You are on page 1of 85

4

C
O

PY

Edukasyong Pantahanan
at
Pangkabuhayan
Patnubay ng Guro

EP
E

Unit 1


Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng
mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo,
at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa
larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi
sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.

Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.


Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas

i
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan Ikaapat na Baitang


Patnubay ng Guro
Unang Edisyon 2015

Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon


176 na Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan
ng Pilipinas. Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung itoy pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring
gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang bayad.

PY

Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand names,
tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa aklat na ito ay sa
nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay ng isang kasunduan ng Kagawaran
ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang
kakatawan sa paghiling ng kaukulang pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram
at ginamit dito. Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng
materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring
iyon.

C
O


Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at yaong
nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa Patnubay ng Guro. Ang
hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais makakopya, makipag-ugnay nang
tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-akda.

Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telepono blg. (02) 439-2204 o mag-email sa
filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala.

Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon


Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD

Mga Bumuo ng Kagamitan ng Patnubay ng Guro

EP
E

Mga Manunulat: Entrepreneur & ICT Eden F. Samadan, Marlon L. Lalaguna,



Virgilio L. Laggui, Marilou E. Marta R. Benisano;

Home Economics Dolores M. Lavilla, Imelda O. Garcia,

Bernie C. Dispabiladera; Agriculture Teresita B. Doblon,

Ma. Shirley A. Macawile, Ernesto R. Abletes, Judy R. Rondina;

Industrial Arts Shiela Mae R. Roson, Roberto B. Torres, at

Randy R. Emen
Mga Konsultant: Mona T. Sasing, Cherrypyn B. Barbacena, PhD, Anicia M. Lorica, at

Werson R. De Asis, PhD
Mga Tagaguhit: Entrepreneur & ICT Anife S. Angelo; Home Economics Sharlyn P.

Sanclaria; Agriculture Mar G. Agustin;

Industrial Arts Jayson M. Gaduena, Fermin M. Fabella, at

Eric C. De Guia
Mga Tagatala: Erwin Karl I. Antido at Ron Ralph Kenneth L. Ocampo
Mga Naglayout: Phoebe Kay B. Does, Paola Joy B. Does, at John Ralph G. Sotto
Mga Tagapamahala: Glenda M. Granadozin, Rogelio O. Does, EdD,

Marilette R. Almayda, PhD, at Marilyn D. Dimaano, EdD

Inilimbag sa Pilipinas ng Vibal Group, Inc.


Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address:
5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex
Meralco Avenue, Pasig City
Philippines 1600
Telefax:
(02) 634-1054 or 634-1072
E-mail Address:
imcsetd@yahoo.com

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PAUNANG SALITA


Inihahandog itong Patnubay ng Guro (Teachers Guide) sa mga
guro ng asignaturang Edukasyong Pantahanan at Pangkabuhayan
sa Ikaapat na Baitang alinsunod sa K to 12 Enhanced Basic
Education Program.

C
O

PY


Ang mga gawain sa kagamitang ito ay maingat na inihanda
upang maging angkop sa edad, kultura, kakayahan, kasanayan,
kaalaman, at interes ng iyong mga mag-aaral. Ito rin ang gagamitin
mo upang iangkop ang mga aralin dito kung kinakailangan upang
maging kaaya-aya sa mga mag-aaral ang mga gawain at pagsasanay
sa mga inihandang aralin. Ang patnubay na ito ay magiging gabay
mo sa buong taong pagtuturo ng Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan upang malinang nang lubos ang kakayahan sa
ibat ibang lawak ng asignatura. Magagamit mo ang mga ito nang
wasto at angkop sa pang-araw-araw na pamumuhay. Gayundin
mabisang magamit ng mga mag-aaral ang mga kakayanan sa
paghahanapbuhay upang lalo nilang mahalin ang kahalagahan ng
paggawa.

EP
E


Ang mga gawain ng mga mag-aaral ay makikita sa Kagamitan
ng Mag-aaral (KM) (Learners Material), kung saan nakasulat ang
pagsasanay, gampanin, at gawaing isasagawa sa pag-aaral ng
aralin. Magiging matagumpay sila sa paggamit nito sa pamamagitan
ng iyong paggabay sa kanila.

iii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ARALIN

Aralin 9
Aralin 10
Aralin 11
Aralin 12
Aralin 13
Aralin 14

EP
E

Aralin 15

Aralin 16
Aralin 17
Aralin 18
Aralin 19
Aralin 20

1
2
5
7
10
14
18
21

PY

Aralin 8

Entrepreneurship and Information and


Communication Technology (ICT)
Ang Pagbebenta ng Produkto
Katangian ng Entrepreneur
Ang Ibat Ibang Uri ng Negosyo
Mga Entrepreneur sa Komunikasyon at Teknolohiya
Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa
Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship
Ligtas at Responsableng Paggamit ng Computer,
Internet, at Email
Ang Mga Panganib na Dulot ng Malware at Computer
Virus
Pangangalap ng Impormasyon Gamit ang ICT
Ang Computer File System
Pananaliksik Gamit ang Internet
Pangangalap ng Impormasyon sa Websites
Pag-download ng Impormasyong Nakalap
Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word
Processor
Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Spreadsheet
Tool
Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon
Ang Email
Pagsagot at Pagpapadala ng Email na may Attachment
Pagguhit Gamit ang Drawing Tool o Graphic Software
Pag-Edit ng Larawan Gamit ang Basic Photo Editing
Tool

C
O

Aralin 1
Aralin 2
Aralin 3
Aralin 4
Aralin 5
Aralin 6
Aralin 7

PAHINA

Yunit I

PAKSA

Aralin 21 Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang


Word Processing Tool
Aralin 22 Paggawa ng Report Gamit ang Word Processing
Application

24
27
29
32
34
37
40
43
45
48
51
53
57
59
62

iv
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ix

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

D
PY

December 2013

(Grade 1 to Grade 10)

Grade 4

EDUKASYONG PANTAHANAN AT
PANGKABUHAYAN (EPP)
and
TECHNOLOGY AND LIVELIHOOD EDUCATION
(TLE)

C
O

K TO 12 CURRICULUM GUIDE

EP
E

D
Republic of the Philippines
Department of Education
DepEd Complex, Meralco Avenue
Pasig City

PY
C
O
D

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EP
E
D
x
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

xi

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

EP
E

Description of Framework

PY

TLE by its nature is dominantly a skill subject; hence the teacher must engage students in an experiential, contextualized, and authentic teaching-learning process. It is a
subject in which students learn best by doing. It is integrative in approach. For instance, it integrates entrepreneurship with all the areas of TLE. It integrates concepts, skills,
and values.

The diagram likewise shows that entrepreneurial concepts also form part of the foundation of quality TLE. It is expected that TLE students, after using the Learning Modules
on Entrepreneurship-based TLE, imbibe the entrepreneurial spirit and consequently set up their own businesses in the areas of Agri-Fishery Arts, Industrial Arts, Home
Economics, and Information and Communication Technology.

TLE is geared towards the development of technological proficiency and is anchored on knowledge and information, entrepreneurial concepts, process and delivery, work
values, and lifeskills. This means that the TLE that works is one which is built on adequate mastery of knowledge and information, skills and processes, and the acquisition of
proper work values and life skills. The TLE that is functional is one which equips students with skills for lifelong learning. TLE that is concerned only with mere definition of
terms is meaningless and shallow. TLE that is focused on mastery of skills and processes without right work values is anemic and dangerous. An effective TLE is one that is
founded on the cognitive, behavioral, or psychomotor and affective dimensions of human development. Therefore teaching TLE means teaching facts, concepts, skills, and
values in their entirety.

C
O

TLE as a course has two streamsthe TR-based TLE and the Entrepreneur-based TLEand every school has a choice as to which stream to offer, with consideration
forfaculty, facilities, and resources. Both streams are based on the Training Regulations, but the Entrepreneur-based TLE embeds entrepreneurship concepts in the
teaching of the various subjects in HE , IA, AFA, and ICT.

Technology and Livelihood Education encompasses the field of Home Economics (H.E.); Industrial Arts (IA); Agri-Fishery Arts (AFA); and Information, Communication. and
Technology (ICT). The 24 TLE courses can be categorized under any of these fields.

D
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

xii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Grades 46

KEY STAGE STANDARDS

C
O

PY

Grades 1112

The learner demonstrates an understanding of the


basic concepts of selected TLE course in Home
Economics, Industrial Arts, Agriculture and Fishery Arts
and ICT competencies common to TLE courses such as
The learner demonstrates specialized technical skills
use and maintenance of tools, observing, safety in the
that would enable him/her to obtain NC II.
workplace, mensuration and calculation, and
interpreting technical drawings; and gains specialized
knowledge and skills in at least one TLE that would
enable him/her to obtain NC II.

Grades 710

him/her to gain employment, become an entrepreneur, a middle level manpower and/or pursue higher education.

The learner demonstrates the knowledge, skills, values, and attitudes (KSVA) in Technology and Livelihood Education (TLE), which will enable

EP
E

LEARNING AREA STANDARD

The learner demonstrates an understanding of the


basic knowledge and skills in entrepreneurship & ICT,
Agriculture, Home Economics, and Industrial Arts
toward the improvement of personal life, family, and
community

II.

I.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

xiii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C
O

TIME ALLOTMENT

Weekly

50mins

Grade 4
50mins

Grade 5

50mins

Grade 6

4hours

Grade 7

4hours

Grade 8

PY

4hours

Grade 9

4hours

Grade 10

The learner demonstrates an understanding of of the principles in applying the business plan of his/her choice based on his/her T&VE specialization.

12

The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.
The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.

The learner demonstrates an understanding of his/her Personal Entrepreneurial Competencies (PECs), the environment and market, and process/production
and delivery of the Technology & Vocational Education course in which he/she has specialized.

The learner demonstrates increased knowledge, skills, and values in entrepreneurship and ICT, agriculture, home economics, and industrial arts toward
improving family life and the community.
The learner demonstrates enhanced and expanded knowledge in entrepreneurship & ICT, agriculture, home economics, and industrial arts towardthe
improvement of the familys economic life and thecommunity.
The learner demonstrates an understanding of basic concepts and underlying principles in developing fundamental skills in Exploratory Technology and
Vocational Education (EPP/TLE/TVE).

The learner demonstrates an understanding of the principles in preparing a creative and innovative business plan as it relates with marketing, operations
and human resource, and simple accounting and financial plans to determine the feasibility and viability of the business of his/her technology and
Vocational specialization.

Daily

IV.

EP
E

The learner demonstrates basic knowledge, skills, and values in agriculture, entrepreneurship and ICT, home economics, and industrial arts that can help
improve self and family life.

LEVEL STANDARDS

11

10

GRADE LEVEL STANDARDS

GRADE LEVEL

III.

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

xiv

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Pangangalap
at pagsasaayos
ng
impormasyong
gamit ang ICT

Pag-susuri ng
Impormasyon

4.

Ligtas at
responsableng
gamit ng ICT

2.

3.

Entrepreneurship

1.

naipamamalas ang
kaalaman at kakayahan

naipamamalas ang
kaalaman at kasanayan sa
computer at Internet sa
pangangalap at
pagsasaayos ng
impormasyon

naipamamalas ang
kaalaman at kakayahan sa
paggamit ng computer,
Internet, at email sa ligtas
at responsableng
pamamaraan

naipamamalas ang pangunawa sa konsepto ng


entrepreneurship

Ang mag-aaral ay

nakagagawa ng table at
tsart gamit ang

nakagagamit ng computer
at Internet sa
pangangalap at
pagsasaayos ng
impormasyon

4.1

3.5.

3.4.

nagagamit ang web browser at ang basic


features ng isang search engine sa
pangangalap ng impormasyon
nagagamit ang mga website sa pangangalap
ng impormasyon
nakokopya o nada-download sa computer ang
nakalap na impormasyon mula sa Internet
nakagagawa ng table at tsart gamit ang word
processing

3.3.

PY

nagagamit ang computer file system

3.2.

3.1.

2.3

2.2

2.1

naipaliliwanag ang mga panuntunan sa


paggamit ng computer, Internet, at email
natatalakay ang mga panganib na dulot ng
mga di-kanais-nais na mga software (virus at
malware), mga nilalaman, at mga pag-asal sa
Internet
nagagamit ang computer, Internet, at email
sa ligtas at responsableng pamamaraan
naipaliliwanag ang kaalaman sa paggamit ng
computer at Internet bilang mapagkukunan
ng ibat ibang uri ng impormasyon

natatalakay ang ibat-ibang uri ng negosyo

1.4

1.3

1.2

naipaliliwanag ang kahulugan at kahalagahan


ng entrepreneurship
natatalakay ang mga katangian ng isang
entrepreneur
natutukoy ang mga naging matagumpay na
entrepreneur sa pamayanan, bansa, at sa
ibang bansa

1.1

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

C
O

nakagagamit ng computer,
Internet, at email sa ligtas
at responsableng
pamamaraan

naipaliliwanag ang mga


batayang konsepto ng
pagnenegosyo

Ang mag-aaral ay

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

Grade 4 ICT and ENTREPRENEURSHIP

(Content)

NILALAMAN

Grade 4

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4IE0f-11
EPP4IE0f-12
EPP4IE0g-13

EPP4IE0e-10

EPP4IE0e-9

EPP4IE-0d8

EPP4IE-0d7

EPP4IE 0c-6

EPP4IE0b-4
EPP4IE 0c-5

EPP4IE0b-3

EPP4IE0a-1
EPP4IE0a-2

CODE

xv

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Paglikha ng
knowledge
products

Komunikasyon
at
kolaborasyon
gamit ang ICT

naipakikita ang
kaalaman at kakayahan
sa paggamit ng
productivity tools upang
lumikha ng mga
knowledge product

at tekstual na
impormasyon sa
pamamagitan ng mga
table at tsart
naipakikita ang kaalaman
at kasanayan sa paggamit
ng

1.

Pagtatanim ng
halamang
ornamental

naipamamalas ang pangunawa sa kaalaman at


kasanayan sa pagtatanim
ng halamang ornamental
bilang isang gawaing
pagkakakitaan

4.3

4.2

nakakapag-sort at filter ng impormasyon


gamit ang electronic spreadsheet tool

nakagagawa ng table at tsart gamit ang


electronic spreadsheet tool

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

nakapagpapadala ng email na may kalakip na


dokumento o iba pang media file
nakaguguhit gamit ang drawing tool o
graphics software
nakakapag-edit ng photo gamit ang basic
photo editing tool
nakagagawa ng dokumento na may picture
gamit ang word processing tool o desktop
publishing tool
nakagagawa ng maikling report na may
kasamang mga table, tsart, at photo o
drawing gamit ang ibat ibang tools na
nakasanayan
naisasagawa ang mga kasanayan at kaalaman
sa pagtatanim ng halamang ornamental bilang
isang pagkakakitaang gawain
natatalakay ang pakinabang sa pagtatanim ng
halamang ornamental, para sa pamilya at sa
pamayanan
nagagamit ang teknolohiya/Internet sa
pagsagawa ng survey at iba pang pananaliksik
ng wasto at makabagong pamamaraan ng
pagpapatubo ng halamang ornamental

5.3.

1.1

1.3

1.2

6.4.

6.3.

6.2.

PY

nakasasagot sa email ng iba

5.2.

6.1.

nakapagpapadala ng sariling email

5.1.

C
O

naisasagawa ang
pagtatanim, pag-aani, at
pagsasapamilihan ng
halamang ornamental sa
masistemang pamamaraan

nakagagamit ng
productivity tools sa
paggawa ng mga
knowledge products

nakagagamit ng email

productivity tools upang


magpakita ng
impormasyon

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

sa paggamit ng
productivity tools upang
maipakita ang numerical

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

Grade 4 AGRICULTURE

6.

5.

Gamit ang ICT

(Content)

NILALAMAN

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4AG-0b3

EPP4AG-0a2

EPP4AG-0a1

EPP4IE 0j-22

EPP4IE 0j-21

EPP4IE
0h-16
EPP4IE 0h-17
EPP4IE 0i-18
EPP4IE 0i-19
EPP4IE 0i-20

EPP4IE 0h-15

EPP4IE0g-14

CODE

xvi

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

(Content)

NILALAMAN

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

1.9

1.8

1.7

PY

nakapagsasagawa ng survey upang


matukoy ang mga sumusunod:
1.4.1
mga halamang ornamental ayon sa
ikagaganda ng tahanan, gusto ng mamimili,
panahon,pangangailangan at kita ng mga
nagtatanim
1.4.2
pagbabago sa kalakaran sa pagpapatubo
ng halamang ornamental (hal:
intercropping ng halamang gulay sa
halamanang ornamental, atbp)
1.4.3
Disenyo o planong pagtatanim ng
pinagsamang halamang ornamental at iba
pang mga halamang angkop dito
1.4.4
pagkukunan ng mga halaman at iba pang
kailangan sa halamang ornamental
1.4.5
paraan ng pagtatanim at pagpapatubo
nakagagawa ng disenyo ng halamang
ornamental sa tulong ng basic sketching at
teknolohiya
naipakikita ang wastong pamamaraan sa
pagpapatubo/pagtatanim ng halamang
ornamental
1.6.1
pagpili ng itatanim
1.6.2
paggawa/paghahanda ng taniman
1.6.3
paghahanda ng mga itatanim o patutubuin
at itatanim
1.6.4
pagtatanim ayon sa wastong pamamaraan
naipaliliwanag ang ilang paraan ng
pagpaparami ng halaman tulad ng pagtatanim
sa lata at layering/marcotting
naisasagawa ang masistemang
pangangalaga ng tanim
1.8.1
pagdidilig, pagbubungkal ng lupa,
paglalagay ng abono, paggawa ng abonong
organiko atbp
naipakikita ang pagkamapamaraan sa
paggamit ng materyales, panahon at pera sa

C
O
1.6

1.5

1.4.

