PROGRAM

PENDIDIKAN INKLUSIF
MURID
BERKEPERLUAN KHAS

BAHAGIAN PENDIDIKAN KHAS

FEBRUARI 2014
1

DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN

Memastikan program
pendidikan bagi MBK sesuai dan
relevan dengan kebolehan
masing-masing agar dapat
berdikari dan menjalani
kehidupan berkualiti.

Memastikan murid
berkeperluan khas (MBK)
diberi peluang untuk
mendapat akses kepada
pendidikan yang sesuai dan
relevan.

PERNYATAAN DASAR
Memastikan MBK yang
berpotensi diberi peluang
untuk ditempatkan secara
inklusif di dalam kelas arus
perdana selaras dengan
prinsip pendidikan untuk
semua.

Sumber: Buku Dasar Pendidikan Kebangsaan, KPM (2012)

DASAR PENDIDIKAN KEBANGSAAN

STRATEGI
PELAKSANAAN
v. Menyediakan
i. Menyediakan akses
perkhidmatan sokongan
kepada pendidikan yang
dan peralatan
berkualiti, relevan dan sesuai
augmentative dan assistive
MBK.
ii. untuk
Menyediakan
lebih banyak
bagi memenuhi keperluan
peluang
vi. Menyediakan
bahan
MBK.
dalam bidang kemahiran
pengajaran dan
dan
pembelajaran yang
vokasional.
mencukupi, terkini dan
iii. Menyediakan peluang
sesuai dengan keupayaan
yang sama kepada MBK
dan keperluan
berpotensi untuk
MBK.
cemerlang dalam kelas
vii. Memastikan
tenaga
arus perdana.
pengajar yang
iv. Melaksanakan intervensi
mencukupi, terlatih dan
awal bagi kanak-kanak
berkemahiran dalam
berkeperluan khas dari
bidang pendidikan khas.
peringkat prasekolah atau
viii. Memantapkan penggunaan
perkhidmatan di Pusat
Rancangan
Perkhidmatan Pendidikan
Pendidikan Individu
3
Khas
bagi MBK.

KATEGORI MURID BERKEPERLUAN KHAS MULAI

2014
Pendidikan untuk Murid
Pendidikan untuk Murid
Berkeperluan Khas:Berkeperluan Khas: Kurang Upaya Pendengaran
Kurang Upaya Pendengaran
Kurang Upaya Penglihatan
Kurang Upaya Penglihatan
Kurang Upaya Pertuturan
Kurang Upaya Pertuturan
Kurang Upaya Fizikal
Kurang Upaya Fizikal
Masalah Pembelajaran
Masalah Pembelajaran
Kurang Upaya Pelbagai
Kurang Upaya Pelbagai

Sumber: Peraturan-peraturan Pendidikan (Pendidikan Khas) 2013

PROGRAM PENDIDIKAN KHAS

Sekolah
Pendidikan Khas
28 SKPK
2 SMPK
3 SMPK(V)

Program
Pendidikan Khas
Integrasi (PPKI)

Program
Pendidikan
Inklusif

PELAN
PEMBANGUNAN
PENDIDIKAN
MALAYSIA
2013-2025

Bab 4: Muka surat

16-20

Gelombang 1 (20132015): Mengukuhkan

asas sedia ada

Gelombang 2 (20162020): Meningkatkan

pelaksanaan inisiatif

Gelombang 3 (20212025): Menilai dan

menyatukan inisiatif

5 DIMENSI
SISTEM PENDIDIKAN KHAS MALAYSIA

PENGESANAN AWAL,
INTERVENSI, DAN
SOKONGAN
PENJAGAAN KESIHATAN

KELUWESAN,
KELUWESAN,
KERELEVANAN,
KERELEVANAN,
DAN
DAN
KUALITI
KUALITI
KURIKULUM
KURIKULUM

Sistem, proses dan kemudahan

sedia ada untuk pengesanan awal
murid berkeperluan khas,
menjalankan intervensi, serta
menyediakan sokongan penjagaan
kesihatan yang berterusan untuk
murid berkeperluan khas

Keluwesan dalam kurikulum

membolehkan keperluan khusus
murid berkeperluan khas
disesuaikan, dan sejauh mana
kurikulum melengkapkan mereka
dengan kemahiran hidup sebagai
persediaan untuk kehidupan alam
dewasa dan pekerjaan
9

5 DIMENSI
SISTEM PENDIDIKAN KHAS MALAYSIA
3

GURU DAN TENAGA

PAKAR

Ketersediaan bilangan guru terlatih,

tenaga pakar dan kakitangan
sokongan yang mencukupi untuk
membantu dan mendidik murid
berkeperluan khas

