TIU LUN TRIT

Ch : T tng yu nc trong lch s t tng phong kin Vit Nam, gi tr v hn

ch
Bi lm
Lch s Vit Nam di hng nghn nm, trong sut chiu di lch s dn tc ta lun
phi i mt vi s xm lng ca th lc ngoi bang. Lch s Vit Nam lun gn lin vi
u tranh ginh c lp dn tc. Cho nn t tng ch yu ca dn tc Vit Nam l t
tng yu nc xuyn sut lch s c, kim. S hnh thnh t tng yu nc i i vi s
hnh thnh v pht trin quc gia dn tc. Lch s Vit Nam c bao thi k thnh suy th t
tng Vit Nam c bao thi tin ln ri suy thoi ri qut khi, lc no thc t cng chng
minh t tng yu nc khng phi l mt trit l nhm chn, n l kim ch nam cho hnh
ng, l mt tiu chun nhn nh ng- sai, tt xu. Vn nc suy hay thnh, mt hay
cn, nhc hay vinh, l ty thuc chng ta ng dng v pht huy hay ta qun lng v chn
vi mn v kh tinh thn y m tt c t tin, ng cha gp cng sc, xng mu
luyn rn.
Yu nc l mt tnh cm, mt trng thi tm l t nhin ca con ngi nh tnh yu
qu hng, x s, s gn b vi ngn ng v nim t ho v truyn thng Yu nc l
mt tnh cm x hi, m ni dung l tnh yu v lng trung thnh i vi T quc, lng t
ho v qu kh v hin ti ca T quc, ch bo v nhng li ch ca T quc. Yu nc
cng c qu trnh pht trin cng vi lch s pht trin ca quc gia dn tc, theo qu trnh
th tnh cm yu nc c tnh cht cm tnh y dn dn tr thnh l tnh c ni dung t
tng, l lun.
Trong x hi c giai cp, t tng yu nc cng c tnh giai cp, bi v mi giai cp
biu hin thi ca mnh i vi T quc thng qua nhng li ch ring vn c ca n.
Gn lin vi h t tng ca giai cp thng tr, t tng yu nc tr thnh mt b phn
khng th tch ri ca thc x hi.
Trong chuyn ny, ti khng th gii quyt mi vn , m ch tp trung vo ni
dung t tng yu nc Vit Nam trong lch s t tng phong kin Vit Nam, gi tr v
hn ch.
Nhn nh v t tng yu nc trong lch s dn tc ta, H Ch Minh vit: Dn ta
c mt lng nng nn yu nc. l mt truyn thng qu bu ca ta. T xa n nay,
mi khi T quc b xm lng, th tinh thn y li si ni, n kt thnh mt ln sng v cng
mnh m, to ln, n lt qua mi s nguy him kh khn, n nhn chm tt c l bn nc

