You are on page 1of 58

PLAN DE XESTIN DE RESIDUOS INDUSTRIAIS E SOLOS CONTAMINADOS DE GALICIA

O Plan de Xestin dos Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia xorde como consecuencia da
necesidade de planificar, informar, debater e consensuar co apoio de tdolos axentes, a axeitada xestin dos
Residuos Industriais e Solos Contaminados xerados en Galicia.
Os principios estratxicos do Plan emanan da normativa europea e estatal de xestin de residuos, no marco da
sostibilidade que persegue o Quinto Programa de Accin da Unin Europea.
1.

INTRODUCCIN

Neste documento de Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia expense os
principios1-8 e as opcins estratxicas da xestin avanzada de residuos, as como as condicins de contorno nas
que se desenvolve e se vai desenvolver no futuro a xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de
Galicia.
Coa presentacin deste Plan, non soamente se trata de maneira integrada a problemtica que xeran os
residuos en Galicia, senn que a sa elaboracin supn un intento por lles dar resposta, nesta materia, s
obxectivos bsicos que se recollen na Estratexia Galega de Residuos9.
Este Plan pretende facerse eco da realidade existente en Galicia en canto xeracin de Residuos Industriais.
Para chegar a coecer en profundidade esta realidade, realizouse un exhaustivo Inventario de Residuos
Industriais que deu como resultado o coecemento da cantidade de residuos xerados e das vas de xestin
empregadas polas empresas galegas para eliminar estes.
Esta fase do Plan permitiu reflecti-la realidade na xeracin e xestin dos Residuos Industriais en Galicia.
Nos ltimos anos, a Comunidade Autnoma de Galicia elaborou e puxo en marcha diversos programas de
concienciacin e participacin industrial arredor da problemtica dos residuos10-12, e colaborou cos medios de
comunicacin nos seus labores de informacin, participando no debate poltico, social e institucional en torno
xestin dos residuos e solos contaminados en Galicia.
A sociedade actual, atendendo incesante desenvolvemento industrial e econmico das ltimas dcadas, debe
facer fronte enorme cantidade de residuos xerados pola actividade industrial, e os novos hbitos de consumo
adquiridos pola poboacin, que son consecuencia dun maior benestar social e unha mellora da calidade de vida
xeneralizados.
As, esta preocupacin pola mellora e proteccin do medio ambiente esixe o desempeo de papeis
complementarios entre os actores implicados en asegura-la adecuada xestin dos residuos, con alternativas
adecuadas para cada un deles.
O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia xorde da necesidade de establecer
unha ferramenta eficaz para a xestin dos Residuos Industriais e Solos Contaminados que garanta a proteccin
da sade e a conservacin do medio ambiente no mbito de aplicacin do Plan.
Para establece-los obxectivos que persegue o Plan, considerouse a poltica global para a xestin de residuos
que contempla a Unin Europea, as como as directrices do Plan Nacional de Residuos Perigosos 1995-2000 e
as lias de actuacin da Lei 10/1998, do 21 de abril, de residuos, dicir:

Maximiza-la prevencin
Maximiza-la valorizacin
Minimiza-la eliminacin (vertido).

O Plan fixa a prioridade bsica, como non poda ser doutra maneira, na prevencin ou reduccin en orixe dos
residuos, para seguidamente, e unha vez xerados estes, potencia-los procesos de reutilizacin e reciclado,
optando, como accin menos desexable, pola eliminacin da ltima fraccin de residuos, operacin esta que se
realizara de maneira segura e controlada en vertedoiros adecuados e adaptados s novas normativas.
O Plan, en cumprida resposta mandato legal, desea un modelo de xestin de residuos para a Comunidade
Autnoma de Galicia respectuoso co medio ambiente, baseado, entre outros, nos principios de proximidade e
de suficiencia.
Galicia smase proceso de desenvolvemento sostible, coa elaboracin da sa propia Estratexia, e define as
un conxunto de prioridades e criterios de actuacin que permitan orienta-lo modelo de desenvolvemento
rexional cara a pautas de mximo respecto medio ambiente e de mxima mellora da calidade de vida dos
galegos.
O Plan asume o contido da Estratexia Galega de Xestin de Residuos9 e incorpora nas sas actuacins dirixidas
a tdolos sectores as prioridades especficas de medio ambiente que teen relacin directa co mbito de
aplicacin deste.
1.1

Antecedentes

Galicia, de acordo coas esixencias formuladas no Quinto Programa de Accin en materia de Medio Ambiente e
Desenvolvemento Sostible, est a organizar un conxunto de actuacins enfocadas xestin adecuada dos
residuos xerados no seu territorio, tanto dos Residuos Slidos Urbanos como dos Residuos Industriais, Agrarios
e outros.
As, no ano 1992 a XUNTA de Galicia aprobou o Plan de Xestin dos Residuos Slidos Urbanos, que inclua a
definicin dos criterios e as lias de accin para analiza-la xestin destes residuos na Comunidade Autnoma.
Este Plan13 foi revisado e actualizado pola Consellera de Medio Ambiente en 1998 para adaptalo realidade
cambiante e s novas esixencias comunitarias neste eido.
En canto s Residuos Industriais, en 1995 aprbase o Plan Nacional de Residuos Perigosos14, cun perodo de
vixencia de 1995 2000. Ese mesmo ano redctase o Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos
Contaminados de Galicia15, con lias de actuacin especficas adaptadas realidade industrial e social galega.
Posteriormente, a Consellera de Medio Ambiente da XUNTA de Galicia elabora a Estratexia Galega de Xestin
de Residuos9.
En 1999, redactouse o Borrador do Plan de Xestin de Residuos Agrarios de Galicia16 co obxectivo principal de
xestionar adecuadamente os residuos xerados na actividade agraria, discutido e aprobado no presente ano
2000.
Respecto s actuacins levadas a cabo en Galicia en relacin cos Solos Contaminados, en 1995 asnase un
convenio marco entre a Administracin do Estado e a XUNTA de Galicia sobre actuacins de descontaminacin
de solos, co obxectivo de establece-las condicins bsicas para a colaboracin entre ambas administracins no
financiamento de investigacin de emprazamentos e execucin de obras de descontaminacin de Solos
Contaminados.
Como continuacin e en desenvolvemento deste convenio, en 1996 a XUNTA elabora un estudio17, no que se
fixan os criterios, os niveis, e os estndares usados posteriormente para a consideracin de solos contaminados
en Galicia
En 1997 e 1998 desenvlvese o Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia (POSC)18, que consiste
na actualizacin e xerarquizacin do Inventario Nacional de Solos Contaminados para a Comunidade Autnoma.
As mesmo, realizronse investigacins de detalle en emprazamentos contaminados, obras en
descontaminacin de solos e proxectos de recuperacin de solos contaminados.
Como consecuencia de todo isto, Galicia desenvolveu unha gran actividade dirixida adecuada xestin dos
Residuos Industriais xerados na Comunidade Autnoma e a actuacins en Solos Contaminados. Proba disto son
as infraestructuras de xestin que foron postas en servicio para a xestin destes residuos e diversas actuacins
en solos contaminados.
En aplicacin das competencias en materia de Residuos Industriais da XUNTA de Galicia, para garantir unha
adecuada xestin deles, e tendo en conta as novas opcins e propostas tecnolxicas de xestin, a XUNTA de
Galicia propn revisa-la planificacin existente e promover un Plan de Xestin de Residuos Industriais dinmico,
contando con a participacin dos axentes involucrados nel. O programa de seguimento e control do presente
Plan considrase como ferramenta clave para o seu cumprimento.
1.2.

Estructura do Plan

O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia materialzase no presente


documento, estructurado en catro seccins.
A primeira, denominada COORDENADAS DO PLAN, define o marco sobre o cal se establece o propio Plan, isto ,
os fundamentos xurdicos e normativos sobre os que se constituu, as caractersticas intrnsecas de Galicia, e o
mbito de aplicacin deste.
A segunda seccin, denominada SITUACIN DE PARTIDA, contn a informacin que constite a situacin actual
ou o punto de partida do Plan, xa que sobre estes datos se definir a planificacin en canto xestin dos
Residuos Industriais para Galicia no horizonte do ano 2006 e as actuacins en Solos Contaminados.
Faise mencin especial proceso estatstico seguido para a elaboracin do inventario de xeracin dos Residuos
Industriais, as como s infraestructuras existentes, xestin actual de cada tipo de residuo e s operadores
con que a Comunidade Autnoma conta na actualidade.
A continuacin defnese a prognose futura de xeracin dos Residuos Industriais no horizonte do ano 2006.
Cmpre sinala-la importancia de contar cun inventario de Residuos Industriais como forma de propoe-las vas
de minimizacin e adecuada xestin destes prevista na estratexia de actuacin do presente Plan.
A terceira, denominada ESTRATEXIA DE ACTUACIN, fixa os principios rectores e obxectivos do Plan ata o
2006, e expn de forma programada as accins previstas por este no perodo de vixencia do Plan.

A cuarta e ltima, denominada MARCO ECONMICO E FINANCEIRO, resume os investimentos previsibles para
alcanza-los obxectivos que preconiza o Plan en cada un dos programas de actuacin (2000-2006), as como as
frmulas dispoibles de financiamento deste.
REFERENCIAS DO CAPTULO 1:
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18

2.

V Programa de Accin en Materia de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. Unin Europea, 1992.
Estratexia Comunitaria para a Xestin dos Residuos (1989). Resolucin do Consello do 7 de maio de
1990.
Revisin da Estratexia Comunitaria para a Xestin de Residuos. Comisin Europea. Resolucin do
Consello do 24 de febreiro de 1997.
Resolucin do Consello do 24 de febreiro de 1997, sobre unha Estratexia Comunitaria de Xestin de
Residuos (97/C/76/01).
Directiva 75/442/CEE relativa s residuos.
Directiva 91/156/CEE relativa s residuos que modifica a Directiva 72/442/CEE.
Directiva 91/689/CEE relativa s Residuos Perigosos.
Directiva 94/62/CE relativa s envases e residuos de envases.
Estratexia Galega de Xestin de Residuos Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 1999.
Decreto 298/00, polo que se regula a autorizacin e notificacin de productores e xestores de residuos
de Galicia e se crea o Rexistro Xeral de Productores e Xestores de Residuos de Galicia.
Guas de boas prcticas medioambientais. Cmaras de Comercio de Galicia e Consellera de Medio
Ambiente da XUNTA.
Manuais de minimizacin de residuos. Confederacin Provincial de Empresarios de Pontevedra e
Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 1999.
Plan de Xestin de Residuos Slidos Urbanos. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA,1999.
Plan Nacional de Residuos Perigosos. Secretara de Estado de Medio Ambiente e Vivenda do Ministerio
de Obras Pblicas, Transporte e Medio Ambiente, 1995.
Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos Contaminados de Galicia. Consellera de Industria e
Comercio da XUNTA, 1995.
Plan de Xestin de Residuos Agrarios de Galicia. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 1999.
Estudio sobre a actualizacin do inventario de solos contaminados, xerarquizacin e desenvolvemento
dunha lexislacin para a proteccin do solo en Galicia. XUNTA de Galicia, 1996.
1 Fase do Programa operativo de solos contaminados de Galicia, Consellera de Medio Ambiente da
XUNTA, 1997.
2 Fase do Programa operativo de solos contaminados de Galicia, Consellera de Medio Ambiente da
XUNTA, 1998.
FUNDAMENTOS NORMATIVOS

As normas legais nas que se encadra o Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia
establecen as estratexias que hai que seguir, tanto na prevencin da produccin de residuos como na xestin
integral destes. A relacin lexislativa completa recomplase no Anexo I.
Os catro alicerces normativos nos que se basean os principios rectores e os obxectivos do presente Plan son: a
Estratexia Comunitaria en materia de residuos, aprobada mediante Resolucin do Consello do 7 de maio de
1990 e incorporada ordenamento xurdico interno da Comunidade Europea a travs da Directiva 91/156/CEE;
o Plan Nacional de Residuos Perigosos 1995-2000, texto aprobado polo Consello de Ministros o 17 de febreiro
de 1995; a Lei 10/1998, do 21 de abril, de residuos, e a Estratexia Galega de Xestin de Residuos.
Tvose igualmente en conta a Directiva 99/31/CE do Consello, de 26 de abril, relativa vertido de residuos.
Ademais, hai que considerar os instrumentos preventivos de carcter horizontal que, basndose na normativa
europea e estatal, foron aprobados na Comunidade de Galicia para contribur a garantir unha adecuada
integracin das obras, proxectos e actividades sectoriais no medio ambiente e na sociedade desta Comunidade.
Destaca a Lei 1/1995, do 2 de xaneiro, de proteccin ambiental.
Asegurar unha adecuada informacin e participacin pblica en todo o proceso de elaboracin do Plan,
particularmente entre os axentes e sectores afectados, non s un imperativo legal, senn unha garanta da
adecuacin e compromiso da XUNTA de Galicia coa realidade rexional. Para isto, con carcter previo sa
aprobacin, o Plan ser difundido entre tdolos sectores potencialmente implicados, por medio do presente
Documento previo para a participacin e o debate.
Estratexia da Unin Europea en materia de Residuos1
Coa publicacin da Estratexia Comunitaria en materia de residuos, aprobada mediante Resolucin do Consello
do 7 de maio de 1990, trzanse as lias mestras do que debera se-la moderna poltica comunitaria sobre
residuos ata o ano 2000. Asntanse sobre os seguintes criterios xerais:

Establcese unha xerarqua de opcins na xestin de residuos na que aparecen, en primeiro lugar, a
Reduccin con medidas tendentes a evitar que se xeren, seguidas de Valorizacin mediante a
reutilizacin, reciclado e/ou valorizacin enerxtica, e finalmente a Eliminacin en condicins controladas.

Garanti-la infraestructura adecuada para a correcta xestin de residuos.

Reducir tanto a cantidade como a toxicidade dos residuos destinados vertido, sempre que resulte
apropiado e, con este fin, fomenta-los procesos de tratamento previo.

Limita-los traslados dos residuos xerados entre os Estados membros, para potencia-la xestin prxima
segundo o principio de proximidade.
Esta estratexia comunitaria de residuos foi revisada pola nova Estratexia Comunitaria para a Xestin de
Residuos2, aprobada o 24 de febreiro de 1997 polo Consello da Unin Europea, que fai, entre outras, as
seguintes consideracins novas en relacin coa Estratexia de 1990:

Tdolos axentes econmicos (includos os fabricantes, importadores, distribuidores e consumidores)


conforme s principios de quen contamina paga e de responsabilidade compartida deben cargar coa sa
parte especfica de responsabilidade no que se refire prevencin, aproveitamento e eliminacin dos
residuos.

No deseo dos productos, debern considerarse as implicacins que ter a xestin dos residuos que se
xeren despois do seu uso de forma que, neste sentido, o fabricante dun producto (a travs do seu deseo,
contido e elaboracin) ten un papel e unha responsabilidade estratxicos en relacin coa xestin do residuo
que posteriormente se xere.
o

A prevencin na xeracin de residuos deber constitu-la primeira prioridade, tanto en relacin coa
mxima reduccin da cantidade de residuos como dos seus compoentes e aditivos perigosos.

A Comisin Europea, os Estados membros e os axentes econmicos debern establecer e persegui-los


obxectivos cuantitativos de carcter indicativo para reducir significativamente a cantidade de residuos que
se produzan e incrementa-los niveis de reutilizacin, reciclado e valorizacin.

A Comisin Europea deber promove-lo desenvolvemento e aplicacin de anlise de ciclos de vida e


auditoras ambientais dos productos que co uso se transforman en residuos, e xunto cos Estados
membros, fomentar sistemas para a sa devolucin, recollida e aproveitamento.

Fomentarase a valorizacin de residuos especialmente por medio da reutilizacin, reciclado, compostaxe e


recuperacin de enerxa dos residuos, co fin de reduci-la cantidade destes destinada eliminacin e
economizar recursos naturais..

A Comisin Europea deber considera-lo alcance da modificacin da lexislacin comunitaria relativa


incineracin con recuperacin de enerxa, coa finalidade de lle dar resposta adecuada a esta preocupacin e
presenta-las propostas axeitadas.

Os Estados membros deben facer uso, da forma mis coherente posible, dunha ampla gama de medidas,
includas as econmicas cando sexa necesario, para acada-los seus obxectivos estratxicos sobre residuos.
Os principios aplicables xestin de residuos considerados na Estratexia Comunitaria, establecen, por un lado,
que os residuos sexan eliminados nos centros apropiados mis prximos (principio de proximidade), e, por
outro, que cada Estado membro da Unin Europea deber ser autosuficiente no que se refire s instalacins de
eliminacin de residuos (principio de autosuficiencia).

O principio de proximidade conducir a completa-la rede de instalacins de eliminacin de residuos existentes


na Comunidade Autnoma de Galicia e os programas de xestin de residuos contribuirn en gran medida
dinamizacin desta rede.
Por outro lado, as normas comunitarias resaltan a importancia de poder limita-los traslados dos residuos,
mesmo os destinados a valorizacin, sempre que eses traslados non se axusten s plans de xestin de
residuos.
A poltica comunitaria de residuos asumida tanto polo Plan Nacional de Residuos Perigosos (1995-2000),
como pola Lei 10/1998, de residuos e a Estratexia Galega de Xestin de Residuos. Os contidos que se derivan
destes documentos son os principios que inspiran o presente Plan.
Plan Nacional de Residuos Perigosos3 (1995-2000)
O Plan Nacional de Residuos Perigosos (1995-2000), aprobado polo Consello de Ministros o 17 de febreiro de
1995, incorpora as prioridades e criterios establecidos pola Unin Europea, en particular o contido na Directiva
91/689/CEE relativa a Residuos Perigosos4, na que se establece a obrigatoriedade, por parte das autoridades
competentes, de formular plans de xestin dos ditos residuos.
O seu obxectivo o de orienta-la actuacin do Goberno da Nacin en materia de residuos perigosos a medio e
longo prazo.
A sa articulacin cos correspondentes plans autonmicos garntese mediante convenios
bilaterais e prev que a coordinacin multilateral se manter a travs da Conferencia Sectorial de Medio
Ambiente.

En Galicia, esta coordinacin materializouse na redaccin do Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos
Contaminados de Galicia5 en 1995.
Os dous obxectivos prioritarios do Plan Nacional, que deben perseguirse simultaneamente, son os seguintes:
Reduccin progresiva en orixe da cantidade de residuos perigosos xerados
Tratamento ambiental correcto dos residuos xerados

Xunto a estes, o Plan Nacional engade un terceiro que declara compatible cos anteriores, o do fomento da
reciclaxe e da reutilizacin.
O presente plan pretende, cunha visin mis ampla que o elaborado en 1995, establece-las estratexias e
polticas de xestin para tdolos residuos industriais que se xeran en Galicia, tanto sexan de carcter perigoso
como non perigoso.
Lei 10/1998 de Residuos6
A Lei 10/1998, do 21 de abril, de residuos, ten por obxecto previ-la produccin de residuos, establece-lo rxime
xurdico da sa produccin e xestin, e fomentar, por esta orde, a sa reduccin, a sa reutilizacin, reciclado e
outras formas de valorizacin, as como regula-los solos contaminados, coa finalidade de protexe-lo medio
ambiente e a sade das persoas.
Esta lei prev a elaboracin de plans nacionais de residuos, que resultarn da integracin dos respectivos plans
autonmicos de xestin. Os plans nacionais estarn suxeitos s revisins e actualizacins, en funcin de
posibles cambios na normativa, tecnoloxa e no sector industrial.
Outras competencias das Comunidades Autnomas, ademais da elaboracin dos plans autonmicos de xestin
de residuos, son as de autorizacin, vixilancia, inspeccin e sancin das actividades de produccin e xestin de
residuos.
Para que estes labores de control, por parte da Administracin, resulten efectivas, os residuos debern ter
sempre un titular responsable, calidade que lle corresponder productor, posuidor ou xestor destes, conforme
establece esta lei.
Estratexia Galega de Xestin de Residuos
A Estratexia Galega de Xestin de Residuos elabrase baixo un enfoque integral e en concordancia cos
principios bsicos expostos a continuacin. Consiste nunha referencia obrigada para tdalas actuacins
relacionadas cos residuos que se xeran en Galicia, sendo, polo tanto, estes principios os constitutivos da
filosofa da estratexia.

Principio de Integracin da Poltica Ambiental nas Polticas Sectoriais: Este principio aparece
recollido directamente no Tratado Constitutivo da Comunidade Europea.

Principio de subsidiariedade e proporcionalidade: a XUNTA de Galicia actuar nos mbitos que non
sexan da sa exclusiva competencia na medida en que os obxectivos da accin pretendida non poidan ser
alcanzados de maneira suficiente polos axentes directamente involucrados.

Principio de responsabilidade compartida: tdalas partes implicadas na xeracin e xestin de residuos


(administracins autonmicas e locais, axentes econmicos e consumidores) deben asumi-la sa parte de
responsabilidade nos problemas suscitados e traballar de forma concertada e en colaboracin para
consegui-la sa solucin. Sobre este principio asntase directamente o V Programa Comunitario de Accin
en Materia de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, as como a Lei 1/1995, de proteccin
ambiental de Galicia.

Principio de Quen contamina paga: os responsables da contaminacin do medio ambiente son tamn
os responsables dos custos derivados da dita contaminacin. Este principio non debe ser interpretado en
ningn caso como que quen paga ten dereito a contaminar.

Mis ben o contrario, o obxectivo ltimo a reduccin da contaminacin, que vir dada cando os axentes
contaminadores internalicen os custos ambientais inherentes sa actividade e expoan entn cmo
reducilos.
Principio de autosuficiencia: a Comunidade Autnoma de Galicia deber dispoer dunha rede integrada
de xestin de residuos que permita a autosuficiencia do tratamento daqueles residuos para os que exista
unha masa crtica que o xustifique.
Principio de proximidade: a localizacin das instalacins de tratamento de residuos realizarase utilizando
o criterio de proximidade s lugares de xeracin co fin de evitar traslados innecesarios, e atendendo a
criterios de valoracin tcnica, econmica e ambiental.

Principio de separacin en orixe: os productores de residuos deben realizar, de acordo coas


planificacins especficas desenvolvidas, a separacin en orixe destes como elemento indispensable para
asegura-lo xito dos modelos de xestin que se propoan en cada caso.

Principio de busca do ptimo econmico-ambiental: a aplicacin deste principio deber ter en conta
que as opcins analizadas deben incorpora-la totalidade dos custos ambientais a que cada unha dea lugar.

Xunto cos principios anteriormente enumerados, esta Estratexia desenvlvese incorporando a nova concepcin
da xestin de residuos recollida na Resolucin do Consello, do 24 de febreiro de 1997, sobre unha Estratexia
Comunitaria de Xestin de Residuos, anteriormente mencionada.
Directiva 99/31/CE de Vertido de Residuos8
A Directiva 99/31/CE do Consello, do 26 de abril, relativa vertido de residuos, que foi publicada no DOCE do
16 de xullo de 1999, ten como obxectivo establecer, mediante rigorosos requisitos tcnicos e operativos sobre
residuos e vertidos, medidas, procedementos e orientacins para impedir ou reducir, na medida do posible, os
efectos negativos no medio ambiente do vertido de residuos.
O Plan adopta os formulamentos definidos por esta directiva, dirixida a limita-lo vertido de determinados
residuos, ademais de
fixa-las condicins de admisin dos residuos nos vertedoiros, as como os procedementos de control, vixilancia
e cerre, regulando as caractersticas tcnicas bsicas dos novos vertedoiros e a adaptacin a esta directiva dos
xa existentes, mesmo nos procesos de cerre das instalacins de vertido final.
Esta directiva ten unha importancia capital e unhas repercusins de longo alcance na organizacin da
proteccin ambiental comunitaria, xa que plasma nun texto xurdico a negativa consideracin que o vertido lle
merece estratexia comunitaria de residuos.
Como medidas salientables, incle:
-

Control dos vertedoiros no que se refire s substancias contidas nos residuos depositados neles.

Reduccin da cantidade e a perigosidade dos residuos destinados a vertedoiro, facilitando a manipulacin


dos residuos e aumentando o seu aproveitamento.

Establecemento dunha rede integrada e adecuada de instalacins de eliminacin.

Control de disparidades entre as normas tcnicas sobre o vertido de residuos establecndose esta a escala
comunitaria.

Determinacin dos requisitos que deben esixrselles


s vertedoiros en canto a localizacin,
acondicionamento, xestin, control, cerre e medidas de prevencin e de proteccin que deben tomarse
contra todo dano medio ambiente.

Definicin das clases de vertedoiros e dos tipos de residuos aceptables en cada un deles.

Adopcin de medidas para a reduccin na produccin de gas metano de vertedoiros.

Reduccin do vertido de residuos biodegradables.

Implantacin dun procedemento de autorizacin especfica para tdalas clases de vertedoiros.

Establecemento dun procedemento uniforme de aceptacin de residuos baseado nun sistema de


clasificacin dos residuos aceptables nas distintas clases de vertedoiros.

Articulacin de procedementos comns de control durante as fases de explotacin e de xestin posterior


cerre dun vertedoiro.

