You are on page 1of 13

Gi¶ng viªn

chuyªn ®Ò 3
• PGS.TS. §µm V¨n HuÖ
Ph©n tÝch hµnh vi • G§ Trung t©m §µo t¹o, Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ Ng©n
nhµ ®Çu t− vµ tæng kÕt hµng – Tµi chÝnh vµ Chøng kho¸n, §¹i häc KTQD
mét sè kinh nghiÖm • Ths. NguyÔn §øc HiÓn, Gi¶ng viªn Bé m«n TTCK
trong ®Çu t− trªn
• Khoa Ng©n hµng – Tµi chÝnh, §¹i häc KTQD
thÞ tr−êng chøng kho¸n
• Tel: 8692857
ViÖt Nam
• PG§ Trung t©m §µo t¹o, Båi d−ìng vµ T− vÊn vÒ
Ng©n hµng – Tµi chÝnh vµ Chøng kho¸n, §¹i häc
KTQD
• TÇng 1, Nhµ kh¸ch §¹i häc KTQD; Tel: 8698209

14-1 14-2
NguyÔn
Ths. §øc HiÓn,
NguyÔn §øcMBA
HiÓn – Bé m«n TCQT&TTCK © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC
§¹i häc KTQD NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

ý nghÜa cña viÖc nghiªn cøu hµnh vi


NỘI DUNG CƠ BẢN CỦA CHUYÊN ĐỀ

• §èi víi c¸c nhµ ®Çu t−


• Lý thuyết về thị trường hiệu quả
• Đặc điểm của thị trường CK Việt Nam • §èi víi CTCK
• Tâm lý và hành vi của nhà đầu tư trên thị trường
• Phương pháp chiến thắng tâm lý
• §èi víi c¸c nhµ qu¶n lý
• Một số lưu ý khi đầu tư trên TTCK Việt Nam thÞ tr−êng

14-3 14-4
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

1
Lý thuyết về thị trường hiệu quả Thị trường hiệu qủa
Thị trường hiệu quả được hiểu theo 3 khía
• Trong nền kinh tế cạnh tranh thì các nguồn tài nguyên
sẽ được phân phối và sử dụng một cách tốt nhất. cạnh:
• Người nào trả giá cao nhất cho nguồn tài nguyên đó thì • Phân phối hiệu quả
sẽ được sở hữu và sử dụng chúng.
• Vai trò của thị trường chứng khoán là phân tích các đối
tượng có thể đầu tư sao cho có hiệu quả.
• Hoạt động hiệu quả
• Năm 1953, lần đầu tiên Maurice Kendall đã sử dụng • Thông tin hiệu quả
máy tính trong phân tích và giao dịch cổ phiếu và đưa
ra kết luận: “Giá cố phiếu thay đổi ngẫu nhiên”. Kết quả
này đã đặt nền móng cho lý thuyết thị trường hiệu quả.

14-5 14-6
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Thị trường hiệu qủa Thị trường hiệu quả


• Phân phối có hiệu quả là phân phối các • Giá cả chứng khoán được xác định tại mức cân
nguồn vốn có thể đầu tư sao cho có hiệu bằng và phản ánh đầy đủ thông tin hiện có trên
quả cao nhất. thị trường.
• Hiệu quả về mặt hoạt động khi các chi phí • Việc tăng giảm giá chỉ do phản ứng với các
thông tin mới.
giao dịch trong thị trường được quyết định
theo quy luật cạnh tranh (các nhà tiếp thị và • Các thông tin mới không thể dự đoán được.
môi giới chỉ kiếm được lợi nhuận thông ⇒Giá chứng khoán thay đổi một cách ngẫu nhiên
không dự đoán được (học thuyết về tính ngẫu
thường thông qua các hoạt động của nhiên – Random Walk).
mình). Cần phân biệt tính ngẫu nhiên của sự biến
• Hiệu quả về mặt thông tin khi giá hiện hành động giá với sự bất hợp lí về mức giá.
phản ảnh đầy đủ và tức thời tất cả các
thông tin có ảnh hưởng tới thị trường.
14-7 14-8
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

