a ÐyueT xEàsh

( Am m a ’ s m e ssage s & t al k s
published in Matruvani)

A KVS Reproduction
 jMdin xEàsh
EzpmxV>Upikš]y `Ù}]-vRÄuh nmÂ]>h
mÄL `Ù}}]v>uh a¯xmyh monm]yi, av>v>ueT HZdyÊi- EÙ¿u[
zsÍiÄuk. |Îu[ |viET¿u[ pureÏT]N |>uÎ `^}] mÄLÄuh |vieT
`ÊiEc{>]N x]Dic{iÈiÙ}. |Îu[ O>u Es]k aß>IÑm]f[ k]fuÎtu[. ARÄuh
O>u Ed]Svuh xhBviÄ]Ê >Itiyil atu kTÎu Ep]kuv]N p>m]«]viEn]Tu
zp]RËiÄ]h.
mÄEš, `^}]ÕiEûyuh aTix[œ]nh vinyvuh Ñmyum]fu[. aÆenyuÔ O>u
mnÓ]fu[ nmuÄu EvÞtu[. ati^}]Êtuek]Þ]fu[ |Æeney]eÄyuÔ
zps[nÆL xhBviÄuÎtu[. vinyvuh ÑmyumuÔ O>u mnÓ]fu[ nmuÄu EvÞtu[.
ADunik E^]kh O>u yuÍm]yi m]riyi>iÄuÎu. |vieT b³uÄšuh
xuHZÊuÄšuh zpiyeÏÈv>uh |^}. sztuÄL m]zth; p>x[p>h nsiÏiÄ]N
vYzgt pUÞu nilÄuÎ sztuÄL m]zth. |EÏ]L OÎic{u niÎu[ mrupÑÄ]E>]Tu[
yuÍh ecy{uh. piÎITu[ BiÎic{u niÎu[ p>x[p>h yuÍh ecy{uh |o k]<[cy]fu[
p^yiTÆši^uh k]fuÎtu[. xV]RËtyuh aHÜ]>vuh mnuSYN bixinÓ]Äi
m]Õiyi>iÄuÎu. |ni muEÎ]ÈuÔ nIÄÆL `ÆeneyÎu[ pry]N vy{.
atin]l, mÄeš p>x[p>vuh Ñmyuh EýHvuh visV]xvuh všRÊieyTuÄ]N
zsmiÄfh.
mÄL `Ù}]v>uh kÉTc{[ a¯ xmyh DY]niÄuk. |vieT mUÎu zp]vsYh O]h
jpiÄuEá]L aß>IÑÊil Aek s]ßi niryuÎt]yi xܯic{uek]Þu[
atin]yi mnx] zp]RËnEy]eT `Ù}]v>uh O]h mUÎu zp]vsYh ~Õu ec]Ù}uk.
|vieT x[œÙh EvÞzt |Ù}]Êtin]l, mÄL p>m]vDi \Ô x[œÙÊu[
OtuÆiyi>iÄuv]N zsmiÄfh. |>iÄ]N |Th kiÈ]ÊvR niÎuek]Þu[
zp]RËic{]Ùuh mti. evšiyil nilÄuÎ mÄL evyiEÙlÄ]ti>iÄ]N tÙyil
tufiyiTEf.
mÄEš |Îu nÐL b³ÆšueT Ep>il b³nx[œ>]yi>iÄuÎu `Î xtYh
n]mriyuÎi^}. b³ÆL EvÞ `Î^}, pEÑ b³ÆšilecÎu epTuEá]L, A
vx[tuviEn] vY¬iEÄ] nÐueT jIvitÊi^uÔ x[œ]nh n]h vY¬m]yi
mnÓi^]Äuv]N zsmiÄfh. p>x[p>h ariÇuÔ b³m]y]l m]ztEm
yœ]RË EýHh \Te^TuÄukyuÔU. vY¬iEy]T]y]^uh

2
E^]kvx[tuÄEš]T]y]^uh atum]yi nmuÄuÔ b³h kUTuv]En] kuryuv]En]
p]Ti^}. AšukL x]D]>f pry]ruÞu[; “w]N nieÎ EýHiÄuÎu” `Îu[.
v]üvÊil |tÙ} s>i, “w]N EýHm]f[, EýHxV>Upm]f[” |t]f[ s>i.
|Æeny]kuEá]L nÐil niÎu[ xkÙ>iEÙ¿uh O<ukuÎtu[ EýHh
m]ztm]yi>iÄuh. x]Hc>YÆLÄu[ atieû ašvien kUÈ]En] kur¿uv]En]
k<iyiÙ}.
xVRÉÄUÈie^ cirku muric{ kišieyEÏ]e^ n]h mnÓ]kuÎ jyi^il
b³nx[œ>]fu[. Ep>uh ep>umyuh zpx¬iyuh x[œ]nm]nÆšuh Dnvum]kuÎ
cÆ^kš]l n]h b³iÄeÏÈi>iÄuky]fu[. A cÆ^kš]keÈ mEn]H>Æš]y
puS[pÆL mUTeÏÈi>iÄuÎu. |vieT xV]tzßYm^} zps[nh, neÐ b³ic{i>iÄuÎ
A ekÈu[ `Æen ep]ÈiÄfh `ÎuÔt]fu[. atinu[ k]^il b³ic{i>iÄuÎ
A cÆ^keš cÆ^y]yiÊeÎ k]ffh; puS[pÆš]yi k]f>utu[.
puS[p]^hk]>ÆL purEmÄu m]ztEmyuÔU. a^[ph zsÍic{u En]Äiy]l,
puS[pÆL ek]Þu mUTeÏÈi>iÄuÎ A cÆ^keš nmuÄu k]fuv]N x]DiÄuh.
jyi^ien jyi^]yi k]fuv]N k<iyfh, vIT]yi k]f>utu[. `Üil m]ztEm,
xV]tzßYÊin]yi mnÓu[ AEvsEÊ]eT kutic{[, ^ÑYÊie^ÊukyuÔU.
|ÎeÊ kuTuhb jIvitÊil pu>uSN >Þu[ aDikh >Þ[ xmh n]^[ `Îu
pryuh. `Î]l. x[ztIey xhb³ic{iTEÊ]šh >Þu[ aDikh >Þu[ xmh n]^u
m]ztmÙ}, `ßum]k]h. pu>uSN buÍiyi^uh x[ztI mnÓi^um]fu[ jIviÄuÎtu[.
|tu EkÈu[ epFmÄL viSmiÄÞ. pu>uSM]>il x[ztItVvuh x[ztIkšil
pu>uStVvumuÞ[. ep]tuv]yi prÇ]l pu>uSeû tI>um]nÆL \rc{t]fu[.
atu[ x]Hc>YÆLÄu[ x]D]>f v<ÆieÄ]TuÄ]ri^}. muNzpkZth evc{u[ O]E>]
x]Hc>YÆšil O>u pu>uSN `Æen zpvZÊiÄuh `Îu[ muNkUÈi
niþyiÄuv]N x]DiÄuh. `Î]l x[ztI aÆeny^}. x]Hc>YÆLÄu muÎil
v<ÆieÄ]TuÄuÎ duRb{^zpkZtm]fu[ x[ztIyuETtu[. av>uETtu[ k]>ufYÊieû
HZdym]fu[. x[ztIkšueT du®KÊinu[ muKYk]>fvuh |o mnÓ^iyuÎ
zpkZtm]fu[. atuEp]e^ O]E>] x]Hc>YÊil x[ztI mnÓ[ `Æen
zptik>iÄuemÎu[ muNkUÈi tI>um]niÄuv]nuh k<iyi^}.
|o buÍiyuh mnÓuh ek]Þ]fu[ nÐueT y]zt. atu >Þu[ `tiRdiskL
Ep]e^y]fu[. atin]l kuTuhbjIvitÊil p^EÏ]<uh s]ßiyuh xm]D]nvuh
^BiÄuÎi^}. |o EcRc{yi^}]Ê mnÓiEnyuh buÍiEyyuh t]š^yÊil
ek]Þuv>uÎ b³uv]f[ AÍY]«ikt. |vey p>x[p>h GTiÏiÄuÎ
kÉiy]fu[ AÍY]«ikt. jIvitÊil AÍY]«ikÊinu[ EvÞ x[œ]nh
nlkuEá]L m]ztEm atu[ yœ]RË jIvitm]kuÎuÔu. x]D]>fy]yi buÍi
mnÓiE^¿u[ |rÆi v>]ri^}. mnÓu[ buÍiyiE^¿u[ \y>]rumi^}. |Æeny]fu[ |Îu[
nÐueT kuTuhbjIvith muEÎ]Èu[ Ep]kuÎtu[.
pÙ züIkšuh aÐEy]Tu vÎu pry]ruÞ[, "aÐ], w]N `eû HZdyÊieû
EvdnkešÙ}]h BRÊ]viEn]Tu pryuh. aEÌHh OÎu mUšukyÙ}]et ti>ic{u[
s>iÄuÔ mrupTi t>]ri^}. atin]l aEÌHÊinu[ `EÎ]Tu[ EýHmueÞÎ
k]>YÊil `niÄu[ O>u visV]xvuh v>uÎi^}. \Ten aÐ pu>uSEn]Tu Ec]dic{u
`ß] Em]en |o EkLÄuÎtu[. Em]n[ A Em]Eš]Tu[ EýHmiE^}? \Ten
pryuky]fu[, “aÆeny^}EÐ, `niÄvEš]Tu[ nirÇ EýHm]fuÔtu[.’ mÄEš,
|tu[ k^}inuÔie^ EtN Ep]e^y]fu[. atieû m]Du>Yh nmuÄu >uciÄ]N
k<iyi^}. mDu>h nufyfemÜil ky{il kiÈfh. atuEp]e^ EýHh \Ôil
evE¿Þt^}. atu[ EvÞ xmyÊu[ zpkTitm]kfh. BRÊ]vieû \Ôil EýHh
|>uÎtu ek]Þu m]zth x[ztIÄu[ xEß]SmuÞ]kuÎi^}E^}]. p>x[p>h HZdyh
ariy]N k<iy]Ê x[œitiÄu[ mÄL EýHh \Ôil evc{uek][Þi>uÎ]l m]zth
Ep]>]. purEm¿u[- v]ÄilkUTiyuh zpvRÊiyilkUTiyuh zpkTiÏiÄukkUTi Evfh.
|tu[ kuTuhbjIvitÊie^ s]ßiÄuh xm]D]nÊinuh EvÞi aÐ
pryuÎt]fu[. ati^}]Ê pÑh niÆL ecy{uÎtu[ d]Hic{u v^Çu v>uÎ
O>uveû eeky{il e`xukÈ evc{u ek]TuÄuÎu Ep]e^y]fu[. A xmyÊu[

3
aveû d]Hh smiÏiÄuv]N atupk>iÄi^}. atin]l mÄL av>ueT
E^]kÊiE^¿irÆfh. p>x[p>h \Ôu turÎu EýHiÄfh. atu p>x[p>h
aiyuv]N k<iyfh. |tu pryuEá]L aÐ O>u kœ O]RÄuky]fu[.
O>u kuTuhbÊil B]>Y¿[ mZgÆeš vše> |S[Tm]f[. O>i¿l avR O>u
mZgs]Ù k]fuv]N Ep]yi. avieT O>u ku>Æen kÞEÏ]L B]>Y¿[ atien
v]Æiy]l ek]Ô]emÎ[ vÙiy AzgHh. BRÊ]viEn]T[ anuv]dh Ec]dic{u.
pEÑ BRÊ]v[ xÐtic{iÙ}. B]>Y¿[ ti>ic{u vÎiÈuh ku>ÆiEn]TuÔ x[EnHh
viÈkÙuÎiÙ}. O>u divxh BRÊ]v[ vIÈiÙiÙ}]Ê En>h avR A ku>Æen
v]ÆieÄ]Þu vÎu. BRÊ]v[ ti>iek vÎEÏ]L, O>u ku>Æen vIÈil
ekÈiyiÈi>iÄuÎu. BRÊ]v[ Ec]dic{u, "nI `ß]f[ |o k]ÈiÄUÈiyi>iÄuÎt[.'
"w]ntien aÆu v]ÆiEÏ]yi’ B]>Y prÇu.
“AeÈ nI |tin[ `ßu tiÎ]N ek]TuÄuh?’
"nÐL k<iÄuÎtil pÜ[ ek]TuÄuh.’
‘nI atien `vieT kiTÊuh?’
" nÐueT kÈiÙil kiTÊuh.’
aEy{], atienßu n]Õm]yi>iÄuh
‘atienß] |>uptu vRSh w]N niÆšueT n]Õh anuBvic{ieÙ}, |ni |o
ku>Æieûtu kUTi anuBviÄeÈ. ’’ |tieû aRËemeßÎ]l BotikjIvith
et]^iÏurEmyuÔ EýHh m]ztm]fu[. |Îu nÐuETt[, p>x[p>h ariÇuÔ
x[EnHmÙ}. HZdyÆL p>x[p>h ariyuÎiÙ}. B]>Y¿[ BRÊ]vieû HZdyh
ariyiÙ}. BRÊ]vin[ B]>YyueT HZdyh ariyiÙ}. A>uh viÈuvI<[c¿u ty{]rumÙ}.
|o >ItiyieÙ]>u jIvitm]f[ muEÎ]Èu Ep]kuÎt[. aÆenyuÔ jIvitÊil
`Æen s]ßi anuBviÄuv]N k<iyuh? `Î]l AÍY]«ikh
mnÓiÙ]ÄuÎtiÙUeT nÐL p>x[p>h ariyuv]nuh viÈuvI<[c ecy{uv]nuh
ty{]r]kuÎu. p>x[p>h viÈuvI<[c¿[ ty{]r]k]Êt]f[ jIvitÊieÙ `Ù}]
tkRc{kLÄuh k]>fh.
jIvitÊil yœ]RË x[EnHh O>uvn[ AdYh ÙBiÄuÎt[ aÐyil
niÎum]f[. O>п[ piWukuÇiEn]TuÔ x[EnHÊil kšÜh k]fuv]N
k<iyiÙ}. y]et]>u zptIÑyumiÙ}]Ê x[EnHm]ft[. aÐyueT |o x[EnHh
ek]c{ukuÈiyueT s>iy]y všRc{¿[ vše> AvsYm]f[. p]þ]tY >]jYÆL
buÍijIvikšueTn]T]efÎu pryuemÜi^uh avie m]nxikE>]gikšuh
D]>]šmuÞu[. atinu k]>fh |o EýHÊieû aB]vm]fu[. k]ril epEzT]L
\eÞÜiÙuh, atu x[Õ]RÈ]kfemÜil b]Õri Evfh. atuEp]eÙ, epÕÐyil
niÎuh ÙBiÄuÎ x[EnHm]f[, nÐueT Botik jIvitÊieû PoEÞSN. `Üil
Ec]diÄuh mÕuÔv>ueT x[EnHh x[EnHmEÙ} `Î[ atuh EýHh teÎ. pEÑ
atieû piÎil `EÏ]<uh O>u zptIÑyuÞu[. B]>Y O>u etÕu ecy[t]l BRÊ]vu[
\EpÑiÄ]ruÞu[. BRÊ]vinu[ O>u pi< xhBvic{]l B]>Y viÈuEp]k]ruÞu[. |o
EýHh ecriy etÕinumuáil Ep]^uh viÈupi>iyuÎt]fu[. |tu[ mZgmnÓukšueT
xVB]vm]fu[. psuvien x[EnHiÄuÎt[ p]Ùinu EvÞiy]f[. p]Ùu ÙBiÄuÎt[,
OÎu nilÄeÈ kurc{u n]šu kUTi vIÈil niRÊieyÎu v>]h. piÎITtien
|rc{iÄ]>nu vilÄuh. |tuEp]eÙy]f[ EÙ]kÊieû x[EnHh. atien
yœ]RË x[EnHemÎu pryuv]N aпu k<iyiÙ}. |o mZgIy mnÓien
|osV>tVÊiE^Äu[ \yRÊuÎt]fu[ AÍY]«ikt. B]>Y]BRÊ]ÄM]R tÐil
EvRpi>iy]rueÞÜi^uh O>u tÔ teû kuÇien \EpÑiÄ]N ty{r]ki^}-
et]ÉUrustm]nh tÔm]>uh. O>u kuÈiÄu[ teû ecruÏÊil aÐyil niÎuh
^BiÄuÎ EýHm]fu[ atinu[ E^]kÊieû EýHh xVIk>iÄuv]nuh tÎil \Ô
EýHeÊ mÕuÔvRÄu nlkuv]nuh s¬ipk>uÎtu[. m]t]vil niÎuh
kuÇuÆLÄu ÙBiÄuÎ x[EnHh nS[Tm]y]l, at[ A kuÇieûyuh
>]jYÊieûyuh n]sÊinu k]>fm]kuh `Îu[ mÄl O]RÄfh.

4
 |t[ buÍiyueTyuh yu¬iyueTyuh EÙ]km]f[. HZdyÊieû B]SEp]^uh
mnuSYN mrÎi>iÄuÎu. p>x[p>h x[EnHiÄuv]nuh visVxiÄuv]nuh
bHum]niÄuv]nuh \Ô HZdyÊieû B]Sy]f[ |Îu
nS[TeÏÈuek]Þi>iÄuÎt[.
O>iÄl O>u züI t]N `<utiy kvit teû BRÊ]vien k]fic{u. avR O>u
kvitey<uÊuk]>iy]fu[. BRÊ]v]keÈ O>u s]x[zt¡nuh. B]>YyueT
niRb{³h k]>fh, aEÌHh kvit v]yic{u. kvit, O>u kuÈiey
vRÉic{uek]ÞuÔt]f[. muKh czàenEÏ]eÙyi>iÄuÎu, kÉukL
t]m>dšÆLEp]eÙy]f[ |Æen O]E>] v>iyiÙuh O]E>]Îien c]>i
vRÉic{i>iÄuky]f[. kvit v]yic{iÈ[, BRÊ]vieû aBizp]yh EkLÄ]N B]>Y
k]Et]RÊu nilÄuky]f[. BRÊ]v[ pryuky]f[, nI `ß]f[ |o
`<utiyi>iÄuÎt[? Ek]TiÄfÄin[ pfh ciÙvu ecy[t[ czànil mnuSYN
Ep]yiÈuÔteÙ}, avieT `ßi>iÄuÎu? kuer p]reÄÈukL. v]yu Ep]ÙumiÙ}.
aÆenyuÔ czàen `TuÊ[ tÙyil evc{]l, piTÙi OTiyumEÙ}].” |Æen
O]E>] kuÊu v]ÄukL prÇ[, aEÌHh A kvitey vimRsiÄuky]f[,
avx]nh xHiekÈ[ B]>Y prÇu. ""niÆLÄ[ |o kvit mnÓiÙ]kukyiÙ}.
atiÆu tEοU.’’BRÊ]v[ A kvitey kÞt[ buÍiyilÄUTiy]f[. avieT
HZdyh \Þ]yi>uÎiÙ}. aEÌHÊinu[ czànieÙ p]reÄÈu m]ztEm k]fuv]N
k<iÇuÔU. |zàiyÆL ek]Þu[ ariyuÎtiEÙ visVxiÄukyuÔu `Îuh
prÇ[ mnuSYN, avnuÔ niS[ÄšÜt kUTi nS[TeÏTuÊiyi>iÄuÎu.
mnuSYeû buÍi všRÎu všRÎ[ |Î[ `ßinuh yzßÆš]yi. emSIN |Ù}}et
jIviÄ]N pÕieÙ}Î avx[œy]f[. pÙ}u Et¿uÎtinu kUTi emSIN vÎi>iÄuÎu.
|tumUÙh mnuSYnu EvÞ vY]y]mh ÙBi¿]et v>uÎu. piÎIT[, AE>]gYh
niÙniRÊuÎtinu EvÞi, zpEtYk xmyh keÞÊi vYy]mh ecEy{Þi v>uÎu.
|Æen En]ÄuEá]L OÎie^ xuKh mnuSYen meÕ]Îil duRb{Ùn]Äuky]f[
ecy{uÎt[. |Îu[ O]E>] nimiSvuh mnuSYN eTNSniÙ]f[. `Ù}]
xuKxok>YÆšumuÞ]yiÈuh avn[ eTNSen]<iÇ En>miÙ}. gRBÊi^uÔtu[
epFkuÈiy]efÎ[ ariyuEá]L teÎ p^ a¢nÐm]RÄuh ADiy]f[. atien
všRÊi pÚiÏic{[ viv]Hh k<iÏic{y¿uÎtu ve> |o ADi m]riÙ}. |Î[
AFkuÈikšueT k]>YÊiÙuh av>ueT ADi¿u kurviÙ}. mkN Ek]Ešjil
`ÊuÎtinu muNpu teÎ avn[ x[ÄUÈR Evfh, atu v]ÆieÄ]TuÄuÎtu
ve> vIÈil eexV>Yh k]fiÙ}. `ßu nsiÏiÄ]nuh avN mTiÄiÙ}.
v]ÆiÊÎie^}Üil A«HtY ecy{uemÎ BISfiyuh. |tuEp]eÙ aEnk
zps[nÆš]f[ |ÎuÔ m]t]pit]ÄL En>iÈuek]Þi>iÄuÎt[. mÄL všRÎu
vÎ]l ave>eÄ]Þ[ jIviÄ]h `Îu k>utiyi>uÎ m]t]pit]ÄL, |Î[
av>ueT ky{]l `Î]f[ m>iEÄÞi v>ik `EÎ]RÊ[ ByÄuky]f[. mnuSYeû
puE>]gti aviTh ve> `Êi nilÄuÎu. k]>fh, |Î[ O]E>] vY¬iyuh
aztm]zth avnvnil teÎ OtuÆiyi>iÄuÎu. xV]RËt aztm]zth
vRÍic{i>iÄuÎu. buÍi všRÎEt]eT]Ïh HZdyh suS[Äic{u. anYeû du®Kh
`eû du®KemÎu kÞ k]Ùh `EÆ] Ep]y[ mrÇu. xVßh xuKÊinu EvÞi
`zt Epe> kS[TeÏTuÊuv]nuh |ÎuÔvRÄu[ mTiyi^}. |tu m]rfemÜil
buÍiEy]eT]Ïh HZdyh kUTi vis]Ùm]kfh.
~tu zptikUÙ x]Hc>YÊiÙuh, s]ßi nS[Tm]k]ti>iÄÊÄvÉh mnÓien
`yRÄÞISN ecy{uÎ ttVm]f[ AÍY]«ikh. aÐ `EÏ]<uh pry]ruÞ[,
DY]nh xVRÉh Ep]eÙ mUÙYmuÔt]f[ `Îu[. Botik puE>]gti¿uh s]ßi¿uh
mu¬iÄuh DY]nh \Êmm]f[. ci^ >]jYeÊ En]ÈukL `^}] >]jYÊi^uh
`TuÄuh. `Î]l atie^ ná>u Ep]y]l xVßh >]jYÊukUTi `TuÄukyi^}.
`Î]l atuEp]e^y^} xVRÉn]fyh. atie^ muzd Ep]y]^uh A n]fyieû
vi^ nS[Tm]kuÎi^}. `vieTyuh atinu mU^YmuÞu[. atuEp]eÙy]f[ DY]nh
`Îu pryuh. aÆenyuÔ A xVRÉÊin[ p>imšh kuTi vÎ]EÙ]?
atuEp]eÙy]f[ nКil k]>ufYh kUTi \Þ]y]ÙeÊ avx[œ.

5
 p^EÏ]<uh nÐEšÄ]L \yRÎv>um]yi , pfÄ]>um]yi kUÈukUTuv]n]fu[
nÐL zsmiÄuÎtu[. aetEÏ]<uh du®KÊinu k]>fm]yi tI>uÎu. nÐEšÄ]L
kS[TÏ]Tuh du>itÆšuh anuBviÄuÎ `ztEy] Ayi>ÆšuÞu[. `ßuek]Þ[
ave>Äuric{[ cißiÄuÎiÙ}? av>ueT jIvitvum]yi nÐuETtu[ tÈic{u
En]ÄuEá]L, nÐuETt[ xVRÅm]efÎ[ k]fuv]N x]DiÄuh. nÐEšÄ]L
\yRÎve>Äuric{u[ cißiÄuEá]L nÐL |zt p]vÆš]fE^}] ave>EÏ]e^
xáÊi^}E^}] `Îu cißic{[ du®KiEÄÞi v>uÎu. `eßÜi^uh O>xuKh
v>uEá]<]keÈ, aEy{] `niÄizt v^iy axuKh vÎE^}] `Î cißy]yi.
`Î]l nÐEšÄ]L `ztEy] v^iy axuKÆL vÎu[ du>itmnuBviÄuÎvR
nmuÄu cuÕumuÞu[ ave>Äuric{]E^]ciÄuEá]L nÐuETtu[ v^iey]>u
kS[TÏ]T]yi Et]Îukyi^}. |Æen nÐL mnÓien xV]ßneÏTuÊi du®KÊil
niÎuh vimu¬i EnTuv]n]fu[ zsmiEÄÞtu[. mric{u[ cißiÄuEá]L nÐueT
jIvith du>itpURÉm]tiÊI>uÎu. `Îl x]D]>fÄ]>ueT E^]kÊiE^Äu[
|rÆiv>uv]N p^EÏ]<uh nÐueT mnÓu[ ty{]r]ki^}. av>um]yi du®Kh
pÜuev¿]N xmyh keÞÊ]ri^}. avRÄu[ nК]l k<ivtu[ Exv ecy{uv]N
xÎÍ>]k]ri^}. `Î]l atinu nÐL ty{]r]vuky]efÜil, ati^UeT n]h
AnàÊieû E^]kÊiE^ÄuÔ kv]Th turÄuÎtinuÔ t]EÄ]l EnTuky]fu
ecy{uÎtu[ yœ]RËÊil |tuh |osV>]>]Dn teÎy]fu[.
aÐ O>u kœ O]RÄuky]f[. O>u züIyueT BRÊ]v[ m>ic{u. avRÄ[ >Þu
epFkuÈikš]fuÞ]yi>uÎt[. pÙ vITukšiÙuh Ej]ÙiÄu niÎ]f[ avR, A
kuÈikeš všRÊiyi>uÎtu[. avR Ej]ÙiÄu Ep]kuEá]L kuÈikešyuh
kUeTeÄ]ÞuEp]kuh. atil mUÊkuÈi ahgeevk^Yh \Ôt]fu[. |vR Ej]Ùi
ecy{uÎ Dnik kuTuhbÊi^uh O>u mkšuÞ[. atin[ |o ahgeevk^YmuÔ
kuÈiey vÙiy x[EnHm]f[. `EÏ]<uh atiEn]eT]Ïh
Ep]yi>iÄ]nuhvRÊm]nÆL pryuv]nuh kšiÄuv]nuh |o kuÈiÄu[ v^iy
|S[Tm]fu[. `Î]l |tu[ atieû a¢n[ |S[Tm]yiÙ}. “`eû mkL, Ev^Ä]>i
kuÈiyum]y]Ef] kUÈukUTuÎt[. atu[ Em]šueT xhx[k]>h nsiÏiÄiE^}. `eû
kUÈuk]>uh b³uÄšuh `ßu pryuh. |tuprÇu[ a¢N mkeš vi^ÄiyiÈuh kuÈi
vIÞuh atum]yi xHk>ic{u. avx]nh aEÌHh teû pfÄ]>n]y kUÈuk]>e
mkeš |T¿u[ vIÈil ek]Þuv>uv]N tuTÆi. atum]yi teû mkL kuÈukUTi
kšiÄumE^}] `Îu k>uti. aÆeny]kuEá]L Ev^Ä]>iÄuÈiyum]yuÔ
xHk>fh kuryume^}]. `Î]l mkL putiy kUÈuk]>iyum]yi vRÊm]nÆL
pryuemÜi^uh kUTutl xmyvuh Ev^Ä]>ikuÈiEy]TukUTiteÎ xmyh ci^v<ic{u.
aEÏ]L a¢N Ec]dic{u, `ß] Em]Eš w]N ek]ÞuvÎ kuiey
ninÄiS[Tm]yiE^}. a¢N ek]ÞuvÎ kuÈiey `niÄiS[Tm]fu[. pieÎeyßinu
nI A vikZtm]y kuÈiyue aTuÊu Ep]kuÎu. a¢eû Ec]dYh EkÈ mkL
prÇu, a¢] A kuÈiey w]N EýHic{i^} `ÜilE^]kÊil mÕ]>u EýHiÄuh.
mEÕ kuÈiey EýHiÄ]N `ztEy] AšukL EveryumuÞu[.
mÄEš, |t]yi>iÄfh nÐueT mEn]B]vh. x]DuÄeš HZdyh turÎu
x[EnHiÄuk. av>ueT t^ÊiE^Äu[ |rÆiec^}uk. ave> x[EnHiEÄÞtuh,
avRÄu EvÞ Exvnh ecEy{Þtuh, teû DRÐm]yi, |osV>N teÎ ~lÏic{
kTmy]yi k]fuk. |o O>u mEn]B]vh nmuÄu v>uEá]L, jIvitÊil xVßh
k]>YEm]RÊu[ du®KiÄ]N xmymie^}Îu[ k]fuv]N k<iyuh. B]>tÊil 85 Ek]Ti
jnÆL \Ôtil 35 Ek]Tiyuh pÈifiyiÙ]efÎ]f[ EkLÄuÎt[. `Ù}]v>uh
zsÍic{[, an]vsYc{iÙvukL O<iv]Äi, p>x[p>h xH]yÆL nlki
jIviÄuv]N ty{]r]y]l |vieT ARÄuh pÈifi kiTEÄÞi v>iÙ}. `Ù}]vRÄuh
k<iÄuv]N EvÞt[ |osV>N nmuÄu tÎiÈuÞ[. `Î]l ciÙR mÕuÔvRÄuÔtu
kUTi xVßm]Äi evc{i>iÄuÎu. |tumUÙh, av>ueT xEH]d>ÆL teÎy]f[
pÈifi kiTÎ[ kS[TeÏTuÎetÎ[ av>riyuÎiÙ}. Botikm]yi, vÙiy xáÊiÙuh
zpt]pÊiÙuh k<iÇi>uÎ]lÊeÎyuh x]DuÄEš]Tu k>uf k]Èuv]nuh
avRÄuEvÞ xH]yh ecy{uv]nuh ty{]r]yiÙ} `Üil avR Aß>ikm]yi

6
d>izd>]fu[. |osV>eû E^]kÊie^ ~Õvuh v^iy d>izdR av>]fu[. atieû
du>itÆL, m]nxikm]yi anuBviÄuÎtil niÎuh avRÄu >ÑeÏTuv]n]viÙ}.
x]DuÄšueT jIvitÏ]tyil evšic{h vitr]et, |osV>nu muÎil, dIph
ek]šuÊuÎtu ek]EÞ], k]fiÄyRÏiÄuÎtu ek]EÞ] y]et]>u
zpEy]jnvumiÙ}. atin]l nÐL x]DuÄšueT EÙ]kÊiEÙ¿[ |rÆiec{Ù}fh.
x[EnHiÄfh, ExviÄfh. |tu kUT]et `zt DY]nh ecy[t]Ùuh DY]nÊieû
mDu>h nuk>uv]N k<iyukyiÙ}. pE>]pk]>m]fu[ DY]nÊin[ m]Du>Yh pk>uÎt[.
Ej]ÙiyieÙ}Î[ cißic{[, mnÓ[ puÉ]Äi, ÙH>ikLÄTimy]kuÎ ciÙ
kuÇuÆeš k]f]ruÞ[. ÙH>i k<ic{tuek]Þ[ Ej]Ùi kiÈiÙ}. at[, kuTuhbÊin[
OÎu kUTi B]>h kUÈukEyyuÔu. 10 exûu x[œÙEmyuÔuevÜil atil kZSi
ecy{uv]N En]Äfh. \yRÎ vidY]BY]xh EnTiyiÈ[, kZSi ecy{Ef] `Îuh
mÄL cißiÄ>ut[. meÕ]Îinuh x]Dic{iÙ} `Üil, vIÈuvšÏil pÊu
v]<eyÜiÙuh nTuv]N zsmiÄuk. |Æen aÍV]nic{[, nmuÄuh kuTuhbÊinuh
jIviÄ]h.
pÙ aÐm]>uh >Þuh mUÎuh kuÈikeš OÄÊu evc{[ aÐyueT aTuÊu vÎu
pry]ruÞ[, “w]N m>iÄ]N EvÞi |rÆiÏureÏÈt]f[. aEÏ]L aÐeyÄuric{u
EkÈ[ |vieT vÎu. `eû BRÊ]v[ mH] kuTiyn]f[. `eû xVÊu nsiÏic{u, vITu
viÕu. t]mxh v]Tk vIÈiÙ]Äi. |EÏ]L kuTi k]>fh Ej]Ùiyil niÎuh
pi>ic{uviÈu. kÔukuTic{{[ n]Èuk]>um]yi v<Äu kUT]Ê divxÆšiÙ}. pfh
ek]TuÄ]Êtin]l, v]Tk vIÈil niÎuh |rÆieÄ]TuÄuv]N, \Tmx[œN
divxvuh niRb{³iÄuÎu. |ni m>fh m]ztm]f[ w]N muÎil k]fuÎt[. mUÎu
mÄEšyuh ndiyil `riÇu[ OÏh w]nuh c]Ti m>iÄ]N tI>um]nic{t]fu[. |tu
prÇuek]Þ[ avR ep]ÈiÄ>yuky]f[. mÄEš, `ztEy] jMÆLÄu EsSh
kiÈiy mnuSYjMm]fitu[. atu[ a^[p]yuÓ]Äi mÕuÔvRÄu[ du®Kh v>uÊi
nsiÏiÄe^}. v]x[tvÊil avR kÔuh kW]vum^} kuTiÄuÎtu[. mÕuÔv>ueT
kÉunI>uh >¬vum]fu[. |Ä]>Yh mÄL mrÄ>utu[. aEÌHh OÎu
zsÍic{i>uÎuevÜil, A kuTuhbÊin[ |Æen O>vx[œ v>um]yi>uEÎ]? ^H>i
\pEy]giÄuÎ mÄL `EÏ]<uh |tu cißiÄfh. mÄL, B]>YEyyuh kuÈikEšyuh
x[EnHiÄuÎuevÜil kuTuhbEÊ]T[ alÏemÜiÙuh A«]RËtyuÞ[ `Üil,
ÙH>ikL \pEy]giÄuÎt[ \EpÑiÄfh.
atil niÎuh mic{h evc{ pfh ek]Þu[ O>u kuÈiyueT vidYaBY]x ci^vu
nTÊ]h. m<Ä]^Êu[ Ec]ReÎ]^iÄuÎ kU>¿u kI<i^i>uÎu[ kS[TeÏTuÎ`ztEy]
Ep>uÞu[. avRÄu[ pu> Emyuv]N EvÞ xH]yh nlk]h. atin]l mÄeš^}]h
ave>Ey]RÊu[ zpti¡eyTuÄfh, "|Îu mutl w]N xig>Õu[ v^iÄi^} mdYh
k<iÄi^}. mÄL OÎic{u ecy{]N k<iyuÎ O>u Exvn EmK^ tI>um]niÄfh. |Î
Exvn zpvRÊnh O>u vRSÊinuÔil wÆeš^}]v>uh kUTi nTÊiyi>iÄuh
`Îu[ dZ™niþyemTUÄfh. nmuÄu[ a^[p xmyh kiÈiy]l ... |EÏ]L
kEá]šÊil ecÎu[ kšitm]skL prÇu[ kšic{uh ci>ic{uh xmyh kšyuh.
`ßuek]Þu[ A xmyh aTuÊuÔ Ax[pztikšil Ep]yi x]DuÄš]y
E>]gikLÄu EvÞ xH]yÆL nК]^]vuh viDh ecy[tu ek]TuÊukUT].
kiTÄyi^}]et SIÕu cUT]ni^}]et mUÈyueT kTiEyÕu[ `ztEy] x]DuÄL
kS[TeÏTuÎu.
|Îe^ÊeÎ |viET¿u vÎ O>u bÓieû EnRÄu[ kE^}ruÞ]yi. atil
\Þ]yi>uÎ O>u kuÇieû t^¿u[ ~ru ek]Þu[ t^ ep]Èi. Ax[pztiyil
Ep]k]et avR |vieTeyÊi. bß]ytin]l Ep]^Ixien viv>mriyic{u[ |vieT
niÎuh ti>uvnßpu>h emQiÄl Ek]Ešju[ Ax[pztiyil `Êic{u. avieT
aQ[miÕu[ ecEy{Þi vÎu. Ax[pztieyÄuric{u[ prÇEÏ]L |Ä]>Yvuh aÐ
O]RÊu Ep]yi.
xmyh kiÈuEá]L Ax[pztikšil Ep]yi avieT du®KiÄuÎ E>]gikšueT
jIvitkœkLEkLÄukyuh mnÓi^]Äukyuh ecy[t]l nmuÄu pieÎ an]vsY
ci^vukL ecy{uv]N Et]Îukyi^}. aÐey A«]RËm]yi EýHiÄuÎ

7
mÄšil A O>u mnÓu[ \Þ]kuh. `^}]vRÄuh atinuÔ O>u mnÓu[ nlkEf
`Îu[ zp]RËiÄuÎu, aÐ aDikh prÇu[ dIRGiÏiÄuÎi^}. p^ mÄšuh
evyi^Ê]fi>iÄuÎtu[.
|Îu[ aÐyueT p]dpUj ecy{uv]N x]DiÄ]Êtil mÄL viSmiÄ>utu[.
|ÎeÊ divxh `ztEy] Ep>u[ du®Kic{u. `ztEy] kuÇuÆLÄ[
|vieTeyÊiEc{>uv]N x]DiÄ]et vÎu. aEt]RÄuEá]L p]dpUj¿]yi
|>uÎu t>uv]N aпu[ k<iyuÎi^}. pieÎ |o AEG]SÆLeÄ^}]h
xÐtic{tu[ mÄšueT xEß]SÊinu EvÞi m]ztm]fu[. niÆeš ExviÄ]nuh
tE^]T]num]fu[ aÐ AzgHiÄuÎtu[. at]fu[ aÐyueT jIvit^ÑYh.
`^}]v>uh kÉTc{u[ EdviyueT >Uph \Ôil k]fuk. atinu k<iyuÎie^}Üil
Edvi muÎil nilÄuÎt]yi xÜ^[piÄuk. mÄL akvuh purvuh, xgufvuh
niRgufvuem]Îuh cißiEÄÞ. mnÓ[ ~k]zgteÏTuÊuv]N zsmiÄuk. >Uph
kiÈiyie^}Îu[ vic]>ic{[ viSmiÄÞ. kÉTc{[ mÄL aÐ] aÐ] `Îu višiÄuk.
|tu EkLÄuEá]L p^>uh Ec]diÄ]h |osV>N \Ôi^iE^} `Îu[. s>iy]fu[
|osV>N nÐueT \Ôi^uÞu[. pEÑ, nÐL \Ôi^^}. nÐueTmnÓu[ mÕu p^
vx[tuÄšuETyuh piÎ]e^ O]Ti nTÄuky]fu[. A mnÓien \ÔiE^Äu[ ti>ic{u
ek]Þuv>uÎtinuÔ O>u zkiyy]fu[ |o jph. aÐ] `Î v]ÄinRËh
nitYm]y EzpmEm, nitYm]y k]>ufYEm, nIeyeÎ nyiÄU `Î]fu[.
O]h s]ßi® s]ßi® s]ßi®

8
1996 January

(k<iÇ ^Äh tuTRc{)

O>]zsmÊil O>u gu>uvuh kuer siSY>uh t]mxic{i>uÎu. gu>uvieû xm]Di¿u
EsSh kuerÄ]^h siSYR OeÊ]>umEy]eT k<iÇu. piÎITu[ av>ueT x]DnkL
kurÇu. jpDY]nÆL |^}]t]yi. p>x[p>h axUyyuh kusuáuh vRÍic{u.
O]E>]>uÊ>ueTyuh ^ÑYh x[œ]n m]nÆL m]ztm]yi. |Et]eT
Azsm]ß>IÑÊinuteÎ m]Õm]yi. aviET¿uÔ jnÆšueT v>vuh kurÇu.
AzsmÊil O>u mUkt m]zth. x[œ]nm]nÆšil zBmh vÎ]l mnuSYN
zB]ßn]yi m]ruh. pieÎ `ßu ecy{fh, ecy{>utu[ `Îtinu[ y]et]>u
niþyvumi^}. AzsmÊieû |o >Iti kÞiÈu[ atie^]>u siSYnu[ vše>
du®Km]yi. aEÌHh aTuÊuÔ vZÍn]y O>u mH]«]vien ecÎu kÞu.
AzsmÊie^ viv>ÆL D>iÏic{u. nUrukfÄinu[ jnÆL vÎuek]Þi>uÎ,
divxvuh \Xv zptIti p>Êiyi>uÎ Azsmh |Îu[ svÏráuEp]e^
vijnm]fu[. siSYN prÇet^}]h EkÈtinu EsSh aEÌHh prÇu, 'niÆšueT
kUÈÊil O>u mH]«]vuÞu[. aEÌHh mÕuÔvR ariy]ti>iÄuv]N
EvSzp¢În]yiÈi>iÄuky]fu[. niÆL aEÌHeÊ anux>ic{]l niÆšueT
Azsmh p<yti nup>iy]yi puE>]gmiÄuh zpsx[ti vRÍiÄuh. 'siSYN,
at]>]efÎu Ec]dic{EÏ]E<Äuh, mrupTiyi^}. aEÌHh xm]Diy]yi.
siSYN AzsmÊie^Êi AE^]cny]yi. tÆšil A>]fu[ mH]«]vu[,
p]ckh ecy{uÎvn]Ef]? avn]k]N v<iyi^}. avnu O>u x]Dnvuh nÎ]yi
p]ckh ecy{]nri yi^}. avN k]>fh, `eßÜi^uh >uciEy]eT k<ic{iÈu[
k]^Emery]yi. avenÆen mH]«]v]kuh. Et]Èh En]ÄuÎvn]Ef]? avnu
OÎi^uh zsÍyi^}. `TuÊu c]ÈÄ]>num]fu[. psuÄeš En]ÄuÎvn]k]nuh
t>mi^}. aven]>u muNEk]piy]fu[. |Æen OE>]>uÊe>Äuric{u pryuÎtu
EkÈiÈ[ kUeTyuÔ AL prÇu. “nÐL `ßin[ av>ueT zpvRÊikeš
vimRsiÄfh. mH]«]Äeš av>u eT zpvZÊikL En]Äi vi^yi>uÊ]N pÕi^}.
av>ueT zpvZÊikL nКueT n^} B]viÄuEvÞiy]yi>iÄuh. av>ueT muÎil
vinyEÊ]eT niÎ]^E^} nmuÄu zpEy]jnmuÔU. av>il nÐL etÕu k]f]N
p]Ti^}. atin]l nmuÄu O>u k]>Yh ecy{]h. nmuÄu[ AzsmÊi^uÔ
`^}]vE>]Tuh vinyEÊ]eT ep>um]r]h. mÕu Ôv>ueT etÕu k]f]et
`^}]vE>yuh EýHiÄ]N zsmiÄ]h. p<ytuEp]e^ ciÈ p]^iÄukyuh ecy{]h,
aÆen avR `^}]vE>yuh EýHiÄuv]nuh, xk^E>]Tuh vinyEÊ]Tuh
`šimEy]Tuh ep>um]ruv]nuh tuTÆi. |vR >ÞuEpR p>x[p>h EýHEÊ] Tuh
vinyEÊ]Tuh xkÙE>]Tuh ep>um]ruÎtu kÞEÏ]L mÕuÔv>uh atuEp]e^
ep>um]r]N tuTÆi, aEÏ]L `^}]vR Äuh xEß]Sm]yi. AzsmÊil `EÏ]<uh

9
\XvzptIti y]yi. p<ytieû \p>iy]yi e`sV>Yh kÞu. `^}]v>uh
x]Ñ]t[Ä]>ÊinRH>]yi.
mÄEš, EýHm]fu[ xk^tinuh aTix[œ]nh. |osV> En]TuÔ xmRÏfh,
mÕuÔvE>]TuÔ k]>ufYm]fu[.
mÄEš, |osV>N nКilteÎyuÞu[. pEÑ, atiÎu[
bIj>UpÊi^]efÎum]zth. A viÊu[ kišiRÄfemÜil, k]>ufYÊieû
j^m]fu EvÞtu[. xV]RËtyueT j^h ek] Þtu[, nsiÄukEyyuÔU.
atuÏ]fu[. tniÄ^}]et anYR ÄuEvÞi zpvRÊiÄuÎtiEn k]>ufYemÎu
pryuv]N k<i yU. A nI>urvyie^ atinu vš>uv]N x]DiÄU.

mÄEš, DY]nh m]zth Ep]>], k]>ufYvuh kUTi

Evfh. Ex]ÏiÈ]l
Ex]ÏiÈ]l vx[zth evšuÄuh.
evšuÄuh. `Î]l
atie^ kr kšyfemÜil
kšyfemÜil b}Ic{iÆ[ poQR Evfh.
atuEp]e^ DY]nEÊ]eT]Ïh mÕuÔvE>]Tu[
k]>ufYh kUTi Evfh. du®KiÄuÎve> xH]yi
Äuv]nuÔ mnÓuÞ]kfh. at]fu[ s>iy]yExv.
|o k]>ufYmuÔ HZdyÊiE^ |osV>eû
kZpyuÞ] kukyuÔu.
kukyuÔ

aÐeyEÏ]<uhpryuh,DY]nhxVRÉhEp]e^mU^Ymu
Ôt]fu[.Botikm]yuh AÍY]«ikm]yuh \Ô
puE>]gti¿u [DY]nh \Êmm]fu[.