INFRASTRUKTUR DAN
KEWANGAN

Ketersediaan struktur sokongan

yang mantap dari segi bantuan
teknikal, sokongan infrastruktur
fizikal, dan pembiayaan yang
mencukupi

KESEDARAN
KESEDARAN DAN
DAN
PELIBATAN
PELIBATAN AWAM
AWAM

Kesedaran awam mengenai isu-isu

berkaitan keperluan murid berkeperluan
khas dan pelibatan masyarakat dalam
pendidikan mereka
10

INISIATIF PENDIDIKAN KHAS DI BAWAH

PPPM 2013-2025

2013
No
ID

Nama Inisiatif

34

Peningkatan enrolmen murid

berkeperluan khas dalam
Program Pendidikan Inklusif

35

Naik taraf infrastruktur supaya lebih

mesra untuk MBK

36

Program bersepadu kesedaran

tentang MBK

99

Instrumen menentu penempatan

MBK (IMPaK)

2014
No
ID

Nama Inisiatif

34

Peningkatan akses kepada

Program Pendidikan Inklusif
berkualiti

Aktiviti utama di bawah inisiatif

pendidikan inklusif

+
31

Penyediaan
kurikulum dan
pentaksiran
berasaskan tahap
kebolehan murid
11
berkeperluan khas

PROGRAM PENDIDIKAN INKLUSIF

MURID BERKEPERLUAN KHAS
Program Pendidikan Inklusif ertinya suatu program
pendidikan bagi murid berkeperluan pendidikan khas
yang dihadiri oleh murid berkeperluan pendidikan khas
bersama-sama dengan murid lain dalam kelas yang
sama di sekolah kerajaan atau sekolah bantuan kerajaan.

20%

BILANGAN MURID

10%
7.5%
4048/
53,983

2012

18,858/
62,862

11,881/
59,406

5640/
56,406

2013

2014

Jangkaan
peningkatan

30%

2015

Meningkatkan kadar penyertaan murid berkeperluan

khas secara inklusif di sekolah daripada 7.5% kepada
30.0% menjelang tahun 2015

12

13

PRAKATA
Garis Panduan Program Pendidikan Inklusif (PPI)
Murid Berkeperluan Khas (MBK) ini mengandungi
tatacara dan panduan kepada semua pihak yang
terlibat dalam pelaksanaan Program Pendidikan
Inklusif di sekolah.
Dicetak sebagai Edisi Percubaan untuk memberi
ruang kepada semua pihak memberi pandangan dan
idea.

14

GARIS PANDUAN PROGRAM PENDIDIKAN INKLUSIF

MURID BERKEPERLUAN KHAS

MATLAMAT

OBJEKTIF

Memberi kefahaman
dan panduan yang jelas
kepada semua pihak
yangterlibat dalam
pelaksanaan PPI

Melaksanakan PPI
secara sistematik dan
selaras di seluruh
negara
Rujukan kepada
individu yang
melaksanakan PPI

15

KONSEP PROGRAM PENDIDIKAN INKLUSIF

Konsep PPI adalah selaras dengan penyataan
dalam Peraturan-peraturan Pendidikan
(Pendidikan Khas) 2013 seperti di bawah :

Program Pendidikan Inklusif ertinya

suatu program pendidikan bagi murid
berkeperluan pendidikan khas yang
dihadiri oleh murid berkeperluan khas
bersama-sama dengan murid lain
dalam kelas yang sama
di sekolah kerajaan atau sekolah
bantuan kerajaan.
16

PENDEKATAN PPI
INKLUSIF PENUH
MBK belajar secara
sepenuh masa
bersama-sama murid
arus perdana.
MBK mengikuti
pembelajaran bagi
semua mata pelajaran
akademik berasaskan
kurikulum kebangsaan
atau kurikulum
kebangsaan yang
diubahsuai dengan
bantuan atau tanpa

INKLUSIF SEPARA
MBK belajar bersama-sama
murid arus perdana bagi
mata pelajaran akademik
atau aktiviti koakademik
atau aktiviti kokurikulum
tertentu sahaja mengikut
keupayaan mereka.
MBK yang mengikuti inklusif
separa bagi mata pelajaran
akademik berasaskan
kurikulum kebangsaan atau
kurikulum kebangsaan yang
diubahsuai dengan sedikit atau
tanpa bantuan perkhidmatan
sokongan. Inklusif separa bagi
17
aktiviti koakademik atau

KONSEP
PROGRAM PENDIDIKAN INKLUSIF

18

MATLAMAT
PROGRAM PENDIDIKAN INKLUSIF
Meningkatkan penyertaan dan memberi
peluang kepada MBK mengikuti program
akademik dan bukan akademik bersama-sama
murid di arus perdana. PPI juga memberi
kesedaran kepada masyarakat supaya tidak
menafikan potensi MBK dan percaya bahawa
ketidakupayaan mereka boleh diminimakan jika
diberi peluang yang sama.