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4AG-0e9

EPP4AG-0e8

EPP4AG-0e7

EPP4AG-0d6

EPP4AG0c-5

EPP4AG-0c4

CODE

xvii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2.

Pag-aalaga ng
hayop

(Content)

NILALAMAN

naipamamalas ang pangunawa sa panimulang


kaalaman at kasanayan sa
pag-aalaga ng hayop sa
tahanan at ang
maitutulong nito sa pagunlad ng pamumuhay

PY

pagpapatubo ng halamang ornamental


naisasagawa ang wastong pag-aani/
pagsasapamilihan ng mga halamang
ornamental

nakagagawa ng plano sa pagbebenta ng mga


halaman
1.11.1
pagsasaayos ng paninda
1.11.2
pag-kumbinsi sa mamimili
1.11.3
pagtatala ng puhunan at ginastos
1.12
naisasagawa nang mahusay ang
pagbebenta ng halamang pinatubo
1.13
natutuos ang puhunan, gastos, kita at
maiimpok
1.14
nakagagawa ng plano ng patuloy na
pagpapatubo ng halamang ornamental bilang
pagkakakitaang gawain
2.1 natatalakay ang kabutihang dulot ng pag-aalaga ng
hayop sa tahanan
2.2 natutukoy ang mga hayop na maaaring alagaan sa
tahanan.
Hal. dagang costa, love birds, kalapati,isda, atbp.
2.3 naiisa-isa ang wastong pamamaraan sa pag aalaga ng hayop
2.3.1
pagsasagawa nang maayos na pag-aalaga
ng hayop
2.3.2
pagbibigay ng wastong lugar o tirahan
2.3.3
pagpapakain at paglilinis ng tirahan
2.3.4
pagtatala ng pagbabago/pag-unlad/pagbisita
sa beterinaryo
2.4 nakagagawa ng plano ng pagpaparami ng alaga
upang kumita
2.4.1
napipili ang pararamihing hayop
2.4.2
nakagagawa ng talatakdaan ng mga gawain
upang makapagparami ng hayop
2.4.3
nakagagawa ng iskedyul ng pag-aalaga ng
hayop

1.11

1.10

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

C
O

naisasagawa ng ma
kawilihan ang pag-aalaga sa
hayop sa tahanan bilang
mapagkakakitaang gawain

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4AG-0i18

EPP4AG-0h17

EPP4AG-0h16

EPP4AG-0h15

EPP4AG-0g14

EPP4AG-0g12
EPP4AG-0g13

EPP4AG-0f11

EPP4AG-0f10

CODE

xviii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Tungkulin sa sarili

Pag-uugali bilang
kasapi ng maganak

Paglilinis ng
bahay

Paghahanda ng
masustansiyang
pagkain

1.

2.

3.

4.

naipamamalas ang pangunawa sa batayang


konsepto ng gawaing
pantahanan at ang
maitutulong nito sa pagunlad ng sarili at tahanan

1.4. napapanatiling maayos ang sariling tindig


1.4.1. naipakikita ang maayos na pag-upo at
paglakad
1.4.2. naisasagawa ang mga Gawain na

PY

1.2. naisasaugali ang mga tungkulin sa sarili upang


maging maayos
1.2.1. nasasabi ang mga kagamitan sa paglilinis at
pag-aayos ng sarili
1.2.2. naipakikita ang wastong paraan ng paggamit
ng mga ito
1.2.3. naipakikita ang wastong pamamaraan ng
paglilinis at pag-aayos
1.2.4. nasusunod ang iskedyul ng paglilinis at pagaayos sa sarili
1.3. napangangalagaan ang sariling kasuotan
1.3.1. naiisa-isa ang mga paraan ng
pagpapanatiling malinis ng kasuotan(hal.,
mag-ingat sa pag upo, pagsuot ng tamang
kasuotan sa paglalaro, atbp)
1.3.2. nasasabi ang gamit ng mga kagamitan sa
pananahi sa kamay
1.3.3. naisasaayos ang payak na sira ng kasuotan
sa pamamagitan ng pananahi sa kamay
(hal. pagkabit ng butones)
1.3.4. Naitatabi ng maayos ang mga kasuotan
batay sa kanilang gamit. (hal.,pormal na
kasuotan at pang-espesyal na okasyon)

1.1. naisasagawa ang tungkulin sa sarili

Naisasa alang alang ang mga


kautusan/batas tungkol sa pangangalaga ng
pararamihing hayop
2.5 naitatala ang mga pag-iingat na dapat gawin kung
mag-aalaga ng hayop

2.4.4

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

C
O

naisasagawa ng may
kasanayan ang mga gawaing
pantahanan na
makatutulong sa
pangangalaga ng pansarili at
ng sariling tahanan

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

Grade 4 HOME ECONOMICS

(Content)

NILALAMAN

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4HE-0c4

EPP4HE-0b3

EPP4HE-0a2

EPP4HE-0a1

EPP4AG-0i19

CODE

xix

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

(Content)

NILALAMAN

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

C
O

PY

1.6. nakatutulong sa pag-aalaga sa matatanda at iba


pang kasapi ng pamilya
1.6.1. naiisa-isa ang mga gawin na makatutulong
sa pangangalaga sa iba pang kasapi ng
pamilya hal. pagbibigay ng pagkain, pagabot ng kailangang kagamitan, pagkukwento
at pakikinig
1.6.2. naisasagawa ang pagtulong nang may pagiingat at paggalang
1.7. nakatutulong sa pagtanggap ng bisita sa bahay
tulad ng:
1.7.1. pagpapaupo, pagbibigay ng makakain,
tubig, atbp)
1.7.2. pagsasagawa nang wastong pag-iingat sa
pagtanggap ng bisita. (hal., hindi
pagpapasok kung di kakilala ang tao).
1.7.3. pagpapakilala sa ibang kasapi ng pamilya
1.8. natutukoy ang angkop na mga kagamitan sa
paglilinis ng bahay at bakuran
1.9. naisasagawa ang wastong paraan ng paglilinis ng
bahay at bakuran
1.10.naisasagawa ang wastong paghihiwalay ng basura
sa bahay
1.11. nakasusunod sa mga tuntuning
1.11.1 pangkaligtasan at pangkalusugan
1.11.2 paglilinis ng bahay at bakuran
1.12. nasusunod ang mga gawaing nakatakda sa sarili
sa mga gawaing bahay

1.5. naipakikita ang mabuting pag-uugali bilang kasapi


ng mag-anak

nagpapanatili ng malusog na tindig tulad ng


pag-iwas sa sakit sa pamamagitan ng
pagkain ng masustansyang pagkain, pagehersisyo, atbp

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4HE-0h12

EPP4HE-0g11

EPP4HE-0f8
EPP4HE-0f9
EPP4HE-0g10

EPP4HE-0e7

EPP4HE-0d6

EPP4HE-0d5

CODE

xx

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2.

Basic sketching,
Basic shading and

naipamamalas ang pangunawa sa batayang

naibibigay ang nilutong pagkain nang kaaya-aya

naisasagawa nang may


kasanayan at pagpapahalaga

Natatalakay ang mga kaalaman at kasanayan sa


pagsusukat
1.1.1
nakikilala ang mga kagamitan sa
pagsusukat
1.1.2
nagagamit ang dalawang sistemang panukat
(English at Metric)
1.1.3
naisasalin ang sistemang panukat na English
sa Metric at Metric sa English
1.2
naisasagawa ang pagleletra, pagbuo ng linya at
pagguhit.
1.2.1
natutukoy ang mga uri ng letra
1.2.2
nabubuo ang ibat-ibang linya at guhit
1.2.3
nagagamit ang alphabets of line sa pagbuo
ng linya, guhit, at pagleletra
2.1 natatalakay ang kahalagahan ng kaalaman at
kasanayan sa basic sketching, shading, at

1.1

PY

naipakikita ang wastong paraan ng paggamit ng


kubyertos (kutsara at tinidor).
1.16.1.
Mga nasusunod ang tamang panuntunan
sa pagkain angkop sa kultura
1.17.
naisasagawa nang may sistema ang pagliligpit
at paghuhugas ng pinagkainan

1.16.

1.15.

naisasagawa ang mga gawaing bahay nang


kusang loob at may kasiyahan
1.14. nakatutulong sa paghahanda ng masustansiyang
pagkain.
1.14.1. napapangkat ang mga pagkain ayon sa Go,
Grow, Glow food
1.14.2. nasusuri ang sustansiyang taglay ng mga
pagkain sa almusal gamit ang food pyramid
guide at ang pangkat ng pagkain
1.14.3. nakagagawa ng plano ng ilulutong pagkain
1.14.4. nakapagluluto at nakapaghahanda ng
pagkain

1.13.

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

C
O

naisasagawa nang may


kasanayan sa pagsusukat at
pagpapahalaga sa mga
batayang gawain sa sining
pang-industriya na
makapagpapaunlad sa
kabuhayan ng sariling
pamayanan

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

Grade 4 INDUSTRIAL ARTS


1. Basic
naipapamalas ang pangmensuration
unawa sa batayang
kaalaman at kasanayan sa
pagsususkat sa pagbuo ng
mga kapakipakinabang na
gawaing pang-industriya at
ang maitutulong nito sa
pag-unlad ng isang
pamayanan

(Content)

NILALAMAN

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4IA-0c3

EPP4IA-0b2

EPP4IA-0a1

EPP4HE-0j17

EPP4HE-0j16

EPP4HE-0j15

EPP4HE-0i14

EPP4HE-0h13

CODE

xxi

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Outlining
techniques

(Content)

NILALAMAN

D
PY

outlining
2.1.1
natutukoy ang ilang produkto na
ginagamitan ng basic sketching, shading, at
outlining.
2.1.2
natutukoy ang ilang tao/negosyo sa
pamayanan na ang pinagkaka-kitaan ang
basic sketching shading at outlining
2.2 naisasagawa ang wastong pamamaraan ng
basicsketching, shading atoutlining
2.2.1
natutukoy ang pamamaraan ng basic
sketching, shading at outlining
2.2.2
naiisa-isa ang mga kagamitan sa basic
sketching, shading, at outlining ang wastong
paggamit ng mga ito
2.3 nakapagsasaliksik ng wastong pamamaraan ng
basic sketching, shading at outlining gamit ang
teknolohiya at aklatan
2.3.1
nagagamit ang Internet, aklat, atbp. sa
pananaliksik ng mga bago at wastong
pamamaraan ng basic sketching, shading at
outlining
2.3.2
nagagamit ang ibat-ibang productivitytools
sa paggawa ng ibat-ibang disenyo ng basic
sketching, shading at outlining
2.3.3
naipakikita ang wastong paraan sa basic
sketching, shading, at outlining
2.4 nakagagawa ng sariling disenyo sa pagbuo o
pagbabago ng produktong gawa sa kahoy,
ceramics, karton, o lata (o mga materyales na
nakukuha sa pamayanan)
2.4.1
nasusunod ang mga panuntunang
pangkaligtasan at pangkalusugan sa
paggawa
2.4.2
nakikilala ang mga materyales na maaaring
i-recycle sa pagbuo ng naidesenyong
proyekto

(Learning Competencies)

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO

C
O

ang mga batayang gawaing


sining pang-industriya na
makapagpapa-unlad sa
kabuhayan ng sariling
pamayanan

(Performance Standard)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP

EP
E

kaalaman at kasanayan sa
pagbuo ng kapakipakinabang na gawaing
pang-industriya at ang
maitutulong nito sa pagunlad ng isang pamayanan

(Content Standard)

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4IA-0f-6

EPP4IA-0e5

EPP4IA-0d4

CODE

xxii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

NILALAMAN
(Content)

PAMANTAYAN
SA PAGGANAP
(Performance Standard)

EP
E

PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
(Content Standard)

C
O
2.9

2.8

2.7

2.6

2.5

PY

nasusuri ang nabuong proyekto batay sa


sariling puna at ng iba gamit ang rubrics
naibebenta ang nagawang proyekto
2.5.1 natutuos ang presyo ng nabuong proyekto
2.5.2 nakapagsasaliksik ng mga lugar na
pagbibilhan ng produkto
2.5.3 natutukoy ang ilang paraan ng pag-aakit ng
mamimili
2.5.4 ang wastong pag- aayos ng produktong
ipagbibili at pagbebenta nito
2.5.5 natutuos ang puhunan, gastos, at kita
napaplano nang kasunod na proyekto gamit ang
kinita
naisasaalang-alang ang pag-iingat at
pagmamalasakit sa kapaligiran sa pagplano at
pagbubuo ng produkto tungo sa patuloy na pagunlad
2.7.1 natutukoy ang epekto ng di pag-iingat sa
kapaligiran
2.7.2 naipakikita ang pang-unawa sa konseptong
patuloy na pag-unlad (sustainable
development)
naipakikita ang mga gawi na dapat o di-dapat
isaugali upang makatulong sa patuloy na pagunlad
natutukoy ang mga regulasyon at kautusan ng
pamahalaang local kaugnay sa napiling negosyong
pangserbisyo at produkto

2.4.3

PAMANTAYAN SA PAGKATUTO
(Learning Competencies)

K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

EPP4IA-0j11

EPP4IA-0j10

EPP4IA-0i-9

EPP4IA-0i-8

EPP4IA-0h7

CODE

xxiii

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Arabic Number

*Put a hyphen (-) in between


letters to indicate more than a
specific week

Lowercase Letter/s

*Zero if no specific quarter

Roman Numeral

Uppercase Letter/s

First Entry

LEGEND

Competency

Nakapagpapadala ng
email na may kalakip na
dokumento o iba pang
media file

Week eight

No specific quarter

Quarter

Week

ICT and
Entreprenuership

Grade 4

Edukasyong Pantahanan
at Pangkabuhayan

22

IE

EPP4

DOMAIN/ COMPONENT

Agriculture

ICT and Entrepreneurship

PY

Industrial Arts

Home Economics

C
O

SAMPLE

Domain/Content/
Component/ Topic

Grade Level

Learning Area and


Strand/ Subject or
Specialization

CODE BOOK LEGEND

Sample: EPP4IE-0h-22

EP
E

D
K to 12 BASIC EDUCATION CURRICULUM

IA

HE

AG

IE

CODE

PY
C
O
D
EP
E
D
1
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Entrep
Aralin 1

ANG PAGBEBENTA
NG PRODUKTO

I. NILALAMAN:
Tatalakayin sa araling ito ang pamamaraan ng pagbebenta ng mga
produktong ninanais na pagkakitaan sa pag-eentrepreneur. Ito ay upang
maunawaan ng mga mag-aaral ang mga pamamaraan sa pagbebenta
ng produkto upang ang negosyong pinasok ay kumita at umunlad.

PY

II. LAYUNIN:

1. Naiisa-isa ang pamamaraan sa pagbebenta ng produkto

2. Natatalakay ang mga produktong naibebenta sa pag-eentrepreneur

C
O

3. Nagagawa ang sama-samang gawain


III. PAKSANG ARALIN:

Paksa:
Surbey ng Produkto sa Pamilihan
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at

Pangkabuhayan
Kagamitan: mga larawan ng uri ng paninda
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

EP
E

Alam mo ba na maaari kang kumita sa mga produktong galing sa


mga hayop? Malaking tulong sa pamilya at sa pamayanan kung ang
mga produktong ito ay mapag-uukulan ng maayos na pamamahala.
Ikaw bilang isang mag-aaral ay dapat tumulong sa wastong
pamamahala ng mga produktong ito.

V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK
Pagmasdang mabuti ang larawan sa loob ng mga talulot. Piliin kung
alin dito ang madaling ibenta sa pamilihan at magbigay ng tala ng kikitain:

2
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C
O

PY

Madaling ibenta
sa pamilihan na
malaki ang kita

EP
E

Pumili ng talulot. Sabihin kung bakit ito ang napili at ano ang gagawin sa
perang kinita.
B. PAGLALAHAD

Ipakita ang larawan. Ipasuri at ipauri ang bawat produkto. Isulat


sa tapat ng larawan ang halaga ng bawat isa.

