ¨ÙÊHÀx‰õΩO_® ‰õΩOÉèí=$+≤ì =~°¬O =Öˇ QÆ_»QÆ_»ÖÏ_çOKå_»∞. <Õ#∞ =∞^èŒºÖ’ HõÅQÆ*Ëã¨∞‰õΩO>Ë <åÃÑ·
ˆHHõÅ∞ ÃÑ\Ïì_»∞. Uq∞ K≥Ñ¨Ù`«∞<åfl q#_»∞. H˘OQÆ XHõ HÍÅ∞ ZuÎOk. ^•xH˜ XHõ>Ë HÍÅ∞, Ô~O_»∞ HÍà◊√§
ÖË=x <å`À "å^Œ#‰õΩ kQÍ_»∞. D á¶êºHõìs =O^Œ ãÖ=`«û~åÅ∞ xifiÑ¶¨∞flOQÍ #_»∞ã¨∞ÎO^Œx hÖÏO\˜ K≥`«Î
71
ã≤^•úO`«∞Å =ÖË¡ "åã¨∞Î ‰õΩO@∞Ñ¨_ç Ñ¨~°∞=Ù áÈQ˘@∞ì‰õΩO\’O^Œx "åkOKå_»∞. q[Ü«∞QÆ~°fiO`À |ã¨#flQÍ~°∞

