2

. . 72 []: / . . . : . .
-, 2014. 133 .
.
.
.

ISBN

. ., 2014

.
. . , 2014

3
5
6

.
1.
2.
3.

8
8
15
18

25

I.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.

27
27
27
30
34
37
42
50

II. ,

11.
12.
13.
14. ,
15.
16. ,
17. ,
18.

58

III.

79

19.

79

.. . -72

58
59
61
65
68
69
70
75

.
20.
21.
22.
23.
24. ,
25.
26.
II.
,
27. ,

28. ,
29.
30.
31.

86
86
87
88
89
91
95
97
99
101
107
108
109
110

D.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
IV.

110
110
110
111
114
117
117
118

120
125
129
131

-78/95. VIII. 3.1.

1972 (-72).

( 72)
- ,
. ,
, ,
:
;
;
;
.
, ( - , - , ).


.
:
40,0%;

26,4%;

33,6%,
59,0% ,
40,0% . 2/3 .
, , , .

.

.
, , (2 3 ) .
,

.
, , .

.. . -72

6
-72

5 , 4

-72.

3 ,

. .
1
( );
II
26 ( );
III
D 6 ,
IV
37 " ".
,
.

 -72
1.

.
2.
:

.
3.

:

,
;

, ;

, ;

.
4.
:

.. . -72

.
1.

,
.
,
, ( ) - , -. , , :
, , - ,
-. .
, , .
- , , , , , ,
, , , ,
.
, (: , , ) ( ),
. , , , ,
. (b) 2.
(a)

 () ,
. III

, (
II VIII). , ,
, :
a) , - , ,

. ,
, , , , , , , ;
:
b) ;
c) , ;
d) .
,
:
1 .
;
.. . -72

10

, , ;

,
().
.
.
,
.
, ,
. , , . . ,
, ,

.
, .
,
, .

 .

. ,
, , . 5 .

, , .
, , .
,
1 2 .
, ,
. .
.
, .
. (-). . , , 2 -3 , 4 - 6 , .

.. . -72

11

12
(b)
, , , , , , . , .
. () ,
, , , . , , ,
, , .
,
-72 ,

, . ,
, ,
, ,
,
. , .

.

 , , ,
.
. ,
,
.
(c)
,

, , , , , . ,
, , ,
,
, .
()
, , , . ,
, , .

.. . -72

13

14
(d)
.
,
.
10
.
,
.
(e) , ,

, ,
,
, , , , ,

.
() ,
D. , , , ,
.

 2.
a) ,
, ,
,
- , .
, , ; -
.
b)

,
,
.
(b) , , , , .. ,
.

.. . -72

15

16
,
, ,
, ,
, . , :

;
, ;
;
;

;
;
;
, ;
. .
,
,
.
2(b) , ,
,
, .

 - .
, .
,
,
, .
:
1. ;
2. , ,
.

-
- .

.

, . ,
, . ,
.
.. . -72

17

18
3.
,
, . 3 .
, :
a) "" , , e,
.
: , , , ,
, . .
, , ,
, ,
, ,
, , .
,

. ,
, , .
, :
, .

b) " "
, .
,
- .
c) " " ,
, ,
.
, , .
d) ", " ,
, ,
,
, ,
,
.
,
.
, , .
, ,
, , , , 26.
.. . -72

19

20
e) "e" , .
f) ", e "
, - , .
:
, ,
, ;
, ;
, .
, 27 () (
, ).
g) ", " ,
,
, .
", "
, , :

, , , , ;
ii) , , , ;
iii) ,
, ;
iv) , e e ;
v) , ;
vi) , , .
,
, : .
, , 27 () - ,
- .
i)

.. . -72

21

22
h) ", e "
, -
,
.
,
, .
-72, 1:
, ,
, ,
. , , , .
, , , ,
, .

,
.
, .
, ,
: ,
, - , .
, .

i) " " , , .
- , . , , .
-72 : " ",
, , ,
.
:
" , ";
" ".

,
.
, , , , ,
( , . .). , :
- , ,
. , ;
- , ,
.
, .
.. . -72

23

24
j) "" ""
.
k)
, .
l) " " ,
- , , ,
, -
.

, (). ,
, 2 4 .
.
, ,
, 19 35.
m) "" ,
, .
,
5 10 . ,
.