3
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PY

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Gabayan ang mga mag-aaral. Sumulat ng isang talata tungkol
sa Wastong Pamamahala ng Produkto. (Isulat sa isang hiwalay na
papel.)
D. PAGLALAHAT
Sa pagpili ng ating binabalak na negosyo, kailangang
isaalang-alang natin ang mga pamamaraan ng pagbebenta nito.
Dapat nating tingnan kung ito ba ay madali at mabilis gawin upang
maging maalwan ang ating kilos sa pagtitinda.
VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

C
O

Sagutin ang tanong at isulat ang sagot sa papel.


Paano mapananatiling mataas ang uri ng mga produkto sa
pagbebenta?
Magsaliksik sa kasalukuyang presyo ng karneng manok at itlog.
Gumawa ng talaan ng kuwenta kung ikaw ay kikita sa kasalukuyang
presyo.
Kapanayamin ang isang tindera tungkol sa mga umiiral na
pagbebenta ng produkto.
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

EP
E

Lagyan ng tsek ang nadarama kung sang-ayon o di-sang-ayon ayon


sa mga sitwasyon.
Sitwasyon

Sangayon

Di-sangayon

1. Ang ina ni Perla ay tindera ng karne. Hindi


niya inilagay ang karne sa palamigan dahil
abalang-abala siya sa ibang ginagawa.
2. Matapos makuha ang itlog sa pugad ay
pinagbubukod-bukod ito ayon sa laki.
Pagkatapos ay isinasalansan ang mga ito
sa trey.
3. Si Mang Gil na may bakahan ay
nagbebenta nang lansakan at por kilo ng
karneng baka sa pamilihang bayan.
4. Ang isang mag-anak ay uunlad kung
pabaya sa pag-aalaga ng mga hayop.
5. Ang gatas ay kailangang painitan bago
ilagay sa boteng isterilisado ang sabi ng
nanay ni Joy.
4

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Magmasid sa inyong pamilihan. Kapanayamin ang isang entrepreneur
kung paano nila pinamamahalaan at iniingatan ang kanilang ipinagbibiling
produkto. Saan sila kumukuha ng puhunan? Ilahad ito sa klase.
Entrep
Aralin 2

KATANGIAN NG ENTREPRENEUR

PY

I. NILALAMAN:

Sa araling ito, tatalakayin ang mga katangian ng isang
entrepreneur upang maging gabay at pamarisan ng mga mag-aaral na
nagnanais maging entrepreneur sa hinaharap.

C
O

II. LAYUNIN:

1. Naiisa-isa ang mahahalagang katangian ng isang entrepreneur


2, Naipagmamalaki ang mga katangian ng isang entrepreneur

EP
E

3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanap buhay


III. PAKSANG ARALIN:
Paksa:
Katangian ng Entrepreneur
Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at
Pangkabuhayan,
Kagamitan: mga larawan

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
1. Ano-ano ang gawain sa pamamahala ng tindahan?
2. Ano ang mangyayari kung ang isa rito ay hindi mo gagawin?
3. Dapat bang gawin ang mga gawain upang ang isang tindahan
ay hindi malugi? Bakit? Maiiwasan ba natin ang pagkalugi sa
pagtitinda? Paano?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

Ipakita ang mga larawan ng mga gawain kaugnay sa
pamamahala ng tindahan. Paraan ng pagtatala ng paninda at
produktong ibebenta.

5
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

B. PAGLALAHAD

Tanungin ang mga bata kung sino sa kanila ang may tindahan.
Ipakuwento kung ano ang kanilang paninda.
Sa ibang bata na hindi nakasali, itanong ito:
Naranasan na ba ninyo na bumili sa tingiang tindahan sa inyong
pamayanan? Ano ang inyong nabili?

PY

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

I-grupo ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita
ang ibat ibang pamamaraan ng pamamahala at pagtala ng paninda.
Talakayin ang isinadula.
Ipaguhit sa tatlong pangkat: Semi-permanenteng tindahan at lumilibot
na tindahan. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ibahagi
ang iginuhit na uri ng tingiang tindahan at ipahayag ang pangungusap
tungkol dito.

EP
E

C
O

D. PAGLALAHAT

Hikayatin ang mga mag-aaral sa pagbuo ng kaisipan na: Ang mga
tindahan ay magkakaiba. Meron di-permanente at permanente. Ang dipermanente ay umaalis at lumilipat sa ibang lugar depende sa kanilang
mga kostumer. Ang permanente naman ay nakaperme sa isang lugar
lang.
VI. PAGTATAYA:
Itanong sa mga bata kung anong katangian ng entrepreneur ang
tinutukoy sa bawat sitwasyon.
1. Pinahahalagahan nang wasto at maayos ang mga produktong
paninda.
2. Nagpapataw ng halaga sa orihinal na presyo ng produkto.
3. Binibigyan ng pagkakataon makabili ng iba pang bagay ang mga
mamimili.

4. Ginagamit ang perang kinita sa importanteng bagay.

5. Ang mabababang mamimili ang laging pinapahalagahan.


VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:
Ibigay ang mga hinihinging impormasyon. Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Katangian ng Isang
Entrepreneur

Gawain
sa Pamamahala ng
Negosyo

Pagtatala ng mga
Paninda


6
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Ipagawa ito sa mga mag-aaral.
Isabuhay ang sitwasyon. Ipagpalagay natin na may malapit na negosyo
sa inyong tahanan. Nakikita mo na maraming bumibili sa kanila. Ngunit
paglipas ng isang linggo tumaas ang bilihin dito. Ano ang maisasagot
mo sa sumusunod:
1. Sa palagay mo, ano ang naging epekto ng pagtaas ng presyo sa
mamimili?
2. Ano-ano ang mga katangian ng may-ari ng tindahan?

PY

3. Makakatulong kaya ito sa pagsulong ng kabuhayan ng bawat


isa?
4. Ano ang pansarili mong kuro-kuro ukol dito?

I. NILALAMAN:

ANG IBAT IBANG URI NG NEGOSYO

C
O

Entrep
Aralin 3

II. LAYUNIN:

Sa araling ito, tatalakayin ang ibat ibang uri ng negosyo na maaaring


pasukin ninuman. Tatalakayin ang ibat ibang paraan upang maitayo ang
ninanais na negosyo.

EP
E

1. Naiisa-isa ang uri ng negosyo sa pamayanan

2. Naibabahagi ang sariling karanasan sa pagbili


III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Ibat Ibang Uri ng Negosyo

Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at


Pangkabuhayan
Kagamitan: mga larawan ng ibat ibang uri ng negosyo

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Napansin mo ba na ang bawat negosyo ay laging gumagamit ng
mga salitang may personal touch?
Ano-ano ang naranasan mong mga pangyayaring may personal
touch kapag ikaw ay bumibili sa isang restawran?

7
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipaawit ito: (sa tono ng Leron Leron Sinta)
Tindahan ni Inay

PY

Sa aming pamayanan
Ang tingian tindahan,
May sariwang isda
May gulay na masustansiya
prutas na makulay
dagdagan pa ng pansahog
tindahan ng aking inay
laging bago ito.

B. PAGLALAHAD

C
O

Ano ang nabanggit na tinda ng kaniyang ina? Bakit kaya ito ang
itinitinda ng kaniyang ina? Paano ito itinitinda? Marami kaya
ang bumibili? Ano ang tawag sa tindahang ito? Magpakita ng
larawan.

EP
E

Tanungin ang mga mag-aaral kung sino ang may tindahan sa


kanila. Ipaulat kung ano ang kanilang paninda.
Sa ibang mag-aaral na hindi nakasali, itanong ito:
Naranasan na ba ninyo na bumili sa tindahan sa inyong
pamayanan? Ano ang inyong nabili? Anong uri ng tindahan ang
inyong nabilhan?

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Mahahalagang Gawain sa Pamamahala ng Tindahan

Sa pag-unlad ng tindahan, ang sumusunod ay kailangang malaman


at isabuhay sa pamamahala ng tindahan:
1. Maayos at Malinis na Pananamit palaging maging kaaya-aya ang
anyo sa mamimili. Kailangan din malusog ang pangangatawan sa
maghapong pagsisilbi at pakikitungo sa ibat ibang mamimili.
2. Pamimili ng mga Ititinda ang pangangailangan ng mamimili ang
isaalang-alang sa pagpili ng paninda. Ang bilihin ay hango sa
pinakamababang halaga.
3. Pagsasaayos ng Paninda ayusin ayon sa uri ang paninda, lagyan
ng tamang presyo. Magkaroon ng sapat na kaalaman tungkol sa
mga produktong itinitinda upang madali itong maipakilala sa mga
mamimili.
8

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Itanong: May mga maidaragdag pa ba kayong gawain sa pamamahala ng


tindahan? Magbigay ng tatlo at Ilagay ito sa scroll-up graphic
organizer.

PY

_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________
_______________________________________________

D. PAGLALAHAT

C
O

1. Pangkatin ang klase sa tatlo. Isadula kung paano maipapakita


ang pamamahala ng tindahan.
2. Sumulat ng tatlong pangungusap tungkol dito. Ipahayag ang
pangungusap tungkol dito.
VI. PAGTATAYA:

EP
E

Kung ikaw ay isang tagapamahala ng isang tindahan ilarawan mo ang


iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa pamamahala. Gumawa
ng portfolio sa pamamagitan ng pagtitipon ng mga ginupit na larawan ng
tindahan, sumulat ng tatlo hanggang limang pangungusap na naglalarawan
sa iyong pangarap na tindahan.

VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA


VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

1. Magmasid sa inyong pamayanan at itala ang ibat ibang tindahan


na makikita sa pamayanan at ang uri ng kanilang mga paninda.
2. Base sa iyong naitalang tindahan, pumili ng isa at kapanayamin
ang namamahala. Itanong ang sumusunod at iulat sa klase:



Sino ang may-ari ng tindahan?


Ano ang pangunahing paninda?
Paano ipinagbibili ang mga paninda?
Ano ang nagagawa ng tingiang tindahan sa kanilang
pamilya?

9
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, pag-uusapan at iisa-isahin ang mga matagumpay na
entrepreneur sa ibat ibang larangan. Tatalakayin ang pagkakatulad ng
kanilang mga katangian na naging susi sa kanilang tagumpay.

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:

C
O

PY

II. LAYUNIN:
1. Naiisa-isa ang mga kilalang entrepreneur sa ibat ibang larangan
2. Napaghahambing ang mga matagumpay na entrepreneur
3. Naisasagawa ang pangkating gawain

Matagumpay na mga Entrepreneur

Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at


Pangkabuhayan
Kagamitan:
larawan ng mga entrepreneur sa internet

EP
E

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Itanong sa mga mag-aaral ang sumusunod:

Gumagamit ka ba ng internet?
Kilala mo ba ang mga nasa larawan?
Alam mo ba kung ano ang kanilang nagawa kung kayat may
internet kang nagagamit ngayon?
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sino-sino ang makapagbibigay ng halimbawa ng mga website sa
internet?
B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bumuo ng disenyo ng
website gabay ang mga tanong na sumusunod:
1. Ano ang pangalan ng inyong website?
2. Bakit pinili ninyo ang pangalang ito?
3. Ano ang disenyo ng inyong website? Gumuhit ng logo.
4. Sino-sino ang gagamit ng inyong website?
10

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Batay sa nabasang mga talata, isulat sa kuwaderno ang sagot.
Ibigay ang mga impormasyong hinihingi ng tsart, kung saan pupunan
natin ang mga hinihinging impormasyon upang lubos nating
maunawaan ang ating tinalakay.
Kompanya

Pagkakaiba

Pagkakapareho

PY

Mga
Entrepreneur
sa Internet

C
O

D. PAGLALAHAT
Pangkatin ang klase sa apat. Mag-interbyu ng sampung (10)
mag-aaral sa inyong paaralan. Alamin kung anong website ang
kanilang laging binibisita tuwing nag-iinternet, kolektahin ang
mga datos at gumawa ng tsart o graph gamit ang computer para
maidetalye ang pinakakilalang websites.
Mga gabay na tanong:

1. Gumagamit ka ba ng internet?

2. Anong search engines (hal. Google, Mozilla, Firefox at


Microsoft) ang iyong ginagamit tuwing nag-iinternet?
3. Nakapanood ka na ba ng video sa YouTube?

EP
E

4. Nakapag-upload ka na ba ng iyong sariling video sa YouTube?

5. Mayroon ka bang profile sa Facebook?


6. Anong social networking sites pa ang iyong ginagamit sa
internet?

7. Ano sa mga ito ang iyong paborito at bakit?


Halimbawa ng tsart:

Youtube
google
yahoo
twitter

11
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VI. PAGTATAYA:
Isulat sa kuwaderno ang titik ng wastong sagot.
1. Si ____________ang nagtatag ng Facebook, ang pinakasikat na social
networking site na nag-umpisa sa Estados Unidos.
a. Chad Hurley
b. Steve Chen

c. Sergey Brin
d. Mark Zuckerberg

2-3. Ang nasa __________na estudyante at mga________ ay gumagamit


ng Facebook para makipag-usap sa kanilang kaibigan.

PY

a. elementarya
c. kolehiyo
b. hayskul d. kindergarten

4. Nagsimula ang Facebook noong ______, sa Harvard University na


nasa Cambridge, Massachusetts.

C
O

a. 2004 c. 2010
b. 2008 d. 2009

5. Ito ay isang site kung saan puwede ng mag-upload ng profile.


a. Google c. Facebook
b. Yahoo
d. YouTube

6. Noong Nobyembre 2006, naibenta ito sa halagang ___________.

a. 1.20 bilyong dolyar


b. 1.8 bilyong dolyar

c. 5 bilyong dolyar
d. 1.65 bilyong dolyar

EP
E

7. Sinimulan ito ng dalawang graduate student ng Stanford University.


a. Yahoo c. YouTube
b. Google d. Facebook

8. Ang tatlong websites ay makikita sa _______ ?


a. diyaryo
c. libro
b. telebisyon d. internet

9-10. Sino-sino ang nagtatag ng Google?


a. Chad Hurley
b. Larry Page

c. Sergey Brin
d. Jawed Kim

12
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:


Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

Nang
dalawa

PY

Kompletuhin ang Venn Diagram na nasa ibaba. Batay sa tatlong talata na


nabasa, talakayin ang mga katangian na kakaiba sa isang entrepreneur,
o ng dalawang entrepreneur at ng kalahatan. Ilagay ito sa manila paper
ipakita ito sa harapan ng klase.

B. Larry Page
at Sergey Brin

A. Mark Zuckerberg

C
O

Nang
Tatlo

EP
E

C. Chad Hurley, Steven Chen


and Jawed Kiram

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Ipasaliksik sa mga bata ang ibat ibang entrepreneur sa internet at gawin


itong kliping. Pangkatin sa apat ang mga estudyante, pumili ng isa at
ipakilala ito sa klase gamit ang commercials na napapanood sa telebisyon.

13
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PY

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga entrepreneur
na naging matagumpay sa ating bansa. Malalaman nila ang mga katangiang
taglay ng bawat entrepreneur kaya sila ay naging matagumpay. Ang mga
katangiang ito ay maaaring gayahin o maging aral sa bawat estudyante
kung nais nilang pasukin ang larangang ito.
II. LAYUNIN:

C
O

1. Naiisa-isa ang matatagumpay na entrepreneur sa ating bansa


2. Napapahalagahan ang mga kuwento ng tagumpay na naranasan sa
pamamagitan ng indibidwal at sama-samang pagkilos
3. Natutukoy ang mga pamaraang maaaring magamit para sa tagumpay
III. PAKSANG ARALIN:

Matagumpay na mga Entrepreneur sa Ating Bansa

Paksa:

EP
E

Sanggunian: Batayang Aklat sa Edukasyong Pantahanan at


Pangkabuhayan
Kagamitan: larawan ng mga entrepreneur sa ating bansa

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Magpapakita ang guro ng mga larawan ng mga matatagumpay na
entrepreneur.

Kilala ba ninyo ang mga nasa larawan?

Alam ba ninyo kung ano ang kanilang mga negosyo?

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Sino-sino ang makapagbibigay ng ibat ibang negosyo na kanilang
pagmamay-ari?

14
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

B. PAGLALAHAD
Pangkatin ang mga bata sa apat na grupo. Bawat pangkat ay pipili ng
isang entrepreneur na tatalakay sa Alamin Natin, ipasaliksik ang kanilang
talambuhay at ipaulat ito sa klase.
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
Ayon kay Dr. Stephen Krauss, dapat nating tandaan ang limang elemento
ng tagumpay.

PY

1. VISION marapat na ating tukuyin kung ano ang gusto nating


marating sa buhay.
2. ESTRATEHIYA upang matupad natin ang ating pangarap sa buhay
ay dapat na mayroon tayong malinaw na plano at tutunguhin sa ating
pangarap.

C
O

3. PAGTITIWALA SA SARILI kailangan nating magkaroon ng


paniniwala sa sarili nating kakayahan. Dapat nating alamin ang
magaganda nating katangian na tutulong sa atin upang makamit
natin ang ating pangarap sa buhay.