Industria e Medio Ambiente


As actividades dos diferentes sectores industriais son consideradas como unha parte fundamental dos
problemas actuais do medio ambiente. O crecemento econmico leva consigo normalmente un crecemento das
actividades industriais e do consumo de enerxa e en consecuencia, e ags que se reforcen as medidas
ambientais, un crecemento da contaminacin e dos residuos.
O V Programa Comunitario de Actuacin en materia de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostibles establece
os obxectivos ambientais para contar cun sector industrial innovador e competitivo promovendo:

Unha xestin empresarial respectuosa co medio ambiente.

As melloras nos procesos productivos industriais.

A xeneralizacin do reciclado dos residuos industriais.

O aumento dos requisitos de garantas ambientais para os diferentes productos.

As mesmo, o Libro branco sobre crecemento, competitividade e emprego10 de 1993 recoece tamn estes
obxectivos como clave para un novo modelo de desenvolvemento na Unin Europea, mesmo tempo que
recoece o potencial que, para o desenvolvemento econmico, ten o sector da industria medioambiental. Para
contribur a estes obxectivos, a Comisin foi ampliando a gama de instrumentos dispoibles como:

A aprobacin do Sistema Comunitario de Xestin e Auditoras Ambientais (EMAS)11.

A normalizacin dos sistemas de xestin medioambiental12.

A convocatoria de programas especficos de investigacin e desenvolvemento no mbito do medio


ambiente e as tecnoloxas ambientais.

A Directiva de envases e residuos de envases13.

O fortalecemento do procedemento de avaliacin de impacto ambiental.

O apoio a novas iniciativas e proxectos-piloto para a mellora ambiental da industria a travs do Programa
LIFE.

A etiqueta ecolxica.

A Directiva sobre control integrado da contaminacin14 (IPPC).

Neste marco de referencia, a Comunidade Autnoma de Galicia est firmemente comprometida coa industria en
dous sentidos: apoiar estas iniciativas, e apoiar un sector industrial sostible.
REFERENCIAS DO CAPTULO 2:
19

Estratexia Comunitaria para a Xestin dos Residuos (1989). Resolucin do Consello, do 7 de maio de
1990.

20

Revisin da Estratexia Comunitaria para a Xestin de Residuos. Comisin Europea.


Consello, do 24 de febreiro de 1997.

21

Plan Nacional de Residuos Perigosos. Secretara de Estado de Medio Ambiente e Vivenda do Ministerio
de Obras Pblicas, Transporte e Medio Ambiente, 1995.

22

Directiva 91/689/CEE relativa s residuos perigosos, do 12 de decembro de 1991, nmero L377, do


31 de decembro de 1991.

23

Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos Contaminados de Galicia. Consellera de Industria e


Comercio da XUNTA, 1995.

24

Lei 10/98 de residuos, do 21 de abril. BOE n 96, do 22 de abril de 1998.

25

Estratexia Galega de Xestin de Residuos (borrador para suxestins). Consellera de Medio Ambiente
da XUNTA, 1999.

26

Directiva 99/31/CE, de vertido de residuos, do 26 de abril. DOCE n L182, do 16 de xullo de 1999.

27

V Programa de Accin en Materia de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible. Unin Europea,


1992.

28

Libro Branco sobre Crecemento, Competitividade e Emprego. Unin Europea, 1993.

29

Regulamento 1836/93 do Consello, do 29 de xuo, polo que se permite que as empresas do sector
industrial se adhiran con carcter voluntario a un sistema comunitario de xestin e auditora
medioambientais. DOCE n L168, do 28 de xullo de 1993.

30

Norma UNE-EN-ISO 14.001 Sistemas de Xestin Medioambiental: Especificacins e directrices para a


sa utilizacin. AENOR, outubro de 1996.

31

Directiva 94/62/CE, do 20 de decembro, relativa a envases e residuos de envases. DOCE n L365, do


31 de decembro de 1994.

32

Directiva 96/61/CE, do 24 de setembro, relativa prevencin e control integrado da contaminacin


(IPPC). DOCE n L257, do 10 de outubro de 1996.

Resolucin do

3.

CARACTERSTICAS INTRNSECAS DE GALICIA

3.1.

Estructura Socioeconmica

Os datos socioeconmicos da Comunidade Autnoma de Galicia, as como a extensin territorial, poboacin e


estructura industrial e urbana, determina os parmetros principais que hai que ter en conta na elaboracin do
Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia (2000 2006).
Galicia sitase no extremo noroccidental da pennsula Ibrica, e est estructurada en 315 municipios con
2.742.622 habitantes, que representan o 7% da totalidade da poblacin espaola, distribudos en catro
provincias1:
-A Corua
-Lugo
-Ourense
-Pontevedra

1.110.302 hab.
370.303 hab.
346.913 hab.
915.104 hab.

A densidade de poboacin media de 92 hab/km2, concentrndose principalmente na costa, e de forma


especial longo do eixe formado pola Corua-Santiago-Vigo.
Galicia presenta un modelo de asentamento humano semellante doutras reixns atlnticas de Europa
Occidental, caracterizado pola sa elevada densidade e atomizacin.
Desde a perspectiva do Plan, a xeracin de residuos industriais maioritaria longo do eixe A CoruaSantiago-Vigo, con excepcins como as cidades de Lugo e Ourense, e presenta un variado espector de
pequenos productores amplamente espallados polo territorio da Comunidade. A primeira circunstancia facilita a
adecuada xestin dos residuos, mentres que a segunda crea dificultades para esta.
Galicia participa plenamente do actual perodo de expansin no que se encontra a economa espaola.
crecemento econmico de Galicia2 situouse entre 1985 e 1998 arredor do 44,4% en termos reais.

Pdese constatar que en 1998 tdolos sectores da economa galega experimentaron unha taxa de crecemento
superior o ano anterior, sendo esta expansin fundamentalmente debida crecemento do sector industrial.
Por sectores de actividade, o 48% da poboacin activa3 est englobada no sector servicios, un 16% na
industria, o 17% dedcase sector agrcola e pesqueiro, un 10% construccin e o 9% restante a outros
sectores.
Atend resultado da cuantificacin do nmero de actividades industriais en Galicia4, determinouse que o
nmero de empresas da Comunidade Autnoma de Galicia ascende a unhas 53.000.
A distribucin provincial das actividades empresariais a que se reflicte de seguido.
O asentamento destas empresas, considerando o seu nmero por provincias, queda expresado como segue:
1)
2)
3)
4)

A Corua
Pontevedra
Ourense
Lugo

40%
33%
13%
14%

Anda que case o 75% das empresas con sede social en Galicia est nas provincias da Corua e Pontevedra; a
distribucin das cantidades maioritarias de residuos xeradas dbese a actividades industriais especficas, como
o caso da extraccin de lousa, que se concentra principalmente na provincia de Ourense.
A continuacin realzase unha anlise polo mido en cada unha das provincias galegas.
A Corua a provincia con maior desenvolvemento empresarial de Galicia e conta con maior nmero de
empresas4 (40%), volume de emprego5 (43%) e vendas5 (46%). Por volume de vendas, destacan as
actividades relativas alimentacin, bebidas e tabaco, seguidas das industrias extractivas, enerxia e auga, e,
finalmente, da industria txtil, confeccin, coiro e calzado.
Por nmero de empresas5 a provincia de Pontevedra representa o 33% do total de Galicia, cun volume de
emprego5 e vendas5 do 39% respectivamente. As empresas encntranse concentradas principalmente en Vigo
(56,5% das sociedades) e, en menor medida, en Pontevedra (13% das sociedades). A actividade industrial que
destaca especialmente a do autombil as como a extraccin de granito.
O sector pesqueiro tamn ten especial importancia nesta provincia.
En Lugo localizndose o 14% das empresas de Galicia4, cun volume de emprego e vendas5 do 8%
respectivamente. Atendendo tipo de actividade, destacan principalmente os sectores de produccin de
aluminio, derivados lcteos, o comercio e a construccin.

Ourense a provincia con menor actividade empresarial, contando co 13% das empresas galegas4 e cun
volume de emprego5 do 10% e un 8% de volume de vendas5. Entre a industria existente en Ourense destaca
principalmente a relativa a productos alimenticios, bebidas e a extraccin de lousa.
Galicia experimentou nos ltimos anos un proceso de industrializacin importante, baseado en grandes
investimentos e na explotacin de recursos naturais e materias primas. A estructura industrial de Galicia
combina sectores tradicionais con novas industrias de desenvolvemento tecnolxico avanzado, como son o
sector da electrnica e as telecomunicacins ou a industria txtil.
3.2.

Actividade Industrial

Segundo o Plan Extratxico de Desenvolvemento Econmico de Galicia (PEDEGA)6, 2000-2006, o


desenvolvemento econmico de Galicia est ligado a uns sectores claves de actividade industrial. Estas
actividades relacinanse a continuacin:

Complexo de industrias de singular importancia: Baixo esta denominacin englbanse aquelas


actividades que van permitir potencia la economa galega, senn tamn polas sas interrelacins co
resto do tecido productivo e polo seu carcter aberto e exterior (arredor do 32% das exportacins da
rexin resto de Espaa e extranxeiro). En definitiva, estes grupos constiten, xunto coa pesaca, o
complexo agroalimentario e o turismo, a autntica base de exportacin de Galicia. A continuacin
detllanse estes complexos de actividades s que se fai referencia:
-

Pedra natural
Construccin naval
Automocin
Confeccin-textil
Telecomunicacin/electrnica

Complexo do mar: Este complexo frmano as actividades ligadas pesca, o marisco e a acuicultura,
soporte da industria conserveira e conxelado de peixe, ademais dos servicios de carcter loxstico de
distribucin dos productos do mar.
Este conxunto de actividades conforman un complexo claramente aberto e con forte proxeccin
exportadora (arredor do 10% das exportacins totais de Galicia). O seu peso relativo queda reforzado
polos efectos de arrastre sobre o conxunto da economa galega, en especial no mbito da construccin
naval, a actividade portuaria e as zonas dependentes da pesca.

Complexo da madeira: Esta industria est integrada pola silvicultura, explotacin forestal, e o
conxunto de actividades da cadea de transformacin da madeira (desde o serrado ata industrias da
madeira como carpinteras).

O carcter prioritario asignado a este complexo xistifcase por varias razns: o seu grao de difusin territorial, a
sa estreita vinculacin co ambiente, os seus efectos inducidos de arrastre sobre o sistema productuvo
rexional, o seo peso relativo na exportacin rexional, e as sas estreitas relacins co complexo agrogandeiro
das que deriva a necesidade de ter en conta as sinerxas entre ambos complexos de cara mellora do medio
rural.
A anlise do sector da pedra natural permite idenfifica las sas caractersticas, decir, reducido tamao,
fragmentacin empresarial, procesos productivos con afeccin medio ambiente, impacto paisaxstico e
xeracin de grandes cantidades de residuos, en particular na explotacin de lousa.
O nucleo da industria do automovil sitase na cidade de Vigo, producindo un efecto impulsor sobre o conxunto
industrial de Galicia e dando lugar a un slido ncleo de empresas provedoras de distintos compoentes do
autombil.
O sector de confeccin / textil revelouse nos ltimos anos como unha das actividades mis dinmicas de
Galicia.
Outro sector importante en Galicia a industria de telecomunicacins, compoentes electrnicos e
material elctrico. Este sector ten un gran potencial de crecemento, como o demostran as notables taxas de
crecemento rexistradas durante os ltimos anos.
As caractersticas especficas correspondentes s distintos sectores de actividade industrial de Galicia son as
que van determina-la orixe, a produccin e a composicin dos residuos industriais, condicionando a sistemtica
do seu tratamento e xestin na Comunidade Autnoma de Galicia.
Dos sectores mencionados, cabe destacar, pola cantidades de residuos xerados, alomenos catro grandes
sectores. Estes sectores son os seguintes:

Transformacin de aluminio
Refino de petrleo
Industrias de pasta e papel
Xeracin de enerxa elctrica

Minera de pedra ornamental ou natural

REFERENCIAS DO CAPTULO 3:
1.
2.
3.
4.
5.
6.

4.

Informacin obtida da pxina web oficial do Instituto Galego de Estadstica de Galicia


www.ige.xunta.es
De acordo cos datos da FUNCAS (Fundacin de las Cajas de Ahorros Confederadas para la
Investigacin Econmica y Social).
Poboacin activa por sectores econmicos (media anual). Estructura Porcentual, Instituto Galego de
Estadstica (IGE) 1998.
Fase I, Tomo 2 do Plan de Xestin de Residuos Industriais e Situacin da Reciclaxe en Galicia.
Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 2000.
5. Atlas de empresas de Galicia e Norte de Portugal, Instituto Galego de Estadstica, 1997.
Plan Estratxico de Desenvolvemento Econmico de Galicia 2000-2006 (PEDEGA), Tomo II: Proposta
estratxica e marco financiero, px. 68, apdo. 2.2.4., do23 xullo de 1999, Consellera de Economa e
Facenda.
MBITO DE APLICACIN DO PLAN

4.1.
Marco Xeogrfico e Horizonte Temporal
O marco xeogrfico de aplicacin do presente Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados a
Comunidade Autnoma de Galicia, constituda polas sas catro provincias: A Corua, Lugo, Ourense e
Pontevedra.
O perodo de vixencia do Plan abranguer o horizonte temporal que considera o Plan 2000-2006, sendo un
perodo adecuado para unha planificacin a curto e medio prazo.
As, consguese o obxectivo de dotalo dun carcter flexible, permitindo adecua-lo Plan s numerosos cambios
normativos e tecnolxicos previsibles, consonte s caractersticas intrnsecas de Galicia, e, sobre todo, que
facilite o labor de definir actuacins a curto prazo e propoer las directrices a medio prazo.
4.2.

Clasificacin dos Residuos Industriais

O propsito do presente Plan, en canto alcance dos residuos obxecto deste, adaptalo Directiva 99/31/CE,
relativa Vertido de Residuos, na que se introduce unha clasificacin dos residuos, baseada na perigosidade
intrnseca mesmo de que se trate.
Neste marco de referencia, son obxecto do Plan aqueles residuos xerados nas industrias e determinadas
actividades de servicios, que, atendendo sa perigosidade, se expoen a continuacin:

Residuos Industriais Perigosos


Residuos Industriais non Perigosos

De acordo coa Lei 10/1998 de residuos, ter a consideracin de Residuo calquera substancia ou obxecto
pertencente a aqueles que figuran no anexo desta, do cal o seu posuidor se desprenda ou do que tea a
intencin ou obrigacin de desprenderse.
No mbito concreto de aplicacin do presente Plan, considranse:

Residuos Perigosos aqueles que figuran na lista de Residuos Perigosos, aprobada no Real decreto
952/1997, as como os recipientes e envases que os contiveran, os que foran clasificados como perigosos
pola normativa comunitaria e os que poida aproba-lo Goberno de conformidade co establecido na
normativa europea ou en convenios internacionais dos que Espaa sexa parte.

Estes residuos proceden na sa maior parte das actividades industriais, e ademais son xerados igualmente por
determinadas actividades de servicios.
Ainda que non obxecto deste Plan a cuantificacin dos Residuos Perigosos Domsticos, xa que no Plan de
Xestin de Residuos Slidos Urbanos de Galicia se realiza a cuantificacin de tdolos residuos slidos urbanos,
s que corresponde presente Plan indicar os fluxos de xestin para este tipo de residuos. Neste sentido, a
Consellera de Medio Ambiente, e dentro do Plan de Adecuacin, Selado e Clausura de Vertedoiros, est
procedendo construccin, en todo o mbito autonmico, de Puntos Limpos, como infraestructura asociadas
recollida selectiva de, entre outros, os residuos perigosos domsticos, como paso intermedio da sa xestin que
posibilitar a adecuada gestin final deste tipo de residuos nas instalacins que se definen no presente Plan.

Residuos non Perigosos son aqueles residuos que non poden ser encadrados na anterior categora.

Nesta categora tamn se inclen os Residuos Inertes, que son aqueles que non experimentan transformacins
fsicas, qumicas ou biolxicas significativas. Os residuos inertes non son solubles nin combustibles, nin
reaccionan fsica nin quimicamente de ningunha outra maneira, nin son biodegradables, nin afectan
negativamente a outras materias coas que entra en contacto, de forma que poidan dar lugar a contaminacin
do medio ambiente ou a prexuzos para a sade humana.

10

Os residuos en estudio obxecto do presente Plan, que se presentan no Anexo 2, atenden clasificacin recollida
na Resolucin do 17 de novembro de 1998, da Direccin Xeral de Calidade e Avaliacin Ambiental, pola que se
dispn a publicacin do Catlogo Europeo de Residuos, aprobado mediante a Decisin 94/3/CE, da Comisin do
20/12/1993, que lles outorga un cdigo a cada residuo e totalidade de residuos e segundo adopta
igualmente, o Real Decreto 952/97, do 20 de xuo, polo que se modifica o regulamento para a execucin da Lei
20/86, do 14 de maio, bsica de residuos perigosos, aprobado polo Real decreto 833/88, do 20 de xullo, que
determina a lista comunitaria de residuos perigosos, segundo o Catlogo Europeo de Residuos anteriormente
citado.
SITUACIN ACTUAL DA XESTIN DOS RESIDUOS INDUSTRIAIS

5.

Inicialmente, este captulo do Plan define a metodoloxa empregada para a cuantificacin dos residuos
industriais xerados en Galicia. A continuacin
detllase a xestin que actualmente se realiza destes,
describindo as infraestructuras de tratamento dos residuos industriais.
As mesmo, exponse a situacin actual dos Solos Contaminados de Galicia e o seu inventario.
5.1. Inventario dos Residuos Industriais
Como primeira etapa na elaboracin do Plan, procedeuse realizacin dun exhaustivo inventario dos residuos
industriais xerados en Galicia. Os obxectivos principais deste inventario foron, por un lado, a cuantificacin dos
residuos xerados nas empresas galegas, e por outro, obter informacin de base para determina-la idoneidade
da xestin actual deste tipo de residuos, corrixir desviacins e planificar para o futuro a sa correcta xestin.
Para coece-la situacin da xestin dos residuos industriais, necesitamos sabe-la cantidade, carcter (perigoso,
non perigoso), modo de xestin e lugar de produccin de cada un dos residuos xerados en Galicia.
En 1995 levouse a cabo o Inventario de Residuos Perigosos Xerados en Galicia, utilizando un procedemento
baseado nos datos dispoibles na Declaracin Anual de Productores e na Memoria Anual de Xestores de
residuos. As mesmo, levronse a cabo enquisas telefnicas e mediante fax.
Malia isto, debido tempo transcorrido e aparicin de nova normativa en xeral, e de residuos en particular,
foi necesario realizar un novo inventario de Residuos Industriais para Galicia.
As mesmo, ata a data, os esforzos de inventario de residuos en Galicia foran dirixidos cara s residuos
perigosos. Agora, coa realizacin deste novo inventario, o seu obxecto foi ampliado para centrarse nos residuos
industriais, tanto perigosos como non perigosos.
Por todo isto, considerouse imprescindible realiza-lo Inventario dos Residuos Industriais xerados en Galicia, as
como acometer un proceso detallado e transparente de cuantificacin, utilizando un mtodo que garanta o nivel
de confianza esixido.
Para realizar dito inventario procedeuse a realizar visitas in situ a 624 instalacions industriais. Para seleccionar
estas empresas utilizouse un doble procedemento, por unha parte, e tra-la realizacin dunha anlise estadstica
de todalas instalacions industriais existentes en Galicia, se procedeu a facer unha seleccin aleatoria das
mesmas. Por outra banda, seleccionaronse directamente, vistos os datos de produccin de residuos obrantes na
Direccin Xeral, e a experiencia no control e xestin de residuos, aquelas instalacins industriais de singular
relevancia na produccin e xestin de residuos, con datos que poderan non ser recabados de no ter sido
seleccionados no proceso aleatorio, e polo tanto, proporcionar unha visin sesgada do inventario final. Este o
caso de instalacins singulares que producen unha gran cantidade de residuos.
Para realizar o proceso antes descrito se ten utilizado a seguinte informacin:
1.
2.

A anlise dos rexistros de produccin e xestin de residuos industriais dos anos 1998 e 1999 da XUNTA de
Galicia.
Os estudios realizados con anterioridade, tales como o Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos
Contaminados de Galicia1, a Estratexia Galega de Xestin de Residuos2, o Informe Anual de Actividades de
Inspeccin Ambiental Xeral3, e a Memoria Anual de Actividades da Direccin Xeral de Calidade e Avaliacin
Ambiental4.

5.1.1.

Metodoloxa

O proceso de inventario dos residuos industriais en Galicia corresponde aplicacin das seguintes etapas:

Delimitacin do universo de empresas.


Determinacin da mostra.
Elaboracin do cuestionario.
Realizacin de visitas personalizadas.
Elaboracin da Base de Datos e Tratamento da informacin obtida.
Modelo de estimacin.
Contraste e validacin dos resultados.

A continuacin descrbense as etapas:

11

Delimitacin do Universo de Empresas

O Universo Total de empresas de Galicia est composto polo denominado Universo Coecido e polo Universo
Descoecido.
O Universo Coecido est formado por 9.650 empresas procedentes das fontes de informacin existentes tales
como:

Base de Datos Empresarial El Correo Gallego.


Base de Datos Empresarial Ardan.
Rexistro de Productores de Residuos Perigosos.
Rexistro de Xestores de Residuos Perigosos.
Empresas que declararon algunha vez algn tipo de residuo XUNTA de Galicia.
As Cmaras de Comercio de Galicia.

Estas 9.650 empresas correspndense co maior potencial econmico e por isto estn rexistradas nas Bases de
Datos mencionadas.
Dado que o Universo Total de empresas compeno un Universo Coecido (9.650 empresas) e outro Universo
Descoecido, procedeuse a determina-lo tamao deste Universo Descoecido, dicir, aquelas empresas
existentes en Galicia non recollidas nas fontes de informacin anteriormente descritas e cun menor potencial
econmico. Para a sa determinacin levouse a cabo unha experiencia piloto nunha mostra representativa de
municipios galegos, identificando as as restantes empresas xeradoras de residuos, e obtndose como resultado
un Universo Total de 53.000 empresas xeradoras de Residuos Industriais.

Determinacin da Mostra

Para a determinacin da mostra, analizouse o Universo Total resultante da etapa anterior e, seguindo un
modelo estatstico, determinouse que o tamao da mostra representativa de 624 empresas.
A seleccin das unidades de mostraxe (empresas) foi realizada de forma secuencial en tres etapas. Nas das
primeiras a seleccin das empresas foi razoada (72 empresas do Rexistro de Productores ou Xestores de
Residuos Perigosos e 25 empresas do listado de Empresas que Algunha vez Declararon Algn Tipo de Residuo),
e na terceira a seleccin foi estrictamente aleatoria. Deste modo, completouse o tamao de mostra
correspondente para cada un dos sectores de actividade industrial5.

Elaboracin do Cuestionario

Para levar a cabo o traballo de campo, elaborouse un Cuestionario sobre a Xestin dos Residuos Industriais de
Galicia6, co obxecto de obter informacin sobre os residuos industriais xerados polas empresas galegas e a sa
xestin.

Realizacin de Visitas Personalizadas

Para a elaboracin do inventario dos Residuos Industriais en Galicia, realizronse visitas personalizadas s
productores e xestores dos residuos industriais, xa que a experiencia obtida a travs de enquisas telefnicas ou
envo por correo de cuestionarios demostra a sa inferior calidade.
Realizronse 624 visitas s centros productivos, con entrevista personalizada s responsables, co obxecto de
determina-las cantidades e tipos de residuos xerados en cada empresa7, as como o seu tratamento.

Elaboracin da Base de Datos e Tratamento da Informacin

A partir da informacin obtida do proceso de entrevistas personalizadas en cada unha das empresas da mostra,
elaborouse unha base de datos que contn a cantidade total de residuos xerados por estas. Agrupa-las
empresas da mostra por Cdigo Nacional de Actividades Econmicas (CNAE) e os Residuos Industriais segundo
o Catlogo Europeo de Residuos (CER) permite coecer cualitativamente:

A tipoloxa de residuos por actividade industrial


As diferentes actividades industriais que xeran o mesmo residuo
A distribucin xeogrfica das empresas xeradoras dun mesmo tipo de residuo
As mesmo, cuantitativamente obtemos:

A cantidade total de residuos que xeran as actividades industriais visitadas

A cantidade do mesmo tipo de residuo que xeran diferentes actividades industriais

A cantidade dos distintos tipos de residuos que xera unha actividade industrial.

Modelo de Estimacin

12

informacin obtida arredor dos residuos xerados polas 624 empresas enquisadas, procedeuselle a aplica-lo
modelo de estimacin destas cantidades Universo Total de empresas industriais de Galicia. Para isto, foi
utilizado un tratamento de estimacin baseado en ratios de facturacin das empresas enquisadas e ratios de
facturacin totais de cada sector8.
Para cada Cdigo Nacional de Actividade Econmica (CNAE) calculouse a facturacin das empresas deste grupo
s que se lles realizou a enquisa.
Por outro lado, calculouse a facturacin do conxunto total de empresas de cada sector por Cdigo Nacional de
Actividade Econmica (CNAE), existentes en Galicia.
Finalmente, para cada Cdigo Nacional de Actividade Econmica (CNAE), obtvose un factor de estimacin que
foi o empregado para obte-la cantidade de residuos xerados polo conxunto das empresas galegas8.
Desta maneira, obtvose a cantidade de residuos xerados polas diferentes actividades industriais en Galicia
clasificadas segundo o seu Cdigo Nacional de Actividade Econmica (CNAE).