19

Memastikan MBK
mendapat hak yang sama
rata untuk belajar dalam
persekitaran tanpa
halangan
Meningkatkan
kesedaran dan
penerimaan
warga sekolah
serta komuniti
tentang
kepelbagaian
keupayaan
MBK

OBJEKTIF
PPI

Membina
keyakinan
diri MBK bagi
mencapai
potensi yang
optimum

Memastikan MBK dapat

menyesuaikan diri dengan
murid arus perdana bagi
meningkatkan kemahiran
kehidupan harian mereka
20

i.

P
E
L
A
K
S
A
N
A
A
N

ii.

Melepasi
tahap
penilaian
menggunakan
instrumen
yang
ditetapkan oleh KPM

KRITERIA
MURID

Umur MBK mengikut kohort umur

murid
di
arus
perdana
atau
tambahan
satu
tahun
sahaja
daripada umur murid di arus perdana
Penempatan MBK perlu mengambil kira
perkara berikut:
i. Saiz kelas arus perdana yang menjalankan
PPI sebaik-baiknya mempunyai bilangan
murid kurang daripada 35 orang
ii. MBK yang ditempatkan di PPI tidak lebih
PENEMPATAN
daripada lima orang di setiap kelas
MURID
iii. MBK ditempatkan di kelas yang setara
dengan pencapaian mereka
iv. Kelas PPI sebaik-baiknya berada di
aras bawah bangunan sekolah bagi MBK
yang menggunakan kerusi roda
v. Penempatan MBK di PPI hendaklah
mendapat
kebenaran
daripada
21
ibubapa secara bertulis

22

GURU

P
E
L
A
K
S
A
N
A
A
N

Guru arus perdana yang mengajar di

kelas inklusif hendaklah diberi latihan
dalam mengendali MBK.
Bagi sekolah tanpa PPKI, pihak sekolah
boleh mendapatkan bantuan latihan
daripada guru PPKI dari sekolah
berhampiran, pegawai di 3PK, PPD, JPN
atau Bahagian di Kementerian.
Bagi sekolah yang mempunyai PPKI, guru
pendidikan khas memainkan peranan
yang penting dalam membantu guru
aliran perdana menjayakan PPI.

23

PENGAJARAN DAN PEMBELAJARAN

P
E
L
A
K
S
A
N
A
A
N

MBK dalam PPI belajar menggunakan kurikulum kebangsaan

Pengubahsuaian kaedah pengajaran, penyediaan bahan dan
penyampaian boleh dilakukan bagi memudahkan MBK menerima
pembelajaran
Laporan perubatan, profil murid, analisis ujian dan rekod
prestasi hendaklah digunakan bagi merancang pengajaran murid
Guru aliran perdana akan menulis Rancangan Pengajaran Harian
(RPH) seperti biasa dengan memasukkan keperluan pengajaran
khusus MBK. Selain daripada itu, penulisan Rancangan
Pendidikan Individu (RPI) bagi MBK yang mengikuti PPI boleh
dibuat bagi memastikan keperluan intervensi yang bersesuaian dapat
dilaksanakan
Bagi sekolah yang mempunyai PPKI, guru pendidikan khas dan
guru mata pelajaran perlu bekerjasama untuk merancang
pengajaran dan pembelajaran (PdP) yang sesuai mengikut tahap
kognitif murid
24

PENTAKSIRAN

P
E
L
A
K
S
A
N
A
A
N

MBK dalam inklusif penuh menjalani pentaksiran dan

penilaian sama seperti murid lain di arus perdana dalam
aspek kurikulum dan kokurikulum. Perkara ini merujuk kepada,
Surat Pekeliling Ikhtisas Bil. 23/1998: KEBENARAN MURID
MURID MENDUDUKI PEPERIKSAAN AWAM yang menyatakan
bahawa:
murid-murid yang layak, syarat-syarat yang sedia
ada, adalah berhak mengambil peperiksaan awam.
Murid-murid yang ditempatkan dalam kelas inklusif
atau kelas percantuman (Program Pendidikan Khas)
di sekolah menengah dan sekolah rendah harian
biasa, hendaklah juga dibenarkan mengambil
peperiksaan awam UPSR, PMR, SPM atau
sepertinya, bersama-sama dengan murid-murid
lain
MBK perlu didaftarkan sebagai Calon Berkeperluan Khas
(CBK) dalam peperiksaan awam bagi mendapatkan
keistimewaan,
kemudahan
dan
perkhidmatan
yang
diperuntukkan oleh Lembaga Peperiksaan berdasarkan
Panduan Pengurusan Peperiksaan Bagi Calon Berkeperluan
Khas
25

PERANAN & TANGGUNGJAWAB PIHAK SEKOLAH

Pengetua/Guru Besar:

i.
ii.
iii.
iv.