.

.. . -72

25

26
,
. :
I ,
;
II , ,
;
III 19, .

. , , , . .,
.
,
.
, . , .
,
.
5,
.
. , - .

 . I.

4.
.
I , ,
, , .
I , , .
.
I
. , , .
5.

, ,
, .

.. . -72

27

28
, .
, , , . ,
.

. ,
.
,
(
, , . .).
, , ,
.
16 .
,
.
, , .
, , .

 :
1. ,
;
2. ;
3.
.
. 3
.

1:
.
2:
;
;
;
;
.. . -72

29

30
;
, ;
, .
3:
.
3 , , 2 , . :
.
, ,
- , , , , .
6.
,


, .
,
,
. , . .
, ,
. .

.. . -72

31

32
, , , , . , .
. ,
, 3(l).
2 - 3 ,
.
,
,
.

.
, .
,
, , .
. , , .. , , .
, ,


.
,
. , , , , . , , ,
.
,
, ,
, , -
, .
, , ,
.
-
, .
( 15 )
.
.. . -72

33

34
7.
a)
. , , .

. : ; ; , ; .
.
.
,
, . , .
b)
,

,
.
c) , .


, . , , -:
;
;
D (CPA) t (TCPA) .


.
, ,
D. , t. , , ,
(D 5 , t 1 ).
-
D t. , , .
, () , , D (Relative vector). (True vector)
, .

.. . -72

35

36
d)
:
(i) ,
;
(ii)
,
.
,
. (, , ).
, . , .
,

. , ,
, .
,
.

 8.
8 ,
, . , .
5

8 , ,
, , ,
12, , 13 ( ),
14 ( , ), 15, 16 17 ( ), 18
( ), 19 (
).

.. . -72

37

38
a) ,
, , .
.
,
.
. , , . ,
.
, .
.
:
, , , .
-.
, ,
, . . .

b) () , , ,
, ,
;
() .
:
;
;
;
.
, 30 - 90 . ,
- ,
- ,
- .
, ( )
. ,
.
, .
, . . . , . . .
.. . -72

39

40
c) ,
,
, .
d) ,
, ,
.
,
.
, ,
,
. ,
. - .
,
, .
.

, . , .

e)
,
, .

.
. .
f)

, - ,
,
, , ,
;
(ii) , ,
,
, , , , ;
(i)

.. . -72

41

42
,
, , , .
(f)
, , , . . ,
, ,
,
, .
, (f) (iii), , , 4 19.
(iii)

9.
,
. , .
,
, ,
. , , , , (
), , ,
, . 2 .
, .

a) , , ,
,
.
,
.
9 ,
,
, , . . . , , ,
II III -72 ( 15 19).
,
, , ,
, .
, :

.. . -72

, , , , , ,
, ;

,
,
,
;
43

44
,
;
, , ,
,
, ;
, , , , ,
, , , ;
, , , ,
, , .
,

.
.
, - , ,
.
.

b) 20
,
.
c) , ,
, .
d) ,
,
; ,
34 (d), , .
,
, .
,
, ,
, , ,
, .
, , , . ,
.

.. . -72

45

46
(e) (i) , , , , , , , 34 (c) (i). , ,
, 34 (c)
(ii), , .
, , 34 (d);
(ii)
13.

:
, ;
,
.
:
, ,
.
, , , , ,
.

 - ,
, . .
:
1. , ;
2. ;
3. ;
4. ;
5. ;
6. ;
7. , , , .
:
- , .
, .
, .

.. . -72

47

48


. ,
, . .
.
. ,
, 7 . 1,5 .
, :
;
;
;
;
.

.
(f)

, , -
, , 34 (e).

, ()
, , . ,
, .
,
.

. ,
,
, , , , . ,
.
g) , , .
, ,
,
, .
, , .

.. . -72

49

50
10.

, , , , .
.
, . ,
.
- , ,
. ,
, .

 ,
,
.
,

.

.
,
, .
,
, , , .
, , , , ,
.
,
, . ,
.
,
.
, , .
.. . -72

51

52

, , , .
,
,
Ships Routeing.
. .
-65 YG . ,
, ,
.
, , :
(i)
;
(ii) , ,
;
(iii)
, ,
,
.
a)

 , ,
,
.
.
,
, ,
, .
,
,
.
, , , ,
, , .
c) , , ,
, , ,
.

