Sveuilite u Zagrebu

KINEZIOLOKI FAKULTET

MOTORIKE SPOSOBNOSTI
1.

Ale Filipi, 2007

Struktura motorikih sposobnosti

2. Brzina
3. Koordinacija
4. Ravnotea
5. Fleksibilnost
6. Snaga
7. Preciznost
Kinezioloka analiza tenisa

1A. STRUKTURA MOTORIKIH SPOSOBNOSTI

FUNKCIONALNI MODEL
(Hoek-Momirovi, 1977)

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

1B. STRUKTURA MOTORIKIH SPOSOBNOSTI

FENOMENOLOKI MODEL
Motorike sposobnosti so po ovom modelu definirane kao faktori akcijskoga
tipa:

snaga (repetitivna, statina, brza; topoloko: ruke i ramena, trupa, noge)

brzina (reakcije, pojedinanog pokreta, poetka kretanja, frekvence
pokreta)

fleksibilnost (dinamika, statina; topoloko: ruke, noge)

ravnotea (dinamina, statina)
koordinacija (cjelog tjela, nog, ruke, brzina izvoenja

kompleksnih
motorikih zadataka, reorganizacija stereotipa kretanja, ritam, agilnost,
brzina uenja novih motorinih zadataka)

preciznost

(gaanje cilja u kretanju, na mjestu; voenje ili gaanje

projketila)
Fenomenoloki model je opte priznat i potvren mnogim istraivanjima.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

2. BRZINA
Sposobnost kretanja i ubrzavanja na
kratkoj distanci
Reakcijska brzina (vrijeme odgovora na
draljaj; pr. retern)
Snaga - power/eksplozivna: brzina
kretanja na kratkoj udaljenosti (do 10
m)
Izdrljivost u brzini: sposobnost
zadravanja visoke brzine kretanja za
vrijeme 10 do 15 sek. Ili esto
ozvoenje vrlo intenzivnih kretanja bez
obnove energijskih depoja.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

vrste:
akcijska
reakcijska
power/
eksplozivna
brzina
agilnost
deli tjela (ruka,
noga)
izdrljivost.

Brzina i tenis

31 njemakih teniskih trenera ocjenilo je, da je brzina najvanija sposbnost za uspjeh

u tenisu.
Prosjeno trajanje poena (3 mea GS; oba PF in F)
HC 6 sek, 65.75% poena manje nego 4 udarca na igraa
zemlja 8 sek, 75-89% poena manje nego 4 udarca na igraa
vrijednost laktata u meu je 2,9 +.- 1,3, trening 2,1 mmol/l/kg
Brzina i tenis:
eksplozivan (brz) poetak kretanja (snaga, aktivacija, zglob)
izdrljivosti u snagi
brzina
izdrljivosti u brzini.
Studija sa tenisaima:
testiranje na poetku studije (njemaki teniski testi)
trening 4 tjedna, 12 treninga, posle 9 treninga pozitivan napredak
treningi: vjebe za razvoj maksimalne i supramaksimalne brzine
trajanje 3-6 sek.
odmor 30-60 sek.
dodatek prehrani - kreatin 0,4 g na TT na dan; 47 portnikov, vkljuena tudi
placebo grupa
zakljuak: napredovala je grupa koja je trenirala 3 puta 2 sata tjedno
(Weber, 2003).
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Brzina podruja razvoja kod tenisa

Vremenski programi
- vjebe: skokovi u dubinu, poskoci sa uetom,
steping, bacanje medicinke...
Reakcijska brzina
- vjebe - opte: hvatanje i odbijanje loptica,
gaanje lopticama...
- vjebe - teniske: gaanje na mrei, retern u
servisnom polju, lob i sme, brzo igranje voleja...
Brzina kretanja
- vjebe: sprintevi iz razliitih poloaja od 5 do 15
m, imitacija teniskih kretanja, kretanje u parovima
(sjenka, hvatanje koljena idr.)
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Brzina

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Brzina podruja razvoja kod tenisa

Brzina frekvence kretanja
- vjebe: razliiti skipingi, dokoraci, krini koraci,
vjebe sa ljestvama idr.
Brzina pokreta (ubrzavanje)
- vjebe: servis to bre, servis sa zakanenjem,
servis u seriji, spin volej...

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

3. KOORDINACIJA

Vrlo vana, posebno u mlaim godinama

Problem nekretanja mladih
Veliki utjecaj kod kompleksnih pokreta
Visoka povezanost sa brzinom i kvalitetom
uenja motorikih aktivnosti.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Koordinacija

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Koordinacija podruja razvoja kod tenisa

Orijentacija u prostoru
- vjebe: odbijanje lopte rukom, nogom, reketom,
udarac i hvatanje lopte, udarac iza tijela, meu
nogama, bekend sme, volej i diving...
Diferenciacija kretanja
- vjebe: voenje 2 lopte po razliitim podlogama
(visina), bacanje loptica u razliite ciljeve, igranje
sa razliitim reketima, lopticama...

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Koordinacija podruja razvoja kod tenisa

Ritam
- vjebe: istovremenska kretanja (u parovima),
kretanje u ljestvama, igranje sa 2 lopticama,
simulacija kretanja drugog igraa (ogledalo)...
Timing
- vjebe: zaustavljanje lopte sa reketom, prijem
lopte sa jednom rukom, udarac sa drugom,
prijem ispred tjela, udarac iza tjela, poluvolej na
razliite naine...