2
Sự bất hợp lí về mức giá Các hình thái của thị trường
• Giá cả chưa phản ánh đúng giá trị của hiệu quả
cố phiếu. • Hình thái yếu của thị trường (Weak Form)
Giá cả của cổ phiếu đã phản ánh đầy đỉ và kịp
⇒Dự đoán trước được giá. thời những thông tin trong quá khứ đầy đủ và
kịp thời những thông tin trong quá khứ về giao
Trong ngắn hạn: dịch của thị trường như khối lượng giao dịch,
Mua khi giá có khuynh hướng tăng giá cả cố phiếu.
Ví dụ:
Bán khi giá có khuynh hướng giảm Quy luật: Giá cổ phiếu giảm vào ngày cuối
năm và lên cao vào ngày đầu năm mới.
• Liên hệ với thực tế Việt Nam.
Dưới những giả thuyết của hình thái yếu,
thị trướng sẽ xoá bỏ hiện tượng này -> giá cổ
phiếu trở nên thăng bằng.
14-9
=> Phân tích kỹ thuật bị vô hiệu hoá. 14-10
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Các hình thái của thị trường hiệu quả Các hình thái của thị trường hiệu qủa

• Hình thái trung bình của thị trường (Semi • Hình thái mạnh của thị trường (strong
strong form). form).
Giá cả của chứng khoán đã phản ánh tất cả
những thông tin có liên qua đến công ty đã Giá của cổ phiếu đã phản ánh tất cả
được công bố ra đến công chúng. những thông tin cần thiết có liên quan
Bao gồm: - Thông tin trong quá khứ. đến công ty thậm chí cả những thông
- Thông tin về năng lực sản xuất, dự tin nội gián.
đoán thu nhập, đối thủ cạnh tranh v.v..
=> Cả phân tích cơ bản và phân tích kỹ thuật =>Khả năng kiếm lợi nhuận siêu ngạch là
bị vô hiệu hoá. khó xảy ra.

14-11 14-12
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

3
Đặc điểm cơ bản của thị trường chứng Đặc điểm cơ bản của thị trường
khoán Việt Nam chứng khoán Việt Nam
Thị trường mới thiết lập và hoạt động:
• Khung pháp lý chưa chặt chẽ • Hiệu quả của thị trường yếu trên cả 3 mặt:
• Các công ty chứng khoán còn ít. Phân phối, hoạt động và thông tin.
• Các nhà quản lý và điều hành chưa có kinh +Về phân phối-vấn đề cổ phần hoá, cổ đông
nghiệm. chiến lược, v.v..
• Các nhà đầu tư còn non trẻ. +Về hoạt động- xuất hiện lợi nhuận độc quyền.
• Hàng hoá trên thị trường chưa nhiều và kém đa +Về thông tin-chưa minh bạch, kịp thời.
dạng.
• Sự phát triển của thị trường chưa tương thích • Cổ phiếu lưu hành trên thị trường chủ yếu là
với nhu cầu của nhà đầu tư. từ nguồn cổ phần hoá các DNNN.

14-13 14-14
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Đặc điểm cơ bản của thị trường Khai thác thông tin hữu hiệu
chứng khoán Việt Nam • Các báo cáo tài chính
• Thị trường OTC phát triển mạnh mẽ, • Phương pháp khai thác các thông
vô tổ chức và mang tính tự phát cao độ. tin khác:
• Các qui luật của thị trường chưa được + Liên kết thông tin
phát huy.
+ Qua các kênh khác

14-15 14-16
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

4
Hµnh vi cña nhµ ®Çu t−
trªn TTCK ViÖt Nam
• ThÞ tr−êng chøng kho¸n VN lµ kh«ng hiÖu
Hµnh vi cña nhµ ®Çu t− qu¶ ë møc yÕu -> Gi¸ chøng kho¸n kh«ng
trªn TTCK ViÖt Nam tu©n theo m« h×nh b−íc ®i ngÉu nhiªn