, . ,

.
.

.. . -72

53

54

90, , , .
- , ,
, , , 90.

.
, ,
, 15.
d)
(i) ,
. , 20 , , ,
.
(ii) (d) (i) ,
, ,
- ,
, .

2
1 I;
2 ;
3 I II.

.. . -72

:
;
20 , .
, ;
, ,
;
.
e) , , , ,
,
, :
(i)
;
(ii) , .
:
;

;
, ,
.
55

56
f) ,
, .

,
, -
.
, .
,

, .
(g) , ,

.
, ,
, . ,
.

.

(h) , ,
.
(h) ,
, , ,
, .
(i) , ,
, .
, , 10. , , , , .
(j) 20
,
.
(k) , ,

,
,
.
(l) , ,
,
,

, .
.. . -72

57

58

. II. ,
11.
, .
,
,
.

.
1. (Overtaking) 13.
2. ,
(Head in situation) 14.
3.

(Crossing
situation) 15.

.

16 17 .
II
.
, , . . .

 12.


. ,
.
12 ,
,
.
.
, .
a) ,
, :

(i) ,
, ,
;

.. . -72

(ii) (iii) , , , , , ,
,
;
e
,
.

59

60
b) , , , - , ,
.
,
,
( 8 16), ,
, 17 (), (b).
,
22,5 ,
.

, .
,
.
18.
, .
.

 12 :
13 .
, .

( 9());

, 34().

13.
13 ,
9 34.
a) , 1
2 , ,
.
, ,
,
.

.. . -72

61

62
13 ,
, , 18. , , , , 18
, .
, , , ,
. .
, , , , ..
. , . 34 . .

, ,
, (, , , ..).
.

b) ,
22.5 ,
. . ,

.
, , , 22,50
,
.
,
22,5 . .
.
.
,
.
, 112, 50, , .

.. . -72

63

64
c) , , , , .
,
, :
,
,
:
,
D

.
:
,
;

;
.
. , , ,
. , ,
,
, .

(d)
,
, , ,

,
.
, , , , , .
, .
, , , .
14. ,
14
. , ,
.
,
, ,
. , .

.. . -72

65

66
a) , ,
,
.
b) ,
,
() , e
.
, .
,
, ,
, 15
. ,
, 5100.
,
,
, ,
.. .
, .

 , , , , .
- . ,
. , , , - , 14, .
. ,
, , ,
.
() 14, .. , , .
,
,
.
c)

.. . -72

67

68
15.
, , , ,
, ,
.
15 .
, 6 100 112,50.
, ,
, .
. - .

;
;
;
.
15
, 18.

, . ,
, 15
, .

 16. ,
, ,
, , , "" .
,
,
, , , .
, , , .
,
.
, , .
,
.
, .

.. . -72

69

70
17. ,
,
, ,
. :

,
.

, ,
.

, ,
, , ,
,
,

, , ,
,

, ,

(a)

(i) ,
.
. , ,
, , , , . . 4 6 .
, .
, , , . :
;
;
;
. .
, ,

(: ),
.

.. . -72

71

72

.
.

(ii) , ,
, , , ,
, .
, , .

.
:

;
34 (d) (
). ,
2 3 ;

36 ( , ).

.
, , , . ,
,
, ,
.

, , , :
, , ;
,
;
, .
-,
, . . .
b) - , , ,
, ,
, ,
.
,
. ,
, ,
.
, ,
.
, ,
, .
.. . -72

73

74
c) ,
(a) (ii) , , , , , .
() .
, ,
, , . . ,
, .
, , , . , . .
d) , , .
, () , ,

.

 18.
18 -
,

,

.


,

,
.


:
;
;
, ;
,
;
5) ,

.
1)
2)
3)
4)

.. . -72

75

76
, 9, 10 13 :
, 9, 10 13
, ,
18.
9 . , , 20 9, 18. , .
10 .
9.
13 . 13, .. .
(a)

:
i) , e ;
ii) , ;
iii) , ;
iv) .

, 1 ,
.

(b) :
i) , e ;
ii) , ;
iii) , .

