Professional Documents
Culture Documents
t"dyg,f&Sdaom
&Sio
f efjcif;ESiUf
tjcm;aom b0yHk&dyfrsm;
aX;0if;
rmwdum
pOf
taMumif;t&m
trSmpm
1/ t"dyg,f&Sdaom &Sifoefjcif;
2/ qlemrD wrefawmf
3/ vJusvQif jyefxEdkif&rnf
4/ uRefawmfhrdef;r MuufaMumfiwfvdkY
5/ ql;cif;vrf;rsm;pGmudk jzwfoef;NyD;aemuf
6/ ca&mif;vrf;ay:u cyfMurf;Murf;pkwfcsufrsm;
7/ BudK;pm;jcif;onf rnfonfhtcgrQ tcsnf;tESD;rjzpf
8/ aus;Zl;qyfav arG;&yfajr
9/ ynmjzifhxnfhaygif;xm;onhf b0wpfcktaMumif;
10/ ausmif;q&mqdkwm tNrJwrf; ausmif;om;BuD;
pmrsuEf Sm
5
7
29
61
99
123
149
179
203
229
271
aX;0if;
trSmpm
uRefawmfwkdYonf tvGew
f &m tajymus,Nf yD; qHk;prxifonfh avmu
yifv,fBuD;xJwiG f aeYpOf&ufquf ul;cwfvsuf &Sad eMuonf/ xdkoku
Yd ;l cwf&if;
&nf&,
G &f myef;wkid o
f Ykd a&muf&o
dS mG ;Muolrsm; &SMd uouJo
h Ukd b0rkew
f idk ;f \ vIid ;f 'Pf
av'PfatmufwGif &nf&G,cf suaf ysmufum vdk&mra&mufcJhMuolrsm;rSmvnf;
ra&rwGuEf kdiaf tmif &Scd JhMuonfom/
xdkjcm;em;jcif;ESpcf k uGJjym;aom t"dyg,fzGihq
f kdcsuw
f pfckpD rkcs&&Sd rnf[k
uRefawmf ,HkMunfonf/ tb,fah Mumifh xko
d kUd ujJG ym;jcm;em;aeMuoenf;qdkonf
udk pmtkyw
f iG af zmfjyxm;aom b0yHk&yd rf sm;u pmzwforl sm;tm; wpfpkHwpf&m
av;eufonfhpum;rsm;jzifh ajymqdkayvdrhrf nf[k arQmfvifhygonf/
taMumif;rlum; ]t"dyg ,f&adS om &Sio
f efjcif;ESihf tjcm;aom b0yHk&yd f
rsm;} rwlnDaom avmutjrifrsm; yg0ifaeaomaMumifhyif/ pmtkyw
f Gif
uReaf wmfq
h &m jzwfoef;ausmv
f mT ;cJ&h aom tawGUtBuHKrsm; yg0ifouJo
h Ykd uReaf wmfh
rdwaf qGrsm;ESihf wynfhrsm;\ b0tawGUtBuHKrsm;vnf; yg0ifaeay\/
xdkyk*Kd vfrsm;onf olwkdU&ifqkdicf JhMu&zl;aom tcuftcJrsm;udk ]eifvm;[Jh
avmu"H}[laom pdwx
f m;jzifh jzwfoef;ausmv
f mT ;cJhMuonfholrsm;csn;f jzpfMu
ayonf/ taMumif;t&mrsm;onf olwkdYb0jzifh&if;NyD; olwkYdESvHk;aoG;jzifh
xkqpfcJhMuaom b0yHk&yd pf pfrsm;jzpfMuay&m xdkyHk&yd rf sm;onf avmuaMu;rHk
jyifwGif MunfvifaomtawG;pwpfrQifukd pmzwfolrsm;tm; ay;Edkiyf gap[k
qkrGeaf umif;awmif;tyfygownf;/
xdktaMumif;t&mrsm;udk pmtu&mtjzpf rSww
f rf;wifa&;om;cGijhf yKMuaom
xdyk *k Kd vrf sm;udk a&S;OD;pGm txl;aus;Zl;wifygonf/ xdaYk emuf pmtkyjf zpfajrmufvm
ap&ef 0dik ;f 0ef;ulnaD y;Muaom q&mrif;'if? oufcikd pf mayrS rpdr;f pdr;f ESihf tzGUJ om;
rsm;tm;vnf;aumif;? tjcm;aom aus;Zl;wifxkduo
f ltm;vHk;okUd vnf; txl;
aus;Zl;wif&Syd gonf/
pmzwfolrsm;tm; cspcf ifav;pm;jcif;rsm;pGmjzifh
aX;0if;
acw? befaumufNrdKU? xdki;f Edkiif H/
(1 &uf? arv? 2015 ckESp)f
aX;0if;
]]
aX;0if;
}}
10
aX;0if;
,aeYum; pmMunfw
h ku
d rf LS ; OD;aZmfrif;xGe;f OD;aqmifum ausmif;ydw&f ufwiG f
tem;,l&ef tvnftywfa&muf&adS eaom q&mBuD; a'gufwmat;csr;f ESihf tzGUJ om;
rsm;udk npmwnfcif;{nfhcHzkdY pmMunfhwku
d w
f Gif jyifqifaeMuonf/ ,if;npm
pm;yGo
J Ykd uRe;f rSvBl uD;rsm;jzpfMuaom OD;zk;d [ef? OD;bdjk r? OD;aevif; (ac:) OD;av;BuD;/
OD;oef;vGiEf Sihf OD;um&DwkdY vmMuouJhokdY vlvwfykdi;f rsm;jzpfMuonfh udk0if;?
udkykdipf kd;? udkausmaf t;ode;f ? udkausmv
f if;? udkckdiv
f if; tp&So
d lwkdYtygt0if
q&mBuD;udk cspcf ifav;pm;Muonfh uRef;ay:rS jrefrmEdkiif Hom; av;ig;q,fcefY
vma&mufcJhMuonf/
pm;aomufz,
G &f mrsm;udk csujf yKwfMuolrsm;rSm pmMunfw
h ku
d ef m;wGif aexdkif
Muol trsKd ;orD;wpfokdujf zpfMu\/ olwkdYonf Muufom; 0ufom; trJom;
ig; ykZeG f ponfph m;aomufz,
G &f mrsm;udk taumif;qH;k jzpfatmif pDpOfaeMuouJo
h Ykd
udak e0if;uvnf; q&mBuD;twGu[
f q
k u
kd m qdww
f pfaumif0,f,v
l mNyD; ud,
k w
f idk f
csujf yKwfavonf/ xdkjY yif bm;wif'gavmuwGif emrnf&aeol udkatmifatmif
uvnf; q&mBuD;twGuf rdk*sw
d kd (Mojito) pyft&ufukd taumif;qHk;jzpfatmif
pDru
H m {nfch v
H su&f \
dS / q&mBuD;ESit
hf wlygvmaom wynfrh sm;rSm befaumufrS
udkatmifjrifo
h ed ;f ESihf uReaf wmf? csi;f rdkirf S udkzk;d aZmfEiS hf csKH azmfrS udkausmo
f ef;rmifwkYd
jzpfMuonf/
npmpm;yGw
J iG f xrif;rpm;rD q&mBuD;ajymjyaom Edkiif w
H umA[kokwrsm;
ordki;f qdki&f m A[kokwrsm;udk em;axmifaeMupOf aumhawmifuRef;rS udkausmf
at;ode;f u rwfwyfx&yfum ,ckuJhokdYajymav\/
]]q&mBuD;cifAsm;/ tckvkrd sKd ; vma&mufvnfywf&if; q&mBuD;qDu ynm
A[kokwudk Mum;odciG &hf wmudk uReaf wmfwu
kYd t&rf;udk aus;Zl;wifygw,fq&m
BuD;/ 'Du uRefawmfwkYd trsm;pkBuD;[m wuokv
d pf moifcef;xJrmS ygarmuBuD;
wpfa,mufqu
D jzpfap/ uxduBuD;wpfa,mufqu
D jzpfap ynm&ifEu
Ykd kd aomuf
pdcYk iG rhf &cJMh uayr,fh a&mufwek ;f a&mufcu
dk rf mS q&mBuD;vdk wuov
kd yf garmuwpfO;D
xHu tckvkad jymjywmudk em;axmifciG &hf wm[m tvGeu
f aH umif;w,fvkYd xifjrif
rdygw,f/ NyD;awmh uRefawmfwkdYu q&mBuD;tay:rSm b,favmuf cspcf ifMu
w,f/ av;pm;Muw,fqkdwm q&mBuD;todyg/ b,favmufawmifvJqkd&if
i,fpOfawmifaus; uav;b0uwnf;u ynmoifay;cJhwJh vufOD;q&m
i,fq&mwrQygyJ/ 'gaMumifhrkdYvkdY tckvkdyJ wpfESpw
f pfacguf uRefawmfwkdYqDukd
11
12
aX;0if;
13
14
aX;0if;
xdkYaemuf
]]ordki;f orm; wpfenf;tm;jzifh ordki;f q&mqdkwm Edkiif aH &;udk oD;jcm;vdkuf
pm;ae&wm r[kwb
f ;l As- armif ausmaf t;ode;f &/ tJ'jD zpfysuaf ewJh ordki;f awGukd
avhvm oif,l oifjy a&;om;ae&wJhtvkyef JY eyrf;vHk;ae&wJhb0yg...cifAs/
uReaf wmfu ordki;f csn;f oufouf 0goemygwmr[kwyf gbl;/ tEkynmbufrmS
vnf; tawmfvkdupf m;cJhzl;w,f}}
[k qkv
d kdu&f m q&mBuD;\ wynfhwpfOD;jzpfol csi;f rdkirf S udkzkd;aZmfu
odkYaxmufcHajymqdkavonf/
]]tJ'gawmh uRefawmf ,Hkw,fAsm/ tck uRefawmfwkdYvrf;oGm;&if; wpfcg
wavrSm q&mBuD;u pdwv
f kdvuf& oDcsi;f awGbmawG nnf;wJhtcg odyef m;
axmifvkaYd umif;wmAs/ wpfcgwav udktBhH uD;wdkY jynfvaS zwdku
Y kd qdkwwfovdk/
wpfcgwavusawmhvnf; oef;Edkiw
f kYd bdkbk[
d efw.kYd ..ayghAsm/ pdki;f xD;qdkif oDcsi;f
rsm;qdkvkdu&f if vHk;0 Adkvx
f D;yJ...As}}
[k olUq&mBuD; oDcsi;f qdkaumif;aMumif; npmpm;yGJvm rdwaf qGrsm;udk
azmufonfcsav\/ zdk;aZmfu xko
d kdYajymaomtcg q&mBuD;u
]]a[haumif armifzkd;aZmf? wdww
f w
d af eprf;/ awmfMum 'DarmifawGu
pdwcf s&wm r[kwb
f l;/ ighukd *pfwmwD;NyD; oDcsi;f qdkckid ;f ae&if 'ku/ igu
*pfwmrudkiw
f m tESpo
f Hk;q,fausmf &Sad eNyD[/ [kwyf gw,f ... olajymwm/
uRefawmf ausmif;om;b0wke;f u tqdkawmfl;vnf; l;cJhzl;w,f/ Adkvx
f D;
oDcsi;f awGqkd awmfawmfav;udk ydik cf w
hJ m...cifAs/ taqmifa&SUu *pfwm0dik ;f awGqkd
tNrJygcJhwmaygh/ 'gayrJh wuokdvaf usmif;om;b0rSm b0twGuw
f pfckukd
jywfjywfom;om; qHk;jzwf&r,fqkdNyD; tazuajymvmawmh tJ'DrSm b0eJYqE
qdkwmudk cGJjcm;NyD; uRefawmfem;vnfvmw,f/ ckeajymwJh tqdkawmfwkdYbmwdkYqkd
wmu vli,fobm0 emrnfBuD;csiw
f phJ w
d q
f EeYJ jzpfcsicf w
hJ m jzpf&ifjzpfrmS aygh/
'gayrJh udk,w
f u,fvky&f rSmu udk,b
fh 0twGu?f udk,v
fh rl sKd ;eJY udk,w
hf kid ;f jynft
wGuf ynmeJYwm0efxrf;aqmifEkdiaf tmifvky&f rSmvdkY uRefawmf qkH;jzwfcsucf s
vdkuw
f ,f/ tazuvnf; ynma&; bufrmS xl;cReaf tmifvkyzf kYd vrf;Tejf yw,f/
tazhb0wpfckvHk;udk Edkiif Ha&;xJrSm jrKyfESHNyD; ay;qyfcJhw,fav/ tazvkycf JhwJh
rNyD;ao;wJh orkid ;f ay;wm0efawGukd qufvufxrf;&Guzf kdY uRefawmfhrSm wm0ef
&Sdw,f}}
15
16
aX;0if;
17
18
aX;0if;
19
20
aX;0if;
21
22
aX;0if;
23
24
aX;0if;
25
taemufbufww
H ikd ;f udk
ynmvufeufjzifu
h muG,af y;aeol
npmpm;yGJrS bef*vdkokdY jyefa&mufcsed rf Sm n 12 em&Dxkd;aeNyD/ yifv,frS
jzwfwku
d v
f maom avuvnf; at;pufae\/ uRefawmfwkdYwnf;cdkaeaom
&Daqmh(Resort)um; wdwq
f w
d pf mG tdyaf rmusaeayNyD/ odkaY omf ausmaf t;ode;f ESihf
uRefawmfwkdYESpaf ,mufum; apmapmu q&mBuD;ajymjycJhaomtaMumif;t&mESihf
ywfoufNyD; trQifrjywfaom tawG;udk,pf Djzifh bef*vdka&SUu 0&efwmwGif
xdkiaf eMuonf/
,if;odkEY pS af ,mufom; wdwq
f w
d Nf idro
f ufae&mrS ausmaf t;ode;f rS pwif
]]bk&m;... odMum;rvdkY q&mBuD;[m raoaumif;raysmufaumif;aemf q&m/
q&mBuD;u pdwv
f ku
d f rmefyga[ma[m... 'dki;f 'dki;f vkyw
f wfygbdoeJ/Y q&mBuD;
taz ajymjycJw
h hJ pum;udo
k m jyeftrSwrf &bl;qd&k if wu,fvyk cf sif vkyyf pfrvm;
rodb;l aemf/ q&mBuD;&JUtaz[m wrvGeb
f 0uae q&mBuD; u,fvku
d w
f myJvkYd
uRefawmf xifw,f ...q&m/ em;axmif&if;eJY tonf;wxdwx
f w
d f &ifwzdkzkd
cHpm;&w,fAsm}}
[k ajymavonf/ NyD;awmh uReaf wmfq
h u
D wkejYf yefonfukyd if rapmifq
h kid ;f bJ
olonf ,ckvkd qufajymjyef onf/
]]Mum;&wm pdwrf aumif;vdkuw
f mAsm/ uRefawmfwkdYq&mBuD; 'Davmuf
qdk;0g;wJh tawGUtBuHKawGukd jzwfoef;cJh&wmawmifrS olUb0rSm usHI;roGm;bJ
xdyq
f Hk;udkjyefa&mufatmif wufEkdicf Jhwm tHhMop&mbJaemf/ wu,fyg/ tckvkd
odvmvku
d &f wJt
h csed rf mS uReaf wmf q&mBuD;udk t&ifxuf ydMk unfnv
kd mw,fAsm}}
[k pkww
f oyfoyfjzifh ajym&Smonf/ olum; q&mBuD;udk tvGeaf v;pm;cspcf ifol
jzpfaomaMumifh rQMurf;wrf;aom b0c&D;Murf;udk jzwfoef;cJh&rnf[k
vHk;0arQmfvifrh xm;cJjh cif;aMumifv
h nf; ,ckuo
hJ kYd q&mBuD;udk,w
f ikd f ajymjyonfh
pum;udk Mum;&aomtcg rsm;pGmpdwrf aumif; jzpfrad eavonf/ xdkYaMumifh
uRefawmfu olUukd ckvkdjyefajymjyvdkuo
f nf/ uRefawmfESiho
f lum; touftwef
uGmojzifh &if;&if;ESD;ESD; rif;eJYigeJYajymavh&So
d nf/
]]ausmaf t;ode;f / rif;vnf;ausmif;q&mvkyzf ;l wmyJ? igvnf; ausmif;q&m
vkyzf ;l wmyJ/ igwpfckajymjyr,f? rif;udk/ igwdu
kY k,
d w
f ikd v
f nf; ausmif;om;awGukd
26
aX;0if;
27
bmrSr&Sad wmhbl;vm;aygh}}
[k ajymNyD; olUpum;udk &yfxm;onf/ xdkYaMumifh uRefawmfu
]]vkyyf gOD; rif;pum;u t&rf;udk pdw0f ifpm;zdkY aumif;w,f}}
qdk&m olonf ta0;wpfae&modkY pl;pdkuMf unhaf eNyD; ,ckuJhokdY olUtjrifukd
ajymjyav\/
]]bmrS? vkypf &mr&Sad wmhb;l vm;qdk&if... &Sw
d maygh/ ody&f w
dS maygh/ vkyzf kYd
om vdkw,f/ tvkycf siw
f o
hJ t
l wGuf avmuBuD;rSm vkypf &mawGu wpfNyHKBuD;yJ
&Sad ew,fqkw
d mudk jrifvmygvdrrhf ,f/ ta&;BuD;wmu &Sio
f efjcif;yJ/ use;f use;f
rmrmeJY &Sio
f efae&if b,fae&mudkyJ a&mufaea&mufae avmuaumif;usKd ;udk
aqmif&GuEf kdiw
f myJ r[kwv
f m;/ uRefawmfMum;zl;oavmufawmh q&mBuD;[m
axmifxJrSmvnf; t*Fvyd pf mawG ordki;f eJY Edkiif Ha&;odyHynmawGukd oifMum;
ay;w,fvkYd Mum;zl;w,f/ axmifwiG ;f ynma&; oifMuwJh yHkpt
H wdki;f aygh/ pmtkyf
pmwrf;awmh b,f&Syd ghrvJ/ axmifwGi;f wuokdvv
f kdY ajym&rvm;rodbl;aygh/
axmifuvGwv
f mNyD; aemufrSmawmh Edkiif Hjcm;udkxGuo
f Gm;NyD; tar&duefeJY *syef
Edkiif aH wGu wuokv
d af wGrmS ygarmuwm0efawGeYJ tvkyv
f ky&f if; odyt
f a&;ygwJh
pmwrf;awG usr;f awGukd a&;om;jyKpkcJhw,f/ txl;ojzifh jrefrmEdkiif Htaemuf
wHcg;vdw
Yk ifpm;MuwJh &ckid jf ynfukd b*FgvDuv
k m;awGu d[
k if*smqdw
k hJ ordik ;f vdref YJ
ajcIyv
f mwmudk ckcu
H muG,af y;Edkiw
f hJ pmwrf;awG ... usr;f awGaygh/ 'gawGukd
t*Fvyd v
f kd *syefvkd jrefrmvdk taxmuftxm; ckid cf idk rf mrmeJY xkwaf zmfa&;om;rI[m
q&mBuD;&JU BuD;jrwfwJh vkyaf qmifcsuw
f pfckr[kwv
f m;... q&m}}
[k uRefawmfhukd ar;cGe;f xkwaf v&m odyaf ocsmwmaygh[k uRefawmfu
olUpum;udk axmufcHvku
d o
f nf/ olum; olajymaeonfhpum;udk t&Sed rf owf
ao;bJ
]]'DuaeY jrefrmEdkiif Hukd bmoma&; vlrsKd ;a&;t&omru tcsKyftjcm
tmPmudkyg rGwq
f vifEkdiif HawG&JU aemufuG,u
f axmufcHtm;ay;rIeJY vIy&f Sm;
vmMuwJh tvdrt
f nm dk[if*smZmwfvrf;udk q&mBuD;u 'g[m vkyBf uHvq
D ,f
xm;wJh vkyZf mwfygqdkwmudk ckid rf mwJt
h axmuftxm;awGeYJ a&;vnf;a&;jyw,f/
a[mvnf; a[majymw,f/ dk[if*smqdkwJh vlrsKd ;wpfrsKd ; jrefrmhordki;f rSma&m
&ckid o
f rdik ;f rSma&m 'ghtjyif udv
k ekd aD cwf NAdwo
d QawG&UJ rSww
f rf;rSmyg b,fae&m&mrS
rygbl;/ 'gaMumifh jywfjywfom;om;bJ r&Sb
d ;l vdkY ckid rf mwJt
h axmuftxm;awGeYJ
28
aX;0if;
29
30
]]
aX;0if;
'DjrifuiG ;f u ighukv
d nf; 0rf;enf;rI jzpfapwmygyJ
...aX;0if;/ ighorD;av; qH;k oGm;wmuvnf; odyrf Mum
ao;bl;qdkawmhav/ NyD;awmh 'Dval wGu igeJb
Y 0wl
awG/ igvnf; tJ'w
D ek ;f u toufvak jy;cJ&h wmr[kwf
vm;/ 'Dro
d m;pk0ifawGqu
D kd igud,
k w
f ikd o
f mG ;Ny;D ydu
k q
f H
wpfBudrEf pS Bf udrf ay;xm;zl;w,f/ igu vlawGukd
awGUNyD; 'Dvrl eS u
f efw,fq&kd if vufrw
S x
f ;kd NyD; ydu
k q
f H
vku
d af y;w,f/ igaxmufcv
H u
kd &f if ydu
k q
f &H w,fqdk
awmh olwkdYpw
d x
f JrSm 'Dyk*dKvfonf igwdkYqlemrD
rdom;pkawGukd aiGay;wwfwv
hJ v
l Ykd jrifvmMuw,f...
}}
31
qlemrD wrefawmf
qlemrDo
k mefxrJ mS
2014 ckESpf Edk0ifbmv 18 &uf/
q,f{ucefu
Y s,0f ef;onfh NcH0if;BuD;wpfc/k xdNk cH0if;BuD;txJwiG f Edik if w
H um
tvHrsm;pGmudk vTix
hf x
l m;\/ tqkyd gNcH0if;BuD;twGi;f odkY uRefawmfwkYd a&mufae
Muonf/ tvHwikd rf sm;ESihf rvSr;f rurf; tvGew
f &mtiftm;jyif;xefaom a&vIid ;f
yHko@mefwpfckukd jyKvkyx
f m;\/
xdka&vIid ;f yHko@mefwGif tqifhoHk;qifhyg&SNd yD; NcH0if;tv,favmufwGif
xD;xD;rm;rm; wnf&adS ejcif;u xl;jcm;onft
h "dyg ,fwpfcu
k akd wmh aqmifaeaonf/
aocsmonfuawmh NcH0if;BuD;onf tyef;ajztem;,l&m yef;NcHwpfckr[kw/f
trSew
f u,fu ae&monf vlaotavmif;rsm;em;ck&d m okmef/ xdkYxuf
wdwu
d susajym &vQif qlemrDwku
d cf wfpOfu aoqHk;cJh&aom tavmif;rsm;
em;cdkae&mt&yfyifjzpfonf/ xdkNcH0if;BuD;\t0wGif t*Fvyd b
f momjzifh qlemrDa&
vIid ;f 'PfcH om;aumifrsm;\ jywku
d [
f k t"dyg ,f&aompmwef;udk a&xm;aomfjim;
vnf; xkid ;f bmomjzifhrl qlemrDokmef[kom a&;xm;avonf/
uRefawmfwkdY qlemrDokmefxJokdY a&mufvmcJhjcif;rSm zefiwGiaf eaom
udk0if;vGiu
f vdkuyf akYd y;aomaMumifjh zpfonf/ uReaf wmfwu
kYd kd um;armif;NyD;vku
d f
ydkYolrSm armifarmifjzpf\/ qlemrDokmeftaMumif;udk uRefawmfhrdwfaqG
ud0k if;vGiu
f - ]]'DNcH0if;[m 2004 ckEpS f 'DZifbm 26 &ufaeYu qlemrDa&vIid ;f 'Pf
32
aX;0if;
33
34
aX;0if;
urmysuaf om aeYwpfaeY
2004 ckESpf 'DZifbmv 26 &ufaeY
xvrk&Gm/ zeficdki/f xdki;f Edkiif H awmifykdi;f /
xdkaeYum; tif'ked ;D &Sm;Edkiif rH S oD&v
d uFmEdkiif x
H d &Snv
f sm;vSaom tm&Swku
d rf S
tdE,
d ork'& m\ Murf;jyifatmufwiG f tvGex
f ;l qef;onfjh zpf&yfwpfck ay:aygufchJ
35
36
aX;0if;
37
tysut
f pD;rsm;Mum;odYk jyefvmcsed f
udk0if;vGio
f nf zeficdkif xyfukNrdKUe,frS awmifMum;wpfae&mwGi&f aSd om
oli,fcsi;f rsm; tvkyv
f kyaf eonfh ausmufpufHkukd a&mufoGm;avonf/ xdk
ausmufpufHkwGif q,fig;&ufcefY a&ab;a&SmifcJh&aMumif;ESihf xdkumvtwGi;f
38
aX;0if;
39
qlemrD wrefawmf
]]ig xvrkukjd yefvmNyD;wJah emuf &Gmudk tzGUJ tpnf;awG trsm;BuD;yJ a&muf
vmMuw,f/ yxrqHk; igeJY pawGUwJhtzGJU jrefrmEdkiif H a&SUaersm;aumifpDu
OD;atmifx;l eJ/Y oleiYJ geJY aqG;aEG;Muw,f/ tpydki;f rSmawmh odyt
f qifrajycsib
f ;l /
rajywmu 'Dv/kd 'Dukd tJe*f st
D akd wG ajccsi;f vdraf tmif a&mufvmwmudk &GmolBuD;u
rBudKufb;l / rBudKufawmh tJe*f st
D ked YJ pum;ajymwJh jrefrmawGukd csr;f omray;bl;/
tBuD;tus,'f u
k a y;w,f/ 'Dt&yfawGrmS u jrefrmvlrsKd ;wpfa,muf&UJ touf[m
acG;wpfaumif&JUtoufavmufawmifrS tzdk;wefwmr[kwb
f l;/ ydkuw
f ufcsed f
a&mufwkid ;f tenf;qHk; q,favmif;avmufu yHkreS af oaeMuwJh tcgumvav/
'gawmif tcsi;f csi;f owfMuwmyJ &Sad o;w,f/ tckvkd olBuD;rBudKufb;l qdkwmudk
vkyrf &d ifawmh aorif;udk vuf,yfac:rdwmeJY twlwlyJ jzpfrSmaygh}}
,ckumvESihf ,cifu &Sad ecJhaom xdki;f Edkiif Ha&muf jrefrmEdkiif Hom;rsm;\
tajctaeum; rsm;pGm uGmjcm;oGm;cJhNyD jzpfonf/ ,cktcg jrefrmtvkyo
f rm;
40
aX;0if;
41
42
aX;0if;
aemufrSm Ekwq
f kdwJh xdki;f rwpfa,muf a&mufvmao;w,f/ olu tavmif;
aumifawGukdjrif&wm aMumufvkdYqkNd yD; xGuo
f mG ;jyefw,f/ olwkdYxu
G o
f mG ;awmh
eDeqdkwJh xdki;f rwpfa,muf a&mufvmjyefw,f/ 'Dukda&mufvmwJh wm0efcHtm;
vHk;u trsKd ;orD;awGcsn;f yJ/ tm;vHk;tysKd BuD;/ eDeu tm;vHk;xJrSm tawmfqHk;/
olu wDatpD'DbDu a&SUae ewfqm;eJYoyd rf wnfhbl;/ eifow
d ,fr[kwv
f m;
ewfqm;udk/ ukvm;a&SUaeav/ eDeu igeJYuawmh wtm;cifw,f/ ola&mufcg
pu ighukd bmajymovJqkdawmh OD;0if; vlawGeJYoGm;awGU&if &DykdYwifygwJh/
pmwifNyD;rSoGm;ygwJh/ iguvnf; olrsm;csKyfcs,w
f mudk rBudKufbl;/ 'gaMumifh
olUujkd yefajymvdu
k w
f ,f/ vlawGuo
kd mG ;awGUwt
hJ cg armifeu
D o
kd mG ;awGUcsed rf mS armifeD
udk rawGUbJ armifjzLudk oGm;awGUrw
d ,fqkdygpdkY/ ig jyefvm&rvm;/ eifhukd
&DykdYwifzkdYtwGuf igjyefvm&rvm;qdkawmh olu zke;f qufNyD;ajymwJh/ 'Dawmh
igu igwdkY jrefrmawG tvkyv
f kyw
f Jh wcsKd Uae&mawGu zke;f vdki;f rdcsirf Srw
d m/
rrdwJhae&mawGu trsm;BuD;vdkY jyefajymvdkuw
f ,f}}
]]tJ'D jyefajymawmh cifAsm;twGuf tvkyrf mS taESmift
h ,Surf jzpfb;l vm;/
olu wm0efct
H &m&Sad v/ cifAsm;u 0efxrf;tvkyo
f rm;qdkawmh... udk0if;vGi}f }
]]'Dv&kd w
dS ,f aX;0if;/ igu 0efxrf;qdkayr,fh 'Dtvkyu
f kd wu,fapwem
&Sv
d kdY 0ifvkyw
f m/ NyD;awmh igu 'De,fajrudk uRrf;usiw
f ,f/ olwkdYu e,fajreJY
e,fajrcHawG&JU pdwaf epdwx
f m; oabmobm0udk odwmr[kwb
f l;/ 'Dvkd wif;
usyw
f mawGvkyw
f m[m csKyfcs,w
f mvdkY cHpm;rdwt
hJ wGuf odyrf cHcsiw
f meJY jyefyuf
vdkuw
f m/ aemufykdi;f rSmawmh olrajymawmhbl;/ NyD;awmh olUajymwJhtwkid ;f
vkyrf ,fqkd&ifvnf; 'Dtvkyu
f tqifajyrSmr[kwb
f l;/ vGwv
f Gwv
f yfvyf
vky&f wmeJY rvGwrf vyf vky&f wmeJu
Y rwlb;l ? tvkyu
f tpydki;f rSm pm&if;vdkuf
aumuf&w,f/ tvky0f ifcgpuawmh 'Davmufrsm;jym;wJh tavmif;awGxJu
'g[m b,fob
l ,f0g&JUtavmif;jzpfw,fqw
kd mudk &SmazGEikd zf q
Ykd w
kd mudk odyNf yD;awmh
,HkMunfrrI &Sb
d ;l / wpfEpS af vmuf a&cJwku
d x
f rJ mS avSmifxm;wJh tavmif;awGxu
J
&SmazG&rSmav/ 'gayrJh tJ'w
D ke;f u ighrmS vnf; tvkyrf &Sw
d m&,f/ vlraI &;udpu
kd
vnf; enf;enf;0goemygw,fqkad wmh vkyMf unhw
f mayghavqdkNyD; 0ifvkycf w
hJ m/
vky&f if;vky&f if;eJY 'DteJ af tawGbmawG ppfwmaq;wmawGukd awGUjrifvm&wmaygh/
trSet
f wkid ;f ajym&&if 'DtJeaf tppfwmudk igu ody,
f HkMunfwmr[kwb
f l;/ tJ'D
tcsdefu}}
43
44
aX;0if;
45
igwdkYtvkyu
f tavmif;ydki&f Sief JY qufoG,&f w,f/ 'Dvkyif ef;atmifjrifw,fqkd
wmu qlemrDaMumifhaowJh jrefrmtrsm;pkukd igbJow
d ,f/ 'Dvkdoad ewJhtwGuf
use&f pfol rdom;pk aqGrsKd ;om;csi;f awGukd aiGaMu;tultnDay;wJhwm0efukd
ighukad y;Muw,f/ wDatpD'b
D rD mS 0efxrf;rvkycf ifu tjzpfwpfckukd ajymjyr,f/
tefpD*sD,lbDu a'gufwmpef;atmifwkdYtzGJU qlemrDro
d m;pkawGukd tultnDay;zdkY
qdkNyD; a&mufvmw,f/ olwkdYrSm bwfESpo
f ed ;f ygvmw,f/ tefpD*sD,lbDqkdwm
ta0;a&muf jrefrmpifNydKiftpdk;&aygh/ ydkuq
f Hray;cif t&ifOD;qHk; tpnf;ta0;
vkyw
f ,f/ vkyw
f Jhae&mu udkxl;cspw
f kdYHk;rSm/ tpnf;ta0;xJrSm a'gufwmpef;
atmifu ighudk q&mudk0if;vGifwJh 'Dutvkyform;awG[m EdkifiHa&;tzGJU
tpnf;uay;wJh ydu
k q
f u
H kd r,l&b
J ;l vdYk 'Du tzGUJ tpnf;acgif;aqmifwpfa,mufu
ajymw,f/ tJ'g [kwo
f vm;wJh/ qdkawmh igu jyefajymvdkuw
f mu a'gufwm
ydkuq
f &H r,fqk&d if Edkiif aH &;tzGUJ tpnf;ruvdkY i&Jrif;BuD;uay;&ifvnf; ,lw,f/
'DrmS / ighpum;tqHk;rSm udkx;l csp[
f m rsuEf mS uGucf eJysuo
f mG ;NyD; tjyifukx
d u
G Nf yD;
aq;vdyo
f Gm;aomufaewmudk awGU&w,f/ tpu olbmajymxm;rSe;f igvnf;
rodbl;/ aemufjyefpOf;pm;MunfhwJhtcgrS oabmaygufwm/ igu trSeu
f kdyJ
ajymwm/ b,folUukdrS &nf&,
G v
f kdYajymcJhwm r[kwb
f l;/ 'Du yuwdtajctae
udk odatmifvkdY ajymjywJhoabmyJ/ olu qlemrDaqGrsKd ;om;csi;f awGukd awGUzkdY
tpnf;ta0;vkycf siw
f ,f/ 'gayrJh ckeolajymxm;ovdkrsKd ; tpnf;ta0;udk
jrefrmtvkyo
f rm;awG vmrwufrmS udk pdk;&draf ew,f/ Edkiif aH &;orm;awG vkyw
f hJ
tpnf;ta0;udkwuf&if &Gmjyef&if tzrf;cH&rSmudk pdk;&drMf uw,fqkw
d hJ tcsuw
f pfck
vnf; &Sw
d ,fr[kwv
f m;/ 'gayrJh tvkyo
f rm;awGukd ac:vdk&Y Edkiw
f ehJ nf;vrf;udk
igu tckvkd a'gufwm pef;atmifukd ajymjyvdkuw
f ,f}}
]]b,fvkd ajymjyvdkuw
f mvJ.As}}
]]'DvlawG tpnf;ta0;udk vmapcsi&f if tvum;awmhr&bl;/ yxrqHk;
pm&if;aumufr,f/ NyD;&if olwkdY vmzdkY um;c? tvkyzf su&f wJh vkyt
f m;cawGukd
ay;r,fqk&d if 'Dval wGuk&d atmif uReaf wmfac:ay;r,f/ aiG&r,fqk&d if vlowfwhJ
vlawmif&w
dS ,f a'gufwmvdakY jymvdkuaf wmh olu tdkauvdkY ajymw,f/ 'Dvkq
d &kd if
pm&if;aumuf&wmvnf; tcuftcJr&Sb
d ;l qdkwmudk olvnf; oabmaygufomG ;
yHk&w,f/ 'Drwdkicf ifu yifv,faysmo
f r*u vlwpfa,muftwGuf bwfig;
axmifpD ay;NyD;xm;NyDqkdwJhtaMumif; tJ'DaiGawGukd igudk,w
f kdib
f Jay;cJhwmrdkYvkdY
46
aX;0if;
tJ't
D awGUtBuHKawGukd vdk&if;wdk&iS ;f ajymjycJah wmh olu acgif;ndww
f ,f/ ighqrD mS
u tJ'pD m&if;&Sw
d ,fav/ ydkuq
f aH y;NyD;om; vlta,mufokH;av;q,favmufpm
&if;&Sw
d ,f/ aooGm;wJholawGtwGuf tvSLvkyzf kdY bmzdkYayghav/ tJ'DvlawG
ydkuq
f H&zdkYu igu vufrSwx
f kd;ay;&wm}}
]]tif;aygh... cifAsm;u tawGUtBuHKvnf; &Sx
d m;NyD;NyD/ a'ocHawGuvnf;
t,HktMunf&Sad eNyDqkdawmh a'gufwmpef;atmifuvnf; cifAsm;udkyJ ,HkMunf
pdwcf spGmeJY tm;udk;awmhrSmyJaygh}}
]]'Dawmh a'gufwmpef;atmifu tJ'v
D al wGukzd ,fNyD;awmh r&ao;wJv
h al wG
udkay;ay;ygvdkY ighukad jymw,f/ ighrmS aumufxm;wJph m&if;u wpf&mausmaf vmuf
&Sw
d ,f/ 'Dtcsed rf Sm tpnf;ta0;wufaeolxJu wpfa,mufu olUrSmvnf;
aumufxm;wm&Sdw,fvdkY ajymw,f/ a'gufwmpef;atmifuvnf; iwHk;rS
r[kww
f m/ 'Dvkad jymwdki;f ,Hkwv
hJ pl m;rS r[kww
f m/ ighrmS u trSew
f u,f &Sw
d m/
ckeajymwJhvlu tJ'DydkufqHudk olwdkYvufxJtyfapcsifwm/ olwdkYvufxJ
a&mufvm&if olwkb
Yd kH;zdkaY ygh/ igajymwm&Si;f vm;/ a'gufwmpef;atmifu 'gjzifh
aumif;NyD? reufjzef uReaf wmfwkYd qlemrD rdom;pkawG&&dS mudk oGm;Mur,fvakYd jymNyD;
tpnf;ta0;udk kyo
f rd ;f vku
d w
f ,f}}
olEiS hf uReaf wmfwYkd pum;ajymvmcJo
h nfrmS tcsed t
f wefMumNyDjzpfaomaMumifh
olvnf; tenf;i,f anmif;vm[efwo
l jzifh [dw
k ,fjywif;aygufrS tjyifbufukd
acgif;xGuu
f m obm0avudk SLIu
d af eavonf/ &aemif;*&ef; [dkw,fay:rS
jrifawGUae&aom obm0Icif;um; pdwu
f kd MunfE;l p&maumif;vSonf/ awmif
wef;BuD;rsm;udk aemufcx
H m;um aqmufvkyx
f m;onfh [dkw,fonf &aemif;
NrdKUwiG f emrnfBuD; [dkw,fwpfckvnf;jzpfonf/ odakY omf &aemif;NrdKUum; Edkiif jH cm;
om; urmvSnchf &D;oGm;rsm; ta&muftaygufenf;ojzifh [dkw,fonf odyrf pnf
um;vS/ uRefawmfjrifoavmufajym&vQif jrefrmEdkiif Hom;rsm; vma&mufwnf;
cdkaeMuonfukdom awGU&onf/ udk0if;vGiaf jymjycsut
f & [dkw,fonf
{nfhonfwnf;cdkjcif;xuf tzGJUtpnf;rsm;u tpnf;ta0;vkyo
f nfu ydkrsm;
onf[k od&onf/ tenf;i,f tanmif;ajyvmNyD;aemuf olonf jywif;wHcg;udk
jyefyw
d u
f m ajymvufp pum;udk ,ckvkd jyefqufav\/
]]at; - aemufwpfaeYusawmh apmapmpD;pD;yJ igwdkYoGm;Muw,f/ igu
trSew
f u,foGm;w,f/ 'Dvl 'DvlawGqkdNyD; jyw,f/ 'Dtcsed rf Sm udkxl;cspu
f
47
49
50
aX;0if;
51
]]igwdkeY YJ aemufxyfwv
JG kyw
f hJ tzGUJ tpnf;wpfckuawmh (I O M) tdkit
f kdtrf
qdkwJh tzGJUtpnf;yg/ igwdkY oN*K[af y;Edkicf JhwJh jrefrmtavmif; 184 avmif;rSm
olwkdY oN*K[w
f mu tavmif; 40 avmuf&Sw
d ,f/ aemufykdi;f rSm 'DESpzf GJU[m
aiGa&;aMu;a&;vnf; aygif;vmw,f/ tdkit
f kdtrfu vlrSr&wwfwm/ igwdkYu
vl&wwfw,f/ olwkrYd mS u Edkiif jH cm;om;{nfo
h nfawG ausmif;om;awGeYJ vkyw
f m
ud;k / olwrYkd mS u e,fajruRr;f usiw
f ahJ 'ocHvnf; rygbl;/ wGv
J yk &f if;eJY olwv
Ykd nf;
oabmaygufvmw,f/ tpuawmh enf;enf;yg;yg; tNydKiftqdkio
f abmrsKd ;awmh
&Sw
d maygh/ tvkyv
f kyw
f Jhae&mrSm/ udk,u
f a'ocH e,fajruRrf;w,f/ vrf;
odw,f/ olwkdYu befaumufuqif;vmwJh uav;awG/ e,fajra'o ruRrf;/
olwku
Yd um;eJv
Y ku
d &f mS w,f/ igu ajcusiaf vQmuf&mS w,f/ qdkiu
f ,fe&YJ mS w,f/
tJ'DrSmvnf; uGmwmaygh/ um;eJYu acsmifBudKacsmifMum; b,fvkdoGm;rvJ?
tJ'Dwke;f u t"du ighukd qdkiu
f ,farmif;ydkYwJhaumifemrnfu jrifhvGiaf v/ eif
odw,fr[kwv
f m; armifarmifwkYd nDoed ;f wdkeY YJ qDo;D xdk;aewJh aumifav/ olu
igwdkYe,fu/ oleJYig zefiwpfcGiw
f pfjyif NyJNyJpifatmif oGm;cJhMuw,f}}
jrefrmjynfom;trsm;pkrmS Ak'b
mom0ifrsm;jzpfMuaomaMumifh oN*K[o
f nfh
tcg o&P*Hkwif&ef oDvay;a&pufcsw&m;a[m&ef bke;f BuD;vdkonf/ xdktcuf
tcJukd ajz&Si;f Edki&f eftwGuf vku
d &f SmMu&m befrvTm;okmefem;u bke;f BuD;
ausmif;wGif jrefrmbke;f BuD;rsm; &So
d nfukad wGU&ojzifh tqifajyoGm;onf/ xdkjY yif
tokb udpr sm;twGuv
f nf; ulno
D nft
h zGUJ tpnf;rsm;vnf; &SMd uonf/ Oyrm
acgif;ESihf oN*K[
cf sio
f t
l wGuf acgif;csay;aomtzGUJ &NdS yD; acgif;ESio
hf N*K[
af y;onf/
xdjkY yif xkid ;f ESijhf refrmwdMkY um;u rwlnaD om"avhrsm;aMumifh BuHK&aom tcuftcJ
rsm;udkvnf; olu ,ckuJhokdY ajymjyonf/
]]aemufxyf BuHK&wJh tcuftcJwpfcu
k xdik ;f awGu apmapmpD;pD; oN*K[
cf sif
w,f/ igu tJ'gudk oabmrwlb;l / igwdv
kY rl sKd ;awGrmS rGe;f wnfh 12 em&Drxdk;bJ
oN*K[af vhr&Sb
d l;/ 'gaMumifh rGe;f rapmif;bJ roN*K[Ef kdib
f l;vdkYqkdNyD; igu
uefYuGuw
f ,f/ NyD;awmh ig[m &ckid o
f m;jzpfwJhtwGuf &cdkio
f m;tavmif;udk
acgif;rygbJ roN*K[Ef kid b
f ;l qdkNyD;awmhvnf; awmif;qdkw,f/ &cdkio
f m;tavmif;
uvnf; odyrf &Syd gbl;/ oHk;av;avmif;avmufyJ &Sw
d ,f/ tapmydki;f u wcsKd U
tavmif;awGukd pkNyD; rD;&dIUMuw,f/ Oyrmtm;jzifh Edkiif Ha&;tusO;f om;a[mif;
wpfa,mufjzpfwhJ OD;azpde&f UJ rdom;pkxu
J ygoGm;wJo
h al wG[m apmapmpD;pD;rD;IUd whJ
52
aX;0if;
53
54
aX;0if;
55
rSm&Sw
d Jh tavmif;ESpq
f ,fhav;avmif;[m b,folb,f0gjzpfw,f/ b,f&Gmu
aqGrsKd ; b,folqkdwmxd igodw,f/ qufvnf; qufoG,cf Jhw,f/ 'gayrJh
olwku
Yd pdwrf 0ifpm;Mubl;/ 'gaMumifh olwk&Yd mG u bke;f BuD;udkxd taMumif;Mum;
avQmufxm;cJzh ;l w,f/ 'gayrJh bmrSjzpfrvmcJb
h ;l / xdki;f awGukad wmh 'DtjzpfreS u
f kd
rajymjybJ nmxm;&w,f/ 'g[m tifrwef&u
S pf &maumif;wJh pdw"f mwfawGyg/
udk,Ehf kid if H udk,v
hf rl sKd ; *kPo
f u
d m usqif;rSmpk;d vdkY 'Dtavmif;ydki&f iS af wG &Gmudkjyef
oGm;Muw,f/ qufoG,v
f kdYr&bl;qdkNyD; ydwx
f m;&w,f}}
]]'Davmufxd qdk;wJhvlawGvnf;&Sad o;wmyJaemf/ olrsm;awGuawmh t
avmif;awGukd r&ru&SmazGNyD; cufcufccJ J xde;f odr;f apmifah &Smufxm;Mu&w,fav/
'Dtavmif;awG[m bmomw&m;w& aumif;aumif;rGerf eG f roN*K[cf &H bl;qdk&if
b0ul; b,fvdkaumif;yghrvJ/ ruRwfrvGwfbJ cHcsifvnf; cHae&rSmaygh
aemf...udk0if;vGi}f }
]][kww
f ,f aX;0if;/ jrefrmjzpf&wm &ifempm&m aumif;w,f/ touf&iS f
pOfwek ;f uvnf; tESrd cf &H ? aojyefawmhvnf; vlvkd rao&eJaY v/ ig wpfcak vmuf
awmif;qdkcsiw
f ,f jzpfEikd &f ifav/ tck jynfwiG ;f rSm t&ifueJrY wlawmhbJ trsm;
tusKd ;o,fy;kd wJh y&[dwtoif;awGvnf; rIv
d akd ygufaewJh umvjzpfvmaeNyDav/
jrefrmawGjzpfrmS aocsmw,fvYkd ,HMk unf&ayr,fh b,fEikd if o
H m;&,fvYkd rnfrnf&&
rodwhJ tavmif;awGuakd wmh cPxm;OD;aygh/ jrefrmEdik if o
H m;ygvdYk twdtusow
d hJ
tavmif;awGukad wmh xdki;f Edkiif t
H ESUH rmS zGUJ xm;MuwJh jrefrm ema&;ulnrD t
I oif;awG
ujzpfap jrefrmjynfu ky&f iS rf if;om;BuD;OD;ausmo
f Ol ;D aqmifwhJ ema&;ulnrD t
I oif;
ujzpfapvma&mufNyD; oN*K[
af y;Edik &f if oN*K[
af y;MuygvdYk awmif;qkcd siw
f ,f}}[k
olUqEukzd iG [
hf avonf/ ,cktcgqlemrDEiS q
hf kid af om jrefrmtJe*f st
D krd sm;\ ya&m
*surf sm;vnf; NyD;qH;k cJNh yDjzpfojzifh ud0k if;vGiv
f nf; tef*st
D v
kd yk o
f m;r[kwaf wmhacs/
56
aX;0if;
ydkiq
f kid o
f v
l nf;jzpf\/ touf 50 ausmcf ef&Y NdS yD jzpfaomfvnf; vli,fwpfa,muf
tvm; y&[dwvkyif ef;rsm;wGif oGuv
f ufayghyg;pGm yg0ifvkyu
f kid af eqJjzpfonf/
uRefawmfu olUukd
]]udk0if;vGi?f cifAsm;yg0ifaqmif&u
G cf w
hJ hJ qlemrD ulnu
D ,fq,fa&;udpu
57
58
aX;0if;
59
60
aX;0if;
61
62
]]
aX;0if;
b0c&D;yef;wkid u
f kd vlwkid ;f vlwikd ;f
csw
D ufaeMuwmyJ/ vlrsm;pkBuD;[m vrf;ckvyfrmS
cvkww
f u
kd v
f kYd vJusNyDa[h...qdk&if
jyefrxEdkiMf uawmhb;l /
atmifjrifoal &mus;HI ola&m
wpfBudrrf [kww
f pfBudraf wmh vJ...usz;l wwf
MuwmyJ/
at;...ta&;BuD;wmu vJuswt
hJ cgwdki;f
jyefxEkid zf v
kYd w
kd ,f/ jyefrxEdki&f if H;I NyD...
