OCAK 2014

52.say

Tasavvuf Kltr Dergisi

hz. mevlna

EDTRDEN...
Efendim hogeldiniz, saflar getirdiniz...
Bu ay dergimizin konusu her zamanki gibi, Allah ak, Allah bir koca
sultan, lemlere rahmet bir retmen, bir mrid, hepimize rnek bir renci,
bir mrid
En ok Her ilmi, her eyi bildiini sandnda bilmediini hocasndan renen
Onun sylediine iman eden Onun syledii ile amel eden Ona verdii
szden bir nefes, elbette yine Onun himmetiyle dnmeyen ve dndrmeyen
bir koca sultan
Ahde vefs ile, edebi ile, samimiyeti ve giyindii hli ile evltlarna, rencilerine
dima rnek olan... Kanndan gelmekle deil, yolundan gelmekle ancak Ona
evlt olunabileceini anlatan, yaayan, yaatan bir rahmet sultn...
O yle mnbit (bereketli) bir toprak ki grd her trl mumeleye, ezya,
cefya, vefszla, yalancla aldrmadan, her trl isimde ve merepte
tohumu barna alan, grd ar mumelelere karsnda bile, iine ald
tohumdan vazgemeyen yle ki tohum ondan vazgese de Biz iimize
aldmzdan vazgemeyiz diyebilecek kadar karlksz veren, tevzu ile
yorulmu bir toprak... Bununla beraber koynundaki her tohuma, ayn
vericilikte, ayn yaknlkta olan... Birletirici, Allahn ona ltfettii su gibi
vazgeilemez olan Ondan ald ilmi datmakta ok mert olan... Bunun
yannda tohumdan sadece birazck gayret isteyen, bu syede onun filizlenmesi
iin elinden geleni yapan. Tohumu her trl dnya artlarndan koruyan...
Yetitirdii tohum filizlendiinde, gne gibi sonsuz diriltici klar ile onu
kuatan Gsnde ana st besleyicilii ve deta anne efkati ile onu sarp
sarmalayarak byten... Serpilmesini ayn mtebbesim klar ile ihy eden

Sadece bir ay, bir gn, bir nefes deil, dim, her nefes Onunla olan, gayrette,
hizmette, mit etmekte, retmekte ve renmekte srt- mstakimde olan
Bir aya eriatte, dier aya ile yetmi iki millet dolaan Yetmi iki dili bilen,
dolaysyla Hz. Sleyman gibi her merebin dilini konuup, anlayan... Ney gibi
kendinden gemi Hakly yani Hak ile olan bilen, bildiren... Hak ile bir olup
Onun sesini veren... Yegne ahsiyet sahibine kul olan...
Yolundan gelenleri her trl tehlikelere, benlik ukurlarna kar uyaran,
koruyan... Rabbinin Ona verdii grevden bir nefes vazgemeyen ve kendi
cann bu yolda dnmeden veren... Mereplerin her trl gnah, hats ve
kusuruna ramen dim Ne olursan ol gel! diyen. Denizler mrekkep, aalar
kalem olsa yazlamayan, anlatlamayan, bir kul, bir renci, bir retmen...
O, Cemlin nru, vefnn, akn, teslimiyetin, samimiyetin, imann, ilmin
kblesi ve tecellisi olan Hz. Allahn benim sevdiim diye tanmladklarndan
bir byk Rahmet: Hz. Mevln
Bu saymzda gnlmz yettiince, dilimiz dndnce, kstl akllarmz ve
kaplarmz lsnde Onu anlamaya ve anlatmaya altk. Kusurlar bizlere
ve elbette gzellikleri derginin sahibine ait olarak huzrunuzdayz.
Hogeldiniz, saflar getirdiniz.
Yosun MATER

SOHBETLER

Mevln Hazretleri, kendisini ziyarete gelen bir papaz kapya kadar tey
ettikleri zaman, bunun sebebini soranlara Ben onun sfat ve mevkiine
deil, ona bu vazifeyi veren Hakk'a hrmeten bu mumeleyi gsteriyorum
diye cevap verir.

Siz de, neden herkesin mutlaka kendi merebinizde olmasn istiyorsunuz

ve istediinizi bulamaynca da ayplyorsunuz? Siz onu aypladnz gibi,
onun da sizin hlinizi beenmeyecei tabidir. Mesel bz kimseye iyilik
yapmak, tokat vurmak gibi gelir. yilikten holanan kimseye fenlk etmek,
ne trl tesir ederse, ktlkten holanan kimseye de iyilik ayn tesiri
yapar, nk istdat ve anlay ona elverilidir.

Buna karlk Mdem ki herkes bir vazife ile mkellef ve memurdur

diyorsunuz, o hlde fenlk yapanlar neden cez gryor? diyecek olursanz,
ite bu suliniz ile ortaya nzik ve ince bir mesele km olur. yle ki
Cenb- Hakkn birbirine zt isimleri vardr. Mesel Muiz olduu gibi Mzil
de vardr. Hd olduu gibi Mdil de vardr. Afv olduu gibi Mntakim de
vardr. Bu isimler, isimlerin kll olan Cenb- Hak'tan y Rabb, bize bu
isimlerin gereini yerine getirebilmek iin bir zuhur yeri ihsan et! diye
niyazda bulunarak birer vcut istediler. Cenb- Hak da bu taleplerini yerine
getirdi ve her bir isim bir mazhara, bir vcda brnd.
O halde, kahr yaptn vakit, karnda Mntakim isminin zuhrunu bekle...
Evet, bir kimseye fenlk yaparsan intikam alc isim hemen karna gelir.
Onun iin zulm yapan neden cezasn bulur? diyemezsin. nk zlime
kar dil ismi vardr.
Eer bu kaideyi bilirsen, niin, neden byle oluyor? Filn kimse neden
byle yapyor? diyemezsin. te bu noktadan l faile illallah, l mevcde
illallah, yni Allah'tan baka fil ve mevcut yoktur, mns kar.
Neden bu kimse byle hareket ediyor, ben olsam byle yapmazdm...
demek abestir. Yapamazsn, nk sen o isme mazhar deilsin. Mesel
Allah seni Muiz yni zzet ismine lyk etmi, Mzil ismine deil...
(Ken'an Rif, Sohbetler, Kubbealt Neriyt, 2000, s. 135-136)

- Hak'tan ayan bir nesne yok, gzszlere pinhan imi, szyle ifde olunan
gizlilik Hakk'n kskanl deil midir?
- "Evet... Allah'n gizli srlarn yine Allah'n gayreti yni kskanl gizler.
Bir erkein karsn nmahrem bir erkekten kskanp saklamas gibi...
Mridin de hakkati meydandadr, aikrdr. Fakat kendini herkese bildirmez.
Nitekim Hazreti Mevln da Ben bir pergerim. Bir ayam eriatta durmakta;
dier ayamla yetmi iki milleti dolarm buyurur ve yine Bende olan
gizlemek iin onlar ile beraber grnrm. Papazla papaz, hoca ile hoca,
ocukla ocuk olurum. Fakat bunlarn hibiri deilim. Hem de hepsiyim, der.
Bu, adet, mavi boncuk kimde ise benim gnlm ondadr. Yni herkes kendi
zanmnca benim yrim oldu, meselesi gibidir."
(Ken'an Rif, Sohbetler, Kubbealt Neriyt, 2000, s. 217)

*****
Allah gizli deildir. Ondan baka bir ey yoktur ki gizli olsun. Her ey o, her
grdn Hak... Gizlilik yok... Gizlilik sende, grmemezlik de sende... Eer
sana Allah' gstermeyen vcdunu, yni mevhum varln ortadan
kaldrrsan, Hakkn gizli olmadn anlarsn. Hak'tan ayan bir nesne yok
/Gzszlere pinhan imi.
Sen gzsz olduun, kr olduun iin Hakk' gremiyorsun. Ayplanmaz. Bir
kre, niin gnei grmyorsun? denemez. nk krdr. Allah, grnen
hereyle kendini gstermi, gizlememi ayan et-mitir. Fakat bunu herkes
gremez. Zr grmek iin istdat sahibi deildir. u da var ki, bir kimsede
zamanla o istdat ve kabiliyet imkn geliebilir ve evvelce anlayamadn
duyamadn anlayp hissedebilir.
Mesel Mesnev okuyorsunuz. Bazen birinci defa okuduunuzda
anlayamadnz bir mn, ikinci veya nc okuyuta sizin iin gerek
mnsn gsterebiliyor. Ve mesel ortadan, hakikate mteallik bir sz
sylyorum. Ak, Trke, rumuzlu falan deil... Yz kii iinde ya ya drt
kii anlyor. st taraf ise dinledii halde, btn iittikleri kulaklarna
girmeden dklp gidiyor.
(Ken'an Rif, Sohbetler, Kubbealt Neriyt, 2000, s. 394-395)

klarn Kblesi
Mevlnadr...
Aralk ay, Hz. Mevln ile zdelemi
bir ay eb-i Arus dolaysyla Hz.
Mevln bir kere daha yd edilmi ve
kendilerinin mnsnn feyzinden
istifde edilmi oluyor. Biz de bu
vesileyle Cemlnur Sargut Hocamzla
Hz. Mevln zerine sohbet ettik.