(c) , , , , :
(i) , e ;
(ii) , .
(d)
(i) , , e
, , , , ,
, e , 28.
(ii) , e , , .
-72
:
,
, , ,
, .
, , .
18(d) ,
- , , , , .
.. . -72

77

78
e , ,
. ,
,
.

(e)

(f)

,

.
(ii) , ,
.
, 18, 8 16 , ,
, . .
.
, . .
, (, , ),
8, 12, 14
17. .
,
19 (d) , .
. .
, .
(i)

 . III.
19.
a) ,

.

.
.

.. . -72

:
,
, ;
;
,
;
;
, ;
( ),
;
, ;
, .
79

80
b) ,
.
.

,
.
. , ,
.
, ( ).
() .
.
, , . 2 3 . , 30 1,5 2 .
,
,
,
, . . .

c) 1
.
I , ..
, :
5 ;
6 ;
7 ;
8 ;
9 ;
10 ,
d) , , ,
() . ,
, ,
, , , :
(i) ,
;
(ii) ,
.

.. . -72

81

82
.
:
, ()
;
, .
(d) , ,
, .
.
, , .
, .
2 , .
,
. ,
. , -
,
.

 :
12 10 , ..
;
10 7 , .. V
, , ;
7 5
;
5 2 , ..

- .

,
;
3 2 .
,
- ,
.

,
.
(d) ,
. , -
. , .
, .

.. . -72

83

84
, , 6 4 300.
,
, ,
.
-
(, ), ( 8 10
) , .. 600.
, ,
.
,
, ,
.
, , .
18 .

e) , , , , , -,
, , , ,
. ,
,
, .
, , ,
,
.
, , ,
, .

.. . -72

85

86
20.
(a) .
(b) ,

, ,
, ,
,
.
(c) , , ,
,

, .
(d) , , .
(e) , , 1 .
.
, , .
, ,
,
.

 21.
a) " " ,
,
225 , 22,5
.
b) " "
; 112,5
, 22,5
. 20 , .
c) " " , , , ,
135 , 67,5 .
d) " " , , " ",
() .
e) " " , , 360.
f) " " , 120 .
.. . -72

87

88
() ().

.
= 2250 = 20
= 112,50 = 10
= 1350 = 12
= 3600 = 32
1 = 11,250
22.
, , , 8 1
, :
(a) 50 (b) 12
(c) 12 d)

:
- 6 ;
- 3 ;
- 3 ;
- 3
;
, ,

- 3 ;

, 50 ;
- 5 ,

20 - 3 ;
- 2 ;
- 2 ;
- 2
;
, ,

- 2 ;

:
- 2 ;
- 1 ;
- 2 ;
- 2
;
, ,

- 2 ;

- 2
.

(a)

(b)

23.
:
(i)
;
(ii)
, 50
, ;
(iii) ;
(iv) .

, , ,
() , .

.. . -72

89

90
(c)

, , ,
() ,
.

(d)

12 , ()
, ;
(ii) 7 , 7 ,
, () ,
, , ;
(iii) 12
,
;
,
, .
(i)

 24. ,
() , , :
(i) , 23 () (i) () (ii), ,
. ,
, 200 - .
(ii) ;
(iii) ;
(iv) , ;
(v) , 200 .
, ,
. .
, , 200 ,
. 200 ,
.

50 ,
200

50 ,
200

.. . -72

50 ,
200

91

92

50 ,
200

50 ,
200

, ,
,
,
23.
(c) ,
, ,
, :
(i)
23 () (i) ()(ii),
, ;
(ii)
;
(iii)
.
, () () ,
23 () (ii).
(b)

(d)

50 ,
200

(e)

(f)

, (g) ,
:
(i) ;
(ii) ;
(iii) , 200 .

:
(i) , , ,
;
(ii) , , - .

,

(g)

.. . -72

93

94
25
, ,
;
(ii) 25
;
(iii) 100 ,
(i) (ii), , 100 ;
(iv) ,
200 , , , .
(i)

, 25

, 25

, 200

(h) -
,
(e) (g) ,
,
.

 ,
, , (a) () , ,
, ,
. ,
, 36,
.
, ,
. 27().

(i)

25.
(a)

(b)

(c)

:
(i)
;
(ii) ;
12 , ()
, ,
.
, ()
,
, ,
, - ,
,
. (b) .