}}
63
64
aX;0if;
tiSm;um;vku
d af rmif;ol jzpf\/ olonf xdki;f vlrsKd ;yifjzpfaomfvnf; ,cifu
udk,yf kid t
f rd ,
f m ydkiq
f kid o
f rl [kwaf cs/ olum; ausmo
f ef;armiftwGuf tvGet
f m;
ud;k &aom wynfw
h pfO;D vnf; jzpf\/ ,cktcgrSmum; zd'ef;onf oef;csw
D efonfh
um;udk0,fp;D EdkiNf yDjzpfonft
h jyif q,f{ucefUus,o
f nfNh cHukd ydkiq
f kid x
f m;NyD; jzpf
onf/ zd'ef;u
]]uRefawmfu wupDarmif;orm;/ ausmo
f ef;;armifu axmifuJ,kdi/f
uRefawmfhq&m/ oleJY uRefawmf ae&mawmfawmfrsm;rsm; vku
d zf l;w,f/ &aemif;/
yefbl&D/ pl&wf? aumhparG pHkvkdYyJ/ a&mufwJhae&mwdki;f rSm olUukd vlawGu
jrefrmem,k vmovdk *kpu
kd Mf uw,f/ aumhparGomG ;wke;f uqd&k if ky&f iS rf if;om;udk
vmawGUMuwJhtwkid ;f yJ/ olUwynfhawG rdwaf qGawG rsm;rSrsm;yJ/ uRefawmf xif
w,f/ olu 'DrmS rdv
kY ?kYd jrefrmvlrsK;d jzpfaevdo
kY m olaX;wpfa,mufvkd raeEdkiw
f m/
jrefrmjynfjyef&if em,k jzpfr,fvkdYxifw,f/ bmaMumifhvJqkd&if 'DukdvmorQ
jrefrmjynfu vlBuD;tm;vHk; olUqrD mS wnf;Muw,f/ olUqu
D kv
d mMuwmcsn;f yJ}}
[k qko
d nf/
axmifuJ,kid q
f ko
d nfrSm olaX;BuD;[k t"dyg,f&NyD; em,krSm tkycf sKyfa&;
bufrS vlBuD;udk ac:aom xkid ;f a0g[m&jzpfonf/ zd'ef;ajymwmvnf; rrSm;/
*syefjynf wdkusKd NrdKUawmf&Sd cef;'wuokdvrf S ordki;f ygarmu a'gufwmat;csr;f
vnf; olUtrd u
f kd a&mufz;l onf/ q&mBuD;um; olwrkYd o
d m;pkukd tvGecf spcf ifouJh
odYk ol\ZeD;jzpfol ryef;rIu
H v
kd nf; orD;tjzpfjyKxm;onf/ tvm;wl &cdik af wmfveS f
a&;\ oufawmf&n
S af cgif;aqmifBuD;wpfO;D jzpfaom &ckid jf ynfvw
G af jrmufa&;ygwD
Ou| OD;ckid &f cJ ikd v
f nf; olUxo
H Ykd a&mufz;l onf/ xdjYk yiftjcm;tjcm;aom e,fy,ft
oD;oD;rS yk*Kd vfwko
Yd nfvnf; csKH azmf ygeefokaYd &mufvQif olUxo
H kYd vmMuonfu
rsm;ayonf/
&aemif;NrdKUwGiu
f si;f yaom ta0;a&muf rmefatmifNrdKUe,f vli,ftoif;
(xdki;f )\/ 'kw,
d tBudraf jrmuf ynm&nfcRefqkay;yGrJ t
S jyefwiG f zd'ef;onf uRef
awmfwu
Ykd kd csKH azmfNrdKU ta0;ajy;um;*dwo
f v
Ykd u
dk yf \
Ykd / um;ay:wGif uReaf wmfw
h ynfh
jzpfol atmifwif0if;ESihf tjcm;vli,fwpfOD;ygonf/ csHKazmfNrdKUokdY0ifcgeD;wGif
&J*w
d cf sum um;rsm;udkppfaq;aeonfESihfwk;d \/ &Jta,mufESpq
f ,fcefY &Srd nf
xifonf/ zd'ef;udk b,fomG ;rvJ b,foal wGv[
J k &Juar;&m olu ausmo
f ef;
armif[k wpfcGe;f jyefjzvdkuo
f nfukd Mum;&\/ xdkYaemuf &Ju bmrSqufrajym
65
66
aX;0if;
67
xdik ;f Edik if o
H Ykd vGecf ahJ omig;ESpaf usmf [db
k ufu vma&muftvkyv
f yk Mf uolrsm;
ESihf 'Dbufykid ;f twGi;f vmMuaom tvkyo
f rm;rsm;\ taetxm;rsm;um; tvGef
w&m uGmjcm;oGm;NyDjzpf\/ ,cktcg xdki;f Edkiif o
H kYd w&m;0if vma&muftvkyv
f kyf
EdkiMf uNyDjzpfaomaMumifh w&m;r0if ck;d vrf;rSvmMuolrsm;BuHKcJ&h aom tcuftcJ
rsm;onf tdy&f m0ifyHkjyifxJu tHhMozG,&f mrsm;tjzpf use&f pfcJhMuNyDjzpfonf/
,if;odcYk ;kd 0ifumvmcJMh uolrsm;udk awmifusm[
f k ac:Muonf/ awmifausmrf sm;um;
tcuftcJrsKd ;pHkukd ausmjf zwfMu&onfcsn;f jzpf\/
,if;tcuftcJrsm;pGmMum;rS wd;k xGuu
f m vlwpfv;Hk olwpfv;Hk jzpfvmcJo
h rl sm;
vnf; &SMd uay&m xdkolrsm;xJwGif olonf wpfa,muftygt0if jzpfonf/
trsm;oligxuf acgif;wpfvkH; ESmwpfzsm;omatmif jzwfoef;cJh&aom ol\
b0c&D;vrf;xJrS tawGUtBuHKwcsKd Utm; olajymjycJhonfhtwkid ;f jyefvnfazmuf
onfcsvdkuf&ygonf/
68
aX;0if;
vrf;cif;zdkYcsay;wJh ydkuq
f Hukdusawmh wyf&if;rSL;u ,lw,f/ vrf;rSmroHk;bl;/
uReaf wmfw&kYd mG rSmu ppfwyftxkid cf sxm;w,f/ wyfpx
JG m;w,f/ vrf;u uw&m
vrf;qdkawmh uw&mpD;azsmzf kdY xif;vdkw,fav/ rD;eJYazsm&f wmudk;/ 'gaMumifh
&Gmom;awGukd xif;cGJwrf;csw,f/ wpfa,mufukd b,favmuf b,favmufpD
aygh/ NyD;awmh vkyt
f m;ay;qdkNyD; ac:jyefw,f/ wu,fawmh vkyt
f m;ay;qdkwm
ay:wmac:wmyJav... tpfukdBuD;}}
]]at;... [kww
f ,fu/G tmPmydkiaf wG[m jynfov
l x
l kukd 'Dvkd ay:wmqGJ
wm/ rw&m;apcdki;f wJh pepfqkd;awGukd usihfoHk;wm[m awmfawmfqkd;wJh[mawG
ayghuGm}}
]]'D pepfqkd;awGaMumifh vlawGrSm wpfaeYxufwpfaeY rGJoxuf rGJvmMu
wmaygh tpfukdBuD;/ uRefawmfuvnf; ausmif;om;b0uwnf;u rrSeb
f l;xif
&if olrsm;vdkazmfvkrd vdkuw
f wfb;l / ajymoifh w,fxif&if ajymw,f/ 'gaMumifh
wcsKd Uu uRefawmfhukd vlUuefYvefYvkdY ajymMuw,f/ ay:wm cPcPac:awmh
uRefawmfu rvkycf sib
f l;/ ay:wmuvnf; wpf&ufvnf;r[kwb
f l;/ ydkuq
f H
vnf;r&/ cPae&if tkwzf kw/f cPae&if oD;xyfpku
d /f [dkvkcd kid ;f vdkuf 'Dvkcd kid ;f
vdu
k v
f yk w
f m rsm;vmawmh pdwyf suv
f mw,f/ v,fvyk pf m;&wmvnf; tqifrajy
qdak wmh ,d;k ',m;udyk o
J mG ;awmhr,fqNkd yD; xGucf svmw,f/ &GmrSm qufae&ifvnf;
uRefawmfhpw
d ef JYu r&bl;/ b,faeYtzrf;cH&rvJqkdwm rodEkdib
f l;}}
[k ajymjyaeaompum;rsm;xJwiG f acwfqk;d pepfqk;d 'Pfukd cHpm;cJ&h ojzifh
rcHcsrd cHaomavoH a&mpGuaf e\/ uReaf wmfvnf; olbmqufajymrvJqo
kd nfukd
odvkdojzifh bmrS0ifa&mufNyD; pum;axmufjcif; 0ifajymjcif;r&Sb
d J em;axmif
aeavonf/ &GmrSxGucf GmvmNyD;aemuf vrf;c&D;tawGUtBuHKrsm;udk ,ckuJhokdY
qufajymjy\/
]]twdkcsHKUajym&&if aumhaomif;udkvmw,f/ aumhaomif;a&mufwJhtcg
jywpfcu
k xdik ;f rSm ydu
k q
f x
H w
k af y;r,fv
h cl rH &S&d if yGpJ m;u rydaYk y;bl;/ tckacwf
vdkr[kwb
f l;/ uRefawmfwkdYvmwke;f u 0rf;pmpyg;udka&mif;NyD;vm&wm/ aumh
aomif;rSm wnf;p&m vufcrH ,ft
h rd &f OdS ;D rS/ uRefawmfrh mS awmh ta':wpfa,muf
&Sw
d ,f/ tJ'w
D ke;f u w,fvzD ke;f vnf;r&Sad o;bl;/ pmeJaY &;NyD; qufo,
G af e&wJh
tcsed /f csKH azmfrmS uReaf wmfwkYd &Gmom;wpfa,mufawmh &Sw
d ,f/ xGe;f vS/ olvnf;
uReaf wmfu
h kd tmrrcHay;Edik b
f ;l / uReaf wmfet
YJ wlwl xdik ;f bufuu
kd ;l rvdYk vkyaf ewJh
69
70
aX;0if;
&ckid yf t
J pfr...qdak wmh/ olu [kww
f ,f armifav; 'DuRe;f rSm &ckid u
f kd tvkyrf ay;
bl;vdakY jymw,f/ eifw&kYd ckid af wGu vmw,f? tvkypf yfw,f/ aps;qdkiu
f ta<u;
0,faomufw,f/ &efjzpfw,f/ NyD;&if...aps;zdk;ray;bJ xGuaf jy;oGm;Muw,f/
olUrmS &cdik af wGqu
D aps;zd;k &p&m trsm;BuD;yJw/hJ olu 'Dvakd jymawmh uReaf wmfu
tpfr &cdkiq
f kw
d kid ;f vnf; 'Dvkad wmh r[kwb
f ;l xifw,f/ vufawmif twkt
d &Snf
&Sad o;wmyJ/ raumif;wJhvl&o
Sd vkd aumif;wJhvlvnf; trsm;BuD;&Syd gw,f/ uRef
awmfwkdYvnf; trSew
f u,ftvkyrf &Sv
d kdY vmpyfwmyg/ uRefawmfwkdYu tJo
avmufawmh rkid ;f ygbl;/ wu,fvkYd ulnaD y;Ekid rf ,fq&kd if ay;oifah y;xdkuo
f
avmuf uRefawmfay;yghr,fvkdY olUukd toem;cH ajymjyvdkuw
f ,f}}
]]'Dvkrd sKd ; rif;u toem;cHajymjyawmh olu rif;udkoem;oGm;NyD; ulnrD ,f
vdkYrsm; ajymovm;? 'grSr[kwf wyfacgufjyefvmcJh&a&mhvm;? b,fvkdvJ}}
]]csucf si;f BuD;awmh b,ftqifajyyghrvJtpfukdBuD;/ uRefawmfuvnf;
awmfkHev
YJ ufavQmhNyD;awmhawmh b,fwyfacgufyghrvJAsm/ olew
YJ pfem&Davmuf
xkid af jymaeawmh uRefawmfhukd oem;oGm;w,feJYwlygw,f/ tqifajyoGm;w,f/
cifrifomG ;w,f/ tvky&f atmif olppD Ofay;r,fqkw
d t
hJ qifu
h kd a&mufomG ;w,f/
vkyrf ,fqk&d if ol tmrcHay;r,faygh/ vkt
d yfwJh tdk;? cGu?f yef;uef? qef? qD?
qm; pwmawGukd ta<u;a&mif;ay;r,fwJh/ qdkiu
f vnf; 'Dae&mrSm olUqkdiw
f pf
qdkiyf J &Sw
d mudk;/ tvkyv
f kyrf ,fq&kd if qefvkv
d mr,f/ tdk;cGuf yef;uefvkv
d mr,f/
tJ'w
D ek ;f u wpf&ufvyk t
f m;cu jrefrmusyaf iG wpfaxmifavmuf&w,f/ tJ'w
D ek ;f
u wpfaxmifqkdwm enf;wJhykduq
f Hawmhr[kwb
f l;/ 'gayrJh tJ'DrSm uRefawmf
rvkyjf zpfcJhbl;/ bmjzpfvkdYvJqkdawmh uRefawmfhtwGuf tmrcHay;r,fhvl&NyDqkdvkdY
yGJpm;uvmac:wmeJY ,dk;',m;udk xGuv
f mcJh&vdkYav}}
]]'geJY 'Dbufurf;udk a&mufvmawmh b,fvkdawG BuHKcJh&ao;vJuG...
ausmo
f ef;armif}}
]]yGpJ m;u uReaf wmfwu
kYd kd &aemif;u rrk;d opfpufukd yJch sw
d ef v
YJ ku
d yf akYd y;w,f
...tpfukBd uD;/ yGpJ m;emrnfu armifvw
S if...wJ/h tJ'o
D pfpufrmS jrefrmawGaewJh
wef;vsm;&Sw
d ,f/ opfpufuawmh ysuaf eNyD/ tvkyrf vkyaf wmhbl;/ tJ'DrSm
uefysuw
f pfuef&w
dS ,f/ &Jtzrf;rcH&atmifqkNd yD; uRefawmfwku
Yd kd uefxrJ mS xnfh
xm;w,f/ pm;p&m aomufp&mawG bmrSay;rxm;bl;/ 'gaMumifh xrif;rpm;&
bl;/ xdki;f bufurf;rSm &Jtzrf;tqD;rsm;vdkYqkdNyD; yGJpm;u ppfom;um;eJYykdYay;zdkY
71
pDpOfxm;w,fqkv
d kdY...uefxJrSm yke;f atmif;NyD; apmifhaeMu&wmaygh}}
[kajymNyD; olonf us,af jymvSaom yifv,frsuEf SmjyifokdY ai;Munfhum
toufukd cyfjyif;jyif;&SLoGi;f vdu
k &f if; pum;qufrajymbJ acwNidro
f ufomG ;av
onf/
ol\b0tawGUtBuHK wpfpw
d w
f pfykid ;f udk uReaf wmft
h m;ajymjyaeaom ae&m
um; csKH azmf-ygeef&dS emrnfausmf [yfpavurf;ajcrS xdik ;f pm;aomufqidk w
f pfcw
k iG f
jzpf\/ ,aeY csKH azmfygeefwpf0ku
d w
f iG f trsm;u txifBuD; av;pm;tm;udk;jcif;udk
cHae&olwpfa,mufonf &Sr;f urf;udk ul;vmcJhpOfu a&uefysuw
f pfckxJwGif
yke;f atmif;um xrif;iwfcHcJh&onfhZmwfvrf;u uRefawmfhov
d kpd w
d u
f kd rsm;pGm
EI;d qGaeMuonf/ xdkYaMumifh wdwq
f w
d af eaomolUtm; uRefawmfu
]]&aemif;rSm xrif;awmif rpm;&bl;qdkawmh rvG,yf gvm;/ rif;wdkYu
yGJpm;udk xrif;0,fauR;zdkY rajymMubl;vm;uGm? ajymprf;ygOD;}}
[l ar;Munhaf v&m
]]yGpJ m;u 'DrmS xm;cJNh yD;wJah emuf rvmawmhb;l tpfukBd uD;/ uRefawmfwku
Yd kd
ppfom;u vmac:r,fqkdNyD; apmifhae&wmav/ 'gayrJh vlqkdwmvnf; olUuHeJY
olygvmw,fvkdY ajym&rvm;rodbl;As/ uRefawmfwkdYeJY twlwlygvmwJhtxJrSm
vdyaf csvkdYac:wJhaumif wpfaumifygw,f/ olu ausmufawmfNrdKUe,f vdyrf &Gm
om;jzpfvkYd olUukd vdyaf csvakYd c:Muw,f/ olu t&ifu xdki;f udka&mufz;l w,fqkd
awmh olUukq
d &mwifMuw,f/ olu tajctaeaumif;&ifaumif;ovdk tjyifukd
vpfxGuNf yD; pm;p&maomufp&m &SmauR;w,f/ aumufni;f awG bmawGaygh/
0,fwJhtcg0,f awmif;wJhtcgawmif;ayghav/ olUrSmygvmwmav;udk wpf
a,muf enf;enf;pDrQauR;w,f/ tJovdkeJY uefxJrSm oHk;&ufaecJh&w,f ...
tpfukdBuD;}}
]]oHk;&ufawmifrS 'DuefysuBf uD;xJrmS rif;wdku
Y 'kuc NH yD; aecJMh u&wmvm;
uGm}}
]][kww
f ,f tpfukdBuD;/ uRefawmfwkdY a&mufwJhtcsed u
f waygif;v/
t*Fvyd v
f u
kd oH;k vykid ;f q,fih g;&ufaeY 'Dbufurf;udu
k ;l w,fqw
kd mudk uReaf wmf
rSwx
f m;w,f/ q,fh&Sp&f ufaeY reufrkd;vif;awmh ppfom;um;vmac:w,f/
oGm;vd&Yk NyDw/hJ oGm;vd&Yk NyDqv
kd Ykd xGuv
f mcJMh uwm uDvo
kd ;kH q,frmS &Sw
d hJ ykvyd *f w
d ef YJ
eD; vmwJhtcsed rf Sm um;u&yfoGm;w,f/ vdyaf csu xdki;f pum;vnf; enf;enf;
72
aX;0if;
uHaumif;jcif;wHcg;odYk
uRefawmfwkEYd pS af ,mufxikd af eMuaom urf;ajc&Sad wmifxyd w
f iG f apwDawmf
wpfqw
l nf&o
dS nf/ ,if;awmifajc cg;yef;avmufwiG f yifv,fbufokYd rsuEf mS rl
xm;aom tajrmufBuD;wpfvuf&NSd yD; tqdkygawmifapmif;udk oabFmOD;oPmef
73
jyKvyk x
f m;ojzifh urf;ajcESiyhf eH&vsu&f o
dS nf/ naeapmif;csed af &mufvmaomtcg
a'ocHxkid ;f vlrsKd ;rsm;ESihf urmvSnchf &D;oGm;rsm; urf;ajcodkY tyef;ajz&ef xGuv
f m
Muojzifh ywf0ef;usiu
f m; apmapmuESirhf wlawmhbJ pnfpnfum;um; &Sv
d mae
awmhonf/
uReaf wmfwkEYd pS af ,mufvnf; pm;aomufqkid w
f iG f xkid v
f mcJo
h nfrmS tcsed t
f
enf;i,fMumvmaomaMumifh tanmif;tnmajy yifv,furf;pyfukq
d if;avQmuf
&if; ajymvufppum;udk ,ckuJhokdY qufvufajymqdkcJhMuonf/
]]csHKazmfukda&mufNyDqkdawmh tqifajyNyDvkdYrSwx
f m;wm/ 'gayrJh tqifu
rajyjyefb;l tpfuBkd uD;&,f/ jzpfyu
kH 'DrmS uReaf wmfwt
Ykd wGuf yGpJ m;cxkwaf y;r,fh
vlu aiGa&;aMu;a&; tqifrajyvdkY ray;Edkib
f l;wJh/ 'gaMumifh yGJpm;u rif;wdkY
avSvkdu&f r,fqkdawmh uRefawmfuajymw,f/ avSawmhrvdku&f JwJhtaMumif;/
yifv,fBuD;udkMunfNh yD; aMumufwt
hJ aMumif; ajymjyw,f/ yku
d q
f u
H kd &&mtvkyf
vkyNf yD;qyfyghr,f? avSawmhrvdkuyf g&apeJYvkdY awmif;yefxm;w,f/ udk,u
f ...
yifv,frmS wpfcgrS tvkyv
f kyzf ;l wmr[kwb
f ;l / udk,t
hf &yfrmS u acsmif;avmuf
jrpfavmufyJ &Sw
d m/ jrpfxJrSmawmif ig;zrf;zl;wmr[kwb
f l;av/ 'gaMumifh
aumhprGrD mS todwpfa,muf&w
dS ,f/ olUemrnfu armifridI ;f / olUukd ydkuq
f aH cs;cdki;f
w,f/ 'Daumifu b,favmufvnfovJqk&d if olUyku
d q
f u
H kd olrsm;qDu twdk;eJY
acs;ay;wmqdkNyD; av;q,fwk;d eJu
Y Refawmfu
h kd jyefacs;ay;w,f/ b,fvkv
d kyrf vJ/
tJ'geJY yGJpm;cay;&w,f}}
]]b,fvkd...twdk;u av;q,fwk;d awmifvm;uGm/ rif;[mu rvGev
f Ge;f
bl;vm;/ cspw
f D;xufqkd;wJhvleJYrS wk;d aeygayghvm;}}
]]cspw
f D;xufqkd;vnf; bmwwfEkdirf vJ...tpfukdBuD;/ 'DvkdrS rajz&Si;f &if
ajymvdkY&wmr[kwb
f l;av/ awmfMum yifv,fxJ a&mif;pm;vdkurf Sjzifh b0ysuf
oGm;rSmudv
k nf; xnfw
h u
G &f ao;w,f r[kwv
f m;/ &aemif;uae 'Duw
kd ufvmwJh
uReaf wmfwt
kYd kypf krmS u pkpkaygif; ajcmufa,mufygw,f/ xGe;f armifat;? OD;vSped ?f
armifa&TjzL/ aZmf0if;acs/ irJeJY uRefawmf/ tmrcHrJhvl&Sw
d ,fqkdNyD; wufvmMu
wmav/ 'Dukad &mufawmh tmrcHr,fv
h u
l ajcmufa,mufpmtwGuf ydkuq
f x
H kwf
ray;Edkiw
f t
hJ wGuf vkt
d yfwyhJ ku
d q
f u
H kd armifriId ;f qDuacs;NyD; uReaf wmfeYJ OD;vSped u
f
vkyq
f yf&w,f/ usew
f ahJ v;a,mufu yvmwl;avSvu
kd o
f mG ;vd/Yk olwt
Ykd wGuyf g
uRefawmfwkdY ESpaf ,mufu qyfay;xm;&wmaygh/ 'gaMumifh tvkyv
f kyv
f kduf
74
aX;0if;
a<u;qyfvku
d ef YJ oHo&mvnfaew,f/ vkyo
f rQ bmrQ tzwfrwifb;l / av;ig;
vavmuf qyfvkdu&f w,f}}
]]rif;wdEkY pS af ,mufu [dkav;a,muftwGuyf g pdkuq
f yfxm;&w,fqkad wmh
olwkdYu rif;wdkYukd jyefay;vm;}}
]]ay;wmawmh ay;ygw,f/ 'gayrJh olwkdYu wpfESpaf vmufMumNyD;rS
zufbl&DbufrSm avS0ifw,f/ aemufrS olwkdYu jyefqyfw,f/ tJ'Dwke;f u
bPfvnf;toHk;rjyKwwf/ w,fvzD ke;f vnf; r&Sb
d ;l / 'Dvked YJ &vmwmudk ta<u;
qyf...csJxkd;/ tJ'Dwke;f u csJ*Pef;taMumif;vnf; odyef m;rvnf/ tdyrf uf
ay;vnf;...rayguf/ 777 xGuw
f Jh tywfav/ uRefawmfhukdtyd rf ufay;wmu
999? 222? 777 wef;NyD;ay;w,f/ tJovdk 'Jhay;wmudk raumufwwfawmh
792 qdNk yD;xd;k vdu
k w
f ,f/ wpfcu
k wpfv;Hk pD,Nl yD;awmh xk;d vku
d w
f ,f/ aygufawmh
777 jzpfaew,f/ 'Dukd a&mufNyD; odyrf Mumcifuaygh}}
]]xDwkdY csJwkdYqkdwmuvnf; xdk;wkid ;f aygufMuwmrS r[kww
f m/ 'Dtvkyf
awGu uHukd,HkvkdY avmif;Mu&wJh tvkyrf [kwv
f m;}}
]][kwaf wmh [kwyf gw,f/ 'gayrJh tdyrf ufrSm wnfhwnfhay;wmBuD;udk
raygufwwfwmuawmh &ifemzdakY umif;wmaygh... tpfukBd uD;/ 'Dvked YJ csKH azmfuae
wpfcg pl&XmeDukad &muf/ pl&XfrmS yef;&Hvky/f wpfcg pl&Xfuae yuRwfukd a&muf
yuRwfrmS v,fvky/f tJ'rD mS v,fxeG &f w,f/ tJ'u
D rS...wpfcg csKH azmfygeefukd
jyefa&mufvmw,f/ 'Dvked .YJ .. [dka&muf...'Da&muf oHo&mvnfaew,f/ yxr
wpfacguf csKH azmfygeefrmS ...z,frmS wpfEpS af vmuftvkyv
f kyzf ;l NyD;NyDav/ z,fqkd
wmu ig;zrf;avSawG qku
d Nf yD;wJah e&maygh/ uRefawmfvkycf w
hJ hJ olaX;remrnfu
usuyf ef;/ usuq
f kdwm...tpfrudkac:wm/ jrefrmvdkqkd&if tpfryef;aygh}}
]]b0oHo&m...raerem;...wpfoGm;wnf;oGm;Muwmqko
d vdk rif;vnf;
'De,fwpf0kdurf Sm oHo&mvnfaewmayghav? 'geJY qufprf;ygOD; rif;Zmwfvrf;
udk}}
]]'Dwpfacgufjyefvmawmh tjcm;olaX;wpfa,mufqrD mS avSvku
d rf ,fqkNd yD;
tvkyo
f Gm;pyfw,f/ tvkyo
f Gm;pyfawmh olaX;ru uRefawmfhukdr,lbl;wJh/
uReaf wmfu taumifao;vdw
kY .hJ ..av/ tJ'w
D ke;f u uk,
d t
f av;csed u
f av;q,fh
ajcmufuDvkdyJ &Sw
d ,f/ b,fvkd,lrvJ/ r,lawmh...idkjy&wmaygh/ oloem;vm
atmifav/ tpfr&,f tvkyv
f kyw
f mudk t&ifMunfhNyD;rS uRefawmfhukd ,loifh
75
76
aX;0if;
a&oQL;vkyw
f Jh/ ygvmwJh a&oQL;vkyzf l;olukdawmh avSom;vkyw
f Jh/ NyD;awmh
oluxyfajywmu udpr &Sb
d ;l / rif;u xdki;f pum;wwfawmh igoifay;r,fw/hJ
'DvdkeJY bmrSrwwfwJhaumif/ avSawmifrvdkufzl;wJh uRefawmf[m OHLzGqdk
a&oQL;jzpfomG ;ygava&m/ uke;f ay:rSm 0Pvyk af e&muae csucf si;f a&oQL;b0udk
ajymif;oGm;cJh&w,f}}
]]tJovdk rxifwmawGjzpfvmawmh rif;u rif;oli,fcsi;f udk b,fvkad jym
jyvJ? olua&m avSom;tjzpf vufcHowJhovm;}}
]]yJheif;uawmh 'DvkdajymaeNyD/ tJ'gb,fvkdvkyMf urvJ? iguvnf; bmrS
em;vnfwmr[kwb
f l;/ ydkqkd;wmu rif;vdk a&oQL;wpfa,mufukd avSom;
vkycf kdi;f NyD; ighvkd avStaMumif; bmeuef;wpfvkH;rS rodwJhvlukd a&oQL;vkyf
ckid ;f w,fqkdawmh ig;yg;awmh arSmufMuawmhr,f xifyg&JUuGmvdkY uRefawmfu
olUukdajymjyawmh olu 'gjzifh rif;vkyu
f GmvdkY olutm;ay;w,f/ olUemrnfu
OD;ausmv
f Iid /f olu uRefawmfeJYwpf&Gmwnf;om;/ olu avSrsKd ;pHk pD;zl;w,f/
pHkw,f/ &Sr;f pum; vHk;0rwwfwmawmh r[kwb
f l;/ uRefawmfwkdYvkd roGub
f l;/
rajym&Jbl;/ uRefawmfwkdYu &Sr;f udkjrifwmeJY q0g'Dcyf vkyyf pfvkduw
f ,f/ 'DrSm
jrefrmjynfom;awGu xkid ;f udkxkid ;f vdkYrac:Mubl;/ &Sr;f vdkY ac:Muw,f/ jrefrm
wpfa,mufu xdik ;f wpfa,mufukd q0g'Dcyfvyk v
f u
kd jf cif;[m olwu
Ykd kd dak ow,f?
av;pm;w,fqdkwJh t"dyg,fudkaqmifvdkY olwdkYu odyfoabmusw,fav/
dkurf ,fykwrf ,fqkNd yD;...vmwJh ykvyd af wmifrS q0g'Dcyf vkyv
f ku
d &f if t&rf;rdkuf
awmhbl;/ tJ'g q0g'Dcyf vkyw
f Jhaus;Zl;aygh}}
]]rif;uawmh xkid ;f awG&JU "avhpku
d u
f kd tawmf aemausaeNyD...yJ}}
]]aemausw,fvkdYvnf; r[kwyf gbl; tpfukdBuD;/ 'gayrJh uRefawmfu
trIrJhtrSwrf Jh raebl;av/ olrsm;wkid ;f jynfrSmaewmqdkawmh olrsm;&JU oabm
obm0udk Munhx
f m;&wmaygh/ 'geJY apmapmupum;udkquf&&if uRefawmf[m
a&oQL;jzpfomG ;NyDaygh/ a&oQL;omvkyaf eayr,fh uRefawmfrmS a&oQL;ynm bmrS
r&Sb
d ;l / rwwfayr,fv
h nf; jyemr&Sw
d mu uReaf wmfvyk &f r,ft
h vkyrf eS o
f rQukd
yJheif;u 'dkicf Hvkyaf y;w,f/ tJ'Davmuf tHhMozdkYaumif;w,f/ bmjzpfvkdY olu
uRefawmfhukd 'DavmufcifrifrSe;f uRefawmfvnf; rajymwwfbl;/ t&ifb0u
nDtpfukdawGbmawG awmfpyfcJhzl;ovm;awmh rodbl;/ xrif;udkvnf; yJheif;
tcef;rSm vmpm;cdki;f w,f/ uRefawmfu rpm;csib
f l;/ olrsm;awGu zm;w,fvkdY
77
jrifrSmvnf;pdk;&drw
f ,f/ b,favmufvJqkd...olUrSm r,m;vm; ...&nf;pm;vm;
...rodbl;/ tJ'Dred ;f r&JUorD;eJY uRefawmfhukd wnfhay;w,f/ aumifrav;u
&Spw
f ef;ausmif;olavmuf &Srd ,f/ tpu uReaf wmfu olUukd ausmif;olreS ;f vnf;
rodygbl;/ aemufrS pmar;yGeJ ;D vdYk pmusuaf ewmudak wGUryS J ausmif;olreS ;f odw,f}}
]]'Dvkdqkd&ifawmh 'DyJheif;u rif;udk awmfawmfcspyf Hk&wmyJ...uG}}
]]tJovdkyJ ajym&awmhr,f tpfukdBuD;/ aumifrav;u olUar;cGe;f awGukd
uRefawmfhukdjyw,f/ olu wwfovm;...em;vnfovm;aygh/ olwkdYqDu &Spf
wef;tqifht*Fvyd pf mu eifhemrnf b,fvkad c:ovJ/ eifhtazemrnf b,fvkd
ac:ovJavmufqakd wmh tJ'gawGuzkd wfNyD; uReaf wmfu &Sr;f vdb
k momjyefay;vdu
k f
wJhtcg olu uRefawmfhukd t&rf;txifBuD;oGm;w,f/ tJ'geJYyJ Nidaejyefa&m/
NyD;awmh yJheif;[m b,favmufawmif uRefawmfhtay:rSm apwem&So
d vJqkd&if
uReaf wmfu
h kd yJeh if;tvkyu
f kd oifay;w,f/ yJeh if;vkycf ikd ;f w,f/ uReaf wmfuvnf;
olrsm;u zm;w,fajymrSmpdk;vdkY yJeh if;eJY odyNf yD; a&ma&maESmaESmraebl;/ ajym&&if
vkyo
f mvkyaf e&wm 'Dtvkyu
f kd pdwrf 0ifpm;bl;...tpfukdBuD;&}}
]]rif;u 'Dtvkyu
f kd 0goemrygbl;qdkawmh yJeh if;twwfukd roifvu
kd b
f ;l
aygh... [kwv
f m;}}
]]roifvkdub
f l;qk&d ifvnf; [kww
f ,f/ oifcsi&f ifvnf; aemufykdi;f rSm
tJ't
D cGit
hf a&; r&Sad wmhb;l tpfuBkd uD;&JU/ taMumif;uawmh uReaf wmfu
h kd odycf ifwhJ
yJeh if;uajymif;oGm;w,f tjcm;avSu/kd olajymif;oGm;wJt
h csed rf mS a&oQL;wpfa,muf
wwf&r,ft
h wwfukd uReaf wmfu bmrS rwwfao;bl;/ a&vnf; rikyw
f wfb;l /
ydkuv
f nf;rzmwwfbl;/ uRefawmfhvlxGuo
f Gm;awmh yJheif;topfeJY tvkyv
f ky&f
w,f/ jyemjzpfcsiaf wmh wpfcsed rf Sm cGe;f BudK;u jywfvkjywfcif jzpfaew,f/
BudK;jywfae&if quf&rSmu uRefawmfhwm0ef/ 'gayrJh uRefawmfu BudK;rquf
wwfbl;/ 'Dawmh yJheif;rodatmif wdyt
f rnf;eJYuyfNyD; taotcsmzkH;xm;vdkuf
w,f/ ydkucf sawmh cGe;f BudK;jywfawmhwmaygh/ jywfusawmh wpfnvHk; yifyef;Mu
awmhwmaygh/ a&oQL;rSm wm0ef&Sv
d mNyDav/ uRefawmfhwm0efusvmNyDav}}
olu olUtjzpftysuu
f kad jym&if; oabmus[efjzifh tm;&yg;&NyHK;&if; quf
ajymonfrSm
]]'Dawmh a&oQL;jzpfwhJ uReaf wmfu tdro
f mcsn;f wufawmhwmyJ/ cPcP
Adkuef mjy&awmhwmaygh/ yJeh if;u pl;wpfacsmif;csay;w,f t"dyg ,fu uReaf wmfu
h kd
78
aX;0if;
79
]]a&oQL;wwf&r,f[
h mawGukd wwfNyD;aemufyikd ;f rSm avSvu
kd af e&if; pOf;pm;
rdw,f/ 'DvkdavScsn;f yJvku
d af evdkYvnf; jzpfrSmr[kwaf o;bl;/ yGJpm;jzpfjzpf
vky&f ifaumif;rvm;aygh/ pOf;pm;w,f/ yGpJ m;vkyzf pkYd Of;pm;ayr,fh udk,rhf mS ydkuq
f H
uvnf; wpfjym;rS&w
dS mr[kwb
f ;l / NyD;awmh twlwal ewJv
h al wGuvnf; zJorm;
awGqkdawmh zJupm;Muw,f/ t&uf? bD,m aomufMuw,f/ avQmufvnfMu
w,f/ tm;vHk;u tJovdkcsn;f qkad wmh udk,w
f pfa,mufwnf; a&SmifxGuaf evdkY
vnf; r&bl;av/ um&mtdkauqdkiq
f kv
d nf; trsm;BuD;/ oGm;Muw,f/ pm;Mu
aomufMueJY a&xJrmS toufe&YJ if;NyD;&Smxm;wJh ydu
k q
f aH wG ajymifomG ;Muwmcsn;f yJ
qdkawmh 'DvkdaevdkYawmh rjzpfao;bl; tem*wftwGuf tvkyo
f pfwpfckawmh
vkyrf Sjzpfr,fvkdY pdwu
f l;rdw,f}}
olUpum;tqHk;wGif uRefawmfonf yifv,fjyifbufokdY vSr;f Munfhvkdu&f m
ykZeG q
f aD &mifoef;aeonfh aerif;BuD;onf yifv,fxo
J kYd wpf0ufcefeY pfjrKyfatmif
ikyq
f if;vsuf &Sad eacsNyD/ xdkYaMumifh ol\b0tawGUtBuHK Zmwfvrf;pHkxJrS
uHZmwmpef;v*fawmufyvmonft
h ydki;f wGif acw&yfqkid ;f NyD; useo
f nft
h ydki;f udk
aemufrS qufMurnf[kajymqku
d m olUtrd &f S&d m tmvD,modkY jyefcJhMuav\/
80
aX;0if;
zke;f vnf;r&Sb
d l;/ tJ'Dwke;f u EdkuD,mzke;f wpfvkH;udk bwfav;axmifig;axmif
uae ckepfaxmif&pS af xmifxu
d sw,f/ ud,
k &f wJv
h pmu wpfvrS ESpaf xmif&h pS &f m
oHk;axmifavmufyJ&wm/ udk,&f wmeJYukd,o
f Hk;wmeJY zJku
d w
f meJY bmrSruseb
f l;
av/ uRefawmfwkt
Yd kypf kxrJ mS omxGe;f pdeq
f kw
d mwpfa,muf&w
dS ,f/ olu ajrmuf
OD;om;jzpfvkdY olUukd ajrmufOD;vdkYac:Muw,f/ olu tifrwefkd;w,f/ wu,fh
awmom;/ ol[m ydkuq
f H&&if ukyu
f yfxm;w,f/ aomufvnf; raomufbl;/
taysmt
f yg;vnf; rvdkupf m;bl;/ bmrS roHk;jzKef;bl;}}
]]'geJY cke rif;ajymawmh yGpJ m;vkyrf ,f pdwu
f ;l w,fqk/d rvkyjf zpfb;l vm;}}
]]csucf si;f awmh rvkyjf zpfbl; tpfukdBuD;/ yGJpm;vkyrf vdkYpw
d u
f l;rdwmu
vlawGu uRefawmfhukd &Sr;f pum;uRrf;w,fqkdNyD; txifBuD;Muw,f/ ajym&&if
&Sr;f pum;udkvnf; tJ'w
D ke;f u tckxufawmifwwfw,fvakYd jymcsiw
f ,f/ wpfcg
wav wcsKd Uxkid ;f awG em;rvnfwmawGukad wmif ajzEdkiaf vmufwt
hJ xd ajymEdkif
qdkEkdicf Jhw,f/ trsm;BuD;ajymEdkiaf tmif aoaocsmcsmavhvmw,f/ uRefawmf
uHaumif;wmu xkid ;f awGu uRefawmfhukdcifMuw,f/ cifwJhvlawGuvnf;
avSykid &f iS o
f al X;awGqkad wmh omreft&yfok;H xkid ;f pum;awGwifru tqifjh rifwhJ
Hk;oHk;pum;awGyg oifay;Muw,f/ 'gaMumifh renf;bl; wwfcw
hJ ,f/ tckawmh
awmfawmfav;...arhoGm;NyD}}
]]rif;udk ckvkd vlwpfvkH;olwpfvkH;jzpfvmapwm[m xkid ;f bmompum;udk
aumif;aumif;wwfuRr;f wm[m t"du taMumif;w&m;wpfckyv
J kYd igjrifw,f}}
]]jzpfEkdiw
f ,f tpfukdBuD;/ tJovdkrsKd ; txifBuD;Muawmh uRefawmfhukd
ajrmufay;Muwmaygh/ vkyaf ygh/ udk,u
f jyefajymwmu vkyaf wmhvkycf siw
f ,f/
'gayrJh uk,
d hfrSmu zke;f 0,fzkdY ydkuq
f Hr&Sb
d l;/ yGJpm;vkyrf ,fqkd&if zke;f vdkw,f/
'Dawmh ajrmufOD;u ig zke;f wpfvkH;0,fay;r,fqkdNyD; 0,fay;w,f/ wpfaxmif
ausmw
f ef ta[mif;wpfv;kH / aooGm;wJh 0if;ausmBf uD;qDu 0,fwm/ tJ'w
D ke;f u
0if;ausmBf uD;u yGpJ m;BuD;av/ 0,fvmcgpwke;f uawmh zke;f u...ajymvd&kY w,f/
uRefawmfq
h v
D nf;a&mufa&m ajymr&awmhb;l / olUqu
D kd jyefNyD;oGm;ajym&if olu
b,fvkdvkyq
f kdNyD;jyw,f/ udk,hfvufxJvnf; a&mufa&m qufr&jzpfjyefa&m/
oHk;r&bl;qdkjzpfaewmu bufx&DwkH;u vGwaf ewmudk;/ bufx&Dwk;H udk puL
ckNyD;ajym&if &w,f/ zke;f udk om;a&uGi;f eJYpnf;xm;&w,f/ yGJpm;avmuxJukd
tJ'Denf;eJY p0ifvmw,faygh/ yGJpm;omvkyw
f m/ zke;f uwfawmifxnfhwwfwm
81
r[kwb
f ;l / wpfzufu avSvnf;vdkuf ao;w,f/ yGpJ m;vkyNf yDqkad wmh tquft
oG,&f mS &wmaygh/ uRefawmfu vkyw
f ,fqkw
d meJY uHaumif;wmvnf;ygr,fxif
w,f/ ykvyd ef JY&if;ESD;wJholawGeJY tquftoG,&f w,f/ ykvyd af wGeJYqufoG,f
ay;wmu...ta,mif/ xm;0,fom;/ olvnf; uRefawmfhukdvkyaf y;cJhwmawG
trsm;BuD;&Sw
d ,f/ aus;Zl;&Sw
d ,f}}
[k ajym&if; pum;udk cP&yfxm;vku
d o
f nf/ ,ck uRefawmfwkdYa&mufae
aom bk&m;awmifxyd af y:rS vSr;f Munfv
h u
kd v
f Qif tjym&ifah &mifaumif;uifatmuf
rS qHk;prxifaomyifv,fjyifBuD;wGif oGm;vmaeMuaom avSrsm; oabFmrsm;udk
jrifawGUae&onf/ xdkavSrsm;udkai;Munfh&if olum; twdwo
f kdYtmHkpD;arsmoGm;
[efjzifh ta0;odkYai;armaeavonf/ cPtMumwGif odkY qufajymav\/
]]&ckid jf ynfu zke;f eHygwfawG &atmif&mS w,f/ olaX;awGukd qufo,
G w
f ,f/
olweYkd q
YJ ufo,
G Nf yD; cifAsm;wdYk ydu
k q
f x
H w
k af y;Edik rf vm; vSr;f ar;w,f/ [du
k jyefajym
wmu rif;wdkYqDu bPfrSmxnfhNyD;NyDqkdwmeJY xkwaf y;vdkY&w,fwJh/ bPfrSm
xnfhNyD;NyDqkdwmeJY &NyDqkdawmh 'gu uRefawmfhtwGuf bmrSrcufbl;av/ aumh
aomifrSm vlcH&Sw
d ,f...av/ t&ifu ppfawGukd oGm;xkwaf e&wJhvlawGu
ausmufawmfrSmvnf;xkwv
f kdY&NyDqkdawmh uRefawmfhqDrSmcsn;f yHkoGm;wmaygh/
csucf si;f udk,v
f nf; bPfukd rwuf&J/ avSom;wpfa,muftaeeJY bPfukd
b,fvkdwuf&JrvJ/ uHaumif;csiaf wmh &Sr;f rwpfa,mufu uRefawmfhukd tul
tnDay;w,f/ xnfch wpf&may;&w,f/ yxrwke;f u tJ'aD vmufvky&f r,fvkYd
rxifb;l av/ jzpfcsiaf wmh tvkyu
f ao;ao;rTm;rTm; r[kwb
f ;l / wpfvwpfv
udk aiGvMJT uwmu ode;f udb
k ,favmuf&,fvYkd rodatmifbJ vT&J w,f/ ydu
k q
f v
H cJT
uwpfaomif;udk wpfaxmif/ zke;f ajymcu wpfred pfukd bwfav;q,fqkdawmh
0ifaiGaumif;vmwmaygh/ aumhaomif;u aiG'kdiaf 0rsKd ;OD;wdkYukdvnf; uRefawmfyJ
qufo,
G af y;vdkuv
f kYd olwkYd &ckid jf ynfet
YJ quf&oGm;wm/ 0gBuD; OD;armifjzLwdu
kY
tp uReaf wmfw
h ynfh awGaygh/ uReaf wmf a&oQL;vkyw
f ek ;f u 0gBuD;u td;k olBuD;}}
]]rif;uHZmwmu 'Dwpfcg wu,fxvmNyDvkdY ajym&r,fxifyg&JU/ tJ'Du
pNyD; tqifajyvmwmvm;}}
]]ajym&ifawmh tJ'DupwmyJvkdY...qdk&rSmaygh tpfukdBuD;/ wpfpwpfpeJY
vlawG,HkMunfvmMuawmh avSom;awGtyfxm;wJh ydkuq
f HawG uRefawmfhqDrSm
trsm;BuD;jzpfvmw,f/ 'gaMumifh avSrvdkuaf wmhbl;/ em;vku
d w
f ,f/ tck
82
aX;0if;
83
84
aX;0if;
ESpx
f nfwnf;&Sw
d ,fqakd wmh ausmif;ujyefvm&if avQmfNyD; jyefajcmufatmifvkyf
xm;&w,f/ 'DMum;xJu uRefawmfu ausmif;rSmpmawmfw,f/ 'gaMumifh
q&mBuD;u t&rf;cspw
f ,f}}
]]tJ'gawmh ig,Hkygw,f/ rif;uyg;eyfw,f/ BudK;pm;w,fqkad wmh uav;
b0u pmawmfr,f q&morm;awG cspMf ur,fqkdwm aocsmaygufyJ}}
]]ausmif;tkyq
f &mBuD;emrnfu OD;atmifxeG ;f om/ q&mBuD;u uReaf wmfu
h kd
wtm;cspw
f ,f/ 'gayrJh uRefawmf[m q&mBuD;rsuEf Smom ay;cH&wmuwpf
aMumif; udk,rf eS w
f ,fxif&if q&mq&mrvnf; *krpdkub
f J udk,x
f if&mvkycf v
hJ kYd
rSm;cJhwmwpfck &Szd l;w,f/ tJ'g &Spw
f ef;ESprf Sm/ uRefawmfu ausmif;rSm Ou|/
abmvHk;toif;rSm toif;acgif;aqmif/ ausmif;rSm oefY&Si;f a&;orm;&Sw
d ,f/
vpmeJcY efx
Y m;wm/ tpdk;&0efxrf;/ uReaf wmft
h ar t&G,af vmuf&w
dS ,f/ jyem
jzpfcsiw
f mu ynma&;0efBuD;vmr,fqkad wmh ausmif;om;awGukd oef&Y iS ;f a&;vkyf
cdik ;f w,f/ trIu
d af umufcikd ;f w,f/ jyefpOf;pm;Munh&f if tJ'w
D ek ;f u jyemrsKd ;[m
rjzpfoifhbl;/ wu,fu uRefawmfwkdYukd,w
f kid u
f todPfenf;vdkY jzpf&wm/
q&mrcdki;f wmudk vkyv
f kdu&f if NyD;oGm;rSmygyJ/ 'gayrJh rNyD;cJhbl;/ uRefawmfu
oefY&Si;f a&;twGuf tpdk;&u 0efxrf;cefYxm;vsuo
f m;eJY bmjzpfvkdY ausmif;om;
awGukd cdki;f wmvJaygh}}
]]rif;u q&mrudk b,fvkdjyem oGm;vkyv
f kduo
f vJ}}
85
86
aX;0if;
]][kww
f ,f/ twef;ydkiq
f &meJY bmrSrjzpfxm;bl;/ q&mu uRefawmfwkdYeJY
q&mr jyemjzpfaewmvnf; odawmiford ,frxifbl;/ q&mu olUbmom
aumif;aumif;rGerf eG v
f mwmyg/ uReaf wmfu apmapmu q&mru trIu
d af umuf
cdki;f wmudkrauseyfvkYd qEjywJo
h abmeJY wHcg;udk ydwx
f m;ckid ;f vku
d w
f myg/ uRef
awmfckdi;f xm;awmh b,faumifrS wHcg;udk oGm;rzGihaf y;&Jawmhbl;/ uRefawmfu
a[haumifawG zGiahf y;vku
d Mf uqdrk S wHcg;zGiahf y;vdu
k Mf uw,f/ wHcg;zGiahf y;vdu
k w
f hJ
tcsed rf Sm q&m[m a'govnf;jzpf &Suv
f nf;&Suq
f kdawmh ]]a[haumifawG?
'Dtwef;xJrmS vlrku
d q
f kw
d ahJ umif...x}}qdkNyD; pm;yGu
J kd vufrmS udkix
f m;wJh wkwef YJ
wtm;ku
d Nf yD; atmfajymvdkuw
f ,f}}
]]'Dwpfcgawmh... rif;awmh jyemwufNyDaygh/ rdk;rD;avmifNyDaygh...