cemlnur sargutla sylei

Mge Doan: Hocam, her sene olduu

gibi dnyann drt bir yanndan gelen
binlerce insan eb-i Arusu idrak etmek
niyetiyle Konyadayd. eb-i Arusun
mnsn aar msnz bize?
Cemlnur Sargut: eb-i Arus, Hz.
Mevlnnn tasavvuf bak as ile
lmn ne kadar gzel birey olduunu
bize tekrar rettii ve lme bak
deitirdii bir isim. Yani kendi lmn
dn gecesi olarak adlandryor.
Kendileri buyuruyorlar ki, ana
karnndaki ocuk nasl karndan kmak
istemez de o karndaki hayat ok gzel
ve yegne hayat olarak dnrse,
dnyaya geldiinde de eskiden ne dar
yerdeymiim diye zlrse lm de ana
karn gibi olan dnya skntsndan
kurtulup gerek hakikate ve sonsuz
derinlie kurtulma ve kma mcersdr. Sultan Veled de leceini hissettii
zaman ok kr, bu gece vcdumdan
kurtuluyorum diyor. Demek ki lm
tandn zaman, Allahn sevgili ile
kavumas ve birlemesi olur. Btn
mrnce beklediin bir eyin
gereklemesidir. Artk o kii iin en

byk ltuftur ama tabi Allahn

bilmeyen, tanmayan, nereye gideceini
idrak etmeyen iin en korkun, en ac,
en skntl bir eydir. Dolaysyle Allah
bilmek, tanmak, iman etmek, Allah
akn hissedebilmek her trl sknt ve
belya kar il gibidir.
Mnev byklerimizin ne kadar zevkle
gittiklerini grdmz zaman onlarn
lmlerinde ayn zevki biz tadyoruz.
Bunun yannda imanl olmayanlarn da
lmemek iin yaptklar gayretleri
grnce gerekten bu dnyann yegne
frsat olduunu insan bir kere daha
hissediyor. lm ok gzel bir ey ama
inaallah idrak edilsin, nemli olan o.

Allaha ulamada
elimizdeki yegne silh,
aktr
Mge Doan: Hz. Pr denince aklmza
hemen ak geliyor; zaten kendilerine
Kbetl Uak, yani klarn Kbesi
deniyor. Neden? Ak anlayndan biraz
bahseder misiniz?
Cemlnur Sargut: Bir kere tarikatlerin
hepsinin Allaha giden birer yol olduu
dnlrse, her yolun da bir metodu
vardr. Bu, eitli dillerde eitim yapan
okullarn ayn dersleri rettii halde
farkl metodlar kullanmasna benzer.
Mevlevliin metodu aktr. Aslnda ak
btn tarikatlerin, btn yollarn
erimesi gereken son noktadr. Ayn
zamanda da balang noktasdr. Ama
bazs aka tevz ile eriir, bazs ilim

ile eriir, bazs da direkt k olarak eriir.

Tabi direkt k olmak, yollarn en
kolaylarndan biridir. nsan huzra,
mutlulua, sonsuz rahatla kavuturur.
Dnya dertleri ve skntlarndan insan
kurtarr. Mevln, yolun byle olduunu
bize reten bir sultan. Kendisi de akla
Allah bulmu. Yani aktan nce limmi,
aka kavuunca da hakikaten muk
olmu. km, muk olmu. Zlimlikten
kurtulmu, hakiki insan seviyesine
ykselmi. Onun iin diyor ki Allaha
ulamada elimizdeki yegne silh, aktr.
O yzden de klar, Onun yntemini
kullandklar iin O, klarn Kbesi yani
ak noktas oluyor. Buradan da anlalyor
ki, mukluk akn kendisidir ve insanlar
ona ulamaya gayret ederler. Mevlnnn,
ak Hz. emsden rendii de muhakkaktr ve hi tartlmaz, zir Hz. ems var
myd, vcud muydu, oras bile tartlr.
Ama Allahn tam ak enerjisi ile tecellisi
rahmet sfat idi ve yadrd Mevlnnn
zerine Dolaysyle de Onun hakikate
ermesine sebep oldu. Bu yzden de
klarn kblesi Mevlndr.
Mge Doan: Dnyann drt bir yanndan
insanlarn akn akn ona ekilmesinin
sebebi de bu ak
Cemlnur Sargut: Ak ve akn getirdii
yan geler Mevlnya ekimi kolaylatryor. Ak olduu zaman, her ey
sevdiinin bir paras olduu iin herkesi
sevmeye balyorsun. te bu hogry
getiriyor. Hogr geldii zaman kusur
grmemek ve bakas gibi dnmemek
yani kimseyi tekiletirmemek zuhur
ediyor. Herkesin kendinin bir paras

Hz. ems var myd,

vcud muydu, oras
bile tartlr. Ama
Allahn tam ak
enerjisi ile tecellisi
rahmet sfat idi ve
yadrd Mevlnnn
zerine Dolaysyle
de Onun hakikate
ermesine sebep oldu.
Bu yzden de klarn
kblesi Mevlndr.

olduunu dnyorsun. Mesel bir

vcud ierisinde nasl bir barsak varsa,
gz varsa, bize zarar veren insan da
vcudumuzun barsa gibi dnyoruz ve o olmasa vcudun almayacan idrak ediyoruz. Dolaysyle akn
getirdii hogr, akn getirdii gzel
bak, akn getirdii herkesi ve hereyi
sevebilme kabiliyeti mecbren insanlar
bir araya topluyor. Tpk Allahn rahmet
ve rahman isminde toplad gibi.

cemlnur sargutla sylei

Ledn ilmin getirdii,

infaktr
Mge Doan: Biraz da ilim anlayndan
ve Konev Hazretleri ile olan ilikisinden
bahsedebilir miyiz?
Cemlnur Sargut: Hz. Mevln tabi ki
nce ilimle Allah bulmaya alm bir
sultan. Mesel Burhaneddin Trmiz
Hazretleri ve babasnda da felsef bir
ilim anlay yok. Ledn ilme meyil var
fakat ledn ilmi elde etmek iin tpk
Msr Niyz gibi nce madd ilimlerden
de gemesi gerektiine inanmlar.
ahsen cizne ben de evldma Allah
ak retmeden nce bunu yapmay
tercih ederdim. Hani mehur resim
hikyesi var ya Hz. Mevlnnn... ki
duvara resim yaplm Bir tarafa
inliler inanlmaz gzel bir resim
yapmlar, dier taraftaki duvar ise
Trkler sadece yontmular ve sonuta
perde aradan kalktnda bu muazzam
gzel resim, yani Allahn sonsuz gzellii
gibi olan her rengi kapsayan resim, br
duvarda, yani yok olmu Peygamberin
gnlnden aksedince ortaya aheser

km. Msr Niyz bu resim hikyesini

yle anlatyor ve diyor ki bu hrikulde
gzel, inlilerin yapt resim, madd
ilimdir ve o yontulmu bir kalbde
aksettii zaman ledn ilim hline dner
ki ortaya aheser kar. imdi Mevlnda byle bir zuhrat olmu yani btn
rendii ilimler ems syesinde ledn
ilim hline dnm.
Mge Doan: Peki emsin onun btn
kitaplarn atnn i mns da bu
mudur?
Cemlnur Sargut: Yani Onun orada
kalmamas gerektiini ve Onu
yontulmu kalbe aksettirip ledn ilme
dndrmesi gerektiini retiyor. Ve
tabi, ledn ilimde hibir eye
taklmamak gerektiini bize retiyor.
Hereyi infak etmesi ve hereyi
kendinden vermesi gerektiini bize
retiyor. Yarn korkusunu verecek,
kendi ilmini verecek, bilgisini verecek.
Yani ledn ilmin getirdii infaktr.
Dolaysyle Mevln, o ilmi rendikten
sonra, yani ak ilmini rendikten sonra
kendini sorguluyor. Artk daha fazla ilim
renmesem mi, ilim artk bana kstek
mi oluyor diye dnmeye balyor. Yani
Onun sonsuz Allah ilmini renmeye
baladktan sonraki ikilemleri de var.
Onlar da bize ok rnek oluyor, yani
rendiim eyler beni engelliyor mu,
bende tevzuumu yok edecek derecede
bir bilgi, bilim havas yaratyor mu gibi.
Bu bakmdan kendimizi devaml
sorgulamamz gerektiini de Mevln
bize retiyor. Yani orada hi
taklmamamz ve hereyi amamz
gerektiini retiyor.