14-17 14-18
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

KiÓm ®Þnh 1: TÝnh “ng¹i rñi ro” cña nhµ ®Çu t− KiÓm ®Þnh 1: TÝnh “ng¹i rñi ro” cña nhµ ®Çu t−
• Tình huống 1: Giả định ông (bà) đã mua 1 chứng khoán 1 • Tình huống 2: Giả định ông (bà) đã mua 1 chứng khoán 1
tháng trước đây với giá 50.000 đồng. Hôm nay, giá chứng tháng trước đây với giá 50.000 đồng. Hôm nay, giá chứng
khoán đó là 40.000 đồng. Ông (Bà) đang cân nhắc xem có nên khoán đó là 60.000 đồng. Ông (Bà) đang cân nhắc xem có nên
bán chứng khoán đó và chịu lỗ 10.000 đồng hay tiếp tục nắm bán chứng khoán đó hay tiếp tục nắm giữ trong 1 tháng với
giữ trong 1 tháng với giả định vào cuối tháng tới, có tình
huống sau: giả định vào cuối tháng tới, có tình huống sau:
• 50% xác suất xảy ra với giá chứng khoán giảm xuống còn • 50% xác suất xảy ra với giá chứng khoán giảm xuống còn
30.000 đồng 50.000 đồng
• 50% xác suất xảy ra với giá chứng khoán tăng lên, đạt • 50% xác suất xảy ra với giá chứng khoán tăng lên, đạt
mức 50.000 đồng mức 70.000 đồng
• Giả sử không có các chi phí về giao dịch hay thuế. Với các • Giả sử không có các chi phí về giao dịch hay thuế. Với các
thông tin trên, Ông (Bà) sẽ lựa chọn phương án đầu tư nào thông tin trên, Ông (Bà) sẽ lựa chọn phương án đầu tư nào
trong 2 phương án sau: trong 2 phương án sau:
• Phương án A: Bán chứng khoán ngày và chịu lỗ 10.000
đồng • Phương án A: Bán chứng khoán và thu lời 10.000 đồng
• Phương án B: Nắm giữ chứng khoán trong 1 tháng tới • Phương án B: Nắm giữ chứng khoán trong 1 tháng tới
14-19 14-20
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

5
KiÓm ®Þnh 2: T©m lý ®Çu t− ng¾n h¹n §o l−êng yÕu tè c¶m tÝnh
• Tình huống 3: Giả định ông (bà) sở hữu cổ phiếu của công ty XYZ. • Khi đo lường yếu tố cảm tính của nhà đầu tư, chúng tôi tập
Theo đánh giá của ông (bà) công ty có triển vọng phát triển về dài trung đo lường 3 nội dung chính: (1) Sự lạc quan của các nhà
hạn. Hiện nay, giá cổ phiếu này giảm vì thông tin về kết quả kinh
đầu tư (câu hỏi A1 và A2); (2) Quan điểm nhìn nhận, đánh giá
doanh quý không khả quan. Ông (Bà) có tiếp tục mua cổ phiếu này
hay không? của nhà đầu tư về giá và diễn biến về giá các loại chứng
• Tình huống 4: Hiện nay, ông (bà) không sở hữu cổ phiếu XYZ khoán trên thị trường (câu hỏi A3 và A4); và (3) Sự tham gia
nhưng theo đánh giá của ông (bà), công ty này có triển vọng phát của nhà đầu tư (câu hỏi A5 và A6)
triển về dài hạn. Tuy nhiên, giá chứng khoán này đang giảm vì thông
tin về kết quả kinh doanh quý không khả quan. Ông (Bà) có tiếp tục
• Để xác định các nhân tố tác động lên yếu tố cảm tính của nhà
mua cổ phiếu này hay không? đầu tư, chúng tôi chia thành 3 nhóm nhân tố: nhóm 1 gồm 25
• Tình huống 5: Hãy tưởng tượng ông (bà) đã trả 200.000 đồng để nhân tố thuộc về thị trường; nhóm 2 gồm 30 nhân tố khác
mua vé xem 1 vở kịch. Trên đường đến nhà hát, ông (bà) phát hiện ra nhau thuộc về bản thân các chứng khoán, và nhóm 3 gồm 12
rằng mình đã làm mất vé. Ông (bà) có sẵn lòng mua 1 tấm vé khác nhân tố khác nhau thuộc về bản thân nhà đầu tư có thể tác
hay không?
động lên quyết định đầu tư. Mỗi chỉ tiêu đều có 7 mức độ để
• Tình huống 6: Hãy tưởng tượng ông (bà) đang trên đường đến nhà
hát xem 1 vở kịch mà chưa mua vé (giá vé là 200.000 đồng) thì phát người trả lời lựa chọn, từ 1 là không quan trọng (hoặc không
hiện ra bị mất 200.000 đồng. Lúc đó, ông (bà) có sẵn sàng mua 14-21 vé hoàn toàn đồng ý) đến 7 là rất quan trọng (hoàn toàn đồng
14-22ý).
xem
NguyÔn §øc HiÓn,kịch
MBA hay không? © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Thứ nhất: về thái độ và hành vi của nhà đầu tư đối


