Professional Documents
Culture Documents
เนื้อหาของบทนี้ตองการจะใหเขาใจความสัมพันธระหวางอัตราผลตอบแทนและราคาตาสารหนี้
และรายละเอียดอื่นๆเชน
- วิธีวัดความแปรปรวนของราคาตราสารหนี้
- Duration ( Macaulay Duration, Modified Duration )
- Convexity
- การคํานวณการเปลี่ยนแปลงของราคาเมื่ออัตราผลตอบแทนเปลี่ยนแปลง
- คุณสมบัติและลักษณะของความสัมพันธของตราสารหนี้
4.1 ความสัมพันธระหวางราคาตราสารหนี้และอัตราผลตอบแทน
ความสัมพันธระหวางราคาตราสารหนี้กับอัตราผลตอบแทนในที่นี้จะหมายถึงเฉพาะตราสารหนี้
ประเภทที่ไมมีอนุพันธพวงมาดวยเทานั้น ( Option -Free Bond ) ซึ่งตามปกติแลวเมื่ออัตราผลตอบแทน
ที่นักลงทุนตองการ ( Required Yield ) เพิ่มขึ้นราคาตราสารจะเปลี่ยนแปลงไปในทิศทางที่ลดลง ในทาง
ตรงกันขามเมื่ออัตราผลตอบแทนที่ตองการลดลงราคาตราสารหนี้ก็จะเพิ่มขึ้น ความสัมพันธระหวางอัตรา
ผลตอบแทนที่ตองการกับราคาตราสารหนี้สามารถแสดงไดดังรูปขางลาง
อัตราผลตอบแทน (Yield)
อยางไรก็ตามความสัมพันธระหวางอัตราผลตอบแทนและราคาตราสารหนี้ มีคุณสมบัติและ
ลักษณะของความสัมพันธที่แตกตางกันออกไประหวางตราสารหนี้ประเภทตางๆ เชนตราสารหนี้ระยะสั้น
22
และระยะยาวหรือแมแตตราสารหนี้ที่จายดอกเบี้ยสูงหรือจายดอกเบี้ยตํ่า ความสัมพันธเหลานี้สามารถนํา
มาสรุปไดดังนี้
ความสัมพันธของอัตราผลตอบแทนและราคาตราสารหนี้ขางตนคือเหตุผลที่อธิบายวาทําไมเสน
กราฟที่แสดงความสัมพันธของตัวแปรทั้งสองจึงเปนเสนโคงแทนที่จะเปนเสนตรง นอกจากนั้นแลว
ลักษณะของตราสารหนี้ที่แตกตางกันจะมีผลทํ าใหการเปลี่ยนแปลงของราคาตราสารเมื่ออัตราผลตอบ
แทนเปลี่ยนแตกตางกันดวยเชนกันซึ่งพอจะสรุปไดดังนี้
23
4.2 วิธีวัดความแปรปรวนของราคาตราสารหนี้
ความแปรปรวนของราคาตราสารหนี้มีวิธีวัดอยู 3 แบบดวยกันคือ 1) การวัด Price Value จาก
การเปลี่ยนแปลงของ Yield (Price Value of a Basis Point) 2) การวัด Yield Value จากการเปลี่ยนแปลง
ของราคา(Yield Value of a Price Change) และ 3) การวัดดวย Duration ซึ่งก็มีดวยกัน 2 แบบคือ
Macaulay Duration และ Modified Duration ในที่นี้จะกลาวถึงรายละเอียดเฉพาะการวัดแบบที่ 3หรือการ
วัดดวย Duration เทานั้น
Duration
การวัดความแปรปรวนของราคาตราสารหนี้ดวย Duration เปนการวัดการเปลี่ยนแปลงของ
ราคาตราสารหนี้เมื่อ Yield เปลี่ยนแปลงไปเพียงเล็กนอย (dP/dy) ถาหากเปนการเปลี่ยนแปลงที่คอนขาง
มากจะวัดดวย Convexity แทน ในการคํานวณ Duration จะเริ่มจากสมการราคาตราสารหนี้ที่เคยกลาวมา
ในบทกอนหนานี้แลวคือ
(4.3) dP 1 = - 1 [ 1C + 2C + . . . + nC + nM ] 1
dy P 1+y (1+y) (1+y)2 (1+y)n (1+y)n P
n
∑ tC + nM
t=1
(4.4) Macaulay Duration = (1+y)t ( 1+y)n
P
24
นําคา Macaulay Duration แทนในสมการที่ (4.3)
1 - 1
(4.7) P = C ( 1 + y )n + 100
y ( 1 + y) n
