Professional Documents
Culture Documents
Reagimet
Projekt-ligji ka krijuar shumë indinjatë në popull dhe ka ngritur një vale
protestash të ashpra nga gazetarët, redaktorët, botuesit, gjykatësit dhe
ekspertët ligjorë, të cilët vënë në dukje se ky ligj do të vështirsojë shumë
hetimet mbi kriminalitetin e organizuar dhe mbi korrupsionin, dhe praktikisht
do pamundesojë publikimin e lajmeve mbi këto argumente. Kritika të forta nuk
kanë munguar edhe nga Shoqata Kombëtare e Magjistraturës (ita. Associazione
Nazionale Magistrati) dhe nga Presidenti i saj Luca Palamara. "Projekt-Ligji mbi
survejimet do të gjunjëzojë aktivitetin e hetimeve të prokurorise së shtetit dhe
të policisë, përveçse do të kufizojë lirine e informacionit; shfuqizimi i këtij mjeti
hetues do të thotë në mënyrë të pashmangshme garanci për mos-ndëshkimin
e kriminelëve."- shprehet Palamara.
Reagimet e ashpra kanë kaluar kufijtë e Italisë e kanë mbërritur edhe nga
Departamenti Amerikan i Drejtesise, nga OSBE- Organizata për Siguri dhe
Bashkëpunim në Evropë dhe nga Këshilli i Europës.
Konkretisht Departamenti Amerikan i Drejtesise është shprehur me anë të
zëdhënësit të vet Lanny Bauer, i cili - gjatë një vizite në Itali për të përkujtuar
vrasjet e gjykatësve Borsellino e Falcone nga ana e mafjes - do të vinte theksin
tek rëndësia esenciale që kanë përgjimet gjatë hetimeve.
Ndërsa OSBE duke e ftuar klasën poiltike italiane të heqë dorë nga aprovimi i
këtij Projekt-Ligji ose ta modifikojë atë sipas standarteve europjane, shprehej
më 15 qershor me anë të Përfaqësueses për Lirinë e Mediave znj. Dunja
Mijatovic: “Jam e shqetësuar që Senati miratoi një projekt-ligj që mund të
pengojë seriozisht gazetarinë investiguese në Itali duke shënuar një trend drejt
kriminalizimit të punës gazetareske. Gazetarët duhet të jenë të lirë të
publikojnë të gjitha rastet që janë të interesit publik duke u venë në një pozitë
të atillë që të kryejnë punën e tyre investiguese me përgjegjshmëri.” E
menjëhershme kundër-përgjigja e Minsitrisë së Punëve të Jashtëme Italiane me
anë të zëdhënsit të saj, Maurizio Massari, duke e gjykuar "të papërshtatshme"
deklaratën e OSBE në lidhje me këtë masë legjislative ndërkohe kur proçesi
parlamentar ndodhet akoma në zhvillim e sipër.
Pozicioni i Këshillit Europjan dhe i Grupit të Shteteve Kundër Korrupsionit (ang.
GRECO: Group of States against Corruption), në të cilën Italia ka aderuar më 30
qershor 2007, është po aq kritkues. Slloveni Drago Kos i cili është president i
GRECO që nga viti 2002, në një intervistë të dhënë në 30 qershor 2010 për
gazetën italiane Fakti i Përditshëm do të vinte theksin tek balancimi i
principeve themelore të cilat janë të vlefshme për të gjith. “Ky projekt-ligj do të
krijojë vështirësi të rënda për luftën kundër krimit të organizuar – do të
shprehej Kos. - Në njërën anë egziston e drejta e mbrojtjes së privatësisë dhe
nga ana tjetër, egziston e drejta themelore e shtetasve italian për të jetuar në
një realitet të sigurt dhe të informuar. Këto parime duhet të jenë të balancuara.
Nuk mund të mbrohet një e drejtë themelore duke shkelur një tjeter të drejtë
themelore e ndonjëherë edhe më të rëndësishme, të tilla siç janë liria e
kronikës gazetareske dhe e shprehjes. Jam i sigurt se nëse ligji do të
aprovohet, dikush në Itali ka për të ngritur çështjen e kushtetutshmërisë së tij
dhe gjykatësit tuaj kushtetues, do të përballojnë një detyrë shumë të vështirë”.
E drejta për tu informuar
Ndalimi që u bëhet mediave për të botuar survejimet që i përkasin interesit
publik shkel Nenin 21 të Kushtetutës Italiane - që mbron të drejtën dhe detyrën
e kronikës gazetareske - gjithashtu shkel edhe ligjin ndërkombëtar. Që të
kuptojmë rëndësinë e madhe të gazetarisë investiguese, le të kujtojmë këtu dy
raste: atë të ish presidentit të Sh.B.A. Nikson - i cili për skandalin Watergate u
detyrua të japë dorëheqjen falë botimit të fakteve nga ana e shtypit të lirë
amerikan; dhe vendimin gjyqësor ‘Sunday Times kundër Britanisë së Madhe’
(26 prill 1979) ku Gjykata Europjane e të Drejtave të Njeriut njohu rolin
themelor të mediave të komunikimit lidhur me të drejtën për të informuar
publikun mbi proçedimet gjyqsore kundër eksponentëve të rëndësishëm të
politikës.
Shumë eksponentë me peshë të Italisë janë të pakënaqur nga publikimet që
dalin nëpër faqet e para të gazetave që hedhin dritë mbi çështjet dhe bizneset
e tyre - shpesh të dyshimta dhe ilegale. Kush merret me politikë dhe nuk ka
asgjë për të fshehur, gjithashtu nuk ka frikë as nga verifikimet e vazhdueshme
të medias, pasi në demokraci është themelore sistemi i kontrollit dhe balancimi
i ushtrimit të pushtetit. Sjelljet skandaloze dhe penalisht të dënueshme të
shumë figurave publike, vetëm një shtyp i lirë mund ti zbulojë, ti thelloj dhe ti
përhap për publikun e gjerë që ky i fundit të mund të ushtrojë të drejtën e tij
legjitime për tu informuar dhe për të njohur të vërtetën ashtu siç është.