với rủi ro và doanh lợi (Tình huống 1,2)

• Đối với tình huống 1, có 69% nhà đầu tư chọn


phương án B và 31% chọn phương án A. Đối với
KÕt qu¶ ®o l−êng yÕu tè tình huống 2, có 56% nhà đầu tư chọn phương án
c¶m tÝnh cña nhµ ®Çu t− A và 44% chọn phương án B. Kết quả trên cho
thấy, nhà đầu tư trên TTCK Việt Nam không
hoàn toàn tuân theo thuyết kỳ vọng hợp lí, các
nhà đầu tư chấp nhận rủi ro trong tình huống 1
nhưng lại “ngại rủi ro” trong tình huống 2.

14-23 14-24
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

6
Thứ hai: về thái độ và hành vi của nhà đầu tư đối
với việc đầu tư mang tính dài hạn (Tình huống 3,4,5,6)
• Trả lời tình huống 3 và 4, có 54% nhà đầu tư trên TTCKVN
hiện đã sở hữu cổ phiếu XYZ sẽ tiếp tục mua cổ phiếu XYZ
nhưng đối với các nhà đầu tư hiện chưa sở hữu cổ phiếu
XYZ có đến 78% nhà đầu tư sẵn sàng mua cổ phiếu.
• Kết quả trả lời tình huống 5 và 6 có sự khác biệt rõ rệt.
Trong tình huống 5, có 58% nhà đầu tư sẵn sàng mua vé mới
vào xem kịch, còn tình huống 6 có đến 71% nhà đầu tư sẵn
sàng mua vé vào xem dù biết mình đã bị mất 200.000 đồng.
Kết quả này cảng khẳng định, nhà đầu tư không phải là các
nhà đầu tư theo lý trí, không tuân thủ theo lý thuyết lợi ích kỳ
vọng (expected utility theory). Các hành vi đầu tư xuất phát
từ các yếu tố tâm lý, thuộc về cảm tính chứ không hoàn toàn
dựa trên lý chí.
14-25 14-26
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

• Về sự lạc quan. Kết quả điều tra cho thấy, nhà đầu tư Việt nam
khá lạc quan về triển vọng phát triển của thị trường (=3.9). Trả
lời đồng ý với nhận xét A1 ở mức 4 đến 7 là 53.98%, chỉ có 9.66% • Về mức độ tham gia đầu tư. Kết quả điều tra cho thấy, mức
phản đối ở mức 1 và 15.34% phản đối ở mức 2. Đối với nhận xét độ dự kiến tham gia đầu tư trên TTCKVN vào thời điểm hiện
A2, có 69,32% trả lời đồng ý ở mức 4 đến 7, chỉ có 3.98% phản tại là khá cao (= 5,05). Các nhà đầu tư có kế hoạch tăng vốn
đối ở mức 1 và 9.09% phản đối ở mức 2.
đầu tư trên TTCK trong vòng 12 tháng tới (= 4,0). Tuy nhiên,
• Về đánh giá của nhà đầu tư về TTCKVN. Kết quả trả lời các nhận
khi được hỏi quan điểm A6, phần lớn đều trả lời ở mức 3 và
xét A3 và A4 cho thấy, phần lớn các nhà đầu tư đều cho rằng, giá
của các chứng khoán trên TTCKVN đang được đánh giá cao 4 (46.03%), điều này cho thấy tâm lý đầu tư mang tính “ngắn
hơn so với giá trị tính toán dựa trên các phân tích cơ bản ( = hạn” của các nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam. Một phần
5.49, có 84.67% trả lời ở mức 4-7). Điều này cho thấy, việc xác trong các nguyên nhân này là do thị trường còn nhỏ và dễ bị
định giá chứng khoán trên TTCKVN đã thoát ly khá xa khỏi các tác động, tổn thương như các kiểm định về tính hiệu quả của
phân tích cơ bản. Nhà đầu tư không dựa trên các phân tích cơ bản thị trường đã kết luận.
để quyết định đầu tư. Đối với nhận xét A4, có đến 46.02 phản đối
ở mức 1-3, chỉ có 25% đồng ý ở mức 5-7. Điều này cho thấy mức
độ lạc quan về diễn biến giá chứng khoán trong tương lai. Kết
luận này ủng hộ các nhận xét về sự phát triển quá nóng, mang
tính bong bóng về giá các chứng khoán trên TTCKVN hiện14-27
nay. 14-28
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