4. PAGTITIYAGA Kung may tiyaga, may nilaga. Ito ang kasabihan


na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin sa buhay ay dapat
na hindi maging dahilan upang panghinaan ng loob. Ipagpatuloy natin
ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.

EP
E

5. PAGTUTUWID SA PAGKAKAMALI Kailangang matuto sa mga


naging maling hakbang at isagawa ang mga pagtatama sa pagkakamali.

May mga maidaragdag ka bang elemento na iyong natutuhan sa mga


kuwentong iyong nabasa sa modyul na ito? Magbigay ng tatlo:
1. _____________________________________________
2. _____________________________________________
3. _____________________________________________
D. PAGLALAHAT
Magbigay ng limang aral na maaaring matutuhan sa ibat ibang mga
kuwento ng tagumpay na natutuhan.
1. ____________________________________________________
2. ____________________________________________________
3. ____________________________________________________
4. ____________________________________________________
5. ____________________________________________________
15

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VI. PAGTATAYA:
A. Ipasulat sa mga mag-aaral ang titik ng wastong sagot sa malinis na
papel.
1. Ito ay tumutukoy sa pagtupad ng ating gustong marating sa buhay.
a. Estratehiya c. Vision
b. Pagtitiwala sa Sarili
d. Pagtitiyaga
2. Ito ang kasabihan na dapat nating tandaan. Ang mga kasawian natin
sa buhay ay dapat na hindi maging dahilan upang panghinaan ng
loob. Ipagpatuloy natin ang pagtitiyaga dahil ito ay susi sa tagumpay.

PY

a. Pagtitiyaga
c. Pagtitiwala sa Sarili
b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali
3. Isang katangiang maganda na tutulong sa atin upang makamit natin
ang ating pangarap sa buhay.

C
O

a. Vision c. Pagtitiwala sa Sarili


b. Estratehiya d. Pagtitiyaga
4. Ito ay pagkatuto sa mga maling hakbang at maisasagawa ang mga
pagtatama sa pagkakamali.

a. Pagtitiyaga
c. Pagtitiwala sa Sarili
b. Vision d. Pagtutuwid sa Pagkakamali

EP
E

5. Kailangan nating magkaroon ng paniniwala sa sarili nating kakayahan.


Dapat nating alamin ang magaganda nating katangian na tutulong sa
atin upang makamit ang ating pangarap sa buhay.

a. Pagtitiyaga
c. Pagtitiwala sa Sarili
b. Vision d. Pagtuwid sa Pagkakamali
VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:

Ang sumusunod ay mga Pilipinong naging matagumpay sa buhay sa


kabila ng kanilang kahirapan. Isulat ang pangalan ng mga Pilipinong
naging matagumpay sa Hanay A na inilarawan sa Hanay B.
HANAY A
HANAY B
Namatay ang ama ni Alfredo Yao nang 12
taon pa lamang siya. Dahil siya ang panganay
sa anim na magkakapatid, kailangan niyang
tumulong sa ina na isang sidewalk vendor.
Naglako sila ng kaniyang ina sa sugalan ng mga
Tsino. Sa kabila ng hirap, nakatapos si Yao ng
elementarya at hayskul hanggang kolehiyo. Sa
tulong ng mga kamag-anak, nakatapos siya ng
Henry Sy
engineering.
16

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PY

May-ari ng Jollibee. Tinaguriang Best Filipino


Entrepreneur. Ipinanganak siya sa Davao. Sa
tatay niyang tagaluto natutuhan ang masarap
na pagkain at pagiging mapagkumbaba.
Matapos ang kaniyang pag-aaral sa kolehiyo
ay nagtayo siya ng tindahan ng ice cream.
Naisipan niyang samahan ito ng spaghetti
at tinawag niya ang kaniyang tindahan na
Jollibee. Ang bee o bubuyog ay kilala sa
pagiging masipag. Naniniwala siya na dapat
maging masaya ang tao sa kaniyang trabaho,
ito ang dahilan kung bakit Jollibee ang itinawag
niya sa kaniyang tindahan.

EP
E

Tony Tan Caktiong

Pinakamayamang negosyanteng Pilipino na


nagmamay-ari ng Asia Brewery, Allied Bank,
Philippine Airlines, at Fortune Tobacco. Siya ay
galing sa mahirap na pamilya mula sa Amoy,
Fujian, China. Siya ay nagtrabaho habang
nag-aaral upang masuportahan ang
kaniyang pamilya.

C
O

Manny Villar

Nagmula sa mahirap na pamilya kayat nang


bata pa lang ay tumutulong-tulong na siya sa
kanyang ina at lola para magtinda ng suka,
saging, bakya, at iba pa sa palengke ng Sta.
Cruz, Laguna. Noong nag-aaral pa siya, kapag
bakasyon ay pumapasok din siya sa ibat ibang
uri ng trabaho.

Socorro Ramos

Nanggaling sa mahirap na pamilya. Nagtinda


sa palengke upang mapag-aral ang sarili.
Nagnegosyo sa real estate na nagbebenta ng
murang bahay para sa mahihirap. Siya ang
may-ari ng Camella Homes.

Lucio Tan

17
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Alfredo Yao

Ang iba pang entrepreneurs ay makikita sa LM.

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY

Siya ang may-ari ng SM Malls. Nagmula sa


isang mahirap na pamilya mula Xiamen, China.
Nagpunta siya sa Maynila sa edad na 12 upang
hanapin ang kaniyang ama. Napaluha siya
nang makita ang ama sa mahirap na kalagayan.
Naglako siya ng sapatos na napalago bilang
shopping mall.

Ipabasa ang sumusunod na sitwasyon. Ipasagot ang mga tanong.

C
O

Nawalan ng hanapbuhay ang iyong mga magulang. Dahil kapos sa pera,


laging nag-aaway ang iyong mga magulang. Sila ay nagsisisihan at
nagsusumbatan kung sino ang may mali. Kapuwa sila nawalan ng lakas
ng loob. Ang tatay mo ay natutong uminom ng alak habang ang nanay mo
naman ay naglalabada upang may panggastos sa araw-araw. Ano ang
iyong gagawin? Magbigay ng limang hakbang na iyong maisasagawa na
nagpapakita ng paglalapat ng mga natutuhan mo sa mga nakaraang aralin.

EP
E

A. ____________________________________________________
B. ____________________________________________________
C. ____________________________________________________
D. ____________________________________________________
E. ____________________________________________________

ANG KAHALAGAHAN
NG ENTREPRENEURSHIP

Entrep
Aralin 6

I. NILALAMAN:
Sa araling ito, pag-aaralan ang kahulugan at kahalagahan ng
entrepreneurship. Hihimayin upang lalong maunawaan ang kahulugan at
ang kahalagan nito sa larangan ng kalakalan.

II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang kahulugan ng entrepreneurship
2. Naipagmamalaki ang mga kahalagahan ng isang entrepreneur
3. Nakikilala ang sariling kakayahan na magagamit sa paghahanapbuhay
18
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:

Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship

Sanggunian: Batayang Aklat


Kagamitan: flow chart, tape, manila paper, larawan ng mga taong
nagpapakita ng kasipagan, at pagpapahalaga sa
pagnenegosyo
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ano ang ginagawa ng mga nasa larawan? Ano ang tawag sa kanila?

PY

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

EP
E

C
O

Ipakita sa mga mag-aaral ang flow chart.

Mga tanong:
1. Sino ang bumibili ng produkto?
2. Sino ang naghahanapbuhay? Ang nagtatrabaho?
3. Sino rin ang pumipili ng produkto?

B. PAGLALAHAD
Ipasagot ang hinihingi sa sitwasyon. Ipaulat sa klase ang kanilang
ginawa. Ipagpalagay na may kapitbahay kang may negosyo ng mga
damit. Nakikita mo na maraming bumibili ng damit dahil mababa ang
presyo ng mga ito. Ngunit, pagkalipas ng isang linggo, tumaas ang
presyo ng mga damit.
19
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

1. Ano ang magiging epekto nito sa mga mamimili?


2. Ano sa palagay mo ang katangian ng may-ari ng tindahan?
3. Sa palagay mo, makatutulong kaya sa pagsulong ng kabuhayan
ang ganitong uri ng may-ari ng tindahan?
4. Ano ang masasabi mo sa pagiging entrepreneur niya? Gusto mo
ba siyang tularan?
C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

PY

Magsagawa ng roundtable discussion na may isang moderator at tatlo


hanggang limang mag-aaral na magpapalitan ng mga ideya at opinyon
ukol sa paksang, Ang Kahalagahan ng Entrepreneurship.

D. PAGLALAHAT

C
O

Mga gabay na tanong:


1. Ano ang entrepreneurship?
2. Bakit mahalaga ang pagiging entrepreneur?
3. Anong mga katangian ang dapat isalang-alang ng isang
entrepreneur?
Matapos ang talakayan, ipaulat sa bawat grupo ang napag-usapan sa
pamamagitan ng sumusunod:

1. magpapakita ng dula-dulaan ang unang grupo


2. magpapantomina ang pangalawang grupo

EP
E

3. magra-rap ang pangatlong grupo


4. gagawa ng advertisement ang pang-apat na grupo

VI. PAGTATAYA:
Ipangkat ang mga mag-aaral sa tatlong grupo. Papiliin sa Gawain-Kard ang
bawat pangkat gamit ang gabay na tanong at gawain:
Alin sa sumusunod ang kaya mong tularan o gawin? Paano mo ito gagawin?

Kard A:
Kard B:

Kard C:

Pagtitinda at pagpapakilala ng mga bagong produkto sa pamilihan.


Pagsisikap para makatapos ng pag-aaral sa kabila ng kahirapan
upang maging huwarang entrepreneur
Paglikha at pagsasaliksik ng bagong produkto

VII. PANGWAKAS NA PAGTATASA:


Ilarawan mo ang iyong sarili bilang isang taong may kasanayan sa
pamamahala. Gumawa ng collage gamit ang mga larawan ng ibat ibang
entrepreneur. Ilagay sa iyong portfolio.

20
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VIII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Pangkatin ang mga mag-aaral sa dalawa. Sabihin sa mga mag-aaral na
bilang mga entrepreneur, bigyan ng halaga ang mga bagay na maaaring
gamitin sa laro.
isulat sa pisara ang mga halimbawa:

1 pc. panyo Php. 15

1 pc. lapis Php. 5

1 pc. red ballpen Php. 8

1 pc. pad paper Php. 1
Atbp.

PY

Dalhin ang mga bagay sa harap at ipakita ito sa guro sa pamamagitan


ng lider ng pangkat. Ipapakita sa guro ang mga bagay na mayroon ang
bawat kasapi ng pangkat.

EP
E

C
O

Bilangin ang mga bagay na nakuha ng pangkat at ang katumbas na


halaga ng kabuuang mga bagay na nakuha. Maaaring limang bagay o
mahigit pa ang gagamitin sa laro. Ang makakakuha ng pinakamataas na
halaga ang siyang mananalo.

I. NILALAMAN:


Tatalakayin sa araling ito, ang kahulugan at kahalagahan ng Information
and Communication Technology (ICT). Dito, ipaliliwanag ang mga dapat
isaalang-alang para sa ligtas at responsableng paggamit ng computer,
internet, at email. Kaugnay nito, ang mga mag-aaral ay gagabayang
makabuo ng mga patakaran sa paggamit nito.

II. LAYUNIN:
1. Nabibigyang-kahulugan ang ICT at ang kahalagahan nito
2. Naipaliliwanag ang mga panuntunan sa paggamit ng computer, internet,
at email
3. Nakabubuo ng mga patakarang dapat sundin para sa ligtas at
responsableng paggamit ng computer, internet, at email

21
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:

Kahulugan at Kahalagahan ng ICT


Panuntunan sa Paggamit ng Computer, Internet, at Email
Sanggunian: K to 12 - EPP4IE Oc - 5
Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.

A. PAGGANYAK

PY

V. PAMAMARAAN:
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin
Natin.
Gabay na Tanong:

C
O

1.1 Ano-ano ang nakikitang kagamitan sa bahay, paaralan,


at mga lugar-pasyalan na produkto ng makabagong
teknolohiya?
1.2 Makatutulong ba ang pagkakaroon ng mga kagamitang ito?
Bakit?

2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara.


Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.

EP
E

3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin sa LM.


B. PAGLALAHAD

Gawain A: Tseklist sa Tamang Posisyon sa Paggamit ng

Computer
1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain A sa
LM.
3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
ang mga pamantayan.
4. Ipasagot ang tseklist ukol sa mga pamantayan ng wastong
paggamit ng computer sa LM.
5. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral.
6. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.

Gawain B: Mag-Skit Tayo


1. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
2. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain B sa
LM.
3. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
nila ang skit tungkol sa sumusunod:
22

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.


Pangkat 1 at 2: Responsableng Paggamit ng Computer

Pangkat 3 at 4: Responsableng Paggamit ng Internet

Pangkat 5 at 6: Responsableng Paggamit ng Email
4. Ipakikita ng bawat pangkat ang skit na nabuo.

Gawain C: Mga Gabay sa Ligtas at Responsableng Paggamit ng



Internet

PY

1. Mula sa talakayan at sa mga naunang gawain, ang mga magaaral ay magtatala ng mahahalagang paalala para sa ligtas at
responsableng paggamit ng internet gamit ang graphic organizer
sa LM.
2. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang magawa
ang graphic organizer.
3. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggapin lahat ang
sagot ng mag-aaral.

C
O

Gawain D: Patakarang Gagawin NatinDapat Nating Sundin...

EP
E

1. Ipabasa at ipaliwanag ang Mga Alituntunin sa Ligtas at


Responsableng Paggamit ng Computer. Ito ay dapat nakasulat
sa visual aids.
2. Pangkatin ang klase sa anim na grupo.
3. Bigyan ng mga materyales na gagamitin ang bawat grupo tulad
ng manila paper, pentel pen, krayola, at lapis.
4. Mula sa nabasang alituntunin, ang bawat grupo ay gagawa ng
Patakaran sa Paggamit ng Computer Laboratory (Lab). Maaaring
3 hanggang 5 lamang bawat patakaran.
5. Iuulat ng bawat lider ang kanilang nabuong patakaran hanggang
sa makapag-ulat ang lahat ng mag-aaral.
6. Gagawa ng pangkalahatang Patakaran sa Paggamit ng
Computer Lab. ang klase mula sa ulat ng mga grupo na
papatnubayan ng guro.
7. Ipasulat ito sa kartolina at lagyan ng mga disenyo.

VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral, ang gawain sa Pagtatasa (Kaya Mo Na
Ba?) sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Magpasaliksik sa aklatan o iba pang pagkukunang-impormasyon tungkol
sa email.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills
23

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ICT
Aralin 8

ANG MGA PANGANIB NA DULOT NG


MALWARE AT COMPUTER VIRUS

I. NILALAMAN:

PY


Tatalakayin sa araling ito ang kahulugan at uri ng malware at virus. Ang
araling ito ang magbibigay ng kakayahan sa mga mag-aaral na matukoy ang
mga sintomas ng malware at virus na nakapasok sa computer. Matututuhan
din ang mga dahilan ng pagkakaroon nito sa computer at kung paano ito
maiiwasan.
II. LAYUNIN:

1. Nabibigyang kahulugan ang malware at computer virus

C
O

2. Natutukoy kung ang isang computer ay may malware at computer


virus
3. Naipaliliwanag ang mga dahilan kung bakit nagkakaroon ng computer
virus
4. Naisa-isa ang mga paraan kung paano maiwasan at tanggalin

ang malware at computer virus


III. PAKSANG ARALIN:

Malware at Computer Virus

EP
E

Paksa:

Sanggunian: K to 12 EPP4IE Oh 16
Kagamitan:

computer, internet access, manila paper, pentel pen,


Krayola, bond paper, lapis, scotch tape

IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa Kasanayan


sa Computer Virus at Malware sa LM.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga Gabay na Tanong sa Alamin
Natin sa LM.
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin lahat ang
sagot ng mga ito.
3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, ang Malware at Computer Virus.
24

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod sa LM:


kahulugan ng malware
uri ng malware
paraan ng pagkalat ng malware
B. PAGLALAHAD

Gawain A. Malware... Iwasan!

C
O

PY

1. Ipagawa ang Gawain A: Malware... Iwasan! sa LM.


2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.
3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat grupo ay mag-uusapusap tungkol sa mga paraan ng pag-iwas sa pagkakaroon ng
malware.
4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain B sa
LM.
5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang
makapag-isip.
6. Ipasulat sa mga mag-aaral ang kanilang output sa pisara at
pag-usapan sa klase.
7. Mula sa sagot ng mga mag-aaral ay talakayin ang sumusunod:
Mga Paraan sa Pag-iwas ng Pagkakaroon ng Malware.
Gawain B. Pag-usapan Natin!