[kwfvm;}}
]]q&mu aygufuNJG yD; 0ke;f 'dik ;f BuJNyD; b,faumifvu
J .G .. vlru
kd q
f w
kd ahJ umif
xprf;...ighukd bmxifvJqkdNyD; aomif;use;f ygava&m/ 'gayrJh b,folrS
rxMubl;/ uRefawmfvnf; ayNyD;xdkiaf ew,f/ q&m[m uRefawmfhqDukd
wnfhwnfhavQmufvmNyD; ]]rif;xwJh...rif;vlrkdurf [kwv
f m;wJh/ q&mu uRef
awmfu
h kd tNrD;eJt
Y oD;eJY qJawmhwmyJ? rif; -D;vnf;rwufeaYJ usmif;}}qkNd yD; qJw,f/
]]rif;? ausmif;rSm...vtm;rem}} qkNd yD; armif;xkww
f ,f/ bmnm Aspaf wmuf
Aspaf wmufvyk v
f mawmh uReaf wmfvnf;rwufb;l qdNk yD; ausmif;uqif;vmcJw
h ,f/
rwufawmhbl;/ pmar;yGJajzzdkYvnf; tcsed u
f odyrf useaf wmhbl;/ vcGJavmufyJ
vdkawmhr,fxifw,f/ ausmif;xkwcf H&w,f/
]]uRefawmfausmif;xkwcf &H csed rf mS q&mBuD;c&D;xGuaf ew,f/ jyefa&mufwhJ
tcsed rf Sm uRefawmfausmif;xkwcf Hxm;&wmudko&d awmh csucf si;f ausmif;wufzkdY
jyefac:w,f/ uReaf wmfu ausmif;rSmvnf; tNrJwrf; yxrcsn;f &w,f/ abmvH;k
uef&mrSmvnf; aumif;w,fqkdawmh q&mBuD;u uRefawmfhukd wtm;cspw
f ,f/
q&mBuD;jyefac:vdkY uRefawmfausmif;jyefwufawmh uRefawmfhukdarmif;xkww
f Jh
q&mu vmEIwq
f ufaew,f/ 'gayrJh uRefawmfu jyefEIwrf qufbl;/ b,f
avmufxrd Sm;cJhovJ...qk;d cJhovJqkdwmudk ckrS aemifw&rdw,f/ q&mawGukd
apmfum;cJhwm rdkraovkycf JhwmawGukd/ uRefawmfuqdk;ayr,fh tJ'Dq&muyJ
pmar;yGJrSm ygEdkiw
f mawGukd ajymjyay;w,f}}
]]q&muvnf; tJ'Dwke;f u q&mqdkwJhrmefeJY ighukdapmfum;&rvm;qdkNyD;
87
pdwq
f ;kd vdYk rif;udk twef;xJu xGuo
f mG ;zdYk ausmif;vmrwufbYkd ajymcJw
h maerSmaygh
uGm/ 'gayrJh wu,fwrf;usawmh q&mawG[m trsujf y,fomG ;wJhtcg wynfh
awGukd cGihv
f Tww
f wfpNrJyguGm/ ck rif;ajymjyaewm[m tJ'gudk oufaoxlae
wmyJav/ pmar;yGJjyefajzcGih&f awmh rif;u at;at;aq;aq; ajzEdkicf Jh&JUvm;}}
]]ajzEdik yf gw,f...tpfuBkd uD;/ uReaf wmfu ausmif;rwufayr,fh pmtm;vH;k
u&NyD;om;/ uReaf wmfr&wmu odyw
H pfcky&J w
dS ,f/ r&wmuvnf; odyu
H ku
d suf
&rSm uReaf wmfysi;f w,f/ odypf w
d rf 0ifpm;bl;/ pdwrf 0ifpm;ayr,fh b,fvykd aJ jzajz
atmifrSwaf vmufawmh tomav;&,f/ 'gayrJh odyHajz&wJhaeYrSm jyemu
wufjyefygava&m? ud,
k u
f ygr,fxifwt
hJ yk'u
f t&rf;&Snaf wmh rusuaf wmhbJ
cdk;csw,f/ tJ'DaeYrSmrS trIu
d af ummufwJhupd eJY rsurf ke;f usKd ;aewJh q&mr[m
tcef;apmifu
h sw,f/ olu uReaf wmfu
h kd acsmif;aew,f/ olUyikd u
f u
G rf mS uReaf wmfu
h kd
tyDw,
G af wmhr,faygh/ trSwaf v;q,fausmzf k;d avmufajzNyD;aecsed rf mS uRefawmfh
qDukd wef;NyD;vmw,f/ NyD;&if cdk;csw,fqkNd yD; zrf;NyD; wpfcgwnf; pmar;yGcJ ef;u
xkwyf pfvkduw
f ,f}}
]]a[... 'DwpfcsDawmh rif;twGuf uk&mewd aq;r&Sjd zpfNyD;ayghav? 'geJY
qufvkyyf gOD; bmawG xyfjzpfao;vJ}}
]]uRefawmfvnf; tjyifukdxGuo
f Gm;cJhw,f/ pdwx
f JrSmawmh 'Dq&mrudk
tcJrausbl;/ igpmar;yGJusvkdYuawmh 'Dq&mrudk owfypfr,fvkdYtxd awG;cJh
w,f/ uReaf wmf[m tJ'aD vmufxd rdu
k rf cJ w
hJ ,f/ dik ;f pdik ;f cJw
h ,f/ 'Dvpkd mar;yGcJ ef;
xJu txkwcf &H NyD;aemufrmS uRefawmfv
h al wGxu
J jrifEh kid q
f kw
d chJ smwdwu
f kd tajc
tae penf;emckid ;f xm;w,f/ 'Dcsmwdwu
f q&mr q&mrawG&JU tcspaf wmf/
'Dcsmwdwu
f jyefajymjywmuawmh q&mBuD;u tJ'Dq&mrudk ajymw,fwJh/
eifbmvdkY olUukd tckvkd vkyv
f ku
d w
f mvJ/ olc;kd csaewmudkawGU&if awGUwphJ m&Guu
f kd
qkwNf zJypfvkduaf ygh/ &wmudkqufajzcdki;f &if NyD;a&mhr[kwv
f m;vdkYajymaMumif;
jyefo&d w,f/ uRefawmfu pma&;&if owfyHkrSm;wmbmnmodyrf &Sad wmh trSwf
avQmhvkdYr&bl;/ wpf&mzdk;ajz&if udk;q,fausm&f wm aocsmw,f/ atmifpm&if;
xGuaf wmh pmar;yGJruswJhtjyif *kPx
f l;ESpcf keJYawmif atmifvku
d af o;w,f/
*kPx
f l;&wm ordki;f eJY ocsFm]]
]]rif;u ynma&;bufrmS awmh rqdk;bl;aemf/ xl;cReo
f m;yJ/ 'geJY udk;wef;udk
qufwufjzpfvm;}}
88
aX;0if;
]]&Spw
f ef;atmifawmh uRefawmfu ausmif;qufwufcsiw
f ,f/ qufwuf
r,faygh/ 'gayrJh tarhrmS u uReaf wmfu
h kd ausmif;xm;Edkiaf vmufatmif pD;yGm;a&;
r&Sb
d ;l / NyD;awmh txufwef;qdak wmh NrdKUuakd jymif;NyD; wuf&awmhr,f/ NrdKUuo
kd mG ;NyD;
ausmif;rwufEkid af wmhb;l / q&mru rxkwaf yr,fh uReaf wmfb
h 0u cGirhf jyKawmh
ausmi;fxu
G v
f u
dk &f NyD/ 'DaemufrmS tdraf xmifawGbmawGus? om;ESpaf ,muf&NyD;wJh
aemufawmh txufuajymcJhovdkyJ &GmrSm qufae&ifawmh pD;yGm;a&;uvnf;
rajyvnf tmPmydkiaf wGuvnf; enf;rsKd ;pHkeEYJ ydS pf ufaeawmh jzpfrmS r[kwb
f ;l qkNd yD;
xkid ;f udkxGuv
f mcJhwm 'DrSmawmif aemuftrd af xmifusvkdY uav;oHk;a,muf
&Sad eNyD}}
yifv,fjyif oabFmarSmufjcif;
bk&m;zl;rsm;onf um;jzifhwpfrsKd ; qkid u
f ,fjzifhwzHk awmifay:odkYwufum
vmzl;aeMuojzifh bk&m;&ifjyifwpf0kduu
f m; uRefawmfwkdYa&mufcgpxuf ydkrkd
pnfum;vmonf/ uReaf wmfwEYkd pS af ,muf ajymqkad eaom pum;rsm;udk cP&yfum
uGr&f ifr,fawmfkyx
f k&S&d modkY wufcJhMuavonf/ xdkae&mrS jyefqif;vm&if;
olu
]]tpfukdBuD;? b0qdkwm tifrwefxl;qef;w,fqkdwmu udk,af wGUBuHKrS
wu,fem;vnfwmAs/ uHw&m;qdw
k m yHak or&Sb
d ;l ? qdyk gpdYk uReaf wmfukd vlawGu
uHaumif;vdkY 'Daumiftqifajyvmwm/ 'Daumifu cPcP xDaygufw,f
pojzifh ajymMuwmayghav/ tJ'D odyu
f Haumif;wJhvl uHqkd;NyDqkdwJhtcg odyf
aMumufzkdYaumif;w,f tpfukdBuD;}}
[k oHa0* pum;vdkvkd 'epum;vdkvkd t"dyg,faqmifaom pum;udk
ajymvmojzifh olUpum;udk uRefawmf tvGepf w
d pf m;pGmjzifh em;pdkuaf xmifr\
d /
NyD;rS
]]rif;u... i,fi,f&,
G &f ,
G ef YJ tawGUtBuHK jzwfoef;rIu t&rf;rsm;wJo
h q
l kd
awmh rif;ajymwm[m rrSm;avmufygbl;/ rif;BuHKczhJ ;l wJh uHaumif;jcif; uHraumif;
jcif; taMumif;w&m;awGukd a[m[dek m;u Z&yfav;ay:rSm qufajymMu&atmif}}
qdkNyD; uRefawmfwkdYonf &ifjyifay:&Sd Z&yfi,fwaqmifxJwGif 0ifxkdiu
f m
olUb0Zmwfvrf;udk qufvufajymqdkcJhMuonf/
]]xdki;f rSm q,fESpaf usmaf usmf aevmNyD;wJhaemufrSmawmh uRefawmf[m
89
90
aX;0if;
91
vmwwfowJh...uG}}
]]rSev
f ku
d w
f m...tpfukBd uD;&,f/ aoG;xGuaf tmif rSew
f phJ um;yJ tpfukBd uD;
ajymwm/ 'Dvkd tqifrajyjzpfaecsed rf mS udk,&hf mG om;utp t,HktMunfrv
hJ mMu
w,f/ aiGtyfxm;wJhvlawGu jyefvmawmif;Muw,f/ uRefawmfh&Gmom;awGu
tqdk;qHk;yJ/ &Gmu tvHk;acsqkdwJhaumif[mav 'Dukdwufvmcsiw
f m vrf;p&dwf
awmif&w
dS mr[kwb
f ;l / vrf;p&dwrf &Sb
d ;l qdkvkYd uReaf wmft
h ar[m pyg;udka&mif;NyD;
'Daumifhukday;vku
d w
f ,f/ 'Dukda&mufawmh ol csJxDig;q,fzkd;pD ESpcf gaygufvkdY
&xm;wJhykduq
f Hukd uRefawmfhqDtyfxm;w,f/ avSepfvkdY'kua&mufaecsed q
f kdawmh
olUaiGukd tcsed rf D rvTJay;Edkib
f l;jzpfaew,f/ rvTJay;Edkiq
f kdwmu rvTJay;wm
r[kwb
f ;l aiGrvnfvYkd enf;enf;Mumaewm/ 'gaMumifh tm;vH;k awmh cPr,leOYJ ;D /
enf;enf;yg;yg;avmuf,x
l m;qdkwmukd olu rauseyfvkYd olaX;rqDrmS oGm;wkid f
w,f}}
]]vlawG[m 'Dvkyd Ju/G udk,hu
f kdaus;Zl;&Sw
d Jhvl 'kua&mufwJhtcg ig b,f
ae&mu 0dik ;f &Hun
l &D rvJvYkd rpOf;pm;bJ ud,
k zhf yYkd J Munhw
f wfMuwJv
h &l v
S Ykd aus;Zl;&Srd S
aus;pGy&f qdkwJh pum;yHk ay:cJhwm aerSmaygh/ 'Daumif olaX;rudk oGm;wdkiaf wmh
olaX;u rif;udk bmajymvJ}}
]]'Daumifu &Sr;f pum; rawmufwpfacgufeJY olaX;rudk bmnmoGm;ajym
w,f/ 'Daumifrodwmu olaX;ru uReaf wmfv
h /l ol&rS ;f pum;wwfw,fqkw
d m
uRefawmfuysi;f wmaygh/ uRefawmfu olaX;rem;vnfatmiftajctaeudk &Si;f jy
w,f/ &Gmu 'DaumifawGwufvmwJt
h cg pm;p&mr&Sd aomufp&mr&Sd vrf;p&dwf
r&Sv
d kdY uRefawmfxkwaf y;w,f/ 'Da&mufrS vkyNf yD;qyfMuwm/ olwkdYtqifrajy
wke;f u uReaf wmfow
l ku
Yd kd bmajymzl;vdkv
Y /J olrrS [kwyf gbl;/ tjcm;vlawGvnf;
uReaf wmfajymzl;vdv
kY m;/ tck uReaf wmf cPav;tqifrjywmeJY olwt
kYd yfxm;wJh
ydkuq
f Hukd tonf;toefawmif;vmw,f/ tpfr...pOf;pm;Munfhyg pojzifh
ajymjyawmh olaX;ru uRefawmfajymwmudk vufcHw,f/ olwkdY b,favmuf
ajymajym bmjzpfrSmvJ/ uRefawmfhtcuftcJukdoo
d Gm;awmh olaX;ruawmif
aiGvkd&if ,lxm;qkv
d kdY olUqDu,lNyD; 'Daumifhukd tm;vHk;udk jyefay;vdkuw
f ,f/
NyD;awmh olUukd rSmvdkuw
f ,f/ tpfukd uRefawmfeYJ rqufo,
G yf geJq
Y kNd yD; ajymvdkuf
w,f/ aus;Zl;vnf;rodwwf/ uRefawmfhukdvnf; emrnfzsuMf uw,fvkdY ajym
vdkuw
f ,f/ tck uRefawmfhqDukd olyJ jyefa&mufaejyefNyD/ aep&mr&Sq
d kv
d kdY
92
aX;0if;
93
rygbl;/ uRefawmfb
h 0rSm ta&;ygwJq
h &mwpfa,muf&w
dS ,f/ oluawmh tpfukd
BuD;ygyJ/ uReaf wmf'kua &mufaewke;f rSm b,foUl zke;f udkrS rudkicf siw
f meJY rudkib
f J
aecJhwm/ tpfukdBuD;u tcgaygif;rsm;pGmqufvkdY uRefawmfukdijf zpfawmh tpfukd
BuD;ajymjycJhwJhpum;udk uRefawmf ckxufxrd arhbl;/ wpfoufvHk;vnf; arhrSm
r[kwb
f l;/ tJ'gu bmvJvkdYqkd&if ]]rif;...tck tcuftcJ BuD;BuD;rm;rm;
BuHKawGUae&NyD/ olwpfyg;tcuftcJBuHKpOfu rif;u ulnDaz;rEdkiaf yr,fh rif;
'kua&mufawmh usew
f JhvlawGu rulnDEkdib
f l;/ rif;jyemudk rif;udk,w
f kid f
ow&d &Sd Sd ausmjf zwf&rSm/ b0c&D;yef;wkid u
f kd vlwkdi;f vlwkid ;f csDwufaeMuwmyJ/
vlrsm;pkBuD;[m vrf;ckvyfrmS cvkww
f u
dk v
f Ykd vJusNyDa[hq&kd if jyefrxEdik Mf uawmh
bl;/ atmifjrifoal &mus;HI ola&m wpfBudrrf [kww
f pfBudraf wmh vJ...usz;l wwf
MuwmyJ/ at;...ta&;BuD;wmu vJuswJhtcgwdkif; jyefxEkdifzdkYvkdw,f/
jyefrxEdik &f if H;I NyD/ 'gaMumifh rif;taeeJY tckvu
J saewmu jyefxEdik af tmifBudK;pm;
&r,f/ rif;taeeJY jyefBudK;pm;&if vHk;0jzpfEkdiw
f ,f}} vdkY tm;ay;cJhzl;ygw,f/
tm;ay;w,fqkw
d mxuf ta&;BuD;wJh b0vrf;Tew
f pfckukd oifjyay;w,fqk&d if
ydkrSerf vm;rodbl;}}
olonf twdwu
f ol&ifqkdiaf usmv
f Tm;cJh&aom b0tdyrf ufqkd;BuD;udk
jyefvnfajymjyae&ojzifh tenf;i,f yifyef;arm[dkuo
f mG ;[ef&o
Sd nf/ olajymjy
aompum;xJwiG f olUq&mjzpfol uReaf wmfajymjyaom pum;wpfceG ;f u olUtm;
pdw"f mwfcGet
f m; rsm;pGmjzpfapcJhaMumif; od&ojzifh uRefawmf&ifxJwGif odrhfceJ
0rf;omyDwd jzpf&onf/ ausmo
f ef;armifonf olUpum;udk ,ckuo
hJ kYd qufjyef\/
]][kww
f maygh/ jzpfvku
d w
f hJ jyemu axmif*Pef;vnf;r[kw/f aomif;
*Pef;vnf;r[kw/f oef;eJYcsDvkdYav/ a,musmf ;yJ/ a,musmf ;wdkYvHkUv aocgrS
avQmh&r,f[Jh qdkwJh i,fi,fu tarajymjyzl;wJh Zeurif;om; taMumif;awG
jyeftrSwf&vmw,f/ 'gaMumifh bmjzpfvdkYrjzpfbJae&rvJqdkNyD; jyefBudK;
pm;vkyw
f ,f/ uReaf wmfrh mS uHaumif;wmwpfcku 'kua &mufwikd ;f ulnrD ,fv
h u
l
ay:vmwwfw,f/ olaX;rwpfa,mufu eifhrSm bmtcuftcJ&Sv
d Jqkdawmh
'Dv'dk v
D adk wmh tcuftcJ&w
dS ,fvYkd ajymjyw,f/ trjrifwt
hJ wkid ;f yJ/ bwfoef;eJcY sND yD;
ta<u;qyfp&m&Sw
d ,fvkdY ajymjyvdkuaf wmh/ olu eifvko
d avmuf,lqkdNyD; uRef
awmfhtcuftcJukd ajz&Si;f ay;w,f/ wpfoed ;f vdk&if wpfoed ;f csucf si;f xkwaf y;
w,f/ olUaus;Zl;udk uRefawmfb,fawmhrSrarhbl;/ olaX;rudk qyf&r,fh a<u;
94
aX;0if;
95
96
aX;0if;
qdww
f pfaumifavmufawmif wefaMu;&Sw
d m r[kwb
f ;l ...r[kwv
f m;/ 'gaMumifh
t&ifvykd J olaX;awGeq
YJ ufpyfNyD; avSq,fpif;avmufukd jyefuikd w
f ,f/ tJ'aD vSawG
u uReaf wmfu
h kd wpfv ig;axmifay;w,f/ q,fpif;qdk ig;aomif;&NyD/ tJ'aD vS
om;awGu uRefawmfeJY aiGvTJw,f/ avSq,fukd;pif;qkad wmh wpfvwpfvudk
bwfoed ;f csDvTJ&w,fav/ uRefawmf jyeftqifajyvmawmh a0rsKd ;OD;wdkYvnf;
jyefqufoG,v
f mw,f/ tck uRefawmfvkdtyfvkdY bwfESpo
f ed ;f oHk;ode;f avmuf
,lxm;&ifvnf; bmrSawmifrajymawmhb;l / uReaf wmfxnfah y;rS,w
l ,f/ tJovdk
ajymif;vJomG ;w,f/ rawmif;0Hb
h ;l av/ rawmif;0Hq
h kw
d mu olwu
kYd kd uReaf wmfu
bmuvdeu
f usprf S rvkycf b
hJ ;l av/ udk,t
f qifrajycJw
h ke;f uawmif ajyajyvnf
vnfvkyaf y;cJhwmyJ}}
97
98
aX;0if;
b,folrS vku
d rf idkbJ oifwpfOD;wnf;om aMuuGJpmG idka<u;ae&wwfonf}wJh/
t"dyg ,fawG bmawG &Si;f p&mrvdak vmufygbl;aemf/ &Si;f &ifom ydk yI o
f mG ;vdrrfh ,f/
aemufpum;wpfckuawmh ]]tBudrw
f pf&majrmuf IH;edrhfoGm;ygap? wpf&mhwpf
Budraf jrmuftwGuf toifhjyifxm;ygwJhuGm/ at; ighwynfh? rif;vnf; &Sm;rD;cJ
&J&aJ y:rSmtwifcNH yD; yef;yJq&m aumif;aumif;u xkxm;wJh "m;aumif;wpfacsmif;
vdk b0tcuftcJawGukd ckwx
f iG &f iS ;f vif;Edik w
f o
hJ l jzpfygapvdYk tpfuBkd uD; qEjyKyg
w,fuGm}}
[kqku
d m ol\ b0yHk&yd rf w
S w
f rf; jyefvnfajymjycef;udk ed*k;H csKyfvku
d Mf uav
onf/
xdakY emuf awmifay:rS awmifatmufqq
kYd if;aom tjyefvrf;wGif zd'ef;onf
um;udk twl;owdjyK armif;ESiv
f mcJo
h nf/ awmifajcudak &mufaomtcg [yfpav
urf;ajctwdki;f um;udk jznf;nif;pGmarmif;&if; yifv,fcI if;udk Munfv
h mMu\/
pdwx
f w
J iG f um;ay:rS jrifae&aom yifv,fjyifBuD;onf tvmwke;f ujrifc&hJ aom
yifv,fjyifBuD;xuf ydkNyD; cGet
f m;&Sad eonf[k xifro
d nf/ uRefawmfh wynfh
jzpfou
l m; yifv,fBuD;yif b0udk wdk;wufatmif BudK;pm;ke;f uefc&hJ onf/
ol\atmifjrifrI tGet
Yf zl;udk xkyd ifv,fBuD;uyif ESpjf rKyfum 0g;rsKyd pfvu
kd jf cif;
udkccH &hJ zl;onf/ wpfzef yifv,fwiG yf if olUb0udk jyefvnf&iS o
f efatmifwnf
aqmufcJhjyef\/
yifv,fBuD;um; jymvJhvJhaumif;uifatmufwGif ol\ *DwoHpOfjzpfonfh
vIid ;f oHukd tm;rmeftjynfhjzifh oDqkad eygownf;/
99
100
]]
aX;0if;
}}
101
102
aX;0if;
&St
d wl &Jabmf&b
J ufawGayghAsm/ uReaf wmfwu
Ykd rk P
eD mrnfu xd;k aomufurk P
v
D Ykd
emrnfay;xm;w,f/ uRefawmfwdkY xdk;aomufukrPDa&mufwkef; at;aq;
aysmaf ysm&f iT &f iT af eyg udkaX;0if;/ uRefawmfwku
Yd tvky&f w
dS t
hJ cgvkyv
f ku
d ?f r&Sw
d hJ
tcg em;vdku/f qbdkif qbkid yf J}}
[k olu qk\
d / qbdkif qbdkiq
f kad om xdki;f pum;rSm jrefrmbmomtm;jzifh
at;aq;yJ[k t"dyg,f&avonf/ olajymaompum;wGiyf gonfh xdk;aomuf
ukrPDqkdaom pum;udkem;rvnfaomaMumifh uRefawmfu bmudk qkv
d kdwmvJ
[laomoabmjzifh ud0k if;vGiu
f kd vSnMhf unfv
h u
kd &f m ud0k if;vGiu
f odYk &Si;f jy\/
]]eifu xdk;aomufukrPDqkdwmudk xdki;f emrnfvkdYxifaewmvm;/ r[kwf
bl;/ 'DaumifawGu qDo;D xdk;w,f? &wJyh ku
d q
f eH YJ bD,maomufw,f/ 'gaMumifh
olwkdYtvkyu
f kd xdk;aomuftvky/f xk;d aomufukrPDvkdY wifpm;NyD;ajymwm}}
[k&Si;f jyav&m armifarmifESihw
f uG olUwynfhwyef;jzpfMuonfh qDoD;xdk;
tvkyo
f rm;rsm;u 0dki;f &,fMuavonf/ udk0if;vGiu
f m; uRefawmfEiS phf um;ajym
vQif eif[laom emrfpm;udk toHk;jyKavh&o
Sfd nf/
armifarmif\trsKd ;orD;um; pum;tvGeef nf;ol jzpf[efw\
l / olUvifawmf
armif tcef;tjyifbufwiG f a,mufsm;wpftkyjf zifh qlnpH mG ajymqdkaepOf olum;
tcef;xJ0ifum jrefrmhkyjf rifoMH um;rS xkwv
f iT ahf eaom udk&;D ,m;um;udk xkid f
Munfah eavonf/ olwkt
Yd rd u
f av;rSm wpfxyfwu
kd yf kuav;jzpfNyD; tcef;ESpcf ef;
&S\
d / tdraf &SUbufrsuEf mS pmwGif tumt&HjyKvkyrf xm;bJ trdk;omrdk;xm;onf/
xdkae&mwGif rdk;&Gmonft
h cg olp;D onfu
h m;udk xm;wwfonf/ ,if;ae&mwpfjyif
vHk;udk orHwvif;cif;xm;\/ xdkae&mtqHk;wGif uGyyf spu
f av;jyKvkyu
f m trdk;
rdk;xm;\/ tdraf emufbufwGiv
f nf; um;xm;&ef *dkaxmifoabmrsKd ; trdk;rdk;
xm;aomae&mwpfck &Sad o;onf/ tdraf b;buf a&csKd ;cef; tdro
f m rD;zdk;acsmif
jyKvkyx
f m;ojzifh ol\tdrrf Sm tawmfus,0f ef;NyD; oma,mifhom,m&S\
d /
ol\tdru
f av;um; zl;cuf zefi oGm;vrf;rBuD;ESihf twefi,fa0;aom
twGi;f ydki;f wGif &So
d nf/ ae&mwGif vlaetdraf jc enf;yg;NyD; teD;wpf0kduu
f kd
vSr;f Munfhvkduv
f Qif awmifwef;rsm;ESihf &mbmcif;rsm; qDtke;f cif;rsm;udkom
jrifawGU&onf/ ol\tdraf &SUwGif vrf;rBuD;odkYoGm;onfh uGeu
f &pfvrf;&So
d nf/
uReaf wmfwEkYd iS t
hf wl armifarmif\tvkyo
f rm;av;a,mufwv
kYd nf; xku
d yG yf spaf y:
wGix
f kid u
f m pum;azmifzUJG aeMuavonf/ olum; csu&f if;aomuf&if;jzifh twef
103
104
aX;0if;
105
106
aX;0if;
tazmfawGu csex
f m;ypfcw
hJ mudv
k nf; cHjyif;w,f/ igu olrsm;ac:rS a&mufwwf
&r,fhtaumifvm;/ &nf&G,&f myef;wkid u
f kd ra&mufa&mufatmifoGm;r,fqkdNyD;
atmifopmum;eJY &efukeu
f kd vmcJhw,f/ &efukeaf &mufawmh um;iSm;NyD; tif;pdef
atmifo'd v
d rf;rSm&Sw
d hJ bke;f BuD;ausmif;udk t&if&mS w,f/ tJ'u
D rSwpfqifh tpfukd
wpfa,muf&Sw
d Jh pkjrwfpmayudk ydkYckdi;f w,f/ pkjrwfpmayudka&mufvkdY tpfukdYukd
pHkprf;Munfah wmh qdki&f iS rf u...]]armifav; olajymif;oGm;NyDw/hJ b,fajymif;oGm;
rSe;f vnf; rodbl;wJh/ tjcm;wpfae&mrSm rkeYzf kwaf ewJh olUOD;av;uawmh od&if
odr,f}}vdkY ajymvdkY uRefawmfpD;vmwJhum;orm;[m tJ'DrkefYzkwfwJhtdrfudk
a&mufatmifvku
d yf akYd y;w,f/ uHaumif;csiaf wmh rkeq
Yf ikd yf kid &f iS u
f &rf;NAJu jzpfae
w,f/ olu...rif;udk ig...rmefatmifom; bke;f BuD;ausmif;udk vku
d yf aYkd y;r,fqNkd yD;
uefOD;ausmif;udk vdkuyf kdYay;w,f/ bke;f BuD;ausmif;rSm wnf;cdkaecJhw,f}}
]]&efukeu
f kda&mufNyDqkdawmh xdki;f udkoGm;bdkY tquftoG,af wG bmawG
&Sm&wm tqifajy&JUvm;/ rif;u tazmfvnf;rygawmhbl;/ wpfa,mufwnf;
qdkawmhav/ &efukerf Sma&m tcuftcJBuHKcJh&ao;vm;/ bmjzpfcJhao;vJ}}
]]tJ'w
D ke;f u tckacwfvkd xdki;f udkykw
Yd yhJ pJG m;awGbmawG r&Sad o;bl;/ udk,hf
bmomudk,yf J pGepYf m;oGm;vm&wJah cwf/ aumhaomif;udkomG ;zdkY av,mOfvufrw
S f
&rvm;qdkNyD; apmifhcHcJhwm wpfvavmufMumoGm;w,f/ vufrSwu
f r&bl;/
av,mOfvufrSwfr&awmh oabFmvufrSwfcHw,f/ txl;wef;u&w,f/
[m;cg;oabFm vufrSwcf Hwm 1800 usw,f/ xGu&f ufukd cefYrSe;f &uf 6
&ufaeYqkNd yD; a&;xm;w,f/ aMumfjimoifyke;f rSma&;xm;wm/ ajcmuf&ufaeY oGm;
Munfah wmh oabFmuxGuo
f mG ;NyD.wJ/h uReaf wmf...usecf jhJ yefNyD/ bmwwfEkid rf vJ/
tJ'geJw
Y pfcg awmifBuD;oabFmvufrw
S u
f kx
d yfcw
H ,f/ txl;wef;uyJ vufrw
S f
cHwm/ ydkuq
f H ESpcf gukew
f maygh/ 'Dvkrd sKd ; b0c&D;vrf;opfukd wpfa,mufwnf;
avQmufvSr;f vmcJh&w,f/ aumhaomif;ta&mufxd wpfa,mufwnf;yJ}}
[k armifarmifuajymvdu
k &f m NidrNf yD; tomav;em;axmifaeol ud0k if;vGiu
f
]]wpfa,mufwnf;vm; ar;awmh udk,[
f m wpfa,mufwnf;yg}}
[k ausm[
f ed ;f oDcsi;f tydik ;f tpav;wpfcu
k kd xqdv
k u
dk o
f nf/ t&Sed &f aeaom
armifarmifonf olUpum;udk ab;txGurf cHbJ ,ckuJhvkd qufajymav\/
]][kww
f ,f/ wpfa,mufwnf;yJ/ aumhaomif; oabFmqdyu
f kd a&mufwJh
tcsed u
f srS &rf;NAJuvlESpaf ,mufeJY awGUw,f/ olwkdYu rif; b,foGm;rvJvkdY
107
108
aX;0if;
109
]]acGku
d w
f t
hJ vkyjf ywfomG ;awmh twlwv
l kyw
f o
hJ w
l u
G zl;cufukd wufomG ;
Muw,f/ uRefawmfhukd &aemif;rSmxm;cJhMuw,f/ tazhqDrSmyJ/ olwkdY zl;cufukd
wufomG ;wJt
h csed rf mS pdwx
f rJ mS b,fvkjd zpfvmovJqkad wmh 'Dval wG ighukd rac:bJ
xGuo
f mG ;Muw,fqkNd yD; t&rf;a'gojzpfw,f/ wu,fuawmh olwk[
Yd m tazheYJ
wkid yf ifNyD;rS oGm;cJMh uwm/ 'gayrJh tJ'gudkuReaf wmfrodb;l / 'gudk... t&rf;cHjyif;
w,f/ awmifukwrf Smwke;f uvnf;wpfcg tazmfawGu ighukdypfxm;cJhMuw,f/
ighb0[m...bmjzpfvkdY'Davmufawmif edrhu
f s&wmvJ/ olrsm;ac:rS ig[mvku
d f
vdkY &&r,fb
h 0vm;qdkNyD; rmefwif;w,f/ udk,b
fh mom a&mufatmifomG ;r,fqkw
d hJ
qEjzpfvmw,f}}
tvkyo
f o
H &mxJrmS w0Jvnfvnf
olUwiG &f o
dS nfh nmOfwpfcku vkycf siv
f mNyDqkv
d Qif b,ft&murS wm;qD;
r&jcif; jzpf\/ ,ckvnf; &aemif;rS zl;cufukd ra&mufa&mufatmifomG ;rnf[k
pdwu
f kdqHk;jzwfum wufvmcJhonf/
]]'Dvkd rcHcsipf w
d af Mumifh zefiudk um;eJYwufvmcJhw,f/ vyful;udka&muf
awmh qif;NyD; tJ'Duae todawG&w
Sd Jh erfhcif;&Gmudk vrf;avQmufNyD;oGm;w,f}}
]]a[... rif;[muvnf; wpfcgrSra&mufz;l wJah e&mudk vrf;avQmufomG ;
owJhvm; ighnD/ rif;[mu &JvScsnv
f m;[}}
]]roGm;cifu ar;xm;&wmaygh/ b,fem;us b,fvkdoGm;&r,f/ bmnm
aygh/ 'Dvkrd S pGeYfNyD;roGm;&ifvnf; udk,o
f Gm;csiw
f Jhc&D;udk b,fvkad ygufrvJ
udkaX;0if;/ tJ'v
D o
kd mG ;ae&if;eJY uyGe*f w
d t
f em;ta&mufrmS ykvyd v
f ku
d v
f kYd acG;ajy;
0ufajy; ajy;&wm zdeyfawmif b,fae&muRwu
f secf rhJ eS ;f rodb;l / awmudkjzwfNyD;
azmufajy;&wm/ Budrfql;awG pl;wmvnf; rajymeJYawmh/ uRefawmfvnf;
vGwaf tmifqNkd yD;awmh ajy;wmyJ/ eHa,mifyguifukd a&mufwt
hJ cg MunhMf unfah wmh
uReaf wmfb
h ,fajcaxmufrmS ql;ajcmufacsmif;/ nmajcaxmufrS ESpaf csmif;pl;aevdYk
renf;xGiv
f kdu&f w,f}}
]]rif;udk ykvyd u
f vdu
k v
f Ykd awmudk azmufxu
G Nf yD;ajy;&w,fqakd wmh b,fvkd
vkyNf yD; yguifHkukd a&mufoGm;wmvJ}}
]]awmudak usmo
f mG ;awmh vrf;rBuD;wpfcu
k akd &mufomG ;w,f/ b,fae&m&,f
vdkYvnf; udk,u
f odwmr[kwb
f l;/ tJ'Dtcsed rf Sm qkid u
f ,form;wpfa,mufukd
110
aX;0if;
111
jzpfvmNyDaygh}}
]]0rf;omp&mayghumG / igwdYk 'Duv
kd mMuwm oH;k zdjYk zKe;f zdYk aysmzf yYkd g;zdo
Yk ufouf
vmaeMuwmrS r[kww
f m/ 'Dvkpd um;rsKd ;Mum;&wm ig wu,f 0rf;omw,f...
a[h ... ighnDa&}}
]]0rf;romeJOY ;D . udkaX;0if;... 0rf;romeJOY ;D / &pkjzpfvmcsed rf mS jyemwpfck
ay:vmu 'DrSm uRefawmfwkdYt&if a&mufaewJhvlwpfa,muf&Sw
d ,f/ olu
uRefawmfwkdYukd remvdkjzpfaew,f/ NyD;awmh 'DrSmvkyaf ewJh rmefatmifNrdKUom;
wpfa,mufvnf; &Sad o;w,f/ emrnfawmh rrSwrf ad wmhb;l / olu &Sm;&Sm;yg;yg;
&ckid o
f m;vdaYk jym&rvm;yJ/ raomufrpm; roH;k rjzKe;f qdak wmh olu ydu
k q
f pH rk w
d ,f/
tJ'Dtcsed u
f olUrSm a&Tig;usyo
f m;avmuf &Sad ew,f/ 'gudk [dkvlu remvdk/
vdk&if;ajym&&if uRefawmfwkdYykduq
f HawGukd vdkcsiaf ew,f/ olu uRefawmfwkdYukd
rxdwxd xduyg; &duyg; vkyv
f mw,f/ wpfaeYawmh tJ'DvleJY uRefawmfeJY
pum;rsm;Muw,f/ pum;rsm;awmh olu oleJY&if;ESD;wJh xkid ;f vlrsKd ;udk oGm;wdkif
w,f/ 'gaMumifh 'Dae&mrSmvkypf m;vdYk tqifajyzdrYk jrifqNkd yD;awmh zl;cufuw
kd ufomG ;
w,f/ uRefawmf wufoGm;NyD; q,fhig;&ufavmufyJ Mumw,f/ 1994 ckESpf
twGi;f rSmyJ b,fvvJawmh rrSwrf ad wmhbl;/ usecf JhwJh uRefawmfhtpfukd0rf;uGJ
towfcH&w,f/ tJ'DykZGeu
f efrSmyJ/ udk;vkH;usnef JY ypfowfoGm;wm/ rmefatmif
NrdKUom;vnf; towfcH&w,f/ tpfukd0rf;uGJemrnfu armifav;vdkYac:w,f/
olqDrSm uRefawmfpkaqmif;xm;wJh a&Twpfusyo
f m;udk tyfxm;cJhw,f/ olUrSm
b,favmufygoGm;vJawmh rodb;l / uReaf wmftyfxm;wmygoGm;w,f/ tyfxm;
wmu uRefawmfhukd i,fi,fuwnf;ujyKpkvmwJh tzdk;eJYtzGm;&Sw
d ,f/ ol&Gmudk
jyefwJhtcg 'Dad &TukdxkcGJNyD; tzdk;eJYt zGm;udkay;zdkYqkdNyD; tyfxm;wm}}
]]uRwf... uRwf? jzpf&avuGm/ igwdkYb0awGu ,dk;',m;ykvyd u
f tEdkif
usiv
hf kYd cH&wmu wpfrsK;d / tcsi;f csi;f owfvkYd ao&wmuwpfrsK;d eJ/Y olrsm;wdki;f
jynfrSmvmNyD; tvkyv
f ky&f w,fqkdwm b,fvkdrS vHkNcHKrIr&Sb
d l;qdkwm trSeyf J...
aemf}}
]]'Dowif;Mum;&awmh uRefawmf t&rf;a'gojzpfw,f/ uRefawmf zl;cuf
a&mufoGm;rS uRefawmfhtpfukd towfcH&w,f/ uRefawmfhupd eJYyJ jzpf&wmqdkNyD;
uReaf wmf ,lusKH ;r&jzpfomG ;w,f/ t&rf;cHpm;&w,f/ trSew
f u,fu uReaf wmfh
tpfuk[
d m t&rf;at;w,f/ uRefawmfwkdYvkd qwfqwfxd rcHxJu r[kwb
f l;/
112
aX;0if;
113
vGiu
f a&mufvmw,f/ uReaf wmfvkyaf ewJu
h efem;u ykZeG u
f efrmS olUukd oGi;f ay;
vdu
k w
f ,f/ uefapmift
h vkyaf v/ oltvky&f wJu
h efrmS olUra&mufcifu rmefatmif
Muuf;kd &Gmom;wpfa,muf vkycf zhJ ;l w,f/ tJ'MD uuf;kd &Gmom;u rGew
f pfa,mufudk
pl;eJYxkd;owfoGm;w,f/ 'DrSmpl;vdkYac:wJh[mu &efukerf Sm paubmvdkYac:MuwJh
[mudk ajymwm/ uRefawmfeJYuefcsi;f pyf/ 'DbufuefeJY [dkbufuef/ Mum;xJrSm
&Snaf rsmarsm a&ajrmif;av;bJ jcm;w,f/ a&avSmifuefuav;}}
]]bmjzpfvkdY vlowfrI jzpfMuwmvJ}}
]]jzpfykHu 'Dvk/d tJ'rD eG u
f &cdkiaf wG bmjzpfw,f nmjzpfw,f Aspaf wmuf
Aspaf wmufajymaew,fwJh/ Muufkd;&Gmom;u 'Daumif 'Dvkdajymwm wpfcgru
awmhbl; olt&rf;pdwq
f kd;w,fvkdY uRefawmfwkdYukd ajymjyzl;w,f/ onf;cHEkdio
f
avmufawmh onf;cHr,f/ rcHEkid w
f ahJ eYawmh rvG,b
f ;l / owfypfr,fvkYd NidK;xm;
w,f/ tcif;jzpfymG ;wJah eYutaMumif;udk tem;u rGeaf wGajymwmuawmh &Spef mcGJ
avmuftcsed rf Sm Muufkd;&Gmom;udk tazmfawGu xrif;pm;ac:vdkuw
f ,fwJh/
'Dtcsed rf Sm olraMueyfjzpfaewJh rGeu
f wJxJrSm MuufOausmaf ew,f/ MuufO
ausm&f if; &cdik af umifu bmjzpfw,f nmjzpfw,fqNkd yD; ajymjyefw,fw/hJ 'gaMumifh
olu toifhaqmifxm;wJh pl;eJY xdk;xnfhvkduw
f ,f/ vnfyif;eJY nyf kd;Mum;udk
wpfcsuyf Jxkd;xm;cJhw,f/ Muufkd;&Gmom;[m uRefawmfwkdYuefacgif&if;bufu
xGuaf jy;oGm;wmudkawmh awGUvku
d &f w,f/ uReaf wmfwu
kYd efxu
J kd r0ifcahJ wmhb;l /
bmjyemjzpfcw
hJ ,fqkw
d mudkvnf; uRefawmfrodcb
hJ ;l / olajy;oGm;csed rf mS uRef
awmfw[
kYd m rkeMYf umaphvkypf m;aeMuw,f/ 'gaMumifh uReaf wmfwkYd a0zefMuw,f/
[dkbufuefrSm bmawGjzpfaeMuwmvJaygh/ vlawG kwf kwjf zpfaeMuw,fav/
vdkuNf yD;pHkprf;Munfw
h t
hJ cgrS Muuf;kd om;[m rGeu
f ko
d wfomG ;NyDqkw
d m od&w,f}}
]]udk0if;vGif 0ifvkyw
f Jh ykZGeu
f efu tJ'DykZGeu
f efvm;}}
]][kww
f ,f/ tJ'DrSmyJ/ jyemjzpfxm;NyDqkdawmh Zmwfvrf;u rNyDbl;/
aemufqufwJG xyfvu
kd v
f mw,f/ ud0k if;vGif ykZeG u
f efapmifah ecsed rf mS tjcm;rGew
f pf
a,mufu rl;rl;eJY&ef&Smavh&w
Sd ,f/ &ckid q
f kdvkdY olu wpfa,mufwnf;jzpfaewm
udk;/ rGeaf wGursm;w,fav/ wpfaeYrSm tJ'Dvkd&ef&Sm&SmaewJhreG u
f kd udk0if;vGiu
f
ykZeG t
f pmauR;zdYk oGm;EI;d w,f/ tJovdEk ;dI vdu
k w
f t
hJ csed rf mS rGeu
f b,fvakd jymovJqkd
awmh rif;ighukd EI;d p&mrvkb
d ;l / rif;eJY bmqdkiv
f q
J kNd yD; tNrD;toD;eJY &if&h ifo
h ;D oD;eJY
qJxv
hJ ku
d w
f ,fw/hJ 'gaMumifh udk0if;vGi[
f m uReaf wmfwu
kYd efbufukd ul;vmNyD;
114
aX;0if;
rwwfao;vQif wwfatmifvyk o
f nf
armifarmifonf pufjyifjcif;udk 0goemyg\/ ykZeG u
f efrsm;wGif ulbkw
d mudk
toH;k jyKavh&MdS uonf/ olaX;u ykZeG u
f eftvkyo
f rm;rsm;udk a&SUO;D pGm puftoH;k jyK
enf;ESihf kww
f &ufpufysuo
f mG ;vQif ta&;ay:jyKjyifo;kH pGeJ nf;rsm;udk oifjyay;\/
olESihftwl vkyo
f lrsm;u pufESihfywfouf pdw0f ifwpm; r&Sv
d SMuaomfvnf;
olum; pufjyifjcif;udk tvGepf w
d 0f ifpm;onf/ tav;teufxm;um avhvmcJh
aMumif; olu ajymjyonf/
]]uReaf wmfu pufjyifwm0goemygw,f/ yxrqHk; olaX;u ulbkw
d mpuf
udk cGJjyw,f/ pufcGJw,fqkdwm tif*siu
f kdiw
f mudkajymwm/ b,fvkdvky&f w,f
qdkwm oifjywmaygh/ usew
f o
hJ al wGu odypf w
d rf 0ifpm;bl;/ uReaf wmfu pufjyif
wmudk wtm;tav;teufxm;w,f/ 'gaMumifh olaX;vkyjf ywJhtcsed rf Sm tao
tcsm vdkuMf unhx
f m;w,f/ b,fvkdcGJ&w,fqkdwmudk/ wpfywfavmufaeawmh
udk,b
hf mom prf;vkyMf unfw
h ,f/ uReaf wmf[m pufev
YJ kyw
f u
hJ efrmS ykZeG w
f pfywfyJ
vkycf Jhw,f/ NyD;awmh wjcm;uefukd ajymif;oGm;w,f}}
115
]]atmf ykZGeu
f efwpfuef[m ckepf&uf wpfywfyJMumovm;/ jrefvScsnf
vm;[ armifarmif&}}
]]b,fuvm ckepf&ufwpfywf [kw&f rSmvJ udkaX;0if;? ykZeG w
f pfywfqkw
d m
oH;k vMumw,f/ topfajymif; oGm;wJh ykZeG u
f ef&UJ oal X;[m ykZeG af cs;aq;aewJph uf
rSm yvmcsmtvkyrf vkyv
f kq
Yd kNd yD; topfwpfck 0,fvmcJw
h ,f/ olu rif;yvmcsm
xnfhwwfvm;vdkY ar;w,f/ uRefawmfvnf; awGa0raeawmhbl;/ vufwnfh
vnf;prf;csiw
f meJY xnfw
h wfw,fvkYd cyfou
G o
f u
G af jzvdkuw
f ,f/ wu,fawmh
yvmcsmrSm twnhv
f m; ajymif;jyefvm;awmif uRefawmfuodwmr[kw/f puf
raumif;qdkawmh bmvdkYraumif;wmvJ uRefawmfocd siw
f ,f/ EI;d Munhaf wmh
pufurEdk;/ 'gaMumifh jzpfcsi&f mjzpf vkyMf unfhr,fqkdNyD; tm;vHk;udk jzKwfxkwf
ypfvkduw
f ,f/ NyD;&if jyefwyfMunfhw,f/ bmaMumifhr&&rSmvJqkdwJh pdw"f mwf
uReaf wmfrh mS &Sw
d ,f/ vkyv
f rYkd &bl;qdw
k mrjzpf&bl;qdw
k hJ pdw"f mwfwpfck uReaf wmfrh mS
&Sw
d ,f/ ausmif;ynma&;rSmom uReaf wmf[m olrsm;xuf atmufus&if atmuf
us&r,f/ usew
f ahJ e&mrSmawmh uRefawmfvkyv
f krYd jzpfb;l qdkwm rvdkcsib
f ;l / r&&
atmifvkyrf ,fqkw
d phJ w
d ef YJ pufuku
d kid Mf unfw
h m/ uHaumif;csiaf wmh uReaf wmfwyf
vdkuw
f m wnfhwnfhusoGm;vdkY pufuEdk;oGm;w,f/ tdkauoGm;w,f/ olaX;u
vnf; uRefawmf pufukdiw
f wfw,fvkdY ,HkMunfoGm;w,f}}
]]rif;u t&ifyZk eG u
f efrmS wke;f u olaX;qDrmS taotcsmavhvmcJw
h hJ tusKd ;
aus;Zl;ayghuGm? [kww
f ,fr[kwv
f m;}}
]][kwaf wmh [kwyf gw,f/ 'gayrJh udkaX;0if;/ olaX;u ,kHMunfoGm;ay
r,fh uReaf wmfu
h k,
d u
f Reaf wmfawmh r,Hkao;bl;/ udk,u
hf k,
d u
f k,
d af wmh odaew,f
av/ 'gaMumifh aemufwpfcg udk,hfzmom prf;Munfhw,f/ tJ'Dtcgusawmh
pufEId;vdkYr&awmhbl;/ b,f&rvJ yvmcsmwyfwm wnfhwnfhrSruswm/ uRef
awmfu yvmcsm twnfh ajymif;jyef b,fvkdvJqkdwmudk r&Smwwfawmh wyfvkdY
r&bl;aygh/ yxrwpfBudrw
f ke;f u &rf;xnfhvkduv
f kdY Edk;oGm;wmudk pdwx
f JrSm
BudKufovdkxnfh Edk;w,fvkdY xifxm;wmudk;/ trSeu
f yvmcsmrSm rSwcf suf
oauFw ESpcf k ay;xm;w,f/ 'gudk uRefawmfrodbl;/ uRefawmfurodbJeJY
xifovkd pGwx
f nfah ewm r&bl;/ acR;jyefvmw,f/ yvmcsmtHkvnf; usKd ;xGuf
oGm;w,f/ nae ckepfem&Davmufuae xnfhvkduw
f m nq,fhESpef m&D xdk;oGm;
w,f}}
116
aX;0if;
]]wyfvrYkd &bl;qk&d if pufuvnf; EI;d vdrYk &awmhb;l qdak wmh rif;awmh jyem
wufNyDaygh/ b,fvkdvkyv
f J pufjyifq&m oGm;ac:NyD; jyifckid ;f vdkuo
f vm;}}
]][ifhtif;/ rac:bl;/ uRefawmf vkyaf ewmudkem;NyD; jyefpOf;pm;w,f/
yxrwpfcgxnhw
f ke;f u b,fvkdxnfhovJaygh/ b,fvkdrS pOf;pm;vdkYray:bl;/
'gaMumifh rxl;bl;qdkNyD; tdyyf pfvku
d w
f ,f/ reufav;em&DrSmjyefxNyD; jyefwyf
w,f/ tjcm;pufwpfvHk;u yvmcsmudk,lNyD; wyfMunfhw,f/ wyfMunhf jzKwf
MunfhvkyMf unfhw,f/ pufuEdk;vmw,f/ Edk;vmjyefawmh pufukd &yfvkdYr&jyef
awmhbl;/ yvmcsmu txufeJYatmuf rSm;aewmudk;/ udk,u
f rodbl;/ 'gudk
a0zefokH;oyfMunfw
h ,f/ bmjzpfvkv
Yd /J tjyefjyeftvSev
f eS f pOf;pm;NyD; vkyMf unfh
awmh reuf 5 em&Dxkd;avmufrSm pufuEdk;oGm;w,f/ pufukd&yfvkdYvnf; &yf
oGm;w,f/ tJ't
D cgrS tajzrSeo
f o
d mG ;w,f/ aysmv
f u
kd w
f mqdkwm rajymygeJaY wmh/
'gu bmrScufwmr[kwb
f J igu rodvkdYcufaewm/ olUrSm oauFwygwmyJ/
'gudk ae&mrSeaf tmif oljyxm;wJh txufeJYatmufukd rSwx
f m;&if &wmyJqkdNyD;
odvku
d w
f ,f/ 'geJyY J uReaf wmf[m yvmcsmysuaf ewJh pufukd jyifwwfomG ;w,f/
tJ'Daemufykdi;f rSm uRefawmf[m puftaMumif;udk ydkavhvmw,f/ tif*siu
f kd
aumif;aumif; udkiw
f wfvmw,f/ aemufykid ;f tjcm;ykZeG f uefawGrmS pufysu&f if
uRefawmfomG ;vkyaf y; w,f/ pufwpfvHk;udkicf bwf 300 &w,f/ tJ'Dwke;f u
a&Twpfusyu
f kd ckepfaxmifavmufyJ &Sad o;w,f}}
xdkokdY tvkyo
f Ho&mwGiu
f siv
f nf&if; olonf 2002 Edk0ifbmvwGif
tdraf xmifuscJhonf/ vufxJwGif ydkuq
f H vHkvHkavmufavmuf r&Sad omaMumifh
olrsm;xHrSacs;um r*FvmaqmifcJhonf/ acs;xm;onfh ydkuq
f Hukd yGJNyD;onfESihf
ay;rnf[k uwday;xm;aomfvnf; taMumif;udpwpfckay:vmaaomaMumifh
uwday;xm;onft
h csed w
f iG f jyefray;Edkio
f jzifh jyemay:cJ&h ao;aMumif; ,ck
uJhokdY ajymjyonf/
]]yGNJ yD;wmeJaY y;r,fvkYd ajymxm;vdkY yGNJ yD;NyD;csi;f acs;xm;wJyh ku
d q
f u
H kd udk0if;
vGiu
f kd jyefay;cdki;f vdkuw
f ,f/ jyemjzpfcsiaf wmh &aemif;uwufvmwJh rmef
atmifuvlawG vrf;rSmtzrf;cH&w,f/ ra&G;Edki&f if towfcH&rvm;/ axmifcs
cH&rvm; wpfcck yk /J 'gaMumifh uReaf wmfjyefqyfcidk ;f xm;wJh ydu
k q
f eH aYJ &G;vdu
k &f w,f/f
udk0if;vGiu
f 'DaiGukdyJxk;d ay;vku
d &f wJhtaMumif;udkvnf; uRefawmfhukd ajymjycJh
w,f/ tJ'u
D mvu ckacwfrmS vdk vlwkid ;f rSm zke;f &Sw
d mvnf;r[kwb
f ;l / vrf;ab;
117
a&;olrodwhJ pmwpfapmif
]]uRefawmf zl;cufrSm yef;&Hvkyaf ewke;f u vlwpfa,muf[m tazqDukd
vkyBf uHNyD; pmwpfapmifa&;ydkYvmw,f/ pmxJrSm uRefawmf[m yef;&Hvky&f if;
wdu
k af y:ujyKwu
f svYkd 'kuw
d jzpfaeNyD/ cPvmMunfyh gvdw
Yk /hJ bwfEpS af omif;,lNyD;
zefiudkvmcJhygvdkYvnf; a&;xm;w,fwJh/ tJ'Dtcsed u
f bwfESpaf omif;qdkwm
awmfawmfwefzkd;&Sad o;w,f/ 1997 ckESpaf vmufu bwfESpaf omif;qdkwm[m
vG,w
f u
hJ pd r [kwb
f ;l / tJ'w
D ek ;f u taz[m olUaemufred rf ;eJv
Y nf; uGo
J mG ;MuNyD}}
]]tJ'v
D kd rif;taMumif;udkMum;awmh rif;tzk;d BuD; awmfawmf pdwq
f if;&JomG ;
rSmayghaemf/ wu,fvnf; r[kwb
f JeJY}}
armifarmifhtazonf vuf&v
Sd kyaf eom tvky&f Sio
f laX;xHwGif umvwm
&Snpf mG vkyv
f moljzpfojzifh olaX;ESiv
hf nf; &if;ES;D cifrifvsu&f &dS m olUxo
H akYd &muf
vmaompmtaMumif;udk olaX;tm;ajymjyNyD; xko
d wif; rSerf rSeu
f kd pHkprf;ckid ;f av
onf/ olaX;u xko
d wif;rrSeaf Mumif; olUzciftm;ajymjyaomfvnf; olUzcifrmS
r,Hkwpf0uf ,Hkwpf0ufESihf pdwt
f qif;&JBuD;qif;&JcJh&aMumif; olu jyefajymjy
onf/
]]tazholaX;[m zefiaq;HkrSm txGe;f qdkwJhemrnfeJY vlem&So
d vm;qdkNyD;
118
aX;0if;
pHkprf;Munfhawmh r&Sb
d l;vdkYo&d w,fwJh/ 'gayrJh om;qdkawmh tazrSm uRefawmfh
twGuf ylyifaomua&mufc&hJ wmaygh/ aemufykid ;f uRefawmfeYJ tquftoG,&f
awmhrS tazu jyefajymjyvdkY 'DtaMumif;udk uRefawmfo&d wm/ uRefawmfu
tazhqDukd b,folu taMumif;Mum;wmvJvkdYar;awmh taz[m ydkYvmwJhpmudk
jyw,f/ 'gudkMunfw
h /hJ vufa&;u uusKd ;uaMumif vufa&;eJY a&;xm;w,f/
a&;wJhvl&JU emrnfvnf;rygbl;/ zke;f eHywfvnf;rygbl;/ 'gayrJh 'Dpmu Ncdr;f
ajcmufwJhoabm tazhukdpw
d 'f kuay;wJhoabm jzpfomG ;w,f/ 'Dpmudk qef;ppf
Munfh&if tazu uRefawmfhukd b,favmufcspo
f vJqkdwmudk prf;csiw
f Jhoabm
rsKd ;vdkY ,lqvdk&Y w,f/ b,fojl zpfr,fvkYd uRefawmfxifwmawmh &Sw
d ,f/ 'gayrJh
rajymbl;/ aemifvnf; ajymrSmr[kwb
f l;/ uRefawmfh&ifxJrSm &SNd yD;om;yg/ b,f
ola&;wm jzpfr,fqkdwmudkav}}
&nf&,
G cf su&f &dS dS tvkyv
f yk rf S b0qdw
k m atmifjrifwm
,cktcg olonf om;wpfa,muf orD;a,muf\ zcifb0odkY a&muf&Sd
oGm;NyDjzpfojzifh oljzwfoef;cJh&aomtcsed u
f mvrsm;udk jyefawG;q&if; av;euf
aom pum;wpfcGe;f udk odkYqkdav\/
]]udkaX;0if;/ uReaf wmfb
h 0wpfavQmufvk;H udk aoaocsmcsm jyefawG;Munhrf S
uReaf wmf[m b0yifv,fjyifrmS urf;rjrifvrf;rjrif awmfawmfu;l cwfc&hJ ygvm;
qdkwmudk odvm&w,f/ tckqkd&if xdki;f Ekid if HrSmaewJhtoufu jrefrmEdkiif HrSm
aecJhwJhtoufxuf ydkBuD;oGm;NyD/ udk,hq
f DrSmu 17 ESpf xkid ;f rSmu 22 ESpf
&So
d mG ;NyDav/ vlBuD;awGu b0qdkwm yifv,fxJuvIid ;f awGvkdyJ rwnfNidrMf u
bl;qdkwm t[kwyf gyJ}}
]]a&S;vlBuD;awG[m pum;udk vufvw
G pf y,f tvum;ajymwJh tavhtx
r&SMd ubl;uG... armifarmif&/ pum;udk t"dyg,f&S&d Sd tESpo
f m& &S&d Sad jymNyD;
aemufvlawGtwGuf ynmtjzpf csex
f m;cJhMuwm}}
]]uRefawmfhb0ukd wnfNidrv
f mapzdkY zefvmwmuawmh uRefawmfhred ;f r
MuufaMumfiwfwahJ eYu pwmygyJ/ tJ'g wu,ft
h rSepf um;yg/ vGecf w
hJ hJ av;ESpf
avmufuaygh/ &cdkirf keYfwDupd aMumifh uRefawmfhred ;f reJY uRefawmfeJY pum;rsm;
Muw,f/ uRefawmfhred ;f ru jrifwJhtwdki;f yJ bmrSajymwmr[kwb
f l;/ uRefawmf
ay;oavmuf,w
l ,f/ wpfoufrmS tJ'w
D pfcgyJ pum;rsm;zl;wm/ uReaf wmfajym
119
120
aX;0if;
jzpfoGm;cJh&wmudkawG;rd&if udk,hfukd,u
f kd,f t&rf;emusn;f w,f/ 'gaMumifh
tvkyw
f pfcu
k kd pku
d v
f u
dk rf wfwyf &nf&,
G cf su&f &dS dS vkyrf yS q
J Nkd yD; qH;k jzwfvu
kd w
f ,f/
ighro
d m;pktwGuf tvkyv
f ky&f r,f/ ighb0tem*wftwGuf tvkyv
f ky&f r,fqkw
d hJ
tawG;tac:wpfck &vmw,f/ 'Dvkv
d kyEf kid rf S a,musmf ;wpfa,muf yDor,fqkw
d hJ
tawG;tac:&vmw,f/ tck om;wpfa,muf&vmNyD;aemufrSm t&ifxuf
trsm;BuD; tqifajyvmw,f}}
]]rif;u pG,pf Hk&rif;om;vdk tvkyrf sKd ;pHkvkyw
f mqdkawmh rif;b0udk tckvkd
tqifjyvmapwJh t"dutvkyu
f bmtvkyv
f JuG... armifarmif}}
]]uReaf wmf&h UJ t"duvkyif ef;u qDo;D xdk;vkyif ef;yJ/ qDo;D xk;d vkyif ef;vkyrf ,f
qdak wmh uReaf wmfo
h al X;u um;wpfp;D 0,fay;w,f/ tqifajywJt
h cg jyefqyfaygh/
tJ'Dum;udk uRefawmfukd,w
f kid af rmif;NyD; tvkyo
f rm;awGeJY NcHawGukd vnfNyD;
qDoD;xdk;p&m&Sd xdk;w,f/ &mbmap;jcpfp&m&Sw
d Jhtcg jcpfw,f/ 'Dvkdqkdawmh
uRefawmfa&m uRefawmfhtvkyo
f rm;awGyg tvkyjf ywfomG ;w,f&,fvkdY r&Sad wmh
bl;aygh/ qDoD;xdk;cu wpfwefukd tenf;qHk; ajcmuf&muae wpfaxmifxd
&w,f/ tckawmh &mbmrjcpfawmhb;l / &mbmaps;usv/kYd qDo;D yJ xk;d awmhw,f/
uRefawmf BudK;pm;NyD;vkyw
f ,f/ tvkyt
f udkiv
f nf; tqifajyvmw,f/ tck
tcsed x
f yd J/ tvkyo
f rm;awGeJYxkd;wmqdkawmh wpf&ufwav ig;wef&wmvnf;
&Sw
d ,f? q,fwef&wmvnf; &Sw
d ,f/ NyD;awmh 'Dtvkyu
f kd vky&f wm[m uReaf wmf
vnf; tqifajyw,f/ oli,fcsi;f awGukdvnf; tvkyaf y;Ekid w
f ,f}}
]]rif; tckvkd vrf;rSm;uae vrf;rSeu
f k&d NyD; b0udk wnfwnfNidrNf idrjf yefjzpf
vmatmif wnfaqmufEikd w
f mudk od&wm cs;D usL;ygw,fumG / aumif;wJh tjyKtrl
tavhtusiq
hf kw
d m vlukd atmifjrifwk;d wufapwJh vuPmawGyJ r[kwv
f m;}}
]]uRefawmf vrf;rSm;udk qufravQmufrw
d m[m aumif;wJhvuPmqdkwm
uRefawmfvufcHygw,f/ aemuf uRefawmfhrSm&Sw
d Jh tusihw
f pfcku b,favmuf
aemufusNyD; tdy&f m0if0if/ t&ufrl;NyD;tdyaf ysmo
f mG ;wmawmifrS reuf av;em&D
av;em&DcGJqkd&if xNyD/ xNyD;wmeJY uRefawmfhvlawGtwGuf xrif;csuw
f ,f/
tcktcsed x
f yd J/ uRefawmfhred ;f r csuw
f mudkvnf; uRefawmfrBudKuf/ uRefawmf
ud,
k w
f ikd yf J csuw
f ,f/ uReaf wmfem;vnfxm;wmu vlqw
dk m ZGv
J UkH vudk tajccHNyD;
BudK;pm;&if ratmifjrifwt
hJ &mbmrSr&Sb
d ;l qkw
d mygyJ/ vljzpfvm&if ud,
k t
fh vkyu
f kd
BudK;pm;vky&f r,f/ uReaf wmfu BudK;pm;yrf;pm;vkyo
f vdk uReaf wmfeYJ twlwv
l yk w
f hJ
121
vlawGukv
d nf; BudK;pm;NyD;vkyaf pcsiw
f ,f/ tvkyrf BudK;pm;&if uReaf wmfrBudKuf
bl;/ 'gaMumifh wcsKd UvlawGeJY wGJvkdYr&bl;}}
ud,
k b
hf 0vrf;udk ud,
k w
f idk af zmufc&hJ ol
olUb0ZmwfaMumif;udk ajymjyNyD;csed af vmufrSmawmh udk0if;vGiBf uD;vnf;
tdy&f m0ifoGm;NyD/ apmapmu twlwlxkid af ecJhMuaom xdk;aomufukrPD0ifrsm;
vnf; uGyyf spaf y:rSm r&SMd uawmhacs/ uReaf wmfwkt
Yd wGuf vkt
d yfaom a0,sm0p
rsm;udk vkyaf y;aeol tnmom;omvQif tdy&f mr0ifao;bJ xdkiaf pmifhvsuu
f sef
awmhonf/ armifarmifu
]]udak X;0if; uReaf wmfb
h 0u ud,
k v
hf rf;ud,
k af zmufNyD; ud,
k b
hf mom avQmuf
cJ&h wmqdkawmh odyaf wmh rvSybl;aygh/ 'gayrJh uReaf wmfauseyfw,f/ uReaf wmf
rdkurf JcJhvkdY uRefawmfhred ;f rMuufaMumfiwfwmudkawmif 0,fauR;p&m ydkuq
f Hr&Sd
avmufatmif zJkducf JhwJhtaumif/ 'gayrJh tck tJ'gawG twdwrf Smusecf JhNyD/
tck armifarmifqkw
d ahJ umif[m om;orD;awGtwGuf rdom;pktwGuf tm;udk;&wJh
tdraf xmifOD;pD;wpfa,mufjzpfatmif usihfBuHaew,f/ NyD;awmh &yfa&;&Gma&;
y&[dwvkyfief;awGrSmvnf; uRefawmfwwfEdkifwJhbufu wufwuf<u<u
ygw,f/ 'D udk0if;vGiBf uD;[m uRefawmfwkdYtm;vHk;twGuf acgif;aqmifBuD;yJ/
olaumif;wmvkyrf ,fqkd&if uRefawmfwkdYu ygNyD;om;yJ}}
[k ajymonf/ olajymjyaeaompum;rsm;udk em;axmif&if; uReaf wmfph w
d x
f J
wGif 0rf;omyDwd jzpfrad eonf/ olonf i,fpOfawmifaus; uav;b0uwnf;
u trdro
hJ m;jzpfc&hJ onf/ prf;a&wrQat;jrMunfvifaom rdcifarwmqko
d nfrmS
bmrSef;odcGifhr&&SmcJh/ odwwfem;vnfaomtcsdefwGif rdaxG;ESifhaecJh&ojzifh
avmuudk rauseyfwwfaom vli,fwpfa,muftjzpf BuD;jyif;vmcJh&aom
olUukd uRefawmfpmemrdonf/ xdkYaMumihf
]]at;...odygw,f ighn&D m/ rif;wdaYk emifawmfBuD; ud0k if;vGief YJ igeJu
Y vnf;
t&rf;&if;wJh vl&if;awGyg/ olvkyw
f Jh y&[dwvkyif ef;awG awmfawmfrsm;rsm;rSm
igu aemufuG,u
f jzpfjzpf a&SUuxGuv
f kdYjzpfjzpf yg&wmrsm; ygw,f/ tck
rif;ajymjyvdkY rif;taMumif;udk *CPeodvm&awmh ig rif;pdw"f mwfeJY rif;&JU
ZGJvHkUvudk *kP,
f lygw,f/ vli,fwpfa,muf&JUb0rSm rSm;wmvnf; &Srd Smaygh/
122
aX;0if;
rSew
f mvnf; &Srd Smaygh/ rSm;aerSe;f od&if csucf si;f jyif&Jwm owyd JuG/ vlawmf
qko
d lawG[m rSm;aerSe;f odvsuef JY trSm;udk zufwG,af ewwfwJhvlawG r[kwf
bl;[/ csucf si;f xjyifw,f/ rif;vnf; tJ'DtrsKd ;tpm;xJrSm yg0ifaew,fvkdY
igjrifw,f/ bmyJajymajym rif;rde;f r MuufaMumfiwfwmu rif;b0twGuf
wGe;f tm;wpfck jzpfoGm;wmayghr[kwv
f m;}}
[k uReaf wmfu ajymvku
d &f m olonf w[m;[m;eJY &,farmNyD/ twdtusyJ
tpfukda&[k axmufcHavonf/ tcsed t
f m;jzifhvnf; nESpef m&Dausmaf vmuf&NSd yD
jzpfaomaMumifh uRefawmfwkdYpum;0dki;f ukd tqHk;owfum tdy&f m0ifcJhMuav
ownf;/
123
124
]]
aX;0if;
}}
125
126
aX;0if;
127
vlaysmu
f av; armifno
D ed ;f
r,f'vifw0D kid ;f av;udk acwem;NyD; zdk;qdkcsirf sm; tm;vHk;onf nDoed ;f ajymjy
aom olUb0taMumif;udk em;axmifaeMuonf/
]]t&ifqkH;awmh uRefawmfih ,fb0taMumif;udk ajymjyr,fq&m/ uRefawmfh
Zmwdu rmefatmifNrdKUe,f bJtif;aus;&Gmtkypf k bJtif;aus;&Gm/ rdbawGuawmh
OD;armifnKd vS trdua':jynf0h rf;/ nDukad rmifErS oHk;a,muf&w
dS ,f/ oHk;a,mufxJ
rSm uReaf wmfu tvwf/ uReaf wmft
h xufu tpfrwpfa,muf&w
dS ,f/ ynma&;eJY
ywfoufvaYkd jym&&if uReaf wmft
h pfru ynmwtm;awmfw,f/ 'gayrJh rdbawGu
tpfrudk av;wef;a&mufwmeJY ausmif;qufrxm;amwhbl;/ tdrrf Smcsujf yKwfzkdY
rD;zdkacsmifupd twGuf vlr&Sq
d kdwJh taMumif;jycsuef JY ausmif;xkwv
f ku
d w
f ,f/
rdbawGuvnf; pmayA[kokwawGuvnf; odyrf &Sb
d l;qdkawmh om;orD;&JU
tem*wfawG bmawGukd xnfph Of;pm;rdyrkH &bl;/ rdbawGuvnf; bke;f BuD;ausmif;
128
aX;0if;
xGuaf wG r[kwv
f m;/ rdbuausmif;xkwf vdkuaf yr,fh tpfru ausmif;wtm;
wufcsiw
f ,f/ 'gayrJhvnf; rwufcJh&bl;}}
]]ynmoifcsiaf yr,fh ausmif;rwufc&hJ wJh vlawG igwdkw
Y kid ;f jynfrmS trsm;
BuD;ygyJ...uGm/ tJ'g[m wu,f pdwrf aumif;p&mbJ ighnD&m/ rif;tpfrvdk
vli,fawG igwdkY wkid ;f jynfrSm trsm;BuD;uGm/ 'geJY rif;usawmh rdbawG u
ynma&;tm;ay;vm;}}
]]tm;ay;w,f...q&m/ tazu uReaf wmfu
h ku
d sawmh ausmif;udk acgif;jzL
atmifaewJ/h rdbawGu ausmif;xm;ayr,fh uRefawmfuusawmh &Spw
f ef;awmif
ratmifcb
hJ ;l / pmoifwmudk 0goemrygbl;/ uReaf wmfn
h rD om atmif oGm;w,f/
uReaf wmf[m &Spw
f ef;udk ajzawmifrajzcJb
h ;l / 'Dvked YJ uReaf wmfn
h rD yJ pmwwfomG ;
w,f/ bGJU&oGm;w,f/ wu,frSm uRefawmfhnDru Pf'Davmufraumif;bl;/
'gayrJh 0D&,
d &Sw
d ,f/ t&rf;BudK;pm;w,f/ olu pmtkyef JYrsuEf Sm ruGmbl;/
xrif;csucf kid ;f xm;&ifawmif xrif;csu&f if; pmusuw
f ,f/ tpfrusawmh Pf
aumif;w,f/ wpfacgufjyvdkuw
f meJY odoGm;NyD/ em;vnfoGm;NyD/ tpfrausmif;
wufwke;f u twef;xJrSm tNrJwrf;xdyu
f csn;f yJ/ trSww
f &may;&if wpf&m&
w,f/ tJoavmufawmfwm}}
]]ESajrmp&m aumif;vku
d w
f m...aemf/ rif;tpfrudo
k m ausmif;qufxm;cJMh u
r,fqkd&if rif;wdkY&mG u ynmwwfBuD;wpfa,muf xGe;f um;vmrSm used ;f aoyJ}}
]][kww
f ,f...q&m/ pmodyrf awmfwhJ uRefawmfn
h rD awmif ynmwwfBuD;
jzpfvmao;wmqdkawmh tpfrom qdk&if uRefawmfwkdYe,frSm 'dw'f w
d Bf uJ jzpfrSm
rvGJbl;q&m/ 'gayrJh rdbawGu tBuD;qHk;vnf; jzpfw,f/ rde;f uav;vnf;
jzpfw,f/ 'gaMumifh a&;zdkzY wfzkw
Yd wf&ifawmfNyDqkNd yD; ausmif;xkwyf pfcMhJ uw,f/
uReaf wmfu
h sawmh om;jzpfvkYd ynmoifckid ;f w,f/ ckepfwef;a&mufawmh uReaf wmf
[m ausmif;wuf&if; yef;xdro
f ifw,f/ &Spw
f ef;a&mufawmh uRefawmf pmar;yGJ
rajzjzpfbl;/ tJ'DrSmyJ uRefawmfhynma&; qHk;cef;wkid o
f Gm;w,f}}
nDoed ;f \ rdbrsm;u om;a,musmf ;av;jzpfojzifh olUukd OD;pm;ay;um
ausmif;xm;ay;cJah omfvnf; ynma&;bufwiG f pdwrf 0ifpm;bJ vufiif;aiG&iG af om
a&Tyef;xdrt
f vkyb
f ufwiG f pdw0f ifpm;cJhonf/ xdkYaMumifh ynma&;wydki;f wpjzifh
tqHk;owfcJhonfukd ,ck toufav;q,fausmf t&G,af &mufonfhtcg pdwf
raumif; jzpfr[
d efwlonf/ xdkYaMumifh ,ckuJhokdYolu jyefajymjyonf/
129
]]uRefawmfphf dkuu
f trSet
f wkid ;f ajym&&if jyefrajym em;raxmifwJh trsKd ;
tpm;xJrmS ygw,f/ 'Dvked YJ yef;xdro
f rm; jzpfvmcJw
h ,f/ rmefatmifNrdKUrmS vnf;
vkycf Jhw,f/ &efukerf Smvnf; vkycf Jhw,f/ &efukerf Smvkyw
f mu rde;f r&NyD;rS/
jyefrajym em;raxmifcJhyHkwpfckukd jyefajymjyr,f... q&m/ uRefawmfhtazu
EGm;ta&mif;t0,fvkyw
f ,f/ EGm;eJY Armjynfukdwufw,f/ tazr&Sw
d Jhtcsed rf Sm
taru EGm;rudki&f JvkdY uRefawmfhukd tjyifoGm;&mu apmapmjyefvmzdkY rSmw,f/
taru apmapmtdrjf yefvmzdkY rSmvdkuw
f Jh uRefawmf[m b,fa&mufomG ;vJqkd&if
&rf;NAJNrdKUukda&mufomG ;w,f/ rmefatmifeJY&rf;NAJqkdwm Mum;xJrSm yifv,fjcm;ae
ao;w,f/ rmefatmifuRe;f a&m &rf;NAJuRe;f a&m b*Fvm;yifv,fatmfxrJ mS &Sw
d m
r[kwv
f m;/ uReaf wmfu &rf;NAJa&mufaewke;f rSm ArmjynfukEd mG ;wufa&mif;aewJh
tazu rmefatmifukd jyefa&mufaeNyD/ uRefawmfu jyefra&mufao;bl;/ q,fh
ig;&ufavmufMumrS taru apmapmjyefvmygvdkYrSmvdkuw
f Jh uRefawmf tdrjf yef
a&mufvmw,f}}
]]awmfawmfav; tarhpum;udk em;axmifwJhom;vdkY ajym&rSmayghaemf
tnmom;/ rif;q&m nDoed ;f u rdbpum;udk ajr0,frus...em;axmifw,f
... [kww
f ,f...r[kwv
f m;}}
[k uRefawmfu nDoed ;f \ vufpGJawmftnmom;udk vSr;f ar;vdku&f m
tnmom;u
]]uRefawmfhq&m udknDoed ;f u olUtarpum;udk t&rf;em;axmifwmAs/
ajymjyprf;ygOD; tpfukdYtaru tpfukdYukd b,fvkad jymovJqkdwmudk}}
[k tnmom;u jzwfar;vdkuaf v&m tnmom;tar;udk ,ckuo
hJ kYd jyefajz
onf/
]]taru 'Dvkdajymw,fAs/ uRefawmfhom;av;udk taru xde;f ay;xm;
w,fav/ 'gaMumifh uRefawmfhom; av;taMumif;ajymwkid ;f eifhom;u ajymr&
qdkr& xde;f vdrkY &bl;vdakY jymwwfawmh ... wpfcgrSm uReaf wmfu ar;Munhw
f ,f/
uRefawmfi,fi,fuvnf; 'DvkdyJqkd;ovm;...tarvdkYar;Munhaf wmh eifhavmuf
omqdk;r,fqkd&if owfypfvkduzf kdYyJ &Sad wmhw,fvkdY ajymw,f/ [m ... [m;...
