PERMUAFAKATAN POLITIK DALAM

KONTEKS HUBUNGAN ETNIK

DI MALAYSIA
DIBENTANGKAN OLEH;
1. SHAHIBOL BIN SHAREE
2. WAN RUSYDAN BIN WAN HAMDAN

Hasil Pembelajaran
Mengetahui
perkembangan parti
politik di Malaysia

Menghuraikan usaha
yang diambil untuk
mengukuhkan
kesepaduan sosial
melalui politik

Pelajar dapat ?

Mengenal pasti
cabaran yang
dihadapi dalam
memupuk integrasi
etnik di negara ini
dalam konteks
politik

PENGENALAN SEJARAH POLITIK

MALAYSIA
PENTADBIRAN FEUDALISME KESULTANAN MELAYU MELAKA:
1

SULTAN DIBANTU OLEH 4 PEMBESAR MELAYU

BENDAHARA, TEMENGGUNG, LAKSAMANA DAN PENGHULU BENDAHARI

KERAJAAN MELAYU MELAKA MEMILIKI UNDANG-UNDANG KANUN MELAKA

SISTEM POLITIK TIDAK MEMBENARKAN PERSAINGAN KUASA SECARA BEBAS

SULTAN MEMPUNYAI KUASA MUTLAK DAN KESETIAAN RAKYAT DAN KEDAULATAN

RAJA

PENGENALAN SEJARAH POLITIK

MALAYSIA
KEMASUKAN PENJAJAH KE TANAH MELAYU
1

KEMASUKAN PENJAJAH TELAH MENGUBAH KUASA INSTITUSI KESULTANAN MELAYU.

PENGENALAN SISTEM RESIDEN MELALUI PENJANJIAN PANGKOR 1874 DAN NEGERI-NEGERI

MELAYU DIPAKSA MENERIMA RESIDEN

IMPLIKASI PELAKSANAAN SISTEM RESIDEN MENGHAKISKAN KUASA INSTITUSI KESULTANAN

MELAYU
KUASA MEMUNGUT CUKAI TERHAKIS
BERTANGGUNGJAWAB TERHADAP SOAL KEDUDUKAN AGAMA ISLAM DAN HAL EHWAL
BERKAITAN DENGAN ADAT RESAM ORANG MELAYU SAHAJA.

BRITISH MENERUSKAN USAHA MENGUASAI NEGERI-NEGERI MELAYU DENGAN MEMPERKENALKAN

UNIT PENTADBIRAN
1. NEGERI-NEGERI MELAYU BERSEKUTU (NNMB)
2. NEGERI- NEGERI MELAYU TIDAK BERSEKUTU (NNMBTB)

KEMUNCAK PENGUASAAN BRITISH DENGAN MEMPERKENALKAN MALAYAN UNION

PENGENALAN SEJARAH POLITIK

MALAYSIA
KEMASUKAN PENJAJAH KE TANAH MELAYU
6

PENUBUHAN UMNO REAKSI PENENTANGAN TERHADAP MALAYAN UNION SEHINGGA

DIGANTI DENGAN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU, 1948

1950, UMNO BERGABUNG DENGAN MCA BAGI MEWUJUDKAN PARTI PERIKATAN

WALAUPUN MEMPERJUANGKAN KEPENTINGAN MENGIKUT ETNIK.

PERKEMBANGAN SETERUSNYA MENYAKSIKAN MALAYSIA PADA AWAL KEMERDEKAAN

MEMPUNYAI PELBAGAI PARTI POLITIK YANG PADA DASARNYA MEWAKILI PELBAGAI
KAUM.

AKHIRNYA, ASAS KERJASAMA PARTI PEMIMPIN POLITIK PELBAGAI KAUM ADALAH

MENJURUS KEPADA PERMUAFAKATAN

10

PARTI POLITIK YANG MEWAKILI PELBAGAI ETNIK DAPAT BEKERJASAMA UNTUK MENJALANKAN
PENTADBIRAN NEGARA DAN MEMBAWA PEMBANGUNAN.