`«# ã≤^•úOu Éèí∞*ÏÅ∞ `«_»∞`«∂ <å‰õΩ ÉÏQÍ QÆ_ç¤ ÃÑ\Ïì=x q∞_çq∞_ç *Ï˝#O`À t=}‚#∞ ‰õÄ_® =ÚOKåÅx
K«∂ã¨∞Î<åfl_»x `«# ã≤^•úOu `À_»∞ LO_»QÍ <å =ÚO^Œˆ~ ÉÏQÍ #∂iáÈâß_»∞. <Õ#∞ XHõ¯}˜‚, "å~°∞
=ÚQÆ∞æ~°Ü«∂º~°∞. <å "å^Œ# J~°}º ~À^Œ# J~ÚºOk. PY~°∞‰õΩ <Õ#∞ XHõ¯>Ë q+¨Ü«∞O K≥áêÊ#∞. QÆ\ ˜ìQÍ
''WHõ¯_» á¶êºHõìs Hõ@ì=^Œ∞Ì. ÉèíÜ«∞OHõ~°OQÍ #+¨ìáÈ`å~°∞—— Jx Q˘O`«∞ zOK«∞H˘x JiKå#∞. ZÖÏÔQ·`Õ<ÕO
JO^Œ~°O t=}‚ WO\˜H˜ =KåÛO. JHõ¯_çH˜ =KåÛHõ „Ñ¨âßO`« z`«ÎO`À <Õ#∞ "åiH˜ uiy q#flqOKå#∞. UO
K≥Ñ≤Ê<å q#~°∞. ÃÑ·QÍ <å‰õΩ âßG*Ï˝#O ÖË^Œx xO^ŒÖÁHõ\ ˜. Ö’HõÖò ã≤^•úOu "å^Œ# XHõ¯>Ë, á¶êºHõìsH˜ QÆ∞@ì‰õΩ
=∞^èŒº# ^•i L#flO^Œ∞=Å¡ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ L#fl QÆ∞@ì U=∂„`«O á¶êºHõìsH˜ H©_»∞ KÕÜ«∞^Œx Ñ¨tÛ=∞
ÉèÏQÆOÖ’ L#fl U~°∞ =Å¡ U ^À+Ö ÖË^Œx ÃÑ·QÍ D Ô~O_»∂ L#flO^Œ∞=Å¡ WOHÍ á¶êºHõìsH˜ =∞Oz
[~°∞QÆ∞`«∞O^Œx "å^Œ#‰õΩ kQÍ_»∞. WÖÏO\˜"åi`À ZÖÏ K«KÛÕ k. K≥ÑÊ≤ `Õ q#~°∞. ÉÏQÆ∞Ñ¨_~» ∞° , ÉÏQÆ∞Ñ¨_h» Ü«∞~°∞.
2002Ö’ D ãÖÑ¶¨∞@# [iy#k. WÑ¨Ê\˜H© ‰õÄ_® P á¶êºHõìs x~å‡}O Ñ¨ÓiÎ HÍÖË^Œ∞. t=}‚ =∞iÜ«Ú
|ã¨ÑÊ¨ QÍ~°∞¡ ##∞fl Hõeâß~°∞. ZÖÏÔQ<· å á¶êºHõsì x "≥Ú^ŒÅ∞ ÃÑ\ÏìÅx, [~°∞QÆ∞`«∞#fl ÉèÏs #ëêìxfl PÑ¨ÙHÀ"åÅx.
<å‰õΩ [iy# J==∂<åxfl QÆ∞~°∞Î `≥K«∞ÛH˘x "åi=ÚO^Œˆ~ xOkOKå#∞. <å‰õΩ [iy# J==∂#O Hõ<åfl
"å~°∞ #+¨ìáÈ~Ú#^Õ <å‰õΩ Z‰õΩ¯= ÉÏ^èŒ HõeyOzO^Œx <Õ#∞ q#Ü«∞OQÍ `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl#∞. D q+¨Ü«∞OQÍ
g∞ ã≤^•úOu UO K≥áêÊ~°∞ Jx J_çQÍ#∞. J`«#∞ J~ÚÑ¨Ù, J*Ï ÖË_»x `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩ<åfl~°∞. [iy# ãÖÑ¶¨∞@#
=Å¡ <å‰õΩ ZO`«QÍ<À Hõeã≤=KÕÛ@∞¡QÍ KÕã≤Ok. U ã≤^•úOuÔH·<å W@∞=O\˜ ãÖÑ¶¨∞@#Å =Å¡ ÉÏQÍ
Hõeã≤=ã¨∞ÎOk. "åi |Å=O`«OÃÑ· á¶êºHõìsH˜ "≥o§ `«y# ã¨=~°}Å∞ ã¨∂zOz, z#fl =∂~°∞ÊÅ∞ KÕã≤ =ÚO^Œ∞QÆ
P ã¨÷ÖÏxfl, Hõ\ ˜ì# J~°ú x~å‡}Ïxfl Jq∞‡OK«_»O [iyOk. „Ñ≤Ü«∞ áê~î°‰õΩÖÏ~å ! QÆ=∞xOKå~å 80 ÅHõΔÅ∞
ÃÑ@∞ì|_ç ÃÑ_»∞`«∂ F J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î ã≤^•úOuH˜ Z‰õΩ¯= _»|∞ƒ W"åfieû =ã¨∞ÎO^Œ<Õ Hõ‰õΩ¯iÎ`À "åi
`«ÅÃÑ· "åˆ~ ~åà◊√§ "Õã¨∞‰õΩ<åfl~°∞. WÖÏO\˜ J#∞Éèí"åÅ∞ g∞‰õΩ =^Œ∞Ì. g∞‰õΩ x[OQÍ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞HÀ"åÅx
LO>Ë g∞~°∞ ÉÏQÍ Jaè=$kúÖ’H˜ ~å"åÅx LO>Ë =∞Oz J#∞Éèí=A˝_≥·# "åã¨∞Î ã≤^•úOu`À<Õ g∞ QÆ$Ç¨xfl,
g∞ á¶êºHõìsÅ#∞, g∞ ã¨÷ÖÏÅ#∞, W`«~°„`å g∞ Pã¨∞÷Å#∞ ÑïjeOÑ¨ KÕ~ÚOK«∞H˘x K«Hõ¯\˜ Ñ¶ë`åÅ∞
á⁄O^ŒO_ç. JÑ¨C_Õ g∞ WÅ∞¡ Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∞Ok.
g∞ WÅ∞¡ g∞ ã¨fiO`«O. g∞ WO\˜H˜ g∞ˆ~ Ü«∞[=∂#∞Å∞. g∞~°∞ ÉÏQÆ∞O_®Å<Õ <å `«ÅOÑ¨Ù.
<å ÉèÏ=#. g∞~°∞ Jaè=$kúÖ’H˜ =zÛ, ãÖÑ¶∂¨ xH˜, ^ÕâßxH˜ ¿ã= KÕ¿ãÎ <Õ<O≥ `À ãÖ`À+≤™êÎ#∞. U_»∞H˘O_»Å"å_»∞
q∞=∞‡efl Pj~°fikOK«∞QÍHõ. q[~¸Éèí=.
™ê^è•~°}OQÍ =∞#‰õΩ "åã¨∞âÎ ßGOÃÑ· J<ÕHõ „Ñ¨âfl◊ Å∞ L^Œ~Úã¨∞OÎ \Ï~Ú. ''"åã¨∞Î „Ñ¨âfl◊ Å∞ – ã¨=∂^è•#=ÚÅ∞——
Ñ¨Ùã¨HÎ =õ ÚÖ’ "åã¨∞Î âßGOÃÑ· QÆÅ „Ñ¨âfl◊ Å#∞ =∞iÜ«Ú "å\˜H˜ ã¨=∂^è•#=ÚÅ#∞ `≥eÜ«∞*ËÜ∞« _»"∞≥ #ÿ k. Jxfl\˜H<õ åfl
=ÚYºOQÍ D Ñ¨ÙãHÎ¨ Oõ Ö’ "å_ç#@∞=O\˜ nä"∞£ JO^Œih JÅiOÑ¨*ãË #≤ k. "åã¨∞Î âßG „Ñ¨ÑO¨ K«OÖ’<Õ "≥Ú@ì"Ú≥ ^Œ\ ˜
™êiQÍ PÇ¨¡^Œ Ñ¨Ói`«OQÍ Ñ¨Ùã¨ÎHõ ~°K«##∞ ã¨fiO`«O KÕã¨∞‰õΩ#fl ''"åã¨∞Î „Ñ¨â◊flÅ∞ – ã¨=∂^è•#=ÚÅ∞——
e-book Ñ¨Ùã¨ÎHõ=Ú#∞ Ju `«‰õΩ¯= ^èŒ~°‰õΩ g∞‰õΩ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LOK«_»"≥∞ÿ#k.
- ~°K~« Ú`« : ã¨∞~ˆ +π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778
72
á¶êºHõ¬x[O – "åã¨∞Î
~åuÜ«ÚQÆO J~ÚºOk. ã¨fi~°Ü ‚ Ú« QÆO J~ÚáÈ~ÚOk. <Õ_∞» á¶êºHõ¬<£ Ü«ÚQÆO. `«O„_çx K«Oáê_»∞, J#fl#∞
K«Oáê_»∞, H˘_»∞‰õΩ#∞ K«Oáê_»x „Ñ¨`«º~°∞÷Å Ñ‘K«=∞}∞ ã¨∞ÎO\Ï~°∞. ZÖÏQÀÖÏ HÍj‡~°∞ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ áêH˜™ê÷<£#∞
XÑ≤ÊOz =∞Oz ~år =∂~°æO ‰õΩ^Œ∞~°∞ÛHÀ=K«∞ÛHÍh á¶êºHõ¬xã¨∞ìÅ∞ =∂„`«O Ñ¨\ ˜ì# Ñ¨@∞ì =^ŒÅ~°∞. J#∞‰õΩ#flk
™êkèOKÕO`«=~°‰õΩ Ñ¨@∞ì‰õΩ#fl q+¨Ü«∂xfl =kÖË „Ñ¨ã¨ˆHÎ LO_»^Œ∞. J=`«Å ZO`« ÃÑ^ŒÌ"åÔ~·<å XHõ¯™êi `˘_» H˘\ì̃#
`«~°∞"å`« WHõ =^ŒÅ_»=∞<Õk J™ê^èŒºO. J=`«Å "å_À ÖË^À g~À Z=~À XHõ~°∞ áÈ"åeûO^Õ. ZO`« K≥Ñ≤Ê<å
K≥qˆHã¨∞HÀ~°∞. J~Ú`Õ KåÖÏ=∞OkÖ’ <Õ_»∞ =∂~°∞ÊÅ∞ =zÛ Ñ¨QÆÅ∞, „Ñ¨fHÍ~åÅ#∞ „Ñ¨Hõ¯‰õΩ ÃÑ\˜ì ãÖáê^Œ#ÃÑ·
Ñ¨_®¤~°∞. XHÍ<˘Hõ <å_»∞ á¶êºHõ¬xã¨∞ìÅ‰õΩ HÀ\˜ ÖË^• Ô~O_»∞ HÀ@¡ Pã¨∞÷Å∞ =∂„`«"Õ∞ LO_Õq. =∞i <Õ_»∞ =O^ŒÅ
HÀ@∞¡ ÖË^• "ÕÅ HÀ@¡Ö’ Pã¨∞÷Å∞ ‰õÄ_»Éˇ@∞ì‰õΩO@∞<åfl~°∞. K«OÑ¨_»O, K«OÑ≤OK«_»O J<Õk FÖò¤ á¶êº+¨<£. <Õ\ ˜
á¶êº+¨<£ U=∞O>Ë TiÖ’ ZO`« ÉèÏQÍxfl H˘<åfl=∞<Õk.
g~°∞ XHõ ã¨÷ÅOÃÑ· "≥∂A ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï~°∞. P ã¨÷Å Ü«∞[=∂xx J=∞‡=∞x J_çy HÀi#O`« W=fi_®xH˜
"≥#∞HõO["ÕÜ«∞~°∞. JÖÏHÍ^Œx P Ü«∞[=∂x J=∞‡Hõ áÈ`Õ q+¨Ü«∞O k^Œ∞Ì‰õΩ áÈ`Õ WHõ K«∂_®e P Ü«∞[=∂x
`«O\Ï. ZHõ¯_çH˜ áÈ~Ú<å, Z=i ^ŒQÆæ~°‰õΩ áÈ~Ú<å z=iH˜ á¶êºHõ¬xã¨∞ì‰õΩ =∂„`«O P ã¨÷ÖÏxfl J=∂‡eû#
Ñïã≤÷`«∞Å∞ =ã¨∞Î<åfl~Ú. gi J^Œ$+¨ìO H˘nÌ „Ñ¨Éèí∞`«fiOÖ’x H˘O^Œ~°∞ Jqhu Ñ¨~°∞Å Pâ◊‰õΩ „Ñ¨[Å∞ |e J~Ú
ã¨÷ÖÏÅ#∞ =^Œ∞Å∞HÀ"åeû =™ÈÎOk.
<å‰õΩ [iy# F L^•Ç¨Ï~°} K«∂_»O_ç.
qâßYÑ¨@ì}OÖ’ <Õ#∞ XHõiH˜ "åã¨∞Î K«∂ã¨∞ÎO_»QÍ ~åÜ«∞Åã‘=∞ #∞O_ç F á¶êºHõ¬<£ <Õ`« <å‰õΩ á¶È<£ KÕã≤
`«# QÆ$Ç¨xH˜ "åã¨∞Î K«∂ã≤ `«y# ã¨=~°}Å∞ ã¨∂zOK« =∞x `≥eáê~°∞. J~Ú`Õ "å~°O =~°‰õΩ <Õ#∞ ~åÖË#x
K≥Ñ¨Ê_»O, ã¨fi`«Ç¨QÍ <å‰õΩ á¶êHõ¬<£ <Õ`«ÅO>Ë W+¨ìO ÖË#O^Œ∞=Å¡ KåÖÏ JkèHõ"≥Ú`«Î=Ú#∞ <å Ñ¶‘AQÍ K≥Ñ¨Ê_»O
[iyOk. Z‰õΩ¯= "≥Ú`«ÎO K≥Ñ¨Ê_»O =Å¡ WÖÏÔQ·<å J~Ú`Õ PÜ«∞# ##∞fl =^Œ∞Å∞`å~°x W`«~°∞ÅKÕ "åã¨∞Î
K«∂Ñ≤OK«∞‰õΩO\Ï~°x Ü≥∂K«# KÕã≤ KåÖÏ Z‰õΩ¯= "≥Ú`«ÎO K≥áêÊ#∞. HõhãÖ <å Ñ¶‘A‰õΩ PÜ«∞# PÖ’K«# ‰õÄ_®
KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J_çy#O`« W™êÎ#x L#fl Ñ¨à◊OQÍ |Ü«∞Å∞^Õi ~°=∞‡x `≥eáê~°∞. Éèí∞=<Õâ◊fi~üÖ’ F „áÈ„QÍO#∞
=ÚyOK«∞‰õΩ =™êÎ#x K≥Ñ≤Ê<å q#‰õΩO_® L#flÑ¨à◊OQÍ |Ü«∞Å∞^Õ~åe, g∞~°∞ HÀi# Ñ¶‘A W=fi_®xH˜ ã≤^ŒúÑ¨_®¤
WOHÍ ZO^Œ∞‰õΩ PÅã¨ºO KÕ™êÎ~°x ~°=∞‡x HÀ~°_»O [iyOk.
=∞#ã¨∞ K«OÑ¨ÙH˘x "≥à◊§_®xH˜ x~°‚~ÚOK«∞HÀÖË^Œ∞. ã¨ˆ~#x T~°‰õΩ<åfl#∞. á¶êºHõ¬xã¨∞ìQÍ ! Ñ¨@∞ì‰õΩO>Ë
=^ŒÅ_»∞. HõzÛ`«OQÍ 13 QÆO@Å `«~°∞"å`« <Õ#∞#fl ÖÏ_ô˚H˜ "åi =∞x+≤ =KåÛ_»∞. Pâ◊º~°ºáÈ=_»O <å =O`≥·#k.
g∞k qâßYÑ¨@fl=∂ Jx J_çy# <å „Ñ¨â◊fl‰õΩ HÍ^Œx, á¶êºHõ¬<£ <åÜ«∞‰õΩ_»∞ ÑÖáê_»x g∞~°∞ L#flÑ¨à◊OQÍ
|Ü«∞Å∞^Õ~åÅx, |O_ç fã¨∞‰õΩ=KåÛ=∞x `≥eáê_»∞. Uq∞ KÕÜ«∂Ö’ <å‰õΩ áêÅ∞áÈÖË^Œ∞. ZO^Œ∞ÔH·<å =∞Oz^Œx
=ÚO^Œ∞ HÍÑ¶‘ `åQÆO_»x K≥|∞^•=∞x ÖËKÕÖ’¿Ñ "åi q∞QÆ`å =∞#∞+¨μÅ∞ a~åa~å ~°∂OÖ’xH˜ K˘~°|_»@O, <å
ÅˆQr#O`«#∂ <å Ñï‡+¨<£ ÖË‰Ωõ O_®<Õ fã¨∞‰õΩáÈ=_»O [iyOk. <Õ#∞ ~å#x ZO`«QÍ K≥ÑÊ≤ <å q#Hõ |Å=O`«OQÍ
##∞fl "≥Ç≤ÏHõÖò ^ŒQÆæ~°‰õΩ fã¨∞‰õΩ"≥àÏ§~°∞. ÖÏ_ç˚ aÅ∞¡ Hõ_»`å#x, PQÆ=∞x K≥Ñ≤Ê<å q#Hõ HõΔ}OÖ’ "åˆ~ ÖÏ_ç˚ aÅ∞¡
Hõ\ ˜ì "≥Ç≤ÏHõÖò ™êì~üì KÕâß~°∞.
73
=∞#ã¨∞ K«OÑ¨ÙH˘x "åi`À "≥àÏ§ÖÏ! ÖË^• J|^ŒúO K≥Ñ≤Ê `«Ñ≤ÊOK«∞HÀ"åÖ’ x~°‚~ÚOK«∞H˘<ÕÖ’¿Ñ KÕ`«∞Å∞
Ñ¨@∞ì‰Ωõ <åfl~°∞. ã¨~ˆ J~ÚºO^Œ~ÚºO^Œx \Ï~ÚÖˇ\ò‰Ωõ "≥àÁ§™êÎ#x K≥ÑÊ≤ Ö’#‰õΩ "≥àÏ§#∞. #Hõ„Δ `«‰Ωõ Å∞ =^Œ∞Å∞`å~å!
\Ï~ÚÖˇ\ò |Ü«∞>Ë HÍK«∞‰õΩ ‰õÄ~°∞Û<åfl~°∞. \Ï~ÚÖˇ\òÖ’ Z‰õΩ¯= ã¨=∞Ü«∞O QÆ_»Ñ¨ÖËHõ 15 x=ÚëêÅˆH |Ü«∞@‰õΩ
=KåÛ#∞. |Ü«∞@ ã≤^ŒúOQÍ =ÚQÆ∞æ~°∞<åfl~°∞. WHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. "≥àÏ§eûO^Õ.
~åÜ«∞Åã‘=∞‰õΩ „Ñ¨Ü«∂}"≥∞ÿ <åÜ«∞‰õΩx WO\˜H˜ KÕ~å#∞. J~Ú`Õ <Õ#∞ TÇ≤ÏOz#@∞ìQÍ HÍHõ P
<åÜ«∞‰õΩ_»∞ ##∞fl ™ê^Œ~°O`À Ô~O_»∞ KÕ`«∞Å∞ Ñ¨@∞ìH˘x PÇ¨fixOz =∂ =∞#∞+¨μÅ∞ U"≥∞ÿ<å `«=∞Ñ¨@¡ á⁄~°áê@∞
KÕã≤=ÙO>Ë ##∞fl K«∂ã≤ U=∞#∞HÀ=^ŒÌx =ÚO^Œ∞QÍ Ö’xH˜ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ"≥o§ r_çÑ¨Ñ¨C`À, <Õu`À KÕã≤# Láê‡#∞
=_ç¤OKå~°∞. "åi Ñ¨@∞ì "åi^Õ. <å Ñ¨@∞ì <å^Õ. <Õ#∞ ZHõ¯_® u##∞QÍ. J~°QÆO@ |u=∞ÖÏ_ç<å u#ÖË^Œ∞.
Le¡áêÜ«∞ PÇ¨~°O <Õ#∞ =Ú@ì#∞. z=~°‰õΩ q+¨Ü«∞O `≥eã≤ Le¡áêÜ«∞ ÖË‰õΩO_® KÕ~Ú™êÎ#x ZO`«QÍ K≥Ñ≤Ê<å
q#Hõ <Õ#∞ U PÇ¨~°=¸ =Ú@ì#x x~°ƒùÜ«∞OQÍ K≥áêÊ#∞. z=~°‰õΩ Ô~O_»∞ Ñ¨à◊§#∞ =∂„`«=Ú ã‘fiHõiOK«_»O
[iyOk.
<Õ#∞ J#∞‰õΩ#fl^˘Hõ\ ˜ [iyOk WOH˘Hõ\ ˜. á¶êºHõ¬<£ <åÜ«∞‰õΩÅO>Ë ZO`À „‰õÄ~° ã¨fiÉèÏ==Ú#∞ Hõey
LO\Ï~°x, ~åHõãΔ ∞¨ Å∞QÍ „Ñ¨=iÎ™ê~°x U^Õ^À TÇ≤ÏOK«∞‰õΩO@∂ LO_Õ"å_çx. nxH˜ |^Œú =ºuˆ~HõOQÍ PÜ«∞#QÍ~°∞
ZO`À PáêºÜ«∞`«`À, #=Ùfi =ÚY=Ú`À q#Ü«∞OQÍ <å Ñ¨Hõ¯# xÅ|_ç =∞s ##∞fl „Ñ¨tflOK«_»O, <å #∞O_ç
ã¨=∂^è•<åÅ∞ á⁄O^Œ_»O x[OQÍ =∞izáÈÖËx ãÖÑ¶¨∞@#. "åi WO\˜ „áÈ„QÍ=Ú J~ÚºOk. PÜ«∞# Ñ¨^Œúu
„Ñ¨HÍ~°O <Õ#∞ HÀi# ^èŒ#=Ú ÃÑ·QÍ 10,116/– `åO|∂Å=ÚÖ’ 5 ~°HÍÅ Ñ¨à◊§`À HõeÑ≤ W=fi_®xH˜ =KåÛ_»∞.
<Õ#∞ u~°ã¨¯iOKå#∞. W@∞=O\˜ ^èŒ<åxfl =Ú@ì_®xH˜ <å =∞#ã¨∞û JOwHõiOK«^Œ∞. ZO`«QÍ „áê^èÕÜ«∞Ñ¨_ç<å
<Õ#∞ =∂„`«O XHõ¯~°∂áê~Ú =Ú@ì#x ~°HõÎO ‰õÄ_»∞ u##x ÉÏQÍ ^è≥·~°ºO `≥K«∞ÛH˘x K≥áêÊ#∞. PÜ«∞#‰õΩ ZO`«
HÀÑ¨"≥Úã¨∞ÎO^À#x F Ñ¨Hõ¯ PÖ’K«# =Ù<åfl, W`«~°∞Å#∞ ÉÏ^èŒÃÑ\˜ì ^Àz# ™⁄=Ú‡#∞ <Õ<≥Ñ¨Ê\˜H© ^ŒH˜Δ}QÍ
ã‘fiHõiOK«_®xH˜ W+¨ìÑ¨_»#∞.
Hõ+ì̈Ñ¨_ç ãÖáêkOz# ™⁄=Ú‡ 10 ~°∂áêÜ«∞Å∞O>Ë W=fi=∞x Jk <å‰õΩ ÅHõΔ ~°∂áêÜ«∞Å`À ã¨=∂#=∞x
`≥Å∞Ñ¨QÍ PÜ«∞# x[OQÍ PÖ’K«#Ö’ Ñ¨_®¤~°∞. ^ÕxHõO>Ë Hõ+¨ìÑ¨_ç ãÖáêkOz# ™⁄=Ú‡ U"≥∞ÿ<å LO>Ë Hõ^•!
z=~°‰õΩ QÆO@ P~°∞æº"≥∞O\ò `«~°∞"å`« PÜ«∞# XHõ ã≤÷~° x~°‚Ü«∞O fã¨∞H˘x XHõ <≥ÅÖ’Ñ¨ÙQÍ Hõ+¨ìÑ¨_ç ãÖáêkOz#
™⁄=Ú‡ `«=∞iH˜ ÑÖÑ¨Ù‰õΩO\Ï#x `≥eáê~°∞.
PÜ«∞#‰õΩ =∞#∞+¨μÅ∞, „¿Ñ=∞, J#∞~åQÍÅ∞, PáêºÜ«∞`«Å QÆ∞iOz q#Ü«∞OQÍ Ç≤Ï`«É’^èŒ KÕã,≤ PÜ«∞#Ö’
„‰õÄ~° ã¨fiÉèÏ=O #tOK«_®xH˜ "åiO@ "åã¨∞Î J_»˚ãπì"≥∞O\ò KÕã≤=ÙO\˜x. <å‰õΩ U Hõ+¨ì"≥ÚzÛ<å Z=i`À
=º=Ç¨~°"≥ÚzÛ<å `«##∞ "≥O@<Õ HÍO\Ï‰õΩì KÕÜ«∞=∞x q∞QÆ`å q+¨Ü«∂Å∞ Jhfl <Õ<Õ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï#x K≥áêÊ~°∞.
<å‰õΩ Z=i`À#∂ =º=Ç¨~åÅ∞O_»=x PÜ«∞#‰õΩ `≥eÑ≤ <Õ#∞ u~°∞QÆ∞ „Ñ¨Ü«∂}ÏxH˜ ã≤^Œú=∞=Ù`«∞O_»QÍ
XHõ¯@O>Ë XHõ¯ ÑÖ_»∞ `«=∞ `«$Ñ≤Î"Õ∞~°‰õΩ P~°yOK« =∞x HÀ~°_»O, XHõ H˘|ƒiHÍÜ«∞ h~°∞ „`åy |Ü«∞Å∞^Õ~°QÍ
"åˆ~ "åi "≥ÇÏ≤ HõÖòÖ’ ##∞fl Nâ‹Å· OÖ’ kOáê~°∞. ZO`« =^ŒxÌ K≥ÑÊ≤ <å q#ÖË^∞Œ . <Õ#∞ |Ü«∞Å∞^Õ~ˆ =ÚO^Œ∞‰õÄ_®
P á¶êºHõ¬<£ <Õ`« XHõ¯ <≥ÅÖ’Ñ¨ÙQÍ Hõ+¨ìÑ¨_ç# ãÖáê^Œ# ZO`≥·<å ã¨ˆ~ g∞‰õΩ ÑÖÑ¨Ù`å#x =∞s =∞s `≥eÑ≤=ÙO_≥#∞.
HõzÛ`«OQÍ <≥Å `«~∞° "å`« PÜ«∞# #∞O_ç <å‰õΩ á¶È<£ =zÛ#k. HõqΔ ∞OK«O_ç. Hõ+Ñì̈ _¨ ç ãÖáêkOK«_=» ∞O>Ë
ZO`À Hõ+¨ì=∞<Õ q+¨Ü«∞O J~°÷"≥∞ÿOk. x[OQÍ g∞ÖÏO\˜ "åi`À ÑïK«Ü«∞O HÍ=_»O <å J^Œ$+¨ì=∞x WHõ
74
rq`«OÖ’ Z=i #∞O_ô |Å=O`«OQÍ Un PtOK«#x ™ê^èºŒ "≥∞#ÿ O`«=~°‰Ωõ g∞~°∞ `≥eÑ≤# q^èOŒ QÍ ^è~Œ ‡° q^è•<åÅ
^•fi~å ãÖáê^Œ#‰õΩ Ñ¨Ó#∞‰õΩO\Ï#x `≥eáê~°∞. nx`À <Õ#∞ PÜ«∞# ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§# Ñ¨x ãÖÑ¨Ó~°‚=∞~Ú#k.
`«$Ñ≤ÎQÍ x@∂ì~åÛ#∞. XHõ á¶êºHõ¬<£ <Õ`«#∞ =∂~°Û_»O [iyOk. <å rq`åxH˜ x[OQÍ Wk F JÑ¨Ù~°∂Ñ¨"≥∞ÿ#
HÍ#∞Hõ.
á¶êºHõ¬<£ <Õ`«Å‰õΩ =∞#q :
Hõ+¨ìÑ¨_ç ãÖáêkOK«_»O ZO`« Hõ+¨ì"≥∂ ÃÑ· L^ŒÇ¨ÏiOz# F Ü«∞^•~°÷ q+¨Ü«∞O ^•fi~å g∞~°∞ `≥Å∞ã¨∞‰õΩx
LO\Ï~°∞. K«^Œ∞=Ù‰õΩ<åfl~°∞. „Ñ¨ÑÖK«*Ï˝#O g∞‰õΩ `≥eã≤ #O`«QÍ W`«~°∞Å‰õΩ `≥eÜ«∞HõáÈ=K«∞Û. ã≤^•úO`«∞Å‰õΩ
ZO`À =∞~åº^Œ W™êÎ~°∞. Jã¨Å∞ g∞‰õΩ HÀÑÖ LO^• J<Õk ‰õÄ_® `≥eÜ«∞‰õΩO_® „Ñ¨=iÎ™êÎ~°∞. ZO`À Jaè=∂#O
‰õΩiÑ≤™êÎ~°∞. J#∞‰õΩO>Ë U^≥·<å ™êkèOKÕ g∞ÖÏO\˜ "åiH˜ XHõ z#fl =∂~°∞Ê `Õ=_»O H˘~°ÔH· <å D „Ñ¨Ü«∞`«flO.
<Õ#∞ K≥Ñ¨ÊÉ’`«∞#fl F =∂@#∞ „â◊^ŒúQÍ PÅH˜™êÎ~å ? ˆH=ÅO <≥Å JO>Ë XHõ¯ <≥Å ~ÀAÅ∞ =∂„`«O g∞
ãÖáê^Œ#O`«#∂ Ñ¨Hõ¯# ÃÑ\˜ì ^èŒ~°‡ |^ŒúOQÍ, <åºÜ«∞OQÍ ZO`« ãÖáêkOK«QÆÅ~À =ÚO^Œ∞QÍ K«∂ã¨∞HÀO_ç. g∞
áœ~°∞+¨=Ú, Ñ¨@∞ì^ŒÅÅ#∞ <åºÜ«∞|^ŒÌOQÍ ãÖáê^Œ# KÕÜ«Ú q+¨Ü«∞OÖ’ K«∂Ñ≤OK«O_ç. D k#O g∞‰õΩ |ÅO
LO_»=K«∞Û. JÖÏQÆx W`«~°∞Å ™⁄=Ú‡#∞ J<åºÜ«∞OQÍ, J„Hõ=∞OQÍ ^ÀK«∞‰õΩ#flKÀ ˆ~Ñ¨\ ˜ k#O Ñïã≤÷u Uq∞\˜.
g∞Hõ<åfl WOH˘Hõ |Å=O`«∞_»∞ ãÖÑ¶∞¨ OÖ’ [x~ÚOK«=K«∞Û. J`«x =ÚO^Œ∞ `«@∞ìHÀÖË#∂ áÈ=K«∞Û. P |Å=O`«∞_»∞
g∞~°∞ J„Hõ=∞OQÍ ãÖáêkOz# Pã¨∞÷ÅxflO\˜h ^Ò~°˚#ºOQÍ P„Hõq∞¿ãÎ g∞ =∂#ã≤Hõ HΔÀÉèí ZO`« ÉèíÜ«∂#HõOQÍ
LO@∞O^À XHõ HõΔ}O x^•#OQÍ Ü≥∂K«# KÕ¿ãÎ JÑ¨ÙÊ_»∞ g∞‰õΩ HÍÅ∞`«∞#fl ÃÑ#OÃÑ· KÕ~Ú ÃÑ\˜ì#@∞¡QÍ XHõ¯
L^Œ∞@∞# â◊s~°=∞O`«Ü«¸ „Ñ¨HõOÑ≤ã¨∂Î ÉèíÜ«∞„ÉÏO`«∞Å‰õΩ QÆ∞i KÕã¨∞ÎOk. ^Ò~°˚#ºOQÍ ãÖáêkOz# g∞ˆH HΔÀÉèí
Hõey`Õ ^è~Œ ‡° ãÖáê^Œ# KÕã#≤ x["≥∞#ÿ Pã≤÷ Ü«∞[=∂xH˜ ZO`«\˜ ÉÏ^è#Œ ∞ HõeyOz LO\Ï~À XHõ™êi PÖ’zOK«~∂° .
W`«~°∞Å#∞ ÉÏ^èŒ ÃÑ\˜ì XHõ¯ ~°∂áê~Ú ‰õÄ_® ãÖáê^Œ# KÕÜ«∞=^Œ∞Ì.
Hõ+≤ìOz ãÖáêkOK«∞‰õΩHÀ"åÅ<Õ PÖ’K«# g∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞OÖ’ "≥ÚÅÔHuÎ#KÀ ^≥·"å#∞„QÆÇ¨Ï=Ú ÅaèOz#>Ë¡.
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ g∞‰õΩ JxflO\Ï "Õ∞Å∞ KÕÜ«Ú QÍHõ.
ã¨∂K«#Å∞ :
H˘xfl ã¨∂K«#Å∞ =∂„`«"Õ∞ g∞‰õΩ `≥Å∞Ñ¨Ù‰õΩO@∞<åfl#∞. g∞~°∞ =∂i ^èŒ~°‡ Ñ¨^Œú`«∞ÅÖ’ #_ç¿ãÎ <Õ<≥O`À
ãÖ`À+≤™êÎ#∞. ^ŒÜ«∞KÕã≤ QÆ=∞xOK«O_ç.
1. <≥·|∞∞u ^ÀëêÅ∞ ÖË‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOKåe.
2. PˆQflÜ«∞=Ú ^À+¨=Ú ÖË‰õΩO_® *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀO_ç.
3. `«∂~°∞Ê Z‰õΩ¯= MÏm ã¨÷ÅO =^Œ∞Å∞HÀ"åe.
4. Ñ¨tÛ=∞=Ú# `«∂~°∞Ê HõO>Ë Z‰õΩ¯= MÏmã¨÷ÅO LO_»~å^Œ∞.
5. Dâß#º=ÚÖ’ QÆ∞O`« `«Ñ¨Êxãï.
6. g∞ WO\˜ "≥#∞Hõ Ñ¨tÛ=∞=Ú, <≥|· ∞∞u, ^ŒH}Δ˜ =ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ MÏm ã¨Å÷ =ÚÅ∞ LO_»‰Ωõ O_® *Ï„QÆ`Î« =Ç≤ÏOK«O_ç.
7. K≥_»∞gkèáÈ@∞¡ ÖË‰õΩO_® *Ï„QÆ`«Î =Ç≤ÏOKåe.
75
8. Dâß#º=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ∞O_»‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe.