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Koordinacija

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Koordinacija podruja razvoja kod tenisa

Agilnost
- vjebe: teniska kretanja, razliiti poligoni...
Ambidekstrija
- vjebe: sve vjebe izvodimo sa nedominatnom
rukom, nogom.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

4. RAVNOTEA
Sposobnost zadravanja ili uspostavljanja
ravnotenog poloaja.
Ravnotea kod tenisa:
1. kada kod pokreta dolazi do brzih
promjena poloaja tjela
2. kada izvodimo kompleksna gibanja u
bezpotpornoj fazi
3. kada izvodimo rotacijska kretanja.
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Ravnotea podruja razvoja kod tenisa

Vjebe:

ope: T-klop, hodanje

po loptama, valju,
polukrugli, gredi...
teniske: razvoj
ravnotee kod svakog
udarca.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

5. FLEKSIBILNOST
Igrau omoguava izvoenje
kretanja sa velikim
aplitudama (brzo i precizno
izvoenje)
Zatita od ozljeda
Regeneracijski efekt
Dvije metode razvoja:
statina, dinamina; svaka
ima svoje prednosti i slabosti.
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

6. SNAGA
Kod razvoja snage i upotrebi pravih metoda
dolazi do dvije vrste efekta:
poveanja miine masa (hipertrofija miia)
pobolja se razina aktivacije miia.
Dvije teorije poveanja miine mase:
1. poveanja sarkomera i vei broj miofibril
unutar miinog vlakna
2. stvaranje satelitskih elija okolo miinog
vlakna stvaranje nove miine cjevi, koja se
povee sa drugim miinim vlaknima.
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Snaga
Poboljanje razine
aktivacije miia je
jedan od efekta
treninga. Tu unutar
miia dolazi do 3
procesa:
rekrutacija
frekventna modulacija
sinhronizacija.
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Snaga (strength)
Maksimalna snaga,
vrste
koju moe producirati
maksimalna
mii ili miina grupa
izdrljivost u snaga
protiv vanjskog
eksplozivna
otpora.
gornji ekstremiteti
donji ekstremiteti.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Vrste miinih kontrakcija

Izometrina

Izotonina

Ekscentrina

Koncentrina

Mii se
produi

Mii se
skrati

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Nema
kretanja

Snaga (power)
maksimalna snaga,
koju moe,
producirati mii ili
miina grupa u
najkraem vremenu
snaga x brzina

Ale Filipi, 2007

vrste:
reakcijska
brzina

Kinezioloka analiza tenisa

Snaga i tenis
Razvoj snage kot tenisera ima razliite cilje:
- preventiva od ozljeda
- efikasnost izvoenja udarca i kretanja
- psiholoki efekt.
Jedan od prvih ciljeva treninga snaga je razvoj
miinog pojasa (Grosser, Starischka, 1998).
Pravi trening snage poinje kod prvih
hormonskih promjena mladih igraa (estrogen djevojke, testosteron - deki)
Za vrijeme puberteta je pravilno planiran trening
snage potreban i nuan.
Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Studije snaga i tenis

Nije dokazana
statistiki signifikantna
korelacija izmeu
snage i brzine servisa
(Ellenbecker, 1989).
Statistiki signifikantno
poveanje brzine
reketa posle programa
za razvoj snage
(Kleinoder, 1990).

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

7. PRECIZNOST

Vrsta: gaanje cilja u

kretanju
Povezana sa procesima
percepcije i anticipacije
Odraava se
preciznosti toke
udarca
Povezana sa drugim
motorikim
sposobnostima
Treba vjebati u
specifikim uvjetima

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Reference
1.
2.

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

9.

Bornemann in sod. (1993). Tennis 1 - Methodik. Mnchen: BLV Verlagsgesellschaft

GmbH.
Djordjevi, S. (2003). Razvoj specifine snagai in brzinai za potrebe tenisa. Otoec:
8. trenerska konferenca tenikih vaditeljev in trenerjev.
Filipi, A. (1993). Zanesljivost in veljavnost izbranih motorinih testov v tenisu.
(magistrska naloga). Ljubljana: Fakulteta za port, str. 90.
Filipi, A. (1996). Evalvacija tekmovalne in potencialne uspenosti mladih tenikih
igralcev. (doktorska disertacija). Ljubljana: Fakulteta za port, str. 144.
Filipi, A. (2002). Tenis treniranje. Ljubljana: Fakulteta za port.
Grosser, M., H. Kraft, R. Schnborn. (2000). Speed training for tennis. Oxford: Meyer
& Meyer.
Grosser, M., R. Schnborn. (2002). Competitive tennis for young players. Oxford:
Meyer & Meyer.
ITF. (2002). Advanced coaches manual 2. editition. London: ITF.
Pluim, B. (2004). Screening of Elite Junior Players. Malta: ETA coaches symposium
Schnborn, R. (1999). Advenced Tecniques for Competitive Tennis. Aachen: Meyer
und Meyer.
Schnborn, R. (2003). Timing in tennis new findings and conclusions. Vilamoura:
ITF 13th Worldwide coaches workshop.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa

Reference
10.
11.
12.

arabon, N. (2002). Kondicijsko treniranje. Otoec: 7. trenerska konferenca tenikih

vaditeljev in trenerjev.
Weber, E. S. (2002). Kinesiology in tennis. Otoec: 7. trenerska konferenca tenikih
vaditeljev in trenerjev.
Weber, K. (2003). Demand profile and training of running-speed in elite tennis.
Vilamoura: ITF 13th Worldwide coaches workshop.

Ale Filipi, 2007

Kinezioloka analiza tenisa