Pengenalan Sejarah Politik Malaysia

KERAJAAN PERSEKUTUAN

DI PERINGKAT KERAJAAN PERSEKUTUAN, BN KINI DIANGGOTAI OLEH 14 BUAH PARTI, IAITU

UMNO, MCA, MIC, PARTI PROGRESIF PENDUDUK (PPP), DAN JUGA PARTI DARI SABAH DAN
SARAWAK

PARTI DARI SABAH IALAH PARTI DEMOKRATIK SABAH (PDS), PARTI LIBERAL DEMOKRATIK (LDP)
DAN PARTI BERSATU SABAH (PBS), SELAIN DARIPADA UMNO.

SARAWAK PULA DIWAKILI PARTI PESAKA BUMIPUTERA BERSATU (PBB), PARTI RAKYAT BERSATU
SARAWAK (SUPP), PARTI RAKYAT SARAWAK (PRS) DAN PARTI PROGRESIF DEMOKRATIK SARAWAK
(SPDP).

PEMBANGUNAN POLITIK

PEMBINAAN NEGARA BANGSA MERUPAKAN MATLAMAT UTAMA PEMBANGUNAN POLITIK IAITU

SATU WILAYAH YANG MEMPUNYAI SEMPADAN, PEMERINTAHAN ATAU KERAJAAN DAN
WARGANEGARA ATAU BANGSA.

PEMBINAAN NEGARA BANGSA DAPAT DICAPAI MELALUI PELBAGAI PENDEKATAN

PENERAPAN DASAR AWAM YANG DIGUBAL OLEH KERAJAAN
PEMUPUKAN SEMANGAT NASIONALISME MELALUI SIMBOL DAN RITUAL NEGARA SEPERTI
LAGU KEBANGSAAN, BENDERA KEBANGSAAN DAN PERAYAAN HARI KEMERDEKAAN

PEMBANGUNAN POLITIK

USAHA MEWUJUDKAN NEGARA BANGSA BUKAN SUATU YANG MUDAH KERANA TERDAPAT
PELBAGAI FAKTOR PERLU DIAMBIL KIRA MERANGKUMI ASPEK :
KESAN PENJAJAHAN,
KEPELBAGAIAN SUKU ETNIK,
GABUNGAN WILAYAH
DAN GABUNGAN KERAJAAN.

KEWUJUDAN PARTI POLITIK, PARLIMEN, PERLEMBAGAAN NEGARA DAN PILIHAN RAYA

MERUPAKAN KOMPONEN ATAU KRITERIA PENTING UNTUK MENENTUKAN KEWUJUDAN AMALAN
DEMOKRASI DI NEGARA INI.

PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK

SECARA FORMAL DALAM POLITIK

SEMASA PELAKSANAAN MALAYAN UNION PADA TAHUN 1946, SECARA TERSIRAT

MEMPERLIHATKAN PIHAK BRITISH INGIN MEMPERKENALKAN CORAK PEMERINTAHAN UNITARY
YANG BERASASKAN PENGUASAAN MAJORITI OLEH PIHAK BRITISH DAN RAKYAT PULA DITADBIR
SEBAGAI SATU BANGSA.

ONN JAAFAR KELUAR DARIPADA UMNO PADA 1951 KERANA CADANGAN BELIAU DITOLAK OLEH
SEBAHAGIAN BESAR AHLI UMNO TERMASUK SEBILANGAN RAKYAT DARIPADA ETNIK MELAYU,
CINA DAN INDIA.

USAHA AWAL DATO ONN JAAFAR MELALUI PARTI MULTIETNIK, IAITU PARTI KEMERDEKAAN
MALAYA (IMP) TEWAS PADA PILIHAN RAYA MAJLIS PERBANDARAN KUALA LUMPUR
PADA TAHUN 1952.

PARTI KEMERDEKAAN MALAYA (IMP) TIDAK DAPAT DITERIMA OLEH MASYARAKAT MAJMUK KETIKA
ITU, KERANA MASING-MASING YAKIN BAHAWA KEPENTINGAN ETNIK PERLU TERLEBIH
DAHULU DIPERJUANGKAN

PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK

SECARA FORMAL DALAM POLITIK
5

SEJAK MENJELANG KEMERDEKAAN LAGI, PARTI PERIKATAN MENGAMALKAN

KONSEP PERKONGSIAN KUASA ATAU PAKATAN POLITIK.