Contraste e Validacin

Co obxecto de corrobora-los resultados de aplicacin da metodoloxa, procedeuse a contrasta-los datos obtidos


con nova informacin procedente de diferentes asociacins sectoriais e do rexistro de productores e xestores de
residuos de 1999.
5.1.2.

Cuantificacin

Como resultado de todo este proceso, obtense o a estimacin dos Residuos Industriais de Galicia 1999.
Na seguinte tboa resmese a cantidade de Residuos Industriais xerados en Galicia no ano 1999, segundo a
clasificacin CER con dous dxitos.
No Anexo 3 presntase a cantidade de Residuos Industriais xerados en Galicia en 1999, segundo a clasificacin
CER con seis dxitos, repartido entre Residuos Perigosos e Residuos non Perigosos.
Tboa 1.- Estimacin de Residuos Industriais de Galicia 1999
CER
010000
020000

030000
040000
050000
060000
070000
080000

090000
100000
110000

120000
130000
140000
150000
160000
170000
180000
190000
200000
TOTAL

Residuo
Residuos da prospeccin, extraccin, preparacin e outros
tratamentos de minerais e canteiras
Residuos da produccin primaria agraria, hortcola, da caza, da
pesca e da acuicultura; residuos da preparacin e elaboracin de
alimentos
Residuos da transformacin da madeira e da produccin de papel,
cartn, pasta de papel, taboleiros e mobles
Residuos da industria txtil e da pel
Residuos do refino de petrleo, purificacin do gas natural e
tratamento piroltico do carbn
Residuos de procesos qumicos inorgnicos
Residuos de procesos qumicos orgnicos
Residuos da formulacin, fabricacin, distribucin e utilizacin
(FFDU) de revestimentos (pinturas, vernices e esmaltes vtreos),
pegamentos, selantes e tintas de impresin
Residuos da industria fotogrfica
Residuos inorgnicos de procesos trmicos
Residuos inorgnicos que conteen metais procedentes do
tratamento e revestimento de metais e da hidrometalurxia non
frrea
Residuos do moldeado e tratamento de superficie de metais e
plsticos
Aceites usados
Residuos de substancias orgnicas utilizadas como disolventes
Envases, absorbentes, trapos de limpeza, materiais de filtracin e
roupas de proteccin non especificadas noutra categora
Residuos non especificados noutra categora do catlogo
Residuos da construccin e demolicin
Residuos de servicios mdicos ou veterinarios
Residuos de instalacins para o tratamento de residuos, plantas
de tratamento de augas residuais e industria da auga
Residuos municipais e residuos asimilables procedentes do
comercio, industria e institucins

Cantidade (Tm)
55.024.482
114.351

171.700
7.938
6.759
7.949
5.429
11.711

254
3.625.122
5.613

210.457
257.649
2.155
54.667
96.265
795.420
1.263
161.244
39.287
60.599.715

13

Fonte: Elaboracin propia


5.1.3. Anlise da Cuantificacin
A continuacin exponse a anlise realizada sobre o inventario dos Residuos Industriais de Galicia (1999),
atendendo a tres conceptos:
a.

b.

Residuos industriais xerados en Galicia


a1.
Residuos Perigosos
a2.
Residuos non Perigosos
a3. Residuos de Especial Interese para o Plan
Principais actividades industriais xeradoras de residuos en Galicia

c.

Distribucin xeogrfica

Do tratamento da informacin determnase o emprazamento e distribucin da produccin dos Residuos


Industriais no mbito provincial.
a.
Residuos Industriais Xerados
A maior cantidade dos residuos industriais xerados en Galicia corresponde extraccin e tratamento de lignito,
lousa, granito e produccin de almina e aluminio (55,02 millns de Tm), o 90% da cantidade total.
A moita distancia estn os residuos inorgnicos de procesos trmicos, con case 3,62 millns de Tm, formadas
principalmente por cinzas e escouras de centrais trmicas producidas maioritariamente polas tres centrais
trmicas e unha cementeira situadas en Galicia.
Os residuos das obras e construccin supoen 0,79 millns de Tm, cantidade similar cantidade de Residuos
Slidos Urbanos xerados en Galicia.
O conxunto de aceites usados, inclundo aceites de sentina (Residuos MARPOL), ascende a 0,26 millns de Tm.
Os residuos do moldeado e tratamento de superficie de metais e plsticos xeran 0,21 millns de Tm, includas
as chatarras frreas e non frreas procedentes de diferentes sectores industriais.
Os residuos da transformacin da madeira e da produccin de papel, cartn, pasta de papel, taboleiros e
mobles supoen 0,17 millns de Tm.
Os residuos de plantas de tratamento de augas residuais producen 0,16 millns de Tm, principalmente
procedentes da industria agroalimentarias, en concreto do sector lcteo e conserveiro.
Os residuos procedentes da industria de conserva de peixe e elaboracin de alimentos supoen e 0,11 millns
de TM e estn constitudos principalmente por refugallos orgnicos de matadoiros e cuncha de mexilln, entre
outros.
Os residuos non especificados noutra categora estn compostos principalmente polos vehculos fra de uso,
bateras e pneumticos usados e fra de uso, que supoen 0,09 millns de Tm.
Os envases e materiais filtrantes supoen 0,05 millns de Tm.
Na maiora das industrias xranse residuos industriais asimilables a urbanos, coecidos como Residuos
Industriais, Comerciais e Institucionais Asimilables (RICIA), cunha cantidade de 0,04 millns de Tm.
a1.

Residuos Perigosos9

As cantidades de Residuos Industriais Perigosos xerados en Galicia, entendendo para efectos deste Plan como
Residuos Perigosos aqueles que estn clasificados no Real decreto 952/1997, do 20 de xuo, polo que se
modifica o Regulamento para a execucin da Lei 20/1986, bsica de residuos txicos e perigosos, recllense na
tboa seguinte
A cantidade total de Residuos Perigosos, 0,35 millns de Tm xerados en Galicia, representa o 0,6% do total dos
Residuos Industriais xerados.
De tdolos Residuos Perigosos, os do grupo CER 130000, aceites usados, representan, con 0,26 millns de Tm
xeradas, o 74% do total de Residuos Perigosos, sendo os residuos MARPOL os maioritarios do citado grupo. Os
residuos denominados MARPOL consisten fundamentalmente en mesturas de auga con hidrocarburos
procedentes do sector naval. Este termo agrupa a diferentes tipos de residuos que se caracterizan por posur
porcentaxes moi importantes de auga que deben ser separadas do residuo antes do seu tratamento final.
O transporte martimo de hidrocarburos e unha importante flota pesqueira, unido volume comercial que
rexistran os portos de Galicia, converten este residuo, como xa se comentou, no mis voluminoso dos perigosos
xerados en Galicia

14

.Tboa 2.- Clasificacin e cantidade de Residuos Perigosos xerados polas industrias Galegas (Tm) Ano 1.999
CER
Residuo
Tm
020000
Residuos da produccin primaria agraria, hortcola, da caza, da pesca e da acuicultura;
<1
residuos da preparacin e elaboracin de alimentos
030000
Residuos da transformacin da madeira e da produccin de papel, cartn, pasta de
10
papel, taboleiros e mobles
050000
Residuos do refino de petrleo, purificacin do gas natural e tratamento piroltico do
6.630
carbn
060000
Residuos de procesos qumicos inorgnicos
2.028
070000
Residuos de procesos qumicos orgnicos
5.316
080000
Residuos da formulacin, fabricacin, distribucin e utilizacin (FFDU) de revestimentos
9.325
(pinturas, vernices e esmaltes vtreos), pegamentos, selantes e tintas de impresin
090000
Residuos da industria fotogrfica
253
100000
Residuos inorgnicos de procesos trmicos
30.150
110000
Residuos inorgnicos que conteen metais procedentes do tratamento e revestimento de 4.114
metais e da hidrometalurxia non frrea
120000
Residuos do moldeado e tratamento de superficie de metais e plsticos
2.199
130000
Aceites usados
257.649
140000
Residuos de substancias orgnicas utilizadas como disolventes
2.155
160000
Residuos non especificados noutra categora do catlogo
9.554
170000
Residuos da construccin e demolicin
60
180000
Residuos de servicios mdicos ou veterinarios
49
190000
Residuos de instalacins para o tratamento de residuos, plantas de tratamento de augas 19.869
residuais e industria da auga
200000
Residuos municipais e residuos asimilables procedentes do comercio, industria e
10
institucins
TOTAL
349.372
Fonte: Elaboracin propia
a2.

Residuos non Perigosos10

Considranse Residuos non Perigosos aqueles non includos no Real decreto 952/1997, do 20 de xuo, polo que
se modifica o Regulamento para a execucin da Lei 20/1986, bsica de residuos txicos e perigosos. Na tboa
seguinte presntanse aqueles xerados en Galicia.
Os residuos de extraccin e transformacin de minerais, con 55 millns de Tm, representan o 91% do total dos
Residuos non Perigosos.
O seguinte grupo en importancia por cantidade son os residuos inorgnicos de procesos trmicos, tales como
escouras de fondo forno e cinzas, que representan o 6% con 3,6 millns de Tm.
Tboa 3.- Clasificacin e cantidade de Residuos non Perigosos xerados polas industrias Galegas (Tm) Ano
1.999
CER
Residuo
Residuos
Universo
5.000
empresas
010000
Residuos da prospeccin, extraccin, preparacin e outros tratamentos de minerais
55.024.482
e canteiras
020000*
Residuos da produccin primaria agraria, hortcola, da caza, da pesca e da
114.350
acuicultura; residuos da preparacin e elaboracin de alimentos
030000*
Residuos da transformacin da madeira e da produccin de papel, cartn, pasta de
171.690
papel, taboleiros e mobles
040000*
Residuos da industria txtil e da pel
7.938
050000*
Residuos do refino de petrleo, purificacin do gas natural e tratamento piroltico do 129
carbn
060000*
Residuos de procesos qumicos inorgnicos
5.921
070000*
Residuos de procesos qumicos orgnicos
113
080000*
Residuos da formulacin, fabricacin, distribucin e utilizacin (FFDU) de
2.386
revestimentos (pinturas, vernices e esmaltes vtreos), pegamentos, selantes e tintas
de impresin
090000*
Residuos da industria fotogrfica
1
100000*
Residuos inorgnicos de procesos trmicos
3.594.972
110000*
Residuos inorgnicos que conteen metais procedentes do tratamento e
1.499
revestimento de metais e da hidrometalurxia non frrea
120000*
Residuos do moldeado e tratamento de superficie de metais e plsticos
208.258
150000
Envases, absorbentes, trapos de limpeza, materiais de filtracin e roupas de
54.667
proteccin non especificadas noutra categora
160000*
Residuos non especificados noutra categora do catlogo
86.711
170000*
Residuos da construccin e demolicin
795.360

15

180000*
190000*
200000*

Residuos de servicios mdicos ou veterinarios


Residuos de instalacins para o tratamento de residuos, plantas de tratamento de
augas residuais e industria da auga
Residuos municipais e residuos asimilables procedentes do comercio, industria e
institucins

TOTAL
a3.
Os

1.214
141.375
39.277
60.250.343

Residuos de Especial Interese


residuos que se presentan a continuacin foron obxeto de atencin especial, polas seguintes razns:
Descoecemento das cantidades xeradas
Dispersin e pequeo tamao dos productores
Anlise da xestin dos mesmos
Definicin das opcins de xestin
Elaboracin de Programas de actuacin

Dos residuos de especial interese, os de construccin e demolicin, inclundo os de construccin de estradas,


con 0,8 millns de Tm, representan o 44% do total dos mesmos.
Os residuos procedentes das plantas de tratamento de augas residuais dos sectores lcteo e conserveiro de
peixe, con 0,14 millns de Tm, representan o 8% dos residuos de especial interese.
Tboa 4.- Clasificacin e cantidade de residuos de especial interese xerados polas industrias galegas Ano 1.999
CER
RESIDUO
RESIDUOS
(Tm)
170000
130000
120000
190800
101300
150100
160100
200000
101200
100900
100300
160103
040200
190201
050103
080107
070400
110100
180000
110105
090000
020204
100104
080300
110102
030200
140300
110101
TOTAL

b.

Residuos da construccin e demolicin (inclundo construccin de estradas)


Aceites usados
Residuos de moldeado e tratamento de superficie de metais e plsticos
Residuos de plantas de tratamento de augas residuais
Residuos da fabricacin de cemento, cal, xeso e materiais derivados
Envases
Vehculos fra de uso
Residuos asimilables a urbanos
Residuos da fabricacin de productos cermicos, ladrillos, tellas e materiais de
construccin
Residuos da fundicin de pezas frreas
Residuos da termometalurxia do aluminio
Neumticos usados e Fra de Uso
Residuos da industria txtil
Lodos de residuos de tratamentos fsico-qumicos especficos de Residuos
Industriais
Lodos de fondo de tanques
Lodos de decapado de pintura e vernices sen disolventes haloxenados
Residuos da FFDU de pesticidas orgnicos
Residuos lquidos e lodos do tratamento e revestimento de metais
Residuos de servicios mdicos ou veterinarios
Solucins cidas de decapado
Residuos da industria fotogrfica
Lodos do tratamento de efluentes da preparacin e transformacin de carne,
peixe e outros alimentos
Cenizas volantes de fuel
Residuos da FFDU de tintas de impresin
Residuos cianurados que non conteen metais pesados
Residuos dos procesos de tratamento para a conservacin da madeira
Residuos da industria electrnica
Residuos cianurados que conteen metais pesados

795.420
257.649
210.457
144.447
136.142
54.319
51.200
39.287
25.942
24.549
18.098
16.320
7.930
7.586
6.487
2.526
1.948
1.440
1.263
770
254
167
62
59
14
10
1
<1
1.804.348

Principais Actividades Industriais Xeradoras de Residuos

O Universo Total de actividades industriais de Galicia distribese por provincias segundo a seguinte tboa.
Tboa 5.- Nmero total de actividades econmicas industriais en Galicia
Total de Actividades Econmicas Industriais en Galicia
A Corua
22.106
Lugo
6.310
Ourense
7.313

16

Pontevedra
Total Galicia

17.531
53.260
Fonte: Elaboracin propia

Obsrvase que A Corua e Pontevedra representan o 75% do total de empresas industriais de Galicia.
As actividades industriais que maior cantidade de Residuos Industriais xeran en Galicia son a industria de
extraccin e transformacin de lignito pardo, a industria de extraccin de lousa e granito, a industria de
produccin de almina e aluminio, a industria de produccin e distribucin de enerxa elctrica, a industria de
obras e construccin, serrado de madeira, industria de fabricacin de productos lcteos e industria de
elaboracin e conserva de peixe.
Na tboa seguinte amsanse estas actividades industriais mencionadas, atendendo Cdigo Nacional de
Actividade Empresarial (CNAE), con identificacin do nmero de empresas e o residuo mis significativo
segundo un nico Cdigo Europeo de Residuo (CER).
Tboa 6.- Principais actividades industriais xeradoras de residuos en Galicia
CNAE
10
14
40

Actividades
N Sociedades
Extraccin e transformacin de lignito 2
Extraccin de minerais non metlicos 324
Produccin e distribucin de enerxa
683*
elctrica, gas, vapor e auga quente
45
Construccin
18.143
20
Industria da madeira e do cortiza;
2.329
excepto mobles, cestera e espartera
15
Industria de productos alimenticios e
2.514
bebidas
TOTAL
23.995
Fonte: Elaboracin propia

CER
010000

Tm
55.024.482

100000

3.625.122

170000
030000

795.420
171.700

020000

114.351

--

59.731.075

importante salientar que das 683 sociedades englobadas neste cdigo de actividade, s das delas se dedican
xeracin de enerxa elctrica, sendo o resto empresas de distribucin de enerxa elctrica, produccin de enerxa
hidrulica ou gas, distribucin de combustibles gasosos por conductos urbanos, excepto gasoductos, e produccin e
distribucin de vapor e auga quente. Este dato determinante de cara xeracin de residuos xa que entre estas
das empresas citadas xeran preto do 85% do total dos residuos por todo o grupo CNAE 40
Desta informacin, determnase que o 45% en nmero das empresas galegas corresponden unicamente a 6
Cdigos Nacionais de Actividades xeran o 98% da totalidade dos Residuos Industriais xerados en Galicia.
Se, ademais, non considermo-las empresas de construccin, o 11% en nmero das empresas galegas xeran o
98% dos residuos.
Polo tanto, obsrvase que existe un nmero pequeno de empresas en Galicia que xera a maior cantidade de
Residuos Industriais.
c.

Distribucin Xeogrfica

A distribucin xeogrfica dos Residuos Industriais de Galicia obedece patrn de caractersticas intrnsecas
presentado anteriormente no captulo 3.
As empresas das provincias da Corua e Ourense xeran arredor do 90% dos Residuos Industriais xerados en
Galicia.
Esta distribucin responde presencia, principalmente, de empresas dos sectores de extraccin de lignito e
produccin de enerxa elctrica na provincia da Corua.
Debido asentamento maioritario de empresas do sector de extraccin de lousa en Ourense, a maior parte dos
Residuos Industriais xerados nesta provincia obedecen presencia de empresas deste sector.
Na provincia da Corua destaca a produccin de residuos correspondente extraccin de lignito e as centrais
trmicas
As mesmo, os residuos xerados pola industria bsica como o refino de petrleo ou fabricacin de aluminio,
as como sector conserveiro de peixe tamn teen peso nesta provincia.
Os sectores serrado de madeira, construccin naval e obras e construccin, xeran unha cantidade de residuos
considerables nesta provincia.
En canto provincia de Pontevedra, sendo a provincia menos extensa de Galicia, destaca pola xeracin de
residuos da extraccin de granito, transformacin da madeira e produccin de papel, as como os residuos de
obras e construccin e os procedentes do sector conserveiro. De calquera forma, nesta provincia na que
menos residuos industriais se producen en termos absolutos.

17

Os residuos da industria do autombil teen o seu protagonismo debido presencia dun gran grupo
empresarial fabricante de autombiles, situado en Vigo.
Lugo a provincia que xera menor variedade de Residuos Industriais anda que maior cantidade dun tipo de
Residuo Industrial, en concreto os da produccin de almina e aluminio. As outras variedades corresponden s
residuos da extraccin de lousa e os residuos da industria alimentaria, principalmente procedentes da
produccin de derivados lcteos.
A provincia de Ourense destaca principalmente polos residuos da extraccin de lousa.
5.2.

Xestin Actual dos Residuos Industriais, por Tipo de Residuo

Unha vez analizada a tipoloxa de Residuos Industriais de Galicia e coecidas as cantidades xeradas,
presntase de seguido a xestin actual por tipo de residuo.
Previamente a analiza-la xestin actual por tipo de residuo, considrase necesario presentar unha visin
estratxica global da organizacin do modelo de xestin de Residuos Industriais en Galicia e as principais
caractersticas deste.
Galicia conta cunha das instalacins tecnoloxicamente mis avanzadas de Europa para o tratamento e
eliminacin dos Residuos Perigosos denominado Centro de Tratamento de Residuos Industriais de Galicia
(CTRIG), emprazado no municipio das Somozas, provincia da Corua.
O obxectivo deste Centro achegar unha solucin integral servicio da industria galega, que leva consigo a
axilidade na eliminacin dos residuos xerados polas empresas e a correspondente racionalizacin dos seus
custos.
Por isto, a xestin dos residuos, principalmente dos perigosos, organzase consonte a unha rede de xestores
autorizados que realizan a recollida e transporte dos residuos, e a entrega para a sa eliminacin no CTRIG.
As, sen ter en conta a cantidade de residuos MARPOL xerados en Galicia, o CTRIG xestionou en 1999 arredor
do 60% dos residuos perigosos xerados nesta comunidade.
Cabe salientar que no perodo de xaneiro a maio do ano 2000 tratronse no CTRIG mis do 200% da cantidade
de residuos que no mesmo perodo do ano 1999.
Para o resto de Residuos Industriais perigosos que se xestionan en Galicia, existe unha rede complementaria de
xestores autorizados.
O labor destes xestores adoita se-lo de tratamento ou valorizacin de residuos que requiren tratamentos
distintos do vertido ou a transformacin fisicoqumica na Planta das Somozas. o caso dos aceites usados,
residuos Marpol, disolventes, bateras e residuos infecciosos, entre outros.
Outra caracterstica destacable da xestin dos Residuos Industriais xerados en Galicia a realizada para os
Residuos MARPOL.
Para este residuo, existe unha rede complementaria de xestores autorizados que recollen e realizan o primeiro
tratamento de separacin da auga dos residuos MARPOL para, nunha segunda fase, proceder recuperacin e
valorizacin enerxtica destes.
No caso dos aceites usados, tamn son recollidos pola rede de xestores e tratados en plantas de valorizacin
enerxtica.
Para efectos de analiza-los datos globais relativos xestin dos residuos, o apartado estructrase seguindo a
xerarqua de maior produccin de residuo a menor cantidade.

Residuos da Industria de Extraccin de Lignito, Lousa, Granito e Produccin de Almina e


Aluminio

Os residuos procedentes da extraccin de minerais xestionanse na propia explotacin mediante a rexeneracin


de escombreiras e recuperacin dos ocos de explotacin.
A Lei 10/98 de residuos, de aplicacin supletoria na xestin dos residuos resultantes da prospeccin,
extraccin, valorizacin, eliminacin e almacenamento de recursos minerais, as como a explotacin de
canteiras, razn pola que no inventario de residuos foron contemplados.
Os residuos correspondientes CER 010000 RESIDUOS DA PROSPECCIN, EXTRACCIN, PREPARACIN E
OUTROS TRATAMENTOS DE MINERAIS E CANTEIRAS, fixados en 55.024.482 TM, corresponden movemento
total de terras realizadas en todas e cada unha de las explotacins actuais, polo que nesta cifra se incluen
tdalas fases das labouras mineras: retirada da capa superficial das terras para a seu acopio e posterior
utilizacin para a restauracin; movemento de todos aqueles materiais que non renen as condicins
necesarias para a obtencin do producto e que se depositan directamente nas escombreiras, as que,
posteriormente, son restauradas mediante o acopio de terras efectuado na primera fase da explotacin e a

18

posterior hidrosembra, realizndose unha minera de transferencia, similar compensacin de terras que se
realiza na construccin das estradas; por ltimo, o material adecuado para a elaboracin de producto final e os
residuos da transformacin do material inicial en producto de mercado
Por outra banda, as instalacions de Alcoa en San Ciprin, cuentan cun vertedoiro propio para a eliminacin dos
residuos non perigosos da actividade.

Residuos Inorgnicos de Procesos Trmicos

O residuo maioritario neste grupo son as cinzas voantes e as escouras de forno producidas na combustin do
carbn para a produccin de enerxa elctrica.
O destino destes residuos vertedoiro controlado xestionado polas empresas productoras.
O sector siderometalrxico tamn ten o seu peso relativo neste grupo de residuos debido s escouras de fusin
que produce. Parte destas escouras son recicladas no propio proceso industrial, parte xestionadas
autorizadamente a travs de CTRIG e o resto depostase en vertedoiro propiedade das empresas.

Residuos da Construccin e Demolicin

Este tipo de residuo ten diferentes destinos, ben o depsito en vertedoiros autorizados, municipais ou propios
(das empresas constructoras), ou ben o vertido incontrolado dando lugar xeracin de focos de vertido
incontrolado de residuos.

Aceites Usados e Residuos MARPOL

Galicia conta con infraestructura de recollida tanto de aceites como de residuos MARPOL capaz de admitir
tdolos residuos desta natureza que se producen na Comunidade Autnoma.
No caso dos aceites usados de motores industriais e automocin, estes son xestionados mediante xestor
autorizado. Non se aprecian desviacins considerables entre a cantidade deste residuo producido e o xestionado
adecuadamente.
Dentro da categora de aceites, o cdigo CER correspondente incle tamn as taladrinas e as emulsins de
hidrocarburo-auga utilizadas como lubricantes no corte fundamentalmente de pezas metlicas. Sobre o total de
taladrinas estimado que se produce actualmente en Galicia, est a xestionarse adecuadamente s o 10%.
A cantidade restante, xestionada, xa que logo, inadecuadamente, representa unicamente arredor do 0,01% da
cantidade total dos residuos do cdigo CER 130000 xerados en Galicia.
Os residuos MARPOL producidos en Galicia son xestionados mediante xestor autorizado.

Residuos de Tratamento de Residuos e Plantas de Depuracin

Neste grupo podemos distinguir principalmente os lodos producidos pola industria extractiva e a industria
conserveira e alimentaria.
Os lodos producidos na industria extractiva de lousa e granito son xestionados da mesma maneira c resto de
residuos xerados por estas actividades, dicir, mediante a sa acumulacin en entulleiras propiedade das
empresas.
Unha pequena parte dos lodos da industria alimentaria xestinase autorizadamente a travs do CTRIG, mentres
que outra parte empregado como fertilizante en agricultura, e unha terceira depositada en vertedoiro.

Residuos do Tratamento de Superficies de Metais e Plsticos

O residuo principal considerado neste grupo son as chatarras metlicas, includas como limaduras e labras de
metais frreos e non frreos que, debido seu valor, son reciclados en fornos de fusin.
Outro dos residuos producidos son as areas de chorreo cun destino final que adoita ser ben o vertedoiro
municipal ou o vertedoiro da propia empresa. Os lodos de mecanizado son xestionados mediante xestor
autorizado

Residuos da Transformacin da Madeira

Os recortes de madeira, serraduras e labras xeradas por esta actividade son reutilizadas na industria de
fabricacin de pranchas de madeira, recicladas (no caso das serraduras) como absorbente, ou ben valorizadas
enerxeticamente.