9. Dâß#º=Ú `≥QÆ‰õΩO_® `«∂~°∞Ê# QÆ$Ç¨xH˜ "åÅ∞=™ê~å "Õã¨∞HÀ=_»O KåÖÏ=∞Ozk.
z=iQÍ F á¶êºHõ¬<£ <Õ`«`À [iy# J#∞Éèí"åxfl K«∂_»O_ç. <Õ#∞ ™ê^è•~°}OQÍ Z‰õΩ¯= HÍÅ=Ú
Hõ~åfl@HõÖ’ LO_»_»=Ú [~°∞QÆ∞`«∞O@∞Ok. F<å_»∞ <Õ#∞ "≥∞ÿã¨∂~°∞ =∞Ç¨#QÆ~°OÖ’ LO_»QÍ PO„^èŒ ~åROÖ’
á¶êºHõ¬xã¨∞ìÅ‰õΩ ¿Ñ~°∞ á⁄Ok# ~åÜ«∞Åã‘=∞ Ü«∞O^Œe F Ti #∞Oz <å‰õΩ XHõ á¶È<£ HÍÖò =zÛOk.
"Õ∞=Ú ........ Ti #∞Oz =∂\Ï¡_»∞`«∞<åfl=Ú. h=Ù ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úO`Õ<å. <Õ#∞ J=Ù##fl `«~åfi`« "å~°∞
''=∂ TiH˜ "åã¨∞Î K«∂_»\ÏxH˜ h=Ù ~å"åe. =∂k ~å[H©Ü«∞ ‰õΩ@∞O|=Ú ("å~°∞ á¶êºHõ¬xã¨∞ìÅ=∞x K≥Ñ¨ÊÖË^Œ∞).
=∂ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ "åã¨∞Î âßG s`åº ã¨=iOKåe Jx `≥eÑ≤, Zxfl ~ÀAÖ’¡ =™êÎ=Ù Jx J_çQÍ~°∞ (™ê^è•~°}OQÍ
=∞#O W`«~°∞Å`À =∂\Ï¡_»∞`«∞#flÑ¨ÙÊ_»∞ g∞~°∞ Jx ãÖÉè’k™êÎ=Ú. HÍh WHõ¯_» g~°∞ h=Ù.. h=Ù.. Jx
ãÖÉ’kèOK«_®xfl QÆ=∞xOKå~°∞ Hõ^Œ∂!). JÑ¨ÙÊ_Õ <å‰õΩ J#∞=∂#O "≥Ú^ŒÖˇ·Ok. ™ê^è•~°}OQÍ Ñ¨^Œú`«∞Å∞ `«Ñ≤Ê#
"å~°∞ Z^Œ∞\˜"åiH˜ Q“~°"åxfl W=fi~°∞. <å J#∞=∂# x=$uÎ HÀãÖ g∞~°∞ á¶êºHõ¬xã¨∞ìÖÏ Jx J_çQÍ#∞. B#x
K≥áêÊ~°∞. WHõ <Õ#∞ HõΔ}ÏÅÖ’ PÖ’zOz F x~°‚Ü«∞O fã¨∞H˘x WÑ¨Ê\˜Ö’ ã¨=∞Ü«∞O ÖË^Œ∞, =¸_»∞ <≥ÅÅ `«~åfi`«
=™êÎ#x K≥áêÊ#∞. JÖÏ HÍ^Œ∞ XHõ "å~°O Ö’Ñ¨ÙQÍ ~å"åÅx "å~°∞ HÀ~å~°∞. ‰õΩ^Œ~°^Œx K≥áêÊ#∞. WOˆHO
~å"åeûO^Õ#x Ñ¨@∞ìÉ\Ïì_»∞. ã¨ˆ~ K«∂^•Ì=∞x JO`«\ ˜`À D ãÖÉèÏ+¨}#∞ =kÖËâß#∞.
"å~°O QÆ_çz# `«~åfi`« uiy "åi #∞Oz <å‰õΩ á¶È<£ =zÛOk. WOHÀ "å~°O QÆ_»∞=Ù HÍ"åÅx HÀ~å#∞.
WHõ "åi ÑÖ`«O ÃÑiyOk. "Õ∞=Ú Ñ≤ez<å ‰õÄ_® ~å"å! "Õ∞=Ú Z=~°#∞‰õΩO@∞<åfl"≥∂ h‰õΩ `≥Å∞™ê! h=Ù
HÀi#O`« W™êÎ=∞<åfl ‰õÄ_® ~å"å! ˆ~Ñ¨Ù =ã¨∞Î<åfl=Ù Jx á¶È<£ ÃÑ>Ëìâß~°∞. <Õ#∞ ‰õÄ_® ~åÜ«∞Åã‘=∞ "å_ç<Õ. WHõ
=∞#ã¨∞ûÖ’ F x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl#∞. Z@∞=O\˜ Ñïã≤÷`«∞Ö’¡#∂ Q“~°=O W=fix "åi QÆ$Ç¨xfl ÑïjÅ#
KÕÜ«∞~å^Œ∞. XHõ"Õà◊ |Å=O`«OQÍ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥o¡<å "åi QÆ$Ç¨xH˜ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞ K«∂Ñ≤OK«~å^Œ∞ Jx
x~°‚~ÚOK«∞H˘x <å Ñ¨x <Õ#∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞<åfl#∞. =∞~°∞ã¨\ ˜ k#O L^ŒÜ«∞O <Õ#∞ ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞Ö’ LO_»QÍ, F
Ö’HõÖò HÍÖò =zÛOk. "Õ∞=Ú "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞HÀ"åe g∞~°∞ ZHõ¯_»∞<åfl~À `≥ÅÑÖ_»x KåÖÏ Q“~°=q∞ã¨∂Î F
HõO~î°O J_»QÆ_»O`À <Õ#∞#fl ÖÏ_ç˚ ¿Ñ~°∞ K≥áêÊ#∞. „Ñ¨ã¨∞Î`«O QÆkÖ’<Õ =Ù<åfl~å Jx J_çQÍ~°∞. B##_»O`À ã¨ˆ~
=zÛ =∂\Ï¡_»∞`å=∞x á¶È<£ ÃÑ>Ëìâß~°∞. ãïQÍ 40 xq∞ëêÅ `«~åfi`« aÅ aÅ=∞O@∂ <Õ#∞#fl QÆkÖ’H˜ 6 =∞Ok
[#O =KÕÛâß~°∞. ~å=_»O ~å=_»O ##∞fl <À~°∞ "≥∞^ŒÑx¨ Ü«∞ºHõ JÜ«∞ºQÍ~°∞ Ñ≤Å∞ã¨∞<Î åfl~°∞ ~°=∞‡x ZO`« K≥|∞`«∞<åfl
q#Hõ ÉÅ=O`«OQÍ QÆk MÏm KÕ~ÚOz "åi "åÇ¨Ï#OÖ’<Õ "åi TiH˜ Ñ≤Å∞K«∞‰õΩ "≥àÏ¡~°∞. =∞#ãÖ`å KÕ^Œ∞QÍ
`«Ü«∂Ô~·Ok. z=iH˜ ã≤^•úO`«∞Å *’eH˜ ‰õÄ_® á¶êºHõ¬xã¨∞ìÅ∞ ~å=_»O KåÖÏ ÉÏ^èŒ‰õΩ QÆ∞i KÕã≤Ok. "åi TiH˜
"≥à◊¡_»O, JHõ¯_» "åi <Õ`«`À =∂\Ï¡_»@O <Õ#∞ "åã¨∞Î K«∂_»#x `≥ÅÑ¨_»O, ##∞fl F QÆkÖ’ L^ŒÜ«∞O #∞Oz
™êÜ«∞O„`«O =~°‰õΩ |OkèOK«_»=Ú [iy#k. "åiH˜ HÍ=Åã≤Ok <å`À "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞HÀ=_»=Ú HÍ^Œ@.
Ñ≤ez<å ~å#O^Œ∞‰õΩ "å~°O k<åÅ∞ QÆkÖ’ |OkèOKåÅx "åi <Õ`« x~°‚Ü«∞O fã¨∞‰õΩ<åfl_»@. ##∞fl QÆkÖ’
|OkèOKåHõ WHõ U=∂„`«O `åÑ¨„`«Ü«∞O Ñ¨_»‰õΩO_® Ñ¨tÛ=∞ QÀ_»‰õΩ P#∞HÀ‰õΩO_® <≥·~°∞u ÉèÏQÆ=ÚÖ’ ‰õÄ~˘Ûx
Ñ¨^•‡ã¨#O "Õã¨∞H˘x ^≥·=^è•º#O KÕã¨∞HÀ™êQÍ#∞. ^•^•Ñ¨ÙQÍ Ô~O_»∞ QÆO@Å ã¨=∞Ü«∞O QÆ_çz# `«~åfi`« JÖÏˆQ
x„^Œ áÈÜ«∂#∞. xO_® =Úxy# "å_çH˜ K«e Uq∞\˜. <Õ#∞ Ug∞ `«Ñ¨ÙÊ KÕÜ«∞ÖË^Œ∞. J#=ã¨~°OQÍ ##∞fl
76
|OkèOKå~°∞. J#∞Éèíq™êÎ~°#∞H˘x U `åÑ¨„`«Ü«∞O, HõOQÍ~°∞ ÖËHõ LO\˜x. ™êÜ«∞O„`«O QÆk |Ü«∞@ KåÖÏ
QÆ\ ˜ìQÍ ˆH‰õÅ∞ qxÑ≤ã¨∞Î<åfl~Ú. <Õ`« `«e¡ JO^Œix ^ŒO_çã¨∞Î#flk. Uq∞ =∂\Ï¡_»∞‰õΩ<åfl~À `≥eÜ«∞^Œ∞. "≥O@<Õ QÆk
"åH˜e `≥iz P <Õ`« [#x <å‰õΩ KÕ`«∞ÖˇuÎ #=∞ã¨¯iOz JÜ«∂º! gà◊√¡ =¸~°∞öÅ∞. [iy# `«Ñ≤Ê^•xfl ÃÑ^ŒÌ
=∞#ã¨∞û KÕã¨∞H˘x HõΔq∞Oz WHõ¯_ç #∞Oz ^ŒÜ«∞KÕã≤ "≥O@<Õ "≥o¡áÈO_ç Jx `≥eÑ≤ "åÇ¨Ï#O ã≤^ŒúO KÕ~ÚOz `«#∞
‰õÄ_® "åÇ¨Ï#OÖ’ ZH˜¯ Ti á⁄e"Õ∞~°Å =~°‰õΩ =zÛ ##∞fl |ã¨∞ûÖ’ ‰õÄ~°∞ÛO_»Éˇ\ ˜ì KÕuÖ’ _»|∞ƒ WKÕÛO^Œ∞‰õΩ
„Ñ¨Ü«∞`«flO KÕÃã#∞. Q“~°=OQÍ <Õ#∞ u~°ã¨¯iOz Pq_»‰õΩ KÕ`«∞ÖˇuÎ #=∞ã¨¯iOz |ã¨∞û ZHÍ¯#∞. W^ŒO`å
[iy#Ñ¨ÙÊ_»∞ <Õ`« JHõ¯_» ÖË_»∞. ã¨=∞Ü«∞O K«∂ã¨∞H˘x J`«x `«e¡ ##∞fl q_çÑ≤OzOk. =∞~°∞ã¨\ ˜ k#O L^ŒÜ«∞O
<Õ`« =∂\Ï¡_»∞`«∂ „|uH˜áÈÜ«∂"£! WHõ h=Ù KÕã≤# ^•xH˜, <Õ#∞ KÕã≤# ^•xH˜ K≥Å∞¡ Jx J<åfl_»∞. <Õ#∞ Ug∞
=∂\Ï¡_»Hõ xâ◊≈|úOQÍ L<åfl#∞. J#=ã¨~°OQÍ gi`À =∂\Å∞ ÃÑOK«∞HÀ=_»O <å‰õΩ ã¨∞`«~å=¸ W+¨ì=Ú ÖË^Œ∞.
Wk [iy# <≥Å ~ÀAÅ `«~åfi`« W^Õ á¶êºHõ¬<£ <Õ`« <å‰õΩ á¶È<£ KÕã≤ g∞ =∞#ã¨∞û <˘Ñ≤ÊOz# ^•xH˜
=∞iÜ«Ú q∞=Ú‡Å#∞ J<ÕHõ q^è•ÖÏ W|ƒO^Œ∞Å∞ ÃÑ\˜ì# ^•xH˜ WÑ¨ÙÊ_»∞ Ñ¶ë`«O J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl#∞. ''g∞~°∞—— =∂
QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ K«∂_»HõáÈ~Ú<å Ñ¶¨~åfiÖË^Œ∞. ^ŒÜ«∞KÕã≤ =∂ Jukè =∞~åº^ŒÅ#∞, „Ñ‘u`À "Õ∞=Ú WKÕÛ ~°∞ã¨∞=Ú#∞
HÍ^Œ#Hõ fã¨∞HÀ=Öˇ#∞. ''g∞~°∞—— ZHõ¯_» =Ù<åfl ^ŒÜ«∞KÕã≤ ~å=ÖˇÜ«Ú#∞. ÖË^• HÍ~°∞ ÑÖÑ¨=∞O>Ë ÑÖÑ¨Ù`å#∞.
`«Ñ¨ÊxãïQÍ ''g∞~°∞—— =∂ QÆ$Ç¨xH˜ qKÕÛÜ«∞=Åã≤#^Õ...
x*Ï~Úfx, ^èŒ~å‡xfl "åã¨∞Î âßG"Õ`«Î áê\ÕKåe. Zxfl J_»¤O‰õΩÅ∞ =zÛ<å P ^èŒ~°‡"Õ∞ =∞##∞
HÍáê_»∞‰õΩO@∞Ok. á¶êºHõ¬<£ <Õ`« HÍ^Œ∞ Z=~°∞ =zÛ<å ^èŒ~å‡xfl Z^Œ∞iOK«∞ â◊H˜Î J™ê^èŒº=Ú. PÜ«∞#‰õΩ UO
[iyO^À <åÔH·`Õ `≥eÜ«∞^Œ∞. z=~°‰õΩ Ñ¨Ùe Ñ≤e¡ J~ÚºOk.
Q“~°=hÜ«∞ „ÑÉ¨ ∞íè `åfiÅ‰õΩ q[˝ÑÎ≤