PERKONGSIAN KUASA ANTARA

MELAYU DENGAN CINA TERJALIN APABILA UMNO DAN MCA BERPAKAT DAN
BERTANDING DALAM PILIHAN RAYA PADA TAHUN 1952 UNTUK MENENTANG IMP.

DALAM PILIHAN RAYA BERSEJARAH ITU, PERIKATAN MEMENANGI 9 DARIPADA 12

KERUSI YANG DIPERTANDINGKAN

MANAKALA DALAM PILIHAN RAYA PERSEKUTUAN

- PERIKATAN YANG TURUT DISERTAI MIC MENDAPAT SOKONGAN PADU
1955,
RAKYAT DENGAN MEMENANGI 51 DARIPADA 52 KERUSI YANG DIPERTANDINGKAN.

PEMUPUKAN HUBUNGAN ETNIK

SECARA FORMAL DALAM POLITIK
KERAJAAN PERSEKUTUAN

KEMENANGAN BESAR BERKENAAN, 126 HUBUNGAN ETNIK

MEMBUKTIKAN KEJAYAAN AWAL KERJASAMA ANTARA KAUM, MENJADI ASAS
DAN MODAL BAGI TUNKU ABDUL RAHMAN YANG MENERAJUI UMNO DAN
PERIKATAN UNTUK MENDAPATKAN KEMERDEKAAN DARIPADA PIHAK BRITISH.

10

KEMENANGAN PERIKATAN PADA 1955 MENJADI BUKTI BAHAWA KERJASAMA

POLITIK DAN PERKONGSIAN KUASA ANTARA ETNIK BOLEH BERJALAN DENGAN BAIK
DAN KERJASAMA TERSEBUT MEMUDAHKAN LAGI USAHA MENUNTUT KEMERDEKAAN

11

PADA
- 18 JANUARI 8 FEBRUARI 1956, SATU SESI PERUNDINGAN UNTUK
MENDAPATKAN KEMERDEKAAN DIADAKAN DI LONDON, MELIBATKAN PEMIMPIN
PARTI PERIKATAN DENGAN PIHAK BRITISH. PERSIDANGAN TERSEBUT MEMUTUSKAN
BAHAWA PERSEKUTUAN TANAH MELAYU AKAN MENCAPAI KEMERDEKAAN PADA 31
OGOS 1957.

DEMOGRAFI DAN POLITIK

PADA TAHUN 1960-AN, SATU LAGI PARTI BERBILANG ETNIK YANG WUJUD IALAH NATIONAL
CONVENTION PARTY (NCP) PIMPINAN ABDUL AZIZ ISHAK.

PADA TAHUN 1972, PERIKATAN TELAH BERTAMBAH BESAR DENGAN PENYERTAAN PARTI ISLAM SEMALAYSIA (PAS) DAN GERAKAN DARI SEMENANJUNG DAN PARTI POLITIK LAIN DARI SABAH DAN
SARAWAK.

PENGABUNGAN INI BAGI KESTABILAN POLITIK BAGI MENGELAK TRAGEDI 13 MEI BERULANG
KEMBALI.

PADA JULAI 1963, PERJANJIAN MALAYSIA DITANDATANGANI SEBAGAI TANDA PERSETUJUAN

ANTARA PEMIMPIN PERSEKUTUAN TANAH MELAYU, SABAH, SARAWAK DAN SINGAPURA.

DEMOGRAFI DAN POLITIK

BILANGAN PENGUNDI MERUPAKAN FAKTOR PENTING DALAM POLITIK DAN PILIHAN RAYA.

PERANAN DAN KEDUDUKAN ETNIK MELAYU DALAM POLITIK NEGARA ADALAH JELAS. DI
SEMENANJUNG, SABAH DAN SARAWAK, ETNIK MELAYU ATAU BUMIPUTERA MEMPUNYAI 125
KERUSI, IAITU ETNIK MELAYU MERUPAKAN PENGUNDI MAJORITI DI KAWASAN PARLIMEN
BERKENAAN.