Residuos da Industria Conserveira, Preparacin e Elaboracin de Alimentos

19

Os residuos da transformacin de carne e peixe reutilzanse no propio sistema productivo ou recclanse como
penso para animais. Unha parte destes, principalmente a cuncha do mexilln, recclase como corrector de solo
en viticultura ou como fertilizante en agricultura; o resto vai parar vertedoiro municipal.
Non obstante, debido nova lexislacin en materia de vertedoiros, que promulga a diminucin do vertido de
materia orgnica nos vertedoiros, debern buscarse alternativas de tratamento destes residuos.

Vehculos e Pneumticos Fra de Uso

Os Vehculos Fra de Uso adoitan ser xestionados en centros de despezamento ou chatarreiras. Nalgns casos
son abandonados dando lugar a puntos de vertido incontrolados.
vista dos avances normativos en materia de xestin de residuos, e da aprobacin da directiva sobre vehculos
fra de uso, algunhas empresas de despezamento galegas estn intentando organiza-lo sector de
despezamento en Galicia para o cal crearon a asociacin TRAVEGA (Tratamento de Vehculos de Galicia).
A xestin dos pneumticos fra de uso orixinou problemas en Galicia pola inexistencia de instalacins
adecuadas para o seu reciclado ou valorizacin. Isto, unido feito de que a sa eliminacin en vertedoiros
municipais xera importantes problemas de xestin, ademais de non se-la opcin de xestin axeitada, fixo que
se busquen solucins adecuadas para a xestin deste residuo.
Na actualidade existen en Galicia xestores autorizados para a recollida e almacenamento temporal de
pneumticos, espera de que se poan en marcha as das instalacins de valorizacin destes residuos que
actualmente estn en construccin, pero que entrarn en funcionamento no ano 2001.

Envases e Absorbentes
A xestin dos envases metlicos, dado o valor do material destes envases, adoita ser mediante entrega a
xestor autorizado e posterior reciclado, se ben unha parte deles adoita ser depositada en vertedoiro municipal.
A xestin dos absorbentes adoita ser tamn a travs de xestor autorizado ou vertedoiro municipal.

Residuos Asimilables a Urbanos

O destino da maior parte destes residuos o vertedoiro municipal, se ben unha parte xestionada mediante
xestor autorizado que recicla a fraccin dos residuos municipais recollida nas empresas, como son,
principalmente, os metais, papel/cartn, madeira, vidro e plstico.

Residuos de Pintura, Verniz e Tintas

A xestin normal dos residuos de pintura, verniz e tintas mediante xestor autorizado. Os recipientes baleiros,
sen embargo, son normalmente entregados ben provedor, ben a un xestor autorizado, as como mediante
entrega a chatarreiro ou depsito en vertedoiros municipais.
Da mesma maneira cs anteriores, os tner de fotocopiadoras e impresoras son entregados provedor ou
xestor autorizado.

Residuos de Procesos Qumicos Inorgnicos


O procedemento comn de xestin dos residuos inorgnicos realzase controladamente mediante o CTRIG.

Industria Txtil e da Pel

Os residuos maioritarios neste grupo son os retallos da industria txtil, que son reciclados ou depositados en
vertedoiros municipais. A industria do curtido do coiro deposita os lodos de depuradora en terreos propiedade
das empresas productoras.

Residuos do Refino de Petrleo

A produccin e xestin deste tipo de residuos esta moi localizada nunha nica empresa. Os residuos
maioritarios son lodos de fondo de tanque e residuos MARPOL, que son xestionados na propia empresa
xeradora, que , sa vez, xestor autorizado.
Algns Residuos Perigosos como os catalizadores que conteen metais preciosos son xestionados no CTRIG,
anda que outros catalizadores son xestionados fra da Comunidade Autnoma de Galicia.

Residuos de Procesos Qumicos Orgnicos

Estes residuos estn localizados principalmente en dous sectores, o sector de fabricacin de cosmticos e o de
especialidades farmacuticas. En mbolos casos, o destino principal destes residuos a entrega a xestor
autorizado.

Residuos do Tratamento e Revestimento de Metais

20

Estes residuos proceden principalmente de baos esgotados de decapado e revestimentos metlicos. A maiora
son xestionados nas propias empresas productoras, non realizando en moitos casos adecuadamente estes
procesos, anda que unha pequena proporcin xestionada a travs de xestor autorizado.

Disolventes

A produccin de disolventes esgotados da industria galega superior cantidade tratada polos xestores
autorizados, que unicamente xestionan o 25% do total xerado. Dedcese, polo tanto, que parte destes
residuos, concretamente o 75%, son eliminados incontroladamente.
Deste 25% correctamente xestionado, o 65% tratado na propia CC.AA. de Galicia, e o 35% restante
xestionado fra da Comunidade galega.
Os grupos de Residuos Perigosos nos que se detectou maior dficit de xestin foron os seguintes:
Na categora de aceites, identificouse que soamente o 10% dos residuos de taladrinas
xerados xestionado mediante xestor autorizado.

Os disolventes presentan unha porcentaxe de eliminacin mediante xestor autorizado do 25%


sobre a cantidade total producida.

Os residuos de revestimentos, pinturas e vernices, pegamentos, selantes e tintas acadan unha


porcentaxe de eliminacin mediante xestor autorizado do 35% da cantidade producida.

Os residuos inorgnicos do tratamento e revestimento de metais, principalmente baos cidos


e bsicos esgotados, eliminan mediante xestor autorizado o 56% da cantidade de residuos producidos.

Hai que destacar que estes dficits de xestin supoen unha porcentaxe moi pequena sobre o total dos
residuos perigosos que actualmente se xeran e se xestionan en instalacins adecuadas e autorizadas, polo que
se pode afirmar que en Galicia non existe un dficit considerable na xestin dos residuos perigosos, e que as
infraestructuras actualmente existentes son suficientes para a xestin deste tipo de residuos.
5.3. Infraestructuras de Xestin.
En Galicia existe unha infraestructura de xestin e tratamento operativa actualmente, con capacidade para a
xestin de gran cantidade de Residuos Industriais xerados nesta Comunidade. A continuacin procdese sa
revisin, atendendo clasificacin de Residuos Perigosos, Residuos non Perigosos e Outros Residuos de
Interese.
5.3.1.

Residuos Perigosos

As infraestructuras que existen para o tratamento dos Residuos Perigosos, atendendo s prioridades ambientais
de reciclado, valorizacin e eliminacin, son as seguintes:
Reciclado

Plantas de Tratamento e Reciclado de Residuos MARPOL

Cada certo tempo, os buques deben deposita-los residuos que transportan nas instalacins de recepcin
establecidas nos portos.
Estas instalacins deben dispor dun sistema de almacenamento, tratamento e control de efluentes. Dentro da
recepcin dos residuos revisten especial interese os hidrocarburos e as augas oleosas procedentes de sentinas
de buques e do lavado dos tanques de carga e combustible denominados residuos MARPOL.
Existe en Galicia unha rede de xestores autorizados para residuos MARPOL que actan nos distintos portos da
costa. Algns deles contan con plantas de tratamento tanto en terra firme como en embarcacins que prestan
os seus servicios en distintos portos, existindo ademais instalacins para o almacenamento previo seu envo a
xestor final en tdolos portos galegos.
Unha vez separada a auga do aceite contido no residuo MARPOL, este ltimo introducido novamente no
proceso productivo da empresa e lvase a cabo o seu reciclado.
Actualmente, o 95% dos Residuos MARPOL (225.132 Tm) xerados en Galicia son reciclados nunha refinera de
petrleo na propia Comunidade Autnoma.

Plantas de Reciclado de Pilas e Bateras

Unha das unidades existentes no Centro de Tratamento de Residuos Industriais de Galicia (CTRIG) unha
planta de reciclado de pilas e bateras. Mediante un sistema de estabilizacin qumica os compoentes
perigosos que conteen as pilas e bateras usadas son inertizados, obtndose por outro lado subproductos
tiles como chatarra frrica e sulfato de amonio.

21

Valorizacin

Plantas de Valorizacin Enerxtica de Residuos MARPOL

Existen das plantas de valorizacin enerxtica dos aceites procedente da separacin de residuos MARPOL,
situadas ambas na provincia da Corua.
O 5% dos Residuos MARPOL (11.000 Tm) xerados en Galicia son valorizados enerxeticamente tanto na propia
CC.AA como fra dela. En Galicia valorzase o 67% desta cantidade e o 33% restante fra dela.

Plantas de Valorizacin Enerxtica de Aceites Usados

Para completa-lo ciclo de valorizacin dos residuos de hidrocarburos, existen das plantas de valorizacin
enerxtica de aceites.
Nestas plantas somtese o aceite procedente de motores trmicos e doutros usos industriais e marios a un
tratamento fsico e, posteriormente, unha vez xa desclasificados, valorzanse enerxeticamente.
A cantidade de aceites valorizados enerxeticamente en 1999 foi de 16.000 Tm.
Actualmente existen dous novos proxectos de valorizacin enerxtica de aceites en Galicia, un deles propn a
rexeneracin de parte dos aceites usados e a valorizacin enerxtica do resto. O outro proxecto presenta a
valorizacin enerxtica do aceite tratado para a produccin de enerxa elctrica.
Eliminacin con Tratamento Previo
Como xa se dixo anteriormente, Galicia conta cunha solucin integral para o tratamento dos Residuos Perigosos
xerados polas sas industrias, coecido como Centro de Tratamento de Residuos Industriais de Galicia (CTRIG),
situado no municipio das Somozas, provincia da Corua, e xestionado pola sociedade SOGARISA.
Despois de establecer unha estratexia de xestin planificada, a Administracin Autonmica pensou en dotar a
Galicia dunha infraestructura capaz de aplicar tecnoloxas de tratamento viables ambiental e economicamente.
Deste formulamento naceu o CTRIG como unha peza clave para solucionar dunha maneira accesible, segura e
eficaz, o problema dos Residuos Industriais xerados en Galicia.
O Centro de Tratamento de Residuos Industriais de Galicia (CTRIG) dispn, ademais da planta de reciclado de
pilas mencionada anteriormente, das seguintes instalacins:
1.

Planta de Tratamento Fsico-Qumico

Est instalada no interior dun edificio industrial e conta cunha rea de descarga, almacenamento de residuos e
de reactivos, receptores, precipitadores, filtros-prensa, sala de control e equipos de instrumentacin necesaria
para os tratamentos. A sa capacidade de tratamento de 20.000 Tm/ano.
Os

2.

residuos tratados nesta planta de tratamento fsico-qumico son os seguintes:


Baos cidos e bsicos
Solucins metlicas
Cianuros
Solucins crmicas
Taladrinas e emulsins
Lquidos biodegradables
Lixiviados
Planta de Tratamento Biolxico

Est situada xunto planta de tratamento fisico-qumico e conta con almacenamento de augas biodegradables
e de reactivos, reactores biolxicos aerobios, sistema de filtracin con carbn activo e depsito de control de
vertido con medidores en continuo.
A capacidade de depuracin de 9.000 m3/ano.
3.

Planta de Estabilizacin

Nesta planta, os residuos son inertizados, estabilizados e/ou solidificados para proceder seu vertido no
depsito de seguridade.
Esta planta est composta por un grupo de silos de reactivos para a estabilizacin, e equipos de
homoxeneizacin e mestura. A sa capacidade de tratamento de 55.000 Tm/ano.
4.

Depsito de Seguridade

22

O depsito de seguridade dispn de 8 celas de vertido dotadas dun sistema de impermeabilizacin dobre e
composto que garante a inmobilizacin e control dos elementos contaminantes no lixiviado.
O volume deste depsito de 800.000 m3. Tdolos lixiviados bombanse a un parque de almacenamento cunha
capacidade total de 800 m3. Posteriormente, transprtanse planta de tratamento fisico-qumico para o seu
tratamento.
5.

Unidade de Transferencia

O CTRIG acta, as mesmo, como unha unidade de transferencia dos residuos que non trata directamente nas
sas plantas.
Tboa 7.- Infraestructuras de tratamento actuais de Residuos Perigosos existentes en Galicia
Tratamento

Infraestructura

N Plantas

Reciclado

Planta de Reciclado de Residuos MARPOL

Planta de reciclado de pilas (CTRIG)

Planta de valorizacin enerxtica de Residuos MARPOL

Planta de valorizacin enerxtica de aceites

Planta de tratamento fsico-qumico (CTRIG)

Planta de tratamento biolxico (CTRIG)

Planta de estabilizacin (CTRIG)

Depsito de seguridade (CTRIG)


Fonte: Elaboracin propia

Valorizacin

Eliminacin

5.3.2.

Residuos non Perigosos

Os vertedoiros industriais pertencentes s propias empresas productoras do residuo, o Vertedoiro Autorizado


das Somozas e os vertedoiros municipais, actan como receptores principais dos Residuos non Perigosos.
A XUNTA conta cun Inventario de Vertedoiros e Puntos de Vertido de Galicia e cun Programa de Adecuacin,
Selado e Clausura de Vertedoiros en Galicia12 (1999-2005) que permitir adecua-los vertedoiros s esixencias
de impermeabilizacin e seguridade esixidas pola Directiva 1999/31/CE de vertido de residuos.
Este plan propor como alternativa eliminacin en vertedoiro, infraestructuras para o tratamento destes
residuos.
As infraestructuras dispoibles en Galicia para o tratamento dos Residuos non Perigosos presntanse a
continuacin.
Reciclado

Vehculos Fra de Uso (VFU)

O tipo de xestin realizado nestes centros de despezamento, normalmente, segue algn dos seguintes
tratamentos:
Tipo 1: Empresas destinadas unicamente recepcin de VFU coa finalidade de desmontaxe e venda de
pezas para reposto.
Tipo 2: Empresas destinadas recollida de chatarra en xeral e, entre esta, a vehculos sen obxectivo de
venda de pezas.
Tipo 3: Empresas dedicadas recollida de chatarra e outros residuos como papel, cartn, madeira, vidro,
plstico e RSU. Entre a chatarra poden recibir vehculos usados, pero o seu obxectivo non a venda de pezas
para reposto, polo que non efectan operacins de desmontaxe.
Valorizacin
Pneumticos Fra de Uso (NFU).
Na provincia da Corua existe unha planta de almacenamento e trituracin de NFU.
No momento da redaccin deste Plan est a adaptarse unha instalacin para, unha vez triturado o pneumtico,
realiza-la valorizacin enerxtica deste nunha cementeira galega.

23

Ademais, como xa se mencionou, existe outro proxecto para a valorizacin enerxtica de pneumticos
actualmente en construccin.
Eliminacin

Vertedoiros Industriais xestionados polas propias empresas xeradoras de residuos

Existen actividades industriais que xeran grandes volumes de residuos inertes ou non perigosos, segundo sexa
a sa actividade. Este o caso da minera e da industria de transformacin de minerais. Tradicionalmente estas
instalacins dispuxeron de vertedoiros anexos nos que poder eliminar estes residuos.
Dependendo da entidade da empresa xeradora, e do volume e tipo de residuos que xere, encntranse moi
diversos tipos de vertedoiros desta natureza. As, as grandes industrias contan con vertedoiros controlados e
cunha adecuacin nova directiva de vertido que non xerar maiores problemas. Este o caso das grandes
instalacins de minera enerxtica (minas de Meirama e As Pontes), ou a planta de fabricacin de Almina
situada en San Cibrao.

Vertedoiro de Residuos Industriais non Perigosos das Somozas

Trtase dunha instalacin promovida pola iniciativa privada, situada no contorno do vertedoiro de seguridade
das instalacins xestionadas por SOGARISA.
Este vertedoiro est xestionado por un xestor autorizado (Xiloga) e nel depostanse residuos inertes e residuos
non perigosos.
A capacidade anual deste vertedoiro de 146.000 toneladas e ten unha vida til estimada de oito anos.
Na actualidade, est a construrse unha instalacin semellante no contorno da Corua, promovida tamn pola
iniciativa privada.
Este tipo de instalacins, que lle veen dar solucin xestin dos residuos inertes e non perigosos que se
producen na Comunidade de Galicia, e que nacen da iniciativa privada, dan unha idea da madurez do sector
industrial galego en materia de xestin de residuos, que cada vez mis demanda este tipo de instalacins para
asegura-la adecuada xestin dos residuos que xeran.

Vertedoiros Municipais

Na maiora dos vertedoiros municipais existe o predominio de residuos slidos urbanos fronte a outros residuos.
O 2,5% dos vertedoiros inventariados son soamente vertedoiros de Residuos Inertes, e no 40% dos vertedoiros
identificouse a presencia de Residuos Industriais.
Dos 333 vertedoiros inventariados, 5 vertedoiros foron clausurados en 1999 e 23 vertedoiros mis estn en
proceso de clausura. Entre os anos 2000 e 2001, prevese a clausura de 51 vertedoiros mis.
Polo tanto, actualmente existen 324 vertedoiros en Galicia.
Respecto s 491 puntos de vertido incontrolados existentes, 191 puntos foron clausurados en 1999. Este
proceso de clausura continuar durante o ano 2000.
Na maiora dos vertedoiros existen moi poucas medidas de control ambiental. O 45% dos vertedoiros dispn de
valado, pero s efectivo para o control do acceso vertedoiro nun 14% dos casos. dicir, na maiora dos
vertedoiros non existe un valado perimetral completo.
A existencia de redes de recollida e tratamento de lixiviados, a extraccin e o tratamento de gases e a
impermeabilizacin da cela son elementos pouco habituais nos vertedoiros galegos.
Tboa 8.- Infraestructuras de tratamento actuais de Residuos non Perigosos existentes en Galicia
Tratamento

Infraestructura

Valorizacin

Centros de recollida e almacenamento de NFU

Eliminacin

Vertedoiros industriais

Vertedoiro da Somozas

Vertedoiros Municipais
*Dato non cuantificado no momento da realizacin do Plan
Fonte: Elaboracin propia

N Plantas
4

324

5.4. Xestores Autorizados


5.4.1. Residuos Perigosos
Respecto s xestores autorizados de Residuos Perigosos, a relacin de residuos xestionados e nmero de
xestores a seguinte:

24

Residuos MARPOL: 8 xestores

Bateras de automocin: 8 xestores

Pilas: 8 xestores
(son os mesmos xestores cs de bateras)

Aceites e mestura de aceite+auga: 5 xestores

Baos esgotados cidos e bsicos: 3 xestores

Disolventes e Tintas: 4 xestores

Partculas e pos metlicos: 1 xestor

Lixiviado de vertedoiro: 1 xestor

Residuos hospitalarios: 1 xestor

Productos farmacuticos e medicamentos: 1 xestor

CTRIG: 1 xestor (SOGARISA)

Total Xestores Residuos Perigosos: 33


Tboa 9. Xestores autorizados de Residuos Perigosos 1999
Residuo

N de Xestores

Residuos MARPOL

Bateras e Pilas

Aceites e Mestura de Aceite+Auga

Baos esgotados cidos e bsicos

Disolventes e Tintas

Partculas, pos metlicos

Lixiviados de Vertedoiro

Residuos Hospitalarios

Productos Farmacuticos e Medicamentos

CTRIG (Sogarisa)

TOTAL

33
Fonte: Elaboracin propia

5.4.2. Residuos non Perigosos


Existe unha variada rede de xestores de Residuos non Perigosos dedicada sa recollida e transporte.
Cabe mencionar que moitos xestores realizan a recollida e transporte conxunto dun variado nmero de
residuos, anda que na seguinte lista sinlase o residuo maioritario recollido por estes.

RSU: 50 xestores

Papel/Cartn: 24 xestores

Entullo: 8 xestores

Vidro: 6 xestores

Tners de impresora: 6 xestores

Metais (tanto frricos como non frricos): 3 xestores

Cinzas de combustin (de compostos non perigosos): 3

Pneumticos: 3

Lodos (que non contean ningn contaminante perigoso): 3


Plsticos: 1 xestor

25

Ademais, existe un nmero non determinado de empresas que se dedican recollida e transporte de residuos
de plstico e que anda que non estn dados de alta como xestores autorizados, na actualidade realizan a
recollida de plsticos en empresas.

Total de Xestores de Residuos non Perigosos: 107

Residuo

Tboa 10. Xestores autorizados de Residuos non Perigosos 1999


N de Xestores

Residuos Slidos Urbanos

50

Papel e Cartn

24

Entullo

Vidro

Tners

Metais

Cinzas

Pneumticos

Lodos

Plsticos

TOTAL

107
Fonte: Elaboracin propia

26

5.5.

Solos Contaminados

No ano 1991 o Ministerio de Obras Pblicas, Transporte e Medio Ambiente (MOPTMA) comezou a realizacin
dun primeiro Inventario de Espacios Contaminados que, abranguendo todo o territorio espaol, servise de
referencia e base de datos para futuros traballos. O informe co seu correspondente inventario presentouse en
1993. A segunda fase iniciada en 1994 durou dous anos e o obxectivo foi identificar novos emprazamentos
potencialmente contaminados e caracterizar outros espacios contaminados xa identificados.
Cos inventarios realizados polo MOPTMA, en 1995 asnase un convenio marco entre o Ministerio de Obras
Pblicas, Transportes e Medio Ambiente e a Consellera de Industria e Comercio da Comunidade Autnoma de
Galicia sobre actuacins de descontaminacin de solos. O obxecto foi establece-las condicins bsicas para a
colaboracin entre a Secretara de Estado de Medio Ambiente e Vivenda e a Consellera de Industria e Comercio
no financiamento da redaccin de proxectos, includos os estudios preliminares, os recoecementos en detalle e
a execucin de obras de descontaminacin de Solos Contaminados.
As actuacins realizadas pola Comunidade Autnoma galega a partir do Plan Nacional planificronse a travs
do Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos Contaminados de Galicia13, elaborado en 1995.
O Plan de Xestin de Solos Contaminados de Galicia (1995-2005) pretenda cubrir unha serie de obxectivos:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Coece-la magnitude do problema en Galicia


Establecer uns obxectivos de calidade a travs da fixacin de niveis de referencia
Establecer unha metodoloxa para os estudios de Solos Contaminados
Establecer unha orde de prioridades nas actuacins
Propoer unha poltica lexislativa
Avalia-las necesidades financeiras (prevencin e recuperacin)
Propoer un plan de actuacin no tempo

En 1996 a Consellera de Industria elabora o Estudio sobre a actualizacin do Inventario de Solos


Contaminados, xerarquizacin e desenvolvemento dunha lexislacin para a proteccin do Solo en Galicia14.
Neste establcese o Mapa de Vulnerabilidade do Medio Fsico de Galicia, propense os niveis de referencia
para a calidade do solo nesta Comunidade e realzase un anteproxecto de lexislacin para a proteccin do solo
na Comunidade Autnoma de Galicia.
En 1997 desenvlvese a primeira fase do Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia15 (POSC)
consistente na actualizacin dunha parte do Inventario Nacional para a Comunidade Autnoma, centrada
concretamente na localizacin de emprazamentos englobados nas categoras 1 e 2 do Inventario Nacional.
En 1998 levouse a cabo a segunda fase do Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia por parte da
recn creada Consellera de Medio Ambiente.16 Nesta fase separouse a base de datos de solos contaminados
obtida na fase anterior en solos potencialmente contaminados debido a actividades industriais e en solos
potencialmente contaminados debido a vertedoiros.
Seleccionronse unha serie de actividades industriais pola perigosidade que intrinsecamente supoen fronte
contaminacin do solo que son:
Laminado e extrusionado de aluminio
Galvanoplastia
Fundicin de aceiro
Fundicin de metais non frricos
Pinturas, vernices, lacas e esmaltes
Productos qumicos, farmacuticos e praguicidas
Serradoiros de madeira significativos
Finalmente tdolos datos de campo informatizronse dispondose dunha base de datos asociada a un Sistema
de Informacin Xeogrfica (GIS) que contn a informacin actualizada dos emprazamentos inventariados.
A nova base de datos de Solos Contaminados de Galicia consta de 619 emprazamentos repartidos da seguinte
maneira nas 4 provincias:
-

A Corua: 140
Lugo: 113
Ourense: 154
Pontevedra: 212

O 54 % destes emprazamentos son vertedoiros, malia que se parta do Inventario Nacional de Solos (que
supostamente s inclua os vertedoiros de lixo con vertidos de Residuos Industriais), e de que na segunda fase
deste Programa Operativo de Solos Contaminados unicamente se visitaron emprazamentos industriais.
Trala xerarquizacin definitiva obtivronse 287 emprazamentos industriais potencialmente contaminados, que
quedan ordenados da seguinte maneira:

27

Tipo
Ind. Activo
Ind. Inactivo
Runa Industrial
Almacn
TOTAL

Tboa 11.- Distribucin provincial e tipo de emprazamento


A Corua
Lugo
Ourense
Pontevedra
75
33
24
93
2
2
4
3
5
9
5
3
8
3
9
9
90
47
42
108
Fonte: Elaboracin propia

TOTAL
225
11
22
29
287

As mesmo, a XUNTA, en cumprimento da Lei 10/98, de residuos, levou a cabo actualizacins do inventario de
solos contaminados, as como actuacins de investigacin e desenvolvemento no eido do tratamento de solos
contaminados, campaas de caracterizacin de solos, e obras de descontaminacin de solos contaminados.
Estas actividades que se realizaron e se seguen a realizar estn includas nos plans da Direccin Xeral de
Calidade Ambiental da XUNTA, considerando a sa finalizacin no ano 2006.
Como conclusin a este apartado, a data da redaccin do Plan, a XUNTA levou a cabo tdolos obxectivos que se
fixaron no Plan de Xestin de Solos Contaminados de Galicia (1995-2005); excepto establecer unha poltica
lexislativa, visto o feito da publicacin dun captulo sobre solos contaminados na Lei 10/98, de residuos. Por
outra parte, a Xunta de Galicia publicou un decreto no que se establecen os lmites para a determinacin de
solo contaminado por HCH. A este respecto, a XUNTA ter en conta a publicacin de lexislacin tanto
Comunitaria como Estatal para desenvolver a sa poltica lexislativa.
REFERENCIAS DO CAPTULO 5:
1.

Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos Contaminados de Galicia. Consellera de Industria e


Comercio da XUNTA, 1995.

2.

Estratexia Galega de Xestin de Residuos (borrador). Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 1999.

3.

Informe Anual de Actividades de Inspeccin Ambiental Xeral. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA,
1998.

4.

Memoria Anual de Actividades da Direccin Xeral de Calidade Ambiental. Consellera de Medio Ambiente da
XUNTA, 1998.

5.

Fase I Modelo Estatstico e Deseo Mostral para a realizacin do Inventario de Residuos Industriais en
Galicia. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 2000.

6.

Cuestionario sobre a xestin de Residuos Industriais de Galicia. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA,
2000.

7.

O resultado das visitas personalizadas foi a obtencin de 624 cuestionarios, onde se recolle a informacin
achegada polas empresas. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 2000.

8.

Fase I Inventario de Residuos Industriais de Actividades Empresariais de Galicia, no seu captulo 3


Indicadores referenciais do contraste dos datos estimados de Residuos Industriais. Consellera de Medio
Ambiente da XUNTA, 2000.

9.

Anexo 2.1. Inventario de Residuos Perigosos. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 2000.

10. Anexo 2.2. Inventario de Residuos non Perigosos. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 2000.
11. Inventario de Vertedoiros e Puntos de Vertido de Galicia. Consellera de Medio Ambiente da XUNTA, 1998.
12. Plan Xeral de Adecuacin, Selado e Clausura de Vertedoiros de Galicia. Consellera de Medio Ambiente da
XUNTA, 1999.
13. Plan de Xestin de Residuos Perigosos e Solos Contaminados de Galicia.
XUNTA, 1995.

Consellera de Industria da

14. Estudio sobre a actualizacin do inventario de Solos Contaminados, xerarquizacin e desenvolvemento


dunha lexislacin para a proteccin do solo en Galicia. Consellera de Industria da XUNTA, 1996.
15. Primeira Fase do Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia (POSC).
Ambiente da XUNTA, 1997.

Consellera de Medio

16. Segunda Fase do Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia (POSC).


Ambiente da XUNTA, 1998.

Consellera de Medio

28

6.

XERACIN FUTURA DOS RESIDUOS INDUSTRIAIS

O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia , ten un perodo de vixencia ata o
ano 2006, polo que cmpre determina-la xeracin dos Residuos Industriais no horizonte temporal comprendido
entre os anos 2000 e 2006.
Para isto, tvose en conta a previsible evolucin das actividades econmicas e empresariais na Comunidade
Autnoma, no perodo de referencia do presente Plan de Xestin.
Co fin de cuantifica-los residuos industriais, ntomouse como estimacin base a evolucin do IPI (ndice de
Produccin Industrial)1, e o Plan Estratxico de Desenvolvemento Econmico de Galicia 2000-2006 (PEDEGA)2,
para predici-los cambios que previsiblemente van ter lugar e, a partir dos que se establecern os obxectivos e
actuacins do Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia, no horizonte do ano
2006.
A prognose de xeracin dos Residuos Industriais estar principalmente ligada s actividades econmicas
impulsadas polo PEDEGA, tendo en conta que son estes sectores os que despegarn en Galicia no horizonte do
2006.
Malia a dificultade de preve-los cambios que van ter lugar nos axentes xeradores de residuos, a evolucin
histrica dos datos anteriores e a sa previsible tendencia, permiten estima-la xeracin futura dos residuos
industriais e establece-los
obxectivos e os programas de actuacin do Plan.
Dentro destes, o Programa de Seguimento e Control, prev a avaliacin peridica do cumprimento e
desviacins respecto s estimacins realizadas de xeracin de residuos industriais, para proceder, de ser
necesaria, sa adaptacin longo do perodo de vixencia do Plan.
Para realizaren a prognose de xeracin de residuos, presntanse dous escenarios denominados Tendencial e
Esperado.
O escenario Tendencial recolle a xeracin de residuos industriais prevista para Galicia no perodo 2000-2006,,
basado baseada nas porcentaxes de crecemento na produccin de residuos dos ltimos anos.
O escenario Esperado recolle, en correspondencia co Programa de Prevencin e Minimizacin presentado no
captulo 8 deste Plan, unha nova situacin evolucionada que recolle a xeracin de residuos industriais prevista
para Galicia no horizonte do ano 2006,, aplicando polticas de minimizacin nos sectores de transformacin de
lousa e produccin de enerxa elctrica.
O escenario Tendencial faise eco, principalmente, da reduccin de residuos producida como consecuencia da
reestructuracin do sector mineiro que implica o previsible cerre dalgunha explotacin mineira.
O escenario Esperado resulta de aplica-las actuacins previstas no Programa de Prevencin e Minimizacin
deste Plan, atendendo minimizacin e control na xeracin dos residuos industriais.
De acordo con isto, a evolucin prevista en canto xeracin dos residuos industriais en Galicia no horizonte
temporal do Plan presntase de seguido.

Escenario Tendencial

A prognose de xeracin dos residuos industriais proposta segundo o escenario tendencial, 2006, pon de
manifesto a reduccin de xeracin de residuos, respecto a 1999 nun 11%. Esta reduccin debida,
principalmente, reestructuracin do sector mineiro que implica o previsible cerre dalgunha explotacin
mineira no ano 2004. Esta circunstancia reflctese claramente no descenso na xeracin de residuos a partir do
ano mencionado.
As consideracins establecidas para este escenario, consecuencia da previsible evolucin do sector extractivo
de minerais enerxticos na Comunidade Autnoma coa reestructuracin das explotacins mineiras de Galicia,
conducen a acadar unha taxa de xeracin de residuos industriais no 2006 inferior acadada en 1999.
A prognose reflectida a continuacin froito das seguintes consideracins:
A evolucin prevista na creacin de novas actividades industriais correspndese cos datos presentados no
previsible Plan Estratxico de Desenvolvemento Econmico para Galicia2 (PEDEGA) 2006, de tal forma
que prev a potenciacin e o crecemento econmico de certos sectores industriais, denominados Sectores
Prioritarios, especialmente os seguintes:

Sector
Sector
Sector
Sector
Sector
Sector
Sector

madeireiro (CNAE 2010)


martimo (CNAE 0501)
pedra natural (CNAE 1411)
construccin naval (CNAE 3511)
autombil (CNAE 3410)
confeccin txtil (CNAE 1822)
telecomunicacins /electrnica (CNAE 3230)

29

O crecemento considerado para estes sectores prioritarios algo superior media do ndice de Produccin
Industrial (IPI)". Estmase para o ano 2000 un crecemento destes sectores prioritarios en Galicia do 3,2%
e para os anos sucesivos ata o 2006, do 2,9%.
En canto resto das actividades econmicas, a evolucin de crecemento esperado do IPI estableceuse no 2%
para o ano 2000 e do 1,8% para os anos sucesivos ata o 2006. Hai que resaltar que o crecemento esperado na
actividade de minera enerxtica do 0%, debido a unha reestructuracin deste sector.
Debido alto crecemento econmico rexistrado nos ltimos anos e estimando unha ralentizacin da economa
no perodo de vixencia do Plan ata o ano 2006, o comportamento tendencial da xeracin de residuos industriais
vai medrar probablemente a ritmos mis lentos dos establecidos polo ndice de Produccin Industrial (IPI)
histricos, e a variacin previsible ata o ano 2006. Ademais,, a aplicacin a curto prazo da Directiva 96/61/CE,
relativa prevencin e control integrado da contaminacin (IPPC), conducir a actuacins concretas derivadas
da poltica actual sobre residuos, encamiada reduccin en orixe e minimizacin destos residuos, que e far
que se controle a taxa de xeracin de residuos industriais segundo o escenario tendencial proposto na prognose
presentada polo Plan 2006.
Neste sentido, o Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia no perodo de
vixencia deste propn acometer unha poltica de prevencin na xeracin dos residuos industriais, mediante a
aplicacin dunha serie de actuacins concretas, expostas no Programa de Reduccin.
Tboa 12.- Prognose de xeracin dos Residuos Industriais para Galicia 2000-2006
Xeracin de Residuos Industriais (RI)
ANO
2000
2002
2004
2006

RI
RI
RI
RI

Tm/ano
Tm/ano
Tm/ano
Tm/ano

TENDENCIAL1
61.519.732
63.005.090
59.153.791
54.053.809

Escenario proponse

A maior cantidade dos Residuos Industriais xerados en Galicia, arredor de 55 millns de toneladas, son xerados
en os sectores de extraccin e preparacin de minerais e canteiras. Os programas de minimizacin nestes
sectores son de difcil aplicacin xa que os sectores extractivos dependen en gran medida da morfoloxa
xeolxica do xacemento.
Ademais, neste Plan propnsen incorporar plans de minimizacin nalgns dos sectores que producen os 5
millns de toneladas restantes identificadas no inventario de residuos levado a cabo.
As, como resultado da aplicacin do Programa de Prevencin y MinimizacinReduccin considerado neste Plan,
aplicronse plans de minimizacin de residuos en dous sectores de grande importancia na xeracin destes,
como son o sector de transformacin de lousa e o de produccin de enerxa elctrica.
No primeiro dos sectores, considerouse que, dada a composicin dos lodos xerados na decantacin da
transformacin da lousa, estes poden ser utilizados na fabricacin de cemento, deterxentes e pinturas como se
est a realizar en sectores semellantes como o do mrmore ou o da pasta e papel.
Xa que logo, a reduccin cuantitativa estimada para a xeracin dos lodos xerados na decantacin da
transformacin da lousa acada as 55.000 Tm para o ano 2006.
No sector de produccin de enerxa elctrica, a minimizacin mis importante que xorde o cambio de
combustible de lignito a hulla nas centrais trmicas.
Para calcula-la diminucin na xeracin dos residuos producidos nas centrais trmicas galegas, tvose en conta
que a produccin de residuos inversamente proporcional poder calorfico do carbn empregado.
A diferencia do poder calorfico entre o lignito empregado na actualidade nas centrais trmicas galegas e a hulla
que se utilizar nun futuro prximo, do 30%, polo cal se considera que a reduccin na xeracin de escouras e
cinzas nas centrais trmicas galegas ser desta mesma orde.
Polo tanto, a reduccin cuantitativa estimada na xeracin dos residuos producidos nas centrais trmicas debido
cambio de combustible empregado de lignito a hulla, ascende a 1.000.000 Tm.
Tboa 13.- Prognose de xeracin dos Residuos Industriais para Galicia segundo o escenario Esperado.
Xeracin de Residuos Industriais (RI)
ANO
2000
2002
2004

RI Tm/ano
RI Tm/ano
RI Tm/ano

ESPERADO
61.519.732
63.005.090
59.153.791

30

2006

RI Tm/ano

52.998.809

Os esforzos realizados no presente Plan no proceso de inventario de Residuos Industriais identificaron novas
cantidades de residuos descoecidas ata o momento. Dado que o Plan precisa un proceso de seguimento e
control futuro en canto xeracin de residuos industriais, vai permitir tamn coece-lo afloramento doutras
cantidades hoxe anda ocultas.
As, o control e o seguimento da evolucin na xeracin de calquera tipo de residuo industrial, debe ser obxecto
de unha atencin especial,. P y por isto, o Plan propn articula-las medidas necesarias, con controis peridicos
e revisins anuais, que fagan posible acoutar perfectamente, tanto a cantidade do residuo considerado, como a
identificacin de cantidades de residuos que vaian aflorando.
REFERENCIAS DO CAPTULO 6:
Instituto Nacional de Estadstica. ndices de Produccin Industrial, 1990-1999. www.ine.es
Plan Estratxico de Desenvolvemento Econmico de Galicia 2000-2006 (PEDEGA), Tomo II:
Proposta
estratxica e marco financeiro, px.68 apdo. 2.2.4., do 23 de xullo de 1999, Consellera de Economa e
Facenda.
7.
7.1.

PRINCIPIOS E OBXECTIVOS DO PLAN


Declaracin de Partida do Plan

No momento de elaboracin do Plan, a sociedade est en disposicin de comprender que hai actuacins e
comportamentos sociais que conducen cara sostibilidade, mentres que outros nos afastan dela.
Neste sentido, est comunmente aceptado que unha estratexia orientada a recupera-lo mximo de materiais e
enerxa contida nos residuos, que propicie o vertido mnimo destes unha vez reducida a sa perigosidade, e que
potencie a diminucin do consumo de materias primas e enerxas non renovables ou o cambio de materias
primas, unha estratexia orientada sostibilidade sempre que se faga a un custo economicamente viable e de
forma que, realizada a anlise de ciclo de vida, as conclusins sexan favorables respecto proceso.
O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia (2000-2006), de acordo co
principio de multiplicidade de solucins, pretende actuar en tdolos chanzos da xerarqua de prioridades
ambientais que determina o corpo de doutrina da Unin Europea, co desenvolvemento de accins e a posta en
servicio de infraestructuras que aseguren o cumprimento dos obxectivos sinalados no presente Plan.
Neste sentido, a prevencin, a valorizacin (reciclado de materiais e recuperacin enerxtica) e a eliminacin
controlada (vertido seguro) non son en ningn caso alternativas excluntes, senn que, en cada caso e para
cada categora de residuo, a solucin idnea consistir nunha combinacin adecuada de cada unha destas
alternativas de tratamento, tendo sempre presente as preferencias de xestin marcadas pola xerarqua
comunitaria.
Ademais, e co obxecto de evitar decisins irreversibles, desde a prudencia e a aplicacin do principio de
flexibilidade que preconiza o Plan, a capacidade das infraestructuras propostas desase sobre a base de que
ningunha delas tea por si soa unha capacidade tal que dificulte ou condicione o desenvolvemento dos sistemas
de xestin considerados como preferentes desde a perspectiva da xerarqua de principios comunitaria no
horizonte temporal obxecto do Plan.
Desde estas consideracins, o presente Plan de Xestin fixa unha serie de obxectivos de prevencin na xeracin
de residuos, e de valorizacin dos productos contidos nos residuos a travs da reciclado e o aproveitamento
enerxtico, se o caso, de maneira que se poida diminur de modo significativo a cantidade de residuos
destinada eliminacin final en vertedoiro controlado, tal e como determina a xerarqua de prioridades de
xestin dos residuos establecida pola Unin Europea, incorporada noso ordenamento xurdico na Lei 10/1998,
do 21 de abril, de residuos e asumido como tal na Estratexia Galega de Xestin de Residuos.
7.2.
Principios Estratxicos do Plan
O presente Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia se fundamenta nunha serie
de principios rectores que recollen aquelas premisas que permiten compatibiliza-la proteccin do medio
ambiente co desenvolvemento productivo das actividades econmicas na Comunidade Autnoma, como
condicin bsica para a consecucin do modelo de Desenvolvemento Sostible, que se suma Galicia a partir da
elaboracin da Estratexia Galega de Xestin de Residuos. Nesta estratexia defnense unha serie de prioridades
e criterios de actuacin que permiten orienta-lo modelo de desenvolvemento rexional atendendo s pautas de
mximo respecto polo medio ambiente, e asegurando a mxima calidade de vida dos cidadns galegos.
As, de acordo coas opcins, obxectivos, estratexias, polticas e principios desenvolvidos tanto polas Nacins Unidas
como pola Unin Europea e a propia Estratexia Galega de Xestin de Residuos, o Plan de Xestin de Residuos
Industriais e Solos Contaminados de Galicia, estructura as sas accins, ferramentas e infraestructuras de acordo
cos seguintes Principios Estratxicos:

31

Principio de Quen Contamina Paga

Os responsables da contaminacin do medio ambiente son tamn os responsables dos custos derivados da dita
contaminacin. Este principio non debe ser interpretado en ningn caso como que quen paga ten o dereito de
contaminar. Mis ben o contrario, xa que o obxectivo ltimo a reduccin da contaminacin que vn dada cando
os axentes socioeconmicos que contaminan internalizan os custos ambientais inherentes sa actividade, e
expoen cmo reducilos. Este principio forma parte da poltica ambiental definida pola Comunidade Europea.

Principio de Xerarqua das Actuacins

De acordo coa xerarqua de prioridades ambientais, en cuanto a as opcins de xestin dos residuos definidas pola
Estratexia Comunitaria, as como pola Estratexia Galega de Xestin de Residuos, o Plan articula o conxunto das
sas actuacins de acordo coa seguinte orde de prelacin:

En primeiro lugar, a prevencin (reduccin en orixe e reutilizacin)

En segundo lugar, e cando os residuos xa foron xerados, potencia a valorizacin (reciclado materia/compost e
recuperacin enerxtica)

E, en ltimo lugar, formula a eliminacin (vertido) como a opcin menos desexable.

As, o Plan toma en consideracin a necesidade de minimiza-la xeracin de residuos, invertendo a tendencia actual
de xerar cada vez mis residuos, e trata de articular accins de prevencin dentro dos lmites que as actuacins de
minimizacin teen a nivel industrial.
Igualmente, o Plan establece que tanto a cantidade como a perigosidade dos refugallos destinados vertido deben
reducirse.
A aplicacin deste principio leva consigo a maximizacin do ndice de Desviacin de Vertedoiro (IDV), que relaciona
a cantidade de materiais recuperados e non vertidos, e a cantidade de residuos que xeramos, tal e
como propn a Directiva 99/31/CE, relativa vertido de residuos.
A aplicacin do principio de minimizacin do vertido propn, polo tanto, a maximizacin dos obxectivos de
xestin nos chanzos superiores da xerarqua de prioridades, tanto da prevencin como da valorizacin dos
residuos, a travs da reciclado dos materiais recuperados e do aproveitamento da enerxa contida neles.
Principio de Multiplicidade de Solucins
O Plan incorpora este principio desde o recoecemento de que unha xestin avanzada aposta por actuar nun
conxunto de opcins, e de ser posible, con varias solucins en cada opcin, o que garante un sistema mis integral,
mis diverso e, polo tanto, mis estable, flexible e menos vulnerable.
Desta forma, as infraestructuras que propn o Plan, asociadas a cada opcin da xerarqua de alternativas de
xestin, deben ser capaces de adaptarse s modificacins que, tanto en cantidade como en calidade, vaian
experimentar no futuro os residuos en cada chanzo como consecuencia dunha decidida poltica de actuacin nos
chanzos superiores.
En consecuencia, as distintas infraestructuras debern ser capaces de operar, en condicins de viabilidade tcnica e
econmica, para a cantidade e calidade dos residuos definidos no Plan e con capacidade de adaptarse s esixencias
tcnicas e ambientais derivadas da normativa previsible e, en particular, s esixencias derivadas da Directiva
96/61/CE, do 24 de setembro de 1996, relativa prevencin e control integrado da contaminacin (IPPC).

Principio de Proximidade

Principio bsico da xestin de residuos segundo preconiza a Unin Europea, e que se formula igualmente como
obxectivo estratxico do Plan na Comunidade Autnoma de Galicia. Debe terse en conta, xa que logo, que se
deber xestiona-la totalidade dos residuos industriais xerados na Comunidade Autnoma, sempre que esta
posibilidade sexa viable econmica e ambientalmente, tanto con infraestructuras propias como con infraestructuras
en zonas limtrofes, naqueles casos nos que a pouca xeracin dalgn residuo non faga factible a creacin dunha
infraestructura propia.
Este Principio supn a busca de solucins para o axeitado tratamento dos residuos no lugar mis achegado posible
fonte de orixe, polo que se contar coa solidariedade interrexional para o tratamento adecuado daqueles residuos
que non sexa posible realizar en condicins dentro da Comunidade Autnoma.

Principio de Responsabilidade Compartida

Os obxectivos e metas presentados no presente Plan s poden alcanzarse mediante unha accin consensuada por
parte de tdolos axentes implicados que debern cooperar entre si. O Plan aplica este principio, co concepto mis
amplo de responsabilidade compartida, baseado na participacin, a cooperacin e a axuda de todos e cada un dos
axentes socioeconmicos implicados en alcanzar con xito os obxectivos que postula o Plan.

32

O termo de responsabilidade compartida implica non tanto a seleccin dun determinado axente en prexuzo doutro,
senn mis ben unha intervencin mixta de axentes e instrumentos sen poer en cuestin a divisin de
competencias entre a Comunidade Europea, os Estados membros, as Comunidades Autnomas e os Concellos.

Principio de Transparencia de Prezos

O Plan basase na transparencia de prezos entendida como aquela poltica de prezos que reflicta a totalidade dos
custos de xestin dos residuos. Esta unha aspiracin contida tanto nos obxectivos das Nacins Unidas, como nos
da Comunidade Europea.
Este principio adquire unha especial importancia nunha dobre dimensin. Por unha parte, como expresin da
vontade poltica e legal de incorpora-los custos de xestin dos residuos e, consecuentemente, de cara a materializalo principio de quen contamina paga.

Principio de Transparencia Informativa

O dereito libre informacin ambiental empeza no propio Plan.


Os Axentes implicados estn corresponsabilizados en facilitar datos e informacin que permita o cumprimento dos
obxectivos establecidos polo Plan.
As mesmo, o Plan debe asegurar que tdolos axentes identificados opinen e avalen os obxectivos que nel se
recollen a travs da participacin e o debate deste.
Este principio adquire plena aplicacin nunha dobre vertente:

Cara s empresarios xeradores dos residuos industriais.

Cara s distintos interlocutores polticos, sociais e institucionais.

7.3. Obxectivos do Plan


O obxectivo fundamental do Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia a
prevencin na xeracin dos residuos e o control da xestin dos residuos industriais, as como a prevencin e a
adecuada reparacin daqueles solos contaminados como parte do control integrado da contaminacin.
Para acadar este obxectivo, e tendo en conta os principios rectores postulados, o Plan fixa como obxectivos
concretos, priorizados, os que se expresan de seguido:
1.

Fomentar e promove-la reduccin en orixe da xeracin de residuos industriais para o ano 2006

A industria galega deber realizar considerables esforzos para reduci-la xeracin de residuos industriais,
actuando nas diferentes fases do proceso productivo tales como:
-

Seleccin ou substitucin de materias primas


Melloras en proceso
Enxeera e deseo de productos
Reutilizacin de residuos e recuperacin de sustancias valorizables

A Administracin fomentar e promover as iniciativas privadas neste sentido sempre que respecten os
principios marcados no presente Plan, e colaborar na busca das solucins mis adecuadas nos casos en que o
sector privado non sexa capaz de resolve-los problemas que se presenten.
Aplicacin de plans de minimizacin en orixe en sectores determinados de produccin de residuos industriais
como os sectores de construccin, alimentacin e mesmo no tratamento de lousa, granito e xeracin de enerxa
elctrica.
2.
2.1.

Garantir unha adecuada xestin dos residuos industriais xerados na Comunidade Autnoma de
Galicia creando as infraestructuras necesarias para esta xestin
Residuos Perigosos

Inclese dentro deste obxectivo conseguir que, longo do perodo de vixencia do Plan, tdolos productores e
xestores de residuos perigosos tean autorizacin administrativa, e que se fomente que tdolos pequenos
productores se inscriban no correspondente rexistro.
Para isto, o Plan deber actuar na creacin de infraestructuras que permitan que a adecuada xestin dos
residuos xerados polos pequenos productores sexa econmica e ambientalmente viable.
Deberase profundar nos labores de identificacin de actividades industriais xeradoras de residuos industriais
actualmente descoecidas, e nas tarefas de inspeccin e control.
A porcentaxe de xestin dos residuos perigosos dos grandes productores na actualidade prximo 100%.

33

O obxectivo de xestin que se quere acadar para estes productores completar e mante-lo 100% de xestin
dos residuos perigosos producidos.
Por outro lado, o obxectivo logra-lo 70% de xestin dos residuos perigosos procedentes dos pequenos
productores. O incremento na porcentaxe de xestin ambicioso debido a que na actualidade, soamente
arredor do 30% dos pequenos productores realizaron algunha vez unha xestin regulada dos residuos perigosos
xerados.
2.2.

Residuos non Perigosos

A continuacin presntanse obxectivos para uns sectores industriais concretos debido, principalmente,
importancia que teen na xeracin dun importante volume de residuos
Para os residuos industriais producidos polo resto de sectores, existe xa na actualidade unha planificacin e
unha multiplicidade de solucins que ser mellorada tal e como se define no captulo de Programas de
Actuacin.
2.2.1.

Extraccin de lignito

As accins previstas para este sector son as de continuar co seguimento da xestin dos residuos e controla-las
entulleiras privadas pertencentes s propias empresas.
2.2.2.