[m;}}
[k pm;NrHKUjyef&if; olpum;udk olUbmom oabmusum w[m;[m;
&,favonf/ xdkYaemuf ajymvufp olUi,fb0taMumif;udk ,ckuJhokdY quf
130
aX;0if;
jyefavonf/
]]t&G,u
f vnf; vlysKd aygufp q,fhig;ESpo
f m;avmufyJ &Sad o;w,fav/
uRefawmfu
h ku
d Refawmfawmh ysupf ;D aew,fvkv
Yd nf; rxifygbl;/ taygif;toif;
oli,fcsi;f awGukd cifw,
G w
f o
hJ abmvdyYk x
J ifw,f/ aysmw
f wfw,f/ b,fomG ;r,f
qdk&if ygNyD;om;/ Oyrmajym&&if udk0if;vGiw
f kdY abmvHk;yGJEkdiw
f ke;f u &GmawGukd
vSnhfNyD; qkcHzkdYvmwJhtcg olwkdYtoif;u yxrqk&w,fav/ tJ'Dwke;f u
udk0if;vGiw
f ekYd YJ &if;&if;ES;D ES;D rodao;bl;/ udk0if;vGiu
f kad wmh odw,f/ oluawmh
uRefawmfhukd rodbl;/ tjcm;vlawGeJYvnf; wpfa,mufeJYrS rodbl;/ 'gayrJh
uRefawmf olwdkYeJYvdkufygoGm;w,f/ bJtif;&Gmuwnf;u vdkufvmcJhwm/
bl;awmif;uG&J mG rSm wpfntdyw
f ,f/ olwakYd wGe/YJ wa,muferYJ v
S nf; r&if;ES;D bJe/YJ
pm;wmuvnf; olwdkYeJYyJ a&maESmNyD; 0ifpm;vkdufwmyJ/ olwdkYaomuf&if
aomufw,f/ olwpYkd m;&if pm;w,f/ ywf0ef;usiu
f jrif&ifawmh w&Gmwnf;om;vdYk
xifrmS aygh/ bmrSrodbeJ YJ uRefawmfu tJovdk vdkuo
f mG ;cJw
h m/ aysmw
f ,fav}}
ynma&;bufwGif pdw0f ifpm;rItm;enf;um cyfaysmaf ysmaf ewwfaom olonf
cyfapmapmyif tdraf xmifusomG ;aMumif;udkvnf; cserf xm;cJb
h J ,ckuo
hJ kYd ajymjy
av\/
]]'Dvkdae&if;eJY/ uRefawmf r,m;cdk;w,f/ cdk;wJhtcg rdbtdru
f kd cdk;vmwm
r[kwb
f l;/ ewfjyifqkdwJh&Gmudk cdk;oGm;w,f/ ewfjyif&Gmqdkwm uRefawmfhwkdY&Gmudk
ausmo
f Gm;&ao;w,f/ udk,h&f Gmudk r0ifcJhbl;/ oli,fcsi;f tdru
f kd cdk;oGm;cJhwm/
tJ'DurS tdru
f kdowif;ydkYvkduw
f ,f/ 'Dowif;Mum;awmh tpfru t&rf;pdwq
f kd;
w,f/ rde;f rck;d oGm;vdYk r[kwb
f ;l / ud,
k rfh mS tdrrf &Sv
d Ykd olrsm;tdru
f ckd ;kd oGm;&wmvm;
qdkNyD; tarwdkYu pdwq
f kd;w,f/ 'DvkdeJY uRefawmf v,fvkyv
f kduaf o;w,f/
tarwdkYu v,fvkycf kdi;f vdkY/ v,fvkyaf e&if; pyg;pdkuaf ewke;f NyD;cgeD;aeNyD/
uReaf wmfh oli,fcsi;f wpfa,muf[m &efukerf mS yef;xdrv
f kyaf e&mu &Gmudktvnf
jyefvmw,f/ olu &efukeu
f kdvkduNf yD; yef;xdrv
f kyyf gvm;wJh/ uRefawmfu
ig...v,fvnf;rNyD;ao;bl;/ v,fNyD;atmifapmifhOD;qkad wmh olu rif;v,fNyD;
atmif igrapmifhEkdib
f l;...wJh/ at; rapmifhEkdib
f l;qdk&if vdkuw
f mayghuGmqdkNyD;
&efukeu
f kdvkduo
f Gm;w,f/ 'DvkdeJY &efukerf Sm yef;xdrv
f kyNf yD;aew,f/ wpfESpf
ESpEf SpMf umawmh &Gmudk wpfacgufjyefvmw,f/ tJ'Dtcsed rf Sm uRefawmfhom;u
touf ESpEf Sp&f Sad eNyD/ uRefawmfhom;av;emrnfu armifnDnD/ uRefawmfhred ;f r
131
emrnfu oef;oef;&D/
vlaysmw
f pfou
kd f ,d;k ',m;odYk vmMujcif;
bJtif;&Gmonf yifv,furf;em;wGif wnf&adS omaMumifh tcsKd UrmS ig;zrf;jcif;
tvkyjf zifh toufarG;MuNyD; tcsKd UrSm v,f,mvkyu
f kdiMf uonf/ xdkYaMumifh
nDoed ;f onf &Gmudkjyefa&mufvmaomtcg ig;0,fNyD; a&mif;onft
h vkyu
f kv
d nf;
vkycf JhaMumif; ajymjyonf/
]]&Gmudkjyefa&mufwt
hJ cg udk,&hf mG u ig;zrf;wJ&h mG qdkawmh/ ig;0,fNyD; jynfukd
ydkw
Y ,f/ jynfukyd kv
Yd ku
d w
f t
hJ cg jyemu ydkuq
f u
H jyefrvm/ udk,w
f ikd f jynfukd
vdkuo
f Gm;awmh tqifrajybl;/ ydkuq
f Hr&/ 'gaMumifh jynfrSm qdkum;eif;vdkuf
ao;w,f/ 'geJY 'DvkdaevdkYawmh rjzpfawmhbl; 'Dykduq
f Hukdom qufapmifhae&if
igvnf; qdkum;orm;jzpfawmhr,f/ 'gaMumifh yef;xdrv
f kyrf ,fqkdNyD; &efukeu
f kd
jyefwufvmcJhw,f}}
]]'gjzif.h .. rif;u &GmudkrjyefbJ &efukeu
f kd aemufwpfacguf wufomG ;jyef
wmaygh [kwv
f m;/ rif;ajymwJhtwdki;f qdk&if i,fi,fwke;f utusihfawG bmrS
rajymif;wJh oabmaygh/ tJ'Dawmh ... ig;ukeo
f nfb0uae a&Tyef;xdro
f nf
jyefjzpfoGm;jyefwmayghav}}
]]rjzpfbl;...q&m/ uRefawmf &efukeaf &mufoGm;wJhtcsed rf Sm udk,h&f Gmu
oli,fcsi;f awGeJY awGUw,f/ olwkdYu xdki;f udkwufr,fqkdNyD; vkyaf eMuw,f/
olwkdYu oHk;a,muf/ 'Dawmh uRefawmfu 'gjzifh igvnf;vdkucf siw
f ,f/
vku
d rf ,fvkdY ajymawmh vku
d cf JhwJh/ 'gayrJh vufxJrSmydkuq
f Hr&Sb
d l;/ tJ'Dtcsed rf Sm
&efukeu
f kd tke;f om;vma&mif;wJh &Gmu armifoed ;f ,Ofqkdwm a&mufaew,f/
olUqDoGm;NyD; ydkuq
f HoGm;acs;w,f/ olu b,favmufvko
d vJqkdawmh ajcmuf
axmifavmufvkdw,fqkdvkdY olu ajcmufaxmifxkwaf y;vdkuw
f ,f/ 'Dykduq
f Hukd
uReaf wmft
h rd rf mS awmif;,lvu
kd v
f Ykd rSmvdu
k w
f ,f/ tJ'w
D ek ;f u zke;f vnf;r&Sb
d ;l av/
yg;pyfeJYyJ rSmvdku&f wmav/ xdki;f udk vdkuo
f mG ;awmhr,f/ ydkuq
f H ajcmufaxmif
,loGm;wJh taMumif;yJ rSmvdkuw
f ,f/ tarwdkYukd ajymvdkuv
f kdYaygh}}
[k &efukerf S xdki;f odo
kY mG ;&ef ajcvSr;f jyifaeaom olUq&m nDoed ;f \pum;xJ
wGif tke;f om;[laom pum;wpfcGe;f ygav&m wynfhjzpfol tnmom;u odyf
em;rvnfojzifh ,ckuJhokdY ar;avonf/
132
aX;0if;
133
a&mufawmh *pfwmwpfvkH;wGx
J m;wm awGUw,f/ *pfwmudkawGUawmh aumufw;D
Mujyefa&m/ tJovdk qdk;w,f/ 'DvkdeJY uHaumif;csiaf wmh uRefawmfheJYow
d Jh
&rf;NAJuwpfa,mufukdoGm;awGUw,f/ tpfukdb,foGm;rvJvkdY ar;Munfhawmh
aumhaomif;udk oGm;w,fwJh/ tpfukdYrSm aumhaomif;rSm tod&So
d vm;qdkawmh
&Sw
d ,fw/hJ atmif"r&yd o
f mausmif;rSm oDwif;oHk;aewJh todbke;f BuD; &Sw
d ,fw/hJ
aumhaomif;a&mufzl;vm;vdkY uRefawmfuar;awmh ra&mufzl;bl;wJh/ olu
ra&mufzl;qkad wmh uRefawmfwkdYvnf; aumhaomif;udkoGm;wm/ atmif"r&yd o
f m
ausmif;udk twlwloGm;Mur,fqkdNyD; tazmfpyfw,f/ NyD;&if uRefawmfwkdYrSm
tck 'Dvk'd Dvkd tcuftcJ BuHKae&wJhtaMumif; ajymjyw,f/ vlav;a,muf
ydkuq
f EH pS &f meJx
Y u
G v
f mcJMh uwm tckawmh aiGjywfomG ;NyD/ &efukerf mS oBuFeu
f s&if;
ukeo
f Gm;wJhtaMumif;/ tpfukdYrSm ydkuq
f Hygao;&if uRefawmfwkdYukd aumhaomif;
ta&muf pm;zdkYavmuf ulnDzkdY ajymw,f/ awGUawGUcsi;f aiGvnf;racs;csib
f l;/
vrf;rSm uReaf wmfwku
Yd kd xrif;pm;zdkaY vmuf ulnyD gqdkawmh&ygw,f ulnyD ghr,f
vdq
kY kw
d ,f/ olu uReaf wmfwt
kYd wGuf pm;p&dwcf aH y;vmw,f/ 'gaMumifh aiGjywf
oGm;ayr,fh xrif;awmh riwfvkdub
f l;...q&m}}
olUajymjyaom pum;rsm;udk Mum;&onfrSm tvGerf Ge;f usyzf G,f aumif;vS
onf/ nDoed ;f wdkY oli,fcsi;f wpfoku
d u
f m; vlpeG pYf m;awGvm; 'grSr[kwf vlaysmf
wpfoku
d v
f m; uReaf wmfvnf; rajymwwfawmh/ acsmif;aumuf aumufukad wGU&if
wufaumufaumufjzifh avSmrf nfholrsm;[kom oabmaygufro
d nf/ xdkYjyif
olwo
kYd nf aumhaomif;udka&mufNyD;aemuf xdki;f Edkiif H &aemif;bufokYd qufu;l Mu
&OD;rnf/ b,foku
Yd ;l Murnfenf/ aiGaMu;tjynft
h pHkEiS hf vmMuolrsm;yif tcuf
tcJ jyemwavSBuD;udk &ifqkdiMf u&onf/ olwkdYrSmum; wpfa,mufwnf;
r[kw/f av;a,mufjzpf\/ xdkYaMumifh
]]'Dvked YJ rif;wdkY aumhaomif;udk a&mufomG ;MuNyD qkyd gawmh/ [dkbufurf;udk
b,fvkdul;cJhMuovJ...uGm}}
]]BuH&zef&jyefwmaygh...q&m/ iSu[
f m ys&H if;aoowJ/h vluawmh BuH&if;
ao&rSmaygh...r[kwb
f ;l vm;/ aumhaomif;udk oabFmqdkuaf wmh oabFmqdyrf mS
&Sw
d Jh qdkiu
f ,fwupDorm;udk cyfwnfwnfeJY atmif"r&yd o
f mausmif;udk ydkYckdi;f
w,f/ atmif"r&yd o
f mausmif;a&mufawmh vrf;rSm uRefawmfwkdYukd ulnDvmwJh
&rf;NAJom; oli,fcsi;f &JUtodbek ;f BuD;eJaY wGUw,f/ enf;enf;yg;yg;bke;f BuD;eJY &if;&if;
134
aX;0if;
pkev
f u
kd f qefvu
kd f
xdki;f Edkiif H &aemif;NrdKUokYd a&mufNyD;aemuf tcsed t
f wefMum tvkyrf &Sd tudkif
r&Sb
d J aecJh&yHkukdvnf; olu jyefajymjyonf/
]]&aemif;udka&mufcgprSm tvkyrf &Sd tudkirf &Sd jzpfaejyefw,f/ olrsm;qDrmS
uyfpm;&if;aew,f/ 'gaMumifh 'DvkdaevdkYawmh rjzpfbl;qdkNyD tvkyw
f pfck pvkyf
w,f/ tvkyv
f kyw
f ,fqkdwm NcHrSm/ awmckwcf kdi;f w,f/ bwfaxmifhig;&meJY
qefwpfykH;ay;w,f/ tJ't
D csed rf mS uRefawmf&h mG em;u uRJcwfjym;&Gmom; armifjrifh
atmifu rif;wdkYvkyaf ewJhtvkyu
f tE&m,frsm;w,f/ opfckwrf IeJYtzrf;cH&&if
axmifwpfESpu
f swwfw,fvkdY vmajymvdkY uRefawmfwkdY 'Dtvkyu
f kd qufrvkyf
awmhbJ xGuv
f mcJMh uw,f/ tJ't
D vkyu
f jyefxu
G v
f mNyD;wJah emuf tvkyrf &Sb
d J
jzpfaejyefw,f/ AGt
D kid q
f kw
d hJ tat;cef;pufkrH mS uyfNyD;ae&jyefw,f/ 'DpufkrH mS u
ig;? ykZeG ?f uif;rkef tm;vH;k &Sw
d ,f/ 'Dvakd e&if;eJY &aemif;um;*dwef m;u xmvmwef;
135
vsm;qdkwm &Sw
d ,f/ tckawmh r&Sad wmhb;l / tJ'w
D ef;vsm;udkomG ;vdkw
Y pfcg ykvyd f
tzrf;cH&jyefw,f/ um;eJo
Y mG ;wm vrf;rSmykvyd pf pfawmh bwf (tvkyo
f rm;vuf
rSw)f rygvdq
Yk Nkd yD; zrf;wm/ zrf;cH&NyD;odyrf MumcifrmS oli,fcsi;f awGu vma&G;ay;
MuvdjkY yefvw
G v
f mw,f/ wpf&ufawmif raecJ&h ygbl;/ uHaumif;w,fajym&rSmyJ/
tJ'Daemuf acGHkrSmvkyw
f ,f/ acGku
d w
f Jhtvkyu
f kd vkyMf ujyefw,f/ jrifhvGief JY/
olu tck &efukerf Sm OD;pD;t&m&Sjd zpfaeNyD/ uRefawmfwkdYeJYvku
d v
f mtvkyv
f kyv
f kdY
ausmif;wpfESpyf suo
f mG ;w,f/ uRefawmfwkdYeJYvku
d v
f mNyD; avaeMuwmaygh/ oleJY
vkyaf epOfrSmyJ uDvkdoHk;q,frSm acGkdurf ,fhtvkyu
f kd ykwjf ywf&w,f/ ykwjf ywf
&vdkY uRefawmfo
h il ,fcsi;f oHk;a,mufev
YJ kycf ahJ o;w,f/ tJ't
D csed rf mS armifarmif
vnf;ygvmNyD/ vkyv
f kduf aomufvku
d /f armifarmifajymovdk &aomufukrPD
aygh}}
]]'gjzifh rif;u &aemif;rSmaewke;f u bmrSukd tqifajywm r&Sb
d l;aygh/
'Dvkdtqifrajyawmh ae&majymif; zdkY bmzdkY rpOf;pm;zl;vm;}}
]]pOf;pm;wmaygh...q&m/ 'DrmS vnf; vkyo
f mvkyw
f ,f/ bmrSvnf;tzwf
rwifb;l qdNk yD; uReaf wmfejYJ rifv
h iG ef YJ zl;cufukd wufvmcJw
h ,f/ tJ'aD emuf &aemif;eJY
vyful;Mum;u azmfvef&mG rSm&Sw
d Jh ckid Of D;a'gif;qdkwJh tkwf HkrSm cPwnf;cdkaecJh&
w,f/ 'Dtw
k f rkH mS uReaf wmfwq
Ykd u
D vlawG trsm;BuD;&Sw
d ,fav/ zl;cufa&mufawmh
yef;&Hvkyw
f ,f/ wpfvavmufvkyNf yD;vdkY aiGxu
G af wmh pzefzmudk tvnfomG ;&if;
pm;MuaomufMuw,f/ pm;aomufaevdu
k Mf uwm nq,fw
h pfem&Davmuf &Sad eNyD/
tJ'u
D tjyefrmS qdkiu
f ,feYJ &JEpS af ,muf uRefawmfwkeYd m;u jzwfarmif;oGm;wmudk
awGUvkdu&f w,f/ &Jawmh igwdkYukdawGUoGm;NyD b,fvkdvkyrf vJ rxl;awmhbl;
wupiD mS ;NyD; oGm;Mur,fqkNd yD; iSm;Muw,f/ wupaD y:wufNyD; armif;Hky&J adS o;
w,f/ &Ju uReaf wmfwakYd &SUu jzwfq;D NyD; zrf;ygava&m/ zrf;NyD; ygvmwJyh ku
d q
f H
tm;vHk;udk ,lxm;vku
d w
f ,f/ uRefawmfwkt
Yd m;vHk;u avmavmq,f pm&if;&Si;f
cgpqdkawmh ydkuq
f aH v;ig;ajcmufaxmifavmuf ygoGm;wmaygh/ vrf;p&dwq
f kNd yD;
awmh wpf&mhig;q,f jyefay;vdkuw
f ,f/ tzrf;cH&NyD; uRefawmfwkdYvkyw
f Jh yef;&H
qku
d u
f kd jyefvmMuw,f/ tJ'Dae&mudk ukulvkdYac:w,f/ ukulu qlygcspf
tvGerf Sm &Sw
d ,f/ jyefvmMuawmh uRefawmfwkdYvufxJrSm ydkuq
f Hr&Sad wmhbl;/
aps;qdkiu
f kd&Si;f zdkY ydkuq
f Hvnf; r&Sad wmhbl;/ 'Dawmh uRefawmfwkdY ESpaf ,muf[m
'Dyef;&Hqk'd u
f ae xGuv
f mcJMh uw,f/ jrifv
h iG t
f pfuku
d kad wmh rSmcJw
h ,f/ uReaf wmf
136
aX;0if;
137
138
aX;0if;
139
rrSm;bl;/ &ckkdiu
f rl;NyD;&pfwm/ 'DrSm pma&;u &cdkib
f ufuaeNyD; u&ifav;udk
0ifxkd;w,f/ 'gudk uRefawmfu0if&Si;f ay;w,f/ u&ifav;rrSm;bl; qdkwJht
aMumif;udk/ &ckid o
f m;udkvnf; uRefawmfuajymjyw,f/ tpfukd 'Dvkdvkyw
f m
raumif;bl;/ [dkaumifav;u &ckid v
f nf; r[kwb
f ;l / tjcm;vlrsKd ;jzpfaew,fvkYd
ajymjyw,f/ 'Daumifav;u uReaf wmfw&kYd cdkiaf wGMum;xJrmS aewm/ 'Daumifav;
bufu bmrStrSm;r&Sb
d JeJY pma&;udkac:NyD; ckvkdvkyw
f m[m oufoufrJh tEdkif
usio
hf vdjk zpfaew,f/ 'gaMumifh uReaf wmfu r[kww
f mudk rvdck sib
f ;l / tpfu[
kd m
&ckid jf zpfaeayr,fh uRefawmfu rw&m;whJbufu raeEdkib
f l;... vdkY tJ'D rl;NyD;
&pfwJhvlukdvnf; ajymvdkuw
f ,f}}
[k uRefawmfhukd &Si;f jyonf/ nDoed ;f onf trSew
f &m;bufrS &yfwnfum
bufvkduaf om pufHkpma&;tm; tvkyjf yKwfomG ;atmifjyKvkycf Jhonfh olU\ pdwf
"mwfum; av;pm;p&maumif;onf/ odkYaomf trsm;tusKd ;twGuf trsm;a&SUu
xGuu
f m &yfwnfay;cJah omfvnf; oltvkyjf zKwfc&H aomtcg olUbufrS &yfwnf
ay;r,fo
h l r&Sd cJo
h nfrmS wmh 0rf;enf;p&myg/ xdakY Mumifh tvkyjf zKwfcv
H ku
d &f awmh
rif;bmqufvkyo
f vJ[k uRefawmfu olUukdar;Munho
f nf/
]]pufku
H uReaf wmfwu
kYd kd tvkyrf ,lawmhb;l qdkawmh bmxl;rvJ xGuaf ygh/
xGuq
f k.d &aemif;rSmudk raecsiaf wmhb;l / vyfu;l udk wufvmw,f/ trsKd ;orD;yg
wpfygwnf;vdkuv
f mw,f/ vyful;uae eHa,mifukd ajymif;w,f/ eHa,mifrSm
wpfv axmifu
h k;d &meJv
Y kyaf o;w,f/ uReaf wmfwv
kYd ifr,m;ESpaf ,muf vkyw
f ,f/
wpfcg'Dvv
kd yk af evdYk jzpfrmS r[kwaf o;bl;qdNk yD; yef;&H0ifvyk w
f ,f/ yef;&H0ifvyk Nf yD;rS
yguifrkH mS 0ifvyk w
f ,f/ yguifrkH mS vky&f if; owdxm;Munhrf v
d u
kd af wmh wpfv
kH ;kH
&ckid o
f m;csn;f yJ? &ckid o
f m;csn;f qdkawmh t&ufukdwtm;aomufMuwmudk awGU&
w,f/ uReaf wmfjrifwmu &cdik o
f m;awG&UJ yu
kd q
f aH wG tjyifuckd sn;f yJ xGuaf ewmudk
jrifawGU&w,f/ 'gaMumifh uReaf wmf[m eHa,mifz,foq
kYd if;oGm;NyD; xm;0,fom;
wpfa,mufukd oGm;ar;w,f/ tpfukd jrefrmjynfu t&ufrSmvdkY &ovm;qdkNyD;
ar;Munhaf wmh olu &w,fwJh/ wpfykvif;udk av;q,fhig;bwfEIe;f eJY &w,f/
t&ufqDaygh/ bDtD;t&ufqD ig;*gvef tjynfhrSmw,f/ ig;*gvefykH;u q,fh
ig;&ufqkd jywfoGm;w,f/ q,fhig;&ufwpfcg rSmNyD; ,l&w,f}}
]]atmf... rif;u t&ufvnf; a&mif;cJhao;wmudk;}}
]] [kww
f ,f...q&m/ uRefawmfu wpfykvif;udk oHk;ykvif; a&a&mw,f/
140
aX;0if;
jyefa&mif;wJt
h cg wpfyv
k if; ig;q,feaYJ &mif;w,f/ 'Dvakd &mif;awmh ta<u;uswm
awmh &Sw
d maygh/ wcsKd UqDuvnf; jyefr&wmawGvnf;&Sw
d myJav/ 'gayrJh uRef
awmfrh mS u wpfykvif;a&mif;NyD;&if t&if;&aeNyDav/ 'Dvkd uReaf wmfwkYd vifr,m;
ESpaf ,muf t&ufa&mif;cJah o;w,f/ 'Duaewpfcg zefiudk ra&mufcif vrf;vkyw
f hJ
tvkyrf Sm 0ifvkyaf o;w,f/ wHwm;rSm 0&deaf qmfwJhtvkyrf Sm 0ifvkyw
f ,f/
oHcsno
f aH uG;tvkyaf ygh/ tJ'rD mS oHk;vavmuf0ifvkyw
f ,f/ oHk;vavmufvkyNf yD;
wJhtcsed rf Sm olaX;u pm&if;r&Si;f bl;/ pm&if;r&Si;f awmh uRefawmfwkdYvnf;
befcsDqkdiu
f kd pm&if;r&Si;f Edkib
f l;aygh/ befcsDqkdiq
f kdwmu tvkyo
f rm;awGukd
ta<u;a&mif;ay;wJq
h ikd u
f kd ajymwm/ tJ'u
D ydkuq
f rH &Si;f Ekid v
f kYd qefawG bmawG
ra&mif;ay;awmh rkew
Yf zD wfawGukd 0,fpm;&w,f/ 'kut
BuD;tus,f a&mufjyefwm
aygh/ 'gaMumifh tJ't
D vkyu
f xGuNf yD; a&mfbmNcHrmS oGm;vkyjf yefw,f/ a&mfbmNcHrmS
vnf; olaX;u aiG&Si;f rrSejf yefbl;/ 'gaMumifh xGuNf yD;awmh xefEkdu ig;Hkukd
a&mufoGm;jyefw,f}}
]]tif;... rif;&JUb0uvnf; aumfzcD g;cg; oDcsi;f xJu pmom;vdk BuHpnf
wkid ;f vnf; jzpfrvmbl;qko
d vdk jzpfaeygvm;/ b0qdw
k m wpfcgwavawmhvnf;
'Dvkyd u
J /G vkyw
f ikd ;f vnf; jzpfcsirf S jzpfwwfwm/ 'Dvkrd sKd ;jzpfaeawmh rif;pdwx
f rJ mS
b,fvdkcHpm;&vJ...ighnD}}
]]uRefawmfhcHpm;csufeJY uRefawmfjzpfcsifwmudkajym&&if uRefawmfhom;
tqifajyatmif ynmoifEkid af tmifqkNd yD;awmh vmtvkyv
f kyw
f m/ 'gayrJh tdrjf yef
Edik af tmifqNkd yD; tvkyv
f yk &f if;eJY rjyefEidk jf zpfaew,f/ tJ'u
D ae wpfcg zl;cufbufukd
a&mufoGm;jyefw,f/ zl;cufrSm ig;vSr;f wJhtvkyv
f kyw
f ,f/ tqifrajyjyefbl;/
'gaMumifh xefEku
d kd wpfcgjyefvmjyefw,f/ xefEkrd mS vkyaf wmh tqifajyw,fvnf;
r[kwb
f ;l / rajybl;vnf; r[kwb
f ;l aygh/ om;uvnf; wjznf;jznf; BuD;vmNyD/
&GmrSm ausmif;xm;w,f/ uReaf wmfwv
kYd ifr,m;ESpaf ,mufvnf; vkyv
f u
kd f tqif
rajyvdkuef JY/ om;udkvnf; raxmufyHhEkdi/f 'DvkdeJY om;uvnf; ajcmufwef;
ckepfwef;a&mufvmNyD/ om;uvnf; ydu
k q
f o
H ;kH wwfvmNyD/ toH;k tpm; BuD;vmNyD/
om;av; ynmav;bmav; wwfygapqdkNyD;awmh BudK;pm;vkyaf e&if; om;u
qdkiu
f ,fwu
kd jf yefygava&m/ avsm&f / 'Dvx
kd m;vdkawmh jzpfrmS r[kwaf wmhb;l qdkNyD;
pOf;pm;rdcsed rf mS om;u ausmif;rwufcsiaf wmhb;l wJ/h udk;wef;a&mufwhJ tcsed rf mS /
rwufcsi&f if xdki;f Ekid if o
H kYd wufvmcJq
h kNd yD; uReaf wmf qif;ac:w,f/ olrsm;qDu
141
ydkuq
f Hacs;NyD;awmh qif;ac:wm/ 'DrSmxm;wmaygh/ om; 'DrSmae tazeJYae/
rif; tvkyv
f kypf &mrvdkvkYd ajymayr,fh 'DrmS cPaeNyD; raysmjf yefb;l wJ.h ..q&m}}
]]om;av;u 'Dwpfa,mufwnf;qdkawmh rif;uvnf; tawmfcsprf Smaygh/
rdbbdk;bGm; tvdkvku
d cf &H wJh om;orD;awG[m ajym&qdk& awmfawmfcufw,fu/G
rdbu 'gaumif;w,f ighom;qk&d if olwu
Ykd aumif;w,frxifb;l / 'Dvrf;roGm;eJY
ighorD;qdk&if olwku
Yd csKyfcs,w
f ,fvkYd jrifwwfMuw,f/ 'gaMumifh rif;taru
ajymwmaerSmaygh... eifhom;u awmfawmfqkd;w,fqkdwmav}}
]][kww
f ,f...q&m/ 'guvnf; uReaf wmf 0#fvnfwmvnf; ae&ifaerSm/
rdbawGu uRefawmfhukd ynmwwfapcsiv
f kdY ausmif;xm;ayr,fh uRefawmfu
udk,x
f if&mjrif&m avQmufvkyaf wmh tckvkd jzpfaewmaygh/ uRefawmfom;vuf
xufusawmhvnf; olvkycf siw
f mudk olvkyaf wmh uRefawmfvnf; rEdkiaf wmhbl;
ayghAsm/ 'gayrJo
h m;udk uRefawmfu acsmah rmhajymjywmu 'Dvkd tvum;aer,fh
twlwl &efukeu
f kdoGm;NyD; rif; uGejf yLwmav; bmav;oif/ pum;ajymav;
bmav;oif/ tqifoifh&if tjcm;wdki;f jynfwkdYbmwdkY oGm;&ifvnf; oGm;vdkY
&atmifayghav/ 'gayrJh om;u roifcsib
f l;wJh/ av;vaeNyD; jyefr,fwJh/
jyef&ifrif;bmvkyrf vJqkdawmh tajctaeMunhNf yD; vkyrf ,fqkdNyD; jyefoGm;w,f/
om;u jrefrmjynfvnf; jyefa&mufa&m rde;f r,lawmhwmyJ/ om;rde;f r,lawmh
r*Fvmaqmifay;zdw
Yk pfcg jrefrmjynfukd qif;&jyefa&m/ olUtaruawmh roGm;bl;/
'Dom;wpfa,mufeJYyJ jyefomG ;vdkuf jyefvmvdkuef JY om;aZmaMumifh uRefawmf[m
zJupm;wwfomG ;w,f/ om;udyk u
kd q
f aH y;csiv
f /Ykd tJ't
D csed u
f uReaf wmfrh mS BuHzzYkd efzYkd
vrf;rSr&Sw
d mudk;/ ta<u;awGuvnf; wifvmNyD}}
]]tif;...ckawmh rif;[m...rdbarwmqdw
k mudk aumif;aumif;em;vnfvmNyD
ayghav/ rif; udk,w
f kid f rdbjzpfcJhNyD r[kwv
f m;}}
]]em;vnfkHwif b,furvJq&m/ om;vdktyfcsuu
f kd b,fvkjd znfq
h nf;&
rvJqkdwmudkyJ uRefawmf pOf;pm;w,f/ 'Dtcsed rf Sm uRefawmfeJY nDtpfukdvkdaewJh
aumifav;awGu zJkduu
f Rrf;usiw
f ,f/ zJorm;av;awG/ olwkdYuajymwmu
olwkdYvnf; uRefawmfhukd tultnDray;Ekid /f 'gaMumifh olwkdYaemufuvku
d /f
&wJhtcg tpfukd,lqkv
d kdY olwkdYeJY vku
d o
f Gm;w,f/ 'DvkdeJY tqifajyvmwmaygh/
'Daumifav;awGu zJvrd w
f mawGbmawG wwfMuw,f/ 'DvkdeJY uRefawmfvnf;
olwkdYqDu zJupm;enf;awGwwfvmawmh/ uRefawmfuk,
d w
f kid v
f nf; upm;vm
142
aX;0if;
143
rSm tvkyv
f kyaf eMuwJh jrefrmawGtaeeJY vufxrJ mS bwfwpfoed ;f udkiEf kid w
f v
hJ q
l kd
wm awmfawmf&Sm;wmaemf/ rif;wdkYu ESpaf ,mufaygif;qdk ESpo
f ed ;f ausmf IH;w,f
qdkawmh... xm;ygawmhav... 'gayrJh cktcsed rf mS awmh rif;wdkMY unh&f wm olrsm;
wumxufawmh tqifajyaewJhyHkyJ/ 'Dawmh ighukd rif;jzwfoef;cJhwJh b0xJu
aumif;uGuu
f av;awGvnf; ajymjyprf;ygOD;...uGm}}
]]tcuftcJawG ajymNyD;&if tqifajywmav;vnf; ajymjy&rSmayghq&m/
b,fae&mudka&mufa&muf uRefawmfhpw
d rf Sm wpfck&Sw
d mu tvkyw
f pfckvky&f if
wwfcsiw
f ,f/ uRefawmfhtwlwlvkyaf ewJh q&mwwfwJhynmudk uRefawmfu
vdkcsiw
f ,f/ olwwfovdkwwfcsiw
f ,f/ olu bmaMumihw
f wf&wmvJ iga&m
BudK;pm;&if olUvkd bmaMumifhrwwf&rSmvJqkdwJh tawG;pdw"f mwf uRefawmfhrSm
&Sw
d ,f/ yef;&Hvkyw
f ke;f u av;ig;ajcmufvavmuf wynfhtjzpfvkycf Jhw,f/
aemufykdi;f udk,zhf momvkyw
f ,f/ &Sr;f eJYvkyw
f ke;f uvnf; uRefawmfhukdar;w,f/
rif;'gudk vkyw
f wfrvm;qdkawmh uRefawmfu jyefajzw,f/ uRrf;uRrf;usiu
f sif
awmh rwwf/ 'gayrJh vky&f ifjzpfw,fvYkd ajzw,f/ 'gaMumifh &Sr;f u vkyv
f aYkd jymvdYk
vkyaf wmh jzpfw,f/ &Sr;f u vdkwJhae&mrSm uRefawmfhukd oifay;w,f/ jyay;
w,f/ 'Dae&mrSm b,fvkv
d ky/f [dkae&musawmh b,fvku
d kdif pojzihaf yghav/
'Dvekd YJ rkqk;d pdkio
f if wwfomG ;w,f/ tkwpf ?D a<u;jym;uyf? wpfxyfwku
d w
f pfvkH;
avmufukad wmh uRefawmfwpfa,mufwnf; pDpOfNyD; aqmufvk&Yd w,f/ 'Davmuf
uawmh at;at;aq;aq;yJ uRefawmfhbmom ,HkMunfrItjynfh&Sw
d ,f}}
]]vlwpfa,muf&UJ b0rSm tqifajyzdYk atmifjrifzq
Ykd &kd if vHUk v0d&,
d wdYk ,HMk unf
rIwkq
Yd kw
d m xdyq
f kH;u ta&;BuD;wmawGayghumG / ,HkMunfru
I if;rJah ewJv
h al wG[m
bmvkyv
f kyf vlrsm;aemufucsn;f yJ a&mufaewwfMuw,fw.hJ ..uG/ nDoed ;f &}}
]]uReaf wmf udk,u
hf k,
d u
f k,
d f ,HkMunfrt
I jynfeh YJ pGev
Yf kyzf ;l wmwpfckukd ajymjy
r,f/ yef;&Hqk'd af wGrmS oHk;wJah jrwl;pufBuD;awGukd q&mawGUz;l w,f r[kwv
f m;/
vufwHBuD;awGeJY ajrwl;wJhum;BuD;awGav/ tJ'D ajrwl;pufarmif;wmudk b,f
olrS uReaf wmfu
h kd roifay;bl;/ b,frmS rSvnf; uReaf wmfoifwef;rwufb;l bl;/
wpfaeYrSm uRefawmfwkdY&JU tvkyo
f m;acgif;aqmif xdki;f tac: 0Paygh/ ol[m
olUuav;ausmif;ydkYae&vdkY rtm;wmeJYra&mufvmawmh uRefawmfwkdYyef;&Horm;
awGu xkid af pmifhaeMu&w,f/ tvkyrf vky&f awmh olrsm;awGu aysmw
f ,f/
uRefawmfu raysm/f 'D0Pra&muf&if 'Dtvky[
f m vkyv
f kdYr&awmhbl;vm;/ 'D
144
aX;0if;
145
146
aX;0if;
ydkNyD;cH&r,fqkw
d mudkov
d kYd aMumufvkYd ydkNyD;xde;f xde;f odr;f odr;f aewJo
h abmvnf;
ygwmaygh/ udx
k eG ;f OD;u uReaf wmfx
h uf ynmvnf;wwfwv
hJ q
l akd wmh uReaf wmfwYkd
ESpaf ,muf[m wkid w
f kdiyf ifyifyJ aecJhMuw,f/ olrsm;eJYwGJNyD; aomufwmpm;wm
r&Sb
d ;l / tvkyef m;&ifv
f nf; olrsm;tcef;awGbmawGvnf; odyNf yD;awmh oGm;vnf
wm bmnmodyrf &Sb
d l;av/ uRefawmfwkdYuvnf; ae&mwkid ;f rSm vlwkid ;f eJYvnf;
odMuwmudk;/ NyD;awmh uRefawmfwkdYu aomufw,fqk&d ifvnf; udk,hfvlawGeJY
udk,yf J tkypf kzUJG NyD; pm;w,faomufw,f/ jyemjzpfr,fjrif&if tomav;xGuf
aevdkuw
f ,f/ udk,hv
f lawG Nidr,fjrif&ifvnf; 'Dvkdrjzpfoifhbl; rjzpfMueJYqkdNyD;
0ifjzefajzay;w,f/ 'DvkdaewJhtwGuf uRefawmfhvlawGu uRefawmfhpum;udk
em;axmifMuw,f/ tJ'Dvkdawmh aecJhzl;w,f}}
]]Mum;&wm t&rf;0rf;omw,f ...nDoed ;f / rif;vdkpw
d x
f m;rsKd ; tjyKtrl
taetxdkirf sKd ; igwdkY &cdkiv
f li,f vl&G,t
f rsm;pkxJrSm &Srd ,fqkd&if odyaf umif;
rSmyJ...uGm/ ckawmh 'Dvkd taerwwf txkid rf wf tajymrwwf ryg;eyfMuvdkY
jrifaeawGUaeMum;ae&wmu pdwrf csr;f p&m odyaf umif;wmyJ... ae&mwum
rSmav}}
]]q&mu jrif&Mum;&wmavmufy&J w
dS m/ uReaf wmfwu
Ykd 'Dvkd pdu
k af wGMum;
rSm oGm;vmvIy&f Sm;ae&olawGqkdawmh ydkow
d maygh...q&m/ b0eJYywfoufvkdY
uRefawmfrh mS oD;jcm;owfrw
S cf su&f ,fvkaYd wmh r&Sb
d ;l / 'gayrJh uRefawmfem;vnf
xm;wmu ae&mwpfckukad &mufomG ;&if tJ'aD e&mrSm b,fvkad e&r,f xkid &f r,f
ywf0ef;usief JY vdkuaf vsmnDaxGjzpfatmif MunhNf yD;aewwfw,f/ tJ'g[m uRef
awmf&h UJ x;l jcm;csuyf /J uReaf wmf&h UJ todpw
d x
f rJ mS tvkyx
f u
J q&mBuD;[m 'Dae&mrSm
bmaMumifh 'Davmuf&&wmvJ/ olu bmvkyv
f kdY&wmvJ uRefawmfavhvm
w,f/ trIrJhtrSwrf Jh raewwfwJh tusih?f pdwf uRefawmfhrSm&Sw
d ,f/ rcHcsipf w
d f
uReaf wmfrh mS &Sw
d ,f/ tJ'rD cHcsipf w
d u
f olwpfyg;udk bmvkyyf pfr,f nmvkyyf pfr,f
qdkwmrsKd ;r[kwb
f l;/ udk,v
f kyaf ewJhtvkyrf Sm olrsm;xuf atmufrusap&bl;/
wwfvkdY&oavmuf wwfatmifvkyrf ,fqkdwJh cH,lcsuf rcHcsipf w
d f uRefawmfhrSm
&Sdw,f}}
]]aumif;vdkuw
f Jh cH,lcsuu
f Gm/ igawmh rif;udk wu,fyJ csD;usL;rdygNyD/
olrsm;xuf ESmwzsm; acgif;wpfvkH;omwJv
h /l xl;cRefwv
hJ al wGqkw
d m 'Dpw
d "f mwf
&Sw
d ,fu/G 'Dpw
d "f mwfrsKd ;&Sw
d Jhvl[m tpydki;f rSm b,favmufyJ tqifrajyygap
147
tcsed w
f ef&if tqifajyvmwmyJ/ atmifjrifvmwmyJ...uGm/ rif;pdw"f mwfrsKd ;udk
vli,fawG rsm;rsm;arG;Edkiv
f matmif jzefYjzL;ay;&r,f}}
]]uReaf wmft"duajymcsiw
f mu b,ftvkyrf mS yJvyk &f vky&f vky&f wJt
h vkyrf mS
uRefawmfu xdyq
f Hk;udka&mufcsiw
f ,f/ a&mufatmifvnf; BudK;pm;vkyw
f ,f/
tJ'v
D kjd zpfatmif b,fvv
kd ky&f r,f bmvky&f r,fqkw
d mudk odatmifBudK;pm;w,f/
Oyrmajym&&if uRefawmf ig;vSr;f wJt
h vkyu
f kd vkycf w
hJ ,f/ xefEkrd mS / q&mvnf;
a&mufvmcJzh ;l ao;wmyJ/ xefEkrd mS vnf; q&mBuD;awG&w
dS ,f/ xefEkrd mS uReaf wmf
ESpaf ygif;wpfq,fausmf aevmcJhzl;w,f/ wpfae&mwnf;rSm vpmuav; oHk;
axmife/YJ p0ifcgpuaygh/ vpmoHk;axmifqkw
d m 'Dae&mrSm pm;ravmufb;l qkw
d m
udk uRefawmfow
d ,f/ 'gayrJh 'Dae&mrSm vpmoHk;axmiftjyif ig;vSr;f cvnf;
&w,f/ NyD;aawmh olaX;BudKufatmifvnf; ae&ao;wmudk;/ q&mBuD;awGu
vnf; &SMd uao;wmqdkawmh/ tJ'Dt csed rf Sm uRefawmf[m olwkdYawGeJYvnf;
wnfhatmifaygif;w,f/ udk,w
f kid v
f nf; BudK;pm;NyD; tvkyv
f kyw
f ,f/ 'gaMumifh
olaX;u uRefawmfhukd todtrSwjf yKvmw,f/ ydkNyD; tav;xm;vmw,f/
uRefawmfu um;vnf;armif;wwfw,f}}
]]'geJY aeygOD;/ rif;u b,ftcsed f um;armif;oifvku
d w
f mvJ/ igeJaY jymae
MuwJh rif;b0avQmufrSm um;armif;cJhwJhtaMumif; wpfae&mrS rygygvm;...