1. Bumuo ng anim na pangkat. Papiliin ng lider ang bawat pangkat.


2. Talakayin ang mga Dahilan sa Pagkakaroon ng Computer Virus
at Malware.

EP
E

Wala o mahinang anti-virus.


Pagrehistro sa mga kahina-hinalang website.
Pagbubukas ng attachment galing sa isang email o mensahe
na hindi alam ang pinanggalingan o hindi kilala ang sender.
Panonood ng malalaswang panoorin sa internet.
Pagda-download ng mga dokumento o ilegal na kopya ng
kanta, pelikula, o mga palabas mula sa internet.
Pag-iinstall o paglalagay ng mga libreng program o toolbar ng
mga browser.
3. Bigyan ng maliliit na strip o maliliit na ginupit na kartolina ang
bawat grupo.
4. Ipakita ang diagram ng Mga Dahilan ng Pagkakaroon ng Computer
Virus at Malware sa LM.
5. Isusulat ng lider sa maliliit na ginupit o strip na kartolina ang sagot
na hinihingi sa diagram at ididikit ito.
6. Siguraduhing di na magdidikit ng parehong sagot.
7. Talakayin pa ang paksa kung may mga tanong pa ang mga magaaral.
25

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain C. Puwede o Di-puwede?


1. Isa-isahing basahin ang mga nakatala sa LM.
2. Gamit ang dating binuong pangkat ng mag-aaral, ipasagot sa kanila
ang mga nakatala sa gawain ayon sa panuto.
3. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
Gawin D. Mag-scan Tayo!
1. Gamit ang mga nakuhang kaalaman sa aralin, ipagawa ang Gawin
Natin: Mag-scan Tayo sa LM.

PY

2. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat grupo.


3. Sa pangunguna ng lider, ang bawat pangkat ay mag-uusap-usap ukol
sa pagsasagawa ng gawain.

C
O

4. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsasagawa ng Gawain D.

VI. PAGTATAYA:

5. Bigyan ng sapat na panahon ang bawat pangkat upang makapaghanda


sa Gawin Natin. (Ang mga computer na gagamitin ay ihahanda at
ibibigay ng guro.)

EP
E

Ipasagot sa mga mag-aaral ang pagtataya sa LM.


VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN.
Pagsaliksikin ang mga mag-aaral ng ibat ibang anti-virus software.
Ipasulat ang mga ito sa kanilang kuwaderno.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://dokalternatibo.org/teki-ka-ba-computer-virus/
https://support.google.com/adwords/answer/2375413?hl=fil

26
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

I. NILALAMAN:

PY

Sa paksang ito, ay tatalakayin ang Information and Communication


Technology o ICT, ang mga kapakinabangang dulot nito gaya ng mas
malawak na komunikasyon at mas epektibong pangangalap ng impormasyon
gamit ang computer at internet.
II. LAYUNIN:

III. PAKSANG ARALIN:

C
O

1. Naipaliwanag ang kaalaman tungkol sa computer, internet, at ICT


2. Naintindihan ang mga kapakinabangan ng Information and
Communication Technology
3. Napahalagahan ang ICT sa pangangalap ng impormasyon

EP
E


Paksa: Pangangalap ng Impormasyon

Sanggunian: EPP 4 Modyul, K to 12 EPP4IE-0d-8

Kagamitan: powerpoint presentation, kartolina, lumang diyaryo,

magazines, brochures, pentel pen, gunting, at pandikit
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang (Taglay mo na ba?) sa LM


V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK
1. Pasagutan ang Gawain A: Makabagong Teknolohiya sa LM.
Sa unang larawan, maaaring magbigay ng maikling paglalahad
tungkol sa pangunahing bahagi ng computer tulad ng mouse,
keyboard, monitor, CPU, atbp. (Kung sa tingin ng guro ay
kinakailangan ng mag-aaral.)
2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral
kaugnay ng sumusunod na panggabay na tanong:
Sa tingin mo ba, mahalagang matutuhan ang paggamit sa
makabagong teknolohiya? Bakit?
Sa palagay mo ba maiiwasan pa natin ang paggamit ng ICT
tools sa kasalukuyang panahon?
27
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na tanong sa LM .
Ano ang computer, internet at Information and Communication
Technology?
Paano tayo matutulungan ng mga makabagong teknolohiyang ito
sa pangangalap ng ibat ibang uri ng impormasyon?
2. Gawain B: Artista Ka Na! (LM)
a. Pangkatin ang klase sa apat.

PY

b. Kailangan maghanda ng skit o maikling dula ang bawat


pangkat tungkol sa ibat ibang kapakinabangan ng ICT.

C
O

c. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mga mag-aaral sa


sumusunod na panggabay na tanong:
Anong kapakinabangan ng ICT ang ipinakita sa inyong
maikling dula? Bakit ito ang napili ng inyong grupo?
Sa paanong paraan nakatutulong ang ICT sa pangangalap
ng makabuluhang impormasyon?
d. Bigyang-diin ang kahalagahan ng ICT sa pangangalap ng ibat
ibang uri ng impormasyon sa LM.
3. Ipagawa ang sumusunod:

a. Gamitin ang naunang pangkatan ng klase.

EP
E

b. Pagdalahin ang bawat pangkat ng mga lumang diyaryo,


brochures, magazines, gunting, at pandikit.

c. Kailangang makabuo ang bawat pangkat ng collage na


nagpapakita ng mga kahalagahan ng Information and
Communication Technology.

4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Subukin Mo sa LM.

Susi sa Pagwawasto:

1. B
3. D
2. A 4. C

5. E

Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba na nasa LM.

28
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN: MAGSULAT TAYO!


Pagsulatin ang mga mag-aaral ng maikling sanaysay tungkol sa
kahalagahan ng Information and Communication Technology sa
pangangalap ng mga makabuluhang impormasyon.
Panayam sa mga Gumagamit ng Computer
Pag-interbyuhin ng ilang kustomer sa isang computer shop o internet caf
ang mga mag-aaral upang sagutin ang sumusunod na katanungan:

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

PY

Bakit kailangan mong pumunta sa computer shop?


Sa tingin mo, mahalaga ba ang computer at internet? Bakit?
Sa papaanong paraan mo magagamit nang wasto ang mga
teknolohiyang ito?
Ibahagi ang resulta ng panayam sa klase.

C
O

British Broadcasting Corporation. The Impact of ICT on Society. Nakalap


noong July 17, 2014 mula sa (http://www.bbc.co.uk/bitesize/ks3/ict/
history_impact_ict/impact_ict_society/revision/1/)

EP
E

Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:


Phoenix Publishing House.

I. NILALAMAN:

Tatalakayin sa araling ito ang computer file system. Magpapaliwanag ito


ng mga pamamaraan upang maisaayos at maimbak ang mga files sa ating
computer tulad ng kung paano mag-save ng file at gumawa ng folders at
sub-folders, maglipat ng file at folder at mag-delete ng mga di na kailangang
dokumento.

II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang konsepto ng computer file system
2. Nakikilala ang mga bahagi ng isang computer file system
3. Nakagagamit ng computer file system sa pagsasaayos at pagsave ng mga files

29
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa: Ang Computer File System

Sanggunian: K to 12 EPP4IE-0e-9

Kagamitan: powerpoint presentation, computer, mga files ng
larawan
Paalala:

Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay


maaaring magbago batay sa gamit na operating system.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang kuwentong Ang Masinop na si Martha sa Alamin
Natin sa LM.
2. Magkakaroon ng maikling talakayan ang mag-aaral sa
sumusunod na panggabay na tanong:

C
O

PY

V. PAMAMARAAN:

EP
E

Paano naisasaayos nang mabuti ni Martha ang kaniyang


gamit sa pag-aaral?
Sa tingin mo ba ay mahihirapan siyang hanapin ang kaniyang
mga gamit sa pag-aaral? Bakit?
Bakit mahalaga ang maging masinop sa mga gamit at files sa
pag-aaral?
Paano naman kaya natin maisasaayos ang mga files sa ating
computer?
B. PAGLALAHAD

1. Ilahad ang aralin sa LM sa pamamagitan ng sumusunod na


susing tanong:

a. Ano ang computer file system?


b. Ano ang kaibahan ng soft copy sa hard copy?
c. Paano natin maisasaayos ang pag-iimbak ng files sa tulong ng
file system?
2. Ipagawa ang sumusunod na gawain (LM):
Gawain A: Paggawa ng Folder
Gawain B: Paggawa ng Subfolder
Gawain C: Pag-save ng File sa Folder at Subfolder
(Optional: Gawin lamang ang Gawain C kung may oras pa para
rito.)
Gawain D: Pag-Copy at Pag-Paste ng File sa Folder

Gawain E: Pag-Delete ng File


30
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.


Gabayan ang mga mag-aaral sa paggawa ng folder, subfolder,
at pag-save ng mga files.

3. Ipagawa ang Gawin Natin (LM).

Gawain F: Paggawa ng Subfolders


Gawain G: Paglipat ng File sa Ibang Folder

4. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.

(Tandaan/Pagpapalalim/Repleksiyon)
VI. PAGTATAYA:

PY

1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM. Susi sa Pagwawasto:

C
O


1) B 4) B
2) A
5) D
3) A

2. Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa (Kaya Mo Na Ba).

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang kahalagahan ng computer file system.

Kahalagahan ng Computer File System

EP
E

Atasan ang bawat pangkat sa klase na magsagawa ng isang


panayam sa limang taong nagtatrabaho sa opisina. Gamitin ang sumusunod
na mga panggabay na tanong upang malaman kung paano nila nagagamit
ang computer file system sa kanilang mga gawain.
Bakit kailangang magtamo ng kasanayan sa pagsasaayos ng
mga files gamit ang computer file system?
Sa paanong paraan nagagamit ang computer file system upang
maging produktibo sa trabaho?

Magsagawa ng ulat tungkol sa mga nakalap na impormasyon mula


sa pakikipanayam.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Litigation Response Plan for Corporations. (2014). 10 Types of
Computer Files. nakalap noong July 20, 2014 mula sa http://www.
litigationresponseplan.com/Default.aspx?tabid=6596
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.

31
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ICT
Aralin 11

PANANALIKSIK GAMIT
ANG INTERNET

I. NILALAMAN:

Sa araling ito, ay lilinangin ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman
at kasanayan sa pananaliksik gamit ang internet at sa tulong ng mga web
browsers at search engines. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung
paano magiging matalino sa pananaliksik gamit ang keywords.

PY

II. LAYUNIN:

1. Nailalarawan ang web browsers at search engines

2. Nakikilala ang ibat ibang katangian ng web browsers at search


engines

C
O

3. Nakapagsasaliksik gamit ang web browsers at search engines


4. Nakapamimili ng tamang keywords para sa paksang nais saliksikin
III. PAKSANG ARALIN:

EP
E

Paksa:
Pananaliksik Gamit ang Web Browser at Search Engine
Sanggunian: EPP 4 Modyul
K to 12 EPP4IE-0e-10
Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, internet, komiks
Paalala: Ang mga printscreen sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa gamit na bersiyon ng web browser at search
engine.

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM.

V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK
1. Ipabasa ang komiks na, Ang Ulat ni Marlon sa LM.
2. Magkaroon ng maikling talakayan batay sa sumusunod na gabay
na tanong:

Ilagay ang iyong sarili sa sitwasyon ni Marlon. Handa ka bang
tanggapin ang ganitong hamon?

Naranasan mo na ba ang magsaliksik gamit ang computer at
internet?

Bakit kailangang matutuhan ang kasanayan sa pangangalap
32

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ng impormasyon gamit ang computer at internet?


B. PAGLALAHAD
1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing tanong:

PY

a. Ano ang web browser at search engine?


b. Ano ang mga pinakamadalas gamiting web browsers at
search engines?
c. Paano tayo makapagsasaliksik gamit ang web browsers at
search engines?
2. Gamit ang PowerPoint Presentation, ipakita sa mga mag-aaral
ang ibat ibang bahagi ng web browsers at search engine.
3. Magkaroon ng talakayan tungkol sa epektibong pananaliksik gamit
ang keywords sa internet (smart keyword searching).

C
O

4. Kasama ang mga mag-aaral, bumuo ng panuntunan para sa mas


epektibong pananaliksik gamit ang search engine.
5. Ipagawa ang
Gawain A: Magsaliksik Gamit Ang Web Browser at Internet

6. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.


Gawain B: Magsaliksik Tayo!
Gabayan ang mga mag-aaral sa kanilang pagsasaliksik.
Magkaroon ng pagbabahagi sa klase tungkol sa naging
resulta ng pagsasaliksik.

EP
E

7. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.


8. Ipagawa ang mga karagdagang Gawain sa LM.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:
1) Search engine 3) Google Chrome
5) Panipi
2) Web browser
4) Search field o search box

B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:
Trivia Trivia
Ipasagot ang sumusunod na tanong gamit ang search engine.
1. Sino ang ikawalong presidente ng Republika ng Pilipinas?
2. Ano ang ibig sabihin ng RSVP?
3. Ilan ang kulay ng watawat ng bansang Thailand?
33

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

4. Saan matatagpuan ang mga tarsier?


5. Sino ang kasalukuyang Kalihim ng Kagawaran ng Edukasyon sa
Pilipinas?
Mga Bansa sa Asya
Gamit ang iyong kasanayan sa pananaliksik at sa tulong ng web
browser at search engine, punan ang sumusunod na talaan:
Kapital

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Wika

Pera

PY

Bansa
Malaysia
South Korea
Vietnam

EP
E

I. NILALAMAN:

C
O

Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon


City: Phoenix Publishing House.
Google Tutor (n.d.). Understanding the Search Results Page. nakuha
mula sa http://www.googletutor.com/google-manual/web-search/
understanding-the-search-results-page/

Ang World Wide Web (www) na binubuo ng magkakaugnay na


websites, ay mayaman sa impormasyon. Kailangan lamang na maging
matalino sa pagsasaliksik ng makabuluhang impormasyon. Ang araling ito
ay makatutulong sa mga mag-aaral upang makapangalap ng makabuluhang
impormasyong may kaugnayan sa kanilang sinasaliksik. Layunin din ng
aralin na ito ang maipaalam sa mga mag-aaral kung ano ang mga katangian
ng isang mabuting website.

II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang ugnayan at kaibahan ng web page, website, at
World Wide Web
2. Natutukoy ang mga katangian ng isang kapaki-pakinabang na website
3. Nakagagamit ng websites sa pangangalap ng impormasyon

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:
Sanggunian:

Pangangalap ng Impormasyon sa mga Website


EPP 4 Modyul K to 12 EPP4IE-0f-11
34

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Kagamitan:
powerpoint presentation, computer, internet, manila
paper, kartolina
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM

V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK

C
O

PY

1. Ipagawa ang pangkatang gawain. Gawain A: Educational


Websites sa LM.
2. Pangkatin ang klase sa lima. Pipili ng lider bawat pangkat.
3. Ipabisita ang sumusunod na websites sa bawat pangkat:
Pangkat 1: ABCya (http://www.abcya.com/)
Pangkat 2: Multiplication.com (www.multiplication.com)
Pangkat 3: Scholastics The Stacks: Games
(http://www.scholastic.com/kids/stacks/games/)
Pangkat 4: FunBrain (http://www.funbrain.com/)
Pangkat 5: Disney Games (http://disneycom/?intoverride=true)
4. Ang bawat lider ay magsasagawa ng maikling ulat batay sa
sumusunod na gabay na tanong:

EP
E

Ano ang mga pamantayang ginamit ng inyong grupo upang


masabing ang website ay mabuti o hindi?
Ano ang gamit ng website? Makatutulong ba ang website sa
inyong pag-aaral upang higit pang matuto?
Muli ba kayong bibisita sa website na ito kung may pagkakataon?
Bakit?

B. PAGLALAHAD

1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing


tanong:
Ano ang kaibahan ng web page, website, at World Wide Web?
Paano makikilala ang mabuting websites para sa atin?
Paano makakukuha ng makabuluhang impormasyon sa
websites?
2. Magkaroon ng malayang talakayan tungkol sa mga pamantayan
ng isang mabuting website.
3. Ipagawa ang Gawain B: Mga Katangian ng Mabuting Website sa
LM.
4. Ipagawa ang Gawin Natin sa LM.

Gawain C: Pagkilala sa Gamit ng Website


35

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.


VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Pagtataya sa LM.


Susi sa Pagwawasto
1) T 2) M 3) T 4) T 5) M
Pasagutan ang Pangwakas na Pagtatasa LM.

PY

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Suriin Ang Website!

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod na pagsusuri. Iguhit

at malungkot na mukha L

naman kung hindi.

Pangalan ng Website:
URL Address:
Mag-aaral:

kung pasado ang site

C
O

sa hanay na hatol ang masayang mukha J

Hatol

1. Malinaw ang mga impormasyong nakasulat.

EP
E

2. Nailahad nang malinaw ang layunin ng website.


3. May malinaw na paliwanag ang mga larawan.
4. Naiintindihan ang font na ginamit.
5. Hindi nakaaabala sa pagbabasa ang mga kulay at
disenyong ginamit.