Lousa e Granito

Debido volume que supoen os residuos industriais producidos por estes sectores, os obxectivos marcados
son:

Toma de conciencia do sector e establecemento de pactos ambientais individuais con cada empresa

Identificacin e control das entulleiras existentes na actualidade

Ordena-la situacin das entulleiras mediante esixencias de mellora nestas

Realizar estudios de viabilidade sobre aproveitamento do material das escombreiras

2.2.3.

Construccin

O obxectivo previsto neste Plan para os RCD crear infraestructuras que aseguren a adecuada xestin dos
residuos de construccin e demolicin atendendo tanto s grandes como s pequenos productores.
Preto dos ncleos de gran densidade de poboacin promoverase a instalacin de plantas de seleccin e
trituracin de RCD e, para os ncleos menos poboados de Galicia, prepararase unha rede de vertedoiros
controlados para o cal se pretende aproveita-las antigas canteiras e graveiras inactivas existentes en Galicia,
ags dos casos nos que se tea producida unha rexeneracin natural das mesmas onde existan habitats propios
desenvolvndose.
3.

Prevencin, Reciclado, Valorizacin


Comunidade Autnoma galega

Eliminacin

dos

Residuos

Industriais

xerados

na

Debido s esixencias normativas en materia de vertido de residuos en vertedoiro, esta va de xestin de


residuos industriais deber diminur a prol doutras alternativas de xestin como a prevencin ou a valorizacin.
Por isto, no Plan propense alternativas de xestin vertido de residuos en vertedoiro como as seguintes.
3.1.

Residuos Perigosos
Aceites

O obxectivo de reciclado para os aceites usados do 40% dos aceites recollidos en Galicia.
O obxectivo de valorizacin para os aceites usados do 60% dos aceites recollidos en Galicia.

Disolventes

Vista a produccin estimada de residuos de disolventes en Galicia, e considerando que non existe ningunha
instalacin adecuada para o tratamento deste tipo de residuos na Comunidade, sera viable, mediante a
iniciativa privada, a instalacin dunha planta para o procesado deste tipo de residuos. Con esta medida, e
vista da reduccin de custos que se operara, o dficit na xestin deste residuo quedara solucionado. Coa
instalacin da planta de reciclado de disolventes prevista neste Plan, pretndese logra-lo reciclado do 100% dos
disolventes recollidos en Galicia.

34

3.2.

Residuos non Perigosos


Residuos de Construccin e Demolicin

A reutilizacin dos residuos de obras e construccin correctamente seleccionados como as terras limpas e os
entullos que, atendendo sa calidade, poidan ser aplicados noutras obras ou outras aplicacins como a
construccin de estradas ou a fabricacin de formign.

Cuncha de Mexilln

Na actualidade recclase o 9% da cuncha de mexilln xerada en Galicia e obxectivo deste Plan reciclar a
medio prazo o 50% e o 100% a longo prazo.

Madeira

Visto que Galicia conta cunha importante industria de transformacin da madeira, gran parte da madeira que
actualmente se recolle valorizada mediante a sa utilizacin na fabricacin de tableiro aglomerado, ou ben,
cando non cumple especificacions tcnicas para este fin, mediante a sa valorizacin enerxtica en caldeiras de
biomasa. Excluirase desta valorizacin enerxtica aquel residuo de madeira que contea sustancias utilizadas
no seu tratamento que poideran xerar emisins contaminantes.
O obxectivo deste plan incrementar a taxa actual de recollida selectiva de fraccions de madeira (a utilizacin
dos puntos limpos contribuir a este fin), e a sa valorizacin polos procedementos anteriormente descritos.

Lodos de Depuradora

Debido posibilidade de utilizacin dos lodos do sector lousa en aplicacins como a fabricacin de cemento,
deterxentes e pintura como se est a realizar en sectores similares, como o da mrmore ou no de pasta e
papel, o obxectivo de reciclado dos lodos de depuradora do 25%.

Envases

No marco da Lei 11/1997, de envases e residuos de envases, o obxectivo de reciclado ser do 25% e de
valorizacin o 50% dos residuos de envases recollidos en Galicia.

Vehculos Fra de Uso

Na actualidade os vehculos fra de uso xerados nos concesionarios de autombiles e polas compaas de
seguros son xestionados por centros de despezamento autorizados para ese fin.
A maiora dos vehculos fra de uso de particulares e algns procedentes das poxas de VFU de concellos, son
xestionados por centros de despezamento sen autorizacin para este fin.
O obxectivo para os vehculos fra de uso que a xestin de todos eles se realice de forma controlada e
autorizada.

Pneumticos Fra de Uso

A curto prazo pretndese inicialmente valorizar enerxeticamente en cementeira os pneumticos fra de uso
para, posteriormente, proceder valorizacin enerxtica e reciclado mediante o aproveitamento de diversos
subproductos como o negro de fume, aceiro e gas.
O obxectivo de valorizacin enerxtica dos pneumticos fra de uso do 100% dos NFU recollidos en Galicia
A medio prazo pretndese pasar da valorizacin reciclado impulsando iniciativas como o recauchutado de
pneumticos ou o aproveitamento destes noutras aplicacins como a fabricacin de aglomerado asfltico.
4.

Asegurar unha eliminacin ambientalmente correcta dos residuos non aproveitables

Cando os residuos, unha vez xerados, non sexan valorizables, someteranse a operacins de eliminacin en
instalacins debidamente autorizadas para efectos de garantir unha xestin ambientalmente correcta.
Limtase a eliminacin mediante vertido en depsito de seguridade a aqueles residuos para os cales non se lles
poida aplicar outro sistema de xestin, tcnica e economicamente viable.
5. Asegura-la dispoibilidade de infraestructuras de xestin para os residuos que xera a actividade
industrial de Galicia.
Debe asegurarse que as instalacins existentes, e aquelas previstas para o futuro no presente Plan, debern
prestar servicio con prioridade demanda interna, cumprndose as o principio de proximidade.

35

6.

Facer efectivo o principio de responsabilidade dos productores de residuos industriais na


xeracin dos seus residuos

A XUNTA promover a adopcin de acordos coas confederacins empresariais provinciais e as cmaras de


comercio para o establecemento dun convenio de colaboracin para o desenvolvemento do Plan de Actuacin
Ambiental.
Os productores de residuos industriais teen a responsabilidade de internalizar os custos da xestin destes, as
como a de levar a cabo as actuacins oportunas para fomenta-la creacin de infraestructuras de tratamento
segundo o principio de quen contamina paga.
A Administracin crear as condicins adecuadas para que os productores cumpran os obxectivos nun marco
tcnica e economicamente adecuado que permita a horizontalidade destas medidas para non crear vantaxes
competitivas entre os productores que xestionan os seus residuos correctamente e os que no o fan.
As, tamn obxectivo deste Plan asegurar que os residuos que se deban tratar nas infraestructuras
desenvolvidas para tal efecto cheguen a esas plantas.
A XUNTA axudar fomento das actuacins propostas participando en etapas concretas coa posta en marcha
de ferramentas para promover, divulgar, comunicar e educar estas actuacins.
7.

Previr e evita-lo vertido incontrolado dos residuos industriais mediante controis necesarios das
actividades que os xeran

A Administracin, en aplicacin da Lei 10/1998, de residuos e a de actividades clasificadas, asume a sa


capacidade executiva, velando porque tea lugar unha xestin adecuada dos residuos para efectos de previr e
evita-lo seu vertido incontrolado.
Para isto far uso das funcins outorgadas no ttulo IV, captulo I da Lei 1/1995, do 2 de xaneiro de proteccin
ambiental de Galicia, como son a execucin do control e vixilancia das actividades e instalacins de calquera
tipo que sexan susceptibles de lle afectar negativamente medio ambiente.
8.

Garanti-la seguridade no transporte e traslado de residuos

A Administracin velar para que se cumpran os requirimentos de transporte de mercadoras, residuos, e


promover as actuacins oportunas que contriban a garanti-la seguridade no transporte e traslado dos
residuos perigosos que se produzan no mbito da Comunidade Autnoma ou fra dela.
9.

Fomenta-la investigacin en materia de residuos industriais

A Administracin contribuir investigacin bsica e aplicada en materia de residuos industriais nos centros de
investigacin pblicos e privados, dndolles prioridade s proxectos de investigacin e desenvolvemento (I+D).
O impulso da investigacin desenvolve o coecemento de procesos productivos que contriben a conseguir
melloras ambientais tanxibles; polo tanto, estas actuacins sern potenciadas desde a Administracin.
Pretndese desta maneira desenvolver unha poltica de fomento de proxectos de I+D e bolsas de investigacin
en colaboracin coa Secretara Xeral para a Investigacin e o Desenvolvemento da Xunta de Galicia, e o Centro
de Informacin e Tecnoloxa Ambiental da Consellera de Medio Ambiente, como organismo competente,
dirixidas a alumnos de universidades e centros pblicos e empresas de Galicia
Trtase de promover accins especficas de investigacin co obxectivo de desenvolver e poer a punto novas
tcnicas e procesos industriais tendentes minimizacin, as como de realizar experiencias piloto en empresas
representativas de distintos sectores industriais.
Tamn o Centro de Informacin e Tecnoloxa Ambiental (CITA) realiza labores de investigacin e
desenvolvemento tecnolxico en materia de medio ambiente industrial e natural, promove novas tecnoloxas
para a mellora ambiental, e apoia iniciativas para o estudio e anlise de temas ambientais de carcter global.
8.

PROGRAMAS DE ACTUACIN

O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados (2000-2006) establece os seguintes


programas baseados na:

Situacin actual, cunhas caractersticas particulares de Galicia, especialmente condicionadas pola existencia
dun tecido industrial maioritariamente formado por pequenas e medianas empresas e moi disperso.

Prognose de xeracin futura de Residuos Industriais de Galicia 2006.

Normativa actual e previsible.

Obxectivos que preconiza o Plan atendendo s proxectos de xestin e infraestructuras xa propostos


XUNTA.
8.1. Programa de Reduccin

36

Un obxectivo de especial relevancia na actual poltica de xestin de residuos industriais en Galicia incorpora-lo
factor ambiental na industria e, en xeral, na sociedade galega.
A consecuencia deste obxectivo require un cambio de formulamento nas empresas, xa que nun futuro prximo
ser necesario pensar en producir bens conservando os recursos ambientais e xerando a menor cantidade
posible de residuos.
Para todo isto, fundamental determina-las fases dos procesos productivos nos que se poden introducir
cambios que conduzan reduccin dos residuos.
No presente Plan, en lia cos obxectivos presentados, recllense unha serie de actuacins que pretenden a
realizacin dun esforzo no campo da reduccin de residuos en orixe, a aplicacin da Directiva 61/96/CE,
relativa prevencin e control integrado da contaminacin (IPPC), as como as accins previstas na
Estratexia Galega de Residuos en canto a prcticas de prevencin.
As actuacins concretas englobadas dentro do Programa de Reduccin son as seguintes:

Promove-la adopcin de Programas Marco trienais coas Confederacins Empresariais


Provinciais e as Cmaras de Comercio, as como coas principais entidades e asociacins sectoriais
nos seguintes mbitos:
1.

Elaboracin de plans de minimizacin sectoriais de residuos industriais, segundo establece a Lei


10/1998, de residuos.

Os sectores cos que se iniciarn estes plans longo dos anos 2000-2001 son:

Obras, Construccin
Sector conserveiro e lcteo

A elaboracin dos plans realizarase longo dos anos 2002-2006 para os seguintes sectores:

Preparacin e aplicacin de pinturas, disolventes e selantes

Tratamentos superficiais e revestimento de metais

Automocin e despezamento
Debido s caractersticas do sector lousa e granito, promoverase mis a investigacin de novos
procesos productivos cs acordos sectoriais.

4.

2.

Creacin de mesas de encontro sectoriais para promover mediante acordos e convenios os


obxectivos de minimizacin presentados polos sectores e os prazos definidos para actualizalos.

3.

Elaboracin de libros brancos de produccin limpa sectoriais para a minimizacin de residuos que
achegarn solucins factibles a problemas concretos en cada sector industrial, valorando as debilidades
e necesidades econmicas destes.
Continuacin e posta en marcha de novos programas de investigacin e determinacin de tcnicas
adecuadas enfocadas minimizacin de xeracin de residuos industriais en colaboracin co Centro de
Informacin e Tecnoloxa Ambiental (CITA), a travs da sa seccin de Investigacin Ambiental e
Conselleras Substantivas nas actividades seguintes, entre outras:

Extraccin e preparacin de lousa


Extraccin e preparacin de granito
Industrias lcteas e artesanais do queixo
As como naqueles outros sectores identificados nas mesas sectoriais.

5.
A Oficina de Produccin Limpa, creada como Seccin de Tecnoloxa Ambiental do CITA ten
como obxectivo de logra-la incorporacin pola industria do factor ambiental, a dinamizacin da
produccin limpa, e o establecemento de criterios tcnicos, econmicos e ambientais para seleccionalas alternativas de reduccin de residuos en orixe mis adecuadas.
A Oficina de Produccin Limpa sirve como instrumento de informacin tcnica para a industria galega,
explorando procesos e medidas alternativas de baixa xeracin de residuos e promovendo a sa
implantacin a travs de proxectos de demostracin nos que participan as propias empresas, os
resultados positivos dos cales traccionen resto das empresas.
Para dinamizar estes Programas sectoriais, pretndese impulsa-la agrupacin dos productores de
residuos para que, desde o coecemento sectorial da problemtica tanto ambiental como econmica,
se realicen estudios de custos e solucins.
As mesmo, prevese a colaboracin da Administracin autonmica para a definicin e implantacin dos
estudios realizados.

37

Fomenta-la implantacin de Sistemas de Xestin Ambiental nas empresas facilitando as, en gran
medida, o coecemento sobre a xeracin de residuos como consecuencia do control por parte destas
dos seus impactos/aspectos ambientais. Deste modo, conseguirase transparencia na informacin
sobre residuos e facilitar a ordenacin do mercado destes.

6.

Incorpora-los custos reais derivados da construccin, explotacin, cerre, selado,


restauracin e vixilancia dos vertedoiros final da sa vida til por parte dos promotores
dos vertedoiros en aplicacin da Directiva 31/1999/CE, de vertido de residuos. En concreto,
as accins a ter en conta son as seguintes.
1

A valoracin dos custos de adecuacin, clausura e posclausura en relacin coa directiva


anteriormente mencionada.

Unha vez valorados os custos anteriormente citados, actualiza-los custos de vertido.


A adecuacin dos custos de vertido deber ser progresiva ata que finalmente se iguale s custos
reais da construccin, explotacin, cerre, selado, restauracin e vixilancia dos vertedoiros unha vez
finalizada a sa vida til.

Fomenta-la implantacin de plans de xestin de residuos en empresas ou sectores industriais


mediante o desenvolvemento de mecanismos que faciliten o control e seguimento das
actuacins previstas.

Promove-la creacin de mercados ordenados e organizados de materias primas secundarias.


Para elo promoverase a definicin de criterios e normas de calidade para os residuos que
podan ser utilizados como materia prima secundaria, co obxecto de garantir consumidor a
adecuacin tcnica do producto, en concordancia coa normativa europea que, neste sentido
est empezando a desenvolverse.

Incentivar e subvenciona-las tecnoloxas limpas derivadas da aplicacin da Directiva


96/61/CE, de prevencin e control integrado da contaminacin (IPPC).

Por ltimo, convn salienta-lo carcter interactivo e global desta nova estratexia para a minimizacin dos
residuos industriais e a produccin limpa na que teen cabida as asociacins sectoriais, mancomunidades e
concellos, cmaras de comercio, prensa tcnica, grupos sociais e os tcnicos pertencentes tanto s empresas
como Administracin, para que mesmo, no ltimo elo do mercado, a opinin pblica poida tamn participar
dun novo concepto de desenvolvemento ambiental compatible.
8.2.

Programa de Xestin Adecuada

Este Programa determina as mellores alternativas de xestin dos residuos industriais, atendendo sa
perigosidade, seguindo as directrices definidas pola Estratexia Galega de Xestin de Residuos e a Unin
Europea, tendo en conta as propostas de proxectos presentadas XUNTA de Galicia, segundo a sa viabilidade
tcnica, econmica e ambiental.
As infraestructuras propostas presntanse seguindo a Orde de prioridades de reciclado, valorizacin e
eliminacin.
8.2.1.

Xestin de Residuos Perigosos

Partindo do Inventario de Residuos Industriais de Galicia 1999, presntase a estratexia de xestin adecuada s
caractersticas intrnsecas de Galicia para os Residuos Perigosos.
As infraestructuras de xestin de residuos perigosos existentes na actualidade, foron deseadas no seu da
atendendo situacin e realidade dese momento. Debido longo perodo que cobre este Plan, 2000-2006,
detectouse a necesidade de ampliar, nalgns casos, a capacidade de tratamento dalgunhas plantas de
tratamento existentes e de crear outras novas.
A xestin optimizada para estes residuos perigosos precisa o desenvolvemento e posta en servicio das
seguintes infraestructuras para cubriren as necesidades previstas.
As diferentes plantas de tratamento que se presentan responden necesidade de infraestructuras detectadas
no presente Plan.
No horizonte do presente Plan, a aparicin de novas tecnoloxas dirixidas hacia o reciclado permitir aumentalas taxas de reciclado de residuos perigosos e diminui-la taxa actual de eliminacin en vertedoiro.
Reciclado

Planta de Tratamento de Disolventes

Detectouse un dficit na xestin de disolventes en Galicia. Este dficit , en parte, consecuencia da inexistencia
de infraestructuras de tratamento deste residuo en Galicia.

38

Actualmente, soamente o 25% dos residuos de disolventes son xestionados mediante xestor autorizado. Todos
estes residuos son tratados por xestores autorizados fra de Galicia, malia a existencia de xestores autorizados
para este tipo de residuos en Galicia.
Por isto, promoverase, a travs da iniciativa privada, a creacin dunha planta de tratamento de disolventes
cunha capacidade de tratamento de 2.500 Tm/ano.
A cantidade de residuos que hai que tratar previstos no 2006 de 2.133 Tm segundo a previsin de xeracin
de residuos establecida no captulo 6 deste Plan.
Valorizacin

Planta de Rexeneracin e Coxeneracin de Aceites

Est autorizada a construccin dunha planta de rexeneracin de aceites e coxeneracin, para unha capacidade
de 10.000 Tm/ano.
No momento da redaccin do Plan, esta planta dispn da pertinente autorizacin de obra, polo cal, a sa posta
en servicio ser realizada a curto prazo.

Planta de Valorizacin Enerxtica de Aceites e Residuos MARPOL

Est autorizada a instalacin dunha nova planta de valorizacin enerxtica de aceites usados e Residuos
MARPOL para unha capacidade de tratamento de 18.000 Tm/ano.
A cantidade de residuos que hai que tratar previstos en 2006 de 21.438 Tm de aceites e 12.271 Tm de
mestura de graxas e aceite, o que resulta unha cantidade de residuos a tratar de 33.709 Tm segundo a
previsin de xeracin de residuos para o ano 2006.
Polo cal, se sumamos capacidade de valorizacin enerxtica da planta existente na actualidade, 16.500
Tm/ano, da planta prevista, entre as das tern capacidade suficiente para tratar correctamente os aceites
xerados en Galicia no horizonte 2006.
Eliminacin con Tratamento Previo

Ampliacin do CTRIG

No momento de construccin do CTRIG, o deseo da capacidade de tratamento realizouse consonte situacin


da poca.
Actualmente esas cantidades aumentaron facendo necesaria unha ampliacin do CTRIG debido, entre outros
factores, s labores de inspeccin e control levados a cabo pola XUNTA de Galicia.
O CTRIG ampliar a cantidade de residuos tratados ata 115.000 Tm/ano nos procesos de tratamento
seguintes:
1.

Planta de Tratamento Fsico-Qumico

A planta de tratamento fsico-qumico existente na actualidade ampliar a cantidade de residuos tratados nos
seguintes procesos de tratamento:

Taladrinas e emulsins en xeral


Residuos crmicos
Residuos con metais pesados, alcalinos, cidos non ntricos
Residuos con cianuros
Baos cidos e bsicos
Lquidos biodegradables

A capacidade de tratamento desta planta ser ampliada para trata-los lixiviados que se producen no CTRIG e os
que chegan doutros destinos.
A cantidade prevista3 de residuos que se trataran nesta planta no 2006 de 31.996 Tm/ano.
2.

Planta de Estabilizacin

A planta de estabilizacin ampliar a cantidade xestionada de residuos ata as 62.000 Tm/ano.


3. Depsito de Seguridade
Consonte prognose de xeracin de residuos prevista neste Plan, prevese amplia-las cantidades de residuos
tratables para atende-las cantidades de xeracin de residuos industriais previstas no Plan.
4.

Unidade de Transferencia

39

Instalarase unha rede de almacenamento de residuos repartida por toda a xeografa galega co obxectivo de
achegar estas infraestructuras pequeno productor.
En consecuencia, prevese un incremento da cantidade a transferir autorizadamente en relacin coa situacin
actual.
8.2.2. Residuos non Perigosos
Reciclado

Planta de Reciclado da Cuncha do Mexilln

Partindo das necesidades detectadas polo plan, e dado o valor dos productos obtidos, xorde a necesidade de
instalacin dunha planta de valorizacin da cuncha do mexilln para obter carbonatos de diferente
granulometra e pureza e ser utilizados en diferentes procesos e utilidades, como pensos, corrector de Ph de
solos, carga inorgnica en pinturas e plsticos, farmacoloxa e cosmticos.
Desta maneira, pretndese ofrecer solucins alternativas vertido destes residuos en vertedoiro.
Esta planta, que ter unha capacidade para tratar 80.000 Tm/ano, sera suficiente para xestionar tdolos
residuos de cuncha de mexilln xerados en Galicia.

Planta de Seleccin e Trituracin de Residuos de Construccin.


Prevese a construccin dunha planta de seleccin e tratamento de residuos de construccin que ter unha
capacidade de 36.000 Tm/ano.
Os residuos de construccin que se trataran nesta planta seran residuos asimilables a urbanos (papel, cartn e
plstico), mestura de residuos voluminosos e entullo limpo.
Pretende ofrecer un producto de calidade constante, que sexa competitivo cos materiais tradicionais
procedentes de explotacins mineiras. As, buscarase a normalizacin dos materiais obtidos desta planta con
caractersticas estandarizadas tanto medioambientais como xeotcnicas.
Tamn se prev a instalacin dunha planta de reciclado de RCD no vertedoiro de Monticao. Esta planta
realizar a clasificacin de entullos e de rochas e terras cunha capacidade de tratamento de 400 Tm/hora.
Prevese que naquelas zonas onde a actividade constructiva tea masa crtica suficiente, poidan xurdir outras
iniciativas privadas de seleccin e tratamento de residuos da construccin.

Centros Autorizados de Recepcin e Descontaminacin (CARD) para Vehculos Fra de Uso


Algunhas empresas de despezamento galegas estn intentando organiza-lo sector de despezamento en Galicia
para o cal crearon a asociacin TRAVEGA, Tratamento de Vehculos de Galicia.
longo do perodo de vixencia deste Plan, 2000-2006, pretndese ordenar e organiza-lo sector do
despezamento en Galicia. Para isto, colaborarase coa asociacin TRAVEGA para adecua-las instalacins de
despezamento existentes na actualidade para homologalas como Centros de Almacenamento, Reciclado e
Descontaminacin de Vehculos.

Pneumticos Fra de Uso (NFU)

Como alternativa de futuro tratamento e valorizacin dos Pneumticos Fra de Uso, promoveranse estudios
con outras administracins para buscar novas vas de reciclado dos NFU como aplicacins en asfalto ou en
productos derivados do caucho.
As mesmo, estudiarase a alternativa de recauchutado dos NFU.

Lodos de Depuradora
Como alternativa vertido dos lodos de depuracin xerados en Galicia, pretndese reciclar estes lodos
mediante a instalacin dunha planta de biometanizacin.
Desta maneira, do tratamento dos lodos obteriamos un gas, metano, que sera valorizado nun motor para xerar
electricidade.
Cos lodos xa dixeridos, obteriamos compost que sera empregado en agricultura como fertilizante.
Valorizacin

Xestin de Pneumticos Fra de Uso

1.

Instalacins de Recollida e Almacenamento de Pneumticos Fra de Uso

Para optimizar custos de recollida, prevese a construccin de catro centros de almacenamento de pneumticos
nas proximidades de Vigo, A Corua, Lugo e Ourense.

40

A capacidade conxunta dos catro centros ser de 12.000 Tm/ano, que se debern ampliar ata as 16.750 Tm
no 2006 para poder absorbe-la produccin de Pneumticos Fra de Uso estimada para ese ano.
Estes centros de recollida de pneumticos abastecern a planta de tratamento e valorizacin de pneumticos a
continuacin indicada.
2.

Planta de Trituracin e Valorizacin de Pneumticos

Est prevista a posta en marcha dunha planta de trituracin de todo tipo de pneumticos a un tamao de
500x150 mm, cunha aplicacin posterior que ser a valorizacin enerxtica nunha cementeira galega.
Disponse de dous centros de almacenamento para os pneumticos, un na provincia da Corua e o outro en
Pontevedra.
A capacidade de tratamento ser de 12.000 Tm/ano.
3.

Planta de Tratamento e Valorizacin de Pneumticos

Prevese a posta en marcha a curto prazo dunha Planta que consta dunha unidade de tratamento de gasificacin
dos NFU e doutra de valorizacin enerxtica da fraccin non condensable do gas pobre producido.
A capacidade de tratamento inicial de 12.000 Tm/ano.