7
Nh©n tè thuéc vÒ thÞ tr−êng

• Trong số 25 nhân tố thuộc về thị trường ảnh hưởng đến yếu


tố cảm tính của nhà đầu tư, nhân tố lãi suất tiền gửi thấp (=
Các nhân tố tác động lên yếu tố cảm tính 5.61), nhân tố về triển vọng phát triển của nền kinh tế VN (=
của nhà đầu tư chứng khoán Việt Nam 5,38), mức độ tự tin và trạng thái đầu tư của các nhà đầu
tư có tổ chức (= 5,18) có tác động mạnh nhất đến việc ra
các quyết định của các nhà đầu tư trên TTCK. Tiếp theo là
các nhóm nhân tố khác như sự phát triển của thị trường tài
chính (= 5.06).

14-29 14-30
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

• Các nhóm nhân tố có tác động ở mức từ 4-5 bao gồm: sự hám
lợi của các nhà đầu tư (= 4.03); thu nhập từ các công ty (=
4.08); triết lý kiếm tiền nhanh chóng từ TTCK (= 4.15); sự
giảm giá của VNĐ so với đồng USD (= 4.19); sự nới lỏng về
cơ chế kinh doanh đối với các nhà đầu tư trên TTCK (= 4.3);
giá xăng dầu (= 4.42), các thông tin từ Internet (= 4.43); sự
mở rộng của các quỹ đầu tư (= 4.47); các câu chuyện về các
nhà đầu tư thành công trên TTCK (= 4.62); sức chịu đựng Nh©n tè thuéc vÒ chÝnh chøng kho¸n
rủi ro của các nhà đầu tư (= 4.62); các chính sách liên quan (tæ chøc niªm yÕt hoÆc ®¨ng ký giao dÞch)
đến kinh doanh của chính phủ (= 4.66); hiệu quả hoạt động
của TTCK (= 4.79); sự sụt giảm về lợi tức khi đầu tư trên thị
trường bất động sản (= 4.81); sự cắt giảm chi phí của các
công ty niêm yết (= 4.82); sự ổn định về môi trường chính trị
ở Việt Nam (= 4.94); Tỷ lệ lạm phát (= 4.95).
• Các nhân tố thuộc về thị trường tác động yếu lên yếu tố cảm
tính của nhà đầu tư (mức độ đồng ý < 4) gồm: tỷ lệ thất
nghiệp (3.68); sự sụt giảm về lợi tức khi đầu tư trên thị
trường vàng (3.7); sự tiếp thị của các công ty chứng khoán
(3.8); 14-31 14-32
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