6. Gumagana lahat ng links.


7. Mabilis ang pagkarga ng website.
8. Makabuluhan ang impormasyong makukuha sa
website.
9. Madaling malaman kung sino ang gumawa ng
website.
10. Tiyak na babalik ang sinumang bumisita sa website
na ito.

36
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:
Phoenix Publishing House.
Porta, M. (13 April 2009). Success Designs LLC. Eight Characteristics of
a Good Website. nakalap mula sa (http://www.successdesigns.net/
articles/entry/characteristics-of-a-good-website)

PY

Cornell University Library (18 September 1998). Five Criteria for


Evaluating Web Pages. Nakalap mula sa http://olinuris.library.
cornell.edu/ref/research/webcrit.html

C
O

I. NILALAMAN:

II. LAYUNIN:

Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang mga hakbang sa


pag-download ng ibat ibang uri ng files gaya ng tekstuwal na impormasyon,
mga imahen, audio at video files. Tatalakayin din ang mga pamamaraan kung
paano mabibigyang pagkilala ang mga orihinal na awtor ng mga akdang
nais hiramin o gamitin.

EP
E

1. Naipaliliwanang ang proseso ng pag-download ng files mula sa internet


2. Napapahalagahan ang copyright o karapatan ng mga orihinal na awtor
ng anumang akdang nakalathala sa internet

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:

Pag-download ng mga Impormasyong Nakalap

Sanggunian : K to 12 EPP4IE-0f-12
Kagamitan:

powerpoint presentation, computer, internet, LCD


projector, speakers

Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring


magbago batay sa ginagamit na operating system.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang Panimulang Pagtatasa sa LM

37
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

V. PAMAMARAAN:

A. PAGGANYAK
1. Gawain A: Pagpapakita ng mga Downloaded Files
Pagpapakita ng video file na na-download mula sa YouTube
Pagpaparinig ng audio file na na-download mula sa Sound
Cloud
Pagbasa ng isang siniping tula mula sa isang blogger

B. PAGLALAHAD

C
O

PY

2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:


Ano-ano ang uri ng files ang ipinakita o ipinarinig sa inyo?
Sa paanong paraan tayo makapagsasaliksik ng ganitong
files?
Bakit mahalaga ang ICT sa pangangalap at pagbabahagi ng
ganitong impormasyon?

EP
E

1. Ilahad ang aralin sa pamamagitan ng sumusunod na susing


tanong:
Ano ang pag-download? Ano ang pag-upload?
Ano-ano ang ibat ibang uri ng impormasyong maaaring
makalap sa internet?
Paano makakakopya o makakapag-download ng files mula
sa internet?
2. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsasagawa ng sumusunod na
gawain sa LM:

Gawain B: Pag-download ng Text File


Gawain C: Pag-download ng Audio File
Gawain D: Pag-download ng Video File

PAALALA: Gabayang mabuti ang mga mag-aaral sa pananaliksik

gamit ang internet. Ipaliwanag din sa kanila ang tungkol sa

babala na nasa LM.
3. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa batas sa copyright, at
mga pamamaraan sa pagkilala o sitasyon (citation) sa akda ng iba.
4. Ipagawa ang Gawin Natin
Gawain E: Pangkatang Pag-uulat Tungkol sa Matagumpay na

Pilipinong Entrepreneur
Gawain F: Pagkilala sa Gamit ng Website
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa paglalahat sa LM.

38
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto
1) B 2) A 3) B 4) A 5) C
B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY


(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang
nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at
bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang
sa ganap na matutuhan ito.)

C
O


Karagdagang pagsasanay ng mag-aaral ang gawaing ito upang
mahasa ang kanilang kasanayan sa pagbibigay ng tamang pagkilala/
citation, at pagpapahalaga o respeto sa mga awtor.

Gawain A: Pagbibigay Pagkilala (Citation)


Ipabisita ang sumusunod na webpages at bigyan ng

tamang pagkilala ang awtor:

Pangalan ng Website: Tsipinoy (Blog)


URL Address: http://tsipinoy.blogspot.com/2008/03/negosyo.html

EP
E

Pagkilala (Citation):

Pangalan ng Website: Life Shares (The other side of louieison.com)


URL Address: http://lifeshares.louiesison.com/paano-kumita-ng-perasa-internet

Pagkilala (Citation):

Gawain B: Pagbibigay-Galang sa mga Orihinal na Awtor



Ipabasa ang sumusunod na pagkilala/citation at ipasulat
sa mag-aaral ang opinyon tungkol dito.

39
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

PY

Computer Hope. (2014). How do I download a file from the Internet?.


Retrieved from http://www.computerhope.com/issues/ch000505.htm

C
O

Esteban, C. P. (2010).The Amazing World of Computers 4. Quezon City:


Phoenix Publishing House.

I. NILALAMAN:

EP
E

Ang mga ulat tungkol sa tekstuwal at numerikal na impormasyon ay


mas madaling mauunawaan kung gagamit ng mga table at tsart. Sa araling
ito, malilinang ng mga mag-aaral ang kanilang kaalaman at kasanayan sa
paggawa at pagpormat ng mga table at tsart gamit ang word processing
application.

II. LAYUNIN:

1. Naipaliliwanag ang gamit ng table at tsart


2. Nakagagawa ng table at tsart sa pamamagitan ng word processor
3. Natutukoy ang kahalagahan ng mga table at tsart para sa mas
epektibong pagsasaayos ng datos at impormasyon

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:
Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Word
Processing Application

40
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Sanggunian: Modyul at Aralin



K to 12 EPP4IE-0dg-13
Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing
tool, mga larawan
Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring
magbago batay sa gamit na bersiyon ng word processing
application.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart
gamit ang word processing application sa LM.

PY

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

1. Ipabasa ang kuwento nina Fely at Shirley.

C
O

2. Ipasagot ang mga panggabay na tanong sa Alamin Natin sa LM.


Panggabay na Tanong:


Sa tingin mo ba ay makatutulong kina Fely at Shirley ang
paggawa ng table at tsart ng kanilang mga kinita sa limang
araw na pagtitinda?


Sa paanong paraan makatutulong sa kanila ang table at
tsart na ito?

EP
E

3. Tanggapin ang lahat ng sagot ng mga mag-aaral.


4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa
ng Table at Tsart Gamit ang Word Processing Application.

B. PAGLALAHAD

1. Talakayin ang gamit ng table at tsart sa pagsasaayos at pagsusuri


ng mga numerikal at tekstuwal na impormasyon.
2. Magpakita ng mga larawan ng ibat ibang uri ng tsart.
3. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga magaaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang word processing
application.
Gawain A: Paggawa ng Table
Gawain B: Pagpormat ng Table
Gawain C: Paggawa ng Tsart
Gawain D: Pagbabago ng mga Properties ng Tsart
4. Ipagawa ang Gawin Natin: Pagplano ng mga Gastusin para sa
Negosyo:
41

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

a. Mag-isip ng negosyong nais mong itayo sa hinaharap. Gumawa


ng plano ng mga gastusin.
b. Gawan ito ng table at pie chart. Ipormat ang table at tsart upang
mas maging maganda ang output.
5. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.

PY

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
b. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:
Ang Badyet

C
O

Ano-ano ang pinagkakagastusan mo o ng iyong pamilya?


Gumawa ng isang linggong badyet tungkol dito.
Gawan ng table at pie chart ang nabuong badyet. Ipormat din
ang table at tsart upang mas maging maganda ang output.
Ang mga Iskor ni Dino

Masinop na itinatala ni Dino ang mga nakuhang puntos sa mga


pagsusulit mula noong unang markahan (tingnan sa ibaba ang datos na
itinala ni Dino). Tulungan si Dino na gumawa ng table at line chart upang
malaman kung nagkaroon siya ng pag-unlad. Ipormat ang table at tsart
upang mas maging maganda ang output.

EP
E

Asignatura
Filipino
English
Math
Science
EPP
AP
MSEP
ESP

Unang
Markahan
34
28
40
34
39
32
34
40

Ikalawang
Markahan
40
44
41
45
50
35
45
43

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing House
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma , Inc.
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004). Word
Processing and Presentation Making. Valenzuela City: BookChoice
Publishing.
42
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ICT
Aralin 15

PAGGAWA NG TABLE AT TSART GAMIT


ANG SPREADSHEET TOOL

I. NILALAMAN:

PY

Ang electronic spreadsheet ay isa ring software na maaaring makatulong


sa atin sa pagsusuri at pagsasaayos ng mga numerikal at tekstuwal na
impormasyon. Sa araling ito ay pagtutuunan naman ng pansin kung
paano gumawa at mag-format ng mga table at tsart gamit ang electronic
spreadsheet.

C
O

II. LAYUNIN:

1. Nakagagamit ng spreadsheet application upang makagawa ng table at


tsart
2. Naisasaayos ang mga tsart sa pamamagitan ng design, layout, at
format properties ng mga ito

EP
E

III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Paggawa ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet

Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE-0dg-14


Kagamitan: powerpoint presentation, computer, word processing tool,
picture puzzle, makukulay na kartolina

Paalala: Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay maaaring


magbago batay sa gamit na operating system (OS).

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang tungkol sa paggawa ng table at tsart
gamit ang electronic spreadsheet tool sa LM.

43
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang Picture Puzzle sa Alamin Natin
sa LM.
2. Ipasagot ang sumusunod na panggabay na tanong:
Panggabay na Tanong:
Ano ang iyong sagot sa dalawang Picture Puzzle?

PY

Magbigay ng mga halimbawa para sa dalawang uri ng


impormasyong ito.

B. PAGLALAHAD

C
O

3. Tanggaping lahat ang sagot ng mga mag-aaral.


4. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin: Paggawa
ng Table at Tsart Gamit ang Electronic Spreadsheet .
1. Talakayin ang mga bahagi ng isang electronic spreadsheet tool.

EP
E

2. Isagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga mag-aaral


sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic spreadsheet:
Gawain A: Paggawa ng Table sa Spreadsheet
Gawain B: Pag-format ng Table sa Spreadsheet
Gawain C: Paggawa ng Tsart sa Spreadsheet
Gawain D: Pag-format ng Tsart sa Spreadsheet
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Magsiyasat Tayo!
a. Bumuo ng limang pangkat sa klase.
b. Ang bawat pangkat ay magsasagawa ng pagsisiyasat
sa presyo ng mga bilihin o serbisyo sa sumusunod na
pamilihan o negosyo. (Bigyan ng patnubay o paalala ang
mga mag-aaral sa gawaing ito. Ito ay pawang mungkahi
lamang. Maaari itong magbago depende kung ano ang
mayroon sa pamayanan.)
Unang Pangkat
Palengke (Wet Market)
Pangalawang Pangkat Department Store (Dry Market)
Pangatlong Pangkat Beauty Parlor
Pang-apat na Pangkat Dress Shop
Panlimang Pangkat Hardware Store

c. Gumawa ng table at tsart sa mga datos na nakuha.


d. I-format ang table at tsart upang mas maging kaaya-aya.
e. Pumili ng kasapi na mag-uulat. Ipresinta sa klase ang mga datos
na iniayos sa table at tsart.
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Natin sa LM.
44
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VI. PAGTATAYA:
A. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:

1) B

2) D

3) A
4) C

5) E

B. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

PY

(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa mga kasanayang


nabanggit. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila natutuhan at
bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang
sa ganap na matutuhan ito.)

C
O

Ipagawa ang mga gawain sa Magbadyet Tayo! sa LM.


KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City:


Phoenix Publishing House.
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma
Inc.

EP
E

Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I.
(2004). Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice
Publishing.

ICT
Aralin 16

PAG-SORT AT PAG-FILTER
NG IMPORMASYON

I. NILALAMAN:

Sa araling ito, ay lilinangin ang kaalaman at kasanayan ng mga magaaral sa pag-sort at pag-filter ng numerikal at tekstuwal na impormasyon.
Gamit ang aplikasyon sa electronic spreadsheet, ang mga pamamaraan sa
pagsasaayos at pagsasala ng impormasyon ay isasagawa gamit ang sort at
filter command.
II. LAYUNIN:
1. Naipaliliwanag ang proseso ng pag-sort at pag-filter ng impormasyon
2. Nakagagamit ng spreadsheet sa pag-sort at pag-filter ng impormasyon
45

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C
O

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

PY

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:
Pag-sort at Pag-filter ng Impormasyon
Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE-0dg-15
Kagamitan: powerpoint presentation, mga computer, electronic
spreadsheet tool, bakery.xlsx file, listahan ng produkto at
presyo para sa Pagsubok A, listahan ng libro at bilang ng
pahina para sa Pagsubok B
Paalala:
Ang mga screenshot sa visual guide na nasa LM ay
maaaring magbago batay sa gamit na aplikasyon sa
electronic spreadsheet.
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod tungkol sa pag-sort at
pag-filter ng impormasyon sa LM.

EP
E

1. Pangkatang-Gawain: Amazing Sort and Filter Race


Pagsubok A:
a. Ang klase ay bubuo ng apat na pangkat.
b. Bawat grupo ay bibigyan ng impormasyon tungkol sa mga
produkto at presyo nito.
c. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :
ang sampung may pinakamataas na halaga
ang sampung may pinakamababang halaga
ang unang sampung produkto ng nakaayos ng
paalpabeto
d. Ang unang grupong makapagbigay ng mga tamang ulat
ang panalo.
e. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
Pagsubok B:
a. Ang bawat grupo ay muling bibigyan ng listahan ng mga
libro at ang bilang ng kanilang pahina.
b. Mag-uunahan ang bawat grupo sa pagsasaayos ng
impormasyon at paggawa ng sumusunod na ulat :
listahan ng mga librong may 300-500 pahina
listahan ng mga librong may 150-1000 pahina
c. Ang unang grupong makapagbibigay ng mga tamang ulat
ay siyang panalo.
d. Bigyan ng munting gantimpala ang nanalo.
46

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2. Ipasagot ang sumusunod na gabay na tanong:


Panggabay na Tanong:
a. Naging madali ba ang mga pagsubok sa palarong ito?
Ipaliwanag.
b. Sa unang pagsubok, paano ninyo isinaayos ang mga
impormasyon upang maibigay ang tamang ulat? Ano
ang istratehiya ninyo at paano ito ginamit sa ikalawang
pagsubok?
c. Tanggapin lahat ang sagot ng mga mag-aaral.

PY

d. Iugnay ang kanilang mga sagot sa paksang tatalakayin:


Pag-Sort at Pag-Filter ng Impormasyon
B. PAGLALAHAD

EP
E

C
O

1. Magkaroon ng maikling talakayan tungkol sa pag-sort at pagfilter ng impormasyon gamit ang aplikasyon sa electronic
spreadsheet.
2. Ipagawa ang sumusunod na gawain. Gabayan ang mga
mag-aaral sa pagggawa ng table at tsart gamit ang electronic
spreadsheet:
Gawain A: Pag-sort ng Tekstuwal na Impormasyon
Gawain B: Pag-sort ng Numerikal na Impormasyon
Gawain C: Pag-filter ng Impormasyon
3. Ipagawa ang Gawin Natin: Mag-Sort at Filter Tayo! sa LM.
4. Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.

VI. PAGTATAYA:

Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:


1. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
Susi sa Pagwawasto:

1) Tama
2) Mali

3) Mali
4) Tama

5) Tama

2. Pasagutan ang Kaya Mo Na Ba sa LM.


(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkaroon at nagkulang
sa mga kasanayang nabanggit. Tukuyin kung anong
mga kasanayan ang di nila natutuhan at bigyan ng mga
karagdagang gawain o reinforcement activities hanggang sa
ganap na matutuhan ito.)

47
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


Sari-Sari Store Inventory System
1. Atasan ang mga mag-aaral na magkaroon ng pagsisiyasat tungkol
sa mga tinda, presyo at bilang ng stock o imbak ng sari-sari store
na pinakamalapit sa kanila.
2. Gamit ang electronic spreadsheet, pagawin sila ng listahan o
inventory system.
3. Ipasuri sa mga mag-aaral ang mga datos sa pamamagitan ng
sort at filter. Pagawin sila ng listahan ng paninda na:

C
O

PY

a. nakaayos mula sa pinakamataas hanggang sa pinakamababang


presyo.
b. nakaayos mula sa pinakamababa hanggang sa pinamataas na
presyo.
c. nakaayos nang paalpabeto mula A Z.
d. mayroong lamang na 1 15 na stock.

EP
E

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Esteban, C. P. (2010). The Amazing World of Computers 4. Quezon City: Phoenix
Publishing House.
Navarro, L. A. (2007). Spreadsheets and Databases. Philippines: Jemma, Inc.
Garcia, N. B., Salac J. S., Jardolin, F. E., Orlanda, J., & Tayag, M. I. (2004).
Spreadsheet with Application. Valenzuela City: BookChoice Publishing.