L=∞‡_ç „Ñ¨[Å∞ Hõe¿ãÎ ãÖÑ¶¨∞O J=Ù`«∞Ok. J@∞=O\˜ H˘xfl ãÖÑ¶¨∂Å∞ Hõe¿ãÎ ã¨=∂[=∞=Ù`«∞Ok.
ã¨=∂*ÏÅ x~°fiÇ¨Ï}‰õΩ H˘O^Œ~°∞ x~°fiÇ¨‰õΩÅ∞ HÍ=eû LO@∞Ok. g\˜H˜ „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ∞ U~°Ê_®e. D
„Ñ¨Éèí∞`«fiO Ü«∞O^Œ∞ Ñ¨xKÕÜ«Ú "åˆ~ ãÖÑ¶¨∞ x~°fiÇ¨Ï} ÉÏ^èŒº`«#∞ KÕÑ¨_»`å~°∞. g~°∞ „Ñü XHõ¯i „âıÜ«∞ã¨∞û#∞
HÀ~°=Åã≤ LO@∞Ok. "≥∞*Ïi\© „Ñ¨[Å∞ Hõeã≤ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#fl^Õ „Ñ¨Éèí∞`«fiO. HÍ|\˜ì „Ñ¨[ÅO^Œ~°∂
„Ñ¨Éèí∞`«fiO Ñ¨@¡ ÉÏ^èŒº`«#∞ Hõey LO_®e. J=ã¨~°"≥∞ÿ# ã¨=∞Ü«∂ÅÖ’ „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜ `«y# `À_®Ê@∞#∞
W=fi=Åã≤ LO@∞Ok. Wk „Ñ¨[ÅO^Œi ÉÏ^èŒº`«. <å ÉÏ^èŒº`«QÍ :
Q“~°=hÜ«∞ „Ñ¨É∞íè `åfiÅ‰õΩ q[˝ÑÎ≤ U=∞#QÍ „Ñ¨É∞íè `«fi=Ú, „Ñ¨É∞íè `«fi ãÖã¨Å÷ ∞, „Ñ¨É∞íè `«fi PÑ¶ã‘ ∞¨ Å∞ ÉÏQÆ∞O>Ë
„Ñ¨[ÅO^Œ~°∂ ã¨∞YÑ¨_»∞^Œ∞~°∞. „áêO`«=∞O`«Ü«¸, ~åR=Ú, ^Õâ◊=∞O`«Ü«¸ Jaè=$kú JQÆ∞#∞. =∞# ~å¢ëêìÅ∞,
=∞# ^Õâ◊O. =∞#‰õΩ Jaè=$kú KÕã¨∞HÀ"åeû# J=ã¨~°O =∞#‰õΩOk. "åã¨∞Îs`åº x~å‡}ÏÅ∞ ÖËx U ãÖã¨÷
J~Ú<å J<ÕHõ P@∞áÈ@¡#∞ Z^Œ∞~À¯=Åã≤ LO@∞Ok.
<Õ#∞ "å~åÎÑ¨„uHõÅ‰õΩ „"åã≤# PiìHõÖòû Ü«∞O^Œ∞, HÍºÖˇO_»~ü "≥#∞Hõ „"åã≤# "åã¨∞Î q=~åÅ Ü«∞O^Œ∞
Z<Àfl ™ê~°∞¡ "åã¨∞Î s`åº HÍ~åºÅÜ«∞=ÚÅ#∞ x~å‡}O HÍqOK«=∞x „Ñ¨Éèí∞`åfiÅ‰õΩ q#flÑÖ KÕã¨∞HÀ=_»"≥∞ÿ#k.
„Ñ¨Éèí∞`«fi JkèHÍ~°∞Å∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞H˘x ã¨=~°}Å∞ HÍqOK«∞‰õΩO\Ï~°∞. "å~°∞
PÑ¶‘ã¨∞Å#∞ ‰õÄ_® "åã¨∞Î s`åº ã¨=i™êÎ~°x `≥eÑ≤`Õ <åÔHO^Œ∞‰õΩ D `«Å<˘Ñ≤Ê. D ~ÀA LO\Ï#∞, ˆ~Ñ¨Ù
77
„\Ï<£ûÑ¶¨~ü J=Ù`å#∞, <åH˜^ŒO`å J#=ã¨~°O Jx =ÚY=Ú "≥Ú@"≥Ú@ÖÏ_ç™êÎ~°∞. D q+¨Ü«∂Å∞ <å‰õΩ