C 1 - 1 n(100 - C / y )
y2 ( 1 + y )n + ( 1 + y )n+1
(4.8) Modified Duration =
P
จากสมการ (4.8) ถานํามาคูณดวย 1 + y ก็จะได Macaulay Duration
85
25
Duration ไมวาจะเปน Macaulay หรือ Modified ตางก็มีคุณสมบัติที่สอดคลองกับการแปรปรวนของราคา
ตราสารหนี้ที่กลาวมาแลวขางตนซึ่งพอจะสรุปใหนักลงทุนในตราสารหนี้เขาใจไวดังนี้คือ
- Duration ที่คํานวณไดมักจะนอยกวาอายุของตราสารหนี้ยกเวนแตตราสารหนี้ประเภทที่ไมจาย
ดอกเบี้ย ( Zero - coupon bond ) Duration จะเทากับอายุของตราสาร
- ตราสารหนี้ที่จายดอกเบี้ยในอัตราตํ่าจะมี Duration ที่สูงกวาตราสารหนี้ที่จายดอกเบี้ยในอัตรา
สูง ซึ่งหมายความวาตราสารหนี้ประเภท Zero-coupon bond จะมี Duration สูงที่สุด
- ตราสารหนี้ที่มีอายุการไถถอนนานจะมี Duration ที่สูงกวาตราสารหนี้ที่อายุสั้น
- ตราสารหนี้ที่มี Yield to Maturity สูงความแปรปรวนของราคาจะอยูในระดับตํ่าทําให Duration
ตํ่าตามไปดวย
นักลงทุนที่ตองการจะทราบวาตราสารหนี้ใดจะมีราคาเปลี่ยนแปลงมากนอยเพียงใด สามารถที่
คํานวณไดถาหากทราบวาตราสารหนี้นั้นมี Duration เทาไหร โดยนําเอาสมการ (4.6) มาคูณดวย dy หรือ
การเปลี่ยนแปลงของ Yield จะทําใหไดสมการที่ ( 4.9) ขางลาง
จากตัวอยางที่ยกมาขางตน ตราสารหนี้อายุ 7 ป ซื้อมาในราคา 85 บาท Yield 15.5% ถา Yield ลดลง 0.1%
หรือ 10 Basis Points ราคาจะเปลี่ยนแปลงไปอยางไร
4.3 Convexity
ดังที่กลาวมาแลววา Duration จะใชวัดการเปลี่ยนแปลงของราคาตราสารหนี้ได เฉพาะกรณีที่
Yield เปลี่ยนแปลงไปเพียงเล็กนอยเทานั้น แตถาหากเปนการเปลี่ยนแปลงที่คอนขางมากแลว Durationก็
ไมสามารถที่จะวัดไดอยางแนนอน จําเปนตองใชเครื่องมืออีกอยางหนึ่งคือ Convexity สูตรในการคํานวณ
สามารถที่จะหาไดจากการใช Taylor series มาชวยในการประมาณราคาที่เปลี่ยนแปลงไปดังนี้
26
หาร (4.10 ) ดวยราคา P ทั้งสองขางเพื่อจะหาเปอรเซนตการเปลี่ยนแปลงของราคา
27
Convexity = 8,602 / 1,000
= 8.602 ตองวด^2
= 8.602 /4 = 2.15 / ป
หมายเหตุ : การหาเลขที่ยกกําลังจํานวนมากๆสามารถใชเครื่องคิดเลขธรรมดาที่มีฟงคชั่นคณิตศาสตรไดโดยใชั
Log เชน (1.05)13 = Log (1.05)13 = 13*Log(1.05) เปด Log(1.05) ได 0.0211 คูณ 13 = 0.2754 เปด Antilog ได
1.8856 เปนตน
28
นอกจากนั้นแลวนักลงทุนสามารถใช Convexity มาชวย ในการตัดสินใจเลือกตราสารหนี้ที่จะ
ลงทุนไดอีกดวย จากกราฟขางลางจะเห็นวาตราสารหนี้ที่หนึ่งและตราสารหนี้ที่สองมีราคาและ Yield เทา
กันแตตางกันตรงที่ Convexity ของตราสารหนี้ที่สองสูงกวาของตราสารหนี้ที่หนึ่ง
ตราสารที่หนึ่ง
ราคา ตราสารที่สอง
อัตราผลตอบแทน (Yield )
จากรูปขางบนจะเห็นไดวาไมวาราคาตราสารหนี้จะเพิ่มขึ้นหรือลดลง ตราสารหนี้ที่สองซึ่งมี
Convexity สูงกวา ตราสารหนี้ที่สองจะมีราคาสูงกวาเสมอ กลาวคือถาหากอัตราผลตอบแทนที่ตองการ