Xestin de Residuos de Madeira


Pretndese acadar un cambio na eliminacin deste tipo de residuos, pasando do actual sistema de tratamento
de combustin valorizacin enerxtica con aproveitamento da calor especfica desta en centrais de biomasa.
Eliminacin
Coas medidas de adaptacin e construccin previstas para os vertedoiros seguintes, pretndese crear unha
infraestructura de eliminacin controlada e adaptada s esixencias da Directiva 1999/31/CE, de vertido de
residuos, para proceder clausura do resto de vertedoiros existentes na Comunidade Autnoma.

Vertedoiro das Somozas de Residuos non Perigosos

No ano 2000 este vertedoiro foi autorizado pola Directiva 1999/31/CE, de vertido de residuos, e dispor dunha
capacidade de almacenamento de 146.000 Tm/ano de residuos non perigosos.
A vida til prevista deste vertedoiro de 8 anos.

Adaptacin dos Vertedoiros de Actividades Extractivas


Deberase dispoer dos medios apropiados desde o sector de extraccin de lignito, para a adecuacin, clausura
e posclausura dos seus vertedoiros segundo o proceso de reestructuracin das minas do sector.
De igual forma, o sector de extraccin de lousa propoer as infraestructuras de xestin dos seus residuos en
cumprimento coa normativa vixente e seguindo os formulamentos prescritos de adecuacin Plan sectorial que
se estableza como consecuencia de aplicacin do Programa de Reduccin deste Plan.

Adaptacin do Vertedoiro de Monticao de Residuos de Construccin e Demolicin

Prevese a adaptacin deste vertedoiro para albergar residuos inertes e residuos non perigosos.
A capacidade de almacenamento previsible de 150.000 Tm/ano de entullos e 120.000 Tm/ano de rochas
e terras.
A vida til prevista deste vertedoiro de 30 anos.

Vertedoiros de Residuos de Construccin.

Non obstante, para completa-las infraestructuras nos ncleos menos poboados de Galicia, aparece a necesidade
de crear unha rede de mis de 50 vertedoiros controlados de eliminacin de residuos de construccin. longo
do ano 2000 prevese a construccin dos 5 primeiros vertedoiros.
8.2.3. Outras Infraestructuras Necesarias: Centros Verdes de Residuos Industriais.
Da anlise da situacin actual e das previsibles infraestructuras xa descritas ata o momento, identifcase anda
un dficit na xestin de residuos perigosos xerados en pequenas cantidades en Galicia.
Tal dficit sitase xeograficamente na zona sur da Comunidade Autnoma e dbese principalmente s longas
distancias e custos de transporte asociados existentes entre os xeradores e os centros de xestin actuais.

41

Por esta razn, proponse promover unha rede de Centros Verdes de Residuos Perigosos que pretenden cerra-lo
ciclo completo de xestin dos Residuos Perigosos xerados en pequenas cantidades por un universo atomizado
de pequenos productores situados, principalmente, no sur de Galicia.
Estes centros estn deseados para responder s necesidades de xestin de residuos perigosos dos pequenos
productores e para abaratar custos de transporte destes residuos ata a planta de tratamento mis prxima
existente na actualidade situada nas Somozas (A Corua).
O modelo de xestin que se formula o seguinte:
1.

Centros Verdes de Xestin de Residuos Perigosos.


Proponse a instalacin de sete Centros Verdes de Xestin de Residuos Perigosos.
A funcin reduci-los custos asociadas s longas distancias entre os xeradores e os centros de xestin dos
residuos perigosos xerados en pequenas cantidades.
A estructura dos centros verdes contar con contenedores estancos para a recollida selectiva e separada
de residuos perigosos xerados por profesionais ou pequenos productores.
Desde estes centros os residuos perigosos recollidos, dependendo da sa natureza e composicin, sern
enviados para o seu tratamento ben CTRIG, situado nas Somozas, ou ben Centro de Tratamento de
Residuos Perigosos previsto para o sur de Galicia.

2. Centro de Tratamento de Residuos Perigosos

O centro previsto consta de:


Planta de estabilizacin
Depsito de seguridade

Nas tboas seguintes agrpanse as infraestructuras futuras de xestin dos Residuos Industriais en Galicia no
horizonte do 2006.
Tboa 16- Resumo das infraestructuras previstas no horizonte do ano 2006 para os Residuos Perigosos
Tratamento
Reciclado
Valorizacin

Infraestructura
Capacidade
Planta de tratamento de disolventes
2.500 Tm/ano
Planta de rexeneracin e coxeneracin de aceites
10.000 Tm/ano
Planta de valorizacin enerxtica de aceites e
18.000 Tm/ano
Residuos MARPOL
Eliminacin
Ampliacin CTRIG
1. Planta de tratamento Fsico-Qumico
40.000 Tm/ano *
2.- Planta de estabilizacin
62.000 Tm/ano*
3.- Depsito de seguridade
1 nova cela
4.- Unidade de transferencia
**
* Estas cantidades son referidas s capacidades finais da planta unha vez realizadas as ampliacins **
Capacidade que hai que adaptar segundo as caractersticas particulares locais
Fonte: Elaboracin propia
Tboa 17- Resumo das infraestructuras previstas no horizonte do ano 2006 para os Residuos non Perigosos

Tratamento
Reciclado

Valorizacin

Eliminacin

Infraestructura
Planta de reciclado de cunchas de mexilln
Planta de seleccin e tratamento de residuos de
construccin
Centros autorizados de recepcin e
descontaminacin (CARD) para Vehculos Fra de Uso
(VFU)
Pneumticos Fra de Uso (NFU)
Lodos de Depuradora
Xestin de Pneumticos Fra de Uso
1.- Instalacin de almacenamento de Pneumticos Fra de
Uso (NFU)
2.- Planta de almacenamento e trituracin de pneumticos
3.- Planta de tratamento e valorizacin de Pneumticos Fra
de Uso (NFU)
Madeira
Vertedoiro das Somozas de Residuos non Perigosos
Vertedoiros de actividades extractivas
Vertedoiro de Monticao de Residuos de

Capacidade
80.000 Tm/ano
36.000 Tm/ano
47.960 vehculos/ano

*
*
*
12.000Tm/ano (16.750
Tm/ano en o 2.006)
12.000 Tm/ano
12.000 Tm/ano
*
146.000 Tm/ano (vida til
8 anos)
*
150.000 Tm/ano de

42

Construccin e Demolicin

escombro 120.000 Tm/ano


de rocas e terras
*

Vertedoiros de Residuos de Construccin e


Demolicin
* Capacidade que hai que adaptar segundo as caractersticas particulares locais
Fonte: Elaboracin propia

Tboa 18- Resumo doutras Infraestructuras previstas no horizonte do ano 2006


Tratamento
Eliminacin

Infraestructura
Capacidade
Centro de Almacenamento e Xestin de Residuos
*
Industriais.
Centros verdes de residuos industriais 1.
Centros verdes de residuos industriais
2.- Centro de Tratamento de Residuos Perigosos
*
* Capacidade que hai que adaptar segundo as caractersticas particulares locais
Fonte: Elaboracin propia
8.2.4. Solos Contaminados
O Plan de actuacins previsto, en lia co Programa Operativo de Solos Contaminados de Galicia, presenta a
realizacin de caracterizacins e proxectos de recuperacin dos emprazamentos industriais simultaneando estas
accins coa descontaminacin dos solos de carcter pblico.
Como precaucin, e debido afloramento de novos emprazamentos longo da vixencia do plan, estmase que
xurdan entre 60 e 70 novos emprazamentos, polo que o Plan contabiliza un total de 355 emprazamentos
potencialmente contaminados, en lugar dos 287 inventariados4.
As actuacins previstas longo da vixencia do Plan son as seguintes:
1.

A recuperacin, longo do ano 2000, dun emprazamento situado en terreo pblico contaminado con
Lindane (HCH).

2.

A caracterizacin e elaboracin, 2000-2006, dos proxectos de recuperacin dos 355 emprazamentos


potencialmente considerados no Plan.

8.3.

Programa de Desenvolvemento Normativo

O Plan de Xestin de Residuos Industriais e Solos Contaminados de Galicia (2000-2006) engloba unha serie de
iniciativas normativas sobre residuos no eido das competencias da XUNTA de Galicia.
As ditas iniciativas estn encamiadas a obter un maior control tanto na xeracin como na xestin destes,
tempo que facilitan a consecucin dos obxectivos marcados no presente Plan.
Estas iniciativas pretenden:

Desenvolver un Decreto que regule a xestin dos RCD.

Desenvolver un Decreto que regule a xestin dos VFU.

Desenvolver un Decreto sobre restauracin do espacio natural afectado por actividades extractivas.

Desenvolver un Decreto que regule a xestin dos lodos de depuradora.

Desenvolver un Decreto que regule a xestin dos subproductos producidos pola industria alimentaria.

Establece-lo rxime xurdico e as accins que hai que levar a cabo para previ-la produccin dos residuos e
potencia-la sa reutilizacin, reciclado ou valorizacin.

Aplica-los plans empresariais de prevencin s envases de destino industrial.

Exercer control sobre os productores de residuos perigosos e a xestin destes, con prcticas encamiadas
sa minimizacin.

Impulsar acordos con axentes econmicos e sociais destinados reduccin e valorizacin dos residuos
industriais.

Manter e mellora-las axudas en forma de subvencin para plans de xestin medioambiental, auditoras e
outras actuacins que tean como consecuencia unha reduccin, reutilizacin ou valorizacin de residuos.

8.Programa de Inspeccin e Control

43

Un dos aspectos mis importantes para garanti-la adecuada xestin dos residuos a inspeccin e control dos
productores e xestores dos residuos industriais xerados.
Trtase de comprobar que realmente se realizan as actividades e operacins s que os xestores e productores
estn suxeitos, e que, efectivamente, se fan coa calidade necesaria e esixida.
Neste sentido, a XUNTA de Galicia, entendendo a importancia que a inspeccin e control teen para facilitar
unha adecuada xestin dos residuos industriais xerados na sa Comunidade Autnoma, percorreu un longo
camio co desenvolvemento e aplicacin de normativa autonmica concreta.5-9
Na actualidade a Consellera de Medio Ambiente conta cun corpo de inspeccin composto por 17 titulados
superiores realizando labores de inspeccin e control. Estes labores lvanse a cabo mediante procedementos
regulados e estandarizados e os tcnicos responsables destas reciben formacin continua respecto.
Estas actuacins supuxeron a posta en servicio dunha estructura organizada e autorizada de xestores de
residuos industriais na Comunidade Autnoma, garantindo mesmo tempo a uniformidade da informacin
recollida e a conseguinte facilidade para o contraste dos diferentes datos.
O presente plan recolle a necesidade de continuar con esta actividade de cara control e inspeccin do
comportamento de determinadas actividades, previndo a incorporacin de novo persoal en labores de
inspeccin e control.
Isto facilitaralles s empresas xeradoras de residuos coecer aqueles proxectos de tratamento de residuos, as
como os novos xestores autorizados e favorece-la xestin adecuada daqueles residuos industriais que vaian
aflorando no futuro.
A XUNTA tamn realizar actividades de inspeccin e control a travs do Laboratorio de Medio Ambiente de
Galicia, pertencente CITA, as como coa Polica Autonmica con axentes formados para os labores de
inspeccin e vixilancia ambiental.
No desenvolvemento desta actividade tamn se prev un seguimento e control dos puntos de vertido
incontrolados inventariados para proceder sa rexeneracin e evitar novas aparicins.
Os resultados das inspeccins sern avaliados cada ano e cos seus resultados preverase a xestin futura e
realizarase un control anual da evolucin da xeracin dos residuos industriais, tanto en cantidade como en
composicin e focos de xeracin.
Anda e cando xa se realizan estes labores na actualidade, potenciarase o control sistemtico de seguimento e
control dos operadores/xestores dos residuos industriais xerados en Galicia. As mesmo, fomentarase a
implantacin de Sistemas de Xestin Medioambiental, ISO14.001 ou EMAS, nos xestores autorizados de
residuos industriais de Galicia.
8.5.

Programa de Xestin da Informacin

O control da informacin dos residuos perigosos est bastante controlado debido, principalmente, existencia
dunha ferramenta legal.
Para o control da informacin dos residuos non perigosos, non existe unha ferramenta legal e cmpre ordenar
esta informacin.
Por isto, as actuacins englobadas neste Programa son consecuencia principalmente da necesidade dunha
ferramenta de xestin que permita controlar e coecer de maneira sistemtica a informacin relativa xestin
dos residuos.
Coa implantacin de novas lias de xestin dos residuos e coa entrada en funcionamento de novas instalacins
e servicios, o control sobre as cantidades, orixe e destino de cada fraccin dos residuos vlvese cada vez mis
importante tempo que complicado.
As, proponse, en coordinacin co Ministerio de Medio Ambiente e a Unin Europea, o desenvolvemento dunha
metodoloxa de organizacin da informacin que unifique e dispoa aqueles datos relevantes relacionados coa
xeracin e xestin dos residuos industriais.
Esa metodoloxa recoller os datos necesarios para levar a cabo o control desexado, definir os responsables de
facilitar estes datos e o formato e periodicidade de recollida da informacin.
Esta metodoloxa materializarase na creacin e aplicacin de programas informatizados que recollan as series
histricas estatsticas de datos de xeracin de residuos, sendo capaces de distinguir e verificar cles son os
focos de xeracin de cada tipo de residuo de tal maneira que o control e seguimento sexa peridico mediante a
aplicacin do protocolo de accin de acordo coas directrices de certificacin da calidade da informacin. Todas
estas medidas conformarn o Programa de Control e Seguimento do presente Plan.

44

Pretndese establece-las bases para desenvolver unha metodoloxa


estatstica que permita controlar e
comparar anualmente a informacin que na actualidade se est a recoller, como as memorias anuais de
xestores, con especial incidencia na informacin que hai que recompilar dos residuos non perigosos para,
finalmente, dispoer dunha boa base de datos que permita contrasta-las diferentes series histricas de datos
que se renen ano a ano.
As, o Plan acta na articulacin de mecanismos adicionais que reforcen a obtencin e seguimento da
informacin, co obxecto de poder contar cunha base de datos real e propia da Comunidade Autnoma de
Galicia que poida contrastarse cos datos bibliogrficos e estatsticos de referencias existentes actuais e
previsibles.
As mesmo, incluir unha metodoloxa para o clculo e contabilizacin dos custos da xestin dos residuos
A informacin quedar almacenada nunha base de datos que facilitar en cada momento a informacin
actualizada sobre a totalidade dos residuos, fraccins determinadas, lias de xestin e destinos en relacin coas
infraestructuras en activo.
Como complemento anlise da informacin, proponse desenvolver instrumentos de verificacin dos datos
obtidos.
A anlise da informacin recollida permitir avalia-lo avance dos diferentes obxectivos do Plan, analizar cles
son os puntos fortes e dbiles na xestin dos residuos, mesmo tempo que servir de base para o Programa
de Inspeccin e Control do Plan.
Promoveranse as actividades de intercambio de informacin con outras Comunidades Autnomas en canto
realidade, logros e problemtica da xestin dos residuos xerados en Galicia.
En resumo, o que se pretende conseguir con este Programa o que segue:

Identificacin das actividades industriais potencialmente xeradoras de residuos


Inventarios peridicos das actividades industriais que hai identificar
Evolucin na xeracin anual
Seguimento anual da xestin de residuos industriais
Deteccin e anlise das mellores tecnoloxas dispoibles aplicadas s actividades industriais de Galicia

Outro instrumento que se debe considerar neste Programa a creacin dunha Oficina de Promocin da
Reciclaxe (OPR) que, entre outras actividades, promover o tratamento de datos arredor dos Residuos
Industriais, aproveitando a experiencia de iniciativas europeas.
Os obxectivos desta oficina son:

Favorece-la reduccin, reutilizacin e reciclaxe.


Coordina-las actuacins dos axentes implicados no mercado da reciclaxe.
Promove-lo uso das materias secundarias mediante o establecemento de normas e criterios de calidade
para este tipo de materiais na industria transformadora.
Fomenta-lo uso dos productos reciclados.
Apoiar e asesora-las empresas para facilita-la utilizacin de materias secundarias nos seus procesos
productivos.
Defini-los estndares de calidade dos productos recuperados.

A OPR ser unha iniciativa de estricto carcter ambiental, combinado bsicamente cun enfoque de poltica
industrial, implicando tamn os elementos de incidencia no sistema financieiro.
O sistema OPR est deseado para realiza-las seguintes reas de actividade:
a)
b)
c)
d)
8.6.

Estandarizacin de Materias Reciclables mediante o establecemento de normas e criterios de calidade


Definicin e concrecin do mercado de Materias Primas Secundarias
Desenvolvemento Industrial do Reciclado
Tecnoloxa e Enxeera do Reciclado
Programa de Investigacin e Desenvolvemento

O Programa de Investigacin e Desenvolvemento engloba unha serie de actuacins dirixidas coecemento dos
instrumentos que contriban a conseguir melloras ambientais tanxibles tanto na xeracin dos residuos como na
sa xestin. Este programa desenvolverase a travs do CITA, en colaboracin coa la Secretara Xeral de
Investigacin e Desenvolvemento da Xunta de Galicia
O Plan propn potenciar proxectos de Investigacin e Desenvolvemento nos seguintes eidos:

Mellores tecnoloxas dispoibles para asegura-la correcta xestin dos residuos.

Procesos de descontaminacin de solos.

45

Estudios de caracterizacin de residuos.

Estudios de I+D aplicados industria

A XUNTA conta co Centro de Informacin e Tecnoloxa Ambiental (CITA), e a travs da seccin de Investigacin
Ambiental que exerce entre outras competencias e funcins atribudas Consellera de Medio Ambiente, a
investigacin e desenvolvemento tecnolxico en materia de Medio Ambiente Industrial e Natural e a promocin
de novas tecnoloxas para a mellora ambiental.
8.7
Programa de Formacin
Para poder cumpri-los obxectivos do Plan, a XUNTA de Galicia debe dispoer de persoal tcnico suficientemente
capacitado para asesora-los axentes implicados na xeracin e xestin de residuos.
Para isto, actuarase nas seguintes lias:

Elaboracin dun Plan de Formacin continuado para os tcnicos da Administracin e para os profesionais
dos distintos sectores industriais en materia de residuos industriais e, en especial, dos perigosos.

Realizacin de cursos e xornadas en materia de residuos tanto a nivel tcnico e operativo para os
profesionais dos distintos sectores implicados na xeracin e xestin de residuos industriais a travs de
acordos con organizacins empresariais.

As lias de formacin previstas realizaranse a travs do Centro de Informacin e Tecnoloxa Ambiental


(CITA), baseado na definicin das sas competencias e funcins atribudas para tal efecto.

8.8

Programa de Emprego

A apertura da Oficina de Promocin da Reciclaxe (OPR) requirir persoal propio para os equipos tcnicos,
asesores comerciais e de xestin. Nesta lia, colaborar na reinsercin social dos colectivos desfavorecidos.
O equipo tcnico estar integrado por persoal formado en temas relacionados coa industria, o medio ambiente,
os materiais secundarios e os productos reciclados.
O equipo de asesores comerciais o encargado de establecer unha rede de asistencia s empresas sobre
aspectos especficos da reciclaxe, tales como a informacin sobre o mercado, o asesoramento comercial e a
investigacin do mercado.
O equipo de xestin ten as misins de avalia-los proxectos presentados polas empresas e analiza-las
posibilidades que teen que contribur desenvolvemento da reciclaxe en Galicia, axuda-las empresas a
preparar contratos de compravenda de materiais secundarios, prover asistencia financeira (subvencins e
crditos a baixo xuro) a proxectos de empresas privadas e coordinar proxectos de investigacin tcnica para
mellorar ou encontrar novas sadas para os materiais recuperados.
As, a posta en marcha de novas instalacins de tratamento de residuos traer tamn consigo a creacin de
novos postos de traballo medioambiental.
8.9.

Programa de Comunicacin

O Programa de Comunicacin centrarase nos seguintes principios para o seu desenvolvemento:

Comunicacin. Saber qu se comunica e cmo, de acordo cunha estratexia de pblicos, contidos


conceptuais, procedementos e medios que se poden empregar.

Concienciacin. A comunicacin debe dirixirse a concienciar e motiva-lo conxunto industrial e s diversos


xestores e productores sobre a necesidade de colaborar activamente no Plan, dirixido a preserva-lo seu
contorno ambiental e, xa que logo, a sa calidade de vida.

Educacin. Un sector industrial educado na conciencia da sensibilidade medioambiental un activo co que


se pode contar en accins puntais ou xenricas, solicitando a sa colaboracin e, un paso mis al, facendo
da industria un axente activo na persecucin dos hbitos indesexados sobre o medio ambiente.

8.10.
Programa de Seguimento e Revisin do Plan
Tendo en conta a evolucin e desenvolvemento que se vai producir nos prximos anos, tanto a nivel normativo
como no relativo xestin dos residuos, cmpre dota-lo presente
Plan de mecanismos de revisin e control que permitan a sa adecuacin s circunstancias tcnicas, normativas
e medioambientais de cada momento.
Ademais, hai que ter en conta a posible evolucin do desenvolvemento empresarial en Galicia, as como a
construccin de novas infraestructuras ou servicios que lle afectarn directamente xestin dos residuos e,
polo tanto, s obxectivos e contidos do presente Plan.

46

Xa que logo, este Programa recolle a avaliacin peridica do cumprimento e as desviacins respecto
planificacin e estimacins realizadas, para proceder, se fora necesario, a unha adaptacin destas, a medida
que se avanza no perodo de vixencia do Plan.
Aplicaranse os indicadores ambientais obxectivo determinados no Programa de Informacin que garantan o
cumprimento do Plan ou modifique aqueles contidos relacionados.
Procederase a realizar unha revisin do presente plan cada tres anos, coa elaboracin dun documento que ser
presentado Consello Galego de Medio Ambiente, no que se avalen o cumprimento dos obxectivos, as como
as infraestructuras construidas e as propostas de actualizacin.
REFERENCIAS DO CAPTULO 8:
1.

Lei 10/98, do 21 de abril, de residuos.

2.

Reduccin na xeracin de residuos considerando a prognose realizada no escenario tendencial.


Tboa 19.- Cantidade de residuos previstos no Escenario Tendencial e no Esperado.
Cantidade de Residuos segundo o Escenario
Cantidade de Residuos segundo o
Tendencial (Tm)
Escenario Esperado (Tm)
64.154.880
64.154.880
62.060.619
62.060.619
59.153.791
59.153.791
54.053.809
52.998.809
Fonte: Elaboracin propia

ANO
2002
2000
2004
2006

3.
Cantidade de residuos perigosos industriais no 2006
Tboa 20.- Tratamentos dos Residuos Perigosos
Residuos Residuo

020000

030000
050000
060000
070000
080000

090000
100000
110000

120000
150000

160000
170000
190000
200000

Residuos da produccin primaria agraria, hortcola, da caza,


da pesca e da acuicultura; residuos da preparacin e elaboracin
de alimentos
Residuos da transformacin da madeira e da produccin de
papel, cartn, pasta de papel, taboleiros e mobles
Residuos do refino de petrleo, purificacin do gas natural e
tratamento piroltico do carbn
Residuos de procesos qumicos inorgnicos
Residuos de procesos qumicos orgnicos
Residuos da formulacin, fabricacin, distribucin e utilizacin
(FFDU) de revestimentos (pinturas, vernices e esmaltes vtreos),
pegamentos, selantes e tintas de impresin
Residuos da industria fotogrfica
Residuos inorgnicos de procesos trmicos
Residuos inorgnicos que conteen metais procedentes do
tratamento e revestimento de metais e da hidrometalurxia non
frrea
Residuos do moldeado e tratamento de superficie de metais e
plsticos
Envases, absorbentes, trapos de limpeza, materiais de
filtracin e roupas de proteccin non especificadas noutra
categora
Residuos non especificados noutra categora do catlogo
Residuos da construccin e demolicin
Residuos de instalacins para o tratamento de residuos,
plantas de tratamento de augas residuais e industria do auga
Residuos municipais e residuos asimilables procedentes do
comercio, industria e institucins

Tratamento
FsicoQumico
(Tm)
1

Estabilizacin
Depsito
Seguridade
(Tm)
--

12

--

--

7.912

7.949
6.355
--

--13.035

296
-5.613

-35.352
--

2.610

--

407

--

69
-8.672

5.099
70
10.956

12

--

TOTAL

31.996
72.424
Fonte: Elaboracin propia
Nota. Na cantidade de residuos que deben recibir un tratamento fsico-qumico non estn includos as graxas e
aceites, os disolventes, as bateras e pilas nin os hospitalarios que teen o seu tratamento especfico.
4.