Konev ile ilikisine gelince... Konev daha

ilm bir sultan ama Onun ilminde de
ledn ilim var. nk bn Arab, ledn
ilme sahip ve Konev de yle. Ama
Konevnin ilminin iinde eriat daha
hkim ve Mevlnda ak hkim olunca
eriat akn aracs gibi kullanmay tercih
etmi. Yani yle diyor namaz klarken:
Ben hi kimsenin kld yetlerle
klmam, o an sevgilim bana ne
fsldyorsa onunla klarm. te burada
artk eriatn iinde, onu terketmeden,
onun kalplndan kurtulmak var; yani
ilmin iinde ilmi terketmeden, ilmin
kalplndan kurtulmak gibi. Konevde
daha o kalplk hl biraz var. O yzden
bata Mevlny reddetmi fakat sonra
o kadar gzel bir dostluk olumu ki
Mevln namaz kldrrken Konevye
siz Peygamber gibi kldryorsunuz, o
yzden siz kldrn demi. Fakat bir hadis
aklanaca zaman hereyi bilen Konev,
siz Peygamber gibi aklyorsunuz,
benden ok daha iyi aklarsnz diyerek
hadis aklamay Hz. Mevlnya
brakyor. Bylece birbirleri ile ok gzel
bir ibirlii ile ztlklarn birliini nasl
oluturacaklarn anlatmlar.

Sultan Veled olmadan

Mevln ve emsi
anlamak mmkn
deildir
Mge Doan: Hz. Prin Bir ayam
eriatta sbit, bir ayamla yetmi iki
milletle beraberim deyiininin mns
nedir?

Cemlnur Sargut: Bu ok nemli bir

nokta. Bugnn en byk problemi bu.
Yani insanlar ya eriata ar dkn
olduklar iin hakikati grmekten
uzaklayorlar, tevhidden uzaklayorlar
ve sadece ekille Allaha varmaya
alyorlar. Dier taraftan ekli tamamiyle
ihml eden insanlar da -Allah korusunbu sefer saptyorlar ve yanl yollara
sapyorlar. Gerek k olmas gereken
yere ynelmeyip o rahat, huzuru
salayacan, kendine huzur getireceini
zannettii her yanl yapyorlar nk
eriat olmuyor hayatlarnda. Dolaysyle
orta noktay bulmak ancak insn- kmilin
iidir. Benim onu bulamadm iin insn kmilin peinden ayrlmamam lzm.
Mge Doan: Hz. ems, Hz. Mevln ve
Sultan Veled lsnn makamlar neyi
temsil eder? Bu l bize neyi anlatr?
Cemlnur Sargut: Hz. Mevln ruh gibidir.
Sultan Veled kalb gibidir. Hz. ems
Allahn ahadiyeti, birlii gibidir. emste
tamamen Allahn ilm tecellisi, ak
tecellisi var. Yani Allahn zuhru var. O
zuhur Mevlnya aksedince ruh gibi onu
diriltiyor; fakat Onun eitimi, rabbiyeti
Sultan Veled syesinde oluyor. Dolaysyle
vcud ierisindeki tecelliler, Sultan Veled
ile ortaya kyor. nk btn Mevlevlii
kalplatran, insanlk lemine bugn
Mevlevlii yayan, Mevlnnn
unutulmamasna sebep olan, iin eriatn
yazan Sultan Veleddir. Dolaysyle Sultan
Veled olmadan Mevln ve emsi
anlamak mmkn deildir. Mevlnsz
ems anlalmaz nk Allahn
hakikatinin Peygamberde zuhur etmesi

gibi emsin hakikati de Mevlnda

zuhur eder. Yani Mevlnsz ems,
emssiz de Mevln anlalmaz.

Smiha Ayverdi dinin

eriatnn, hakikatinin
ve tarikatinin
korunmas iin
mcdele vermitir

cemlnur sargutla sylei

Mge Doan: Bu sene Smiha Ayverdi

hakknda Ankara'da "Bir Byk
retmen: Smiha Ayverdi" bal
altnda bir program yaptk ve hemen
ardndan Konya'ya gittik. Smiha
Ayverdi'nin Hz. Pr iin birok hizmeti
var. Sem yinlerinin yeniden
balatlmas hususunda...
Cemlnur Sargut: ok doru aslnda.
Srf sem yinlerini deil, Yunus Emre
festivallerini de Smiha Anne balatt.
Kenan Rif ilesi ile Mevln ilesi
arasnda ok eskiye dayanan, t hocama
iczet verilmesine -yani son derece gzel
Mesnev erhi yapt iin iczet
verilmesine- dayanan bir beraberlik ve
birlik var. Smiha Anne de bu dostluu
perinlemitir. Hatt Esin elebinin ok
defalar biz hanmefendi olmay Smiha
Ayverdiden rendik dediini ben ok
iyi biliyorum. Dolaysyle bu beraberlik
ve birlik, Atatrk zamannda btn
tekkeler kapatld, btn yinler ve
zikirler yasaklandktan sonra, ilenin
zaman zaman kendi ocuklarna dah
sem retemeyilerinden ikyet
ettiklerini ve bunun iinde yer
bulamadklarn anlattklarn biliyoruz.

Bunun zerine Ekrem Ayverdi ve Smiha

Anne, yaly aarak orada Resuhi Beyin
ocuklara sem retmesini saladlar.
Buna karlk bir ricda bulundular, bizim
ocuklarmza da retir misiniz diye. O
devrin Milli Eitim Bakan, Rif olan
Tevfik leri Beyefendi de bunun zerine
Smiha Annenin konferanslar eklinde
Konyada bir alma yapt. Konferanslar
bir-iki sene sonra yin-i eriften kk
bir parann gsterimi ile devam etti.
Ve ilk para gsteriminde bizim
abilerimiz ile Mevlnnn ilesi birlikte
dndler. Bu dnlerden sonra, yava
yava birka sene sonra tamamen yini erif icr edilmeye balad. 1960 ylna
kadar bu iki ile birlikte dndler. Yani
bizim ilemiz ve Mevln ilesi... Hatt
ou zaman Mevlevlerin bile Rifler
iin yle dediini biz duyduk: Onlar,
mridleri nlerindeymi gibi sem
yapyorlar. Bu kadar gzel bir beraberlik
olutu.
Bu birlik ve beraberlik de ok nemlidir
tarikatlar arasnda, fakat tabi sonra
Mevlevler yeterli derecede yetiince
hrmet olarak Smiha Anne kendi
rencilerini geri ekti. stanbuldaki
yin-i eriflerde vey baka ehirlerde
dnmeleri iin izin verdi. Daha sonra ise
Rifliin asl almasnn zikir zerine
olmas gerektiini dnerek -zikir de
yasak olduu iin o devirde sadece
unutulmamas iin Kenan Rif Hazretlerinin byk torunu Orhan Bykaksoya rica ederek zikir derslerinin
devamn salad. Bu ekilde zikir bugn
daha kabul grr bir zamana geldiinde
zikrin btn kurallar, edebi ve birlii ile
unutulmamasn salam oldu.