.. . -72

95

96
(d)

7 , , ,
(a) (b) , ,
,
.
(ii) , , , ,

,
.
(e) , ,
.
,
, 23, .. .
(i)

12

 26.
() , , ,
, .
(b) , , .. ,
:
(i) , , ,
- , , ,
;
(ii) ; 50 ,
;
(iii) , , , .

.. . -72

97

98
() , , , ,
:
(i) , , ,
- , , ,
;
(iii) 150 ,
- ;
(iv) , , , .

,

150

(d) , II , ,
, .

()

, , , ;
, .
, 18 , .
, ,
.
, .
II
,
1. .
, ,
26(d),
0.9 , 26(b)(i) (c)(i),
. 1 ,
, ,
, .
2. , .
() 20 , , ,
, :
(i) , ;
(ii) - , ;
(iii) - , .

.. . -72

99

100
(b) 20 , , :
(i) - , ;
(ii) ,- ,
.2() .
(c)
20 , , ,
, , ()
(b) .

3. , .
, , ,
.
, .
, .

 27. ,

() , , :
,
;
(ii)
,
;
(iii) , ,
,- .
,
27 ().
(i)

.. . -72

101

102
(b) , , ,
, :
(i) ,
. , - ;
(ii)

.
, - ;

(iii) , ,
(i), - , ;
(iv) , ,
(i) (ii), - , , 30 (
).

()

, , ,
, 24 (), ,
(i) (ii) (b) .

,
,
200
200
(d) , ,
, ,
(i), (ii) (iii) (b) , ,
, :
(i) , , -
;
(ii) , , -
;
(iii) , - , , ,
30.
.. . -72

103

104

, , IR PO. ,
, , . Mariners Handbook, ( 2 ).
, ,
35(g) -72 , ( 5 1
), , : ,
.
, , ,
, , .

 5
, , (4-6 )
- .
, , :
;
;
, .
, ,
, .
() , ,
, (d) , :
(i)
, :
, - ;
(ii) ,
1 . ,
.
.. . -72

105

106
(f) , , ,
23, ,
30,
. -,
-. , ,
, 1000 .

(g)
(h)

12 , , ,
, .
, , ,
. 4 .

 28. ,
, , ,
23 , , , .
, :
,
();
, .
, , , , , , , . , . .
, .

.. . -72

107

108
29.

:
(i) ,
; , ;
(ii) , ;
(iii) , ,
(i), - , 30
.
(b) , ,
,
.
(a)

 30.
() :
(i) - ;
(ii) , (i), .
(b) 50
, () .
() , 100

.

(d) , () (b)
, , :
(i) , ;
(ii) , .
() 7 ,
, , ,
, ,
, (), (b) (d) .
(f) 12 , (i) (ii) (d) .

.. . -72

109

110
31.
,

, ,
, .

(a)
(b)
(c)

32.
"" ,
, 3 .
" " 1 .
" " 4 6 .
33.
(a) 12 ,
100 , , ,
. ,
III . ()
,
,
.
(b) 12 ,
.(a) , ,
.

 34.
, , . 1,5 2,0 .
() , , ,
, , ,
:

(b) , () , , :
(i) :
" ";
" ";
" ";
(ii) 1 , - 1 ,
- 10 ;
.. . -72

111

112
(iii) , , ,
5 , I .
() (b) . . , . . , .
() , :
(i) , 9 () (i) ,
, :
, " ";
"
";
(ii) , , , 9 () (i), , :
, , .
(d) , , -
,
,
.
, .
() (d) .
() , ,
- , .
, ,
.

(f) 100 , .

.. . -72

113

114
35.
, e
, , ,
.
(a) , ,
2
.
(b) ,
,
2 2
.
(c) , e , , e , ,
, , , , , () (b) , 2 ,
- .
(d) , , , , ,
, (g) , , () .
(e) , , , , 2 , - .
.

(a)

(b)

(c)

(d)

(e)
(f)

, , , , () (b)
.
1 5 . 100 - 5 .

, - ,
.
, , , . (g)
, e
e . .
12 , 20 , , (g) (h) . ,
2 .
12 , ,
2 .
, ,
, (), (b) (g) , ,
e .