v l cp nc. Lch s ta c nhiu cuc khng chin v i chng t tinh thn yu nc

ca dn ta
C s hnh thnh v pht trin t tng yu nc trong lch s Vit Nam
Vit Nam c v tr a l v c im v a hnh, ti nguyn, sinh thi thun li, kh
hu nhit i gi ma phong ph, a dng. Vi v tr v c im y, Vit Nam cha
ng nhiu tim nng to ln nhng cng t ra khng t th thch i vi con ngi Vit
Nam c s xut hin sm ca quc gia dn tc trn c s phn ho x hi v phn ho giai
cp, do yu cu xy dng, qun l cc cng trnh iu, thu li v yu cu chng gic
ngoi xm bo v T quc. Qu trnh hnh thnh v pht trin ca dn tc Vit Nam gn
lin vi qu trnh thng nht quc gia. iu tc ng su sc n s pht trin ca
thc dn tc, to nn s c kt cng ng. Tinh thn yu nc c th hin qua thc
cng ng v pht trin trong qu trnh xy dng v bo v t nc. N l sn phm ring
ca dn tc Vit Nam. Him c dn tc no trn th gii tri qua chin tranh nhiu nh dn
tc ta. K t khng chin chng Tn th k th III trc cng nguyn n khng chin
chng Php, chng M va kt thc, trong hn 22 th k, tnh ra thi gian khng chin gi
nc v u tranh chng h ngoi bang ln n trn 12 th k. di thi gian, tn
xut cc cuc khng chin qu ln so vi nhiu nc trn th gii, hn na li lun th
nh yu chng chi vi k th ln mnh hn mnh gp bi. iu tc ng su sc
n s pht trin ca tinh thn yu nc, truyn thng on kt dn tc, ch qut cng
bt
khut
v
nim
t
tn
dn
tc.
Thi k Bc thuc hn nghn nm vi tt c m mu ng ho ca ngoi bang l mt th
thch ht sc c lit i vi s tn vong ca t nc, dn tc. Chin thng Bch ng do
Ng Quyn lnh o ginh li ch quyn t nc, gi c vn vn ho v bn sc
dn tc, khng b ng ho. Trong cuc u tranh y, s c kt cng ng dn tc v tinh
thn
yu
nc
cng
c
ti
luyn
v
nng
cao.
T th k X n th k XV l thi k tn ti nn c lp lu di ca t nc. Ni dung
bi th Nam quc sn h chng t mt bc pht trin cao ca tinh thn yu nc v
thc c lp t ch. Tri qua ba ln khng chin chng Nguyn Mng thng li cng vi
nhng b Binh th, Hch tng s, Di chc ca Trn Quc Tun phn nh s trng
thnh ca tinh thn yu nc vi nhn thc gn nc vi dn v sc mnh vua ti ng
lng, anh em ho thun, nc nh chung sc, khoan th sc dn lm k su r bn
gc gi nc. Khi ngha Lam Sn pht huy cao sc mnh nu hiu gy lm c, t
tp khp bn phng manh l, pht trin thnh mt cuc chin tranh gii phng dn tc
mang tnh nhn dn su rng. Nhng tng kt trong Bnh Ng i co cho thy tinh thn
yu nc, thc dn tc pht trin ln trnh ca ch ngha yu nc vi mt nhn
thc mang tnh h thng, khi qut tng i ton din v s tn ti ca t nc v dn
tc.
T th k XV n th k XVIII, ch phong kin Vit Nam chuyn sang m hnh ch
phong kin trung ng tp quyn ly Nho gio lm nng ct. T , Nho gio c nh
hng v chi phi ngy cng su sc trong triu nh v x hi Vit Nam. Phong tro Ty
Sn (1771) ni ln ng Trong ri tin ra Bc. Phong tro t mt cuc khi ngha
nng dn pht trin thnh mt phong tro dn tc, nh cc chnh quyn phong kin,

nh bi qun xm lc Xim, Thanh v xo b tnh trng chia ct ng Trong- ng

Ngoi.
C th nhn nh rng: theo sut lch s, t tin chng ta bit pht huy cao sc mnh
ni sinh, tinh thn yu nc v tinh thn dn tc, ph hp vi iu kin lch s c th ca
t nc v con ngi Vit Nam. Nh mi c th gi vng nn c lp, ch quyn v
xy dng t nc.
T tng yu nc l ni dung ct li ca t tng Vit Nam, ca nhn sinh quan v
th gii quan Vit Nam; l l lun v ng li chnh tr, qun s ca Nh nc phong
kin dn tc Vit Nam.
a. Gi tr t tng yu nc Vit Nam thi k phong kin c th hin trn nhng
ni dung c bn sau y:
*Tnh yu qu hng, t nc, con ngi
Trong nim v T quc ca con ngi Vit Nam bao gi cng c nim v qu
hng c th ni h sinh ra va ln ln vi bao hnh nh thn thng: cy a, ging nc,
sn nh, con ngi c th trn mnh t . T quc chung, rng ln bao gi cng gn
vi mt ci lng ring bit. Trong thc t hnh thnh ln mi quan h Nh - Lng Nc trong s hnh thnh, pht trin ca dn tc Vit Nam, trong t chc nh nc, trong
t tng, tnh cm con ngi Vit Nam. iu lm cho ch ngha yu nc truyn thng
Vit Nam c su sc, mnh m v c o.
Yu nc ca ngi dn Vit Nam l mt tnh yu c th, khng tru tng, t yu
nhng cnh quan thin nhin ni mnh t h sinh ra, n tnh yu T quc bao la.
T tng yu nc gn vi thng ni, sn sinh ra nhng hnh ng yu nc
rt c th, hnh ng ca ch ngha anh hng trong sn xut, chin u hnh thnh nn
nhng tnh cm yu thng, m bc ln nhau ca nhng ngi con Lc, chu Hng.
* Tnh cm gn b, c kt cng ng, hng v dn, ly dn lm gc.
Thc tin sn xut mu sinh, chin u bo v, gi vng c lp dn tc, i hi
mt cch khch quan cc tng lp dn c phi c s on kt, c kt vi nhau to thnh
sc mnh cng ng vng mnh, sc mnh ca tt c qun chng nhn dn, sc mnh y
c v nh "nc". Ni nh Nguyn Tri : ch thuyn cng l dn, lt thuyn cng l
dn. Trong lch s dn tc Vit Nam tri qua cc triu i khc nhau, nhng c cng mc
ch: "Vic nhn ngha, ct yn dn", to nn s bnh yn ca mi lng qu v trn ton
b mi vng ca T quc. Vit Nam ngoi ba mi quan h Vua - Ti, Cha - Con, Chng
- V cn c mi quan h th t l quan h gia Nc v Dn, "Nc ly dn lm gc".
* thc bo v bn sc vn ho dn tc.
Nn vn ho, vn minh Vit Nam l kt qu ca qu trnh lao ng chinh phc thin
nhin, xy dng cuc sng, ca cc cuc u tranh chng xm lc, chng s ng ho
ca cc th lc bn ngoi i vi dn tc Vit Nam.
nim v lch s v vn ho chung gi vai tr rt quan trng trong nhn thc v
tnh cm yu nc (huyn thoi, truyn thuyt, truyn lch s, l hi dn gian).
Quan nim bo v vn ho dn tc ch yu l bo v bn lnh, bn sc dn tc gn
vi c lp, ch quyn quc gia, khng mang tnh bo th, hp hi. Theo , ch ngha
yu nc i hi mi c dn, c cng ng phi c trch nhim bo v nhng bn sc vn
ho ca dn tc mnh, gn vi bo v c lp ch quyn quc gia. Bo v bn sc vn ho