uGm}}
]]um;armif;wwfvmwmu zl;cuf yguifHkrSmvkyw
f ke;f u oifvmwm/
zl;cufrSmvkyw
f ke;f u udkaZmf0if;qkw
d m&Sw
d ,f/ olvnf; rmefatmifNrdKUe,f opfyHk
&Gmom;yJ/ oleJYaewke;f u yguifHkrSmu &Sr;f ursm;w,f/ jrefrmEdkiif Hom;u
enf;w,f/ &Sr;f awGu xif;um;awGukd rarmif;bl;/ xif;um;udk udkaZmf0if;u
armif;&w,f/ 'Dawmh uRefawmfu udkaZmf0if;udk uRefawmfvnf; vdkuaf y;r,f/
tpfukw
d pfa,mufwnf;qdk&if raumif;bl;qkNd yD; olev
YJ u
kd v
f kyaf y;w,f/ olev
YJ ku
d f
oGm;&if; um;armif;oifvkduf wufarmif;vdkuef JY armif;wwfoGm;w,f/ oleJY
uReaf wmfeYJ wpfa,mufwpfvn
S phf D um;armif;Muw,f/ aemufykid ;f awmh uReaf wmfh
udkyg um;armif;ckid ;f vmw,f/ xif;csn;f xdk;ae&wmxuf um;wufarmif;
ae&wmu ydkoufomwmaygh/ yguifkrH mS xif;bGKd ifvm&Sw
d ,f/ rD;xk;d ay;&w,f/
xif;udk tem;rSmrxm;bl;/ ta0;rSm xm;w,f/ tckacwfrmS awmh xif;bGKd ifvm
odyrf &Sad wmhbl;/ qDbKdG ifvmu rsm;oGm;NyD/ uRefawmfwkdYacwfu xif;bGKd ifvmyJ
148
aX;0if;
rsm;w,f}}
]]tck rif;... aemufqHk; vkyaf ewmu armifarmifeJYwGJNyD; qDoD;xdk;wJhtvkyf
aygh[kwv
f m;/ ESpaf ygif;ESpq
f ,fausmf ,dk;',m;Edkiif rH mS usiv
f nfvmcJw
h t
hJ wGuf
rif;[m &ifhusuw
f Jht&G,v
f nf;a&mufNyD/ i,fi,fwke;f uvdk xif&mpdki;f wJhb0
vnf;r[kwaf wmhb;l / wnfNidrv
f mNyD/ tdk;ydkit
f rd yf kid ef YJ jzpfvmNyDqkad wmh aemufqk;H
taeeJaY yghumG rif;&JUb0tjrif avmutjrifav;awGukd ajymjyay; ygvm;...}}
]]q&majymovdkrsKd ; &ifhusuv
f mNyDvm; wnfNidrv
f mNyDvm;qdkwmawmh
uReaf wmfrajymwwfygbl;...Asm/ 'gayr,fh uReaf wmfjzwfoef;cJ&h wJh b0uawmh
pHkovm;rar;eJYvkdY ajym&ravmufygyJ/ b0tjrif avmutjrifqkdwJh pum;vHk;
BuD;BuD;awGuvnf; uRefawmfhyg;pyfeJY awmfcsirf S awmfr,fxifw,f/ 'gayrJh
q&mu tar;&Sv
d mawmh uRefawmfem;vnfovdk ajymjyygr,f/ tckvkd q&meJY
uRefawmfb
h 0 tawGUtBuHKudk jyefajym&awmh udk,b
hf 0udk AD',
D kd jyefMunf&h ovdk
wpfppD wpfykid ;f pD jyefjrifa,mifvmw,f/ vGcJ w
hJ mawG rSm;cJw
h mawG tqifrajycJh
wmawGukd jyefjrifvmawmh oifcef;pm&vmaygh/ wu,fawmh vlUb0qdkwmu
vnf; upm;uGi;f BuD;wpfuiG ;f vkyd gyJ/ BudK;pm;aewJo
h l oif,al ewJo
h l tEdki,
f v
l kd
pdwef JY tm;xkwaf eolawGtwGuo
f m ae&m&Sw
d ,fqkdwmudk odvmw,f...q&m/
vlysi;f vlzsi;f awGtwGuf avmuBuD;rSm ae&mr&Sb
d l;/ olwkdY[m tNrJwrf; tIH;
orm;b0u rwufvmEdkib
f l;qdkwmudkov
d mw,f/ uJ nOfhvnf;eufNyD/ uRef
awmfw&Ykd UJ zk;d qkcd siaf wGvnf; tukev
f ;kH tdyo
f mG ;MuNyD/ reufus&ifvnf; tvkyq
f if;
&OD;rSmrdkYvkdY 'DavmufeJYyJ tqHk;owfMuawmhr,f...q&m}}
]]at;... tdy&f m0ifMuawmhwmaygh}}
[kqku
d m ajymvufppum;rsm;udk tqHk;owfvkduMf u\/
nDoed ;f um; wpfaeukef tvkyu
f vnf; yifyef;/ uReaf wmfEiS phf um;ajymaeMu
onfuvnf; oef;acgifausmx
f d a&mufomG ;ojzifh tdy&f mxJ0ifum acgif;csonf
ESihf tdyaf ysmo
f mG ;aomfvnf; uReaf wmfum tdy&f mxJwiG f vlvrdS u
hf m csucf si;f tdy
f
r& jzpfaeonf/ wpfnOD;vH;k olEiS ahf jymqdck ahJ om pum;rsm;udk jyefvnfpOf;pm;&if;
nDoed ;f uJhokdY pdw"f mwf&aSd omvli,frsm; rsm;rsm;ay:xGe;f vmvQifjzifh igwdkYvlrsKd ;
igwdw
Yk idk ;f jynftwGuf rnfrQaumif;vku
d af vrvJ[al om tawG;a&,mOfaMumwGif
epfarsmumaerdygawmhonf/
149
150
]]
aX;0if;
}}
151
152
aX;0if;
153
pmtkyw
f iG f ausmv
f iG t
f aMumif;udk xnfo
h iG ;f a&;om;rnfjzpfaomaMumifh olajym
csurf sm;udk em;axmif&ef vmjcif;jzpf\/ xdkYaMumifh ausmv
f Giu
f
]]uRefawmf t"du ajymcsiw
f muawmh q&m/ tjcm;vlawG uRefawmfhvkd
rjzpfMuygapeJYvkdYygyJ/ bmvJqkdawmh uRefawmfhom;av;udk uRefawmf b,fvkd
csprf eS ;f pum;eJrY ajymjywwfatmifygyJ/ pmeJv
Y nf; ra&;jywwfb;l Asm/ tJ'aD wmh
wpfcgwav tdyv
f krYd aysmb
f ;l / uRefawmfr&Sw
d ahJ emufykid ;f 'Duav;b0 b,fvk&d dS
rvJqkdwmudkawG;&if; rdk;vif;oGm;wm cPcPyJ? uRefawmfu toufBuD;NyD;rS
rde;f r&? uav;&qdak wmh tazcg;uke;f om;pm;wke;f qdo
k vdk jzpfaew,f/ 'gaMumifh
uRefawmf[m tNrJwrf;BudK;pm;NyD; tvkyv
f kyaf e&w,f/ uRefawmfi,fi,fu
qif;&JvkYd awmrSm vljzpfvkYd ynmrwwfc&hJ ovdk cufcufccJ J yifyifyef;yef;vnf;
b0udk jzwfoef;cJh&w,f/ uRefawmfhom;udk tJovdk vHk;0rjzpfapcsib
f l; Asm}}
[k olU&ifxJu cHpm;csuu
f kd zGihf[avonf/ xkt
d cg udk0if;vGiu
f
]]a[haumif ausmv
f iG ?f 'Davmufxd ylyefaep&mrvdb
k ;l uG/ rif;cspw
f mxuf
olUtaru olUom;udkykdcspw
f ,fuG/ olUtaru rif;xufykdcspw
f ,f...[/ rif;
vky&f rSmu uav;tem*wfukd pdk;&drw
f ,fqkd&if uav;twGu&f nf&G,Nf yD; pk&
aqmif;&rSmyJ r[kwv
f m;}}
[kajym&m ausmv
f iG u
f uReaf wmfpkxm;w,ftpfuk[
d k jyefajzonf/ olum;
zcifaumif;wpfa,muf\ pdwx
f m;tjynh&f o
Sd lwpfOD;jzpfonf[k uRefawmf rSwf
csujf yKrdonf/ rdbwkid ;f u om;orD;udk cspMf uonfukd xl;xl;jcm;jcm; pmzGUJ p&m
vdrk nfrxifyg/ odaYk omf ,d;k ',m;Edik if t
H ESUH tjym;wGif vma&muftvkyv
f yk af eMuaom
jrefrma&TUajymif;tvkyo
f rm; zciftrsm;pkum; ,ck uRefawmfah &SUwiG x
f ikd af eonfh
ausmv
f Giu
f JhokdY om;\tem*wfta&;twGuf pdk;&dryf lyefol &Sm;vdrhrf nfxif\/
uReaf wmfonf xdki;f Edkiif t
H ESUH tjym;rS jrefrmrsm;tvkyv
f kyo
f nfh avSqyd rf sm;/
&mbmpD;jcpfonfh ae&mrsm;/ yef;&Hqkd'rf sm;ESihf pufHktvkyf Hk tawmfrsm;rsm;udk
a&mufz;l ygonf/ olwkEYd iS hf rdwzf UJG NyD; 0dki;f xkid u
f m pum;ajymzl;ovdk olwkjYd yKvkyf
avh&adS om txdr;f trSwyf rJG sm;pGmwdw
Yk iG v
f nf; pifay:wufum wd;k wuf&mwk;d wuf
aMumif;rsm;udk a[majymzl;ygonf/ odkYaomf olwkdYtrsm;pkonf wdusaom&nf
&G,cf suw
f pfpkw
H pf&mtwGuf tvkyv
f kyaf eMuonf[k ajymjycJzh ;l olwpfa,mufrS
rawGUzl;ao;yg/ rsm;aomtm;jzifh aomufaomufpm;pm; vlUrif;om;rsm;udkom
awGU&wwf\/ t&uf? bD,m? tmqD,jH zpfap odrYk [kwf tjcm;rl;,pfapwwfaom
154
aX;0if;
t&mwpfcu
k kd oH;k NyD;xm;NyDqv
kd Qiaf wmh olwo
Ykd nf trsKd ;udb
k ,favmufcspaf Mumif;
Edkiif Hukdb,fvkdcspaf Mumif;udk rdk;rTeaf tmif ajymMuavawmhonf/
,ckawGUae&aom ausmv
f iG u
f rl xko
d w
l kEYd iS jhf cm;em;pGm rdru
d k,
d yf kid f rdom;pk
Edik if aH wmfro
S \
l &ifEpS o
f nf;csm om;&wem\ tem*wfta&;twGuf BudKwifawG;
qum jyifqifvsuf &Sad cs\/ xdkYaMumifh uRefawmfu
]]at;uGm/ rif;&JUpw
d "f mwfu av;pm;p&maumif;ygw,f/ rif;&JUom;av;
[mvnf; tvGeu
f aH umif;wJo
h m;uav;ygyJ/ 'Davmufcspw
f wfwzhJ cif&UJ om;jzpf
&wm[m b,favmufuaH umif;vku
d yf govJ/ 'gayrJh tck ig a&;aewJph mtky&f UJ
t"du &nf&,
G cf suu
f vlwpfa,muf&UJ b0xJu tawGUtBuHKawGxu
J ayghumG /
A[kokw &p&mav;awG/ twk,ltm;usp&mav;awGukd pkaqmif;NyD; rSww
f rf;
wifwJhtaeeJY a&;om;r,fhpmtkyq
f kdawmh rif;om;av;udk b,favmufcspw
f ,f
qdkwJhtaMumif;avmufeJYawmh rvHkavmufao;bl;xifw,faemf}}
[k qkv
d kduaf v&m olu
]]uRefawmfb
h 0u bmrsm;xl;xl;jcm;jcm; &Srd mS rdkv
Y .J ..q&m/ uRefawmfwku
Yd
awmom;? qif;&Jom;? b0udk cufcufccJ J Murf;Murf;wrf;wrf; jzwfoef;cJ&h w,f/
'gyJ&Sw
d ,f/ tJ'grSm bmrsm; A[kokw&p&m &Srd SmvJ...q&m}}
[l jyefajymonf/ xdkpOf ol\ZeD;rarola&mufvmum nOfheufaeNyDjzpf
ojzifh npmpm;Mu&ef vmajym\/
]]q,fw
h pfem&Dausmaf eNyD/ xrif;pm;Muawmh/ {nfo
h nfawGuvnf; wpfae
ukeu
f m;pD;vmMuwmqdkawmh c&D;yef;aea&mhr,f}}
[kqk&d m olu
]]at;yg/ igwdkYow
d ,f/ 'gayrJh pum;u ckrSajymrvdkY pcgyJ&aSd o;w,f/
aemufpm;r,f/ q&mwdkYu reufjzefvnf; zefiudk c&D;quf&rSmqdkawmh 'DnNyD;
atmif ajymp&m&Sw
d m ajym&rSmrdkYvkdY/ aemufrSpm;r,f/ om;eJY eifeJYtyd Mf uawmh}}
[kajymvdkuaf omaMumifh olUred ;f rjyefomG ;avonf/ xdkaY emuf udk0if;vGiu
f
apmapmu ausmv
f Giaf jym aeaompum;udk ,ckuJhokdY 0ifaxmufjyonf/
]]a[haumif/ rif;ajymwm rif;IaxmifhuMunfh&if rSecf sirf Serf ,f/ 'gayrJh
igwdkYIaxmifhuMunfh&if rrSeb
f l;uG/ 'DaeY igwdkYzwfaewJh pmawG? Munhaf ewJh
ky&f iS af wG? AD',
D kad wGqkw
d m b,foUl taMumif;udk a&;aeMuwmvJ/ ky&f iS f ku
d af e
MuwmvJ ighukd ajymMunfhprf;}}
155
[k ar;&m olu
]]vltaMumif;ayghAsm}}
[k ajz\/ xkt
d cg udki0f if;vGiu
f
]]rif;wdkYigwdkYvkd vlawGtaMumif;udk pma&;q&mua&;NyD; 'gdkuw
f mu
ky&f Sif kduMf uw,f/ rif;om; rif;orD;awGu okyaf qmifMuw,f/ tJ'gudkyJ
y&dowfawGuzwfNyD;MunhNf yD; aumif;w,f raumif;bl; qH;k jzwfMuw,f/ oifcef;
pm,lMuw,f/ ynm,lMuw,f r[kwv
f m;/ rif;taMumif;[m rif;&,f rif;eJY
&if;ESD;olawGtwGu&f ,fu bmrS rxl;qef;ayr,fh pmxJayxJa&mufoGm;wJh
rif;b0tawGUtBuHKuusawmh pmzwfoltwGuf txl;tqef; jzpfcsijf zpfoGm;
rSmayghuG}}
[kqk&d m olu tJ'gawmh [kww
f ,f[k ajymaomaMumifh udk0if;vGiu
f
,ckvkd qufajymavonf/
]]'DvkdyJ tckvnf; aX;0if;u igwdkYtaMumif;awGukd ar;NyD;pma&;r,f/
tJ'pD mtkyx
f u
G v
f m&if igwdb
kY 0tawGUtBuHKawGukd pmzwfoal wGu zwfMur,f/
igwdt
Yk wGuv
f nf; rSww
f rf;jzpfovdk aX;0if;uvnf; igwdb
Yk 0xJu pmzwfoal wG
twGuf tusKd ;&Srd ,fh tuGuu
f av;awGukd a&;pDr,f/ "mwfyHkkduo
f vdkayghumG /
rSww
f rf;wif "mwfyHkkduw
f Jhtcg vlawG[m jzpfovkd dkuo
f vm;? rdkub
f l;
r[kwv
f m;/ 'Dvkyd J oluvnf; igwdkYtaMumif;a&; wJhtcg aygufwwfu&
a&;rSmr[kww
f m}}
[k 0if&Si;f jyav\/ udk0if;vGif pum;tqHk;wGif uRefawmfu wpfzef
]]rif;b0rSm BuHKawGUcJhzl;wmav;awGukd ajymjyHkygyJ/ bmrS pdwx
f JrSm
wif;usyaf ep&m rvdkygbl;uGm/ at;aq;yg/ usKd if,if;,if;}}
[k xdkipf um;ygnSyNf yD; olUpw
d x
f JrSm tenf;i,fzpd D;ae[ef&o
Sd nfukd avsmh
oGm;ap&ef 0ifajymvdkuo
f nf/ xdkYaemuf ausmv
f Gio
f nf olBuHKawGUzl;aomb0
tawGUtBuHKrsm;udk uRefawmfwdkYESpfa,muftm; atmufygtwkdif;ajymjycJhyg
ownf;/
156
aX;0if;
157
t&ifqk;H xGuv
f mcJw
h ,f/ ta&;tcif;NyD;cgpavmufuaygh/ tJ'w
D ke;f u xdki;f udk
vmwJhtavh odyrf &Sad o;bl;/ vyGwm/ ajrmif;jr? [dki;f BuD;uRef;bufukdyJ
vmwwfMuwm/ &GmurxGuv
f mcifav;rSm uReaf wmfvnf; npfnpfeYJ tazxm;
cJhwJhaq;&GuBf uD;cif;udk ESpq
f ,fhig;usyef JY a&mif;pm;ypfcJhw,f/ {&m0wDwkdi;f
a&mufawmh tpfukad wGet
YJ wl yifv,fa&arQmhiky&f mrSm 0ifvkyw
f maygh/ b*Fvm;
yifv,fatmfxJrSmvnf; iky&f ovdk uyvDyifv,fxJrSmvnf; ikyzf l;w,f/ uRef
awmfwo
Ykd mG ;ikyw
f hJ uyvyD ifv,fqw
kd mu jrefrmydik ef ufr[kwb
f ;l / tdEd ,
d ydik ef ufxJ
a&mufoGm;NyD/ yifv,fa&arQmhacwfxwke;f uawmh a&vQHw,fav/ 'gayrJh
vlawG aumif;wJu
h q
H kw
d m odyMf umMumcHwwfwmr[kwb
f ;l r[kwv
f m;/udk,ef YJ
rqdkiaf yr,fh uHqkd;rkew
f kdi;f awG0ifvmcsiaf wmh {&m0wDwkid ;f bdkuav;NrdKUukd
u&ifolykeaf wGu 0if;odr;f wJhta&;tcif;udk taMumif;jyKNyD; bkrod brod
uRefawmfhtpfukd[m tzrf;cH&ygava&m}}
]][if? u&ifoyl keaf wGu 0iford ;f wmeJyY J rif;tpfuku
d tzrf;cH&wmyJvm;/
rif;tpfuku
d Edkiif aH &;awG awmfveS af &;awGrmS yg0ifywfoufaevdkv
Y m;...uGm}}
]]bmawmfvSeaf &; Edkiif Ha&;rSrvkyyf gbl; q&m&,f/ tjzpfuqGr;f cH&if;
iSuo
f ifhqkdovdkrsKd ;ygyJ/ jzpfyHku avScPem;vdkY uRefawmfu rmefatmifukd
jyefoGm;w,f/ uRefawmfhtpfukdu olaewJh vyGwmNrdKUe,fu uke;f BuD;&Gmudk
jyefomG ;w,f/ uReaf wmft
h pfuk[
d m tdru
f kjd yefa&mufw,fqk&d ifyJ tdru
f kd ppfwyfu
0dki;f NyD; tzrf;cHvku
d &f w,fqkw
d o
hJ wif;udk Mum;&w,f/ bdkuav; ta&;tcif;eJY
qufpyfvkw
Yd /hJ bku
d av;udk u&if0iford ;f wJt
h csed rf mS uRefawmfwku
Yd &GmrSmr&Sv
d kYd
qdkNyD; oHo,0ifvw
kYd /hJ oef;acgifpm&if;vmppfwt
hJ csed f tpfuku
d tdrrf mS r&Sv
d w
kYd /hJ
tzrf;cH&wmu/ b,fvv
kd yk f tdrrf mS &Srd vJ? uReaf wmfwu
Ykd tJ't
D csed f yifv,fxrJ mS
a&arQmhikyaf eMuwke;f av/ olUukd zrf;NyD;aemuf ajrmif;jraxmifrmS csKyfxm;w,f/
uReaf wmfu
h kyd g zrf;r,fqkw
d o
hJ wif;awGxu
G v
f mawmh rjzpfb;l qdkNyD; xdki;f bufukd
vpfvmcJh&w,f/ 'Dukd xGuv
f mwm[m 1992 ckESpu
f qdkawmh tck uRefawmf
xdki;f Edkiif HrSm aevmwm 22 ESp&f SNd yD}}
]]tdk;... enf;wJhESprf S r[kwaf wmhwm/ 'DavmufMumvmwJhESpaf wGxJrSm
rif; b,fvkdrsm; usiv
f nfvkyu
f kdif pm;aomufaexkid cf JhovJuGm}}
[k uRefawmfu olUukad r;&m ausmv
f iG u
f rajzcif udk0if;vGiu
f ,ckvk0d if
ajymavonf/
158
aX;0if;
]]olu igwdt
kY kypf kxrJ mS tawmfb0pHkwv
hJ yl J aX;0if;&/ olrsm;awG rawGUz;l
rBuHKz;l wJh tawGUtBuHKawG trsm;BuD;&Sw
d ,f/ olrsm;awGu xkid ;f yifv,ftaMumif;
avmufyJ odMuw,f/ olusawmh b*Fvmyifv,frSmvnf; avSpD;zl;w,f/
uyvDyifv,frSmvnf; pD;zl;w,f}}
[k qdk&m ausmv
f Giu
f
]]udk0if;vGif uRefawmf wpfuefYpD ajymjyr,f/ olUae&meJYol tydki;f vdkuf
tydik ;f vdu
k f ajymjyr,f/ r[kw&f if a&mNyD;Iyo
f mG ;r,f/ xkid ;f udv
k mawmh &aemif;udk
t&ifa&mufw,f/ bmtvkyv
f yk &f r,freS ;f vJ rodb;l / ud,
k u
hf Rr;f usiw
f muvnf;
a&ikyw
f meJY ig;rdik ;f AH;k cGw
J myJwwfwm/ tJ'gaMumifh ig;rdik ;f cGw
J ahJ vSrmS 0ifvyk af ewke;f
i,foil ,fcsi;f jzpfwhJ at;csr;f uvmac:w,f/ at;csr;f u oli,fcsi;f 'Dig;rdik ;f cGw
J hJ
tvkyu
f t&rf;tE&m,frsm;w,f/ rif;rvkyyf geJYvkdYaygh/ olu 'Dvkdajymawmh
uRefawmfu oli,fcsi;f ig...a&aumif;aumif; ikyw
f wfw,f/ bmrSryleJYqkd
awmh/ olu idk,kdNyD; oli,fcsi;f rif;ighukdcif&if rif; 'DavSrSm vHk;0rvdkuef JY/
'DavSukd jrefrmha&wyfu jrifwmeJY vufeufBuD;eJY vSr;f vSr;f xkw,f/ rif;touf
wkv
d rd hfr,f/ jyefvrf;r&Sb
d l;qdkNyD; r&ruvmac:wmeJY rdki;f cGJwJhavSuqif;NyD;
csHKazmfukd wufvmcJhw,f/ uRefawmfhukd csHKazmfukd ydkYay;wJhvlu armifyk}}
]]t&ifwke;f u xdki;f udkvmwJhvlrSeo
f rQ igMum;zl;oavmuf tzrf;tqD;
rcH&wJhvl r&So
d avmufyJuG ausmv
f Gi&f / rif;u awmfawmfuHaumif;wJhvlyJ?
bmtaESmifht,Surf Sr&Sb
d J csHKazmfukd a&mufoGm;w,fqkdawmh}}
]]r[kwb
f l;q&m/ uRefawmf pum;ajymwm enf;enf;avmoGm;vdkYyg/
uReaf wmfua&m bmom;eJx
Y x
k m;wmrSwv
f /Ykd cH&wmaygh/ csKH azmfuw
kd ufvmawmh
vrf;rSm tzrf;cHxw
d ,f/ axmifusw,f/ csHKazmfaxmifrSm/ ydkuzf mwJhvlu
zm/ tke;f qHBudK;uspw
f Jhvlu usp/f uRefawmfuawmh opfpufrSm usw,f/
axmifujyefvw
G v
f m awmh csKH azmfrmS avSvku
d w
f ,f/ uRefawmfu a&ikyo
f rm;
qdkawmh atmufusvS tvGeq
f k;H ESpv
f oHk;vyJ/ uReaf wmf uHaumif;wmvm;rod/
urf;udkuyfawmh a&oQL;vkyw
f Jhvlu xGuo
f Gm;w,f/ 'gaMumihf uRefawmfhukd
a&oQL;vkycf kid ;f awmh ig&Sr;f pum;rwwfb;l qdkNyD; jiif;ao;w,f/ 'gayrJh yJeh if;u
t&ifa&oQL;udkicf w
hJ hJ 0pDukad y;NyD; uReaf wmfu
h kd tcsuaf y;oHrw
I cf kid ;f w,f/ 'gu
awmh uRefawmfhtwGurf cufvSygbl;/ &GmrSm abmfvDabm'dkiv
f kycf Jhzl;awmh c&m
awmh aumif;aumif;rIww
f wfw,f/ uRrf;w,fav/ 'DvkdeJY uRefawmf a&oQL;
159
160
aX;0if;
ausmw
f meJY yJheif;u uRefawmfhukd wufrudkicf kdi;f NyD; yifv,fxJukd xGuv
f mcJhMu
w,f/ avS0rf;xJrmS qDwkid u
f aD &wdkiu
f aD wGMum;rSm qDykH;awGygw,f/ iSuo
f u
kd f
uRef;awGukdausmcf geD;avmufrSm aevHk;uvnf;aysmufNyD/ vIid ;f uvnf; enf;
enf;vIyv
f kduaf wmh avSay:rSm&Sw
d Jh qDyHk;awG[m wpfzufukd apmif;oGm;w,f/
wpfyHk;vJNyD;wmeJY aemufwpfyHk;vdkuv
f Jw,f/ vIid ;f ut&rf;BuD;vdkYr[kwb
f l;/
yJheif;topfMumifh jzpfwmvnf;r[kwb
f l;/ wdkiu
f DawGMum;u qDyHk;awG udk
aoaocsmcsm rcsnx
f m;vdkY vIid ;f enf;enf;vIyv
f kduw
f meJY vJusoGm;wm/ tJ'D
atmufrSmvnf; tm;vHk;a&yHk;/ a&cJuvnf;tjynfhqkad wmh avSapmif;oGm;NyD;
arSmufwmaygh/ avSjrKyfwmaygh}}
]]b,fvk?d a[ avSjrKyfw,f/ rif;wdkpY ;D aewJh ig;zrf;oabFm jrKyfomG ;w,f
ayghav/ 'gaMumifh a&SUvBl uD;awG ajymMuwmaygh/ a,musm;f azmifp;D rde;f rrD;aevd?Yk
'Dyifv,fxJrSm ig;zrf;avSpD;NyD; ydkuq
f H&SmMuwJhb0[m toufeJY&if;NyD; &Sm&wJh
ydkuq
f HawGav/ 'gawmif igwdkYqDu vli,fav;awGu 'Dykduq
f HawGukd aomuf
vdkupf m;vku
d f aysmv
f ku
d yf g;vdkuef YJ oHk;0Hjh zKef;0Hw
h m tHMh op&mygyJumG / 'geJY avSjrKyf
awmh rif;wdkY b,fvkdvkyMf uvJ}}
]]jrKyfawmh uRefawmfwkdY ajcmufa,mufpvHk; csucf si;f yifv,fxJqif;NyD;
ul;Mu&wmaygh...q&m/ uRefawmfwkdYxJu wpfa,mufu [dkbufu rD;xGe;f
avSqDukd ul;oGm;w,f/ usew
f JhuRefawmfwkdYig;a,mufu uif;rIeaf vSbufukd
ul;cJMh uw,f/ tJ'w
D pfa,mufu a&ul;Edik o
f q
l akd wmh a&udq
k efNyD; rD;xGe;f avSqu
D kd
ul;oGm;w,f/ uRefawmfwkdYuawmh a&pkeef JY arQmNyD;vmcJhMuwm/ uRefawmfwkdY
ig;a,mufu wpfww
JG nf; azmho;D udzk ufNyD; ul;Muwm/ yifv,fxrJ mS ig;zrf;avS
awGu rD;awGnD;aeatmif xGe;f xm;awmh jrifae&w,fav/ a&xJrSmarsmaewJh
uReaf wmfwu
kYd kad wmh olwu
kYd b,fvv
kd kyjf rifyghrvJ/ rjrifb;l qkad wmh uReaf wmfwkYd
yifv,fxJarsmaewmudk b,folrSrodbl;aygh/ tjcm;avSawGuvnf; olwkdYbm
omolwkdY wHcg;ydwNf yD; tdyaf eMuwmr[kwv
f m;}}
olwkYd ig;a,mufwo
JG nf yifv,fxw
J iG f a&pkeEf iS ahf rQmvku
d yf g&if; wnvHk;
ul;cwfaecJhMu&onf/ aemufwpfaeY reufav;em&DcefYavmufwGirf S olwkdYonf
uif;rIeaf vSwpfpif;tem;odkaY &mufomG ;av\/ xku
d if;rIeaf vSum; ausmufcsxm;
onf/ uif;rIeaf vSwGif vlESpaf ,mufomygonf/ uif;rIeaf vSay:wGi&f Sad eol
ESpaf ,mufrmS vnf; tdyaf ysmaf eMu\/ olwiYkd g;a,mufonf uif;rIeaf vSrS vlrsm;udk
161
162
aX;0if;
onf tvGet
f E&m,frsm;aomtvkyjf zpf&m tcsKd UrmS cGe;f BudK;ywfvnf;aumif;/
tcsKd UrmS a&xJoYkd jyKwu
f svnf;aumif; enf;rsKd ;pHjk zifh touftE&,fBuHK&jcif;rsm;/
xdckdu'f Pf&m&&Sjd cif;rsm; rMumcPBuHK&Muonf/ xdkYjyif tcsi;f csi;f owfjzwf
Mujcif;rsm;/ yJeh if;rS aoewfjzifyh pfowfjcif;rSonf aq;aMumif a&xJuckd ek cf sum
aooGm;jcif; ponfhtjzpfqkd; rsKd ;pHkvnf;&Sad o;onf/ xdkYaemuf ausmv
f Giu
f
,ckuJhokdY olUpum;udk qufjyefonf/
]]tJ'Dwke;f u tckacwfvkd bwfwkdY ywfpyf kdYwkdYvnf; &Sw
d mr[kwb
f l;/
'gayrJh uRefawmf ta,mifhqDukdra&mufa&mufatmif vku
d o
f Gm;w,f/ xkid ;f
pum;vnf; a&a&vnfvnfwwfwmr[kwq
f akd wmh armifped jf rudk ar;Munfw
h ,f/
aq;Hkukd b,fvkdac:ovJqkdawmh vHkbefvkdY ac:w,fqkdvkdY tJ'gudk jrefrmpmeJY
a&;NyD;rSwv
f mcJw
h ,f/ qkid u
f ,form;udk vHkbefukyd kcYd kid ;f awmh olwku
Yd uRefawmf
wdu
Yk kd rydaYk y;Mubl;/ ykvyd zf rf;rSmaMumufvaYkd v/ uReaf wmfrh mS bmtaxmuftxm;rS
r&Sw
d mudk;/ tJ'gaMumifh olaX;qDukdoGm;NyD; uRefawmfholi,fcsi;f udk uRefawmf
t&rf;awGUcsiw
f ,fvkYd ajymjyw,f/ 'gayrJh olaX;u rif;oGm;vnf; bmrSrxl;yg
bl;aygh/ vlemtwGuf olukex
f m;wm ck...ckepfaomif;avmuf &So
d Gm;NyDvkdYajym
w,f/ olaX;vnf; vdkurf ydkYay;bl;/ uRefawmfu oli,fcsi;f udkt&rf;cifawmh
olUqDukd ra&mufa&mufatmifoGm;r,fqkdNyD; qHk;jzwfcsucf svkduw
f ,f}}
]]ra&mufa&mufatmif oGm;r,fvYkd qH;k jzwfvu
kd Nf yDawmh rif;oli,fcsi;f qDukd
wu,foGm;jzpfvm;}}
]]oGm;w,f q&m/ tzrf;cH&csiv
f nf; cH&ygapawmhqkdNyD; qkid u
f ,form;
wpfa,mufukd ydkuq
f cH kepf&mhig;q,fay;NyD; ydkcY kid ;f w,f/ olu ykvyd rf &Sw
d wfwhJ
ae&mawGu auGUywfNyD; aq;Hkukad &mufatmif ydakY y;w,f/ t&ifu ta,mif[m
t&rf;udkcefn
Y m;wJh vlcefv
Y al csm/ tckawmh aq;Hkay:rSm 'kuw
d jzpfaeNyD/ pum;
ajymcsiaf yr,fh ajymvdkYawmhr&bl;/ uRefawmfvmwmudk olow
d ,f/ rsuv
f Hk;eJYyJ
pum;ajymw,f/ olUtar[mav uReaf wmfu
h kjd rifawmh wtm;idkw,f/ xkid ;f vlrsKd ;
awGawmif wpfa,mufrSvmrawGUwmudk eif jrefrmwpfa,mufu a&mufatmif
vmw,f qdkNyD;awmhayghav/ olUtarajymwmudk aoaocsmcsm em;vnfvkaYd wmh
r[kwb
f l;/ uRefawmfhbmom cefYrSe;f Munfhwm/ oli,fcsi;f udkvnf; tm;ay;wJh
oabmeJY vufuav;udk qkyv
f kduu
f kdiv
f kduf vkyaf e&w,f/ uRefawmfhvmawmh
ol[m rsu&f nfusw,f/ pum;rajymEdkib
f ;l / uRefawmfvnf; pdwrf aumif;bl;/
163
'kua&mufaewJholukd pdwyf kdi;f qdki&f mjzpfjzpf kyyf kdi;f qdki&f mjzpfjzpf uRefawmfu
ulnDcsiw
f ,f}}
olonf csKH azmfwiG f avSvku
d af epOfumvu tultnDvmawmif;ol rSeo
f rQ
udk owwfEkdio
f avmufulnDay;cJhonf/ rsm;aomtm;jzifh vma&muftultnD
awmif;olrsm;rSm vrf;p&dwrf &So
d rl sm;ESihf &efjzpf ajy;vmMuolrsm;omjzpfaMumif;
olu ajymjyavonf/
164
aX;0if;
onfhtcgvnf; 0ifiky\
f / yifv,fa&arQmhtaMumif;udk rodaom uRefawmfu
]]ausmv
f iG .f .. igu v,fxJu arQmhavmufyJ odwmuG/ yifv,fa&arQmh
qdkwm b,fvkd[mrsKd ;vJ/ yifv,fxJrSm iky&f wmqdkawmh b,favmufawmif
teufrSm qif;iky&f wmvJ/ oJoJuGJuGJ &Sad tmif ighukd ajymjyprf;ygOD;...uGm}}
]]uke;f ay:u arQmu
h ao;ao;av;&,f/ yifv,farQmu
h BuD;w,f/ NyD;awmh
uke;f ay:u arQmu
h kd b,forl S rpm;bl;av/ yifv,farQmu
h sawmh olaX;awGpm;vdYk
aps;BuD;w,fq&m/ arQmih yk w
f ,fqw
kd mu a&wdrw
f rd f av;rSm iky&f wmr[kwb
f ;l /
ayoHk;&m...oHk;&mausmaf vmufeufwJh yifv,fa&atmufMurf;jyifukd qif;NyD;
iky&f wm/ tJ'aD rQmhawGaewJah e&mu a&awGu t&rf; Munfw,f/ uRefawmfwkYd
a&ikyo
f rm;awGu yifv,fa&rsuEf mS jyif txufem;u enf;enf;acgif;udk a&xJrmS
jrKyfNyD; a&atmufMunhrf surf Seef JY arQmhukd t&if&SmMunh&f w,f/ awGUNyDqk&d if
tJ'aD e&mudk xdk;qif;oGm;&w,f? tpfukad wG {&m0wDwikd ;f udk jyefawmh uRefawmfh
udkyg wpfygwnf;ac:oGm;cJw
h ,f/ tpfukw
d &kYd mG udk jyefa&mufa&mufcsi;f bJ tpfukYd
oli,fcsi;f u&ifwpfa,mufu uReaf wmft
h pfuku
d kd avSaxmifay;w,f/ tJ'aD vS
eJYyJ uyvDuRef;udkoGm;cJhMuw,f}}
]]rif;wdo
Yk mG ;cJMh uwJh uyvu
D Re;f qdw
k mu tdE,
d Edik if yH ikd w
f b
hJ uf tjcrf;udv
k m;
'grSr[kwf jrefrmhyifv,fjyifxJrSmvm;}}
]]r[kwb
f l;/ jrefrmhyifv,fjyifxJrSm r[kwb
f l;/ tdE,
d ydkief ufxJrSm/
uyvu
D Re;f [m tke;f yiftvGeaf ygwJt
h &yfy/J b,favmufaygovJq&dk if wcsKd UuRe;f
awGrmS tyifBuD;atmufrmS tyifi,fayguf/ tyifi,fatmufrmS tyifaygufawG
xyfaygufeYJ tJovdktke;f yifawG yde;f ydwaf ew,f/ 'gaMumifh uReaf wmfwu
kYd Re;f ay:
a&muf&if tke;f yifwufNyD; cl;rpm;awmhbl;/ tyifukdckwNf yD;yJpm;vdkuw
f ,f/
tke;f oD;uvnf; uRefawmfwkdYqDutke;f oD;vdk vHk;vHk;0dki;f 0kid ;f r[kwb
f l;/ oabFm
oD;vkd &Sn&f n
S af rsmarsmawG/ 'D tke;f oD;awGrmS t&nfoyd rf &Sb
d ;l / tke;f oD;wpfv;kH rSm
t&nfuESpZf Ge;f pmavmufyJ &Sw
d ,f/ tom;uawmhrsm;w,f/ tom;xlw,f/
uRefawmfwkdY arQmhoGm;ikyw
f Jhae&mu vlkdi;f awGaewJhuRef;eJYeD;w,f}}
]]vlkid ;f awG... [kwv
f m;/ vlkid ;f awGaewJu
h Re;f eJY eD;wJah e&mudk a&mufomG ;
w,fqkad wmh rif;wdekY aYJ &m olwekYd YJ eD;eD;uyfuyf qHkawGUwmawG bmawG&cdS zhJ ;l vm;}}
]]&Scd zhJ ;l w,f/ uReaf wmfu vlkid ;f awGukd teD;uyfawGUz;l w,f/ vlkid ;f awG&UJ
qHyifawGu rD;IUd xm;wJyh kpH rH sKd ;/ &Snx
f u
G rf vmbl;/ wpfacgif;vHk; aumufauG;ae
165
166
aX;0if;
167
]]rif;wdt
kY vkyu
f vnf; tE&m,frsm;yghumG / oufpeG q
Yf efzsm;qdkwm rif;wdrkY S
tppfbJuGaemf/ udk0if;vGif a&? [kww
f ,fr[kwv
f m;/ enf;enf;yg;yg;vnf;
0ifajymOD;av/ oHk;a,mufqkdawmh 0dki;f u ydkNrdKifwmaygh}}
[k qdu
k m ud0k if;vGit
f m; pum;0dik ;f xJoYkd qGo
J iG ;f vku
d o
f nf/ ud0k if;vGiu
f m;
olwt
kYd kypf ktaMumif;udk rsm;pGmodxm;oljzpfaomaMumifh olyg0ifajymvQif ydkjynfph kH
rnf[kvnf; xifrad omaMumihjf zpf\/ xdkYaMumifh udk0if;vGiu
f ,ckvkd ausmf
vGit
f m; ar;cGe;f wpfck ar;vku
d \
f /
]]igwdkYukd rif;wpfcgu 'Dvkdajymzl;ovm;vdkYuGm/ vlkdi;f awG[m trSwf
taw; tmCmwawmfawmfBuD;w,fvYkd ajymzl;w,fr[kwv
f m;? owd&&if aX;0if;
udk enf;enf;yg;yg; jyefajymvdkupf rf;ygOD;uGm}}
]][kww
f ,f udk0if;vGi?f 'gayrJh tckvkd avSay:udkwufvmNyD; xrif;
awmif;wJh tkid ;f awGuawmh vlukd tE&m,frjyKygbl;/ tE&m,frjyKbl;qdkayr,fh
olwkdYrBudKufwmudkawmh vkyv
f kdYr&bl;/ cGihrf vTGwb
f l;/ vlkdi;f awGowfvkdY uRef
awmfhtpfukdt&if;wpfa,mufaooGm;cJhzl;w,f}}
]]rif;tpfukdukd vlkdio
f wfoGm;wmvm;? 'Dvlkdi;f awGukd xrif;a0ay;zdkY
xrif;ydkcsucf kdi;f wJh rif;tpfukdvm;}}
]]xrif;tydk csucf kdi;f wJhvlu uRefawmfhtpfukd tBuD;qHk;/ tdki;f owfomG ;
wmu uRefawmfhtxufu tpfukd/ jzpfyHku 'DvkdwJh...q&m/ uRefawmfhtpfukd
awG&JUavS tJ'DuRef;em;udk ra&mufcif t&ifa&mufoGm;wJh u&ifavSwpfpif;u
uRef;ay:wufNyD; tdki;f awG&UJ ysm;&nfawGukd ,lpm;vdkuMf uw,f/ tJ'gudk raus
eyfwJhtdki;f awGu aemufa&mufvmwJh tpfukdwkdYavSrxdxad tmif a&xJxq
d if;
vmNyD;ypfvkYd jrm;rSeNf yD; uReaf wmft
h pfukd aooGm;cJ&h w,f/ tJ't
D csed rf mS uReaf wmf
r&Sad wmhbl;/ xkid ;f udka&mufaeNyD/ 'gayrJh uRef;wkid ;f rSmawmh vlkdi;f awG &Sw
d m
r[kwyf gbl;/ vlkdi;f raewJhuRef;vnf;&Sw
d ,f/ uyvDuRef;rSmu uRef;i,fawG
uRef;pkawGu trsm;BuD;&Sw
d ,fav/ uyvDuRef;udkoGm;wJh vrf;u uRef;pOf
wpfavQmuf emrnfawGukd q&modcsi&f if uRefawmf&Gwjf yEkid w
f ,f/ t&ifqHk;
udkukd;av;ESihf udkukd;BuD;uRef;udk awGUw,f/ udkukdBuD;u rD;jyudkausmw
f meJY
tar&duefuRe;f u rD;jyudb
k mG ;ceJjrif&w,f/ tar&duef uRe;f ab;em;u ywf0if&if
0ufuRef;qdkwmudk awGUw,f/ 0ufuRef;ab;em;rSm acsmif;uav;wpfacsmif;&Sd
w,f/ tJ'aD csmif;[m olc;kd awG toH;k jyKwahJ csmif;aygh/ 'Dacsmif;udk oa&mfrw
k af cgvdYk
168
aX;0if;
169
170
aX;0if;
171
172
aX;0if;
'gaMumifrh kv
Yd kYd pufE;Id wJah e&mu uGew
f ef;qdkwhJ yife,
D pH ,
G ef x
YJ k;d azmufomG ;w,f/
pufwpfv;kH vH;k ysupf ;D oGm;w,f/ pufukd yifv,fxJ ypfcsxm;cJ&h w,f/ 'gaMumifh
aemufqkH;rSm avSrmS ygwJh xdk;0g;oHk;av;vHk;udk yl;csnNf yD; &So
d rQapmifawG vHkcsnf
awGeJY &Guw
f ku
d o
f Gm;&w,f}}
]]tJ'v
D kd yifv,fxaJ rsmaecsed rf mS &moDOwkawG bmawGrsm; azmufjyefc&hJ if
awmh vG,rf ,frxifbl;aemf... ausmv
f Gi/f 'geJY rif;eJYtwl yifv,fxJrSm
arsmaecJMh uwJh vkyaf zmfukid zf ufawGu b,foal wGvJ rSwrf ad o;&if ighukd ajymjy
ygOD;vm;...uGm}}
]]avSrSm ygwJhvlawGxJu uRefawmfrSwrf o
d avmufajym&&if avSykid &f Sif
oef;vif;/ avSOD;pD; xGe;f omat;/ olu uRefawmfhtpfukdtBuD;qHk;/ pufq&m
emrnfu ode;f pd;k / uReaf wmfu avSom;/ [dik ;f BuD;/ [dik ;f BuD;om;rdv
Yk Ykd [dik ;f BuD;vdYk
ac:Muwm/ aemufijyL;awmif olu uReaf wmft
h pfukd wpf0rf;uG?J acgif;aysmifBuD;eJY
wjcm;u&ifawGemrnfawGawmh rrSwrf ad wmhbl;/ acgif;aysmifqkdwmu ArmawG
ac:aeMuwJh ajymifBuD;qdkwmeJY t"dyg,frwlbl;/ ArmawGu ezl;ajymifwm
jzpfjzpf uwHk;ajymifwmjzpfjzpfukd &nfTe;f ac:w,f/ tckajymwJh acgif;aysmif
BuD;qdkwmu tJovdk ajymifwmr[kwb
f l;/ 'Daumifi,fi,fu acgif;vHk;vHk;
0ef;0ef; jynfjh ynf0h 0r[kwb
f ;l / enf;enf;ydecf sKd ifah eNyD; acgif;rvSvkYd acgif;aysmif
BuD;vdkY ac:Muwm/ &Guw
f kduNf yD;oGm;aewke;f rSm [,f&Daumfywmtay:u 0JNyD;
vmaewmudk jrif&w,f/ uRefawmfph w
d x
f rJ mS 'DwpfcgawmhomG ;NyD;aygh/ tzrf;cH&
NyDayghvkdY atmufarhvkduw
f ,f/ 'gayrJh tzrf;rcHcJh&bl;/ oef;vif;&Gwaf ewJh
*gxmuyJ aumif;vdkYvm; bmvm;awmh rodbl;/ &[wf,Of[m awmifuke;f
bufae0JvmNyD;rS apmif;NyD; jyefvn
S o
hf mG ;w,f/ uReaf wmfwu
Ykd vnf; av,mOfvrf;
aMumif;twkid ;f &Guw
f ku
d Nf yD; oGm;aeMu&w,f/ avpHktwdki;f vku
d af eMu&wm
r[kwv
f m;/ &[wf,mOfu uRefawmfwkdYukd avSarsm'kuonfawG xifvkdY
rzrf;cJhwmvnf; jzpf&ifjzpfrSmaygh}}
]]tif;aygh... rif;wdkYukd 0ifrzrf;cJhwm uHaumif;vdkYayghuGm? EdkYr[kw&f if
tdE,
d rSm axmifeef;pH&if pHae&OD;r,f}}
]]'Dvkdavpkeaf &pkeef JY arsmvku
d yf g&if; uRefawmfwkdY[m opfyifuke;f BuD;u
u&if atmifazBuD;wdkYavS &S&d m udk a&mufoGm;Muw,f/ atmifazBuD;avSu
pufwpfvHk;udk wef&mwefaMu;&,fvkdYawmh r[kwaf wmhbl;/ uRefawmf wdkY
173
174
aX;0if;
'kuo
nfjzpfae&if uln&D rSmpdk;vdkY *krpdkuw
f mvnf; jzpfEkid w
f ,f/ yifv,fxrJ mS
b,fuarsmvmwJah vSvnf; rodqkNd yD; 'Dvkd tao;trTm;avSawGukd pdwrf 0ifpm;
wmvnf; jzpfEkdiw
f ,f/ [dkbufrSmu usm;ydkuaf wG t*Fvefykduaf wG &Sw
d muk;d /
uRefawmfet
YJ wl yifv,frmS arsmaecJzh ;l wJh oli,fcsi;f oef;vif;[m tcktcsed rf mS
vlUjynfrSmr&Sad wmhygbl; q&m/ uRefawmf xkid ;f udk a&mufvkdY odyrf MumcifrSmyJ
ol yifv,fxrJ mS qHk;oGm;w,fqkw
d hJ owif;qdk;udk Mum;&w,f/ uRefawmf t&rf;
pdwrf aumif;jzpf&w,f}}
]]yifv,fxJrSm qHk;oGm;w,f [kwv
f m;/ b,fvkdrsm; jzpfvkdYvJuGm}}
]]yifv,fxJrSm wpfcgwav e,fjcm;apmifhwyfawG &JawGeJY qHkwJhtcg
yifv,fxq
J if;ajy;&wJh t cgrsKd ; vnf; &Sw
d ,fav...q&m/ oufpeG q
Yf zH sm;qdkwhJ
a0g[m&[m 'DrSm t&rf;rSew
f ,f/ ol[m 'Dvkd yifv,fxJqif;ajy;vdkY vHkNcHKa&;
awG&JUtE&m,fuawmh vGwaf jrmufoGm;yg&JU/ 'gayrJh yifv,fxJu obm0
tE&m,feJY&ifqkdi&f vdkY aoajy;&Siaf jy; ajy;&jyefw,fwJhq&m/ olUukd ig;tBuD;
pm;BuD;wpfaumifu vdkuu
f ku
d v
f kYd a&xJrmS ul;ajy;&if; tarmazmufvkYd aooGm;&
w,fwJhAsm/ yifv,fxJrSmyJ aooGm;wm... wJh/ uRefawmfjyefMum;&wmav}}
]]ow0gwpfck uHwpfckayghav... ausmv
f iG &f ,f/ udk,af o&r,fh ocsKi ;f
ajr b,frSm&Sw
d ,fqkdwmudk b,folrS BudKodEkdiMf uwmrS r[kww
f muGm}}
]]2013 ckEpS u
f uReaf wmf jrefrmjynfukjd yefawmh {&m0wDwikd ;f udk 0ifcahJ o;
w,f/ vyGwmudka&mufawmh oef;vif;udk t&Siv
f wfvwfawGUvkdu&f awmh
b,fvkd0rf;omoGm;rSe;f rodbl;/ uRefawmfholi,fcsi;f raoao;bl;qdkNyD; t&rf;
aysmo
f Gm;wmaygh/ oef;vif;a&vdkY tm;&yg;& ac:awmhr,f[efjyifvkdupf OfrSm
oef;vif;tr rcifat;rl[m uReaf wmfu
h kMd unfNh yD; rsu&f nfusaewmudk awGUvku
d f
&w,f/ uRefawmfvnf; oef;vif;rsuEf mS udk taotcsmMunfv
h ku
d af wmh rsuEf mS
av;u EkEkav;jzpfaeNyD; oef;vif;eJYwlwJh vli,fav;wpfa,muf jzpfaew,f/
aemufrSo&d wmu 'Duav;[m olUtpfr rcifat;rluarG;wJh oef;vif;wlav;
jzpfaewmukk;d / rcifat;rla,mufsm;u udkat;wJ/h olUtpfrawGukad wGU&wmvnf;
pdwrf aumif;p&myg/ t&ifu qefpufykid &f iS o
f rD;[m tckawmh taMumfa&mif;pm;
ae&wJb
h 0udk a&mufaew,f/ wu,fawmh oef;vif;wdkY aqGrsKd ;todki;f t0dki;f [m
olUacwfolUtcgu aqG;BuD;rsKd ;BuD;awGyg/ 'Da'orSmqk&d if rsuEf SmBuD;awGaygh/
tckawmh acwfpepf&JU'PfaMumifh xifyg&JU EGr;f EGr;f yg;yg;eJY jzpfaeMu&Smw,f/
175
uReaf wmfph b
k ;l [m uReaf wmf&h UJ bPfwu
kd f
ol\ b0tawGUtBuHKrsm;udk em;axmif&if; tcsed u
f keo
f mG ;onfukd ukeo
f mG ;
rSe;f yif rodvkduaf cs/ teD;tem;&Sd uif;wJwpfckrS nESpef m&D oHacsmif;acgufoH
Mum;rS tawmfav;nOfeh ufomG ;onfukd owdxm;rdonf/ rdwaf qGBuD; udk0if;vGif
um; wacgacgESihf a[mufvsuyf ifaeacsNyD/ odkYaomf olUtaMumif;Zmwfvrf;u
vufprowfEkdiaf o;/ nOfheufNyDqkdNyD; tqHk;owfvku
d v
f kdYuvnf; rjzpf/ reuf
rdk;vif;vQif uRefawmfwkdYu zefibufukd c&D;qufp&m &Sad o;onf/ xdkYaMumifh
uRefawmfu ausmv
f Gif odkYajymvku
d o
f nf/
]]ausmv
f iG .f ..a&/ nOfah wmh tawmfeufNyDu/G 'gayrJh vufpowfvkaYd wmh
vnf; rjzpfao;bl;r[kwv
f m;/ rif;Zmwfvrf;u quf&OD;r,fav/ uJ quf
ajymygOD;}}
]]uyvD yifv,fjyifrSmu uRefawmfvli,fb0u tvkyv
f kycf Jhwm/ NyD;
awmh vlvwfykid ;f a&mufawmh xdki;f yifv,fjyifrmS wpfcg usiv
f nfusupf m;&jyef
w,f/ xdki;f rSm tvkyv
f kyaf e&if; qHk;jzwfxm;wmu ig ydkuq
f &H rdS S rde;f r,lr,f/
pdwu
f ;l uawmh jrifw
h ,f/ tJovkq
d ;kH jzwfxm;wmaMumifh toufav;q,fausmrf S
rde;f r,ljzpfw,f/ uRefawmfhred ;f remrnfu arol/ rGejf ynfe,f usKd ufxkdZmwd/
tck uRefawmfhrSm om;av;wpfa,muf&aeNyD/ 'Dom;av;&JUaemifa&;twGuf
awG;NyD; wpfcgwav tdyv
f kaYd wmifraysmb
f ;l / ck[mu uRefawmfrh mS u &efukerf mS
tajccs&vdkvk/d rmefatmifrmS tajccs&rvdkvk/d aumhaomif;rSmyJ tajccs&rvdkvk/d
vkv
d kd vkv
d kdeJY udk,hfzmom vnfaew,f/ &Sw
d Jhykduq
f Huvnf; 'DrSmwcsKd U? aumh
aomif;rSmwcsKd U? &efukerf mS wcsKd U? rmefatmifrmS wcsKd U jyefu
Y saJ ew,f/ {&m0wDwkid ;f
rSmvnf; wcsKd U/ tJovdk jzpfaew,f/ 'Dvv
kd ky&f wmu uRefawmfo
h m;av;t&G,f
a&mufvmcsed rf mS oHk;pGv
J k&Yd atmif uRefawmfu vkyx
f m;wm/ t"duu uRefawmf
vkyx
f m;wmawGu ra&TUrajymif;Edkiw
f Jht&mawG/ ajrawGaygh}}
]]igwdYk 'Dpum;0dik ;f pajymwke;f u ud0k if;vGiaf jymovdyk gyJ/ rif; tJoavmuf
vnf; ylyifaomua&mufaep&m rvkb
d ;l xifw,f/ vlwkid ;f vnf; 'Dvkyd J arG;zGm;
BuD;jyif;vmMuwmyJav/ NyD;awmh rif;om;udk rif;cspw
f mxuf olUtaru
176
aX;0if;
177
178
aX;0if;
179
180
]]
}}
'Dae&mrSm ajymcsiw
f mu vlwpfa,muf[m
tjcm;vlawGu wu,f ,HkMunfjcif;udk
cH&vmNyDq&kd if tJ'v
D rl mS tvkyaf wG
t&rf;rsm;vmNyD ...