8
• Trong số các nhân tố thuộc về chứng khoán tác động lên sự • Các nhóm nhân tố tác động ở mức trung bình (từ mức 4-5
cảm tính của nhà đầu tư, yếu tố quan trọng nhất là việc các gồm): mua bán nội gián (=4.69); quy mô của công ty (= 4.68);
nhà đầu tư nước ngoài đang đầu tư vào chứng khoán đó (= các thông tin về chủ sở hữu, khách hành và đối thủ cạnh tranh
5,95), tiếp sau là thương hiệu của tổ chức phát hành (= 5,69), của công ty (= 4.66); tỷ lệ sở hữu của các tổ chức (=4.62);
các nhà đầu tư lớn đang đầu tư vào chứng khoán đó (= 5,65). ROE (=4.52); ROI (=4.44); khuyến nghị từ các nhà phân tích
nghiệp dư (=4.16). Các nhân tố tác động yếu đến yếu tố cảm
• Các nhân tố tác động mạnh đến yếu tố cảm tính gồm:
tính của nhà đầu tư bao gồm: giá trị ghi sổ (=3.97); kỳ vọng
khuyến nghị của các nhà phân tích; nghiên cứu thị trường (=
vào việc chia tách cổ phiếu (=3.94); cổ tức (=3.78); thấy quen
5.52); chất lượng quản trị trong doanh nghiệp (= 5.49); các
thuộc với sản phẩm và dịch vụ của công ty niêm yết (=3.73);
diễn biến về giá chứng khoán trong quá khứ (= 5,41); khả
dòng tiền trên cổ phiếu (=3.7); chỉ số vòng quay hàng hoá
năng thanh toán lãi (= 5.41); tin đồn (= 5.22); chỉ số Nợ
(=3.7); khuyến nghị của các nhà môi giới chứng khoán
(=5,21); chất lượng tài sản; ROA (=5.11); tình hình của ngành
(=3.68); Tỷ số Tài sản lưu động/Nợ ngắn hạn (=3.47); khả
(= 5.1).
năng bị thâu tóm của công ty niêm yết (=3.35); cảm nhận trực
giác, vô hình do chứng khoán đó mang lại (=3.24); vị trí địa lí
của công ty (= 3.01).
14-33 14-34
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

• Trong số 12 nhân tố thuộc về nhà đầu tư, yếu tố tự tin


sẽ kiếm mức lời cao hơn thị trường có ảnh hưởng nhất
đến các quyết định của nhà đầu tư (= 5,41), tiếp sau là
việc các nhà đầu tư không thích bán chứng khoán ở
trạng thái lỗ mà quyết tâm theo đuổi thị trường (=
Nh©n tè thuéc vÒ nhµ ®Çu t− 4,88). Các yếu tố có tác động yếu đến cảm tính của
nhà đầu tư bao gồm: hiện đang nắm giữ danh mục đầu
tư có thể đa dạng hoá dễ dàng (3,6); khả năng chịu
đựng khi giá chứng khoán đảo chiều (3.58).

14-35 14-36
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

9
KÕt luËn • Có hiện tượng mua bán theo tâm lý dưới sự phát triển
khá “nóng” của TTCKVN. Các nhà đầu tư trong nước
• Yếu tố cảm tính có tác động chủ yếu lên các quyết có xu hướng mua bán theo các nhà đầu tư nước ngoài và
định của các nhà đầu tư Việt Nam. Các kết quả của các nhà đầu tư có tổ chức. Các diễn biến về giá chứng
phân tích cơ bản không có vai trò trọng yếu trong khoán trong quá khứ tác động khá mạnh lên quyết định
việc ra các quyết định mua bán của nhà đầu tư đầu tư (phù hợp với đánh giá TTCKVN là không hiệu
trên TTCK Việt Nam. quả ở mức yếu).
• Các nhà đầu tư Việt Nam không phải là các nhà • Yếu tố lạc quan có phần thái quá về triển vọng phát
đầu tư theo lý trí, không hoàn toàn tuân theo triển của TTCK cũng như tâm lý quá tự tin của nhà đầu
thuyết kỳ vọng hợp lí, họ chịu ảnh hưởng mạnh bởi tư làm cho cầu về giá chứng khoán có xu hướng tăng
các yếu tố cảm tính trong quá trình đầu tư. Các mạnh kéo theo giá chứng khoán tăng nhanh một cách
nhà đầu tư tích cực luôn tìm kiếm các cơ hội “đột đột biến.
biến” để thu lợi.
• Tâm lý đầu tư ngắn hạn phổ biến trên TTCK Việt Nam

14-37 14-38
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Đặc điểm của các nhà đầu tư Việt Nam Ưu điểm của đầu tư theo số đông
• Chủ yếu là đầu tư theo cảm tính
• Đầu tư theo số đông
• Đầu tư theo các đại gia.
• Nhóm chuộng cờ bạc .
• Thông tin được hội tụ và kiểm nghiệm theo số đông.
-Dễ chia sẻ thông tin
• Không mất nhiều thời gian tìm hiểu và phân tích.
-Chỉ tính toán ngắn hạn.
• Chính sách của Nhà nước và mục tiêu chính trị.
• Không biết và không có sự phân tích.