Melaksanakan PPI mengikut garis panduan yang disediakan.

Menubuhkan & menggerakkan JPPKS.
Memastikan keperluan & bahan sokongan disediakan.
Merancang & melaksana LDP berkaitan PPI untuk guru serta staf
sokongan.
v. Memantau pelaksanaan PPI secara berkala.
vi. Memastikan warga sekolah peka & faham tentang PPI.
GPK Pentadbiran, GPK HEM dan GPK Kokurikulum:
i. Membantu merancang & menyelaras pelaksanaan PPI.
ii. Membantu merancang & menyelaras keperluan bahan bantu belajar serta
kebajikan murid.
iii. Menyelaras permohonan Elaun Murid Khas (EMK).
GPK Pendidikan Khas / Penyelaras PPKI:
i. Membantu menyelaras PPI mengikut garis panduan yang disediakan.
ii. Membantu pentadbir menubuhkan & menguruskan mensyuarat JPPKS.
iii. Merancang & mengurus MBK di PPKI ke PPI.
iv. Sediakan data berkaitan dengan PPI untuk keperluan JPN/PPD.
v. Memastikan warga sekolah peka & faham tentang PPI.

26

PERANAN & TANGGUNGJAWAB PIHAK SEKOLAH

Guru Pendidikan Khas:
Kenalpasti MBK yang berada di kelas arus perdana @ di PPKI bagi
ditempatkan dalam PPI.

Berperanan sebagai guru pendamping seperti:

Membimbing & membantu MBK semasa PdP.
Membantu menyediakan RPI MBK melalui perbincangan dengan
guru mata pelajaran.
Bekerjasama dengan guru arus perdana berkaitan tentang
perkembangan murid.
Berperanan sebagai guru resos seperti:
Menyediakan BBM yang sesuai dengan keperluan MBK.
Membantu guru dalam kelas arus perdana semasa PdP.

Guru Mata Pelajaran:

i. Menerima & melaksanakan PdP bagi MBK dalam kelas inklusif.
ii. Bekerjasama dengan guru pendidikan khas untuk menjaga kebajikan
MBK.
iii. Berbincang dengan guru pendidikan khas untuk membantu
meningkatkan PdP MBK.
27

PERANAN & TANGGUNGJAWAB PIHAK SEKOLAH

Guru Bimbingan Kaunseling:
i. Memberikan khidmat bimbingan & kaunseling kepada MBK, Ibubapa/
Penjaga.
ii. Menyediakan laporan khidmat kaunseling untuk MBK (jika perlu).
iii. Bekerjasama dengan guru pendidikan khas untuk menjaga kebajikan MBK.

Guru Disiplin:
i. Menyediakan laporan atau maklumat berkaitan disiplin bagi murid yang
terlibat
ii. Membantu pentadbir melancarkan pelaksanaan PPI.
iii. Bekerjasama dengan guru pendidikan khas dalam melaksanakan PPI.

Pembantu Pengurusan Murid:

i. Menghantar & mengambil MBK yang mengikuti inklusif separa.
ii. Membantu guru dalam PPI dalam menyediakan keperluan MBK.
iii. Membantu guru pendidikan khas menjaga hal ehwal MBK di PPKI.
iv. Mengurus keperluan murid di PPI.
28

PENUTUP
Diharapkan Garis Panduan Program Pendidikan
Inklusif MBK dapat dijadikan bahan rujukan
kepada semua pihak dalam menjayakan PPI di
sekolah.
Semua pihak perlu sedar kewujudan PPI adalah
satu peluang pendidikan untuk MBK belajar
dalam kelas arus perdana & menjalankan
aktiviti bersama murid arus perdana.
Kerjasama & komitmen semua pihak
penting bagi menjamin keberkesanan
pelaksanaan PPI.
29

TERIMA KASIH

KECEMERLANGAN INSAN ISTIMEWA, KEGEMILANGAN BERSAMA

30