aX;0if;
181
BuKd;pm;jcif;onf rnfonft
h cgrQ tcsn;f tES;D rjzpf
ta0;qH;k t&yfrS tapmqH;k a&mufatmifvmol
vGecf ahJ om ESpEf pS cf efu
Y uReaf wmfaexdik cf ahJ om befaumufNrdKUbefabmft&yf
we*FaEG tvkyyf w
d &f ufrsm;wGif t*Fvyd pf moifcsiMf uonf[k &if;ES;D aom tvkyf
orm;vli,frsm;uqdMk uojzifh uReaf wmft
h rd w
f iG f t*Fvyd pf um;ajymoifwef;wpfck
udk zGihfvSpcf Jhzl;onf/ olwkdYtwGuf t*Fvyd pf um;udk rSerf Seu
f efuef yDyDoo
oif,cl iG &hf &Sad pEdik &f ef &nf&,
G cf sujf zifh tar&duefEikd if o
H m; rpwm*&uf tDvaD ,mh
qdkol uRefawmfhrw
d af qGBuD;udkyg ac:,loifMum;jyocJhzl;onf/ xdkYjyif acwfESihf
tnD uGejf yLwmenf;ynm oif,v
l o
kd rl sm;twGuyf g uGejf yLwmq&m ausmpf mG 0if;
udkac:,lNyD; oifwef;zGihfay;cJhonf/
oifwef;om;trsm;pkrmS uReaf wmfaexdki&f m teD;ywf0ef;usi&f dS pufkH tvkyf
Hkrsm;wGif tvkyv
f kyaf eMuaom tvkyo
f rm;rsm;jzpfMu\/ ,if;wdkYtxJwGif
uRefawmfaexdki&f mt&yfokdY vdki;f um;jzifhvmvQif ESpef m&D0ef;usipf D;&onfh bef
aumufNrdKUtjyifbuf prGwpf cGecf dkif r[mcsKd ifNrdKUrS vmolwpfa,muf&So
d nf/
xko
d u
l m; atmifwif0if;jzpfonf/ olonf ta0;qHk;wGif aexkid o
f jl zpfaomfvnf;
tm;vHk;xuf oifwef;odkY tapmqHk;a&mufovkd oifwef;vnf; tvGeyf sucf o
J nf/
olum; t&yfjrifjh rihf tom;cwfvyfvyf ydeyf ed yf g;yg;jzpfNyD; tNrJwrf; NyHK;Tiu
f m
pdwaf epdwx
f m; at;aq;NyD; oabmaumif;oljzpfojzifh uRefawmfhZeD;jzpfol
a':at;at;i,fonf olUukdtvGecf ifonf/
182
aX;0if;
183
184
aX;0if;
185
tpDtpOfr&Sb
d J wdik ;f wpfyg;udx
k u
G v
f mol
olESihf uRefawmfonf csHKazmfygeeft&yf&Sd ausmo
f ef;armif\qdkiw
f Gif qHkMu
onf/ olvnf;tvkyrf sm; uReaf wmfvnf; tvkyrf sm;ojzifh q&mwynfEh pS af ,muf
rqHkjzpfonfrSm tcsed t
f wefMumNyD jzpf\/ ,ckvkdqHkawGUjcif;rSmvnf; uRefawmf
a&;om;aeaom b0yHk&yd rf Sww
f rf;rsm; pmtkyt
f wGuf tifwmAsL;&ef csed ;f qdkxm;
aomaMumifhjzpfonf/ olUb0taMumif;udk ,ckuJhokdY pwifajymqko
d nf/
]]uRefawmft
h aMumif;ajym&&if q&m&,f/ i,fi,f&,
G &f ,
G ef YJ tdraf xmifus
wmu pajym&r,fxifw,f/ uRefawmfwkdY&Gm&JU t"duvkyif ef;u v,f,mvkyf
ief;av/ v,form;qdkawmh rdk;wGi;f qdk&if wpfrkd;vHk; EGm;eJYke;f NyD; v,fxJrSm
tcsed u
f keMf uwmaygh/ wydkYwGJ waygif;a&mufvkdY wvif;odr;f NyDqkd&if tvkyu
f
r&Sad wmhbl;/ tvkyrf &Sad wmh&if vlysKd umvom;awG[m [dk&GmoGm; 'D&GmoGm;eJY
vrf;ovm;MuawmhwmyJ/ uReaf wmfvnf; trsm;enf;wl [do
k mG ;vku
d f 'DomG ;vdu
k ef YJ
aygufawmNrdKUe,fbufukd a&mufomG ;w,f/ aygufawmNrdKUe,fbufrmS u acsmif;
awGajrmif;awG...rsm;w,f/ yifv,fev
YJ nf;eD;awmh a&vkyif ef;udk vkyMf uw,f/
uReaf wmfwq
Ykd rD mS awmh bkwv
f aYkd c:w,f/ bkwq
f w
kd m pufavSuakd jymwm/ bkwrf mS
186
aX;0if;
vdu
k w
f ,f/ tJ'rD mS uReaf wmfah qGrsKd ;awGvnf; &Sw
d ,fav/ 'Dvb
kd w
k rf mS vku
d &f if;eJyY J
uRefawmfhred ;f r oef;oef;jzLeJY tdraf xmifusoGm;wm/ olu bk&m;acsmif;&Gmol/
tckqk&d if uReaf wmfo
h m; atmifrsKd ;Edkiaf wmif toufq,fEpS af usmaf eNyD/ uReaf wmfh
rde;f r&Gmu bkwrf mS vdkuaf e&wmuvnf; odyNf yD;awmh tqifrajywmeJY tJ'u
D ae
trf;NrdKUe,fu uefaAG&mG udk wpfcgoGm;NyD;awmh tvkyv
f kyMf unfw
h ,f/ uRefawmfh
aqGrsKd ;wpfa,mufu tJ'&D mG rSmaew,fav/ ol ac:oGm;vdkY uReaf wmfa&mufomG ;
wm/ tvkyv
f yk zf q
Ykd Nkd yD; vku
d v
f mcJah yr,fh uefaAGuakd &mufpu bmrS tvkyt
f udik f
r&Sb
d ;l / yxrqHk; uReaf wmfvkyu
f kid pf m;aomufwmu uReaf wmfah qGrsKd ;wpfa,muf
rSm [Ge'f gwpfpD;&Sw
d ,f/ [Ge'f gqdkwm pufavSukdajymwm/ [Ge'f gpufwyfNyD;
armif;vdkY uRefawmfwku
Yd [Ge'f gvdkY ac:Muwm/ tJ'[
D eG 'f geJY urf;axmif;BuD;&Gm/
wyfawmif&mG / ausmufjzLNrdKU pwJNh rdKUawG&mG awGukd ul;wdkyY kw
Yd t
hJ vkyu
f kd vkyw
f ,f/
tJ'DrSmaewke;f u uRefawmf vkypf m;cJh&wJhtaMumif;udk ajymjywmyg/ NyD;awmh
usm;yg;pyfykducf sw,f/ ydkuEf Spv
f Hk;csw,f/ 'gayrJh tvkyt
f udkif u odyt
f qif
rajy/ tJ'DrSm uRefawmf wpfESpcf GJavmufaecJhw,f}}
[k ajymjyonf/ oltygt0if &ckid v
f il ,f trsm;tjym;onf rdrw
d kjYd ynfe,f
twGi;f ormtmZD0usus vkyu
f kid u
f m toufarG;vkad omfvnf; vkyw
f kid ;f ratmif
aqmifwidk ;f rajrmufojzifh wpf&mG rajymif;olaumif;rjzpfqakd om yHx
k ;kH udk ESv;kH rlum
wkid ;f wpfyg;udk tvkyv
f mvkyMf uolcsn;f jzpfMuavonf/ olvnf; trsm;xJu
wpfa,mufjzpfaomaMumifh ,ckuJhokdY ar;Munfhro
d nf/
]]udk,ht
f &yfrSm pD;yGm;a&;usyw
f nf;vdkY xGuv
f mcJhMuolawGcsn;f yJqkad wmh
rif;vnf; tjcm;vlawGvkdbJ pD;yGm;&SmzdkYqkdNyD; &Sr;f jynfukd xGuv
f mcJhwmyJvm;}}
]]tpuawmh xdik ;f udv
k mzdYk b,fvrkd S &nf&,
G cf surf &Sb
d ;l ...q&m/ uReaf wmfh
atmufu apm0if;armif? atmifxeG ;f pdeef YJ nDrjzpfwhJ atmifwifaX;wdu
Yk uReaf wmfh
xuft&if xdik ;f a&mufaeMuNyD/ uReaf wmfn
h 0D rf;uGJ Geo
Yf ed ;f wifvnf; a&mufaeNyD/
uRefawmfu olwkdYaemufrS xdki;f udka&mufwm/ tJ'Dvkd tqifrajyjzpfaecsed rf Sm
uRefawmfhnDr atmifwifaX;u tJ'DrSmtqifrajy&if &Sr;f jynfukdwufvmcJhvkdY
rSmw,f/ tazuvnf; 'DrSm tyifyef;cHvkyaf evdkYvnf; bmrSrxl;r,fhtwllwl
xkid ;f udkoGm;vdkuaf yghvkdYwkduw
f Ge;f wmeJYxGuv
f mjzpfwm/ uRefawmfu vlwpfrsK;d
q&m/ bmudkrS BudKwifNyD; tpDtpOfcswm bmnmrvkyw
f wfb;l / vkyrf ,fqk&d if
tckxvkyv
f u
kd w
f myJ/ qH;k jzwfNyD;wmeJY yifv,fxrJ mS csxm;wJyh u
kd af wGukd csucf si;f
187
ravQmah om ZGv
J v
UkH jzifh
xdki;f Edkiif t
H wGi;f odkY w&m;r0ifvma&mufcMhJ uolwkid ;f onf tcuftcJwpfck
r[kww
f pfck rvGrJ aoGBuHKc&hJ Mu&onfom/ jzpfyo
kH mvGrJ nf/ rvG,o
f nfuawmh
trSe/f xdkYaMumihf uRefawmfu
]]rif;ajymjyovdkyJ.../ igwdkYt&yfu vli,fawG[m pD;yGm;&Smr,fqkdNyD;
&Sr;f jynfukw
d ufvmMuwJah e&mrSm vlwikd ;f [m wpfenf;r[kww
f pfenf; tcuftcJ
BuHKMu&wmcsn;f yJ/ tJ'aD wmh rif;a&m b,fvrkd sKd ;BuHKc&hJ ovJqw
kd mudk ajymjyygOD;}}
[k ar;Munfh&m olu
]]rBuHKbJaeyghrvm;q&m BuHK&wmaygh/ 'Dae&mrSm aumhaomif;udk vmcJh&wJh
taMumif;udkrajymjycif uReaf wmf&h UJ i,fb0taMumif;av;vnf; enf;enf;ajymjy
csiaf o;w,f/ uRefawmfu &cdkijf ynfe,f ajrmufOD;NrdKUe,f xdy0f jyif&Gmom;/
rdbawGu OD;cspx
f eG ;f pdeef YJ a':vHk;,OfjzL...jzpfygw,f/ arG;csi;f ckepfa,mufrmS
uRefawmfutBuD;qHk;om;aygh/ ausmif;ynmu ig;wef;avmufyJ oifz;l cJw
h ,f/
&Gmuausmif;rSmyJ wufcJhwmyg/ uRefawmfwkdY t&G,rf a&mufrDumvu rdb
awG[m trsm;enf;wl yHkreS pf m;Edkiaf omufEkid x
f u
J ygyJ/ udk,yf kid v
f ,fawG EGm;awG
eJY udk,v
hf ,fukd udk,v
f kyEf kid cf w
hJ maygh/ tJ't
D ajctaeudk t"du xdk;ESuf zsuq
f ;D
ypfvku
d w
f muawmh 75 usyw
f ef 45 usyw
f ef 35 usyw
f efeYJ 25 usyw
f efawGukd
aiGrnf;tjzpf aMunmvdkuw
f mygyJ/ tJ'DupNyD;... 'kua&mufoGm; wmaygh/
aemufykid ;f tazwdkY b*Fvm;a'h&b
fS ufukd ukeaf &mif;uke0f ,f oGm;jyef awmhvnf;
tI;H ay:awmh pD;yGm;a&; ydq
k ;kd oGm;wmaygh? &Spq
f ,f&h pS f ta&;tcif;aemufyikd ;f rSmawmh
uReaf wmfrh b
d awG[m v,fr,
hJ mrJh tvkyv
f ufrjhJ zpfomG ;w,f/ 'gaMumifh b0[m
ydkcufcJvmw,f/ ydkNyD; ke;f uefvm&w,f/ rdbtqifrajyawmh uRefawmfh&JU
ynma&;c&D;vrf;uvnf; tqHk;owfcJh&w,f/ rdburwwfEkdiv
f kdY/ 'gu uRef
awmfhb0&JU tapmqHk;ydki;f tajctaeawG ayghq&m}}
[k pdwrf csr;f ajrhzG,&f m ol\i,fb0taMumif;udk jyefvnfajymjycJhonf/
188
aX;0if;
189
190
aX;0if;
191
vm;}}
]][kww
f ,f... q&m/ uRefawmfqif;aecJhw,f/ qufvku
d &f if tzrf;cH
&OD;rSmyJav/ rqif;aevdu
Yk rjzpfb;l r[kwv
f m;/ vlrpGr;f ewfrvdyYk J ajym&rvm;/
uHaumif;w,f ajym&rvm;awmhrodbl;/ atmifbmavqdkirf Sm opfawmOD;pD;
Xmeu t&m&Sw
d pfa,mufeYJ oGm;awGUw,f/ olu qdik u
f ,feYJ opfawmOD;pD;Xmeu
,leaD zmif;0wfxm;vdYk opfawmut&m&Sd rSe;f odwm/ uReaf wmfvnf; tJ't
D &m&Su
d kd
rdwq
f ufNyD; pum;av;bmav;ajym&if; olu azmfazmfa&Ga&G&Sw
d meJY olUqDrSm
tultnDawmif;w,f/ uReaf wmfwpfa,mufavmuf aumhaomif;udkvku
d yf g&ap
qdkNyD;awmhayghav/ olu uRefawmfhukd rif;u aumhaomif;um;eJYvkduv
f mwm
r[kwv
f m;/ 'Dum;eJY bmvdkq
Y ufrvdkuw
f mvJqkad wmh uRefawmfu qufvu
kd v
f kYd
r&bl;/ qufvku
d &f if uRefawmfhukdzrf;r,f/ raeYuwpfacguf tzrf;cH&NyD;NyD/
bkwjf yif;udk jyefycYkd &H vdYk tckwpfacguf jyefwufvmwm/ tcsKyrf mS ESpn
f tdyNf yD;NyDvYkd
ajymjyawmh olu rif;u tawmfZGJaumif;wJhtaumif/ vm... igu opfawm
OD;pD;uyJ/ zrf;r,fqkd&if rif;udk igzrf;vdkY&w,f/ vmvdkucf Jh bmrSryleJYqkdNyD;
olUqkdiu
f ,feJY uRefawmfhukd wifac:vmcJhw,f}}
opfawmt&m&Su
d olUukad umhaomif;odkY qdkiu
f ,fjzifh ac:wifomG ;onfukd
ajymjyaomtcg em;axmifaeaom uReaf wmfonf ighwynfh uHaumif;vScsnv
f m;
[k pdwx
f Ju0rf;omrdonf/ xdkYaMumifh uRefawmfu
]]rif;... tJ'Dt&m&Sed JYawGUwm ewfrw,fvkdYyJ ajym&r,f xifw,faemf}}
]][kww
f ,fq&m/ ewfrw,fyJ ajym&rvm;rod/ olUukd uRefawmfu
b,favmufay;&rvJ q&mvdkY ar;Munhaf wmh...rif; qDzk;d av;ig;axmifavmuf
ay;vdkYqkdw,f/ tJovdkqkdawmh tdkauaygh/ ajym&&if uRefawmfhrSm ydkuq
f Hu
av;ig;ajcmufaomif;useaf o;w,fav/ av;ig;axmifqkdawmh t&rf;aysmo
f mG ;
w,f/ 'gaMumihf bmrSryleJYq&m uRefawmfay;r,fqkdNyD; oleJYvku
d v
f mcJhw,f/
vrf;rSm vufzuf&nfwku
d f bmnm tpcyford ;f tqifajyatmif tukev
f kyaf y;
vdkuw
f ,f/ olvnf; aumhaomif;udka&mufatmif ydkYay;cJhw,f/ aumhaomif;rSm
uReaf wmft
h od&w
dS ,f/ olUqu
D zkd ek ;f qufNyD; nud;k em&DrmS a&mufatmifyaYkd y; cJw
h ,f/
tJ'D opfawmOD;pD;uvl aus;Zl;aMumifh aumhaomif;udk a&mufoGm;w,f}}
]]tif;ayghuGm/ igjzifh rif;ajymwmudk em;axmif&if; bmrsm;jzpfOD;rvJ
rod...qdkNyD; pdwyf laewm}}
192
aX;0if;
vkyw
f ikd ;f rjzpfaom aeY&ufrsm;
cufcJaom jynfwGi;f c&D;udk em;axmifNyD;aemuf &Sr;f urf;[k jrefrmtvkyf
orm;rsm;ac:Muaom ,dk;',m;Edkiif w
H iG ;f odkY jzwfausmo
f mG ;cJ&h onfh ol\ c&D;pOf
udkvnf; odcsio
f jzifh xyfar;Munfhrjd yefonf/
]]uRefawmfu &aemif;bufuul;vmwm r[kwb
f l;/ azmhqkdY&Gmbufu
qkid u
f ,feyYJ wfNyD;ul;vmwm/ 'Dae&mrSmawmh olrsm;eJpY m&if uReaf wmfu enf;enf;
uHaumif;w,f ajym&r,fxifw,f...q&m/ olrsm;awGu xkid ;f e,fpyfuk0d ifNyD;
udk,v
f k&d mt&yfuko
d mG ;wJt
h cgrSm tcuftcJBuHK&Muwmcsn;f yJ/ uReaf wmfu
h awmh
tJovdk rBuHKcJh&bl;/ azmhqkdYbufuul;&if t&rf;qdk;wJh &aemif;*dwu
f kd jzwf
p&mrvdkawmhb;l r[kwv
f m;/ 'gaMumifh tzrf;tqD;rcH&bJ csKH azmfukd a&mufvm
w,f}}
]]'gjzifh... rif;u xdkif;xJudk 0ifwm tcuftcJr&SdcJhbl;qdkawmh...
a&mufcgprSm tvkyv
f ky&f wmua&m b,f vdkaeovJ/ tqifajy&JUvm;}}
]]ajymjyr,fq&m/ a&mufcgpcsHKazmfrSm wpfESpaf vmuf tvkyv
f kyw
f ,f/
2008 ckEpS af vmufrS r[mcsKd ifukd ajymif;oGm;wm/ csKH azmfrmS oHk;&ufyJ avSvku
d f
zl;w,f/ usew
f mu yef;&Hvkyw
f ,f/ yef;&Hvkyaf wmh tajctaeu raumif;?
tvkyv
f kyNf yD; ydkuq
f rH &/ tvdrcf &H w,f/ tvky0f ifcgpawmh &Sr;f u ydkuq
f x
H kwf
ay;w,f/ ,lxm;aygh/ uRefawmfu udpr&Sb
d l;/ ydkuq
f HpkrSmyg/ rvdkygbl;vdkY
ajymxm;w,f/ aygif;NyD;rS vcGJqkd&if vcGJwpfBudrpf D,lr,faygh/ 'gayrJh aemuf
ydki;f usawmh ydkuq
f Hawmif;wmr&awmhbl;/ olaX;u xkid ;f vlrsKd ;qdkawmh bmrS
vnf;vkyv
f kdYr&bl;/ udk,u
f vnf; bwfr&Sb
d mr&Sed JYqkdawmh/ pOf;pm;w,f/
'DrmS qufvyk af evdYk bmrStusKd ;rxl;bl;aygh/ 'Dvekd YJ r[mcsKd iu
f kd xGuv
f mcJw
h ,f}}
tcuftcJrsm;pGmudk jzwfoef;NyD; pD;yGm;vm&Smolwpfa,muftaeESihf tvkyf
193
194
aX;0if;
195
avSawG trsm;BuD;&Sw
d ,f/ urf;uyfayr,fhvlawGu uke;f ay:wufcGihfr&bl;/
avSajymif;NyD; csex
f m;cJhw,f/ taeMumvdkY ,HkMunf&wJholawGukdrS uke;f ay:udk
wufcGihfjyKvmw,f/ 'DvkdtajctaersKd ;eJY avSawGrSm vlESpq
f ,favmufyg&if
q,fa,muf a&mif;pm;cH&olawG jzpfaewwfw,f}}
]]a[ [kwv
f m;/ rif;tjzpfuvJumG / igMum;zl;wmawmh a&mif;pm;cH&wJh
vlawG&JUb0u t&rf;qdk;&Gm;w,fvkdYav/ rif;wdkYa&m tJ'Db0u b,fvkdjyef
vGwfvmwmvJ}}
]]b,fvkv
d w
G v
f movJqkad wmh ajy;&wmayghq&m/ tJ'rD mS wpfywfavmuf
vdu
k Nf yD; tajctaeraumif;awmh xGuaf jy;Muwmaygh/ uReaf wmfwUdk urf;udak &muf
awmh aps;0,fzkdYqkdNyD; wpfa,mufukd bwfaiG oHk;&may;w,f/ olwkdY aps;0,fzkdY
vdkuyf kdYw,f/ armfawmfqkid u
f ,fawGeJY/ aps;xJa&mufawmh uRefawmfwkdY[m
oH;k a,mufwpfpk ESpaf ,mufwpfpk cGv
J u
kd w
f ,f/ NyD;&if b,fae&mrSm qHMk ur,fqNkd yD;
qHk&yfwpfae&mudk ajy;Muw,f/ nmbufwHwm;ajc&if;udk csdef;xm;w,f/
ay:xGe;f vdIirf Sm nmbufwHwm; b,fbufwHwm;qdkNyD;ESpcf k&Sw
d ,f/ 'DavS
rxGucf ifu a&mufcJhwJhae&mudk uRefawmfu aoaocsmcsm rSwx
f m;w,f}}
]]rif;wdYk vG,v
f ,
G u
f u
l l vGwo
f mG ;Mu&JUvm;uGm/ bmawGrsm; jzpfcahJ o;vJ}}
]]b,fv,
G yf ghrvJ...q&m/ qHk&yfukad &mufNyD;wJhaemuf awmxJrSm0ifNyD;
yke;f ae&wmaygh/ olwu
kYd uReaf wmfwu
kYd kd tvG,w
f ul b,fvkrd S vTwrf ay;bl;qdk
wmudk uRefawmfwkYd em;vnfxm;w,f/ 'gaMumifh teD;qHk;awmxJukd 0ifajy;Mu
w,fav/ wpfnvHk; jcifuudkuw
f mwpfrsK;d / acG;vku
d u
f kduw
f muwpfrsK;d eJY
awmfawmf'kua&mufcJh&w,f/ acG;awGuvnf; taumifoHk;q,favmuf &Srd ,f
xifw,f/ urf;pyfrmS ig;vSr;f wJv
h al wG arG;xm;wJh acG;awG/ taumifBuD;awG/
uRefawmfwku
Yd vlig;a,mufqkad wmh odyrf aMumufb;l / wpfa,mufEpS af ,mufp
qk&d if acG;awGu uRefawmfwkdYukd 0g;pm;ypfr,fxifw,f/ tJ'Dnu xrif;vHk;0
rpm;&bl;/ rpm;&qdk uRefawmfwku
Yd aps;xJomG ;&if; awmxJukd xGuaf jy;Muwm
udk;/ aemufaeYr;kd vif;awmh uReaf wmfn
h D apm0if;armifavSuko
d mG ;NyD; wpf&ufaecJh
Muw,f/ olwkdYavSxu
G o
f mG ;awmh uRefawmfwkdYukd tcef;wpfcef;udk ajymif;ay;cJh
w,f/ aemufawmh r[mcsKd ifukd jyefa&mufoGm;w,f/ yGJpm;cuawmh trsm;BuD;
qyf&wmaygh/ qyf&wmu r[mcsKd ifuwufwmtwGuaf &m ay:xGe;f vIid u
f
jyefwufwmwpfckqkdNyD; yGJpm;c ESpcf gqyf&wJhoabmaygh}}
196
aX;0if;
197
198
aX;0if;
199
200
aX;0if;
201
202
aX;0if;
203
204
]]
aX;0if;
}}
205
aus;Zl;qyfav arG;&yfajr
*syefjynfa&muf &ckid v
f il ,fwpfa,muf
jrefrmvli,frsm;pGmonf a&Munf&mjrufE&k m&SmzdYk xdik ;f ? rav;&Sm;? pifumyl?
awmifuk&d ,
D m;ESihf *syefEkid if rH sm;odkY vGecf ahJ om tESpEf pS q
f ,fausmcf efaY vmufuyif
tokwv
f kduf tokwv
f kduf xGuo
f Gm;cJhMuavonf/ trdajrrS a&jcm;ajrjcm;
wkid ;f wpfyg;odkYxGucf GmoGm;cJhMuaom vli,fwkid ;f wGif udk,yf kdit
f yd rf uf BuD;BuD;
rm;rm; wpfckpDygoGm;cJhMuonfcsn;f r[kwyf gvm;/
tdyrf ufrf sm; trSew
f u,fjzpfajrmufvmatmif taumiftxnfazmfEkid o
f rl sm;
&SMd uouJo
h kYd tdyrf uft&nfaysmo
f mG ;cJMh uonfh vli,frsm;vnf; 'keaYJ ';yif &Scd MhJ u
onfom/ xdktxJwiG f rdcifwkid ;f jynfu a&rMunf jrufrEkojzifh rdkiaf ygif;axmif
aomif;csDuGma0;aom *syefjynfokdYxGucf Gmum b0tdyrf ufukd taumiftxnf
azmf&efoGm;cJhol &ckid v
f li,fav;wpfOD; &Scd Jhzl;ygonf/
olonf tESpw
f pfq,fausmMf umatmif *syefjynfwiG f ke;f uefNyD; tvkyv
f kyf
&if; wnfaqmufcJh&onfh olUb0taMumif;tm; uRefawmfhukd ajymjyzl;onf/
olonf ,dkukd[m;rm;NrdKUwGif aexdkiv
f su&f SNd yD; xkNd rdKU&Sd v,f*sm[dkw,fwGif
tvkyv
f kyo
f nf[k olajymjycsut
f & od&\/
ol wuov
kd af usmif;om;b0u uReaf wmfEiS hf '*Hw
k uov
kd w
f iG f qHak wGUcMhJ u
onf/ vGecf o
hJ nft
h ESpEf pS q
f ,f0ef;usiu
f jzpf\/ uRefawmfonf xdkpOfu jrefrm
pmXmerS enf;jyq&m jzpfonf/ olum; uRefawmfhwynfh ausmif;om;jzpf\/
206
aX;0if;
207
rvSycJah om aeY&ufrsm;
av;wef;atmifonfEh pS u
f arG;&yfajrrS &efukeNf rdKUawmfokYd ajymif;vmcJo
h nf/
oluo
hJ aYkd om awmom;av;wpfa,muftwGuf &efuek o
f nf tvGew
f &m BuD;us,f
crf;em;vSaom r[mNrdKUawmfyifjzpf\/ xdkpOfu awmom;av;rsm; NrdKUjyudkwuf
oGm;MuNyDqv
kd Qif uGe;f cd&k mAdrmefrmS bke;f BuD;ausmif;rsm;omjzpfMu&m olonfvnf;
trsm;enf;wl bke;f BuD;ausmif;wGiaf exkid &f if; ynmqufvuf oif,cl &hJ onfom/
olUb0twGuf blred ufoef 0d[m&trSeu
f m; wmarGNrdKUe,f ewfacsmif;rS "rokc
ausmif; jzpf\/ tv,fwef;ynmudk oif,lcJhonfhausmif;um; 164 vrf;rS
tvu (11) wmarG jzpfavonf/
&efukew
f Gif pwifausmif;wufaom ig;wef;ESpw
f Gif pmvdkuEf kdiyf gvsuf
pmar;yGJuscJhzl;aMumif; w[m;[m; &,farm&if; ajymjyonf/
]]q&ma& ig;wef;ESpf pmar;yGJajzawmh &mZ0ifkdi;f vdkuyf HkuAsm/ ocsFm
t*Fvyd pf mawGrmS trSwjf ynf&h yg vsuef YJ jrefrmpm owfykHrrSev
f kq
Yd kNd yD; uRefawmf
pmar;yGJusw,f}}
]]a[... rif;[mu... b,fvkdjzpfwmwkH;}}
]]usrSmaygh...q&m/ uRefawmfwkdYt&yfrSmu jrefrmpmzwfwJhtcg &cdkio
f H
eJYzwfNyD; a&;wJhtcgvnf; udk,hftoHxGuef JYukd a&;Muwmqdkawmh owfyHku
b,frSeaf wmhrvJ/ Oyrm Armu ]w,f}vdkY toHxGuw
f mudk &ckid u
f ]aw}vdkY
toHxGuw
f ,f r[kwv
f m;/ uRefawmfuvnf; tJ'Dt&G,w
f ke;f u Armpum;
y&d,m,fuv
kd nf; taotcsmrodawmh ud,
k &f ovdak &;NyD; ajzawmh owfyrkH rSev
f Ykd
qdkNyD; pmar;yGJusawmhwmygyJ]]
[k &Si;f jyonf/
ol &efukeNf rdKUokdYajymif;a&TUvmcJhaom tcsed u
f m; 1982 ckESpu
f jzpf\/
rda0;za0; NrdKUBuD;jrufrnf; bke;f BuD;ausmif;wGicf ku
d yfum ynmoifcJh&aom
aeY&ufrsm;um; vlrr,fuav;i,fwpfa,muftwGuf rnfonfeh nf;ESirhf Q yef;cif;
208
aX;0if;
vrf;rjzpfcJhyg/
ol0g;NrdKcJh&zl;onfh NrdKUjyb0\ cg;ouf&Swaom t&omudk ,ckvkdqkd\/
]]q&m&,f? jyefajymvdkY rcsKd Nrdew
f Jh i,fb0&ufpGJawGuawmh cg;oufvS
oAsm/ tJ'Dwke;f u t&rf;acwfpm;cJhzl;wJh cspaf umif;oDcsi;f vdk b0cg;cg;vdkYyJ
wifpm;ajymcsiyf gw,f/ Munfah v... olrsm;awGrmS ausmif;vm&if tdwu
f yfxrJ mS
rkezYf ;kd tjynfyh gw,f/ t0wftpm; opfopfviG v
f iG f awmufawmufyyeJ/Y uReaf wmfh
rSmusawmh tkPq
f rG ;f useu
f kd ewfo'k g trSwef YJ w0avG;NyD;vm&w,f/ rkezYf ;kd qdw
k m
&Spw
f ef;atmifwJhESpx
f d rjrifzl;cJhbl;/ ausmif;pdr;f uvnf; ESppf Hk oHk;pHkyJ &Sw
d m/
'gav;udk tvSnhu
f s0wfNyD; olrsm;om;orD;awGvkd rD;ylvnf;xdk; Edkiw
f mr[kwf
bl;/ acgif;tH;k atmufrmS xm;NyD; acguf;kd usKd ;atmif vkyx
f m;&w,f/ wpfcgwav
zdeyfp;D p&mr&S&d if udk&ifav;awGqu
D zdeyfimS ;pD;cJ&h wJh tBudru
f vnf; renf;bl;
Asm}}
&efukeNf rdKUokdY olUukdac:vmolrSm ysHveG af wmfrlomG ;NyDjzpfonf "rokc q&m
awmf OD;awZ0Ejzpfonf/ xdkq&mawmfESihf vuf&Sd "rokcq&mawmfBuD;rSm
ESpyf g;rSm ol\ OD;&D;awmfrsm;yif jzpfMuonf/ ausmif;xdkiq
f &mawmfBuD;rsm;\
wlt&if;jzpfaomfvnf; olum; rkepYf m;ausmif;qif;aomtcg rkerYf 0,fpm;Edik cf &hJ mS ol
jzpf&m OD;&D;awmfrsm;u rcsp
f avvm; odkrY [kwf avmu"Hukd cHEkid &f nfjynf0h &ef
usiahf y;cJjh cif;avavmqko
d nfukrd u
l m; q&mawmfBuD;rsm;om odMuayvdrrhf nf/
&Spw
f ef;atmifaomtcg olonf odyHwJGjzifh atmifaomaMumifh OD;&D;awmfrsm;u
olU\tem*wftwGuf BuD;rm;aom arQmv
f ifch surf sm; vif;vufaeonf[k xifjrif
vmojzifh tv,fwef;ausmif;om;b0uuJo
h kYd r[kwaf wmhbJ qufqaH &; ajymif;
vJvmavonf/ ,if;udk olu
]]uRefawmf udk;wef;a&mufawmh OD;&D;awmfbke;f BuD;awGu t&ifvkdr[kwf
awmhb;l / rkezYf k;d yJzk;d ay;vmw,f/ olwku
Yd uRefawmfeyYJ wfoufvkYd arQmfvifch suf
BuD;BuD;xm;vmwJh oabmaygh/ odyaH usmif;om;jzpfwhJ uReaf wmf[m q,fwef;rSm
trSwaf umif;&if q&m0ef 'grSr[kwf tif*sief ,
D mjzpfvmEdik w
f ,fqNkd yD; ynma&;udk
tm;ay;wJhoabmaygh... q&m}}
[k ajymjyavonf/ tv,fwef;ESihf txufwef;ausmif;om;b0wke;f u
olu,
kd w
f idk v
f nf; trSew
f u,f &nfreS ;f csuBf uD;rm;pGmjzifh BudK;pm;cJ\
h / q,fwef;
ESpw
f Gif ausmif;p&dwt
f m;vHk;udk q&mawmfuyif wm0ef,lay;cJhonf/ OD;&D;
209
210
aX;0if;
us uReaf wmfu
h kd tquftoG,jf zwfcw
hJ maygh/ 'DrmS u ynma&;bufrmS uHacvdkY
OD;&D;awmfawGu rsuu
f ,
G jf yKvdkucf sed rf mS &ifukd at;jrp&m tdkatppfuav;jzpfwhJ
cspo
f luyg wpfcgtjzwfcH&w,fqkdawmh uRefawmfvnf; avwmaygh... Asm}}
]]tif;aygh ighn&D m/ 'gaMumifh vlBuD;rdb q&morm;awGu qkq
d k;H rMuwm
r[kwv
f m;/ 'kuq
w
kd m wpfa,mufwnf; wpfcgrSrvmbl;wJu
h /G taygif;toif;
a&mif;&if;awGeYJ igwdb
kY 0xJukd aysmaf ysmBf uD; vmwwfMuwmwJ[
h / 'geJY rif;vnf;
tonf;awGuGJ zDvifawGwufNyD; b0udk a&pkeaf rQmypfvku
d af vovm;}}
]][ifhtif;- uRefawmf tJovdk vlnHhxJrSm rygbl;...q&m/ &efukerf Sm
taeMumvmawmh b0tjrif avmutjrifawG &Sx
d m;w,f/ &nfreS ;f csuf vGaJ csmf
oGm;vdkY t&uform; aq;orm;jzpfomG ;wJt
h aumifawG udk,rhf suaf pha&SUrmS trsm;
BuD;awGUzl;w,f/ uRefawmf &efukeu
f kdwufvmwm[m 'Dvkdb0udk tIH;ay;zdkY
r[kwb
f ;l / 'Dvrf;u yef;wkid u
f krd a&muf&if aemufxyfenf;vrf;opf&mS NyD; oGm;&
r,fqkw
d t
hJ ,ltq uReaf wmfrh mS ckid cf ikd rf mrm&Sw
d ,fq&m/ 'gaMumifh 'Dq,fwef;udk
ratmifatmifatmifajzr,f/ bkef;BuD;raxmufyHh&ifvnf; udpr&Sd? udk,hf
ausmif;p&dwf udk,&f Smr,fqkdNyD; &&mtvkyu
f kd 0ifvkycf Jhw,f}}
[k wufusKd ;aomf vufjzifhavSmrf nf[laom pdw"f mwfukd zGih[
f ajymjyav
onf/
]]q,fwef;ratmifwmavmufeJY b0u 'Davmufawmif jzpfomG ;&ovm;
qdkNyD; emusn;f vmw,f/ 'gaMumifh igBudK;pm;rSjzpfr,fqkdNyD; tm;rmefawGukd
wif;w,f/ yxrqHk; yef;&H0ifvkyw
f ,f/ ausmufajrmif;u oDwmvrf;rSm ckepf
xyfwkduaf qmufaewmrSm 0ifvkyw
f ,f/ tkwcf JawGukd xrf;NyD; ckepfxyfxd
wuf&w,f/ wpf&ufukd ajcmufq,fig;usyf vkyt
f m;c&w,f/ wpf&ufukd
ajcmuf q,fhig;usyf&wmxJu q,fhig;usyfudk oHk;NyD; ig;q,fpDpkw,f/
'Dvkpd k&wmu 'Dq,fwef;udk bmvdkYratmif&rSmvJ atmifatmifjyefajzr,fqkdwJh
pdwef YJ usL&Sif p&dw&f mS wm/ 'DtwGuf ydkuq
f pH kwm/ yef;&Hav;vavmufvkyaf wmh
usL&Sifp&dwf avmuf pkrdvmw,f/ oDwif;uRwfvvnf;a&mufNyDqdkawmh
yef;&Hqufrvkyaf wmh bJ usL&Sipf wufw,f/ usL&Siw
f ufwt
hJ cgvnf; olrsm;awG
rke0Yf ,fpm;wJh tcsed rf mS udk,u
f 0,frpm;Edki/f aygifrkeu
Yf kd Edq
kY rf;NyD; pm;vm&w,f/
Adkuq
f mvGe;f vdk/Y prlqmuav; oHk;av;ckukd a&aEG;eJaY omufNyD; wufvmcJ&h wm/
tJ'DESprf Sm pmar;yGJatmifw,f...q&m}}
211
uRefawmfhwynfhjzpfol\ ZGJowt
d jynfhjzifh BudK;pm;tm;xkwcf Jh&yHkukd Mum;
od&aomtcg MunfEk;rdovdk olUpw
d x
f m;udkvnf; av;pm;rdoGm;onf/ olUukd
cs;D usL;pum; ajymcsipf w
d af ygufvmaomfvnf; pum;&Sed rf owfEikd af o;bJ qufajym
aeaom olUpum;rsm;udk tvku
d o
f ifhem;axmifaeay;cJh\/
]]q,fwef;atmifwt
hJ csed rf mS OD;&D;awmfq&mawmfu rdecYf w
hJ hJ pum;wpfceG ;f
uawmh uReaf wmfb
h 0twGuf wu,fwefz;kd rjzwfEikd w
f hJ b0vrf;Tet
f ppfyq
J &m/
b,fvakd jymovJqkad wmh...a[haumif qef;0if;/ rif;&GmrSmae&if av;wef;awmh
atmif&ifatmifr,f/ &Spw
f ef;atmifyghrvm;/ ud;k wef;atmifrvm;/ ratmifEikd b
f ;l /
q,fwef;atmifEikd rf vm;/ ratmifEikd b
f ;l / at;...&efuek u
f akd &mufvYkd 'Dvakd e&mrsKd ;
rSmaecGihf&vdkY q,fwef;atmifwm/ BudK;pm;/ ckaecg rif;[m...awmrSmqk&d if
AGuaf wm EGHawmxJrSm wHk;aerSm aocsmw,f/ 'gudk aocsmrSwx
f m;b0qdkwm
udk,w
f kid f ke;f &w,f/ udk,w
f kid Bf udK;pm;&w,f/ ynmoif&r,f/ ynmwwfzkdY
vdkw,f/ ynmrwwf&if vlUatmufusr,f...wJh}}
tzk;d wef qHk;rpum;udk rdeMYf um;cJo
h rl mS ysv
H eG af wmfro
l mG ;NyDjzpfonfh OD;&D;
awmf OD;awZ0E jzpf\/ OD;&D;awmf\pum;um; rrSm;yg/ olav;wef;wke;f u
&Gmausmif;u q,fhwpfa,mufajzqk&d mwGif udk;a,mufatmifjrifcJhNyD; olwkdYxJrS
q,fwef;atmiforl mS oHk;a,mufom&Scd o
hJ nf/ oltygt0if&mG wGif ausmif;q&m
vkyaf eaom OD;qef;0if;(c)bvIid ?f vSa&TatmifwkdY jzpfMuavonf/
&Gmu rlvwef;ausmif;rSm wufcphJ Ofu aus;Zl;&So
d nfh i,fq&mrsm;taMumif;
udkvnf; rSwrf Sw&f & ,ckvkd ajymjyavonf/
]]uRefawmf av;wef;a&mufrS &GmrSm tpdk;&rlvwef;ausmif;&wmq&m/
tpdk;&ausmif;q&mtaeeJY uReaf wmf&h UJ yxrqHk;q&mawGuawmh q&mOD;zdk;oef;eJY
q&mr a':pef;pef;wdykY gyJ/ olwu
kYd Zifacsmif;&GmuvmNyD; uReaf wmfwu
kYd kd vmoif
ay;wm/ olwkdUESpaf ,mufu uRefawmfwkdYukd atbDpD'D poifay;wmaygh/ olwkdY
[mvnf; uRefawmfhb0&JUaus;Zl;&Siaf wGxJu aus;Zl;&Siaf wGygyJAsm}}
b0pHv
k o
S nfh wuov
kd af usmif;om;
q,fwef;atmifNyD;ah emuf tckvuf&dS "rock ausmif;q&mawmfu rif;bmvkyf
csio
f vJ[k olUukd ar;onf/ OD;&D;awmfu olUb0udk enf;enf;jyefpw
d 0f ifpm;[ef
&S\
d / xdjkY yif acwfEiS t
hf nDwwf&efvkt
d yfaom uGejf yLwmoifwef;? um;armif;oif
212
aX;0if;
213
jrifw
h hJ tawG;tac:vdkY q&majymcsiw
f ,f/ wuokv
d af usmif;qdkwm bGUJ vufrw
S f
du
k x
f w
k af y;wJh pufv
kH jYkd rifMuwJh cyfEEkH t
kH awG;tac:&So
d al wGu ausmif;wufwm
t"dyg ,fr&Sb
d ;l vdkY jrifwwfMuw,f/ wcsKd Uusawmhvnf; pD;yGm;a&;wGuu
f ed ;f t&
ausmif; wufwm[m ydu
k q
f u
H ek w
f ,f/ tcsed u
f ek w
f ,f/ ausmif;wufaer,ft
h pm;
tvkyw
f pfck 0ifvkyaf ewmu ydkaumif;w,fvkdY ajymMuwJholuvnf; igwdkYwkdi;f
jynfrSm renf;raemyJ r[kwv
f m;}}
]]odyrf eS w
f phJ um;yg...q&m/ 'Dvjkd rifwo
hJ al wGukd uReaf wmfu jyefajymwmu
tvkyu
f wpfoufvk;H vky&f rSm aowJt
h xd vky&f rSm/ ausmif;wufwm wpfouf
vHk;wufvkdYr&bl;/ ausmif;om;b0 txl;ojzifh wuokdvf ausmif;om;b0
qdkwm/ aemufNyD; ausmif;wufw,fqkdwmu vlrIywf0ef;usirf Sm 0ifqHhbkdY
qufqHwwfzkdYtwGu/f vlaygif;pHkeJYqHkawGU&NyD; rdwaf qG taygif;toif;&&zdkY
twGu/f tJ'gawG[m b0rSm vrf;aumif;vrf;rSeu
f kd avQmufEikd zf kYd vrf;aMumif;
awGaygh ...q&m/ uRefawmfausmif;wufw,fqkdwm[m tJ'gawGukd tav;
xm;w,f/ vltrsm;BuD;eJY taygif;toif;vkyw
f ,f/ taygif;toif;xJrSm vl
aumif;vnf;ygr,f/ raumif;wJholvnf; ygrSmyJav/ Munhaf ygif;&wmaygh/
&if;&if;ESD;ESD;aygif;&rnfhvlygovdk udk,af ygif;pdwcf mG vky&f rnhv
f lvnf; ygwmyJ
r[kwv
f m;/ tJ'DxJurS tESpu
f kdxkw,
f lwwfrS rdwaf qGaumif;qdkwm &vmrSm
yJav}}
olonf 1995-96 pmoifESpw
f Gif '*Hkwuokdvrf Sm kuaA' yxrESpf
ausmif;om;tjzpf pwufco
hJ nf/ &cdik rf o
d m;pk('*Hw
k uov
kd )f u BuD;rSL;usi;f yaom
armifr,fopfvGiBf udKqdkyGJwGif toif;em,u lyaA'XmerS wGJbufygarmu
a'gufwmat;ode;f ajymMum;cJhaom pum;wpfcGe;f udk ,ckxufwkdif trSww
f &
&Sad eao;aMumif; oluajymjyonf/
]]tJ'D armifr,fopfviG Bf udKqykd rJG mS q&mBuD; a'gufwmat;ode;f ? jrefrmpmu
a':vStke;f eJY q&m/ t*Fvyd pf mu q&mOD;boef;/ yx0Duq&mOD;Munfat;wdkeY YJ
uRefawmfeJY podMuwmaygh/ &ckdifoli,fcsif;awGvnf; trsm;BuD;&cJhw,f/
uReaf wmfah r*smu vkyw
f yhJ rJG mS vnf; oli,fcsi;f awG trsm;BuD;&vmw,f/ &cdik yf rJG mS
q&mBuD; a'gufwmat;ode;f ajymwmu 'Dvkad rmifr,fopfviG f BudKqdkyv
JG kyw
f ,f
qdkwm[m igwdkt
Y vum;vkyw
f m r[kwb
f ;l / rif;wdkY &ckid af usmif;olausmif;om;
tcsi;f csi;f todrw
d af qGawGjzpfMuygap/ oli,fcsi;f awGjzpfMuygap/ udk,v
hf rl sKd ;
214
aX;0if;
udkcspw
f wfwJhpw
d af wG arG;zGm;wwfMuygapqdkNyD; vkyaf y;wm/ wu,fvkdY 'Dvkd
qHkawGUzkYd tcGit
hf vrf;r&S&d if 'Dvkyd rJG sKd ;r&S&d if b,fvkv
d kyNf yD; tcsi;f csi;f qHkawGUMu
rSmvJ/ rawGU&if b,fvv
dk yk o
f Md urSmvJ/ rod&if rdwaf qGoil ,fcsi;f jzpfrvmcJ&h if
tcsi;f csi;f cspcf ifpnf;vHk;jcif;qdkwbm b,frSmvmNyD; jzpfawmhrSmvJ}}vdkY ajym
Mum;cJhwJh trSmpum;udk 'DaeYxufwkid f Mum;a,mifaewke;f ygyJ}}
[k twdwu
f mvrsm;qDokdY a&mf&rf;um ajymjyavonf/
wuokdvw
f ufaeaom umvwpfavQmufvHk;wGif olonf rdbrsm;xHrS
tultnDuv
kd nf; r,lco
hJ vdk q&mawmfrsm;xHrS taxmuftyHu
h v
kd nf; r,lcahJ cs/
q,fwef;udk wwd,ESpt
f jzpf ajzqdkcJhonfhESprf Sp avmu"HavvIid ;f udk uk,
d f
wkid jf zwfoef;zl;NyD jzpfojzifh olonf rdrb
d 0&Sio
f ef&yfwnfEkid af &;twGuf 0ifaiG
&SmwwfcJhNyD; jzpfonf/
ausmif;wuf&if; armfvNrdKifESihf &efukeu
f kd tpket
f qefvGe;f ysHul;cJhonf/
tvkyu
f awmh ,dk',m;odkY oGm;vdkaom &efukerf Svlrsm;ESihf &ckid rf Svlrsm;udk
armfvNrdKifukd ydakY y;onfh tvkyEf iS hf armfvNrdKif&xm;vufrw
S f arSmifck0d ,fay;jcif;
tvkyjf zpf\/ ,if;tvky\
f oabmw&m;udk em;rvnfcifu taotcsm odEkdif
&ef[al om &nf&,
G cf sujf zifh yxrESppf mar;yGt
J NyD; ausmif;ydwx
f m;pOfu xdik ;f Edik if H
awmifykdi;f csHKazmfokdY a&mufatmifoGm;cJhonf/ 0wef;avSwGif wpfvydkucf scJhzl;
onf/
]]uReaf wmfu tvkyw
f pfckukd vkyrf ,fqk&d if aoaocsmcsmvkycf siw
f mq&m/
prf;w0g;0g; rvkycf sib
f l;/ cGiaf wG vrf;aMumif;awGukd t&ifqHk;avhvmw,f/
aoaocsmcsm odvmNyDqrdk S tvkyu
f ykd jD yifatmifvyk w
f ,f/ tJ'v
D kd txmuRr;f oGm;
wJt
h cg uReaf wmf[m armfvNrdKi&f xm;udk wGv
J u
dk q
f NJG yD; vlyaYkd y;w,f/ xdik ;f udo
k mG ;
csiw
f v
hJ u
l kd armfvNrdKifu tquftoG,af wGqu
D kd ydkaY y;wmaygh/ NyD;awmh &xm;
vufrw
S af rSmifcakd &mif;w,f/ 0ifaiGu... rqk;d bl;q&m/ uReaf wmfh ausmif;p&dwf
omru pm;0wfaea&;yg zlvHkw,f}}
]][kwv
f m;... 'gjzifh rif;u ausmif;om;wydik ;f yGpJ m;wydik ;f vkyaf ecJw
h maygh
av? rif; arSmifckv
d ufrw
S af &mif;wke;f u tawGUtBuHKav;awGvnf; igodcsiw
f ,f
uGm... enf;enf;avmuf vkypf rf;ygOD;}}
]]&xm;vufrSwf 0,f&wJhae&mu blwmBuD;0if;twGi;f Adkvcf sKyfvrf;
bufjcrf;rSm 0ZD&mHkukd q&m...odw,fr[kwv
f m;/ 0ZD&mky&f iS f kH wnfw
h nfu
h
215
216
aX;0if;
tcg vkyv
f kduef JY/ ay:yiftvkyaf wGukd vku
d v
f kycf Jhwmaygh/ 'DvkdeJY wuokdvu
f
bGUJ wpfck &cJw
h maygh.q&m&,f/ ausmif;NyD;wJt
h csed rf mS uReaf wmft
h oufu oH;k q,f
ausmaf eNyD}}
]]ausmif;wke;f u rif;[m ar*smtoif;rSm &ckid rf o
d m;pkrmS a&m yg0ifvyI &f mS ;
cJhao;ovm;vdkY [kww
f ,fr[kwv
f m;}}
]][kwfw,fq&m]]
]]&ckid rf o
d m;pkrSma&m kuaA' toif;rSmyg uRefawmfu twGi;f a&;rSL;
wm0ef,cl zhJ ;l w,f q&m/ tJ'w
D ek ;f u &ckid rf o
d m;pk toif;xJrmS jyemav;awG
&Scd Jhzl;ao;w,f/ wpfa,mufvkyw
f mudk wpfa,mufu rBudKufcsiw
f m/ remvdk
wmrsKd ;awGav/ uln&D r,fah e&mrSm rulncD siMf ubl;/ awmifykid ;f om; ajrmufykid ;f
om;qdw
k t
hJ jrifrsKd ; ausmif;om;wcsKd UawGrmS a'opGaJ ewmawG &Sw
d ,f/ tJ't
D jrifrsKd ;eJY
uReaf wmfu
h kd vmajymMuwmawG &Sw
d ,f/ 'Dvakd jymvm MuwJo
h al wGukd uReaf wmfu
vufrcHbJ atmfxkwv
f kduw
f ,f/ uRefawmfu rif;wdkYrvkycf siv
f nf;&w,f/
rif;wdk[
Y m rif;wdkY awmifykid ;f om; ajrmufykid ;f om;qdkNyD; ighukv
d mrajymeJ/Y rif;wdkY
od&rSmu vlrsKd ;[m &ckid v
f rl sKd ;qkw
d mudk odzkv
Yd kw
d ,f/ b,ftydki;f b,fa'orSm
arG;arG; &ckid [
f m &ckid jf zpfw,fqkdwmudkyJ igvufcHw,f/ b,fom; nmom;
ighukv
d mrajymeJ/Y uRefawmfajymw,fav/ rif;wdkrY w
S yf kHwifrmS Munhv
f ku
d /f vlrsKd ;
bmvdkY a&;xm;vJ/ &cdkiv
f kdYa&;xm;w,f r[kwv
f m;}}
xdkokYd vlraI &;vkyif ef;rsm;wGif wufwuf<u<uvkyu
f kid cf ahJ omaMumifh ol\
vIy&f Sm;rIrsm;udk wuokdvef ,fajr vHkNcHKa&;rsm;\ owdxm;apmifhMunhjf cif;udk
cH&ovdk tvGew
f &maMumufwwfaom kua A'ygarmuu owdxm;NyD; qifqif
jcifjcifvkyzf kdY rMumcPajymqdkjcif;udk cHcJh&onf/
ta&Su
U ae0ef; *syefuRe;f pkrsm;qDoYkd
ausmif;NyD;onft
h csed w
f iG f toufuvnf; oH;k q,fausmaf eNyD jzpfaomaMumifh
tdraf xmifjyKoifhNyD[kqHk;jzwfum OD;&D;awmfukd tdraf xmifjyKawmhrnfjzpfonfh
taMumif; avQmufxm;vku
d o
f nf/ rde;f r,lrnfu
h pd u
kd q&mawmfukd avQmufxm;&
ovm;[k wvGrJ xifygESi/hf uReaf wmft
h ouf oH;k q,fEh pS Ef pS af &mufcsed rf mS bke;f BuD;
ausmif;wGif aecJhonfhtoufu ESpq
f ,fhESpEf Spf MumcJhonf/ bGJU&NyD;wJhtcsed x
f d
bke;f BuD;ausmif;om;b0u ruRwfao;/
217
q&mawmfu oD;csed w
f efoD; yGihfcsed w
f efyGihf&onfrSm obm0jzpfojzifh
[efYwm;jcif;r&Syd g/ odkYaomf uRefawmfhvufxJwGif tdraf xmifjyK&efaiGu vHkvHk
avmufavmuf &So
d nfr[kw/f oHk;ode;f om&So
d nf/ xkad iGukd twdk;csum yGm;vm
onft
h wk;d jzifh pm;0wfaea&;ajz&Si;f rnf[k wGux
f m;onf/ olUr*FvmaqmifcphJ Ofu
taMumif;udk ,ckuJhokdY ajymjyonf/
]]r*Fvmaqmifr,fqkdNyD; &Gmudkjyefw,f/ r*FvmyGJusi;f yawmhvnf; udk,hf
p&dwef u
YJ k,
d f vky&f wm...q&m/ ukeu
f sp&dwt
f m;vHk;cH&wJt
h jyif udk,yhf ku
d q
f eH u
YJ kd
tarhukv
d ufzUJG ckid ;f &w,f/ tarhrmS vnf; &Sw
d mr[kwb
f ;l qdkawmh tm;ri,fet
YJ ar
'geJv
Y ufzUJG qkNd yD; vufzUJG ckid ;f &wJh txdb.J ..q&m/ r*FvmaqmifNyD;vdkY &efukeu
f kd
jyefvmawmh bke;f BuD;ausmif;rSm qufae&ao;w,f/ ae&wJt
h aMumif;u bke;f BuD;
u rif; ajymif;oGm;vdkYr&ao;bl;/ qGr;f qefprd ;f cHNyD;rS ajymif;oGm;vdkY&r,fqkdNyD;
trdecYf sw,f/ uRefawmfu ESpaf ygif;rsm;pGmaevmwmqdkawmh bke;f BuD;ausmif;rSm
wynfhwifru 'umvnf; jzpfaeNyD/ udpawmfawmfrsm;rsm;udk uRefawmfu
odw,f/ vkyEf kdiw
f ,f/ vdk&if;ajym&&if bke;f BuD;rsuEf SmvTJvkdY&avmufatmif
aemufwef;vHkwmayghq&m/ qGr;f uGr;f tp ausmif;p&dwf tv,f axG&murm
tppt&m&m axmifhaphatmifvkyv
f molqkdawmh csucf si;f ajymif;oGm;vdkYvnf;
r&ao;bl;aygh}}
]]'gayghuGm...rif;u q&mawmftwGuf vufpGJawmfjzpfaew,f r[kwf
vm;/ rif;udkvnf; awmfawmfoHa,mZOf&Srd ,f xifw,faemf}}
]]xifwmyJq&m/ tm;udk;wmawG bmawGvnf; ygrSmaygh/ 'gayrJh q&mu
rodvkdY... uRefawmfeJY q&mawmfu udp&Sv
d kdY pum;ajym&&if wpfcGe;f ESpcf Ge;f eJY
tqifajy&ifajy oHk;cGe;f qdk&if tayguftvrf;rwnfhawmhbl;/ tayguftvrf;
rwnf&h if awGU&meJaY umufaygufawmhwmyJ/ axG;cH&&ifaxG;cH? yef;uefvk;H awGU&if
yef;uefvHk;/ tJovdkcspw
f mrsKd ;/ bke;f BuD;u uRefawmfhukd arG;xkwaf y;wJh taz
r[kww
f mwpfckyJ usew
f ,f/ &efukeu
f kda&mufcgpuwnf;u apmifha&Smufvm
wm/ arG;pm;vmwmqdkawmh wpfcgwav uRefawmfhukdar;w,f/ rif;u ighukd
rdbvdkY oabmrxm;bl;vm;vdkYwJh/ uRefawmfu jyefajymw,f/ tartazu
tartazyJ/ OD;&D;awmfu OD;&D;awmfyJ bmvdkY rdbvdkY rSw&f rSmvJvkYd bmqkid v
f v
kYd J
jyefajymw,f/ q&mawmfu uRefawmfhtar&JU tpfukdt&if;av? q&m]]
]]atmf...'gaMumifh rif;udk cspw
f mudk;}}
218
aX;0if;
219
220
aX;0if;
vkycf siw
f Jh aus;Zl;qyfav arG;&yfajrvkyif ef;pOfukd taumiftxnf pazmfwm
aygh...q&m}}
]]at;. igrSwrf Nd yD;... t&ifwpfacguf rif;ajymjyvdkY &ckid t
f rsKd ;om; owif;
pmrSmawmif a&;jzpfcahJ o;w,f r[kwv
f m;... qufajymuGm... igem;axmifae
r,f}}
]]wu,fawmh 'Dpw
d u
f ;l u *syefa&mufrS ay:wmr[kwb
f ;l q&m/ &efuek rf mS
uwnf;u uRefawmf taumiftwnfazmfzkdY BudK;pm;vmcJhwm/ uRefawmfu
&efukerf Sm taersm;w,f/ ausmif;ydww
f Jhtcg wpfcgwav &Gmudk jyefjzpfw,f/
ou&mZf 2000 rSm &Gmudk nDn
D w
G
f w
G f jzpfapcsiv
f kYd BudK;pm;vkyaf qmifcw
hJ m
wpfck&Sw
d ,f/ uRefawmfwkdY &GmrSm&Sw
d Jh acsmif;0eJYacsmif;zsm;u rwnfhMubl;/
ud,
k &hf mG om;tcsi;f csi;f wnfah pcsiw
f ,f/ pnf;vH;k apcsiw
f ,f/ ud,
k u
f &efuek rf mS
taeMumvmawmh tjrifus,v
f mwmvnf; jzpfcsijf zpfr,f/ ou&mZf 2000
rSm ]a&Tvyd zf vm;}qdNk yD; abmvH;k NydKiyf JG wpfjyKvyk zf pYkd pD Ofw,f/ abmvH;k NydKiyf v
JG yk w
f m
12 &ufMumw,f/ atmifjrifygw,f/ bm jyemrS rjzpfcJhbl;/ tJ'DNydKifyGJrSm
uRefawmfwkdY vdyw
f iftoif;uyJ Adkvpf GJcJhygw,f}}
]]rif;wdkeY ,fu tjcm;&GmawGu abmvHk;toif;awGukyd g zdwaf c:upm;wJh
NydKifyGJvm;}}
]][kww
f ,f...q&m/ uRefawmfwkdY&Gmu abmvHk;toif; ESpo
f if;xGuf
w,f/ abmvHk;orm;ta,muf 50 &Sw
d ,f/ 'Dval wGtwGuf tauR;tarG;wm0ef
udk &GmrSmcGJwef;csw,f/ reufpm npmauR;aygh/ tJ'Dvkdvkyaf wmh &GmuvlawG
vnf; 0rf;omMuw,f/ t&ifueJY b,fvrkd rS wlatmifukd pnf;vHk; nDw
G v
f mMu
w,f/ 'Dvn
kd
D w
G w
f mudjk rif&awmh 'gudk taMumif;jyKNyD; &GmrSmpmMunfw
h u
kd w
f pfck
wnfaxmifbkYd pDpOfw,f/ 'gayrJh pmMunfw
h ku
d t
f aqmuftODawmh r&Sad o;bl;/
&efukeu
f pmtkyaf wG tvSLcHNyD; &GmudkykaYd y;w,f/ yDet
H w
d Bf uD; av;tdwaf vmuf
ydv
kY ku
d w
f ,f/ 'gayrJh pmMunfw
h ku
d u
f ratmifjrifcb
hJ ;l / pepfwus xde;f odr;f rnfh
vlr&Sad wmh ysuo
f Gm;w,f}}
]]pmzwfjcif;[m b0twGuf ta&;tBuD;qHk; tvkyw
f pfckqkdwmudk igwdkY
wdki;f jynfu vlawmfawmfrsm;rsm;u rodMuwm tawmfqk;d w,f...uGm/ NyD;awmh
pmMunhw
f u
dk f xlaxmifwhJ tvkyq
f w
kd muvnf; wu,ftepfemcHNyD; vkyrf ,fv
h &l rdS S
jzpfwmrSm r[kwv
f m;/ pmMunhw
f u
kd f ratmifjrifawmh rif; bmqufvyk af o;vJ}}
221
222
aX;0if;
r,fqkdNyD; ydkuq
f HaumufMuw,f/ uRefawmfu t&ifqHk;pNyD; oHk;ode;f vm;awmh
rrSwrf ad wmhb;l / rwnfay;vdkuw
f ,f/ ,dk;',m;eJY rav;&Sm;u vlawGuvnf;
wpfoed ;f xnfhwJhvl ig;aomif;xnfhwJhvl pojzifh xnfhMuw,f}}
]]rif;tpDtpOfu rqdk;bl;...uG/ udk,w
f kid v
f nf; vSL? olrsm;udkvnf;
wdu
k w
f eG ;f qdw
k hJ bk&m;a[meJu
Y u
kd n
f w
D maygh/ ud,
k v
f nf; tqifajy ta>ct&Hvnf;
aygwmaygh 'geJY b,fvkdawG qufvkyaf o;vJ}}
]]tkwzf kwzf ku
Yd pd N yD;ajrmufomG ;csed rf mS &GmuvlBuD;awGu tckvuf&dS pmoif
ausmif;uae&mvnf; usO;f w,f/ acsmifvnf;usw,f/ 'gaMumifh ae&mopfrSm
ajymif;aqmuf&if raumif;bl;vm;qdNk yD; aqG;aEG;Muw,f/ ajymif;&ifaumif;r,fvYkd
oabmxm;ay;Muw,f/ &GmxJu pmoifausmif;ajrae&ma[mif;eJY topf
aqmufwhJ ausmif;ae&majrudk vJMuw,f/ tJ'ED pS rf mS pmoifausmif;aqmufvkyzf kYd
aiG &Spo
f ed ;f udk;ode;f avmuf xnf0h ifcMhJ uw,f/ ... ausmif;wdkix
f Nl yD;wJah emufrmS
trdk;rdk;zdkY oGyv
f kdwJhtwGuf &efukerf Sm&Sw
d JhvlawGukd wpfcg EI;d aqmf& jyefwmaygh/
Ekid if Hjcm;a&mufaeolawGukdcsn;f tm;rudk;MueJY/ &efukerf Sm&Sw
d JhvlawGa&m &Gmu
vlawGuvnf; 0dki;f 0ef;NyD;vkyMf u/ xnfh0ifMuvdkY aqmfMo&wmaygh/ taqmuf
tOD;jzpfvmawmh tpdk;&qDuvnf; axmufyHhwJhykduq
f HawG bmawG&w,fvkdY
Mum;w,f/ ajym&&if pmoifausmif;opf atmifatmifjrifjrif aqmufEikd cf w
hJ ,faygh/
tckawmh 'Dausmif;opfuykd J wGb
J uftv,fwef;ausmif;tjzpf qufvufjrSiw
hf ifNyD;
&Spw
f ef;xd oifMum;ay;aeNyD...q&m/ &Gmynma&;eJYywfoufvkdY tweftoifh
vkyaf qmifcNhJ yD;wJah emufrmS ynma&;bufuae tjcm;bufukd enf;enf;vSnv
hf ku
d f
Muw,f/...