10
 1996 February.
O>u >]jYeÊ En]Èu[, A >]jYÊu m]ztEm xVIk>i
ÄukyuÔU. meÕ]>u >]jYÊu[ atinu vi^yi^}.
atieû ná>u Ep]y]l A >]jYÊu teÎ
atinuÔ vi^ nS[Tm]kuh. `Î]l, xVRÉ
n]fyh atuEp]e^y^}. atieû muzd
Ep]y]lÄUTi, atinu[ ~tu >]jYÊuh vi^ yuÞu[.
atuEp]e^y]fu DY]nh. DY]nÊinu[ ci^v]ÄuÎ
xmyh O>iÄ^uh nS[Tm^}. `Î]l xVRÉÊinu[
p>imšh kUTi vÎ]l `Æenyi>iÄuh?
atuEp]e^y]fu[ DY]nEÊ] eT]Ïh nКil
k]>ufYh kUTi vÎ]^eÊ avx[œ. aEt] eT
|osV>kZp¿u[ nКiE^¿u[ zpvHiÄuv]nuÔ
tTÓÆeš ^}]h nIÆi kiÈuky]fu[ ecy{uÎtu[.
p^ mÄšuh vÎu[ pry]ruÞu[, ave>niÄu[ kUET]zth ecy[tu. |ve>niÄu[
Ñuzdh ecy[tu `Îuh mÕuh. ati e^]Îuh mÄL visVxiEÄÞ. muNpu ecy[t
kRÐÆšueT P^m]fu[ |Îu nÐL anuBviÄuÎtu[. atinu[ Ae>yuh p<i
prÇiÈuk]>Ymi^}. jIvith xuK du®KÆL nirÇ t]fu[. atien xßu^nh
ecy[tu muEÎ]Èu Ep]kuv]n]fu[ AÍY]«ikh mnÓi^]ÄuÎtu[. viDi
`ÎupryuÎtu[, muNpu[ ecy[t kRÐÆšueT P^m]fE^}]. |tinRËh
kRÐÆLÄu EvÞzt zp]D]nYh \eÞÎ]fu[. atin]l mÄL mzß v]dvuh mÕuh
ecy [tu[ pfh kšy]et, ~k]zgtEy]eT zp]R ËiÄuv]N zsmiÄuk.
aRHteÏÈvRÄu EvÞtu d]nh ecy{uk. |ÆenyuÔ xt[kRÐÆLek]Þu[,
EvÞ P^h ^BiÄukteÎ ecy{uh.
s>iy]y tpÓuÔ O>]LÄu m]ztEm mzßs¬iy]l `eßÜi^uh
P^iÏiÄuv]N x]DiÄU. nmuÄu[ Ed]Sh v>u Êuv]N k<iyU. xd[mzßh
Ep]e^teÎ duRmzßvumuÞu[. `Î]l atinnux>ic{u[, P^vÊ]Äuv]N pÕiy
tpxVikL |Î]>uÞu[? atin]l mÄL |et]Îuh O]RÊu[ ByeÏET Þti^}.
jnn xmymnux>ic{u[ nКil ci^ xmyÆšil kS[TtkL k]f]ruÞ[. vše>
cUTuÔ xmyÊu[ ~k]zg tEy]eT OÎuh ecy{uv]N k<iyi^}. kÔu kuTic{u
t^Äu mÊupiTic{vnu[ `ß]fu pryuÎetÎri yi^}. atuk]>fh mÕuÔ v>ueT
eeky{il niÎuh aTi kiÈuh. |tuEp]e^ jIvi tÊil jnnEn>h anux>ic{u[
ci^ xmyÆšuÞu[. a vey Afu[ ec]v{, sni, >]Hu `eÎ]eÄ višiÄuÎtu[.
|o ds]x³ikšil DnnS[Th, apkTÆL, k^HÆL, E>]g ÆL,
b³umizt]dikLÄu[ kS[TtkL, `ßu tuTÆiy]^uh tTÓÆL, ecy{]Ê
etÕukL ecy[etÎu[ EkLÄuk, |et] eÄ |o ds]x³ikšueT xVB]vm]fu[.
a^}]et A>uh kUET]zth ecy[tt^}. atieû Ep>il ci^vu ecy{uÎ pfh
ek]Þu[ mÄšueT \Ô kTh vIÈuv]N k<iyuh. `Î]l n]h |o xmyÊu[
a^xM]>]yi>iÄuv]N p]Ti^}. |osV>en ~k]zgtEy]eT DY]niÄuv]N
zsmiÄfh. xHzxn]m]R c{nkL muTÆ]et nTÊfh. mzßjph viT]et
tuT>fh. |et]eÄeÄ]Þu[ |o ds]x³i En>Æšie^ kS[TtkšueT tIzvt
vše> kur¿uv]N k<iyuh. |vyil et]ÉUru st m]nvuh nÐueT zpyøhek]Þu[
m]Õuv]N x]DiÄuh.
pieÎ meÕ]>u k]>Yh mÄL O]RÄfh. anY>ueT mnÓinu[ EvdnyuÞ]ÄuÎ
O>u zpvRÊiyuh mÄšil niÎumuÞ]k >utu[. atu[ vše> Ed]Sh ecy{uh. nÐL
mÕuÔve> EvdniÏi ÄuEá]L O>u pEÑ avR etÕu ecy{]Êv>]yi>iÄuh.
avR “EÒ]! Bgv]en, w]en]Îuh ariÇt^}e^}] av>iÆen prÇEÙ}]. ”
`ÎiÆen HZdyh ep]ÈiÄ>Çu[ pryuEá]L A xÜ^[ph xUÑ[m>UpÊil

11
nÐiE^¿u[ zpEvsiÄuh. atu[ nmuÄu[ B]viyil Ed]Sm]yiÊI>uh. at]fu[
pryuÎtu[. mnx], v]c], kRÐf] mÕuÔve> EvdniÏiÄ>uetÎu[. nmu Äu[
anYRÄu[ xEß]Sh pk>uv]N k<iÇie^}Üi^uh du®KiÏi Ä]ti>iÄuv]N
zsÍiÄfh. atu[ nКiE^¿u[ |osV> kZp `ÊiÄuh.Ej]^iÄu[ Ašu keš
Ñfic{u ek]Þu[ p>xYh ecy{uh, eTx[Õu nTÊuh, |NÕRvYu ecy{uh `Î]l,
avyie^]Îuh EvÞzt mikvu k]fiÄ] ÊvRÄ[ Ej]^i ^BiÄu Ît]yi
k]f]ruÞu[. nÐu eT |c[CÄnux>ic{]fu k]>YÆL nTÄuÎetÜil, nÎ] yi
\Ê>h nlkiyt nux>ic{u[ Ej]^i ^BiEÄÞ te^}. `Î]l `EÏ]<uh |tu
xhBviÄuÎumi^}. aEÏ]L |tien^}]h aTi x[œ]nh aviTueÊ |c[C y]fu[.
atin]l `^}]h aviTuEÊÄu xmRÏic{u ek]Þu[ nIÆ]h.
|NÕRvYU ecy[t ALÄu[, mÕuÔvE>]Ti^}]Ê O>u k]>ufYh avE>]Tu[ Et]
Îiytuek]Þ]fu[ azt nÎ]yi eTx[Õ[ `<u t]ti>uÎiÈuÄUTi Ej]^i avRÄu
kiÈiyt[. aÆen aEÌHÊinu avE>]Tu k]>ufYh Et]Îuv]N k]>fh, muNpu[
avR ecy[tiÈuÔ n^} kRÐ ÆšueT P^m]fu[. at]fu |osV> kZp. nmuÄu
avx>ÆL nS[Tm]kuÎuevÜil atil du®Ki Äuky^}] EvÞtu[. aviTueÊ
kZp¿uEvÞi, xmyh OÈuh p]<]Ä]et n^} kRÐÆL anuS[ÚiÄuky]f]vsYh.
mÕuÔvRÄ[ nÐEš]Tu k]>ufYh Et]Îfh. at[ |osV> kZpy]f[. atinu
nКil n^} zpvZÊikL \Þ]kfh.
viÊu vitc{u, EvÞviDh všh nlki, EvnlÄ]^Êu[ Eb]Rev^}u ku<ic{u[
evÔh páu[ ecy[tu. xmyÊinu[ kškL nIÄh ecy[tu. `Î]l viš
ek]Ey{Þxmyh evÔeÏ]Äh vÎu[ viškeš^}]h nsic{u Ep]kuÎu. |ÆenyuÔ
`ztEy] xhBvÆL nÐL kÞi>iÄuÎu. atin]l zpyømueÞÜi ^uh
aviTueÊ kZpyie^}Üil y]et]>u P^vumi^}. zpyø vuh kZpyuh p>x[p>h
b³eÏÈu kiTÄuÎu. nКil n^} kRÐÆL \Þ]y]E^ |osV >kZp¿u[
p]ztm]kuv]N k<iyU. atin]l `EÏ]<uh mÄšueT mnÓil n^} cißkLÄu[
m]ztEm x[œ]nh nlk]vU. k]>fh cißkLÄnux>ic{]fu[ kRÐh. nКil xd]
n^} cißkL v>uv]nuh n^} kRÐÆL \Þ]kuv]nuh nmuÄu[ aviTuEÊ]Tu[
zp]RËiÄ]h.
aÐ kUTutl prÇu[ dIRGiÏiÄuÎi^}. mÄL AH]>h k<i¿u[, atinu[
muá]yi, |vieT v>]N x]DiÄ]et viSmi ÄuÎ D]>]šh mÄšuÞu[. axuKm]yi
kiTÄuÎ B¬mÄ šuÞu[. pfmiÙ}]et viSmiÄuÎ mÄšuÞ[. aÐyueT aTuÊu
niÎuh zpx]dh xVIk>iÄuv]N x]DiÄ]Êtil du®KiÄuÎ av>ueT vyru
nir¿Ef, `^}]v>ueTyuh mnÓinu[ xEß]Sh pk>uv]N EvÞ s¬i nlkEf
`Îu[ mnÓil zp]RËic{u ek]Þu[ 'E^]k]® xmx[t]® xuKiEn] Bvßu' `Îmzßh
mnÓi l jpic{uek]Þu[ mÄL BÑfh k<i¿uk. krikL `eßÜi ^uh tIRÎ]l
mÄL višic{u pryEf! mÄšueT s>iy]y vITu[ |t]fu[. `ßu EvfemÜi^uh
višic{u prÇu[ v]ÆiÄ<i ¿fh. xVßh vIT^} `Îu[ mÄL k>ut>utu[. ‘|viTh
`eû xVßh’`Î b³m]fu[ mÄL pu^REÊÞtu[.
nm® siv]y

12
 1996 April

jIvitÊil yœ]RËx[EnHh O>uvn[

AdYh ÙBiÄuÎt[ aÐyil
niÎum]f[. O>п[ piWukuÇi -
En]TuÔ x[EnHÊil kšÜh
k]fuv]N k<iyiÙ}. y]et]>u
zptIÑyumiÙ}]Ê x[EnHm]ft[.
aÐyueT |o x[EnHh
ek]c{ukuÈiyueT s>iy]y všRc{¿[
vše> AvsYm]f[. p]þ]tY
>]jYÆL buÍijIvikšueT n]T] -
efÎu pryuemÜi^uh avieT
m]nxikE>]gikšuh D]>]šmuÞu[.
atinu k]>fh |o EýHÊieû
aB]vm]fu[. k]ril epEzT]L \eÞÜiÙuh, atu x[Õ]RÈ]kfemÜil b]Õri Evfh.
atuEp]eÙ, epÕÐyil niÎuh ÙBiÄuÎ x[EnHm]f[, nÐueT jIvitÊieû
PoEÞSN. `Üil Ec]diÄuh mÕuÔv>ueT x[EnHh x[EnHmEÙ} `Î[. atuh
EýHh teÎ. pEÑ atieû piÎil `EÏ]<uh O>u zptIÑyuÞu[. B]>Y O>u etÕu
ecy[t]l BRÊ]vu[ \EpÑiÄ]ruÞu[. BRÊ]vinu[ O>u pi< xhBvic{]l B]>Yyuh
viÈuEp]k]ruÞu[. |o EýHh ecriy etÕinumuáil Ep]^uh viÈupi>iyuÎt]fu[.
|tu[ mZgmnÓukšueT xVB]vm]fu[. psuvien x[EnHiÄuÎt[ p]Ùinu EvÞiy]f[.
p]Ùu ÙBiÄuÎt[, OÎu nilÄeÈ kurc{un]šukUTi vIÈil niRÊieyÎu v>]h.
piÎITtien |rc{iÄ]>nu vilÄuh. |tuEp]eÙy]f[ EÙ]kÊieû x[EnHh.
atien yœ]RË x[EnHemÎu pryuv]N aпu k<iyiÙ}. |o mZgIymnÓien
|osV>tVÊiE^Äu[ \yRÊuÎt]fu[ AÍY]«ikt. B]>Y]BRÊ]ÄM]R tÐil
EvRpi>iy]rueÞÜi^uh O>u tÔ teû kuÇien \EpÑiÄ]N ty{]r]ki^}-
et]ÉUrustm]nh tÔm]>uh. O>u kuÈiÄu[ teû ecruÏÊil aÐyil niÎuh
^BiÄuÎ EýHm]fu[ atinu[ E^]kÊieû EýHh xVIk>iÄuv]nuh tÎil \Ô
EýHeÊ mÕuÔvRÄu nlkuv]nuh s¬ipk>uÎtu[. m]t]vil niÎuh
kuÇuÆLÄu ÙBiÄuÎ x[EnHh nS[Tm]y]l, at[ A kuÇieûyuh
>]jYÊieûyuh n]sÊinu k]>fm]kuh `Îu[ mÄL O]RÄfh.
|t[ buÍiyueTyuh yu¬iyueTyuh EÙ]km]f[. HZdyÊieû B]S mnuSYN
mrÎi>iÄuÎu. p>x[p>h x[EnHiÄuv]nuh visVxiÄuv]nuh bHum]niÄuv]nuh
\Ô HZdyÊieû B]Sy]f[ |Îu nS[TeÏÈuek]Þi>iÄuÎt[.
O>iÄl O>u züI t]N `<utiy kvit teû BRÊ]vien k]fic{u. avR O>u
kvitey<uÊuk]>iy]fu[. BRÊ]v]keÈ O>u s]x[zt¡nuh. B]>YyueT
niRb{³h k]>fh, aEÌHh kvit v]yic{u. kvit, O>u kuÈiey
vRÉic{uek]ÞuÔt]f[. muKh czàenEÏ]eÙyi>iÄuÎu, kÉukL
t]m>dšÆLEp]eÙy]f[. |Æen O]E>] v>iyiÙuh O]E>]Îien \pmic{[
vRÉic{i>iÄuky]f[. kvit v]yic{iÈ[, BRÊ]vieû aBizp]yh EkLÄ]N
B]>Y k]Et]RÊu nilÄuky]f[. BRÊ]v[ pryuky]f[, nI `ß]f[ |o
`<utiyi>iÄuÎt[? Ek]TiÄfÄin[ pfh ciÙvu ecy[t[ czànil mnuSYN
Ep]yiÈuÔteÙ}, avieT `ßi>iÄuÎu? kuer p]reÄÈukL. v]yu Ep]ÙumiÙ}.
aÆenyuÔ czàen `TuÊ[ tÙyil evc{]l, piTÙi OTiyumEÙ}].” |Æen
O]E>] kuÊuv]ÄukL prÇ[, aEÌHh A kvitey vimRsiÄuky]f[,
avx]nh xHiekÈ[ B]>Y prÇu. ""niÆLÄ[ |o kvit mnÓiÙ]kukyiÙ}.
atiÆu tEοU.’’BRÊ]v[ A kvitey kÞt[ buÍiyilÄUTiy]f[. avieT
HZdyh \Þ]yi>uÎiÙ}. aEÌHÊinu[ czànieÙ p]reÄÈu m]ztEm k]fuv]N
k<iÇuÔU. |zàiyÆLek]Þu[ ariyuÎtiEÙ visVxiÄukyuÔu `Îuh prÇ[
mnuSYN, avniÙuÔ niS[ÄšÜt nS[TeÏTuÊiyi>iÄuÎu.

13
 mnuSYeû buÍi všRÎu všRÎ[ |Î[ `ßinuh yzßÆš]yi. emSIN |Ù}}]et
jIviÄ]N pÕieÙ}Î avx[œy]f[. pÙ}u Et¿uÎtinu kUTi emSIN vÎi>iÄuÎu.
|tumUÙh mnuSYnu EvÞ vY]y]mh ÙBi¿]et v>uÎu. piÎIT[, AE>]gYh
niÙniRÊuÎtinu EvÞi, zpEtYk xmyh keÞÊi vY]y]mh ecEy{Þiv>uÎu.
|Æen En]ÄuEá]L OÎie^ xuKh mnuSYen meÕ]Îil duRb{Ùn]Äuky]f[
ecy{uÎt[. |Îu[ O]E>] nimiSvuh mnuSYN eTNSniÙ]f[. `Ù}]
xuKxok>YÆšumuÞ]yiÈuh avn[ eTNSen]<iÇ En>miÙ}. gRBÊi^uÔtu[
epFkuÈiy]efÎ[ ariyuEá]L teÎ p^ a¢nÐm]RÄuh ADiy]f[. atien
všRÊi pÚiÏic{[ viv]Hh k<iÏic{y¿uÎtuve> |o ADi m]riÙ}. |EÏ]L
AFkuÈikšueT k]>YÊiÙuh a¢nÐm]RÄu[ ADiy]f[. av>ueT AzgHÆL
\TnTi x]Dic{u ek]TuÊiÙ}}]eyÜil zps[nÆš]f[. ÂUÈR EvfemÎu[
pryuEá]LÊeÎ v]ÆieÄ]TuÄfh. |eÙ}Üil avN BISfieÏTuÊuh. mÄL
všRÎu vÎ]l ave>eÄ]Þ[ jIviÄ]h `Îu k>utiyi>uÎ m]t]pit]ÄL,
|Î[ av>ueT ky{]l `Î]f[ m>iEÄÞi v>ik `EÎ]RÊ[ ByÄuky]f[.
mnuSYeû puE>]gti aviTh ve> `Êi nilÄuÎu. k]>fh, |Î[ O]E>]
vY¬iyuh aztm]zth avnvnil teÎ OtuÆiyi>iÄuÎu. xV]RËt
aztm]zth vRÍic{i>iÄuÎu. buÍi všRÎEt]eT]Ïh HZdyh suS[kic{u. anYeû
du®Kh xVßh du®KemÎu kÞ k]Ùh `EÆ] Ep]y[ mrÇu. xVßh xuKÊinu
EvÞi `zt Epe> kS[TeÏTuÊuv]nuh |ÎuÔvRÄu[ mTiyi^}. |tu m]rfemÜil
buÍiEy]eT]Ïh HZdyh kUTi vis]Ùm]kfh.
~tu zptikUÙ x]Hc>YÊiÙuh, s]ßi nS[Tm]k]ti>iÄÊÄvÉh mnÓien
`yRÄÞISN ecy{uÎ ttVm]f[ AÍY]«ikh. aÐ `EÏ]<uh pry]ruÞ[,
DY]nh xVRÉh Ep]eÙ mUÙYmuÔt]f[ `Îu[. Botik puE>]gti¿uh s]ßi¿uh
mu¬iÄuh DY]nh \Êmm]f[. ci^ >]jYeÊ En]ÈukL `^}] >]jYÊi^uh
`TuÄuh. `Î]l atie^ ná>u Ep]y]l xVßh >]jYÊukUTi `TuÄukyi^}.
`Î]l atuEp]e^y^} xVRÉn]fyh. atie^ muzd Ep]y]^uh A
n]fyÊieû vi^ nS[Tm]kuÎi^}. `vieTyuh atinu mU^YmuÞu[.
atuEp]eÙy]f[ DY]nh. xVRÉh amUÙYm]f[. aÆenyuÔ A xVRÉÊin[
p>imšh kUTi vÎ]EÙ]? atuEp]eÙy]f[ nКil k]>ufYh kUTi \Þ]y]ÙeÊ
avx[œ.
p^EÏ]<uh nÐEšÄ]L \yRÎv>um]yi, pfÄ]>um]yi kUÈukUTuv]n]fu[
nÐL zsmiÄuÎtu[. aetEÏ]<uh du®KÊinu k]>fm]yiÊI>uÎu. nÐEšÄ]L
kS[TÏ]Tuh du>itÆšuh anuBviÄuÎ `ztEy] Ayi>ÆšuÞu[. `ßuek]Þ[
ave>Äuric{[ cißiÄuÎiÙ}? av>ueT jIvitvum]yi nÐuETtu[
tÈic{uEn]ÄuEá]L, nÐuETt[ xVRÅm]efÎ[ k]fuv]N x]DiÄuh. nÐEšÄ]L
\yRÎve>Äuric{u[ cißiÄuEá]L nÐL |zt p]vÆš]fE^}], ave>EÏ]e^
xáÊi^}E^}], `Îu cißic{[ du®KiEÄÞi v>uÎu. `eßÜi^uh O>xuKh
v>uEá]<]keÈ, 'aEy{] `niÄizt v^iy axuKh vÎE^}]' `Î cißy]yi.
`Î]l nÐEšÄ]L `ztEy] v^iy axuKÆL vÎu[ du>itmnuBviÄuÎvR
nmuÄu cuÕumuÞu[ ave>Äuric{]E^]ciÄuEá]L nÐuETtu[ v^iey]>u
kS[TÏ]T]yi Et]Îukyi^}. |Æen nÐL mnÓien x]ßVneÏTuÊi du®KÊil
niÎuh vimu¬i EnTuv]n]fu[ zsmiEÄÞtu[. mric{u[ cißiÄuEá]L nÐueT
jIvith du>itpURÉm]yiÊI>uÎu. `Î]l x]D]>fÄ]>ueT E^]kÊiE^Äu[
|rÆiv>uv]N p^EÏ]<uh nÐueT mnÓu[ ty{]r]ki^}. av>um]yi du®Kh
pÜuev¿]N xmyh keÞÊ]ri^}. avRÄu[ nК]l k<ivtu[ Exv ecy{uv]N
xÎÍ>]k]ri^}. `Î]l atinu nÐL ty{]r]vuky]efÜil, ati^UeT n]h
AnàÊieû E^]kÊiE^ÄuÔ kv]Th turÄuÎtinuÔ
t]EÄ]lEnTuky]fuecy{uÎtu[. yœ]RËÊil |tuh |osV>]>]Dn
teÎy]fu[.

14
 1996 June

QlHi zbªx[œ]n zptiS[Ú] mEH]Xvh k<iÇ[ aÐyuhAzsm aEß -

v]xikšuh amZtpu>iyiE^Ä[ mTÆuky]f[. ~e<Èu divxeÊ y]ztyuÞ[.
|tiniTyi^uh mÄšueT x]Dnyuh mÕu ciÈkšuh muTÆ]et aÐ zpEtYkh
En]Ä]ruÞ[. pkl mu<uvN y]zt ecy[t[ x³YEy]TTuÄu Eá]L Er]Q>iki^uÔ
~etÜi^uh ndiyiE^] tT]kÊiE^] kušic{[ `^}]v>uh aп[ cuÕumi>uÎ[
DY]nvuh Bjnyuh nTÊu ky]f[ ptiv[. mUÎ]h divxh eevkuEÎ>m]yi.
kušiÄ]N xo k>YÊinu ndiEy], kušEm] v<iyueT |>uvsvuh k]f] nuÞ]
yi>uÎi^}. |Î[ kušiÄ]N k<iyi^}E^}] `Î[ cißic{[ `^}]v>uh viSmiÄuÎtu
kÞ[ aÐ prÇu ‘ nmuÄ[ kušiÄ]N pÕ]et v>i^} mÄEš.. `vieTeyÜi^uh
evÔh \Þ]kuh”. aÐ prÇ tnux>ic{[ aTueÊ]>iTÊ[ vÞi niruÊi.
xmIpemÆ]N ndi Ey] mEÕ] \EÞ] `Î[ n]Èuk]E>]T[ aEnVSic{u. “ |vieTey
Æuh ndiyuh tT]kvuem]Îumi^}. |t[ evÔÊinu Ñ]mmuÔ zpEdsm]f[.” avR
prÇu. atu EkÈ[ aÐ xm]D]niÏic{u. “a^}^}, |vieT aTuÊuteÎ
evÔmueÞÎ[ aÐyueT mnÓ[ pryuÎu. niÆL OÎukUTi Ep]yi aEnVSiÄU”
zbªc]>ikL vIÞuh Ep]yi ti>Äi. aEÏ]L ci^ n]Èuk]R prÇu’ O], s>i
|vieT aTuÊ[ k^}uevÈieyTuÊ x[œ^Ê[ ecriy tT]kh Ep]e^ evÔh
nirÇuni^[puÞ[. ‘
avR prÇtnux>ic{[ aÐyuh xhGvuh a^[pdU>h nTÎ EÏ]L, etšiÇ
j^muÔ >Þu tT]kÆL keÞÊi. `^}]v >uh aÐEy]eT]Ïh tZp[tiy]Ev]šh
kušic{u. kuši k<iÇ[ mÄL aпu cuÕumi>uÎ[ DY]nic{u. DY]nÊinu EsSh
`^}]v>uh aÐEy]eT]Ïh Bjnyil pÜuEcRÎu. aÐ B]vmùy]yi. eekkL
Ak]sÊiE^¿uyRÊi “mÄeš, O]Tiv], mÄeš O]Ti v]''-- `ÎiÆen aÐ
\c{Êil višic{u. a^[p En>h xRv{>uh nisb[d>]yi A anuBUtiyil mu<uki
|>uÎu. A x]zàmon Êin[ aRÍvi>]mh kuric{uek]Þ[ Q]niEyl `Î O>u
zPWu k]>N aÐEy]T]yi prÇu. ‘aÐEy]eT]Ïh kušiÄuEá]L v^iy
Anàh Et]ÎuÎu. Him]^yÊilec{Î[ ghgyil kuši c{Ep]^uÔ anuBvh.
aÐyueT äSiEks[ p>ip]Ti rÌ]Äiy k]>fh ghgyie^ kuši nS[Tm]yti^uÔ
du®Kh |EÏ]L tIRÎu.”
aÐ :- mÄeš, xd[gu>u^]Bh \Þ]kuÎtu ve>y]f[ EÑzt Æšuh
tIRËÆšuh x]D]>fÄ]e> AÍY]«ikvZÊiyiE^ Ä[ ek]Þuv>]N
\pk>iÄuÎt[. gu>uvil xmRÏfmuÔvN pieÎ meÕ]>u tIRËvuh EtTi
Ep]EkÞti^}. xRv{tIRË Æšuh pURÉn]y O>u mH]«]vil xhgmiÄuÎu .
gu>u vxi ÄuÎ x[œ]nh k]siyuh aviTueÊ p]dtIRËh ghgyum]ef Î[
pryuh. gu>uvil xmRÏic{u nIÆiy]l xk^ tIRËÆši ^uh ý]nh ecy[ttinu
tu^Ym]f[. O>u mH]«]vieû x]Îi ÍYÊil `vieT kušic{]^uh at[
ghg]j^Êil kušiÄuÎ tinu tu^Yh teÎ.

15
 aEÏ]L meÕ]>u B¬N Ec]dic{u : “aEÐ, , tIRËÆLÄ[ `ß]f[ |zt
p]vntyuh p>isuÍiyuh v>]N k]>fh?”
aÐ :- Em]en, `^}] ndikšuh pRv{tÆšil niÎ]f[ v>uÎ t[. avyilÄUTi
O<ukuÎ j^Êinuh vYtY]xmi^}. `Î]l ghgyuh nRÐdyuh Ep]^uÔ ndikšil
D]>]šh mH]«]ÄL kušiÄuÎu. avyueT tI>Ê[ ni>vDi tpxVikL DY]nh
ecy{uÎu. atuteÎy]f[ A tIRËÆšueT p>isuÍi¿[ k]> fh. mH]«]ÄL
kušiÄuEá]L ~tu ndiyuh tIRËm]yiÊI >uÎu. av>ueT suÍm]y zp]fN
evÔÊil xhzkmiÄuÎu. avE>]eT]Ê[ kušiÄuk `Î]l zbª]nuBUtiyueT
O>hsh nuk>uÎtu Epe^y]f[.
`Î]l visV]xm]f[ `^}]Êinuh aTix[œ]nh. Ezpmvuh visV]xvuh
\eÞÜil ~tu j^vuh pufYtIRËm]f[. p]Ä n]>ueT kœ ariyiE^}? O>iÄl
O>u zb]ªfN k]siÄu Ep] k]N O>uÆi. ghg]ý]nh ecy[t[
k]sivisVn]œEnyuh dRsic{[ mTÆ]N, kUÈin[ p]Än]e>yuh višic{u. `Î]l
p]Än]RÄ[ Ep]k]N pÕiyi^}. “`ß]y]^uh aÆ[ avieTve> Ep]vuk yE^}.
`eû vTi ghg]tIRËÊil OÎ[ muÄieyTuÊ[ ek]Þu
vÎ]l\pk]>m]yi>uÎu.” p]Än]R prÇu. zb]ªfN atu xÐtic{[ vTiyuh
v]Æi pureÏÈu. k]siyie^Êi ghgyil kušiÄEv p]Än]>ueT vTi O<uÄil
O^ic{uEp]yi. n]Èil ti>i ec{ÊiyEÏ]L ghgyil vTi nS[TeÏÈ k]>Yh
zb]ªfN p] Än]E>]T[ prÇu. p]Än]R prÇu.’ viSmiEÄÞ. nS[T eÏÈ
vTi w]enTuÊu ek]Ô]h.’ p]Än]R Ene> teû prái e^ kušÊil, muÆi.
aEt vTi `TuÊuek]ÞuvÎu. `ÎiÈ[ aEÌHEÊ]T[ prÇu ‘visV]xmueÞÜil
~tu j^vuh ghg] tIRËh teÎ. atie^}Üil ghgyuh ymunyuh `^}]h evruh
evÔh m]zth”
aEÏ]L O>u B¬N prÇu ;-“aÐ kUeTyuÔEÏ]L `^}] tIRËvuh
|vieTyiE^}. `ÎiÈuh ci^R äSiEksi^uh bd>in]œi^uh mÕuh Ep]yE^}]”
(aÐyueT Him]^yy]zt]p>ip]Ti \EpÑic{EÏ]L ni>]s>]y ci^ viEds
B¬M]R äSiEksi^uh H>idV]>i^uh mÕuh tnic{[ Ep]yi>uÎu)
aÐ :- “avRÄ[ azt aRÏfEmyuÔu. O>u mH]«]vienÄuric{[
mnÓi^]ÄiÄ<iÇ]l O>u kuÈiyueT Ep]e^ niS[kšÜm]y visV]xvuh
xmRÏfvuh Evfh. gu>uxÎiDiyil `ÊiEc{RÎiÈuh mÕu pufYx[œ]nÆšuh
tIRËx[œ]nÆšuh EtTi O>]L Ep]kuÎuevÜil atieûyRËh ay]šueT
visV]xÊinu \rÏu vÎiÈi^} `Î]f[. O>]LÄu EvÞet^}]h xd[gu>uvil
niÎuteÎ ^BiÄuh. meÕvieTyuh OÎinuh aEnVSic{^EyÞ AvsYmi^}.
gfptiyueT kœEkÈiÈiE^}? O>i¿l gfptiyuh mu>uknuh p]Rv{tiEdviyueT
eeky{il O>u n^} p<mi>iÄuÎtukÞu. >ÞuEp>uh atinuEvÞi aÐEy]Tu
Ec]dic{u. AdYh E^]kh cuÕiv>uÎy]LÄ[ atu t>]emÎu Edvi prÇu. mu>ukN
\TN myi^ieû purÊu kyri E^]kh cuÕi v>]N pureÏÈu. `Î]l
m]t]pit]Äšil E^]kh mu<uvN aTÆuÎuevÎ[ Eb]ÍYmuÔ gfpti `Æuh
Ep]yi^}. a¢nÐm]e> v^h vc{[ aÐEy]T[ p<h AvsYeÏÈu. Edvi
xEß]SEÊ]eT atu gfptiÄ[ nlkukyuh ecy[tu. jgt[pit]Äš]y
sivp]Rv{tim]>il zppWh mu<uvN aTÆiyi>iÄuÎu `Î visV]xmuÔvn[
amZttVÊiEût]y A P^h kiÈi. atuEp]e^ xd[gu>uvien Azsyic{]l
EvÞet^}]h aviTuÎuteÎ ^BiÄuh. zsIgu>up]dÊil`^}] Edvtkšuh
xmüE^]kÆšuh aTÆiyi>iÄuÎu.
O>i¿l gu>uvil visV]xh aRÏic{]l piÎITtin[ |šÄh tÈuv]N O>i¿^uh
anuvdiÄ>ut[. x[œi>vuh, acW^vum]y visV]xh Evfh”.
“aÐyueT kUeT k<iyuEá]L mÄLÄ[ jIvith ci^EÏ]L zpy]xk>m]yi
Et]Î]h. kS[TÏ]Tukšuh buÍimuÈukšuh anuBveÏT]h. `Î]l ecriy
tTÓÆL \Þ]kuEá]L \TEn mUk]hbikyil Ep]k]h, H>idV]>il Ep]k]h,
Him]^yÊilEp]yi x]Dn ecy{]h `eÎ]Îuh cißi¿>ut[. mH]«]ÄL

16
`Æeny]f[ zpvRÊiÄuÎt[[ `Î[ mÄLÄ[ ariÇukUT]. aÐ mÄšueT
\Ôil O>u O]ÏErSN nTÊuky]f[. xUÑ[mm]yi mÄšueT \Ôie^ v]xnkeš
m]Õuky]f[. mÄL atriyuÎi^}. p^tuh nIÄh ecEy{Þiv>uh. aEÏ]L mÄLÄ[
EvdniÄuh. O>u EmsÏurÊi>iÄuÎ x]DnÆL tniey anÆuÎt[kÞ]l
nÐL aá>Äuh[. `Î]l EmsyueT aTiyil k]ßh vc{iÈuÞ[. atu
c^iÏiÄuEá]L EmsÏurÊuÔ |>uáu x]DnÆšuh c^iÄuÎu. av
c^iÄ]nuÔ k]>fh purEm niÎu En]ÄuÎy]L ariyuÎi^}. |tuEp]e^ aÐ
mÄšueT akÊi>uÎ[ \Ôie^ p<uÏ[ nIÄh ecy{uky]f[. Evdnyuh zpy]xvuh
Et]ÎuÎtu k]>fh mÄL O]TiEÏ]k]N cißi¿uÎu. aÆen aÐey
\EpÑic{uEp]y]l nS[Th mÄLÄ[ teÎy]f[. mÄšueT nUr[[ jMÆšie^
zp]>]b[Dm]f[ aÐ O>u jMh ek]Þ[ tIRÄuÎt[.|vieT niÎu Ep]y]l Ayi>h
jMemTuÊ]^uh x]Ñ]t[Ä]>h ^Bic{u `Îu v>ikyi^}. mÄštu mnÓi^]Äfh.
gu>u xÎiDiyil k<iyuEá]L v]xn]Ñyh vše> Evgh x]DiÄuh.
v]xn]Ñyh vÎ]l x]Ñ]t[k]>m]yi.
mÄšiEÏ]L ek]c{ukuÈikešEÏ]e^y]f[. aÐEy]eT]Ïh mÄL kšic{u >xic{u
ek]Þi>iÄuÎu. `Î]l aÐ `ß]f[ ecy{uÎetEÎ]. aÐ A>]efEÎ]
mÄL ariyuÎi^}. p^RÄuh purhE^]keÊ kotukÆL m]zth mti. purÊuÔ
aÐey m]zth En]ÄuÎu. \Ôie^ p>m]« eectnYeÊ ariy]N tIzvtyi^}.
kuÇuÆL k>yuEá]L aÐm]R niÏiL kuÇuÆšueT v]yil vc{u ek]TuÄuh.
kuÇ[ niÏiL nufyuh. visÄuÎ kuÇinu yœ]RËÊil p]^]f[ AvsYh .
`Î]l kuÇuÇL p]^i^}]Ê niÏiL nufÇ[ tZp[tieÏTuÎu. purh E^]kh
|o niÏiL Ep]e^y]f[. kšiyuh ci>iyuh ek]Þ[ mÄL |tuEp]e^
tZp[tieÏTuky]f[. viSyvüuÄšum]yi >xic{i>i¿uky]f[.mÄL kšiÄuÎiTÊu
vÎ[ aÐ AH]>h v]yil vc{u t>uÎu.. kšiyie^ zsÍk]>fh mÄL aÐ
t>uÎAH]>Êieû vi^ ariyuÎi^}. tIRËÆši^uh EÑztÆši^um]yi krÆi
nTÎ]l mÄL `ÆuemÊi^}.”alÏh k<iÇ[ aÐ vIÞuh teû \pEdsh
tuTRÎu.” mÄLÄ[ niS[kšÜt \Þ]kfh. niS[kšÜHZdyvuh xmRÏfvum]f[
neÐ >ÑiÄuÎt[. O>u ek]c{ukuwieû visV]xvuh \rÏuh \eÞÜil `ßuh
x]ÍYm]f[.
Ec]dYh :- “nКil A niS[kšÜtyi^}E^}] aEÐ. A kuÇuHZdyh nmuÄ[
nS[Tm]yiEÏ]yE^}]?”
aÐ :- |^}. A niS[kšÜt nmuÄ[ tIRÊuh nS[Tm]yiEÏ]yi `Îu
prÇukUT]. O>u ek]c{ukuÇum]yi kši¿uEá]L nКuh O>u kuÇienEÏ]e^
Ak]riE^}? O>u \>uš \>uÈi kuÇiû v]yil vc{u ek]TuÄuEá]L
kuÇienEÏ]e^ nКuh v]y[ turÎu k]È]riE^}? kuÈikšueT kUeT kšiÄuEá]L
nÐL `^}]h mrÎ[ ave>EÏ]e^y]kuÎu. ave>EÏ]e^ nКuh
xEß]SiÄuÎu. xV]RËt nÐL mrÄuÎu. kuÇuÆšueT
niS[kšÜHZdyvum]yi t]d]«Yh zp]piÄuÎtuek]Þ]fit[. `Î]l |Îu
nКil HZdym^}, buÍiy]f[ muÎiÈ[ nilÄuÎt[. mÄL HZdyeÊ
pulkfh.pWx]>yuh mf^uh EcRÎu kiTÎ]l \ruá[ vÎ[ pWx]> nufyuh.
A m]Du>Yh AxVdiÄuh. buÍijIviy]y mnuSYn[ atu k<iyi^}. buÍiek]Þ[
`^}]h cikÇu En]Äuh. `Î]l m]DU>Yh nuk>femÜil HZdyhek]Þ[ Evfh.
Ec]dYh :- aEÐ, mnÓ[ pryuÎ v<iEy ariy]et wÆšuh Ep]kuÎu.
`ßuecy{uh |Æeny]y]l?

mÄšiÎu mnÓieny]f[ visVxiÄuÎut[. mnÓ[ ku>ÆienEÏ]e^y]f[.