Z<Àfl ™ê~°∞¡ J#∞Éèí="≥∞ÿ#k. J~Ú<å ÃÑ^ŒÌ JkèHÍ~°∞Å ^ŒQÆæ~°‰õΩ "≥o§ #Ñ¨C_»∞ <å ÉÏ^èŒº`«QÍ WÑ¨Ê\˜H©
q#flqã¨∂Î<Õ L<åfl#∞.
Q“~°=hÜ«∞ „Ñ¨Éèí∞`«fi JkèHÍ~°∞Å∂, „Ñ¨Éèí∞`«fi PÑ¶‘ã¨∞ J#QÍ `«e¡ `«~°∞"å`« `«e¡ ÖÏO\˜k. `«e¡
‰õΩ=∂~°∞x Hõ_»∞Ñ¨Ù =∂„`«"Õ∞ K«∂ã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ „Ñ¨Éèí∞`«fi PÑ¶‘ã¨∞ g∞ ‰õΩ@∞OÉÏ#flO`«\ ˜h áÈ+≤ã¨∞Î#flk. `«e¡
Hõ<åfl „Ñ¨Éèí∞`«fi PÑ¶‘ã¨∞ Q˘Ñ¨Ê^Œx K≥Ñ¨Ê=K«∞Û#∞. g∞ „Ñ¨Éèí∞`«fi PÑ¶‘ã¨∞Å‰õΩ <Õ#∞ U =∂„`«=¸ ãÖ|kèOz#
"å_çx HÍ^Œ∞. J~Ú##∂ L`åûÇ¨ÏOQÍ, Lz`«OQÍ "åã¨∞Î K«∂_»_®xH˜ ã¨^• ã≤^Œú=ÚQÍ LO\Ï#∞. g∞ Wà◊§‰õΩ
ZO`« „Ñ¨=ÚYº`« WzÛ "åã¨∞Î K«∂Ñ≤OK«∞‰õΩO\Ï~À JO`Õ „áê=ÚYº`«#∞ WzÛ PÑ¶‘ã¨∞Å‰õΩ ‰õÄ_® "åã¨∞Î
K«∂Ñ≤OK«∞HÀ=_»O ^•fi~å L^ÀºQÆã¨∞ÎÅO^Œ~°∂ L`åûÇ¨ÏOQÍ Ñ¨#∞Å∞ x~°fiiÎOz „Ñ¨[Å ÉÏQÀQÆ∞Å#∞ Ñ¨ÓsÎQÍ
Ñ¨\ ˜ìOK«∞H˘x PÑ¶‘ã¨∞‰õΩ ãÖÑ¶¨∞=Ú #O^Œ∞ XHõ =∞Oz ¿Ñ~°∞#∞ fã¨∞‰õΩ =™êÎ~°∞.
HÍ~åºÅÜ«∞=Ú#‰õΩ HÍ~åºÅÜ«∂kèHÍiÜ≥ÿ∞# g∞‰õΩ, „Ñü+¨ì ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok Hõ^•. Jxfl\˜Hõ<åfl =ÚYºOQÍ
g∞ WO\˜e¡áêkh Pi÷HõOQÍ P^Œ∞‰õΩO@∞#fl HÍ~åºÅÜ«∞=Ú#‰õΩ <åºÜ«∞O KÕã≤# "å~°=Ù`å~°∞.
=∞~˘Hõ™êi <å q[˝Ñ≤Îx QÆ=∞xOK«O_ç. <Õ#∞ „Ñ¨Éèí∞`«fi Éèí=<åÅ‰õΩ, HÍ~°ºÅÜ«∂Å‰õΩ, „Ñ¨Éèí∞`åfixH˜
ãÖ|OkèOz# U x~å‡}=Ú#ÔH·<å Lz`«OQÍ "åã¨∞Î K«∂™êÎ#∞. =∂ `å`« QÍ~°∞ ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°Ü≥∂^èŒ∞Å∞.
^Õâ◊O HÀãÖ `≥Å¡ ‰õΩHõ¯Å`À á⁄\Ï¡_ç 2 ãÖII 3 <≥ÅÅ∞ *ˇ·Å∞Ö’ LO_çi. <å‰õΩ D ^Õâ◊O ÃÑ·# qÑ¨s`«"≥∞ÿ#
„¿Ñ=∞ L#flk. U^À XHõ =∞Oz HÍ~°º=Ú KÕÜ«∂Åx `«ÅáÈã¨∞Î<åfl#∞. <Õ#∞ ã≤^ŒúOQÍ L#flÑ¨C_»∞ g∞~°∞
PÅã¨ºO KÕÜ«∞_»O ÉèÏ=ºO HÍ^Œ∞Hõ^•. <å "åã¨∞Î ¿ã=Å∞ WOHÍ D ^Õâ◊O HÀãÖ áÈ~å_ç# ™êfi`«O„`«º ã¨=∞~°
Ü≥∂^èŒ∞Å‰õΩ Lz`«OQÍ JOk™êÎ#∞. ^Õâ◊ Éèí„^Œ`«#∞ HÍáê_Õ Ãã·x‰õΩÅ‰õΩ Lz`«OQÍ "åã¨∞Î K«∂™êÎ#∞. g∞
ã¨=∞ã¨º <å‰õΩ ÉÏQÍ `≥Å∞ã¨∞. Jk Uq∞@O>Ë „Ñ¨Éèí∞`«fi PÑ¶‘ã¨∞Å‰õΩ "åã¨∞Î ã¨=~°}Å∞ HÍq¿ãÎ P Y~°∞Û Z=~°∞
Éèíi™êÎ~°∞. Wk JHõΔ~åÖÏ g∞‰õΩ#fl =ÚYº"≥∞ÿ# ã¨=∞ã¨º. <å q[˝Ñ≤Î Uq∞@O>Ë D ã¨=∞ã¨º#∞ g∞~°∞ Ñï+¨¯iOz
„Ñ¨Éèí∞`«fi HÍ~åºÅÜ«∂Å‰õΩ `«y# ¿ã= KÕ™êÎ~°x ÉèÏqã¨∞Î<åfl#∞.
~°H^Îõ •#O KÕÜ∞« O_ç