DI -SABAH DAN SARAWAK PULA TERDAPAT 31 KERUSI MAJORITI PERIBUMI. SECARA KESELURUHAN,
KERUSI MELAYU ATAU BUMIPUTERA DALAM POLITIK NEGARA ADALAH 156 ATAU BERSAMAAN 71.2
PERATUS KERUSI. (ANALISA PILIHAN RAYA 1995, 1999 DAN 2004)

DEMOGRAFI DAN POLITIK

KEJAYAAN BN DI SEMENANJUNG, SABAH DAN SARAWAK UNTUK TERUS MENGEKALKAN KUASA

MEMBUKTIKAN KEJAYAAN KONSEP DAN AMALAN PAKATAN DAN KERJASAMA POLITIK ANTARA
PELBAGAI ETNIK.

FORMULA PERKONGSIAN KUASA MEMBOLEHKAN PEMIMPIN YANG MEWAKILI PELBAGAI ETNIK

BEKERJASAMA MENENTUKAN DASAR DAN HALA TUJU DAN MASA DEPAN NEGARA.

PAKATAN POLITIK DI SABAH

DAN SARAWAK

DI SABAH DAN SARAWAK TERDAPAT BANYAK PARTI POLITIK YANG MEWAKILI ETNIK MASINGMASING, TERUTAMANYA MENJELANG PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MALAYSIA.

POLITIK SABAH DAN SARAWAK LEBIH KOMPLEKS DARIPADA DI SEMENANJUNG.

GABUNGAN SEDEMIKIAN PENTING UNTUK MENJAMIN KESTABILAN DAN MEMASTIKAN SUARA
SEMUA ETNIK DIWAKILI.

PAKATAN POLITIK DI SABAH

DAN SARAWAK

DI SABAH DAN SARAWAK TERDAPAT BANYAK PARTI POLITIK YANG MEWAKILI ETNIK MASINGMASING, TERUTAMANYA MENJELANG PEMBENTUKAN PERSEKUTUAN MALAYSIA.

POLITIK SABAH DAN SARAWAK LEBIH KOMPLEKS DARIPADA DI SEMENANJUNG.

GABUNGAN SEDEMIKIAN PENTING UNTUK MENJAMIN KESTABILAN DAN MEMASTIKAN SUARA
SEMUA ETNIK DIWAKILI.

PAKATAN POLITIK DI SABAH

SABAH, TIDAK TERDAPAT KELOMPOK DOMINAN DARI SEGI SAIZ PENDUDUK.

PERKEMBANGAN POLITIK DI SABAH DAN SARAWAK MEMPERLIHATKAN POLA YANG HAMPIR

SAMA.
DENGAN MENGAMBIL ILHAM DARIPADA MODEL KERJASAMA UMNO-MCA-MIC, UNKO, USNO DAN
SCA DI SABAH BERGABUNG UNTUK MENUBUHKAN PARTI PERIKATAN.

SELEPAS PILIHAN RAYA NEGERI 1967, PERIKATAN SABAH TERDIRI DARIPADA USNO DAN SCA
SETELAH UPKO DIBUBARKAN DAN MAJORITI AHLINYA MENYERTAI USNO.

PAKATAN POLITIK DI SABAH

PARTI BERJAYA YANG MEMERINTAH SABAH DARI TAHUN 1976 SEHINGGA TAHUN 1985
MERUPAKAN SEBUAH PARTI BERBILANG ETNIK DIANGGOTAI OLEH BUMIPUTERA ISLAM DAN
BUKAN ISLAM YANG DITUBUHKAN PADA JULAI 1975 MESKIPUN PUCUK PIMPINANNYA
DIMONOPOLI OLEH BUMIPUTERA ISLAM.

KETIKA SABAH BERADA DALAM GENGGAMAN PBS, KRISIS DAN KETEGANGAN BERLAKU ANTARA
KERAJAAN NEGERI DENGAN KERAJAAN PUSAT.

PBS YANG MERUPAKAN SEBUAH PARTI PELBAGAI ETNIK DIMONOPOLI BUMIPUTERA BUKAN ISLAM
DARI SEGI KEPEMIMPINAN.