14-39 14-40
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

10
Nhược điểm và khắc phục
• Đề phòng tham gia thị trường muộn.
• Cần phải xem lại độ dài của chu kỳ tăng giá (tuần, tháng).
• Tháng tham gia thị trường, cần tránh cuối chu kỳ.
• Sự đầu tư quá đà: lý thuyết ‘Con chồn canh gác” Một số lưu ý khi đầu tư
• Lý do và thời điểm “Tháo chạy kịp thời” thời điểm và thứ
tự ưu tiên. trên TTCK Việt Nam

14-41 14-42
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Chu kỳ và thời điểm mua bán Nhìn dài hạn khi đầu tư theo số đông
chứng khoán
• Theo ngày nghỉ. • Theo số đông nhưng vẫn cần phân tích các
chỉ tiêu dài hạn:
+“Chu kỳ cuối và đầu tuần”. - Lý do.
+Thứ 2 ngày 19/10/1987. - Những tiêu thức cơ bản cần xem xét.
• Theo tháng trong năm. • Tuổi đời của công ty
+ Tháng cuối năm và đầu năm • Theo Warren Buffett: Chỉ nên đầu tư vào
Công ty có thâm niên trên 10 năm (VN 8-10
+Tháng “đại hội”. năm)
• Ngành nghề kinh doanh.

14-43 14-44
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

11
ĐÇu t− ng¾n h¹n X©y dùng danh môc ®Çu t− dµi h¹n
• Ph©n tÝch giao dÞch vµ quy m« ®Æt lÖnh ĐÆc ®iÓm thÞ tr−êng
trong 5 phiªn, 10 phiªn, 22 phiªn • P/E thÊp
• DiÔn biÕn VN-Index vµ c¸c cæ phiÕu • ThÞ tr−êng kh«ng thùc sù s«i ®éng
blue-chip cã vai trß chi phèi thÞ tr−êng (xem diÔn biÕn gi¸, khèi l−îng khíp
lÖnh, quy m« giao dÞch…)
• Xem xÐt xu h−íng biÕn ®éng gi¸ vµ
khèi l−îng giao dÞch • Gi¸ c¶ Ýt biÕn ®éng
• Giao dÞch cña nhµ ®Çu t− n−íc ngoµi • Gi¸ cæ phiÕu phô thuéc nhiÒu vµo t×nh
h×nh kinh doanh cña DN
• Th«ng tin vÒ ph©n tÝch c¬ b¶n

14-45 14-46
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

Nguyªn t¾c b¸n cæ phiÕu


ĐÇu t− dµi h¹n (tham kh¶o)

• C¾t gi¶m thua lç


• X¸c ®Þnh møc ®é chÊp nhËn rñi ro vµ sinh lêi • Bình tĩnh vµ ®õng rêi xa c¸c cæ phiÕu blue chip
dù kiÕn • Quy luËt b¸n:
• C¸c th«ng tin ph©n tÝch c¬ b¶n cæ phiÕu • Sù sôt gi¶m doanh lîi nghiªm träng trong 2 quý liªn
tiÕp
• Ph©n tÝch vÜ m« vµ TTCK • Gi¸ cæ phiÕu ®i vµo møc gi¸ míi v−ît ®iÓm then
• Ph©n tÝch ngµnh chèt nh−ng khèi l−îng giao dÞch ngµy hoÆc tuÇn Ýt
h¬n tuÇn, ngµy tr−íc ®ã
• Ph©n tÝch c«ng ty • Gi¸ cæ phiÕu ph¸ vì c¸c m« hình c¬ b¶n, ®i kÌm
• X©y dùng b¶ng tiªu chuÈn cña danh môc khèi l−îng giao dÞch lín
• X©y dùng b¶ng theo dâi danh môc • Gi¸ cæ phiÕu tăng trong vµi th¸ng vµ hình thµnh
mét sè ®−êng c¬ b¶n
• Chän chøng kho¸n phï hîp víi môc tiªu vµ • Cæ phiÕu blue chip bÞ b¸n th¸o
nguån lùc tµi chÝnh cña c¸ nh©n • Cã 1 ®ît tăng gi¸ kÐo dµi vµ ®· xuÊt hiÖn khe hë
• Gi¸ gi¶m ®i kÌm víi khèi l−îng giao dÞch lín
14-47 14-48
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