PÑ¨ã¨û=∞Ü«∞=ÚÖ’ ^≥|ƒu#fl "åiH˜, J=ã¨~°"≥∞ÿ# "åiH˜ ~°HõÎ ^•#O KÕÜ«∞O_ç. 18 ãÖII#∞O_ç 60
ãÖII =~°‰Ωõ P_»QÍx, =∞QÆQÍx Z=Ô~<· å ã¨~ˆ P~ÀQÆº=O`«∞Å∞ ~°H^Îõ •#O KÕÜ∞« =K«∞Û#∞. ~°H^Îõ •#O KÕÜÚ« "åiH˜
K«~°‡ "åº^èŒ∞Å∞, JO@∞~ÀQÍÅ∞, HÍº#û~°∞, QÆ∞O_≥áÈ@∞, Ñ¨HõΔ"å`«=Ú W`«~° ~ÀQÍÅ∞ LO_»~å^Œ∞. ~°HõÎ^•#O
KÕã≤#O^Œ∞ =Å¡ Z@∞=O\˜ „Ñ¨=∂^Œ=¸ ÖË^Œ∞. ÃÑ·QÍ P~ÀQÆº=Ú ‰õÄ_® g∞~°∞ ~°HÍÎxfl ^•#O KÕã≤# `«~°∞"å`«
ˆH=ÅO <≥ÅÖ’Ñ¨ÖË â◊~°sO HÀÖ’Ê~Ú# ~°HõÎO#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞‰õΩO@∞Ok. =¸_»∞ <≥ÅÅ Ö’Ñ¨ÖË ~°HõÎ
Hõ}ÏÅ#∞ W`«~°=ÚÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã¨∞H˘x WOH˘Hõ ™êi ~°HõÎ ^•#O KÕÜ«∞_®xH˜ ã≤^Œú Ñ¨~°∞ã¨∞ÎOk. J~Ú`Õ
3 <≥ÅÅH˘Hõ™êi ~°HõÎ ^•#O KÕÜ«∞=^ŒÌx _®Hõì~°∞¡ K≥áêÎ~°∞. WÖÏ KÕ¿ãÎ HÍã¨Î h~°ã¨ Ñ¨_»_»O `«Ñ¨Ê WOˆHg∞ HÍ^Œ∞.
5 <≥ÅÅH˘Hõ™êi P~ÀQÆº =O`«∞Å∞ ~°HõÎ ^•#=Ú#∞ x~°ÉèíºO`«~°=ÚQÍ KÕÜ«∞=K«∞Û#∞. WÑ¨Ê\˜H˜ <Õ#∞ 19
™ê~°∞¡ ~°HõÎ ^•#O KÕâß#∞. g∞~°∂ ~°HõÎ^•#O KÕÜ«∞O_ç. U „Ñ¨=∂^Œ=Ú ÖË^Œ∞. „Ñ¨=∂^Œ=ÚÖ’ L#fl"åix
HÍáê_ç# "å~°=Ù`å~°∞. ~°HõÎ^•`«Å‰õΩ „Ñ¨Éèí∞`«fiO "å~°∞ `«y# „áÈ`åûÇ¨Ï=Ú Z‰õΩ¯= KÕÜ«∞=Åã≤ LO@∞Ok.
78
^ŒÜ«∞KÕã≤ K≥@∞¡ ÃÑOK«O_ç

=$HΔÀ ~°HõΔu ~°H˜Δ`«ó . =$HΔÍÅ#∞ =#^Õ=`«Åx U Ñ¨Ù}Ïº`«∞‡_»∞ J<åfl_ÀQÍx PÜ«∞#‰õΩ HÀ\˜
^ŒO_®Å∞. UO "å™ÈÎ U"≥∂, =$HΔÍÅ Ñ¨~°OQÍ `«Å∞K«∞‰õΩO>Ë "åã¨∞Î JO>Ë XHÀ¯™êi HÀÑ¨=Ú =KÕÛ =∂@
"åã¨Î="Õ∞. "åã¨∞Î ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê `«∂~°∞Ê, L`«Î~°, Dâß#º=ÚÖ’ L#fl =$HΔÍÅxfl\˜h H˘\˜ì"Õã¨∞Î<åfl~°∞. nxH˜
WOHÀ =∂~°æO "≥`«∞HÀ¯=_»O KåÖÏ =∞Ozk.
"åã¨∞Î âßGA˝ÅO^ŒiH© <å q#flÑ¨=Ú. "åã¨∞Î¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê =$HõΔ=ÚÅ#∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞_»O ã¨|ÉÏ. =$HõΔ=∞#fl
„áê}"Õ∞Hõ^•. K«Å¡x h_»xK«∞Û#∞. u#_®xH˜ ÑÖ_»∞¡WK«∞Û#∞. HÍÅ∞+¨º=ÚÅ#∞ kQÆq∞OQÆ∞#∞. Éèí∂q∞H˜
K«Å¡^Œ#=Ú#∞ WK«∞Û#∞. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ HÍ"åeû# K≥Hõ¯ ™ê=∂#O`«\ ˜x =$HõΔ=ÚÖË Hõ^• Wã¨∞Î#flq. WO`«ÖÏ
=∞#‰õΩ Jq ¿ã=Å∞ KÕã¨∞ÎO>Ë, ZHõ¯_® "å\˜x „|`«HõhÜ«∞HõáÈ`Õ ZÖÏ? K«Å¡\ ˜ QÍexK«∞Û#∞. ˆ~_çÜÕ∞+¨<£#∞
`˘ÅyOK«∞#∞. WOHÍ W`«~°„`å ÖÏÉèÏÅ∞ K≥@¡ =Å¡ Z<Àfl =∞#=Ú J#∞Éèíqã¨∞Î<åfl=Ú. `«~°∞"å`« x~åúH˜Δ}ºOQÍ
"å\˜x #iH˜"Õã¨∞Î<åfl=Ú. <å "åã¨∞Î âßG J#∞Éèí=OÖ’ WÑ¨Ê\˜H˜ XHõ¯™êi =∂„`«O Hõ~å‚@Hõ Ü«∞O^Œe
QÆOQÍ=uÖ’x F QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ L#fl K≥@¡#∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞=Åã≤#kQÍ QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷xH˜
`≥eÑ≤ LO\˜x. <å =∂@#∞ J#∞ãïOz PÜ«∞# K≥@¡#∞ H˘\˜ì"Õ~ÚOK≥#∞. P q+¨Ü«∞O `«ÅK«∞‰õΩ#flÑ¨C_»ÖÏ¡
=∞#ãÖ`å KÕ^Œ∞QÍ LO@∞Ok. ZO`«\ ˜ áêÑ¨Ñ¨Ù Ñ¨x KÕ™ê#x WÑ¨Ê\˜H© ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞O\Ï#∞. Ñ¨K«ÛQÍ K≥@¡`À
Hõà◊Hõà◊ÖÏ_»∞`«∞#fl "åi Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ K≥@∞¡ H˘\˜ì"Õ~ÚOz Ñ¶¨∞’~°"≥∞ÿ# `«Ñ≤Ê^Œ"Õ∞ KÕâß#∞. "åã¨∞Îs`åº
Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ |~°∞=ÙO_»_»O =∞Ozk HÍ^Œ∞. JÖÏQÆx K≥@¡#∞ H˘\˜ì"Õ~ÚOK«_»O KåÖÏ `«Ñ¨C. ZÑ¨C_≥·`Õ
<Õ#∞ D Ñ¨x KÕâß<À <åÖ’ áêÑ¨ cèu "≥Ú^ŒÖˇ·#k. Ñ¨k ~ÀAÅ∞ <å‰õΩ U „áÈ„QÍ=Ú ~åÖË^Œ∞. "åã¨∞Î
K«∂_»=∞x ##∞fl Z=~°∂ HÀ~°Ö^Ë ∞Œ . <å‰õΩ JkÜÕ∞ ãïÜ≥∞ÿ # tHõQΔ Í ÉèÏqOKå#∞. `«~∞° "å`« =zÛ# "å#HÍÅOÖ’
Ü«∂Éèˇ· K≥@¡#∞ W`«~° „áêO`«=ÚÖ’ „Ñ¨[ÅKÕ <å\ÕKå#∞. JÑ¨Ê\˜H˜ QÍx <å Ç¨Ï$^ŒÜ«∞ "Õ^Œ# f~°ÖË^Œ∞.
Q“~°=hÜ«∞ "åã¨∞ÎâßGA˝Å∞, <Õ#∞ J#∞ÉèíqOz# ÉÏ^èŒ#∞, HΔÀÉèí#∞ J~°÷O KÕã¨∞HÀO_ç. J@∞=O\˜
HΔÀÉèí |∞kú=∞O`«∞Å∞, `≥eqÑ¨~°∞Å∞, Q“~°=hÜ«ÚÖˇ·# g∞‰õΩ =^Œ∞Ì.
Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’ K≥@∞¡ L#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ q∞ye# „áêO`«=ÚÅÖ’ K≥@¡#∞ <å\˜#KÀ KåÅ∞#∞
J#∞ *Ï˝#=Ú P<å_»∞ ÖËHõáÈ~Ú#k.
P `«~°∞"å`« Zxfl „áÈ„QÍ=ÚÅ‰õΩ "≥o§##∂ WO`«=~°‰õÄ XHõ K≥@∞ì#∞ ‰õÄ_® H˘\˜ì"Õ~ÚOK«ÖË^Œ∞.
=∞Ç¨~åRÜ«∞O^Œe ëêOw¡ Ü«∞O^Œ∞ F QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷x WO@ HõzÛ`«OQÍ Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’<Õ <åÅ∞QÆ∞
K≥@∞¡ LO_Õq. P QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷xH˜ <Õ#∞ F ã¨ÅÇ¨ WKåÛ#∞. q∞ye# „áêO`«=∞O`«Ü«¸ K≥@¡#∞ <å@∞HÀ=∞x
`«^•fi~å D ^À+¨=Ú U =∂„`«=¸ q∞=∞‡efl W|ƒOk KÕÜ«∞Hõ `˘ÅyáÈ=Ù#∞ Jx K≥Ñ≤Ê QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞
L#fl "åã¨∞Î ^À+¨=ÚÅ#∞ `˘ÅyOK«_®xH˜ =∂~°æ=Ú K≥áêÊ#∞.
<Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# =∂@ `«∞.K«. `«Ñ¨Ê‰õΩO_® PÜ«∞# áê\ÕK«_»O, =∞Oz Ñ¶ë`«=ÚÅ∞ ~å=_»O [iy#k.
WÑ¨Ê\˜H© P QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷x WO@ Dâß#º=ÚÖ’ K≥@∞¡ JÖÏ<Õ L<åfl~Ú.
79
QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ}, <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ |Å"≥∞ÿ# =$HõΔ=ÚÅ∞ LO_»_»O =Å¡

QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷xH˜ JkèHõ Éèí„^Œ`« U~°Ê_»∞#∞. D „áêO`«OÖ’ K≥@∞¡ L#flKÀ `«∂~°∞Ê L`«Î~°=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ L#fl K≥@¡#∞
H˘\˜ì "ÕÜ«∞=^Œ∞Ì. Jã¨Å∞‰õΩ U K≥@∞ì#∂ H˘@ì=^Œ∞Ì. XHõ"Õà◊ Dâß#º=Ú ÉèÏQÆ=ÚÖ’ =∂„`«"Õ∞ K≥@∞¡ LO>Ë
g∞‰õΩ "åã¨∞Î ^À+¨=∞x =∞#ã¨∞ Ñ‘‰õΩ`«∞O>Ë, q∞ye# ÉèÏQÍÖˇ·# PˆQflÜ«∞, "åÜ«Ú=º, <≥·|∞∞uÅ Ü«∞O^Œ∞
=$HõΔ=ÚÅ∞ <å@∞HÀO_ç. JÑ¨C_»∞ Dâß#º =$HõΔO =Å¡ =K«∞Û ^À+Ö áÈ`«∂ g∞‰õΩ â◊√ÉèíO [~°∞QÆ∞`«∞Ok.
„Ñ¨Ç¨sÖ’ QÆ$Ç¨Ï=Ú#∞ <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=Ú# Hõ@∞ì‰õΩO\Ï=Ú. Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ}, <≥·|∞∞uÅ Ü«∞O^Œ∞
ã¨÷Å=Ú `«‰õΩ¯=QÍ =^Œ∞Å∞‰õΩO\Ï=Ú. L`«Î~°, Dâß#º, `«∂~°∞ÊÅ Ü«∞O^Œ∞ ã¨÷ÅO Z‰õΩ¯=QÍ LO_»∞#@∞¡
K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï=Ú. D q^èŒOQÍ LO_»_»O =Å¡ K≥@¡#∞ Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ}, <≥·|∞∞uÅ Ü«∞O^Œ∞ ÃÑOK«_®xH˜
ã¨÷Å=Ú LO_»^Œ∞. JÖÏQÆx K≥@¡#∞ ÃÑOK«∞HÀ=Ú. Z‰õΩ¯= ã¨÷Å=Ú#fl L`«Î~°, `«∂~°∞Ê, Dâß#º ÉèÏQÆ=ÚÖ’
K≥@¡#∞ ÃÑOz`Õ ^À+¨=∞x K≥@¡x ÃÑOK«=Ú. =∞i K≥@∞¡ ZÖÏ ÃÑ~°QÍe. ZHõ¯_» ÃÑ~°QÍe. L#fl ã¨÷Å=∞O`«Ü«¸
"åã¨∞Î¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê K≥@∞¡ H˘>Ëìã¨∞Î LO>Ë "åÇ¨Ï#=ÚÅ =Å¡, á¶êºHõìsÅ =Å¡ =K«∞Û HÍÅ∞+¨º=Ú ZÖÏ
Ç¨ÏiOÑ¨|_»∞`«∞Ok ? PYiH˜ =∞#ÔHO^Œ∞‰õΩÖË J#∞‰õΩO>Ë =∞# <≥uÎ g∞^Œ ~åà◊√§ Ñ¨_»Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. WÑ¨Ê\˜ˆH
„Ñ¨ÑÖK« ^ÕâßÅ∞ "å`å=~°} HÍÅ∞+¨º q+¨Ü«∞OÖ’ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# PO^Àà◊# K≥O^Œ∞`«∞<åfl~Ú. Z<Àfl HÀ@¡
~°∂áêÜ«∞Å∞ K≥@¡ H˘~°‰õΩ Y~°∞Û ÃÑ_»∞`«∞<åfl~Ú.
ÅO_»<£ Ü«∞O^Œe „w<£Ç¨Ï∫ãπ J™Èã≤ÜÕ∞+¨<£ „ÃÑã≤_≥O\ò "≥∞H±„QÍ`ü =∂\Ï¡_»∞`«∂ ÉèÏ~°`«^Õâ◊OÖ’x
"åã¨∞Î=Å¡ K≥@¡‰õΩ q<åâ◊#O K«∞@∞ì‰õΩOk. nxfl Z=~À XHõ~°∞ ~°∂Ñ¨Ù =∂áêÅx HÀ~°_»O K«∂¿ãÎ =∞#=Ú
ZO`« *Ï„QÆ`«ÎÅ∞ fã¨∞HÀ"åÖ’ J~°÷O KÕã¨∞HÀ"åe.
„Ñ≤Ü«∞"≥∞ÿ# „Ñ¨[ÖÏ~å, Q“~°=hÜ«∞ áê~î°‰õΩÖÏ~å K≥@¡#∞ ÃÑOK«O_ç. "å\˜ Pj~åfi^ŒO g∞‰õΩ LO@∞Ok.
g∞‰õΩ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® â◊√ÉèíO X#QÆ∂_»∞`«∞Ok. "åã¨∞Î ¿Ñ~°∞ K≥Ñ≤Ê K≥@¡#∞ H˘\˜ì"ÕÜ«∞=^Œ∞Ì. XHõ¯™êi <Õ#∞ D
Ñ¨x KÕã≤#O^Œ∞ˆH WÑ¨Ê\˜H© ÉÏ^èŒÑ¨_»∞`«∞<åfl#∞. P ÉÏ^èŒ g∞‰õΩ =^ŒÌ#∞‰õΩO>Ë K≥@¡#∞ =∂„`«O ^ŒÜ«∞KÕã≤
H˘@ì=^Œ∞Ì. XHõ"Õà◊ g∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ `«∂~°∞Ê, L`«Î~°, Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ K≥@∞¡ LO>Ë Ñïëê¯~° =∂~°æO
ã¨∂z™êÎ#∞. áê\Õz K≥@¡#∞ HÍáê_»∞HÀO_ç.
1. QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ Dâß#º =¸Å `«Å∞Ñ¨ÙÅ#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩO>Ë QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ |~°∞=ÙÅ‰õΩ
=ºuˆ~Hõ ™ê÷#=ÚÅÖ’ L#fl 5 K≥@¡ ^À+¨=Ú#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.
2. „Ñ¨Ç¨sH˜ Dâß#º ÉèÏQÆ=Ú# ˆQ@∞#∞ U~åÊ@∞ KÕã¨∞‰õΩ#flKÀ QÆ$Ç¨Ï=Ú Ü«∞O^Œ∞ |~°∞=ÙÅ‰õΩ
=ºuˆ~Hõ ™ê÷#=ÚÅÖ’ L#fl 6 K≥@¡ ^À+¨=Ú#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.
3. Dâß#º=ÚÖ’ QÆ∞O`« "Õã¨∞HÀ=_»O =Å¡ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ‰õΩ =ºuˆ~Hõ ™ê÷#=ÚÅÖ’ 10
K≥@∞¡ L#fl#∂ "å\˜ ^À+¨=Ú#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.
4. Ñ¨tÛ=∞, ^ŒHΔ̃}, <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÅÖ’ |Å"≥∞ÿ# xO_≥·# Z`≥·Î# ~åu J~°∞QÆ∞Å#∞ xi‡OK«∞‰õΩ#flKÀ
QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ |~°∞=ÙÅ‰õΩ =ºuˆ~Hõ ™ê÷#=ÚÅÖ’ L#fl 11 K≥@¡ ^À+¨=Ú#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.
5. QÆ$Ç¨Ï=Ú "Õ∞_»ÃÑ#· <≥|· ∞∞u =¸ÅÖ’ QÆkx xi‡OK«∞HÀ=_»O QÍx, hà◊§ \ÏºO‰õΩ#∞ "Õã∞¨ HÀ=_»O
=Å¡ QÍh KÕã≤xKÀ QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ |~°∞=ÙÅ‰õΩ =ºuˆ~Hõ ™ê÷#=ÚÅÖ’ L#fl 15 K≥@¡ ^À+¨=Ú#∞ Ç¨Ïiã¨∞ÎOk.
80
XHõ"Õà◊ g∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ 2 K≥@∞¡ =∂„`«"Õ∞ LO>Ë ! U "åã¨∞Î ^À+¨=¸ ÖË^Œ∞. xtÛO`«QÍ QÆ∞O_≥ÅÃÑ·
KÕ~Ú "Õã¨∞H˘x Ç¨~ÚQÍ x„^ŒáÈO_ç.
„Ñü k#=¸ K≥@¡‰õΩ h~°∞ áÈã¨∞ÎO_»_»O =Å¡ ÉèíQÆ=O`«∞#‰õΩ Ñ¨Ó[ KÕã≤, <≥·"Õ^ŒºO ÃÑ\˜ì#O`« Ñ¨Ù}º=Ú
ÅaèOK«∞#∞.
H˘O^Œ~°∞ Q“~°=hÜ«∞ "åã¨∞ÎâßGA˝Å‰õΩ <Õ#∞ K≥Ñ≤Ê# ÃÑ· =∂@Å∞ ãïáÈHõ áÈ=K«∞Û#∞. J~Ú`Õ K≥@∞¡
ÖËHõáÈ`Õ =∂#=*ÏuH˜ qÑ¨s`«"≥∞ÿ# H©_»∞ [~°∞QÆ∞#∞. =∞Ç¨ÏhÜ«∞ "åã¨∞ÎâßG"Õ`«ÎÖÏ~å! QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷_»∞ K≥@¡#∞
ÃÑOKÕq^èŒOQÍ "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ Jaè=$kú KÕ^•Ì=Ú. g∞ =O`«∞QÍ g∞~°∞ „Ñ¨Ü«∞`åflÅ∞ KÕÜ«∞O_ç.
Z<˘fl Jaè=$kú K≥Ok# QÆ$Ç¨Å∞, Ñ¨ÖÅ¡ˇ ∞, Ñ¨@}ì ÏÅÜ«∞O^Œ∞ Z‰õΩ¯=QÍ K≥@∞¡ LO_»_O» QÆ=∞xOK«_"» ∞≥ #ÿ k.
Z=iO\˜Ö’ S`Õ Z‰õΩ¯= K≥@∞¡ LO\ÏÜ≥∂ "åiH˜ Éèí„^Œ`« ÉÏQÍ LO@∞Ok. "å~°∞ L#fl`« =∞#ã¨∞¯Öˇ·
LO\Ï~°∞. "åi Ñ≤Å¡Å∞ K«^Œ∞=ÙÖ’ ÉÏQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`å~°∞. UHõãÖ^•º„QÍÇ¨ïÖ∫`å~°∞. K≥@∞¡ Z‰õΩ¯=
L#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ "Õ∞^è•=ÙÅ∞ Z‰õΩ¯=QÍ [x™êÎ~°∞. JO`≥O^Œ∞‰õΩ =∞#‰õΩ ^ŒQÆæ~°<Õ Hõ^• ÉˇOQÆ∞à◊¥~°∞,
"≥∞ÿã¨∂~°∞ #QÆ~åÅ<Õ fã¨∞HÀO_ç. =∞#O TÇ≤ÏOK«x q^èŒOQÍ Jaè=$kú K≥O^Œ∞`«∞<åfl~Ú. JHõ¯_ç =∞#∞+¨μÅ∞
ZO`À x^•#=ÚQÍ âßO`«=¸~°∞ÎÖˇ· LO\Ï~°∞. HÀÑ¨=Ú KåÖÏ `«‰õΩ¯=. W`«~°∞Å‰õΩ WK«∞Û Q“~°==Ú Z‰õΩ¯=.
"å~°∞ "åºáê~°=ÚÖ’ ÉÏQÍ ãÖáê^Œ# KÕã∞¨ <Î åfl~°∞. P#O^ŒOQÍ LO@∞<åfl~°∞. K≥@∞¡ L#flKÀ@ âßO`«=ÚO@∞Ok.
K≥@∞¡ ÖËHõáÈ`Õ HΔÍ=∞=Ú, HÀÑ¨=Ú, L„^ÕHõ=Ú, HÍ=∞=Ú, W`«~°„`å ~åHõΔã¨ QÆ∞}=ÚÅ∞ KÕ~°∞ J=HÍâ◊=Ú
Z‰õΩ¯=.
K≥@∞¡ ÉÏQÍ L#fl QÆ$Ç¨Ïã¨∞÷Å∞ âßO`«OQÍ LO_ç ^èŒ#=Ú#∞ ÉÏQÍ „áÈk KÕã¨∞H˘x LO\Ï~°∞. J#∞HÀx
qÑ¨`«¯~° „Ñ¨=∂^Œ=ÚÅ∞ [~°QÆ_»O LO_»^Œ∞. giH˜ =∂@ q<Õ Ñ¨x"å~°∞ ÉÏQÍ LO\Ï~°∞. gi "å‰õΩ¯ ÉÏQÍ
Ñ¶ëã¨∞ÎOk. ã¨=∂[OÖ’ giH˜ F „Ñ¨`ÕºHõ"≥∞ÿ# Q“~°==Ú Åaèã¨∞ÎOk. gi QÆ$Ç¨Ï=Ú#‰õΩ U^À K≥Ñ¨ÊÖË#@∞=O\˜
PHõ~¬° } LO@∞Ok. `«^•fi~å â◊√Éè=í ÚÅ∞ [~°∞QÆ∞#∞. K≥@∞¡ Z‰õΩ¯=QÍ L#fl QÆ$Ç¨Ï=ÚÅ‰õΩ ^Õ=`«Å∞ =zÛáÈ=Ù^Œ∞~°∞.
L`«Î~°=Ú, `«∂~°∞Ê, Dâß#º=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ K≥@∞¡ "ÕÜ«∞QÍ áÈ~Ú# ã¨÷Å=ÚÖ’ ‰õΩO_ôÅ#∞ (‰õΩOÑ¨@∞¡)
ÃÑ@∞ìHÀ=K«∞Û#∞. Ñ¨ÓÅ "≥ÚHõ¯Å∞ "Õã∞¨ HÀ=K«∞Û. Ñ¨zÛHõ |Ü«∞à◊§#∞ `«Ü∂« ~°∞ KÕã∞¨ HÀ=K«∞Û. `À@Å∞ "Õã∞¨ HÀ=K«∞Û.
g∞ TiÖ’<Õ g∞ QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ Z‰õΩ¯=QÍ K≥@∞¡ L#fl@¡~Ú`Õ g∞~°∞ <å‰õΩ q∞„`« ã¨=∂#"Õ∞. g∞
QÆ$Ç¨Ï=Ú#O^Œ∞ W`«~° "åã¨∞Î ^ÀëêÅ∞<åflÜ«∞x g∞‰õΩ U^≥·<å J#∞=∂#O LO>Ë ##∞fl `«Ñ¨Ê‰õΩO_® Ñ≤Å=O_ç.
<Õ#∞ g∞‰õΩ Lz`«OQÍ "åã¨∞Î ã¨ÅÇ¨Å#∞ W=fiQÆÅ#∞. K≥@¡#∞ ÃÑOz#"å~°∞ ^≥·=ã¨fi~°∂Ñ¨ÙÅ∞. Éè’àÏâ◊OHõ~°∞_»∞
q∞=∞‡efl Pj~°fikOK«∞QÍHõ.
q^•º~°∞÷Å∞ J#QÍ<Õ =∞# q^•º rq`«O QÆ∞~°∞Î‰õΩ =ã¨∞ÎOk. JÑ¨C_»∞ =∞#O KÕã≤# JÅ¡i, Hõ+¨ìÑ¨_ç K«kq# K«^Œ∞=Ù,
=∞# `«e¡^ŒO„_»∞Å∞ =∞#efl „áÈ`«ûÇ≤ÏOz# q^è•#=Ú QÆ∞~°∞Î‰õΩ ~åHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞. Jhfl ã¨ˆ~, HÍh P<å_»∞ "åã¨∞Î
âßG=Ú#∞ áê\Õz q^Œº#∞ H˘#™êyOz LO>Ë ZO`«\ ˜ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ# Ñ¶ë`«=ÚÅ#∞ á⁄O^Õ"å~°=Ú Hõ^•. QÆ`«O
QÆ`«ó. WHõ [~°∞QÆÉ’ÜÕ∞ Éèíq+¨º`«∞Î =∞#‰õΩ =ÚYº=Ú. =∞#‰õΩ "åã¨∞Î âßG=Ú P<å_»∞ JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ ÖËHõáÈ~Ú<å
<Õ_»∞ HõhãÖ =∞# Ñ≤Å¡Å Éèíq+¨º`«∞Î#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x J~Ú<å "åã¨∞Î âßG=Ú#∞ áê\ÕK«_»O =Å¡ "å~°∞ Ju
Q˘Ñ¨Ê q[Ü«∂Å#∞ á⁄Ok ã¨=∂[OÖ’ =∞#‰õΩ QÆ∞iÎOÑ¨Ù#∞ fã¨∞‰õΩ~åQÆÅ~°∞. Jxfl q+¨Ü«∂Å#∞ ^Œ$+≤ìÖ’ LOK«∞H˘x
„Ñ¨`ÕºHõOQÍ q^•º~°∞÷Å HÀãÖ "≥Å∞=iOz# ''q^•º~°∞÷Å∞ – "åã¨∞Î—— e-book #∞ ã¨=∂[ „âıÜ«∞ã¨∞û#∞ ^Œ$+≤ìÖ’
LOK«∞H˘x `«‰õΩ¯= ^èŒ~°‰õΩ q_»∞^ŒÅ KÕÜ«∞_»"≥∞ÿ#k. - ~°K«~Ú`« : ã¨∞ˆ~+π ã≤^•úOu. á¶È<£ : 98481 14778