2 Fase do Programa Operativo de

47

Solos Contaminados de Galicia


(POSC), Consellera de Medio Ambiente
da XUNTA, 1999.
5.
Decreto 156/1995, do 3 de xuo, de
inspeccin ambiental. Diario Oficial
de Galicia, 5 de xuo de 1995.
6.
Orde do 30 de maio de 1996, pola
que se regula o exercicio da inspeccin
ambiental nica e a tramitacin de
denuncias ambientais. Diario Oficial
de Galicia N 110, 5 de xuo de 1996.
7.
Correccin de erros da Orde do
30 de maio de 1996, pola que se regula
o exercicio da inspeccin ambiental
nica e a tramitacin de denuncias
ambientais. Diario Oficial de Galicia
N 124, 25 de xuo de 1996.
8.
Correccin de erros da Orde do 30
de maio de 1996, pola que se regula o
exercicio da inspeccin ambiental nica
e a tramitacin de denuncias ambientais.
Diario Oficial de Galicia N 127, 28 de xuo de 1996.
9.
Orde do 15 de novembro de 1999, pola que se
modifica a Orde do 30 de maio de 1996, pola que
se regula o exercicio da inspeccin ambiental nico
e a tramitacin de denuncias ambientais. Diario Oficial
de Galicia N 224, 19 de novembro de 1999.
9.

PROGRAMA DE INVESTIMENTOS E FINANCIAMENTO

As actuacins propostas contmplanse dentro dun marco econmico que permite a sa posta en prctica no
perodo 2000-2006, baseadas nos previsibles investimentos derivados dos programas de actuacin.
De acordo co V Programa de Accin en Materia de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible, unha vez mis,
ponse de manifesto a aplicacin do principio de que quen contamina paga e, polo tanto, as accins que hai
que emprender deben realizarse desde a iniciativa privada.
Malia o anterior, a dita iniciativa privada conta con diversas fontes e instrumentos de financiamento de mbito
europeo, nacional e autonmico para facilita-la posta en marcha destas accins. As mesmo, a XUNTA de Galicia,
co obxecto de promover esas
iniciativas, poder achegar fondos propios que se sumarn resto de
contribucins.
Estas fontes de financiacin estn tamn abertas para as Pequenas e Medianas Empresas (PEMES) e para os
pequenos productores.
9.1.
Investimentos
O investimento que se presenta ascende a 21.953 millns de pesetas, incle os distintos programas nos que se
articula o Plan e establece as partidas que deben terse en conta para cada Programa.
Este investimento divdese entre a contribucin do sector pblico e privado da seguinte maneira:
Tboa 21. Reparto dos investimentos entre contribucin pblica e privada
INVESTIMENTO

IMPORTE

Pblico

8.758

40

Privado

13.195

60

21.953

100

TOTAL

Fonte: Elaboracin propia

48

Tboa 22- Resumo dos investimentos necesarios para a realizacin do Plan

PROGRAMA DE INVESTIMENTOS
PROGRAMA

INVESTIMENTO

CURTO PRAZO

MEDIO PRAZO

Millns

ATE 2002

ATE-2006

1.- Programa de Reduccin

1.875

850

1.025

2.- Programa de Xestin Adecuada e Solos


Contaminados

19.384

11.028

8.356

Residuos Industriais

16.384

9.278

7.106

Solos Contaminados

3.000

1.750

1.250

3.- Programa de Desenvolvemento Normativo

84

36

48

4.- Programa de Inspeccin e Control1

5.- Programa Xestin da Informacin1

6.- Programa de Investigacin e


Desenvolvemento

170

100

70

7.- Programa de Formacin

240

60

180

8.- Programa de Emprego (Oficina Promocin


da Reciclaxe)1

9- Programa de Comunicacin

130

70

60

10 Programa de Seguimento e Control

70

30

40

TOTAL

21.953

12.174

9.779

Estes custos son anuais e xa estn includos nos custos da propia Consellera de Medio Ambiente
Fonte. Elaboracin propia

9.2.

Financiamento

O 60% dos investimentos considerados neste Plan debern ser realizados pola iniciativa privada, principalmente
as actuacins referidas a infraestructuras de tratamento para os residuos perigosos e residuos non perigosos
formuladas no Programa de Xestin Adecuada, mentres que o 40% restante ser achegado pola iniciativa
pblica.
As fontes de financiamento dispoibles, tanto para a iniciativa privada como mixta e pblica, para o
desenvolvemento do presente Plan, son as seguintes:

Fontes de Financiamento Comunitarias

Os plans e programas que permiten o uso dos diferentes fondos estructurais e o fondo de cohesin son os
destinados desenvolvemento rexional das rexins mis desfavorecidas da Unin Europea.
O Regulamento marco 2081/93/CEE relativo s fondos estructurais establece que os requisitos de proteccin do
medio ambiente se deben integrar nas diferentes polticas e accins financiadas con cargo s ditos Fondos e,
para isto, as autoridades en materia de medio ambiente deben implicarse na preparacin e execucin do Plan
de Desenvolvemento Rexional e dos diferentes Programas Operativos.
As lias de financiamento para accins medioambientais son:

Fondo de Cohesin. Est creado para que tdolos estados membros poidan estar, canto antes, en
condicins de participar na fase final da unin econmica e monetaria, axudando aqueles mis necesitados
para conseguilo. A sa finalidade o financiamento de infraestructuras para a mellora do medio ambiente
e o transporte.

LIFE: Est creado para o desenvolvemento e execucin da poltica comunitaria de medio ambiente,
mediante o financiamento de proxectos de demostracin.

FEDER. Axuda a diminu-las diferencias existentes entre distintas rexins da Comunidade Europea.

Fontes de Financiamento Nacionais

49

Convenios entre a Comunidade Autnoma e o Ministerio de Medio Ambiente.

Neste caso os convenios entre o Ministerio de Medio Ambiente e a Comunidade Autnoma de Galicia inclen as
actuacins derivadas do Plan Nacional de Residuos Perigosos (1995-2000), e as derivadas do Plan Nacional de
Recuperacin de Solos Contaminados (1995-2005), onde estn presentes as contribucins das administracins
estatal e autonmica s diversos programas de actuacin contemplados no Plan.
No momento da redaccin do Plan, a XUNTA est negociando a ampliacin do convenio de residuos perigosos
co fin de obter contribucins da administracin estatal para os diversos programas de actuacin contemplados
no Plan.

Fondos propios da Comunidade de Galicia

En Galicia, unha das iniciativas de apoio xestin realzase por concesin de subvencins a empresas,
agrupacins ou asociacins de empresas que realicen investigacins, estudios e xestin de residuos industriais
dirixidos a mellorar e controla-lo medio ambiente.
Mediante a Orde do 1 de marzo de 2000, convcase e reglase o rxime de concesin das axudas citadas.
ANEXO I INVENTARIO DE RESIDUOS INDUSTRIALES
1. INVENTARIO DE RESIDUOS PERIGOSOS
Tboa 1.- Cantidade de Residuos Perigosos xerados polas empresas do Universo Total segundo Catlogo
Europeo de Residuos (CER) en Toneladas

CER
020000
020000
030000
030000
050000

RESIDUO

020100

020105

Residuos Agroqumicos

030200

030200

Conservantes da madeira organoclorados

050103
050105
050108
050401
050801

Lodos de fondos de tanques


Derrames ou vertido de hidrocarburos
Outros alcatrns
Arxilas de filtracin usadas
Arxilas de filtracin usadas

060100
060101
060105
060199
060402
060404
061302

Residuos de solucins cidas


cido sulfrico e cido sulfuroso
cido ntrico e cido nitroso
Residuos non especificados noutra categora
Sales metlicos
Residuos que conteen mercurio
Carbn activo usado

070107
070108

Residuos de reaccin e de destilacin haloxenados


Outros residuos de reaccin e de destilacin
Outros disolventes, lquidos de limpeza e licores
madre orgnico
Outros residuos de reaccin e de destilacin
Outras tortas de filtracin e absorbentes usados
Lquidos de limpeza e licores madre acuosos
Outros disolventes, lquidos de limpeza e licores
madre orgnico

050100
050000
050400
050800
060000
060100
060000
060400
061300
070000
070100

070404
070000

070400

070600

CER
080000
080000

070408
070410
070601
070604

RESIDUO

080101 Residuos de pintura e vernices con disolventes haloxenados


Residuos de pinturas e vernices que non conteen
080102
080100
disolventes haloxenados
Lodos de decapado de pinturas e vernices que non
080107
conteen disolventes haloxenados
Residuos de tintas que non conteen disolventes
080300 080302
haloxenados

CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
<1
<1
10
10
6.630
6.487
46
89
1
7
2.028
57
46
5
22
1.886
5
7
5.316
197
32
52
23
1.769
3.234
9
CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
9.325
246
4.440
2.526
35

50

080306 Lodos de tintas que non conteen disolventes haloxenados


Residuos de pegados e selantes que conteen disolventes
080402
haloxenados
080400
Lodos de pegamentos e selantes que non conteen
080406
disolventes haloxenados
090000
090101
090102
090000 090101 090103
090104
090106
100000
100100 100104
100304
100000 100300
100307

Solucins de revelado
Solucins de revelado de placas de impresin auga
Solucins de revelado con disolventes
Solucins de fixado
Residuos que conteen prata do tratamento fotogrfico
Cinzas voantes de fuel
Escouras brancas de primeira fusin
Revestimentos de cubas usados

100500 100503 Partculas do filtrado dos gases de combustin

CER

RESIDUO

110000

CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
4.114

122
770

110106

cidos non especificados noutra categora

298

110107

lcalis non especificados noutra categora

2.617

<1
14

110108

Lodos de fosfatacin

110200

110202

Lodos da hidrometalurxia do zinc

110300

110301
110302

Residuos que conteen cianuro


Outros residuos

120110

Aceites sintticos de mecanizado

11
6
2.199
375

120111

Lodos de mecanizado

1.414

120112

Ceras e graxas usadas

120300

120301

Lquidos acuosos de limpeza

130000

130000

Aceites usados
Aceites hidrulicos e lquidos de freo
usados
Emulsins non cloradas
Outros aceites hidrulicos
Lquido de freos
Aceites de motor, transmisin mecnica e
lubricantes usados
Aceites e outros lquidos de illamento e
transmisin con PCB ou PCT
Aceites de sentinas
Lodos de separadores auga/substancias
oleosas
Lodos de interceptores
Outras emulsins
Aceites usados non especificados noutra
categora

120100

130100
130100

130105
130107
130108

130200

130200

130300

130301

130400

130400
130502

130500

130600

CER
140000

12.176

Solucins cidas de decapado

130000

130000

253
78
14
68
67
26
30.150
62
7.403
10.509

110105

120000

120000

1.350

110103

110102

110000

719

Residuos cianurados que conteen metais


pesados
Residuos cianurados que non conteen
metais pesados
Residuos sen cianuro que conteen cromo

110101

110100

130503
130505
130601

RESIDUO

215
60

13
397
257.649
21
103
2.794
7
<1
18.182
73
236.140
318
5
4
<1
CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
2.155

51

140000

140000
140103
140104

140100

140105
140106

140000

140107
140201
140200

140203
140204

140300

140302

140400

140402

Residuos de las substancias orgnicas


utilizadas como disolventes
Outros disolventes e mesturas de
disolventes
Mesturas acuosas de disolventes que
conteen halxenos
Mesturas acuosas de disolventes sen
halxenos
Lodos ou residuos slidos que conteen
disolventes haloxenados
Lodos ou residuos slidos que non
conteen disol. haloxenados
Disolventes e mesturas de disolventes
haloxenados
Lodos ou residuos slidos que conteen
disolventes haloxenados
Lodos ou residuos slidos que conteen
outros disolventes
Outros disolventes haloxenados
Outros disolventes e mesturas de
disolventes haloxenados

160000

<1
<1
3
1
29
<1
17
<1
1
<1
9.554

160200
160600

160601

Transformadores e condensadores que


conteen PCBs ou PCTs
Bateras de chumbo

160603

Pilas secas de mercurio

160606

Electrlito de pilas e acumuladores


Residuos de limpeza cisternas de
transporte martimo que contean
substancias qumicas
Residuos de limpeza cisternas de
transporte por mar con hidrocarburos
Residuos de limpeza cisternas de
transporte por tren e estrada con
hidrocarburos
Residuos da limpeza de cisternas de
almacenamento que contean productos
qumicos
Residuos da limpeza de cisternas de
almacenamento que contean
hidrocarburos

160201

160701
160702

160000
160700

160703

160705

160706
170000

153
4.791
156
39
3.875
192
6

283

59
60

170000

170600

170601

Materiais de illamento que conteen


amianto

180000
180000

180200

180204

Productos qumicos desbotados

CER

RESIDUO

190000

190100

190103

Cinzas voantes

190105

Torta de filtracin do tratamento de gases


Residuos lquidos acuosos do tratamento
de gases e outros residuos lquidos
acuosos
Residuos slidos do tratamento de gases
Lodos de hidrxidos metlicos e outros
lodos do tratamento de insolubilizacin de
metais
Mesturas de graxa e aceite procedentes
da separacin aceite/auga
Resinas intercambiadoras de ins
saturadas ou usadas

190106
190107

190000
190200

190201
190803

190800
190806
200000
200000

2.099

60
49
49
CANTIDADES DE
RESIDUOS XERADOS
19.869
6
1.689
58
33
7.586
10.483
14
10

200100

200121

Tubos fluorescentes e outros residuos que


conteen mercurio

10

52

TOTAL

349.372

2. INVENTARIO DE RESIDUOS NON PERIGOSOS


Tabla 1.- Cantidade de Residuos non Perigosos xerados polas empresas do Universo Total segundo Catlogo
Europeo de Residuos (CER) en Toneladas

CER

RESIDUO

010000
010100
010300

010102
010301
010303
010399

010000

010500

010401
010403
010405
010406
010500

020100

020102

010400

Residuos da extraccin de minerais non metlicos


Estriles
Lodos vermellos da produccin de almina
Outros lodos e residuos non especificados noutra
categora
Residuos de grava e rochas trituradas
Residuos de po e area
Residuos do lavado e limpeza de minerais
Residuos do cortado e serrado de pedra
Lodos e outros residuos de perforacins

020000
020200

020200

020201
020202
020203
020204
020299
020301

020000
020300

020500
020600
020700

020302
020304
020399
020500
020599
020601
020700
020703

CER

Residuos de tecidos animais


Residuos da preparacin e transformacin de
carne, peixe e outros alimentos de orixe animal
Lodos de lavado e limpeza
Residuos de animais
Materiais inadecuados para a transformacin ou
consumo
Lodos do tratamento in situ de efluentes
Residuos non especificados noutra categora
Lodos de lavado, limpeza, pelado, centrifugado e
separacin
Residuos de conservantes
Residuos da extraccin con disolventes
Residuos non especificados noutra categora
Residuos da industria de productos lcteos
Residuos non especificados noutra categora
Materiais inadecuados para a transformacin ou
consumo
Residuos da produccin de bebidas alcohlicas e
non alcohlicas (ags caf, t e cacao)
Residuos do tratamento qumico
RESIDUO

030000
030101
030102
030100
030000
030300

030103
030199
030301

Residuos de casca e cortiza


Serraduras
Labras, recortes, madeira desbotada, restos de
tboas e chapas
Residuos non especificados noutra categora
Casca

040000
040100
040000

040200

040109
040200
040209

Residuos de confeccin e acabado


Residuos da industria txtil
Residuos de materiais compostos (txtiles
impregnados, clastmeros, plastmeros).

050000
050000
060000
060000
070000

CANTIDADES DE
RESIDUOS
GENERADOS
55.024.482
54.377.553
824
444.000
9.887
13.884
1.154
169.120
1.714
6.346
114.350
7
128
2.831
23.452
685
167
299
310
86
340
31
19
85.826
4
95
70
CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
171.690
79.004
40.673
51.687
3
323
7.938
8
7.879
51
129

050300

060400

050302

Catalizadores usados que conteen metais


preciosos
Outros catalizadores usados

060400

Residuos que conteen metais

050301

49
80
5.921
5.921
113

53

070000

070100

070199

070200

070200

070400
070600

070499
070699

Residuos non especificados noutra categora


Residuos da FFDU de plsticos, caucho sinttico e
fibras artificiais
Residuos non especificados noutra categora
Residuos non especificados noutra categora

080100

Residuos de FFDU de pintura e verniz

080104

Pinturas en po

080105

Residuos de pintura e vernices endurecidos

080202

Lodos acuosos que conteen materiais cermicos

080303

Residuos de tintas auga

080304

Tinta seca

080400

080408

Residuos lquidos acuosos que conteen


pegamentos

090101

090107

Pelculas e papel fotogrfico que conteen prata

080000
080100
080000

080200
080300

090000
090000

CER

100200

100300

100000

100900

Cinzas de fogar

100106

Outros residuos slidos do tratamento de gases

100112

Revestimentos e refractarios usados

100199

Residuos non especificados noutra categora

100202

Escouras non tratadas

100203

Residuos slidos do tratamento de gases

100299

Residuos non especificados noutra categora

100300

Residuos da termometalurxia do aluminio

100302

100903

Fragmentos de nodos
Bandas de carbn e mat. Incombustibles da
electrlise
Partculas do filtrado dos gases de combustin
Machos e moldes de fundicin que conteen
ligantes orgnicos con colada
Escouras de forno

101000

101099

Residuos non especificados noutra categora

101100

100901

101100
101102
101200

101200

101201
101203
101207
101303

101300

101305
101399

110000
110200

110100
110203
110204

Residuos da fabricacin do vidro e os seus


derivados
Residuos de vidro
Residuos da fabricacin de productos cermicos,
ladrillos, tellas e materiais de construccin
Residuos da preparacin de mesturas antes do
proceso de coccin
Outras partculas e po
Revestimentos e refractarios usados
Residuos doutros materiais fabricados a partir de
cemento
Residuos slidos do tratamento de gases
Residuos non especificados noutra categora
Residuos lquidos e lodos do tratamento e
revestimento de metais (por exemplo)
Residuos da produccin de nodos para procesos
de electrlise acuosa
Lodos non especificados noutra categora

CER
120000
120000

120100

25
342

4
1
1
CANTIDADES DE
RESIDUOS
XERADOS
3.594.972
7.656
2.794.001
5
490.909
99.301

110000
110100

1.438

100101

100311

104
1
2.386

13

RESIDUO

100306

562

100000

100100

RESIDUO
120101

Limaduras e labras de metais frreos

120102

Outras partculas de metais frreos

44
16.172
7
88
71
20
1.416
23.133
5
58
2
17.430
8.269
58
185
4.861
126.348
4.933
1.499
1.440
20
39
CANTIDADES DE
RESIDUOS XERADOS
208.258
176.211
71

54

120103

Limaduras e labras de metais non frreos

9.959

120104

Outras partculas de metais non frreos

1.368

120105

Partculas plsticas

120113

120201

Residuos de soldadura
Residuos dos procesos de tratamento
mecnico de superficie
Chorro de area usado

150100

Envases

150101

Papel e cartn

150102

Plstico

5.643

150103

Madeira

12.961

150104

Metlicos
Absorbentes, materiais de filtracin,
trapos de limpeza e roupas protectoras

120200

120200
150000

150100
150000

150200

150201
160100

Vehculos fra de uso

160103

Pneumticos usados

160200

160202

160600

160605

Outras pilas e acumuladores

170100

170101

170300

170300

170400

170408

Formign
Asfalto, alcatrn e outros productos
alcatranados
Cables

170500

170501

170700

170700

160199

170000

170000

Terras e pedras
Residuos de construccin e demolicin
mesturados

180000
180000

944
348
86.711
51.200
16.320

Residuos non especificados noutra


categora
Outros equipos electrnicos desbotados

160000

20.546
54.667
353
34.418

160000

160100

94

18.972
205
14
795.360
2.433
13.203
267
117.107
662.350
1.214

180000

180000

Residuos de servicios mdicos ou


veterinarios

CER

RESIDUO

190000
190100

190102

190200

190200

190700

190701

190000

190800
190800

190802
190804
190899

Materiais frreos separados das cinzas


do fondo de forno
Residuos de tratamentos fsico/qumicos
especficos de residuos industriais
Lixiviado de vertedoiro
Residuos de plantas de tratamento de
augas residuais non especificados
noutra categora
Residuos de desareado
Lodos de tratamento de augas residuais
industriais
Residuos non especificados noutra
categora

200000

1.214
CANTIDADES DE
RESIDUOS XERADOS
141.375
43
32
7.350
1.031
4.133
128.442
344
39.277

200100
200000

200200
200300

200101

Papel e cartn

200102

Vidro

8.047

200103

Plsticos pequenos

200104

Outros plsticos

284

200107

Madeira

282

200122

Aerosois e pulverizadores

200200

Residuos de parques e xardns

200203

Outros residuos non compostables

200300

Outros residuos municipais

4
2

<1
1.005
4
29.648

55

TOTAL
ANEXO II.

60.250.343
GLOSARIO DE TRMINOS

ACV
Anlise do Ciclo de Vida

CE
Comunidade Europea

CEE
Comunidade Econmica Europea

CER
Catlogo Europeo de Residuos

Compost
Mixtura de materia orgnica descomposta obtida da fermentacin aerobia da materia orgnica
biodegradable contida en refugallos, lixos, residuos orgnicos, excrementos de animais, lodos de edar,
etc.

EDAR
Estacin Depuradora de Augas Residuais.

Eliminacin
Sinnimo de vertido. Derradeiro e menos desexado escaln da xerarqua de opcins definida na estratexia
comunitaria de xestin de residuos

Estaciones de transferencia
Instalacins intermedias de recepcin dos residuos para-la sa reexpedicin posterior, a tratamento de
valorizacin ou a eliminacin final.

FEDER
Fondo Europeo de Desenvolvemento Rexional

IDV
Indice de desviacin a vertedeiro.

INE
Instituto Nacional de Estadstica

Life
Instrumento financieiro para o Medio Ambiente

Lixiviado
Lquido filtrado a travs dos residuos slidos u outro medio, producto das precipitacins pluviais e da
humedade aportada polos propios residuos.

Materia orgnica putrescible


Materia biodegradable contida en distintos refugallos, lixos, residuos orgnicos, excrementos de animales,
lodos de EDAR, etc., e que pdese descompoer por fermentacin aerobia (compostaxe) o anaerobia
(biometanizacin).
Materias primas secundarias
Materiais separados e clasificados procedentes dos residuos, que xa cumplen con estndares mnimos
e normalizados de calidade como para poder ser negociados en mercados grandes, abertos e
transparentes.

MIMAM
Ministerio de Medio Ambiente

PNFU
Pneumticos Fora de Uso

PCBs
Policlorobifenilos

Prevencin
Comprende a reduccin e reutilizacin de residuos. Primeiro e mas desexable escaln da xerarqua de
opcins definida na estratexia comunitaria de xestin de residuos.

Centros Verdes

56

Centros Verdes de recollida selectiva de residuos en aporte voluntario, accesibles a vehculos autombiles,
que acollen contenedores para as recollidas selectivas e separadas de residuos xerados por profesionais ou
pequenos productores.

PVC
Cloruro de Polivinilo. Un tipo de plstico.

PEMES
Pequenas e medianas empresas.

RAP
Residuos Agropecuarios

RCD
Residuos de construccin e demolicin

Reciclado
Utilizacin como materia prima de materiais que de outra forma seran considerados refugallos. A
estratexia comunitaria de residuos considera tamn o compostaxe como unha forma de reciclado. Ambos,
reciclado de materiais e compostaxe, considranse formas de valorizacin de residuos xunto coa
recuperacin enerxtica.

Recollida selectiva
Sistema de recollida dos residuos previamente separados en orixe. Pdese realizar porta a porta,
contenerizada ou non, nas reas de contenedores de aporte voluntario.

Valorizacin enerxtica
Aproveitamento da enerxa contida nos residuos a travs da sa incineracin ou sa utilizacin como
combustibles secundarios. De acordo con a estratexia comunitaria de residuos forma parte da valorizacin,
xunto co reciclado e o compostaxe.

Reduccin
Accin de disminui-la cantidade de residuos xerados . Forma parte, xunto coa reutilizacin, da prevencin,
dentro da xerarqua de xestin de residuos comunitaria.

Residuos Non Perigosos


Os que non estn incluidos na definicin de perigosos exposta a continuacin.

Residuos Perigosos
Todo residuo comprendido no mbito de aplicacin da Directiva 94/904/CEE do Consello, pola que
establcese unha lista de residuos perigososo de acordo co apartado 4 do artigo 1 da Directiva 91/689/CEE
relativa s residuos peligrosos.

Reutilizacin
Novo uso dun residuo, na mesma ou similar funcin para a que foi fabricado o producto orixinal, tras o seu
rescate, limpeza e reparacin no seu caso. Forma parte, xunto coa reduccin, do escaln da prevencin
dentro da xerarqua de opcions comunitarias.

RI
Residuos Industriais

RICIA
Residuos Industriais, Comerciais e Institucionais Asimilables a Urbanos.

RNP
Residuos non Perigosos Industriais

RP
Residuos Perigosos Industriais

SC
Solos Contaminados

Separacin en orixe
Acto polo que as persoas clasifican e separan os residuos por tipos, para o seu posterior depsito nos
puntos de recollida selectiva porta a porta ou de aporte voluntario.

UE
Unin Europea

Valorizacin

57

Segundo escaln da xerarqua de opcins da estratexia comunitaria de residuos. O seu obxectivo


concretar a estratexia de desenvolvemento sostible, sacando dos residuos o mximo de recursos (materiais
e enerxa) contidos nos mesmos, previo o seu vertido en condicions ambientalmente seguras. Engloba as
accin de reciclado e recuperacin enerxtica.

Vertido
Depsito de residuos en vertedoiros. a concrecin da eliminacin, derradeiro e menos desexable
escaln da xerarqua de opcins da estratexia comunitaria.

VFU
Vehculos Fora de Uso

58

You might also like