`EÏ]<uh OÎil niÎ[ meÕ]ÎiE^Ä[ c]Tiek]Þi>iÄuÎu. mnÓien
kUÈupiTiÄuÎtu mÞen kUÈupiTiÄuÎtuEp]e^y]f[. at[ `EÏ]<uh ku<ÏÆL
k]Èiek]Þi>iÄuh. nmuÄ[ O>iÄ^uh eexV>mi^}. viQ[™iey kUÈupiTic{]l nКuh
viQ[™iy]yiÊI>uh. atuEp]e^ mnÓien visVxiÄuÎt[, mnÓieû v<iey

17
Ep]kuÎt[,[ viQ[™i[Êm]f[. mnÓieû piTiyil epT>ut[. nÐueT ^ÑYh n]h
~EÏ]<uh O]RÄfh.. |osV>x]Ñ]t[Ä]>m]f[ nÐueT ^ÑYh. v<iyil
k]fuÎ k]>YÆL nÐeš vYtic^iÏiÄ>ut[.
Ec]dYh: `zt zsmic{iÈuh mnÓil duS[cißkL v>uÎuÞE^}] aEÐ.
aÐ :- mÄL ByEÄÞ. mnÓil v>uÎ aÊ>h cißkLÄ[ go>vh
ek]TuÄ>ut[.
nÐL bÓil O>u tIRËy]zt ecy{uky]efÎu k>utuk. jn^ilkUTi
En]Äiy]l pureÊ k]<[ckL k]f]h. ci^t[ mEn]H>m]y dZsYÆL
Ayi>iÄ]h L. `zt n^} k]<[cy]efÜi^uh bÓ[ muEÎ]Èu Ep]kuEá]L nÐL
atu mrÄuÎu. nÐueT ^ÑYeÊÄuric{[teÎ O]RÄuÎu. atuEp]e^
mnÓi^UeT kTÎu v>uÎu cißkEšyuh v]xnkEšyuh k]ffh. aEÏ]L av
neÐ aDikh b]DiÄukyi^}.
mnÓinu >Þu B]gÆL \Þ[. OÎu ^ÑYÊiE^Ä[ \ÕuEn]ÄuÎu ;
x]Ñ]t[Ä]>h AzgHiÄuÎu. mEÕt[ b]HYE^]kÊiE^Äuh. |v tÐil piTi
v^i `ß]y]^uh nTÄuh. mnÓie^ cißkšum]yi b³iÄ]et av¿u[
zp]D]nYh nlk]et muEÎ]Èu Ep]y]l zps[nmi^}.. nÐueT |EÏ]<eÊ mnÓ[
v<iy>iki^i>iÄuÎ O>u kÉ]TiEp]e^y]f[. v<iyil kUTi O>u pÈiEp]y]^uh pUc{
Ep]y]^uh AT[ Ep]y]^uh kÉ]Tiyil aet^}]h etšiÇu k]f]h. atuEp]e^
k]fuÎti^uh EkLÄuÎti^uem^}]h mnÓ[ Ep]kuÎu. `Î]l kÉ]TiyueT
meÕ]>u gufh nmuÄi^}. kÉ]Tiyil `^}]h etšiÇu kÞ]^uh OÎuh atien
b]DiÄuÎi^}. `^}]h aÏEÏ]L m]ÇuEp]kuh. atinu[ OÎiEn]Tuh b³mi^}.
nÐueT mnÓuh O>u kÉ]Ti Ep]e^y]kfh. k]fuÎtuh EkLÄuÎtuh
cißiÄuÎtuh `^}]h v<ivÄie^ dZsYhEp]e^ nÐL aÏEÏ]L \EpÑiÄfh.
OÎiEn]Tuh b³h p]Ti^}. |o v>ikyuh Ep]kukyuh ecy{uÎ cißkeš^}]h
mnÓieû xVB]vm]f[. A«]vinu b]Dkm^} `Î[ nÐL dZ™m]yi ariyfh.
O>u x]ÑieyEÏ]e^ k<iyuk.
O>u ndi O<ukuky]f[. ndiyil evÔh m]ztm^} p^ vüuÄšuh ati^UeT
O<ikiEÏ]kuÎu. mXYÆL nIßituTiÄuÎu.. aet^}]h ndiyueT xVB]vm]f[.
ndiyiE^Ä[ c]T]et ndItI>Êi>uÎu En]Äiyi>uÎ]l |vey^}]h nmuÄ[
AnàEmkuh. `Î]l ndiyil `TuÊu c]Tiy]E^] nКuh A O<uÄileÏÈu[
apkTÊi^]kuh,muÆim>iec{Îuh v>]h |tuEp]e^ mnÓieû O<uÄileÏT]et
x]Ñiey Ep]e^ k<iyfh.
duRGTm]y O>u v<iy]f[ nmuÄ[ t>fh ecy{]nuÔt[. |Etve>
E^]kxuKÆšil zBmic{ nÐL |EÏ]L x]Dn ecy{]N tuTÆuky]f[. ndiÄu
kuruEkyuÔ O>u nUlÏ]^h kTÄuÎtuEp]e^y]ft[. |ztyuh k]^h
\pEy]giÄ]ttin]l p]^h mu<uvN p]yl nirÇi>iÄuÎu. n^}Ep]e^
v<uÄ^uh \Þ[. O]E>]cuvTuh zsÍEy]eT evy[Äfh.
AzgHÆšuh, Ezk]Dvuh , axUyyuem]eÄ mnÓil v>uEá]L viEvciÄfh.
^ÑYh mrÄ]et mÄL j]zgtEy]eT muEÎ]Èu Ep]kfh.. k]>fh ~tu
nimiSvuh nÐL vIfuEp]EyÄ]h”
Ec]dYh :- vIfu Ep]y]l `ßu ecy{uh?
aÐ :- vIfuEp]y]l `^}]h tkRÎu `Î[ cißic{[ ni>]seÏÈ[ avieTÊeÎ
kiTÄ>ut[. vI<[cyil niÎuh `<uEÎlÄfh. vIft[ `<uEÎlÄ]N
EvÞiy]f[, vIÞuh vI<]ti>iÄ]N EvÞiy]efÎ[ k>utfh. jyvuh
Et]lviyuh jIvitÊieû xVB]vm]f[. |niyuÔ O]E>] cuvTuh kUTutl
j]zgtEy]eT muEÎ]Èu evy[Äfh. mH]«]ÄšueT m]RÅdRsnh vše>
zpD]nm]f[. AÍY]«ik zgÖÆL v]yiÄuv]nuh zsÍiÄfh. av nmuÄ[
viEvkvuh xm]D]nvuh t>uh. OÏh nÐueT zpyøvuh, at]yt[ x]Dnyuh,

18
AvsYm]f[. x]Ñ]t[k]>Êieû et]ÈumuNpeÊ nimiShve> vše> zsÍEy]eT
nIÆfh `Îu pryuh. ~tu nimiSvuh vI<]N x]ÍYtyuÞ[ `EÎ]RÄfh.
Q]niyl :- aœv] vIf]l vIÞuem<uEÎlÄ]N aÐ xH]yiÄuEm]?
aÐ :-aÐ `EÏ]<uh kUeTyuÞ[ `Îu vic]>iÄU .mÄL `ßinu EpTiÄfh.
`Î]l mÄšil atuEp]^uÔ visV]xvuh zpyøvuh atY]vsYm]f[.
niS[kšÜtEy]eTyuh visV]xEÊ]eTyuh aÐey višic{]l aÐ `EÏ]<uh kUeT
\Þ]yi>iÄuh. mÄL vIf]^uh piTeÇ<uEÎlÄfh. vI<[cEyyuh \yRc{y]yi
m]Õfh.
\m :- x]Ñ]t[Ä]>h ^Bic{ mH]«]ÄLÄ[ |S[T]niS[TÆL \Þ]kuEm]?
aÐ :- |^}. avR `^}]Êinuh x]Ñiy]f[. mnÓ[ av>ueT eeky{i^]f[.
avR |¢iÄuÎtuEp]e^ m]ztEm mnÓ[ c^iÄukyuÔU. `Î]l x]D]>f
jnÆLš]keÈ av>ueT mnÓieû piTiyi^]f[. mnÓ[ pryuÎtuEp]e^y]f[
avR nIÆuuÎt[. mH]«]ÄšueT mnx[ ebNx[ k]rieû EzbÄu Ep]e^y]f[.
n^}x[pIQil O]Tiy]^uh EzbÄu piTic{]l aEÏ]L k]R nilÄuh. mriyi^}.
atuEp]e^ ~tu x]Hc>YÊi^uh mnÓien pURÉ niyzßfÊil evy[Ä]N
mH]«]ÄLÄ[ k<iyuh.~tu vüuvienyuhEveÞÎu v¿]nuh EvfemÎu
ev¿]nuh avRÄu x]DiÄuh.,k]>fh avR `^}]Êinuh x]Ñi m]ztm]f[.
yœ]RË mH]«]Äeš Äuric{]f[ aÐ |Æen pryuÎt[. >]gEdVSÆL
\Ôil evc{[uek]Þ[ b³mie^}Îu prÇu nTÄuÎve>Äuric{^}.

19
1997 February

(k<iÇ ^Äh tuTRc{)

Ec]:- pÞeÊEÏ]eÙ gu>ukuÙÆšil ayc{[ kuÈi keš pÚiÏiÄ]N
|Î[ `Ù}]vRÄuh k<iyuEm]?
aÐ:- muNk]ÙÆšil, AÍY]«ik xhx[Ä]>Êi n]yi>uÎu
muNtUÄemÜil |Î[ A x[œ]nh Botik ciß]gti ky{TÄiyi>iÄuky]f[. |ni
O>u ti>ic{u Ep]Ä[ x]ÍYmÙ}]Ê vÉh |vieT EB]g]x¬i Ev>u rc{u k<iÇu.
tY]gniS[Úm]y nÐueT pURv{ xhx[Ä] >Êieû |>Èis¬i, atu EnTiÄ<iÇu.
Botik jIvi t>Itiey pi<uetriÇiÈ[, p<y jIvit xh£]>h ek] Þuv>]h `Î[
|ni cißiÄuÎtuek]Þ[ aRËmiÙ}. A zsmh ni>]sEÄ k]>fm]kU. |ÎeÊ
m]riy x]Hc>YÊil s>iy]y xhx[Ä]>h nsiÄ]et `Æen muEÎ]Èu
Ep]kuv]N k<iyuh `Î]f[ nÐL AEÙ]ciEÄÞt[.
B]>Yyuh BRÊ]vuh Ej]ÙiÄu Ep]k]et kuTuhbh nyic{u ek]ÞuEp]vuk
zpy]xm]yi>iÄuÎu. ecÙvu kL azt vRÍic{u. |Î[ a¢nÐm]e> ~Õvuh
aDikh viSmiÏiÄuÎt[ kuÈikšueT vidY]BY]xm]f[. kuÈiÄ[ nÙ} vidY]BY]xh
ÙBiÄfemÜil, xVk]>Y x[kUšukeš AzsyiÄ]et pÕieÙ}Î]yi. avieTy]keÈ,
zpEvs nh ÙBiÄuÎtinuh mÕ]vsYÆLÄuh pfh vše>y Dikh EvÞiv>uÎu.
xVk]>Yx[ÄUšukL Ep>uh ep>um yuh niÙniRÊuÎtinu EvÞi, ciÈEy]eT kuÈikeš
pÚiÏiEc{Ä]emÜi^uh, s>iy]y ariEv] xVB]vsuÍi Ey] a^}, p>IÑ¿u kiÈuÎ
m]RÄ[ m]ztm]fu[ avieT vidY]RËiyueT vijyÊieû m]ndf[Qh.
|ÎeÊ vidY]BY]xÊil kuÈikL `ztm]zth eTNSn]f[ anuBviÄuÎt[!
"pÚiÄfh, pÚiÄfh', |tu m]ztEm a¢nÐm]RÄu[ ~tuEn>vuh kuÈikEš]Tu
pryuv]nuÔU. "nI EQ]k[Tr]kfh, `NjinIyr]k fh'- `Î^}]et meÕ]>u
Ej]^ieyÄuric{uh avRÄu kuÈikEš]Tu pryuv]ni^}.
pÞu k]^Êu[ 5-]meÊ vyÓi^]fu[ pÚiÄ]ny c{i>uÎetÜil, |Îu[ >Þ>
vyÓ]kuEá]L kuÇu Æeš x[kUšiE^¿u viTuky]fu[. xhx]>iÄ]N tuTÆu
Îtinu muEá p^RÄuh `<uÊini>uÊfh. aÐyu eT aTuÊuteÎ >Þ>
vyÓu tikyuÎtinu muNp[ `<uÊini>uÊ]N kuÇuÆeš ek]Þuv>]ruÞu[.
v]üvÊil |tu[ kuÇuÆEš]Tu k]ÈuÎ Ezd]Hm] fu[. ecruzp]yÊil
kuÇuÆLÄu[ eTNSN \Þ] k]niTy]ÄuÎ x]Hc>Yh nlk>utu[.
kuÇuÆeš av>ueT xV]tzßYÊinu viTfh. avR tÈi vIfuh mÕuh
apkTmuÞ]k]ti>iÄ]N a¢nÐm]R zsÍiÄ fh `Îu m]zth. aWu
vyÓuve>yuh kuÇuÆL Äu[ zpkZtiyum]yi |fÆi jIviÄuv]N k<iyfh.
|Ît^}, >Þ> vyÓu mutE^ kuÈikeš piTic{uekÈi pÚiÏiÄuky]fu[. |tu[
kuÇuÆLÄu[ mnÓin[ B]>h \Þ]Äuh. ave> vik^mnÓuÔv>]Äi m]Õuh.
jnic{ tinuEsSh avRÄu vizsmh kiÈuÎi^}. O>u vÞi teÎ putiyt]yi
v]Æiy]l, tuTÄÊil |zt kiE^]mIÕril kUTutl x[pIQil O]TiÄ>uetÎu
pryuh. |turÏuv>uÊuÎtin]yi `NjiN zpEtYk >Itiyil pUÈi ev¿uh. ci^R
|tu kfÄ]Ä]et, pUÈ <ic{[ amitEvgtyil O]TiÄuh. |tumU^h `NjiN
gY]>ÞiÄu muNputeÎ EkT]kuh. |tuEp]e^ kuÈik eš aWu vyÓuve>
av>ueT xV]tzßYÊinu viT fh `Îu prÇiÈuh A>uh zsÍiÄuÎi^}.
atuek] eÞß]f[, s>iy]y zp]yemÊuEá]L, jIvith ti> eÇTuEÄÞ
GÈemÊuEá]L, avR E>]gÆLÄTim y]yi m]ruÎu. |tu kÞiÈ[ aпu[ vše>
Evdn Et]Î]ruÞ[.
vidY]^yÆL av>ueT Ep>u ni^niRÊ]N kuÈik eš kTuÊ siÑfÊil
pÚiÏiÄuh. vIÈie^Êiy]l, mÄL EQ]k[Truh, `NjinIyrum]yiÊI>]N EvÞi
m]t]pit]ÄšueT vk Ever siÑfh. `^}]h kUTiy] kuEá]L kS[TeÏTuÎtu[
OÎumriy]Ê p]vh kuÈi kšuh! O]RÐev¿uEá]L mutl avRÄu[ jIvith

20
du®xVp[nm]yiÊI>uÎu. ave> jIvitÊieû ^ÑYh `eßÎu pÚiÏiÄuv]En],
atnux>ic{u[ jIviÄuv] n]yi v<ik]Èuv]En] A>uhteÎyi^}.
vidY]BY]xh `ßinu EvÞiy]efÎ[ mÄL AEÙ] ciÄfh. |o ADunik
vidY]BY]xÊiÙUeT bi>udh EnTi, \yRÎ Ej]ÙikL k>x[œm]Äi pfh EnT]h
`Ît[ s>i teÎ, pEÑ, atuek]Þ[ m]zth mnÓm] D]nh EnT]N
k<iyuÎuEÞ]? |ÎeÊ vidY]BY]x Êil mnuSYN teû ÙÑYm]yi k]fuÎt[
pf vuh aDik]>vuh m]ztm]f[. `Î]l, jIvitÊil s]ßiyueTyuh
xm]D]nÊieûyuh ax[tiv]>h mn Óieû xhx[Ä]>m]efÎ k]>Yh mÄL
mrÄ>ut[. AÍY]«ik vidYyiÙUeT m]ztEm \Êm xhx[Ä]>h EnTuv]N k<iyU.
atin]l, kuÈikLÄ[ ADunik vidY]BY]xh nlkuÎEt]eT]Ïh, xhx[Ä]>h
kUTi pkRÎie^}Üil, >]mnu pk>h >]vfeny]yi>iÄuh nÐL všRÊieÄ]Þu
v>uÎt[.
pulEmTi^UeT pÊu zp]vsYh nTÎ]l, avieT v<i etšiÇu kiÈuh. `Î]l
p]rÏurÊu kUTi `zt nT Î]Ùuh p]t etšiyiÙ}. atuEp]eÙ |šh mnÓil, n]h
pk>uÎ xhx[Ä]>h epeÈÎ[ \rc{u kiÈuh. vÙut] kuEá]L, atvn[
m]RÅdRsiy]yiÊI>uh. cuTuÎtinu muNp[ ecšiyil ~tu >Upvuh
emneÇTuÄ]h. cuÈu k<iÇ]l, piÎIT[ >Uph m]Õuv]N k<iyiÙ}. atuEp] eÙ,
BotiktyueT cUETÕ[ mnÓur¿uÎtinu muNp[ teÎ kuÈikLÄ[ nÙ} xhx[Ä]>h
pk>fh. |Îtinu Ô x]Hc>Yh cu>uÆi v>uÎtuek]Þ]f[ aÐ |etTuÊu
pryuÎt[. atin]l, `vieT vidY]BY]xh EnTiy]^uh, jIvitÊieû yœ]RË
^ÑYh `eßÎ riy]nuh, atnux>ic{[ jIviÄuv]nuh, zptikU^x] Hc>YÆšil
tš>]Ê mnÓinuTmkš]yi>iÄuv]nuh EvÞ ariv[ tÆšueT kuÇuÆL
EnTuÎuEÞ] `Îu[ \rÏuv>uEÊÞ cumt^ a¢nÐm]RÄu[ \Ô t]fu[
(tuT>uh)

21
 1997 March

Ec]: |Î[ kuTuhbb³ÆL siœiÙm]vuÎtieû k]>femß]f[?

aÐ:-Botik xhx[Ä]>Êieû xV]DInh mUÙh |Îu du>]zgHvuh s]>I>ik
xuEKc[Cyuh vRÍic{u v>uÎu. pu>uSeû Eml, x[ztIÄuÞ]yi>uÎ D]RÐik
niy zßfh nS[Tm]yi. pu>uSN BotikEnÈh m]zth ek]ti c{[ xV]RËn]yi.
BRÊ]v[ teÎ aTic{mRÊuÎt]yi B]>Y k>utiÊuTÆi. p>x[p>h viEdVSvuh
m]X>Yvuh n]eáTuÊu. kuÈikšil nÙ} xVB]vh všREÊÞ m]t]pit]ÄL
av>il xV]RËtyueTyuh m]t[x >YÊieûyuh viSviÊukL p]ki. at[
pTRÎu pßÙi c{[ |Î[ atieû `Ù}] BIk>tEy]Tuh kUTi všRÎu nil ÄuÎu.
|til niÎuh O>u Em]cnh EvfemÜil züI-pu>uS xmtVÊi^up>i züIyuh
pu>uSnuh kuTuhb jI vitÊil avnveû pÜ[ ariÇ[ jIviÄuky]f] vsYh.
pfh m]zth nmuÄ[ s]ßi pk>iÙ}. Dnh ek]Þu[ A>uh |EÎve>
xVB]vsuÍiEy] A«s¬iEy] EnTiyiÈi^}. xVyh A«xhtZp[ti
`eßÎriy]Ê m]t]pit]ÄLÄu[ tÆšueT kuÈikšil p>x[p>D]> fyueTyuh,
viÈuvI<[cyueTyuh xhx[Ä]>h \oÈiyurÏi Äuv]N `Æen k<iyuh? |tu
k]>fh O]E>] tÙmur k<iyuEß]ruh xmUHÊil Axu>ik s¬ikLÄ[ x[œ]nh
vRÍiÄuÎu. atu kUT]et k<iÄfemÜil m]t]pit]ÄL AdYh xVyh
AÍY]«ik xhx[Ä]>h \LeÄ]Þ[ jIviEc{ mtiy]kU.
EÙ]kÊil niÎ[ O>u kuÈiÄ[ ~et]eÄ >Itiyil x[EnHh kiÈiy]Ùuh,
v]t[xÙYEmk]N nUrukfÄi n]LÄ]>uÞ]y]Ùuh, aet]Îuh m]tZx[EnHÊin[
tuÙ}Ym]kiÙ}. k]rin[ O]T]N epEzT]L \eÞÜiÙuh at[ x[Õ]RÈ]kfemÜil b]Õri
kUT]et pÕiÙ}. O>u kuÇien xhb³ic{[ m]t]pit]Äšil niÎu ÙBi ÄuÎ
x[EnHh |o b]Õri Ep]eÙy]f[. jIvitÊil ~tu x]Hc>YeÊyuh
mn®xhymnEÊ]eT En>iTu v]nuÔ s¬i nÐL EnTuÎt[, b]ÙYÊil m]t]
pit]Äšil niÎuh nmuÄu[ ÙBiÄuÎ x[EnHÊil niÎum]f[. EÙ]kÊil niÎuh
ÙBiÄuÎ x[EnH ÊieûeyÙ}]h piÎiÙuÔt[ xV]RËty]f[. nÐL psuvien
x[EnHiÄuÎt[ atiEn]TuÔ x[EnHh ek]ÞÙ}, atil niÎuh ÙBiÄuÎ
p]Ùien O]RÊi È]f[. `zt p]Ùu tÎi>uÎ psuv]y]Ùuh, krv vÕi y]l,
atieû x[œ]nh arvus]ÙteÎ. B]>YEy] BRÊ]Ev] meÕy]šueT |S[TÊin[
niÎieÙ}Üil \Ten b³h O<iyuky]yi. `Î]l O>Ð teû kuÇien
x[EnHiÄuÎt[ xV]RËt evc{Ù}.
Botik vidY]BY]xÊi^UeT O>u et]<il EnTiÄ<i Ç]l pieÎ nÐL
^ÑYm]EÄÞt[, AÍY]«ik k]>YÆL zgHiÄuÎti^]yi>iÄfh.
kuTuhbjIvit ÊiE^Ä[ zpEvsiÄuEá]L, n]h ev¿uÎ O]E>] k]lc{uvTuh
En>]y m]RÅÊil teÎy]yi>iÄuv]N |o ariv[ nÐeš xH]yiÄuh. mÄEš,
|tiÙUeT m]ztEm jIvitÊil s]ßi keÞÊuv]N k<iyU. vyru nirey
BÑfh k<ic{]Ùuh xVx[œm]yi \rÆf emÜil, mn®xm]D]nh kUT]et k<iyiÙ}.
ecši zpEdsÊ[ \rÏ]y ax[tiv]>h pfiy]et vITu evc{]l ecriy O>u
k]Õil at[ tkRÎu vI<uh. atu Ep]e^ evruh Botiktyil k]^UÎi niÎu
ek]Þ]f[ kuTuhbh nyiÄuÎetÜil niÓ]> zps[nÆLÄu muÎil

22
kuTuhbb³ÆL tkRÎu vI<uh. `Î]l AÍY]«ik aTiÊryil
niÎuek]Þ[ kuTuhbjIvith nyiÄuEá]<]keÈ, v^iy ek]Tu Ü]ÕienEÏ]^uh
|šhetÎ^]Äi `TuÄuv]N nmuÄu x]DiÄuh. at]f[ s>iy]y ttVh
mnÓi^]Äi kuTuh bjIvith nyic{]^uÔ zpEy]jnh. kuÈikLÄ[ ecruÏh mutl
nÙ} k]>YÆL prÇuh m]tZk k]fic{uh ek]TuÄuÎtil m]t]pit]ÄL O>u
vI<[cyuh v>u Êuv]N p]Ti^}. vikxit >]jYÆšil xáÊ[ D]>]šh \eÞÜi^uh
aviTÆšil m]nxik E>]gikšueT `Évuh vRÍiÄuky]f[.
nitY]nitYmriÇ[ jIvi th nyiÄuÎti^UeT m]ztEm, ~tu x]Hc>YÊiÙuh
mnÓieû t]š^yh nS[Tm]k]et muEÎ]Èu nIÆ]N k<iyU. ae^}Üil Botik
xhx[Ä]>Êieû |ÎeÊ |o kTÎu kyÕh nÐueT xmUHÊiÙuh m]nxik
E>]gikšueT `Éh vRÍiÏiÄuv]En xH]yiÄU.
aÐ O>u \d]H>fh pry]h. O>u vIÈil Aek yuÔt[ a¢nuh aÐyuh
mknuh Afu[. avRÄ[ y]zt ecy{uv]N O>u k]rumuÞ[.O>u divxh ac[Cnu[
mIÕih ginu[ Ep]kfh. aпu[ k^Y]fÊinu[ Ep]kfh, mknu[ zkiÄÕu[ kšiÄuh
Ep]kfh. mUÎu[ EpRÄuh tnic{u Ep]k femÎ]fu[. Em]N prÇu `niÄiÎu[
k]ru Evfh. B]>Y prÇu `niÄuh eezQvihg[ ariy]h, `niÄu[ Evfh k]ru[.
BRÊ]vu[ prÇu, w]N k^Y]fÊi en]Îuh v>uÎi^} `niÄu[ |eÎ]>u
mIÕihguÞu[, k]ru kiÈ]et pÕi^}. aÆen v]Äu tRÄm]yi. avx]nh mUÎu
EpRÄuh xmyÊinu[ `Æuh `Ê]n]yi^}. aEtxmyh, Ae>Üi^uh O>u
viÈuvI<[c¿u[ ty{]r]yi >uÎuevÜiE^], OÎukil Em]N pryfh ac[C],
`eÎyuh aÐEyyuh ek]Þ]ÄiyiÈu[ ac[ CN k]ru ek]Þu[ ep]E¿]šU.
ae^}Üil B]>Y pryfh, `eÎ yuh mkenyuh ek]Þ]Äiytinu EsSh niÆL
k]ru[ ek]Þuep]E¿]šU. ate^}Üil ac[CN anuvdi Äfh `Üil
`^}]vRÄuh kZtYxmyÊu[ av>v >ueT ^ÑYÊil `Ê]m]yi>uÎu. `Î]l
|vieT viÈuvI<[c¿u[ A>uh ty{]r^}. P^Em], ARÄuh ^ÑY Êie^Ê]N
k<iÇi^}. |tuEp]e^ |o w]enÎ B]vm]fu[ ^ÑYÊie^ÊuÎtinu[ nmuÄu[
tTÓm]yi nilÄuÎtu[. viEdsÊu[ ecÎEÏ]L prÇu EkÈ O>u xhBvm]fu[.
Em]N Ti. vi. O]F ecy[tu. aEÏ]L, aÐ atu EveÞÎu[ prÇu. aEt]eT
>Þu Ep>uh tÐil v<Ä]yi. avx]nh aÐ Em]entie> EkÓu ek]Tu Êu.
aÐ xVßh mkeû Ep>il EkÓiÈu. |o xhx[k] >h teÎyE^} |ÎivieTyuh
všRÎuek]Þi>iÄuÎtu[.
pÞuk]^Æšil O>u kuTuhbÊilÊeÎ muÏtuh ati^Dikvuh
ahgÆšuÞ]kuh. pEÑ e`kYt¿uh xEß]SÊinuh avieT y]et]>u kurvuh
\Þ]yi>u Îi^}. `Î]l |Î]keÈ mUÎhgÆšuÔ kuTuhbÊil teÎ, mUÎu
Ep>uh mUÎu dVIpukšil k<iyuÎtu Ep]e^ y]fu[. nmuÄu[ O>umic{u muEÎ]Èu
Ep]kfemÜil viÈuvI<[c] mEn]B]vh Evfh. vinyvuh viÈuvI<[cyu m]fu[
nÐeš muEÎ]Èu nyiÄuÎ v]Hnh.
mÄEš, avnvEût]y ciÈkšuh niymÆšuh p]^i Äuv]N ARÄuh
k<ieÇÎi>iÄuh. `Î]l atu ek]Þu m]zth jIvitÊil s]ßiyuh
xEß]Svuh ni^ niRÊ]n]vi^}. aEt]eT]Ïh EýHvuh k]>ufY vuh kUTi
Evfh. |v nКil `^}]v>i^uh \Þu[. atu[ zpvZÊiyil ek]Þuv>uv]N
pÚic{]l m]zth mti.
s>iy]y kuTuhbb³Êil pu>uSN züIeyyuh züI pu>uSenyuh p>x[p>h
ahgIk>iÄuÎu. aÆen avR tÆLÄiTyil O>u vis]^E^]kh pTuÊuyR
ÊuÎu. kuÈikL jnic{u k<iyuEá]<]keÈ, A E^]kh OÎukUTi vis]^m]kuÎu.
pEÑ atieû atiRv>á[ aviTh ek]Þuh avx]niÄuv]N p]Ti^}. at[ vY]
p[tm]yi xRv{c>]c>ÆEšyuh \LeÄ]ÔuÎ O>u av x[œyiE^Ä[ \y>uv]N
x]DiÄfh. at]f[ kuTuh bjIvitÊieû p>mm]y ^ÑYh. züIyuh pu>uSnuh,
tÆšueT pURÉt avieTy]f[ keÞEÊÞt[. at] f[ nitYm]y AnàÊieû
E^]kh. avieT |ÎeÙ keš ec]Ù}iyuÔ v<Äuh vÄ]fvumiÙ}. n]ešeyÄuri
c{uÔ aRËsUnYm]y AkuÙtkšiÙ}. O]E>]>uÊ>uh ‘`nieÄ’ÎÙ} ‘nineÄ’Îu
k>uti jIviÄuÎu. x[En HÊieû nirdIph etšiÇu kÊuÎ A kuTuhb

23
 zsIEk]viÙil Bgv]N xVyh `<uÎÔi `ÊuÎu.
(avx]nic{u)

1997 April
aÐyueT jMdin xEàsh
xEàsh
EzpmxV>Upikšuh
A«xV>Upikšum]yi>iÄuÎ
`Ù}]vR Äuh nmx[Ä]>h.jgdhbikyueT
mÄL `Ù}]v>uh x[EnHÊieû mURÊikš]
yiÊI>fh.
xh£]>eÊ pun®zptiS[ÚiÄuk
AÍY]«ik jIvikLÄ[ jMn]šuh
pÄn]šuem]Îumi^}. av >et]eÄ
viETÞv>]f[. mÄšueT xEß]SÊin]yi
aÐ |ti en]eÄ |>uÎu t>uÎu. peÑ,
aп[ xEß]Sh \Þ]kuÎtu[ nÐueT xhx[Ä]>h \LeÄ]Þuek]Þ[, nÐueT
xh£]>eÊ pun®zptiS[Ú ecy{uh `Î[ mÄL |o divxh zpti¡ `TuÄu
Îti^]f[. atnux>ic{[ jIviÄuÎti^]f[. |o O>u niþyd]R ™Ym]f[
nmuÄuÞ]EkÞt[.
pÙ>uh \yRÊ]ruÔ O>u Ec]dYmuÞ[, “n]h `EÆ]EÈÄ]f[ Ep]kuÎt[?'' s>iy]f[,
äSikšueT n]T]y B]>th `EÆ]EÈ ¿]f[ ep]y[eÄ]Þi>iÄuÎt[? nÐL
O]E>]>uÊ>uh nÐueT \ÔiEÙ¿u En]Äi Ec]diEÄÞ O>u Ec]dYm]fit[. xmyh
eevki yi>iÄuÎu. |niyuh am]ßiÄuv]N p]TiÙ}. eevkiy]l, apkT m]f[. |t[
mÄeš ByeÏTuÊuv]N EvÞi aÐ pryuÎtÙ}. xtYh turÎu pryuÎu `Îu
m]zth. |niyuh As¿u vkyuÞ[. apkTh muÎil kÞ[, zsÍic{u nIÆiy]l tIRÊuh
atien m]Õi `TuÄuv]nuh k<iyuh.
|t[ axtYÊieûyuh aDRÐÊieûyuh yugm]f[. viEvk buÍi nsic{ O>u
xmUHm]f[ |Î[ cuÕuh všRÎu ek]Þi>iÄuÎ t[. v]üvm]y]^uh ae^}Üi^uh
xmUHÊin[ m]RÅdRsikš] yi>iEÄÞ p^>ueTyuh Ep>[ |Î[ kšÜeÏÈi>iÄuÎu.
DRÐÊi eû n]sh xRv{zt zpkTm]yieÄ]Þi>iÄuÎu. pÙEÏ]<uh aÐ ¿u
Et]Î]ruÞ[, nmuÄ[ O>u vip}vh teÎ xZS[TiEÄÞtuÞ[. |vieT O>u zpšyh v>fh.
atin[ 2000-]m]Þu v>uÎtuh k]Êi >iÄukyÙ} EvÞt[. A zpšyh, |EÏ]L |vieT
evc{[ \Þ]kfh. O>u nimiSh kUTi am]ßiÄuv]N p]TiÙ}. pEÑ, aÐ pryuÎ A
zpšyh mnÓieû zpšym]f[. nmueÄÙ}]h mnÓuÞ[, pEÑ, mn®x]ÑiyiÙ}. atin]l
|o mnÓieû sucIk>fm]f[ |Î] vsYh. äSim]R nmuÄ[ kni Çu nlkiy
v>zpx]dm]f[ A«I yt. atu[ s>iy]yi mnÓiÙ]ÄiyieÙ}Üil nÐueT jIvith
teÎ |>ušTÇt]kuh. |o xhx[Ä]>h n]h EvÞviDh \L eÄ]ÞiÙ} `Üil,
nÐueT jIvith nsic{tinu tuÙ}Ym]f[. mric{[ A«Iyt ariÇ[ anux>ic{[ jIvic{]l
nÐueT jIvith aR ËpURÉvuh xuà>vuh AnàpURÉvum]yi tI>uh.
atin]l |o A«Iytey jIvitÊil \Í>iec{TuEÄÞt[ `ßuek]Þuh
AvsYm]f[. DRÐm]kuÎ nÐueT m]t]vin[ |Î[ HZEzd]gh b]Dic{i>iÄuÎu. `ztyuh
epÈÎ[ O]ÏErSN ecy[t[ E>]gh m]EÕÞtuÞ[. at]f[ nÐueT kTm. atinuÔ
zpti¡ |Îu teÎ mÄL `TuÄfh.
B]>th DRÐBUmi
DRÐemÎ v]Äuc{>iÄ]N teÎ |Î[ jnÆL mTiÄuÎu. B]>th DRÐÊieû
BUmiy]f[. A DRÐh vis]ÙtyueT ttVm] f[; x[EnHÊieû ttVm]f[. B]>tDRÐh
AnyueT p]dh Ep] eÙy]f[ `Îu[ pry]ruÞ[. "AnyueT k]^[p]TinuÔil meÕÙ}]
mZgÆšueT p]dvuh ek]Ôuh. azt vÙut]ft[. atu Ep]eÙ, xRv{tuh
\LeÄ]Ôuv]N tÄ vis]Ùm]yt]f[, xRv{tuh \L eÄ]Þ ttVm]f[

24
B]>txhx[Ä]>h. `Î]l atiÎ[ `Ù}] >Iti yiÙuh nsic{uek]Þi>iÄuÎu. |niyuh
aÆen tuT>uv]N p]TiÙ}.
xyNxuh xh£]>vuh
xhx[Ä]>h xyNxil niÎu[ \Þ]kuÎ OÎ^}, xhx[Ä]>h xhx[Ä]>Êil
niÎum]f[ \Þ]kuÎt[. A xh£]>m]keÈ AÍY]«iktyil niÎum]fu[.
xyNxien aÐ tÔiÏryuk yÙ}, xyNx[ nmuÄ[ BotikxuK xok>YÆL
nlkuh, pEÑ, jIvitxhx[Ä]>h >UpeÏTfemÜil atin[ AÍY]«ik xh£]>eÊ
teÎ AzsyiEÄÞi v>uh.
|o xhx[Ä]>h `vieT niÎuh vÎiÈuÔt]f[? at[ nmuÄ[ äSikšil niÎum]f[
ÙBic{iÈuÔt[. äSip>á>yueT jIvit ttVm]f[ atuLek]ÔuÎt[. at[ nÐueT
\Ôil teÎyuÞ[. pURÉm]yi nsic{iÈiÙ}. atien \Í>iÄuk, pun®zptiS[Ú ecy{u k.
at]fiÎu EvÞt[. äSikL `ß]f[ ecy[tuvÎetÎ[ nmuÄriy]h.
Him]ÙyÊieÙ mÇu[ xU>Yeû cUTil \>uki, viviD ndikš]yi O<uki,
EÙ]Ek]pk]>]RËm]yiÊI>uÎu. atuEp]eÙ,A«¡]nikš]y
tpxVikšueTEzpmvuh kZpyuh k]>ufYvuh xmü jIv>]sikšiE^Äuh O<uki
ec^}uÎu. atu nКieÙ w]enÎ B]veÊ |Ù}]t]Äi, nÐeš visVmnÓiÎu
Tmkš]Äi, nÐueT jIvith EÙ]Ek]pk]>]RËm]ÄiÊIRÄu Îu. |t]f[ äSi
p>á>kL niRv{Hic{u ek]Þi>iÄuÎ DRÐh. |ÎuÔv>ueT niyzßfmiÙ}]Ê
jIvith A EzpmÊiEûyuh nixV]RËtyuETyuh zpv]HeÊ mtil ekÈi
tTyuky]fu[.