Buradan grlyor ki Smiha Anne her

yapt ile devrim yapmtr Trkiyede.
Trkiyede yeniden imann, dinin ve dinin
eklinin, eriatnn, hakikatinin ve
tarikatinin korunmas iin sonsuz bir
mcdele vermitir. Din taassuptan da
korumutur tpk Mevlnnn da yapt
gibi, gerek insn- kmilin yapt gibi...
Onun taassup anlay da sadece ekl
taassup deildi, ilm taassuptan da
korumaya alt dini. Yani sadece Allah
ilimle bilmenin deil, ilmi hl ederek
bilmenin gerekli olduunu bize retti
ve tevzyu n plana ald. O gerek bir
mriddi. te onun gerek mridliinde
de en byk rol Kenan Rif Hazretleri
oynamtr. Ayrca unu da sylemek
lzm ki Smiha Anne bir devrimi de,
kadndan mrid olur mu olmaz m
tartmalarnn iinde, er kiiden mrid
olur ifdesini Rbiyatl Adviye gibi
kullanarak, hli ile kullanarak hibir
mridlik iddias olmadan btn leme
gstermitir. Btn lem bilir ki, Smiha
Anne kadn bir mrid-i kmildir.
Kadnln yitirmemi, ama nefsn
bakmdan er kii olmu bir mrid-i
kmildir. Hereyi ile rnekti. Dnya
yaants ile, kl ile, edebi ile, hereyi
ile rnekti. Hl etmi bir sultand.
Allah mnsndan ayrmasn. Allah bize
Mevlny retenlerden, bn Arabyi
retenlerden rz olsun. Bizde de hl
haline getirsin inaallah.
Mge Doan: min.

MEVLN
CELLEDDN-
RMDEN
BUGNE
KALANLAR

( ) lim ve felsefe insan ne tanr ne de

tantabilirdi. Hatta bir bakma dinler de
yle... Sanat ise, anlayana, ancak bulank
iaretler verebilirdi. nsan ve kinat
kemliyle tanyan, sdece byk
peygamberler, byk mistiklerdi. te
onlardan biri de Mevln Celleddn-i
Rm idi.

smiha ayverdi

Ne ki Celleddn'e, ate pskren

yanardalar gibi, ak ve evk lvlarn
aktacak manev mdhalenin, ems-i
Tebrz denen mrebb-mritten gelmesi
mukadderdi. Nitekim bu mdhale
Mevln'ya, insann, kendi kudretini
kendi hsl eden bir dinamo olduunu
retti. Bylece de, cansz maddeyi
hayta kavuturan, ykseltip ona kemal
baheden srr bulmu oldu.
Halbuki ems'i tanmadan evvel gen
Celleddin, deve yk bilgisi ile Konya'ya
yerleip vaaz krslerinin ve medreselerin
gzbebei olmutu. Fakat o krsler, o
medreseler, asrlar boyu nice hretler
grm, hemen hepsi de ilmini ve fazln,
oralardan halkn stne aktm, lkin

insanlk lemine bir temel fikir

getiremeden silinip gitmilerdi. nk
pek ou, o basamaklara varlklaryla
kmlar, bu varl, bir libas gibi
stlerinden soyup karamadan da geip
gitmilerdi.
Baka trl de olamazd. Zira beeriyete
istikmet ve hedef izebilmek iin
mutlaka o yk atmak lzmd. Nitekim
mahhas bir yokluk sembol olan emsi Tebrz ismindeki rehber-mrit Mevln
Celleddn'in elini tutar tutmaz, mridini
bir anda varlk sahilinden yokluk kysna
frlatp att. Bylece de onu kendi engin
mansyla yzletirip tantrd.
Bu bir transformasyondu. Nice zaman
sonra yce mrit, hdiseyi yle dile
getirdi: "Onun sayesinde kurtulanlarn
canlarna yemin ederim ki, kurtuldum.
Hrm. Eskiden Utarit gibi deftere
dkndm. Ediplerin st yanna geip
otururdum. Sknin aln yazsn grnce
sarhou oldum. Kalemleri krdm."
"Kalemleri krdm" diyen byk hakm,
varlkla sylenmi szleri silip, yokluk
defteriyle babaa kaldktan sonra,
gazelleri, rubaileri ve Mesnev'si gibi,
beeriyeti kyamete kadar srecek
armaanlarla mayalayp kabartm ve
idraklerini uyandrm bulunan
mstesnalar kafilesinden olmutu. Zira
o, indifa gnn bekleyen bir volkand.
Kendini ems'in byk akna teslim
ettikten sonra, lvlar btn dnyy
tutan bir yanarda oldu.
Tek bana insan neydi? Amma, dnynn
iyilikleri,ktlkleri,gzellikveirkinlikleri
ortasnda yerini tyin etmi insan bir

yap ta, cemiyet binasnn incs

demekti.
te ems'in Mevln'ya gsterdii de
bu idi; kendi hakikati, gerek gc ve bu
gc, insanlar lehine sebil etme evki
idi.
ems-i Tebrz, felsefeye ve sra eyhlerine
muarzd, sertti. "Bilgi bir vstadr;
hakikate ise, buyruk dinlemek ve akla
ulalr," derdi. Bylece de bilgideki aczi
gstermek suretiyle, yokluk iindeki
byk kudreti belirtmi oluyordu.
"Akl, hakikate perdedir. Eer bu mnlar,
okunmak ve bellenmekle elde
edilebilseydi, lemin hli deiir, bir
baka hle dnerdi. O vakit, Byezid ve
Cneyd, Fahreddn-i Rz'ye haset ederler
ve Fahreddn'e yz yl talebelik etmeleri
icap ederdi. Fakat gene de yz binlerce
Fahreddn-i Rz, Byezid'in izinin tozuna
bile eriemez, kap halkas gibi darda
kalr; hem de harem diresinin kap
halkas deil, d kapnn halkas gibi...
Hakikate bilgi ile deil, feyz ve cezbe ile
eriilir. Tanr kullarndan bir kul, Efltun'u
bir anda btn bilgilerinden soymaya
kadirdir. Bil ki her ey insana feddr.
nsan ise kendisine... Allah, hibir defa:
Biz gkleri, ar ululadk, dedi mi? Ara
ksan da faydas yok; arn stne ksan
da, yedi kat yerin dibine gir-sen de...
Lzm olan, gnle, gnl sahibine yr
olmaktr. Btn peygamberlerin, erlerin,
erenlerin alp can vermeleri hep bunun
iindir. Btn lem bir kiidir. nsan
kendini bildi mi, her eyi bildi demektir,"
diyordu. Mslmanlk, teslimdir. Yni
halkn kendisinden emin olmasdr.

Hikmetin ve muhabbetin canl rnei

olan Mevln da, inanlan, sevilen,
elinden, dilinden ktlk beklenmeyen
insandr: "ki cihan bir araya gelse gene
bende er niyeti, dnyy birbirine katma
dilei yok" diyen o, topsuz tfeksiz
giritii ak ve irfan savayla, hli ve
gelecei de feth eylemi byk dehdr.
Bylece de onun fikir ve duygu
haznelerinden hikmet ve irfan as
alm, ham, durgun, dank ve ilenmemi
insan ynlar, cevval, uyank, aktif ve
bilhassa bir mterek gayeye bal yapc
merkezler olarak cemiyet iine yaylmtr.
Bir beer fedasi ve rnek terbiyeci olan
Mevln, ktleleri evk ve man potasnda
birletirip btnledikten sonra, bu evk
ve mn, beeriyetin mterek enerji
kayna hline getiren merkez otoritedir.
Bu gaye urunda da sanatn, mnn,
akn, hulsa nesi var nesi yoksa seferber
etmek suretiyle, etrafna, gzelliin,
iyiliin ve kemlin zevkini tattrm;
beer ve nefsn duygular altnda ezilip
uyuklayakalm ruhan ve manev kudreti
drtp faaliyete geirmek suretiyle de,
ferd egoizmi musaffa bir enerji hline
getirmeyi, beeriyete kar bor bilmitir.
()
Kaynak: Smiha Ayverdi, bide ahsiyetler,
Kubbealt Yaynevi, stanbul, 2006, s. 29-32.

emine ebru

HAK ZYSI

Asrlardr insanl kendine ekmi bir

ulu deniz Hz. Mevln. Herkes onu
kendinden bilmi, her merep kendine
yakn bulmu. Bugne kadar kalemler
kurumu, denizler mrekkep olup
tkenmi ama yine de anlatmaya
yetmemi o mbrek insan- kmili.
Oysa o, kendini sorana yle buyurmu:
Yaadm srece, Kurann klesiyim,
Muhammed Mustafann yolunun ben
tozuyum,
Kim benden naklederse buna aykr bir
sz!
Ondan da, o szden de bilin
ikyetiyim!
Hz. Pr, yolunu tark-i Muhammed ve
sebeb-i varln ak- ilh olarak ortaya
koymu bir byk sultan Bende-i
Kuran
Bir de kymetlileri var. Karsnda Hakkn
tecellsini seyretmekten zevk duyduu
gnlnn yakinleri Baka kmil
ruhlar