PAKATAN POLITIK DI SABAH

KEJATUHAN PBS MEMBAWA PERUBAHAN BESAR SEPERTI BERIKUT DALAM POLITIK DI SABAH:
UMNO BERJANJI SEKIRANYA PARTI TERSEBUT BERJAYA MERAMPAS PEMERINTAHAN NEGERI,
7

JAWATAN KETUA MENTERI AKAN MENGIKUT GILIRAN

UMNO BERJAYA MENYATUKAN PELBAGAI ETNIK
LAHIRKAN BEBERAPA BUAH PARTI BAHARU

PAKATAN POLITIK DI SARAWAK

DI SARAWAK, KOMPOSISI PENDUDUK TURUT MEMPERLIHATKAN WUJUDNYA PLURALITI, MALAH

LEBIH KOMPLEKS DARIPADA DI SEMENANJUNG DENGAN JUMLAH SEKITAR 30 SUKU KAUMNYA.

DI SARAWAK, PELBAGAI PARTI POLITIK DITUBUHKAN MENJELANG PENUBUHAN PERSEKUTUAN

MALAYSIA PADA TAHUN 1963.
KEWUJUDAN SUPP MENJADI INSPIRASI KEPADA ETNIK BUMIPUTERA UNTUK TURUT MENUBUHKAN
PARTI MASING-MASING YANG DAPAT MEMPERJUANGKAN KEPENTINGAN, KEBAJIKAN DAN ASPIRASI
BUMIPUTERA.

CADANGAN PENUBUHAN PERSEKUTUAN MALAYSIA TURUT MENGGERAKKAN PENUBUHAN

BEBERAPA PARTI ETNIK
BAGI ETNIK MELAYU DAN MELANAU, DUA PARTI DITUBUHKAN BERASASKAN ETNIK DAN KAWASAN.

PAKATAN POLITIK DI SARAWAK

KERAJAAN PERSEKUTUAN

DALAM KONTEKS ETNIK CINA PULA, SUPP TELAH DIUNDANG MENYERTAI KERAJAAN
CAMPURAN BN SELEPAS PILIHAN RAYA UMUM PADA TAHUN 1969 HINGGA TAHUN 1971.

SELAMA LEBIH 30 TAHUN SELEPAS PENUBUHAN PARTI BUMIPUTERA, KEMUNCULAN

BEBERAPA PARTI BAHARU MELAYU DAN MELANAU TIDAK BERJAYA MENGGUGAT
KEDUDUKAN POLITIK MELAYU DAN MELANAU.

SEBELUM TAHUN 1963, ETNIK DAYAK SERING BERPECAH ANTARA SNAP DAN PESAKA
SEBELUM PENUBUHAN MALAYSIA, NAMUN KINI ETNIK TERBABIT MENYERTAI SEMUA
PARTI POLITIK, SAMA ADA BN ATAU PARTI PEMBANGKANG.
PARTI RAKYAT SARAWAK (PRS) DAN SNAP MENGALAMI MASALAH DALAMAN

TSUNAMI POLITIK: POLITIK PERKAUMAN

SEMAKIN MENGENDUR

PILIHAN RAYA UMUM KE-12 PADA 8 MAC 2008 DISERTAI LEBIH DARIPADA 20 PARTI POLITIK YANG
MENYAKSIKAN BN GAGAL MENGEKALKAN MAJORITI DUA PERTIGA DI DEWAN RAKYAT.

DALAM PILIHAN RAYA TAHUN 2008, BN HANYA MENGUASAI 140 ATAU MEMPEROLEH 63 PERATUS
KERUSI TERMASUK LAPAN KERUSI DIMENANGI TANPA DICABAR, MANAKALA PEMBANGKANG
MEMENANGI 82 KERUSI BERSAMAAN 37 PERATUS DARIPADA 222 KERUSI PARLIMEN YANG
DIPERTANDINGKAN.

DALAM PILIHAN RAYA 2004, BN MEMPEROLEH 24 DARIPADA 25 KERUSI MANAKALA DI SARAWAK

27 DARIPADA 28 KERUSI.

PERUBAHAN TREND DAN

CORAK PENGUNDIAN

KEPUTUSAN PILIHAN RAYA 2008 MEMPERLIHATKAN TREND DAN CORAK PENGUNDIAN YANG
BERBEZA DARIPADA PILIHAN RAYA SEBELUMNYA, IAITU BN MENGUASAI MAJORITI KERUSI TANPA
BANYAK CABARAN, KECUALI BAGI PILIHAN RAYA 1969.