I. NILALAMAN:

Sa araling ito, matututuhan ng mga mag-aaral ang kahulugan at


kahalagahan ng paggamit ng email. Gayundin, pauunlarin ang kasanayan
ng mga mag-aaral sa paggawa ng sariling email. Kasunod nito ang pagtuturo
ng paraan sa pagpapadala ng mensahe sa nagawang email.

II. LAYUNIN:
1. Nabibigyang-kahulugan ang email
2. Nakagagawa ng sariling email account o address gamit ang
internet
3. Nakapagpapadala ng mensahe gamit ang sariling email account
o address
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa:
Elektronikong Liham (Email)
Sanggunian: Modyul, Aralin K to 12 EPP4IE Oh 16
Kagamitan: kompyuter, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape o pandikit
48

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Pasagutan ang pagtatasa sa kasanayan sa email sa LM.
V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga panggabay na Tanong sa
Alamin Natin sa LM.
Panggabay na Tanong:

B. PAGLALAHAD

C
O

PY

1. Paano ipinadadala ang mga sulat o mensahe noong


nakaraangpanahon?
2. Ano-ano ang mga ginagamit na paraan ng pagpapadala at
pagtanggap ng impormasyon sa kasalukuyan?
3. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggapin
lahat ang sagot ng mga mag-aaral.
4. Iugnay ito sa paksang tatalakayin: Ang Elektronikong
Liham (Email)

Mula sa sagot ng mga mag-aaral, talakayin ang mga


sumusunod:

EP
E

Kahalagahan ng email
Responsableng paggamit ng email
Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap sa mga gawain.

Gawain A:

Email Email Paano ka Gagawin?


Pangkatin ang klase sa anim na grupo
Ipaliwanag ang mga hakbang sa paggawa ng sariling
email account.

Paalala: Banggitin sa mga mag-aaral na maaari ding gumawa


ng email account sa ibang website tulad ng Yahoo, Hotmail, at
iba pa. Ipakita ang mga halimbawa nito sa kanila.
(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang daloy
ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral
lamang bawat grupo ang makagawa ng sariling email account.
Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala
sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito . Kung walang
internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit ang kaniyang
gawang visual aids sa paksang ito.)

Ipatala sa kuwaderno ng mga mag-aaral ang ginamit na username


at password sa email account na nabuo nila.
49
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Gawain B. Mag-Email Tayo (Mag-sign-in at Mag-sign-out)


Gamitin ang kaparehong pangkat sa naunang gawain.
Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga magaaral sa pag-sign in at pag-sign out sa email.
Tsekan ang gawa ng mag-aaral sa pag-sign in at pag-sign out sa
email.
Bigyang-diin sa talakayan na kailangang laging maging maingat
sa pagsign-out sa email lalo na kung ginagawa ito sa mga internet
caf o pampublikong lugar.

PY

Gawain C: Email: Bilis Padala


Gamitin pa rin ang parehong pangkat sa mga naunang gawain.

C
O

Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Kung may ilang mag-aaral


na may kaalaman na sa gawaing ito ay maaari mo silang gawing
lider ng pangkat.
Isa-isahin ang pagbibigay ng panuto sa pagganap ng gawaing ito.
(Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa dami
ng kompyuter at bilis ng internet.)
Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.

VI. PAGTATAYA:

EP
E

Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.


Takdang-Aralin:
Pagdalhin ang mga mag-aaral ng isang halimbawa ng email na may
mensahe. Maaaring mag-print sila sa loob ng paaralan. Magpasaliksik
sa aklatan o ibang mapagkukunan ng impormasyon tungkol sa email.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

Gamit ang dati nang mga pangkat, maaaring ituloy ang gawain sa
paggawa ng sariling email. Ang mga mag-aaral na nakagawa na ng
sariling email ay maaaring gabayan ng mga kamag-aral na wala pang
sariling email. Pagkatapos, bigyan ng pagkakataong makapagpadala ng
mensahe sa email ang mga mag-aaral na di pa nakaranas na makagawa
nito.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills

50
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ICT
Aralin 18

PAGSAGOT AT PAGPAPADALA NG EMAIL NA


MAY ATTACHMENT

I. NILALAMAN:

II. LAYUNIN:
1. Nakasasagot sa email ng iba

PY


Sa araling ito, ituturo ang mga pamamaraan upang higit pang mapaunlad
ang kasanayan sa pag-email. Tatalakayin ang mga paksa sa pagsagot sa
email at pagpapadala nito na may kalakip na dokumento (attachment) o iba
pang media file. Sa pamamagitan nito ay mapahahalagahan din ng mga
mag-aaral ang mga panuntunan sa paggamit ng email.

C
O

2. Nakapagpapadala ng email na may kalakip na dokumento o iba


pang media file
3. Napahahalagahan ang mga panuntunan sa paggamit ng email

EP
E

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:
Pagsagot sa Email ng Iba

Pagpapadala ng Email na may Kalakip na Dokumento
(attachments) at Iba pang Media File
Sanggunian: K to 12 EPP4IE Oh 17

K to 12 EPP4IE Oh 18
Kagamitan: computer, internet access, manila paper, pentel pen,
krayola, bond paper, lapis, scotch tape
IV. PANIMULANG PAGTATASA:
Pasagutan ang Taglay Mo na Ba sa LM.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga gabay na tanong sa
Alamin Natin sa LM.
Panggabay na Tanong:
Kailan ka huling nakatanggap ng sulat, mensahe sa email,
o sa cellphone?
Nasubukan mo na bang magpadala ng email na may
kalakip na mga dokumento?
2. Itala ang mga sagot ng mag-aaral sa pisara. Tanggaping lahat
ang sagot ng mga ito.
51

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

3. Iugnay ito sa paksang tatalakayin, Ang Pagsagot sa Email ng


Iba at Pagpapadala ng Email na may kalakip na dokumento
(attachment) o media file.
B. PAGLALAHAD
1. Ipagawa ang Gawain A: Ipasa ang Mensahe (Pass The Message)
(Tala: Maaari itong laktawan kung kulang ang oras.)

C
O

PY

a. Bumuo ng anim na pangkat. Pipili ng lider ang bawat


grupo.
b. Ipaliwanag ang pamamaraan sa pagsagawa ng Gawain
A sa LM.
c. Ipasagot sa mga mag-aaral ang mga pamprosesong
tanong.
d. Isulat sa pisara ang mga sagot ng mag-aaral. Tanggaping
lahat ang sagot ng mag-aaral.
2. Mula sa sagot ng mga mag-aaral, ibahagi sa kanila ang mga
paksang tatalakayin:

a. Pagsagot sa email ng iba


b. Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento
(attachments) at iba pang media files.
c. Ihanda ang mga mag-aaral sa pagganap ng mga gawain
sa LM.
Gawain B: Email Mo... Sagutin Mo

EP
E

Pangkatin ang klase sa anim na grupo.


Ipaliwanag ang mga prosesong gagawin sa pagsagot sa email
ng iba
(Dahil sa kakulangan ng computer at mababa o mahinang signal
ng internet (internet speed), maaaring isa o dalawang mag-aaral
lamang bawat grupo ang makagagawa ng sariling email account.
Ang ibang mga mag-aaral ay maaaring mag-obserba at magtala
sa kanilang kuwaderno ng proseso ng paggawa nito. Kung
walang internet access, ang guro ang magpapaliwanag gamit
ang kaniyang gawang visual aids sa paksang ito.) Maaari ding
gumawa ng powerpoint presentation ang guro sa pagtalakay
nito.

Gawain C: Pagpapadala ng email na may kalakip na dokumento



(Attach Mo Sa Email Mo)
Gamitin ang nabuong pangkat sa mga naunang gawain.
Ipagawa ang gawain sa bawat pangkat. Gabayan ang mga
mag-aaral sa paglakip ng dokumento at iba pang media file.
Tiyakin na magagabayan ang mga mag-aaral sa gawaing ito.
Tandaan na ang bilis na paggawa ng output ay depende sa
dami ng computer at bilis ng internet.
52
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Bigyang-diin ang kaisipan sa Tandaan Mo sa LM.

VI. PAGTATAYA:
Ipasagot sa mga mag-aaral ang sumusunod:
a. Pasagutan ang Subukin Mo sa LM.
b. Pasagutan ang Kaya Mo na Ba sa LM.

PY

(Bilangin ang mga mag-aaral na nagkulang sa kasanayan sa email


sa pagtatasa. Tukuyin kung anong mga kasanayan ang di nila
natutuhan at bigyan ng mga karagdagang gawain o reinforcement
activities hanggang sa ganap na matutuhan ito.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

TAKDANG-ARALIN:

C
O

Gamit ang dating pagpapangkat, maaaring ituloy ang gawain sa paglakip


o pag-attach ng dokumento at iba pang media files sa email. Ang mga
mag-aaral na nakagawa na nito ay maaaring gabayan ng mga kamagaral na di nagkaroon ng pagkakataong magawa ito.

Magpagupit ng mga larawan sa mga lumang magazine sa mga magaaral. Maaaring itoy gusali, produkto, lugar, at mga tao. Ipaliwanag na
ang mga larawang ito ay gagamitin sa susunod na aralin.

EP
E

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
http://www.netliteracy.orgwp-contentuploads201207Basic-Email-Skills
http://www.computerhope.com/issues/ch000887.htm
Computer Hope: How can I send an Attachment in E-mail?

I. NILALAMAN:

Ang pagguhit ay isang mabisang paraan upang maiparating ang
isang mensahe. Maaaring gamitin ang computer upang makabuo ng
larawan. Gamit ang drawing software, maaaring mapadali ang pagguhit,
pagkukulay, paggamit ng hugis, at pagdagdag ng text. Maliban sa
paglinang ng kakayahang teknolohikal ng mga mag-aaral, nalilinang din
nito ang pagiging malikhain ng mga mag-aaral.

53
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

II. LAYUNIN:
1. Nakatutukoy ng command buttons sa drawing tools o graphic software
2. Nakaguguhit gamit ang drawing tools o graphic software
3. Nagagampanan ang itinakdang tungkulin sa pangkatang gawain
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa: Pagguhit ng Larawan
K to 12 EPP4IE-Oi-19

Kagamitan:

computer na may drawing software

IV. PANIMULANG PAGTATASA:

PY

Sanggunian:

V. PAMAMARAAN:

C
O

Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo na Ba sa LM.

EP
E

Paalala sa Guro: Bilang halimbawa, ang araling ito ay gumagamit ng


MS Paint para sa Windows 7 version. Kung walang ganito, maaaring
gumamit ng ibang MS Paint version ngunit maaaring iba ang hitsura
ng interface nito. Maaring iba rin ang interface kung gagamit ng ibang
freeware. Siguruhin na ang software na gagamitin sa pagtuturo ay nakainstall sa kompyuter ng mga mag-aaral. Maaring panoorin ang mga video
tutorial sa Karagdagang Sanggunian sa ibaba para sa ibang version.
Mga alternatibong freeware na maaaring i-download:

LazPaint
Download site: http://lazpaint.en.softonic.com/
Tutorial video: http://tinyurl.com/lazpainttutorialvideo
Powerpaint (Trial version)
Download site: http://powerpaint.en.softonic.com/
A. PAGGANYAK
1. Magpakita ng ibat ibang larawan o gamitin ang mga larawan na
nasa LM.
2. Itanong sa mga mag-aaral kung ano-ano ang mensaheng
ipinararating ng mga larawan? Bakit mahalagang gumamit ng
larawan.
3. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahan nilang matutuhan
sa araling ito.

54
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

B. PAGLALAHAD

C
O

PY

1. Buksan ang graphic software na MS Paint. Ipakita sa mga magaaral ang interface nito. Talakayin ang mga bahagi ng MS Paint
interface.

EP
E

2. Gabayan ang mag-aaral sa pagtuklas sa maaaring gawin sa drawing


software na ito. Ipasunod sa mag-aaral ang mga hakbang 1-8 sa
Alamin Natin sa LM.
3. Ipasagot sa mga mag-aaral ang susunod na gawain sa pamamagitan
ng paggamit ng ibat ibang brushes at command buttons. Pagtugmain
ang output sa mga ginamit na command buttons. Itanong sa mga
mag-aaral ang mga pagbabagong nakita nila sa output sa pabagobagong brush na ginagamit.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

1. Ipagawa sa mga mag-aaral ang susunod na gawain gamit ang


kanilang natutuhan sa pagguhit sa computer. Magpagawa ng isang
digital painting na ipakikita sa isang Art Exhibit. Ipabasa sa mga
mag-aaral ang anunsiyo tungkol sa Art Exhibit.
2. Pangkatin ang mga mag-aaral. (Inirerekomenda na ang pangkat ay
bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat ng
pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
3. Pag-usapan ang huwarang larawan sa LM. Ipasagot ang mga
tanong.
4. Ipaliwanag sa mga mag-aaral na kailangan nilang magplano sa
gagawing output bago ito simulan. Hayaang gamitin ng mga magaaral ang Planning Pyramid para matulungan sila. Ang bawat
pangkat ay kinakailangang magpakita ng sketch ng kanilang plano
sa guro. Magbigay ng suhestiyon bago magsimula ang mga magaaral.
55

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

PY

Tala: May mga nakapaloob na panggabay na tanong sa planning


pyramid sa LM na maaaring sundan ng mga mag-aaral sa
paggawa ng inaasahang output.
5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa
dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga
mag-aaral ang mahahalagang aspekto nito upang magabayan sila
sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung
sa tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipagawa ang Digital Painting sa pamamagitan ng pagsunod sa mga
hakbang 1-7 sa Gawin Natin sa LM.
7. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang kanilang
output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist sa LM.
D. PAGSASANIB

E. PAGBUBUOD

C
O

Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mensahe ng kanilang larawan


tungkol sa kalikasan?

VI. PAGTATAYA:

Itanong sa mga mag-aaral: ano ang mahalagang natutuhan ninyo


tungkol sa paggamit ng aplikasyon sa pagguhit o drawing application?

EP
E

1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang Digital Artwork.


Magkunwari na ang computer lab ay isang Art Gallery. Ang bawat
pangkat ay pipili ng isang tagapagsalita na magpapaliwanag tungkol
sa output ng grupo. Ang ibang miyembro naman ay iikot sa ibat ibang
computer upang tingnan at magbigay ng feedback sa gawa ng iba.
2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang gagawing Gallery Walk. Habang
nag-iikot ang mga mag-aaral ay kailangang magbigay ng opinyon sa
iba gamit ang table sa Pagtataya na nasa LM.

VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:


1. Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM.
2. Magpadala ng digital photo ng magagandang tanawin sa mga magaaral.

KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
MS Paint Artist: http://tinyurl.com/painttutorialvideo1
Atle Solholm Tutorial: http://tinyurl.com/painttutorialvideo2
Using Paint: http://tinyurl.com/painttutorialtext
Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/
index.htm
56
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ICT
Aralin 20

PAG-EDIT NG LARAWAN GAMIT ANG BASIC


PHOTO EDITING TOOL

I. NILALAMAN:

PY


Ang kasanayan sa pag-edit ng larawan ay isa sa mga mahahalagang
kasanayang kinakailangan sa paggawa ng mga produkto gamit ang computer.
Ang mga larawan ay maaaring gamitin sa dokumento, presentasyon, at
maging sa spreadsheet. Mas magiging kaaya-aya ang larawan kung ito ay
mababago gamit ang tamang editing tools.
II. LAYUNIN:

1. Nakapag-eedit ng larawan gamit ang basic photo editing tool

C
O

2. Nakagagawa ng isang produktong maaaring pagkakitaan gamit ang


basic editing tool
3. Nakapagpapahayag ng pagkamalikhain sa pag-edit ng larawan
III. PAKSANG ARALIN:

Paksa: Pag-edit ng Larawan

Sanggunian: K to 12 EPP4IE-Oi-20

EP
E

Kagamitan: computer na may photo editing software

IV. PANIMULANG PAGTATASA:


Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK

Gamitin ang larawan sa LM. Ipatukoy sa mga mag-aaral ang


pagkakaiba ng dalawang larawan. Itanong sa mga mag-aaral
kung sila ay pamilyar sa larawang nabanggit. Ipaliwanag ang
mga layunin ng araling ito.

B. PAGLALAHAD
1. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagsagawa ng mga hakbang
1-6 sa Alamin Natin sa LM.
2. Itanong kung ano ang mga pagbabagong nangyari sa larawan.

57
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang diyalogo tungkol sa fiesta sa
Linangin Natin sa LM. Ipakita ang halimbawang larawan. Pagusapan ito sa pamamagitan ng pagsagot sa mga tanong.

PY

2. Bumuo ng mga pangkat. Inirerekomenda na ang pangkat ay


bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat
ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on.
Bigyan sila ng 5 minuto upang magplano ng kanilang gagawin.
Ipagamit ang Planning Pyramid sa LM upang makatulong sa
kanilang pagpaplano. Sabihin sa mga mag-aaral na ilagay ang
kanilang ideya sa Idea Board.