Ey Hak
Hsmeddn, sen
yle bir ersin ki
Mesnev, senin
nrunla ay bile
geti, aydan bile
parlak bir hle
geldi.
Hz. Mevln

Kefl Kuran olarak nitelendirdii

Mesnevsi gnl imbiinden 26.000
beyit olarak dklrken, kendisine
hemdem olan ve kalemi tutan hele bir
kymetlisi var ki yannda, huzr-u Pre
girerken hemen sa tarafta karlar sizi.
Makam zerinde Mevlnnn Ktibi
yazar, benim de iim szlar.
elebi Hsamed^din Hazretlerini salt
bir ktip olarak tantmak nasl bir
nasibsizliktir?
Oysa orijinal sandukasnn banda
Buras eyhler eyhinin, riflerin
uyduklar ztn, hidyet ve yakyn

imamnn, ar hazinelerinin anahtar,

yeryz definelerinin emini, zamann
Cneydi, devrin Byazid'i olan faziletler
sahibi, Tanr Hasan olu Ah Trk
diye tannm Muhammedin olu
Hsmeddin Hasann trbesidir diye
nakolunan kitbe bu mbrek sultann
mnsn az da olsa trife kiyfet etmi
belli ki.
O, devrin ileri gelenlerinden birinin olu
iken tm servetine yz evirmi,
kendilerinin irad halkasnda en zel
yerlerden birine, iltifat ve
muhabbetlerine mazhar olmu bir ulu
velidir. Dergh- Prde nemli
hizmetlerde bulunmu, Hz. Pr kendisini
halfe tayin ettiini cmleye iln
etmiken yine de Hazret, lem-i bekya
gtkten hemen sonra -olu olmas
hasebiyle- Hz. Sultan Velede postu
teslim etmi bir hilik sultandr.
Lkin, bir baka Allah eri olan Sultan
Veled Hazretlerinin ztnn nnde ba
kesmesiyle on yl posta gemi ve
hilfetinde Mevlevlik yolunu tesis etmi
gerek Hak Ziysdr.

Hsmeddin Hazretlerinin Mesnevye olan

katksn kalem tutan bir elden ok teye
tam ve Mesnevsinde hitap buyurmu:
elebi Hsmeddn, riflerin mukteds,
hidyet ve yakn ehlinin imm, kalb ve akl
shiblerinin emni, cizlerin imddna yetien
bir kmil eyh ve bir mkemmel mriddir.
elebi Hsmeddn mahlkat arasnda Allahn
emnetidir.
nsanlar iinde Allahn gzdesidir.
Allahn Resl-i Ekreme tavsiye eyledii
muhterem ahsiyetlerdendir.
Kymet ve nn, mmetin iindeki tertemiz
kullarndan gizledii kiidir.
eleb Hsmeddn, ar haznelerinin anahtar,
yeryz defnelerinin emni, zhir ve btn
fazletlerin shibi olan Ah Trk olu diye
tannan, Hakkn ve dnin keskin klc, Hasan
olu Muhammedin olu Hasandr.
eleb Hsmeddn vaktin Byezdi,
zamannn Cneydi, sddk olu sddk olu
sddkdr.

Allah, Mesnevnin yazlmasnda onun

ricsn vesile klmtr. yle gizli bir
hazinedir ki o, Hz. Pr onunla rahatlar,
coar, hakikat ilminden srlar
paylarm. Can memesinin stn
emen, emdike daha ok st gelmesini
salayan yine de susuzluu
gemeyenmi o. Hz. Pir,

Allah ondan da, atalarndan da rz olsun.

Dinleyen susuz ve arayc olursa, vaz

eden l bile olsa syler. Dinleyen yeni
gelmi ve usanmam olursa dilsiz bile,
szde blbl kesilir.
diyerek elebi

eme-i feyzlerinizden bizi de

nasiplendirmeniz niyzyla

Hz. Prin snrsz hazinesinden 26.000 beyitin

dklmesine vesile olan, tark-i Mevlevyi
kurarak bizlere kadar tayan, Hz. Prin
deyimiyle Hakk dininin Husam, Hakk nru ve
hle ziys
Ey Hsammeddin elebi Hazretleri!

MNEV HEKM
HZ. PR
Aralk ay Hristiyan lemi Hz. snn
doum gnn kutlarken bizim de ebi Arusu yaadmz, Hz. Mevlny
daha youn anmaya ve anlamaya
altmz bir ay. Hz. Mevln, Cemle
yrdkleri zaman deiik din ve
milletten yaklak 40 bin insann katld
cenazesinde, Mslmanlar, dier
dinlerin mntesiplerine, 'Neden siz de
bu cenazeye katlyorsunuz?' diye
sorduklarnda, Hristiyan ve Yahudiler,
'Biz Hz. s'y ve Hz. Ms'y hep ondan
rendik' diye cevap vermilerdi.

dilek gldtuna

Hz. Ahmedin ismi btn

peygamberlerin ismidir, onun ismi
anldnda hepsinin ismi anlm olur
diyen Hz. Mevln, mridine Ey benim
kurtarcm! Neelere dal, sen zamann
s'ssn! diye seslenir ve yine ona hitab
ettii bir iirinde, Hz. Muhammedin
vrisi olan insan- kmilin de ayn ekilde
btn peygamberlerin mnlarn
tadn yle anlatr:
Sen, gkyzndeki parlak aysn; bizse,
kapkaranlk geceyiz! Ay olmayan geceler
pek karanlk olur!
Sen, Ms'sn; biz de, senin elinde
syz! s, Ms'nn elinden baka
elde ie yaramad!
Sen, ho nefesli Hz. s'sn; bizse,

amurdan yaplm kuuz! Bir nefes fr

de, bizim nasl gklere ykseldiimizi
seyret!
Sen, zamanmzn Nh'usun; bizse, sana
bir gemiyiz! Nuh gemiden kp giderse,
o gemi bel tufanndan kurtulabilir mi?
Ey benim canm; sen, benim Halil'imsin!
Btn dnya atelerle dolu; Halil
olmadka, ate, gl bahesi olamaz!
Sen, Mustafa'nn nrusun! Gnl Kbesi
putlarla dolu; lutf edip gel de, Rahmn'n
evinden putlar dar at gitsin!
Sen, gzellik Yusufusun! Halkn gzleri
bal; hakikati grmyorlar! Onlarn
gzleri, Kenan'n ihtiyar Yakup'un gzleri
gibi, seninle alr; lutf edip gel de,
gzlerini a!
Geyln Hazretleri, Futhul-Gayb adl
eserde tasavvufun 8 huy zerine
olduunu belirterek bu 8 zellikten
seyahatin s Peygambere nasib
olduundan bahsetmektedir. O, bu
lemde ban sokacak hibir yeri
olmayandr. Hz. Mevlnnn Fhi
Mfhte anlatt hikyede Hz. s bir
gn krda dolarken ok iddetli bir
yamura yakalanr ve yamur dininceye
kadar karakulaklarn yuvasna,
maarann bir kesine snr;
Karakulan yuvasndan k! Yavrular
senin yznden rahat edemiyorlar diye
vahiy gelir. O da yle feryad eder: "Ey
Allahm! Karakulan yavrularnn
sna olduu halde, Meryem'in
olunun ne sna, ne yeri, ne de evi
ve makam var." Hz. Mevln yle
syler: Karakulan yavrusunun bir evi

varsa onun da byle bir evden atan

vardr. Onu evden karann ltfu, erefi
yzbinlerce yere, ge, dnya ve hirete,
ar ve krsye bedeldir. Onun mekn
ve konak yeri bu balktan yaratlan
dnya deil, gn 4. katdr. Hazret,
Divn- Kebrde der ki:
Eer u cihan, tamamyla yok olsa, ne
gam! Dnya olmakszn benim yzlerce
gizli dnyam var!
Ben, eker ykl kervanlar, yokluk
diyarndan yola drdm, yrttm.
Ben, akla mest olmus bir kii
olduumdan, bu kervanlar yznden kr
m ettim, zarar m ettim, haberim yok!
Ba gzm vaktiyle ak derdiyle inciler
saard. Halbuki, imdi benim, inciler
saan bir canm var!
Ben, eve barka bal deilim, Hz. s
gibi, benim de drdnc kat gkte evim
var!
Bedene can verene krler olsun. Can
gitti ama, cnn cnna sahip
oldum.Tebrizli ems'in verdii bir ey var
ya, ite sen benden onu iste, onu ara!
Mridi ems-i Tebrzye Sen bir
gnesin, Sen bugn bizi basz ve
ayaksz ettin. Hz. sa gibi drdnc kat
ge kardn, gnein yanna oturttun
diyen Hz. Mevln kendi geirdii
deiimi de yle anlatr: "Onun
sayesinde kurtulanlarn canlarna yemin
ederim ki, kurtuldum. Hrm. Eskiden
Utarit gibi deftere dkndm. Ediplerin
st yanna geip otururdum. Sknin

alnyazsn grnce sarhou oldum.