.. . -72

115

116

 36.


, ,
, ,
, ,
.
,

, ,
-
.

(,
).
37.
, ,
IV .

.. . -72

117

118
IV.
1.
, , ,
:
(a) , 1 ;
(b) , ;
(c) , , ;
(d) , , ...... (SOS) ;
(e) , , ;
(f)
- NC;
(g) , - ;
(h) (, ..);
(i) ;
(j) - ;

(k) , ;
(l) , () :
(a) , 70,
(b) / 2187,5 , 8414,5 , 4207,5 , 6312 , 12 577 16 804,5 ;
(m) - ,
;
(n) , - ;
(o) , , - .
2. ,
; , .
3. , . III, ( ):
(a)
( );
(b)
.

.. . -72

119

120

.
.
, .
816 , .
.
, ,
() .
, .. - . - .
.
. , .

,
.
:
1. -
, ,
( );
2. t
,

,
.
, .
.
, ,
. , , , , , .
.

.. . -72

121

122

3
3 5
4
. ,
- 2. 1 2, - 3. 1 2
V = 15 ,
. 3, .
, 1,5 . - - .
,
6
.
,
. t ,
:
2
- 3 6- ,
;
1 3, .
.

2
1 (1=30, 1=10 ).
V;
7
,
1 V ,
V, 3

;

(
.
2).
1

2, .. 3- .

5 -
.
6 ( 1 3).
5
2
,

( 2 ). .

.

3.

V 4

,
, 3.
V
5

2 .
5.

.. . -72

, 2- ,
,
.
7
:

3 6 ;
5
6 .
6

3.

.

.
,
.
5, ,

.

123

124


. V = 300.
, .
:
1. V
, 1.
2. V 3.
3.
5 .
4.
(300),
.
5. , -
.
.
6.
,
, .. .
,
, . . .

 ()
- ,
.
. .
,
, .
:
- ;
;
20- ;
(
) ( ) ;
;
;
; , ;
; ;
. .
.. . -72

125

126
:
, ;
- ( ,
)
.
. , ;
, .
, ,
.

, .
:
5 - 7;
1,2;
7 ;
1 .
, ,
,
3 - 4 .
1
.

 1 ;
2 ();
3 ; 4

.. . -72

,
. ,
.
:
- ;
DKp t;
, ( )
;
.
.

() ( ). , , ,
.
. ,
34
.


.
127

128
,

 ()
,
,
.
, 25 - 30 .

.
.
.
,
,
:

, ..;

(CPA 50 );

( ).
.. . -72

129

130
:
1.
, , ;
2. ,
, ,
,
( , , );
3. ,
;
4. ,
.
:
;
( IMO );
;
DIST BRG;
(CPA) (TCPA);
(COG) (SOG) ;
.
, .


, , , :
;
, ;
, .
, . , .
:
;
;
, . , , ;
, , ( 16);
,
. ,
;
;
, .
. ;
, ;
- .
.. . -72

131

132
:
;
, , , - ;
, ;
;

.
:
;
, ;
;
, ,
, ;
;
, ;
, .
:
, ;
.
.
, , , , :

 , , , , , ,
;
, , .
.
,
Shipboard Oil Pollution Emergency Plan (SOPEP) Vessel's Response Plan
(VRP), .

.. . -72

133

134

1.
2.
3.
4.
5.

6.

7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.

.. . .: , 1987.
.. -72: ( ): : ,
2012 328 .
. ., . . . /. . .: , 2005 .
. . . .: - . -, 2004, 504 .
1974 (-74). ( ,
1988 , ), - .: "", 2010 . - 992 . International Convention for the Safety of Life at
Sea, 1974, (SOLAS-74). (Text modified by the Protocol of 1988 relating thereto, including Amendments).
1978 . (-78) ( ), - .: "", 2010 . - 806 . International Convention on Standards of Training, Certification and Watchkeeping for Seafarers, 1978 (STCW-1978), as amended (consolidated text).
-72 (. 9018), , 2010 .
-65.
. . : , . . . ., 2003. 42 .
. . . : . . - . . ..
, 2003 .
.. . : . . - . . .. ,
2009 . 254 .
. . . .: , 1995. - 224 .
. . -72 , . ,
- , 2012. 224 ., . .