12
Nguyªn t¾c lùa chän cæ phiÕu cña J.ONeil Mét sè l−u ý khi ®Çu t− cæ phiÕu
1. B¹n lµ nhµ ®Çu t− dµi h¹n hay ng¾n h¹n
• Doanh lîi
• VÊn ®Ò xoay vßng cña cæ phiÕu 2. Vèn cña b¹n lµ bao nhiªu? B¹n chÞu rñi ro nh−
• Doanh sè b¸n hµng
• Lîi nhuËn biªn
thÕ nµo?
• Tû suÊt lîi nhuËn trªn vèn cæ phÇn
• XÕp h¹ng vÒ Doanh sè + Lîi nhuËn + ROE 3. ChiÕn l−îc ®Çu t− cña b¹n
• Së hữu cña thµnh viªn HĐQT
• Cæ phiÕu n»m trong kho¶ng tăng gi¸ - ®Çu t− gi¸ trÞ
• Ngµnh - ®Çu t− tang tr−ëng
• Dßng ch¶y vèn cña thÞ tr−êng - ®Çu t− theo ®¸m ®«ng
• ThÞ tr−êng ®ang quan t©m ®Õn khu vùc kinh tÕ nµo
• S¶n phÈm - ®Çu t− theo ®¹i gia
• C¸c ®¬n ®Æt hµng
• Sù tham gia cña c¸c quü ®Çu t−
• Møc ®é hiÓu râ vµ tin cËy vÒ c«ng ty

14-49 50
14-50
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

8. H·y x¸c ®Þnh minh cã thÓ ®Çu t− ph¶I cÇn chÊp nhËn 13. ThÞ tr−êng cã lóc lªn, lóc xuèng lµ tÊt yÕu. ®õng ho¶ng
thiÖt h¹i sî vµ mÊt niÒm tin, nÕu kh«ng sÏ bá lì c¬ héi. tÝnh kü qu¸
còng ®Ó mÊt c¬ héi
9. Kü nang mua vµ b¸n chøng kho¸n ®Òu quan träng nh− 14. BÝ quyÕt chän mua cæ phiÕu cña warrant buffet
nhau
mua cæ phiÕu thÊp h¬n mÖnh gi¸ hay gi¸ trÞ sæ s¸ch

10. X¸c ®Þnh thêi ®iÓm mua b¸n 15. BÝ quyÕt chän mua cæ phiÕu cña david katzen
- 1 hay nhiÒu cæ phiÕu - mua cæ phiÕu cã p/e thÊp
- sè l−îng tiÒn, cæ phiÕu - cæ phiÕu cã roe tang nhÊt qu¸n
- møc gi¸ - cæ phiÕu mµ l·nh ®¹o c«ng ty ®ang mua vµo
- cæ phiÕu cã c«ng nî thÊp
11. ®õng hy väng “mua gi¸ thÊp nhÊt – b¸n gi¸ cao nhÊt”. - cæ phiÕu mua b¸n néi bé s«I ®éng
- cæ phiÕu cã thµnh tÝch g©y ng¹c nhiªn
“mua cao ®Ó b¸n cao h¬n” nh−ng h·y mau tho¸t khái thÞ
tr−êng

12. h·y b¾t ®Çu b»ng sè tiÒn nhá vµ ®Çu t− thµnh tõng ®ît
vµo mét sè lo¹i cæ phiÕu. Kh«ng bá hÕt trøng vµo mét giá
51
14-51 52
14-52
NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC NguyÔn §øc HiÓn, MBA © Bé m«n TCQT&TTCK, Khoa NH-TC

13

You might also like