Kalemleri krdm."
Hz. snn bir dier vasf da ok glen
olmas idi. Bu Hz. s'nn btn beer
sfatlarndan ve vcut balarndan
kurtularak ilh lemin mukaddes
harmine ykselmesi demekti. Hz.
Mevln bunu yle ifade eder:
Ben yle bir mnev zevke dalmm ki,
neelerden, sevinlerden bile
usanmm, bkmm. Gnlmn
yrinden baka, hibir kimse bana yr
olamaz, beni neelendirmez!
Ben, ak rmann suyuna dtm,
ykandm, renkten ve kokudan arndm.
Sevgilimin, kalbimde at yarann zevki
akna dtm de, merhem aradm
yok!
Ben gzel gll s'ym. u l dnya
benimle dirildi.
Mrid-i kmil, ak ile perian olmu
hastalara Hz. s gibi if olandr. nk
o insan byleyen gzel yzn
gsterince mihnet ve keder ordusu
bozguna urar, kaar, gider. Hz. Mevln
der ki: O suludur, kusurludur. Yzlerce
mihnete, yzlerce eziyete lyktr ama,
sana lyk olan, sana yakan ey,
balamaktr, keremde ve ltufta
bulunmaktr. Ak zevkini vererek,
sevmeyi renerek ltuflarda,
ihsanlarda bulunduun, yzlerce
mnev stle, ekerle beslediin u
gnle, bunca lutuflardan, tatllklardan
sonra, her nefesde her an cef zehrini
tattrma!

Hz. Mevln, nefesi ile l gnlleri

dirilten mrid-i kmili ise yle
anlatmaktadr:
Biz gerek hekimleriz. Hz. sa'nn
talebeleriyiz. Nice llere frdk,
dirilttik.
lleri nasl dirilttiimizi grenlerden
sorunuz. Onlar elemlerden kurtulanlar,
kranlar iinde hayata kavuanlar size
anlatsnlar.
O hekimler ok uzaklardan gelen garip
kiilerdir. Hastalara verdikleri illar da
hi grlmemi, acayip, garip illardr.
Onlar diyorlar ki: "nsanlarn balarna
bel olan gussalarn, kederlerin balarn
ezeriz. Gam evlerden dar atarz.
Hepimiz gzeliz, dilberiz, bayram ay gibi
her tarafa sevin ve nee getiririz.
Biz Allahn hekimleriyiz. Hibir hastadan
muayene ve tedavi creti almayz. Biz
tertemiz ruhlarz. Kirli huysuz deiliz.
Biz anlayl hekimleriz. drar tahlili
iesine ihtiyacmz yoktur. Fikir gibiyiz,
hastann bedeninde dolar dururuz.
Biz Ahmed (s.a.v.)'in tevhid mjdesini
vermedeyiz.

hseyin gkhan

NSN-I KMLN NRU

Hazreti Mevlnnn eb-i Arsunu,

yani dn gecesini idrak edeceimiz
17 Aralk gn lkemiz byk
alkantlara sahne oldu. Neyin ne olduu
henz ortaya kmad fakat lke maddmnev byk kayplar yaad. Tm bu
olanlardan iim o kadar skld ki, Hazret
bana ne der diye Cemlnur Hocamzn
da sklkla yaptklar gibi Mesnev-i
erife sndm. Rastgele atm
sayfada zetle yle diyordu Hakkn
sevgilisi:
Peygamber gelene kadar kt ile iyinin
fark grlmezdi. Fakat o geldikten
sonra hak btldan ayrld. yi ile kt
ayan beyan ortaya kt. Kyamet
gnnde de bu olacaktr, hak ve btl
ortaya kacak, birbirinden ayrlacaktr.
O yzden o zamana Kyamet gn
denilir. Gndz velilerin srrdr. Bildiiniz
gndz, onlarn ay gibi parlak
gnllerine gre glgeden ibarettir.
Gerek gn nsan- Kmilin nruyla
aydnlanr.
Ben yaadmz topraklarn kutsallna
inanyorum. Geri dnyann her kesi
kutsaldr fakat lkemiz topraklarnn
zel bir durumu vardr. Hz. Haraknden
balayarak medeniyetimizin bu
topraklara yerlemesi hep mnev
admlarla gereklemitir. Vatan
topraklarnn her kar Allah sevgililerine
kucak amtr. Hz. Peygamberin duasn
almak isteyen Hz. Eb Eyyub elEnsrden balayarak birok Allah dostu
Anadolu topraklarnda srlanmtr. Hatta
ondan da nce, Hz. brahim, Hz. Y,
Hz. Zlkifl, Hz. Nuh, Hz. lyas, Hz. Hrun
ve nefs-i sfiyenin ndir sahiplerinden
Hz. Meryem bu topraklar terf

etmilerdir.
Hz. Bheddin Veled de oluyla diyar
diyar gezdikten sonra Konyay
lalettayin sememitir. Hz. Mevln
tevellt itibar ile Belhdir, belki ama
keml itibar ile Rmdir, Anadoluludur.
Mnev nemi bu denli byk olan bu
topraklar medeniyet sahnesinde de ok
byk nem arz etmektedir. Belki
getiimiz yzyl boyunca bunun tersine
inandrldk, zgvenimiz, itibarmz
incitilmeye alld, ksmen de baarl
olundu fakat artk sahne deimeye
balad. Tarihini bilen, potansiyelinin
farknda, gelecee byk umutlarla
bakan, en nemlisi de mneviyt
giderek ykselen gen bir toplum
olmaya balyoruz.
Byk deiikliklere hit oluyoruz.
Bununla beraber birok yerde hak ve
btl biribirine karyor.
Hz. Mevlnnn nrundan bir nebze
grdk diyelim. Belki biraz gzlerimiz
kamat ama aydnla alnca inaallah
hak ve btl biribirinden semi olacaz.
Allah bu millete zevl vermesin.

yeim
SEM

Cemlnur
H o ca m za
it
www.cemalnursargut.org sitesinde
bulunan makaleler iinde Semnn
Mns isimli bir yaz vardr. Bu yazda
sem hakknda yle der:
Sem, lgatte duymak, iitmek anlamna
gelir. Allahn yce kitab Kuran- Kerim
Oku! diye balar. Okuyan, Peygamber
gibi kendine ait her trl istek ve arzudan
geip Allaha ayna olmu, Allahn
sylediini aynasnda yanstan, neye
benzeyen bir kmil olunca, okunan
kulaa geldiinde mns ile rhu ve
sesleri ile de vcdu harekete geirir.
te Kurann mnsnn msksini
dinlemeye, dinlerken de vecde gelerek
cokuyla raks etmeye ve dnmeye sem
denir. O halde insan yaratanna
gtrmeyen bir msk ile dnmek, sem
olamaz. Sem, ruhtan kaynaklanmaldr,
cesedden deil. Semnn sadan sola
kalbin etrafnda ark atp dnerek,
Allahn sonsuzluuna teslim oluu
anlatan bir ibdet olduunu unutmamak
gerekir.
Dnmek, kendi etrafnda Allah iin
dnmek... Dnerken iindeki dnyaya
ait kt huylar, arzular, hevesleri
atmak... Dne dne, iinde bulunan
vcdu brakmak, havaya karmak,
bedenin kstlarn yok edip evrenle bir
olmak... Dnmek, sadece Allah
dnerek dnmek... Maddeyi mnya
katmak, maddeden kurtulmak ve sadece
dnmek... zgrce, ak ile, yaradan iin
dnmek, yaradana dnmek.Sem, Allah
aknn tat anda yanmamak iin
harekete gemek... O her an yeni bir
anla dirilirken bence sem Ona olan

hasreti en ltif ekilde ifde etmek...