gu>uvuh siSYnuh
p<yk]ÙÆšil gu>ukuÙÆšil, gu>uÄM]>uh siSY>uh OÊuEcRÎ[\>uviÈi>uÎ
mzßm]f[.
“O]h xHn]vvtu
xHno Bun¬u
xHvI>Yh k>v]veeH
EtjxVin]vDItmüu
m] vidViS]veeH
O]h s]ßi® s]ßi® s]ßi®” `Ît[.
teû muÎiÙi>iÄuÎ siSYM]e>Ä]L \Îtn]f[ gu>u. `Î]l, aÆenyuÔ
gu>uvuh teû siSYM]E>]eT]Ïh EcRÎi>uÎu ek]Þ]f[ |o mzßh ec]Ù}uÎt[.
“aviTÎu neÐ >ÞuEpE>yuh >ÑiÄeÈ nmuÄ[ A«]nàh anuBviÄ]N
|Tv>eÈ. nmuÄ[ >ÞuEpRÄuh vI>YmuÞ]veÈ nÐL EtjxVikš]keÈ. nÐL tÐil
y]et]>u viEdVSvumi^}] ti>iÄeÈ.”, `ÎiÆen.
äSip>á> |o `šimyuh vinyuvum]f[ nmuÄu k]fic{u tÎiÈuÔt[. aÙ}]et,
vidYyueT EnÈemÙ}]h `niÄum]ztmu Ôt]yi>iÄeÈ `Î[ A>uh kÞiÙ}. vinyvuh
xhx[Ä]>vuh všRÊiyi>uÎ A vidY |eÎvieT? |Îu vidY]ÙyÆšil ecÎ]l
`ß]f[ k]fuv]N k<iyuÎt[? aÍY]pke>Ä]L miTuÄ>]f[ tÆešÎ B]vm]f[
kuÈikLÄuÔt[. |tu k]fu Eá]L aÍY]pkR cißiÄuÎu.""|vRÄ[ |zt
aHÜ]>Em]? |vRÄ[ w]N `ß[ prÇu ek]TuÄ]N! `Î]l A<Êi^ir Æi
k]>YÆL zgHiÄ]N >Þu kUÈ>uh ty{]r]kuÎi^}. |tu mU^h aÍY]pkR evruh yzßh
Ep]e^y]vuÎu. kuÈikL evruh BiÊiEp]e^yuh. |>uvRÄumiTyil Ezpmmi^},
¡]nÊieû zpv]Hvumi^}. O>u k]^Êu[ vidY]Ùy]ß>IÑh |Æeny]yi >uÎiÙ}.
aÍY]pkN pryuÎtu EkLÄ]N vidY]RËiyuh, avnu prÇuek]TuÄuv]N
aÍY]pknuh AEvsm]yi>uÎu. `zt xmyh OÎic{[ k<iÇ]Ùuh avRÄiTyil
muSivuÞ]yi >uÎiÙ}.
pÞu k]ÙÆšil gu>ukuÙÆšil, |ÎuÔ m]ti>i En]eÈ <uti pÚiÄuÎ
sIÙmuÞ]yi>uÎiÙ}. |ÎuÔvR O>u jMh pÚi c{]Ùuh tI>]Ê k]>YÆL aÎuÔvR
EpnyueTyuh puük Êieûyuh xH]yh kUT]et pÚic{u tIRÊu. EvdEvd]hgÆšuh
pu>]EftiH]xÆšuh `Ù}]h avR mn:p]Úm]Äiyi>uÎu. gu>u siSYM]R muKEÊ]Tu
muKh En]Äi EzpmÊi^UeT \LeÄ]Þ ttVm]yi>uÎu aÎ[ vidY]BY]xh. avR

25
tšRc{eyeßÎriÇi Ù}. O]E>] nimiSvuh avR vš>uky]yi>uÎu. EzpmmuÔiTÊ[
OÎuh B]>m]kuÎiÙ}. kUáiy em]È[ viT>uÎtu Ep]eÙ, gu>uvieû EzpmÊ]l siSYeû
HZdyh vikxiÄuky]f[. aviET¿[ gu>u kZp teÎ O<ukieyÊuky]f[. gu>uvieû
O]E>] v]Äuh siSY N EkLÄuky]yi>uÎiÙ}, anuBviÄuky]yi>uÎu. |t]yi>uÎu
aÎeÊ vidY]BY]x >Iti. |Î[ nÐueT vidY]BY]xh `vieT `Êi nilÄuÎu?
kuÇuÆeš EýHiÄuk
peÞ]eÄ 5 vyÓ]kuEá]<]f[ kuÈikeš x[ÄUšiEÙÄy c{i>uÎt[. |Î[ >Þ>
vyÓ]kuEá]E<, kuÇuÆeš `<uÊi ni>uÊ]N ek]Þu v>iky]f[. aÐyueT
aTuÊuh p^>uh ek] Þu v>]ruÞ[. 5vyÓuve> kuÇuÆeš x[EnHiÄ]en
p]TuÔu. av>ueT xV]tzßY Êin[ O>u tTÓvuh \Þ]kuv]N p]Ti^}. avRÄ[ |S[Th
Ep]e^ kšiÄ]N k<iyfh. tIyi^uh kušÊi^uh OÎuh ecÎu c]T]ti>iÄ]N
zsÍiÄfh `Îu m]zth. kuÇuÆL `ßu kuxZti k]Èiy]^uh ave> x[EnHi
Äuv]N m]ztEm p]TuÔu. aÐyueT gRBp]ztÊil kiTÎtu Ep]e^ 5 vyÓuve>
x[EnHÊieû meÕ]>u gRBp]ztÊil kuÇuÆeš všRÊfh. `Î]l |Ît^}
x[œiti, nEÎ ecru ÏÊil teÎ ave> x[ÄUšiE^¿yÄuky]f[. |tu mU^h A
kuÇuÆLÄ[ kiÈuÎt[ eTNSN m]zth. n^} xug³muÔ xuà> puS[pÆš]yi
vi>iEyÞ em]Èukšil pu<uvien kTÊi viTu Îtu Ep]e^y]fit[. pu<u tiÎu nsic{
em]ÈukL vi>iÇ]l teÎyuh vikZtm]yi>iÄuh. ecruÏÊiE^ vHiEÄÞi v>uÎ
amitB]>h k]>fh kuÇuÆL všRÎu v^ut]kuh Et]ruh, av>ueT mnÓ[
mu>TiÄuky]f[. |tu m]rfemÜil, AdYh a¢n Ðm]R AÍY]«ik xhx[Ä]>h
\Lek]Ôfh. atu kuÇu ÆLÄuh pkRÎu ek]TuÄfh. jIvitÊil
AÍY]«ikt¿u Ô x[œ]neÊÄuric{[ O]E>]>uÊ>uh ariÇi>iÄfh. Botik
vidY]BY]xvuh mÕuh nÐueT vyru nir¿]N EvÞ Ej]^i EnTi Ê>]N \pk>iÄuh.
pEÑ, atuek]Þu m] zth jIvith pURÉ m]kuÎi^}.

AÍY]«ikt-
AÍY]«ikt-jIvitÊieû pURÉt
AÍY]«ikt \LeÄ]Þ]l m]ztEm jIvitÊinu pURÉt eekv>ikyuÔU.
|tieû aB]vm]f[, |ÎuÔ zps[nÆLÄu k]>fh. AÍY]«ikt kUT]et E^]kÊu
niÎuh as]ßiykÕu v]N k<iyi^}.
vše> zpsüy]y O>u xinim]nTi |oyieT A«HtY ecy[ etÎu prÇuEkÈu.
x[EnHiÄuv]N A>uh \Þ]yi^}Ezt. zptI Ñic{ vY¬iyil niÎuh x[EnHh kiÈ]et
vÎ]l pieÎ jIvit mi^}. at]fiÎeÊ E^]kh. `Î]l AÍ]«ik xhx[Ä]>h
\LeÄ]Þ]l |tu xhBviÄi^}. `ß]f[ yœ]RË jIvit emÎuh, `ß]f[ yœ]RË
x[EnHemÎuh atu neÐ pÚiÏi Äuh. mnuSYen m>fÊiE^¿u tÔi viT]et,
am>tVÊiE^¿u nyiÄuÎ DRÐeÊ \Í>iÄuv]En] atnux>ic{u jIviÄu v]En]
A>uh ty{]r]kuÎi^}. pk>h jIvith du®Km]efÎu prÇu kÉIe>]<uÄuÎu,
A«HtY ecy{uÎu. DRÐh p<W n]efÎu prÇ[ AEÑpiÄuÎu. |tu
pryuÎtinu muNp[, AdYh atnux>ic{[ jIviÄuv]N ty{]r]keÈ. `ß]f[ yœ]RË
jIvitemÎ[, `ß]f[ jIvitÊieû xuKvuh xoà>YvuemÎ[ aEÏ]L Eb]ÍYm]kuh.

w]N EýHm]f,[ EýHxV>Upm]f[

x]D]>f `Ù}]v>uh pry]ruÞ[, “w]N nieÎ x[EnHiÄu Îu”, `Î[. `Î]l
|tÙ} s>i, “w]N x[EnHm]f[, x[EnH xV>Upm]f[”, |t]fu v]üvh. “w]N nieÎ
x[EnHiÄuÎu”, `Îu pryuEá]L, avieT “w]N” v>uÎu, “nI” v>uÎu. |tiniT
yil kiTÎ[ EýHh ew>iÇm>uÎu. atin]l nÐL `Ù}]v>uh
x[EnHxV>Upikš]yi>iÄ]N pÚiÄfh. aEÏ]L ~vRÄuh nКil niÎ[ nM
m]ztEm \Þ]vukyuÔU, \pzdvmuÞ]kiÙ}. |o ttVeÊy]f[ nÐL
x]Ñ]t[Ä>iEÄÞt[. (tuT>uh)

26
1997 May

mnÓien kÞISN ecy{U

mÄEš, xyNx[ purhE^]kh `yRÄÞISN ecy{uemÜil, AÍY]«ikt Aß>ik

E^]keÊy] fu[ `yRÄÞISN ecy{uÎtu[. mnÓien `yRÄÞISN ecy{uÎ
vidYy]fu[ AÍY]«ikt. atu[ a³visV]xm^}, a³k]>eÊ akÕuÎ ttVm]fu[.
O>u kuÈiyueT muÎil O>u ky{il Ec]Ek}Õuh, mrueek y{il xVRÉ n]fyvuh evc{u
nIÈiy]l, kuÈi ~et TuÄuh? avN Ec]Ek}eÕTuÄuh. xVRÉn]fyemTu Äi^}.
xVRÉn]fyemTuÊ]l O>u Ec]Ek}Õinu pk >h `ztEy] aDikh Ec]Ek}Õ[ v]Æ]h
`Î xtYh, A kuÈi ariyuÎi^}. nКuh |ÎituEp]e^y]f[. BotiktyueT
AkRSfÊil, y]œ]RËY Eb]Dh nmuÄu nS[Tm]kuÎu. O>iÄ^uh ecTiÄ]Ê
mDu> m]f[ |osV>N. Botik e`sV>YÊinuh mu¬iÄuh k]>fh aviTuÎ]fu[.
aÆenyuÔ |osV>en viÈi È[, |ÎuÔvR alÏnimiSEÊ¿u m]zth ni^nilÄu Î
BotikEnÈÆLÄu piÎ]e^ p]yuÎu. P^Em] ni>]s m]zth. `Î]l |osV>en
AzsyiÄuÎ O]E>] nimiSvuh Anàm]f[, e`sV>Ym]f[. atinu tu^}Ym]yi
E^]kÊu meÕ]Îumi^}. |osV>DY]nÊi nu EvÞi ci^v]ÄuÎ xmyh, O>iÄ^uh
nmuÄu nS[Tm^}. DY]ni c{vR A>uh teÎ O>iÄ^uh pÈifi kiTÎu m>ic{iÈi ^}.
atin]l |osV>DY]nh nS[Tm] efÎ[ O>iÄ^uh cißiÄuv]N p]Ti^}. nÐL A m]R
ÅeÊ \Í>iec{TuÄfh. atu[ pißuT>uv]N mÕuÔ vRÄuh Ezp>f nlkfh.
aet]>iÄ^uh nS[TÄc{ vTm^}. atil niÎuh ^]Bh m]ztEm ek]y{uv]nuÔu.
|osV>N anuBvm]fu[.
nКil |>iÄuÎ |osV>en teÎy]f[ DY]n Êi^UeT n]h keÞÊuÎt[. DY]nh
kUT]et |tu x]ÍYm^}. O>u puS[ph em]È]yi>iÄuEá]L, ati eû p>imšvuh Bhgiyuh
`zteyÎ[ ariyuv]N k<i yi^}. atu viTRÎu vikxiÄfh. atu Ep]e^ mÄ L
HZdymukušh turÄU. tIRÊuh A p>m]nàh anu BviÄuv]N k<iyuh. krûien
nmuÄu k]f]N k<i yi^}. `Î]l eevdYut káiyil et]È]^riy]N k<i yuh.
anuBviÄ]N x]DiÄuh. |osV>N `Îtu[ a nuBvm]fu[. atnuBviÄuv]nuÔ
v<iy]fu[ DY]nh. mÄL atin]y[ zsmiÄU, tIRÊuh x]DiÄuh.
`ßuek]ÞI du®Kh.
p^ mÄšuh aÐEy]Tu vÎu pry]ruÞu[, aÐ], `niÄu[ HZdyh turÎu[ ci>iÄ]N
pÕuÎi^}. AE>]Tuh HZdyh turÎu[ xhx]>iÄ]N x]DiÄuÎi^}. `ni eÄEÏ]<uh
du®Km]fÐ]...

27
 mÄL xVyh Ec]diÄfh, `ßuek]Þu[ |o du®Kh? `ß]fu[ |o du®KÊinu
k]>fh? `ßi eû kurvuek]Þ]fu[ du®KemÎuÔtu[ aEÏ]L tIRc{ y]yuh ariy]N
k<iyuh.
mÄL xVyh Ec]dic{u En]ÄU, "`ß]fu[ `eû du®KÊinu k]>fh, `ß]fu[
`niÄu B]>m]yiÈu Ôtu['. mÄLÄu[ \Ê>h keÞÊuv]N x]DiÄuh. d].....
zpkZtiyiE^¿u En]ÄU. at] A vZÑÊiE^ ¿u En]ÄU. atu[ k]Õil Anàic{[
ATieÄ]Þi>iÄu Îu. A kišikeš En]ÄU. xRv{tuh mrÎu p]TieÄ] Þi>iÄuÎu. A
ndiyiE^¿u En]ÄU. atu[ kškš n]dh p]Ti O<ukiyu^}xiÄuÎu. ecTikšiE^¿u En]
ÄU. xU>YczàM]E>yuh nÑztÆEšyuh En]ÄU. `vieTyuh Anàh m]zth. |vyueT
nTuvi l |>uÎu[ n]h m]zth `ßinu du®KiÄuÎu. n]h m]zth |Æen du®KiÄuv]N
`ß]fu k]>fh. AE^]ciÄuk, a EÏ]L mnÓi^]kuh. |ve¿]Îuh w]enÎ
B]vmi^}. atuÔtu[ nmuÄum]zth. w]N at]fu[, w]N |t] fu[, `niÄu[ |t]kfh,
`niÄu[ |tu[ Evfh `eÎ ^}]m]fu[ `EÏ]<uh nÐueT ciß. nÐL k>utuÎ |o
w]N O>iÄ^uh kUeT v>uÎt^}. |o w]enÎ B]vh ek]Þ[ y]et]>u
zpEy]jnvumi^}. |o w]ni en muruekÏiTic{uek]Þi>uÎ]l du®Kh m]ztEmyu ÔU.
atin]l mÄL, |o w]nien viÈu[ purEÊÄu v>U. aEÏ]L mÄLÄu[ \^}xiÄuv]N
k<iyuh. An àiÄuv]N k<iyuh. mÄL \^}xiÄU, AnàiÄU..... |o nimiSh m]ztm]fu[
mÄšuETtu[. aTuÊsV]xh nÐuETetÎu pryuv]N nmuÄ]vi^}. atin]l mÄ L, O>u
nimiSh Ep]^uh du®Kic{u kšy]et xEß]Si Äuv]N zsmiÄfh. atinu[ |o
"w]ni'en viT]et pÕi^}.
|o ariv[ äSikL nmuÄu kniÇ>ušiy v> zpx]dm]f[. |ni O>u nimiSh Ep]^uh
nS[Tm]Ä]et, |o ¡]nEÊ]eT jIviÄuv]N mÄL ty{]r]kfh. ati^} `Üil
jIvith aRËsUnYm]yiÊI>uh. n] ešy]keÈ `Îu cißiÄuv]N p]Ti^}. k]>fh
n]š eÊ jIvith `Ît[ evruh O>u xVp[nh m]ztm]f[. `ßin[, |EÏ]L teÎ, nÐL
evruh xVp[nÊi^]f[ jIviÄuÎt[. x]D]>f xVp[nh, O>u >]zti ek]Þ
vx]niÄuemÜil, |t[ O>u dIRGk]^ xVp[n m]ef Îu m]zth. |o xVp[nÊil
niÎufRÎ]l m]ztem y]œ]RËYh `eßÎriyuv]N k<iyU. |o xVp[n Êil
niÎuh n]mIsV>niE^Ä]fuf>uÎt[. |o \rÏ[ nmuÄuÞ]vfh. `ÜiE^ |o xVp[nh
viÈuf>uv]N k<iyU. kTÎu Ep]kuÎ O]E>] nimiSvuh vše> vi^ eÏÈt]f[.
O>iÄ^uh at[ nS[Tm]kuv]N p]Ti^}. n]ešy]k]emÎu cißic{[ xVp[nÊil
mu<ukuÎt[ vi™[™iÊm]f[. 'n]eš'eyÎt[ \Ê>h kiÈ]Ê Ec]dYm]f[. 4\h, 4\h kUTi
ONpt[ `Î[ kUÈuÎtu Ep]e^y]ft[. 4\h, 4\h kUTi kUÈi y]l O>iÄ^uh 9 Ak]N
Ep]kuÎi^}. atin]l, nmuÄu ^Bic{i>iÄuÎ |EÏ]<eÊ |o nimiSm]f[ ~Õvuh
vi^eÏÈt[. atu nS[Tm]kuv]N O>iÄ^uh anuvdiÄ>ut[. |tu mnÓi ^]Äi mÄL
`EÏ]<uh HZdyh turÎu ci>iÄuv]N pÚiÄuk. muKeÊ puWi>i m]y]ti>iÄ]N
zsmiÄuk. cißyi^uh En]ÈÊi^uh x[pRsÊi^uh mnx] v]c] kRÐf] ARÄuh
\pzdvmuÞ]Ä]Ê O>u mnÓi nuTmkš]yiÊI>]N zsmiÄuk.
|o nimiSh AnàÊieû nimiSm]Äuk
|Îu nÐueT mnÓu[ k<iÇti^uh, v>]N Ep] kuÎti^um]fu[. |tumU^h
nS[Tm]kuÎtu[, Anài Äuv]nuÔ |o nimiSÆš]fu[. O>iÄl O>]L e`x[zkIh
v]Æi k<iÄuv]N muÎil evc{u. O>u x[pUF e`x[zkIh `TuÊ[ v]yi^iÈu. `ÎiÈ[
cißi c{u tuTÆi, “ecrut]yi |EÏ]<uh t^EvdnyuÞ[. >]vie^ mutl tuTÆiyt]f[.
|Îe^ BÑfh k<ic{ EH]È^il O>u vZÊiyumuÞ]yi>uÎi^}. `^}]h turÎu
evc{i>iÄuky]yi>uÎu. atil v^} p^}iEy] mEÕ] vIfiÈuÞ]kuEm]. A EH]È^ieû
aTuÊuÔ xVRÉÄTyil `ztm]zth AB>fÆ š]fuÔt[. atieû
`tiRvsÊuÔ tufiÄTyi l tUÄiyi>iÄuÎ vzüÆL; `zteyzt P]Snu kL!
O], |o jMÊil `niÄtu v^}tuh v]Æ]N pÕuEm]? |EÏ]<eÊ Ej]^i ek]Þ[
kS[Tic{u jIvi Ä]N teÎ pÕuÎi^}. `eß]>u jMm]yiEÏ]yi! n^} pfmuÔ kuTuhb
Êil jniec{Üil. pÚiÄ]N Ep]y xmyÊ[ nÎ]yi pÚic{]l mtiy]yi>uÎu.
atinuh k<iÇi^}. kS[Th.'' |Æen O]E>]Îu ci ßic{u ek]Þi>uÎu, OÏh
e`x[zkImuh k<ic{u k<i Çu. pEÑ, atieû >uci `eßÎ[ kUTi ariy]N x]Dic{i^}.
mnÓ[ mÕu cißkši^]yi>uÎu. A xm ymztyuh m>ic{tinu tu^}Ym]yi. k<iÇtuh

28
v>]N Ep]kuÎtuh O]RÊi>uÎ[ anuBviÄuv]N ^Bic{ n^} nimiSÆeš
nS[TeÏTuÊi. at]fu pryuÎ t[, k<iÇet^}]h O>u kY]NxlQ[ ecÄu Ep]
e^y]efÎ[. k<iÇtienÄuric{[ O]RÊi>uÎtu ek]Þ[ zpEy]jnmi^}. k<iÇ
k]^ÆešÄuric{[ cißic{i>iÄuÎt[, sveÊ ekÈiÏiTic{u ek]Þi>i
ÄuÎtuEp]e^y]f[. m>ic{vR O>iÄ^uh kUeT v>i ^}. k<iÇ k]^h, |ni O>iÄ^uh
kUeT v>i^}. atu Ep]e^ v>]N Ep]kuÎ k]>YÆešÄuric{[ AE^] cic{Èuh
zpEy]jnmi^}. aet]>u xVp[nh m]ztm]f[. xhBviÄ]h, xhBviÄ]ti>iÄ]h.
zpEy]jneÏTu Êuv]N x]DiÄuÎt[ |o nimiSh m]ztm]f[. at[ ky{i^i>iÄuÎ
pfh Ep]e^y]f[. nÐueT |S[T Êinnux>ic{[ \pEy]giÄuv]N x]DiÄuh. `Î] l
AE^]cnyi^}]et ci^v]Äiy]l, atu ek] Þu s>iy]y zpEy]jnh nmuÄu
^BiÄi^}; pfvuh nS[Tm]kuh. atin]l cißic{[ ec^v<iÄfh. O] E>] nimiSvuh
viEvk buÍi \fRÊi Evfh nI Æuv]N. `Üil m]ztEm kRÐÊil DI>tEy]eT
muEÎruv]N x]DiÄU. |o ttVh nÐL \LeÄ] Ôfh. |o O>u niþyd]R™Yh
nÐueT mnÓinu Þ]yi>iÄfh. (tuT>uh)

29
 1997 September

(Eb]hebyi^uÔ amZtkZp]x]gR EH]x[ pixieû \d[G]TnEvšyil aÐ

nTÊiy anuzgHzpB]Sfh.)
""EzpmxV>Upikš]y `^}]vRÄuh nmx[k]>h.
|vieT AsupztiyueT \d[G]Tnh nTÄuÎtu k]fuEá]L, ci^ mÄL
cißiEc{Ä]h, "xnY]x jIvitÊil E^]k ExvnÊieû zpx¬i `ß]efÎ[.'
mÄEš, v]x[tvÊil x]DuÄ Eš]TuÔ k>ufy]fu[ |osV>En]TuÔ kTm. xU>Ynu[
evšic{h k]f]N em<ukuti>iyueT Av sYmi^}. zppWÊin]ek evšic{h pk>uÎtu[
xU>Yn]fu[. ndiÄu[ d]Hh tIRÄ]N j^h aEnV Sic{^EyÞti^}. `Î]l, nmuÄu
d]Hh tIRÄ] N ndIj^h EvÞtuÞu[. atuEp]e^ nÐueT jIvitÊil s]ßiyuh
xm]D]nvuh anuBvi Äuv]N |osV>eû kZp nmuÄu[ AvsYm]fu[. avi TueÊ
k]>ufYh, Ezpmh |vey]eÄ nÐL \L eÄ]Ôukyuh mÕuÔvRÄu[ pk>ukyuh
Evfh. |ti^UeT m]ztEm nÐueT jIvith zpk]s pURÉ m]vukyuÔu.
nÐeš^}]h EÑztÊil Ep]kuh, ""kZS[f], n]>]yf], Eg]vià]'' `Îuh mÕuh
višic{u[ mUÎu v^ÊumiTuh. `ÎiÈ[ avieT v]ti^[Äl niÎu[, “aÐ], visÄuÎu’'
`Îu prÇu[ eeknIÈuÎ x]Duvien "Ci’ `Îu AÈiykÕukyuh ecy{uh. mÄEš,
atu[ O>iÄ^uh |osV>B¬RÄu EcRÎ m]RÅm^}. x]DuÄEš]Tu k]ÈuÎ k]>ufYm]fu[
|osV>En]TuÔ kTmeyÎ k]>Yh mÄL mrÄ >utu[.
O>iÄl O>u xÎY]xi |osV>enEÊTi xRv{diÄi^uh a^Çu. k]Tukši^uh,
m^kši^uh, EÑztÆši^uh, pÔikši^uh `^}]h kyri |r Æi. pEÑ, avieTeyÆuh
|osV>en m]zth k] fuv]N k<iÇi^}. avx]nh ay]L nTÎu tš RÎu[
avsn]yi vijnm]y O>u x[œ^eÊÊi. vZÑÆL tiÆinirÇ avieT aEÌHh
t]mx m]Äi.
aEÌHh avieT `Êiy aÎumutul O>u k]<[c muTÆ]et k]f]ruÞu[. O>u
B]>Yyuh BR Ê]vuh kUTi, eekyil O]E>] p]ztvum]yi div xvuh atuv<i
Ep]k]ruÞ[. mÕ]>uh atu v<i Ep]kuÎtu k]f]ri^}. avR `viET¿]fu[ Ep] kuÎtu[
`Îriy]N AzgHh Et]Îiy aEÌHh ave> >HxYm]yi pißuTRÎu. avx]nh
avR `ßinuEvÞiy]fu[ Ep]kuÎetÎu[ kÞupiTic{u. kurc{u dUe>y]yi O>u
x[œ^Êu[ kuEr kuS[ÚE>]gi kL \Þ]yi>uÎu. E>]gh piTic{u[ s>I>m]xk^h zvfÆL
vÎu[ ep]Èi ašiÇu[, xH]yiÄ]N A>umi^}]et, `EÏ]e<Üi^uh kiÈuÎ BiÑek]
30
Þu m]zth visÏTÄi k<iyuÎv>]yi>uÎu avR. Evdn mU^h p^>uh kiTÎu
pušyuÎumuÞu[. A dátikL, ave> xmIpic{u[ EýHpURv{h xhx] >ic{u.
k]>ufYpURv{h av>ueT zvfÆL k<uki evTiÏ]Äi m>uÎu evc{u. ky{il
k>utiyi>uÎ BÑfh xVßh ky{]e^ \>ušyu>uÈi ave> \oÈi. p^ n^} k]>YÆšuh
prÇu ek]TuÊu. tfuÏ kÕ]N SIÕiÈu mUTi. |ve> k]fuEá]L teÎ A
BiÑÄ]>ueT muKh xEß]SÊ]l viT>um] yi>uÎu. avR Evdnkeš^}]h
mrÄum]yi>uÎu. azt EýHEÊ]eTyuh k]>ufYEÊ]eTyum]fu[ |o dátikL
ave> suzsUSic{i>uÎtu[.
A xÎY]xi, dátikeš xmIpic{u[, av>ueT jIviteÊÄuric{u[ visdm]yi
aEnVSic{u. av RÄu ^BiÄuÎ sášÊieû O>u B]gh mic{h evc{u[ atuek]Þ]fu[
av>IExvnh ecy{uÎtu[. A xÎY]xiey xhb³ic{iTEÊ]šh |Æeney]> nuBvh
jIvitÊil AdYm]yi>uÎu. A dátik šueT zpvZÊikL En>il kÞ aEÌHh
\c{Êi l višic{u prÇu. ""w]nIsV>en kÞu.'' |tu prÇuek]Þ[ aEÌHh nZÊh
evy[Äuv]N tuTÆi. avieT \Þ]yi>uÎvR |tu kÞ[ ati syic{u. |etß]
|y]LÄ[ vÈ]Ef]? |y]L |osV>en keÞÎu pryuÎu. A>]fIsV>N? |o
kuS[ÚE>]giy]Ef] |osV>N? A ky{i^}]Ê Aš]Ef] |osV>N? avR A mnSYen
xmIpi c{[ Ec]dic{u. ""niÆL |osV>en keÞÎu pryu Îu, A>]fIsV>N?'' aEÌHh
prÇu,""En]ÄU, k]>ufYh `vieTyuEÞ], avieTy]fIsV>N. k]>ufYmuÔ
HZdyÊi^]fIsV>N vxiÄu Ît[. aÆenyuÔ HZdyÊieû \Tmy]f[ yœ]RË
|osV>N.''
meÕ]>u k]>Yh aÐ O]RÄuky]fu[. xd]xm yvuh x]DuExvyil mu<ukiyi>uÎ
O>]LÄu[ O>u xhsyh. aEÌHh O>u divxh |osV>En]Tu zp]R Ëic{u, ""|osV>], |o
Ej]^ikL k]>fh `ni eÄ]>u nimiSvuh aviTueÊ x[m>iÄuv]En] višiÄuv]En]
k<iyuÎi^}. aÆenyuÔ `niÄu[ aÆyueT aTuÊu[ x[œ]nmuEÞ]?’
xÜTh k]>fh aEÌHÊieû kÉukL nir Çu tušuái. \Ten aEÌHÊieû
ecviyil |osV>eû sb[dh mu<Æi EkÈu. “Em]En, `eû aTuÊu[ x[œ]nmie^}Îu
ninÄu[ Et]Îiy]^uh nieû aTuÊu[ xd] w]nuÞu[.'
mÄEš, `vieT niS[k]m ExvnmuEÞ], avi eT |osV>N niþym]yuh \Þ]kuh.
aeedVth prÇu ek]Þu nTÄuÎ ci^R Ec]diÄuh, "` ^}]h A«]vE^}, A>[ Ae>
EýHiÄuv]n]f[' `Î[. avE>]T[ pryuv]nuÔt[, aeedVth v] Ä]l
pry]vuÎt^}; atu jIvitm]f[. xRv{E>yuh teÎEÏ]e^ kÞu EýHiÄuv]nuh
ExviÄuv]nuh O>uvnu k<iyuÎuevÜil, at] f[ yœ]RË aeedVth. aEÏ]L n]h
n]m^}]t] yiÊI>uÎu. zppWvuh t]nuh >Þ^}, OeÎÎ riyuÎu. at]f[ aeedVth.
atu jIvitm]f[.
nixV]RËm]y kRÐh `vieTyuEÞ] aviTh xVRÅm]fu[. aEÏ]L mÄL
cißiEc{Ä]h Exv nh ecy[t]l Ep]E>, DY]njp]dikšueT k]>Ymu EÞ], `Îu[.
mÄEš, x]D]>fÄ]>N evruem]>u |^k[zTiÄ[ Ep]x[Õ]efÜil, tpxViÄu[ zT]Nx[
EP]RmR Ak]h. aztyuh s¬i xhB>iÄ]h. ev ruet miœY]k]>YÆL cißic{u[
a^yuÎ mnÓi en O>u biàuvil niRÊi x]Dn ecy{uEá]L nÐil s¬i
vRÍiÄuÎt]yi k]fuv]N k<i yuh. nixV]RËExvnh ecy{uÎtinuÔ mn®s ¬i
EtTi pieÎ nÐL `Æuh a^EyÞti^}.
xVyh kÊi E^]kÊinu[ p>imšh nlkuÎ cànÊi>i Ep]e^yuÔ O>u mnÓieû
\Tmy] kuv]n]fu[ n]h zsmiEÄÞtu[. aÆenyuÔ mnÓiE^ |osV>eû zpk]sh
`ÊukyuÔU; aviTueÊ kZp O<ukukyuÔU. x]Dn Exvn EÊ]Tu
kUTiyt]yi>iÄ]N zsÍiÄfh. atu[ k<ukiy p]ztÊil p]l O<iÄuÎtuEp]e^y]
fu[. mric{u[ Exvnh kUT]etyuÔ DY]nh k<u k]Ê p]ztÊil p]l
pk>uÎtuEp]e^y]f[. aÐ |Æen pryuEá]L mÕuÔvR nÐeš ExviÄeÈ `Îu
k>uti mTipiTic{i>iÄ]h `Îu mÄL cißiÄ>utu[.
O>iÄl O>u v<iy>ikil k]e^]TiÇ O>u kuruÄN kiTÄuÎtu[ O>]L kÞu.
ay]LÄu xÜTh Et]Îi. ""|o k]e^]TiÇ kuruÄnu[ A>u[ AH]>h ek]Þu
ek]TuÄuh. `ß]fu[ |osV>N |Æen AE^]cn kUT]et O]E>]Îu[ ecy{uÎ tu[.''
ay]L |osV>en kuÕeÏTuÊi. pieÎ cißic{u, ""AkeÈ, |tinu[ Ae>Üi^uh
AH]>h ek]TuÄuÎuEÞ] `Îu En]Ä]h.'' ay]L avi eT m]riyi>uÎu. kurc{u
31
k<iÇEÏ]L O>u pu^i m]hxÄS[fvuh kTic{uek]Þu v>uÎu. atu[ atil kurc{u
k<ic{iÈu[ b]Äi kuruÄnu EvÞi avieT |ÈiÈu[ Ep]yi. |tuEp]e^ n]ešyuh
ek]TuÄuEm]?' v<iEp]Änu[ xhsym]yi. ay]L aTuÊ divxvuh k]Êu niÎu.
aÎuh pu^i kuruÄn[ m]hxh ek]Þu ek]TuÄuÎtu kÞu. |et]>u ptivu
xhBvm]yi m]ri. avx]nh ay]L AE^]cic{u. ""kuruÄnu[ pu^i BÑfh ek]Þu
ek]TuÄuÎu. |ni mutl w]nuh Ej] ^ieÄ]Îuh Ep]kuÎi^}. Ae>Üi^uh `niÄuh B
Ñfh ek]ÞuvÎu t>uh.'' ay]L meÕ]>iTÊu[ m]ri |>uÎu. O>u divxh k<iÇu,
>Þu divxh k<iÇu, y]et]Îuh kiÈiyi^}. mUÎ]h divxm]y EÏ]E<Äuh Aš]ek
tšRÎu. |osV>ni^uÔ ay]šueT visV]xh Aek nS[Tm]kuemÎ GÈ Êie^Êi.
\Ten O>s>I>i EkLÄuv]N k<i Çu. “mkEn, nI A k]e^]TiÇ kuruÄenEÏ] e^
Ak]et atinu BÑfh ek]Þu ek]Tu ÄuÎ pu^ieyEÏ]e^ AkU.’
mÄEš, nÐL k>utuh avR Exvnh ecy{eÈ, |v>u xH]yiÄeÈ, `ÎiÆen.
mÄEš, Ej]^i ecy{]et mTipiTic{i>iÄuÎtu[, |osV>En]Tu k]ÈuÎ Ezd]Hm]fu[.
|osV>N nmuÄu[ AE>]gYh tÎiÈuÔtu[ aviTueÊ cißic{uek]Þu[ x]Du Äeš
ExviÄuv]n]fu[. kS[TeÏTuÎve> xH] yiÄuv]nuÔ O>u mnÓ]fu[ nÐL
všRÊi eyTuEÄÞtu[. ~tu x]Hc>YÊi^uh ariÇu Exvecy{uv]N ty{]ruÔ
O>u mnÓieû \Tm y]yi nÐL m]rfh. mÄEš, |osV>en dRsi Äuv]nuÔ ~Õvuh
`šuÏm]y m]RÅmit]fu[. |osV>N `EÏ]<uh nÐueT \Ôil teÎyuÞ[. aviTueÊ
aEnVSic{[ `Æuh a^EyÞti^}. peÑ nКie^ viEvkbuÍi \fRÎ]l m]zt Em
aviTuEÊÄ[ nÐi^UeT yEœS[Th zpvRÊi Äuv]N k<iyU. aviTueÊ x]ÎiÍYh
a¯em Üi^uh anuBviÄuv]N k<iyU.
mÄEš nÐL |ztyuh k]^h k]f]Ê |osV >eny]f[ EýHic{uek]Þi>uÎt[.
`Î]l |EÏ]<it] nÐueT muÎil |osV>N zptYÑ eÏÈi>iÄuÎu. nmuÄ[ cuÕuh
kS[Ï]Tuh Evdnyuh xHic{u k<iyuÎ jnÆš]f[, x]DujnÆš]f[ nÐueT
zptYÑeedvh. ave> EýHiÄuÎti ^UeT ExviÄuÎti^UeT n]h |osV>eny]f[
EýHiÄuÎt[, ExviÄuÎt[.
|vieT |o EH]x[Ïixil `ÊuÎv>il muÎiÈ[ ni^[ÄuÎt[ m>fBItiy]yi>iÄuh.
xRv{ cikiXyuh p>]jyeÏÈ[, jIviÄuv]nuÔ `^}] Asyuh nsic{v>]f[ |vieT
`ÊuÎ E>]gik L. Evdnyuh m>fBItiyuh ek]Þ[ av>ueT jIvN piTÇu
Ep]kuh. |et]<iv]Äuv]n]yi, avRÄ[ s>iy]y tÊVh mnÓi^]Äi ek]TuÄu v]N
nmuÄ[ k<iyfh. bLbu ep]Èiy]^uh kr û [ nsiÄuÎi^} `Î Eb]Dh av>il
všRÊ fh. aEÏ]L avRÄ[ puWi>iÄuÎ muKEÊ]eT, nirÇ s]ßiEy]eT,
xm]D]nciÊ>]yi |o E^]kÊu niÎ[ y]zty]kuv]N k<iyuh. atinu Ô O>vx>h
kUTiy]f[ nmuÄivieT ^Bic{iÈuÔt[. atin]yi nmuÄviTEÊ]Tu zp]RËiÄ]h.

(k]NxR E>]gh mURCic{[ xv{ìcikiXyuh p>]jyeÏÈ[, m>fh m]zth muÎil kÞu

k<iyuÎ E>]gikeš t]mxiÏic{[ EvÞ p>ic>fh nlkuÎ EkzàÆš]f[
EH]x[pixukL.)

32
1997October

aÐyueT O]mn mÄEš,

mÄšueT `^}]v>ueTyuh sb[dh aÐ EkLÄuÎu.
aÐ mÄ šueT aTuEÊ¿[ O]Ti v>uÎu.
mÄeš^}]h xEß]SEÊ]eT |>iÄuEÎ]? aÐ
ake^y]efÎ[ `eû mÄL cißiÄe^}.
mÄšueT O]E>] sV]xvuh aÐyi^UeTy]efÎ[
O]RÄuk.|Îu gu>upURÉimy]efÎriy]h. `eû
mÄL `ßu ecy{uÎu? aÐyueT pTÊinu
muÎil nmx[Ä>iÄuÎu. mÄEš B¬iey
Îuevc{]l xk^jIv>]sikEš]TumuÔ Ad>v]f[. `^}] vE>]TumuÔ vinym]f[.
mÄEš `EÏ]<uh O>u tuTÄÄ]>en EÏ]e^ |>iÄ]N pÚiÄU, A p]Úm]f[ nmuÄu
pÚiÄuv]nu Ôt[. A dZ™zvtÊinuÔ zpti¡ |Îu mÄL `TuÄU.

gu>u pURÉimÄ[ zpEtYkm]yi aÐ `ßu xEàsm]f[ nlkuk? `Îuh n]h

jIviEÄÞt[ gu>u pURÉimyueT xEàs Êi^]yi>iÄfh.
siSYN teû vY¬itVeÊ vinypURv{h gu>uvieû k]lÄl xmRÏfh
ecy{fh.nÐueT vY¬itVh aHÜ]>EÊ]Tu kUTiy t]f[. at[ tYjiÄukyuh
gu>uvieû vY¬itVÊil pURÉ>] vukyuh ecy{ukeyÎt]f[ gu>u pURÉimyueT
xEàsh. v]Äuh mnÓuh s>I>vuh A«]vuem^}]h gu>uvil aRÏic{]l aEt]eT
nÐueT yœ]RË vY¬itVh etšiÇu kiÈuh. |Î[ nÐueT aHÜ]>h nÐueT yœ]RË
vY¬itVeÊ mrc{u evc{i>iÄuky]f[.
zsI>]mnuh zsIkZS[fnuh p>m]«xV>Upikš]yi>uÎu. mH] «]Äš]y avR
mÕuÔve> Ad>iÄuv]N y]et]>u mTiyuh k]Èiyi^}. tÆšueT t]e<yuÔve>EÏ]^uh
avR Ad>ic{u k]ÈiÊÎu. teÎ vnÊil ayÄ]N viDic{ eekEkyiey
nmx[Ä>iÄuv]N >]mN y]et]>u mTiyuh k]fic{i^}. `ß] fitieû aRËh?
|EÆyÕh mutl aEÆyÕh ve>yuÔ xk^ jIvj]^Æši^uh |osV>n]k]nuÔ
s¬i OšiÇu kiTÏuÞ[. zkU>n]efÜi^uh duS[Tn]efÜi^uh mnuSYnil atu
kUTut^uÞ[. A s¬iey mnÓ] vfÆuk. |o s¬i `^}]v>i^uh \Þ[ `Îu
mnÓi^]Äi yœ]RË arivieû evšic{h t>ef `Î[ zp]RËiÄuk. O>]L p]piy]f[
`Îu Et]ÎuÎt[, nÐueT arivi^}]y[m ek]Þ]f[. vinypURv{h ep>um]ruv]nuÔ
s¬iy]f[ O>]eš |osV>n]Äi m]ÕuÎt[. aÐyueT ciztÊinu muÎil |>iÄuEá]L
|o xtYh mÄL O]RÄumE^}].
pit]vieû v]Äu p]^iÄ]N k]ÈiE^Äu Ep]y zsI>]mczàeû zpvZÊiyuh vijyvuh
gu>upURÉimyueT xEàsm]f[. zsI>] meû p]t pißuTRÎu Ep]y ^Ñ[mfkum]>eû
jIvith gu>u pURÉimyueT xEàsm]f[. zsI>]mnu EvÞi \<iÇu evc{ Hnum]eû
jIvitvuh >]mx[m>fEy]eT >]jYh p>ip]^ic{ B>tkum]>eû jIvitvuh
gu>upURÉimyueT xEàsmuLeÄ] ÔuÎt]f[. ^ÑYh ~vRÄuh OÎ[. p]t p^RÄuh
p^t[.

