INTERNET I

NJEGOVI SERVISI
Microsoft Internet Explorer
Microsoft Outlook

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

INTERNET

Mrea svih mrea

Klijent/server model
Razliiti servisi multimedijalne Web stranice,
elektronska pota, diskusione grupe, razmena
datoteka
Protokoli za prenos podataka
Internet servis provajderi (ISP)

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Klijent/server model

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Protokoli za prenos podataka

HTTP (Hypertext Transfer Protocol) omoguava

pregledanje sadraja Web stranica
FTP (File Transfer Protocol) omoguava prenos
datoteka sa udaljenih lokacija
POP3 (Post Office Protocol) omoguava primanje
elektronske pote
SMTP (Simple Mail Transport Protocol)
omoguava slanje elektronske pote

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Internet adresa

URL (Uniform Resource Locator) adresa Internet resursa

ftp://ftp.cdrom.com

http://www.mfkg.kg.ac.yu
Struktura Internet adrese:

protokol (http ili ftp)

naziv sadraja

domen (npr. gov., com., .edu, .org, .sr, )
Primeri: www.google.com, www.yahoo.com, www.nasa.gov,
www.cornell.edu, www.bbc.co.uk, www.krstarica.co.yu,
www.tango.org.yu, www.mfkg.kg.ac.yu, www.ptt.yu,
www.volkswagen.de

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Pristup Internetu

ISP (Internet Service Provider ) pravno lice koje

korisnicima prua uslugu povezivanja na Internet
Mogui naini povezivanja:
modemska veza

ADSL

kablovski Internet

wireless veza

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Bezbednost

Zatiene web strane lozinka i HTTPS

Digitalni sertifikati
Enkripcija
Virusi
Spam i prevare
Firewall hardverska i softverska zatita

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Programi za pregledanje sadraja

Interneta

Internet brouzeri
Najpoznatiji:
Microsoft Internet Explorer

Mozilla Firefox

Netscape Navigator/Communicator

Opera

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Radno okruenje programa MS IE6

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

Podeavanje parametara programa

MS IE6

Izborom opcije Tools,

Internet Options... iz
glavnog menija

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

10

Kretanje Internetom

Pristupanje Web stranama se vri unosom URL adrese u

polje Address Internet Explorer-a
Kretanje izmeu razliitih Web strana upotrebom
hiperlinkova
U samom IE6 mogu se koristiti dugmad za navigaciju Back
i Forward za vraanje na prethodno poseene Web stranice
Kategorija Favorites omoguava korisniku brz pristup
omiljenim Web stranama
Kategorija History omoguava pristup prethodno poseenim
Web stranama

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

11

Upotreba pretraivaa

Internet servisi za pretraivanje:

Google (www.google.com)

Yahoo (www.yahoo.com)

MSN Search (search.msn.com)

Lycos (www.lycos.com)

Krstarica (www.krstarica.com)

Pogodak (www.pogodak.co.yu)

Yu Search Engine (www.yusearch.com)

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

12

Rad sa Internet pretraivaem

Unos kriterijuma
Klik na dugme Search
Pregled rezultata
pretraivanja
Svaki pretraiva
ima svoju bazu
za pretraivanje

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

13

tampanje Internet sadraja

Podeavanje parametara strane:

izborom opcije File, Page Setup iz glavnog menija

tampanje:
izborom opcije File, Print iz glavnog menija

klikom na ikonu Print na paleti alata

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

14

ELEKTRONSKA POTA

Brza, jednostavna i jeftina komunikacija sa bilo

kojom lokacijom u svetu
Savremen nain komunikacije koji postaje i
uobiajen nain poslovne komunikacije
Poruke stiu gotovo trenutno na bilo koju lokaciju
koja ima pristup Internetu
Izuzetno jeftin nain komunikacije
Ne zavisi od vremenske zone u kojoj se nalaze
poiljalac i primalac

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

15

Koncept i terminologija

E-mail adresa korisniko_ime@ime_servera

milankg@yahoo.com,

zk5@kg.ac.yu,

ilic.ivan@ptt.yu

Svaka adresa je jedinstvena

Postoje servisi za elektronsku potu kod lokalnih
ISP, ali i Web bazirani servisi

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

16

Mrena etika u korienju e-maila

Koristiti kratke i precizne naslove e-mail poruka

Pri pisanju poruka koristiti pravopisna pravila da
poruka ne bi bila naporna za itanje
Poruke treba da budu kratke i saete
Sadraj poruka treba da bude pravopisno i gramatiki
korektan
Ne davati tue e-mail adrese treim licima bez
odobrenja (voditi rauna o privatnosti drugih)
Ne odgovarati na spam poruke

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

17

Programi za rad sa elektronskom

potom

Koriste se za rad sa servisima za elektronsku potu

kod lokalnih ISP-a
Microsoft Outlook
Microsoft Outlook Express
Netscape Communicator
TheBat

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

18

Radno okruenje programa MS

Outlook

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

19

Slanje i primanje poruka

Izborom opcije Tools, Send/Receive iz glavnog

menija
Klikom na ikonu Send/Receive na paleti alata
Poruke koje se primaju smetaju se u direktorijum
Inbox, a one koje se alju nalaze se u Outbox-u.
Poslate poruke se smetaju u direktorijum Sent
Items

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

20

Pregledanje pristiglih poruka

Inbox potansko sandue

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

21

Kreiranje novih poruka

Izborom opcije File, New, Mail Message

Klikom na ikonu New
na paleti alata

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

22

Prosleivanje poruka i odgovaranje

na primljene poruke

Prosleivanje poruka Forward:

klikom na odgovarajui ikonu na paleti alata

izborom odgovarajue opcije iz grupe Action iz glavnog
menija

Slanje odgovora na primljenu poruku Reply:

klikom na odgovarajui ikonu na paleti alata

izborom odgovarajue opcije iz grupe Action iz glavnog
menija

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

23

Upravljanje porukama

Neeljenu elektronsku potu treba odmah brisati

Kreirati direktorijume za grupisanje poruka i
rasporeivati poruke u njih
Brisati ili arhivirati stare poruke
Koristiti listu adresa (Address Book) za elektronsku
potu

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

24

Address Book

Izborom opcije Tools, Address Book

Klikom na ikonu Address Book
na paleti alata

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

25

Web bazirani servisi za elektronsku

potu

Omoguavaju proveravanje i slanje e-mail sa bilo

koje lokacije u svetu koja ima pristup Internetu
Za razliku od ogranienih mail box-ova koje nude
lokalni ISP, pruaju mogunost korienja velikih
mail box-ova (neki nude i vie od 1GB)
Najpoznatiji:
mail.yahoo.com

gmail.google.com

www.hotmail.com

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

26

Gmail mail servis

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

27

Gmail Inbox

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

28

Yahoo mail servis

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

29

Yahoo Inbox

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

30

Yahoo Compose

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

31

HTML

HTML = Hyper Text Markup Language

HTML datoteka je tekstualni dokument sa
markerima, tzv. markup tags
Tagovi govore brauzeru kako da prikae sadraj
Ekstenzija datoteke je .html ili .htm
HTML dokument se pravi obinim editorom npr.
NOTEPAD ili naprednijim alataima npr.
FRONTPAGE
WORD (SaveAs WebPage)

OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

32

Jednostavan HTML dokument

<html>
<head>
<title>Naslov strane</title>
</head>
<body>
Jednostavan html dokument. <b> Ovo je bold</b>
</body>
</html>
Snimiti dokument kao proba.htm
Pogledajte www.w3schools.com/html
OKTOBAR 2005

Nenad Grujovi / RAUNARSKI ALATI

33