TERDAPAT PEMIMPIN DAN PARTI POLITIK YANG MEMANIPULASI ISU PERKAUMAN UNTUK MERAIH
UNDI KERANA STRATEGI SEDEMIKIAN MUDAH MEMANCING EMOSI PENGUNDI KAUM TERBABIT,
APATAH LAGI JIKA YANG DISENTUH ITU MEMBABITKAN HAK DAN KEPENTINGAN KAUM
BERKENAAN SEPERTI AGAMA, BAHASA, EKONOMI DAN PENDIDIKAN.

PERUBAHAN TREND
DAN CORAK PENGUNDIAN

PENGUNDI LEBIH BERMINAT DENGAN ISU YANG LEBIH BESAR DAN UTAMA MEMBABITKAN TADBIR
URUS YANG BAIK, KETELUSAN, AKAUNTABILITI, KEBEBASAN BERSUARA, KEADILAN DAN
SEUMPAMANYA.

PERUBAHAN TERSEBUT SEDIKIT SEBANYAK MENGGAMBARKAN PERUBAHAN DARI SEGI

KEMATANGAN DEMOKRASI DAN BERPOLITIK DALAM KALANGAN RAKYAT.

MASYARAKAT PELBAGAI
ETNIK BERALIH ANGIN

DALAM PILIHAN RAYA 2008, DI LUAR DARIPADA JANGKAAN RAMAI, RAKYAT LEBIH MEMIHAK
KEPADA PEMBANGKANG DAN MENOLAK BN YANG DISIFATKAN SEBAGAI TSUNAMI POLITIK.

UNTUK PERTAMA KALI BN KEHILANGAN SOKONGAN MASYARAKAT PELBAGAI KAUM.

PERSAINGAN SENGIT BEGITU KETARA BAGI KAWASAN BERCAMPUR, YANG SATUSATU ETNIK
BUKAN MAJORITI MENYAKSIKAN CALON BN MENGALAMI KEKALAHAN SEDANGKAN SEBELUMNYA
KAWASAN SEDEMIKIAN MERUPAKAN KUBU KUAT BN.

MASYARAKAT PELBAGAI ETNIK

BERALIH ANGIN

BAGI KAWASAN YANG DIDOMINASI KAUM CINA PULA, SOKONGAN TERHADAP BN ADALAH
RENDAH.
UNTUK PERTAMA KALI BN KEHILANGAN SOKONGAN MASYARAKAT PELBAGAI KAUM.

SEMAKIN RAMAI ORANG CINA DAN INDIA DI SESUATU KAWASAN, SEMAKIN RENDAH PULA
SOKONGAN MEREKA TERHADAP BN.

SOKONGAN ORANG MELAYU TERHADAP PKR KIAN MENINGKAT DI KAWASAN YANG MEMPUNYAI
RAMAI PENGUNDI MELAYU.

KEGAGALAN BN MENGEKALKAN MAJORITI DUA PERTIGA DAN KEJAYAAN SARAWAK DAN SABAH
MENJADI KUBU KUAT

KESIMPULAN

PENGALAMAN LALU MEMBUKTIKAN BAHAWA NEGARA KITA BERJAYA MENGUKIR KEJAYAAN DALAM
PELBAGAI BIDANG DAN MENCAPAI PERPADUAN KERANA RAKYAT PELBAGAI KAUM BERSEDIA
UNTUK MENJALIN KERJASAMA, BERKONGSI KUASA DAN PERMUAFAKATAN DARI SEGI POLITIK.

PARTI POLITIK YANG MEWAKILI PELBAGAI KAUM MEMBENTUK KESEPAKATAN, BAIK DI PIHAK
PARTI KERAJAAN MAHUPUN PEMBANGKANG.

PRINSIP PERKONGSIAN KUASA DAN PERMUAFAKATAN SERTA AKOMODASI ANTARA KAUM DAN
PELBAGAI PARTI POLITIK MERUPAKAN TONGGAK KEUTUHAN DAN SURVIVAL NEGARA INI.