33
gu>u ¡]nh m]ztm^}; kRÐvum]f[. aHßyi^}]Ê kRÐh neÐ
^ÑYEÊ]TTuÏiÄuh. nÐueT ek]c{u ek]c{u AzgH ÆLÄuh t]^[Ï>YÆLÄuh
EvÞi nÐueT vY¬itVeÊ mu>Ti ÏiÄ]et gu>uvieû |¢Ä[ pURÉm]yuh
xmRÏiÄfh. gu>u vieû aß>hg aBi^]SÆeš pURÊIk>iÄuÎvn]f[ yœ] RË
siSYN. aÊ>Êil gu>usiSYb³h \LeÄ]Þu jIviÄuk `Ît]f[
gu>upURÉimyueT xEàsh.
meÕß]f[ aÐ mÄLÄ[ \pEdsiEÄÞt[? `^}] mÄšuh aÐ yueT cuÕuh |>iÄuÎu
`Îu xÜlÏiÄuk.
`^}] mÄLÄuh aÐyueTv]t[x^Y \Ð. . . . .
O]mn mÄeš.. . . . aÐ O]Tiv>uÎu.
(gu>upURÉim]dinÊil viEdsÊu niÎuh aÐ mÄLÄu nlkiy xEàsh.)

34
 1997 November
(O>u |hg}IS[ m]xik¿uEvÞi aÐ
nlkiy aBimuKh)

Ec]dYh: aÐyueT
jIvitÊieû
xEàsh `ß]f[ ?
aÐ: aÐyueT jIvith
teÎ aÐyueT
xEàsh. at[
EýHm]f[.

Ec]dYh: aÐyueT x]mIpYÊil `Ê]N k<iÇiÈuÔvReÄ^}]h,

aÐyueT x[EnHeÊÄuric{[ `zt prÇ]^uh mtiy]kuÎi^}. |etÆen
x]DiÄuÎu?
aÐ:- aÐ ariÇuek]Þ[ Ae>yuh zpEtYkic{[x[EnHiÄ]ri^}. x[EnHh
`Ît[ xhBviÄuky]f[. xV]B]vikm]yi aÆen AyiÊI>uÎt]f[. aп[
Ae>yuh evruÄuv]n]vuÎi^}. aп[ O>u B]S m]ztem ariyukyuÔu. atu
x[EnHÊieû B]Sy]f[. xk^RÄuh mnÓi^]kuÎ B]Sy]ft[. |Î[ E^]kh
anuBviÄuÎ kTuÊ d]>izdYvuh xV]RËtyi^}]Ê x[EnHÊinu
EvÞiyuÔt]f[.
xk^>uh EýHeÊÄuric{[ xhx]>iÄ]ruÞ[. p>x[p>h EýHiÄuÎt]yi
pry]rumuÞ[. `Î]l |tien y]œ]RËEýHemÎu pry]n]vi^}. |Î[ nÐL
x[EnHemÎ[ vic]>iÄuÎt[ xV]RËtyueT m]^inYh k^RÎt]f[. xVRÉh
pUsiy AB>fh Ep]e^y]ft[. afiy]N ek]Ô]h. `Î]l m]Õi^}. vi^yi^}.
kUTutl ni^nilÄukyumi^}.
axuKh mU^h Asupztiyil ek]ÞuEp]y O>u kuÈiyueT kœ pry]ruÞ[.
Asupztiyil niÎuh ek]Þu Ep]>uÎ xmyh kuÈi a¢En]T[ pryuky]f[
""a¢] avieTyuÔ `^}}]vRÄuh `EÎ]T[ `eß]>u |S[Tm]efEÎ]. a¢n[
av>ueT aztyuh EýHmuEÞ]? aviTueÊ EQ]k[TRÄuh En<[xinuh
aÕNQRÄuh v]c{[m]nuh OeÄ `eß]>u EýHm]f[. `EÎ]T[ viEsSÆL
Ec]diÄuh. `eû `^}] k]>YÆšuh zsÍiÄuh, SIÕ[ vi>ic{u t>uh, AH]>h
xmyÊinu t>uh, v<eÄ]Îuh pryi^}. `Î]l a¢nuh aÐyuh `eÎ
`zty]f[ BÔu pryuÎt[.'' |o xmyh En<[x[ O>u EpÏR ek]ÞuvÎ[ a¢en
~lÏic{u. |tu kÞ mkN aetß]efÎ[ Ec]dic{u. a¢N prÇu, ""atu nI
|EÏ]L prÇiE^} av>ueT EýHeÊÄuric{[. A EýHÊinuÔ bi^}}]fit[.''

35
 mÄEš, |tuEp]e^y]f[ |Îu E^]kÊu k]fuÎ EýHh. ~et]>u
EýHÊiEûyuh piÎil `eßÜi^uh O>u xV]RËt k]f]N k<iyuh.
kEá]šÊie^ kc{vTmEn]B]vh vY¬ib³Æši^uh kTÎu kUTiÄ<iÇu. Ae>
k]fuEá]<uh nÐueT AdYciß av>il niÎ[ tnieÄßu EnÈmuÞ]kuemÎ]f[.
OÎuh EnTuv]nie^}Üil avieT b³h x[œ]piÄeÏTuÎi^}. EnÈÊinu Ek]Èh
tÈuEá]L b³vuh muriyuÎu. aztm]zth xV]RËt mnuSYmnÓukšil
nirÇu k<iÇu. |tieû BviSYÊ]f[ |Î[ mnuSY xmUHh anuBviÄuÎt[.
|Î[ O>u vIÈil mUÎu Ep>ueÞÜil mUÎ[ dVIpil k<iyuÎve> Ep]e^y]f[.
yœ]RË s]ßiyuh xm]D]nvuh `eßÎu kUTi ariy]N p]Ti^}]Ê
avx[œyie^Êi nilÄuÎu E^]kh. |tu m]rfh. xV]RËtyueT x[œ]nÊ[
nixV]RËt vš>fh. p>x[p>h b³Êieû Ep>il vi^EpsuÎt[
avx]niÏiÄfh. EýHh b³p]sm]k>utu[ jIvsV]xm]kfh. |t]f[
aÐyueT AzgHh. "w]N x[EnHm]f[, x[EnHxV>Upm]f[.' |o O>u B]vh
nmuÄ[ vÎu k<iÇ]l pieÎ s]ßi EtTi `vieTyuh a^EyÞti^}. s]ßi
nÐeš EtTi `Êuh. mnÓieû |o vis]^tyil xRv{ eev>uÍYÆšuh
a^iÇi^}]t]vuh; xUE>Y]dyEÊ]eT meÇ]<iyuÎtuEp]e^.
Ec]dYh: aÐeyÄuric{u xhx]>iÄev ci^R pryukyuÞ]yi, x[EnHh
mRtY>Uph pUÞ]l `Æenyi>iÄuemÎriyfemÜil aÐey En]Äiy]l
mtieyÎ[. `ß]f[ |tienÄuric{[ aпu pryuv]nuÔt[?
aÐ: (ci>iÄuÎu) ky{i^uÔ nUr[ >Upyil niÎuh AReÄÜi^uh pÊu>Up]
ek]TuÊ]l piÎIT[ et]ÉUr[ >Up] m]ztem EsSiÄukyuÔu. `Î]l x[EnHh
|tu Ep]e^y^}. `zt ek]TuÊ]^uh tI>i^}. ek]TuÄuEß]ruh
aEtrieÄ]Þi>iÄuh. Ek]>uÎ kifR \oruhEp]e^. |zt m]ztEm aпriyU.
aÐyueT jIvith x[EnHxEàsm]yi ÊI>fh. atu m]ztem aÐ
cißiÄuÎuÔu. EýHÊinu EvÞiy]f[ mnuSYN jnic{t[ atinu EvÞiy]f[
jIviÄuÎt[. `Î]l |Îu kiÈuv]ni^}]Êtuh aet]Îu m]ztm]f[.
EýHÊin]f[ |Îu d]>izdYh.
Ec]dYh: aÐ `^}]vE>yuh mTiyil kiTÊi AsVxiÏiÄ]ruÞE^}]. |t[
nÐueT xmUHÊil ax]D]>fmE^}?
aÐ: aÐm]R kuÇuÆeš v]>iÏuf>]riE^}? B]>tÊil `Îuh
kIRÊiÄeÏÈiÈuÔt[ m]tZ-sisu B]vm]f[. kUT]et aÐyueT aTuÊ[ A>u
vÎ]^uh avR aÐyueT A«]vil niÎuh BiÎ>]yiÈ[ aпu Et]Î]ri^}.
nÐueT s>I>Êil O>u Evdn vÎ]l `ztyuh Evgh ky{[ avieTeyÊuh,
AsVxiÏiÄuv]N. atuEp]e^ mÕuÔv>ueT du®Kh aп[ xVßh du®Km]yiÈu
m]ztem Et]ÎiyiÈuÔu. O>u ek]c{ukuÇ[ Evdnek]Þ[ niÎu k>yuÎtu
k]fuEá]L atieû aп[ En]Äi nilÄ]n]vuEm]?
Ec]dYh: as>fe>yuh, d>izde>yuh, an]œe>yuh aÐ kUTut^]yi
x[EnHiÄ]ruEÞ]?
aÐ: Ašien En]Äi x[EnHiÄuv]N aпriyi^}. muÕÊ[ dIph etšic{]l
avieTeyÊuÎ `^}]vRÄuh O>uEp]e^ evšic{h kiÈuh, y]et]>u ~ÕÄurc{i^uh
\Þ]vi^}. pEÑ, v]ti^ukL mUTi muriÄuÔil teÎ |>uÎ]l |>uÈil
k<iyuv]en x]DiÄU. avieTyi>uÎu ek]Þ[ evšic{eÊ p<i prÇiÈu
k]>Ymi^}. evšic{h EvfemÜil mnÓieû v]ti^ukL turÎ[ purEÊ¿[ v>uv]N
ty{]r]vfh.
xU>Ynu kÉu k]fuv]N em<ukuti>iyueT AvsYmi^}. ci^RÄu[ |osV>N
mukšie^vieTEy] |>iÄuÎ AL Af[. A |osV>eû zpItiÄ]yi avR pfh
v]>iEÄ]>i ci^vu ecy{uh. `Î]l pfh ci^vu ecy[ttuek]Þ[ m]zth
|osV>zpIti EnT]n]vi^}. x]DuÄLÄ[ Exv ecy{uÎt]f[ aviTuEÊ¿u[
~Õvuh |S[Tm]y k]>Yh. Ek]Ti >Up¿[ ARB]Tm]yi \t[xvh nTÊuÎtiEnÄ]L
kUTutl aviTuÎ[ zpItiyTyuÎt[ O>u x]Duvien AsVxiÏiÄuÎt[

36
k]fuEá]<]f[. A x]Duvieû kÉI>u tuT¿uv]nuÔ mnÓu k]fuEá]<]f[,
aÆenyuÔ O>u mnÓ[ `vieT kÞ]^uh aviTuÎu[ avieT O]Ti vÎi>iÄuh.
~tu pÈuemÊeyÄ]šuh, xVRÉ xihH]xneÊÄ]šuh, Bgv]n[ |S[Tm]y
|>iÏiTh k]>ufYh nirÇ mnÓ]f[.
aÐ mÄšueT HZdyh m]ztem En]Ä]ruÔu. xáÊien ÄuriEc{], Botik
cuÕup]TukešÄuriEc{] aÐ cißiÄ]ri^}. s>iy]y O>пuh teû mÄešÄuric{[
aÆen cißiÄuv]n]vi^}. (tuT>uh)

1997 December
(O>u |hg}IS[ m]xik¿uEvÞi aÐ nlkiy aBimuKh)
Ec]dYh: as>fe>yuh, d>izde>yuh, an]œe>yuh aÐ kUTut^]yi
x[EnHiÄ]ruEÞ]? *
aÐ: Ašien En]Äi x[EnHiÄuv]N aпriyi^}. muÕÊ[ dIph etšic{]l
avieTeyÊuÎ `^}]vRÄuh O>uEp]e^ evšic{h kiÈuh, y]et]>u ~ÕÄurc{i^uh
\Þ]vi^}. pEÑ, v]ti^ukL aTc{u[ muriÄuÔil teÎ |>uÎ]l |>uÈil
k<iyuv]en x]DiÄU. avieTyi>uÎu ek]Þ[ evšic{eÊ p<i prÇiÈu k]>Ymi^}.
evšic{h EvfemÜil mnÓieû v]ti^ukL turÎ[ purEÊ¿[ v>uv]N
ty{]r]vfh.
xU>Ynu kÉu k]fuv]N em<ukuti>iyueT AvsYmi^}. ci^RÄu[ |osV>N
mukšie^vieTEy] |>iÄuÎ AL Af[. A |osV>eû zpItiÄ]yi avR pfh
v]>iEÄ]>i ci^vu ecy{uh. `Î]l pfh ci^vu ecy[ttuek]Þ[ m]zth
|osV>zpIti EnT]n]vi^}. x]DuÄLÄ[ Exv ecy{uÎt]f[ aviTuEÊ¿u[ ~Õvuh
|S[Tm]y k]>Yh. Ek]Ti >Up¿[ ARB]Tm]yi \t[xvh nTÊuÎtiEnÄ]L kUTutl
aviTuÎ[ zpItiyTyuÎt[ O>u x]Duvien AsVxiÏiÄuÎt[ k]fuEá]<]f[. A
x]Duvieû kÉI>u tuT¿uv]nuÔ mnÓu k]fuEá]<]f[, aÆenyuÔ O>u mnÓ[
`vieT kÞ]^uh aviTuÎu[ avieT O]Ti vÎi>iÄuh. ~tu pÈuemÊeyÄ]šuh,
xVRÉxihH]xneÊÄ]šuh, Bgv]n[ |S[Tm]y |>iÏiTh k]>ufYh nirÇ
mnÓ]f[.
aÐ mÄšueT HZdyh m]ztem En]Ä]ruÔu. xáÊien ÄuriEc{], Botik
cuÕup]TukešÄuriEc{] aÐ cißiÄ]ri^}. s>iy]y O>пuh teû mÄešÄuric{[
aÆen cißiÄuv]n]vi^}. `Üi^uh du®Kitn]y O>]L aÐyueT aTuÊu
vÎ]l, ay]šueT du®KÊil aпu[ k>uf Et]Îuh. ay]šueT du®Kh aÐyueT
du®Km]yi aпu[ anuBveÏTuh. A du®Kitnu[ xm]sV]xEmkuv]N aÐ Avtu
ecy{uh.
Ec]dYh: B¬RÄuEvÞi, |ztm]zth xmyh ec^v<iÄuEá]L aп[
ÑIfh Et]Î]riE^}?
aÐ: EzpmmuÔiTÊ[ ÑIfmi^}. teû kuÇien tÔ mfiÄUrukEš]šh `TuÊu
ek]ÞunTÄuÎu. kueÇ]>u B]>m]yi tÔ¿u Et]Î]ruEÞ]?
Ec]dYh: aп[ AdYk]^Æšil D]>]šh `tiRÏukL En>iETÞi
vÎt]yi pryuÎuÞE^}], atienÄuric{[ `ß]f[ pry]nuÔt[?
aÐ: at[ azt go>vmuÔ k]>Ym]yi aпu[ Et]Î]ri^}. E^]kÊieû xVB]vh
aпu[ ariy]m]yi>uÎu. amiÈ[ ep]Èuh `ÎriÇuek]Þu[ niÎ]l ewEÈÞ
AvsYmi^}. kT^il nIß]N pÚic{vn[ ti>kLÄ[ nTuvi^uh nIßi >xiÄ]N
k<iyuÎu. ByÎ[ tš>uÎi^}. E^]kÊieû xVB]vh En>eÊ
mnÓi^]Äiyi>uÎtuek]Þ[ `^}] zptib³Æšuh `Îil Anàh
\šv]ÄiyEtyuÔU. avey]eÄ `ÎiE^Ä[ En]Äuv]nuÔ x]Hc>Yh
O>uÄuky]f[ ecy[tt[. `tiRÏu prÇvR `eû kÉ]Tiy]yiÊIRÎu. aÆen
m]ztEm `niÄvey k]f]N k<iÇuÔu. w]N s>I>m]efÎu
cißiÄuEá]<]fE^}] p>]tiyuh du®Kvuh v>uÎt[. A«]vieû E^]kÊil
du®KÊinu x[œ]nmi^}. A«xV>UpeÊ cißic{EÏ]L `niÄu mnÓi^]yi, w]N

37
kušm^} ndiy]efÎ[. ndiyil p^>uh v>uÎu, E>]gmuÔv>uh E>]gmi^}]Êv>uh
v>uÎu. ci^R atie^ evÔh kuTiÄuÎu. ci^R kušiÄuÎu. ci^R vzüm^ÄuÎu.
ci^R atil tuÏuÎu. Ae>]eÄ ~et]eÄ viDh atie^ j^h \pEy]giÄeÈ,
ndiÄ[ O>u zps[nvumi^}. aet]<ukieÄ]EÞyi>iÄuÎu. pUj¿upEy]gic{]^uh,
kušiÄ]nupEy]gic{]^uh atinu p>iBvmi^}. aet^}]ve>yuh
t<ukiÊE^]TieÄ]Þ[ O<ukuÎu. `Î]l kušmÆeny^}. atie^ evÔh
ekÈiniÎ[ duSiÄuÎu. atil niÎuh cIÊmfh m]ztEm v>ikyuÔu.
|Et]RÊEÏ]L, `niÄu En>iETÞi vÎ `tiRÏukLÄuh, anuBviÄuv]N
|Ty]y x[EnHÊinuh, `Îil y]et]>u B]vvuh xZS[TiÄuv]N k<iÇi^}.
aet]Îuh azt go>vmuÔt]yi Et]Îiyi^}. w]N s>I>emÎu cißiÄuEá]<]f[
du®Kh. pEÑ A«]vieû t^Êil |o du®KÊin[ x[œ]nmi^}. A>uh `Îil
niÎ[ BiÎm^}. mÕuÔv>ueT kurv[ `eû kurv]yi Et]Îi. atin]l OÎuh O>u
pIQnm]yi Et]Îiyi^}. av>I vZÑÊil ecšiv]>i `riÇu. pEÑ at[
`niÄ[ všm]yi m]ri. `^}]h n^}tinu EvÞiy]yi>uÎu.
Ec]dYh: A«xV>Uph aÐyueT anuBvm]fE^}]? pieÎ `ßin]f[
aÐ zp]RËiÄuÎt[? aп[ x]DnyueT AvsYemß]f[?
aÐ: aÐ s>I>h D>ic{i>iÄuÎt[ E^]kÊinu EvÞiy]f[; tniÄu EvÞiy^},
aÐ |o E^]kEÊ¿uvÎt[, “w]en]>u avt]>m]f[’' `Îuh prÇ[
evruetyi>iÄ]n^}. evruetyi>iÄfemÜil jMemTuEÄÞ k]>Ymi^}E^}]?
jnÆLÄ[ m]RÅdRsnh nlkuk `Ît]fu[ aÐyueT \EÌsYh. E^]keÊ
\Í>iÄuv]nuÔ m]RÅh k]ÈieÄ]TuÄ]n]f[ aÐ vÎtu[. ecvi EkLÄ]Êv>uh
n]eÄTuÄ]Êv>uh muÎil vÎ]l, nКuh avE>]T[ eekek]Þ[ AhgYh k]Èi
EvÞ k]>YÆL mnÓi^]Äi ek]TuÄuv]N zsmiÄiE^}. `niÄ[ ecvi
EkLÄ]mE^}] pieÎ `ßin[ w]N eekzkiy k]Èfh `Îu vic]>ic{]l ecvi
EkLÄ]Êvn[ OÎuh mnÓi^]Äuv]N k<iyi^}. `ßu prÇ]^uh avRÄ[ |o
AhgYh AvsYh teÎy]f[. atuEp]e^, t]n]>]efÎ[ ariy]et k<iyuÎve>
\Í>iÄfemÜil av>ueT t^ÊiE^¿irÆiec{^}uk teÎ Evfh. av>ueT
muÎil jIvic{u k]ÈieÄ]TuÄfh. avRÄ[ kIRÊnvuh, DY]nvuh, Exvnvuh
`^}]h AvsYm]f[. ave> \Í>iÄuv]N aÐ aEnkh EvSÆL xVIk>iÄuÎu.
|o EvSÆeš^}]h E^]kÊinu EvÞiy]f[. AzsmÊil vim]nÊi^uh
ezTyini^uh k]ri^uh bÓi^uh Eb]Èi^uh AšukL v>]ruÞ[. pEÑ “nI ~tu
v]HnÊi^]f[ vÎetÎ[’' aÐ Ec]diÄ]ri^}. “vim]nÊiE^ |vieT v>]vuÔu”
`Î[ AvsYeÏT]ri^}. O]E>]>uÊ>uh av>ueT k<ivnux>ic{uÔ v<i keÞÊuÎu.
atuEp]e^ A«xV>UpeÊ ariyuv]nuh aEnkh m]RÅÆšuÞu[.
O]E>]>uÊ>ueTyuh xhx[Ä]>Êinnux>ic{uÔ m]RÅm]f[ aÐ niREÌsiÄuÎt[.
kfÄinu miTuÄuÔvR Evfh Ek]Ešjil Px[Õ[ zgUÏ[ `TuEÄÞt[. k]>fh,
mÕuÔve>Ä]L EvgÊil atvRÄu[ pÚiÄuv]N k<iyuh. atil Evgh
muEÎruv]N x]DiÄuh. s]züzgÖÆL v]yic{u mnÓi^]Ä]N EvÞzt
buÍiyuÔvRÄ[, buÍit^Êil ‘Enti Enti’ `Îu[ mnnh ecy[tu[ muEÎ]Èu
Ep]k]N k<ieÇÎi>iÄuh. s]züpÚnvuh xUÑ[mbuÍiyumuÔvREÄ |tinu
k<iyU. x]D]>fÄ]>]y jnÆLÄ[ |tu x]Diec{Îu v>i^}. AdYm]yi
AzsmÊil v>uÎvR, ci^EÏ]L AÍY]«ikh `eßÎu kUTi EkÈiÈuÞ]vi^}.
|ÆenyuÔ kuÇuÆL `ßu ecy{uh? gIt Ep]^uÔ zgn[œÆL
mnÓi^]ÄfemÜi^uh kurc{u vidY]BY]xh Evfh. ae^}Üil ni>ß> xt[xhgh
Evfh. |et]Îumi^}]ÊvRÄuh muEÎ]Èu Ep]kEÞ? EvÞzt viEvk
buÍiyuÔvREÄ "Enti Enti' m]RÅÊi^UeT Ep]k]N k<iyukyuÔu. s]züh
pÚic{vREÄ O]E>] x]Hc>YÊi^uh s]züv]eÄTuÊ[ mnnh ecy{]N k<iyU.
vše> cu>uÄh EpREÄ |tinu x]Dic{u `Îu v>ikyuÔu. b]ÄiyuÔve>
tÔ]en]ÄuEm]! ave>yuh \Í>iÄEÞ? O]E>]>uÊ>uh ~tu t^Êil
nilÄuÎu `Îu mnÓi^]Äi av>ueT t^ÊiE^ÄirÆiec{Î[ Evfh ave>
\Í>iÄuv]N.

38
 |vieT puükh v]yiÄ]N ariy]ÊvR v>]ruÞ[. v]yiÄ]nriy]emÜi^uh puükh
v]Æ]N pfmi^}]Ê x]DuÄš]y mÄšuh v>]ruÞ[. a^[pxV^[ph m]zth
v]yic{rivuÔv>[ v>]ruÞ[. p^tuh v]yic{u mnÓi^]ÄieyÜil kUTi, av
jIvitÊil zp]vRÊikm]Ä]N k<iy]ÊvR v>]ruÞ[. O]E>]>uÊ>uh všRÎuvÎ
xhx[Ä]>Êinnux>ic{u ave> nyiÄfh. "zbªh' `Ît[ v]Ä]l prEyÞt^}.
at[ anuBvm]fu[, jIvitm]f[. teÎEÏ]e^ teÎ mÕuÔve>yuh k]f]N k<iyuÎ
avx[œy]ft[. at[ xV]B]vikm]yiÊI>fh. pUevÎ[ cißiÄuÎtiEnÄ]L
pUv]yiÊI>uky]f[ EvÞt[. nÐeš^}]h pUv]yiÊI>]n]f[ zsmiEÄÞt[. atu
jIvitm]Äuv]N nmuÄu k<iyfh. pÚnh atinu EvÞiy]yi>iÄfh. k]f]et
pÚiÄuv]n^} zpy]xh, pÚic{tu zpvZÊiyil ek]Þuv>]n]f[. pÞuÔ mH]«]ÄL
jIvic{uk]fic{ k]>YÆL |ÎuÔvR, mn®p]Úh pÚic{iÈ[ tRÄic{u nTÄuÎu. pUjyuh
zp]RËnyuem^}]h zbªÊieû O]E>] muKh teÎy]f[. (tuT>uh) jIvitÊil
yœ]RËx[EnHh O>uvn[ AdYh ÙBiÄuÎt[ aÐyil niÎum]f[. O>п[
piWukuÇiEn]TuÔ x[EnHÊil kšÜh k]fuv]N k<iyiÙ}. y]et]>u
zptIÑyumiÙ}] Ê x[EnHm]ft[. aÐyueT |o x[EnHh ek]c{ukuÈiyueT s>iy]y
všRc{¿[ vše> AvsYm]f[. p]þ]tY >]jYÆL buÍijIvikšueT n]T]efÎu
pryuemÜi^uh avieT m]nxikE>]gikšuh D]>]šmuÞu[. atinu k]>fh |o
EýHÊieû aB]vm]fu[. k]ril epEzT]L \eÞÜiÙuh, atu x[Õ]RÈ]kfemÜil
b]Õri Evfh. atuEp]eÙ, epÕÐyil niÎuh ÙBiÄuÎ x[EnHm]f[, nÐueT
jIvitÊieû PoEÞSN. `Üil Ec]diÄuh mÕuÔv>ueT x[EnHh x[EnHmEÙ} `Î[.
atuh EýHh teÎ. pEÑ atieû piÎil `EÏ]<uh O>u zptIÑyuÞu[. B]>Y O>u
etÕu ecy[t]l BRÊ]vu[ \EpÑiÄ]ruÞu[. BRÊ]vinu[ O>u pi< xhBvic{]l B]>Yyuh
viÈuEp]k]ruÞu[. |o EýHh ecriy etÕinumuáil Ep]^uh viÈupi>iyuÎt]fu[. |tu[
mZgmnÓukšueT xVB]vm]fu[. psuvien x[EnHiÄuÎt[ p]Ùinu EvÞiy]f[. p]Ùu
ÙBiÄuÎt[, OÎu nilÄeÈ kurc{un]šukUTi vIÈil niRÊieyÎu v>]h. piÎITtien
|rc{iÄ]>nu vilÄuh. |tuEp]eÙy]f[ EÙ]kÊieû x[EnHh. atien yœ]RË
x[EnHemÎu pryuv]N aпu k<iyiÙ}. |o mZgIymnÓien |osV>tVÊiE^Äu[
\yRÊuÎt]fu[ AÍY]«ikt. B]>Y]BRÊ]ÄM]R tÐil EvRpi>iy]rueÞÜi^uh
O>u tÔ teû kuÇien \EpÑiÄ]N ty{]r]ki^}- et]ÉUrustm]nh tÔm]>uh.
O>u kuÈiÄu[ teû ecruÏÊil aÐyil niÎuh ^BiÄuÎ EýHm]fu[ atinu[
E^]kÊieû EýHh xVIk>iÄuv]nuh tÎil \Ô EýHeÊ mÕuÔvRÄu
nlkuv]nuh s¬ipk>uÎtu[. m]t]vil niÎuh kuÇuÆLÄu ÙBiÄuÎ x[EnHh
nS[Tm]y]l, at[ A kuÇieûyuh >]jYÊieûyuh n]sÊinu k]>fm]kuh `Îu[
mÄL O]RÄfh.
|t[ buÍiyueTyuh yu¬iyueTyuh EÙ]km]f[. HZdyÊieû B]S mnuSYN
mrÎi>iÄuÎu. p>x[p>h x[EnHiÄuv]nuh visVxiÄuv]nuh bHum]niÄuv]nuh \Ô
HZdyÊieû B]Sy]f[ |Îu nS[TeÏÈuek]Þi>iÄuÎt[.
O>iÄl O>u züI t]N `<utiy kvit teû BRÊ]vien k]fic{u. avR O>u
kvitey<uÊuk]>iy]fu[. BRÊ]v]keÈ O>u s]x[zt¡nuh. B]>YyueT niRb{³h
k]>fh, aEÌHh kvit v]yic{u. kvit, O>u kuÈiey vRÉic{uek]ÞuÔt]f[. muKh
czàenEÏ]eÙyi>iÄuÎu, kÉukL t]m>dšÆLEp]eÙy]f[. |Æen O]E>]
v>iyiÙuh O]E>]Îien \pmic{[ vRÉic{i>iÄuky]f[. kvit v]yic{iÈ[, BRÊ]vieû
aBizp]yh EkLÄ]N
B]>Y k]Et]RÊu nilÄuky]f[. BRÊ]v[ pryuky]f[, nI `ß]f[ |o
`<utiyi>iÄuÎt[? Ek]TiÄfÄin[ pfh ciÙvu ecy[t[ czànil mnuSYN
Ep]yiÈuÔteÙ}, avieT `ßi>iÄuÎu? kuer p]reÄÈukL. v]yu Ep]ÙumiÙ}.
aÆenyuÔ czàen `TuÊ[ tÙyil evc{]l, piTÙi OTiyumEÙ}].” |Æen O]E>]
kuÊuv]ÄukL prÇ[, aEÌHh A kvitey vimRsiÄuky]f[, avx]nh
xHiekÈ[ B]>Y prÇu. ""niÆLÄ[ |o kvit mnÓiÙ]kukyiÙ}. atiÆu
tEοU.’’BRÊ]v[ A kvitey kÞt[ buÍiyilÄUTiy]f[. avieT HZdyh
\Þ]yi>uÎiÙ}. aEÌHÊinu[ czànieÙ p]reÄÈu m]ztEm k]fuv]N k<iÇuÔU.

39
|zàiyÆLek]Þu[ ariyuÎtiEÙ visVxiÄukyuÔu `Îuh prÇ[ mnuSYN,
avniÙuÔ niS[ÄšÜt nS[TeÏTuÊiyi>iÄuÎu.
mnuSYeû buÍi všRÎu všRÎ[ |Î[ `ßinuh yzßÆš]yi. emSIN |Ù}}]et
jIviÄ]N pÕieÙ}Î avx[œy]f[. pÙ}u Et¿uÎtinu kUTi emSIN vÎi>iÄuÎu.
|tumUÙh mnuSYnu EvÞ vY]y]mh ÙBi¿]et v>uÎu. piÎIT[, AE>]gYh
niÙniRÊuÎtinu EvÞi, zpEtYk xmyh keÞÊi vY]y]mh ecEy{Þiv>uÎu.
|Æen En]ÄuEá]L OÎie^ xuKh mnuSYen meÕ]Îil duRb{Ùn]Äuky]f[
ecy{uÎt[. |Îu[ O]E>] nimiSvuh mnuSYN eTNSniÙ]f[. `Ù}]
xuKxok>YÆšumuÞ]yiÈuh avn[ eTNSen]<iÇ En>miÙ}. gRBÊi^uÔtu[
epFkuÈiy]efÎ[ ariyuEá]L teÎ p^ a¢nÐm]RÄuh ADiy]f[. atien
všRÊi pÚiÏic{[ viv]Hh k<iÏic{y¿uÎtuve> |o ADi m]riÙ}. |EÏ]L
AFkuÈikšueT k]>YÊiÙuh a¢nÐm]RÄu[ ADiy]f[. av>ueT AzgHÆL \TnTi
x]Dic{u ek]TuÊiÙ}}]eyÜil zps[nÆš]f[. ÂUÈR EvfemÎu[ pryuEá]LÊeÎ
v]ÆieÄ]TuÄfh. |eÙ}Üil avN BISfieÏTuÊuh. mÄL všRÎu vÎ]l
ave>eÄ]Þ[ jIviÄ]h `Îu k>utiyi>uÎ m]t]pit]ÄL, |Î[ av>ueT ky{]l
`Î]f[ m>iEÄÞi v>ik `EÎ]RÊ[ ByÄuky]f[. mnuSYeû puE>]gti aviTh
ve> `Êi nilÄuÎu. k]>fh, |Î[ O]E>] vY¬iyuh aztm]zth avnvnil teÎ
OtuÆiyi>iÄuÎu. xV]RËt aztm]zth vRÍic{i>iÄuÎu. buÍi všRÎEt]eT]Ïh
HZdyh suS[kic{u. anYeû du®Kh xVßh du®KemÎu kÞ k]Ùh `EÆ] Ep]y[
mrÇu. xVßh xuKÊinu EvÞi `zt Epe> kS[TeÏTuÊuv]nuh |ÎuÔvRÄu[
mTiyi^}. |tu m]rfemÜil buÍiEy]eT]Ïh HZdyh kUTi vis]Ùm]kfh.
~tu zptikUÙ x]Hc>YÊiÙuh, s]ßi nS[Tm]k]ti>iÄÊÄvÉh mnÓien
`yRÄÞISN ecy{uÎ ttVm]f[ AÍY]«ikh. aÐ `EÏ]<uh pry]ruÞ[, DY]nh
xVRÉh Ep]eÙ mUÙYmuÔt]f[ `Îu[. Botik puE>]gti¿uh s]ßi¿uh mu¬iÄuh
DY]nh \Êmm]f[. ci^ >]jYeÊ En]ÈukL `^}] >]jYÊi^uh `TuÄuh. `Î]l
atie^ ná>u Ep]y]l xVßh >]jYÊukUTi `TuÄukyi^}. `Î]l atuEp]e^y^}
xVRÉn]fyh. atie^ muzd Ep]y]^uh A n]fyÊieû vi^ nS[Tm]kuÎi^}.
`vieTyuh atinu mU^YmuÞu[. atuEp]eÙy]f[ DY]nh. xVRÉh amUÙYm]f[.
aÆenyuÔ A xVRÉÊin[ p>imšh kUTi vÎ]EÙ]? atuEp]eÙy]f[ nКil
k]>ufYh kUTi \Þ]y]ÙeÊ avx[œ.
p^EÏ]<uh nÐEšÄ]L \yRÎv>um]yi, pfÄ]>um]yi kUÈukUTuv]n]fu[ nÐL
zsmiÄuÎtu[. aetEÏ]<uh du®KÊinu k]>fm]yiÊI>uÎu. nÐEšÄ]L kS[TÏ]Tuh
du>itÆšuh anuBviÄuÎ `ztEy] Ayi>ÆšuÞu[. `ßuek]Þ[ ave>Äuric{[
cißiÄuÎiÙ}? av>ueT jIvitvum]yi nÐuETtu[ tÈic{uEn]ÄuEá]L, nÐuETt[
xVRÅm]efÎ[ k]fuv]N x]DiÄuh. nÐEšÄ]L \yRÎve>Äuric{u[ cißiÄuEá]L
nÐL |zt p]vÆš]fE^}], ave>EÏ]e^ xáÊi^}E^}], `Îu cißic{[ du®KiEÄÞi
v>uÎu. `eßÜi^uh O>xuKh v>uEá]<]keÈ, 'aEy{] `niÄizt v^iy axuKh
vÎE^}]' `Î cißy]yi. `Î]l nÐEšÄ]L `ztEy] v^iy axuKÆL vÎu[
du>itmnuBviÄuÎvR nmuÄu cuÕumuÞu[ ave>Äuric{]E^]ciÄuEá]L nÐuETtu[
v^iey]>u kS[TÏ]T]yi Et]Îukyi^}. |Æen nÐL mnÓien x]ßVneÏTuÊi
du®KÊil niÎuh vimu¬i EnTuv]n]fu[ zsmiEÄÞtu[. mric{u[ cißiÄuEá]L nÐueT
jIvith du>itpURÉm]yiÊI>uÎu. `Î]l x]D]>fÄ]>ueT E^]kÊiE^Äu[
|rÆiv>uv]N p^EÏ]<uh nÐueT mnÓu[ ty{]r]ki^}. av>um]yi du®Kh pÜuev¿]N
xmyh keÞÊ]ri^}. avRÄu[ nК]l k<ivtu[ Exv ecy{uv]N xÎÍ>]k]ri^}.
`Î]l atinu nÐL ty{]r]vuky]efÜil, ati^UeT n]h AnàÊieû
E^]kÊiE^ÄuÔ kv]Th turÄuÎtinuÔ t]EÄ]lEnTuky]fuecy{uÎtu[.
yœ]RËÊil |tuh |osV>]>]Dn teÎy]fu[.