สูงขึ้นราคาของตราสารหนี้ที่สองจะลดลงนอยกวาตราสารหนี้ที่หนึ่ง ในทางตรงกันขามถาหากอัตราผล
ตอบแทนที่ตองการลดลงตราสารหนี้ที่สองก็จะมีราคาสูงขึ้นมากกวาตราสารหนี้ที่หนึ่ง เมื่อเปนเชนนี้นัก
ลงทุนก็จําเปนตองจายอะไรบางอยางสําหรับตราสารหนี้ที่สอง เชนอาจจะตองยอมรับอัตราดอกเบี้ยที่ตํ่า
กวาตราสารหนี้ที่หนึ่ง เปนตน อยางไรก็ตาม Premium ที่นักลงทุนจะตองจายสําหรับตราสารหนี้ที่สองจะ
มากหรือนอยนั้นก็แลวแตวานักลงทุนคาดคะเนการเปลี่ยนแปลงของอัตราดอกเบี้ยอยางไร ถาหากนักลง
ทุนคาดวาอัตราดอกเบี้ยจะเปลี่ยนแปลงเพียงเล็กนอย Convexity ก็จะไมมีผลตอราคาแตอยางใดนักลงทุน
อาจไมยอมจาย Premium สําหรับตราสารหนี้ที่มี Convexity สูงกวาก็ได ในทางตรงกันขามถาหากคาดวา
อัตราดอกเบี้ยจะเปลี่ยนคอนขางมากนักลงทุนก็จะยอมจาย Premium มากขึ้น นอกจากนั้นแลวหาก
Premium ของ Convexity สูงจนเกินไปนักลงทุนก็อาจจะใชกลยุทธการลงทุนแบบที่เรียกวา “ ขาย
Convexity ” ก็ได กลาวคือยอมขายตราสารหนี้ที่สองและไปลงทุนในตราสารหนี้ที่หนึ่งแทน
29
- คุณสมบัติประการที่ 1 : เมื่ออัตราผลตอบแทนที่ตองการเพิ่มขึ้น ( ลดลง )
Convexity ของตราสารจะลดลง (เพิ่มขึ้น) คุณสมบัติเชนนี้
เรียกวา “ Positive Convexity ” คุณสมบัติขอนี้ Imply ไดวา Duration
ของตราสารหนี้ประเภท OFB จะเปลี่ยนแปลงไปในทางตรงกันขาม
กับ Yield ซึ่งจะเห็นไดจากกราฟวาเสนที่สัมผัสกับกราฟที่แสดงความ
สัมพันธระหวางราคาตราสารหนี้กับอัตราผลตอบแทนนั้นจะ
ชันขึ้นเมื่ออัตราผลตอบแทนลดลงและจะแบนราบลงเมื่อ อัตราผล
ตอบแทนเพิ่มขึ้น
รูปที่ 4.3 การเปลี่ยนแปลงของ Duration เมื่ออัตราผลตอบแทนเปลี่ยน
1 เมื่ออัตราผลตอบแทน ↓ Slope ( Duration ) ↑
ราคา เมื่ออัตราผลตอบแทน ↑ Slope ( Duration ) ↓
2
3
อัตราผลตอบแทน ( Yield )
- คุณสมบัติประการที่ 2 : ถาหากกําหนดใหอัตราผลตอบแทนและอายุของตราสารหนี้
เทากันตราสารหนี้ที่จายอัตราดอกเบี้ยตํ่าจะมี Convexity สูง
คุณสมบัติขอนี้จะสอดคลองกับ Duration ที่จะสูงในตราสารหนี้
ที่จายอัตราดอกเบี้ยตํ่าดวยเชนกัน
- คุณสมบัติประการที่ 3 : สําหรับตราสารหนี้ที่มีอัตราผลตอบแทนและ Modified Duration
เทากันตราสารหนี้ที่จายดอกเบี้ยตํ่าจะมี Convexity ตํ่าดวย
30
- หาการเปลี่ยนแปลงของราคาเมื่ออัตราผลตอบแทนที่ตองการลดลงเล็กนอยแลวให P-
เทากับราคาใหมที่เปลี่ยนแปลงไป
- ถาให P0 คือราคาตราสารหนี้ตอนเริ่มตน เราจะสามารถคํานวณหา Duration ไดจากสูตร
= 60.97
31
(Parallel Shift) เทานั้น ในบทตอไปเราจะไดเรียนรูเพิ่มขึ้นเกี่ยวกับ Yield Curve วาไมไดเปลี่ยนแปลง
แบบขนานแตเพียงอยางเดียวแตยังมีการเปลี่ยนในรูปแบบอื่นๆอีกดวย ในภาวะที่ตลาดมี Yield Curve ที่
ไมสอดคลองกับสมมติฐานที่ใชในการคํานวณทั้ง Duration และ Convexity ก็ไมควรจะนํามาใชในการ
วิเคราะหตราสารหนี้
32