... uRefawmfwkt
Yd &yfwu
G vrf;yef;qufo,
G af &; cufcw
J ,f/ vrf;wpfck
azmufMu&if raumif;bl;vm;qdkNyD; pOf;pm;aeMuwJt
h csed rf mS "rokcq&mawmfBuD;
uvnf; &Gmudk<uvmcsed ef JY wku
d q
f kdiaf ecJhw,f/ q&mawmfukd &GmrSmvrf;azmuf
r,fhtaMumif; avQmufxm;Muawmh q&mawmfu aumif;wmaygh/ igvnf;
xnfh0ifr,fvkdY qdkw,f/ q&mawmfu wpfoed ;f uRefawmfu wpfoed ;f aejynf
awmfrmS a&mufaewJh ukx
d eG ;f Ekid u
f wpfoed ;f / vrf;azmufzt
Ykd wGuf vdyw
f ifom;awG
u wpfoed ;f wpfoed ;f pD rwnfxnfhMuw,f/ ausmufuav&GmeJY vdyw
f if&Gm
Mum;u vrf;udkazmufMww,f/ yxrwpfBudrrf Sm tMurf;awmhNyD;oGm;w,f}}
]]0rf;omp&m owif;pum;ygyJ.../ vrf;yef;qufoG,af &; aumif;vmNyD
223
224
aX;0if;
odwt
hJ wkid ;f yJ vkycf siw
f myJ &Sw
d ,f/ b,fvkv
d ky&f rvJqkw
d mudk rodb;l / [dkvkv
d kd
'Dvkv
d ked /YJ tcsi;f csi;f pnf;Hk;vdrkY &bl;/ &GmrSmuvnf; vrf;udpr mS vnf; awmfawmf
av;vnf; yifyef;Muw,f/ udk,x
f u
l k,
d x
f qkad wmh vkyt
f m;vnf; ay;&wmudk;/
awmifukdvnf; udk,af wGukd,w
f kid yf J NzdKcJh&w,fav q&m}}
]]at;... [kww
f ,f/ jynfyrSma&mufaewJh vli,fawmfawmfrsm;rsm;eJY
igawGUz;l w,f/ txl;ojzifah wmh aus;vufu vli,fawGaygh/ vdrm ,Ofaus;wJh
pdu
k x
f uf Murf;wrf;cufxefwhJ tjyKtrl tajymtqdak wGuykd J Mum;aejrifae&wm
tifrwefpw
d yf suzf kdYaumif;w,f/ 'gawG[m uav;b0uwnf;u ususee
roifcJh&bJjzpfovdk BuD;jyif;vm&wJh tusKd ;qufawGaygh... [kwb
f l;vm;/
rif;BuHpnfwJhtwkid ;f ,Ofaus;rIoifwef;awG zGihfjzpfvm;}}
]]uRefawmfu awmfHkeJY vufravQmhwwfwJh tusihf&Sw
d mudk q&mvnf;
odwmyJ/ 'gaMumifh wu,fyJ rjzpf&bl;vm;qdkNyD; Avmpmtkyaf wG 0,fNyD;
ydkYvkduw
f ,f/ jzpfygapqdkNyD; uRefawmfu p...ay;cJhayr,fhvnf; vlawGu
tvkyrf tm;Muawmh rvkyjf zpfMubl;/ 'Dvjkd zpfaecsed rf mS uReaf wmfw
h al wmfwhJ "rock
ausmif;u pmcsbke;f BuD; OD;ax&m0HoeJY tvkad wmfjynfh "rmp&d,wuokdvu
f
pmcsbke;f BuD; OD;omoemvuFm&wdu
kY qufo,
G v
f mw,f/ &GmrSm ,Ofaus;vdrm
bmoma&;oifwef;zGichf siw
f t
hJ aMumif;/ 'Dawmh uReaf wmfu b,fol OD;aqmifvyk f
rvJqakd wmh olwv
kYd kyMf ur,fqkv
d kYd t&Sib
f k&m;wdv
kY t
kd yfwmudk rdeyYf g/ wynfah wmf
jzpfatmif pDpOfay;r,f axmufyahH y;r,fvkYd uwday;vdkuw
f ,f/ vkt
d yfwmwcsKd U
awmh jynfph kaH eygNyD/ useaf ewmuawmh uav;awGukd auR;zdakY rG;zdkY udpa vmufyJ
wJh/ ryleJY wynfhawmfwm0efxm;vdkY jyefavQmufvku
d w
f ,f/
... 'geJt
Y ar&duefrmS a&mufaewJh oli,fcsi;f vS[efa'gif;udk ajymjyw,f/
olu rif;eJYigeJY wpf0ufpDcHNyD; vkyMf u&atmifqkdNyD;ajymvmw,f/ 'Daumifu
a&eH'eGd o
f m;/ uRefawmfh&GmeJY &GmeD;yg;em;yJ/ olvnf; y&[dwvkyif ef; 0goemyg
w,f/ 'Dvked YJ &GmrSm ,Ofaus;rIoifwef;wpfck atmifatmifjrifjrif NyD;oGm;cJNh yDaygh/
ESpfqef;wpf&ufaeYu qkay;yGJawG bmawGvkyfMuw,f/ tcktcsdefrSmawmh
t&ifuvdk &Gmom;awG pdw0f rf;uGjJ ym;rI odyrf &Sad wmhbJ nDn
D w
G
f w
G ef YJ &Sv
d mwm
udkawGU&vdkY t&rf;0rf;omw,f}}
]]rif;u... wu,fawmh &Gm&JUtusKd ;udak qmif&u
G af ewJh &GmolBuD;aumif;wpf
a,muftqifhukd a&mufaeNyDaygh? wynfh&m}}
225
226
aX;0if;
atmifjrifcsiv
f Qif qDvt
kd aygu&f mS
uRefawmfaewJh xdki;f Edkiif H befaumufNrdKUESihf rdkiaf ygif;rsm;pGm a0;uGmaom
*syefEkid if H ,dkuk[
d m;rm;NrdKUu wynfjh zpfol qef;0if;ESihf Adkib
f muwpfqifh olUb0
yHk&yd f wpfpw
d w
f pfykdi;f udk Mum;&onfhtcg 0rf;omyDwpd w
d f tjynfhjzifh *kP,
f lrd
onf/ uReaf wmfw&Ykd UJ q&morm;tqufqufu ajymqdck ahJ om pum;wpfceG ;f &So
d nf/
q&mhxuf wynfu
h vufapmif;xuf&rnf...[ljzpfonf/ olonf ,cktcg
arG;&yfZmwdajrtwGuf wpfpkHwpf&m aumif;rGepf Gm aus;Zl;qyfNyD;jzpfaomfvnf;
q&mjzpfou
l Reaf wmfum; arG;&yfajrtwGuf bmwpfckrrS vkyaf y;Edkiaf o;/ uGmjcm;
onfwpfckuawmh &So
d nf/ olu wdki;f wpfyg;udkxGuv
f monfrSm a&Munf&m
jrufEk&modkY pD;yGm;vm&Smjcif;jzpfNyD; uRefawmfu usnu
f G,rf suu
f G,t
f &yfokdY
a&TUajymif;vmjcif;jzpf&m "eOpmjzifh aus;Zl;rqyfEikd af o;onft
h wGuf arG;&yfajru
em;vnfay;Edkiyf gap[kom wdww
f cdk; qkawmif;&ygonf/
]]rif; tckvkd pGr;f aqmifEkdiw
f mudk Mum;od&awmh q&mhtaeeJY twkid ;f rod
0rf;omyDwjd zpfryd gw,fumG / q&mhtwGuaf wmh wefz;kd rjzwfEidk w
f hJ ausmufaumif;
wpfyiG u
hf kd &vdkuo
f vdkygyJ/ wu,fawmh wdki;f jynfwkYd Edkiif w
H kq
Yd kw
d m[m &GmawG
NrdKUawGukd pkaygif;xm;wJh e,fajrBuD;yJr[kwv
f m;/ udk,ef JYqkdi&f mqdki&f m &GmawG
NrdKUawGukd wdk;wufatmifpnfyifzGHUNzdK;vmatmif a'ocHawGu apwemaumif;
aumif; &nf&,
G cf suaf umif;aumif;eJY wnfaqmufMur,fqk&d if wkid ;f jynfaumif;
rSm rvGyJ gbl;/ 'Dae&mrSm rif;udkig ta&;BuD;wJh pum;wpfceG ;f avmuf ar;Munhf
csifw,f}}
]]ajymyg...q&m/ bmrsm;vJ}}
227
]]OD;aqmifO;D &Guv
f kyMf uwJh acgif;aqmifawG/ acgif;aqmifqk&d mrSm Edkiif aH &;
orm;wpfrsK;d wnf;udk qdkvkdwmr[kwyf gbl;/ y&[dworm;vnf; acgif;aqmif
ygyJ/ olwkrYd mS udk,yf kid f ,HkMunfcsuaf qmifyk'w
f pfck tNrJwrf;&SMd uw,f/ 'Dawmh
rif;rSma&m b,fvkd aqmifyk'f oabmw&m;awG&o
dS vJ...qdkwm ig odcsiw
f ,f/
ajymjyygvm;}}
]]uReaf wmfu bke;f BuD;ausmif;om;jzpfvv
Ykd m;awmh rodb;l / tvkyw
f pfcv
k yk f
vd&kY &dS if bmomw&m;udk tajccHNyD; pOf;pm;w,f/ wpfckqk&d if Ak'b
mom&JUMo0g'
awGukd awG;w,f/ jyefok;H oyfw,f/ pOf;pm;w,f/ tJ'gawGeYJ ,SONf yD; twwfEkid f
qH;k rrSm;atmifvyk w
f mayghav/ uReaf wmfah cgif;xJrmS &Sw
d mwpfcu
k vkyv
f rYkd jzpfEikd f
bl;qk&d if bmaMumifh rjzpfEkid w
f mvJ rjzpfEkid w
f t
hJ aMumif;&if;udk &Sm&r,f/ jzpfEkid f
atmif BudK;pm;&r,f/ bmaMumifrh jzpfEikd w
f mvJqkw
d hJ aomhcsuu
f kd &Sm&r,faygh/
jzpfcsiv
f Qif jzpfEkdirf ,fhtaygufukd&Sm/ vrf;pudk&SmqdkwJh vuf&Sd "rokcausmif;
q&mawmf OD;&D;awmf OD;okZmw&JUtqHk;trudk tNrJwrf;usihfoHk;cJhw,f/ ]qDvkd
tayguf&Sm}/ tJ'g[m uRefawmfhb0&JU vrf;Geaf qmifyk'yf g q&m}}
jzpfcsio
f vm; jzpfcsiv
f Qif qDvkdtayguf&Sm?
wdk;wufBuD;yGm;csio
f vm; qDvkt
d ayguf&Sm?
tcGihftvrf; b,frSm&Sad eovJ qDvkdtayguf&Sm?
ikww
f kwx
f kdiNf yD; ai;aevdkY bmrSjzpfvmrSmr[kwb
f l;/
228
aX;0if;
229
230
]]
}}
aX;0if;
231
ynmjzifx
h nfah ygi;f xm;onhf b0wpfct
k aMumif;
bmompum; rsm;pGm ajymqdEk ikd o
f l pm;yGx
J ;kd wpfO;D
xdki;f Edkiif aH wmifykid ;f pl&XmeDcdkix
f rJ S Edkiif jH cm;om;c&D;oGm;rsm; tvGew
f &m
ESpNf cdKufoabmusonfh aumhawmifuRef;odkY uRefawmfwkdYtvnfa&muf&Sad eMu
onf/ xdkokdYtvnfoGm;jzpfjcif;rSm *syefEkdiif H cef'wuokdvrf S ordki;f ygarmu
a'gufwmat;csr;f tm; aumhawmifuRef;rS rdwaf qGrsm;u olwkdYuRef;odkY vm
a&mufvnfywf&efzdwfac:xm;aomaMumifh jzpf\/ q&mBuD;ESifhtwl bef
aumufNrdKUrS uRefawmfESihf uRefawmfhwynfh atmifjrifhoed ;f wdkYvnf; ygvmMu\/
uRefawmfwkdYa&mufNyD; rsm;rMumrD ausmaf t;ode;f ESihZf eD;jzpfol rat;at;oefYwkdY
vma&muf EIwq
f ufMu\/ olwkdYvifr,m; jyefcgeD;wGif eufjzefnaepmudk
olwkdYvkyu
f kdiaf eaom[dkw,fwGif oHk;aqmif&ef zdwrf Eu jyKavonf/
]]q&mBuD;cifAsm;/ reufjzef naepmukkd uRefawmfwkdYvkyaf ewJh [dkw,frSm
{nfhcHcsiyf gw,f/ eufjzef nae 3 em&Dqkd&if uRefawmfh tvkycf sed Nf yD;ygNyD/
tJ't
D csed u
f s&if q&mBuD;wdYk wzGUJ v;kH udk uReaf wmfum;eJv
Y mBudKyghr,f}}[k qdak v&m
uRefawmfwkdYESihftwl&Sad eaom awmufwGe;f u
]]udkausmaf t;ode;f tvkyv
f kyw
f hJ Montra Resort eJY 'Dae&meJu
Y eD;eD;av;yJ
Opm/ ig;rdepfavmufavQmuf&if &wJ[
h mudk um;awGbmawG vkyrf aeeJ?Y uReaf wmf
vdkuyf kdYay;r,f}}
[k 0ifajymonf/ awmufxGe;f onf q&mBuD;vmonfhtcgwkid ;f q&mBuD;
232
aX;0if;
wnf;cko
d nfhbef*vdkwGif vHkNcHKa&;oufawmfapmifhtjzpf wm0ef,lavh&So
d nf/
olonf q&mBuD;ESihf wpfNrdKUwnf;om; bl;oD;awmifNrdKUom;jzpfonf/ xdkaY Mumifh
ausmaf t;ode;f u awmufxGe;f udk nae 4 em&DcefYwGif [dkw,fokdY ta&mufac:
vmyg&efrSmMum;cJh\/
aemufaeY nae 4 em&DcefYwGif uRefawmfwkdYtzGJUonf Montra Resort
odkYa&muf&Sv
d m&m [kw
d ,f{nfhBudKXmewGif tvkyv
f kyaf eol rat;at;oefYu
uReaf wmfwt
kYd m; ausmaf t;ode;f &S&d m [dkw,fpm;aomufqkid o
f kYd ydakY qmifay;cJo
h nf/
uReaf wmfwkaYd &muf&o
dS mG ;csed w
f iG f olonf {nfo
h nfrsm;tm; pm;aomufp&mrsm;udk
o,f,lcsay;aeonfukd jrifawGUae&\/ olum; t&yfjrifhjrifh ydeyf ed yf g;yg;
tom;vwfvwfESihfjzpfNyD; oGuv
f ufayghyg;pGmvIy&f Sm;aeavonf/ olonf
uRefawmfwkdYa&mufaeonfukdjrifaomtcg uRefawmfwkdYqDvmrnf[k vuf[ef
ajc[efjzifjh yavonf/ cPtMumwGif uReaf wmfw&Ykd &dS modYk a&mufvmum naepm
twGuf pm;aomufqikd t
f ay:xyfwiG f jyifqifxm;aMumif;ajymjyNyD; avmavmq,f
atmufxyf acwtem;,l&ef pm;yGJwpfvHk;pDpOfay;onf/ NyD;vQif uRefawmfwkdY
twGuf pm;p&maomufp&mrsm;udk ,lvmum csay;avonf/ xdkYaemuf olu
]]q&mBuD; cifAsm;... 'DaeY aeraumif;wJh tvkyo
f rm;awG&adS evdkY uReaf wmf
0kid ;f ulNyD; vkyaf y;&OD;r,f/ 'gaMumifh cPavmuf 'Dpm;yGJrSm pm;aomuf&if;
apmifhaeay;ygOD;}}
[l awmif;yefpum; ajymavonf/ ausmaf t;ode;f ESihf uRefawmfwkdYrSm
vGecf JhwJh 2 ESpaf usmaf vmufuyif rdom;pkyrm &if;ESD;NyD;aomolrsm; jzpfMu\/
xdkYaMumifh q&mBuD; a'gufwmat;csr;f u
]]uReaf wmfwt
Ykd wGuf ta&;rBuD;ygbl;/ cifAsm; vkypf &m&Sw
d mudo
k m vkyyf g/
bmrS tm;remeJY}}
[k olUtm; pdwaf t;at;jzifh tvkyq
f ufvky&f ef ajymqdkavonf/ q&mBuD;
onf om;t&G,rf Qom&Sad om ausmaf t;ode;f ESiahf jymqd&k mwGif cifAsm;? uReaf wmfEiS hf
ajymwwfNyD; wpfcgwpf&HwGiv
f nf; rif;ESihif gESihf &if;&if;ESD;ESD; ajymwwfonf/
uReaf wmfwo
kYd nf olppD Ofay;cJah om pm;yGw
J iG x
f kid &f if; pm;aomufqikd t
f wGi;f ydki;f rS
vIy&f Sm;rIrsm;udk owdxm; avhvmMunfhrMd uonf/
ausmaf t;ode;f onf vma&mufpm;aomufMuonfh {nfhonfrsm;udk NyHK;&Tif
azmfa&GpmG pum;ajymaeNyD; cifcifrifrif &,f&,farmarm EIwq
f uf{nfch aH eonfukd
233
jrif&\/ {nfo
h nfro
d m;pkwpfcrk S uav;rav;ESpaf ,mufukd aemufajymifajymonf
udkvnf; awGU&onf/ xdkuav;rwdkYvnf; ol\usDp,frIukd oabmusum
ESpaf ,mufvk;H vnf; &,fMuouJo
h kYd rdbwdkrY mS vnf; &,fMuonfukd jrif&onf/
uRefawmfwkdYESihf rvSr;f rurf;&Sd pm;yGJwpfvHk;wGif xkid af eaom {nfonfhrsm;xHrS
atmf'g,lonfhtcg t*Fvyd b
f mompum;jzifhrajymbJ wjcm;bmompum;jzifh
ol ajymqkad eonfukd Mum;&ojzifh q&mBuD;u
]]aX;0if;/ ckeu ausmaf t;ode;f ajymaewm jyifopfbmomeJY ajymaewm}}
[k uRefawmfwkdYukd ajymjyonf/ tjcm;pm;yGJwpfckrS pm;aomufNyD;onfh yef;uef
rsm;udk odr;f qnf;,lonfhtcgwGiv
f nf; olonf uRefawmfwkdYem;rvnfaom
wjcm;bmompum;wpfckjzifh ajymqdkaeonfukd awGUvku
d &f jyefonf/ {nfo
h nfu
olUtm; ]]rif;u igwdkYbmompum; ajymwwfygvm;}} [k t*Fvyd b
f momjzifh
tHt
h m;oifph mG ajymonfukv
d nf; Mum;vdku&f \/ {nfo
h nfyg;oGm;onft
h csed w
f iG f
olonf uRefawmfwkdYqDokdYvmNyD;
]]'DaeY aeYvnfykid ;f wm0efuswhJ pm;yGx
J k;d wpfa,muf aeraumif;vkYd usew
f hJ
vlawGeYJ vdkurf rDvkYd uReaf wmf ulay;ae&w,f...q&mBuD;? wu,fu uReaf wmfh
*sLwDu aeYvnf 3 em&Dqkd&if NyD;ygNyD}}
[kqakd vonf/ xdaYk emuf olonf tay:xyfwiG f BudKwifppD Ofxm;aomae&m
odkY uRefawmfwkdYukdac:oGm;avonf/ Montra [dkw,frSm okH;xyftaqmiftOD
jzpfNyD; aumhawmifuRef;rS emrnfBuD;[kw
d ,fwpfckjzpf\/ yifv,furf;ajcwGif
wnf&NdS yD; avSqyd Ef iS ehf ;D aomaMumifh c&D;onfwiftjref,mOfBuD;rsm;? pufavSi,f
rsm;ESihf pydbkwrf sm; oGm;vmvIy&f Sm;aeMuonfukd teD;uyfjrifawGUae&onf/
pm;aomufqkdit
f ay:xyfrS vSr;f MunfhvQif ajrmufbufwGif tvGev
f Syaom
eef,eG t
f rnf&Sd uRef;oHk;uRef;udk jrif&onf/ ta0;rSMunfhvQif xdkuRef;okH;uRef;
rSm wpfuRef;wnf;[k xif&\// awmifbufwiG f tm;rmeftjynfhESihf BuHhBuHhcHae
onfhtvm; yifv,furf;ajcrS ausmufaqmifrsm;udkvnf; awGUae&onf/
atmufxyfwGix
f kdiaf epOfu olonf {nfhonfrsm;udk t*Fvyd b
f mom
pum;wpfckwnf;jzifhr[kwb
f J tjcm;bmompum;rsm;jzifhvnf; ajymqdkaeonf
udkawGUcJh&ojzifh odcsiaf omaMumifh uRefawmfu olUukd ,ckvkd ar;Munfhvku
d f
onf/
]]atmufxyfrSm igwdkYxkid af ewke;f u rif;[m...{nfhonfawGukd t*Fvyd f
234
aX;0if;
pum;r[kww
f hJ bmompum;eJY {nhcf aH ew,fvx
kYd ifw,f/ rif;ajymaewJph um;udk
igwdkY em;rvnfMubl;/ b,fbmomawGeaYJ jymcJv
h ?J rif; b,fEpS b
f momavmuf
ajymwwfvJ}}
]]uav;rESpaf ,mufygwJh rdompk0kdi;f udk 'de;f rwfbmomeJY ajymcJhwmyg/
uav;rav;ESpaf ,mufukd kyaf csmw,fvYkd uReaf wmfuajymawmh olwu
Ykd oabm
usNyD;&,fMuw,f/ tjcm;0dki;f awGuawmh jyifopf? *smref? qDG'ifEkdiif Hom;awG
qdkawmh olwkdYbmompum;awGeJY {nfhcHajymqdkcJhygw,f}}
olonf *smref? 'wfcs?f jyifopf? pyde?f qDG'if? 'de;f rwf? aemfa0; bmom
pum;wdku
Y kd pum;0gus 20 rS 30 xdajymqdkEkid Nf yD; t*Fvyd pf um;ukrd l aumif;pGm
ajymqdkEkdiaf Mumif;? xdkYjyifxkdi;f Edkiif HwGif tvkyv
f kyaf eaomaMumifh xdki;f pum;
udkvnf; toifhtwifhajymwwfaMumif; uRefawmfhtm;ajymjyav\/ xkt
d cg
olum; omrefvw
l pfa,mufr[kwb
f J Edkiif jH cm;bmompum; udk;rsKd ;udk ajymqdk
wwfoltjzpf odvkdu&f aomtcg uRefawmfonf olUukd tvGeaf v;pm;aompdwf
jzifh Munfhvsuf odkY ajymvku
d o
f nf/
]]a[- rif;u wu,fhyg&rD&Sif q&mBuD;ygvm;[ ighnD&/ urmay:rSm
txifu&yk*Kd vfBuD;wcsKd Uwavavmufom bmompum; av;ig;ajcmufrsKd ;
avmufukd ajymEdkiMf uwm/ wu,fawmh bmompum;qdkwm tvGet
f zdk;wefwJh
ynm&yfwpfckyJ r[kwv
f m;/ 'geJ.Y .. rif;u b,fykHb,fenf; 'gawGukd avhvm
cJhwmvJuGm}}
]]'DbmomawG[m wpfckeJYwpfck tvGefeD;pyfw,fq&m/ uRefawmfu
jrefrmEdkiif HrSm ausmif;q&mvkyzf l;cJhvkdY oif,lwJhenf;pepfukd omrefolawGxuf
ydkow
d ,fvkYd qdk&r,f/ *smrefbmomudkawmh uRefawmfo
h al X; *smreftzdk;BuD;qDu
oif,lwmyg/ tckvnf; uRefawmfu olUtrd rf SmyJaew,fav...q&m}}
xko
d kYd ausmaf t;ode;f ESihf uReaf wmf tcst
D cs pum;aumif;aeMupOf q&mBuD;
,ckvkd vSr;f ar;\/
]]udkausmaf t;ode;f ? cifAsm;rde;f r at;at;oefY 'Dukd rvmbl;vm;}}
]]vmr,f... q&mBuD;/ olvnf; uRefawmfwkdYeJYtwlwl naepmudk yg0if
qifETJygr,f}}
[k ausmaf t;ode;f ajzvku
d pf OfwGif q&mBuD;u
]]a[h- [dkrmS Munfv
h ku
d pf rf;/ uRefawmf...uRefawmferYJ ajymwJh rEav;ol
235
rat;at;oefY...vmNyD}}
[k uReaf wmfwpYkd m;yG0J ikd ;f odYk vmaeol at;t;oef&Y &dS modYk vufnKd ;xd;k umajym
av\/ q&mBuD;a'gufwmat;csr;f onf pma&;q&mrBuD; vlxka':trmtm;
rEav;oltppfawGu uRefawmf uRefawmfESihfajymMuw,fqkdonfrSm [kwyf g
vm;vdkY ar;zl;cJhaMumif;? vlxka':trmu olrrSm rEav;ol ppfppfjzpfaMumif;
odkYaomfvnf; tJovdkrajymygbl;[k ajzcJhwJhtaMumif; vGecf JhaomESpu
f aumh
awmifuRe;f odakY &mufcku
d f pm;&if;aomuf&if; ajymjycJzh ;l onf/ ,if;udk owd&[ef
wlojzifh at;at;oefYvmonfukd jrifaomtcg uRefawmf uRefawmfESihf rajym
aom rEav;ol[kqkdjcif; jzpfygvdrhfrnf/ ,ckacwf rEav;oltrsm;pkum;
uReaf wmf[al om emrfpm;udk toH;k jyKMuaomfvnf; ausmaf t;ode;f \ZeD; rEav;ol
at;at;oefrY mS rl uReaf wmf[al om emrfpm;udk toHk;rjyKacs/ xdakY emuf ausmaf t;
odef;u
]]naepmtwGuf pm;p&mawGukd o,f,lvm&awmhrvm;}}
[k ar;&m? q&mBuD;u
]]aumif;om;yJ? ,lvmcJhav? pm;&if;? aomuf&if;aygh}}
[kajzonf/ xdkYaMumifh olwkdYvifr,m;ESihftwl jrefrmEdkiif Hom; pm;yGJxkd;
wpfOD;wdkYonf pm;p&mrsm;udk o,f,lvmcJhMu\/ ausmaf t;ode;f \ oli,fcsi;f
jzpfol jrefrmpm;yGJxk;d u
]]udkausmaf t;ode;f ? q&mBuD;wdkYeJYtwl atat;aq;aq; oHk;aqmifyg/
vdt
k yfwmawGukd uReaf wmfaqmif&u
G af y;ygr,f? pm;yGx
J ;kd wpfa,muf tvkyrf qif;
Edkicf sed rf Sm tpfukdu tckvkd ullnDay;wJhtwGuv
f nf; aus;Zl;wifygw,f}}
[k qdak vonf/ xrif;0kid ;f pwifcsed w
f iG f q&mBuD;twGuf 0dik t
f jzLwpfv;Hk ESihf
uRefawmfwkdYtwGuf pDpuDwpfvkH;udk azmufay;xm;onf/ ausmaf t;ode;f url
Ice Tea udkaomufaeonfukd q&mBuD;jrifoGm;&m at;at;oefYukd odkYpav
onf/
]]usKyf...yxrtBudrf 'DuRef;a&mufwke;f uawmh armifausmaf t;ode;f ?
armif&ifu t&ufaomufwmyJ? tckraomufwmu at;at;oefYu raomuf
cdki;f vdkYvm;? orD;... at;at;oefY&,f? nnf;a,mufsm;udk aomufcGihaf y;vdkuf
yguG,f}}
]]at; raomufcikd ;f vdrYk [kwb
f ;l q&mBuD; olUbabmeJo
Y l raomufwmyg}}
236
aX;0if;
ynmudk rGwo
f yd pf mG vdv
k m;cJo
h l
uRefawmfwnf;ckad om bef*vdkrS pD;Munfhvkduv
f Qif tvGew
f &mvSyaom
yifv,f\ jrifuGi;f udk awGUae&onf/ ylavmifrGe;f usyo
f nfh NrdKUjyESihfa0;&m
yifv,fxJrS uRef;rsm;odkY tvnfvm&jcif;udk uRefawmf rsm;pGmESpo
f uf\/
yifv,fjyifukjd zwfoef;wdkucf wfvmaomavudk tm;&yg;& w0BuD;SLIu
d v
f ku
d &f
aomcPwGif cGet
f m;topfrsm; wk;d yGm;vmouJo
h kcYd pH m;&onf/ xko
d kYd uRefawmf
wpfa,mufwnf; yifv,f\crf;em;yHkukd tawG;e,fcsJUaepOf ausmaf t;ode;f wdkY
vifr,m; uReaf wmfwnf;ck&d m bef*vdkokYd a&mufvmMu\/ xdktcg uReaf wmfu
olwkdYZeD;armifESHtm; odkY EIwq
f ufcGe;f qufvkduaf vonf/
237
238
aX;0if;
239
igMum;zl;w,f? tJ'g[kwo
f vm;... ausmaf t;ode;f }}
]]trSeyf .J ..q&m/ wpfcgwav avxefwt
hJ cg ausmif;om;awG[m udk,hf
&Gmbufukdjyefrul;vmMuawmhbJ eD;pyf&maqGrsKd ;awG oli,fcsi;f awGtrd rf Sm tdyf
vdkuMf uw,f/ ausmif;toGm;uwnf;u &moDOwkraumif;bl;? vIid ;f BuD;aew,f
qd&k ifawmh [db
k ufurf;udk rul;MuawmhbJ tdrjf yefvmMuwJt
h cgvnf; &Syd gw,f/
rdbawGrSmvnf; udk,hf&GmrSm ausmif;r&Sv
d kdYom [dkbufurf;udk vTwaf e&wm/
pdwu
f wpfcsed v
f Hk;ylae&wmyJ/ om;orD;awG tdrjf yefa&mufrS pdwcf sMuw,f}}
]]'DvkdawGMum;u igwdkYawmom;awG[m xGe;f xGe;f aygufaygufjzpfatmif
b,favmufxd BudK;pm;cJh&w,fqkdwm wcsKd UvlawGu em;vnfcsirf S em;vnf
rSm...ighnDa&}}
]]jrpfujkd zwfu;l NyD; ausmif;wuf&w,fqw
kd mu obm0twm;tqD; tcuf
tcJaygh...q&m/ uRefawmfwkdYu obm0tcuftcJwifru qif;&Jom; rdbu
aygufzmG ;vmwJo
h q
l kad wmh wpfcufrmS ESpcf ufqko
d vdk BuHK&wmayghAsm/ 'DMum;xJ
urS ausmif;rSm uReaf wmfu pmawmfwahJ usmif;om;wpfa,muf jzpfaecJjh yefw,f/
uRefawmfu ausmif; q&mjzpfcsiaf eolqkdawmh pmawmfrSjzpfr,fqkdNyD; pmudk
zdBudK;pm;wmaygh/ Pfaumif;wmvnf; ygrSmayghav/ uRefawmfu twef;
wdki;f rSm yxrqk&cJhwmaMumifh q&m? q&mr tm;vHk;u uRefawmfhukd ta&;ay;
Muw,f/ q&modwJhtwkid ;f pmawmfwJhausmif;om;udk q&morm;awGu cspMf u
w,fav}}
]]tdk...[kwv
f m;... twef;wkid ;f rSm yxr&cJw
h mqdkawmh rif;[m wu,f
awmfvaYkd ygh/ 'Dvx
kd ;l cRew
f hJ ausmif;om;jzpfvmatmif rif;u b,fvrkd sm; avhvmcJh
ovJuGm... ausmaf t;ode;f ...a&}}
]]qdkMuygpdkY... t*Fvyd pf mayghq&m/ uRefawmfu t*Fvyd pf mudk awmfawmf
0goemvnf;ygw,fav/ t*Fvyd pf m a0g[m&awGqkd olrsm;awGvkd odyt
f m;
xkwNf yD; usupf &mrvkb
d ;l / q&mu oifjyaewke;f txl;tmHkpku
d ef m;axmifw,f?
rSww
f ,f/ tmkHpkduf em;axmifavhvmawmh b,ft&mrSmrqdk xl;cRefw,f
r[kwv
f m; q&m/ 'gaMumifh uRefawmf ausmif;om;b0wpfavQmufvHk;rSm
t*Fvyd pf mwpfcgrSrnHhcJhbl;}}
]]rif; t*Fvyd pf maumif;cJhr,fqkdwmudkawmh ig vHk;0oHo,r&Syd gbl;
... uGm}}
240
aX;0if;
[k uRefawmfu axmufcHajymvdkuo
f nf/
olonf ausmif;wufpOfu twef;xJwGif aemufqHk;cHkwef;wGif xkid af vh&Sd
onf/ rsm;aomtm;jzifh aemufqHk;cHkwef;wGif xkid w
f wfMuaomausmif;om;rsm;
onf ESpu
f sorm;rsm;ESihf ausmif;om;qd;k rsm;om jzpfwwfMuaomfvnf; olEiS u
hf m;
ajymif;jyef/ rodvQifar; rpifvQifaq;qdkaom pum;yHkuJhokdY rdro
d cd siw
f wfcsif
aomynm&yfukd q&mq&mrrsm;tm; r&Surf aMumufar;cJhaMumif; olu ,ck
vdkajymjy\/
]]tpuawmh q&m&,f/ uReaf wmfu q&mudk pmxar;&if twef;azmfawGu
uRefawmfhudk avSmifwJhtNyHK;awG ajymifwJhrsufESmxm;awGeJY MunfhMuw,f/
uRefawmfo
h abmuawmh udk,rf odwmudk rodvkaYd r;wmyJ/ &Supf &mr [kwb
f ;l /
rodwmBuD;udk odovdkvkdbmvdkvkdeJY [efaqmifaewmuyJ &Suzf kdYaumif;wm
r[kwv
f m;/ tJ't
D jzpfuawmh ig;wef;ESprf mS BuHKcJ&h wmyg/ aemufykid ;f &Spw
f ef;
xdawmh rBuHK&awmhb;l / tm;vHk;u oli,fcsi;f awGjzpfomG ;Muaawmh wpfa,muf
taMumif;wpfa,mufoo
d Gm;MuNyD qdkawmhav/ aemufykdi;f b,fvkdjzpfvmvJ
qdkawmh q&mawGu twef;xJrSm tjcm;ausmif;om;awG rajzEkid w
f Jh[mqdk&if
uReaf wmfu
h akd r;awmhwmyJ/ &Si;f jycdik ;f awmhwmyJ/ uReaf wmfu
h akd wmh pmawmfw,fvYkd
owfrSwv
f kduMf uNyD; t&ifqHk; b,fawmhrS pmrar;awmhbl;aemufqHk;usrS
uRefawmfhukd ar;awmhw,f}}
twef;xJwGif tcsKd Uausmif;om;rsm;rSm rdru
d pmudk aumif;pGm&aomfvnf;
q&mar;onft
h cg aMumufaMumufvefv
Y efY ,HMk unfrrI phJ mG jzifh ajzqdMk uaomfvnf;
olum; xko
d kdYr[kw/f rdr&d onfhpmudk &J&JU0Hh0Hh ajzqkw
d wf\/ olonf xku
d JhokdY
ynmudk tb,faMumifh usm;ukwu
f sm;cJ qmavmifrw
G o
f yd pf mG BudK;pm;cJ&h ovJqkd
onfhtaMumif;udk uRefawmfuar;Munh&f m olu ,ckuJhokdY jyefajzonf/
]]uRefawmfuav;b0u tjrifayghq&m/ igpmrwwfcJh&if tazwdkYvkdyJ
EGm;eJY ek ;f &rSm/ aus;Zl;&Sit
f azudak wmh apmfum;wm r[kwyf gbl;/ 'gayrJh uReaf wmf
[m tazhvkd yifyef;qif;&JcNH yD;vky&f wJh v,form;b0udk rvdkcsib
f ;l / yifyifyef;
yef; qif;qif;&J&J vkyu
f kid &f ayr,ft
h usKd ;&v'fuawmh enf;enf;yg;yg;yJ &Sw
d b
hJ 0
r[kwv
f m;}}
]][kww
f maygh 'gaMumifrh v
Ykd Ykd igwdYk awmurdbawGuvnf; om;orD;awGukd
ynmwwfapcsiw
f ,fqkw
d m olw&kYd UJ om;orD;awGukd csr;f csr;f omom wifah wmifh
241
wifhw,faeapcsiMf uvdkYyJ...r[kwv
f m;/ olwkdYvkd &THUAGux
f JrSm yifyifyef;yef;
rke;f uefapcsiv
f kdYyJ r[kwv
f m;...ighnD&m}}
]]rSeyf gw,f q&m/ uReaf wmfausmif;wufwke;f uqdk&if pmusuzf kYd za,mif;
wkid rf &S/d rD;cGux
f eG ;f zdkY 'DZ,fr&Sv
d kdY pmusucf siaf yr,fh rusucf Jh&wJhnawGvnf;
trsm;BuD;&Scd Jhw,f/ tJ'DaeYrsKd ;qdkvkdY&&Sd if reufapmapm tvif;a&mif&wJhtcsed rf Sm
xNyD; pmusu&f w,f/ uRefawmfhtwef;azmf oli,fcsi;f atmifoef;u oleJYtwl
tdrrf SmtdyNf yD; pmusuzf kdYac:w,f/ olwkdYu enf;enf;yg;yg; ajyvnfwJhro
d m;pk
qdak wmh uReaf wmfpmusuzf Ykd za,mif;wkid af wG bmawG 0,fay;w,f/ olem;rvnf
wJph mawGukd uReaf wmfu &Si;f jyay;awmh olUrb
d awGuvnf; uReaf wmfu
h kd oabm
usMuw,fav}}
rdbu pmusu&f ef za,mif;wkid yf if r0,fay;Edik o
f nfMh um;rS vIid ;f xefavxef
aomjrpfuku
d ;l um ynmoifMum;cJ&h onfh olonf tv,fwef;udk aumif;rGepf mG
atmifjrifco
hJ nf/ &Spw
f ef;atmifNyD;aemuf udk;wef;udk qufwuf&rnfqkad omtcg
tayguf0&GmwGif txufwef;ausmif;r&So
d jzifh ausmufawmfNrdKUay:odkYwufum
txufwef;ausmif;wGif qufvufoifMum;&awmhrnf/
ausmif;tyfNyD;aomfvnf; olUrmS um; ausmif;rwufEkid af o;/ tjcm;ausmif;
om;rsm;xuf wpfvcefYaemuf usNyD;rS ausmif;pwufEkdicf Jhonfhtjzpfukdvnf;
olu ,ckuJhokdYajymjyonf/
]]ausmif;0ifaMu;awG pmtkyzf kd;awG oGi;f xm;NyD;jzpfayr,fh uRefawmfu
ausmif;rwufEkdiaf o;bl;q&m/ olrsm;awGu wufaeNyD/ wvavmuf&o
Sd Gm;NyD
aygh/ bmvdkY ausmif;rwufEkdiaf o;wmvnf;qdk&if uRefawmfu tazhukdulNyD;
v,fxeG af ecJv
h kyYd g/ tazhukrd ulbJ oGm;wuf&ifaum r&bl;vm;qdkawmh &awmh
&ygw,f/ 'gayrJh q&m&,f/ ausmif;oGm;w,fqkad wmh tenf;qHk; taumif;pm;
r[kw&f ifawmif cyfvwfvwf t0wftpm; ESppf HkoHk;pHkawmh vkrd ,fr[kwv
f m;/
NrdKUrmS ausmif;wufr,fq&kd if jcifaxmifutp vdv
k mNyDav/ uReaf wmfomG ;ae&r,fh
tdru
f tazhrw
d af qGawGqkad wmh pm;p&dwf aep&dwaf wGukd aemufraS y;vd&kY ayr,fh
t0wftpm;bdk;wdkY uRefawmfhtoHk;p&dwaf wGukd ay;zdkY tazu rwwfEkdiaf o;vdkY
ausmif;rwuf&ao;wmyg/ 'gaMumifhrkdYvkdY tdrrf Sm tvum;xdkiaf er,fhtpm;
tazhukd0kid ;f ulwm ydkaumif;w,fqkdNyD; v,f0ifxGeaf y;wm}}
olajymjyaeaompum;rsm;um; uReaf wmfw&Ykd ifxu
J kd xdcu
kd af MuuGaJ pygonf/
242
aX;0if;
243
244
aX;0if;
0ifa&muf ulnDoifMum;ay;cJh\/
]]q&mvnf;todygyJ? olrsm;udo
k ifjyzdt
Yk wGuf uk,
d u
f BudKNyD; avhvm&wm
r[kwv
f m;/ 'gaMumifh uReaf wmf&h UJ t*Fvyd pf m? jrefrmpmawG[m ydkNyD;aumif;rGev
f m
w,f/ q,fwef;wke;f u uRefawmfwufcw
hJ hJ atmifajrusL&Siu
f q&m OD;ausmjf r
[m t*Fvyd pf moifjy&mrSm odyaf umif;w,f/ OD;aESmufxJ wpfcgwnf; pGo
J mG ;atmif
udk oifMum;ay;cJhw,f/ t*Fvyd pf meJYywfoufvkdY uRefawmf[m wuokdvx
f d
rnHhcJhygbl;/ 'g[m q&mOD;ausmjf r&JU aus;Zl;aMumifhvkdY qdkEkdiyf gw,f/ 1989
ck? pufwifbmvrSm rlvwef;q&mawGukd q,fwef;atmifxJu cefYr,fqkdvkdY
q&mtjzpf t&nftcsi;f ppf pmar;yGu
J akd jzcJ&h w,f/ ajz&wJah r;cGe;f awGu &Spw
f ef;
tqifh t*Fvyd pf meJY jrefrmpmar;cGe;f awGyg/ tJ'DtxJrSm wuokdvaf emufqkH;ESpf
vlawGvnf;yg0ifygw,f/ 'Dvkrd sKd ; t&nftcsi;f ppf pmar;yGv
J kyNf yD; ausmif;q&m
ceft
Y yfwm[m uReaf wmfwkNYd rdKUe,frmS yxrqkt
H Budryf gyJ/ vlaygif; 150 avmuf
ajzqdw
k t
hJ xJu ta,muf 40 udk a&G;cs,cf efyY gw,f/ &rSwt
f rsm;tay:rlwnfNyD;
wef;pDwJhtcg uRefawmfutqifh 6 &ygw,f/ uRefawmf[m taz&JUtpfr&S&d m
atmuf,Ge;f acsmif;ausmif;udka&G;cJhw,f/ aemufykdi;f uRefawmfh&Gmuausmif;rSm
ae&mvpfvyfwmeJ udk,h&f Gmudk ajymif;a&TUcJhw,f}}
]]rif; ausmif;q&mjzpfvmNyDqakd wmh rlvwef;ausmif;om;b0u rdr&d UJ &nf
rSe;f xm;cJhwJhtyd rf uf wu,fjzpfvmcJhNyDayghav}}
]][kww
f ,f...q&m/ uRefawmfh&nfrSe;f csuf wu,fyJ jzpfvmcJhygw,f/
NyD;awmh uRefawmftm;uscJhwJh uRefawmfhukd vlwpfvHk;olw vHk;jzpfvmatmif
xkqpfay;cJMh uwJq
h &mawGeYJ &Gmuausmif;rSm twlwl tvkyjf yefvky&f w,fqkad wmh
t&rf;vnf; 0rf;omyDwjd zpfcJh&ygw,f/ q&mOD;pH&Jausm?f q&mr a':at;areJY
uRefawmftpfukdBuDvnf; jzpfw,f q&mvnf; q&mjzpfwJh OD;OD;omvSwkdY[m
uRefawmfh&JU vufOD;q&mawGyg/ olwkdY&JU tcrJh tcsed yf ko
d ifay;rIawGaMumifh
tayguf0tv,fwef;ausmif;rSm uRefawmfwkdY&Gmu ausmif;ol ausmif;om;awG
ESppf Ofvkdvkd twef;wdki;f rSm qkawG&&Scd JhMuygw,f/ tJ'DtxJrSm uRefawmfvnf;
ygwmaygh/ tJ'Dwke;f u q,fwef;atmifwJhol OD;a&rSmvnf; tdraf jc 1500
0ef; usi&f w
dS hJ tayguf0&Gmxuf tdraf jcwpf&mausmaf vmuf&w
dS hJ uReaf wmfw&kYd mG u
omvGecf Jhw,f}}
[k ausmaf t;ode;f u olw&kYd mG ynma&;tajctaeudk ajymjy&m uReaf wmfu
245
246
aX;0if;
cE;D arSmx
f 0J ,f
ol tvGew
f &m ESpNf cdKufoabmus aysmaf rGUvSaom ausmif;q&mb0udk
pGev
Yf w
T Nf yD;aemuf yxrOD;qHk; vkyu
f kid cf ahJ omtvkyrf mS OD;zkeMf um;&Siyf kid q
f kid af om
ausmufprd ;f wl;azmfa&; ukrP
w
D pfckwiG f usi;f vkyo
f m;taejzifh jzpf\/ ausmuf
247
248
aX;0if;
249
250
aX;0if;
251
Hk;&Sw
d ,fav/ Hk;udka&mufwJhtcsed rf Sm tNidr;f pm;ausmif;q&m OD;atmifcifu
&dyo
f mrSm w&m;tm;xkwMf unfhygvm;vdkYwkduw
f Ge;f vmw,f/ ukrPDu0efxrf;
awGuvnf; w&m;tm;xkwv
f kdu&f ifaumif;r,fvkdY 0dki;f ajymMuw,f/ wcsKd Uu
vl0wfeYJ w&m;tm;xkww
f mxuf ouFe;f 0wfet
YJ m;xkww
f mu ydkaumif;aMumif;
tpydki;f rSmawmh udk&ifBuD;0wfNyD; w&m;tm;xkwv
f kYd wdkuw
f eG ;f Muygw,f/ udk&if
r0wfcif oH;k &ufav;&ufavmufu H;k rSm udak tmifjrifu
h kd pdww
f nfNidrrf I enf;enf;
yg;yg;&vmatmif vkycf Jhygw,f]]
]]'gjzifh rif;wdkY &dyo
f m0ifjzpfcJhao;vm;}}
[k uRefawmfu olUukd ar;vku
fd rf jd yefonf/
]]0ifjzpfygw,f q&m/ uReaf wmf jznf;jznf; ajymjyyghr,f/ udak tmifjrif[
h m
tckvkd jzpfoGm;wm[m aMumufpw
d af wGrsm;NyD; jzpfvmwJha0'emvdkY uRefawmf
xifygw,f/ uRefawmfu olUtem;rSm aeYa&mnyg uyfae&ygw,f/ raMumuf&
atmif tm;ay;pum;awG ajymay;ae&w,f/ bk&m;pmawGukd &Gwq
f kcd kid ;f ygw,f/
uRefawmfu a&SUu &Gwq
f kdjyw,f/ olu aemufuvdkuq
f kdaygh/ olubke;f BuD;
ausmif;rSm tMumBuD;aezl;cJo
h q
l kad wmh bk&m;pmawG y&dwaf wGukd uRefawmfxuf
ydk&ygw,f/ tcsed u
f awmh 2001 ck?Edki0f ifbmvyg...q&m}}
]]b,f&yd o
f mrSm 0ifjzpfcJhwmvJ... ighnD}}
]]ppfukdi;f wkid ;f cED;NrdKUu &efuif;awmifomoemh&yd o
f mrSmyg...q&m/
0ifcgpuawmh udk&ifBuD;b0eJ w&m;tm;xkwMf uwmaygh/ udk&ifBuD;b0eJY
ig;vcefYaeNyD;wJhaemuf 2002 ckESpf {NyDva&mufwJhtcg &dyo
f mujyKvkyw
f Jh
pkaygif;&[ef;cHyrJG mS uRefawmfwkEYd pS af ,mufvnf; 0ifNyD; &[ef;cHMuygw,f}}[k
olw&Ykd [ef;abmifoYkd 0ifa&mufum &dyo
f mwGif w&m;tm;xkwcf ahJ Mumif; od&onf/
&efuif;awmif omoemh&yd o
f monf cE;D NrdKU\awmifzuf awmifuke;f av;ay:wGif
wnf&o
dS nf/ awmifay:rS vSr;f Munfv
h ku
d v
f Qif awmifajcwGif woGio
f iG pf ;D qif;
aeaom csi;f wGi;f jrpfukd jrifawGUae&\/ xdkae&mrSm pdwaf t;csr;f ompGm w&m;
tm;xkwv
f kdolrsm;twGuf txl;oifhawmfonfh ae&mwpfck jzpf\/
&dyo
f m\ em,ucsKyfq&mawmfrmS cE;D NrdKUrausmif; q&mawmf OD;auvmo
jzpf\/ NrdKUrausmif;ESihf &dyo
f mrSm twefi,ftvSr;f a0;ygonf/ q&mawmfbk&m;
BuD;rSm wnfNidraf t;csr;f aom rsuEf mS awmf&NdS yD; tvGew
f &m MunfnKd zG,af umif;
ygonf/ olu w&m;&dyo
f mwGiaf wGUBuHKcJ&h aom tawGUtBuHKrsm;udkvnf; odkY
252
aX;0if;
jyefvnf ajymjycJhonf/
]]'D&yd o
f mu ae&mxkid cf if;vnf; odyNf yD;awmh at;csr;f om,movdk em,u
q&mawmfawG[m w&m;jyvnf; tvGeaf umif;Muw,f/ 'DrmS t"duuswyhJ *k Kd vu
f
awmh em,ucsKyfq&mawmfyg/ q&mawmf&JUMo0g'twkid ;f tm;vHk;u vdkuef m
aqmif&GuMf u&ygw,f/ &dyo
f mxJrSm&SMd uwJh oHCmawmfawGutp a0,sm0p
vkyw
f hJ olawGtqHk; tm;vHk;u pdwo
f abmxm; t&rf;aumif;Muw,f...q&m/
cE;D NrdKUrmS ESppf OfEpS w
f ikd ;f pkaygif;&[ef;cH&iS jf yKyJG jyKvyk af y;wmaMumihf vli,fawG[m
bk&m;w&m;eJYruif;uGmapbJ Ak'jrwfpGmbk&m;&JU tqHk;treJY eD;pyfapygw,f/
a,musmf ;av;awGu &[ef;cH&iS jf yKMuovdk rde;f uav;awGuvnf; a,m*D0wfNyD;
w&m;tm;xkwMf uygw,f/ tJ'Dt&yfu vlBuD;awG[m w&m;pcef;0ifMuwm
ydkrsm;ygw,f/ tvSLtwef;vnf; aygw,f/ wcsKd UvlBuD;awG[m oBuFeu
f mv
15 &uf w&m;pcef;0ifawmhr,fqk&d if olw&kYd UJ om;awG oBuFet
f wGi;f aomufpm;
rl;,pfNyD; jyemjzpfrmS pdk;vdkY 'kvb
&[ef;0wfbkYd wdkuw
f eG ;f Muw,f/ vli,fav;
awGuvnf; rdbpum;udk em;axmifNyD; omoemhabmifuk0d ifum w&m;tm;xkwf
Muw,f/ wcsKd Uqkd ESpw
f kdi;f vdkvkd 'kvb
&[ef;0wfMuw,f}}
]]jrwfpmG bk&m;&JU at;jrwJh w&m;&dyaf tmufrmS aexkid af eMuwJh cE;D NrdKUoNl rdKU
om;awGtaMumif; rif;ajymjyvdYk od&wm t&rf;aus;Zl;wifw,fumG / igwdBYk uD;jyif;
vmwJhacwfBuD;u tifrwefrS avmb a'goarm[awG xl>yrf;wJhacwfBuD;
r[kwv
f m;/ bmomw&m;eJY ud,
k fh ;kd &m,Ofaus;rIukd vspv
f sLINyD; rdb q&morm;
pum;udk em;raxmifcsiMf uwJhumvrsKd ;rSm cED;NrdKU vlawGtaMumif;Mum;&wm
pdwcf sr;f ombdkYaumif;vku
d w
f m...ausmaf t;ode;f &m}}
]][kwyf gw,f...q&m/ uReaf wmfb
h 0rSm 'Dumvav;[m t&rf;udt
k "dyg ,f
&Sw
d hJ umvav;wpfckyg/ qufNyD;awmh q&mhukd w&m;tm;xkww
f hJ tawGUtBuHK
udkvnf; ajymjyyg&apOD;/ w&m;pNyD;IrSww
f Jhtcg azmif;w,f ydew
f ,fqkdNyD;
rSw&f w,f/ toufSLoGi;f vdkuw
f Jhtcg 0rf;Adkuaf zmif;vmwm? SLxkwv
f kduw
f Jh
tcg 0rf;Adkuyf ed o
f Gm;wmudk IrSwcf kdi;f wmyg/ uRefawmfu azmif;ydeu
f kd odom
atmifqkNd yD; toufLS wJt
h cg vkyNf yD;SLvdkuaf wmh armvmw,f/ aemufNyD;awmh
w&m;pcef;r0ifrD tjyifrSmMum;zl;wmu w&mpcef;0if&if l;wwfw,fqkdwJh
todrSm;? trSwrf Sm;awGay:vmw,f/ w&m;tay: oHo,pdwaf wG jzpfrv
d m
w,f/ l;w,fqkdwmwu,fyJvm;vdkYvnf; tawG;awG jzpfay:vmrdw,f/
253
254
aX;0if;
wku
d w
f iG ;f cJMh uaom &Si;f &efurk P
rD 0S efxrf;rsm;ESiw
hf uG &dyo
f mrS w&m;jyocJah y;Mu
aom q&mawmfbk&m;rsm;? a0,sm0p tppt&m&m pdwaf t;csr;f ompGm w&m;
tm;xkwEf kdi&f ef ulnDcJholtm;vHk;udkvnf; ,aeYxufwkid f rarhbJ aus;Zl;wif
aeaMumif;udk ajymjycJhavonf/ NyD;vQif olu
]]w&m;pcef;0ifNyD;aemufyikd ;f rSm t&ifuxuf pdwu
f kd at;aq;pGm xm;wwf
vmw,f...q&m/ onf;cHpw
d v
f nf; ydk&Sv
d mw,f/ tcuftcJeJY BuKHawGUvm
&ifvnf; pdwaf t;at;eJY pOf;pm;qk;H jzwfwwfwhJ tavhtusiahf wG ydk&&Sv
d mw,f/
0rf;enf;p&meJY BuKH&ifvnf; udk,f rSwzf ;l ? zwfz;l ? Mum;zl;wJw
h &m;awGeYJ ajzodrhf
wwfwJh tavhtusihfawGvnf; &&Sv
d mygw,f}}
[k qkad vonf/
xdjkY yif ynm&rnfqkv
d Qif rnfonfah e&mwGirf qdk &onft
h csed yf kid ;f uav;rsm;
wGif avhvmoif,w
l wfonfh tusit
hf wdki;f pm&if;tif;ynmudkvnf; w&m;&dyf
omrS rxGucf GmrD oif,ljzpfcJhonfhtaMumif;udkvnf; ,ckuJhokdY qufvuf
ajymjyonf/
]]&dyo
f m0if;xJu bk&m;&ifjyifay:rSm cED;cdkif pm&if;OD;pD;rSL; reufykdi;f eJY
naeydki;f awGrSm vmvmNyD; w&m;xdkiaf vh&Sw
d ,f... q&m/ 'gaMumifhrkdYvkdY oleJY
uRefawmfeJY cifrifvmMuwm,f/ &if;ESD;vmMuw,f/ 'Dvkd cifrif&if;ESD;vmMuwJh
aemufykid ;f rSm uRefawmf[m pm&if;tif;ynmudk pepfwus oif,al vhvmcsipf w
d f
awG jzpfay:vmvdkY olUxHu 'Dynmudk oif,lvkdaMumif;ajymjyawmh olu
0rf;yef;womyJ oifay;r,fvkdY qdkygw,f/ 'gaMumifh &dyo
f mu jyefrxGucf if
wpfvavmuftvdkrSm pm&if;tif;ynmudk oif,ljzpfcJhw,f/ udknKd vSped q
f DrSm
oif,jl zpfchJ wmu pm&if;tif;ynm&JU omrefoabmavmufuykd J oif,cl &hJ wmyg/
'Dvkd pm&if;tif;ynmudk wwfuRrf;wJhyk*Kd vfeJY eD;eD;uyfuyf awGUqkHzkdYNyD; &if;ESD;
cifrifciG &hf zdkq
Y kw
d mvnf; vG,w
f mr[kwb
f ;l av/ tJ'OD ;D pD;rSL;[m olUwynfw
h pf
a,muftokH;jyKcJhwJh pm&if;udkiyf nm pmtkyw
f pftkyu
f kd,lvmNyD; 'Dpmtkyu
f kd
avhvmyg/ em;rvnfwm? r&Si;f vif;wm&S&d if olYukdar;ygvdkY ajymw,f/ tJ'D
pmtky&f JUtqifhu pm&if;udkiyf nmrSm Grade One tqifh&w
Sd ,fvkdY &Si;f jyw,f}}
]]rif;[muvnf; ausmaf t;ode;f &m igMum;zl;wmu olrsm;awGrmS &dyo
f m
0ifw,fq&kd if aemufynm&yfwpfcu
k kd avhvmzdYk rajymygeJ/Y &dyo
f mu csrw
S x
f m;wJh
pnf;urf;awGatmufrSmwif vnfywfae&w,fvkdYav/ 'geJY rif;u b,fvkdrsm;
255
256
aX;0if;
257
tcgoif/ a[majymzdkYzw
d v
f kdY a[majymyGJawG bmawG oGm;wJhtcgoGm;&awmh
'DrmS a&mufaeMuwJh vli,fawG b,fvkd cufcufccJ jJ zwfoef;ausmv
f mT ; ae&w,f
qdkwmudk jrifae&w,f/ odae&w,f}}
xdki;f Edkiif Htygt0if urmtESHUtjym;wGif oGm;a&muftvkyv
f kyaf eMuaom
jrefrmvli,ftrsm;pkonf Xmaewkid ;f &if;om;rsm; rvkyv
f kdonfh tvkyrf sm;wGif
yifyifyef;yef; cufcufccJ v
J kyu
f kid Nf yD; &vmonfah iGaMu;rsm;udk jyefvnfyakYd y;aeMu
onf/ olonf ynmrwwfvQif ightazuJo
h Ykd &TUH Au
G x
f w
J iG f ke;f uef&rnf[q
k u
kd m
ynmudk usm;ukwu
f sm;cJ BudK;pm;oif,cl ahJ omfvnf; xdik ;f Edik if o
H aYkd &mufvmcgpu
yifyef;qif;&JcJhonfh olUb0udk ,ckvkd qufajymjyefonf/
]]wpfcgu tdrw
f pfvkH;twGuf azmifa';&Si;f cszkdYvkyw
f Jhtcg tdro
f musi;f
a[mif;udk azmf&w,f...q&m/ tJ'v
D kd azmf&wJt
h cg tdro
f musi;f a[mif;rSm&Sad ewJh
cs;D &nfawG rsuEf mS udkpifNyD;ayw,f/ &GUH ayr,fv
h nf; r&bl;av? tvkyu
f tvkyyf J
r[kwv
f m;/ vky&f wmyJ/ bdvyfajrazsmw
f Jhtcg bdvyfajru vufacsmif;?