dn tc nhng cng bit tip thu c chn lc, hp l tinh hoa vn ho th gii. Bo v
nhng khng ng ca, bo v gn lin vi s pht trin. mi bc pht trin ca lch s
dn tc c bc pht trin ca mt nn vn ho cao hn. l tnh quy lut ca s pht
trin vn ho Vit Nam.
* thc bo v ton vn lnh th quc gia
Lch s dng nc v gi nc ca dn tc, chng ta c ba bn Tuyn ngn c
lp. Bn Tuyn ngn ln th nht vo ma xun 1077 sau khi chin thng qun Tng xm
lc, L Thng Kit vit bi th bt h:
"Nam quc sn h Nam c
Tuyt nhin nh phn ti thin th
Nh h nghch l lai xm phm
Nh ng hnh khan th bi h"
Nm 1428 sau khi cuc chin tranh gii phng khi ch h ca nh Minh Nguyn Tri ngi anh hng dn tc vit "Bnh ng i co", bn Tuyn ngn c lp
ln th II.
Bn Tuyn ngn c lp ln th II do Ch tch H Ch Minh tuyn b ngy 02 thng
9 nm 1945 khai sinh Nc Vit Nam dn ch cng ho.
Tt c cc bn Tuyn ngn u khng nh quyn dn tc t quyt ca Vit Nam;
ch quyt tm gi vng c lp dn tc, gi vng bn sc vn ho Vit Nam; ngh lc,
quyt tm ca dn tc trong s nghip xy dng mt nc Vit Nam c lp, dn ch v
giu mnh.T tnh yu qu hng, x s nng ln thnh thc bo v non sng t nc,
giang sn, t quc, sn h x tc ( nim su sc v lnh th quc gia) l bc trng
thnh ca ch ngha yu nc Vit Nam truyn thng.
Th k XV L Thnh Tng khng nh: "Mt thc ni, mt tc sng ca ta
khng th vt b... Ai dm em mt thc ni, mt tc sng ca Vua Thi T li lm
mi cho gic th ti phi tru di".
Ngay trong thi k phn lit ng Trong - ng Ngoi, nhn dn 2 min cng
khng ai coi mi min l quc gia ring.
* thc su sc v c lp dn tc v lng t tn dn tc
Biu hin cao nht ca t tng yu nc l thc coi c lp dn tc l thing
ling, bt kh xm phm - tinh thn t tn dn tc.
Mi ln T quc b xm lng th mi tng lp nhn dn lun t li ch t nc ln
trn ht v sn sng gt b mi li ch ring, chp nhn mi gian nan, th thch, hy sinh v
c lp dn tc.
Tuy nc nh, c lc b mt nc hng trm, hng nghn nm, nhng vn gi vng
nim t tin, t tn dn tc. Chnh trn tinh thn v sau Ch tch H Ch Minh khi
qut: "Khng c g qu hn c lp , t do".
thc t tn, t lp ca dn tc c hnh thnh rt sm v cc triu i ni tip
nhau u c thc bo v lng t tn, t lp ca dn tc, xy dng nn bn sc, ct cch
ring ca dn tc Vit Nam. Dn tc Vit Nam lun lun ho nhp vi th gii, nhng
khng bao gi chng ta b ho tan, mt i ci bn sc ring c ca mnh.
* thc xy dng t nc.