40
 JANUARY 1998

Ec]dYh:
aÐyueT
AzsmÊil
ExvnÊinu[
vše>Eyer
zp]D]nYh
nlkuÎuÞE^}].
s>iy]y
A«vic]>Êinu[
kRÐh tTÓmE^}?

aÐ:- mukšiE^¿uÔ pTikL ekÈiyi>iÄuÎtu[ ximûuh kÈyuh \pEy]gic{]f[.

mukLÊÈ[ v]RÊi>iÄuÎtuh ximûuh kÈyuh ek]Þ]f[. mukšil `Êiy]E^ atuh
|tuh tÐil vYtY]xmie^}Î[ ariy]N k<iyU. mukšil kyr]N pTikL `Æen
AvsYm]yi vÎuEv], atuEp]e^ aviET¿[ `Êuv]N |o \p]DikL AvsYm]f[.
O>]L, kuer vüuvuh ek]È]>h Ep]^uÔ vITuh v]Tk¿u[ `TuÊiÈ[, aviTueÊ
>]j]v]yi aBim]nic{u k<iÇu. O>u x]Du aEÌHeÊ k]f]N ecÎEÏ]L, t]N
>]j]v]efÎ B]vÊil vše> aHÜ]>Êil ep>um]ri. A x]Du Ec]dic{u, “nI
nieû mnÓ]ÑiEy]Tu Ec]diÄ[, v]üvemß]efÎ[.’’ `^}]h v]Tke¿TuÊt]f[,
xVßm]yi y]et]Îumi^}. `Î]l B]vEm] `^}]h teû xVßm]efÎuh.
|tuEp]e^y]f[ |ÎuÔ miÄv>uh. aEnkh puükÆL v]yic{iÈ[, kTÏurÊi>uÎ[
k]Ä k>yuÎtuEp]e^, k>Çuek]Þi>iÄuÎt^}]et jIvitvum]yi atinu
y]et]>u x]mYvuh k]f]ni^}. s]x[zth a^[pemÜi^uh mnÓi^]ÄiyvR teÎ
xmIpiÄuÎvRÄ[ \y>]nuÔ m]RÅh \pEdsiÄuk m]ztEm ecy{ukyuÔu. tRÄic{u
xmyh kšyi^}. O]E>] vY¬i¿uh, aveû xhx[k]>h anux>ic{uÔ m]RÅm]f]vsYh.
atin]^]f[ HiàumtÊil aEnkh m]RÅÆL vÎt[. O]E>]>uÊE>yuh av>v>ueT
t^Êil ecÎ[ \Í>ic{u ek]Þuv>uv]nuÔ v<ikš]fv. aeedVth k]f]et
pÚiÄuv]nuÔt^}, jIviÄuv]nuÔt]f[. `ÜiE^ atnuBvm]kU.’’
|vieT, ci^R Evd]ßiy]efÎvk]seÏÈuek]Þ[ v>]ruÞ[. tÆL
suÍEb]Dm]efÎ]f[ avR v]diÄ]ruÔt[. avR Ec]diÄ]ruÞ[- “A«]v[
~t]«]vien ExviÄ]n]f[? AzsmÆšil `ßin]f[ Exvnh? pÚnh m]zth
Ep]E>? `Îuh mÕuh. pÞuÔ mH]«]ÄL gZHx[œ]zsmh k<iÇ]f[
v]nzpx[œÊinuh xnY]xÊinuh Ep]yi>uÎt[. av>ueT kRÐÆL miÄtuh
k<iÇi>uÎu. piÎIT[ cu>uÆiy n]šukEš avRÄuÔu. pEÑ, avR ecÎi>uÎ
gu>uku^Æšil kRÐh \Þ]yi>uÎu. n^} xmRÏfEÊ]eT teÎ avieTyuÔ
Evd]ßikš]y siSYR, Evd]ßikš]y gu>uÄM]e> Exvic{i>uÎu. siSYR virku
EsK>iÄ]N Ep]yi>uÎu. psuvien Emy[Ä]N Ep]yi>uÎu. vy^il evÔh kyruÎtu
tTy]N Ep]y A>ufiyueT kœ EkÈiÈiE^}? vy^ie^ v>áu muriÇ[ evÔh
kyruÎtu tTy]N t]N teÎ, v>áiEn]Tu EcRÎu kiTÎ[ O<uÄu tTÇu. |et]Îuh
41
avRÄ[ Evd]ßÊil niÎu[ BiÎm]yi Et]Îiyi^}. |tu v>áE^}, |tu ecšiyE^},
|tu evÔmE^}, w]N A«]vE^}- `eÎ]Îuh avR cißic{i^}. aÆeny]yi>uÎu
aÎuÔ siSYM]R. aÎuh kRÐEy]gh \Þ]yi>uÎu. aÎ[ mUEÎ] n]E^] siSYE>
O>u gu>uvieû kUeT \Þ]yi>uÎuÔu. `Î]l |o AzsmÊil Ayi>ÊinTuÊ[
aEßv]xikL \Þ[. |vReÄ^}]h mu<ueÄ xmyvuh DY]niÄ]N pÕuEm]? OÄukyi^}.
cißkL `ß]y]^uh mnÓil kTÎu v>uh. kRÐh ecy[t]^uh |e^}Üi^uh cißkL
\Þ]kuh. `Î]l, A cißkeš EnRv<iÄu ti>ic{uviÈ[, eekk]^ukLek]Þ[ kRÐh
ecy[t[, jnÆLÄ[ \pk]>zpdm]ÄuÎt]Ef] etÕ[?
aR´unEn]T[ kZS[fN prÇt[, ""aR´un], `niÄ[ mUÎu E^]kÊi^uh
EnT]n]yi OÎumi^}. `Î]^uh aR´un], w]N kRÐh ecy{uÎu; b³mi^}]Ê
kRÐh.’’ mÄEš, niÆšueT mnÓ[ s>I>t^Êil nilÄuky]f[. avieT niÎuh
atien \Í>iEÄÞtuÞ[. nÐueT mnÓ[ visVmnÓ]yiÊI>fh. atinuÔ
mušep]ÈiÄuÎt[ E^]kEÊ]TuÔ k]>ufYm]f[.
Evd]ßikL `Îu[ xVyh aBim]niÄuÎvRÄu[ t]N m]zth zbªvuh meÕ^}]h
m]yyum]fu[. `Î]l |o B]vn avRÄu[ ni^niRÊ]N k<iyuÎuEÞ]? atumi^}.
kZtYh 12 mfiy]ku Eá]L BÑfh O>uÄiek]TuÄfh. E>]gh vÎ]l Ax[pztiyil
ek]ÞuEp]kfh. aEÏ]L Ax[pzti m]yy^}, at]vsYm]f[. BÑfvuh
avRÄ]vsYm]fu[. mÕuÔv>ueT Exvnvuh avRÄ]vsYm]f[. |o m]yyuh
suÍEb]Dvuh pryuÎvRÄ[ |et]eÄ `Æen AvsYm]Ef], atuEp]e^
E^]kÊinuh |et]eÄ AvsYm]efÎ[ avR cißiÄfh. tniÄ[ `^}]v>ueTyuh
Exv Evfh; `Î]l E^]kÊin[ Exv ecEy{Þ xmyh v>uEá]L zbªvic]>vuh-
|t[ mTiyM]>ueT ^Ñfm]f[.
|o AzsmÊil `NjinIyRm]>uÞ[, EQ]k[TRm]>uÞ[. `^}]v>uh
av>vRÄrivuÔ Ej]^ikL av>v>ueT k<ivinnux>ic{[ ecy{uÎu. OÏh,
DY]niÄukyuh s]züh pÚiÄukyuh `^}]h ecy{uÎumuÞ[.
kRÐh b³mi^}]et ecy{]n]f[ avR pÚiÄuÎt[. xV]RËtyuh s>I>]Bim]nvuh
kšy]N b³mi^}]Ê kRÐh xH]yiÄuh. mmtyi^}]et kRÐh ecy{uEá]L at[
b³k]>fm^}, mu¬im]RÅm]f[.
|vieT xVRÅh EvfemÎ]zgHiÄuÎvR A>uh |^}. 90%vuh E^]keÊ
ExviÄfemÎ]zgHiÄuÎv>]f[. av>ueT piÎ]e^ xVRÅh ecÎ]l Ep]^uh avR
xVRÅEÊ]T[ "Õ]Õ]' pryuh. k]>fh xVRÅh av>ueT HZdyÊi^uÞ[. pieÎ O>u
xVRÅÊi^uh Ep]EkÞ AvsYh avRÄu v>uÎi^}. k]>ufYmuÔ mnÓu[ teÎ
av>ueT xVRÅh. |o O>u B]vm]f[ |vieT kuÇuÆLÄ[ kUTut^uÔt[.
pÞuÞ]yi>uÎ p^>uh, t]N suÍEb]Dm]efÎu[ prÇuek]Þ[,
m]riyi>uÎt^}]et, jnÆšueT |TyiE^¿i
rÆi zpvRÊiÄuv]N ty{]r]yi^}. atu k]>fm]fu[ nÐueT xhx[k]>h |ztyuh
aD®ptic{tu[. atieû du>itm]f[ |ÎuÔvR anuBviÄuÎt[. |niyuh nÐueT
xhx[k]>eÊ niRv{I>Ym]ÄfemÎ]Ef] pryuÎt[.
aeedVth jIvitm]efÎ]f[ wÆL pÚic{iÈuÔt[. teÎEÏ]e^ mÕuÔve>yuh
k]fuÎ avx[œy]ft[.
ku>uEÑzt yuÍÊieû aRËh `ß]f[? aEnkh p]rÄ^}ukL miSYni^iÈ[
OÎic{u krÄiy]l, atieû kURÊmunkL nS[Tm]yi, minuxmuÔt]yiÊI>uÎu.
atuEp]e^ E^]kExvnkRÐh ecy{uÎti^UeT nÐueT vY¬imnÓ[
vY]p[teectnYvum]yi OÎuEc>uÎu. mnÓieû eev>UpYh m]ri
A«xV>Upm]yiÊI>uÎu. atuek]Þ]f[ Bgv]N aR´unEn]T[ yuÍh ecy{]N
prÇt[. |et]eÄ prÇuek]TuÊ[ pÚiÏiÄuÎtiEnÄ]L zpvZÊiyil
k]ÈieÄ]TuÊ]l mÕuÔvRÄuh `šuÏh \LeÄ]Ôuv]N k<iyuh. at]fu[ aÐyueT
^ÑYh.

(tuT>uh)

42
 1998 FEBRUARY
Ec]dYh:- aÐyueT AzsmÊil B¬iÄ]Ef] zp]D]nYh? |o zp]RËnyuh mÕuh
k]fuEá]L O>u ‘ES]’Ep]e^ Et]ÎuÎu.
aÐ:- Em]n[ O>u k]muki \eÞÎu k>utuk, A k]mukiEy]T[ xhx]>iÄuÎt[ Em]n[
O>u ‘ES]’ AkuEm]? s>iy]y x[EnHmueÞÜil O>iÄ^uh aÆen cißiÄi^}.
`Î]l meÕ]>uvn[ aet]>u ‘ES]’ Ayi Et]Î]h. |tuEp]e^y]f[ |vieTyuh.
wÆLÄu[ |et]>iÄ^uh O>u ES] a^}. wÆLÄ[ aviTuEÊ]TuÔ b³m]f[
zp]RËn. zp]RËnyueT O]E>] nimiSvuh wÆL anuBviÄuÎt[ Anàm]f[.
k]mukN k]mukiEy]T[ xhx]>ic{]^uh k]muki k]mukEn]T[ xhx]>ic{]^uh
avRÄtil Anà m]fu[. axhtZp[ti Et]Îukyi^}. `zt mfiÄU r]y]^uh
vi>xt anuBveÏTi^}. |tuEp]e^yuÔ O>u AxV]dnm]f[ zp]RËnyi^UeT
^BiÄuÎt[.
zp]RËn `Ît[ s>iÄuh \Ôie^ k]mukiyum]yu Ô xhB]Sfm]f[. “ nI
A«]v]f[, nI O>iÄ^uh du®KiEÄÞvn^}, nI jIv]«]v^}, p>m]«]vuteÎ. nieû
xV>Uph Anàm]f[.’’ |t]f[ zp]RËnyueT aRËh, a^}]et evruh p]<[v]Äukš^}
s>iy]y zp]RËn.
zp]RËnyuh n]mxÜIRÊnvum]fu[ Em]N B¬i `Îtuek]Þ[
\EÌsiÄuÎetÜil aet^}] mtÆ ši^uh k]fuv]N k<iyuh. mux}Ih mtÊil
zp]RËn yuÞ[, nix[Ä]>muÞ[. avR mÄey ^ÑYm]Äi yE^}, nix[Ä>iÄuÎt[?
zkiüumtÊi^uh zp]RËn yuÞ[. avR zkiüu>UpÊinu muÎiE^], kÊic{
em<ukuti>iÄu muÎiE^] Af[ zp]RËiÄuÎt[. eejnmtÊi^uh, buÍmtÊi^uh,
HiàumtÊi^uh zp]RËnyuÞ[. |o mtÆšie^^}]h gu>usiSYb³ vumuÞ[. p>á>y]
zpv]cke> k]fuÎuÞ[. atu teÎ B¬iye^}? s]züÆL pÚic{vR Evd]ß tÊV
ÆL mnnh ecy[t[ muEÎ]Èu Ep]kuÎu. |tinu k<iyu Ît[ atiEn]TuÔ
B¬iek]ÞE^}?

43
 Em]En, xk^>i^uh |osV>en dRsiÄuÎt]fu[, xk^E>]TumuÔ Ad>v]f[
s>iy]y B¬i. aÊ>h O>u mnÓien xá]diÄfh. atinu EvÞi mnÓien
\Í>iec{TuÄuky]f[ EvÞt[.
|vieT |osV>n]yi k]fuÎt[ xVRÅÊil vxi ÄuÎ O>u |osV>eny^}.
|osV>eectnYh xRv{vY] p[tm]f[. aviTueÊ ariyuk `Ît]f[ muKYh. zsvf-
mnn-nidiDY]xnÆšueT ^ÑYvuh A p>m]«xV>UpeÊ ariyuk `Ît]fu[,
atinuÔ O>u x]Dny]f[ B¬i. p^ diÄukšil a^Çu ti>iyuÎ mnÓien
aßRmuKm]Äuk `Ît[ `^}] vRÄuh azt `šuÏm^}. s]züem^}]h pÚic{vRÄ[
“Enti, Enti’’ m]RÅh |S[TeÏEÈÄ]h. `Î]l s]zü em]Îuh pÚiÄ]Ê
x]D]>fÄ]>]y `ztEy] jnÆL \Þ[. avRÄuh A«xV>UpeÊ ariy EÞ?
ci^RÄ[ E>]gÊin[ kuÊievc{]l a^Rji y]kuh. m>fh teÎ xhBviÄ]h. avRÄ[
E>]gh m]rfemÜil gušik ek]TuÄfh. av>ueT s>I> zpkZtÊin[ aEt
pÕukyuÔu. atuEp]e^ O]E>]>u Ê>uETyuh xhx[Ä]>mnux>ic{uÔ x]Dn]zkm
Æš]f[ |vieT niREÌsic{i>iÄuÎt[. |Ît]f[ |vieT muKYh `Îu pryuv]N pÕi^}.
ecy{uÎet] eÄyuh jnÆšueT nMey m]zth ^ÑYm]Äi yuÔt]efÎu[ pry]h.
ndiyil evÔh nirÇi>iÄuÎtuek]Þ]f[ aÄe> |Äe> `Îu pryuÎt[,
>Þu k>yuÔt]yi Et]ÎuÎt[. evÔh vÕiy]l `^}]h OE> mfl Ï>Ïu teÎ.
`^}]h OÎu teÎ. atuEp]e^ nКil vY¬iEb]Dh ni^nilÄuÎtuek]Þ]f[
w]nuh nIyuh v>uÎt[. atu nS[Tm]y]l `^}]h OÎu teÎ. `^}]h pURÉh teÎ.
Enti, Enti m]RÅh Ep]e^ B¬iyi^UeTyuh n]h A«]nuBvÊi l teÎy]f[
`ÊuÎt[. O>u kuÈi E>]gm]yi kiTÄuÎ a¢n[ m>uÎuh ek]Þuv>iky]f[.
muriÄTuÊ[ `ÊiyEÏ]E<Äuh krû[ Ep]yi. OÎuh k]f]N vy{. kuÈi BiÊiyil tÏi,
|t^}. v]ti^il tÏi, |t^}. Emsyil tÏi, |t^}. kÈi^il tÏi, |t^}. avx]nh
a¢en et]Èu. ‘q] a¢N’. |t^}, |t^} `Îu prÇuprÇ[, avx]nh a¢en
keÞÊu Îu. |tuEp]e^ teÎy]f[ B¬iyi^uh. Bgv]eny ^}]et B¬N
y]et]Îuh xVIk>iÄuÎi^}. Bgv]N `Î OE> ciß m]zth. “w]N s>I>m^}, mnÓ^},
buÍiy^}, a«]v]f[. s>I>mnÓukL xuKdu®K ÆLÄ[ k]>fm]f[ `Î[ O>u kUÈR
pryuEá]L, mÕvR w]nIsV>Eût]fu[, `niÄu[ aviTueÊ m]zth mti.
`^}]m]yiÊIRÎi>iÄuÎtu[ aviTuÎ]f[ `Îu pryuÎu. |tu m]ztm]f[ vYtY]xh.
xRv{tuh aviTuÎu m]ztm]efÎu k]f]nuÔ O>u kÉien
všRÊieyTuÄuky]f[ ecy{uÎt[. atu jIvitm]yi m]rfh. ""`^}]h aviTuÎ]f[''
`Îu k]fuv]N k<iyfh. at]f[ yœ]RËB¬i. xRv{ti^uh dRsiÄuÎt[
aviTueÊ m]ztm]f[. |o m]RÅÊi^UeTyuh n]h neÐ teÎ mrÄuÎu. nÐueT
vY¬itVh p]eT nS[Tm]kuÎu.
B¬iyi^UeT Ak]sÊinÏurh |>iÄuÎ O>IsV> eny^} EtTuÎt[. xRv{ti^uh
|osV>en dRsiÄuk y]f[ ecy{uÎt[. B¬N |osV>en EtTi `Æuh a^yuÎi^},
aveû \ÔilteÎ |osV>N zpk]si ÄuÎu. k]>fh, avN |osV>BiÎm]yi
y]et]Îuh k]fuÎi^}. atu[ x]Ñ]t[k>iÄ]n]f[ zp]RËn. zp]RËnyi^UeT A
xtYvüuvieny]f[ kIRÊi ÄuÎt[. s>I>mEn]buÍit^Êi^uÔ mnÓien
A«t^ÊiE^ÄuyRÊuky]f[ AvsYh. 100 Ev]LEÈjieû bLb[ aTuÄšyil
tUÄiyiÈi>uÎtu k]>fh, atil k>i pÕipiTic{u. avx]nh xIEr] Ev]LÈ[
bLbilniÎuÔ zpk]sh Ep]^umi^}. atie^ k>i tuTc{u nIÄiy]l, EvÞ zpk]sh
^Bi Äuh. |tuEp]e^ nÐie^ m]^inYÆeš nIÄuÎ O>u zkiyy]f[ x]Dn. nКie^
|osV>ÊVeÊ mrc{i>i ÄuÎ mrkL nIÄh ecy[t]l nКie^ anß s¬i
nmuÄnuBvm]kuh. nÐL du®KiÄ]N EvÞi pirÎv>^}; AnàxV>Upikš]efÎ[
ariy]N k<iyuh. pEÑ |t[ v]Ä]l prÇiÈ[ k]>Ymi^}, x]DnEvfh. nIß]N
`^}]vRÄuh EsSiyueÞ Üi^uh evÔÊi^irÆi aBY]xh ecy[t]e^ A k<ivu[
xV]yÊm]kU. tÎie^ |osV>ÊVeÊ \fRÊ]nuÔ m]RÅm]fu[ B¬iyuh
zp]RËnyuh.
(tuT>uh)

44
MARCH 1998

• Ec]dYh: mÕuÔvR
et]È]l s¬i
nS[Tm]kuh `Îuh mÕuh
ci^R pry]ruÞE^}].
|tu[ `ztm]zth
s>iy]fu[?
•
aÐ: ‘w]N b]Õri’ `Îu cißiÄuEá]L s¬i nS[Tm]k]h. `Î]l krûiEn]Tu[
b³iÏic{i>iÄuk y]efÜil s¬i O>iÄ^uh nS[Tm]kuÎi^}. atu Ep]e^ w]N
`Î B]vÊil k<iyuEá]L nÐueT s¬i nS[Tm]kuh. \pEy]giÄuEß]ruh O>u
b]Õri (electric cell)yil s¬i nS[Tm]kuÎu. k]>fh atil p>imitm]y
s¬iEy EsK>ic{iÈuÔU. mric{u[ krûiEn]T[ - |osV>En]Tu[ - b³ic{i>iÄuky]ef
Üil, s¬i `Æen nS[Tm]k]n]f[? pURÉÊil niÎ[ pURÉmE^} \Þ]vukyuÔu.
O>u ti>iyil niÎ[ Ayi>h ti>ikL kÊic{]^uh, AdYeÊ ti>iyueT Es]B¿[ O>u
kurvuh xhBviÄi^}. pieÎ, s¬i Ñyi ÄeyÎtu[ O>u x]Dken xhb³ic{[,
s>iy]f[. avN vše> zsÍiÄfh. aBY]xk]^Ê[ O]E>] cuvTu evÄuEá]<uh
zsÍiÄfh. k]>fh avN |EÏ]<uh s>I>mEn]buÍit^Êi^]fu[. s>I>mEn]
buÍit^Êil nilÄuEá]L `^}]Êi^uh zsÍ Evfh. mnÓ[ xVßh ky{il kiÈu
Îtuve>yuh xVßh aDInÊi^]kuÎtuve>yuh ymniymÆL `^}]h p]^ic{u
nIEÆÞt]vsYm]f[. piÎITu[ nÐeš O>]L et]Èu `Îu k>uti ByEÄÞ k]>Ymi^}.
et]Tu Ît[ jnÆše^}, ave> |osV>n]yiÈu kÞ]l mti. aEÏ]L s¬i nS[Tm]vuky^},
EnTuky]f[ ecy{uÎt[.

* Ec]dYh: aÐ ecruÏÊil vše>yDikh kS[TÏ] TukL anuBvic{iÈuÔt]yi

p^>uh prÇu EkÈu. kS[TtynuBviÄuÎve> |Îu k]fuEá]L, A p<y k]^h
O]RÄ]ruEÞ]?
aÐ: A>ueT jIvitÊi^]f[ kS[TÏ]TukL |^}]ti>uÎiÈuÔt[? aпu[
ecruÏÊil vše>y Dikh buÍimuÈukL En>iETÞivÎu `Ît[ s>i y]f[. `Î]l
aet]Îuh O>u kS[TÏ]T]yi Et]Îi yi>uÎi^}. dmyßiyп[ xuKmi^}]yi>uÎu. O>u
Ej]^iyuh ecy{]N k<iyi^}. A x]Hc>YÊil O>] šueT pÚiÊh muTÆiy]^uh mÕ[
xEH]d>ÆLÄ[ vidY]BY]xh tuT>]N k<iyumE^}] `Î[ aÐ AsV xic{u. aпu[
vIÈu Ej]^ikšueT mu<uvN B]>vuh vHiEÄÞi vÎu; pÚnh niREÊÞi vÎu. x[ÄUši
^uh Ek]Ešji^uh pÚiÄuÎ xEH]d>ÆLÄ[ BÑfh ty{]r]Äi ep]tiekÈi
45
ek]TuÄfh, vzüh a^Äi eÄ]TuÄfh. psu, AT[, t]r]v[, Ek]<i mut^]yv yueT
`^}] k]>YÆšuh En]Äfh. dmyßiyÐey suzsUSiÄfh. psuvinuÔ pu^}u
ek]Þuv>]N Ep]kfh. aÆien >]vie^ n]^umfi mutl p]ti >]v]kuÎtuve>
O]E>]t>h Ej]^iyuÞu[. |et^}]h k]>fh kS[Tt `eßÎ[ ecruÏÊil teÎ nÎ]
yi mnÓi^]Ä]N k<iÇu. psuvin[ ek]TuÄ]nuÔ cInieÊ]^i EsK>iÄuÎtin]yi
pÊrupt[ vITuk šil Ep]kfh. O>u vIÈil ec^}uEá]L BÑfh k<i
c{uek]Þi>iÄuÎu. aTuÊ vIÈil ec^}uEá]L avi eT k<iÄ]N OÎuh |^}. evruh
pÈifi. kuÈikL vis Îu tšRÎu kiTÄuÎu. O>iTÊu[ kuÈikL zp]RËiÄu Îu-
aпu dIRG]yuÓu kiÈEf `Î[. meÕ]>u vIÈil ecÎ]l muÊÒiÄ[ pry]nuÔt[
kS[TÏ]Ti eûyuh avgfnyueTyuh kœ m]zth. “A>uh `eÎ En]ÄuÎi^}. BÑfh
n]y[ÄLÄu ek]TuÄuÎtu Ep]e^y]f[ t>uÎt[. vzüh k<ukiÊ>]N A>umi^}.
`^}]v>ueTyuh AÈuh t^}uh m]ztEmyuÔu.’’
jIvitk]^h mu<uvN mÄLÄu EvÞi kS[TeÏÈu. avRÄu EvÞi aÍV]nic{[
AE>]gYh nS[Tm]yi. `Î]l v]RÍkYÊie^Êi avs>]yi kiTÄu Eá]L
xH]yÊin]>umi^}. O>iÕu evÔh nlk]N A>umi^}. av>ueT kS[Tt kÞiÈ[, aÐ
BÑfh vIÈil niÎuh `TuÊu ek]ÞuecÎu ek]TuÄuh. p^ muÊÒim]>ueTyuh
k]>Yh |tuEp]e^teÎ.
ac[CnÐm]>ueT dIRG]yuÓinu EvÞi zp]RËic{ mÄLÄ[, piÎITu[ kuTuhbvuh
b]ÍYtyuh vÎu EcR Î]l, pieÎ zp]yh ecÎ avR O>u s^Ym]f[. `Æienyuh
O<iv]yi kiÈiy]l mti `Î]f[. `eß Üi^uh kiÈ]nueÞÜi^E^} avRÄ[ EýHh
v>U. psu vien x[EnHiÄuÎt[ p]^inu EvÞiy]f[. p]^i e^}Üil psuvien tÔuh.
E^]kÊie^ EýHem^}]h xV]RËt¿u EvÞiy]fu[ `Îu mnÓi^]yi.
vITinTuÊ[ O>u kušmuÞ]yi>uÎu. aÐ vyÓ]y tÔm]e> avieT
kUÈieÄ]ÞuvÎ[ kušiÏiÄuh, vzüh nnc{uek]TuÄuh. visÎ[ k>yuÎ kuÈikeš
`TuÊu ek]ÞuvÎ[ vIÈil niÎuh BÑfh ek]Tu Äuh. |et]Îuh a¢n[
|S[Tm^}]yi>uÎu. "nI `ßi n]f[, |o mUeÄ]^iÏic{uek]Þu nTÄuÎ kÉil kÞ
piÔ]e> `TuÊu ek]Þuv>uÎt[' `Îuh prÇ[ v<Äu pryuh.
|o kS[TtkL OeÄ En>il k]f]N k<iÇ ti^UeT jnÆšueT jIvith
pÚiÄ]N x]Dic{u.
Ax[pztiyil ecÎ]l, E>]giyueT Ep>uh vyÓuh mÕuh `<uti cIÈu v]Æfh.
m>uÎin[ kurieÏ<uti y]l teÎ v]Æ]N pfh `vieT? atinuEp]^uh
eepxyi^}]et viSmiÄuÎ x]DuÄeš aÐ kÞi ÈuÞ[. aÎÎu Ej]^iÄu Ep]yi,
kiÈuÎ eepx ek]Þ[ kS[Tic{[ O]E>] divxvuh tÔi nIÄuÎv >]f[ |viTÊuk]R.
O>u divxh Ej]^iÄu Ep]yie^} Üil kuTuhbh mu<uÏÈifiyil teÎ. O>u divxh
E>]gh vÎu[, kiTÏ]y]l m>uÎinuh pfmi^} AH]> Êinuh pfmi^}. gušik v]Æ]N
pfmi^}]et Evdn ek]Þu pušyuÎve> k]f]h. O>u gušik k<ic{]l mti. ~t]nuh
minuÈukLek]Þ[ Evdn m]ruh. `Î]l atinuEp]^uh pfmi^}. atuek]Þ[ divxh
mu<uvN Evdnek]Þu kiTÎupiTyuÎu.
p>IÑ¿[, EpÏru v]Æ]N eepxyi^}]et, `zt Ey] kuÈikL k>yuÎtu
kÞiÈuÞ[. \TuÏieû bÈF Ep]yiÈ[ pk>h v]Æi evÄ]N eepxyi^}]Êtin]l
muÔu kuÊieÄ]Þ]f[ p^>uh x[ÄUšil Ep]ku Ît[. |o kS[Ttkeš]eÄ En>il
k]f]nuh EkL Ä]nuh anuBviÄ]nuh aпu ecruÏÊil k<i Çi>uÎu.
E^]kÊieû xVB]vh ariy]N k<iÇu. `ÎiE^Äu En]Ä]N at[ Ezp>f nlki.
E^]kÊi ^uÔet^}]h `eû gu>uv]yi m]ri. O>u \ruá]ef Üi^uh aeteû
gu>uv]f[. aÎ[ avE>]eT]Ïh viSmtkL pÜiÈtu ek]Þ[ |Îuh x]DuÄeš
k]fuEá]L, pry]et teÎ av>ueT EvdnkL aп[ mnÓi^]Ä]N pÕuÎu. |Î[,
|EtEp]e^ kS[TtkkL anuBviÄuÎ `ztEy] Ašukš]f[ aÐey k]f]N
v>uÎt[. xáÊuÔ mÄL vic]>ic{]l |o x]DuÄšueT kS[TÏ]TukL O>švuve>
p>iH>iÄ]N k<iyuh. |vieT v>uÎ pfÄ]>u mÄEš]T[ aÐ |t]vRÊic{u
pry]ruÞ[.

46
 APRIL 1998

Ec]dYh : zpxviÄ]Ê aÐ `Æen aÐy]kuh?

aÐ:- mÄEš, aÐ `Ît[ niS[k]mÊieû zptIkm]f[. kuÇieû s>iy]y
HZdymriÇ[ kuÈiÄu EvÞiyuÔ O>u jIvitm]f[ m]t]viEût[. kuÇieû ~tu
etÕuh aÐ ÑmiÄuh. k]>fh arivi^}]y[m ek]Þ]f[ kuÇinu etÕu pÕuÎetEÎ
aÐ k]fuÎuÔu. a^}]et aHÜ]>emÎ[ aÐm]R cißiÄuÎi^}. |t]f[ m]tZtVh.
`eû jIvith |tu teÎy]f[. `^}]v>uh aп[ mÄš]f[.
‘m]tZEdEv] Bv®’ `Î]f[ B]>tÊil ecruÏh mutl pÚiÏiÄ]ruÔt[. nÐueT
xhx[k]>Êil x[ztItVÊieû p>ipURÉtey Af[ m]t]evÎ pdh ek]Þ[
\EÌsic{iÈuÔt[. B]>Yey]<iek meÕ^}]v>uh pu>uSn[ aÐy]f[. züIyuh tEÎÄ]L
Ad>fIy>]y x[ztIkeš aÐeyÎ]f[ višiÄ]r[. m]t]vin[ azt \Îtm]y
x[œ]nm]f[ nÐueT xmUHh n^[kiyi>uÎt[. mÕuÔ xhx[k]>Êieû xV]DInh mU^h
|Ît[ kuErey]eÄ nS[Tm]yi. atieû BviSYÊ[ nÐueT xmUHÊil
k]f]numuÞ[. m]tZB]vh ~et]>u x[ztIyi^uh jMxiÍm]f[. mEÕet]>u
B]vEÊÄ]šuh züIyil \yRÎu ni^[EÄÞtuh |o B]vm]f[. xU>Yn[ muáil
a³k]>h O<iyuÎtu Ep]e^, m]tZB]vÊinu muáil `^}] aDmv]xnkšuh
O]Tiey]šiÄuÎu. azt pviztm]f[ m]tZB]vh. m]tZtVÊieû muKmuzd EýHvuh
tY]gvuh niÓV]RËtyum]f[. |tilÄUTi m]ztEm xmUHÊil xhx[k]>h
ni^niRÊ]N k<iyU. atin[ aÐyueT |ÎeÊ >Iti xH]yiÄuemÎ[ Et]Îi.
zpxviÄ]Ê aÐ `Æen aÐy]kuh `Îu Em]N Ec]dic{u; vim]nh O]TiÄuÎ
eep^Õin[ ariyuÎtiEnÄ]L kUTutl `Wieû k]>YÆL
atuÞ]Äiy]LÄriy]h.atin[ EkTu xhBvic{]l `Æeny]f[, `ßuek]Þ]f[
`Îuh mÕuh eep^ÕienÄ]L ariy]vuÎt[ at[ niRÐic{y]LÄ]f[. atuEp]e^
zpxvic{tu ek]Þu m]zth A>uh aÐy]vi^}. m]tZtVh av>il viTRÎi^} `Üil.
m]tZB]vh pURÉm]yuh \LeÄ]Ô]N AvuemÜil zpxviÄ]Êtuek]Þu m]zth
A>uh aÐy]v]etyuh |>iÄuÎi^}. pirÎ n]Tinuh, xhx]>B]S¿uh, BUmiÄuh OeÄ
nÐL m]tZx[œ]nh ek]TuÄuÎiE^}?

47
 Ec]dYh- `eßÜi^uh zpEtYk ^ÑYh EnT]n]Ef]
aÐ xmUHÊil zpvRÊiÄuÎt[?
aÐ:- aÐyueT jIvith O>u cànÊi>i
Ep]e^y]kfh `Îu m]ztEmyuÔU. cànÊi>i xVyh
`>iyuEá]<uh mÕuÔvRÄ[ p>imfh ek]TuÄuky]f[.
atu Ep]e^ aÐyueT jIvitÊie^ O]E>] nimiSvuh
mÄLÄ[ \pk]>zpdm]yiÊI>fh `Îu m]ztEm aÐ
cißiÄ]ruÔU. ^ÑYvuh m]RÅvuh evEv{ery]yi aÐ
k]fuÎi^}. aviTueÊ |¢e¿]Ê[ jIvith O<ukuÎu
azt teÎ.

48
MAY 1998

Ec]dYh:
AÍY]«ikm]RÅÊi
l gu>u AvsY
m]efÎu pryuÎu.
aÐyueT gu>u
A>]fu[?

aÐ: |o E^]kÊil k]feÏTuÎ O]E>] vx[tuvuh aп[ gu>uv]fu[. gu>uvuh

|osV>nuh av>v>ueT \ÔilÊeÎ \Þu[. pEÑ, aHÜ]>h |>iÄuÎiTEÊ] šh
k]^h, aviTueÊ ariyuv]N k<iyi^}. tÎie^ gu>uvien mr¿uÎ mry]fu[
aHÜ]>h. avnvnil ÊeÎyuÔ gu>uvien keÞÊiy]l pieÎ zppWÊie^
~et]>u vx[tuvi^uh gu>uvien k]f]N k<iyuh. teû \ÔilÊeÎ aп[
gu>uvien k]f]N k<iÇtin]l, purEmyuÔ O>u mFt>iEp]^uh aпu[
gu>uv]yiÊIRÎu. mÄL cißiEc{Ä]h, aÆeny]ef Üil O>u muÔuh aпu
gu>uv]Ef] `Îu[. aet, O>u muÔuh aпu gu>u teÎy]fu[. muÔu[ k]^il
ek]Þtieû P^m]yi tUTRÎuÔ p]t zsÍiÄ]N |Ty]yi. aÆen vIÞuh muÔ[
ek]Ô]ti>iÄ]nuh v^iy ku<ikšil vI<]ti>iÄ]nuh A muÔu[ xH]ym]yi. |o
s>I>eÊyuh aÐ gu>uv]yiÈ]f[ k]fuÎt[. k]>fh s>I>Êieû nsV>teyÄuric{u
cißiÄuEá]L A«]vu m]ztm]fu[ nitYm]y xtYh `Îriyuv]N k<iyuÎu.
cuÕumuÔ `ßuh aÐey nMyiE^¿u m]ztEm nyic{iÈuÔu. atuek]Þu[ jIvitÊil
xRv{tiEn]Tuh aп[[ Ad>vu m]ztEmyuÔu.
Ec]dYh: A«x]Ñ]t[Ä]>Êin[ zpEtYkiec{]>u gu>u AvsYmie^}Î]Ef] aÐ
pryuÎtu[?
aÐ: aÆen aÐ pryuÎi^}. jMn] xhgItv]xn yuÔ O>]L zpEtYk
pÚnem]Îuh kUT]et `^}] >]gÆ šuh p]TieyÎi>iÄuh. atien anuk>ic{u[
mÕuÔv>uh pÚiÄ]et p]T]N tuTÆiy]l `ÆenyuÞ]kuh? ati n]l gu>u EvÞ
`Îu[ aÐ pryi^}. EvÞzt zsÍyuÔ apURv{h ci^RÄ[ aÆenyuh Ak]emEÎ
\ÔU.
~et]Îu k]fuEá]<uh viEvkpURv{h, zsÍ]pURv{h avey vIÑiÄfh.
OÎiEn]Tuh mmtEy] viEdVSEm] vc{upu^RÊ]N p]Ti^}. aÆeny]kuEá]L ~til
niÎuh nmuÄu[ p]ÚÆL \LeÄ]Þu[ nIÆuv]N k<iyuh. pEÑ, nmuÄiTyil
`ztEpRÄu[ atinuÔ eev>]gY vuh Ñmyuh ~k]zgtyuh \Þu[? aet]Îumi^}]Ê
vRÄu[ b]HYgu>uvien AzsyiÄ]et ^ÑYÊie^Êu v]N zpy]xm]fu[. \Ôie^
¡]nh \fRÊuÎ Aš]fu[ yœ]RË gu>u. nÐueT kÉinu[ a¡]n timi>h
b]Dic{tin]l A gu>uvien k]fuv]N |Îu k<iyuÎi^}. kÉu[ sx[ztzkiy ecy[tu[,
¡]nzpk]sh k]f]N Ey]gYm]Äfh. atinu[ O>uven xH]yiÄu Îtu[,
avnie^ ‘siSYN’ `Î B]vm]fu[.
`EÏ]<uh tuTÄÄ]>eû B]vh Evfh `Îu pryuh. k]>fh tuTÄÄ]>nu m]ztEm
`ßuh |>uÎu pÚiÄu v]nuÔ ÑmyuÞ]kU. s>I>h všRÎu v^ut]eyÎu vc{[
nÐueT mnÓu[ všRÎiÈi^}. mnÓu[ všRÎu[ visV EÊ]šh v^ut]kfemÜil AdYh
nmuÄu[ O>u kuÇieû B]vh v>fh. kuÇiEn vš>]N pÕukyuÔU. nКil
|EÏ]<uÔ B]vh aHÜ]>ÊiEût]fu[. s>I>mEn]buÍi kšuETt]fu[. |tu[ viÈu[
kuÇieû niS[ÄšÜ B]vh n]h \LeÄ]Þ]E^ pryuÎtu EkLÄ]nuÔ zsÍ
eekv>U. m^yueT mukšil `zt evÔh vIf]^uh tÆinilÄi^}. `Î]e^]>u
49
ku<iyil evÔh t]en O<uki vÎ[ niryuh. |tuEp]e^ w]N OÎum^} `Î
B]vmuÞ]y]l `^}]h vÎuEc>uh `Î]fu[ aÐ pryuÎtu[.
Ñmyuh zsÍyuh Afu[ nÐueT jIvitÊieû xá]dYh. atu EnTiyvN
`vieTyuh vijyiÄuh. Ñm¿uh zsÍ¿uh azt mHtVmuÞu[. Ñmyuh zsÍyuh vÎu
k<iyuEá]L, tÎie^ a<uÄu kÞriy]nuh atu[ nIÄh ecy{]nuh xH]yiÄuÎ
kÉ]Ti avnil tniey etšiyuÎu. avN teÎ aveû kÉ]Tiy]yi m]ruÎu.
mÕ]>uETyuh xH]yh kUT]et xVyh a<uÄu kšyuv]nuÔ m]RÅh mnÓi^]Äi
atinuÔ k<iv[ EnTuÎu. aÆenyuÔvR, xRv{ti^uh gu>uvien m]ztEm
k]fuÎuÔu. teÎÄ]L kIe<y]yi Ae>yuh avRÄ[ k]fuv]N k<iyi^}. aÆen
všRÎvR, an]vsYm]y tRÄÆšil ~ReÏTukyi^}. avR jIviÄuÎtu[ n]Äi^^},
av>ueT jIvith zpvZÊiyil k]f]h.
Ec]dYh: aÆeny]efÜil pieÎ s]x[zth pÚiEÄÞ AvsYmi^}E^}]?
aÐ: Evd]ßh pÚiÄuÎtu[ n^}t]fu[. vše> Evgh |osV>niE^e¿Ê]nuÔ
m]RÅh etšiÇu kiÈuh. |osV>N vše> aTuÊ]fu[, tÎilÊeÎy]fu[, `Î[
avRÄriy]N k<iyuh. `Î]l |Îu[ p^>uh Evd]ßh evruh prc{i^il m]zth
OtuÄuÎu; atv>ueT zpvZÊikšil zptiP^iÄuÎi^}. t^yil cumÄ]nuÔ B]>m^};
mnÓinu[ p>isI^iÄ]nuÔ tÊVm]fu[ Evd]ßh. |triy]Êtu ek]Þu p^>uh
aHÜ]>ikš]yi m]ruÎu. Evd]ßh s>iy]yi mnÓi^]Äuh Et]ruh, O>uvnil vinyh
xV]B]vikm]yuh v>uh. t]N |osV>xV>Uph teÎy]efÎu[ ariy]N Evd]ßh
xH]yiÄuh, pEÑ, at[ anuBvÊil v>uÊfemÜil, Evd]ß ttVÆšnux>ic{u
jIviÄuv]N n]h ty{]r]kfh. sRÄ> `Îu[ `<uti nÄiy]l mDu>h nuk>uv]N
k<iyi^}. mDu>h EvfemÜil sRÄ> nufyuk teÎ Evfh. zbªeÊÄuric{u
v]yic{tuek]EÞ], prÇtuek]EÞ] zbª]nuBvh EnT]N k<iyi^}. v]yic{tuh
pÚic{tuh zpvZÊiyil etšiyfh. aEÏ]<]fu[ arivu[ anuBvm]kuÎtu[.
\X]HÊinu[ Ezp]X]Hnh AvsYm]fu[. Evd]ßh pÚic{v>ueT jIvitm]fu[
mÕuÔvRÄu[ A p]tyil nIÆuv]N EvÞ zpEc]dnh nlkuÎtu[. ci^R "w]N
zbªh' `Îu prÇ[ evruEt |>iÄuÎtu k]f]h. `Üil pieÎ |o zbªh
`ßin]fu[ s>I>emTuÊtu[, a>Upm]yiÈi>uÎ]l mtiy]yi>uÎie^}. nmuÄu[ s>I>h
^Bic{ x[œitiÄu[ nÐL A tÊVh jIvic{u k]fiÄfh. |tu mnÓi^]Äiyv>il
vinyh xV]B]vikm]yuh v>uh.
aÐyueT jIvith aÐ prÇu. mÕuÔv>uh atu[ aEtpTi xVIk>iÄfemÎu[
aÐ niRb³iÄuÎi^}. niÆL niÆšueT anuBvh evc{u nIÆuk. niÆL
Ae>Îriyuk - |tu m]ztEm aÐ pryuÎuÔu.