Neye benzeyen insn- kmilin hayatnn
her nnda bu ak ile vecd hlinde
olduunu dnyorum. O zaman kendi
kendime diyorum ki, ekl olarak yaplan
sem bizler iin, gerek sem ise her
hlinde Allah ile olan insn- kmil iin...
Tpk kendi etrafnda srekli dnen
dnyamzn, bu dnn gne
etrafnda da devam ettirmesi gibi, varl
sadece dnmek olan, dnerken
dntren insn- kmilin vcdu
benim iin sem.
Sultan Veledin bir tren haline getirerek
bugnk halini alan sem trenleri, artk
pek ok vesile yurtiinde ve yurtdnda
yaplmakta. Kltrmzn gzel bir
paras olan mnev anlamnn dnda
grsel bir etkisi de bulunan sem
trenlerinin artmasnn insanlar
tasavvufa, dnmeye sevk etmesini,
ve czden kle gememizde yardmc
olmasn umuyorum. ten da olduu
kadar dtan ie de etki olduunu gz
nne alarak kendi idrakimiz
erevesinde bu ve benzeri trenlerin
Allahn sonsuzluuna teslim olmamza
vesile olmasn dilerim.

sesil pir

EY GNL...

Ey gnl niye kederlenirsin? der, Hz.

Mevln. Ta talktan gemedike
parmaklara yzk olamaz. Yzk olmak
dileyen ta, ezilmeyi yontulmay gze
almaldr.
Ne kadar mn ykl bir neri deil mi?
Bu deyi benim Hz. Mevlny anlamaya
almakta en ok yardmcm olmu
deyilerden en birincisidir.
Hz. Mevln, edebiyat kitaplarna
yansd gibi sadece bir ir, bir dnr,
bir filozof deil, ayn zamanda tasavvufta
Mevlev yolunun ncs ve ok daha
nemlisi, bir Hak kmil insan, bir
yol gstericidir.
Bizler insan olma yolunda urarken
phesiz eit eit dnya hallerine
mruz kalyoruz. Sabah uyandmz
andan itibaren hayatlarmzda hep bir
var olma sava mevcut det. Ne
giyeceimizden tutun da, ne yiyeceimize,
ie nasl gideceimize, alan telefona
nasl cevap vereceimize kadar, her n
bir ahs mcdele olarak yayoruz.
stelik birok kereler de bu cebellemenin
eteindekendiahsmzdndakiherkesin
ahsmza kar olduunu dnp,
insanlara gizliden gizliye ksyoruz.
Hz. Mevln ite tam da bu evrede
devreye bizlere yardm etmek veya yol
gstermek adna giriyor.
O bizlerle bugnk bat dnyasnn
pozitif dnce bal altnda tantt,
kiinin kendisini bilme, z iradeyi tanma
ve ynlendirme konusunda mthi srlar
paylayor.

nsann yreinin zgr olmasn, kalbinin

Yaratana dnk olmasna bal gryor
ve tevhid inancnn kiiyi kymetli bir
yzk olma yolunda tutabilecek yegne
yol olduunu anlatmaya alyor. inde
yaadmz evrenin hepimizin olduunu
anlatyor bizlere. Asl mcdelenin
insann kendi egosu ile olduunu, bize
kar olduunu dndmz
kimselerin aslnda bir btnn pek
kymetli paralar olduunu ve hatt
bizlerin tamamlanmasndaki rollerini
anlatyor Hz. Mevln. stelik bahsi
geen zgrle nasl kavuabileceimiz
konusunda bizlere eitli ve ok kymetli
dersler veriyor. Gerek Mesnevsinde,
gerek Divn- Kebirde, gerek Fhi MFihde, yaama dir ne varsa ise iimizde
olduunu ve evreni dndren gcn
sadece ak olduunu anlatmaya alyor.
renmeye altka Hz. Mevln ve
retilerini dipsiz bucaksz bir ummana
benzetiyorum. Ne var ki bu ummandaki
retileri okuryazar bir insan olarak bile,
yalnz bana kitaplardan anlamak ok
zor, hatt belki de imknsz. Bu yzden
sevgili retmenlerimiz, mrid-i kmil
kimseler devreye giriyor. Eer siz de bu
vakitten tezi yok, kendimi kefetmem
lzm diyor iseniz, sizlere nizne
tavsiyem, cilen bir kmil insann
glgesine girmeniz ve limlikten, yani
bilgiye sahip, bilirkiilikten, bilgelie
doru, yani sahip olduu bilgiyi
uygulayabilen kiilie doru, aktif olarak
yelken amanz olurdu.
Sevgi ve muhabbetle

ak ile
kaybolmak
Ne mutlu, insanm diyene!
Kendileriyle birlikte yaayabileceimiz ne
ok yldz ve atom var. Bunlarn arasnda
flenen nefes ile yayoruz. Ne atom gibi
ufaz, ne de yldzlar gibi byz. Fakat
yalnz deiliz, birlikteyiz. Birlik hlindeyiz.
Bu hususta bize ltfedilen, fevr olmak
deil, ikr olan birlii birlikte yaamak
olsa gerek. nsanlar, ieride ve darda
olanlar ile birlikte ne kadar memnun
aslnda.

umut alihan dikel

nsan gzyle bir resim izelim ve resimde

mneviyat ile maddiyat yer deitirse hit
olunacaklar bize nasl kaplar aralard?
Gece gk yzne baktm vakit
grdm, siyahlk yerine sonsuz k
olsayd yldzlar yerine kara delikler grnr
myd?
nsan, lemi rysnda grrken uyank
olsayd dnya ona nasl hit olurdu?
Scak ile souk birbirine karsayd,
hissedilen yakar myd, tr myd?
Toprak akarak, su ise paralanarak
avucumuz arasndan kayabilseydi
aalarn kkleri nasl tutunup gdasn
emerdi?

Her eyin olmas gerektii gibi olduu

idrki insan huzurlu klyor. Fakat merak
etmeden de durulamyor. Hayl ederek
yelken ayorsun engin okyanuslara,
kefetmenin midiyle.
Her nefes semda dnlyor. Haydi gel,
dne teslim olabileyim. Ltfen yardm
et.
Elini uzat ki tutaym. Neyini fle ki kulak
vereyim. Eteine yapabileyim.
Anlatabileyim.
Hz. Mevln diyor ki, dil ile sz arasnda
skm kimseler vardr. O vakit hl ehli
olup bu skklktan kurtulana kadar o
szleri bal edip dilden su gibi O'nun iin
dklmesini salayabilirsek ne ho olur.
Bunu da yle bir teslimiyette yapabilsek
de ho olan bile ho etsek. Bu gayreti eer
bize nasip olan icrmz olarak grrsek
doalama mzik gibi kendiliinden ve
kendisinden memnun olunan ortaya
karan mzisyenlere benzetebiliriz miyiz
kendimizi?
Mzik bestelenirken ate bazen ksk
yanyor. Lkin hep yakyor. Yakyor oluu
o kadar tatl ki daha da yanas geliyor
insann. yle bir havuz olsa da ateten,
iine atlansa, kula kula akn ateine
dalnsa...
Gayret ederek bu yolda yrnyor.
Her ey ile hibir ey ayn anda anlatlrken
kayboldum.

Belki okuduumuz u kelimeler arasnda

daha da kaybolduk.
Yine de tm evren gibi dnyoruz hzla.
Konya'da gzel bir insan, her yerde var
oldu.
Ne gzel insan ki gnllerde yer ediyor.
O'na yaknlatryor.
ok kr.

banu bykngl
AKIN LM

Her byk sultann ne kan bir zellii

vardr. Hz. Mevln ak sultandr. Bu
bizim anladmz gibi bir kiiye duyulan
ak deil, ilh aktr.
Mevln, ems gelmeden nce Allah
ilimle bilen bir din adamyd. ems onun
btn putlarn krp onu bir ak sultan
haline getirdi. Hz. ems, Mevlnnn
mrididir. ems olmasayd Mevln
bugn de bilinen bir lim olabilirdi. Ne
var ki yzyllar ncesinden bize seslenen
bir ak sultan olamazd. Bunun iindir
ki Mevln hocasna ok hrmet ederdi.
Hz. Mevln mridine olan akn
Mesnevdeki hikyelerinde bazen
sembollerle (rnein doktor veya gne
gibi), bazen de aka ems'den
bahsederek gstermitir. ems de
Maklt adl kitabnda Hz. Mevln'nn
kendisini alt yanda bir ocuk gibi
dinlediini anlatmtr. Sultanlar sultan
Allah nce ems-i Tebrizde grm ve
sonra da her yerde Allah seyretme
zevkine mazhar olmutur. Bu ak ve
gzellik, iinden tam ve her zerresi
l ilhe illallah diyen bir sultan olmutur.
Hz. Mevln yazd eserleri uurla
yazmadn, ney olmu gnlnden
akttn syler. Nedir ney olmak? Hz.
Mevln bunu Mesnevnin birinci
cildindeki 18 beyitte anlatr. Neyi sazlktan
koparrlar. ini oyarlar. Frnlarda cayr
cayr yakarlar. Sonra yedi tane delik
aarlar. Artk o ney olmutur. Ondan
konuan kendisi deildir ve sazlktan
koparld halden bir eser kalmamtr.
Kendinden gemi, fleyenin sesini
karan bir vsta olmutur sadece.
Bunun i mnsn Kenan Rif