ajcacsmif;awGukd pm;vdkY vufacsmif;? ajcacsmif;awGu aoG;awGxGuw
f ,f/
'gayrJh tvkyrf ysuaf tmifBudK;pm;NyD; uReaf wmfqif;w,f/ tJ'w
D ke;f u wpfaeYvkyf
tm;c xdki;f bwfaiG 200 &w,f/ 'Davmufyifyef;qif;&JcNH yD; BudK;pm;vkyx
f m;wJh
vkyt
f m;cudk yef;&Hq&muray;bJ jzwfpm;vku
d w
f mudk cH&ao;w,f/ uRefawmfh
vkyt
f m;c &Spaf xmifavmuf ray;bl;Asm/ ray;vnf; bmrSvkyv
f kdYr&bl;av}}
]]ray;awmh rif;u olUqDrSm rawmif;bl;vm;}}
]]q&mvnf; odwt
hJ wkid ;f yJ/ 'DrmS tajctaeu/ ighuykd u
kd q
f H ray;&aumif;
vm;qdkNyD; oGm;ajymvdkrY &bl;/ olwku
Yd rauseyfvkYd &Jukzd ke;f qufvku
d &f if udk,yf J
'kua&mufrSm aocsmaygufyJ/ tJ'Dwke;f u uRefawmfwkdYrSmuvnf; w&m;0if
pm&Gupf mwrf;r&Sb
d ;l av/ ck;d 0ifNyD; tvkyv
f yk af eMu&olawG r[kwv
f m;/ 'gaMumifh
yef;&Hq&mu 'DvlUrSm w&m;0ifpm&Gupf mwrf;awGr&Sb
d l;vdkY &Jukdzke;f qufvkdY zrf;
oGm;&if tJ'Dyef;&Hq&mawGtaeeJY uRefawmfhukd ydkuq
f Hay;p&mrvdkawmhbl;aygh/
'gaMumifh uReaf wmfw&kYd UJ b0[m us;D vefpY mpm;b0yg/ a&mufcgpqdk tdyv
f akYd wmif
raysmb
f ;l Asm/ igwdkt
Y cef;udk b,ftcsed f &JvmNyD;zrf;rvm;qdkwhJ pdk;&drpf w
d af wGu
tNrJwrf; BuD;pk;d aew,f/ wpfcgwav befaumufu&JawG pl&XmeDu&JawG
vmr,fvkYd owif;Mum;&if awmxJukad jy;NyD;yke;f tdycf &hJ wJh nawGvnf; trsm;BuD;
&Scd Jhygw,f...q&m&,f}}
258
aX;0if;
259
260
aX;0if;
]][kww
f ,fq&m/ vHk;0topfyJ/ 'gayrJh *smreftzdk;BuD;u pm;aomufqkdirf Sm
rvkyrf Duwnf;uyif pm;yGJxkd;wpfa,muf[m b,fvkdajym&w,f? b,fvkdar;
&w,f? pm;aomufp&mawGukd b,fvkdo,f? b,fvkdajymNyD; csay;&w,f pwJh
vdktyfcsuaf wGukd oifjyay;xm;cJw
h ,f/ oluk,
d w
f kid f pm;yGx
J k;d ykpH v
H kyNf yD; olt
Y rd rf mS
oifjyay;wm/ taemufwkid ;f om;awG rBudKufwhJ tajymtqdk? jyKtrlawGukv
d nf;
oifjyay;w,f/ Oyrm- papa (taz)? mama (tar)vdkY ac:wmuudk taemuf
wdki;f om;awGu rBudKufaMumif; ajymjyw,f/ olwo
kYd m;orD;uvG&J if wjcm;vlu
taz? tar ac:wmudk rBudKub
f ;l ...aygh/ olw
Y t
Ykd awG;u cifAsm;toufBuD;aeNyD
vdkYajymw,fvkdY xifwwfMuw,f/ wpfqifhausmaf wG;&if cifAsm; aocgeD;aeNyD
oabmaqmifwmaygh}}
]]atmf... taemufwikd ;f om;awGu tJovdk pOf;pm;ovm;/ igwdYk ta&SUwidk ;f
uusawmh rdbt&G,q
f k&d if tar&,f taz&,f pojzifh touft&G,ef v
YJ ku
d Nf yD;
ac:Muwmav}}
]][kwfw,f... q&m/ uRefawmfwdkY ta&SUwdkif;rSmusawmh cifrifNyD;
dak oav;pm;wJo
h abmeJY touft&G,u
f v
kd u
kd Nf yD; ac:a0:Muovdk tac:cH&wJv
h l
awGuvnf; rsm;aomtm;jzifh oabmuswmyJav... q&m/ NyD;awmh taemuf
wdki;f om;awG[m uGr;f pm;wmudk vkH;0rBudKufMubl;/ 'Dvkd odoifhox
d ku
d w
f m
awGukd *smreDtzdk;BuD;u uRefawmfhukd BudKoifay;xm;awmh v0ufavmufMum
wJhtcg wjcm;pm;yGJxkd;awGxuf uRefawmfu omvmw,f? {nfhonfawGukd
olrsm;xufykdNyD; azmfazmfa&Ga&G qufqHwwfvmw,f/ {nfhonfawGu rkeYfzkd;
aiGvnf; uRefawmfhvufxJukd xnfhay;vmMuw,f/ 'ghtjyif uRefawmfu
{nfo
h nfawG&UJ ajymqdkyk?H ajymqdkenf;udk vdkurf w
S x
f m;w,f/ uReaf wmf odcsiw
f hJ
taMumif;t&mawGukd {nfhonfawGuvnf; tcsed af y;Edkirf ,f uRefawmfvnf;
tcsed &f vdkY&S&d if enf;enf;pDar;NyD; rSwo
f m;xm;w,f/ *smreftzdk;BuD;oifay;wJh
*smrefpum;awGeYJ *smref{nfo
h nfawGukd EIwq
f ufajymwJt
h cg olwu
dYk odyo
f abm
usawmh uRefawmfrkeYfzkd;ydk&wmaygh/ {nfhonfawG[m olwkdY bmompum;udk
wpfceG ;f pESpcf eG ;f p ajymwwf&ifawmif odyo
f abmusMuwm...q&ma&h/ 'gaMumifh
wjcm;bmompum;awGuv
kd nf; {nfo
h nfawGqu
D &oavmuf uReaf wmfavhvm
oif,lw,f}}
]]rif;uawmh wu,f tHzh ,
G yf gyJumG / 'Davmuf qlnaH ewJh pmaomufqkid f
261
262
aX;0if;
olonf [dw
k ,fpm;aomufqikd w
f iG f wpfEpS cf eft
Y vkyv
f yk Nf yD;aemuf tyd0k ifaiG&atmif
udk,yf kid t
f vkyf wpfckawmh vkyOf ;D rSy[
J k pOf;pm;rdvmonf/ xdktaMumif;udkvnf;
csev
f Syrf xm;cJhbJ ,ckvkd ajymjyavonf/
]][dkw,fpm;aomufqdkifrSm tvkyfvkyfvdkY wpfESpfavmufMumwJhtcg
wpfzufu pm;yGJxkd;vky&f if;eJY wjcm;tydk0ifaiG&wJh aiGvTJvkyif ef;udk pwifvkyf
udkiw
f ,f/ aumhaomif;u tckvnf; qufvkyu
f kdiaf ewJh aiG'kdief JYyg/ tJ'D
aiG'kdiu
f vnf; uRefawmfwkdY &cdkiv
f lrsKd ;ygyJ/ pdw&f if;vnf; tvGeaf umif;w,f/
tckqkd nDtpfukdt&if;vdk qufqHaeMuw,f/ tpwke;f u uRefawmfu bPf
taMumif;udk bmrSem;rvnfawmh rpwm,efuyJ bPfukd vdkuyf kdYay;w,f/
uRefawmfhemrnfeJY bPftaumifhzGihfay;w,f}}
]]'D *smreftzdk;BuD;u rif;twGuf awmfawmfaumif;wJhvlyJaemf/ rif;b0
wdk;wufzkdY atmifjrifzkdYu ol[m rif;b0rSm awmfawmfta&;ygwJh yk*Kd vfyJ...
aemf ... ausmaf t;ode;f / 'geJY igMum;zl;oavmufawmh rif;wdkYa&mufcgpu
umvu tckacwfepYJ m&if qDeaYJ &avmufumG w,fvkYd Mum;zl;w,f/ ig odcsiv
f kYd
ajymjyprf;ygOD;uGm}}
]]uGmwmuawmh t&rf;uGmwmaygh... q&m/ t&rf;udk qdk;wJu
h mvaygh...
Asm/ tJ'Dtcsed u
f jrefrmEdkiif Hom;qdk&if zke;f awmifukdicf Gihfr&S/d jrefrmEdkiif Hom;
wpfa,muf&JUvufxJrSm zke;f wdkY ydkuq
f HwkdYawGU&if tukeo
f rd ;f w,f}}
]]b,folawGu odr;f wmvJ? &JawGyJvm;}}
]]t"duuawmh &JawGaygh/ wpfcgwpfcgawmhvnf; &Ja,mifaqmifxm;wJh
tBuHtzefawGvnf; vkypf m;MuwmyJav/ jrefrmEdkiif o
H m;awG[m b,fukrd v
S nf;
rwdkiw
f wfMurSe;f olwku
Yd odxm;wmqdkawmh vkycf siw
f kid ;f vkyMf uawmhwmaygh/
uRefawmfbPfukd oGm;wJt
h cgjzpfap? aiGvw
JT o
hJ al wGqu
D aiGaumufzko
Yd mG ;w,f
tcgjzpfap *smreftzdk;BuD;u vdkuaf y;w,f/ &JawGu Edkiif Hjcm;om;ygvdkY&S&d if
rw&m;rvky&f Jbl;/ pum;rpyf rpwm,ef;u uRefawmfhtay: b,favmuf
aumif;ovJqk&d if oleaYJ wGUNyD; wpfEpS af vmufMuwJt
h cgrSm uRefawmfeYJ uRefawmfh
0rf;uGJ tpfuw
kd t
Ykd wGuq
f Nkd yD; wpfxyfwu
kd f ao;ao;av;wpfv;Hk aqmufay;w,f/
q&mwdkYukd jycJhwJhtrd u
f av;av/ tJ'Dtcsed u
f jrefrmusyaf iGeJYwGu&f if ode;f
50 q,favmufusr,f/ 'gayrJh ol[m uRefawmfwkdYqDu wpfjym;wpfcsyrf S
rawmif;bl;}}
263
264
aX;0if;
vkyif ef;vkyu
f kdiw
f JholawGrSmvnf; udk,hfazmufonfeJYukd,af ygh/ weoFm&Dwkdi;f ?
rGejf ynfe,fwu
Ykd NrdKUeeYJ ,fawGukd aiGvyJT v
Ykd &Ykd atmif aiG'ikd af wG&mS NyD; qufo,
G cf w
hJ ,f/
wcsKd U aiGvv
JT yk if ef;udk vkyu
f ikd w
f o
hJ al wGu &cdik jf ynfe,fzufuv
kd v
JT rYkd &/ uReaf wmf
usawmh vltrsm; aiGvJTwJh &cdkijf ynfe,f? weoFm&Dwkdi;f ? rGejf ynfe,fwkdYukd
aiGykdYvkdY&awmh uRefawmfeJYaiGvTJvkdY&S&d if ydktqifajyw,f/ 0efaqmifrIuvnf;
aumif;awmh uRefawmfhazmufonfawGu aemufxyf rdwt
f opfawGukdyg rdwf
qufay;vmw,f/ uRefawmfeJY csw
d q
f ufay;vmMuw,f/ uRefawmfeJY wpfcgrS
rjrifb;l rawGb
Y ;l wJo
h al wGuvnf; uReaf wmft
h aumifx
h u
J kd xdki;f bwfaomif;BuD;
ydkiu
f ae ode;f *Pef;xd ,kMH unfpw
d cf spmG ydkv
Y mMuw,f/ 'DaiGvv
JT kyif ef;vkyu
f kid f
wJholrSm tvGef kd;om;zdkY rSeu
f efzkdY vdktyfygw,f/ uRefawmfukdqkd aiG'kdiaf wGu
bwfaiGoed ;f ydki;f avmufxu
d kd BudKxkwaf y;w,f}}
]]igawmh 'Dtvkyaf wGukd wynfah wG vkyaf eMuwmudk jrifawmh jrifaewmyJ/
rsm;aomtm;jzifv
h nf; 'Dtvkyu
f kd cdkicf kid rf mrm wnfwnfww
hH hH vkyEf kid w
f o
hJ al wGu
BuD;yGm;oGm;Muwm rsm;ygw,f/ rif;ajymwmeJY igawmifpw
d 0f ifpm;vmNyD/ 'gayrJh
cufwmu igu ydkuq
f Hoyd rf sm;vm&if rSeaf tmifra&wwfwm qdk;w,f.[?
'geJY wcsKd UawGusawmhvnf; 'DaiGvt
JT vkyv
f yk u
f kd vky&f if; tcuftcJBuHKomG ;Mu&wJh
vlawGvnf; Mum;zl;w,f/ emrnfysuo
f Gm;Muwmav/ tJ'g bmaMumifhvkdY
rif;xifvJ}}
]]odkuu
f sr;f zwf&m em;axmifyg Opm&Edk;Ek;d qdkovdkaygh...q&m&,f/ tck
uRefawmfu aumif;wJhbufuyJ ajymjyaeawmh tm;vHk;aumif;ygonf jzpfae
wmaygh}}
]]'gvnf; [kww
f myJ/ b,ftvkyrf Sm rqdk taumif;eJYtqk;d [m 'Gew
f GJae
wmyJav/ vkyyf gOD; tjcm;wpfzufu BuHK&wJh ab;xGuq
f kd;usKd ;u bmvJqkd
wmudk}}
]]wu,fawmh 'Dtvkyu
f 0ifaiGaumif;aumif;&wwfovkd wpfzufrSm
qHk;H;I rIqkw
d mvnf; &Sjd yefwmaygh/ uReaf wmfuk,
d w
f ikd yf J q,fEpS af vmuftwGi;f rSm
qHk;HI;oGm;wJh aiGrmPudk a&wGuMf unfh&if xdki;f bwf 5 ode;f ausmaf vmuf
&Srd ,fxifw,f/ jzpfyku
H wcsKd U&if;ES;D wJo
h al wGu uReaf wmf BudKvTaJ y;xm;wJah iGukd
jyefray;bJ aeMuwmrsKd ;vnf;&Sw
d ,f/ wcsKd UqkdvkdY&&Sd if rdom;pkaq;kHwufaevdkY?
aeraumif;vdkY aiGBudKvTJay;ygqdkNyD; tultnDawmif;vmMuw,f/ uRefawmf
265
vnf;oem;awmh vTJay;vdkuw
f ,f/ 'gayrJh uRefawmfawmif;wJhtcgusawmh
jyefray;MuwJo
h al wGvnf; &Sw
d ,f/ tJ'v
D al wG[m uRefawmfeYJ oduRrf; &if;ES;D wJh
txJu vlawGyg/ wcsKd Uu jyefray;csiaf wmhbl;qk&d if olwkdY&JU zke;f eHygwfukd
ajymif;ypfMuw,f/ uRefawmfvnf; emzefrsm;awmh uRefawmfh taumifhxJ0ifrS
jzpfjzpf? aiGvufxJ&rSyJjzpfjzpf ydkYay;awmhw,f/ odyNf yD;awmh&if;ESD;wJholawGukd
usawmh >cif;csuaf ygh/ tJ'v
D kt
d jzpfrsKd ;BuHK&wJh wcsKd U aiGvo
JT rm;awG[m 'PfrcH
Edkiv
f kdY qufrvkyEf kdiaf wmhovdk wcsKd Uusawmhvnf; aiG'kid u
f kdr&Si;f Edkiaf wmhbJ
emrnfysu&f wm&So
d vdk azmufonfqDu ydkuq
f Hukd [dku[m'Dukdjznfh 'Du[m
[dkbufrSmzm&if;eJY emrnfysuNf yD; ajc&mazsmufoGm;MuwJhvlvnf; renf;vSyg
bl;}}
olonf wpfNydKifeuf tvkyEf Spcf kukd vkyaf eaoaMumifh tNrJwrf; tcsed u
f kd
vkNyD; vIy&f Sm;aecJh&onf/ pm;aomufqkdiu
f kd roGm;rD tvkyo
f rm;rsm;aexkid &f m
yef;&Hqk'd rf sm; pm;aomufqkdirf sm;odkY oGm;um &p&m&Sad omaiGrsm;udk vdkuv
f H
aumuf&\/ bPfov
Ykd nf;oGm;&onf/ xdt
Yk wl jrefrmEdik if rH S aiG'ikd rf sm;xHov
Ykd nf;
tcsed rf D pm&if;wif&\/ aiGvTJolrsm;u aumhawmifuRef;wpfckwnf;rSr[kwb
f J
xdik ;f Edik if t
H ESUH tjym;rSjzpf&m tcsed rf a&G; zke;f ac:wwfMuojzifh olonf tajctaeudk
MunhNf yD; zke;f jyefac:&onfrsm;vnf;&S&d m qdkirf S vkyaf zmfukid zf ufrsm;\ tNidKjiifukd
rcH&avatmifvnf; aygif;oif;qufqH&onf/
olonf aiGvTJvkyif ef;udk av;ESpcf efYvkyu
f kdiNf yDonfaemuf vufxJwGif
oifw
h ifah omt&if;tES;D aiG aMu;&Sv
d monft
h cg &cdkiw
f iG u
f seaf ecJo
h l olUtpfukBd uD;
udk aiG'kid v
f kycf ikd ;f onf/ olUtpfukBd uD;um; ausmif;q&mjzpfaomaMumifh aiGt&if;
tESD; rwwfEkid af cs/ xdkYaMumifh olxHrS zke;f wpfvkH;zdk;ESihf aiGt&if;tESD; wwfEkdif
oavmuf xkwaf y;cJo
h uJo
h kYd *smreftzdk;BuD;xHrv
S nf; bwfig;aomif;cefaY cs;um
tpfukdBuD;\aiG'kdiv
f kyif ef;udk pwifvnfywfapcJhonf/ olu
]]uReaf wmft
h udBk uD;udk b,fvkd vkyu
f ikd &f w,f/ b,fvkd qufo,
G &f w,fvYkd
tpydki;f rSm zke;f eJaY jymjyay;w,f/ olukd enf;enf;yg;yg;avmuf ajymjyvdkuw
f meJY
aemufykdi;f rSm awmfawmfukdtqifajyvmw,f/ tckqkd&if uRefawmfwkdYa'orSm
aiGvTJvkyfief;eJYatmifjrifaewJh olwpfOD;vdkYqdkEdkifygw,f/ uRefawmftpfudk&JU
0efaqmifru
I aumif;awmh uReaf wmft
h wGuf azmufonfawG rsm;oxuf rsm;vm
wmaygh}}
266
aX;0if;
olonf rdrv
d yk u
f ikd af eaom vkyif ef;udk atmifjrifap&ef aocsmpGm avhvmpl;prf;NyD;
vkyo
f nfhtaMumif;udkvnf; odkY ajymjyavonf/
]]uRefawmfu udk,v
f kyu
f kdiaf ewJh vkyif ef;tay:rSm taotcsmavhvm
pl;prf;awmh bPfvkyif ef;rSmvnf; uRrf;usiv
f mygw,f/ xdki;f Edkiif aH &muf jrefrm
Edkiif Hom;xJrSm bPfvkyif ef;ESihyf wfoufvkdY odwJhvltxJrSm uRefawmf[m xdyf
qkH;u ygr,fxifygw,f/ uRefawmfu bPfukd aeYwkdi;f oGm;aeawmh bPf0ef
xrf;awGeYJ trsm;BuD;&if;ES;D vmw,f/ uReaf wmfu Internet Banking vkycf siw
f ,f
vdkaY jymawmh bPfrefae*smudk,w
f kid v
f kyaf y;w,f/ tJovdk vkyv
f ku
d af wmh aiG0if
r0ifozd t
Ykd wGuf bPfuo
kd mG ;p&mrvdak wmhovd?k aiGyw
Ykd t
hJ cgvnf; rdrad &mufaewJh
ae&muyJ tvG,w
f ul ydkYvkdY&wmaygh/ bPfeJYywfoufwJh wcsKd Ut&mawGukd
kH;csKyfukd zke;f eJYar;wJhtcg ar;w,f/ 'gaMumifh wpfcgwavrSmqk&d if odyNf yD;
vkyo
f ufr&ifhao;wJh bPf0efxrf;awGxuf uRefawmfow
d mawGawmif&Sw
d ,f
q&m}}
]]pl;prf;avhvmjcif;? oif,jl cif;qdkwm[m b,fawmhrS tusKd ;rJw
h ,fqw
kd m
r&Syd gbl;...uGm/ &SmazGav...awGU&Sad vaygh...[kwb
f l;vm;}}
]]q&mhpum;u aoG;xGuaf tmif rSew
f phJ um;aygh...Asm/ NyD;awmh uReaf wmf
u udk,o
f x
d m;wmudk udk,hfxJrSm ONyD; odr;f rxm;bl;/ uRefawmf wwfxm;
odxm;wJh A[kokwawGukdvnf; wjcm;olawGukd rQa0ay;w,f/ uRefawmfu
Internet Banking taMumif;udk awmfawmfav;odvmawmh aumhaomif;u
aiG'kdizf GihfaeMuwJh uRefawmfhrw
d af qGig;a,muf&,f? xdki;f Edkiif HtxJu rdwaf qG
wcsKd Uukdvnf; Internet Banking zGihaf y;NyD; ulnDaqmif&u
G af y;zl;ygw,f/ uRef
awmfu aumhawmifuRe;f uaeNyD; zke;f eJY vkyaf y;wmyg/ aumhaomif;u aiG'kid af wG
twGuu
f awmh odyu
f kdtqifajyoGm;wmaygh...q&m/ 'Dvkdvkyaf y;vdkuaf wmh
olwkdYrSm tcsed u
f kev
f nf;oufom/ vG,v
f nf;vG,u
f lNyD; ydkjrefqefoGm;wmaygh/
Internet Banking eJYr[kw&
f if olwkdY[m xdki;f Edkiif Hbufurf; &aemif;NrdKUu
bPfukd oGm;&w,f? aiGt0ifMunfh&w,f/ aiGxkw,
f lNyD;rS aumhaomif;rSm
wpfcgaiGukd jyefa&mif;&awmh tcsed u
f ke?f vlyef;w,f/ tckawmh tJovdkvkyaf e
p&mrvdkbJ udk,t
hf rd u
f aevdkY tm;vk;H udk vkyv
f &kYd w,f/ olwv
kYd nf;bPfvkyif ef;eJY
ywfoufvm&if uRefawmfukd tultnDawmif;w,f/ uRefawmfu olwkdYqDu
tcsut
f vufawGuk,
d Nl yD; bPfXmcsKyfukd zke;f qufun
l w
D ,f/ uReaf wmfrh w
d af qG
267
268
aX;0if;
odyw
f efz;kd &Sw
d hJ ordik ;f pmtkyw
f tkyu
f akd &;zdYk awmif;yefcw
hJ ,fr[kwv
f m;/ uReaf wmf
wdkYtm;vHk;uvnf; 0dki;f NyD; q&mBuD;udk arwm&yfcHawmif;yefawmh q&mBuD;u
a&;ay;cJw
h t
hJ cg xkwaf 0zdkY vkt
d yfwyhJ ku
d q
f u
H kd uReaf wmft
h aeeJY wwfEikd o
f avmuf
0dki;f 0ef;NyD; pdkuaf y;cJzh ;l w,fav/ tJ'pD mtky[
f m dk[if*smqdkNyD; urmywfvrd af e
olawG&UJ tIu
d u
f kd rdr&d & xdk;ESuEf kid v
f ku
d o
f vdk uRefawmfwkEYd kid if u
H wdki;f oljynf
om;awGtwGuv
f nf; odyt
f zdk;wefwhJ ordki;f usr;f wpfapmif xGuaf y:vmcJw
h ,f
r[kwv
f m;}}
rSe\
f / q&mBuD; a'gufwmat;csr;f a&;om;aom ]dk[if*sm qdkolrsm;\
vkyZf mwfEiS hf orkid ;f jzpf&yfrsm;} pmtkyo
f nf ck;d 0ifb*FgvDrsm;ta&;udk pdw0f ifpm;ol
wdki;f vufukdix
f m;&rnfhpmtkyyf ifjzpfonf/ xkpd mtkyw
f Gif ckid rf maomordki;f t
axmuftxm;rsm;jzifh ordki;f ygarmuwpfO;D u a&;om;xm;aom pmtkyjf zpfaom
aMumifh xkpd mtkyjf zpfajrmufa&;wGif wpfaxmifw
h pfae&mrS yg0ifc&hJ onfukd *kPf
,lrnfqku
d vnf; trSew
f u,fyif b0wGif *kP,
f lp&m jzpfygonf/
uRefawmfwkpYd um;0dki;f vnf; twefMumoGm;NyDjzpf&m ol\ZeD;acsm at;at;
oefYvnf; jyefcsiaf eonfh[efaygufaeojzifh uRefawmfu ,ckuJhokdY pum;vrf;
aMumif; ajymif;vku
d o
f nf/
]]'geJY pum;rpyf? ighn.D ..rif;eJY at;at;oefY b,fvkq
d kpH nf;MuvJ ajymjy
ygOD;}}
[k ar;vdku&f m ausmaf t;ode;f onf olrY ed ;f bufukv
d n
S Nhf yD; ajymvdku&f rvm;
[k &,fum odkY ajymjyav\/
]]uRefawmfu
h kd cE;D ausmufprd ;f arSmo
f kaYd c:oGm;wJh uRefawmfah qGrsKd ;om;csi;f
wpfa,mufu rEav;rSm tajccsaew,f...q&m/ oleYJ uReaf wmfah ,murawGeYJ
t&rf;&if;ESD;Muw,f/ oluyJ uRefawmfhrSmnDwpfa,muf xdki;f rSm&Sw
d ,f/ uRef
awmfhtaMumif;awGukd ajymjywmaygh/ dk;om;BudK;pm;wJhtaMumif;awG ygvdrhf
r,fvkdYxifygw,f/ uRefawmfhnDeJY cifAsm;wdkYorD;eJYay;pm;csiw
f ,fvkdY ajymrSm
aocsmw,f/ 'DvkdajymcJhMuvm;? at;}}
[k olUred ;f rudk &,fum ar;avonf/ olUred ;f ru bmrSjyefrajzbJ NyHK;pdpjd zifh
acgif;iHkYaeav\/ ausmaf t;ode;f u qufvufNyD;
]]uReaf wmfah qGrsKd ;u uReaf wmfq
h u
D kd zke;f qufvmw,f/ olu olUrw
d af qGrmS
orD;wpfa,muf&Sw
d ,f? tJ'D rde;f uav;u aq;ukrPDwpfckrSm Supervisor
269
tqif&h w
dS ,f? r[modyb
H UJG &xm;NyD;om;vdakY jymjyawmh uReaf wmfvnf; pdw0f ifpm;
w,fvkdY jyefajymvku
d yf gw,f/ uRefawmf jrefrmEdkiif HokdY jyefvmr,fvkdYvnf;
ajymjyvdkuyf gw,f/ 'Dvkd ab;uvlawGrul&ifawmh vlysKd BuD;b0eJYyJ tdk;xkwf
&rvm; 'grSr[kwf bke;f BuD;yJ0wf&rvm; rodbl;/ ckawmh vlBuD;rdbawG&JU
0dki;f 0ef;rulcv
hJ kYd uReaf wmfb
h 0twGuf odyt
f zdk;wefwhJ b0Muifazmf csp&f olav;eJY
twlwlae&wmaygh... q&m&,f]]
[k &,fumarmum ajymjycJhavonf/ xdkYaemuf tcsed v
f nf;vifhaeNyD
jzpfojzifh EIwq
f ufum olwkv
Yd ifr,m;ESpaf ,mufonf jyefomG ;Muavownf;/
270
aX;0if;
271
272
]]
aX;0if;
}}
273
ausmif;q&mqdw
k m tNrw
J rf; ausmif;om;Bu;D
ynmrD;&SL; xGe;f nad y;aeol
reufjzefrsm;pGmtwGuf raeYursm;pGmwGif yifyifyef;yef; cufcufccJ J BudK;pm;
um atmifjrifpmG xkqpfcMhJ uaom rSww
f rf;rsm;u ypKye u
f mvudk vSyapygonf/
xdkokdYzefwD;ay;Edkicf JhMuolrsm;udk aESmif;vlrsm;u tpOfojzifh av;pm;dkaoorI
jyKwwfMuonf r[kwyf gavm/ xdkorl sm;udk ordki;f aMumif;aumif;ol odkrY [kwf
ordki;f urn;f xkqpfa&;om;ol[k rqdkvQif tb,fyk*Kd vfukd qdkygtHhenf;/
uRefawmfwkdYMum;wGif tvGew
f &m wGiu
f s,af om pum;wpfcGe;f &So
d nf/
xdkpum;um; tjcm;r[kw/f ]udk,o
hf rdki;f udk udk,af &;onf}qdkaom pum;jzpf\/
vlwikd ;f eD;yg;\EIwzf sm;rS xdkpum;udk ajymzl;Muygvdrrhf nf/ ajymzl;Muaomfvnf;
olwu
kYd m; rnfoaYkd om ordki;f udka&;om;cJMh uoenf;qko
d nfukd olwu
kYd ,
kd w
f kid o
f m
odygvdrhfrnf/ raocif t&Siyf kyaf om ordki;f ydki&f Sirf sm;&Sw
d wfovdk aoNyD;
odyrf MumrDrSmyif vlrsm;pGmu arhaysmufypfjcif;udk cH&olrsm;vnf; terw*yif
r[kwyf gavm/
rnforl qdk udk,b
fh 0udk jrifrh m;vmatmifvnf; udk,w
f ikd o
f m vkyEf kid o
f nf/
edru
hf somG ;jcif;rsm;rSmvnf; ud,
k w
f ikd Ef iS o
hf mqdik o
f nf/ taMumif;aomfum; aumif;
omt&mrsm;? atmifjrifrIrsm;qko
d nfrSm tvum;&vmonf[k xHk;pHr&Sad om
aMumifhyif .../
,aeYurmBuD;\ e,fy,ftoD;oD;wdkw
Y iG f udk,ehf nf;udk,[
fh ef udk,yfh kHpjH zifh
udk,hfordki;f udk udk,w
f kdiaf &;om; xkqpfaeMuolrsm;pGmxJrS uRefawmfoad om
274
aX;0if;
a&Twq
H yd q
f &k iS f OD;pHwif
xdki;f Edkiif aH wmifykid ;f &aemif;NrdKUrS emrnfBuD;[dkw,fwpfckjzpfaom &aemif;
*&ef;[dkw,f\ tpnf;ta0;cef;rxJ&Sd pifjrifhay:rS rdkuu
f dkzke;f a&SUwGi&f yfum
275
OD;pHwifonf *kP,
f 0l rf;ajrmufrI jynfv
h Qr;f aeaom tNyHK;rsm;jzifh cef;rtwGi;f wGif
&Sad eMuaom y&dowfrsm;udk pum;ajymaeonf/ tcrf;tem;um; ta0;a&muf
rmefatmifNrdKUe,f vli,frsm;toif;(xdki;f Edkiif )H rS BuD;rSL;usi;f yaom ynm&nfcRef
qkay;yGJ jzpf\/ qkvufcHrnfholrSm q&mOD;pHwif xkqpfarG;zGm;ay;vku
d af om
ig;bmom*kPx
f l;&Sif rmefatmifNrdKUe,frS ynmMu,fyGihf armif&JEkdipf kd; jzpfay
onf/ q&mOD;pHwifu cef;rxJ&Sd y&dowfrsm;udk ,ckuJhokdY ajymav\/
]]tzufzufu tppt&m&m cRwNf cHKusaewJh uReaf wmfwv
kYd rl sKd ; uReaf wmfwkYd
jynfe,fukd jyefvnfjrihw
f ifzkdY BudK;pm;&r,fhwm0ef[m uRefawmfwkdY tm;vHk;&JU
wm0efjzpfovdk uReaf wmfwu
Ykd k,
d w
f ikd &f UJ wm0efawGvnf; jzpfygw,f/ vlUobm0
[m tqifrajywJhtcg edrhfusaewJhtcg tcsi;f csi;f [dkvlUvufnKd ;xdk; 'DvlU
vufnKd ;xdk;NyD; tjypfwifa0zefwwfMuwm rdk;Edkiw
f Jh jzpfpOfwpfckyg/ 'gayrJh
'g[m aumif;usKd ;udk b,fvrkd S roufa&mufapEdik yf gbl;/ tcsi;f csi;f vufnKd ;xd;k
a0zef uJh&JU jypfwifaejcif;u tcsi;f csi;f aoG;uGJjcif; rnDGwjf cif;bufukdyJ
OD;wnfapNyD; ysupf D;jcif;udk jzpfapw,f ...
trSefwu,f uRefawmfwdkYvkyf&rSmu udk,fbmwwfEkdifovJ udk,hfrSm
bmtpGr;f tp&So
d vJqkdwmudk odNyD; tJ'DtpGr;f tpudk taumif;qHk;jzpfatmif
BudK;pm;tm;xkw&f ifa&S;OD;pGm ud,
k b
hf 0 tqifajyvmrSm aocsmygw,f/ ud,
k b
fh 0
edru
hf s&muae wpfqifjh rifrh m;vmygvdrrhf ,f/ wdk;wufvmygvdrrfh ,f/ udk,w
f ikd f
wdk;wufjrifhrm;vmNyD;rSom udk,ef JY udk,yhf wf0ef;usif udk,v
hf lrsKd ; udk,jhf ynfe,f
udk,hEf kdiif HtwGuf aumif;usKd ;udk aqmif&Guv
f mEdkirf ,f r[kwv
f m;? 0r&Sb
d J
0drvkyEf kid q
f o
kd vdk wpfO;D csi;f pDrmS udk,yf kid t
f &nftcsi;f awGr&Sb
d J rwnfaqmuf
Edik b
f eJ YJ zGUH NzdK;wk;d wufwhJ Edik if w
H pfck vlrsKd ;wpfrsKd ; NrdKUwpfNrdKU &Gmwpf&mG wnfaqmufzYkd
ajymqdkaeMuwm[m tdrrf ufrufaewmeJY bmrSxl;rSm r[kwo
f vdk bmudkrS
r,fr,f&& rBudK;pm;zl;bJ a&Tjynfawmfukd arQmfaeolrsm;vdk pdwu
f l;,Oform;
oufoufom jzpfygvdrhrf ,f.../
uReaf wmfu ausmif;q&mqdak wmh uReaf wmfu
h Re;f udk ynma&;eJY jriw
hf ifay;bdYk
qHk;jzwfxm;ygw,f/ 'gaMumifh uRefawmfah usmif;rSm a&;xm;wJh aqmifyk'u
f Asm
acgif;pOfu ]rmefatmifuRef;&JU ynma&;udk jrefrmu odap&rnf} jzpfygw,f/
uRefawmfu ynma&;orm;qdkawmh rsKd ;qufopfausmif;om;vli,fav;awGukd
ynmt&nftcsi;f jrifhrm;vmatmif vkyaf qmifay;r,fhwm0efukd ,lxm;ovdk
276
aX;0if;
277
ig;bmom *kPx
f l;&Sif armif&JEkdipf kd;u
]]uReaf wmftaeESihf ynmjynhpf w
kH w
hJ pfaeYrmS ud,
k Nfh rdKU ud,
k &fh mG twGuf jyefvnf
tvkyt
f auR; jyKEdkiw
f Jholjzpfvmatmif BudK;pm;yghr,f}}
[k uwdpum;udk qkay;yGt
J crf;tem;wGif xnfo
h iG ;f ajymMum;oGm;onfukd
Mum;vdku&f aomtcg uRefawmf tvGeyf if0rf;omrdonf/ ynma&; Mu,fyiG hf
i,fav;onf uRe;f twGuf vlrsKd ;twGuf wdik ;f jynftwGuf trSew
f u,f
xGe;f awmufvmrnfh tem*wfynma&;Mu,fwcH eG yf gvm;[k BudKwif rSe;f qrdav
onf/
*kPx
f ;l &Sirf sm;\ yJu
h ikd &f iS f
uReaf wmfrh supf ad &SUarSmufwiG f rmefatmifol rmefatmifom;rsm;u cs;D jriafh om
a&Twq
H yd q
f k a&Tarmif;udk vnfyif;wGif csw
d q
f x
JG m;aom OD;pHwifonf &cdkijf ynf
e,f rmefatmifNrdKUe,f ctke;f armf ul;wdkYqyd &f Gmom;jzpfonf/ olonf nDtpfukd
armifESrrsm;xJwGif tBuD;qHk;om; jzpf\/
ol ckepfwef;ausmif;om;b0wGif rmefatmifNrdKUe,f txufwef;ausmif;odkY
ajymif;vmum ynmoifcJhonf/ q&mOD;pHwif\ i,fb0taMumif; wpfpw
d f
wpfa'oudk i,foli,fcsi;f jzpfol OD;um&Du ,ckuJhokdY ajymjy\/
]]oleYJ uReaf wmfeYJ pqHw
k mu ol ckepfwef;avmufrmS ol[m rmefatmifNrdKUukd
ajymif;vmNyD; ausmif;wufw,f/ uRefawmfeJY tdref D;csi;f jzpfwJh olwkdYaqGrsKd ;wpf
a,muftrd rf mS vmaeNyD; ausmif;wufwm/ olu abmvHk;uef awmfawmfaumif;
w,f/ a&SUwef; b,f0if; nm0if; tukeu
f efw,f/ b,fae&muaeae wu,f
aumif;w,f/ olU&JUtm;enf;csuu
f bmvJqkdawmh rdbqif;&Jw,f/ olUtazu
ig;zrf;NyD; oufarG;0rf;ausmif;&wmqdkawmh olUukd aumif;aumif;raxmufyHhEkdif
bl;/ ausmif;pm;&dwf vHkvkaH vmufavmuf r&Sw
d mrsKd ;/ olrsm;awGu jynhjf ynhpf kpH keH YJ
ausmif;wufaecsed rf mS olUrmS usawmh cJwzH ;kd azmifwed zf ;kd Avmpmtkyzf ;kd u pNyD;awmh
tcuftcJ &Sw
d ,f/ olUtazu ig;zrf;wJhtvkyu
f kd vkyw
f ,fqkdayr,fh udk,yf kdif
avSuav;wpfpif;awmif rydkiq
f kdicf Jhbl;/ uGeu
f av;wpfvufeJU ig;&Sm&wJh
b0rsKd ;yg}}
[k ajymjyonf/ OD;pHwif i,fpOfu rdb qif;&JErG ;f yg;ojzifh tjcm;ausmif;
om;rsm;uJhokdY aiGroHk;Edkiaf omfvnf; pdw"f mwfrusbJ ynmudk usm;ukwu
f sm;cJ
278
aX;0if;
BudK;pm;cJo
h nf/ rdrb
d 0 tqifrajyonfukd rnfonft
h cgrQ nnf;nl ajymqdkjcif;
r&Sb
d J ikyrf o
d Jwkid f wufEkdizf sm;a&muf [laom pdwx
f m;jzifh ynma&;vrf;udk
avQmufvSr;f cJh&m 1984 ckESpw
f Gif wuokdv0f ifwef;udk atmifjrifcJhavonf/
ausmif;q&mb0 jzwfoef;rItawGUtBuHKwcsKd Uukd *&ef;[dkw,fxu
J olwnf;cdk&m
tcef;xJwGif ,ckuJhokdY ajymjycJhavonf/
]]qif;&Jom; om;orD;wpfa,muf ynmoif&wJh'ku tcuftcJ b,f
avmufBuD;rm;ovJqkdwm q&mvnf; todjzpfygvdrhrf ,f q&m/ uRefawmfh
tazu ig;zrf;NyD; rdom;pkukd auR;arG;&wmqdak wmh tqifrajybl;av/ 'DMum;xJ
odwt
hJ wkid ;f qif;&Jwo
hJ q
l kd vl&mroGi;f csiMf ubl;/ wHigonfom;qdNk yD; txifao;
wJhvluvnf; &Sad o;w,f r[kwv
f m;... q&m&,f/ 'g[m vlwkdi;f wpfenf;
r[kwf wpfenf; a&SmifvrJT &wJh avmu"Hw&m;wpfckqkw
d mudk uReaf wmf em;vnf
ygw,fq&m/ uReaf wmfwkYd &ckid u
f vlBuD;awG ajymavh&w
dS hJ pum;wpfceG ;f twdki;f
wHk;ydvkdYom aodk;&Sw
d ,f vlyv
d kdY aodk;xHk;pHr&Sb
d l;/ BudK;pm;&if bk&m;awmif
jzpfEkid af o;wmyJ? igbmvdkY ynmwwfwpfa,muf rjzpf&rSmvJqkNd yD; BudK;pm;vdkuf
awmh q,fwef;atmifcJhw,fq&m}}
[k qko
d nf/ q,fwef;atmifNyD;aemuf olonf ,ck ta0;oifwuokv
d [
f k
ajymif;vJac:qdkaeMuaom pmay;pm,loifwef;udk wufcJhonf/ wpfzufrS
pmay;pm,loifwef;udkwuf&if; tjcm;wpfzufrS rdom;pk pm;0wfaea&;twGuf
ig;zrf;onfhtvkyu
f kd nbufwGif vkycf Jhonf/ xdkYjyif eHeufykdi;f wGif ig;wef;
ajcmufwef; ckepfwef; ausmif;om;av;rsm;udk usL&Sijf yonft
h vkyu
f kyd g vkyu
f kid f
avonf/
pmoifjyonfh tvkyu
f kdum; olonf tvGe0f goemygonf/ rdru
d kd,w
f kid f
csKd UwEhJ rG ;f yg;pGmjzifh ynmoifc&hJ aomaMumifh rdru
d o
hJ aYkd om b0wl ausmif;om;i,f
av;rsm;udk wpfzufwpfvrf;rS vrf;Tejf yoay;&ef rdrrd Smwm0ef&o
Sd nf[laom
tawG;wpfpuvnf; olUb0udk ausmif;q&mjzpfvmap&ef wGe;f tm;ay;aejcif;\/
odjYk zifh olonf 1988 ckEpS w
f iG f tpd;k &ausmif;wGif rlvwef;jyq&m jzpfvmcJo
h nf/
olwm0efus&m aus;&Gmjzpfaom awmifatmufjyif&mG bke;f BuD;ausmif;wGif aexdkif
um ausmif;wufcahJ vonf/ 1991 wGif ppfawG'*D &Daumvdyrf S yx0D0if(0dZm )
bGUJ ukd &&Scd \
hJ / ,aeY trsm;u wav;wpm;jzifh a&jcm;ajrjcm; wkid ;f wpfyg;odx
kY d
ac:,lum *kPjf yKjcif;cHae&ol q&mOD;pHwif\ twdwu
f jzwfoef;cJah om c&D;um;
279
280
aX;0if;
281
vdkYyg}}
]]q&m odcsiw
f ,fqkd&if ajymjy&rSmayghAsm/ uRefawmfu udk,hb
f mom
xkwaf jymae&if <um;ovdk jzpfaerSmaygh/ tck q&muar;awmh idkcsi&f uf
vufwkdYqkdovdk jzpfaeNyDav [m;.. [m;/ ,ckvuf&Sd uRefawmfuk,
d w
f kid f
jyoay;aewmawGu t*Fvyd pf m ocsFm "mwkaA'? lyaA'? ZD0aA'qdkwJh
bmomawGaygh/ tjcm;q&mawGvnf; &Sad wmh &Sw
d mayghav/ 'gayrJh udk,w
f kid f
BuD;MuyfEikd rf jS zpfr,fqNkd yD; vky&f wm/ 'Dvv
kd yk cf v
hJ v
Ykd nf; *kPx
f ;l &Siaf wG awmfawmf
av;xGucf NhJ yD;NyD/ tJ't
D xJrmS ajcmufbmom*kPx
f ;l &Siw
f pfO;D / ig;bmom *kPf
xl;&SiEf pS Of ;D / oH;k bmom*kPx
f ;l &Sif ajcmufO;D / ESpb
f mom*kPx
f ;l &Sif q,fch ek pfO;D /
wpfbmom*kPx
f l;&Sif av;q,fhajcmufOD;/ pkpkaygif; *kPx
f l;&Sif 72 OD;udk
uRefawmfhausmif;u arG;xkwaf y;cJhNyD;NyD q&ma&}}
282
aX;0if;
283
284
aX;0if;
285