Subhavaastu Viseshalu, Telugu

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Subhavaastu Viseshalu, Telugu

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

â◊√Éèí"åã¨∞Î "åi

qâßﬁxˆH "≥Å∞QÆ∞#∞ K«∂¿Ñ Pk^ŒOÑ¨`«∞Å‰õΩ...

D Ô~O_»∞ q+¨Ü«∂ÖË "åã¨∞Î Ñ¶¨e`åÅ∞QÍ =∞#=Ú QÆ=∞xOKåe. „Ñ¨Ñ¨OK«OÖ’<Õ ‰õΩÉèË~°∞ÅO`«\ ˜ ^èŒ#=O`«∞Å∞

"åã¨∞Î QÆ∞iOz ‰õΩ¡Ñ¨ÎOQÍ

"åã¨∞Î âßG Ñ¨Ù~å}=Ú

"å=∞ T~°∞=Ù# – =~°∞}

"åã¨∞ÎÖ’ âß¢ã‘ÎÜ«∞`« LO^•?

HÀ~°∞`«∂ D U~åÊ@∞ (#=∞‡HÍxﬂ) KÕÜ«∞_»O [iy LO_»=K«∞Û. P<å_»∞ Ü«∂O\˜|Ü«∂\˜H±û J#QÍ

Ñ¨OK«É∂íè `åÅ∞ – q=~°}

"åÇ¨Ï<åxH© "åã¨∞Î ÖË^Œ∞. J#QÍ "åã¨∞Îs`åº XHõ |ã¨∞û#∞ (U "åÇ¨Ï<å<≥·ﬂ<å) `«Ü«∂~°∞KÕã¨∞HÀÖË=Ú. D

1. ˆH~°à◊Ü«∞O^Œe H˘\ÏìÜ«∞OÖ’ XHõ~°∞ "åã¨∞Î K«∂_®Åx Ñ≤ez#Ñ¨ÙÊ_»∞ JHõ¯_çH˜ "≥à◊§_»O [iyOk.

L`«Î~°O QÆ$Ç¨ÏO ^ŒH˜Δ}=Ú

Jâ◊√ÉèíÑ¶¨e`«=∞Å∞ :– Ñ¨iëê¯~°=Ú HÍx ã¨=∞ã¨ºÅ`À #~°HõÜ«∂`«# J#∞ÉèíqOK«_»O, K«@ì=ºuˆ~Hõ"≥∞ÿ#

Ñ¨tÛ=∞ "åÜ«∞=º gkèáÈ@∞

L`«Î~° Dâß#º gkèáÈ@∞

Dâß#º ÉèÏQÆOÖ’ =ÚO^Œ∞QÍ<Õ ÉÏq L#ﬂKÀ ^•xx Ñ¨Ó_»Û~å^Œ∞.

58. Ñ¨tÛ=∞ <≥·|∞∞u ÃÑiy# ã¨÷Å=Ú#∞ H˘#~å^Œ∞.

75. `«∂~°∞Ê ÉÏQÆ=Ú# WO\˜H˜ Z^Œ∞~°∞ =K«∞Û#@∞¡QÍ "≥∞@∞¡ =ÙO_»_»O `«Ñ¨ÙC.

94. L`«Î~°O QÆ∞O_® "å_»∞Hõ h~°∞ |Ü«∞@‰õΩ "≥à◊§_»O J^Œ∞ƒù`«=Ú.

110. ¢Ñ¨Ç¨s QÀ_» =∞O^Œ=Ú#‰õΩ =∞^èŒºÖ’ ˆQ@∞ ~å=_»O L`«Î=∞=Ú.

QÆ$Ç¨Ï=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ∞ LOK«∞ Ñ¨^Œúu

Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞. P QÆ$Ç¨Ï=Ú qk‰õΩ¯ QÆ$Ç¨Ï=Ú. W^Õ q+¨Ü«∞"≥∞ÿ PÜ«∞#`À K«iÛOKå#∞. `«#‰õΩ D

g∞ WÅ∞¡ |OQÍ~°O HÍ"åe

U=ÚO^À <Õ#∞ ZÖÏ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ#∞? <Õ<≥Hõ¯_À g∞Ô~Hõ¯_À. g∞ Ç¨Ï$^ŒÜ«∞"Õ∞ F ^èŒ~å‡ã¨#O. ã¨=∂^è•#O

ã≤^•úO`«∞Å =ÖË¡ "åã¨∞Î ‰õΩO@∞Ñ¨_ç Ñ¨~°∞=Ù áÈQ˘@∞ì‰õΩO\’O^Œx "åkOKå_»∞. q[Ü«∞QÆ~°ﬁO`À |ã¨#ﬂQÍ~°∞

8. Dâß#º=ÚÖ’ |~°∞=ÙÅ∞O_»‰õΩO_® K«∂ã¨∞HÀ"åe.

Q“~°=hÜ«∞ „ÑÉ¨ ∞íè `åﬁÅ‰õΩ q[˝ÑÎ≤

„\Ï<£ûÑ¶¨~ü J=Ù`å#∞, <åH˜^ŒO`å J#=ã¨~°O Jx =ÚY=Ú "≥Ú@"≥Ú@ÖÏ_ç™êÎ~°∞. D q+¨Ü«∂Å∞ <å‰õΩ

~°H^Îõ •#O KÕÜ∞« O_ç

^ŒÜ«∞KÕã≤ K≥@∞¡ ÃÑOK«O_ç

QÆ$Ç¨Ï=ÚÜ«∞O^Œ∞ Ñ¨tÛ=∞, ^ŒH˜Δ}, <≥·|∞∞u ÉèÏQÆ=ÚÅÜ«∞O^Œ∞ |Å"≥∞ÿ# =$HõΔ=ÚÅ∞ LO_»_»O =Å¡

You might also like