Hazretlerinin Mesnev erhinden yle

reniyoruz: Hz. Mevln, sazlktan,
yani Allahn mnsndan koparlp
dnyaya gnderildiini, iinin arzu ve
isteklerden arnp oyulduunu,
sonrasnda hdiseler ve aclar iinde
cayr cayr yandn ve son olarak nefsin
yedi mertebesini simgeleyen yedi tane
delik aldn anlatr. Artk Hz.
Mevlndan konuan Allahu Teldr.
Onda benlik kalmamtr. O Allaha ak
ile gidenlerdendir. lmi bize ak ile
anlatmtr. Onun iin de akn ilmidir
Hz. Mevln
Yazd eserler 800 yl ncesinden bizi
bize anlatr, ayna tutar. Hocam Cemlnur
Sargut der ki: ok sevdiiniz birini en
fazla drt gn byk bir hayranlkla
dinlersiniz. Fakat gnl ney olmu bir
kmil insan dinlemeye doyamazsnz.
Onun iindir ki bize Hazret yzyllardan
beri Mesnev ile k tutar, kutup yldz
gibi yolumuzu bulmamza yardm eder.
Hikyeler araclyla Allah akn
gnlmze zerk eder.
Hz. Mevln ak ve eserleriyle hepimizi
hlen ird eden bir sultandr. Allah
mnsn idrak etmeyi nasip etsin.
min.

NE HABER?
Bir Byk
retmen:
Smiha Ayverdi

dilra bykaksoy

Trk Kadnlar Kltr Dernei (TRKKAD)

Genel Merkezinin dzenledii Bir
Byk retmen: Smiha Ayverdi
paneli, 14 Aralk 2013 tarihinde Ankara
Resim Heykel Mzesinde gerekletirildi.
TRKKADn kurucusu olan mtefekkiryazar Smiha Ayverdinin veftnn 20.
yl mnasebetiyle yaplan organizasyon,
TRKKAD Genel Bakan Emine Balnn
al konumasyla balad. Emine Bal
derneimiz, Smiha Ayverdinin
ifadesiyle, hizmeti, Allahn kendisine
bir tebessm olarak gren, insanlara
ve cemiyete hibir karlk beklemeden
faydal olma anlayna sahip bir hizmet
kapsdr. Gayemiz milli varlmz, kltr
tarihimizi ve mnev deerlerimizin
tantlmasna ve yaatlmasna yardmc
olmaktr. Smiha Ayverdi bir irfan oca
idi. Kendisinden feyz alan, mill benliini
kavram, tarihini, dilini, dinini bugnle
bartrm ve saysz insan yetitirmi
bir byk retmen idi dedi.
Prof. Dr. Mehmet Demircinin ynettii
panel, Do. Dr. Zekeriya Bakaln Smiha
Ayverdinin Htralar isimli teblii ile
balad. Bakal, Ayverdinin Trkeyi en
gzel kullanan edebiyatlardan biri

olarak nitelendirirken ikinci konumac

Dr. Emine Gzde zgrel, Smiha
Ayverdinin Romancl isimli tebliinde
Ayverdi'nin, romanlaryla tasavvufu
yeniden canlandrdn ve gncellediini
syledi ve yazarn fikirlerinin
Mesnev'deki dayanaklarndan rnekler
verdi.
nc konumac olan Dr. Cangzel
Zlfikar, Kuran Ahlkn Yaayan bide
nsan balkl konumasnda bendeniz
nizne kendi yaadm Smiha
Annede grdm birka hususiyeti
arz etmek istiyorum. Doruluk, adalet,
yardmseverlik, tevzu, sabr ve itirak
ahlkn Kenan Rif Hazretlerinin
annesinin belirttii gibi yaam bir
gnl sultanyd: Olum, insanlar
hatlarnda, kusurlarnda, sevaplarnda,
gnahlarnda seveceksin. yle
seveceksin ki lmlerinde azalarak,
doumlarnda onlarla beraber oalarak
seveceksin. Bu ancak insan kendisinden
geerse olur. te biz Smiha Annede
bunu yaadk diyerek salondaki herkese
duygusal anlar yaatt.
Son olarak mutasavvf-yazar Cemlnur
Sargut Smiha Anne Trkiyede Meryem
makamn temsil eden bir sultand. Onda
inanlmaz bir hakikat, mride ait btn
gzellikler gizliydi dedi. Ayverdinin en
nemli zelliinden bahseden
Cemlnur Sargut birincisi ahlk-
Muhammedyi tam mnsyla yaayan,

mtevz ve herkese hizmet eden ve

ideolojilerle savaan bir insand. Yalan
bilmezdi, kimseyi kk grmezdi.
kincisi, dnya ve hireti dolu dolu
yaard ve nc olarak da dnya ve
Peygamber sevgisini sonuna kadar
yaayan ve hibir ekilde kendine deil
Allaha gtren bir kpryd diyerek
Smiha Ayverdinin Hanc eserinden
rnekler verdi.
Tm konumalarn ardndan L Edr Trk
Tasavvuf Mzii Topluluu Emre mrl
ve Elif mrl Uyar ynetiminde bir
konser verdi.

Bir Byk retmen: Smiha Ayverdi

programndan grntler...

dekorasyon

duygu tkek aydn

EVDE HUZUR
Sehpanz nasl dekore
edebilirsiniz?

Bir sehpann,
komodin veya bir
dresuarn zerine
aksesuarlarnz
yerletirirken onlarn
hangi sra ile
durduklar nemlidir.
Gze ho grnen iki
ekilden
faydalanabilirsiniz.
Birincisi bu sehpada
olduu gibi V, ikincisi
de A eklidir.

ncelikle sehpann
zerine yerletireceiniz
aksesuarlarnz boy
srasna gre bykten
ke sralayn. Daha
sonra sehpanzn ekline
gre V veya A eklinden
birisini sein ve
aksesuarlarnz bu ekilde
yerletirin

SELMEMELYKUB BABA

nefes
alan tarifler

kabakl
kei peynirli
tart

Malzemeler:
Hamur iin:
2,5 su barda tam buday unu
4 yemek ka zeytinya
1 ay barda yourt
1 paket kabartma tozu
1 ay ka deniz veya kaya tuzu
malzemeleri:
3 adet kabak
6-8 adet drde blnm eri domates
1 adet kuru soan
4 yemek ka zeytinya
1 ay ka deniz veya kaya tuzu
1 ay ka karabiber
Birka dal dereotu
zeri iin:
1/ 2 ay barda st
1 yumurta
1 ay barda eski kaar peyniri ve kei peyniri rendesi
Hazrlan:
Hamuru yapmak iin ya, yourt, un, kabartma tozu ve tuzu derin bir kapta
yourun. Buzdolabnda 20 dakika dinlendirin. Daha sonra yalanm dayankl ki
veya tart kabna, hamuru elinizle yayn, kenarlarn ykseltin. Hamur dolapta
dinlenirken, drt yemek ka zeytinyanda kp kp doranm soanlar kavurun.
Kabuklarn soyup rendelediiniz kabaklar ekleyip kabaklar suyunu salp ekene
kadar kavurun. Tuz ve karabiber ekleyin. Kabaklar suyunu ekince altn kapatn.
nce kylm dereotlarn ve eri domatesleri ekleyip harmanlayn ve lmaya
brakn. Ilyan kabakl harc, kalptaki hamurun ortasna yayn. Bir ksede yarm
ay barda st ve bir yumurtann tamamn rpn ve kabaklarn zerine dkn.
Tart 180 derecedeki frna koyun, kzarnca karn ve kaar rendesi ve kei peyniri
serpip tekrar frnlayn. Peynirler kzarnca frndan alp, be dakika kadar iini
ekmesini bekleyin ve servis yapn.
fiyet Olsun.

grmek zere...

i l e t i i m @ h e r n e f e s . c o m
w w w . h e r n e f e s . c o m
w w w . n e f e s y a y i n e v i . c o m