50
June 1998
O]mn mÄEš,

mÄšil p^>uh
cißiEc{Ä]h AzsmÊin[
Asupzti nTEÊÞ
AvsYemß]f[ `Î[.
mÄEš, Bgv]N teÎ
DnVß>mURÊiy]yi avt]>
emTuÊiÈie^}. cikiXyuh
m>uÎuh AvsYm]efÎ[
aviTuÎ[ k]ÈiÊ>ikye^}
ecy[tt[. s>I>h ni^niR
EÊÞt[ AvsYm]efÎ]f[
s]züh pryuÎt[.
|tuve>yuÔ mH]«]ÄšueT c>izth `TuÊu En]Äiy]^uh |tu xtYm]efÎ[
k]fuv]N k<iyuh. >]mkZS[fEdvnuh viEvk]nànuh >mfmHRSiyuh `^}]h
teÎ axuKh vÎ xmyÆšil cikiXic{iÈuÞ[. w]N zbªm]f[ s>I>m^}
`Îu prÇuek]Þ[ cikiXiÄ]ti>uÎiÈi^}. axuKh s>I>Êieû
xVB]vm]ytin]l EvÞ cikiX ecy[t[ s>I>h ni^niREÊ Þt[ AvsYm]f[.
virkueÞÜiE^ tIyuÞ]vukyuÔU. atu Ep]e^ A«]vien ariyfemÜil
\p]Di ni^nilEÄÞt[ AvsYm]f[. atuek]Þ[ Asupztiyuh
cikiXyuem]Îuh AÍY]«ikÊin[ vi>uÍm^}. mric{[ A«]vien ariyuÎti
nuÔ \p]Diy]y |o s>I>eÊ ni^niRÊuv]N avey]eÄ xH]ykvum]f[.
aÐeyÄÞtu evc{uek]Þu m]zth AzsmÊil vÎu nilÄuÎ D]>]šh
mÄšuÞ[. |NQYyi^uh viEdsÊuh \Ô mÄšuÞ[. aÄUÈÊil EQ]k[TRmÄšuh
vše>yDikmuÞ[. avRÄ[ aÐyueT kUeT nilÄfh. `Üi^vRÄriy]vuÎ
Exvnh ecy{]nvx>h O>uÄieÄ]TuÄ]h `Î[ aÐyuh k>uti. k]>fh
|>upÊin]^u mfiÄUruh DY]niÄ]N k<ivuÔvR `zt Ep>uÞ[? aEÏ]L
DY]nEsSh `ßu ecy{uh? evruetyi>uÎ]^uh mnÓil p^viD cißkL
vÎuek]EÞ yi>iÄuh. atuh kRÐh teÎ. atuek]Þ[ ARÄuem]>u
gufvumi^}. `Üil eekk]^ukL ek]Þ[ `eßÜi^uh ecy[t]l atu
E^]kÊin[ \pk]>zpdm]kumE^}].
tÆLÄ[ Em]Ñh m]zth mti, Ever]Îuh EvÞ. cikiXyuh EvÞ. E>]gh vÎ[
m>iÄueÎÜil m>iÄeÈ `Î[ pryuÎv>uÞ] yi>iÄuh. pEÑ, avRÄu[ mu¬i
kiÈfemÜi^uh aviTueÊ kZp EvfmE^}]. A kZpeyÊfemÜil
aß®k>fsuÍi v>fh. atin[ niS[Ä]mm]y kRÐm]f[ EvÞt[. atilÄUTi
y]f[ avR aviTueÊ kZp¿RH>]kuÎt[. aÆenyuÔ niS[Ä]mkRÐh
ecy{]N EvÞieyÜi^uh E>]gÊin[ EvÞ cikiX nlki s>I>h
ni^niREÊÞt]vsYm]f[.
O>u n]fyÊieû >Þuvsh Ep]e^y]f[ ¡]nvuh B¬iyuh. `Î]l kRÐh
atieû muzdy]f[. ~tu n]fyÊi nuh muzdyueÞÜiE^ vi^yuÞ]vukyuÔU.
B¬iyuh kRÐvuh O>u pÑiyueT >Þu cirkuh ¡]nh atieû v]^um]f[. |tu
mUÎumueÞÜiE^ \y>ÆšiE^Ä[ atinu prÄuv]N k<iyU.
pÞuh gu>uku^Æšil siSYR Ej]^i ecy[ti>uÎu. `Î]l atien avR
kRÐm]yiÈ^} kÞi>uÎt[; gu>uExvy]yiÈ]f[. v]üvÊil gu>uvin[ EvÞi
ecy{uÎ kRÐh kRÐm^}; at[ DY]nh teÎy]f[. AzsmeÊ gu>uvieû
s>I>m]yiÄÞ[ Exv ecy{fh `Îu pryuh. piÎIT[ |o E^]keÊÊeÎ
gu>us>I> m]yi kÞ[ EýHiÄ]nuh ExviÄ]nuh k<iyfh. at]f[ yœ]RË
DY]nh. A tÊVeÊ viT]et x[m>iÄuÎtu teÎ DY]nh.

51
 gu>uvieû vy^il m<Ä]^Ê[ v>áu muriÇ[ evÔh kyriyEÏ]L atu
tTyuv]N avieT kiTÎ siSYeû kœ `^}]vRÄuh arivuÔt]f[. A vyl
siSYN evruh vy^] y^} kÞt[. gu>uvieû p]TeÊ višvu nsiÄ]ti>iÄ]n]yi
teû s>I>h Ep]^uh xmRÏiÄuv]nuÔ B]vm]yi>uÎu A siSYnuÞ]yi>uÎt[.
atien evruh kRÐemÎu pryuv] n]vukyi^}. teÎÊeÎ mrÄuÎ avx[œ.
at[ DY]nÊieû \c{]vx[œy]f[. pÞuk]^Æšil gu>uku^Æšie^ Ej]^ik
eš^}]h ecy[ti>uÎt[ siSY>]yi>uÎu. vnÊil niÎu[ virku EsK>iÄ]N
Ep]yi>uÎtuh psuvien Emy[c{i>uÎtuh `^}]h siSY>]yi>uÎu. avey]Îuh
avR kRÐm]yiÈ^} kÞi>uÎt[. aet^}]mvRÄ[ x]Dny]yi>uÎu,
DY]nm]yi>uÎu, gu>uExv y]yi>uÎu.
|vieT vidY]BY]xvuh Ej]^i p>icyvumuÔ nUrukfÄin[ mÄL v>uÎuÞ[.
vÎp]eT divxh mu<uvN `^}]vRÄuh `Æen |>uÎu DY]niÄuv]N k<iyuh?
DY]niÄ]N k<iy]et evruet |>uÎ[ cißkL kUÈi mnÓien
duSiÏiÄuÎtiEnÄ]L `ztEy] n^}t]f[ aztyuh xmyh
E^]Ek]pk]>]RËzpdm]y kRÐh ecy{uÎt[. O]E>]>u ÊRÄuh av>v>ueT
k<ivinnux>ic{uÔ kRÐh mzßjp EÊ]eT ecy{uv]N k<iyuh. av E^]kÊinuh
tniÄuh zpEy] jnm]vukyuh ecy{uh. atvn[ aß®k>fsuÍi eekv>uÊu Îu.
ati^UeT avN ^ÑYEÊ]TTuÄuÎu. zpyøiÄ]et ARÄuh ^ÑYh zp]piÄ]N
k<iyi^}. AÍY]«ikÊi^]y] ^uh, BotikÊi^]y]^uh zpyøh kUTiEy k<iyU.
`Î]l A zpyøÊin[ pURÉt eekv>uÊuÎt[, atin[ m]Du>Yh pk>u Ît[,
|osV>kZpy]f[. O>uvnie^ niS[Ä]mB]vm]f[ A kZp¿ven p]ztm]ÄuÎt[.
nixV]RËm]y E^]kExvnÊil ~ReÏTuEá]L mÄL cißiEc{Ä]h, ‘O], |o
Ej]^ikL k]>fh |osV>enÄuric{[ cißiÄ]N `niÄ[ O>u nimiSh kUTi
kiÈuÎi^}. `eû mu<uvN xmyvuh kRÐÊil teÎ nS[TeÏTuky]fE^}]. `eû
jIvith vYRËm]yiÊI>uEm]’ `Îuh mÕuh. mÄEš, aÆen yuÔvR |osV>en
EtTi `Æuh a^EyÞti^}. niS[k]m Exvnh ecy{uÎveû HZdym]f[
|osV>eû yœ]RË zsIEk]vil.
|vieT O]E>]E>] x[œ]pnÆšuh \yRÎu vÎiÈuÔt[ aÆeny]f[[.
vidY]BY]x>hgÊ[ p>icymuÔ mÄL vÎu, avR vidY]^yÆL tuTÆi. káYUÈR
pÚic{ mÄL vÎu, avR káYUÈR x[œ]pnÆL tuTÆi. `WinIyriÆ[ k<iÇ
mÄL vÎu, avR |v¿[ EvÞ ekÈiTÆL niRÐiÄuv]N ty{]r]yi.
EQ]k[TRmÄL vÎu, avR Asupzti tuTÆuv]N k]>f m]yi. |et]Îuh
avRÄ[ Ej]^iy^}. x]Dny]f[, DY]nm]f[. gu>uExvy]f[. teÎ mrÎuh
E^]kÊieû nM¿u EvÞi zpyøiÄuÎveû sV]xh ~lÄuÎtuEp]^uh
gufzpdm]ku emÎ]f[ aÐ pryuÎt[.
ci^ Evd]ßikL pryuh E^]Ek]pk]>]RËm]y]^uh kRÐh putiy v]xn¿[
k]>fm]kuÎu `Î[. atu[ mTiyM]>ueT v]Ä]f[. ""aR´un], mUÎu
E^]kÊi^uh `niÄ[ EnETÞ t]yiÈ[ y]et]Îuh |^}. `ÎiÈuh w]nit] kRÐh
ecy{uÎu'' `Î]f[ Bgv]N pryuÎt[. b³mi^}]et kRÐh ecy{uk. w]N
ecy{uÎu `Î B]vmi^}]et kRÐh ecy{uk. aviTuÎu ecy{iÄuÎu `Î
B]vEÊ]eT kRÐh ecy{uk. aet]>iÄ^uh b³nk]>fm]kuÎi^}. Em]ÑÊiEn
v<i etšiÄU. gItyil `vieT En]Äiy]^uh pu>uSzpyøÊin]f[ zp]D]nYh
nlki yi>iÄuÎt[.
"w]N zbªh, pieÎeyßinu kRÐh' `Îu pryuÎ Evd]ßikšuh E>]gh
vÎ]l cikiXiÄ]N Ep]k]ruÞ[. kZtYh pzßÞu mfiÄu[ avRÄ[ BÑfh
nlkfh. >]zti pÊu mfiÄu teÎ kiTÄ vi>ic{uek]TuÄfh. avRÄ[ |o
Exv ey]eÄ AvsYemÜil E^]kÊinuh |et]eÄ AvsYmuÞ[ `Î[
`ßuek]Þ[ cißic{ukUT]? `^}]h ~km]y A«]vu teÎ `ÎuÔ
B]vm]efÜil OÎuh tÔuv]ni^}, `^}]h ek]Ôuv]EnyuÔU. O>uvnie^
AÍY]«ikB]vh ariyuÎt[ avnie^ niS[k]mB]vh kÞiÈ]f[.
xhnY]xim]R Him]^yÊil Ep]yi>uÎ]l mtieyÎ]f[ mÕu ci^>ueT
aBizp]yh. mÄEš, nixV]Rt[œm]y E^]kExvn m]f[ A«]EnVSfÊieû
tuTÄh. atieû OTuÄvuh atu teÎ. p]vÆEš]Tuh kS[TeÏTuÎvE>]TumuÔ
52
k]>ufYm]f[ |osV>En]TuÔ kTm. |o E^]kÊ[ nÐueT ~Õvuh zpD]n
kRÊvYh xHjIvikeš xH]yiÄuk `Ît]f[. |osV>n[ nÐueT aTuÄl
niÎuh OÎuh EvÞ. aviTuÎu xd] pURÉ n]f[. xU>Yn[ em<ukuti>iyueT
zpk]sÊieû AvsYmi^}. xmü zppWÊieûyuh >Ñit]v]f[ |osV>N.
aviTuÎ[ EzpmÊieûyuh k]>ufYÊieûyuh mURÊiy]f[. A k]>ufY vuh
x[EnHvuh \LeÄ]Ô]N k<iÇ]E^ nmuÄu vikxi Ä]N k<iyU. b³mi^}]et
EýHiÄ]nuh zptIÑyi^}]et ExviÄ]num]fu[ O>u xÎY]xi pÚiÄuÎtu[.
xV]RËtyueT B]f[Qh \EpÑic{u[ E^]kExvnm]kuÎ B]f[Qm]fu[ avR
cum^iE^EÕÞtu[.
xk^ jIv>]sikEšyuh niS[k]mm]yi EýHiÄ]nuh Exvi Ä]nuh k<iÇ]l
m]ztEm aviTueÊ kZp¿u p]ztm]kuv]N nmuÄu k<iyU.
niS[Ä]mExvnÊi^UeT aß®k>fsuÍi EnT]etyuÔ DY]nh k<uk]Ê
p]ztÊil p]^u pk>uÎtu Ep]e^ vYRËm]f[. `Î]l |o xtYh nÐL
mrÎu Ep]ku Îu. kS[TeÏTuÎve> ExviÄuv]nuÔ nÐueT kTÏ]T[ n]h
vix[m>iÄuÎu. nÐL EÑztÊil Ep]k]ruÞ[. BgvÎ]mÆL jpic{[ mUÎu tvf
zsIEk]vi^in[ v^hev¿uh. `Î]l EÑzt Êil niÎ[ purEÊÄ[ v>uEá]L
Ej]^i ecy{]N k<iy]Ê vE>], E>]gikEš] O>u piTi AH]>Êinu EvÞi
eeknIÈiy]l nÐL AÈiÏ]yiÄukyuh ecy{uh. mÄEš, du®KitE>]Tu k]fi ÄuÎ
k]>ufYm]f[ yœ]RË |osV>pUj.
O>iÄl O>]L |osV>en EtTi xRv{diÄi^uh a^Çu. `vieTyuh |osV>en
m]zth k]fuv]N k<iÇi^}. aÆen aEÌHh tšRÎ[ O>u vZÑc{uvÈil
|>iÄuEá]L O>u B]>Yyuh BRÊ]vuh kUTi AnàEÊ]eT nTÎu Ep]kuÎtu
kÞu. av >ueT muKeÊ AH}]dh kÞEÏ]L avR `viET¿u Ep]kuk y]efÎ[
ariyuv]N |EÌHÊin[ AzgHm]yi. A x]Duvuh ave> pißuTRÎu. avR
eceÎÊiyt[ O>u Ek]šniyi^]f[. avieT kUTut^uh kuS[ÚE>]gikš]f[
\Þ]yi>uÎt[. A dáti kL A E>]gikšueT aTuÊi>uÎ[ av>ueT zvfÆL
k<uki vZÊiy]Äi, tuTc{[ m>uÎukL evc{uekÈi; ek]Þu vÎi>uÎ BÑfh
avRÄu višái. AsV]xv]Äukšuh mÕuh prÇ[ ave> AnàiÏic{u. |tu
kÞEt]eT |osV>en EtTi nTÎ A x]Duvin[ Anàh aTÄ]n]yi^}. aEÌHh
\reÄ višic{u pry]N tuTÆi. ""w]N |osV>en kEÞ'' `Î[. |tu EkÈu
vÎvR aEÌHÊin[ zB]ß]efÎ[ k>uti. niÆL kÞ |osV>N `vieTeyÎ[
avR Ec]dic{u. A x]Du prÇu "`vieT k]>ufYmuEÞ] avieTy]f[
|osV>N'. mÄEš, k]>ufYmuÔv>ueT HZdyÊi^]f[ aviTuÎu vxiÄuÎt[.
mÄEš, du®KiÄuÎve> AsVxiÏiÄuk `Ît[ DY]nÊinuh \p>iy]y
avx[œy]f[. DY]nh xVRÉh Ep]e^ mU^YmuÔ t]f[. `Î]l DY]nEÊ]eT]Ïh
xHjIvikEš]T[ k]>ufYh kUTiyuÞ]y]l at[ xVRÉÊin[ p>imšh kUTi
vÎtuEp]e^ y]f[. atieû vi^yuh mHtVvuh v]ÄukLÄtItm]f[. atin]l
mÄL du®Kit>ueT |Tyil |rÆi ec^}fh.
`Î]l ExvnEÊ]eT]Ïh avRÄ[ xhx[k]>h kUTi pk>u v]N n]h
ty{]r]kfh. visÄuÎvnu[ AH]>h nlkiytu ek]Þu m]ztm]yi^}. vyR
nirÇ]^uh a^[pxmyh k<i Ç]l vIÞuh visÄuh. atin]l AÍY]«ik
tÊVÆL avRÄu[ prÇuek]TuÄfh. jIvitÊieû ^ÑYemeßÎuh
E^]kÊieû xVB]vemeßÎuh ave> mnÓi^]ÄiÄfh. `Üil ~tu
x]Hc>YÊi^uh xhtZp[tiEy]eTyuh xEß]S EÊ]eTyuh jIviÄ]N avR
pÚiÄuh. aEÏ]E< ExvnÊieû P^h pURÉm]vukyuÔU.
|Î[ `^}]vRÄuh tÆEšÄ]L \yRÎ t^ÊiE^Ä[ En]Äuv]n]f[ t]¯>Yh.
tÆešÄ]L t]fv>ueT avx[œ eyÄuric{[ cißiÄuv]N kUTi A>uh
kUÈ]ÄuÎi^}. aÐ O>u kœ O]RÄuky]f[. O>u pfÄ]>eû vIÈil Ev^
ecy[ti>uÎ O>u x]DuzüIyuÞ]yi>uÎu. av>ueT BRÊ]v[ m>ic{u Ep]yi. O>u
mkL \Ôtin[ ahgeevk^YvumuÞ[. Ej]^iÄu Ep]ku Eá]L avR
ahgeevk^YmuÔ kuÈieyÄUTi kUeT ek]Þu Ep]kuh. kuÈiey `vieTeyÜi^uh
|>uÊiyiÈ[ avR Ej]^ikL ecy{uh. pfÄ]>nuh O>u mkšuÞ]yi>uÎu. A
kuÈiÄ[ Ev^ Ä]>iyueT kuÈiey v^iy EýHm]yi>uÎu. teÎÄ]L ecriy
53
kuÈiy]efÜi^uh atieneyTuÊ[ ^]šiÄukyuh mDu>p^H]> ÆL nlkukyuh
kœkL prÇu ek]TuÄukyuh mÕuh |o kuÈi ecy[ti>uÎu. `Î]l |et]Îuh
atieû ac[CniS[T m]yi^}. ac[CN divxvuh mkeš s]xiÄuh; “nI atieû
kUeT kšiÄ>ut[. ahgeevk^YmuÔ, vZÊiekÈ atien nI `ßi n]f[
`TuÄuÎt[?” kuÈiey]Îuh miÞiyi^}. teû mkLÄ[ kUeT kšiÄ]N
kUÈi^}]Êtuek]Þ]v]h Ev^Ä]>iyueT kuÈiey kUeT kUÈuÎt[ `Îu k>utiy
aEÌHh teû O>u kUÈuk]>eû mkeš vIÈiE^¿u[ kUÈiek]Þu vÎu. mkL atien
kÞ[ ci>ic{u. kus^zps[nÆL nTÊi. `ÎiÈ[ Ev^Ä]>iyueT kuÈiey `TuÊu
^]šiÄ]N tuTÆi. |tu kÞ[ a¢N Ec]dic{u, “Em]Eš ac[CN ek]ÞuvÎ
kuÈiey nineÄß] |S[TmE^}.” A kuÈi prÇu, “ac[CN ek]ÞuvÎ kuÈiey
`niÄiS[T m]f.[ pEÑ, O>u k]>Yh w]N pryeÈ, ac[CN ek]ÞuvÎ kuÈiey
w]N EýHic{ie^}Üi^uh meÕztEy] Ep>[ EýHi Ä]nuÞ[. `Î]l |o kuÈiey
a¢], w]N EýHic{ie^}Üil Every]>[ EýHiÄuh? atinu xVßÄ]>]yi
A>umi^}.''
mÄEš, |t]yi>iÄfh nÐueT B]vh. x]DuÄEšyuh kS[T eÏTuÎvE>yuh
mÄL pURÉHZdyEÊ]eT EýHiÄfh. av>ueT t^Êil ecÎ[ ave>
\yRÊieÄ]Þuv>fh. at]f[ |osV>En]TuÔ nÐueT kTÏ]T[.
mÄL Ec]diEc{Ä]h nixV]RË Exvnh |ztyuh mHtV Emriyt]efÜil
pieÎ DY]nÊieûyuh tpÓieûyuh AvsYemß]efÎ[. mÄEš, O>u
x]D]>fÄ]>N O>u |^ k[zTiÄ[ Ep]x[Õ[ Ep]e^y]efÜil tpxVi O>u
zT]Nx[EP]mR Ep]e^y]f[. tpÓi^UeT mHÊ]y s¬i EnT]N k<iyuh. ONptu
eekv<ikšuÔ O>u ndi afekÈi atil niÎ[ s¬i
xhB>iÄuÎtuEp]e^y]ft[. `Î]l tpÓi^UeT EnTuÎ |o s¬iyuh
E^]knMÄ]yi xmRÏiÄ]N O>uvN ty{]r] kfh. xVyh pukÇ[ E^]kÊin[
p>imšh ek]TuÄuÎ càn Êi>iEp]e^ xRv{tuh xmRÏiÄ]N avN
ty{]r]kfh. aÆenyuÔ vis]^HZdyÊil |osV>eû kZp O<uki eyÊuh.
mÄEš, k]>ufYmuÔ O>u HZdyh všRÊieyTuÄ]N nÐL zsmiÄfh.
kS[TeÏTuÎve> ExviÄ]nuÔ evál nmuÄu Þ]vfh. ~tu x]Hc>YÊi^uh
E^]kÊieû nM¿]yi ExvnmnuS[ÚiÄ]nuÔ O>u mnÓ[ n]h xá]diÄfh.
p^>uh DY]niÄuÎt[ E^]keÊ k]fuÎ >Þu kÉuh k]f] ety]yi
mUÎ]meÊ kÉu[ turÄuÎtinu EvÞiy]f[. at[ O>iÄ^uh \Þ]vi^}.
AÍY]«iktyueT Ep>il |o E^]k Êinu Ene> kÉT¿]N pÕi^}. >Þu kÉuh
turÎi>ieÄ teÎ xRv{ jIvj]^Æši^uh neÐÊeÎ dRsiÄ]N k<iyuk `Î
t]f[ A«x]Ñ]t[Ä]>h. neÐÊeÎ mÕuÔv>il kÞ[ ave>
x[EnHiÄuv]nuh ExviÄuv]nuh nmuÄu k<iyfh. at]f[
AÍY]«ikx]DnyueT pURÉt.

54
 jMdin xEàsh

EzpmxV>Upikšuh A«xV>Upikšuh
Ayi>iÄuÎ `^}]vRÄuh nmx[k]>h.
mÄeš^}]v>uh ÑmEy]Tuh \X]HEÊ]Tuh kUTi
|vieT `Êiyi>iÄuky]f[. |o Ñmyuh
\X]Hvuh mÄšueT jIvit Êil \TnIšh
ni^niRÊ]N x]Dic{]l `^}]h mÄšil
`ÊiEc{ >uh. k]>fh Ñmyuh \X]Hvum]f[
jIvitvijyÊin[ AD]>h.
ci^>il \X]Hh k]f]N k<iyuh. peÑ ÑmyuÞ]ki^}. mÕu ci^RÄ[
ÑmyuÞ]yi>iÄuh. `Î]l, \X]Hh \Þ]ki^}. ecruÏ Ä]>]y mÄšil 90
stm]nh \X]HmuÔv>]f[. peÑ, av>il azt kÞ[ Ñm k]f]ri^}. `ßu
EkÈ]^uh `TuÊu c]Èm]f[. Ñm yi^}]Êtin]l, p^EÏ]<uh \EÌsic{t[ EnT]N
AvuÎi^}. atu Ep]e^ zp]ym]y mÄšil, 60-70 vyÓ]yv>il, EvÞzt Ñm
k]fuh. avR jIvit]nuBvÆšil niÎ[ Ñmyuh viEvkvuh buÍi yuh EnTi. pEÑ,
\X]Hmi^}. k]>fh Ec]dic{]l pryuh, s>I>Êi eû s¬i nS[Tm]yi,
vic]>iÄuÎtu Ep]e^ muEÎ]Èu Ep]kuv]N pÕuÎi^} `Î[. |t]f[ |Îu kÞu
v>uÎt[. `Î]l, nÐL O>u ek]c{u kuÈiyiE^Äu En]Äuk, kuÈiÄ[ \X]Hvuh
ÑmyumuÞ[. kuÈi `<uEÎlÄ]N zsmiÄuÎu. vI<uÎu. vIÞuh zsmiÄuÎu vIÞuh
vI<uÎu. `Î]l avN zsmh \EpÑiÄuÎi^}. EdHh muriÇ]^uh kuÈi zsmh viTuÎi^}.
\X]Hvuh Ñmyuh eekviT]etyuÔ zsm Êieû P^m]yi avn[ `<uEÎlÄ]N
x]DiÄuÎu. kuÇinriy]h t]N mriÇu vIf]l >ÑiÄ]N aÐ aTuÊueÞÎ[.
murivu pÕiy]^uh >¬h tuTc{[ m>uÎu evÄ]N aÐyuÞ[ `Î[. teû zsmÊil
xH]yiÄ]N aÐ aTuÊuÔtin]l vijyh tIRc{y] efÎuÔ suB]p[ti
visV]xvuh A kuÇinuÞ[. Ñmyuh \X]H vuh suB]p[tivisV]xvuh - |tu
mUÎum]f[ nÐueT jIvitÊieû mzßm]EkÞt[.
~tu >hgÊuh visV]xikL vijyiÄuÎtuh avisV]xikL tš>uÎtuh n]h
k]f]ruÔt]f[.
O>u ec>uÏu káni vi¯n¿]yi dUe> O>u zg]mÊiE^Ä[ >Þu Epe> ayc{u. atil
O>]L avieT `Êi ~t]nuh divxÆLÄu Ôil kániey viv>h ariyic{u,
“|vieTyuÔvR Adiv]xikš]f[. avRÄ[ ec>uÏienÏÕi y]et]>u Eb]Dvumi^}.
atin]l |vieT ec>uÏ[ vi¯n ax]ÍYm]f[. atuek]Þ[ w]nivieT niÎuh \TEn
ti>ic{u v>iky]f[.” |Et xmyh mEÕy]L kániey viv>h ariyi c{tiÆeny]f[,
“|vieT Adiv]xikš]f[. |vRÄ[ ec>uÏienÏÕi y]et]>u Eb]Dvumi^}. |vR
ecšiyi^]f[ nTÄuÎtuh kiTÄuÎ tuh. EvÞ arivu pkRÎ]l, D]>]šh
ec>uÏukL viÕ<iÄ]N x]ÍYtyuÞ[. atin]l, O>u E^]Q[ ec>uÏ[ \Ten ay¿uk.”
|o suB]p[ti visV]xmuÔvN vijyiÄukyuh ecy[tu.
|osV>N nÐEš]eT]ÏmuÞ[. aviTuÎ[ ~tu zptix³iyi^uh xH]yÊinuÞ[
`eÎ]>u visV]xh vÎ]l, ~et]>u zptib³ EÊyuh atijIvic{u muEÎ]Èu
Ep]kuv]nuÔ \fRv{uh \EMSvuh nÐi^uÞ]kuh. vijyiÄ]N k<iyuemÎ suB]p[ti
visV]xh neÐ viÈk^ukyumi^}.

55
 >]mnuh kZS[fnuh zkiüuvuh nbiyuem]eÄ `ztEy] zptib ³ÆL En>iÈu.
`Î]l atie^]Îuh tšRÎi^}. avR piÎiE^Ä[ En]ÄiyEtyi^}. muEÎ]Èu teÎ
Ep]yi. atieû P^m]yi vijyh `Îuh avE>]eT]Ïm]yi>uÎu. |Îuh avR
jIviÄuÎu. |tu pryu Eá]L mÄL cißiÄ]h, “O], ave>]eÄ, avt]>
pu>uSM]>E^}, avRÄtinu k<iyuh. x]D]>fÄ]>]y nÐueÄÆen ave>
Ep]e^y]k]N pÕuh” `Î[. mÄeš, niÆL A>uh x]D]>fÄ]>^} ax]D]>f
s¬ikšueT \Tmkš]f[. nКil anßm]y s¬iyu Þ[. |Î[ at[
\rÆiÄiTÄuky]f[. atien \fRÊi `TuÊ]l m]zth mti. vijyh tIRc{y]f[.
|Î[ nÐueT s>I>h všRÎu, peÑ, mnÓ[ vš>uÎi^}. mnÓ[ všRÎ[ visVEÊ]šh
v^ut]kfemÜil nÐL kuÇ]kfh. nÐ šie^ kuÇu mnÓien
\fRÊieyTuÄfh. O>u kuÇiEn vš>]N pÕU. nКil |ÎuÔt[ vY¬i B]vm]f[.
|o ‘w]N’ B]vh ek]Þ[ OÎuh EnT]N Ep]kuÎi^}. atu Ep]yi vY]p[t B]vh v>fh.
|osV>ni^uÔ B¬i `Î]l xk^tiEn]TumuÔ Ad>v]f[. a^}]et evruh
zp]RËn m]ztm^}. |osV>N Ak]sÊinÏurh |>iÄuÎ O>u vY¬iy^}.
nÐueTey^}]h \Ôi^]f[ aviTuÎ[ vxi ÄuÎt[. |o B]veÊy]f[ nÐL
všRÊieyTuEÄÞt[. atin[ AvsYm]yi EvÞ muKYGTkh vinym]f[. O>u
tuTÄÄ]>en Ep]e^yi>iÄ]N nÐL pÚiÄfh. k]>fh avieT aHÜ]>muÞ]
vi^}. |tinuEvÞi nÐL O>u v^iy tY]gh ecEy{Þi v>uh - aHh B]vtY]gh. |o
aHhB]vm]f[ `^}]Êinuh tTÓm]yi>iÄuÎt[. |tien tYjiÄuÎti^UeT n]h
jIvitvijyh \rÏ[ v>uÊuky]f[. ecy{uÎt[.
~et]>u vijyÊinuh, zpyøÊienÄ]šup>i, aviTueÊ kZpy]f[ muKYemÎ[
pryuh. |o kZp¿u tTÓh nÐueT aHhB]v m]f[. atin]l `Æenyuh |o
aHhB]veÊ |^}]t]EÄÞ tuÞ.[ |o aHhB]vtY]gh nÐeš
v^iyv>]ÄiÊIRÄuh.
Ej]^iÄuÔ |ûRvYU nTÄuky]f[. EvÞ Ey]gYtkšuh, Ec]dY ÆLÄ[ s>iy]y
\Ê>vuh prÇ `^}]ve>yuh `EÏ]<uh `TuÊu k]f]ri^}. aEt xmyh.
aztey]Îuh Ey]gY>^}]Ê ci^e> Ej]^i eÄTuÄuÎt]yi k]f]ruÞ[. |ûRvYU
ecy[t mnuSYeû mnÓien a^iyic{t[ A vY¬iyi^uÞ]y |osV> kZpy]f[. |o
kZp¿[ p]ztm]kfemÜil tIRc{y]yuh n^} kRÐh AvsYm]f[. nÐL `EÏ]<uh “t],
t]’’ `Îu pryuÎu. pEÑ, “t]Ü[yU” (nài) pry]N pÚic{iÈi^}. ~tu
x]Hc>YÊinuh nài pry]n]f[ n]h pÚiEÄÞt[. mÕuÔv>il niÎ[ nmueÄß[
^BiÄuh `Î ciß evTiÇiÈ[ mÕuÔ vRÄ[ `ßu ek]TuÄuv]N k<iyuh-|o O>u
mEn]B]veÊy]f[, nÐL všRÊieyTuEÄÞt[.
O>iÄl O>]L teû kUÈuk]>en xàRsiÄuv]N Ep]yi. kUÈu k]>eû v^iy
bhg}]vieû Bhgi En]Äi nilÄuEá]L, xuHZÊ[ evšiyiE^ÄirÆi vÎu. \Ten
atisyEÊ]eT aEÌHh Ec]dic{u.
“O], |o vIÈil Ae>]eÄy]f[ t]mxiÄuÎt[?’’
“|vieT w]N m]ztEmyuÔU’’.
“nI m]ztEmyuEÔ]. nieû vIT]Ef] |t[?
“aet”.
“|zt ecruÏÊiE^ |o vIT[ evÄ]nuÔ pfh nineÄvieT niÎ[ kiÈi ?”
"`eû EcÈN vc{u tÎ vIT]f[, aEÌHÊin[ pfh D]>]šmuÞ['.
teÎ k]f]N vÎy]L OÎuh miÞ]et nilÄuÎt[ kÞ[ xuHZÊu prÇu. “O]
nI cißiÄunt[ `niÄ[ mnÓi^]yi. nin Äuh |Æeney]>u EcÈnuÞ]yi>uÎu
`Üil `ÎE^} nI cißiÄu Ît[.’’
aEÌHh prÇu “a^} a^}, w]nuh, nieû EcÈenEÏ]e^ O>u
pfÄ]>n]yi>ueÎÜil, `niÄuh |Æen Oe>Éh ek]TuÄuv]N k<iyum]yi>uÎE^}]
`Î]f[ w]N cißic{u Ep]yt[.”
mÄeš, |o O>u mEn]B]vm]f[ nmuÄu EvÞt[. ek]TuÄuv]N k<iyuk.
ek]TuÄuÎvEn `TuÄuv]N k<iyU. ek]TuÄuÎti^UeT n]h EnTuÎt[
mn®s]ßiy]f[.
aß>IÑÊi^UeT O]E>]E>] t>hgÆL xW>iÄuÎuÞ[. ciß kšuh
t>hgÆš]f[. atin]^]f[ nÐueT OE>] cißyuh O]E>] v] Äuh zsÍic{u EvfemÎ[
56
pryuÎt[. Am cißek]Þ[ muÈ vi>iyiÄu Îu. mIN En]Èh ek]Þ[ vi>iyiÄuÎu.
Ek]<i x[pRsh ek]Þ[ vi>i yiÄuÎu `ÎiÆen pry]ruÞ[.. |tuEp]e^ nÐueT
ciß]t>hg ÆLÄuh s¬iyuÞ[. nÐL y]et]>u etÕuh ecy{]Ê O>]Eš]T[
EdSYeÏTuky]efÜil, ay]L HZdyEvdnEy]Tu kUTi pryuh “|osV>] w]en]Îuh
ariÇi^}E^}], |vR |Æeney]eÄ pryu ÎE^}]” `Î[. ay]šil niÎ[ pureÏTuÎ
Es]km]y O>u t>hgh nКil vÎ[ tÈuh. A t>hgh neÐ Av>fh ecy[ti>iÄuÎ
xUÑ[mm]y zpk]sv^yh (“O]r”) piTiec{TuÄuh. puk kÉ]Tiey mr¿uÎtu Ep]e^
A Es]kt>hgh nÐueT O]rey |>uÞt]Äuh. puk kÉ]Tiyil zpk]sh ptiy]N
tTÓm]kuÎtuEp]e^, |o Es]kt>hgh xZS[TiÄuÎ a³k]>h, aviTueÊ kZp¿[
p]ztm] kuÎtil niÎ[ neÐ tTyuÎu. atin]^]f[ duS[cißkL evTiÇ[ |osV>
cißkL všRÊuv]N pryuÎt[. |osV> ciß všRÊu Îtieû P^m]yi nÐL,
|osV>enEÏ]e^y]yi tI>uÎu. mÕuÔvR nÎ]yiÈ[ w]N nÎ]k]h `Î]f[ ci^>ueT
ciß. xmuzdÊie^ ti> aTÆiyiÈ[ kušiÄ]h `Î[ cißiÄuÎtuEp]e^y]fit[.
mÕuÔ vRÄu nM ecy{uv]nuh xH]yh ecy{uv]nuh kiÈuÎ O>vx>vuh n]h
p]<]Ä>ut[. atin[, mÕuÔvR |Æeney]eÄ ecy[ti^}E^}] `Î ciß O>iÄ^uh
tTÓm]kukyuh a>ut[.
nÐueT mnÓil k]>ufYm]f[ všE>Þt[. O]E>] cißyi^uh O]E>] v]Äi^uh
k]>ufYm]f[ etšiEyÞt[.