C
O

3. Aprubahan muna ang plano ng mga mag-aaral bago sila


magsimula. Gamitin ang pagkakataong ito upang matiyak ang
kakayahan ng mga mag-aaral. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay
ng marka sa mga mag-aaral. Ipabasa nang tahimik sa mga magaaral ang Project Rubric (na nasa dulo ng lahat ng LMs para sa
seksiyong ito). Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang mahahalagang
aspekto nito upang magabayan sila sa paggawa. Sabihin sa mga
mag-aaral na gamitin nila ang Project Rubric upang magabayan
sila sa paggawa ng output at kung paano sila bibigyan ng marka.
Maaari ding baguhin o gumawa ng ibang rubrik kung sa tingin
ninyo ay kinakailangan.

EP
E

4. Bigyan ng panahon ang mga mag-aaral na gawin ang kanilang


output. Ipasunod sa mga mag-aaral ang mga hakbang 1-6 na
nasa LM upang magabayan sila sa paggawa.

5. Matapos gawin ang output, sabihin sa kanila na gamitin ang


tseklist sa Balikan! sa LM, upang magabayan ang mga mag-aaral
upang lalo pang mapaganda ang kanilang output.

D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral: ano ang kabutihan ng turismo sa
isang bayan?

E. PAGLALAHAT
Paano nakatutulong ang kaalaman sa photo editing upang mas
maging epektibo ang isang produkto?

58
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

VI. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang mga sumusunod:
1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang disenyo.
Magkunwaring darating ang mga turista at kailangang ipakita nila
ang kanilang disenyo. Sabihin sa mga grupo na ang mga turista ay
maaaring magtanong tungkol sa magandang tanawin sa kanilang
lugar kaya dapat silang maghanda sa pagsagot.

PY

2. Maaaring mag-imbita ng mga guro o iba pang tao sa komunidad


na gaganap bilang mga turista upang mas maging awtentiko o
makatotohanan ang pagpapakita ng output. (Ang gawaing ito ay
maaaring gawin kung may oras pa.)
3. Ang mga pangkat ay magbibigay ng mungkahi sa isat isa.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

C
O

Ipagawa sa mga mag-aaral bilang takdang-aralin ang isa sa mga


gawain sa Pagyamanin Natin sa LM.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:

EP
E

MSPaint Artist (Tutorial video para sa lumang version ng MS Paint):


http://tinyurl.com/painttutorialvideo1
Atle Solholm Tutorial:
http://tinyurl.com/painttutorialvideo2
Using Paint:
http://tinyurl.com/painttutorialtext
Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/
index.htm

ICT
Aralin 21

PAGGAWA NG DOKUMENTO NA MAY LARAWAN


GAMIT ANG WORD PROCESSING TOOL

I. NILALAMAN:

Ang pagkakaimbento ng limbagan ay naging daan upang makapagparami
ng mga dokumento gaya ng aklat at iba pang babasahin. Sa makabagong
panahon, ginagamit ang computer upang mas mapabilis ang paggawa ng
mga dokumento. Ang mga dokumento ay mas madali ring nalalapatan ng
mga larawan gamit ang word processor. Nalilinang din ang kakayahan ng
mga mag-aaral sa pagsusulat at pagiging malikhain sa pamamagitan ng
paggamit ng ibat ibang word processing tools.

59
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

II. LAYUNIN:
1. Nakagagamit ng basic features ng word processing tools
2. Nakagagawa ng isang produkto gamit ang word processor
3. Nakapagbabahagi ng kaalaman sa paggamit ng word processor sa
iba
III. PAKSANG ARALIN:
Paksa:

Paggawa ng Dokumento na may Larawan Gamit ang


Word Processing Tool

Sanggunian: K to 12 EPP4IE-Oj-21
IV. PANIMULANG PAGTATASA:

PY

Kagamitan: computer na may word processing software


Ipasagot sa mga mag-aaral ang Kaya Mo Na Ba sa LM.

C
O

V. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
Ipabasa ang trivia na nakasulat sa LM. Maaari ding magbigay
ng karagdagang impormasyon tungkol sa pag-imprenta ng mga
dokumento. Maaari ding itanong sa mga mag-aaral ang kanilang
nalalaman tungkol sa nabanggit na paksa at ang katotohanan
nito.
B. PAGLALAHAD

EP
E

1. Magbalik-aral tungkol sa paggamit ng word processor. Itanong


kung anong mga output ang ginamitan nila ng word processor.
2. Gabayan ang mga mag-aaral sa paggamit ng word processor
habang sinusundan nila ang mga hakbang 1-14 sa LM.

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN
1. Magpakita ng mga larawan ng pagkaing Pilipino. Sabihin sa mga
mag-aaral na isa sa ating ipinagmamalaki ang galing natin sa
paghahanda ng masasarap na pagkain. Ipabasa sa mga magaaral ang teksto tungkol sa pagkaing Pilipino sa LM.
2. Ipakita ang halimbawa ng flyer sa LM. Maaari ding magpakita
ng mga totoong flyer. Pag-usapan ang halimbawang flyer sa
pamamagitan ng pagsagot sa mga gabay na tanong sa LM.
3. Ipangkat muli ang mga mag-aaral upang magplano ng kanilang
output. Inirerekomenda na ang pangkat ay bubuuin ng 2-3 magaaral lamang upang mabigyan ang lahat ng pagkakataon na
makagamit ng kompyuter nang hands-on. Ipagamit ang Planning
Pyramid sa LM upang maging gabay sa paggawa ng plano.
4. Tingnan ang mga nagawang plano at magbigay ng suhestiyon
kung kinakailangan. Ipagawa ang flyer kung naipakita na sa
60

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

plano ang mga hinihinging bahagi nito.


5. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na nasa dulo
ng lahat ng LMs para sa seksyong ito) upang magabayan ang
kanilang pagbuo ng output. Maaari ring baguhin o gumawa ng
ibang rubrik kung tingin ninyo ay kinakailangan.
6. Ipasunod ang mga hakbang 1-6 sa LM. Sila ay maaari ding
gumamit ng iba pang word processing tools o menu (gaya ng
page layout, text box, at iba pa) na hindi nabanggit sa mga
hakbang.

PY

7. Matapos mabuo ang flyer, pag-uusapan ng mag-aaral ang


kanilang output. Ipagawa ang mga kinakailangang pagbabago
sa flyer upang mas gumanda ito.
D. PAGSASANIB

E. PAGLALAHAT

C
O

Itanong sa mga mag-aaral: paano ninyo nagamit ang kaalaman


sa entrepreneurship sa araling ito?
Itanong sa mga mag-aaral: ano ang pinakamahalagang
natutunan ninyo sa paggamit ng larawan sa isang dokumento?

VI. PAGTATAYA:

Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

EP
E

1. Ang bawat pangkat ay magpapakita ng kanilang flyer sa iba


pang pangkat. Kung may printer at ink, maaaring i-print ang
nasabing flyer. Kung wala naman, gamitin ang computer upang
maipakita ang output ng bawat grupo.

2. Sabihin sa mga mag-aaral na sila ay magpapakita ng kanilang


produkto sa isang Pinoy Food Bazaar. Ipaliwanag sa mga magaaral kung ano ang food bazaar at ano ang layunin nito. (Ang
food bazaar ay isang event na maaaring itinda ang ibat ibang
uri ng pagkain. Pinupuntahan ito ng mga tao sa komunidad
at maging ng mga turista upang bumili). Sa proyektong ito,
maaaring maghanda ang mga mag-aaral ng tunay na pagkain
at itinda ito sa mga mag-aaral, guro, mga magulang, at iba pang
kasapi ng komunidad. Kung hindi naman ito posible, maaari na
lamang magkunwari ng pagkakaroon ng food bazaar sa silid.

3. Gamitin ang food flyer sa pagkumbinsi sa iba para bilhin ang


mga paninda. Maaaring pumili ng mga mag-aaral sa ibang
grupo, mga guro, o mga magulang upang magtanong tungkol
sa ginawang flyer ng grupo.
61
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

4. Gamitin ang rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.


Siguruhing naipakita ito sa kanila bago sila magsimula sa
kanilang mga gawain upang magsilbing gabay.
VII. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN
Ipasagot ang mga tanong sa pagyamanin natin.
KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Baycon Group -http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.html
Amir Parmar Channel- https://www.youtube.com/watch?v=3Fa7qJdEWc4
ICT
Aralin 22

PY

PAGGAWA NG REPORT GAMIT ANG WORD


PROCESSING APPLICATION

C
O

I. NILALAMAN:

II. LAYUNIN:

Isa sa mga pangunahing output na hinihingi sa mga mag-aaral sa


ibat ibang asignatura ang ulat o report. Ang isang report ay naglalaman ng
ibat ibang impormasyon at datos. Mas mapapadali ang paggawa nito kung
gagamitan ito ng word processor. Mas nagiging malinaw ang pagpapakita
ng datos kung ito ay gagamitan ng tsart, table, at larawan.

EP
E

1. Nakagagawa ng report na may table, tsart, at larawan gamit ang word


processor
2. Nakasusulat ng malinaw at mapanghikayat na report
3. Naipaliliwanag ng mahusay ang ideyang pini-present

III. PAKSANG ARALIN:


Paksa:
Paggawa ng Ulat o Report Gamit ang Word Processing
Application

Sanggunian: K to 12 EPP4IE-Oj-22
Kagamitan: computer na may word processing software

IV. PAMAMARAAN:
A. PAGGANYAK
1. Magbalik-aral sa mga nagdaang aralin. Pumili ng mga mag-aaral
upang ipakita ang kanilang kasanayan sa paggawa ng sumusunod:
a. paggawa ng table
b. paggawa ng tsart
c. pag-edit ng larawan gamit ang graphic tool o software
d. pagbukas ng bagong dokumento
62

All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2. Itanong sa mga mag-aaral kung pamilyar sila sa mga proyekto ng


kanilang Supreme Pupil Government. Ano-ano ang tungkulin ng
SPG upang makatulong sa mga mag-aaral?
B. PAGLALAHAD

C
O

PY

1. Ipabasa sa mga mag-aaral ang Alamin Natin sa LM.


2. Ipaliwanag sa mga mag-aaral ang inaasahang output mula sa
kanila sa pagtatapos ng araling ito.
3. Ipaliwanag ang nilalaman ng isang business proposal.
4. Talakayin ang halimbawa ng business proposal sa LM.Ipasagot
ang mga tanong ukol dito.
5. Pangkatin ang mga mag-aaral. Inirerekomenda na ang pangkat
ay bubuuin ng 2-3 mag-aaral lamang upang mabigyan ang lahat
ng pagkakataon na makagamit ng computer nang hands-on).
6. Gabayan ang mga mag-aaral sa pagpaplano ng kanilang proyekto
sa pamamagitan ng pagsagot sa mga katanungan na nasa LM.
7. Gumamit ng rubrik sa pagbibigay ng marka sa mga mag-aaral.
Ipabasa nang tahimik sa mga mag-aaral ang Project Rubric (na
nasa dulo ng lahat ng LMs para sa seksiyong ito). Ipaliwanag
sa mga mag-aaral ang mga mahahalagang aspekto nito upang
magabayan sila sa paggawa. Maaari ding baguhin o gumawa ng
ibang rubrik kung sa tingin ninyo ay kinakailangan.
8. Sabihin sa mga mag-aaral na gumawa ng balangkas para sa
gagawing ulat o report. Ilagay ito sa kahon sa LM.

EP
E

C. PAGPAPALALIM NG KAALAMAN

1. Bilang panimula, ipagawa sa mga mag-aaral ang kanilang


plano sa pamamagitan ng paghahanda ng mga gagamiting
materyales tulad ng digital photo. (Iminumungkahi na bigyan
ng pagkakataon ang mga mag-aaral na kumuha ng kanilang
sariling larawan. Maaaring gumamit ang mga mag-aaral ng isang
tapos na produkto o finished product upang magsilbing modelo
sa pagkuha ng larawan. Tulad ng halimbawa na nasa LM, ang
mismong produkto ay binili lamang at hindi na kinakailangang
lutuin o gawin pa).
2. Ipagawa ang mga hakbang 1-9 sa mga mag-aaal sa LM.
3. Maglaan ng 5 minuto upang balikan ng mga mag-aaral ang
kanilang output. Ipasagot sa mga mag-aaral ang tseklist na nasa
LM.

D. PAGSASANIB
Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang katangian ng isang
entrepreneur?
63
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

E. PAGLALAHAT
Itanong sa mga mag-aaral: Ano-ano ang mga dapat tandaan sa
paggawa ng ulat o report?
V. PAGTATAYA:
Ipagawa sa mga mag-aaral ang sumusunod:

PY

1. Ang bawat grupo ay magpapakita ng kanilang ulat. Sa unang


pagpapakita ng output, magkakaroon ng gallery walk upang
mabigyan ng pagkakataon ang ibang mag-aaral na makapagbigay
ng puna sa gawa ng iba. Maglaan ng 15 minuto para rito.

C
O

2. Sa ikalawang pagpapakita ng output, ipakikita nila ito sa buong klase.


Maaaring mag-imbita ng opisyales ng SPG o ibang guro upang mas
maging makatotohanan ang presentasyon.
3. Bigyan ng dalawang minuto ang bawat pangkat.
4. Gamitin ang rubrik upang magsilbing gabay sa pagbibigay ng marka
sa bawat pangkat.

VI. PAGPAPAYAMAN NG GAWAIN:

EP
E

Ipagawa ang mga iminumungkahing output na matatagpuan sa LM .


KARAGDAGANG SANGGUNIAN:
Baycon Group-http://www.baycongroup.com/word2007/03_word2007.
html

Amir Parmar Channel-https://www.youtube.com/


watch?v=3Fa7qJdEWc4
Intel Skills for Success-http://schoolnet.org.za/sfs/3_Getting_Started/
index.htm

64
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

Ito ang rubrik na maaaring gamiting gabay sa paggawa ng mga


produkto/proyekto ng mga mag-aaral. Maaari ding magbigay ng panibagong
rubrik ang guro.

Umuunlad

Nagsisimula

Nakalikha
kami ng
napakaorihinal na
produktong
nagpapakita
ng aming
mga kakaiba
at malikhaing
ideya.

Nakalikha kami
ng orihinal na
produkto na
nagpapakita ng
aming sariling
ideya.

Nakalikha kami
ng bahagyang
orihinal na
produkto na
nagpapakita ng
aming sariling
ideya.

Ginawa namin
ang produkto
mula sa
halimbawa o sa
gawa ng iba.

Ang aming
gawa ay
nagpapakita
ng aming
kagalingan
sa paggamit
ng teknikal
na
kakayahan
na kailangan
sa paggawa
ng produkto.

C
O

PY

Marunong

Pagka-orihinal

Ang aming
gawa ay
nagpapakita na
kaya naming
gamitin ang
aming teknikal
na kakayahan
na kailangan
sa paggawa ng
produkto.

Ang aming
gawa ay
nagpapakita na
kaya naming
pagbutihin
pa ang aming
teknikal na
kakayahan na
kailangan sa
paggawa ng
produkto.

Ang aming
gawa ay
nagpapakita
na kailangan
namin ng
tulong upang
magamit ang
teknikal na
kakayahan na
kailangan sa
paggawa ng
produkto.

EP
E

K
A
T
E
G
O
R
Y
A

Nakaaangat

Kakayahang Teknikal

ANTAS

65
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

ANTAS
Nagsisimula

Naiparating
namin ang
mensahe
dahil sa aming
pagpili ng
kulay, laki,
salita, at iba
pang detalye.

Bahagyang
naiparating
namin ang
mensahe
dahil sa aming
pagpili ng
kulay, laki,
salita at iba
pang detalye.

Ang aming
pagpili ng
kulay, laki,
salita, at
iba pang
detalye ay
nakasasagabal
sa
pagpaparating
ng mensahe.

Nagtutulungan
kami upang
magplano,
gumawa, at
magbahagi
ng aming
produkto.
Nagsikap kami
sa kaniyakaniyang parte
at tinulingan
ang iba ng
madalas.

EP
E
D

PY

Umuunlad

C
O

Nagtutulungan
kami nang
husto upang
magplano,
gumawa, at
magbahagi
ng aming
produkto.
Nagsikap kami
sa kaniyakaniyang parte
at tinulungan
ang iba sa
lahat ng oras.

Marunong

Pakikipag-ugnayan sa mga Manonood

K
A
T
E
G
O
R
Y
A

Malinaw
naming
naiparating
ang mensahe
dahil sa aming
pagpili ng
kulay, laki,
salita, at iba
pang detalye.

Pakikipagtulungan sa Iba

Nakaaangat

Medyo
nagtutulungan
kami upang
magplano,
gumawa, at
magbahagi
ng aming
produkto.
Nagsikap kami
sa kaniyakaniyang parte
at tinulungan
ang iba
paminsanminsan.

Hindi kami
nagtutulungan
upang
magplano,
gumawa, at
magbahagi
ng aming
produkto.
Gumawa kami
nang kaniyakaniya.

66
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means electronic or mechanical including photocopying without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

You might also like