Vit Nam l mt nc c tim nng ln v ti nguyn, nhng nn kinh t km pht

trin. V vy, trong tm thc ca mi ngi Vit Nam qua cc th h u coi vic xy dng
t nc phn vinh snh vai cng cc cng quc l mt biu hin rt c th ca lng yu
nc. Chnh trong qu trnh cng nhau chung lng, u ct lao ng xy dng t nc,
chng chi vi thin nhin m tnh yu thng con ngi, yu qu hng, t nc ny n
v khng ngng c cng c, pht trin. Nhn dn ta rt qu trng nhng nhn ti ca t
nc, nhng ngi c cng lao trong lao ng, sn xut lm cho t nc ngy cng thm
giu p. l mt gi tr vn ho cao p th hin ch ngha yu nc Vit Nam.
b. Hn ch t tng yu nc Vit Nam trong thi k phong kin
Lch s dn tc chng minh mt cch hng hn rng ch ngha yu nc truyn
thng t th k XVIII tr v trc hon thnh xut sc s mnh ca mnh trong s
nghip bo v T quc, xy dng v pht trin t nc. Vn t ra l ti sao vi mt
truyn thng t tng lu i v xut sc nh trn li khng gii p c cc vn m
cuc u tranh cu nc t ra cui th k XIX, u th k XX? Cu tr li y l: khi
quyn li dn tc tm thi khng b e do t bn ngoi na, th h t tng phong kin li
v quyn l giai cp m tr nn bo th, xem nh tinh thn dn tc.
Bc sang th k XIX, tnh hnh t nc thay i. Nguyn nh, vi s gip ca
Php nh bi triu Ty Sn, dng ln triu Nguyn nm 1802. Cc vua triu Nguyn t
Gia Long, Minh Mnh n T c rt bo th, khng ch n pht trin kinh t, cng
thng nghip v cng c quc phng chun b cho dn tc i ph vi nhng nguy c
e do b xm lc t bn ngoi. Theo h, Nho gio l chn l duy nht v x hi phong
kin l vnh vin khng thay i, cc hc thuyt khc, khng phi l Nho gio, u l t
thuyt.
Cc nc Trung Quc, Thi Lan, Innxia, Malaixia, Min in , n ln lt b t
bn phng Ty xm lc v b thng tr bng b my cai tr ca chng. Nhn dn cc
nc u tranh rt anh dng v t n nh cao ca cao tro u tranh chng xm
lc phng Ty khu vc ny th k XIX.
nc ta, triu Nguyn nhn thy nhng din bin nh vy nhng nc trong khu
vc m vn ca ng then ci v thc hin chnh sch b quan to cng. Nguy c b xm
lc l r, th m t nhng ngi ng u n cc nh Nho v quan li cp thp
khng nhn thc c. y cc t tng bo th, lc hu ca Nho gio thm su vo
h t tng phong kin triu Nguyn v tr thnh vt cn tr s vn ln ca nhn thc,
ca t duy c triu i . Hn ch ca h t tng phong kin triu Nguyn ly Nho gio
lm nng ct nh hng n ch ngha yu nc ca dn tc, lm cho n khng sc
soi sng cho vn c bn lin quan n s nghip cu nc ca dn tc ta hi na cui
th k XIX.
Trn thc t, xut hin t tng canh tn. Cc nh canh tn nh Phm Ph Th, ng
Huy Tr, Nguyn Trng T, Nguyn L Trch..., ph phn bc b nhiu t tng bo

th, lc hu ca Nho gio nh "Xa hn nay", "B quan to cng", Trng nng c
thng". Du vy, t tng canh tn vn khng gii quyt c vn c bn ca thc
tin cch mng Vit Nam.
Tht bi ca c ng li Phan Chu Trinh ln ng li Phan Bi Chu chng t rng
cc nhn thc m hai C rt ra t tn th, tuy c nh du mt bc tin v cht so vi h
t tng phong kin v Nho gio, nhng khng sc soi sng cho yu cu ca thc
tin cu nc.
Trc khi gp ch ngha Mc-Lnin, dn tc ta cha nhn thc c bn cht ca thi i,
ca ch ngha thc dn quc, khng nhn thc c vai tr lch s ca giai cp cng
nhn, khng c kin thc v ng tin phong, cng khng c nhn thc v mi lin h
gia phong tro thuc a vi cch mng v sn th gii.
C th khng nh t tng yu nc l ng lc, l cha kha ca lch s Vit Nam,
on kt yu nc l sc mnh v ch ca dn tc.