AUG 1998

nÐueT jIvith kÉu [ Ep] e^y]kfh `Îu pryuh. k]> fh, kÉin[ k]<[cs¬i
zkmeÏ TuÊ]N k<iyuh. O>u vüu dUe> y]efÜi^uh aTuÊ]efÜi^uh kÉ[
atinnuEy]jYm]yi k] <[c zkmeÏTuÊuh. atieû P^ m]y]f[ nmuÄvey
k]fuv]N k<iyuÎt[. atuEp]e^, jIvit ÊÊil ~tu x]Hc>YEÊ] Tuh
|fÆiEÏ]k]N k<iyuÎ O>u mnÓieny]f[ n]h všRÊi eyTuEÄÞt[. |tin[
k<iyuÎt[ AÍY]«ikh ariyuÎti^UeT y]f[. |o >Itiyil x]Hc>Y ÆEš]T[
|fÆfemÜil nÐu eT HZdyÊil s]ßiyuÞ]k fh. s]ßiyuÔ mnÓiEn x]H
c>YEÊ]T[ OÊu Ep]kuv]N k<iyU. DY]nÊil niÎu[ m]ztEm s>iy]y s]ßi ^BiÄU.
nÐeš]eÄ |EÏ]L anux >fyuÔ O>u yzßh Ep]e^ A yi>iÄuÎu. at^}
EvÞt[; viEvkvuh \fRv{uh \Ô mnu SYn]yiÊI>fh. aÐ p^EÏ ]<uh pry]ruÞ[;
DY]nh xVRÉh Ep]e^ mU^YmuÔt]efÎ[. Bo tik e`sV>YÊinuh, mu¬iÄuh,
s]ßiÄuh DY]nh n^}t]f[. atin[ ec^v]ÄuÎ xmyh O>i Ä^uh nS[Tm^}.
x]D]>f jIvith Er]Qil ÄUTi vÞi O]TiÄuÎtuEp]e^ y]efÜil,
AÍY]«ikjIvi th vim]nh prÊuÎtuEp]e^ y]f[. k]>fh Er]QilÄUTi O] TuÎ
v]HnÆLÄ[ BUmiyi^^}] et, a¯hEp]^uh \y>ÊiE^¿u[ Ep]kuv]N x]DiÄuÎi^}.
` Î]l vim]nh, aÆeny^}, Er] QilÄUTi O]Ti \ÎtÆšiE^¿[ \y>uky]f[
ecy{uÎt[. \y> Æšil ec^}uEá]L ~tiEnyuh x]Ñiy]yi vIÑiÄuv]nuÔ s¬i
nmuÄ[ kiÈuh.
p^>uh pry]ruÞ[, w]N a riÇuek]Þ[ O>u etÕuh |tuv e> ecy[tiÈi^},
`ÎiÈuh, |o k S[Ttey]eÄ anuBviEÄÞiv ÎE^}] `Î[. O>u k]>Yh tIRc{ y]f[,
nÐL ecy[t kRÐÊi eû P^h m]ztEm nÐL anuB viÄuÎuÔU. atieû P^h
O>i Ä^uh tÔ]N k<iyi^}. Ayi> ÄfÄin[ psuÄšueT mÍYÊi E^¿[ O>u
psuÄiT]vien a<ic{u viÈ]^uh, at[ atieû tÔyu eT aTuÊ[ teÎ eceÎÊuh.
avnvN ecy[t kRÐÊieû P^h avnveû aTuÄlÊ eÎ veÎÊuh.
|osV>N Ae> yuh mn®pURv{h siÑiÄ]n]yi xZS[Tic{iÈi^}.
O>u kuTuhbÊil mUÎu kuÈi kšuÞ]yi>uÎu. av>ueT m]t] pit]ÄL m>ic{u. mUÎu
Ep>uh Qi zgi `TuÊv>]f[. pEÑ, Ej]^i ey]Îuh Ayi^}. av>ueT kS[T tyil
kniv[ Et]Îiy O>u pf Ä]>N ave> mUÎu Epe>yuh teû vIÈiE^Ä[ kUÈieÄ]Þu
Ep]vukyuh, mUÎuEpRÄuh Ej] ^i ek]TuÄukyuh ecy[tu. OE> Ej]^iy]f[ mUÎ[
EpRÄuh nl kiyt[. atil O>]L Ej]^iyil |>uÎuek]Þ[ eekÄU^i v]Æ] N
tuTÆi. m]EnjR p^ zp]v sYh t]ÄItu ecy[tu. ay]L anux>ic{i^}. avx]nh
57
A Ej]^iyil niÎ[ pi>ic{uviÈ[ cum Èuk]>n]yi niymic{u. k]>fh \yRÎ Ej]^iÄ[
ay]L aRH n^}. >Þ]mN Ej]^iyil ciÈyu Ôvn]f[. xtYx³tyuÔv n]f[.
pEÑ, kZtYh muÏt[ div xm]kuEá]L sášÊin[ ec ^}uh. O>u divxh kUTi k]Êi>i
Äi^}. ciÈyuh xtYx³tyumu Ôtuek]Þ[ ay]LÄ[ \EdY]g ÄyÕh nlki. `Î]l
mUÎ]m eÊy]š[, |ve>EÏ]e^ey]Îuh Ayi>uÎi^}. ~¯ic{ Ej]^i xtY
x³tEy]Tuh, ciÈEy]Tuh, zsÍ Ey]Tuh kUTi ecy[tu. m]x]vx] nh, sášh ek]TuÊ
xmyh a EÌHh pfh v]Æiyi^}. “niÆL `niÄ[ Ej]^itÎu OÏh t]mxi Ä]N
vITuh tÎu, BÑfh t Îu, vzüh tÎu, `niÄ[ EvÞ t[ `^}]h t>uÎu. pieÎ
`niÄ[ `ßin]f[ sášh,” `Î[ pr Çu[ ay]L sášh v]Æ]N kUÈ]Äiyi^}.
kurc{u k]^ÆL Äu EsSh, avRÄ[ Ej]^i ek] TuÊ pfÄ]>N m>ic{u. ay]L
`<utievc{i>uÎ m>f pztÊi l, prÇi>uÎt[ ay]šueT Dnh mu<uvnuh sášh
v]Æ]et Ej]^i ecy[ti>uÎ A yuv]vi n[ nlk]n]yi>uÎu. xtYx³ tEy]eT
Ej]^i ecy[tven \y RÎ x[œ]nEÊ¿[ m]Õi niymic{u. Ej]^iyil kZztimh k]Èiy,
eek ÄU^i v]Æiy Aeš cumÈuk]> n]yi t>ht]<[Êi. tniÄ[ Ev Þet^}]h
tÎy]šieû |¢e¿] Ê[, tnieÄ]Îuh xVßm]yi Ev eÞÎ B]vÊil Ej]^i ecy[t
vnu[ `^}]h xVßm]yiÊIRÎu. |tuEp]e^y]fu nÐueT x[œi tiyuh. nÐL ecy{uÎ
kRÐÊi eû P^m]f[ nÐL anuBviÄu Ît[.
jIvitÊil AekÄUTi > Þu k]>Ym]f[ nTÄuÎt[-kR Ðh ecy{uk, P^h
anuBviÄuk. n^} kRÐÊin[ n^} P^emÜil cIÊkRÐÊin[ cIÊ P^m] fuÔt[.
eekk]^uek]Þ[ ecy{u Îtu m]ztm^} kRÐh. cißyuh kRÐm]f[. mÕuÔve> duSic{u
ek]Þi>iÄuÎtu[ cIÊkRÐm] f[. atieû P^vuh du>itm]yi >iÄuh. atin]l
nÐL anuB viEÄÞiv>uÎ kS[TtkL O]R Ê[ w]N p]pi `Îu cißic{u
du®KiÄuky^} EvÞt[. cIÊ kRÐÆšueT P^h |ÎnuBvi ÄuÎu. Em^il
|t]vRÊiÄ]N p]Ti^} `Îu cißic{u[, |niyuÔ nimiSÆL n^} kRÐÆLek] Þ[
jIvith nir¿uh `Îu tI>u m]niÄuky]f[ EvÞt[. ‘OÎi nuh ek]Ô]ÊvN, w]N
p]pi’ `Îuh mÕuh cißic{[ xVyh spi Ä]et, `^}]h aviTueÊ |¢ ¿u
viÈuek]TuÊuek]Þ[, k]>u fYvuh Exvnvuh nirÇ O>u jIvith
nyiÄukeyÎt]f[, jIvitÊil s]ßi keÞÊu v]nuÔ `šuÏm]RÅh.
OÎuh nÐueT |¢e¿]Ê^} nIÆuÎetÎ[ mÄL mnÓi^] Äfh. pÊ[ muÈ
vi>iy]N ev c{]l pÊuh vi>iÇu k]f]ri ^}. nÐueT |¢y]f[ nTÄuÎ etÜil
pÊuh vi>iÇu k]f fh. atuÞ]k]ri^}. atin]l `^}]h aviTueÊ |¢¿u viÈu
ek]TuÄ]nuÔ O>u mEn]B]vh, A s>f]gti nКil vš> fh. at]yi>iÄfh
nÐueT jIvitÊieû ^ÑYh.
ci^R Ec]diÄuh niÆšueT kZS[fN pryuÎt[, kU^i v] Æ]et Ej]^i ecy{]nE^}
`Î[. O>iÄ^uh |t[ s>iy^}. kRÐh ecy[t]l P^h `EÏ]<uh nÐL
zptIÑiÄuÎEp]e^ÊeÎ v >femÎi^}, atuek]Þ[ P^ Êil zptIÑevc{]l
du®KiEÄ Þiv>uemÎ]f[ Bgv]N prÇ t[. a^}]et kU^i v]Æ]et Ej] ^i
ecy{]n^}. s>iy]y kU^i ki È]N EvÞiy]f[ |o mEn]B]vh všRÊuv]N Bgv]N
prÇt[. jIvith xuKvuh, du®Kvuh nir Çt]efÎ[ pryuh. Ek}]Äieû epNQu^h
Ep]e^ xuKÊiE^ ¿uÔ AyemTuÏ[ avieT nil Ä]n^}. du®KÊiE^e¿Êuv]
n]f[. `Î]l |tu >ÞiEnyuh xmnVyiÏic{uek]Þu Ep]k]nu Ôt]f[
AÍY]«ikh. nIß^ riyuÎvEn xmuzdÊie^ ti>k eš AxVdiÄ]N k<iyU. nIßri
y]ÊvN, ti>yil tšRÎ[ vI <uh. atin]l, jIvitÊil mu EÎr]nuÔ vidY
pÚiÏic{u t>uÎ AÍY]«ikh ariÇuek]Þ[ nIÆiy]l ~tu x]Hc>YÊi ^uh
puWi>i m]y]et niRÊu v]N k<iyuh; tIRc{y]yuh ^ÑY Êie^Êuv]N k<iyuh. kZ
S[fN, tš>]et `Æen ^ ÑYeÊ zp]piÄ]h `Î[ \pEd siÄuky]f[ ecy{uÎt[.

58
 exp[thbR 1998

aÐyueT aTuÄl vivi D

xVB]vÄ]>]y `ztEy] AšukL v>uÎu.
p^ kuTuhbzp s[nÆšuh niÓ]>k]>YÆL
ek] ÞuÞ]kuÎt]f[. a¯h Ñm
yueÞÜil, `ztEy] zps[n ÆL nmuÄ[
O<iv]Ä]N k<iyuh. O>iÄl, O>u B]>Yyuh
BRÊ]vuh kUTi aÐyueT aTuÄl vÎu.
B]>Y¿[ ci^ xmyÆšil mnÓi eû xmni^
a¯h etÕuh. `eß Üi^uh eTNSN
\Þ]kuEá]<] f[ |tu xhBviÄuÎt[.
pieÎ avR `ß]fu pryuÎetÎ[
avRÄu teÎyriyi^}. avR Ä[ BRÊ]vien v^iy EýHvu m]f[. |triÇ[ aÐ
A Em] En]T[ prÇu, Em]N kurec{]Îu zsÍic{]l mti. A Em]L `eß Üi^uh
aviEvkm]yi prÇ]l ÄUTi atieû axuKh ek]Þ] efÎ[ mnÓi^]Äi Em]N
Ñmi Äfh. zkEmf |o axuKh m]riÄiÈukyuh ecy{uh. pEÑ, A Em]ntu
kUÈ]Äiyi^}. "w] enßinu viÈuek]TuÄfh? av L `eû B]>YyE^}?' |t]f[ A
Em]eû B]vh. |tieû P^m]yi `ßu xhBvic{u? vIÈil sf[Ú kUTi. avRÄ[ axuKh
vRÍi c{u. B]>Yey av>ueT vIÈuk]R kUÈieÄ]ÞuEp]yi. A Em]eû jIvitm]ek
tkRÎu. mdYpn] yi. xáÊu mu<uvN kuTic{utIR Êu. jIvith n>km]ÄiÊIR Êu.
B]>YyueT axuKeÊÄu ric{[ mnÓi^]Äi, atinnux>ic{[ ÑmEy]eT, EýHEÊ]eT
ep>u m]riyi>uÎuevÜil |tu xhBvi Äi^}]yi>uÎu. atin]l mÄL, O]E>]
x]Hc>Yvuh mnÓi^]Äi nIÆfh.
evšiyil Ep]kuEá]L avi eTyuÔvR Ec]diÄ]ruÞ[, B]>t Êil, züIkeš
aTimkš]Äi vc{i>iÄukyE^} `Î[. aÐ avE>]Tu pryuh, O>iÄ^uh aÆeny^}.
B]>tÊil B]>Y] BRÊZb³h EýHÊil ni Îuh \Te^TuÊt]f[. B]>Y¿[ mUÎu
gufÆL \Þ]kfemÎu pryuh. tÔyueT B]vh, kUÈuk] >iyueT B]vh, B]>YyueT
B]vh. |o mUÎu B]vvuh avRÄuÞ] kfh. B]>Y |ÎEt Ak]vU `Îu[ nÐL
pry>ut[. pu>uS n]kuÎ ecTic{Èiyil všRÊu Î vZÑm]k>ut[ züI. k]>fh
ecTic{Èiyie^ vZÑÊin[ v] En]šh vš>]N Avukyi^}. Ev >ukL a>iÇ>iÇ[
atien tšRÊuky]f[. atil O>u ki šiÄ[ kUT[ ekÈ]n]ki^}. atien] >u P^vuh
nlk]n]vi^}. ecTic{ Èiyil vš>uÎ ecTi duRb{^m] f[. `Î]l atienteÎ mÉi
E^¿[ m]Õi nÈuEn]Äuk. atieû všRc{yuh k<ivuh nmuÄ[ k]fu v]N k<iyuh.
|tuEp]e^y]f[ züI duRb{ ^y]efÎu pryuÎt[. av>il s¬iyuÞ[. atien
vš>]N a nuvdic{]l mti. Ev>ruÊ[ ecTi c{Èiyil OtuÄ]et, atieû s ¬i
keÞÊ]N anuvdic{]l m]zth mti. züI, kuTuhbÊinuh xmUHÊinuh
>]Sz[TÊinuh t f^]yiÊI>uÎt[ nmuÄ[ k]fu v]N k<iyuh.
nÐL, OÎ]yiÊI>fh. |o O>u B]vm]f[ nÐL všREÊÞ t[. jIvith
eekm]r]nuÔt]f[. xVßm]Ä]nuÔt^}. |t[ pryu Eá]L aÐ O>u kœ O]RÄuk
y]f[. O>u kuti>ÏßyÄ]>nu Þ]yi>uÎu. atie^ zBmh ek] Þ[ ay]šueT
bixineÓ^}]h n S[Tm]yi. ay]L vIÈie^Êi B] >YEy]T[ prÇu “`eû bixin
eÓ^}]h nS[Tm]yi. |ni nÐL `ßu ecy{uh?” B]>Y prÇu “| ni aÆu[
kuti>ÏßyÊin[ Ep] EkÞ. \Ô pfh ek]Þ[ nmu Äu jIviÄ]h.”
59
 “O] s>i, nI kUTi O>u k]>Yh ecy{fh,”BRÊ]v[ prÇu,“nI |ni,
AQhb>vzüÆL v]Æu Ît[ \EpÑiÄfh. atinuÔ pfh |ni nmuÄi^}.’’
‘s>i.’ B]>Yyuh xÐtic{u. “nÐL k]Er]TiÄ]N O>u eezQ ver evc{iÈiE^}, |o
pfmi^}]Ê xmyÊ[, O>u eezQvRÄ[ `vi eT niÎuh sášh ek]TuÄ]n] f[?
aEÆ¿[ eezQvihg[ ariy] mE^}], pieÎ `ßin]f[ O>u eezQvR?” B]>Y Ec]dic{u.
“s>iy]f[, |ni eezQvR Ev Þ. vÞi atY]vsYÊin[ w]N teÎ O]Tic{u
ek]Ô]h.” BRÊ] v[ xÐtic{u.
BRÊ]v[ Ec]dic{u, “|o k]si ^}]Ê xmyÊ[ nmueÄ]>u aTu ÄšÄ]>iey
EvEf]? EvÞ x H]yh w]nuh ecy[tu t>]h.” B]>Y xEß]SpURv{h xÐtic{u.
aÆen avR jIvith p>x[p >h eekm]ri. an]vsYec{^vu kL kurc{[ avRÄ[
En>iÈ nS[Th nikÊi. aÆen jIvitÊil vijyh EnT]N k<iÇu. |o O>u
B]vm]f[ nÐL všRÊi `Tu EÄÞt[. O>u HZdym]yiÊI>u k, OÎ]yiÊI>uk. mric{[
“nI a tu[ prÇiE^}, nI `eÎ \pEd siÄ]n]>]f[?'' |Æen prÇ[ p>x[p>h
EvRpi>iy]nuÔt^} jIvith.
B]>tÊieû xVÊ[ EýHm] f[. jIviÊieû aTix[œ]nvuh EýHm]f[. |Î[ nÐL
anuB viÄuÎ s]>I>ikvuh m]nxik vuh Ay zps[nÆšil 90 stm] nvuh
k<iÇk]^ du®KÆšil niÎuh Evdnkšil niÎuh \Þ] yiÈuÔt]f[. |ÆenyuÔ
\f Æ]Ê anvDi murivukšum] yiÈ]f[ O]E>]>uÊ>uh |Î[ nT ÄuÎt[. |o
murivukL \f Ä]N eevdYs]zü>hgÊ[ O>u m>uÎuh keÞÊiyiÈi^}. ` Î]l
|tien]>u OÕmU^iyuÞ[. p>x[p>h HZdyh turÄuk. vi k]>vic]>ÆL p>x[p>h
pÜu v¿uk. O>]šueT kurvriÇ[ ni kÊuv]n]yi>iÄfh anYeû zsmh. mÄEš,
p>x[p>h visV]x vuh Ezpmvuh vRÍiÄuEá]L n ÐueT zps[nÆL kuryuh. Eý
Hm]f[ jIvitÊieû aTix[œ] nh. ariEÇ] ariy]etEy] n]h |tien
avgfiÄuÎt] f[ |ÎuÔ xk^ zps[nÆL Äuh k]>fh. s>I>Êinu vš>] N
BÑfm]fu[ EvÞetÜil A«]vinu[ vš>]N EvÞt[ Ezp mm]f[. mu^Ï]^inu[
nlkuv]n] v]Ê s¬iyuh vI>Yvuh EýH Êinu nlkuv]N k<iyuh. ati n]l
mÄL p>x[p>h EýHic{[ OÎ]yiÊI>fh. at]f[ aÐ yueT AzgHh. |o
O>]dRsm] f[ mÄL všRÊieyTuEÄÞt[.
B]>th xV]tzßYÊieû 50]h v]RSikh AEG]Sic{u. A xm yh aÐ
viEdsÊ]yi>uÎu. O] E>] vim]nÊil kyruEá]<uh atil EpÏrukL kiÈuh. av
v]yic{iÈ[, mÄL viSmEÊ]eT p ryuh, aEÐ, B]>teÊÄuric{[ `<utiyi>iÄuÎtu
kEÞ]? O>u puE>]gtiyumi^}. pÈifiy]f[. m ^inIk>fm]f[. aÆen O]E>] E>]
zps[nh `TueÊTuÊ[ `<u tiyi>iÄuÎu. O]E>] mUÎu div xh k<iyuEá]<uh, O>u
x[œ^ Êu niÎuh meÕ]>u x[œ^EÊ¿u Ô y]zty]f[. |o xmyeÊ ^}]h
vim]nÊil kiÈuÎ pztÆ šil, B]>teÊ kuÕeÏTuÊiyu Ô v]RÊkL m]zth.
A>uh n Î]yi `<utiÄÞi^}. avx] nh yUEr]Ïil vÎEÏ]L O>u pztÊil kÞu,
“av>il \yR c{yi^} `Îu pryuv]N k<iyi^}; xV]tzßYh kiÈiy n]šu vc{u
En]ÄuEá]L a¯h puE>]gti k]fuv]nuÞ[’’ `Î[. `ztEy] divxÆLÄu
EsSm]f[ |Æ eneyÜi^uh k]fuv]N k<iÇ t[. atin]l, xV]tzßYÊieû 50-]h
v]RSikh AEG]SiÄu Î |o Evšyil nÐL `ß] f[ ecEy{Þt[? mÄL,
pukv^i ÄuÎvR at[ \EpÑiÄuemÎ[ zpti¡ `TuÄfh. mdYpiÄu ÎvR at[
\EpÑiÄuh `Îu[ tI>um]niÄfh. aÆen ecru ÏÄ]>]y mÄL OÎic{ukUTi
an]vsYk]>YÆLÄ[ viniEy] giÄuÎ pfh xV>Upic{]l a tuek]Þ[ zg]mÆšie^
kuTi^u kL m]Õi pu>vc{u ek]TuÄ]h. pfmi^}]et vidY]BY]xh niR EÊÞi vÎ
x]DuÄuÈikLÄ[ PIx[ ek]TuÊ[ pÚiÏiÄ]h. ecru ÏÄ]>u mÄLÄ[ zg]mÆšie^
O]Tkšuh mÕuh vZÊiy]Äi zg]m]ß>IÑeÊ m^inIk>f Êil niÎuh mu¬m]Ä]h.
|Æ en O]E>]>uÊ>uh zsmic{]l, nÐueT B]>th e`sV>YpURÉ m]kuh. BUmi teÎ
nmuÄ[ xVRÅ m]Äi m]Õuv]N k<iyuh. nÐueT >]jYÊuÔ pfÄ]>u mÄL
vic]>ic{]l EsSiÄuÎve> >ÑiÄ]h. `Î]l |Îtin[ A >uh zsmic{u k]fuÎi^}.
atin] l mÄL muNeekeyTuÊ[ zsmi Äfh.
muá[ prÇtuEp]e^ P^] k]hÑ viÈ[ zpvRÊiÄuv]N m ÄL ty{]r]kfh.
|tinRËh `^}]h EveÞÎu v¿femÎ^}. AvsYÊin[ k<iÄuk, AvsY Êin[
xhx]>iÄuk, AvsYÊi n[ \rÆuk mric{[ |vey]eÄ A vsYÊi^Dikm]y]l
60
xV]RË teyÎu pryuh. mdYp]nvuh pu kv^iyuh AnàÊin[ EvÞiy] efÎ[
pryuh. `Î]l yœ]R Ë Anàh \Ôi^]f[, b]HY vüuÄši^^}. |t[ mnÓi^]Äu
Eá]L avyiE^¿uÔ Ax¬i t]En Ep]kuh. A pfh x]Du ÄLÄu EvÞi
m]Õiv¿]N k<i yuh. En>eÊ prÇ kZp¿uh, k]>ufYÊinuh nmuÄu p]ztm] kuv]N
k<iyuh. nÐueT jIvith mÕuÔvRÄ[ xH]ykm]vuh. mÕu >]jYÄ]RÄ[ |nieyÜi^uh
nÐ eš kuÕeÏTuÊi EpÏrie^<ut] nuÔ v<i mÄL xZS[TiÄ>ut[. A O>u
zpti¡y]f[ |Î[ m ÄL `TuEÄÞt[.
jMdin]EG]SÆšil OÎuh aп[ t]lp>Ymi^}. mÄL mÄ šueT jEM]EÌsYh
mnÓi^]Äuk. at]f[ EvÞt[. atin[ Ae> Üi^uh ty{]r]y]l at]f[ a п[
~et]>]EG]SEÊÄ]šuh Anàh pk>uÎt[.
|hg}Þil O>u zptimyuÞ] yi>uÎu. >Þ]h E^]kmH]yuÍ Ä]^Ê[ Eb]hbiÈ
xmyh, a tieû >Þu eekyuh nS[Tm]yi- atieû >Þu eekyuh \yRÊi ÏiTic{
ni^yi^]yi>uÎu. aÎ[ `<utivc{i>uÎ v]ckÆL pi ÎITuh avieTÊeÎ vc{i>uÎu
“`eû eekkšiE^¿[ v>U’’`Î[. yuÍem^}]h k<iÇtinu EsSh AšukL vÎu
En]ÄuEá]L zpti m¿u[ eekkši^}. pEÑ, `<utivc{i >iÄuÎt[, ""`eû eekkšiE^¿[
v>U'' `Î[. ci^>u prÇu A zptim m]Õi Ever]Îu v¿]h. ci^R atiEn]Tu
Ey]jic{i^}. Ever eek kL v¿]h `Î]yi ci^R. O>u vZÍN A xmyh avieT
`Êi yiÈ[ prÇu zptim aÆenteÎ |>iÄeÈ. atil OÎuh ecEy{Þ. “aEÏ]L,
A `<utiyi>iÄuÎ Et]? `eû eekkšiE^¿u[ v>U `Î[. `vieT eekkL?'' mÕuÔ
vR Ec]dic{u. A vZÍN prÇu- ""atieû t]e< |Æen kUTi `<utiv¿uk, “`eû
eekkL niÆši^UeT’’ `Î[, |t]f[ EvÞ t[. atuEp]e^ |osV>eû eek kL
nКi^UeTy]f[. |osV>en aEnVSic{[ n]h `vieT a^Ç] ^uh aviTueÊ
k]f]N k<iyi^}. |osV>en nÐueT eekyiE^¿u[ ek]Þuv>fh. nÐueT n]viE^ ¿u[
ek]Þuv>fh. nÐueT HZdy ÊiE^¿u[ ek]Þuv>fh. aÆ en nÐLÄ[
|osV>n]yiÊI>u v]N k<iyuh. |o O>u mnÓien všRÊieyTuÄ]N a¯emÜi^uh
zsmh nÐueT B]gÊu niÎumuÞ] y]l atieû P^h meÕßuek] Þuh
EnTuv]n]vuÎti^uh v^u t]yi>iÄuh. O]E>] divxvuh nÐL kiTÄuÎtinu muá[
cißi Äfh. |Î[, `niÄ[ AReÄÜi ^uh nM ecy{uv]N k<iEÇ]? Ae>eyÜi^uh
Ezd]HiEc{]? aÆ en xhBvic{iÈueÞÜil atin[ pþ]ÊpiÄuv]nu Ô O>u mnÓ[
n]h \Þ]ÄieyTuÄfh. |o O>u mnÓ[ mÄLÄ[ \Þ]kuÎtu k] fuÎt]f[ aп[
Anàh. a^}] et pfh ec^v<ic{[ AEG]Sh nTÊuÎti^^}.
aÐyueT aTuÊuvÎ p^ mÄšuh tY]gjIvith nyiÄu v]N ty{]r]yi. p^
mÄšuh kuTi niRÊi. av>ueT AQhb>jI vith niRÊi. |tieûey]eÄ P^m]yi
cu>uÆiy n]šinuÔil |ztey]eÄ Exv ecy{uv]N n muÄ[ B]gYmuÞ]yi.
|tuEp]e^ aÐyueT `^}] mÄšuh vic]>i c{]l BUmi teÎ xVRÅm]Ä]N pÕuh.
atinuÔ mnÓ[ `^}]v >i^uh \Þ]keÈ.

61
 Ok[ET]bR 1998 (AIMS \d[G]Tnzpxhgh)

EzpmxV>Upikšuh A«xV>Upikšuh Ayi>iÄuÎ `^}] vRÄuh nmx[k]>h.

zpEtYkiec{]>u xt[xhgees^iEy] \pEdsees^iEy] aп riyi^}. `Üi^uh
`eßÜi^uh pry]h. etÕueÞÜil mÄL Ñmi Äuk.
mÄEš, jIvith vijyikLÄu[ m]zth \Ôt^}, p>]jitRÄu kUTiyuÔt]f[.
x]D]>f jnÆšil ne^}]>u viB]gh Ašukšuh, tÆšueT EnÈÆešÏÕi m]zth
pryukyuh cißiÄukyuh ecy{uÎ t]y]f[ kÞuv>uÎt[. `Î]l vijyh
x[œi>m]kfemÜil, Ek]È ÆešÄuric{ukUTi cißiÄukyuh atil zsÍv¿ukyuh
Evfh.
nКil AReÄÜi^uh O>u vijyh vÎ]l at[ teû zpyøh ek]Þ]efÎu[
visVxiÄukyuh aetÆeneyÜi^uh mÕuÔve> D>iÏiÄ]N zsmiÄukyuh
ecy{uky]fu[ ptivu[. pEÑ, Ek]Èh xhB vic{]l, Et]lvi pÕiy]l at[ mÕveû
etÕ]f[. w]N prÇtu Ep]e^ avN EkÈi^}. EkÈi>uÎuevÜil tIRc{y]yuh
vijyiÄ]m] yi>uÎu, `Îu[ pry]ruÞu[. p>]jyEÊ]TuÔ etÕ]y mEn]B]v m]f[
|tinu k]>fh.
O>uvN p>]jyeÏÈu `Îu prÇ]l, avN zpyøic{u, x]HxÊinu mutiRÎu
`Î]fRËh. zsmiÄuÎvEn p>]jy eÏTukyuÔU. ~tu kRÐÊi^uh x]HxmuÞ[.
O>u m^kyruÎ t]y]^uh O>u kuÈi pic{ nTÄuÎt]y]^uh kT^il mXYh piTiÄu
v]N Ep]kuÎt]y^uh p>IÑ¿u pÚiÄuÎt]y]^uh eezQvihg[
p>isI^iÄuÎt]y]^uh `^}]Õi^uh x]HxmuÞ[. ~tinuh x]Hx m]vsYm]f[.
~et]>u kRÐh ~eÕTuÄuEá]<uh vijyvuh p>]j yvuh ni<lEp]e^ nÐeš
pißuT>uh. ci^EÏ]L nÐL vijyiec{ Îi>iÄ]h, ci^EÏ]L p>]jyeÏÈu `Îuv>]h.
p>]jyeÊ ByÄ]N p]Ti^}. ByÎ]l, piÎITu[ vijyiÄ]N k<iyi^}. OÎuh
EnT]n]vi^}. atin]^]f[ p>]jitRÄuh Ezp]X]Hnh ek]Tu Äfh `Îu pryuÎt[.
p>izsmiÄ]N ByÄ]ti>iÄuv]n]f[ Ezp]X]Hnh. kšikšil, k]yikt]>ÆLÄu[
Et]Õ]lÄUTi Ezp]X]HnxÐ] nÆL nlk]ruÞu[ - ave> Ezp]X]HiÏiÄ]ruÞu[.
Ezp]X]Hnh ~tu >Itiyi^uh n^}t]f[.
jIvith vijyikLÄ[ m]ztmuÔt^}, p>]jitRÄuh kUTi \Ôt]efÎ[ kÞu [ n]h
avRÄ[ vIÞuh avx>h nlk]N t y{]r]kfh. av>ueT etÕ[ ÑmiÄfh. avRÄ[
m]Ï[ ek]TuÄfh. "ÑmiÄuk, m]Ïu ek]TuÄuk’ `Ît[, `Win[ O]yil |TuÎtu
Ep]e^y]f[. atu[ neÐ muEÎ]È[ nyiÄ]N xH]yiÄuh. O>iÄl p>]jyeÏÈve>,
p]ET tUeÊriyuky]efÜil, atvE>]Tu ecy{uÎ ~Õvuh v^iy Ezd]Hm]yi>iÄuh.
atin]^]f[, vijyi kLÄu m]ztm^} p>]jitRÄuh xÐ]nh nlkfh `Î[
pryuÎt[. p>]jite> p>iHxiÄuky^}. Ezp]X]HiÏiÄuky]f[ EvÞt[. \X]Hh
\Þ]kfemÜil Ezp]X]Hnh AvsYm]f[.

62
 |Î[, jIvitÊil, vijyikLÄu m]ztEm x[œ]nmuÔU. p>]jit e> ep]tuev
p>iHxic{u v>uÎt]yiÈ]f[ kÞuv>uÎt[. aÐ pryuÎt[, jIvitÊil vijyh
m]zth EvfemÎ[ AzgHiÄuÎU evÜil, at]f[ ~Õvuh v^iy p>]jyh `Î]fu[.
jIvith x]HxikRÄuÔt]f[, p>]jyBItiyuÔvRÄuÔ t^}. |o tÊVh
mnÓi^]ÄieÄ]TuÄuÎt]f[ AÍY]«ikh. |tu mnÓi^]Äi jIvith nyic{]E^,
nmuÄ[ putiy xZS[Ti niRv{HiÄu v]N k<iyU. putiy xZS[TieyÎ]l,
v>uht^muryueT >UpIk>f m]f[. |ÎuÔ nÐueT "ÑmiÄl' yœ]RËÊil
muEÎ]ÈuÔ ‘gmiÄl’ Af[. at[ ÑmiÄuÎvEnyuh, xVIk>iÄuÎvEnyuh,
O>uEp]e^ \y>ÆšiE^¿[ ek]ÞuEp]kuh. ÑmiÄuk, m]Ïu ek]Tu Äuk `eÎ]eÄ
prÇ]l, nÐL, evruh O>u ‘cviÈi’ y]yiÊI >ukyE^},
viEvkmi^}]Êvn]yiÊI>ukyE^}, `Îu mÄL cißiEc{ Ä]h. aÆeny^}, mric{u[
>ÞuEpe>yuh muEÎ]Èu v>uv]N anuvdi Äuk `ÎuÔt]f[. |o tÊVh
mnÓi^]ÄuÎvniE^ yœ]RË ExvnmEn]B]vh \Te^TuÄU.
xmRÏfB]vEÊ]TukUTiy Exvnm] f[ yœ]RË Exvnh. at[ O>u vZÊh
Ep]e^y]f[. atin[ Adi yuh aßvumi^}. k]>fh, avieT Ezpmh, EzpmÊinu EvÞi
m]zt m]yi>iÄuh. avieT meÕ]>u zptIÑyuh k]fi^}. aEÏ]L, nmuÄ[ kUeT
zpvRÊiÄuÎve>ey^}]h, |osV>eû v>d]nm]yi k]fuv]N k<iyuh. EzpmmueÞÜil
m]ztEm |tinu k<iyU. `Üil m]ztEm, nmuÄvE>]T[ ÑmiÄuv]nuh, av>ueT
etÕukeš mrÄuv]nuh k<i yukyuÔU.
nÐueT pURv{pit]mHn]y zsI>]mN `Æeny]yi>uÎu `Î[ nmuÄriy]h. 14
vRSeÊ vnv]xÊin[ k]>fÄ]>iy]y eekEk yiEy]Tu Ep]^uh vnÊiE^¿u
Ep]kuv]N En>h, zsI>]mN nmx[k >ic{[ anuzgHh Ec]diÄuky]f[ ecy[tt[. teÎ
aeáy[t, teû s>I>tY]gÊin[ nimiÊm]y, EvTn[ zsIkZS[fN Em]Ñh ek]Tu
Äuky]f[ ecy[tt[. aveû arivi^}]y[m ÑmiÄuky]fuÞ] yt[. zkiüuvuh
aÆeny]yi>uÎu. teÎ OÕiek]TuÄuemÎriÇi Èuh yUd]xieû p]dh k<uki
muÊhv¿]N zkiüu mTik]Èiyi^}.
|et]eÄy]f[ nÐueT pit]mHM]R nmuÄu k]ÈiÊÎiÈuÔt[. |vey^}]h n]h
m]tZky]Äuky]efÜil, tIRc{y]yuh nmuÄu[ jIvitÊil s]ßi anuBviÄuv]N
k<iyuh.
“E^]kÊieû nM¿uEvÞi, >]S[zTÊieû puE>]gtiÄuEvÞi xmRÏfEÊ]eT
nmueÄßu ecy{uv]N k<iyuh?” `Îu cißiÄuÎ `zt Ep>uÞ[? k>uÊuh vI>Yvuh
OÏh xmRÏfvumuÔve> xZS[Ti Äuv]N k<iÇ]E^ >]jYh vš>ukyuh
vikxiÄukyuh ecy{uk yuÔU. v]üvÊil kZS[fN at]f[ ecy[tt[.
aDRÐEÊ]Tuh axtYEÊ]Tuh vWnEy]Tuh Ep]>]T]N vi^}]šivI>n]y aR´u
nn[ k>uÊuh vI>Yvuh kRÐ EsSiyuh aEÌHh n^[ki. jIvitEÊ] TuÔ aR´uneû
mEn]B]veÊ teÎ zsIkZS[fN m]ÕieyTuÊu. Bgv]eû v]ÄukL anux>iÄuv]N
ty{]r]ytu k]>fh, aR´u nn[, teû muÎil vÎ x]Hc>YÆeš p<iEÄÞt]Ey]
avyueT muÎilniÎuh OšiEc{]ETÞt]Ey] vÎi^}. pieÎEy] tš>]et pTep]>uti
muEÎ]Èu nIÆuky]f[ aR´unN ecy[ttu[. buÍ nuh |tuteÎy]f[ ecy[tt[.
aEÌHh aEnkh buÍM]e> xZ S[Tic{u. zkiüuvuh aÆenÊeÎ. avR
jIvic{i>uÎEÏ]<uh mFmr ÇiÈuh, E^]kÊin[ nM ecy{uÎve> xZS[Tic{u
ek]Þi>iÄuÎu. atin]l, n]h >]S[zTÊin[ ek]TuEÄÞ ~Õvuh v^iy xÐ]nh,
azpk]>muÔ O>u v>uht^muryueT xZS[Tiy]f[. >]jYÊieû všRc{yuh tšRc{yuh
v>uht^muryueT s¬iey Azsyic{i>iÄuÎu.
n]h jIvitÊil `EÏ]<uh O>u tuTÄÄ]>n]yi>iÄ]N pÚiÄ fh. |Îu[ nÐueT
s>I>h všRÎiÈuÞu[. pEÑ mnÓ[ všRÎi^}. mnÓ[ všRÎ[ visVEÊ]šh
v^ut]kfemÜil nКil O>u kuÇi eû B]vh \Þ]kfh. kuÇiEn vš>]N
pÕukyuÔU. k]>fh, avnil niS[kšÜtyuÞ[. A niS[kšÜty]f[ nÐL
\fRÊi `TuEÄÞt[. A aHmi^}]y[my]f[ n]h všREÊÞt[. `Üil m]ztEm
nmuÄ[ aviTueÊ kZp¿[ p]ztm]kuv]N k<iyU.
xRv{tinuh AD]>h A zppWs¬iy]f[. at[ nÐeš aÐ]n m]Èuky]f[.
O>iÄl nÐeš at[ \yRÊi \y>ÆšiE^¿[ ek]Þu Ep]kuh. A xmyÊ[ nmuÄ[
Ep>uh zpsüiyuem^}]h \Þ]kuh. `Î]l A s¬i neÐ t]Æ]ti>uÎ]l `^}]h
63
tkRÎu nÐL t]e< kiTÄuh. |tu mnÓi^]Äi Evfh nÐL jIviÄuv]N. |tu
pryuEá]L aÐ O>u kœ O]RÄuky]f[:
kurc{u k^}ukL O>iTÊ[ kUTiÄiTÎu. atu v<i vÎ O>u kuÈi, A k^}ukšil
OeÎTuÊu mukšiE^e¿riÇu. \y>ÆšiE^¿u[ \y>uEá]L A k^}[
aBim]niÄuky]f[. `eÎ kÞiE^}. mÕuÔv e>^}]h t]e<ÄiTÄuÎu. w]N m]zth
Ak]sÊil \yRÎu prÄu Îu. xU>YczàM]ReÄ]Ïh nIÆuÎu. at[
t]e<ÄiTÄuÎ k^}uk Eš]T[ pu¢B]vÊil p^tuh pryuky]f[: ""niÆešß],
avieTÊ eÎ kiTÄuÎt[, \y>ÆšiE^¿[ v>U.’’ aEÏ]L mÕu k^}ukL xm]D]nic{u:
"`ßu[ ecy{]h O>u nimiSh muáuve> nÐueT kUeTÄi TÎ k^}]f[. |EÏ]L aveû
O>u ni^ kÞiE^}. q]! `^}]Õinuh O>u viDi EvfmE^}].’ `Î]l \y>Êil prÎ
k^}in[ aDik En>h aHÜ>iÄ]N k<iÇi^}. ~rieû s¬i tIRÎEÏ]L, atu[
t]E<¿u vI<]N tuTÆi. t]e< `ÊiyEÏ]L at[ meÕ k^}ukEš]T[ pryuv]N tuTÆi.
“aEty[, niÆeš viÈupi>iÇu[ ni^[Ä]N viSmh. atin]l aDikEn>h \y>Êil
ni^[Ä]et, Evgh ti>iey Ep] Îu’’. `ßinuh ~tinuh O>u nY]yIk>fh, vI<[c pÕi
y]^uh nY]yI k>iÄuh. etÕ[ xÐtiÄ]nuÔ B]vmi^}. |t]f[ |ÎeÊ E^]k Êil
kÞuv>uÎt[.
nКil ¡]nmuÞ[, pEÑ, atu[ zpvZÊiyil ek]Þuv>u v]N k<iyuÎi^}. O>u
EQ]k[TR O>iTÊ[ ecÎEÏ]L, aEÌHÊin[ kuTiÄuv]n]yi Ek]šyuh
k>iÄiNevÔvuh ek]Þ[ vc{u. aEÌHh Ek]šy]f[ `TuÊukuTic{t[;
k>iÄiNevÔm^}. aEÌHÊinriy]h d]HÊinuÊmh k>iÄiNevÔm]f[ `Îu[.
Ek]š s>I>Êin[ gufh ecy{i^} `Îumriy]h. pEÑ |Îu[ ‘P]SN’ Ek]šy]fE^}].
atin]l k>iÄiNevÔeÊ t<Çu. |tuEp]e^ nmuÄuh ¡]nmueÞÜi^uh at[
zpvZÊiyil zptiP^iÄuÎi^}. ¡]n eÊ zpvZÊiy]Äi m]Õuv]N x]DiÄfh.
`ÜiE^ atuek]Þ[ zpEy]jnmuÔU.
|Îu[ `^}]vRÄuh ariy]vuÎt[ “`TuÄuk, `TuÄuk'' `Îtu m]ztm]f[.
ek]TuÄuv]nuÔ mnÓ[ miÄv>i^uh k]fuÎi^}. O>iÄl O>]L ku<iyil vIfu.
“>ÑiÄEf, >ÑiÄEf” `Îu[ ni^viši c{u. atuv<i Ep]y O>]L ni^viši EkÈ[
ku<iÄu xmIph ecÎu. ay]L ku<iyil kiTÄuÎ Aeš, >ÑiÄuv]N EvÞi piTic{[
\yR Ê]n]yi, ""eek t>U, eek t>U’’ `Îu[ prÇu. pEÑ, ku<iyil kiTÄuÎy]L
eek ek]TuÄuv]N kUÈ]Äiyi^}. avx]nh >Ñi Ä]N ecÎy]L eek nIÈieÄ]Þu
prÇu, “niÆL `eû eekyil piTiEc{]šU’’ `Î[. \Ten ku<iyil kiTÎy]L
>ÑiÄu v]N ecÎ mnuSYeû eek kTÎupiTic{u. |tuEp]e^y]f[ nÐ šil p^>uh.
`ßuh v]Æuv]N m]ztEm nmuÄu[ mnÓuÔu: ek]TuÄuÎ k]>YÊil v^iy mTiy]f[.
|o >Iti ni^ni^[Äuky] efÜil, at[ >]S[zTÊieû aD®ptnÊiEn k]>fm]kU.
ek]Tu ÄuÎve> m]zth xZS[TiÄuv]N k<iÇie^}Üi^uh `TuÄuÎEt] eT]Ïh
ek]TuÄuv]N kUTi mnÓu k]fiÄuÎve>, xZS[TiÄuv]N nmuÄu x]DiÄfh.
`ÜiE^ >]S[zTÊieû m]ztm^}, E^]kÊieû teÎ t]š^yh ni^niRÊ]N x]DiÄU.
|t[ mnÓi^]Äi mÄL zpyøiÄfh. `ÜiE^ >]S[zTh puE>]gti zp]piÄU.
(tuT>uh)

64